ปท 1 ฉบบท 2 กนยายน 2559

Thailand Vietnam Malaysia

Indonesia Philippines

บทบรรณาธการ

สวสดคะผอานทกทาน หลงจากทไดมการน าเสนอกรอบแนวคดยทธศาสตร ขอมลพนฐาน ตลอดจนทมาและความส าคญของนโยบาย One Belt, One Road ซงรเรมโดยจนไปในเดอนกอน เอกสาร One Belt, One Road Monitor ฉบบทสองประจ าเดอนกนยายนน สถาบนคลงปญญาดายยทธศาสตรชาตจงใครขอเสนอบทวเคราะหสถานการณของนโยบายหนงแถบ หนงเสน (One Belt, One Road) ในแงความเกยวของกบประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต หรอ อาเซยน (ASEAN) อนไดแก ไทย อนโดนเซย มาเลเซย เวยดนาม และฟลปปนส ผานแนวคดของสถาบนคลงสมองในเอเชยอยาง ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute ของสงคโปร และ National Institute of International Strategy ของจน

สาระส าคญของเอกสารฉบบนจะท าใหทานทราบถงมมมองดานโอกาสและความทาทายทประเทศอาเซยนมตอนโยบาย One Belt, One Road ตลอดจนการเตรยมความพรอมเพอรบการเปลยนแปลงทจะมาพรอมการการขยายเสนทางเศรษฐกจครงใหญน

ยวด คาดการณไกล

บรรณาธการ

สารบญ

หนา บทบรรณาธการ

ONE BELT, ONE ROAD กบความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทย: 1 โอกาส ความทาทาย และขอเสนอแนะ ความรเรมยทธศาสตร ONE BELT, ONE ROADและระเบยบของภมภาคเอเชย 4 มมมองจากจาการตา ONE BELT, ONE ROAD มาเลเซย และ จน 6 เวยดนามกบเสนทางสายไหมทางทะเล 8 ONE BELT, ONE ROAD กบฟลปปนส ภายใตการบรหารของ DUTERTE 10

1

ONE BELT, ONE ROAD

กบความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทย: โอกาส ความทาทาย และขอเสนอแนะ

ในบทความทเขยนเปนภาษาจนเรอง One Belt One Road and Sino-Thai Strategic Cooperation: Opportunities, Challenges and Recommendations ดร . Zhou Fangye นกวจยสถาบนยทธศาสตรเอเชย-แปซฟกและโลก Chinese Academy of Social Sciences (CASS) กลาววาส าหรบความสมพนธจนไทย การสราง One Belt One Road ถอเปนทงโอกาสเชงยทธศาสตร และเปนทงความทาทายดวย ในดานหนง การสราง One Belt One Road จะสงเสรมการพฒนาความรวมมอยทธศาสตรจนไทย ทงยงเปนแรงกระตนและโอกาสทดในการผลกดนความสมพนธจนไทยใหลกซงมากยงขนดวย แตอกดานหนง ในระหวางกระบวนการรวมมอเชงยทธศาสตรในการสราง One Belt One Road นน หลกเลยงไมไดทจะตองมความแตกตาง ความเขาใจทไมตรงกน แมกระทงความ

ขดแยงเกดขนระหวางสองฝาย จงท าใหสงผลกระทบตอความสมพนธจนไทย บทความนจะวเคราะหวาการสราง One Belt One Road นนจะกอใหเกดโอกาสและความทาทายตอความสมพนธจนไทยอยางไรรวมทงใหขอเสนอแนะของผวจยในตอนทายดวย

การสราง OBOR ตอบสนองความตองการในการปฏรประบบขบเคลอนและพฒนาประเทศของไทยในปจจบน การสราง One Belt One Road ทงแบบทวภาคและพหภาคนน มสวนชวยในการยกระดบและขยายขอบเขตความรวมมอระหวางจน-ไทยใหมากขน โดยเฉพาะอยางยงชวยอ านวยความสะดวกส าหรบความรวมมอดานการลงทน ซงไดตอบสนองความตองการในการปฏรประบบขบเคลอนและพฒนาประเทศของไทยในปจจบน

ภาพ: http://media.gettyimages.com/photos/thai-prime-minister-prayut-chanocha-meets-with-chinese-president-xi-picture-id460797436

