บทที่๒ แนวความคิด ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · รายงานผลการศึกษาฉบ

รายงานผลการศกษาฉบบสมบรณ (Final Report) โครงการ “การศกษาการสงเสรมอาชพและการมงานทาตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐”

สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๙-

บทท ๒

แนวความคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ การวจยเรอง “การศกษาการสงเสรมอาชพและการมงานทาของคนพการตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐” คณะผวจยไดศกษาถง แนวคด ทฤษฏ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางใหทราบถงปญหาและอปสรรค และเพอเสนอแนะแนวทางทเหมาะสมในการเขาถงบรการและการรบรขอมลขาวสารเกยวกบสทธของคนพการ โดยมรายละเอยดเปนลาดบดงน ๒.1 ความรทวไปเกยวกบคนพการและการทางานของคนพการ ๒.2 กฎหมายทเกยวของกบการจางงานคนพการ ๒.3 กรณตวอยางกฎหมายเกยวกบการขจดการเลอกปฏบตในการจางงานของประเทศสวเดนและประเทศมาเลเซย

๒.4 แนวคดทเกยวของกบการสงเสรมการจางงานคนพการ ๒.5 งานวจยทเกยวของ

๒.1 ความรทวไปเกยวกบคนพการและการทางานของคนพการ

๒.๑.๑ ความหมายของคนพการ Hammerman และ Maikowski (1981) ไดสรปความหมายของ “ความพการ” ไวดงน วาหมายถง ความเสยเปรยบ (Handicap), ความพการ (Disability), และความบกพรอง (Impairment) สามารถอธบายไดวา บคคลหนงอาจมความบกพรอง โดยไมพการและพการโดยไมเกดการเสยเปรยบกได หากไดรบการสนบสนนจากครอบครวหรอมสงอานวยความสะดวกทางกายภาพ สงเหลานสามารถเยยวยาความบกพรองทมอยได และจะไมสงผลทาใหบคคลนนเกดความเสยเปรยบในการดารงชวต เชน คนตาบอดทางานทใชสายตาไมได แตสามารถใชคอมพวเตอรทมเสยงประกอบได สามารถเลนดนตร เปนนกกฬาได เปนตน องคการอนามยโลก (WHO) ใหความหมายความพการวาคนพการ หมายถง เปนความเสยเปรยบของบคคลใดบคคลหนง ทเกดจากความชารด หรอความสามารถบกพรอง เปนผลทาใหบคคลนนไมสามารถแสดงบทบาท หรอกระทาอะไรใหเหมาะสมสอดคลองตามวย สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมได (กรมประชาสงเคราะห, 2540: 7 ) ปฏญญาวาดวยสทธคนพการ พทธศกราช 2541 ใหความหมาย คนพการหรอทพพลภาพ เปนทรพยากรมนษยทมคณคาสมควรทจะไดรบสทธและโอกาสในการพฒนาใหเตมศกยภาพ ไดรบการปกปองคมครองจากการถกเอารดเอาเปรยบ ไดเขารวมในกจกรรมตางๆ ทงดานเศรษฐกจ สงคม และการเมองดวยความเสมอภาค ไดรบขอมลขาวสารสอตางๆ ทเหมาะสมกบความพการ และไดรบการยอมรบในศกดศรแหงความเปนมนษย องคกรแรงงานระหวางประเทศ (ILO) ไดใหคาจากดความจากมมมองดานฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ และการจางงานคนพการ วาคนพการ (Disabled Persons) คอ “บคคลใดบคคลหนงทมโอกาสดานความมนคงในชวต สถานภาพการจางงาน หรอความกาวหนาในอาชพอยางเหมาะสมถกจากดหรอลดอยางเหนไดชด อนเปนผลจากความบกพรองรางกายหรอทางจตใจ (องคกรแรงงานระหวางประเทศ, ๒๕๔๙)


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๐-

สวนประเทศไทย กไดมประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย วนท ๑8 กนยายน พ.ศ. 25๕๐ ใหความหมายของคนพการไวดงน “คนพการ” หมายถง บคคลซงมขอจากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจาวนหรอการเขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใด ประกอบกบมอปสรรคในดานตาง ๆ และมความจาเปนเปนพเศษทจะตองไดรบความชวยเหลอดานหนงดานใด เพอใหสามารถปฏบตกจกรรมในชวตประจาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคมไดอยางบคคลทวไป ทงน ตามประเภทและหลกเกณฑทรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยประกาศกาหนด (พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (ฉบบปรบปรงครงท ๘), 2550: 2-๔) จากการศกษาขางตน จงสรปไดวา “คนพการ” หมายถง ความเสยเปรยบ ความพการ และความบกพรอง ซงมผลทาใหบคคลทไมสามารถดแลตนเองไดทงหมดหรอบางสวน เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร และพการทางออทสตก หรอความบกพรองอนใด ไมวาจะเปนมาแตกาเนดหรอไมกตามและมความจาเปนพเศษทจะตองไดรบความชวยเหลอดานหนงดานใดเพอใหสามารถปฏบตกจกรรมในชวตประจาวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคมไดอยางบคคลทวไปโดยไดรบสทธ โอกาสในการพฒนาอยางเตมศกยภาพ และไดรบการยอมรบในศกดศรความเปนมนษย

๒.๑.๒ ปญหาการจากดสทธคนพการในการทางานในสถานประกอบการ ในเรองของการจากดสทธของคนพการนน จากการศกษาดานกฎหมายของวรยะ นามศรพงศพนธ และคณะ (วรยะ นามศรพงศพนธ และคณะ, 2546: ๒๒ เรอง การแกไขกฎหมายทกดกนคนพการในการเขาไปมสวนรวมในสงคม: ศกษากรณ กฎหมายและกฎระเบยบทจากดสทธคนพการในการประกอบอาชพ (http://www.lawreformform.go.th,2556)ไดสรปผลการศกษาเกยวกบปญหาการจากดสทธคนพการในการประกอบอาชพเกดจากสาเหตดงตอไปน 1) การกาหนดลกษณะของงานหรอกาหนดอาชพเพอใหคนพการทา ซงการกาหนดโดยเฉพาะเจาะจงวาคนพการสามารถทางานหรอประกอบอาชพใดไดบางนน คนพการมกถกปฏเสธไมใหทางานนอกเหนอจากทกาหนด การกาหนดหลกเกณฑในกฎหมายใหคนพการสามารถทางานตามลกษณะของงานหรอในอาชพอนนอกเหนอจากทกาหนดได จงเปนการขดตอหลกความเชอในศกยภาพของคนพการ ทมแตสงเสรมใหคนพการทางานทแปลกใหม หรองานททาทายความสามารถของคนพการ นอกจากนกยงมเรองของการระบบสดสวนการจางงาน การสงวนอาชพ เพราะอาชพทสงวนมกมรายไดคอยขางนอย เชน อาชพนวดแผนไทย เปนตน 2) การกาหนดคณสมบตหรอลกษณะตองหามในการประกอบอาชพไวในบทบญญตของกฎหมาย เชน กายพการ กายทพพลภาพ ไมสมประกอบ หหนวก หหนวกเปนใบซงไมสามารถอานออกเขยนได พการทพพลภาพจนไมสามารถปฏบตหนาทได มกายหรอจตไมเหมาะสมทจะเปนขาราชการ เปนตน ซงถอยคาดงกลาวทาใหเกดการกดกนหรอเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมอยางชดแจง 3) การใชดลพนจของบคคลทเกยวของ ในกรณทกฎหมายเปดโอกาสใหมการใชดลพนจเพอพจารณาคณสมบตหรอลกษณะตองหามของบคคลไดน น อาจกอใหเกดการกดกนคนพการในการประกอบอาชพได เนองจากการกาหนดคณสมบตหรอลกษณะตองหามไวดวยถอยคาดงกลาวนน ตองขนอยกบดลพนจโดยแทของผบงคบใชกฎหมาย


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๑-

จากปญหาตาง ๆ เหลาน ทาใหคนพการขาดโอกาสทจะไดรบการพฒนาใหสามารถพงพงตนเองอยางมศกยภาพได โดยเฉพาะคนพการทอาศยอยในชนบท ทขาดความร ความเขาใจในการรกษาตนใหหายจากอาการปวย และปองกนไมใหเกดความพการขนไดนน สงผลใหผปวยเหลานนตองกลายเปนคนพการอยางถาวร อกทงรฐไมสามารถกระจายบรการดานการศกษาพเศษไปสชนบทไดอยางเพยงพอ คนพการในชนบทจงขาดโอกาสในการศกษาและพฒนาทางดานรางกาย และสตปญญาไดอยางเหมาะสม แตถาหากคนพการไดมโอกาสในการพฒนาขดความสามารถและคณภาพของคนพการใหมประสทธภาพเทยบเทากบคนพการในเมองได ยอมสงผลใหคนพการมโอกาสในการพฒนาความสามารถของตน เพอนาไปสการประกอบอาชพและพงพาตนเองไดในทสด รฐจงมมาตรการในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการในรปแบบตางๆ ใหคนพการไดมโอกาสในการพฒนาศกยภาพของตนมากขน และเพอใหคนพการสามารถดแลตนเองและอยรวมสงคมไดอยางมคณภาพเชนเดยวกนกบคนปกตทวๆ ไป ตามลาดบดงน

ไดมการรางพระราชบญญตเพอคนพการฉบบแรกในประเทศไทยขนในป พ.ศ. 2519 และไดมการแตงตงคณะอนกรรมการสาขาตางๆ ขน 5 สาขา ประกอบดวย คณะอนกรรมการฝายการแพทย ฝายสงคมสงเคราะห ฝายการฟนฟอาชพ ฝายการศกษาและฝายกฎหมายเกยวกบบรการสาหรบคนพการจนกระทงในป พ.ศ. 2524 ซงเปนปคนพการสากล คณะรฐมนตรในสมยนนไดอนมตแผนการสงเคราะหและฟนฟสมรรถภาพคนพการแหงชาตระยะยาว พ.ศ. 2525–2534 ซงในแผนนนไดระบใหมกฎหมายเพอชวยเหลอคมครอง สวสดภาพและสทธของคนพการขนโดยเฉพาะ ตอมาเมอวนท 24 ตลาคม พ.ศ. 2534 ไดมการประกาศใชพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการขน เพราะคนพการเปนทรพยากรสวนหนงของประเทศ แตเนองจากสภาพของความพการเปนอปสรรคในการดารงชวต การประกอบอาชพและมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมจงสมควรสนบสนนสงเสรมใหคนพการไดมโอกาสในดานตาง ๆ อยางเทาเทยมกบคนปกตทวไป และสมควรใหคนพการไดรบการคมครอง การสงเคราะหการพฒนา และการฟนฟสมรรถภาพ โดยวธทางการแพทย ทางการศกษา ทางสงคม และการฝกอาชพ ตลอดจนแกไขปญหาและขจดอปสรรคตาง ๆ ทางเศรษฐกจและสงคมใหแกคนพการ รวมทงใหสงคมมสวนรวมในการเกอกลและฟนฟสมรรถภาพคนพการดวย สาระสาคญของพระราชบญญตฉบบนไดแก การกาหนดใหมคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ เปนคณะกรรมการระดบชาตเพอรบผดชอบและควบคมดแลใหมการดาเนนงานดานการสงเคราะห พฒนา และการฟนฟสมรรถภาพคนพการตามทไดกาหนดไว การกาหนดใหจดตงสานกงานคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการเพอใหเกดการสงเคราะห การพฒนา และการฟนฟสมรรถภาพคนพการพรอมกนนนรฐบาลไดสนบสนนใหมการจดกจกรรมตาง ๆ เนองในวนคนพการสากล เพอเปนการสงเสรมใหสาธารณชนไดมความเขาใจในเรองของคนพการมากขน มการเปดโอกาสใหคนพการไดแสดงความสามารถและเขารวมกจกรรมทางสงคมอยางเสมอภาค เพราะถอวาคนพการกเปนสวนหนงของสงคม และเปนประชากรกลมหนงของสงคมเฉกเชนเดยวกบบคคลทวไปในสงคมยอมตองไดรบสทธโอกาส และบรการในดานตาง ๆ เพอกอใหเกดการพฒนาคณภาพชวตใหดขนเหมอนกบบคคลทวไปในสงคม หลงจากมการประกาศใชพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 ทออกโดยกระทรวงมหาดไทย ตามราชกจจานเบกษา ลงวนท ๒๕ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๓๔ แลว (ราชกจจานเบกษา, ๒๕๓๔) (ตอมาจงมพระราชบญญตโอนอานาจหนาทและกจการบรหารบางสวนของกระทรวงมหาดไปเปนของกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม พ.ศ. ๒๕๓๖ ฉบบพเศษ หนา ๕ เลม ๑๐ ตอนท ๙๙ ราชกจจานเบกษา ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๓๖) กไดมการออกกฎกระทรวงทเกยวของกบพระราชบญญตนอกหลายฉบบ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๒-

สวนตวอยางกฎกระทรวงสาธารณะสข ฉบบท ๓ (พ.ศ. ๒๕๓๗) ทออกตามความในพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. ๒๕๓๔ เรองกาหนดบรการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทย คาใชจายในการรกษาพยาบาลและคาอปกรณเพอปรบสภาพทางรางกาย ทางสตปญญา หรอทางจตใจหรอเสรมสรางสมรรถภาพใหดขนตามทกาหนดในกฎกระทรวง ตวอยางกฎกระทรวงแรงงานทเกยวของกบคนพการ เชน กฎกระทรวงแรงงาน เรองการจางงานคนพการและการสงเงนเขากองทนฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2537, กระทรวงแรงงาน ฉบบท 1 เรองการจางงานคนพการ พ.ศ. 2537 ซงออกตามพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 โดยกาหนดใหสถานประกอบการทมลกจางสองรอยคนขนไป ตองรบคนพการทสามารถทางานได ไมวาจะตาแหนงใดเขาทางานในอตราสวนของลกจางทกสองรอยคนตอคนพการหนงคน และ สถานประกอบการใดทรบคนพการเขาทางานมสทธนาเงนคาจางทจายใหแกคนพการมาหกเปนคาใชจายตามประมวลรษฎากรไดเปนจานวนสองเทาของจานวนทจายจรง และกรณนายจางหรอสถานประกอบการใดทอยในเกณฑตองจางงานคนพการ ไมพรอมทจะรบผดชอบคนพการเขาทางาน ตองสงเงนเขากองทนฟนฟสมรรถภาพคนพการในอตราครงหนงของอตราคาจางขนตาทใชบงคบในทองททสถานประกอบการตงอยคณดวยสามรอยหกสบหาและคณดวยจานวนคนพการซงประสงคจะไมรบเขาทางาน และกฎกระทรวงแรงงานฉบบท 4 (พ.ศ. 2542) ทออกตามความในพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 ในเรองของอาคาร สถานท ยานพาหนะ หรอบรการสาธารณะอนทเจาของจะมสทธหกเงนคาใชจายเปนสองเทาของเงนทเสยไปเพอจดใหมอปกรณทอานวยความสะดวกโดยตรงแกคนพการออกจากเงนไดสทธหรอกาไรสทธของปทคาใชจายนนเกดขนตามประมวลรษฎากรตามมาตรา 18 ตองมลกษณะตามขอ 2 ขอ 3 หรอขอ 4 โดยมอปกรณทอานวยความสะดวกโดยตรงแกคนพการและมสญลกษณสากลตามขอ 6 และขอ 7 ดวย สวนลกษณะของอาคารทตองมอปกรณทอานวยความสะดวกโดยตรงแกคนพการ ไดแก อาคารของสถานสงเคราะหคนพการหรอคนชรา สถานศกษาสาหรบคนพการ โรงพยาบาล โรงแรมหอประชม สถานศกษา สถานขนสงมวลชน และอาคารในลกษณะอนใดตามทกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารกาหนด และลกษณะสถานททตองมอปกรณทอานวยความสะดวกโดยตรงแกคนพการ ไดแก สวนสาธารณะ สวนสตว หรอสถานททใหบรการทานองเดยวกน รวมถงลกษณะยานพาหนะทตองมอปกรณทอานวยความสะดวกโดยตรงแกคนพการ เชน รถยนตสาธารณะและรถยนตรบรการตามกฎหมายวาดวยรถยนต รถทใชในการขนสงผโดยสารประเภทการขนสงประจาทางและไมประจาทางตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก และกฎกระทรวงเรองการจดสงอานวยความสะดวกสาหรบคนพการ พ.ศ. 2541 เปนตน (สาวตร รตนชโชต, ๒๕๕๒: 2-๓) ตอมาจงไดออกพระราชกฤษฏกา เพอแกไขบทบญญตใหสอดคลองกบการโอนอานาจหนาทของสวนราชการใหเปนไปตามพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 พ.ศ. 2545 เลม 119 ตอนท 102 ก ราชกจจานเบกษา หนา 70 วนท 8 ตลาคม 2545 มการแกไขในมาตรา ๒๙ กลาวคอ มาตรา 29 ในพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 ใหแกคาวา“กระทรวงมหาดไทย” เปน “กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย” คาวา “รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย” เปน “รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย” ตามเหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทคนพการเปนทรพยากรสวนหนงของประเทศ แตเนองจากสภาพของความพการเปนอปสรรคในการดารงชวตในการประกอบอาชพและในการมสวนรวมในกจกรรมของสงคมและโดยทสมควรสนบสนนสงเสรมใหคนพการไดมโอกาสในดานตางๆ สามารถดารงชวต ประกอบอาชพและมสวนรวมในกจกรรมของสงคมเทาเทยมกบคนปกตทวไป ในการนสมควรใหคนพการไดรบการคมครอง การสงเคราะห การพฒนา และการฟนฟสมรรถภาพโดยวธการทางการแพทย


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๓-

ทางการศกษา ทางสงคมและการฝกอาชพ ตลอดจนแกไขปญหาและขจดอปสรรคตางๆ ทางเศรษฐกจและสงคมใหแกคนพการ รวมทงใหสงคมมสวนรวมในการเกอกลและฟนฟสมรรถภาพคนพการ จงจาเปนตองตราพระราชบญญตนขน

จากการทรฐออกกฎหมายสาคญ ๆ ทเกยวของกบสวสดการและการจางงานคนพการ เชนสดสวนการจางงานคนพการทกฎกระทรวง (พ.ศ. 2537) ซงกาหนดใหสถานประกอบการเอกชนรบคนพการเขาทางานในอตราสวนรอยละ 0.5 นนยงไมเพยงพอทจะรองรบจานวนคนพการทยงวางงานและตองการเขาสตลาดแรงงานได ทงนายจางยงสามารถทจะกาหนดตาแหนงงานทจะประกาศรบคนพการไดเอง ทาใหนายจางทไมประสงคจะรบคนพการเขาทางานกาหนดตาแหนงทจะประกาศรบใหมคณสมบตสง ทาใหไมมคนพการทมคณสมบตตรงตามทตองการมาสมครได นอกจากนนายจางยงสามารถทจะเลอกสงเงนสมทบเขากองทนฟนฟสมรรถภาพคนพการแทนการจางงานคนพการได เนองจากมอตราไมสงมากนก นอกจากนนยงพบวาขาดปจจยทางกฎหมายทจะมาชวยสงเสรมสนบสนน และขาดการสนบสนนทควรเปนเรองของนโยบาย (ปรชญา ศรสมย, 2549)

๒.๑.๓ คนพการกบการมงานทา ดวยสภาพเศรษฐกจและสงคม ปจจบนคนพการตระหนกและใหความสาคญกบ “งาน” ซงเปนสงจาเปนเพอการดารงชวตอยรอดไดในสงคม ดงนนคนพการเองตองสรางหลกประกนใหกบตนเองและครอบครว โดยการหางานทมนคง เพอใหมรายไดประจาเลยงครอบครว สงผลใหคนพการมความตระหนกในคณคาของตนเอง เชอมนในความสามารถและศกยภาพทตนมอยวาจะสามารถดารงชวตอยไดในสงคมได จงกลาวไดวา “งาน” มคณคาและความสาคญตอคนพการเปนอยางมาก และยงกลาวถง ความสาคญของงานกบคนพการ (กระทรวงศกษาธการ, สานกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคคลากรทางการศกษา, 2543) ดงน 1) คนพการและครอบครวตองการมรายไดจากการทางาน คนพการกบครอบครวสวนมากกเหมอนกบครอบครวอนๆ ทมชวตอยไมไดหากไมมรายไดประจา 2) คณคาของคนในสงคมอยทการทางานทกอใหเกดประโยชน การทางานนบเปนคณคาอนสงสงของคนทกชาต ทกภาษา ทกวฒนธรรม ดงนน เมอคนพการไมสามารถทางานได เขาจะถกตดสนวาเปนผลมเหลวในชวตทไมอาจเทาเทยมกบบคคลอนในสงคม 3) คนพการมความตองการทมสวนรวมในการใชชวตอยางปกต ในสงคมสถานททางานนบเปนแหลงสรางความสมพนธทางสงคมและพฒนาทกษะทางสงคม ถาคนพการขาดโอกาสในการมสวนรวมในกระบวนการดงกลาว กเทากบถกขดขวางอยางรนแรงในการอยรวมกบสงคม 4) คณคาของการมงานทาอยบนพนฐานความจรงทวา งานทาใหชวตอยในกฎเกณฑและเปนรปรางเชนเดยวกบบคคลทวไป การมชวตอยไปวน ๆ โดยปราศจากสงทาทายจากการทางานเปนสงทนาเบอหนายและหงอยเหงา

