มกราคม 2559 ปีที่7 I ฉบับที่4 แจกฟรี

CREATIVE THAILAND I 1

มกราคม 2559 ปท 7 I ฉบบท 4แจกฟร

Local Wisdomไหมอร

The Creativeปตพงศ พงบญ ณ อยธยา

Creative CityManchester

wikipe

dia.org



Let’s go invent tomorrowinstead of worrying aboutwhat happened yesterday.

มงสรางวนพรงน

แทนทจะกงวลกบสงทเกดขนแลว

Steve Jobsผบกเบกนวตกรรมเปลยนโลก

Jake

Melara


Contents : สารบญ

อนญาตใหใชไดตามสญญาอนญาตครเอทฟคอมมอนสแสดงทมา-ไมใชเพอการคา-อนญาตแบบเดยวกน 3.0 ประเทศไทย

บรรณาธการอำานวยการ l อภสทธ ไลสตรไกล ทปรกษา l ชมพนท วรกตต, พชต วรงคบตร, จรนทรทพย ลยะวณช, พจน องคทวเกยรต บรรณาธการ l พชรนทร พฒนาบญไพบลยกองบรรณาธการ l ศรอร หรมปราณ, มนฑณ ยงวกล, เลอชาต ธรรมธรเสถยร, กรยา บลยะลา, ชลดา เจรญรกษปญญา, อำาภา นอยศร, ปยวรรณ กลนศรสข, นนทนร พานชกล เลขากองบรรณาธการ l วรรณเพญ บญเพญ ศลปกรรม l ชดชน นนนาทนนท สมาชกสมพนธ l ปยะพร สวสดสงห ประสานงานกองบรรณาธการ l ณฏฐนช ตณมานะศร

จดทำาโดย l ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (TCDC) ชน 24 อาคารเอมโพเรยมทาวเวอร 622 สขมวท 24 แขวงคลองตน เขตคลองเตย กรงเทพมหานคร 10110 โทร. 02 664 7667 แฟกซ. 02 664 7670 ตดตอลงโฆษณาไดท [email protected]พมพท l บรษท สยามพรนท จำากด โทร. 02-509-0068 แฟกซ. 02-509-2971-2 จำานวน 30,000 เลม

นตยสารฉบบนใชหมกพมพจากนำามนถวเหลองทไมเปนอนตรายตอสขภาพ ทงยงเปนมตรตอสงแวดลอม และใชกระดาษ รไซเคล ซงเปนผลผลตของผประกอบการไทย

จดทำาภายใตโครงการ “Creative Thailand สรางเศรษฐกจไทยดวยความคดสรางสรรค” โดยศนยสรางสรรคงานออกแบบ สำานกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน) ซงมเปาหมายในการเผยแพรความรเกยวกบเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) และผลกดนการใชความคดสรางสรรคในการขบเคลอนเศรษฐกจไทย

The Subject 6เมอโชเฟอรกลายรางเปนซอฟตแวร / ไมรวยกทำางานสรางสรรคในฝนได / ระบบแชรจกรยานสาธารณะ ทดทสดในโลก / เรวกวาโทร ตองกดปม Creative Resource 8Featured Book / Books / Documentary Matter 10เหด นวตกรรมใหมสำาหรบวสดชวภาพ Local Wisdom 12ไหมอร Cover Story 14The New Economy: ออนไลนอยางไร จงมงคง?

Insight 20What’s the New Economy? Creative Startup 22บอล-วชราวธ ถาคำาม:Start from what you have

Creative City 24Manchester จตวญญาณแหงผนำา The Creative 28The Conductor:ปตพงศ พงบญ ณ อยธยา Creative Will 34A Growing Culture


Editor’s Note : บทบรรณาธการ

กอนการเรมตนใหมๆ คนเรามกมองยอนกลบไปดสงทผานมา เพอทวาเราจะไมผดพลาด หรอเราจะสมบรณแบบมากขนไดอยางไร และในวนทเหตการณทอกซกโลกหนง สงผลกระทบอยางรวดเรวและกวางขวางสคนในอกซกโลกหนง เราจงไมอาจปฏเสธการรบรและเขาใจบรบทของโลก เพอนำาไปสการเตรยมพรอมและรบมอกบอนาคต ถาไมสามารถคาดการณเหตการณกอการราย หรอความสญเสยจากภยพบต ธรรมชาต เศรษฐกจโลกกยงแกวงไกวไปตามปจจยทไรชวตชวา เชน การประกาศอตราดอกเบยของธนาคารกลางสหรฐฯ (เฟด) การเตบโตของเศรษฐกจจน การอยรอดของสหภาพยโรป หรอราคานำามนทคาดวาจะดงลงไปอก โดยเฉพาะปจจยราคานำามนน นบวาเปนเรองทพลกความคาดหมาย เพราะหากมองยอนไปราว 3-4 ปกอน คงไมคดวากลมโอเปกทกมตลาดนำามนใหญของโลกจะตองเผชญภาวะทสหรฐอเมรกาไดกาวขนมาพฒนาเทคโนโลยการสกดนำามนจาก ชนหนดนดาน (Shale Oil) ได และปจจบนไมไดจำากดวงอยในสหรฐฯ เทานน แตไดขยายวงการผลตไปทวโลก เราจงไดเหนราคานำามนทรวงจากมากกวา 100 เหรยญสหรฐฯ ตอบารเรลเมอ 18 เดอนกอนมาอยทราว 30 เหรยญสหรฐฯ ตอบารเรล ประกอบกบอหรานทประกาศเพมกำาลงการผลตนำามนในปน หลงจากนานาชาตผอนคลายมาตรการควำาบาตรทางเศรษฐกจ ซงจะนำาไปสสถานการณ นำามนลนตลาดและกดดนใหราคาลดตำาสดในรอบ 7 ป ระบบเศรษฐกจทใหญโต มลคาการไหลเวยนและโยกยายเงนลงทนมหาศาลนน สงผลถงการใชชวตของเราในทางใดทางหนง หากมองในดานอปสงคอปทาน ความกาวหนาของเทคโนโลยทำาใหพลเมองทวโลกไดใชนำามนราคาถกลง ซงเปนตนทนในชวตประจำาวนและภาคการผลต แตการรบมอกบอนาคตนน ไมสามารถนงรออานสงสของการเปลยนแปลงในระดบเศรษฐกจมหภาคแตเพยงอยางเดยว เราจำาเปนทจะตองสรางทางเลอกและโอกาสใหมๆ จากการเปดกวางทางนวตกรรมทไมหยดนง

เมอเรวๆ น ไฟแนนเชยลไทมสไดนำาเสนอรายงานวเคราะหของศนยวจยพว (Pew Research Center) สหรฐอเมรกา นบเปนครงแรกในรอบกวา 4 ทศวรรษทชนชนกลางชาวอเมรกน ซงเปนกำาลงหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจสหรฐฯ มสดสวนนอยกวาชนชนบนและชนชนลางรวมกน โดยชนชนกลางลดลงจากรอยละ 62 ในป 1971 เหลอรอยละ 49.9 หรอ 120.8 ลานคนในปน ขณะทคนจากครวเรอนทมรายไดสงและรายไดตำารวมกนมสดสวนรอยละ 50.1 หรอ 121.3 ลานคน โดยไฟแนนเชยลไทมสไดวเคราะหถงการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรของสหรฐฯ วา คนทสามารถปรบตวไดเรวและสรางประโยชนจากการยกระดบของเทคโนโลยอยางทนทวงทจะประสบความสำาเรจ สรางรายได และกาวขน ไปสระดบบน สวนผทปรบตวไมทนตอการเปลยนแปลง กจะรวงไปสกลมผม รายไดตำา สงผลใหกลมผมรายไดปานกลางลดจำานวนลง เรยกไดวาผชนะจากเทคโนโลยกบโลกาภวตนกจะสรางรายไดในระดบกลมบนของพระมดนนเอง ยกตวอยางการเอาชนะกบดกโครงสรางการผลตแบบเกา อดตผกอตงสไกป (Skype) อาหท เฮนลา (Ahti Heinla) ไดตงบรษทใหม “สตารชป เทคโนโลย” (Starship Technologies) ซงอยระหวางการทดสอบหนยนตสงของขบเคลอนอตโนมตทพฒนาขนเพอปรบปรงระบบการขนสงสนคาในทองถน โดยหนยนตสามารถบรรทกสนคาไดราวสองถงชอปปง และใชเวลาสงของ 5-30 นาทจากศนยบรการหรอรานคาไปยงบานลกคาภายในเขตบรการ โดยเตรยมทดลองใชหนยนตขนสงสนคาในกรงลอนดอนและอกสองเมองของสหรฐฯ ในฤดใบไมผลปหนา เพราะโลกของเรานนเตมไปดวยขาวรายและขาวด มทงทางเลอกของโอกาสและความลมเหลว และแนนอนวา การสรางอนาคตทดกวาไมอาจรอปาฏหารย แตเกดจากการไมหยดนง คดคนบนฐานความร ความสรางสรรค และรจกเอาประโยชนจากการพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมตางๆ ของโลก และผลลพธทไดยอมจะเปนโฉมหนาใหมของอนาคตทางเศรษฐกจทเรามความหวงนนเอง

อภสทธ ไลสตรไกลบรรณาธการอำานวยการ

[email protected]

face

book

.com

/sta

rshiptech


The Subject : ลงมอคด

ชวงสองสามปทผานมา ธรกจบรการแทกซอยาง Uber และ GrabTaxi เขาไปนงอยในใจของผโดยสารไดอยางไมยากเยน เพราะสามารถดงคณสมบต ของโลกยคดจทลมาแกไขปญหาของผโดยสารทเหนอยหนายจากการถกปฏเสธจากคนขบ ถกพาไปในเสนทางทออม หรอเสยงตอการตดสนใจตางๆ ทคาดเดาไมไดของคนขบ แตจะเกดอะไรขน ถาในอกไมกปน เราจะม ทางเลอกในการโดยสารแทกซรปแบบใหมทแกไขทกปญหาได ดวยการใหตวรถสามารถขบเคลอนไดเองแบบปราศจากคนขบ Google นบเปนผบกเบกนวตกรรม “รถขบเคลอนอตโนมต” (Google Self-Driving Car) มาตงแตป 2009 โดยเรมตนจากสมมตฐานทวาตวแปรหลกททำาใหเกดปญหาหรออบตเหตตางๆ บนทองถนนลวนเกดจาก “การตดสนใจของคนขบ” จงอาจจะงายและปลอดภยกวาถาเรามรถท ขบเคลอนไดดวยตวเอง Google จงผดไอเดยสรางรถตนแบบทพาเราไป ทกทอยางปลอดภยดวยกลไกการทำางานของเลเซอรตรวจจบสญญาณและซอฟตแวรทชอวา “กเกลโชเฟอร” (Google Chauffeur) ถงตอนนไดมการวงทดสอบระยะทางไปแลวกวา 1.8 ลานไมล และมบนทกการเกดอบตเหตเพยงไมกกรณ โดยทงหมดเกดจากการถกชนทายขณะชะลอจอดตามสญญาณไฟแดง เพราะความสามารถในการปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครดของซอฟตแวร ไอเดยการพฒนานสนสะเทอนวงการบรการแทกซ ทงในซลคอน แวลลย ทยกษใหญแหงวงการไอทหลายเจา ไมวาจะเปน Apple หรอ Uber กหนมา เรงพฒนารถไรคนขบขนแขงขนในตลาด ขามมาจนถงฝงเอเชย Samsung หรอ Baidu กประกาศจะปลอยรถยนตขบเคลอนอตโนมตมาวงใหบรการบนทองถนนใหไดภายใน 3 ป ดวยเกรงวาเมอถงเวลาทเจานวตกรรมนของ Google ออกมาโลดแลนบนถนนจรง จะครองพนทเปนเจาตลาดบนทองถนนกอนใครเพอน เพราะ Google วางแผนจะให Google Self-Driving Car เปนบรการสาธารณะทไมเสยคาโดยสารใดๆ (Free-Ride) ขอแคเปนพนทวางโฆษณาตามแบบฉบบธรกจสดคลาสสกของ Google ไดอยางเดมกเพยงพอ

ยอนเวลากลบไปในชวงกอนกำาเนดนวตกรรมการระดมทนในรปแบบของ Crowdfunding อาจจะดเปนเรองทเปนไปไมไดเลยทสามสงทดจะไมเกยวกนอยางศลปน การบรจาคเงนลงกลอง และเวลดไวดเวบ จะรวมตวเปนหนงเดยวกนทกอใหเกดผลงานสรางสรรคตางๆ แกโลกกวา 90,000 โครงการอยางท Kickstarter หนงในนวตกรรมการระดมทนแหงศตวรรษท 21 กำาลงทำาอย การเตบโตขนอยางมนคงดวยการสนบสนนจากผใชกวา 10 ลานคนทวโลกของ Kickstarter ทาทายกรอบความคดสากลทวาถาคดจะเปนศลปน จะตองมเงนถงเงนถงอยแลวเทานน ถงจะประสบความสำาเรจไดโดยไมเจบตว เพราะ Kickstarter ไดยนมอเขามาเปนสอกลางสำาหรบคนทวไปทมใจอยากสรางสรรคผลงานของตวเองใหเปนจรง ผานการเปดหมวกระดมทนเงนบนหนาเวบของตนเอง (Online Crowdfunding) ไมวาจะเปนไอเดยหนง กลางแปลงบนดาดฟา หรอความฝนจะทำาละครเวทในโรงละครชนนำาของประเทศกเคยเกดขนไดจรงมาแลว ขอเพยงกำาหนดเดดไลนและงบเปาหมายทเหมาะสม แลวความฝนทจะทำางานสรางสรรคแตขาดแคลนงบกเปนจรงได ถงตอนน Kickstarter ไดสรางปรากฏการณระดบโลกในหลายวงการมาแลวนบไมถวน ตงแตการสรางภาพยนตรเรอง Veronica Mars จากผบรจาค 91,585 ราย หรอสารคดเรอง Inocente ทควารางวลบนเวทระดบโลกอยางออสการ ไปจนถง Pebble Time สมารทวอชททสามารถกาวมาเปนคแขงของ Apple Watch ไดดวยเงนทนกวา 20 ลานเหรยญสหรฐฯ ซงเมอ เทยบกบงบเปาหมายแลว Kickstarter สามารถระดมทนไดถง 400 เทาเลยทเดยว

ทมา: บทความ “Google’s Self-Driving Cars Are Accident-Prone - But It May Not Be Their Fault” โดย Mark Harris จาก theguardian.com / บทความ “Move Over Uber, Google Is Now in the Game” โดย Lulu Chang จาก digitaltrends.com / บทความ “Samsung and Baidu Are Getting into Self-Driving Cars” โดย Sam Byford จาก theverge.com

ทมา: บทความ “How Kickstarter Helped ‘Inocente’ Win an Oscar’ โดย Barbara Chai จาก blogs.wsj.com / บทความ “Pebble Time Shows Us Just How Much Crowdfunding Has Changed” โดย Maddie Stone จาก gizmodo.com / บทความ “How Kickstarter Helped ‘Inocente’ Win an Oscar’ โดย Barbara Chai จาก wsj.com / บทความ “The 10 Most Funded Kickstarter Campaigns Ever” โดย Nina Zipkin จาก entrepreneur.com

เมอโชเฟอรกลายรางเปนซอฟตแวร ไมรวยกทำางานสรางสรรคในฝนได

mac

hine

desig

n.co

m

kicksta

rter.c

om

เรอง: ชน วงแกวหรญ


ในประเทศทตองซออากาศอดกระปอง เพราะอากาศบรสทธกลายเปนของหายากอยางจน การเปดรบนโยบายระบบแชรจกรยานสาธารณะ (Public Bike-Sharing System) ไดรบการยกยองใหเปนหนงในนโยบายสำาคญทชวยแกไขปญหาสงแวดลอมและยกระดบคณภาพชวตดานการเดนทางของ ชาวเมองกวาเจดลานคนในหางโจว (Hangzhou) เมองทไดรบการยอมรบวาจดการระบบแชรจกรยานสาธารณะไดดทสดในโลก เอาชนะอดต เมองหลวงแหงระบบจกรยานสาธารณะอยางปารสไปไดอยางไมนาเชอ ระบบแชรจกรยานทคนทวไปสามารถเชาจกรยานไปใชเดนทางระยะสนในระยะเวลาจำากดอาจไมใชเรองใหมสำาหรบโลก หรอแมกระทงสำาหรบประชาชนชาวจนเอง แตเทศบาลเมองหางโจวสามารถสรางระบบการแชรจกรยานเปยมประสทธภาพทเปนแบบอยางใหแกรฐบาลทวโลกไดดวยการขยายสถานจกรยานใหครอบคลมทวทกมมเมองไดมากถง 2,700 สถาน โดยแตละสถานจะหางกนดวยระยะเวลาเพยง 5 นาท นบเปนโมเดลทสรางบนแนวคดทตองการแกไข “ปญหาไมลสดทาย” (Last Mile Problem) ของคนเมอง ทประสบความยากลำาบากในการเดนทางจากระบบขนสงสาธารณะของเมองไปถงจดหมาย และผใชเองกสามารถตรวจสอบจำานวนจกรยานทพรอมใหบรการในแตละสถานไดดวยแอพพลเคชนบนสมารทโฟน และสามารถใช บตรใบเดยวเขาถงทกบรการสาธารณะในเมองได เพอเปนการกระตนใหประชาชนหนมาใชขนสงสาธารณะทครบวงจรแทนรถโดยสารสวนตวอนเปน ตนตอของมลภาวะทางอากาศไดอยางมประสทธภาพ ถงตอนนหางโจวยงคง ครองสถตเมองทมระบบจกรยานสาธารณะทดทสดและใหญทสดในโลกดวยบรการจกรยานกวา 70,000 คน และจะเพมเปนกวา 175,000 คนภายในป 2020

