62
Үйлдвэрлэлийн онол-1б богино хугацаан дахь 2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1 Микро Эдийн Засаг хичээл Багш: А.Гэлэгжамц

Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

  • Upload
    -

  • View
    9.814

  • Download
    16

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл/

Citation preview

Page 1: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Үйлдвэрлэлийн онол-1ббогино хугацаан дахь

2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1

Микро Эдийн Засаг хичээлБагш: А.Гэлэгжамц

Page 2: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 3: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 4: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Үйлдвэрлэлийн онол /богино хугацаан дахь/

• Бизнесийн зорилго ба ашиг• Богино болон урт хугацаан дах үйлдвэрлэл:

– Тогтмол ба хувьсах хүчин зүйлс• Үр өгөөж буурах хууль• Богино хугацаан дахь үйлдвэрлэлийн функц:

– total physical product (TPP)– average physical product (APP)– marginal physical product (MPP)– TPP, APP, MPP-ийн график хамаарал2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1

Page 5: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

Ажилчдын тоо (Lb) TPP

APP (=TPP/Lb)

MPP (=ΔTPP/ΔLb)

(a) 0 0 - 3 1 3 3 7 2 10 5

(b) 14 3 24 8 12

(c) 4 36 9 4 5 40 8 2 6 42 7

(d) 0 7 42 6 -2 8 40 5

2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1

Page 6: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/Ажилчдын

тоо012345678

TPP 03

10243640424240

Ажилчдын тоо

Үйлдвэрлэл

/тонн/

Page 7: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

Ажилчдын тоо

Үйлдвэрлэл

/тонн/

Page 8: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

a

b

Үр өгөөж буурах цэг

Ажилчдын тоо

Үйлдвэрлэл

/тонн/

Page 9: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 10: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

a

b

d

Үйлдвэрлэлийн хамгийн их хэмжээ

Ажилчдын тоо

Үйлдвэрлэл

/тонн/

Page 11: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

-2

0

2

4

6

8

10

12

14

0 1 2 3 4 5 6 7 8

ΔTPP = 7

ΔL = 1

MPP = ΔTPP / ΔL = 7

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Page 12: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

MPP

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Page 13: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

APP

MPP

APP = TPP / L

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Page 14: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

APP

MPP

b

Энэ цэгээс үр өгөөж буурна

b

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Page 15: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 16: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

APP

MPP

b

d

d

Хамгийн их гарцb

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Page 17: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Гурилын фермийн нэг жилийн үйлдвэрлэл /тонн/

TPP

APP

MPP

b

b

d

d

Налалт = TPP / L= APP

c

c

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Ажилчдын тоо(L)

Үйлд

вэрл

эл /тон

н/

Page 18: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Шийдэл

Ажилчдын тоо TPP MPP APP

Ахиу үр өгөөж өсөх

Ахиу үр өгөөж буурч эхлэх

Ахиу үр өгөөж алдагдал хүлээх

46765310

-2-5

123456789

10

0455.75.85.65.24.64.03.32.5

—4

101723283132323025

0

Page 19: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

ШийдэлҮй

лдвэрл

эл Ахиу үр өгөөж буурч эхлэх

Ахиу үр өгөөж

алдагдал хүлээх

32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10

8 6 4 2 0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ахиу үр

өгөөж өсөх

Ажилчдын тоо

TP

Нэгж

ажил

таны

үйл

двэрлэ

л

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Ажилчдын тоо

7

6

5

4

3

2

1

0

MP

Ахиу үр өгөөж буурч эхлэх

Ахиу үр өгөөж

алдагдал хүлээх

(a) Нийт үйлдвэрлэл (b) Ахиу болон дундаж үйлдвэрлэл

AP

2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1

Page 20: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Урт хугацаан дахь үйлдвэрлэлийн онол

• Урт хугацаанд үйлдвэрлэлийн бүх хүчин зүйлс хувьсах шинж чанартай байна.

