รายงานการวจย

เรอง

พฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ

THE ETHICAL BEHAVIOR OF STUDENTS IN RATCHAPHRUEK COLLEGE

โดย

ศณาภรณ หเตม

การวจยครงนไดรบทนอดหนนการวจยจากวทยาลยราชพฤกษ

ปการศกษา 2552

ก

ชอโครงการวจย พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ ชอผวจย ศณาภรณ หเตม ปททาการวจย ปการศกษา 2552

บทคดยอ

การศกษาวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ จงหวดนนทบร และเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ ตามตวแปร เพศ ระดบชนป และอาชพของผปกครอง โดยกลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกศกษาวทยาลยราชพฤกษ จานวน 302 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถาม การวเคราะหขอมลใชโปรแกรมสาเรจรป สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และทดสอบสมมตฐานเพอทดสอบความแตกตางระหวาง 2 กลมใช t – test และทดสอบความแตกตางระหวาง 3 กลมขนไปใช F - test

ผลการวจยพบวา 1. การศกษาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาในระดบปรญญาตรวทยาลยราชพฤกษ พบวา นกศกษากลมตวอยางเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย และสวนใหญกาลงศกษาอยชนปท 3 และปท 4 มากทสด ผปกครองประกอบอาชพรบจางมากทสดและมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมโดยสวนใหญอยในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมรายดานจากมากไปหานอยไดดงน ความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ ความอดทน และความซอสตย สาหรบความเสยสละอยในระดบมาก 2. นกศกษากลมตวอยางทมปจจยสวนบคคลตางกนมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ไมแตกตางกน

ข

ขอเสนอแนะเพอสงเสรมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา วทยาลยราชพฤกษ ไดเสนอแนะไวดงน วทยาลยควรจดกจกรรมเพอปลกฝงพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมใหนกศกษาโดยจดใหมการทาบญตกบาตรในตอนเชาทกวนพระ และวทยาลยควรสงเสรมสนบสนนการปลกฝงจรยธรรมในเรองการทางานรวมกนเปนทมเพอเปนการยอมรบความคดเหนของผอน และนกศกษาควรประพฤตปฏบตตนใหถกตองตามกฎระเบยบของทางวทยาลย เพอจะไดเปนคนดของสงคมไมทาใหผอนเดอดรอน เปนผเสยสละ ชวยเหลอผอน ทกๆ ดาน

ค

Project A research project. The moral behavior of students. Bachelor's degree.

College of ratchaphruek Research Sinaporn hutem Year 2010

Abstract The ethical behavior of students in an undergraduate. College of cassia. Nonthaburi. And ethical behavior of college students to compare someone with a gender academic classes. Parents and professionals. The samples used in this study of 302 college students someone who is a query tool. Data analysis software packages. The statistics used in data analysis and the average percent standard deviation. And test hypotheses to test the difference between the 2 groups using t - test and test for differences between the three groups to use the F – test

The results show that 1. The moral behavior of students. Bachelor's degree. Cassia college students found that the sample was female rather than male. And most of them are studying in Year 3 and Year 4, most parents and most professional service. And moral behavior, mainly in the medium. This sort of behavior from a moral aspect in the following descending order. The discipline. Responsibility for the patience and honesty. For its dedication on many levels. This is because institutions are encouraged to work together and do the job well done. Students have the responsibility to serve and sacrifice for the common good

ง

2. The ethical behavior of college students to compare samples with different personal factors influence ethical behavior is no different.

Recommendations for promoting ethical behavior of students. College of cassia. Suggested as follows. College should be to instill ethical behavior by students to have merit in the morning every day. And colleges should promote and support the cultivation of ethics in their work together as a team to accept the opinions of others. And students should conduct themselves properly in accordance with the rules of the college. Order to be a good person in society does not make others suffer. A sacrifice. Help others aspects.

ฉ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย…………………………………………………………………………………………. ก

บทคดยอภาษาองกฤษ…………………………………………………………………………………….. ค

กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………………………….. จ สารบญ…………………………………………………………………………………………………………. ฉ

สารบญตาราง………………………………………………………………………………………………… ซ

บทท 1. บทนา………………………………………………………………………………………………… 1 - ความสาคญและทมาของปญหา…………………………………………………… 1 - วตถประสงคการวจย………………………………………………………………….. 3 - สมมตฐานการวจย………………………………………………………………………. 3 - ขอบเขตการศกษาคนควา…………………………………………………………….. 3 - นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………………………… 4

- ประโยชนทคาดวาจะไดรบ……………………………………………………………. 5

2. แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ……………………………………………………… 6

- ความหมายของพฤตกรรม……………………………………………………………… 6 - การเกดพฤตกรรม………………………………………………………………………… 8 - ความหมายของคณธรรมจรยธรรม…………………………………………………. 9 - แนวคดและทฤษฎทเกยวกบคณธรรมจรยธรรม………………………………… 11 - งานวจยทเกยวของ………………………………………………………………………. 31 3 วธดาเนนการศกษาคนควา…………………………………………………… 35 - ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย……………………………. 35 - ตวแปรการวจย………………………………………………………… 36 - เครองมอทใชในการวจย………………………………………………. 36 - การสรางเครองมอในการวจย…………………………………………. 36 - วธการเกบรวบรวมขอมล……………………………………………... 37 - การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย………………………….. 37

ช

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

4. ผลการวเคราะหขอมล……………………………………………………...... 39 - การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล……………………………………. 39 - ตอนท 1 วเคราะหขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง .... 40 - ตอนท 2 วเคราะหภาพรวมระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม… 41 - ตอนท 3 วเคราะหภาพรวมระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกรายดาน……………………………………………... 41 - ตอนท 4 วเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม………………………………………...................... 47 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ………………………………………. 50 - สรปผลการวจย………………………………………………………. 50 - อภปรายผล…………………………………………………………… 52 - ขอเสนอแนะ………………………………………………………….. 53

ซ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 แสดงจานวนและรอยละ จาแนกตามเพศ………………………………………………... 40

2 แสดงจานวนและรอยละ แยกตามชนป…………………………………………………... 40

3 แสดงจานวนและรอยละ แยกตามอาชพมารดา/ผปกครอง……………………….... 40

4 พฤตกรรมเชงจรยธรรมของกลมตวอยางในภาพรวม………………………………... 41

5 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความมระเบยบ จาแนกเปนรายขอ………………………………………………………………………………... 41

6 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางดานความรบผดชอบ

จาแนกเปนรายขอ………………………………………………………………………………... 42

7 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความซอสตย จาแนกเปนรายขอ ………………………………………………………………………………. 44

8 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความเสยสละ

จาแนกเปนรายขอ ………………………………………………………………………………. 45

9 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความอดทน จาแนกเปนรายขอ ………………………………………………………………………………. 46 10 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม

จาแนก ตามเพศ …………………………………………………………....................................... 47

11 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม

จาแนก ตามชนป …………………………………………………………………........................ 48 11 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม

จาแนก ตามอาชพผปกครอง …………………………………………………………………. 49

บทท 1 บทนา

1.1 ความสาคญและทมาของปญหา

สถานการณบานเมองของประเทศไทยเราในปจจบนน ดนาเปนหวงอยางยงจากกระแสโลกาภวตนทผลกดนใหสงคมไทยมงความสาเรจทางวตถ คนในสงคมแสวงหาความสาเรจในชวตทางดานเศรษฐกจ บางกแสวงหาอานาจ บางกแสวงหาผลประโยชน จนหลายคนมองเหนตรงกนวาปจจบนสงคมไทยเรมออนแอลงเรอย ๆ และกาลงเผชญกบภาวะวกฤตหลายดาน ทงดานการเมอง การศกษา ศาสนา เศรษฐกจ สงคม โดยเฉพาะอยางยงสงทพงวตกกงวลยง โดยเฉพาะ ปญหาความเสอมถอยในดาน คณธรรมจรยธรรมของคนในประเทศ ทงในระดบนกการเมอง ขาราชการหรอคนในแวดวงอาชพอนๆภาพทเหนชดเจนและเปนขาวอยทกวน กคอการทจรตคอรปชน การกออาชญากรรม การเสพและคายาเสพตด และยงแพรระบาดไปยงกลมเยาวชนนกเรยนนกศกษาตงแตระดบประถม จนถงอดมศกษา การพฤตกรรมตนทไมพงประสงค อาท การแตงกายผดระเบยบ แตงกายลอแหลมซงเปนมลเหตกอใหเกดอาชญากรรมทางเพศ การทนกเรยนนกศกษาขายบรการทางเพศเพยงเพอหาเงนมาใชจายฟมเฟอย การอยรวมกนฉนทสามภรรยา การทะเลาะววาทของนกศกษาทงภายในสถาบนเดยวกนและตางสถาบน เหลานเปนปญหาทเกดขนในกลมของเยาวชนดงกลาว ทกคนตางลงความเหนตรงกนวาเยาวชนไทยของเราขาดการปลกฝงในดานคณธรรมจรยธรรม อาจจะมอยบางแตเปนแบบฉาบฉวย ไมเกดผลทถาวรในขณะทสงคมไทยตองการเหนภาพการพฒนาเยาวชนไทยไปสการเปนบณฑตทมคณภาพ มความสมบรณ ทงรางกายและจตใจ มสตปญญา มความรและคณธรรมจรยธรรม รวมทงไมลมวฒนธรรมของชาตในการดารงชวต สามารถอยรวมกบ ผอนได อยางมความสข ทกครงทกลาวถงปญหาคณธรรมจรยธรรมในสงคมไทยหลายคนมกจะมองไปทกระบวนการจดการศกษา และตอกยาเสมอวาเปนความลมเหลวของระบบการศกษา แตหากทกฝายเปดใจยอมรบวาปญหาเรองคณธรรมจรยธรรมนนเปนปญหาใหญระดบชาต การแกไขปญหานนจะตองเรมตนจากครอบครว สถานศกษา และทสาคญทสดคอผใหญทกคนในสงคมตองเปนแบบอยางทดใหกบเดกและเยาวชน เนองจากการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมใหประสบผลสาเรจสงสดนนตองปฏบตตนใหเปนแบบอยาง ถาพจารณาพนฐานปญหาคณธรรมจรยธรรมของเดกและเยาวชนไทย สวนหนงนนเรมจาก “ปญหาดานครอบครว” ซงเกดจากการทครอบครวแตกแยก พอแมไมไดอยดวยกน พอแมไมมเวลาใหบตรหลาน การใชความรนแรงในครอบครว และอน ๆ อกมากมาย ซงประเดนปญหาของสงคมทสงผลกระทบตอเดกและเยาวชนไทยลาดบตน ๆ เชน ขาดความอบอนจากครอบครว ซงจะนาไปสการมความรก การมเพศสมพนธกอนวยอนควร รวมถงภยจากสอเทคโนโลย โดยเฉพาะอนเทอรเนต และ

2

การเขาถงอบายมขทงเหลา บหร ยาเสพตดไดงายดาย และทสาคญคอ “การขาดแบบอยางทด” นนเอง สงคมอยากเหนภาพเดกและเยาวชนเปนเชนไร ทกคนในสงคมทงพอแม ผปกครอง ครผสอน ผบรหาร นกการเมอง ผนาสงคม ผนาประเทศตองประพฤตตนใหเปนแบบอยางทด เพราะการเปนแบบอยางทดนนถอเปนวธการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมทดทสด

ดงนนคณธรรม จรยธรรมจงเปนกลไกของสงคม ททาหนาทเปนบรรทดฐานของความประพฤต เปนสงทกาหนดวาอะไรควรประพฤตปฏบตและจะตองปลกฝงใหกบคนในสงคม เพราะถาคนในสงคมเปนคนดแลว สงคมกจะมความสขแตถาคนในสงคมไมด กจะมความวนวาย เดอดรอน มการเอารดเอาเปรยบแกงแยง แมจะมกฎหมายบงคบไวคนกพยายามทจะหลกเลยง ในปจจบนปญหาจากความบกพรองทางจรยธรรมเกดขนทวโลกสงคมมแตความสบสนวนวาย คดโกง เอารดเอาเปรยบกนอยตลอดเวลา

จากรายงานการศกษา เรองคณสมบตของลกจางทนายจางตองการ ศกษาเฉพาะกรณนายจางทเขารวมงานนดพบแรงงาน บรเวณกระทรวงแรงงาน เดอนกมภาพนธและมนาคม 2552 จากกรมการจดหางานไดสารวจความคดเหนของนายจางเกยวกบคณสมบตของลกจางทนายจางตองการรบเขาทางาน แบงออกเปน 4 ดานหลก คอ ดานคณธรรม จรยธรรม ดานความรพนฐาน ดานความรความสามารถทางวชาการตามลกษะงาน และดานจรรยาบรรณในวชาชพ จากการศกษาพบวา นายจางใหความสาคญกบคณสมบต ดานจรรยาบรรณในวชาชพมากทสด 4.46 คะแนน รองลงมา ดานคณธรรม จรยธรรม 4.45 คะแนน ดานความรความสามารถพนฐาน 4.05 คะแนน และนอยทสด คอดานความรความสามารถทางวชาการตามลกษณะงาน 4.02 คะแนน จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 ซงเปนแผนยทธศาสตรชกรอบทศทางการพฒนาประเทศระยะกลางทดาเนนการตอเนองจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 ในดานแนวคดทยด “คนเปนศนยกลางของการพฒนา”ในทกมตอยางเปนองครวม และใหความสาคญกบการพฒนาทสมดล ทงดานตวคน สงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงการบรหารจดการภายในทดใหเกดขนในทกระดบ อนจะทาใหเกดการพฒนาทยงยนโดยม “คน” เปนศนยกลางของการพฒนาไดอยางแทจรง(สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2544: 2) ประกอบกบเจตนารมณความมงหมายเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจสตปญญาความรและคณธรรม จรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ดงในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คณธรรมจรยธรรม เปนคณลกษณะทพงประสงค และเปนปจจยสาคญของคณภาพบณฑต ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต และกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต รวมทง ความคาดหวงของผใชบณฑต และสงคมเพอสงเสรมและพฒนาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา ใหมคณลกษณะทพงประสงค และเปนบณฑตทเกงและด ดงนนการวจยน จงศกษาพฤตกรรมทางคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา วทยาลยราชพฤกษ เพอใหทราบพฤตกรรมดงกลาว