National Institute of International Strategy

Chinese Academy of Social Sciences

2

ส าหรบประเทศจน การใชนโยบาย One Belt One Road มาเปนตวผลกดนพฒนาความสมพนธจนไทยใหกาวหนาแนนแฟนยงขนนน มความหมายอนส าคญเชงยทธศาสตร เพราะประเทศไทยตงอยตรงกลางของอาเซยน เปนจดเชอมโยงทส าคญของการแลก เปลยนระหวางโลกตะวนออกและตะวนตกนบแตโบราณกาล และต งแตปลายศตวรรษท19 จนถงปจจบน ประเทศไทยเปนจดยทธศาสตรของการแขงขนทางภมรฐศาสตรระหวางมหาอ านาจในระดบพหภาค เชน ทกวนน สหรฐอเมรกายงถอวาประเทศไทยเปนจดส าคญของยทธศาสตรการกลบมาสเอเชย-แปซฟก (Pivot to Asia) ดวย เพราะฉะน น ถามองในแงภมร ฐศาสตร การผลกดนความสมพนธจนไทยใหแนนแฟนขนนน ไมเพยงแตจะสงเสรมมตรภาพระหวางประเทศจนและประเทศเพอนบานรายรอบ ผลกดนการสรางระเบยงเศรษฐกจจน-อาเซยน ท าใหภาคตะวนตกเฉยงใตของประเทศจนสามารถเชอมโยงกบเอเชยตะวนออกเฉยงใตภาคพนทวป และออกสมหาสมทรอนเดยโดยทางบกได ทงยงชวยสงเสรมความไวเนอเชอใจกนระหวางประเทศจนและประเทศในอาเซยนใหมากขน รวมทงชวยถวงดลและลดความกดดนส าหรบประเทศจนทมอยจากการด าเนนยทธศาสตรของสหรฐอเมรกาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ส าหรบประเทศไทย โครงสรางทเปดกวางของ One Belt One Road ไม เพยงแตมส วนชวยในการปฏบตตามจารตนโยบายการตางประเทศไทยทเนนความสมดล การถวงดล การหาโอกาสและผลประโยชนจากการตอสแขงขนเชงภมรฐศาสตรระหวางมหาอ านาจ เชน จน สหรฐ ญปน อนเดย และทส าคญกวานนคอ One Belt One Road จะมส วนชวยในการดงดดทนและทรพยากรจากภายนอกมาชวยในการปฏรประบบการพฒนาประเทศและเศรษฐกจของไทย อนจะชวยลดปญหาความแตกแยกในสงคมและการปะทะทางการเมองทอาจเกดขนจากการปฏรปประเทศดวย ดงน น การสราง One Belt One Road จงถอเปนโอกาสทองทหาไดยากในประวตศาสตรส าหรบรฐบาล พล.อ.ประยทธ ซงเอออ านวยใหประเทศไทย

สามารถสรางเสรมความรวมมอเชงยทธศาสตรกบจน และผลกดนการปฏรประบบขบเคลอนและพฒนาประเทศของไทยใหส าเรจราบรน

ในภาพรวมแลว การสราง One Belt One Road จะเปนแรงกระตนการพฒนาและโอกาสทองในดานตางๆ ดงเชน

1. การเชอมโยงทางนโยบายซงกนและกนท าใหเกดความ เหนพอ งต อ งกน ในความร วมมอ เชงยทธศาสตรระหวางจน -ไทยมากขน และการประสานนโยบายระหวางจน-ไทยผานกรอบของ OBOR หรอกรอบทเกยวเนองกนอยาง AIIB ยงชวยขยายกรอบความรวมมอจน-ไทยจากทวภาคใหเปดกวางถงระดบพหภาคดวย ซงผลทสดท าใหประ เทศไทยเสมอนไดขนขบวนรถไฟแห งเศรษฐกจของจนไปพรอมกนดวย

2. การเชอมโยงดานโครงสรางพนฐานจะมสวนชวยอยางส าคญในการพฒนาเศรษฐกจทองถนและภมภาคของไทยใหดขน สงเสรมการกระจายทรพยากรใหสมดลมากยงขน เพอลดปญหาการพฒนาทไมสมดลของประเทศไทย

