Relationship between obesity and brain executive function in … · 2019. 9. 25. · 4 Abstract Relationship between obesity and brain executive function in school age children This

1

รายงานการวจย ความสมพนธของภาวะโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหาร

ของสมองในเดกวยเรยน

Relationship between obesity and brain executive function in school age children

โดย อาจารย ดร.ศรล ขนวทยา (Medical Technology, Ph.D.)

สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล

ไดรบทนอดหนนการวจยจากส านกคณะกรรมการวจยแหงชาต พ.ศ. ๒๕๖๒

2

กตตกรรมประกาศ

โครงการความสมพนธของภาวะโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล ขอขอบพระคณผมอปการะทกทานไดแก ผบรหารและบคลากรสถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว ผบรหารมหาวทยาลยมหดล บคลากรส านกงานอธการบดมหาวทยาลยมหดล คณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคนมหาวทยาลยมหดล ผอ านวยการโรงเรยนทเขารวมโครงการวจย คณครประจ าชน ผปกครองเดกนกเรยนและเดกนกเรยนทไดใหความรวมมอในการด าเนนการวจย เปนผลใหโครงการวจยสามาถด าเนนงานวจยส าเรจตามเปาประสงคและทายสด โครงการวจยขอขอบพระคณส านกคณะกรรมการวจยแหงชาตทใหการสนบสนนทนวจยประจ าป พ.ศ. 2560

3

บทคดยอ โครงการวจยความสมพนธของภาวะโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง

ในเดกวยเรยน โครงการวจยศกษาสถานการณภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนในกลมตวอยางเดกวยเรยน อายระหวาง 6-12 ป จ านวน 428 คน โดยแบงกลมเดกวยเรยนตามภาวะโภชนาการออกเปน 4 กลมคอ กลมเดกผอม จ านวน 33 คน (รอยละ 7.7 ) กลมเดกปกต จ านวน 261 คน (รอยละ 60.9) กลมเดกภาวะน าหนกเกน จ านวน 60 คน (รอยละ 14.1 ) และ กลมเดกอวน จ านวน 74 คน (รอยละ 17.3 ) การวจยครงนพบวาเดกวยเรยนสวนใหญมจ านวนเพศชายและเพศหญงใกลเคยงกน โดยเปนเพศชายรอยละ 49.5 และเปนเพศหญงรอยละ 50.5 ขอมลทนาสนใจคอเดกชายเปนโรคอวนมากกวาเดกหญงประมาณ 1.5 เทา การวจยพบขอมลส าคญดานพฤตกรรมการบรโภคของกลมตวอยางเดกวยเรยน ซงจะพบวาพฤตกรรมการบรโภคขนมหวานและเครองดมรสหวาน เชน ขนมเบเกอร เคก พาย โดนท น าอดลม โกโกเยน ชาเยน และการทานอาหารวางวนละ 2 ครง (ชวงสายและบายทกวน) เปนประจ าจะสงผลตอการเกดภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน โดยเดกนกเรยนทอยในกลมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมพฤตกรรมดงกลาวสงถงรอยละ 55.3 เมอท าการศกษาความสมพนธระหวางภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความสามารถทางสตปญญา (IQ) และความฉลาดทางอารมณ (EQ) ในกลมตวอยางเดกวยเรยน การวจยพบความสมพนธแบบผกผนหรอเชงลบระหวางภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความสามารถทางสตปญญาและความฉลาดทางอารมณ โดยสามารถอธบายไดวาเดกวยเรยนทมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนมแนวโนมจะมความสามารถทางสตปญญาและความฉลาดทางอารมณต ากวาเกณฑปกต เมอท าการศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวม (Global Executive Composite: GEC) ในกลมตวอยางเดกวยเรยน มขอมลนาสนใจคอ เดกวยเรยนมความสามารถดงกลาวอยเกณฑปกตรอยละ 51.9 และรอยละ 48.4 อยในเกณฑควรไดรบการสงเสรม อกทงเมอท าการวเคราะหปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในกลมตวอยางเดกวยเรยนมผลดงน ภาวะโภชนาการปกต ระดบการศกษา (ประถมศกษาตอนปลาย 4-6) ความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ปกต ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ปกต การไมมโรคประจ าตว การท ากจกรรมวาดรประบายส กจกรรมดนตร การท ากจกรรมเลนกบเพอน และการเขานอนอยางเพยงพอ (10-12 ชม.) สงผลดตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง สวนภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน การมโรคประจ าตว การท ากจกรรมเลนเกมคอมพวเตอร/ไอแพด/แทบเลตเปนประจ า จะสงทางลบตอตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง การวจยพบวาการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนในเดกวยเรยนสามารถชวยควบคมพฤตกรรมและเจตคตการลดน าหนกในเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานได สวนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองผานการประยกตแนวใหม สงผลใหระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองของกลมเดกวยเรยนทเขารวมกจกรรมมคาดขนอยางเหนไดชด ค าส าคญ ความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง เดกวยเรยน โรคอวน

4

Abstract

Relationship between obesity and brain executive function in school age children

This research aims to study the situation of overweight or obesity in 428 school-age children aged between 6-12 years. The research found that 60.9% of the students had normal weight, 7.7% were lean body, 14.1% were overweight, and 17.3% were obese. The research found that most school-age children have similar numbers of male and female wwhich are 49.5% male and 50.5% female. That boy is about 1.5 times of obesity than girl. In addition, the factor that effect on overweight or obesity is a consumption behavior of desserts which was found to be statistically significant at 0.05. Eating habits, bakery, cake, pie, donut, etc. are found often among students in the overweight group. Moreover, the obesity group has a consumption behavior of desserts at 55.3%. When studying the relationship between overweight or obesity and Intelligence Quotient (IQ) and Emotional Quotient (EQ) in school age children. Result shows an inverse or negative relationship between overweight or obesity and IQ or EQ. It can be explained that school-aged children who are overweight or obese tend to have lower IQ and EQ than normal. When studying the brain executvie function (EF) in school age children. There is interesting information that school-age children with this ability were at a normal level, 51.9% and 48.4% were in the criteria should be encouraged. In addition, when analyzing factors that affect the brain executive function in a school-age childrem, the results are as follows: normal nutrition, education level (Upper elementary school :4-6), normal IQ, normal EQ, no congenital disease, drawing, coloring, music activities, playing activities with friends and going to bed sufficiently (10-12 hours) have a positive effect on the brain executive function. However, overweight or obesity, having congenital disease, regular activities for playing computer games / iPad / tablet will negatively affects the brain executive function. The study shows that promoting loss-obesity behavior in school-age children can control behavior and weight-loss attitudes in overweight children. Moreover, the promoting of the brain exercise activity in school-age children can improve brain executive function significantly

Key words: Brain executive function, Obesity, School age children

5

สารบญเรอง (Table of content) หนา กตตกรรมประกาศ 2 บทคดยอ (ภาษาไทย) 3

บทคดยอ (ภาษาองกฤษ) 4 บทน า 6 วตถประสงค 9 ทบทวนวรรณกรรม 11 แนวโนมและสถานการภาวะน าหนกเกนและโรคอวน 11

ความหมายและเกณฑการประเมนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน 11 สาเหตภาวะน าหนกเกนและโรคอวน 12

ผลกระทบภาวะน าหนกเกนและโรคอวน 13 วธการด าเนนวจย 19 กรอบแนวคดการวจย 19 ผลการวจย 30 สถานการณและขอมลทวไป 31 ขอมลทวไปเดกวยเรยน 33 จ านวนรอยละเพศ โรคประจ าตว และกจกรรม 34 ปจจยพฤตกรรมตอการบรโภค 36 สถานการณความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน 39 สถานการณความฉลาดทางอารมณและความสามารถทางสตปญญา 47 ปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน 50 แนวทางการปองกนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน 67 อภปรายและวจารณผล 69 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 75 บรรณาณกรม 82 คณะวจย 85

6

บทท 1 บทน า

ในปจจบนเปนโลกแหงเทคโนโลยและอตสาหกรรม ท าใหมผลตอการด ารงชวตของมนษยโดยเฉพาะพฤตกรรมทไมเหมาะสมในการด ารงชวตจนน าไปสการเจบปวยสงมากขน ไมวาจะเปนภาวะน าหนกเกน โรคอวน โรคหวใจ โรคหลอดเลอดตบ โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวานและ โรคมะเรง เปนตน ปจจยทเกอหนนใหเกดโรคเหลานมหลายอยาง ตงแตพนธกรรม สงแวดลอมทางสงคม พฤตกรรมการบรโภคทไมถกตอง ขาดการออกก าลงกาย ท าใหเกดสภาวะทไมสมดลของรางกาย ซงขอบงชทพบมากทสดและเปนปญหาส าคญในโลกปจจบนนคอ ภาวะน าหนกเกน (Over weight) และโรคอวน (Obesity) (1) ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนเรมมการศกษาในกลมประเทศทมการพฒนาทางดานอตสาหกรรม เชน ในป ค.ศ. 1996 ไดมการสมส ารวจสขภาพของคนอเมรกนในชวงอาย 20-45 ป พบวาชายและหญงในชวงอายดงกลาวรอยละ 44 และ 52 ตามล าดบ มภาวะน าหนกเกนและเปนโรคอวนเพมสงขน ในเวลาเดยวกน การส ารวจสขภาพประชากรในวยเดกของกลมประเทศยโรปและอเมรกาพบวา ประชากรวยเดกมภาวะน าหนกเกนและเปนโรคอวนเพมมากขน และมแนวโนมจะมจ านวนเพมสงขนกวาวยผใหญ การส ารวจขอมลยงบงชวา ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในประชากรวยเดกควบคมไดคอนขางยาก เนองจากพฤตกรรมการบรโภคทไมถกตอง และเดกไมไดรบการรกษา (2-4) มการคาดการณวาเดกและวยรนทวโลกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมจ านวนมากถง 43 ลานคน ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนเปนปญหาส าคญทคกคามสขภาพของวยเรยนและวยรนทวโลก ทงในประเทศทพฒนาแลวและก าลงพฒนา (5) ซงมแนวโนมเพมขนอยางรวดเรว ดงเชน ในประเทศสหรฐอเมรกา ความชกโรคอวนในวยเรยนและวยรนในภาพรวมเพมขนระหวางป ค.ศ. 1999-2000, 2005-2006, 2009-2010และ 2013-2014 จากรอยละ 13.9 เปนรอยละ 15.4 16.9 และ17.23 ตามล าดบ (11-12) เมอจ าแนกออกเปนกลมวยเรยน (อาย 6-12 ป) และกลมวยรน (อาย 13-19 ป) พบวากลมวยเรยน มความชกของโรคอวนในชวงเวลาดงกลาวมการเปลยนแปลงแบบขนๆลงๆ กลาวคอ มความชกโรคอวนเทากบรอยละ 15.1 15.1 18.0และ 17.43 ตามล าดบ แตเมอน ามาเปรยบเทยบกบความชกโรคอวนในวยเรยนและวยรน ในภาพรวมแลว จะเหนวา ในกลมนยงมความชกอยในระดบทสง สวนความชกโรคอวนในกลมวยรนในชวงเวลาเดยวกนมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 14.8 เปนรอยละ 17.8 18.4 และ 20.63 ตามล าดบ ในประเทศไทย ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยนและวยรนเปนปญหาสาธารณสขส าคญของประเทศทมแนวโนมเพมขนเชนกน ในระหวางป พ.ศ. 2539-2540 การส ารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท 2 พบวากลมวยเรยน (อาย 6-12 ป) มความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนรอยละ 5.8 และในป พ.ศ. 2544 การศกษาพฒนาการแบบองครวมของเดกไทย พบความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนเพมเปนรอยละ 6.73 สวนป พ.ศ. 2546 รายงานการส ารวจภาวะอาหารและโภชนาการของประเทศไทย ครงท 5 พบวากลมวยเรยน (อาย 6-14 ป) มความชกของภาวะน าหนกเกนรอยละ 2.0 ความชกของโรคอวน รอยละ 2.3 สวนกลมวยรน(อาย 15-18 ป) ม

7

ความชกของภาวะน าหนกเกนรอยละ 5.9 ความชกของโรคอวนรอยละ 7.44 ตามล าดบ และป พ.ศ. 2551-2552 การส ารวจสขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 4 ความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนวยเรยนและวยรนเพมเปนรอยละ 9.73 ตามล าดบ ซงจากการส ารวจภาวะโภชนาการของวยเรยนและวยรนไทยระดบประเทศทง 4 ครงขางตน ในชวงสองทศวรรษทผานมา จะพบวาปญหาภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนเพมขนอยางตอเนองนอกจากน ยงมผศกษาความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนไทยอกหลายการศกษา เชน การศกษาความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนอาย 12- 18 ป จงหวดขอนแกน พบความชกของภาวะน าหนกเกน รอยละ 9.5 และความชกโรคอวน รอยละ 4.95 ทงยงพบวาเพศชายมความชกโรคอวนมากกวาในเพศหญง สวนการศกษาความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนอาย 6-15 ป จงหวดนครนายก พบความชกของภาวะน าหนกเกน รอยละ 12.8 และความชกโรคอวน รอยละ 9.46 (5) กลาวไดวาความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนในแตละพนทมแนวโนมเพมขนเชนเดยวกบความชกของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนในระดบประเทศ ในป พ.ศ. 2558 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขรวมกบสมาคมโภชนาการแหงประเทศไทย ไดรายงาน เกยวกบสดสวนเดกไทยทมแนวโนมสภาวะเปนเดกอวนในชวง 10 ปทผานมา พบวาเดกกอนวยเรยนในประเทศไทยจะกลายเปนเดกอวนในสดสวนทสงขน และเมอเปรยบเทยบสดสวนระหวางเดกอวนกบเดกปกตคดเปนอตราสวน 1:5 สวนเดกในวยเรยนจะมสดสวนของเดกอวนกบเดกปกตคดเปนอตราสวน 1:10 โดยเฉพาะเดกในเมองจะอวนรอยละ 20-25 จากรายงานทงหมดนนบเปนอบตการณโรคอวนของเดกไทยวนเรยนทเพมขนอยางรวดเรว โดยจากสถตดงกลาว ชไดวาประเทศไทยจงเปนประเทศทมอตราโรคอวนในเดกเรวทสดในโลก เฉพาะระยะ 5 ปทผานมา (พ.ศ.2554-2558) เดกกอนวยเรยน (3-6 ป) อวนเพมรอยละ 36 และเดกวยเรยน (6-13 ป) อวนเพมขนรอยละ 15.5 ซงหากไมมแนวทางการควบคมทด เดกกลมนจะเตบโตเปนวยรนและผใหญทมภาวะเสยงดานสขภาพและประสทธภาพในการท างานในอนาคต การรายงานของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พบวาเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานตงแตในปฐมวยจะมโอกาสโตขนเปนผใหญอวนถงรอยละ 25 และเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานในชวงอาย 6-10 ป จะมโอกาสเตบโตขนเปนผใหญอวนถงรอยละ 50 สวนในวยรนทมน าหนกเกนมาตรฐานจะมโอกาสเปนโรคอวนตอเนองไปจนถงวยผใหญถงรอยละ 80 นอกจากนนในรายงานการวจยของหลายประเทศทท าการศกษา พบวาเดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนหากไมไดรบการแกไข จะมปญหาทางสขภาพ มความบกพรองทางกระบวนการรคด ความสามารถทางเชาวนปญญา ความสามารถการคดเชงบรหาร และผลสมฤทธทางการเรยนรต าปกต (6-8) จากรายงานวชาการดงกลาวจะเหนไดวา ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมผลกระทบตอสขภาพและการเรยนรของเดกวยเรยน และถาความผดปกตดงกลาวมแนวโนมสงขนโดยไมมแนวทางปองกน จะสงผลถงก าลงความสามารถของทรพยากรมนษยไทยในอนาคต เมอกลาวถงยทธศาสตรของการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพตนทนมนษย ทปรากฎในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ทม 4 เปาหมายคอ 1) คนไทยทกกลมวยมทกษะและความรความสามารถทจะเปนฐานในการพฒนาประเทศ 2) คนไทยมการเรยนรอยาง

8

ตอเนองตลอดชวต 3) คนไทยมพฤตกรรมเสยงทางสขภาพทลดลงและมคณภาพชวตทดขน และ 4) คนไทยมจตส านกพลเมองและมคานยม ตามบรรทดฐานทดของสงคมไทย โดยจะเหนไดวาเปาหมายทง 4 มความเชอมโยงกนในการพฒนาศกยภาพทรพยากรมนษยของประเทศไทยและมความเกยวของกบการพฒนาดานสขภาพทางกาย จต สงคม และการเรยนรตลอดชวต ซงหากตองการพฒนาทรพยากรมนษยทมศกยภาพในอนาคตและสอดคลองกบแผนยทธศาสตร การใหความส าคญกบ“วยเดก” จงเปนการลงทนทคมคา เดกทไดรบการดแลและสงเสรมใหมสขภาพพลานามยแขงแรง รจกปองกนตนเองจากโรค และสงเสพตด ตามแนวนโยบายของกระทรวงสาธารณสข คอ ออกก าลงกาย อารมณด รบประทานอาหารทมประโยชน รวมทงมการเฝาระวงภาวะโภชนาการและการออกก าลงกายของเดกอยางสม าเสมอ จะสงผลใหเดกมพฒนาการทางกายสมวยและพรอมรบการเรยนรอยางมศกยภาพ และเมอกลาวถงการเรยนรของเดกนน นอกจากพฒนาการดานสตปญญา (Intelligence quotient: IQ) ทตองใหความส าคญแลว ยงตองมการพฒนาความสามารถในดานอนๆรวมดวย โดยเฉพาะความสามารถการรคด (Cognitive) และลงในเชงลกคอ ความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง (Brain executive function: EF) ซงเปนความสามารถในการควบคมความคดและการตดสนใจทสงผลท าใหเกดการกระท าสงตางๆไดส าเรจตามเปาหมาย โดยศนยกลางของสมองทควบคมความสามารถการคดเชงบรหาร คอ สมองสวนหนา (Prefrontal cortex: PFC) เดกแตละคนจะมระดบความสามารถการคดเชงบรหารมากนอยแตกตางกน เดกทมความสามารถการคดเชงบรหารทดจะมความพรอมและมผลสมฤทธทางการเรยนทด ความสามารถการคดเชงบรหารจงมความส าคญตอการเรยนในทกระดบชน โดยเฉพาะชนอนบาลและปฐมวยเนองจากเปนตวบงบอกถงความพรอมในการเรยนของเดกไดมากกวาระดบสตปญญา (9, 10) นอกจากนนยงสงผลตอการเรยนรโดยเฉพาะอยางยงดานคณตศาสตรและดานการอาน จนเปนทยอมรบกนในวงกวางวา ผทมความสามารถการคดเชงบรหารดจะมผลสมฤทธทางการเรยนดดวย (7-8) นอกจากนนความบกพรองของความสามารถการคดเชงบรหารของสมองเกยวของกบปญหาพฤตกรรมเฉพาะดานเมอเดกโตขน เชน พฤตกรรมกาวราวรนแรง ทะเลาะเบาะแวง ตดการพนน ตดยาเสพตด ยงไปกวานนความผดปกตของการคดเชงบรหารของสมองยงเกยวของกบการเกดโรคทางจตเวชหลายโรคทเรมแสดงอาการในวยเดก (9) ในสงคมทมความสลบซบซอนเขาใจยากและมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเชนในปจจบน ความสามารถการคดเชงบรหารจงมความส าคญอยางมากเนองจากเปนตวบงชถงความส าเรจทงในดานการเรยนของเดกและการท างานเมอเดกเจรญเตบโตถงวยท างาน ดงนนหากมการพฒนาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองอยางสมวย จะสงผลตอการพฒนาของตวเดกและตอความเจรญและสงบสขของบคคลทอยรวมกนสงคม การด ารงชวตของมนษยจะตองใชความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในสถานการณใหมทไมคนเคย เมอสงทก าลงท าไมเปนไปตามทคาดหมาย เมออยในสถานการณทไมคาดคด เมอตองอดทนตอสงยวยและตองเลอกท าสงทส าคญกวา ในบรบทเหลานความสามารถการคดเชงบรหารของสมองจะชวยใหเราบรหารจดการงานจนส าเรจไดและชวยใหเราตดสนใจไดถกตองโดยค านงถงผลทจะตามมา และเมอมองถงในกลมเดกวยเรยนแลว จงจ าเปนอยางยงทจะตองสงเสรมและพฒนาความสามารถนไว นนเปนเพราะทกษะดานการคดเชงบรหารของสมองจะพฒนาอยางมากในชวงเดกปฐมวยตอเนองไปจนถงวย

9

เรยน วยรน วยท างาน และจะมแนวโนมลดลงในชวงสงวย (Age-related reduction in executive function) ดงแสดงในภาพท 1

ภาพท 1 www.developingchild.harvard.edu

จากสถานการณดานภาวะน าหนกเกนและโรคอวนของเดกไทย และความส าคญของการสงเสรมและพฒนาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในวยเดก ท าใหการวจยครงนสนใจทจะศกษาผลของภาวะโรคอวนตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน อกทงการวจยมเปาหมายสงเสรมการควบคมภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ตลอดจนสงเสรมการพฒนาความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง ซงหากเดกวยเรยนมสขภาวะทด มความสามารถการคดเชงบรหารของสมองด จะสงผลตอการพฒนาเดกและเยาวชนไทยใหเปนพลเมองทมคณภาพในอนาคตตอไป วตถประสงค 1) เพอศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน 2) เพอศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน 3) เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนกบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน 4) เพอศกษาแนวทางปองกนภาวะน าหนกเกน/โรคอวน และการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ขอบเขตของการวจย 1) กลมตวอยาง คอ เดกวยเรยน อาย 6-13 ป จ านวนประมาณ 403 คน คดเลอกจากเดกนกเรยนทก าลงศกษาอยในระดบชนประถมศกษาปท 1-6 ของโรงเรยนทเขารวมโครงการวจย 2) โรงเรยนทเขารวมโครงการวจย คอ โรงเรยนทมความประสงคทเขารวมโครงการวจยและตอบรบเปนทางการ

10

สถานทวจย โรงเรยนทเขารวมโครงการวจย ในเขตจงหวดนครปฐม ระยะเวลาการวจย 1 ป นยามศพท 1) ความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง คอ ความสามารถการคดเชงบรหารของสมองขนสงทชวยใหมนษยควบคมอารมณ ความคด การตดสนใจ และการกระท า สงผลใหมงมนท างาน จนงานนนส าเรจตามเปาหมายหมายทตงไว (Goal directed behavior) ประกอบไปดวย 5 ดานส าคญคอ 1.1 การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง (Emotional Control) 1.2 การยบยงพฤตกรรม (Inhibit) 1.3 การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shifting) 1.4 ความจ าขณะท างาน (Working Memory) 1.5 การวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ (Plan/Organize) 2) ภาวะน าหนกเกนและโรคอวน หมายถง การสะสมไขมนทผดปกตหรอมากเกนไป ซงท าใหเกดปจจยเสยงตอสขภาพ การประเมนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน จะใชน าหนกตามเกณฑสวนสงของเดกไทยอาย 5-18 ป จ าแนกตามเพศ ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

