หองสมดเพอการเรยนร 1

หนวยท 1

ความรทวไปเกยวกบหองสมด

หองสมด เปนศนยบรการสารสนเทศทส าคญมาตงแตอดตจนถงปจจบน และรจกกนด มผใชบรการ

จ านวนมาก ซงปจจบนมชอเรยกแตกตางออกไป ขนอยกบลกษณะของการใชบรการ และสงทใหบรการ ณ ท

นน ๆ เชน หอสมด ส านกหอสมด สถาบนวทยบรการ เปนตน

ความหมายของหองสมด

ค าวา “หองสมด” บญญตมาจากค าวา Library มาจากภาษาละตนวา Liberia หมายถง ทเกบหนงสอ

โดยมรากศพทเดมวา “Liber” ซงหมายความวา หนงสอ

หองสมด หมายถง สถานทรวบรวมทรพยากรสารสนเทศเอาไวในรปแบบตาง ๆ ทงทเปนวสดตพมพ

วสดไมตพมพ วสดอเลกทรอนกส เพอใหผใชสบคนและเขาถงสารสนเทศไดมากขนอยางมประสทธภาพ

และคมคา โดยมการคดเลอก จดหาใหสอดคลองกบความตองการ ความสนใจขอผใช มการจดทเปนระบบ

โดยมบรรณารกษวชาชพ ซงมความรทางบรรณารกษศาสตร เปนผบรหารและด าเนนการจดใหอยางมระบบ

ความส าคญของหองสมด

ในยคแหงขอมลขาวสาร (Information Age) ผทสนใจจะศกษาคนควาใหเปนผรอบรในวทยาการ

เชยวชาญในงานอาชพ และทนสมยตอเหตการณตาง ๆ นน จ าเปนตองพงพาหองสมดเปนอยางยง หองสมด

เปนปจจยส าคญสงหนงทจะบงชถงความมมาตรฐานดานการศกษา ของการศกษาแหงนน ๆ จงพอสรป

ความส าคญของหองสมดได ดงน

1. หองสมดเปนศนยกลางการเรยนรของสถาบนการศกษาทผใชสามารถศกษาคนควาขอมลทตองการ

ไดทกสาขาวชา

2. หองสมดเปนแหลงททกคนสามารถเลอกศกษาคนควาไดโดยอสระตามความสนใจของแตละ

บคคล เปนแหลงภมปญญาของสงคม อาจเปนการคนควาเพมเตมเพอใหรอบรเขาใจยงขนในเนอหาวชา หรอ

เรองทก าลงศกษาอย หรอเลอกอานสงทตนเองสนใจ โรเจอร เบคอน นกปราชญชาวองกฤษกลาวไววา

“การอานท าใหเปนคนเตมคน”

หองสมดเพอการเรยนร 2

3. หองสมดชวยใหผใชรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน คนเรานนหากมเวลาวางกควรจะท าอะไรสก