3. การเชอมโยงดานการคาระหวางประเทศผาน OBOR จะมสวนชวยในการแกไขปญหาคอขวด ความตบตนทางการคาระหวางจน -ไทยในระยะกลางและระยะยาว รวมทงสงเสรมบรรยากาศการลงทนระหวางจน-ไทยใหดยงขน ซงจะเปนแรงกระตนทส าคญส าหรบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย

4. การเชอมโยงดานการเงนกบจนมสวนชวยในการเพมขดความสามารถในการควบคมและปองกนปญหาวกฤตการเงน เพมพนศกยภาพการบรการดานการเงนระหวางประเทศใหดขน เปนอกหนงแรงกระตนในการยกระดบการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย

5. การเชอมโยงระหวางประชาชนและประชาชนมสวนชวยในการเพมพนความเขาอกเขาใจระหวางประชาชนจน -ไทย สงเสรมอตสาหกรรมการทองเทยวของไทยใหเตบโตในตลาดจน และเปนแรงส าคญใหมทชวยพฒนาเศรษฐกจไทย

3

ความทาทายของยทธศาสตร One Belt One Road ในไทย: ตองพฒนาการประสานงาน

ความรวมมอโครงการรถไฟไทย-จนคอนขางไมราบรน สะทอนใหเหนถงความทาทายหลายประการในความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทยในการสราง OBOR เชน การแขงขนเชงภมรฐศาสตรระหวางมหาอ านาจในระดบพหภาค และความเขาใจทแตกตางกนในเรองการแบงผลประโยชนระหวางจน-ไทย รวมถงความแตกแยกระหวางกลมผลประโยชนภายในไทยเอง ตางสงผลกระทบตอการพฒนาความสมพนธระหวางจน-ไทย จากการส ารวจพบวา ปญหาใหญสามประการท

กระทบตอการสรางยทธศาสตร OBOR มดงน 1. ปญหาดานการแขงขนเชงภมรฐศาสตรระหวาง

มหาอ านาจในระดบพหภาค ส าหรบประเทศไทย จนเปนประเทศเพอนบานทด

ตงแตโบราณกาลและกยงเปนประเทศมหาอ านาจใหมดวย เพราะฉะน น การทประเทศไทยจะตองวเคราะหและตดสนใจถงเรองความตองการ/ขอเรยกรองดานภมรฐศาสตรของประเทศจนหลงจากทไดข นมาเปนมหาอ านาจอนดบสองของโลกแลวนน เปนหวขอส าคญทตองไตรตรองใหดส าหรบชนชนน าและผก าหนดนโยบายของไทย ซงตองเลอกยทธศาสตรประเทศทเหมาะสมเพอความอยรอดและผลประโยชนสงสดของประเทศชาต ส าหรบการสราง OBOR จนยดหลกการของการอย

รวมกนอยางสนตและหลกการความรวมมอแบบเปดกวาง ซงเนนถงผลประโยชนรวมกน (win-win cooperation) และกระบวนการมสวนรวมอยางกวางขวาง ( inclusive pro-cess) อยางไรกตาม ในปจจบนมคนจ านวนมากยงไมแนใจว า OBOR จะ เ ปนรปธรรมมากนอยเพยงใด จนจงจ าเปนตองท าความเขาใจดานการทตอยางเปนระบบตอประเทศตางๆ ทเกยวเนองกบ OBOR รวมทงประเทศไทย เพอยนยนถงความจรงจงของจนในการท ายทธศาสตร OBOR และเพอลดความกงวลใจวาจนเปน “ภยคกคาม” ของโลก

2. ปญหาดานความเขาใจในการแบงผลประโยชนรวมกนระหวางจน-ไทย

ในสวนนผวจยมองวารฐบาลไทยยงขาดวสยทศนระยะยาวส าหรบการคนทนของโครงการรถไฟไทยจน และประเทศไทยกยงขาดความมนใจในอนาคตทางเศรษฐกจจนดวย จากการทเศรษฐกจจนในชวงนไดชะลอตวเขาสภาวะปกตใหม หรอ new normal

3. ปญหาดานความแตกแยกระหว างกลมผล ประโยชนภายในประเทศไทย ปจจบนประเทศไทยก าลงอย ในชวงการปฏรป

