قوتابیانی خانەقین لە نێوان بەرداشی پرۆگرامی خوێندنی هەرێم

ورێنماییەكانی دیالە

ماده هۆشبەره كان واقعێكی تاڵ وئاینده یەكی نادیار

No. 13, Monday 05.03.2012 ژماره )1٣(دووشەممە، ٣/٥/2012

07.. 03..

كێ ئازادی سنوور دار دەكات ؟!

سەرن زۆرن ئەوان����ەی رۆژان����ە ب����ە ن����اوی ئازادییەوە دەدوێن لەرۆژنامە و گۆڤارەكان وتار دەنوسن ولە میدیا وناوەندە جیاجاكان بە ئارەزووی خۆیان راڤە وش����یكردنەوەی جیاواز بۆ چەمكی ئازادی دا دەتاش����ن كە چی لە ناخەوەو لەپشت پەردەوە بەكردەوە لە هەوڵی بێ وچاندان بۆ سەركوت كردنی ئازادیی����ەكان و چەكەرە كردن����ی ئازادی ل����ە نێ����و پای����ەو جومگ����ە جیاوازەكانی كۆمەڵ ب����ە گەورەترین مەترس����ی دەزانن و بە ش����ێوازێكی پراكتیكیانە پڕاوپڕ دژی چەمك����ی ئازادیین ، زۆر ك����ەس لەم واڵتە پێ����ی وایە ئازادی واتە بەرجەس����تە بوونی مافەكانی ئەو، چەس����پاندنی بیر وبۆچوون ورەهەندە فكرییەكانی ئەو ، باوەڕ هێنانی س����ەرجەم تاكەكان����ی كۆمەڵگەی����ە ب����ەو دسپلین وباوەڕانەی كە ئەو بە رەها لێیان تێكەیش����تووە وئامادەیە بۆ سەلماندنیان نەك ه����ەر ئ����ازادی س����ەرجەم تاكەكانی تری كۆمەڵ����گا زیندە بە چاڵ بكات بەڵكو لەوپەری ئامادە باشی دایە تا ئەو ئاستەی خ����ودی ئەندامانی ت����ری كۆمەڵگاش ژیر خاك بكات ئەگەر هات����وو پێچەوانەی ئەو

گوزارشیان لە ئازادییەكانیان كرد . جێی تێڕامانە كە تەنه����ا ئازادیەكمان دەوێ����ت كە تیایدا هەمیش����ە ئەوی تر ژێر دەس����تە وملك����ەچ بێت جا ژێر دەس����تەی سیاس����ی یان ئابووری ی����ان فیكری بێت

..هتد. بەداخەوە تاكێكمان بەرهەم هێناوە تا هەنووكەش هەمیشە س����ەیری ئازادیەكانی خ����ۆی ناكات بەو ئەندازەی����ەی دەخوازێت ئازادیەكان����ی ئەوی تر قۆرخ بكات وبیخاتە

ژێر ركێفی خۆیەوە. پ����ێ دەچێ����ت ئ����ەم دووفاقیە لە مامەڵە كردن لەگەڵ ئەم دەستەواژەیە تەنها خەسڵەتێكی تایبەت نەبێت بە كۆمەڵگەی ئێمەوە چونكە ئەگەر بەگش����تی سەیرێكی ئ����ەم رۆژ هەاڵت����ە بكەین ئ����ەوە دەبینین ب����ە هەمان رێ����ڕەو لە نێ����و كۆمەڵگەكانی ت����ری دەرووبەرم����ان زۆر ب����ە زەقی ئەم حاڵەت����ە بەدی دەكرێت جا چ لە ئاس����تی دەسەاڵتداراندا بێت یان لە ئاستی نەیارانی سیس����تەمە حوكمڕان����ەكان ، تەنانەت لە ئاس����تی تاكە كەسەكانیشدا ،دسەاڵتداران لەژێر پەردەی ئازادی وعەدالەتدا گەورەترین قەس����ابخانە دژ ب����ە میللەتەكانیان ئەنجام دەدەن ولەبەرامبەردا نەیارەكانی دەسەاڵتی فەرمانڕەوا بەگەیش����تنیان بە دەس����ەاڵت هەمان س����یناریۆ بە ش����ێوەیەكی جیاواز دووبارە دەكەنەوە ،وبەپش����ت بەس����تن بە چەمكی ئازادی ، تاكەكان ،بیركردنەوەكان جیاوازی����ەكان ، ئایدی����اكان .. هتد لە نێو

تونێلێكی تارێكدا كۆت وبەند دەكەن . ماری-جان فەرەنسی شۆڕشگێری ژنە روالن جوانی پێ����كاوە كاتێك ووتویەتی " ئازادییە خۆشەویستەكە چەندین تاوان بە

ناوی تۆوە ئەنجام دەدەرێت ! " .

رۆژنامەیەکی گشتی سەربەخۆیە، رێکخراوی کارکردن لەپێناوی ئاشتی، دوو هەفتە جارێک دەریدەکات

رۆژی نوێ

رۆژی نوێ

جلوالء بين مطرقة االرهاب وسندانة االوضاع الخدمية المزرية 02..

تایبه ت - رۆژی نوێ

تایبه ت - رۆژی نوێ

سەروتار سەرنوسەر

لێژنەی بەرگری كردن ل���ە بەرژەوەندییە گش���تییەكانی خانەقین مانگرتنیان بۆ ماوەی دوو رۆژ راگەیان���د ،ل���ە بەیانامەیەك���دا ك���ە وێنەیەكی دەس���ت رۆژی ن���وێ كەوتووە ئەو لیژنەی داوا لە حكومەتی هەرێمی كوردس���تان دەكات ب���ە زووترین كاك هێزی پێش���مەرگە رەوانەی ناچەكانی سەعدیەوجەلەوال بكات بۆ پاراس���تنی گیانی هاواڵتیانی ئەو ناوچانە لە تیرۆریس���تان،هەر لەو بەیانامەیەدا كە رۆژی 2012/2/28 باڵوكراوەت���ەوە هات���ووە"داوا لە هەموو هاواڵتییەكی كوردی بەشەرەف ئەكەین و هەم���وو كوردس���تانیان كە پش���تگیری لە كەمپینەكەمان بكەن بۆ فش���ار هێنان بۆ سەر حكومەتی هەرێمی كوردس���تان تا بە زووترین

رۆژی نوێ - تایبه ت

ش����ەوی 22-23\2\2012 ل����ە س����ەر رێگای س����ەرەكی )نەف����ت خانە( بۆمبیك����ی چێنراو بە هێزەكانی س����وپای عێراقی ل����ە فەوجی چواری نەفت خانە تەقیەوە بوبەهۆی بریندار بوونی سێ

سەربازی فەوجی ناوبراو.لەوبارەی����ەوە س����ەرچاوەیەكی ئ����اگادار لە ناوچەك����ە بە رۆژی نوێ����ی راگەیاند : لە الیەن تیرۆرس����تانەوە بۆمبێكی چێنراو بە ئۆتۆمبیلێكی س����وپای عێراق����ی لە س����ەر ریگای س����ەرەكی نەف����ت خانە نزیگ گوندی )ن����ەدا( تەقیەوەتەوە بۆتە هۆی بریندار بوونی س����ێ س����ەربازی عێراق ئەوەس����ەرچاوەیە ئەوەش����ی دووپ����ا ت كردەوە كە ئەو )3(س����ەربازە رەوانەی نەخوش����خانەی خانەقین كراون و كاری فریاكەوتنی س����ەرەتایان بۆ كراوە و پاش����ان رەوانەی نەخوش����خانەی بە

عقوبە كراون.

برینداربوونی سێ سەربازی عیراقی لە نەفتخانە

كۆڕێك ده رباره ی ماده هۆشبەره كان بەڕێوه چوو

لە ئاكامی كێش���ەیەكی خێزانی رۆژی 2012/2/19 پیاوێك ل���ە خانەقین خۆی دەس���وتێنێت و بەه���ۆی زۆری رێ���ژەی س���ووتانەكەیەوە لە نەخۆش���خانە گیانی سەرچاوەیەكی دەس���تدا،لەوبارەیەوە لە ئەمن���ی ل���ە خانەقین پێ���ی راگەیاندین :پیاوێ���ك ب���ە ن���اوی )ل ع( بە هۆی كێش���ەی خێزانیەوە خۆی دەسوتێنێت و سەرچاوەكە ئەوەشی راگەیاند ئەو پیاوە دەس���ت بەجێ رەوانەی نەخوش���خانەی خانەقی���ن كراوە بەاڵم دوای دوو رۆژ لە خۆس���وتاندنەكەی كۆچی دوایی كرد ، س���ەرچاوەكە دووپاتی كردەوە كە بەپێ

مانگرتن لە خانەقین ئەنجامدرا

رێكخ����راوی 2012/2/26 رۆژی پەرەپێدانی دیموكراسی بە هاوكاری ناوەندی كلت����وری خانەقی����ن كۆڕێكی����ان دەربارەی مادەهۆشبەرەكان وكاریگەری لەسەر مرۆڤ بۆ دكتۆرە دونیا تەیب سازكرد، لەو كۆڕەدا بەروونی تیشك خرایەسەر مادەهۆشبەرەكان وهۆكاری باڵوبوونەوەی����ان لە نێو كۆمەڵگە و زیانەكان����ی ئ����ەو مادانە لەس����ەر مرۆڤ� و كۆمەڵگ����ە و جۆری ئ����ەو مادانە و چۆنێتی چارەسەر كردنی ئەو كەسانەی كە ئالۆدەی ئەو بوون، كۆڕەكە نزیك����ەی دووكاتژمێری خایاند تێیدا ژمارەیەكی بەرچاو لە گەنجان و ئامادەبوون،لەكۆتایی خانەقین رۆشنبیرانی كۆڕەك����ە بەش����داربووان بە پرس����یار و راو

سەرەنج كۆڕەكەیان زیاتر دەوڵەمەند كرد.

كات هێزی پێش���مەرگەی كوردستان رەوانەی شاروچكەی جەلەوال و سەعدیە بكات " لیژنەی ناوب���راو لە رێگەی بەیانامەكەی���ەوە داوای لە رێكخ���راو الیەنە پەیوەندی دارەكانەوە كردووە كە بەهانای خەڵكی ئەم دوو ش���ارۆچكەیەوە بێ���ن و ل���ە كوش���تن و تۆقان���دن رزگاریان بكەن،لەمبارەیەوە س���ەروەر عەل���ی ئەندامی لیژن���ەی بەرگ���ری ك���ردن ل���ە بەرژەوەندییە گش���تییەكانی خانەقین ب���ۆ رۆژی نوێی وتی "ئێم���ە بڕی���اری مانگرتنم���ان داوە بۆ ماوەی دوو رۆژ بۆ ئەوەی فشارێك لەسەر حكومەتی هەرێم دروست بكەین تا بە زووترین كات هێزی پێشمەرگە رەوانەی ئەو ناوچانە بكات،و ئەگەر وەاڵمیان نەداینەوە ئ���ەوا رێگەی تر ئەگرینە ب���ەر" جێی ئاماژەی���ە لیژنەی ناوب���راو رۆژی 29\2\2012 دەستیان بە مانگرتن كرد و دوو

رۆژ خایاند .

پیاوێك لەخانەقین خۆی دەسووتێنێتئ���ەو وتانەی لە ك���ەس و كاری پیاوەكە وەرگیراوە ،ناوبراو كێشە لە نێوان خۆی و هاوس���ەركەی روودەدات ل���ە ئاكام���دا ئێم���ە : خ���ۆی دەسوتێنێت،ووتیش���ی لێكولینەوەی زیاتر لە رووداوەكە دەكەین بە پێی یاس���ا هەر ئیجرائاتێك بخوازێت

ئەنجام���ی دەدەی���ن .ئەم پیاوە كە لە دایك بووی س���اڵی 1964 دوو منداڵ���ی هەی���ە و بری���كاری دابەش���كردنی خۆراك ب���ووە . جێگەی ئاماژە پێكردنە لەماوەی مانگی رابردوودا ئەم���ە دووەمین پیاوە ل���ە خانەقین كە

خ���ۆی دەكوژێ���ت.

بەمەبەستی توندوتۆڵ كردنی پەیوەندییەكان و برەودان ب���ەكاری رێكخراویی ل���ە ناوچەكەدا )NGO( رێكخ���راوی 2012/2/20 رۆژی گەرمی���ان س���ەردانی ش���اری خانەقینیان كرد ولەگ���ەڵ ژمارەیەك لە رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی لەو شارە كۆبوونەوەیەكیان ساز كرد،لەو كۆبوونەوەی���ەدا بەروونی تیش���ك خرایە س���ەر كاری رێكخراوەیی لەش���اری خانەقین و چۆنێتی هاوكاری وهەماهەنگی كردن لە نێوان رێكخراوەكا و ئ���ەو ئاس���تەنگانەی دێن���ە ب���ەردەم كاری رێكخ���راوەكان لە خانەقی���ن و پەیوەندی نێوان رێكخراوەكانی كۆمەڵگ���ەی مەدەنی و فەرمانگە رێكخ���راوە خۆیان���ەوە حكومییەكان،لەالی���ەن بەش���داربووەكانی كۆبوونەوەكە راو س���ەرەنجی خۆی���ان دەرب���ارەی بابەتەكان���ی كۆبوونەوەكە دەربڕی و لەكۆتاییدا بریار درا كە بەردەوام ئەم رێكخراوانە كۆبوونەوە ئەنجام بدەن بۆ دروس���ت

كردنی پردێكی پەیوەندی لە نێوانیاندا.

)NGO (ی گەرمیان كۆبوونەوه یەكیان لە خانەقین سازكرد

واڵتی سەیر و سەمەره كان

دڵشاد عەبدولاڵ حسین

قوتابیانی خانەقین لە نێوان بەرداشی پرۆگرامی خوێندنی هەرێم ورێنماییەكانی دیالە

2No. 13, Monday 05.03.2012 First Year rowjinwe@yahoo.com

ئا: ژیان باجەاڵن

رۆژی نوێ

خوێندكاران���ی خوێندن���ی ك���وردی لە تاقیكردنەوە ئەنجامدان���ی بەهۆی خانەقین لە هەردوو بەرگ���ی كتیبەكانیان لە كۆتایی ساڵ چەندین كێش���ەو وگرفتیان بۆ دروست ب���ووە ،بەتایبەت���ی ل���ە كتێبی زانس���ت وبی���ركاری چونكە خوێن���دكار تاقیكردنەوە لە ه���ەردوو بەرگی ئ���ەو كتێبان���ە ئەنجام دەدات ،ئەم���ەش پێچەوانە ئەو ش���ێوازەیە كە ل���ە قوتابخانەكانی هەرێمی كوردس���تان مەنهەجەی ئەو دەكرێن،لەكاتێكدا جێبەجێ دەخوێنرێت ه���ەر هەمان مەنهەجی هەرێمی

كوردستانە . قوتابخانەی بەڕێوەب���ەری نوری صباح گەرمەس���ێر س���ەبارەت بەم بابەتە دەڵێت: من لە كۆبون���ەوەی ئیدارەی قوتابخانەكان لەگەڵ بەڕێوەبەری پ���ەروەردەی خانەقین/دیالە )ئەحمەد یوس���ف( و )حسین محمد س���ایە(بەرێوەبەری پەروەردەی خانەقین /كوردستان ئەو بابەتەم خستۆتە روو ،سەباح نوری ئاماژەی بۆ ئەوە كرد كە م. حس���ین محەم���ەد س���ایە بەڕیوەبەری پ���ەروەردەی خانەقی���ن ووتویەتی " ئەو نوس���راوەی كە بۆمان هاتوە ئەوكاتە لە رێنەماییەكانی دیالە ئەوەیان قبوڵ نەكردووە، ئەم مامۆس���تایە لە درێژەی قس���ەكانیدا ووتی " من بە )م. ئەحمەد یوس���ف(م ووت راستە ئێمە سەر بە دیالەین بەاڵم ئەم پرۆگرامە پەروگرامی كوردستانە وكوردس���تان دوو وەرزیان هەیە وەرزی ، دووەم وەرزی و یەك���ەم وەرزی یەكەم بەرگ���ی یەكەم ت���ەواو دەكەن ئەوە داخڵ ئەبێت بۆ نیوەی ساڵ لە دوای كوتایی وەرزی یەك���ەم وەرزی دووەم دێ���ت بەرگی دووەم دخوێنین ،لەواڵمدا وتی نابێت ئێمە داوای ئ���ەوە بكەین چونك���ە ئەمە رێنمایی )دیالە(یە وس���ەر پەرش���تیاری كوردستان

پشتگیری ئەوەیان كردووە . بەڕێوەب���ەری ش���یرزاد نەجیب���ە قوتابخانەیەك���ی ت���ری ش���اری خانەقی���ن دەڵێت: كتیبی زانست وبیركاری دوو بەرگن وه���ەردوو بەرگەكە داخلە لەكۆتایی س���اڵ ،ئ���ەم بەرێوەبەرە ووتی ئ���ەم مەنهەجە زۆر قورسە بۆ قوتابیانی ئێمە دەمانەوێت یەكەم بەرگ داخل نەبێ بۆ كۆتای س���اڵ تەنها لە بەرگ���ی دووەم تاقیكردنەوە ئەنجام بدرێت ، وداواكارین وەكو كوردس���تانی لێ بكرێت تاكو قوتابیان نم���رەی باش بەدەس بهێنن هەروەها مامۆستاش بتوانێت بەشێوەیەكی

باش تێیان بگەیەنێ.