ไมวาจะโลกยคไหน เวลากยงเปนทรพยากรทมมลคามหาศาล และหลายครงเปนตวชวดความเปนความตายของธรกจได Domino Pizza เปนอกธรกจเดลเวอรทมองเหนความสำาคญของเวลา เขาใจพฤตกรรมของผบรโภคอยางแทจรง และมองเหนโอกาสทโลกยคสมารทโฟนครองเมองมอบใหเพอสรางรายไดและเพมฐานลกคาไดอยางนาสนใจ เพราะเลอกออกจากกรอบคดเดมและทำาอะไรใหมๆ ทนอกเหนอไปจากการทำาโปรโมชนลดแลกแจกแถมอยางทฝายการตลาดของบรษทพซซาทวไปนยมทำา Domino Pizza เลอกลงทนในการมอบ “ปมสงพซซา” (Easy Order Button) ใหลกคาทหลายครงตองคดทบทวนกอนจะยกหโทรสง เพราะเกรงวาจะเสยเวลากบการทวนเบอรโทร รอฟงโปรโมชนพซซาจนจบรายการ กอนจะไดสงรายการทสวนมากมกจะสงหนาเดมๆ ทกนอยเปนประจำา โดยปมสงพซซาจะเชอมโยงกบแอพพลเคชนบนสมารทโฟนทลกคาไดทำาการบนทกทอยและรายการทจะสงไว และเมอรบรายการเสรจแลว ปมจะปรากฏเปนสแดงจนกวาพซซาจะมาเสรฟถงท ปทผานมา Domino Pizza พบวาลกคา 3 ใน 4 สงพซซาผานชองทางดจทล และแอพพลเคชนของ Domino Pizza กถกดาวนโหลดไปแลวกวา 10 ลานครง โดยขณะนไอเดยปมสงพซซาน จะเปนทางเลอกใหมแกลกคาในสหราชอาณาจกร กอนจะขยายออกสตลาด ตางประเทศเรวๆ น

ทมา: บทความ “China’s Hangzhou Public Bicycle” โดย Susan A. Shaheen จาก tsrc.berkeley.edu / บทความ “8 of the World’s Best Bike Sharing Programs” โดย Dillon Hiles จาก ecowatch.com / บทความ “The World Leader in Bike-Sharing Is...China” โดย Gwynn Guilford จาก qz.com / บทความ “8 of the World’s Best Bike Sharing Programs” โดย Dillon Hiles จาก ecowatch.com

ทมา: บทความ “Domino’s ‘Easy Order’ Lets You Buy Pizza by Just Pressing a Button’ โดย Sophie Curtis” จาก telegraph.co.uk / บทความ “Praise Pizza: Domino’s ‘Easy Order’ Button Gets You a Pie Super Fast” โดย Alicia Marie Tan จาก mashable.com / บทความ “Domino’s ‘Easy Order’ lets you buy pizza by just pressing a button’ โดย Sophie Curtis” จาก telegraph.co.uk

ระบบแชรจกรยานสาธารณะทดทสดในโลก เรวกวาโทร ตองกดปม

thec

ityfix

.com

busin

essin

sider.com


Creative Resource : วตถดบทางความคด

เรอง: อาภา นอยศร และ ชลดา เจรญรกษปญญา


FEAT U RED BOOK1) Enchanted Objects โดย David Rose

เรากำาลงยนในอยในโลกทกระแสการพฒนานวตกรรมและเทคโนโลยเชอมตอกบมนษย นตยสารไทมเคยคาดการณไวเมอ 30 ปกอนวาเศรษฐกจโลกจะเปลยนรปแบบจากเศรษฐกจอตสาหกรรมหนกในยค 90 มาเปนเศรษฐกจทใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนตวขบเคลอน สนคาและ บรการใหมๆ ใชเทคโนโลยเขามาเพมประสทธภาพ พฒนาขดความสามารถทางการแขงขนและสรางมลคาเพม ความคดสรางสรรค เทคโนโลย และนวตกรรมเปนสวนหนงของการออกแบบผลตภณฑทมอบความสะดวกสบาย แกปญหาชวตประจำาวน และเชอมโยงเขากบทกรปแบบการดำาเนนชวต นอกจากนสนคาและบรการยงสามารถสอสารขอมลระหวางกนและกบผใช ทงยงมการนำาขอมลดงกลาวไปประมวลผล วเคราะหพฤตกรรมและการใชงานไดอกดวย Enchanted Objects ของเดวด โรส (David Rose) ประธานเจาหนาทบรหารของดตโต แลปส (Ditto Laps) รวบรวมสงประดษฐทเขาไดออกแบบและคดคนขน รวมถงขาวของเครองใชในชวตประจำาวนทมไอเดยแปลกๆ จากในอนเทอรเนต สงของทคนหจากนยายแฟนตาซหรอภาพยนตรแนววทยาศาสตร ทปจจบนนวตกรรมและเทคโนโลยไดพฒนาไปไกลจนบางชนเกดขนไดจรงแลว ตอไป ในอนาคตมนษยจะเชอมโยงกนผาน “แผนกระจก” (Glass Slabs) เทคโนโลยดานชวภาพ หนยนต และนวตกรรมใหมๆ จะมบทบาทสำาคญตอมนษยยงขน Enchanted Objects ในทรรศนะของโรสคอตองสนองตอสงเราของมนษยใน 6 ดาน คอรอบรทกสง เชอมโยงความรสกระหวางมนษย ปกปอง-ปลอดภย เสรมสขภาพใหอายยนยาวขน คลองตว-เคลอนไหวอสระ และแสดงถงความสรางสรรค นอกจากนนกออกแบบควรมกรอบการทำางานและวธการจดการกระบวนการทางความคดเพอสรางสรรคผลตภณฑ ทงทอยอาศย ชมชน สำานกงาน ขนสงมวลชน หรอเมอง โดยตระหนกวามนษยเปนศนยกลางในการออกแบบ รวมถงตอบสนองตอความตองการและความพงพอใจใหมๆ ทจะเกดขนอกมากมายในอนาคต

BOOK2) Disrupting Digital Business:Create an Authentic Experience in the Peer-to-Peer Economyโดย R “Ray” Wang

ในยคดจทล การเปลยนแปลงเปนสงทเกดขนบอยและรวดเรว มการกอตงธรกจใหมๆ ตลอดเวลา บรษทเกาหลายแหงทลมเหลวในการปรบตวกตองปดตวลงหรอถกทงไวขางหลง หนงสอเลมนเนนเรอง Digital Disruption ทเกดขนหลายครงในชวงไมกปทผานมา การกระทบของธรกจเกาและใหมชวยสำารวจโอกาสความเปนไปไดทอาจเกดขนกบบรษทตางๆ องคกรจะประสบความสำาเรจไดไมใชเพราะเทคโนโลยเทานน แตสวนหนงมาจากการรกษาความเชอมนในแบรนดดวย อยางไรกตาม การปฏเสธหรอลาชากอาจนำาไปสความลมเหลวได ประเดนทงหมดในหนงสอเลมนจะชวยสรางคณคาและความเปลยนแปลงใหบรษทของเราทนตอความเคลอนไหวทไลมาทกวน

3) Shift:A User’s Guide to the New Economyโดย Haydn Shaughnessy

การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจเปนไปอยาง ตอเนอง ผคนมความกงวลเพมสงขนเรองความไมแนนอนและการเตบโตทลดลง หนงสอเลมนจะชวยระบทกษะและความสามารถทควรมเพอการดำาเนนธรกจใหเตบโตไดแมมการหยดชะงกของเศรษฐกจ กลาวถงเศรษฐกจดจทลทเกดขนใหม โดยดงเนอหามาจากหลายสาขาวชา ทง เศรษฐศาสตร ทฤษฎการจดการ สงคม ทฤษฎววฒนาการและเทคโนโลย แสดงเปรยบเทยบกบปรากฏการณทเปลยนธรกจ วถชวตของผคน และการดำาเนนชวต ชใหเหนวาธรกจไมสามารถเปนเพยงการซอขายธรรมดาอกตอไป บรษททประสบความสำาเรจในโลกตองใหความสำาคญกบการสรางความสมพนธอยางลกซงกบพนกงานและลกคาดวย ซงจะชวยสรางคณคาใหแกบรษทเปนอยางมาก

DOCUM EN TARY4) Fixing the Futureกำากบโดย Ellen Spiro

ขณะทสอกระแสหลกใหความสำาคญกบตลาดหนขนาดใหญ สารคดเรองนกลบชใหเหนตวแทนทแทจรงของการเปลยนแปลง แสดงใหเหนวาผคนสามารถแกไขปญหาทางเศรษฐกจไดดวยตวเอง สารคดกลาวถงเดวด แบรนคาคโช (David Brancaccio) นกขาวทไดเดนทางไปเยยมเยยนผคนและองคกรในอเมรกาทพยายามปฏวตเศรษฐกจดวยการขบเคลอนธรกจทองถนทรวมกบชมชน ใชความยงยนและนวตกรรมเปนตวสรางงาน ความเจรญรงเรองสรางแรงบนดาลใจ และตออายธรกจทไดรบผลกระทบจาก วกฤตเศรษฐกจ เขาเชอวาเครอขายทองถนจะสงผลตอภาพรวมมากกวา โดยควรเนนประสทธภาพของผคนในชมชน เชน พนธมตรทางธรกจในธนาคารหรอสหกรณทองถน เพอใหรากฐานของโครงสรางทางเศรษฐกจนนแขงแกรงยงขน

พบกบวตถดบทางความคดเหลานไดท TCDC Resource Center


Matter : วสดตนคด

จากระบบเศรษฐกจทใชทรพยากรชวภาพ (Bioeconomy) กระบวนการผลตจากทรพยากรชวภาพทหมนเวยนเกดขนใหมเปนผลตภณฑจากวสดชวภาพ อปกรณทางการแพทย และพลงงานจากชวภาพ โดยใชเทคโนโลยทมนวตกรรมและประสทธภาพสงซงคดคนโดยกลมอตสาหกรรมเทคโนโลยชวภาพ ระบบเศรษฐกจนไดเกดขนจรงและสรางโอกาสมากมายในการแกปญหาสวนใหญของสงคม สงแวดลอม และความทาทายทางเศรษฐกจทเพมขน รวมถงการบรรเทาการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ พลงงาน ความมนคงทางอาหาร และการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ

กระแสการลงทนทำาธรกจจากทรพยากรชวภาพในตางประเทศมใหเหน มากขน ลาสดบรษท Grado Zero Escape™ ประเทศอตาล ไดคดคน Muskin วสดนำาหนกเบา ออนตว และมผวคลายหนงกลบแตผลตจากดอกเหด ซงเปน วสดจากพชทปลกทดแทนไดใหม 100 เปอรเซนต สามารถใชแทนหนงสตวได ผววสดมความออนตวคลายหนงสตวแตมความนมมากกวาและมคณสมบตตางออกไป โดยรปลกษณวสดดคลายหนงกลบมาก สามารถดดซบความชนไดเมอสมผสกบผวหนง เมอนำาหยดลงบนวสดจะจบตวเปนเมดกลมแตไมไหลออกไปและซบนำาไดบาง มคณสมบตตามธรรมชาตในการยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรย หมวกเหดจะถกตดออกจากโคนกอนจะนำามาผานกระบวนการฟอกเพอรกษาสภาพและเพมความคงทน กระบวนการดงกลาวเปนกระบวนการเดยวกบการฟอกหนงสตว แตแตกตางตรงไมมสวนผสมของสารเคมทเปนพษซงใชในการฟอกหนงทวไป ปลอดภยและออนโยนตอผวหนง สามารถนำาไปใชทำาเครองประดบ เชน เบาะรองดานในของรองเทา สายนาฬกา และกระเปาถอ อกหนงบรษททคดคนนวตกรรมใหมสำาหรบวสดชวภาพมาอยางตอเนอง คอบรษท Ecovative Design ประเทศสหรฐอเมรกา ซงไดออกแบบวสดทชอวา MyCo Board แผนวสดโครงสรางสำาหรบใชทดแทนไมแปรรปทางวศวกรรมไดจากขยะเกษตรกรรมและใยรา (mycelium) ทำาใหไดคณสมบต

ทแขงขนไดโดยตรงกบวสดเนอแขงและหนาแนนอยาง Medium-Density Fiberboard (MDF-ไฟเบอรบอรดความหนาแนนปานกลาง) ซงมกมตวประสานทเปนพษ กระบวนการนยงสามารถขนรปทรงสามมตไดโดยไมตองนำาไป ผานเครองแกะซเอนซ หรอขนตอนขนรปอนๆ เปนกรรมวธทราคาถกแตใหประสทธภาพสง รวมทงไมกอใหเกดขยะ กระบวนการผลตคอนำาขยะพชผลทางการเกษตรมาเพาะเชอใยราใหเตบโตภายใตสภาพแวดลอมทถกควบคม เหลาใยราจะทำาหนาทเปนตวประสานธรรมชาต คอยยดเกาะอนภาคและเสนใยพชทกระจายตวเขาไวดวยกน จากนนวสดจะถกอดดวยความรอนและแรงดนจนเนอวสดกลายสภาพเปนเรซน นำาไปขนรปไดทงแผนแบนหรอขนรปทรงดวยแมพมพ กระบวนการนไมมการใชเรซนเคมใดๆ สามารถแปรรป ตอไดโดยใชกรรมวธเดยวกบไมแปรรปทางวศวกรรมทวไป ทงยงสามารถนำาไปเปนองคประกอบของเฟอรนเจอร อปกรณกฬา และตกแตงภายในอาคาร รวมทงยงไดรบมาตรฐาน Cradle-to-Cradle® ระดบ Gold ระบบเศรษฐกจทใชทรพยากรชวภาพประกอบดวยภาคการผลตทใชทรพยากรชวภาพซงหมนเวยนไดจากทงพนโลกและในทะเล เชน พชผลทางการเกษตร ปา ปลา สตว และสงมชวตขนาดเลกมาก กำาลงจะเปน คลนลกใหมในการพฒนาเศรษฐกจ ควบคไปกบโอกาสใหมๆ ทสำาคญในการสรางนวตกรรมวสด และการเตบโตของอตสาหกรรมทยงยนได

เหดนวตกรรมใหมสำ�หรบวสดชวภ�พ

เรอง: ชมพนท วรกตต และ ปยวรรณ กลนศรสข


หมดปญหาหยบนตยสารไมทนสมครสมาชกรายปคาใชจายในการจดสง 200 บาท (12 เลม)

หรอสมครออนไลนไดทtcdc.or.th/creative_thailand

สมาชกใหมชอนามสกลเพศ ชาย

คร/อาจารย ผประกอบการ

หญง อาย อเมลโทรศพท โทรศพทมอถอ

สมาชกเกา (ตองการตออายสมาชก)

นกเรยน

ภาพยนตร

หมบาน/บรษท

เหมอนทอยในการจดสง

ศลปะการแสดงพพธภณฑ/หองแสดงงานวรรณกรรม/การพมพ/สอสงพมพ

โฆษณาแฟชน

การออกแบบโทรทศน/วทยการกระจายเสยง

สถาปตยกรรม ทองเทยว/โรงแรม/สายการบน หตถกรรม/งานฝมอ คาปลก/คาสง

ดนตร

อาหารการแพทย

ทศนศลป/การถายภาพโทรคมนาคมการเงน/ธนาคาร

ซอฟตแวร/แอนเมชน/วดโอเกม

นสต/นกศกษา นกออกแบบ/ครเอทฟ อาชพอสระ ขาราชการ/รฐวสาหกจพนกงานบรษท

อนๆ โปรดระบ

อนๆ โปรดระบ

จงหวดเลขท

หนวยงาน/แผนก

รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต

หมบาน/บรษท

จงหวด

ตองการสมครสมาชกนตยสาร Creative Thailand ระยะเวลา 1 ป จำนวน 12 เลม

เชคสงจายศนยสรางสรรคงานออกแบบ พรอมใบสมครสมาชกโอนเงนเขาบญชออมทรพย ศนยสรางสรรคงานออกแบบ เลขทบญช 101-808967-0 ธนาคารกรงเทพ สาขาสำนกงานใหญสลม• แฟกซใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาท 02-664-7670• หรอสงไปรษณยมาท ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (Creative Thailand) 622 อาคารเอมโพเรยมทาวเวอรชน 24 ถนนสขมวท 24 แขวงคลองตน เขตคลองเตย กรงเทพฯ 10110• หรอแนบไฟลใบสมครพรอมหลกฐานการโอนเงนมาทอเมล [email protected]

สอบถามขอมลเพมเตมไดท 02-664-7667 ตอ 122

เรมตงแตฉบบเดอน โดยยนดเสยคาใชจายในการจดสงเปนจำนวนเงน 200 บาท

เลขทหนวยงาน/แผนก

รหสไปรษณยซอย ถนน ตำบล/แขวง อำเภอ/เขต

ขอมลผสมครสมาชก

อาชพ

สาขา/อตสาหกรรมทเกยวของกบอาชพของทาน

ทอยในการจดสง

วธการชำระเงน

ทอยในการออกใบเสรจ

พบกบนตยสาร “คด” Creative Thailand ไดทรานหนงสอ หองสมด สมาคม อาคารสำานกงาน และรานกาแฟใกลบาน ในกรงเทพฯ เชยงใหม หวหน และจงหวดอนๆ รวมถง miniTCDC ดสถานทจดวางทงหมดไดท:www.tcdc.or.th/creativethailand/magazine/place

