Download pdf - phan tich vi mo

1

Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanh

KINH T VIT NAM TRONG BI CNH KINH T TH GII HIN NAY - MT S PHN TCH V KHUYN NGH CHNH SCHNguyn c Thnh, inh Tun Minh

Gii thiuNn kinh t Vit Nam ang trong giai on tri nghim nhng thch thc quan trng nht ca c ch th trng v ton cu ha. Sau khi gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO) vo cui nm 2006, m ca nn kinh t tng vt t mc 100% ln 150% ch trong vng hai nm, lung vn gin tip v trc tip chy vo mnh cha tng c. C ch th trng c i hi phi p dng ton din hn v su sc hn trong i sng kinh t v sn xut nhm tun th cc iu kin ca WTO. Nhng thay i ny trc vn c mong ch nh mt cn gi mt, nhng thc t li ging nh mt cn gi lnh t ngt thi ti nhiu hn, khin nn kinh t ri vo tnh trng cm lnh t qu 3-2007, m du hiu l ln u tin sau nhiu nm, lm pht vt mc 1% mt thng. Gii chnh sch t ra thc s lng tng trc hon cnh mi. Mt iu khng may mn na l cuc khng hong ti chnh M bt u lan ra ton cu v trn ti Vit Nam vo qu 3-2008, lm cho tnh hnh tr nn ti t hn. Tuy nhin, nhng du hiu phc hi xut hin vo cui nm 2009; theo d bo ca cc t chc nghin cu ln th khu vc ng ang ly li tng trng mnh m hn c. Trong bi cnh , Vit Nam s phc hi nh th no l mt cu hi quan trng. Trong bi vit ny, chng ti phn tch nhng c im ca nn kinh t th gii v Vit Nam trong giai on 2005-2009 l giai on c tm im l cuc khng hong ton cu. Trn c s , chng ti tho lun nhng iu kin cn thit trong ngn hn Vit Nam c th tr li qu o phc hi v tng trng nhanh trong thi gian ti.

Nhng c im chnh ca kinh t th gii giai on 2005-2009im chnh ca nn kinh t th gii giai on 2005-2010 l s tng trng nng ca nn kinh t th gii ln ti nh cao vo nm 2007 v sau ri vo mt cuc i Suy gim (Great Recession) ti t nht k t sau cuc i Suy thoi (Great Depression) giai on 1929-1933. Vic kinh t th gii pht trin mnh (v khng vng chc) cho ti trc nm 2007 ch yu bt ngun t chnh sch v m ni lng thi qu ca chnh ph M t sau cuc khng hong dot.com vo nm 2000, s tri dy nhanh chng ca t cng mi ni, Brazil, Nga, n v c bit l Trung Quc (nhm BRIC), tch t s mt cn i v m ton cu. Nhng mt cn i ny l iu kin c bn (fundamental) cc dng ti chnh dch chuyn vi nhng khi lung ln cha tng c trong lch s, vt qua tm hiu bit v kim sot ca gii chnh sch, chm ngi cho cuc khng hong ti chnh M v sau lan ra cc nc pht trin; v n lt n ko theo s suy gim v kinh t trn ton th gii. Nhng vn sau y ca kinh t th gii s ln lt c cp: tng trng kinh t, pht trin cng nghip, thng mi, gi c, u t trc tip, v vai tr ngy cng tng ca cc cng ty xuyn quc gia.

2


Tng trng kinh tNn kinh t th gii tri qua mt giai on pht trin tng i n nh, trung bnh khong 5% cho n trc khi cuc khng hong kinh t - ti chnh ton cu din ra vo qu 12008. Cc nc ang pht trin t c mc tng trng trung bnh cao hn khong 8% nm, so vi mc 3% nm ca cc nc pht trin trong giai on ny (Hnh ). Khi khng hong kinh t xy ra, cc nn kinh t pht trin li b ri vo suy thoi ln hn, chm mc thp nht (-8%) vo qu 4-2008, trong khi cc nn kinh t ang pht trin ch b suy gim xung mc thp nht (-4%) vo qu 1-2009 (Hnh 1). Hnh 1. Tng trng GDP ton cu (% theo qu)

Ngun: IMF, 2009

Xt theo khu vc, Trung Quc v n t mc tng n tng nht. Trung Quc duy tr c mc tng trng cao, vi t l t 10% n 13% trong giai on 2003-2007. n cng t c mc tng trn 9% trong cc nm 2005-2007. Cc nc thuc cng ng cc quc gia c lp (tc cc nc thuc Lin X c) cng t mc tng trng n tng, t 7,5% nm 2006 v 8,4% nm 2007. Cc nc thuc ASEAN c mc tng trng trung bnh. Ring Vit Nam t mc tng trng tng i cao, vi mc tng trng t 6,2% n 8,5% trong cc nm 2006-2008. Tip n l nhng nc thuc khu vc Nam v Trung M, vi mc tng trng trn 6% trong cc nm 2005-2007. Cc nc pht trin, c bit l M v Nht, c mc tng thp hn c, ch trong khong t 2% n 2,8% trong cc nm 2005-2007. Nm 2008 hu ht cc nn kinh t u c tc tng trng thp hn so vi nm cc trc , nhng th t tng trng hu nh khng thay i (xem Bng 1). Bng 1. Tng trng GDP theo cc khu vc kinh t (2006-2008) GDP 2006 Th gii Bc M M Nam v Trung M Chu u 3.7 2.9 2.8 6.1 3.1 2007 3.5 2.1 2 6.6 2.8 2008 1.7 1.1 1.1 5.3 1

3


Khi EU (27 nc) Khi cng ng cc quc gia c lp (CIS) Chu Phi Trung ng Chu Trung Quc Nht n Hn Quc Malaysia Indonesia Thi Lan Vit Nam

3 7.5 5.7 5.2 4.6 11.6 2 9.8 5.1 6.8 5.5 5.2 8.2

2.8 8.4 5.8 5.5 4.9 11.9 2.4 9.3 5.1 6.2 6.3 4.9 8.5

1 5.5 5 5.7 2 9 -0.7 7.9 2.2 4.6 6.1 2.6 6.2Ngun: WTO Secertariat

Pht trin cng nghipSn xut cng nghip trn th gii duy tr c mc tng trng cao trc khi khng hong din ra, trung bnh 6% nm trong giai on 2005-2007. Cc nc mi ni t mc tng trng n tng hn c vi mc tng xp x 10% trong giai on ny, cao hn nhiu so vi mc khong 3,5% ca cc nc pht trin trong cng thi k (Hnh 2). Tuy nhin, sn xut cng nghip hng chu mc suy gim cc k ln k t qu 2-2008. Mc st gim sn xut cng nghip trn ton th gii ln n nh im, xp x (-24%) so vi qu trc , vo qu 42008. Cc nc mi ni c mc st gim sn xut cng nghip thp hn, ch khong (-20%) so vi mc gn (-30%) ca cc nc pht trin. Hnh 2. Thay i sn lng cng nghip th gii (trung bnh trt ba thng)

Ngun: IMF, 2009 Ghi ch:

4

Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanh - Cc nc mi ni: Argentina, Brazil , Bulgaria, Chile, Trung Quc, Colombia, Estonia, Hungary, India,

Indonesia, Latvia, Lithuania, Malaysia, Mexico, Pakistan, Peru, Philippines, Poland, Romania, Nga, Slovak Republic, Nam Africa, Thi Lan, Th nh k, Ukraine, v Venezuela. - Cc nc pht trin: Australia, Canada, Czech Republic, Denmark, khu vc ng Euro, Hong Kong SAR, Israel, Nht Bn, Hn Quc, New Zealand, Norway, Singapore, Thy in, Switzerland, i Loan, nh v M.

Thng miThng mi th gii c tc pht trin mnh m trong giai on 2005-2007, t mc trung bnh khong 15% nm. Nm 2008, xut khu hng ha tng 15% nm 2008, t 15,8 nghn t USD, cn xut khu dch v tng 11%, t 2,7 nghn t USD.Cc nc mi ni c tc tng ca gi tr thng mi cao hn so vi cc nc pht trin nhng khng nhiu (Hnh 3). Tuy nhin, tc tng ca gi tr thng mi th gii bt u b suy gim mnh t Q2-2008 khi khng hong kinh t bt u. C th, qu 4-2008, xut khu hng ha gim khong (-12%) so vi nm trc cn xut khu dch v gim (-8%). Hnh 3. Thay i trao i thng mi th gii (trung bnh trt ba thng)

Ngun: IMF, 2009 Ghi ch: - Cc nc mi ni: Argentina, Brazil , Bulgaria, Chile, Trung Quc, Colombia, Estonia, Hungary, India, Indonesia, Latvia, Lithuania, Malaysia, Mexico, Pakistan, Peru, Philippines, Poland, Romania, Nga, Slovak Republic, Nam Africa, Thi Lan, Th nh k, Ukraine v Venezuela. - Cc nc pht trin: Australia, Canada, Czech Republic, Denmark, khu vc ng Euro, Hong Kong SAR, Israel, Nht, Hn Quc, New Zealand, Norway, Singapore, Thy in, Switzerland, lnh th i Loan, nh v M.

