RUSKOSKA Koha · Notre Dame, trishtimi i madh edhe i botës islame E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 17 prill -Komuniteti i biznesit kërkon përshpejtimin e transportit të mallrave

Notre Dame,trishtimi imadh edhe ibotës islame

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 17 prill - Komuniteti i biznesit kërkonpërshpejtimin e transportit të mallrave nëvendkalimet kufitare të Maqedonisë së veriutme Shqipërinë dhe Serbinë. Nga Oda ekono-mike e Maqedonisë bëjnë thirrje që më së fun-di deri më një tetor të këtij viti institucionetkompetente të tre shteteve të nënshkruajnëmarrëveshje bilaterale që do të mundësojnëkontroll të vetëm në vendkalimet kufitare Qafë

Thanës dhe Tabanoc. "Si komunitet i biznesitapelojmë që më së fundi deri në fillimin emuajit tetor të nënshkruhen marrëveshje midisinstitucioneve të Maqedonisë dhe Shqipërisëdhe Maqedonisë dhe Serbisë që të mundë-sohen kontrolle të përbashkëta në vendkali-met kufitare midis dy vendeve, me qëllim qëme më pak resurse të administratës shtetëroredhe me një ndalesë në kufi...

Pritjet në kufi, 80 për qind e kohës

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Lisat që dikurishin fidane

Rezultatet e dobëta e testit tëfundit PISA treguan se tek nxënë-sit në vend shënohet një ngecje emadhe në fushën e arsimit.Dobët jemi renditur në vitin 2015,me shpresë se në renditjen eardhshme do të avancohemi, nëfushën matematikës , shkencavenatyrore dhe leximit. Nëse i re-ferohemi vetëm....

60c |160c

Pavarësishtvendimit të Holandës,shqiptarëtmund tëlëvizin të lirë

Kosova "shpëton" zgjedhjet

presidenciale

RUSKOSKA

� Fq.5

� Fq.16

Edhe një lëndë për 27 prillin e përgjakshëm

�

Fotografimi i procesverbalit të 16-të nga ana e Këshillave zgjedhor, nga Komisioni Shtetëror iZgjedhjeve vlerësohet si vendim i cili rrit efikasitetin, transparencën dhe shpejtësinë e shpalljessë rezultateve. Ekspertët megjithatë mendojnë se ky vendim është në kundërshtim me KodinZgjedhor

RISI NGA KOMISIONI SHTETËROR ZGJEDHOR

Fq.14

Fq.7

Fq.5

Fq.15

Fq.2

Viti XIII • Numri 3638 • e enjte, 18 prill 2019

EDITORIAL

GLOBI

RAJON

edhe "Viberi" pjesëe procesit zgjedhor

� Fq.17

Nuk kemikonfliktendër-fetare

Nomadët qëmbijetuan

Fq.3

2 AKTUALEKoha, e enjte, 18 prill 2019

2

Rezultatet e dobëta e testit të fundit PISA treguan setek nxënësit në vend shënohet një ngecje e madhe nëfushën e arsimit. Dobët jemi renditur në vitin 2015, meshpresë se në renditjen e ardhshme do të avancohe-mi, në fushën matematikës , shkencave natyrore dheleximit. Nëse i referohemi vetëm treguesit të fundit sithelbësor dhe që pasqyrohet në të gjitha fushat e tje-ra të mësimit, mund të thuhet se një individ që nuk kasë paku aftësi minimale të leximit, më vonë me vësh-tirësi do të mësojë leksionet, dhe do ta ketë të vështirëtë inkuadrohet me sukses në jetën shoqërore, politike,e kështu me radhë. Me fjalë të tjera, PISA mundësonkrahasimin ndërkombëtar të vlerësimit të arritjes sënxënësve , vlerëson dijen e lidhur me situata reale nëjetë, ashtu si aftësitë edhe përgatitjen për pjesëmarrjenë shoqërinë e të rriturve, shqyrton raportin midis ar-ritjeve të nxënësve dhe faktorëve që ndikojnë në tëmësuarit, si karakteristikat e nxënësve dhe të shkolla-ve, dhe kështu ndihmon në krijimin e një politike ar-simore.

Edhe renditja ndër më të dobëtit në Evropë në punë-simin dhe përgatitjen e të rinjve që të inkuadrohen nëtregun e punës, imponon një angazhim më të madhnë sistemin arsimor që të ofrojë kuadro të nevojshmepër tregun e punës.

Reformat që me më shumë apo më pak sukses plani-fikohen dhe realizohen në Maqedoninë e veriut, dherezultatet e tyre që lënë për tu dëshiruar, udhëzojnëqë sa më parë dhe në mënyrë më efikase ti kushtohetnjë vëmendje më e madhe sistemit arsimor në shtet,nga cikli parashkollor e deri tek cikli universitar. Rritjae numrit të çerdheve nga Gjevgjelia deri në Kuma-novë, e nga Struga deri në Kriva Pallankë, përmirësi-mi i anomalive të ekzistencës së 22 fakulteteve juri-dike, apo edhe inxhinierëve të dalë nga bankatshkollore të fakultetit të makinerisë në Vinicë, si dheprofilizimi i nxënësve dhe orientimi i tyre profesionalmë serioz dhe më përmbajtësor, që nesër të regji-strohen në shkollat e mesme dhe fakultetet sipasprirjeve dhe rezultateve në arsimin fillor mbetet sfidëdhe çelësi i vërtetë i një rezultati më të mirë nesëredhe në ekonomi, biznes , prodhimtari, .... fusha këtoqë presin nesër, që nga bankat shkollore të dalin kua-dro më cilësor që do të përafrojnë shtetin me standar-det e ndryshme të funksionimit dhe mbarëvajtjes sësistemit dhe shoqërisë në të gjitha nivelet.

Për të fituar një rendiment të bollshëm, cilësor, dhe tëshijshëm të domates qoftë në një kopsht për të këna-qur nevojat e shtëpisë , për të vjelë perime të freskë-

ta në sezonin e verës e të mos blejnë nga tregu që sh-pesh nuk ia njohim as shijen e as ngjyrën ..., nevojitetnjë angazhim, përkushtim, vëmendje, por edhe punëe pandërprerë për çdo ditë e nga pak.

Nevojitet së pari një rasat apo farë cilësore, përga-titja e mirë e truallit, prashitja dhe vaditja e rregullt ,shkulja e barërave të këqija, mbrojtja nga dielli apo iftohti , ushqimi me pleh organik e kështu me radhë qënë sezonin e verës të shijojmë domate që nuk u ka astregu.

Nëse i kthehemi përgatitjes së kuadrove në të gjithasferat e jetesës, apo të punëtorëve cilësor për sektorinpublik apo privat që pritet të dalin nga një sistem ar-simor që i përkasin një mjedisi makro apo nga njëambient më i madh shoqëror , ekonomik dhe politiknë shtet , dhe nëse i referohemi një mjedisi mikro,apo nëse kthehemi në një kopsht të vogël, atëherëmund të themi se edhe arsimi kërkon një kujdes mëtë madh, përditë e nga pak, por në mënyrë sistematikeqë të ofrojë rendimente cilësore .

Bile nëse flasim për atë barin e famshëm anglez, tënjohur në tërë botën të rrafshët si tepsi, të bukur dheme një pamje që zgjon zili, nëse i pyetni anglezët kuqëndron sekreti i tij, do të përgjigjen që edhe ky barështë rezultat i një pune të pandalshme të gjeneratae gjenerata të kopshtarëve që e kanë kultivuar atëme vëmendje, pasion dhe përkujdesje të veçantë.

Në rastin tonë kjo nënkupton një vëmendje më tëmadhe për arsimin fillor, të mesëm dhe sipëror qënesër, me qëllim që nga gjeneratat e reja të vjelimrendimente të kënaqshme. Të ulim në minimumnumrin e shkollave që përballen me mungesë të hapë-sirave, të cilat shpesh janë të detyruara që të punojnëmadje edhe në tre ndërrime dhe me klasa të mbipo-pulluara. Pra, duke u angazhuar më shumë në për-mirësimin e kushteve të mësimit, duke rritur cilësinëe tij apo duke investuar në arsimimin e gjeneratave tëreja sot, do të mbjellin një fidan, që nesër do na sjel-lë gjenerata që do ndërtojnë, udhëheqin dhe përpa-rojnë këtë shtet. Në fund dhe jo më pak e rëndësish-me, sot popullata në shtet është shumë pak epërgatitur për inkuadrimin në rrjedhat bashkëkoho-re evropiane dhe funksionimin sipas sistemit garues.Duhet që sot të pranojmë dhe adaptojmë modelinevropian të punës dhe jetesës, që nesër të mos kemistagnim, por dalë ngadalë ti afrohemi dhe për disadekada edhe të arrijmë standardet evropiane në tëgjitha fushat e jetesës.

Lisat që dikur ishin fidaneEDITORIAL |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Nga Fisnik PASHOLLI

BUKURIA KRIJUESE E NOTRE DAME “Katedralja Notre Dame nuk do ta kishte mbasekëtë popullaritet global pa atë fuqi dhe bukurikrijuese që ia dha shkrimtari i periudhës sëromantizmit europian, Viktor Hygo. Ështëpikërisht romani i tij “Katedralja e Parisit” që idha jehonë te lexuesit e të gjitha kombeve.Personazhet, Esmeralda dhe Kuazimodo do tëmishërohen me pasionin e madh të dashurisëdhe groteskut të jashtëm, ndërkohë qëbackgroundi i detajeve të katedrales do tëpërjetësohet si vepër arkitektonike me titullin“Notre-Dame de Paris”, ka shkruar një postim nëFacebook, shkrimtari Bardhyl Zaimi.

KUR TË LULEZOJË DROGA!!!

“Kur isha në Shqiperi, ska dy javë, une pashë njërealitet ku nuk shitej asgjë, dhe nuk lëvizte njeri,dhe njerëzit dukeshin të mpirë mendërisht egjithë frikë. Por sipas Monitor.al, në shtetinshqiptar ka rritje të shpenzimeve nga blerësit nëtë gjithe zerat (bien në sy blerjet e mëdha menjë rritje prej 5.6% dhe rritja e besimit nëekonomi me 2.8%). Flitet edhe për një bumndërtimesh me një rritje prej 8.0%... Imagjinoniçfarë do te behet gjate verës kur do te lulëzojnendërtimet e mërgimtareve, kur të vijne turistët,kur te vijne investitorët e huaj, kur të hyni në BE,dhe kur të lulezojë droga!!!”, ka shkruar nëprofilin e tij në Facebook, pedagogu universitarShenasi Rama.

POLITIKA DO TË DUHEJ TË ISHTE SAKRIFICË, JO PRIVILEGJ

“Kur çdo qytetar punon për t’i ndrequr punët eveta, ata ndryshojnë gjendjen e vet dhe me këtëndryshim ndodh edhe progresi i shoqërisë. Porkur politikanët punojnë për t’i ndrequr punët eveta, atëherë progresi ndalet. Qytetarët ta japinvotën për t’u marrë me punët e tyre. Askush nukta jep votën që ti të merresh me punët tua. Nëprincip politika do të duhej të ishte sakrificë, joprivilegj. Në Kosovë politika jo vetëm që ështëprivilegj, por është privilegj i injorantëve. I atyreqë e bëjnë shtetin të ndalet dhe të kthehetprapa. Faji është megjithatë i qytetarëve që iudhanë votat atyre që kur nuk kishim shtet, iprishnin pelat. Tash që kemi shtet, të njëjtitprishin shtetin. Vetëm shikoni tre udhëheqësitkryesorë të vendit. A më shumë ju ngjanë nënjerëz të shkollës a në njerëz të përrojeve?!Ndaleni dorën o të mjerë, mos i votoni! Shtetinuk është pelë me e shalu kush të çohet i pari! Tërinjtë sot po ikin nga dhunuesit e shtetit. Ikjanga dhunuesi është instikt i mbrojtjes. Mos iakuzoni!”, ka shkruar një profil në Facebook, LiriLoshi.

KRIMI SHQIPTAR NË HOLANDEKA RËNIE

“Holandezët mendojne se mafia shqiptare atjeështë me e rrezikshmja. Por faktet tregojnë sekrimi shqiptar në Holande ka rënie. Propozimiholandez ska lidhje as me qeverine e as meopoziten. Vizat hiqen dhe vendosen ngaParlamenti Europian. Ska gjasa të ndodhëndonjë ndryshim në regjimin e vizave meShqiperinë”, ka shkruar në profilin e tij nëFacebook, Petro Koçi.

Nëse i pyetni anglezët ku qëndron sekreti i barit të tyre të famshëm, i njohur si‘bari anglez’, do të përgjigjen që edhe ky bar është rezultat i një pune tëpandalshme të gjenerata e gjenerata të kopshtarëve që e kanë kultivuar atëme vëmendje, pasion dhe përkujdesje të veçantë. Në rastin tonë kjo nënkuptonnjë vëmendje më të madhe për arsimin fillor, të mesëm dhe sipëror që nesër,me qëllim që nga gjeneratat e reja të vjelim rendimente të kënaqshme

3AKTUALEKoha, e enjte, 18 prill 2019

Shkup, 17 prill - Më së voni derinë fund të majit pres të ngrihetaktakuzë për organizatorët engjarjeve në Parlament më 27prill të vitit 2017, por nuk pres sesë shpeti do të më jepetmundësia ta marrë në pyetjeedhe ish-kryeministrin NikollaGruevski, i cili është në arrati.Kështu tha dje Vilma Ruskoska,prokurore nga Prokuroria përkrim të organizuar dhe korru-psion.

“Një pjesë të mirë të dësh-mitarëve, të cilët planifikova t’idëgjojë i kam dëgjuar. Këtë javëpo vijon marrja në pyetje e të

akuzuarve. Javën e ardhshmeme siguri do të dakordohemme mbrojtjen të bëjnë kontrol-lin e dëshmive, ndërsa do tëshoh nëse duhet të dëgjohetedhe ndonjë dëshmitar pas tëcilës do ta përfundojë hetimin”,deklaroi Ruskoska pas përfun-dimit të promovimit të projek-tit Tuinning Light projekt iStandardizuar dhe harmoni-zuar sipas ISO 17025 të labora-torëve të Institutit për mjekësi

ligjore , kriminalistikë dhedeontologji mjekësore. Ajo nuksaktësoi cili është profili i dësh-mitarëve të cilët i ka dëgjuar.Lidhur me reagimet e një pjesetë të arrestuarve për rastin tëcilët vlerësojnë se paraburgimiështë përcaktuar pa bazë dhepropozim dhe se deri tani nukkanë pasur qasje në dëshmitë,Ruskoska tha se Gjykata duhettë vlerësojë nëse paraburgimika bazë ose jo. “Unë vlerësoj se

është përcaktuar me bazë.Bëhet fjalë për vepër penaleshumë serioze me një proce-durë të vëllimshme dëshmuesedhe hetuese. E drejtë e secilitështë të parashtrojë aplikim nëGjykatën në Strasburg, vetëmse nuk besoj që cilado gjykatëpër këtë lloj të veprës penale dotë thoshte se katër muaj para-burgim është shumë i gjatë”,potencoi Ruskoska, ndërsa sh-toi se në fazën e përkthimit janëdokumentet e nevojshme përekstradim të të akuzuarit tëfundit në procesin e parë përngjarjet në Parlament i ciliështë arratisur në Suedi.

“Dje i kemi dhënë dëshmitëpër përkthim dhe kur të jenëgati përkthimet e dëshmivedhe gjithçka që kërkohet nëprocedurën e ekstradimitmenjëherë do të dërgohet nëMinistrinë e Drejtësisë”, saktë-son Ruskoska.

(O.Xh)

Sektori qytetar nukmund të jetë faktor nënegociatat me BE-nëShkup, 17 prill - Nuk mund të pritet që sektoriqytetar të jetë faktor krucial në negociatatpër anëtarësim me Bashkimin Evropian.Sektori qytetar mund të ndihmojë medozën e vet të caktuar të ekspertizës, por nëasnjë rast nuk mund të jetë baza në nego-ciatat me Unionin. Këtë dje e deklaruandrejtoresha ekzekutive e Komitetit të Hel-sinkit për të drejta të njeriut, Urania Pirov-ska dhe Simonida Kacarska, drejtoreshë eInstituti për politikë evropiane, në prezanti-min e Raportit në hije për “Kapitullin 23”.“Kapacitetin që duhet ta ketë administratanuk mund të plotësohet me sektorin qyte-tar. Sistemi i organizimit të negociatave kashumë modele, dhe secili vend duhet tagjejë atë që i përshtatet. Sektori qytetar përshkak të kushteve specifike të zhvillimit kaedhe dozë të caktuar të ekspertizës, qëmund të ndihmojë por ai në asnjë rast nukmund të jetë baza”, tha Kacarska. Ajo thek-soi se përvojat nga vendet e tjera tregojnëse thelbi që i zhvillon negociatat duhet tëjetë nga administrata, sepse negociatat dotë zgjasin shumë, dhe ata njerëz do tëduhet gjatë kohë të kyçen në to. Ndryshe,ministri i Shoqërisë Informatike dhe Admi-nistratës, Damjan Mançevski javën e kaluarnga Brukseli u bëri thirrje të gjithë faktorë-ve në apo jashtë administratës publike që tëkyçen në procesin vijues negociues me BE-në dhe tha se Qeveria është e shqetësuarnëse shteti ka kapacitet të mjaftueshëm përkëtë ndërhyrje.

DERI NË FUND TË MAJIT PROKURORIA PLANIFIKONNGRITJEN E AKTAKUZËS

Edhe një lëndë për 27 prillin e përgjakshëm

“Një pjesë të mirë tëdëshmitarëve, të cilëtplanifikova t’i dëgjojë ikam dëgjuar. Këtë javëpo vijon marrja nëpyetje e të akuzuarve.Javën e ardhshme mesiguri do tëdakordohem membrojtjen të bëjnëkontrollin e dëshmive,ndërsa do të shoh nëseduhet të dëgjohetedhe ndonjëdëshmitar pas të cilësdo ta përfundojëhetimin”, deklaroiRuskoska

Publicitet

ZGJEDHJE 2019Koha, e enjte, 18 prill 2019

4

Shkup, 17 prill - Mendoj se me garimin timnë këto zgjedhje, dërgojmë një mesazh përgjithëpërfshirje, sepse atëherë do të vazh-dohej me traditën gati 30 vjeçare pas pa-varësimit të Maqedonisë së Veriut ku shqip-tarët do të jenë vetëm votues, por asnjëherëtë votuar. Kështu ka thënë për Radion Evro-pa e Lirë, kandidati i pavarur për presidentnë Maqedoninë e Veriut, Blerim Reka, ndër-sa ka diskutuar rreth konceptit të platformëspër krijimin e një Republike gjithëpërfshirë-se, me ligjin mbi të gjithë.

"Koncepti im 'Republika për të gjithë',është koncept për Republikën në të cilën dotë sundojë ligji, dhe jo individi me fjalë tëtjera ashtu siç është dhe slogani im, 'Repu-blika për të gjithë, me ligjin mbi të gjithë' nëfakt është një koncept universal i sprovuarnë demokracitë liberale, dhe ajo që i kamunguar tani e tridhjetë vite Maqedonisë sëVeriut. Ne për 30 vite kishim shtet të kapur,por tash e dy vite frikësohemi se po rrëshqa-sim drejt një shteti privat me përqendrimine gjithë fuqisë politike tek një person, që poashtu nuk është e shëndetshme për demok-racinë. Konsideroj se me konceptin "Repu-

blika për të gjithë", qytetarët do të kenë tëdrejtën që të kërkojnë llogaridhënie prejatyre që janë në pushtet dhe jo siç ështëtash faktikisht, qytetarët u binden do si dopolitikave qeveritare. Ky është i vetmi kon-cept i cili mendoj se mund ta përthekojë njësituatë post-konfliktuoze tash e 20 vite dhepara-integruese ashtu siç pretendojmë nëBashkimin Evropian", është shprehur Reka.Megjithëse votat e shqiptarëve kanë qenëgjithmonë vendimtare për zgjedhjen e pre-sidentit të shtetit, Reka thotë se pikërishtkjo është dhe arsyeja se pse i hyri garës përpresident të shtetit.

"Konsideroj se vetëm me dy ofertat ma-qedonase për president, duke injoruar gatise një të tretën e elektoratit këtu në Maqe-doninë e Veriut, përkatësisht elektoratin sh-qiptarë, nuk është fer kjo ndaj shqiptarëve,por njëherësh mendoj se me garimin timnë këto zgjedhje - dërgojmë një mesazh përgjithëpërfshirje, sepse atëherë do të vazh-dohet me traditën gati 30 vjeçare pas pa-varësimit të Maqedonisë së Veriut ku shqip-tarët do të jenë vetëm votues, por asnjëherëtë votuar. Me fjalë të tjera, desha të ndry-

shojë këtë realitet të shndërrimit të elekto-ratit shqiptarë në një makineri votuese ecila çdo herë në rrethin e dytë duhet të ven-dosë për një kandidat maqedonas, por asnjëherë për një shqiptar. Nëse ne dëshirojmë t'ifillojmë negociatat anëtarësuese në Bashki-min Evropian, atëherë një nga vlerat e për-bashkëta evropiane është dhe diversitetikulturor, multietnik, barazia e të gjithëve nënjë shtet pa marrë parasysh përkatësinëkombëtare, atë fetare e kështu me radhë,tani është shansi që qytetarët e Republikëssë Maqedonisë së Veriut të zgjedhin një pre-sident i cili është shtetas i këtij shtetimegjithatë nuk i takon shumicës etnike tëkëtij shteti, por me një program i cili përmendimin tim është konkurrues dhe unëdo të thosha unifikues për të gjithë qyte-tarët". Reka shprehet i bindur se do të ka-lojë në raundin e dytë, ndërsa thotë të ketëarritur të bind elektoratin maqedonas përmbështetje të një kandidati shqiptar.

"Unë tashmë e kam bindur elektoratinmaqedonas, si me bisedat, deklaratat taki-met me qytetarët të cilat i kam realizuar jovetëm me komunitetin shqiptar, por edhe

atë maqedonas, kështu që mendoj se ështëkrijuar një atmosferë që mendoj se gradua-lisht ne po e thyejmë atë mentalitetinmono-etnik në këtë shtet dhe gradualisht,po shoh se edhe qytetarët maqedonas potregojnë mbështetje jo dhe aq ndaj meje sikandidat për president të shtetit, por kon-ceptit, filozofisë sime politike dheplatformës se si unë dua ta ndërtojë këtështet të përbashkët".

Shkup, 16 prill - Bashkimi Demokra-tik për Integrim (BDI) në kuadër tëfushatës parazgjedhore përzgjedhjet presidenciale sot kambajtur takim me qytetarë në she-shin Skënderbeu në Shkup. Kryeta-ri i BDI-së, Ali Ahmeti, para të pra-nishmëve theksoi se vota përkandidatin e përbashkët ështëvotë për ardhmërinë, votë për idetëdhe proceset pozitive që zhvil-lohen në vend, votë që integronvendin në familjen evropiane."Kam përshtypjen se këto politikantë vendit për fat të keq , nuk e kanëanalizuar dhe studiuar materien,substancën e Marrëveshjes së Oh-rit, ku postulat kryesorë është de-mokracia konsensual. Përse ështëluftuar pse është insistuar për de-mokracinë konsensuale? Sepse përtë arritur në pozicionin Kryetar Ku-

vendi, për të arritur edhe funksio-ne tjera sigurisht që duhet kom-promisi, dakordësi dhe marrëve-shje me palët tjera dhe pikërishtkëtu është thelbi i demokracisëkonsensual që buron nga Marrë-veshja e Ohrit", tha Ahmeti. Kryeta-ri i BDI-së, Ahmeti bëri të ditur seedhe kësaj radhe do të mund tëdilnin me kandidat për presi-dentët shteti, por sa kjo do ti ndih-monte konceptit dhe filozofisëdhe se në një të ardhme më joshumë të largët, shqiptarët nuk dotë ishin më të etabluar, andaj daljame një kandidat nuk do të kishte

asnjë dobi pasi është provuar mëherët.