3

และไดใชเปนแนวทางในการสรางคนด และพฒนาบณฑตใหเปนคนเกงมความร มคณธรรม เปนผมสวนทาใหสงคมสงบสข อนจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศชาตตอไป 1.2 วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ จงหวดนนทบร

2. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ ตามตวแปร เพศ ระดบชนป อาชพของผปกครอง

1.3 สมมตฐานการวจย นกศกษาทมปจจยสวนบคคลตางกน มพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม แตกตางกน 1.4 ขอบเขตการศกษาคนควา 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกศกษารอบปกตชนปท 1 - 4 คณะบรหารธรกจ คณะบญช คณะนเทศศาสตร คณะนตศาสตร และคณะวทยาศาสตร ในวทยาลยราชพฤกษ รอบปกต จานวน 1,220 คน ประจาปการศกษา 2552 (ทมา : งานทะเบยนและวดผล 26 มกราคม 2553)

2. กลมตวอยางเปนนกศกษารอบปกต โดยการเกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณ กลมตวอยางทใช กาหนดกลมตวอยางการเกบขอมล จานวน 302 คนโดยใชวธการสมของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) คานวณจากสตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) คอ n = N

1+Ne2 เมอ n คอ จานวนตวอยาง หรอขนาดของกลมตวอยาง

N คอ จานวนหนวยทงหมด หรอ ขนาดของประชากรทงหมด e คอ ความคาดเคลอนในการสมตวอยาง (sampling error) ในทนจะกาหนดเทากบ + / - 0.05 ภายใตความเชอมน 95% กลมประชากรเปนนกศกษารอบปกต ชนปท 1 ถงปท 4 ทงชายและหญง จานวน 1,220 คน

4

3. ตวแปรททาการศกษา ผวจยไดกาหนดตวแปรทจะทาการศกษา จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของโดยมรายละเอยดดงน 3.1 ตวแปรอสระ คอ ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ ระดบชนป อาชพของผปกครอง 3.2 ตวแปรตาม ไดแก พฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม 5 ดาน ไดแก 1) ความมระเบยบวนย 2) ความรบผดชอบ 3) ความซอสตย 4) ความเสยสละ 5) ความอดทน อดกลน 1.5 นยามศพทเฉพาะ 5.1 พฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม หมายถง การประพฤตหรอการปฏบตของนกศกษา ทแสดงออกถงการมคณธรรมจรยธรรมทงดานการกระทา คาพด และความคด โดยใหนกศกษาไดประเมนตนเองใน พฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม 5 ดาน ดงน 5.1.1 ความมระเบยบวนย หมายถงการประพฤตปฏบตใหเปนไปตามกฎระเบยบแบบแผน มารยาท กฎหมาย และศลธรรมอนดงาม 5.1.2 ความรบผดชอบ หมายถงมความมงมนตงใจทจะปฏบตหนาทของตนเพอใหบรรลผลสาเรจอยางมประสทธภาพตามความมงหมาย ดวยการดแลเอาใจใสอยางเตมความสามารถ 5.1.3 ความซอ สตยสจรต หมายถง การประพฤตปฏบตอย างเ หมาะส มตรงไปตรงมาทงกาย วาจา และใจ ตอตนเองและผอน 5.1.4 ความเสยสละ หมายถง การรจกสละประโยชนสวนตวเพอสวนรวม หรอบรจาคสงของเงนทองแกผทควรรบรวมทงเพอสวนรวม เพอสาธารณกศล มการบารงการศกษาโรงพยาบาล ทาถนน สรางสะพานหรอบรจาคทรพยชวยเหลอผประสบทกขภยตาง ๆ เปนตน 5.1.5 ความอดทน อดกลน หมายถง ความเขมแขงของจตใจของบคคลในการประพฤตปฏบตกจกรรมตาง ๆ ทงทางกาย วาจา ใจ และกระทาแตความด แมจะถกกระทากบสงทไมพงปรารถนา 5.2 นกศกษา หมายถง ผทกาลงศกษาในระดบปรญญาตร รอบปกต ชนปท 1– 4 ในปการศกษา 2552 ของวทยาลยราชพฤกษ จงหวดนนทบร ประกอบดวยคณะบรหารธรกจ คณะบญช คณะนเทศศาสตร คณะนตศาสตร และคณะวทยาศาสตร จานวน 1,220 คน (ทมา : งานทะเบยนและวดผล 26 มกราคม 2553)

5

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ทาใหทราบถงพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมทง 5 ดาน ไดแก ดานความมระเบยบวนย ดานความรบผดชอบ ดานความซอสตย ดานความเสยสละ ดานความอดทนอดกลน 2 ทาใหทราบวาปจจยสวนบคคลทแตกตางกน มผลหรอไมตอพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม 3. ผมสวนเกยวของสามารถนาผลการวจยไปใชเปนแนวทางในการสงเสรมหรอพฒนาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษตอไป

บทท 2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนมงศกษาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษและเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมตามตวแปรเพศ ระดบชนป และอาชพผปกครอง ผวจยไดทาการศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยนาเสนอผลการศกษาตามลาดบดงน 1. ความหมายพฤตกรรม

2. การเกดพฤตกรรม 3. ความหมายของคณธรรมจรยธรรม 4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณธรรมจรยธรรม 5. พฤตกรรมดานจรยธรรม 6. งานวจยทเกยวของ 1. ความหมายพฤตกรรม ประสาท อศรปรดา (2522 :13) พฤตกรรม หมายถง กรยาอาการ การกระทาหรอกจกรรมทกชนดของมนษยหรอสตว ซงกจกรรมหรอการกระทานน อาจจะเปนการกระทาทเฉพาะจงหรอไมกได อาจจะเปนกจกรรมทแสดงใหปรากฏเหนไดหรอเปนอากบกรยาภายในซงผอนไมสามารถสงเกตหรอเหนไดยาก เชนความร การคด ความสนใจ เปนตน ธารงศกด หมนจกร และศรสงา กรรณสตร (2523 : 2) ใหความหมายของพฤตกรรมวา หมายถง การกระทาของรางการหรออนทรย ทงททาโดยรสกตวและไมรสกตว อาจสงเกตไดหรอใชเครองมอชวยในการสงเกตดวยกได สมโภชน เอยมสภาษต (2524 : 3) อธบายวา พฤตกรรม หมายถง สงทบคคลกระทาแสดงออกตอบสนองหรอโตตอบสงใดสงหนง ในสถานการณใดสถานการณหนง ทสามารถวดไดตรงกนไมวาจะเปนการแสดงออกหรอการตอบสนองนนจะเกดขนภายในหรอภายนอกรางกายกได ชยพร วชชาวธ (2529 : 11) ใหความหมายวา พฤตกรรมเปนการกระทาของผกระทาโดยรตวหรอไมกได โดยคนอนจะสงเกตเหนหรอไมสงเกตเหนกได นตยา พลทอง (2533 : 10) ใหความหมายวา พฤตกรรม คอ การกระทาหรอการแสดงออกของมนษยทปรากฏออกมา เพอวตถประสงคอยางใดอยางหนง ซงการแสดงออกหรอการกระทาดงกลาวน จะมกระบวนการของสงตาง ๆ ทเกยวของกากบอยภายในตวบคคลนน ๆ เสมอ กลาวคอ จะมกลไกกากบ สงการ จากความนกคดและความรสกทมอยภายในเปนของตนเองตลอดเวลา

