PMP17-1

การปรบปรงประสทธภาพการท างานในโรงสขาวดวยการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ Efficiency Improvement in Rice Mill Plant Using Total Quality Management

อลงกรณ พลายแกว (Alongkorn Plaikaew)* ดร.สของคณา แถลงกณฑ (Dr.Sukangkana Talangkun)**

ดร.ธรวฒน เหลานภากล (Dr.Teerawat Laonapakul)**

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาปญหาในการด าเนนงานในโรงสขาวสหกรณบรการถาวรพฒนาจ ากดดวย

การวเคราะห SWOT และแผนภมแสดงเหตและผล และเพอหาแนวทางในการปรบปรงประสทธภาพการท างานดวยหลกการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ โดยมขนตอนดงน 1. การสมภาษณเจาหนาทผปฏบตงานและเขาสงเกตขณะปฏบตงาน 2. วเคราะหขอมลทรวบรวมไดจากการสมภาษณ 3. จดท าเอกสารของมาตรฐานระบบการจดการภายใตแนวคดการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ 4. อบรมใหความรแกผปฏบตงาน 5. พจารณาหาทางเลอกการแกปญหาดวยกจกรรมกลมคณภาพ 6. การเปรยบเทยบผลทางเลอกของการปรบปรง ผลการวจยพบวา ปญหาหลกของโรงสขาวสหกรณบรการถาวรพฒนาจ ากดคอ ผลผลตมเปอรเซนตตนขาวต า ตองเรงการบรรจเพอใหทนก าหนดสงสนคา และขาวเปลอกบางสวนเนาเสย แนวทางในการแกปญหาคอ วางแผนการผลตและการสตอกสนคา ก าจดความสญเปลาทเกดขนดวยหลกการ ECRS ออกแบบระบายความรอนภายในกองขาวเปลอก และออกแบบเครองเกลยขาวเปลอกใหม

ABSTRACT

The objective of this research was to identify problems in Tavornpantana Service Cooperatives Ltd. rice mill plant using SWOT analysis and Cause and Effect Diagram. Guidelines of efficiency improvement were set up using Total Quality Management ( TQM) . The research was conducted through 1. Interview with workers of Tavornpantana Service Cooperatives Ltd. rice mill plant and observation working procedures. 2. Analyze data obtained from the interviews. 3. Standard documentation of management system under the concept of Total Quality Management. 4. Training management system standard to all employees. 5. Consideration of problem solving alternatives using Quality Control Cycle (QCC). 6. Comparison of the improvement alternatives. The results showed that the main problems of rice mill plant were low percent head rice, high packaging time to keep delivery deadlines and determination of rice found in warehouses. Suggested solutions to problems included production planning and inventory, eliminating waste using the ECRS technique, design cooling system for paddy and new design of a paddy spreader.

ค าส าคญ: การปรบปรงประสทธภาพ โรงสขาว การบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ Keywords: Efficiency improvement, Rice mill plant, Total Quality Management * นกศกษา หลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ** ผชวยศาสตราจารย สาขาวชาวศวกรรมอสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

- 374 -

PMP17-2

บทน า การประกอบธรกจโรงสขาวในปจจบนมการแขงขนทสงมากขน เนองจากจ านวนโรงสขาวทมากขน และการ

ด าเนนงานภายในโรงสขาวยดถอรปแบบเดมทเคยปฏบตมานาน ไมนยมใชระบบทพฒนาขนใหมในการปฏบตงานเนองจากไมคนเคย และทส าคญยงขาดการดแล พฒนาวธการท างาน พฒนาบคลากร และปองกนหรอลดความสญเสย (เรองเทพ, 2552) อกทงยงประสบปญหาคณภาพขาวต า ซงเกดจากการเกบเกยว การเกบรกษา การขนสง การแปรรป และการอบแหงหรอสขาวทไมเหมาะสม (Shaheen et al., 2013) โรงสขาวพระราชทาน (สหกรณบรการถาวรพฒนา จ ากด) กไดรบผลกระทบจากการประกอบธรกจโรงสขาวในปจจบนมการแขงขนทสงมากขน และการด าเนนงานภายในโรงสขาวยดถอรปแบบเดมทเคยปฏบตมานาน ไมนยมใชระบบทพฒนาขนใหมในการปฏบตงานเนองจากไมคนเคย และทส าคญยงขาดการดแล พฒนาวธการท างาน พฒนาบคลากร และปองกนหรอลดความสญเสย และผบรหารโรงสขาวพระราชทาน (สหกรณบรการถาวรพฒนา จ ากด) มความตองการในการลดตนทน จงใหความส าคญและสนใจในการปรบปรงคณภาพใหเพมขน จงเหมาะสมในการใชเปนโรงสขาวกรณศกษา

การบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ คอ การผสมผสานระหวางแนวคดของการบรหารจดการและแนวคดการพฒนาคณภาพเขาดวยกน โดยรวมกนพฒนาปรบปรงระบบหรอวธการท างาน ซงเกดจากการเรยนรอยางเปนระบบ เพอตอบสนองความตองการของลกคา ซงมหลกการส าคญ 3 ประการ ดงน 1. การสรางความพงพอใจใหกบลกคา 2. การปรบปรงกระบวนการท างานอยางตอเนอง และ 3. ทกคนในองคกรมสวนรวมในการบรหาร (ภสพร, 2553)

ดงนนการน าการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจไปใชในโรงสขาวเพอพฒนากระบวนการท างานตางๆใหมประสทธภาพมากขน การเพมประสทธภาพการท างานนนจะสงผลใหการผลตสนคาไดรวดเรวขน ลดของเสย เพมผลผลตทมคณภาพเปนทตองการของตลาด และลดตนทนในการผลต เพอใหผประกอบการสามารถด าเนนกจการไดอยางมนคงและยงยนได (เอมอร, 2553) วตถประสงคการวจย

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาการน าการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจมาใชปรบปรงการด าเนนงานในโรงสขาว วธการวจย

