หน่วยที่ 6 บริบททางการเมืองของฟิลิปปินส์ รองศาสตราจารย์สี ... · ฟิลิปปินส์เป็นพันธมิตรกับสหรัฐอเมริกา

1

หนวยท 6

บรบททางการเมองของฟลปปนส

รองศาสตราจารยสดา สอนศร

ชอ รองศาสตราจารยสดา สอนศร

วฒ ศศ.บ. มหาวทยาลยธรรมศาสตร

MLS, M.A. University of the Philippines (U.P.), Philippines

ต าแหนง ขาราชการบ านาญ

หนวยทเขยน หนวยท 6

2

แผนการสอนประจ าหนวย

ชดวชา อาเซยนเบองตน

หนวยท 6 บรบททางการเมองของฟลปปนส

ตอนท

6.1 บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1960




แนวคด

1. บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1960 นน เปนการเมองระบอบประชาธปไตยภายใต

ประธานาธบด ตามรฐธรรมนญป 1935 ซงคณะกรรมาธการของรฐบาลสหรฐอเมรกา และฟลปปนสไดรวมกนสราง

ประชาชนมสวนรวมทางการเมองตามทรฐธรรมนญไดก าหนดใหความเปนประชาธปไตยในฟลปปนสนน ชวย

สงเสรมการพฒนาสงคม เศรษฐกจ และการศกษาในประเทศ มากกวาประเทศอน ๆ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต และ

ไดรวมกอต งอาเซยนในป 1967 ซงมนโยบายตางประเทศทเนน สงคม เศรษฐกจ และการเมองเปนหลก แต

ฟลปปนสเปนพนธมตรกบสหรฐอเมรกา มานานตงแตชวงตกเปนเมองขน ท าใหฟลปปนสมนโยบายตางประเทศ

เอนเอยงไปทางสหรฐอเมรกา โดยเฉพาะรวมมอทางดานความมนคงและเศรษฐกจ

2. บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1970 ฟ ลปปนสมการปกครองตามระบอบ

ประชาธปไตย อยจนถง 1972 เนองจากมปญหาการเมองภายใน ทงปญหาคอมมวนสต ปญหาการแบงแยกดนแดน

ปญหาหารตอตานจกรวรรดนยมสหรฐอเมรกา ท าใหมารกอสใชชองทางในรฐธรรมนญ ประกาศกฎอยการศกใน

เดอนกนยายน 1972 และประกาศใชกฎอยการศกปกครองแบบเผดจการ พรอม ๆ กบใชนโยบายใหม เพอสราง

สงคมใหม อกทงไดเจรจากบฝายคอมมวนสต และกลมแบงแยกดนแดน ถงแมฟลปปนสจะมปญหาการเมองภายใน

3

แตอาเซยนไดมอบบทบาทอนส าคญใหฟลปปนสเปนผเจรจาในเรองตาง ๆ กบสหรฐอเมรกา และแคนาดาใหกบ

อาเซยน ท าใหฟลปปนสไดประโยชนจากการเจรจาในโครงการตาง ๆ ของอาเซยนดวย

3. บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1980 มารกอสปกครองประเทศดวยระบบเผดจการ

และน าพรรคพวกบรวารมาท าธรกจรวมกบรฐ ท าใหเศรษฐกจอยภายใตกลมเครอญาตของมารกอส มการทจรต

คอรรปชน ท าใหเศรษฐกจตกต า เปนเหตใหเกดพลงประชาชนโคนลมรฐบาลมารกอสไดส าเรจในป 1986

ความสมพนธกบอาเซยนชวงปลายทศวรรษท 1980 จงลดนอยลงไป เพราะมปญหาภายในทรฐบาลเผชญอย คอรา

ซอน อากโน ไดเปนประธานาธบดในป 1986 ตอจากมารกอส

4. บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1990 การเมองในฟลปปนสชวงปลายสมยคอราซอน

อากโน นน เปนชวงททกฝายปรบตวเขาหากน มการก าหนดการมสวนรวมของประชาชนไวในรฐธรรมนญ ทงใน

คณะกรรมาการการเลอกตง บทบาทขององคกรประชาชน และองคกรพฒนาเอกชน เพอรวมกบรฐและภาคเอกชน

ในการพฒนาประเทศ เมอประธานาธบดฟเดล รามอส ไดรบการเลอกตง จงไมมปญหาการเมองภายใน เพราะ

ประชาชนยอมรบบทบาทและหนาทตามรฐธรรมนญฉบบป 1987 ท าใหรามอสไดสรางเศรษฐกจใหเจรญเตบโตดวย

นโยบายการทตเพอการพฒนา ซงไดสรางเขตเศรษฐกจพเศษ เขตสงออกเปนจ านวนมาก เพอรองรบการลงทน ชวง

นมนกลงทนจากอาเซยนเขาไปลงทนในฟลปปนสเปนจ านวนมาก รวมท งเกาหลและญ ปนดวย แตเมอ

ประธานาธบดโจเซฟ เอสตราดา ไดรบเลอกตงเปนประธานาธบดในป 1998 เขาไดด าเนนนโยบายผดพลาดคอ

ประชานยม ในป 2000 นโยบายนท าใหประชาชนในระดบลางไมคอยพงพอใจ เพราะไมไดรบผลประโยชนตามทเอ

สตราดาไดแถลงนโยบายไว อกทงเกดกรณคอรรปชนในรฐบาล ท าใหเขาตองรบโทษถกกกขงในคก จนไดรบ

อสรภาพเมออาย 75 ป ในสมยของประธานาธบดอารโรโย

วตถประสงค

เมอศกษาหนวยท 6 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายถงบรบททางการเมองภายใน ในทศวรรษท 1960-1990 ได

2. อธบายถงบทบาทของฟลปปนสในการเปนสวนหนงของสมาชกอาเซยนได

3. อธบายการเมองในระบอบประชาธปไตยของฟลปปนสได

4. อธบายรฐธรรมนญทใหบทบาทภาคประชาสงคม รวมมอกบรฐบาลในการแกปญหาตาง ๆ ของประเทศ

ได

4

5. อธบายถงความเปนประชาธปไตยทชวยสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจได

กจกรรมระหวางเรยน

1. ท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนในหนวยท 6

2. ศกษาเอกสารการสอนตอนท 6.1-6.4

3. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน

4. ฟงรายการวทยกระจายเสยง (ถาม)

5. ชมรายการโทรทศน (ถาม)

6. ท าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนในหนวยท 6

สอการสอน

1. เอกสารการสอน

2. แบบฝกปฏบต

3. รายการสอนทางวทย โทรทศน (ถาม)

4. รายการสอนทางวทย โทรทศน หรอ วซดประจ าชด (ถาม)

5. การสอนเสรม (ถาม)

ประเมนผล

1. ประเมนผลจากแบบประเมนตนเองกอนเรยนและหลงเรยน

2. ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบค าถามทายเรอง

3. ประเมนผลจากการสอบไลประจ าภาคเรยน

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 6 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

5

ตอนท 6.1 บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1960 โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 6.1 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

6.1.1 การพฒนาทางการเมองของฟลปปนสหลงไดรบเอกราชจากสหรฐอเมรกา จนถงกอนการประกาศ

กฎอยการศก ใน ค.ศ. 1972

6.1.2 การรวมกอตงอาเซยน (1976): วตถประสงคและความคาดหวงของฟลปปนส

6.1.3 นโยบายตางประเทศของฟลปปนสในยคสงครามเยน

แนวคด

1. การพฒนาทางการเมองของฟลปปนสหลงไดรบเอกราชจากสหรฐอเมรกา จนถงกอนประกาศกฎ

อยการศก ในป ค.ศ.1972 เปนไปตามรฐธรรมนญฉบบป 1935 ซงคณะกรรมาธการฟลปปนสรวมกนราง มการ

ปกครองระบอบประธานาธบด ม 2 สภา คอสภาสง (วฒสภา) และสภาลาง (สภาผแทนราษฎร) มระบบถวงดลกน

ระหวางอ านาจบรหาร อ านาจนตบญญต และอ านาจตลาการ ประธานาธบดเปนทงประมขของรฐ มอ านาจสงสด ม

คณะรฐมนตรเปนทปรกษา ภาคประชาชนมสวนรวมกบรฐในการพฒนาประเทศ

2. การรวมกอตงอาเซยน (1967) การรวมกอตงอาเซยนในป 1967 ประกอบดวยผรเรมการกอตงคอ ไทย

ฟลปปนส อนโดนเซย มาเลเซย และสงคโปร โดยมวตถประสงคเพอรวมกนพฒนาเศรษฐกจ สงคม การเมอง และ

ความมนคง อกทงเปนการสรางอ านาจตอรอง และประกนความเปนกลางกบมหาอ านาจ เพอมใหเขาแทรกแซง

ในขณะทองคการซโต ซงเปนองคการความมนคง ยงด าเนนการอยจนถงป 1977 ฟลปปนสไดประโยชนจากอาเซยน

ในดานการเปนผเจรจาตอรอง และประกนความเปนกลางกบมหาอ านาจ เพอมใหเขามาแทรกแซง ฟลปปนสได

ประโยชนจากอาเซยนในดานการเปนผเจรจาตอรองในเรองตาง ๆ ใหกบอาเซยนซงฟลปปนสกไดประโยชนทงทาง

เศรษฐกจและความมนคง ในการรวมอยในอาเซยนดวย

3. นโยบายตางประเทศของฟลปปนสในยคสงครามเยนน ยงมความสมพนธแนบแนนอยกบสหรฐอเมรกา

เนองจากมฐานทพสหรฐอเมรกา อยในฟลปปนส ซงเปนฐานทพทใหญทสดของสหรฐอเมรกา ในเอเชย-แปซฟก

6

อกทงฟลปปนสยงไดรบความชวยเหลอทางเศรษฐกจ เพอแลกเปลยนกบการเชาฐานทพของสหรฐอเมรกา แต

อยางไรกตาม นโยบายความสมพนธกบประเทศในกลมอาเซยนกยงมอย


เมอศกษาตอนท 6.1 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายการพฒนาทางการเมองของฟลปปนสจากทศวรรษท 1960 จนถงชวงกอนประกาศกฎอยการ

ศกได

2. อธบายการรวมกอตงอาเซยนของ 5 ประเทศ และประโยชนทฟลปปนสไดรบจากการเปนสมาชกได

3. อธบายนโยบายตางประเทศของฟลปปนสในชวงยคสงครามเยนได

7

เรองท 6.1.1

การพฒนาทางการเมองของฟลปปนสหลงไดรบเอกราชจนถงกอนประเทศกฎอยการศกในป 1972

ระบบการเมองของฟลปปนสตงแตไดรบเอกราชจากสหรฐอเมรกา เมอวนท 4 กรกฎาคม 1946 เปนตนมา

น น เปนแบบระบบประธานาธบด (Presidential System) มการคานอ านาจกน (Checks and Balances) ระหวาง

อ านาจบรหาร อ านาจนตบญญต และอ านาจตลากร สหรฐอเมรกา ไดวางรปแบบไวใหตามรฐธรรมนญป 19351 ซง

รางโดยคณะกรรมาธการสหรฐอเมรกา และฟลปปนสตามรฐธรรมนญฉบบน

ฝายนตบญญต ประกอบไปดวย 2 สภา คอ สภาสง (วฒสภา) และสภาลาง (สภาผแทนราษฎร) (Ibid.,

2005, p.103) ทง 2 สภาไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนในระดบชาต ท าหนาทรางกฎหมายควบคกนไป

สภาสงมสมาชก 24 คน มวาระ 6 ป โดยแบงกลมสมาชกเปน 3 กลม เทา ๆ กน กลมแรก มวาระ 6 ป กลมท 2 มวาระ

4 ป กลมท 3 มวาระ 2 ป สวนสมาชกสภารางมจ านวน 120 คน มวาระ 4 ป

ฝายบรหาร ประกอบดวยประธานาธบด รองประธานาธบด มวาระ 4 ป ด ารงต าแหนงได 2 วาระ (8 ป)

ไดรบการเลอกตงโดยตรงจากประชาชนเชนกน ประธานาธบดแตงตงคณะรฐมนตรในกระทรวงตาง ๆ ซงไม

จ าเปนตองเปนสมาชกสภาลาง

ฝายตลาการ ประกอบดวย ศาลสง จนถงศาลชนตน มอ านาจหนาทในการพจารณาคดและเรองราวตาง

ๆ ตามรฐธรรมนญ รฐธรรมนญยงอนญาตใหศาลสงมอ านาจในการพจารณาและประกาศสนธสญญา และขอตกลง

ระหวางประเทศของฝายบรหาร ออกกฎหมาย ค าสงประธานาธบด และประกาศตาง ๆ ตามทก าหนดไวใน

รฐธรรมนญ

ทงฝายนตบญญต ฝายบรหาร และฝายตลาการ ตางกคานอ านาจซงกนและกน

โครงสรางการเมองการปกครองและกระบวนการรางกฎหมายของฟลปปนสน น เปนสวนส าคญท

ประชาชนและนกการเมองทกคนตองศกษาเพราะมการบญญตมาตราควบคมการปกครองประเทศทงหมด อกทง

ยงใหอ านาจทงรฐบาลและภาคประชาชนไดตรวจสอบการท างานของฝายตาง ๆ รวมทงกระบวนการรางกฎหมายท

ตองมการประชาพจารณอกดวย

1 The Constitution of the Philippines. (2005). Pasig City: Anvil Pub.

8

โครงสรางทางการเมองการปกครองของฟลปปนส และแผนภมกระบวนการรางกฎหมาย2

2อานเพมเตมท สดา สอนศร. (2550). ฟลปปนส: จากอดต สปจจบน (1986-2006). กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. และ สดา สอนศร. (2557). สาธารณรฐฟลปปนสในสถาบนการเมองในประเทศอาเซยนบวกสาม. กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

9

10

โครงสรางทางการเมองการปกครองของฟลปปนส (ฝายนตบญญต) LEGISLATIVE BRANCH สภาลาง (สภาผแทนราษฎร) HOUSE OF REPRESENTATIVES สภาสง (วฒสภา) SENATE (ฝายบรหาร) EXECUTIVE BRANCH ประธานาธบด PRESIDENT สภาความมนคงแหงชาต NATIONAL SECURITY COUNCIL รองประธานาธบด* VICE PRESSIDENT คณะรฐมนตร CABINET คณะกรรมาธการหลกและส านกงาน MAJOR COMMISSIONS AND OFFICES (ฝายนตบญญต) JUDICIAL BRANCH ศาลฎกา SUPREME COURT ศาลปราบปรามทจรตคอรปชน SANDIGANBAYAN ศาลอทธรณทางภาษ COURT OF TAX APPEALS ศาลอทธรณ

11

INTERMEDIATE APPELLATE COURT ศาลไตสวนระดบภมภาค REGIONAL TRAIL COURST *Vice President not subordinate to presiden (รองประธานาธบดไมจ าเปนตองอยภายใตบงคบบญชาของประธานาธบด แตท างานรวมกนภายใตนโยบายรวมกน) แผนภมกระบวนการรางกฎหมายของฟลปปนส LEGISLATIVE PROCESS FLOW CHART สภาลาง (สภาผแทนราษฎร) HOUSE สภาสง (วฒสภา) SENATE รางกฎหมาย Drafting of the bill รางกฎหมาย Drafting of the Bill เตรยมเรองเขาวาระ Filling เตรยมเรองเขาวาระ Filling เขาสภาพลาง วาระท 1 First Reading เขาสภาพสง วาระท 1 First Reading คณะกรรมาธการประชาพจารณ (รบฟงความคดเหนจากผมสวนไดสวนเสย) Committee Hearings คณะกรรมาธการประชาพจารณ (รบฟงความคดเหนจากผมสวนไดสวนเสย)

12

Committee Hearings ก าหนดวนการเขาวาระ Calendaring ก าหนดวนการเขาวาระ Calendaring เขาสภาลาง วาระท 2 Second Reading เขาสภาสง วาระท 2 Second Reading เขาสภาลาง วาระท 3 Third Reading เขาสภาสง วาระท 3 Third Reading อนมตโดยสภาลาง Approval of Other Chamber อนมตโดยสภาสง Approval of Other Chamber น าเขาพจารณาคณะกรรมาธการรวม Conference Committee เซนอนมตเปนกฎหมาย Signing Into Law

จากโครงสรางดงกลาวจะเหนวา ระบบการเมองการปกครองของฟลปปนสมระบบคานอ านาจแตละฝาย ทงฝายนตบญญต ฝายบรหาร และฝายตลาการ ตางกท าหนาทของแตละฝาย ถาหากฝายบรหารละเมดกฎหมาย ศาลฎกากจะพจารณาวาขดกบกฎหมายหรอไม ถาขดกบกฎหมาย ศาลฎกากจะระงบใหกระท า เชน ถาหากมการประทวงของประชาชนกลมใดกลมหนงเกดขน และประธานาธบดหามมใหประทวง ฝายประทวงจะยนอทธรณไปยงศาลฎกาใหตความวาขดกบกฎหมายนน ๆ หรอไม ในท านองเดยวกน เชน ถามการขบประธานาธบดออกจากต าแหนง ผ ด ารงต าแหนงในรฐบาลจะตองยนเรองตอคณะกรรมการทเกยวของกบเรองนน และน าเขาสภาลางใหไดลงคะแนนเสยง 2 ใน 3 จงสามารถน าเรองสสภาสง และลงคะแนนใหได 3 ใน 4 จงจะถกขบออกได และประธานศาลฎกาตอง

13

เปนประธานดวยในกรณมการขบประธานาธบดออก อนงฟลปปนสไดใชรฐธรรมนญป 1935 จนถงไดรบเอกราช และกอนมารกอสประกาศกฎอยการศก ฟลปปนสไดรบเอกราชจากสหรฐอเมรกาในวนท 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1946 จาก ค.ศ. 1946 เปนตนมา จนถงวนท 23 กนยายน ค.ศ. 1972 ไดยดตามโครงสรางดงกลาวขางตน ในสวนของพรรคการเมองกม 2 พรรค คอ พรรคชาตนยม (Nacionalista Party) และพรรคเสรนยม (Liberal Party) ซงผลดการจดตงรฐบาล ส าหรบการเลอกตงนน แตเดมมกระทรวงมหาดไทยและการปกครองทองถนเปนผด าเนนการ แตเนองจากมการครอบง าของผวาราชการจงหวดและเจาหนาทระดบสงในจงหวดตาง ๆ สหรฐอเมรกา จงไดจดตงองคกรอสระในการจดการเลอกตง คอ คอมมเลค (COMELEC-Commission on Elections) ใน ค.ศ. 1940 และองคกรอสระน ไดด าเนนการเลอกตงมาจนถงปจจบน อกทงยงไดบรรจไวในรฐธรรมนญฉบบป 1935 และ 1987 ดวย3 ในสวนของประชาชนนน มการตนตวทางการเมองมาก ประชาชนมสวนรวมทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม และการตางประเทศ เพอก าหนดนโยบายตาง ๆ ฟลปปนสจงไดชอวาเปนประเทศทมประชาธปไตยมากทสดในเอเชย (Wurfel, 1988, Preface และ ตามโครงสรางการเมองการปกครองซงเรมตงแต ค.ศ. 1935 กอนมารกอสประกาศกฎอยการศก แตหลงจาก ค.ศ. 1986 กใชโครงสรางเดมโดยมการประชาพจารณ และการหยงเสยงประชามต ตงแต ค.ศ. 1935) ในสวนของการปกครองทองถนน น สหรฐอเมรกา ไดวางระบบการกระจายอ านาจไปสทองถน (Decentralization) รวมทงก าหนดอ านาจและหนาทไวในกฎหมายลกอยางชดเจน การมสวนรวมของประชาชนจงมตงแตทองถนจนถงระดบชาต ถงแมฟลปปนสจะมการพฒนาทางการเมองและเศรษฐกจหลงไดรบเอกราชกตามแตฟลปปนสกเสยผลประโยชนเชนกน เชน การทยอมใหสหรฐอเมรกา มาตงฐานทพเรอทอาวซบค และฐานทพอากาศทคลาก ซงเปนฐานทพทใหญทสดในเอเชยแปซฟก เพอแลกกบการชวยเหลอในการพฒนาทางเศรษฐกจและผกมดตามสนธสญญาความชวยเหลอทางการทหาร (Military Defense Treaty) ใน ค.ศ. 1947 และสนธสญญาการปองกนรวมกนป 1951 (Mutual Defense Treaty) ซงขอตกลงและสนธสญญาท ง 2 ฉบบยงมผลมาจนถงปจจบน4 สวนขอตกลงทางเศรษฐกจนนมกฎหมาย 2 ฉบบ คอ The Bell Trade Act และ The Philippine Rehabilitation Act เพอแลกกบการใหเอกราชแกฟลปปนส ซงท าใหฟลปปนสเสยดลทางการคากบสหรฐอเมรกาเปนอนมาก นนกคอ ไมมการจ ากดการน าสนคาของสหรฐอเมรกา เขาฟลปปนส แตมการจ ากดสนคาออกของฟลปปนสเขาสหรฐอเมรกา5 ซงเปนการครอบง าเศรษฐกจของฟลปปนส มาในสมยประธานาธบดคารลอส พ. การเซย (Carlos P. Garcia: ค.ศ. 1957-1961) เขาไมตองตอสกบฝายคอมมวนสตและกลมแบงแยกดนแดน เนองจากอดตประธานาธบดแมกไซไซ ไดด าเนนการ

3 The Constitution of the Philippines.

4 สดา สอนศร. (2550). เรองเดยวกน. น. 19

5 เรองเดยวกน.