Xt v t trng thng mi hng ha, nm 2008, cc nc ang pht trin chim gn 38% trong xut khu hng ha v 34% trong nhp khu hng ha trn th gii. c vn gi v tr l nc ng u th gii v xut khu hng ha (1,47 nghn t USD, bng 9,1% tng gi tr xut khu ca th gii), th hai l Trung Quc (1,43 nghn t USD, bng 8,9% th gii), tip n l M, Nht, v H Lan. M tip tc l nc nhp khu hng ha ln nht th gii (nm 2008 t 2,17 nghn t USD, bng 13,2% tng gi tr nhp khu ca th gii), tip n l c (1,21 nghn t, bng 7,3% th gii), Trung Quc (6,9%), Nht Bn (4,6%), Php (4,3%). H qu, M tr

5


thnh nc nhp siu hng ha ln nht th gii, ln n 865 t USD nm 2008, v Trung Quc tr thnh nc xut siu hng ha nhiu nht th gii, ln n 295 t USD nm 2008. V thng mi dch v, nm 2008, xut khu ca M t 522 t USD, tng 10% so vi nm 2007, chim 14% trong tng xut khu dch v thng mi th gii. Anh ng th hai, chim 7,6% trong tng xut khu th gii v t 283 t USD nm 2008. Tip l c (235 t, bng 6,3% th gii), Php (135 t USD, bng 4,1% ca th gii) v Nht Bn (144 t USD, chim 3,9% th gii). V nhp khu dch v thng mi, M xp th nht (chim 10,5% nhp khu dch v ca ton th gii), tip l c (8,2% th gii), Anh (5,7% ca th gii), Nht Bn (4,8%), Trung Quc (4,4%, t 152 t USD). Bng 2. Thng mi hng ha th gii theo khu vc v mt s nc tiu biu, 2008Xut khu Gi tr 2008 Th gii Bc M M Canada Mexico Nam v Trung M Brazil Cc nc khc trong khu vc Chu u Khi EU (27 nc) c Php H Lan Lin hip Anh Khi cc quc gia c lp (CIS) Nga Chu Phi Nam Phi Cc nc chu Phi khc Cc nc xut khu du Cc nc khng 133 15 18 15 22 229 16 15 27 28 347 21 21 18 36 137 21 9 31 37 472 561 81 481 21 18 13 19 25 19 13 20 17 18 20 17 33 29 16 32 292 466 99 367 26 17 16 18 31 16 26 13 36 24 12 28 31 27 12 31 1465 609 634 540 458 703 13 8 13 11 6 22 14 7 14 12 16 25 19 11 19 18 -2 20 11 10 15 10 4 35 1206 708 574 556 632 493 12 10 13 11 8 25 17 7 15 15 17 30 16 14 18 14 4 35 14 14 16 10 1 31 6456 5913 12 12 13 13 16 16 12 11 6833 6268 12 12 15 14 16 16 12 12 198 404 17 14 16 23 17 13 23 20 183 413 15 14 23 21 32 23 44 24 15775 2049 1301 456 292 602 Thay i theo nm (%) Trung bnh giai on 00-08 12 7 7 6 7 15 16 13 15 8 17 21 16 11 12 8 9 14 15 16120 10 12 8 7 21 2909 2166 418 323 595 2006 2007 2008 2008 Gi tr Nhp khu Thay i theo nm (%) Trung bnh giai on 00-08 12 7 7 7 7 14 15 11 11 11 15 22 15 6 5 9 10 25 15 7 7 7 9 30 2006 2007 2008

6

Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanhxut khu du Trung Cn ng Chu Trung Quc Nht n Cc nn kinh t cng nghip mi (4) Cc khu vc khc Cc nc ang pht trin MERCOSUR ASEAN Cc nc chm pht trin (LDCs) 279 990 176 16 11 22 16 17 25 18 12 24 25 15 36 259 936 157 14 12 17 24 14 15 31 13 24 41 21 27 6025 15 20 17 20 5494 15 17 18 21 4355 1428 782 179 1033 13 24 6 20 10 17 27 9 21 15 16 26 10 22 11 15 17 10 22 10 4247 1133 762 292 1093 14 22 9 24 10 16 20 12 21 16 15 21 7 25 11 20 19 22 35 17 1047 19 22 16 36 575 17 12 25 23

Ngun: World Bank, (2009), World development indicator dataset

Gi cGi c hng tiu dng cui cng trung bnh trn th gii tng mc va phi, t 5% n 8%, t nm 2005 n gia 2008. Tuy nhin, gi c hng ha tiu dng cc nc mi ni tng mnh hn v vi tc ln hn trong giai on ny, t mc khong 6% qu 2-2005 ln n mc 18% trong gn sut nm 2007 v qu 2 - 2008 (Hnh 1.4). Hnh 4. Thay i gi bn l th gii (trung bnh trt 3 thng)

Ngun: IMF, 2009. Ghi ch:

7

Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanh - Cc nc mi ni: Argentina, Brazil , Bulgaria, Chile, Trung Quc, Colombia, Estonia, Hungary, India,

Indonesia, Latvia, Lithuania, Malaysia, Mexico, Pakistan, Peru, Philippines, Poland, Romania, Nga, Slovak Republic, Nam Africa, Thi Lan, Th nh k, Ukraine v Venezuela. - Cc nc pht trin: Australia, Canada, Czech Republic, Denmark, khu vc ng Euro, Hong Kong SAR, Israel, Nht Bn, Hn Quc, New Zealand, Norway, Singapore, Thy in, Switzerland, lnh th i Loan, Anh v M.

Gi c hng tiu dng tng cao c nguyn nhn t s tng mnh gi c nguyn liu u vo. V tng th, gi c hng ha nguyn liu th tng gp 2,5 ln t thng 1/2005 n thng 7/2008, trong ch s gi nhin liu v du th tng gp hn 3 ln, ch s gi kim loi tng 2 ln, nguyn liu thc phm tng 1,86 ln v sn phm nng nghip tng 1,24 ln. Sau khi kinh t ri vo suy thoi vo cui qu 3-2008, gi c ca hu ht cc hng ha nguyn liu bt u suy gim mnh. Gi du th, sn phm nng nghip v kim loi ri xung mc gi ca nm 2005. Cc mc gi hng ha nguyn liu bt u tng tr li vo thng 2-2009 v cho n thng 7-2009 th hu ht t mc gi ca nm 2006. Hnh 5. Ch s gi c mt s hng ha nguyn liu c bn giai on 2000-2009 (01/2005=100)350 300 250 200 150 100 50 001-00 07-00 01-01 07-01 01-02 07-02 01-03 07-03 01-04 07-04 01-05 07-05 01-06 07-06 01-07 07-07 01-08 07-08 01-09 07-09

Hng ha Sn phm nng nghip

Nng lng Thc phm

Du th Kim loi

Ngun: http://www.indexmundi.com/ Ch thch: Ch s gi hng ha c bn, 2005 = 100, bao gm cc ch s gi nhin liu v phi nhin liu. Ch s gi hng ha nng sn, 2005 = 100, bao gm cc ch s gi g cha ch bin, bng, len, v da cha thuc. Ch s gi nguyn liu thc phm, 2005 = 100, bao gm ch s gi u tng, du thc vt, tht ln, thy sn, ng, chui, v cam. Ch s gi du th, 2005 = 100, trung bnh ca ba ch s gi giao ngay; Dated Brent, West Texas Intermediate, and the Dubai Fateh. Ch s gi kim loi, 2005 = 100, bao gmch s gi ng, nhm, qung st, km, niken, thic, ch, v uranium. Ch s gi nhin liu (nng lng), 2005 = 100, bao gm ch s gi ca du th, kh t nhin v than .

u t trc tip nc ngoi u t trc tip nc ngoi l hot ng kinh t quan trng th hin khuynh hng pht trin v dch chuyn ca ngun lc kinh t quan trng nht l vn sn xut. Nhn t ny c vai tr nh hng nn kinh t th gii nhiu hn so vi cc dng vn u t gin tip, v dng vn

8


u t gin tip thng mang tnh ngn hn v bt n hn, t ng gp trc tip vo qu trnh pht trin nng lc sn xut thc s ca quc gia hay khu vc. Do , trong phn ny, cc kha cnh khc nhau ca dng FDI ton cu c kho st chi tit. FDI theo khu vc kinh t Sau giai on suy gim 2000-2003, u t nc ngoi ton cu ly li c tng ca thp k 1990. Dng vn FDI ton cu tng t mc xp x 600 t USD nm 2003 ln n 1979 t USD nm 2007. Sau , FDI trn ton th gii bt u suy gim, c bit cc nc pht trin. C th, FDI u t vo cc nc pht trin gim 29% nm 2008 xung cn 962 t USD (Hnh 1.6). Na u nm 2009, lng FDI vo cc nc ny gim t 30-50% so vi na sau nm 2008. Ngc li, lng FDI vo cc nc ang pht trin v cc nn kinh t chuyn i tng ln lt t 27% ln 37% v t 5% ln 7% nm 2008 (Hnh 1.7). FDI u t vo mt s nc tng ng k nh chu Phi (27%), M Latinh v vng Caribbean (13%). Lng vn FDI u t vo cc nc ASEAN tng 17%. i vi cc nc km pht trin nht v cc quc o nh ang pht trin, FDI vo cc nc ny tng 43% nm 2008 ln 61 t USD, v chim ti 8% trong tng lng vn FDI vo cc nc ang pht trin v cc nn kinh t chuyn i (nm 2007 l 7%).

9


Hnh 6. Dng vo FDI (inflows) trn ton th gii v theo khu vc, giai on 1980-2008 (t USD)

Ngun: UNCTAD, Global investment report 2009

Hnh 7. C cu FDI (dng vo) theo khu vc trn th gii% 90 80 70 60 50 40 30 20 10 01990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

cc nc ang pht trin

nc pht trin

cc nc cn li

Ngun: UNCTAD, world investment report 2009

C cu hnh thc u t V c cu hnh thc u t, FDI nm 2008 so vi nm trc gim mnh phn vn gp (equity) v phn cc dng vn khc (Hnh 1.8), trong khi phn ti u t (reinvestment earnings) vn tng. S cc v mua li v sp nhp (M&A) ln gim ti 21% nm 2008 vi gi tr gim 31%, trong M gim 39% M, EU gim 56%, v Nht gim 43%. Nm 2008 c ti 41 v mua bn sp nhp ln cc nc ang pht trin (tng 6 v so vi nm 2007). chu Phi v chu , gi tr M&A tng ti 13%. Tuy nhin, n na u nm 2009, s v M&A cc nc chu v cc nc ang pht trin khc cng st gim ng k. iu ny th hin lng vn d tha trong cc nn kinh t khng cn na do kinh t ton cu bt u vo suy thoi. Cc cng ty ln buc phi gi li lng vn mnh c tin hnh d phng cng nh ti cu trc ni b.

