นาย ภาคภม ชยภาพร รหส 51230284 กรณศกษาระบบจดการรานเชาสอภาพยนตรออนไลน

บทท 2ทฤษฎและโครงการทเกยวของ

ปจจบน ธรกจรานเชาวดโอ วซด และดวด เปนทนยมอยางมากในกลมนกดภาพยนตร และธรกจรานเชาวดโอ วซด และดวด กมใหเหนอยทวไป โดยเฉพาะในเขตชมชนใหญๆ เชน อพารตเมนต หรอคอนโดมเนยมตางๆ ธรกจรานเชาวดโอ วซด และดวด กจะมทงแบบเปน แฟรนไชส และไมเปนแฟรนไชส กแลวแตเจาของรานวาจะเลอกแบบไหน ถาเปนแบบแฟรนไชส กไมตองดำาเนนการอะไรใหยงยากมากนก ขอเพยงแตมเงนลงทนสกกอนหนงจายใหกบบรษทเจาของแฟรนไชส จากนนทางบรษทเจาของแฟรนไชสจะดำาเนนการใหเอง ไมวาจะเปนการหาทำาเล การอบรม ตลอดจนถงการจดการดานการตลาด ความสำาเรจของธรกจรานเชาวดโอ วซด และดวด อยทการวางแผนการดำาเนนงานของกจการโดยสวนใหญจะเปนการวางแผน ทางดานการเงน และภาพยนตรใหมๆ ทจะตองเขามาวาจะมภาพยนตรอะไรบาง จำานวนเทาไร การปรบปรงตกแตงรานใหนาสนใจ เพราะรปลกษณของรานกถอเปนสงทหนงทลกคา มองเหนเปนสงแรก และเปนจดทสรางความสนใจ ความพงพอใจใหกบลกคา การปรบปรงการใหบรการทดขนกเปนสวนหนงของระบบงานทจะทำาใหธรกจรานเชาวดโอ วซด และดวด ประสบความสำาเรจไปดวย

2.1การบรหารธรกจรานเชาวดโอ วซด และดวด แบบดงเดม1

1 พชรนทร ชนชมนอย. พนกงานหนาราน. 26 สงหาคม 2552

จาการศกษาและสอบถามขนตอนการทำางานการเชาวดโอ วซดและดวด จากราน “Video Easy สาขา กำาแพงเพชร” ไดขนตอนการทำางานดงน

1. การรบสมาชกใหม- รบบตรประชาชนจากลกคาใหมมาบนทกลงในระบบ

คอมพวเตอร- กรอกรายละเอยดของสมาชกลงในระบบคอมพวเตอร- เกบคาสมครสมาชก- ยนบตรสมาชกใหกบลกคา

2. ลำาดบขนตอนดำาเนนงานในการเชา/คน- ลกคานำาวดโอ, วซด หรอดวด มาใหกบพนกงานพรอมกบยน

บตรสมาชก- พนกงานบนทกรายละเอยดลงในระบบคอมพวเตอร- คำานวณเงนคาบรการ- เกบเงนคาบรการจากลกคา- ตรวจสอบสถานภาพของการเชา- ตรวจสอบสภาพของวดโอ, วซด หรอดวด- สงวดโอ, วซด หรอดวด ใหกบลกคา

3. การทำารายงานสรปรายไดและคาใชจาย- คำานวณรายไดและคาใชจายจากระบบบนทกรายไดและและคาใช

จายของแตละเดอน- บนทกขอมลรายไดและคาใชจายแตละเดอนลงในระบบ

คอมพวเตอร

2

2.2ทฤษฎการสงเสรมการขาย2

หนาทสำาคญของการสงเสรมการขายกคอการตอบสนองตอการเชอมหรอสะพานระหวางการโฆษณากบการขายโดยบคคลซงเปนแขนสองขางของการสงเสรมโดยผานงานการโฆษณาทประสทธผล การสงเสรมการขายชวยพนกงานขายเพมการขาย ผผลตสามารถแนะนำาผลตภณฑใหมๆ โดยการสงเสรมการขาย ชวยใหผบรโภคระลกถงผลตภณฑโดยผานการโฆษณา การสงเสรมการขายผลตภณฑชวยใหกระตนใหคนซอผลตภณฑ ผซอตองถกดงดด สนบสนนและชกชวนใหซอผลตภณฑ

วตถประสงคของการสงเสรมการขายวตถประสงคเบองตนของการสงเสรมกคอการเผยแพรขอมล

ไปยงลกคา ผขายใชการสงเสรมแบบจงใจเพอดงดดลกคาใหม ใหรางวลกบลกคาทซอสตย และเพมอตราการซอซำาของผใชบางโอกาส การสงเสรมการขายถอวาเปนการขายแบบพเศษเพอเรงการขาย การสงเรมการขายใหการตอบสนองทรวดเรวในการขายมากกวาการโฆษณา การสงเรมการขายจะเปลยนพวกเขาใหเปนผใชตราสนคาทซอสตย ความสำาคญของการสงเสรมการขาย เมอเรวๆน ความสำาคญของการสงเสรมการขายไดเพมขน ปจจบนจำานวนวงเงนทใชไปกบการสงเสรมการขายเทยบเทากบจำานวนเงนทใชไปกบการโฆษณา การสงเสรมการขายเพมขนเนองจากการเปลยนแปลงในสางแวดลอมการตลาด ความสำาคญของการสงเสรมการขายเพมขนเนองจากความคดใหมๆ สำาหรบการสรางสภาวะทพงประสงคของการขายและการสงเสรมการขายกเปนสวนหนงของกลยทธทางการตลาด

2 เสร วงษมณฑา. (2540). การตลาดเชงปฏบต = Practical marketing. กรงเทพฯ : Dimond in business word.

3

จดประสงคของการสงเสรมการขายจดประสงคของการสงเสรมการขายไดแก

1. เพอเพมการตอบสนองการซอในระดบของลกคา2. เพอเพมความพยายามในการขายของพนกงาน3. เพอดงดดลกคาใหม4. เพอบอกกลาวใหประชาชนทราบถงผลตภณฑใหมและ

ลกษณะเฉพาะความดงดดใจ5. เพอจบสวนแบงการตลาดทสำาคญ6. เพอสรางเจตคตทดสผลตภณฑใหม7. เพอทำาใหงานของคนกลางงายขน8. เพอตอบสนองตอการแบงปนกบบรษทอน9. เพอเพมการขายในนอกฤดกาลของการขาย10. เพอกระตนความตองการโดยทำาใหผลตภณฑม

ความแพรหลาย11. เพอสรางและดำารงไวซงการสอความหมายกบสวน

การตลาดขนาดใหญ12. เพอรกษาความจดจำาใหมอยเสมอ13. เพอสรางจดคยกนของพนกงานขาย14. เพอสรางภาพลกษณของตราสนคา15. เพอกำาจดความไมพอใจของลกคา16. เพอปดชองวางระหวางการโฆษณากบการขายโดย