14

เจรจาเรยบรอยแลว แตประเทศยงมปญหาเกยวกบเศรษฐกจ ทงนเพราะสนคาทผลตในประเทศมราคาแพงกวาสนคาทน าเขามาจากสหรฐอเมรกา ดงกลาวแลว ท าใหเขาตองประกาศนโยบาย “Filipino First Policy” เพอลดการน าเขาสนคาจากสหรฐอเมรกา รวมท งสนบสนนใหชาวฟลปปนสสรางธรกจระดบกลาง และระดบยอม (Small and Medium Entreprises) มาแขงขนกบนกลงทนชาวอเมรกน และไดรวมลงทนกบนกธรกจชาวอเมรกนเพอไดเรยนรและสรางธรกจของชาวฟลปปนสขนมาเอง ปรากฏวาในทศวรรษท 1960 ไดมนกธรกจชาวฟลปปนสเกดขนมากมาย จนท าใหสหรฐอเมรกา ขาดดลการคากบฟลปปนส6 ในป 1961 ดออสดาโด มาคาปากล (DeosdadoMacapagal) ไดลงสมครรบเลอกตงเปนประธานาธบด เนองจากสหรฐอเมรกา ตองการใหฟลปปนสยกเลก Filipino First Policy จงไดเขาไปแทรกแซงในกองทนการเงนระหวางประเทศ หามมใหออกเงนกใหกบฟลปปนสถาหากฟลปปนสไมยตนโยบาย “Filipino First Policy” ท าใหประธานาธบดมาคาปากล ตองยอมยกเลกและสนบสนนการคาเสรตามแนวนโยบายของสหรฐอเมรกา เพอมใหสหรฐอเมรกา เขาไปแทรกแซงการกเงนของฟลปปนสในกองทนการเงนระหวางประเทศ ชวงประธานาธบดมาคาปากลปเปนตนมา จนถงสมยประธานาธบดมารกอส สนคาของสหรฐอเมรกา จงเขามาตตลาดสนคาฟลปปนสมากมายเปนเหตใหฟลปปนสตองขาดดลการคากบสหรฐอเมรกา เปนจ านวนมาก แตอยางไรกตามสหรฐอเมรกา กยงใหการสนบสนนเงนพฒนาเศรษฐกจในฟลปปนสเปนจ านวนมากเชนกน ทงนเพอแลกเปลยนกบการคงอยของฐานทพสหรฐอเมรกาในฟลปปนส ซงมความจ าเปนส าหรบฟลปปนสทควบคมนานน าแปซฟก ในยคสงครามเยนทงทางความมนคงและการขนสงสนคา ประธานาธบดมาคาปากล หมดวาระในป 1965 เขาไดลงรบสมครเลอกตงอกครงแตแพการเลอกตงใหกบ เฟอรดนาน อ. มารกอส ซงในขณะนนชาวฟลปปนสชนชอบมากเพราะเขาเปนคนเรยนเกงมาก เปนทเลองลอในบรรดาผเรยนนตศาสตรและเนตบณฑตยสภา ซงมบทบาทในการเลอกคณะกรรมาธการตาง ๆ เขาไปท าหนาทในสภา อนงมารกอสเปนผเหนดวยกบนโยบายเศรษฐกจของสหรฐอเมรกาสหรฐอเมรกา จงสนบสนนใหมารกอสลงสมครรบเลอกตงในครงน เพอผลประโยชนของสหรฐอเมรกาเองทจะก าจดนโยบาย Filipino First Policy ออกไปดวยเหตผล 2 ประการดงกลาว ท าใหมารกอสชนะการเลอกตงอยางทวมทน การปกครองประเทศของมารกอสด าเนนไปอยางราบรน ในขณะนนมนกลงทนสหรฐอเมรกา รวมทงเครอขายประเทศสหรฐอเมรกา เชน ยโรป ละตนอเมรกาไดเขามาลงทนในประเทศจ านวนมาก และยงมการจดประชมนานาชาตหลงไหลกนเขามาเปนจ านวนมากดวย อกทงในขณะนนมนกปฏบตการและนกศกษาเขาไปศกษาในฟลปปนสเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะประเทศตาง ๆ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตซงในขณะนนยงไมเจรญเทาฟลปปนสทงการศกษา การพฒนาชนบท การรวมกลมสหกรณ การแพทย และการสาธารณสข เปนตน

6 สดา สอนศร. (2548). ผน าในเอเชยตะวนออกเฉยงใต: ศกษาเฉพาะประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย และไทย. กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. น.104-106.

15

นโยบายสงคมใหม ซงเนนการปกครองแบบเดดขาด มพรรคการเมองพรรคเดยว เนนความสมพนธกบเอเชยและเอเชยตะวนออกเฉยงใต พรอม ๆ กบการสรางโครงสรางพนฐานเพอรองรบการพฒนา ท าใหประเทศมความสงบเรยบรอย และมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมใหดขนกวาเดมและประสบผลส าเรจไดในระยะหนงกตาม (ตงแตป 1973-1978) แตหลงจาก ค.ศ. 1978 เปนตนมา มารกอสใชจายเงนของภาครฐเปนจ านวนมาก รวมทงเอาเครอญาตบรวารเขามาเปนสมาชกสภาลาง และสภาสง เปนจ านวนมาก เนองจากมารกอสยบพรรคการเมองชาตนยม (Nacionalista) และพรรคเสรนยม (Liberal Party) คงเหลอแตพรรครฐบาลเพยงพรรคเดยวคอ พรรคขบวนการสงคมใหม (Kilusang Bagong Lipunan)7 New Society Movement Party เพยงพรรคเดยว จงเปนการงายตอการเลอกต งสมาชกเขามาในรฐบาล จากปญหาเศรษฐกจและพรรคพวกบรวาร (Cronies) ทเขามาท าธรกจรวมกบรฐบาลและเออประโยชนตาง ๆ ให (Cronies Capitalism)8 เปนสาเหตใหสงคมฟลปปนสลมละลายตามการประเมนขององคกรการเงนระหวางประเทศ (IMF- International Monetary Fund) ใน ค.ศ. 19839ท าใหพลงประชาชนไดรวมตวกนภายใตผน าการเปลยนแปลง (Change Agent) ไดสรางเครอขายและรวมพลงโคนลมรฐบาลมารกอสในป 1986

กจกรรม 6.1.1

1. จงอธบายลกษณะการเมองการปกครองของฟลปปนสตงแตทศวรรษท 1960-1970

2. จงวเคราะหถงบทบาทของสหรฐอเมรกา ตอการเมองการปกครองของฟลปปนส

แนวตอบกจกรรม

1. ลกษณะการเมองการปกครองของฟลปปนสเปนลกษณะประชาธปไตย ภายใตระบบประธานาธบด ซง

มระบบรงและถวงดลระหวาง 3 อ านาจคออ านาจบรหาร อ านาจนตบญญต และอ านาจตลาการ มพรรคการเมอง

2 พรรคใหญและมการเลอกตงทางโดยตรงจากประชาชนตงแตระดบทองถนจนถงระดบชาต ประธานาธบดและรอง

ประธานาธบดไมจ าเปนตองสมครในพรรคเดยวกน ผสมครตงแตประธานาธบด สมาชก สภาสง สมาชกสภาลาง

และสมาชกในระดบทองถนทงหมด ตองสงกดพรรคการเมอง

7 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 59-96. 8 Seagrave. (1999). The Marcos Dtnasty. New York: Harper and Row. 9 อานเพมเตมท Sterling Seagrave. (1999). The Marcos Dynasty. New York: Harper & Row. ; Belinda Aquino. (1987). The Politics of Plunder: The Philippines Under Marcos. 2nd ed. Diliman: University of the Philippines.

16

2. บทบาทของสหรฐอเมรกา ในฟลปปนสทส าคญคอ ประกนความมนคงใหกบฟลปปนสในดานการ

ตอตานคอมมวนสต การรกษานานน าในเอเชย-แปซฟก ฟลปปนสมสวนหนงในทะเลจนใต อกทงสหรฐอเมรกา ยง

ไดใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจตอฟลปปนส เพอแลกเปลยนกบการเชาฐานทพอนเปนประโยชนของ

สหรฐอเมรกา ในการรกษานานน าทางการเดนเรอ และความมนคงในแปซฟกดวย


การรวมกอตงอาเซยน (1967): วตถประสงคและความคาดหวงของฟลปปนส

การเปนประธานาธบดของมารกอสในวาระแรกนน มารกอสมความสมพนธระหวางประเทศอยางแนบ

แนนกบสหรฐอเมรกา และคลอยตามนโยบายของสหรฐอเมรกาทตอตานคอมมวนสต และเนนความมนคง

ภายในประเทศ ทส าคญฟลปปนสเปนประเทศแรกในบรรดากลมเอเชยตะวนออกเฉยงใต ท มความเปน

ประชาธปไตยทกภาคสวนของสงคมไดรวมกนวเคราะหวาในชวงสงครามเยนน ประเทศในภมภาคอาเซยนนาจะม

ภยคกคามจากประเทศคแขงของสหรฐอเมรกา เชนจนและสหภาพโซเวยต ไมเหนดวยอยางยงทจะรวมกนจดตง

อาเซยน ดวยความคดรเรมของกลมประเทศในภมภาคเอง ซงในขณะนนม 5 ประเทศ คอ ประเทศไทย ฟลปปนส

มาเลเซย สงคโปรและอนโดนเซย ซงไมใชประเทศในกลมคอมมวนสตและสงคมนยม ถงแมในอดตฟลปปนสจะ

ไมคอยสนใจอาเซยนมากนก แตในชวงสงครามเยนน มารกอสเหนวามความจ าเปนทจะตองรวมมอกนเพอปกปอง

ภมภาค อกประการหนงประเทศในกลมมทรพยากรอนมากมายทจะรวมมอกนพฒนาใหมความเจรญรวมกน มารกอ

สมองวาประเทศในกลมมความหลากหลายภายใตความเปนหนงเดยวกน (Diversity in Unity) คอ แตละประเทศม

วฒนธรรมทแตกตางกน แตละประเทศไดรบอทธพลจากการตกเปนอาณานคม และไดรบอทธพลจากเมองแมมาไม

เหมอนกน (ยกเวนประเทศไทย) นคอความหลากหลาย แตกสามารถรวมเปนหนงเดยวได ซงนาจะเปนประโยชนตอ

ทกประเทศทรวมมอกนแตนาซสโซ รามอส (Narciso Ramos) รฐมนตรตางประเทศของฟลปปนสซงรวมในการลง

นามปฏญญาอาเซยน ในวนท 8 สงหาคม 1967 ไดแถลงวา “อาเซยนไมไดมเจตจ านงเปนองคกรทจะมาแทนท หรอ

จ ากดองคกรซงมอยในขณะนน (SEATO- ซโต) และเปนการยากทจะด าเนนตามวตถประสงคทไดตงไวทงหมด แต

เปนความตงใจดของประเทศสมาชกทง 5 ประเทศ ทจะประนประนอม อดทน และเขาใจซงกนและกน และฐานทพ

17

สหรฐอเมรกา ในฟลปปนสกยงมความจ าเปนในชวงสงครามเยน และฟลปปนสกยงไมเหนดวยกบการขยายสมาชก

ไปถงกลมอนโดจน”10 ซงเปนแนวคดตามสหรฐอเมรกา

วตถประสงคของอาเซยน ททง 5 ประเทศไดลงนามในปฏญญาอาเซยน หรอปฏญญากรงเทพ ในวนท 8

สงหาคม 1967 (ASEAN: ค.ศ. 1967) ไดแก11

1. เพอเรงรดความเจรญทางเศรษฐกจ ความกาวหนาทางสงคม และสงเสรมดานวฒนธรรม

2. สงเสรมสนตภาพและเสถยรภาพ โดยยดถอหลกความยตธรรมและยดมนในหลกการแหงกฎบตร

สหประชาชาต

3. สงเสรมใหมการรวมมอ กระท าการอยางจรงจง และใหมความชวยเหลอซงกนและกน ในดาน

เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วชาการ วทยาศาสตร และการบรการ

4. สงเสรมความชวยเหลอซงกนและกนในการฝกอบรมและอ านวยความสะดวกในทางการศกษา

ทางดานอาชพ ดานวชาการ และทางดานการบรหาร

5. รวมมอในทางการเกษตร อตสาหกรรมและการคา

6. สงเสรมการศกษาเกยวกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต

7. ด ารงไวซงความใกลชดซงกนและกน เพอความมนคงในภมภาค

ซงวตถประสงคทง 7ประการน น าไปสความคาดหวงวา จะน าสนตภาพ ความเจรญกาวหนา และความ

รงโรจนมาสอาเซยนในอนาคต ฟลปปนสไดประโยชนจากอาเซยนในการเปนผเจรจากบสหรฐอเมรกา และแคนาดา

ใหกบสมาชกอาเซยน ซงในชวงนมแตการประชม และการปองกนมใหคอมมวนสตรกรานอาเซยน


1. จงวเคราะหถงการจดตงอาเซยนในป 1967

2. ฟลปปนสไดประโยชนจากอาเซยนในดานใดบาง


10 Abad. (2011). M.C.,Jr. The Philippines in ASEAM. Manila: Anvil Publishing. p. 8. 11 Asean Document. (1983). Bangkok: Ministry of Foreign Affaires. pp. 1-2.

18

1. การจดตงประชาคมอาเซยนในชวงสงครามเยนของประเทศไทย ฟลปปนส มาเลเซย อนโดนเซย และ

สงคโปรนน มเหตผลในการใหประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เปนพลงตอรอง เพอไมใหคอมมวนสตรกราน

ในชวงสงครามเยน อกครงตองการใหมหาอ านาจมาประกนความเปนกลางใหดวย นอกจากนนยงไดรวมมอกน

พฒนาเศรษฐกจ ความมนคง สงคม และการศกษาของทง 5 ประเทศดวย

2. ฟลปปนสไดประโยชนจากอาเซยนในการเจรจากบสหรฐอเมรกา และแคนาดา เพอผลประโยชน

ทางดานความมนคง เศรษฐกจ สงคม และการศกษา ปรากฏวาในชวงน ฟลปปนสเปนศนยกลางของการศกษา การ

ประชม และการสงผเชยวชาญไปเปนทปรกษาในกลมอาเซยน เปนการแลกเปลยนความรจากประเทศเพอนบาน ทง

ๆ ทในสมยกอนฟลปปนสไมคอยมองอาเซยนมากนก


นโยบายตางประเทศของฟลปปนสในยคสงครามเยน

ฟลปปนสมความสมพนธอยางแนบแนนกบสหรฐอเมรกา ในชวงเวลาทอยภายใตการปกครองของ

สหรฐอเมรกา และในชวงไดรบเอกราช อทธพลของสหรฐอเมรกา ทงทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม ไดครอบง า

สงคมฟลปปนส นอกเหนอจากอทธพลของสเปน ดวยเหตนนโยบายตางประเทศของฟลปปนสซงคลอยตาม

นโยบายของสหรฐอเมรกาทตอตานคอมมวนสตและเนนความมนคงภายในประเทศ นโยบายตางประเทศของ

ฟลปปนสในชวงทศวรรษท 1960 น อาจจะแบงเปน 2 ชวงคอ ชวงกอนมารกอสเปนประธานาธบด และชวง

มารกอสเปนประธานาธบด ชวงกอนมารกอสเปนประธานาธบดนน เปนนโยบายทฟลปปนสเขาขางสหรฐอเมรกา

มาตลอด เนองจากสหรฐอเมรกา ชวยเหลอทงดานความมนคง และเศรษฐกจ ทงผน าฟลปปนสกคดวาสหรฐอเมรกา

คอประเทศเดยวทชวยเหลอฟลปปนสได เนองจากอยในคายโลกเสรดวยกน

ในสมยมารกอส ฟลปปนสไดเขารวมเปนสมาชกอาเซยนในชวงป 1967 ท าใหมารกอสตองค านงถงปจจย

ภายนอกโดยเฉพาะทางดานเศรษฐกจกบประเทศในกลมอาเซยนใหมากขน ซงแตเดมฟลปปนสกไมคอยสนใจ

อาเซยนมากนก นอกจากนน มารกอสยงไดด าเนนนโยบายตางประเทศทเปดกวาง เพราะมความจ าเปนทจะตองเปด

การคาเสร (FTA) กบอาเซยน และนานาประเทศ ทงนเพอน าการพฒนาการคาการลงทนมาสประเทศ รวมทงเปน

พลงรวมกบอาเซยนในการรวมมอทางดานความมนคงในภมภาคอกดวย จากทศวรรษท 1960-1982 ซงเขาไดเขยน

19

ไวในหนงสอ The New Philippine Republic12มารกอสจงไดรวมลงนามจดตงสมาคมอาเซยนและไดก าหนดนโยบาย

ตางประเทศไวดงน

1. สรางความสมพนธอนดทางเศรษฐกจกบประเทศตะวนตก เชน สหรฐอเมรกา ประชาคมยโรป

2. สรางความสมพนธทางเศรษฐกจกบรสเซยและยโรปตะวนออก โดยเฉพาะกลม (COMECON - The

Council for Mutual Economic Assistance) ซงด าเนนการตงแตป 1949-1991 โดยมสหภาพโซเวยตเปนผน า

3. สรางความสมพนธอนดกบประเทศจน

4. สรางความสมพนธทางเศรษฐกจกบกลมประเทศตะวนออกกลาง เนองจากชาวฟลปปนสไปท างาน

เปนแรงงานทมทกษะเปนจ านวนมาก รวมทงหวงทจะไดประโยชนจากน ามนดวย

5. สงเสรมและสนบสนนการจดระเบยบทางเศรษฐกจใหมของอนสแตด

6. สรางความสมพนธอนด ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม กบกลมอาเซยน

ถาดนโยบายตางประเทศของมารกอสในชวงเขารวมเปนสมาชกอาเซยนแลว เขาค านงถงความส าคญทาง

เศรษฐกจเปนอนดบแรก ประการตอมากคอถวงดลสหรฐอเมรกา จน และรสเซย ถงแมเขาจะไดรบความชวยเหลอ

จากสหรฐอเมรกา มากกวาประเทศใด ๆ กตาม


จงอธบายถงนโยบายตางประเทศของฟลปปนสในยคสงครามเยน

แนวตอบกจกรรม 6.1.3

นโยบายตางประเทศของฟลปปนสในยคสงครามเยนน น เอนเอยงไปทางสหรฐอเมรกา เนองจาก

สหรฐอเมรกา ไดใหความชวยเหลอและประกนความมนคงจากภยรกรานคอมมวนสต ทงภายในและภายนอก อก

ครงการพงพาเศรษฐกจของสหรฐอเมรกา กเปนสงจ าเปนของฟลปปนสในยคฟนฟประเทศ

12

Marcos. (1982). The New Philippine Republic. Manila: Marcos Foundation . p.15.