กรงเทพฯ รานหนงสอ• Asia Books• Kinokuniya• B2S• แพรพทยา รานกาแฟ/รานอาหาร• Au Bon Pain• Starbucks• TOM N TOM’S COFFEE• True Coffee• Auntie Anne’s• Baskin Robbins• Coffee World• Mister Donut• Black Canyon• McCafe’• ดอยตง• Ninety four coffee• Puff & Pie• Red Mango• Iberry• Greyhound Cafe’• Amazon Cafe’• Chester’s Grill• Luv minibar โรงแรม/ทพก• NOVOTEL• Dusit Thani Princess Hotel• Sofitel Silom Bangkok• Grand Millenium Sukhumvit พพธภณฑ/หอศลป• หอศลปวฒนธรรม แหงกรงเทพมหานคร• มวเซยม สยาม• อทยานการเรยนร (TK park)• นำาทอง แกลเลอร สมาคม/หองสมด• ศนยศลปะนานาชาต สมาคมฝรงเศส• หองสมดเนลสน เฮลท The Neilson Hays Library • หองสมด - นดา• สมาคมโฆษณา แหงประเทศไทย• สมาคมธนาคารไทย• สมาคมสโมสรนกลงทน• หองสมด สสวท.• สมาคมหอการคาไทย• สถาบน• Wall Street Institute• Raffle Design Institute• Vision Swimming Academy เชยงใหม รานหนงสอ• ดวงกมล • รานเลา• ราน Book Re:public• รานหนงสออดมลายเซนต รานกาแฟ/รานอาหาร/รานขายของทระลก • Happy Hut (ถ.นมมานเหมนทร ระหวางซอย 9-10)• 94 Coffee (ถ.นมมานเหมนทร)• Starbucks (ถ.นมมานเหมนทร)• เวยงจมออน ทเฮาส• Fern Forest Cafe’ • October • เชยงใหมกาแฟ • IMPRESSO espresso bar • กาแฟวาว • Love at First Bite • รานกาแฟดอยชาง • รานกาแฟดอยตง

• รานฝายเบเกอร (หอสมดในมหาวทยาลย เชยงใหม)• Things Called Art• minimal • รานยงไวลาย• รานรสนยม• รานภคมน• รานโครงการหลวง• จส ขาวซอย (Just Kao Soy)• Ginger (The House Restaurant )• หอมปากหอมคอ• ทเฮาส สยามศลาดล• Rabbithood studio• The Meeting Room Art Cafe’• HuB 53 Bed&Breakfast• ราน Charcoa Cafe’• ราน Akha Ama coffee• รานกาแฟพาคามารา• เดอะ สลด คอนเซปท (Salad Concept)• Gallery Seescape• รานขนม (Kanom)• ราน Chin Ngan• ราน Mood Mellow โรงแรม/ทพก• สรยนจนทรา ถ.นมมานเหมนทร ซอย 1 • บรรทมสถาน เกสเฮาทอารมณบาน• yesterday Hotel • โรงแรมดสต ดท (Dusit D2)• โรงแรมเชด • ฮาโหล บาร (Hallo Bar Hotel)• โรงแรม At Nimman• โรงแรม Tamarind Village• โรงแรม The Rim • 9wboutique hotel• พงคภเพลส เชยงใหม• โรงแรม Casa 2511 พพธภณฑ/หอศลป• หอศลปวฒนธรรม เมองเชยงใหม • หอนทรรศการ ศลปวฒนธรรม มหาวทยาลยเชยงใหม หวหน รานกาแฟ/รานอาหาร• รานกาแฟ ชบชวา หวหน • อยเยน หวหน บลโคน • บานใกลวง • ภตตาคารมกรณา • บานถวเยน @ แนบเคหาสน • รานอาหารหวหน (โกท) • กาแฟขางบาน • IL GELATO ITALIANO • Together Bakery & Cafe’ โรงแรม/ทพก• โรงแรม วรบระหวหน• Let’s Sea• โรมแรม ดน หวหน • เดอะรอค หวหน • บานจนทรฉาย • หวหน มนตรา รสอรท• ลนาฮท รสอรท กระบ• Nakamanda Resort & Spa• Rawee Warin Resort & Spa• A little Handmade Shop ขอนแกน • Hug School of Creative Arts• รานสบสาน • รานกาแฟ คอฟฟ เดอ หลา (Coffee Der La)

เชยงราย • รานหนงสอ herebookafe• ราน Coffee Dad นครราชสมา • Hug station resort นครปฐม • ราน Dipchoc Cafe นครสวรรค• ราน Bitter Sweet นาน • ราน Runway Coffee• รานคลาสสค โมเดล นาน • รานกาแฟปากซอย • ราน Nan Coffee Bean ปาย/แมฮองสอน • รานคอฟฟอนเลฟ • ราน all about coffee • รานปายหวานบานนมสด • รานเลกเลก• ปายวมานรสอรท พงงา• Niramaya Villa and Willness Resort• Ranyatavi Resort Phang Nga• The Sarojin เพชรบร• Grand Pacific Sovereign • Resort & Spa• DevaSom Hua Hin Resort ภเกต • รานหนง(สอ) ๒๕๒๑ ภเกต• The oddy Apartment & Hotel• At Panta Phuket• Banyan Tree Phuket• Le Meridien Phuket• Millienium Ressort Patong Phuket• Novotel Phuket Resort • Patong Paragon Resort & Spa Phuket • Sheraton grand Lagana Phuket• Sri wanwa Phuket Villa• Thanyapura ระยอง• Le Vimarn Cottage ลำาปาง • อาลมภางค เกสทเฮาส แอนด มอร ลำาปาง• รานเอกาลเต Egalite Bookshop • Lampang Art Center เลย • บานชานเคยง• มาเลยเด เกสตเฮาท ลพบร • ซนดคอฟฟ สมทรสงคราม/อำาพวา• Baan Amphawa Resort and Spa สโขทย• Ananda Co.,Ltd. สราษฎรธาน• Muang Samui Spa Resort• Pavilion Samui Boutique Resort• The Sunset Beach Resort and Spa Taling ngam• Nora Beach Resort Samui หาดใหญ/สงขลา• ราน NIQOLO อทยธาน• รานบคโทเปย Booktopia • Avatar Miracles


Local Wisdom : ภมความคด

หากพดถงผาไหม บรรดานกออกแบบรวมสมยและคนรนใหมอาจรสกวาไกลตวในการหยบจบมาประยกตใชกบไลฟสไตลของวนน แตทกวนน ผาไหมไมไดมเพยงชนดเดยวและไมจำาเปนตองถกสำารองใหสำาหรบผสงอายทนยมแตงกายแบบไทยแทเทานน แตยงมผาไหมสายพนธใหมๆ อยาง “ไหมอร” ทเปนวตถดบสำาคญซงถกตอยอดโดยนกออกแบบรนใหมทผสมผสานความเขาใจและองคความรดานการออกแบบรวมสมย เขากบทกษะพนถนในการทอผาทสบตอกนมาเปนเวลานาน จนสรางเปนมลคาทางเศรษฐกจทนาจบตามอง

ไหมอร เรอง: พชรนทร พฒนาบญไพบลย


ไหมเปนเสนใยธรรมชาตทมความมนแวววาว ชาวจนรจกเลยงไหมเพอนำาเสนใยมาทำาเครองนงหมนานกวา 4,000 ปมาแลว ขณะทชาวยโรปถอวาไหมเปนผาพเศษทใชเฉพาะราชวงศและขนนางชนสงเทานน ความแตกตางของการใชเสนใยไหมของแตละชาตมกปรากฏทเนอผา ลวดลายปก และศลปะการถกทอ ซงทำาใหไดผนผาไหมทมลกษณะตางๆ กนเปนเอกลกษณประจำาชาต

ในประเทศไทยเรมเลยงไหมอรตงแต ป 2517 โดยกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ซงไดศกษาวจยและรกษาพนธไวทสถานวจยพลว จ.จนทบร ตอมาโครงการวจยเกษตรทสงเพอหาอาชพเสรมใหชาวเขาทดแทนการปลกฝน ไดนำาไหมอ รขนไปเลยงบนดอยอางขางและ ดอยปย จ.เชยงใหม แตเลยงไมไดตลอดป เนองจากอากาศทหนาวเยนจด ในป 2533 โดยการสนบสนนของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดมการส ง เ ส ร มการ เล ย ง ไหม อ ร ใ ห ก บเกษตรกรในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงปลกมนสำาปะหลงเปนจำานวนมาก เกษตรกรจงสามารถนำาใบมาเลยงไหมแทนการทงไปเฉยๆ และการเดดใบออกในปรมาณทพอเหมาะ ยงชวยใหผลตหวมนไดมากขนดวย

ปจจบนมเกษตรกรชาวไรมนสำาปะหลงจำานวนมาก สนใจเลยงไหมอร เปน อาชพเสรม มการรวมกลมของเกษตรกร เขารบการฝกอบรมการเลยงไหมอร การตมลอกกาว การยอมส และการปนเสนใย พรอมทงไดใชประสบการณและภมปญญาในแตละทองถนปรบปรง วธการเลยงเพอใหไดผลผลตทดขน มการรวมกลมถกทอไหมเปนผนทมลวดลายเปนเอกลกษณ และสรางผลตภณฑตางๆ จากไหมอรตามภมความรทแตกตางกนในแตละพนท

เสนใยไหมอรจดเปนไหมปน (Spun Silk) ซงเปนทตองการของอตสาหกรรมดายปนมาก เพราะมความเหนยว ยาว แวววาว สวยงาม และราคาดกวาเสนใยฝาย ปจจบนอตสาหกรรมไหมปนตองอาศยวตถดบจากเศษรงไหมหมอนทเสยและสาวไมได ซงมไมเพยงพอจะปอนโรงงานไหมปน เสนใยไหมอรจงเขามาทดแทนความตองการนได

เสนใยไหมอรมความหนานมคลาย ผาขนสตว แตดดซบเหงอและระบายอากาศไดด ใสแลวอบอนในฤดหนาว และเยนสบายในฤดรอน ไมระคายมอ มความทนทานดกวาไหมหมอน ตดสไดดทงสสงเคราะหและสธรรมชาต และซกไดดวยวธธรรมดาไมตองซกแหง เสนไหมทผลตไดจะมลกษณะเปนปมปม และมความเงามนเลกนอย

กลมทอผาไหมมดหมบ านหนอง หญาปลอง ต.โพนเพก อ.มญจาคร จ.ขอนแกน คอหนงในกลมเกษตรกรท ไดนำาอาชพการเลยงไหมอรมาตอยอดและพฒนารวมกบนกศกษา สาขาวชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลย ขอนแกน โดยนำาไหมอรทมความเงานอยกวาผาไหมมดหม และมผวสมผสทแตกตาง มาพฒนารวมกบลายผาของนกศกษา เพอตอยอดและตดเยบเปนผลตภณฑทหลากหลาย อาท เครองนมหมตางๆ

ตนทนอยางความคดสรางสรรค ความชนชอบ และทกษะการทอผา ไดผลกดนให “ย” นายพรดนย กอนทอง นกศกษา สาขาวชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลย ขอนแกน เจาของผลงาน “อสานกตร (หตถศลปพนถนสแฟชนชนสง)” ควารางวลชนะเลศการประกวดผาไหม ประเภทผาไหมมดหมนวตกรรมสรางสรรคเยาวชน ในงานเทศกาลไหมนานาชาต ประจำาป 2558 ไดสำาเรจ โดยนำาเทคนคการปกลกปดแบบศลปะกตรมาประยกตเขากบเทคนคการ ทอผามดหม ใชการรอยลกปดเปนเสน นำามาทอแทรกกบเสนไหม กลายเปนหน งในตวอยางความสำาเรจของ นกออกแบบลายผารนใหม ทผสมผสานความคดเขากบทนทางวฒนธรรมและภมปญญาการทอผาแบบดงเดม จนไดผลงานทมศกยภาพและพรอมนำาไปตอยอดเปนมลคาทงทางเศรษฐกจและวฒนธรรม

เสนใยไหมทมคณคาทางเศรษฐกจสงและเปนทรจกกนดคอไหมหมอน (Mulberry Silk) ซงไดจากหนอนไหมทกนใบหมอนเปนอาหาร สวน “ไหมอร” (Eri Silk) เปนไหมปาเพยงชนดเดยวทสามารถเลยงไดครบวงจรชวต เพอนำาเสนใยมาใชประโยชน และไมตองใช ใบหมอนเปนอาหาร แตมกใชใบละหงและใบมนสำาปะหลงเลยงไหมอรทดแทน

ทมา: gotoknow.org/posts/441496


Cover Story : เรองจากปก

เรอง: ภารต เพญพายพ และ วป วญญรตน

หลายคนคงไดเหนภาพแบนเนอรซงถกแชรอยางแพรหลายบนโลกโซเชยลมเดย โดยมขอความทวา “อเบอร บรษทแทกซรายใหญทสดของโลกไมไดเปนเจาของยานพาหนะแมแตคนเดยว เฟซบก สอยอดนยมทสดของโลกไมไดสรางเนอหา คอนเทนตใดๆ อาลบาบา บรษทผคาปลกทมมลคาตลาดสงสดไมไดมสนคาคงคลงเปนของตวเอง และแอรบเอนบ ผใหบรการเชาหองพกรายใหญทสดของโลกไมไดเปนเจาของอสงหารมทรพยสกแหง อะไรบางอยางทนาสนใจกำาลงเกดขน” ขอความดงกลาวนำาเสนอใหเหนปรากฏการณทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปไดเปนอยางด คำาถามทตามมาคงหนไมพนวา อะไรคอโอกาสและความทาทายทรออยในระบบเศรษฐกจใหมทกำาลงกอตวขน ใครบางทสามารถไดรบผลประโยชนทางเศรษฐกจจากปรากฏการณน และอะไรคอเงอนไขทกอใหเกดความเปลยนแปลงดงกลาว


มากกวาการกด “Like”: Social Media ในฐานะเครองมอทำามาหากน เทคโนโลยสอสารสนเทศและการสอสารทถกพฒนา ตอเนองมาตลอดชวงกวา 3 ทศวรรษ ไดกลายเปนเครองมอทางเศรษฐกจชนใหม ซงกระตนและเปลยนแปลงรปแบบทางธรกจอยางมหาศาล เควน เคลล (Kevin Kelly) อธบายไดอยางเหนภาพในหนงสอ New Rules for the New Economy: 10 Radical Strategies for a Connected World ซงถกตพมพตงแตป 1999 ไววา “ปจจบน พวกเราอยในโลกเศรษฐกจใหม ทถกสรางขน โดยคอมพวเตอรทมขนาดเลกลงเรอยๆ และเครอขายการสอสารทขยายตวอยางไมหยดยง” เคลลกลาวเสรมวา “การสอสารไมใชแคภาคอตสาหกรรมหนงของระบบเศรษฐกจอกตอไป แตการสอสารคอระบบเศรษฐกจในตวเอง” เศรษฐกจใหม คอ “เศรษฐกจเครอขาย” ซงเกดขนจากการสอสารททงซมลกไปทกอณและแผขยายวงกวางในทางสงคม ผลพลอยไดทางเศรษฐกจจากเฟซบก

ถอเปนตวอยางหนงทใครๆ อาจไมคาดคด ดวยการออกแบบประสบการณการใชงานทงาย สะดวก และไมซบซอน สงผลใหปจจบนมประชากรมากกวา 1.54 พนลานคนจากทวทกมมโลกเปนสมาชกเฟซบก ทงน การเขารวมกด “Like” กด “Share” และพดคยเรองราวตางๆ นานาแบบนำาไหลไฟดบ ไมไดเปนเรองไรสาระแตอยางเดยว จากผลการวจยของ Deloitte LLP บรษททปรกษาชนนำาพบวา เฟซบกมบทบาทสำาคญในการ กระตนกจกรรมทางเศรษฐกจ โดยในป 2014 คดเปนมลคาสงถง 2.27 แสนลานเหรยญสหรฐฯ และกอใหเกดการจางงานทวโลก 4.5 ลานราย ผลลพธของการเชอมโยงผคนหลายลานชวต บนสงคมออนไลน ทำาใหเฟซบกกลายเปนแพลตฟอรมหนงทสงเสรมภาคธรกจทงรายใหญและรายยอย ใหสามารถเขาถงลกคาทงในระดบทองถนและนานาชาต นอกจากน เฟซบกยงลดทอนอปสรรคทางการตลาด จนสงผลใหผผลตและผประกอบการมากมายสามารถสรางแบรนดสนคาของตนให เปนทรจกไดดวยตนทนทตำาลง รวมทงเฟซบกยงเปดพนทใหนกพฒนาแอพพลเคชนเขารวมสรางสรรคนวตกรรมใหมๆ

enterra

solut

ions.com


เรองกระบวนการชำาระเงนเปนอกหวขอหนงทละเลยไมได “อาลเพย” (Alipay) ถกพฒนาขนเพอลดความเสยงและความกงวลใจของทงผซอและผขาย แตกตางออกไปจาก “เพยแพล” (PayPal) ซงไดรบความนยมในโลกตะวนตก เมอผซอกดปมชำาระคาสนคา จำานวนเงนดงกลาวจะถกจายไปยงอาลเพยซงเปนตวกลางกอน จากนนผขายจะไดรบแจงจากอาลเพยวาไดรบเงนจากผซอแลว และอาลเพยจะดำาเนนการโอนเงนตอใหผขายกตอเมอสนคาถกสงถงมอลกคาเปนทเรยบรอย ความวตกจรตวาสนคาทตนเองสงซอออนไลนจะถกสงมอบลาชาหรอสญหายกลางทางหรอไม ถอเปนความทาทายทแพลตฟอรมอคอมเมรซตองตอบโจทยลกคามากหนาหลายตา เพอตอบสนองแรงปรารถนาทวาเมอกดสงซอสนคาแลว สนคานนควรถกสงมาถงมอผซออยางทนใจตามความตองการ อาลบาบา กรป จงทมงบลงทนพฒนาระบบขนสงสนคา และจดตง Cainiao บรษทยอยในเครออาลบาบา กรป ซงใหบรการดานโลจสตกส จด ถง (Judy Tong) ประธานบรษท Cainiao กลาววา “ผคนทวไปอาจคดวาบรษทซงทำาการคาผานระบบอนเทอรเนตไมควรถอครองสนทรพยใดๆ อยางไรกตาม Cainiao ไมสามารถเปนเพยงบรษททถอครองเฉพาะขอมลขาวสารไดอกตอไป” เธออธบาย