11

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม

1) ความหมายและเกณฑการประเมนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ภาวะน าหนกเกนและโรคอวน หมายถง การสะสมไขมนทผดปกตหรอมากเกนไป ซงท าใหเกดปจจยเสยงตอสขภาพ การประเมนภาวะน าหนกเกนและโรคอวนส าหรบเดกวยเรยนและวยรนไทยมหลายเกณฑ ส าหรบเกณฑทนยมน ามาใชมดงตอไปน 1.1 การเปรยบเทยบน าหนกกบคามธยฐานของน าหนกตามเกณฑสวนสง (Median weight for Height) โดยใชกราฟแสดงเกณฑอางองนหนกตามเกณฑสวนสงของเดกไทยอาย ดงตารางท 1 ตารางท 1 การแปลผลน าหนกกบคามธยฐานของน าหนกตามเกณฑสวนสงของเดกไทยอาย 1 วน ถง 19 ป

คามธยฐานของน าหนกตามเกณฑสวนสง การแปลผล > + 2.0 SD ถง ≤ + 3.0 SD ภาวะน าหนกเกน

> + 3.0 SD โรคอวน

หมายเหต SD: standard deviation ทมา: แนวทางเวชปฏบตการปองกนและการดแลรกษาโรคอวน, 2553 1.2 ดชนมวลกาย (body mass index หรอ BMI) ดชนมวลกายเปนเกณฑมาตรฐานสากลในการจ าแนกน าหนกของรางกายในผใหญตงแตอาย 20 ปขนไป ทประเทศตางๆทวโลกนยมน าไปใช เนองจากวธการประเมนไมยงยาก และเปนการวดปรมาณไขมนทสะสมในรางกายทงหมด (total body fat) แตมขอจ ากดคอไมสามารถจ าแนกไดวาเปนไขมนในชองทอง (visceral fat) หรอไขมนทอยใตผวหนง (subcutaneous fat) ดชนมวลกายค านวณไดจาก น าหนกหนวยกโลกรม หารดวย ความสงหนวยเมตรยกก าลงสอง ดงตารางท 2 ตารางท 2 การแปลผลดชนมวลกายตามเกณฑอายและเพศขององคการอนามยโลก

คามธยฐานของน าหนกตามเกณฑสวนสง การแปลผล ≥ + 1.0 SD ถง ≤ + 2.0 SD ภาวะน าหนกเกน

≥ + 2.0 SD โรคอวน หมายเหต SD: standard deviation ทมา: แนวทางเวชปฏบตการปองกนและการดแลรกษาโรคอวน, 2553 1.3 การประเมนน าหนกเกนและโรคอวนโดยใชเกณฑน าหนกตามเกณฑสวนสงของเดกไทยอาย 5-18 ป จ าแนกตามเพศ ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2542 เกณฑนถอวาเปนเกณฑการ

12

ประเมนทเหมาะสมส าหรบการน ามาใชประเมนเดกและวนรนไทยเนองจากเกณฑดงกลาวไดจากการศกษาในเดกแตละชวงอายในประเทศไทยซงมชาตพนธเดยวกน การเจรญเตบโตทมลกษณะคลายคลงกน และสามารถน าไปใชประเมนไดงาย จงสะทอนระดบภาวะอวนของเดกและวนรนไทยไดตรงกบสภาพความเปนจรงมากทสด ดงตารางท 3 ตารางท 3 การแปลผลน าหนกตามเกณฑสวนสงของเดกไทยอาย 5-18 ป

คามธยฐานของน าหนกตามเกณฑสวนสง การแปลผล ≥ + 1.5 SD ถง ≤ + 1.5 SD ปกต > + 1.5 SD ถง ≤ + 2.0 SD ทวม > + 2.0 SD ถง ≤ + 3.0 SD เรมอวน

> + 3.0 SD อวน หมายเหต SD: standard deviation ทมา: แนวทางเวชปฏบตการปองกนและการดแลรกษาโรคอวน, 2553 2) สาเหตของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเดก ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเดกนนเปนผลลพธจากการมปฏสมพนธทซบซอนจากปจจยหลายสาเหตดงตอไปน ความไมสมดลระหวางพลงงานทไดรบจากการบรโภคและพลงงานทรางกายใชในกจกรรมตางๆ การเคลอนไหวรางกายการออก าลงกาย การคนพบยนสหลายกลมทเกยวของกบโรคอวน FTO ( fat mass and obesity associated genes) และสงแวดลอมทสงเสรมใหเกดโรคอวน (Obesogenic environment) ไดแก ภาวะโภชนาการเกนของพอแม การเปลยนแปลงภาวะโภชนาการของทารกหลงเกด การไมกนนมแม การกนนมผงตงแตวยทารก การศกษาของพอแมและเศรษฐานะของครอบครว วธการเลยงดเดกทไมมขอบเขตในพฤตกรรมการกน ท าใหเดกบรโภคปรมาณมาก ทงขาว นม ขนมขบเคยว และเครองดมทมใหเลอกมากมาย การอยอาศยใกลรานสะดวกซอวถชวตทสะดวกสบายขน ขาดการเคลอนไหวรางกาย เดกไทยดโทรทศนนาน (หนงในหาของเวลาวาง) ท าใหมโอกาสอวนมากขนนน จงพอสรปไดถงสาเหตหลกดงน (13,14) 2.1 ปจจยเสยงดานพนธกรรม (Genetic risk factors) เปนความผดปกตของยนบางชนดทสมพนธกบการเกดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรนซงปรากฏใหเหนในรปกลมอาการตางๆ (syndromes) เชนtrisomy 21 พบในกลมอาการ Down’s syndrome และกลมอาการ Prader-Willi syndrome หรอปรากฏใหเหนในรปความผดปกตจาก monogenic disorders เชน Leptin deficiency, Leptin receptor mutationsหรอปรากฏใหเหนในรปความผดปกตของ hormonal disorders เชน Hypothyroidism, Growth hormone deficiency, Hypothalamic obesity, Polycystic ovary syndrome และภาวะ Hyperprolactinemia เปนตน 2.2 ปจจยเสยงดานพฤตกรรม (Behavioral risk factors) พฤตกรรมบางอยางของบคคลทสมพนธกบภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ประกอบดวย

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/gene/79068

13

2.2.1 การมพฤตกรรมการรบประทานอาหารทไมดพฤตกรรมการรบประทานอาหารทสมพนธกบภาวะน าหนกเกนและโรคอวน เชน การไมรบประทานอาหารมอเชา การรบประทานอาหาร fast-food เปนประจ า การรบประทานอาหารในลกษณะของการเพมของปรมาณ ปรมาตรและพลงงานอาหาร (Larger portion sizes) และการรบประทานอาหารในขณะทยงไมหว เปนตน 2.2.2 การมพฤตกรรมแนนงหรอพฤตกรรมทมการเคลอนไหวรางกายนอย (sedentary behavior) เชนการใชเวลาในการดโทรทศน หรอเลนวดโอเกมมากกวา 2 ชวโมงตอวน รวมทงการลดการเคลอนไหวออกแรง (physical activity) มความสมพนธกบการเกดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรน 2.2.3 การนอนหลบ โดยจะพบวาการมระยะเวลาในการนอนหลบสน นอนไมพอเพยงกบวยจะมสมพนธกบการเกดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดก 2.2.4 ความเครยด โดยทความเครยดทเกดกบวยเรยนและวยรน บดามารดา หรอเกดขนกบครอบครวทงในระยะสนและระยะยาว ลวนมผลตอการเกดภาวะนหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรน 2.3 ปจจยเสยงดานสงแวดลอมและสงคม (Environmental/societal risk factors) (15, 16) มหลายปจจยเชน การมเศรษฐานะต า การรบรของพอแมตออาหารและสภาพแวดลอมในการเคลอนไหวออกแรง ความยากในการเขาถง/การซอผกและผลไม การอยหางไกลจากสถานทออกก าลงกายหรอสวนสาธารณะ ความไมมนคงดานอาหาร และการอาศยอยในสงคมเมอง รวมทงชาตพนธ โดยชาตพนธอะบอรจน (Aboriginal) ฮสพานค (Hispanic) และเอเชยใตมความเสยงสงทจะเปนโรคอวนตงแตในวยเดก 3) ผลกระทบของภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ในปจจบนการศกษาและวจยผลของภาวะน าหนกเกนและโรคอวนทมผลตอวยเดกนนสามารถแบงออกเปนใน 2 ดานหลก คอ ดานสขภาพ (Health) และการรคด (Cognitive) ซงมหลายงานวจยไดสรปผลและน าเสนอวา “วยเดกและวยรนทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ณ ปจจบน จะน าไปสการเกดโรคอวนและโรคอวนลงพงในวยผใหญและมความสมพนธกบอตราการเจบปวยและอตราการตายกอนวยอนควรในวยผใหญ” ซงภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมผลกระทบตอตอสขภาวะหลายประการดงตอไปน 3.1 ระบบกระดกและขอ โดยสวนใหญเกดจากน าหนกตวทมากจะกดลงบนกระดกขอเขาท าใหเกดขาโกงในเดกเลก น าหนกตวทไมสมพนธกบสวนสงหรออายนนในเดกนนจะท าอนตรายตอแผนเยอเจรญกระดกเขาดานใน (proximal medial tibial growth plate) เดกจะมขาโกงเพมขนอยางตอเนอง สวนในวยรนโรคอวนสวนใหญจะมขาทอนบนขยายใหญ เกดโรคหวกระดกสะโพกเลอน (slipped capital femoral epiphysis), knock knees และมโอกาสหกลมและเกดกระดกหกไดบอยกวาเดกน าหนกปกตในวยเดยวกน (11, 12) 3.2 ระบบหวใจและหลอดเลอด เดกโรคอวนสวนใหญจะมความดนโลหตสงกวาเดกทไมอวน เมอความดนโลหตสงกวา P 95th โดยใชคามาตรฐานความดนโลหตของ American Heart Association ซงแยกตามเพศ สวนสง และอาย อาจใชเกณฑการวนจฉยโรคอยางงาย ใชคาความดนโลหตสงกวา 120/80

14

มม.ปรอทในเดกอายต ากวา 10 ป และสงกวา 140/90มม.ปรอท ในเดกอาย 10 ปขนไป เดกทอวนรนแรงอาจพบความดนหลอดเลอดในปอดสงรวมดวย (12) 3.3 ระบบทางเดนหายใจ พบวาเดกโรคอวนมสมรรถภาพปอดลดลงอยางมนยส าคญทางสถต เมอมไขมนสะสมในรางกายสง และการท างานในการหายใจเพมขน ปญหาการหยดหายใจขณะหลบจากการอดกนทางเดนหายใจ เรยกวา Obstructive sleep apnea (OSA) พบรอยละ 10 และมความสมพนธกบโรคอวน ท าให ตลอดระยะเวลาครงหนงของการนอนหลบ เดกมกจะนอนกรนเสยงดงและมหยดหายใจ ผวาตนฝนราย ปสสาวะรดทนอน ปวดหวตอนตนนอน งวงนอนตอนกลางวน ผลการเรยนต า เดกอวนรนแรงจะมความเสยงสงของการหายใจไมเพยงพอ พบภาวะคารบอนไดออกไซดคงและขาดออกซเจน หากไมแกไขจะเกดความดนหลอดเลอดในปอดสงรวมดวย (12) 3.4 กลมอาการ Metabolic syndrome เปนลกษณะของกลมอาการทประกอบดวย ภาวะดออนซลนหรอมระดบกลโคสในเลอดสง (elevated glucose) ความดนโลหตสง ภาวะอวนลงพง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต (dyslipidemia) กลมความผดปกตทกลาวมาขางตน เปนปจจยเสยงของการเกดโรคเบาหวานชนดท 2 และโรคหลอดเลอดหวใจ (cardiovascular disease) มรายงานวจยในตางประเทศพบวาเดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมปจจยเสยงตอการเกดกลมอาการเมตาบอลคมากกวาเดกทไมอวน (12, 13) 3.5 ผลกระทบตอกระบวนการ Adipose tissue secretion ของเนอเยอไขมน 3.5.1 Leptin มบทบาทยบยงความอยากอาหารและเพมอตราการใชพลงงานของรางกาย โดยมผลเกยวกบพฤตกรรมการรบประทานอาหารและมบทบาทเกยวกบการสะสมไขมน การลดระดบของ leptin ในกระแสเลอดหรอการลดการท างานของ leptin receptor จะมผลท าใหการกนอาหารเพมขนและลดการใชพลงงาน แตในผปวยโรคอวนพบวาระดบของ Leptin สงขนแตไมมผลตอการยบยงความอยากอาหาร เนองจากจะมภาวะ leptin resistance ในกลมคนเหลาน โดยภาวะนเกดขนจาก leptin receptor signaling defect หรอมความบกพรองในการขนสง Leptin ผานเขาส hypothalamus ดงนนการมภาวะ leptin resistance ในกลมคนภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน จะสงผลตอการเพมการเกบไขมนไวในเซลลและลดกระบวนการออกซเดชนของไขมนเพอน าไปใชเปนพลงงาน สงผลใหมการสะสมไขมนในเนอเยออนๆ นอกเหนอจากเนอเยอไขมน เชน เนอเยอสมอง กลามเนอลาย รงไข กระเพาะอาหาร ล าไสและตบ เปนตน เปนผลใหมน าหนกเพมและเกดภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน (14) 3.5.2 Adiponectin มบทบาทเกยวของกบ inflammation ระดบของ adiponectin ทลดลงจะสงผลใหมระดบ C-reactive protein (CRP) ซงเปน systemic inflammation marker สงขน โดยระดบของ CRP นมความสมพนธกบน าหนกตวและสดสวนของไขมนในรางกาย และยงมความเกยวของกบความผดปกตของระบบหวใจและหลอดเลอด จากการศกษาพบวา adiponectin มผลดตอระบบหวใจและหลอดเลอด โดยมสวนยบยงการแสดงออกของโมเลกลทเกยวของกบ inflammation เชน vascular cell adhesion molecule-1(VCAM-1), intercellular adhesion molecule-1 (ICAM-1) และ selectin มากกวาน adiponectin มบทบาทในการเพมการสราง Nitric oxide: NO ท าใหหลอดเลอดขยายตวลดการเกดการเกาะกลมกนของเกลดเลอด มสวนในการยบยงการท างานของ

15

macrophage และลดการสะสมของ foam cells กลาวโดยรวมคอ ระดบ adiponectin ทสงขนสามารถลดความเสยงในการเกดโรคหลอดเลอดตางๆ โรคความดนโลหตสง รวมถงความผดปกตของหวใจ ดงนนการลดลงของ adiponectin ในรางกายจงมความเสยงตอการเกดความผดปกตในกลม metabolic syndrome และ diabetes mellitus เปนตน (14) 3.5.3 Resistin มบทบาทเกยวของกบการยบยงการการดงน าตาลเขาสเซลลกลามเนอและยบยงการน าน าตาลไปสงเคราะหเปนไกลโคเจน นอกจากน resistin ยงกระตนใหตบผลตน าตาลสงออก (glucose output) ซงมผลลดกระบวนการสงเคราะหไกลโคเจน (glycogenesis) และเพมกระบวนการสลายไกลโคเจน (glycogenolysis) ของเซลลตบ บทบาทส าคญอกประการหนงของ resistin ทมการศกษากนมากคอ บทบาทเกยวกบ inflammation โดยพบวา resistin มผลชกน าใหมการหลงของ cytokines ทเกยวของกบกระบวนการอกเสบ เชน TNF-α และ interleukin 12 (IL-12) แสดงใหเหนวา resistin มบทบาทในกระบวนการอกเสบและระบบภมคมกน (14) 3.5.4 Neurotrophins มบทบาทเกยวของกบ cell survival, cell development และ cell function ของเซลลสมอง ยกตวอยางเชน insulin-like growth factor-I (IGF-1) และ Brain-derived neurotrophic factor (BDNF) โดยท IGF-1 ท าหนาทควบคม cell growth, cell proliferation และการก าจด ß-amyloid ออกจากสมอง งานวจยพบวาในคนโรคอวนจะมภาวะ IGF-1 resistance และสงผลใหเกดการสะสมของ ß-amyloid และน าไปส neurodegeneration (34) ในท านองเดยวกน BDNF ท าหนาทควบคม cell survival, neurogenesis, synaptogenesis และ brain plasticity ซงจ าเปนส าหรบการเรยนร (Learning) และ ความจ า (Memory) งานวจยพบวาในคนโรคอวนรวมดวยการบรโภคอาหารไขมนสงจะสงผลตอการลดระดบการสราง BDNF และมผลตอกระบวนการ synaptogenesis ของเซลลประสาทเปนผลใหเกดการบกพรองของกระบวนการ การเรยนรและความจ า (14) 3.5.5 Elevated Triglyceride ถงแมวาการเพมขนของระดบ Triglyceride ไมเปนทเดนชดของกลมคนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน แตมรายงานการวจยพบวาระดบ Triglyceride ทสงขนจะไปรบกวนการขนสง leptin ผานหลอดเลอดสมอง ซงมผลตอกระบวนการยบยงความอยากอาหารและท าใหมระดบ leptin เพมสงขนในเลอด ชกน าใหเกดภาวะ leptin resistance เกดขนในกลมคนโรคอวน นอกจากน free fatty acid ทเกดจากการสลายตวของ Triglyceride จะชกน าใหเกดภาวะ oxidative stress และมผลตอ neural system (15) 3.5.6 Systemic Inflammation ในบคคลโรคอวนจะมการสะสมของ white adipose tissue จ านวนมากและเปนแหลงผลตของ proinflammatory cytokines เชน IL-1, IL-6, IL-12 tumor-necrosis factor-α (TNF) และ C-reactive protein เปนตน ซงจากรายการวจยพบวา การเพมขนของระดบ cytokines เหลานมความสมพนธกบความบกพรองของ executive function และ dementia ในบคคลโรคอวน (35) นอกจากนมการวจยในสตวทดลองโดยให chronic high fat diet consumption พบวามระดบการแสดงออกของยน tumor-necrosis factor-α (TNF) และ interferon ในสมองสวน hippocampus ซงเปนสมองทเกยวของกบ learning และ memory (15)

16

3.6 ผลกระทบดานจตใจ (Psychological comorbidities) เดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนจะมปญหาทางดานจตใจมากกวาเดกทไมอวน ซงผลกระทบดานจตใจมหลายประการ ดงน 3.6.1 โรคสมาธสน (Attention-deficit hyperactivity disorder: ADHD) โรคอวนและโรคสมาธสนมความสมพนธกนอนเปนผลมาจากพฤตกรรมทไมสามารถควบคมตนเองได (Inhibitory control) แลวขยายไปสพฤตกรรมทไมดในการกนอาหาร การวนจฉนโรคสมาธสนพบความชกในเดกอวนมากกวาเดกทมน าหนกปกต 3.6.2 ความผดปกตทเกดจากปจจยภายในและภายนอกของบคคล (Internalizing and externalizing disorders) ความผดปกตทเกดจากปจจยภายในของบคคล คอ ความผดปกตทางดานอารมณ และพฤตกรรม บคคลทความผดปกตภายในมกจะแสดงอาการเครยด วตกกงวล หรอขาดความมนใจ เปนตน สวนความผดปกตทเกดจากปจจยภายนอกของบคคลจะเปนความผดปกตดานจตใจทแสดงออกมาใหเหนโดยพฤตกรรมภายนอก เชน การไมสามารถปรบตวเองใหเขากบสงแวดลอม ซงท าใหเกดความบกพรองหรอสญเสยการท าหนาทของบคคลไป 3.6.3 ปญหาดานจตใจอนๆ เชน ความไมพงพอใจในรปรางของตนเอง (Body dissatisfaction) กลมอาการความผดปกตการกนอาหาร (Eating disorder symptoms) การถกกลนแกลง (Bullying) การขาดทกษะทางดานสงคมและการมพฤตกรรมการกนอาหารทไมด เปนตน 3.7 ผลกระทบตอ Brain function และ Brain structure ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนสงผลตอการเปลยนแปลงและการเรยนรของสมองมนษยในทกชวงวย (16, 17) โดยจะพบวา เมอท าการศกษาความสมพนธของคาดชนมวลกาย (BMI) กบความสามารถดานการรคด (Cognitive) ในดานตางๆ เชน Attention, Memory, Intelligence, Executive function (EF) โดยเฉพาะองคประกอบของ EF เชน Working memory, Inhibit, Shift พบวากลมคนทมคา BMI อยในเกณฑภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนจะมคาคะแนน Memory, Intelligence, และ Executive function (EF) คอนขางต าเมอเปรยบเทยบกบกลมคนน าหนกปกต (18) นอกจากดชนมวลกายแลวยงมการศกษาความสมพนธของ Visceral adiposity กบ Cognitive performance โดยพบวากลมคนทมคา Visceral fat สงผดปกตมแนวโนมจะมความสามารถดาน Verbal memory และ Attention ทต าลง (19) สวนการศกษาเกยวกบ Neuroimaging study จะพบวามรองรอยของ Brain atrophy ในสวนของ frontal lobe, anterior cingulate gyrus, hippocampus และ thalamus ในกลมคนทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวน (19) 3.8 ผลกระทบตอความผดปกตของระบบตางๆในรางกาย เชน Insulin/leptin resistance, Increased oxidative stress, Cerebrovascular changes, Reduced BBB integrity, Inflammation, Reduced neutrophil, Musculskeletal deficts และความผดปกตของระบบตางๆเหลานจะสงผลทางลบตอกระบวนการรคด (Cognitive function) และพฤตกรรม (Behavior) ของมนษย ดงแสดงในภาพท 2 (20)

17

ภาพท 2: โรคอวนสงผลตอกระบวนการรคดและพฤตกรรม (20)

3.9 ผลกระทบตอการรคด ในปจจบนพบวาเดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนจะมความบกพรองของความสามารถในดาน Executive function (EF), Attention, Mental rotation, Mathematics และ Reading achievement (6, 21) สวนในวยรนจะมความบกพรองของความสามารถในดาน Executive function (EF) และ Attention เปนสวนใหญ (21) สวนการศกษาเกยวกบ neuroimaging study ในเดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนพบวาโรคอวนและพฤตกรรมการกนมากเกนไปมผลตอสมองในสวน frontal lobe, anterior cingulate gyrus, hippocampus และ thalamus ซงเปนสวนสมองของการรคด การตดสนใจ การควบคมความอยาก การเรยนร ความจ า และการมสต (22) จากขอมลทางวชาการจะเหนไดวาภาวะน าหนกเกนและโรคอวนทมผลสขภาวะในหลายๆดานดวยกน ซงถามองลกลงไปในวยเดกแลวจะพบวาสามารถแบงออกเปนใน 2 ดานหลก คอ ดานสขภาพและการรคด ซงเปนสงส าคญตอพฒนาการของเดกใหเปนไปตามวยและมศกยภาพเตรยมพรอมการเปนผใหญทมคณภาพในอนาคต การเตรยมพรอมในดานสขภาพและดานการรคดในวยเดกจงเปนสงส าคญเพราะจะน าไปสเดกทมคณภาพทงทางรางกาย จตใจ มผลสมฤทธทางการเรยนทด ซงความส าเรจดานการเรยนของเดกนนไมไดอาศยเพยงแคมสขภาพทแขงแรงสมบรณ มพฒนาการดานสตปญญาทด แตยงตองอาศยทกษะดานอนๆรวมดวยและทจ าเปนคอ ความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง ซงในเดกชวงอายระหวาง 2-5 ป ทกษะทเปนองคประกอบของการคดเชงบรหารของสมองจะประกอบดวย 5 ดานส าคญคอ 1. ความจ าขณะท างาน (Working memory) คอความสามารถในการจดจ าขอมลไวในใจชวคราวเพอจดการขอมลเหลานนทงในดานเหตผลและความเขาใจ ซงตองอาศยทงความตงใจจดจอ (attention) การจดการขอมล (executive) และความจ าระยะสน (short term memory) รวมกน

