ความหลากหลายทางชีวภาพkm.saard.ac.th/files/150331099400528_15110917175837.pdf ·...

ความหลากหลายทางชวภาพ

• ความหมาย

• จรากรณ คชเสน (2537) หมายถง ความแตกตางของรปแบบชวต บทบาทหนาท และพนธกรรมทสงมชวตมอย

• วสทธ ใบไม (2538) หมายถง เปนสภาพโดยรวมของสงมชวต และพนธกรรมทงหมดทปรากฏอยในโลกน

•

• “ความหลากหลายทางชวภาพ” หมายถง สงมชวต และพนธกรรมทงหมดทปรากฏอยในโลกน มความหมายกวางครอบคลมทกสงทกอยางทเกยวของกบสงมชวตไมวาจะเปนภายในของสงมชวต ระหวางสงมชวตชนดเดยวกน ระหวางสงมชวตตางชนดทอยรวมกนสามารถบงชความอดมสมบรณ ไดจากจ านวน และชนดของสงมชวต ทพบในพนทอนจ ากดบรเวณหนง

ความหลากหลายของสงมชวต

• ความหลากหลายทางชวภาพแบงได 3 ระดบดงน

1. ความหลากหลายทางพนธกรรม (geneticdiversity)

2. ความหลากหลายของชนดหรอชนดพนธของสงมชวต (Species diversity)

3. ความหลากหลายของระบบนเวศ (ecological diversity)

การจ าแนกหมวดหมของสงมชวต

ชอของสงมชวต

กฎการตงชอ

• มหลกเกณฑในการเขยนดงน

1. ชอทวนามจะเปนภาษาละตน

2. ชอทวนามมกจะถกพมพดวยตวเอน เชน Homo sapiens

3. ค าศพทค าแรก (ชอสกล) ตองขนตนดวยอกษรตวใหญเสมอ นอกจากนนใชอกษรตวเลกทงหมดเชน Canis lupus หรอ Anthus hodgsoni

4. ในสปชสยอย ชอจะประกอบดวยสามสวนและสามารถเขยนไดสองแบบ โดยพชและสตวจะเขยนตางกน เชน เสอโครงเบงกอล คอ Panthera tigris tigris และ เสอโครงไซบเรยคอ Panthera tigris altaica

• 5. ในต าราเรยน มกมชอสกลยอ หรอชอสกลเตมของนกวทยาศาสตรผจดท าชอนนตอทาย โดยชอสกลยอใชกบพช สวนชอสกลเตมใชกบสตว ในบางกรณถาชอสปชสเคยถกก าหนดใหชอสกลทตางออกไปจากชอใน ป จ จ บ น จ ะ ค ร อ ม ช อ ส ก ล น ก ว ท ย า ศ า ส ต ร ก บ ป ท จ ด ท า ไ วเชน Amaranthus retroflexus L., Passer domesticus (Linnaeus, 1758) ทใสวงเลบเพราะในอดตชอหลงอยในสกล Fringilla

• 6. หากใชกบชอสามญ เรามกใสชอทวนามไวในวงเลบตอทายชอสามญ เชน"นกกระจอกบาน(Passerdomesticus)ก าลงมจ านวนลดลงอยางนาตกใจ"

• 7. การเขยนชอทวนามเปนครงแรกในรายงานหรอสงพมพ เราเขยนเปนชอเตมกอน หลงจากนนเราสามารถยอชอสกลใหสนลงเปนอกษรตวแรกของชอสกลและตาม ดวยจด เชน Canis lupus ยอเปน C. lupus ดวยเหตทเราสามารถยอชอในลกษณะนได ท าใหชอยอเปนทรจกและกลาวถงมากกวาชอเตม เชน T. Rex คอ Tyrannosaurus rex หรอ E. coli คอ Escherichia coli เปนตน

8. บางกรณ เราเขยน "sp." (ส าหรบสตว) หรอ "spec." (ส าหรบพช) ไวทายชอสกล ในกรณทไมตองการเจาะจงชอสปชส และเขยน "spp." ในกรณทตองการกลาวถงหลายสปชส ตวอยางเชน "Canis sp.", หมายถงสปชสหนงในสกล Canis

9. สงมชวตชนดหนงอาจมชอวทยาศาสตรมากกวาหนงชอ ใหใชชอตงขนกอนเปนชอหลก สวนชออนเปนชอพอง

10. ชอวทยาศาสตรมกจะบอกลกษณะบางอยางกบสงมชวตชนดนน

การระบชนด

• นกวทยาศาสตรมหลายแนวทางในการจดจ าแนกหมวดหมสงมชวต ไดโคโตมสคย (dichotomous key) เปนเครองมออยางหนงทใชจ าแนกสงมชวตออกเปนกลมยอยได โดยพจารณาโครงสรางทละลกษณะทแตกตางกนเปนคๆ

ตวอยางไดโคโตมสคยของสตวมกระดกสนหลง

1 ก. มขน ................................................................................. ดขอ 2

1 ข. เปนสตวเลยง..................................................................... ดขอ 3

2 ก. ขนเปน เสน....................................................................... สนขพนธบางแกว

2 ข. ขนเปนแผงแบบขนนก...................................................... เปดเทศกบนทรบร

3 ก. เปนสตวเลยงลกดวยนม..................................................... ดขอ 4

3 ข. เปนสตวน า.......................................................................... ดขอ 5

4 ก. เปนสตวข เลน.................................................................... แมว (Felis Catus)4 ข. เปนสตวเศรษฐกจ................................................................ววพนธไทย5 ก. ผวหนงม เกลด.......................................................ปลานล (Oreochromis niloticus )5 ข. ผวหนงไมม เกลด....................................................ปลาดกดาน (Clarias batrachus )6.ก. เหมอนสนขไทยพนธ Mid-rord............................................... สนขพนธบางแกว6.ข. เปนสนขพนธรอคไวเลอร........................................................ ดขอ 77.ก. แยกออกมาจากตนตระกลเสอไซบเรย...................................... แมว

7. ข.ไมมตนตระกล.......................................................................... ดขอ 8

8. ก.มชอเรยกวาปลาจต ลดา.................................ปลานล (Oreochromis niloticus )

8. ข.มชอเรยกวาปลาทองลายคราม................................................... ดขอ 9

9. ก.เปนปลาน าจดในวงปลา ดก.............................ปลาดกดาน (Clarias batrachus )

9. ข.เปนปลาน าเคม.................................................... ดขอ 10

10. ก.มสายพนธจากสงโต.................................. แมว (Felis Catus)

10. ข.มสายพนธจากเสอชนดตางๆ.......... แมว (Felis Catus)

ก าเนดสงมชวต

โลกของเราเกดขนมาไดอยางไร?นกวทยาศาสตรเชอวาโลกไดถอก าเนดขนมาเมอประมาณ 4,600 ลานปมาแลว

โดยเกดจากกลมแก๏สและฝนผงในอวกาศทมการควบแนนจนเปนกอน ผวโลกในชวงนนจะมลกษณะเปนของเหลวทรอนจดตอมาเยนตวลงจนเกดการแขงตว บรรยากาศของโลกในสมยแรกยงไมมแก๏สออกซเจน สวนใหญประกอบไปดวยแก๏สเฉอย นอกจากนผวโลกยงไมมน าในสภาพของเหลวเลย จะเหนไดวาองคประกอบของโลกยคดกด าบรรพนมความแตกตางจากโลกยคปจจบนมาก อยางไรกตามเมอระยะเวลาผานไปประมาณ 1,000 ลานปหลงจากก าเนดโลก สงมชวตกถอก าเนดขนและเกดววฒนาการเรอยมา จนในปจจบนเราจะเหนไดวาความหลากหลายในธรรมชาตเกดมากมายเพยงใด

