ХҮНИЙ РАС, РАСИЗМ

Биологи-3 Б.Гэрэлсүрэн

Б.Ууган-Эрдэнэ

Б.Энхбилэг

О. Эрдэнэ-болор

З.Өнөдбаясгалан

Л.Цэнд-Аюуш

Оршил

Рас нь биологийн хувьд морфологи шинж чанар дээртулгуурлагдсан хүний популяцийн олон янз байдалюм. Молекулын түвшинд хийсэн судалгаан дээрүндэслэн хүн хаанаас гарал үүсэлтэй, бие биетэйгээхэр ойр болохыг мэдэж авах боломжтой болсон. Расболох хүний ангилал зүйг судлах гол зорилт ньхүний хөгжил болон морфологийн хувьд хэрхэнөөрчлөгдснийг олж мэдэх явдал юм. Хүн нэг өвгөөсгаралтайг баталж, одоог хүртэл байгаа арьс өнгөөрялгаварлан гадуурхах үзлийг ул мөргүй арилгахадоршиж байгаа юм.

Рас ба хүний ангилал

Биологийн үүднээс Рас нь фенотип төрх дээр

тулгуурлагдсан генетикийн хувьд хүн хүнээсээ

ялгарах дэд популяци юм. Зарим орчин үеийн

антропологчид хүнийг 30 хүртэл Расд хуваасан

байдаг бол зарим нь хар, цагаан, шар гэж хүний

Расыг 3 хуваадаг байна. Ямарч тохиолдолд Рас

доторхи бодгалийн ялгаа нэгжүүдийн хоорон

дахь ялгаанаас илүү байна.

Расын тухай түүхэн ойлголтууд

Эртний улсуудад өөр хоорондоо ялгаатай

төрхтэй бодгалиуд тодорхой нийгэмд өсч эсвэл

нийгмийн соёлын хэм хэмжээнд дасан

зохицсоноор нийгмийн бүрэн гишүүн болж

байсан.

Эртний Грекийн онолууд

Гиппократ болон бусад эртний сэтгэгчид

“Хүмүүсийн гадаад байдал болон зан ааш нь

ямар улсаас гаралтайг илтгэнэ” гэж өгүүлсэн.

Грекийн философич Аристотель хүмүүсийн

төрхийн олон янз байдалд халуун хүйтний

холимог болох цаг уур голлох үүрэг гүйцэтгэсэн

гэж үзэж байв.

Гэгээрлийн үе

XVIII зуунд эрдэмтэд харилцааны болон

сэтгэлзүйн онцлогийг өөрсдийн ажиглалтандаа

нэмж байсан ба харицаа болон сэтгэлзүй тэдний

Растай холбоотой бөгөөд энэ нь төрөлхийн

болоод хувирашгүй гэж үзэж байв.

Карл Линней

Карл Линней анхны албан ёсны хүний Расын

тодорхойлолтыг орчин үеийн системчлэлийн нэр

томъёонд оруулсан. Хүний 4н төрөл болох

Homosapiens europeaus, H. sapiens asiaticus, H. sapiens

americanus, H. sapiens aper эдгээр нь Европ, Ази,

Америк, Африкийг төлөөлж байна. Мөн тэрээр өөр

хүн эсвэл хагас хүн хэмээх Homo mostrosus “зэрлэг

хүн”-ийг оруулсан байна. Зүйл нь түүхэн хөгжлийн

явцад өөрчлөгдөөгүй байхад янз бүрийн байдал нь

зүйлийн доторхи салаалалт ба гадаад байдалын ялгааг

олж авсан байдаг байна. Энэ үед бүх хүмүүс нэг зүйлд

хамрагддаг мөн тэд нэг өвгөөс салсан бөгөөд бүлэг

хоорондын хослолд орж нөхөн үржих чадвартай гэсэн

нь үнэмшилтэй байсан.

Чарлз Дарвин

Дарвины үзэж байснаар амьд гарах ач холбогдолгүйшинж тэмдэг байгалийн шалгаралаар үгүй болох батэрээр өөр таамаглал боловсруулсан нь бэлгийншалгарал юм. Дарвин бэлгийн шалгарлыг“ерөнхийдөө эр хүйсний амьтдын эсрэгхүйстнийхээ анхаарлын татах гэсэн тэмцэл юм ”гэжээ. Дарвины расын тухай ойлголт болонзүйлүүдэд хэрхэн бий болсон тухай түүний байрсуурь нь 2 баталгаанд хамруулж болно.

1. Ямар ч расын хүн нэг л өвөгтэй

2. Расын фенотипын олон янз байдал нь өнгөцхөншалгардаг бөгөөд амьд гарах чадваргүй юм.