7

ประภาเพญ สวรรณ (2538:155)ใหความหมายของพฤตกรรม หมายถงกจกรรมทกประเภททมนษยกระทาไมวาสงนนจะสงเกตไดหรอไมได แตสามารถวดไดโดยใชเครองมอพเศษและสามารถบอกไดวา “ม” หรอ “ไมม” เชน ความคด ความเชอ ความรสกความสนใจ สรพล พยอมแยม (2545 : 18-20) กลาววาพฤตกรรมในทางจตวทยานนหมายถงการกระทาอนเนองมาจากการกระตนหรอการจงใจจากสงเราตางๆ การกระทาหรอพฤตกรรมเหลานนเกดขนหลงจากทบคคลไดผานขบวนการกลนกรอง ตกแตงและตงใจทจะทาใหเกดขน เพอใหบคคลอนไดสมผสรบร พฤตกรรมของบคคลแมจะกระทาดวยสาเหตจดมงหมายเดยวกนแตจะมลกษณะอาการแตกตางกน เมอบคคล เวลา สถานท หรอสถานการณเปลยนไปเนองจากการกระทาของบคคลลวนจะตองผานกระบวนการคดการตดสนใจ อนประกอบดวยอารมณและความรสกของผกระทาพฤตกรรมนนๆ จงทาใหพฤตกรรมของแตละคนมความแตกตางกน หรอปรบเปลยนไปตามเรองราวทเกยวของเสมอ ดวยเหตผลทวาพฤตกรรมแตละครงเกดจากกระบวนการ ซงหากพจารณาแยกกระบวนการออกเปนสวนๆ จะพบวา ประกอบดวย 3 สวนคอ 1. สวนการแสดงออกหรอกรยาทาทาง (Acting) 2. สวนการคดทเกยวกบกรยานน (Thinking) 3. สวนความรสกทมอยในขณะนน (Feeling)

ราชบณฑตยสถาน (2546 : 768) ไดใหความหมายของ พฤตกรรม หมายถงการกระทา หรออาการทแสดงออกทางกลามเนอ ความคด ความรสก เพอตอบสนองสงเราจากทไดกลาวมาแลว เบนจามน บ. โวลแมน (Wolman 1973 : 41) กลาววา พฤตกรรม หมายถงผลรวมทงหมดของการกระทาโดยตรงทเกยวของของบคคลทงทเกดขนภายในและทแสดงออกตอสงแวดลอมทางกายและทางสงคม โกลเดน (Golden 1984 : 90) กลาววา พฤตกรรม หมายถง การกระทาหรอการตอบสนองการกระทาทางจตวทยาของแตละบคคลและเปนปฏสมพนธในการตอบสนองตอสงกระตนภายในหรอภายนอกรวมทงการกระทาตางๆ ทเปนไปอยางมจดมงหมาย สามารถทจะสงเกตเหนได หรอเปนกจกรรมของการกระทาตางๆ ทไดผานการใครครวญมาแลวหรอเปนไปอยางไมรสกตว สรปไดวา พฤตกรรมเปนการกระทาของบคคลซงเกดขนไดทงในขณะทรตวหรอไมรตว พฤตกรรมนเปนผลสบเนองมาจากความรทศนคตและความเชอของบคคลนนๆโดยทอาจแสดงออก ใหเหนอยางชดเจน เชน การออกกาลงกาย การปองกนโรค การเดน การรบประทานอาหาร หรอไมแสดงออกใหเหนอยางชดเจนเชน ความเครยด ความวตกกงวล เปนตน โดยทวไปแลวพฤตกรรมอาจเปนไดทงสงทพงประสงคหรอไมพงประสงค

8

2. การเกดพฤตกรรม นกวชาการไดจดหมวดหมของการเกดพฤตกรรมไวหลาย ๆทาง เชน สทธโชค วรานสนตกล (อางในณรงค ศลารตน 2544 : 14-15) จดหมวดหมไว 3 ประการ คอ 1. พวกทมความเชอวา พฤตกรรมมนษยนนเกดขนจากภายในตวบคคล กลาวคอ ใจ (mind) นเองเปนตนกาเนดของพฤตกรรม เพลโต (Plato) และเดสคารท (Descartes) มความเชอวา ความคดภายใน (innate ideas) เปนตวมอทธพลมากทสดตอการแสดงพฤตกรรมในยคหลง ฟรอยด (Freud) กเชอเชนน เขาอางวา มนษยมพลงอนเกดจากสญชาตญาณแหงความตองการมชวตอย และสญชาตญาณแหงความตาย พลงงานนผลกดนใหเกดโครงสรางของจตสามประการ ไดแก อด (Id) คอความตองการทงหลาย อโก (Ego) คอ จตรสานกวาจะสามารถแสดงพฤตกรรมตอบสนองความตองการทเกดขนจากอดไดแคไหนตามกฎเกณฑของสงคม และซปเปอรอโก (Super ego) คอ จตสานกในระดบสงทเปนตวจงใจใหมนษยทาความด มคณธรรม จรยธรรม 2. พวกทมความเชอวา มนษยเกดมาแลวตกอยภายใตการควบคมของสงแวดลอม อรสโตเตล (Aristotle) เปนผรเรมความเชอน ตอมาม ลอคค (Locke) เบรคลย (Berkeley) และนกจตวทยาอกหลายคนทมความเชอวา ประสบการณทาใหคนเราเรยนรทจะแสดงพฤตกรรม เชน สกนเนอร (Skiner) ชใหเหนวา พฤตกรรมของมนษยถกควบคมโดยเงอนไขของการเสรมแรงและการลงโทษ โดยมรปแบบแตกตางกน เพอใหสอดคลองกบสงคม 3. พวกทมแนวความคดประสมประสานระหวางพวกแรกกบพวกทสอง คอใหความสาคญทงตวมนษยและสงแวดลอม วาเปนตวกอใหเกดพฤตกรรม โดยแบนดรา (Bandura) ซงสรางทฤษฏการเรยนรทางสงคม ไดอธบายวา พฤตกรรมของมนษยนนมองคประกอบภายในมนษยเอง และสงแวดลอมกมอทธพลตอกนและกน