๒.1.๔ การสนบสนนการจางงานคนพการในสถานประกอบการ หากพจารณาถงลกษณะของงานทคนพการสามารถทาไดในสถานประกอบการ ทกลาวถงการศกษาของบารบารา เมอรเรย (Barbara Marley) ผเชยวชาญอาวโสดานการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพประจาองคการแรงงานระหวางประเทศชาวอเมรกน ไดใหแนวทางในการจางงานคนพการใน 4 ลกษณะ ไดแก การจางงานคนพการในโรงงานอารกษ การจางงานคนพการในระบบสนบสนน การจางงานในระบบเปดและการประกอบอาชพอสระ ซงในการศกษาครงน ม 2 ลกษณะ (สภรธรรม มงคลสวสด, 2544: 37-38) ไดแก


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๔-

1) การจางงานคนพการในระบบสนบสนน การจางงานในลกษณะนเปนการทางานทคนพการจะมผสอนงาน (Job Coach) ชวยดแลหรออาจจะเปนในรปของการทดลองงาน ฝกงาน (On the Job Training) เหมาะสาหรบคนพการทมความบกพรองทางสตปญญา หรอ การเรยนร รวมทงคนพการทไมมพนฐานความรหรอประสบการณ พเลยงจะเปนผประสานงานระหวางสถานประกอบการและคนพการ เพอใหการทางานดาเนนไปตามวตถประสงคของนายจาง งานในลกษณะนอาจทาในรปของคณะทางานซงอยภายใตการดแลของพเลยง ซงจะนาคนพการไปทางานตางๆ ทสามารถดแลและชแนะไดอยางใกลชด ขอดของการจางงานในลกษณะนคอ คนพการจะเกดการเรยนรและพฒนางานและสามารถทจะเขาสการจางงานในระบบเปดได เนองจากสถานการณและสภาพแวดลอมในการทางานเหมอนการทางานในระบบเปดทกประการ 2) การจางงานระบบเปด จากการศกษาของวรยะ นามศรพงศพนธ และคณะ (๒๕๔๖) กลาววาการจางงานระบบเปดมลกษณะของการคดเลอกคนพการทมความสามารถ ซงจะไดรบการจางงานจากสถานประกอบการทวไป แตปญหาสาคญในการทางานของความพการคอ เจตคตของนายจางทมตอคนพการ ซงไมยอมรบความสามารถของคนพการ จดมงหมายของการฟนฟสมรรถภาพคนพการกเพอใหคนพการดารงชวตอยกบครอบครวและชมชนไดอยางมศกดศร มบทบาทในสงคมไดเทาเทยมบคคลทวไปและสามารถประกอบอาชพมรายไดทมนคง ฉะนนจงตองรณรงคเพอใหสงคมเปลยนเจตคตทมตอคนพการใหเปนไปในทางบวก และยอมรบความสามารถของคนพการ ถอวาคนพการเปนสมาชกคนหนงของสงคมมสวนรวมและบทบาทเชนบคคลทวไปอยางมศกดศรและประสทธภาพ (วรยะ นามศรพงศพนธ และคณะ, 2546: ๒๐-๒๑) 2.2 กฎหมาย ทเกยวของกบการจางงานคนพการ การสงเสรมการจางงานใหคนพการไดมอาชพทเหมาะสม และมรายไดทมนคงนนเปนสวนสาคญอยางยงในการสนบสนนใหคนพการสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางอสระ โดยลดการพงพงผอนและใชความสามารถของตนเองอยางเตมศกยภาพ ดงนนจงไดมการกาหนดสทธและโอกาสของคนพการไวทงในบรบทระหวางประเทศและในประเทศ ดงน

๒.2.1 ขอแนะนาขององคการแรงงานระหวางประเทศทเกยวของกบการทางานของคนพการ การสงเสรมใหเกดความเทาเทยมกนในดานโอกาสกลายเปนหวใจหลกของการทางานขององคการแรงงานระหวางประเทศ ซงในคาประกาศแหง ฟลาเดลเฟย ในป พ.ศ. 2487 ระบวา มนษยทกคนไมวาจะเปนเผาพนธใด ความเชอใด หรอเพศใดกตามตางมสทธไดรบความเปนอยทด และสามารถพฒนาดานจตวญญาณในสภาวะแวดลอมทมเสรภาพและเคารพศกดศรความเปนมนษย มความมนคงทางเศรษฐกจ และมโอกาสอยางเทาเทยมกน โดยแนวความคดระดบสากลมความเชอวาคนพการมศกยภาพไมยงหยอนไปกวาบคคลทวไปหากไดรบการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตอยางมคณภาพ เปนสทธขนพนฐานตามสทธมนษยชนเปนความเชอในเรองสทธและความเสมอภาคของบคคล นอกจากนยงมอนสญญาและขอแนะนาจากองคกรแรงงานระหวางประเทศทบารบารา เมอรเรย และ โรเบรต เฮรอน (2543) ศกษาไวยงสรปเรองเกยวกบการจางงานคนพการวาเปนความเชอในศกยภาพในดานการทางานปรากฏในขอแนะท 99 ซงเปนขอแนะนาฉบบแรกทวาดวยการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพของคนพการ ค.ศ. ๑๙๙๕ (พ.ศ. ๒๔๙๘) ขององคการแรงงานระหวางประเทศ โดยเนนใหคนพการมความเสมอภาคหรอโอกาสในการประกอบอาชพ และขอแนะท 168 (Recommendation 99 and Recommendation 168) ขององคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization หรอ ILO) ซงมสาระสาคญคอ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๕-

คนพการทกคนควรไดรบความเสมอภาคแหงโอกาสและการปฏบตตอคนงานชายและหญงในการฟนฟสมรรถภาพทางอาชพระหวางคนงานพการและคนงานทวไป ในขณะทคนพการควรไดรบโอกาสอยางเทาเทยมและการปฏบตเกยวกบการเขาถงการมงานทา การรกษาสภาพการทางาน และความกาวหนาในการทางาน ซงควรจะสอดคลองกบความตองการของคนพการเอง รวมทงคานงถงความเหมาะสมของแตละคนในการทางานนน ๆ โดยมประเดนหลกคอ “การมสวนรวมอยางเตมท” ของคนพการในการใชชวตในสงคมและการพฒนาและเพอ “ความเสมอภาค” ดงนนการฟนฟสมรรถภาพของบคคลดงกลาวเหลานนเปนสงจาเปนอยางยงในการชวยใหพยงเขาคนสสภาพทใชการไดทงทางรางกาย จตใจ สงคม อาชพและเศรษฐกจใหมากทสด ตามความสามารถของพวกเขา และเพอใชทรพยากรบคคลใหเกดประโยชนสงสด จาเปนตองพฒนาและฟนฟความสามารถในการทางานของคนพการโดยการรวมบรการตาง ๆ ทางการแพทย จตเวช สงคมการศกษา การแนะแนวอาชพ การฝกอาชพและการบรรจงาน รวมทงการตดตามผลใหเปนกระบวนการทมการประสานกนและมความตอเนองกระบวนการเดยว (บารบารา เมอรเรย และ โรเบรต เฮรอน, 2543: 51-87) สวนอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศ ฉบบท 159 ทวาดวยการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพและการจางงานสาหรบคนพการ พ.ศ. 2528 (C159 Vocational Rehabilitation and Employment (Disabled Persons) Convention, 1985 (พ.ศ. 2528)) สมชชาใหญแหงสหประชาชาตไดรบรองอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศ ฉบบท 159 วาดวยการฟนฟดานอาชพและการจางงานสาหรบคนพการ เมอวนท 20 มถนายน พ.ศ. 2526 และมผลบงคบใชเมอวนท 20 มถนายน พ.ศ. 2528 โดยประเทศไทยกไดใหสตยาบรรณอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศดงกลาวเมอวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2550 และมผลบงคบใชประเทศไทยตงแตวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2551 ซงอนสญญาฉบบท 159 น ใหความสาคญตอหลกการแหงความเสมอภาคดานการประกอบอาชพและการจางงานคนพการและบคคลทวไปและยงถอวาเปนมาตรการทมงสรางโอกาสทเทาเทยมกนระหวางคนพการกบผใชแรงงานทวไป ไมเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม (ขอ 4) นอกจากนอนสญญาฉบบนยงไดเนนหลกการทมงใหคนพการมโอกาสดานการประกอบอาชพและการจางงานในตลาดแรงงาน (ขอ 3) และยงกาหนดไวชดแจงใน ขอ 5 ทใหองคกรของผใชแรงงาน โดยเฉพาะองคกรของคนพการเพอใหคนพการเขามามสวนรวมในการกาหนดนโยบายใหมากขน (วรยะ นามศรพงศพนธ และจไร ทพวงษ, 2554: 16 – 17)

๒.2.2 สทธคนพการตามอนสญญาวาดวยสทธในการทางานของคนพการ พฒนาการทเกยวของกบงานดานคนพการอกประการหนง คอ องคการสหประชาชาต ไดประกาศ “อนสญญาวาดวยสทธคนพการ” (Convention on the rights of Persons with Disabilities : CRPD) ซงเรมมการยกรางตงแต ค.ศ. ๒๐๐๓ (พ.ศ. ๒๕๔๖) ทนบวาเปนกฏหมายระหวางประเทศทมความสาคญและมผลตอการกาหนดนโยบายดานคนพการของประเทศไทย ทงนหากพจารณาถงพฒนาการของอนสญญาวาดวยสทธคนพการ เปนชวงเวลาเดยวกบแนวคดทจะยกรางพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ เพอใชทดแทนพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. ๒๕๓๔ โดยความเปนมาของอนสญญาวาดวยสทธคนพการน เรมตงแตป ค.ศ. ๒๐๐๐ (พ.ศ. ๒๕๔๓) โดย ขาหลวงใหญสทธมนษยชน ไดขอให Prof. Gerard Quinn และ Teresai Degener ศกษาถงหลกการขนพนฐานของสนธสญญา จานวน ๖ ฉบบทเกยวกบคนพการ เพอศกษาถงระบบและการดาเนนงานของสนธสญญากบสวนตาง ๆ ทเกยวของ โดยประเทศเมกชโก ไดเสนอใหสมชชาใหญแหงสหประชาชาตรเรมกระบวนการยกรางอนสญญาขนในเดอนธนวาคม ค.ศ. ๒๐๐๑ (พ.ศ. ๒๕๔๔) โดยไดตงคณะกรรมการเฉพาะกจ รบผดชอบในการตรวจสอบความเหมาะสมของอนสญญา และยกรางบทบญญตตาง ๆ ในอนสญญา และในสมยประชมท ๘ เมอวนท ๒๕ สงหาคม ค.ศ. ๒๐๐๖ (พ.ศ. ๒๕๔๙) คณะกรรมการ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๖-

เฉพาะกจไดยอมรบบทบญญตของอนสญญาดวยคะแนนเสยงเอกฉนท ซงไดสงตอไปยงคณะกรรมการยกรางเพอตรวจสอบรปแบบและความสอดคลองกบอนสญญาอนๆ ตอมาสมชชาใหญแหงสหประชาชาตไดเหนชอบรางอนสญญาและพธสารตามคาแนะนาของคณะกรรมการยกรางในวนท ๑๓ ธนวาคม ค.ศ. ๒๐๐๖ (พ.ศ. ๒๕๔๙) ลกษณะเฉพาะทสาคญของรางอนสญญานคอ การเขามามบทบาทขององคกรเอกชนซงไดรวมตวกนอยางไมเปนทางการในชอ International Disability Caucus (IDC) เพอแสดงทาททมตอปญหาคนพการอยางเปนอนหนงอนเดยว องคกรเอกชนเหลานไดเสนอแนะความคดเหนตาง ๆ ทเปนประโยชนตอการยกรางอนสญญาวาดวยสทธคนพการ นอกจากน ยงมองคกรหนงทมบทบาทสาคญอยางยง คอ สานกงานเฉพาะกจททางานมาตลอดระยะเวลา ๘ สมยการประชม สานกงานฯ น เปนผทนาความคดขององคกรเอกชนมาแปลงเปนบทบญญตตาง ๆ ในอนสญญา สาหรบหนวยงานดานสทธมนษยชนระดบประเทศไดใหความสนใจอยางยงในเรองสทธคนพการ โดยเฉพาะในขอบเขตการบงคบใชภายในประเทศ อนสญญาวาดวยสทธคนพการไดเปดใหรฐตาง ๆ ลงนามเมอวนท ๓๐ มนาคม ค.ศ. ๒๐๐๗ (พ.ศ. ๒๕๕๐) ซงมรฐทลงนามในอนสญญา จานวน ๘๒ รฐ และลงนามในพธสาร จานวน ๔๔ รฐ และใหสตยาบน จานวน ๑ รฐ อนสญญาวาดวยสทธคนพการถอวาเปนอนสญญาทมจานวนผลงนามในวนแรกสงสดในประวตศาสตรสหประชาชาต และเปนอนสญญาวาดวยสทธมนษยชนฉบบแรกของศตวรรษท ๒๑ ซงเปดโอกาสใหองคกรระดบภมภาคเขารวมลงนามดวย อนแสดงใหเหนถงความรวมมอในเรองของการคมครองสทธคนพการ อนสญญาและพธสารนมผลบงคบใชเมอวนท ๓ พฤษภาคม ค.ศ. ๒๐๐๘ (พ.ศ. ๒๕๕๑) (คณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต, ๒๕๕๕: (๖ – ๘) โดยอนสญญาวาดวยสทธคนพการนกลาวถงหลกการทวไปเกยวกบเรองของการสงเสรมอาชพและการมงานทาของคนพการ ไดแก การหามการเลอกปฏบตเพราะเหตแหงความพการในทกดานทเกยวกบการจางงาน, การคมครองสทธของคนพการรวมทงโอกาสทเทาเทยมกนและคาตอบแทนการทางานทเทากนสาหรบเนองานทเทากน, การทาใหคนพการสามารถเขาถงโปรแกรมแนะแนวอาชพและแนะแนวทวไปบรการจดหางานและการฝกอาชพอยางตอเนอง, นอกจากนทงภาครฐและภาคเอกชนตองกาหนดเรองของรบคนพการเขาทางานในอตราสวนทเหมาะสม ซงการใหสตยาบนในอนสญญาฉบบดงกลาวจะเกดผลดในหลายประการ คอ การคมครองคนพการเปนไปอยางมประสทธภาพ ใหความชวยเหลอในดานการฟนฟอาชพและการมงานทาของคนพการทถอปฏบตในระดบสากล ซงประเทศไทยไดใหสตยาบนเมอ ๒๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ และมผลบงคบใชตงแต ๒๘ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ (สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต: อนสญญาวาดวยสทธคนพการ, พมพในประเทศไทยเมอ 2552: 89-95) ตามรายละเอยดในภาคผนวก

๒.2.3 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ทเกยวของกบเรองของการทางาน กลาวคอ มาตรา ๓๐ มาตรา 43 และมาตรา 44 กลาวถงบคคลยอมเสมอกนในทางกฎหมาย และไดรบการคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน ชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนกาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการสภาพทางรางกายหรอสขภาพ สถานะบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญจะกระทามได รวมทงการมเสรภาพในการประกอบกจการหรอประกอบอาชพตลอดจนการแขงขนโดยเสร ซงบคคลยอมมสทธไดรบหลกประกนความปลอดภยและสวสดภาพในการทางาน รวมทงหลกประกนในการดารงชพทงในระหวางการทางานและเมอพนภาวะการทางาน


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๗-

จะเหนไดวา รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 นนใหความสาคญกบสทธ และโอกาสในดานตางๆ แกคนพการ กลาวคอ เปนการสงเสรมใหคนพการไดรบสทธดานตางๆ เชนเดยวกบคนอนๆ ทวไปในสงคม โดยปราศจากการเลอกปฏบต ซงถอเปนการเปดโอกาสใหแกคนพการสามารถเขาถงสทธตางๆ ในการฟนฟสมรรถภาพ และการทางานตอไปดวย (ตามรายละเอยดในภาคผนวก)

๒.2.4 การสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการในดานการจางงาน จากการทประเทศไทย เหนความสาคญของคณภาพชวตคนพการ จงจดตงหนวยงานทเกยวของและรบผดชอบในการดแลคณภาพชวตคนพการมาตงแต พ.ศ. ๒๔๘๓ อกทงพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ.2534 ซงตอมาจงมพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ เพราะพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. ๒๕๓๔ ใชบงคบมาเปนเวลานาน สาระสาคญและรายละเอยดเกยวกบการสงเคราะหและการฟนฟสมรรถภาพคนพการไมเหมาะสมกบสภาพสงคมปจจบน สมควรกาหนดแนวทางและปรบปรงวธการในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการใหมความเหมาะสมยงขน และกาหนดบทบญญตเกยวกบสทธประโยชนและความคมครองคนพการเพอมใหมการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมเพราะเหตสภาพทางกายหรอสขภาพ รวมทงใหคนพการมสทธไดรบสงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะและความชวยเหลออนจากรฐ ตลอดจนใหรฐตองสงเคราะหคนพการใหมคณภาพชวตทดและพงตนเองได (พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ, ๒๕๕๐: ๗๗) และปจจบนเปนพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ ซงมการแกไขเพมเตมจากกฎหมายทวาดวยหนวยงานทรบผดชอบในเรองของการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตของคนพการตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ เพอใหคนพการไดรบสทธประโยชนสงสด ดงนนในเรองของการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการจงมววฒนาการตงแต พ.ศ. ๒๔๘๓ – ปจจบน ซงมรายละเอยดตามตารางท ๔ ดงน

ตารางท ๔ แสดงววฒนาการของการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการตงแต พ.ศ. ๒๔๘๓ - ปจจบน

พ.ศ. รายละเอยด 2483 - รฐจดตงกรมประชาสงเคราะห สงกดกระทรวงมหาดไทย ทตงกรมฯ อยในพนทวงสราญรมย เขตพระนคร

- กรมประชาสงเคราะห ไดตงหนวยงานรบผดชอบดแลเรองคนพการ ในระดบ กลมงาน เปนงานคนพการ ในฝายสงเคราะหคนไรทพง กองสวสดการสงเคราะห - ในระยะเรมแรก เนนการใหบรการ ดานสวสดการสงเคราะห ใหแกคนพการ

2493 กรมกรมประชาสงเคราะห ยายมาตงทวงสะพานขาว และคงดาเนนงานสวสดการสงเคราะหใหแกคนพการ โดยยกระดบงานคนพการเปนฝายสงเคราะหคนพการในกองสวสดการสงเคราะห

2524 กรมประชาสงเคราะห และองคกรเอกชนดานคนพการเลงเหนความสาคญ ในเรองสทธและโอกาสของการพฒนาคณภาพชวตคนพการ จงไดรวมกนผลกดนกฎหมายเกยวกบคนพการ

2534

- รฐบาลได ประกาศใชพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพ คนพการ พ.ศ.2534 - พ.ร.บ. ดงกลาวใหจดตง “สานกงานคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ” (สฟก.) ขนเปนหนวยงาน ระดบกอง สงกด กรมประชาสงเคราะห กระทรวงมหาดไทย - กรมประชาสงเคราะห ไดโอนงานคนพการในฝายสงเคราะหคนไรทพง กองสวสดการสงคมมารวมท สฟก. โดย สฟก. ทาหนาท -เปนสานกงานเลขานการของคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ -เปนสานกทะเบยนกลางสาหรบคนพการ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๘-

พ.ศ. รายละเอยด

-ดาเนนการทงงานดานวชาการ การสงเสรมสนบสนนการพฒนาคณภาพชวตคนพการ -สนบสนนหนวยงานสถาบนทใหบรการดานการฟนฟสมรรถภาพคนพการ

