View
218
Download
3
Category
Preview:
Citation preview
HOME VISIT
Pailin Paisin, MD,FMDepartment of Social Medicine, Phichit Hospital
การเยยมบาน (HOME CARE)
การเยยมบานครงท 1 …วนท .วตถประสงคของการเยยมบานองคประกอบของทมผทพบขณะเยยมบาน สงทประเมนพบขณะเยยมบาน(“INHOMESSS” Checklist)
สรปปญหาจากการเยยมบานการดแลรกษาจากการเยยมบาน
วตถประสงคของการเยยมบานตองรวาเยยมไปทำาไมEx เพอทำาความรจกผปวยและ
ครอบครว ประเมนปญหาของผปวยและครอบครวเพอเตตรยมการเยยมบานครงตอไป
INHOMESSS I Impairment N Nutrition H Home environment O Other people M Medications E Examination S Safety S Spiritual health S Services
1. ความสามารถในการ เคลอนไหว
(IMPAIRMENTS/IMMOBILITY)
Basic Activities of daily living (ADLs): bathing and grooming, toileting, self feeding, ambulating, dressing and undressing
Instrumental ADLs:Balance/Gait problems: เดนเองได /
ใชอปกรณหรอคนชวย ปญหาการเดนSensory impairments:
ไมสามารถขยบแขนขาเองไดเพราะ ขอตดทวตว ทำากจวตรประจำาวนเอง
ไมไดเลย
2. โภชนาการ (NUTRITION)
จำานวนมอ/วน:อาหารประจำา:ภาวะโภชนาการ:เหลา/ แอลกอฮอล:บหร/ยาเสน:ใครหาอาหารให
3. สงแวดลอมทบาน (HOME ENVIRONMENT)
เพอนบาน:อาณาบรเวณ:ภายในบาน:
4. สมาชกครอบครว (OTHER PEOPLE)
Social support: ผทใหความชวยเหลอ อาจเปนคนใน/นอกครอบครว
Financial support: Living will: CPR, ET-tube, medication?? Caregiver: ผดแล Power of attorney: ผทมอำานาจตดสนใจแทนผปวยเมอผปวยไมสามารถตดสนใจเองไดแลว
5.ยาและอาหารเสรมสขภาพ (MEDICATION)
ยาทแพทยสง : ยาทแพทยไมไดสง : อาหารเสรม :การบรหารยา: ใครจดยาให ใคร
เอายาใหกน กนยงไง
6. การตรวจรางกายทบาน(EXAMINATION) General appearance: Vital sign: HEENT: LN: CVS: RS: Abdomen: Extremity:
7. ความปลอดภย (SAFETY)
ทกดาน ( สงแวดลอม สารเคม ของมคม ยา สตวเลยง สภาพรางกาย)
Ex. ผปวยไมสามารถลกยนเดนเองได ดวยตวเอง แตลกนงบนเตยงพอได
ตองมคนชวยพยง และผปวยจะระมดระวงเวลาลกขนนง
พนหองนำาตางระดบ กระเบองพนลนเสยงตอการหกลม
8. สขภาพดานจตวญญาณ(SPIRITUAL HEALTH) ศาสนาและสงอนๆทผปวยศรทธาอะไรททำาใหชวตของตนมความหมาย
Ex. ผปวยนบถอศาสนาพทธ ทำาบญตกบาตรบางไมสมำาเสมอ
มความเชอวา กอนตายจะมความ ทรมานมาก และการกนอาหารไมได
หมายความวาอาการหนกแลว รสก กลวความทรมาน และอยากกนได
9. การใชบรการดานสขภาพ(SERVICES)ไมจำาเปนตองเปนการแพทยแผนปจจบน
Ex. เดมผปวยสขภาพแขงแรงมากถาเจบปวยเลกนอยจะซอยาจากรานขายยาใกลบาน
การเยยมบาน (HOME CARE)
การเยยมบานครงท 1 …วนท .วตถประสงคของการเยยมบานองคประกอบของทมผทพบขณะเยยมบาน สงทประเมนพบขณะเยยมบาน(“INHOMESSS” Checklist)
สรปปญหาจากการเยยมบาน การดแลรกษาจากการเยยมบาน และการวางแผนดแลตอเนอง
สรปปญหาจากการเยยมบานDisease ของผปวยEx มโอกาสเกดภาวะแทรกซอนจากการนอน
นานๆ เชน pressure sore, pneumonia, UTI
ปญหาของครอบครว
การดแลรกษาจากการเยยมบานและการวางแผนดแลตอเนองฝกใหผปวยทำากายภาพบำาบดดวยตนเองเพอปองกนขอตด
แนะนำาใหบตรสาวทอยขางบานม ชวยดแลผปวยชวคราวเวลาสามของผปวยไปทำาธระ
ประสานงานกบรพสต. เพอตดตามดแลอาการผปวยอยางตอเนอง
ประเมนภาวะซมเศราในครงหนา
PALLIATIVE CARE
Pailin Paisin, MD,FMDepartment of Social Medicine, Phichit Hospital