"Ky koncept duhet mbështe-tur, ky koncept do të jetë në dobiçdo qytetari. Këto nuk janëzgjedhje partiake, parlamentare,këto janë zgjedhje për kryetar tështetit dhe këtë mobilizim që ne ebëjmë sepse mendojnë se ky kon-cept është fitimtar për shqiptarëtnë Maqedoninë e Veriut. Andajmos hezitoni sepse të gjitha këtaheronj që e i kemi në shesin Skën-derbeu, nuk janë më dhe meshekuj u përpoqën që idetë e tyre tivrasin dhe ti shlyejnë, disa u vranë

të tjerët ndruan jetë por ama idetëe tyre triumfuan dhe u realizuanpas sa shekujve, edhe kjo ide nukvritet dhe do të triumfojë prandajkërkoni mbështetje që proceset tiçojmë përpara", potencoi kryetari iBDI-së. Ahmeti para qytetarëve tëShkupit nënvizoi se në fillimet etija politike të gjithë bashkëpunë-torëve të tij ju ka thënë se në rast senuk mund të bëjnë mirë për njerë-zit, së paku të parandalojnë të ke-qen.

"Koha dëshmoi se proceset ikemi çuar përpara dhe vlerësimin,notimin më të mirë se sa që e

bëjnë qytetarët, populli nuk ka asparti politik, institut që mund tabëjë. 18-të vite radhazi është mbë-shtetur fuqishëm Bashkimi De-mokratik për Integrim, e kanëmbështetur sepse ka bërë punë tëprekshme, ka bërë dhe kë lëvizprojekte. Para 20 vite ti thuajedikujt se do mblidhen shqiptarëtpara heroit kombëtar Skënder-beut, ti thuhej dikujt para 20 qëdo jesh dhe do mbash tubim paraLidhjes së Lezhës përpara RilindjesKombëtare dhe personaliteteve tëshpalljes së Pavarësisë ose t’ithuhej dikujt se në vitin 2 000 ataqë bënë Ushtrinë, ata që ranë tëparët do jen para jush, me siguri dotë ju thonin mos shihni ëndrra, porja sot ne të gjithë këto i kemi për-para. Ka edhe shumë për të bërë,pasi e di zoti i shtëpisë se ku i pikonçatia, por me kuadrot që kemingrit, me njerëzit unë janë shumëi bindur se do arrijmë tëtriumfojmë," përfundoi Ahmeti.Para të pranishmëve fjalë rastipatën edhe shefi i Shtabit Qendrortë BDI-së, Izet Mexhiti, zëvendë-skryeministri Bujar Osmani dhesekretari organizativ i BDI-së dhedeputeti Artan Grubi.

BLERIM REKA PËR RADIO EVROPA E LIRË

Është koha të zgjedhim një president shqiptar"Unë tashmë e kam bindur elektoratin maqedonas, si me bisedat, deklaratat takimet meqytetarët të cilat i kam realizuar jo vetëm me komunitetin shqiptar, por edhe atëmaqedonas, kështu që mendoj se është krijuar një atmosferë që mendoj se gradualishtne po e thyejmë atë mentalitetin mono-etnik në këtë shtet...", tha Reka

AHMETI NË SHKUP

Ideja do të ngadhënjej"Ky koncept duhetmbështetur, ky konceptdo të jetë në dobi çdoqytetari. Këto nuk janëzgjedhje partiake,parlamentare, këto janëzgjedhje për kryetar tështetit dhe këtëmobilizim që ne e bëjmësepse mendojnë se kykoncept është fitimtarpër shqiptarët nëMaqedoninë e Veriut...",tha Ahmeti

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

5ZGJEDHJE 2019Koha, e enjte, 18 prill 2019

Shkup, 17 prill - Komisioni Shtetë-ror i Zgjedhjeve (KSHZ) ka anuluartenderin për furnizim me UHVllamba për zgjedhjet presidencia-le, për arsye se kompania e cila kafituar tenderin, ka dorëzuar nëKSHZ llamba me dritë të thjeshtëngjyrë vjollce, por pa UHV reflek-tim që tregon se një votues ka vo-tuar njëherë. E gjendur në një si-tuatë të tillë, ku brenda një javeduhet të mbahen Zgjedhjet Presi-denciale, KSHZ shpëtim ka gjeturte KSHZ e Republikës së Kosovës,

nga e cila ka huazuar 1500 llambaUHV.

"KSHZ ka në dispozicionnumër të konsiderueshëm të llam-bave, të cilat do të përdoren ditëne zgjedhjeve. Kemi bashkëpunimedhe me KSHZ-në e Republikës sëKosovës, nga të cilët kemi huazuar1500 llamba ultra violete, dhegjithsej kemi rreth 8 mijë llamba,të cilat janë në gjendje të mirë,gjendje të sigurt dhe ato do të për-doren ditën e zgjedhjeve. Informa-cionet tuaja që i keni lidhur me

UHV llambat i keni pjesërisht tësakta. Sa i për ketë gabimit qëështë bërë nga kompania, e cila emori faktikisht Furnizimin Publik,mirëpo ato llamba nuk i pranojKSHZ-ja. Do të përdoren llambat,të cilat i disponojmë, do të përdo-ren edhe llambat të cilat janë tëhuazuara nga KSHZ-ja e Kosovës.Këtë do ta konfirmoni edhe vet junë terren. Nuk do të ketë asnjë llojproblemi, janë çështje teknike mekompaninë e cila është dashur tësigurojë llambat të ndryshme nga

këto që janë aktualisht, mirëpo atollamba nuk do të përdoren sepseKSHZ-ja as që i ka pranuar ngakompania", deklaroi për gazetënKOHA, Admir Shabani, zëdhënës iKSHZ-së. Të pyetur nga gazetaKOHA se a është anuluar tenderipër furnizim me UHV llamba, në

KSHZ u përgjigjen se është anu-luar vetëm pjesa e llambave. Ngakëtu mund të konstatojmë se kom-pania në fjalë emrin e së cilës, nukdeshën ta bëjnë publike nga Ko-misioni i Zgjedhjeve, ka marrë ten-derë edhe për furnizime tjera për-veç llambave UHV. (D.J)

Destan JONUZI

Shkup, 17 prill - Nën hijen e fushatës së kan-didatëve për president mbeti paralajmërimii Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve (KSHZ),për risinë e re që do të aplikohet nëZgjedhjet Presidenciale 2019, dhe për këtëqëllim - Komisioni ka miratuar edhe udhë-zim përkatës. Kjo risi ka të bëjë me dorëzi-min e të dhënave nga Këshillat VendorZgjedhor (KVZ) në KSHZ, me qëllim që të rri-tet efikasiteti, transparenca dhe shpejtësia eshpalljes së rezultateve.

"Nga këto zgjedhje fillojmë me një risi tëre. Procesverbali i 16-të, të cilin e nënshk-ruajnë Këshillat Zgjedhor dhe e dorëzojnënë Komisionet Komunale, duhet të foto-grafohet dhe të dërgohet me anë të aplika-cionit celular 'Viber' në KSHZ, para se të ni-set për në Komisionin Komunal. Për arsye seka ndodhur në të kaluarën që ato procesver-bale të jenë ndryshuar, dhe në to të përmirë-sohen numrat. Me këtë aplikacion do të fi-tojmë në kohë për ti shpallur rezultatetjozyrtare. Afati do të jetë diku 1 orë e 20 mi-nuta nga mbyllja e vendvotimeve kur do t'ikemi rezultatet e para jozyrtare", deklaroipër gazetën KOHA, Enver Salihi, anëtar iKSHZ-së.

Me këtë risi, nga KSHZ, vlerësojnë se dotë parandalohet mundësia nga manipuli-

met me rezultatet zgjedhore, gjegjësisht dotë bëhet kontroll i dyfishtë, ndërsa do të ketëedhe transparencë më të madhe. Por, ndry-she mendon ish-anëtari i KSHZ-së, SubhiJakupi. Ai thotë se ky vendim është nëkundërshtim me normat e Kodit Zgjedhordhe se përgjegjësia për zbatimin e këtij ven-dimi bie mbi ata që edhe e kanë marrë atë."Nëse e sheh në aspektin legal, një gjë të til-lë nuk e lejojnë normat e Kodi Zgjedhor, porato kanë sjell një akt nënligjor me të cilinkanë sjell vendimin që të mundet në këtëmënyrë të dalin me rezultate me të hershmesesa që mund të dërgohen në mënyrën si eparasheh Kodi Zgjedhor. Kjo ndoshta ështëmirë në aspektin e shpejtësisë, mirëpo nëaspektin ligjor nuk është e mbuluar nga KodiZgjedhor. Në aspektin legal, procedural dheligjor - këtë nuk e lejon Kodi Zgjedhor, por nëanën tjetër meqë ato kanë sjellë një vendimtë tillë, është në përgjegjësinë e tyre çështjae zbatimit", deklaroi për gazetën KOHA,Jakupi.

Një metodologji e tillë, praktikohet gjatëzgjedhjeve në Republikën e Kosovës, poratje ndryshe nga Maqedonia e Veriut, përdo-ret një aparaturë më e sofistikuar, ku në treapo katër vendvotime, procesverbalet ska-nohen në një skanerë dhe rezultatet lexohennë mënyrë automatike, pra nuk ka angazhi-

me shtesë të resurseve njerëzore. Ndërsa,tek ne - kjo risi e KSHZ-së, përveç dërgimit tëfotografimit të procesverbaleve nga Këshil-lave Vendor Zgjedhor, parasheh angazhi-min edhe të 70 punonjësve të KSHZ-së, tëcilët do ti pranojnë këto të dhëna me anë tëaplikacionit celular "Viber" dhe të njëjtat tipërpunojnë në mënyrë elektronike dhe tishpallin në ueb faqen e Komisionit.

Ndryshe, Komisioni Shtetëror i Zgjedhje-ve dje ka dorëzuar materialin zgjedhor përzgjedhjet presidenciale dhe zgjedhjet e pa-rakohshme lokale në tre komuna. Sipas librittë afateve të Komisionit, materiali dorëzohetmë së voni në afat prej 72 orësh para ditëspër përcaktimin e zgjedhjeve. Mbrëmë nëmesnatë skadoi edhe afati në të cilin votue-sit të cilët ditën e votimit ndodhen nëmbajtjen e masës arrest shtëpie mund taparaqiten në Komisionet KomunaleZgjedhore.

Ata, sikurse edhe personat e sëmurë dhetë pamundur, personat të cilët janë shpërn-gulur brenda vendit dhe personat të cilëtndodhen në institucionet ndëshkuese për-mirësuese votojnë më 20 prill, një ditë parambajtjes së zgjedhjeve. Më 20 prill votojnëedhe votuesit të cilët në ditën e zgjedhjevejanë për punë të përkohshme ose qëndrojnëjashtë vendit.

Pendarovskipremton investimedhe më shumë paraKërçovë, 16 prill - Kandidati i përbashkëtpër president i LSDM-së dhe koalicionit,Stevo Pendarovski, sot në tribunë nëKërçovë, tha se qyteti është shembullpër unitet dhe bashkim të llojllojshmë-rive dhe u bëri thirrje qytetarëve nga tëgjitha bashkësitë etnike ta shfrytëzojnëvotën e tyre dhe të zgjedhin përparimpër ardhmëri të sigurt në NATO dhe BE.Pendarovski potencoi se këtu shumëmirë e dinë se çka do të thotë uniteti,bashkëjetesa dhe si kjo shprehet në për-parimin. Për këtë shkak, siç tha, shumicado të votojë për opsionin, i cili e çon Ma-qedoninë e Veriut përpara, e jo si opsio-ni tjetër, i cili dëshiron të na kthejë pra-pa në të kaluarën e errët. “Po kalon javae fundit, para vendimit në zgjedhje.Vota e jonë vendos, nëse Maqedonia eVeriut do të shkojë përpara drejtardhmërisë së sigurt në NATO dhe BEose do të kthehet prapa. Nëse do të për-caktohemi për opsionin, i cili sjell jetëmë të mirë, investime të reja, vende tëreja të punës, perspektiva për të rinjtë.Ju dini se një nga problemet më tëmëdha është shpërngulja e të rinjve. Meftesën për NATO dhe BE, qindra milionëeuro, do të jenë të qasshme dhe hapinperspektiva të reja që të rinjtë këtu të je-tojnë, të punësohen, fëmijë dhe nipërittanë të jenë këtu afër nesh”, tha Penda-rovski. Ai bëri thirrje që qytetarët nga tëgjitha bashkësitë etnike ta shfrytëzojnëvotën e tyre, dhe të marrin vendim, nëinteres të ardhmërisë së shtetit, sigurisëdhe stabilitetit, të zgjedhin përparim.

KSHZ HUAZON UHV LLAMBA NË KOSOVË

Kosova "shpëton" zgjedhjet presidencialeKSHZ ka huazuar nga Komisioni i Zgjedhjeve të Kosovës 1500 llamba UHV përshkak se kompania furnizues nuk e ka përmbushur obligimin për furnizim mellamba UHV, por ka ofruar llamba me dritë të thjeshtë që nuk tregon nëse njëvotues ka votuar njëherë gjatë ditës së zgjedhjeve, ose jo

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

RISI NGA KSHZ

"Viberi", pjesë e procesit zgjedhorFotografimi i procesverbalit të16-të nga ana e Këshillavezgjedhor, nga KomisioniShtetëror i Zgjedhjevevlerësohet si vendim i cili rritefikasitetin, transparencëndhe shpejtësinë e shpalljes sërezultateve. Ekspertëtmegjithatë mendojnë se kyvendim është në kundërshtimme Kodin Zgjedhor

Koha


Destan JONUZI

Shkup, 17 prill - Instituti për PolitikaEvropiane së bashku me Komitetine Helsinkit, të mërkurën prezan-tuan Raportin e katërt mbi kapi-tullin 23 të detyrave paraqasëse tëMaqedonisë së Veriut për aderimnë Bashkimin Evropian (BE). Ra-porti është hartuar në bazë të tëdhënave të grumbulluara ngamuaji maj i vitit 2018 deri nëmuajin mars të këtij viti, ndërsaështë pjesë e projektit i cili mbësh-tetet nga Fondi Ballkanik për De-mokraci dhe Ambasada e Nor-vegjisë në Serbi.

"Nga muaji maj i vitit 2018, derinë mars të këtij viti, në fushën egjyqësorit janë miratuar ligje kyçereformuese, siç janë Ligji për

Gjykatat, Ligji për Këshillin gjyqë-sor, i cili është në procedurë parla-mentare. Ajo që është më e rëndë-sishme është implementimi. Këtoligje, po ashtu kanë marrë edhemendim pozitiv nga Komisioni iVenecias para se të miratohen.Vlerësojmë se këto ndryshime doti mënjanojnë disa vërejtje të cilati kemi apostrofuar në të kaluarëndhe të cilët ishin të apostrofuaraedhe në raportin e Rajhard Pribesdhe grupit të ekspertëve. Lidhurme segmentin e anti-korrupsionit,gjithsesi se kyçe ishte miratimi iLigjit për luftë kundër korrupsionit,si dhe zgjedhja e anëtarëve të Ko-misionit për parandalimin e kor-rupsionit dhe mënyrën e zgjedhjessë tyre. Ajo që megjithatë duhetta kemi parasysh është se një pje-së e këtyre ligjeve, pjesërisht nuk

janë të nënshkruara nga presiden-ti i vendit", deklaroi Simonida Ka-carska, drejtoresh e Institutit përPolitika Evropiane.

Ajo theksoi se në periudhën eardhshme, institucionet duhet tëndjekin zbatimin e ligjeve refor-muese që të mund të vlerësohenefektet e tyre, gjë që sipas saj, ështëshumë e rëndësishme në konteksttë hapjes së bisedimeve me BE-në.Nga ana tjetër, Uranija Piroska,drejtore ekzekutive e Komitetit tëHelsinkit për te drejtat e njeriut,potencoi se shumë prej rasteve tëapostrofuara në Raport janë nega-tive kur bëhet fjalë për arritjen e tëdrejtave të njeriut. "Gjatë kohës sëpërgatitjes së Raportit u miratuandisa ligje të rëndësishme, ligje përtë cilat kemi luftuar me vite, siçështë Ligji për mbrojtje nga diskri-

minimi, si dhe Ligji për ndër-prerjen e shtatzënisë. Edhe pse atoligje, siç e dini, nuk u nënshkruannga ana e presidentit të Maqedoni-së së Veriut, megjithatë vlerësojmëse ky është një hap shumë i madhpërpara kur bëhet fjalë për grupete diskriminuara, siç është LGBT ba-shkësia, e cila nuk ka kushtembrojtje përkatëse në Maqedo-ninë e Veriut. Duke marrë parasy-sh që orientimi seksual në Ligjinpër mbrojtje nga diskriminimi nukishte i definuar si bazë e diskrimi-nimit. Ajo që gjithashtu dua tatheksojë është se në këtë periudhësa është përpiluar Raporti, nukjanë regjistruar sulme apo inciden-te mbi përfaqësuesit e LGBT ba-shkësisë, edhe pse mbetet ende çë-shtja e hapur se çfarë do të ndodhme ato raste të sulmeve ndaj qen-

drave të LGBT, që ndodhën nga vi-tit 2012 deri në vitin 2014. Sulmue-sit ende nuk janë nxjerrë paradrejtësisë", deklaroi Piroska.

Piroska potencoi se sa i përketburgjeve, ende janë të pranishmefenomenet e njëjta negative kurbëhet fjalë posaçërisht përmbrojtjen shëndetësore të burgo-surve, si dhe kushtet e qëndrimit."Ende nuk është hapur pjesa e renë burgun e Idrizovës. Mbetet që tëpërfundojë me ndërtimin edheburgu për të mitur në Tetovë qëpritet që për çdo moment të fillojëtë funksionon. Do të jetë i njërëndësi të madhe për arsye se ak-tualisht, të miturit që vuajnë burgndëshkues gjenden në ende tëgjithë së bashku në burgun e Ohrit.Nuk kanë mundësi për edukim, eas për risocializim që është një çë-shtje shumë e rëndësishme", nën-vizoi Piroska. Ndërkaq, SimodidaKacarska vuri në dukje se edhe mëtej mbetet në fokusin e vendeveanëtare të BE-së, çështja e pavarë-sisë së Prokurorisë Speciale Pu-blike (PSP).

"Do të inkorporohet në siste-min e Prokurorisë Themelore pu-blike, që është një gjë për të cilën nekishim një reagim që procesi të jetëtransparent. Dhe është shumë evi-dente se vendet kyçe anëtare të BE-së presin zgjidhje për këtë çështje,deri në vendimin e qershorit. PSPende qëndron si një detyrë e parealizuar", potencoi Kacarska.

Shkup, 17 prill - Ndonëse pritej të ishte ru-tinë, rifillimi i procesit gjyqësor për rastin“Titanik 3”, vazhdoi me marrjen në pyetjetë dëshmitarëve, që nga fillimi rrëfyen përndodhitë në zgjedhjet komunale në vitin2013 në Çair. Edhe pse pritej që grupi i parëprej 17 dëshmitarëve të kalonin shpejtëme dëshmitë, ata megjithatë u ballafa-quan me pyetje shtesë nga pala mbrojtë-se e të akuzuarve Ejup Alimi dhe IsmetGuri. Avokati Elenko Millano, kryesisht in-teresohej të marrë përgjigje nga dëshmi-tarët për detajet që lidheshin me nënshk-rimet, dorëzim-pranimin e

procesverbaleve pas përfundimit tëzgjedhjeve dhe personat që i kanë pra-nuar ato procesverbale.

Ndërkohë, dëshmitarët shprehninpakënaqësi për zvarritjen e tyre nëpër kor-ridoret e gjykatave. “Menduam se deklara-tat e dhëna njëherë para Gjykatës do tëmjaftojnë dhe se nuk ka nevojë përsëri tërrëfejmë nga fillimi. Kjo është ngarkesëpër ne dhe humbje kohe”, tha njëri prejdëshmitarëve. Nga ana tjetër, prokurorëtspecial shprehen optimist se i gjithë proce-si do të përmbyllet shumë shpejtë, pasi tëgjitha provat materiale dhe verbale janë

prezantuar më herët. Ndryshe, procesi gjy-qësor për rastin “Titanik 3”, para disa muaj-ve pati një kthesë nga fillimi. Kjo situatëndodhi pasi gjykatësja e lëndës, Olja Risto-va, e cila deri në fund i dëgjoi dhe pranoidëshmitarët e rastit, disa seanca para për-fundimit të rastit - dha dorëheqje nga pro-cedimi i mëtutjeshëm i gjykimi, ndërsaakuzoi PSP-në për presione ndaj saj.

Sipas aktakuzës së ngritur nga PSP,të akuzuarit në “Titanik 3”, Alimi dhe Guridyshohet se kanë ndryshuar dhe shkarra-vitur një sërë procesverbalesh nga Kë-shillat zgjedhor në Komunën e Çairit.Deri më tani, pjesa dërmuese e dëshmi-tarëve, të akuzuarin Ismet Guri e apo-strofonin si personin i cili ka ndikuar dheudhëzuar në ndryshimin e procesverba-leve, respektivisht numrit të votave nëfavor të BDI-së.

Ndërkohë, pa përmendur nuk kambetur edhe deputeti aktual i BDI-së,Ejup Alimi, i cili sipas dëshmitarëve, meautoritetin e tij ka ndikuar në ndryshimine disa procesverbaleve, para se ato tëdorëzohen në Komisionin Shtetëror tëZgjedhjeve. Megjithatë, provë materialeqë implikon Alimi në falsifikim të rezul-tatit zgjedhor deri më tani nuk është pre-zantuar. (O.Xh)

Vazhdojnëbisedimet përProkurorinë SpecialeShkup, 17 prill - Vazhdojnë bisedimet midispushtetit dhe opozitës për Ligjin për Proku-rorinë Publike, me të cilin duhet të zgjidhetstatusi i ardhshëm i Prokurorisë Speciale Pu-blike. Këtë e konfirmoi zëdhënësi qeveritarMile Boshnjakovski, i cili deklaroi se materia-let që i ka dorëzuar VMR)-DPMNE-ja përkëtë ligj nuk janë në pajtim me negociatatevropiane për shkak të së cilës bisedimetvazhdojnë.“Informacionin e fundit që e kam lidhur mebisedimet është se materialet që i ka dorë-zuar VMRO-DPMNE-ja deri te Ministria eDrejtësisë nuk janë në pajtueshmëri me ne-gociatat evropiane ashtu që bisedimet vazh-dojnë”, tha Boshnjakovski. Pritjet janë që kyligj të jetë pjesa e fundit nga paketa refor-muese të ligjeve që duhet të miratohen. Si-pas Boshnjakovskit, nuk ka kurrfarë ulje tëintensitetit të negociatave me BE-në.

SISTEMI GJYQËSOR DHE TË DREJTAT E NJERIUT

Zbatimi i ligjeve reformuese, sfidë për vendinInstitucionet duhet tëndjekin zbatimin eligjeve reformuese që tëmund të vlerësohenefektet e tyre, gjë që sipasekspertëve, është shumëe rëndësishme nëkontekst të hapjes sëbisedimeve me BE-në.Ndërsa, çështja epavarësisë së ProkurorisëSpeciale, edhe më tejmbetet në fokusin evendeve anëtare të BE-së

ZGJEDHJET E VITIT 2013 NË ÇAIR

"Titanik 3" rinis me rrëfimin e dëshmitarëve||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha


Bruksel, 17 prill - Po të ishin shtetete Ballkanit Perëndimor që nesëranëtarë të BE, të gjitha termocen-tralet me qymyr do të falimento-nin brenda natës. Kështu e përm-bledh Janez Kopac rezultatin estudimit të tij më të fundit. Kopacështë drejtor i "Energy Commu-nity", një organizmi të BashkimitEvropian dhe të shteteve tëEvropës Lindore dhe Juglindorepër sektorin e energjisë. Që tani,Bosnja, Kosova, Maqedonia e Ve-riut, Mali i Zi dhe Serbia investojnëjo më pak se 170 miliona euro nëvit subvencione në fuqinë e qymy-rit. Po të ishin në BE këto pesë shte-te, çdo vit kësaj shume do t'i sh-tohej edhe rreth një miliardë euro.Shkaku për këtë: tregtia e shkarki-

meve (emisioneve). Në BE, sipër-marrjet që e ngarkojnë ajrin megaze të efektit serë duhet të blejnëpër këtë të drejta. Shkarkimi i njëtoni dioksiod karboni (CO2) kush-ton për shembull rreth njëzet euro.Termocentralet e qymyrit në Bal-lkanin Perëndimor janë veçanëri-sht ndotëse dhe që e dëmtojnëshëndetin. Prandaj është kaq emadhe shuma që do të nevojitejpër t'i mbajtur në punë në BE. Ja-nez Kopac rekomandon që të futetqë tani një taksë për shkarkimet.Në vend të 20 eurove, të kërkohenpak euro për ton, që të investohenpastaj në zgjerimin e energjive tëripërtëritshme.