2536 มการปรบโครงสรางการบรหารราชการเมอเดอนกนยายน โดยโอนสานกงานคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ กรมประชาสงเคราะห จากสงกดกระทรวงมหาดไทยไปสงกดกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม

2545 - มการปฏรป ระบบราชการ โดยปรบปรงโครงสรางกระทรวง ทบวง กรม ขนใหม - “สานกคณะกรรมการฟนฟสมรรถภาพคนพการ”(สฟก) ถกเปลยนชอเปน “สานกสงเสรมและพทกษคน พการ (สทก.)” สงกดสานกงานสงเสรมสวสดการและพทกษเดกเยาวชน ผดอยโอกาส คนพการและ ผสงอาย (สท.) กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (พม.) - สทก. ทาหนาทเชนเดยวกบ สฟก. โดยเนนงานวชาการและการจดทาองคความรดานคนพการ สาหรบงาน การบรการ และการใหสวสดการสงเคราะหแกคนพการ ดาเนนการโดย สานกบรการสวสดการสงคม กรม พฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - ยาย สทก. มาตงในบรเวณสถานสงเคราะหเดกหญงบานราชวถ เขตราชเทว

2550

- พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ.2550 ประกาศในราชกจจานเบกษา เมอ วนท 27 กนยายน พ.ศ.2550 มผลบงคบใชแลว ตงแตวนท 28 กนยายน พ.ศ.2550 - จดตง “สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต”ขน เปนสวนราชการในกระทรวง พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย - มเลขาธการ ซงมฐานะเทยบเทาอธบด เปนผบงคบบญชาขาราชการ และบคลากรของสานกงาน - สาระสาคญ ของ พระราชบญญต คอ คนพการไดรบสทธตามกฎหมายมากขน อยางทวถง และเทาเทยม มการลดหยอนภาษใหผดแลคนพการ และใหกระทรวงตางๆ เขามาดแลคนพการมากขน ซงประโยชนของ การยกฐานะสานกสงเสรมและพทกษคนพการเดมเปนสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ แหงชาต เปนสวนราชการเทยบเทากรม ทาใหสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ดาเนนงานดานคนพการทงในเชงนโยบายและการปฏบตไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลมากขน - บทบาทหนาทของสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต คอ - เสนอนโยบาย แผนหลก และโครงการทเกยวกบการสงเสรม และพฒนาคณภาพชวตคนพการตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาใหความเหนชอบ และมอบหมายให หนวยงานของรฐทเกยวของรบไปดาเนนการตามอานาจหนาทตอไป - ประสานงานและรวมมอในระดบนโยบาย ยทธศาสตร และแผนงานทเกยวกบการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการกบหนวยงานของรฐบาลและเอกชนทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ - ศกษา วเคราะห พฒนานวตกรรม สารวจ รวบรวม เกบรกษาขอมลเกยวกบคนพการและสถานการณคนพการเพอประโยชนตอการสงเสรมและคณภาพชวตคนพการ - สนบสนนใหมการจดตงการดาเนนงานการสรางความเขมแขงขององคกรดานคนพการเพอใหสามารถทาหนาทพทกษสทธคนพการตลอดจนสนบสนน และประสานงานใหหนวยงานของรฐจดงบประมาณใหแกองคการดานคนพการ เพอดาเนนงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ - ศกษารปแบบสทธ และสวสดการอนๆ เพอการสงเสรมศกยภาพ และการคมครองพทกษสทธคนพการตลอดจนสนบสนนการขบเคลอนทางสงคม ในการบรณาการใหคนพการเขาสสงคมอยางเตมทและมประสทธภาพ - เสนอ ปรบปรง พฒนากฎหมายดานการพฒนาคณภาพชวตคนพการใหทนสมย รวมทงใหคาปรกษาและดาเนนงานเกยวกบความรบผดทางแพง อาญา และงานคดปกครอง รวมถงงานคดอนทอยในอานาจหนาทของสานกงาน - บรหารจดการกองทนสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ - เปนฝายเลขานการของคณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต - ปฏบตหนาทอนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตหรอตามกฎหมายอนหรอตามทคณะรฐมนตรหรอคณะกรรมการมอบหมาย


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๑๙-

พ.ศ. รายละเอยด ๒๕๕๖

พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ ซงมการแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ ไดแก ๑. ปรบปรงประสทธภาพเกยวกบการเขาถงและใชประโยชนไดจากสทธตางๆ ของคนพการ เพมบทบาทองคกรดานคนพการเพอชวยเหลอคนพการ กาหนดใหมศนยบรการคนพการเพอใหทกภาคสวนมารวมกนพฒนาคณภาพชวตคนพการ กาหนดแนวทางการอดหนนเงนกองทนแกองคกรคนพการ กาหนดวธการสรางงานสรางอาชพแกคนพการและผดแลคนพการใหมากขนและกาหนดแนวทางการชวยเหลอคนพการทไมมสถานะทางทะเบยนราษฎรใหเหมาะสมตามหลกศกดศรความเปนมนษย ๒. ปรบปรงกลไกการบรหารจดการเพอใหการบงคบใชกฎหมายเปนไปอยางมประสทธภาพ โดยการเพมบทบาทสานกงานสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตใหมภารกจดานการตดตามตรวจสอบ แนะนาและชวยเหลอใหคนพการเขาถงสทธและมฐานะเปนนตบคคลเพอใหมสานกงานตามกฎหมายวาดวยการปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม ปรบปรงกลไกการขจดการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการเพอใหมคณะอนกรรมการปฏบตหนาทแทนคณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ปรบปรงวธการออกบตรประจาตวคนพการเพออานวยความสะดวกแกคนพการมากขน ปรบปรงการบรหารกองทนโดยคณะอนกรรมการบรหารกองทนสวนกลางสามารถมอบอานาจใหคณะอนกรรมการระดบจงหวดอนมตใชจายเงนกองทนแทนไดเพอใหการสนบสนนดานเงนทนแกคนพการเปนไปดวยความรวดเรว และเพมบทบาทองคกรปกครองสวนทองถนในการชวยเหลอคนพการ รวมทงใหมศนยบรการคนพการเพอเปนศนยกลางชวยเหลอคนพการในทกระดบ ผลของกฎหมายใหม จะกอใหเกดการเปลยนแปลงจากพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ในเรองตางๆ รวม ๑๓ ประเดน จะสงผลใหคนพการ ผดแลคนพการ องคกรดานคนพการ และเครอขายไดรบประโยชนเพมขน ดงน (๑) คนพการไดรบสทธประโยชนเพมมากขน เนองจากสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตมภารกจดานการตรวจสอบการไดรบสทธประโยชนของคนพการ รบการรองขอและใหคาแนะนาชวยเหลอใหคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนไดจากสทธตางๆ ตามกฎหมายกาหนด ทงในสวนทดาเนนการโดยเอกชนและหนวยงานของรฐ ซงเดมไมไดกาหนดไว (เพมมาตรา ๑๓/๑) (๒) คนพการไดรบความสะดวกเกยวกบบรการบตรประประจาตวคนพการ เพราะไดกาหนดใหมตวเจาหนาทผมอานาจออกบตรประจาตวคนพการไดหลากหลายแทนนายทะเบยนกลางหรอนายทะเบยนจงหวด จะทาใหการทาบตรประจาตวคนพการกระจายไปตามหนวยงานทมความพรอม รวมทงในอนาคตจะใชรวมกบบตรประชาชนกใหยกเลกบตรประจาตวคนพการได ซงเดมคนพการตองเดนทางไปทจงหวดหรอศนยคมครองสวสดภาพชมชนในเขตกรงเทพมหานคร (แกไขเพมเตมมาตรา ๑๙ วรรคสาม) (๓) คนพการไรสถานะเพราะไมมชอในทะเบยนราษฎร สวนใหญอาศยอยในพนทสงของประเทศ ทาใหไมมสญชาตไทย อาจไดรบความชวยเหลอทเหมาะสมตามหลกศกดศรความเปนมนษยจากรฐ ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการกาหนดในระเบยบ ทาใหเจาหนาทสามารถชวยเหลอคนพการดงกลาวซงสวนใหญมฐานะยากจนไดมระเบยบรองรบการปฏบตทชดเจน (เพมมาตรา ๑๙/๑) (๔) คนพการมชองทางรองขอใหขจดการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมไดดยงขน เพราะไดกาหนดกลไกและแนวทางการขจดการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการใหชดเจนทงทางดานการรองขอ การรวบรวมพยานหลกฐาน การไกลเกลย และการวนจฉย สามารถมอบอานาจใหคณะอนกรรมการขจดการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการปฏบตหนาทแทนคณะกรรมการได และอนกรรมการหรอผไกลเกยวมสทธไดรบคาตอบแทนตามระเบยบทคณะกรรมการกาหนดได ซงกฎหมายเดมไมไดกาหนดไวชดแจง(แกมาตรา ๑๖ วรรคสาม) (๕) คนพการมชองทางเสนอแนะและรองขอใชสทธของตนเองได โดยกฎหมายกาหนดขนตอนและวธการใหคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนไดจากสงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ ตลอดจนสวสดการและความชวยเหลออนจากรฐไดทงหนวยงานภาครฐและเอกชน หากไมสามารถดาเนนการดวยตนเองไดกใหผดแลคนพการหรอองคกรดานคนพการทเกยวของเปนผดาเนนการแทนได และกรณ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๐-

พ.ศ. รายละเอยด ๒๕๕๖

หนวยงานของรฐหรอเอกชนทเกยวของมไดดาเนนการภายในระยะเวลาอนสมควร ใหคนพการ ผดแลคนพการหรอองคกรดานคนพการมสทธรองขอใหสานกงานดาเนนการตามมาตรา ๑๓/๑ ได ซงกฎหมายเดมมไดกาหนดสทธบคคลไว (เพมมาตรา ๒๐/๑) (๖) องคกรดานคนพการหรอองคกรอนใดทใหบรการแกคนพการมบทบาทในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการในหลายเรองเพมขนใหม ทงทางดานการเสนอแนะ การรองขอ การชวยเหลอใหบรการจดหางานและสงเสรมการมงานทาใหแกคนพการ โดยอาจไดรบเงนอดหนนจากกองทน การใหบรการหรอจดกจกรรมเพอสงเสรมการกฬาหรอนนทนาการสาหรบคนพการ โดยอาจไดรบการสนบสนนจากรฐ การประสานงานเกยวกบงานอนมลขสทธของบคคลอนเพอประโยชนแกคนพการ การขอใชทราชพสดหรอทรพยสนอนของทางราชการเพอประโยชนในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ และอาจไดรบยกเวนคาธรรมเนยมและคาใชจายอน และดาเนนการอนตามทสานกงาน ซงกฎหมายเดมมกาหนดไมชดเจนและบางกจกรรมไมสามารถกระทาได หรอกระทาไดแตไมไดรบการสนบสนนจากรฐ (เพมมาตรา ๒๐/๒) (๗) คนพการในชมชนสามารถเขาถงบรการสาธารณะมากขน โดยกฎหมายกาหนดใหมศนยบรการคนพการตามพนทตางๆ กลมเปาหมาย หรอแกไขปญหาเชงประเดนตามประเภทกจกรรม ซงอาจตงโดยสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต องคกรปกครองสวนทองถน หรอองคกรดานคนพการ โดยมอานาจหนาทสารวจ ตดตามสภาพปญหาคนพการ และจดทาระบบขอมลการใหบรการในเขตพนททรบผดชอบใหบรการขอมลขาวสารเกยวกบสทธประโยชน สวสดการ และความชวยเหลอตามทคนพการรองขอ และตามทหนวยงานของรฐกาหนด รวมทงการใหคาปรกษาหรอชวยดาเนนการเกยวกบการขอใชสทธประโยชนแกคนพการ เรยกรองแทนคนพการใหไดรบสทธประโยชนสาหรบคนพการ ใหความชวยเหลอในการดารงชวตขนพนฐาน การฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การฝกอาชพ และการจดหางานใหแกคนพการ ใหความชวยเหลอคนพการใหไดรบเครองมอหรออปกรณตามความตองการจาเปนพเศษเฉพาะบคคล ประสาน คดกรอง สงตอ และใหความชวยเหลอคนพการหรอผทมแนวโนมวาจะพการใหไดรบการดแล รกษาพยาบาลทเหมาะสม และประสานความชวยเหลอกบหนวยงานของรฐ ตดตามและประเมนผล และรายงานเกยวกบการไดรบสทธประโยชนของคนพการ โดยศนยบรการไดรบการสนบสนนทางการเงนและอนๆจากรฐ เปนบทบญญตใหมททกฝายตองรวมกนพฒนาใหดขน (เพมมาตรา ๒๐/๓ และมาตรา ๒๐/๔) (๘) คนพการทอาศยในเขตพนทองคกรปกครองสวนทองถนไดรบการพฒนาจากทองถนมากขน เพราะกฎหมายใหอานาจแกองคกรปกครองทองถนในการจดสรรงบประมาณของตนเองเพอตงเปนกองทนสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการสวนทองถนได ทงน การบรหารกองทน การจดการกองทน และการอนมตการจายเงน ราชการสวนทองถนอาจนาระเบยบทคณะกรรมการกาหนดมาใชบงคบโดยอนโลม และจดตงศนยบรการคนพการได ซงกฎหมายเดมมไดกาหนดไว (๙) คนพการและเครอขายไดรบบรการจากกองทนรวดเรวคลองตวขน เพราะคณะอนกรรมการบรหารกองทนสามารถมอบหมายใหคณะอนกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการประจาจงหวดปฏบตหนาทในการพจารณาอนมตการจายเงน อนมตโครงการ กาหนดวงเงน และรายการคาใชจายแทนไดซงกฎหมายเดมมหนาทแคกลนกรองแลวสงสวนกลางอนมตทกราย (เพมมาตรา ๒๖ วรรคสอง) (๑๐) องคการคนพการระดบชาตหรอองคการคนพการแตละประเภทไดรบเงนสนบสนนสาหรบคาใชจายในการบรหารจดการจากกองทน ตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนดในระเบยบ ซงเดมสนบสนนเฉพาะสมาคมสภาคนพการทกประเภทแหงประเทศไทยเทานน ทาใหทง ๗ องคการมคาใชจายในการบรหารจดการเกยวกบงานสานกงาน สงผลใหสามารถมกาลงสนบสนนสรางเสรมเครอขายเขมแขงไดทวประเทศ (แกมาตรา ๒๗) (๑๑) องคกรเอกชนทกประเภทมสทธไดรบการยกเวนภาษสาหรบเงนทไดรบการอดหนนจากกองทนตามทประมวลรษฎากรกาหนดซงเดมตองเสยภาษ เพราะมใชเงนบรจาคแบบเอกชน ซงบญญตขนมาใหม(เพมมาตรา ๒๗/๑) (๑๒) คนพการหรอผดแลคนพการไดเขาถงการจางงานตามกฎหมายเพมขนโดยเฉพาะกรณทหนวยงาน


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๑-

พ.ศ.

รายละเอยด ของรฐไมประสงคจะรบคนพการเขาทางานตามมาตรา ๓๓ หรอนายจางหรอเจาของสถานประกอบการไมรบคนพการเขาทางานตามมาตรา ๓๓ และไมประสงคจะสงเงนเขากองทนตามมาตรา ๓๔ อาจใหสมปทาน จดสถานทจาหนายสนคาหรอบรการ จดจางเหมาชวงงานหรอจางเหมาบรการโดยวธกรณพเศษ ฝกงาน หรอจดใหมอปกรณหรอสงอานวยความสะดวก ลามภาษามอ หรอใหความชวยเหลออนใดแกคนพการหรอผดแลคนพการกได ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการกาหนดในระเบยบ ซงกฎหมายเดมภาครฐหรอเอกชนไมสามารถจดจางเหมาชวงงานหรอจางเหมาบรการโดยวธกรณพเศษได หรอจะจดใหมอปกรณหรอสงอานวยความสะดวกหรอจางลามภาษามอแทนกไมไดสทธตามอตราสวนจางงานคนพการได (แกมาตรา ๓๕) (๑๓) คนพการและเครอขายมหนสวนในการพฒนา โดยมหนวยงานรองรบการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการรวมกบเครอขายทมโครงสรางอยางเปนทางการและเปนนตบคคล รวมทงเพมภารกจของสานกงานจากเดมมหนาทเพยงผลกดน ขบเคลอน ประสานงานและบรการทางวชาการเปนหลก โดยเพมหนาทปฏบตการเกยวกบการตดตาม ตรวจสอบ ใหคาแนะนาและชวยเหลอคนพการใหสามารถเขาถงและใชประโยชนไดจากสทธเปนจรงขนมากได ผบรหารสานกงานเปลยนจากเลขาธการเปนผอานวยการ เพราะทาหนาททงการขบเคลอนนโยบาย วชาการและการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมาย (แกไขเพมเตมมาตรา ๑๒ และเพมมาตรา ๑๓ (๔/๑) มาตรา ๑๓/๑ โดยเพมชอสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตเปนสวนราชการทมฐานเปนกรมลาดบท ๕ (มาตรา ๑๗ แหงพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวงกรม พ.ศ. ๒๕๔๕ และทแกไขเพมเตม(ฉบบท ๑๑) พ.ศ. ๒๕๕๖ กาหนดใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยมสวนราชการดงน (๑) สานกงานรฐมนตร (๒) สานกงานปลดกระทรวง (๓) กรมพฒนาสงคมและสวสดการ (๔) สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว (๔/๑) สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต และ (๕) สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาส และผสงอาย)) (ดรายละเอยดไดในพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ ในราชกจจา-นเบกษา เลม ๑๓๐ ก ลงวนท ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖)

ทมา: ปรบปรงจาก “ประวตหนวยงาน” สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต สบคนเมอ ๑ เมษายน พ.ศ. 2556 จาก http://www.nep.go.th

พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 ในสวนทเกยวกบการสงเสรมอาชพและการจางงานคนพการ ตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 ไดบญญตในเรองของการจางงาน ไดแก คนพการมสทธเขาถงและใชประโยชนไดจากสงอานวยความสะดวกเปนสาธารณะ ตลอดจนสวสดการและความชวยเหลออนจากรฐเชน การฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การใหบรการทมมาตรฐานการคมครองแรงงาน มาตรการการมงานทา ตลอดจนการใหนายจางหรอเจาของสถานประกอบการและหนวยงานของรฐรบคนพการเขาทางานตามกฎกระทรวงกาหนดจานวนทนายจางหรอเจาของสถานประกอบการและหนวยงานของรฐจะตองรบคนพการเขาทางาน ในอตราสวน คนปกต ๑๐๐ คน ตอ คนพการ ๑ คน สวนนายจางหรอเจาของสถานประกอบการทมไดรบคนพการเขาทางานตามจานวนทกาหนดกใหสงเงนเขากองทนตามอตราตามทกฎหมายกาหนด หรอเลอกการใหสมปทาน คอ จดสถานทจาหนายสนคาหรอบรการ จดจางเหมาชวงงาน ฝกงาน หรอใหการชวยเหลออนใดแกคนพการหรอผดแลคนพการแทนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนดในระเบยบ หรอใหอายดทรพยสนของนายจางหรอเจาของสถานประกอบการซงฝาฝนกฎหมายเกยวกบการจางงานคนพการตามจานวนทไมสงเงนเขากองทนตามมาตรา 34 ตามมาตรา 34 ตามระเบยบกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย พ.ศ. ๒๕๕๒ แตสาหรบหนวยงานภาครฐ หากไมจางคนพการเขาทางานกตองใหสมปทาน คอ จดสถานท