س���ۆنیار خلیل مامۆستای زانست ووتی داواكاری���ن لەپ���ەروەردەی خانەقی���ن تەنها بەرگی دووەم ئەژمار بكەن لەكۆتایی س���اڵ چونكە زۆر قورس���ە بۆ قوتابی تاقیكردنەوە

لە هەردوو بەرگەكە بكات . هەیفا ئەكرم مامۆس���تای زانس���تە وتی ئێمە هیوامان ئەوە ی���ە بە رگی یە كەم بۆ نیوی ساڵ تاقی بكرێتە وە وبەرگی دووەمیش لە كۆتایی س���اڵ تاقی بكرێتە چونكە ئەوە

زۆرباشە بۆ قوتابی.بیركاری فازیلە محەم���ەد مامۆس���تای ه���ەر س���ەبارەت ب���ەم ت���ەوەرە دەڵێت : كتێبی بیركاری زۆرە لە س���ەر قوتابیەكان وداواكاریم���ان ئەوەیە بەرگ���ی یەكەم تەنها بۆ نیوەی س���اڵ بێت ودوای نیوەی س���اڵ تەنه���ا بەرگ���ی دووەم ئەژم���ار بكرێت بۆ

تاقیكردنەوەی كۆتایی ساڵ .ئیلهام محەم���ەد مامۆس���تای بیركاری ڕایگەیان���د كە ه���ەردوو بەرگەك���ە زۆرە و ڕاهێنانەكان���ی زۆرن ووتی هیوادارین كەمی

كەنەوە چونكە زۆر قورسە بۆ منداڵ .دەڵێ���ت كەری���م ئەدی���ب هاواڵت���ی لەكوردس���تان بەرگی یەكەم لەنیوەی ساڵ تاقی دەكەن���ەوە ولەكۆتایی س���اڵ بەرگی دووەم داخل دەكرێ���ت وئیتر بەرگی یەكەم لەكۆتایێ س���اڵ داخ���ل ناكرێ���ت، هەر لە درێژەی قس���ەكانیدا ئ���ەم هاواڵتییە ووتی من بەخودی خۆم ئەم كێش���ەیەم خستۆتە

چەن���د رۆژێ���ك لەمەوب���ەر گوێ���م ل���ە هەواڵێكب���وو باس���ی ل���ەوە دەك���رد ك���ە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق دەنگی لەس���ەر كڕینی 350 ئۆتۆمبیل���ی گولەنەبڕی داوە بۆ پەرلەمانت���ارەكان بە ب���ڕی 60 ملیار دیناری عیراقی،ئ���ەم كارە خۆی ل���ە خۆیدا چەندین پرس���یار دەوروژێنێت لەالی هاواڵتی عیراقیدا و لە ئەنجام���دا ئەو راس���تییەی بۆ دووپات دەبێت���ەوە كە ئ���ەم پەلەمانت���ارە بەڕێزانە تەنها ب���ۆ بەرژەوەن���دی خۆی���ان چوونەتە پەرلەم���ان و بە هیچ ش���ێوەیەك هاواڵتیانی ئ���ەم واڵتەیان بەالوە گرن���گ نییە،چونكە لە كاتێكدا رۆژانە چەندیین هاواڵتی بێ گوناهی ئەبنە قوربانی دەس���تی تی���رۆر و ملمالنێی سیاس���ی ،پەرلەمانتارەكانم���ان س���ەرقاڵی پرۆژەی كڕین���ی ئۆتۆمبیل���ی گولەنەبڕن بە پ���ارەی هاواڵتیان ،ئەگەر ئ���ەو پارەیەی بۆ ئۆتۆمبێل���ی ئ���ەو بەڕێزانە دان���راوە تەرخان بكرێت بۆ پەرەپێدانی بواری كش���توكاڵی لە عی���راق لەماوەیەكی كەمدا پێویس���تیمان بە سەوزەی واڵتانی دەرهاوسێ نابێت كە ئێستا بەتەواوەتی پش���تمان پیێ بەستووە و ئەگەر سنوورەكان دابخرێت ئەوا دانیشتوانی واڵتی زێڕی رەش لەبرسا ئەمرن ؟ئەگەر ئەو پارەیە تەرخان بكرێت بۆ چاككردنی كارەبای عیراق ئەوا ش���ارەكانی باش���ور و ناوڕاستی عیراق ئەم هاوینە كارەباكەی���ان باش دەبوو،ئەگەر تەرخ���ان بكرای���ە ب���ۆ دامەزراندن���ی چەند كارگەی���ەك ئەزانی خوێن���ەری بەڕێز چەند خێزان���ی ه���ەژار رزگاری دەبوو لە هەژاری ؟ و كێشەی بێكاری تارادەیەك كەم دەبوویەوە ،باشە ئەگەر لە بواری نیشتەجێبوون خەرج بكرایە دی���اردەی كرێچێتی كەم نەدەبوویەوە لەم واڵتە! ، وهتد ،ئای���ا ئەو پەرلەمانتارانە لەماوەی رابردوودا چ ش���تێكیان پێشكەشی هاواڵتیانی واڵتەكەیان كردووە ئەو هاواڵتیانەی كە ل���ە نالەبار تری���ن رۆژگاردا روویان كردە س���نوقەكانی دەنگدان بۆ هەڵبژاردنیان ،بۆیە ئەم كارە پەرلەمانی عی���راق متمانەی گەلی عیراق���ی الواز تر كرد ،ئەگەر س���ەرەنجێكی ئەو رۆژە بدەین ك���ە پەرلەمان تێیدا دەنگی لەس���ەر كڕینی ئۆتۆمبی���ل دا خوێناوی ترین رۆژ بوو بە نیس���بەت عیراقەوە ،لەو رۆژەی كە ئەمان س���ەرقاڵی دەنگدان بوون لەس���ەر ئۆتۆمبیلەكانی���ان زیات���ر ل���ە 350 ك���ەس لەش���ارەكانی عیراق بەتایبەت بەغدا بە هۆی كردەوەی تیرۆریس���تیەوە ش���ەهیدبوون،ئایا ئەركی پەلەمانتار چییە؟رنگە زۆر بە ئاسانی بیژمێرین ،كە بریتین لە یاسادانان و بەرگری كردن ل���ە مافەكان���ی گەل چونك���ە ئەندام پەرلەمان نوێنەری گەلە و ئەبێ لە خزمەتیان بێت و ب���ەردەوام ئاگاداری بارودۆخی ژیان و داواكارییەكانیان بێت چونكە بەبێ ئەوان ئەو نەدەبوو ،نەك خۆی جیا بكاتەوە لە گەلەكەی بە ئۆتۆمبیل���ی گولەنەب���ڕ و موچەی زۆر و گەشت كردن بۆ واڵتان ،لەكاتێكدا گەلەكەی بە دەس���ت هەژاریەوە دەناڵێنێت .هیوادارم ئەو پەرلەمانتارانە بە گیانێكی بەرپرسانەوە مامەڵە بك���ەن و ئامانجی یەكەمیان خزمەت كردن���ی گەل بێت نەك موچە و ئۆتۆمبیل،بۆ ئەوەی بەشێكی بچووك لە چاكەی هاواڵتیان

بدەنەوە.

ب���ەردەم بەڕێوەب���ەری پەروەردە حس���ین محەمەد س���ایە كە بەڵێنی دا چارەس���ەری بكات ،و پاش���ان لەم رۆژانە دووبارە بینیم و باسی ئەم كێشەیەم لەگەڵ كرد وتی بەڵێ س���ەرقاڵی چاككردنین . من دەڵێم تاكەی ئ���ەم كارە دوا ئەخ���ەن و جێبەجێی ناكەن

،بۆچی بەڵێنەكانتان بە جێ ناهێنن؟هەروەها لەگەڵ چەند قوتابیەك قسەمان ك���رد تاكو بزانین چییان پێ باش���ە بكرێت

لەكۆتایی سالدا. عم���ر یەكێكە ل���ەو خوێندكارانەی كە بەدەس���تی ئەم گرفتەوە دەناڵێنێت ووتی پێم خۆش نیە هەردوو بەرگەكە داخل بكرێت لەكۆتایی س���ال هیوادارم هەر بەرگی دووەم

داخل بكرێت.خوێندكارێكی تر بەناوی ئەس���ما دلیر وتی پێم خۆش���ە تەنها بەرگی دووەم داخل بكرێ���ت لەكۆتایی س���الدا چونك���ە هەردوو

بەرگەكە بەیەكەوە قورسە.خوین���دكار ئوس���امە موس���تەفا ووتی هیوادارم یەك بەرگ داخل بكرێت لەكۆتایی س���اڵ چونكە زۆر گرانە ه���ەردوو بەرگەكە

بەیەكەوە تاقی كەینەوە . ماج���د خوێندكارێك���ی ت���رە وت���ی زانس���تەكەمان زۆر گرانە چونكە دوو بەرگە وتوانامان نیە ه���ەردوو بەرگەكە بەیەكەوە تاق���ی بكەین���ەوە هەر بەرك���ی دووەم بێت

باشترە بۆمان.خوێندكار نور س���الم وت���ی حەز ئەكەم یەك ب���ەرگ بخوێنم بۆ كۆتایی س���اڵ تاكو

باشتر سەعی بكەین ونمرەی باش بهێنین.پ���ەروەردەی س���ەردانی پاش���ان خانەقینمان كرد وچاومان كەوت بە حس���ین محمد سایە بەڕێوەبەری پەروەردەی خانەقین / كوردستان سەبارەت بەم كێشەیە ووتی" لەپ���ەروەردەی خانەقین كتێبەكانمان ئێمە كتیبی كوردس���تانە پرۆگرامی كوردس���تانە وتاكو ئێس���تا خانەقین ل���ەرووی ئیداریەوە ی���ە ولەگ���ەڵ بەڕێوەب���ەری لەس���ەردیالە قوتابخان���ەكان قس���ەم ك���ردووە وئاگاداری سەرپەرشتیارەكانمان كردۆتەوە وئەو وانەیە دوو كتێبە ودوو بەش���ە بەشی یەكەمی تا نیوەی س���اڵە و تەنها لە نیوەی ساڵ تاقی دەكرێتەوە ودوای نیوەی ساڵ بەرگی دووەم دەخوێن���ن واتە لەكۆتایی س���اڵ یەك بەرگ دەخوێنن هەر وەكو كوردستان ولەمساڵەوە جێ بەج���ێ دەكرێت وئەم س���اڵ قوتابییە س���اڵ كۆتایی تاقیكردنەوەی ئازیزەكانمان لەیەك بەرگ ئەنجام دەدەن لەوانەی زانست وبیركاری وعەرەبی پۆلی چوار وهەر وانیەك دوو بەرگ بێت یەك بەرگی داخلە لەكۆتایی ساڵ وبەم زووانە بەنوسراو فەرمی ئاگاداری

هەموو قوتابخانەكان.

شاروچكەی جەلەوال یەكێكە لەو شارۆچكانەی كە ب���ەردەوام لەالیەن باندە تیرۆریس���تیەكانەوە دەبێت���ە ئامانج وتاكو ئێس���تا دەی���ان تەقینەوە وكاری تی���رۆر دژ بە خەڵكی ئەو ناوچەیە ئەنجام دراوە ، ئەگەر چی هەندێ���ك جار عەرەبەكانیش دەكرێن���ە ئامانج ب���ەاڵم ئامارەكان ئەوە پش���ت راست دەكەنەوە كە زۆربەی قوربانییەكان كوردی رەس���ەنی ئەو ناوچەیەن ، جێی س���ەرنجە كە لە ناوەراستی ش���وباتی رابردووەوە ژمارەی ئەو كار تیرۆریسیانە زیادیان كردووە كە جێگەی تێرامانە ،سەرەتای كارە تیرۆریستیەكانی مانگی شوبات لە رۆژی 19\2\2012 دەس���تی پێكرد كاتێك لەسەر پردی ش���ارۆچكەی جەلەوال و لە نزیك زاڵگەی ئەو ش���ارۆچكەیە بۆمبێكی چێنراو بە ئۆتومبیلێ هاوالتی���ەك تەقیەوە و بووە هۆی بریندار بوونی ئەو هاواڵتیەو چەند كەس���ێكی تر ،لەوبارەیەوە س���ەرچاوەیەكی ئەمنی لە جەلەوال بەرۆژی نوێی راگەیان���د رووداوەكە لەس���ەر پ���ردی جەلەوال نزی���ك زاڵگەی ئەو ناحیەیە روویداوە لە ئەنجامی

تیرۆریستان شارۆچكەی جەلەوال ده كەنە ئامانجتەقینەوەی بۆمبێكی موگناتیسی بە ئۆتومبێلەكدا روویداوە و دەس���ت بە جێ هاواڵتی���ەك بەناوی ش���ێخ )وادی ( كە كەس���ایەتیەكی عەشیرەتی ) كروی���ی( ە و پل���ەی رائید بووە لە س���وپای پێش���وو عێ���راق ل���ە ئەنجامدا ه���ەردوو قاچی براوەتەوە وچەند كەس���ی دێكەش بە س���ەختی بریندار بوون ووتیش���ی : ئەو ئۆتومبیلەش كە ناوبراو تێدا بووە لە جۆری مازدایە كە رەنگەكەی سپیەوە بە تەواوەتی تێك شكاوە هەروەها ووتی : چەندی���ن زیانی مادی گەیان���دوە بە ناوچەكە و لە گەڵ ئەوەش���دا لێكولین���ەوە لە رووداوەكە بەر دەوام���ە ،هەر لە درێژەی ئەو گرژی و ئاڵۆزیانەی كە جەلەوالی گرتۆتەوە ش���ەوی 23-22\2\2012 تێرۆرستان هێرش���یان كردووتەسەر گەڕەكەكانی س���ەوز و ئازادی و لە ئاكامدا بۆتە هۆی ش���ەهید ب���وون و بریندار بوونی حەوت كەس لەو بارەیەوە س���ەرچاوەیەكی تایبەت لە شارۆچكەی جەلەوال پێی راگەیاندین : تیرۆرستان بە هاوەن هێرشیان كردۆتە سەر هەردوو گەڕەكی سەوز و ئازادی و لە ئەنجامدا س���ێ كەس شەهید بوون و چواری دیكە بریندار بوون ،س���ەرچاوەكە ئەوەشی راگەیاند :

پێش ئەوەی تیرۆرستان بە هاوەن ئەو گەڕەكانە بپێكن بۆمب���ی چێنراوی���ان دانابوو ب���ۆ ئەوەی هاواڵتیان لە كاتی پەنا بردنیان بۆ جیگایەكی تر ئەو بۆمبانەیان پێدا بتەقیتەوە ئەوەشی ووت : لە كاتی پۆچەڵكردنەوەی بۆمبەكان چەند كەس���ێك بریندار بوون كە پس���پۆری ئەو بوارەن رایش���ی گەیاند: ئەو گەڕەكان���ە زۆربەی زۆریان كوردن و ئاوارە گەراوەكانن كە بوونەتە ئامانجی تێرۆرستان لە ناوچەكە دا ووتیشی : تاكو ئێستا لیكولێنەوە لە رووداوەكە بەردەوامە و هیچ گروپێكی تیرۆرستی بەرپرسیاریەتی خۆی لەو كردەوەیە رانەگەیاندووە ،هەر ل���ەو میانەدا رۆژی 2012/2/23 لە گەڕەكی سەوزی شارۆچكەی جەلەوال سێ بۆمبی چێنراو تەقیەوە لە ئاكامدا بووە هۆی بریندار بونی چوار ئاسایش لەوبارەیەوە س���ەرچاوەیەكی ئاگادار لە ناوچەك���ە پێی راگەیاندین : ل���ە كاتژمێر 10:55 خولەك بۆمبێك���ی چێنراو لە گەڕەكی س���ەوزی ش���ارۆچكەی جەلەوال تەقیوت���ەوە بە كارمەندانی ئاسایش كە سەر بەئاسایشی خانەقینن لە ئاكامدا بۆتە هوی بریندار بونی چواركارمەندی ئاس���ایش ،سەرچاوەكە ئەوەشی دووپات كردوە كە ئەمەش

لە دوای ئەو تەقینەوانە هات كە بەرەبەیانی رۆژی 23\2\2012 ك���ە لە الیەن تیرۆرس���انەوە هەردوو گەڕەكی سەوز و ئازادی كرابوونە ئامانج ووتیشی : ئەو كارمەندانە ل���ەدوای ئەوەی ئاگاداری ئەوە بون���ەوە كە تەقین���ەوە لە ناوچەك���ە رووی داوە دەست بەجی هاتبوون بۆ ناوچەكە ولە ئەنجامدا بۆمبێكی چێنراو پێی���ان تەقیوەتەوە و بۆتەهۆی

برینداربوونیان .جێی وەبیر هێنانەوەیە كە لەماوەی س���ااڵنی رابردوودا ئەگەر چ���ی ژمارەیەك خەڵكی كوردی رەسەنی ناوچەكە گەڕابوونەوە بۆ ئەم شارۆچكەیە بەاڵم بەڕزبوونەوەی ئاستی كارە تیرۆریستیەكان بۆتە هۆی ئ���ەوەی كە دووبارە ك���ۆچ كردن لەو ش���ارۆچكەیە دەست پێ بكات وهەندێ سەرچاوە باس لەوە دەكەن كە لە دوای س���اڵی 2003 ەوە رێ���ژەی كورد لەو ش���ارە كەمی ك���ردووە وتاكو ئیس���تاش كۆچ كردنی خەڵكی كورد لەو ش���ارە

بەردەوامە.