• ในป พ.ศ.2496 สแตนลย มลเลอร (Stanley Miller) ท าวทยานพนธระดบปรญญาเอก มลเลอรตองการพสจนวาสงมชวตเกดจากการรวมกนของโมเลกลตางๆในรปแกสซงมาจากการระเบดของภเขาไฟในบรรยากาศทไรออกซเจนและมไฟฟาจากฟาผาเปนแหลงพลงงานทท าใหเกดปฏกรยา มลเลอรท าการจ าลองสภาพการทดลองใหคลายคลงกบโลกเมอเกดขนใหมๆ โดยใสแก๏สมเทน แอมโมเนย ไฮโดรเจนและไอน า ลงในชดทดลองทมขวไฟฟา เพอใหเกดประกายคลายฟาแลบและฟาผา หลงจากนนกน าของเหลวทเกดขนมาวเคราะห พบวาเกดสารประกอบอยางงายของสงมชวต เชน กรดอะมโนหลายชนด กรดอนทรยและยเรยดวย จากผลการทดลองแสดงใหเหนวา สารประกอบอนทรยสามารถเกดขนไดในสภาพแวดลอมของโลกระยะเรมแรก นอกจากนสารประกอบยงสามารถรวมตวกนเกดเปนโมเลกลทซบซอนขนไดดวย

• มลเลอรกบชดทดลองของเขา

• ไดมการเสนอแนวคด 2 แนวทางเกยวกบก าเนดเซลลเรมแรกคอ1. เชอกนวาเซลลแรกเรมนนเกดจากการทโมเลกลพนฐานของชวต เชน กรดอะม

โนและน าตาลเชงเดยว เปนตน ถกชะลางลงมาอยในมหาสมทรและมการรวมกลมกนจนมขนาดใหญ แลวแตกตวออกซงถอเปนการเพมจ านวนใหไดโมเลกลจ านวนมากในความเขมขนสง เมอระยะเวลาผานไปโมเลกลเหลานสามารถน าสารประกอบอนเขาไปสะสมภายในและถกจ ากดบรเวณดวยดวยโครงสรางซงตอมาพฒนาเปนเยอหมเซลล

2. เซลลแรกเรมเกดจากโมเลกลทมความสามารถในการสรางและเพมจ านวนตวเองได เมอระยะเวลาผานไป โมเลกลเหลานจงคอยๆววฒนาการกระบวนการเมแทบอลซมและสรางเยอหมเซลลจนเกดเปนเซลลขนไดในทสด เชอกนวาโมเลกลพวกโพลนวคลโอไทด (กรดนวคลอก) เชน อารเอนเอ นาจะเปนโมเลกลเรมแรกของการเกดเซลล

• โครงสรางโมเลกล RNA

• นกวทยาศาสตรสนนษฐานวาสงมชวตพวกแรกๆนนนาจะเปนสงมชวตทมลกษณะคลายพวกโพรคารโอต (prokaryote) โพรคารโอตประกอบดวย แบคทเรยและสาหรายสเขยวแกมน าเงน สงมชวตแรกเรมนไมสามารถสรางอาหารเองได ตองอาศยอาหารจากสงแวดลอมภายนอก และด ารงชวตโดยไมใชออกซเจนเนองจากบรรยากาศของโลกในยคนนยงไมมออกซเจนหรอมออกซเจนนอยมาก ตอมาสงมชวตจ าพวกแบคทเรยเรมมววฒนาการในการสรางอาหารเองไดจากการสงเคราะหดวยแสง สงผลใหปรมาณออกซเจนในบรรยากาศมมากขน ท าใหสงมชวตรปแบบใหมถอก าเนดจนกลายเปนสงมชวตพวกยคารโอต (eukaryote) ในทสด

อาณาจกรของสงมชวต

• อาร เอช วทเทเคอร (R.H.Whittadker) ไดแบงสงมชวตออกเปน 5 อาณาจกร คอ1. อาณาจกรมอเนอรา (Kingdom Monera)2. อาณาจกรฟงใจ (Kingdom Fungi)3. อาณาจกรโพรตสตา (Kingdom Protista)4. อาณาจกรพช (Kingdom Plantae)5. อาณาจกรสตว (Kingdom Animalia)

อาณาจกรมอเนอรา (Kingdom Monera)

• ลกษณะส าคญของสงมชวตในอาณาจกรมอเนอรา

โครงสรางของแบคทเรย

• เปนสงมชวตเซลลเดยวทมขนาดเลกประมาณ 1- 5 ไมโครเมตร โครงสรางเซลลแบบโพรคารโอต (prokaryotic cell) มผนงเซลลเปนสารประกอบเพปทโดไกลแคน

• ภายในเซลลไมมเยอหมสารพนธกรรมและโครงสรางอนหลายชนด เชน รางแหเอนโดพลาสซม กอลจคอมเพลกซ ไลโซโซม คลอโรพลาสต มเฉพาะออรแกเนลลทไมมเยอหม คอ ไรโบโซม

• แบคทเรยทพบสวนใหญ เซลลเดยวหรออาจอยรวมกนเปนกลมหรอเปนสาย เชน

• 3.1 ทรงกลม

• 3.2 ทรงทอน

• 3.3 ทรงเกลยว

• สงมชวตในอาณาจกรนมความส าคญอยางมากตอระบบนเวศ กลาวคอ

1. "กลมแบคทเรย" ท าหนาทเปนผยอยอนทรยสารกอใหเกดการหมนเวยนสารอนนทรยและอนทรยสารตางๆ

2. "สาหรายสเขยวแกมน าเงน" ท าหนาทเปนผผลตในระบบนเวศ

สงมชวต 2 กลมนยงมความส าคญในแงเทคโนโลยชวภาพซงไดมการศกษาวจยเพมมากขน เพอน าไปใชประโยชนในดานการเพมผลผลตทางการเกษตร อตสาหกรรม การแพทย และการศกษาพนธศาสตรซงชวยพฒนาคณภาพชวตของประชากรใหดยงขน

กลมอาณาจกรมอเนอรา

เปนออกเปน 2 กลมใหญ คอ

1. อาณาจกรยอยอารเคยแบคทเรย (Subkingdom Archaebacteria)

2. อาณาจกรยอยยแบคทเรย (Subkingdom Eubacteria)

อาณาจกรยอยอารเคยแบคทเรย(Subkingdom Archaebacteria)

เปนแบคทเรยทผนงเซลลไมมสารเพปทโดไกลแคน สามารถด ารงชวตในสภาพแวดลอมทสงมชวตกลมอนอาจไมสามารถด ารงอยได เชน ในแหลงน าพรอน ทะเลทมน าเคมจด ในบรเวณทมความเปนกรดสงและบรเวณทะเลลกเปนตน

• แบงไดออกเปน 2 กลม คอ กลมครนารเคยโอตา ซงชอบอณหภมสงและกรดจด กลมครนารเคยโอตา

อาณาจกรยอยยแบคทเรย(Subkingdom Eubacteria)

• ยแบคทเรยเปนแบคทเรยทสามารถพบไดทงในดน น า อากาศ อาหาร นม และในรางกายของสงมชวตอน สามารถพบไดทง ในน าเคม น าจด น ากรอย ในธารน าแขง หรอแมกระทงแหลงน าพรอน เปนตน นอกจากนยแบคทเรยมกระบวนการเมแทบอลซมในการด ารงชวตทหลากหลาย จงอาจกลาวไดวาเปนสงมชวตทมบทบาทส าคญตอระบบนเวศ ยแบคทเรยแบงเปนกลมใหญๆดงน

กลมโพรทโอแบคทเรย (Proteobacteria)

• เปนยแบคทเรยแกรมลบทพบมากทสดและมกระบวนการเมแทบอลซมทหลากหลายบางกลมสามารถสงเคราะหดวยแสงไดคลายพชบางกลมสามารถด ารงชวตโดยใชไฮโดรเจนซลไฟด และใหซลเฟอรในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง เชน เพอเพลซลเฟอรแบคทเรย (purple sulfur bacteria) บางกลมมบทบาทชวยตรงแก๏สไนโตรเจนในอากาศมาสรางเปนสารประกอบไนโตรเจนในดน ซงเปนประโยชนตอการเจรญเตบโตของพช เชน Rhizobium sp. ในปมรากของพชตระกลถว เปนตน