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๒-

จาหนายสนคาหรอบรการ จดจางเหมาชวงงาน ฝกงาน หรอใหการชวยเหลออนใดแกคนพการหรอผดแลคนพการแทนตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการกาหนดในระเบยบดวยเชนกน นอกจากนยงมการดาเนนการตามพระราชบญญตฯแลว ยงมบทบญญตตามมาตรา 39 ทกาหนดใหสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตมอานาจออกประกาศโฆษณาขอมลการปฏบตหรอไมปฏบตตามทสาธารณะอยางนอยปละครง สวนในเรองของสทธประโยชนในการปฏบตตามกฎหมายในเรองของการมสทธไดรบยกเวนภาษเพมเตม เชน นายจางหรอเจาของสถานประกอบการทจางงานคนพการเขาทางานมากกวารอยละหกสบของลกจางในสถานประกอบการนน โดยมระยะเวลาจางเกนกวาหนงรอยแปดสบวน นายจางหรอเจาของสถานประกอบการทรบคนพการเขาทางานหรอสงเงนเขากองทน สวนในกรณทรฐหรอหนวยงานของรฐจะพจารณาใหสมปทาน การสงเสรมการลงทน การประกาศเกยรตคณ สนเชอ รางวล เครองราชอสรยาภรณ เปนตน นอกจากนพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 ยงไดกลาวถงเรองสทธของคนพการ การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการเพราะเหตสภาพทางกายหรอ สขภาพ รวมถงสทธในการเขาถงบรการตางๆ ตามมาตรา ๑๕ มาตรา ๑๖ และมาตรา ๒๑ สวนในการกาหนดเกยวกบสทธของคนพการในดานอาชพ เพอประโยชนในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการใหนายจางหรอเจาของสถานประกอบการและหนวยงานของรฐรบคนพการเขาทางานตามลกษณะของงานในอตราสวนทเหมาะสมกบผปฏบตงาน แลวนนกฎหมายฉบบนไดเพมสทธในการดาเนนการกรณทนายจางหรอสถานประกอบการทไมปฏบตตามกฎหมายในการจางงานคนพการในรปแบบตางๆ เชน การสงเงนสมทบ การประกาศโฆษณาขอมลการปฏบตหรอไมปฏบตตามทสาธารณะ และการอายดทรพย ทงนเพอเปนการสงเสรมใหคนพการมโอกาสเขาทางานในสถานประกอบการเพมขน รวมทงการดาเนนการตาง ๆ ททาใหคนพการไดรบการพฒนาและสามารถมคณภาพชวตทดขนตามมาตรา ๓๖ อกดวย (ตามรายละเอยดในภาคผนวก)

พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ ในสวนทเกยวกบการสงเสรมอาชพและการจางงานคนพการ (ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๐ ก ลงวนท ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖)

เนองจากพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ยงขาดมาตรการในการสงเสรมและพฒนาคณภาพคนพการเพอแกไขปญหาในการเขาถงและใชประโยชนสงอานวยความสะดวกอนเปนสาธารณะ ตลอดจนสวสดการและความชวยเหลออนจากรฐ จงไดกาหนดใหสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตมฐานะเปนกรมและกาหนดใหมอานาจหนาทในการตรวจสอบ ใหคาแนะนา และชวยเหลอคนพการใหไดรบสทธประโยชนและการอานวยความสะดวกเพมขน รวมทงกาหนดใหองคกรดานคนพการหรอองคกรอนใดทใหบรการแกคนพการมบทบาทในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการมากขน ตลอดจนกาหนดใหมศนยบรการคนพการเพอทาหนาทเปนศนยกลางในการบรการ และแกไขเพมเตมบทบญญตอน ๆ ทเกยวของกบการบงคบการตามกฎหมายใหเปนไปอยางมประสทธภาพ จากเหตผลดงกลาวจงมการแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ โดยเฉพาะในเรองทเกยวกบการจางงาน ไดแก (๑) องคกรคนพการมสทธในการดาเนนใหบรการจดหางานและสงเสรมการมงานทาใหแกคนพการ โดยอาจไดรบเงนอดหนนจากกองทน ทเรยกวา “กองทนสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ” (๒) ใหมการจดตงศนยบรการคนพการ โดยราชการสวนทองถนอาจจะจดตงศนยนโดยใชงบประมาณของตนเอง เพอประโยชนในการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการตามพระราชบญญตน


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๓-

(๓) มการใหความชวยเหลอในเรองของการดารงชวตขนพนฐาน การฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ การฝกอาชพและการจดหางานใหแกคนพการ (๔) ใหเพมเตมเรองของการจดใหมลามภาษามอ เขาไวในในการปฏบตตามมาตรา ๓๕

สรปภาพรวมได คอ พยายามใหคนพการไดเขาถงสทธประโยชนของการรบบรการการจดหางานจากรฐตามทกฎหมายกาหนดไดมากขน โดยเฉพาะในเรองของการจางงาน อยางเชน การใหอานาจแกสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) สามารถตรวจสอบการไดรบสทธประโยชนของคนพการ โดยถาหนวยงานทรบผดชอบฝาฝนหรอไมปฏบตตามทกฎหมายกาหนด ใหสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตแจงแกหนวยงานของรฐ องคกรเอกชนหรอบคคลดงกลาวใหปฏบตตามทกฎหมายกาหนดภายในระยะเวลาทกาหนดหากยงไมปฏบตตาม สาหรบหนวยงานราชการใหสานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตสามารถรายงานตอคณะกรรมการเพอพจารณาดาเนนการกอนเสนอคณะรฐมนตรพจารณาสงการตอไป สวนองคกรเอกชนหรอบคคล ใหแจงตอหนวยงานของรฐทมอานาจหนาทรบผดชอบเพอใชมาตราการบงคบตามกฎหมาย และดาเนนการตามขนตอน ซงมตของคณะกรรมการใหเปนทสด เพอการดาเนนมความเปนรปธรรมทชดเจน และเพอขจดการเลอกปฎบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการและใหคนพการของประเทศไทยมโอกาสไดรบสทธประโยชนไดอยางเตมท (รายละเอยดตามภาคผนวก พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๕๖ ในราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๐ ก วนท ๒๙ มนาคม ๒๕๕๖)

๒.2.5 การกาหนดอตราสวนเพอสนบสนนการจางงานคนพการ กระทรวงแรงงาน ไดออกกฎกระทรวงฉบบท 1 เรองการจางงานคนพการ พ.ศ. 2537 ซงออก

ตามพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ.2534 โดยเดมกาหนดใหสถานประกอบการทมลกจางสองรอยคนขนไป ตองรบคนพการทสามารถทางานได ไมวาจะตาแหนงใดเขาทางานในอตราสวนของลกจางทกสองรอยคนตอคนพการหนงคน และ สถานประกอบการใดทรบคนพการเขาทางานมสทธนาเงนคาจางทจายใหแกคนพการมาหกเปนคาใชจายตามประมวลรษฎากรไดเปนจานวนสองเทาของจานวนทจายจรง และกรณนายจางหรอสถานประกอบการใดทอยในเกณฑตองจางงานคนพการ ไมพรอมทจะรบผดชอบคนพการเขาทางาน ตองสงเงนเขากองทนฟนฟสมรรถภาพคนพการในอตราครงหนงของอตราคาจางขนตาทใชบงคบในทองททสถานประกอบการตงอยคณดวยสามรอยหกสบหาและคณดวยจานวนคนพการซงประสงคจะไมรบเขาทางาน

ตอมากระทรวงแรงงานไดออกเปนกฎกระทรวงแรงงาน เรอง กาหนดจานวนคนพการทนายจางหรอเจาของสถานประกอบการและหนวยงานของรฐจะตองรบเขาทางาน และจานวนเงนทนายจางหรอเจาของสถานประกอบการจะตองนาสงเขากองทนสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๔ ซงกาหนดใหนายจางหรอเจาของสถานประกอบการซงมลกจางตงแตหนงรอยคนขนไปรบคนพการทสามารถทางานไดไมวาจะอยในตาแหนงใดในอตราสวนลกจางทมใชคนพการทกหนงรอยคนตอคนพการหนงคน เศษของหนงรอยคนถาเกนหาสบคนตองรบคนพการเพมอกหนงคนการนบจานวนลกจางใหนบทกวนท ๑ ตลาคม ของแตละป นอกจากนยงใหหนวยงานของรฐซงมผปฏบตงานตงแตหนงรอยคนขนไปรบคนพการทสามารถทางานไดไมวาจะอยในตาแหนงใดในอตราสวนผปฏบตงานทมใชคนพการทกหนงรอยตอคนพการหนงคนเศษของหนงรอยคนถาเกนหาสบคนตองรบคนพการเพมอกหนงคนการนบจานวนผปฏบตงานใหนบทกวนท ๑ ตลาคม ของแตละป ซงไดแก กระทรวง ทบวง กรม หรอสวนราชการทเรยกชออยางอนทมฐานะเปนกรม, ราชการสวนทองถน, รฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา, และหนวยงานอนของรฐทเปนนตบคคล เปนตน (รายละเอยดตามภาคผนวก)


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๔-

จะเหนไดวาการประกาศใชกฎกระทรวงฉบบตาง ๆ ดงทกลาวมาทาใหคนพการสามารถเขาทางานในสถานประกอบการทวประเทศเพมขนซงเปนการสงเสรมใหเกดความเสมอภาคและความเชอมนในศกยภาพของคนพการเพอเปดโอกาสการมงานทาของคนพการและสามารถประกอบอาชพมรายไดและสรางความเปนอยทดของคนพการอยางแทจรง

๒.2.๖ แผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ฉบบท ๔ พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙ จากการทคณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ไดออกแผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ฉบบท ๔ พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙ ซงเปนแผนยทธศาสตรทดาเนนการภายใตพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ซงกาหนดใหคณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต มหนาทเสนอนโยบาย แผนหลก และโครงการเกยวกบการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ ทงน สาระสาคญของแผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตฉบบนมความสอดคลองเชอมโยงกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐, พระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐, แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท ๑๑ พ.ศ. ๒๕๕๕ – ๒๕๕๙, และคาแถลงนโยบายของรฐบาล ตลอดจนอนสญญาวาดวยสทธคนพการซงเปนกฏหมายระหวางประเทศทมความสาคญเปนอยางยง ดงนนกระบวนการจดทาแผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ฉบบท ๔ พ.ศ. ๒๕๕๕- ๒๕๕๙ จงเนนการมสวนรวมของทกภาคสวนอยางเตมทและมประสทธภาพ โดยมหลกการสาคญในการสรางสงคมทบรณาการเพอคนพการและทกคนในสงคม เพอทจะใหคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนไดจากสทธอยางเทาเทยมและเปนธรรม และไมเลอกปฏบตตอคนพการและผดแลคนพการ มบรการเพอใหคนพการเขาถงสทธตามกฏหมายและตอบสนองความจาเปนของคนพการแตละประเภท สรางสภาพแวดลอม พรอมทงพฒนาเทคโนโลยและขอมลขาวสารทคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนได รวมถงการสรางพลงอานาจใหคนพการสามารถเขาถงบรการตางๆทงดานการแพทย การศกษา อาชพและการมงานทา กฬาและการทองเทยว รวมถงการปรบปรงกลไกดานการเงนการคลงและงบประมาณเพอการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการใหมประสทธภาพ และกระจายอานาจสทองถนภาคประชาสงคมและภาคสวนอนๆ ทเกยวของอยางมประสทธผลและสรางความเขมแขงขององคกรดานคนพการและเครอขายในการขบเคลอนการดาเนนงานดานคนพการอยางเปนระบบและมประสทธภาพ ตลอดจนจดบรการใหแกคนพการไดอยางมมาตรฐาน รวมถงการสรางเสรมเจตคตเชงสรางสรรคตอความพการและคนพการใหตระหนกรเกยวกบสทธ และศกดศรของความเปนมนษยอยางเทาเทยมในสงคม โดยคณะรฐมนตร ไดมมตอนมตในหลกการของแผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ฉบบท ๔ พ.ศ. ๒๕๕๕ - ๒๕๕๙ เมอวนท ๔ ตลาคม ๒๕๕๔ และกาหนดใหหนวยงานทเกยวของรบผดชอบในการขบเคลอนแผนฯ นไปสการปฏบตตามแนวทางและมาตรการ ตวชวด และคาเปาหมายของแตละยทธศาสตรอยางมประสทธภาพ โดยมการกากบตดตามและประเมนผลการดาเนนงานตามแผนฯ ใหสามารถบรรลเปาประสงค และนาไปสวสยทศนของแผนฯ ในชวงระยะเวลา ๕ ป ทงน เพอใหคนพการสามารถเขาถงสทธอยางแทจรงและสรางสงคมทอยเยนเปนสขรวมกน (คณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต, ๒๕๕๕: ก) นอกจากการมคณะกรรมการและคณะอนกรรมการเปนกลไกการขบเคลอนงานดานคนพการดงกลาวขางตน คนพการจะสามารถเขาถงสทธอยางเปนรปธรรมหลายดานมากขน เชน ดานบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการ มการจดใหตามกระบวนทางการแพทย และคาใชจายในการรกษาพยาบาล คาอปกรณเครองชวยความพการและสอสงเสรมพฒนาการ เพอปรบสภาพทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๕-

พฤตกรรม สตปญญา และการเรยนร สาหรบการจดบรการดานการศกษา มการจดใหไดรบการศกษาไมเสยคาใชจายตงแตแรกเกดหรอพบความพการจนตลอดชวต พรอมทงไดรบเทคโนโลย สงอานวยความสะดวก สอบรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา สามารถเลอกบรการทางการศกษา สถานศกษา ระบบและรปแบบการศกษา โดยคานงถงความสามารถ ความสนใจ ความถนดและความตองการจาเปนพเศษของบคคลนน รวมถงไดรบการศกษาทมมาตรฐานและประกนคณภาพการศกษา การจดหลกสตรกระบวนการเรยนร การทดสอบทางการศกษา ทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการจาเปนพเศษของคนพการแตละประเภทและบคคล ในสวนของบรการดานอาชพและการมงานทา มการสงเสรมอาชพอสระสาหรบคนพการและมาตรการสาหรบสนบสนนการจางงานคนพการระบบสดสวนในสถานประกอบการ จากเดมพนกงาน ๒๐๐ คน ตอคนพการ ๑ คน เปนการกาหนดใหหนวยงานภาครฐและสถานประกอบการ ซงมผปฏบตงานหรอพนกงาน จานวน ๑๐๐ คน ตองจางงานคนพการ ๑ คน นบวาเปนพฒนาการทสาคญของการจางงานคนพการในประเทศไทยทไดมการปรบเปลยนระบบสดสวนในการจางงานคนพการเพมมากขนและยงครอบคลมไปยงหนวยงานภาครฐดวย ซงแนวทางการพฒนาคณภาพชวตคนพการในชวงทผานมา ไดกาวขามการทางานบนฐานการสงเคราะหฟนฟ มงสการดาเนนงานบนฐานในเรองของสทธมากยงขน ดงนน ประเดนสาคญทจะขบเคลอนการพฒนาคณภาพชวตคนพการบนฐานสทธดงกลาวขางตนอยางตอเนอง จาเปนทจะตองคานงถงการเปนสวนหนงของคนพการในสงคม (Inclusive Society) และการสงเสรมสทธทเปนจรงของคนพการ (Make the Rights Real) ตามบรบทการเปลยนแปลงภายใตกระแสโลกาภวฒน ทงในระดบโลกและระดบประเทศทคาดวาจะเปนโอกาสใหสามารถใชจดแขง ซงประกอบดวยกลไกดานกฎหมายนโยบายและมาตรการตาง ๆ รวมถงการมสวนรวมขององคกรดานคนพการและเครอขายอยางเขมแขง ในการพฒนาใหมประสทธภาพมากขน รวมถงการเลอกปฎบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการ ดงนนจงตองมการประเมนสถานการณของการเปลยนแปลงทจะมผลตอการพฒนาคณภาพชวตคนพการของประเทศไทย ในระยะตอไปอยางมประสทธภาพ เพอใหสามารถคมครองสทธคนพการไดอยางเสมอภาคและเปนรปธรรมตอไป นอกจากน คนพการยงมสทธในการไดรบและดารงไวซงการจางงานหรอการเขารวมในงานอาชพทมประโยชนตอผลผลตทางดานเศรษฐกจ โดยไดรบคาตอบแทน และสทธตาง ๆ ทไดรบทงหมดโดยปราศจากการเลอกปฏบต อกทงคนพการควรมทางเขาถงการแนะแนวอาชพในตลาดแรงงานแบบทวไปอกดวย (คณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต, ๒๕๕๕: ๒ – ๓) ๒.3 กรณตวอยางกฎหมายทเกยวกบการสงเสรมอาชพและการทางานของคนพการของประเทศสวเดน และประเทศมาเลเซย เพอใหคนพการเขาถงสทธในการประกอบอาชพและการทางานมากขน

๒.3.๑ กฎหมายเกยวกบการสงเสรมอาชพและการทางานของคนพการของประเทศสวเดน เพอใหคนพการเขาถงสทธในการประกอบอาชพและการทางานมากขน

จากการศกษาเรอง “The Swedish Disability Movement’s Alternative Report on UN International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights” เมอ ค.ศ. ๒๐๐๖ (Swedish Disability Federation, ๒๐๐๖: ๑ – ๓๕) เปนการศกษาถงขอมลทเกยวกบการจางงานและการทางานของคนพการประเทศสวเดน โดยในประเทศสวเดนนนมแนวคดทวาคนพการคอคนปกตดงนนในประเทศสวเดนจงไมมกฎหมายเฉพาะเกยวกบการจางงานคนพการ แตหากมกฎหมายทเกยวเนองกบหามการเลอก


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๖-

ปฏบตในชวตการทางานของผพการ ค.ศ. 1999 (The Prohibition of Discrimination in Working Life of People with Disability Act 1999) โดยมสาระสาคญของกฎหมายดงน

มาตรา 2 คนพการ คอ คนทมขอจากดในการทางานของรางกาย จตใจ และสตปญญาซงเปนผลมาจากการบาดเจบหรอการเจบปวยทเปนมาตงแตกาเนด หรอ เกดภายหลง หรอ คาดวาจะเกดในภายภาคหนา

มาตรา 3 นายจางไมสามารถเลอกปฏบตในการพจารณาใบสมครงานลกจาง จากสาเหตของการพการของลกจาง

มาตรา 4 นายจางไมสามารถเลอกปฏบตในการพจารณาใบสมครงานของลกจางโดยการตงระเบยบ กฎเกณฑ หรอวธการใด ๆ ทดเหมอนเปนกลางแตในทางปฏบตเปนขอจากดสาหรบคนพการ ซงในการทากจกรรมนน ๆ คนพการจะมขอเสยเปรยบเมอเปรยบเทยบกบคนปกต

แผนปฏบตการสาหรบนโยบายคนพการ ในป 1999 รฐบาลสวเดน ไดออกแผนปฏบตการแหงชาต สาหรบคนพการขน เรยกวา จากผปวยสพลเมอง (พรบ. 1999/2000: 79) แผนปฏบตการแหงชาตนใหใชจนถงป 2010 และใชบงคบกบทกสวนของสงคม แผนปฏบตการชาตเพอคนพการ มขนเพอกาหนดและขจดอปสรรคในการดาเนนชวตในสงคมของผพการ ปองกนการเลอกปฏบตและอปสรรคตาง ๆ ทจะเกดขนแกเดก เยาวชน และผสงอายทดอยโอกาสในการชวยเหลอตวเอง และดาเนนชวตดวยตวเอง ซงแผนปฏบตการแหงชาตนมงเนนใน 3 ประเดน ไดแก (๑) การทาใหมทศนคตทดแกผดอยโอกาสในสงคม (๒) สรางโอกาสในการเขาสงคมแกผดอยโอกาส (๓) ปรบปรงแนวคดการดแลผดอยโอกาสหรอผพการ

การทางานและการจางงาน จากสถตการจางงาน (กระทรวงแรงงานประเทศสวเดน, 2004) ผทางาน 1 ใน 5 ของประชาชน เปนผพการและสดสวนการทางานของคนพการในสงคมไดลดลงจากรอยละ 65 เปนรอยละ 62 ซงเมอเปรยบเทยบกบผไมพการมอตราการเขาทางานรอยละ 77 ดงนน จะเหนวาการรบคนพการเขาทางานมสดสวนนอยกวาการรบคนไมพการเขาทางาน และยงมความแตกตางกนในสดสวนของผพการเพศชายและผพการเพศหญง กลาวคอ ผพการเพศชายมแนวโนมไดรบงานทามากกวาเพศหญงรอยละ 12

ทศนะคตเชงลบตอผพการ จากการศกษาในดานการทางานของคนพการของ Temo ในป 2004 โดยมกลมตวอยาง 3,380 คน พบวา ทศนคตของประชาชนทวไปทมตอผพการในดานความสามารถทจะทางาน พบวา กลมตวอยางมากกวาครง ทตอบวา ไมทราบวาคนพการสามารถทางานไดหรอไม และรอยละ 70 ของกลมตวอยาง ทตอบวา คนพการควรทางานกบหนวยงานของรฐ