20

ตอนท 6.2

บรบททางการเมองของฟลปปนสในยคทศวรรษ 1970

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคในตอนท 6.2 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

6.2.1 ปญหาทางการเมองและเศรษฐกจกอนประกาศกฎอยการศก

6.2.2 การประกาศกฎอยการศกใน ค.ศ. 1972 และการสรางสงคมใหม

6.2.3 การเจรจา และการแกปญหากลมมสลมในภาคใต

6.2.4 การเพมบทบาทของฟลปปนสในอาเซยน

แนวคด

1. ฟลปปนสมปญหาทางการเมองและเศรษฐกจกอนมารกอสประกาศกฎอยการศกใน ค.ศ. 1972 โดยม

ปญหาภายในจากการรกรานของกลมคอมมวนสตในประเทศ กลมแบงแยกดนแดนทางภาคใต การตอตานฐานทพ

สหรฐอเมรกา ในประเทศ จนมารกอสไมสามารถรกษาสถานการณในประเทศได อกทงมารกอส ก าลงจะหมดวาระ

การเปนประธานาธบด ในป 1973 ซงไมสามารถลงสมครรบเลอกตงไดอกในวาระท 3 จงเปนสาเหตของการ

ประกาศกฎอยการศก

2. การประกาศกฎอยการศกของมารกอส มารกอสไดสรางแนวคดการสรางสงคมใหม โดยการสราง

ฟลปปนสใหเปนทรจกของสมาชกในอาเซยนและประเทศนอกภมภาค มการสรางโครงสรางพนฐานและสถานท

ส าคญตาง ๆ ท าใหในชวงเวลานนฟลปปนสมความเจรญมากกวาประเทศอน ๆ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต แตมการ

จ ากดสทธเสรภาพของประชาชน

3. การเจรจาและแกปญหากลมมสลมภาคใต หลงจากการประกาศกฎอยการศก ไดมการเจรจาโดยมลเบย

เปนตวกลางเจรจา และมองคกรมสลมโลกเปนผสงเกตการณ ท าใหเหตการณสงบชวคราว แตมารกอสไมสามารถ

ด าเนนตามขอตกลงได ซงท าใหเกดปญหาสรบกบกองทพฟลปปนส

21

4. การเพมบทบาทของฟลปปนสในอาเซยนในฐานะผเจรจาเรองตาง ๆ ใหกบอาเซยน ท าใหฟลปปนส

เปนผน าในการเจรจาขอความชวยเหลอทางเศรษฐกจและความมนคงใหกบประเทศในกลม



1. อธบายถงสาเหตของการประกาศกฎอยการศก

2. อธบายถงการเมองในชวงประกาศกฎอยการศก และการสรางสงคมใหม

3. อธบายวธการแกปญหามสลมทางภาคใตของมารกอส

4. อธบายบทบาทของฟลปปนสในอาเซยนในดานตาง ๆ

22


ปญหาทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม กอนประกาศกฎอยการศก

ปญหาทางการเมอง

การปกครองประเทศในวาระท 2 ของมารกอส จากป 1969 เปนตนมานน ไมมความโปรงใสเทาทควร

เนองจากเขาไดเอาเครอญาตบรวาร (Cronies) เขามาด ารงต าแหนงทางการเมอง และท าธรกจในภาครฐ ท าใหเกดการ

คอรรปชนเกดขนมากมาย จนท าใหเกดการประทวงขนมาจากภาคประชาสงคม กลมตาง ๆ ประกอบกบเศรษฐกจ

โลกตกต าโดยเฉพาะในโลกตะวนตก และเกดวกฤตการณน ามน ซงเปนชวงทประธานาธบดนกสน จนถงสมย

ประธานาธบดเรแกน13 สงผลกระทบตอความชวยเหลอทางเศรษฐกจและทางการทหารของฟลปปนสดวย

งบประมาณทสงมาใหฟลปปนสกนอยลง สงผลท าใหเศรษฐกจของฟลปปนสตกต าจนท าใหเกดการประทวงกน

อยางกวางขวาง อกครงฝายซายคอมมวนสตและขบวนการแบงแยกดนแดน ไดเรยกรองการปกครองตนเองอกดวย

แตประการส าคญ ในวาระท 2 (1969-1972) ของการเปนประธานาธบดของมารกอสใกลจะหมดลง ซงเขาจะเปน

ประธานาธบดไดแค 2 วาระเทานน เปนเหตใหมารกอสฉวยโอกาสประกาศกฎอยการศกในวนท 23 กนยายน 197214

เหตการณครงนท าใหฟลปปนสไมไดสนใจอาเซยนนก เพราะมงแตแกปญหาภายในประเทศมากกวา

ปญหาเศรษฐกจและสงคม ซงไดแก

ปญหาการวางงาน การวางงานเปนวกฤตการณทางเศรษฐกจทเกดขนในประเทศทก าลงพฒนา โดยเฉพาะ

ประเทศทมเกษตรกรรมเปนหลกอยางเชนประเทศฟลปปนส การผลตไดหลายสาขาตกต า เชน ขาว ปาน ปอ

สบปะรด มะพราว เปนตน ท าใหเกดการวางงาน 4 ประเภทคอ

1. การตกต าในสาขาการเกษตร เนองจากเกดสภาวะผดปกตของสภาพดน ฟา อากาศ ในระหวาง ค.ศ.

1969-1972 ท าใหชาวนาชาวไรทท างานอยในทองถนอพยพเขามาหาเลยงชพในเมองหลวงและเมองใหญ ๆ จนท าให

เกดการแออดในเมอง

13 สดา สอนศร. (2550). เรองเดยวกน. น. 11. 14Marcos, Proclamation 1021, 21 July 1972.

23

2. การตกต าในสาขาการกอสราง เนองจากเกดการชะงก ของคาใชจายของรฐบาล ท าใหโครงการ

กอสรางตองหยดชะงกลงดวย การจางงานจงลดลง

3. การตกต าในสาขาอตสาหกรรม ซงเปนผลเนองจากผลผลตตกต า ราคาสนคาทกประเภทสงขนมาก

ประชาชนลดการบรโภค สนคาจากตางประเทศเขามาตตลาดภายใน ท าใหเกดเงนเฟอภายในประเทศ คนงานเปน

จ านวนมากถกบงคบใหออกจากงาน อตสาหกรรมใหญ ๆ ในฟลปปนสตองตกอยในมอของตางชาต รวมกบพรรค

พวกบรวารของมารกอส ไดแก อตสาหกรรมมะพราว น าตาล สบปะรด กลวย ปาไม ซงบรษทเหลานสวนใหญเปน

บรษทของสหรฐอเมรกา เชนบรษท Castle and Cocke, Standard Fruit Plus, Del Monte Corporation เปนตน15

บรษทดงกลาวเปนบรษททเอาผลผลตของฟลปปนสสงออกไปท าเปนสนคาอตสาหกรรม และน าเขามาในฟลปปนส

โดยอาศยแรงงานราคาถกในฟลปปนส ประโยชนทฟลปปนสไดจงมนอย ปญหาเศรษฐกจสงผลกระทบตอปญหา

การจางงานในฟลปปนส และสงผลตอเงนเฟอในฟลปปนสอยางมาก เพราะรายจายมากกวารายรบ อกทงการบรโภค

ในประเทศต าลง เนองจากราคาสนคาแพงขน สงผลตอการขาดดลทางการคาดวย16การตกต าในสาขาบรการตาง ๆ

ไดแก การคมนาคม ไฟฟา โทรศพท โรงแรม ฯลฯ สงผลใหเกดปญหาการคมนาคมตดตอสอสารภายในประเทศ อก

ทงกระทบนกลงทนตางชาตอกดวย

ปญหาการเพมขนของประชากร เปนปญหาทฟลปปนสไมสามารถแกไขได เนองจากตามหลกศาสนา

ครสตโรมนคาทอลกแลว หามไมใหมการคมก าเนด เมอประชากรเพมมากขนแตเศรษฐกจของประเทศยงคงตกต า

ท าใหชาวฟลปปนสตองออกไปหางานท าในตางประเทศเพมมากขน เชน ในประเทศสหรฐอเมรกา และกลม

ประเทศตะวนออกกลาง เปนตน

ปญหาทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคมดงกลาว สงผลใหประชาชนประทวงรฐบาล ประกอบกบ

มารกอสก าลงจะหมดวาระการเปนประธานาธบดในวาระท 2 และไมสามารถลงรบสมครเลอกตงไดอกตามกฎ

รฐธรรมนญ เปนเหตใหมารกอสประกาศกฎอยการศก

15 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 78-80.

16 เรองเดยวกน. น. 80.

24


ปญหาทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม กอนประกาศกฎอยการศกมอะไรบาง ทเปนสาเหตของการ

ประกาศกฎอยการศก


1. ปญหาทางการเมองคอ การกอกวนของคอมมวนสตภายใน และปญหาการแบงแยกดนแดนทางภาคใต

2. ปญหาเศรษฐกจและสงคมในประเทศ อนเกดจากปญหาทางการเมองของเครอญาต บรวาร ซงไดแก

ปญหาการวางงาน ปญหาการตกต าในการกอสราง ปญหาการตกต าในสาขาการบรการ ปญหาการเพมขนของ

ประชากร ซงเปนสาเหตของการประกาศกฎอยการศก

25


การประกาศกฎอยการศก ค.ศ. 197217และ การสรางสงคมใหม

การประกาศกฎอยการศกมสาเหตอย 2 ประการ คอ

1. ปจจยภายในทมารกอสสรางเครอญาต บรวาร มาด ารงต าแหนงทางการเมอง และท าธรกจจน

กลายเปนธรกจของกลมเดยวทสามารถคมเศรษฐกจของท งประเทศ นอกจากนยงเกดปญหาเสอมโทรม

ภายในประเทศ เกดการวางงาน เศรษฐกจตกต า และปญหาภายในฐานทพสหรฐอเมรกา ในฟลปปนส

2. ปจจยภายนอกคอ เศรษฐกจในโลกตะวนตกตกต า โดยเฉพาะสหรฐอเมรกา ซงใหความชวยเหลอ

ทางเศรษฐกจของฟลปปนสอยลดนอยลงไปมาก จนฟลปปนสตองลดคาใชจายลง คนวางงานเกดขนเปนจ านวนมาก

ซงกอใหเกดการประทวงกนอยางกวางขวาง ท าใหสหรฐอเมรกา เหนดวยกบการประกาศกฎอยการศก18 ทงนเพอ

ไมใหประชาชนในประเทศประทวง อนจะสงผลตอการมอทธพลของสหรฐอเมรกา เชนการชวยเหลอทางเศรษฐกจ

และการคงอยของฐานทพสหรฐอเมรกาตอไป เนองจากฐานทพสหรฐอเมรกา ทตงอยในฟลปปนส เปนฐานทพท

ใหญทสดในเอเชยแปซฟก การควบคมนานน านได เทากบเปนการควบคมการคาทางทะเล และความมนคงของ

สหรฐอเมรกา ในชวงสงครามเยน

เมอมารกอสประกาศกฎอยการศกแลว เขามแนวคดทจะสรางสงคมใหมใหดกวาเดม แนวคดสงคมใหม

(New Society) ของเขาคอ19

1. การพฒนาภมภาคตาง ๆ ใหทนสมย โดยการสรางโครงสรางพนฐาน การจดรปแบบสหกรณ การ

จดการศกษา การปฏรปทดน การวางแผนครอบครว การพฒนาดานการสงออก การทองเทยว และพฒนา

อตสาหกรรมในครวเรอน โดยจดตงสภาพฒนาเศรษฐกจ เพอประสานงานในการวางแผน และท าวจยเพอส ารวจ

ปญหาและความตองการของประชากร การพฒนาดขนกวาเดมแตไมมากนก เพราะตดขดดวยระบบราชการ และ

การจดสรรงบประมาณทมไมเพยงพอ

2. ดานการบรหาร มารกอสไดปรบปรงการบรหารประเทศเสยใหม โดยยบองคกรทไมจ าเปนออก

รวมหนวยงาน และตงหนวยงานใหม เชน กรรมาธการพฒนาเศรษฐกจแหงชาต เปนหนวยงานทวางแผนดาน

17กฎหมาย Proclamation 1081 ไดลงนามวนท 21 กรกฎาคม 1972. 18 Bonner. (1987). Dancing with a Dictator. Manila: Cacho Hermanos, Inc. p. 6 19 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 85-117.

26

เศรษฐกจทงหมดของประเทศ ภายใตคณะกรรมการทางเศรษฐกจของประธานาธบด เพอประสานงานกบหนวย

ตรวจสอบและวางแผนระดบภาค โดยยบคณะกรรมการออกทกระดบ เปนตน

3. ดานการศกษา มารกอสมงสงเสรมการศกษาสายอาชพ เพอรองรบงานในประเทศ แตปญหากคอการ

ขาดเงนทนทางการศกษาของผเขาเรยน

4. ดานการคมครองแรงงานสมพนธ รฐบาลไดปรบปรงกฎหมายแรงงานสมพนธ โดยใหสวสดการแก

ลกจางเพมมากขน ศนยแนะแนวอาชพตงแตประชาชนระดบลางขนไป รวมทงไดตงคณะกรรมาธการแรงงาน

แหงชาตขน (National Labor Relations Commission) เปนการถาวร

5. การพฒนาเศรษฐกจระหวางประเทศ การพฒนาเศรษฐกจระหวางประเทศกบเพอนบาน อาเซยน

สหรฐอเมรกา และตะวนออกกลาง เศรษฐกจระหวางป 1972-1974 อยในระดบด เนองจากกฎอยการศกไดสราง

ความเปนระเบยบในสงคม ไมมการประทวง การบรหารงานมประสทธภาพ ท าใหชาวตางชาตเขามาลงทนกนมาก

6. การปฏรปทดน มการตงโครงการปฏรปทดนหลายโครงการ เชน เวนคนและซอทดนจากเอกชนเพอ

น ามาใหกบผทไมมทดนท ากน การใหประชาชนเชาทดนพรอมทงปรบปรงทดน การบกเบกทดนสาธารณะใหเปน

นคมสรางตนเอง ทงทเปนโครงการประชานยมทเอาใจชาวนา เพอลดการประทวง

7. การจดประชมนานาชาต ในชวงนมการจดประชมนานาชาตเปนจ านวนมาก เนองจากบานเมองม

ความสงบ ไมมอาชญากรรม และมโครงสรางพนฐานพรอมทจะจดประชมไดมากขน การจดประชมในระดบ

นานาชาตนเองน าชอเสยงมาสประเทศในขณะนน ทงนสวนหนงไดรบการสนบสนนจากสหรฐอเมรกา

ถงแมมารกอสจะท าใหประเทศลมละลายกจรง แตมโครงการหลายโครงการ ทประสบความส าเรจและได

ใชประโยชนในปจจบนซงไดแก

1) ศนยวฒนธรรมแหงฟลปปนส (Cultural Center of the Philippines) ซงใชเปนทแสดงละครบลเลต

ดนตร และการประชมใหญ ๆ

2) โรงละครแสดงศลปะพนบาน (Fork Art Theatre) ใชเปนทแสดงศลปะพนบานของฟลปปนส และ

ศนยนไดใชใน

การจดประกวดนางงามจกรวาลในป 1974

1) ศนยประชมนานาชาตของฟลปปนส (Philippine International Convention Center) ซงใชในการ

จดการประชมระดบนานาชาต และอาเซยนกเคยจดการประชมทน ศนยนเปนสวนหนงทอยในบรเวณศนย

วฒนธรรมแหงฟลปปนส

27

2) ศนยศลปะแหงชาต ( National Arts Center) เปนศนยทใช ในการแสดงผลงานศลปะของเยาวชน

3) นายอง ปลปโน ( Nayong Pilipino) เปนศนยจ าลองเมองตาง ๆ ทเปนแหลงงทองเทยวในฟลปปนส

เพอดงดดนกทองเทยวชาวตางชาต ยกตวอยางเชน นาข นบนได (Banaue Rice Terraces) ภ เขาชอกโกแลต

(Chocolate Hills) ปกสงหาน (Pagsanghan) ตาไกไต (Tagaytay) เปนตน

4) People’s Park in the Sky เปนบานพกแขกผมาเยอน ประธานาธบดเรแกน กเคยไดมาพกทน

5) ศนยโรคหวใจแหงฟลปปนส (Philippine Heart Center) รวมหมอผเชยวชาญดานโรคหวใจมาอยทน

6) ศนยโรคตบแหงฟลปปนส (Lung Center of the Philippines)

7) ศนยโรคไต และการปลกถายไตเทยมแหงชาต (The National Kidney and Transplant Institute)

8) สะพานซาน ฮวนนโค (San Juanico Bridge) เปนสวนหนงของทางหลวงฟลปปนสทอดยาวจากซา

มาร ไปสเลเต ขามชองแคบซานฮวนนโค วาเปนสะพานทยาวทสดในฟลปปนส

โครงการทกลาวมาขางตนทงหมดนไดสรางขนในสมยทมารกอสมอ านาจ ถงแมจะมการสรางโครงการ

และการพฒนาประเทศมากมายกตาม และการพฒนานนมาจากเงนก และมการคอรรปชนเกดขนมากมาย ความด

ของมารกอสจงมาพรอม ๆ กบการสรางพรรคพวก บรวาร และการคอรรปชน

อยางไรกตาม โครงสรางพนฐานตาง ๆ ดงกลาว โดยเฉพาะศนยการประชม และศนยการแสดงศลปะตาง

ๆ กเปนการประชาสมพนธประเทศฟลปปนสใหเปนทรจกของภมภาคอาเซยนในขณะนนดวย


จงอธบายถงการสรางสงคมใหมและการพฒนาประเทศของมารกอส


มารกอสไดสรางแนวคดการสรางสงคมใหม โดยการสรางฟลปปนสใหเปนทรจกของสมาชกในอาเซยน

และประเทศนอกภมภาค มการสรางโครงสรางพนฐานและสถานทส าคญตาง ๆ ทเปนทเชดหนาชตาของฟลปปนส

ในชวง 1972-1977 จงเปนชวงทเปนฟลปปนสเจรญมากกวาประเทศอน ๆ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต มนกวชาการ

นกพฒนาชนบท และนกบรหารไปศกษาและดงานในประเทศฟลปปนสในชวงน

28


การเจรจาและการแกปญหากลมแบงแยกดนแดนมสลมภาคใต ในชวงมารกอสกลม MNLF (Moro National

Liberation Front)

ในชวงมารกอสปกครองประเทศในป 1968 มารกอสไดออกกฎหมายทดน เพอใหชาวฟลปปนสทเปนค

รสเตยนลงไปท ามาหากนในภาคใตมากขน ท าใหชมชนมสลมทสญเสยทดนบางกลมทเปนหวรนแรงไดท าการ

ประทวงตอตานรฐบาล หลงจากไดมการประนประนอมแลว มารกอสกไดแตงตงบคคลทเปนมสลมเขามาด ารง

ต าแหนงทางการเมอง เพอไมใหพวกเขาเกดความแปลกแยก หลงจากนนกไดตงหนวยคอมมานโดมสลมซงถกฝก

ใหเปนสายลบเขาไปปลกระดมในเกาะซามาร ใหเขามารวมกบมสลม โดยในขนแรกใหชอโครงการนวา Project

Merdeka (Merdeka คอ ความเปนอสรภาพ)โดยรฐบาลบอกวาจะฝกใหไปรบกบคอมมวนสต แตในความเปนจรง

แลว รฐบาลตองการฝกใหไปบอนท าลายพนองชาวมสลมในเกาะซามาร เพอยดซามารกลบคนมา ฟลปปนสอางวา

เกาะซามารเคยถกปกครองโดยสลตานของฟลปปนส เพราะฉะนนเกาะนจงควรเปนของฟลปปนส ภายหลงชาว

มสลมทถกฝกเหลานรความจรง จงไมตองการไปบอนท าลายพนองชาวมสลมดวยกน จงไดพยายามหนออกจากคาย

ท คอรเรฮดอร (Corregidor) แตถกทางการฟลปปนสสงหารหม เพอไมใหประชาชนรความจรง จากเหตการณครงน

ท าใหเกดการบาดหมางในกลมมสลม ท าใหกลมมสลมตองการแบงแยกดนแดนเกดขน ไดแกกลม Moro National

Liberation Front- MNLFภายใตการน าของนร มซอาร (Nur Misuari) เขาเปนอาจารยสอนทมหาวทยาลยแหงชาต

ฟลปปนสUniversity of the Philippines)จะไดลาออกมาเปนผน าขบวนการในครงน โดยจดตงกองทพบงซาโมโร

(Bangsamoro Army) ขนโดยรวมเอามสลมรนหนมสาวเขามารวมขบวนการ กลมนไมยอมรบมสลมรนเกา ทยงนบ

ถอดาต (Datu) อย

ในชวงป 1970 มการสรบระหวางมสลมกลมนในทหารฝายรฐบาล ประกอบกบในป 1972มารกอสได

ประกาศกฎอยการศก และสงจบผประทวงในกลม MNLFท าใหกลมนขอความชวยเหลอไปทองคการทประชม

มสลม (Organization of Islamic Conference- OIC) ในขณะเดยวกนกปลกระดมทวภาคใตดวยความชวยเหลอของ

ตน มสตาปา (Tun Mustapha) จากรฐซาบาห ในมาเลเซย และจาก คดดาฟ (Kadafi) จากลเบย20 ขบวนการกลมน

ตองการปกครองเปนอสระ (Autonomous) ภายใตรฐบาล มารกอสจงไดใชกลยทธตาง ๆ เพอใหมสลมหยดการท า

การประทวงและโจมตคายทหารของรฐบาล เชน เจรจากบ นรมซอาร แตงตงชาวมสลมใหมาด ารงต าแหนงใน

20 De los Santos. (1979). “Towards a Solution of Moro Problem.” Southeast Asian Affairs. p. 212.

29

รฐบาล ประกาศโครงการพฒนาภาคใตในเขตทมมสลมอยอยางหนาแนน นอกจากนรฐบาลยงไดรบการชวยเหลอ

จากตางชาตในการพฒนากลมน ซงเปนทรบรกนทวโลกกลม MNLFไดเรยกรองรฐบาล 4 ประการ คอ21

1) ใหถอนทหารของรฐบาลทงหมดออกจากภาคใต

2) คนดนแดนบรรพบรษ (Ancestral Domain) ใหมสลมทงหมด

3) ใชกฎหมายมสลม ซงเปนกฎหมาย ประเพณ และมรดก แกมสลมภาคใต

4) ยนยอมใหภาคใตปกครองตนเองภายใตรฐบาลกลาง

แตกอนทรฐบาลมารกอสจะตดสนใจอยางใดอยางหนงลงไป นรมซอารกไดน าเรองรองขอนเขาสองคการ

ทประชมมสลม และกลม MNLF จนบรรลขอตกลงตรโปล (Tripoli) ในป 1976 ซงใหมนดาเนา 13 จงหวดและ