ประเทศ กลมผลประโยชนตางๆ ในไทยตางกหวงวากลมตนจะไดรบประโยชนจากกระบวนการปฏรป ฉะนน ในโครงการใหญๆ กลมผลประโยชนกยากทจะถอยหรอยอมเสยสละใหผอ น ส าหรบโครงการรถไฟไทยจนนนอาจสงผลกระทบตอกลมผลประโยชนสองกลมใหญ ไดแก 1. กลมผลประโยชนทไดรบผลกระทบจากการสรางรถไฟไทยจนอยางแนนอน ตวแทนส าคญคอกลมอตสาหกรรมยานยนตของทนญปน 2. กลมผลประโยชนทอาจจะโดนกระทบจากการสรางรถไฟไทยจน กลาวคอการสรางรถไฟไทยจนจะสงเสรมการพฒนาเขตพนทรายทาง ดงนน วงการอสงหารมทรพย วงการการขนส ง โลจสตกส การพฒนา เขตอตสาหกรรม และอตสาหกรรมการทองเทยวจะไดร บผลประโยชนอยางแนนอน ในขณะทกลมพอคาและนกการเมองทองถนอาจสญเสยผลประโยชนไปบางถาไมไดเขารวมในวงการตางๆ เชน ตวแทนสมาคมหอการคาตะวนออกเฉยง เหนอของไทยไดแสดงขอคดเหนตอรฐบาลในเดอนมนาคม พ.ศ. 2559 วาใหรฐบาลไทยยกเลกโครงการรถไฟไทยจนและหาแหลงทนภายในประเทศไปพฒนารถไฟรางคจากกรงเทพฯ ไปถงเขตอสานแทน เพอรกษาผลประโยชนของกลมผลประโยชนทองถนเอาไว

ขอเสนอแนะ ผวจยขอเสนอวาจ าเปนตองสรางเครอขายการ

แลกเปลยนและความรวมมอส าหรบ OBOR ในหลายระดบและในทกดานดวย เพอเพมพนความสามารถในการพฒนาความรวมมอเชงยทธศาสตรจน-ไทย

* * * * *

เอกสารอางอง Zhou Fangye. One Belt One Road and Sino-Thai Strategic Cooperation: Opportunities, Challenges and Recommendations. National Institute of International Strategy. Chinese Academy of Social Sciences.

4

การรเ รมยทธศาสตร One Belt, One Road นบเปนสญญาณทก าลงสะทอนบทบาทความเปนผน าของจนเปนอยางด จนไดประกาศทมงบประมาณกวา 4 หมนลานดอลลารในการพฒนาโครงสรางพนฐานเพออ านวยความสะดวกดานการคาการลงทนตามแผนเสนทางสายไหมทางบกและทางน าจากเอ เชย เชอมตอไปยงภมภาคอนๆ ทงน หากแผนการลงทนดงกลาวส าเรจ ต าแหนงทต งของประเทศจนจะกลายเปนหวใจส าคญของสถาปตยกรรมการคาในเอเชยไดไมยาก แตอยางไรกตาม การผงาดขนเปนผน าในครงนมทงโอกาสและความทาทายทจนจะตองเผชญ

ในมมมองของอนโดนเซย ยทธศาสตร OBOR จะเปนกลไกทชวยกระชบความรวมมอระหวางจนกบประเทศพนธมตรใหแนนแฟนยงขน นอกจาก น แผน Chinese Maritime Silk Road (MSR) ของจน

ยงถกคาดการณวาจะเปนประโยชนตอนโยบายความเปนศนยกลางทางทะเล (maritime fulcrum) ทอนโดนเซยไดวางไว โดยคาดวาอนโดนเซยจะไดประโยชนอยางมากจากเงนลงทนเพอการพฒนาโครงสรางพนฐานดานการขนสงทางน าของจน เชน กรณการกอสรางทาเรอระหวางประเทศใน Bitung และ Kuala Tanjung เมองทาส าคญของอนโดนเซย ทวาในเวลาเดยวกน ยทธศาสตร OBOR กไดสรางขอกงวลเกยวกบความมนคงระหวางประเทศอย ไม นอย เน องจากการลงทนโครงสรางพนฐานทางน าในทายทสดจะเปนโอกาสทท าใหกองทพเรอของจนเขาครอบง าทาเรอน าลกของประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดงายขน ซงนนอาจหมายถงการขยายอทธพลอนจะสงผลกระทบตอดนแดนขอพพาทระหวางจนกบประเทศในอาเซยนได