بەڕێوەبەری پەروەردەی خانەقین:" ئەم ساڵ قوتابیان تاقیكردنەوەی كۆتایی ساڵ لەیەك بەرگ ئەنجام دەدەن"

السعي وراء المال وخطورته على مستقبل األطفال!

جهود خيرة من اجل اضفاء الجمال على مدينة خانقين

No. 13, Monday 05.03.2012 عدد )1٣( االثنین ، ٣/٥/2012

احد كوادر الاحتاد الوطين:" اكرث املسؤولني يف جلوالء تربطهم عالقات وثيقة ابالرهابيني و مه متورطون ابالعامل الارهابية"

مواطن:" حنن نعاين الامرين ال دمع من احلكومة املركزية وال من حكومة الاقلمي"

04...

05...

شهدت ناحية جلوالء في االيام القليلة املاضية هذه مواطني استهدفت ارهابية هجمات عدة املدينة التابعة حملافظة ديالى،تدهورت االوضاع يسكنها التي املدينة هذه في مؤخرا االمنية

خليط من الكورد والعرب والتركمان،القومية من وه��و جمعة عبيد املواطن يقول ولكن مدة قبل جيدة االوضاع كانت العربية االيام في وخاصة االوض��اع تدهورت حاليا عن املسؤولون هم االمنية واجلهات الخيرة

تدهور االوضاع في املدينة.املواطن ه��ذا فيقول للخدمات بالنسبة ام��ا "اخلدمات ليست جيدة في مدينة جلوالء التبليط للشوارع الكهرباء الماء ،والكهرباء ينقطع اكثر املرات لست ساعات وحاليا الوضع اسوأ بكثير ونريد ان يكون السوق نضيفا النه حاليا ليست جيدة.واهالي املنطقة غير مرتاحني في منطقتهم في والسياحية الترفيهية االماكن قلة بسبب

املدينة. العربية القومية من علياء جميل املواطنة تقول

جریدة نصف شهریة مستقلة عامة، تصدر عن منظمة العمل من اجل السالم

املؤسسات من العديد خانقني قضاء يضم واالجتماعي والثقافي الفكري الوعي لنشر الوند جمعية هي املؤسسات ه��ذه وإح��دى الثقافية حيث صرح لنا عضو الهيئة اإلدارية هذه ب��ان جعفر حسن التأسيسية والهيئة املؤسسة تأسست في سنة 2004 بعد سقوط بناء ض��رورة من الب��د فكان البائد النظام والنتيجة العراقية للدولة املدنية املؤسسات املؤسسات هذه بناء على العمل هو احلتمية وسياسيا واجتماعيا ثقافيا املجتمع لتطوير املؤسسة هذه ومرت االجتاهات جميع من منذ تأسيسها إلى اآلن بالكثير من التغييرات اإلدارية الدميقراطية وباإلضافة إلى إننا قدمنا عددا من الشهداء من أعضاء املؤسسة الذي التي حدثت اإلرهابية للعمليات كانوا ضحايا داخل خانقني مثل تفجير احلسينيتني وغيرها عن تثنينا لم اإلرهابية العمليات هذه لكن مواصلة عملنا املدني واستمرار نشاطاتنا أما االدارية الهيئة قال عضور الدعم ناحية من للدعم رئيسيني مصدرين لدينا " للجمعية أن التبرعات هي الرئيسي األول املصدر جمعيتنا تتلقى الدعم من أي جهة غير مشبوهة وبشرط أن يكون هذا الدعم أو التبرعات غير بأي االرت��ب��اط لها تكون ال أن أي مشروط اجلهة مع عقائدي ارتباط أو سياسية جهة مع العمل هي الثاني املصدر أما املانحة املؤسسات األخرى مثال على ذلك كانت لدينا وهي األمريكي السالم معهد مع عمل ورشة

السالم بصناعة املختصة املعاهد اكبر من لديها وهي األمريكية املتحدة الواليات داخل الرئيسي ومقرها العراق داخل ونشاط عمل في بغداد ولديها مشاريع في اغلب محافظات خارج أو كردستان إقليم في سواء العراق بتأسيس شبكة املعهد قام هذا اإلقليم حيث وأقامت العراق داخ��ل السالم ميسري من املستويات النشاطات على مختلف الكثير من السالم مؤسسي ضمن من وأنا العراق في االرتباطات ناحية م��ن أم��ا خانقني داخ��ل عقائديا تام استقالل مستقلة مؤسستنا فان السياسية التنظيمات ك��ل ع��ن وتنظيميا تختص املؤسسة هذه العراق في املوجودة بالدرجة األساس بالعمل الثقافي والتوعوي عن طريق اقامت ورش العمل والدورات والندوات الدينية االحتفاليات واقامت واحمل��اض��رات وذكرى وفاة الرسول األعظم )ص( وكان لدينا في العام الفائت دورات تقوية لطلبة السادس

اعداد :محمد جاسم و شاروخ منوجهر

اعداد : مصطفى كامل

رۆژی نوێ

مجعية الوند الثقافية ..احدى منظمات اجملتمع املدني يف خانقنت

من مجموعة عن عبارة جلوالء في احلياة ان بالرغم قائلة ،واضافت املنقطعة الغير املعاناة من رداءة العيش في مدينتنا اال اننا ال نستطيع االرهابية العناصر من خوفا الليل النوم في املوجودة في املدينة التي متارس ابشع اجلرائم دون ان تردع من قبل القوات االمنية ،واكدت عن املسؤولة هي احلكومة ان املواطنة هذه التشديد قلة بسبب االمني الوضع تدهور االمني واالهمال في الواجب من قبل الكثير من

افراد اجليش والشرطة .

يقول الشاب كاروان عيسى من القومية الكوردية : اصبحت جلوالء وبفعل سيطرة االرهاب عليها بتحسني العراقية احلكومة ،نطالب " "خرابة اما ايدي االرهاب اوضاعنا وان تخلصنا من في نهائيا جيدة ليس فهى اخلدمات وض��ع من ونريد مستمر وامل��اء الكهرباء وانقطاع بخصوص ،اما اخلدمات توفر ان احلكومة مجيء قوات البيشمركة الى املنطقة،اشار هذا املواطن انه ال وجود لبيشمركة داخل املدينة فهم موجودون هم بل والسعدية جلوالء يدخلوا لم

خارج املدينة .

نعاني نحن ، مير محمد امل��واط��ن ي��ق��ول من وال املركزية احلكومة من الدعم االمرين على يجب ك��ان االس��ف مع االقليم حكومة تنفيذ و مبناطقنا االهتمام االقليم حكومة اهتماما تولي لم مدينتنا،لكنها في املشاريع العديد يوم كل يقتلون ،فاالرهابيون جللوالء احلكومة االمنا،اذن على تتفرج واحلكومة منا االمني الوقع تردي عن الوحيدة املسؤولة هي

واخلدمي في مدينتنا.

الوطني االحت��اد ك��وادر احد يقول جهته من في ال��ك��ورد ان املدينة ف��ي ال��ك��وردس��ت��ان��ي الفترة خ��الل كثيرا للظلم تعرضوا جلوالء اعضاء احد محمد حكيم ،واض��اف املاضية جلوالء في الوطني االحت��اد تنظيمات جلنة قائال"طالبنا من حكومة اقليم كوردستان مرارا و تكرارا ان تساعدنا نحن كافة اهالي جلوالء و ذلك بارسال قوات البيشمركة الى مناطقنا ،لكن

لم تأتي هذه القوات حلد االن الينا "اية توجد ال انه فيقول للخدمات بالنسبة اما خدمات في املدينة واشار الى ان جلوالء كانت املنصرم القرن الثمانينيات في حاال افضل

واكد ان شوارع الناحية في حينها كانت افضل فاصبحت الكهرباء اما ،وقال االن من بكثير جلوالء .اهالي ساعتني ملدة يومني كل تأتينا ال ميلكون اية اماكن ترفيهية القامة السفرات .

واشار خالل حديثه لنا ان احلكومة هي املسؤولة عن سوء االوضاع االمنية واخلدمية وقال"اكثر وثيقة عالقات تربطهم جلوالء في املسؤولني باالرهابيني و هم متورطون باالعمال االرهابية"

يذكر ان ناحية جلوالء تابعة اداريا الى محافظة ،وهي خانقني مدينة غرب جنوب وتقع ديالى ديالى حيث محافظة في الساخنة املناطق من شهدت خالل السنوات املاضية عمليات ارهابية كثيرة ادت الى سقوط الكثير من الضحايا الذين ينتمي غالبيتهم الى القومية الكوردية وتظل هذه الناحية تعاني االمرين ما بني مطرقة االرهاب انتظار في املزرية اخلدمية االوضاع وسندانة

من ينتشلها من واقعها املرير.

اخلطاب الفلسفي واخلطاب التقليدي

بقلم: فاروق عبدالله تريلة

للمهتمني بالغة اهمية ذات املسألة هذه حالة نعيش اننا ،ومبا املعاصر بالتاريخ فلذلك نشعر الى اخر االنتقال من عصر هذا عن احلديث في خاصة بحساسية و التعادل مرحلة ،نحن جتاوزنا املوضوع حلد االن لم نصل الى تعادل اخر ،وتوضيح فيه كانت عالم في نعيش كنا اننا ذل��ك منسجمة شيء كل في وال��رؤى املفاهيم او االخالق الدين او االقتصاد ،سواء في ولم والفلسفة العلم مع املعيشة كيفية او ،ومن الى منظومة منسجمة اخرى نصل ،او الالتعادل حالة في منر فنحن هنا ،نسعى واالفكار املقوالت في الالإلتزام ونتحرك للوصول الى تعادل اخر في رؤيتنا للعالم املوضوعي والعالم الذاتي ،او العالم عند املتداول ،واخلطاب والذهني العيني قوم من االقوام يعكس العالم الذي يعيش فيه هؤالء القوم حيث يختزلون في اذهانهم

مفاهيم ورؤى معينة عن عاملهم .نسعى فاننا االطفال مع نتحدث عندما ،واحلديث وبلسانهم بلغتهم معهم للحديث بلغة االطفال اليعني فقط اننا نتكلم بكلمات ناطقة او الفاظ غير مرتبة ،بل مبعنى فقط مبقتض و فهمهم بسياق نتحدث اننا دنياهم عن لكشف نسعى اي ادراك��ه��م في هذا معهم ،فندور عاملهم في والدخول اكثر التعرف اردنا ،واذا اخلاص العالم بيان من فالبد اخلطاب كلمة معنى على املعرفية امل��ق��والت ع��ن التفاصيل بعض املختلفة ،مثال )الدين والعلم والفلسفة( كل واحد منها ميلك خطابا خاصا ولغة خاصة ،واملقصود من لغة العلم ،اللغة التي تشمل تخزين و العلمية واملفاهيم االصالحات حول اخلاصة الرؤى و العلمية النظريات العالم ،مع اننا عرفنا الكلمات العلمية مثل :امليكروب،املغناطيس،الفيتامني ،الكلوروفيل النظريات على نطلع لم ،االليكترون،لكننا املصطلحات هذه وراء تقف التي العلمية واملفاهيم ،فهذا يعني اننا ال نعلم شيئا عن اخلطاب العلمي ،وهكذا احلال في لغة الدين واحلقوق والفلسفة ،ففي جميع هذه املوارد في اننا ،اي خ��اص خطاب ام��ام نحن مواجهة عالم خاص تنتظم فيها الواقعيات و احلقائق في ذلك بشكل خاص و بنسب

معينة ال توجد فيها حقائق معينة اخرى .واالن بعد ان عرفنا اللغة واخلطاب بصورة اجمالية نريد ان نعرف اخلطاب الذي ساد و يسود مجتمعنا وكم خطابا كان موجودا

في اجواء هذا املجتمع؟اذا كان هذا املعنى صحيحا فهذا يعني اننا مرات عدة جلدنا ونزعنا مرات عدة ولدنا وكشفنا حتوالت اساسية في عاملنا الفكري

وواقعنا املعاشي.

جلوالء بنت مطرقة االرهاب وسندانة االوضاع اخلدمية املزرية

عضو الهيئة الادارية" مجعيتنا تتلقى ادلمع من أي هجة غري م�شبوهة برشط أن يكون هذا ادلمع أو التربع غري مرشوط"

الدورات اإلعدادي في مختلف الدروس وهذه مجانية بل امل��ادة مقابل خصوصية ليست باالتفاق مع مدرسيني كفوئني وقادرين ،ونسبة املشاركة كانت عالية جدا وأقمنا دورات تعليم لتطوير دورات لدينا كانت وكذلك الكمبيوتر القابالت في مستشفى خانقني واملركز مهارة ملدة واستمرت خانقني قطاع في الصحي أسبوعني أو أكثر وكانت هناك نتائج جيدة من

خالل هذه الدورات ... مؤسسات دور يتفهم العالم ان من امتنى املجتمع املدني فدور هذه املؤسسة هو تطوير الفرد داخل املجتمع ليقوم بواجبه اجتاه نفسه هذا داخل بنفسه والنهوض وبيئته وعائلته املجتمع وليس فقط توزيع املساعدات ومحاولة بالنهوض لكن املجتمع الف��راد املنافع جلب بافراد املجتمع لكي يخدموا نفسهم بانفسهم.

خانقني في للمرأة اكثر خدمات تقدمي بغية افتتح املركز الثقافي النسوي /مكتب خانقني والتفصيل اخلياطه دورة لنتاجات معرضا خانقني من )30(ام��راة فيها اشتركت والتى تربية مدير بحضور املعرض افتتاح ومت ،خانقني حسني محمد ساية و عدد من املشرفني املرأة حقوق مجال في والناشطات التربويني وقدم مدير التربية خالل مراسيم االفتتاح كلمة اشاد فيها بدور املرأة في املجتمع واهميتها على النساء حث و اجلديد اجليل اع��داد في هذا وحول املجتمع بناء في الفعالة املشاركة املوضوع صرحت لنا زينب االركوازي مسؤولة خانقني في النسوي الثقافي املركز مكتب مركزنا اقام نشاطاتنا سلسة ضمن قائلة" دورة ل� )30( امرأة من املدينة ملدة 25 يوما ،تلقت خالله املشاركات دروسا حول اخلياطة على التعرف اجل من كذلك ،و والتفصيل مشاكلهم وتقدمي التوعية الالزمة لهن،واليوم هذه بنتاجات اخل��اص املعرض افتتاح مت الدورة " ، ومت توزيع الشهادات التقديريه على

املشاركات في نهاية املراسيم .يذكر ان املعرض شمل العشرات من نتاجات

املشاركات في الدورة.

افتتاح معرض لنتاجات دورة خياطة

4No. 13, Monday 05.03.2012 First Year rowjinwe@yahoo.com

السعي وراء المال وخطورته على مستقبل األطفال!ماجد السوره ميري

بقلم: جليل باوخان

تكتبها: زينب االركوازى

بقلم: صباح كاكه يي

ليس من الغرابة في شىء أن تظهر في مدن اخلصوص وجه على بغداد ومنها العراق ان لكن األغرب هو الصوت، أسلحة كوامت الذين صاروا التجار التجار وجتار يوصي ويستحوذ وضحاها ليلة بني األثرياء أثرى مناذج باستيراد تفكيرهم جل على امل��ال من مصنوعة للصوت ك��امت��ة ملسدسات على وجتعلهم األوالد تستهوي البالستيك لزرع السبيل متهد قد وسيلة مع مت��اس وتوفر البريئة أفكارهم في العنف ب��ذور مما نفوسهم في واحلقد الكراهية شعور ينبغي تصويبها جتنبًا ألمكانية انزالقهم الى مناحي انحرافية وما قد تلحق بهم جراء هذه األلعاب التحريضية عواقب وخيمة فتوقعهم

في حبائل اإلجرام.