9 เมองในขณะนนเปนเขตปกครองตนเอง (Autonomous) ไดอยภายใตรฐบาลฟลปปนสในเรองความมนคงและการ

ตางประเทศ22

แตหลงจากมการเจรจา มารกอสไดกบค าขอตกลง เพราะเกรงวาถาท าตามขอตกลงตรโปลแลว จะท าให

ภาคใตแยกเปนอสระไดโดยไมขนกบรฐบาลในอนาคต เขาจงจ ากดการปกครองตวเองในจงตาว-ตาว (มสลมรอยละ

96) ลาเนา เดลซร รวมเมอง มาราว (มสลมรอยละ 91)23 ท าใหกลม MNLF ไมพอใจ และตอสกบทหารของรฐบาล

แตในขณะเดยวกน มารกอสกไดพฒนาภาคใตโดยไดตงคณะกรรมาธการ บรณาการแหงชาต (Commission on

National Integration- CNI) เพอท าหนาทศกษาปญหาภาคใต สงเสรมเสถยรภาพทางเศรษฐกจ สงคม จรยธรรม และ

ความมนคงทางการเมอง จดตงธนาคารมสลม (Amanah Bank) จดตงศนยมสลมศกษา (Institute of Islamic Studies)

ทมหาวทยาลยแหงชาตฟลปปนส (University of the Philippines) ประกาศวนฉลองการถอศลบวช (Ramadan) และ

การรนเรงหลงจากการถอศลบวช (Hari Raya) และใชกฎหมายมสลม (Sharia Law) ในภาคใตในป 197724แต

มารกอสมไดด าเนนการตามค าเรยกรองของกลม MNLF ประกอบกบประธานกลม คอ ซาลามต ฮาชม (Salamat

Hashim) ไมเหนดวยกบการกระท าของ นรมซอาร ทไดเรยกรองรฐบาล แตในขณะเดยวกนกมการคอรรปชนขนใน

กลมน จงไดแยกตวมาตงกลมใหม คอ MILF (Muslim Islamic Liberation Front) ในป 1981 แนวคดของกลมนตาง

จากแนวคดของกลม MNLF คอ ตองการแยกเปนรฐอสลาม มวถชวตและระบบการเมองเปนอสลาม ซงรฐบาล

21 Ibid. pp. 48-50.

22 Ibid. 23 Ibid. 24Presidential Decree, No.1083.

30

มารกอสในขณะนน กไมสามารถปฏบตตามขอเรยกรองได การโจมตคายทหารของรฐบาลจากป 1972-1980 กมมา

โดยตลอด เพราะ 13 จงหวด ตามขอเรยกรองเดม มครสเตยนมากกวามสลมซงเปนการยากตอการปกครอง

หลกการส าคญก ลม มส ลมหว รนแรงซ งเปน ลกหลานของก ลม MNLFและMILF ก กอตว ขน

ภายในประเทศ คอกลมอาบไซยาฟ น าโดย Abdul RaggakJanjalaniซงมพฤตกรรมลกพาตวเรยกคาไถ ฆาตดหว และ

ไดต งฉายาของกลมวา ผ ถอดาบ (Bearer of Sword หรอ King of Sword) ซงรฐบาลฟลปปนสถอวา กลมนม

พฤตกรรมโหดราย และเปนกลมกอการราย

เหตการณทางการเมองในฟลปปนสเกยวกบกลมมสลมในภาคใตในทศวรรษท 1970 นน สงผลกระทบตอ

ความสมพนธของฟลปปนสกบอาเซยนในทาง สงคมและเศรษฐกจเพราะรฐบาลมงแกปญหาการเมองภายใน

มากกวาจงท าใหการตดตอระหวางฟลปปนสกบอาเซยนนอยลงไปมากโดยเฉพาะประเทศไทยซงเคยมองฟลปปนส

ในภาพบวก


1. มารกอสใชกลยทธอยางไรในการแกปญหามสลมภาคใต

2. มสลมภาคใตเรยกรองอะไรจากรฐบาลบาง


1. มารกอสใชวธการเจรจากบกลม MNLF โดยมโครงการพฒนาภาคใต และใหทประชมมสลมเปนผไกล

เกลย โดยมลเบยเปนตวกลาง ในขณะเดยวกนกประกาศใหโลกรวา กลมมสลม MNLF นไดรบความชวยเหลอจาก

ตางชาตและมการคอรรปชนภายใน

2. มสลมภาคใตเรยกรองใหรฐบาลมารกอส ใหถอนทหารของรฐบาลออกจากเขตมสลม รวมทงเรยกรอง

ดนแดนบรรพบรษมสลมคนทงหมด (กอนสเปนเขาครอบครอง) มสลมมาตงรกรากอยกอนแลว อกครงใหรฐบาล

รบรองกฎหมายมสลม ซงเปนกฎหมายประเพณและมรดกของชาวมสลมอกดวย

31


การเพมบทบาทของฟลปปนสในอาเซยน

ดงไดกลาวมาแลวขางตนในทศวรรษท 1970 ฟลปปนสมปญหาภายในคอปญหาการประทวงทางการเมอง

ปญหาการแบงแยกดนแดนในชวงป 1975 เปนตนมาท าใหฟลปปนสมงแกปญหาภายในมากกวา

บทบาทในอาเซยนน น ฟลปปนสกไมไดละเลยแมจะมงแกปญหาภายในประเทศกตาม นโยบาย

ตางประเทศจงไม ตางกนมากกบนโยบายในทศวรรษท 1960 แตทส าคญในป 1972 สหรฐอเมรกา ไดเปด

ความสมพนธกบประเทศจน ท าใหฟลปปนสซงมนโยบายตามสหรฐอเมรกา ไดไปเชอมความสมพนธทางเศรษฐกจ

กบประเทศจน ซงในขณะนนขอตกลงความชวยเหลอทางเศรษฐกจกบสหรฐอเมรกา Laurel Langley Agreement

ก าลงจะหมดในป 1974 และเกดวกฤตการณน ามนทวโลกซงกระทบกบฟลปปนสดวย มารกอสเลงเหนวา การม

ความสมพนธกบจนในยคผอนคลายความตงเครยดน จะท าใหฟลปปนสไดเปดกวางทางการคากบจน พรอมทง

ยกเลกการหามชาวฟลปปนสเขาไปในประเทศจนดวย25 ประเทศจนไดเขามาชวยเหลอฟลปปนสในชวงเศรษฐกจ

ตกต าในชวงทศวรรษท 1980 แตเนองดวยเหตความขดแยงในทะเลจนใต ท าใหความสมพนธกบจนไมราบรน

เทากบประเทศอน ๆ ในอาเซยน26 แตถงอยางไรกตาม สหรฐอเมรกายงมบทบาทในการก าหนดนโยบายตางประเทศ

ของฟลปปนส เพราะยงมฐานทพเรออยทอาวซบค และฐานทพอากาศทคลาก ซงแลกเปลยนกบความชวยเหลอของ

สหรฐอเมรกา ตอฟลปปนสแมจะนอยลงกตาม

บทบาทของฟลปปนสในอาเซยนนนขนอยกบผน าประเทศคอประธานาธบดเปนผก าหนดนโยบาย

ตางประเทศ โดยมรฐมนตรตางประเทศเปนทปรกษามารกอสจงตองเปดกวางนโยบายทางเศรษฐกจไปสจน และ

ประเทศตะวนออกกลาง เพอความอยรอดของประเทศ

ในชวงทศวรรษท 1970 ประเทศในกลมอาเซยนมงสความสมพนธตางประเทศกบประเทศนอกกลม

ภมภาค กอนการประชมทบาหล (Bali Summit 1976) ประเทศในกลมไดตกลงกนวาชวงนเปนชวงผอนคลายความ

ตงเครยด เพอความอยรอดของอาเซยน และใชอาเซยนเปนเครองมอตอรอง แตในชวงนยงไมมจดประสงคทชดเจน

วาจะมความสมพนธระหวางประเทศกบประเทศใด อาจจะเปนเพราะอาเซยนตองเรมคดทจะด าเนนการ ในชวงน

25

Lim (1999) . “ The Political Economy of the Philippines.” PASCN, Discussion Paper. p. 10.

26 Ilano. (2017). Development and Present States of Economic Relations between China and the

Philippines. Ugong, Vol 9.

32

เพยงแตเรมทจะเจรจากลบ อเมรกา ญปน ออสเตรเลย ประชาคมยโรป แคนาดา และ ยเอนดพ (UNDP) ในป 1975

อาเซยนไดตกลงกนอยางแนนอนวาจะมการเจรจาความรวมมอระหวางผน ารฐบาลกนทบาหล ระหวางวนท 23-24

กมภาพนธ 1976 และในครงนเองทอาเซยนไดพฒนาจตส านกรวมกนในความเปนเอกภาพของภมภาค นอกจากน

ผน ายงไดตกลงกนทจะสรางความมนคงทางการเมองใหเหนยวแนน ซงในครงนมารกอสกเปนผน าในการเสนอ

ประเดนทางความรวมมอทางการเมอง ซงอาจจะเปนไปไดทในชวงน นมวกฤตการณในอนโดจน อกท ง

สหรฐอเมรกา ซงมบทบาทอยในกลมอาเซยน โดยเฉพาะในประเทศทรวมกอต งซโตมาดวยกน คอไทยและ

ฟลปปนส ทกลวภยคอมมวนสต อกทงประเทศสวนใหญกเหนดวยกบการกระชบความมนคงระหวางประเทศให

แนนแฟนขน

ในสวนบทบาทของฟลปปนสในการประชมทบาหลกคอการเสนอใหรวมมอดานความมนคง การขจดขอ

ขดแยงระหวางประเทศ ชวยเหลอซงกนและกนเมอมภยพบต ขจดความยากจน และรวมมอกบกลมอาเซยนใน

ขอตกลงในการสรางไดใหอาเซยนเปนเขตสนตภาพ อสรภาพและความเปนกลาง ทงนในขอตกลงดงกลาวมขอ

ส าคญทวาจะไมยอมใหมหาอ านาจใดมหาอ านาจหนงเขามาแทรกแซงเหมอนองคการซโตในอดตไดอนงฟลปปนส

เปนผเสนอใหมความรวมมอทางดานความมนคงและขจดขอขดแยงระหวางประเทศในการประชมทบาหล ซง

ฟลปปนสไดน ามาก าหนดนโยบายตางประเทศในชวงนดวย

นโยบายตางประเทศของฟลปปนส ชวง ค.ศ. 1976-1979 คอ

1) เนนความสมพนธกบประเทศภายนอกใหมากขน

2) เนนความรวมมอดานความมนคงระหวางประเทศใหเหนยวแนนขน เนองจากชวงนกลมอนโดจน

เปนคอมมวนสต ซงจะมผลตอการด าเนนนโยบายตางประเทศของกลมอาเซยนดวย ทส าคญกลวคอมมวนสตรกราน

3) เนนความส าคญแบบทวภาคภายในกลมและพหภาค

4) สงเสรมความสมพนธทางเศรษฐกจและการคากบกลมประเทศสงคมนยม

5) แสวงหาความสมพนธทางการคาและทางดานความมนคงกบสหรฐอเมรกา

6) แสวงหาความสมพนธทางเศรษฐกจและการคากบกลมประเทศยโรป

7) สงเสรมความสมพนธทางเศรษฐกจกบสาธารณรฐประชาชนจนและญปน

8) สนบสนนประเทศในกลมอาหรบในการตอสเพอความยตธรรมและสนตภาพในตะวนออกกลาง

ตามแนวนโยบายของสหประชาชาต

33

เมอวเคราะหนโยบายของประเทศฟลปปนสในชวงนแลวจะพบวา ฟลปปนสตองการสรางความปลอดภย

และความมนคงภายในเพอปกปองการรกรานของกลมอนโดจนทรสเซยเปนผหนนอยเบองหลง และฟลปปนสกได

เปนผน าในการเสนอประเดนนในทประชม27

อนงการด าเนนการตางประเทศในอาเซยนในชวงน ยงไมมประเดนทเดนชด ยกเวนการสรางพลงการ

ตอรองดานความมนคงภายในกลม และตงคณะกรรมการตาง ๆ คอ28

1) คณะกรรมการอตสาหกรรมเหมองแรและพลงงาน

2) คณะกรรมการทางการคาและการทองเทยว

3) คณะกรรมการอาหาร เกษตรกรรมและการปาไม

4) คณะกรรมการการเงนและธนาคาร

5) คณะกรรมการการขนสงและการสอสาร

6) คณะกรรมการงบประมาณ

7) คณะกรรมการการพฒนาสงคม

8) คณะกรรมการวฒนธรรมและการสอสาร

9) คณะกรรมการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ทง 9 คณะกรรมการนขนตรงอยกบรฐมนตรทสงกดของแตละประเทศ

บทบาทของฟลปปนสในอาเซยนนนคอ ท าหนาทเปนคเจรจากบสหรฐอเมรกา และแคนาดาแทน

อาเซยน เนองจากฟลปปนสเคยเปนเมองขนเกาและทงสองประเทศกมความใกลชดกนมากกวาประเทศอน ใน

บรรดาประเทศในกลมดวยกน อกทงฟลปปนสกคนเคยกบการเจรจาตอรองกบสหรฐอเมรกา ดวย

จากการทฟลปปนสมบทบาทน าในการเจรจากบทงสองประเทศนเอง ท าใหประเทศตาง ๆ ไดรบประโยชน

จากการเจรจาดงกลาว เชนการไดรบการชวยเหลอในประเทศของโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP-United Nations

Development Program) และองคการศกษาวทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESCO- United Nations

Education and Scientific and Cultural Organization) ซงทงสององคกรนมสทธเปนผน า นอกจากทงอาเซยนไดรบประโยชนน

แลว ในสวนของฟลปปนสเอง กไดรบความชวยเหลอในการพฒนาโครงการตาง ๆ เชน องคการพฒนาอตสาหกรรมแหง

27

สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 279. 28

Anand & Quisumbing. (1981). Asean: Identity Development Culture. Quezon City: UP Law Center& Easr-West Culture Learning Institute. p. 383.

34

สหประชาชาต (UNIDO–United Nations Industrial Development Organization) องคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO-

International Labor Organization) ซงฟลปปนสมองคการอยในประเทศดวย ธนาคารโลก (World Bank) และธนาคารพฒนา

แหงเอเชย ( ADB-Asian Development Bank ) ซงตงอยในฟลปปนส จากการทฟลปปนสมบทบาทในการเจรจาองคกรตาง ๆ

ซงมสหรฐอเมรกา เปนสมาชกรวมอยดวยนน ท าใหประเทศตาง ๆ ในกลมอาเซยนไดรบการพฒนาดวย อกทงผเชยวชาญใน

ฟลปปนส เชน แพทยและนกพฒนาชมชนทไดรบการฝกอบรมจากสหรฐอเมรกากยงคอยชวยประเทศตาง ๆ ในกลม

อาเซยนดวย นอกจากองคกรตาง ๆ ดงกลาวแลวฟลปปนสยงไดเจรจากบสหรฐอเมรกา ใหมาชวยเหลอประเทศไทย เชน

มลนธ รอกก เฟลเลอร มลนธ ฟอรด และมลนธเอเชย เปนตน นอกจากนการประชมอาเซยนในมะนลา ในป 1977 ฟลปปนส

ไดชวยเจรจายกเลกภาษการคา การด าเนนการ เกยวกบการคาระหวางประเทศ เรองสงทอ การชวยเหลอเรองโครงการ

อตสาหกรรมในอาเซยน และการประชมรฐมนตรตางประเทศ เมอวนท 2-4 สงหาคม 1978 คารลอส พ.โรมโล (Carlos P.

Romulo)29 ไดเจรจาเรองการรวมการลงทนระหวางสหรฐอเมรกา กบอาเซยน บทบาทของธนาคารน าเขาและสงออกของ

สหรฐอเมรกา ทมตออาเซยน ความรวมมอการพฒนารวมกนระหวางสหรฐอเมรกา และอาเซยนในเรองอาหาร การพฒนา

ทางดานพลงงาน วทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงการพฒนาทางดานการศกษาดวย ทส าคญในชวงป 1978 ฟลปปนสได

เจรจาใหพจารณานโยบายของสหรฐอเมรกา ตออาเซยนเสยใหมโดยไดใหความส าคญกบอาเซยนมากขน ดวยเหตนในการ

ประชมรฐมนตรตางประเทศอาเซยน– สหรฐอเมรกา ทบาหลในเดอนกรกฎาคม 1979 ดวยการเจรจาของฟลปปนส

สหรฐอเมรกา จงไดจดตงสภาอาเซยน– สหรฐอเมรกา ขน จากสภานเองท าใหมการท าขอตกลงความชวยเหลอประเทศตาง ๆ

ในอาเซยนหลายโครงการ เชน โครงการอารกขาพชแหงอาเซยน (ASEAN Plant Protection Program)โครงการ (ASEAN

Agricultural Development and Planning Center) โครงการทนการศกษาอาเซยน– เอไอท (ASEAN–AIT) โครงการเตรยมความ

พรอมในการปองกนภยพบต (ASEAN Disaster Preparedness Seminar) เปนตน30

ในสวนของประเทศแคนาดา ฟลปปนสกไดเจรจาในป ค.ศ. 1975 แตการด าเนนการจรง ๆ มขนใน ค.ศ.

1977 ซงเจาหนาทของแคนาดาไดจดประชมรวมกบอาเซยน ในดานการคา อตสาหกรรม การพฒนาปาไม การวจย

ทางการเกษตร การส ารวจเพอการพฒนาแรธาต แตแคนาดาไมไดสนใจเทาทควร เนองจากในป ค.ศ. 1979 แคนาดา

ไดมการเปลยนคณะผบรหารจากป 1979 เปนตนมา แคนาดารบทจะชวยเหลอในดานปาไม31

29

Ibid. p. 387.

30 Ibid. pp. 387–399.

31

Ibid. p. 391.