10 Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanh

Hnh 8. C cu hnh thc dng vo FDI trn ton th gii (t USD)1900 1700 1500 1300 1100 900 700 500 300 100 -100

2000

2001

2002

2003 Vn gp

2004 Ti u t

2005

2006

2007

2008

2009-Q1

Cc dng vn khc

Ngun: UNCTAD,(2009), World Investment Report 2009

FDI theo ngnh FDI hu ht cc ngnh cng nghip u gim ng k nm 2008, ngoi tr mt s ngnh nh thuc l, ung v nguyn liu c bn. Do thiu s liu v phn r FDI theo ngnh, chng ta c th s dng s liu v M&A xem xt cc xu hng. Bng 3. Cc ngnh c M&A xuyn quc gia tng nm 2008 (triu USD) Ngnh Gi tr bn thun theo ngnh Nng, lm ng nghip Khai m v du kh Thc phm, ung v thuc l Than cc, xng-du, v nhin liu ht nhn Xe c gii v cc thit b vn ti Cc cng c chnh xc Cc dch v kinh doanh Qun tr cng v quc phng Cc dch v khc Gi tr mua thun theo ngnh Nng, lm ng nghip Thc phm, ung v thuc l May mc v da In n v xut bn Sn phm cao su v nha Sn phm khai khong phi kim loi Xe c gii v cc thit b vn ti Cc cng c chnh xc Khch sn v nh hng Thng mi Cc dch v kinh doanh 20072421 70878 49902 2663 3048 -17036 100359 29 2216 -1880 30794 -2361 -6308 -1588 15334 533 -9823 -11617 -3160 10421

20082963 83137 112093 3086 11940 23028 102628 30 4767 5302 77406 416 9535 206 22198 12081 7817 -12 1674 23976

11 Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanh Cc hot ng dch v phc v cng ng, x hi v c nhn -9066 Cc dch v khc -2560

-4206 2914

Ngun: UNCTAD,(2009), Annex Table B.6

Trong Bng 1.3, M&A gim trong hu ht cc ngnh sn xut v dch v, nhng ang c xu hng chuyn sang cc ngnh dch v ngoi ti chnh, thc phm, ung v thuc l. M&A trong cc ngnh nguyn liu c bn (primary sector) u tng c v gi tr tuyt i v trong t phn ca tng M&A. Nm 2008, M&A trong ngnh ny tng 17%. Gi cc loi du m v cc hng ha khc nm 2008 tng khin cho M&A cc ngnh khai khong, du kh tng ln ti 83 t USD. FDI tng trong cc ngnh nguyn liu c bn (primary sector) cng phn nh s tng ln trong cc hot ng u t mi. Trong cc ngnh sn xut, cc ngnh chim ti 1/3 tng lng FDI tch ly, M&A xuyn quc gia gim ti 10% nm 2008. Trong cc ngnh nh dt may, sn xut cc sn phm t cao su v nha, khong sn, s lng cc v M&A gim 80%. Trong khi , cc ngnh sn xut my mc v thit b mc gim thp hn nhiu. Trong khi , gi tr cc v M&A xuyn quc gia li tng ti 125% trong ngnh thc phm, ung v thuc l. Trong khu vc dch v, chim khong 1/5 tng lng FDI tch ly, M&A xuyn quc gia gim ti 54% nm 2008, trong cc ngnh dch v ti chnh c mc gim ln ti 73%. Tuy nhin Bc M v chu u, cc hot ng mua bn, sp nhp ln li din ra kh nhiu, vic gi cc c phiu gim xung rt thp to iu kin cho cc nh u t thm nhp vo th trng ti chnh ngn hng ca nc ny (m trc kia l rt kh). Vai tr ca tp on xuyn quc gia (TNCs) Hin nay c khong 82.000 TNCs vi khong 800.000 chi nhnh trn ton th gii. Cc TNCs c vai tr ngy cng quan trng trong nn kinh t th gii, gp phn nh hnh b mt nn kinh t ton cu. Cc hot ng xut khu ca cc TNCs chim ti 1/3 tng khi lng xut khu ca th gii. S lng cc lao ng trong TNCs gp ti 4 ln nm 1982, t khong 77 triu ngi nm 2008 (Bng 1.4). Nhm 100 TNCs ln nht trong lnh vc phi ti chnh chim t trng tng i trong hot ng sn xut ton cu c cc nc pht trin v ang pht trin. Trong 3 nm, 20062008, nhm ny chim ti 9% ti sn, 16% doanh thu v 11% lao ng nc ngoi trong tng s tt c cc TNCs trn ton th gii (bng 1.4). Nhm ny cng chim ti 4% GDP trn ton th gii. Bng 4. Mt s ch tiu c bn ca 100 TNCs ln nht th gii, 2006-2007 v c tnh 2008 2006 Cc ti sn (t USD) Nc ngoi Tng % nc ngoi Doanh thu (t USD) Nc ngoi Tng % nc ngoi 5245 9239 57 4078 7088 58 2007 6116 10702 57 4936 8078 61 2008 (est.) 6094 10887 57 5208 8518 61


Lao ng Nc ngoi Tng % nc ngoi

8582 15388 58

8440 14870 57

8898 15302 58Ngun: UNCTAD, 2009

Khi khng hong kinh t din ra vo cui nm 2008, cc cng ty xuyn quc gia chu nhng tn tht nht nh. ng k nht l cc doanh nghip thuc cc ngnh nh sn xut t v thit b vn ti, thit b in t, cc sn phm trung gian v khai m. Cc TNCs phi i mt vi s suy gim li nhun, d tha cng sut, phi ct gim nhiu d n u t v phi sa thi nhn cng. Nhiu TNCs ln trong ngnh sn xut t nh General Motor, Chrysler v Toyota phi i mt vi nguy c ph sn v phi tin hnh ti c cu trit . Tuy nhin, xt v tng th cc TNCs ln khng chu tn tht nhiu trong t khng hong ny. Tng doanh thu nm 2008 ca nhm 100 TNCs ln nht tng 12% so vi nm 2007. Lng nhn cng cng tng 4%. Nhng, do suy gim trn trn th trng chng khon, nn gi tr ti sn ca cc TNCs cng b gim khong 0,9% so vi nm trc (Bng 1.4). C mt iu c bit l hu ht cc TNCs trong lnh vc khai thc du kh nh Total, Exxonmobil v BHP khng b tn tht trong t khng hong ny. Mc d doanh thu b st gim ng k trong qu 4-2008 v qu 1-2009 cc cng ty ny thu c li nhun ln khi gi du tng trong na u nm 2008. Bng 5. Mt s ch tiu c bn ca 100 TNCs ln nht ca cc nc ang pht trin, 2006-2007 2006 Cc ti sn (t USD) Nc ngoi Tng % nc ngoi Doanh thu (t USD) Nc ngoi Tng % nc ngoi Lao ng Nc ngoi Tng % nc ngoi 2151 5246 41 2638 6082 43Ngun: UNCTAD, 2009

2007 767 2186 35 737 1617 46

571 1694 34 605 1304 46

TNCs cc nc ang pht trin t c tc pht trin n tng. n nm 2007, c 7 TNCs t cc nc ang pht trin nm trong s TNCs ton cu, so vi khng c s no trong nm 1993. ng l ni c cc TNCs xut hin nhiu nht trong khi cc nc ang pht trin, vi 57 TNCs. ng Nam cng c 19 TNCs trong nhm ny (Hnh 1.9). Trong nm 2007, ti sn ca 100 TNCs ln nht ca khi ny tng 29% so vi nm trc , so snh vi


ti sn ca 100 TNCs ton cu ch tng 6%. Kt qu l, trong khi tng ti sn v lao ng ca 100 TNCs trong lnh vc phi ti chnh t cc nc ang pht trin ch bng 18% v 34% tng ti sn v lao ng ca 100 TNCs trong lnh vc phi ti chnh ton cu nm 2006, nhng ch sau mt nm, cc ch s ny ln lt l 20% v 41%. Hnh 9. Phn b theo khu vc 100 TNCs ln nht ca cc nc ang pht trin nm 2008

4 9 57 9

2Chu Phi ng Nam Nam ng Ty

19Chu M La tinh

Ngun: UNCTAD

Nhng c im trn cho cc nn kinh t mi ni ang ngy cng gi v tr quan trng hn trong nn kinh t ton cu. Trong , m hnh pht trin sc mnh kinh t quc gia da trn cc tp on xuyn quc gia vn l mt khuynh hng ch o.