18

2. การวางแผนจดการอยางเปนระบบ (planning/ organization) คอการวางแผนการด าเนนการอยางเปนระบบเปนขนตอนโดยค านงถงเปาหมาย มแนวทางในการท างานทเหมาะสม มการคาดการณเหตการณหรอผลกระทบทจะเกดขนในอนาคต 3. การยบยงตนเอง (Inhibit) คอสามารถหยดพฤตกรรมของตวเอง หรอควบคมพฤตกรรมใหแสดงออกในชวงเวลาทเหมาะสมหรอในบรบททเหมาะสม 4. การควบคมอารมณ (emotional control) คอ ความสามารถในการตอบสนองทางอารมณอยางเหมาะสมตามบรบทหรอตามสถานการณขณะนน 5. การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shift) คอความยดหยนทางความคด (Cognitive Flexibility) ทสามารถเปลยนความคดไดอยางอสระเมอ สถานการณ กจกรรม หรอ ปญหา ทก าลงคดอยเปลยนแปลงไป สวนในเดกชวงอาย 6-18 ป จะมองคประกอบเพมมาอก 2 องคประกอบคอ 1. การรเรม (Initiate) คอความสามารถในการเรมตนการท าสงตางๆดวยตนเองโดยไมตองรอใหมคนบอก 2. การตดตามตรวจสอบตนเอง (Self-monitoring) คอความสามารถในการตดตามและประเมนผลของการกระท าและน าผลประเมนมาใชในการปรบปรงการท างานของตนเองใหดขน ดงนนการคดเชงบรหารของสมองจงมความส าคญตอการเรยนในชนอนบาลและประถมวย เนองจากเปนตวบงบอกถงความพรอมในการเรยนของเดกไดมากกวาระดบสตปญญา (IQ) นอกจากนนยงสงผลตอการเรยนรโดยเฉพาะอยางยงดานคณตศาสตรและดานการอานอกดวย จนเปนทยอมรบกนในวงกวางวา ผทมกระบวนการคดเชงบรหารดจะมผลสมฤทธทางการเรยน การท างาน ชวตค อกทงมสขภาพกายและสขภาพจตทดดวย ทส าคญกคอ เดกแตละคนมระดบกระบวนการคดเชงบรหารของสมองมากนอยแตกตางกน เดกทมกระบวนการคดเชงบรหารในระดบดจะมความพรอมและผลสมฤทธทางการเรยนดกวา และจากการศกษาในเดกอาย 3-11 ปโดยควบคมตวแปรตางๆ เชน ระดบสตปญญา เพศ และสถานภาพ พบวาเดกทมทกษะดานการควบคมตนเองต า เชน ไมมสมาธจดจอกบสงใด และขาดความเอาใจใส เมอเดกเหลานโตขนเปนผใหญในอก 30 ปขางหนาจะมแนวโนมสขภาพดอยกวา ท างานทมรายไดต ากวาและมอตราการกออาชญากรรมสงกวาเดกทไมมปญหาดานการควบคมตนเอง การศกษาวจยนจงสนใจทจะศกษาความสมพนธของภาวะโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน โดยผลลพธจากงานวจยนจะท าใหหนวยงานทางการศกษาและหนวยงานทเกยวของตระหนกถงการควบคมภาวะโภชนาการเกน (ภาวะน าหนกเกนและโรคอวน) การสงเสรมพฒนาการดานความสามารถการคดเชงบรหารทเหมาะสมในเดกวยเรยน อนจะมสวนชวยพฒนาเดกและเยาวชนไทย ใหเปนพลเมองทมคณภาพ โดยโครงการวจยจงมแผนงานวจยทตองการศกษาน ารองในกลมตวอยางเดกวยเรยนของโรงเรยนในจงหวดนครปฐม

19

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

กรอบแนวคดการวจย ขอมลยทธศาสตรของการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพตนทนมนษยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ.2560-2564) ทม 4 เปาหมายคอ 1) คนไทยทกกลมวยมทกษะและความรความสามารถทจะเปนฐานในการพฒนาประเทศ 2) คนไทยมการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต 3) คนไทยมพฤตกรรมเสยงทางสขภาพทลดลงและมคณภาพชวตทดขน และ 4) คนไทยมจตส านกพลเมองและมคานยม ตามบรรทดฐานทดของสงคมไทย โดยจะเหนไดวาเปาหมายทง 4 มความเชอมโยงกนในการพฒนาศกยภาพทรพยากรมนษยของประเทศไทยและมความเกยวของกบการพฒนาดานสขภาพทางกาย จต สงคม และการเรยนรตลอดชวต ซงหากตองการพฒนาทรพยากรมนษยทมศกยภาพในอนาคตและสอดคลองกบแผนยทธศาสตร การใหความส าคญกบตอการพฒนามนษยตงแต “วยเดก” จงเปนเปาหมายส าคญทคมคาในการลงทน เดกทไดรบการดแลและสงเสรมใหมสขภาพพลานามยแขงแรง รจกปองกนตนเองจากโรค และสงเสพตด ตามแนวนโยบายของกระทรวงสาธารณสข คอ ออกก าลงกาย อารมณด รบประทานอาหารทมประโยชน รวมทงมการเฝาระวงภาวะโภชนาการและการออกก าลงกายของเดกอยางสม าเสมอ จะสงผลใหเดกมพฒนาการทางกายสมวยและพรอมรบการเรยนรอยางมศกยภาพ และเมอกลาวถงการเรยนรของเดกนน นอกจากพฒนาการดานสตปญญา (Intelligence quotient: IQ) ทตองใหความส าคญแลว ยงตองมการพฒนาความสามารถในดานอนๆรวมดวย โดยเฉพาะความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง (Brain executive function: EF) ซงเปนความสามารถในการควบคมความคดและการตดสนใจทสงผลท าใหเกดการกระท าสงตางๆไดส าเรจตามเปาหมาย อกทงความสามารถการคดเชงบรหารของสมองมความส าคญอยางมากตอความส าเรจทงในดานการเรยนของเดกและการท างานเมอเดกเจรญเตบโตถงวยท างาน ดงนนหากมการพฒนาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองอยางสมวยจะสงผลตอการพฒนาของตวเดกทจะเตบโตเปนผใหญทมศกยภาพตอไป การพฒนาศกยภาพสมองในวยเดกนนจะตองท าควบคไปกบการสงเสรมสขภาพไปพรอมกน โดยเฉพาะการควบคมภาวะโภชนาการ ซงปจจบนมสงทสมควรใหความส าคญและเฝ าระวงคอ การรายงานของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พบวาเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานตงแตในปฐมวยจะมโอกาสโตขนเปนผใหญอวนถงรอยละ 25 และเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานในชวงอาย 6-10 ป จะมโอกาสเตบโตขนเปนผใหญอวนถงรอยละ 50 นอกจากนนจากรายงานการวจยของหลายประเทศพบวาเดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนหากไมไดรบการแกไข จะสงผลตอระบบสขภาพองครวมและระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองอกดวย โครงการวจยมแนวคดศกษาความสมพนธของภาวะโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน โดยผลลพธจากงานวจยนจะท าใหหนวยงานทางการศกษาและหนวยงานทเกยวของตระหนกถงการควบคมภาวะโภชนาการเกน (ภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ) การสงเสรมพฒนาการดานความสามารถการคดเชงบรหารของสมองทเหมาะสมในเดกวยเรยน อนจะมสวนชวย

20

พฒนาเดกและเยาวชนไทย ใหเปนพลเมองทมคณภาพ โดยโครงการวจยจงมแผนงานวจยทตองการศกษาน ารองในกลมตวอยางเดกวยเรยนของโรงเรยนในจงหวดนครปฐม และมแผนการวจยดงน

แผนการวจย

ขนตอนท 1 ศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน จากเดกนกเรยนเขารวมโครงการวจยและผปกครองยนยอมเปนลายลกษณอกษร

ส ารวจสถานการณดานขอมลครอบครว ส ารวจสถานการณดานสขภาพกายและ

ภาวะโภชนาการ ส ารวจพฤตกรรมการบรโภค

ขนตอนท 2 ศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน จากเดกนกเรยนเขารวมโครงการวจยและผปกครองยนยอมเปนลายลกษณอกษร

ส ารวจสถานการณความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง (EF) ส ารวจสถานการณความสามารถทางสตปญญา (IQ) ส ารวจสถานการณความฉลาดทางอารมณ (EQ)

ขอมลสถานการณดานครอบครวสขภาพกาย ภาวะโภชนาการ และ

พฤตกรรมการบรโภค

ปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน

สถานการณภาวะน าหนกเกนและ โรคอวนในเดกวยเรยน

ขอมลสถานการณดาน EF, IQ และ EQ ในเดกวยเรยน

21

ขนตอนท 3 ศกษาความสมพนธของปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนกบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ขนตอนท 4 ศกษาแนวทางปองกนภาวะน าหนกเกน/โรคอวน และสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน

ปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน

ความสามารถในดานตางๆ

ความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง Working memory Inhibit Shift Emotional control Plan/ Organize

ความสามารถทางสตปญญา (IQ) ความฉลาดทางอารมณ (EQ)

รปแบบการปองกน การประเมนภาวะน าหนกเกน/โรคอวน และ

วธการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน

22

1) การด าเนนงานวจยของวตถประสงคท 1 ศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน 1.1 วธการเกบขอมล 1.1.1 ขอมลปฐมภม กลมตวอยางเดกวยเรยน (อายระหวาง 6-12 ป) เดกวยเรยน อาย 6-12 ป จ านวนประมาณ 403 คน คดเลอกจากเดกนกเรยนทก าลงศกษาอยในระดบชนประถมศกษาปท 1-6 ของโรงเรยนทเขารวมโครงการวจย การศกษาวจยทางดานภาวะโรคอวนกบความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยนในตางประเทศนน จะเปนการศกษาใน 2 ลกษณะคอ cross sectional study หรอ longitudinal study และมจ านวนกลมตวอยางประมาณ 100-2,000 ราย ขนกบวตถประสงคการวจย ซงในประเทศไทย ยงไมมการศกษาวจยทางดานภาวะโรคอวนกบความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน อกทงจากผลการส ารวจสถานการณโรคอวนของเดกวยเรยน (อาย 6-13 ป)ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ในป พ.ศ. 2558 พบวาเดกวยเรยนอาย 6-13 ป อวนเพมขน 15.5% ดงนนจากขอมลดงกลาวและการศกษาวจยครงนเปนการศกษาแบบ cross sectional study จงท าการศกษาในประชากรตวอยางจ านวน 403 คน ซงคาดวาจะมขนาดกลมตวอยางประชากรเดกวยเรยนทมโรคอวนประมาณ 60 คน (รอยละ 15) การค านวนประชากรตวอยางตามวธของ ยามาเน (Taro Yamane)

เมอ n คอ ขนาดกลมตวอยาง N คอ ขนาดประชากร e คอ คลาดคลาดเคลอนของกลมตวอยาง เชน ระดบความเชอมน90% สดสวนความคลาดเคลอนเทากบ 0.10 ระดบความเชอมน95% สดสวนความคลาดเคลอนเทากบ 0.05 ระดบความเชอมน99% สดสวนความคลาดเคลอนเทากบ 0.01 วธการค านวน ขนาดประชากร (N) = 4,320 คน (นกเรยน: อาย 6-13 ป จากโรงเรยนทเขารวมโครงการวจย) ระดบความเชอมน95% (e) = 0.05 ขนาดกลมตวอยาง (n) = 366 คน รวม drop-out 10% (n) = 403 คน

2Ne1

Nn

24,320x0.051

4,320n

23

1.1.2 เกณฑการคดออกจากโครงการวจย คอ เดกวยเรยนทเปนโรคหรออยระหวางการรกษาใดๆ กตามทไมสามารถเขารวมการวจยได ใหยตการวจย หรอเดกวยเรยนไดรบการประเมนไมครบถวนตามกระบวนการวจย 1.1.3 เกณฑการถอนตวของผเขารวมโครงการวจย คอ ผปกครองเดกวยเรยนยกเลกการเขารวมโครงการวจย หรอเดกวยเรยนไดรบการประเมนไมครบถวนตามกระบวนการวจย 1.1.4 เกณฑการคดเลอกโรงเรยนทเขารวมโครงการวจย คอ โรงเรยนทเขารวมโครงการวจย คอ โรงเรยนทเปดหลกสตรระดบประถมศกษาปท 1-6 และมความประสงคทเขารวมโครงการวจยโดยตอบรบเปนทางการ

1.2 เครองมอ 1.2.1 แบบสอบถามแบบสอบถามขอมลทวไป คอ แบบสอบถามขอมลพนฐานในดาน เพศ อาย น าหนก สวนสง ประวตครอบครว ผลสมฤทธการคกษา ณ ปจจบน (เกรดเฉลยและเกรดรายวชา) ของเดกและครอบครว โดยใหบดามารดาหรอผปกครองเปนผกรอกแบบสอบถาม 1.2.2 แบบประเมนความสามารถทางเชาวนปญญา โดยใชแบบประเมนทางเชาวนปญญาทไมใชภาษา (Test of Nonverbal Intelligence, Fourth Edition: TONI-4) โดยใหนกเรยนเดกดชดรปภาพ และเลอกค าตอบภาพทหายไปวาเปนภาพใด ซงเดกจะตองใชกระบวนการคดวเคราะหและหาเหตผล TONI-4 เปนเครองมอทมลขสทธสามารถจดซอไดในการท าวจย (อายผรบการประเมน 6-60 ป) และเดกวยเรยนใชเวลาประมาณ 15-20 นาท ในการตอบแบบประเมน ผประเมนคอ นกวจยหรอนกจตวทยา 1.2.3 แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ (EQ) โดยใชแบบประเมนของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ซงเปนการวดความฉลาดทางอารมณในการด าเนนชวตอยางสรางสรรคและเปนสข ตลอดจนการรในการจดการอารมณของตนเองเพอการพฒนาศกยภาพตนเองในการด าเนนชวตของตนเองและ ครอบครว โดยทครประจ าชน (รจกและคนเคยกบนกเรยนเปนอยางดไมนอยกวา 6 เดอน) จะเปนผประเมน EQ ของเดกนกเรยน และใชเวลาประมาณ 15-20 นาท 1.3 วธการวเคราะหขอมล 1.3.1 การเกบรวบรวมขอมล หลงจากไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในคน มหาวทยาลยมหดลเปนทเรยบรอย โครงการวจยเขาพบผอ านวยการโรงเรยนทเขารวมโครงการวจยและประชมรวมกนเพอวางแผนการเกบขอมลจากนกเรยนทไดรบการยนยอมจากผปกครองเพอเขารวมโครงการวจย โดยทโครงการวจยนดหมายกบคณครประจ าชนเพอท าการเกบขอมลดงตอไปน ผลการตรวจสขภาพประจ าป ( ณ ปจจบน) ของนกเรยน โดยประกอบดวยขอมลดงน เพศ อาย น าหนก สวนสง ภาวะโภชนาการ และผลสมฤทธการคกษา ณ ปจจบน (เกรดเฉลยและเกรดรายวชา) 1.3.2 การสอบถามขอมลประวตครอบครวของนกเรยนและขอมลพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน จะใชแบบสอบถามผปกครอง โดยท าการสงแบบสอบถามไปทผปกครองของนกเรยนแตละคน ซงผานการประสานของคณครประจ าชนและก าหนดเวลาสงคนคณครประจ าชนตามทก าหนด

24

1.3.3 การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามและแบบประเมนใชการค านวนทางสถตโดยใชโปรแกรม SPSS โดยทขอมลจากแบบสอบถามและแบบประเมนจะถกน ามาจดกลมเปนตวแปรตนและตวแปรตามเพอวเคราะหความสมพนธตวแปรดงน ตวเเปรตน ไดแก ขอมลประวตครอบครวของนกเรยนและขอมลพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน ขอมลความสามารถทางเชาวนปญญา ขอมลความฉลาดทางอารมณ ตวแปรตาม ไดแก ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน การวเคราะหทางสถตท าการศกษาความสมพนธของตวแปรแบบเปนฟงกชน โดยการวจยเลอกใชสมการถดถอยเชงเสนในรปแบบตางๆ เชน Multiple Linear Regression, Logistic Regression หรอ Generalized linear model เชน Multiple Linear Regression หรอ Logistic Regression

2) การด าเนนงานวจยของวตถประสงคท 2 เพอศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน

2.1 วธการเกบขอมล ขอมลการประเมนความสามารถการคดเชงบรหารของสมองของกลมตวอยางเดกวยเรยน อาย 6-12 ป จ านวนประมาณ 403 คน โดยประเมนจากเดกนกเรยนทก าลงศกษาอยในระดบชนประถมศกษาปท 1-6 ของโรงเรยนทเขารวมโครงการวจย ผประเมนคอ คณคร (ครประจ าชนทสอนเดกนกเรยนอยางนอย 1 ภาคการศกษา) 2.2 เครองมอ แบบประเมนความสามารถการคดเชงบรหารของสมองทโครงการวจยเลอกใชคอ แบบประเมน Behavior Rating Inventory of Executve Function (BRIEF) ท าการวดองคประกอบดงตอไปนคอ ความจ าขณะท างาน (Working memory) การยบยงพฤตกรรม (Inhibit) การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shifting) การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง (Emotional control) และการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ (Plan/Organize) โดยประเมนจากพฤตกรรมในชวตประจ าวนในสภาพแวดลอมจรง ซงแบบประเมน BRIEF เปนเครองมอทมลขสทธสามารถจดซอไดในการท าวจย (อายผรบการประเมน 5-18 ป) ผประเมนคอคร (ครประจ าชนทสอนเดกอยางนอย 1 ภาคการศกษา) 2.3 วธการวเคราะหขอมล 2.3.1วเคราะหขอมลจากแบบประเมนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง โดยน าคะแนนทไดจากการประเมนโดยคณคร (Raw score) มาแปลงเปนคะแนนมาตรฐาน (T-score) และแปลผลโดยนกวจย หลงจากนนจงเขาสการวเคราะหทางสถตโดยใชโปรแกรม SPSS 2.3.2 การวเคราะหทางสถตเลอกใชสถตเชงพรรณาโดยรายงานสถานการณรอยละความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบงเปน ความสามารถการคดเชงบรหารของสมองด ปกต และ สมควรไดรบการสงเสรม อกทงการวจยรายงานรอยละความสามารถการคดเชงบรหารของสมองจ าแนกตามกลมภาวะโภชนาการเปน 4 กลม คอ กลมปกต กลมผอม กลมน าหนกเกน และกลมโรคอวน ซงจะทราบถงความแตกตางของคะแนนความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในแตละกลม

25

3) การด าเนนงานวจยของวตถประสงคท 3 เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนกบความสามารถการคดเชงบรหารในเดกวยเรยน

3.1 วธการเกบขอมล ขอมลเดกวยเรยน ประวตครอบครว ขอมลภาวะโภชนาการ ขอมลการประเมนความสามารถการ

คดเชงบรหารของสมอง ขอมลความสามารถทางเชาวนปญญา ขอมลความฉลาดทางอารมณ ทไดจากวตถประสงคขอท 1-2 จะถกน ามาศกษาความสมพนธของตวแปร

3.2 เครองมอ การวเคราะหทางสถตโดยใชโปรแกรม SPSS 3.3 วธการวเคราะหขอมล

ตวเเปรตน ไดแก ขอมลประวตครอบครวของนกเรยนและขอมลพฤตกรรมการบรโภคของนกเรยน ขอมลความสามารถทางเชาวนปญญา ขอมลความฉลาดทางอารมณ ตวแปรตาม ไดแก ภาวะโภชนาการและความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน การวเคราะหทางสถตท าการศกษาความสมพนธของตวแปรแบบเปนฟงกชน โดยการวจยเลอกใชสมการถดถอยเชงเสนในรปแบบตางๆ เชน Multiple Linear Regression, Logistic Regression หรอ Generalized linear model เชน Multiple Linear Regression, Logistic Regression หรอ Generalized linear model

4) การด าเนนงานวจยของวตถประสงคท 4 เพอศกษาแนวทางปองกนภาวะน าหนกเกน/โรคอวน และการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารในเดกวยเรยน

4.1 ศกษาแนวทางปองกนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน: โปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลด ความอวน (อ.ดร.สมคด ปราบภย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร)

4.1.1 วธการเกบขอมล จดกจกรรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดภาวะน าหนกเกนและโรคอวน โดยใชโปรแกรมสงเสรมพฤตกรรมของ อาจารย ดร.สมคด ปราบภย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร การวจยครงนเปนวจยกงทดลอง (quasi experimental research) แบบวดกอนหลงมกลมเปรยบเทยบ (pre-test-post-test control group design) กลมตวอยาง ไดแก เดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนทก าลงศกษาอยระดบชนประถมศกษาปท 4-6 จ านวน 60 คน เขารวมโปรแกรมครบตลอดระยะเวลาทท าการศกษา จากนนท าการสมตวอยางแบบงายดวยการจบฉลากอกครงเพอแบง 2 กลม ไดแก กลมทดลอง 30 คน กลมควบคม 30 คน กลมทดลองไดเขารวมกจกรรมโปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนในเดกทกวนพธ เวลา 8.00-9.00 ตงแต จ านวน 4 ครง รวมระยะเวลา 4 สปดาห โดยกลมตวอยางทง 2 กลม ท าการตอบแบบสอบถามตางๆในสปดาหแรกกอนเรมโปรแกรม (pre-test) และภายหลงเขารวมโปรแกรมครบ 1 เดอน (post-test)