อยางเพอใหคมคาเวลา การใชเวลาวางของแตละคนแตกตางกน เชน บางคนชอบนงเฉย ๆ ชมธรรมชาตและ

สงแวดลอมรอบตว บางคนชอบดหนง บางคนชอบฟงเพลง บางคนชอบคย อกหลายคนชอบเลนเกม แตการ

ใชเวลาวางทคมคาทสดอยางหนง คอการอานหนงสอ หยบหนงสอด ๆ สกเลมใหกบชวตอานแลว ท าให

ปญญางอกงามเกดประโยชนแกตนเองและสงคม

4. หองสมดชวยใหผใชมความรทนสมย ทนเหตการณอยเสมอ เพราะผใชหองสมดเปนประจ าจะเปน

ผทรขาวความเคลอนไหวทงภายในและนอกประเทศ

5. หองสมดชวยใหผใชมนสยรกการอาน การคนควา และใฝหาความรดวยตนเอง เพราะหองสมดเปน

แหลงบรการขอมล ขาวสาร จดใหมบรการชวยการคนควาและเสนอแนะการอาน ผใชจงสามารถขยาย

ขอบเขตการอาน การศกษาคนควาใหกวางขวางออกไปไดมากขน

6. หองสมดเปนสมบตของสวนรวม ซงผใชบรการจะตองรบรกฎระเบยบและปฏบตตามอยาง

เครงครด รบรถงสทธและหนาททพงปฏบตตอสวนรวม จงเปนการปลกฝงความเปนประชาธปไตยในตง

บคคลเปนอยางด

ประโยชนของหองสมด

หองสมดเปนแหลงทจดหา รวบรวมทรพยากรสารสนเทศ อนจะกอใหเกดประโยชนตอตวบคคลและ

สงคมในดานตาง ๆ ดงตอไปน

1. ดานการเรยนการสอน

2. ดานการคนควาวจย เพอใหเกดความรใหม

3. ดานศลปวฒนธรรม (สะสมความคด วฒนธรรม มรดกของชาต)

4. ดานการด ารงชวต

5. ดานเศรษฐกจ (ชวยประหยดในการหาความร สรางอาชพใหคน)

6. ใชขอมลในการตดสนใจไดอยางถกตองเหมาะสม

วตถประสงคของหองสมด

1. วตถประสงคของหองสมดทวไป

1.1 เพอการศกษา (Education) หองสมดเปนแหลงบรการการศกษาดวยตนเอง บรการไดทก

เพศ ทกวย ไมแบงชนวรรณะ หรอพนความร เปนตลาดวชา

หองสมดเพอการเรยนร 3

1.2 เพอความร (Information) หองสมดเปนแหลงทใหความร และขอเทจจรงของขาว ทงใน

ประเทศและตางประเทศททนตอเหตการณ

1.3 เพอการคนควาวจย (Research) หองสมดเปนแหลงชวยใหผอานทสนใจในวชาการแขนง

ใดแขนงหนง สามารถคนหาขอมลทางวชาการใหม ๆ ทเปนเครองมอส าคญในการพฒนาสงคมใหกาวหนา

ตอไป

1.4 เพอความจรรโลงใจ (Inspiration) วสดอปกรณหนงสอในหองสมดชวยใหผใชบรการ

เกดความสขใจ เกดความซาบซงและประทบใจวรรณกรรมสาขาตาง ๆ ทผรเขยนขน และน าขอคด ค าคม คต