Kinh t Vit Nam giai on 2005-2010Trong giai on 2005-2010, tng trng ca Vit Nam c du hiu chm li trong na u ca giai on (2005-2007) vi nhng bt n v m bt u tch t v bc l. in hnh l chnh sch kch thch kinh t thng qua ni lng tn dng bt ngun t nhng nm u thp nin 2000 chng li suy gim tng trng xut hin vo nm 1999-2000 tch t nguyn nhn gy ra lm pht cao bt u bc pht t gia nm 2007. Thm vo , vic gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO) vo thng 11-2006 m ra mt thi k hi nhp su rng cha tng c, khin mc giao lu thng mi v u t quc t tng vt, dn n nhng bt n do dng vn vo (c u t trc tip ln gin tip) tng mnh, khin vic kim sot v m tr nn lng tng. Cng vi cuc khng hong kinh t th gii, trong hai nm 2008-2009, tng trng kinh t mc thp i lin vi lm pht cao (c bit trong 2008), thm ht thng mi v thm ht ngn sch u cao. Nm 2010 c xem l nm bn l n nh kinh t v m, khc phc cc kh khn sau khng hong v ly li tng trng cho giai on tip theo. Bng 6. Cc ch tiu kinh t ch yu ca Vit Nam, 2005-2009Nm 2005 2006 2007 2008 2009

14 Phn II: Cc vn kinh t v kinh doanh Tc tng trng GDP (%) T l lm pht (%) 8.4 8.3 8.2 7.5 8.5 8.3 6.17 23 5.32 6.88

Gi tr sn xut cng nghip 118.12 123.55 128.46 131.74 135.02 (%GDP) Xut khu (%GDP) Thm ht thng mi (%GDP) Thm ht ngn sch (%GDP) Lung vn FDI vo (%GDP) 69.36 4.18 3.53 6.09 73.61 4.56 3.57 6.73 76.90 15.85 3.37 11.31 78.21 16.54 5.14 13.02 63.42 9.16 7.00 11.01ca Tng cc Thng k.

Ngun: tnh ton ca nhm tc gi t s liu chnh thc

Bng 6 tm tt mt s ch tiu kinh t chnh trong giai on 2005-2010. Trong nhng phn tip theo chng ta s xem xt cc mc tiu ca Chnh ph ra cho giai on 2005-2010 v so snh vi thc t. Tip , chng ta xem xt tc ng ca cuc khng hong hin nay ti nn kinh t Vit Nam v nhng vn chnh m nn kinh t phi i mt.

Cc mc tiu ra v kt qu thc hinGiai on 2005-2010 nm trong na sau ca chin lc pht trin kinh t - x hi 10 nm 2001-2010 do ngh quyt i hi ng XVIII ra. Mc tiu ca giai on ny l y nhanh tc tng trng kinh t, nng cao hiu qu v tnh bn vng ca s pht trin, sm a nc ta ra khi tnh trng km pht trin. Ci thin r rt i sng vt cht, vn ho v tinh thn ca nhn dn. y mnh cng nghip ho, hin i ho v pht trin kinh t tri thc, to nn tng a nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i vo nm 2020. Gi vng n nh chnh tr v trt t, an ton x hi. Bo v vng chc c lp, ch quyn, ton vn lnh th v an ninh quc gia. Tip tc cng c v m rng cc quan h i ngoi, nng cao v th ca Vit Nam trong khu vc v trn trng quc t. Cc mc tiu kinh t bao gm: - Tng sn phm trong nc (GDP) nm 2010 theo gi so snh gp hn 2,1 ln nm 2000. Tc tng trng GDP 7,5 - 8%/nm, phn u t trn 8%/nm. GDP bnh qun u ngi theo gi hin hnh t tng ng 1.050 - 1.100 USD. - C cu ngnh trong GDP: khu vc nng nghip khong 15 - 16%; cng nghip v xy dng 43 - 44%; dch v 40 - 41%. - Kim ngch xut khu tng 16%/nm. - T l huy ng GDP hng nm vo ngn sch t 21 - 22%. - Vn u t ton x hi hng nm t khong 40% GDP. Cc mc tiu x hi gm: - Tc pht trin dn s khong 1,14%. - Lao ng nng nghip chim di 50% lao ng x hi. - To vic lm cho trn 8 triu lao ng; t l tht nghip th di 5%. - T l h ngho cn 10 - 11%. - Hon thnh ph cp gio dc trung hc c s; lao ng qua o to chim 40% tng lao ng x hi. - Gim t l tr em suy dinh dng di 5 tui xung di 20%.


Cn c kt qu thc hin cc nm 2006-2008, c thc hin 2009, c th a ra mt s nhn xt nh sau: - Tc tng trng kinh t bnh qun giai on 2005-2010 t khong 6,9%/nm, khng t mc tiu k hoch t ra l 7,5-8%/nm, ch yu do nh hng ca khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu, cng nh nhng kh khn trong nc giai on 2008-2010. - GDP theo gi so snh d kin n nm 2010 tng gp 2 ln nm 2000, khng t k hoch ra l tng gp 2,1 ln. - Trong 3 khu vc, ch ring khu vc cng nghip v xy dng khng t ch tiu tng trng bnh qun nm, cn li khu vc nng, lm nghip v thy sn, khu vc dch v u t ch tiu tng trng bnh qun nm. - Tc tng trng kim ngch xut khu nm 2009 v 2010 d kin thp hn ch tiu bnh qun nm ca k hoch 2006-2010 nn mc d t c mc tng trng cao thi k 2006-2008, nhng tnh chung 5 nm vn khng t k hoch ra.

Cuc khng hong kinh t ton cu v nh hng ca n i vi Vit NamKhi cuc khng hong kinh t ton cu n ra, gii chuyn mn nhn nh c th ca cuc khng hong ln ny l n s tc ng tiu cc mc ln ti cc nc pht trin, vi ba trung tm kinh t ln l M, Nht Bn v Ty u. Cc nc ang pht trin s b nh hng, ch yu mt cch gin tip do ngun cu xut khu t cc th trng ln b suy gim. Theo Paul Krugman, chuyn gia hng u v kinh t th gii, th cuc khng hong khin sc cu v hng lu bn (t bn) s suy gim trc ht l M trong mt thi gian mang tnh trung hn, do , cc nc c li th sn xut hng t bn s b nh hng nng n hn c. Hay ni cch khc, chnh nhng nn kinh t pht trin nht nh Nht v c s chu hu qu lu di. Trong khi , cc nn kinh t c li th sn xut hng tiu dng, nh Trung Quc, Vit Nam v cc nc ang pht trin khc, th hu qu s t hn, v kh nng phc hi s ti nhanh hn. iu ny hin ang din ra trn thc t. T qu 4-2009, cc du hiu hi phc xut hin trn th gii, trong th ng c nh gi l vng c du hiu hi phc nhanh nht trn th gii. y l mt li th quan trng ca Vit Nam. Thm vo , trong cuc khng hong ny, trc nguy c ng USD xung gi mnh, Chnh ph Trung Quc lo s lng d tr ngoi hi khng l ca h b mt gi, y mnh vic mua nguyn liu th vi khi lng ln trn ton cu. Vi v tr nm ngay trong khu vc nh hng ca Trung Quc, Vit Nam chng kin mt c hi l gi nguyn liu th (nh cao su, kim loi mu, v.v.) phc hi kh nhanh (ngy t u nm 2009) nh hin tng ny. Do , mt s ngnh quan trng ca Vit Nam nhn c s h tr ng k nh gi tng tr li, hoc t nht khng gim su v lu v khng hong. Tuy nhin, mc d khng hong kinh t ton cu khng nh hng nng n n Vit Nam nh nhiu quc gia khc c mi quan h ng k v mt ti chnh vi cc nc M v EU nhng n cng tc ng mnh n nn kinh t trn cc kha cnh xut khu v u t nc ngoi, dn n gim cn cn thanh ton tng th, gy nh hng tiu cc n t gi, bt chp nhng n lc tr gip ca chnh ph. C th, nm 2009 l nm u tin xut khu ca Vit Nam b suy gim 9,7% so vi nm 2008 ngay c khi xut khu qu 4-2009 c nhng ci thin ng k. Mc d kim ngch nhp khu hng ho c tc gim nhanh hn kim ngch xut khu nhng nhp siu hng ho nm 2009 c tnh vn mc 12,2 t USD, bng 21,6% tng kim ngch xut khu hng ho c


nm 2009. H qu l cn cn xut nhp khu ca Vit Nam b (-17) t USD nm 2008 v (12,2) t USD nm 2009. Thu ht u t trc tip ca nc ngoi nm 2009 t 21,5 t USD vn ng k, gim 70% so vi cng k nm 2008, bao gm: vn c cp php mi t 16,3 t USD (gim 75,4%) v vn ng k b sung t 5,1 t USD (gim 1,7%). Vn u t trc tip nc ngoi thc hin nm 2009 c tnh t 10 t USD, gim 13% so vi nm 2008. Hnh 10. Cn cn thanh ton ca Vit Nam 2000-2009

Cn cn thanh ton Vit Nam25000 20000 15000

triu USD

10000 5000 0 -5000 -10000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009Cn cn vng lai Tng cn cn

Nm

Cn cn vn Lng ngoi t tch ly

Ngun: Bng 3.1, phn ph lc, Bo co kinh t thng nin ca CEPR 2009 (NXB Tri thc, 2009) Ghi ch: s liu nm 2008 v 2009 l s liu c tnh.