ASEAN Focus

by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute

ความรเรมยทธศาสตร ONE BELT, ONE ROAD และระเบยบของภมภาคเอเชย

มมมองจากจาการตามมมองจากจาการตา

ภาพ: http://www.futurecenter.ae/upload/shutterstock_207995719--edited.jpg

5

นอกเหนอจาก OBOR แลว ลาสดจนยงไดแสดงทาทของนโยบายการทตเชงรกมากขนในการก าหนดระเบยบภมภาค โดยการพฒนาทส าคญทสดคอการจดตงธนาคารเพอการลงทนโครงสรางพนฐานแหงเอเชย (Asian Infrastructure Investment Bank: AIIB) จากด ารของรฐบาลจน ซงสถาบนการเงนนไดสรางความทาทายตอธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank) และธนาคารโลกทมสหรฐอเมรกาเปนหวหอกใหญในการกาวขนมาเปนแหลงเงนทนของเอเชยแทนท นอกจากน จนยงมความพยายามทจะสถาปนาขอตกลงทางการคาเพอเปนทางเลอกใหมส าหรบประเทศตางๆ ซงขอตกลงนคาดวาจะกลายมาเปนคแขงส าคญของความตกลงหนสวนเศรษฐกจภาคพนแปซฟก (Trans Pacific Partnership: TPP) ของสหรฐอเมรกา ขณะเดยวกน ในการประชมวาดวยการสงเสรมปฏสมพนธและมาตรการสรางความไวเนอเชอใจระหวางประเทศในภมภาคเอเชย (Conference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia: CICA) ในป 2014 ผน าจนยงไดเรยกรองใหมการรเรมสงทเรยกวา “สถาปตยกรรมความรวมมอดานความมนคงใหมในภมภาค” ท เ นนกระชบความสมพนธระหวางประเทศในเอเชยใหเขมแขงและลดความส าคญของสหรฐอเมรกาในภมภาคใหนอยลง

ความพยายามก าหนดความสมพนธระดบภมภาคเอเชยใหมทมาพรอมกบการด าเนนยทธศาสตร OBOR ของจนในครงนไดสรางความอดอดใจใหแกอนโดนเซยรวมไปถงประเทศสมาชกอาเซยนอยไมนอย ในวนใดวนหนงประเทศเหลานอาจตกเปนเครองมอของการแขงขนระหวางประเทศมหาอ านาจโดยมรตว ดงนน จงนบเปนความทาทายของอาเซยนทจะตองรวมกนรกษาความมนคงในภมภาคไวอยางเหนยวแนนควบคไปกบการสรางการพฒนาดานเศรษฐกจบนเสนทางสายไหมในอนาคต

* * * * *

เอกสารอางอง Iis Gindarsah. China’s Strategic Initiatives and

Regional Order in Asia: The View from Jakarta. ASEANFocus. ออนไลน https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ ASEANFocus JunJul16.pdf

ภาพ: https://mrkhoeofficeroom.files.wordpress.com/2014/11/maritim2.jpg

6

ONE BELT, ONE ROAD

มาเลเซย และ จน

เมอกลาวถงความเคลอนไหวของจนเรอง OBOR ในอาเซยนภาคพนสมทร จนไดเขาไปมบทบาทในกจการทาเรอหลายแหงตงแตกอนสจนผงไปประกาศความรเรม OBOR ทรฐสภาอนโดนเซยเมอป 2013 ในป 2014 จนเขาไปบรหารทาเรอ รวมถงอตสาหกรรมอาหารฮาลาลของมาเลเซย เพอใชทาเรอมาเลยเปนศนยการขนสงดานโลจสตกสกระจายสนคาไปทวโลก ในป 2015 มณฑลกวางตงไดประกาศลงทนในโครงการทา เรอน าลก Malacca Gateway และ เขาไปสรางโครงการอสงหารมทรพยมากมายตลอดชายฝ งยะโฮร รวมทงการรถไฟจนยงไดเขาไปรวมทนและเปดส านกงานในกวลาลมเปอร คาดวาเพอเตรยมใหจน

