PROJE SÜRECİ YÖNETİMİ (Project Cycle Management)

1

PROJE SÜRECİ YÖNETİMİ(Project Cycle Management)

1. Proje fikrinin oluşumu

2. İnceleme 6.Değerlendirme

3. Planlama 5. Uygulama

4.Finansman temini

2

Önsöz

• Kalkınmada en önemli faktör eğitilmiş insan gücü yani, beşeri sermayedir. Beşeri sermaye bilgi duygu ve beceri geliştirmekle, yani eğitimle oluşur.

• Kalkınma projelerinde hedef kitlede

kapasite oluşturmak ve sürdürülebilirlik en öncelikli ilkelerden olmalıdır. Kalkınma tarihi bu yargıyı doğrulayan ibret verici hikayelerle doludur.

3

Amaç

• Katılımcılarda Uluslararası standartlara uygun

proje hazırlama uygulama ve değerlendirme

bilgi ve becerisi geliştirmek ve böylece sürdürülebilir bir biçimde,

• Sorun çözmede sistemli bir düşünce tarzını benimsetmek

• Kapasite yaratacak kapasite oluşturmaktır.

4

I. BÖLÜM: TANIMLAR

Belirli bir amacı gerçekleştirmek için gerekli hususların yani;

ne, nerede, ne zaman, niçin, nasıl,(5N)

kim için, kim tarafından ve kaç paraya (3K) yapılacaktır sorularının cevaplarının yer aldığı bir belgedir.

1. Proje

5

Belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere;

proje tasarlama, inceleme, planlama, finansman

temini, uygulama ve değerlendirme aşamalarını

kapsayan bir faaliyetler dizisidir.

2. Proje Süreci

6

Mantıksal çerçeve yaklaşımı temeline dayanan, proje sürecinin tümünde etkinlik sağlamak amacına yönelik bir

yöntem ve kurallar sistemidir.

3. Proje Süreci Yönetimi

7

-bilginin ilk basamağı - tek boyutlu - doğrusal - amatör bir olgudur.

- bilgide son aşama - çok boyutlu - dairesel - profesyonel bir işlemdir.

4. Farkında olmak 5. Proje hazırlamak

8

II.BÖLÜM: PROJE SÜRECİ

1. Proje fikrinin oluşumu

2. İnceleme 6.Değerlendirme

3. Planlama 5. Uygulama

4.Finansman temini

9

1.Proje fikrinin oluşumu:

• Proje fikri bir ihtiyaçtan doğar, zihinsel değerlendirmelerle gelişir.

• Proje fikrinin oluşumunu tetikleyen birçok faktör olabilir. Bu faktörler, gözlemler, yönlendirmeler (teşvikler), talimatlar veya finansal desteğin varlığı gibi faktörlerdir.

10

2. İnceleme:

• Proje için gerekli olan verileri derleme, analiz etme ve değerlendirme işlemidir.

• Bu aşamada mevcut durum, paydaş, sorun, hedef ve strateji analizleri yapılır ve proje amaçları belirlenir.

11

• Mantıksal çerçeve temelinde, inceleme aşamasında belirlenen amaçların gerçekleştirilebilmesi için öngörülen

• 5N, 3K sorularının cevaplandırılması ve kaydedilmesi ile bir proje belgesinin oluşturulmasıdır.

3. Planlama:

12

• Planlama aşamasında projenin; doğruluk, dürüstlük, sadelik, uygunluk, gerçekleştirilebilirlik, ekonomiklik, tutarlılık, duyarlılık, katılımcılık, sahiplenme ve sürdürülebilirlik gibi kalite kriterlerine uygun olmasına özen

gösterilmelidir.• Ülkemizde geçmişte yapılan bir çok projede bu kalite

kriterlerine özen gösterilmediği için son otuz yılda yüz milyarlarca Dolarlık kayıplar meydana gelmiştir. Diğer taraftan yönetim hataları nedeniyle meydana gelen kayıplar bir trilyon Dolara yaklaşmıştır.

13

• Hazırlanan projeler için varlığı önceden bilinen kaynakların tahsis edilebilmesi için yapılan bir

işlemdir.• Kalite kriterlerine uygun olarak hazırlanmış

projeler için finansman temini ihtimali çok yüksektir.

4. Finansman Temini

14

5. Uygulama:

• Tasarlanan 5N-3K öğelerinin hayata geçirilmesidir.

• Hedef kitlenin, yalnızca planlama aşamasında değil fakat aynı zamanda uygulama aşamasında da söz sahibi olması ve aktif rol alması gerekir.

15

- Her düzeyde amaçların ne ölçüde gerçekleştirildiğini anlamak,

- Projenin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek ve - Gelecekteki çalışmalara ışık tutmak için amaçlarla

sonuçların karşılaştırılması ile yapılan bir işlemdir.- Ara değerlendirmeler ara amaçları, son değerlendirme proje amaçlarını, etki değerlendirmesi genel amacı değerlendirir.

6. Değerlendirme:

16

Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı (Logical Framework Approach)Klasik yaklaşıma bir tepki

3. BÖLÜM:

PROJE SÜRECİ YÖNETİMİ

17

1.Klasik projelerde en çok görülen eksiklikler• Mevcut durumun yetersiz analizi• Projelerin hedef gruplarla ilgili olmaması• Proje sahibi kuruluşun konuyla ilgisinin zayıflığı • Stratejik çerçevenin belirsizliği• Risklerin yeterince dikkate alınmaması• Kısa vadeli bakış açısı • Geçmiş deneyimlerin yeni projelerde dikkate alınmaması• Faaliyet tabanlı uygulama ve planlama• Doğrulanabilir olmayan proje çıktıları• Yetersiz proje dökümanları

18

2. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı İşlevi

Projenin en önemli yönleri, 16 kutulu bir matris içerisinde özetlenir :

– Projenin neden gerçekleştirildiği (Projenin amacı)

– Projenin neyi başarmasının beklendiği (Göstergeler)

– Projenin bunu nasıl başaracağı (Faaliyetler ve Araçlar)

– Projenin için önemli faktörler (Varsayımlar)

– Proje göstergelerinin kaynakları (Doğrulama Kaynakları)

– Projenin maliyetinin ne olacağı (Maliyetler)

– Projenin başlayabilmesi için gerekli koşullar (Ön koşullar)

19

3. Mantıksal Çerçeve Matrisi

Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler

Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı

Doğrulama Kaynakları

Varsayımlar

Proje Genel Hedefi

Projenin Amacı

Sonuçlar

Faaliyetler Araçlar Maliyet

Ön-koşullar

20

4. Mantıksal Çerçeve Aşamaları

6. Mantıksal Çerçeve – Proje yapısının iç mantıksal tutarlılığını oluşturmak üzere; amaçlara bağlı doğrulanabilir başarı göstergelerinin, gösterge kaynaklarının, varsayımların, araç ve maliyetlerin genel olarak tanımlanması

7. Faaliyet Çizelgesi – Faaliyetlerin yerinin, zamanının, sonucunun, metodolojisinin, hedef kitlesinin, sorumlularının ve maliyetinin belirlenmesi, Diğer bir deyişle ne, nerede ne zaman, niçin, nasıl, kim için, kimler tarafından ve kaç paraya (5N3K) sorularının cevaplandırılması

8. Bütçe –Faaliyet çizelgesinden hareketle girdilerin ve maliyetlerin belirlenmesi ve sistemli bir biçimde kaydedilmesi

PLANLAMA aşamasıANALİZ (inceleme) aşaması

1. Mevcut Durum Analizi- Proje ile ilgili genel durumun belirlenmesi ve incelenmesi

2. Paydaş (Stakeholder) Analizi –proje taraflarının, hedef grubun, projeden yarar sağlayacakların ve potansiyel karşıtların belirlenmesi ve tanımlanması

3. Sorun Analizi – Ana sorunların belirlenmesi , sorunlar hiyerarşisinin (sebep-sonuç ilişkilerinin), oluşturulması

4. Hedef Analizi – Tanımlanan sorunlara paralel olarak amaçların belirlenmesi ve buna bağlı olarak amaçlar hiyerarşisinin (araç-amaç ilişkilerinin)oluşturulması

5. Strateji Analizi – olanakların ve sınırlamaların belirlenmesi, bu çerçevede amaçları gerçekleştirebilecek en uygun stratejinin seçilmesi ve kesin proje amaçlarının belirlenmesi

21

4.1. Mevcut Durum Analizi

•Mevcut durum analizi, uygun bir proje tasarımı için proje alanı ve hedef kitle hakkında genel bir bakış sağlayacak bilgi derleme ve bu bilgileri sınıflandırıp analiz etme işlemidir.

