1.Šta je to prethodilo modernom razvoju kvaliteta XX vijeka?

Modernom razvoju kvaliteta prethodio je period između dva svjetska rata koji je obilježen primjenom opšte statistike u kontroli kvaliteta i intezivnim razvojem specifičnih statističkih alata i metoda.

2.U čemu se ogleda i u kom pravcu se razvijala statistička kontrola kvaliteta za vrijeme II svjetskog rata?

Statistička kontrola kvaliteta je u vrijeme II svjetskog rata, osim svog daljnjeg razvoja, ukazala na dvije činjenice:uprkos nesumnjive koristi za poizvodnju, sama sta-tistička kontrola kvaliteta je nedovoljna za daljni uspješan razvoj proizvodnje,ma koliko proizvodnja bila idealno ustrojena, konačna kvaliteta poizvoda zavisi od niza faktora koji su izvan nje i na koje nikako ne može uticati.

3.Šta se desilo s teorijom i praksom kvaliteta u SAD po završetku II svjetskog rata?

Iz II svjetskog rata SAD su izašle definitivno kao svjetska velesila i pobjednik koja nije smatrala da su potrebna dalja maksimalna ulaganja u mnoga područja koje je rat zahtjevao – među njima i u kvalitetu. Kraj II svjetskog rata vratio je preko noći SAD u mirnodopsko stanje u kome su se ponovo zamijenile vrijednosti i u kome je vrlo brzo zavladao kla-sični duh američke demokratije privatnog kapitala i slobodnog tržišta.Američka roba je doslovno preplavila svijet i bila tražena u svim oblicima – kao pomoć, kao proizvod, kao znanje, kao kultura, kao muzika, kao film, kao način života

4.Kako je započela era kvaliteta u Japanu?

Uz punu podršku generala McArthura, Homer M. Sarahson je krenuo s uvođenjem nove filozo-fije kvaliteta uz pomoć jednog saradnika i niza predavanja. Time su udareni temelji ere kvaliteta u Japanu.

5. Pojasnite predemingovski period u Japanu.

Preddemingovski period po pitanju kvaliteta u Japanu obilježen je stvaranjem i razvojem ideja, institucija, perspektive i, prije svega, spremnošću za učenjem i promjenama. U veoma kratkom vremenskom periodu (1945.-1947. godine) u Japanu su se desile stvari koje će pripremiti teren za događaje koji će kasnije iznenaditi cijeli svijet.

6. Kako se dijeli moderna istorija kvaliteta?

Moderna istorija kvalitete dijeli se, u osnovi, na četiri osnovna perioda:

1. postavljanje temelja,

2. izgradnja novih tehnika i tehnologija,

3. uspostavljanje savremene teorije kvaliteta,

4. nastanak i svjetska implementacija serije normi ISO 9000

7. U čemu se ogleda važnost spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta?

Spoljni informacioni sistem kvaliteta ukazuje na sve aspekte istorije, razvoja i tekućeg stanja nauke, struke, tehnike i tehnologije u teoriji i pra-ksi kvaliteta bez kojih se ne može zamisliti sistem kvaliteta u organizaciji – bilo da se radi o javnoj ili privatnoj ustanovi.

8. Pojasnite sve četiri podgrupe informacionog sistema kvaliteta.

Elementi spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta mogu se svrstati u četiri osnovne grupe:

1. naučne, Prvu podgrupu spoljnjeg informacionog siste-ma kvaliteta predstavljaju naučne informacije kvaliteta. Naučne informacije o kvalitetu podrazumijevaju slijedeća područja: istorija teorije i prakse kvalitete, razvoj naučne misli do današnjih dana, uvid u saznanja, tehnike i tehnologije, praćenje literature, praćenje naučnih sku PA razvoj vlastite naučne misli davanje vl. dopr.Naučne informacije kvaliteta su od vrhunskog značaja za bilo koga ko se misli imalo serioznije baviti kvalitetom.

2. stručne, Stručne informacije kvalitete dijele se na:osnovne i dodatne. Osnovne stručne informacije o kvalitetu obuhvaćaju područja koja grade temeljne alate i tehnike struke o kvalitetu. Tu prije svega spadaju: teorija mjerenja i ispitivanja, statistika i sve statističke metode (od teorije uzorkovanja i kontrolnih karata pa sve do statističkog upravljanja proces i faktorske analize),

3. zakonske i Treću podgrupu spoljnjeg informacionog sistema kvaliteta predstavljaju Zakonske informacije o kvaliteti predstavljaju dio pravnog sistema i regulative koji se bavi na bilo koji način kvalitetom. Dijele se na:internacionalne, regionalne i nacionalne.