สอนใจตาง ๆ ในวรรณกรรมนน ๆ มาปฏบตในทางทด

1.5 เพอการพกผอนหยอนใจ (Recreation) มการจดบรรยากาศภายในหองสมดใหสวยงาม

เพอเปนแหลงพกใจใหคลายกงวล มหนงสอประเภทบนเทงคด สารคดทองเทยว เปนตน

2. วตถประสงคของหองสมดโรงเรยน

2.1 เปนศนยกลางการอาน เพอเปดโอกาสเชญชวนใหสนใจและรกการอาน

2.2 เปนศนยกลางการคนควา ชกจงใหเขาใจในการใชหนงสอ และวธการคนควาจากหนงสอ

ซด ตลอดจนการสบคนขอมลจากอนเทอรเนต เพอประโยชนในการศกษา

2.3 เปนศนยกลางฝกวจารณญาณในการอาน และขยายขอบเขตของการอานใหกวางขวาง

ยงขน แนะน าการอานใหกบผเรยนอยางหลากหลาย และสม าเสมอจนสามารถวนจฉยหนงสอหรอม

วจารณญาณ ในการอานมากขนตามล าดบ

2.4 เปนศนยกลางแนะแนวการอาน เพอท าใหเกดความเขาใจและสามารถเลอกอานไดตรงตาม

ความตองการ เพอการศกษาคนควา เพอแกปญหา และเพอความบนเทง

2.5 เปนศนยกลางวสดอปกรณการจดการเรยนรตาง ๆ เพอสนบสนนและอ านวยความสะดวก

ในการเตรยมการจดการเรยนรของครใหเปนไปอยางรวดเรวยงขน สามารถกระตนใหผเรยนสนใจในการ

เรยนรและการศกษาคนควาไปจนตลอดชวต

ประเภทของหองสมด

หองสมดแบงเปนประเภทตาง ๆ ดงน

1. หองสมดโรงเรยน (School Library) คอ หองสมดทจดตงขนภายในโรงเรยน เพอใหผเรยน

ครผสอน และบคลากรในโรงเรยนนน ๆ ไดศกษาคนควา

หองสมดเพอการเรยนร 4

2. หองสมดวทยาลยและมหาวทยาลย ( Collage University and Library) คอ หองสมดทจดตงขน

และด าเนนการโดยวทยาลย มหาวทยาลยตาง ๆ เชน หอสมดมหาวทยาลยธรรมศาสตร หอสมด

มหาวทยาลยรามค าแหง ฯลฯ

3. หองสมดเฉพาะ (Special Library) คอ หองสมดทจดขนโดยหนวยงาน สถาบนหรอองคกรตาง ๆ

ทมหนาทรวบรวมหนงสอ และวสดการศกษาเฉพาะในบางสาขาวชา บางเรอง เชน หองสมดธนาคารแหง

ประเทศไทย หองสมดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ฯลฯ

4. หองสมดประชาชน (Public Library) คอ หองสมดทจดตงขนเพอใหบรการดานหนงสอและ

วสดการศกษาตาง ๆ แกประชาชนทกเพศ ทกวย และทกระดบการศกษาโดยไมตองเสยคาบ ารง

5. หอสมดแหงชาต (National Library) คอ หองสมดทประเทศเปนผจด เปนหองสมดทม หนาท

เกบรวบรวมสงพมพ ทพมพขนภายในประเทศตามกฎหมาย

องคประกอบของหองสมด

ในการทจะด าเนนงานหองสมดใหประสพความส าเรจนน หองสมดตองมองคประกอบทส าคญดงน

1. ผบรหาร

ผบรหารเปนบคคลทมบทบาทส าคญทสดในการสนบสนนการด าเนนงานหองสมดใหผมอ านาจ

พจารณาใหการสนบสนนทงในดานการเงน ก าลงคนและก าลงใจการใหการสนบสนนจะท าใหการด าเนน

งานหองสมดบรรลตามวตถประสงค

2. อาคารสถานท

หองสมดตองมสถานทพอเพยงในการเกบหนงสอและโสตทศนวสดอปกรณในการท างานของ

