PANGANGATWIRAN

- Ito ay isang pahpapahayag na nagbibigay ng sapat na katibayan o patunay upang ang isang panukala ay maging katanggap - tanggap o kapani-paniwala. Layunin nito na hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang kawastuhan ang kanilang pananalig o paniniwala sa pamamagitan ng makatwirang pagpapahayag. (- Badayos)

- Sa pangangatwiran, ang katotohaanan ay pinagtitibay o pinatutunayan sa pamamagitan ng mga katwiran o rason.

(- Arogante)

- Ang pangangatwiran ay isang sining sapagkat ang paggamit ng wasto, angkop at magandang pananalita ay makatutulong upang mahikayat na pankinggan, tanggapin at paniniwalaan ng nakikinig ang nangangatwiran.

- Ang pangangatwiran ay maituturing ding agham sapagkat ito ay may prosesong dapatisaalang-alang o sundin upang ito ay maging mahusay at matagumpay, lalo na sa formal na pangangatwiran gaya ng debate.

- Ang pangangatwiran ay isa ring kasanayan dahil ang kahusayan ay maaaring matamo n imo man subalit hindi sa paraang madali at sa maikling panahon lamang.

DAHILAN NG PANGANGATWIRAN:

1. upang mabigyang - linaw ang isang mahalagang usapin o isyu.

2. maipagtanggaol ang sarili sa mali o masamang propaganda laban sa kanya.

3 Makapagbahagi ng kanyang kaalaman sa ibang tao;

4. Makapagpahayag ng kanyang saloobin

5. Mapanatili ang magandang relasyon sa kanayng kapwa

KASANAYANG NALILINANG SA PANGANGATWIRAN

1. Wasto at mabilis na pag-iisip

2. Lohikong paghahanay ng kaisipan

3. Maayos at mabisang pagsasalita

4. Maingat na pagkilala at pagsusuri ng tama at maling katwiran

5. Pagpapahalaga sa kagandahang asal gaya ng pagtitimpi o

pagpipigil ng sarili at pag-unawa sa mga karaniwang

inilahad ng iba o pagtanggap sa nararapat na kapasyalan.

URI NG PANGANGATWIRAN

1. PANGANGATWIRANG PABUOD (INDUCTIVE REASONING)

Nagsisimula sa maliit na katotohanan tungo sa isang panlahat na simulain o paglalahat ang pangangatwirang pabuod. Nahahati ang pangangatwirang ita sa tatlong bahagi.

a. Pangangatwirang gumagamit ng pagtutulad. Inilahad dito ang magkatulad na katangian, sinusuri ang katangian, at pinalulutang ang katotohanan. Ang nabubuong paglalahat sa ganitong pangangatwiran ay msasabing pansamantala lamang at maaaring mapasinungalingan. Maaring maging pareho ang pinaghahambing sa isa lamang katangian subalit magkaiba naman sa ibang katangian.

b. Pangangatwiran sa pamamagitan ng pag-uugnay ng pangyayari sa sanhi.

Nananalunton ito sa paniniwalang may sanhi kung kaya nagaganap ang isang pangyayari.

c. Pangangatwiran sa pamamagitan ng mga katibayan at pagpapatunay. Napapalooban ito ng mga katibayan o ebidensyang higit na magpapatunay o magpapatutuo sa tinutukoy na paksa o kalagayan.

Halimbawa ng Pabuod na pangangatwiran

Pabuod (inductive reasoning) - Ang pangangatwirang ito ay nagsisimula sa maliit na halimbawa o katotohanan at nagtatapos sa isang panlahat na suliranin. May tatlong paraan ang ganitong uri ng pangangatwiran:

Ang Pag-uugnay ng Pangyayari sa Sanhi. Bawat pangyayari ay may sanhi. Ang pangangatwiran natin ay nagsisimula sa mga sanhi tungo sa bunga o ang patumbalik nito. Ang ating konklusyon ay isang pahayag na ang isang pangayayri'y bunga ng isa pang pangyayari.

Halimbawa:

Ang pagmamatuwid na kaya hindi nakapasa sa pagsusulit ang mag-aaral ay sapagkat hindi siya nagbalik-aral.