4. markentiške U svom osnovnom, širem smislu marketing podrazumijeva trgovanje (prodaju i razmjenu roba) i sve ostale aktivnosti u vezi što boljeg plasmana proi-zvoda i usluga. U užem smislu marketing je ciljano istraživa-nje i analiza postojećeg i eventualnog budućeg tržišta prvenstveno radi plasmana vlastite robe.

9. U čemu se ogleda značaj Edwarda Deminga u razvoju kvaliteta

Edward William Deming (1900. – 1993.) je američki naučnik koji je udario temelje modernoj teoriji kvaliteta i, što treba posebno istaknuti, značajno pomogao razvoju prakse kvaliteta u čitavom svijetu, prvenstveno u Japanu.

10. Kakav je uticaj imao Frederic Taylor na Deminga?

Demingovo učenje zasniva se, prije i iznad sve-ga, na radovima američkog naučnika Fredericka Taylora koji je prvi prišao problemima moderne proizvodnje na naučan način. U cijelom toku svoga dugog i plodnog naučnog rada Deming nikada i nigdje nije tajio kako se njegova filozo-fija, teorija i praksa kvaliteta umnogome zasniva i oslanja na ono što su mu u naslijeđe ostavio Frederick Taylor.

11. Pojasnite Shewhartov ciklus poboljšanja.

Shewhartov ciklus poboljšanja („Shewhart's Improvement Circle“) je tzv. PDCA ciklus kontinuira-nog unapređivanja kvaliteta („Continuous improve-ment of quality“) koji je danas skoro isključivo poznat kao Demingov krug.

12. Koji su osnovni postulati Demingovog učenja?

Osim intezivnog podučavanja primjenjene statistike i objašnjavanja koristi od primjene Stewhartovog ciklusa, Edward Deming je, tokom vremena, utvrdio i proklamirao, između ostalog, slijedeće temeljne postulate svog učenja:

14 tačaka za upravu preduzeća za dobro upravljanje kvalitetom,

7 smrtnih bolesti preduzeća kada je u pitanju kvalitet i

4 osnova nauke kvalitet

13. Koje su to Demingove tačke, na šta se one odnose?

Demingovih 14 tačaka su njegove upute upravi (menadžmentu) kada je u pitanju stvaranje odno-sa i praktičnih mjera za povišenje sistema kvalite-ta u vlastitom preduzeću.

U osnovnom, skraćenom obliku, navedene tačke glase:

1. Usvoji stalne ciljeve (kreiraj i objavi misiju preduzeća i provodi je),

2. Usvajaj novu filozofiju,

3. Prekini praksu najjeftinije nabave,

4. Institualizuj rukovođenje,

5. Eliminiši prazne slogane,

6. Eliminiši numeričke ciljeve,

7. Uvedi obrazovanje uz rad,

8. Eliminiši strahovanja (i stvaraj povjerenje),

9. Lomi barijere između organizacionih jedinica (unutar preduzeća),

10. Provedi aktivnosti u skladu s promjenama (transformacijama),

11. Unapređuj stalno procese u proizvodnji i servisu,

12. Smanji zavisnost od masovne kontrole kvaliteta,

13. Uklanjaj barijere koje onemogućavaju ljudima da budu ponosni svojim radom,

14. Provodi energično doškolovanje

14. Šta su Demingova četiri temeljna elementa kvaliteta?

U svom zrelom razdoblju rada Deming je izdvojio četiri parametra koji su, po njemu, temelji na kojima se mora za-snivati kompletna filozofija, teorija i praksa modernog kvaliteta:

1. sistemi,

2. statistika,

3. poznavanje varijacija i

4. Psihologija

15. Da li postoji mogućnost uvida u cjelokupno Demingovo djelo?

Demingovi postulati i filozofija mogu se pregle-dno prikazati ako se sve grafički poveže u oblik koji se uslovno može nazvati »Demingova mašina kvali-teta«. Dati jedinstven uvid u cjelokupno djelo, način mišljenja i filozofiju jednog od klasika kvaliteta vrlo je sumnjiv posao. Međutim, ako se na jednostavan način želi uputiti u osnovne postulate, onda dosta dobro može poslužiti grafički prikaz koji se, vrlo slobodno, može nazvati “Demingova mašina kvaliteta”.