عندما والعجب الدهشة يثير ما أكثر ان خانقني النموذجية مدينتنا أطفال جتد كامتة مسدسات بأيديهم ميسكون وه��م من الكثير جانب الى البالستيكية الصوت لعب األطفال احلربية التي تدلل على السعي املباشر من قبل بعض التجار الى جمع املال من خالل تغذية روح الطفل بهذه االغراءات حياته على التسلط الى تلمح التي املؤذية مخاطر من عليها تنطوي وما املستقبلية حتيق ببنيته الفكرية، وتلعب دورًا كبيرًا في احلد من النهضة العلمية واألدبية والثقافية وحترمه فيها، ويتربى يولد التي للمدينة فرصة االدراك في اختيار نوعية األلعاب التي مشاعره وتسرق عمره مراحل مع تنسجم الطفولية وترمي به خارج عامله الناعم، مما على واحملافظة عليه األش��ف��اق يسترعي استقامته وخصوصياته البريئة من الضياع االن��ح��راف طريق م��ن إلن��ق��اذه وصيانته اللوم نلقي ان يجب وال املعوًجة. واألم��ور في احمللية السلطات أو الدولة على وحده ألعاب هكذا ادخ��ال مبنع خانقني مدينة

كوردستان، مدن ببعض اسوة املدينة الى أوالدهم منذ للوالدين ان مينحوا ينبغي بل األدبي واالرش��اد احلسنة التربية الطفولة القيم نفوسهم ف��ي ينغرس ان أج��ل م��ن أجياال قبلهم عليها تربى والتي الصائبة كانوا مفخرة مدينتنا العريقة، وعلى الوالدين أيضًا متابعة األوالد عند استخدامهم أللعاب األي��ام ألن األنترنيت أو )البليستيشن( مقلقة سلبية تغيرات يشهد والعالم شريرة

قد ال يعرف عقباها.

واالذالل النفسي االج��ه��اد أضنانا لقد والتشريد والسيل الذي ال ينتهي من الدماء فلماذا بعده، وما البائد النظام زمن في للنفوس املدمرة باأللعاب أطفالنا يبتلى على التركيز باحلكومة فيجدر والعقول؟ لألطفال اليومية احلياة في احللوة األوجه املاضي من افضل مستقباًل لهم تبني وان انتظرنا ان بعد فيه عشنا ال��ذي الكئيب يتحقق حتى وثالثني سنة من خمسة ألكثر

أخيرًا ولدت والتي احلرية من بقدر حلمنا فتحولت التكوين ناقصة لألسف لكنها الدولة على وينبغي اخل���ّدج؟. صالة ال��ى اجلديد النشىء تؤهل أن اجلديدة العراقية بطرائق عديدة، منها مراعاة استيراد نوعية فيها تبرز التي األلكترونية األلعاب برامج الفظيعة، الدموية واملشاهد الشديد العنف مراحل مع تتالئم التي النوعية واستيراد حياة األطفال في الدول املتقدمة، وتشعرهم بأنهم يلتمسون اهتمامهم، وتوفر لهم النوادي التربوية والثقافية والرياضية من أجل امناء املشاعر ليستوعبوا اإلبداعية مهاراتهم على األساسية شخصيتهم ويبنوا املرهفة العنف مشاهد من ويتخلصوا وجه أكمل

اليومية املتراكمة.

, صناعيًا املتقدمة العالم دول ك��ل ف��ي بالدول تسمى والتي , وفكريًا , وإنسانيًا عمودها الدميقراطية وتعتبر "الدميقراطية" للصحافة وحرية يكون , في احلكم الفقري الرأي والتعبير دور كبير ومهم , فهي مبثابة أوكسجني للدميقراطية , فقد قسم الفيلسوف إلى السلطات "مونتيسيكيو" الفرنسي التشريعية السلطة : وهي ، سلطات ثالث ، والسلطة التنفيذية ، والسلطة القضائية ، "إدموند اإلجنليزي الفيلسوف جاء أن إلى الصحافة بنفوذ االع��ت��راف وأعلن ب��روك" وسماها السلطة الرابعة حيث قال : )ثالث ، البرملان سقف هنا حتت سلطات جتتمع السلطة جتلس املراسلني قاعة في ولكن

الرابعة وهي أهم منكم جميعا) ...بني وصل حلقة , الرابعة السلطة أي فهي استمدت وق��د املجتمع وشرائح احلكومة , والشعب ال��دول��ة م��ن وشرعيتها قوتها إبراز سياق في املصطلح هذا وُأستخدم الدور املؤثر للصحافة ووسائل اإلعالم جتاه املجتمع ، ليس في تعميم املعرفة , والتوعية , والتنوير, فحسب ، بل في تشكيل الرأي عن واإلف��ص��اح ، العام ال��رأي وتوجيه ،املعلومات ، وخلق القضايا ، ومتثيل احلكومة لدى الشعب ، ومتثيل الشعب لدى احلكومة ،

ومتثيل األمم لدى بعضها البعض .

عام العراق في البعث حقبة انتهاء منذ الساحة تشهد ه��ذا يومنا وحتى 2003وتصاعد حركة الصحفي والعمل اإلعالمية من هائل عدد انتشار في تتمثل مستمر التلفزة وم��ح��ط��ات وامل��ج��الت ال��ص��ح��ف واإلذاعات واملواقع اإللكترونية وسواها من تنم صحية ظاهرة وهذه , اإلعالم وسائل عن الوعي والرغبة لدى جميع العراقيني في استنشاق نسيم احلرية من خالل الصحافة فرض وقد , ال��رأي عن والتعبير واإلع��الم التعبير، حرية على حماية الدولي القانون واملنظمات وال��دول الدولي املجتمع وطالب حرية باحترام ، واإلقليمية العاملية الدولية الرأي والتعبير، بل طالبهم بتسهيل مهمتهم ، وأبرز ذلك ما ورد في اإلعالن العاملي حلقوق عام املتحدة األمم عن الصادر اإلنسان 1948م املادة الثامنة عشر والتي نصت على ) لكل شخص حق في حرية الفكر والوجدان نصت التي عشر التاسعة واملادة والدين( على )لكل شخص حق التمتع بحرية الرأي في حريته احل��ق ه��ذا ويشمل والتعبير، التباس وفى ، مضايقة دون اآلراء اعتناق األنباء واألفكار وتلقيها ونقلها إلى اآلخرين

، بأية وسيلة ودومنا اعتبار للحدود . )الثاني الفصل العراقي الدستور نص وقد

)احلريات( الدولة، مبا ال : ما نصه تكفل املادة )36(

يخل بالنظام العام واآلداب:أوال :� حرية التعبير عن الرأي بكل الوسائل

.واإلعالن والطباعة الصحافة حرية �: ثانيًا

واإلعالم والنشر .

السلمي، والتظاهر :� حرية االجتماع ثالثًا وتنظم بقانون.

إلى دكتاتورية دولة من العراق انتقال أن دولة دميقراطية لم يكن بدون ثمن للصحفي والعمل الصحفي ففي هذا البلد تعتبر هذه واإلساءة املخاطر من بكثير مشوبة املهنة واالنتهاكات حلياة الصحفيني حيث أصدرت جلنة حماية حقوق الصحفيني الدولية مؤخرًا اخطر ثاني العراق أن فيه اعتبرت تقريرًا الصحفي العمل مبجال العالم في ال��دول

واغتيال الصحفيني ؟! ورغم صدور قانون حماية الصحفيني أخيرًا أن أال النواب مجلس في عليه واملصادقة العمل بهذا القانون لم يتم بصورة صحيحة من الكثير وهناك , بنوده معظم تفعل ولم حلرمة الواضحة واالنتهاكات التجاوزات متارس إذ الصحفيني وحياة الصحافة بصورة شبه ممنهجة ضدهم وبدون رادع !! احللقات بني واسعة وهوة فجوة خلق مما

الثالثة , السياسي , الصحفي , املجتمع ؟! , واد ف��ي ي��ك��ون أن أخ��ت��ار فالسياسي يكرس ال��ذي الناجح املهني والصحفي مهنته نحو مصلحة املجتمع وتفتيت مشاكله وهمومه لبناء وتأسيس مجتمع فاضل خالي من الفساد والرذيلة بصورة مهنية وحيادية وما حديثه الن , واد في عنه رغمًا وضع يسطره من رموز وقضايا ال يلقى لها بااًل من قبل املتنفذين الذين أساسا يؤرقهم ويقلقهم احلقيقة عن يبحث الذي املهني الصحفي واملجتمع , العام الرأي وينور كانت أينما يحدد لم ألنه , واد في نفسه أيضًا وضع مصيره , رغم أنه ضاق ذرعًا مبا يعانيه من أزمات وقلة خدمات فقد فضل االنزواء في

الزاوية والسعي خلف لقمة العيش ..؟!فهل يا ترى تردم الهوة بني احللقات الثالثة مهنة ال��ع��راق في الصحافة على وتطلق ,صاحبة اجلاللة والسلطة الرابعة كما تطلق

على الصحافة في العالم ؟.

الصحافة في العراق والسلطة الرابعة

وهي القدمية امل��دن من خانقني مدينة تعتبر عند شرقها في كوردستان و العراق بوابة منفذ املنذرية احلدودية ،وهي اقرب مسافة الى منها احداث ،وللمدينة بغداد العراق عاصمة احداث معارك واحلروب العاملية االولى والثانية من دخول اجليوش و انسحابها واشياء تاريخية والرحالة املؤرخون عنها كتب والتي اخ��رى والكتاب عن هذه املدينة العريقة بتاريخها وكما قلنا هو طريق مؤدي الى العاصمة بغداد مرورا بهذه املدينة من الزوار والسائحني والتجار وما و بخاناتها ،وكانت خانقني معروفة ذلك شابه والصغير الكبير الصوب بجانبيها مقاهيها والذي كان يؤي الزوار والسائحني لالستراحة فيها ،لنعد الى صلب املوضوع وهو مقهى )ابو شكر( الواقع في آنذاك في منطقة باشا كوبري يدعى شخص الى ملكيته يعود كان وال��ذي رسول افندي الذي بناه في بداية الستينيات من القرن املاضي حيث كان يقع مقابل محطة تعبئة القائمة الكنيسة من والقريبة احلالية الوقود حاليا والقريبة من محطة قطار خانقني سابقا مقهى مثل كثيرة مقاهي خانقني في ،وكانت االسربادي و مقهى مجيد افندي و مقهى شاكر مقهى لكل ،وك��ان اخرى ومقاهي جاويد ابو ثقافي منتدى شكر ابو مقهى جالسيه،وكان يطل كان الذي موقعه وقته جلمال في وادبي الواجهة من مير والذي باالجو جدول على النخيل باشجار ومزروعة للمقهى االمامية والتوت والرمان وتوضع الكراسي واملصاطب و عليها للجلوس االشجار تلك ظالل حتت هناك زاوية للقراءة رغم وجود بعض االلعاب والشطرجن الدومينو لعبة مثل للوقت املسلية

واملنضدة .في املثقفة الشريحة من املقهى رواد ك��ان و وتشكيليني فنانني مسرحيني الفترة من تلك مطربني و رياضيني و ذو افكار قومية و وطنية

ذو بشوش وديع املقهى وصاحب ... تقدمية بكل يستقبلنا تقدمية وطنية واحاسيس افكار هذا رواد قلت ،كما ومحبة تقدير و احترام املقهى من الشخصيات الثقافية ومن الشريحة من احلق دار الى رحلوا من فمنهم الكادحة الباقيني وم��ن اجمعني الله رحمهم املتوفني كانت سلفا ذكرنا ،كما عمرهم الدهر شيب الدراسة قد فترى زمالء للمطالعة زوايا هناك جتمعوا للتداول في منهاج دراستهم من سؤال وجواب عن اسئلة االمتحانات الصيفية وكيفية الذي املثقف ،وكذلك ذلك الستقبال التحضير جلب معه كتابا استعاره من املكتبة العامة او من زميل له ليقرئه ،وذاك يتصفح جريدة للقراءة ،من الفنانني املسرحيني الدائمي التواجد هناك املرحوم جمال زنكنة وغازي كامل وقادر حسني جميل واملرحوم الوندي خليل املطربني ،ومن الوندي ومن الرياضيني عباس رؤوف وسامي ع��ارف و صالح مامة و علي حربي و جالل شوكت و كثيرون وعذرا ان خانتنا الذاكرة لعدم هذا في اوقاتنا اكثر نقضي كنا ... ذكرهم قلوبنا في نكهة خاصة له كان ،الذي املنتدى و كنا نشبهه مبقاهي بغداد كمقهى شانيدر و مقهى البرملان و مقهى الزهاوي حسن عجمي شيقة احاديث اجلالسني بني يدور وكان ...،فهذا الرياضي يحاور زمالئه حول كيفية تقدم الرياضة في مدينة خانقني الكوردية والنهوض بها ...بالرغم من ان املقهى كان مراقبا من قبل اجهزة االمن في تلك الفترة النه كان خاصا بالشريحة املثقفة وكنا حذرين من ذلك ... وال )علي املرحوم العم الباقالء بائع ذكر يفوتني املقهى بجانب عربته يوقف كان الذي داي��ة( ،وكان بشوشا الطيبة الباقالء تلك لنا يقدم و الى قائما املقهى ،ظل صاحب طرائف جميلة سنة 1975 حيث هدمها النظام البائد املقبور الثقافي...وحبذا وساواها باالرض ذلك املوقع سقوط بعد وقته في املعنية اجلهات بنت لو النظام في ذلك املكان مركزا ثقافيا او منتدى

ليعيد ذكرى روادها و جالسيها.

باشا كوبري ومقهى ابو شكر للذكرى

-1-زمن املـــــــــال

ذهب الوفاء والنفوس تغريتوما عاد للصدق عنوان

ضاعت املودة والرمحة وتعكـــرالصفو بني اجلريان

فالناس مااكنوا قدميا هكــــــذا؟ومااكن النفاق بني الاخوان؟اانس تبيع مضريها وانــــاسخمالط دهما بدم ال�شيطاناانس تذمك اترة ومتـــــــــدحك ىف اغلب الاحيــــــانفالطيب املتواضع املهذب ما

عاد هل ىف عرصان ماكنماعادت الاخالق مقياس البرش

وامنا مقياسة شئ اثنمك من اانمل ابدعت وكتبت

واكنت مصريها النسشيانواصبحت اكلكتب املركونةرخيصة الت�رتى ابمثان

املجموع��������������������ة الشعرية

))مواسم االحزان((

سنة 2003

احلب مرض أخىش ماخي�اه املصاب به أن ي�فى منه

) إرنست همينجواي (

الصمت فن عظمي من فنون الالكم !

) ولمي هرنيت (

يف القسم األول من الليل راجع أخطاءك ..

ويف القسم األخري راجع أخطاء سواك إذا ظّل كل قسم أخري !

) وليام شكسشبيري (

أان أميش ببطء، ولكن مل حيدث أبدا أنين م�يت خطوة واحدة للوراء.