เจาหนาท และใหบรการแกผใช สถานทหองสมดนนอาจเปนอาคารสวนใดสวนหนงของอาคาร

3. ครภณฑ

ครภณฑเปนสงจ าเปนส าหรบหองสมดในการทจะใชเปนทเกบหนงสอ สงพมพวสดตาง ๆ และยงเปน

เครองอ านวยความสะดวกแกผใช

4. วสดสารสนเทศ

หองสมดจ าเปนจะตองมหนงสอ สงพมพตาง ๆ และโสตทศนวสดเพอสนองความตองการแกผใชวสด

สารสนเทศของหองสมดโดยทว ๆ ไป จดแบงเปน 3 ประเภทใหญ ๆ คอ วสดตพมพ วสดไมตพมพ และ

วสดอเลกทรอนกส

หองสมดเพอการเรยนร 5

5. บคลากร

หองสมดจะตองมบรรณารกษซงมพนความรในวชาบรรณารกษศาสตรเปนบรรณารกษและบคลากร

อน ๆ รวมด าเนนงานหองสมด

6. เงนอดหนน

เงนเปนปจจยส าคญในการจดหาวสดสารสนเทศ ครภณฑ และอปกรณอน ๆ เพอด าเนนงานหองสมด

บรรลเปาหมายทวางไว

หองสมดในสมยโบราณ

หองสมดทเกาแกทสดในโลก และทตงขนเปนแหงแรก สนนษฐานกนวา เหนจะไดแกหองสมดตาม

วด และพระราชวง เพราะวดเปนทชมนมของนกบวชซงเปนผรเรองศาสนา พระราชวงเปนทซงมนกปราชญ

ราชบณฑตรบราชการ หรออยในพระราชปถมภ

หองสมดเกาแกทสดแหงหนงทนกโบราณคดไดคนพบ คอ หองสมดของพระเจาซารกอนแหง

อาณาจกรอสซเรย (Sargon of Assyria) ซงสรางขนประมาณ ๓๐๐ ปกอนพทธกาล เปนทรวบรวมหนงสอ

ความรตางๆ ในรปของแทงดนเหนยวสลกตวอกษรรปลม มทงแทงดนดบ และแทงดนเผา หองสมดนท าให

นกโบราณคด และนกภาษาโบราณสามารถเรยนรอารยธรรมของอาณาจกรโบราณในลมแมน าไทกรส และ

ยเฟรตสในตะวนออกกลางไดมาก หองสมดแหงนมหนงสออยประมาณ๒๒,๐๐๐ แทง เจรญรงเรองมากใน

สมยพระเจาอสสรบานปาล พระราชนดดา ของพระเจาซารกอนท ๒ มหนงสอเพมเตมมากขน

มการจดหมหนงสอ และลงบญชไวเรยบรอยสวนมากเปนเรอง ประวตศาสตร ศาสนา วรรณคดหลกภาษา

วทยาศาสตร เทาทรจกกนในสมยนน และเศรษฐกจ

มหลกฐานปรากฏในอาณาจกรทเจรญรงเรองในสมยโบราณตอมาวา มหองสมดส าคญๆหลายแหง

เชน ในอยปตสมยโบราณ มหองสมดเมองอะเลกซานเดรย (Alexandria) และหองสมด ทเมองเพอรกามม

(Pergamum) สมยกรกโบราณมหองสมดสวนตว ของอารสโตเตล (Aristotle) ในยโรปตอนปลายพทธ

ศตวรรษท ๒๐ มหองสมดขนาดใหญทมความส าคญตอเนองมาจนถงปจจบนคอ หอสมดแหงชาตฝรงเศส

และหอสมดแหงชาตองกฤษ เปนตน

ในซกโลกตะวนออก อาณาจกรโบราณเชน จน และอนเดย ซงมความกาวหนาทางวชาความรและ

หนงสอ กมการสะสมหนงสอดวยเหมอนกน ชาวจนโบราณรจกวธท ากระดาษส าหรบเขยนหนงสอ รวธ

พมพหนงสอดวยแผนไม และแกะตวพมพ มการบนทกความร ท านองสารานกรม จดบนทกพงศาวดาร

เรองราวในอดตมการแตงวรรณคด ชาวเกาหลโบราณรจกวธพมพดวยตวพมพโลหะและมหนวยราชการ

หองสมดเพอการเรยนร 6

"วาดวยหนงสอ" ชาวอนเดย มต าราวาดวยเทววทยา ศาสนา วรรณศลป และศลปกรรมมาชานาน อยางไรกด

