Wartość diagnostyczna PSA

Dr n. med. Wojciech Dyś

-najczęstszy rak u mężczyzn- zabija 8% mężczyzn w Polsce- stanowi 13% zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn w Polsce

…te liczby będą rosnąć!!!

Trendy zachorowalności na nowotwory gruczołu krokowego w Polsce w latach 1980-2013

Porównanie zachorowalności na nowotwory gruczołu

krokowego w Polsce i w krajach Unii Europejskiej

Czego spodziewać się po konsultacji urologa

• Jeśli chodzi o wykrywanie raka prostaty, badanie przez odbyt jest mniej skuteczne niż oznaczenie stężenia PSA we krwi. Można jednak dzięki niemu stwierdzić obecność guza prostaty u mężczyzn z prawidłowym PSA.

• Niektórzy lekarze rodzinni proponują wykonanie badania PSA przed skierowaniem pacjenta do specjalisty (urologa), inni wolą to zostawić urologowi. PSA jest białkiem wytwarzanym zarówno przez prawidłowe, jak i nowotworowe komórki prostaty. Stężenie PSA wzrasta we wszelkich schorzeniach prostaty.

Interpretacja wyniku PSA

• PSA jest użyteczne do wykrywania potencjalnego zagrożenia, jednak stosowanie jego jako jedynego badania, nie jest na tyle dokładne (w terminologii medycznej – “swoiste”), by wystarczało do rozpoznania raka. Przed wykonaniem badania należy przemyśleć decyzję o konsekwencjach tego testu, zrozumieć potencjalne korzystne oraz niekorzystne strony jego rozpoczęcia.

to nie znaczy, że nie mam raka i odwrotnie…

Co należy rozważyć przed wykonaniem badania PSA

-Badanie może pomóc w wykryciu raka prostaty w jego wczesnej fazie, przed pojawieniem się objawów. -Jednak w wielu przypadkach wykryte w ten sposób małe ogniska raka nigdy nie urosłyby na tyle, by stać się przyczyną jakichkolwiek objawów.-Niskie stężenie PSA może uspokoić pacjenta.

kalkulatorprostaty.pl

• -Nawet jeśli PSA jest podwyższone, powodem tego mogą być inne schorzenia – nie rak prostaty. Prowadzi to do niepotrzebnego stresu zanim zostanie postawiona właściwa diagnoza.

• -Wysokie stężenie PSA może oznaczać konieczność wykonania dalszych badań, takich jak biopsja, która bywa bolesna; możliwe powikłania to krwiomocz, obecność krwi w nasieniu czy kale. Niekiedy biopsja może stać się przyczyną zapalenia prostaty, której leczenie bywa trudne.

• -U niewielkiego odsetka mężczyzn biopsja nie wykrywa istotnego raka nawet, jeśli jest on obecny w prostacie.

Podejmowanie świadomej decyzji przed oznaczeniem stężenia PSA

• Badanie przesiewowe to badanie wykonywane w celu wykrycia choroby na etapie gdy nie daje ona jeszcze objawów. Można uważać, że badanie stężenia PSA przed wystąpieniem objawów jest właściwym postępowaniem. Niestety, nie jest to takie proste.

• Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu diagnostyki trzeba porozmawiać o argumentach “za” i “przeciw” oraz omówić je z lekarzem