)إبراهام لنكولن(

من روائع الكالم

5 No. 13, Monday 05.03.2012 First Year rowjinwe@yahoo.com

باتت تخلو من نعتقد ان مجتمعاتنا احيانا من بالنهار الليل يدمجون الذين املخلصني اجل خدمة املباديء االنسانية النبيلة ،مدينة تخلوا ال امل��دن سائر من كغيرها خانقني من املخلصني الذي همهم االول هو كيفية فكلما مدينتهم، الهالي اكثر خدمات تقدمي امر باحدى طرق هذه املدينة االحظ شخصا منشغال وباستمرار بزراعة االشجار وارواء سؤالي ،وبعد الوسطية واجلزرات احلدائق عنه قالو لي انه املهندس حسن حيدر فتالي احدى في العمل في منشغل وهو ،قابلته التي االسئلة هذه عليه وطرحت احلدائق

جاوبها برحابة صدر.في البدايه ممكن ان نتعرف عليك ؟

الكليه من 1955تخرجت مواليد من ان��ا في زراعيه علوم بكلوريس على وحصلت فى 1979وعملت سنه مستنصريه جامعه كهربائيه تاسيسات منها عديده مجاالت بعض امور اخرى مثل اخلط وقمت بانشاء او فتح بعض املعارض في احملافظات االخرى مت النظام سقوط وبعد خانقني في وليس تعينى فى رئاسه بلديه خانقني كوني مهندس زراعي واالن انا مسؤول قسم احلدائق ،انا من سكنه خانقني وفى عام 1972مت ترحيلنا من خانقني الى السليمانيه بقينا فتره هناك ثم انتقلنا الى بغداد وبعد سقوط عدنا الى

خانقني .كمهندس في بلديه خانقني كيف تبدا يومك ؟

ة من اجل اضفاء اجلمال على مدينة خانقنت جهود خيرّ

طبعا نحن يوجد لدينا قسم خاص هذا القسم مت تاسيسه عام 2007 هذا القسم خاص و واالرصفه الوسطيه واجلزرات باحلدائق املشتل كوحدة الوحدات بعض من يتكون الوحده و الزينه شتالت بانتاج اخلاصه بادارة االعمال و وحده تقوم التي االداريه اخرى متنقله الداره وصيانه احلدائق داخل

خانقني ،عموماصباحا الثامنة الساعه من يبداء عملنا ثم الظهر بعد من الثانيه او الواحده الى مساء الثالثه الساعه في ثانيه وجبه تبداء الى السادسة عصرا و يستمر الى منتصف الليل حسب ظروف العمل ،ففي الصيف مثال

سوسن فالح

اعداد : ورود الزهاوي

املهندس حسن حيدر:

من اكثر والعمل الصيانه الى بحاجة نحن دائما مستمر دوامنا و االخ��رى االشهر عملنا من��ارس والسبت اجلمعه اي��ام مثال نوروز اعياد مثل ايضا املناسبات في و على فيها نعمل االضحى وعيد وعيدالفطر شكل وجبات الن طبيعه احلدائق بحاجة الى

عمل مستمر .ماذا يعني لك هذا العمل ؟

تعني واحلدائق انشائها معناها احلدائق بالنسبة يعني املاء واخلضرة النبات حياة جميلة التبدو املناطق هذه احلياة لالنسان على األطالق بدون احلدائق وبدون املساحة اخلضراء فاحلدائق تعني لي بصراحة احلياة

عندما اخلضراء املساحات او فاحلديقة نفسية براحة يشعر اليها االنسان ينظر حدائق يوجد املتقدمه ال��دول في وهناك النفسية االمراض بعض لعالج متخصصة العراق في مؤجوده غير احلدائق مثل هذه

وال في دول املجاوره في ساهمت التي املشاريع اه��م هي ما

امتامها؟انتم تعلمون انه لم توجد اشجار في خانقني قبل سقوط النظام سوى اشجار كالبتوس واشجار الدفله التي هي موجوده في وقت ألتي انشأت بعد االنكليز و جميع احلدائق السقوط ،تاسست عن طريق شعبة احلدائق

التابعه لرئاسة بلديه خانقني .عدد املشاريع كثيره ولكن تقريبا يبلغ حوالي 38موقع منها حدائق كبيره وحدائق صغيره ومنها جزرات اوحدائق ارصفه حدائق ومنها وسطيه في موجود تقاطع او مثلثات شكل على خطط لدينا نحن املستقبل وفي الشارع خارج اخرى اجزاء لتشمل لتطويراحلدائق حدود بلدية خانقني وهذا بالطبع يتوقف على االمكانيات املاليه واالداريه والتقنيه املتاحة .

ماذا تقول البناء مدينتك واملسؤولني؟فى مشكله يوجدلدينا بصراحه نحن نعم هذا الناحيه نحن موظفني مدنيني في قسم لبلدية التابعة احل��دائ��ق شعبة االراض���ي خانقني نقوم بأعمالنا املناط الينا اواالعمال مسؤوليةحمايه ولكن واجباتنا ضمن التي الزراعيه املشاريع هذه ومسؤوليه حدائق بلديه خانقني هي التي تدخل داخل حدود مسؤوليه السلطه ،ولكن السلطة و بصراحه التقوم بواجباتها بصوره صحيحه من هذه الناحيه هناك بعض احلدائق وهناك بعض االرصفه واحلدائق تهدمت واصبحت حدائق وليس القدم كره للعب ساحه او وسطيه هناك اجراءات من قبل السلطه ملعاجله هذا الوضع وراجعنا عدد من املسؤولني واملجلس

احمللي وحلداالن لم نحصل على نتيجة .مبالغ عليها صرفت احلدائق بعض هناك عدم او االهمال نتيجه ولكن جدا كبيره املراقبه حتولت الى ساحه كره قدم وساحه السلطه من نريد ،نحن السيارات لوقوف

معاجله هذه املشكله.

بل أول��ى قيمة الفن في للمضمون يعد لم اصبحت التجارب الفنية اخلاصة هي الهدف والقيمة اجلمالية اجلديدة الفني التعبير في ، وذلك عن طريق االسلوب والتعبير املبتكر وطريقة تنفيذه الغير مقيدة بقاعدة او قانون ، فيتسم باالبداع واالبتكار رافضا للمحاكاة ، ولم يعد وظيفة للتعبير عن االغراض الدينية ليصبح انتقل بل واملوضوعية واالخالقية فهو ، مطلق وخيال بحس ممزوجا تعبيرا حدس حلضوي وجتربة ذاتية محضه، اعطى الزمكاني الفن احلديث التشكيلي الفنان جتريده مبظاهر للظهور منه محاولة وذلك صراع فهو العميقة املعاني من لسلسلة سيسبق ومن واملضمون ال��ذات بني جديد باالبداع واالبتكار حتى اصبح للذات مجال اوسع في املساحات الفنيه احلديثة ، وبهذا املرتبط اخلط على احلديث الفنان قضي مبتكرة عالئق ليوحد الواقعي بالشكل في السائدة اللونية التركيبات جت��اوزت الطبيعه وفي االعمال الكالسيكية ، وجتاهل املوضوع وانتقل الى موضوعات جديدة فوق الواقع او خارجه او ضده ، من هنا تختلف القيمه اجلماليه في العمل الفني احلديث من زمان الى زمان آخر وذلك لنسبيتها الثقافية التاريخ في وتذوب تنشأ فقد ، التاريخية

وذلك الرتهانها بسياق حضاري ما .التي مهدت اردنا تقصي االسباب ما واذا لظهور الفن احلديث فأنه لزاما علينا العودة الرافضة مبفاهيمه عشر التاسع للقرن للتقاليد االكادمييه والكالسيكية املوروثه في

الفن التشكيلي من القرون الوسطى .قاموس يعرفه كما احلديث الفن ومصطلح املورد هو "نزعة في الفن تهدف الى قطع كل الصالت باملاضي والبحث عن اشكال جديدة للتعبير " هذه النزعة مت تاريخها في الفترة من عام 1860 م وحتى عام 1970م وكان من اهم مامييز تلك الفترة هو عدم اهتمامها التشكيلي ال��ف��ن ف��ي ال��ق��دمي��ة بالتقاليد

والالعرف اخلاص مبفهوم فن الصالونات .من اهم املفاهيم املرتبطة بالفن احلديث فكرة

التفرد ... يف االساليب الفنيه احلديثه

التجريب experiment ، فيعتبر الفن احلديث اسلوب او طريقة جديدة ملعاجلة العمل الفني ليصبح هدفا بحد ذاته ، حيث ارتبط باحداث والشاهد احلقيقي الفن واصبح املجتمع ملعطيات العصر ، فاكتسب العمل الفني في النموذج وتخطى ذاتية قيمة احلداثة فترة املثالي لعصر النهضة ليقدم منوذجا جديدا للواقع وقدراته في اعادة عن ادراك الفنان

تفسيره باسلوبه وابتكاره اخلاص .من يؤخذ كل شيء يعتبر التشكيلي الفن او جديدة بصيغه ويصاغ الواقع طبيعة الفنان هو -: فالتشكيلي ، جديد تشكيل التي االشكال بصياغة يقوم الذي الباحث يستعني بها من محيطه ومفرداته اليومية ، وبهذه ن اخلاص ونهجه رؤيته فنان ولكل الفن اوج��ه تعددت واالساليب االش��ك��ال املدارس تعددت لهذا ومواضيعه التشكيلي

الفنيه احلديثة .كما معرف بالفن يعتبر االنطباعيون هم اول انتقلو واللذين الفن من اوجدو احلداثة في بالوانهم من املرسم الى الطبيعه ، فما بعد االنطباعية او )االنطباعية اجلديدة( التي هي حصيلة املدرسة االنطباعية وما قبلها لتكون امثالها ومن ، حديث وفن جديدا اسلوبا الفنانني فان كوخ وبول غوغان فمثال الفنان الذي 1890م – الهولندي 1853 كوخ فان متيز التكوين ببساطة ذاتها مع النزوغ الى وادراك النغمة عالية االل��وان في التناسق

ولضربات ، فرسمهما وال��ظ��ل الشمس يرسم كان انه كما ، متوترة فرشاته شدة املوضوعات رسم حيث ذاتها الطبيعه في والذي لالنطباعية واملجهول الالشخصية فرشاته لضربات يترك ان لفنان يسبق لم اي اثر على سطح القماش في ذلك الوقت ، اكوام – احلصاد – البساتني لوحاته اشهر غرفة في املقهى – البيت االصفر – القش –

باحة السجن .... الخ . النوم – الرمزية احلديثه الفنيه امل���دارس وم��ن وترمز اللون خالل من لالشياء ترمز التي الفنان اشتهر كما ايضا للحالة الوضعية روزيتي الذي جرب الرمزية من خالل لوحته لوحة وهي املقدسة( )بياتريس الشهيرة كان حيث زوجته لوفاة رسمها تذكارية في بياتريس لوفاة الرمزي االحتواء هدفه اللوحة ، وحلظة صعود بياتريس الى السماء كأنها في غيبوبه ، واظهر اللون الواضح في جيمس الرمزية فنانني اهم ومن ، الترميز

غوستاف مورو . دانتي روزيتي – وسلر – حيث احلديث الفن في نصيب وللتعبيريه القيم اساسها 1910م املانيا في نشات التقييد وعدم والروحية العاطفية والتجارب اشهر ومن ، املرئية االنطباعات بتسجيل ماتيس هنري الفنان املدرسه هذه فناني "ال -: ماتيس اعلن وقد 1869-1954م

الفصل ميكنني ب���ني االح���س���اس للحياة اكنه الذي ، التعبير" وطريقة هدفة هو فالتعبير كل ق��ب��ل االول شيء ، ومن اشهر فناني هذه املدرسة – ماتيس ه��ن��ري واميل – وروس���و

بيكاسو . نولده – ام������ا امل����درس����ه التي ال���دادائ���ي���ه ول�����������دت ع�����ام ومبتكرها 1916الروماني الشاعر ت��ازار تريستيان

وق����ول����ه ع��ن��ه��ا "ال��دادائ��ي��ة -:ش��يء ت��ع��ن��ي ال في انتشرت ،"ومثلت امل��ان��ي��ا ال���ف���ن ب��ح��ال��ة للبلشفية الرفض االمل���ان���ي���ة ول��م ت����دم ط���وي���ال ، وقتها جلأ حيث شفيترز الفنان ال���ى االرص��ف��ة وص����ن����ادي����ق ال��ق��م��ام��ة وذل��ك غرضه يخدم ملا

للعمل الفني من قطع فنية من سائر املهمالت ذلك على مثال . الكوالج عمل في القدمية الذين الشباب الطلبة من مجموعة ايضًا معرضا اجناز في طريقته نفس استحدمو بقايا على وقتها صيته ذاع كبيرا مهما بغداد في اجلميلة الفنون كلية وانقاض جماعة انفسهم على اطلقو 2003م عام االكادميية احلديثة ومنهم الفنان ميالد حامد والفنان حسني مطشر والفنان عدنان عباس

واخرون ...الفن في كبيرا دورا السريالية وللمدرسة

احلديث والتي انبثقت بفضل الشاعر اندريه الفيلسوف افكار على واطالعاته بريتون واالوعي والوعي واخليال العقل بني فرويد من العديد منها اجن��زت ع��دة وم��دارس ،التي استنفذت االعمال احلديثه كالتجريدية التشكيليني الفنانني جميع من كبير بشكل في احلديثة التجارب مختلف الى وصوال الفنية والرؤى االساليب تعددت حيث الفن ولكل فنان اطلق على نفسه مدرسة في الفن الذي بيكاسو الفنان واشهرهم املعاصر التسقت به املدرسة التكعيبيه وجتزءة الشكل والتي السرياليه املدرسه وايضا وبناءه اخره الة دالي الفنان سلفادور بها اشتهر العديدة وصوال الفن واسراره وجتاربه من الباحثني لدى اجلمالي التذوق مرحلة الى

واملهتمني باالساليب الفنيه احلديثة .فقد نشأ علم اجلمال احلديث الذي ابتدأ مع مسألة هو التذوق أن مسألة لدحض كانط نسبية فمشروعه )علم اجلمال( كان مدفوعا مبنطق حلكم الذوق . فاعتبر غاية املوضوع اجلمالي تكمن في باطنه من خالل مشروعه حيث احلكم( ملكة )نقد كتاب في النقدي وصف فيه املوضوع اجلمالي على انه غائية بدون غاية ، وال ميكن النظر اليه كأداة أو وسيلة لشيء فهو بدون غاية ، فجمال الوردة مثال ال يجعلنا نرغب في قطفها واالحتفاظ

بها .

6No. 13, Monday 05.03.2012 First Year rowjinwe@yahoo.com

پەیمانگەی هونەرەجوانەكانی خانەقین و رەخنەی خوێندكاران

بەڕێوه بەری پەیمانگە:" ملمالنێی ئەو ئیداره یەی كە لەخانەقینە بواری ئەوه یان نەدا كە بتوانین كارێك بكەین مرۆڤ پێی سەربەرز بێت"

ئا: شاروخ مەنوچهر

خانەقین هونەرەجوانەكانی پەیمانگەی پاش نۆ س����اڵ لە دامەزراندنی تائێستا هیچ كارێكی هون����ەری لە نێو ش����اری خانەقین ئەنجام نەداوە ،و جێدەس����تی لەناو شارەكە دی����ار نیی����ە س����ەرەرای ئەوەی ب����ەردەوام خوێندكارانی ئ����ەم پەیمانگەی����ە گلەیی لە بەتایبەت پەیمانگەكەی����ان دەكەن ئیدارەی لەم����اوەی چەند رۆژی رابردوودا كە ئیدارەی پەیمانگ����ەی ناوب����راو زەنگ����ی دان����اوە بۆ خوێندكارەكان����ی و كاتەكان����ی وانە وتنەوە و رێس����ت بەو زەنگە دی����اری دەكرێن ،بۆیە ئەم ریپۆرتاجەمانە سازكرد لەم پەیمانگەیە بۆئەوەی ل����ە نزیكەوە ئاگاداری هۆكارەكانی بزانین،س����ەرەتا سیس����تی ئەو پەیمانگەیە چاومان بە ژمارەی����ەك لە خوێندكارانی ئەو

پەیمانگە .ووت����ی خوێندكاران����ە ل����ەو یەكێ����ك "پەیمانگەكەمان هیچ شتێكی باشی نیە من گلەییم لە ئی����دارە هەیە ، بەرێوەبەرەكەمان پێش ماوەیەك ووتی دەست لەكارئەكێشمەوە ئەگەر ئ����ەو بینایەتان����ە نەدەنێ كە خۆمان ئەمانئەوێت بۆ پەیمانگەكەمان،بەاڵم بیناكە ن����ەدرا ب����ە پەیمانگە و ئەم دەس����تی لەكار نەكێش����ایەوە بۆیە وا هەس����ت ئەكەم داخی خۆی لە ئێمە ئەڕێژێنێت،بەردەوام سەرقاڵی سزادانی خوێندكارەكانن بە دەركردنی كاتی لە پەیمانگە" ئەو خوێندكارە ووتی بەداخەوە زەنگی����ان دان����اوە بۆمان وادیارە حیس����ابی منداڵمان بۆ دەك����ەن وئەم كارە خزمەت بە

كەس ناكات.خوێندكارێك����ی تر ئاماژەی بۆ ئەوە كرد ك����ە هەندێك لە مامۆس����تاكانیان بە خراپی مامەڵەیان لەگەڵ دەكەن ووتی "ئیدارەكەی

ئێمە لە حیزبی بەعس خراپترە"ل����ە س����ەبارەت ب����ە بوون����ی زەن����گ پەیمانگەكەی����ان ئەم خوێن����دكارە دووپاتی كردەوە كە ئەوان سەرس����ام بوون بە دانانی زەنگ ووتی لەپاش نۆ س����اڵ لە دامەزڕاندی پەیمانگەكەم����ان ئەم����ە بەرهەمەكەی بووە زەنگیان داناوە بۆمان ،باشە من پرسیارێك

دەكەم بۆ ئێستا دایان ناوە بۆ پێشتر دایان نەنابوو؟

خانەقین هونەرەجوانەكانی پەیمانگەی لە س����اڵی 2004 لە الیەن حكومەتی هەرێمی كوردس����تانەوە لە شاری خانەقین دامەزراوە ،لە دوو بەشی سەرەكی پێكهاتووە كە بریتین