บคคล17. เพอกอบกลกคาทจะสญเสย

4

ตวอยางรปแบบการสงเสรมการขายในลกษณะตางๆ1. การลดราคา ซงรานคาชอบและมผลตอการชกจงใหซอ

สนคาไดมาก แตอยางไรกตามในเชงธรกจไมนยมทำากนมากนก 2. การขายในปรมาณมาก คอ ถามการซอของจำานวนมาก

กจะไดรบสวนลดมาก เชน ซอ 10 แถม 1 เปนตน ทำาใหคนอยากไดของแถม วธนอาจทำาใหลกคารายยอยไมชอบเพราะวา ไมอาจทซอทละมากๆ ได ซงจะทำาใหไมไดสวนลดตามไปดวย

3. ของแถม การใหของแถม เปนวธการทดมากกวาการลดราคา เพราะ สามารถเลอกของแถมทสอดคลองกบจดขายหรอบคลกสนคาของบรษทได, สามารถสะทอนภาพพจน ของสนคาของบรษทไดโดยไมดงใหราคาตกตำาลงมาเหมอนวธการลดราคา, ผบรโภคสามารถเอาของแถมไปใชประโยชนได

4. การแลกซอ เปนการนำาของทถกวามาแลกซอของทใหมกวา หรอ เปนการนำาแตมสะสมมาแลกซอสนคา เพอเปนการกระตนใหขายสนคาใหมไดดขน

2.3ทฤษฎการพยากรณ3

อนาคตเปนสงทไมแนนอน มนษยคดเกยวกบอนาคต เขาอาจเปนนกธรกจ นายหนาผผลต ฯลฯ ทงหมดเปนการคาดเดาเกยวกบอนาคตในสาขาความสนใจของเขาเราจะพยายามรวาอะไรจะเกดขนใน อนาคตอนใกลโดยผานจตนาการทชดเจน สงดงกลาวอาจเรยกวาการพยากรณ กระบวนการพยากรณตงอยบนขอมลในอดตและปจจบนทนาเชอถอการพยากรณไมใชของใหม เพราะเคยมมานานแลว การพยากรณเปนลกษณะทสำาคญหนงของการ3 ชาญชย อาจนสมาจาร. (2551). หลกการตลาด = Principle of marketing. กรงเทพฯ : ปญญาชน

5

บรหาร พนฐานของการวางแผนการตลาด ทประสบความสำาเรจคอการจดการและการคาดคะเนความตองการของการตลาด

องคประกอบทมอทธพลตอการพยากรณ1. สภาวะเศรษฐกจทวไป เปนสงทจำาเปนทจะพจารณา

สภาวะเศรษฐกจทงหมดทเกยวของ กบบรษทและผบรโภค การพยากรณตองดแนวโนมเศรษฐกจทวไป เชน ภาวะเงนเฟอหรอเงนฝด ซงมผลกระทบตอธรกจในทางบวกหรอทางลบ ความรทละเอยดของแนวโนมเศรษฐกจ การเมอง และสงทวๆไปของธรกจ ชวยทำาใหการพยากรณมความถถวนมากขน พฤตกรรมทผานมาของตลาด รายไดของประเทศ รายไดสวนบคคล อปนสยการบรโภคของลกคา ฯลฯ มผลกระทบตอการประมาณเปนอยางมาก

2.ผบรโภคผลตภณฑ เชน ประเภทของภาพยนตร, เครองประดบ, สนคาฟมเฟอย, ยานพาหนะ โดยองคประกอบทสำาคญ คอ ลกคา เพศ ชนด สภาวะเศรษฐกจ ฯลฯ จงมบทบาทสำาคญตอการพยากรณ

3.พฤตกรรมอตสาหกรรม ตลาดเตมไปดวยผลตภณฑทคลายคลงกนทผลตโดยบรษทตางๆ ทแขงขนกนเองเพอเพมการขาย ดวยเหตนจงตองใหความสนใจกบนโยบายการตงราคา การออกแบบ การปรบปรงความกาวหนาทางเทคโนโลย กจกรรมการสงเสรม ฯลฯ ของอตสาหกรรมทคลายคลงกน บรษทใหมอาจมผลตภณฑมาสตลาดและมผลกระทบตอสวนแบงการตลาดของบรษททมอยแลว สภาวะ ทไมมนคง เชน การผละงาน การควบคมของรฐบาลโดยผานกฎระเบยบ ปญหาวตถดบ ฯลฯ มผลตอการผลต การขายและกำาไรโดยตรง

4.การเปลยนแปลงบรษท การขายในอนาคตไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงในการตงราคา นโยบายการโฆษณา คณภาพของผลตภณฑ ฯลฯ การศกษาทสมพนธกบการ

6

เปลยนแปลงใน ปรมาณการขายอาจทำาอยางระเอยด การขายอาจเพมขนโดยการทำาใหลกคาราคาตำาลง สงเสรมนโยบายการ โฆษณา เพมการสงเสรมการขาย การลดราคาใหลกคา ฯลฯ

5.ชวงเวลา ขอมลทตองการเกบรวบรวมบนพนฐานของชวงเวลาการพยากรณ เชน ระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว

ตวแบบการพยากรณเชงปรมาณ4

ตวแบบการพยากรณเชงปรมาณเปนตวแบบทไดรบการพฒนาโดยใชหลกคณตศาสตรและสถต แบงเปน 2 ตวแบบใหญๆ คอ

1. ตวแบบอนกรมเวลา (time series model)2. ตวแบบความสมพนธ (casual model)

1.ตวแบบอนกรมเวลาการพยากรณโดยใชตวแบบอนกรมเวลานนใชหลกการท

วาอดตเปนเครองชอนาคตดงนนจงใชขอมลในอดตในการคาดคะเนสงทจะเกดขนในอนาคต เมอใดกตามทตองการพยากรณคาในอนาคตของขอมลรายการใดรายการหนง เชน ยอดขาย ราคาหน จำานวนลกคา ความตองการสนคา รายรบ ฯลฯ จะเกบขอมลในอดตตามรปแบบทตองการ เชน ถาตองการพยากรณยอดขายรายเดอนกเกบขอมลยอดขายรายเดอนในอดต เปนตน จะเหนไดวาถาตองการพยากรณสงใดกจะใชขอมลในอดตสงนนไมเกยวของกบขอมลตวอน

2.ตวแบบความสมพนธ

4 สทธมา ชำานาญเวช. (2550). การวเคราะหเชงปรมาณ. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : บรษทวทยพฒน จำากด.