35

ดงกลาวแลวขางตน แมฟลปปนสจะมปญหาภายในประเทศ แตกยงมบทบาทส าคญในอาเซยนดวยการ

เปนประเทศคเจรจากบสหรฐอเมรกา และแคนาดาแทนประเทศอาเซยนทงกลม และทงกลมกไดประโยชนรวมกน


ฟลปปนสเพมบทบาทในอาเซยนอยางไร


ฟลปปนสเปนตวแทนของอาเซยนในดานความสมพนธระหวางประเทศโดยเปนผเจรจากบสหรฐอเมรกา

และแคนาดา ในเรองตาง ๆ ท าใหอาเซยนไดรบความชวยเหลอทางดานความมนคง สงคมและเศรษฐกจดวย

เนองจากฟลปปนสเคยเปนเมองขนของสหรฐอเมรกา วฒนธรรม การเจรจาตอรองจงงายกวาประเทศอน ๆ ในกลม

36

ตอนท 6.3

บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1980

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 6.3 แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง

6.3.1 ความไมมเสถยรภาพทางการเมองในป 1980

6.3.2 การเกดพลงประชาชน (People Power) ในป 1986

6.3.3นโยบายตางประเทศในชวงทศวรรษท 1980

แนวคด

1. ความไมมเสถยรภาพทางการเมองในป 1980 คอ การเมองภายในทเกดจากการคอรรปชนของ

พรรคพวกบรวารของมารกอส อกทงการสงหารอดตผน าฝายคาน

2. การเกดพลงประชาชน คอ การสรางเครอขายพลงประชาชน ทงภาครฐ ซงเปนกลมตรงกนขาม

กบมารกอส กลมองคกรประชาชน กลมองคกรพฒนาเอกชน กลมทหาร และกลมธรกจ ตางรวมตวกนเพอ

โคนลมอ านาจเผดจการของมารกอส ทท าใหเกดการคอรรปชนในกลมพรรคพวกบรวาร จนท าใหเศรษฐกจ

ตกต าและสงผลตอความรวมมอและการลดบทบาทของฟลปปนสในอาเซยน

3. ความสมพนธระหวางฟลปปนสกบอาเซยนลดนอยลง เนองจากรฐบาลมงแกปญหาภายใน

มากกวา ถงแมไดก าหนดนโยบายตางประเทศใหมความรวมมอกบอาเซยนใหมากขนกตาม แตในทางปฏบต

ท าไดยาก


เมอศกษาตอนท 6.3 แลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายเสถยรภาพทางการเมองในป 1980 ได

2. อธบายปจจยทกอใหเกดพลงประชาชนได

3. อธบายนโยบายตางประเทศในทศวรรษท 1980ได

37


ความไมมเสถยรภาพทางการเมองของฟลปปนสในป 1980

ฟลปปนสเผชญกบปญหาภายในประเทศมากในชวงทศวรรษท 1980 ในชวงปลายสมยของมารกอส

เนองจากมการกอกวนของคอมมวนสตภายในประเทศ มการประทวงของกลมประชาสงคมหลายกลม เศรษฐกจ

ตกต า จากการปกครองของมารกอส และเครอญาตบรวาร จนน าไปสการลมละลายของประเทศใน ค.ศ. 1983 และ

เกดพลงประชาชนขนใน ค.ศ. 1986 ถงแมฟลปปนสจะมบทบาทมากในชวงตนวาระของมารกอสกตาม แตมปญหา

ภายในเกดขนมากมาย ซงไดแก

การแกรฐธรรมนญ

เมอเขาประกาศกฎอยการศกในป 1972 ตามทรฐธรรมนญป 1935 ระบไวในมาตราท 7 ตอนท10 ขอท 232

ทใหอ านาจประธานาธบดหากเกดความไมสงบในประเทศ หลงจากเขาประกาศกฎอยการศกแลว เขาไดพฒนา

ประเทศทงทางดานเศรษฐกจและสงคม การคาการลงทนระหวางประเทศ การปฏรปทดน เปนตน แตเขากไดใช

อ านาจตามรฐธรรมนญมาตราท 17 ตอนท 3 ขอท 2 ใหออกประกาศตาง ๆ ไดตอไปน

- General Order ฉบบท 1 (Republic of the Philippines: ค.ศ. 1972) ประกาศวามารกอสในฐานะเปนผ

บญชาการกองทพในฟลปปนส สามารถใชอ านาจปกครองประเทศไดทงหมด รวมทงสงการทกกระทรวง กรม และ

กอง ใหการปฏบตงานของประธานาธบดบรรลผลส าเรจไดไมวากรณใด ๆ กตาม

- General Order ฉบบ ท 2 (Republic of the Philippines No.2: ค.ศ.1972) มารกอสสามารถส งให

ปราบปรามและจบผตองหาทเปนภยตอชาตไดจนกวาประธานาธบดจะสงปลอย

- General Order ฉบบท 4 (Republic of the Philippines No.4: ค.ศ. 1972) มารกอสสงหามประชาชน

ออกจากบานเวลาค าคน หรอหลงเทยงคน และมบทลงโทษส าหรบผทฝาฝน

- General Order ฉบบ ท 5 (Republic of the Philippines No.5: ค .ศ . 1972) ม ารกอสส งห าม ก าร

เดนขบวนประทวงตอตานรฐบาลทกรปแบบ

32

Constitution of the Philippines. (2005). Ibid.; Aruego (1982). Philippine Government on Action and Philippine Constitution. Manila: University Book Supply. p. 107

38

- General Order ฉบบท 8 (Republic of the Philippines No.8: ค.ศ. 1972) มารกอสมอ านาจเตมท ใน

ฐานะผบญชาการทหารสงสด ในการจดตงศาลทหารเพอพจารณาคดความพเศษ

- General Order ฉบบท 12 (Republic of the Philippines No.12: ค.ศ. 1972) มารกอสมอ านาจทจะตดสน

คดพเศษตามทศาลทหารจดตงขนโดยมารกอสเอง

นอกเหนอจาก General Order ดงกลาวขางตนแลว เขายงออกกฤษฎกาของประธานาธบด (Presidential

Decrees) ใหปรบโครงสรางประเทศเสยใหม โดยใหแกไขรฐธรรมนญมาตราท 17 มกราคม 1973 ตอนท 3 ขอท 2

ซงไดบญญตไววา “ประกาศ ค าสง บญชาการ กฤษฎกา และบญญตตาง ๆ ซงออกโดยประธานาธบดมารกอส ใหถอ

เปนกฎหมายของประเทศ และจะมผลใชจนกระทงมค าสงใหยกเลกกฎอยการศกทงประเทศ ซงมสทธพเศษภายใต

รฐธรรมนญป 1935 ในฐานะประธานาธบดผเปนทงประมขของรฐและหวหนารฐบาล จนกวาเขาจะตงสภาแหงชาต

ชวคราว เพอเลอกตงประธานาธบดขนมาใหม รวมท งนายกรฐมนตรดวย”33 ในเวลาตอมา มารกอสไดแกไข

รฐธรรมนญป 1973 อกครง โดยใหเขาเปนทงประธานาธบดและนายกรฐมนตรในขณะเดยวกนในรฐธรรมนญฉบบ

นยงใหอ านาจฝายนตบญญตแกประธานาธบดและนายกรฐมนตร ซงไดแก มารกอส(Tongko, 1981, Appendix)

ในป 1981 มารกอสไดแกไขรฐธรรมนญใหชดเจนขนอกครงหนง โดยใหนายกรฐมนตรเปนหวหนา

รฐบาลในสภาแหงชาต รบผดชอบรวมกบคณะรฐมนตรในการก าหนดนโยบายแหงชาตตามความเหนชอบของ

ประธานาธบด (มารกอส) ซงตามรฐธรรมนญป 1973, 1976 และป 1981 เขามอ านาจในการก าหนดนโยบายแหงชาต

แตเพยงผเดยว คณะรฐมนตรเปนทปรกษาและปฏบตตามค าสงเทานน

การแกไขรฐธรรมนญป 1935 นน ถอไดวามารกอสเปนนกกฎหมายทเกงมาก สามารถหาชองโหวของ

กฎหมายเพอแสวงหาอ านาจใหตวเองได ปญหาทตามมากคอ เขาไดตงพรรคพวกบรวารเขามาด าเนนการทางการ

เมองและจดการเศรษฐกจของประเทศทงหมด มารกอสไดท าลายสถาบนทางการเมองอนเปนตวเชอมผน ากบ

ประชาชน และน าการปกครองแบบเผดจการมาใช โดยสรางพรรคพวกบรวารทงพลเรอนและทหารมาหนนอ านาจ

ของเขา ดวยการใหต าแหนงทางการเมองและทรพยสนเงนทอง รวมทงเปนผจดการบรษทเงนทนตาง ๆ ดวย พรอม

กนนนเขากไดตงสภาบารงไก (Barangay Assembly หรอ สภาหมบาน) เพอเรยกเสยงสนบสนน เมอมการหย งเสยง

ประชามตในเรองตาง ๆ ในการสนบสนนแนวนโยบายของเขาเอง

จากการแกไขรฐธรรมนญและกฎหมายเพอประโยชนของพรรคพวกบรวารใหเขามาด าเนนกจการทกอยาง

ในประเทศตงแตป 1972-1980 นเอง จงเกดปญหาในป คอ เศรษฐกจตกต า คนจนมมากขน การวางงานมากขน การ

33 Aruego. Ibid. p. 527.

39

แกปญหามสลมไมเปนไปตามทตกลงไว มการกอกวนของพรรคคอมมวนสตในฟลปปนส ซงสรบกบรฐบาล

บอยครง ปญหาทงหมดนเนองจาก การกระจายรายไดมไมทวถง เศรษฐกจมการกระจกอยทคนกลมของมารกอส

โดยไมไดสนใจคนระดบลางมากนก ซงในเวลาตอมาประเทศกไมสามารถใชหนเงนกจากตางชาตได กจการตาง ๆ

ของประเทศหยดชะงก เชน โครงการพฒนาการเกษตร การพฒนาทอยอาศย การพฒนาภาคใต จงท าใหประเทศ

ลมละลายในทสด ตามการประเมนของกองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund)34 ท าใหชาว

ฟลปปนสเปนจ านวนมากออกไปท างานในตางประเทศ โดยเฉพาะในซาอดอาระเบยซงมารกอสไดไปท าขอตกลง

ไว

วกฤตการณในฟลปปนสดงกลาวขางตน ท าใหมารกอสลดบทบาทในการเปนผ น าเพอเจรจากบ

สหรฐอเมรกา และการรวมวางแผนเพอพฒนาอาเซยนรวมกนกลดนอยไปดวย


อธบายถงความไมมเสถยรภาพของฟลปปนสในป 1980


การเมองในฟลปปนสไมมเสถยรภาพทางการเมองเศรษฐกจและสงคม ซงเกดจากการกอกวนของกลม

คอมมวนสต กลมแบงแยกดนแดน และการคอรรปชนของพรรคพวกบรวาร ท าใหความสมพนธกบอาเซยนลด

นอยลง

34 Dohner, S. Robert &Ital, Ponciano, Jr. (1989). “External Debt and Debt Management in Developing

Country Debt and Economic Performance”, Vol.3. Indonesia: Country Studies.

40


การเกดพลงประชาชน (People Power) ในป 1986

พลงประชาชนในฟลปปนสคอ กลมประชาชนทกระดบ ซงรวมทงประชาชนในบารงไกตาง ๆ (People’s

Organizations) กลมองคกรพฒนาเอกชน (Non-Governmental Organizations) กลมทหาร กลมศาสนา กลมธรกจ

เอกชน กลมฝายขวา ฝายเปนกลาง และฝายซาย ทมบทบาทในการก าหนดนโยบายของประเทศรวมกบรฐบาล ใน

สมยมารกอสบคคลเหลานไมมบทบาทเลย ยกเวนเครอญาตบรวารของมารกอสเทานน

ประเดนทกอใหเกดพลงประชาชน35 คอ

1. การสงหารเบนกโน อากโน อดตวฒสมาชกพรรคเสรนยม ซงเปนฝายคานในชวงทมารกอสปกครอง

ในชวง 1965-1972 ซงขณะนนมารกอสยงไมไดประกาศกฎอยการศก แตมเหตการณประทวงจากประชาชนหลาย

ฝายดงกลาวแลวขางตน รวมทงการปราศรยหาเสยงของเบนกโน อากโน ทพลาซา มลนดา (จตรสมลนดา) และมการ

วางระเบด จนเบนกโน อากโน ถกจบขงคกกอนทจะถกปลอยไปรกษาตวทสหรฐอเมรกา ในป 1982 เมอมารกอส

ประกาศกฎอยการศก แมบานเมองจะสงบแตกลมทไมเหนดวยกบการกระท าของมารกอส กไดวางแผนใตดนเพอรอ

เวลา และในป 1983 ในชวงทเศรษฐกจตกต าและมการวางงานเกดขนในสงคมเปนอนมาก ถงอยางไรกตาม

สหรฐอเมรกา ในสมยประธานาธบดเรแกนมไดค านงถงปจจยภายในของฟลปปนสมากนก แตหวงเรองฐานทพ

สหรฐอเมรกาทอยในฟลปปนส ทตองการจะรกษาไวคงเดม จงไดเจรจากบมารกอส ขอตออายฐานทพออกไปอก

ครงละ5 ป จนถง ค.ศ. 1991 โดยสหรฐอเมรกาเสนอทจะพฒนาเศรษฐกจและสงคมบรเวณฐานทพทงหมด พรอมกบ

เพมความชวยเหลอทางดานความมนคง เปนเงน900 ลานเหรยญสหรฐฯ เปนเวลาภายใน 5 ปทตอสญญา เงน

ชวยเหลอทางทหาร 125 ลานเหรยญสหรฐฯ และความชวยเหลอทางเศรษฐกจอก 475 ลานเหรยญสหรฐฯ36

2. สภาวะเศรษฐกจถดถอย สาเหตการลอบสงหารอดตผน าฝายคานวฒสมาชก เบนกโน อากโน เมอวนท 21

สงหาคม 1983 ท าใหเศรษฐกจทเรมตกต าในป 1977 ยงตกต าลงไปอก ความเจรญทางเศรษฐกจโดยภาพรวมป 1970-1980 อยท

5.9 เปอรเซนต สงกวาปกอน 1970 ซงอยทรอยละ 5.1 ป 1981 ความเจรญเตบโตลดลงเหลอรอยละ 3.9 ป 1982 เหลอรอยละ 3


36 เรองเดยวกน. น. 286.

41

และในป 1983 เหลอเพยงรอยละ 1 สวนป 1984 เศรษฐกจเขาสขนวกฤตถงกบตดลบรอยละ 5.5 ป 1985 ตดลบรอยละ 4 37 จาก

เศรษฐกจตกต าในป 1981 ประกอบกบสหรฐตองการใหลดความกดดนภายในประเทศ เพอจะไดไมตองมการประทวงเกดขน

เกยวกบเรองฐานทพ จงสนบสนนใหมารกอสประกาศให มการเลอกต ง ดวยเหต นมารกอสไดน าเรองเขาสภา

(BatasangPambansa) และก าหนดใหมการเลอกตงในวนท 7 กมภาพนธ 1986

ถงอยางไรกตาม ถงกบรฐบาลตองเลอนโครงการลงทนอตสาหกรรมจ านวน 4 โครงการ ซงตองใชเงน

ทงสน 3.1 พนลานเหรยญดอลลารสหรฐฯ ซงไดแก

- โครงการปโตรเคมคอล ใชงบประมาณ 1.2 พนลานดอลลารสหรฐฯ

- โครงการอลมเนยม ใชงบประมาณ 650 ลานดอลลารสหรฐฯ

- โครงการผลตกระดาษและเยอกระดาษ ใชงบประมาณ 250 ลานดอลลารสหรฐฯ

- โครงการผลตเชอเพลงแอลกอฮอลจากน าตาล ใชงบประมาณ 1 พนลานดอลลารสหรฐฯ

อกทงผลผลตสนคาสงออกลดลงเปนจ านวนมาก คนวางงานเพมขน สนคาน าเขามตนทนสงขน เชน

น ามน สงผลใหคาขนสงเพมขนดวย ท าใหประชาชนไดรบความเดอดรอนมาก การสงออกลดลง 14-15 เปอรเซนต

ในป 1985 ทงในภาคการเกษตรและสนคาส าเรจรป สวนภาวะเงนเฟอเพมขนเปน 64 เปอรเซนต การช าระเงนขาด

ดล 1.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ38

ในดานการลงทนตางชาต ปรากฏวาไดมบรษทนายทนตางชาตหลายบรษทถอนตวออกไป เพราะประเทศ

ขาดเครดต จากการถอนตวของบรษทเปนจ านวนมากในระหวางป 1984-1985 ท าใหคนวางงานมากขน ความยากจน

เพม ขนและอาชญากรรมมมากขน 39 ท าใหขบวนการแรงงาน (Kilusang Mayo Uno-KMU) หรอ May First

Movement เรยกรองใหรวมตวกนประทวงมารกอส

3. การรวมพลงของกลมฝายคานทตอตานมารกอส

กลมฝายคานเหลานไดแก กลมบายน (BagongAlyansangMakabayan-BAYAN-New Nationalist Alliance) กลมบนดลา

(BansangNagkaisasaDiwa at Layumin- BANDILA- People United in Thaughtand Purpose) กลมจาจา (Justice for Aquino, Justice

for All- JAJA) กลมเยาวชนผรกชาต (KabataanngMakabayan- KM) ขบวนการแรงงานแหงชาต (Kilusang Mayo Uno- KMU)40

37 เรองเดยวกน. น. 292-299.

38 Villegas. (1985). “The Philippines in 1985.” Asian Survey XXVI, 2 (February). p. 137.

39 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 296.


42

กลมดงกลาวขางตนเปนกลมใหญทมเครอขายตงแตทองถนถงระดบชาต และเปนกลมชนวนทกอใหเกด

การรวมตวของพลงประชาชน (People Power) โคนลมมารกอสในทสด

นอกจากกลมดงกลาวนแลว กลมศาสนจกร ฝายทหาร และกลมธรกจเอกชน ไดออกมาประทวงการกระท า

ของมารกอสในครงน ฝายศาสนจกรเรยกรองใหมความยตธรรมในสงคม เนองจากมารกอสคมขงนกการเมองและผ

ทไมเหนดวยกบการกระท าของเขา ทหารทอยฝายมารกอส ไดออกมาประทวงเนองจากงบประมาณของทหารลด

นอยลงมาก มผลตอการด าเนนการปองกนประเทศ ทงปญหาภายใน และปญหาทะเลจนใต สวนกลมธรกจเอกชน

นนไดรบผลกระทบโดยตรง เนองจากชวงนเศรษฐกจตกต ามากกระทบตอการคาการลงทน ทงในประเทศและ

ตางประเทศ โดยเฉพาะศาสนจกรเปนพลงอนส าคญในการโคนลมอ านาจเผดจการของมารกอสในครงนจนส าเรจ

แตเปนทนาสงเกตวา การประทวงในครงนเปนการประทวงทไมใชความรนแรง (Non-Violence) แนวคดของโฮเซร

ซาล(Jose Rizal) ทวา การประทวงโดยไมใชความรนแรงและมศาสนาในจตใจแลว จะไมกอใหเกดความรนแรง

และจะประสบความส าเรจในทสด

พลงประชาชนในครงน สงผลใหมารกอสแพคะแนนเสยงเลอกตง และสหรฐอเมรกาเหนดวยกบพลง

ประชาชนทใหมารกอสและพรรคพวกออกนอกประเทศ นางคอราซอน อากโน ไดรบเลอกใหเปนประธานาธบด

และสหรฐอเมรกากยนดทจะชวยเหลอทางดานเศรษฐกจใหกบฟลปปนส41

การเกดพลงประชาชนในป 1986 น ท าใหฟลปปนสมงแกปญหาภายในใหมความสงบ ท าใหบทบาทใน

อาเซยนลดลง ความรวมมอทางเศรษฐกจกลดนอยลงไปดวย42


1. จงกลาวถงปจจยทกอใหเกดพลงประชาชนโคนลมรฐบาลมารกอส

2. จงวเคราะหถงปจจยทางการเมองภายในทสงผลกระทบตอความรวมมอทางเศรษฐกจกบอาเซยน


41 Combined News Serviews. (1986) “ Church Urges Marcos Oster: Assembly Declares Hein Winner.”

Honolulu Star. p. A 1.

42 ดเพมเตมท สดา สอนศร. เรองเดยวกน.

43

พลงประชาชนเกดจากปจจยภายในอนไดแก สภาวะเศรษฐกจถดถอย การสงหารผน าฝายคาน การ

ประทวงของกลมประชาสงคมกลมตาง ๆ การคอรรปชนของพรรคพวกบรวาร และปจจยภายนอกคอ บทบาทของ

สหรฐอเมรกา ทตองการใหมารกอสจดการเลอกตงในป 1983ในป 1986 ไดมการประทวงของพลงประชาชนเพอ

โคนลมรฐบาลมารกอส ท าใหฟลปปนสลดความความรวมมอทางเศรษฐกจกบอาเซยน นบจากป 1980-1992 ซง

หมดยคสมยของประธานาธบดคอราซอน อากโน


นโยบายตางประเทศในชวงทศวรรษท 1980

นโยบายตางประเทศในระหวางป 1980-1990 (ทศวรรษท 1980) เปนชวงคาบเกยวระหวางประธานาธบด

มารกอส และประธานาธบดคอราซอน อากโน

ในชวง ค.ศ. 1980-1985 นโยบายตางประเทศในสมยของมารกอสนน มปจจยหลายอยางทเปนตวก าหนด

คอ

1. ปจจยดานผน า มารกอสมความสนทสนมกบประธานาธบดของสหรฐอเมรกามาก สหรฐอเมรกากได

ใหการสนบสนนทางเศรษฐกจและความมนคงของประเทศฟลปปนส แลกเปลยนกบการรกษาผลประโยชนทฐาน

ทพของสหรฐอเมรกาในมหาสมทรแปซฟก ในการควบคมนานน า ท งการเดนเรอพาณชยและความมนคง แม

สหรฐอเมรกาจะรวาฟลปปนสมปญหาภายในแตกยงสนบสนนอย ฝายมารกอสกมนโยบายเอนเอยงไปทาง

สหรฐอเมรกา เพราะสหรฐอเมรกาใหความชวยเหลอมากมาย แตดวยปญหาระบบพรรคพวกบรวารท าใหเศรษฐกจ

ลมละลายในป 1983 ประกอบกบ อดตวฒสมาชกฝายคาน เบนกโน อากโน (BenignoAquino)ถกลอบสงหาร ท าให

เกดขบวนการเคลอนไหวทางสงคมเพอตอตานเผดจการมารกอส สหรฐอเมรกาจงไดเจรจากบมารกอสใหมการ

เลอกตงในเดอนกมภาพนธมารกอลจงไดก าหนดวนเลอกตงขนในวนท 7 กมภาพนธ 1986

2. ปจจยภายนอก ชวงทศวรรษท 1980 ระหวางป 1980-1985 นน แมจะมการผอนคลายความตงเครยด

แลวกตาม แตเนองจากอนโดจนกลายเปนคอมมวนสต สหรฐอเมรกากลววาคอมมวนสตจะขยายอทธพลมาส

ประเทศฟลปปนสและเอเชยตะวนออกเฉยงใต ดวยเหตนสหรฐอเมรกาไดเจรจากบฟลปปนสเพอรกษาฐานทพ

สหรฐอเมรกาไวในฟลปปนสตอไป อกทงสหรฐอเมรกา ตองการรกษาผลประโยชนในนานน าแปซฟก ซงจะเปน

44

การปองกนมใหสาธารณประชาชนจนจนขยายอทธพลมาสทะเลจนใต อกทงฟลปปนสกตองการใหสหรฐอเมรกา

เขามาควบคมนานน าน เนองจากมสวนหนงในทะเลจนใตทฟลปปนสอางสทธอย

กลาวโดยสรป นโยบายตางประเทศในชวงมารกอสน จงมความใกลชดกบสหรฐอเมรกา โดยไมไดมอง

ความสมพนธกบประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตหรออาเซยนมากนก แตมงไปทความสมพนธระหวางประเทศ