•En iyi bilgi derleme ve değerlendirme, paydaşlarla birlikte yapılan çalışmalarla mümkün olur.

22

4.1.1. Mevcut Durum Analizi Konuları

1. Konu ile ilgili literatür taraması ve özetlenmesi

2. Proje alanının coğrafi yapısı ve iklim özellikleri

3. Toprak kullanım özellikleri

4. Temel altyapıya ilişkin bilgiler

5. Hükümet politikaları ve programlar

6. Alanın sosyal göstergeleri

7. Alanın ekonomik göstergeleri

8. Alanın kültürel göstergeleri

9. Çevresel sorunlar ve riskler

10. Beşeri ve sosyal sermaye durumu

11. Alana ait diğer istatistikler

23

– İşsizlik,– Altyapı yetersiz, belediyenin öncelikleri farklı, – Eğitim düzeyi düşük, – Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor ve içme suyu kaynaklarına

karışıyor, – Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna karışıyor,– Hijyenik içme suyu yok, – Salgın hastalık var,– Gelir düzeyi düşük,– Annelerin çocukları besleme konusundaki bilgisizliği (anneler bilinçsiz),– Çocuklarda beslenme yetersizliği,– Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz,– Sağlık hizmetlerine sınırlı erişim, – Çocuklara gerekli ve yeterli aşılar yapılamıyor,– Kayıtlara göre 0-5 yaş grubundaki bebek ve çocuk ölümleri son bir yıl içinde

%10 oranında artmış,– Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranları yüksek,

Güllühisar Mahallesi Örneği

4.1.2. Sorunlar Listesi

24

4.1.3. Mevcut Durum Analizi Grup Çalışması

Şimdi dörder kişilik gruplar oluşturarak 1 saat içinde yukarıdaki sorunları da olan proje alanı ile ilgili mevcut durum analizini gerçekleştirelim.

25

4.2. Paydaşlar Analizi Paydaşlar, proje sürecinden ve sonuçlarından doğrudan veya dolaylı

olarak olumlu veya olumsuz bir biçimde etkilenecek olanlardır.

Diğer bir deyişle;

Paydaşlar, belirli bir proje ile ilgili olarak

yararı, zararı ve/veya rolü olan

kişiler, gruplar işletmeler veya kurumlardır.

Örneğin:- Toplumun üyeleri - Sivil toplum grupları - İşletmeler, şirketler- Devlet kurumları

26

4.2.1. Neden paydaşlar analizi?

Duvardaki

her bir taş,

katılımcılığı,

taşlar arasındaki harç iletişimi,

duvarın tamamı ise işbirliğini ifade eder.

işbirliği

Bir sorunun çözülmesi veya bir mal ya da hizmetin üretilmesi genelde tek taraflı olarak gerçekleştirilemez.

Proje konusuyla ilgili tüm tarafların bir “fikri” vardır ve çözüm tüm bu “fikirlerin” katkısı ile anlam kazanır.

Paydaşlar analizi, tüm tarafların fikirlerini öğrenmek ve sonuçta bir “bileşke fikri” ortaya çıkarmak için yapılır.

27

4.2.2. Birincil Paydaşlar I

Birincil PaydaşlarProjeden doğrudan olumlu ya da olumsuz etkilenecek olanlardır.

Projenin temel yararlanıcıları (pastadan pay

alanlar); hedef gruplar, nihai yararlanıcılar ve potansiyel karşıtlar bu grupta yer alır.

28

• Hedef grup(lar) • Projenin doğrudan ve olumlu bir biçimde etkilediği grup ya da varlıklardır

• Nihai yararlanıcılar • Proje hedefine ulaşılması ile gerçekleştirilen etkiden uzun dönemde yararlananlar

4.2.2. Birincil Paydaşlar II

• Potansiyel karşıtlar • Proje uygulamalarından zararı olacağını düşünenler

29

4.2.3. İkincil Paydaşlar

Birincil paydaşlara hizmet sağlamada rolü olanlar;

Bunlar, uygulayan, destekleyen ve fon sağlayan kişi, kurum ve kuruluşlardır.

30

4.2.4. Paydaş Analizi Aşamaları-I

1. Aşama: İlgili tüm paydaşların belirlenmesi

Mevcut sorundan etkilenebilecek olan veya projeyi etkileyebilecek olan paydaşların tümünün belirlenmesi:

hedef gruplar,

yararlanıcılar,

potansiyel karşıtlar,

hizmet sağlayanlar

31

4.2.4. Paydaş Analizi Aşamaları-II

2. Aşama: Paydaşların sınıflandırılması

Paydaşlar projenin kapsamına bağlı olarak yukarıda belirtilen ilkeler ve tanımlar doğrultusunda ve paydaş ağacı oluşturacak biçimde sınıflandırılır. Bu sınıflandırma aşağıdaki hususları da içerir.

Genel (birincil, ikincil)

Yararlanıcılar (Doğrudan, Dolaylı)

Etkilenen (Olumlu, Olumsuz)

32

4.2.4. Paydaş Analizi Aşamaları-III

3. Aşama: Seçilen paydaşların ayrıntılı analizi:

Seçilen paydaşların daha ayrıntılı bir analizi için, çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bunlardan birisi:

Paydaş analiz tablosu: Paydaşları analiz etmenin bir yolu, onların bireysel özelliklerini ve bunların projeye etkilerini (direniş veya destek gibi) belirlemektir.

33

4.2.4. Paydaş Analizi Aşamaları-IV

4. Aşama: Önceliklerin belirlenmesi:

Proje için hangi hedeflerin benimseneceği (yani, kimlerin çıkarlarına ve görüşlerine öncelik verileceği) hakkında bir karar alınması,

Farklı paydaşlar arasında bir uzlaşma sağlanması

Fakat bazen “hiç kimsenin kendini gerçekten adamadığı” bir uzlaşma yerine, kilit paydaşlara ağırlık vermek gerekebilir.

34

4.2.5. Paydaşlar Analizi Kontrol Listesi

1. Birincil ve ikincil paydaşların hepsi listede yer aldı mı?

2. Projenin potansiyel destekçileri ve karşıtları belirlendi mi?

3. Birincil paydaşlar gruplara (meslek, gelir vb. gruplar) ayrıldı mı?

4. Birincil paydaşların çıkarları ve beklentileri belirlendi mi ?

35

4.2.6. Paydaşlar Ağacı

PaydaşlarPaydaşlar

Birincil PaydaşlarBirincil Paydaşlar

OlumluOlumlu OlumsuzOlumsuz

Hedef GrupHedef Grup

YararlanıcılarYararlanıcılar

İkincil Paydaşlarİkincil Paydaşlar

UygulayanUygulayan

DestekleyenDestekleyen

Fon SağlayanFon Sağlayan

Yararı olanlar Zararı olanlar Rolü olanlar

Karşıtlar

36

4.2.7. Paydaş Analizi Tablosu-I

Paydaşlar Özellikler Çıkarlar hedefler

Zayıf ve güçlü yön

Paydaş önerileri

Birincil Paydaşlar (Doğrudan olumlu ve olumsuz etkilenenler)

a.Hedef Grup

b.Yarar-

lanıcılar

c. Karşıtlar

37

İkincil paydaşlar (Uygulayan, destekleyen, fon vb. hizmetler sağlayanlar)

a.Uygulayan

b.Destekleyen

c.Fon Sağlayan

d.Diğer

4.2.7. Paydaş Analizi Tablosu-II

38

4.2.8. Paydaşlar AnaliziGrup Çalışması

Şimdi dörder kişilik gruplar oluşturarak 1 saat içinde paydaşlar analizini gerçekleştirelim.