16. Kako je Demingov rad prihvaćen u svijetu?

Na osnovu vrhunskog kvaliteta praktičnog rada, održa-nih niz predavanja, objavljenih pet knjiga i 170 radova te ogro-mnog naučnog doprinosa, Deming je još za života dobio niz zavidnih priznanja i odlikovanja. Najveće priznanje koje se uopšte može dobiti u oblasti kvaliteta primio je Edward Deming od Japanaca koji su 1951. godine, na prijedlog Japanskog udruženja naučnika i inženjera (JUSE), ustanovili prestižnu godišnju »Demingovu nagradu» (Deming's Prize) za najbolji dostignuti kvalitet japanskih preduzeća u nizu kategorija. Za doprinose u primjenjenoj statistici odlikovan je 1956. godine Shewhartovom medaljom (Shewhart's Medal),od strane Američkog društva za kontrolu kvaliteta (American Society for Quality Control). Predsjednik SAD Ronald Reagan uručio mu je1986. godine Nacionalnu medalju za tehnologiju (National Medal of Technology).

17. Ko je bio Joseph Juran?

Joseph Moses Juran (1904-2008 ) je američki naučnik čiji je rad u području kvaliteta ravnopravna nadopuna nau-čnom djelu Edwarda Deminga. I on je, kao i Deming, jedan od glavnih utemeljivača »japanskog privrednog čuda« i burnog razvoja vrhunskog kvaliteta u Japanu.

18. Pojasnite u čemu se ogleda Juranova filozofija kvaliteta.

Juranova filozofija kvalitete zasniva se na istim teme-ljima na kojima je svoj sistem kvaliteta stvarao i Edward Deming: na primjenjenoj statistici prve polovine dvadese-tog vijeka i analizi kvaliteta kompletne organizacije koja stvara proizvode ili nudi usluge.Za Jurana je kontrola kvaliteta bila i ostala središnja ta-čka koja se podrazumijeva u bilo kojoj organizaciji i pri tome on ne umanjuje uticaj svih američkih pionira u toj, za njega, veo-ma važnoj oblasti.

19. U čemu se ogleda Juranova spirala kvaliteta?

Juran smatra da je razvoj sistema u organizaciji nužno povezan s napuštanjem postojećeg nivoa kvaliteta i prela-skom na viši nivo uz pomoć dobro pripremljenog i izve-denog proboja. Ako se tek pristupa implementaciji sistema kvaliteta u nekoj organizaciji, onda se sa bezbjednošću može utvrditi kako je u njoj skoro uvijek opšti nivo kontrole kvaliteta vrlo nizak. Taj osnovni, početni nivo Juran označava sa q. Da bi se stiglo na viši nivo kvalitete (koju Juran označava sa Q), potrebno je provesti temeljite pripreme koje obično traju jedan cijeli proizvodni krug ili životni ciklus nekog proizvoda ili usluge. Prva faza se kod Jurana zove “Planiranje kvalitete”. Nakon toga se provodi proboj ili 2. faza pod nazivom “Poboljšanje kvaliteta” (tj. proboj na viši nivo). Kada je sve korektno provedeno, potrebno je osigurati postignuto i pripremiti se za slijedeći proboj u 3. fazi “Planiranje kvalitete” ali na novoj, višem nivou..

20. Čime se dokazuje uspješno proveden proboj na viši nivo kvaliteta u proizvodnim segmentima?

Prema Juranu, osnovni pokazatelj uspješno provedenih faza i, prije svega, proboja na viši nivo je smanjenje ukupnih troškova kvaliteta. Prati li se vrijeme potrebno da se skoči na viši nivo kvaliteta (koje je, po Juranu, u najboljem sluča-ju, jedan proizvodni ciklus ili minimalno jedna godi-na), tada se mora dobiti slijedeća karakteristična kriva smanjenja troškova kvaliteta

21. U čemu se ogleda Juronova „Putna karta planiranja kvaliteta“?

Juranova »Putna karta kvaliteta« upućuje, nakon uspješno izvedenog proboja, na niz akti-vnosti koje su neophodne u organizaciji da bi se na novom, višem nivou, dobio maksimalni kvali-tet proizvoda i usluga. Kroz ovakav praktičan pristup Juran daje sasvim konkretnu proceduru implementacije višeg nivoa kvaliteta u proizvod i uslugu.

22. Kako je Juronov rad prihvaćen u svijetu?

Priznanja i počasti što ih je Joseph Juran dobio u čitavom svijetu su na istom rangu kao sto je to slučaj kod Edwarda Deminga. Razlika je samo »u fazi« – Juran je za Demingom po tom pitanju uvijek kasnio nekoliko godina. Joseph Moses Juran je jedan od rijetkih doseljenika koji je ostvario čuveni »američki san« u zemlji »neograničenih mogućnosti«. Juranov pisani opus obuhvata 12 knjiga (od kojih su mnoge, u izvornom obliku ili temeljito prerađene, doživjele niz izdanja i prevoda na sve glavne svjetske jezike) i preko dvijestotine (200) objavljenih naučnih radova.Posebno treba istaći slijedeće dvije knjige:

- »Quality Control Book« (Knjiga kontrole kvaliteta), 1951. i

- »The Quality Trilogy« (Trilogija kvalitete), 1986.

