ДЭЛХИЙН ГЛОБАЛЬ АСУУДЛУУД

Б.Отгон-Эрдэнэ

Түүх-III

Агуулга:

Дэлхийн глобаль асуудлууд “Глобальчлал” хэмээх нэр томъёо “Интернациональчлал” “Транснациональчлал” Глобальчлалын түүхээс Эдийн засгийн глобальчлал Дүгнэлт Ашигласан материал

Дэлхийн глобал асуудлууд

Экологи Эдийн засаг

Нийгэм Соёл Техник технологи Хэл Мэдээлэл

г.м.

Экологийн глобаль

асуудлууд

Цэвэр усны хомсдол

Цөлжилт

Хүн амын өсөлт

Газрын хөрсний бохирдол

Хог хаягдал

Дулаарал

Экосистем:

Глобальчлал: global (газар, дэлхий, бөмбөрцөг)-

globalization

Интернациональчлал: үндэстнийг заагласан

хязгаарыг давсан үйлдэл. Тух: эдийн засагт эзэлж

байгаа экспорт, импортын хэмжээгээр улс үндэстний

эдийн засгийн интернациональчлалыг тогтооно.

Транснациональчлал: аливаа нэг улсын эрх зүйн

асуудлыг хөндөх. Тух: НҮБ ба НАТО-н үйл

ажиллагаа

Глобальчлалын анхны давалгаа: 17-18-р зууны үеийн жижиг худалдаачид ойрхи

Дорнодоос алт, мөнгө, Энэтхэг, Хятадын хойгоос халуун ногоо, торго бөс даавууг Европод борлуулж, ажиллах хүчийг Африк тивээс хойд Америкт аваачих замаар хөгжжээ. Ийнхүү үйлдвэрлэлийн түүхий эд, ажиллах хүч дутагдалтай Европ тив нь Ази, Африк, Латин, Америкийн орнуудыг колоничлох болсон байна. Английн эдийн засагч Адам Смит, Давид Рикардо нар либерал эдийн засгийн онол болон харьцангуй давуу талын онол зэргийг хөгжүүлснээр олон улсын худалдаа улам өргөжин хөгжих орчин бүрдсэн.

2дах давалгаа: 3дах давалгаа:

Дэлхийн 2-р дайны дараа эхэлсэн гэж үздэг. Дэлхийн улс орнуудын хамтын үйл ажиллагааг хөгжүүлэх, эдийн засаг, ОУХ-г дэмжих таатай орчинг бүрдүүлэх үүрэг бүхий олон улсын байгууллагууд болох Дэлхийн банк, ОУВС, НҮБ, ДХБ байгуулагдан идэвхитэй ажиллаж эхэлсэн. Түүнчлэн ОУБС-н зах зээл, бүс нутгийн эдийн засгийн хамтын ажиллагаа улам хөгжиж, Баруун европ, хойд Америк, Японд хөдөлмөрийн бүтээмжийн үсрэнгүй өсөлт гарсан

1980-д оны эхээр гараагаа авсан гэж үздэг. Эрчим хүчний хямрал, социалист системийн задрал болон мэдээлэл харилцааны салбарт гарсан технологийн ололт, шууд хөрөнгө оруулалтын өсөлт зэрэг нь энэ үеийн онцлог болж байна. Энэхүү үйл явц нь хөгжиж буй Хятад, Энэтхэг, Вьетнам, Тайланд, Уганда зэрэг орнуудад хөгжлийн нааштай үр дагаврыг авчирч, хүн амыг ядуурлаас гарахад чухал нөлөө үзүүлэх боллоо.

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ГЛОБАЛЬЧЛАЛ

“Глобальчлал “-н тухай тодорхойлолт

НҮБ-н ерөнхий нарийн бичгийн дарга асан Кофи Аннан

“Глобальчлалын үр ашиг эдийн засгийн илүү хурдан өсөлт, амьдралын илүү өндөр түвшин, шинэ боломж гэдэг нь мэдээж. Гэвч энэхүү үр ашиг нь хамгийн тэгш бус хуваарилагдаж байгаа учраас одоо ч таагүй хандаж байна”

Глобальчлал нь явцуу ба өргөн утгаар:

Глобальчлал нь зөвхөн дэлхийн эдийн засгийн нягтралын илрэл ба цаг хугацааны хүчин зүйлийн нөлөөлөлд байдаг, тодорхой давтамжтай үзэгдэл юм.

