39
Strong Bone Asia Conference Bangkok July 5-7, 2012 Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xương Professor Tuan V. Nguyen Osteoporosis and Bone Biology Research Garvan Institute of Medical Research Sydney Australia

Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Vai trò của cơ trong bệnh lí

loãng xương

Professor Tuan V. Nguyen

Osteoporosis and Bone Biology Research

Garvan Institute of Medical Research

Sydney – Australia

Page 2: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Cơ và xương

• Câu chuyện cây cầu gãy

• Cơ và xương

• Sarcopenia (thiếu cơ)

• Tương lai bệnh lí loãng xương và vai trò của cơ

Page 3: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Chuyện cây cầu gị gãy

• 1/8/2007: cầu trên liên lộ 35W Minneapolis (MN) bị

gãy trong lúc lưu lượng giao thông cao điểm

• Cục an toàn giao thông điều tra

• 9/2008: báo cáo của Cục “The bridge buckled

because its load exceeded the strength of its

structure”

• Sức tải > sức mạnh và cơ cấu

Page 4: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Tại sao xương gãy

• Câu hỏi có thể học từ cây cầu bị gãy

• “Bone fractured when the load on a bone exceeds

its strength”

• Chúng ta chưa nói đến structure!

Page 5: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Xương

• “Thiết kế” để bảo vệ các cơ phận quan trọng, nhưng

phải nhẹ và dẽo để vận động

• Khi sinh có ~300 xương, 25 tuổi: 206 xương

• Xương là cơ phận phức tạp (và là … “thùng rác”)

• Xương sản xuất tế bào máu, trữ chất khoáng,

chuyển hoá calcium và … năng lượng!

Page 6: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Fragility fracture – gãy xương

• Fragility fracture – gãy do té ngã khi đứng, hoặc va

chạm một lực nhẹ

• Cơ chế: khi sức tải quá sức chịu đựng của xương

(quá tải)

Page 7: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Định nghĩa loãng xương

• Trước 1993: bị fragility fracture = loãng xương

• 1994: WHO và chỉ số T (so với giá trị tham chiếu

tuổi 20-30)

• 2001: NIH định nghĩa loãng xương là do sức mạnh

của xương bị suy giảm

Sức mạnh (bone strength) = mật độ xương + chất lượng

Page 8: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Xương và cơ

Page 9: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Mật độ xương (bone mineral density)

• Đo bằng máy DXA

• Xương đùi và xương cột sống (gram / cm2)

• Phản ảnh sức mạnh của xương

Page 10: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Mật độ xương phản ảnh sức mạnh xương

http://www.tswj.com/2012/

Page 11: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Mật độ xương và “failure load”

Huber MB, et al. Radiology 2008

Page 12: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Chất lượng ?

• Khó đo lường!

• Siêu âm?

• Marker chu chuyển xương?

• Cấu trúc hình học, hình thể (hip axis length)

• Lâm sàng: tiền sử gãy xương (chất lượng thấp)

Page 13: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Vai trò của cơ

• Muscle strength – sức mạnh cơ

• Muscle mass – lượng cơ

Page 14: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Lượng cơ (musle mass)

• Có thể đo bằng DXA

• Appendicular skeletal

muscle mass = lean mass

xương tay + xương cân

• Skeletal muscle index =

skeletal muscle mass /

chiều cao bình phương

Page 15: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Sức mạnh của cơ (muscle strength)

• Hand grip

• Quadriceps strength

Page 16: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Lượng cơ và tuổi

Page 17: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Page 18: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Mất thăng bằng cơ thể (postural instability)

Không gãy xương Gãy cổ xương đùi

Page 19: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Risk factors for hip fracture after adjustment for FNBMD and sex

Page 20: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Yếu tố nguy cơ gãy xương

Hip fracture incidence (per 1000 person-years)

stratified by femoral neck bone mineral density T-

scores and number of risk factors. Nguyen ND, et

al. J Bone Miner Res 2005;20:1921-28

Ten-year risk of any fracture by BMD and number

of risk factors. Kung AWC, et al. J Bone Miner Res

2007;22:1080-1087

Page 21: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Sarcopenia – thiếu cơ

Page 22: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Sarcopenia là gì?