Gumagamit ng Pagtutulad. Inilalahad ang magkatulad na katangian, sinusuri ang mga ito at dito humahango ng konklusyon. Ang konklusyon sa ganitong pangangatwiran ay masasabing pansamantala lamang.

Halimbawa:

Magtayo tayo ng kooperatiba sa ating kolehiyo sapagkat ang kolehiyo sa Kabanatuan, sila ay may kooperatiba at malaki ang napapakinabang.

Ang pagmamatuwid na si si Miss dela Cruz ay mabuting guro sapagkat ang ama't ina niya ay mahusay ring mga guro.

Gumagamit ng Katibayan at Pagpapatibay. Ang pagmamatuwid ay nanghahawakan sa mga ebidensya, katibayan at patunay.

Halimbawa:

Ang pagmamatuwid ni Lucio ang salarin sapagkat sa kanya ang nakuhang sapaang tsinelas sa tabi ng bangkay. Kay Lucio rin ang buckle ng sinturong siyang ipinamalo sa namatay na natagpuan sa di-kalayuan sa lugar ng krimen. Si Lucio ay nakagalit ng napatay.

2. PANGANGATWIRANG PASAKLAW (DEDUCTIVE REASONING)

Humahango ng isang pangyayari sa pamamagitan ng pagkakapit ng isang simulang panlahat ang pangangatwirang pasaklaw. Ang silohismo na siyang tawag sa ganitong pangangatwiran ay bumubuo ng isang pangungunang batayan, isang pangalawang batayan at isang konklusyon. Isang payak na balangkas ng pangangatwiran ang silohismo.

Mga halimbawa ng pangangatwirang pasaklaw

pangangatwirang pasaklaw -nagsisimula sa malaki patungo sa maliit na kaisipan o katotohanan!!!!!!!!

halimbawa:ang lahat ng hayop ay nilikha ng diyos .Ang manok ay isang uri ng hayop kung gayon ang manok ay nilkha ng diyos!!!!!!!!!!!

MGA ELEMENTO NG PANGANGATWIRAN

1. Proposisyon- panukala (Maaaring sang-ayon o di sang-ayon

2. Paksa

Halimbawa ng nangangatwiran

Isang Paksa:

* Dumadami na ang populasyon sa Pilipinas kailangan ng magtatag ng Batas na Kailangan sa isang Pamilya kailangang 2 anak lang.

3 URI NG PROPOSISYON

Pangyayari = Ito ay pagpapatunay o pagsasalawang-katotohanan ng isang

bagay.

Kahalagahan = Ito ay pagtatanggol sa kahalagahan ng isang bagay o kaisipan.

Patakaran = Ito ay paghaharap ng isang pagkilos sa isang suliranin.

PAGTATALO

Naglalayong na makapanghikayat ng iba na paniwalaan ang sinasabi sa pamamagitan ng pangangatuwiran. Maaari itong nakasulat o binibigkas.

Ang kahalagahan ng debate

-Para mapag-usapan o pagtaluhan ang isang sitwasyon.

ANO ANG MGA URI NG PAGTATALO

O DEBATE

DEBATENG OXFORD ( Rufino Alejandro )

Unang TagapagsalitaSang-ayon - maikling panimulaPaglalahad, patotoo sa unang isyuPagtatapos - lagom ng kanyang napatunayanBabanggitin ang gagawin ng susunod nakasama

Unang Salungat - maikling panimulaPatotoo sa unang isyuLalagumin ang mga matwid ng panig ngSalungat

Pangalawang Sang-ayon - maglalahad ng patotooNilalagom ang pangunahing matwid ng panig ng sang-ayon

Pangalawang Salungat - maghaharap ng isang tuligsa sa balak ng panig ng sang-ayon o naghaharap ng pamalitng pangunahing matwid ng panig ngsalungat

Pangatlong Salungat - talumpati ng ganting matwid-sinusuri niyaang mga hindi pinagkakaisahan ng panig ng sang-ayon at panig ng salungat at pinabubulaanan ang pangunahing matwid ng sang-ayon-sa pagwawakas , maaaring gumawa siya ng isangnakahihikayat na panawagan