ไดสทธในการสรางรถไฟความเรวสงเชอมนครหลวงของมาเลเซยลงสเกาะสงคโปร

แนนอนวานเปนเพยงตวอยางเทานน สรปวาจนเขาไปท ากจกรรมทางเศรษฐกจมากมายหลายโครงการ หลากรปแบบมาหลายปแลวในมาเลเซย ไมวาจะกจการทาเรอ รถไฟ แมแตอตสาหกรรมอาหารฮาลาล ทงลงทน รวมทน เขาซอกจการ เขาไปเปนผถอหน ฯลฯ หลายกจกรรมเหลานดเผนๆ เหมอนแยกกน ท า แตเมอมองรวมกนแลวกคอสวนยอยทรวมกนเปน “เสนทางสายไหมทางทะเลในศตวรรษท 21” ตามโครงการ One Belt, One Road นนเอง

ASEAN Focus

by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute

ภาพ: http://www.freightweek.org/index.php/latest-

news/85-rail/1347-kerry-signs-up-to-obor-plan

7

นอกจากโครงการลงทนทางโครงสรางกายภาพแลว ยงมขอตกลงประสานกฎระเบยบศลกากรและการตรวจคนเขาเมองระหวางทาเรอของจน 10 ทากบทาเรอของมาเลเซย 6 ทา เพออ านวยความสะดวกการตดตอคาขายขนสงระหวางจนกบมาเลเซยในทองทะเลแหงอาเซยนทจะเพมมากขนในอนาคต ไมเพยงเทาน ทางการมาเลเซยยงประกาศดวยวาอาจมแผนความรวมมอทางการทหารและความมนคงกบจนในอนาคต

อยางไรกด ดาโตะ สตเวน ซ.เอม.หวอง รองผอ านวยการ Institute of Strategic and International Studies (ISIS) มาเลเซย ผเขยนบทความนกเตอนดวยวา การขบเคลอน OBOR ของจนในมาเลเซยน น มอปสรรคส าคญอยทขอพพาททะเลจนใตทมรวมกนอย หากจนท าอะไรเกนเลยไปกมสทธถกมองวาเปนการคกคามจากเพอนบาน โดยมกรณทเรอตรวจการณชายฝ งของจนเขามาปรากฏตวทางใตไกลถงนานน าบรเวณรฐซารารกบนเกาะบอรเนยวของมาเลเซยในป 2013 และในป 2016 น เรอประมงจนจ านวนหนงรอยล าทขนาบดวยเรอตรวจการณกไดแลนเขามาในนานน ามาเลเซย จนเกดการกระทบกระทงกนมาแลว

* * * * *

เอกสารอางอง

Steven C.M. Wong. OBOR, Malaysia and China.

ASEAN Studies centre at ISEAS-Yusof

Ishak Institute. ออนไลน https://www.iseas.

edu.sg/images/pdf/ASEANFocus Jun

Jul16.pdf

ภาพ: http://www.siamintelligence.com/wp-content/uploads/2012/07/-China-ASEAN-South-China-Sea.jpg

8

เวยดนามเวยดนาม กบเสนทางสายไหมทางทะเล

ภาพ: http://news.xinhuanet.com/english/201511/08/XxjiweE005005_20151108_BNMFN0A002_11n.jpg

ASEAN Focus

by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute

สถานการณความพยายามผลกดนเสนทางสายไหมทางทะเล (MSR: Maritime Silk Road) ของจนในเวยดนามในตอนน กคลายกบมาเลเซย คอมศกยภาพในการเชอมโยงอยสง แตกมอปสรรคในการพฒนาความรวมมอตอไปจากปญหาพพาทในทะเลจนใตและกระแสตอตานจนจากสงคมเวยดนามน าโดยนกวชาการและภาคประชาสงคมบางกลม ทกลวการแผอทธพลทางเศรษฐกจการเมองและการทหารของจนลงมาในเวยดนาม

ในการพบปะกนระหวางผน าและเจาหนาทระดบสงของจนและเวยดนามหลายครงในชวงไมกปทผานมานบแต OBOR ไดรบการประกาศในป 2013 นน ปกกงกลาววาเวยดนามเปนจดส าคญในโครงการ