“Олон янзын расыг маш нарийн харьцуулж

хэмжсний үр дүнд тэднийг бие биенээсээ үсний

шинж чанар, биеийн хэсгүүдийн харилцан

адилгүй харьцаа, уушигны багтаамж гавлын

хэлбэр болон багтаамж, тэр ч байтугай

нугачаасаар ялгаатай байна. Расууд хоорондоо

бие бялдараараа , ямар цаг уурт дасан зохицсон

болон тодорхой өвчинд тэсвэртэй байдгаараа

ялгаатай байна. Тэдний сэтгэл зүйн шинж

тэмдэг өөр өөр байна. Ихэвчлэн тэдний зан

араншин дээр тод илрэх боловч оюун ухааны

чадвар дээр илэрч болдог ” гэж тэрээр хэлжээ.

Расын орчин үеийн ойлголт

Архантроп палеонтропуудын эрмэл үлдэгдэл Африк зүүн

өмнөд Азиас олдсон бол дэлхийн бусад хэсэгт одоогоос

100000 жилийн өмнөөс тархан байрласан байна. Маш

олон янзийн орчинд амьдардаг гурван том бүлгийн нийт

30н расын хүмүүс байдаг.

1-р бүлэг:Негрүү- буржигар үс, өргөн самсаатай хамар,

хар арьс, зузаан уруултай энд баруун африкийн негр,

бушмен готтентот давжаа негритос меланезийчүүд орно.

2-р бүлэг:Европжуу- долгиолог үс, нарын хамар, цайвар

бор арьс, нарийн юмуу өргөн нүүртэй. Европ, газар

дундын тэнгис, бага Ази, Энэтхэг, Америкийн оршин

суугчид ба Сахалин, Японы айнууд энд хамаарагдана.

3-р бүлэг: Монголжуу- шулуун үс, дунд зэргийнхамар , өргөн нүүртэй. Азийн (энэтхэгээс бусад)оршин суугчид, Америкийн эксимосчуудаасгалт газрын индейнчүүд хүртэлх хүмүүс эндхамаарагдана.

Цөөн тооны өөр нэг бүлэг хүмүүсийгАвстралжуу гэдэг. Тэд Австралийн унаганоршин суугчид ба буржгар биш долгиолог үстэйхирнээ негржүү хүн шиг өргөн хамартай, бараанцарайтай байдаг.

Хүн судлаачидын зарим нь Австралжуу хүмүүсэртний өвөгтэйгээ их төстэй бусдаас эрттусгаарлагдсан учир анхны төрх шинжээ илүүхадгалсан гэж үзэж байхад зарим нь тэдгээрийг эндтэндээс нүүн шилжиж холилдсон 2 юмуу олонрасуудын дундаас үүссэн эрлийз шинж гэж үзэжбайна.

Хүний бүх расууд генетикийн хувьд тусгаарлагдаагүйбайдаг нь фенотипийн хувьд хязгааргүй олон янзбайхад хүргэдэг ба олон янз байгаа нь байгалийннөхцлийн нөлөө шалгаралд бага өртөдгийгхаруулна.

Ч.Дарвин байгалийн шалгарлыг аль нэг хэлбэрээрнь шууд тайлбарлах боломжгүй олон талтайхарилцан холбоотой нийлмэл үзэгдэл болохыгтэмдэглэж байсан. Гэтэл социаль-дарвинистуудДарвины байгалийн шалгарлын онолыг шууд хүнийнийгмийн хөгжилд хуулбарлан хэрэглэх болжээ.

Социаль-дарвинизмийг үндэслэгч нь Английнфилсофич, эволюцич Г.Спенсер юм. Тэр 1852 ондхүний нийгэмд сайн нь шалгарлаар үлдээд муу ньзайлуулагдах хууль үйлчилдэг тул ядуу юмуу өвдөжзовсон хүмүүст туслах хэрэггүй гэсэн санаагдэвшүүлсэн.

Үүний нэг хурц илрэл нь бол арьс өнгөөр

ялгаврлан гадуурхах(расизм) үзэл юм. Энэ үзлийг

анх гүн Де Гобино гаргаж дээд хүн төрөлтөн доод

зэргийн хүмүүс байдаг гэж үзэв. Энэ үед социаль-

дарвинизмын онолууд томоохон 2 урсгал болж

нэгдсэн.