กบสหรฐอเมรกามากกวา เมอประธานาธบดคอราซอน อากโน ไดรบเลอกตงใหเปนประธานาธบด ในป 1986 และ

อยในวาระไดถงป 1992 นน นโยบายตางประเทศเปลยนแปลงไป โดยพงพาสหรฐอเมรกา นอยลง และกลบมามอง

ความสมพนธกบอาเซยนมากขน

3. ปจจยภายใน

3.1 ปจจยทางเศรษฐกจ เศรษฐกจของประเทศเสอมโทรมมาก มภาระหนสนสงมาก คอราซอน อากโน

จงตองรบฟนฟประเทศอยางรบดวน โดยในชวงแรกไดขอความชวยเหลอจากสหรฐอเมรกา ซงเปนมตรอนเกาแก

รวมทงไดเจรจาประนอมหนกบธนาคารโลก และกองทนการเงนระหวางประเทศ ใหเลอนการช าระหนออกไป ถง

วฒสมาชกไดลงมตใหถอนฐานทพออกไป แตสหรฐอเมรกา กยงใหความชวยเหลออย โดยไดตงกองทน Marshall

Plan for Philippines ขนเพอใหประเทศตาง ๆ บรจาคเงนใหกบฟลปปนส จากนนนางกเยอนประเทศในเอเชย

ตะวนออกเฉยงใต เพอเชอมสมพนธไมตรกบประเทศในกลมอาเซยนใหเหนยวแนนกวาเดม

3.2 ปจจยดานรฐบาลและผน า รฐบาลอากโน เปนรฐบาลประชาธปไตย นางจงเปดกวางเรองนโยบาย

ตางประเทศตามความตองการของสมาชกรฐสภาและประชาชน แตกยงรบความชวยเหลอจากสหรฐอเมรกาแมจะ

นอยกวาเดมกตาม วฒสมาชกลงมตใหถอนฐานทพสหรฐอเมรกาออกไปทงหมด43 ความเปนประชาธปไตยประกอบ

กบการสนสดสงครามเยนในป 1989 ท าใหผน าของฟลปปนสตองปรบตว

3.3 ปจจยดานการเมองและเศรษฐกจภายใน และความมนคงของประเทศ ปจจยดานการเมองภายใน

ไดแก ปญหาคอมมวนสต ปญหาแบงแยกดนแดนภาคใต ปญหากลมอทธพลของมารกอส และปญหาเศรษฐกจทสบ

เนองมาจากสมยมารกอส ปญหาเหลาน ล าพงฟลปปนสเองแลวไมสามารถแกไขไดส าเรจ ซงปญหาดงกลาวบน

ทอนความมนคงภายในประเทศ ท าใหประเทศไมมเสถยรภาพ และประเทศทจะชวยเหลอฟลปปนสไดกคอ

สหรฐอเมรกานนเอง ความสมพนธระหวางสองประเทศแมจะนอยลงกวาเดมแตกยงไมขาดความชวยเหลอ

กลาวโดยสรป ความสมพนธและนโยบายตางประเทศของฟลปปนสชวงป 1986-1992 นน นอกจากจะม

ความสมพนธกบสหรฐอเมรกา แลว ยงไดเปดความสมพนธกบเอเชยตะวนออกเฉยงใต ประชาคมยโรป และกลม

43 Wants. (1992). Drawdown of US Forces by Early. “The Nation.” p. 45.

45

ประเทศตะวนออกกลาง ทงนเพอชกจงใหการลงทนกลบมาสประเทศ และสงเสรมใหชาวฟลปปนสไปท าธรกจ

นอกประเทศ ส าหรบความสมพนธกบอาเซยนนนยงมาเหนยวแนนไมเทากบสหรฐอเมรกา


จงอธบายทศทางนโยบายตางประเทศในทศวรรษท 1980


นโยบายตางประเทศของฟลปปนสในทศวรรษท 1980 แบงออกเปน 2 ชวงคอ ชวงมารกอส และชวงอาก

โน ในชวงมารกอสมปจจยเรองผน าทสนทกบสหรฐอเมรกา ปจจยความมนคงภายใน สวนปจจยภายนอกคอ การ

ขยายตวของคอมมวนสตเขามาในภมภาค และปญหาทะเลจนใต ท าใหมารกอสตองพ งสหรฐอเมรกา มากกวา

ประเทศอน ๆ ชวงท 2 คอชวงอากโน ซงเปนชวงในการสรางประชาธปไตยใหม นโยบายตางประเทศและเศรษฐกจ

ของประเทศ ท าใหอากโนตองมองประเทศในกลมอาเซยน และประเทศอน ๆ นอกกลมมากขนเพอความอยรอดของ

ประเทศเอง

46

ตอนท 6.4

บรบททางการเมองของฟลปปนสในทศวรรษท 1990

โปรดอานหวเรอง แนวคด และวตถประสงคของตอนท 6.4 แลวจงศกษารายละเอยดตอไปน

หวเรอง

6.4.1 การพฒนาการเมองและเศรษฐกจในสมยฟเดล รามอส

6.4.2 บทบาทประชาสงคมในการสรางความมนคงทางการเมองเศรษฐกจการก าหนดนโยบายตางประเทศ

6.4.3 นโยบายการเจรจาสนตภาพในกลมมสลมภาคใต

6.4.4 นโยบายตางประเทศ: การทตเพอการพฒนา (Development Diplomacy)

6.4.5 ประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยน (ค.ศ. 1960- ค.ศ. 1990)

แนวคด

1. การพฒนาการเมองและเศรษฐกจในสมยฟเดล รามอสนน มแนวความคดเรอง ใหกลมการเมองทกกลม

เขามารวมมอในการพฒนาประเทศ ใหสภาเหนชอบกบนโยบายในการพฒนาประเทศ อกทงเปนผรเรมและบกเบก

ความรวมมอกบประเทศบรไน อนโดนเซย มาเลเซย สรางกลม BIMP ซงเปนกลมอนภมภาคทมงพฒนาเศรษฐกจ

ภายในเขตแดนทตดตอกน

2. บทบาทประชาสงคม ประกอบดวย ภาคประชาชน องคกรพฒนาเอกชน กลมธรกจ รวมมอกบภาครฐ

(PPP- Public and Private Partnership) ไดรวมตวกนพฒนาการเมองและเศรษฐกจ ภายในประเทศและภมภาค

อาเซยน

3. นโยบายการเจรจาทางสนตภาพในกลมมสลมภาคใต คอการใหภาคประชาชน รวมมอกบภาครฐ เขาไป

พฒนาในกลมมสลมภาคใต ใหมความกลมกลน โดยมกจกรรมรวมกน ทงกลมคาทอลกและกลมมสลม อกทงม

หลกสตร Peace Education ใหทกภาคสวนมสวนรวม ท าใหภาคใตมความสงบ สงผลตอการพฒนาประเทศและ

ความรวมมอกบกลมอนภมภาคในอาเซยน BIMP (บรไน-อนโดนเซย-มาเลเซย-ฟลปปนส

4. นโยบายการทตเพอการพฒนา คอการไปเจรจาทางการทตกบกลมอาเซยน เอเชยตะวนออก ยโรป

ตะวนออกกลาง และสหรฐอเมรกา เพอดงดดการลงทนกลบมาสประเทศ

47

5. ฟลปปนสไดประโยชนจากอาเซยนในการเปนผเจรจากบสหรฐอเมรกา และแคนาดาในเรองตาง ๆ ให

อาเซยน อกทงการตดตอปฏสมพนธในฐานะสมาชกอาเซยน ท าใหฟลปปนสเรยนรและเขาใจประเทศอน ๆ ใน

อาเซยนมากขน เนองจาก ฟลปปนสเปนประเทศเดยวทเปนคาทอลก



1. อธบายการพฒนาการเมองและเศรษฐกจในสมยฟเดล รามอส ได

2. อธบายบทบาทของภาคประชาสงคมในการสรางความมนคงทางการเมองและเศรษฐกจและรวมกบ

รฐในการก าหนดนโยบายตางประเทศได

3. อธบายนโยบายตางประเทศ การทตเพอการพฒนาได

4. อธบายผลประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยนได

48


การพฒนาการเมองและเศรษฐกจในสมยฟเดล รามอส

ในชวงรฐบาลคอราซอน อากโน ชวง 6 ปนน นางไดแกปญหาทางการเมอง โดยแกรฐธรรมนญใหเปน

ประชาธปไตย การสรางประชาธปไตยใหเขมแขง การเจรจาประนประนอมกบกลมคอมมวนสต และกลมแบงแยก

ดนแดนทางภาคใตเปนชวง ๆ ท าใหการเมองภายในมความสงบขน เพราะฉะน นในชวงนจงเปนการสราง

ประชาธปไตยของประเทศ มาในสมยประธานาธบดฟเดล รามอส (1992-1998) จงเปนชวงการสรางเศรษฐกจของ

ประเทศ

ประธานาธบดคอราซอน อากโน ปกครองประเทศจนถงป 1992 ในชวงดงกลาวไดมการรเรมทจะสราง

เศรษฐกจของประเทศในชวงป 1992 ดวยการเปดความสมพนธกบตางประเทศและประเทศอน ๆ นอกเหนอจาก

สหรฐอเมรกา แตเพยงประเทศเดยว และยงเพมบทบาทของภาคประชาชน และภาคเอกชน มาชวยเหลอประเทศใน

การก าหนดนโยบาย

มาในชวงประธานาธบดฟเดล รามอส ซงเรมในป 1992-1998 เขาไดแตงตงคณะผบรหารประเทศ 3 กลม

ดวยกนคอ

1. กลมนกการเมองอาชพ เปนกลมทคอยประสานงานและประนประนอมระหวางวฒสมาชก หรอ

สมาชกสภาสง และสมาชกสภาลาง หรอสภาผแทนราษฎร และรวมมอกบฝายบรหารในการน าประเทศไปสการ

พฒนาทางเศรษฐกจ

2. กลมเทคโนแครต และธรกจเอกชน เปนทมเศรษฐกจ กลมนไดเคยสนบสนนรามอสในการเลอกตง

และเปนกลมฝายตรงกนขามกบกลมของมารกอส สวนใหญกลมนมาจากองคกรธรกจในประเทศ เชน กลมธรกจ

เมองมากาต สมาคมการคาและการลงทนแหงฟลปปนส กลมนกธรกจขนาดกลางและขนาดยอม ซงมอยท วประเทศ

สมาคมธรกจฟลปปนส-จน สมาคมธรกจฟลปปนส-อเมรกน เปนตน

3. กลมทหาร กลมทหารทเขาเลอกมานนเปนกลมทหารทเกษยณอายแลว และมประสบการณ เพอ

ด าเนนการไกลเกลยกบกลมทหารทยงมความแตกแยกอยจากกลยทธของเขานเอง ท าใหเขาประสบความส าเรจใน

การแกไขความขดแยงระหวางกลมตาง ๆ ไดในปแรกของการด ารงต าแหนง

นอกจากการแตงตงคณะผบรหาร 3 กลมดงกลาวแลว เขายงไดสรางความเปนอนหนงอนเดยวของสมาชก

รฐสภา ดวยการโนมนาวใหฝายคานเหนดวยกบนโยบายของเขา โดยไดเสนอแผนและกลยทธในการสรางเศรษฐกจ

49

ของประเทศอยางเปนรปธรรม44 กาวตอไปคอ การแกปญหาความขดแยงของกลมตาง ๆ กบรฐบาล ซงเปนการสาน

ตอจากรฐบาลคอราซอน อากโน โดยโนมนาวใหสมาชกรฐสภาลงมตใหยอมรบพรรคคอมมวนสตแหงฟลปปนส

เปนพรรคทถกตองตามกฎหมาย สามารถสงผแทนลงสมครรบเลอกตงไดนอกจากนยงไดเจรจากบกลมทหารฝาย

ขวาน าโดย เกรโกรโอ โฮนาซาน (Gregorio Honasan) ซงเปนผน ากลมทหารหนมและไดประทวงรฐบาลคอราซอน

อากโนอยหลายครงใหมามอบตวและชวยรฐบาลในการบรหารประเทศ กลมสดทายคอกลมแบงแยกดนแดนภาคใต

ซงรามอสไดเขาไปเจรจาประนประนอม รวมท งเปนตวต งตวตในการพฒนากลม BIMP (Brunei- Indonesia-

Malaysia- Philippines) โดยเรมจากการใหกลมประชาชนในมนดาเนาเสนอความตองการในการพฒนา และรามอส

กไดเจรจารวมกบอก 3 ประเทศ ใหเขามารวมพฒนาในเขตแดนทตดตอกน จงเปนกลมทกอก าเนดจากความคดรเรม

ของรามอส

หลงการเจรจากบ 3 กลมดงกลาว ท าใหการเมองฟลปปนสมเสถยรภาพ ซงสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจ

ใหรงเรองในสมยรามอส

ในสวนของการพฒนาเศรษฐกจสมยรามอสน ไดกาวหนาไปไกลจนกระทงประเทศไดออกจากการ

ควบคมของกองทนการเงนระหวางประเทศในเดอนมนาคม 1998 (IMF, 2000) การทเศรษฐกจพฒนาในชวงน

เนองจากไดมการพฒนาการเมองใหเปนประชาธปไตยแลวชาวฟลปปนสเชอวาประชาธปไตยมความเปนอสรเสร

ยอมท าใหเศรษฐกจเสร มการคาการลงทนตาง ๆ มากขนดวย เนองจากประชาชนกลมตาง ๆ มอสรเสร รวมกนแสดง

ความคดเหนเพอระดมการพฒนามาสประเทศ กลยทธของรามอสในการพฒนาทางเศรษฐกจเพอใหถงจดหมายในป

2000 คอ45

1. สรางจตส านกและเสรมสรางพลงกลมคน (Empowerment) รวมกนระหวางภาครฐ (Public) ภาค

ประชาชน ซงรวมทงองคกรในชมชนและองคกรพฒนาเอกชน (Private) ทนอกเหนอจากภาครฐ (Public- Private

Partnership- PPP) ซงแนวคดนมมาแลวในสมยประธานาธบดคอราซอน อากโน แตยงไมไดเปนรปธรรม ท าใหกลม

ตาง ๆ ตงแตระดบทองถนจนถงระดบชาตตนตว และรวมกนพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

44 Tiglao. (1992). “Fidel’s Challenge, “Far Eastern Economic Review. (18 June). p. 16.


50

2. การทะลายกลมธรกจทเปนกลมชนชน ท าใหประเทศทผกขาดเศรษฐกจของประเทศอย ตงแตสมย

มารกอส โดยออกกฎหมายการคาการลงทนทมใหกลมใดกลมหนงผกขาดทางธรกจ แตใหเปดเสรกบทกกลม และ

ใหมโอกาสรวมทนกบตางประเทศดวย46

3. การพฒนาเขตทมทรพยากรมากใหเปนเขตลงทน เพอดงนกลงทนตางชาตเขามาลงทน โดยม

กฎหมายการลงทนเขามารองรบในเขตเศรษฐกจพเศษทวประเทศตงแตเกาะลซอนจนถงเกาะมนดาเนา47 การพฒนา

เขตทตดตอกบเขตของกลมแบงแยกดนแดนใหเปนเขตการลงทนของผประกอบการระดบเลก และระดบกลาง

รวมทงพฒนาทรพยากรมนษยเพอใหมอ านาจในการผลตและการซอ ขาย จนสรางความเชอมนในการรวมทนของ

ตางชาตไดดวย เขตเศรษฐกจน รามอสไดรเรมดวยแนวคดทใชทรพยากรรวมกนระหวางเขตทตดตอกนใน

4 ประเทศ คอกลม BIMP (Brunei- Indonesia- Malaysia- Philippines) เสนทาง 4 ประเภทเหนวาควรพฒนารวมกน

จนกระทงปจจบนบรไรมเงนทนและน ามน อนโดนเซยมทรพยากรและแรงงานราคาถก มาเลเซยมระบบการเงนการ

คลงทด ฟลปปนสเปนแหลงผลตปนซเมนตและบรโภคปนซเมนตมากทสด รวมทงมทรพยากรมนษยทสามารถ

สอสารดวยภาษาองกฤษไดคลอง ทง 4 ประเทศจงรวมมอกนสรางจดแขงและจดออนรวมกน

4. การเจรจาขอกเงนฉกเฉนจากกองทนการเงนระหวางประเทศ เมอไดออกจากการปรบสภาพ

เศรษฐกจของฟลปปนสในป 1998 แลว จะใชในแผนกรณฉกเฉนใชในการแกปญหาอตสาหกรรมตาง ๆ ทอาจจะ

ขาดทนในอนาคต

การพฒนาเศรษฐกจในชวงรามอสขางตนถงจดเปลยนทส าคญ เพราะไมเพยงแตจะน าประเทศเผชญหนา

กบความเปลยนแปลงภายนอกประเทศในยคโลกาภวตนเทานน แตไดเปลยนแปลงประเทศจากประเทศทเศรษฐกจ

ตกต าทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงเปนผลพวงในสมยมารกอส ใหฟนตวกลบมาอกครงเหมอนเมอ

ทศวรรษท 1950-1960

ปจจยภายนอกทส าคญทผลกดนใหรามอสใชกลยทธหลายวธ เพอดงเศรษฐกจใหพนวกฤตกคอ การลงมต

ของวฒสมาชกใหฐานทพสหรฐอเมรกา ออกไปจากฟลปปนสโดยสมบรณ ท าใหรามอสตองหาทางชวยประเทศ

ดวยตวเอง แทนทจะพงพาสหรฐอเมรกา แตเพยงฝายเดยว ดวยการสงเสรมใหตางชาตเขามาลงทนในฐานทพเรอ

อาวซบค

46

เรองเดยวกน. น. 228-239.

51

สวนปจจยภายในทเปนแรงจงใจใหรามอสเรมนโยบายใหม ๆ กคอ ความเฉยชาของเศรษฐกจในทศวรรษ

ท 1970-1980 ทลาชากวาประเทศเพอนบาน

การทจะท าอยางขางตนไดนน เขาไดใชนโยบายการทตเพอการพฒนา (Development Diplomacy) เพอ

เจรจาทางการทตน าการลงทนมาสประเทศโดยเฉพาะในเขตนคมอตสาหกรรม เขตเศรษฐกจพเศษ และเขต

อตสาหกรรมการสงออก เปนตน โดยเขาเชอวารฐบาลประชาธปไตยจะท าใหเกดเศรษฐกจเสร การคาเสร ชวย

พฒนาบรรยากาศในการลงทน และสงเสรมการลงทนจากตางชาต


จงอธบายถงการพฒนาการเมองและเศรษฐกจในสมยฟเดล รามอส


รามอสไดประนประนอมสมาชกรฐสภาทงฝายรฐบาลและฝายคาน ใหรวมมอกนพฒนาประเทศ อกทงทก

ภาคสวน ไดรวมมอกนพฒนาเศรษฐกจ โดยการน านกธรกจจากนอกประเทศมารวมลงทนภายในประเทศ และให

สทธพเศษดานภาษ อกทงไดเจรจากบบรไน อนโดนเซย มาเลเซย ใหรวมลงทนพฒนาเขตเศรษฐกจรวมกน โดยไม

แบงฝายทางการเมอง ทส าคญเขาสามารถโนมนาวสภาใหเหนดวยกบนโยบายทางเศรษฐกจของเขาในการพฒนาเขต

เศรษฐกจพเศษตาง ๆ

52


บทบาทของประชาสงคมในการสรางความมนคงทางการเมองและเศรษฐกจ

ประชาสงคม (Civil Society) ในฟลปปนสนน ถกเสนอเขามาเมอสมยสหรฐอเมรกา เขาครอบครอง โดย

ไดจดต งกลมตาง ๆ ต งแตระดบทองถนถงระดบชาต เพอสรางกลมใหมความเหนยวแนนใหเปนตวแทนการ

เปลยนแปลง (Change Agent) ไปสการพฒนาประชาธปไตยและการพฒนาเศรษฐกจทส าคญ กลมประชาสงคมใน

ฟลปปนส ไดแก

- กลมทมอ านาจในสงคมมาอยางยาวนาน ทเกยวของกบธรกจทองถน และธรกจระดบสงซงผลตเพอ

สงออก และท าธรกจระดบกลาง และระดบยอม ผลตเพอบรโภคอกดวย กลมนกธรกจเหลานมทดนท ากนเปนของ

ตนเองต งแตสมยสเปนเขาครอบครอง เชนตระกลอายาลา (Ayala) ตระกลโลเปซ (Lopez) ตระกลโคฮวงโค

(Cojuangco) ตระกลเฮนร ซ (Henry Sy) ตระกลโกคองไว (Gokongwei) ตระกลตน (Lucio Tan) ฯลฯ ตระกลเหลาน

สบเชอสายสเปน เชน อายาลา ตระกลของสเปนทมาท าการคาขายในฟลปปนสตงแตทศวรรษท 17 และเปนตระกล