7

ประเดนสำาคญททำาใหตวแบบการพยากรณแบบความสมพนธนแตกตางจากตวแบบอนกรมเวลาคอ ตวแบบอนกรมเวลาจะมงพจารณาเฉพาะตวแปรทตองการหาคาพยากรณในอนาคตเปรยบเทยบกบเวลาเทานน ในขณะทตวแบบความสมพนธอาจจะพจารณาชวงเวลาเดยวกนแตนำาตวแปรอนทมความสมพนธกบตวแปรทตองการพยากรณนำามาใชในการพยากรณดวย เชน ยอดขายสนคาจะเปลยนแปลงอยางไรขนอยกบจำานวนประชากร เปนตน

รายไ ดใ นรอบ 5 เดอน

0

500010000150002000025000

300003500040000

1 2 3 4 5

เดอน

รายไ

ด ตวแบบความสมพนธตวแบบอนกรมเวลา

รปท 2-1 การเปรยบเทยบการพยากรณ

จากรป 2-1 จะเหนไดวาถาพยากรณโดยใชตวแบบความสมพนธ จะพยากรณรายไดในรอบ 5 เดอน เทากบ 35,000 บาท แตถาใชตวแบบอนกรมเวลารายไดในรอบ 5 เดอนเทากบ 38,000 บาท ซงการทจะสรปไดวาการพยากรณแบบไหนดทสดขนอยกบวา เราตองการพยากรณในเร องของอะไร แลวเหมาะสมกบการพยากรณดวยวธใดและตองมความคลาดเคลอนนอยทสด

8

2.4ทฤษฎการตดสนใจ5

การตดสนใจนบเปนงานทผบรหารทกระดบไมสามารถหลกเหลยงได กลาวไดวาทกๆวนมเรองใหตองตดสนใจทงสน นบตงแตเรองเลกนอยไปจนกระทงการตดสนใจทเกยวของกบผลไดผลเสยทมมลคาสง ผททำาการตดสนใจทกคนยอมตองการทจะตดสนใจไดอยางถกตอง แตผลของการตดสนใจซงจะเกดขนในอนาคตกลบเปนสงทเราควบคมใหเปนอยางทตองการไมได นกวชาการจงพยายามคดคนเครองมอทจะชวยใหผบรหารตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน ตวแบบการตดสนใจเปนวธการทางวทยาศาสตรอยางหนงทนำามาชวยในการตดสนใจ โดยอาศยรปแบบทางคณตศาสตรมาชวยอธบายถงสภาพของปญหาทตองตดสนใจ แสดงทางเลอก ตลอดจนผลของทางเลอกนนๆ

ขนตอนในการตดสนใจ1. กำาหนดทางเลอก ผตดสนใจจะตองพจารณาวาในการ

แกปญหาทเกดขนนนจะมทางเลอกใดบางทเปนไปได ซงโดยปกตแลวปญหาตางๆ ทเกดขนมกจะมการแกไขไดหลายทาง บางปญหาจะมทางเลอกใหเหนอยางชดเจน แตบางอยางกตองอาศยความร ความชำานาญ ประสบการณ ตลอดจนความคดรเรมและสรางสรรคของผตดสนใจในการคนหาทางเลอกทเปนไปไมไดนอกจากนน ในการทจะกำาหนดทางเลอกของปญหาไดดเพยงไรนน เวลาเปนขอจำากดอยางหนงดวย

2. ระบเหตการณทจะเกดขนในอนาคต ปญหาทตองตดสนใจนนสวนใหญจะมความไมแนนอนเขามาเกยวของ กลาวคอ ไมสามารถบอกไดวาถาเลอกจดโครงการขนาดใหญแลวจะตอง

5 สทธมา ชำานาญเวช. (2550). การวเคราะหเชงปรมาณ. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : บรษทวทยพฒน จำากด.

9

ประสบความสำาเรจหรอไม หรอเมอตดสนใจลงทนซอหนบรษท ก แลวราคาหนจะสงขน 20 บาทแนนนอนเนองจากเปนการตดสนใจนนเปนสงทตองทำากอนลวงหนา เมอปฏบตตามทางเลอกทเลอกไวแลวจงจะทราบวาจะเกดเหตการณอยางไรและมขนตอนอยางไร ในขนนจงตองพยายามระบลกษณะของเหตการณทอาจเกดขนภายหลงทไดทำาการตดสนใจไปแลว

3. คำานวณผลตอบแทนของแตละทางเลอก ผตดสนใจจะตองกำาหนดวา ผลตอบแทนของปญหาจะอยในลกษณะใด ทงนควรอยในลกษณะทวดได เชน กำาไร ยอดขาย ดอกเบย ตนทน เปนตน แลวคำานวณผลตอบแทนดงกลาวสำาหรบทางเลอกตางๆ ในกรณทเกดเหตการณแตละอยางตามทไดแจกแจงไว เพอจะไดเหนถงความสมพนธระหวางทางเลอกและเหตการณทเกดขนไดอยางชดเจน

4. ตดสนใจเลอกทางทตองการ เมอมการรวบรวมขอมลของปญหาทตองตดสนใจ เหตการณทจะเกดขน และผลตอบแทนของทางเลอกตางๆแลว ขนตอนตอไปคอการเลอกทางเลอกทเหมาะสมในการแกปญหาทเกดขน ในการนผตดสนใจควรตองทราบวาปญหาทกำาลงตดสนใจนนอยภายใตสภาวการณใดตอไปน

ภายใตสภาวะความแนนอน ในสภาวการณน ผตดสนใจจะทราบแนนอนวาจะเกดเหตการณใด และจากขอมลผลตอบแทนของแตละทางเลอกทมอยแลวการตดสนใจจะกระทำาไดงาย เชน ผจดการ รานเชาวซด ทราบแนนอนแลววาในแตละเดอนจะมลกคาทมความตองการทจะเชาภาพยนตรเทาไร

การตดสนใจภายใตสภาวะความเสยง หมายถง การทผตดสนใจไมทราบแนชดวาเหตการณใดจะเกดขน แตสามารถทราบโอกาสหรอความนาจะเปน ทจะเกดเหตการณเหลานนไดโดยอาศยขอมลในอดต ประสบการณ หรอวจารณญาณของผตดสนใจเอง

10

การตดสนใจภายใตสภาวะความไมแนนอน หมายถง ผตดสนใจไมสามารถทราบไดวาเหตการณใดจะเกดขนภายหลงทตดสนใจแลว และไมอาจกำาหนดหรอประมาณคาความนาจะเปนในการเกดเหตการณเหลานนไดเลย

2.5ระบบจดทำารายงานสำาหรบการจดการ (Management Report System)6

ระบบจดทำารายงานเพอการจดการ(Management Report System) หรอทเรยกวา MRS หมายถงระบบสารสนเทศทถกออกแบบและพฒนาขน เพอรวบรวม ประมวลผล จดระบบและจดทำารายงาน หรอเอกสารสำาหรบชวยในการตดสนใจทเกยวของกบการบรหาร โดยท MRS จะจดทำารายงาน หรอเอกสาร และสงตอไปยงฝายจดการตามระยะเวลาทกำาหนด หรอตามความตองการของผบรหาร เนองจากรายงานทถกจดทำาอยางเปนระบบจะชวยใหการบรหารงานมประสทธภาพ โดยทวไปแลวการทำางานของระบบจดออกรายงานสำาหรบการจดการจะถกใชสำาหรบการวางแผน การตรวจสอบและควบคมการจดการ โดยปกต MRS สมควรตองมคณสมบตสำาคญ ดงตอไปน