Улс төрийн дэглэмийн ижилсэл (тухайлбал, ардчиллын үнэт зүйлсийн зайлшгүй тархалт), боловсрол, хөдөлмөр, эрүүл мэнд, хүнсний зэрэг нийгмийн амьдралын социал хүрээн дэх стандартуудын ижилсэл, хил хязгаар, бүрэн эрхт байдлын аажмын уусалт (эдгээр нь аажмаар алга болох үзэгдэл), цаашилбал угсаатны конвергенц зэргийг хүртэл хамаатуулан ойлгож болно.

хөрөнгө санхүүгийн чөлөөт урсгал,

мэдээллийн чөлөөт урсгал,

үнэт зүйлсийн харилцан нэвтрэлцэл

1.    Хүн төрөлхтний өмнө тавигдаж буй нийтлэг бололцоо

2.    Тулгарч буй нийтлэг сорилт

3.    Тэдгээрийг шийдэх нийтлэг арга замын эрэлхйилэл

1.    Хүн төрөлхтний нийтлэг сайн сайхны тухай үзэл санаа

2.    Мөн нийтлэг зорилт 3.    Тэдгээрт хүрэх арга замын

эрэлхийлэл юм.

Дэвид Хэндерсон:

“Глобальчлал гэдэг бол эдийн засгийн либерал бодлого дэд бүтэц, харилцаа холбооны дэвшлийн дүнд эдийн засгийн харилцан хамаарал нэмэгдэх явдал”

ОУХ, хөрөнгө оруулалт улам бүр либералчлагдаж, түүний үр дүнд улс орнуудын эдийн засгийн интеграц өсөн нэмэгдэх үйл явц юм.

Глобальчлал

Глобальчлал нь анхнаасаа эдийн засгийн үйл

явц боловч, экологи, улс төр, захиргаа, соёл,

эрх зүйн гэсэн хүрээнүүдийг хамарсан олон

талт үйл явц болж, олон улсын болон улс

хоорондын түвшинд өргөжиж байна.

Хот суурин амьдралын хэв маяг

 Том хотууд, суурин газруудын эдийн засаг,

улс төрийн эрх мэдэл улам нэмэгдэх боллоо.

Хотжих үйл явц нь 2025 оны түвшинд

дэлхийн хүн амын гуравны хоёрыг хамрах

төлөвтэй байна.

Либеральчлал

Зах зээл өргөжиж, эдийн засаг улам нээлттэй

болж байна.Хорин жилийн өмнө 2,9 тэрбум

хүн зах зээлийн эдийн засгийн харилцаанд

амьдарч байсан бол өнөөдөр түүнд 6 тэрбум

хүн хамрагдах болжээ.

Ардчилал

Ардчилал өргөжих тусам, улс төрийн үйл

явц улам нээлттэй болж байна. Ардчилсан

чиг хандлагатай орнуудын эзлэх хувь 1974

онд 61 хувь болж өссөн байна. Үндэсний

тэргүүлэх чиглэлийг тодорхойлоход иргэний

нийгмийн үүрэг улам өсөн нэмэгдэх болов.

Технологийн хурдацтай өөрчлөлт

Мэдээлэл харилцаа, био бичил технологийн

болон сансрын технологийн асар хурдацтай

өөрчлөлт нь нийгэм эдийн засгийн

хэмжээлшгүй чадавхи, урьдчилан таамаглах

аргагүй сорилтыг бий болгож байна.

Хүн ам зүйн өөрчлөлт

Дэлхийн хүн амын өсөлт аажмаар буурч

байгаа хэдий ч манай гариг дээр 6 тэрбум

хүн амьдарч байна. 2025 он гэхэд энэ тоо 7,5

тэрбум болж өсөх таамаглал бий. Дэлхийн

хүн амын хөгшрөлт эрчимтэй явагдаж

байна.

Дэлхийн эдийн засгийн нэгдмэл байдлын өсөн нэмэгдэж байгаа хэрэгцээ нь улс орнуудын өөр өөрийн гаргаж байгаа шийдвэр, эдийн засгийн ашиг сонирхолыг хамгаалах, бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ зах зээлд гаргах, түүндээ хариуцлага хүлээх, бие биенээ ойлголцох, харилцан буулт хийх явдал гэж үзэж байна. Өнөөдөр ДЭЗ-т хамгийн их глобальчлагдаж байгаа зах зээл нь капитал гаргалт юм.