لە بەشی شێوەكاری و بەشی مۆسیقا.خوێندكارێكی بەش����ی مۆس����یقا دەڵێت ئێمە ژوری تایبەتم����ان نیە بۆ پرۆڤە كردن هەروەها مامۆس����تای پس����پۆڕمان نیە وهیچ دابین پەیمانگەكەمان ل����ە خزمەتگوزاریەك نەكراوە،ئ����ەم خوێندكارە ووتی "س����ەرەرای نەبوون����ی خزمەتگ����وزاری و ئەنجام نەدانی گەش����ت بۆمان كەچی ئێستا زەنگیان داناوە ب����ۆ ئاگاداركردنەوەمان بۆ وانەكان كە خۆی لە خۆیدا شێوازێكی ناش����رینە بەتایبەت لە

پەیمانگەی هونەرە جوانەكان"خوێندكارێكی پەیمانگەی ناوبراو ووتی "ئێمە ش����ارێكی ترەوە دێین ب����ۆ خانەقین كاتێ����ك دوو خول����ەك ل����ە وان����ەی یەكەم دوائەكەوین ماموستاكە نامان كاتە ژوورەوە و بەنەهاتوو تۆمارم����ان دەكات و ئەبێ بەم س����ەرمایە لە دەرەوەی پۆل چاوەرێ بكەین ،ئێس����تا زەنگم����ان ب����ۆ دانراوە خ����ۆ ئێمە

سەرەتایی نین"وەك����و "م����ن ووت����ی مامۆس����تایەك مامۆس����تایەكی ئ����ەم پەیمانگەی����ە زۆر پێم ناخۆشە كە دەبینم ئیدارەی پەیمانگەكەمان زەنگ����ی دان����اوە ب����ۆ خوێندكارەكان،ئ����ەم خوێندكارانە س����بەینێ دەبنە مامۆس����تا و خزمەتی ئەم واڵتە ئەكەن شایەنی ئەوە نین بە زەن����گ لە تەمەنە ئ����اگادار بكرێنەوە بۆ

وانەكانیان ،لەگ����ەڵ رێزمدا زەنگ بۆ مرۆڤی خاوەن ئەقڵ نەكراوە"

پاشان سەردانی ئیدارەی پەیمانگەكەمان كرد بۆ ئ����ەوەی روونكردنەوەیەكمان بدەنێ دەربارەی ئەم كێشانە و چەند پرسیارێكمان ئاراس����تەی اسماعیل مس����تەفا بەرێوەبەری پەیمانگەكە كرد كە بە ئەم شێوەیە وەاڵمی

داینەوە:ئایا یاس����ایەك هەیە كە رێگە بە دانانی زەن����گ بدات لە پەیمانگەكان،بەڕای تۆ ئەمە

كارێكی ئاساییە؟س����ەبارەت ب����ە رێكخس����تنی دەوام و ئ����ەوەی ل����ە بەرژەون����دی گش����تی دایە لە سیس����تمی پەیمانگەكان بۆ ساڵی 1971 دا كە ئیدارەی پەیمانگە بۆی هەیە ئەو رێگانە بگرێتە بەر بەمەبەس����تی رێكخستنی دەوام ،ئێستا ئێمە ئەم كارەمانە ئەنجامداوە وەكو تاقیكردنەوەی����ەك چونكە خوێندكارەكان بە زۆری ناچن����ە پۆلەكانیانەوە،بۆیە ئەگەر ئەم زەنگە س����وودی هەبوو ئ����اوا دەیهێڵین ،بە پێچەوانەوە ئەگەر باش نەبوو الی دەدەین.

خوێن����دكاران گلەیی ئ����ەوە دەكەن كە س����ەیرانیان بۆ ئەنجام نادرێت ،و ئاهەنگیان بۆ ساز ناكەن،ئێوە لەمبارەیەوە چی ئەڵێن؟ئەوە یەكێكە لە ئەو گلەییانەی كە قبووڵ ئەكرێت ،بە نیس����بەت س����ەیرانەوە بە ئەم سەرمایە تەواو بێت س����ەیرانیان بۆ ئەكەین ،هەروەها گەشتی زانستیان بۆ ئەنجام ئەدەین من یاریدەدەرەكانم راس����پاردووە كە لەگەڵ س����ەرۆك بەشەكان قس����ە بكەن بۆ دیاری كردنی تێچوونی گەشتەكە ،بۆ ئەوەی لەگەڵ وەزارەت قس����ە بكەین ت����ا بزانین تێچوونی گەشتە زانستییەكە لەسەر بودجەی وەزارەت

ئەنجام دەدرێت یان بودجەی پەیمانگە.كێشەی ش����وێنی پەیمانگەكەتان چی

بەسەر هات؟كێش����ەی بیناكەم����ان تائێس����تا م����اوە ،ئێمە لەمانگ����ی پێنجی س����اڵی رابردوەوە كەلوپەلەكانمان خس����تۆتە ئ����ەو بینایە كە ماوەیەك����ە ل����ە خانەقین بنیاتن����راوە بەاڵم لەالی����ەن قایمقام����ەوە رێگەم����ان لێگیراوە ك����ە بڕۆین����ە ناوی،كێش����ەكە ئەوەیە ئەوان نایانئەوێت ئەو شوێنە بدرێت بە پەیمانگەی

خانەقین،هەرچەن����دە هونەرەجوانەكان����ی پەروەردەم����ان وەزارەت����ی نوس����راوی هەیە،بەڕاستی ئێمە لە خۆمانەوە نەچووینەتە ناو ئەو بینایە و ئەوان بە تەجاوزی دائەنێن و پەڕاندنی لێپرسراوی یەكەی ئیداری دایئەنێن ،ئێمە بە ئسوڵی ئەو كارەمانە كردووە ،بەاڵم

تائێستا ئەو كێشەیە یەكالیی نەبۆتەوە لەكات����ی مانگرتنەكەت����ان ووتان ئەگەر ئ����ەو بین����ا نوێی����ە وەرنەگ����رن ،دەس����ت لەكاردەكێش����نەوە،بۆچی دەس����تان ل����ەكار

نەكێشایەوە؟من داواكاری دەست لەكاركێشانەوەم لە

وەزیری پەروەردە كردووە ،و نوسراوی دەست لەكاركێشانەوەكەم هێشتا لەالی وەزیرە بەاڵم ئەو تائێستا یەكالیی نەكردۆتەوە ،هەروەها بڕیاری دووەمم داوە كە لە خانەقین نەمێنم.پەیمانگەكەتان بەڕێوەبردن����ی لەماوەی

چ كارێكتان ئەنجامداوە ؟ئ����ەوەی پێویس����ت بێ����ت كردوومان����ە ،كارەكەی من بەرێوەبەردنی پەیمانگەیە كە وەكو پردێكە لە نێوان پەیمانگەو وەزارەت.

ژمارەیەك مامۆس����تا دەڵێ����ن كە ئیدارە سوپاس نامەیان پێ نەداوە ؟

مامۆس����تا كۆن����ەكان سوپاس����نامەیان وەرگرتووە كاتێك ئەو كارە لە دەس����ەاڵتی خ����ۆم دا ب����وو بەاڵم ئێس����تا ئ����ەو كارە لە

دەس����ەاڵتی وەزارەتە،هەروەها ئێمە تائێستا میدالی����ای رێزلێنانم����ان بە خش����یوەتە دوو

مامۆستای پەیمانگەكە.وەكو دەزگایەكی زانس����تی رۆشنبیری چ

رۆڵێكتان گێڕاوە لە شاری خانەقین ؟بەڕاستی ئێمە بە نیاز بووین خزمەتێكی بە خوێندكاران ئەم شارە بگەیەنین ،هەروەها ش����ارەكەش س����وودی لێ ببینێ����ت ،بەاڵم بەداخ����ەوە ئەو ملمالنێ ئاس����ت تەس����كەی بینینی ئەو ئیدارەیەی كە لە خانەقینە بەئەم شێوازە مامەڵەیان لەگەڵ ئێمەدا كرد بواری ئەوەیان نەدا ك����ە بتوانین كارێك بكەین كە

مرۆڤ پێی س����ەربەرز بێت،ئەگەر بگەڕێنەوە بۆ مێ����ژووی دامەزراندنی ئ����ەم پەیمانگەیە دەبینین لەم����اوەی نێوان )2004تاكو 2007( س����ێ جار پەیمانگەكەیان گواستۆتەوە لە قوتابخانەیەك����ی خراپەوە بۆ قوتابخانەیەكی خراپتر ،ئێس����تاش لە بینایەك داین كە زۆر كۆنە و خەریك����ە دەروخێت ،من پەروەردەم بە نوس����راوێك ئاگاداركردۆتەوە س����ەبارەت بەوە كە ئەم بینایە كە ئێستا تێیدان بەرەو روخ����ان دەچێ����ت و ئ����ەوان ئەندازیارێكیان ناردووە بۆ سەیركردنی ئەم بینایە بۆ ئەوەی چارەسەری بكەن بەاڵم بە ڕای من چارەسەر ناكرێ����ت و ه����ەر ئەروخێ����ت ،لەبەرئ����ەوە

هیوادارین كارەساتێك روونەدات.

پ���ەروەردە وەزارەت���ی بەچاودێ���ری بەڕێوبەرایەتی گش���تی پ���ەروەردەی گەرمیان و بەڕێوبەرایەتی چاالكی هونەری رۆژی 2012/2/22 پیش���ەنگایەكی ش���ێوەكاری بۆ )52(مامۆستای هونەری لە پەروەردەی گش���تی گەرمیان لەهۆڵی وەرزش والوان���ی كەالر كرای���ەوە ، هونەرمەندی ش���ێوەكار )عباس عزیز( لەخانەقین ووتی من بە هەشت تابلۆ بەشداریم كردووە لەم پیشەنگایەی پەروەردەی گەرمیان ،من زۆر خۆش���حاڵم چونكە ئەم���ە دووەمین بەش���داری كردنمەو س���اڵی پار لەسلێمانی بەشداریم لە هەمان پێشەنگا كرد ،ئەم هونەرمەندە ئام���اژەی بۆ ئەوە كرد كە ئەم كارە دەبێت���ە هاندەرێكی پۆزەتیڤ بۆمامۆس���تایانی

پەروەردەی خانەقین .كامەران دیار وەیس مامۆس���تا لەئامادەیی پیش���ەیی كەالر ووتی بەش���داریم بەچوار تابلۆ ك���ردووە وپیش���ەنگایەكی زۆرباش���ە هەوڵێك���ە بۆئەوەی هەموو هونەرمەندانی شێوەكاری ناوچەی گەرمیان كۆ بكەرێتەوە لەشوێنیكدا و دەبێت بە خۆناس���ینێك بۆئەوەی بتوانین لەداهاتوداپێكەوە ئیش بكەین هەروەها ئاش���نابین بەش���ێوازو ئەو رێگان���ەی كەهەركەس���ێك ل���ەو هونەرمەندان���ە بەكاریدەهێنێ���ت ، چونك���ە لەتابلۆكاندا جۆرەها ش���ێوازی ئیش نمایش كراوە وهەروەها ئاشنابین بەیەكتری ئاش���نابین بە قوتابخانە هونەرییەكان و ئاش���نابین بەئاس���تی هونەری لەناوچەكانی تر س���ەبارەت بە فەرامۆش كردن���ی وانەی هونەر لە دەڵێت" سااڵنێكە مامۆستاكامەران قوتابخانەكان

لەگەڵ ئەم مەنهەجە هەوڵدەدرێت گرنگی بەوانەی هونەر بدرێت بەاڵم تاكو ئێس���تا گرنگی بەوانەی

هونەر نەدراوە لە ئاستێكی پێویستدا نیە " . ماجید عبدالوهاب مامۆستایەكی شاری كفریە بە 3 تابلۆ بەش���داری كردووەو دەڵێت بەراستی زۆركەمە پەروەردەكەمان لەس���نوری پیش���ەنگا ئەگ���ەر زیاتر بكرێت وزیاتر بایەخ بەمامۆس���تای هونەر بدرێت چونكە مامۆستای هونەری بایەخی كەمی پێدراوە مامۆستا ماجید ووتی:تارادەیەك ئەو گرنگیەی پێنەدراوە هۆكارەكەی كە تائێس���تا مامۆستای ئەم بابەتە لەقوتابخانەكان دا نەبووە بۆنمون���ە من ل���ە قوتابخانەیەكم ئێس���تا دەڵێن چوارساڵە مامۆستای هونەریان نیە قوتابی بەمن دەڵێت مامۆس���تا هونەر چیە ب���ەاڵم هۆكارێكی ترئەوەیە كە ئی���دارەی قوتابخانەكان هاوكاریمان ناك���ەن وان���ەی هون���ەر بەوانەیەك���ی الوەك���ی سەیرئەكەن زۆرجار وانەی هونەر دەخرێتە كۆتایی

وپاش وەپێش دەكرێت .ساالرحس���ێن بەڕێوبەری گشتی پەروەردەی

گەرمیان بۆ رۆژی نۆی دوا ووتی :مایەی دەست خۆشیە مامۆستایانی هونەر كە لەم ئاستە جوانەدا بتوانن تابلۆی جوان پێشكەش بەبین���ەران ودانیش���توانی ناوچەكەم���ان بك���ەن ئێمەزۆر دڵخۆش���ین كە مامۆس���تاكانمان خاوەن حەزو ئارەزوون هەروەها بەڕێوەبەری پەروەردەی گەرمی���ان ئام���اژەی ب���ەوەدا ك���ە لێژنەیەكیان دروس���ت كردووە بۆ ئەم پیشەنگایە بەمەبەستی هەڵسەنگاندنی تابلۆكان بۆئەوەی ببرێنە ئاستی هەرێم،تاكو لەو رێگەیەوە بتوانن لەنێو ئەو س���ێ پارێزگایە دەس���ت وپەنجەو هونەری مامۆستایانی

ناوچەكە بخەنە روو .ه���ەر لەمبارەی���ەوە نامی���ق عل���ی بابەخان بەڕێوب���ەری گش���تی چاالكی هون���ەری گەرمیان وتی ئێمە ئەم پیش���ەنگای ش���ێوەكاریە لەكەالر بۆس���ەرجەم مامۆس���تایانی هونەری پەروەردەی دەكەینەوە وخانەقی���ن( وكف���ری گرمیان)كەالر ئامانجم���ان لەمە ئەوەیە دەرخس���تنی ئاس���تی مامۆس���تایانی هونەری لەرووی توانای هونەریەوە ویەكترناسینیان وجۆرێك لە پەیوەندی وهاوریەتی وهونەری���ش لەگەڵیان دا دروس���ت بێت هەروەها س���ەرجەم مامۆس���تایانی هونەر لەپیش���ەنگاكە كۆئەكەینەوە دواتر هەڵسەنگاندنێكیان بۆ ئەكەین بۆ دەستنیشان كردنی باشترین تابلۆ ، سەبارەت بە فەرامۆشكردنی وانەی هونەر لە قوتابخانەكان

بەرێوەبەری چاالكی هونەری گەرمیان ووتی :

كێش���ەكە ئەوەیە كە وانەی هونەر لەكۆتایی دانراوە ی���ان هەندێ بەڕێوبەر لە ئاس���تێكی نزم سەیری مامۆستای هونەر دەكەن وانەكان دەگۆرن بە وانەی بیركاری وزانست لێرەوە دەبێ مامۆستای هونەر خاوەن كەس���ایەتی بێ���ت هەوڵبدات و وا بكات وەكو مامۆستایەكی تر سەیر بكرێت وخۆیان هێ���ز بكەن ، س���ەنگەر كریم ئەحمەد مامۆس���تا لەكفری بە )2(تابلۆ بەش���داری كردوە خۆشحاڵی خ���ۆی دەربڕی بۆ ئەم پێش���نگایە هەروەها وتی

توانای مامۆستایان لە ئاستێكی باش دایەلەئاس���تی گرمی���ان ئەم ش���تانە زۆرباش���ە داواكارم بەرێوبەری پ���ەروەردە كۆبۆنەوەیەك بە بەرێوبەری قوتابخانەكان ب���كات بۆئەوەی وانەی هون���ەر فەرامۆش نەكرێ���ت هەرەەه���ا نەبوونی ژوری تایب���ەت لەكاتی وانەی هونەر هەروەها وتی

ئاڵۆزدەكەن زۆر ش���تەكان سەرپەرش���تیارەكان بەتایبەت لە الدیەكان ،

مامۆس���تا سردارحمیدخۆرشید لەقوتابخانەی لێش���اوی بنەڕەتی لە كەالر ووتی بە دوو تابلۆ

بەشداریم كردووەگلەییم لەش���وێنی پێش���نگاكە و لەشێوازی نەمایشكردنەكەی هەیە ، بەپێی وتەی سەردار ئەم پیش���ەنگایە سێ جار دواخرا زۆربەی مامۆستایان نەیانزانی���وە ،جارێك وتویانە 15ی مانگ وجارێك وتویان���ە 19 ئەوە ئەم���رۆ 22ی مانگ���ە كەواتە هەموو بێ بەرنامەیە وهەروەها لە فۆڵدەرەكەشی گلەییم���ان هەیە ناوی كۆمەڵی بەش���داربووی تیا نی���ە وناوەكانیش بەهەڵە دان���راوە هەڵەی زۆری تیایە هەروەها وتی هەندێ���ك لە بەرهەمەكان لە ئاستێكی بەرزدا نیە سەبارەت بە فەرامۆشكردنی وانەی هونەر لەقوتابخانەكاندا وتی: س���ەردەمێك فەرامۆشكرابوو ئێس���تاش تۆزی فەراموشی پێوە دیارە ،ئەم مامۆس���تایە ه���ۆكاری الوازی وانەی هونەر لە قوتابخانەكان بۆئەوە دەگەڕیێنیتەوە كە هەندێك لەبەڕێوبەرەكان ویاریدەدەرەكان ئاس���تی هونەرییان نیە وانەكان دەگۆڕن بە وانەی بیركاری وزانست هەست ناكەن كە هونەر بەشێكە لە ژیان ئەوەیش تێنەگەیش���تنە لە دەروونی مناڵ ، ئاسۆ س���ەیدالی بەڕێوبەری چاالكی هونەری لەخانەقین خۆش���حاڵی خۆی دەربڕی بۆئەم پێشنگایە ووتی پردێك���ە ب���ۆ پتەوكردنی پەیوەن���دی لەنێوانی مامۆستایان ویەكتر ناسین ووتی تاكەی خانەقین ئاوابێ���ت داواكارین جێگایەك���ی تایبەت بۆنمایش كردن���ی بەرهەم���ی هونەرمەن���دان لەخانەقی���ن

بكرێتەوە.