1. สามารถทจะสนบสนนการตดสนใจทเปนแบบโครงสรางและกงโครงสรางอยางมประสทธภาพเนองจากปญหาของผบรหารจะมความหลากหลายและไมมรปแบบทแนนอน ตลอดจนอาจขาดโครงสรางทชดเจน จงตองการสารสนเทศเฉพาะสำาหรบแตละงาน ดงนน MRS จงตองมความยดหยนในการจดการสารสนเทศใหเหมาะสมกบความตองการของงานและผใช

6 นภาภรณ คำาเจรญ. (2545). ระบบสารสนเทศเพอการ. กรงเทพฯ: เอส.พ.ซ.บคส. กตต ภกดวฒนะกล. (2549). คมภรระบบสารสนเทศ = Information systems. กรงเทพฯ : เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท

11

2. ผลตเอกสารหรอรายงานตามตารางทกำาหนด และนำาเสนอใหผจดการหรอผใช เพอทำาการตรวจสอบ แกไข และเกบไวเปนหลกฐานอางอง

3. ถกผลตออกมาในรปแบบทคงทหรอถกกำาหนดไว เพอใหผใชสามารถนำาไปใชงานตามความตองการตลอดจนมความคงทในการจดเกบและใชงาน

4. สารสนเทศทบรรจในรายงานหรอเอกสารมกจะเปนสารสนเทศทเกดขนในอดตมากกวาทจะสมพนธกบอนาคต โดย MRS จะรวบรวมและประมวลผลขอมลทเกดขนแลวเสนอตอผจดการ เพอทำาการศกษา วเคราะหและตดสนใจ

5. บอยครงทรายงานหรอเอกสารจะถกผลตในรปของกระดาษ ซงสรปขอมลทผใชตองการร โดยเฉพาะผจดการทยงไมมความคนเคยกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการทำางาน

รป 2-2 คณสมบตของระบบจดทำารายงานเพอการจดการ

ประเภทของรายงาน

ระบบจดทำารายงานเพอการจดการ

สนบสนนการตดสนใจ

ผลตรายงานตามตารางทกำาหนดผลตรายงานตามตารางรปแบบรวบรวมและประมวลผลขอมลผลตรายงานออกมาในรปแบบกระดาษ

12

1. รายงานทออกตามตาราง (Schedule Report) เปนรายงานทจดทำาขนตามระยะเวลาทกำาหนดแนนอน เชน ประจำาวน ประจำาสปดาห หรอประจำาเดอน เปนตน โดยรายงานตามตารางเวลาจะสรปผลการดำาเนนงานในแตละชวงเวลาทผานมา ปกตการจดทำารายงานตามรอบระยะเวลามวตถประสงค เพอใหขอมลผจดการในการวางแผน การตรวจสอบ และการควบคมงานเปนไปตามเปาหมายทตองการ

2. รายงานทออกในกรณพเศษ (Exception Report) เปนรายงานทจดทำาขนเมอมสงผดปกตหรอปญหาเฉพาะหนาเกดขน โดยการนำาเสนอรายงานพเศษมวตถประสงคตองการใหผบรหารรบทราบและทำาการตดสนใจแกไข และควบคมผลประโยชนขององคกร

3. รายงานทออกตามความตองการ (Demand Report) เปนรายงานทจดทำาขนตามความตองการของผบรหาร ซงรายงานตามความตองการจะแสดงขอมลเฉพาะเรองทผบรหารตองการทราบ เพอใหผบรหารเกดความเขาใจในปญหาและตดสนใจอยางเหมาะสม

4. รายงานทออกเพอพยากรณ (Predictive Report) เปนรายงานทใหขอสารสนเทศทชวยในการตดสนใจของผบรหาร การพยากรณจะอาศยเทคนคการวเคราะหทางสถต และคณตศาสตรหรอทเรยกวาการวจยขนดำาเนนงาน มาทำาการประมวลผลขอมลในอดต เพอชวยใหผบรหารสามารถมแนวทางการตดสนใจไดอยางถกตอง

13

รป 2-3 ประเภทของรายงาน

คณสมบตของสารสนเทศในระบบจดทำารายงาน1. ตรงประเดน (Relevance) รายงานทออกควรทจะ

บรรจดวยสารสนเทศทเปนทตองการหรอเปนประโยชนตอเรองทผบรหารกำาลงทำาการตดสนใจอย

2. ความถกตอง (Accuracy) รายงานทออกควรบรรจดวยสารสนเทศทถกตองไมมขอผดพลาด และเปนทเชอถอไดของผบรหาร

3. ถกเวลา (Timeliness) รายงานทออกควรจะบรรจสารสนเทศทนสมยและทนเวลา เพอสนบสนนการตดสนใจทกำาลงกระทำาอยในขณะนน

4. สามารถพสจนได (Verifiability) รายงานทออกมาควรบรรจสารสนเทศทสามารถตรวจสอบแหลงทมาวาเปนขอมลจากแหลงใด และมความนาเชอถอเพยงใด

ประเภทของรายงาน

รายงานทออกตามตารางรายงานทออกในกรณพเศษรานงานทออกตามความตองการรายงานทออกเพอพยากรณ

14

2.6 ภาษา PHP (PHP Hypertext Preprocessor)7

Rasmus Lerdorf ผใหกำาเนด PHP เรมจากการเขยนสครปต Perl CGI ใสไวในโฮมเพจประวตสวนตว เพอบนทกขอมลผทเขาเยยมชมโฮมเพจ แตเนองจาก Lerdorf เหนวาการเขยน CGI ดวย Perl นนออกจะเยนเยอเกนไป จงไดตดสนใจเขยนโปรแกรมดวยภาษา C ทสามารถแยกสวนทเปนภาษา HTML ขนใหม โดยตงชอโปรแกรมนวา Personal Home Page Tools (PHP-Tools) และไดเรมแจกจายโคดออกไปในลกษณะฟรแวร (ในขณะนน Open Source ยงไมเปนทรจกกนมากนก) ตอมาจงไดเรมเปดใหผสนใจเขารวมปรบปรงและพฒนา จนพฒนาเปน PHP/FI ทเรมเปนนยมขนมา

จนกระทง Zeev Suraski และ Andi Gutmans ไดรวมกนเขยนโคดขนใหมโดยไดมการปรบปรงใหดขนเปนอยางมากในหลายๆดาน ทงดานประสทธภาพ การสนบสนนการโปรแกรมเชงวตถ และในดานอนๆอกหลายประการ จนเกดเปน PHP3 ซงเปนเวอรชนทไดรบความนยมเปนอยางมาก