กลมคลาไมเดย (Chlamydias)

• เปนยแบคทเรยแกรมลบทเปนปรสตในเซลลและท าใหเกดโรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน โรคโกโนเรยหรอหนองใน เปนตน

กลมสไปโรคท (Spirochetes)

• เ ป น ย แ บ ค ท เ ร ย แ ก ร ม ล บ ท ม ร ป ท ร ง เ ก ล ย ว ม ค ว า ม ย า วประมาณ 0.25 มลลเมตร ยแบคทเรยในกลมนมทงด ารงชวตแบบอสระและบางสปชสเปนสาเหตของ โรคซฟลส โรคฉหน เปนตน

แบคทเรยแกรมบวก (Gram-Positive Bacteria)

• เปนยแบคทเรยทพบแพรกระจายทวไปในดน อากาศ บางสปชสสามารถผลตกรดแลกตกได เชน Lactobacillus sp. จงน ามาใชในอตสาหกรรมอาหารหลายชนด เชน การท าเนย ผกดอง และโยเกรต เปนตน บางสปชส เชน Streptomyces sp. ใชยาท าปฏชวนะ เชน ยาสเตรบ โตมยซน ยาเตตราไซคลน เปนตน ยแบคทเรยกลมนบางสปชส เชน Bacillus sp. สามารถสรางเอนโดสปอร (endospore) ท าใหทนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมไดดและบางชนดเปนสาเหตท าใหเกดโรคแอนแทรกซ

• ยแบคทเรยแกรมบวกอกกลมหนง เปนกลมทไมมผนงเซลลมเพยงเยอหมเซลลทประกอบดวยชนของไขมนไดแก ไมโพพลาสมา (mycoplasms) เปนเซลลทมขนาดใหญทสดประมาณ 0.2-0.3 ไมโครเมตร สามารถเจรญและสบพนธ ไดนอกเซลลโฮสต สวนใหญไมกอใหเกดอนตรายตอสงมชวตอน แตมบางสปชสทเปนสาเหตใหเกดโรคปอดบวมในคนและวว

ไซยาโนแบคทเรย (Cyanobacteria)

• เปนยแบคทเรยทสามารถสงเคราะหดวยแสงได มสารสเชน คลอโรฟลลเอ แคโรทนอยด และโฟโคบลนอยภายในถงแบนๆทมเยอหมเซลล พบแพรกระจายในสภาพแวดลอมทหลากหลายทงในแหลงน าจด น าเคม บางสปชสพบในบอน าพรอน และภายใตน าแขงของมหาสมทร เปนตน จากหลกฐานซากดกด าบรรพท าใหนกวทยาศาสตรคาดคะเนไดวาไซยาโนแบคทเรยท าใหออกซเจนในบรรยากาศเพมขน มากขนในโลกยคนนและกอใหเกดววฒนาการของสงมชวตทหายใจโดยใชออกซเจนในปจจบน

• ไซยาโนแบคทเรยเปนผผลตทส าคญในระบบนเวศและบางชนดสามารถตรงแก๏สไนโตรเจนในอากาศใหเปนสารประกอบไนเตรต เชน แอนาบน า (Anabaena) น อ ส ต อ ก (Nostoc) แ ล ะ อ อ ส ซ ล ล า ท อเรย (Oscillatoria)

• แบคทเรยมบทบาทส าคญอยางยงในระบบนเวศ เนองจากมการด ารงชวตแบบภาวะยอยสลายจงท าใหเกดการหมนเวยนสารในระบบนเวศ มการน าแบคทเรยมาใชก าจดขยะทมมากในเมองใหญ ใชสลายคราบน ามนบรเวณชายฝงและบรเวณทะเล รวมทงก าจดสารเคมทตกคางจากการเกษตรอกดวย นอกจากนอารเคยแบคทเรยบางกลมสามารถสลายกากของแขงจากขยะใหเปนปยซงสามารถน าไปใชประโยชนตอไป ในดานการหมนเวยนสารในระบบนเวศพบวาแบคทเรยหลายกลมทสามารถตรงไนโตรเจน เชน แบคทเรยในกลมไรโซเบยม อะโซโตแบคเตอรและไซยาโนแบคทเรยทางดานอตสาหกรรมไดน ายแบคทเรยมาใชในการผลตสารเคม เชน แอซโตน กรดแลคตก ยาปฏชวนะหลายชนดและผลตภณฑอาหาร เชน น าสมสายช ปลารา ผกดอง ปลาสม นมเปรยวและเนยแขงเปนตน

• ยแบคทเรยเปนสาเหตของโรคหลายชนดทพบในคนและสงมชวตอน เชน โรคปอดบวม วณโรค อหวาตกโรค โรคฉหน และ โรคแอนแทรกซ เปนตน

• ไฟลมในอาณาจกรมอเนอราแบงไดเปน 2 ไฟลม คอ

-ไฟลมชโซไฟตา (Phylum Schizophyta)

-ไฟลมไซยาโนไฟตา (Phylum Cyanophyta)

ไฟลมไซยาโนไฟตา (Phylum Cyanophyta)

ไดแก สาหรายสเขยวแกมน าเงน (Blue-green algae) ปจจบนเรยกชอใหมวา Cyanobacteria

ลกษณะของสงมชวตในไฟลมไซยาโนไฟตา คอ1. ไมมเยอหมนวเคลยส เปนเซลลพวกโปรคารโอต ไมม flagella2. ม chlorophyll phycocyanin phycorythin กระจายในเซลล แต

ไมไดรวมเปน chloroplast3. ผนงเซลลเปน cellulose และ pectin4. มขนาดเลก อาจอยในลกษณะ

4.1 เซลลเดยว หรอเซลลกลม4.2 เซลลทจดเรยงเปนสาย

การสบพนธ

1. การแบงตว Binary fission.

2. การหกเปนทอน (fragmentation) พบในพวกทเปนสาย

3. สรางสปอรหรอสรางเซลลพเศษ เชน akinete

ประโยชน

- เปนผผลตอาหาร และ O2

- Spirulina หรอเกลยวทอง ม protein สง ใชท าอาหารเสรมคนและสตว

- Nostoc Anabaena Oscillatori สามารถเพมความตรง N ท าเปนปยในดน เชน แหนแดง (Azolla) ซง Anabaena อยชองวางกลางใบ

ไฟลมชโซไฟตา (Phylum Schizophyta)

สงมชวตทจดอยในไฟลมนไดแก แบคทเรย

ลกษณะของสงมชวตในไฟลมซโซไฟดา คอ

1. มเซลลขนาดเลก

2. ลกษณะรปราง ม 3 ลกษณะคอ

2.1 รปรางกลม เรยกวา coccus

2.2 รปรางแบบแทงยาว เรยกวา bacillus

2.3 รปราง เกลยว เรยกวา spirillum

3. เซลลรปรางตาง ๆ มการเรยงตวท าใหเกดลกษณะเฉพาะ เชน แบคทเรยทมรปรางทรงกลมมการเรยงตวหลายแบบ

- เซลลทรงกลม 2 เซลลเรยงตอกนเรยก diplococci- เซลลหลายเซลลเรยงตอกนเปนลกโซเรยก streptococci- เซลลหลายเซลลเรยงกนเปนกลมกอนคลายพวงองน เรยก staphylococci- เซลล 8 เซลล เรยงเปนลกบาศกเรยก sarcinaแบคทเรยทมรปรางทรงกระบอก ไมคอยมแบบแผนการเรยงตวทเดนชดเทาทรง

กลม แตอาจมการเรยงตวของเซลลเนองมาจากระยะการเจรญเตบโตหรอขนกบสภาพของการเพาะเลยงในอาหาร แบคทเรยทมรปรางแบบเกลยว มกอยเปนเซลลเดยว ๆ แตละชนดมความแตกตางกนทงทางดานความยาว จ านวนเกลยว ความโคง

