WANGUN RETORIKA

Retorika nyaéta hiji tehnik makéna basa minangka senianu didasaran ku susunan pangaweruh anu alus (Keraf,

1993:52). Dina panalungtikan mah anu dimaksud retorikanyaéta unsur‐unsur kabahasaan jeung makna anu

digunakeun ku pangarang dina ngébréhkeun ide jeunggagasanana sacara jelas jeung éndah nepi ka bisa

nyiptakeun wacana anu éféktif jeung khas.

Kecap retorika asalna tina basa Inggris, nyaéta ”rethoric”anu hartina ”élmu nyarita”. Tina kamekaranana, retorikadisebut ogé seni nyarita di hareupeun jalma loba (umum) atawa ngucapkeun caritaan pikeun nyiptakeun kesan anudipikahayang. Retorika nyaéta hiji gaya/seni nyarita bohanu dihontalna nurutkeun bakat anu aya dina diri (alami) atawa nurutkeun katerampilan tehnis. Kiwari mahretorika dihartikeun salaku hiji kasenian sangkan bisanyarita anu alus, anu digunakeun dina proses komunikasimanusa. Kasenian nyarita lain hartina nyarita sacaralancar tanpa jalan pikiran anu henteu jelas jeung tanpaeusi, malahan mah mangrupa hiji kamampuan sangkanbisa nyarita atawa pidato sacara singget, padet, jelas, jeungbisa méré kesan anu hadé ka paregep.

Jadi, ari dicindekkeun mah, harti retorika nyaéta élmungeunaan kaparigelan nyarita di hareupeun jalmaloba (umum) sangkan bisa nyarita atawa nepikeungagasan, ide, rasa, kahayang sacara singget, padet, turjelas, jeung bisa mangaruhan paregep sarta mérékesan anu hadé.

UNSUR – UNSUR RETORIKARétorika mangrupa wengkuan tina tilu unsur nu disebuttrivium. Unsur‐unsur nu aya dina trivium ngawengku: logika(atawa dialétika): seni penalaran, maparkeun, nalungtik, jeungnimukeun bebeneran; gramatika: sintaksis, basa figuratif, telaahpuisi; jeung rétorika: maparkeun, gaya basa, jeung komposisi(Golden, dkk, 1983: 98)Numutkeun kamekaran konsép rétorika, unsur‐unsur rétorikangawengku kabéh aspék konsépsi, métodologis, permasalahan, perwujudan, jeung fungsina. Patukang tonggong jeung aspékéta, unsur‐unsur retorika ngawengku:

gagasan (proposisi, argumen, penalaran),struktur paparan (kohési jeung kohérénsi),basa (diksi, kalimat, gaya basa).

Katilu unsur pokok rétorika éta dina hakékatna mahmangrupa wujud tina prinsip‐prinsip dasar retorikamodern, anu ngawengku:

pangawasaan sacara aktif tina sajumlah kecap,pangawasaan sacara aktif tina kaédah‐kaédahkatatabasaan,pangawasaan gaya basa, pangawasaan penalaran anu ngurut jeung logis,pangawasaan tehnik pamaparan, boh lisan atawatulisan. (Keraf, 1985: 18‐19).

Aristoteles jeung Cicero –salah saurang bangsaRomawi‐ geus nyusun aturan retorika anu kabagi jadilima unsur dasar, nyaéta:

invensi (urutan argumentasi),disposisi (pangorganisasian atawa pangaturan ide)elokusi (gaya basa atawa pamilihan kecap anu digunakeun pikeun ngaekspresikeunn ide),ingetan (memory),5. cara ngucapkeunn kekecapan (leuwih spesifik deui: cara nyajikeun).

Retorika anu suksés nyaéta nu mampuh nyumponandua unsur, nyaéta: kawijaksanaan (wisdom) jeungkamampuan dina ngolah kekecapan (eloquence). Salian ti dua unsur éta, retorika anu suksés nyaétakomunikator mampuh ngabangkitkeun minatparegep, bisa ngirut perhatian paregep, paregep kudu ngarasa ilubiung, mampuh nepikeun informasi sahingga gampang dicangkem, méré panegasan kana informasi ani dianggap penting, jeung bisa méréinformasi anu mawa manfaat.

Ku kompleksna unsur‐unsur komunikasi éta, bisadipikaharti yén kasalahpahaman jeung interpretasianu beda mangrupa hal lumrah dina proséskomunikasi. Masalahnna, kasalahpahaman dimasarakat sok jadi ganjelan dina ngahontalkasuksésan. Kusabab kitu, cara‐cara pikeun ngahindartina kasalahpahaman wajib dilakukeun.

Ditilik dina fakta jeung kabutuhanana, yén unsur‐unsur retorika téh ngawengku:

Basa Saluran: basa anu ditepikeunana ngaliwatan naon? Naha éta internet, telepon atawa langsung (face to face), gaya basa jeung nada basa anu digunakeunana kudu saluyu jeung tujuanana nyarita.Argumen: gagasan‐gagasan, ide, atawa bahan, informasi anu rék dicaritakeun/diomongkeun (panalaran) kudu dipiboga ku panyaturna sorangan sangkan naon anu ditepikeun ka paregep bisa ngayakinkeun paregep.

Komunikator/Panyatur: aya sababaraha hal anu kudu diperhatikeun ku komunikator/panyatur, nyaéta; kaparigelan dina nyarita, pangaweruh, sikep, adat istiadat, jeung alat dina nepikeun informasi.Reseptor/Paregep: Retorika bakal sukses lamun komunikasi ditarima ku reseptor/paregep sacara bener.

KACINDEKANTina pedaran nu disebutkeun di luhur, aya sababaraha kacindekan nyaéta:Retorika asalna tina basa Inggris, nyaéta ”rethoric” anu hartina ”élmu nyarita”.Retorika nyaéta élmu ngeunaan kaparigelan nyarita hareupeun jalma loba(umum) sangkan bisa nyarita atawa nepikeun gagasan, ide, rasa, kahayangsacara singget, padet, tur jelas, jeung bisa mangaruhan paregep sarta mérékesan anu hadé.Ditilik dina fakta jeung kabutuhanana, yén unsur‐unsur retorika téh ngawengku:

Basa SaluranArgumenKomunikator/PanyaturReseptor/Paregep

Retorika anu suksés nyaéta komunikator mampuh ngabangkitkeun minat paregep, bisa ngirut perhatian paregep, paregep kudu ngarasa ilubiung, mampuh nepikeun informasi sahingga gampang dicangkem, méré panegasan kana informasi ani dianggap penting, jeung bisa méré informasi anu mawa manfaat.