ทเกาแกทสดในฟลปปนส สวนตระกลอน ๆ ดงกลาวขางตนเปนตระกลชาวฟลปปนสเชอสายจน นอกจากนยงม

ธรกจของชาวฟลปปนสเชอสายอเมรกนอกดวย ตระกลนกธรกจเหลานท าธรกจอสงหารมทรพย ธนาคาร

โรงพยาบาล การศกษา ยาสบ สายการบน ธรกจขนาดใหญ ขนาดกลาง โดยมทรพยสนเปนของตระกลเอง (U.P.,

Third World Study Center, 1997) รามอสไดสงเสรมใหนกธรกจระดบสงภายในรวมกบผประกอบการระดบกลาง

และระดบยอมใหมธรกจเปนของตนเอง อนจะสรางรายไดใหแกประเทศ รวมทางใหนกธรกจระดบสงเขาไปลงทน

ในเขตเศรษฐกจพเศษทรามอสไดตงขนดวย ไมเพยงเทานนนกธรกจเหลานยงรวมกบรฐในการชวยเหลอเรองการ

กศลภายในประเทศอกดวย เชนสรางโรงเรยน โรงพยาบาล สรางศนยฟนฟชวยเรองสงคมสงเคราะหตาง ๆ ใน

ประเทศ เศรษฐกจจงไดมความเจรญเตบโตในสมยนมาก

- กลมประชาสงคมทมชวตชวาในฟลปปนสคอ กลมองคกรประชาชน (People’s Organization- POs)

และกลมองคกรพฒนาเอกชน (Development Non- Government Organization- NGOs) ท ชวยรฐในการพฒนา

ประเทศ ในระดบทองถนองคกรภาคประชาชน ไดรบการสงเสรมใหรวมตวกนท าประโยชนเพอชมชนตาม

รฐธรรมนญป 1987 อกทางศาสนจกรทกชมชนกไดรวมกนชวยเหลอองคกรภาคประชาชนในทองถนอกดวย รา

มอสไดกลาวไววา ประเทศจะพฒนาไดนนตองใหองคกรประชาชนและองคกรพฒนาเอกชนระดมความคดรวมกบ

องคกรธรกจ เสนอแนวคดใหกบรฐบาลในการแกปญหาของประเทศ อกทงในฟลปปนสไดมการศกษาแนวคดและ

53

ใหความรเกยวกบผจ ดการชมชน (Community Organization) ในการจดการชมชนโดยมผน าการเปลยนแปลง

(Change Agent) ในภาคปฏบตอกดวย จงไมยากทจะด าเนนการ

จากประชาสงคมกลมตาง ๆ ขางตน ท าใหรามอสประสบความส าเรจดวยการสรางความรวมมอของ

ภาครฐ (Public) รวมกบภาคเอกชน (ธรกจ) องคกรพฒนาเอกชน (NGOs) และภาคประชาชน (POs) ซงในทน

รวมถงศาสนจกรดวย

ความส าเรจท เหนไดชดเจนอกหนงโครงการคอ โครงการพฒนากลม BIMP (Brunei- Indonesia-

Malaysia- Philippines) ในเขตทมการตดตอกนทง 4 ประเทศ โดยรามอสเปนผรเรมจากความคดของประชาชนใน

กลมน รวมกบภาคเอกชน เมอไดแนวคดแลวรฐบาลทง 4 ประเทศกเขามาชวยเหลอในการสงเสรมธรกจระดบกลาง

และระดบยอม อนง ในสวนของภาครฐทเขามาชวยเหลอในฟลปปนส ไดแก กระทรวงการตางประเทศ กระทรวง

พาณชย กระทรวงศกษา และกระทรวงการทองเทยว ท าใหกลมนรวมมอกนดวยการใชทรพยากรรวมกน ซงเปน

แนวคดของ NEIs (National Economic Territories) ระหวาง 4 ประเทศประชาสงคมในภาคใตดงกลาว จงมสวนใน

การก าหนดนโยบายตางประเทศทางเศรษฐกจ

ในสวนของบทบาทภาคประชาสงคมในการสรางความมนคงทางการเมองนน เมอเศรษฐกจของประเทศ

เจรญเตบโต ท าใหเกดความมนคงทางการเมองดวย ในยคนไมมการเคลอนไหวทางการเมองของกลมการเมองฝาย

ซาย ฝายขวา และฝายเปนกลาง เพราะประชาชนกลมตาง ๆตองคดแทนในการพฒนาประเทศ ยกเวนกลมแบงแยก

ดนแดนในภาคใตทเขาตองการพฒนาดวย

อนง การเกดกลม BIMP น เปนการสงเสรมใหกลมอาเซยนไดพฒนาดวย นนกคอเกดกลมอนภมภาคนขน

ซงเปนสวนหนงในการพฒนาเศรษฐกจของอาเซยนดวย (ดเพมเตมท สดา สอนศร 2548)


ภาคประชาสงคมมบทบาทในการขบเคลอนเศรษฐกจและความมนคงของประเทศในสมยรามอสอยางไร


ภาคประชาสงคมมบทบาทรวมกบรฐในการพฒนาเศรษฐกจและความมนคง คอ องคกรพฒนาเอกชนทง

ในและตางประเทศ องคกรภาคประชาชน ภาคเอกชน 3 สวนนรวมกนกบรฐบาลในการพฒนาประเทศ โดยใช

แนวคด Community Organizing และมผท าการเปลยนแปลง (Change Agent) เปนตวขบเคลอนระหวางกลม เมอ

54

เศรษฐกจมนคงท าใหประเทศมความมนคงดวย เพราะทกฝายรวมทงมสลมภาคใตและกลมแบงแยกดนแดนได

รวมมอกนพฒนาประเทศดวย

55


นโยบายการเจรจาสนตภาพในกลมมสลมภาคใต

ปญหาการสรางสนตภาพในกลมมสลมภาคใตของฟลปปนสนนมมานานมากแลว ตงแตสเปนเขายด

ดนแดนมสลมภาคใต โดยใหชาวสเปนเขาไปครอบครองทท ากนบางสวน แตสเปนไมสามารถเขาไปเปลยนแปลง

ศาสนาอสลามได จงเปนปญหาทสหรฐอเมรกา เขามาแกไขจนกระทงรฐบาลฟลปปนสเองกไดเขาไปแกไขหลง

ไดรบเอกราชในป 1946 จนกระทงสนสดดวยการเจรจาสนตภาพในสมยเบนกโน อากโน ท 3 และไดรางกฎหมาย

Bangsamoro Law ขนมา ขณะนอยในชวงการอภปรายในรฐบาลดเตอรเต

การแกปญหามสลมภาคใตในทศวรรษท 1980-1990 และ 1990-2000 นน อยในชวงรฐบาลคอราซอน อาก

โน (1986-1992) และรฐบาลฟเดล รามอส(1992-1998) และตอดวยรฐบาลโจเซฟ เอสตราดา (1998-2000)

ในชวงรฐบาลคอราซอน อากโนนน ท งฝายรฐบาลและกลมแบงแยกดนแดน (MNLF- Moro National

Liberation Front) ซงม นร มซอาร เปนผน ากลม ไดมการประชมโดยจดขนทเจดดาห โดยมขอตกลง Jeddah Accord

ในวนท 3 มกราคม 1987 เปนภาษาองกฤษ ฝรงเศส และอาหรบดงน

1) ใหรฐบาลยอมใหจงหวดบาซลน (Basilan) ซล(Sulu) ตาว-ตาว (Tawi-Tawi) และปาลาวน

ปกครองตนเองภายใตรฐบาลฟลปปนส

2) ใหจงหวดดงกลาว เรยกวา Bangsamoro Autonomous Region แตใหรวมมนดาเนาทงหมดดวย

(14 จงหวด)

3) กองก าลงควรเปนของกลม MNLF 85 เปอรเซนต เพอความปลอดภยของกลม

4) ใหจงหวดดงกลาวมอ านาจในการเกบภาษและมต ารวจของจงหวดเอง

5) จงหวดตาง ๆ ใหอยในการปกครองของ Bangsamoro Autonomous Region

แตรฐบาลไดตอรองวาควรจะมการหยงเสยงประชามตของประชาชนกอนวา ยอมทจะอยภายใตการ

ปกครองของเขต Bangsamoro Autonomous Region ห รอไม แ ต รฐบาลย งไม ไดด าเนนการมากไปกวา น

ประธานาธบดฟเดล รามอส มาสานตอ ส าหรบเขต ARMM (Autonomous Region of Muslim Mindanao) ไดบรรจ

ไวในรฐธรรมนญ 1987 วาถาพรอมเมอไรใหปกครองตนเองได

56

นโยบายของรฐบาลรามอสตอการแกปญหามนดาเนา

การเจรจาสนตภาพระหวางรฐบาลกบ MNLF มขนอยางแทจรงในสมยประธานาธบดฟเดล รามอส

หลงจากเจรจากนเปนเวลา 4 ป ท งสองฝายกไดเซนขอตกลงสนตภาพเมอวนท 2 กนยายน 1996 ตามขอตกลง

ตรโปล48 ในครงนมรฐมนตรตางประเทศของอนโดนเซย อาล อาลาตส (Ali Alatas) เปนพยาน พรอมดวยผน ากลม

คอนรมซอาร อาล อาลาตสไดกลาววากลาววา การลงนามในขอตกลงครงนเปนเพยงการเรมตนเทานน สงส าคญคอ

การน าแผนไปใชใหเกดผลและการประเมนความส าเรจของขอตกลงดงกลาว

ขอตกลงดงกลาวน าไปสการจดต ง เขตพ เศษเพอสนตภาพและพฒนา (Special Zone of Peace and

Development-SZOPAD) สภาทปรกษา (ConsultativeAssembly-CA) และสภาฟลปปนสภาคใตเพอสนตภาพและ

พฒนา (Southern Philippine Council for Peace and Development-SPCPD) โดยททง 3 หนวยงานนมจดประสงคท

จะท าโครงสรางและกลไกเกยวกบขอตกลงสนตภาพซงจะน าไปใชใหเกดผล49


รามอสมวธการอยางไรในการเจรากบ กลมมสลมภาคใต


1. ตงคณะกรรมาธการศกษาปญหาพนฐานของมสลมภาคใต

2. สรางโครงสรางพนฐานทจ าเปน เชน น า ไฟ ถนน สเหรา

3. จดโครงการศกษาสนตภาพ (Peace Education) ทงในระดบโรงเรยน และการใหความรแกชมชน โดยเอา

กลมคาทอลกและกลมมสลมรวมกนท ากจกรรมแลกเปลยนวฒนธรรมซงกนและกนชวยเหลอกน

4. ขอความชวยเหลอจากสหประชาชาต และองคกรพฒนาเอกชนจากตางประเทศและในประเทศรวมมอ

กนพฒนาภาคใต

48สมยประธานาธบดคอราซอน อากโน มการหย งเสยงประชาชนใน 13 จงหวดภาคใตวา “ตองการเปนเขตปกครองตนเองหรอไม” ปรากฏวามเพยง 4 จงหวดเทานนทตองการ คอ ซล, ตาว-ตาว, มากนดาเนา และ ลาเนา เดลซร 49 ดเพมเตมท สดา สอนศร. เรองเดยวกน; สดา สอนศร:รฐกบสงคมมสลมในฟปปนสซ จากความขดแยงสความรวมมอ (2550). กรงเทพฯ: โครงการจดพมพคบไฟ (ไดรบการอดหนนจาก สกว)

57


นโยบายตางประเทศ: การทตเพอการพฒนา (Development Diplomacy)

ในดานนโยบายตางประเทศนน เพอเสรมการพฒนาเศรษฐกจภายในประเทศ รามอสไดเยยมเยอนประเทศ

ตาง ๆ ในกลมอาเซยน50 เพอแลกเปลยนความคดเหนกบผน าอนจะเปนประโยชนในการพฒนาประเทศโดยเฉพาะ

การคาและการลงทน ซงปจจบนมนกลงทนจากประเทศมาเลเซยและอนโดนเซยเขาไปลงทนอยแลว นอกจากน

รามอสยงไดเจรจาเกยวกบกรณการอางสทธเหนอเกาะซาบาห ซงเปนขอพพาทระหวางสองประเทศมานาน

นบตงแตประธานาธบดมาคาปากลยงไมมประธานาธบดคนใดของฟลปปนสยอมเจรจาเรองน จงนบเปนการบกเบก

ของรามอสในการแกปญหาเรองน ทงนเพอผลประโยชนของความสมพนธในฐานะอยในกลมอาเซยนดวยกน และ

เพอผลประโยชนทางการคาการลงทนทงของกลมอาเซยนและของฟลปปนสเองเปนหลก

ในกรณเกยวกบประเทศอน ๆ นอกเหนอจากประเทศในกลมอาเซยน รามอสกไดเจรจาขอความชวยเหลอ

จากญปน ไตหวน และสหรฐอเมรกา51 ขณะนนญปนเปนผทลงทนในฟลปปนสมากทสด รองลงมาคอไตหวนทง

สองประเทศนเหนวารฐบาลรามอสมความมนคงกวารฐบาลอากโน แมจะมการลกพาตวอยในขณะนอยกตาม

รฐบาลกไดพยายามแกปญหานอยแตถงอยางไรกตามการมแรงงานทมคณภาพและการใชภาษาองกฤษในการสอสาร

ของฟลปปนส ท าใหประเทศตาง ๆ ยงตองการทจะเขามาลงทนในฟลปปนสอย ถารฐบาลสามารถแกปญหาตาง ๆ

ดงกลาวแลวขางตนใหลดนอยลง

จากการแกปญหาของรามอสดงกลาวแลวขางตน จะเหนวารามอสไดแกปญหาตาง ๆ ตามขนตอน

กอนหลง และสมาชกฝายคานกเหนดวยกนกบการแกปญหานน เพราะถอวาผลประโยชนของชาตโดยสวนรวมมา

กอน ทงนอาจจะเปนเพราะความพรอมของการเปนประชาธปไตยและเปนส านกของการกลมเกลยว การรวมกน

ปรกษาหารอและท างานรวมกนเพอสวนรวมในการแกปญหาของประเทศนนเอง ถงแมการวางแผนพฒนาครงนจะ

ไมบรรลเทาทควรกตาม

50 The Nation. (1993). Philippines. p. A6. ; Asiaweek. (1992). Philippines Situation. p. 16. 51 Tiglao. Ibid. p. 16.

58

ปจจยทมผลท าใหการเมอง เศรษฐกจ สงคม และการตางประเทศในสมยรามอสเปนไปอยางราบรนคอ

การสรางประชาธปไตยและการประนประนอมกบกลมตาง ๆ ในสมยอากโน ท าใหการเมองในสมยรามอสม

เสถยรภาพ และความมเสถยรภาพทางการเมองนเองท าใหรามอสสามารถพฒนาเศรษฐกจและสงคมไดอยางราบรน

มนกลงทนเขามาในประเทศมากมาย จนท าใหกองทนการเงนระหวางประเทศซงเขามาปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ

ในฟลปปนสตงแตป 1983 ไดออกไปจากฟลปปนสในตนป 1998 ความส าเรจทางเศรษฐกจสวนหนงเปนผลจาก

นโยบายตางประเทศ Development Diplomacy ของเขาทมงการเจรจาทางการทตกบตางประเทศท งตะวนตก

ตะวนออก เพอดงการคาการลงทนมาสประเทศซงมความจ าเปนมากส าหรบประเทศฟลปปนสทตองสรางเศรษฐกจ

ขนมาใหม

การทตเพอการพฒนา จากผลงานของรามอสตงแตป 1992-1998 ซงพอสรปไดวา

1) รามอสพฒนาเศรษฐกจหลงจากทไดพฒนาประชาธปไตยในชวง คอราซอน อากโน มาแลว 6 ป

2) รามอสใชนโยบายการพดเพอการพฒนา Development Diplomacy เพอเจรจาทางการทตในการ

ดงดดการคาการลงทนจากตางประเทศ ท าใหมการพฒนาสงสดในชวงน

3) รามอสไดพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ ทวประเทศจากเหนอจรดใต รวมทงไดออกกฎหมาย การลงทน

มาก ากบการลงทนของนกลงทนตางชาต และการลงทนของผประกอบการภายในดวย

4) รามอสเปนผ รเรมพฒนาภาคใตอยางจรงจง ดวยการใหประชาชนท ง 4 ประเทศทมเขตแดน

ตดตอกน ไดแก บรไน อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส มารวมกนคดและเสนอเรองทควรจะพฒนาโดยใช

ทรพยากรธรรมชาตรวมกน

5) รามอสสามารถโนมนาวสมาชกฝายคานใหเหนดวยกบนโยบายพฒนาประเทศ ท าใหประเทศมการ

พฒนาเศรษฐกจหลดพนจากการเปนคนปวยของเอเชย และไดออกจากการควบคมของกองทนการเงนระหวาง

ประเทศ

แตอยางไรกตามในสมยโจเซฟ เอสตราดา (ค.ศ.1998-2000) การตางประเทศไมเจรญเทาสมยรามอส

เนองจากเขามงนโยบายประชานยมภายในมากกวา อกท งใหทหารโจมตกลมแบงแยกดนแดน ซงรามอสได

ด าเนนการไวไดดแลว นโยบายของรามอสรวมท งเครอขายตางประเทศ ไดรบการสานตออกครงในสมย

ประธานาธบด กลอรยมาคาปากลอารโรโย (2001-2010)

59


นโยบายการทตเพอการพฒนาคออะไร มประโยชนกบประเทศฟลปปนสอยางไร


นโยบายการทตเพอการพฒนาคอ การเจรจาทางการทตกบประเทศตาง ๆ เพอชกจงการลงทนมาสประเทศ

ฟลปปนส ท าใหทงสหรฐอเมรกา ยโรป เอเชยตะวนออก อาเซยน และกลมประเทศตะวนออกกลาง เขามาลงทน

มากมาย ซงยงผลใหฟลปปนสออกจากการควบคมขององคกรการเงนระหวางประเทศในป 1998 ท าใหเศรษฐกจ

ของฟลปปนสเจรญเตบโตสงทสดตงแตทศวรรษท 1960 เปนตนมา


ประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยน (1960-2000)

ฟลปปนสไดประโยชนทงทางการเมอง สงคมและเศรษฐกจ ภายใตอาเซยนตามยคสมยของประธานาธบด

เพราะประธานาธบดเปนผก าหนดนโยบายของประเทศซงเรมต งแตประธานาธบด ดออสดาโด มาคาปากล

ประธานาธบด เฟอรดนานด มากอส ประธานาธบด คอราซอน อากโน ประธานาธบด ฟ เดล รามอ และ

ประธานาธบดโจเซฟ เอสตราดา อกท งปจจยภายใน และปจจยภายนอก กมอทธพลตอการรวมมอในอาเซยน

ดงตอไปน

ประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยนในทศวรรษท 1960-1990

1. ดานความมนคง ฟลปปนสเปนสมาชกขององคการซโต กอตงในป ค.ศ. 1954 ซงมไทยรวมอยดวย ทง

สองประเทศจงไดรบความชวยเหลอทางดานความมนคงจากสหรฐอเมรกา โดยเฉพาะในชวงสงครามเยน ซงเปน

การตอสระหวางคายโลกเสรกบคายคอมมวนสต แตถงอยางไรกตาม แมไดมความรวมมอกนทง 5 ประเทศในการ

กอตงอาเซยนในสมยของมารกอสแลวกตาม รฐมนตรตางประเทศของฟลปปนสในขณะนนคอ นาซสโซ รามอส

(NasisoRamos) ซงเหนดวยกนโยบายตางประเทศ ของมารกอส ไดกลาววาองคการอาเซยนไมไดมาทดแทนองคการ

ซโตทมกฎบตรซโตประกนความมนคงในเอเชยตะวนออกเฉยงใตอย ถงแมองคการซโตจะถกยบไปในป 1977 แต

60

สมาชกไมไดยกเลกกฎบตรซโต52 ทงนเพอปองกนความมนคงในภมภาคน และในขณะทเกดสงครามเวยดนาม

ฟลปปนสภายใตรฐบาลมารกอส ยงไดสรางคายลภยผอพยพจากเวยดนามในชอ Thank Dien Resettlement Project

for Vietnamese Refugees ภายใตกลม Philippine Civil Action Group (Phicag) ของฟลปปนส ซงถอเปนบทบาท

ของฟลปปนสภายใตองคการซโต ฟลปปนสจะอยทามกลางสงครามเวยดนามในขณะทมการกอตงอาเซยนในป

1967 อกทงทหารของฐานทพสหรฐอเมรกา ในฟลปปนสซงมมาตงแตไดรบเอกราชนน กถกสงใหไปรบในสงคราม

เวยดนามดวยตามขอตกลงการรกษาความมนคงในนานน าแปซฟก แตอยางไรกตามในชวงมารกอสน ไดมการเจรจา

การเชาสถานทตงฐานทพจาก 99 ปเหลอ 25 ปภายใตขอตกลง รามอส-รสค (Ramos-Rusk Agreement) ในวนท 16

กนยายน 196653

อาเซยนกอตงขนดวยความหวาดกลววาจะเกดความไมมนคงในชวงสงครามเยน เนองจากทง 5 ประเทศท

เปนผกอตงคาดวาสหรฐอเมรกา จะแพในสงครามเวยดนาม ฟลปปนสเปนประเทศหนงทกลวภยคอมมวนสตมาก

จงเหนดวยกบการจดตงองคการน เทากบฟลปปนสไดรบความมนคงจาก Manila Pact และความมนคงจากอาเซยนม

จดประสงคเพอความเปนกลาง โดยใหมหาอ านาจรบรองความเปนกลางของอาเซยนนอกจากนท งไทยและ

ฟลปปนสไดท าสนธสญญากบสหรฐอเมรกา ภายใตสนธสญญาการปองกนรวมกน (Mutual Defense Treaty)

2. ดานการศกษาวฒนธรรมและการคาการลงทน จากการรวมมอในอาเซยนในชวงแรกในสมยมารกอสป

ค.ศ.1967-1970 นน ฟลปปนสไดใหความชวยเหลอแกประเทศตาง ๆ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตซงในขณะนนยงไม

พฒนา แตฟลปปนสไดพฒนาไปเรวกวาดวยความชวยเหลอของสหรฐอเมรกา ท งทางเศรษฐกจ การคาและการ

ลงทน มนกลงทน นกการศกษา และนกพฒนาชมชนจากประเทศในกลมอาเซยนเขาไปท าการคาและศกษาใน

ฟลปปนสเปนจ านวนมากดวยทนทสหรฐอเมรกาให ไดแก มลนธเอเชย รอกกเฟลเลอร เอดบ ซโต เซยกา และ

สถาบนขาวนานาชาต เปนตน ท าใหฟลปปนสไดรจกอาเซยนมากขน อกทงไดมนกวจย หมอ และนกพฒนาชมชน

มาใหความรแกประเทศไทยดวย ท าใหทงสองประเทศไดใกลชดซงกนและกนอกทางหนงดวย

3. ผลประโยชนจากวฒนธรรม เนองจากฟ ลปปนสมว ฒนธรรมและคานยมไปทางยโรป และ

สหรฐอเมรกา การเขาเปนสมาชกอาเซยนท าใหฟลปปนสไดเรยนรวถชวตของประเทศอน ๆ ในอาเซยนมากขน ซง

สงผลใหการสอสารในเรองตาง ๆ ดขน เปนการแลกเปลยนวฒนธรรมซงกนและกน

52 ประเทศทอยในองคการซโตคอ สหรฐอเมรกา, องกฤษ, ฝรงเศส, ไทย และฟลปปนส ดเพมเตมท M.C. Abad Jr. (2011). The Philippines in Asean. pp. 62-63. 53 Ibid. p. 62.