4. แหลงทพบแทบทกแหงในดนในน า ในอากาศ แหลงทเปนน าพรอน เขตหมะ ทะเลลก

5. การแบงแบคทเรยตามความตองการสารอาหาร

6. การแบงแบคทเรยตามความตองการอากาศ

7. การแบงแบคทเรยตามความตองการอณหภม

• ประโยชนของแบคทเรย1. ดานอตสาหกรรม เชนการผลตอาหารหมก ใชฟอกหนง2. ดานการเกษตร เชนใชเปนปย3. การทดสอบคณภาพน า4. ทางดานการแพทย เชนการผลตยาปฏชวนะ5. ใชในเทคโนโลยชวภาพ โดยใชเทคนคทางพนธวศวกรรมสราง

แบคทเรยทมลกษณะตาง ๆ6. ชวยยอยสลายซากสงมชวตใหเปนอาหารของพช

• โทษของแบคทเรย1. ผลตสารพษทเปนอนตราย2. ท าใหเกดโรคตางๆ ใน คน เชน ไทฟอยด อหวาตกโรค ปอดบวม

วณโรค คอตบ สตว เชน แอนแทรกซ บาดทะยก และพช เชน โรครากเนา โรคใบไมของสาล

อาณาจกรโปรตสตา (Kingdom Protista)

• ลกษณะส าคญของสงมชวตในอาณาจกรโปรตสต

• 1. รางกายประกอบดวยโครงสรางงาย ๆ ไมซบซอน สวนมากประกอบดวยเซลลเดยว (unicellular) บางชนดมหลายเซลลรวมกนเปนกลม

• เรยกวา โคโลน (colony) หรอเปนสายยาว (filament) แตยงไมท าหนาท รวมกนเปนเนอเยอ (tissue) หรออวยวะ (organ) แตละเซลลสามารถท าหนาทของความเปนสงมชวตไดครบถวนอยาง อสระ

• 2. ไมมระยะตวออน (Embryo) ซงตางจากพชและสตวทมระยะตวออนกอนทจะเจรญเตบโตเปนตวเตมวย

•

• 3. การด ารงชพ มทงชนดทเปนผผลต (Autotroph) เพราะมคลอโรฟลล เ ป น ผ บ ร โ ภ ค ( Consumer) แ ล ะ เ ป น ผ ย อ ย ส ล า ย อ น ท ร ย ส า ร (Decomposer)

• 4. โครงสรางของเซลลเปนแบบยคารโอตก (Eucaryotic) ซงมเยอหมนวเคลยส ไดแก โพรโทซว เหด รา ยสต ราเมอก สาหรายตาง ๆ

• 5. การเคลอนท บางชนดเคลอนทไดโดยใช ซเลย (cilia) แฟลกเจลลม ( flagellum) หรอซ โดโปเดยม (Pseudopodium) บางชนดเคลอนทไมได

• 6. การสบพนธ ทงแบบไมอาศยเพศ (Asexual reproduction) และแบบอาศยเพศ (Sexual reproduction) แบบอาศยเพศมทง

• ชนดคอนจเกชน (Conjugation) ซงเกดจากเซลลสบพนธทมรปรางและขนาดเหมอนกน มารวมกน ดงเชนทพบในพารามเซยม

• ราด า เปนตน และชนดปฏสนธ (fertilization) ซงเกดจากเซลลสบพนธทมรปรางและขนาดตางกนมารวมกน ดงเชนทพบในสาหรายเปนสวนใหญ เปนตน

สงมชวตในอาณาจกรนแบงเปน

1. Division Diplomonadida

เปนกลมของโพรทสตทเปนเซลลยคารโอตทยงไมม organelle คอ ไมม mitochondria , endoplasmic reticulum , golgi complex และ centriole เปนตน มกอย ในสภาวะท ไมมออกซ เจน (Anaerobic environment)

ลกษณะ

- มนวเคลยส 2 อนขนาดเทากน

- ม Flagella หลายเสน

• ตวอยางเชน Giardia intestinalis : เปนปรสตในล าไสเลกของคน

2. Division Parabasala

เปนกลมของโพรทสตทเปนเซลลยคารโอตทยงไมม organelle คอ ไมม mitochondria , endoplasmic reticulum , golgi complex และ centriole เปนตน มกอยในสภาวะทไมมออกซเจน (Anaerobic environment)

ลกษณะ

- ม Flagella หลายเสน

- มเยอหมลกษณะเปนรอยหยกคลายคลน

• ตวอยางเชน Trichomonas vaginalis : เปนปรสตในชองคลอด Trichonympha : อาศยอยในล าไสปลวกด ารงชพแบบภาวะพงพากน

3. Division Kinetoplastida

เ ป น โ พ ร ท ส ต ก ล ม ท เ ค ล อ น ท โ ด ย ใ ช Flagella ซ งประกอบดวย Microtubule เรยงกนแบบ 9+2 มท งท เปนผ ผลตผบรโภคและปรสต

ลกษณะ

- ม Mirochondria อ น เ ด ย ว ข น า ด ใ ห ญ ภ า ย ใ น ม DNA เรยกวา Kinetoplast

- มทงพวกทด ารงชวตอสระ และเปนปรสต

ตวอยางเชน Trypanosoma sp.

- เกดโรคเหงาหลบ (sleeping sickness) ในแอฟรกาม African tsetse fly เปนพาหะ

- โรค Chagas's disease ในอเมรกาใต ม Kissing bug เปนพาหะ

4. Division Euglenophyta

ลกษณะ

- ม Chlorplast สามารถสงเคราะหดวยแสงได จงด ารงชพเปนผผลตเมอมแสง

- เกบอาหารทสรางไดใน Paramylon granules

- เมอไมมแสงกด ารงชพเปนผบรโภค

- มอายสปอต (eye spot) ในการตอบสนองตอแสง

5. Division Dinoflagellata

ลกษณะ

- เปน Phytoplakton ทงในน าจดและน าทะเล

- สวนใหญอยเปนเซลลเดยว มบางทอาศยอยรวมกนเปน colony

- ลกษณะส าคญคอ มแผน Cellulose อยภายใน ประกอบกนคลายเกราะ มลวดลายสวยงามและม Flagellum 2 เสน

- บางชนดมการสะสมสารพษ ท าใหทะเลมสแดง เกดปรากฏการณขปลาวาฬ (red tide) ซงเปนอนตรายตอสตวน าเปนจ านวนมาก

- บางชนดอาศยรวมกบปะการง โดยน า CO2 จากปะการงมาสงเคราะหดวยแสง

6. Division Apicomplexa

ลกษณะ

- กลมนทกชนดเปนปรสตในสตว มโครงสรางส าหรบแทงผายเซลลโฮสต

- ไมมโครงสรางในการเคลอนท ยกเวนในเซลลสบพนธเพศผ

- ตวอยางในกลมน ไดแก พลาสโมเดยม (Plasmodium) ท าใหเกดโรคมาลาเรยในคนและสตวอน

- malaria เปนโรคเขตรอน มยงกนปลองเปนพาหะเชอ Plasmodium ทกอโรคในคนม 4 ชนด ไดแก

7. Division Ciliophora

ลกษณะ

- มขนาดใหญ เคลอนทโดยใช Cilia

- อาศยอยในสภาพแวดลอมทมน าหรอความชนสง

- ตวอยางเชน Stentor , Paramecium , Vorticella

- มการสบพนธแบบอาศยเพศเรยกวา Conjugation

8.Division Oomycota

ลกษณะ

- เรยกวา Egg fungus : water mold, white rust, downy mildews

- แตกตางจาก Stramenopila กลมอนๆ ตรงทไมมรงควตถทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง

- มลกษณะเปนเสนยาวๆ ทประกอบดวยหลายนวเคลยส

- ไมไดจดเปนรา

- สวนใหญด ารงชวตเปนผยอยสลายในน า

- มบางทเปนปรสตในพช เชน white rust (ราขาวในมนฝรง)