การด าเนนการวจยผวจยไดน ากระบวนการแกไขปญหาอยางเปนระบบมาประยกตใชในออกแบบ ซงมขนตอนและกระบวนการท างานดงตอไปน

การเกบรวบรวมขอมล รวบรวมขอมลโดยการคนควาขอมลจากหนงสอ วารสาร สงพมพ เอกสาร ฐานขอมลและเวบไซตทเกยวของ

และเกบขอมลจากโรงสขาวกรณศกษา โดยการสมภาษณเจาหนาทผปฏบตงานและเขาสงเกตขณะปฏบตงาน การวเคราะหขอมล น าขอมลทรวบรวมไดจากการสมภาษณ มาวเคราะหโดยใชเทคนคการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ศกษา

ปญหาในการด าเนนงานในโรงสขาวกรณศกษาดวยการวเคราะห SWOT หาปญหาทเกดภายในโรงสขาวกรณศกษาดวยการก าหนดปญหาแบบ PQCDSM และหาสาเหตของปญหาดวยแผนภมแสดงเหตและผล

- 375 -

PMP17-3

แนวทางการปรบปรง จดท าเอกสารของมาตรฐานระบบการจดการภายใตแนวคดการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ และอบรมให

ความรแกพนกงานผปฏบตงาน และน าสาเหตของปญหาทรวบรวมไดมาพจารณาหาทางเลอกการแกปญหาและวธการปรบปรงทเปนไปได โดยใชกจกรรมกลมคณภาพ ดวยการจดตงทมท างานในแผนกทเกยวของกบปญหาไดแก แผนกสขาว และแผนกบรรจ

การเปรยบเทยบผลการทดลอง เปรยบเทยบประสทธภาพการท างานวธการท างานเดมและวธการแกไขปญหาทได

ผลการวจย

ผลการวจยทไดจากศกษาการปรบปรงประสทธภาพการท างานในโรงสขาวกรณศกษาดวยการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ มรายละเอยดดงตอไปน

SWOT analysis จากศกษาปญหาในการด าเนนงานในโรงสขาวกรณศกษาดวย SWOT analysis ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 SWOT analysis ของโรงสขาวกรณศกษา

จดแขง จดออน 1. มภาพลกษณและชอเสยงทด 2. มนโยบายและวสยทศนทชดเจน 3. มแหลงวตถดบทเพยงพอและแนนอน 4. สามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางรวดเรว รองรบค าสงผลตเพมอกได 5. พนกงานมอายการท างานสง มความรกและผกพนกบโรงส 6. กระบวนการผลตไดมาตรฐาน GMP และ HACCP 7. พนกงานมทกษะการท างาน สามารถท างานทดแทนไดในแผนกตางๆ 8. มโครงสรางองคกรทชดเจน 9. การสอสารและสงงานภายในโรงสชดเจน 10. สถานทตงใกลแหลงวตถดบคณภาพสง 11. ส านกงานฝายขายอยกรงเทพ ท าใหตดตอ และกระจายสนคาไดงาย 12. รบซอวตถดบในราคาเปนธรรม และเงอนไขในการรบซอนอยกวาคแขง

1. เครองจกรหยดท างานบอย 2. มปญหาวตถดบบางสวนเนาเสย 3. ขาดการน าเทคนคในการจดการคณภาพมาประยกตใช เชน หลก 5 ส. และ TQM เปนตน 4. การด าเนนงานยดถอรปแบบเดมทเคยปฏบตมานาน ขาดการพฒนารปแบบในการปฏบตงาน 5. ขาดงบประมาณในการพฒนาและปรบปรง 6. พนกงานไมเพยงพอ 7. เมอมค าสงซอถงเรมผลตท าใหตองเรงงาน 8. ไมมเอกสารมาตรฐานการปฏบตงาน 9. ขาดความรความเขาใจเกยวกบความสญเปลาในกระบวนการผลต 10. ขาดแบบสอบถามความตองการของลกคา 11. สหกรณบรการถาวรพฒนา จ ากด และโรงสขาวพระราทานขาดการประสานงานทด 12. ขาวสารทผลตไดมเปอรเซนตตนขาวต า 13. ผบรหารสหกรณบรการถาวรพฒนา จ ากด ไมเขาใจปญหาทเกดขนในโรงสขาว

- 376 -

PMP17-4

ตารางท 1 SWOT analysis ของโรงสขาวกรณศกษา (ตอ) โอกาส อปสรรค

1. น ามนเชอเพลงมราคาถกลง ท าใหตนทนคาขนสงลดลง 2. ภาครฐสงเสรมการจดจ าหนายสนคา เชน งานแสดงสนคาตางๆ 3. ความนยมในการดแลสขภาพในปจจบน ท าใหคนไทยหนมารบประทานขาวกลองมากขน 4. การยกเลกนโยบายจ าน าขาวของรฐ 5. ชอเสยงดานขาวคณภาพสงของไทยในตลาดโลก 6. เทคโนโลยและเครองจกรการเกษตรพฒนาอยางรวดเรวและมราคาถกลง

1. ความนยมในการรบประทานอาหารจ าพวกแปงทไมไดมาจากขาวเจาในคนไทยเพมมากขน เชน แปงขาวสาล และมนฝรง เปนตน 2. ภยธรรมชาต เชน ภยแลงท าใหผลผลตของเกษตรกรนอยลงและมคณภาพต าลง เปนตน 3. นโยบายของรฐทสนบสนนใหเกษตรกรผปลกขาวหนไปปลกพชชนดอน 4. ตลาดทมการแขงขนสงขน 5. สภาพเศรษฐกจตกต า

ปญหาทพบ จากการน าขอมลการด าเนนการภายในโรงสขาวกรณศกษามาท าการวเคราะห เพอหาปญหาทเกดภายในโรงส