39

4.3. Sorun Analizi (Mantıksal çerçeve yaklaşımının belki de en önemli aşaması)

Niçin Yapılır?– Proje alanındaki sorunların ve bu sorunların sonuçlarının

belirlenmesi amacıyla yapılır

Nasıl Yapılır?– Katılımcıların bakış açılarından sorunlar ifade edilir, – Konuyla ilgili tüm sorunların ortaya çıkıp çıkmadığı incelenir,– Ortaya çıkanların önemli sorunlar olduğu konusunda görüş birliği

oluşturulur,– Bir başlangıç sorunu seçilerek, sorunlar sebep-sonuç ilişkisine göre

hazırlanan sorun ağacıyla gösterilir.

40

SEBEP

SONUÇ

4.3.1. Sorun AğacıSorunlar arasında sebep-sonuç ilişkilerinin kurulması

41

4.3.2. Sorun Ağacı Oluşturma

Sorun ağacı belirlenen sorunlar arasında bir sebep-sonuç ilişkisi vehiyerarşisi belirlenerek oluşturulur. Bunun için şu işlemler yapılır:

Mevcut durumdaki ana sorunlar tanımlanır (beyin fırtınası) Neden-sonuç ilişkilerini kurmak için bir başlangıç sorunu seçilir Başlangıç sorununa neden olan sorunlar onun altına yerleştirilir; Başlangıç sorununun sonucu olan sorunlar onun üstüne yerleştirilir; Arasında neden veya sonuç ilişkisi olmayan sorunlar aynı seviyeye yerleştirilir

42

4.3.3. Sorunlar Listesi Güllühisar Mahallesi Örneği

– Eğitim düzeyi düşük, – İşsizlik,– Altyapı yetersiz, belediyenin öncelikleri farklı, – Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor ve içme suyu kaynaklarına karışıyor, – Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna karışıyor,– Hijyenik içme suyu yok, – Salgın hastalık var,– Gelir düzeyi düşük,– Annelerin çocukları besleme konusundaki bilgisizliği (anneler bilinçsiz),– Çocuklarda beslenme yetersizliği,– Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz,– Sağlık hizmetlerine sınırlı erişim, – Çocuklara gerekli ve yeterli aşılar yapılamıyor,– Kayıtlara göre 0-5 yaş grubundaki bebek ve çocuk ölümleri son bir yıl içinde

%10 oranında artmış,– Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranları yüksek,

43

Su Tarıma ve BalığınÜremesine Yetmiyor

Aşırı Avcılık Var

BALIKÇILIK KÖTÜLEŞİYOR

SU YANLIŞ KULLANILIYOR

Balık yanlışağlarla

avlanıyor

Balık üremezamanındaavlanıyor

Balıkçılar aşırı avcılığın sonuçlarından

habersiz

DenetimlerYetersiz

MevzuatYetersiz

4.3.4. Sorun Ağacı - Van Örneği

Balığın üremedönemindederelere subırakılmıyor

Çiftçi doğrusulama

tekniklerinibilmiyor

Su debileriher yıl düşüyor

Sulama kanalları çok

eski

SONUÇLAR

SEBEPLER

44

4.3.5. Sorun AnaliziGrup Çalışması

Şimdi dörder kişilik gruplar oluşturarak 1 saat içinde yukarıdaki örnek doğrultusunda fakat Güllühisar Mahallesi için sorun analizini gerçekleştirelim.

45

4.3.6. Sorun Ağacı-Güllühisar Örneği

SONUÇSONUÇSONUÇSONUÇ

SEBEPSEBEPSEBEPSEBEP

Yüksek Oranlı Bebek ve Çocuk Ölümleri

Yüksek Oranlı Bebek ve Çocuk Ölümleri

Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon

oranları yüksek


oranları yüksek

Bebeklerin ve Çocukların

yetersiz beslenmesi

Bebeklerin ve Çocukların

yetersiz beslenmesi

Çocuklara gerekli ve

yeterli aşılar yapılamıyor

Çocuklara gerekli ve

yeterli aşılar yapılamıyor

Salgın Hastalıklar

Salgın Hastalıklar

Hijyenik içme suyu

yok

Hijyenik içme suyu

yok

Annelerin Beslenme

Konusundaki Bilgisizliği

Annelerin Beslenme

Konusundaki Bilgisizliği

Belediyenin öncelikleri

farklı

Belediyenin öncelikleri

farklı

Altyapı yetersizAltyapı yetersiz

Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz

Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz

Sağlık Hizmetlerine Sınırlı Erişim

Sağlık Hizmetlerine Sınırlı Erişim

Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna

karışıyor

Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna

karışıyor

Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor

ve içme suyu kaynaklarına karışıyor

Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor

ve içme suyu kaynaklarına karışıyor

Gelir düzeyi düşük

Gelir düzeyi düşük

İşsizlikİşsizlikEğitim düzeyi düşük

Eğitim düzeyi düşük

46

4.4. Hedef Analizi

Gelecekte olması istenen durumun gerçekleştirilmesi için potansiyel çözümlerin analiz edilmesidir.

Nasıl Yapılır ?– Sorun ağacındaki sorunlar pozitif olarak yeniden ifade edilir

– Sorun ağacıyla karşılaştırılır ve yapılması gerekenler veya başarılması gerekenler yeniden ifade edilir

– Gerçekçi bir şekilde revize edilmesi gereken ve/veya ekleme/çıkarma yapılması gereken hususlar tamamlanır

– Bağlantıların tutarlı olmasına dikkat edilerek Hedef Ağacı oluşturulur

47

4.4.1. Hedef AğacıOlumsuz durumların gelecekte olması arzu edilen

ancak, gerçekçi olan durumlara çevrilmesi

ARAÇ

AMAÇ

48

4.5. Strateji Analizi

Nasıl Yapılır?– Hedef ağacından arzu edilmeyen hedefler elenir– Bir proje oluşturacak olası alternatif stratejiler ortaya konur – Bir veya birden fazla strateji seçilir – Belirlenen kriterlere (maliyet, aciliyet, politik durum vb.) göre

optimum stratejinin hangisi olduğu konusunda değerlendirme yapılır

– Projeyi oluşturacak stratejiye karar verilir– Proje Genel Amacı ve Proje Özel Amaçları net olarak ifade

edilerek, projenin kapsamı belirlenir

49

4.5.1. Strateji Analizi Kriterleri

Farklı Paydaşların Bakış Açıları

MaliyetlerMevcut KaynaklarMevcut Potansiyel ve

Kapasiteler

Strateji Seçiminde Dikkate Alınacak Kriterler

Verimlilik ve Etkinlik Sosyal Kabul Edilebilirlik Eşitsizliklerin (Kadın-Erkek)

Giderilmesine Katkısı Diğer Projeleri Tamamlayıcılık Aciliyet Politik Yapılabilirlik

50

Su Tarıma ve BalığınÜremesine Yetiyor

SürdürülebilirBalıkçılık Yapılıyor

BALIKÇILIK İYİLEŞİYOR

SU DOĞRUKULLANILIYOR

Balık doğruağlarla

avlanıyor

Üremedöneminde

avcılıkönlendi

Balıkçılar aşırı avcılıkkonusunda bilinçlendi

Denetimlerarttırıldı

Mevzuatbilimselverilere

uyduruldu

Balığın üremedönemindederelerde

yeterli su var


tekniklerikonusunda

eğitildi

Gölet ve barajlar

yapılarak sudebisi

düzenlendi

Sulama kanallarırehabilite

edildi

4.5.2. Hedef Ağacı – Van Gölü Örneği

51

4.5.3. Strateji Analizi- Van Gölü örneği

Su Tarıma ve BalığınÜremesine Yetiyor

SürdürülebilirBalıkçılık Yapılıyor

BALIKÇILIK İYİLEŞİYOR

SU DOĞRUKULLANILIYOR

Balık doğruağlarla

avlanıyor

Üremedöneminde

avcılıkönlendi

Balıkçılar aşırı avcılıkkonusunda bilinçlendi

Denetimlerarttırıldı

Mevzuatbilimselverilere

uyduruldu

Balığın üremedönemindederelerde

yeterli su var


tekniklerikonusunda

eğitildi

Gölet ve barajlar

yapılarak sudebisi

düzenlendi

Sulama kanallarırehabilite

edildi

Kapsama Alanı

52

4.5.4. Hedef ve Strateji AnaliziGrup Çalışması

Şimdi dörder kişilik gruplar oluşturarak yukarıdaki örnek doğrultusunda 1 saat içinde Güllühisar için hedef ve strateji analizini gerçekleştirelim.

