Predavanje 3.OSNOVE ELEKTROFOTOGRAFIJE

predava : Doc. dr. sc. Igor Majnari

SVEUILITE U ZAGREBUGRAFIKI FAKULTETKATEDRA ZA TISAK

DIGITALNI TISAK

ZAGREB, 8. STUDENOG 2013.

1Monday, 11 November 2013

ATOMI

2Monday, 11 November 2013

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

Pigment (Ugljik)

T.F. Aluminij

Atom

Atom

- Atom je najmanji dio elementa (materije) koji se moe se izdvojiti

- Elemenata u prirodi ima oko 100.

Elementi

- stabilni (zlato, platina), otporni pri spajanju s drugim elementima.- ostali elemenata, egzistiraju u kemijskoj vezi s drugim elementima

- Termin element = okom nevidljive nakupine atoma iste vrste, sadrava veliku koliinu atoma identinog kemijskog tipa vezanih sa elektrostatikim poljem ili fizikalnim silama.

- Tijekom kemijskih reakcija atom je samostalan, ne reagira sa okolinom, uvijek ostaje nepromjenjen predstavljajui tako uvijek isti element

- Fizikalne sile koje dre atome razliitih vrsta, mnogo su slabije od kemijskih. Takvo kemijsko spajanje vrlo je teko raskinuti.

1.1. Atomi- osnova elemenata

3Monday, 11 November 2013

1.2. Struktura atoma

- Atom tvori mala pozitivno nabijena jezgra koju okruuju mali negativno nabijeni elektroni koji neprestano krue oko jezgre u stabilnim i strogo definiranim orbitama.

- Mjerenja i izrauni pokazuju da su masa elektrona i elektrini naboj nezamislivo mali (Me=9,110 x 10-28g, Q=1,602 x 10-19 C). Zbog toga predstavlja nosioce negativanog naboja (-).

- Jezgra je sam centar atoma ija je masa 1860 x vea od elektronske te sadri protone i neutrone, meutim proton ima elektrostatski naboj isti kao elektron ali suprotanog predznaka

- U veini elemenata jezgra je stabilna te cijepanje atoma nje jednostavno. Meutim kod nekih nastaje i elektromagnetsko zraenje, alfa zraenje, beta zraenje i gama zraenje

- Crooke i Thomson definiraju postojanje elektrona.

- Geiger i Marsden su otkrili da atom sadrava malu pozitivno nabijenu jezgru koja je okruena s neto udaljenijim negativno nabijenim elektronima, te da je atom uglavnom upalj.

Jezgra atoma

Proton

NeutronElektroni

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

4Monday, 11 November 2013

- Broj protona u jezgri definira atomski broj.

...

- Za elektrinu neuralnost atoma, potrebno je u jezgri imati isti broj protona (+) i elektrona (-).

1H, 2He, 3Li itd.1 2 3 4 5 6 7 8 H He Li Be B C N O Simbol elemenata

Atomski broj

- Maseni broj (A) opisuje masu atoma. estice koje pridonose atomskoj masi su protoni i neutroni (elektrone moemo zanemariti). Neutroni ne doprinose naboju ali broj neutrona je vaan za atomsku masu.

A= Z + Ngdje je (N) broj neutrona a (Z) broj protona

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

5Monday, 11 November 2013

- Maseni broj nije nuno cijeli broj. Tako na primjer relativna masa ugljika je 12,011 a ne 12. Tako je ugljik uglavnom graen od 12C, a neki atomi su 13C i 14C. Samim time vrijednost 12,011 predstavlja prosjenu relativnu atomsku masu za ugljik.

- Jezgra jednog atoma moe sadravati razliiti broj neutrona, to e rezultirati da atom istog elementa ima razliku samo u masi, ali ne u kemijskom ponaanju.

- Npr. ugljik ima atomski broj 6 (6 pozitivno nabijenih protona) i jednu atomsku masu od 12, te se oznaava 6C12.

- U prirodi se mogu nai i dvije dodatne varijante ugljikovih izotopa: ugljik 13 (6C13) i ugljik 14 (6C14).

Izotop Atomski broj (Z) Broj neutrona (N) Maseni broj (A)

6C12 6 6 126C13 6 7 136C14 6 8 14

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

6Monday, 11 November 2013

- Ako se neutralnom atomu dodaju ili obuzimaju elektroni stvoriti e se nova elektriki nabijena vrsta ioni.

Ioni

- Ako slobodni elektron dou u kontakt sa ionima, mogua su dva scenarija

negativno nabijen ion He

pozitivno nabijen ion He

odbijanje e- od negativnog ion H

prihvaanje e- od pozitivnog iona Li

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

7Monday, 11 November 2013

4. broj elektrona moe se poveavati i smanjivati, pritom e se energija atoma mjenjati, skokovima elektrona sa jedne orbite na drugu.

1.3. Bohr-ov model atoma

- Kada se eli analizirati ponaanje atoma, znanstvenici jo i danas koriste pojednostavljenom studijom koju je dao Neils Bohr jo proetkom 20-tog stoljea.1. u centru se nalazi jezgra koja sadri pozitivno nabijene protone i neutrone koji su masom priblino slini protonima ali nemaju naboj2. neutralni atom sadri jednak broj elektrona (negativno nabijeni) i protona (pozitivno nabijenih), ali razliiti broj neutrona

3. elektroni se kreu u stabilnim i krunim orbitama

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

8Monday, 11 November 2013

- Jedan elektron u energetskom nivou ne moe imati kontunuiranu energiju. To e imati samo oni fiksirani elektroni (koji se nalaze na tono odreenom energetskom nivou).

- Ona precizno opisuje strukturu samog atoma, objanjava spajanje atoma s molekulama, te opisuje ponaanje tekuina, krutinih tvari, vodia, izolatora, poluvodia i supervodia.

- Raspodjela elektrona u atomu nije nasumina, te su samo elektroni odgovorni za formiranje ljuski odnosno energetskih nivoa. Bohr iz oznaava kvantnim brojevima.

- Poetkom 20-tog stoljea kvantna teorija bila je tretirana kao filozofska razmatranje koja se usprostavilo znanstvenim veliinama kao to su Einstain i Bohr.

- Kvantna teorija govori da elektroni imaju energije koje mogu biti apsorbirane ili emitirane samo ako se atomi izloeni tono odreenom koliinom (veliinom) energije koja se naziva kvant.

- Da bi jedan elektron skoiti sa jednog energetskog nivoa na drugi, potrebno je dovesti energija cijelog kvanta (ne razlomljenog).

- Takva energija moe biti razliitih oblika: svjetlost, elektrina energija, magnetizam.

UVOD U ELEKTROFOTOGRAFIJU 8/11/2013

9Monday, 11 November 2013

PRINCIP RADAELEKTROFOTOGRAFIJE

10Monday, 11 November 2013