26

4.1.2 เครองมอ การวจยเลอกวธการปรบทศนคตและพฤตกรรมการดแลสขภาพตนเองใหหางไกลจากโรคอวนโดยใชโปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดก ประกอบดวยการจดกจกรรม 4 ครง ดงน ครงท 1 ชอ “กจกรรมปฐมนเทศกลมเปาหมาย” ระยะเวลา 60 นาท เพอใหกลมเปาหมายเขาใจถงวตถประสงคของกจกรรมและเขาใจถงการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนกจกรรมใชวธการบรรยายประกอบสอ เรองสาเหต สถานการณของโรคอวนในปจจบน ผลกระทบและความรนแรงทจะสงผลในอนาคต ครงท 2 ชอ “กจกรรมสงเสรมเจตคตทดตอพฤตกรรมการลดความอวน” ระยะเวลา 60 นาทตอครง เพอเพอสรางเจตคตทดในพฤตกรรมการลดความอวน ประกอบดวยกจกรรม ไดแก 1. การระดมสมองเรองความอวนสงผลตออปสรรคในชวตและสงผลกระทบตอรางกายอยางไร 2. การชมวดทศน เกยวกบมหตภยโรคอวน 4 เรอง 3. การเลาประสบการณ โดยบคคลตนแบบทประสบความส าเรจการลดความอวน 4. การก าหนดเปาหมายของพฤตกรรมการการลดความอวน “สรางความตงใจ” ทจะตองท าใหไดเหมอนบคคลตนแบบ ครงท 3 ชอ “กจกรรมการสงเสรมการคลอยตามกลมอางองตอพฤตกรรมการลดความอวน” ระยะเวลา 60 นาท เพอพฒนากลมอางองในการชวยใหค าแนะน า ค าชแจง หรอแรงบนดาลใจกบกลมทดลอง ประกอบดวยกจกรรม ไดแก 1. การวางแผนเลอกลมอางองใหตนเอง เปนการเลอกบคคลทสรางแรงบนดาลใจในการปฏบตพฤตกรรมการลดน าหนก 2. การบรรยายประกอบสอเรอง การใหค าแนะน าบทบาทหนาททส าคญของกลมอางอง รวมทงทกษะการกระตนกลมทดลองใหหลกเลยงพฤตกรรมทไมเหมาะสม ครงท 4 ชอ “การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม การลดความอวน” ระยะเวลา 60 นาทตอครง เพอสรางความเชอมนในการควบคมการบรโภคอาหารและพฤตกรรมการออกก าลงกายประกอบดวยกจกรรม ไดแก 1. การบรรยายประกอบสอเรอง การแนะน าในการบรโภคอาหารจากคมอการลดความอวนตามตารางอาหารทควรกน 2. การบนทกพฤตกรรมดวยตนเอง (self report) เกยวกบการบรโภคอาหารจากเมนใหเลอกรบประทาน โดยมกตกาการใหคะแนนเมอรบประทานอาหารถกตองและเหมาะสมและการรบรางวลประจ าสปดาหในผทมคะแนนสะสมมากทสด 4.1.3 วธการวเคราะหขอมล

สถตเชงพรรณนา (Descriptive statistics) ไดแก รอยละ เพอวเคราะหขอมลสวนบคคล ขอมล เพศ อาย น าหนก สวนสง ขอมลเกยวกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารและการออกก าลงกาย

27

สถตเชงอนมาน (Inferential statistics) เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนนเฉลยภายในกลม โดยใชสถต paired t-test และเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลม โดยใชสถต independent t-test

4.2 ศกษาการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน 4.2.1 วธการเกบขอมล จดกจกรรมการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนชวงอาย 6-12 ป ซงเดกวยนจะสามารถเลนเกมสทมกฎกตกา หรอเงอนไขทซบซอนมากขน ความทาทายเปนสงทส าคญมากในเดกวยน การเพมความทาทายทละเลกทละนอย ไมงายจนไมนาสนใจ และไมยากจนท าไมได จะเปนบนไดส าคญในการสรางนสยการจดการกบปญหาและการท างานแบบมงเปาไดเปนไดเปนอยางด การวจยครงนเปนวจยกงทดลอง (quasi experimental research) แบบวดกอนหลงใชกลมเดยวกน (pre-test-post-test design) กลมตวอยาง ไดแก เดกวยเรยนททก าลงศกษาอยระดบชนประถมศกษาปท 4-6 จ านวน 30 คน เขารวมกจกรรมจ านวน 1 ครง 4.2.2 เครองมอ กจกรรมสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนชวงอาย 6-12 ป มหลากหลายวธ โครงการวจยขอยกตวอยางดงน การเลนเกมสไพและเกมสกระดาน เปนการสงเสรมทกษะดานการบรหารดการหลายดาน ทงการ ควบคมตนเองใหเลนตามกฎ การปรบเปลยนพลกแพลงตามสถานการณ การใชความจ าระยะสนและการสงเกต การใชความวองไว การมไหวพรบ และการวางแผนการเลน เกมสกระดานทเหมาะส าหรบหรบเดกโต เชน โกะ หมากรกเปนตน การเลนหรอท าากจกรรมทมการเคลอนไหว ไดแกการเลนกฬาทกชนด ซงตองอาศยความสนใจจดจอ การตดสนใจ และการควบคมรางกายใหเคลอนไหวชาหรอเรวตามแตละชนดของกฬา นอกจากนกจกรรมทใชสมาธควบคไปกบการเคลอนไหวรางกาย เชน โยคะ เทควนโด เปนตน กสามารถสงเสรมการควบคมตนเองไดเปนอยางด เกมสการเคลอนไหว เชน การรองเพลงเปนหมคณะ โดยมการตบมอ ท าทาทางทซบซอนมากขนทตองอาศยความจ า การฝกเลนเครองดนตร การฝกเตน และการฝกรองเพลง เปนตน เกมสทสงเสรมสมาธ การใชเหตผล และการวางแผน เชน เกมสเขาวงกต ปรศนาอกษรไขว Sudoku เกมส 20 ค าถามและเกมสรบค เปนตน การวจยเลอกใชวธการประยกตแนวใหมโดยออกแบบใหมการฝกฝนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง 5 ดานส าคญคอ ความจ าขณะท างาน (Working memory) การยบยงพฤตกรรม (Inhibit) การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shifting) การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง (Emotional control) และการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ (Plan/Organize) ผานการท ากจกรรม How to find your Gift? (จะหาของขวญไดอยางไร) ประกอบดวยการท ากจกรรมตอเนองดงน กจกรรมท 1 ชอ “จงเตรยมพรอม” ระยะเวลา 30 นาท มจดประสงคดงน 1. เพอใหเดกนกเรยนรจกกบครพเลยงของกจกรรม (ครพเลยงและนกเรยนแนะน าตนเอง)

28

2. เพอใหเดกนกเรยนท าความรจกซงกนและกน ตลอดจนการอยรวมกนเปนทมเพอท างาน 3. เพอใหเดกนกเรยนเขาใจถงวตถประสงคของกจกรรม How to find your Gift? (จะหาของขวญไดอยางไร) กจกรรมท 2 ชอ “รวมคดแบงปนจดสรรหนาท” ระยะเวลา 60 นาท โดยมขนตอนดงน 1. แบงกลมเดกนกเรยนเปน 3 กลม (ประมาณกลมละ 10 คน) และใหแตละกลมเลอกวาจะท าหนาทอะไรในการรวมปฏบตการ How to find your Gift? (จะหาของขวญไดอยางไร) ซงถกแบงเปน 3 หนาทคอ กลมวางแผน กลมปฎบตการ และกลมสงเกต 2. เมอแบงเปน 3 กลมแลว ใหเวลากลมละ 5 นาทคดระดมสมองคนหาเหตผลวาท าไมเราเลอกจะท าหนาทนและสงตวแทนกลมในการน าเสนอใหเพอนๆ กลมอนทราบ นอกจากนใหเพอนกลมอนทไมไดท าหนาทนนแสดงความคดเหนวา ถาเปนกลมเราจะท าหนาทอนทไมไดรบมอบหมายไดดหรอไม ท าอยางไรจงจะด 3. ครพเลยงอธบายหนาทของแตละกลมดงน 3.1 กลมวางแผน มหนาทสรางแผนทเพอคนหาจกซอรแตละตวใหครบ เพอใหไดรปภาพต าแหนงทซอนของขวญ (สถานททนกเรยนทกคนรจก) ท าโดยครพเลยงพาเดกนกเรยนกลมวางแผนเดนส ารวจต าแหนงทซอนของเจกซอรแตละตว โดยใหเดกนกเรยนทดลองหาตามต าแหนงทซอนไว และเฉลยต าแหนงทซอนของจกซอรแตละตว หลงจากนนใหกลมวางแผนสรางแผนท โดยเขยนเสนทางการเดนทางคนหาจกซอรแตละตว มขอแมวา หามเขยนค าอธบายใดๆ ในแผนท หลงจากนนสงมอบใหกลมปฏบตการโดยไมมการอธบายใดๆ 3.2 กลมปฏบตการ มหนาทคนหาจกซอรแตละตวใหครบ เพอใหไดรปภาพต าแหนงทซอนของขวญ ท าโดยครพเลยงใหเดกนกเรยนทกคนในกลมสงเกตรปแผนทเปนเวลา 1 นาท โดยหามพดใดๆ หลงจากนนใหแบงกลมยอยเปน 3 กลม และชวยกนอธบายทละกลมวา จะมวธคนหาจกซอรใหครบไดอยางไรภายในเวลาทก าหนด หลงจากนนครพเลยงใหเรมคนหาได โดยจบเวลาและตดตามการคนหากบกลมเดกนกเรยนดวย โดยก าหนดเวลาคนหาภายใน 30 นาท 3.3 กลมสงเกต โดยท าการแบงกลมสงเกตเปน 2 กลมคอ กลมทสงเกตกลมวางแผนและกลมทสงเกตกลมปฏบตการ ซงทงสองกลมมใบงานจากครพเลยงวาจะตองสงเกตอะไรบางดงน 3.3.1 กลมสงเกตกลมวางแผน ใหลองคดวาถาเปนเราทจะตองเขยนแผนทเพอคนหาจกซอรแตละตวใหครบ จะเขยนแผนทอธบายใหเขาใจงาย ควรท าอยางไร และใหเขยนแผนทออกมา 3.3.2 กลมสงเกตกลมวางแผน ใหสงเกตพฤตกรรมเพอนกลมวางแผนวา พฤตกรรมใดเปนสงทดควรปฏบต และพฤตกรรมใดไมควรท า โดยไมระบชอเพอน 3.3.3 กลมสงเกตกลมปฏบตการ ใหลองคดวาถาเปนเราทจะตองเปนกลมคนหาจกซอรแตละตวใหครบในเวลาทก าหนด กลมเราจะวางแผนกนอยางไรโดยใชแผนทจากกลมวางแผน และน าเสนอใหเพอนๆ รบฟง กอนปดกจกรรม 3.3.4 กลมสงเกตกลมปฏบตการ ใหสงเกตพฤตกรรมเพอนกลมปฏบตการวา พฤตกรรมใดเปนสงทดควรปฏบต และพฤตกรรมใดไมควรท า โดยไมระบชอเพอน

29

กจกรรมท 3 ชอ “ท าไมเราท าได” ระยะเวลา 30 นาท โดยมขนตอนดงน พเลยงใหเวลาแตละกลม 5 นาท สรปภารกจทไดรบมอบหมายวาท าส าเรจหรอไม และใหสงตวแทนกลมละ 2 คน มาน าเสนอใหเพอนๆ รบฟง จากนนใหเดกนกเรยนชวยกนระดมสมองจดแขงของแตละกลมคออะไร และสงใดของแตละกลมควรทจะตองพฒนาตอไป และทายสดครพเลยงสรปสงทนกเรยนไดเรยนรคออะไร มประโยชนตอตวนกเรยนอยางไร 4.2.3 วธการวเคราะหขอมล

ใชการวเคราะหเชงคณภาพ โดยท า focus group รวมกบคณครประจ าชนและท าการประเมนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง 5 ดานส าคญคอ ความจ าขณะท างาน (Working memory) การยบยงพฤตกรรม (Inhibit) การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shifting) การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง (Emotional control) และการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ (Plan/Organize) ส าหรบเดกนกเรยนทไดรบการสมเขารวมกจกรรม

30

บทท 4 ผลการวจย

การวจยครงนเปนเชงส ารวจและมวตถประสงคเพอการศกษาสถานการณและปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนอกทงศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของของสมองในเดกวยเรยน นอกจากนการว จยศกษาแนวทางปองกนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ตลอดจนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน โดยมรายละเอยดของผลการวจยดงน 1. สถานการณและปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน 1.1 ขอมลผปกครองและประวตครอบครว กลมตวอยางผปกครองสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 75.0 เปนเพศชาย รอยละ 25.0 โดยมากกวาครง (รอยละ 56.5) มอายอยระหวาง 41-50 ป ซงผปกครองทตอบแบบสอบถามสวนใหญรอยละ 70.8 มความสมพนธกบเดกเปนมารดา และมสถานภาพสมรสแบบอยรวมกน รอยละ 77.1 ในขณะเดยวกนในปจจบนรอยละ 74.5 เดกมการอาศยอยรวมกบบดามารดา ซงบดาและมารดามการศกษาอยในระดบมทธยมศกษาหรออนปรญญา รอยละ 37.4, 40.9 ตามล าดบ และสวนใหญบดาจะประกอบอาชพเปนพนกงานบรษทเอกชน รอยละ 29.7 ซงเกอบ 1 ใน 3 (รอยละ 30.8) มรายไดเฉลยตอเดอน เทากบ 10,001 – 20,000 บาท ในขณะทมารดาสวนใหญประกอบอาชพเปนพนกงานบรษทเอกชน รอยละ 31.3 และ มรายไดเฉลยตอเดอน เทากบ 10,001 – 20,000 บาท รอยละ 32.9 (รายละเอยดดงภาพท 1-8)

31

ภาพท 1 รอยละของขอมลผปกครองจ าแนกตามเพศ ภาพท 2 รอยละของขอมลผปกครองจ าแนกตามชวงอาย

ภาพท 3 รอยละของขอมลผปกครองจ าแนกตามความสมพนธกบเดก ภาพท 4 รอยละของขอมลผปกครองจ าแนกตามสถานภาพสมรส

32

ภาพท 5 รอยละของเดกทอาศยอยกบผดแล

ภาพท 6 รอยละระดบการศกษาของบดาและมารดา

ภาพท 7 รอยละอาชพของบดาและมารดา

ภาพท 8 รอยละรายไดเฉลยตอเดอนของบดาและมารดา

33

1.2 ขอมลทวไปของเดก กลมตวอยางเดกทงสนจ านวน 428 คน เมอพจารณาระดบโภชนาการคา BMI และสวนสงแลว สามารถแบงออกเปน กลมเดกผอม จ านวน 33 คน (รอยละ 7.7 ) กลมเดกปกต จ านวน 261 คน (รอยละ 60.9) กลมเดกภาวะน าหนกเกน จ านวน 60 คน (รอยละ 14.1 ) และ กลมเดกอวน จ านวน 74 คน (รอยละ 17.3 ) (ภาพท 9)

ภาพท 9 รอยละระดบภาวะโภชนาการของเดก จากการส ารวจ พบวา เดกสวนใหญเปนเพศชายและเพศหญงใกลเคยงกน โดยเปนเพศชายรอยละ 49.5 และเปนเพศหญงรอยละ 50.5 ซงสวนใหญรอยละ 60.5 (ภาพท 10) มเกรดเฉลยสะสมอยในระดบ 3.50 - 4.00 แตเมอจ าแนกตามเพศพบวาเดกเพศหญงมเกรดเฉลยสะสมอยในระดบ 3.50 – 4.00 สงกวาเดกเพศชายอย รอยละ 13.3 (ภาพท 11) ครงหนงมพนองทงหมด จ านวน 2 คน รอยละ 50.2 (ภาพท 12) ไมมโรคประจ าตวรอยละ 74.5 (ภาพท 13) กจกรรมยามวางสวนใหญ คอ เลนเกมสคอมพวเตอร/ไอแพท/ แทปเลต รอยละ 27.7 รองลงมา คอ เลนกบเพอน รอยละ 14.6 แตในทางตรงกนขาม พบวา เดกมการเลนดนตรเปนกจกรรมยามวางเพยง รอยละ 2.3 (ภาพท 14) ซงเดกสวนใหญจะไดรบประทานอาหารทกวนรอยละ 78.7 (ภาพท 15) ออกก าลงกาย 2-3 วนตอสปดาหรอยละ 74.3 (ภาพท 16) อาหารวาทเดกสวนใหญชอบรบประทาน คอ อาหารทอด เชน ไกทอด เฟรนฟายด และขนมกรบกรอบ รอยละ 43.1 (ภาพท 17) และในชวงเวลาเปดเทอมเดกสวนใหญจะเขานอนในชวงระยะเวลา 20.01 – 21.00 รอยละ 56.1 แตในชวงเวลาปดเทอม เดกสวนใหญจะเขานอนในชวงเวลา 21.01-22.00 รอยละ 49.1 (ภาพท 18)

34

ภาพท 10 จ านวนรอยละเพศเดกนกเรยน ภาพท 11 รอยละเกรดเฉลยตามเพศ

ภาพท 12 รอยละของจ านวนพนอง ภาพท 13 รอยละของโรคประจ าตว

ภาพท 14 รอยละของกจกรรมยามวาง

35

ภาพท 15 รอยละของการรบประทานอาหาร ภาพท 16 รอยละของการออกก าลงกาย

ภาพท 17 รอยละของอาหารวางทเดกชอบรบประทาน

ภาพท 18 รอยละของเวลาเขานอนจ าแนกตามปด เทอมและเปดเทอม

36

1.3 ปจจยพฤตกรรมการบรโภคอาหารของเดกทสงผลตอภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยน ตารางท 1 ความสมพนธระหวางระดบพฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมของเดกกบระดบภาวะ โภชนาการ

ปจจยพฤตกรรมการบรโภคอาหารของ

เดก

จ านวน (รอยละ) χ2 p-value ผอม

(n=33) ปกต

(n=261) ภาวะน าหนกเกน (n=60)

อวน (n=74)

1. กนอาหารเชาทมกลมอาหารอยางนอย 2 กลม คอ กลมขาว-แปงและเนอสตว หรอ กลมขาว – แปง และนม ทกวน

ปฏบต 26(78.8%) 221(84.7%) 50 (83.3%) 60 (81.1%) 1.101 0.777 ไมปฏบต 7 (21.2%) 40 (15.3%) 10 (16.7%) 14 (18.9%)

2. กนอาหารหลกวนละ 3 มอ (เชา กลางวน เยน) ทกวน ปฏบต 25 (75.8%) 215(82.4%) 42 (70.0%) 54(73.0%) 6.379 0.095

ไมปฏบต 8 (24.2%) 46 (17.6%) 18 (30.0%) 20(27.0%) 3. กนอาหารวางวนละ 2 ครง (ชวงสายและชวงบาย) ทกวน

ปฏบต 12 (36.4%) 171(65.5%) 28 (46.7%) 51 (68.9%) 8.070* 0.033 ไมปฏบต 21(63.6%) 90 (34.5%) 32 (53.3%) 23 (31.1%)

4. กนอาหารกลมขาว-แปง วนละ 8 ทพพ ทกวน ปฏบต 26 (78.8%) 188(72.0%) 46 (76.7%) 49 (66.2%) 2.634 0.452

ไมปฏบต 7 (21.2%) 73 (28.0%) 14 (23.3%) 25 (33.8%) 5.กนอาหารกลมผก วนละ 4 ทพพ ทกวน

ปฏบต 7 (21.2%) 48 (18.4%) 9 (15.0%) 14 (18.9%) 0.645 0.886 ไมปฏบต 26 (78.8%) 213(81.6%) 51(85.0%) 60(81.1%)

6.กนอาหารกลมผลไม วนละ 3 สวน ทกวน ปฏบต 12 (36.4%) 69 (26.4%) 22(36.7%) 26 (35.1%) 4.398 0.222

ไมปฏบต 21(63.6%) 192(73.6%) 38 (63.3%) 48 (64.9%) 7.กนอาหารกลมเนอสตว วนละ 6 ชอนกนขาว ทกวน

ปฏบต 22 (66.7%) 175(67.0%) 39 (65.0%) 43 (58.1) 2.066 0.559 ไมปฏบต 11(33.3%) 86 (33.0%) 21(35.0%) 31(41.9%)

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

37

ตารางท 1 ความสมพนธระหวางระดบพฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมของเดกกบระดบภาวะ โภชนาการ (ตอ)


เดก


(n=33) ปกต


อวน (n=74)

8. ดมนม

ปฏบต 17(51.5%) 134(51.3%) 35(58.3%) 32(43.2%) 3.088 0.378 ไมปฏบต 16 (48.5%) 127(48.7%) 25(41.7%) 42(56.8%)

9. กนปลา สปดาหละอยางนอย 3 วน ปฏบต 20(60.6%) 138(52.9%) 31(51.7%) 28(37.8%) 6.709 0.082

ไมปฏบต 13(39.4%) 123(47.1%) 29(48.3%) 46(62.2%) 10.กนไข สปดาหละ 3-7 วน ๆ ละ 1 ฟอง

ปฏบต 21(63.6%) 177(67.8%) 33(55.0%) 45(60.8%) 4.068 0.254 ไมปฏบต 12(36.4%) 84(32.2%) 27(45.0%) 29(39.2%)

11.กนอาหารทเปนแหลงธาตเหลก เชน ตบ เลอด เปนตน สปดาหละ 1-2 วน ปฏบต 10 (30.3%) 79(30.3%) 23(38.3%) 14(18.9%) 6.326 0.097

ไมปฏบต 23(69.7%) 182(69.7%) 37(61.7%) 60(81.1%) 12. กนอาหารประเภทผด ทอด และกะท

ปฏบต 14 (42.4%) 115(44.1%) 34(56.7%) 38(51.4%) 3.996 0.262 ไมปฏบต 19(57.6%) 146(55.9%) 26(43.3%) 36(48.6%)

13. ไมกนเนอสตวตดมน เชน หมสามชน ขาหม คอหม หนงไก หนงเปด เปนตน ปฏบต 8(24.2%) 100(38.3%) 27(45.0%) 27(36.5%) 3.984 0.263

ไมปฏบต 25(75.8%) 161(61.7%) 33(55.0%) 47(63.5%) 14.ไมกนขนมทมรสหวาน เชน ไอตมหวานเยน ชอคโกแลต หมากฝรง ลกอม เยลล เปนตน

ปฏบต 8(24.2%) 59(22.6%) 12(20.0%) 19(25.7%) 0.655 0.884 ไมปฏบต 25(75.8%) 202(77.4%) 48(80.0%) 55(74.3%)

15.ไมดมเครองดมทมรสหวาน เชน น าอดลม น าหวาน โกโกเยน ชาเยน น าปน น าผลไม นมเปรยว เปนตน ปฏบต 26(78.8%) 107(41.0%) 11(18.3%) 8(10.8%) 32.229* 0.00

ไมปฏบต 7(21.2%) 154(59.0%) 49(81.7%) 66(89.2%) * มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

38

ตารางท 1 ความสมพนธระหวางระดบพฤตกรรมการบรโภคอาหารทเหมาะสมของเดกกบระดบภาวะ โภชนาการ (ตอ)


เดก


(n=33) ปกต


อวน (n=74)

16. ไมกนขนมเบเกอร เชน เคก พาย โดนท เปนตน ปฏบต 23(69.7%) 109(41.8%) 14(23.3%) 16(21.6%) 15.009* 0.002

ไมปฏบต 10(30.3%) 152(58.2%) 46(76.7%) 58(78.4%) 17. ไมกนขนมขบเคยว เชน ปลาเสน ปรงรส มนฝรงทอด ขนมปง เปนตน

ปฏบต 28 (84.8%) 55(21.1%) 12(20.0%) 16(21.6%) 0.696 0.874 ไมปฏบต 5(15.2%) 206(78.9%) 48(80.0%) 58(78.4%)

18.ไมเตมเครองปรงรสเคม เชน น าปลา ซอว แมกก ในอาหารทปรงสกแลว ทกครง ปฏบต 11(33.3%) 117(44.8%) 19(31.7%) 28(37.8%) 9.558 0.145

ไมปฏบต 22(66.7%) 144(55.2%) 41(68.3%) 45(61.2%) 19. ไมเตมน าตาลในอาหารทปรงสกแลว

ปฏบต 14(42.4%) 138(52.9%) 34(56.7%) 34(45.9%) 7.427 0.283 ไมปฏบต 19(57.6%) 123(47.1%) 26(43.3%) 39(52.7%)

* มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จากตารางท 1 พบวาพฤตกรรมการกนอาหารวางวนละ 2 ครง (ชวงสายและชวงบาย) ทกวนมความสมพนธเชงลบกบภาวะโภชนาการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยเมอจ าแนกตามระดบภาวะโภชนาการพบวา เดกกลมอวนรอยละ 78.4 มพฤตกรรมการกนขนมเบเกอร เชน เคก พาย โดนท เดกกลมอวนรอยละ 89.2 พฤตกรรมดมเครองดมทมรสหวาน เชน น าอดลม น าหวาน โกโกเยน ชาเยน น าปน น าผลไม นมเปรยว เปนตน และ เดกกลมอวนรอยละ 68.9 กนอาหารวางวนละ 2 ครง (ชวงสายและชวงบาย) ทกวน

39

2. ความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ตารางท 2 คะแนนเฉลย คาสงสด ต าสด ของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวย เรยน ในแตละดาน (n=428)

ระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง

ในเดกวยเรยน

Mean (T-score)

Max (T-score)

Min (T-score)

แปลผล Mean (T-score)

1.ดาน Inhibit 57.52 120 44 ปกต 2.ดาน Shift 59.73 126 44 ปกต 3.ดาน Emotional Control 57.53 117 43 ปกต 4.ดาน Behavioral Regulation Index (BRI)

58.25 130 43 ปกต

5.ดาน Initiate 56.75 95 42 ปกต 6.ดาน Working Memory 60.39 113 43 ควรไดรบการสงเสรม 7.ดาน Plan/Organize 61.07 104 43 ควรไดรบการสงเสรม 8.ดาน Organization of Materials 61.78 136 43 ควรไดรบการสงเสรม 9.ดาน Monitor 60.38 117 39 ควรไดรบการสงเสรม 10.ดาน Metacognition Index (MI) 60.34 114 42 ควรไดรบการสงเสรม 11.ดาน Global Executive Composite: GEC (BRI+MI)

60.36 126 42 ควรไดรบการสงเสรม

หมายเหต คะแนน T-score ต ากวา 40 หมายถง EF ด , คะแนน T-score 40-60 หมายถง EF ปกต , คะแนน T-score มากกวา 60 หมายถง ควรไดรบการสงเสรม

จากตารางท 2 และภาพท 19 พบวาเมอท าการตรวจประเมนระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในกลมตวอยางเดกวยเรยนจ านวน 428 คน พบวามคะแนนเฉลยขององคประกอบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit, Shift, Emotional control, Behavioral Regulation Index (BRI) และ Initiate อยในเกณฑปกต สวนองคประกอบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Working Memory, Plan/Organize, Organization of Materials, Monitor, Metacognition Index (MI), Global Executive Composite (GEC) อยในเกณฑควรไดรบการสงเสรม

40

หมายเหต 1.ดาน Inhibit , 2.ดาน Shift , 3.ดาน Emotional Control , 4.ดาน Behavioral Regulation Index (BRI) , 5.ดาน

Initiate , 6.ดาน Working Memory , 7.ดาน Plan/Organize , 8.ดาน Organization of Materials , 9.ดาน Monitor , 10.ดาน Metacognition Index (MI) และ 11.ดาน Global Executive Composite: GEC (BRI+MI)

ภาพท 19 ผลการเปรยบเทยบ คะแนนเฉลย คาสงสด ต าสด ของระดบความสามารถการคดเชงบรหาร

ของสมองในเดกวยเรยน ในแตละดาน (n=428)

41

ตารางท 3 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลย ระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวย เรยน ในแตละดาน จ าแนกตามเพศ

ระดบความสามารถการคดเชงบรหารในเดกวยเรยน

คะแนน T-score เฉลย สถตทดสอบ (Mean difference)

หญง ชาย T-test P-value

1.ดาน Inhibit 56.00 59.07 2.209* 0.028 2.ดาน Shift 57.63 61.87 2.796* 0.005 3.ดาน Emotional Control 54.82 60.28 4.033* 0.000 4.ดาน Behavioral Regulation Index (BRI) 56.78 59.75

2.045* 0.041

5.ดาน Initiate 54.52 59.02 3.906* 0.000 6.ดาน Working Memory 58.44 62.38 2.720* 0.007 7.ดาน Plan/Organize 59.25 62.92 2.696* 0.007 8.ดาน Organization of Materials 59.85 63.74 2.144* 0.033 9.ดาน Monitor 58.28 62.51 2.801* 0.005 10.ดาน Metacognition Index (MI) 59.31 61.39 1.430 0.153 11.ดาน Global Executive Composite: GEC 59.11 61.65

1.695 0.091

* P-value < 0.05

42

หมายเหต 1.ดาน Inhibit , 2.ดาน Shift , 3.ดาน Emotional Control , 4.ดาน Behavioral Regulation Index (BRI) , 5.ดาน Initiate , 6.ดาน Working Memory , 7.ดาน Plan/Organize , 8.ดาน Organization of Materials , 9.ดาน Monitor , 10.ดาน Metacognition Index (MI) และ 11.ดาน Global Executive Composite: GEC (BRI+MI)

ภาพท 20 ผลการเปรยบเทยบ คะแนนเฉลยของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองใน

เดกวยเรยน ในแตละดาน จ าแนกตามเพศ (n=428)

เมอพจารณาคะแนนเฉลยของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ในแตละดาน จ าแนกตามเพศ ในภาพท 20 และตาราง ท 3 พบวาเดกนกเรยนเพศหญงมระดบความสามารถการคดเชงบรหาร ของสมองในองคประกอบดาน Inhibit, Shift, Emotional Control, Behavioral Regulation Index (BRI), Initiate, Working Memory, Plan/Organize, Organization of Materials และ Monitor แตกตางจากเพศชายอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเมอวเคราะหตามเกณฑการแปลผลจะพบวาเดกนกเรยนเพศหญงมระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในแตละดานดกวาเดกนกเรยนเพศชาย

43

ตารางท 4 จ านวน และ รอยละ ของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน จ าแนกตามเพศ และระดบภาวะโภชนาการ

ความสามารถการคดเชงบรหารใน

เดกวยเรยน

ชาย (n=212) หญง (n=216)

ผอม (n=15)

ปกต (n=127)

ภาวะน าหนกเกน

(n=30)

อวน (n=40)

ผอม (n=18)

ปกต (n=134)


(n=30)

อวน (n=34)

1.ดาน Inhibit

ปกต 8 (53.3%)

75 (59.1%)

16 (53.3%)

20 (50.0%)

16 (88.9%)

95 (70.9%)

23 (76.7%)

20 (58.8%)

ควรไดรบการสงเสรม 7 (46.7%)

52 (40.9%)

14 (46.7%)

20 (50.0%)

2 (11.1%)

39 (29.1%)

7 (23.3%)

14 (41.2%)

2.ดาน Shift

ปกต 6 (40.0%)

72 (56.7%)

13 (43.3%)

23 (57.5%)

17 (94.4%)

88 (65.7%)

21 (70.0%)

19 (55.9%)


55 (43.3%)

17 (56.7%)

17 (42.5%)

1 (5.6%)

46 (34.3%)

9 (30.0%)

15 (44.1%)

3.ดาน Emotional Control

ปกต 8 (53.3%)

74 (58.3%)

19 (63.3%)

21 (52.5%)

17 (94.4%)

104 77.6%)

22 (73.3%)

23 (67.6%)


53 (41.7%)

11 (36.7%)

19 (47.5%)

1 (5.6%)

30 (22.4%)

8 (26.7%)

11 (32.4%)

44

1. ตารางท 4 จ านวน และ รอยละ ของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน จ าแนกตามเพศ และระดบภาวะโภชนาการ (ตอ)



ชาย (n=212) หญง (n=216) ผอม

(n=15) ปกต

(n=127) ภาวะน าหนก

เกน (n=30)

อวน (n=40)

ผอม (n=18)

ปกต (n=134)


(n=30)

อวน (n=34)

4.ดาน Behavioral Regulation Index (BRI)

ปกต 7 (46.7%)

73 (57.5%)

18 (60.0%)

21 (52.5%)

17 (94.4%)

95 (70.9%)

21 (70.0%)

21 (61.8%)


54 (42.5%)

12 (40.0%)

19 (47.5%)

1 (5.6%)

39 (29.1%)

9 (30.0%)

13 (38.2%)

5.ดาน Initiate

ปกต 10 (66.7%)

75 (59.1%)

16 (53.3%)

21 (52.5%)

16 (88.9%)

87 (64.9%)

21 (70.0%)

18 (52.9%)


52 (40.9%)

14 (46.7%)

19 (47.5%)

2 (11.1%)

47 (35.1%)

9 (30.0%)

16 (47.1%)

6. ดาน Working Memory

ปกต 7 (46.7%)

60 (47.2%)

10 (33.3%)

18 (45.0%)

16 (88.9%)

79 (59.0%)

19 (63.3%)

17 (50.0%)


67 (52.8%)

20 (66.7%)

22 (55.0%)

2 (11.1%)

55 (41.0%)

11 (36.7%)

17 (50.0%)

45

ตารางท 4 จ านวน และ รอยละ ของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน จ าแนกตามเพศ และระดบภาวะโภชนาการ (ตอ)




(n=15) ปกต


เกน (n=30)

อวน (n=40)

ผอม (n=18)

ปกต (n=134)


(n=30)

อวน (n=34)

7.ดาน Plan/Organize

ปกต 8 (53.3%)

55 (43.3%)

9 (30.0%)

17 (42.5%)

13 (72.2%)

73 (54.5%)

19 (63.3%)

15 (44.1%)


72 (56.7%)

21 (70.0%)

23 (57.5%)

5 (27.8%)

61 (45.5%)

11 (36.7%)

19 (55.9%)

8.ดาน Organization of Materials

ปกต 6 (40.0%)

65 (51.2%)

11 (36.7%)

17 42.5%)

15 (83.3%)

84 (62.7%)

24 (80.0%)

20 (58.8%)


62 (48.8%)

19 (63.3%)

23 (57.5%)

3 (16.7%)

50 (37.3%)

6 (20.0%)

14 (41.2%)

9.ดาน Monitor

ด 0 (0.0%) 0 (0.0%) 0 (0.0%) 0 (0.0%) 0 (0.0%) 1 (0.7%)

0 (0.0%) 0 (0.0%)

ปกต 7 (46.7%)

58 (45.7%)

11 (36.7%)

14 (35.0%)

14 (77.8%)

80 (59.7%)

21 (70.0%)

18 (52.9%)


69 (54.3%)

19 (63.3%)

26 (65.0%)

4 (22.2%)

53 (39.6%)

9 (30.0%)

16 (47.1%)

46

ตารางท 4 จ านวน และ รอยละ ของระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน จ าแนกตามเพศ และระดบภาวะโภชนาการ (ตอ)




(n=15) ปกต


เกน (n=30)

อวน (n=40)

ผอม (n=18)

ปกต (n=134)


(n=30)

อวน (n=34)

10.ดาน Metacognition Index (MI)

ปกต 8 (53.3%)

57 (44.9%)

12 (40.0%)

15 (37.5%)

15 (83.3%)

79 (59.0%)

18 (60.0%)

15 (44.1%)


70 (55.1%)

18 (60.0%)

25 (62.5%)

3 (16.7%)

55 (41.0%)

12 (40.0%)

19 (55.9%)

11.ดาน Global Executive Composite: GEC (BRI+MI)

ปกต 7 (46.7%)

57 (44.9%)

10 (33.3%)

17 (42.5%)

16 (88.9%)

82 (61.2%)

18 (60.0%)

15 (44.1%)


70 (55.1%)

20 (66.7%)

23 (57.5%)

2 (11.1%)

52 (38.8%)

12 (40.0%)

19 (55.9%)

จากตารางท 4 เมอวเคราะหขอมลภาวะโภชนาการกบระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในแตละดาน มขอมลทนาสนใจคอเดกนกเรยนกลมอวนเพศชายมระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor อยในเกณฑควรไดรบการสงเสรมรอยละ 65 สวนเดกนกเรยนกลมอวนเพศหญงมระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize, Metacognition Index (MI) และ Global Executive Composite (GEC) อยในเกณฑควรไดรบการสงเสรมรอยละ 55.9 (รายละเอยดเพมเตมในตารางท 4)

47

3. ความฉลาดทางอารมณ (EQ) และความสามารถทางสตปญญา (IQ) ในเดกวยเรยน 3.1 ความสามารถทางสตปญญา (IQ) ในเดกวยเรยน กลมตวอยางเดกวยเรยนจ านวน 428 คน เมอพจารณาวดระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) แลว สามารถแบงออกเปน กลมเดกปกต จ านวน 309 คน (รอยละ 72.2 ) รองลงมา คอ กลมเดกสงกวาปกต จ านวน 54 คน (รอยละ 12.6) และ กลมเดกต ากวาปกต จ านวน 39 คน (รอยละ 9.1 ) ตามล าดบ (ภาพท 21)

ภาพท 21 รอยละของระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) (n=428)

เมอพจารณาแยกตามกลมภาวะโภชนาการ พบวากลมเดกนกเรยนผอม จ านวน 33 คน สวนใหญมระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) อยในเกณฑปกต รอยละ 69.8 รองลงมาคอ ระดบ สงกวาปกต และ ต ากวาปกต เทา ๆ กนรอยละ 12.1 กลมเดกนกเรยนน าหนกปกต จ านวน 261 คน สวนใหญมระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) อยในเกณฑปกต รอยละ 72.0 รองลงมาคอ ระดบ สงกวาปกต รอยละ 11.9 และระดบต ากวาปกต รอยละ 9.2 ตามล าดบ กลมเดกนกเรยนทมภาวะน าหนกเกน จ านวน 60 คน สวนใหญมระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) อยในเกณฑปกต รอยละ 70.0 รองลงมาคอ ระดบ สงกวาปกต รอยละ 13.3 และระดบต ากวาปกต รอยละ 11.6 ตามล าดบ กลมเดกนกเรยนทมภาวะอวน จ านวน 74 คน สวนใหญมระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) อยในเกณฑปกต รอยละ 75.7 รองลงมาคอ ระดบ ต ากวาปกต รอยละ 14.3 และระดบสงกวาปกต รอยละ 5.4 ตามล าดบ และเมอท าการวเคราะหความสมพนธของภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความสามารถทางสตปญญา (IQ) พบวามความสมพนธกนทางสถตท R= -0.068, P=0.165 (Pearson Correlation) (ภาพท 22)

48

ภาพท 22 รอยละของระดบความสามารถทางสตปญญา (IQ) จ าแนกตามระดบภาวะโภชนาการ

3.2 ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ในเดกวยเรยน กลมตวอยางเดกวยเรยนจ านวน 428 คน เมอพจารณาวด ความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของเดกในวยเรยนแลว พบวา สวนใหญ เดกนกเรยนมความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑควรไดรบการพฒนา รอยละ 41.4รองลงมา คอ เดกนกเรยนมความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑปกต รอยละ 40.1 และ จ าเปนตองพฒนารอยละ 18.5 ตามล าดบ (ภาพท 23)

ภาพท 23 รอยละของระดบความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของเดกในวยเรยน (n=428)

49

เมอพจารณาแยกตามกลมภาวะโภชนาการ พบวากลมเดกนกเรยนผอม จ านวน 33 คน สวนใหญมระดบความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑควรไดรบการพฒนา รอยละ 54.5 รองลงมาคอ ปกต รอยละ 30.3 และ จ าเปนตองพฒนา รอยละ 15.2 ตามล าดบ กลมเดกนกเรยนน าหนกปกต จ านวน 261 คน สวนใหญมระดบความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑปกต รอยละ 45.2 รองลงมาคอ ควรไดรบการพฒนา รอยละ 36.0 และจ าเปนตองพฒนารอยละ 18.8 ตามล าดบ กลมเดกนกเรยนทมภาวะน าหนกเกน จ านวน 60 คน สวนใหญมระดบความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑควรไดรบการพฒนา รอยละ 50.0 รองลงมาคอ ปกต รอยละ 33.3 และจ าเปนตองพฒนา รอยละ 16.7 ตามล าดบ กลมเดกนกเรยนทมภาวะอวน จ านวน 74 คน สวนใหญมระดบความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑควรไดรบการพฒนา รอยละ 47.3 รองลงมาคอ ปกต รอยละ 32.4 และจ าเปนตองพฒนารอยละ 20.3 ตามล าดบ ( ภาพท 24) เมอท าการวเคราะหความสมพนธของภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความฉลาดทางอารมณ (EQ) พบวามความสมพนธกนทางสถตท R= -0.031, P=0.529 (Pearson Correlation)

ภาพท 24 รอยละของระดบความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของเดกในวยเรยน จ าแนกตามระดบภาวะโภชนาการ

50

4. ปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ตารางท 5 แสดงปจจยทมอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน

ปจจย ตวแปร ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ภาพรวม (GEC) ดาน Inhibit ดาน Shift ดาน Emotional Control

Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Constant 66.303* 4.781 64.320* 4.426 55.620* 4.904 57.730* 4.426

ปจจยดานคณลกษณะเดก

เพศชาย (Ref: หญง) 1.833 1.483 2.247 1.373 4.022* 1.522 5.041* 1.373 ระดบการศกษาประถมศกษาตอนตน (ref : ประถมศกษาตอนปลาย)

6.901* 1.483 5.704* 1.373 8.127* 1.521 4.856* 1.373

ปจจยางชวภาพดาน

สขภาพเดก

มโรคประจ าตว (ref: ไมมโรคประจ าตว) 2.975* 1.505 3.159* 1.393 3.468* 1.544 3.825 1.393 ภาวะโภชนาการ (Ref: อวน) ผอม -11.688* 3.122 -11.253* 2.891 -11.505* 3.203 -9.457* 2.890 ปกต -9.199* 2.090 -8.803* 1.935 -7.329* 2.144 -6.635* 1.935 น าหนกเกน -6.397* 2.639 -6.455* 2.444 -6.148* 2.708 -4.107* 2.443 ระดบความฉลาดทางปญญาปกต (ref: ต ากวาเกณฑปกต)

-8.686* 2.333 -7.903* 2.160 -5.649* 2.393 -5.781* 2.159

ระดบความฉลาดทางอารมณปกต (ref: ตากวาเกณฑปกต )

-3.238* 1.446 -1.634 1.339 1.063 1.483 -1.327 1.338

ปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก

เขานอนกอน 22.00 น. (ref: เขานอนหลง22.00 น.)

2.408 1.838 0.799 1.702 2.927 1.886 2.372 1.702

ออกก าลงกาย (ref: ไมออกก าลงกาย) -.155 2.161 -.647 2.001 -1.676 2.217 -.015 2.001 รบประทานอาหารเชา (ref: ไมรบประทานอาหารเชา)

2.812 2.466 2.443 2.283 5.066 2.530 3.248 2.283

หมายเหต: *P<0.05 (การแปลผลคะแนนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง T< 40= Good Brain Executive Function, 39 <T< 59= Normal, T>60= Should be support)

51

ตารางท 5 แสดงปจจยทมอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน (ตอ)

ปจจย ตวแปร ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ภาพรวม (GEC) ดาน Inhibit ดาน Shift ดาน Emotional

Control Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E.

ปจจยพฤตกรรมการ

เลยงดเดก

เลนเกมคอมพวเตอร/ไอแพด/แทบเลต (ref: เดกไมเลนเกมคอมพวเตอร/ไอแพด/แทบเลต)

.107 1.566 .177 1.450 1.434 1.606 -.496 1.450

เดกอานหนงสอ (ref: เดกไมอานหนงสอ) -1.534 1.892 -1.446 1.752 0.124 1.941 -1.229 1.752 เดกวาดรป/ระบายส (ref: เดกไมวาดรป/ระบายส) -2.823 1.612 -3.497* 1.493 -2.033 1.654 -3.245* 1.492 เดกดโทรทศน (ref: เดกไมดโทรทศน) 1.100 1.545 0.942 1.431 2.854 1.585 0.461 1.431 เดกเลนดนตร (ref: เดกไมเลนดนตร) 2.047 3.054 2.093 2.827 -0.904 3.132 3.461 2.827 เดกเลนกฬา (ref: เดกไมเลนกฬา) -1.014 1.806 -.897 1.672 -0.790 1.853 -1.376 1.672 เดกท างานบาน (ref: เดกไมท างานบาน) 2.926 1.844 3.204 1.708 0.390 1.892 2.631 1.707 เดกเลนกบเพอน (ref: เดกไมเลนกบเพอน) .473 1.519 1.068 1.407 0.198 1.559 0.738 1.407

F-Statistics (p-value) 5.641* (0.000) 5.556* (0.000) 5.171* (0.000) 5.002* (0.000) R2

0.209 0.206 0.195 0.190 Observations 426 426 426 426


52

จากตารางท 5 แสดงถงปจจยทมอทธพลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนโดยมรายละเอยดดงตอไปน ความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวม (GEC) ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมอยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมไดรอยละ 20.90 ดงแสดงในตารางท 5 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมสงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.901 คะแนน 2. ปจจยดานโรคประจ าตว พบวานกเรยนทไมมโรคประจ าตวจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมสงกวานกเรยนทมโรคประจ าตว โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 2.975 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมสงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.199 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวา เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 11.688 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวา เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.397 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.686 คะแนน 5. ปจจยดานความฉลาดทางอารมณ (EQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางอารมณต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางอารมณปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.238 คะแนน

53

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในดาน Inhibit อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 20.60 ดงแสดงในตารางท 5 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 5.704 คะแนน 2. ปจจยดานโรคประจ าตว พบวานกเรยนทไมมโรคประจ าตวจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit สงกวานกเรยนทมโรคประจ าตว โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.159 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.803 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit ต ากวา เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 11.253 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit ต ากวา เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.455 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Inhibit ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.903 คะแนน 5. ปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก พบวาเดกนกเรยนทท ากจกรรมวาดภาพระบายสจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Inhibit สงกวาเดกนกเรยนทไมไดท ากจกรรมวาดภาพระบายส โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.497 คะแนน

54

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในดาน Shift อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 19.50 ดงแสดงในตารางท 5 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. นกเรยนเพศหญงจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Shift สงกวานกเรยนเพศชาย โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลย 4.022 คะแนน 2. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.127 คะแนน 3. ปจจยดานโรคประจ าตว พบวานกเรยนทไมมโรคประจ าตวจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift สงกวานกเรยนทมโรคประจ าตว โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.468 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.329 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 11.505 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.148 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Shift ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 5.649 คะแนน

55

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Emotional Control ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในดาน Shift อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 19.0 ดงแสดงในตารางท 5 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. นกเรยนเพศหญงจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Emotional control สงกวานกเรยนเพศชาย โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลย 5.041 คะแนน 2. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Emotional control สงกวานกเรยนทอย ชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 4.856 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Emotional control สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.635 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Emotional control ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.457 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Emotional control ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 4.107 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Emotional control ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 5.781 คะแนน 5. ปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก พบวาเดกนกเรยนทท ากจกรรมวาดภาพระบายสจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Emotional control สงกวาเดกนกเรยนทไมไดท ากจกรรมวาดภาพระบายส โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.245 คะแนน

56

ตารางท 6 ปจจยทมอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนภาพรวมในแตละดาน

ปจจย ตวแปร ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ดาน Behavioral

Regulation Index (BRI)

ดาน Initiate ดาน Working Memory ดาน Plan/Organize

Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Constant 61.051* 4.620 59.286* 3.749 64.832* 4.664 65.524* 4.452

ปจจยดานคณลกษณะ

เดก

เพศชาย (Ref. หญง) 2.424 1.434 4.643* 1.163 3.580* 1.447 2.895* 1.381

ระดบการศกษาประถมศกษาตอนตน (ref :ประถมศกษาตอนปลาย)

7.269* 1.433 4.617* 1.163 6.615* 1.447 4.421* 1.381



มโรคประจ าตว (ref: ไมมโรคประจ าตว) 3.618* 1.454 1.740 1.180 2.802 1.468 2.764* 1.401

ภาวะโภชนาการ (Ref: อวน) ผอม -11.273* 3.017 -8.787* 2.449 -10.965* 3.046 -11.119* 2.908

ปกต -8.454* 2.020 -7.194* 1.639 -8.942* 2.039 -7.539* 1.946

น าหนกเกน -5.809* 2.551 -6.435* 2.070 -7.044* 2.575 -6.152* 2.458

ระดบความฉลาดทางปญญาปกต (ref: ต ากวาเกณฑปกต)

-6.984* 2.254 -7.058* 1.830 -9.274* 2.276 -8.052* 2.172


-2.468 1.397 -0.049 1.134 -.967 1.411 -.585 1.346



2.366 1.777 1.557 1.442 1.724 1.793 1.319 1.712

ออกก าลงกาย (ref: ไมออกก าลงกาย) -0.532 2.089 0.439 1.695 -.476 2.109 -.414 2.013

รบประทานอาหารเชา (ref: ไมรบประทานอาหารเชา)

3.644 2.383 2.924 1.934 3.395 2.406 2.841 2.296


57

ตารางท 6 ปจจยทมอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนภาพรวมในแตละดาน (ตอ)

ปจจย ตวแปร ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ดาน Behavioral

Regulation Index (BRI)

ดาน Initiate ดาน Working Memory

ดาน Plan/Organize

Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E.