53

4.5.5. Hedef Ağacı-Güllühisar Örneği

SorunSorunSorunSorun HedefHedef

Yüksek Oranlı BebekYüksek Oranlı Bebekve Çocuk Ölümlerive Çocuk Ölümleri

Yüksek Oranlı BebekYüksek Oranlı Bebekve Çocuk Ölümlerive Çocuk Ölümleri

BebekBebek ve Çocuklarda ve Çocuklarda Görülen Görülen

Yüksek Enfeksiyon OranıYüksek Enfeksiyon Oranı

BebekBebek ve Çocuklarda ve Çocuklarda Görülen Görülen

Yüksek Enfeksiyon OranıYüksek Enfeksiyon Oranı

BBebekebek ve Çocuklarda ve Çocuklarda Görülen EnfeksiyonGörülen Enfeksiyon Oranının Oranının

AzaltılAzaltılmasıması

BBebekebek ve Çocuklarda ve Çocuklarda Görülen EnfeksiyonGörülen Enfeksiyon Oranının Oranının

AzaltılAzaltılmasıması

Bebek ve Çocuk Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının AzaltılmasıÖlüm Oranlarının AzaltılmasıBebek ve Çocuk Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının AzaltılmasıÖlüm Oranlarının Azaltılması

Bebek ve Çocuk Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının Ölüm Oranlarının

AzaltılmasıAzaltılması




oranlarının azaltılması


oranlarının azaltılması

Bebeklerin ve Çocukların Beslenme

Durumunun İyileştirilmesi

Bebeklerin ve Çocukların Beslenme

Durumunun İyileştirilmesi

Aşılanmış Bebek ve Çocuk Sayısı

Arttırılması

Aşılanmış Bebek ve Çocuk Sayısı

Arttırılması

Salgın Hastalıkların Azaltılması


Hijyenik İçme Suyu

Sağlanması

Hijyenik İçme Suyu

Sağlanması

Anneler Beslenme

Konusunda Bilgilendirilmesi

Anneler Beslenme


Sağlık Ocağı İyileştirilmesiSağlık Ocağı İyileştirilmesi

Sağlık Hizmetlerine Erişim ArttırılmasıSağlık Hizmetlerine Erişim Arttırılması

Lastik Fabrikasının Arıtma Tesisi Devreye

Girmesi

Lastik Fabrikasının Arıtma Tesisi Devreye

Girmesi

Kanalizasyon Sisteminin Çalışır Hale

Gelmesi

Kanalizasyon Sisteminin Çalışır Hale

Gelmesi

Ailelerin Gelir Düzeyi

Arttırılması

Ailelerin Gelir Düzeyi

ArttırılmasıARAÇ

AMAÇ

54

4.5.6. Strateji Analizi - Güllühisar ÖrneğiBebek ve Çocuk Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının Ölüm Oranlarının




SEÇİLEN STRATEJİSEÇİLEN STRATEJİ

ENFEKSİYONENFEKSİYONSTRATEJİSİSTRATEJİSİ

SEÇİLEN STRATEJİSEÇİLEN STRATEJİ

ENFEKSİYONENFEKSİYONSTRATEJİSİSTRATEJİSİ

Bebek ve çocuklarda

görülen enfeksiyon oranlarının azaltılması



Bebeklerin ve Çocukların Beslenme Durumu

İyileştirildi

Bebeklerin ve Çocukların Beslenme Durumu

İyileştirildi

Aşılanmış Bebek ve

Çocuk Sayısı Arttırıldı


Çocuk Sayısı Arttırıldı

Anneler Beslenme


Anneler Beslenme


Sağlık Ocağı İyileştirilmesiSağlık Ocağı İyileştirilmesi

SALGIN HASTALIKSALGIN HASTALIKSTRATEJİSİSTRATEJİSİ

SALGIN HASTALIKSALGIN HASTALIKSTRATEJİSİSTRATEJİSİ



Hijyenik İçme Suyu Sağlandı

Hijyenik İçme Suyu Sağlandı

Sağlık Hizmetlerine

Erişim Arttırıldı

Sağlık Hizmetlerine

Erişim Arttırıldı

Lastik Fabrikasının Arıtma Tesisi

Devreye Girmesi

Lastik Fabrikasının Arıtma Tesisi

Devreye Girmesi

Kanalizasyon Sisteminin Çalışır Hale Gelmesinin

Sağlanması

Kanalizasyon Sisteminin Çalışır Hale Gelmesinin

Sağlanması

Ailelerin Gelir Düzeyi Artırılması

Ailelerin Gelir Düzeyi Artırılması

Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının Azaltılması


55

4.6. Mantıksal Çerçeve MatrisiObjektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler


Varsayımlar

Genel Hedef

Proje Amacı

Sonuçlar


Ön-koşullar

Müdahale Mantığı-Projenin KapsamıMüdahale Mantığı-Projenin Kapsamı- Amaçlar

56

4.6.1. Mantıksal Çerçeve Matrisi Oluşturma Sırası

4321

12 1310 118 9

567

Maliyetler

1. Proje Tanımı amaçlar

2. Doğrulanabilir göstergeler

4. Varsayımlar

Genel hedef

Proje Amacı

Sonuçlar

Faaliyetler

3.Doğrulama kaynakları

Ön koşullar

Not: Matrisin her bir kısmı yukarıdaki numara sıralaması çerçevesinde oluşturulurken, gerektiği takdirde diğer kısımlar kontrol edilmeli ve gözden geçirilip yeniden düzenlenmelidir.

Araçlar

57

• Projenin katkıda bulunacağı üst düzeydeki hedef

• Hedef gruplar için sürdürülebilir yarar sağlama açısından projenin özel amacı

• Gerçekleştirilecek faaliyetlerin ürünleri

• Projenin sonuçlarını üretmek için yapılacak uygulamalar

FAALİYETLER

SONUÇLAR

PROJE AMACI

GENEL HEDEFİdeal durum. Proje katkısı uzun dönemde gerçekleşir.

Proje süresi sonucunda ulaşılır. Özgün, ölçülebilir ve ulaşılabilir olmalı; nicelik,nitelik, zaman ve mekan bakımından tanımlanmalıdır.

Proje amacına ulaşılabilmesi için gerçekleştirilmesi gereken alt hedeflerdir. Faaliyetlerin sonucu olarak tanımlanmalıdır..

Belirli bir zamana, mekana ve Belirli bir zamana, mekana ve bütçeye bağlı olarak bütçeye bağlı olarak uygulamaların yapılması ve proje uygulamaların yapılması ve proje amacına ulaşmayı sağlayacak amacına ulaşmayı sağlayacak sonuçların üretilmesi.sonuçların üretilmesi.

4.6.2. Mantıksal Çerçevede Amaçlar

58

4.6.2.1. Projenin Genel Hedefi

Genel hedef ağacının en üst seviyesinde yer alan ve projenin katkıda bulunacağı hedef

Genel Hedef, aynı zamanda ideal durumu tanımlar. Ulaşılması uzun dönemlidir. Her bir projenin amacına ulaşması, genel hedeflere bir adım daha yaklaşmayı mümkün kılacaktır.