แตเมอมผใชจำานวนมาก จงมการนำาไปใชงานทซบซอนมากขน ดวยเหตน Zeev Suraski และ Andi Gustmans ผพฒนา PHP3 จงตดสนใจเขยนโคดขนใหมทงหมด และไดตงชอวา Zend engine (มาจาก Zeev และ Andi) ซงกลายเปนหวใจของ PHP 4 ตงแตนนเปนตนมา และนบตงแตเวอรชน 5 ถอเปนการพลกโฉมการโปรแกรมเชงวตถเมอเทยบกบเวอรชนกอนหนาน เนองจากมการเปลยนแปลงไปสการโปรแกรมเชงวตถทสมบรณแบบมากยงขน

7 สมศกด โชตชยชตกล. (2551). Insight PHP ฉบบสมบรณ. (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: บรษทโปร วชน จำากด

15

นบจากป ค.ศ.1995 ท Rasmus Lerdorf ไดใหกำาเนด PHP จนถงปจจบนจากการสำารวจของ www.Netcraff.com พบวา PHP Module ถกนำาไปใชแลวกวา 20 ลานโดเมน และยงมแนวโนมทสดใส เนองจากสามารถใชไดกบ Web Server ทหลากหลาย ในหลายแพลตฟอรม

PHP เปนภาษาสครปตแบบเซรฟเวอร (server-side scripting language) หมายถง การประมวลผลจะเกดขนบนเครองแมขาย หรอเซรฟเวอร (server) แลวจงสรางผลลพธเปนภาษา HTML สงใหกบเครองลกขาย หรอไคลเอนต (client) เพอแสดงผล ซงลดภาระการสงถายขอมลจำานวนมากเพอมาประมวลผลบนเครองลกขาย การเขยนสามารถทำาไดโดยเขยนโคด PHP แทรกลงไปในโคด HTML ดวยการเปดแทก <?php และปดดวยแทก ?> หรอเขยนเปนโคด PHP อยางเดยวกไดเชนกน และทำาการบนทกเปนไฟลทมนามสกล .php, .php3, หรอ .phtml ขนอยกบทไดกำาหนดไวบนการตดตงเวบเซรฟเวอร

PHP เปนโอเพนซอรส (Open Source)ผใชสามารถดาวนโหลด PHP (พรอม source code) มาใช

งานไดจากเวบไซดของ PHP (www.php.net/download.php) สวนคมอการใชงาน (PHP Manual) นนสามารถเรยกดไดจาก www.php.net/docs.php ซงสามารถเรยกดในแบบออนไลนไดทนท หรอหากตองการดาวนโหลดกมใหเลอกทงในรปแบบเวบเพจ (HTML) และไฟลชวยเหลอในแบบของ Windows (.chm) โดยสามารถดาวนโหลดไดท www.php.net/download-doc.php

การทำางานของ PHP

16

ตงแตเวอรชนแรกมาจนถงเวอรชนปจจบน ภาษา PHP ไดมการพฒนาการอยางตอเนอง การทำางานของ PHP ตงแตเวอรชนแรกจนถงเวอรชน 3 ใชการแปลตามลำาดบทละประโยค (Interpretation process) คอ แปลไปทำางานไปตามลำาดบคำาสงเหมอนกบภาษา HTML แตตงแตเวอรชน 4 เปนตนมา ไดมการเปลยนแปลงกระบวนการทำางานไปเปนอยางมาก โดยจะทำาการแปล (Compile) เกบไวในหนวยความจำาแลวจงทำางาน (Compilation process) ดงนนสครปตในสวนทถกเรยกใชงานซำา จะใหผลทเรวขนเปนอยางมาก

PHP จดเปนภาษาสครปตทดำาเนนการทฝงเซรฟเวอร (server-side) คอเมอโคดถกเรยกใชโดยบราวเซอร โปรแกรม PHP ทอยในเครองทเปนเวบเซรฟเวอรจะทำาการประมวลผลแลวสราง(generate) ผลลพธทอยในรปแบบของภาษา HTML ขนแลวจงสงมาใหกบเครองไคลเอนตเพอใหบราวเซอรแสดงผล ลกษณะการเขยนสครปตจะเขยนแทรกไวภายในไฟล HTML โดยเปดดวยแทก <?php หรอ <? หรอ <script language=”php”> และปดดวย ?> หรอ </script>ความสามารถของ PHP

PHP เปนภาษาทเขยนงาย สามารถนำามาใชทำาเวบเพจทจำาเปนตองมการตอบสนองกบผใช โดยเฉพาะอยางยง PHP มความสามารถในการนำาขอมลจากฐานขอมล (Database) ประเภทตางๆมาแสดงในเวบเพจจงเหมาะแกการใชทำาเวบบอรด,เวบเมล, ไดนามกเวบเพจ เพอประโยชนในทางพานชยอเลกทรอนกส (e-commerce) ตลอดจนการสรางเวบแอพลเคชนเพอใชงานภายในองคกรทตองการคณสมบตในการเรยกใชงานไดจากทกทโดยไมตองมการตดตงในเครองผใช

17

องคประกอบของ PHP1. เครองเซรฟเวอร (จะใช PC ธรรมดากได)2. เครองไคลเอนต (เปนเครองเดยวกบเซรฟเวอรกได)3. โปรแกรมเวบเซรฟเวอร (Web Server) เชน Apache, IIS

(Microsoft Internet Information Server), PWS (Microsoft Personal Web Server)

4. โปรแกรม PHP5. โปรแกรมดาตาเบสเซรฟเวอร (Database Server) เชน

MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server (หากตองการมการจดเกบขอมลลงในฐานขอมล)

2.7 ระบบจดการฐานขอมล(Database Management System : DBMS)8

ระบบจดการฐานขอมล คอ ซอฟตแวรสำาหรบบรหารและจดการฐานขอมล ซงจะเปนเสมอนตวกลางระหวางผใชกบฐานขอมล ทำาหนาทในการสราง เรยกใชขอมล หรอปรบปรงขอมลในการทำางานกบฐานขอมลจะตองผาน DBMS ทกครง โดยผใชจะทำาหนาทออกคำาสงกบ DBMS จะมหนาทไปจดการคำาสง

หนาทของระบบจดการฐานขอมล1. การจดเตรยมมมมองของผใช เนองจาก DBMS

มหนาทในการเขาถงขอมลในฐานขอมลตามคำาสงของผใช ดงนน กอนการสรางฐานขอมลจะตองมการกำาหนดโครงสรางของขอมลและความสมพนธระหวางขอมลในฐานขอมล ทงทเปนโครงสรางทางตรรกะ(Logical Schema) และโครงสรางทางกายภาพ

8 กตต ภกดวฒนะกล, กตตพงษ กลมกลอม. (2548). คมภรการวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถดวย UML . กรงเทพฯ: เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท.