23. Na kojim postavkama se zasniva uspiješna realizacija totalne kontrole kvaliteta (TQC)?Prema Armandu Feigenbaumu osnovne pretpo-stavke uspješne realizacije totalne kontrole kvali-teta (TQC) moguće su ako postoje četiri predu-slova:

1. ispunjenje zahtjeva kupaca i korisnika,

2. potpuna podrška vrhovne uprave,

3. prihvaćanje TQC i učestvovanje svih zaposlenih I potpuna kontola troškova kvaliteta.

24. Kako se provodi filozofija totalne kontrole kvaliteta (TQC)?

Armand Feigenbaum zahtjeva provođenje filozofije totalne kontrole kvaliteta na slijedećih pet nivoa:

1. vrhovna uprava,

2. razvoj i konstrukcija,

3. nabava i distribucija,

4. proizvodnja i

5. saradnici.

25. Šta odlikuje filozofiju kvaliteta Armanda Feigenbauma u njegovoj zreloj fazi 90. godina 20. vijeka?

Svoje poglede na teoriju i praksu kvaliteta a time i cjelokupni način mišljena kada je u pitanju filozofija kvaliteta dao je Armand Feigenbaum u svom 40. ju - bilarnom izdanju knjige »Total Quality Control« iz 1990.god . u obliku tzv. 10 načela (»The Ten Tenets of Quality«) totalnog upravljanja kvalitetom. Deset (10) načela (ili zapovijedi) koje je za TQM propisao Armand Feigenbaum su:

1. Kvalitet je sveobuhvatni proces u organizaciji,

2. Kvalitet je ono što kupac kaže da jeste,

3. Kvalitet i troškovi kvalitete su zbir a ne razlika,

4. Kvalitet zahtjeva individualnu i kolektivnu potpunu predanost,

5. Kvalitet je način mišljenja,

6. Kvalitet i inovacije su međusobno zavisni,

7. Kvalitet je etika,

8. Kvalitet zahtjeva stalno poboljšanje,

9. Kvalitet je troškovno najdjelotvornijii i najjeftiniji put ka produktivnosti,

10. Kvalitet je implementarsistem koji obuhvata sve subjekte.

26. Šta je zajedničko za rane Amerikance po pitanju kvaliteta?

Karakteristično za rane Amerikance jeste da svaki od njih ima ličnu opisnu definiciju a time i pristup i filozo-fiju kvaliteta. To upućuje na relativnu ograničenost u istraži-vanju same suštine kvaliteta, posebno kada su u pitanju sistemi, procesi, proizvodi i usluge.

27. Koje zahtjeve moraju ispunjavati proizvodi i usluge da bi se mogli uključiti na međunarodno tržište?

Za uključenje na međunarodno tržište potrebni su:

• visok stepen kvaliteta,

• maksimalna fleksibilnost,

• sniženje troškova (težnja ostvarenju i održavanju troškova na nivou neopho-dnog minimuma) i

• skraćenje vremena razvoja, oblikovanja i izrade proizvoda i/ili usluge /time to market/,

odnosno to zna č i da se u uslovima rasta u č e-stalosti prom j ena uslova na relaciji sistem - okolina organizacije:

• u što kraćem roku pojavljuju na tržištu,

• sa konkurentnim proizvodima i uslugama,

• efektivnim izmjenama i

• stalno u vremenu, nižim troškovima.

28. Objasni razvoj sistema kvaliteta u vremenu, i na kom nivou je sistem kvaliteta u razvijenim zemljama i BiH?

• Naime u svijetu se polazi od činjenice da je kva - litet proizvoda ogledalo društva , jer on pokazuje kako ono racionalno koristi raspoložive resurse Kada je u pitanju naša privreda, tada se sa pravom može reći da se naša privreda nije dovoljno pripremi - la za krupne promjene u načinu proizvodnje i poslo - vanja evropskih i svjetskih preduzeća . U njoj profit dugo vremena nije bio zavisan od efikasnosti (produktivnost, ekonomičnost, rentabilnost i slično) i efektivnosti (izrada proizvoda različite vrste, kvaliteta i kvantiteta u ugovorenim rokovima) rada, nego od odluka donesenih izvan preduzeća (administrativne odluke), koje su često bile mimo interesa same privrede. To je prouzrokovalo niz problema, od kojih su najizraženiji: tehnološka nedisciplina, precjenjivanje vlastitog znanja,svi sve znaju, površno rješavanje velikog broja problema i slično.

