1.1 Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε

Χημεία Β’ Γυμνασίου

Ε. Κοκκίνου

Πώς μπορούν να διαχωριστούν οι φωτογραφίες σε δύο κατηγορίες;

2

Σε φωτογραφίες που δείχνουν φυσικά και φωτογραφίες που δείχνουν τεχνητά πράγματα

3

Φαινόμενο: είναι οποιαδήποτε αλλαγή –μόνιμη ή παροδική- παθαίνει ένα σώμα

Φυσικά φαινόμενα

είναι αυτά που οι ουσίες δεν παθαίνουν μόνιμες αλλαγές και δεν συνοδεύονται από σχηματισμό νέων ουσιών

Αλλαγή Εποχών

4

Χημικά φαινόμενα είναι αυτά που οι ουσίες παθαίνουν μόνιμες αλλαγές και συνήθως συνοδεύονται από το σχηματισμό νέων ουσιών.

Π.χ. Καύση

Ποια από τα παρακάτω φαινόμενα είναι φυσικά και ποια χημικά;

Η κίνηση της γης Τα παγάκια που λειώνουν Το μαγείρεμα του κρέατος Ξίνισμα γιαουρτιού Κάψιμο των ξύλων Ο μαγνήτης που έλκει τις καρφίτσες Το ζύμωμα του ψωμιού Η βενζίνη που καίγεται Το βράσιμο του αυγού Το νερό που βράζει Η βροχή και το χιόνι Οι αστραπές

5

Φυσικό

Φυσικό

Φυσικό

Φυσικό

Φυσικό

Φυσικό

Χημικό

Χημικό

Χημικό

Χημικό

Χημικό

Χημικό

Τι ονομάζουμε περιβάλλον;

Περιβάλλον ονομάζεται οτιδήποτε υπάρχει γύρω μας. Π.χ. δάση, ζώα, κτίρια, αυτοκίνητα, ακόμη και εμείς οι ίδιοι.

Φυσικό περιβάλλον

είναι οτιδήποτε δημιουργεί η φύση.

π.χ. νερό, αέρας, χώμα, ζώα, φυτά, κλπ.

Ανθρωπογενές περιβάλλον

είναι οτιδήποτε δημιουργεί ο άνθρωπος.

π.χ. κτίρια, γέφυρες,βενζίνη, τσιμέντο, χαρτί κλπ.

6

Επεξεργασία πρώτων υλών

Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί πολλά υλικά (φυσικές πρώτες ύλες) και προϊόντα που υπάρχουν έτοιμα στη φύση (φυσικά προϊόντα) και τα οποία με κατάλληλη επεξεργασία μετατρέπονται σε νέα υλικά (επεξεργασμένα προϊόντα).

Παραδείγματα μετατροπών

Λινάρι ίνες λιναριού νήμα ύφασμα λινό φόρεμα

Ασβεστόλιθος ασβέστης ασβεστοπολτός σοβάς

Βοξίτης αλουμίνιο κράματα αλουμινίου σκελετός αεροπλάνου

7

Πώς από αυτό παίρνουμε αυτό;

• δέντρα

• τεμαχισμένα δέντρα

• αποχρωματισμένος πολτός

• χαρτί

• βιβλίο

8

Άσκηση 1 βιβλίου σελ 13. Από τα παρακάτω υλικά ποια είναι φυσικά (Φ) και ποια δημιουργούνται από τον άνθρωπο (Α);

a. Μακαρόνια

b. Αργό πετρέλαιο

c. Σύννεφα

d. Φύλλο χαρτιού

e. Φύλλο δέντρου

f. Πλαστικό μπουκάλι

g. Άμμος θάλασσας

h. Τσιμέντο

9

Από τα παρακάτω υλικά ποια είναι φυσικά (Φ) και ποια δημιουργούνται από τον άνθρωπο (Α);

Χώμα Χαρτί Οξυγόνο Ξύλα Νερό Δρόμοι Κτίρια

10

Φάρμακα Χυμός πορτοκαλιού Αυτοκίνητα Γυαλί Λουλούδια Γκαζόζα

Άσκηση 2 βιβλίου σελ 13. Αντιστοίχισε κάθε υλικό της πρώτης στήλης με ένα προϊόν ή μία δραστηριότητα της δεύτερης στήλης όπου το υλικό χρησιμοποιείται:

Στήλη Ι Στήλη ΙΙ

Α. Χρώματα 1. Ζάντες αυτοκινήτων

Β. Κράμα αλουμινίου 2. Ζωγραφική

Γ. Βαμβάκι 3. Ενέργεια

Δ. Φυσικό αέριο 4. Ένδυση

11

Αλήθεια, τι σας έρχεται στο νου όταν ακούτε «χημεία»;Κατατάξτε τις σκέψεις σας…

12

13

Χημικά προϊόντα

Χημεία της φύσης

Χημική έρευνα

Χαρακτηρισμοί της χημείας

14

Επεξεργασία υλικών και Χημεία

Η Χημεία κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη

Ρούχα που φοράμε (συνθετικά, βαφές κ.α.)

Σπίτια (υλικά κατασκευής κ.α.)

Μέσα μεταφοράς (πλαστικά, καύσιμα κ.α.)

Υλικά συσκευασίας (μπουκάλια, κουτιά κ.α.)

Συντήρηση τροφίμων (συντηρητικά)

15

Επεξεργασία υλικών και Χημεία

Η Χημεία φροντίζει για την υγεία μας

Φάρμακα (μολυσματικές ασθένειες, χημειοθεραπείες κ.α.)

Υλικά τεχνητών μελών (οστά, δόντια κ.α.)

Νερό που πίνουμε (χημική επεξεργασία κ.α.)

16

Επεξεργασία υλικών και Χημεία

Η Χημεία κάνει τη ζωή μας ευχάριστη

Νέα υλικά, φτηνά με εξαιρετικές ιδιότητες

Υλικά για όργανα γυμναστικής και αθλητισμού

Προϊόντα που προορίζονται για φωτογράφιση, μουσική (CD, DVD)

17

Επεξεργασία υλικών και Χημεία

Η Χημεία ερευνά τη φύση και διδάσκεται από αυτήν

Η τροφή μετατρέπεται στο σώμα μας σε ιστούς, βιολογικά απορρίματα, ενέργεια

Τα φυτά φτιάχνουν σάκχαρα (αέρα, νερό και φως - φωτοσύνθεση)

Σταλακτίτες και σταλαγμίτες

Τα δάση που καίγονται γίνονται στάχτη και καπνός

18

Γενικά η επιστήμη της Χημείας μελετά τις ιδιότητες και τους μετασχηματισμούς των υλικών και ασχολείται με:

Τη βασική και την εφαρμοσμένη έρευνα

Την επεξεργασία πρώτων υλών και την παραγωγή νέων υλικών

Τον έλεγχο της ποιότητας του περιβάλλοντος, των τροφίμων, των φαρμάκων, των καυσίμων

19

Για κάθε τι υπάρχει καλή και κακή χρήση. Ποια είναι η επωφελής και ποια η επιζήμια χρήση των…

20

Επωφελής και επιζήμια χρήση…

Φάρμακα

Εκρηκτικά

Εντομοκτόνα

Χλώριο

Συντηρητικά τροφίμων

Πλαστικά21

Ποιος έχει την ευθύνη για τη χρήση των υλικών;

…η χημεία

…οι χημικοί

…η κοινωνία των πολιτών

…οι χρήστες

…η πολιτεία

22

Με λίγα λόγια…

23

Διαγράψτε τις λανθασμένες:

Η χημεία κάνει τη ζωή μας ευκολότερη και ανετότερη.

Η χημεία ασχολείται με τα υλικά και τους μετασχηματισμούς τους.

Οι χημικοί μετασχηματισμοί γίνονται μόνο στα εργαστήρια των χημικών.

Η χημική γνώση για τα υλικά χρησιμο-ποιείται για μετατροπές των υλικών.

24

Καθήκοντα για το σπίτι

25

Θεωρία από το βιβλίο: σελ. 10, 11, 12, 13.

Τετράδιο εργασιών σελ. 8 & 9: Ασκήσεις: 1, 4, 5