18

(Physical Schema) โครงสรางทงสองจะชวยให DBMS สามารถคนหาขอมลได

2. การสรางและแกไขฐานขอมล การกำาหนดโครงสราง (Schema) และมมมองของผใช (User View / Subschema) ดงกลาวขางตน รวมถงการสรางและแกไขในดานอนของฐานขอมล จะตองอาศยภาษาชนดหนงทเรยกวา ภาษานยามขอมล “ (Data Definition Language : DLL)”

ภาษานยามขอมล (Data Definition Language : DLL) เปนภาษาทประกอบไปดวยชดคำาสง ไวยากรณและกฎเกณฑ ทใชในการกำาหนดโครงสรางและอธบายรายละเอยดของขอมล ตลอดจนความสมพนธระหวางขอมลในฐานขอมล

3. การจดเกบและเรยกขอมล นอกจาก DBMS จะทำาหนาทเปนตวกลางในการสรางฐานขอมลแลว ยงเปนตวกลางในการจดเกบและเรยกใชขอมลในฐานขอมลอกดวย สมมตวาผใชตองการเรยกดขอมลจากฐานขอมล อาจทำาไดโดยคำาสง “LIST ALL PRODUCT_NAME WHERE PRICE IS 2000” ซงคำาสงนจดวาเปนเสนทางในการเขาถงขอมลเชงตรรกะ “Logical Access Path (LAP)” เมอ DBMS รบคำาสงแลว DBMS กจะคนหาขอมลทมชอ “PRODUCT_NAME” และมเงอนไขคอ มราคาเทากบ 200 โดยคนหาจากแหลงจดเกบขอมลทางกายภาพ ซงกคอเสนทางเขาถงขอมลเชงกายภาพ(Physical Access Path : PAP) เพอดงขอมลมาแสดงใหกบผใช

4. การดำาเนนการกบขอมลและการสรางรายงาน การดำาเนนกบขอมล (Manipulation) ไดแก การเพม แทรก ลบ แกไข และปรบปรงขอมล ซงคำาสงทใชในการดำาเนนการกบขอมลโดยสวนใหญแลว จดวาเปนกลมภาษา DML หรอ Data Manipulation Language

19

ภาษาดำาเนนการกบขอมล (Data Manipulation Language: DML) เปนภาษาทชวยใหผดแลฐานขอมล หรอผใชสามารถเขาถงขอมลเพอการ เพม (Add) แทรก (Insert) ลบ (Delete) แกไข (Edit) หรอปรบปรง (Update) ขอมลในฐานขอมลได นอกจากน DML ยงชวยใหผใชสามารถสรางรายงานไดอกดวย

การเลอกใชระบบจดการฐานขอมล1. ขนาดของฐานขอมล (Database Size) ขนาด

ของฐานขอมลขนอยกบจำานวนของเรคคอรดขอมลทจะจดเกบในฐานขอมล จำานวนของขอมลจะทำาใหสามารถกำาหนดไดวาควรใชสอจดเกบขอมลประเภทใด และทสำาคญทำาใหทราบวาควรใช DBMS ผลตภณฑใดทสามารถรองรบกบจำานวนขอมลทมปรมาณมากได ซงโดยสวนใหญแลว DBMS ในปจจบนกสามารถรองรบกบขอมลทมจำานวนมากได

2. จำานวนผใชเมอเกดภาวะพรอมกน (Number of Concurrent Users) จำานวนของผใชทจำาเปนตองเขาถงขอมลตวเดยวกนในเวลาเดยวกนและในฐานขอมลเดยวกน เปนปจจยทสำาคญอยางมากในการเลอกใช DBMS เนองจาก เปนปจจยทชวยใหองคกรสามารถคดเลอก DBMS ทมประสทธภาพในการควบคมการทำางานในภาวะพรอมกนได กลาวคอ หาก DBMS ใดทรองรบการใชงานของผใชหลายคนได กจะตองสามารถควบคมการเกดภาวะพรอมกนได หาก DBMS ชนดใดทไมสามารถควบคมได องคกรกไมรบไวพจารณา คำาวา ”Scalability” จะชวยใหพจารณาเลอก DBMS ไดโดยทำาใหองคกรทราบวา DBMS สามารถรองรบกบปรมาณขอมลไดมากเทาใด หรอสามารถควบคมการเกดภาวะพรอมกนในการใชงานของผใชไดจำานวนเทาใด

20

3. ประสทธภาพ (Performance) ประสทธภาพของ DBMS อาจหมายถงคณลกษณะหลายอยาง ความเรวในการเขาถงขอมล เปนเงอนไขสำาคญสำาหรบบางองคกรหรอบางสวนงานทตองการความเรวในการเขาถงขอมล อกคณลกษณะทสามารถใชเปนเงอนไขในการเลอก DBMS ไดกคอ ความสามารถและความเรวในการกคนระบบ ซงจะเกดขนกตอเมอมเหตการณระบบลมเหลว ซงหากการกคนระบบเปนไปอยางเชองชา อาจกอใหเกดความเสยหายหรออาจทำาใหบางหนวยงานไมสามารถทำางานได นอกจากน ประสทธภาพยงรวมถง ความสามารถในการควบคมการเกดภาวะพรอมกน ดงทกลาวไปแลวดวย

4. การประสานการทำางาน (Integration) เกณฑการเลอกใช DBMS อกประการหนงทสำาคญกคอ ความสามารถในการ“ประสานการทำางานไดกบโปรแกรมประยกตและฐานขอมลอน สงท”จะบงชไดวา DBMS จะใชงานรวมกนไดหรอไม นอกจากจะเปนชนดของฐานขอมลแลว ยงมอกสงหนงทสำาคญคอ ระบบการปฏบตการ“ (Operating System)” ทจะใชรน DBMS เชน UNIX, Windows หรอ Linux เปนตน หากเปนระบบปฏบตการเดยวกนกจะใช DBMS และฐานขอมลรวมกนไดงายแตหากเปนระบบปฏบตการตางชนดกน กตองพจารณาวา DBMS ชนดใดทมเครองมอชวยใหสามารถใชฐานขอมลรวมกนได ทงจากภายในและภายนอกองคกร

5. ลกษณะสำาคญ (Features) ลกษณะสำาคญไมวาจะเปนการทำางาน หรอรปลกษณของซอฟตแวรทเปนเอกลกษณเฉพาะใน DBMS แตละผลตภณฑ ใชเปนเงอนไขในการพจารณาเลอกใช DBMS ขององคกรไดเปนอยางด DBMS โดยสวนใหญมกจะมเครองมอเพอชวยในการกำาหนดระบบรกษาความปลอดภย การกำาหนดสทธในการเขาถงขอมลทมาพรอมกบ DBMS นอกจากน

21

ลกษณะสำาคญอาจหมายความรวมถง การใชงานทงาย มคมอประกอบการใชงานทเขาใจงายและชดเจน

6. ผผลตและจดจำาหนาย (Vendor) สำาหรบการพจารณาผผลตและจดจำาหนาย DBMS อาจพจารณาไดจากขนาดองคกร ความมชอเสยงและสถานะทางการเงน หากผผลตและจดจำาหนายรายใดทอยในวงการดาน IT มานาน กจะมประสบการณมากสามารถใหคำาปรกษาและแกไขปญหาทเกดขนได หรอหากผผลตและจดจำาหนายรายใด เปนองคกรทมขนาดใหญ กอาจมแผนกใหบรการหลงการขายเปนสดสวนชดเจน สามารถชวยเหลอลกคาไดอยางเตมทตลอด 24 ชวโมง ซงประเดนการบรหารหลงการขาย นบวาเปนปจจยสำาคญในการพจารณาเลอก DBMS