Nhp siu tng v u t nc ngoi gim, cng vi lng kiu hi gim, khin tng cn cn thanh ton ca Vit Nam b (-162) triu USD nm 2008 v c khong (-2,5) t USD nm 2009 (Hnh 1.10). Th trng ngoi hi ca Vit Nam do tr nn cng thng vo nhng thng cui nm 2009. H qu l chnh ph buc phi gim gi VND thm 5% ng thi yu cu cc tp on v tng cng ty nh nc phi bn ngoi t cho cc ngn hng thng mi gii p lc trn th trng ny. Do nhng nh hng nh vy nn tc tng trng kinh t ca Vit Nam gim mnh, c bit qu 1-2009 ch t 3,14%. Nh tc ng ca gi kch cu ca Chnh ph cng nh tnh hnh kinh t th gii ci thin dn trong nhng thng cui nm, tc tng trng GDP cc qu sau c ci thin. Tnh chung c nm 2009, tng sn phm trong nc tng 5,32%, bao gm: khu vc nng, lm nghip v thy sn tng 1,83%; khu vc cng nghip v xy dng tng 5,52%; khu vc dch v tng 6,63%. Mt s quan im cho rng trong bi cnh cc nn kinh t ln v pht trin u c mc tng trng m, trong khi Vit Nam cng vi mt s nc nh Trung Quc vn gi mc tng trng dng v kh cao nn c th coi y l thnh tch c bit ca nhng nn kinh t ny. Tuy nhin, cn phi lu rng vic so snh cc ch tiu thun tu nh vy l khng ph hp i vi cc nn kinh t nhng giai on, trnh pht trin khc nhau. iu quan trng l phi so snh tc tng trng hin thi vi tc tng trng tim nng. Vi cc nc nh Vit Nam v Trung Quc, mc tng trng tim nng bn thn kh cao, chng hn l 8%, trong khi mc tng trng tim nng cc nc ang pht trin c th ch l 1%, th mi mc tng trng thp di 8% Vit Nam hoc Trung Quc u em li nhng hu qu kinh t v x hi khng khc g mc tng trng m hoc di 1% cc nc pht trin (tht nghip gia tng, bt n x hi, v.v.).


Mt s vn kinh t ch yu ca Vit Nam trong bi cnh hin nayTrc nhng xo ng ln ca mi trng kinh t ton cu, kinh t Vit Nam hin ang phi i mt vi mt s vn ngn hn nh sc p v t gi, thm ht ngn sch. Nhng vn ny c nguy c tr thnh cn bnh kinh nin, v do tr thnh vn nghim trng trong di hn. Thm vo , chuyn dch c cu c th trnh c by thu nhp trung bnh l mt vn nan gii khc, lin quan n s pht trin trong trung v di hn ca nn kinh t. T gi v lm pht VND s tip tc b p lc gim gi trong nm ti xut pht t cc nguyn nhn sau.Th nht, thm ht cn cn thanh ton c xu hng gia tng trong nm ti, lm gim d tr ngoi hi ca Ngn hng Nh nc (xem Hnh 1.10). Th hai, trong nm 2010, phc hi kinh t th gii vn cha thc s vng vng dn n xut khu v u t nc ngoi vn nm trong xu hng gim. V th ba, VND cng mt gi nhiu so vi cc ng tin khc, th hin qua vic t gi danh ngha USD/VND thng xuyn tng (Hnh 1.11). Trong gian on 1996-1/2010, VND b mt gi khong 66% so vi USD, trong khi cc ng tin khc ch mt gi trong khong t 16% n 43% so vi USD bt chp mt s trong s chng c lc mt gi n gn 100% trong giai on khng hong. Hnh 11. T gi ng bn t so vi USD ca mt s nc v Vit Nam giai on 1980-1/2010 (1991=100)Ghi ch: TWD la i260.00 240.00 220.00 200.00 180.00 160.00 140.00 120.00 100.00 80.00 60.00

Loan; KRW Won Hn Quc; MYR Ringgit Malaysia; THB; Bt Thi Lan; VND ng Vit Nam. Ngun: S liu cc nc t 19902008 l t gi trung bnh trong thng 1 hng nm ti:1980 1985 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

http://www.x-rates.com. S liu cc nc trong hai nm 1980 v 1985 l t gi trung bnh nm c ly t : http://www.wikipedia.org.

TWD

KRW

MYR

THB

VND

S liu ca Vit Nam t 1990-2003 l t gi trung bnh trong thng 12 c ly t Ohno, K. (2003) Exchange Rate Management of Vietnam: Re-examinations of Policy Goals and Modality. S liu ca Vit Nam t 2004-2008 l t gi chuyn khon ngy 1/1 hng nm c ly t www.vietcombank.com.vn.

CPI c th tng tr li trong nm 2010. Mt phn do p lc t t gi mt phn khc do tc tng cung tin v tn dng ca Vit Nam trong nm 2009 ln ti gn 40%. Ngoi ra phi k n p lc tng lng ti thiu v kh nng gi nng lng v lng thc tng tr li trong nm 2010. Mt kha cnh khc cng cn lu l, xt v mt chnh sch v m, Vit Nam cha khi no ch trng vic kim ch lm pht mt cch nghim tc nh cc nc khc trong khu vc.


Trong khi lm pht cc nc khc lun c kim ch mc xp x 5% trong nhng khong thi gian rt di th lm pht ca Vit Nam lun dao ng mc cao (Hnh 1.12). Thm vo , Vit Nam s phi tham gia vo xu hng ton cu gim dn chin lc pht trin da vo xut khu v gia tng tiu dng ni a nh l mt ng c quan trng cho pht trin. y l mt thch thc ln cho Vit Nam v hin ti m ca nn kinh t ang rt cao, tng kim ngch xut nhp khu vt 160% GDP vo nm 2007. Cng ging nh Trung Quc, Vit Nam phi cng c v tng cng h thng bo him x hi gip ngi dn yn tm khng phi dnh dm cho nhng lc m au, v gi hay tht nghip. Mt h thng ti chnh pht trin gim bt ro cn thanh khon trong khu vc tn dng v bo him c nhn cng gip cho tiu dng ni a pht trin. Chnh ph cng nn d b cc chnh sch tr gip cho doanh nghip quc doanh, mt hnh thc ti phn phi sn phm quc ni t tiu dng sang u t. Hnh 12. Ch s gi tiu dng ca mt s nc v Vit Nam giai on 1980-2009(% ) 35 30 25 20 15 10 5 0 -51980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008

i Loan

Hn Quc

Malaysia

Thi Lan

Vit Nam

Ngun: http://www.indexmundi.com/

Mc d c cu cc ng tin d tr quc t s thay i, Vit Nam l mt nc nh v xut nhp khu cng nh n quc t ch yu c nh gi bng USD nn d tr ngoi hi ca Vit Nam cng cn c t l USD tng ng. Vit Nam nn hc bi hc ca Trung Quc khng nn d tr qu nhiu ngoi hi. Mc ch ca d tr ngoi hi nn tp trung cho vic iu hnh t gi v thanh khon ngoi hi, khng nn t nng vic dch chuyn c cu d tr theo bin ng v xu hng ca th trng. Nu c ri ro t gi ca cc ng tin trong d tr ngoi hi, cch tt nht l Ngn hng Nh nc nn dng cc cng c phi sinh phng nga ri ro. Chng no ng CNY cn cha c hon ton chuyn i, ng tin ny s cha th c vai tr ln trn th trng ti chnh quc t. Tuy nhin v Vit Nam l mt lng ging gn gi v c lin h thng mi v u t ngy cng ln vi Trung Quc, Ngn hng Nh nc nn phi hp vi Trung Quc c k hoch trin khai vic s dng ng CNY cho cc giao dch thng mi v ti chnh song phng. Vit Nam cn phi hp vi ASEAN/IMF/ADB trong nhng tha thun vi Trung Quc v vic s dng ng CNY. Nh vy cc tha thun s cn bng hn v cc tranh chp nu c trong tng lai s d c gii quyt hn. Song song vi


vic trin khai s dng ng CNY, Vit Nam cng cn c cc gii php tng t vi ng Euro v Yen trnh b l thuc vo mt ng tin duy nht, d l USD hay CNY.

Thm ht ngn schThm ht ngn sch l mt vn mi c tho lun nhiu gn y, khi vo u nm 2009, nhiu ngi lo s chnh sch kch cu chng khng hong kinh t i lin vi vic suy gim cc ngun thu cng do kh khn kinh t s y thm ht ln mc rt cao (t 7% n 10%). Tuy nhin, thc t y l mt vn ng lo ngi trong trung v di hn v bi chi ngn sch ca Vit Nam thc ra lun mc 5% GDP trong cc nm nhng nm gn y. Ring nm 2009, bi chi ngn sch Nh nc c tnh bng 7% GDP. Trong nm 2010, do nn kinh t vn cn yu nn mc thm ht d bo vn mc cao. gii quyt vn thm ht ngn sch, nh nc s phi tng thu hoc phi vay n thng qua pht hnh tri phiu. C hai hnh ng ny s dn n gim tng trng kinh t. Vi vic tng thu, cc doanh nghip s phi chu gnh nng chi ph nhiu hn, lm gim ng lc sn xut v kh nng cnh tranh. Nu tng thu thu nhp th mc tiu dng cng gim, lm gim mt phn tng cu. Trong bi cnh hin nay, khi Vit Nam cn ci thin mi trng kinh doanh v cnh tranh vi cc nc trong khu vc to mi trng kinh doanh hp dn, th kh nng tng thu thu nhp doanh nghip l khng nhiu. Thm vo , vic cam kt cc iu khon ca WTO v tham gia vo cc hip nh thng mi song phng v cc khu vc t do kinh t, cng dn ti ct gim thu quan ch khng phi ngc li. Do , c hi tng thu i vi chnh ph ch yu n t vic tng thu thu nhp c nhn. y l i tng cn d a cho chnh sch thu, nhng cng cha ci thin c v quy m trong ngn v trung hn v i tng thu thu v s thu thu hin khng ng k (ch khong 8000-10.000 t/nm). V l do trn, Chnh ph s buc phi ti tr cho ngn sch b thm ht trong thi gian ti ch yu thng qua vay n. C hai ngun vay n. Ngun th nht thng qua vay n trong nc, v ngun th hai thng qua vay n nc ngoi. i vi ngun th nht, l ngun ang tng trong nhng nm gn y, c bit l trc khi xy ra khng hong th gii, th hu qu ca n l khin li sut chung b ghm gi mc cao. Do , vic vay n ni a quy m ln khin gi cho mt bng li sut cao, hoc t nht l khng duy tr c mc thp h tr doanh nghip phc hi kinh t. i vi ngun th hai, th vic vay n thnh cng t nc ngoi ng thi c th ti tr cho thm ht trn cn cn thanh ton. Tuy nhin, vic vay n nc ngoi thng xuyn v quy m ngy cng tng, c th dn ti nhng ri ro rt cao nh tng thy i vi cc nc M Latinh vo nhng nm 1980-1990. Vn thm ht ngn sch trong mt thi gian tng i di c th bin minh c phn no trong m hnh Nh nc pht trin (developmental state), trong , vo giai on u ca qu trnh pht trin, Nh nc ng ra tp trung, tch t cc ngun lc v u t vo nhng khu vc c nng sut cao hoc c th sn sinh hiu ng ngoi bin (externality) ln nh c s h tng, gio dc, y t, v.v.. Tuy nhin, cn phi rt thn trng v sng sut vi qu trnh ny v khu vc nh nc ln khng phi phc v bn thn nh nc, m mc ch chnh l h tr khu vc kinh t t nhn pht trin mt cch nng ng v sng to. V th, cc nh nc pht trin thnh cng u cn c mt chin lc thoi lui dn khi th trng, thay v duy tr mt khu vc nh nc ln. Qu trnh ny c th hin trong c cu s hu v u t ca cc thnh phn kinh t. Nu qu trnh dch chuyn c cu, hay thoi lui ca khu vc


