Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Tìm dịch tự do… Siêu âm FAST, va hưng
dn chọc dò màng bụng
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Mục tiêu Siêu âm có trọng tâm ở bnh nhân ch n th ơng (FAST)
– Kỹ thuật – Chỉ định
– Gi i hạn
• Siêu âm u ng dn chọc dò màng bụng
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
FAST • Focused – Có trọng điểm
• Assessment – Tiếp cận
• with Sonography – vi Siêu âm
• in Trauma – ở BN chấn thương
• Không chỉ dành cho BN chấn thương
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Phát hin dịch trong lồng ngực, ổ bụng, hay trung th t
• Thêm siêu âm phổi giúp phát hin tràn khí màng phổi
Mục đích của FAST
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Chỉ định của FAST • Ch n th ơng đụng giập hoặc xuyên
th u ở bụng/ngực
• Ch n th ơng hoặc đau bụng c p ở phụ n có thai
• BN bị tụt huyết áp không giải thích đ ợc
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Ky thuật • Đim đánh d u trên đu d h ng về
phía đu của BN hoặc về phía bên phải của BN
• Ép nhẹ
– Loại bỏ hơi trong ruột, tăng din tiếp xúc da- đu dò
• Đu dò tn số th p:
– Các c u trúc l n hơn, nằm sâu hơn
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
FAST: 4 mặt cắt • Phn t trên phải (RUQ) • D i mỏm mũi kiếm x ơng ức
• Phn t trên trái (LUQ) • Hố chậu
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Các mốc giải phu ở phn t trên
Đ NG NÁCH Gi A Đ NG NÁCH SAU
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Khoang ảo gi a gan và thận phải • Còn đ ợc gọi là rưnh gan-thận
Rãnh Morrison
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Rãnh Morrison: Giải phu
Lách
Thận phải
Gan
Thận trái
( Rãnh Morrison
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Kỹ thuật: – Đ ng nách gi a
– Đ ng ngang d i mũi ức
– Xoay đu d h ng ra phía sau
Rãnh Morrison
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Tìm:
– Dịch trong rưnh Morrison
– Dịch trong rưnh cạnh đại tràng phải – Dịch trong khoang d i hoành
– Dịch màng phổi phải (h ng về phía cơ hoành)
Rãnh Morrison
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Rưnh lách-thận • Khoang ảo gi a lách và thận trái
• Vùng th p phía trên trái ổ bụng
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Rưnh lách-thận: Giải phu
Lách
Thận phải
Gan
Thận trái
) Ngách lách-thận
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Kỹ thuật: – Đ ng nách sau
– Đ ng ngang d i mũi ức
– Xoay đu d h ng ra sau
– Đặt đu d quá gn đ ng nách tr c có th làm hạn chế khảo sát
Rưnh lách-thận
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Tìm:
– Dịch trong ngách lách-thận
– Dịch trong rưnh cạnh đại tràng trái – Dịch trong khoang d i hoành
– Dịch màng phổi trái (h ng về phía cơ hoành)
Rưnh lách-thận
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Hố chậu • Túi cùng Douglas/Túi cùng bàng quang-trực tràng
• Vùng th p ở bụng d i
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Hố chậu: Giải phu ở n
Túi cùng trực tràng-t cung
(túi cùng Douglas)
Túi cùng bàng quang-
t cung
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Hố chậu: Giải phu ở nam
Rưnh trực tràng-bàng
quang
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Hố chậu • Kỹ thuật: – Trên mu (2 cm trên kh p mu)
– Bắt đu từ đ ng gi a
– Các mặt cắt dọc và mặt cắt ngang
– Tốt nh t nên siêu âm khi bàng quang đy (kẹp Foley)
– XOAY Đ U DÒ !!!
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Tìm:
– Dịch ở thành sau bàng quang
– Dịch ở thành sau t cung
– Dịch gi a các quai ruột
Hố chậu
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Chọc d màng bụng • S dụng các kỹ thuật siêu âm
FAST đ tìm ổ tụ dịch
• Tuy nhiên…
Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
• Cho BN nằm đu cao 30o
• Có thực sự có dịch không? • Xác định gi i hạn của khối dịch trên 2 mặt cắt • Chú ý ranh gi i của gan, lách, cơ hoành khi BN thở; định vị
các mạch máu • Đánh d u vị trí chọc d:
– Đ ng gi a d i rốn – Các phn t d i hai bên cơ thẳng bụng – Tránh các sẹo – Kỹ thuật tĩnh đánh d u đy đủ vùng chọc d và đim chọc
dò • Chuẩn bị dụng cụ, gây tê, và tiến hành chọc d
Chọc d màng bụng d i h ng dn của siêu âm