Pangatlong Sang-ayon - pagsusuri ng mga pangunahing puntos ngipinagkakaibang kuro ng dalawang panig-maghaharap ng isang pagpapabulaan-magwawakas sa isang mapanghikayat na panawagan

DEBATENG OREGON

Unang Tagapagsalita ng dalawang panig - maghaharap ng pagmamatwid ng kani-kanilang panig

Pangalawang Tagapagsalita - magtatanong upang maipakilala angkarupukan ng mg matwid na panig ng katalo

Pangatlong Tagapagsalita - maghaharap ng pagpapabulaan bagolalagumin ang mga matwid ng kani-kanilang panig

Mga Paalala :

1.Ang ibibigay na tanong ay masasagot sa ilang pananalitalamang.

2. Isipin na agad ang maaaring isagot sa mga itatanong upangmapaghandaan

3.Sa pagtatanong , sikaping maipakilala ang kawalan ngawtoridad at ang karupukan ng matwid o ang pagkakasalungatan ng mga matwid ng kalaban

4.Magsimula sa tiyak patungong masaklaw

5.Iwasan ang pagbibigay ng tanong na wala sa matwid, walangkaugnayan o walang gaanong halaga

6.Huwag gelatin ang kalaban sa pamamagitan ng pagpipilit nasiya'y sumagot ng "oo" o "hindi"

DEBATENG OREGON - OXFORD

A.Pagpapakilala ng bawat koponan ( Pagtukoy sa mgatuntunin )

B.Paglalahad ng proposisyon

C.Pagbibigay ng katuturan

D.Paglilinaw sa mga isyu o buod ng pangangatwiran

E.Pagtatalo

Unang Tagapagsalita ( Sang-ayon ) -maglalahad ng buod magtatanong sa buod ngtalumpati

Unang tagapagsalita ( sang-ayon)Maglalahad ng buod ngtalumpati

Ikalawang Tagapagsalita ( Sang-ayon )- magtatanong sa buod ngtalumpatiMaglalahad ng buod ngtalumpati……………….( Lima - sampung minutong pagitan )

Unang Tagapagsalita ( salungat ) -tutuligsain ang buod ngunang tagapagsalita ( sang-ayon )

Unang Tagapagsalita ( sang-ayon ) - tutuligsain ang buod ngikalawang tagapagsalita (salungat)……………….

Lider ng panig ng sang-ayon -magbubuklod ng katwiranng pangkat

Lider ng panig ng salungat - magbubuklod ng katwiranng pangkat

F.Paghahatol ng Lupon

Sa sandali ng panunuligsa, tukuyin ang sumusunod :

1.mga maling katwiran

2.walang katotohanang batayan

3.kahinaan ng katibayan

4.mga pahayag na labas sa buod na pinagkasunduan

Sa oras ng paghatol , ang panig ng sang-ayon ang siyang may bigatng pagpapatibay at ang panig ng salungat ang siyang may bigat ng pagtuligsa.

Balagtasan: “Dapat ba o Hindi Dapat Ipatupad ang K+12?”

by Pangga Gen

newspaper-pencils

Balagtasan: Dapat Ba O Hindi Dapat Ipatupad ang K+12 Policy sa Pilipinas?

nina Vanessa Lee at Marl Yjuv Toquero

Lakandiwa:

Magandang umaga mga Binibini at Ginoo,

Ako po’y nagaagalak makaharap kayo.

Isang makabuluhang pagtatalo ating matutunghayan.,

Pagtatalong pwedeng magbigay liwanag sa ating bayan.

Noong umupo bilang bagong pinuno,

bilang isang pangulo.

Ang napasikat at napakadilaw na Noynoy Aquino.

Sari-saring batikos binato sa kanya,

Batikos na sadyang minulat ang ating isip at mga mata.

Ang K+12 Policy ating paksa,

Paksang ukol sa edukasyon ng ating bansa.

Ang high school raw ay dagdagan ng dalawang taon,

Ang K naman ay para sa kinder institutionalization.

Ngayon ating dinggin ang babaeng malakas ang dating,

Ang babaeng galing Korea na kinasal sa isang Pilipino,

Ang babaeng nangangalan ay Nesa,

Na tutupad sa repormang edukasyon.