นโยบายตลาดแรงงาน รฐควรจะทาตวเปนนายจางและสรางสงแวดลอมทเปนมตรในการทางานของคนพการ หนวยงานของรฐควรจะทบทวนหลกเกณฑการจางงานและมขอเสนอแนะดงน ๑) ควรรางลกษณะงานทคนพการสามารถทาได ๒) ควรขจดทศนะคตเชงลบทมตอผพการในการทางาน โดยออกเปนกฎหมายและนามาบงคบใชในสงคมอยางจรงจง เพอเสรมสรางความตระหนกรวาพลเมองตองสนบสนนผพการเสมอนหนงเปนสมาชกในสงคม


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๗-

๓) ใหจดทาโครงการเพอพฒนาความสามารถของผพการใหตรงกบความตองการของสถานประกอบการ ๔) จดทาระเบยบเพอใหหนวยงานของรฐยกเลกนโยบายทเปนอปสรรคตอผพการในการทางาน ๕) สรางเงอนไขในการทางานระเบยบการรบพนกงานใหรองรบตอผพการในการเขาสมครแขงขน เพอบรรจงาน ทงภาคเอกชนและภาครฐ ๖) ใหเรมกจกรรมการพฒนาผพการใหสการทางานโดยแปลงความสามารถในดานตาง ๆของผพการและออกเปนกฎหมายเพอสนบสนน ๗) ใหเพมคาลดหยอนสาหรบกจกรรม เงนบรจาคหรอสงอานวยความสะดวกอนใดใหคนพการ การปรบปรงสภาพแวดลอมในการทางาน สงทเปนขอบกพรองใหญทสดในการทางานของผพการคอ สภาพการทางาน เนองจากไมไดรบสงอานวยความสะดวกในสถานททางาน ทาใหคนพการไมสามารถทางานไดอยางปลอดภย และมความสะดวก เชน ไมไดรบอนญาตใหทางานลวงเวลา ไมไดรบอนญาตใหปรบปรงวธการทางาน ซงสภาพการทางานจะตองมการปรบเปลยนใหตรงกบความพการทางกายและความพการทางใจ

บทสรปเกยวกบประกนสงคมในสวเดน สานกงานประกนสงคมของประเทศสวเดนตระหนกดวา ปจจบนสทธทางประกนสงคมของประเทศสวเดนทมใหคนพการและครอบครวยงไมดพอ เนองจากคนพการสวนใหญมความยากจนในดานเศรษฐกจ จงทาใหรฐบาลสวเดน กาลงพจารณาขอตกลงมสภาพความเปนอยทดขน จานวน ๕ ขอ ดงน ๑) รฐบาลจะผลกดนระเบยบเกยวกบระบบการประกนสงคมของผพการ เพอใหสามารถใชไดทงผพการและครอบครวของผพการ ๒) รางระเบยบนจะครอบคลมถง แพทยเฉพาะทาง และความรบผดชอบของแพทย หากมการวนจฉยโรคผด ๓) สามารถไดรบสนไหมทดแทนเพมเตมในกรณทไดรบการดแลไมเพยงพอ ๔) สามารถไดรบเบยยงชพระหวางฝกฝนหรอฟนฟรางกาย ๕) คาเบยยงชพสาหรบความพการแตละประเภทไมเทากน ถงแมวาประเทศสวเดนจะมนโยบายระเบยบและขอปฏบตแหงชาตมาตงแตป 1999 ซงรฐบาลสวเดนไดออกกฎหมายนเพอสงเสรมการทางานของผพการ โดยทผพการตองจดทะเบยนในกระทรวงแรงงาน และกระทรวงจะประเมนศกยภาพในการทางานของผพการ และจดสงหรอพฒนา ความสามารถใหเหมาะสมกบตลาดแรงงาน โดยใชเวลาอยางนอย 12 เดอน ในการเขาโครงการพฒนาฝมอแรงงาน แตจากการศกษาเกยวกบเรองของการสนบสนนการจางงานคนพการของสหภาพยโรปในป ๒๐๑๒ กลบพบวา การจางงานคนพการของประเทศสวเดนในป 2000-2008 มสดสวนการทางานของผพการของประเทศสวเดนลดลงจากรอยละ 73 เหลอรอยละ 65 รฐบาลสวเดนจงไดจดทาโครงการ การพฒนาฝมอแรงงานคนพการเพอเขาสสถานประกอบการ แบบ Job Coach ซงไดแก การสนบสนนกระบวนการเรมตงแตเรมตน คอ มระบบจางผสอนงานใหแกคนพการ จนกระทงจดสงคนพการเขาสตลาดแรงงาน กระบวนการขนตอนสนบสนนน เปนการบรณาการระหวางหนวยงานภาครฐ สถานประกอบการ ผพการทตองการทางาน และหนวยงานทเกยวของ เชน สานกงานประกนสงคม หรอผเชยวชาญทางดานสขภาพ จากการทาโครงการดงกลาว ทาใหนายจางมความพงพอใจและมความกระตอรอรนในขนตอนการพฒนาฝมอแรงงานเปนอยางมาก เหตผลหลกไดแก ทศนคตในเชงบวกทตองการสนบสนนใหคนพการไดทางาน และคนพการจะสามารถทางานในสถานประกอบการไดเปนระยะเวลานาน ซงขอบเขตการทางาน เปนการ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๘-

ฝกอบรมและพฒนาฝมอแรงงานเพอใหไดงานทเหมาะสมกบคนพการในแตละประเภทและระดบความพการ (European Union, 2012: ๑๕๕ - ๑๕๘)

นอกจากนยงพบวาประเทศสวเดนยงมกฎหมายเกยวกบการขจดการเลอกปฏบตตอคนพการของประเทศสวเดน เพอใหคนพการสามารถเขาถงสทธในการทางานในสถานประกอบการมากขน เนองจาก ประเทศสวเดนมลกษณะเปนรฐสวสดการ จงมการสวสดการสงคมใหกบประชาชนมลกษณะเปน “สากล หรอ กรณทวไป (Universal)” มผลทาใหชวตความเปนอยของคนพการอยในระดบทแตกตางจากคนปกตนอยกวาสถานการณในประเทศอน ๆ โดยในป ค.ศ. ๒๐๐๐ (พ.ศ. 2543) รฐบาลไดอนมตแผนปฏบตการภายใตชอ “จากผปวยสพลเมอง (From Patient to Citizen)” ซงถอวาเปนพฒนาการทสาคญ เพราะเปนการยกระดบการแกปญหาจากเดมทใหความสาคญกบสวสดการและมตทางสงคม ไปส “สทธมนษยชนและประชาธปไตย” ของคนพการ ซงการเปลยนแปลงในครงนสวนหนงเปนผลจากการผลกดนขององคการสหประชาชาตเกยวกบประเดนคนพการในปลายศตวรรษท 20 ดงนนในปจจบนการแกไขปญหาของคนพการซงกาวพนการใหความชวยเหลอในระดบการจดสวสดการสงคมมาแลว จงใหความสาคญกบนโยบาย 3 ประการ คอ

1) ระบและขจดอปสรรคในการมสวนรวมและการสรางความเทาเทยมในสงคม 2) ปองกนและตอสกบการเลอกปฏบต 3) สงเสรมความเทาเทยมทางเพศในหมเดกและผใหญทพการ

โดยมกฎหมายสาคญคอ กฎหมายการหามการเลอกปฏบตในชวตการทางานของผพการในประเทศสวเดน ค.ศ. 1999 ซงมวตถประสงคเปนไปตามชอของกฎหมาย คอ เพอตอสหรอจดการกบการเลอกปฏบตดานชวตการทางานตอผทมความพการของกายและจตอยางถาวร โดยความพการนนอาจมมาแตกาเนดหรอเปนผลหรอคาดวาจะเปนผลสบเนองจากการบาดเจบหรอเจบปวยทบงเกดขนในภายหลง โดยการหามเลอกปฏบตนน ไดแก

๑) กฎหมายหามทงการเลอกปฏบตทางตรงและทางออมทเกยวกบการจางงาน การเลอกปฏบตทางออมหมายถงการกาหนด กฎเกณฑ ระเบยบ คาสง และวธการขนตอนทแลดเหมอนกบเปนกลางและเปนเหตเปนผล แตในทางปฏบตแลวเปนการปฏบตอยางไมเทาเทยมตอคนพการทเปนลกจางหรอผสมครงาน สวนการเลอกปฏบตทางตรงเปนการปฏบตตอคนพการทเปนลกจางหรอผสมครงานไมเทาเทยมกบการปฏบตตอบคคลอน ๆ ทไมมความพการภายใตสถานการณเดยวกน รวมตลอดจนถงการละเมดทเกยวของกบความพการทกกรณ การเลอกปฏบตทงทางตรงและทางออมทถอเปนขอหามตามกฎหมายน ซงเปนการปฏบตของนายจางในขอบเขตตอไปน

(1) ตดสนใจในประเดนการจางงาน การเลอกสมภาษณผสมครงาน หรอการใชมาตรการใด ๆ ระหวางขนตอนของการจางงาน

(2) การตดสนใจในการเลอนตาแหนงหรอคดเลอกผทสมควรเขารบการอบรม หรอเพอการเลอนตาแหนง (3) การจายคาตอบแทนหรอเงอนไขการจางงาน (4) การจายหรอจดการงาน (5) การแจงการสนสดการจาง การใหออก การเลกจาง หรอการดาเนนมาตรการใด ๆ กบลกจาง

ทงนผสมครงานทไมไดรบการจางหรอลกจางทไมไดรบการคดเลอกใหเขารบการฝกอบรมหรอเลอนตาแหนงมสทธจะไดรบขอมลทเปนลายลกษณอกษรเกยวกบการอบรมประสบการณในงานและคณสมบตของบคคลทไดรบการคดเลอกใหเขารบการอบรมหรอเลอนตาแหนงจากนายจางนอกจากนนลกจางทรองเรยนหรอรายงานนายจางเกยวกบการเลอกปฏบตจะไดรบการคมครองจากการโตตอบจากนายจาง


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๒๙-

๒) กฎหมายทเกยวกบการละเมดลกจางทพการของนายจาง กฎหมายกาหนดใหนายจางททราบถงการทลกจางถกละเมดบรณภาพซงเกยวของกบความพการจากลกจางอน ตองจดการสอบสวนขอเทจจรงเกยวกบการละเมดนน หากการละเมดนนเปนจรงกตองดาเนนมาตรการใด ๆ ทจะปองกนไมใหการละเมดนนดาเนนตอไป โดยมบทบงคบ คอ สญญาจางใด ๆ หรอสวนใดของสญญาทเขาขายการเลอกปฏบตตามกฎหมายนถอเปนโมฆะ ลกจางมสทธรองขอใหมการปรบปรงสวนหนงสวนใดของสญญาจางทมลกษณะเปนการเลอกปฏบตหรอขอใหยกเลกสญญาจางทงฉบบได ขณะเดยวกนลกจางมสทธรองขอใหการแจงยตสญญาจางหรอการดาเนนการทางกฎหมายใด ๆ ตอลกจางทถกเลอกปฏบตตามกฎหมายนเปนโมฆะได หากการเลอกปฏบตของนายจางเปนจรง นายจางตองชดใชคาเสยหายตอผสมครงานหรอลกจางทถกเลอกปฏบต หรอความเสยหายอนเกดจากการปฏบตการตอบโตของนายจางหรอจากการละเลยไมทาการสอบสวนและปองกนการลวงละเมดนน ๆ

ผรบผดชอบ โดยกฎหมายกาหนดใหสานกผตรวจการดานความพการ เปนผรบผดชอบใหกฎหมายมผลบงคบใช

๓) กฎหมายการหามเลอกปฏบตในเรองของการประกอบอาชพ ภายใตกฎหมายนเนนไปทการประกอบอาชพ การซอสนคา การบรการและการใชสทธดานสวสดการสงคม ซงจาแนกได ดงน

(1) การจางงานในตลาดแรงงาน หามหนวยงานจดหางานของรฐ และอน ๆ เลอกปฏบตในการสรรหาและบรรจงาน หรอการจดกจกรรมใด ๆ ตามนโยบายตลาดแรงงาน

(2) การประกอบการ การใหการสนบสนนทางการเงน การใหอนญาต การขนทะเบยนหรอการดาเนนอาชพอน ๆ ในลกษณะเดยวกนซงจาเปนตอการประกอบธรกจ ตองไมมการเลอกปฏบต

(3) การประกอบอาชพ การกาหนดคณสมบต วทยฐานะ อานาจหนาท การขนทะเบยน การอนญาต หรอการดาเนนการใด ๆ ในลกษณะเดยวกนทจาเปนตอการประกอบอาชพของบคคลตองไมมการเลอกปฏบต

(4) การเปนสมาชก หามการเลอกปฏบตในการเปนสมาชก หรอการมสวนรวมในองคกรลกจาง องคกรนายจาง หรอ องคกรวชาชพ ตลอดจน การรบประโยชนจากองคกรเหลานยกเวนการเลอกปฏบตทางเพศทเกยวของการรบประโยชนจากองคกรซงจดไวเพอการสงเสรมความเทาเทยมทางเพศ

(5) สนคา บรการ และการเคหะ หามการเลอกปฏบตในการจดหรอจาหนายสนคาบรการ และการเคหะ ยกเวนการเลอกปฏบตทางเพศทเกยวของกบการประกนสงคม หรอการเคหะทวตถประสงคหรอวธการจดทแตกตางกนนนเปนสงจาเปนตามกฎหมาย

(6) บรการสงคมและอน ๆ หามการเลอกปฏบตในการจดสวสดการสงคม และการใชสทธในบรการเดนทางของผพการและสทธในเงนชวยเหลอสาหรบการดดแปลงเคหะ

(7) ระบบประกนสงคม หามการเลอกปฏบตในการใหบรการดานระบบประกนสงคมและสทธประโยชนจากระบบประกนสงคม ยกเวนการเลอกปฏบตทางเพศทเกยวของกบประโยชนทดแทนบางประเภท เชน บานาญหญงหมาย และอน ๆ

(8) การประกนการวางงาน หามการเลอกปฏบตในการจดบรการดานประกนการวางงานและความชวยเหลอแกนกศกษาทจดโดยรฐ

การเปนโมฆะและความเสยหายแกผเปนลกจาง ผถกเลอกปฏบตมสทธเรยกรองใหเปลยนแปลงขอกาหนดในสญญาทนามาซงการเลอกปฏบต หรอขอใหขอกาหนดในสญญานน ๆ เปนโมฆะ หากขอกาหนดนนเปนสาระสาคญของสญญาจาง การเปลยนแปลงสงผลใหสญญานนขาดความสมเหตสมผลทจะใชบงคบแลวการปรบเปลยนสญญานนอาจตองกระทาในลกษณะอน ๆ หรอยกเลกการใชสญญานนทงฉบบ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๐-

หากการยกเลกสญญาหรอเอกสารทางกฎหมายทเกยวของกบสญญานนเปนผลใหเกดการเลอกปฏบต บคคล ทถกเลอกปฏบตมสทธเรยกรองใหเอกสารทางกฎหมายนนเปนโมฆะ สาหรบผเลอกปฏบตตองจายคาเสยหายจากการเลอกปฏบตนน ๆ หากผเลอกปฏบตเปนลกจาง ผรบผดชอบชดใชความเสยหายไดแก ภาคทเปนเจาของบรการทจดโดยลกจางผนน ผทปฏบตอยางไมเปนธรรม ตองชดใชคาเสยหายจากการปฏบตไมเปนธรรมนน ๆ หากการปฏบตอนไมเปนธรรมนนกระทาโดยลกจาง ภาคซงเปนเจาของบรการทจดโดยลกจางผนนตองเปนผชดใชคาเสยหาย มลคาความเสยหายทตองชดใชสามารถปรบลดหรอยกเลกไดหากมเหตผลอนควร (สถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร, ๒๕๕๑) ๒.3.๒ กฎหมายเกยวกบการสงเสรมอาชพและการทางานของคนพการของประเทศมาเลเซยเพอใหคนพการเขาถงสทธในการประกอบอาชพและการทางานมากขน จากการศกษาของ Norani Mohd Salleh, Khalid Abdullah, Nor Aishah Buang ทศกษาเกยวกบโอกาสในการทางานของคนทตองการความชวยเหลอพเศษในมาเลเซย (2001: ๗๗ - ๘๕) พบวา ควรจะมการแยกประเภทออกเปน 4 ประเภท ไดแก สายอาชพ สายกงอาชพ พนกงานทมความชานาญงาน และพนกงานทไมมความชานาญงาน โดยมขอเสนอแนะ เพอใหบคคลทง ๔ ประเภทดงทกลาวขางตนเหลาน ไดรบการทางานมากขน ไดแก นายจาง ควรจะมทศนคตในเชงบวกตอคนดอยโอกาสในการจางงาน และศนยฝกอาชพควรจะมมากขน เพอพฒนาฝมอแรงงาน เพอใหผพการมทรพยากรหรอความชานาญทถกซอนเรนไว และตองการการฝกอบรมในทางทถกตองเพอใหสามารถทางานและมแรงจงใจในการทางาน จะทาใหคนพการเหลานมความจงรกภกดและทางานนาน โดยลกษณะของงานสาหรบคนพการประเภทตาง ๆ มรายละเอยดดงน สาหรบผพการทางสายตา ไดแก ผจดการ คร ทนายความ บรรณาธการ พนกงานออฟฟต พนกงานฝายบคคล ทปรกษา พนกงานแปล พนกงานจดชวเลข พนกงานนวด คนขายของ นกดนตร คนรบโทรศพท พนกงานรกษาความปลอดภย และงานหตถกรรม สาหรบผพการทางการเคลอนไหว ไดแก ผจดการ คร ชางสารวจ ชางออกแบบ พนกงานธรการ ชางเทคนค ชางเชอม ชางตดเสอผา ชางไม คนนวด แมบาน และพนกงานรกษาความปลอดภย สาหรบคนหหนวก ไดแก ผจดการ คร ชางออกแบบ นางพยาบาล พนกงานเกบเงน พอครว พนกงานธรการ ชางตดเสอ พนกงานเสรฟ เปนตน สาหรบคนพการทางจต ไดแก พนกงานเกบเงน พนกงานขาย พนกงานโรงงาน ชางฝมอ หตถกรรม ชางตดเสอ ชางไม คนทาความสะอาด คนสวน คนกวาด เปนตน

สวนเรองขอลดหยอนพเศษสาหรบการจางงานผพการในมาเลเซย ซงเปนบทบาทของรฐบาล ไดแก (๑) สงเสรมโครงการการจดหางานสาหรบผพการ (๒) ทางานควบคไปกบหนวยงาน โรงงาน เพอกาหนดตาแหนงงานทสถานประกอบการตองการ (๓) จดการสมมนาโดยกระทรวงการพฒนาสงคมและกระทรวงแรงงานเพอทาแคมเปญการสงเสรมการจางงาน (๔) เพมคาลดหยอนสองเทาใหแกนายจางทจางงานคนพการ (๕) ใหคาเบยยงชพพเศษสาหรบคนพการทมงานทา แตมรายไดนอยกวาเดอนละ 1200 รงกต เพอใหคนพการยงคงตองทางานในสถานประกอบการ (๖) เพอชวยคนพการทมความสามารถแตขาดเงนทน ใหเรมธรกจ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๑-

บทบาทของ NGO (องคกรทไมใชของรฐ) ไดแก (๑) มกระบวนการจดหางาน สาหรบคนพการ ไดแก การจดทกษะความชานาญทเหมาะสมตองาน (๒) มการดแลและประเมนผลคนพการ ทไดสงคนพการไดเขาทางานแลว วาเขาไดรบงานทาทถกตองกบทกษะของเขาหรอไม (๓) มกลยทธในการฟนฟประสทธภาพในการทางาน โดยการสนบสนนอยางถกตอง ทงในดานความร ทกษะและการบาบดทางกาย โดยมขอเสนอแนะในการเขาถงการทางานของคนพการ ไดแก (๑) การปรบปรง เสรมสราง และพฒนา สภาพแวดลอมในการทางาน เพอทาใหทกพนทคนพการสามารถเขาถงได (๒) การจดทพกในสถานทางานใหแกคนพการ

สวนปญหาจากองคกรทไมใชของรฐ (๑) ปญหาจากคนพการ ไดแก การเดนทาง ระดบการศกษา สภาพแวดลอมทไมเอออานวย การขาดขอมลในการทางาน การไดรบคาตอบแทนทตากวาปกต (๒) ปญหาจากหนวยงานของรฐ ไดแก การไมบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง ใหสถานประกอบการปฏบตกฎระเบยบการจางงาน (๓) การใชบรการ การชวยเหลอทางการเงน มขนตอนยงยาก