چەند دیمانەیەك لەپەراوێزی پێشانكای هاوبەشی مامۆستایانی هونەر لەسنوری پەروه رده ی گەرمیانئا: زەینەب ئەركەوازی

7 No. 13, Monday 05.03.2012 First Year rowjinwe@yahoo.com

عەلی مرای مایخان

محەمەد پیروەلی

قۆناغەیل دابەشبوین کوردستان

ل���ە دوم���ای لكان���ن ویالی���ەت موس���ڵ 1925/2/16 ئ���رای عیراق عەرەبی سیاس���ەت یەك لە شوون یەكەیل رژیمەیل عیراق وەرانوەر كوردەیل وەردەوام بوی ئرای دەم كوت كردگ و

قڕان وناوبردن مللەت كورد ،ن���ەك تەنیا وەران���وەر نەتەوەگەی ،بەڵكم وەران���وەر خاك و خوەڵ كوردس���تانیش . هەر وەتەمای ئ���ەوە بوین ئرای پالن ناین لە راگەی )تەرحیل و تەعریب ( كردگ .بیجگە وەدەروەر كردگ كوردەیل وەرەو ناوڕاس وخوارگ عیراق و فڕە داین كوردەیل وەبان مەرز ئیران وەمەهانەی

تەبەعی .یەیش���ە بویە هۆكار ناچار كردگ كوردەیل وەخەب���ات وچەك وەش���ان ناین ل���ەوەر خاتر بەرگری لە ماف نەتەوەیی و قورتار بوین لە زڵم

و زوور لە چنگ رژیمەیل نادروس .شۆڕش لە شوون شۆڕش دەس وەپی كرد تا سەرهەڵدان شۆڕش ئەیلول حكوومەت مەركەزی ناچار بوی دگان وەڕاسیا وە مافی كورد بنەیگ ،قەیری كوبوونەوە وەل سەركردەیل كورد كریا ك ریكەفتننامەی )11 ( ی ئازار 1970 بەسان ، وەلی دومای چوار ساڵ رژیم بەعس پەشیمان ل���ە وەعدەیل بوی و فەرامووش���ی لەلی كرد ك

دریاگە سەركردەیل كورد .حكووم���ەت عیراق هە لەی���وا لەالی خوەی بڕی���ار )33( ی تای���وەت وە یاس���ای خ���وەد موخت���اری )حكم ژات���ی ( كارتۆنی دەركرد لە )11 ( ی ئازار 1974 ،وەگورەی ئەی یاس���ایە ناوچەیل ئۆتونومی ئوس���تان )پارێزگا( هەولێر

وسلێمانی ودهۆك و )19( قەزا و )52( ناحییە رویوەرەگەی )37062( كم2 لە خوەی گریگ و یەك ملیۆن وس���ەد وهەشتا هەزار كەسە .وەی جورە ناوچەی���ل خوەد موخت���اری 42% خاك كوردس���تان خ���وارگ لە خ���وەی گریگەو ئەو باقی لە رویوەر خ���اك لەلی داوڕیەیگ ، زوورم ئەو ش���ارەیلە نەكەفتنە وەر خ���وەد موختاری مەردمەیل���ی ك���وردن جوی���ر ) كەرك���وك ، خانەقین ،مەنەلی ، بەدرە ، جەسان ، زرواتییە ، توزخورماتو ، كفری ،ئاكری، شێخان ، شوان ،قەرەحەس���ەن ، جەبارە ،س���ەرقەاڵ ، كۆكس ،ش���ەنگال ، نەوج���وول ، قایر ك���ەرەم ،زومار ..هتد ( .توێنیم بویش���یم فیش���تر لە 57% ی رویوەر خاك كوردس���تان خوارگ وەدەس رژیم بەعس قرتیەیگ و بڕیەیگ ،چوینكە سیاس���ەت رژیم هەوڵ وتەق���ەاڵی ئرای كەم كردگ رویوەر خاك كوردس���تان بكەیگ ،هەر لەیوا توینس���ت قەیری لە خاك كوردس���تان لە پرۆژەی خوەد موخت���اری كارتونی مەزەن���ەی )47000( كم2 ئ���رای )27062( كم2 كەمەو بكەیگ و بقرتنیگ . بیش���ك س���ەركردەیل كورد هی���چ وەختیگ رازی نەوین لە پرۆژەگ���ەی حكوومەت تایوەت وەقرتانن خاك كوردس���تان یەیشە بویە هوكار داگیرسانن ئایر ش���ۆڕش وچەك هەڵگرتن ئرای

بەرگری لە خاك ونەتەوەی كورد .

وەل���ی جاگەی داخەوخوس���ەس ش���ۆڕش كپەوكریا وەدەس پاتشای ئیران و رژیم بەعس لەریكەفت���ن ن���ادروس لە جەزایر ل���ە )6( ی ئ���ازار 1975 رژیم بەعس فرە تر زاڵەو بوی وە

سیاس���ەت تەعریب و دەم كوت كردگ كورد و ئاڵش���ت كردگ دیموگرافی وجوگرافی ناوچەیل كوردەی���ل وەع���ەرەب ه���اوردن لە ب���ان خاك

ومیلكان كوردەیل .هەر وەی جورە ش���مارەی كوردەیل روژ وە روژ وەرەو كەم بوین چگ و شمارەی عەرەوەیل وەرەو ب���ەرز بوین چگ ، قەی���ری لە زەوی و زار كوردەیل بویە ب���ەش عەرەوەیل بیجگە وە كوم���ەك چ وپوی���ل چ وە چەك ل���ەوەر خاتر ش���مارەی عەرەب لە بان خاك كوردستان زیای

و داگیر بكەن .حكوومەت بەعس سیاس���ەت ئاڵشت كردگ دیموگراف���ی وجوگراف���ی وەكار ه���اورد جویر ل���ەت لەت كردگ ئوس���تان )پاریزگا( كەركوك وەقرتان���ن قەزای كفری ك���ە زوورم مەردمەیلی كوردن وە گورەی سەر شمارەكەر ساڵ 1957 ك 54% ك���وردن و خریاگە ب���ان قەزای تكریت ،دویاخریش بویە ئوستان ،وە ئوستان )صالح الدین ( ناس���ریا وە گ���ورەی بڕی���ار )41( لە

. 1976/1/29حكوم���ەت بەعس ن���ەك تەنیا ئوس���تان كەركوك قەیری لە خاكەگەی قرتان ،بەڵكم ناوە پیرۆزەگەی ئاڵش���ت كرد

ئرای ئوستان )تأمیم (.رژیم بەعس تامەزروی خوی���ن كورد ب���وی ،هەر ناحی���ەی ج���ورە وەی مزوری لە ئوستان دهوك بان خریاگ���ە و قرت���ان ئوستان لە موسڵ قەزای )نەین���ەوا( وە گ���ورەی بڕی���ار ) مجل���س قیادە الپورە ( ش���مارە )118( ،وقرتانن 1976/3/8 لە لە )دهوك قەزای عەقرە ( ئرای باوەش )نەینەوا ( وەگورەی بریار ) مجلس قیادە الپورە ( شمارە )757( لە 1980/5/18 یەیش���ە لەوەر خاتر

ئەوەگ رویوەر )دهوك( كەمەو بكەیگ .

ئەڵقەی هەفتم

ئا: نادیە زەهاوی

ماده هۆشبەره كان واقعێكی تاڵ وئایندەیەكی نادیارزیندانیەك:" لەگەڵ هاتوچۆكردنم بۆ ئێران فێری بەكار هێنانی ئەو ماددانە بووم "

لەدوای پڕۆسەی ئازادی عیراق بە شێوەیەكی بەرچاو دیاردەی بەكارهێنانی مادە هۆشبەرەكان لە عیراق و هەرێمی كوردستان زیادی كردووە،هەندێك لەچاودێ���رە كۆمەاڵیەتیەكان ه���ۆكاری زیادبوونی ئەم دیاردەیە دەگەرێننەوە بۆ كرانەوە كۆمەڵگەی عیراقی ب���ەرووی دەرەوە و هەروەها بەهۆی هاو س���نووری كوردس���تان لەگەڵ واڵتی ئێرانەوە كە یەكێكە لە واڵت���ە بەناوبانگەكانی بەرهم هێنانی مادە هۆش���بەرەكان ،لەبەر هەس���تیاری و گرنگی ئ���ەم بابەت���ە بەگرنگم���ان زانی ئ���ەم رێپۆرتاژە ئەنجام بدەین ،س���ەرەتا ل���ەو گرتوخانەیەی كە چەندین كەس���ی تێدا بە تۆمەتی كڕین وفرۆشتن ی���ان بەكار هێنانی ماددە هۆش���بەرەكان زیندانی كراون كرد چاومان بەهەندێ لەو زیندانیانە كەوت ، )ع. ل( تەمەنی )57( س���اڵە ماوەی )5(ساڵ بە مادە )14( س���زادراوە ووت���ی "ماوەی )21( س���اڵ ئاڵودەی ماددە بێهۆشكەرەكان بووم" ئەو زیندانییە ئاماژەی بۆ ئەوە كرد كە ئەو كەسانەی مادەی هۆشبەر بەكاری دەهێنن تەمەنیان جیاوازە وشێوەی مامەڵە كردنیان جیاوازە لە ناو كۆمەڵگا

وكاریگەری خراپیش بە جێدەهێڵێت .س���ەبارەت بە چۆنێت���ی ئالودەبوونی ناوبراو ووتی "لەگەڵ هاتوو چ���ۆ كردنم بۆ ئێران فێری بەكار هێنانی ئ���ەو ماددانە بووم بۆیە زوو زوو س���ەردانی ئێرانم ئەكرد بۆ كڕێنی ئەو مادانە " لە كۆتایی قس���ەكانیدا ،دووپاتی ك���ردەوە كە زۆر پەش���یمانە لەوەی تەمەنی لە بەكارهێنانی ئەو

ژەهرانە بەس���ەر بردووە ،وداوای لە گەنجەكان ك���رد كە دوور ب���ن و قەت نزێكی ئ���ەو ژەهرانە

نەبنەوە.)ف. ع ( گەنجێك���ی تەمن )28( س���اڵە خەڵكی كوردستانی ئێرانە ولە سلێمانی كرێكاری كردووە بە هۆی بەكارهێنانی مادەی هۆشبەرەوە م���اوەی )2(س���اڵ زێندان���ی ك���راوە و دەڵێت "ماوەیەكی زۆرە ئاڵودەی ئەو مادانە بووم ،بۆیە هەرچی ئیشم دەكرد هەمووی بۆ كڕینی )تلیاك( بوو و ڕۆژ لە دوای ڕۆژ الش���ەم دەپۆكا ومێشكم الواز دەب���وو و ل���ە ناو كۆمەڵگا ب���ە چاوێكی ترەوە س���ەیر دەكرام ناوبراو وتێشی هەندێ جار حەشیش���ە و هیروین و گراس���ی رەنگ سەوزم

بەكار دەهێنا.)ح .م( ماوەی )10( س���اڵ زیندانی كراوە یەكێكە ل���ە بەكارهێنەرانی مادە هوش���بەرەكان دەڵێت ئەم كارە كەسایەتی مرۆڤ الواز دەكاتەوە و ب���ەرەو خراپی دەیبات،ناوبراو )هیروین (ی بە كار هێناوە و دەڵی زۆر نەرخی گرانە وكارێگەری ئەم مادەیە چاوی مرۆڤ دەردەپۆقێنێت ودەم ودانەكان���ی خراپ دەكات وهەس���ت وس���ۆزی بۆ

كەسوكاریشی نامێنی . پاش���ان چاوم���ان بە موالزم )عوس���مان عەبدول كەریم( بەرێوەبەری ڕاگەیاندنی ئاسایشی گەرمیان كەوت و لەمبارەیەوە چەندپرسیارێكمان

ئاراستە كرد:ئەتوانی���ن بڵیی���ن ب���ەكار هێنان���ی م���ادە

هۆشبەرەكان بۆتە دیاردەیەك لەم ناوچەیە ؟نەخێر ،لەماوەی س���اڵی ڕاب���ردوو هێزەكانی ئاسایش بە گشتی ،وئاسایشی سنووری خانەقین

و ك���ەالر و دەربندیخان و كف���ری توانراوە )51( كەس بەتوومەتی كیش���ان و بەكارهێنان و كڕین و فرۆش���تنی مادەی هۆش���بەر دەس���گێربكرێت. دیارە لەو)51( كەس���ە زۆرینەی���ان بەكارهێنەری

وفروشیاری )حەب( بوون .جۆرەكانی ئەو حەبانە چین؟

پ���ارازۆل –ئارتین – ڤالی���وم – ارتینیا – سومادلین - كرافین (و هەندێكیشیان حەشیشە و تیلیاكی بەكارهێناوە، سەرجەمیان دۆسێیان بۆ كراوەتەوە و ئیحالەی بەڕێز دادوەری لێكۆڵینەوەی گەرمیان كراون وبڕیاریان لە سەر دراوە ,و)11( كەس���یان لە ساڵی )2011( سزا دراون ،وماوەی زیندان���ی كردنیان لە نێوان )6( مانگ تاكو )3(

ساڵ بووە.ئایا جیاوازی هەیە لە سزدانی بەكارهێنەرانی

ئەو مادانە؟بەڵی جیاوازی هەیە هەندێ خەڵك گیراون كە ڕێژەیەكی زۆر بەنج و مادەی هۆشبەر لە لەشیان بووە ئەوانە سزایان زۆرترە و هەیە بەكارهێنەری حەب و شروبن ئەوە سزایان كەمترە . )3( كەسی دیكەش ه���ەن چاوەڕوانی ئەنجامی پش���كنینی خوێنەكانیان دەكەین ،و)27( كەس ئازاد كراون بە كەفالەت لە سەر بڕیاری دادوەر . ودوو كەس لەوان���ە بە مادەی )پەنج���ا ( ئازاد كراون و)7( تومەتباری دیكە ئازاد كراون ومەلەفی تەحقیقیان داخراوە وكێشەكەیان بڕیاری كۆتایی وەرگرتووە .هی���چ بڕیارێك هەی���ە كە تومەت ب���ار ئازاد

بكرێت ؟ئەوە بڕی���اری دادوەرە ئێم���ە ناتوانین هێچ ك���ەس ئازاد بكەین یان دەس���تگێر بكەین بە بێ

بڕیاری دادوەر.مخ���درات كە كەس���انە ئ���ەو بە هەم���وو جۆرەكان���ی بەكاردێنن

تەمەنیان چەندە ؟هەمانە لە تەمەنی )18(ساڵەوە

تاكو سەروی )46( ساڵ.ئاس���ایش دەزگای وەكو ئێوە بەرنامەتان هەیە بۆ بنەبڕكردنی ئەم حاڵەتانە بە تایبەتی لەو شوێنانەی كە زیاتر تیایدا گەنجەكان كۆدەبنەوە

وەكو چایخانەكان ؟مۆڵەتی چایخان���ەكان دی���ارە و هەیە تەندروس���تیان وەزارەت���ی ساندیكای خویان هەیە وبۆمان نیە لە خۆمانەوە هیچ شوێنێك دابخەین بەاڵم چاودێریمان هەیە بەسەر ئەو كەسانە كە بە كارهێنەر و سەرقاڵی كڕێن وفرۆش���تنی ئەو حەب و مادە

هوشبەرانەن لە شوێنانەدا.هاوس���نووری كوردس���تان لەگ���ەڵ واڵتانی دەرەوە كارێگ���ەری هەیە بۆ باڵو بوونەوەی مادە

هوشبەرەكان ؟ناتوانین واڵتێك دیاری بكەین بەاڵم واڵتەكانی دەرەوە س���نووری هەرێم كارێگەری���ان هەیە بۆ

بوونی ئەو مادانە .ئیجرائات���ی ئێ���وە چیی���ە لەب���ارەی ئ���ەو

دەرمانخانانەی كە مادەی هۆشبەر دەفرۆشن؟بەپی���ێ بڕی���اری دادوەر بەب���ێ راچێتەی پزیش���كی بۆیان نیە هێچ دەرمانیك بفرۆشن كە مادەی هۆش���بەری تێیدا بێت . وئەگەر بیفرۆشن

ئەوا ئیجرائاتی یاس���ایی لەگەڵیان���دا دەكرێت و رەوانەی دادگا دەكرێن .

