MJEDISI KULTUROR NDERKOMBETARProf. Besim Beqaj Punuan:Egzon SadikuValon Fejza

Definimi i Kulturs

Kultura sht nj sistem i integruar sjellesh t msuara, t cilat jan karakteristike pr antart e nj shoqrie t caktuar.

Ajo prfshin gjithka q njerzit kan, mendojn dhe bjn brenda ksaj shoqrie.

Ndikimi i kulturs n strategjin e t brit biznes

do vend ka zakonet e tij, normat dhe tabut e tij.

Kompanit prpara se t marrin vendime strategjike duhet t din sesi ndikon kultura n reagimet e konsumatorit n secilin prej tregjeve t tyre botrore.

Shpesh ka surpriza...

Normat dhe sjellja e biznesit variojn nga vendi n vend.

Kompanit q injoronj normat dhe dallimet kulturore mund t bjn disa gabime shum t kushtueshme dhe me pasoja.

Pr t njjtat arsye, kompanit q i njohin nuancat kulturore mund ti prdorin ato pr avantazhin e tyre, kur pozicionojn produktet dhe prgadisin fushatat ndrkombtarisht.

Nj problem q mund t paraqitet sht kur personat e orientuar nga kultura e vendit t tyre gjat marrjes s vendimeve, mund t mos pasqyrojn veorit e kulturs n vendin tjetr. Nga shkaqet e ksaj mosprputhjeje (etnocentrizmi) Kshtu mund t kemi:

1.Menaxher etnocentrik

2.Menaxher policentrik

3.Menaxher gjeocentrik.

Elementet e KultursVlerat dhe QndrimetArsimimiGjuhaEstetikaInstitucionet shoqroreZakonet dhe DoketKultura Materiale

Gjuha [ e folur, jo e folur ]

Gjuha sht kritike pr kulturn, sepse sht mjeti i par pr transmetimin e informacionit dhe t ideve.Njohja e gjuhs vendase mund t ndihmoj n katr drejtime:

S pari, lejon t kuptuarin e qart t situats.

S dyti, gjuha i bn biznesment m t pranueshm nga njerzit e vendit.

S treti, njohja e gjuhs krijon mundsi t kapen nuancat, domethniet e nnkuptuara ose informacione t tjera q nuk mund t sigurohen ndryshe.

S fundi, gjuha e ndihmon njeriun ta kuptoj kulturn m mir.

Diferencat n kultur qndrojn edhe n formn e komunikimit dhe t folurit.

Disa kultura preferojn t flasin me z t lart (SHBA dhe Gjermani)

Disa me z t ult (Indi dhe Kin)

Disa flasin direkt (Holand dhe Danimark)

T tjert n mnyr indirekte (Mbretri e Bashkuar dhe Japoni)

Disa lejojn q t tjert ti ndrpresin gjat diskutimit (Brazil), ndrsa disa t tjer jo (Kanada).

ReligjioniFeja ka nj ndikim t madh n biznesin ndrkombtar q pasqyrohet te qndrimi dhe sjellja e nj kulture kundrejt siprmarrjes, konsumimit dhe organizimit social.

Ky ndikim ndryshon n varsi t doktrinave fetare dominuese n nj vend.

Influenca e Religjionit n produkte dhe marketing

Shum lloje t produkteve dhe shrbimeve cilsohen si kontraverse kur shfaqet reklamimi i tyre, pr shembull :

cigaret, alkooli, kontraceptivt, veshjet e brendshme etj.

ka sht dashur t veproj McDonalds q t deprtoj n vendet Arabe?!

Vlerat dhe Qndrimet

Vlerat jan bindje themelore q kan njerzit pr sa i prket asaj se far sht e drejt dhe far e gabuar, e mir apo e keqe, e rndsishme apo e pardsishme.

Qndrimi sht nj prirje e qndrueshme pr t ndijuar dhe pr tu sjell n nj mnyr t veant kundrejt disa objekteve.

Qndrimet, t cilat burojn nga vlerat, ndikojn drejtprdrejt biznesin ndrkombtar.

Zakonet dhe doket

Zakonet jan praktika t prbashkta t vendosura

Doket jan sjellje t konsideruara si t prshtatshme n nj shoqri.

Zakonet ndikojn edhe n mnyrn se si kompanit bjn reklamn dhe tregtojn produktet e tyre.

Kultura Materiale

Kultura materiale prfshin produktet q prodhojn njerzit.

Kur flasim pr kt element t kulturs, kemi parasysh:

Infrastrukturn baz ekonomike,

Infrastrukturn sociale,

Infrastrukturn financiare dhe t marketingut.

Estetika

Estetika lidhet me shijet dhe paraplqimet artistike t nj kulture.

Arsimimi

Arsimimi ndikon n shum aspekte t kulturs.

Arsimimi gjithashtu ndihmon pr t siguruar infrastrukturn e nevojshme pr zhvillimin e talentve menaxherial.

Institucionet shoqrore

Institucionet shoqrore influencojn n mnyrn se si njerzit sillen me njri-tjetrin.

Shfrytzimi i kulturs pr suksesin e biznesitRregullat e mposhtme jan nj prmbledhje q tregon se si kultura dhe vlersimi i saj mund t shrbejn si mjete q sigurojn sukses :

Prvetso kulturn vendase Forco marrdhniet Punso vendas pr t njohur kulturn e vendit Ndihmoni punojnsit pr t t njohur Prshtatja produktin dhe proceset tregut vendas

Referencat:

Principles of Marketing, Philip Kotler & Gary Amstrong

International Business, MichaelCzinkota, Ronkainen,Michael H. Moffett

Biznesi Ndrkombtar, Ila Kristo

Etika e Komunikimit n Biznes, Elida Boshnjaku

www.mcdonalds.com

www.google.com