(5 s) نظام آراستگی محیط کار

مهندس ابوالفضل :تهیه کنندهفاتحی

کارمحیطآراستگینظام

آموزش همگاناستانداردسازینظم وترتیبمقدمه

ل ابوالفض: تهیه شده توسطنظام آراستگی: موضوعفاتحی

پاکسازی

2

5Sچیست؟1. Sei-ri پاکسازی2. Sei-ton نظم و ترتیب3. Sei-so نظافت4. Sei-ke-tsu استاندارد سازی5. Shi-tsu-ke آموزش همگان

است و يک سيستم اوليه و بسيار ساده براي بهبود بهره وري و کيفيتکيل تشنظم و نظافتکه اساس آن را تدريجی و مستمر ايجاد اصالحات

.می دهد

نظافت

3

5مزایایS

آن منافع آن مختص مدیران نیست و تمام افراد در تمام سطوح سازمان از منافع.بهره مند می شوند

نیاز به سرمایه گذاري اولیه بسیار کمی است.

نتایج آن به زودي خود را نشان می دهد.

نتایج آن مشهود و قابل درک می باشد.


آموزش همگاناستانداردسازینظم وترتیبمقدمه نظافتپاکسازی

4

5اهدافS

افزایش بهره وري و ایمنی

افزایش کیفیت

ایجاد محیطی دلپذیر و آرامش بخش

تسریع در جابجایی

دسترسی سریع به اقالم


آموزش همگاناستانداردسازینظم وترتیبمقدمه نظافتپاکسازی

5

پاکسازی(S1)

مد و پاکسازی به معنای شناسایی تمام اشیاء و اقالم، و تفکیک اقالم کارآ.ضروری از اقالم زاید و دور ریختن اشیاء ناکارامد می باشد

یزان همچنین در بحث پاکسازی بایستی اقالم ضروری و کاربردی را برحسب مه اهمیت و تواترشان در استفاده دسته بندی نمود و ازاین دسته بندی ها، ب

. عنوان معیاری برای چینش اقالم استفاده نمود


آموزش همگاناستاندارد سازینظم وترتیبمقدمه نظافتپاکسازی

6

نمودتوجهزیرنکاتبهبایستیپاکسازیدر:

اقالم خراب که می توان آنها را تعمیر نمود بایستی ابتدا تعمیر شون. د و 1.سپس تعیین تکلیف شوند

اقالم خراب که نمی توان آنها را تعمیر نمود بایستی دور ریخته شوند. 2.



7

ب رنگی برای آنکه پاکسازی به خوبی پیاده سازی شود بایستی از روش بر چسبه در این روش بر اساس میزان اهمیت اقالم یک برچشب رنگی. استفاده شود

.آنها تخصیص داده می شود


رنگیبرچسب(COLOR TAG)


8

ب برای اقالمی استفاده می شوند که به طور کلی خرا(: Red Tag)برچسب قرمز.می باشند و غیر قابل تعمیر می باشند

ل اشیایی که کاربرد محدودی دارند و بایستی از مح(: Yellow Tag)برچسب زردوب اقالم معی. دور شوند و در جایی که دسترسی به آن وجود دارد نگهداری شوند

.قابل تعمیر نیز در این دسته قرار می گیرند

و اشیایی که بسیار ضروری و پر کاربرد می باشند(: Green Tag)برچسب سبز.بایستی در معرض دسترس قرار بگیرند


رنگیبرچسب(COLOR TAG)


9

این اصل در واقع به دنبال قرار دادن یک شی در دسترس و حذف مابقی می .باشد

:به طور مثالیک خودکار آبی•یک تلفن•یک چکش•یک تقویم•...و •


پاکسازیفازدریکیاصل


10


اقالمموجودیلیستجدول


11

پاکسازیفازهایدستاورد

شناسایی اقالم ضروری و دسته بندی آنهاحذف موارد زایددسترسی سریعتر به اشیاء کارآمداستفاده دوباره از تجهیزات خرابفضای بیشتر ناشی از خروج اقالم نا کارآمدارایه ی دستور العمل مناسب برای تعمیر و نگهداری تجهیزاتارایه ی شناسنامه برای دارایی های شرکت



12

ترتیبونظم(S2)

به معنای مرتب کردن ابزار، اشیاء، اسناد و اطالعات در جای مناسب به هدف دسترسی سریع و آسان

:این مرتب کردن بایستی در موارد زیر انجام گیردبایگانی اسناد و مدارک•تجهیزات و وسایل تولیدی•محیط اداری و وسایل اداری•



13

اشیاءجانماییبرایراهنما

ه ای اشیاء و اسنادی که حداکثر یکبار در ماه از آنها استفاده می شود، در قفس.دور از میز کار نگه داری شوند

ه می اشیاء و اسنادی که حداکثر یکباریا چند بار در طول هفته از آنها استفاد.شود، در کشوی میز کاریا نزدیکترین قفسه نگه داری شوند

ی اشیاء و اسنادی که حداکثر یکباریا چند بار در طول روز از آنها استفاده م.یا با خود حمل کنید. شود، در میز کار نگه داری شوند



14

اشیاءجانماییبرایراهنما

مکاننوعتواتر استفادهردیف

خود حمل کنیدبابسیار ضروریساعتکمتر از یک1

در محل کارضروریساعت تا یک روزیک2

در محل کارنیمه ضرورییک روز تا یک ماه3

راز دسترس و در انبادورکمتر ضروریتا شش ماهیک ماه4

در انبار ضروریغیربیش از شش ماه5

نکنیدنگهداریضروریغیرمطلقانیستمورد استفاده ی آن مشخص6



15

ترتیبونظمفازدرتانیه30اصل

ثانیه باشد30سرعت بازیابی اقالم باید زیر.