هەر سەبارەت بەم بابەتە پسپۆڕی دەروونی دكتور هەیسەم ئەحمەد دەڵێت

"ئەو كەسانەی مادەی هۆشبەر بەكاردەهێنن ب���ەردەوام حەز لە ئ���ازار دانی خۆی���ان دەكەن وتووش���ی )خەمۆكی ( دەبن وناتوانن تیكەاڵوی خەڵ���ك ب���ن و روو ل���ە دزی ك���ردن دەكەن بە مەبەس���تی ئازار دان���ی خۆی���ان .هەروەها ئەم پس���پۆڕە ووت���ی "ئەگەر رەوانەی نەخوش���خانە بكرێن بە شیوەیەكی تەندروست دەتوانن رزگاریان

بێت لەو مادانە"

هەموو گەالنی جیهان چەندین بنەمای تایبەتیان هەیە بۆ ناس���اندنی خۆیان بە میللەتان���ی تر.وە یاخود بۆ جیاكردنەوەی خۆی���ان لە گەالنی تر.یا خ���ود بتوانن بۆ دیاری كردن���ی بوون و مێ���ژووی خۆیان ئەو بنەمایانە بەكاربهێنن . ئەو بنەمایانە لە چوار چێوەی رەهەن���دی دیاری كراو دەردەكەوێ���ت .وەكو زم���ان – مێژوو –

جوگرافی و سنووری دیاریكراو.پەیوەندی هاوب���ەش – بەرژەوەندی و پێكەوەبەس���تنی ن���ەژادی و خوێن .. وەكو خزمایەتی و پشتاوپشت و چەندین

بنەمای تر.بەاڵم زم���ان گەورەترین ناس���نامەی هەمیش���ەیی و ئامادەیە بۆ جیاكردنەوە و ناس���ینی هەر نەتەوەیەك لە نەتەوەكانی

تر.هەموو میللەتان���ی جیهان بە چەندین قۆناغ���ی جۆراوجۆر تێپەڕ ب���وون ،لەوانە بەربەرەكانی لەگ���ەڵ دوژمنانی دەوروبەر یان خ���اوەن هێ���زە چاوچنۆك���ەكان كە نەتەوایەتی ناسنامەی سڕینەوەی هەوڵی و نیشتمانی گەالنی ژێر دەستیان داوە بۆ داگیركردنی خاك ونیش���تمان و لووشدانی خێروبێ���ری ئ���ەو واڵت ونەتەوەیە ئەگەر بۆی���ان لوابێ���ت ،گەلی كورد ل���ە گەورە نەتەوەكانی دونیایە ،چونكە پاش چەندین ساڵ لە خەبات وبەربەرەكانی لە پێناوی نیش���تمان و چەندی���ن هەڵمەتی دوژمنان بۆ لەناو بردن و س���ڕینەوەی هێشتا كورد

نزیكەی شەست ملیۆن كەسە ..ئای���ا بۆچ���ی ه���ەوڵ و تێكۆش���انی پەروەردەی���ی و روناكبیری و كۆمەاڵیەتی چ���ڕ تر و بوێرانەت���ر نەخرێتە گەڕ بۆ یەكخس���تن و یەكگرتنی زمانی ئەدەبی و هونەری و بەدیهێنانی زمانێكی ستاندار بۆ

هەموو گەلی كوردستان ،گەلی ك���ورد ب���ە درێژای���ی مێژووی گەالن���ی گەیاندۆت���ە زۆری خزمەت���ی دەوروبەر لەس���ونگەی خزم���ەت كردن بە

زمان و ئەدەب و كەلت���ور و فەرهەنگیان ،ئەگەر چی ئەوان لەهەمان كاتدا هەوڵی س���ڕینەوەی ناس���نامەی نەتەوایەتی ئەو

كەڵە مرۆڤانەیان داوە.بۆ زیاتر شارەزایی لەم بوارە هیوادارم كەس���ی خوێنەر ئەگەر ئەتەوێت مێژووی ئەو كەسانە بزانیت كە خزمەتیان بە زمان و فەرهەنگ و بواری رۆشنبیری وسیاسی و زانس���تی و كارگێ���ڕی و س���ەربازی و بوارەكان���ی تری گەالن���ی تریان كردووە دەتوانیت بۆ تەنها نموونە چاوێك بەم دوو سەرچاوەیە بخشێنێت.یەكەمیان بەرهەمی خوالێخۆش���بوو مس���تەفا نەریمان���ە لە كتێبی)م���ا اس���داە االكراد ال���ی المكتبە العربیە( دووەمیان بەرهەمی مامۆس���تای پایە ب���ەرزی كورد دكت���ور كەیوان ئازاد ئەن���وەر لە كتێب���ی )ك���ورد و كۆمەڵی مەدەنی( تاكو بزانیت چەندین ش���ارەزای ك���ورد رەنجی خۆیان خس���تۆتە خزمەتی ئەو گەالنە ،ئەوانیش هەوڵی س���ڕینەوە و

لەناوبردنی كوردیان داوە.بەڵ���ی گەلی ك���ورد خاوەنی چەندین ش���ارەزا و مرۆڤی لێهات���وو و چاالكە لە هەموو بوارەكانی ژیان .بەاڵم جوانتر وایە بە زمانی خۆی خزمەتی مرۆڤایەتی بكات ،باش���ارەزاو زانایانی گەالن���ی تر هەوڵی گۆڕین���ی بەرهەمەكان���ی ك���ورد بدەن بۆ زمانی خۆیان و س���وود لە بەرهەمی كورد

وەربگرن.مێ���ژوو خاوەن���ی ك���ورد گەل���ی وجوگرافیایەكی بەرباڵوە و چەندین شێوە زمانی جۆراوج���ۆری هەیە ،كە بۆتە هۆی گەورەبوون���ی خەرمانی ووش���ەو زاراوە و ش���ێوە زمانی جوان و قەشەنگ و رەنگین و هەزاران بەرهەم���ی ئەدەبی و كەلتوری ،دەب���ا ه���ەوڵ بدرێت بۆ رێكخس���تن و بۆ گش���تی ئەنس���تیوتێكی دامەزراندنی رێكخس���تنی زمان و ئەدەبی یەكگرتوو لە

هەموو كوردستان .

زمانناسنامەیەكی نەتەوایەتی وشارستانی

خاوه ن ئیمتیاز: رێکخراوی کارکردن لەپێناوی ئاشتیسه رنوسه ر: حەسەن ئەحمەد موراد

0770 145 36 17workforpeace2005@yahoo.com رۆژنامه یه کی گشتی سەربەخۆیە ، رێکخراوی کارکردن لەپێناوی ئاشتی، دووهەفتە جارێک دەریدەکات

No. 12,Wensday 15.02.2012First Yearrowjinwe@yahoo.com

دیزاین: سوارە محەمەد

جێگری سەرنوسەر: دڵشاد عبداللە حسین

www.facebook.com/rojynwe

چەند دڵم بەو دایكانە سووتا كە روفاتی كوڕەكانیان نەدی���ەوە و ب���ە داخ و خەفەت���ەوە س���ەریان نایەوە و ئیس���تاش رەنگە یەكێك لەو هەشتا روفاتەی لە تۆپزاوا دۆزراوەتەوە و س���ێ س���اڵە چاوەڕێن بنێژرێن بەڵكوو رۆحیان بحەس���ێتەوە.. چەند دڵم بەو ژنانە سووتا كە چاویان بە روخساری مێردەكانیان نەكەتەوە و چاوەڕێ بوون رۆژێ���ك، ئێوارەی���ەك، بەیانی���ەك، نیوەڕۆیەك لەدەرگاوە خۆیان بكەن بەمااڵ بەدەس���تی پڕ لە میهر و خۆشەویس���تیەوە ماڵەكە پڕكەنەوە لە ژیان، كە رەنگە یەكێك بن لەو هەشتا روفاتەی كە لە ساردەكەرەوەكانی شاری كەركووك چاوەڕێن دەسەاڵتدارە پەیوەندیدارەكان بەزەییەكی���ان بە رۆح���ی ش���ەكەتیان ئۆقرەبگرێت و فرمێس���كی چاوی منداڵە چاوكاڵەكانیان وش���ككات و

شوێنێك هەبێت سەردانی رۆحی باوكیانی لێبكەم.نازانم جا بەزەییم بەكێی ترا نەهاتەوە، داخوا ئەو هەشتا روفاتەی ئەوە سێ ساڵە وان لە ناو ساردكەرەوە سارد و سڕەكانی شاری كەركووك كەی رۆحیان گەرمی دەبێتەوە و س���وكنایی بەرۆحی كەس���وكاریان دێت و

مەزارێكیان ئەبێت بچن گوڵیان بۆ بخەنە سەر.چەند س���ەیر و س���ەمەربوو ئەو هەواڵەی ئێوارەی دووش���ەممە 27ی ش���وباتی 2012 ل���ە تەلەفزیۆنەوە دەیگوت گوایا ئەو روفاتانە بۆیە هەتا ئیستا نەنێژراون چونكە هۆی سیاسی لە پشتەوەیە، دەمێكیش دەیگوت لە ئێسكوپروس���كەكان تەنها چەن���د پەیكەرێكی تەواو دروس���تكراوە، دەمێكی تریش گوایا كێش���ەی نەبوونی زەوی���ان هەیە هەتا مەزارێك یان مۆنومێنتێكیان تیا بۆ

دروستبكەن. چەند میللەتێكی نەگبەتین ئێمە.. ئ���ەی ئەوە ئەگ���ەر پرۆژەیەكی س���ەرمایەدارێكی س���ەربەو دوو حزبە زەبەالحە بوایە ل���ە چەند رۆژێكدا زەویان بۆ دابین نەدەك���رد؟ ئەی ئەگەر پرۆژەی یەكێ ل���ە حزبیەكان بوایە خۆ بە چەند س���ەعاتێك زەویەكە

ئامادەدەبوو..لەو كاتەی كە دەبوو یەكەم ش���ت بیكەن رێزلێنانە لە رۆحی ئەو شەهیدانە، كەچی جارێ تیم نێردراوە هەتا ئێسكوپروس���كەكان ببژێرن، لەكاتێكدا روون و ئاشكرا ئەوانە ئێسكوپروس���كی هەش���تا قوربان���ی دڕندەترین تاوان���ن، دەبوو زۆر لەوە ئینس���انیانە تر مامەڵە لەگەڵ

رۆحیاندا بكەن. ئەگەر ئەو هەش���تا روفاتە لەكۆتاییدا هی هەشت خێزانیش ب���ن ، دەبوو ل���ەوە بەبەزییانەتر مامەڵەیان لەگەڵدا بكرابا. بەاڵم ئەوەی لێی تێنەگەیش���تم ئایا ئەو هۆ سیاس���یە چی بێت كە سێ س���اڵە هەشتا روفاتی ب���ۆ راگیراوە و لە ن���او س���اردكەرەوەكاندا جارێكی تر

ئەیانكوژنەوە. خۆزگ���ە حكومەتی هەرێم، دەزگا پەیوەندیدارەكان ل���ەوە بەبەزییانەت���ر مامەڵ���ەی لەگ���ەڵ ش���ەهید و قوربانیەكانیان���دا دەك���رد، ئەگەر ئەوان���ە لەبەغدا بەو هۆیان���ەوە راگیراب���ان ئازابوون دەمی هەڕەش���ە بكەنە عەرەب و بۆش���ی بچنە س���ەرجادەوبانەكان. بەاڵم خۆ ئ���ەوە خۆمان لەخۆمانی دەكەین و جارێكی رۆڵەكانمان

لە ساردكەرەوەكاندا ئەنفال ئەكەینەوە.

ئاخر زەوی نیە

دەزگای م���ۆزارت ئاش���كرا ك���رد ك���ە پارچە دۆزراوەتەوە،ئەم م���ۆزارت نادیاری مۆس���یقایەكی دەزگایە ئەوەشی راگەیاند كە ئەو پارچە مۆسیقایە لە بەرواری 23/ئازار ئەمساڵدا لە شاری سالزبۆرگی نەمس���ا دا نمای���ش دەكرێت ،ئەم پارچە مۆس���یقا نەمس���اوییە لە ناوچەی تیرۆلی باك���وری رۆژئاوای نەمس���ا دۆزراوەتەوە و مێژووەكەی دەگەڕێتەوە بۆ

ساڵی 1780.جێی ئام���اژە پێكردنە لەماوەی چەند س���اڵی رابردوودا دوو پارچە مۆسیقای نادیاری تری مۆزارت دۆزراوەتەوە یەكێكیان لە ساڵی 2006 ئەوەی تریان

لە ساڵی 2009.

دۆزینەوه ی پارچە مۆسیقایەكی مۆزارت

دوور و نزیك

venusfaiq@gmail.com

ایەقس ف

ینۆڤ

ژاپۆن بەرزترین تاوه ر دروست ده كاتپاش دواكەوتنی بۆ ماوەی دوومانگ لە چەند رۆژی راب���ردوودا بەرزترین تاوەری جیهان لە ژاپۆن كرایەوە،ئەو تاوەرە كە پێدەوترێت درەختی ئاسمان بە فەرم���ی بوو ب���ە بەرزترین ت���اوەری جیهان ،و بەرزیەك���ەی دەگاتە 600 م كە 200 مەتر لە تاوەری خەلیف���ە كەمترە بەاڵم بە بەرزترین تاوەر دادەنرێت ل���ە نێو ئ���ەو تاوەرانەی بۆ نیش���تەجێبوون بەكار نایەن،دروست كردنی تاوەرەكە زیاتر لە 806 ملیۆن دۆالری تێچووە وبەشێوەیەكی سەرەكی بۆ پەخشی تیڤ���ی و رادیۆ بەكاردەهێنرێ���ت هەروەها حەوزێكی گەورەی ماس���ی و پەیمانگەیەكی ئەكادیمی لە خۆ دەگرێت،بەپێی راپۆرتە فەرمییەكانی ئەو كۆمپانیایە كە كاری دروس���ت كردنی تاوەرەك���ەی ئەنجامداوە هاتووە كە ئەم تاوەرە بە ش���ێوەیەكی پێشكەوتوو و بەهێز دروس���ت كراوە بەش���ێوەیەك كە دەتوانێت بەرگ���ەی بومەلەرزەیەك بگرێ���ت بە هێزی 8 پلە

لەسەر پێوەری ریختەر.

بەپێی دوایین لێكۆڵینەوەی پزیش���كی كە زیاتر لە هەزار كەسی گرتۆتەوە،دەركەوتووە كە خواردنی ش���وكەالتە هەندێك س���وودی هەیە ب���ۆ دڵ،وەكو دابەزاندنی پەس���تانی خوێن ،بەپێی ئەو لێكۆڵینەوە كە لە گۆڤاری ئەمریكی بۆ خ���ۆراك باڵوكراوەتەوە هاتووە كە بەش���داربووان هەس���تیان ك���ردووە بە چاكی ئەركەكان���ی مۆلولە خوێن���ەكان و دابەزینی ئەنس���ۆلین ،لی هۆبر سەپەرشتیاری لێكۆڵینەوەكە دەڵێت "ئەگەر خەڵك حەزیان لە شوكەالتەی رەشە ،ئ���ەوا خواردن���ی پارچەیەكی بچووك باش���ترە لە

شیرینیەكانی تر ".

شوكەالتە بۆ دڵ باشە