ความรเกยวกบหองสมดหรอคลงหนงสอของประเทศทงสองในสมยโบราณ คงเปนเรองทจะตองศกษา

คนควาอยางเปนระบบกนตอไป

สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน เลม 12 : 57-58

ประวตของหองสมดในประเทศไทย

สมยกรงสโขทย ผคดประดษฐตวอกษรไทยซงใชกนอยในปจจบนนคอ พอขนรามค าแหง เกบรกษา

ไวทหอไตร

สมยกรงศรอยธยา มการเขยนหนงสอดวยมอลงสมดขอย ซงสมเดจพระนารายณมหาราชรวบรวม

จดเกบไวทหอหนงสอหลวงภายในพระบรมมหาราชวง เมอครงเสยกรงครงท 2 ถกพมาเผาพระราชวง วด

บานเรอนประชาชนเสยหายมาก หนงสอกถกเผาไปมากเชนกน

สมยกรงธนบร พระเจากรงธนบรไดจดตงหอหลวงขนส าหรบเกบรวบรวมคมภรพระไตรปฎกใน

สวนทเหลอและไดขอยมมาจากเมองนครศรธรรมราชเพมเตมอกสวนหนง

หองสมดเพอการเรยนร 7

สมยกรงรตนโกสนทร รชกาลท 1 ไดสรางหอพระมณเฑยรธรรมขนในบรเวณวดพระศรรตนศาสดา

ราม ใชส าหรบเกบพระไตรปฎกและหนงสออน ๆ ซงสวนใหญเปนหนงสอทางศาสนาและวรรณคด

กฎหมาย ต าราแพทยและพงศาวดารซงกระจายอยตามทตาง ๆ

รชกาลท 3 เมอปพ.ศ.2332 โปรดเกลาฯ ใหปฏสงขรณวดโพธาราม และพระราชทานนามใหมวา

“วดพระเชตพนวมลมงคลาวาส” ซงปจจบนคอวดพระเชตพนวมลมงคลารามราชวรวหาร และโปรดเกลาฯ

ใหสรางศาลาราย 70 ศาลา ขนเพอจารกเรองชาดก รวบรวมต ารายาและการแพทยแผนไทย ต าราอาชพตาง ๆ

ซงจะจารกไวบนแผนศลาเปนรอยกรองประเภทโคลง และขอความสน ๆ โดยสมเดจฯ กรมพระปรมานชต

ชโนรสเปนเรองเกยวกบพทธศาสนา ซงมประวตของสาวกคนส าคญ ๆ ของพระพทธเจา เชน พระสารบตร

พระมหากสสป สวนเรองทางดานขนบธรรมเนยมประเพณไทยจะเขยนเปนรอยแกว เชน เรองเกยวกบ

ประเพณกวนขาวทพย มหาสงกรานต ขบวนแหพยหยาตรา วรรณคดรอยแกวเรองนารายณสบปาง และ

รามเกยรต เขยนและวาดภาพไวตามฝาผนงและในพระวหาร เพอใหความรแกประชาชน จงนบไดวาวด

พระเชตพนฯ แหงนเปนหองสมดประชาชนแหงแรกของประเทศไทย

รชกาลท 5 ไดสรางหอพระสมดวชรญาณขนเพอเฉลมพระเกยรตสนองคณพระชนกนาถ ซงตอมา

ภายหลงโปรดเกลาฯ ใหรวมหอพระมณเฑยรธรรม หอพระสมดวชรญาณ และหอพทธสงคหะเขาดวยกน

และใหใชชอวา “หอพระสมดส าหรบพระนคร” ตงอยภายในพระบรมมหาราชวง และภายหลงรชกาลท 6

ไดยายมาอยทตกถาวรหนาวดมหาธาตฯ ดานสนามหลวง เพอใชเปนทเกบรวบรวมหนงสอประเภทตาง ๆ

ไดแก หนงสอพระพทธศาสนา หนงสอไทย และหนงสอตางประเทศ หนงสอเกามคณคาหายากเชน ไตรภม

พระรวง พระราชกฤษฎกา และต านานเขยนสมยกรงศรอยธยาหลายเรอง จดหมายเหตความทรงจ าของกรม

หลวงนรนทรเทว ตนรางพระราชนพนธในพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวอก 6 เรอง คอ ปลกใจเสอ

ปา แบบสงสอนเสอปาและลกเสอ การราชาภเษกพระราม บอเกดแหงรามเกยรต พระนลค าหลวง และ

โองการแชงน า

สวนหนงสอตางประเทศทซอไวในหอพระสมดนนเปนเรองเกยวกบประวตศาสตรไทยทชาว

ตางประเทศเขยนไวในเรองตาง ๆ ทเกยวกบประเทศไทย ซงจะใชเปนหลกฐานทางประวตศาสตรไดเปน

อยางด

หอพระสมดวชรญาณมความส าคญเพราะเปนสถานทรวบรวมหนงสอไทยทเปนตนฉบบตวเขยนดวย

มอไวไดมากทสดในขณะนน ซงบนทกเรองราวตาง ๆ ของเมองไทยทมทาแตเดม และแตงขนใหมให

แพรหลาย และคงอยมาจนถงทกวนน

หองสมดเพอการเรยนร 8

ประวตหองสมดโรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร ภเกต ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพ

รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

ป พ.ศ. 2539 หองสมดอยทชน 4 ของอาคารสรอยฟา ขนาด 1 หองเรยน ขณะนนยงมหนงสอ

จ านวนนอยในหองสมด หนงสอชดแรกทหองสมดไดรบ เปนหนงสอ Encycropedia จ านวน 1 ชด

จากโรงเรยนภเกตวทยาลย

ตอมาป พ.ศ. 2541 ไดยายหองสมดไปอยชนลาง อาคารแคทรยา จ านวน 1 หองเรยน ซงเปนหอง Study

ของนกเรยนหอพกชาย โดยมนางสณสา พรหมภฒน เปนหวหนางานหองสมด และนางฉววรรณ โมฬ

เปนบรรณารกษ ภายใตการบรหารของผอ านวยการเมษ ตนยรกษ

ประมาณป พ.ศ. 2542 ไดขยายหองสมดเพมอก 1 หองเรยน ซงแบงเปน 2 หอง คอ หองสมดทวปญญา

ซงใหบรการหนงสอหมวดตางๆ และหองสมด E-Library ใหบรการวารสารและอนเตอรเนต เพอรองรบ

โรงเรยนในฝน และไดเรมน าเทคโนโลยมาใชในหองสมดครงแรก โดยใชคอมพวเตอรในการเกบขอมล

หนงสอและสงพมพตาง ๆ ดวยโปรแกรม Alice For Window พรอมจดท าบารโคดหนงสอการสบคน

ขอมลหนงสอดวยคอมพวเตอร ภายใตการบรหารของผอ านวยการสดศร ตนสธญลกษณ ดวยวสยทศน

อนกวางไกลของผอ านวยการสดศร ตนสธญลกษณ ทเหนความส าคญของหองสมด จงสรางหองสมด

โรงเรยนใหมขนกลางน า เปนอาคาร 2 ชน ดวยงบประมาณกวา 7,000,000 บาท เสรจสมบรณในป พ.ศ.

2554 และยายเขามาใชใหบรการเมอ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 ปจจบนหองสมดเปลยนมาใช

โปรแกรม Library 2001

เกยรตประวตหองสมดโรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร ภเกต

- รบเกยรตบตรครดเดนในวชาชพบรรณารกษศาสตรและสารสนเทศศาสตร ป 2548 จากสมาคม

หองสมดแหงประเทศไทย

- รบรางวลหองสมดดเดน ป 2548 ระดบเขตพนทการศกษาภเกต

- รบเกยรตบตรครยอดนกอาน ป 2548 ส านกงานเขตพนทการศกษา ภเกต

- รบเกยรตบตรนกเรยนยอดนกอาน ป 2548 ส านกงานเขตพนทการศกษา ภเกต

- รางวลโรงเรยนรกการอาน จากส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

- รบรางวลชมเชย หองสมดดเดน ป 2552 ส านกงานเขตพนทการศกษา ภเกต

- รบรางวลกจกรรมหองสมดโรงเรยนดเดน ป 2553 ส านกงานเขตพนทการศกษา ภเกต

หองสมดเพอการเรยนร 9

ลกษณะของหองสมดสมยใหม

หองสมดในยคกอน ๆ มงทจะจดเกบหนงสอเอาไวอยางเขมงวดมการลามโซหนงสอเอาไวบนทอาน

อยางแขงแรงเพอปองกนมใหหนงสอหาย เพราะหนงสอมนอย จดท าขนยาก ผเขยนเปนและอานออกกมไม

มาก จงมทงคณคา หายาก และราคาแพง การใชหองสมดจงจ ากดอยในวงแคบเฉพาะบางกลม ซงแตกตางจาก