Por realiteti është i ndryshëm.Në vitet e ardhshme do të ndër-tohen termocentrale të reja meqymyr. Pas kësaj qëndron një llo-gari që kanë bërë: "Energjia eqymyrit e prodhuar në Ballkan ek-sportohet në pjesën më të madhenë BE. Por ajo është më e lirë seenergjia nga termocentralet meqymyr të BE, të cilat duhet të pa-guajnë taksa për shkarkimet",thotë Kopac. Pra llogaria del. Derinë vitin 2020 synohet që njëzet përqind e energjisë që konsumohetnë BE të vijë nga burime të ripërtë-ritshme. Deri në vitin 2030 duhettë jenë 32 për qind. Shumë shteteanëtare, midis tyre edhe Gjerma-

nia nuk do ta arrijnë këtë synim.Shtetet, që duan të hyjnë në BE,duhet të orientohen gjithashtu nëkëto synime. Ndërtimi i centraleve"të gjelbra" nga ky shkak nxitetveçanërisht në Evropën Juglindore.Kjo bëri që aktualisht të ngrihenrreth 2700 mini-hidrocentrale menjë kapacitet deri në dhjetë mega-voltamper në Serbi, Bosnjë, Kroaci,Maqedoni e Veriut, Shqipëri dheMal i Zi - për keqardhjen e madhetë popullatës lokale dhe tëmbrojtësve të ambientit.

Fitimi i energjisë nga fuqia ujo-re është vetëm kushtimisht i qën-drueshëm, shprehet Igor Kalabanga Climate Action Netëork, sepsedigat i shkaktojnë dëme të mëdhanatyrës. Hidrocentralet e vogla nuksjellin fitime pa subvencione, dhepër shkak të kapacitetit të tyre tëvogël ato nuk kontribuojnë për si-gurinë energjetike të rajonit.Shkatërrimi i peizazhit është di-sproporcional, lejet e ndërtimit je-pen shpesh pa shqyrtuar përsh-tatjen me mjedisin. Për takundërshtuar këtë zhvillim, Kalabakërkon kalimin nga subvencionetpër hidrocentrale të vogla në ten-

dera publikë për projekte tëmëdha të erës dhe solare. Bazë përtë gjitha tenderët mund të ishinvlerësime të ndikimit në mjedis,në të cilat të përfshihet edhe po-pullata lokale.

Kalaba thotë se centralet ekzi-stuese mund të prodhojnë me anëtë modernizimeve më shumëenergji. Përcjellës më të mirë dheterminale më të mira mund tëndihmojnë që të kursehetenergjia. Për ta bërë më efektivrrjetin e energjisë në rajon, rrjetete vendeve të veçanta duhet tëlidhen më mirë me njëra-tjetrën.Kjo do të kërkonte prej shtetevebesim në shtetet e tyre fqinjë.Megjithë problemet, ka edhe zhvil-lime pozitive. Në Maqedoninë eVeriut, në Serbi dhe në Kroaci vitete fundit janë ngritur parqe me tur-bina ere, që i plotësojnë të gjithakërkesat dhe që janë më të vërtetëtë qëndrueshme. Zhvillimin më tëmadh Kalaba megjithatë e shehtek populli: "Pesë vjet të shkuaranë rajon nuk ka folur askush përkthesën energjetike. Tani njerëzitflasin për të. Ky është një përpa-rim madhështor".

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 17 prill - Komuniteti i bizne-sit kërkon përshpejtimin e tran-sportit të mallrave në vendkalimetkufitare të Maqedonisë së veriutme Shqipërinë dhe Serbinë. NgaOda ekonomike e Maqedonisëbëjnë thirrje që më së fundi derimë një tetor të këtij viti institucio-net kompetente të tre shteteve tënënshkruajnë marrëveshje bilate-rale që do të mundësojnë kontrolltë vetëm në vendkalimet kufitareQafë Thanës dhe Tabanoc.

"Si komunitet i biznesit ape-lojmë që më së fundi deri në filli-min e muajit tetor të nënshkruhenmarrëveshje midis institucioneve

të Maqedonisë dhe Shqipërisë dheMaqedonisë dhe Serbisë që tëmundësohen kontrolle të përba-shkëta në vendkalimet kufitare mi-dis dy vendeve, me qëllim që memë pak resurse të administratësshtetërore dhe me një ndalesë nëkufi të kryhen të gjitha formalite-tet e nevojshme", thotë drejtore-sha operative e Odës ekonomiketë Maqedonisë, Aneta Trajkovska.

Sipas saj, një hap i tillë do tëndihmojë dhe mbështesë edherritjen e konkurrencës së prodhi-meve që shiten në tregjet e jasht-me, për shkak se shkurtimi i kohës

që humbet nëpër kufi do të ulëedhe harxhimet e transportit qëmarrin pjesë me një përqindje tëdukshme në koston e një prodhi-mi.

Një kërkesë e tillë për përsh-pejtimin e transportit të mallravenë Ballkanin perëndimor ështëkërkuar nga afaristët edhe në tëkaluarën, ndërsa është aktualizuarpas monitorimit të vendkalimevekufitare Qafë Thanë dhe Tabanockëtë të hënë, që ka treguar se tran-sportuesit më pak kohë apo ngady minuta humbin duke kryer kon-trollet doganore dhe të Ministrisë

së Brendshme, ndërsa më shumëkohë humbin me kontrollet fito-sanitare nga tre orë dhe veterinareme nga një ditë në Tabanoc. Pro-blem tjetër për transportuesitështë edhe fakti se shërbimet vete-rinare dhe fitosanitare tek ne pu-nojnë çdo ditë nga pra 7 deri ora 19,ndërsa në Serbinë fqinje nuk pu-nojnë për ditët e vikendit. Gjitha-shtu në Qafë të Thanës, autoritetetshqiptare nuk kontrollojnë ka-mionët sipas radhës, por presin qëtë grumbullohen 5 apo 6 kamionëpër të kryer kontrollet përkatëse.

Analizat e ndryshme të BankësBotërore kanë treguar se transpor-tuesit humbin 80 për qind të kohëssë tyre duke pritur në kufi, ndërsa20 për qind të kohës e humbin nërrugë. Gjithashtu, pritjet e gjata nëkufi e zvogëlojnë vlerën e mallitnë total për një për qind, ndërsavetëm vlerën e prodhimeve bujqë-sore e zvogëlojnë për shtatë përqind.

"Në Ballkanin Perëndimor, ko-stot e larta të eksportit dhe të im-portit kanë të bëjnë kryesisht mezbatimin e rregullave kufitare dheme kohën që kalohet në kufi. Kjopërfshin zhdoganimin dhe kon-trollet nga agjencitë kufitare. Për-voja ndërkombëtare tregon se kapërfitime të mëdha nga thjeshtësi-

mi dhe harmonizimi i proceduravedhe kufijve duke siguruar kapaci-tet të mjaftueshëm për të trajtuartregtinë.

Kjo e shprehur në shifranënkupton se numri i kamionëvedhe shoferëve që nevojiten në Bal-lkanin Perëndimor për shkak të vo-nesave në kalimet e kufirit është 5herë më i madh sesa në një vendefikas të BE-së. Çdo vit, kamionëtkalojnë 26 milionë orë, që do tëthotë pothuajse 3000 vite në pikate kalimit të kufirit në BallkaninPerëndimor", deklaroi kohë mëparë Linda Van Gelder drejtorerajonale e Bankës Botërore.

Sipas saj, shumë pengesa qëlidhen me secilin vend mund të eli-minohen me lehtësimin e tregti-së. Elementë që mund të sjellinsukses të shpejtë përfshijnë zba-timin e kontrolleve të përbashkëtakufitare dhe një sportel kombëtartë harmonizuar, duke përdorur njësistem Operator të Autorizuar Eko-nomik për të reduktuar nevojën përkontrolle doganore dhe zhvillimine një sistemi për menaxhim të për-bashkët të riskut tek dogana. Ndry-she, Banka Botërore vlerëson sekursimet në rajon do të ishin mëshumë se 900 milionë euro në vitnëse kostot e logjistikës do të jenënë një linjë me ato të BE-së.

INVESTIME NË TERMOCENTRALE TË VJETRUARA

Në pritje të kthesës energjetike në BallkanShtetet e BallkanitPerëndimormbështesintermocentrale tëvjetruara dukeinvestuar milionaeuro në to.Megjithatë, aktivistëte ambientit shohinshenjat e para tëpërmirësimit

PROBLEMET E TRANSPORTUESVE

Pritjet në kufi, 80 për qind e kohësKomuniteti i biznesitkërkon përshpejtimin etransportit të mallravenë vendkalimetkufitare të Maqedonisësë Veriut me Shqipërinëdhe Serbinë , që do tëmundësojnë kontroll tëvetëm në Qafë Thanëdhe Tabanoc

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koha


Urim HASIPI

Tetovë, 17 prill - Njëri ndër parqet erralla në qytetin e Tetovës tek Xha-mia e Pashës, është duke u rregul-luar. Punimet kanë filluar disa javëmë parë, ndërsa edhe këtyre ditë-ve vazhdohet të punohet. Momen-talisht është duke u vendosur si-stemi i ujitjes, kurse parashihet tërregullohen rrugica, kënde për fë-mijë, çezma publike për ujë,ndriçim e kështu me radhë. Investi-mi është një donacion nga super-market "Kipper".

“Sa i përket parkut te Xhamia ePashës, jeni në dijeni dhe e keniparë që kanë filluar punimet rrethrregullimit të asaj pjese të parkut,gjegjësisht bëhet fjalë për një pra-nim të donacionit nga ana e super-marketit 'Kipper' në vlerë prej 8 mi-lionë e 892 mijë denarë. Në këtërregullim parashihet vendosja e si-stemit të ujitjes, vendosjen e ulëse-

ve, rregullimin e trotuareve, kën-deve për fëmijë, vendosjen e ko-shave për plehra, gjithashtu janëtë parapara pika apo qendra përujë për pije. Është një projekt volu-minoz në vlerë prej 8 milionë e 892mijë denarë, projekt i cili besoj sedo të ia kthejë pamjen që i duhetkësaj pjese të qytetit”, thotë BekimMemeti, kryetar i Këshillit të Ko-munës së Tetovës.

Ky investim pritet të rregullojëimazhin e parkut të Xhamisë sëPashës, që ka me mijëra vizitorëbrenda viti, thonë nga Këshilli iXhamisë më të vizituar në Maqe-doni. “Për shkak të kushteve klima-tike, punimet kanë ngecur për njëperiudhë, dhe me përmirësimin ekohës - punimet do të vazhdojnë

me intensitet të shtuar. Sipasnjohurive që kemi dhe planit qëkanë përgatitur inxhinierët, shpre-soj se do të jetë një investim i mirëqë ia ka vlejt si për qytetarët, ash-tu edhe për vizitorët. Besoj sendriçimi do të jetë më i mirë, meulëse”, tha Mensur Miftari, kryetari Këshillit të Xhamisë së Pashës.Në ndërkohë, ka patur shumë rea-gime lidhur me krasitjen e drunjveqë janë në këtë park. Edhe nga Ko-muna edhe nga Këshilli i Xhamisësë Pashës pohojnë se krasitja edrunjve është bërë në bazë të reko-mandimeve të ekspertëve dhedrunjtë nuk do të humbin vitalite-tin e tyre.

“Krasitje është bërë edhe vitete kaluara, mirëpo me një intensitet

më të vogël. Megjithatë, sa i përketkrasitjes së drunjve tani, men-dojmë se ajo është bërë në formënqë ekspertët kanë vendosur dhe nëbazë të përshtatjes së projektit, icili pritet të realizohet”, thotë Me-meti. Edhe nga Këshilli i Xhamisësë Pashës, lidhur me këtë thonë sesipas informacioneve që kanë, kra-sitja e drunjve është bërë në bazë tërekomandimeve të agronomëve.Krasitja, siç shpjegojnë si nga ko-muna ashtu edhe nga Këshilli ixhamisë, është bërë në lartësi 7 me-tra me qëllim që të ketë pamje mëtë mirë, por edhe në të ardhmen tëmos jetë çerdhe e narkomanëve,por e vizitorëve. Ndryshe, mirëm-bajtja për disa vite do të jetë nëbarrë të investitorit.

Shkup, 17 prill - Asnjë fëmijë nuk dotë pranohet në kopsht për fëmijëdhe në shkolla i pavaksinuar. Kemigjetur edhe vendime të GjykatësKushtetuese, e cila paraprakisht kavendosur sipas parashtresave tëdorëzuara nga prindër në vitin2014 dhe viti 2015. Të qarta janëvendimet e Gjykatës Kushtetuesese askush nuk ka të drejtë ta rre-zikojë shëndetin publik, as nuk ka

të drejtë me vullnetin e tij ta rre-zikojë të drejtën e fëmijës që tëjetë e shëndoshë, deklaroi ministrii Shëndetësisë, Venko Filipçe dheshtoi se ka mjaftë MRP vaksina.

Ai sqaroi se grupi multisekto-rial i ka shqyrtuar të gjitha ligjet evlefshme dhe kanë konkluduar seka rregullativë pozitive ligjoreedhe krahas një kontradikte nëLigjin për arsim të obliguar fillor,

kjo është e obligueshme për çdofëmijë. Megjithatë, siç tha, ka neneshumë saktë të definuara në ligjetpër mbrojtje shëndetësore dhe përmbrojtje të popullatës nga së-mundjet infektive, në rregulloretpër imunizim, ku ai është i obli-guar, se fëmijët patjetër duhet tëvaksinohen. Ai tha se për disaopsione kanë biseduar gjatë taki-mit të djeshëm të Komisionit për

sëmundje infektive dhe këto kanëqenë masat të cilat ekspertët i kanërekomanduar.

“Vaksina MRP ka mjaftë, tanika edhe sasi të reja nga furnizimi iri dhe ato të premten do të shpërn-dahen në të gjitha qendrat përshëndet publik”, tha mes tjerashFilipçe, duke iu përgjigjur pyetjessë gazetarëve pas shënimit të Ditësbotërore të hemofilisë.

DITA BOTËRORE EHEMOFILISË

Faktorëbashkëkohorëpër koagulimShkup, 17 prill - Kemi bërë shumëndryshime dhe për herë të parëpas shumë vitesh është siguruarsasi e madhe e faktorëve të ribashkëkohor për koagulim, atojanë të ashtuquajtur faktorërikombinant, raporti lidhur mefaktorin plazmatik tani është50:50 marrë parasysh munge-sën e tyre të madhe nëpërgjithësi në Evropë, ka thënëministri i Shëndetësisë, VenkoFilipçe në Ditën Botërore të He-mofilisë.Përparësi tjetër, ka shtuar aiështë se faktorët rikombinantqë deri tani janë përfaqësuarme 20 për qind të numrit të fak-torëve të përgjithshëm japinshumë pak komplikime dheshumë pak stimulojnë zhvillimtë inhibimeve me çka nëmënyrë shtesë komplikohetmjekimi i këtyre pacientëve.“Për të gjithë pacientët me he-mofili numër i cili është 320 ku46 janë fëmijë, kemi bërë furni-zim qendror në nivel kombëtardhe për herë të parë për mëshumë se një qind për qind ikemi rritur faktorët rikombi-nant. Intenca jonë do të jetëpërqindja e faktorëve rikombi-nant që të rrisim dhe ta vazh-dojmë me këto furnizime tëcentralizuara dhe të përfshijmëedhe fëmijët”, ka thënë Filipçedhe ka shtuar se është përgati-tur strategji kombëtare për he-mofilinë dhe çrregullime tjeratë sistemit të koagulimit me tëcilën determinohen mënyrat ezbulimit të hershëm dhe trajti-mit të kësaj sëmundje.Ndërkohë, kryetari i Shoqatës sëpersonave me hemofili, Fon Vile-brand dhe Shoqatës “Hemolog”Cvetanka Naqeska dhe kryetari iKëshillit ekzekutiv të ShoqatësMuedin Ziberi theksuan se njënga sukseset është ajo e formi-mit të Komitetit për Hemofilinëme zgjidhje të ministrit dhe akti-visht do të marrin pjesë në kriji-min e politikave të hemofilisë.Kanë thënë se duhet të rriten sa-sitë e përgatitjeve dhe të mira-tohen preparate të reja për traj-tim të të sëmurëve. (Q.A)

Tetovë, 7 prill - Tatimi progresiv nukdo ta rrit shpërnguljen, pasi që ataqë ikin, shkojnë në shtete ku tati-met janë ende më të larta, ndërsazgjedhja është për shkak të funk-sionimit më të mirë të institucio-neve të atjeshme sesa këtu. Këtë epotencoi ministri i Financave Dra-gan Tevdovski në debatin e sotëm“Ejani të flasim për tatime”, tëmbajtur në Universitetin e EvropësJuglindore në Tetovë me temë si

me tatimin progresiv të zvogëlohetshpërngulja.

“Për shembull, të rinjtë shpërn-gulen në vende ku ka 45 për qindtatim. Do të thotë nuk shkojnë përshkak të lartësisë së tatimit, porpër shkak se aty për dallim prejkëtu, më mirë funksionon shën-detësia, arsimi, ka rrugë më të miradhe funksionon shoqëria. Për këtëshkak ne dëshirojmë ta përfor-cojmë tërë ekonominë me vende

më mirë të paguara të punës.NATO integrimet janë mundësi emirë për investime të reja të huaja”,tha Tevdovski, duke iu përgjigjurstudentëve. Ai potencoi se paratënga tatimi progresiv do të shfrytë-zohen për targetimin e transferevesociale, respektivisht ai që e merrndihmën e tillë, do të tërhiqet mbilinjën e varfërisë. Rektori i UEJL-së,Abdulmenaf Bexheti tha se është ikënaqur që në kuadër të debatit

studentët e pranishëm kanë tre-guar dituri të madhe rreth tatime-ve. “Edhe vet ministri, përmes testi-mit, konstatoi se sa studentët janëtë njoftuar me zgjidhjet tatimore.Mbi 80 për qind përgjigje të sakta,ndërsa testimi as që u paralajmë-rua”, tha Bexheti. Debatin ishte nëorganizim të Fondacionit FridrihEbert dhe Qendra për zhvillim tëbiznesit pranë Universitetit të EJL-së.

FILIPÇE SHPREHET I PRERË

Asnjë fëmijë nuk pranohet në kopsht apo në shkolla i pavaksinuar||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Tatimi progresiv nuk do të jetë shkak për shpërngulje///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

VAZHDOJNË PUNIMET E INVESTITORIT PRIVAT

Revitalizohet parku i Xhamisë së Pashës

“Për shkak të kushteveklimatike, punimet kanëngecur për një periudhë,dhe me përmirësimin ekohës - punimet do tëvazhdojnë me intensitettë shtuar. Sipas njohuriveqë kemi dhe planit qëkanë përgatiturinxhinierët, shpresoj sedo të jetë një investim imirë që ia ka vlejt si përqytetarët, ashtu edhe përvizitorët. Besoj sendriçimi do të jetë më imirë, me ulëse”, thaMensur Miftari, kryetar iKëshillit të Xhamisë sëPashës

Koha


Urim HASIPI

Tetovë, 17 prill - Krahas fshatraveShipkovicë dhe Sellcë, edhe fsha-trat Gajre dhe Brodec të Malësisësë Tetovës do të kenë qendrat etyre për zhvillim të hershëm fë-mijëror. Kjo është vendosur nëseancën e parafundit të Këshillittë Komunës së Tetovës. Këshilltarëtdhanë dritë jeshile që edhe në këtofshatra të Malësisë së Tetovës tëketë qendra të këtilla. Në këtëformë ato do të vazhdojnë të funk-sionojnë në suaza të çerdhes së Te-tovës, së bashku edhe me qendrattjera për zhvillim të hershëm të fë-mijëve, dhe kjo nënkupton se nëkëto qendra mund të regjistrohenfëmijët nga mosha tre deri në mo-shën pesë vjeçare, thonë nga Ko-muna e Tetovës. Në seancë u ven-dos që të bëhen përgatitjet qëedhe në këto dy fshatra të ketëqendra për këta fëmijë që nuk

ndjekin procesin edukativ nëpërçerdhe.

"Këshilli ka miratuar propozimvendimin për formimin e Qendrëspër zhvillim të hershëm fëmijërornë kuadër të institucionit publikpër fëmijë Kopshti i fëmijëve "Ml-ladost" Tetovë, që gjendet në njëpjesë të objektit Shkollës Fillore"Rexhep Voka" fshatin Shipkovicë,në hapësirat e shkollës rajonale nëfshatin Brodec. Po ashtu në këshillkaloi edhe propozim vendim përformimin e Qendrës për zhvillimtë hershëm fëmijëror në kuadër tëinstitucionit publik për fëmijë, Ko-pshti i fëmijëve "Mlladost" -Tetovë,që gjendet në një pjesë të objektitShkollën fillore "Istikball" Tetovë,në hapësirat e shkollës rajonale nëfshatin Gajre", tha Bekim Memetikryetar i Këshillit të Komunës sëTetovës. Nga Sektori për Arsimkanë njoftuar se paralelet për zh-villim të hershëm kanë dhënë re-zultate të mira të cilat fillimisht u

hapën nga ana e UNICEF-it dhedisa shoqatave joqeveritare, kur-se tashmë tre e më shumë vite janënë menaxhim të Komunës së Te-tovës. Nga dikasteri i arsimit në Te-tovë pohojnë se rezultatet janë tëmira sepse fëmijët mund të fillojnëprocesin arsimor më herët se mo-sha 6 vjeçare.

"Rezultatet janë të mira. Ështënjë gjë e mirë sepse deri më tashnuk kemi pasur qendra për zhvil-lim të hershëm të fëmijëve në Te-tovë, sidomos në vendbanimet ru-rale, me ç`rast fëmijët nën moshën6 vjeçare nuk kanë qenë të inkor-poruar në sistemin edukativo-arsi-morë dhe me këtë hapet një gamëmë e madhe që nxënësit të jenëmë të përgatitur kur të fillojnë më-simin", tha Ahmet Qazimi, udhëhe-qës i Sektorit për Arsim në Ko-munën e Tetovës.

Në ndërkohë, nga Komunathonë se pritet që qendrat për zh-villim të hershëm në viset rurale

të kenë efekt të dyfishtë. "Mehapjen e këtyre qendrave, prindë-rit nga vendet rurale nuk do të sjel-lin fëmijët deri në Tetovë, por do tìdërgojnë në qendrat në vendba-nimet e tyre. Tashmë synimi ynëpo realizohet për zhvillimin e her-shëm të fëmijëve parashkollorë,ku funksionojnë paralelet në Sellcëdhe Shipkovicë", deklaroi AhmetQazimi. Në qendrat për zhvillim tëhershëm fëmijëror, e para e këtijlloji që u hap në fshatin Sellcë para5 viteve, mundësohet që fëmijëtdisa orë gjatë ditës të ndjekin pro-gram të organizuar për mësim tëhershëm.

Po ashtu, krahas kësaj edheprindërit kanë qasje në programetedukative se si të punojnë me fë-mijët në shtëpitë e tyre. Sipasbartësve të këtij projekti, qendrat ekëtilla kanë kosto me të ulët ndër-sa hapja e tyre bëhet në vendet ru-rale dhe të margjinalizuara, kuhapja e kopshteve kushton shumë.