nh nc, khng din ra kp vi tnh hnh pht trin chung ca nn kinh t v bi cnh quc t, th t khu vc nh nc ln s cn tr s tng trng kinh t trong trung v di hn.

C cu s hu v cc thnh phn kinh tHnh 13 cho thy s dch chuyn vai tr ca cc khu vc phn theo s hu trong nn kinh t nc ta t nm 1995 n 2008. Hnh 13. T trng GDP ca cc thnh phn kinh t 1995-2008 (%)0.6 0.5 Kinh t Nh nc 0.4 Kinh t ngoi Nh nc 0.3 0.2 0.1 0 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 Kinh t t nhn Kinh t c vn u t nc ngoi

Ngun: Tnh ton ca nhm tc gi t s liu chnh thc ca Tng cc Thng k

Nh trn th, nn kinh t ang dch chuyn theo hng tch cc, vi s ln mnh khng ngng ca khu vc kinh t t nhn v ngoi quc doanh. Tuy nhin, so vi cc nn kinh t trong khu vc, k c Trung Quc, kinh t nh nc Vit Nam vn chim mt t trng ln trong nn kinh t. Cho ti nm 2005, kinh t nh nc vn chim ti gn 38,5% GDP. T trng ny ch gim i cht, xung 34,4% nm 2008, do s gia tng ca qu trnh c phn ha DNNN trong nhng nm gn y. Tuy t trng kinh t ngoi nh nc ln, 47% nm 2008, nhng ch yu l t kinh t tp th v kinh t c th. Khu vc kinh t t nhn chnh thc ch chim 10,8% nm 2008, tng t mc 6,3% nm 1995. Vic duy tr khu vc kinh t nh nc ln nh vy s khin cho nn kinh t hot ng km hiu qu. Theo nh gi mi nht v c cu kinh t Vit Nam ca nhm nghin cu CIEM, th khu vc doanh nghip nh nc (DNNN) cn tn ti mt s vn nh: - Trong sut mt thi gian di t khi ci cch, DNNN vn c u i mt s nhn t sn xut, nht l t ai v tip cn tn dng; gi t v gi ti sn c nh trong nhiu trng hp cha tnh ng v tnh ; v do , cha tnh ng, tnh chi ph kinh doanh. Mc d hin tng ny hin ang gim dn, nht l t sau khi Vit Nam gia nhp WTO, nhng do lch s li, cc doanh nghip nh nc vn nhn c nhiu u i, v d nh trong lnh vc tn dng (li th ca vic i vay ngn hng thng mi quc doanh m khng cn th chp) hay trong mt s trng hp nhn c ngn sch mm di nhiu hnh thc. - DNNN vn l mt cng ty ng, cha th ch ng huy ng vn ch s hu t cc nh u t bn ngoi. V vy, DNNN hin vn da nhiu vo vn tn dng v ti nguyn thin nhin u t m rng quy m kinh doanh. H qu l n by ti chnh lun cao v c th cn gia tng; khng th ch ng trong u t pht trin; ri ro v nguy c bt n kinh doanh l rt ln.


- Qun tr cng ty s hu nh nc cn yu km; quyn ch s hu nh nc cha c thc hin y , c hiu lc v c hiu qu; c ch hnh chnh, ch qun, phn tn, thiu minh bch, thiu trch nhim gii trnh t ra khng cn ph hp, nhng chm c xem xt, nh gi v thay th bng c ch mi ph hp; nhng ngi c giao i din phn vn nh nc ti cc doanh nghip va lun th th ng, li thiu gim st v nh gi khch quan, khoa hc; v nguy c lm dng quyn lc t li ring (hn l n lc ti a phc v li ch nh nc) l rt ln. Trong thi gian ti, vic ci cch khu vc DNNN l mt thch thc ln trong vic thc y pht trin kinh t. S chng li ca tc ci cch DNNN trong nhng nm gn y cho thy y l mt nhim v thc s khng d dng.

Vin cnh kinh t th gii sau 2010 (2010-2015)Da trn cc phn tch ca Ngn hng th gii (WB), Qu tin t Quc t (IMF), EIU (Economic Intelligent Unit) ca Anh, OECD v UNTAD, v.v. bc tranh v kinh t th gii sau 2010 c th c phc ho nh sau. Tng trng kinh t Theo Bo co Global Development Finance 2009 (WB), GDP ton th gii c th s tng tr li v t mc tng trng 2% vo nm 2010, v 3,2 % nm 2011. cc nc ang pht trin, mc tng trng s cao hn, t khong 4,4% nm 2010 v 5,7% nm 2011 do cc nc ny c mc tng trng rt cao t trc khi din ra cuc khng hong gn y. IMF cng a ra mt d bo lc quan hn, vi mc tng trng GDP ton cu khong 3,1% nm 2010 v 3,9% vo nm 2014. Kinh t cc nc mi ni s t tng trng cao khong 5% nm 2010 v t 6% n 6,5% cho cc nm sau (Bng 1.9). Trung Quc vn s l nn kinh t t tc tng trng nhanh nht, vi mc tng 8,5% trong nm nay v 9% trong nm 2010. Trong khi , kinh t n c th tng trng 5,4% trong nm 2009 ny v 6,4% trong nm ti (xem Hnh 1.10). Theo T chc Hp tc v pht trin kinh t (OECD), khi lng GDP ton cu s t 32 nghn t USD tng ln 42 nghn t USD vo nm 2015 v 53 nghn t USD (theo gi nm 2000) vo nm 2020. Theo d bo ca C quan Tnh bo kinh t Anh, quy m nn kinh t ton cu nm 2020 so vi nm 2005 s tng khong khong 66% (vi tc tng trung bnh mi nm khong 3,5%/nm - ch tiu ny nm 2005 l: 4,8%, nm 2006: 5,4%); cn theo Hi ng Tnh bo quc gia M (NIC) quy m kinh t th gii s tng 80% so vi nm 2000, thu nhp bnh qun u ngi ca c th gii s tng hn 50% (nm 2004, GDP bnh qun u ngi ton th gii, theo gi thc t 6393 USD; theo sc mua tng ng 8760 USD, ring 55 nc v vng lnh th c thu nhp cao theo cch phn loi ca Lin hp quc: 30970 USD, cn 60 nc c thu nhp thp (trong c Vit Nam) l 2260 USD). Bng 7. Vin cnh kinh t th gii n 2014 Nm Th gii Tng trng -1.059 GDP (%) Lm pht 2.548 3.102 2.893 4.194 2.825 4.441 2.881 4.56 2.914 4.543 3.928 2009 2010 2011 2012 2013 2014


Cc nc pht trin Tng trng -3.432 GDP (%) Lm pht 0.105 1.323 1.145 5.079 4.874 2.453 1.3 6.062 4.49 2.56 1.635 6.384 4.189 2.525 1.787 6.582 4.048 2.395 1.858 6.595 3.961