เพมเตมวา Cainiao ตองทำาหนาทเปน “บรษททบรณาการฐานขอมลออนไลนเขากบเครอขาย โลจสตกสทมประสทธภาพ การมแอพพลเคชนเพยงอยางเดยวไมสามารถชวยแกไขปญหาดานโลจสตกสไดสำาเรจ” การขยายชองทางการคาออนไลน และการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนระบบอคอมเมรซไดกระจายโอกาสแกผผลตและผประกอบการรายยอยอยางทไมเคยมมากอนในประวตศาสตร ปจจบนมผขายสนคาจากทวทกมมโลกบนแพลตฟอรมออนไลนของอาลบาบา กรป มากกวา 10 ลานราย และอาลบาบาเองตองดำาเนนการจดสงพสดสนคาสงถงปรมาณ 18 ลานชนตอวน เมอแจค หมา (Jack Ma) ผกอตง อาลบาบา กรป อธบายถงบทบาทของการพฒนาองคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) ในศตวรรษท 21 ทงานประชมสดยอดผนำาภาคเอกชนของเอเปค (APEC CEO Summit) ณ กรงมะนลา ประเทศฟลปปนส เมอเดอนพฤศจกายนทผานมา เขากลาววา “พวกเราควรพจารณาถงการสราง E-WTO หรอ WTO 2.0” เขาอธบายเพมเตมวา “ในชวง 20 ปทผานมา WTO ไดสงเสรมบรษทใหญ ในชวง 20 ปขางหนา พวกเราควรสราง E-WTO ทสนบสนนคนตวเลกๆ เพราะคนตวเลกๆ คอบรษททสรรสรางนวตกรรมมากทสด”

Behind the Online Scenes เพราะวางใจจงกดซอ เปนทเขาใจตรงกนวา “ตลาดยคใหม” อยบนโลกอนเทอรเนต การเชอมโยงโครงขายคนขามจงหวด ประเทศ และทวปดวยความรวดเรวและตนทนทตำา สงผลใหเกดการแลกเปลยนซอขายสนคาอยางหลากหลาย อยางไรกตาม การ ตดสนใจกดปมสงซอสนคาคงเกดขนไดยาก หากนกชอปออนไลนไมมนใจวาพวกเขาจะถกโกงหรอไม การเขาถงอนเทอรเนตและความแพรหลายของสมารทโฟนเพยงอยางเดยว ไมเพยงพอตอการผลกดนใหเกดการขยายตวของตลาดออนไลน ความสำาเรจของอาลบาบา กรป ถอเปนกรณศกษาทนาสนใจ นตยสารด อโคโนมสต ไดอธบายถงการพฒนากระบวนการสรางความไววางใจตอผซอและผขายของอาลบาบาไวไดเปนอยางด อาจดวยเหตผลทางวฒนธรรมทวาชาวจนสวนใหญลงเลทจะเชอใจคนแปลกหนา สงผลใหอาลบาบาพฒนาระบบ “Third Party Verification” หรอกระบวนการใหบรษทบคคลทสามซงเปน กลางเขามาตรวจสอบและรบประกนความนาเชอถอของผขายสนคาบนแพลตฟอรมออนไลนตางๆ

alibab

a.co

m


Agriculture Never Die! เมออาหารเปนเรองทขาดไมได การกนดอยดเปนเรองทประชากรสวนใหญของโลกตางตองการและแสวงหาเมอมโอกาส การขยายตวของจำานวนประชากรและความเจรญทางดานเศรษฐกจ ไดนำามาซงความตองการบรโภคอาหารทมากยงขน ทงในเชงปรมาณและคณภาพ จากการประมาณการขององคการ อาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (Food & Agriculture Organization: FAO) พบวา ในป 2050 จำานวนประชากรโลกจะเพมสงขนเปน 9.1 พนลานราย การพฒนาเศรษฐกจ การขยายตวของเมอง และระดบฐานรายไดทเพมสงขน จะนำาไปสความตองการบรโภคอาหารทมากขนจากปปจจบนถงรอยละ 70 เมออาหารเปนเรองทขาดไมได การเกษตรจงยงคงเปนภาคสวนทจำาเปนในระบบเศรษฐกจใหม การเกดขนของเทคโนโลยใหมและความทนสมยตางๆ ไมไดทำาใหภาคการเกษตรเลอนหายไปตามกาลเวลา ในทางตรงกนขาม สนคาผกผลไมและอาหารสดตางๆ กลบเปนทตองการมากยงขนในยคของตลาดอคอมเมรซ จากผลการสำารวจของ Ali Research Center ศนยวจยทถก จดตงขนโดยอาลบาบา กรป พบวา จำานวนเกษตรกร ผผลต และผประกอบการทนำาสนคาเกษตรมาวางขายบนหนารานออนไลนบนแพลตฟอรมของอาลบาบานน มมากวา 260,000 รายการ และมยอดขายคดเปนมลคาไดสงถงเกอบ 2 หมนลานหยวนในป 2012 ปรากฏการณการเกดขนของเกษตรกรรนใหมกำาลงขยายตวในสาธารณรฐประชาชนจน หนงสอพมพ South China Morning Post ไดรายงานถงประสบการณของ ต เชยนหล (Du Qianli) ชายชาวจนทจบการศกษาระดบปรญญาโทจากมหาวทยาลยเจงโจว แตตดสนใจเลอกยายกลบมาตงรกรากทบานเกดในหมบานทหางไกลบรเวณแถบเทอกเขาไทหาง เพอประกอบอาชพปลกพชเกษตรอนทรย แตกตางจากเกษตรกรรนเกาทมกไมสามารถเขาถงตลาด ตเปดหนารานออนไลนเพอขายสนคาออรแกนกดวยตนเอง จนปจจบนมผลกำาไรตอเดอนมากกวา 100,000 หยวน ต ถอเปนตวอยางหนงของชาวจนรนใหมทแสวงหาโอกาสการคาขายสนคาเกษตรทตนเองผลตผานชองทางอคอมเมรซ Ali Research ไดประมาณการวา ปจจบน จำานวนเกษตรกรรนใหมในสาธารณรฐประชาชนจนมมากถง 1 ลานราย และมทศทางเพมสงขนเรอยๆ หางออกไปมากกวา 1 หมนกโลเมตรจากสาธารณรฐประชาชนจน นกลงทนในธรกจเงนรวมลงทน (Venture Capital) ทสหรฐอเมรกาตางกำาลงใหความสนใจกบการลงทนในภาคเทคโนโลยการเกษตรอยางเปนจรงเปนจง จากผลสำารวจของ Dow Jones VentureSource พบวา ปรมาณเงนลงทนในธรกจสตารทอพดานเทคโนโลยการเกษตรเพมสงขนถงรอยละ 54 สระดบมลคา 486 ลานเหรยญสหรฐฯ ในปทผานมา หนงสอพมพ เดอะ วอลล สตรท เจอรนล ไดรายงานถงตวอยางกรณความสำาเรจของโทมส แมคพก (Thomas McPeek) ผกอตง AGERPoint Inc. บรษทสตารทอพดานเทคโนโลยการเกษตร ผพฒนาปรบใชเครองสแกนเลเซอรในการยกระดบผลผลตสมฟลอรดา เทคโนโลยดงกลาวถกใชเพอวเคราะหปรมาณแสงอาทตยทตนสมไดรบ รวมทงระดบความสงและความหนาแนนของรมไมแตละตน เพราะปจจยเหลานจะสะทอนใหเหนวาตนสมแตละตนขาดนำาหรอเสยงภยตอโรคพชตางๆ มากนอยในระดบใด ผลการวเคราะหดวยเครองสแกนเลเซอรนถกตความออกมาใหเขาใจงาย เพอใหชาวสวนทราบไดวาตนสมแตละตนตองการนำาและปยในปรมาณทแตกตางกนเทาไหร

agerpoint.com

agerpoint.com


When Nothingis Permanentอตสาหกรรมบรการโดยคนแปลกหนา งานบรการหลากหลายประเภทไดเพมทวคณขนในยคทระบบเทคโนโลยสารสนเทศชวยจบคอปสงคและอปทานแบบเรยลไทม นตยสาร Wired ไดกลาวถงอตสาหกรรมบรการทเราอาจไมเคยคาดคดมากอน แอพพลเคชนอยาง Uber, Lyft และ Sidecar ทำาใหเราสามารถขนรถของคนแปลกหนาไดอยางไมตองรสกเขนอาย Airbnb เปดโอกาสใหเจาบานและหองพกรบคนแปลกหนา เขามาอยอาศยชวครงชวคราว DogVacay และ Rover ทำาใหเราสามารถนำาสนขอนเปนทรกไปฝากเลยงไวกบคนในละแวกบาน หรอ Feastly ทเปดโอกาสใหไดไปรบประทานอาหารทบานของคนทไมเคยเหนหนาคาตากนมากอน ราวกบวาแพลตฟอรมเหลาน ทำาใหเราสามารถเชอถอคนแปลกหนาไดอยางสนทใจ ทงน แพลตฟอรมตางๆ จะเปนทนยมหรอไม ขนอยกบการพฒนาระบบจดอนดบความนาเชอถอบนแอพพลเคชนของแพลตฟอรมนนๆ โดยการใหทงผใหบรการและผรบบรการให “ดาว” หรอใหคะแนนซงกนและกน ชดเครองมอเทคโนโลยสารสนเทศไดเปดโอกาสใหคณรจกและไววางใจคนแปลกหนา ไดมากยงขน โดยนอกจากระบบการจดอนดบความนาเชอถอแลว ยงรวมถงระบบการเชกประวตของผใหและใชบรการ และสรางชองทางใหท ง สองฝายสอสารกนกอนตกลงรบบรการผานทาง สมารทโฟน หากพจารณาในเชงเศรษฐศาสตร อาจกลาวไดวาอตสาหกรรมบรการโดยคนแปลกหนาทกำาลงขยายตวขน ชวยจดสรรทรพยากรทางเศรษฐกจไดอยางมประสทธภาพมากยงขน Airbnb ทำาใหเราสามารถปลอยเชาอสงหารมทรพยไดในชวงระยะเวลาสนๆ ทเราอาจลาพกรอนไปตางจงหวดหรอตางประเทศ Uber ทำาใหทนงวางๆ บน ยานพาหนะกลายเปนแหลงสรางรายไดพเศษ อยางไรกตาม เปนเรองทนาตงขอสงเกตวา แพลตฟอรมจดหาบรการแบบ “ตามสง” (On Demand) ทงหลาย เกดขนคขนานกบภาวะ

เศรษฐกจถดถอยทเรอรงในโลกตะวนตก ซงสงผลใหผคนสวนใหญมสถานะทางการเงนทไมแนนอน จนตองเฟนหารายไดพเศษ ขณะเดยวกนกสรรหาบรการคณภาพทราคายอมเยา รปแบบของการจางงานในภาคอตสาหกรรมบรการเกดขนในลกษณะของงานพารทไทม งานอสระ งานเสรม และงานพเศษมากยงขน จำานวนแรงงาน “ฟรแลนซ” ไดขยายตวอยางตอเนองตลอดชวงหลายปท ผานมา Upwork ถอเปนแพลตฟอรมการจดหางานฟรแลนซรปแบบใหม ทสะทอนให เหนปรากฏการณน โดยแพลตฟอรมดงกลาวทำาหนาทจบคแรงงานเฉพาะทางในสายงานพฒนาซอฟตแวร กราฟกดไซเนอร นกการตลาด ฯลฯ จำานวนมากกวา 9 ลานราย กบภาคธรกจจำานวนกวา 3.6 ลานราย จาก 180 ประเทศ ยงคงเปนขอกงขาอยวาการขยายตวขนของงานอสระจำานวนมหาศาลนเปนผลดมากกวาผลเสยหรอไม อรน ซนดาราจน (Arun Sundararajan) ศาสตราจารยประจำาคณะบรหารธรกจของมหาวทยาลยนวยอรก (New York University) ไดวเคราะหถงลกษณะการทำางานแบบเปนนาย

ตวเองในปจจบนไววา “ดวยทศนคตทเหมาะสม คณจะสามารถประสบความสำาเรจในการสรางสมดลของการทำางานและการใชชวตได อยางไรกตาม การไดรบเชกเงนเดอนอยางตอเนอง การมชวโมงเวลาการเขาทำางานทชดเจน และการไดรบสวสดการจากบรษททคณทำางานประจำากถอเปนเรองทดไมแพกน นอกจากน การวางแผนชวตระยะยาวคงเปนไปไดยาก หากคณไมแนใจวาคณจะสามารถหารายไดไดเปนจำานวนเทาไหรในปขางหนา” ทงน ทงนน ในความไมแนนอนยงคงม โอกาสรออยขางหนา จากการประมาณการของ McKinsey Global Institute พบวา ในระยะเวลา 10 ปขางหนา แพลตฟอรมจดหางานใหมๆ ทงหลายทถกพฒนาขนจะชวยสงเสรมการเขาถงตลาดแรงงาน จนสามารถสรางรายไดประชาชาตแกโลกเพมขนรอยละ 2 หรอคดเปนมลคา 2.7 ลานลานเหรยญสหรฐฯ ประชากรจากทวทกมมโลกกวา 540 ลานคนจะไดประโยชนจากแพลตฟอรมจดหางาน ทงจากการไดงานประจำา และการไดงานอสระทตอเนองและรวดเรวยงขน

facebook.com/Feastly dogvacay.com

pentde

sign.co

m


From Volume to Value เปนนายตวเองตองสรางสรรค ความหลากหลายของสนคาบนโลกออนไลนในยคปจจบน สะทอนใหเหนถงระบบการผลตทางเลอก ซงแตกตางออกไปจากการผลตขนานใหญ (Mass Production) หรอการผลตสนคาแบบยกโหล พฤตกรรมการบรโภคของประชากรโลกในชวงตนศตวรรษท 21 นนเปลยนแปลงไปจากชวงศตวรรษทผานมา การขยายตวของชนชนกลางใหมเปนปรากฏการณทเกดขนควบคกบการเปลยนผานจากการบรโภคสนคาเพอประทงชพ สการบรโภคเพอแสดงความเปนปจเจกบคคล มลคาของสนคาและความเตมใจทจะจายถกชวดจากระดบความคดสรางสรรคททำาใหสนคานนๆ แตกตาง และทกษะฝมอเฉพาะดานในการผลตมากยงขน ความนยมของ Etsy เวบไซตขายสนคาศลปะ งานออกแบบ และงานฝมอ แสดงใหเหนถงววฒนาการของพฤตกรรมการบรโภคและการเกดขนของผผลตรนใหม โดยปจจบน Etsy มลกคาจำานวน 20.8 ลานราย และมผผลตรายยอยวางขายสนคาจำานวน 1.43 ลานราย นตยสาร ด อโคโนมสตกลาวถงเวบไซตดงกลาวในฐานะผนำาธรกจทางดาน “The Maker Movement” แหงศตวรรษท 21 โดย “The Maker” หรอผผลตรนใหมน ไดผสมผสานการใชเทคโนโลยทกาวหนาในการผลตสนคางานออกแบบและงานฝมอ รายงาน “Building an Etsy Economy: The New Face of Creative Entrepreneurship” ไดอธบายถงปรากฏการณดงกลาววา เทคโนโลยใหม เชน เครองพมพ 3 มต เครองกด เครองกลง และเครองเจยระไนซเอนซทควบคมดวยระบบคอมพวเตอร ไดสงเสรมใหการผลตสนคาทมมลคาในจำานวนไมมากเปนไปได การเกดขนของ “Maker Space” หรอพนทซงเปดใหบคคลทวไปสามารถเขาถงเครองมอการผลตเหลาน ไดขยายโอกาสใหผประกอบการรนใหมถายทอดความคดสรางสรรคออกมาเปนผลตภณฑเพอวางขายในตลาดออนไลน โดยไมตองพงพาอาศยโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญอยางเชนในอดต The Maker Movement ไมใชเพยงแคการรวมตวของผผลตสมครเลนอกตอไป จากผลสำารวจผขายสนคาบนแพลตฟอรม Etsy ในสหรฐอเมรกาพบวา ผขายจำานวนรอยละ 74 มองรานคาออนไลนของตนเปนธรกจ ไมใชงานอดเรก ทามกลางภาวะเศรษฐกจโลกทยงคงซบเซา Etsy ไดสราง ชองทางการหารายไดใหแกชนชนกลางใหมทอาจหมดหวงกบการทำางานประจำา ใหหนมาเปนนายตวเองและตงตนธรกจเลกๆ อยางสรางสรรค

Carrot and Stickแลวภาครฐตองทำาอะไร? แพลตฟอรมทางเศรษฐกจใหม สงผลใหการ เขาถงลกคา การจางงาน และแหลงเงนทนของภาคเอกชนเปนไปไดอยางสะดวกรวดเรวอยางทไมเคยเกดขนมากอน การสงเสรมใหตลาดออนไลนทำางานไดอยางมประสทธภาพ และการวางโครงสรางพนฐานตางๆ เพอสนบสนนการคาและกจกรรมทางเศรษฐกจใหมควรเปนเรองทภาครฐใหความใสใจเปนพเศษ ระบบเทคโนโลยและสารสนเทศไดกอใหเกดการแลกเปลยนสนคาและบรการอยางไรพรมแดน แตตลาดออนไลนดงกลาวไมไดรบประกนวาจะชวยกระจาย ผลประโยชนทางเศรษฐกจอยางเทาเทยมกน เสมอไป ทงน คงเปนความทาทายของภาครฐในศตวรรษท 21 ทจะตองสรรหานโยบายทสรางสมดลระหวางการ “สนบสนน” และ “ควบคม” ทเหมาะสม เพอใหกลไกตลาดใหมชวยกระจายโอกาสและความเจรญอยางทวถง ในแงของการสนบสนน ภาครฐอาจตองคลายกฏเกณฑบางอยางทไมจำาเปน เพอสรางแรงจงใจใหภาคเอกชนเขารวมเสยงและรวมลงทนในโลกการคาออนไลนดวยตนเอง สวนในแงของการควบคมนน ภาครฐคงตองระวงเปนพเศษไมใหกฎเกณฑทตงขนใหม ไปปดกนโอกาสทางเศรษฐกจทประชาชนพงไดรบอยแลวจากตลาดทเกดขนใหมน