ขาวกรณศกษา โดยใชการก าหนดปญหาแบบ PQCDSM พบวาปญหาในการด าเนนงานภายในโรงสขาวกรณศกษาม 2 ดาน ไดแก 1. ปญหาดานการผลต ปญหาหลกทพบคอ ตองเรงการบรรจเพอใหทนก าหนดสงสนคา 2. ปญหาดานคณภาพ ปญหาหลกทพบคอ ผลผลตมเปอรเซนตตนขาวต า และขาวเปลอกบางสวนเนาเสย

เมอปญหาหลกทพบน ามาวเคราะหหาสาเหตของปญหาโดยใชแผนภมแสดงเหตและผล แสดงในภาพท 1, 2 และ 3

เกดความสญเปลาในการท างาน

ภาพท 1 แผนภมแสดงเหตและผลของปญหาผลผลตมเปอรเซนตตนขาวต า

จากภาพท 1 พบวาสาเหตของปญหาผลผลตมเปอรเซนตตนขาวต าไดแก 1. เครองเกลยขาวเปลอกมลกษณะและขนาดไมเหมาะสม ไดแก มขนาดเลกท าใหตองท าการเกลยขาวหลาย

รอบ และความหางของซกวางเกนไปไมสามารถพลกกลบขาวไดอยางทวถง 2. ลานตากขาวมผวหนาช ารดและไมเพยงพอ ท าใหในขนตอนการตาก ขาวเปลอกเกดการแตกหกเนองจาก

กระทบกบรอยแตกบนผวหนาลานตากทช ารด และท าใหมขาวเปลอกทไมสามารถน าไปตากแดดไดทนทซงจะน ามากองรวมกนไวเพอรอตาก ท าใหขาวเปลอกในกองรอตากทมความชนสงไมสามารถลดความชนไดทน เกดการเสอมคณภาพ

- 377 -

PMP17-5

3. โกดงเกบขาวไมเพยงพอ ท าใหไมมพนทในการถายเทขาวเปลอก ขาวเปลอกไมไดรบการถายเทถกเกบในโกดงนานเกนไป ท าใหขาวเปลอกเกดการเสอมคณภาพลงได ซงขาวทเกบในโกดงจะเรมเสอมสภาพเมอผานไปประมาณ 2 เดอน หากไมไดรบการถายเท เคลอนยายและพลกกลบขาว และลกษณะของโกดงมประตเขาและออกประตเดยวรถตกขาวไมสามารถเขาไปตกขาวดานในสดได ท าใหขาวทน าเขามาเกบกอน จะอยดานในสดไมสามารถน าออกมาใชกอนได

4. เกดความสญเปลาในขนตอนการสขาว พนกงานปฏบตงานโดยอาศยความช านาญ ขาดการปรบปรงวธการท างานใหเหมาะสม สงผลใหคณภาพของผลผลตขนอยกบความช านาญและความรอบคอบของพนกงาน

5. ขาวเปลอกทรบซอจากเกษตรกรมคณภาพต าเนองจากภยธรรมชาต เชน ภยแลงท าใหขาวเปลอกแตกหก น าทวมท าใหขาวเปลอกมความชนสง

ตองเรงการผลตเม อมค าสง อ

มมการสต อกขาวสาร

ภาพท 2 แผนภมแสดงเหตและผลของปญหาตองเรงการผลตเมอมค าสงซอ

จากภาพท 2 พบวาสาเหตของปญหาตองเรงการผลตเมอมค าสงซอไดแก ขาดการบรหารจดการสนคาคงคลงท

เหมาะสม ไมมการสตอกสนคา จะเรมการบรรจสนคาเมอมค าสงซอ

ขาวเปล อกเนาเสย

โกดง มเพยงพอลานตากขาว มเพยงพอ

ภาพท 3 แผนภมแสดงเหตและผลของปญหาขาวเปลอกบางสวนเนาเสย

จากภาพท 3 พบวาสาเหตของปญหาขาวเปลอกบางสวนเนาเสยไดแก 1. ลานตากขาวไมเพยงพอ ท าใหมขาวเปลอกทไมสามารถน าไปตากแดดไดทนทซงจะน ามากองรวมกนไว

เพอรอตาก ท าใหขาวเปลอกในกองรอตากทมความชนสงไมสามารถลดความชนไดทน เกดการเนาเสย

- 378 -

PMP17-6

2. โกดงเกบขาวไมเพยงพอ ขาวเปลอกบางสวนเกบในโกดงนานเกนไป ท าใหขาวเปลอกทเกบในโกดงเกดการเสอมคณภาพได ซงขาวทเกบในโกดงจะเรมเสอมสภาพเมอผานไปประมาณ 2 เดอน ถาไมไดพลกกลบขาว และลกษณะของโกดงมประตเขาและออกประตเดยวรถตกขาวไมสามารถเขาไปตกขาวดานในสดได ท าใหขาวทน าเขามาเกบกอน จะอยดานในสดไมสามารถน าออกมาใชกอนได

3. ขาวเปลอกทรบซอจะผานการสมตวอยางเพอตรวจสอบคณภาพขาวเปลอก ซงขาวทผลตรวจความชนไดเปอรเซนตความชนรอยละ 14 หลงรบซอจะน าเกบเขาโกดงทนท โดยไมตองผานกระบวนการลดความชน หากขาวเปลอกสวนนมความชนมากกวาผลทวดไดจะสงผลใหขาวในโกดงเนาเสย

การฝกอบรมความรใหแกพนกงานโรงสขาวกรณศกษา การฝกอบรมความรใหแกพนกงานโรงสขาวกรณศกษาจ านวน 10 คน (จากพนกงานท งหมด 13 คน ไดแก