เสนทางสายไหมทางทะเลของจน โดยทตงทางภมศาสตรจะท าใหเวยดนามอยในฐานะเปนจดพกแหงแรกของเสนทางสายไหมทางทะเลบนแผนดนเอเชยตะวนออกเฉยงใต นอกจากน จนยงหมายตาทาเรอทเมองไฮฟองบรเวณเวยดนามตอนเหนอ ซงเปนเมองทาทใหญทสดของเวยดนามในภาคเหนอ ใหเปนทาเรอขนสงสนคาน าเขาสงออกใหมภายใตโครงการเสนทางสายไหมทางทะเล เพอชวยระบายความแออดของทาทเซยงไฮและฮองกง โดยจะขนถายสนคาลงจากเรอทไฮฟองและบรรทกตอไปยงดนแดนตอนในของจน ลดจ านวนสนคาทตองขนไปถงเซยงไฮและฮองกง ซงจนและเวยดนามไดบรรลขอตกลงปรบปรงขยบขยายทาเรอทไฮฟองแลว คาดวาพรอมจะรองรบ

9

เปาหมายดงกลาวไดในป 2018 นอกจากน ร ฐบาลจนและเวยดนามยงบรรลขอตกลงเชอมตอระเบยงเศรษฐกจเสนเจน-ไฮฟอง เพอเชอมเมองทาใหญสดของเวยดนามตอนเหนอกบศนยกลางการคาของจนตอนใตนบตงแตป 2013 และยงมการศกษาความเปนไปไดในการสรางรถไฟความเรวสงเชอมจากชายแดนจน-เวยดนามเขากบเมองฮานอยและไฮฟองดวย นอกจากน เวยดนามยงเปนสมาชกกอตงธนาคาร AIIB กองทนส าหรบด าเนนการ OBOR ดวย

กลาวโดยสรป แมจะปจจยเหลานจะท าใหดเหมอนวา OBOR ในเวยดนามมอนาคตทสดใส อยางไรกตาม เมอพดถงความระแวงจนแลวนน ไมมใครเกนเวยดนาม ขอพพาทในทะเลจนใตและกระแสตอตานจนในสงคมเวยดนามจะเปนแรงเสยดทานตอ OBOR ในเวยดนามอยางมาก ในกลางป 2014 ธรกจของจนทมาลงทนตกเปนเปาการประทวงและท าลายของชาวเวยดนามหลงจนเคลอนแทนขดเจาะน ามนเขาไปในนานน าพพาทบรเวณหมเกาะพาราเซล กระแสสงคมในเวยดนามนยงไดออกมากดดนรฐบาลของตนใหเปดเผยขอมลและโปรงใสมากขนในกจการทตดตอตกลงกบจนในเรองตางๆ ปจจบน แมจะมขอตกลงเกยวกบ OBOR กนระหวางเวยดนามกบจนออกมาแลวในหลายกรณดงทกลาวไป แตรฐบาลเวยดนามกยงไมออกตวสนบสนน OBOR ของจนอยางเปนทางการ ในขณะท

ออกมาชนชมสนบสนนโครงการ “คแขง” อยาง TPP (Trans-Pacific Partnerships) ของอเมรกาอยางออกหนา

* * * * *

เอกสารอางอง Phuong Nguyen. Vietnam and the Maritime Silk

Road. ASEANFocus. ออนไลน https://www.iseas.edu.sg/images/pdf/ ASEANFocus JunJul16.pdf

ภาพ: http://www.jljmaritime.com/wp-content/uploads/maritime-areas-of-operations.jpg

10

ONE BELT, ONE ROAD กบฟลปปนส

ภายใตการบรหารของ RODRIGO DUTERTE

ASEAN Focus

by ASEAN Studies Centre at ISEAS-Yusof Ishak Institute

One Belt, One Road ไดรบการขนานนามจากนกวเคราะหชาวจนวาเปน “ยทธศาสตรใหมอนยงใหญ” จนเทยบไดกบนโยบายการปฏรปและเปดประเทศของเตงเสยวผงในทศวรรษท 1970 ซงเปนจดเรมตนทพลกโฉมใหจนกาวขนมาเปนประเทศเศรษฐกจชนน าดงเชนในปจจบน ทงน การยกยองถงความยงใหญของ OBOR ดจะไมเกนจรงนก เพราะนโยบายเสนทางสายไหมทางทะเล (Maritime Silk Road: MSR) มแนวโนมทจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงไม นอยตอภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต หลายสงระหวางจนและอาเซยนจะเชอมโยงถงกนเปนเสนเดยวทงระบบโครงสรางพนฐาน การคา การลงทน ไมเวนแมกระทงการตดตอเชอมโยงกนระหวางประชาชน