ทมา: บทความ “A beginner’s guide to Alibaba Group” (26 มกราคม 2015) จาก forbes.com / บทความ “A secret of Uber’s success: struggling workers” (2 ตลาคม 2014) จาก bloombergview.com / บทความ “Airbnb is worth $25.5 billion after raising a massive $1.5 billion round” (26 มถนายน 2015) จาก businessinsider.com / บทความ “Alibaba: here’s why our mind-blowing numbers are real” (23 สงหาคม 2015) จาก fortune.com / บทความ “Alibaba: the world’s greatest bazaar” (23 มนาคม 2013) จาก economist.com / บทความ “Alibaba’s Jack Ma calls for E-WTO, Third Word War against poverty” (18 พฤศจกายน 2015) จาก ibtimes.com / บทความ “Alibaba’s logistics arm to expand warehouse space” (28 พฤษภาคม 2015) จาก reuters.com / บทความ “China’s new farmers are using e-commerce to transform agriculture” (15 ธนวาคม 2014) จาก scmp.com / บทความ “How Airbnb and Lyft finally got Americans to trust each other” (23 เมษายน 2014) จาก wired.com / บทความ “Sharing Economy companies like Uber and Airbnb aren’t really sharing anything” (6 ตลาคม 2015) จาก business insider.com / บทความ “Silicon Valley firms plant roots in farm belt” (6 เมษายน 2015) จาก wsj.com / บทความ “The art and craft of business” (4 มกราคม 2014) จาก economist.com / บทความ “The Facebook Economy” (28 พฤษภาคม 2012) จาก economist.com / บทความ “The ‘Gig Economy’ is coming: what will it mean for work?” ( 25 กรกฎาคม 2015) จาก theguardian.com / บทความ “The numbers behind Uber’s exploding driver force” (1 พฤษภาคม 2015) จาก forbes.com / บทความ “The Sharing Economy isn’t about trust, it’s about desperation” (24 เมษายน 2014) จาก nymag.com / บทความ “What the rise of the Freelance Economy means for the future of work” (30 ตลาคม 2015) จาก huffingtonpost.com / รายงาน “A Labor Market that Works: Connecting Talent with Opportunity in the Digital Age” (มถนายน 2015) โดย McKinsey Global Institute / รายงาน “Building an Etsy Economy: the New Face of Creative Entrepreneurship” (2015) โดย Etsy / รายงาน “Facebook’s Global Economic Impact” (มกราคม 2015) โดย Deloitte LLP / รายงาน “How to Feed the World in 2050” (ตลาคม 2009) โดย Food ad Agriculture Organization (FAO) / รายงาน “Redefining Entrepreneurship: Etsy Sellers’ Economic Impact” (2013) โดย Etsy / รายงาน “Report on Operation and Investment Strategy of China’s Fresh Food E-Commerce Industry” (สงหาคม 2013) โดย Beijing Orient Agribusiness Consultant Ltd. / หนงสอ “New Rules for the New Economy: 10 Radical Strategies for a Connected World” (1999) โดย Kevin Kelly / หนงสอ “Reinventing the Bazaar: A Natural History of Markets (2009) โดย John McMillan

face

book

.com

/Etsy


Insight : อนไซต

หากนยามความเปน “เจาของสนทรพย” แบบเดมๆ กำาลงเปลยนไป เมอสงทมคณคาและมลคาสรางรายไดใหแกผประกอบการและเจาของธรกจ อาจไมไดวดกนแคเพยงจำานวนอสงหารมทรพยทมหรอจำานวนสทธบตรทถอไว แตยงหมายรวมถง “ผคนและเครอขาย” ทกำาลงกาวเขามามบทบาทสำาคญในการประกอบธรกจและการใหบรการมากขนเรอยๆ เชนนนแลว ประเดนใดทตองคำานงถงบาง ในการขบเคลอนเศรษฐกจใหมไปขางหนาอยางสมดล ในโลกททกคนและทกอยาง ทงในโลกจรงและโลกเสมอน ลวนเชอมโยงถงกนไดผานเทคโนโลยสารสนเทศยคดจทล

ความไววางใจคอทกสงความไวเนอเชอใจและมนใจไดจะเปนปจจยหลกทเชอมโยงสนค าและบรการในโลกออนไลนเขากบผคนในโลกออฟไลนอยางมประสทธภาพ

เขาถงงายเทาไหรกขายไดเทานน

การเขาถงสนคาและบรการไดสะดวก รวดเรว คอขอไดเปรยบ แพลตฟอรมการใชบ รการทออกแบบมาใหใชงานไดงายและไมซบซอน จะสรางความสำาเรจใหธรกจและบรการได

มวลชน = แรงงานและลกคาทไมมวนหมดอายอยาลมวา ทกคนสามารถเปนได ทงผผลตและผบรโภคในเศรษฐกจยคใหม บทบาทหนาททสลบกนไปมาน ยดหยนและเปดกวางมากพอในการสรางมลคาทางธรกจ

รจก “ปจจย 4”ของผบรโภคยคใหม

คนหาและทำาความเขาใจสงทผคนใหความสำาคญในชวต สงทผบรโภคไมอาจขาดไปไดในชวตประจำาวน เพอพฒนาเปนสนคาและบรการทมโอกาสสรางความมงคงในเศรษฐกจยคใหม

เรอง: นนทนร พานชกล

แบงปน = เปนเจาของการแบงปนทรพยากรซงกนและกน คอหนงในหวใจสำาคญของเศรษฐกจยคใหมททกๆ คนไมจำาเปนตองเปนเจาของทกๆ อยางอกตอไป


บรการท Dogvacay (dogvacay.com) แพลตฟอรมออนไลนซงเปดใหบรการรบฝากดแลสนขในสหรฐอเมรกานำาเสนอไมใชเรองใหมแตอยางใด หากกลไกการใหบรการงายๆ ไมซบซอนน ตอบโจทยความตองการและความเปนไปไดของธรกจและบรการในระบบเศรษฐกจแบบใหมไดอยางครบถวน

กลไกการใหบรการ เจาของสนขคนหาพเลยงสนขในพนทดวยการใสรหสไปรษณยของยานทตนเองอยอาศย ระบบจะแสดงผลและขอมลรายละเอยดพเลยงสนขในพนท ทงลกษณะทอย คาธรรมเนยมฝากเลยง ฯลฯ เจาของสนขสามารถเลอกพเลยงสนขทถกใจและทำาการสำารองวนเวลาทตองการฝากเลยง รอการยนยน นำาสนขไปฝากเลยงกบพเลยงสนข ออกเดนทางไปยงจดหมายปลายทาง

แบงปน = เปนเจาของ dogvacay ไมไดเปนนายจางพเลยงสนขทกคน ในฐานขอมล ในทางตรงกนขาม dogvacay ทำาหนาทเปนเครอขายท เปดพนทใหทกคนทรกและเชยวชาญการเลยงสนข รวมถงมทอยอาศยทเหมาะสมสำาหรบการรบฝากเลยง มาเปนผใหบรการได เขาถงงายเทาไหร กขายไดงายเทานน dogvacay มทงเวบไซตแพลตฟอรมบนคอมพวเตอร และแอพพลเคชนในสมารทโฟนทรองรบการใชงานทกรปแบบ ความไววางใจคอทกสง Dogvacay มาพรอมกบบรการประกนสตวเลยง บรการดแลลกคาทกวนตลอด 24 ชวโมง และบรการสงภาพถายอพเดท ความเปนไปของสนขประจำาวน dogvacay ยงเปนตวกลางรบฝาก คาธรรมเนยมการฝากเลยงไวกอน โดยจะโอนคาธรรมเนยมไปยงพเลยง กตอเมอเจาของพาสนขไปฝากไวเรยบรอยแลวเทานน รจก “ปจจย 4” ของผบรโภคยคใหม สำาหรบหลายๆ คน สนขคอสมาชกในครอบครว แตแนนอนวา เราไมสามารถพาสนขไปดวยไดทกท ปกตแลวอาจม 2 ทางเลอกคอ 1) ฝากญาตหรอเพอนๆ ชวยเลยง แตกไมใชทกคนทมญาตหรอเพอนทชอบสนขและยอมใหฝากเลยงดแลสนขได 2) ฝาก สถานบรการรบฝากสตวเลยง ซงปญหากคอสนขตองอยในพนทจำากดรวมกบสนขอนๆ อกหลายตว และบางคนไมมสถานทรบฝากเลยงในละแวกทอยอาศย มวลชน = แรงงานและลกคาทไมมวนหมดอาย อยาลมวาในบรการอยาง dogvacay เจาของสนขเองกสามารถใหบรการเปนพเลยงสนขได เชนกน นอกจากน หากไมสะดวกดแลเพราะตองทำางานไมเปนเวลา หรอสำาหรบสนขทไมชอบอยในสภาพแวดลอมทไมคนเคย dogvacay กมเครอขายพเลยงแบบรายวนทรบมาใหอาหารสนขทบานและพาสนขไปเดนเลนดวย เชนกน

dogv

acay

.com


Creative Startup : เรมตนคด

หากใครเคยเลนเกม Surgery Simulator ทใหคนธรรมดาไดลองเปนศลยแพทยชวยเหลอคนไขจากการรกษาบาดแผลเลกๆ ไปจนถงการผาตดใหญทมชวตคนไขเปนเดมพน คงพอจะนกภาพออกวาขนตอนการผาตดนนตองอาศยความละเอยดลออมากขนาดไหน แตเกมจำาลองการผาตดไมไดมขนเพอความสนกสนานเทานน เพราะมการนำามาใชจรงกบนกศกษาแพทย มหาวทยาลยสแตนฟอรด เพอฝกทกษะการผาตดภายใตชอเกม SICKO รวมถงการเกดขนของแอพพลเคชนทใหบคคลทวไปไดดาวนโหลดฟรอยาง Touch Surgery โดยมจดประสงคใหนกศกษาแพทยหรอแพทยฝกหดไดฝกฝนทกษะ การผาตดและฝกทกษะการตดสนใจ รวมทงใหผปวยไดทำาความเขาใจขนตอนการผาตดเพอลดความวตกกงวลเมอตอง เขารบการผาตดจรง

คงไมนาแปลกใจนกทเกมและแอพพลเคชนทกลาวมานนถกผลตและคดคนโดยชาวตางชาต แตรหรอไมวาประเทศไทยเองกกำาลงจะมการเรยนการสอนในรปแบบอเลรนนงทผสมผสานเขากบเกมดไซนเพอฝกฝนทกษะการผาตดใหกบนกศกษาคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล ทคดและสรางสรรคโดยสตารทอพชาวไทยอยาง “คณบอล-วชราวธ ถาคำาม”

WHERE THERE IS A PROBLEM,THERE IS AN OPPORTUNITY ดวยโจทยตงตนของคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด ทตองการพฒนาการเรยนการสอนโดยนำาเอาเทคโนโลยมาประยกตใชควบคไปกบการเรยนใหมากขนเพอเพมประสทธภาพการเรยนร การตดสนใจ และทสำาคญ

บอล-วชร�วธ ถ�คำ�มSTART FROM W HAT YOU HAV E

เรอง: วรรณเพญ บญเพญ / ภาพ: อดเดช ชยวฒนกล


คอเพมทกษะการผาตดใหกบนกศกษาแพทย จงไดรวมมอกบ Vernity บรษทออกแบบนวตกรรมเพอการศกษา โดยมคณบอลเปนหวหนาฝายพฒนาเปนผคดคนการจำาลองการผาตดใหกบโรงพยาบาลรามาธบดในครงน รปแบบการจำาลองการผาตดทคณบอลคดคนจะใชเทคโนโลย AR หรอ Augmented Reality ซงเปนเทคโนโลยการเพมประสบการณและ รายละเอยดใหกบวตถทอยตรงหนา โดยเรมแรกจะตองกำาหนดจดทตองการเหนเปนภาพสามมตใหเปนจดทเรยกวามารกเกอร (Marker) เชน หากกำาหนดใหหวใจเปนมารกเกอร กตองหลอหวใจขนมา ซงอาจจะปนปน ปลาสเตอรเปนโมเดลหวใจไวกอนและใชยางพาราหรอซลโคนทใหสมผส นมขนหมทบอกชน เมอไดตวมารกเกอรทตองการแลว ใหใชกลองมอถอ สองไปทมารกเกอร โดยเทคโนโลย AR ในกลองจะทำาการแปลงโมเดลหวใจเปนภาพ 3 มตทกอณ นกศกษาแพทยกจะไดเหนอวยวะจรงๆ ทขยบไดเพราะทำาภาพแอนเมชนเตรยมไวกอนแลว เมอนกศกษาแพทยทดลองทำาการผาตดกเปนเรองของเกมดไซนทจะกำาหนดวาขนตอนการผาตดทถกตอง ตองทำาอยางไร โดยโปรเจกตนอยในชวงพฒนาและดำาเนนการ ซงหากทำาสำาเรจคาดวาจะสามารถแกปญหาเรองรางอาจารยใหญทยงคงขาดแคลนใหกบวงการการศกษาแพทยไทยได TURN YOUR WEAKNESS INTO STRENGTH“เราคพจดออนของเราเปนจดแขง เพราะคงมนอยทโปรแกรมเมอรคนไหนจะเขาถงวทยาศาสตรได” จากโปรเจกตของคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด คงไมใชเรองงายทจะมโปรแกรมเมอรคนไหนคดคนและพฒนา การจำาลองการผาตดไดหากไมเคยมประสบการณหรอความรทดพอ แตสงน กลบไมใชอปสรรคสำาหรบคณบอล เพราะการจบสายชววทยามาโดยตรงทงปรญญาตรและโท ทำาใหคณบอลมพนฐานความรเพยงพอทจะรวมมอกบอาจารยคณะแพทยศาสตรในการพฒนาโปรเจกตนขนมาได บวกกบการทเปนคนชอบเกมตงแตยงเดก ทงชอบเลน และชอบทจะเรยนรวาการจะทำาเกมตองทำาอยางไร คณบอลจงเรมศกษาการเปนเกมเมอรควบคกบการเรยนมาโดยตลอด โดยใชวธหาความรดวยตวเองจากการอานหนงสอ เขาเวบบอรด ตางประเทศเพอหาขอมล ทดลอง ลองผดลองถกและเปดรบคอมเมนตตางๆ ทเขามาตชม และหากยอนกลบไป 10 กวาปกอน คณบอลใหความเหนไววา เกมเมอรจำาเปนตองทำาเปนทกอยาง ทงเขยนโปรแกรม วาดรป ขนโมเดล ทำาสามมต ทำาเวบ ทำาเสยง ฯลฯ ซงการทำาเปนเองทงหมดนไดตอยอดสการเปดบรษท “One Studio Soft” บรษทเกมมอถอของตวเองไดในทสด โดยเกมแรกท เปดตวคอเกมทำาอาหารไทยสามมตเกมแรกของโลกภายใตชอ “Cooking Queen” ดวยยอดดาวนโหลดกวาสามแสนคน และยงมเกมอนๆ อกทใหความสนกสนาน รวมทงเกมในรปแบบอเลรนนงทจะมมากขนในปน โดยชเกมฝกคดเลขเรว “Runar Math” ใหเปนเกมตนแบบเพอการศกษา เพราะเกมนไดผานการทดลองเลนโดยเดกอนบาลจากโรงเรยนอนบาลขอนแกนและไดรบความรวมมอจากคณครในโรงเรยน พอแมผปกครอง ทใหคำาตชมจนไดลองผดลองถก ปรบแกไขและพฒนาเกมนไปดวยกนจนเกดเปนโมเดลเกมตนแบบทสามารถนำาไปตอยอดใชกบวชาอนๆ ไดตอไปในอนาคต

และหากจดประสงคของเกมคอการทำาใหคนเลนเกมตด คำาถามทนาคดคอจะหาทางออกใหเรองนไดอยางไร? “ผมยงไมคอยแนะนำาใหเดกทอายตำาๆ เลนพวกแทบเลต แตถาเราบงคบไมได เรากตองหา ตองเลอก แทนทมนจะเปนยาพษ แตเราใชการศกษานแหละเคลอบยาพษไว หนาทของเรากคอ ทำายงไงใหมนโอเค โดยทเดกไมรวานเพอการศกษาหรอเพอการเรยน เพราะหากพดวาเรยนปบ เดกกจะขเกยจ แตถาบอกวาเลน เขาจะโอเคเลย” คณบอลกลาว

TIPS FOR STARTUP

“สงทควรมอนดบแรกคอ การรตววาชอบหรอรกทจะทำาอะไร บางคนบอกวายงไมคนพบตวเอง จรงๆ บางคนคนพบแลว แตวาไมกลาทจะบอกวาเราชอบ” “ไมวาจะเปนสตารทอพหรอไม ตองหามทอ เพราะโดยทวไป

เขาวากนวา คณจะชำานาญตองใชเวลาประมาณ 5 ป แต คณจะเชยวชาญใชเวลา 7 ป ซงผมทดลองดวยตวเอง มน กเปนอยางนน อะไรกตามทเราทำามา 6-7 ปขนไปมนจะ เปนเหมอนแขนขาของเรา”

onestudiosoft.com l facebook.com/VernityEdutainment

ทมา: บทความ “Stanford-designed game teaches surgical decision-making” (23 กนยายน 2556) จาก med.stanford.edu / บทความ “Touch Surgery: the iPad app that teaches surgeons how to operate” (27 กมภาพนธ 2556) จาก theguardian.com / บทความ “Games leaders to dominate $45 billion mobile games revenue forecast by 2018” (พฤษภาคม 2558) จาก digi-capital.com