29. Šta predstavlja orjentacija prema kvalitetu u preduzećima?

Uvidjevši da je kvalitet najbolji način da se obezbje-di vjernost kupaca, kao i pravi put ka rastu proizvo-dnje i profita, međunarodna zajednica je 1987 god. usvojila seriju standarda ISO 9000 sa ciljem uvođenja reda u međusobnoj razmjeni proizvoda i usluga.

U tu svrhu je donesena odluka da su isti obavezu-jući za primjenu u preduzećima od 01.01.1993. godine, koja žele sa svojim proizvodima učestvovati u međunarodnoj razmjeni proizvoda i usluga. Pri tom treba napomenuti da su isti revidirani 1994.

Navedana faza u razvoju sistema kvaliteta na-zvana je fazom obezbjeđenja kvaliteta.

30. Koja su četiri fenomena obilježila današnji vijek u razvijenim zemljama s ciljem poboljšanja efikasnosti poslovanja? Objasniti ciljeve.

U razvijenim zemljama u želji za stalnim povećanjem efikasnosti poslovanja, govori se o četiri fenomena koji obilježavaju današnji vijek, a to su:

1. Reinžinjering poslovnih procesa - Fundamentalno promi-šljanje i radikalno reprojektovanje postojećih poslovnih pro-cesa.

2. Totalno upravljanje kvalitetom - Tu se kvalitet ugrađuje u sve procese rada, da bi kvalitet proizvoda bio isti prvi put i svaki naredni put.

3. Kreiranje proizvoda atraktivnog kvaliteta - To je kvalitet koji pored podrazumijevanih elemenata sadrži i neke druge elemente o kojima korisnik i ne razmišlja, ali čije postojanje dovodi do povećanog zadovoljstva.

4. Agilni proizvodni sistemi - Oni su zasnovani na vještačkoj intelegenciji, gdje se vrši dalja alokacije intelegencije izme-đu čovjeka i mašine, ali u korist mašine.

31. Šta podrazumjevate pod pojmom kvalitet?

Kvalitet je osnova za zadovoljenje potreba potrošača. Sve aktivnosti proizvođača ili davalaca usluga su usmjerene ka potrošaču, na zadovoljavanju njegovih potreba za proizvodom ili uslugom, naravno da je kvalitet prvorazredan.

Na osnovu datih iskaza možemo zaključiti da je kvalitet osnova za zadovoljenje :

1. tržišnih zahtjeva (zahtjevi potrošača, pogodnost za

upotrebu proizvoda, obezbeđenja učešća na tržištu i

vjernost dobavljača za isporuku sirovina i sl.)

2. poslovni zahtjevi (zahtjevi akcionara za rast, opstanak i

razvoj društva, kvalitet života i rada zaposlenih u

proizvodnim pogonima i poštovanje konkurentskih

prednosti na tržištu)

3. zahtjevi društva (poštovanje zahtjeva ISO 14000 zaštite

životne okoline, podmirenje društvenih potreba za PDV-

om, porezima i doprinosima na lična primanja, poštova-

nje odluka uprvnog odbora.

32. Kako Joseph Juran definiše pojam kvaliteta?

Osnovu pristupa kvalitetu čine planiranje (na primjer:oblikovanje planova kvaliteta), inoviranje i posebno stalno unapređenje kvaliteta.

Polazeći od konstatacije da se kvalitet ugrađuje u proizvod u svim fazama, od istraživanja i razvoja, preko proizvodnje pa sve do plasmana proizvoda na tržište, to je potrebno unutar organizacije (u cjelini i po pojedinim segmentima rada) ovladati kvalitetom

33. Kakav je pristup Edwarda Deminga u definisanju pojma kvaliteta?

Četiri grupe aktivnosti dovode do unapređenja kvaliteta, na jednostavan ali originalan način, planiranje aktivnosti na sprovođenju preventivnih i korektivnih mera:

izdvajanje podataka,

obradu podataka,

izbor aktivnosti

definisanje ciljeva,

izbor tima

utvrđivanje preventivnih i korektivnih mjera,

2. sprovođenje preventivnih i korektivnih mjera

3. ocjenu rezultata

4. dokumentovanje sprovedenih mjera.

Deming, u svijetu kvaliteta poznatim krugom unapređanja.