ฝายผลต 9 คน ฝายบรหาร 4 คน) ในวนท 14 เมษายน 2559 ณ หองประชมโรงสขาวพระราชทาน เพอพฒนาทกษะความรในการปรบปรงกระบวนการท างานใหมประสทธภาพเพมมากขน และอธบายปญหาแกพนกงานทมสวนเกยวของ ผวจยจงจดท าหลกสตรในการฝกอบรม โดยมหวขอในการฝกอบรมดงตอไปน 1. การบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ 2. หลกการไคเซน 3. การแกไขปญหาดวยกจกรรมกลมคณภาพ และ 4. กระบวนการแกไขปญหาอยางเปนระบบ

แนวทางในการแก ขปญหา น าสาเหตของปญหาทรวบรวมไดมาพจารณาหาทางเลอกการแกปญหาและวธการปรบปรงทเปนไปได โดย

ใชกจกรรมกลมคณภาพ ดวยการจดตงทมท างานในแผนกทเกยวของกบปญหาไดแก แผนกสขาว และแผนกบรรจ แนวทางในการแกไขปญหาและปรบปรงการท างานในการด าเนนงานภายในโรงสขาวกรณศกษา ดงแสดงในตารางท 2 ตารางท 2 ปญหาและทางเลอกการแกไขปญหาและวธปรบปรงทเปนไปได

ปญหา แนวทางการแก ข 1. เครองเกลยขาวเปลอกมลกษณะและขนาดไมเหมาะสม

สรางเครองเกลยขาวเปลอกใหมใหมลกษณะและขนาดเหมาะสม เพอลดจ านวนรอบในการเกลยขาวและลดเวลาในการท างาน

2. ลานตากขาวมผวหนาช ารดและไมเพยงพอ

1. ปรบปรงและขยายลานตากขาว 2. ตดตงระบบทอลมเพอระบายความรอนและความชนในกองขาวเปลอกทรอการตากหรอขนยาย เพอลดการเสอมสภาพของขาวเปลอกในกองขาว 3. ลดปรมาณขาวเปลอกทรบซอใหเหมาะสมกบพนทตาก

3. ไซโลและโกดงเกบขาวไมเพยงพอ

1. สรางไซโลเพม 2. ตดตงระบบทอลมภายในโกดงเกบขาวเปลอกเพอระบายความชน ลดการเสอมสภาพของขาวเปลอกบรเวณพนและดานขางของโกดงเนองจากเปนจดทเกดความชนสะสมไดงาย 3. ลดปรมาณขาวเปลอกทรบซอใหเหมาะสมกบพนทเกบ 4. ปรบปรงโกดงเพมประตเขาออก เพอใหสามารถน าขาวทเกบกอนมาใชกอนได

- 379 -

PMP17-7

ตารางท 2 ปญหาและทางเลอกการแกไขปญหาและวธปรบปรงทเปนไปได (ตอ) ปญหา แนวทางการแกไข

4. เกดความสญเปลาในขนตอนการสขาว

ศกษาขนตอนการท างานเพอคนหาความสญเปลา และใชหลกการ ECRS ก าจดความสญเปลาทเกดขน

5. ขาวเปลอกทรบซอจากเกษตรกรมคณภาพต าเนองจาก ภยธรรมชาต

ก าหนดเกณฑในการรบซอขาวเปลอก โดยมการก าหนดคณภาพขนต าในการรบซอ หากคณภาพขาวเปลอกไมผานจะไมรบซอ

6. ขาวเปลอกทรบซอมความชนจรงมากกวาผลทวดได

เพมขนตอนในการตรวจสอบขาวทรบซอ โดยเฉพาะขาวทวดเปอรเซนตความชนไดเทากบหรอนอยกวารอยละ 14

7. ขาดการวางแผนการผลตทเหมาะสม

วางแผนการผลตสนคา และปรมาณสนคาคงคลง

การพจารณาทางเล อกในการแก ขปญหา จากพจารณาทางเลอกในการแกไขปญหารวมกบพนกงาน พบวา ทางเลอกในการแกไขปญหาทเหมาะสมและ

สามารถน ามาปฏบตไดจรง มดงตอไปน 1. การสรางเครองเกลยขาวเปลอกใหมใหมลกษณะและขนาดเหมาะสม พบวา ทางโรงสขาดงบประมาณใน

การจดหาและจดซอ สงผลใหยงไมสามารถน าไปใชไดจรง ดงนนทางผวจยและพนกงานจงเสนอใหมการออกแบบเครองเกลยขาวเปลอกทเหมาะสมไว เพอเปนแบบในการสรางเมอมงบประมาณ โดยเครองเกลยขาวเปลอกทใชในปจจบนแสดงดงภาพท 4

ผวจยไดรวมกบพนกงานในการออกแบบเครองเกลยขาวเพอแกไขขอเสยดงกลาว โดยใชโปรแกรม AutoCAD ไดดงน

1.1 เพมขนาดของเครองเกลยขาวจาก 2 เมตรเปน 4 เมตร ซงเหมาะสมกบความกวางของลานตากขาวและก าลงของรถอแตนทใชลาก เพอลดระยะทางและเวลาในการเกลยขาวเปลอก

1.2 ใชวสดหมปลายซเครองเกลยขาว เพอปองกนไมใหซเครองเกลยขาวซงเปนเหลกเสยดสกบผวหนาลานตากขาวโดยตรง โดยใชยางรถไถเกาหมซเครองเกลยขาว ซงยางรถไถมความหนาและทนทาน โดยตดเปนทรงสเหลยมผนผาขนาดประมาณ 7x20 เซนตเมตร หมไวบรเวณปลายซเครองเกลย และใชสกรปลายสวานและนอตเปนตวยดจบ ซงจะท าใหการเปลยนยางหมปลายซเครองเกลยขาวสะดวกกวาแบบเดมทใชเสนลวดเปนตวยดจบ

1.3 ลดระยะหางระหวางซ เพอเพมการพลกกลบของขาวใหทวถง และลดความสงของซเครองเกลยใหเหมาะสมกบระดบความหนาของขาวทตองการ คอความหนาประมาณ 3-6 เซนตเมตร (สพจน, เธยรชย, 2537) โดยลดความสงของซจาก 20 เซนตเมตร เหลอ 10 เซนตเมตร ซงเปนระดบทใกลเคยงกบความหนาขาวทตองการ เพอลดจ านวนรอบและเวลาในการเกลยขาวเปลอก