GENEL HEDEFGENEL HEDEFGENEL HEDEFGENEL HEDEF

PROJE AMACIPROJE AMACI

SONUÇLARSONUÇLAR

FAALİYETLERFAALİYETLER

59

4.6.2.2. Proje Amacı

Projenin gerçekleşmesi ile ulaşılacak olan ve projeye özel ve projenin kendisinden daha uzun ömürlü (sürdürülebilir) olması beklenen amaç.

GENEL HEDEFGENEL HEDEF

PROJE AMACIPROJE AMACIPROJE AMACIPROJE AMACI

SONUÇLARSONUÇLAR


60

4.6.2.3. Sonuçlar

• Proje amacına ulaşılmasını sağlayan ara hedeflerdir. Faaliyetler sonucunda üretilen mal, hizmet ve davranış değişiklikleridir.



SONUÇLARSONUÇLARSONUÇLARSONUÇLAR


61

4.6.2.4. Proje Faaliyetleri

• Faaliyetler; sonuçları elde etmek için yapılması gereken uygulamalardır.– Hedef Ağacından Çıkarılır– Özel Teknik İncelemelerle

Ortaya Çıkar



SONUÇLARSONUÇLAR

FAALİYETLERFAALİYETLERFAALİYETLERFAALİYETLER

62

4.6.3. Strateji Analizinden Mantıksal Çerçeve Matrisine Geçiş – I• Hedeflerin nasıl yazılması gerektiğine karar verin• Stratejinizi seçin• Seçtiğiniz stratejinin ağacını tamamlayın• Hedeflerin nasıl ifade edileceğine karar verin (Yazım

dili tercihi kullanılabilir)• Hedefleri gözden geçirin (araç-amaç ilişkisi)• Hedefleri mantıksal çerçeveye aktarın (genel hedef,

proje amacı, sonuçlar, faaliyetler)

63

4.6.3. Strateji Analizinden Mantıksal Çerçeve Matrisine Geçiş – II

Projenin KapsamıProjenin KapsamıSeçilen StratejiSeçilen Strateji







Bebeklerin ve

Çocukların Beslenme

Durumuİyileştirildi

Bebeklerin ve

Çocukların Beslenme

Durumuİyileştirildi


Çocuk Sayısı

Arttırıldı


Çocuk Sayısı

Arttırıldı

Anneler Beslenme

Konusunda Bilgilendiril

mesi

Anneler Beslenme

Konusunda Bilgilendiril

mesi

Sağlık Ocağı İyileştirilme

si

Sağlık Ocağı İyileştirilme

si

GENEL HEDEFGENEL HEDEFGENEL HEDEFGENEL HEDEF

PROJE AMACIPROJE AMACIPROJE AMACIPROJE AMACI

SONUÇLARSONUÇLARSONUÇLARSONUÇLAR

FAALİYETLERFAALİYETLERFAALİYETLERFAALİYETLER

Bebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının AzaltılmasıBebek ve Çocuk Ölüm Oranlarının Azaltılması

Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranlarının

azaltılması

Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranlarının

azaltılması

1.Bebeklerin ve Çocukların Beslenme Durumu İyileştirilmesi

1.Bebeklerin ve Çocukların Beslenme Durumu İyileştirilmesi

2.Aşılanmış Bebek ve Çocuk Sayısı Arttırıldı2.Aşılanmış Bebek ve Çocuk Sayısı Arttırıldı

1.1.Annelerin Beslenme Konusunda Bilgilendirilmesi1.1.Annelerin Beslenme Konusunda Bilgilendirilmesi

2.1.Sağlık Ocağının İyileştirilmesi2.1.Sağlık Ocağının İyileştirilmesi

64

4.6.4.Varsayımlar

• Varsayımlar nedir?• Projenin başarısını etkileyen veya belirleyen dışsal

faktörlerin olumlu olarak ifade edilmesidir

Niçin gereklidir?• Projeler gerçek durumu kapsayamazlar. Dışsal faktörler ve

projenin başarısı üzerinde önemli etkilere sahip riskler tanımlanarak dikkate alınmalı ve izlenmelidir.

Önkoşullar nelerdir?• Faaliyetler başlamadan önce aşılması gereken durumlardır.

65

4.6.4.1. Varsayımların Oluşturulması

– Proje faaliyetlerine başlanabilmesi için gerekli önkoşulların belirlenmesi,

– Hedef seviyelerine uygun olarak her aşama için risklerin belirlenmesi

– Bu risklerin olumlu ifadelere çevrilmesi (varsayıma dönüştürülmesi)

– Bu varsayımların projenin başarısı açısından öneminin ve gerçekleşme ihtimalinin gözden geçirilmesi (varsayım algoritması) ve gerekirse bunlarla ilgili önlemler alınması

– Gerekli varsayımların hedef seviyelerine uygun olarak mantıksal çerçeve matrisine yerleştirilmesi

66

Olabilme ihtimali nedir?

Kesine Yakın

Orta düzeyde

İhtimal Dışı

Mantıksal çerçeveye dahil etme

Varsayım olarak ekle

Dışsal faktörü etkileyecek şekilde proje yeniden dizayn edilebilir mi?

Evet Hayır

Mantıksal çerçeveye dahil etme

Dışsal faktör önemli mi?

Faaliyetler ve sonuçlar ekleyerek projeyi yeniden dizayn et; eğer

gerekiyor ise proje amacını yeniden formüle et

Proje yapılabilir değil

HayırEvet

4.6.4.2. Varsayımları Değerlendirme Algoritması

67

4.6.4.3. Varsayımların Mantıksal Çerçeve Matrisine Yerleştirilmesi

• Sonuçları elde etmek için gerekli olan varsayımlar

• Proje amacına ulaşmak için gerekli olan varsayımlar

• Genel hedefe ulaşmak için gerekli olan varsayımlar

• Faaliyetler seviyesine yerleştirilir

• Sonuçlar seviyesine yerleştirilir

• Proje amacı seviyesine yerleştirilir

68

Proje Amacı

4.6.4.4. Mantıksal Çerçevede Varsayımlar ve Amaçlar

1.EĞER önkoşullar sağlanır ve fiziksel/fiziksel olmayan girdiler harekete geçirilirse faaliyetler gerçekleşecek…

2.Faaliyetler gerçekleşir ve varsayımlar tutarsa sonuçlara ulaşılacak…...

3……..

Müdahale Mantığı-Projenin Kapsamı

‘...

Objektif Olarak Doğrulanabilir Göstergeler


Varsayımlar

Genel Hedef

Sonuçlar


Ön-koşullar

69

4.6.5. Göstergeler

Nedir?• Proje amaçlarını her seviyede operasyonel olarak ölçebilen, performans

ölçüm olanağı sağlayan ve projenin her aşamada izlenmesine olanak sağlayan araçlardır. Her bir gösterge kısaca müdahaleye ilişkin Nicelik, Nitelik, Zaman ve Mekan konusunda bilgi içermelidir.

Ne İşe Yararlar?• Genel Hedef, Proje Amacı ve Sonuçların karakteristiklerini açıklığa

kavuştururlar• Projeyi daha objektif bir şekilde yönetmeyi sağlarlar• Performans ölçümü, izleme ve değerlendirme için bir baz oluştururlar Not: Sıklıkla, bir amaç için birden fazla gösterge kullanmak gerekebilir.

Böylece, amacın başarılıp başarılmadığı konusunda daha güvenilir bilgi elde edilebilir.