34. Pojasnite Crosbyjev pristup kvalitetu.

Crosbyjevi najvažniji elementi prilaza podrazumijevaju :

1. da se pod pojmom kvalitet misli na „saglasnost sa zahtjevima“,

2. da osnovu sistema kvaliteta čine preventivne aktivnosti,

3. da se standardi rada zasnivaju na principu nula grešaka i

4. da je mjera kvaliteta „ cijena neusaglašenosti “.

35. Šta podrazumijevate pod pojmom integralno upravljanje kvalitetom? U čemu se ogleda suština sistema modela za integralno upravljanje kvalitetom.

Razvoj Integralnog sistema za upravljanje kvali-tetom, između ostalog, podrazumijeva:

1. utvrđivanje zahtjeva i potreba korisnika proizvoda i usluga,

2. razumevanje zahtjeva i potreba korisnika proizvoda i usluga,

3. projektovanje „organizacije“ za kvalitet,

4. ocjenu sposobnosti organizacije da udovolji zahtjevima i potrebama na ekonomski prihvatljivim osnovama,

5. obezbeđivanje materijala i ugovorenih usluga da svojim karakteristikama zadovoljavaju postavljene standarde,

6. orjentaciju na filozofiju preventivnih aktivnosti,

7. stalno obrazovanje i obuku za unapređenje kvaliteta i

8. stalno, u vremenu, preispitivanje sistema integralnog upra-vljanja kvalitetom u svrhu stvaranja podloga za poboljšanje i unapređenje procesa rada.

36. Pojasnite model sistema upravljanja kvalitetom zasnovan na procesima.

Model integralnog sistema za upravljanje kvalitetom obuhvata osam modula i to:

1. predviđanje i planiranje kvaliteta

2. kvalitet u fazi razvoja

3. projektovanje podloga za obezbeđenje kvaliteta

4. izvođenje postupka rada-izdavanje podataka

5. sistemska podrška za analizu i unapređenje sistema kvaliteta

6. analiza troškova kvaliteta

7. merenje, analiza i ocena unapređenja sistema kvaliteta i

8. projektovanje postupaka unapređenja sistema kvaliteta.

37. Koje su osnovne postavke timskog rada i šta je neophodno za dobar timski rad?

1. Osposobljenost č lanova tima

• razumijevanje svakog pojedinca za ciljeve i namjere orga-nizacije u kojoj rade,

• značajno je podsjećanje Isaka Adidžesa na staru priču o tri radnika,

• tim kao skup izabranih pojedinaca mora raspolagati neo-phodnim znanjima.

2. Ravnopravnost č lanova tima

• ohrabruje i podstiče zdravu atmosferu u timu, međusobno povjerenje članova tima, spontanost u razmišljanju o problemima koji se rješavaju i kreativan doprinos,

• neravnopravnost uzrokuje razdor, međusobno nepovjerenje i gušenje spontanosti.

3. Osloba đ anje od straha

• strah nikada ne treba koristiti za "motivisanje zaposlenih“,

• lider - vođa tima treba ohrabrivati i usmjeravati u radu članove tima,

38. Koje su osnovne postavke QMS?

1. obezbjeđenje kvaliteta proizvoda i usluga je dio poslovne politike preduzeća , pa ciljevi kvaliteta moraju biti jasno i nedvosmislemo definisani od strane najvišeg rukovodstva preuzeća,

2. uloga rukovodstva u postavljanju i primjeni sistema kvaliteta je presudna , pa odatle i proizilazi njegova primarna odgovornost za funkcionisanje sistema kvaliteta,

3. kvalitet proizvoda i usluga obezbje đ uje se funkcionisa-njem cjelokupne organizacije preduze ć a ,

4. svaka poslovna aktivnost u preduze ć u mora biti jasno i nedosmisleno propisana adekvatnim doku - mentom , pod uslovom da postojanje takvog doku-menta ne sputava neophodnu kreativnost u proce-sima realizacije,

5. procedure i upustva za rad moraju se striktno sprovoditi u svim organizacionim dijelovima predu-zeća,

6. obavljanje aktivnosti od zna č aja za upravljanje kvalitetom proizvoda i procesa mora da bude dokumentovano odgovaraju ć im zapisom i

7. sistem kvaliteta mora da bude stalno kontroli-san , preispitivan i pobolj š avan .

39. Koji su osnovni ciljevi zahtjeva ISO 9001:2000? Objasni model sistema menadžmenta kvalitetom.

1. upravljanja kvalitetom,

2. odgovornost rukovodstva,

3. upravljanje resursima,

4. realizacija proizvoda i usluga i

5. mjerenje, analiza i poboljšavanja kvaliteta proizvoda i usluga usmjerenih prema korisnicima.