- 380 -

PMP17-8

ภาพท 4 เครองเกลยขาวทใชอยในปจจบน

2. การสรางระบบระบายความรอนภายในโกดงเกบขาวเปลอกและกองขาวเปลอกรอการตาก พบวา ทาง

โรงสขาวขาดงบประมาณในการจดหาและจดซอ สงผลใหยงไมสามารถน าไปใชไดจรง ดงนนทางผวจยและพนกงานจงเสนอใหมการออกแบบระบบระบายความรอนภายในโกดงเกบขาวเปลอกและกองขาวเปลอกรอการตาก ไว เพอเปนแบบในการสรางเมอมงบประมาณ

โดยท าการออกแบบระบบวางทอกระจายลมใหเหมาะสมกบพนทโกดงของโรงสขาวกรณศกษา โดยทอท าดวยโลหะเจาะรดานขางและดานลางทอตลอดแนวความยาวของทอ และวางทอตามแนวนอนขนานกบผนงโกดง ตวทอหางจากผนงโกดง 1.5 เมตร ปลายทอดานหนงอยในกองขาวและปลายอกดานซงยนออกมานอกโกดงตอกบพดลม ซงในโกดงหนงๆจะมทอสองชดไดแก ชดดานซายและชดดานขวาของโกดง โดยพดลมทใชเปนตวระบายอากาศเปนพดลมแบบหมนแรงเหวยงใชมอเตอรตนก าลงขนาด 4 kW วธการท างานของทอลมระบายอากาศ โดยการเปาลมจากภายนอกเขาสภายในกองขาว ท าการเปาลมเขาอยางนอยเดอนละครง ครงละ 3-4 ชวโมง (สมเกยรต และคณะ, 2538)

3. การลดความสญเปลาในขนตอนการสขาว โดยการศกษาขนตอนการท างาน เพอคนหาความสญเปลา และใชหลกการ ECRS ก าจดความสญเปลาทเกดขน

โดยท าการเขยนแผนภมกระบวนการผลต เพอคนหาขนตอนการท างานทมความซ าซอน เกดการรอคอยหรอกจกรรมทไมกอใหเกดมลคา และพฒนาวธการท างานใหเหมาะสมลดกจกรรมดงกลาว ท าใหการท างานมประสทธภาพมากยงขน

4. จดท าแผนการผลตและการสตอกสนคาทเหมาะสม ผวจยเสนอใหท าการพยากรณปรมาณความตองการ ดวยการเกบรวบรวมค าสงซอตงแตเดอนมกราคมถง

มถนายม พ.ศ. 2559 จากนนน าขอมลมาจดเรยงโดยใชแผนภมพาเรโต แสดงในภาพท 5 พบวา ยอดสงซอของขาวกลองเบอร 5 และขาวไรซเบอรร เปนผลตภณฑทมยอดสงซอสงเมอเทยบกบผลตภณฑชนดอนทเหลอ โดยมเปอรเซนตยอดสงซอสะสมของทงสองชนดรวมกนคดเปนรอยละ 84.79 ของยอดสงซอทงหมด ดงนนจงเลอกน าผลตภณฑท งสองชนดมาท าการพยากรณปรมาณความตองการ

1 m

0.2 m 0.2 m

ลกษณะการบด โคงเสยหาย

- 381 -

PMP17-9

ภาพท 5 แผนภมพาเรโตยอดสงซอผลตภณฑของโรงสขาวกรณศกษา

จากการน าค าสงซอตงแตเดอนมกราคมถงมถนายม พ.ศ. 2559 มาวเคราะหดวยกราฟเสน พบวา ความตองการ

ของขาวกลองเบอร 5 และขาวไรซเบอรรมความตองการในแตละเดอนทไมแนนนอน ซงความตองการของขาวกลองเบอร 5 เปนแบบแนวระดบ ขอมลของแตละเดอนมน าหนกเทาๆกน และขาวไรซเบอรรในชวงเดอนมกราคมถงมนาคม พ.ศ. 2559 มแนวโนมเพมขน แตในชวงเดอนเมษายนเปนตนมาเปนแบบแนวระดบ ดงนนในการพยากรณความตองการของขาวกลองเบอร 5 และขาวไรซเบอรรจงเลอกใชเทคนคการพยากรณการปรบใหเรยบแบบคาเฉลยเคลอนท ซงเปนวธการพยากรณทงายไมซบซอน พนกงานหรอผบรหารโรงสขาวกรณศกษาสามารถน าไปใชไดดวยตนเอง

เมอท าการพยากรณความตองการขาวกลองเบอร 5 ดวยเทคนคการพยากรณการปรบใหเรยบแบบคาเฉลยเคลอนทโดยใชคาเฉลยเคลอนท 2-4 เดอน พบวา คาเฉลยเคลอนท 2 เดอนมคากลางของความคลาดเคลอนสมบรณนอยทสด ดงนนจงใชเทคนคการพยากรณการปรบใหเรยบแบบคาเฉลยเคลอนทโดยใชคาเฉลยเคลอนท 2 เดอนมาพยากรณความตองการขาวกลองเบอร 5 เพอวางแผนการผลตขาวกลองเบอร 5 ในเดอนกรกฎาคมถงกนยายน พ.ศ. 2559 เมอพยากรณความตองการขาวกลองเบอร 5 ในเดอนกรกฎาคมไดเทากบ 24,505 กก. หรอ 1,167 กก.ตอวน (เดอนกรกฎาคมท างานประมาณ 21 วน) ดงนนในเดอนกรกฎาคมจะท าการผลตขาวกลองเบอร 5 ประมาณ 1,100 กก.ตอวน