Palakpakan natin siya,

Pakinggan at intindihin si Binibing Vanesa.

Vanesa:

Ako’y kinikilala bilang boss ng DepEd,

Pilipinong buong buo sa dugo, puso’t isipan.

Ang pangalan ko ay Vanesa Lee Roque,

Narito ako para bigyang tamang pag-unawa ang proyekto ng gobyerno.

Isa munang paglilinaw bago po magkagulo ang lahat,

Sana’y makinig kayo.

Ang K+12 project ay platapormang tungo sa pagbabago,

Pagbabago para sa ating bansang nangangailangan.

Upang ang edukasyon ng Pilipinas ay malinang.

The fruit of this change will benefit the next generation,

On behalf of the government, I speak to erase the misconceptions.

Yjuv:

Salamat sa unang pananalita, Binibining Roque.

Ngunit sayo’y may kokontra,

Ang lalaking to,

Ay si Yjuv Toquero.

Ginoong galing probinsya, ginoong akibista.

Ako po si Yjuv Toquero,

Sa usapin ng K+12, tutol ako.

Sapagkat ang programang sadyang ay hindi

“Ang tanging solusyon t’wina sa edukasyon”

Problema ng ating bansa.

Vanesa:

Ang edukasyon ay para sa lahat,

Ito’y aming tutuparin na tapat

Bibigyan pangarap ang bawat Pilipinong bata,

Para sa kinabukasang walang problema

Tulad ng Europe, East Asia, Amerika at iba pa,

Ang total number of years ng primary education ay dapat labindalawa

Oras na ng pagbabago,

Pilipinas nalang ang inaantay ng mundo

Yjuv:

Ako po’y lumaki sa probinsya,

Probinsyang dukha.

Nanay ko, tatay ko, magsasaka.

Sapat na kita nila,

Upang kami’y makatuka.

Pagdadagdagan pa ng dalawang taon,

Naku! Tuition fee ko!

Paghihirap nila madagdagan pa.

Isipin mo, ang dalawang taon na iyon,

Pwede nang dalawang tao sa kolehiyo ngayon.

Ang K+12 ay magastos sa parte ng gobyerno,

At lalong mas magastos sa parte ng pamilya ko.

Vanesa:

Ang edukasyon ay isang investment.

Investment sa mga anak nating magiging doctor, abogado, teacher, nars, pati seargent,

Kung ikaw nasasayangan para sa magiging produkto na ang mga magulang din ang makikinabangan,

H’wag ka nalang mag-aral!

Ang proyektong to’y para sa kabubuti ng bansa.

Batay sa pag-aaral, lagpak ang Pinas sa Math at Science

Dahil kulang sa pagsasanay at aplikasyon mga guro

Kailangan i-angat ang Pilipinas! Oo, i-angat natin to!

Yjuv:

Mga kaibigan, h’wag kayong magpabulag sa kaibigan kong duwag!

Ako’y paniwalaan, na K+12 ay hindi lamang ang solusyon sa edukasyon ng ating bayan.

Gobyerno’y sana’y mas paigtingin,

Ang problema sa kaledad ng mga guro natin.

Isipin mo to Madame Koreana,

Sige mag-aral ka nga mahabang panahon.

Ngunit guro mo ay hindi trained at incompetitive,

Haha…ang K+12 ay di napapanahon!

Vanesa:

Ano ba silbi ng high school diploma?

Bumabata ang ating workforce, nakakahiya naman.

Ang bansa ay nangangailangan ng skilled workers! Hindi mga batang nagtratrabaho.

They belong to the classrooms studying and exploring the world,

At hindi sinasayang ang talino.

Maawa naman po tayo sakanila.

Ganap na propesyonal, sila’y hindi pa.

Yjuv:

Papabulaanan ko ‘yang mga binaggit mo.

Ako’y babalik sa konsepto ng “kalidad” ng edukasyon rito.

Di mo ba alam na tataas ang drop out rates kapag tinupad ang K+12?

Tignan mo, gumawa pa ng mas malaking problema ang policy!

Isa pa, alam mo bang kulang ang mga silid, upuan, at eskwelahan?