สรพล พะยอมแยม (2545 : 25-26) ไดแบงกระบวนการเกดพฤตกรรม แตละครงออกเปนกระบวนการยอยไดอก 3 กระบวนการ คอ 1. กระบวนการรบร (Perception Process) กระบวนการรบรเปนกระบวนการเบองตนทเรมจากการทบคคลไดรบสมผสหรอรบรขาวสารจากสงเราตางๆโดยผานระบบประสาทสมผสซงรวมถงความรสก (Sensation) กบสงเราทไดสมผสนนๆ ดวย 2. กระบวนการคดและเขาใจ (Cognition Process) กระบวนการนอาจเรยกไดวา“กระบวนการทางปญญา” ซงประกอบไปดวยการเรยนร การคด และการจา ตลอดจนการนาไปใชหรอเกดการพฒนาจากการเรยนรนนๆ ดวยการรบการสมผสและการรบรทนาไปสการคดและการเขาใจนเปนระบบการทางานทมความซบซอน และเปนกระบวนการภายในทางจตทศกษาและสรปเปนคาอธบายทชดเจนได

9

3. กระบวนการแสดงออก (Spatial Behavior Process) หลงจากทผานขนตอนของการรบรและการคดและเขาใจ แลวบคคลจะมอารมณตอบสนองตอสงทไดรบรนนแตยงมไดแสดงออกใหผอนไดรบร ยงคงเปนพฤตกรรมทอยภายใน (Covert Behavior) แตเมอไดคดและเลอกทจะแสดงการตอบสนองใหบคคลอนสงเกตไดเราเรยกวา พฤตกรรมภายนอก (Overt Behavior) ซงพฤตกรรมภายนอกนเปนสวนหนงของพฤตกรรมทมอยทงหมดภายในตวบคคลนนเมอมปฏกรยาตอบสนองตอสงเราใดสงเราหนง การแสดงออกมาเพยงบางสวนของทมอยจรงเชนนจงเรยกวา Spatial Behavior

องคประกอบของพฤตกรรม บลม (Bloom 1975 : 65-197, อางถงใน นพดล บารงกจ 2544 : 14-15) ไดกลาวถงพฤตกรรมวา เปนกจกรรมทกประเภททมนษยกระทาขนซงอาจเปนกจกรรมทสงเกตเหนไดหรอไมไดกตาม พฤตกรรมดงกลาวสามารถแบงไดเปน 3 สวน คอ 1. พฤตกรรมดานความร (Cognitive Domain) พฤตกรรมดานน มขนของความสามารถทางดานความร การใหความคดและพฒนาการทางดานสตปญญา 2. พฤตกรรมดานเจตคต(Affective Domain) เปนพฤตกรรมทเกยวกบความสนใจความรสก ทาท ความชอบ ในการใหคณคาหรอปรบปรงคานยมทยดถอ เปนพฤตกรรมทยากตอการอธบายเพราะเปนสงทเกดขนในจตใจของบคคล 3. พฤตกรรมดานปฏบต (Psychomotor Domain) เปนพฤตกรรมทใชความสามารถในการแสดงออกของรางกาย ซงรวมถงการแสดงออกในสถานการณหนงๆ หรออาจเปนสถานการณทคาดคะเนวาอาจจะปฏบตในโอกาสตอไป พฤตกรรมดานนเปนพฤตกรรมขนสดทายซงตองอาศยพฤตกรรมดานพทธปญญาและการตดสนใจหลายขนตอนทางดานสขภาพถอวา พฤตกรรมดานการปฏบตเปนเปาหมายสดทายทจะชวยใหบคคลมคณภาพชวตทด องคประกอบทมผลตอพฤตกรรม การเกดพฤตกรรมนนเปนเรองทคอนขางสลบซบซอน เพราะวาพฤตกรรมนนขนอยกบขบวนการเรยนรซงสะสมมาตงแตวยเดกและอกประการหนงพฤตกรรมของบคคลนถกควบคมและหลอหลอม โดยสงแวดลอมดงนน จงมองคประกอบหลายอยาง ทมผลตอพฤตกรรมของบคคล เชน องคประกอบดานจตวทยา องคประกอบดานสงคม องคประกอบทางดานเศรษฐกจและองคประกอบทางดานการศกษา

3. ความหมายของคณธรรมจรยธรรม ความหมายของคณธรรมจรยธรรมนนมนกปรชญา นกการศกษา นกจตวทยา ตลอดจนผท

เกยวของไดใหความหมายไวดงตอไปน คาวา “คณธรรม” ไดมผใหความหมายไวดงน

10

เจรญ ไวรวจนกล (2531) อธบายวา คณธรรม คอ มโนธรรม อนเปนสานกแหงความดท

เกดจากการไตรตรองดวยเหตผล จนสามารถตดสนใจไดวาสงใดดสงใดงาม แลวมงมนอยกบสงดงามจนเคยชน เปนคนทมคณธรรมเปนกจนสยและลกษณะนสย

สงวน สทธเสศอรณ (2526) กลาววา คณธรรม หมายถง คณงามความดของบคคลทกระทาไปดวยความสานกในจตใจ โดยมเปาหมายวาเปนการกระทาความด หรอพฤตกรรมทด ซงเปนทยอมรบของสงคม เชน ความเสยสละ ความมนาใจงาม ความเกรงใจ ความยตธรรม ความรกเดก รกเพอนมนษยและความเหนอกเหนใจผอน

สามารถสรปไดวา คณธรรม หมายถง ความสานกในจตใจของบคคลในทางทดงาม อนเกดจากการไตรตรองดวยเหตผล สงผลตอความคดทด นาไปสการกระทาและความประพฤตในทางทด เชนความเสยสละ ความมนาใจ ความรบผดชอบ เปนตน

สวนคาวา “จรยธรรม” นนมผใหความหมายไวหลากหลายประเดนดวยกน ดงน วลาสลกษณ ชววลล (2552) ใหความหมายคณธรรมจรยธรรมไปดวยกนวา เปนสงทสงคม

เหนวาเปนสงทดและการตดสนใจเลอกกระทาหรอแกปญหาทแสดงถงการมจรยธรรมทสงกวาเพอใชเปนแนวทางในการประพฤตใหอยรวมกนไดอยางรมเยน

ณรงค โชควฒนา (2541: 2) วา จรยธรรม หมายถง การทบคคลมความเหนอกเหนใจ มความเมตตากรณาเออเฟอเผอแผตอกน ชวยเหลอเกอกลผตกทกข ไดยาก เหนแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตว มระเบยบวนย ซอสตย มความรบผดชอบ บญม แทนแกว (2539 :168) ใหความหมายจรยธรรม หมายถง หลกแหงความประพฤตทเหนวาดงามและถกตอง

ปราชญ กลาผจญ (2544 :314) ใหความหมายจรยธรรม หมายถง ความประพฤตอนพงปฏบตตอตนเอง ผอน และสงคม เพอกอใหเกดความเจรญรงเรอง เกษมสขขนในสงคมและสมาชกของสงคม

พรนพ พกกะพนธ (2543: 19) กลาววา จรยธรรม หมายถง สงทควรประพฤต และปฏบตเหมาะสมในสงทถกตองซงสงคมยอมรบ เพอการอยรวมกนในสงคมอยางมความสขรมเยน