เมอท าการพยากรณความตองการขาวไรซเบอรร ดวยเทคนคการพยากรณการปรบใหเรยบแบบคาเฉลยเคลอนทโดยใชคาเฉลยเคลอนท 2-4 เดอน พบวา คาเฉลยเคลอนท 3 เดอนมคากลางของความคลาดเคลอนสมบรณนอยทสด ดงนนจงใชเทคนคการพยากรณการปรบใหเรยบแบบคาเฉลยเคลอนทโดยใชคาเฉลยเคลอนท 3 เดอนมาพยากรณความตองการขาวไรซเบอรรเพอวางแผนการผลตขาวไรซเบอรรในเดอนกรกฎาคมถงกนยายน พ.ศ. 2559 เมอพยากรณความตองการขาวไรซเบอรร ในเดอนกรกฎาคมไดเทากบ 5,290 กก. หรอ 252 กก.ตอวน ดงนนในเดอนกรกฎาคมจะท าการผลตขาวกลองเบอร 5 ประมาณ 250 กก.ตอวน

การเปรยบเทยบผลการทดลอง 1. ผลการเปรยบเทยบเครองเกลยขาวเปลอกแบบเดมและแบบใหม ดงแสดงในตารางท 3

0

20

40

60

80

100

020406080

100120140160

เปอรเ นต

ยอดส

ง อ

(ตน)

- 382 -

PMP17-10

ตารางท 3 การเปรยบเทยบเครองเกลยขาวแบบเดมและเครองเกลยขาวแบบใหม ขอมล แบบเดม แบบใหม ความแตกตาง รอยละทลดลง (%)

ระยะทางในการเกลยขาวทงหมด (เมตร)

3,200 1,600 1,600 50

เวลาในการเกลยขาวทงหมด (นาท)

19.2 9.6 9.6 50

ระยะทางในการพลกกลบขาว (เมตร/ครง)

1,600 800 800 50

เวลาในการพลกกลบขาว (นาท/ครง)

9.6 4.8 4.8 50

ระยะทางในการพลกกลบขาว (เมตร/วน)

4,800 4,800 ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง

เวลาในการพลกกลบขาว (นาท/วน)

28.8 28.8 ไมเปลยนแปลง ไมเปลยนแปลง

จากตารางท 3 พบวา เครองเกลยขาวแบบใหมสามารถลดระยะทางในการเกลยขาวจาก 3,200 เมตร เปน

1,600 เมตร คดเปนรอยละ 50% และสามารถลดเวลาในการเกลยขาวลงจาก 19.2 นาท เปน 9.6 นาท คดเปนรอยละ 50% และสามารถลดระยะทางในการพลกกลบขาวจาก 1,600 เมตร/ครง เปน 800 เมตร/ครง คดเปนรอยละ 50% และสามารถลดเวลาในการพลกกลบขาวลงจาก 9.6 นาท/ครง เปน 4.8 นาท/ครง คดเปนรอยละ 50% อกทงระยะทางในการพลกกลบขาวและเวลาในการพลกกลบขาวตอวนเทาเดมแตคาดวาเครองเกลยขาวแบบใหมจะสามารถลดระยะเวลาในการตากลง

2. ผลการเปรยบเทยบโกดงเกบขาวทไมมและมระบบระบายความรอน ความชนและอณหภมภายในกองขาวแบบไมมระบบระบายความรอนสงกวาแบบมระบบระบายความรอน

ขาวทมระบบระบายความรอนเกดการเปลยนสนอยกวาขาวทไมมระบบระบายความรอน ขาวทมระบบระบายความรอนสามารถเกบขาวเปลอกในโกดงไดนานกวาขาวทไมมระบบระบายความรอน ขาวทมระบบระบายความรอนมปรมาณขาวเสยเนองจากความชนนอยกวาขาวทไมมระบบระบายความรอน

3. ผลการลดความสญเปลาในขนตอนการสขาว จากการใชหลกการ ECRS ก าจดความสญเปลาทเกดขน พบวาพนกงานตองตรวจเชคและท าความสะอาด

เครองจกรกอนท าการสขาว ไดแก เครองกะเทาะขาวเปลอก 1 เครองกะเทาะขาวเปลอก 2 เครองแยกหน และตะแกรงโยกใหญ เมอน ามาพจารณาพบวาสามารถท าในระหวางการปฏบตงานได เนองจากกอนท าการเปดเครองจกรดงกลาวจะตองรอขาวในถงพกมปรมาณทเหมาะสมกอนจงจะท าการเปดเครองได ดงนนไดมการเสนอใหท าการตรวจเชคและท าความสะอาดเครองจกรในขณะรอขาวในถงพกมปรมาณทเหมาะสม

- 383 -

PMP17-11

ตารางท 4 การเปรยบเทยบวธการสขาวกอนและหลงปรบปรง ขอมล กอนปรบปรง หลงปรบปรง ความแตกตาง รอยละทลดลง (%)

ระยะทางเดนในการสขาวกลอง (เมตร)

29 22 7 24.14

เวลาในการสขาวกลอง (นาท) 61.5 53.3 8.2 13.33 ระยะทางเดนในการสขาวขาว

(เมตร) 43 30 13 30.23

เวลาในการสขาวขาว (นาท) 120.9 103.5 17.4 14.39

จากตารางท 4 พบวา หลงท าการปรบปรงวธการสขาวกลองสามารถลดระยะทางในการเดนจาก 29 เมตร เปน 22 เมตร คดเปนรอยละ 24.11% และสามารถลดเวลาในการท างานลงจาก 61.5 นาท เปน 53.3 นาท คดเปนรอยละ 13.33% และใชวธการเดยวกนนในการปรบปรงวธการสขาวขาว พบวา หลงท าการปรบปรงวธการสขาวขาวสามารถลดระยะทางในการเดนจาก 43 เมตร เปน 30 เมตร คดเปนรอยละ 30.23% และสามารถลดเวลาในการท างานลงจาก 120.9 นาท เปน 103.5 นาท คดเปนรอยละ 14.39%