Ang K+12 mo rin ba ay kayang resolbahin ang problema sa kakulangan ng libro

O K+12 lang ba ang talaga ay kabaliwan ng gobyerno?

At alam mo binibini, h’wag mo na ipagpilitan,

K+12, walang silbi yan.

Isipin mo, ano nga ba ang problema,

Kung bakit sistema ng edukasyon natin sabog sabog na,

Korupsyon ang dahilan, wala ng iba!

Korupsyon dahil sa kasakiman,

At katakawan sa kapangyarihan!

Vanesa:

Bakit kaya’y lumalayo ang aking kausap sa pinag-uusapan?

Edukasyon ang pinag-uusapan natin dito

Hindi ang korupsyon na pinagsasabi mo

Ang dami mong alam

Maghugas ka na lang ng pinggan!

Heto na lang, ipapakita ko sa’yo kung bakit natin kailangan itupad ang K+12.

Di na tumatanggap ng mga Pilipino ang European nation,

Dahil sa kababahan ng sistema ng ating edukasyon.

Nahihirapan ang mga nanay at tatay kumayod sa ibang bansa.

Ang mga Pinoy na matatalino,

Nagpapakababa’t minsay binobobo.

Ang mga doktor dito ay nagiging nars lamang,

Maging midwife kulang nalang

Ang mga guro ay nawawalan ng dignidad

At buhay nila’y may pait,

Sapagkat silay nagpupunas lamang ng mga p’wet ng mga batang singkit!

Ang mundo ay nagbabago na,

Globalisasyon nasa harap na ng lahat,

Makibagay, makiuso, sumunod iyon ang dapat

Mahirap ang daan tungo sa pagbabago

Ngunit magiging maganda din ang bunga nito.

H’wag nating isara ang ating kaisipan at tayo’y magpakatino,

Gumawa tayo ng paraan upang making din sa sinasabi ng gobyerno.

Ang edukasyon ay dapat para sa lahat.

Baguhin ang sistema, maging internationally competitive,

Ito ang dapat.

Yjuv:

Mga kaibigan ko inyong natunghayan,

Ang debate namin ni binibining Koreana.

Ang sa’kin lang po,

Huwag magpapabulag sa mga programang ‘di naman totoong kailangan.

K+12 andaming loopholes, andaming problema.

Sa K+12 uunlad ba talaga edukasyon sa ating bansa?

Pag-isipan natin ng mabuti, kabayan.

Lakandiwa:

Mga kaibigan, K+12 nga ba ay solusyon

Sa problema ng edukasyon?

Mga kaibigan, ating isasara ang balagtasan na makabuluhan,

Ang balagtasang kailangan.

_______________

Para sa Klase sa ELECLIT (Literature Elective) ni Dr. Genevieve Asenjo. De La Salle University-Manila.

February 10, 2011. May pahintulot ng mga estudyante.

Featured Image: “Pencils made from recycled newspaper” ni Gerry Mak (http://www.lostateminor.com/2010/08/23/pencils-made-from-recycled-newspaper/)

Debate o Pagtatalo

· Ang tagisan ng dalawang grupo ukol sa kanilang pananaw o opinion sa isang paksa. Masasabi din natin na ito ay isang uri ng pahigitan sa bawat kampo.Karamihan sa mga debate ay nagaganap sa pagitan ng mga pulitiko dahil hindi sila nagkakasundo-sundo sa isang bagay.

· Naglalayong na makapanghikayat ng iba na paniwalaan ang sinasabi sa pamamagitan ng pangangatuwiran. Maaari itong nakasulat o binibigkas.

· Ayon kay Arrogante ang pagtatalo ay isang sining gantihan ng katwiran o makatuwid ng dalawa o higit pang magkasalungat na panig tungkol sa isang kontrobersyal na paksa

· Ang pagtatalo ay binubuo ng pagbibigay matuwid ng dalawang magkasalungat na panig tungkol sa isang pinagtatalunang paksa.