9.Division Bacillariophyta

ลกษณะ

- เปนสาหรายทมสารสชนดเดยวกบทพบในสาหรายสน าตาล

- เปนสงมชวตเซลลเดยว มผนงเซลลประกอบดวย Silica

- สวนมากมกสบพนธแบบไมอาศยเพศ

- พบมากในแหลงน าจดและน าเคม เปนแหลงอาหารทส าคญของสงมชวตในระบบนเวศ

• ซากไดอะตอมทตายทบถมกนนาน ๆ เปน diatomaceous earth เปนแหลงรวมของแรธาตและน ามน ซงน ามาใชประโยชนในการท าไสกรองและยาขดตาง ๆ

10. Division Phaeophyta

ลกษณะ

- เปนสาหรายทมขนาดใหญ และมโครงสรางซบซอน

- สาหรายสน าตาล เรยกวา Seaweed

- เกอบทงหมดอาศยอยในทะเล มกอยในกระแสน าเยน

- มความส าคญตอสงมชวตทอาศยในน าโดยเปนแหลงอาหาร ทอาศยและใชในการหลบภย

- มสารสน าตาลเรยกวา ฟวโคแซนทน

- เรยกโครงสรางรวม ๆ ของสาหรายชนดนวา Thallus

- มโครงสรางคลายราก เรยกวา Holdfast

- โครงสรางคลายล าตน เรยกวา Stipe

- โครงสรางคลายใบ เรยกวา Blade หรอ Lamina

• ตวอยางเชน สาหรายเคลป ( Kelp) ซงอาจมความยาวถง 60 เมตร สาหรายทน ( sagassum sp.) ลามนาเรย ( Laminaria sp.)พาไดนา ( Padina sp.)ฟวกส ( Fucus sp. )

11. Division Rhodophyta

สาหรายสแดง (red algae) มสารสไฟโคอรทน (phycoerythrin) แคโรทนและคลอโรฟลล ตางจากสาหรายกลมอน บางชนดไมมสารส เปนปรสตกบสาหรายสแดงชนดอนๆ สามารถดดกลนแสงสน าเงนและเขยวในการสงเคราะหดวยแสงไดด สวนใหญจะมหลายเซลล สามารถมขนาดใหญเรยกวา Seaweed ไดในลกษณะเดยวกนกบสาหรายสน าตาล และทส าคญคอ ไมมระยะทมแฟลกเจลลา

• ตวอยางเชน จฉาย หรอ พอรไฟรา (Porphyra sp.) น ามาท าเปนอาหาร สาหรายผมนางหรอ กราซลาเรย (Gracilaria sp.) ใชผลตวน

12. Division Chlorophyta

สาหรายสเขยว (green algae) มลกษณะคลายพชทงในแงโครงสราง ผนงเซลลและสวนประกอบของสารส คอ คลอโรฟลล เอ บและแคโรท น ส ว น ใ ห ญ พ บ ใ น แ ห ล ง น า จ ด บ า ง ช น ด อ ย ร ว ม ก บ ร าเปน lichens เก อบทกชนดม ระยะอาศ ย เพศ โดยเซลลส บพนธใช Flagella 2 เสนในการเคลอนท สามารถปรบตวในทไมเหมาะสมได เชน หมะ (watermelon snow) และเชอวาพชมววฒนาการมาจากสาหรายสเขยว

ลกษณะ

- เซลลเดยว Chlamydomonas Chlorella (เปนสาหรายสเขยวเซลลเดยวทมโปรตนสง นยมผลตเปนอาหารเสรม)

- อยรวมกนหลายเซลลเปน Colony Volvox

- เซลลรวมกนมขนาดใหญ (Supercell) Caulerpa

- โครงสรางเปน Cell weed Ulva

- ไมม Flagellum ในการเคลอนท Spirogyra หรอ เทาน า ( ใช Ameboid gamete)

13. Division Gymnamoeba

ลกษณะ

- เปนกลมทมความหลากหลายมาก เชน Amoeba

- สวนมากเปนผบรโภค

- บางชนดเปนผยอยสลาย (Detritus)

14. Division Entamoeba

ลกษณะ

- Entamoeba histolytica เปนปรสต กอใหเกดโรคบดมตว ผลแทรกซอนกนใหเกดฝในตบ

- Entamoeba gingivalis อาศยแบบพงพากบคนในชองปาก เกบเศษอาหารตางๆ เปนเหตใหมกลนปาก

15. Division Myxogastrida

ม 2 ระยะ คอ

- ระยะ Plasmodium หากนโดยใช Pseudopodium ซงมขนาดใหญไดมากเปนเซนตเมตร เปนหลายๆเซลลรวมกนเปนเซลลขนาดใหญมากมหลายนวเคลยส กนอาหารโดยใชกระบวนการ Phagocytosis มกมสารสซงมกเปนสสมหรอสเหลอง

- ระยะ Fruiting body ระยะทมการสบพนธโดยการแบงไมโอซสเพอสรางสปอร และมการสรางเซลลสบพนธ

16. Division Dictyostelida

- ลกษณะแตกตางจาก plasmodial slime molds คอ ระยะ จะเปนเซลลเดยวไมไดรวมกนเปนเซลลขนาดใหญ

- ในวงชพมความแตกตางกน

อาณาจกรพช (Plant Kingdom)

พชเปนส งมชวตทมก าเนดขนมาแลวไมต ากวา 400 ลานป มหลกฐานหลายอยางทท าใหเชอวาพชมววฒนาการมาจาก

สาหรายสเขยว กลม Charophytes โดยมการปรบตวจากสภาพทเคยอยในน าขนมาอยบนบก ดวยการสรางคณสมบตตาง ๆ ทเหมาะสมขนมา เชนมการสรางควตน (cutin) ขนมาปกคลมผวของล าตนและใบเรยกวา ควทเคล (cuticle) เพอปองกนการสญเสยน า และการเกด สโทมาตา (stomata) เพอท าหนาทระบายน าและแลกเปลยนก๏าซ เปนตน

อาณาจกรพชแบงเปน 2 กลมใหญๆคอ

- พชไมมทอล าเลยง ไดแก Division Bryophyta

- พชทมทอล าเลยง ไดแก Division Psilophyta , Division Lycophyta , Division Sphenophyta , Division Pterophyta , Division Coniferophyta , Division Cycadophyta , Division Ginkophyta , Division Gnetophyta , Division Anthophyta

สงมชวตในอาณาจกรนแบงเปน 10 ดวชน คอ

1. Division Bryophyta พชทไมมระบบทอล าเลยง มขนาดเลก ไดแก มอส ลเวอรเวรต และฮอรนเวรด

2. Division Psilophyta พชทมทอล าเลยงชนต า ไมมใบและรากทแทจรง ไดแก หวายทะนอย (Psilotum)

3. Division Lycophyta พชทมทอล าเลยงทมล าตน ใบ และรากทแทจรงแตยงมใบขนาดเลก ไดแก ชองนางคล ( Lycopodium ) และ ตนต๏กแก ( Sellaginella )

4. Division Sphenophyta พชทมทอล าเลยง ล าตนลกษณะเปนขอและปลอง มการสรางสปอร ไดแก สนหางมาหรอหญาถอดปลอง ( Equisetum )

5. Division Pterophyta พชทมทอล าเลยง มหลายชนดแตกตางกน ไดแก เฟรน( Fern ) แหนแดง( Azolla )และจอกหหน ( Salvinia )

6. Division Coniferophyta พชทสรางเมลดเปอย สวนใหญเปนไมยนตนขนาดใหญ ไดแก พวกสน ( Pinus ) เชน สนสองใบและสนสามใบ

7. Division Cycadophyta พชทสรางเมลดเปอย ไดแก ปรง ( Cycad )

8. Division Ginkgophyta พชทสรางเมลดเปอย ไดแก แปะก๏วย (Ginkgo biloba )

9. Division Gnetophyta พชทสรางเมลดเปอย ไดแก มะเมอย (Gnetum)

10. Division Anthophyta พชทสรางเมลดมสงหอหม ถอวามววฒนาการสงสด พบมากทสด ไดแก พชดอก (Flowering plant)

อาณาจกรฟงไจ (Kingdom Fungi)