ปจจยพฤตกรรมการเลยงด

เดก


-.452 1.513 0.043 1.228 .584 1.528 .718 1.458

เดกอานหนงสอ (ref: เดกไมอานหนงสอ) -1.194 1.829 0.890 1.484 -.685 1.846 -.872 1.762

เดกวาดรป/ระบายส (ref: เดกไมวาดรป/ระบายส) -3.289* 1.558 -1.809 1.264 -1.547 1.573 -2.045 1.501

เดกดโทรทศน (ref: เดกไมดโทรทศน) 1.368 1.493 1.541 1.212 1.848 1.508 1.566 1.439

เดกเลนดนตร (ref: เดกไมเลนดนตร) 2.879 2.951 0.209 2.395 -.976 2.979 -.853 2.844

เดกเลนกฬา (ref: เดกไมเลนกฬา) -1.167 1.745 -1.932 1.417 -1.819 1.762 -.304 1.682

เดกท างานบาน (ref: เดกไมท างานบาน) 2.604 1.782 0.732 1.447 1.804 1.799 2.269 1.717

เดกเลนกบเพอน (ref: เดกไมเลนกบเพอน) .709 1.468 -.639 1.192 .901 1.482 .722 1.415

F-Statistics (p-value) 5.816* (0.000) 5.313* (0.000) 5.558* (0.000) 4.326* (0.000) R2 0.214 0.199 0.206 0.168 Observations 426 426 426 426


58

จากตารางท 6 แสดงถงปจจยทมอทธพลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนดงตอไปน ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Behavioral Regulation Index (BRI) ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในดาน Behavioral Regulation Index (BRI) อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 21.4 ดงแสดงในตารางท 6 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน BRI สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.269 คะแนน 2. ปจจยดานโรคประจ าตว พบวานกเรยนทไมมโรคประจ าตวจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน BRI สงกวานกเรยนทมโรคประจ าตว โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.618 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน BRI สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.454 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน BRI ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 11.273 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน BRI ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 5.809 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน BRI ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.984 คะแนน 5. ปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก พบวาเดกนกเรยนทท ากจกรรมวาดภาพระบายสจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน BRI สงกวาเดกนกเรยนทไมไดท ากจกรรมวาดภาพระบายส โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.289 คะแนน

59

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Initiate ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในดาน Initiate อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 19.90 ดงแสดงในตารางท 6 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. นกเรยนเพศหญงจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Initiate สงกวานกเรยนเพศชาย โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลย 4.643 คะแนน 2. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Initiate สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 4.617 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Initiate สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.194 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Initiate ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.787 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Initiate ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.435 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Initiate ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.058 คะแนน

60

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Working Memory (WM) ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยนในดาน Working Memory (WM) อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 20.60 ดงแสดงในตารางท 6 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. นกเรยนเพศหญงจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน WM สงกวานกเรยนเพศชาย โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลย 3.580 คะแนน 2. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน WM สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.615 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน WM สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.942 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน WM ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 10.965 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน WM ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.044 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน WM ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.274 คะแนน

61

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยนในดาน Plan/Organize อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 16.80 ดงแสดงในตารางท 6 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. นกเรยนเพศหญงจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Plan/Organize สงกวานกเรยนเพศชาย โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลย 2.895 คะแนน 2. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 4.421 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.539 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 11.119 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.1524 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Plan/Organize ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.052 คะแนน

62

ตารางท 7 ปจจยทมอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองเดกวยเรยนภาพรวมในแตละดาน

ปจจย ตวแปร ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน

ดาน Organization of Materials

ดาน Monitor ดาน Metacognition Index (MI)

Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E. Constant 65.110* 6.003 65.395* 4.803 67.893* 4.639

ปจจยดานคณลกษณะเดก

เพศชาย (Ref. หญง) 3.231 1.863 3.466* 1.490 1.520 1.439

ระดบการศกษาประถมศกษาตอนตน (ref :ประถมศกษาตอนปลาย)

6.258* 1.862 7.011* 1.490 6.520* 1.439



มโรคประจ าตว (ref: ไมมโรคประจ าตว) 3.091* 1.890 2.569 1.512 2.341 1.460

ภาวะโภชนาการ (Ref: อวน) ผอม -14.199* 3.921 -12.201* 3.137 -12.704* 3.030

ปกต -9.234* 2.625 -9.804* 2.100 -9.922* 2.028

น าหนกเกน -8.145* 3.314 -7.843* 2.652 -8.542* 2.561

ระดบความฉลาดทางปญญาปกต (ref: ต ากวาเกณฑปกต)

-9.219* 2.929 -8.602* 2.344 -8.513 2.264


1.716 1.816 -2.465 1.453 -2.408 1.403



-.685 2.308 .099 1.847 1.404 1.784

ออกก าลงกาย (ref: ไมออกก าลงกาย) .544 2.714 .168 2.171 -.801 2.097

รบประทานอาหารเชา (ref: ไมรบประทานอาหารเชา)

2.754 3.097 3.888 2.477 3.665 2.393


63

ตารางท 7 ปจจยทมอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองเดกวยเรยนภาพรวมในแตละดาน (ตอ)

ปจจย ตวแปร ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ดาน Organization of

Materials ดาน Monitor ดาน Metacognition

Index (MI) Coefficient S.E. Coefficient S.E. Coefficient S.E.

ปจจยพฤตกรรมการ

เลยงดเดก


3.040 1.966 .841 1.573 -.442 1.519

เดกอานหนงสอ (ref: เดกไมอานหนงสอ) .032 2.376 -1.205 1.901 -1.203 1.836

เดกวาดรป/ระบายส (ref: เดกไมวาดรป/ระบายส) -1.897 2.024 -2.893 1.619 -2.643 1.564

เดกดโทรทศน (ref: เดกไมดโทรทศน) .862 1.940 .530 1.552 1.020 1.500

เดกเลนดนตร (ref: เดกไมเลนดนตร) .353 3.835 3.014 3.068 .886 2.963

เดกเลนกฬา (ref: เดกไมเลนกฬา) -.333 2.268 -.982 1.814 -1.116 1.753

เดกท างานบาน (ref: เดกไมท างานบาน) 5.028 2.316 4.700 1.853 3.560 1.790

เดกเลนกบเพอน (ref: เดกไมเลนกบเพอน) 1.099 1.908 .847 1.527 .786 1.475

F-Statistics (p-value) 3.782* (0.000) 5.940* (0.000) 0.5600* (0.000) R2 0.150 0.218 0.208 Observations 426 426 426


64

จากตารางท 7 แสดงถงปจจยทมอทธพลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนดงตอไปน ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยนในดาน Organization of Material อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 15.00 ดงแสดงในตารางท 7 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.258 คะแนน 2. ปจจยดานโรคประจ าตว พบวานกเรยนทไมมโรคประจ าตวจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material สงกวานกเรยนทมโรคประจ าตว โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.091 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.234 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 14.119 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.145 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Organization of Material ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.219 คะแนน

65

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยนในดาน Monitor อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 21.80 ดงแสดงในตารางท 7 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. นกเรยนเพศหญงจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารดาน Monitor สงกวานกเรยนเพศชาย โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลย 3.466 คะแนน 2. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor สงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.011 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.804 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 12.201คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 7.843 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Monitor ต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.602 คะแนน

66

ทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Metacognition Index (MI) ปจจยดานคณลกษณะของเดก ปจจยทางชวภาพดานสขภาพเดก และปจจยพฤตกรรมการเลยงดเดก มอทธพลตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยนในดาน Metacognition Index (MI) อยางมนยส าคญทางสถต (P<0.05) โดยปจจยทง 3 ปจจยสามารถท านายทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของเดกวยเรยน ในภาพรวม ไดรอยละ 20.80 ดงแสดงในตารางท 7 และเมอควบคมตวแปรอน ๆ ใหมคาคงท การวจยพบขอมลทนาสนใจดงน 1. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Metacognition Index สงกวานกเรยนทอย ชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.520 คะแนน 2. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 2.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Metacognition Index สงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.922 คะแนน 2.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Metacognition Index ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 12.704 คะแนน 2.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองดาน Metacognition Index ต ากวาเดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.542 คะแนน

67

5. ผลการศกษาแนวทางปองกนภาวะน าหนกเกนและโรคอวน การวจยไดเลอกโปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวน (ดร.สมคด ปราบภย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร) เปนวธการสงเสรมการปองกนภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยนของการวจยครงน ผลการวจยแสดงดงตารางท 8

ตารางท 8 การเปรยบเทยบเจตคตตอพฤตกรรมลดความอวน การคลอยตามกลมอางอง และการรบร ความสามารถการควบคมพฤตกรรมในกลมทดลองและกลมควบคมกอนและหลงเขารวมโปรแกรม

ปจจย การเปรยบเทยบเจตคตตอพฤตกรรมลดความอวน การคลอยตามกลมอางอง และการรบรความสามารถการควบคมพฤตกรรมในกลมทดลองและกลมควบคมกอนและหลงเขารวม

โปรแกรม กอนทดลอง

(n=30) หลงทดลอง

(n=30) ผลตางคาเฉลย

(95%CI) p-value

mean SD mean SD เจตคตตอพฤตกรรมการลดความอวน กลมทดลอง 25.9 0.87 36.1 1.91 10.2 < 0.001 กลมควบคม 24.7 0.67 24.8 1.03 0.1 ผลตางคาเฉลย (95%CI)

1.2 11.3

p-value 0.005 < 0.001 การคลอยตามกลมอางองตอพฤตกรรมการลดความอวน กลมทดลอง 33.2 1.81 46.9 1.19 13.7 < 0.001 กลมควบคม 35.3 1.41 36.6 2.17 1.3 0.122 ผลตางคาเฉลย (95%CI)

2.1 10.3

p-value < 0.001 < 0.001 การรบรความสามารถการควบคมพฤตกรรมลดความอวน กลมทดลอง 31.6 1.42 46.8 2.52 15.2 < 0.001 กลมควบคม 32.2 0.81 31.6 1.42 0.6 ผลตางคาเฉลย (95%CI)

0.6 15.2

p-value 0.26 < 0.001

68

6. ผลการศกษาวธการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน การวจยเลอกใชวธการประยกตแนวใหมโดยออกแบบใหมการฝกฝนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง 5 ดานส าคญคอ ความจ าขณะท างาน (Working memory) การยบยงพฤตกรรม (Inhibit) การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป (Shifting) การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง (Emotional control) และการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ (Plan/Organize) ผานการท ากจกรรม How to find your Gift? (จะหาของขวญไดอยางไร) โดยผลการประเมนความสามารถการคดเชงบรหารกอนและหลงการจดกจกรรมแสดงไดดงน (การประเมนความสามารถการคดเชงบรหารของสมองกอนจดกจกรรมและหลงจดกจกรรมหางกนอยางนอย 6 เดอน) ผลการวจยแสดงดงตารางท 9 ตารางท 9 การเปรยบเทยบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในกลมเดกนกเรยนทเขารวมกจกรรม

ความสามาถรถการคดเชงบรหารของ

สมอง ในดานตางๆ

การเปรยบเทยบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในกลมเดกนกเรยน ทเขารวมกจกรรม จ านวน 30 ราย (อายระหวาง 6-12 ป)

กอนทดลอง (n=30)

หลงทดลอง (n=30)

สถตททดสอบ

T-score (Mean)

T-score (Mean) Paired T-test p-value

ความจ าขณะท างาน Working memory

63.58 57.44 2.72 < 0.05

การยบยงพฤตกรรม Inhibit 62.87 58.63 2.31 < 0.05 การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป Shifting 60.85 56.63 2.79 < 0.05 การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง Emotional control

59.55 54.78 2.15 < 0.05

การวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ Plan/Organize 62.95 58.25 2.05 < 0.05

หมายเหต คะแนน T-score ต ากวา 40 หมายถงความสามารถการคดเชงบรหารของสมองด , คะแนน T-score 40-60 หมายถง ปกต , คะแนน T-score มากกวา 60 หมายถง ควรไดรบการสงเสรม

69

บทท 5 อภปรายและวจารณผล

โครงการวจยไดท าการศกษาสถานการณภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนในกลมตวอยางเดกวยเรยน อายระหวาง 6-12 ป จ านวน 428 คน โดยแบงกลมเดกวยเรยนตามภาวะโภชนาการออกเปน 4 กลมคอ กลมเดกผอม จ านวน 33 คน (รอยละ 7.7 ) กลมเดกปกต จ านวน 261 คน (รอยละ 60.9) กลมเดกภาวะน าหนกเกน จ านวน 60 คน (รอยละ 14.1 ) และ กลมเดกอวน จ านวน 74 คน (รอยละ 17.3 ) ซงขอมลการวจยครงนสอดคลองกบรายงานสถานการณภาวะโรคอวนในเดกไทยวยเรยน ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข โดยไดรายงานถงแนวโนมการเปนโรคอวนของเดกไทยวยเรยนจะเพมสงขนรอยละ 13.1 ในป พ.ศ.2560 เมอท าการศกษาปจจยทสงผลตอผลภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกในลมเดกวยเรยน การวจยครงนพบวาเดกวยเรยนสวนใหญมจ านวนเพศชายและเพศหญงใกลเคยงกน โดยเปนเพศชายรอยละ 49.5 และเปนเพศหญงรอยละ 50.5 ขอมลทนาสนใจคอเดกชายเปนโรคอวนมากวาเดกหญงประมาณ 1.5 เทา การวจยพบขอมลส าคญดานพฤตกรรมการบรโภคของกลมตวอยางเดกวยเรยน ซงจะพบวาพฤตกรรมการบรโภคขนมหวานและเครองดมรสหวาน เชน ขนมเบเกอร เคก พาย โดนท น าอดลม โกโกเยน ชาเยน และการทานอาหารวางวนละ 2 ครง (ชวงสายและบายทกวน) เปนประจ าจะสงผลตอภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยเดกนกเรยนทอยในกลมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมพฤตกรรมดงกลาวสงถงรอยละ 55.3 พฤตกรรมการบรโภคขนมหวานและเครองดมรสหวานเปนสาเหตส าคญอยางหนงอนสงผลตอภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนในเดกวยเรยน โดยจดเปนหนงในปจจยเสยงดานพฤตกรรมของบคคลทสมพนธกบภาวะน าหนกเกนและโรคอวน ซงประกอบดวยปจจยอนๆ ทส าคญดงน (23) การมพฤตกรรมการรบประทานอาหารทไมด เชน การไมรบประทานอาหารมอเชา การรบประทานอาหารฟาสตฟด การรบประทานอาหารทมสวนบรโภคของอาหารเพมขนทงน าหนก ปรมาตรและปรมาณพลงงานและการรบประทานอาหารในขณะทยงไมหว เปนตน การมพฤตกรรมแนนงหรอพฤตกรรมทมการเคลอนไหวรางกายนอย เชนการใชเวลาในการดโทรทศน หรอเลนวดโอเกมมากกวา 2 ชวโมงตอวน รวมทงการลดการเคลอนไหวออกแรง มความสมพนธกบการเกดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรน การนอนหลบ การมระยะเวลาในการนอนหลบสนสมพนธกบการเกดภาวะนหนกเกนและโรคอวนในเดก ความเครยดทเกดกบวยเรยนและวยรน บดามารดา หรอเกดขนกบครอบครวทงในระยะสนและระยะยาว ลวนมผลตอการเกดภาวะนนกเกนและโรคอวนในวยเรยนและวยรน โดยปจจยเสยงดานพฤตกรรมทกลาวมาลวนสงผลตอการเกดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกทงสน การวจยท าการศกษาความสามารถทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกวยเรยนม IQ ต ากวาปกตรอยละ 10.3 ปกตรอยละ 72.2 สงกวาปกตรอยละ 12.6 ฉลาดรอยละ 3 และฉลาดมากรอยละ 1.9 เมอท าการแบงกลมตามภาวะโภชนาการพบวาเดกวยเรยนในกลมภาวะผอมมระดบ IQ ต ากวาปกตรอยละ 12.1 เดกวยเรยนในกลมภาวะปกตมระดบ IQ ต ากวาปกตรอยละ 9.2 เดกวยเรยนในกลมน าหนกเกนมระดบ IQ ต า

70

กวาปกตรอยละ 11.6 สวนเดกวยเรยนกลมโรคอวนมระดบ IQ ต ากวาปกตรอยละ 14.3 และเมอท าการวเคราะหความสมพนธของภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความสามารถทางสตปญญา (IQ) พบวามความสมพนธกนทางสถตท R= -0.068, P=0.165 (Pearson Correlation) ซงแสดงถงความสมพนธเชงลบระหวางภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความสามารถทางสตปญญา โดยสามารถอธบายไดวาเดกวยเรยนทมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนมแนวโนมจะมความสามารถทางสตปญญาต ากวาปกต ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมความสมพนธกบโรคในเดกและผใหญหลายโรค (24, 25) เชน โรคความดนโลหตสง โรคเกยวกบการเรยนรและความทรงจ า (Learning and memory) และเกยวของกบโรคสมองบางอยาง เชน โรคความจ าเสอม โรคหลอดเลอดหวใจ โรคหลอดเลอดสมอง และ Alzheimer’s disease นอกจากนโรคอวนยงมความเกยวของกบความสามารถการร คดทไมด (Poor cognitive function) และการมปรมาตรทลดลงของสมองในสวนการเรยนรและความทรงจ า (26) การคนพบทางวชาการเหลาน จงเปนหลกฐานทบงชถงภาวะน าหนกเกนและโรคอวนอาจท าใหความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ลดลง การศกษาภาวะน าหนกเกนและโรคอวนสงผลตอความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ในปจจบนพบขอมลความสมพนธแบบผกผนหรอความสมพนธเชงลบทงในวยเดกและผใหญ (27) ถงแมวาจะยงไมม ฉนทามตเกยวกบภาวะน าหนกเกนและโรคอวนสงผลตอความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ทแนนอน แตผลการศกษาตางๆ ในปจจบนบงบอกถงระดบความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ทลดลงมความสมพนธกบดชนมวลกายทสงขน (BMI) (27-29) การวจยท าการศกษาความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของเดกในวยเรยน พบวาเดกวยเรยนมความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑควรไดรบการพฒนา รอยละ 41.4 รองลงมามความฉลาดทางอารมณ (EQ) อยในเกณฑปกตรอยละ 40.1 และจ าเปนตองพฒนารอยละ 18.5 ตามล าดบ และเมอท าการวเคราะหความสมพนธของภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความฉลาดทางอารมณ (EQ) พบวามความสมพนธกนทางสถตท R= -0.031, P=0.529 (Pearson Correlation) ซงแสดงถงความสมพนธแบบผกผนหรอความสมพนธเชงลบระหวางภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความฉลาดทางอารมณ โดยสามารถอธบายไดวาเดกวยเรยนทมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนมแนวโนมจะมความฉลาดทางอารมณอยในเกณฑควรไดรบการพฒนา เดกทเปนโรคอวนอาจประสบกบปญหาทางอารมณและพฤตกรรม ซงจาการรายงานวจยของ Puder and Munsch, 2010 (30) ไดใหขอเสนอวา แนวทางในการปองกนโรคอวนในวยเดกนนสงส าคญสงหนงทไมอาจละเลยคอ ทศนคตของผปกครองและครอบครว โดยเฉพาะการปรบกจกรรมทางโภชนาการและการจดการความเครยดในครอบครว การขาดการจดการในเรองดงกลาวสงผลตอสขภาวะทางกายและอารมณของเดกได โดยจะพบวาครอบครวทขาดการจดการในเรองดงกลาว จะสงผลใหเดกทเปนโรคอวนมความวตกกงวล มความซมเศรา มความกาวราว และมสมาธสน (30) การวจยท าการศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวม (Global Executive Composite: GEC) ผลการวจยพบวาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองของกลมตวอยางเดกวยเรยนอยในระดบปกตรอยละ 51.9 และมรอยละ 48.4 ทควรไดรบการสงเสรม และเมอศกษาปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองพบวามขอมลทนาสนใจดงน

71

1. ปจจยดานระดบการศกษา พบวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนปลาย (ป.4-6) จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมสงกวานกเรยนทอยชนประถมศกษาตอนตน (ป.1-3) โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.901 คะแนน 2. ปจจยดานโรคประจ าตว พบวานกเรยนทไมมโรคประจ าตวจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมสงกวานกเรยนทมโรคประจ าตว โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 2.975 คะแนน 3. ปจจยดานภาวะโภชนาการ พบขอมลทนาสนใจดงน 3.1 เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการปกตจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมสงกวาเดกนกเรยนทเปนโรคอวน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 9.199 คะแนน 3.2 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวา เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑผอม โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 11.688 คะแนน 3.3 เดกนกเรยนทเปนโรคอวนจะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวา เดกนกเรยนทมภาวะโภชนาการเกณฑน าหนกเกน โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 6.397 คะแนน 4. ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางสตปญญาต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวาเดกนกเรยนทมระดบความฉลาดทางปญญาปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 8.686 คะแนน 5. ปจจยดานความฉลาดทางอารมณ (EQ) พบวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางอารมณต ากวาเกณฑปกต จะมทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวมต ากวาเดกนกเรยนทมความฉลาดทางอารมณปกต โดยมระดบคะแนน T-Score ตางกนเฉลยประมาณ 3.238 คะแนน เมอท าการศกษาปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองรายดานไดแก Working memory, Inhibit, Shift, และ Emotional control พบวาการท ากจกรรมวาดรประบายส กจกรรมดนตร การท ากจกรรมเลนกบเพอน และการเขานอนอยางเพยงพอ (10-12 ชม.) สงผลดตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองรายดานดงกลาว สวนเดกนกเรยนทมโรคประจ าตว และการท ากจกรรมเลนเกมคอมพวเตอร/ไอแพด/แทบเลตเปนประจ า จะสงทางลบตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองเชนกน ขอมลทางวชาการเปนททราบกนดวา สมองของเดกไดรบการเปลยนแปลงและพฒนาอยางกวางขวางในชวงปแรกของชวตทมการเจรญเตบโตอยางตอเนอง การพฒนาดงกลาวด าเนนตอไปตามชวงอาย ทส าคญไมเพยงแตโครงสรางสมองทมการพมนาแตยงรวมถงระบบประสาท การจดระเบยบและการเชอมตอการท างานระหวางสมองแตละสวน จะมการเปลยนแปลงและพฒนาตลอดเวลา (31) ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมแนวโนมทจะสงผลตอการพฒนาสมองตงแตในวยเดก นนเปนเพราะเมอพจารณาถงการพฒนาสมองอยางรวดเรวทก าลงเกดขนในวยเดกแลว การเปลยนแปลงทางชวภาพจากผลกระทบของโรคอวนจงเปนสงทควรเฝาระวง โดยในปจจบนมการศกษาโรคอวนอนสงผลตอ