40. Koji su to minimalni zahtjevi za upravljanje kvalitetom koje treba ispuniti?

Minimum zahtjeva koje treba ispuniti su da: uspostavite, dokumentujete, uvedete i održavate sistem upravljanja kvalitetom koji stalno povećava svoju efikasnost.

Da bi se ostvarili ovi ciljevi potrebno je izvršiti:

1. identifikovanje procesa,

2. definisati redosljed i logičnu vezu procesa,

3. kriterijume za efikasno funkcionisanje i upravljanje procesima,

4. obezbeđenje resursa i informacija i

5. primena aktivnosti za postizanje planiranih rezultata i stalnog poboljšavanja procesa.

41. Šta su to zahtjevi za dokumentovanjem?

1. Svoj sistem kvaliteta opišite poslovnikom kvaliteta,

2. Utvrdite, uvedite i dosledno sprovodite postupke i uputstva sistema kvaliteta,

3. Odobravanje, preispitivanje, identifikacija i distribucija dokumentacije sistema kvaliteta treba da su definisani i pod kontrolom,

4. U svim procesima gde se ugrađuje kvalitet u vaš proizvod i/ili uslugu na raspolaganju treba da je vodeća dokumentacija sistema kvaliteta,

5. Vaš sistem ne smije da dozvoljava rad sa zastarjelim dokumentima a izmene morate sprovoditi na sistematičan način koji podrazumijeva učešće svih onih koji su oblikovali prethodnu verziju dokumenta,

6. Zapisima dokazujte da posjedujete sistem kvaliteta,

7. Koji moraju biti raspoloživi svim korisnicima u definisanom periodu čuvanja i

8. Dokumentacijom sistema kvaliteta jednoznačno definišite sve aktivnosti i odgovornosti po osnovu upravljanja zapisima o kvalitetu.

42. Koji su to minimalni zahtjevi za odgovornost rukovodstva?

Minimum zahteva koje treba da ispuni rukovodstvo je da ima dokaz o svom angažovanju na razvoju kvaliteta, primeni i poboljšanju sistema upravljanja kvalitetom, a to u osnovi podrazumeva:

1. isticanje važnosti zadovoljenja zahteva korisnika, zakona i propisa,

2. definiciju politike i ciljeve kvaliteta,

3. preispitivanje podloga

4. obezbeđenje neophodnih resursa,

5. najviše rukovodstvo mora da obezbijedi da su očekivanja korisnika:

određena

prevedena u zahtjeve da su ispunjena

43. Pojasnite minimalne zahtjeve za mjerenje, analize i poboljšanja kvaliteta.

U cilju poboljšanja kvaliteta potrebno je sprovesti ove aktivnosti:

1. praćanje i mjerenje,

2. upravljanje neusaglašenim proizvodom,

3. analiza podataka i

4. poboljšavanje procesa u cilju povećanja kvaliteta.

44. Objasnite proces projektovanja i implementacije QMS.

Proces projektovanja i implementacije QMS na-j č e šć e se izvodi kroz slede ć ih deset faza :

1. Planiranje projekta,

2. Definisanje strateškog plana,

3. Definisanje poslovnih procesa,

4. Uspostavljanje mreže poslovnih procesa,

5. Definisanje vlasnika i rezultata procesa,

6. Definisanje i opis APR u okviru procesa,

7. Implementacija procedura,

8. Izrada poslovnika sistema menadžmenta kvalitetom,

9. Interne provjere,

10. Priprema za sertifikaciju sistema menadžmenta kvalitetom.

45. Koje su to smjernice za zadovoljenje zahtjeva kvaliteta?

Osnovu uspjeha svake organizacije čini upravljanje koje se zasniva na neprekidnom poboljšanju performansi vodeći računa o potrebama svih zainteresovanih strana.

Sistem upravljanja kvalitetom je važan deo ukupnog sistema upravljanja.

Da bi primjenila sistem upravljanja kvalite-om saglasno zahtjevima ovog međunarodnog standarda, organizacija mora da ga prvo ustanovi, zatim dokumentuje, uvede i stalno poboljšava. prvi korak je identifikacija procesa i podprocesa, što podrazumjeva dekompoziciju poslovnog sistema, odnosno funkcija sistema.

46. Pojasnite metodološke osnove za izradu postupaka i uputa za upravljanjem kvalitetom.

1. Sadržaj postupaka i upustava,

2. Tok aktivnosti pri izradi postupaka i upustava,

3. Izgled postupaka i upustava.

47.Kako se čuvaju dokumenta sistema kvaliteta?