สาโรช บวศร (อางถงใน วาสนา ประวาสพฤกษ, 2535:1) ใหความหมายจรยธรรม หมายถง สงทควรประพฤตปฏบตเพอใหเกดความดและความถกตองแกสงคมในระดบตาง ๆ สชาต ประสทธรฐสนธ (2539 :2) ใหความหมายจรยธรรม หมายถง ความถกตองทดงามสงคมทกสงคมจะกาหนดกฎเกณฑกตกา บรรทดฐานของตนเองวา อะไรคอ สงทดงาม อะไรคอความถกตอง พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (2546:291) ใหความหมายจรยธรรม หมายถง ธรรมทเปนขอประพฤตปฏบต ศลธรรม กฎศลธรรม

11

บราวน (Brown. 1968) ใหความหมายของจรยธรรมวา คอ กฎระเบยบตาง ๆ ทบคคลใชในการแยกแยะการกระทาทถกตองออกจากการกระทาทผด โคลเบรก (Kohberg.1976) กลาววา จรยธรรมมพนฐานของความยตธรรม ถอเอาการกระจายสทธหนาทอยางเทาเทยม โดยมไดหมายถง กฎเกณฑทบงคบทวไป แตเปนกฎเกณฑทมความเปนสากลทคนสวนใหญรบไวในทกสถานการณไมมการขดแยงเปนอดมคต ดงนนพนธะทางจรยธรรมจงเปนการเคารพตอสทธขอเรยกรองของบคคลอยางเสมอภาคกน

จากความหมายของคณธรรมจรยธรรม ดงกลาวขางตน สามารถสรปไดดงน คณธรรม หมายถง สภาพคณงามความดภายในบคคลเปนความจรงแทหรอสจธรรมททาใหเกดการประพฤตปฏบตตนในกรอบทดงาม มจตใจเตมเปยมไปดวยความสข มความรก เมตตา ปรารถนาด ไมเบยดเบยนทารายกน สวนคาวาจรยธรรม หมายถง ขอปฏบตหรอหลกความประพฤตทดงามและเปนไปเพอประโยชนทงตอตนเองและสงคมสวนรวม อนสงผลใหชวตมระเบยบแบบแผน

4. แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณธรรมจรยธรรม นกทฤษฎจรยธรรมไดเสนอแนวคดเกยวกบการพฒนาทางจรยธรรมไวหลากหลายแนวคด โดยแตละแนวคดมความเชอพนฐานทแตกตางกน ซงในทนจะนาเสนอแนวคดทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมทสาคญ 6 กลม ไดแก กลมแนวความคดทฤษฎพฒนาการทางความคด กลมแนวคดจตพสย กลมแนวคดพฤตกรรมนยม กลมแนวคดจตพฤตกรรมศาสตร กลมแนวคดสงคมวทยา และกลมแนวคดทางศาสนา พรอมทงวธการพฒนาคณธรรมจรยธรรมทอาศยพนฐานความคดของทฤษฎนน ดงรายละเอยดตอไปน

1. กลมแนวคดทฤษฎพฒนาการทางความคด นกทฤษฎกลมพฒนาการทางความคดมความเชอวาพฒนาการทางจรยธรรมมความเปน

สากล มโครงสรางของความคดเปนพนฐานและประกอบดวยเหตผลเชงจรยธรรม นอกจากนยงเชอวาจรยธรรมของบคคลเกดจากแรงจงใจเบองตน คอ การไดรบการยอมรบ การรวาตนเองมความสามารถ การเคารพและรจกตนเองอยางแทจรง สวนบรรทดฐานเบองตนทางจรยธรรมของบคคลนน ทฤษฎกลมนเชอวาเกดจากการมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลอน ทฤษฎทสาคญในกลมนม 2 ทฤษฎ คอทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจท และทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก ดงจะเสนอสาระสาคญของแตละทฤษฎตอไปน 1.1 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจท (Piaget)

เพยเจท (Piaget) เชอวาพฒนาการทางจรยธรรมของมนษยเปนไปตามขนและขนอยกบวย ตลอดจนความฉลาดของบคคลในการทจะรบรกฎเกณฑและลกษณะตาง ๆ ของสงคมตาม

12

พฒนาการทางสตปญญาของบคคลนน โดยขนพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจท แบงเปน 2 ขนใหญ ๆ ดงน (Piaget,1971) 1. ขนยอมรบกฎเกณฑจากผทมอานาจเหนอตน (Heteronomous) เรมตงแตเกดจนถง 8 ปในขนนบคคลยอมรบกฎเกณฑจากผทมอานาจเหนอตน เชน บดา มารดา คร และบคคลอนทมอานาจมากกวาและเชอวากฎระเบยบเปนสงทแนนอนตายตว ไมสามารถเปลยนแปลงได ดงนน ระยะนบดา มารดาและผใหญจงมอทธพลตอเดกอยางชดเจน

2. ขนการยอมรบของกฎเกณฑ (Autonomous) อายตงแต 9 ปขนไปในขนนบคคลจะมองสงตาง ๆ อยางมความสมพนธกนมากขนและเชอวากฎระเบยบตาง ๆ ไมใชสงทตองปฏบตตามอยางเครงครดสมบรณ แตสามารถเปลยนแปลงไดถาทกคนยอมรบการเปลยนแปลงนน ในขนนเปนระยะทบคคลเรมพฒนาจรยธรรมขนสความคดทเปนของตนเอง ใชเหตผลโดยคานงถงความยตธรรมและพจารณาจากผลทเกดขนจากการกระทา เพยเจทเชอวาการทบคคลจะพฒนาจากขนยอมรบกฎเกณฑจากผทมอานาจเหนอตนมายงขนการยอมรบการเปลยนแปลงของกฎเกณฑนเกดจากการทบคคลไดสมผสกบสภาวะรอบตวทกวางขวางขนไปอกระดบหนง การมบทบาทในกลมเพอน ในกลมคนในสงคมประกอบกบพฒนาการทางสตปญญาและประสบการณของตนเอง วเคราะหปรากฏการณตาง ๆ จนในทสดบคคลกจะไดขอสรปตาง ๆ ทเปนหลกการในใจของตนเอง 1.2 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบรก (Kohlberg)

โคลเบรก (Kohlberg) เชอวาพฒนาการทางจรยธรรมของแตละบคคลจะผานไปตามขนพฒนาการ (Sequential stage) โดยมพนฐานมาจากการใหเหตผลเชงตรรกศาสตรและเชอวาการรบรทางสงคมและบทบาททางสงคมของแตละบคคลนนจะมความสมพนธในลกษณะปฏสมพนธกบพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลนน สาหรบการตดสนคณธรรมตามขนตาง ๆ นน โคลเบรก เหนวาเปนผลมาจากประสบการณในการปฏสมพนธกบบคคลอน ซงโคลเบรก เชอวาสงเหลานนจะนาไปสการเรยนรสวนบคคลมากกวาจะเปนรปแบบของวฒนธรรมทสงคมวางไว นอกจากน โคลเบรก ยงเหนวา บคคลทจะมจรยธรรมขนสงหรอสามารถใชเหตผลทางจรยธรรมขนสงไดนนจะตองสามารถใชเหตผลเชงตรรกะและความสามารถในการรบรทางสงคมในระดบสงกอน โดยลาดบขนพฒนาการทางจรยธรรมตามทฤษฎของโคลเบรกนนแบงออกเปน 3 ระดบและแตละระดบสามารถแบงออกเปน 2 ขน ไดแก (Kohlberg, 1973 อางองจาก ดวงเดอน พนธมนาวน, 2524 : 29-30) ระดบท 1 ระดบกอนกฎเกณฑ(Pre Conventional level) ชวงอาย 2-10 ป หมายถง ระดบทการตดสนใจเลอกกระทาในสงทเปนประโยชนแกตนเอง โดยไมคานงถงผลทจะเกดแกผอน พฒนาการของเดกวยนม 2 ขน คอ