หองสมดในปจจบน ลกษณะของหองสมดยคใหมจงมลกษณะดงน

1. มการน าเทคโนโลยคอมพวเตอร และเทคโนโลยการสอสาร เขามาเกยวของในการด าเนน

งานของหองสมดทงในดานกระบวนการท างาน และ ดานการบรการผใช

2. มระบบโปรแกรมอตโนมตในการจดการงานดานตาง ๆของหองสมด ไดแก งานจดหา

งานวเคราะหทรพยากรสารสนเทศ งานบรการยม - คน งานสบคนขอมล และ งานดานวารสาร

3. มทรพยากรทเปนขอมลอยในรปแบบดจตอล ไดแก ขอมลทเปนตวอกษร รปภาพ เสยง

และภาพเคลอนไหว โดยจดเกบขอมลไวในระบบฐานขอมล ในเครองคอมพวเตอรแมขาย และใหบรการ

ขอมลผานเครอขาย

4. มการใชเทคโนโลยในการสรางขอมล การจดเกบ การคนหา และ การเผยแพรผานระบบ

เครอขาย

5. มการใหบรการขอมลในลกษณะการใชขอมลรวมกน ผใชสามารถทจะเปดอานขอมล

พรอมๆ กน ไดในเวลาเดยวกน ตางสถานทกน โดยผานเครอขายอนเตอรเนต

6. ผใชสามารถทจะใชขอมลไดโดยตรง เปนเนอหาเตมรปแบบ โดยไมตองมาทอาคารหอง

สมด เนองจากสามารถเปดอานไดโดย ผานเครอขายอนเตอรเนต

ลกษณะของหองสมดทด

หองสมดทดนนควรมการจดบรการทสนองตอบความตองการของผใชไดอยางกวางขวาง ผใชไดรบ

ความสะดวก รวดเรวและสามารถใชหองสมดในการเพมพนความร ตลอดจนน าเอาความรทไดไป

ประยกตใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนไดเปนอยางด ดงนนหองสมดทดควรมลกษณะดงน

1. จดขนเพอใชวสดตาง ๆ ในหองสมดไมใชมไวเพอเกบไวดสวยงาม

2. มบรรณารกษทมความรไวบรหารงาน

3. มชนเปดเปนทเกบหนงสอเพอใหผใชหองสมดสามารถคนหาหนงสอไดอยางสะดวก

4. มอาคาร สถานททถกสขลกษณะ การถายเทอากาศด แสงสวางเพยงพอและอยในบรเวณทสงบ

5. วสดตาง ๆ ในหองสมดมการจดการไวเปนหมวดหม

หองสมดเพอการเรยนร 10

6. มการใหบรการแกผใชอยางกวางขวางทงเปนกลมและรายบคคล

7. มงบประมาณส าหรบการด าเนนงานอยางแนนอน

8. พยายามขยายกจการและการใหบรการสสงคมหรอประชาชนใหมากทสด

9. มจดมงหมายในอนทจะสงเสรมความเจรญของสงคมทกวถทาง

ลกษณะงานของหองสมด งานหองสมด เปนงานบรการทางวชาการ แบงเปน 5 งาน คอ

1. งานบรหาร เปนงานทตองน าเอาหลกการบรหารงานทวไปมาใช เพอด าเนนงานหองสมดใหบรรลเปาหมาย งานบรหารไดแก 1.1 งานวางนโยบาย ตงวตถประสงคของหองสมดและวางแผนงานตลอดทงป 1.2 การจดแผนกงานหรอวางรปงาน เชนจะมแผนกอะไรบาง มขอบเขตงานแคไหน 1.3 การจดคนเขาท างาน เมอจดแผนกของงานแลวกจดคนเขาท างานใหถกตองพอเหมาะ กบขอบขายของงาน รวมไปถงการจดนกเรยนชวยงานดวย 1.4 จดสถานทครภณฑ ใหเหมาะสมกบงาน จ านวนคน วางไวในท ๆ สมควร สะดวก และคลองตวในการปฏบตงาน ทงนรวมทงการรกษาวสดทกชนดดวย 1.5 การตดตามและประเมนผลงานทไดท ามา จะไดทราบขอขดของและปญหา เพอหาทางแกไข 1.6 งานธรการ เชน การสงซอหนงสอ โตตอบหนงสอ และการตดตอประสานงาน เพอประโยชน ของหองสมด 1.7 งานประชาสมพนธ การจดกจกรรมของหองสมดทกอยาง การท าสถตทกประเภท และท ารายงาน เพอใหงานหองสมด เปนทรจกของทกคนในโรงเรยน 1.8 การเงน 1.9 การจดท าคมอการปฏบตงาน ส าหรบผท างานจะไดยดถอปฏบตเปนแนวเดยวกน คมอหองสมด ส าหรบผใชไดทราบความเคลอนไหว และขอปฏบตตวในหองสมด