Ovim uputstvom, koje treba da važi za sve dokumente sistema kvaliteta, treba definisati način njihovog označavanja. Osnovni cilj označavanja je da dokumenta budu pogodna za identifikaciju i održavanje.Kakav će se sistem usvojiti stvar je organiza-cije, ali uslov koji se mora zadovoljiti je da nijedan dokument ne smije imati dvije oznake i da istu oznaku ne smiju imati dva dokumenta.

48. Kako se vrši izmjena dokumenata sistema kvaliteta?

Ovim postupkom treba propisati način sprovođenja izmjena na dokumentaciji sistema kvaliteta, kada se za to ukaže potreba. Postupkom treba definisati:

1. Način pokretanja zahtjeva za izmenu dokumenata

2. ko može pokrenuti zahtjev za izmenu,

3. na koji način se zahtjev podnosi i

4. kome se zahtjev podnosi

5. Način razmatranja zahtjeva za izmenu dokumenata

6. ko vrši razmatranje i

7. ko odobrava izmjenu

8. Način sprovođenja izmjene dokumenata

9. ko i kako sprovodi izmjenu na samom dokumentu,

10. kako se vrši evidentiranje izmjene i

11. kako se vrši zamjena izdatih primeraka izmijenjenog dokumenta.

49. Šta su to zapisi o kvalitetu?

Zapisi o kvalitetu nastaju kao rezultat sprovođe-nja sistema kvaliteta, prema detaljima definisanim u poslovniku o kvalitetu, planu kvaliteta, postupcima i upustvima za posmatrane procese rada. Između ostalog zapisi o kvalitetu daju informacije o:

stepenu ostvarenja ciljeva kvaliteta,

nivou korisnikovog zadovoljstva i nezadovoljstva,

rezultatima preispitivanja sistema kvaliteta i poboljšanja procesa rada,

analizama poboljšanja kvaliteta,

korektivnoj akcijji i njenoj efikasnosti,

odgovarajućem radu podugovarača,

osposobljavanju i podučavanju osoblja,

upoređivanju sa konkurencijom itd.

50. Nabrojte sve zahtjeve koji se odnose na dokumentaciju.

Dokumentacija sistema menadžmenta kvalitetom mora da sadrži:

1. dokumentovane izjave o politici kvaliteta i ciljevima kvaliteta;

2. poslovnik o kvalitetu;

3. dokumentovane procedure koje se zahtjevaju ovim međunarodnim standardom;

4. dokumente potrebne organizaciji da bi osigurala efektivno planiranje i izviđenje svojih procesa, kao i upravljanje tim procesima i

5. zapise o kvalitetu koji se zahtjevaju ovim međunarodnim standardom.

51. Šta obuhvata poslovnik o kvalitetu?

To je dokument koji obezbjeđuje usklađenost informacija, internih i eksternih, o sistemu upravljanja kvalitetom. Poslovnik kvaliteta je osnovni dokument sistema kvaliteta. Primjena i nadzor primene ispravno oblikovanog poslovnika kvaliteta doprinosi ostvarenju sljedećih efekata:

1. cjelovit prikaz sistema kvaliteta prema ISO 9001:2000,

2. odraz stanja u sprovođenju sistema kvaliteta,

3. kako korisniku prezentirati sistem kvaliteta,

4. kako pomoći rukovodicu funkcije kvaliteta,

5. kako sprečiti konfliktne situacije,

6. kako regulisati dužnosti i odgovornosti za kvalitet,

7. kako sistematizovati postojeću dokumentaciju,dogovore i odluke,

8. kako održavati kontinuitet u politici i načinu rada,

9. kako pristupiti obrazovanju kadrova i

10. kako u organizaciji razviti pozitivnu klimu za kvalitet.

52. Kako se vrši analiza troškova kvaliteta procesa?

Obezbjeđenje željenog nivoa kvaliteta i pou-zdanosti procesa, proizvoda ili usluge neminovno povlači i određene troškove kvaliteta i gubitke zbog lošeg kvaliteta.Troškovi kvaliteta zavise od:

1. nivoa organizovanosti

2. sistema rada i

3. efikasnosti svih sektora i službi, koji svojim radom doprinose ugradnji kvaliteta u proizvod, proces ili uslugu. Troškovi kvaliteta su mjera efikasnosti sistema kvaliteta.

53. Kako se vrši obezbjeđenje projektovanih parametara za funkcionisanje opreme?

54. Šta obuhvata minimum sadržaja izvještaja o provjeri sistema kvaliteta?