Gostivar, 17 prill -Policia gjatë kon-trollit të fundit të furgonëve, të cilëttransportojnë nxënës prej shkolla-ve të mesme dhe fillore nëpër Gosti-var, i ka zbuluar një sërë shkeljes tëcilat e rrezikojnë sigurinë. Janë ha-sur edhe tre drejtues të automjete-ve të cilët kanë qenë pa patentë sho-feri. Dje pasdite në periudhë prejorës 18 deri në orën 21, në Gostivar

gjatë një aksioni kontrollues janëpërfshirë 35 automjete (furgonë)me të cilët transportohen nxënësit.“Gjatë kontrollit, janë zbuluar nëntëautomjete me stërngarkimin eudhëtarëve, tetë drejtues pa vërte-tim mjekësor, tre drejtues pa edhënë provimin për patentë shofe-ri, një me kategori jopërkatëse, dyautomjete të paregjistruara dhe një

drejtues i cili nuk e ka përshtaturshpejtësinë sipas kushteve nërrugë”, thotë Marjan Josifovskizëdhënës i SPB Tetovë. Shkeljet ekonstatuara janë sanksionuar meparashtresat e parapara me ligj.Nga fillimi i vitit në rajonin e Gosti-varit janë zbuluar 22 raste të stër-grakimit të pasagjerëve prej të cilë-ve 14 kanë qenë në shkurt. (U.H)

Dy aksidente në Shkup, një i vdekurShkup, 17 prill - Një person kavdekur në dy aksidente qëkanë ndodhur në 24 orët e ka-luara në rrethinën e Qytetit tëShkupit. Në aksidentin tjetërme lehtë është lënduar njëperson. Sipas raportit ditor tëSPB Shkup, gjatë ditës dhenatës së kaluar janë sanksio-nuar 54 shoferë të cilët kanëvozitur më shpejtë se lejohet,ndërsa nga komunikacionijanë përjashtuar 21 shoferëpara se të pajisen me tëdrejtën e drejtimit të automje-tit dhe gjashtë shoferë fille-starë. Policia e komunikacionitka përjashtuar nga komunika-cioni edhe 15 automjete ta pa-regjistruara dhe një automjetnë gjendje teknikisht të parre-gullt. Për përdorimin e telefo-nit celular janë sanksionuar 32shoferë, ndërsa për joposedimtë rripit të sigurisë 17 shoferë.Janë sanksionuar edhe tetëshoferë për rreshtim jo të rre-gullt si dhe tre shoferë të cilëtnuk kanë dhënë të drejtën ekalimit për këmbësorët nëvijën e bardhë. Janë eviden-tuar edhe tre shoferë me mo-toçikletë pasi nuk kanë barthelmetë mbrojtëse.

Qytetari i Gostivaritsulmohet nga trepersonaGostivar, 17 prill - Banori 66vjeçar R.M. nga Gostivari, tëmartën ka denoncuar se rrethorës 18.00, deri sa ka qenëduke u kthyer në shtëpi nërrugën “ Zhivko Brajkovski” nëGostvar, në afërsi të shtëpisësë tij ka qenë i sulmuar fiziki-sht nga tre persona.Menjëherë pas denoncimit tërastit, janë arrestuar personatme iniciale A.I. 24 vjeçar, M.I27 vjeçar dhe një 17 vjeçar ngaGostivari, për shkak të dyshi-mit se kanë marrë pjesë nësulmin fizik, dhe të njëjtit janëmbajtur në Stacionin policorGostivar për zbardhjen e plotëtë rastit. (U.H)

Shkup, 17 prill - Pajisje mjekësorepër Qendrën Klinike “Nënë Tere-za" në Shkup kanë dhuruar djeAsociacioni Alzas - Maqedoni dheOrganizata Humanitare “Shpre-soj në Orientin" nga Alzasi, Repu-

blika e Francës. Bëhet fjalë përdhurimin e karrocave për personame mobilitet të përkufizuar, mje-tet për lëvizje dhe pajisje spitalo-re. Pranim-dorëzimi i donacionitështë bërë në suaza të aksionit,

që e zbatojnë këto dy organizatatë cilat dje dhuruan pajisjemjekësore dhe pajisje në Shtë-pinë e Shëndetit në Veles dhe nëSpitalin për Sëmundje të Mu-shkërive në Jasenovë. Aksioni për

dhurimin e pajisjeve po zhvil-lohet në partneritet me Fonda-cionin “Fokus" - Veles, Komuna eVelesit dhe Organizatën Huma-nitare "House of hope - LençeZdravkin".

KONTROLLE POLICORE NË GOSTIVAR

Shoferë pa patentë shoferi transportojnë nxënës!|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Pajisje mjekësore në Klinikën e Shkupit///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

QENDRA PËR ZHVILLIM TË HERSHËM NË GAJRE DHE SHIPKOVICË

Edhe dy fshatra të Malësisëme qendra për zhvillimPo ashtu, krahas kësajedhe prindërit kanë qasjenë programet edukativese si të punojnë mefëmijët në shtëpitë e tyre.Sipas bartësve të këtijprojekti, qendrat e këtillakanë kosto me të ulëtndërsa hapja e tyre bëhetnë vendet rurale dhe tëmargjinalizuara, kuhapja e kopshtevekushton shumë

Koha

10 FORUMKoha, e enjte, 18 prill 2019

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Sloboden Pecat” - rr. Kej 13 Noemvri nr.3/1-238, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e mërkurë, 17 prill 2019 | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: [email protected] | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • [email protected]; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Në fillim dua të them që pa-triotizmi, besoj është fe-nomen që në situata tëcaktuara duhet të sh-

prehet. Por kjo është një çështje evështirë dhe shumë delikate. Nëthelb kjo është një çështje e dashu-risë. Edhe atdheu është çështje e da-shurisë. Dhe dashuria është diçkaqë nuk bën zhurmë, është shumëdelikate. Unë dhe shumica e shqip-tarëve në Maqedoninë Veriore jemispektatorë para një spektakli tëquajtur zgjedhje për president tështetit. Kemi dy kandidatë që fla-sin,punojnë,jetojnë dhe mendojnëmaqedonisht,nga të cilët njëri në trevitet e fundit ka mësuar edhegjuhën Europiane atë të patriotiz-mit të edukuar,te cilin në Ballkan epërfaqëson kryeministri i repu-blikës, Zoran Zaev.

Kandidati i tretë ose i vetmi sh-qiptar i kësaj republike, është njëpedagog që flet, punon, jeton dhemendon shqip, ndërsa gjuhën eu-ropiane e njeh sepse është produkteuropian si shumica dërmuese e in-telektualëve shqiptar. Tani ne që fla-sim, punojmë, jetojmë, mendojmëshqip, si do votojmë!?

Normalisht që patriotizmi iedukuar do shprehet duke votuarshqip. Duke e njohur patriotizminsi një fenomen që gjithmonë duhetedukuar,si i tillë e bashkoj Eu-ropën,sepse tanimë themeli i Ba-shkimit Europian është pikërisht pa-triotizmi i edukuar, i cili respektondhe promovon diversitetin e kom-beve që përbëjnë këtë Union. Të shk-ruajmë për të kaluarën e dhimbsh-me historike europiane, luftërat etyre mes veti,ku në të shumtën e ra-steve shkak i konflikteve ka qenëpikërisht patriotizmi i pa edukuar.Si pasojë e atij patriotizmi te paedukuar,ne sot mundemi të numë-rojmë me miliona viktima...

Ti kthehemi Maqedonisë Verio-re,ku patriotizmi i pa edukuar i sh-frenuar serb (lexo skizofrenizmi) qënga 1918-1941 shtypi, vrau dheshpërnguli jo serbë, pastaj trashë-guesi i atij skizofrenizmi ai i proleta-riatit te ASNOM-it 1945-1990- vrau,burgosi dhe shpërnguli jo serbëtderi te trashëguesi tjetër ai i IRJM,1990- 2017, i cili gjithashtu vazhdojte vras dhe burgos joserbët: Shqip-taret dhe muslimanët... nëse fil-lojmë ti numërojmë viktimat shqip-tare nga ky patriotizëm i pa edukuar(skizofrenizëm) serb,viktimat me si-guri janë qindra mijëra. Mos har-rojmë luftën e 2001, viktimat, inva-

lidët e luftës dhe mbushjen eburgjeve me shqiptar në emër te pa-triotizmit: një shtet një komb! Taniduke lexuar historinë europianeedhe atë ballkanike, ne sinqerishttrishtohemi të kthejmë kokën pas,sepse shikojmëvetëm,vuajtje,vrasje,urrejtje! Nësepatriotizmi që u edukua e shëroiEvropën e madhe, pyesim tani amundet të shëroj Maqedoninë Ve-riore të vogël.

Kur shkruajmë për patriotizmine paedukuar, gjithmonë sinonim ekemi atë serbo-sllav, i cili shkaktoiqindra mijëra viktima dhe milionatë shpërngulur duke numëruar edhevetë komunitetin serb. Që ngazgjedhja e Talat Xhaferit kryetar iParlamentit të RMV-së dhezgjedhjes se Zaevit kryeministër, nështetin tonë u varros patriotizmi ipaedukuar i ish-kryeministrit Gruev-ski, patriotizmi i të cilit ishte trashë-gues i drejtpërdrejtë i atij Milloshe-viqjan, dhe u promovua patriotizmii edukuar Europian që është themeli BE-së. Në këtë betejë të përgjak-shme u gjakos dhe u rrezikua melikuidim edhe lideri i tanishëm iASH-së, Ziadin Sela,i cili akoma i

ndjenë pasojat shëndetësore. Meqenë se të gjithë ne kontribuuampër largimin e patriotizmit te pa-edukuar nga Institucionet e këtij sh-teti, është normale që ti frikësohemikthimit të tij në institucione. Pse ngaopozita tani merret ky vendim që tëdilet me kandidat për president, kure dimë qe ata vota të munguara dotë ringjallin patriotizmin e pae-dukuar të VMRO-së (lexo skizofre-nizmin ballkanik) i cili vrau me sh-qiptarë, kurse burgosi me qindra.

Çfarë do fitojmë ne shqiptarëtnë republikë dhe rajon me votën përkandidatin prof.Blerim Reka. Nëseme ata 100.000 vota dhënë me da-shuri kandidatit shqiptar,ne for-cojmë patriotizmin e pa edukuar tëVMRO-së që unë personalisht e quajskizofrenizëm, dhe rikthejmë pa-triotizmin e pa edukuar (skizofre-nizmin) serbo-sllav, shtrohet pyetjaa kontribuojmë ne që të kemiardhmëri Europiane ose me këtë neduam ardhmëri Ballkanike, skizo-frenike.

Pohoj që është pjesë e patriotiz-mit të edukuar Europian, pjesë-marrja në votime e gjithë grupeveetnike ne një shtet multietnik, ndër-

sa dalja me kandidat për presidentnga ana e komunitetit te dytë nënumër vetëm rritë në përqindje pje-sëmarrjen në votime, dhe e zbuku-ron demokracinë në vend.

Unë edhe me gjithë këto dilema,në rrethin e parë me dashuri do vo-toj prof Blerim Rekën, por nëse mekëtë votë do të jap kontribut tëringjallet patriotizmi i pa edukuar iVMRO-së (Lexo skizofrenizmi), nukdo ja fali vetes, ndërsa nëse liderët eopozitës gabojnë, sigurisht do ti dë-noj votuesi dhe historia, ndërsa nësenuk gabojnë atëherë neve që kemidilema do na dënoj historia siç i dë-noj Arnautet e Ismail Qemalit.

Mbetet të shohim çfarë kontri-buti do japim me këtë votë, a dokontribuojmë të promovojmë pa-triotizmin e edukuar Europian, apotë atë të pa edukuar "skizofrenik"serbo-sllav të VMRO-së?

Me qenë se jemi shtetas të Ma-qedonisë Veriore,të shpresojmë qënë rrethin e dytë do të kemi rast përt'i shkundur partitë shqiptare dhemaqedonase ose ata neve do natrajtojnë si naiv? Të shohim a dovijojmë të jemi popull dele, apokemi ndryshuar diçka!?

Që nga zgjedhjae Talat Xhaferitkryetar iParlamentit tëRMV-së dhezgjedhjes seZaevitkryeministër, nështetin tonë uvarrospatriotizmi ipaedukuar i ish-kryeministritGruevski,patriotizmi i tëcilit ishtetrashëgues idrejtpërdrejtë iatijMillosheviqjan

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

Patriotizmi i edukuar sinonim i krijimit të BE-së Nga

Bekim ISEINI

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e enjte, 18 prill 2019

Reka-Republika dhe kumari politik! NgaShaqir Islami

Sa dëm mund t’i bëjnë vetesShqiptarët e Maqedonisë sëVeriut, nuk ka aparat qëmund ta masë! Budallakia

jonë politike nuk paskësh fund!Mbetëm se mbetëm axhami poli-tik, për pikë qejfi të lloj-lloj vet-kënaqurish, të vet-begenisurish,dhe të masturbuesish gojor ... tëcilët dalin në mejdan-politik mepaturpësi, pamoral, panderë, ...dhe na e shumëzojnë energjinësociale dhe politike me zero. Pa-turpësisht me një lehtësi kot-na-koti e zhvatin ose e zhbëjnë intere-sin tonë publik në interes personalapo të xhepit. Kjo na bën ta hamëmarren me bukë! Bash kur naduhet mobilizimi i votës, na delndonjë baksuz-patriot, dhe na eharxhon energjinë sociale në ku-mar politik. Allo, a s’është gjynah izotit, në çaste vendimtare politikepër të gjithë ne, të del një kandidathajgarexhi dhe ta tallë këtë populltë hutuar, me një slogan qesha-rak, hutaq, dhe bajat : Reka - repu-blika !!!! Kushdo qoftë që e ka

frymëzuar, ose e ka iniciuar këtëkandidaturë karikatureske ...duhet t’i vjen turp dhe gjynah përçdo qenie njerëzore të këtij ven-di!

Këto zgjedhje presidencialeishin një rast i mirë, një rast i kaq-pritur, në një kohë kur fryma poli-tike është e volitshme për mobili-zimin e votës së Shqiptarëve tëMaqedonisë së veriut, për ta dë-buar nga posti i Presidentit njëbaksuz – shqiptarofobë siç ështëky. Këto zgjedhje presidencialejanë rast i mirë, për mobilizim tëvotës qytetare në Maqedoninë everiut për t’i rënë një grusht të fu-qishëm të gjitha nacionalizmavenë vendin tonë; dhe të hapet rrugëpër shkrirjen e akullit mes nesh;dhe përfundimisht të nis ngjizjae kohezionit shoqërorë, midis et-nive, grupeve, qytetarëve që imungon kësaj shoqërie si oksigje-ni.

Unë plotësisht jam dakord dhepajtohem me dy dushmanët e mipolitikë Alinë dhe Menduhin. Dhe

i përgëzoj me përulësinë më tëmadhe për këtë akt politik përkandidatin konsensual. Këta të dypër herë të parë kanë marrë njëvendim politik të dobishëm përqytetarët Shqiptarë dhe për tëgjithë qytetarët në Maqedoninë eVeriut. As që kam nge të analizojse pse, si, e qysh e bëjnë më nëfund një vepër politike të dobish-me, këta dy liderë të harxhuar dhetë çjerrë nga koha si opingat e rah-metli Mixhës Adem nga Sellca eKeqe. Për herë të parë veprojnëpolitikisht siç e kërkon fryma ekohës! Për herë të parë arritën njëkonsensus politik për të mirën einteresit publik! Dhe kjo duhetnderuar dhe përshëndetur me re-spektin më të thellë. Konsensusipolitik është vegla dhe arma poli-tike e domosdoshme në demokra-ci për një shtet funksional dhe tëmirëqenë. Ndonëse arrihet me vë-shtirësi dhe me sakrifica në poli-tikë, por është kënaqësi e veçantëtë ruhet dhe të përparohet intere-si publik. Më në fund ky është suk-

ses për të gjithë qytetarët. Vota e Shqiptarëve të Veriut

duhet të mobilizohet dhe të ngje-shet për kandidatin Stevo Penda-rovski. Stevo është i dobishëm po-litikisht për ne, jo Blerim-republika. Ky është edhe njëshans i duhur për ta treguar pe-shën specifike të votës së qytetarë-ve shqiptarë në vendin tonë. Pran-daj, duhet shpërfillur “kandidatishqiptarë”, qëllimi i të cilit ështëvetëm interes personal dhepërçarës, që nuk i sjell asnjë dobipolitike qytetarëve. Përfundimi-sht qytetarët duhet ta dallojnë in-teresin personal dhe interesin pu-blik. Vota për kandidatinkonsensual Stevo Pendarovskiështë votë për interesin publik; nëdaç edhe votë kundër bandës na-cional-shoviniste të ikanakutGruevski.

Kandidatura e Blerim Repu-blikës është hileqare, për shkak sesynimin e vetëm e ka që ta pen-gojë fitoren e Pendarovskit qyshnë rrethin e parë; e kjo arrihet me

ndihmën e madhe të votës së sh-qiptarëve, sikur të mobilizohej ngatë gjitha palët. Duket ashiqare se,dikujt i pengon që vota e shqip-tarëve ta përcaktojë dhe të ven-dos për presidentin e ardhshëmkonsensual të Maqedonisë së Ve-riut. Vota e shqiptarëve ka do-methënie dhe peshë, në raundin eparë; ndërsa në raundin e dytë ehumb peshën specifike dhe vlerëne shtuar. Dikush qëllimisht përpi-qet ta zhvleftësojë këtë peshë tëveçantë të votës sonë. Këtë veprimhileqarë politik e kemi hasur dhepër fat të keq e hasim akoma nëaksionin politik. Askush nukmund të më bind të kundërtën.Po, demokracia i garanton tëdrejtën e çdo qytetari që të votojëdhe të votohet; por, në rastin siçjanë këto zgjedhje, duhet të mbë-shtetet kandidati Stevo Pendarov-ski, dhe të votohet unanimishtdhe në masë, për t’i dhënë një gru-sht të fuqishëm nacionalizmavetanë shkatërruese dhe rrënuese tëdemokracisë dhe shtetit.

Notre-Dame do të ringrihet NgaRick FULKER

Pamjet apokaliptike tëflakëve në katedralen mëfamshme në të gjithëbotën janë ende të freskë-

ta. Ashtu si apokalipsi i KullaveBinjake në New York në 11 shtator2001, ato janë gdhendur që taninë kujtesën kolektive. A mund tëketë një ngjarje tjetër, që do t'ushkaktonte me shumë dhimbjebesimtarëve, të interesuarve përartin dhe turistëve? Katedralja eNotre-Dame-t është simbol indërtimit të stilit gotik, monu-menti më i vizituar i Evropës, njëvepër arkitekturore, e cila e prejgati 900 vjetësh e ka vendin nëzemrën e Parisit dhe ka një peshëtë pakrahasueshme si për të krish-terët, ashtu edhe për artin dhe tëinteresuarit për artin njësoj.

Dhe sërish Parisi! Pas atenta-teve të tmerrshme terroriste tëCharlie Hebdosë dhe të Batacla-nit, ky lajm i trishtë e godet Pari-sin në palcë dhe tregon sa i hollëdhe i pritshëm është vërniku i ci-vilizimit. Sa plagë duhet të marrëdhe duhet të durojë ende ky qytetkrenar? Menjëherë politikanëtkryesorë të botës i drejtuan

Francës fjalë të tronditjes dhe tësolidaritetit. Presidenti francez,Emmanuel Macron e quajti No-tre-Dame "epiqendrën e jetëssonë" dhe shprehu dhimbjen ko-lektive të të gjithë francezëve:"Këtu digjet edhe një pjesë ejona". Edhe vetë Presidenti iSHBA, për të cilin nuk kanë dyshi-min se nderon civilizimin e vjetër,u ankua për shkatërrimin e njërit"prej thesareve më të mëdha tëbotës" dhe "një pjese të kulturës

sonë". Për dy shekuj me radhë endërtuan Katedralen. Që prej vitit1345 ajo qëndron e përfunduar nëIle de la Cité të Parisit. Çfarë nukka kaluar kjo zonjë e vjetër?Luigjit XIV iu duk i vjetruar inte-riori; ai e transformoi krejtësisht.Në Revolucionin Francez kisha upërdhos, u hoqën figurat e gurtadhe ndërtesa u përdor si depovere. Katedralja mbijetoi edhe dyluftëra botërore: përshtypja që ukrijua ishte se ajo do të, jo: ajo

duhet të qëndronte aty përjetësi-sht.

Por në fakt ndërtesa kishte ne-vojë të madhe për rinovim.Shkaku i flakëve nuk është sqa-ruar përfundimisht, ekspertët ak-tualisht megjithatë nuk besojnëse ajo që ndodhi qe shkatërrim iqëllimshëm ose atentat, por njëaksident, i cili ka të bëjë me puni-met e rehabilitimit. Po të dalë esaktë kjo, atëherë këtu do të ki-shim një tragjikë të veçantë,

thuajse paradoksale: në përpjekjepër të shpëtuar strukturën e vjetërtë Katedrales, ajo u shkatërrua.Takimi i materialit të vjetër meteknikën e re pati pasoja shkatër-rimtare.

Ndoshta dikur do të dihet mëshumë për rrjedhën e ngjarjeve.Për momentin thjesht nuk të be-sohet ajo që ka ndodhur. Po Pari-si pa Notre-Dame? I papërfytyrue-shëm. Pa kaluar 24 orë ngashpërthimi i zjarrit, qeveria po-lake dhe gjermane premtuanndihmë për rindërtimin. Dy fa-milje miliardere të Parisit vunë nëdispozicion 300 milionë euro përrestaurimin. Qyteti i Parisit prem-toi 50 milionë euro dhe një konfe-rencë për koordinimin e donacio-neve ndërkombëtare. Pas zjarritshkatërrimtar muret e jashtmedhe kullat ende qëndrojnë, disathesare artistike dhe organoja efamshme e viteve 1730 me saduket u arritën të shpëtohen. Njëgjë është e sigurt që tani: edhenëse rruga do të jetë e gjatë dhendoshta do të kërkojë dekada:Notre-Dame do të ngrihet sërishnë këmbë. (DW)

Flakët në Katedralen enjohur në të gjithë botën eprekën në palcë Parisin.Por vetëm pak orë më vonëështë e qartë: kisha do tërestaurohet plotësisht. Kjoështë gjë e mirë, Parisi paNotre-Dame nukpërfytyrohet dot

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

12 MARKETINGKoha, e enjte, 18 prill 2019

13MARKETINGKoha, e enjte, 18 prill 2019

14 RAJONKoha, e enjte, 18 prill 2019

Kreu i misionit të BE në Tiranë,Luigi Soreca, ka përsëritur se Sh-qipëria i ka plotësuar kriteret sipasKE-së për lëvizjen e lirë në zonënSchengen. “Asgjë nuk ka ndryshuarderi në këtë moment, vijon udhë-timi pa viza në zonën Shengen".Ambasadori i BE-së në ShqipëriLuigi Soreca reagoi (17.04) pas ven-dimit të parlamentit në Holandëpër rikthimin e vizave me Shqipë-rinë duke theksuar, se: “pavarësi-sht këtij vendimi asgjë s’ka ndry-shuar dhe shqiptarët mund tëlëvizin të lirë”. Sipas Sorecas Sh-qipëria i ka plotësuar kriteret sipasKomisionit Europian për lëzivjene lirë në zonën Shengen.

Ambasada e Holandës në Ti-ranë, përmes një deklarate zyrtare,bëri me dije të martën (16.04.) që"qeverisë holandeze i është kërkuarnga Parlamenti i saj të pezullojëmekanizmin e regjimit pa viza përshqiptarët. Për momentin qeveriaështë duke shqyrtuar hapat qëduhet të ndërmarrë. Për momen-tin politika e vizave për udhëtimindrejt Holandës për nënshtetasitshqiptarë nuk ka ndryshuar". Dek-larata e qeverisë së Holandës, për-mes ambasadës së saj në Tiranë,erdhi pas botimit në mediat e Ti-ranës të lajmit për votimin në Par-lamentin holandez të martën, prorikthimit të lëvizjes me viza drejtHolandës, për nënshtetasit e Sh-

qipërisë, si pasojë e "rritjes së kri-minalitetit nga shqiptarët qëmbërrijnë në Holandë". Ministriapër Europën dhe Punët e Jashtme(MEPJ) ka sqaruar, përmes një dek-larate, të martën në mbrëmje, se"votimi në Parlamentin holandezpër t'i kërkuar BE fillimin e proce-durave për pezullimin e përkoh-shëm të liberalizimit të vizave, nukndryshon rregullat e lëvizjes drejtvendeve Shengen. Shtetasit shqip-tarë do të vazhdojnë të lëvizin tëlirë drejt vendeve Shengen sipaspraktikës së derisotme dhe dukeplotësuar kushtet aktualisht nëfuqi". Në deklaratën e MEPJ bëhetme dije se "një shtet anëtar i BE,

mund t'i kërkojë Komisionit Euro-pian (KE) hapjen e procedurës sëpezullimit të lëvizjes pa viza,vetëm mbi bazën e kushteve tëmirë përcaktuara në legjislacionine BE. Asnjë kusht nuk plotësohetpër paraqitjen e kësaj kërkese ngaHolanda për Shqipërinë. MEPJështë besimplotë se rezoluta e Par-lamentit holandez nuk mund tëgjejë mbështetje në KE, pasi asnjënga kriteret, që do të çonin nëaplikimin e pezullimit të përkoh-shëm, nuk është plotësuar në ra-stin e Shqipërisë".