สงมชวตทอยในอาณาจกรฟงไจ ประกอบดวย รา เหด และยสต

ลกษณะของสงมชวตในอาณาจกรฟงไจ

1. เซลลเปนแบบ Eucaryotic cell มเยอหมนวเคลยส

2. ไมมคลอโรฟลล ด ารงชวตเปนผยอยสลายสารอนทรยทเนาเปอย

3. ผนงเซลลเปนสารไคตนกบเซลลโลส

4. มทงเซลลเดยวและเปนเสนใยเลก เรยกวาไฮฟา (Hypha) รวมกลมเรยกวาขยมรา (mycelium)

ลกษณะของเสนใยแบงออกเปน 2ชนด

4.1 เสนใยมผนงกน (Septate hypha)

4.2 เสนใยทไมมผนงกน (Nonseptate hypha or coencytic hypha)

สงมชวตในอาณาจกรนแบงเปน 4 ไฟลม คอ

1. ไฟลมไซโกไมโคตา (Phylum Zygomycota)

2. ไฟลมแอสโคไมโคตา (Phylum Ascomycota)

3. ไฟลมเบสดโอไมโคตา (Phylum Basidiomycota)

4. ไฟลมดวเทดโรไมโคตา (Phylum Deuteromycota)

1. ไฟลมไซโกไมโคตา (Phylum Zygomycota)

ลกษณะ

1. เซลลเดยวเจรญอยในน า บนบก และซากพชซากสตว

2. เสนใยชนดไมมผนงกน

3. ตองการความชน

4. ด ารงชวตแบบปรสต(Parasite) และผยอยสลาย (saprophyte)

5. การสบพนธ

- แบบไมอาศยเพศ สรางสปอร เรยกวา sporangiospore

- แบบอาศยเพศ สรางสปอร เรยกวา zygospore

ประโยชน

1. Rhizopus oryzae ผลตแอลกอฮอล

2. R. nigricans ผลตกรดฟตรก

โทษ

ท าใหเกดโรคในพชและสตว

2. ไฟลมแอสโคไมโคตา (Phylum Ascomycota)

ลกษณะ

1. เซลลเดยว ไดแก ยสต นอกนนเปนพวกมเสนใยมผนงกนและเปนราคลายถวย (cup fungi)

2. ด ารงชวตบนบก

3. การสบพนธ

- แบบไมอาศยเพศ สรางสปอรเรยกวา conidia ทปลายไฮฟา สวนยสตจะแตกหนอ

- แบบอาศยเพศ สรางสปอร ทมชอวา ascospore อยในถงเรยกวา ascus

ประโยชน

1. Saccharomyces cerevisiae ใชผลตแอลกอฮอล และมโปรตนสง

2. Monascus sp. ใชผลตขาวแดงและเตาหย

โทษ

เกดโรคกบคนและสตว

3. ไฟลมเบสดโอไมโคตา (Phylum Basidiomycota)

ลกษณะ

1. เสนใยมผนงกนและรวมตวอดแนนเปนแทงคลายล าตน เชน ดอกเหด

2. การสบพนธ

- แบบไมอาศยเพศ สรางสปอรเรยกวา codiospore ใน conidia

- แบบอาศยเพศ สรางสปอรทสรางโดยอาศยเพศสรางบนอวยวะคลายกระบองหรอเบสเดยม (basidium) เรยกวา แบสดโอสปอร (basidiospore)

ประโยชน

ใชเปนแหลงอาหาร

โทษ

1. ท าใหเกดโรคในพช เชน ราสนม ราเขมา

2. เหดรา มสารพษเขาท าลายระบบประสาท ทางเดนอาหาร ตบ หวใจ

4. ไฟลมดวเทดโรไมโคตา (Phylum Deuteromycota)

ลกษณะ

1. เสนใยมผนงกน

2. สบพนธไมแบบอาศยเพศเทานน โดยสรางสปอรทเรยกวา โคนเดย (conidia) จงเรยกราในกลมนวา Fungi Imperfecti

3. แตหากเมอใดมการสบพนธแบบอาศยเพศจะไปอยใน Ascomycetes และ Basidiomycetes

ประโยชน

1. Penicillium chrysogernum ใชผลตยาปฏชวนะเพนซลลน

2. Aspergillus wendtii ใชผลตเตาเจยว

3. A. oryzae ใชผลตเหลาสาเก

โทษ

1. ท าใหเกดโรคในพช

2. สรางสารพษ ท าใหเกดโรค

3. ท าใหเกดโรคในคน เชน กลาก เกลอน โรคเทาเปอยหรอฮองกงฟต

อาณาจกรสตว (Kingdom Animalia)

1. ไฟลมพอรเฟอรา(PHYLUM PORIFERA)

2. ไฟลมซเลนเทอราตา(PHYLUM COELENTERATA)

3. ไฟลมแพลทเฮลมนทส(PHYLUM PLATYHELMINTHES)

4. ไฟลมนมาโทดา(PHYLUM NEMATOD)

5. ไฟลมแอนนลดา (PHYLUM ANNILIDA)

6. ไฟลมอารโทรโปดา (PHYLUM ARTHROPODA)

7. ไฟลมมอลลสกา(PHYLUM MOLLUSCA)

8. ไฟลมเอไคโนเดอรมาตา (PHYLUM ECHINODERMATA)

9. ไฟลมคอรดาตา (PHYLUM CHORDATA)

1. ไฟลมพอรเฟอรา(PHYLUM PORIFERA)

สตวทล าตวเปนรพรน ไดแก ฟองน า

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Porifera

- เปนสตวทมววฒนาการต าสด และ ไมมเนอเยอแทจรง (Parazoa)

- ตวเตมวยเกาะกบท จงไมม nervous system และ sense organ

- มทงอาศยในน าจดและน าเคม

- มสสดใส (แดง สม เหลอง มวง) เกดจากรงควตถทอยในเซลลผว

- ฟองน าทมรปรางซบซอนนอยทสดจะมสมมาตรรศม แตฟองน าสวนใหญไมมสมมาตร

- จะสราง Gemmule (แตกหนอ)เวลาสภาวะแวดลอมไมเหมาะสม

- มโครงรางแขงค าจน (Spicule ทเปนหนหรอแกว , Spongin ทเปนเสนใยโปรตน)

2. ไฟลมซเลนเทอราตา(PHYLUM COELENTERATA)

ไดแก แมงกะพรน ดอกไมทะเล ปะการง กลปงหา และไฮดรา

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Coelenterata

- รางกายประกอบดวย เนอเยอ 2 ชนคอ Epidermis เเละ Gastrodermis

- ระหวางชนเนอเยอมสารคลายวนเรยกวา Mesoglea เเทรกอย

- ล าตวกลวงลกษณะเปนถงตนมชองเปดชองเดยวเรยกวา gastrovascula cavity ท าหนาทเปนทางเดนอาหารอาหารเขา เเละกากอาหารออกทางชองเปดเดยวกน

- มหนวดอยรอบปากเรยกวา เทนทาเคล ( tentacle )ใชส าหรบจบเหยอ

- ทหนวดมเซลลส าหรบตอยเรยกวา cnidocyte เเละมเขมส าหรบตอยเรยกวา nematocyst

- มวงจรชพสลบ

- สบพนธแบบไมอาศยเพศ โดยการแตกหนอ

- ม 2 เพศในตวเดยวกน

3. ไฟลมแพลทเฮลมนทส(PHYLUM PLATYHELMINTHES)

ไดแก พยาธใบไม พยาธตวตด และพลานาเรย

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Platyhelminthes

- มสมมาตรเปนแบบครงซก (Bilateral symmetry)

- ไมมชองวางในล าตว (Acoelomate animal) เนองจากเนอเยอชนกลางมเนอเยอหยนๆบรรจอยเตมไปหมด