72

กายวภาคสมอง ความสามารถกระบวนการรคด ความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง ในประเดนส าคญดงตอไปน 1. น าหนกเกนและโรคอวนเกยวมอทธพลตอความสามารถการรคด (Cogntive function) ตลอดทกชวงวย จากขอมลทางวชาการพบวาบคคลทมน าหนกเกนหรอเปนโรคอวนจะมระดบความสามารถดานกระบวนการรคด (Cogntive function) อยในเกณฑควรไดรบการสงเสรมหรอตกในควอไทลต าสดของแบบทดสอบ อนประะกอบไปดวยดานส าคญดงน ความจ า ความสามารถทางคณตศาสตร ความสามารถการคดเชงบรหาร การควบคมอารมณ เปนตน (20) 2. การศกษาเกยวกบ Neuroimaging study แสดงใหเหนถง การมปรมาตรทเลกลงของสมองสวน frontal lobes, anterior cingulate gyrus, hippocampus และ thalamus ในกลมคนโรคอวน (32) นอกจากนขอมลทางวชาการพบวา คาดชนมวลกาย (BMI) ทเพมขนมความสมพนธกบการท างานทลดลงของสมองสวน prefrontal cortex, cingulate gyrus อกทงสงผลตอการมปรมาตรทเลกลงของสมองสวนหนา (prefrontal cortex) (33, 34) 3. กลมเดกโรคอวนจะมระดบความสามารถการรคด (Cogntive function) ในดานตางๆ ทลดลงประกอบดวยดงน ความสามารถการคดเชงบรหาร (executive function) ความจดจอสนใจ/สมาธ (attention) การควบคมอารมณ (emotional control) ความสามารถทางคณตศาสตร (mathematics) และความสามารถในการอานจบใจความ (reading achievement) (6, 7, 15, 19) 4. กลมเดกโรคอวนทมพฤตกรรมการบรโภคอาหารไขมนสงจะมความเสยงของการเกดภาวะเครยด (oxidative stress) การอกเสบ (inflammatory) การเกดสารอนมลอสระ (reactive oxygen species) ของเซลลสอประสาทในสมองเปนผลใหศกยภาพสมองดานกระบวนการร คด (Cogntive function) และความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง (executive function) ลดลง (7, 14, 15) 5. กลมเดกและผใหญโรคจะมการสะสมของ white adipose tissue จ านวนมากและเปนแหลงผลตของ proinflammatory cytokines เชน IL-1, IL-6, IL-12 tumor-necrosis factor-α (TNF) และ c-reactive protein โดยรายการวจยพบวา การเพมขนของระดบ cytokines เหลานมความสมพนธกบระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองทลดลง (brain executive function decline) และ การเกดภาวะสมองเสอม (dementia) ในบคคลกลมน (14, 15, 35, 36)

6. เดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนจะมปญหาทางดานจตใจมากกวา เดกทไมอวน ซงผลกระทบดานจตใจมหลายประการ ดงน

6.1 โรคสมาธสน (Attention-deficit hyperactivity disorder: ADHD) โรคอวนและโรคสมาธสนมความสมพนธอนเปนผลมาจากพฤตกรรมทไมสามารถควบคมตนเองได (Inhibitory control) แลวขยายไปสพฤตกรรมทไมดในการกนอาหาร การวนจฉนโรคสมาธสนพบความชกในเดกอวนมากกวาเดกทมน าหนกปกต (37, 38)

6.2 เดกทมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนจะมปญหาดานจตใจอนๆ เชน ความไมพงพอใจในรปรางของตนเอง (Body dissatisfaction) กลมอาการความผดปกตการกนอาหาร (Eating disorder symptoms) การถกกลนแกลง (Bullying) การขาดทกษะทางดานสงคมและการมพฤตกรรมการกนอาหารทไมด เปนตน (39, 40)

73

ผลการวจยครงนท าใหทราบถงสถานการณภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน ตลอดจนทราบถงปจจยทสงผลตอภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมองซงมความเกยวเนองกนและสมพนธกน ดงนนการควบคมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนและการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองจงควรใหความส าคญ โดยทการวจยไดเลอกโปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนของ ดร.สมคด ปราบภย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนวธการสงเสรมการปองกนภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในเดกวยเรยนของการวจยครงน สวนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนนน การวจยเลอกใชวธการประยกตแนวใหมโดยออกแบบใหมการฝกฝนความสามารถการคดเชงบรหารของสมองใน 5 ดานส าคญ โปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนในเดกวยเรยนสามารถชวยลดน าหนกในเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานได จากการการวางแผนตามแนวคดทฤษฎพฤตกรรมตามแผนเรองเจตคต ตอพฤตกรรมลดความอวน การคลอยตามกลมอางองตอพฤตกรรมลดความอวน และการรบรความสามารถการควบคมพฤตกรรมลดความอวน (41 ) โดยพบวาในกลมเดกวยเรยนทมน าหนกเกนหรอโรคอวนทเขารวมโปรแกรมมคะแนนดานเจตคตตอพฤตกรรมการลดความอวนสงขน หลงจากไดดสอวดทศนเรองการตระหนก การรบรความรนแรง อปสรรคในการเกดโรคอวน โทษของพฤตกรรมแนนง ประโยชนของการรบประทานอาหารทเหมาะสม และพฤตกรรมการออกก าลงกายอยางสม าเสมอ พรอมทงกจกรรมบคคลตนแบบในการสรางความส าเรจในการลดความอวน ดวยกจกรรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการออกก าลงกายและการบรโภคอาหาร เพอใหกลมทดลองไดเหนความส าเรจในการปฏบตและมความมนใจในตนเองวาจะปฏบตไดตามบคคลตนแบบได ซงสอดคลองกบการศกษาของ ดร.สมคด ปราบภย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร พบวาโปรแกรมทางพฤตกรรมศาสตรเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางถกสขลกษณะ และพฤตกรรการออกก าลงกายทเหมาะสมสงผลใหเดกทเปนโรคอวน มความรเกยวกบโรคอวน เจตคตตอพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางถกสขลกษณะ และเจตคตตอพฤตกรรมการออกก าลงกาย มากกวาเดกทไมไดเขารวมโปรแกรม ในดานการคลอยตามกลมอางองและการรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรมลดความอวนของกลมเขารวมโปรแกรมพบวามคะแนนสงขนทงสองดานภายหลงเขารวมกจกรรม โดยให พอ แม คร หรอเพอนสนทรวมการพฒนากลมอางอง โดยการใชกจกรรมแบบบรรยายและการระดมสมองแสดงความคดเหน เพอชวยกนเปนแรงสนบสนนในการกระตนใหเดกมแรงบนดาลใจในการปรบเปลยนพฤตกรรมการลดความอวน เพราะผทอยรอบขางเดก หมายรวมถง พอ แม ผปกครอง คร และเพอน มบทบาทส าคญตอการสงเสรมการออกก าลงกายและการบรโภคอาหาร เนองจากเปนตวอยางทปฏบตตามได ถงแมวาโปรแกรมนจะสามารถชวยลดน าหนกในเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานได แตยงไมสามารถลดลงตามระดบเกณฑมาตรฐาน ซงมขอจ ากดในเวลากจกรรม ท าใหไมสามารถเหนถงผลลพธทชดเจน สวนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองการวจยเลอกใชวธการประยกตแนวใหมโดยออกแบบใหมการฝกฝนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง 5 ดานส าคญคอ ความจ าขณะท างาน การยบยงพฤตกรรม การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง และการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ ผานการท ากจกรรม How to find your

74

Gift? (จะหาของขวญไดอยางไร) โดยพบวาระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองของกลมเดกวยเรยนทเขารวมกจกรรมมคาดขนอยางเหนไดชด การวจยครงนแสดงถงสถานการณภาวะน าหนกเกนและโรคอวนของเดกไทยวยเรยนยงคงเปนทนาเฝาระวงและมแนวโนมจะเปนปญหาทางสาธารณสขทสงขน และถาไมมมาตรการควบคมทเปนรปธรรมเดกกลมนจะเตบโตเปนวยรน และวยผใหญทมภาวะเสยงทางสขภาพในอนาคต อกทงเมอวเคราะหความสมพนธระหวางภาวะน าหนกเกนและโรคอวนกบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนแลว การวจยพบความสมพนธแบบผกผนหรอเชงลบ นนแสดงถงวา “เดกทเปนโรคอวนจะมความเสยงตอะดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองทลดลงและสมควรตองไดรบการสงเสรม” ขอมลการวจย แสดงถงปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกมทงทางดานบวกและดานลบ ดงนนผปกครอง โรงเรยน หนวยงานทเกยวของควรตระหนกถงปจจยทควรสงเสรมและปจจยใดทควรควบคม ซงการวจยพบวา การสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนในเดกวยเรยนสามารถชวยควบคมพฤตกรรมและเจตคตการลดน าหนกในเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานได สวนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองผานการประยกตแนวใหม สงผลใหระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองของกลมเดกวยเรยนทเขารวมกจกรรมมคาดขนอยางเหนไดชด

75

บทท 6 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

โครงการการวจยรศกษาสถานการณภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนในกลมตวอยางเดกวยเรยน อายระหวาง 6-12 ป จ านวน 428 คน โดยแบงกลมเดกวยเรยนตามภาวะโภชนาการออกเปน 4 กลมคอ กลมเดกผอม จ านวน 33 คน (รอยละ 7.7 ) กลมเดกปกต จ านวน 261 คน (รอยละ 60.9) กลมเดกภาวะน าหนกเกน จ านวน 60 คน (รอยละ 14.1 ) และ กลมเดกอวน จ านวน 74 คน (รอยละ 17.3 ) ซงขอมลการวจยครงนสอดคลองกบรายงานสถานการณภาวะโรคอวนในเดกไทยวยเรยน ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข โดยไดรายงานถงแนวโนมการเปนโรคอวนของเดกไทยวยเรยนจะเพมสงขนรอยละ 13.1 ในป พ.ศ.2560 การวจยครงนพบวาเดกวยเรยนสวนใหญมจ านวนเพศชายและเพศหญงใกลเคยงกน โดยเปนเพศชายรอยละ 49.5 และเปนเพศหญงรอยละ 50.5 ขอมลทนาสนใจคอเดกชายเปนโรคอวนมากวาเดกหญงประมาณ 1.5 เทา การวจยพบขอมลส าคญดานพฤตกรรมการบรโภคของกลมตวอยางเดกวยเรยน ซงจะพบวาพฤตกรรมการบรโภคขนมหวานและเครองดมรสหวาน เชน ขนมเบเกอร เคก พาย โดนท น าอดลม โกโกเยน ชาเยน และการทานอาหารวางวนละ 2 ครง (ชวงสายและบายทกวน) เปนประจ าจะสงผลตอการเกดภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน โดยเดกนกเรยนทอยในกลมภาวะน าหนกเกนและโรคอวนมพฤตกรรมดงกลาวสงถงรอยละ 55.3 เมอท าการศกษาความสมพนธระหวางภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบสามารถทางสตปญญา (IQ) และความฉลาดทางอารมณ (EQ) ในกลมตวอยางเดกวยเรยน การวจยพบความสมพนธแบบผกผนหรอเชงลบระหวางภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนกบความสามารถทางสตปญญาและความฉลาดทางอารมณ โดยสามารถอธบายไดวาเดกวยเรยนทมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนมแนวโนมจะมความสามารถทางสตปญญาและความฉลาดทางอารมณต ากวาเกณฑปกต เมอท าการศกษาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองแบบองครวม (Global Executive Composite: GEC) ในกลมตวอยางเดกวยเรยน มขอมลนาสนใจคอ เดกวยเรยนมความสามารถดงกลาวอยเกณฑปกตรอยละ 51.9 และรอยละ 48.4 อยในเกณฑควรไดรบการสงเสรม อกทงเมอท าการวเคราะหปจจยทสงผลตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในกลมตวอยางเดกวยเรยนมผลดงน ปจจยดานภาวะโภชนาการปกต ปจจยระดบการศกษา (ประถมศกษาตอนปลาย 4-6) ปจจยดานความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ปกต ปจจยดานความฉลาดทางอารมณ (EQ) ปกต ปจจยดานการไมมโรคประจ าตว การท ากจกรรมวาดรประบายส กจกรรมดนตร การท ากจกรรมเลนกบเพอน และการเขานอนอยางเพยงพอ (10-12 ชม.) สงผลดตอทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง สวนภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน ปจจยดานการมโรคประจ าตว การท ากจกรรมเลนเกมคอมพวเตอร/ไอแพด/แทบเลตเปนประจ า จะสงทางลบตอตอความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง โปรแกรมการสงเสรมพฤตกรรมการลดความอวนในเดกวยเรยนสามารถชวยลดน าหนกในเดกทมน าหนกเกนมาตรฐานได สวนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองผานการประยกตแนวใหมโดยออกแบบใหมการฝกฝนความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง 5 ดานส าคญไดแก ความจ า

76

ขณะท างาน การยบยงพฤตกรรม การเปลยนความคดเมอเงอนไขเปลยนไป การควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเอง และการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ สงผลใหระดบความสามารถการคดเชงบรหารของสมองของกลมเดกวยเรยนทเขารวมกจกรรมมคาดขนอยางเหนไดชด ผลการวจยครงนท าใหทราบถงสถานการณภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนและความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง ตลอดจนทราบถงปจจยทสงผลซงมความเกยวเนองกน ซงแนวทางการควบคมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนและการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง ในการวจยครงนเปนเพยงตวอยางในการวจย โดยทแนวทางการควบคมภาวะน าหนกเ กนและโรคอวน ตลอดจนการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง คณะวจยมขอเสนอดงน แนวทางการควบคมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนในเดกวยเรยน 1. การเปลยนแปลงแบบแผนการรบประทานอาหารเพอลดโคเลสเตอรอล โดยลดอาหารทมคารโบไฮเดรตไขมน และน าตาล รวมทงหลกเลยงอาหารทอด หรออาหารผดทใชน ามน แกงหรอขนม ซงใสกะท เปลยนมาใชวธอบ ตม นง ยาง เพอลดการใชน ามนปรงอาหารรบประทานอาหารมอหลกใหครบ 3 มอ มอาหารวางทไมหวานและไมมไขมนมาก หากเปนผลไม ควรเปนผลไมทไมหวาน เชน มะละกอ ฝรง ชมพ เนนการรบประทานอาหารทมกากใยใหเพมขน เชน ขาวกลองขนมปงโฮลวตจากขาวสาล หรอธญพชชนดอน ทไมขดส ผก ผลไม 2. ควรสงเสรมการมกจกรรมทางกาย ซงสามารถท าเปนสวนหนงของงาน หรอระหวางทมเวลาวางไดหลกในการออกก าลงกายจะตองค านงถงระยะเวลา (Duration) ความแรง (Intensity) ความบอย (Frequency) รวมทงมการอบอนรางกาย (Warm up) และผอนคลาย (Cool down) การมกจกรรมทางกายอยางสม าเสมอเปนประจ าท าใหรางกายมเนอเยอกลามเนอและมการใชพลงงานพนฐานเพมขน สงเหลานจะชวยควบคมน าหนกตวไมใหเพมขนในระยะยาว ซงตวอยางของกจกรรมการออกก าลงกาย เชน การเดนหรอการออกก าลงกายแบบแอโรบกชนดตางๆ เชน วายน า เตนร า เปนตน ความส าเรจในการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอควบคมน าหนกขนอยกบความรวมมอของสมาชกทกคนในครอบครวทตองยอมรบการจดกจกรรมรวมกน เชน การเลนกฬา และการเปลยนแปลงชนดอาหารและวธการเตรยมอาหาร โดยครอบครวจะตองมสวนรวมตงแตการตงเปาหมายและการมสวนรวมในภาคปฏบตอยางจรงจง นอกจากน บคลากรดานสขภาพตองมการสนบสนนในการจดรายการเฉพาะส าหรบเดกแตละคนโดยพจารณาจากอาย ความรนแรงของน าหนกทมากเกนไป และโรคทมรวมดวย รวมทงค านงถงความประพฤต สงคมและจตใจของเดกดวยซงสงเหลานลวนสงผลตอพฤตกรรมการรบประทานอาหารของเดก นอกจากน สงทส าคญทสดคอ บคลากรดานาสขภาพจ าเปนตองใหค าแนะน าในการเปลยนแปลงพฤตกรรมการรบประทานอาหารและการออกก าลงกายทเดกและครอบครวสามารถน าไปปฏบตไดจรงในชวตประจ าวน เปนผใหค าปรกษาและใหความรกบบดามารดาหรอผเลยงดเดก รวมทงตองมการประเมนผลการปรบพฤตกรรมอยางตอเนอง เพอน าขอมลมาวางแผนใหความชวยเหลอในการปรบเปลยนพฤตกรรมดงกลาวไดอยางเหมาะสม องคการอนามยโลก ไดเสนอแนวทางในการปองกนภาวะน าหนกเกนในเดกวาจ าเปนตองใหความตระหนกไมใชเพยงแคการปองกนภาวะน าหนกเกนในบคคลทยงไมมภาวะน าหนกเกนเทานน แตเปนการปองกนในวงกวางในเดกทยงไมมภาวะน าหนกเกนและในกลมเสยง เพอลดอบตการณรายใหม และการ

77

ปองกนในกลมทมภาวะน าหนกเกนเพอลดโอกาสเสยงตอภาวะแทรกซอนตางๆ ดงนนการปองกนและจดการกบภาวะน าหนกเกนควรมการวางแผนระยะยาวและกระท าอยางตอเนอง และใชความรวมมอจากบคลากรทเกยวของ เชน ผปกครอง คร เปนตน ดงรายละเอยดตอไปน การปองกนระดบ 1: การปองกนในวงกวาง (Universal precaution) การปองกนในระดบนมเปาหมายลดการเกดภาวะน าหนกเกนและโรคอวนคอ ลดจ านวนการเกดโรคอวนรายใหม รวมทงเพมความตระหนกของประชาชนในเรองโภชนาการ และการออกก าลงกาย กลยทธทใชในการปองกนในระดบนคอ การใหขอมล และสงเสรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารและรปแบบการใชชวตประจ าวน รวมทงการปรบเปลยนสงแวดลอม เชน 1.1 ก าหนดนโยบายสงเสรมการรบประทานอาหารสขภาพ และการออกก าลงกาย 1.2 เพมการประชาสมพนธเกยวกบอาหารสขภาพและการออกก าลงกาย 1.3 ควบคมและตรวจสอบการโฆษณาอาหารและเครองดมในรายการอาหารเดก 1.4 หามการขายเครองดมน าหวาน น าอดลมและฟาสตฟดในโรงเรยน 1.5 สงเสรมใหเดกรบประทานผลไมและผกสดเปนอาหารวางแทนขนมขบเคยว 1.6 ก าหนดใหโรงเรยนมสถานทส าหรบเลนกฬาและออกก าลงกาย การปองกนระดบ 2: การปองกนในกลมเสยง (Selective prevention) การปองกนในระดบนมเปาหมาย เพอลดการเกดโรคอว นในกลมเสยงสง เชน ในบคคลทมภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน บคคลทมประวตครอบครวเปนโรคอวน หรอบคคลทมพฤตกรรมสขภาพไมด ซงลกษณะของเดกทจดเปนกลมเสยง เชน น าหนกแรกคลอดนอย มารดาเปนเบาหวานขณะตงครรภ ส าหรบกลยทธทใชในการปองกนในระดบนคอ การสงเสรมการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยเนนในระดบโรงพยาบาล (Hospital-based) ครอบครว (Family-based) โรงเรยน (School-based) และชมชน (Community-based) เชน สงเสรมใหมารดาเลยงบตรดวยนมตนเองอยางนอย 6 เดอน หรอการรณรงคใหโรงเรยนปลอดน าอดลม เปนตน การปองกนระดบ 3: ในกลมทเปนโรคอวน หรอมภาวะน าหนกเกน (Targeted prevention) การปองกนในระดบนมเปาหมายเพอลดภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวน ลดโอกาสเสยงตอการเกดโรคสมพนธกบภาวะน าหนกเกนและโรคอวน เชน โรคหลอดเลอดหวใจ โรคไขมนในเลอดสง โรคเบาหวาน เปนตน กลยทธทใชในการปองกนในระดบนคอ การสงเสรมการปรบเปลยนพฤตกรรม โดยเนนในระดบโรงพยาบาล (Hospital-based) และครอบครว (Family-based) เชน ผปกครองควรเปนแบบอยางทดในการรบประทานอาหารและการออกก าลงกายทเหมาะสมกบเดก มการชกชวนใหเดกออกก าลงกาย จ ากดการดโทรทศนและการเลนเกมของเดกไมใหเกน 2 ชวโมงตอวน เปนตน ดงนนการสรางความตระหนกใหเกดขนในเดก ผปกครอง คร ผผลต ตลอดจนบคคลอนทเกยวของ นบเปนเรองจ าเปนและมสวนส าคญในการใหความรวมมอเพอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภ นอกจากนการปรบเปลยนทศนคตและคานยมเรองเดกอวนเปนเดกสมบรณ นารก และแสดงถงฐานะของครอบครว กเปนเรองทตองกระท าอยางเรงดวนภาวะน าหนกเกนในเดกเปนปญหาสขภาพทมความสลบซบซอน การปองกนและการจดการทเนนเฉพาะบคคลเพยงอยางเดยวมกไมประสบผลส าเรจ จง