70

4.6.5.1. Gösterge Kriterleri-I

Göstergeler aşağıdaki sorulara cevap vermelidir:Göstergeler aşağıdaki sorulara cevap vermelidir:

Ne kadar?Ne kadar? NicelikNicelik Nasıl bir değişim?Nasıl bir değişim? Nitelik Nitelik Ne zaman ?Ne zaman ? ZamanZaman Nerede?Nerede? MekanMekan

71

Göstergeler “SMART”olmalıdır;SPECIFIC (Spesifik),

MEASURABLE (Ölçülebilir)

Available (Elde edilebilir)

RELAVANT (Amaçla ilişkili)

TIME BOUND & COST EFFECTIVE

(Belirli bir süreye bağlı ve maliyet etkin)

4.6.5.2. Gösterge Kriterleri-II

72

4.6.5.3. Göstergeleri Belirleme AdımlarıHedef : İlköğretim öğretmenlerinin teknolojiye uyumunun sağlanması

Gösterge: Öğretmenlerin eğitimde bilgisayar kullanımıİlk Adım :İlk Adım : Nicelik100100 İlköğretim öğretmeninin eğitimde bilgisayar kullanımının sağlanması

İkinci Adımİkinci Adım: Nitelik 100 İlköğretim öğretmeninin “eğitim planlaması”“eğitim planlaması” konusunda bilgisayar kullanımının sağlanmasıÜçüncü Adım :Üçüncü Adım : Zaman ve Mekan100 İlköğretim öğretmeninin Eylül 2007’ye kadarEylül 2007’ye kadar X okullarında eğitim planlaması konusunda bilgisayar kullanımının sağlanması

73

4.6.6. Doğrulama Kaynakları

Doğrulama Kaynakları, göstergelerin kontrol edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dökümanlar, raporlar ve diğer kaynaklardır.Göstergelerin belirlenmesiyle eş zamanlı olarak doğrulama kaynakları da belirtilmelidir.

Doğrulama kaynakları şu bilgileri vermelidir: Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları,

proje kayıtları, resmi istatistikler vs.), Bilgiyi kimin sağlayacağı, Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı (örn: Aylık, üç aylık, yıllık vs.)

74

Mal

iyet

Karmaşıklılık

İdari Kayıtlar

Yönetim Raporları

Rutin İstatistikler

Uyarlanmış Rutin İstatistikler

Projeden Yararlananlarla Röportajlar

Özel Anketler

4.6.6.1. Doğrulama Kaynakları ve Bazı Özellikleri

75

4.6.7.Mantıksal Çerçeve - Son Kontrol

– Göstergeler ve doğrulama kaynakları erişilebilir ve güvenilirdir,

– Ön koşullar gerçekçidir,

– Varsayımlar gerçekçi ve tamdır,

– Riskler kabul edilebilir seviyededir,

– Başarı olasılığı yeterince kuvvetlidir,

– Nitelik hususları dikkate alınmıştır ve uygun olan yerlerde faaliyetler, sonuçlar ve varsayımlar olarak ifade edilmiştir,

– Elde edilen faydalar, maliyete uygundur,

– İlave araştırmalara ihtiyaç var mıdır?

76

4.6.8. Mantıksal Çerçeve Matrisi

4

3

2

1

12 13

10 11

8 9

5

6

7

Maliyetler

1. Proje Tanımı

2. Doğrulanabilir göstergeler

4. Varsayımlar

Genel hedef

Proje Amacı

Sonuçlar

Faaliyetler

3.Doğrulama kaynakları

Ön koşullarNot: Matrisin her bir kısmı yukarıdaki numara sıralaması çerçevesinde oluşturulurken, gerektiği takdirde diğer kısımlar kontrol edilmeli ve gözden geçirilip yeniden düzenlenmelidir.

Araçlar

77

78

Tarafsız Doğrulanabilir Gösterge & Doğrulama Kaynağı -Örnek

Hanelerin ve fabrikaların doğrudan kirli su atıkların azaltıldı

Nehir suyu kalitesiarttı

Yerel halkın yaşam koşulları iyileşti

Proje Tanımı

Tarafsız Doğrulanabilir Gösterge


Genel Hedef

Proje amacı

Sonuç2008’e kadar fabrika atıksularının % 70’i ve evsel atıksuların %80’i arıtılır.

Balık tüketimine bağlıhastalıklar 2006 yılına kadar % 80 oranında azalır. Balık yakalama 2006 yılına kadar % 80 oranında artar. (sabit stokla)

Balıkçılıktan elde edilen gelir 2006 yılına kadar % 30 artarTurizm geliri 2006 yılınakadar % 30 artar.

Belediyelerin anket raporu

Bölgesel hastane ve tıbbi istatistikler

Nehir Otoritesi ve Kooperatiflerin Raporları

DİE’nin sosyo ekonomik anket raporu

79

4.6.9. Mantıksal Çerçeve Matrisi, Varsayımlar, Göstergeler, Doğrulama

Kaynakları - Grup Çalışması

Şimdi dörder kişilik gruplar oluşturarak 1 saat içinde mantıksal çerçeve matrisi, varsayımlar, göstergeler ve doğrulama kaynakları’nı oluşturalım.

80

81

4.7. Faaliyet Planı

Bir Faaliyet Planı:• Hedefe yönelik mantıksal çerçeve yaklaşımını sürdürür

• Faaliyetleri operasyonel detaylara ayırır

• Faaliyetlerin sırasını, süresini ve önceliğini netleştirir

• Kilometre taşlarını belirler

• Yönetim ve uygulama sorumlulukları ile yönetim görevlerini dağıtır

82

4.7.1. Faaliyetlerin Sıralanması

k

ARA HEDEFSONUÇ

Faaliyet 1.1..............

Faaliyet 1.9..............

Faaliyet 1.2..............

Faaliyet 1.3..............

Faaliyet 1.4..............

Faaliyet 1.5..............

Faaliyet 1.6..............

Faaliyet 1.7..............

Faaliyet 1.8..............

83

Ana faaliyetlerin listelenmesi; MÇ’deki faaliyetler operasyonel detayda faaliyet planının hazırlanması için bir baz olarak kullanılabilir.

Faaliyetleri detaylandırmak; faaliyetleri detaylandırmanın amacı onları organize etme ve yönetme işlerini kolaylaştırmaktır. Bunun kritik noktası detaylandırmayı doğru yapmaktır. En yaygın hata fazla detaylandırmaktır. Planlamacı gerekli zaman ve kaynakları öngörür ve sorumlulukların dağıtılması için yeterli ayrıntıya sahip olur olmaz detaylandırmayı durdurmalıdır.

Sıralama ve bağımlılıkların belirlenmesi; faaliyetler yeterince detaylandırıldıktan sonra birbirleriyle ilişkilerine karar verilmelidir. Sıralama bir faaliyetin hangi faaliyeti izleyeceğini, bağımlılık ise birisi bitmeden başlayamayacak veya tamamlanamayacak faaliyetler dizinini gösterir. Bağımlılıklar aynı kişi tarafından yapılacak faaliyetler arasında da olabilir.

4.7.2. Faaliyet Planı Hazırlama Aşamaları

84

4.7.3. Faaliyet Planı

85

4.8. Kaynak Planlaması ve Bütçe• Bir kaynak planı:

• Mantıksal çerçevenin amaç odaklı olmasını sağlar,

• Sonuca dayalı bütçelemeyi ve maliyet etkinliğinin izlenmesini kolaylaştırır,

• Kaynakların planlı olarak harekete geçirilmesi için temel teşkil eder,

SalariesAllowancesVehicle Op.Office Tel/FaxSeedsFertiliser

5000 55001250 17503750 4250

750 750400 400850 1100

2300 3100

Büyçe

SalariesAllowancesVehicle Op.Office Tel/FaxSeedsFertiliser

5000 55001250 17503750 4250

750 750400 400850 1100

2300 3100

Bütçe

MaaşlarHarcırahlarAraçOfisTel/FaksTohumFertiliser

5000 55001250 17503750 4250

750 750400 400850 1100

2300 3100

Bütçe

86

Proje Ara Hedef ve Faaliyetleri: Maliyetler Dışsal koşullar

Ara hedef 1. Alternatif geçim kaynaklarının yerel halkın sosyo-kültürel ve geleneksel yapısıyla uyumunun kontrol edilmesi

Faaliyet 1.1. Köy ziyaretleri ile, alternatif geçim kaynaklarının sosyo-kültürel tercihlerle uyumunu test etmek Doğrudan görüşmeler ve bilişsel haritalama yöntemi ile alternatif geçim kaynaklarının yerel halk tarafından nasıl algılandığını belirlenecek.