Cc nc mi ni v ang pht trin Tng trng 1.698 GDP (%) Lm pht 5.468

Ngun: Tng hp t IMF (2009) v World economic outlook 2009, 29/10/2009

Thng mi th gii Thng mi th gii giai on 2011-2020 tng nhanh, t tc trung bnh khong 7,5%/nm. Gi tr xut khu ca ton th gii t mc 9 nghn t USD nm 2005 s tng ln 20 nghn t USD (gn bng 410 ln tr gi xut khu ca Vit Nam nm 2007). Tng trng ca thng mi th gii c th c coi nh mt lng knh phng i ca tng trng kinh t, v thng i trc tng trng kinh t. Khi nn kinh t th gii bt u suy thoi, th thng mi ton cu suy gim t trc vi quy m ln hn nhiu. L do l v tng gi tr cc giao dch kinh t lun ln hn sn lng thc c sn xut ra. Tng t nh vy, trong chu k phc hi, tng trng thng mi cng i vi mt quy m ln hn, bo hiu mt giai on phc hi ang ti gn. Theo gii phn tch, tng trng thng mi v tiu dng v nguyn liu s din ra trc, cn thng mi v hng t bn s tng trng chm hn, do s phc hi n ch yu t cc nc mi ni nh Trung Quc v n . Bn thn vic Trung Quc a dng ho qu d tr ngoi hi bng cch chuyn hng sang thu mua nguyn liu v cng ngh khi gi r trong thi k khng hong, cng gp phn ng vai tr lm b cho thng mi th gii trong thi k b thu hp nhiu nht. Trong giai on ti y, Trung Quc vn ng mt vai tr quan trng trong vic thc y s phc hi thng mi quc t. u t trc tip nc ngoi u t t 2011 n 2020 tip tc gia tng lung vn u t gia cc quc gia, c bit l FDI. D bo FDI ton cu hng nm s tng tr li t nm 2010 v s t t 1,5 n 1,7 t nghn t USD vo nm 2011 (mc trung bnh thi k 2002-2006 l 843 t USD) (Hnh 1.14). Ngoi ra, u t gin tip cng s tng, ch yu vo th trng chng khon ca nc ngoi, v ngun vn ODA s tng, cc nc thnh vin EU ng tng ODA t 0,39% thu nhp quc gia mi nc ln 0,56% nm 2010 v 0,7% thu nhp quc gia ca 15 nc thnh vin ban u nh cam kt nhm t mc tiu h tr ca Lin hp quc (tuy t l phn trm ODA so vi thu nhp quc gia ca cc nc thnh vin l khng ln, nhng n 2015, thu nhp quc gia ca cc nc EU ln, nn gi tr tuyt i ca ODA nm 2015 ln hn nhiu so vi ODA ca nm 2005). Qu trnh chuyn giao cng ngh gia cc quc gia gia tng cng chiu vi s chuyn dch cc vn u t gia cc quc gia, cc vng, khu vc, u t vo cc nc ang pht trin thng qua hnh thc M&A gia cc tp on kinh t s tng thm v ngay trong mt quc gia hnh thc M&A cng gia tng, cc tp on kinh t xuyn quc gia (TNCs) s tng thm khng ch v s lng m c v quy m.


Hnh 1.14. Dng FDI ton cu, 2005-08, v d bo cho giai on 2009-2011 (t USD)

Ngun:UNCTAD,FDI/TNCdatabase (www.unctad.org/fdistatistics)

Dch chuyn trung tm kinh t Th gii pht trin theo chiu hng a cc, M d b suy yu tng i v b Trung Quc thch thc, vn tip tc gi v tr u tu. Nhng vi s pht trin kinh t ca nhiu quc gia trn th gii, khong cch gia nc M vi cc nc ng th hai, th ba, th t s thu hp li, chng hn nu so snh GDP, th ca Trung Quc s ng th hai, tip theo l n (GDP ca n nm 2020 s bng 40% GDP ca M, cn hin nay mi bng 27%). Cc nc ang pht trin ngy cng ng vai tr quan trng trong nn kinh t th gii. Cc hot ng kinh t th gii dn chuyn sang khu vc chu , c bit ng (Trung Quc, Nht Bn, Hn Quc) bin khu vc ny thnh mt trung tm kinh t th gii bn cnh nhng nn kinh t pht trin nh Bc M (ch yu l M), EU, Ton cu ha Qu trnh ton cu ha ngy cng mnh m hn v thit thc hn, khng ch gp phn tng trng kinh t cc nc ang pht trin nhanh hn, lung vn u t, hng ha dch v gia cc quc gia, gia cc khu vc nhiu hn, a dng hn, m cn l qu trnh di chuyn lao ng gia cc quc gia, cc khu vc din ra lin tc, nhiu hn, nht l t cc nc ang pht trin (trong cc quc gia Khu vc chu -Thi Bnh Dng - khu vc c ngun lc di do nht trn th gii) sang cc nc OECD do lao ng d dng di chuyn hn, dn s th gii tng chm li, nhng vn tng khong 1 t ngi (ch yu cc nc ang pht trin). Cc lin kt kinh t song phng, khu vc v a phng tip tc m rng, tr thnh mt trong nhng nhn t ch yu thc y s pht trin kinh t v khu vc, nh: EU, ASEAN, ASEAN+3, hay Lin minh cc nc Nam M ( UNASUR) mi thnh lp cch y khng lu, Mt iu ng lu l cuc khng hong hin thi bt ng khi phc li quan im kinh t v m ca John Maynard Keynes. Tt c cc nn kinh t ln trong thi gian va qua u phi a ra nhng gi kch cu theo chnh sch Keynes chng khng hong v khi phc kinh t. Cho n thi im ny, nim tin cuc khng hong vt qua y l ph bin, v do cng cng c nim tin vo hc thuyt Keynes. Khng kh c th d on rng trong


thi gian ti t tng ca Keynes s ln t v o ngc li tro lu t do ha (liberalization) v d b dn cc quy nh qun l (deregulation) v iu chnh kinh t cc nc. Vic cc nc tham gia hi ngh G20 Pittsbourg ng vi ngh ca Php v vic phi hp kim sot thu nhp ca gii lnh o ti chnh ngn hng cho thy nim tin vo th trng t do b mt i phn no. Khi kinh t v nht l h thng ti chnh b kim sot cht hn, tng trng v hi nhp s chm li. Thm vo , vn gi ha dn s s lan sang M v chu u, ch khng ch Nht nh trc y, s l gnh nng cho cc nc pht trin v lm chm li tc tng trng ton cu. Vic phi hp quc t trong cc vn mi trng nh kim sot mc kh thi nh knh hay bo v tng ozon, d c tc dng tch cc lu di, cng s nh hng tiu cc n tng trng trong ngn hn v trung hn. Mt h qu quan trng khc ca cuc khng hong vo xu th pht trin ca kinh t ton cu l m hnh tng trng da vo xut khu m Trung Quc v ang theo ui s khng bn vng. Trung Quc v nhiu nc ang pht trin s phi ch trng n th trng ni a nhiu hn, do s phi gim bt thng d mu dch v d tr ngoi hi. Dng chy vn quc t cng s b kim sot cht hn, do vy lng giao dch ti chnh quc t ni chung v giao dch ngoi hi ni ring s gim c trn khi lng thc ln khi lng danh ngha. V th ca cc ng tin trn th gii Nhn chung, qua cuc khng hong ny, ng USD dn dn mt v th c tn, cc ng tin Euro v Nhn dn t s c v th ln hn trong quan h thanh ton quc t v u t. Nhiu nc trong tng khu vc cng ang mun theo gng cc nc chu u dng mt ng tin thng nht nh EURO, nhng c l n nm 2020 mong mun ny s cha tr thnh hin thc. Theo L Hng Giang (2009), mc d xu hng chnh c nhiu ngi nhn nhn l ng USD s mt dn v th c tn ca ng tin d tr quc t, nhng cng phi tha nhn rng ng Euro hay cc ng tin khc cha thay th c ng USD, nn vai tr ca ng SDR c th s c cao hn v rt c th cc ngn hng trung ng s quay li tch tr vng thay cho mt phn d tr ngoi hi. ng Euro, mc d bao ph mt lin minh kinh t ln nht th gii v c xu hng tip tc bnh trng, vn i mt vi nhiu thch thc. Mc d kh nng lin minh tin t chu u tan r l rt thp, c ch rng buc kinh t hin ti ca lin minh ny vn qu lng lo cc nc t nim tin lu di vo cc khon d tr ngoi t bng ng Euro. Mt iu kin quan trng Lin minh chu u bc ln mt tm cao mi l mt s hp nht ti kha, iu m khng mt nh kinh t no tin rng c th thnh hin thc trong mt thp k ti. ng Yen Nht cch y 20-30 nm tng c hy vng tr thnh mt i th cnh tranh ca ng USD. Tuy nhin nn kinh t Nht ri vo mt cuc suy thoi di t thp k 90 ngn cn s ph bin ca ng tin ny. Mc d b suy thoi, Nht vn tip tc l nc c thng d mu dch ln v tip tc xut khu vn ra bn ngoi. Nhng v lu di khi c cu dn s qu gi v nu Nht khng c thay i ln v chnh sch nhp c, cn cn thng mi c th i chiu v ng Yen s suy yu dn theo qui lut kinh t chung. ng Bng Anh v Franc Thy S l hai ng tin ln tip theo s ngy cng gn cht vo ng Euro mc d hai nc ny cha cho thy kh nng s tham gia lin minh tin t ny. Cc ng tin Bc u cng s i dn vo qu o ca ng Euro, thm ch kh nng cc nc ny gia nhp lin minh tin t chu u cn ln hn Anh v Thy S. ng la Australia, New Zealand, v Canada s tip tc l nhng ng tin "hng ha" (commodity currencies) v ph


thuc nhiu vo gi nguyn liu th th gii. Nhng vi trin vng kinh t th gii pht trin chm li v mt cn bng quc t gim i, cc ng tin ny s c xu hng n nh hn nhng cng kh s c nhng t bin v t gi. Nhng nn kinh t mi ni nh Trung Quc, Hn Quc, Mexico, Brazil, Nga nhiu kh nng s thy ng tin ca mnh ln gi so vi cc ng tin ln. y l iu tt yu khi cn cn thng mi quc t cn bng tr li v cc dng chy vn quc t suy gim. ng CNY v ang chu nhiu sc p ln gi, cho d Trung Quc c can thip trong ngn hn nhng v lu di t gi CNY cn phi c iu chnh Trung Quc c cu li nn kinh t v iu chnh chin lc tng trng.