Том ААН нэг улсын хил хязгаараас давж, улс үндэстэн, тив дамнасан санхүү, эдийн засгийн тогтолцоо бүхий үйл ажиллагаа явуулах

Улс орнууд хөгжих дэвшихийн тулд зөвхөн өөрийн мэдлийн төдийгүй дэлхий дахины нөөц, баялгыг дайчлан ашиглахыг эрмэлзэх болсон.

Дэлхийн хэмжээнд хуримтлал, хүний нөөцийн хөдөлгөөн түргэсч, эдийн засаг, технологийн интеграци хүчтэй болсноор санхүү, мөнгөний бодлогыг дэлхийн хэмжээнд зохицуулах, эрх зүйн нэгдмэл үндэс бүрдүүлэх үйл ажиллагаа идэвхижиж байна

Мэдээллийнтехнологийн хөгжил нь дэлхийн аль ч улс оронтой асар богино хугацаанд холбоо харилцаа барих бодит боломж бүрдүүллээ.

Сонирхолтой тоо баримт:АНУ-н эрдэмтэн Д.Картен

“ Корпорациуд дэлхийг захирч хаанчлах цагт” гэдэг бүтээлдээ :

Глобальчлал тэгш бус байдлыг үүсгэж, баян улс орнууд улам хүчирхэг болж, ядуу нь улам доройтох замд орж байна.

Дэлхий дээр тэрбумтан:

1991 он 274

2000 он 477

1960 он:

Дэлхийн хамгийн чинээлэг хүн амын 20% амьдардаг улсуудын ДНБ-н хэмжээ дэлхийн хамгийн ядуу хүн амын 20% амьдардаг улс орнуудын ДНБ-с 30 дахин их

1995-2005 онд 89-90% өссөн.

2001 оны Нобелийн шагналт, Дэлхийн Банкны эдийн засагч асан Америкийн нэртэй эдийн засагч, глобалчлалыг зартай эсэргvvцэгч

Жозеф Стиглец

" хил хязгааргvй болсон єнєєгийн дэлхий ертєнцєд бараа, vйлчилгээ чєлєєтэй урсаж байгаагийн нэгэн адил бусад сєрєг зvйлvvд ч чєлєєтэй урсаж байна"

Глобальчлалын сөрөг хандлагуудаас:

Улс орнуудын өөрийгөө тусгаарлан хамгаалах оролдлогууд·         Үндэстэн ястны сөргөлдөөн ихэнхи бүс нутагт багасах биш ихэсч байна.·         Шашины туйлшралаас үүдэлтэй аллага хядлагын хямрал дээд цэгтээ хүрч, Араб болон лалын улсуудад ээдрээтэй орчин бий болоод байна.·         Хар тамхи нийгмийн эмзэг асуудал болж, бүхэл бүтэн улсыг ч хямруулж байна.·         Зэвсэглэлээр хөөцөлдөх·         Гэмт хэргийн өсөлт·         Хүн амын нүүдэл зэрэг нь улс үндэстнүүд ойртон нягтрах байдалХөгжлийн буюу гарааны тэнцвэргүй байдал нь хоцрогдсон болон хөгжиж буй орнуудыг улам бүр ядууруулах хандлагыг агуулж байна.·         Хөгжлийн хурдац, ДНБ-н өсөлт адилгүй ·         Өр зээл ихэссэн·         Санхүүгийн тогтворгүй байдал   Ардчиллын дутагдал зэрэг болно

Хар тамхи: ашиг:400 тэрбум $ДНХ: 8%

Зэвсэг: 20% хууль бус, ашиг: 1 тэрбум $550 сая хөнгийн зэвсгийн 3% нь төр засгийн мэдэлд байдаг.