1125 (SGP-3)800 (SGP-4)500 (SGP-4) Uçakla seyahat (uzman, 1 kişi 1 kez)-300 USD SGPKonaklama+iaşe 200 USD (SGP-5)Uçakla seyahat (sosyolog ve halk bilimci, 2 kişi 2 kez)-300 x 2 x 2=1200 USDKonaklama+iaşe 2 x 200 x 2=800 USD (SGP-5) Saha çalışması (SGP-3): Tüm balıkçı köylerinin ziyareti (1 kez) 15 köy x 75 USD= 1125 USD

Balıkçı köyleri ile olumlu ilişkilerin sürmesi

Faaliyet 1.2. Seçilen köylerde yerel halkla derinlenmesine görüşmeler yapmak

900 USD (SGP-3) Derinlemesine görüşme yapılacaklar köylerin ziyareti ve görüşmeler (6 köy) 6 x 75 x 2=900 USD

Sosyo-kültürel ve geleneksel yapının elverişli olması

Faaliyet 1.3. Seçilen köylerde, balıkçılığın içinde kadının geleneksel rolünü belirlemek için kadınlarla derinlemesine görüşmeler yapmak.

450 USD (SGP-3) Seçilen köylerde kadınlarla derinlemesine görüşme yapmak üzere köylerin ziyareti (6 köy) 6 x 75=450 USD

Sosyo-kültürel ve geleneksel yapının elverişli olması

MALİYETLER

87

Maliyet listesi hazırlanmasında kullanılabilecek kontrol listesi

FAALİYETLER / GİRDİLER BirimHer Dönem için Miktar

Dn1

BirimMaliye

t

FinansKaynağı

Maliyet Kod

AB Ül.Hük.Dn2 Dn3 Dn4 Dn1 Dn2 Dn3 Dn4

Her Dönem için Miktar Proje Toplamı

1. Faaliyetleri, Faaliyet Listesinden naklet

FAALİYETLER1.1 Planlama Birimi kurulması

EKİPMANBilgisayarFaks- ModemBüro Mobilyasıı

MAAŞLAR / ÖDEMELER (YEREL)Dışarıdan Sağlanan PersonelOfis Personeli

VS.

2. Girdileri belirt3. Girdileri Maliyet kategorilerinde topla

AdetAdet

Takım

KişiKişi

211

42

2

43

43

43

1,000500

3,000

200100

3.43.43.4

5.25.2

A/1.3A/1.3A/1.3

B/2.1B/2.1

2,000500

3,000

800200

2,000--

800300

---

800300

---

800300

4,000500

3,000

3,2001,100

10. Toplam Maliyetleri Hesapla

9. Maliyet Dağılımı

8. Maliyet Kodlarını ver

7. Fon Kaynaklarını belirt

6. Birim Maliyetleri belirt

5. Miktarları belirt

4. Birimleri belirtProje: Valilikte Ar-Ge Birimi

Kurulması Projesi

88

4.8.1. Proje Bütçesi

89

4.8.2. Faaliyetler, Maliyet Ekleme Ve Bütçe Oluşturma Grup Çalışması

Şimdi dörder kişilik gruplar oluşturarak 1 saat içinde faaliyetleri tanımlayarak, maliyetleri oluşturalım ve tahmini bütçeyi hazırlayalım.

90

IV. BÖLÜM: İZLEME VE DEĞERLENDİRME

• İzleme ve değerlendirme proje sürecinin tüm aşamalarında yapılması gereken bir işlemdir.

• Burada söz konusu olan değerlendirme proje belgesi ile ilgili bir ara değerlendirmedir. Amaç, proje belgesinin kalite kriterlerine uygunluğunu belirlemektir. Ara değerlendirmeler planlanan faaliyetlerin yeniden yönlendirilmesine veya düzenlenmesine imkan verir.

91

1. Mantıksal Çerçeve Kontrol Listesi-I

• Genel Hedef Açısından Kontrol: Genel hedef açıkça belirtilmiştir.

Amaç ve genel hedef ilişkisi uygun.

• Projenin Amacı Açışından Kontrol:

Projenin bir amacı var. Projenin amacı sonuçların yeniden formülasyonu değil.

Amaç net olarak ifade edilmiş.

92

• Projenin çıktıları açısından kontrol:

Bütün çıktılar amacın yerine getirilmesi için gerekli.

Çıktılar netlikle ifade edilmiş.

Çıktılar ile amaç arasındaki ilişki gerçekçi.

• Projenin faaliyetleri açısından kontrol:

Faaliyetler her bir çıktının üretilmesi için gerekli ve yeterli.

Girdiler/kaynaklar ve faaliyetler arasındaki ilişki gerçekçi.

• Birinci sütuna ilişkin genel kontrol:

Faaliyetler,çıktılar,amaç ve genel hedef arasındaki dikey mantık gerçekçi ve bütüncül.

1. Mantıksal Çerçeve Kontrol Listesi-II

93

• Varsayımlar Açısından Kontrol

Faaliyetler düzeyindeki varsayımlar herhangi bir ön koşul varlığını gerektirmiyor.

Çıktılar ve varsayımlar amacın gerçekleşmesi için gerekli ve yeterli koşulları oluşturuyor.

Amaç ve varsayımlar birlikte genel hedefe erişimin koşullarını tanımlıyor.

1. Mantıksal Çerçeve Kontrol Listesi-III

94

• Göstergeler Açısından Kontrol:

Amaç göstergeleri nitelik, nicelik, zaman ve mekan açısından tanımlanmış.

Göstergeler amacın ölçülmesi için tasarlanmış

Göstergeler doğrulanabilir.

• Doğrulama Kaynakları Açısından Kontrol:

Her bir göstergenin doğrulama kaynağının yeri tanımlanıyor.

1. Mantıksal Çerçeve Kontrol Listesi-IV

95

2. Proje Belgesi Değerlendirme Tablosu-I

Bölüm Azami puan

Başvuru Formu

1-Finansal ve operasyonel kapasite 20

1.1 Başvuru sahibi ve ortakları yeterli proje yönetimi deneyimine sahipler mi?

5 II.4.1ve III.1

1.2 Başvuru sahibi ve ortakları yeterli teknik uzmanlığa sahip mi? 5 II.4.1 ve III.1

1.3 Başvuru sahibi ve ortakları yeterli yönetim kapasitesine sahipler mi (Personel, ekipman ve proje bütçesini idare etme de dahil) ?

5 II.4.2 ve III.1

1.4 Başvuru sahibi sabit ve yeterli finansman kaynaklarına sahip mi? 5 II.4.2

96

2. Konuyla olan ilgi 25

2.1 Teklif çağrısının amaçlarıyla ve öncelikleriyle nedenli ilgili? 5 I.1.6(a)(b)

2.2 Teklif hedef bölgenin özel ihtiyaçlarıyla ve kısıtlamalarıyla ne kadar ilgili? 5 I.1.6(c)

2.3 İlgili olanlar (nihai yararlanıcılar ve hedef gruplar) ne denli açıkça tanımlanmış ve stratejik olarak seçilmişlerdir?

5 I.1.6(e)

2.4 Teklif edilen hedef grupların ve nihai yararlanıcıların ihtiyaçları açıkça belirlenmiş mi?

5 I.1.6 (cHf)

2.5 Teklifte yenilikçi yaklaşımlar, iyi uygulama modelleri, cinsiyet ve fırsat eşitliğinin teşvik edilmesi, çevrenin korunması gibi spesifik katma değer unsurları bulunuyor mu?