Palliative Care WHO’s Definition (1990):
การดแลแบบ Active total care ในผปวยโรคกลมรกษาไมหายขาด
ทงกาย จต สงคม จตวญญาณ เพอ ลดความทกข และ เพมคณภาพชวต ของผปวยและครอบครว ทมา : กตตพล นาค
วโรจน
การดแลทชวยเพมคณภาพชวตในผปวยและครอบครว ทมปญหา life-threatening illness
เพอปองกนและลดความทกขเรองอาการปวดและปญหาอนๆ
ดานกาย จต สงคม จตวญญาณ
โดย Early identification and Impeccable assessment
New WHODefinition
ทมา : กตตพล นาควโรจน
CONCEPT เกาของ PALLIATIVE CARE
Dx
Disease RxPalliative Rx
DeathDying
Person with illness
ขอมลจาก อ. สายพณหตถรตน
การดแลแบบ PALLIATIVE CARE
ชวงมอาการ วนจฉยโรค
การรกษาโรค เชน ผาตด ฉายแสง เคมบำาบด Palliative
Care
เสยชวตชวงใกลเสยชวต
ดแลผปวย
ดแลครอบครว
ดแลผดแล
ชวงเศราโศก
โรงพยาบาล รบ consult
ICU, WARD, ER
Palliative Care Unit/Hospice(PCU)บาน
ทมา : กตตพล นาควโรจน
IN THAILAND 65 Million of population
400,000 deaths/year
75% need palliative care 30% cancer 45% cardiovascular, liver, kidney disease
ทมา : กตตพล นาควโรจน
SUFFERINGS & SYMPTOMSPain and Symptoms
Disease status/Staging
Prevention of complications
Anticipatory guidance
EMOTIONS AND COPING
Kubler-Ross’s Stages of Dying
Shock & DenialAnger
Bargaining
Feeling depressed
Acceptance
ปวดออนเพลยไมมแรง คลนไส
วตกกงวล
ซมเศรา งวงซม
เหนอยหอบ
เบออาหาร
อนๆ ทองผก ทองเสย บวม ทองมาน
นอนไมหลบ
สบายดทงกายและใจ
หลกการของ PALLIATIVE CARE
1. องครวม: ครบทกดาน2. หนวยการดแล: ผปวยและครอบครว3. ไมเรง ไมยอ4. ทมสหวชาชพ5. ตอเนอง6. สทธผปวย
L: Living will: CPR
I: Individual belief
F: Function
E: Emotion/coping
S: Symptoms/Sufferings
LIFESการประเมนผปวย
FUNCTIONAL STATUS
PAINAcute pain vs Chronic pain ( >3
mo หลงจากสาเหตททำาใหปวดหายไปแลว)Nociceptive vs Neuropathic
PAINNociceptive pain
Somatic บอกตำาแหนงไดชดVisceral
Neuropathic painAllodynia stimuli ไมปวด ปวดHyperalgesia stimuli ปวด ปวดมากHyperesthesia ไวตอการกระตนมากวาปกต
หลกการระงบปวดใหผปวยหายปวดหรอทเลาจนกระทง
ดำารงคณภาพชวตทด ทำากจกรรมได ตามสมควร และเมอถงคราวเสยชวตก
จากไปโดยปราศจากความทกขทรมาน จากการปวด
ในขณะทผปวยจะตองเลอกวธระงบความปวดดวยตวเองและปลอดจากภาวะแทรกซอน
CANCER PAIN
WHO analgesic ladder
หลกการบรหารยาการบรหารยาจะตองเปนลกษณะตอ
เนองตลอดเวลา ไมควรใหยาเมอม อาการปวดเทานน และตองม
breakthrough pain dose พจารณาให Adjuvants รวมดวยเสมอ
ผปวยมะเรงแตละชนดจะตอบสนองแตยาแตกตางกน
หลกการบรหารยาNeuropathic pain ไดผลดเมอใชtricyclic antidepressants หรอanticonvulsants แตตอบสนองตอ
ยากลม opioid หรอ non-opioids นอยหรอไมไดผล ดงนไมควรเพม dose
opioid เพอระงบ neuropathic pain
ถาผปวยมอาการวตกกงวลและซมเศราตองใหการรกษาจตเวชโดยการใหยาทเหมาะสมควบคกบยาแกปวด
NEUROPATHIC PAINAdjuvant : TCAs, anticonvulsantsAmitryptilline, nortryptilline,
carbamazepine, gabapentin, pregabalin
NSAIDs : no role in pure neuropathic pain
Opioid in neuropathic : tramadol, methadone
CANCER PAINMost : mixed painSomatic, neuropathic, bone painAdjuvant ?