Deklarata e MEPJ i referohetshifrave dhe fakteve kur vë nëdukje se "migracioni i paligjshën i

shtetasve shqiptarë drejt Holandëska rënë vazhdimisht, ndërkohë qëpezullimi aplikohet në rast rritjejembi 50%. Shifrat e krimit shënojnërënie përmbajtësore". Sipas MEPJnë miratimin e rezolutës në fjalë kandikuar klima elektorale ezgjedhjeve europiane që e "fut Sh-qipërinë në agjendën e partive nëgarë", thekson deklarata. MEPJ sh-prehet se "nuk ka asnjë dyshim qëpërtej horizontit të zgjedhjeve eu-ropiane, faktet do të mbizotërojnëmbi klishetë elektorale". Presiden-ti Ilir Meta e konsideroi të martënnë mbrëmje rezolutën e Parla-mentit holandez, "një akt të papre-cedentë, një kambanë alarmi për

të reflektuar të gjithë dhe dhënëmesazhe me efektive në luftënkundër krimit të organizuar". Ai sh-prehu shqetësimin për kthimin nëefekt domino edhe për vendet etjera të BE.

Për kryetarin e PD dhe liderin eopozitës, Lulzim Basha, votimi nëParlamentin holandez pro rikthi-mit të vizave për shqiptarët është„një akt racizmi ndaj popullit sh-qiptar dhe një akt i pastër mosbe-simi ndaj qeverisë aktuale". Në njëkanal televiziv të Tiranës, Bashatha mbrëmë se "prej më shumë se3 vitesh policia holandeze dhe au-toritetet e drejtësisë dhe ligjit nëHolandë kanë konstatuar jo thje-sht një rritje të numrit të krimevetë kryera nga rrjetet kriminale mebazë në Shqipëri, por rritje të in-fluencës së tyre financiare dhe or-ganizative. "Këto rrjete kriminale,duke operuar me bazë Shqipërinë,kanë futur në dorë trafikun ekokainës nga Amerika Latine drejtportit të Roterdamit apo Anversësnë Belgjikë", tha Basha.

Rezoluta e Parlamentit hollan-dez i është drejtuar qeverisë së Ho-landës. Nëse qeveria e miraton, qëzbatohet duhet edhe miratimi iKomisionit Europian. Sidoqoftëvendimi i qeverisë holandeze dhemë pas i KE, rezoluta e parlamen-tit holandez për rikthimin e vizavepër shqiptarët hedh hije në shpre-sat e Shqipërisë për të hapur nego-ciatat e anëtarësimit me BE në qer-shor apo pak muaj më vonë.

Ministria për Evropën dhe Punët eJashtme ka reaguar pasi Parlamenti iHolandës votoi pro kthimit të regji-mit të vizave për shqiptarët.

MEPJ informon shtetasit shqip-tarë se votimi i Dhomës së Dytë të Për-faqësuesve në Parlamentin Hollan-dez për t’i kërkuar Bashkimit Evropianinicimin e procedurës për pezulliminpërkohshëm të liberalizimit të vizavenuk ndryshon rregullat e lëvizjes drejtvendeve shengen.

Shtetasit shqiptarë do të vazh-dojnë të lëvizin të lirë drejt vendeveshengen sipas praktikës të derisotmedhe duke plotësuar vetëm kushtet ak-tualisht në fuqi.

“Nje shtet anëtar i BE mund t’ikërkojë Komisionit Evropian hapjene procedurës së pezullimit të lëvizjespa viza vetëm mbi bazën e kushteve të

mirëpërcaktuara në legjislacionin eBE dhe asnjë kusht nuk plotësohet përparaqitjen e kësaj kërkese nga Holan-da për Shqipërinë. Gjithësesi është Ko-misioni Evropian që do të shqyrtontekërkesën dhe do t’i jap përgjigje asaj.Duke gjykuar objektivisht, në bazë tëfakteve dhe shifrave zyrtare, Ministriapër Evropën dhe Punët e Jashtmeështë besimplotë se rezoluta në fjalënuk mund të gjejë mbështetje në Ko-misionin Evropian, pasi asnjë nga kri-teret që do të çonin në aplikimin emekanizmit të pezullimit të përkoh-shëm nuk eshte plotësuar në rastin eShqipërisë”, sqaron MEPJ.

Ministria për Evropën dhe Punët eJashtme gjen rastin t’i bëj edhenjëherë thirrje shtetasve shqiptarë përtë respektuar plotësimin e dokumen-tet e nevojshme përpara nisjes sëudhëtimit drejt vendeve shengen. Mëshumë informacion mund të gjeni nëfaqen zyrtare të MEPJ.

“Migracioni i paligjshëm i shteta-

sve shqiptarë drejt Holandes ka rënëvazhdimisht, ndërkohë që pezullimiaplikohet në rast rritje mbi 50%. Shi-frat e krimit shënojnë gjithashtu uljepërmbajtësore. Po ashtu, edhe kriterii fundit që ka të bëjë me bashkëpuni-min mes strukturave ligjzbatuese tëdy vendeve janë cilësuar të shkëlqye-ra qoftë nga zyrtarët shqiptarë, qoftënga ata holandezë. Qeveria e Repu-blikës së Shqipërisë është e angazhuartë vazhdojë në mënyrë intensive ba-shkëpunimin si me autoritetet eMbretërisë së Vendeve të Ulta dhe mevëndet e tjera anëtare të BE për të luf-tuar aktivitet e paligjshme ndërkufita-re. Klima elektorale në Holandë pady-shim ka ndikimin e vet dhe edhe psejemi të keqardhur për futjen e Shqipë-risë ne agjendën e partive në garë,s’kemi asnje dyshim në faktin se për-tej horizontit të zgjedhjeve evropianefaktet do të prevalojnë mbi klishetëelektorale”, sqarohet më tej.(BalkanWeb)

Lavrov: Për Kosovën do tapranojmë çdo zgjidhje që i përshtatet SerbisëMinistri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, përsëriti se Mo-ska këmbëngulë në zbatimin e rezolutës 1244 të Këshillittë Sigurimit të OKB-së që përfshinë edhe dialogun edrejtpërdrejtë ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit si dherespektimin e integritetin territorial të Serbisë.“Në këtë kontekst ne do të kontribuojmë në çdo mënyrë tëmundshme në gjetjen e zgjidhjes. Por, çfarë zgjidhjekonkrete mund të mbështesë Rusia? Ne, kemi theksuarvazhdimisht se do të pranojmë çdo zgjidhje që i përshta-tet Serbisë, pikë”, ka thënë Lavrov pas takimit që pati nëMoskë me ministrin e Jashtëm të Serbisë, Ivica Daçiq.Rusia është një aleate e Serbisë në raport me çështjen eKosovës. Kur në muajin janar vizitoi Serbinë, presidenti iRusisë, Vladimir Putin tha se Moska mbështet çdozgjidhje mes Prishtinës dhe Beogradit që është në pajtimme rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit.

Holanda voton rikthimin evizave, MEPJ sqaron vendimin

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Pavarësisht vendimit të Holandës,shqiptarët mund të lëvizin të lirë

Parlamenti iHolandës votoi prorikthimit të vizave përshqiptarët. Pritet tëshihet se cilat do tëjenë reagimet eautoriteteveevropiane

15GLOBIKoha, e enjte, 18 prill 2019

Duke filluar që nga mysli-manët e Francës, të prekurit mënga afër. Këshilli Francez i Adhuri-mit Mysliman, organi kryesor për-faqësuese e Islamit në vend, sh-prehu solidaritetin dhe vëllazërinëpër të krishterët në të gjithë botën.

Ai i bëri thirrje komunitetit tëtij ”të marrë pjesë në përpjekjet fi-nanciare për të rindërtuar këtëkryevepër arkitekturore që ështëlavdia e vendit tonë”.

Shumica e mesazheve arrijnëpërmes Twitter-it, disa të shkruaradrejtpërdrejt në frëngjisht.

Ministri i Jashtëm iranian,Mohammad Javad Zarif, tha se ish-te “i pikëlluar” nga ky monumentikonë që i kushtohet lutjes sëPerëndisë tonë të vetme e që për-fundoi pjesërisht i shkatërruar nganjë zjarr pas kapërcimit të luftëra-ve dhe revolucioneve për 800 vjetdhe që ”që të gjithë jemi bërëshumë të lidhur falë kryevepraveletrare të Hygoit”.

SIMPATIZANTËT E ISIS FESTOJNË

Nga Kajro, madje edhe Imamii madh i Al-Azhar, Ahmed Al

Tayyib, kreu i qendrës më mendikim teologjik dhe universitartë islamit sunit, shprehu trishti-min e tij të thellë mbi djegien ekatedrales, duke e quajtur atë një“kryevepër arkitekturore”, përcjellatsh.

“E gjithë mbështetja jonëshkon për vëllezërit tanë fran-cezë”, përfundoi kreu i institucio-nit mysliman.

“Jemi të tronditur thellë ngazjarri i tmerrshëm që shkatërroinjë trashëgimi të njerëzimit”, thagjithashtu presidenti turk, RecepTayyip Erdogan duke uruar që

francezët ta marrin veten shpejtnga kjo plagë.

Të vetmit që e festojnë këtëfatkeqësi janë simpatizantët eISIS-it, të mundur në Siri dhe Irak,të cilët i thurën lavde goditjes nëzemër të të krishterëve.

NOTRE DAME NUK ISHTE E SIGURUAR

Katedralja e Notre-Dame nukishte e siguruar, dhe ndaj duhet tëjetë shteti francez pronar i struk-turës , ai që duhet të kujdeset përrestaurimin e strukturës që upërfshi nga flakët të hënën në

darkë. Shteti francez, në fakt, nëmungesë është një sigurues i vet-vetes për sa i përket ndërtesavefetare të së cilës është pronari. Mi-nistri i Kulturës, Franck Riester,megjithatë ka garantuar se “shte-ti do të bëjë atë që duhet”.

Kombi francez, Europa dhebota u trondit nga ngjarja e pa-precedentë e djegies së Katedra-les, simbol kulturor në Paris.Prokurorët francezë kanë dekla-ruar se zjarri që ka rënë në ndërte-sën e Notre Dame ka gjasa të jetëaksidental. Më shumë se 400zjarrfikës kanë marrë pjesë nëshuarjen e flakëve në Katedrale.Ata punuan 14 orë rresht për tëshuar flakët në Katedralen 8-shekullore. Prokurori publik ParisRemy Heitz tha se nuk ka asnjëshenjë të dukshme se kemi tëbëjmë me zjarrvënie, shkruan“Reuters”.

Notre-Dame është monumen-ti historik më i vizituar në botë,çdo ditë ajo shihet nga rreth 13 mi-lion turistë. Ajo u ndërtua mes vi-teve 1163 dhe 1344. Vetëm vitin ekaluar Kisha Katolike Francezeapelonte për të mbledhur fondedhe për të filluar punën e restau-rimit në strukturën e saj.

Gjermania vazhdon të jetëvend tërheqës për emigrantët.Këtë e tregojnë të dhënat më tëreja statistikore të publikuara sotnë mediat gjermane. Ato dësh-mojnë për një rritje të theksuar tënumrit të të huajve në përgjithësidhe të atyre nga disa vende të cak-tuara, në veçanti.

Kështu, në shtator të vitit 2018në Gjermani kanë jetuar rreth 10.9milionë banorë me pasaportëjogjermane, bën të ditur Zyra Fe-derale për Statistikë, transmetonalbinfo.ch. Ndryshe, çdo i teti ba-nor i Gjermanisë, është i huaj.

Rritja në krahasim me një vit

më parë ka qenë 2.7 për qind osepër 292.000 të huaj “neto” mëtepër. Në fakt, ky numër del kur tëdihet se gjatë vitit 2018 në Gjer-mani kanë ardhur të jetojnë 1.303milion të huaj por në të njëjtënkohë Gjermaninë e kanë braktisur1.012 veta.

Marrë në tërësi, në Gjermaninë fund të shtatorit të vitit 2018kanë jetuar 82 milionë e 979 mijënjerëz. Në vitin 2017, rritja epërbërjes së të huajve në Gjerma-ni kishte qenë dukshëm më emadhe, 5.7%. Por përgjegjësit sta-tistikorë sqarojnë se atëbotë, përshkak të krizës së refugjatëve (qëka kulmuar në vitin 2015), ka pasurnjë numër të madh të paraqitjevetë vonuara të atyre që në fakt ki-shin hyrë në Gjermani më parë.

Ndërsa në vitin pasues (2018) kapasur numër më të madh të atyreqë kanë lëshuar Gjermaninë osejanë dëbuar kështu që kjo lëvizjeedhe është regjistruar. Së këndej-mi, shifrat janë vështirë të kraha-sueshme.

Në numrin e të huajve që kanëjetuar në Gjermani në vitin 2018të publikuar sot, nuk figuron për-qindja që e përbëjnë refugjatët.

Ndërkaq, rritje të sërishme tëmadhe ka shënuar numri i tëardhurve në Gjermani me lejepune nga shtetet jashtë BE-së. Derinë fund të vitit 2018 kanë ardhur266.000 njerëz në cilësinë e mi-grantëve të punës. Një vit më parëishin shënuar 217 mijë të tillë, kë-shtu që viti 2018 ishte viti i tretëme radhë që kjo kategori të huajsh

është rritur për më shumë se 20%.Vendet nga të cilat kanë ardhur

më së shumti të huaj të kësaj kate-gorie janë: India (12%), Kina (9%),Bosnjë e Hercegovina (8%) dheSHBA (7%). Këta të huaj, mes tyreedhe shumë punëtorë të kuali-fikuar, kanë qenë mesatarisht 35vjeçarë dhe shumica meshkuj(68%).

Veçanërisht shumë është rriturnumri i të huajve me leje pune ngaBallkani Perëndimor. Kështu, nëfund të vitit 2018 Shqipëria, Bo-snja, Serbia, Mali i Zi, Kosova dheMaqedonia të marra së bashku,kanë përbërë afër 25% të të gjithëmigrantëve të punës. Se kjo rritjeështë shumë e madhe, tregon fak-ti se në vitin 2015 ata përbëninvetëm 9% (Albinfo.ch)

Partia e Erdoganitbën thirrje përzgjedhje të reja në StambollPartia për Drejtësi dhe Zhvillim(AKP) e Presidentit turk RexhepTayip Erdogan, po i kërkon kë-shillit zgjedhor të vendit për njërikthim të zgjedhjeve për krye-bashkiak në Stamboll, kryeqyte-tin financiar të vendit dhe qyte-tin e tij më të madh, raporton“CNN”, përcjell lajmi.net.Duke pretenduar “parregullsi tëorganizuara”, partia ka kundërsh-tuar për javë rezultatet ezgjedhjeve të 31 marsit, të cilatduket se kanë humbur me një di-ferencë të hollë. “Ka një parregul-lsi të qartë dhe të organizuar dhemashtrim në zgjedhje”, thanënkryetari i AKP Ali Ihsan Ya-vuz. “Ekziston vetëm një organpër të pastruar pyetjet, është Kë-shilli i Lartë i Zgjedhjeve, vendi-met e tyre janë të detyrueshmepër të gjithë ne”, shtoi ai. Partiakryesore Popullore Republikane,CHP, mori 48.79% dhe AKP48.51% të votave, sipas rezultate-ve jozyrtare. Një rinumërim ikërkuar nga AKP ka përfunduar,sipas agjencisë turke të lajmeveAnadolu dhe anëtarët e CHP, porrezultatet nuk janë shpallur.

Gjermania “mbushet” me emigrantë nga BallkaniNë Gjermani në fund tështatorit të vitit 2018kanë jetuar 82 milionë e979 mijë njerëz. Në vitin2017, rritja e përbërjes sëtë huajve në Gjermanikishte qenë dukshëm mëe madhe, 5.7%. Porpërgjegjësit statistikorësqarojnë se atëbotë, përshkak të krizës sërefugjatëve (që kakulmuar në vitin 2015), kapasur një numër të madhtë paraqitjeve të vonuaratë atyre që në fakt kishinhyrë në Gjermani mëparë

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Notre Dame, trishtimi i madh edhe i botës islame“Trishtim i madh” dhe“dhimbje e thellë”. Këtojanë disa nga shprehjetnë mesazhet esolidaritetit ndajkatolikëve dhe Francësqë vijnë nga botaislame, që e njeh nëNotre Damin si njësimbol të spiritualitetit,historisë dhe artit qëshkon përtej kufijvedhe fesë.

16 SPECIALEKoha, e enjte, 18 prill 2019

Nga Armand PLAKA

Ai njihet si njëri ndër shtetarët mëjetëgjatë dhe më me ndikim në jetën poli-tike të Shqipërisë nga periudha e Shpalljessë Pavarësisë deri në përfundimin e Luftës sëDytë Botërore e ardhjen në pushtet të komu-nistëve. Bëhet fjalë për Mehdi Bej Frashërin(1874-1963). Janë tre momentet që e karakte-rizojnë në mënyrë më simbolike veprimta-rinë e tij, duke sjellë me vete, përveç arritjevepersonale në karrierën si politikan, edhe disapikëpyetje. Kështu, roli i tij në të ashtuquajtu-rin "Protokolli i Korfuzit" në vitin 1914, do vijojëtë mbetet një hipotekë me ngarkesa negati-ve për të, edhe pse ai vite më vonë në kujtimetqë do të botonte, do të jepte shpjegime nëdukje shteruese për të kuptuar pozicionin e tijnë këtë "tentativë", e cila, nëse do vihej në jetëdhe nuk do refuzohej nga ekzekutivi shqiptari kohës, për pak do të bënte që Shqipëria tëhumbiste jo vetëm karakterin unitarist të sh-tetit.

Më pas, historiografia zyrtare e pasluftësdo ta akuzonte atë se ishte bartësi kryesor iRegjencës, e si pasojë kreu i regjimit kolabo-racionist në vitet 1943-1944, duke ia mohuarshumë kontribute me kahje pozitive, që elidhnin atë pandashmërisht me rrjedhat dhepërpjekjet shtetformuese shqiptare, si ajo nëvitet 1920-1939, ku spikat sidomos fjalimi i tijnë "Radio Tirana", mbrëmjen e pushtimit ita-lian të Shqipërisë. Por veç tyre, postet e shum-ta e të larta shtetërore që ai mbajti dhe krye-simi i të gjitha iniciativave që kishin të bëninme reformimin shtetëror sidomos në fushëne jurisprudencës, administratës publike dheatë ekonomike, qoftë në angazhimin e tij nëekzekutiv apo në sferën legjislative, sikursedhe orientimi i tij tërësisht perëndimor e për-qafimi i ideve më liberale të kohës, e bëjnë atëpadyshim një rekordmen të pakonkurrue-shëm për kohën.

Në këtë kontekst, vjen edhe një intervistëe panjohur e tij në shtypin austriak në vitin1921, me titull: Shqipëria e pavarur! - Bisedëme ministrin shqiptar të Punëve Botore, Meh-di Bej Frashëri (shih burimin origj: "DasUnabhängige Albanien- Eine Unterredungmit dem albanischen Minister Mehdi Beg Fra-sheri", Reichspost, 19 tetor 1921, fq. 1), kohë nëtë cilën Shqipëria po vuante akoma problememadhore të brendshme e të jashtme, siç ishinpretendimet e fqinjëve për kufijtë, edhe psenjohja ndërkombëtare e saj tashmë ishtebërë realitet qysh më 17 dhjetor 1920 kur ven-di i vogël ballkanik u pranua anëtar me tëdrejta të plota në Lidhjen e Kombeve, dukemarrë 35 vota pro, 7 abstenime dhe asnjë votë

kundër. Ky hap do t’i sillte asaj sigurishtpërforcim të sovranitetit shtetëror, por s’dota bënte dot imune ndaj provokimeve tëfqinjëve, të cilët ushqenin çdolloj pakënaqë-sie e iniciative, që do të çonte në copëzimin edestabilizimin e Shqipërisë. Kështu ndodhiedhe me parinë fisnike të Mirditës, të cilëtedhe pse mund të gjenin plot arsye për të ju-stifikuar veprimin e tyre, ndërmorën një happër të cilin ata vetë më vonë do të pendohe-shin e që do ta njolloste jo pak një krahinë erajon me kontribute të spikatura në mëvetë-simin dhe shtetformimin shqiptar. Nga anatjetër, këmbëngulja e shtetit të saporiforma-tuar shqiptar nën frymën e ideve shumë revo-lucionare e atdhetare të Kongresit të Lushnjësshënonte në këtë kohë një nga përpjekjet mëpozitive e më konsensuale të shqiptarëve përtë gëzuar më në fund të gjitha atributet e njështeti të vërtetë, i cili duket se tashmë i kish-te marrë seriozisht ato që shkruante më parënë letër, duke tentuar t’i verë në jetë e shfrytë-zuar çdo mundësi për të ushtruar sovranite-tin shtetëror e ruajtur kësisoj edhe unitetinkombëtar.

Në intervistën për të përditshmen vjene-ze të 19 tetorit 1921, të cilën e hasa rastësishtduke studiuar tiparet e shtypit të huaj në ra-portimet e tij në lidhje me Shqipërinë në pe-riudhën 1920-1939, pohimet e Mehdi Bej Fra-shërit, tashmë në postin e ministrit të PunëveBotore, gjenden në faqe të parë. Nga hyrjashoqëruese që bën intervistuesi (që na shfa-qet nën inicialet E.K.) mësojmë se biseda e zh-villuar në frëngjisht, ka qenë relativisht eshkurtër dhe është zhvilluar në Tiranë, në

prag të nisjes së Mehdi Beut në Vjenë, drejt sëcilës ai po shkonte për të rekrutuar inxhinierëe specialistë austriakë për t’u inkuadruarmenjëherë në planet për ndërtimin e moder-nizimin e infrastrukturës shqiptare.

Po ashtu, një pohim tejet interesant ështëedhe ai, të cilin edhe pse mund ta kemi hasure mund ta kemi ditur si fakt, e përforcon mëshumë idenë se shteti shqiptar i kohës, edhepse i dalë nga një luftë rraskapitëse, në kufijtëe mbijetesës e duke trashëguar një shkallëvarfërie e prapambetje emblematike, kishtenjë bilanc pozitiv në buxhet dhe çka ështëmë e rëndësishmja: nuk trashëgonte borxhekundrejt shteteve apo organizmave të huaja,çka në përballje me realitetet e sotme, ku ni-veli i borxhit të akumuluar ndër dekada ngaqeveritë shqiptare kap nivele të frikshme, ebën këtë pohim edhe më domethënës. Ndër-sa flet për mosekzistencë reale të problemit tësë ashtuquajturës "Republika e Mirditës" dheshfrytëzim të tij nga Serbia, ai nxjerr në pahedhe përpjekjet për marrëdhënie të mira mefqinjët, ndërsa në fund pyetjes këmbëngulë-se të gazetarit vjenez, se a do të mund t’i rezi-stonte dot Shqipëria një sulmi serioz nga anae Serbisë, ai i përgjigjet: "Ne kemi një divi-zion të mirorganizuar dhe efektiv ushtarak.Nëse ai nuk do të mjaftonte, atëherë i gjithëpopulli do të dilte në mbrojtje të pavarësisë sëShqipërisë". Të gjitha këto e bëjnë atë intervi-stë të dhënë, thuajse 100 vjet më parë, tëtingëllojë aktuale edhe sot, duke parë zhvilli-met dhe sfidat që na shoqërojnë. Më poshtë,intervista e plotë e Mehdi Bej Frashërit për ga-zetën vjeneze "Reichspost", 19 tetor 1921.

SHQIPËRIA E PAVARUR!

(Bisedë me ministrin shqiptar të PunëveBotore, Mehdi Bej Frashëri Vjenë më 18 tetor1921)

Ministri shqiptar i Punëve Publike, MehdiBej Frashëri, do të mbërrijë shumë shpejt nëVjenë për të gjetur inxhinierë për shtrimin errugëve, ndërtimeve dhe elektroteknikës, tëcilët do të kishin dëshirë të merrnin përsipërtë kryenin punë në Shqipëri. Njëri prej redak-torëve tanë pati sot rastin të bënte një bisedëme ministrin rreth situatës në një vend, në tëcilin për shumë vite ndodheshin edhe trupataustriake dhe me të cilin ne tashmë qysh prejfundit të Luftës Botërore, nuk kemi më lidhjedirekte.