16

ترتیبونظمفازهایدستاورد

افزایش بهره وریکاهش صدمات به وسایلافزایش سرعت دسترسی و کاهش خطابهبود جانماییکاهش دوباره کاریایجاد آراستگی



17

نظافت(S3)

برطرف کردن هر گونه آلودگی از محیط کار

ه شده به طور مثال اگر شیشه ای شکست: شناسایی عوامل آلودگی و رفع آنها.و از آن خاک وارد می شود بایستی شیشه را درست کرد



18

نظافتموارد

پاکیزه سازی تجهیزات و ابزارهاپاکیزه سازی کف کارگاهپاکیزه سازی دیوارها و پنجره هاپاکیزه سازی کمد ها و کشوهاپاکیزه سازی لباس کارکنانپاکیزه سازی کف کارگاه



19

سازیاستاندارد(S4)

استاندارد سازی به معنای حفظ شرایط جدید و ایجاد ایمنی در محیط کار

واژه ی ایمنی درS4 : پیشگیری از حوادثی همچون آتش سوزی، لغزش ناشیاز نشست روغن، نشت گازهای سمی و پرتاب براده ها

واژه ی استاندارد سازی درS4 : ایجاد و استقرار مدیریت دیداری و استانداردت به سازی مقررات به منظور حفظ شرایط بهبود یافته و جلوگیری از بازگش

شرایط قبل



20

دیداریمدیریت

عالمت گزاری مسیر ها با خطوط رنگیاستفاده از چراغ های هشداراستفاده از تابلو های هشداراستفاده از تابلو های راهنما



21

همگانآموزش(S5)

ا در آموزش تمامی پرسنل برای جلب همکاری ومشارکت آنها و افزایش آگاهی آنه5Sمزایای پیاده سازی سیستم

استفاده از سیستم نظام پیشنهادات برای جلب مشارکت افراد



22

لیستچکیتهیه

تهیه ی چک لیست ها برای بخش 5Sآخرین گام در جهت پیاده سازی سیستم می 5Sاین چک لیست ها سبب تداوم سیستم . ها مختلف سازمان می باشد

. شوند:می توان این چک لیست ها را طبق برنامه ی زیر تکمیل نمود


تواتر تکمیل چک لیست هابازه زمانیردیف

هفتگیسه ماهه اول1

دو هفته یکبارسه ماهه دوم 2

ماهانهانتهاتا3


23




24




25




26




27




28




29




30




31




32




33




34




35




36




37




38




39




40

5اجرایمشکالتS



عدم آموزش کافی کارکنان جهت اجرای صحیح سیستم

عدم شناخت کافی از این نظام و توانائیهای آن و عدم حمایت الزممدیران ارشد

5ساده انگاشتن نظامSو عدم بررسی عمیق آن

5عدم توجه به تداوم اجرای اصولS و بلند مدت بودن اجرای آن

یل تصویر و برداشت ناصحیح از هزینه بر بودن اجرای این نظام در اوااجرای آن

41

5نظاماجرایموفقیتعواملS



ها از حمایت و پشتیبانی کامل و قاطع مدیریت ارشد و تاکید بر آگاهی کامل آننظام آراستگی

بستر سازی ، زمینه سازی و فرهنگ سازی مناسب در این زمینه

جهت( مدیران ارشد، میانی و کلیه کارکنان)آموزش مستمر در کلیه سطوحآراستگیتوجیه اهداف، منافع و استاندارد ها و مکانیزم عملکرد در نظام

نظام انتخاب افراد آگاه و دلسوز، عالقه مند و پیگیر برای مسئولیت های اجراییآراستگی

مستمر بودن و تداوم اجرای نظام آراستگی

42

5نظاماجرایموفقیتعواملS



ی تهیه دستورالعمل های اجرایی ، چک لیست های ارزیابی و ممیزی و انجام ارزیابیهای دوره ای برای بهبود روش های پیاده سازی و افزایش اثر بخش نظام آراستگ

ام تهیه و اجرای روش های تشویقی و تنبیهی مناسب در جهت اجرای موفق تر نظآراستگی

تعهد مشارکت مداوم مدیر ارشد و حمایت کامل مدیریت ارشد

منابع

• www.msi.co.ir

• www.Madsg.com

جزوه آموزشی نظام آراستگی محیط کار بابک مقصودیان•

ستگیعلی مختاری موغاری، اصول پیاده سازی سیستم تولید ناب و نظام آرا•

43

http://www.msi.co.ir/

http://www.madsg.com/

Engineering

(5 s) نظام آراستگی محیط کار