1. Расын хүн судлалын чиглэл нь хүн төрөлхтөн

анхнаасаа дээд доод рас гэж ялгаатай төрдөг ба

эдгээр расуудын өрсөлдөөн нь нийгмийн хөгжилийн

хөдөлгөгч хүч болдог хэмээн үзнэ

2. Расын эрүүл ахуйн чиглэл нь эхний чиглэлээ

шүүмжилсэн янзтай боловч расизмыг мөн чанарын

хувьд нь дэмждэг

Анх расыг гаднах төрх болох арьс болон нүднийхэлбэр мөн үсний бүтцээр ялгадаг байв.Удмшлын материал болох ДНХ-г нээснээрэрдэмтэд хүний генетик олон янз байдлыгцусны уургаар судлаж эхэлсэн. Цусны А болонБ бүлгийн давтамж газар газар өөр байсныгЛюдвиг болон Ханка Хершфелдийн судалгаахаруулсан. Хершфелдийнхан хүмүүсийг хоёрөөр биохимийн рас байна мөн тус тусдааөөрийн эх сурвалжтай гэж дүгнэсэн.

Хүний генотип олон гений харилцан

үйлчлэлийн дүнд үүсдэг буюу полиген байдаг

байна.

Мөн фенотипд гадаад орчны болон генетик

нөлөө үйлчилнэ. Генетикийн үүрэг фенотипд

удамшдаг хэмжүүр болдог. Өөр өөр ген ижил

фенотип үзүүлж болдог. Жишээ нь: Европын

хүмүүсийн цайвар арьсыг тодорхойлдог ген

Зүүн Азийнхны генээс өөр байдаг байна.

Эерэг шалгарал генетик олон янз байдлыг

бүрэлдүүлэхэд чухал үүрэгтэй.

Иммуноглобулин болон эсрэг бие нь маш

хүчтэй шалгарлаар бий болсон. Жишээ нь:

Африкийн хүмүүсийн хумхай өвчинд тэсвэртэй

болсон нь шалгарлын үр дүн юм. Мөн

Америкийн уугуул иргэдийн 98% нь О бүлгийн

цустай ба тэмбүүд тэсвэртэй болсон байдаг.

Хэлэлцүүлэг

Хүний рас маш удаан хугацааны шалгарлын үрдүнд үүссэн. Орчин үед хүмүүсийн шилжилтхөдөлгөөн урьд урьдныхаас илүү эрчимтэй явагдажбайгаа учир хүний расын олон янз байдал машхурдацтайгаар алга болж байна. Тиймээс расцаашид хэрхэн өөрчлөгдөх талаар асуудал гарчирнэ.

Энэ нь өөр өөр үндэстнүүд хоорондоо гэрлэх, хамтамьдрах, бэлгийн харилцаанд орох зэргээс болжбүх расууд холилдож нэг рас үүснэ гэсэн үзэл гарчирж байна.

Түүхэн хөгжлийн явцад расууд өөрийн гэсэн дүр

төрхийг олоход хүрээлэн буй орчин голлох үүрэг

гүйцэтгэсэн. Тиймээс хүн аливаа бүс нутагт

суурьшсан тохиолдолд тэр орчинд тохирсон

нөхцөлд ивээгдэн цаашид хөгжих болно. Мөн

цусны бүлэг болон эсрэг бие тодорхой нөхцөлд

хувьсалд орж, тэр нөхцөлд аль тохиромжтой нь

цаашид удамших болно. Иймд одоо байгаагаас

илүү дээд зэргийн рас үүсэж магадгүй юм.

Дүгнэлт

Расын олон янз байдал зохицолдолгооны үр дүндбий болсон өөрчлөлтүүд юм. Эволюцийн явцадашигтай өөрчлөлтүүд нь ивээгдсээр тодорхой газарнутагт тохирсон шинж тэмдгийг нөхцөлдүүлжхүмүүс тэр газар нутагт зохицож амьдрахчадвартай болсон.

Генетикийн судалгааны тусламжтайгаар расынгаднах олон янз байдал биш генетик олон янзбайдлыг харах боломжийг олгосон. Үүний үр дүндтодорхой газар нутагт л тархсан генетик өвөрмөцбайдалтай болсон байна. Энэхүү өвөрмөц тэр газарнутагт тархсан өвчин болон бусад гадаад хүчинзүйлүүдэд тэсвэртэй гентэй болсонтой холбоотой.

Тухайн нөхцөлд тохирсон генийг агуулж байгаа

бодгалийн үр удамд энэ шинж нь дамжиж

тухайн нөхцөлд тохирсон гентэй болох ба энэ

процесс хэдэн зуун жил давтагдсны үр дүнд

өнөө цагийн расыг бүрэлдүүлсэн.

Иш татсан бүтээл

1. Георгиевский.А.Б. Дарвинизм. УБ 2004 он

2. www.en.wikipedia.org

3. Raven&Johnson. 2004. Biology 4th edition

4. www.google.com/en