- ไมมระบบหมนเวยนโลหต ไมมเสนเลอด ไมมหวใจ สารอาหารไปเลยงเซลลโดยการแพรจากทางเดนอาหารเขาสเซลลโดยตรง

- มระบบทางเดนอาหารเปนแบบไมสมบรณมปากแตไมมทวารหนก และในพวกพยาธตวตดไมมทางเดนอาหาร

- มระบบประสาทอยทางดานหนาและแตกแขนงออกไปทางดานขางของล าตว

- มทงสองเพศในตวเดยวกน สามารถผสมพนธไดภายในตวเอง (Self fertilization) และผสมพนธขามตว (Cross fretilization)

4. ไฟลมนมาโทดา(PHYLUM NEMATOD)

ไดแก พยาธตวกลมตางๆ เชน พยาธไสเดอน ไสเดอนฝอยและหนอนในน าสมสายช

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Nemetoda

- ล าตวกลมยาวหวทายเเหลม ไมมรยางค

- มเปลอกเปนควตเคลหนาปกคลม

- สมมาตรครงซก

- มทางเดนอาหารสมบรณ มทงปากเเละทวารหนก

- รางกายมเนอเยอ 3 ชน

- มชองล าตวเทยม ( pseudocoelom )อยระหวางมโซเดรมเเละเอนโดเดรมซงมของเหลวบรรจอยเตม

- ระบบประสาท เปนวงเเหวนรอบคอ ตอกบเสนประสาททยาวตลอดล าตว

- ไมมระบบไหลเวยนเลอดเเละระบบหายใจ

- การสบพนธเเบบอาศยเพศ มตวผตวเมยคนละตวกน ไขมสารไคตนหมจงทนทานตอสภาพเเวดลอมไดด

5. ไฟลมแอนนลดา (PHYLUM ANNILIDA)

ไดแก ไสเดอนดน แมเพรยง ทากดดเลอด และปลงน าจด

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Annilida

- มล าตวกลมยาวเปนปลองๆ มองเหนภายนอกเปนวงเเละภายในมเนอเยอกนระหวางปลองเรยกวา เซปตา ( septa )

- เเตละปลองมอวยวะ คอ เดอย ( saeta ) 4 ค เนฟรเดย ( อวยวะขบถาย )1 ค เสนประสาท 3 ค ทางเดนอาหารเเละชองล าตวสวนหนง ยกเวนปลอง

- ทมหวทซงมอวยวะส าคญ ( สมอง คอหอย หวใจ )

- รางกายมสมมาตรครงซก

- มเนอเยอ 3 ชน

- มชองล าตวเเทจรง ( coelom ) ซงเปนชองล าตวในเนอเยอมโซเดรม

- ระบบประสาทประกอบดวย ปมสมองทหว 1 ค และ เสนประสาทใหญดานทอง

6. ไฟลมอารโทรโปดา (PHYLUM ARTHROPODA)

ไดแก กง กง ป แมลง เหบ ไร ตะขาบ กงกอ แมงมม แมงดาทะเล

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Arthropoda

- มล าตวเปนปลองและมรยางคเปนขอๆตอกน (jointed appendage) ยนออกมาจากแตละปลองของล าตว

- มจ านวนชนดมากทสดในอาณาจกรสตว ประมาณวามถงกวา 9 แสนชนดทมนษยเราไดคนพบ

- สามารถอาศยอยไดในแทบทกสภาพภมประเทศบนโลก นบวาประสบความส าเรจในการด ารงชวตบนโลกเปนอยางมากเหนไดจากการทเราพบสตวเหลานไดแทบทกหนทกแหง ทกฤดกาล และพบเปนจ านวนมาก

- มโครงสรางของรางกายทแขงแรง

- มระบบประสาททเจรญด มอวยวะรบความรสกหลายชนด

- มการแบงสดสวนของรางกายเปนขอปลองชดเจน 3สวน คอ หว(Head) , อก(Thorax) และ ทอง(Abdomen)

- ระบบหมนเวยนเปนระบบเปด ประกอบไปดวยหวใจ เลอด และแองเลอด (Hemocoel)

7. ไฟลมมอลลสกา(PHYLUM MOLLUSCA)

สตวทมล าตวออนนม ไดแก หมกและหอยชนดตางๆ

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Mollusca

- รางกายจะแบงเปน 3 สวนหลก ไดแก

1. head and foot

2. visceral mass

3. mantle, palium เกด mantle cavity มเหงอกภายใน

- สตวในไฟลมนมล าตวออนนม บางชนดอาจมเปลอกแขงหมล าตวเปน CaCO3

- แยกเพศผ-เมย

- สวนใหญอาศยอยในน าทงน าจดและน าทะเล มอาศยอยบนบกบาง

- อวยวะในการแลกเปลยนแก๏สประกอบดวย

1. เหงอก (gill) อยภายในชองแมนเตล พบในมอลลสทวไป

2. ผวตว ในทากทะเล (sea slug, nudibranch) ผวตวจะเปลยนรปไปเปนแขนงอยบนล าตว เรยกวา เซอราตา (cerata) หรอบางชนดมอยรอบทวารหนก (anal gill)

3. ชองแมนเตลหรอปอด หอยฝาเดยวทขนมาอยบนบกจะมชองแมนเตลทมผนงยนลงมากนเปนหอง มของเหลวหลอเลยงในชองนท าใหสามารถแลกเปลยนแก๏สได

8. ไฟลมเอไคโนเดอรมาตา (PHYLUM ECHINODERMATA)

สตวทผวหนงมหนามขรขระ ไดแก ดาวทะเล เมนทะเล เหรยญทะเล ปลงทะเล ดาวเปราะ

ลกษณะส าคญของสตวใน Phylum Echinoderm

- สมมาตรรางกาย ตวออนเปนเเบบครงซก ตวเตมวยมเมเเทมอรโฟซสกลายเปนสมมาตรเเบบรศม

- ล าตวเเบงเปน 5 สวนหรอ ทวคณของ 5 ยนออกมาจากเเผนกลมทเปนศนยกลาง

- มโครงรางเเขงภายใน มเเผนหนปนเลกๆ ทยดตดกนดวยกลามเนอหรอผวหนงทปกคลมอยบางชนด

- มเสนประสาทเปนวงเเหวนรอบปาก เเละเเยกเเขนงไปตามเเขน

- การเคลอนไหวใชระบบทอน า ( water vascula system ) ภายในรางกาย

- การสบพนธ แบงเปนเเบบอาศยเพศโดยมการปฎสนธภายนอก และ เเบบไมอาศยเพศบางชนด เชน การขาดของเเขนใดเเขนหนงสวนทขาดกจะเจรญไปเปนตวเตมอกทหนง

9. ไฟลมคอรดาตา (PHYLUM CHORDATA)

คณสมบตเฉพาะของ Phylum Chordata

- มโนโตคอรด (Notochord) ซงเปนแกนค าจนหรอพยงกายเกดขนในระยะใดระยะหนงของชวต หรอตลอดชวต ในพวกสตวชนสงมกระดกออนหรอกระดกแขงแทนโนโตคอรด

- มไขสนหลงเปนหลอดยาวกลวงอยทางดานหลง (Dorsal hollow nerve tube) เหลอทางเดนอาหารซงแตกตางจากสตวพวกไมมกระดกสนหลง ซงมระบบประสาทอยทางดานทอง(Ventral nerve cord) ใตทางเดนอาหารและเปนเสนตน

- มชองเหงอก (Gill slit) ในระยะใดระยะหนงของชวต หรอตลอดชวตในพวหสตวมกระดกสนหลงชนสง เชน สตวปก สตวเลยงลกดวยน านมจะมชองเหงอกตอนเปนตวออนเทานน เมอโตขนชองเหงอกจะปดสวนปลามชองเหงอกตลอดชวต

- มหางเปนกลามเนอ (Muscular post anal tail)

ความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทย

ความหลากหลายทางชวภาพ เปนค านยามถง การทมสงมชวตมากมายหลากหลายสายพนธและชนดในบรเวณหนงบรเวณใดสามารถแบงได 3 ระดบ คอ ความหลากหลายระดบพนธกรรม ระดบชนดพนธ และระดบระบบนเวศ ทง 3 ระดบนตางมความส าคญและมปฏสมพนธซงกนและกน หากเกดการเปลยนแปลงขนในระดบใดระดบหนงมกสงผลตอการเปลยนแปลงในความหลากหลายทางชวภาพในระดบอนๆดวย

ความหลากหลายระดบพนธกรรม(Genetic Diversity)

ความหลากหลายทางพนธกรรมของส งมชวต เปนลกษณะทแสดงออกดวยพนธกรรม (Gene) ทปรากฏใหเหนไดทวไป ทงภายในสงมชวตชนดเดยวกน เชน มความแตกตางระหวางสตา สขน หรอลกษณะของเสนผมหรอเสนขน และระหวางสงมชวตทตางชนดกน ซงจะสามารถเหนไดอยางชดเจน ในระดบความแตกตางน สามารถใชเปนตวก าหนดหรอบงบอกความใกลชดของเครอญาตหรอความหางของสงมชวตแตละชนดในสายววฒนาการ

ความหลากหลายระดบชนดพนธ(Species Diversity)

ความหลากหลายทางชนดพนธของสงมชวต วดไดจากจ านวนของสงมชวตและจ านวนประชากรของสงมชวตแตละชนด ทอาศยอยในทใดทหนงและชวงเวลาใดเวลาหนง การทประชากรจ านวนหนงมาอาศยอยดวยกนในพนท หรอ ชมชน (Community) จ านวนของประชากรจะเพมขนหรอลดลง ขนอยกบความสามารถในการแขงขนของสงมชวตทมหนาทเดยวกนในชมชน

ความหลากหลายระดบระบบนเวศ (Ecological Diversity)

ระบบนเวศแตละระบบเปนถนทอยอาศย (Habitat) ของสงมชวตชนดตางๆ ซงมปจจยทางกายภาพและชวภาพทเหมาะสมกบสงมชวตแตละชนดในระบบนเวศนน ระบบนเวศในประเทศมความหลากหลายมาก ตงแตปาชายเลน พนทชมน า ปาเบญจพรรณ ปาดบแลง ปาดบเขา ปาเตงรง จนกระทงถงปาสน สงมชวตบางชนดสามารถปรบตวใหอยในระบบนเวศทหลากหลายได แตบางชนดกมสภาวะเฉพาะเจาะจงตอระบบนเวศนนๆ ซงความหลากหลายของระบบนเวศนน จะขนอยกบชนดพนธ พนธกรรม และความแปรปรวนของสงแวดลอม

• ประเทศไทยตงอยในเขตรอนชนทเปนแหลงอาศยของพรรณไมและพนธสตวจ านวนมาก นอกจากนยงมสภาพทางภมศาสตรทหลากหลายและเออตอการเจรญเตบโตของสงมชวต ท าใหประเทศไทยเปนประเทศหนงทมความหลากหลายทางชวภาพสง นกวชาการประมาณการวา สงมชวตในโลกนมประมาณ 5 ลานชนด ในจ านวนนมอยในประเทศไทย ประมาณร อยละ 7 โดยมพรรณพช ประมาณ 15,000 ชนดและพนธ ส ตวประมาณ 16,495 ชนด

• ปจจบนพนทปาและแหลงทรพยากรธรรมชาตในประเทศไทย มการลดจ านวนลงเปนจ านวนมาก จากเดมทมมากถง รอยละ 70 ของพนท ปจจบนเหลอเพยงรอยละ 26 ของพนท สาเหตของการสญเสยพนทมาจากหลายประการ เชน การบกรกพนทปาเพอการเกษตร การลกลอบตดไม การตดถนน ซงสงผลกระทบตอสภาพแวดลอม ท าใหเกดวกฤตการณทางธรรมชาตเพมมากขน ทงยงสรางความเสยหายแกเศรษฐกจ บานเรอน มนษย และสงมชวตอกเปนจ านวนมาก

• นอกจากนยงสงผลตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การสญเสยความหลากหลายทางชวภาพสรางความเสยหายตอโครงสราง บทบาทหนาทและความสมดลของระบบนเวศ สงผลใหระบบนเวศมความเสยงตอการถกท าลายมากขน และมความสามารถในการใหผลผลตและบรการทจ าเปนตอมนษยลดลงตามไปดวย

• ผลกระทบจากการทผนปาถกท าลาย สงผลใหระบบนเวศมการเสอมสภาพ และสงมชวตหลายชนดไดมการสญพนธไปจากประเทศไทยแลว เชน สมน (Cervus schomburgk) นกชอนหอยใหญ (Pseudibis gigantea) และนกพงหญา (Graminicola bengaiensis) อกหลายชนดตกอยในสถานภาพถกคกคาม หายากและใกลสญพนธ พชพรรณกวา 400 ชนดของประเทศไทยอยในสภาวะใกลสญพนธ และประมาณ 600 ชนด เปนพชหายาก

• สถานการณความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทยขณะน นาเปนหวงอยางยง เพราะยงคงมการเตบโตของจ านวนประชากร ท าใหความตองการมมากขน มลกลอบตดไมและใชทรพยากรธรรมชาตเกนขดจ ากด ในขณะททรพยากรธรรมชาตมปรมาณลดนอยลงเรอยๆ สงผลใหความหลากหลายทางชวภาพมการลดจ านวนลงอยางลดเรว

การสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ

• การสญพนธของสงมชวตเปนการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ ทนากลวมากทสด เพราะการสญพนธหมายถงการหมดสนไปของแหลงพนธกรรมจ านวนมากพรอมๆ กน ทงหมดโดยไมอาจหาหรอสรางมาทดแทนได

สาเหตพนฐานทท าใหสงมชวตเสยงตอการสญพนธ

ไดแก

• การขาดแคลนความหลากหลายทางพนธกรรม สงมชวตทมองคประกอบทางพนธกรรม เพยงแบบเดยวจะมผลท าใหสงมชวตไมมทางเลอกอนเมอสงแวดลอมเปลยนแปลงไป ปจจยทจะสงผลให ความหลากหลายทางพนธกรรมลดลง ไดแก การผสมพนธระหวางสงมชวตสายพนธเดยวกน การผสมพนธระหวางสงมชวตทมลกษณะเหมอนกน การไมมการยายถน การทจ านวนประชากรมขนาดเลก และสงแวดลอมแปรปรวนอยางฉบพลน เปนตน

• การสญเสยถนทอยอาศย สงมชวตไมสามารถอยรอดสบทอดลกหลานไดถาไมมถนทอยอาศย สงมชวตจ านวนมากตองการถนทอยอาศยตามธรรมชาต จงจะสบทอดลกหลานได ค าวา “ถนทอยอาศย” มไดหมายความเฉพาะพนทเทานน แตหมายรวมถงสภาพแวดลอมทเปนองคประกอบทงชวภาพ และกายภาพดวย

• พชและสตวจ านวนมากก าลงสญพนธดวยเหตน การทปาผนใหญหรอแ ห ล ง น า ข น า ด ใ ห ญ ถ ก ต ด ใ ห เ ป น ส ว น เ ล ก ส ว น น อ ย (Fragmentation)แมวาเนอทรวมกนอาจจะไมลดลง แตกท าให ภาพถนทอยอาศยถกตดขาดจากกน ประชากรในแตละสวนจงเผชญกบภาวะเสยงตามทไดกลาวมาแลวเชนเดยวกน

• การสญพนธอยางรวดเรวก าลงเกดขนในสงมชวตทอาศยอยในปาชนเขตรอนรวมทงประเทศไทยดวย ประมาณกนวาในสนครสตศตวรรษท 20 นจะมการสญพนธของสงมชวตชนดตางๆ ในโลกนไมนอยกวา 20 - 50 % และสวนใหญจะเกดขนในปาชนเขตรอนนนเอง