DID YOU KNOW? อตสาหกรรมเกมมมลคาสงกวาอตสาหกรรมเพลงและภาพยนตร

รวมกนเสยอก โดยในป 2015 อตสาหกรรมเกม มมลคาสงถง 88 พนลานเหรยญสหรฐฯ และคาดวาจะมมลคาเพมขนไปถง 110 พนลาน เหรยญฯ ภายในป 2018 โดยเกมบนมอถอมสดสวนมลคาสงทสด ในบรรดารปแบบเกมตางๆ อยท 29 พนลานเหรยญฯ ในป 2015 และจะเพมขนเปน 45 พนลานเหรยญฯ ในป 2018 โดยเอเชยเปน ผถอครองตลาดเกมบนมอถอรายใหญทสด นกวทยาศาสตรเชอวาการเลนเกมในรปแบบอเลรนนงมประโยชน

คลายกบการออกกำาลงกาย เพราะเปนการฝกรางกายและจตใจท คลายคลงกน โดยผเลนเกมจะรสกสนก ตนเตน เพราะอยากผาน ดานตอๆ ไป และไมเพยงแตความสนกเทานนทผเลนเกมจะไดรบ แตพบวาเมอรางกายหลงสารเอนดอรฟนระหวางการเลนเกม ผเลน จะสามารถรบขอมลตางๆ ไดเพมขนและมความสามารถในการจดจำา ทดขนอกดวย


Creative City : จบกระแสเมองสรางสรรค

“What Manchester does today, the rest of the world does tomorrow.” นคอคำาพดทเบนจามน ดสราเอล (Benjamin Disraeli) อดตนายกรฐมนตรแหงสหราชอาณาจกรกลาวถงแมนเชสเตอรในป 1844 กอนจะกลายมาเปนคำาคมตดปากทถกนำามาใชจนถงทกวนน นนเพราะแมนเชสเตอรกาวนำาหนาเมองอนๆ เสมอ ไมวาจะเปนดานอตสาหกรรม สงคม การเมอง วทยาศาสตร หรอเทคโนโลย เรองราวการเปลยนแปลงทเกดขนและกำาลงจะเกดขนทน จงเปนสงททวโลกจะตองจบตามอง ไมใชเพยงเพออานเกมของแมนเชสเตอรในการรกษาตำาแหนงผนำา แตเพอเรยนรทศทางการพฒนาของเมองทวโลก ทลวนกำาลงแสวงหาหนทางอยรอดในกระแสความเปลยนแปลงของโลกทหมนเรวขนทกวน

เรอง: ณฏฐนช ตณมานะศร

filckr.

com/p

hotos/ps

nh


จากโรงนาสโรงงานอตสาหกรรม เปนททราบกนดวา องกฤษเปนประเทศแรกของโลกทเขาสการปฏวตอตสาหกรรมเมอเทคโนโลยเคร อ งจ กร ถกคดคนและสร า งข น ในช ว ง ปลายศตวรรษท 18 โดยการปฏวตเรมตนจากอตสาหกรรมสงทอซงไดนำาเทคโนโลยเครองจกรมาใชในกระบวนการผลต มโรงงานปนฝายดวยพลงงานไอนำาเกดขนมากมายตามรมฝงแมนำา โดยกระจกตวอยทแมนเชสเตอรและบรเวณ ใกลเคยง ดวยทำาเลซงมกระแสนำาไหลเชยวจาก เทอกเขาสงเพนไนน แมนเชสเตอรจงไดชอวาเปน “เมองอตสาหกรรม (Industrial City)” แหงแรกของโลกและไดรบการเรยกขานดวยชอเลนวา “เมองฝาย (Cottonopolis)” ในฐานะทเปนศนยกลางการคาขายฝายและสงทอทใหญทสดของโลกซงมกำาลงการผลตสงสดในยคหนง โดยจำานวนโรงงานเคยพงสงทสดในประวตศาสตรถง 108 แหงในป 1853 และยงเตมไปดวยโกดงสนคาถง 1,819 แหง แนนอนวาการปฏวตเทคโนโลยนนนำาไปสความเปลยนแปลงครงใหญในทกดานของชวตของผคน เพราะนอกเหนอจากโรงงานทอผา ทผดขนเปนดอกเหดแลว ยงเกดธรกจใหมๆ ในแมนเชสเตอรทเกยวของกบสงทอ เชน บรษทวศวกรรมผลตเครองจกร อตสาหกรรมเคมฟอกยอม ซงในเวลาตอมา ธรกจขางเคยงเหลานกไดพฒนาตอยอดและขยบขยายไปสอตสาหกรรมอนๆ เกดเปนนวตกรรมและธรกจใหมทไมเคยมมากอน ทงธรกจดานการเงน การธนาคาร และประกนภยกเกดขนเพอตอบโจทยและสนบสนนการทำามาคาขาย เชนเดยวกบการพฒนาสาธารณปโภคและเสนทางคมนาคมขนสง ตงแตการปรบขยายระบบแมนำาลำาคลอง การสราง เสนทางรถไฟโดยสารแหงแรกของโลกซงเชอมตอแมนเชสเตอรเขากบลเวอรพล ไปจนถงการเรมใหบรการโทรศพทครงแรกของโลก

ในทางสงคมและการเมอง แมนเชสเตอรยงเปนแหลงบมเพาะชนเยยมของลทธทนนยม โรงเรยนเศรษฐศาสตร พรรคแรงงาน รวมถงการรวมตวของสหภาพแรงงาน และการเรยกรองสทธการเลอกตงของสตร ในชวงเวลานน อะไรกดจะเกดขนไดในแมนเชสเตอร กระบวนการผลตดวยระบบอตสาหกรรมแบบใหม แนวคดใหมทางเศรษฐกจ ชนชนใหมทางสงคม รปแบบใหมขององคการแรงงาน สงเหลานดงดดชาวองกฤษและยโรปทมการศกษาจำานวนมากใหเดนทางมาทน แมวาตอมาเทคโนโลยการผลตผาฝายจะกระจายตวไปสเมองอนๆ และแมนเชสเตอรไดผนตวเองมาเปนผแปรรป กอนทธรกจสงทอในแมนเชสเตอรจะคอยๆ ลมสลายนบตงแตภาวะเศรษฐกจตกตำาหลงสงครามโลกครงทหนงและการแขงขนจากคแขงตางประเทศ ทงไวเพยง รองรอยความเฟองฟของอตสาหกรรมใน อาคารโรงงานทถกทงราง และในประเทศอดตอาณานคมอยางออสเตรเลย นวซแลนด และแอฟรกาใต ซงยงคงเรยกของใชในบานททำาจากผาอยางปลอกหมอน ผาปทนอน และผาขนหนดวยคำาวา “แมนเชสเตอร (Manchester)” แตในวนน ดเหมอนวารฐบาลจะมแผนการใหมวาง ไวแลว สำาหรบอนาคตของเมองทถกเรยกวา “เมองรองขององกฤษ (Second City)” แหงน

กาวตอไปของเมองมหาอำานาจทางเหนอ ในขณะททวโลกโดยเฉพาะยโรปกำาลงดนรนในภาวะเศรษฐกจถดถอย โครงการ “Northern Powerhouse” คอหนงในแผนฟนฟเศรษฐกจทรฐบาลองกฤษเลอกใช นคอยทธศาสตรเพอสรางศกยภาพใหแกภาคเหนอของประเทศ เพอปรบสมดลทางเศรษฐกจไมใหกระจกตวอยแตเพยง ในลอนดอนและภาคตะวนออกเฉยงใต จอรจ ออสบอรน (George Osborne) รฐมนตรวาการ

กระทรวงการคลงแหงสหราชอาณาจกร ไดออกมาประกาศเมอป 2014 วารฐบาลวางแผนให แมนเชสเตอรเปนศนยกลางของแผนขบเคลอนเศรษฐกจในภาวะวกฤตครงน โดยแมนเชสเตอรจะตองผนกกำาลงเชอมโยงกบเมองสำาคญอนๆ ในภาคเหนอ ไดแก ลเวอรพล ลดส เชฟฟลด และนวคาสเซล แผนกระจายอำานาจในครงน เปนความหวงทจะลดปญหาความเหลอมลำาทางเศรษฐกจระหวางเมองทางเหนอ-ใตขององกฤษซงมการพดถงมานานกวาหนงรอยป โดยนวนยายเชงสงคมขององกฤษในศตวรรษท 19 มกจะเสนอประเดนเรองความเหลอมลำาทางเศรษฐกจระหวาง “ชนชนกรรมกรทางเหนอ” กบ “ชนชนกลางทางใต” อยเสมอ ขณะทนกเศรษฐศาสตร จอหน ฮอบสน (John Hobson) กเคยแบงแยกประชากรในสองภมภาคไวในป 1900 ดวยคำา วา “ผผลตองกฤษ (Producer’s England)” และ “ผบรโภคองกฤษ (Consumer’s England)” จนในชวงหลงจากป 1950 เปนตนมา กระแสโลกาภวตน กทำาใหชองวางทางเศรษฐกจในภาพรวมระหวางสองภาคดเหมอนจะกวางยงขนไปอก แมนเชสเตอรนบวาเปนหนงในกรณยกเวน เพราะเปนเมองทมแนวโนมการเตบโตอยางตอเนอง โดยภายในป 2001-2011 มจำานวนประชากรเขามาอาศยเพมขนถงรอยละ 19 สงกวาคาเฉลยทวประเทศถง 3 เทา และยงเปนเมองทมประชากรเพมขนสงสดเปนอนดบสาม เปนรองกแตเพยงเขตเทศบาลนวแฮมและทาวเวอรแฮมเลตสของลอนดอนเทานน โดยสบปทผานมา แมนเชสเตอรไดพฒนาความเปนศนยกลางดานดจทลและครเอทฟ ซงทำาใหเกดการสรางงานถง 105,000 อตรา และมมลคาทางเศรษฐกจในเมองถง 4.7 พนลานปอนดตอป บทบาทดานการเปนศนยกลางอตสาหกรรมสรางสรรคของแมนเชสเตอรเตบโตและขยายกวางขนผานการเกดขนของบรษทดานดจทลทอยรวมกลมกนเปนคลสเตอรอยาง MediaCityUK,


The Sharp Project ซงหากมองในระดบภมภาค จากรายงานของ Business Growth Hub หนวยงานสนบสนนการลงทนในมณฑลเกรทเทอร- แมนเชสเตอร กรายงานเมอธนวาคมป 2014 วา เกรทเทอรแมนเชสเตอร (Greater Manchester) เปนมณฑลทมจำานวนผประกอบการสตารทอพสงกวาคาเฉลยของทวประเทศถง 35 เปอรเซนต จากเมองทเคยคละคลงดวยฝนควนจากโรงงาน ในวนน กลนอายทางวฒนธรรมและประวตศาสตรเมองอตสาหกรรมเกาทหลงเหลออยในสถาปตยกรรมไดรบการปรบปรง ดดแปลง และใชประโยชนตามยคสมย เชน การลงทนซอทดนพรอมอาคารทงหมดของ Liverpool Road Station สถานรถไฟขนสงผโดยสารแหงแรกของโลกซงไมใชงานแลว เพอสรางเปนพพธภณฑวทยาศาสตรและอตสาหกรรม (Museum of Science and Industry) บอกเลาพฒนาการและความภาคภมใจของวทยาศาสตรและอตสาหกรรมของเมอง หรอโครงการพฒนาพนททเคยเปน สตดโอของ Granada Studios ใหเปนอารตสเปซและโรงละครภายใตชอ “The Factory” ซงมกำาหนดเรมสรางในป 2017 และเปดใหบรการในป 2019

ดวยเงนทน 110 ลานปอนด โดยโรงละครสามารถจผชมไดมากถง 5,000 คน และตงใจจะใชพนทสร างสรรคน เปนสถานท จดงานถาวรของ Manchester International Festival เทศกาลศลปวฒนธรรมระดบโลกทจดขนทกสองปใน แมนเชสเตอร Lonely Planet จดอนดบใหแมนเชสเตอรเปนหนงในสบเมองทวโลกทตองไปในป 2016 โดยผเชยวชาญพจารณาจากเมองทมโครงการลงทนและพฒนาพนททนาตนเตน กจกรรมนาสนใจทกำาลงจะเกดขน และการไดรบการพดถงในวงกวาง โดยแมนเชสเตอรเปนเมองเดยวขององกฤษทไดรบการจดอนดบในชวงสองปทผานมา ในขณะทธนาคาร Bank of New York Mellon กประมาณการวา ภายในป 2015 - 2025 จะมงานใหมเพมขนในแมนเชสเตอร 55,000 ตำาแหนง หรอประมาณปละ 5,000 ตำาแหนง ในขณะทจำานวนประชากรทอาศยอยในพนททเดนทางมาในเมองไดภายในหนงชวโมงกจะเพมขนเปนเทาตว จาก 7 ลานคน เปน 15 ลานคน ดวยอานสงสจากการพฒนาเสนทางคมนาคมและรถไฟความเรวสง HS2 ยงไมนบรวมการเดนทางมาเยอนองกฤษ

อยางเปนทางการของประธานาธบดสจนผงเมอเดอนตลาคม 2015 เพอเจรจาขอตกลงดานการลงทนพรอมกบประกาศวา สายการบนไหหนานของจนกกำาลงจะเปดใหบรการเสนทางบนระหวางแมนเชสเตอรกบกรงปกกงในเรวๆ น ซงจะเปน การทำาขอตกลงทชวยกระตนเศรษฐกจของเมองแหงนไดถง 50 ลานปอนด หรอกวา 2,650 ลานบาท นอกจากน ยงมการเกดขนของ Business Growth Hub หนวยงานแรกทกอตงโดยรฐบาลในป 2011 เพอทำาหนาทสนบสนนธรกจและดงดดการลงทนเขามาในมณฑลเกรทเทอรแมนเชสเตอร (Greater Manchester) โดยมพนธกจทนาสนใจคอ “เพอใหนกลงทนและผประกอบการเลงเหนวาเกรทเทอรแมนเชสเตอรเปนภมภาคทเหมาะสมกบการลงทนมากกวาหรอเทากบลอนดอน” โดยนบตงแตกอตงจนถงธนวาคมป 2015 Business Growth Hub ไดทำางานรวมกบ 19,105 ธรกจในมณฑล จนไดรบเงนลงทนรวม 57.45 ลานปอนด ทงยงสามารถสรางมลคาเพมรวม (GVA) ใหแกมณฑลเกรทเทอรแมนเชสเตอรถง 55 ลานปอนด และทำาใหเกดงานใหมราว 6,000 ตำาแหนงภายในเวลาสปอกดวย

filckr.

com/p

hotos/be

lowred

filckr.

com/p

hotos/94

3762

1@N0

5filc

kr.co

m/p

hotos/draw

mea

mon

key


กราฟน...วสดแหงอนาคต

กราฟนเปนวสดทประกอบดวยอะตอมคารบอนโครงสรางตาขายรปหกเหลยมคลายรงผง ถกคนพบในป 2004 โดยสองนกฟสกสเจาของรางวลโนเบลจากมหาวทยาลยแมนเชสเตอร ดร.คอนสแตนตน โนโวเซลอฟ (Konstantin Novoselov) และดร.องเดร ไกม (Andre Geim) กราฟนถกเรยกวาเปน “วสดมหศจรรย” ดวยคณสมบตทมความเปนไปไดในการนำาไปประยกตใชงานไดหลากหลาย เพราะมแขงแกรงทนทานกวาเหลกกลาหลายรอยเทาและแมแตเพชร สามารถนำาไฟฟาไดดกวาทองแดงหลายเทา ทงยงมนำาหนกเบา สามารถยดหยนไดถงรอยละ 20 นอกจากนอเลกตรอนบนโครงสรางของแผนกราฟนยงสามารถเคลอนทดวยความเรวเกอบเทากบแสง ผเชยวชาญคาดการณวากราฟนจะเปลยนโฉมหนาของวงจรอเลกทรอนกสในอนาคต โดยปจจบนคนพบความเปนไปไดในการนำาไปผลตโทรศพท แทบเลต และโทรทศนทสามารถโคงงอได ทรานซสเตอรแบบใหมเพอทดแทนชนดทใชซลกอน หรอผสมกบพลาสตกเพอผลตเปนหนาจอสมผส กระทงผลตเปนชนสวนรถยนต เครองบน และดาวเทยม ไปจนถงการนำากราฟนออกไซตมาใชในการตรวจจบและปองกนการลกลามของเซลลมะเรง

Graphene Valleyลำาหนาดวยการวจย เพราะอำานาจทแทจรงในยคนไมใชการไดเปนเจาของฐานการผลตจำานวนมหาศาล แตคอการไดเปนผคดคนและเปนเจาของนวตกรรมใหมกอนใคร เมอเดอนมนาคม ป 2015 ทผานมา จงไดมการเปด “สถาบนกราฟนแหงชาต (National Graphene Inst i tute)” ขนในมหาวทยาลย แมนเชสเตอร อาคารหาชนของสถาบนทพรอมพรงดวยหองแลบและอปกรณครบครนน สรางดวยเงนทนจำานวน 61 ลานปอนด จากสภาวจยวทยาศาสตรดานฟสกสและวศวกรรม (EPSRC) และกองทนพฒนาภมภาคยโรป (ERDF) โดย ณ วนทเปดสถาบน มบรษทจากทวโลกรวมเปนพนธมตรมากกวา 35 แหงและผเชยวชาญมากกวา 230 คนทกำาลงเดนหนาวจยและพฒนาวสดแหงอนาคตนอยางตอเนอง โดยลาสดเพงจะประสบความสำาเรจในการผลตหลอดไฟเคลอบกราฟนทมอายการใชงานยาวนานกวาหลอดไฟแอลอดทวไป ทงยงใชพลงงานนอยกวา มตนทนการผลตตำา และกำาลงจะเตรยมพรอมวางขายในตลาด ทงยงมแผนจะเปดสถาบนวจยกราฟนและวสดอนๆ เพมในบรเวณเดยวกนอกสองสถาบน รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงสหราชอาณาจกรไดกลาวปาฐกถาวา “การสนบสนนวทยาศาสตรและนวตกรรมเปนสวนสำาคญในโครงการ Northern Powerhouse โดยสถาบนกราฟนแหงชาตจะเปนการรวมมอของสถาบนการศกษาชนนำา นกวทยาศาสตร และผนำาทางธรกจ ใหมารวมกนพฒนาวสดแหงอนาคต เพอผลกดนใหสหราชอาณาจกรเปนเสาหลกดานเทคโนโลยกราฟนของโลก” ปจจบนมหาวทยาลยแมนเชสเตอรจงเรยกไดวาเปนผนำาทเชยวชาญ วสดกราฟนทสดของโลก ซงนอกจากจะมบทบาทสำาคญในการพฒนากราฟนเพอนำาเขาสตลาด