13

ขนท 1 (อาย 2-7 ป) ใชหลกการหลบหลกการลงโทษ คอ การมงทจะหลบหลกมใหตนเองถกลงโทษทางกายเพราะกลวความเจบปวดทจะไดรบและจะยอมทาตามคาสงของผใหญเพราะเปนผทมอานาจเหนอตน ขนท 2 (อาย 7-10 ป) ใชหลกการแสวงหารางวล คอการเลอกกระทาในสงทจะนาความพอใจมาใหตนเองเทานน ระดบท 2 ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional level) ชวงอาย 10-16 ป

หมายถงการกระทาตามกฎเกณฑของกลมยอย ๆของตนหรอทาตามกฎหมายและศาสนาบคคลผมจรยธรรมในระดบนยงตองมการควบคมจากภายนอกแตกมความสามารถในการเอาใจเขามาใสใจเราและสามารถทจะแสดงบทบาททางสงคมได สามารถแบงเปน 2 ขน ตอเนองจาก 2 ขนแรก คอ

ขนท 3 (อาย 10-13 ป) ใชหลกการทาตามทผอนเหนชอบ ยงไมเปนตวของตวเองชอบคลอยตามการชกจงของผอนโดยเฉพาะเพอน ๆ

ขนท 4 (อาย13-16 ป) ใชหลกการทาตามหนาทของสงคม มความรเกยวกบบทบาทหนาทของตนในฐานะทเปนสวนหนงของสงคมของตน จงถอวาตนมหนาทตามกฎเกณฑตาง ๆ ทสงคมของตนกาหนดหรอคาดหมาย ระดบท 3 ระดบเหนอกฎเกณฑ (Post Conventional level) ชวงอาย 16 ปขนไป

หมายถงการตดสนขอขดแยงดวยการนามาไตรตรองชงใจตนเองและตดสนใจไปตามแตวาจะเหนความสาคญของสงใดมากกวากน แบงออกไดเปน 2 ขน ตอเนองจาก 4 ขนแรก ตามลาดบ ดงนคอ

ขนท 5 ใชหลกการทาตามคามนสญญา เหนความสาคญของคนสวนใหญไมทาตนใหขดตอสทธอนพงมพงไดของบคคลอน สามารถควบคมบงคบใจตนเองได

ขนท 6 ใชหลกการยดหลกอดมคตสากลซงเปนขนพฒนาการทสงสดแสดงทงการมความรสากลนอกเหนอจากกฎเกณฑในสงคมของตนและการมความยดหยนทางจรยธรรมเพอจดมงหมายในปนปลายอนเปนอดมคตยงใหญ

ตามทฤษฎกลมพฒนาการทางความคดเชอวาบคคลแตละคนจะมหรอไมมการพฒนาหรอมการพฒนาชาเรวตางกน โดยระดบจรยธรรมของบคคลสามารถวดไดจากเหตผลเชงจรยธรรมบคคลนนและสามารถทจะสงเสรมใหบคคลมการพฒนาระดบจรยธรรมใหสงกวาเดมได โดยการเปดโอกาสใหบคคลเรยนรจากการตดสนใจทางจรยธรรมรวมกบผอน การไดแสดงความคดเหนและอภปรายรวมกบผอนจะทาใหบคคลทมเหตผลเชงจรยธรรมตาเรยนรการใชเหตผลเชงจรยธรรมขนสงขน

สาหรบการพฒนาจรยธรรมตามกลมทฤษฎพฒนาการทางความคด สามารถทาไดหลายวธ ดงสรปไดตอไปน (ทศนา แขมมณ,2546 :6-7)

14

1. การใหความรขนสง เปนการจดประสบการณใหบคคลไดรบเหตผลใหมและเหนอกวาท

เคยเปนอย (ขนสงกวาพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลนน ๆ 1 ขน) 2. การมโอกาสปฏสมพนธกบผอนและสภาพแวดลอม เปนการจดประสบการณใหบคคล

ไดมโอกาสปฏสมพนธกบผอนและสภาพแวดลอม 3. การใหแสดงบทบาทสมมต เปนการจดใหบคคลไดรบโอกาสสวมบทบาทอน

นอกเหนอจากทตนเปนอยและบทบาทนนควรเกยวของกบจรยธรรม การรบเอาความคดและความรสกของคนอนจะกอใหเกดความคดความเขาใจแตกตางไปจากเดมและไมยดตดอยแตตนเอง 4. การฝกเผชญกบปญหาความขดแยงเชงจรยธรรม กลาวคอ การฝกเผชญกบปญหาความขดแยงเชงจรยธรรมจะชวยฝกใหบคคลไดคดวเคราะห อภปราย โตแยงกนและตดสนใจโดยพจารณาความเหนรวมทงกฎเกณฑตางๆ ในสงคมดวย โดยปญหาทนามาใชในการอภปรายนนควรเปนปญหาทสามารถใชเหตผลเชงจรยธรรมในระดบทตรงกบระดบพฒนาการทางจรยธรรมทเปนอยและระดบทสงกวาของบคคลนน ๆ

5. การจดบรรยากาศทเออตอการแสดงความคดเหน กลาวคอ การทบคคลมบรรยากาศทเออตอการแสดงความคดเหน อภปรายเกยวกบปญหาความขดแยงเชงจรยธรรมรวมกบบคคลอนไดอยางเปดเผยจะชวยกระตนพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลใหสงขนได

จากทกลาวมาจะเหนไดวาตามความเชอของกลมทฤษฎพฒนาการทางความคดนนเชอวาพฒนาการทางจรยธรรมของแตละบคคลแตกตางกนขนอยกบพฒนาการทางสตปญญาและวยของบคคลนน ๆ และเหนวาการพฒนาจรยธรรมของบคคลควรจะพจารณารปแบบการพฒนาทแตกตางกนตามความสามารถทางการคดและวยของบคคล

2. กลมแนวคดจตพสย นกคดกลมจตพสยมงอธบายพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลโดยมองวามความเกยวของ

สมพนธกบระดบคณภาพของการเรยนรทางดานจตใจ (Affective Domain) ซงแนวคดทฤษฎทสาคญในกลมนคอ ทฤษฎจาแนกระดบคณภาพของการเรยนรดานจตใจจดเนนสาคญของทฤษฎนเชอวา การเรยนรดานจตใจจะครอบคลมความสนใจ เจตคต คานยม ลกษณะนสยของบคคล และเชอวาการเกดเจตคตและการพฒนาทางดานคณธรรมจรยธรรมของบคคลมขนตอนสาคญดงน