7. ตนทน (Cost) เงอนไขในการเลอกซอและเลอกใช DBMS ทสำาคญมากถงมากทสดกคอ “ตนทน (Cost)” หรอราคาของ DBMS ซงจะแตกตางกนไปตามผผลตและจดจำาหนายแตละราย DBMS สำาหรบเครองไมโครคอมพวตอรจะมตนทนตำากวา DBMS สำาหรบเครองเมนเฟรมคอมพวเตอร บางองคกรเลอกทจะเชา DBMS เปนรายเดอน หรอรายป ทงนขนอยกบสถานะทางการเงน นโยบาย และเงอนไขอนๆ ในขณะนน

2.8ระบบฐานขอมล MySQL9

การสรางเวบเพจทเรยบงายและไมมการเปลยนแปลงบอยๆนน การใชภาษา HTML เพยงอยางเดยวกอาจจะเพยงพอแลว แตในปจจบนความตองการรบรขาวสารตางๆ ใหรวดเรวและทนตอเหตการณเปนแรงกดดนใหผทแตเดมใชเพยงภาษา HTML จำาเปนตองนำาเทคโนโลยอนๆ เขามาชวยใหสามารถปรบปรงขอมลไดทน

9 สมศกด โชตชยชตกล. (2551). Insight PHP ฉบบสมบรณ. (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: บรษทโปร วชน จำากด

22

ทวงท และลดความผดพลาดทอาจจะเกดขนจากการทตองปฏบตงานกบขอมลจำานวนมหาศาล และสงหนงทถกนำามาใชเพอบรรเทาปญหาเหลานคอ ระบบฐานขอมลบนเวบ (Web Database)

และเมอมความจำาเปนตองนำาระบบจดการฐานขอมลมาใชในเวบไซททเขยนขนดวย PHP ระบบจดการฐานขอมลทมกจะเลอกใชเปนลำาดบตนๆ คอ MySQL ดวยคณสมบตเดนหลายประการ ทำาใหผใช PHP สวนใหญเลอกใช MySQL เปนระบบฐานขอมลสำาหรบเวบไซทและ Web Application

MySQL เปนระบบฐานขอมลทถกพฒนาโดย MySQL AB ประเทศสวเดน โดยผกอตงเปนชาวสวเดนสองคนคอ David Axmark และ Alian Larsson และชาวฟนแลนดอกหนงคนคอ Michael Widenius ซงวตถประสงคให MySQL เปนซอฟตแวรฟรทเปดเผยซอรสโคด ภายใต GNU General Public License (GPL)

สถาปตยกรรมเวบดาตาเบสการทำางานของเวบเซรฟเวอรโดยพนฐานจะเปนการนำาเวบเพจ

ทถกเกบอยทเซรฟเวอรสงผานไปใหแกเวบบราวเซอรในเครองททำาการรองขอมา โดยขอมลสวนใหญในเวบเพจจะอยในรปแบบแทกภาษา HTML และสครปตททำางานทางฝงไคลเอนต เชน JavaScript

แตสำาหรบการนำาระบบฐานขอมลเขามาใชรวมกบเวบเพจนน เมอบราวเซอรรองขอมาทเวบเซรฟเวอรแลว PHP จะทำาหนาทเปนตวกลางในการดงขอมลจากฐานขอมล มาจดทำาเปนสครปต HTML ในรปแบบทเวบบราวเซอรสามารถเขาใจได โดยมขนตอนดงน

23

1. เวบบราวเซอรทำาการรองขอเวบเพจดวยโปรโตคอล HTTP ไปยงเวบเซรฟเวอร

2. เมอเวบเซรฟเวอรไดรบการรองขอ จะทำาการเรยกไฟลทถกรองขอแลวสงตอไปใหกบ PHP Engine เพอทำาการประมวลผล

3. ในกรณสครปตมคำาสงใหทำาการตดตอขอมลและมการทำาควร (query) เพออานหรอประมวลผลฐานขอมล PHP Engine กจะทำาการตดตอและสงควรไปยงเวบดาตาเบสเซรฟเวอร

4. ดาตาเบสเซรฟเวอรจะสงผลลพธของควรกลบไปให PHP Engine

5. หลงจาก PHP Engine นำาขอมลทไดรบจากดาตาเบสเซรฟเวอรมาประมวลผลแลว จะทำาการสรางผลลพธในรปแบบ HTML แลวสงใหแกเวบเซรฟเวอร

6. เวบเซรฟเวอรจะสงผลลพธในรป HTML กลบไปยงเวบบราวเซอรเพอแสดงผล

ขอดของ MySQLแมวา MySQL ไมใชระบบจดการฐานขอมลทดทสด แตดวย

จดเดนหลายประการ ทำาให MySQL กาวขนมาเปนระบบจดการฐานขอมลทมจำานวนผใชมากทสดในกลม Open Source Database

1. ฟร สามารถใชงานไดโดยไมตองเสยคาลขสทธ2. เปดเผยซอรสโคด3. มเสถยรภาพสง4. ทำางานไดกบระบบปฏบตการไดหลากหลาย เชน Windows,

UNIX, Linux เปนตน5. มผใชเปนจำานวนมาก ทำาใหมการพฒนาและออกเวอรชนใหม

อยางสมำาเสมอ6. ตดตงและใชงานงาย มคมอดาวนโหลดไดฟร

24

2.9 Unified Modeling Language (UML)10

ในการพฒนาระบบดวยหลกการ OOAD สงทจำาเปนอยางหนงในกระบวนการของวเคราะหและออกแบบ คอ การสรางแบบจำาลอง ของ Object, Class และองคประกอบอนๆของระบบซงการถายทอดแบบจำาลองออกมาใหแกผมสวนเกยวของกบระบบไดรบทราบนน ทางทตรงทสดคอ การแสดงในรปแบบของสญลกษณทมองเหนได กอใหเกดการประดษฐรปภาพแผนภาพ และมาตรฐานตางๆ ซงเปนเครองมอททำาใหเราสามารถสรางจำาลองขององคประกอบตางๆ ทาง OOAD ขน หนงในเครองมอทไดรบการยอมรบและเปนทนยมทสดคอ Unified Modeling Language (UML) UML ไมไดเปนเพยงเครองมอเทานน แต UML จดไดวาเปนภาษา เพราะ UML มหนวยของภาษา (Language Units) ครบถวน กลาวคอ มทงคำาศพท (Vocabulary) และไวยากรณ (Syntax) ทชดเจนแต UML แตกตางจากภาษาทวๆ ไปตรงทหนวยของภาษานน ประกอบขนจากรปภาพและ Diagram ไมใชตวอกขระเราจะจด UML ไวเปนประเภทหนงของภาษารปภาพ (Graphical Language)คำาศพทในภาษา UML (UML Vocabulary)

1. Things หมายถง สงตางๆ ทใชจำาลองสงทไดมาจากกระบวนการ Abstraction ซง Things สามารถจำาแนกออกไดเปน

1.%2%. Structural เปรยบเสมอนคำานาม ของภาษา UML อนไดแก Class, Interface, Use Case

2.%2%. Behavioral Things ทำาหนาทเสมอนคำากรยาของภาษา UML ซงประกอบดวย Message และ State

10 กตต ภกดวฒนะกล, กตตพงษ กลมกลอม. (2548). คมภรการวเคราะหและออกแบบระบบเชงวตถดวย UML . กรงเทพฯ: เคทพ คอมพ แอนด คอนซลท.