Хүний худалдаа:ашиг-7 тэрбумАНУ болон Европын улсуудад: 500,0

Өвчний тархалт: 40 сая хүн дох, жилд 5 сая, өдөрт 14.0

ДҮГНЭЛТ:

Хүн төрөлхтний нийгэмд бий болоод байгаа глобальчлалд хүссэн хүсээгүй бүгд татагдан орж байна. Глобалчлал, ардчилал түгээмэл шинж чанартай болж, технологийн дэвшил асар хурдацтай өрнөж, дэлхийн геополитикт худалдаа-эдийн засгийн үйл ажиллагаа улам чухал үүрэг гүйцэтгэх болж, улс орнуудын хоорондын эдийн засгийн харилцан хамаарал нэмэгдэж, бүс нутагчлал өргөжин тэлж байгаагаар глобальчлалын үйл явц бидэнд харагдаж байна. Глобалчлалын үед хөгжиж байгаа буурай зарим орнууд хувь заяагаа өөрсдөө мэдэх биш, хөгжингүй цөөн хэдэн улсын үнэлэмжээр урсгалаараа хөвж, глобалчлалын үр шимийг үзэхгүй өнгөрч байгаагаас үүдэн олон улсын харилцаанд зарим шинэ зөрчил бий болж байна. Глобальчлал нь эерэгээсээ илүү сөргөөр илэрч байгаа нь түгшүүртэй байна. АНУ болон бусад хөгжилтэй орон, Дэлхийн Банк, ОУВС-ын зээлийн бодлого маш зөв, нарийн зохион байгуулалттай, аль аль талаа анхаарсан байх нь өнөөдөр чухал байна. Ядуу буурай орнууд нь өөрсдөө хувь заягаа шийдэж, өөрсдийн эрх ашгаа хамгаалсан улс төр, эдийн засгийн зөв бодлого явуулж, санхүүгийн зах зээлээ хатуу хянаж, зээл аль болох бага авч, чадалтай төрийн захиргааны аппарат, бие даасан, хүчтэй шүүх эрх мэдэлтэй байж, төрийн болоод хувийн сектор авлигад автахгүй, нээлттэй байх нь тухайн улсын хөгжилд маш чухал.

АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ:

XX зууны дэлхийн түүх XX зууны дэлхийн түүх (зурагт альбом) С.Хантингтон. Иргэншил хоорондын мөргөлдөөн, Баярхүү.Д. Дэлхийн шинэ дэг журам www.google.com search/global/

Анхаарал тавьсанд баярлалаа

“Түүх биднээс холдох тусам байгалийн үзэгдэл болох нь улам тодорно”

Энгэр газрын цас хайлж халтар тармаг болж, хотын гудам бүхэлдээ шавар шавхайнд дарагдан өнгө зүсээ алджээ. Зай завсаргүй урсан өнгөрөх авто машины тоос,  дуу чимээ нь хотыг тэр чигт нь ядраан сульдааж буй мэт санагдах ба  хахир хүйтэн өвөл хэдий нь ард хоцорсон ч хүмүүс утаа  шингэсэн өвлийн зузаан хувцаснаасаа хараахан салж амжаагүй түүртэн явах нь тэднийг их л бухимдуу явнуудаа гэж бодогдохоор харагдана. Хааяа салхи дэгдэж шороо босч байсан учир охин бид хоёр хэсэг хүмүүсийн хамт буудлын саравчны нөмөрт автобус хүлээн зогсож байлаа. Ядаж байхад энэ замын түгжрэлийг яана даа гэсэн юм бодож байтал учиргүй чангаар гөлгөн нохой гаслан гийнах чимээ гарч бүх хүмүүсийн хараа тэр зүгт чиглэв. Зэргэлдээ байрны буланд байрлах хогийн цэгээс тэр дуу гарчээ. Гартаа саваа мод барьсан хоёр пөөдийсөн нөхөр хог ухаж, чирч явсан савандаа ямар нэг юм хийх нь харагдах бөгөөд бас ам нь хөдөлж байгаа нь мэдэгдэж байв. Тэдний насыг тогтоох гэж оролдсон боловч чадсангүй учир нь тэдэнд үнэндээ гялалзаад байх ч нүд шүд ч харагдахгүй  байсан ба ноход ч тэднээс нэг их айсангүй ээлжээ хүлээн ард нь зогсоно. Энэ бүгдийг харсан хүмүүс дор бүрнээ ямар нэг зүйл ярьж тэднийг зэвүүцэн харж нэг хэсэгтээ л цагийг ярих юмтай өнгөрөөх болтой.

Мэдээлэл, бүтээгдэхүүний тархалт

2070 onoos irsen zahidal - 22 January 2010 - --------.flv - YouTube.flv