78

จ าเปนอยางยงทจะตองไดรบความรวมมอจากหลายฝายหลายองคกร ตงแตหนวยพนฐานของชวตคอ ครอบครวโรงเรยน ชมชน สงคม รวมทงองคกรของรฐในการวางนโยบายเพอผลกดนและขบเคลอนใหเกดมาตรการในการปองกนและรกษาอยางเปนรปธรรม ระดมความจากทกภาค องคกรระดบชาต ทงรฐบาล ผผลต ผประกอบการคา สอ รวมทงผบรโภคซงไดแกเดกและครอบครวใหมสวนรวมในการปองกนและจดการกบปญหาดงกลาว สรางความตระหนกในสงคมไทยเพอผลกดนใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคแบบยงยน แนวทางการสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยน การสงเสรมความสามารถการคดเชงบรหารของสมองในเดกวยเรยนนนถอไดวามความส าคญไมยงหยอนไปกวาการจดการภาวะน าหนกเกนหรอโรคอวนเพราะวาเรองทงสองมความเกยวของกน นนเปนเพราะความสามารถการคดเชงบรหารของสมอง (Brain executive function: EF) เปนทกษะจ าเพาะทเกดจากการท างานของสมองสวนหนา (Frontal lobe) ทท าหนาทเกยวของกบการควบคม จดระเบยบ ตรวจสอบความคด และการกระท าของบคคล ซงรวมไปถง ความรความเขาใจ พฤตกรรม และอารมณของบคคลอนดวย brain executive functions ทเรมพฒนาตงแตขวบปแรกจนถง 3 ป ประกอบไปดวยดวยทกษะทส าคญ 3 ดาน คอ 1) ทกษะความจาเพอน ามาใชงาน (Working memory) คอ ความสามารถในการเกบขอมล และจดการกบขอมลเพอนามาใชในระยะเวลาอนสน 2) ทกษะความยดหยนทางความคด (Cognitive or mental flexibility) คอ ความสามารถในการคงความสนใจ และเปลยนความสนใจใหเหมาะสมกบแตละสถานการณทแตกตางกนและมการเปลยนแปลงตลอดเวลา 3) ทกษะการยบยงชงใจและการควบคมตนเอง (Inhibitory control or self-control) คอความสามารถในการควบคมความคด และการกระท าของตนเองตอการตอบสนองตอสงเราทลอใจ และดงดดความสนใจ ความสามารถการคดเชงบรหารของสมองมใชทกษะทมตดตวมาแตก าเนด แตสามารถฝกฝนใหพฒนาขนไดตงแตแรกเกดจนถงวยรนและวยผใหญตอนตน จากงานวจยพบวาในชวงอาย 3-5 ปเปน “หนาตางแหงโอกาส” นนคอเปนชวงททกษะเหลานสามารถพฒนาขนอยางรวดเรวทสด และจะสงผลตอความส าเรจในการเรยน การท างาน และการด ารงชวต ดงนนการเสรมสรางโอกาสทเออตอการพฒนาของทกษะเหลาน จงมความส าคญตอตวเดกเองและการเขาสงคม องคประกอบทสาคญ 3 ประการทสงเสรมใหทกษะการบรหารจดการเกดการพฒนาอยางเตมศกยภาพ ไดแก 1) การมความสมพนธทด พนฐานความสมพนธทดเรมจากบคคลใกลชด เชน พอแมหรอผเลยงด ไปจนถงเพอน คร และบคคลในสงคมคนอนๆ เดกจะพฒนาความสามารถการคดเชงบรหารของสมองไดดโดยมพอแมเปนตนแบบ พอแมควรมสวนรวมและสนบสนนในกจกรรมทเดกท า สนบสนนความพยายามของเดก รวมถงสรางความมนใจใหแกเดก ชวยเหลอเดกใหคอยๆ พงพาตนเองไดและชวยปองกนอนตรายจากภายนอกทจะขดขวางการพฒนาความสามารถของเดก 2) สงเสรมกจกรรมทเดกไดมสวนรวม เดกเลกตองไดรบโอกาสทจะมสวนรวมในกจกรรมทสงเสรมการพฒนาทงทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาควบคกน โดยหลกการส าคญอยทกจกรรม

79

เหลานน ตองไมเพมความเครยดใหกบเดกมากจนเกนไป แตในทางกลบกนตองชวยใหเดกมความสามารถในการจดการกบความเครยดทอาจเกดขนได ควรสงเสรมกจกรรมทมการเคลอนไหวทางกาย และสงเสรมการมปฏสมพนธทางสงคม และกจกรรมนนๆควรมการเพมความทาทายขนทละนอยตามล าดบ 3) สงแวดลอม สงแวดลอมทเดกจะพฒนาทกษะตางๆไดด ควรจะมพนททสามารถท ากจกรรมแลวเกดความคดสรางสรรค การส ารวจ และการออกก าลงกาย โดยเนนทความปลอดภย และความเหมาะสมกบเศรษฐสถานะทางสงคมของเดก กจกรรมตามวยเพอสงเสรมทกษะการบรหารจดการและการควบคมตนเอง 1. ส าหรบเดกอาย 6 – 18 เดอน หวใจสาคญของกจกรรมสาหรบเดกวยนคอ การมปฏสมพนธระหวางเดกและผเลยงด โดยการเลอกกจกรรมใหเนนทกจกรรมทเดกสนใจ และสนกสนานไปพรอมๆกบผเลยงด โดยระยะเวลาเลนควรใหเดกเปนผก าหนดเอง คอหากเดกหมดความสนใจ ควรเปลยนไปท ากจกรรมอนแทน ตวอยางกจกรรม 1.1 การเลนจะเอ ตบแผะ หรอรองเพลงทมเสยงสมผสคลองจอง การเลนซอนของ อาจเรมตนทซอนของใตผา 1 ผน แลวเพมความซบซอนขน เชน ซอนของไวในถวย 1 ใน 3 ใบทควาปดอย และหมนถวยทง 3 สลบทไปมา แลวใหเดกบอกวาของทซอนนนอยในถวยใบใด เปนตน 1.2 เลนเลยนแบบ เชน เลยนแบบสหนาทาทางของผเลยงด หรอเลยนแบบวธการเลนของเลน เชน วางกอนไม 1 กอนไวบนกอนไมทวางอย แกลงท าลม แลวใหเดกตอตาม ในเดกทโตขน เดกจะชอบเลยนแบบกจกรรมในบานของผใหญ เชน เกบของเลน ปดฝน หรอหยบไมกวาดแลวท าทากวาดตาม เปนตน 1.3 การเลนนวมอประกอบเพลงทมจงหวะสนกสนานแลวใหเดกท าตาม เชน รองเพลงนวโปงอยไหน 1.4 การพดคยกบเดก จดวาเปนการสงเสรมปฏสมพนธทดอยางหนง โดยในทารกอาจเรมจากการบอกชอสงของทเดกก าลงสนใจ เมอเดกโตขนอาจใชการชรวมกบพดคยในสงทเดกกาลงสนใจ 2. ส าหรบเดกอาย 18 เดอน – 3 ป ในวยน “ภาษา” เปนตวชวยส าคญในการฝกฝน ตวอยางกจกรรม 2.1 การเลนทตองใชการเคลอนไหว เชน การวง กระโดด โยนหรอเตะบอล และการเตน หากการเลนนนมกฎกตกางายๆ เดกจะไดฝกฝนทงความจาระยะสน (ในการจดจ ากฎการเลน) และมความยบยงชงใจในการเลนใหเปนไปตามกตกาทตงไว (รอคอยควของตน) รวมถงการจดกจกรรมทมการเปลยนวธการเลนอยเรอยๆ จะสามารถชวยฝกความยดหยนทางความคดอกดวย 2.2 การเลนเกมสจบค เชน จบคส รปทรง เงา หรอขนาด 2.3 การเลานทาน นทานสามารถใชเปนสงดงดดใหเดกมความสนใจรวมกบผเลยงด และใหความเพลดเพลนสนกสนาน อาจมการตอยอดความคดเพมเตมจากนทาน เชน การใหเดกเดาสงทจะเกดตอไป หรอเลาเรองในแบบของเดกเอง อาจมการพดคยเรองอารมณความรสกของตวละครในเรอง เพอใหเดกเรยนรเรองอารมณควบคไปดวย 2.34 การเลนสมมต (Pretend play) และการเลนเชงจนตนาการ (Imaginary play) เชน เลนท ากบขาวดวยอปกรณครวของเลน เปนตน

80

3. ส าหรบเดกอาย 3 – 5 ป ชวงวยอนบาล เปนชวงเวลาทพฒนาทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองมากทสด ดงนนสงส าคญ คอการปรบกจกรรมใหเหมาะสมกบความสามารถของเดกอยเสมอ โดยมเปาหมายคอ เดกสามารถควบคมตนเองได ดงนนเมอสงเกตวาเดกพรอม คณครหรอผปกครองควรคอยๆ ลดการควบคมดแลและชวยเหลอลง ตวอยางกจกรรม 3.1 สงเสรมการเลนเชงจนตนาการ (Imaginary play) ของเดกใหมความซบซอนขน โดยใหโอกาสเดกไดเรยนรสถานการณรอบตว ผานการอานหนงสอ หรอการไปเทยวตามทตางๆ เพมความหลากหลายของของเลน ใหโอกาสเดกไดสรางสรรของเลนดวยตนเอง สงเสรมใหเดกไดมโอกาสวางแผนการเลนตามจนตนาการดวยตนเอง 3.2 การอานหนงสอนทาน สามารถท าใหซบซอนขนดวยการสงเสรมใหเดกเปนผเลานทานในแบบของเดกเอง โดยนอกจากเดกจะอานนทานกบผเลยงดแลว สามารถสรางกจกรรมการเลานทานกลมหรอจดใหมการแสดงบทบาทตามเนอเรอง ซงเปนการเปดโอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธกบผอนอกดวย 3.3 เกมสการเคลอนไหวโดยใชเพลงเปนสอในการเลน เพอใหเกดความสนกสนาน การเคลอนไหวเรวและชาสลบกน ชวยใหเดกไดฝกการควบคมตนเองใหทาตามคาสง 3.4 เกมสทตองใชความเงยบหรอสมาธ เชน เกมสจบค/จดกลม หรอการตอจกซอวทเพมความยากขนตามระดบความสามารถของเดก 4. ส าหรบเดกอาย 5 – 12 ป เดกวยนจะสามารถเลนเกมสทมกฎกตกา หรอเงอนไขทซบซอนมากขน ความทาทายเปนสงทส าคญ การเพมความทาทายทละเลกทละนอย ไมงายจนไมนาสนใจ และไมยากจนท าไมได จะเปนบนไดส าคญในการสรางนสยการจดการกบปญหาไดเปนอยางด ตวอยางกจกรรม 4.1 การเลนเกมสไพและเกมสกระดาน สงเสรมทกษะดานการบรหารจดการหลายดาน ทงการการควบคมตนเองใหเลนตามกฎ การปรบเปลยนพลกแพลงตามสถานการณ การใชความจ าระยะสนและการสงเกต การใชความวองไว ไหวพรบ และการวางแผนการเลน เกมสกระดานทเหมาะสาหรบเดกโต เชน โกะ หมากรก เปนตน 4.2 การเลนหรอท ากจกรรมทมการเคลอนไหว ไดแก การเลนกฬาทกชนด ซงตองอาศยความสนใจจดจอ การตดสนใจ และการควบคมรางกายใหเคลอนไหวชาหรอเรวตามแตละชนดของกฬา นอกจากนกจกรรมทใชสมาธควบคไปกบการเคลอนไหวรางกาย เชน โยคะ เทควนโด เปนตน กสามารถสงเสรมการควบคมตนเองได 4.3 เกมสการเคลอนไหว เชน การรองเพลงเปนหมคณะ โดยมการตบมอ ท าทาทางทซบซอนมากขนทตองอาศยความจ า การฝกเลนเครองดนตร ฝกการเตน ฝกรองเพลง เปนตน 4.4 เกมสทสงเสรมสมาธ การใชเหตผล และการวางแผน เชน เกมสเขาวงกต ปรศนาอกษรไขว Sudoku เกมส 20 คาถาม และเกมสรบค เปนตน 5. ส าหรบเดกวยรน วยนเปนวยทความสามารถการคดเชงบรหารของสมองยงพฒนาไมเทาผใหญ แตผใหญมกคาดหวงวาเดกจะสามารถจดการงานตางๆ ไดมประสทธภาพเทยบเทาผใหญ การชวยฝกฝนท าไดโดย

81

5.1 ชวยเหลอใหมการตงเปาหมายทงระยะสนและระยะยาว รวมถงการวางแผนทจะไปถงเปาหมายโดยผานขนตอนยอยๆ และมการตรวจสอบเปนระยะ วาจะสามารถท าไดตามแผนทวางไวไดหรอไม 5.2 วยรนควรไดรบการสงเสรมใหมการตรวจสอบตนเอง (Self-monitoring) อยเปนระยะ โดยการฝกพดกบตนเองในเชงบวก (Positive self-talk) ซงเปนการใชสต ดงความคดขนมาสการกระท า แนะน าใหวยรนเขยนเรองราวของตนเองออกมาในแตละวน เพอเปนการทบทวนตวเองอยางสม าเสมอ และแนะน าใหวยรนแลกเปลยนการเรยนรกบผอน เปนตน 5.3 เมอท างานหรอกจกรรมใดๆเสรจ วยรนควรมโอกาสทจะพจารณาความส าเรจและขอผดพลาดในการท างานนนๆ เพอน าสวนทดมาปรบใชกบการท างานอนๆ ในอนาคตและเรยนรทจะพฒนาวธการจดการเดมทเคยเกดความผดพลาดเพอการท างานใหมใหมศกยภาพดยงขน ความสามารถการคดเชงบรหารของสมองเปนปจจยส าคญทชวยสงเสรมใหประสบความส าเรจในการด าเนนชวต กระบวนการพฒนาทกษะเหลานเรมไดตงแตวยทารกจนกระทงวยผใหญ หากมสงใดขดขวางกระบวนการพฒนา ไมวาจะความพรอมดานสขภาพรางกาย โรคและการเจบปวย การขาดพนฐานความสมพนธทด การขาดโอกาสในการท ากจกรรมตางๆ และสงแวดลอมรอบตวเดก จะสงผลใหการพฒนาของเดกไมเปนไปตามศกยภาพทเดกม ดงนนจงควรเลงเหนความสาคญในการพฒนาทกษะความสามารถการคดเชงบรหารของสมองใหเตมศกยภาพตามชวงวย เพอใหเดกประสบความส าเรจในการด าเนนงานและชวตในอนาคต

82

บรรณาณกรม 1. Caballero B. The global epidemic of obesity: an overview. Epidemiol Rev. 2007;29:1-5. 2. Harsha DW, Bray GA. Body composition and childhood obesity. Endocrinol Metab Clin North Am. 1996 Dec;25(4):871-85. 3. Wellens RI, Roche AF, Khamis HJ, Jackson AS, Pollock ML, Siervogel RM. Relationships between the Body Mass Index and body composition. Obes Res. 1996 Jan;4(1):35-44. 4. Power C, Lake JK, Cole TJ. Body mass index and height from childhood to adulthood in the 1958 British born cohort. Am J Clin Nutr. 1997 Nov;66(5):1094-101. 5. Karnik S, Kanekar A. Childhood obesity: a global public health crisis. Int J Prev Med. 2012 Jan;3(1):1-7. 6. Best JR, Miller PH, Naglieri JA. Relations between Executive Function and Academic Achievement from Ages 5 to 17 in a Large, Representative National Sample. Learn Individ Differ. 2011 Aug;21(4):327-36. 7. Pizzi MA, Vroman K. Childhood obesity: effects on children's participation, mental health, and psychosocial development. Occup Ther Health Care. 2013 Apr;27(2):99-112. 8. Mangone A, Yates KF, Sweat V, Joseph A, Convit A. Cognitive functions among predominantly minority urban adolescents with metabolic syndrome. Appl Neuropsychol Child. 2018 Apr-Jun;7(2):157-63. 9. Zelazo PD, Muller U, Frye D, Marcovitch S, Argitis G, Boseovski J, et al. The development of executive function in early childhood. Monogr Soc Res Child Dev. 2003;68(3):vii-137. 10. Yuan P, Raz N. Prefrontal cortex and executive functions in healthy adults: a meta-analysis of structural neuroimaging studies. Neurosci Biobehav Rev. 2014 May;42:180-92. 11. Henderson RC. Tibia vara: a complication of adolescent obesity. J Pediatr. 1992 Sep;121(3):482-6. 12. Chu DT, Minh Nguyet NT, Dinh TC, Thai Lien NV, Nguyen KH, Nhu Ngoc VT, et al. An update on physical health and economic consequences of overweight and obesity. Diabetes Metab Syndr. 2018 May 5. 13. Al-Hamad D, Raman V. Metabolic syndrome in children and adolescents. Transl Pediatr. 2017 Oct;6(4):397-407. 14. Miller AL, Lee HJ, Lumeng JC. Obesity-associated biomarkers and executive function in children. Pediatr Res. 2015 Jan;77(1-2):143-7.

83

15. Nguyen JC, Killcross AS, Jenkins TA. Obesity and cognitive decline: role of inflammation and vascular changes. Front Neurosci. 2014;8:375. 16. Prickett C, Brennan L, Stolwyk R. Examining the relationship between obesity and cognitive function: a systematic literature review. Obes Res Clin Pract. 2015 Mar-Apr;9(2):93-113. 17. Gunstad J, Lhotsky A, Wendell CR, Ferrucci L, Zonderman AB. Longitudinal examination of obesity and cognitive function: results from the Baltimore longitudinal study of aging. Neuroepidemiology. 2010;34(4):222-9. 18. Sabia S, Kivimaki M, Shipley MJ, Marmot MG, Singh-Manoux A. Body mass index over the adult life course and cognition in late midlife: the Whitehall II Cohort Study. Am J Clin Nutr. 2009 Feb;89(2):601-7. 19. Aslan AK, Starr JM, Pattie A, Deary I. Cognitive consequences of overweight and obesity in the ninth decade of life? Age Ageing. 2015 Jan;44(1):59-65. 20. Wang C, Chan JS, Ren L, Yan JH. Obesity Reduces Cognitive and Motor Functions across the Lifespan. Neural Plast. 2016;2016:2473081. 21. Martin A, Saunders DH, Shenkin SD, Sproule J. Lifestyle intervention for improving school achievement in overweight or obese children and adolescents. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Mar 14(3):CD009728. 22. Patriarca L, Magerowski G, Alonso-Alonso M. Functional neuroimaging in obesity. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2017 Jun;24(3):260-5. 23. Blundell J. Behaviour, energy balance, obesity and capitalism. Eur J Clin Nutr. 2018 Sep;72(9):1305-9. 24. Virdis A, Ghiadoni L, Masi S, Versari D, Daghini E, Giannarelli C, et al. Obesity in the childhood: a link to adult hypertension. Curr Pharm Des. 2009;15(10):1063-71. 25. Lund MT, Holm JC, Jespersen T, Holstein-Rathlou NH. [Cardiovascular changes in childhood obesity]. Ugeskr Laeger. 2017 Nov 6;179(45). 26. Wu N, Chen Y, Yang J, Li F. Childhood Obesity and Academic Performance: The Role of Working Memory. Front Psychol. 2017;8:611. 27. Halkjaer J, Holst C, Sorensen TI. Intelligence test score and educational level in relation to BMI changes and obesity. Obes Res. 2003 Oct;11(10):1238-45. 28. Belsky DW, Caspi A, Goldman-Mellor S, Meier MH, Ramrakha S, Poulton R, et al. Is obesity associated with a decline in intelligence quotient during the first half of the life course? Am J Epidemiol. 2013 Nov 1;178(9):1461-8.

84

29. Lawlor DA, Clark H, Davey Smith G, Leon DA. Childhood intelligence, educational attainment and adult body mass index: findings from a prospective cohort and within sibling-pairs analysis. Int J Obes (Lond). 2006 Dec;30(12):1758-65. 30. Puder JJ, Munsch S. Psychological correlates of childhood obesity. Int J Obes (Lond). 2010 Dec;34 Suppl 2:S37-43. 31. Jancke L. The plastic human brain. Restor Neurol Neurosci. 2009;27(5):521-38. 32. Dekkers IA, Jansen PR, Lamb HJ. Obesity, Brain Volume, and White Matter Microstructure at MRI: A Cross-sectional UK Biobank Study. Radiology. 2019 Jul;292(1):270. 33. Taki Y, Kinomura S, Sato K, Inoue K, Goto R, Okada K, et al. Relationship between body mass index and gray matter volume in 1,428 healthy individuals. Obesity (Silver Spring). 2008 Jan;16(1):119-24. 34. Volkow ND, Wang GJ, Telang F, Fowler JS, Goldstein RZ, Alia-Klein N, et al. Inverse association between BMI and prefrontal metabolic activity in healthy adults. Obesity (Silver Spring). 2009 Jan;17(1):60-5. 35. Kivipelto M, Ngandu T, Fratiglioni L, Viitanen M, Kareholt I, Winblad B, et al. Obesity and vascular risk factors at midlife and the risk of dementia and Alzheimer disease. Arch Neurol. 2005 Oct;62(10):1556-60. 36. Wu D, Dawson NA, Levings MK. Obesity-Associated Adipose Tissue Inflammation and Transplantation. Am J Transplant. 2016 Mar;16(3):743-50. 37. Turkoglu S, Cetin FH. The relationship between chronotype and obesity in children and adolescent with attention deficit hyperactivity disorder. Chronobiol Int. 2019 Aug;36(8):1138-47. 38. Cortese S, Angriman M, Comencini E, Vincenzi B, Maffeis C. Association between inflammatory cytokines and ADHD symptoms in children and adolescents with obesity: A pilot study. Psychiatry Res. 2019 Aug;278:7-11. 39. Puhl RM, King KM. Weight discrimination and bullying. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2013 Apr;27(2):117-27. 40. van Geel M, Vedder P, Tanilon J. Are overweight and obese youths more often bullied by their peers? A meta-analysis on the correlation between weight status and bullying. Int J Obes (Lond). 2014 Oct;38(10):1263-7. 41. Ajzen I. The theory of planned behaviour: reactions and reflections. Psychol Health. 2011 Sep;26(9):1113-27.

85

ผรบผดชอบประกอบดวย 1.1 หวหนาโครงการ

อาจารย ดร.ศรล ขนวทยา (Medical Technology, Ph.D.) สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-5399-00066-90-1 โทร 02-441-0602-8 ตอ 1416 โทรสาร 02-441-0167

E-mail: [email protected] 1.2 ผรวมงานวจย

อาจารย ดร.นชนาฎ รกษ (Neuroscience, Ph.D.) สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-5507-00182-90-0 โทร 02-441-0602-8 ตอ 1416 โทรสาร 02-441-0167 E-mail: [email protected] นาง อรพนท เลศอวสดาตระกล (Special Education, M.S.) สถาบนแหงชาตเพอการพฒนาเดกและครอบครว มหาวทยาลยมหดล หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-1008-00156-43-2 โทร 02-441-0602-8 ตอ 1416 โทรสาร 02-441-0167 E-mail: [email protected]

1.3 ทปรกษาโครงการวจย รองศาสตราจารย ดร.นวลจนทร จฑาภกดกล (Neuroscience, Ph.D.) สถาบนชววทยาศาสตรโมเลกล มหาวทยาลยมหดล หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-1009-00006-51-3 โทร 02-441-9003-7 ตอ 1203 โทรสาร 02-441-1013 E-mail address: [email protected] รองศาสตราจารย ดร. ชนนทร นนทเสนามาตร (Medical Technology, Ph.D.) หวหนาศนยเหมองขอมลและชวการแพทยสารสนเทศ คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยมหดล หมายเลขบตรประจ าตวประชาชน 3-1008-00379-92-0 โทร 02-441 4371 ตอ 2719 โทรสาร 02-441-4380 E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]





Documents

Relationship between obesity and brain executive function in … · 2019. 9. 25. · 4 Abstract Relationship between obesity and brain executive function in school age children This