1

1. Байгууллагын үйл ажиллагааны нэгдсэн загвар

2. Үйлдвэрлэлийн менежментийг судлах шаардлага

3. Үйлдвэрлэлийн менежментийн түүхэн хөгжил

4. Аж ахуйн нэгжийн амьдралын мөчлөгийн үе шат болгонд шийдвэрлэх асуудлууд

Лекц 1. ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН

МЕНЕЖМЕНТ, СУДЛАХ ЗҮЙЛ

1 2 43BХөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийн менежмент 1, APM261

Д.Кадирбек, магистр

2

1. Байгууллагын үйл ажиллагааны нэгдсэн загвар

А 1 2 43B

1. Бизнесийн менежментийн үйл ажиллагаа

1. Маркетинг

2. Санхүү

3. Үйлдвэрлэл, үйл ажиллагаа

2.Үйлдвэрлэлийн менежментийн 5 П

1.Хүний нөөц

2.Тоног төхөөрөмж

3.Дотоод нэгж хэсэг

4.Үйл явц

5.Төлөвлөлт, хяналтын систем

3

1. Байгууллагын үйл ажиллагааны нэгдсэн загвар

А 1 2 43B

4

1. Байгууллагын үйл ажиллагааны нэгдсэн загвар

А 1 2 43B

Source: From DAVIS, AQUILANO, CHASE, Fundamentals of Operations

Management , 4th ed. (The McGraw-Hill Companies, 2003),

5

1. Байгууллагын үйл ажиллагааны нэгдсэн загвар

А 1 2 43B

Source: From Joseph E. Stiglitz, Principles of Micro-economics, 2nd ed.

(New York: W.W. Norton and Company, 1997), p. 58.

6

2. Үйлдвэрлэлийн менежментийг судлах шаардлага

А 1 2 43B

1. Зах зээлийн өрсөлдөөн

2. Үйлдвэрлэлийн шинэ технологи

3. Байгууллагын менежерийн үүрэг

4. Үйлдвэрлэлийн менежмент – Санхүү –

Маркетинг

7

3. Үйлдвэрлэлийн менежментийн түүхэн хөгжил

А 1 2 43B

8

3. Үйлдвэрлэлийн менежментийн түүхэн хөгжил

А 1 2 43B

Орчны хүчин

зүйлс

Үйл ажиллагаа Үйл ажиллагааны

менежмент

1. Гар аргаар үйлдвэрлэл явуулах үе (1850 оноос өмнө)

Аж

үйлдвэржилт

ийн хувьсгал

Хөдөө аж

ахуйн үр

ашиг болон

феодалын

системийн

уналт

Хөдөлмөр

хуваарилалт

Бие даасан дархан,

урчууд болон гэрийн

нөхцөлд үйл

ажиллагаа явуулж

байсан жижиг пүүсүүд

үйлдвэрлэлд

шилжсэн

Нэгжийн, нэг

бүтээгдэхүүний олон

төрлийн үйлдвэрүүд

Үйл ажиллагаанд

үйлдвэрийн эзэд

хяналт тавьж гардаж

зохион байгуулна

Төвлөрсөн үйл

ажиллагаа хяналтыг

сайжруулдаг

Ажилчид дөнгөж

машин, тоног

төхөөрөмжтэй

ажиллаж эхэлсэн

2. Бөөнөөр үйлдвэрлэх үйлдвэрлэлийн үе (1850-1975)

3. Уян хатан үйлдвэрлэлийн үе (1975 оноос хойш)

9

Гар аргаар үйлдвэрлэл явуулах үе

А 1 2 43B

10

А 1 2 43B

Орчны хүчин зүйлс Үйл ажиллагаа Үйл ажиллагааны

менежмент

1. Гар аргаар үйлдвэрлэл явуулах үе

2. Бөөнөөр үйлдвэрлэх үйлдвэрлэлийн үе (1850-1975)

Тейлор болон шинжлэх

ухааны менежмент

Тээврийн нөхцөлийн

дээшлэлт

Зах зээлийн өргөжилт

Хүний нөөцийн

өөрчлөлт

Хяналтын системийн

хөгжил (EOQ, MRP г.м)