แนวทางในการพฒนาสงอานวยความสะดวกตาม พรบ.คนพการของมาเลเซย 2008 (๑) บงคบใหสถานทสาธารณะ อาคาร และรถสาธารณะ ตองบงคบใชใหคนพการสามารถใชงานไดอยางครบถวน (๒) หนวยงานของรฐตองจดใหมการออกแบบ และตรวจสอบวาสงอานวยความสะดวกเหลานนไดมาตรฐานสาหรบคนพการ

แนวทางในการพฒนาทรพยากรมนษย (๑) มโอกาสเทาเทยมกนในการทางาน (๒) มการสนบสนนทางการเงน ใหแกพนกงาน เชน อปกรณพเศษ การศกษา เทคนค และเงนก (๓) เปดโอกาสใหพนกงานคนพการจากอบตเหตไดกลบเขาทางาน หลงจากออกจากโรงพยาบาล

กฎหมาย พ.ร.บ. คนพการของมาเลเซย ป 2008 มาตรา 26 (1) การเขาถงสทธบรการสาธารณะ สงอานวยความสะดวก และบรการตาง ๆ ภายในอาคาร รฐบาลตองจดทาในสวนทเปนบรการสาธารณะทงหมด และตรวจสอบใหเอกชนสรางสงอานวยความสะดวกและบรการในเอกชน มาตรา 27 (1) การเขาถงการเดนทางดวยรถโดยสารสาธารณะ คนพการมสทธไดรบการบรการเทากบบคคลอนโดยไมมอคต และรฐบาลจะตองจดรถโดยสารสาธารณะ ทมสงอานวยความสะดวกทเหมาะสม สาหรบคนพการทจะใชบรการ ซงเปนการปฏบตตามการออกแบบสากล (Universal Design) มาตรา 28 การเขาถงสทธการศกษา ผพการ ตองไดรบสทธในการไดรบการศกษา ตงแตระดบชน อนบาล ประถม มธยม และอดมศกษา บนพนฐานของความเทาเทยมกน กบคนปกต ทงน รวมถง การไดรบการฝกอบรมวชาชพ รฐบาล และโรงเรยนเอกชนจะตองใหบรการการศกษา ทพก และสงอานวยความสะดวก อปกรณการเรยนการสอน หลกสตร แกคนพการ เชนเดยวกบคนปกต


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๒-

มาตรา 29 การเขาถงสทธการทางาน คนพการจะตองไดรบสทธในการเขาถง การทางานเทาเทยมกบคนปกตและไดรบการทางานในสถานประกอบการทมสภาพแวดลอมทด ไดรบคาตอบแทนทเทาเทยม ไดรบการพจารณาในการทางาน เลอนขนเงนเดอน เชนคนปกต คนพการจะตองไดรบบรการการจดหางาน การฝกอบรมเพอการทางานเชนเดยวกบคนปกต (Laws of Malaysia, Act 685, Persons With Disabilities Act 2008: ๒๒ – ๒๔)

นอกจากนประเทศมาเลเซยยงมกฎหมายเกยวกบการขจดการเลอกปฏบตตอคนพการของประเทศมาเลเซย เพอใหคนพการสามารถเขาถงสทธในการทางานในสถานประกอบการมากขน จากการศกษาของสถาบนวจยและใหคาปรกษาแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร (๒๕๕๑) พบวาประเทศมาเลเซยมประชากร 27.17 ลานคน ในปลายป 2006 (พ.ศ. ๒๕๔๙) มคนพการทจดทะเบยนไวกบกรมสวสดการสงคมของมาเลเซยจานวน 197,519 คน จานวนคนพการทงหมดทวประเทศ อาจจะมมากกวาตวเลขดงกลาว คนพการขนรนแรงสวนใหญไดรบการดแลจากสมาชกในครอบครวหรอคนทครอบครวจางมาดแล หรอไมกอยในสถาบนทดแลคนพการหรอบานพกคนชรา สถาบนทดแลคนพการจานวนไมนอย ทาหนาทเปนศนยฝกอาชพควบคไปดวยเพอชวยใหคนพการมหนทางหารายไดเลยงดตนเอง บานพกคนชราของเอกชนตงขนเพอหากาไร ดงนนจะรบเฉพาะคนทมเงนจายตามเวลาทกาหนดไดเทานน การบรหารสถานททงสองประเภทดงกลาวเปนการบรหารแบบสถาบน ดงนนจงควบคมการดาเนนกจวตรประจาวนของคนพการอยางเขมงวด จนคนพการแทบไมมสทธทจะดารงชวตอสระหรอทาสงทตองการได ดวยเหตน หลายฝายจงเหนวา มความจาเปนอยางเรงดวนทจะตองดาเนนมาตรการรณรงคเพอใหคนพการในมาเลเซยไดตดสนชะตาชวตดวยตนเอง จนถงเดอนมถนายน ค.ศ. 1995 (พ.ศ. ๒๕๓๘) คนพการทลงทะเบยนไวกบกรมสวสดการสงคม ม 55,673 คน และในปลายป ค.ศ. 2000 (พ.ศ. ๒๕๔๓) มจานวน 98,452 คน และจนถงเดอนมถนายน ค.ศ. 2002 (พ.ศ. ๒๕๔๕) มจานวนประมาณ 108,000 คน แมจะมตวเลขแสดงจานวนคนพการทจดทะเบยนไวกบกรมสวสดการสงคม แตตวเลขดงกลาว ไมไดสะทอนจานวนคนพการทงหมดในประเทศ และดเหมอนวาจะไมทราบถงตวเลขทแนนอนเกยวกบคนพการโดยรวมในมาเลเซย ทงนเนองจากการขนทะเบยนคนพการเปนเรองสมครใจ และคนมาเลยทพการจานวนมากไมยอมมาลงทะเบยน ตามสถตขององคการอนามยโลก คนพการในแตละประเทศจะมประมาณ รอยละ 4-10 ของจานวนประชากรโดยรวม ทงนขนอยกบระดบการพฒนาของแตละประเทศ สาหรบประเทศมาเลเซยซงเปนประเทศทกาลงพฒนาอยางรวดเรวอาจประมาณไดวา มคนพการประมาณรอยละ 5 (1.35 ลานคน) ของจานวนประชากรโดยรวม (ประมาณ 27 ลานคน) อยางไรกตาม ในปจจบน คนพการทขนทะเบยนไวกบกรมสวสดการสงคมมเพยงนอยกวารอยละ 1 ของประชากรทงประเทศเทานน ภายใตระบบประกนสงคม Social Security Organization (SOCSO) ของมาเลเซยคนพการทมงานทา จะไดรบการคมครองทงชวคราวหรอตลอดชพ ในรปเบยยงชพเดอนละ 200 รงกต (๒,๐๐๐ บาท: ๑ รงกต เทากบประมาณ ๑๐ บาท) สาหรบลกจางพการทมรายไดตากวา 750 รงกตตอเดอน (คนพการทไมมงานทาจะไมไดรบสทธประโยชนน) ตามคาปราศรยเรองงบประมาณของนายกรฐมนตร คนพการยงไดรบสทธประโยชนจากการทางานเพมเตมดงตอไปน

(1) โควตารบคนพการเขาทางานในภาครฐจานวนรอยละ 1 ของการจางงานภาครฐโดยรวม (2) ชวโมงการทางานทยดหยนสาหรบขาราชการทมบตรพการ (3) เงนทน 10 ลานรงกต (2.6 ลานเหรยญสหรฐ) สาหรบคนพการทมโรคเรอรง (4) สวนลดรอยละ 20 เมอซอบานแบบประหยด


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๓-

(5) สวนลดรอยละ 50 เมอซอตวเดนทางจาก Syarikat Prasarian Negera (สวนลดรอยละ 5๐ เมอซอตวเครองบนและรถไฟ ใหอยแลว รวมทงผชวยเหลอสวนบคคลดวย)

(6) ยกเวนภาษทองถนนสาหรบมอเตอรไซด 150 ซซและตากวา (7) ยกเวนภาษทองถนนหากเปนเจาของยานพาหนะทผลตภายในประเทศ (สวนลดภาษอากรของรฐ

รอยละ 50 ใหอยเดมแลว)

สวนกฎหมายสาคญทเกยวของกบการทางานของคนพการของประเทศมาเลเซย ไดแก (๑) กฎหมายบานาญและกฎระเบยบเกยวกบบานาญป 1980 และกองทนสารองเลยงชพ

(Pensions Act 1980, Pensions Regulations 1980 and Employees’ Provident Fund) ตามปกตบตรธดาทอายไมถง 21 ป และภรรยาหมายของขาราชการ มสทธไดรบสวนแบงจากบานาญของบดาหรอสามหรอผปกครองทเสยชวตแลว แตสาหรบบตรธดาทพการกอนอาย 21 ปและไมสามารถเลยงดตนเองได ใหมสทธรบสวนแบงจากบานาญดงกลาวไดโดยไมจากดอาย สาหรบลกจางเอกชนหากมความประสงคใหเงนสะสมตกเปนของบตรธดาทพการ จะตองระบชดเจนวา ใหบตรธดาดงกลาวเปนผรบสทธผลประโยชน ขอกาหนดนใชบงคบกบบคคลทไมใชมสลมเทานน สาหรบคนมสลมใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน

(๒) กฎหมายประกนสงคมป 1967, Employees Social Security Act 1969 ใหสทธประโยชนกบลกจางทมคณสมบตและไดทาประกนตามกฎหมายน เมอไดรบบาดเจบจากการทางานและพการบางสวนหรอโดยสนเชงทงชวคราวและตลอดชวต สทธประโยชนไดแกเงนชวยเหลอ ทงททยอยจายหรอจายหมดในคราวเดยว คารกษาพยาบาลและคาฟนฟกายภาพและอาชพ หากผทาประกนถงแกกรรมกอนอาย 55 ป ผอยในความดแลมสทธไดรบบานาญหรอสทธผลประโยชนตอ บตรธดามสทธไดรบสองในหาสวนของสทธประโยชนรายวนของผตายหรอบานาญสาหรบผสบทอด (survivor pension) หากไมมผรบประโยชนในฐานะแมหมาย หรอแมหมายแตงงานใหมหรอเสยชวต บตรธดามสทธไดรบสามในหาสวนของผลประโยชนดวยเหตพการถาวรโดยสนเชงหรอบานาญสาหรบผสบทอด สวนบานาญหรอผลประโยชนสาหรบบตรทพการ ใหจายนานตราบเทาทยงคงไมสามารถเลยงดตนเองได แมอายเกน 20 ปแลว

(๓) กฎหมายภาษรายไดป 1976 (ฉบบแกไข) Income Tax Act 1967 (as amended) เปนการสรางแรงจงใจในรปภาษสาหรบนายจาง นายจางสามารถหกคาลดหยอนไดสองเทา จากคาตอบแทนทจายใหลกจางพการแตละคนและคาใชจายสาหรบการฝกอบรมคนพการทไมใชลกจาง สวนคาใชจายในการจดหาอปกรณทจาเปนเพอชวยลกจางพการในการปฏบตงาน กสามารถนามาหกออกจากรายไดโดยรวมของบรษทได

(๔) กฎหมายกองทนสารองเลยงชพป 1991 Employment Provident fund Act 1991 ซงกฎหมายฉบบนเพอใหคนพการทเปนสมาชกเงนกองทนมสทธในการเบกเงนเตมจานวนทจายเขากองทนกอนถงเกณฑอาย 55 ป หากไมสามารถทางานไดเนองจากกลายเปนคนไรความสามารถหรอไมสมประกอบทางกายและสมอง ในกรณน หากมการเบกจายกอนอาย 60 ป จะมสทธไดรบเงนสาหรบความพการดวย แตจะตองปฏบตตามขนตอนระเบยบวธทกาหนดไวภายใตโครงการเบกจายเนองจากพการ

จะเหนไดวานอกจากการศกษาถงการเขาถงสทธในการมงานทาของคนพการ สถานประกอบการ หนวยงานภาครฐ และทมการปฏบตงานตามมาตรา ๓๓ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ แหงพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ของประเทศไทยวามลาดบของพฒนาการของกฎหมายทเกยวของตาง ๆ จากอดตถงปจจบน เพอใหคนพการสามารถเขาถงทงสวสดการ การประกอบอาชพและการมงานทาไดมากขนแลว ในการศกษาครงน ยงศกษาถงลกษณะการสงเสรมอาชพและการม


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๔-

งานทาของคนพการตามกฎหมายการจางงานคนพการในตางประเทศทอยในภมภาคเอเชยและสหภาพยโรป รวม ๒ ประเทศ ไดแก ประเทศสวเดนและประเทศมาเลเซย จากการศกษาขางตน จะเหนไดวาในประเทศสวเดนซงเปนประเทศทพฒนาแลวและเปนรฐสวสดการทดทสดในโลก จะใหความสาคญและใหมองวาคนพการกเปนพลเมองทมสทธ มอสระและมประชาธปไตยเทาเทยมกบพลเมองทปกต จงมกฎหมายทชดเจนและมลกษณะเฉพาะเพอคมครองสทธ ตาง ๆ เหลานใหแกคนพการ เพอทคนพการจะไดมโอกาสทเขาถงสวสดการของรฐไดโดยเฉพาะในเรองของการเขาทางานในสถานประกอบการเชนเดยวกนกบพลเมองปกตทวไป แตประเทศทกาลงพฒนาเชนประเทศมาเลเซย ซงมลกษณะพนฐานทางสงคมและเศรษฐกจใกลเคยงกบประเทศไทย ความชดเจนของการใหความสาคญกบคนพการ โดยเฉพาะเรองของการจางงานทยงมรายละเอยดในเรองของการเขาถงสทธไมคอยชดเจน นอกจากนการบงคบใชกฎหมายจากหนวยงานของรฐยงไมเปนไปตามขอกาหนด มผลทาใหสถานประกอบสามารถหลกเลยงขอกฎหมายได ซงประเดนเหลานอาจสงผลตอความเขาใจและการเขาถงสทธในการจางงานของคนพการ ดงนนนอกจากจะทาใหทราบถงปญหาและอปสรรคและแนวทางการแกไขในเรองนในตางประเทศแลว จะไดแนวทางทเหมาะสมมาเปนตวอยางในการเสนอแนะแนวทางการสงเสรมอาชพและการมงานทาใหแกคนพการในประเทศไทยใหเหมาะสมและมประสทธภาพมากขน ตามรายละเอยดของผลการศกษาทาใหสามารถสรปและเปรยบเทยบการสงเสรมอาชพและการทางานของทง 3 ประเทศ ซงไดแก ประเทศสวเดน ประเทศมาเลเซยและประเทศไทย ดงตารางท ๕ ตารางท ๕ เปรยบเทยบกฎหมายทเกยวกบการสงเสรมอาชพและการจางงานของประเทศสวเดน มาเลเซยและไทย

สวเดน มาเลเซย ประเทศไทย กฎหมายทสงเสรมอาชพและการทางาน ป 1999 รฐบาลสวเดนไดออกแผน ปฏบตการแหงชาต สาหรบคนพการขน เรยกวา “จากผปวยสประชาชน” (พรบ. 1999/2000: 79) ซงแผนปฏบตการฯนใหใชจนถงป 2010 เนนใน 3 ขอ คอ ๑) การทาใหมทศนคตทดแกผดอยโอกาสในสงคม ๒) สรางโอกาสในการเขาสงคมแกผดอยโอกาส และ๓) ปรบปรงแนวคดการดแลผดอยโอกาสหรอผพการ ไมมกฎหมายทกาหนดสดสวนการจางงานคนพการ

กฎหมายทสงเสรมอาชพและการทางาน - ประเทศมาเลเซย มกฎหมายเกยวกบคนพการทเรยกวา “Laws of Malaysia, Act 685, Persons With Disabilities Act 2008” ซงเนอหาทเกยวกบการจางงาน คอ มาตราท ๒๖, ๒๗, ๒๘, และ ๒๙ -มกฎหมายทเกยวกบการลดหยอนพเศษสาหรบการจางงานผพการซงเปนบทบาทและหนาทของรฐบาล

กฎหมายทสงเสรมอาชพและการทางาน ประเทศไทยใหความสาคญกบเรองคนพการมาตงแต ป ๒๕๓๔ จงม พ.ร.บ.ฟนฟสมรรถภาพคนพการขน และมการออก พ.ร.บ.การสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ตามมาตรา ๒๐, ๓๓, ๓๔,และ ๓๕ และฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖) รวมทงกฎกระทรวงทสาคญอกหลายฉบบ -มกฎหมายทเกยวกบการลดหยอนพเศษสาหรบการจางงานผพการซงเปนบทบาทและหนาทของรฐบาล

นโยบายตลาดแรงงานของรฐ ไดแก ๑) ควรรางลกษณะงานทคนพการสามารถทาได ๒) ควรขจดทศนคตเชงลบทมตอผพการในการทางาน โดยออกเปนกฎหมายและนามาบงคบใชในสงคมอยางจรงจง ๓) ใหจดทาโครงการเพอพฒนาความสามารถของผพการใหตรงกบความตองการของสถานประกอบการ ๔) จดทาระเบยบเพอใหหนวยงานของรฐยกเลกนโยบายทเปนอปสรรคตอผพการในการทางาน ๕) สรางระเบยบการรบพนกงาน

นโยบายในการรบคนพการเขาทางาน แยกตามประเภทตาง ๆ ดงน สาหรบผพการทางสายตา ไดแก ผจดการ คร ทนายความ บรรณาธการ พนกงานออฟฟต พนกงานฝายบคคล ทปรกษา พนกงานแปล เปนตน สาหรบผพการทางการเคลอนไหว ไดแก ผจดการ คร ชางสารวจ ชางออกแบบ พนกงานธรการ ชางเทคนค ชางเชอม เปนตน สาหรบคนหหนวก ไดแก ผจดการ คร

นโยบายในการรบคนพการเขาทางาน -กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ตามมาตรา ๒๐, ๓๓, ๓๔,และ ๓๕ แหงพ.ร.บ.การสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ -รวมทง พ.ร.บ.การสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖) -กฎกระทรวงแรงงาน เรองทเกยวกบจานวนคนพการตอคนปกต เปนตน


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๕-

สวเดน มาเลเซย ประเทศไทย

ใหรองรบตอผพการในการเขาสมครแขงขน เพอบรรจงานทงภาคเอกชนและภาครฐ ๖) ใหเรมกจกรรมการพฒนาผพการใหสการทางานโดยแปลงความสามารถในดานตาง ๆ ของผพการและออกเปนกฎหมาย และ ๗) ใหเพมคาลดหยอนสาหรบกจกรรมหรอสงอานวยความสะดวกอนใดใหคนพการ

ชางออกแบบ นางพยาบาล พนกงานเกบเงน พอครว เปนตน สาหรบคนพการทางจต ไดแก พนกงานเกบเงน พนกงานขาย พนกงานโรงงาน ชางฝมอ หตถกรรม คนสวน เปนตน

ประกนสงคมในสวเดน ดงน ๑) รฐบาลผลกดนระเบยบเกยวกบระบบการประกนสงคมของผพการ เพอใหใชไดทงผพการและครอบครวของผพการ ๒) รางระเบยบนจะครอบคลมถงหมอเฉพาะทาง และความรบผดชอบของแพทย หากมการวนจฉยโรคผด ๓) สามารถไดรบสนไหมทดแทนเพมเตมในกรณทไดรบการดแลไมเพยงพอ ๔) สามารถไดรบเบยยงชพระหวางฝกฝนหรอฟนฟรางกาย และ ๕) คาเบยยงชพสาหรบความพการแตละประเภทไมเทากน

เบยยงชพ เดอนละ 200 รงกต (๒,๐๐๐ บาท โดย ๑ รงกต เทากบประมาณ ๑๐ บาท) เทากนทกความพการ

เบยยงชพ เทากนทกประเภทความพการ คอ เดอนละ ๕๐๐ บาท

ชประเดนหามการเลอกปฏบต โดยมกฎหมายหามการเลอกปฏบตเพอยกระดบการแก ปญหาจากเดมทใหความ สาคญกบสวสดการและมตทางสงคม ไปส “สทธมนษยชนและประชาธปไตย” -ใหความสาคญกบนโยบาย 3 ประการคอ 1) ระบและขจดอปสรรคในการมสวนรวมและการสรางความเทาเทยมในสงคม 2) ปองกนและตอสกบการเลอกปฏบต และ 3) สงเสรมความเทาเทยมทางเพศในหมเดกและผใหญทพการ นอกจากนประเทศสวเดนเลอกวธทจะใชกฎหมาย 3 ฉบบ ๑) กฎหมายหามการเลอกปฏบตดานอาชพ ๒) กฎหมายหามการเลอกปฏบตดานการศกษา และ ๓) กฎหมายหามการเลอกปฏบตเพอคมครองคนพการจากการถกเลอกปฏบต นอกจากนนกฎหมายของสวเดนยงมลกษณะพเศษ คอ กฎหมายใหเพยงแนว ทางกวาง ๆ สน กระชบ และเขาใจงาย