D bo kinh t Vit Nam 2010-2025K hoch pht trin kinh t ca Chnh ph Chnh ph a ra d tho pht trin kinh t-x hi giai on 2011-2015 v tm nhn n nm 2020. Giai on 2011 -2015 Mc tiu ca giai on ny l nng cao cht lng, hiu qu, sc cnh tranh v ch ng hi nhp quc t, to chuyn bin mnh m trong chuyn i c cu kinh t; y mnh qu trnh cng nghip ha, hin i ha. Ci thin i sng nhn dn i i vi xa i gim ngho, to vic lm, m bo an sinh x hi. - V kinh t: GDP trong giai on ny bnh qun tng 7-8%/nm, tc tng tng kim ngch xut khu bnh qun 12%/nm, t trng u t pht trin 5 nm 2011-2015 khong 4041% GDP. Gia tng u t pht trin cc dch v phc v sn xut, tiu th nng sn. GDP nm 2015 t khong 200 t USD, thu nhp bnh qun u ngi khong 2.100 USD, gp 1,7 ln nm 2010. - V x hi: ch tiu ch yu ti 2015 l t l lao ng c qua o to t 55%, quy m dn s l 93 triu ngi, t l h ngho theo chun mi gim 2-3%/nm, t l tht nghip thnh th khong 4%. Tm nhn n nm 2020 n nm 2020 Vit Nam v c bn tr thnh nc cng nghip c trnh trung bnh. Tng trng kinh t ch yu da vo nng cao nng sut, cht lng; cc ngnh cng nghip ch bin thm dng vn v cng ngh s thay th dn cc ngnh thin v khai thc ti nguyn v thm dng lao ng r. Cc mc tiu c th: - T nm 2015, v c bn cn bng ngn sch v cn cn thanh ton vng lai. - n nm 2020, t trng gi tr gia tng/sn lng t ti thiu 50%; t trng gi tr gia tng/sn lng cng nghip ch bin t ti thiu 40%; ng gp ca nhn t nng sut tng hp vo tng trng khong 35-45%. D bo v kinh t Vit Nam ca cc t chc phn tch trn th gii Nhn chung, cc t chc phn tch kinh t trn th gii c ci nhn bi quan hn v kinh t Vit Nam so vi Chnh ph. Thm vo , cc t chc u rt thn trng trong vic a ra cc d bo, c bit tm d phng trung v di hn (him khi vt qu nm 2014). Di y l phn cp nht nhng kt qu d bo ca cc t chc c uy tn v kinh t Vit Nam.


EIU, foresight 2020, 2006 Trong bn bo co dy gn 100 trang, EIU d bo tc tng trng kinh t trung bnh ca Vit Nam giai on 2011-2020 b st gim ng k, ch cn 4,6%. Trong 10 nm ny, tc tng trng kinh t Vit Nam thm ch cn thua Philippines, Thi Lan (4,7%), Malaysia (4,8%), Indonesia (5%), nhng nc m giai on trc u ng sau Vit Nam. V s st gim ca giai on 2011-2020, mc tng trng kinh t trung bnh ca Vit Nam trong 15 nm ti ch t 5,4%, d vn cao hn mc trung bnh mt khu vc nng ng nht th gii l chu (4,9%), nhng li ng sau Trung Quc (6%), n (5,9%) v Pakistan (5,5%). D kinh t Vit Nam v mt s nc tng trng chm li sau nm 2010, nhng bo co ca EIU khng nh mc pht trin trung bnh gn 6% trong 15 nm ti vn rt n tng. D bo c a ra da trn kt qu ca cuc phng vn gn 2.000 chuyn gia kinh t, ch tch, tng gim c cc tp on ti hn 100 quc gia vo cui nm 2005. IMF, world economic outlook, 10/2009 Bo co ca IMF cho rng kinh t Vit Nam s tng trng 4,6% trong nm nay v 5,3% trong nm 2010, 5,9% nm 2011 v n nm 2014 l 7,0%. Cc mc d bo tng trng m IMF dnh cho Vit Nam l cao nht trong nhm nc ASEAN-5 (gm Indonesia, Malaysia, Philippines, Thi Lan v Vit Nam). ADB: Bo co cp nht Pht trin kinh t chu nm 2009 cng b ngy 22/9/2009 Tng trng kinh t Vit Nam s t 6,5% nm 2010 v lm pht nm 2010 l 8,5%. D bo ca VEPR D bo tng trng kinh t v lm pht ca Vit Nam n 2025 c xy dng da trn m hnh VIPAG. Theo m hnh ny, kinh t ca Vit Nam s tng trng khong 6,5% nm 2010, khong 7% - 7,7% hng nm cho giai on 2011-2015. K t nm 2015, kinh t Vit Nam s tng trng mc thp hn, ch t 5,7% n 7,2% cho giai on 2016-2025 (Hnh 1.15). Kinh t v m ca Vit Nam s c k vng n nh hn t nm 2011 khi chnh ph chuyn sang cc chnh sch ch trng tng trng bn vng. Lm pht do vy s tng khong 7% nm 2010, 5,8% nm 2011 v sau duy tr mc thp di 5% cho cc nm t 2012 tr i. y l gi thuyt ca chng ti, nhng ng thi cng l iu kin m chng ti cho rng Vit Nam cn c duy tr mc tng trng cao v bn vng trong giai on sp ti.


Hnh 15. Tng trng kinh t v lm pht ca Vit Nam 2006-09 v d bo n 2025 (%)25

20

15

10

5

020 12 20 14 20 16 20 22 20 24 20 06 20 08 20 10 20 18 20 20

Lm pht

Tng trng GDP

y c th coi l mt kch bn l tng cho s pht trin kinh t trong trung v di hn ca Vit Nam. Nu Chnh ph khng th kim sot mc lm pht v vn chp nhn mc lm pht dao ng cao nh nhng nm va qua, th nhng bt n v m s tch t v bin ng vi quy m ngy cng ln hn. Trong trung v di hn s cn tr tng trng kinh t. Vic d bo nn kinh t trong mt kch bn xu nh vy l kh khn hn rt nhiu.

Kt lunBi vit ny nh gi s b tnh hnh kinh t th gii v Vit Nam trong 5 nm tr li y. Tm im ca giai on ny l cuc khng hong ti chnh-kinh t v nhng du hiu phc hi ang dn xut hin r rng hn. Kinh t th gii tri qua mt thi k pht trin mc tng i cao trc khng hong kinh t ti chnh qu 4-2008. Trong giai on ny, pht trin cng nghip, u t trc tip nc ngoi, v thng mi quc t u bng n khp ton cu. Khng hong kinh t-ti chnh sau lm chm i nhng xu hng ny. Tuy nhin, y l nhng qu trnh khng th o ngc sau khi nn kinh t th gii hi phc tr li sau nm 2010, c bit l khi cc nc mi ni nh Trung Quc, n , Brazil v cc tp on xuyn quc gia b tn thng khng nhiu trong cuc khng hong. y l nhng nhn t quan trng thc y xu hng ton cu ha. Nhng, trong nhng nm ti, do cc nc pht trin, c bit l M v Anh, b tn hi nng nn trong khng hong, quyn lc kinh t s c s chuyn dch ng k v chu , theo Trung Quc v n s l trng tm. V th ca ng la M s b cnh tranh bi ng Euro v ng Nhn dn t. Trong khi , kinh t Vit Nam c hai nm khi u thun li trong k hoch 5 nm 2006-2010. Tuy nhin, t nm 2008 nn kinh t phi i mt vi v vn kh khn do chnh sch ni lng tin t trc v khng hong kinh t th gii xy ra. So vi cc nc khc, khng hong kinh t ton cu tc ng khng nhiu n Vit Nam, ngoi tr xut khu v u t nc ngoi. Nhng do nn tng kinh t v m ca Vit Nam vn cn


yu (VND tip tc chu p lc gim gi, lm pht c nguy c tng cao, thm ht ngn sch ln, kh nng chuyn dch c cu km) nn trin vng kinh t Vit Nam trong vi nm ti vn cn kh khn. Xt v trin vng di hn, Vit Nam c nhiu c hi tr thnh nc cng nghip c trnh trung bnh vo nm 2020 nh Chnh ph ra nu nh cc mc tiu v kinh t v m (cn bng ngn sch, cn cn vng lai, lm pht) c duy tr n nh.

Ti liu tham kho1. ADB (2009), Key Indicator for Asia and the Pacific 2009. 2. ADB (2009), Asian Development outlook 2009 update, 9/2009 3. Bo co Tnh hnh kinh t - x hi nm 2009 v d kin k hoch pht trin kinh t - x hi nm 2010, 9/2009 (Bo co ca Chnh ph) 4. BMIa (Business International Monitor Ltd) (2009), Bo co d bo kinh doanh ca Vit Nam (BMI Vietnam Business forecast report). 5. B k hoch v u t (2009), D tho pht trin kinh t x hi giai on 2011-2015 6. B Ti chnh (2009), VIPAG - GENERAL EQUILIBRIUM MODEL FOR VIETNAMESE ECONOMY, Ti liu d n cha cng b. 7. IMF (2009), World economic outlook 2009, 29/10/2009 8. International Monetary Fund (2007). Vietnam: 2007 Article IV ConsultationStaff Report; Staff Supplement and Statement; Public Information Notice on the Executive Board Discussion; and Statement by the Executive Director for Vietnam, IMF Country Report No. 07/387, International Monetary Fund, Washington, D.C. 9. L Hng Giang (2009), H thng Tin t Quc t v cuc Khng hong Ti chnh 2007-2009: Mt s hm chnh sch cho Vit Nam, Trung tm Nghin cu Kinh t v Chnh sch (VEPR), Trng i hc Kinh t, HQGHN 10. Ngn hng nh nc Vit Nam (2009), http://www.sbv.gov.vn/vn/home/index.jsp 11. Tng cc thng k (2008), Nin gim thng k 2007, Nh xut bn Thng k, H Ni 12. Tng cc thng k (2009), Nin gim thng k 2008, Nh xut bn Thng k, H Ni 13. Trung tm nghin cu chin lc trc thuc Chnh ph M (National Intelligence Council), Xu hng ton cu 2025: Mt th gii thay i, 11/2008 14. UNCTAD (2009), World Investment Report 2009 15. World Bank (2009), Global Development Finance 2009 16. World Bank (2009), World development indicator dataset 17. WTO (2009), World Trade Report 2009.