BONE PAINSomatic painOpioid + NSAIDs +/- TCAs or
Anticonvulsants
CANCER PAINResponse to analgesic pain
decrease 20% = effectivePain score 8/10 6/10 = 25%
WEAK OPIOIDCodeine : constipationTramadol : N/V
50 mg/cap, max 400 mg/d200 mg/d decrease pain<
20% Strong opioid
STRONG OPIOIDMorphine Pethidine (Meperidine)FentanylMethadonePotency weak opioid = 1/10
strong opioidweak opioid strong opioidTramadol 200 mg/d Morphine 20
mg/d
PETHIDINE ไมควรใชใน chronic pain ควรใชเฉพาะใน acute pain ทมความรนแรง
moderate to severe Potency 1/10 of morphine Lipid soluble ผาน blood brain barrier เรว หายปวดเรว
Cirrhosis : prolonged T1/2 Renal failure : neurotoxic seizure Caution : history epilepsy, increase risk of
SVT, renal impairment, cirrhosis
MORPHINE Common side effects : N/V,
constipation, urinary retention, itching, sedation
Uncommon side effect : resp. depression, myoclonus, hallucination
เรมยาเกน 1 week steady state บางอาการจะหายไป: N/V, itching, sedation
Sedation : first dose ถาเดมปวดมาก ไดยาแลวปวดลดลงมาก อาจจะหลบมาก
ในชวง 24-48 hr แรก, ชวงปรบยาขน(dose increase> 30%)
MORPHINE Resp. depression : rare in long term
use opioid Pain กระตน resp. cycle ถายงปวดกสามารถใหยาเพมไดอก
Start strong opioid : opioid naïve? No ceiling effect = no maximum dose
MORPHINE MST 10, 30, 60 สามารถจาย q 12 hr
หามหก บด เคยว MO syrup (2 mg/ml) สามารถจาย q 1-2
hr Kapanol 20, 50, 100 สามารถจาย OD
WHO analgesic ladder
MORPHINE By the clock = around the clock regular
dose Regular dose + Rescue dose (prn dose) Rescue dose = 1/6-1/4 of regular dose/d MST 10 mg q 6 hr + MO syr 8 mg prn q 1
hr40 mg/d 8 mg/dose
Pain
MORPHINEปรบยา Regular dose/d + total rescue dose/d
= new regular dose/d 40 mg/d + (8mg X 2 times)
= 40+16 = 56 mg/d 50-60 mg/d
MORPHINEกนไมได Regular dose/d + total rescue dose/d
= new regular dose/d IV IV : oral = 1 : 3, 6-7 mg/d IV =
20 mg/d oral MO 10 mg+5%D/W 100 ml IV drip 7
ml/h+ MO2 mg IV prn for pain q 2 hr
CANCER PAIN After chemotherapy / RT ในชวง 2-3
วนแรก อาการปวดอาจเพมมากขนหลงจากนนจะปวดลดลง
เมอได adjuvant therapy (RT, nerve block)ปวดลดลง
อาจตองลด dose opioid เพอปองกน การเกด overdose
NAUSEA / VOMITTING 6M Mental: anxiety fear Motion Medication: ATB, opioid, digoxin,
chemotherapy Metastasis: brain Metabolic: hypercalcemia, renal failure Mucosa and movement: gastric
stasis, Malignant bowel obstruction, constipation
ทมา : ดารณ จตรภทรพร
LADDER FOR N/V
Narrow-spectrum
antiemetic• Metocloprami
de• 10 mg po tid
ac•Haloperidol 1-2 mg po q 4h
Ondansetron 8 mg po tid
acOr
Combination
Broad spectrum
•Chlopromazine
•Perphenazine
+/- steroidพจารณายาฉดถาอาเจยนมาก
ทมา : ดารณ จตรภทรพร
LADDER FOR CONSTIPATION
Prophylaxis
with stimulant
oral laxatives• Senokot
Add osmotic laxative
• Lactulose• MOM
Rectal
suppository
Increased fluid, fiber, mobility
Avoid bulk forming ทมา : ดารณ จตร
ภทรพร
OPIOID SIDE EFFECTSN/V : metoclopramideConstipation : senokot จำาเปนตองสงยาเพอปองกน side effect
เสมอเมอ start opioid
Recommended