4. จดท าแผนการผลตและการสตอกสนคาทเหมาะสม ท าการเกบขอมลการน าไปใชต งแตเดอนกรกฎาคมถงกนยายน พ.ศ. 2559 และท าการเปรยบเทยบ

ประสทธภาพการพยากรณความตองการขาวกลองเบอร 5 แสดงดงตารางท 5 และท าการเกบขอมลการน าไปใชตงแตเดอนกรกฎาคมถงกนยายน พ.ศ. 2559 และท าการเปรยบเทยบประสทธภาพการพยากรณความตองการขาวไรซเบอรรแสดงดงตารางท 6

ตารางท 5 เปรยบเทยบประสทธภาพการพยากรณความตองการขาวกลองเบอร 5

เดอน/ป แผนการผลต (กก.) ค าสงซอจรง (กก.) เปอรเซนตความคลาดเคลอน

(%) ก.ค. พ.ศ. 2559 24,505 24,400 0.39 ส.ค. พ.ศ. 2559 24,045 20,480 17.41 ก.ย. พ.ศ. 2559 22,440 27,040 17.01

ตารางท 6 เปรยบเทยบประสทธภาพการพยากรณความตองการขาวไรซเบอรร

เดอน/ป แผนการผลต (กก.) ค าสงซอจรง (กก.) เปอรเซนตความคลาดเคลอน

(%) ก.ค. พ.ศ. 2559 5,290 9,400 43.72 ส.ค. พ.ศ. 2559 6,847 6,092 12.39 ก.ย. พ.ศ. 2559 7,134 9,650 26.07

- 384 -

PMP17-12

อภปรายและสรปผลการวจย จากผลการวจยการประยกตใชหลกการไคเซน และการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจ เพอปรบปรง

ประสทธภาพการท างานในโรงสขาวกรณศกษา มประเดนส าคญดงตอไปน การใหความส าคญกบลกคา เนองดวยโรงสขาวกรณศกษาเปนเพยงฝายผลตเทานน พนกงานจงใหความสนใจและใหความส าคญกบลกคานอย ขาดการตดตอและส ารวจความตองการและความพงพอใจของลกคา เนองจากขาดการประสานงานและการตดตอระหวางโรงสซงเปนฝายผลตและสหกรณซงเปนฝายขาย ทางโรงสจะไดรบขอมลเกยวกบลกคากตอเมอมการรองเรยนเรองสนคาบกพรอง ดงนนทางผวจยจงจดอบรมความรใหแกพนกงานของโรงสขาวกรณศกษาเพอใหพนกงานเรงเหนความส าคญของลกคา ซงจะสงผลใหโรงสขาวกรณศกษาสามารถรบรและตอบสนองความตองการของฝายขายไดดยงขน เมอพนกงานรบรถงสงทจะท าใหลกคาพงพอใจแลว ยอมน าไปสการพฒนาการท างาน และรวมกนท างานเปนทมเพอแกไขปญหาทเกดขนได การปรบปรงการท างานอยางตอเน องและการท างานเปนทม จากการศกษาขอมลเบองตนเกยวกบโรงสขาวกรณศกษา พบวา มปญหาทเกดขน ไดแก ผลผลตมเปอรเซนตตนขาวต า ตองเรงการบรรจเพอใหทนค าสงซอ และขาวเปลอกบางสวนเนาเสย ดงนนเพอจะท าการแกไขปญหาทเกดขน พนกงานตองรวมมอกน และทกคนตระหนกถงปญหาและความจ าเปนในการแกไขปญหาทเกดขน ซงจะน าไปสการท างานรวมกนเปนทม โดยผวจยไดรวมกบพนกงานผปฏบตงานจดตงทมงานในการแกไขปญหา และรวมกนระดมสมอง วเคราะหหาเสตของปญหา และคดหาแนวทางในการแกไขปญหาทเกดขน เพอท ากจกรรมในการแกปญหาและปรบปรงงานอยางตอเนอง สงเสรมใหเกดการท างานเปนทม เพมศกยภาพในการท างาน โดยรวมมอกนในการบรหารงาน ท างานรวมกนเปนทมอยางเปนระบบ รจกการแกไขปญหาทเกดขนในงานทตนรบผดชอบ และพฒนาตวเองอยางตอเนอง พบวาแนวทางในการแกไขปญหาทสามารถน ามาประยกตใชไดไดแก

1. ออกแบบเครองเกลยขาวเปลอก พบวาเครองเกลยขาวแบบใหมสามารถลดระยะทางในการเกลยขาวจาก 3,200 เมตร เปน 1,600 เมตร คดเปนรอยละ 50% และสามารถลดเวลาในการเกลยขาวลงจาก 19.2 นาท เปน 9.6 นาท คดเปนรอยละ 50% และสามารถลดระยะทางในการพลกกลบขาวจาก 1,600 เมตร/ครง เปน 800 เมตร/ครง คดเปนรอยละ 50% และสามารถลดเวลาในการพลกกลบขาวลงจาก 9.6 นาท/ครง เปน 4.8 นาท/ครง คดเปนรอยละ 50% อกท งระยะทางในการพลกกลบขาวและเวลาในการพลกกลบขาวตอวนเทาเดมแตคาดวาเครองเกลยขาวแบบใหมจะสามารถลดระยะเวลาในการตากลง เนองจากการเพมขนาดของเครองเกลยขาวจาก 2 เมตรเปน 4 เมตร นนสงผลใหพนทใบเกลยเพมขนท าใหในการเกลยขาวแตละครงเกลยขาวไดปรมาณทเพมขนดวย แตการเพมขนาดของเครองเกลยขาวตองค านงถงก าลงของรถทใชลากดวย หากมขนาดใหญเกนไปหรอมน าหนกมากจะกลายเปนการเพมภาระแกรถทใชลากมากเกนไป