Shkëlqesia e tij Frashëri, një burrë në tëpesëdhjetat, e priti përfaqësuesin e gazetës"Reichspost" me një mirësjellje, e cila duket seështë pjesë e karakterit të çdo shqiptari të ar-simuar dhe i dha atij, në gjuhën frënge, dek-laratat e mëposhtme: Rreth Shqipërisë sotnë vendet e huaja kanë përhapur pikëpamjenga më të çuditshmet. Europa merr lajmerreth Shqipërisë jo nga burime të mirëfillta.Sidomos raportimet serbe tregojnë gjëra tëcilat as që ekzistojnë. Unë mund ta kuptoj sengjarjet në një shtet fqinj, me të cilin percep-tohet se ti ke marrëdhënie armiqësore, mundtë të duken të ekzagjeruara, por është epakonceptueshme se si atë që është e bardhëta bësh të zezë dhe të zezën ta bësh të bardhë.

Shteti ynë sot është njëri nga më të siste-muarit e më të rregulltit në Europë. Ne nukkemi konflikte ndërfetare, kemi pak zënkandërpartiake dhe zotërojmë edhe financa tëqëndrueshme. Katolikët dhe muhamedanëtjetojnë në mirëkuptim me njëri-tjetrin, njëmarrëdhënie fatlume, që na çon në atë qëqeveria sot të përbëhet nga katër ministrakatolikë dhe katër muhamedanë, megjithësemuhamedanët përbëjnë shumicën e popul-lsisë. Është shumë domethënës fakti se Qarkui Dibrës, i cili përbëhet nga një popullsi tërë-sisht myslimane, ka dërguar në Parlamentdy deputetë të krishterë. Deputetët në fjalë, tëcilët si pasojë e ligjit të përgjithshëm zgjedhoru dërguan në Parlament, ndahen në dy parti:atë Popullore dhe atë Përparimtare, e veç tyre,ka dhe disa deputetë të pavarur. Ne kemi njëbuxhet tërësisht të stabilizuar, në të cilin sh-penzimet që zënë një vlerë prej 20 milionëfrangash ari, balancohen me të ardhurat epër më shumë, Shqipëria nuk ka absolutishtasnjë borxh shtetëror.

Përpjekja jonë tashmë synon qënëpërmjet një kujdesi më të madh ndaj arsi-mit, shtypit, nëpërmjet Parlamentit dhe qeve-risë, të vendosim një zhvillim të qetë nëaspektin e zhvillimeve të brendshme dhe tësynojmë në rritjen kulturore e ekonomike tëpopullit tonë. Më shumë ne nuk kërkojmë.Prirë nga ky synim i ndershëm, ne kemi dër-guar ndërkaq tre herë përfaqësues drejt Beo-gradit për t’i ofruar shtetit jugosllavmarrëdhënie miqësore. Ne, madje, jemi dek-laruar që të njihen kufijtë e vitit 1913,megjithëse këta kufij, të cilët lënë nën zotëri-min e serbëve 1 milion shqiptarë, paraqesinnjë padrejtësi të madhe kundrejt popullit

MEHDI FRASHËRI NË 1921

Nuk kemi konflikte ndërfetare,por zënka partiake

Shteti ynë sot është njëri ngamë të sistemuarit e më tërregulltit në Europë. Ne nukkemi konflikte ndërfetare,kemi pak zënka ndërpartiakedhe zotërojmë edhe financatë qëndrueshme. Katolikëtdhe muhamedanët jetojnë nëmirëkuptim me njëri-tjetrin,një marrëdhënie fatlume, qëna çon në atë që qeveria sot tëpërbëhet nga katër ministrakatolikë dhe katërmuhamedanë, megjithësemuhamedanët përbëjnëshumicën e popullsisë

17SPECIALEKoha, e enjte, 18 prill 2019

Në planet, ka disa vende ku duket sikurnjeriu nuk mund të jetojë dot, dhe megjithatëdisa njerëz kanë jetuar dhe jetojnë aty. Mestyre janë komunitetet indigjene në Afrikën eVeriut, të cilët nuk kishin zgjidhje tjetër, veçsetë zhvillonin metoda të zgjuara për të mbije-tuar: Berberët.

Të kufizuar nga shkretëtira e Saharasë, Ber-berët u zhvilluan në një nga kulturat më uniketë historisë njerëzore. Por mjedisi i tyre jo-mikpritës, nuk ishte burimi i tyre i vetëm i kon-fliktit. Sot, jetesa e tyre preket nga presionet emodernizmit dhe shtypjes etnike. Shkretëtirae Saharasë, shtrihet nga Oqeani Atlantik nëbregun Perëndimor të Afrikës, deri në Detin eKuq në bregun lindor. Është një hapësirë emadhe ranore dhe shkëmbore, që nuk ofronasnjë lehtësi për banimin e njerëzve. Por, Saha-raja nuk ka qenë gjithmonë një shkretëtirë.Dikur ajo ishte një pyll i dendur plotë me bar,derisa njerëzit çuan kafshët, të cilat së bashkume një klimë të ndryshueshme, e kthyenzonën në vendin e shkretë që është sot. Ndër-sa, terreni ndryshoi njerëzit që nisën të zh-vendosen. Por paraardhësit para-arabë të Ber-berëve, kishin një tjetër ide. Në vend se tashmangnin Saharanë, atu u zhvendosën nëshkretëtirë, dhe gjetën një mënyrë për t’u zh-villuar, pikërisht aty ku nuk mundi kurrë shu-mica.

Dëshmia më e hershme që kemi nga Ber-berët, tregon se ata janë pasardhës nga fiset eEpokës së Gurit, që jetonin rreth brigjeve tëAfrikës së Veriut, diku rreth vitit 5000 ParaErës Sonë. Ndërsa këto fise të bashkuara ngagjuhë të ngjashme u përzien bashkë, atokrijuan një identitet të përbashkët, që u bëbaza e kulturës Berbere. Fjala “Berber”, vjenndoshta nga termi egjiptian për “i huaj”, që upërdor më pas nga grekët e lashtë për termin“barbari”, dhe që nga ana e tij u shndërrua nëfjalën perëndimore “barbare”. Grekët, e për-dorën fjalën si egjiptianët, si një term ipërgjithshëm për të huajt, por Berberët i refe-roheshin vetes si “njerëz të lire”. Berberët, ba-shkëvepruan për shekuj me radhë me qytetë-rimet e tjera të mëdha në rajonin e AfrikësVeriore. Në veçanti, ata u nënshtruan nga Fe-nikasit dhe Kartagjenasit - dy qytetërime tëfuqishme Mesdhetare - si dhe nga mbretëri tëndryshme arabe. Në kohë të tjera, ata krijuanmbretëri të fuqishme që kontrolluan Afrikëne Veriut, si Numidia.

Në fakt, Numidia mbeti një lojtare emadhe rajonale deri në shekullin I para ErësSonë, kur u bë një shtet klient i Perandorisë Ro-make. Pas rënies së Romës, mbretëria Berbe-re, nisi të kontrollojë sërish pjesën më tëmadhe të Afrikës Veri-Perëndimore. Sulltana-tet Berbere, do të dominojnë më vonë edhedisa pjesë të Spanjës. Gjithashtu, berberët dotë merrnin ndikime të reja kulturore nga ter-ritoret që qeverisnin, dhe njerëzit që sundo-nin. Megjithatë, ata arritën të ruajnë një

mënyrë të veçantë të jetës, që i bëri ata njënga popujt më të veçantë në histori. Mjedisi iashpër i shkretëtirës së Saharasë, pengoi çdopërpjekje serioze që bujqësia të rrënjoset sipraktikë tek ky komunitet. Për këtë arsye, Ber-berët zgjodhën të jetonin si nomadë. Ky stil je-tese, është thelbësor për kulturën e tyre, dhendoshta arsyeja e vërtetë se pse ata i referohe-shin vetes si “njerëz të lirë”. Berberët mbije-tuan duke mbarështuar kopetë e kafshëve,duke i çuar ato nga një vend në tjetrin. Ko-peja menaxhohej tradicionalisht nga burrat,ndërsa gratë merreshin me punët e shtëpisë,si qepja e rrobave të tyre të dallueshme ngjyrëblu. Edhe pse ata mbajtën kafshë të ndrysh-me, duke përfshirë kuajt, kafsha tipike e Ber-berëve ishte dhe është deveja. Ndryshe ngakuajt, devetë mund të mbijetojnë pa ujë përperiudha të gjata kohore. Qëndrueshmëria edevesë, bëri të mundur që Berberët nomadë tëudhëtonin shpesh nëpër gjithë hapësirën emadhe të shkretëtirës. Berberët e përdorënaftësinë e tyre unike për të përshkuar Saha-ranë, për të vepruar si lojtarë kryesorë në rrje-tin tregtar midis Afrikës së Veriut dhe Lindjessë Mesme. Edhe sot, karvanet me tregtarë ber-berë, udhëtojnë nëpër shkretëtirë, për të sigu-ruar jetesën e përditshme.

Një aspekt tjetër se si mjedisi i tyre iashpër, ka ndikuar në kulturën e tyre, ështëorientimi. Në fakt, për çdo njeri tjetër ështëmjaft e vështirë të gjesh rrugën përmes njëterritori të pamatë, plotë rërë dhe duna të shk-retëtirës së Saharasë. Për këtë arsye, ashtu siçkanë bërë detarë në det të hapur për mijëravjet, edhe Berberët orientohen me yjet. Përveçkësaj, Berberët kanë shumë histori dhe këngë,që përshkruajnë si gjenden burimet e voglame ujë, apo disa vende të njohura në shkretë-tirë. Përsa i përket fesë, shumica e Berberëvejanë myslimanë, dhe e kanë praktikuar përshekuj me radhë besimin e tyre. Sidomos nëlidhje me gratë, ky komunitet ka disa aspekteunike të kulturës së tyre, që i ka mbijetuarfutjes së feve të reja dhe të ndryshme. Përshembull, ndryshe nga shumë prej fqinjëvetë tyre, gratë Berbere e mbulojnë rrallë fytyrëne tyre, dhe në disa prej komuniteteve të tyre,gratë i zgjedhin vetë burrat e tyre.

Shoqëria Berbere, fokusohet rreth koncep-tit të fisit, që zakonisht përbëhet nga klane tëmëdha familjare. Secili fis ka shefin e vet, që

shpesh pretendon të jetë pasardhës i ProfetitMuhamed. Shefi është përgjegjës përzgjidhjen e mosmarrëveshjeve, si dhe marrjene vendimeve të rëndësishme për fisin. Ngja-shëm me kulturat e tjera nomade, klanet Ber-bere jetojnë në çadra portative, që ngrihenaty ku gjendet një zonë e mirë për të kulloturkafshët e tyre. Një element i veçantë i kulturësBerbere, janë të drejtat e miqve. Pasi dikush piujin dhe ha bukën e një Berberi, ata bëhenmysafirët e tyre. Mikëpritësi merr përgjegjë-sinë për sigurinë e mysafirit. Nga një perspek-tivë perëndimore, kjo mund të duket e çudit-shme, por në një vend ku gjetja e një vendi përtë pushuar dhe ujit është një çështje për jetëa vdekjeje, mikpritja është shumë e rëndësish-me. Sot, shumica e Berberëve që ende flasingjuhën berbere afroaziatike, jetojnë në Marok,Algjeri, Libi, Tunizi, veriun e Malit dhe Nigerinverior, edhe pse disa prej tyre janë përhapuredhe në Mauritani, Burkina Faso dhe qytetinSiua në Egjipt.

Bazuar në historinë e tyre nomade, nukduket aq e çuditshme që Berberët janë shtrirënë mbarë Afrikën Veriore. Por lufta midismënyrës moderne dhe asaj tradicionale të je-tesës, ka qenë një çështje e rëndësishme përBerberët në vitet e fundit. Ashtu si shumë po-puj indigjenë dhe tradicionalë, ata janë zh-vendosur gjithnjë e më shumë në qytetet mëtë mëdha, ku mund të gjejnë punë për të mbë-shtetur familjet e tyre. Kjo ka pasur një efektnegative, në vazhdimin e stilit të jetesës sëtyre unike nomade. Por, ky nuk është burimi ivetëm i konfliktit. Ndoshta kërcënimi më imadh mbi mënyrën Berbere të të jetuarit, kaqenë persekutimi i grupeve arabe. Në fakt, atajanë shtypur për shekuj me radhë nga arabëte Afrikës së Veriut. Për shembull, në Libi dikta-tori famëkeq Muamar Gadafi, e shtypi bruta-lisht identitetin Berber, me arsyetimin se tëgjithë libianët janë arabë. Berberët pritej që tëflisnin arabisht, dhe të braktisnin jetesën etyre nomade. Ndërkohë, fëmijët me emra Ber-berë, u detyruan t’i ndryshonin ato në emraarabë.

Edhe në Marok, dhe në veçanti në maletAtlas, ku ndodhet komuniteti më i madh Ber-berëve në Afrikën e Veriut, arabishtja mbetetforma kryesore e komunikimit, ndërsa Berbe-rishtja flitet kryesisht vetëm në mjediset rura-le. Këto lloj presionesh, e kanë bërë të vështirëqë Berberët të ruajnë identitetin e tyre unik,dhe të mos asimilohen nga fqinjët e tyrearabë. Por, kjo ka shkaktuar gjithashtu njëringjallje të kulturës së tyre, e vënë në pahnga rritja e numrit të gazetave në gjuhën ber-bere, dhe lëvizjet identitare, që po përpiqen tëkrijojnë një të ardhme, për mënyrën e tyretradicionale të jetesës. Berberët kanë mbije-tuar për mijëra vjet, dhe me pak fat dhekëmbënguljen me të cilën janë mësuar, atado të mbijetojnë edhe për mijëra vite të tjera.

(bota.al)

dhe vendit tonë. Pikërisht, kujdesindaj këtyre bashkatdhetarëve nabën që të lëvizim e të kërkojmë tëndërtojmë marrëdhënie të mirame Serbinë, në mënyrë që të ar-rijmë që këta të pafatë, të paktën tëtrajtohen si njerëz. Serbia kazgjedhur të thotë ndaj nesh siguri-sht fjalë të bukura, por fatkeqësishtveprat e saj janë të tjera.

Duket sikur shkolla e vjetër rusee pansllavizimit të ketë gjetur ta-shmë në Beograd vijimin e saj. Njërrymë e caktuar politike rrjedh prejsaj e që duket se po kërkonpërhapjen e dhunshme të ndikimittë vet. Serbia po kërkon me çdo ko-sto Shqipërinë me brigjet e sajadriatike dhe e ndjek këtë synimme një këmbëngulje të fortë. Përsakohë që italianët ishin në Vlorë,serbët e shfrytëzuan këtë avantazhtë rivalëve të tyre si justifikim për tëkërkuar për vete Shkodrën dhe lu-ginën e Drinit. Qëkurse italianët utërhoqën nga qyteti i Vlorës, serbëttashmë pretendojnë se ne po furni-zohemi me armë nga italianët, qët’i përdorim ato kundër Serbisë.Është e drejtë që ne të posedojmëarmë italiane, por këto armë ita-lianët nuk na i kanë dhënë me vul-lnetin e vet, porse ata u desh t’ibraktisnin ato papritur e t’i linin de-pove në male ndërsa largoheshingjithë nxitim nga Vlora. Por nekemi edhe armë austriake, madjeedhe franceze, të cilat janë siguruarprej pushtimeve të mëparshme.Për të penguar konsolidimin e shte-tit tonë, Beogradi po përpiqet të nanxjerrë telashe në aspektin ebrendshëm. Kështu, para pak kohë-sh, bota iu gëzua lajmit për theme-limin e një të ashtuquajture "Repu-blika e Mirditës", një republikëimagjinare, e cila me shumë gjasaështë ngritur në Serbi, e që për ek-zistencën e së cilës te mirditorët,katolikët shqiptarë, nuk dihet asgjë.Në Beograd po shitet sikur në njëmasë të veçantë, mbrojtja e kato-likëve shqiptarë t’i jetë hequr ta-shmë vendit tonë, një lloj protek-sionizmi, të cilin katolikët tanë nuke duan, por të cilin me siguri që dotë mund ta pretendonin katolikëtshqiptarë në Jugosllavi. Fatkeqësi-sht, këtë dashuri që duhet ta tre-gonin në Beograd kundrejt tyre, atae kanë harruar, duke goditur kato-likët shqiptarë në Kosovë, duke i di-skriminuar ata përballë ortodok-sëve, madje duke ua vjedhur edhebesimin e tyre katolik. Mirditorëtkatolikë refuzojnë si pasojë siserbët, ashtu dhe Republikën e tyretë nëmur dhe në Lidhjen e Kombe-ve dërguan një telegram, në të cilintheksohet se nuk i njohin theme-luesit e kësaj "Republike të Mir-ditës".

Përsa i përket pyetjes: A do tëmund t’i rezistonte dot Shqipërianjë sulmi serioz nga ana e Serbisë,i cili po përgatitet aktualisht si pa-sojë e masave ushtarake kundërShqipërisë, ministri iu përgjigj: "Nekemi një divizion të mirorganizuardhe efektiv ushtarak. Nëse ai nukdo të mjaftonte, atëherë i gjithë po-pulli do të dilte në mbrojtje të Pa-varësisë së Shqipërisë".

BERBERËT E AFRIKËS SË VERIUTEdhe në Marok, dhe në veçantinë malet Atlas, ku ndodhetkomuniteti më i madhBerberëve në Afrikën e Veriut,arabishtja mbetet formakryesore e komunikimit, ndërsaBerberishtja flitet kryesishtvetëm në mjediset rurale. Këtolloj presionesh, e kanë bërë tëvështirë që Berberët të ruajnëidentitetin e tyre unik, dhe tëmos asimilohen nga fqinjët etyre arabë

Nomadët qëmbijetuan atyku nuk mundiaskush tjetër

18 KULTURËKoha, e enjte, 18 prill 2019

Shkruan : Raphaelle Leyris

� Gjithë sytë ishin ngritur lartëkishës. Atë që shihnin ishte e ja-shtëzakonshme. Në majën e ga-lerisë më të lartë, më lartë se roza-ca qendrore, kishte një flakë tëmadhe që ngritej midis dy kam-banave me vorbulla shkëndije, njëflakë e madhe e çrregullt dhe e fu-rishme, era e së cilës merrte nëmomente copëza në tym. �

Ky përshkrim i mrekullueshëmi një zjarri të katedralës është i Vic-tor Hugo-së, në librin e tij X të No-tre-Dame de Paris. Ai e shkroi këtënë romanin e tij para se ti mbush30 vjet, duke u frymëzuar ngavena mesjetare e skocezit WalterScott, por veçanërisht i nxitur ngaideja e hyrjes në � luftë me degra-duesit �, duke e mbrojtur trashëgi-minë arkitekturore që mishëronNotre-Dame de Paris, personazhikryesor i romanit.

Katedralja u shkatërrua nganjë zjarr dje në mbrëmjen e sëhënës 15 deri të martën 16 prill.

Zjarri ndodhi rreth orës 18.50 nëçatitë e monumentit historik mëtë vizituar në Evropë. Përderisashpëtoi struktura e saj, kupola esaj është shembur pak para orës20.00.

“Aq sa bukur që është ruajturnë plakjen e saj, vështirë është tëmos psherëtijmë, të mos in-dinjohemi nga degradimet, gjym-timet e panumërta që koha dhenjerëzit i kanë shkaktuar njëkohë-sisht monumentit të prekshëm,pa respekt për Charlemagne që ekishte vërë gurin e parë dhe përPhilippe Auguste që e kishte vërëgurin e fundit �, shkruan VictorHugo në librin III të Notre-Damede Paris, kryevepër e botuar më1831 (më 1832 në versionin e tijpërfundimtar), dhe të vendosurnë Paris më 1482, ku gravitoninEsmeralda, Quasimodo, Frollo,Phœbus… Suksesi i madh i libritndikoi në vetëdijësimin e rrezikutqë e ndjek, i cili do të shpiej sh-pejtë në restaurimin e saj ngaViollet le Duc.

Që atëherë, monumenti bëheti pandashëm nga shkrimtari dheromanit të tij në imagjinarin ko-lektiv – deri atëherë, lidhja e kate-dralës më e ngushtë me letërsinëishte me faktin se Bossuet e kish-te lexuar aty letargjinë vdekataretë Grand Codé më 2 mars 1687.Gjithçka ndodh pastaj sikurse shk-rimtarët nuk mund të përmend-nin tutje kishën pa e përshëndeturHugo në të njëjtin moment(përjashtuar Balzac-un, një ngapërbuzësit e romanit).

Jules Michelet shkruan andajnë vëllimin e e IV të Histoire deFrance, më 1840 : � Doja të flisjapër Notre-Dame de Paris, pordikush e ka shënuar këtë monu-ment me një kthetër të tillë luani,saqë askush tash e tutje nuk do tëpërpiqet ta prekë. Tanimë ështëçështje e tij, çifligu i tij, trashëgim-tari i Quasimodo1. Ai ndërtoi,pranë katedralës së vjetër, një ka-tedrale të poezisë, po aq e të fortësa themelet e tjetrës, po aq të lartësa kullat e saj. �

Nëse një nga kritikat e ralla përHugo ishte se ai mbase � ç’shpirtë-roi � katedralën duke e bërë dekortë një romani me plotë pasioneshumë njerëzore, shkrimtarë tëmëdhenj katolikë ia kthejnëshënjtërinë e saj. Kësisoj, PaulClaudel, në Ma conversion (1913),rrëfen se si më 25 dhjetor 1886, si18 vjeçar, ishte impresionuar ngaky � hyjnim i pashpjegueshëm �.

Do të ishte e pamundur të për-mendën të gjithë shkrimtarët epanumërt, frëng dhe të huaj, qëkanë thurrur lavde për ndërtesënmadhështore. Por do të ishte poaq e pamundur të neglizhohet, nëlistën e ngushtë të admiruesve,Louis Aragonin, që e ka përshk-ruar atë në Paris 42 dhe në roma-nin Aurélien. Fjalitë e tij figuroninnë mesin e citimeve që shkëm-beheshin në rrjetet sociale me en-tuziazëm, në mbrëmjen e këtij 15prilli, pranë fotografive të jashtë-zakonshme të Notre-Dame. � Ka-tedralja e poezisë � qëndron.

(Le Monde)

Cannes 2019:Njëzetë filmatqë duhet tëjenë në festivalVitin e kaluar, Cannes(Festivali i Filmit nëKanë), nuk e shfaqimadhështinë e vet. Ishindisa filma të bukur aty(“Zama”, “Happy asLazzaro”), por kishteedhe shpërfillje,sidomos ndaj Netflix-it,për çka filmi “Roma”shkëlqeu diku tjetër.

Kjo bllokim është ende i prani-shëm, ndaj nuk do të ketëasnjë film Netflix-it as këtë vit.Por, teksa janë përmendur fil-mi “Rocketman”, biopiku i El-ton Johnit dhe komedia mezombi “The Dead Do not Die”,kritikët e filmit Andrew Pulverdhe Catherine Shoard për-mendin 20 filma të tjerë që sh-presojnë se do të jenë pjesë eprogramit zyrtar që do të sh-pallet të enjten.

Lista e tyre vjen mëposhtë:1. ONCE UPON A TIME INHOLLYWOOD2. PAIN AND GLORY3. THE TRUTH4. AGAINST ALL ENEMIES5. AD ASTRA6. A HIDDEN LIFE7. SORRY WE MISSED YOU8. AHMED9. MATTHIAS ANDMAXIME10. PARASITE11. TRUE HISTORY OF THEKELLY GANG12. NIGHTHAWK13. FIRST COW14. FRANKIE15. PORTRAIT OF A LADYON FIRE16. LITTLE JOE17. PROXIMA18. ANNETTE19. MIDSOMMAR20. WENDY

Në prag të Ditës Ndërkombë-tare të Librit, Ministria e Kulturëska shpallur konkursin e ‘Poetëve tëPranverës’. Kjo nismë ka për qël-lim promovimin e poetëve të rinj, sidhe konkursi do të zhvillohet për-mes rrjeteve sociale.