อนง OBOR และ MSR มความหมายอยางไรตอฟลปปนส ซงปจจบนยงมกรณพพาทเกยวกบสทธ

ทางทะเลในพนททะเลจนใตกบจนคอนขางรนแรง และฟ ลป ป นส จ ะ ส ามา รถ เพ ม โ อ ก าส ในก า รส ร า งผลประโยชนจาก MSR ไดหรอไม?

ในครงแรกทมการประกาศเสนทางของ MSR ผสงเกตการณหลายฝายมองวาจนเลอกทจะละเวนการเชอมโยงเสนทางการคาและวฒนธรรมผานฟลปปนส แตฝายจนกลบปฏเสธขอสนนษฐานดงกลาวโดยใหเหตผลวาทงสองชาตมความสมพนธทางการคาและปฏสมพนธระหวางประชาชนทดตอกนมาอยางยาวนาน แตจนถงขณะน ความรวมมอทางทะเลของจนกบฟลปปนสกยงไมคบหนาเทาใดนก อยางไรกตาม การสนบสนนจากจนกอาจไมใชสงทฟลปปนสตองการเสยทเดยวเพราะทางการมะนลาไดประกาศวา GDP ในปลาสดมอตราการเตบโตในระดบสงซงนบเปนความ โชคดทเศรษฐกจฟลปปนสสามารถเตบโตไดโดยไมตอง

ภาพ: http://media.philstar.com/images/the-philippine-star/nation/20140926/Philippine-and-Chines-flags-3.jpg

11

พงพาจนเหมอนประเทศเพอนบานในอาเซยน แตถงกระน น การเปลยนตวผน าประ เทศมาส ยคของประธานาธบด Duterte ในปจจบนกท าใหนโยบายทฟลปปนสมตอ OBOR และ MSR เรมเปลยนแปลงไป โดยนโยบายเศรษฐกจลาสดของรฐบาล Duterte ใหความส าคญกบการพฒนาโครงสรางพนฐานโดยเฉพาะการสรางความรวมมอดานการพฒนาทาเรอเหนอกวาเสนทางรถไฟและถนนทางบก ขณะนฟลปปนสก าลงแสดงทาทตองการงบประมาณชวยเหลอดานการลงทนจ านวนมหาศาลซงมแตจนเทานนทจะสามารถเตมเตมใหได จดดงกลาวจงถอเปนโอกาสทจะน าไปสความรวมมอระหวางสองประเทศในเสนทางสายไหมทางทะเล

กลาวโดยสรป แมวาความสมพนธระหวางจนกบฟลปปนสจะถกปกคลมไปดวยความตงเครยดทางการเมอง แตในเวลาเดยวกนทงสองประเทศกมปฏสมพนธทางการคาและการทองเทยวทเตบโตอยางตอเนอง ฉะนน มตใดเพยงมตเดยวจงอาจมไดเปนตวแปรทก าหนดความสมพนธทงระบบทจนและฟลปปนสมตอกน

* * * * * เอกสารอางอง

Aileen S.P. Baviera. OBOR and the Philippines under Duterte. ออนไลน https://www.iseas. edu.sg/images/pdf/ ASEANFocus JunJul16.pdf

ภาพ: http://img00.deviantart.net/5c2b/i/2016/021/4/0/ duterte_2016_by_ronzmichael-d9orh5d.jpg

12

ผอ านวยการสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต : ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน บรรณาธการ: นางสาวยวด คาดการณไกล เรยบเรยง: นายเทวน แซแต นางสาวจฑามาศ พลสวสด นายปาณท ทองพวง ภาพปก: http://www.straitstimes.com/sites/default/files/articles/2015/08/04/st_20150804_xtommy_1569887.jpg ปทเผยแพร: กนยายน 2559

ดรายละเอยดเพมเตมไดท www.rsu-brain.com

ทอยตดตอ สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 637/1 ถนนลาดพราว เขตจตจกร กทม. 10900 โทรศพท 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064