Mga Katangian ng Mahusay na Proposisyon

1.Maydulot na kapakipakinabang at napapanahonang paksa

2.Kawili-wili sa mga nakikinig

3.Pantay at walang kinikilingan

4.Malinaw at tiyak ang mga salitang napagkaloob sa

proposisyon

5.Hindi pa ito nagpapasyahan

6.May makakalap na datos tungkol sa paksa

7.Maaring patunayan ng ebidensya

8.Nagtataglay ng isang ideya sa isang argumento

Sa pagpapahayag ng proposisyon, isaalang-alang ang mga sumusunod:

1.Ibigay ang suliranin sa anyong kapasiyahan.

2.Ibigay ito sa payak at paturol na pangungusap

na may isa lamang suliraning patutunayan.

3.Ipahayag ito sa isang paraang walang salitang

pag-aalinlanganan ang kahulugan.

4.Ipahayag ito sa paraang pasang-ayon

Kahalagahan ng Pagtatalo

1.Malinang ang kasanayan sa wasto at mabilis na pag-

iisip

2.Malinang ang kasanayan sa wasto at mabilis na

pagsasalita

3.Malinang ang kasanayan sa lohikal na pangangatwiran

4.Malinang ang kasanayan sa pag-uuri ng tama at

maling pagmamatuwid

5.Nagbibigyang kahalagahan ang magandang asal tulad

ng paggalang, pagtitimpi,o pagpipigil ng sarili

6.Magkakaroon ng pag-uunawa sa mga katwirang inilahad

ng iba at pagtanggap na nararapat nakapasyahan.

Paghahanda sa Pagtatalo

1.Pangangalap ng mga datos

· Paghanap ng impormasyon at katibayan

2.Paggawa ng balangkas

· Panimula

· Katawan

· Wakas

3.Pagpapatunay ng mga katuwiran

· Pagpapahayag ng maayos, mabisa at maingat

Dapat tandaan sa pagtatalo

· Kailangan magkaroon ng isang kapasyahan o oposisyon na nakasaad sa isang positibong pahayag

· Isalang-alang ang antas ng pang-uunawa ng mga nakikinig

· Kailangan may katumbas na katibayan ang lahat ng katwiran at ito ay nakahalad sa isang maayos na pagpapahayag.

· Ilahad nang maayos at mahinahon ang mga mali sa katwiran at kalaban

· Ipaliwanag ang mga kahinaan ng mga ebidensya o patunay na inilahad ng kalaban

Dapat tandaan sa pagtatanong

· Huwag hayaan magamit ng iyong kalaban ang oras ng iyong pagtatanung

· Ang tanong ay dapat nasasagot lamang sa OO o HINDI.

· Ibigay lamang ang sagot sa hinihingi ng tanong

· Ipaalam sa tagapamahala ng pagtatalo kung lumabag sa itinakdang pamantayan ng pagtatanong ang isa sa kanila

· Ang mga tanung ay nauukol lamang sa paksang pinagkasunduan

Dapat tandaan sa talumpating pagtuligsa (Rebuttal)

· Mahinahon at maliwanag nailahad ang mga kamalian sa katuwiran ng kalaban

· Ipaalam ang kakulangan sa mga katibayan ng kalaban.

· Ipaliwanag ang kahinaan at kamalian ng mga argument ng kalaban

· Ipaalam sa kalaban na walang kaugnayang mga binanggit na katwiran sa paksang pinagtatalunan.

· Ipaalam sa kalaban at mga tagapamahala kung may paglabag sa mga alituntunin sa pagtuligsa

· Tapusin ang talumpati sa pamamagitan ng paglalagom sa mga inilahad na katuwiran at katibayan

Mga Tagapagsalita o Speaker

· Beneficiallity – ang ibinibigay ng talumpati ng tagapagsalita ay kung anong mga benipisyong makukuha sa proposisyong pinagtatalunan

· Practicability – ibinibigay ng talumpating tagapagsalita kung bakit possible ba o praktikal na maisakatuparan ang hinihingi.