Ministrja e Kulturës, Elva Mar-garti jep mesazhin për konkurrue-

sit: “Ndihuni të lirë të merrni pjesënë këtë garë, duke postuar një apody nga poezitë tuaja më të bukura.Mos kini “frikë” nga juritë, juria dojeni vetë ju. Poezia që merr mëshumë pëlqime do të shpallet fi-tuese në 23 prill, në festën e libritku do të shpërndahet edhe njëçmim”/atsh /

Producenti dhe aktori kosovar BesnikKrapi është i ftuari i radhës i Akademisë Eu-ropiane të Filmit. Kontributi i tij në fushën ekinematografisë si producent dhe aktorështë mjaft i njohur në rajon dhe më gjerë,

përcjellë KultPlus.Akademia Europiane e Filmit është the-

meluar në vitin 1989 me drejtorin e parë Ing-mar Bergman bashkë me anëtarët tjerë the-melues si Pedro Almodovar, Lindsay

Anderson, Bernardo Bertolucci, Sir Ben King-sley, Andrzej Wajda, Wim Wenders etj.

Me këtë anëtarësim Kosova e rritë në 24numrin e anëtarëve në këtë institucion pre-stigjioz.

Besnik Krapi, i ftuari i radhës i Akademisë Europiane të Filmit

Shpallet i hapur konkursi ‘Poetët e Pranverës’///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Notre-Dame de Paris, një“katedrale e poezisë”

Shkrimtarë tëpanumërt, frëng dhetë huaj, kanë thurrurnë shkrimet e tyrelavde për ndërtesënmadhështore. SiVictor Hugo

19SPORTKoha, e enjte, 18 prill 2019

Fisnik NUHIU

Shkup, 17 prill - Trajneri i Renovësnga Xhepçishti i Tetovës, NikollaIlievski - Xhixhi, në ndeshjen e xhi-ros se 28 kundër Rabotniçkit, upërjashtua nga loja në minutën e77. Largimi i tij nga kjo ndeshjedrejtë zhveshtoreve ndodhi pasireagimit që trajneri Xhixhi, e patinë drejtim të referit kryesorMarjan Markovski, në kohë kur Ra-botniçki avancoi 2-1 kundër Re-novës. Në procesverbalin dorëzuarpranë Komisionit disiplinore pranëFFM-së, qëndron se trajneri Nikol-la Ilievski - Xhixhi, është përjash-tuar për shkak të “sjelljes së dhun-shme ndaj referit”. Ilievski, nukpajtohet me procesverbalin zyrtartë FFM-së, dhe thotë se referiMarjan Markovski, me sjelljen e tisi “kapadai”, e ka imponuar nervo-zen në fushë. “Referi Markoski, mesjelljen e tij është fajtor për përja-shtimin. Ai e filloi të gjithë

ngjarjen. Qasja ime nuk është edhunshme, vetëm kërkova të sqa-roi pse nuk referoi faull ndajNuhiut. Para se Peevi të shënon aibëri faull ndaj Nuhiut, të cilënMarkovski nuk e ndëshkoi. Në ak-sionin e radhës Peev shënoi dhe i

dha Rabotnickit tre pikë. Markov-ski drejtpërdrejtë ndikoi mbi re-zultatin përfundimtar të ndeshjes.Ai mundeshe vetëm të më dërgonnë tribunë, por ja që deshi të bëhetkryesor, të më ofendoi dhe të mëjap udhëzime seminarike në fut-

boll”, deklaroi Xhixhi. Ndryshe,shefi i shtabit të Renovës, ka thek-suar se përmes letrës me shkrimdo të kërkoj nga FFM, bashkërishtta përcjellin video-xhirimin ngandeshja, me qëllim të vërtetimitse kush ka qenë fajtori në të gjithërastin. Vallë trajneri Xhixhi, apo re-feri Markoski? Njëherit ai ka sh-tuar se ekipi e tij nuk heq dorë përluftën për vendin e katër, e cila sh-pie drejtë garave për Liga Europë(në rastë se Akamedia Pandev e fi-ton Kupën e Maqedonisë). “Deri nëfund do të luftojmë, në çdo nde-shje. Unë nuk heq dorë nga projek-ti që e kemi. Kemi ekip dhe lojtar tëmirë. Në fillim synimi ishte tembijetesa, por na u hapën disapunë dhe tash kemi shanse të mirapër të përfunduar të katërtit ta-belë”, thotë Ilievski. Në xhiron e 29që pritet të luhet në fundjave, Re-nova ndeshet me Vardarin nëShkup, me fillim prej ora 16:00.

RexhepizëvendësonZahovin e lënduar Shkup, 17 prill - Dëmtimi nëtransfertën me Akademia Pan-devin ka rezultuar të jetëzgjatje e ligamentit të shpatul-lës dhe gardiani KostadinZahov do të duhet të pauzojrreth tre javë. Me tetë ndeshjederi në mbyllje të kampionatitdhe 12 pikë më shumë se ekipi ivendit të dytë, Shkëndija ka ne-vojë për vetëm katër fitore përtë siguruar matematikisht ti-tullin e kampionit për herë tëdytë me radhë dhe të tretin nëhistorinë e klubit. Performancadhe angazhimi i futbollistëvebëri diferencën në 28 xhirotparaprake, por gjithsesi se im-penjimi maksimal ka ditur tëmerr edhe ‘haraçin’. Kështu ku-qezinjtë në dy xhirot e funditkanë qenë pa portierin titullar,Kostadin Zahov, i cili vazhdonterapinë e rikuperimit. Numri‘1’ i portës mbeti i dëmtuar nëfund të sfidës me AkademiaPandevin, ndërsa ekzaminimettreguan se ka zgjatur ligamen-tin e shpatullës. Ky dëmtimkërkon rreth tre javë pauzë dheZahov tashmë ka humbur taki-met me Renovën dhe Vardarin.Pikërisht në dy ndeshjet e fun-dit mundësinë e tij gjeti BekimRexhepi që u përgjigj në nivelpritjeve të stafit teknik. Në 180minuta lojë Rexhepi pranoivetëm një gol në fitoren meRenovën dhe në një mënyrëpër të dytin vit me radhë jepkontributin e tij në rrugëndrejt titullit. Interesant fakti senjëjtë si sezonin e kaluar edhetani fati nxjerr 22 vjeçarin tëruajë portën e Shkëndijës pikë-risht kundër rivalit për titullVardarit. Një vit më parëRexhepi spikati në triumfin 3:2në Shkup kur Vardarit iu dhashuplakë e fuqishme në luftëndrejt titullit, ndërsa të dielënsërish qëndroi në portë dukembajtur të paprekur rrjetën etij dhe me 12-të pikë përparësiShkëndija i afrohet mbrojtjessë titullit. Duke parë se Zahovvazhdon procesin e rehabiliti-mit, Rexhepi para vetes do tëketë tjetër mundësi për t’u dë-shmuar të shtunën në Tetovëpërballë Makedonija Gj.P.

Shkup, 17 prill - Të enjten në qyte-tin e Kërçovës zhvillohet ndeshjakthyese e gjysmëfinales së Kupëssë Maqedonisë së Veriut në Vo-lejboll për meshkuj mes ekipit tëKV Shutovës dhe kampionit nëfuqi ekipit të Strumicës. Në taki-min e parë të zhvilluar një javemë parë në Strumicë ka përfun-duar me fitoren e vendasve 3-1 nësete. Ndeshja kthyese Shutova -Strumica, luhet me fillim në orën19:30 në sallën sportive “Ivanidoll”

në Kërçovë. Ekipi që do të del fi-tues nga kjo ndeshje do të për-

ballet në finale me Universitetin eTetovës. (F.N)

Edon Zhegrova dëshiron të bëhet lojtar i madh nëBasel. Ai shpreson t’i jepet mundësia për të luajtur mëshpesh, siç bëri fundjavën që shkoi, kur u zgjodh loj-tari i ndeshjes ndaj Grasshopperit. Edon Zhegrovësnuk iu nevojit shumë kohë për ta shfaqur potencialine tij të madh. Pas fillimit të vështirë në Basel, futbol-listi kosovar është i gatshëm ta bëjë hapin tjetër. Për-

faqësuesi kosovar debutoi nga minuta e parë për Ba-selin në ndeshje me Grasshopperin, duke u shpallurlojtari i ndeshjes, ndërkohë që u fut edhe në ekipin ejavës në Zvicër. Tash, ai pret të ketë më shumë hapë-sira tek ekipi zviceran. Driblimet, lëvizjet, teknika epërsosur dhe shpejtësia, e veçojnë djaloshin nga Ko-sova, i cili synon të shënojë edhe gola me Baselin.“Unë nuk jam kurrë i kënaqur”, ka thënë 20 vjeçari përmediat zvicerane, “Unë po mundohem të përmirë-sohem nga loja në lojë”, shton ai. Por, kjo është e vë-shtirë të arrihet nëse nuk luan. Që kur iu bashkua Ba-selit, Zhegrova ka luajtur vetëm në 113 minuta nga1020 të mundshme. Mirëpo, ai beson se në të ardh-men do të ketë më shumë mundësi dhe premton sedo ta japë më të mirën nga vetja për t’i demonstruarkualitetet e tij. “Dua të bëhem lojtar i madh i Baselit”,ka përfunduar për “telebasel.ch” ish-futbollisti i Fla-murtarit, Prishtinës dhe Genkut, prej nga u transferuanë Basel.

Muriqi kërkohet edhenga BesiktasiJavë më parë u raportua se Fe-nerbahçe është ekipi që ështëmë së afërmi për t’i siguruarshërbimet e sulmuesit gjiganttë Rizesporit dhe Përfaqësuesessë Kosovës, Vedat Muriqi.Megjithatë, mediat turke tanishkruajnë se për sulmuesin sh-tatlartë 24-vjeçar, Muriqin, inte-resim ka shprehur edhe klubitjetër i madh nga Turqia, Besik-tasi. Aktualisht Rizespori gjen-det në vendin e tetë me 37 pikë,12-të më pak se vendi i katërtTrabzonspori, që pozicionohetnë vendin që dërgon në kuali-fikime të Ligës së Evropës. E ish-sulmuesi i Lirisë, momentalishtpo mendon vetëm për klubinmomental, duke nënvizuar sesynon sa më shumë fitore për tëarritur në atë vend. Pas 28 nde-shjeve të zhvilluara në Super-ligën turke, Vedat Muriqi ka rea-lizuar 12-të gola dhe ka shtatëasistime.

KUPA E MAQEDONISË - VOLEJBOLL

Shutova kërkon finalen

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Zhegrova: Dua të bëhem lojtar i madh

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

TRAJNERI I RENOVËS NUK PAJTOHET ME PROCESVERBALINZYRTAR TË FFM-s

Referi fajtor për përjashtimin tim

“Referi Markoski, mesjelljen e tij është fajtorpër përjashtimin. Ai efilloi të gjithë ngjarjen.Qasja ime nuk është edhunshme, vetëmkërkova të sqaroi pse nukreferoi faull ndaj Nuhiut”,deklaroi Ilievski

Koha

20 SPORTKoha, e enjte, 18 prill 2019

Contract title: Procurement of Hydraulic automatic continuous press and communal special vehicle for transport of selected waste material Publication reference: BIOREAL 808/3

Public Communal Enterprise Komunalec Prilep intends to award a supply contract for

Procurement of Hydraulic automatic continuous press and communal special vehicle for

transport of selected waste material in Prilep, th Republic of North Macedonia with

financial assistance from the programme of the European Union: The Interreg – IPA CBC,

Greece – The Former Yugoslav Republic of Macedonia. The tender dossier is available

from the website of Public Communal Enterprise Komunalec Prilep:

http://komunalecprilep.com.mk/ and will also be published on the website of Municipality

of Prilep: https://www.prilep.gov.mk/.

The deadline for submission of tenders is 12:00h Central European Time on 20.05.2019.

Possible additional information or clarifications/questions shall be published on the website

of Public Communal Enterprise Komunalec Prilep: http://komunalecprilep.com.mk/.

Në bazë të Rregullores për mënyrën e realizimit të ekskursioneve shkollore të nxënësve të shkollave të mesme, nr.079992/3 të datës 05.06.2014 të Ministrit të arsimit, Lidhja e sportit të shkollave të mesme në Shkup Shkup publikon:

SHPALLJE PUBLIKE PËR PARASHTRIM TË OFERTËS PËR EKSKURSION PËRFUNDIMTAR SPORTIV

Në pajtim me Programin vjetor për punë të LSSHM Shkup 2018/2019, Komisioni për grumbullim të ofertave për zgjedhjetë ofertuesit më të volitshëm për realizim të ekskursionit sportiv publikon shpallje publike gjegjësisht thirrje për parashtrimtë ofertave me shkrim për organizim të ekskursionit sportiv përfundimtar shumëditor për nxënësit e shkollave të mesme tëQytetit të Shkupit.Përshkrimi i shërbimit:Ekskursion katërditor me tre fjetje në bazë të gjysmë pansionit në hotel me minimum 3 yje në Mal të Zi, në periudhën prej13 deri 16 maj 2019. Fjetjet në hotel do të jenë më 13, 14 dhe 15 Maj dhe do të përfshihen destinacionet në vijim: ShkupSutomore Podgoricë Shkup.

Oferta me shkrim duhet të jetë e përpunuar dhe parashtruar sipas kërkesave të theksuara në shpallje, dhe në të njëjtën tëceken: çmimi individual për nxënës/profesor, kushtet për akomodim dhe transport, mënyra e pagesës, udhëheqës, numri imësimdhënësve dhe mjeku, kushte të volitshme për nxënës të cilët vijnë nga familjet e prekura sociale.Oferta me shkrim nuk duhet të përmbajë zgjedhje alternative, gjegjësisht duhet të përpunohet konkretisht dje sipaskërkesave të definuar në përshkrimin e shërbimit e cila është pjesë e thirrjes për parashtrim të ofertave. Oferta e cilapërmban elemente ose shërbime plotësuese nuk do të ketë përparësi gjatë vlerësimit të saj. Çmimet e ofertave duhet tëjenë fikse, gjegjësisht nuk është i lejuar korrigjimi i çmimit gjatë realizimit të marrëveshjes.

Ofertuesit duhet tì plotësojnë kriteret minimale në vijim:të jetë i regjistruar sipas dispozitave pozitive në Republikën e Maqedonisë për kryerje të veprimtarisë turistike;të ketë realizuar me sukses së paku tre ekskursione të nxënësve në tre vitet e fundit;tì plotësojë kushtet për transport të grupeve të fëmijëve, sipas Ligjit për siguri në komunikacion rrugor dhe Rregullores

për kërkesat e veçanta teknike për makinat me të cilat transportohen grupet e fëmijëve.

Oferta e ofertuesit e cila nuk i plotëson kushtet minimale do të refuzohet nga Komisioni si e papranueshme. Ofertat e pakompletuara dhe të vonuara nuk do të jenë lëndë për shqyrtim.

Kriter për dhënie të marrëveshjes për realizim të ekskursionit është çmimi më i ultë.Në ditën e lidhjes së Marrëveshjes ofertuesi i përzgjedhur parashtron garanci bankare në shumë prej 5% të vlerës sëpërgjithshme të marrëveshjes.Shpallja publike zgjat 5 ditë pune nga dita e publikimit.Agjencitë turistike të interesuara, ofertat me shkrim tì parashtrojnë deri te LSSHM Shkup, rr."Kozjak" nr.6/1 5, Shkup meshenjën "Për komisionin për grumbullim të ofertave".Për informacione më të hollësishme ofertuesit mund të drejtohen në numrin e telefonit 071/ 262 044.

Kryetari i Komisionit për grumbullim të ofertaveAndrej Manolev

Shesim tokë ndërtimi - 9000m2Në Komunën kadastrale Zllokuqani, në afërsi të vendit të paraparë për ndërtimin e

Qendrës së re klinike, shesim tokë ndërtimi me sipërfaqe prej 9.000 m2.Tel. 071/372-215 & 078/243-583

Sezoni zhgënjyes i Real Madri-dit është afër fundit. Trajnerët dhedrejtuesit e klubit madrilen i kanëanalizuar problemet e tyre këtë se-zon dhe kanë vendosur që është enevojshme t’u ndihmojnë lojtarë-ve ta rigjejnë formën e tyre, dhe jot’i zëvendësojnë të gjithë ata. Di-sfata në Santiago Bernabeukundër Gironës në shkurt i dha njëgoditje tjetër Real Madridit këtësezon në La Liga. Pastaj, “Los Blan-cos” u eliminuan nga Kupa e Mbre-tit dhe nga Liga e Kampionëve,

shkruan Marca. Zinedine Zidanedëshiron t’i gjejë zgjidhjet e pro-blemeve të Real Madridit për sezo-nin e ardhshëm. Ai i ka analizuarvështirësitë e skuadrës gjatë këtijsezoni, si formën e dobët të loj-tarëve si Isco, Marcelo e GarethBale. Në Madrid besojnë se atamund ta ndryshojnë plotësisht si-tuatën në klub dhe të kthehen nëmajat e futbollit evropian, ashtusi e kërkon historia e klubit.Megjithatë, për ta arritur këtë gjë,Real Madridi do të duhet t’i përsë-

risë paraqitjet e mrekullueshme tësezonit të kaluar dhe kthimi i Zida-nit sinjalizon se ky mund të jetëfillimi i një epoke të re. SantiagoSolari mund të ketë qëndruar derinë fund të këtij sezoni në pozitën etrajnerit të Real Madridit, mirëpobordi drejtues e shihte Zidanin sitë vetmin trajner që mund ta ndal-te rënien e skuadrës. Edhe pse sjel-lja e një numri të madh të lojtarë-ve i ka zhgënjyer drejtorët e klubit,ata besojnë se Zidane mund tanxjerrë më të mirën nga skuadra

aktuale. 46-vjeçari do ta thotëfjalën e fundit, mirëpo prioriteti itij është që t’u ndihmojë lojtarëvetë tij, si Bale, Isco e Marcelo, që taarrijnë nivelin më të lartë të tyre.Real Madridi nuk dëshiron të lar-gojë shumë lojtarë nga skuadradhe t’i zëvendësojë ata me lojtarëtë rinj. Klubi madrilen dëshiron tambajë të njëjtën bazë të lojtarëvedhe t’u ndihmojë atyre të ritran-sformohen në lojtarët që e kishinfituar titullin e Ligës së Kampionë-ve tri herë radhazi.

Oblak rinovonme AtleticonJan Oblak shuan çdo dyshimlidhur me të ardhmen e tij. Por-tieri slloven ka vendosur të qën-drojë te Atletico e Madridit pasika rinovuar zyrtarisht kontratënme Los Colchoneros deri nëverën e vitit 2023. Kontrata emëparshme e Oblak skadontenë vitin 2021 ndërkohë që nëmarrëveshjen e re është për-mirësuar ndjeshëm paga e gar-dianit i cili tashmë do të përfi-tojë plot 10 milionë euro nësezon, një shifër e konsiderue-shme kjo për një portier, porOblak e ka treguar veten gjatëkëtyre viteve të fundit dhe kjoishte arsyeja që Atletico e Ma-dridit i ka plotësuar çdo kërkesënumrit 1, pasi për Oblak kanëshfaqur interes shumë klube tëmëdha. Në marrëveshjen e reështë rritur edhe klauzola e lar-gimit nga 100 në 120 milionëeuro, me Oblak që nëse do tëshitej do të bëhej portieri më ishtrenjtë në botë. Sllovenimbërriti në Madrid në vitin 2014nga Benfica për 16 milionë euro.26-vjeçari ka zhvilluar 203 nde-shje me fanellën e Atleticos, ku115 prej tyre i ka mbyllur pa pë-suar gol (56.6%). Në pesë sezo-ne në Spanjë, Oblak ka fituarnjë Superkupë të Spanjës, njëEuropa League dhe një Su-perkupë Europe.

Matthijs de Ligt është emri mëi përfolur në 24 orët e fundit nëopinionin sportiv. Goli i tij dhe kua-lifikimi i Ajax ndaj Juventusit kanëmbushur faqet e para të gazetavenë të gjithë botën. Burime të rrje-

tit të “ESPN” ka bërë me dije se Bar-celona e ka përfunduar marrëve-shjen për të marrë shërbimet embrojtësit holandez. AktualishtAjax është duke luftuar me PSVpër titullin kampion në Holandëkur kanë mbetur edhe 4 javë kam-pionat dhe të dy skuadrat kanë nga74 pikë secila. Po ashtu, Ajax do tëluajë edhe me Willem II në finalene Kupës. Për më tepër që tani janëduke konkurruar edhe në gjysmë-finalen e Champions League. Përkëtë drejtuesit e klubit holandez

kanë kërkuar që asgjë të mosbëhet zyrtare dhe lojtarët ta kenëmendjen e qetë tek ndeshjet e tyre.Për Frenkie de Jong Barcelona pa-goi 75 milionë euro, +10 të tjera nëformën e bonuseve. Ndërkohë qëoperacioni për firmën e de Ligt pa-rashikohet të mbyllet në shifrat e80 milionë eurove, ku 70 milionëdo paguajë tek Ajax për kartonin e19-vjeçarit. Barcelona po punonme kujdes dhe me hapa të sigurtqë të mos iu përsëritet sërish hi-storia e një viti më parë, si në rastin

e Antoine Griezmann, që i refuzoinë momentin e fundit. Konkurren-ca e Juventus dhe e Bayern Munichka bërë që drejtuesit e klubit kata-lanas të arrijnë një marrëveshje tëshkruar me ata të Ajax, se për çdoofertë tjetër që do të shkojë nëdrejtim të tyre, ata do t’i vënë nëdijeni menjëherë. Po ashtu, Barçaështë në kontakt të vazhdueshëmme agjentin Mino Raiola.Ndërkaq, më herët presidenti Jo-sep Maria Bartomeu deklaroi nënjë intervistë se ai e di se çfarë dotë ndodhë me të ardhmen e kapi-tenit të Ajax, por këtë do e tregojëvetëm në fund të sezonit.

Publicitet

De Ligt është i Barçës///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Reali synon evolucion, jo revolucionReal Madridi nuk dëshirontë largojë shumë lojtarënga skuadra dhe t’izëvendësojë ata me lojtarëtë rinj. Klubi madrilendëshiron ta mbajë tënjëjtën bazë të lojtarëvedhe t’u ndihmojë atyre tëritransformohen nëlojtarët që e kishin fituartitullin e Ligës sëKampionëve tri herëradhazi

21SPORTKoha, e enjte, 18 prill 2019

Ylli portugez shënoi në të dyjandeshjet çerekfinale të Juventusitkundër Ajaxit, mirëpo kjo nukmjaftoi për t’ia siguruar klubit ita-lian një vend në gjysmëfinale tëLigës së Kampionëve. Cristiano Ro-naldo nuk mjaftoi që Juventusi takalonte situatën që trajneri Massi-miliano Allegri e ka quajtur “si-tuatë emergjente” për gjigantinitalian. Mbrëmë, Juventusi nuk ar-riti ta shfrytëzojë epërsinë e të qe-nit vendas dhe barazimit 1:1 si my-safir në ndeshjen e javës së kaluar.Ajaxi siguroi fitore më rezultat 2:1në ndeshjen në “Allianz” dhe njëvend në gjysmëfinale të Ligës sëKampionëve. Allegri beson seskuadra e tij nuk është më e varursesa që duhet nga Ronaldo, i cili iubashkua Juventusit verën e kaluar,pasi e fitoi titullin e Ligës së Kam-pionëve për tri sezonet e funditradhazi me Real Madridin. Por, Al-legri nuk beson se lojtarët e tjerëtë skuadrës ishin duke pritur përmagjinë e Ronaldos. Ai e theksoisituatën emergjente në skuadrëne Juventusit, sa i përket përgatitjesfizike. “Ronaldo na ka ndihmuarshumë neve në këtë kampanjë,por kur arrin në çerekfinale, të ne-vojiten të gjithë lojtarët. Gjith-monë kam thënë se për ta fituar ti-tullin e Ligës së Kampionëve, tënevojitet formë e mirë dhe niveletë mira fitnesi”, është shprehur Al-legri. “Ne kemi qenë në këtë si-tuatë emergjente tash e sa kohëdhe mund ta duronim atë vetëmpër një kohë të caktuar. Neve namungonin katër ose pesë lojtarësonte. Daniele Rugani dhe Leonar-do Bonucci luajtën mirë për 50 mi-nuta, por pastaj e humbën unite-tin dhe organizimin, duke iadhënë Ajaxit epërsinë”. Ajaxi u bëekipi i parë nga jashtë top pesë li-gat e mëdha të Evropës që e arringjysmëfinalen e Ligës së Kam-pionëve që nga sezoni 2004/05,kur në këtë fazë arriti klubi tjetër

holandez, PSV-ja. Ajaxi arriti tëkualifikohet në këtë fazë për herëtë parë nga viti 1997 dhe për tënëntën herë në histori të klubit.Klubi holandez e ka fituar titulline kampionit të Evropës katër herëmë parë, për herë të fundit në vitin1995. Mesfushori i Ajax, Donny vande Beek, i cili shënoi edhe golin eparë ndaj Juventusit në fitoren 2-1 në Torino, që iu siguroi kualifiki-min për në gjysmëfinale të Cham-pions League, tha se ata duhet tëkishin shënuar të paktën 5 gola nëpjesën e dytë. “Ne patëm vështirë-si në pjesën e parë sepse Juventu-si luajti më mirë se ne, por neluajtëm shumë mirë kur u kthyemnga dhomat e zhveshjes. Mendojse ne duhet të kishim shënuar tëpaktën 5 gola”, tha fillimisht vande Beek për “De Telegraaf ”. 22-vjeçari nuk harroi të përmendëedhe shokun e tij, Abdelhak Nou-ri, i cili pësoi dëmtime në tru gjatënjë ndeshje miqësore në fazënpërgatitore. “Pas golit tim në mi-nutën e 34’-të mendova përshokun tim, Nouri. Nuk do ta har-roj kurrë atë. Ai do të ishte krenarta shihte Ajax-in duke luajtur ash-tu në pjesën e dytë”, tha holande-zi. Kapiteni i Ajaxit, Matthijs DeLigt, bëri të ditur se skuadrës së tijnuk i mjaftojnë vetëm triumfet eshfaqura deri më tani, pasi e sh-tuan edhe Juventusin në listën e

klubeve që i kanë mposhtur këtësezon në skenën evropiane. “Nekemi ende sfida të tjera përpara –nuk jemi të kënaqur me kaq. Nde-shjet e radhës do të jenë po ashtutë rëndësishme. Nuk mund t’i për-shkruaj emocionet që i kemi.Është e pabesueshme që një klubnga Holanda po i tregon botësçfarë mund të bëjë”, u shpreh DeLigt pas ndeshjes. “E bëmë këtëkundër Bayern Munichut, kundërReal Madridit dhe tani kundër Ju-ventusit. Ne kemi shumë poten-cial, jemi ende të rinj dhe mendojse të gjithë e kanë bërë çfarëmund të bëjmë. Mund të kishimshënuar edhe më shumë, mundtë kishin fituar me rezultat 4;1 dheky është një kompliment i madhpër ne”, ka deklaruar De Ligt.