2. งานเทคนค เปนงานทจดขนเพออ านวยความสะดวก แกผใชในการคนควาวสดสารสนเทศจากหองสมด โดยใชความรทางบรรณารกษศาสตรโดยตรง ไดแก 2.1 การเลอก จดซอ จดหาหนงสอ วารสาร สงพมพอน ๆ ตลอดจนทศนปกรณตาง ๆ เขาหองสมด 2.2 การจดหม แยกประเภท สงตาง ๆ ในขอ 2.1 เพอสะดวกในการใช 2.3 การลงทะเบยนหนงสอและวสดสงพมพทกประเภททจ าเปนในการใหบรการ รวมทงจดท าดรรชนวารสาร กฤตภาค และอน ๆ

หองสมดเพอการเรยนร 11

2.4 การจดเตรยม เพอใหผใชไดยมใช 2.5 จดท าบตรรายการทกชนด 2.6 การซอมหนงสอ การเยบเลมวารสาร การระวงรกษาหนงสอ ตลอดจนวสดทกชนดในหองสมด 2.7 การส ารวจหนงสอ สวนมากจะท าปละครง เพอจะไดทราบจ านวนหนงสอท แนนอนทกป

3. งานบรการ เปนงานทอ านวยความสะดวกแกผใชในดานการอาน การคนควาหาความร และการสงเสรมการอาน

ใหกวางขวางและทวถง มดงตอไปน 3.1 บรการใหอาน เปนบรการทส าคญทสดงานหนง หมายถงงานบรการทใหผใชเขามา อานหนงสอไดโดยเสร หองสมดจงจดหนงสอแบบชนเปด เพอใหผอานสามารถเลอกและหยบหนงสออานได ตามความสนใจของแตละบคคล 3.2 บรการใหยม 3.3 บรการหนงสอจอง 3.4 บรการตอบค าถามและชวยการคนควา 3.5 บรการแนะแนวการอาน 3.6 บรการจดท าบตรสมาชกหองสมด 3.7 บรการอน ๆ เชน ชวยครในเรองการสอน การสอนวชาทเกยวกบหองสมด และการจดกจกรรม ของหองสมด 3.8 บรการขาวสารทนสมย 3.9 บรการจดท าหนงสอ คมอการใชหองสมด 3.10 บรการรวบรวมบรรณานกรม คอการรวบรวมรายชอหนงสอสงพมพหรอวสดอน ๆ ทนาสนใจในสาขาวชาตาง ๆ เพอชวยอ านวยความสะดวกในการคนควา วจยของผใชหองสมด

4. งานสนบสนนการเรยนการสอน หองสมดมบทบาทส าคญในการสนบสนนการเรยนการสอน โดยมงใหนกเรยนรจกหาวธเรยนรดวยตนเอง โดยการคนควาแสวงหาความร รวมมอกบครผสอน ด าเนนการเรยนการสอนทเนนทกษะกระบวน การในวชาตาง ๆ ตามจดมงหมายของหลกสตร งานสนบสนนการเรยนการสอนของหองสมดในโรงเรยนแบงเปน 2 ประเภท คอ 4.1 การใชหองสมดเพอการเรยนการสอน 4.2 การสอนวธศกษาคนควาดวยตนเอง

หองสมดเพอการเรยนร 12

5. งานกจกรรมนกเรยนและงานสอนรายวชาทเกยวของกบหองสมด กจกรรมและรายวชาทเกยวของกบงานหองสมด แบงเปน 2 ประเภท คอ 5.1 กจกรรมนกเรยนเปนกจกรรมทจะเสรมสรางประสบการณใหแกนกเรยนใหมความร นอกเหนอจากทหลกสตรก าหนดเนอหาวชาไว 5.2 วชาหองสมดเพอการเรยนร เปนรายวชาทสอนเกยวกบหองสมด เปนวชาสาระเพมเตม กลมสาระการเรยนรภาษไทย 5.3 กจกรรมหองสมด เปนคาบสอนเกยวกบการสงเสรมการอานการใชหองสมด เปนกจกรรมพฒนาผเรยน ระดบชนมธยมศกษาตอนตน