61

4. ผลประโยชนดานการทองเทยว ไดแหลงเงนจากนกทองเทยวในอาเซยนเขามาในฟลปปนส

คอนขางมากเนองจากประเทศยงไมมปญหาภายใน

ผลประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยนในทศวรรษท 1970-1980 (สมยประธานาธบด เฟอรดนานด

มารกอส)

- ดานความมนคง สหรฐอเมรกายงใหความชวยเหลอทางดานความมนคงใหกบฟลปปนสในเอเชย

แปซฟก และทะเลจนใต ซงมฐานทพเรอฟลปปนสทอาวซบก และฐานทพอากาศทคลาก รวมทงการปองกนการกอ

การรายระหวางประเทศทมเขตแดนตดตอกน เชน ฟลปปนส อนโดนเซย และมาเลเซย เพราะชวงนมกลมอาบไซ

ยาฟปฏบตการลกพาตวเพอการเรยกคาไถ นอกจากการปองกนดงกลาวแลว ยงมการซอมรบรวมกนอกดวย

ฟลปปนสไดรบความชวยเหลอจากอาเซยนในดานการสรางความมนคงรวมกนทไมใชทางทหาร (Non Traditional

Security Issues)

- ทางดานการกระชบความสมพนธกบตางประเทศ ในชวงนถงแมฟลปปนสจะมปญหาภายในกตาม

แตสหรฐอเมรกา กยงสนบสนนและใหความชวยเหลอทางดานเศรษฐกจ การคาและการลงทนอย ประกอบกบ

นโยบายตางประเทศของมารกอสเมอครงประกาศกฎอยการศก ในป 1972 ไดกลาวไววา เนนหนกความรวมมอ

ระหวางประเทศในกลมอาเซยนใหมากขนกวาเดม เพอเปนพลงรวมกลมในภมภาคใหเหนยวแนนขน รวมท ง

กระชบความรวมมอกบประเทศภายนอกภมภาค โดยอาเซยนใหฟลปปนสเปนตวแทนในการเจรจาตอรองเรองตาง

ๆ กบสหรฐอเมรกา และแคนาดา จากบทบาทดงกลาว ประเทศในกลมอาเซยนซงรวมทงฟลปปนสดวย ไดรบ

ผลประโยชนดวยโดยเฉพาะเรองความมนคงภายในและทางการคาการลงทนในโครงการตาง ๆ กบประเทศตาง ๆ ท

เปนเครอขายของสหรฐอเมรกา และแคนาดา ซงไดแก ญปน เกาหล และยโรป ถงแมจะมปญหาภายในกตาม

- ดานการเจรจากบกลมแบงแยกดนแดน สมาชกในกลมอาเซยน ไดขอรองใหประธานาธบดซฮารโต

แหงอนโดนเซย เปนผเจรจาไกลเกลยกบกลม MNLF ในภาคใต เนองจากอนโดนเซยอยในกลมประเทศไมฝกใฝฝาย

ใด ซงไดรบความส าเรจเปนชวง ๆ

ผลประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยนในทศวรรษท 1980-1990 (สมยประธานาธบด เฟอรดนานด

มารกอส - ประธานาธบด คอราซอน อากโน) ชวงนฟลปปนสมปญหาภายในประเทศมาก เชน ปญหาความ

เคลอนไหวเพอโคนลมรฐบาลมารกอส ลง เนองจากประเทศประสบกบภาวะเศรษฐกจตกต า ท าใหฟลปปนสละเลย

การตดตอกบอาเซยน และประเทศในกลมอาเซยนกขาดการตดตอกบฟลปปนสเชนกน เนองจากหวาดกลว

62

เหตการณในประเทศ ชวงนจงเปนชวงการแกปญหาภายในของประเทศ ทประเทศในกลมอาเซยนจะเขาไป

แทรกแซงไมได

เมอไดมการโคนอ านาจของมารกอสไดส าเรจ นางคอราซอน อากโน ไดเปนประธานาธบดในระหวางป

1986-1992 ชวงนนางกมงแกปญหาภายในเชนกน ประเทศกลมอาเซยนไดชวยฟลปปนสภายใตโครงการมารแชล

ผลประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยนในทศวรรษท 1990-2000 (ปลายสมย ประธานาธบด คอรา

ซอน อากโน - ประธานาธบด ฟเดล รามอส - ประธานาธบด โจเซฟ เอสตราดา)

- ดานเศรษฐกจ การคาและการลงทน ในป 1992-1998 เปนปแหงการสรางเศรษฐกจในฟลปปนส

ผลประโยชนทฟลปปนสไดรบชวงนคอ ทางดานการคาการลงทนกบกลมประเทศอาเซยน โดยเฉพาะในเขต

เศรษฐกจพเศษ ซงรามอสไดออกกฎหมายการลงทนรองรบไวแลว ประเทศสงคโปร อนโดนเซย และมาเลเซย ได

เขาไปลงทนในฟลปปนส โดยเฉพาะในเขตเศรษฐกจพเศษ นอกจากนยงไดรเรมจดตงกลม BIMP ซงประกอบดวย

บรไน อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส โดยเฉพาะความรวมมอกบผประกอบการทง 4 ประเทศน

- ดานความมนคง รามอสไดรเรม Peace Education เปนหลกสตรทศกษาในระดบมธยมศกษา และการ

อบรมใหชาวครสเตยน และมสลมท างานรวมกน แลกเปลยนวฒนธรรมซงกนและกนภายในประเทศ ท าใหเกด

ความเขาใจมากขน ความมนคงจงสงผลใหฟลปปนสพฒนาเศรษฐกจในภาคใต และในกลม BIMP ดวย (บรไน-

อนโดนเซย-มาเลเซย-ฟลปปนส)


จงกลาวถงประโยชนทฟลปปนสไดรบภายใตอาเซยน (1960-1990)


ฟลปปนสไดรบประโยชนจากการเปนสมาชกอาเซยนดงน

1. ความมนคงในทศวรรษท 1960-1970 ซงมสหรฐอเมรกา ชวยเหลอในเรองความมนคงภายในและ

ภายนอก รวมทงความชวยเหลอทางเศรษฐกจและทางการศกษา ชวงนฟลปนสไดมสวนพฒนาประเทศในกลม

อาเซยนโดยผานความชวยเหลอจากสหรฐอเมรกา

63

2. การพฒนาเศรษฐกจในชวงการเขาเปนสมาชกอาเซยนในปค.ศ.1967-1977 ในชวงทเศรษฐกจยงไม

ตกต า ฟลปปนสเปนตวแทนการเจรจาของอาเซยนกบสหรฐอเมรกา และแคนาดา ในเรองตาง ๆ ท าใหฟลปปนสได

ประโยชนจากทงการเจรจาใหกลมอาเซยนและใหประเทศฟลปปนสเอง

3. การพฒนาเศรษฐกจจากนโยบายการทตเพอการพฒนาในสมยฟเดล รามอส ซงในสมยนฟลปปนส

เปนตวแทนของอาเซยนในการเจรจากบสหรฐอเมรกาและแคนาดา และรามอสกไดรบความเชอมนในการเจรจาจาก

ผน าในอาเซยนชวงนเองทประเทศหลดพนจากการควบคมขององคกรการเงนระหวางประเทศ อกทงยงเปนประเทศ

แรกทสหรฐอเมรกาใหความไววางใจใหจดประชมเอเปค ท าใหประเทศเปนทยอมรบในภมภาคเอเชย-แปซฟค

4. การแลกเปลยนวฒนธรรมซงกนและกน ท าใหฟลปปนสเขาใจเพอนบานอาเซยนมากขน อนจะเปน

ประโยชนตอการตดตอสอสารซงสงผลใหเกดความสมพนธระหวางฟลปปนสกบอาเซยนมมากในชวงฟเดล รามอส

สวนสมยโจเซฟ เอสตราดา เปนประธานาธบดอยในชวงระยะเวลาอนสน นโยบายตางประเทศยงไมเปลยนแปลง

แตทส าคญเขาไดเขาไปเจราจาประนประนอมความขดแยงระหวาง อนวา อบราฮม กบ มหาธร โมฮมหมด ซงเปน

นโยบายทยดหยน (Flexible Engagement) ทสมาชกบางประเทศของอาเซยนเคยด ารทจะใชนโยบายน แตสมาชก

สวนใหญไมเหนดวย การด าเนนนโบายนของ เอสตราดา จงท าใหสมาชกอาเซยนอนไมพอใจ เพราะเขาไปกาวกาย

การเมองของประเทศอน เพราะตามขอตกลงระหวางอาเซยน ประเทศสมาชกจะไมกาวกายกจการภายในซงกนและ

กน

64

บรรณานกรม สดา สอนศร. (2542). การพฒนาเศรษฐกจและการเมองฟลปปนส; ใน การพฒนาเศรษฐกจและการเมองใน เอเชยตะวนออกเฉยงใต. กรงเทพฯ: โครงการจดพมพคบไฟ. . (2546). “นโยบายตางประเทศของฟลปปนส ค.ศ. 1946-1998,” ใน เอเชยตะวนออกเฉยงใต นโยบายตางประเทศในยคโลกาภวตน. พมพครงท 4, กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. . (2548). ผน าในเอเชยตะวนออกเฉยงใต: ศกษาเฉพาะประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย และไทย. กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. . (2546). ฟลปปนส: จากสงครามโลกครงท 2 สพลงประชาชน. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. . (2550). ฟลปปนส: จากอดตสปจจบน (1986-2006). กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. . (2550). รฐกบสงคมมสลมในฟลปปนส: จากความขดแยงสความรวมมอ. กรงเทพฯ: โครงการจดพมพคบ

ไฟ โดยทนวจย สกอ. . (2557). สถาบนการเมองในประเทศอาเซยนบวกสาม สาธารณรฐฟลปปนส. กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ASEAN Document. (1983). Bangkok: Ministry of Forien Affairs. Abad, M.C., Jr. (2011). The Philippines in ASEAN. Manila: Anvil Publishing. Anand, R. P. &Quisumbling, V. Purification. (1981). Asean: Identity Development Culture. Quezon City: U.P. Law Center & East-West Center Culture Learning Institute. Aquino, Belinda (1999). The Politics of Plunder. Diliman: University of the Philippines. Aruego, M. Jose. (1982). Philippine Government on Action and Philippine Constitution. Manila: University

Book Supply. Association of Southeast Asia Nations. (1967). The Asean Declaration. Bangkok: Bangkok Declaration, Bacho, Peter. (1988). “U.S. Philippine Relations in Transition,” Asian Survey, 28(6), June. Beckhard, Richard. (1969). Organizational Development: Strategies and Models. Menlo, Park Calif: Addision-

Wesley.

65

Bonner, Raymond.(1987). Dancing with a Dictator. Manila: CachoHermanos, Inc. Combined News Services. “Church Urges Marcos Oster: Assembly Declares Hein Winner,” Honolulu Star. De los Santos, R. Joel Jalal-ud-din (1979) “Towards a Solution of Moro Problem.” Southeast Asian Affairs. Dohner, S. Robert &Ital, Ponciano, Jr. (1989). “External Debt and Debt Management in Developing Country Debt and Economic Performance”, Vol.3. Indonesia: Country Studies Doronila, Amando. (2002). Between Fires: Fifteen Perspectives on Estrada Crisis. Pasig City: Anvil

Publishing. Marcos, Ferdinand E. (1982). The New Philippine Republic: A Third World Approach to Democracy.

Manila: Marcos Foundation. 1987 Constitution of the Philippines (2005). Manila: Anvil Pub. IMF. (2000). Recovery from the Asian Crisis and the Role of IMF, June. Ilano, Jhino B. (2017). Development and Present States of Economic Relations between China and the

Philippines. Ugong, Vol 9 Kasarinlan, 2000. Lim, Benito (1999). “The Political Economy of the Philippines- China Relations. ”PASCN, Discussion Paper,

no.91-96. Manila Bulletin, 1997. Official Gazette of the Republic of the Philippines. (1987). Manila. Philippine Inquirer, 1996. Philippine Star, 2004. Philippine Times, 1979. Radio Broadcast, DZRH, July 3 Ramos, V. Fidel. (1996). “Just and Lasting Peace,” Peace at Last. Committee on Information of MNLF. Republic of the Philippines. (1972). General Order, no.1, September. R. Joel Jalal- ud- din De Los Santos. (1979). “Towards a Solution of Moro Problem,” Southeast Asia

Affairs. Singapore: Institute of Southeast Asia Studies. Seagrave, Sterling (1999). The Marcos Dynasty. New York: Harper&Row. SidaSonsri. (1966). Community Organization as the Change Agent in the Philippines. Mimeo. Sinbulan, G. Roland. (1989). A Guide Nuclear Philippines. Manila: IBON Data Bank. Spaeth, Antony (1985). “Marcos has little to show for 20 year Regime”. Asian Wall Street Journal (Sept.3)

66

Taking the Initiative. (1998). Document. Tiglao, Rigoberto. (1992). “Fidel’s Challenge,” Far Eastern Economic Review. (18 June). Tongko, L. Primo. (1981). The Philippine Government. Quezon City: Rex Pub) University of the Philippines. (1985). School of Economic, An Analysis of the Philippine Economic Crisis: A Workshop Report, June, 1984 . . (1997). Philippine Democracy Agenda. Quezon City: Third World Studies Center. Villegas, M. Bernardo. (1985). “The Philippines in 1985,” Asian Survey XXVI, 2 (February). Wants, P. R. (1992). “Drawdown of US Forces by Early 1992,” The Nation. Wurfel, David. (1988). Filipino Politics. Ithaca: Cornell University.

67

1 The Constitution of the Philippines. (2005). Pasig City: Anvil Pub. 2อานเพมเตมท สดา สอนศร. (2550). ฟลปปนส: จากอดต สปจจบน (1986-2006). กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. และ สดา สอนศร. (2557). สาธารณรฐฟลปปนสในสถาบนการเมองในประเทศอาเซยนบวกสาม. กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 3 The Constitution of the Philippines. 4 สดา สอนศร. (2550). เรองเดยวกน. น. 19 5 เรองเดยวกน. 6 สดา สอนศร. (2548). ผน าในเอเชยตะวนออกเฉยงใต: ศกษาเฉพาะประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร มาเลเซย และไทย. กรงเทพฯ: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. น.104-106. 7 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 59-96. 8 Seagrave. (1999). The Marcos Dtnasty. New York: Harper and Row. 9 อานเพมเตมท Sterling Seagrave. (1999). The Marcos Dynasty. New York: Harper & Row. ; Belinda Aquino. (1987). The Politics of Plunder: The Philippines Under Marcos. 2nd ed. Diliman: University of the Philippines. 10 Abad. (2011). M.C.,Jr. The Philippines in ASEAM. Manila: Anvil Publishing. p. 8. 11 Asean Document. (1983). Bangkok: Ministry of Foreign Affaires. pp. 1-2. 12 Marcos. (1982). The New Philippine Republic. Manila: Marcos Foundation . p.15. 13 สดา สอนศร. (2550). เรองเดยวกน. น. 11. 14Marcos, Proclamation 1021, 21 July 1972. 15 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 78-80. 16 เรองเดยวกน. น. 80. 17กฎหมาย Proclamation 1081 ไดลงนามวนท 21 กรกฎาคม 1972. 18 Bonner. (1987). Dancing with a Dictator. Manila: Cacho Hermanos, Inc. p. 6 19 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 85-117. 20 De los Santos. (1979). “Towards a Solution of Moro Problem.” Southeast Asian Affairs. p. 212. 21 Ibid. pp. 48-50. 22 Ibid. 23 Ibid.

68

24Presidential Decree, No.1083. 25 Lim (1999) . “ The Political Economy of the Philippines.” PASCN, Discussion Paper. p. 10. 26 Ilano. (2017). Development and Present States of Economic Relations between China and the Philippines. Ugong, Vol 9. 27 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 279. 28 Anand & Quisumbing. (1981). Asean: Identity Development Culture. Quezon City: UP Law Center& Easr-West Culture Learning Institute. p. 383. 29 Ibid. p. 387. 30 Ibid. pp. 387–399. 31 Ibid. p. 391. 32 Constitution of the Philippines. (2005). Ibid.; Aruego (1982). Philippine Government on Action and Philippine Constitution. Manila: University Book Supply. p. 107 33 Aruego. Ibid. p. 527. 34 Dohner, S. Robert &Ital, Ponciano, Jr. (1989). “External Debt and Debt Management in Developing Country Debt and Economic Performance”, Vol.3. Indonesia: Country Studies. 35 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 289-312. 36 เรองเดยวกน. น. 286. 37 เรองเดยวกน. น. 292-299. 38 Villegas. (1985). “The Philippines in 1985.” Asian Survey XXVI, 2 (February). p. 137. 39 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 296. 40 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 97-124. 41 Combined News Serviews. (1986) “ Church Urges Marcos Oster: Assembly Declares Hein Winner.” Honolulu Star. p. A 1. 42 ดเพมเตมท สดา สอนศร. เรองเดยวกน. 43 Wants. (1992). Drawdown of US Forces by Early. “The Nation.” p. 45. 44 Tiglao. (1992). “Fidel’s Challenge, “Far Eastern Economic Review. (18 June). p. 16. 45 สดา สอนศร. เรองเดยวกน. น. 223-239. 46 เรองเดยวกน. น. 228-239.

69

48สมยประธานาธบดคอราซอน อากโน มการหย งเสยงประชาชนใน 13 จงหวดภาคใตวา “ตองการเปนเขตปกครองตนเองหรอไม” ปรากฏวามเพยง 4 จงหวดเทานนทตองการ คอ ซล, ตาว-ตาว, มากนดาเนา และ ลาเนา เดลซร 49 ดเพมเตมท สดา สอนศร. เรองเดยวกน; สดา สอนศร:รฐกบสงคมมสลมในฟปปนสซ จากความขดแยงสความรวมมอ (2550). กรงเทพฯ: โครงการจดพมพคบไฟ (ไดรบการอดหนนจาก สกว) 50 The Nation. (1993). Philippines. p. A6. ; Asiaweek. (1992). Philippines Situation. p. 16. 51 Tiglao. Ibid. p. 16. 52 ประเทศทอยในองคการซโตคอ สหรฐอเมรกา, องกฤษ, ฝรงเศส, ไทย และฟลปปนส ดเพมเตมท M.C. Abad Jr. (2011). The Philippines in Asean. pp. 62-63. 53 Ibid. p. 62.

Documents

หน่วยที่ 6 บริบททางการเมืองของฟิลิปปินส์ รองศาสตราจารย์สี ... · ฟิลิปปินส์เป็นพันธมิตรกับสหรัฐอเมริกา