อยางมประสทธภาพแลว ยงเปนกญแจทจะทำาใหแนใจวาสหราชอาณาจกรจะกาวนำาหนาประเทศคแขงอยางสงคโปร เกาหลใต และจน ในการพฒนานวตกรรมวสดซงมเวลาเปนเดมพนอกดวย แมนเชสเตอรจงเปนตวอยางบทพสจนทแสดงใหเหนวา การเปนผนำาไมเพยงตองกาวใหเรวกวา แตยงตองมองสถานการณดวยสายตาทแหลมคม ไมยดตดกบความเฟองฟในวนวานหรอแมแตวนน เพอใหพรอมเบนเขมไปยงทศทเชอ วาจะนำาไปส เสนทางหลกประกนแหงความ อยรอดเสมอ

ทมา: บทความ “Chancellor opens National Graphene Institute in Manchester” (2015) จาก bbc.com / บทความ “Cottonopolis: Manchester’s fashionable history” (2015) จาก mancunion.com / บทความ “Graphene City will bring thousands of jobs and millions of pounds to Manchester” (2015) จาก manchestereveningnews.co.uk / บทความ “Manchester: A City of Firsts” จาก journal.aarpinternational.org / บทความ “Manchester is one of the youngest places in Britain - with quarter of population in their 20s” (2014) จาก manchestereveningnews.co.uk / บทความ “Manchester named in Top 10 must-visit cities of 2016 by Lonely Planet experts” (2015) จาก mirror.co.uk / บทความ “Manchester to get new £78m theatre named The Factory” (2014) จาก bbc.com / บทความ “Manchester: UK’s new order?” (2015) จาก ft.com / บทความ “Revealed: How the next £60m phase of Manchester’s Graphene Valley will look” (2015) จาก manchestereveningnews.co.uk / บทความ “The Way We Were: When cotton was king and Manchester led Industrial Revolution” (2013) จาก manchestereveningnews.co.uk / บทความ “View from the MPA: Justin Moore, Become UK” (2015) จาก manchestereveningnews.co.uk / บทความ “Wonder material graphene could soon be used to treat cancer” (2015) จาก manchestereveningnews.co.uk / วกพเดย

filckr.

com/p

hotos/un

iversida

dpolite

cnica

filckr.

com/p

hotos/13

3830

080@

N06


The Creative : มมมองของนกคด

เราหวงถงอนาคตทสดใส และเศรษฐกจทเขมแขงบนความแขงแกรงของตวเรา เราหวงวาสงทเปนตนทนสำาคญของเรา ทงการหลอมรวมวฒนธรรมทหลากหลาย พชพนธเขตรอนทโดดเดน ความคดสรางสรรคทไมมวนหมด และการ เตรยมพรอมดานดจทลเทคโนโลย จะเปนเครองมอตอรองกบอนาคตใหมได

ถาเปรยบ “ทนทางเศรษฐกจ” เสมอนเครองดนตร ประเทศไทยนบวามเครองดนตรทหลากหลาย และมทงนกดนตรมากพรสวรรคและพรอมทจะฝกฝน แนนอนวา เครองดนตรและนกดนตรผเจนจดอาจสรางทวงทำานวงทจบใจแมจะเลนโดยลำาพง แตถาปรารถนาใหทกตวโนตเกดเปนความอศจรรย และสรางพลงเชนการบรรเลงโดยวงออรเคสตรา เครองดนตรแตละชนมอาจถกเลนโดยไรผควบคม “ปตพงศ พงบญ ณ อยธยา” อดตรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ กำาลงทำาสงนน ในบทบาทใหม “The Conductor” ของวงออรเคสตราทเรยกวา ระบบ New Economy

ปตพงศ พงบญ ณ อยธยา

เรอง: ศรอร หรมปราณ / ภาพ: สรพศ เคยงค และ ธนกร จงเลศวฒนา


ภาพรวมเศรษฐกจไทยในปทผานมา มปจจยภายนอกทสงผลตอเศรษฐกจมากมายทงเหตการณกอการรายทปารส ภาวะเศรษฐกจตกตำาตอเนองของสหรฐฯ และเศรษฐกจจนทเตบโตในอตรานอยลง สงเหลานสงผลอยางไรกบประเทศเรา เทาทอานจากเอกสารตางๆ กจะเหนวาขณะนประเทศไทยยงมปญหาเรองเศรษฐกจอย เรองความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทวโลกกมปญหา ไมใชแคเรา ในสวนของประเทศเราเองเรากตองคนคดวธการทจะแกไข ถามาดกจะพบวาประเทศเราเปนประเทศทพงพาการสงออกเยอะ แตวาการพงพาการสงออกของเรามนกลายเปนวาเราเปนผทผลตอยางเดยว แลวกใชสงทเรยกวา “ประสทธภาพในการผลต” ไปสกบคนอนเขา ซงกหมายความวาไมใชวาประเทศอนๆ เขาผลตไมได เขากผลตไดเหมอนกบเรา แตเพราะวาแตกอนคาแรงเราตำา วตถดบกด ปญหาเรองสงแวดลอมกไมม แลวกฎระเบยบของโลกตางๆ ททำาใหเปนปญหาในทางการคากไมไดมมากเหมอนปจจบน เพราะฉะนนการดำารงอยในทางเศรษฐกจของเราทพงพาการสงออก กเลยสามารถทจะสกบคนอนเขาไดจากประสทธภาพในการผลต จากแรงงานของเรา จากความหลากหลายทางชวภาพและสงแวดลอม เมอคาแรงเราเรมสงขน ประเทศตางๆ ในสงคมโลกเปดมากขน กฎระเบยบกตกาของโลกมมากขน โลกดจทลทำาใหการขนยายทนเปนไปไดโดยเรวมากขน มนกเกดปญหากบเรา ทนในระยะสน สงทนกเศรษฐศาสตรทำากคอ ใชทฤษฎทางการเงนการคลงในการแกไขปญหา เชน ลดภาษ เพมเงนใหประชาชนกลมทเดอดรอน อะไรตางๆ เหลาน แตในแงของความยงยนทางเศรษฐกจนเรากตองคดใหมทงหมดวาเราจะแกไขกนยงไง ในเมอกตกาโลกเปลยนไป หนาตาของผบรโภคเปลยนไป เทคโนโลยกเปลยนไป

โลกทเปลยนไป หรอเทคโนโลยทพฒนาแบบกาวกระโดดจะเขามามบทบาทในเรองเศรษฐกจอยางไร สงทหลายคนพดกนไวกคอวา ความเจรญเตบโตมนนาจะเกดจากภายในของเราสวนหนง ไมใชไปอมพอรตมาหมดทกอยาง เอามาผสมๆ กนแลวกสงออก มนควรจะเปนเศรษฐกจทใชนวตกรรม ทนทางธรรมชาต และทนทางสงคมของเราแกไขปญหาตางๆ ของตวเรา จากการทขดความสามารถในการสงออกของเราลดลง กเปนสงทอยากใหเรากลบมานงคด กลบมารววแนวคดหลายๆ แหงทหลายประเทศเขาทำากนวาเขาแกไขยงไง กพบวาเรองแรกคอเรองทเรยกกนวา “เศรษฐกจดจทล (Digital Economy)” ซงเปนสงทเรยกวาภาคบงคบ เพราะวาใครๆ ในโลกกตองขนรถไฟขบวนนทงสน แตวาเราจะทำายงไงใหรถไฟขบวนนเปนรถไฟทเกดประโยชน ไมใชเอามาใชแชทกนเลนหรออะไรทำานองน คนไทยมกจะหนไปทางน เพราะวา เราชอบความสนก ชอบอะไรสบายๆ แตกตองมาคดดวยวาทำายงไงเราจะสรางโครงสรางพนฐานทมนคง ซงขณะนรฐบาลกพยายามทำาอย แตกยงมสวนประกอบอนๆ ไมวาจะเปนเรองของดจทล คอนเทนต เรองของซอฟตแวร เรองของการสตารทอพธรกจ ซงมนเกยวพนกบเรองการซอการขายและการ

บรหารจดการ อยางในเกาหล ธรกจธนาคารเขากปลอยใหบรษทททำาเรองเกยวกบอนเทอรเนตเรมมาทำาแลว อยางนเปนตน เพราะฉะนนโฉมหนาของธรกจทงหลายกจะเปลยนไป เรากตองตามเรองเหลานใหได ปรมาณของการคาขายบนอนเทอรเนตมนเพมขนมาก ถาเราไมสามารถตามเขาได ไมสามารถสรางความสามารถในการแขงขนเหลานไดกจะลำาบาก แตในทางกลบกน ในแงของความเหลอมลำาทางเศรษฐกจ เศรษฐกจดจทลมนกชวยไดเยอะ คดดวาถาชาวไรชาวนาและผผลตเบองตนสามารถขายของตรงได ซงเขาเองกตองปรบปรงคณภาพของเขา โลกนมนจะดขนแคไหน หรอวาเทคโนโลย ขอมล และการหารอตางๆ ในทางกฎหมายสามารถตดตอกนไดผานสมารทโฟน ซงคนไทยกมสมารทโฟนตงเยอะแยะแลว ในโลกนตอนนกนาจะมคนมากกวา 40 ลานกวาคนทสามารถตดตอผานทางนได ดงนนตรงนมนดในเรองของการเพมศกยภาพในการแขงขน แลวคนกจะสามารถเขาถงเกอบจะทกอยางไดดวยตวของเขาเอง เพราะฉะนนไมวาจะเปนกฎระเบยบกด โครงสรางพนฐานกด หรอสงอนๆ ซงเปนขอจำากดในการพฒนาเศรษฐกจดจทล ตองกำาจดใหหมด

ยงมปจจยไหนทตองพจารณาเพมเตมสำาหรบการดำาเนนเศรษฐกจแบบใหมนอกหรอเปลา อกเรองทดแลวรสกวามนจะยากขนไปอกหนอย คอการใชความหลากหลายทางชวภาพใหเปนประโยชนในทางเศรษฐกจ เหตทสนใจเรองนกเพราะวา แมแตประเทศทเจรญแลว ไมวาจะเปนอเมรกาหรอประเทศในกลมอย กประกาศทจะใชความหลากหลายทางชวภาพและเทคโนโลยทางชวภาพเพอเปนเครองมอขบเคลอนเศรษฐกจของตวเอง ตรงนเปนการผสมผสานระหวางนวตกรรมของเทคโนโลยชวภาพ ความหลากหลายทางชวภาพ และขดความสามารถในการเกบรกษาสงทเปนตนทนทางธรรมชาตทเรามไวอยางด เพอนำาไปใชใหเกดประโยชน จะเหนไดวาเศรษฐกจทเกยวพนกบเรองชวภาพมนเหมาะกบประเทศเรา เพราะวาเรามความหลากหลายทางชวภาพสง เรามคนทเกงเรองชววทยา เรองเทคโนโลยชวภาพ (Biotechnology) แลวกมสถาบนททำาเรองเทคโนโลยชวภาพ เพราะฉะนนความพรอมในแงวทยาศาสตรและในแงการเรมตน เราม เพยงแตวาขนตอนทจะกลายเปนธรกจหรอไปผลกดนเศรษฐกจมนยาก เพราะวาการเอาวทยาศาสตรไปเปนธรกจมนตองใชเวลา แลวเรากไมมกลไกตรงกลางททำาใหสงเหลานเกดขน หลกสำาคญในสวนนกคอวาตองทำาให วทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม ตนทนทางธรรมชาตของเรากลายเปนธรกจใหได ในขณะเดยวกนกตองรกษาสงทเปนพนฐานใหไดเชนเดยวกน ซงเรากตองปรบกลไกหลายอยาง ทงเรองการเงน ภาษ และในแงของบคลากร นนกคอคนของเรานนเอง สวนใหญนกวทยาศาสตรหรอนกธรรมชาตวทยาเขากจะไมเปนคนลงทน สวนคนลงทนเขากไมอยากจะใชเวลาลงทนนาน อยางธรกจทเกยวของกบเรองชวภาพเชนเรองการแพทย กวาจะออกยามาไดไมรนานเทาไหร หรอวาอาหารเสรมกยงตดปญหาเรองคณภาพทตองรบรองโดยรฐ หรอวาเรองท


เกยวพนกบอาหารกตองไดรบการรบรอง กลมสปาทอาจจะทำาไดงายหนอย ขณะนกมผทเกยวของใหความสำาคญพอสมควร แลวกยงมเรองของพลงงานอก ดงนนถาเราสรางขดความสามารถของเราจากนวตกรรมและสงทเรามใหเปนธรกจ กจะเหนไดวาความครอบคลมของมนยงมมาก เพยงแตวาเราตองจดการกลไกของเรานใหไปใหได

Creative Economy หรอเศรษฐกจสรางสรรค จะยงมบทบาทอยมากนอยแคไหน สงทเรยกวา Creativity หรอความคดสรางสรรคในการสรางสงตางๆ ขนมา ซงตอนหลงๆ กเรยกกนวา “เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy)” มนกมาจากพนฐานทางวฒนธรรม สงคม การเรยนร การผสมผสานระหวางวฒนธรรมจากภายนอกและภายในของเรา นกเปนอกจดหนงทจะผลกดนใหเกดธรกจทสำาคญๆ ได ในทางสงคมนเราถกรกรานมาเยอะนะ สมยยค 60-70 เรากอมพอรตแนวคดฝรงมาเยอะ ตอมากจะเปนญปน จะมพวกโดเรมอนมอะไรซงมนกเปนความคดสรางสรรคของเขาทงนน ตอนนกมาเกาหลอยางจมง เรองของทรงผมอะไรตางๆ เหลาน ซงวฒนธรรมหรอวาการสรางสรรคเหลาน มลคาในทางเศรษฐกจมนสงมากนะแตวาไมมใครสนใจ ตอนสมยผมเดกๆ เฉพาะเรองดนตรอยางเดยวนเดอะบเทลสทำาเงนไดไมรเทาไหร แลวกยงมสงทตามมาดวยคอเรองการแตงกาย แฟชน วธคด ไปจนถงวถแบบฮปป และอะไรๆ ซงมผลกบดไซนเยอะแยะ ถาเราสามารถสรางสรรคสงเหลานใหเกดขนได กสรางเงนได สรางแนวคดใหมๆ ได กเปนเศรษฐกจอกประเภทหนง

วธทจะนำาแนวคดหรอประโยชนจากทงดจทล ความหลากหลายทางชวภาพ และความคดสรางสรรคมาใช มนตองเปนอยางไร ผมคดวาเรองสดทายทมนเกยวพนกคอ ขณะนการระดมทนในเรองของการพฒนาเทคโนโลยทง 3 อยางน สวนใหญไปเนนทรฐบาลอยางเดยว เพราะวาเอกชนโดยเฉพาะในประเทศไทยจะไมคอยสนใจชองทางในการลงทนทมความเสยงสง เรากคดวาเรองของ Social Enterprise หรอวาการลงทนเพอสงคมอาจจะเปนจดกำาเนดของสงเหลานกได แตเราตองไปแกกฎหมาย แกแพลตฟอรมใหชดเจน เพอใหเอกชนทมขดความสามารถหรอสนใจในเรองเหลานมาลงทน เพราะฉะนน 4 ประเดนนกเปนประเดนทเราคดวาจะมการเนน แลว ทง 4 ประเดนน มนกเปนเศรษฐกจโดยตวของมนเองกได หรอจะเปนเครองมอทไปชวยสาขาอนๆ อก 10 สาขาทรฐบาลเหนวาเปนอตสาหกรรมทจะตองสงเสรมกได ถาเปนดวยตวของมนเองกเชน การออกแบบ ผลตภณฑจากธรรมชาต หรอวาดจทล คอนเทนต เหลานมนเปนเศรษฐกจดวยตวของมนเองอยแลว แตในขณะเดยวกนมนกสามารถไปชวยการคาขาย อยาง

เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy)” มนกมาจากพนฐาน ทางวฒนธรรม สงคม การเรยนร การผสมผสานระหวางวฒนธรรมจากภายนอกและภายในของเรา นกเปนอกจดหนงทจะผลกดนใหเกดธรกจทสำาคญๆ ได


ดจทล คอนเทนต หรอเศรษฐกจดจทล กสามารถไปชวยใหเราเปน Trading Nation หรอความเปนชาตการคามากขนได หรอพวกทเกยวกบวทยาศาสตรทงหลายกอาจจะชวยใหอาหารของเรามหนาตาดยงขน มอายในการอยบนชนสนคาทยนยาวขน รสชาตดขน หนาตาแปลกขน ทางดานเศรษฐกจสรางสรรคกไปชวยเรองการทองเทยว ทำาใหพนทและของทวางขายดดขน ทำาใหคนสนใจ เปนตน เพราะฉะนนฟงกชนหรอการทำางานของ 3-4 เรองนมนทำาไดดวยตวของมนเอง หรอไมกไปชวยคนอนใหพฒนาขนได