AGNELLI: AJAXI E MERITOIKUALIFIKIMIN

Presidenti i Juventusit, AndreaAgnelli, e ka pranuar se Ajaxi emeritoi kalimin në gjysmëfinaletë Ligës së Kampionëve më shumëse klubi i tij, por këmbëngul se“Zonja e vjetër” ka bërë mirë nëgjashtë sezonet e fundit në këtëgarë. Agnelli ia zgjat dorën gjigan-tit holandez për paraqitjen brilan-te ndaj klubit të tij. “Ajax e meritoiplotësisht kualifikimin, pornjëkohësisht ne jemi të vetëdij-shëm se në pesë ose gjashtë vitet

e fundit kemi qenë të pranishëmnë çerekfinalet e Champions dheduam të vazhdojmë të përmirë-sohemi vit pas viti”, ka thënëAgnelli. “Jemi afër titullit të tetëradhazi në kampionat dhe kjoështë një gjë e jashtëzakonshme.Juventus ishte në vendin e 43-tënë renditjen e UEFA-s dhe taniështë në të pestin, kështu qëduhet ta vlerësojmë situatën nëpërgjithësi”, shtoi ai.

LIONEL MESSI: SPEKTAKOLARË,KËTA JEMI NE

Lionel Messi e quajtur spek-takolare skuadrën e Barcelonës,pas triumfit ndaj Manchester Uni-tedit dhe arritjes në çerekfinale tëLigës së Kampionëve për herë tëparë pas plot pesë viteve. Messi efrymëzoi Barcelonën drejt gjy-smëfinales së parë në Ligën eKampionëve që prej vitit 2015,duke shënuar dy gola në triumfin3:0 ndaj Manchester Unitedit nëndeshjen e kthimit. Pas ndeshjes,superylli argjentinas tha se skua-dra ishte nervoze në pesë minu-tat e parë të takimit, por e quajtiatë spektakolare për lojën e tre-tuar më pas. “Spektakolar, këtajemi ne. Pesë minutat e parë ishintë ftohtë, ne ishim nervoz. Ai foliedhe për dy golat e tij, të parat nëfazën çerekfinale që prej vitit 2013.“Isha më fat që (goli i parë) për-

fundoi në rrjet, në të dytin isha mëme shumë fat. Ama me rëndësiështë se ne e arritëm qëllimin përta kaluar çerekfinalen, të cilën nuke kemi bërë për një kohë të gjatë”,shtoi Messi. Ole Gunnar Solskjaere ka pranuar se për ta kthyer Man-chester Unitedin në majat e fut-bollit evropian përsëri mund tënevojiten vite të tëra, pas disfatëssë mbrëmshme ndaj Barcelonës.Jashtë Ligës së Kampionëve dhenë garë të zjarrtë për një vend nëtop katërshe të Premierligës këtësezon, Solskjaer e ka vlerësuarshkallën e vështirësisë së punës sëtij në Old Trafford. “Ne e dimë qëkemi shumë punë për të bërë. Kamthënë gjatë gjithë kohës se ndry-shimi nuk do të ndodhë brendanatës dhe vitet e ardhshme do tëjenë shumë të rëndësishme që neta arrijmë nivelin e Barcelonës”,është shprehur Solskjaer pas nde-shjes. “Ne e kemi pranuar këtëpunë dhe kemi biseduar për këtëgjë edhe me lojtarët. Ne duhet takrijojmë një ambient të sjelljes sënivelit më të lartë profesionist. Përkëtë gjë duhet të punojmë çdoditë. Ne kemi shumë lojtarë tëmirë me të cilët mund të punojmë,por, siç kam thënë, puna jonë ështëta rindërtojmë skuadrën. Kjo fil-lon me trajnerët, lojtarët dhe naty-risht një apo dy shtesa gjatë verës”,ka theksuar Solskjaer.

LIGA E KAMPIONËVE

Allegri: Futbolliështë i pamëshirshëm

Trajneri i Juventusit, Massimiliano Allegri, konsideron seAjaxi e meritoi fitoren ndaj ekipit të tij dhe kualifikimin nëgjysmëfinale të Ligës së Kampionëve. Zonja e Vjetër pësoi

me rezultat 2-1 para tifozëve të vet dhe u eliminua merezultat të përgjithshëm prej 3-2 (pas barazimit 1-1 në

Amsterdam)

22 MARKETINGKoha, e enjte, 18 prill 2019

23MOZAIKKoha, e enjte, 18 prill 2019

ZGJIDHJET: M, NEKAP, ENARE, RINIT, MOTOR, IMOLA, NONET, VRIMA, LIZI MERSIE, OKINAVA,

OR, ROMARIKU, O, ANI, ATINAS, FE, A, OTITI, A, KRONIKAT, LASKI, SERA.

Shumë i lehtë: 687314529, 935728146, 124596783, 876952314, 341687952, 592431867,

463175298, 718269435, 259843671. Shumë i vështirë: 593742861, 417986325, 682135794,

126453978, 745298613, 938671542, 364527189, 251869437, 879314256.MensurMamuti

AUTORJA JONË

NË FOTO

KOMPOZITORITALIAN

I MUZIKAVEPËR FILM

FUTBOLLIST AFRI-KAN I JUVENTUSIT-----------------------------

NDARJANË KANTONE

MEMRAT

E MOTRAVE MODELE

ANGLEZE, EKLESTOUN

NORTH EAST

KANSAS ACTION

PROGRAM

LIQENNË FINLANDË

NDEZJEHUNDE

MAKINË, QË I VË

NË LËVIZJEMAKINAT

QYTETNË ITALI

(PISTË PËR FORMULA1)

KOMPOZICIONME 9 ZËRA

ZGAVRA,BIRA

SHMANG,MËNJANON

SËMUNDJEESHTRASH

(LAT.)SQUFURI SATELIT

I JUPITERITTELESKOPGJERMAN

ME RREZE “X”

KËNGËTARJA DHE AKTORJA

FRËNGE,DESCLU

PREFEKTURË(RAJON)

NË JAPONI

AR (FRENGJ.)----------------------------

E BASHKUAR,E NJËSUAR

FUTBOLLISTI I FILDISHËVE, KOFI KRISTIAN

N’DRI

OKSIGJENI-----------------------------

RAJONLOKAL

AKTORJAFRËNGE,

ZHIRARDO

BANOR I KRYEQY-TETIT GREK

---------------------------GRUP MUZIKOR

ANGLEZ

RELIGJION ANGSTREMI

---------------------------KUJTIM

SPAHIVOGLI

NDEZJAE VESHIT

---------------------------ORHAN

IBRAHIMI

AUSTRIARUBRIKË

LAJMESH (SH.)---------------------------

AMPERI

ISH POLITIKANIANGLEZ,HAROLD

BITUM NATYROR

(SHQ.)

18 prill 192128 nëntor 2004

Në k

ëtë d

atë

6 1 4 5 9

7

1 2 9 7

8 6 5 3 4

6 7

3

3 7 9 8

2

2 9 4 3 1

9 7 2

4 9 6 3 2

2

1 2 3 7 8

9

9 3 6 4 2

6 1

5 8 9 7

3 4 5

A, VVA AAV SIE, OKIN IZI MER

A.

, VRIMA, LI A, NONETT, MOL

SKI, SERA , LA TT, ONIKAAT , KR

OR, IM T , MO ARE, RINITT, N

TITI, A, S, FE, A, O A TIN , A

: GJIDHJET Z, EN M, NEKAPP,

, ANI, , O U OMARIK OR, R

6 1

7

1 2 9

8 6 5

4 5 9

7

3 4

9 7

4 9

2

1 2

2

6 3 2

3 7 8

6

3

3 7

2

2 9 4

7

7 9 8

4 3 1

9

9 3 6

6

5 8

3

9

4 2

1

9 7

4 5

687952, 592431867,

682135794, 417986325,

4256.

2 9 4

3416 3, 876952314, 9678

ë: ështir i v4 593742861,

189, 251869437, 87931

4 3 1

12459 9, 935728146, 452

259843671. 35,Shumë i13, 938671542, 364527

3

ë: Shumë i leht687314

7182694 463175298,

126453978, 7452986

4 5

DASHI 21. mars - 20. prillDite e jashtëzakonshme do jete kjo e sotmja për ata qe

janë ne një lidhje. Do i lini prapa krahëve te gjitha problemet e seshkuarës dhe do mendoni vetëm si ta bëni me te bukur te ardh-men. Beqaret nuk do e kenë te lehte ta gjejnë personin e tyre te ën-drrave, por nuk duhet te dorëzohen. Financat do arrini t'i konsolido-ni ndjeshëm. Bravo për këmbënguljen.

DEMI 21. prill - 21. majDita e sotme do jete me e bukur dhe me e kënaqshme për

ata qe janë ne një lidhje. Nuk do debatoni as për gjene me te vogëlme atë qe keni ne krah. Beqaret do e kërkojnë ne vendin e gabuarshpirtin e tyre binjak dhe nuk do e gjejnë dot atë. Për financat do jetenjë dite e mbushur me probleme. Shpesh do ndiheni keq dhe domendoni te dorëzoheni njëherë e mire.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorDite plot ngjyra do jete kjo e sotmja për ata qe janë ne një

lidhje. Nuk do mërziteni asnjë çast pranë partnerit tuaj, përkundra-zi do ndiheni me fat qe e keni ne krah. Beqaret do jene shume neankth për hapat qe duhet te hedhin pasi te marrin propozime. Mefinancat tregohuni sa me diplomate qe te mos humbni. Hua asmos mendoni te jepni sepse do mbeteni keq.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikSot do e mbroni nga çdo gjë jetën tuaj ne çift ju te da-

shuruarit dhe marrëdhënia me partnerin do mbetet e kënaqshme.Ai madje mund t'iu beje edhe ndonjë surprize interesante qe doiu lere me goje hapur. Beqaret do jene te vendosur ta joshin atë qepëlqejnë dhe nuk do ndalen asnjë çast. Ne planin financiar dombizotërojë gjithë kohës ekuilibri.

LUANI 23. korrik - 22. gushtDite mjaft harmonika do jete kjo e sotmja për te dashu-

ruarit. Nuk do keni aspak mosmarrëveshje me partnerin tuaj dhe doi harroni njëherë e mire problemet e se shkuarës. Beqaret me nefund do e gjejnë shpirtin e tyre binjak dhe do fillojnë një lidhje teqëndrueshme me te. Për financat do jete një dite mjaft dinamike.Gjendja do përmirësohet.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorVenusi do ua ndriçoje gjithë ditën sot juve qe jeni ne një

lidhje. Do ndiheni me mire pranë atij qe dashuroni dhe emocionetdo shumëfishohen. Mund te kaloni edhe disa çaste intime fantastike.Beqaret do kenë një dite te zakonshme dhe pa ndonjë takim mbre-sëlënës. Me shpenzimet do jeni te palogjikshëm dhe gjendja ka rre-zik te përkeqësohet tej mase.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorDo jeni te arsyeshëm sot ju te dashuruarit dhe do bëni

mjaft lëshime ne jetën tuaj ne çift. Marrëdhënia me atë qe keni nekrah do filloje dalëngadalë te stabilizohet. Beqaret do bienmenjëherë ne dashuri me dike qe sapo e kane njohur. Ne planinfinanciar duhet te bëni kujdes edhe pse gjendja do jete e mire. Poshpenzuat kuturi edhe te ardhurat do mbarojnë ne një moment.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorNuk do kuptoheni shume mire me partnerin tuaj gjate

kësaj dite dhe kjo do krijoje një klime tejet te tensionuar. Debatetgjithashtu do jene goxha te forta. Beqaret as takime nuk do reali-zojnë dot gjate kësaj dite e jo me te fillojnë lidhje. Ne planin finan-ciar gjithçka ka për t'iu ecur mire pasi do dini t'i menaxhoni me kuj-des te ardhurat qe do keni neper duar.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorDite e jashtëzakonshme do jete kjo e sotmja për ata qe

janë ne një lidhje. Do merrni disa vendime te mëdha qe do ua ndry-shojnë jetën njëherë e përgjithmonë. Beqaret do jene mjaft entu-ziaste qe do takojnë disa persona dhe do pranojnë ta çojnë me tejnjohjen. Buxheti nuk do jete ne gjendjen me te mire. Kufizojini sate mundni shpenzimet qe te mos keni probleme serioze.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarDo keni diskutime te gjata me partnerin tuaj gjate kësaj

dite dhe marrëdhënia me partnerin do filloje te përmirësohet ndje-shëm. Beqaret nuk do jene ende gati te ndajnë jetën me dike dhedo i refuzojnë ftesat e propozimet qe do ju bëhen. Financat nuk dojene ne gjendje te mire. Disave madje do ju nevojitet patjetër ndih-ma e familjareve për te mos pasur probleme.

UJORI 21. janar - 19. shkurtDo jeni ne humor shume te mire sot ju te dashuruarit

dhe do mendoni ta çoni me tej marrëdhënien ne çift. Gjithçka kapër te qene me e bukur nga me pare. Beqaret do bëjnë deklaratate forta dashurie dhe mund te marrin edhe aprovime. Buxhetin dodini gjithmonë si ta menaxhoni dhe gjendja do vazhdoje te mbe-tet e ekuilibruar edhe për disa kohe.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsDite e kënaqshme ka për te qene kjo e sotmja për ata qe

janë ne një lidhje. Gjithë kohës do ndiheni te gëzuar dhe emocio-net qe do përjetoni do jene interesante. Beqaret do bëjnë shumepërpjekje për ta ndryshuar statusin e tyre dhe do ja arrijnë qëllimit.Me shpenzimet tregohuni sa me te arsyeshëm nëse doni qe gjendjate mos ketë tronditje te forta.

24 MOZAIKKoha, e enjte, 18 prill 2019

1025 - Bolesław Chrobry kurorëzohetnë Gniezno duke u bërë Mbreti i parë iPolonisë.

1738 - Real Academia de la Historia("Akademia Mbretërore e Historisë)themelohet në Madrid.

1797 - Franca dhe Austria nënshk-ruajnë armëpushim.

1902 - Danimarka bëhet shteti i parëpër të miratuar gjurmët e gishtërinjvepër të identifikuar kriminelët.

1923 - Polonia përvetëson LituaninëQendrore.

1925 - Hapet Panairi botëror në Çika-go.

1942 - Fillon botimin gazeta për for-cat e armatosura amerikane "Stars &Stripes".

1945 - Bashkimi Sovjetik lidhëmarrëdhënie diplomatike me Bolivinë.

1948 - Formohet GjykataNdërkombëtare e Drejtësisë në Hagë tëHolandës.

1951 - Franca, Gjermania Perëndimo-re dhe Shtetet e Beneluksit formojnëKomunitetin Evropian të Çelikut dheQymyrit.

NË GJINEKOLOGJIBiondina shkon në spital në repar-tin e gjinekologjisë.Mjeku: Dëshironi të vizitoheni?Biondina: Jo dua të abortoj!Mjeku: Përse të abortoni?Biondina: Dyshoj që fëmiu është imi!?

Femrat kanë nevojë për tri gjëranë jetë: ushqime, ujë dhe

komplimente. (Chris Rock)

LUMTURIA QËNDRON TEK RUTINA?Ndryshojnë konceptet në shoqë-rinë bashkëkohore. Lumturi tanikonsiderohet rutina dhe jo ndryshi-met e vogla, apo të mëdha të jetës.Shkëlqimi nuk qëndron më nëndodhitë e jashtëzakonshme, pornë përsëritje. Pra nëse jemi nëgjendje të duam dhe të kujdesemipër gjithçka që bëjmë çdo ditë,përfshirë edhe selfiet, do të gjejmëpaqen dhe lumturinë. Kjo ështëteoria e ekspertes së spirtiualitetitnë Britani, e diplomuar në “KingsCollege” të Londrës, TheresaCheung. Është frymëzuar nga men-dimi i Aristotelit sipas të cilit “nejemi ajo çka bëjmë në mënyrë tëpërsëritur, dhe si pasojë e jashtë-zakonshmja nuk është akti, por ri-tuali, zakoni ose rutina.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 1

8 P

RIL

LT

HË

NIA

E D

ITË

SB

AR

SOL

ET

AA

E D

INI

SE

...

Një bebe tiranozaur ka dalë në shitjenë “eBay” duke i zhytur në dëshpërim pa-leontologët. Çmimi i vendosur për të është2.95 milionë dollarë, së bashku me garan-cinë se bëhet fjalë për një fosil të vërtetë.Skeleti që besohet të jetë diku te 68 mi-lionë vjeçar u zbulua për herë të parë në vi-tin 2013 në një terren privat në Montana.Ai u bë pronë e njeriut që e nxori në dritë,Alan Detrich, një gjurmues profesionistfosilesh.

Katër vite më vonë, ai do t’ia dorëzon-te Muzeut të Historisë së Natyrës në Uni-versitetin e Kansasit, ku “T-Rex”-i qëndron-te i ekspozuar deri në momentin kurDetrich mori vendimin e papritur ta nxirr-te në shitje. Analiza e skeletit mund tëndihmojë në zgjidhjen e një debati tëmadh në paleontologji, nëse tiranozaurëte vegjël nga Amerika e Veriut janë bebeapo duhet të kenë klasifikim të veçantë si

“nanotyrannus”. Hulumtimet e tilla deritani mund të jenë të panumërta përderi-sa fosili ka gjasa të përfundojë në një ko-leksion privat. Shoqata e PaleontologjisëVertebrore e kritikoi lëvizjen e Detrich,duke shprehur keqardhje të thellë që fosi-li ishte ekspozuar përpara se mund të stu-

diohej. “Ky veprim e vendosi atë në vë-mendjen e qindra apo mijëra vizitorëve, epotencialisht mund t’i rrisë ndjeshëmvlerën tregtare”, shkruan ata në një letër tëhapur, duke shtuar se muzetë rrallëherë ekanë buxhetin për blerjen e kampionëvetë shtrenjtë të mbledhur privatisht.

Një 40-vjeçar nga Indiana në Shtetet eBashkuara ka paditur prindërit e tij përdiçka krejt të pazakontë. Pas divorcit me ba-shkëshorten, ai u zhvendos në vitin 2016 nëMichigan te prindërit e tij, por duket se edheme këta të fundit e ka gjetur belaja. Burri nëmoshë ishte larguar 10 muaj më vonë ngaprindërit për në shtëpinë e tij të re në Mun-cie të Indianës, aty ku prindërit i kishin tran-sferuar thuajse gjithçka të tijën, por me njëmungesë të rëndësishme: një koleksionpornografik, të cilën ai e vlerësonte rreth 29mijë dollarë, i përbërë nga 12 kuti me filma

dhe revista me “pullë të kuqe”. Pikërisht përkëtë, ai ka paditur javën e kaluar prindërit nëGjykatën federale të Michiganit, pasi këta tëfundit e kanë pranuar se i kishin hedhurqëllimisht kutitë. Madje, në padi përfshihetedhe një bisedë “e-mail”-i nga babai për tëbirin, ku thuhej: Të bëra një nder të madh,duke të shkëputur nga gjithë ai material.Fatkeqësisht për të, prokurori i kantonit Ot-tawa refuzoi të ngrinte akuza për prindërit,edhe pse 40-vjeçari kërkon prej tyre njëdëmshpërblim financiar sa trefishi i vlerëssë koleksionit, gati 87 mijë dollarë.

Kjo fotografi e shkrepur paradjegies së NotreDame bëhet viralenë rrjete socialeNjë lutje për të gjetur dy njerëz tëfotografuar para katedrales “NotreDame” në Paris pak para djegies sësaj, është bërë virale në rrjetet so-ciale. Fotografia tregon një burrëdhe të bijën e tij teksa luanin afërsimbolit të Parisit. Turistja BrookeWindsor ka publikuar në Twitter fo-tografinë duke thënë se e ka shkre-pur atë pak para zjarrit të hënëndhe do të donte t’ia dhuronte burritdhe të bijës së tij. “E kam bërë këtëfoto teksa largoheshim nga NotreDame rreth një orë para zjarrit. Gatishkova te babai dhe doja t’i thoshanëse e donte foton. Tani do të dojata kisha bërë. Twitter nëse bënindonjë magji, më ndihmoni t’i gjej”,ka shkruar ajo. Deri tash, ky postim,është shpërndarë më shumë se 66mijë herë për të gjetur personat nëfjalë. “Notre Dame” u përfshi djenga flakët ndërsa në fund u bë e di-tur se struktura bazë ka shpëtuar.Presidenti francez është zotuar tëndërmarrë fushata për të mbledhurfonde për të riparuar katedralen.

Ato kanë lindur në dy vite të ndryshmedhe 97 ditë larg. Por janë binjake. Kjo ështëhistoria e Liana dhe Leonie. Ky është një rastshumë i rrallë që ndodhi në spitalin Holwei-de në Këln, Gjermani.

“Një lindje e dyfishtë në dy faza ështëshumë e rrallë në mbarë botën”, tha njëzëdhënëse e klinikës. Më 17 nëntor 2018,pas 26 javësh dhe pesë ditëve të shtatzëni-së, lindi Liana. Leonie, nga ana tjetër, lindimë 22 shkurt 2019 (katër ditë pas përfundi-

mit të kohës së lindjes). Vajzat janë mirëtani. “Nuk është hera e parë në klinikën tonëpediatrike që binjakët kanë lindur në ditë tëndryshme në Holweide, por nuk kishte pa-sur kurrë një interval prej 97 ditësh”, tha Dr.Uwe Schellenberger, një nga mjekët e kli-nikës, për shtypin lokal.

Disa vjet më parë, në Bukuresht, ndodhinjë rast i ngjashëm: një binjak u lind nënëntor 2014, tjetri në janar 2015. Por diferen-ca midis të dyve, në atë rast, ishte 77 ditë.

Në shitje për 2.95 mln dollarë në eBay,paleontologët alarmohen për beben tiranozaur

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

I hodhën koleksionin pornografik,40-vjeçari padit prindërit

Rast i rrallë në Gjermani, lindin binjaket me 97 ditë diferencë

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Documents

RUSKOSKA Koha · Notre Dame, trishtimi i madh edhe i botës islame E PËRDITSHME INFORMATIVE Koha Shkup, 17 prill -Komuniteti i biznesit kërkon përshpejtimin e transportit të mallrave