· Necessity – ang ibinibigay ng talumpating tagapagsalita ay hinihingi ng sitwasyon bilang kailanagn at tunay na solusyon

Uri ng mga Pagtatalo

· Debateng Oregon-Oxford

-madalas gamiting paraan ng pagtatalo

-binubuo ng dalawang koponan na may 2-3 kasapi

-may mga huradong susuri sa mga argument na may sapat

Na kaalaman sa paksa

· Debateng Oxford ( Rufino Alejandro )

A.Pagpapakilala ng bawat koponan( Pagtukoysa

mgatuntunin )

B.Paglalahad ng proposisyon

C.Pagbibigay ng katuturan

D.Paglilinaw sa mga isyu o buod ng pangangatwiran

E.Pagtatalo

· Debateng Oregon

-Unang Tagapagsalita ng dalawang panig - maghaharap ng

pagmamatwid ngkani-kanilang panig

- Pangalawang Tagapagsalita - magtatanong upang

maipakilala ang karupukan ng mg matwid na panig ng katalo

-Pangatlong Tagapagsalita - maghaharap ng pagpapabulaan

Bago lalagumin ang mga matwid ng kani-kanilang panig

REFERENCES:

http://tl.answers.com/Q/Kahulugan_ng_pagtatalo

Ang pangangatwiran ng dalawang koponan mula sa magkasalungat ng panig tungkol sa paksang napagkaisahang pagtalunan (proposisyon) sa tiyak na oras at lugar na pangyayarihan. Ito ay ang pagbibigay ng gantihang pangangatwiran ng dalawa o higit pang panig hinggil sa isang makabuluhang paksa o isyu . Ito ay maaaring pormal o di pormal na pagtatalo . Ang pagtatalo ay hindi isang uri ng pag-aaway sapagkat ito’y pagpapaliwanag lamang ng mga katwiran ng bawat panig na maaaring gawaing pasulat o pasalita

2. Naglalayong na makapanghikayat ng iba na paniwalaan ang sinasabi sa pamamagitan ng pangangatuwiran. Malinang ang kasanayan sa wasto at mabilis na pag-iisip. Malinang ang kasanayan sa wasto at mabilis na pagsasalita. Malinang ang kasanayan sa lohikal na pangangatwiran.

3. Malinang ang kasanayan sa pag-uuri ng tama at maling pagmamatuwid Nagbibigyang kahalagahan ang magandang asal tulad ng paggalang, pagtitimpi,o pagpipigil ng sarili Magkakaroon ng pag-uunawa sa mga katwirang inilahad ng iba at pagtanggap na nararapat nakapasyahan.

4. pangungusap na nilalayong pangatwiranan ng magkabilang panig sa pamamagitan ng mga argument Nagsasaad ng isang bagay na maaaring tutulan at panigan o kaya mapagtatalunan. Kadalasan ito ay tungkol sa patakaran, kahalagahan, at pangyayari.

5. Pangyayari = Ito ay pagpapatunay o pagsasalawang-katotohanan ng isang bagay. Kahalagahan = Ito ay pagtatanggol sa kahalagahan ng isang bagay o kaisipan. Patakaran = Ito ay paghaharap ng isang pagkilos sa isang suliranin.

6. 1. Sa pagsisimula pa lamang ng debate ay sikaping magkaroon ng masusing pag-aaral at pagsusuri sa paksang pagtatalunan. Magpangkat at magpalitang kuro ukol sa paraang gagawin sa paglalakbay sa paksa. 2. Umisip at gumamit ng iba’t-ibang paraan ng pagsisiyasat at pagsusuri. 3. Bumalangkas ng maayos o organisadong paglalahad ng katuwiran.

7. 4. Talasan ang isipan sa paghalata sa maling pagmamatutuwid at agapan ang paghaharap ng ganting matuwid. 5. Iwasan ang pagiging personal. Laging isiping isyu ang pinagtatalunan at hindi ang karakter o personalidad ng katunggali. 6. Sundin ang alituntunin ng kagandahangasal at tanggapin nang maluwag ang anumang kapasyahan ng mga hurado.

8. 1. Debateng Informal – Ang tagapangulo ay magpapahayag ng paksang pagtatalunan, pagkatapos na ipahayag ang pagtatalo. Ang ganitong uri ng debate ay may maayos na pagpapalitang-kuro at palagay. 2. Debateng Formal – Ang paksa sa uring ito ay masining na pinag-uusapan at masusing pinagtatalunan. Ito ay may takdang panaho, araw at oras kung kalian gaganapin.