Компьютерийн

хэрэглээний эхлэл

Үйлдвэрлэлийн цар

хүрээ болон хэмжээний

өсөлт

Олон төрлийн

бүтээгдэхүүний, олон

нэгжийн зохион

байгуулалт

Үргэлжилсэн шугам,

давтагдах процесс

Автоматчлагдсан

процесс

Анхан шатны менеже-

рүүд болон мэргэжилт-

нүүд үйл ажиллагааны

өргөжилтөнд анхаардаг

Ажилчид ба удирдла-

гын зөрчилдөөн, хүний

нөөцийг идэвхижүүлэх

ба хөгжүүлэх оролдлого

Зардал бууруулах бо-

лон үйл явцын

хяналтыг чухалчилдаг

3. Уян хатан үйлдвэрлэлийн үе (1975 оноос хойш)

3. Үйлдвэрлэлийн менежментийн түүхэн хөгжил

11

Бөөнөөр үйлдвэрлэх үйлдвэрлэлийн үе

А 1 2 43B

12

3. Үйлдвэрлэлийн менежментийн түүхэн хөгжил

А 1 2 43B

Орчны хүчин зүйлс Үйл ажиллагаа Үйл ажиллагааны менежмент

1. Гар аргаар үйлдвэрлэл явуулах үе (1850 оноос өмнө)

2. Бөөнөөр үйлдвэрлэх үйлдвэрлэлийн үе (1850-1975)

3. Уян хатан үйлдвэрлэлийн үе (1975 оноос хойш)

Зах зээлийн өсөлт

хязгаарлагдмал

Үйлчилгээний

салбарын өргөжилт

Өрсөлдөөний өсөлт

Зардал ба чанар

асуудалд жигд

анхаардаг болсон

Шинэ бүтээгдэхүүн,

үйлчилгээг зах зээлд

нэвтрүүлэх хугацаа

богино

Олон нэр төрлийн

бүтээгдэхүүнийг бага

хэмжээгээр, цөөн

тоогоор үйлдвэрлэх

үйл явц нь уян хатан

Программчлагдсан

технологи

Компьютерчлэгдсэн,

автоматчлагдсан

үйлдвэрлэл

Зорилгоо хэрэгжүүлэхийн

тулд өрсөлдөх чадвараа

сайжруулах шаардлага

Технологитой холбоотой

шийдвэрүүдийг дээд

төвшний удирдлагууд

гаргах шаардлага

Ажилчдыг “түншүүд” гэж

нэрлэх болсон.

13

Уян хатан үйлдвэрлэлийн үе

А 1 2 43B

14

3. Үйлдвэрлэлийн менежментийн түүхэн хөгжил

А 1 2 43B

Уян хатан

(машин)

Их

Бага

Бүт

ээгд

эхүүн

ий

ял

гав

ар

ла

л

Их БагаБүтээгдэхүүний

гологдол

Бөөнөөр

(компьютер)

Гар аргаар

(байшин)

15

4. Аж ахуйн нэгжийн амьдралын мөчлөгийн үе шат болгонд

шийдвэрлэх асуудлууд

А 1 2 43B

UA

Үе шат Шийдвэрлэх асуудлууд

Аж ахуйн нэгж

байгуулагдах үе

• Зорилго тодорхойлох;

• Эрхлэх ажил үйлчилгээ, үйлдвэхлэх бүтээгдэхүүнээ тодорхойлох;

Бүтээгдэхүүний загвар,

үйл ажиллагааны

сонголт хийх үе

• Бүтээгдэхүүний хэлбэрийг тодорхойлох;

• Бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх технологийг сонгох;

Үйлдвэрлэлийн үйл

ажиллагааны хэв

загварыг сонгох үе

• Үйлдвэрийн хүчин чадлыг тодорхойлох;

• Үйлдвэрийн байршилтыг тодорхойлох;

• Хүний нөөцийн асуудлыг төлөвлөх (ажилчдын ажил үүргийг

тодорхойлох, тэднийг урамшуулах механизмыг тодорхойлох гэх

мэт)

Үйлдвэрлэлийг эхлэх үе

• Үйлдвэрийг үйл ажиллагаанд хэрхэн оруулах тухай асуудлыг авч

үзэх;

• Урьдчилж тодорхойлсон хүчин чадалдаа хүрэхийн тулд ямар арга

замыг хэрэгжүүлж, үйлдвэрлэлийг яаж явуулах тухай

тодорхойлно.

Үйлдвэрлэл тогтворжих

үе

• Өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдаж, хяналт тавих;

• Бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх асуудалыг авч үзэх;

16

© MSUA

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА !

А 1 2 43B