ชประเดนหามการเลอกปฏบต ไมไดชประเดนของปญหาหรอไมไดสรางการคมครองขนเปนการเฉพาะ โดยมกฎหมายของมาเลเซยมลกษณะการ ประมวลปญหาการเลอกปฏบตตาง ๆ ไวในกฎหมายฉบบเดยว จงมรายละเอยดมาก และกาหนดแนวปฏบตอยางชดเจน แตกยงกาหนดใหภาครฐและภาคเอกชนรบคนพการเขาทางานปละ 1% ของการจางงาน แตประเทศมาเลเซยยงไมมกฎหมายเลอกปฏบตตอคนพการเปนกรณเฉพาะ (ยงเปนรางกฎหมาย) แตมกปลอยใหการคมครองดานนแทรกอยในกฎหมายอน ๆ โดยเฉพาะ กฎหมายทางสงคมดานการศกษา สาธารณสข และสวสดการสงคม ดงนนกฎหมายจงยงขาดประสทธผล

ชประเดนหามการเลอกปฏบต -โดยมกฏหมายหามการเลอกปฏบตในมาตรา ๑๕, ๑๖, และ ๒๑ แหงพ.ร.บ.การสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ -มคมอการวนจฉยการกระทาในลกษณะทเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอคนพการ โดยมลนธสถาบนวจยกฎหมาย ๒๘ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

หนวยงานทรบผดชอบ ไดแก ๑) กระทรวงแรงงาน ๒) สานกผตรวจการดานความพการแหงสวเดน 3) คณะ-กรรมการสาธารณสขและสวสดการแหงชาต 4) สถาบนความพการแหงสวเดน

หนวยงานทรบผดชอบ ไดแก 1) สภาทปรกษาดานผพการแหงชาต 2) กระทรวง เอกภาพแหงชาตและพฒนาสงคม 3) กระทรวงศกษา 4) กระทรวงทรพยากรมนษย และ 5) กระทรวงสาธารณสข

หนวยงานทรบผดชอบหลกๆ ไดแก ๑) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงชองมนษย ๒) กระทรวงแรงงาน ๓) กระทรวงมหาดไทย ๔) กระทรวงสาธารณสข ๕) กระทรวงเทคโนโลย


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๖-

สวเดน มาเลเซย ประเทศไทย

5) สถาบนการ ศกษาพเศษแหงสวเดน 6) หนวยงานของรฐทรองรบการปฏบตงานตามนโยบายดานคนพการ เรยกวาHandisam 7) วสาหกจของรฐทเปนแหลงการจางงานคนพการทไมสามารถหางานทาในตลาดแรงงานปกตได เรยกวา Samhall และ 8) สหพนธคนพการแหงสวเดน ประกอบดวย เทศบาล และสภาเมอง

สารสนเทศและการสอสาร ๖) กระทรวงคมนาคม

ทมา: จากการสรปผลการศกษากฎหมายการสงเสรมอาชพคนพการของประเทศไทยและประเทศมาเลเซย และ กฎหมายการหามการเลอกปกบตในการจางงานคนพการของประเทศสวเดน ๒.4 แนวคดทเกยวของกบการสงเสรมการจางงานคนพการ ในการศกษาครงน คณะผวจยไดทาการศกษาแนวคดทเกยวของกบการสงเสรมการจางงานคนพการ ไดแก แนวคดเกยวกบระบบสนบสนนการจางงานคนพการ แนวคดการดารงชวตอสระของคนพการ (Independent Living Concept) และมาตรฐานความรบผดชอบตอสงคม (ISO 26000 Guidance on Social Responsibility (SR)) ประกอบการศกษา ดงรายละเอยดตอไปน

แนวคดเกยวกบระบบสนบสนนการจางงานคนพการ บารบารา เมอรเรย (Barbara Marley) ผเชยวชาญอาวโสดานฟนฟสมรรถภาพทางอาชพ และโรเบรต เฮอรอน (Robert Heron) ผเชยวชาญอาวโสดานการบรหารงานแรงงานองคการแรงงานระหวางประเทศ กลาววาในการกาหนดวาคนพการจะทางานใดไดนน ควรพจารณามอบหมายงานทเหมาะสมกบสภาพความพการและตรงกบความตองการของคนพการ ควรเลกคดวาคนพการทาไดแตงานงาย ๆ ไมยงยากตอการใชเครองไมเครองมอหรองานประจาในแตละวน แตควรจะพจารณาวาคนพการสวนใหญสามารถทางานไดหลากหลาย นอกจากนนงานบางอยาง ความพการกไมใชอปสรรคทจะทาใหเกดความมประสทธภาพ เชน คนพการทใชเกาอลอเขนกสามารถทางานทอยประจาทได เชน เจาหนาทคอมพวเตอร เจาหนาทการเงน หรอเจาหนาทบญช หรอคนตาบอดสามารถเปนพนกงานสลบสายโทรศพท หรอคนหหนวกสามารถทางานทตองปนปายได เปนตน (บารบารา เมอรเรย และโรเบรต เฮอรอน, (๒๕๔๓), อางถงใน วรยะ นามศรพงศพนธ และคณะ, 2546: ๒๑)

นอกจากน จากการศกษาขององคการแรงงานระหวางประเทศ (๒๕๔๙) พบวาระบบโควตาของการจางงานคนพการ จะเปนระบบทรจกกนมากทสดและเปนมาตรการทประเทศตาง ๆ คนเคย เนองจากระบบนมวตถประสงคหลกกเพอการบรณาการการคนพการใหเขากบตลาดแรงงาน ยงแบงออกเปน ๓ กลม ดงนคอ กลมแรก เปนระบบโควตาแบบบงคบ พรอมระบบการลงโทษ (ระบบโควตา-คาปรบ) ซงระบบแบบน รฐเปนผกาหนดโควตาใหสถานประกอบการรบคนพการเขาทางาน โดยนายจางทไมสามารถทาตามโควตาไดตองจายคาปรบ โดยรฐจะนาเงนนไปสนบสนนโครงการจางงานคนพการตอไป เชน ในประเทศเยอรมนทเปนชาตแรกทนากฎหมายลกษณะนมาใชตงแต พ.ศ.2517 โดยกาหนดนายจางทงทเปนหนวยงานของรฐและเอกชนทมลกจางตงแต ๒๐ คนขนไป มหนาทตองจางคนพการเขาทางานในสดสวนเรมตนทรอยละ ๕ ของลกจางทงหมด และปจจบนกาหนดการจางงานคนพการทรอยละ 10 สาหรบงานกจการธนาคารและการประกนภย รอยละ ๖ สาหรบการจางงานของภาคเอกชน นอกจากนการใชระบบน


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๗-

ยงไดแกประเทศ ฝรงเศส โปแลนด ออสเตรเลย ญปน และประเทศจน ซงในบางประเทศ หากจายคาปรบชา กตองจายคาปรบเพมขนอกดวย เปนตน กลมทสอง เปนระบบโควตาแบบบงคบแตไมมระบบการลงโทษ และ/หรอระบบบงคบใชกฎหมาย ระบบนนายจางมหนาทปฏบตตามกฎหมายวาตองจางคนพการเขาทางานตามโควตา ถาไมสามารถทาได กจายคาปรบแทนการจางงาน แตยงไมมระบบการลงโทษใด ๆ ซงผลการบงคบใชยงไมคอยดพอ สาหตคอการทกฎหมายไมไดกาหนดเงอนไขของการลงโทษไว ประเทศทใชระบบน ไดแก ประเทศองกฤษ และประเทศไทย เปนตน ซงระบบนกเปนความสมครใจของนายจาง จงยงไมคอยไดชวยใหคนพการมโอกาสไดทางานมากนก และ กลมทสาม เปนระบบโควตาแบบสมครใจ โดยรฐเปนผเสนอแนะ ระบบนนายจางไมไดมภาระผกพนตามกฎหมายในการจางงานคนพการตามโควตาแตอยางใด เพยงแตไดรบการเสนอแนะจากรฐเทานน ดงนนระบบนจงเปนการสมครใจของนายจางและไมมการลงโทษเมอนายจางไมสามารถปฏบตตามได ประเทศทใชระบบน ไดแก ประเทศเนเธอรแลนด เปนตน (องคการแรงงานระหวางประเทศ, ๒๕๔๙: ๓๕-๕๐) จากรายงานสรปขางตน พบวา แมรปแบบระบบสนบสนนการจางงานคนพการมลกษณะทใชรปแบบโควตาคลายคลงกน แตกจะเหนไดถงความแตกตางในการดาเนนงาน โดยระบบสนบสนนจากตางประเทศจะใหการสนบสนนใหเกดโควตาการจางงานคนพการมากกวา ดวยมองวาคนพการมศกยภาพเชนเดยวกนกบคนปกตทวไป ทมความรความสามารถในการทางานไดหากไดรบการสนบสนนทเหมาะสมกจะทาใหคนพการเหลานนสามารถดารงชวตไดอยางบคคลปกตทวไป ซงหนวยงานทงภาครฐและเอกชนตางใหความรวมมอ และมกฎหมายบงคบใชเพอปฏบตโดยทวกน ในขณะทระบบการสนบสนนการจางงานในประเทศไทยเปนลกษณะของการขอความรวมมอจากหนวยงานตาง ๆ ใหเกดโควตาการจางงานคนพการเขาทางาน โดยมหนวยงานภาครฐเปนเจาภาพในการสนบสนนใหเกดการดาเนนงานของกจกรรมตาง ๆ นน ๒.5 งานวจยทเกยวของ การวจย เรอง “การศกษาการสงเสรมอาชพและการมงานทาของคนพการตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐” คณะผวจยไดรวบรวมผลงานวจยทเกยวของ เพอนามาใชอางองและเปนแนวทางในการสรางกรอบแนวคดในการศกษา ซงมรายละเอยดดงน

๒.5.๑ งานวจยทเกยวกบงานลกษณะงานทเหมาะสมกบคนพการ จากการศกษาของจราวลย คงถาวร (2547: ๙, ๑๒๙-๑๓๓) ศกษาเรอง “ความเปนไปไดในการจางงานคนพการของบรษทมตซบช มอเตอร (ประเทศไทย) จากด” โดยมวตถประสงคหลก คอ ๑) เพอศกษาความรเกยวกบคนพการของพนกงานตอการจางงานคนพการของบรษทมตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย) จากด ๒) เพอศกษาความคาดหวงของพนกงานตอการทางานของคนพการ และ ๓) เพอศกษาความคดเหนของพนกงานตอการดาเนนงานเพอจางงานคนพการ ซงใชกลมตวอยางเปนพนกงานบรษทฯ ททางานในสานกงานใหญและโรงงานแหลมฉบง จานวน ๒๗๙ คน พบวา ลกษณะงานในหนวยงานทเหมาะสมกบความพการแตละประเภท โดยจาแนกเปน 4 ลกษณะ คอบกพรองทางการไดยน เหมาะสมกบงานคยขอมล งานพมพดด เพราะไมตองใชแรงงานมากนก และงานเชคสตอก อะไหล สวนผทมความบกพรองทางการเคลอนไหวมความเหมาะสมกบงานตอบรบโทรศพท งานพฒนาโปรแกรม (โปรแกรมเมอร) สาหรบผทพการหรอบกพรองทางการมองเหนเหมาะสมกบงานตอบรบโทรศพท สวนผทบกพรองทางสตปญญา พบวาไมมงานใดทมความเหมาะสม ในขณะทบางสวนมองวางานรบสงเอกสารมความเหมาะสม แตทผบรหาร


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๘-

บรษทมองวาการรบคนพการเขาทางาน หนวยงานตองมตาแหนงงานทเหมาะสมกบลกษณะของความพการและความถนดของคนพการ นอกจากนยงเสนอแนะแนวทางในการพฒนาและเพมประสทธในการดาเนนงานใหแกสถานประกอบการ ไดแก (๑) การประชาสมพนธใหพนกงานทวไปทราบถงพระราชบญญตหรอกฎหรอระเบยบทเกยวกบการจางงานคนพการ รวมทงสงทสถานประกอบการไดดาเนนการตามกฎหมาย (๒) มการจดอบรมรวมกนระหวางพนกงานปกตกบพนกงานทพการ เพอสรางความสมพนธและมทศนคตทด รวมทงทราบถงความสามารถของคนพการทรบเขามาทางาน (๓) ทดลองเปดโอกาสใหคนพการทมความสามารถเหมาะสมกบงานเขาฝกงานรวมกบพนกงานปกต (๔) ควรเรมรบคนพการเขาทางานในสวนของงานธรการหรองานสานกงาน หรอในตาแหนงทเปนงานกงไรฝมอกอน เชน งานคยขอมล งานพมพดด งานตอบรบโทรศพทและงานรบขนสงเอกสาร เปนตน สวนองคกรภาครฐ ควรรณรงคทางสงคมและจดทาสอตาง ๆ เพอเผยแพรใหกบสาธารณชนไดรบทราบเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบคนพการ เพอสรางการยอมรบทางสงคมและทศนคตทดตอคนพการ ควรมความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ เพอสงคนพการทสาเรจการศกษาดานอาชพเขาฝกงานตามความถนดเพมเตม พรอมสรางสงจงใจเพอใหหนวยงานรบคนพการเขาทางาน หรอใหการสนบสนนสถานประกอบการทมความเตมใจจางงานคนพการ นอกเหนอจากมาตรการทางดานภาษ และทสาคญภาครฐควรเปนแบบอยางในการรบคนพการเขาทางาน ๒.5.๒ งานวจยทเกยวกบปญหาของนายจางหรอสถานประกอบการตอการจางงานคนพการ ปจจบนแมรฐจะกาหนดใหนายจางหรอเจาของสถานประกอบการของเอกชนทมลกจางตงแตหนงรอยคนขนไป ตองรบคนพการทสามารถทางานไดในอตราลกจางทงหมดไมวาจะอยในตาแหนงใด ตามทกฎกระทรวงแรงงาน ทเกยวกบการกาหนดจานวนคนพการทนายจางหรอสถานประกอบตองรบคนพการเขาทางาน และจานวนเงนทนายจางหรอสถานประกอบจะตองนาสงเขากองทนสงเสรมละพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๔ ทกระทรวงแรงงานออกตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ นน ยงไมไดรบการสนบสนนจากนายจางหรอสถานประกอบการ สงผลใหคนพการในวยทางานสวนใหญวางงาน ซงหากวเคราะหถงปญหาของนายจางหรอสถานประกอบการตอการจางงานคนพการเขาทางานในสถานประกอบการ ดงตวอยางตอไปน งานวจยทเกยวกบมมมองหรอทศนคตของนายจางตอความพการของลกจาง จราวลย คงถาวร (2547) พบวา สาเหตหลกเกดจากนายจางเจาของสถานประกอบการ ไมยอมรบคนพการเขาทางาน แมวาความรความสามารถของคนพการจะเทาเทยมกบบคคลทวไป ซงเปนปญหาทางทศนคต และการประเมนขดความสามารถในการทางานของคนพการ ในการทางานเมอเทยบกบคนทวไปของนายจาง สบเนองมาจากคนพการจานวนมากไมคดทจะแสดงความสามารถของตนออกมาใหสงคมรบร แตกลบอาศยความพการเปนเครองมอตอรองขอความสงสารและเหนใจ แตนายจางกยงมความเชอวาคนพการสามารถพฒนาทกษะในการทางานได และเหนวาคนพการควรทจะไดรบการฝกใหเปนคนทพงตนเองใหไดมากทสด และผลการศกษาของ สดา นมพม (2549) ทพบวาคนพการทมความพการภายหลง จะปรบตวไดยากกวาคนพการทมความพการมาแตกาเนด และมองวาการทคนพการมเจตคตในทางลบตอตนเอง ออนแอทงรางกายและจตใจ ขาดทกษะทางสงคม ไมมความอดทนในการทางาน ยอมเปนอปสรรค


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๓๙-

ในการทางานของคนพการได นอกจากนยงพบวาคนพการโดยสวนมากตระหนกในคณคาของอาชพและปรารถนาทจะมงานทา แตมเพยงสวนนอยเทานนทมความพรอมทจะสามารถประกอบอาชพในสงคมได สวนผลการศกษาของสกญญา บญคง (2551) ทพบวา คนพการในประเทศไทยสวนใหญยงไมไดรบการศกษาในระดบขนพนฐานมากนก มเพยงสวนนอยทไดรบการศกษาในระดบประถมศกษา ในขณะทคนพการสวนใหญขาดวฒการศกษาทางสายสามญและบางสวนไมไดเรยนหนงสอ ทาใหคณสมบตของคนพการไมตรงตามทนายจางกาหนด แมจะไดรบการฝกอาชพแลว แตกทาใหนายจางไมอาจรบคนพการเขาทางานได ถงแมมความตองการจะรบและเหนถงความสามารถกตาม

๒.5.3 งานวจยทเกยวกบสภาพแวดลอมและสงอานวยความสะดวกในสถานประกอบการแกคนพการ จากผลการศกษาของจราวลย คงถาวร (2547) พบวาปญหาเกดจากการทสถานประกอบการไมมความพรอมในดานการจดสงอานวยความสะดวก และดานงบประมาณทจะตองลงทนในการจดทาสงอานวยความสะดวกเพม หากมการจดเตรยมสภาพแวดลอม หรอทาการปรบปรงอปกรณตางๆ แลวเมอพจารณาถงคาใชจายทใชในการจดเตรยมกบการจางคนพการเพยงไมกคน เจาของสถานประกอบการมความรสกถงความไมคมทน และเมอพจารณาถงปจจยสงแวดลอมตางๆ ทมผลตอสภาพการทางานของคนพการในสถานประกอบการ ในการทางานกบคนพการ นอกจากความเขาใจในตวคนพการของนายจางแลวเพ อนรวมงานถอเปนปจจยแวดลอมทสาคญทมผลตอการทางานของคนพการ ในแงของความคาดหวงของเพอนรวมงานทมตอคนพการ พบวา สภาพความพการนนไมเปนอปสรรคในการทางาน คนพการสามารถทางานไดเทาเทยมกบคนปกต ในขณะเดยวกนกไมไดคาดหวงในเรองของผลงานมากกวาเรองการชวยเหลอตนเองและการปรบตวของคนพการ เมอพจารณาถงสภาพการทางานของคนพการ พบวา ขาดแคลนสถานทและเครองใชไมสอย ขาดการเขาถงขอมลขาวสาร ปญหาการเดนทางและการคมนาคม สถานททางาน และทพก ลวนเปนอปสรรคในการทางาน

๒.5.๔ งานวจยทเกยวกบการสอสารของคนพการในการทางานในสถานประกอบการ จากการศกษาของ กลวณ วฒกร ทศกษาเรอง “การตดตามผลการปฏบตงานของคนพการในสถานประกอบการเขตกรงเทพมหานคร” (2552) พบวา ปญหาและอปสรรคในเรองการตดตอประสานงานกบฝายตางๆ และการสอสารเปนอปสรรคในการทางานสาหรบคนพการทางการไดยน เนองจากนายจางและเพอนรวมงานใชภาษามอไมเปน

๒.5.๕ งานวจยทเกยวกบกฎหมายและระเบยบปฏบตตาง ๆ ในการทางานของคนพการ จากการศกษาของปรชญา ศรสมย (2549: ๑๐๓-๑๐๕) พบวา สดสวนการจางงานคนพการทกฎกระทรวง (พ.ศ. 2537) ซงกาหนดใหสถานประกอบการเอกชนรบคนพการเขาทางานในอตราสวนรอยละ 0.5 นนไมเพยงพอทจะรองรบจานวนคนพการทยงวางงานและตองการเขาสตลาดแรงงานได ทงนายจางยงสามารถทจะกาหนดตาแหนงงานทจะประกาศรบคนพการไดเอง ทาใหนายจางทไมประสงคจะรบคนพการเขาทางานกาหนดตาแหนงทจะประกาศรบใหมคณสมบตสง ทาใหไมมคนพการทมคณสมบตตรงตามทตองการมาสมครได นอกจากนนายจางยงสามารถทจะเลอกสงเงนสมทบเขากองทนฟนฟสมรรถภาพคนพการแทนการจางงานคนพการได เนองจากมอตราไมสงมากนก นอกจากนนยงพบวาขาดปจจยทางกฎหมายทจะมาชวยสงเสรมสนบสนน และขาดการสนบสนนทควรเปนในเรองของนโยบาย การกาหนดทางเลอกใหสถานประกอบการทไมประสงคจะจางหรอถกถอวาไมประสงคจะจางงานคนพการ สามารถเลอกทจะสงเงนสมทบทนฟนฟสมรรถภาพคนพการตามจานวนทกฎหมายกาหนดแทนการจางงานคนพการได ทาใหสถานประกอบการเปนจานวนมากเลอกทจะสงเงนสมทบแทนการจางงานคนพการ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๔๐-