• Үйлдвэрлэлийн үе шат:– Тогтмол үр өгөөжтэй байх үе шат

– Өсөх үр өгөөжтэй байх үе шат

– Буурах үр өгөөжтэй байх үе шат

2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1

Page 21: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 22: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Изоквант, изокостын анализ

• Изоквант – Түүний хэлбэр– Орлуулалтын ахиу хувийн бууралт– Изоквант ба үр ашгийн үе шат– Изоквант ба ахиу үр ашиг

• Изокост – Изокостын муруй ба түүний байрлал– Изокостын шилжилт

2009 он А.Гэлэгжамц http://www.gelegjamts.blogspot.com Микро Эдийн Засаг-1

Page 23: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

K-ийн хэмжээ

40201064

L-ийн хэмжээ

512203050

Байрлал

abcde

a

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Изоквант

Page 24: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

a

b

Изоквант

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

K-ийн хэмжээ

40201064

L-ийн хэмжээ

512203050

Байрлал

abcde

Page 25: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Изоквант

a

b

cd

e

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

K-ийн хэмжээ

40201064

L-ийн хэмжээ

512203050

Байрлал

abcde

Page 26: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

2

4

6

8

10

12

14

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

g

hΔK = 2

ΔL = 1

Изоквант

MRS = 2 MRS = ΔK / ΔL

Хүчин зүйлийн орлуулалтын ахиу хувь буулах нь

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 27: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 28: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

2

4

6

8

10

12

14

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

g

h

jk

ΔK = 2

ΔL = 1

ΔK = 1

ΔL = 1

Хүчин зүйлийн орлуулалтын ахиу хувь буулах нь

Изоквант

MRS = 2

MRS = 1

MRS = ΔK / ΔL

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 29: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

10

20

30

0 10 20

Изоквантын зураглал

I1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 30: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

10

20

30

0 10 20

I2

Изоквантын зураглал

I1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 31: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

10

20

30

0 10 20

I2I3

Изоквантын зураглал

I1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 32: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

10

20

30

0 10 20

I2I3

I4

Изоквантын зураглал

I1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 33: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 34: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

10

20

30

0 10 20

I1I2

I3I4

I5

Изоквантын зураглал

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 35: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Изокост

Өгөгдөл

PK = 20 000₮W = 10 000₮

TC = 300 000₮

TC = 300 000₮

a

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 36: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

a

b

Изокост

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Өгөгдөл

PK = 20 000₮W = 10 000₮

TC = 300 000₮

TC = 300 000₮

Page 37: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

a

b

c

Изокост

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Өгөгдөл

PK = 20 000₮W = 10 000₮

TC = 300 000₮

TC = 300 000₮

Page 38: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

a

b

c

d

Изокост

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Өгөгдөл

PK = 20 000₮W = 10 000₮

TC = 300 000₮

TC = 300 000₮

Page 39: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 40: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

ИЗОКВАНТ- ИЗОКОСТЫН АНАЛИЗ

• Хамгийн бага зардал буюу пүүсийнөгөгдсөн төсвийн хүрээнд худалданавч чадах хүчин зүйлсийн янз бүрийнхослолыг харуулна.

• Изоквант нь үйлдвэрлэлийн өгөгдсөнтүвшинг хангахад шаардагдаххөдөлмөр, капитал 2-ын янз бүрийнхослолуудын олонлогийг харуулна.

• Изоквант, изокостын тусламжтайгаарүйлдвэрлэгчийн тэнцвэрийг олно...

Page 41: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

5

10

15

20

25

30

35

0 10 20 30 40 50

Хамгийн бага-зардлын арга

Өгөгдөл

PK = 20 000₮W = 10 000₮

TC = 200 000₮

TC = 300 000₮

TC = 400 000₮

TC = 500 000₮

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 42: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

5

10

15

20

25

30

35

0 10 20 30 40 50

Хамгийн бага-зардлын арга

TPP1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 43: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Хамгийн бага-зардлын арга

TC = 400 000₮r

TPP1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 44: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

0

5

10

15

20

25

30

35

0 10 20 30 40 50

Хамгийн бага-зардлын арга

TC = 400 000₮

TC = 500 000₮s

r

tTPP1

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 45: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 46: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Өгөгдсөн зарлын хүрээнд дэх МАХ үйлдвэрлэл

TPP1TPP2

TPP3

TPP4

TPP5

O

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 47: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

O

Изокост

TPP1TPP2

TPP3

TPP4

TPP5

Өгөгдсөн зарлын хүрээнд дэх МАХ үйлдвэрлэл

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 48: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

O

r

vTPP1

TPP2

TPP3

TPP4

TPP5

Өгөгдсөн зарлын хүрээнд дэх МАХ үйлдвэрлэл

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 49: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

O

s

u

TPP1TPP2

TPP3

TPP4

TPP5

r

v

Өгөгдсөн зарлын хүрээнд дэх МАХ үйлдвэрлэл

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 50: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