5

2. Proje Belgesi Değerlendirme Tablosu-II

97

3. Metodoloji 30

3.1 Teklif edilen faaliyetler uygulanabilir, hedeflere ve beklenen sonuçlara uygun ve bunlarla tutarlı mi?

5 I.1.7

3.2 Projenin genel tasarımı ne kadar tutarlı? (özellikle, söz konusu sorunların analizini yansıtıyor mu, bir değerlendirme bileşeni içeriyor mu?)

5 I.1.8

3.3 Ortakların ve/veya yardımcı kuruluşların projeye dahil olma ve katılım düzeyi tatmin edici mi?)

5 I.1.8(e)

3.4 Hedef grupların ve nihai yararlanıcıların projeye dahil olma ve katılım düzeyi tatmin edici mi?

5 I.1.8(e)

3.5 Eylem planı açık ve uygulanabilir mi? 5 I.1.9

3.6 Başarı göstergeleri nesnel olarak doğrulanabilir mi ve proje ile ilgili mi? 5 I.2.5

2. Proje Belgesi Değerlendirme Tablosu-III

98

4. Sürdürülebilirlik 15

4.1 Proje hedef grupları üzerinde somut bir etkiye sahip olacak mi? 5 I.2.1

4.2 Teklifin çoğaltıcı etkileri oluşturma olasılığı nedir ? Sonuçların tekrarı ve yayımı imkanı nedir?

5 I.2.2&I.2.3

4.3 Teklif edilen faaliyetlerin beklenen sonuçları;

a. Mali açıdan sürdürülebilir mi? (AB finansmanı sona erdikten sonra faaliyetler nasıl finanse edilecektir?)

b. İdari açıdan sürdürülebilir mi? (yerel sahiplenme olacak mı?)

5 I.2.4

2. Proje Belgesi Değerlendirme Tablosu-IV

99

5. Bütçe ve maliyet etkinliği 10

5.1 Tahmini giderlerle beklenen sonuçlar arasındaki oran tatmin edici midir?

5 I.3

5.2 Teklif edilen harcama faaliyetlerin uygulanması için gerekli midir? 5 I.3

Azami Toplam Puan 100

2. Proje Belgesi Değerlendirme Tablosu-V

100

3.Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilirlik,

projenin gerçekleştirilmesi için sağlanan dış yardım

bittikten sonra da, projenin yarar üretmeye devam etmesi

demektir.

Toplumsal cinsiyet

Sosyo-kültüre

l konula

r

Kurumsal ve

yönetsel kapasite

Çevre koruması

Uygun teknoloji

Politika desteği

Benimseme,

içselleştirme

Ekonomik ve mali

rasyonellik

101

Politika desteği

Proje alanına ilişkin hükümetin

Bir politikası var mı?Proje sonuçlarına

hükümetinyeterli desteği

vereceğine dairkanıtlar var mı?

Uygun teknoloji

Seçilen teknolojinin karşılanabilir bir

maliyetle kullanılacağına ve

yerel koşullara uygunluğuna ilişkin yeterli kanıtlar var

mı?

Sürdürülebilirlik I

102

Sürdürülebilirlik II

Projenin sonuçlarının çevre üzerinde zararlı

sonuçları var mı?Olası bir zarara karşı yeterli tedbir alındı

mı?

Proje sosyo-kültürel normları dikkate

alıyor mu?Projede eşit erişim ve

eşit yararlanma ilkeleri dikkate alındı

mı?

Sosyo-kültürel konular

Çevre koruması

103

Projede kadın ve erkeklerin

ihtiyaçlarının eşit bir şekilde

karşılanmasına yönelik olarak

gerekli tedbirler alındı mı?

Proje sahibi kuruluş yeterli

kapasite ve kaynağa sahip mi?

Sürdürülebilirlik III

Toplumsal cinsiyet

Kurumsal ve

yönetsel kapasite

104

Tüm cinsiyet gruplarının projeyi

desteklediğine ilişkin ne tür kanıtlar var?

Hedef gruplar proje içinde aktif rol alıyorlar mı?

Projenin sağlayacağı

yararların, böylesi bir maliyeti haklı çıkaracak kadar önemli olduğuna

ilişkin yeterli kanıt var mı?

Sürdürülebilirlik IV

Benimseme,

içselleştirme

Ekonomik ve mali

rasyonellik

105

V. BÖLÜM

PROJE FORMATLARI

106

1. AB Proje Formatları

AB proje formatları projenin mahiyetine ve fonun

niteliğine göre değişmekle birlikte genellikle aynıdır. Tüm

projelerde projenin Mantıksal Çerçeve Analizi mantığı ile

hazırlanması istenmekte, projenin niteliğine göre farklı

ekler talep edilmektedir.

107

1.1.Standart Proje Formatı

(AB)

108

109

110

VI. BÖLÜM: PROJE BAŞVURUSU

Proje hazırlandıktan sonra proje başvurusu için yürütülmesi gereken çalışmalar şunlardır:

•Projeyle başvurulacak kurum, fon ve kriterler hakkında ayrıntılı bilgi edinilir.

•Başvuru prosedürü öğrenilir (son başvuru tarihi, proje başvuru formatı, gönderilecek adres-kişi, gönderme şekli, vb)

•Başvurudan sonra, proje teklifinin ulaşıp ulaşmadığı takip edilir ve seçim kriterleri ile seçim takvimi öğrenilir.

•Başvuruya verilen cevap olumlu ise bir sonraki aşamanın prosedürü öğrenilir, eğer ret mektubunda yazılmadıysa reddedilme sebebinin

ayrıntılı olarak gönderilmesi nazikçe talep edilir.

111

Bazı WEB Sayfaları

• UNDP-GEF/SGP

www.gefsgp.net• STGP

www.stgp.org

• Avrupa Birliği Genel Sekreterliği

www.abgs.gov.tr

• Avrupa Komisyonu Türkiye Temsilciliği

www.deltur.cec.eu.int

• PCM Handbook and Manual http://europe.eu.int/comm/europeaid/evaluation/methods/index.htmÖrnek TACIS Projeleri

http://www.esteri.it/eng/foreignpol/ue/ue.htm

http://www.gefsgp.net/



http://www.stgp.org/



http://europe.eu.int/comm/europeaid/evaluation/methods/index.htm



112

ToR (Terms of References) Hazırlığı

ToR nedir?

• Yapılacak işin kural ve koşullarını tanımlayan asıl dokümandır.

• Tarafların sorumlulukları, çalışma şekilleri, beklenen çıktıları belirtir.

113

ToR’un Hedefleri

• Yapılacak işin ToR da belirtildiği şekilde yürütülmesini,

• Görevi yürütecek danışmanların temel konulara odaklanmasını

• İşin kendisine ayrılan bütçe ile, zamanlandığı şekilde tamamlanmasını

• Gecikmeler, ekstra işler yada ekstra maliyetler çıkması riskini azalmasını sağlar.

114

ToR un İçeriği

• ToR hazırlığı için genel geçer bir kural yoktur, ancak her ToR hazırlığında dikkat edilmesi gereken noktalar vardır;

• ToR; program yada proje, yapılacak işin kapsam ve hedefini anlatan kısa bir açıklamayla başlamalıdır.

• Arka plan kısmı önerilen işe ilişkin temel verileri içermelidir.

• Projeye dahil olacak kurumların kısa tanımı ve projeyi yürütmesi beklenen takımın yapısına ilişkin açıklamalar yer almalıdır.

115

ToR un İçeriği

• İşin zaman planı ve muhtemel tamamlanma tarihi belirtilmelidir.

• Bütçe planı; finansman kaynakları, adam/ay varsayımları,

• Raporlama gereklilikleri, raporların zamanlaması ve projeyle elde edilmesi beklenen çıktılara yer verilir.

116

ToR Şekilleri

• Danışmanlık Hizmetleri

• Araştırmalar

• Misyonlar

• Teknik Asistanlık

• Firmalar

Documents

PROJE SÜRECİ YÖNETİMİ (Project Cycle Management)