ในขณะทมาตรการทางภาษทมดงกลาวแมจะมผลทางบวกใหแกการจางงานคนพการ แตกไมสามารถจงใจสถานประกอบการไดเพยงพอ เนองจากอตราการจางงานคนพการยงมไมมากนก อาจเนองมาจากกรณทกฎหมายกาหนดใหนายจางสามารถนามาหกประโยชนในภาษไดตามมาตรา 18 มเพยงกรณของคาจางเทานน ซงปจจบนรฐกไดเปลยนอตราการจางคนพการเปน ๑๐๐ ตอ ๑ คน สวนการศกษาของตอพงศ เสลานนท (2549) ไดศกษาวจยเรอง “การประเมนแนวโนมความสาเรจของการปฏบตตาม(ราง)พระราชบญญตการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ” ผลการศกษาพบวา กลมเปาหมายสวนใหญมความเหนวาเปนปญหาและอปสรรคในทกดาน ไดแก ดานองคประกอบของคณะกรรมการ เรองสดสวนของผแทนกลมตาง ๆ ทเขามาเปนคณะกรรมสงเสรมและเรองความเปนตวแทนของผแทนจากกลมตาง ๆ ในคณะกรรมการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาตและคณะกรรมการบรหารกองทนสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ ดานสมรรถนะของหนวยงานทนานโยบายไปปฏบตเรองความรความเขาใจของผปฏบตตามนโยบาย เรองความพอเพยงของจานวนบคลากรทปฏบตตามนโยบาย เรองการมสวนรวมของคนพการในการปฏบตงานกบหนวยงานททาหนาทปฏบตงานดานการพฒนาคณภาพชวตคนพการ เรองขนตอนการจดทะเบยนคนพการ เรองความสามารถใหคาแนะนาดานอาชพสาหรบคนพการ เรองการจดตงสถาบนพฒนาอาชพคนพการ ดานจานวนหนวยงานทเกยวของ เรองความเขาใจเปาหมายและวตถประสงคในแนวทางตามนโยบายของแตละหนวยงาน เรองความรความสามารถของผปฏบตงานทจะดาเนนงานตามนโยบายของแตละหนวยงาน เรองทศนคตของผปฏบตทมตอคนพการ และเรองความขดแยงทอาจเกดขนจากการดาเนนงานระหวางหนวยงานทเกยวของ ดานทรพยากรทนามาใชตามนโยบาย ไดแก เรองแหลงทมาของรายไดกองทนสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ และเรองความพอเพยงของงบประมาณทนามาใชตามนโยบาย ดานการสนบสนนจากสงคม ไดแก เรองการยอมรบและรวมมอในการปฏบตตามมาตรการตาง ๆ ของนโยบาย เปนตน สวนเรองของตวชวดถงความสาเรจของการปฏบตตาม(ราง) พระราชบญญตน เสนอไวดวยกนทงหมด 13 ตวชวด โดย 5 อนดบแรกทกลมเปาหมายเหนวาควรจะเปนตวชวดในการประเมนความสาเรจของการปฏบตตาม(ราง) พระราชบญญต 5 อนดบแรก ไดแก ๑) ระดบคณภาพชวตของคนพการ ๒)การใหความสาคญดานการพฒนาคณภาพชวตคนพการจากฝายการเมองเพมขน ๓) การมสวนรวมของผมสวนเกยวของ ๔) สงคมใหการสนบสนนเรองการพฒนาคณภาพคนพการมากขน และ ๕) งบประมาณทใชในงานดานการพฒนาคณภาพชวตคนพการมความชดเจน ซงการประเมนความสาเรจของการปฏบตตาม(ราง) พระราชบญญตการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการจากตวชวดทไดกาหนดมกลมเปาหมายสวนใหญมความเหนวามแนวโนมทจะไมสาเรจ เพราะจากการศกษาทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของจะพบวาคนพการจานวนมากโดยเฉพาะคนพการทอยในชนบทยงขาดความรความเขาใจ และการเขาถงสทธประโยชนตาง ๆ หลงจากจดทะเบยนคนพการตามพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการแลว และทสาคญเรองการเขาถงสทธประโยชนของคนพการซงถอเปนประเดนหลกของการศกษาในครงน ยงเปนปญหาทเกดจากศกยภาพในระดบปฏบตการของแตละหนวยงานแลว ยงเกดจากการกระจายบรการทไมเออใหเกดการเขาถงบรการสาหรบคนพการประเภทตาง ๆ ดวย จงทาใหคนพการไมสามารถเขาถงขอมลทเกยวกบสทธประโยชนของคนพการทง 4 ดานตามพระราชบญญตการฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 ไดเชนกน ดงนนจากการศกษาครงน ผวจยไดสรปประเดนสาคญทเกยวของกบการศกษาครงนคอคนพการยงมการรบรและเขาใชสทธของตนคอนขางนอย และปญหาสาคญจะเปนดานขอมลขาวสาร ทศนะของคนพการ คนพการบางกลมยงไมสามารถรบรและเขาใชบรการบางอยางได ประกอบกบปญหาการไมจดสง


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๔๑-

อานวยความสะดวกสาหรบคนพการกทาใหเขาไมถงบรการของคนพการ รวมถงบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการทง 4 ดาน ไดแก ดานการแพทย ดานการศกษา ดานการประกอบอาชพ และดานสงคมทรฐจดใหกบคนพการนน ยงเปนปญหาทเกยวของกบการขาดความร ความเขาใจ และการเขาถงขอมลขาวสารของคนพการอกดวย ซงมผลตอการพฒนางานดานคนพการทงในระดบปฏบตการและระดบนโยบายตอไป (ตอพงศ เสลานนท, 2549)

๒.5.๖ งานวจยทเกยวกบลกษณะนสยในการทางานของลกจางและแรงจงใจของนายจางหรอสถานประกอบการ งานวจยทเกยวกบลกษณะนสยในการทางานของลกจาง จากการศกษาของเจนจรา เทศทม (๒๕๔๖) ทศกษาเรอง “การศกษาสถานภาพงานวจยดานบรการฟนฟสมรรถภาพคนพการในประเทศไทย” พบวา คนพการทมงานทาเปนคนทมความขยน อดทน และมความสามารถในการทางานสง เนองจากคนเหลานตองมความอดทนไมใชขอความชวยเหลอจากคนอน ในขณะทดานความชานาญในการทางานทเกดจากศกยภาพของคนพการทสามารถพฒนาได สวนการศกษาของกลวณ วฒกร (๒๕๕๒) ทศกษาเรอง “การตดตามผลการปฏบตงานของคนพการในสถานประกอบการเขตกรงเทพมหานคร” พบวา เหตผลในการรบคนพการเขาทางานสวนใหญของสถานประกอบการ มองวาคนพการมความร ความสามารถและความเขาใจในงาน มความสนใจและเตมใจในการปฏบตงาน มความรบผดชอบในหนาท มอธยาศยไมตรและปรบตวเขากบสภาพแวดลอมในการทางานไดด ตรงตอเวลาในการปฏบตงานและปฏบตหนาทไดตามตาแหนงงานและไมขดตอการทางาน ซงปฏบตงานไดไมแตกตางจากคนปกต สงสาคญททาใหสถานประกอบการพงพอใจตอการทางานของคนพการจะเกยวกบความขยนและความอดทนในการทางาน ความซอสตย การปฏบตตามขอกาหนดและกฎระเบยบในการทางาน ซงเปนลกษณะนสยในการทางานของคนพการ งานวจยทเกยวกบการจงใจและอดหนนสถานประกอบการ การใหนายจางปฏบตตามกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบไดนน จากตวอยางการศกษาของพสมย นธไพบลย (2550) เรอง “แรงจงใจในการปฏบตตามกฎหมายของนายจางทเขาสระบบประกนสงคม: ศกษาเฉพาะกรณนายจางทใชบรการสานกงานประกนสงคมเขตพนท 1” พบวา มแรงจงใจภายในและภายนอกเปนแรงจงใจใหเกดการปฏบตตามกฎหมาย โดยแรงจงใจภายในทพบ ไดแก ดานความรบผดชอบตอสงคมเกยวกบการขนทะเบยนประกนสงคม การรวมจายเงนสมทบ และการรบรองสทธใหลกจาง เพอเบกเงนสทธประโยชน และดานความมมนษยธรรมเกยวกบความมเมตตากรณา ความเออเฟอเผอแผ และไมเบยดเบยนลกจาง ในขณะทแรงจงใจภายนอกจะเปนในเรองของสทธประโยชนทจะไดรบแตละกรณ เงอนไขการเกดสทธในแตละกรณและการเปลยนแปลงสทธประโยชนในบางกรณ โดยมความคดเหนเกยวกบการสงเสรมใหนายจางทอยขายความคมครองเขาสระบบประกนสงคม คอ การไดรบสทธลดหยอนภาษอากร สวนในเรองของแรงจงใจและอดหนนสถานประกอบการใหเกดการจางงานคนพการ จากการศกษาของมลนธพระมหาไถเพอการพฒนาคนพการ (2552) พบวามาตรการทงสองรปแบบ คอมแรงจงใจดวย๑)มาตรการภาษทมอยแลวทสามารถยนขอลดหยอนไดโดยงายและใหมการเพมอตราสวนใหมากขน ยงมแรงจงใจดวยการสงเสรม๒)ดานการขอกยมเงนหรอขอรบการสนบสนนดานการลงทนตามมาตรการของคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) มการจงใจดวยการยกยองใหเกยรตเชดชผลงานและคณงามความด โดยการอดหนนเนนในเรองคาใชจายในการปรบสภาพแวดลอม การจางผสอนงาน (Job Coach) เพอใหการทางานในสถานประกอบการอดหนนคาจางกรณรบคนพการระดบรนแรงเขาทางานหรอการจดหาอปกรณ สอเทคโนโลยและสงอานวยความสะดวกตาง ๆ นอกจากการสรางแรงจงใจตามกฎหมายในเรองใหมการจางงานคนพการ


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๔๒-

เขาทาแลว การรณรงคประชาสมพนธแบบอยางของคนพการทมความรความสามารถในการประกอบอาชพจะเปนอกทางเลอกหนงทจะชวยเสรมสรางทศนคตของคนพการในเชงบวกไดเปนอยางด ซงเปนความรบผดชอบของภาครฐในการดาเนนการในเรองน สวนจากการศกษาของอลศรา ตะวงทน (๒๕๕๔) ทศกษาเรอง ทศนะตอแรงจงใจในการจางงานคนพการในสถานประกอบการ โดยมวตถประสงคสาคญ ๓ ขอ คอ เพอศกษาลกษณะงานทนายจางหรอสถานประกอบการจดใหกบคนพการในสถานประกอบการ เพอศกษาปญหาของนายจางหรอสถานประกอบการตอการจางงานคนพการในสถานประกอบการ และเพอศกษาแรงจงใจของนายจางหรอสถานประกอบการตอการจางงานคนพการในสถานประกอบการ โดยกลมตวอยางเปนนายจางหรอสถานประกอบการเอกชนทมการจางแรงงานตงแต ๒๐๐ คนขนไป และจางงานคนพการจานวน ๑๔๘ แหง พบวา ลกษณะงานทสถานประกอบการจดใหคนพการในสถานประกอบการ คอ งานในสานกงาน, งานบรการ, และงานในสายการผลต สวนปญหาการจางงานคนพการในสถานประกอบการมากทสด คอ ปญหาดานกฎหมายและระเบยบปฏบต โดยพบวามปญหาดานขาดการบงคบใชทางกฎหมายทสงเสรมใหเกดการจางงานคนพการอยางจรงจง ขาดการประชาสมพนธเกยวกบกฎหมายและระเบยบปฏบตตอคนพการทไมครอบคลมสถานประกอบการ รองลงมาเปนปญหาดานมมมองของนายจางตอความพการของลกจางทไมมวฒการศกษาทตรงกบทนายจางกาหนด นอกจากนยงพบปญหาเกยวกบเรองของการสอสารททาใหเปนอปสรรคตอการประสานงานกบบคคลอน สวนเรองของสภาพแวดลอมและสงอานวยความสะดวกทสถานประกอบการจดให เชน หองนาคนพการ ลฟทและทางลาดขน-ลงอาคารตามลาดบ และเรองของแรงจงใจในการจางงานคนพการ ไดแก ลกษณะนสยในการทางานของลกจางทพการ ความรบผดชอบในการทางานของลกจางพการ มความขยนและอดทน มคณธรรมจรยธรรมและการปฏบตตามขอกาหนดและกฎระเบยบการทางาน นอกจากนยงเปนเพราะมาตรการทางกฎหมาย การลดหยอนทางภาษ การประกาศโฆษณา กรณปฏบตตามกฎหมายตอสาธารณชน มาตรฐานการรบผดชอบตอสงคม และมาตรการทางสงคม เชน การมอบรางวลใหนายจางหรอสถานประกอบการดเดน เพอเปนแรงจงใจใหเกดการจางงานคนพการ

๒.5.๗ งานวจยทเกยวกบความรบผดชอบตอสงคม จากการศกษาของอลศรา ตะวงทน (๒๕๕๔)ไดทบทวนแนวคดและผลงานวจยทเกยวของกบการจางงานคนพการวาเปนเรองของความรบผดชอบตอสงคม ซงพบวา ทศนะตอแรงจงใจในการจางงานคนพการในสถานประกอบการนน มปจจยทเกยวของหลกๆ อยหลายดาน ซงมในเรองของกฎหมายวาดวยเรองสทธของคนพการ ทไดระบไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550, อนสญญาวาดวยสทธของคนพการ อนสญญาไอแอลโอ ฉบบท 159, ในพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 ตลอดจนกฎกระทรวงวาดวยการจางงานคนพการ พ.ศ. 2537 ซงออกตามความใน พ.ร.บ. การฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534, และแผนดาเนนงานตามแผนพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต ฉบบท 3 พ.ศ. 2550-2554 เปนตน ปจจยเหลานนาไปสการขอความรวมมอจากสถานประกอบการตางๆ ทมเกณฑเขาขายตามทกฎหมายกาหนด ใหมการจางงานคนพการเขาทางาน โดยรฐไดมมาตรการจงใจใหเกดการจางงานคนพการ โดยการลดหยอนภาษ การใหสมปทาน ตลอดการเชดชเกยรตใหแกสถานประกอบการทใหความรวมมอ ในขณะเดยวกนกไดใหทางเลอกแกสถานประกอบการทไมประสงคจะจางงานคนพการโดยการสงเงนสมทบ เปนตน ซงสถานประกอบการทหนมาใหการสนบสนนใหเกดการจางงานคนพการนนตางมทศนคตทแตกตางกนไป แตปจจยหนงทสงผลใหนายจางหรอสถานประกอบการเหลานนเขารวมในการปฏบตตามกฎหมายกาหนดกเนองจากความตระหนกในเรองของความรบผดชอบตอสงคม ซงเปนแนวคดหนงทปจจบนสถานประกอบการตางๆ เรมตระหนกวาควรมการคนกาไร


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๔๓-

ใหกบสงคม ซงการจางงานคนพการเขาทางานกจดเปนความรบผดชอบตอสงคมอยางหน งท สถานประกอบการตางๆ สามารถปฏบตไดเชนกน ดงน นการจะกอใหเกดการจางงานคนพการในสถานประกอบการไดนน นอกจากทนคตของนายจางจะเปนสงสาคญในการตดสนใจจางหรอไมจางคนพการแลว แรงจงใจตาง ๆ ทเกดขนทงจากภาครฐ และมมมองของสงคมเปนสวนสาคญทจะกอใหเกดการจางงานคนพการ ในขณะเดยวกนลกษณะงานทคนพการจะปฏบตงานไดมความเหมาะสมหรอไมนน ยงคงเปนเรองทตองพจารณา ซงสถานประกอบการตาง ๆ จะสามารถระบความตองการลกจางพการไดตามคณลกษณะทงของตวเนองานและผพการเพอหาความเหมาะสมตามศกยภาพทผพการแตละประเภทสามารถทางานได และเปนสวนสาคญทจะทาใหเกดแนวทางการจางงานคนพการตอไป จากการประมวลเอกสารขางตนทงหมด จะเหนไดวาทงในและตางประเทศตางใหความสาคญกบเรองของการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ เพอมงสรางหลกประกนดานสทธใหกบคนพการ บนพนฐานทเทาเทยมกบบคคลอน ซงแมวาประเทศตาง ๆ จะไดมการรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ทมงหวงใหคนพการและผดอยโอกาสอนในสงคมไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกน อยางไรกตามยงพบการเขาไมถงสทธตาง ๆ ของคนพการอกมาก ไมวาจะเปนทศนคตเชงลบทมตอคนพการ ขอจากดจากกฎหมาย กฎ ระเบยบ การเขาไมถงขอมลขาวสาร หรอการจดบรการดานขอมลขาวสารทคนพการไมสามารถเขาถงได รวมทงสภาพแวดลอมทคนพการเขาถงไมได ทาใหโอกาสความเสมอภาคในการไดรบบรการขนพนฐานเพอดารงชวตอยางมศกดศรในสงคม และการมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมของคนพการยงมขอจากดอยอกมาก ดงนนคณะผวจยจงสนใจและมกรอบแนวคดในการศกษา ดงน


สานกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการแหงชาต (พก.) - บณฑตวทยาลย สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยสยาม -๔๔-

2.6 กรอบแนวคดการศกษา

ประเดนการศกษา เหตใดคนพการจงเขาถงสทธดานการสงเสรมอาชพและการมงานทาตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 มาตรา 33, มาตรา 34 และมาตรา 35 ไมมากเทาทควร

วตถประสงค 1) เพอศกษาการเขาถงสทธดานอาชพและการมงานทาของคนพการ ตามพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 2) เพอศกษาปญหาและอปสรรคของการปฏบตตามมาตรา 33 มาตรา 34 มาตรา 35 แหงพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 3) เพอเสนอแนะแนวทางการสงเสรมอาชพและการมงานทาของคนพการใหเปนไปอยางเหมาะสม มประสทธภาพมากยงขน

การรวบรวมขอมล

ขอมลทตยภม ๑) ความรทวไปเกยวกบคนพการและการทางานของคนพการ ๒) อนสญญาและขอเสนอแนะขององคการแรงงานระหวาง ประเทศ (ILO) ๓) อนสญญาวาดวยสทธของคนพการ (CRPD) ๔) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ ๕) พ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. 2550 ระเบยบและกฎหมายทเกยวของ ๕) พ.ร.บ.สงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ ฉบบท ๒ (พ.ศ. 255๖) ๖) ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เกยวกบสทธของคนพการ

ขอมลปฐมภม 1) ผแทนนายจางหรอเจาของสถานประกอบการ 2) ผแทนหนวยงานของรฐ (สวนกลาง) 3) ผแทนองคกรคนพการทกประเภท 4) ผแทนหนวยราชการระดบจงหวด 5) คนพการทงททางานและไมไดทางานในสถาน ประกอบการ 6) ผดแลคนพการ 7) ผบรหารระดบนโยบาย ๘) ผทรงคณวฒและสถานประกอบการบกซ

๑) ไดรบทราบขอมลการเขาถงสทธดานอาชพและการมงานทาของคนพการตามมาตรา ๓๓ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ แหงพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ๒) ไดแนวทางและวธการปรบปรงการสงเสรมอาชพและการมงานทาของคนพการตามมาตรา ๓๓ มาตรา ๓๔ มาตรา ๓๕ แหงพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ พ.ศ. ๒๕๕๐ ๓) ไดมขอเสนอแนะแนวทางการสงเสรมอาชพและการมงานทาของคนพการแกหนวยงานทเกยวของใหเปนไปอยางเหมาะสมและมประสทธภาพมากยงขน

ทราบถงสาเหตทคนพการเขาถงสทธในการทางานไดนอย

การวเคราะหขอมล

Documents

บทที่๒ แนวความคิด ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง · รายงานผลการศึกษาฉบ