O

t

TPP1TPP2

TPP3

TPP4

TPP5

r

v

s

u

Өгөгдсөн зарлын хүрээнд дэх МАХ үйлдвэрлэл

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 51: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 52: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

O

K1

L1

TPP1TPP2

TPP3

TPP4

TPP5

r

v

s

u

t

Өгөгдсөн зарлын хүрээнд дэх МАХ үйлдвэрлэл

Хөдөлмөрийн хэмжээ (L)

Капиталы

н хэмжээ

(K)

Page 53: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Шийдэл

Орц буюу хүчин

зүйлсийн өгөгдөл

Гарц

Үйлдвэр-лэлийн функц

Page 54: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Богино хугацаа болон урт хугацаа

• Урт хугацааны онцлог

• Богино хугацааны онцлог

• Өгөгдсөн ... хугацааны шийдвэр гаргалт

Page 55: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Богино хугацаан дахь үйлдвэрлэл

• Пүүсийн богино хугацааны шийдвэр...

•Тогтмол орц

•Хувьсах орц

•Нийт үйлдвэрлэл

Page 56: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Богино хугацаан дахь үйлдвэрлэл

• Хөдөлмөрийн ахиу бүтээгдэхүүн (MPL)-ийгнийт тоо хэмжээний өөрчлөлтийг (ΔQ)хөдөлмөр буюу ажилчдын тооны өөрчлөлт(ΔL)-нд харьцуулна.

ΔLΔQMPL =

Page 57: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

Нийт болон ахиу үйлдэрлэл

30

90

130161184196 Нийт үйлдвэрлэл

ΔQ

ΔQ

ΔQ

ΔQ

Ахиу үр өгөөж

нэмэгдэх

Ахиу үр өгөөж буурах

Үйлдвэрлэлийн гарц

Ажилчдын тоо62 3 4 51

Page 58: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 59: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 60: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 61: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл
Page 62: Үйлдвэрлэлийн онол-1б /Нийт болон ахиу үйлдвэрлэл

А.Бакей “Микро эдийн засгийн ухаан” 2009 он УБ хотВ.Норжванчиг “Эдийн засгийн ухаан” 2005 он УБ хотБ.Баяраа, Д.Гансүлд “Микро эдийн засаг” 2006 он УБ хотС.Авирмэд “Микро эдийн засаг” 2005 он УБ хотЦ.Цэцэгмаа “Жижиг үйлдвэрийн эдийн засаг, менежмент” 2004 он УБ хотД.Энх-Амгалан “Микро эдийн засаг гарын авлага” 2002 он УБ хотМ. Фогил “Микро эдийн засаг” 2002 он УБ хотБ.Алтанцэцэг ба бус “Микро экономикс” 2001 он УБ хотЛ. Г.Рейнольдс “Микро эдийн засгийн ухаан” 1992 он УБ хотБ.Баярдаваа “Микро экономикс” 2005 он УБ хотБ.Батбаяр “Микро эдийн засаг” 2005 он УБ хотТ.Нарантуяа Микроэкономикс сэдэвчилсэн тайлбар толь” 2006 он УБ хотС.Алтангэрэл “Микро эдийн засгийн ухаан” 2007 он УБ хотКэмпбелл Р.Макконнелл, Стэнли Л.Брю “Экономикс” 2005 он УБ хот N.Gregory Mankiw “Essentials of economics” 2004 Hal R. Varian “Intermediate Microeconomics” Sixth EditionWalter Nicholson “Microeconomic Theory”William A. McEachern “Microeconomics”Robert S. Pindyck, Daniel L. Rubinfeld “Microeconomics” 5th EditionJeffrey Perloff “Microeconomics” 5th Edition 2008Joseph Nellis, David Parker “Principles of Business Economics” 2006Saul Estrin, Laidler David, Michael Dietrich “Microeconomics” 2008Hugh Gravelle, Ray Rees “Microeconomics” 3th Edition 2004Krister Ahlersten “Essentials of Microeconomics: Exercises” 2008R.Preston McAfee, J. Stanley Johnson “Introduction to Economic Analysis” 2005David A.Dilts “Introduction to Microeconomics” 2003Ariel Rubinstein “Lecture Notes in Microeconomic Theory” 2006Guoqiang Tian “Lecture Notes on Microeconomic Theory” 2008Nolan H. Miller “Notes on Microeconomic Theory” 2006Libby Rittenberg, Timothy Tregarthen “Principles of Microeconomics” 2009ГЭХ МЭТ ...

Ашигласан ном, сурах бичгийн жагсаалт