2. ระบบระบายความรอนภายในกองขาวเปลอก พบวาสามารถยดอายการเกบขาวเปลอกในโกดงไดนานขน ลดปรมาณขาวเสยเนองจากความชน เนองจากความรอนและความชนของขาวเปลอกสงผลใหขาวเสย และเมอเกบขาวเปลอกไวเปนเวลานาน ขาวเปลอกจะเกดการดดความชนจากสภาพแวดลอมรอบขาง ดงนนการระบายความรอนภายในกองขาวเปลอกอยางสม าเสมอจงชวยยดอายการเกบขาวเปลอกในโกดงไดนานขน ลดปรมาณขาวเสยเนองจากความชนได

- 385 -

PMP17-13

3. การลดเวลาในการท างานสวนของแผนกสขาว พบวาหลงท าการปรบปรงวธการสขาวกลองสามารถลดระยะทางในการเดนจาก 29 เมตร เปน 22 เมตร คดเปนรอยละ 24.11% และสามารถลดเวลาในการท างานลงจาก 61.5 นาท เปน 53.3 นาท คดเปนรอยละ 13.33% และใชวธการเดยวกนนในการปรบปรงวธการสขาวขาว แสดงในภาคผนวก ง พบวา หลงท าการปรบปรงวธการสขาวขาวสามารถลดระยะทางในการเดนจาก 43 เมตร เปน 30 เมตร คดเปนรอยละ 30.23% และสามารถลดเวลาในการท างานลงจาก 120.9 นาท เปน 103.5 นาท คดเปนรอยละ 14.39% เนองจากการขจดงานทศนยเปลาดวยการรวมงานทสามารถท าในเวลาเดยวกนเขาดวยกนนนจะสงผลใหเวลาในการท างานลดลงได

4. การวางแผนการผลตและการสตอกสนคา พบวาสามารถลดเวลาในการเรงผลตสนคาลงไดแตแผนการการผลตมเปอรเซนตความคลาดเคลอนทสง เนองจากขาวไรซเบอรรเปนสนคาใหมแลไดรบความนยมในชวงแรกของป พ.ศ. 2559 ใหชวงแรกปรมาณความตองการของขาวไรซเบอรรมแนวโนมเพมขนมาก และในชวงปลายป พ.ศ. 2559 มแนวโนมเพมขนแรกนอย ซงคาดการวาในตนป พ.ศ. 2560 นาจะมแนวโนมคงท ซงจะสงผลใหการพยากรณมความแมนย ามากขน สรปผลการวจย

จากการศกษาการน าการบรหารคณภาพแบบเบดเสรจมาใชปรบปรงการด าเนนงานในโรงสขาว พบวา 1. สามารถเพมความพงพอใจแกลกคาไดโดยการปรบปรงการวางแผนการผลตและสตอกสนคา สงผลใหเวลาในการสงมอบสนคาลดลง ไมเกดการสงมอบสนคาลาชาเกนก าหนด 2. สามารถท าใหเกดการปรบปรงท างานอยางตอเนองและการท างานเปนทมภายในโรงสขาวกรณศกษาได โดยการสรางองคความรดวยการจดอบรมและการจดตงกลมทมท างานเพอแกไขปญหาทเกดขนภายในโรงสขาว อกทงยงเปนการสงเสรมใหพนกงานผปฏบตงานไดเสนอแนวคดในการปรบปรงและพฒนาองคอกดวย กตตกรรมประกาศ

การศกษาวจยครงนผวจยไดรบการสนบสนนจากภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน และขอกราบขอบพระคณ ผศ.ดร. สของคณา แถลงกณฑ และ ผศ.ดร. ธรวฒน เหลานภากล อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทใหความร ค าแนะน า และขอคดเหนตางๆ ในการศกษาวจย นอกจากนผ วจยขอขอบพระคณโรงงานกรณศกษา (โรงสขาวพระราชทานสหกรณบรการถาวรพฒนา จ ากด) โดยม คณเรองเดช พละเดช ผจดการโรงสขาว และ คณประเทอง นาคศร เจาหนาทไฟฟา พรอมทงพนกงานโรงงานกรณศกษาทกทาน ทใหขอมล ความรวมมอ ชวยเหลอ และสนบสนน ในการศกษาวจยครงน เอกสารอางอง ภสพร บญศลป. การรบรดานการบรหารคณภาพโดยรวมทวทงองคการ (TQM) และความพงพอใจในการท างานศกษา

เฉพาะกรณพนกงานบรษทนสสนมอเตอร (ประเทศไทย) จ ากด [วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจ มหาบณฑต สาขาวชาการจดการทวไป]. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามค าแหง; 2553. เรองเทพ รงโรจนสาคร. ลอจสตกสของโรงสขาวทรพยเจรญ [วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชา

บรหารธรกจ]. เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม; 2552.

- 386 -

PMP17-14

สมเกยรต ปรชญาวรากร, สมชาต โสภณรณฤทธ, อดศกด นาถกรณกล. การรกษาขาวเปลอกการระบายอากาศเปนระยะ. ว. เกษตรศาสตร (วทย.) 2553; 29: 486-493.

สพจน เอยงกญชร, เธยรชย สนดษฏ. การปรบปรงเครองเกลยขาวตดรถไถเดนตาม. รายงานผลวจยสถาบน เทคโนโลยการเกษตรแมโจ ภาควชาเกษตรกลวธาน. เชยงใหม: คณะผลตกรรมการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ;

2537. เอมอร เพชรชศร. การเพมประสทธภาพการจดสงสนคาโดยการประยกตใชกจกรรมยอยตางๆของการจดการ คณภาพทว

ทงองคกร (TQM) [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการขนสงและ โลจสตกส]. ชลบร: คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา; 2553.

Shaheen, B., Shah, U., Abidin, Z.U. and Nawaz, U. Total Quality Management Implementation on Rice Company [Final Project, Bachelor of Business Administration]. Lahore: University of Management and Technology; 2013.

- 387 -