25

3.%2%. Grouping Things ทำาหนาทในการวมเอากลมของ Structural และกลมของ Behavioral Things เขาไวดวยกน ซง Grouping Things ใน UML เรยกวา Package

4.%2%. Annotational Things มหนาทในการอธบาย UML Model ทถกสรางขน Annotational Things ใน UML มประเภทเดยวเรยกวา Notes

2. Relationships หมายถง ความสมพนธททำาหนาทเชอมโยง Things ตางๆ เขาไวดวยกน ความสมพนธ UML แบงออกไดเปน 4 ประเภทไดแก

2.1. Dependency ใชเพออธบายวาของสองสงมความสมพนธแบบขนตอกนหรอมอทธพลตอกน

2.2. Association ใชเพออธบายความสมพนธระหวางของสองสงในระนาบความสมพนธ เชน ความสมพนธระหวาหองเรยน กบ อาคารเรยน เปนตน

2.3. Generalization ใชเพออธบายความสมพนธระหวางสงของสองสงในรปแบบของการจำาแนก การแบงประเภท เชน คอมพวเตอรโนตบคเปนประเภทหนงของคอมพวเตอร เปนตน

2.4. Realization ใชอธบายความสมพนธระหวางสงของสองสง สงหนงจะทำาหนาทในการดำาเนนการให method ของอกสงหนงซงไดประกาศไวใน UML ม Realization ระหวาง Class กบ Interface

3. Diagram คอ แผนภาพ หมายถง สงททำาหนาทรวบรวมเอา Things และ Relationship ทเกยวของสอดคลองกน ไวในทเดยวกน ถาจะเปรยบเทยบวา Things และ

26

Relationships เปนคำาศพทในภาษา UML แลว Diagram กนาจะเทยบไดกบประโยค (Sentence) ในภาษา UML

3.1. Class Diagram เปน Diagram ทใชแสดงโครงสรางของ Class ตางๆ ทเรานาสนใจ และความสมพนธรปแบบตางๆ ทมอยระหวาง Class เหลานน

3.2. Object Diagram เปน Diagram ทใชเพอแสดงโครงสรางของ Object ตางๆ ทเราสนใจและความสมพนธรปแบบตางๆ ทมอยระหวาง Object เหลานน

3.3. Use Case Diagram เปน Diagram ทใชเพอแสดง 3.3.1. Use Case ซงเปนกลมของเหตการณหรองานท

ตองมในระบบ3.3.2. Actor ซงเปนผทไมไดอยในระบบ แตมสวน

เกยวของกบระบบในรปแบบใดรปแบบหนง3.3.3. ความสมพนธระหวาง Use Case และ Actor

เหลานน3.4. Sequence Diagram และ Collaboration

Diagram คอ Diagram ททงสองมความเทาเทยมกนในแงของความหมาย Diagram ชดนจะเปนทรวมของ Class และ/หรอ Object และชดของ Message ซงกอใหเกดการดำาเนนการอยางใดอยางหนงของระบบ

3.5. Statechart Diagram เปน Diagram ทแสดงถงสถานะ เหตการณทกอใหเกดการเปลยนสถานะ ทสามารถเปนไปไดของ Class หนงๆ

3.6. Component Diagram เปน Diagram ทแสดงใหเหนถงองคประกอบของระบบ (Component) และความสมพนธทมอยระหวาง Component เหลานน

27

Component Diagram จดเปน Diagram ทแสดงใหเหนภาพของการ implement ระบบ

3.7. Deployment Diagram เปน Diagram ทแสดงใหเหนถงองคประกอบททำาหนาทในการประมวลผล และความสมพนธระหวางองคประกอบเหลานน ซงแตละ Note มกจะเปนทรวมของ Component อยางนอยหนง Component เสมอ

ไวยากรณของ UMLไวยากรณของ UML มหนาทในการสรางขอกำาหนดตางๆ เพอ

ให แบบจำาลอง (Model) ทสรางขนมการจดวางทด เขาใจได และเปนมาตรฐาน เรยก Model ทมคณลกษณะดงกลาววา “Well-formed Model” ไวยากรณของ UML ประกอบดวย 2 ชด คอ Semantic Rules และ Well-formed Model

1.Semantic RulesName สำาหรบทก Things, Relationship และ Diagram ตองมชอ และชอหนงตองถกใชสำาหรบเรยกขานสงๆ เดยวใน Problem Domain เดยวกนเทานนStereotype สำาหรบทก Things, Relationship แมจะเปนคนละตวกนแตอาจจะมชอซำากนได เนองจากมความหมายเหมอนกน ใน UML จะยนยอมให Things หรอ Relationship คนละตวกน มชอซำากนไดโดยใช Stereotype ซงหมายถง Name ทสามารถถกใชโดย Things มากกวาหนงตวได เราเขยน Stereotype ในรปแบบ <<Stereotype>>Scope ทกๆ Name ตองมขอบเขตหรอคำาอธบายทชดเจน ซงตองสามารถนำาไปสการเขาใจความหมายของ Name นนๆ ได

28

Visibility ทกๆ Name ตองไดรบการอธบายวา ตนเองจะสามารถถกมองเหนได สามารถถกเขาถงไดอยางไรและมขอจำากดอยางไรIntegrity Things หนงจะมความสมพนธกบ Things อนๆ ไดโดยผานทาง Relationship เทานน และตองเปน Relationship ทสามารถอธบายได ไมซำาซอนกำากวม และเปนไปอยางมระเบยบแบบแผนExecution Things ตางๆทถกนำามาใชเพออธบายการประมวลผลตองมระเบยบแบบแผนและสามารถอธบายได

2.Well-formed ModelWell-formed Model คอ Model ทมคณสมบตครบถวนตาม Semantic Rules ทกขอNon-well formed Model คอ Model ทยงขาดคณสมบตบางประการของ Semantic Rules ไดแกElided บางองคประกอบของ Model อาจจะถกซอนไว เพอสรางความงายในการทำาความเขาใจจากผเกยวของบางกลมIncomplete บางองคประกอบของ Model อาจจะขาดหายไป ยงไมครบถวนInconsistent คอ ความสอดคลองของแตละ Diagram ใน Model อาจจะยงไมสมบรณทงหมด

29