Sarx (flex)

penia (loss)

Sarcopenia (loss of muscle

mass)

Page 23: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Định nghĩa cổ điển (RN Baumgartner)

• Skeletal muscle mass index (SMI): lean mass

chân và tay

• Appendicular skeletal muscle index (ASI) = SMI /

chiều cao

ASI = SMI / m2

• 2 SD dưới giá trị tham chiếu (18 – 40)

Baumgartner RN et al, Am J Epidem 1998;147:755‐763

Page 24: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Định nghĩa cổ điển (RN Baumgartner)

Page 25: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Định nghĩa Âu châu

• European Working Group on Sarcopenia in Older People (EWGSOP)

– European Geriatric Medicine Society

– European Society for Clinical Nutrition & Metabolism

– International Association of Gerontology & Geriatrics – European

Region

– International Association of Nutrition & Aging

• Rationale:

– Need to recognize sarcopenia as a geriatric syndrome

– Lack of broadly accepted clinical definition, consensus diagnostic

criteria or ICD‐9 codes or treatment guidelines

Cruz‐Jentoft et al. Age & Ageing. 2010;1‐12.doi:10.1093/ageing/afq034

Page 26: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Định nghĩa Âu châu

A geriatric syndrome characterized by progressive and

generalized loss of skeletal muscle mass and strength

with a risk of adverse outcomes such as physical

disability, poor quality of life and death

Cruz‐Jentoft et al. Age & Ageing. 2010 Jul;39:412‐23

Page 27: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Định nghĩa Âu châu

• Định nghĩa dựa vào tiêu chí 1 (cộng với tiêu chí 2 hay tiêu

chí 3)

1 Low muscle mass (giảm lượng cơ)

2 Low muscle strength (giảm lực cơ)

3 Low physical performance (giảm vận động thể lực)

Cruz‐Jentoft a et al, AgeAgeing 2010 Jul;39:412‐23

Page 28: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Biến đổi sức mạnh cơ theo tuổi

Page 29: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

CT Image from the BLSA (all women BMI 30-32)

Page 30: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Tỉ lệ thiếu cơ

<70 yr 70 – 74 yr 75 – 79 yr 80+ yr

Morley et al. J Lab Clin Med 2001

Page 31: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Mối liên quan giữa cơ và xương

Page 32: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Hệ quả của thiếu cơ

• Giảm chức năng vận động

• Té ngã

• Tử vong

• Loãng xương và gãy xương

Page 33: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Page 34: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Lean mass > fat mass

Page 35: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Vai trò của genes

Page 36: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Page 37: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Cơ và bệnh lí loãng xương

• Xương, sức mạnh và lương cơ giảm theo tuổi

• Tần số thiếu cơ trong cộng đồng (~15%)

• Giảm lượng cơ giảm mật độ xương

• Giảm sức mạnh cơ tăng nguy cơ gãy xương

• Thiếu cơ giảm mật độ xương tăng nguy cơ

gãy xương (?)

Page 38: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Tương lai của cơ trong loãng xương

• Cần nhiều nghiên cứu

• Vai trò của cơ trong tiên lượng tình trạng suy giảm mật

độ xương và gãy xương

• Genes nào xác định cơ + cơ chế ảnh hưởng

• Định nghĩa sarcopenia dựa vào tiêu chí lâm sàng?

• Sarcopenia là một bệnh ?

Page 39: Vai trò của cơ trong bệnh lí loãng xươnghoiloangxuonghcm.vn/vi/Portals/0/BaoCao2012/5_Vai_Tro... · 2020-04-01 · Không gãy xương Gãy cổ xương đùi. Strong Bone

Strong Bone Asia Conference – Bangkok July 5-7, 2012

Cảm tạ

• Novartis

• Hội Loãng xương TPHCM

• Dr. Nguyen D. Nguyen

• Australian National Health and Medical Research

Council