กอนหนานเรากมเรองของ Knowledge Economy, Green Economy, Creative Economy ตอนนเรากำาลงนำามนมารวมกนเปน New Economy ใชไหม จรงๆ แลวผมไมอยากจะใชศพทเฉพาะทางใหมๆ นะแตวาเราไมรจะเรยกมนวาอะไร เหนเขาเรยกวา “เศรษฐกจกระแสใหม” กวาไป แตวาถาถามผมวาคนจะมนไหม ผมวามนขนอยกบการชแจง การทจะทำาใหคนเขาใจสวนใหญในวธคดของผม ผมทำาเปนเมทรก สมมตวามนมสามสเรองน เรากตองคดวาฟงกชนมนเปนอะไร แลวกลไกทจะผลกดนมนคออะไร ซงทพวกผมทเปนสปท. (สมาชกสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศ) ตองการจะทำา คอทำายงไงทจะใหกลไกผลกดนสงเหลานเขาไปเปนเศรษฐกจดวยตวของมนเองสวนหนง แตทสำาคญกคอเขาไปขบเคลอน 10 อตสาหกรรมของรฐบาลได ทเมอกผมบอกวามหนาทอย 2 อน อนแรกทเปนตวของมนเองอาจจะเหนไมคอยชดเทาไหร แตทไปผลกดนคนอนจะเหนไดชด กลบมาเรองกลไกในการผลกดนสามสเรองนใหมนไปได ผมคดวามสงทตองทำารวมกนอยสามสเรองดวยกน อนทหนงกคอเรองการลงทนระยะยาว เพราะการลงทนพวกนมนไมมทางจะเปนระยะเวลาสน ในขณะทพวกสถาบนการเงนเขาคดวากลมเปาหมายเปน SMEs แตผมไมคดอยางนน ผมคดวาอะไรกได ใครกได แตระยะเวลาของการเปลยนผานจากไอเดยเปนธรกจ มนใชเวลา เพราะฉะนนระบบของการชวยเหลอมนใชระบบแบงคอยางเดยว ไมได มนตองมระบบภาษ ระบบความชวยเหลอจากบโอไอ ตางๆ เหลานใหมนเกดขนพรอมๆ กน กลาวโดยสรป กคอตองปรบการรบรของหนวยงานทเปนคนจดหาเงนทน (Finance) ทงหลายใหสอดคลองกบเวลา สอดคลองกบคณลกษณะของการดำาเนนนโยบายของเศรษฐกจเหลาน ถาจะพดแบบมนษยธรรมดา คอมนกเหมอนวงสคณรอย มสคนสงไมตอกนไปเรอยๆ เพยงแตวาแตละขนตอนมนยาวไง ยาวกวาสรอยเมตร คนแรกอาจจะเปนคนคด สงใหคนทสองอาจจะไปทำาตนแบบ คนทสามอาจจะไปทำาวศวกรรม คนทสอาจจะทำาเรองการผลต อยางของทางดานครเอทฟ ระยะเวลาเขาอาจจะสนหนอย แตถาเปนเรองเทคโนโลยชวภาพอยางการแพทยอะไรแบบนนอาจยาวเปนสบป เพราะฉะนนการใหทนสนบสนน กตองเปนอะไรทผกพนระหวางการเงน การคลง แลวกความชวยเหลอทงหลาย ไมอยางนนมนเกดไมได

องคประกอบเรองหลงจากทผลตออกมาไดแลว ตองทำาอยางไรตอไป หลงจากทเราทำาสวนทวาไปไดแลว เรองตอไปกคอเรองกฎหมาย ซงเราอยากจะเนนกฎหมาย 2 อยางเทานน อยางแรกคอกฎหมายสทธบตร ลขสทธ ทรพยสนทางปญญาทงหลาย ซงถาปราศจากสงเหลานแลว ความคลองตวหรอการปองกน หรอการทำาใหคนสรางสรรคมากยงขน มนกไมมเพราะเขาเหนอย ขณะนการจดลขสทธสทธบตรตางๆ ของเวยดนามในแตละปนเลยเราไปแลวนะ เพราะฉะนนถาเราไมสามารถแขงกนกบประเทศในอาเซยนไดอะไรมนจะเกดขน และในสวนทเกยวของกบเรองอาหาร กฎระเบยบในเรองของการอนญาตใหขายจากอย. กควรจะตองปรบใหเกดความสะดวก ใหระยะเวลามนสนลง ไมอยางนนการแขงขนในระยะตอไปกคงลำาบาก สวนทรฐบาลทำาอยแลวกจะเปนกฎหมายดานดจทลทงหลายซงกตองใชเวลาเพราะวามปญหาเยอะ กฎหมายดจทลดานหนงมนสงเสรม อกดานหนงกตองควบคมเรองอาชญากรรมตางๆ ทอาจจะเกดขนซงจะผานยาก เปนประเดนรวมทเกยวของกบหลายเรอง

New Economy ในประเดนทพดมา ทงหมดนประเทศไทย มตนทน ไมวาจะเปนเรองของวฒนธรรม เรองของความ หลากหลาย เพยงแตวาขาดกลไกในการหยบจบขนมา

เพราะวานโยบายทางเศรษฐกจของเรามนเปนนโยบายทางดานการผลต มากอน แตทนถาเกดวาเราจะเปนนโยบายทเนนการผลตโดยนวตกรรม ไมใชการผลตโดยความสามารถของคนผลต มนจะตองปรบเปลยนรปโฉมทงหมด เราจงตองมกลไกเกยวกบการพฒนาคน อยางทพดไปวาคนมนม 2 ประเภท คนทคดและสราง แลวกคนทเปนผประกอบการ เทาทด ผประกอบการจะเปนคนละสปชยกบคนทคดสราง มนอาจจะมคนทคดสรางแลวกเขาไปเปนผประกอบการดวย อยางฝรงหลายคนทคดเรองอนเทอรเนต แตเราจะมแบบนนไดบางหรอเปลากไมร มนตองหาพนทหรอกลไกในการทจะบรหารจดการเรองเหลานใหได อยางของ TCDC เรองท TCDC คดอยากจะทำาพนทผมกคดวาเปน เรองทนาสนบสนนอยางยง เปนพนทททำาใหเกดการสรางสรรค ซงในพนทเหลานนมนจะตองมอนเทอรเนตทเรว มระบบภาษทเชอมโยง มการบรหารจดการในเรองขององคความรททำาใหคนทไปอยในบรเวณนนมความรสกทอยากจะทำา เพราะวาในเรองของเศรษฐกจสรางสรรค มนมเยอะแยะไปหมด ทงภาพยนตร ศลปะ ดนตร ออกแบบ สถาปตยกรรม ตกแตงภายใน ทงหมดนมนตองการพนททคนเหลานจะพยายามเอาไอเดยออกมาใหได คอถาเปนอตสาหกรรมทเกดจากนวตกรรมหรอความคดสรางสรรค เกดจากขดความสามารถทเราใชอนเทอรเนตใหเกดประโยชน เกดจากการบรหารจดการของเรา มการลงทนรวมระหวางภาครฐกบเอกชนมากๆ ผมวาเราคงมผลตภณฑทมประสทธภาพ มการบรการการทองเทยวทมประสทธภาพ สนคาสงออกทมคณภาพ แขงกบเขาไดไมใชแคในเชงราคา


อยางเดยว แตแขงในเชงคณภาพ ผมวาผบรโภคเปลยนไปแลว เดยวนกมทางเลอกมากกวา มการขายตรงทจะทำาใหคนทอยขางลางสามารถเขาถงขอมล เขาถงตลาดไดมากขน กจะทำาใหสขภาพของประเทศมนดขน

การทำางานในเรองของเศรษฐกจกระแสใหม ตงเปาวาจนจบแลวอยากเหนอะไร ผมอยากเหนกลไกสามสอยางนมนเวรก เพราะวาภายในเวลาปกวา แคทำาใหกลไกเหลานทำางานนกเหนอยแลว สวนการจะนำาไปสธรกจนผมวามสองสามเรองทสามารถทำาไดทนทถากลไกเหลานทำางาน แลวเรากคอยๆ พฒนาไป มนไมมอะไรทสามารถทำาไดเรวถงขนาดหนงป ยกเวนเราจะมคนทคดแบบอนเทอรเนตหรออะไรทเรวมากๆ แบบน ซงจะมหรอไมกเปนเรองของอนาคต ผมบอกคนเขาเสมอวา อยางพวกผมเปนนกดนตร หลายคนเวลาเขยนเพลงหรอทำาเพลง ทำาแผนหนงมนอาจจะดงแคเพลงเดยวกได ตองรอยางนกอน หรออาจจะตองเขยนถงสองแผนถงดงเพลงเดยว แลวเพลงเดยวนดงมาก ดงนอยกอกเรองอก แตวามนเปนอะไรทตองลงทน ไมอยางนนธรกจประเภทนจะไปตอยงไง หรอถาเปนเชงเกษตร อยางกลวยของเรานญปนเขาชอบมากเลยนะ ญปนเขาเรยกวา Golden Banana แตวาผวมนบาง พอสงไปถง ประมาณสองสามวนกดำาแลว เพราะฉะนนกตองทำาใหมนหนาขน เนย คลกนดเดยวเทานนเอง ทำาไมมนไปไมไดผมวามนเปนปญหาทางกลไกมาก อยางทเคยพดวาปญหาสามสเรองดานกลไกเปนเรองทเราตองทำาใหแนวคดดานเศรษฐกจเหลานมนทำางานใหได ทเราคดเรอง New Economy อยางนเพราะวา ขอสนนษฐานของเราคอเรามเบสกอยแลว ทงในแงความคดสรางสรรค ตนทนทางสงคม ตนทนทางธรรมชาต นกวทยาศาสตรของเราซงผมคดวาหลายคนกเกงนะเพยงแตวากลไกในทางเศรษฐกจมนไมชวยผลกดนเทานนเอง

คอมองเหนวาจดสตารทเราม แลวกมองเหนปลายทางดวยวาถาไปอยางนจะเปนอยางไร เพยงแตวาตอนนเปนเหมอนชวงวงผลดทจะรบไมตอมนขาดชวง สงทควรจะมาเสรมกนมน ไมมา ใช แลวทกคนกมภาระทไมเหมอนกน คนทสตารทคนแรกมนตองนำาใหได คนทสองสามในทางกลยทธกตองรกษาใหได คนสดทายนกตองวงจดเลย เพราะฉะนนภารกจของการบรหารจดการในแตละขนตอนมนไมเหมอนกน แลวมนกขนอยกบวาเปนธรกจประเภทไหนดวย ถาเปนผมกคงเลอกสกสองสามโปรเจกต แลวแกไขกลไกพวกนขนมาใหเหนไปเลย อยางดานเศรษฐกจดจทล กไปทำาขอมลของรฐบาลใหมนชดเจนไปเลยภายในสองสามป อยางขอมลพนฐานตางๆ ระบบขอมลทางภาษ การถอครองทรพยสน หรอวาในสวนของเศรษฐกจจากชวภาพ เรากอาจจะใหสตารทอพทเปนสปาทงหลาย ตงแตสมนไพรชมชน เอาขนมากลน มาทำาขวดสวยงาม เทรนนงคนทใหบรการ แลวสงขายขางนอกไปไดอก แบบน เปนตน สวนของเศรษฐกจสรางสรรค กนาจะสรางใหเกด District (ยาน) หรอวาพนทเพอใหเกดการสรางสรรค ในใจผมถามทงสามโปรเจกตนกโอเคแลว เพราะมนเปนตนแบบททำาใหคนไดเหนและกไดประโยชนทนทดวย แตถาเราทำาอยางใดอยางหนง ทำาแคโปรเจกตอยางเดยวไมทำาโครงสราง ระยะยาวมนกไมเกดอะไร หรอถาทำาแคโครงสรางไมทำาโปรเจกต มนกไมมใครเหนวามนจำาเปนยงไง นคอกลยทธทพยายามจะทำาในขณะน

เวลาวาง: ถามเวลาผมชอบดหนงไซไฟ ผมเคยอานหนงสอของไอแซค อสมอฟ (Isaac Asimov) อยเรองหนงซงตอนนมนใกลกบชวตมนษยมาก เขาบอกวาในอนาคตขางหนา คนจะรหมดเลยวาอกคนทำาอะไรคดอะไร ซงตอนนมนกใกลแลว อกดานหนงกชอบดธรรมชาต ผมชอบทะเลมาก เพราะดำานำามาตงแตอาย 30 กวาๆ สมยทยงไมมใครเขาดำานำากนเลย เดยวนกยงดำาอยแตไมคอยอยากไปแลว เพราะไมอยากเหนความเสอมโทรมของทะเลบานเรา สงทผมสนใจนมนกเยอะนะสำาหรบคนแก ตอนนกใชเวลาวางมาเลนกฬา ออกกำาลง เมอกอนเลนเทนนสเยอะมาก เดยวนมาตกอลฟแทนเพราะหวเขาไมด สวนเรองอาหาร กตองทานใหนอย วธงายๆ คอกนครงหนงทเราอยากจะกน แตบางวนกปลอยบาง เพราะชวตสตรกมากไปกไมไหว

ทราบวาเปนนกดนตรดวย: ทจรงตอนเดกๆ ผมไมอยากเขามหาวทยาลยหรอก ผมอยากเปน นกดนตรอาชพ แตวาผมเกรงใจคณพอคณแม ผมกไปเรยนจนจบ แตวาตอนนกยงเลนดนตรอยนะ กกะวาจะเลนไปจนตายคากตารเลย (หวเราะ) ทกวนนกยงเลนอยบางทไวนบบเบอร (เอกมย ซ.2) ไปประมาณเดอนละสองครง เพราะบางทไมมเวลา แตดนตรนไมซอมไมไดเลย กฬากเหมอนกน ไมซอมกไปสกบเขาไมได แตถาจะเลนเพอผอนคลายกไปเลนของตวเองคนเดยวไมเปนไร



Creative Will : คด ทำา ด

A Growing Culture

ธรรมชาตไดมอบตนทนในการดำารงชวตใหกบมนษยไวอยางมากมาย การทำาเกษตรกรรมและกสกรรมอยางการปลกผก หรอเลยงสตวเพอเปนอาหาร ถอเปนการใชตนทนทางธรรมชาตเพอดำารงชวตอยางเรยบงายทสด แตเมอวนเวลาผนเปลยน สงใหมๆ อยางเทคโนโลยและนวตกรรมทมนษยไดประดษฐคดคนกเพมจำานวนขนและถกนำาไปใชตอยอดภมปญญา เพมผลผลต พฒนาสายพนธ หรอแมกระทงรกษาตนทนเดมของทรพยากรธรรมชาตใหยงอยไดไปอกนาน ปจจบน เทคโนโลยหรอการคนพบความรเหลานกำาลงไดรบการแบงปนระหวางผคนทอยหางไกลกนคนละซกโลก ใหไดนำาไปใชประโยชนรวมกน อยางมประสทธภาพมากขน

เรอง: ปยะพร สวสดสงห

ทมา: agrowingculture.org

A Growing Culture หรอ AGC คอผชวยทเชอมโยงการแบงปนนใหเกดขน พรอมทำาหนาทเพมความรความเขาใจเรองธรรมชาตและการทำาเกษตรกรรมใหกบเกษตรกร หรอผทเกยวของกบวถของการเกษตรใหกบประเทศตางๆ อยางไมแบงแยกภมภาคทวโลก โดยการเชอมตอเพอแลกเปลยนขอมลจากเกษตรกรสเกษตรกรนน มทงในดานภาคพนจรง ทจะตดตอผานองคกรซงสนบสนนดานการเกษตรของแตละพนท การจดฝกอบรมเกษตรกรใหความรทเหมาะสมกบแตละประเทศ และเสรมสรางความแขงแกรงของกลมเกษตรกรใหเพมขน ดวยการนำาเสนอนวตกรรมและเทคโนโลยใหมเพอใชในการพฒนาโครงการตางๆ อาท โครงการพฒนาและประเมนเทคโนโลยทเหมาะสมในเชงนเวศวทยาของการทำาการเกษตรใหกบเมองฮานอย ประเทศเวยดนาม ซงผลการปฏบตงานของโครงการนไดสรางผลดใหกบทองถนอยางมาก ทงชวยประหยดแรงงานคน ประหยดทรพยากรนำา ลดการปลอยกาซพษตางๆ และยงชวยใหเกษตรกรมสขภาพทดขนดวย

ในแบบฉบบออนไลน AGC ทำาหนาทเสมอนหองสมดดจทลทสนบสนน ใหเกษตรกรทวโลกแบงปนความรรวมกน ผานการเชญชวนของ AGC ทเชอเชญเกษตรกรของแตละทองถนใหเขามาจดเกบวธการ การแกปญหา และการพฒนาในแบบของตวเองไวในแพลตฟอรมกลาง แลว AGC จะเกบบนทกองคความรและนวตกรรมทกประเภทไวให ซงขอมลทมอยในแพลตฟอรมกมตงแตสงทเกยวกบการเพาะปลกอยางการกำาจดศตรพชแบบบรณาการ การปศสตว การปลกพชหมนเวยน ไปจนถงการตลาด ทเปนบนทกจากประสบการณของเกษตรกรเอง นอกจากนเกษตรกรทเขามารวมแบงปนขอมลยงสามารถบนทกขอมลไดหลากหลายรปแบบ ทงสไลดโชว ภาพเคลอนไหว การบรรยาย ภาพถาย การบนทกเสยง คมอ เพลง ภาพวาด หรอบทกว นบเปนหองสมดดจทลทนาสนใจ ซงเกบรวบรวมทงความรและแรงบนดาลใจทมาพรอมกบประโยชนและความรนรมย ดวยความตงใจทอยากใหเกษตรกร เปนนกปลกทสามารถปลกและเตบโตไดดวยตวของตวเอง



Documents

มกราคม 2559 ปีที่7 I ฉบับที่4 แจกฟรี