1. ขนการรบร (Perceiving or Receiving) 2. ขนการตอบสนอง (Responding) 3. ขนการเหนคณคา (Valuing) 4. ขนจดระบบ (Organizing) 5. ขนการพฒนาเปนลกษณะนสย (Characterization) จากแนวคดจตพสยจะเหนไดวาในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลนน สงสาคญท

จะเปนตวบงชถงความสาเรจในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลกคอ การเรยนรดานจตใจ

15

ของบคคลนนโดยแนวทางในการพฒนาจะมลกษณะเปนกระบวนการทตอเนองกนไป เรมจากการใหบคคลมโอกาสรบรและสนใจในเรองทจะปลกฝง มโอกาสในการตอบสนองตอสงทสนใจ เหนคณคาของสงทปฏบตและนาไปปฏบตในชวตประจาวนอยางสมาเสมอและทายทสดกคอการพฒนาเปนลกษณะนสย

3. กลมแนวคดพฤตกรรมนยม นกคดกลมพฤตกรรมนยมเชอวา พฤตกรรมของบคคลเปนผลทเกดขนจากการได

ปฏสมพนธกบสงแวดลอมและจะแปรเปลยนไปตามผลทไดรบจากการกระทาทเกดขนในสภาพแวดลอมนน ซงผลจากการกระทานนมอย 2 ประเภท ไดแก ผลประเภทเสรมแรง ซงทาใหพฤตกรรมนนมอตราเพมขนและผลประเภทถกลงโทษ ซงทาใหพฤตกรรมนนมอตราลดลงหรอหมดไป

สาหรบวธการพฒนาคณธรรมจรยธรรมตามแนวคดพฤตกรรมนยมนน พบวา สามารถพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลไดดวยกระบวนการปรบพฤตกรรมโดยใชตวเสรมแรงหรอตวลงโทษเปนเครองมอในการเพมพฤตกรรมทพงปรารถนาและลดหรอขจดพฤตกรรมทไมพงปรารถนา ตามขนตอนทสาคญดงน

1. บงชหรอกาหนดพฤตกรรมเปาหมายใหชดเจนและมลกษณะเปนพฤตกรรมทสงเกตได 2. ใชแรงเสรมทเหมาะสมและถกหลกการโดยตวเสรมแรงทนามาใชอาจเปนตวเสรมแรง

ทางสงคม เชน การใหคาชมเชย ยกยอง ใหความสนใจ ใหเกยรต เปนตน หรออาจเปนตวเสรมแรงทเปนรางวล สงของ ทสามารถนามาแลกกบสงของทผปรบพฤตกรรมตองการ หรออาจจะใหแรงเสรมโดยการใหทากจกรรมอนทชอบทงนการเสรมแรงทใชตองเหมาะสมกบอายของผรบการปรบพฤตกรรม

3. ตดตามสงเกตการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบการปรบพฤตกรรม เมอมพฤตกรรมทตองการเกดขน ควรใหแรงเสรมทนทในชวงแรก ๆ ของการปรบพฤตกรรม แตเมอเวลาผานไประยะหนงแลวการใหแรงเสรมควรจะเปลยนเปนแบบครงคราวเพอใหพฤตกรรมนนคงอยอยางถาวร

จากแนวคดพฤตกรรมนยมจะเหนไดวา ในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลนน ตองกาหนดพฤตกรรมคณธรรมจรยธรรมทจะพฒนาใหชดเจน สามารถวดและสงเกตได โดยวธการสาคญในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลตามแนวคดน คอ การปรบพฤตกรรมทอาศยตวเสรมแรงหรอตวลงโทษเปนเครองมอทสาคญ

16

4. กลมแนวคดจตพฤตกรรมศาสตร แนวคดจตพฤตกรรมศาสตรเปนแนวคดทใชในการอธบายสาเหตพฤตกรรมของบคคลโดย

ใชรปแบบปฏสมพนธนยม (Interactionism Model) และทฤษฎตนไมจรยธรรมมาเปนกรอบในการกาหนดสาเหตตาง ๆ ของพฤตกรรม (ดวงเดอน พนธมนาวน, 2541: 105-108)

ซงตามรปแบบปฏสมพนธนยมเชอวาสาเหตของพฤตกรรมของบคคลมอยางนอย 4 สายหลก ดงน

1. สาเหตฝายสถานการณ ซงไดแก สงตาง ๆ ทรอบตวบคคล เชน ปทสถานทางสงคม การสนบสนนจากบคคลรอบตว เปนตน

2. สาเหตฝายจตลกษณะเดม ซงเปนจตลกษณะหรอบคลกภาพทตดตวมา หรออาจเกดจากการถายทอดทางสงคม เชน สขภาพจต ประสบการณทางสงคม สตปญญา คานยม เปนตน

3. ปฏสมพนธระหวางสาเหตฝายสถานการณกบฝายจตลกษณะเดม ซงเรยกวา ปฏสมพนธแบบกลไก (Mechanical Interaction)

4. สาเหตฝายจตลกษณะตามสถานการณหรอทเรยกวาปฏสมพนธภายในตน เชนเจตคตตอสงใดสงหนง หรอความเครยดเกยวกบเรองใดเรองหนง เปนตน สวนทฤษฎตนไมจรยธรรม ดวงเดอน พนธมนาวน (2538:2-5) ไดทาการศกษาวจยถงสาเหตพฤตกรรมของคนดและคนเกง โดยไดทาการประมวลผลการวจยทเกยวของกบการศกษา สาเหตของพฤตกรรมตาง ๆ ของคนไทยทงเดกและผใหญ อายตงแต 6-60 ป วาพฤตกรรมเหลานน มสาเหตทางจตใจอะไรบาง และไดนามาประยกตเปนทฤษฎตนไมจรยธรรมสาหรบคนไทยขน โดยแบงตนไมจรยธรรม ออกเปน 3 สวน ดงน

1. สวนทหนง ไดแก ดอกและผลไมบนตน ทแสดงถงพฤตกรรมการทาดละเวนชวและพฤตกรรมการทางานอยางขยนขนแขงเพอสวนรวม ซงลวนแตเปนพฤตกรรมของพลเมองด พฤตกรรมทเออเฟอตอการพฒนาประเทศ

2. สวนทสอง ไดแก สวนลาตนของตนไม แสดงถงพฤตกรรมการทางานอาชพอยางขยนขนแขง ซงประกอบดวยจตลกษณะ 5 ดาน คอ

1.1 เหตผลเชงจรยธรรม 1.2 มงอนาคตและการควบคมตนเอง 1.3 ความเชออานาจในตน 1.4 แรงจงใจใฝสมฤทธ 1.5 ทศนคต คณธรรมและคานยม 3. สวนทสาม ไดแก รากของตนไม ทแสดงถงพฤตกรรมการทางานอาชพอยางขยนขนแขง

ซงประกอบดวยจตลกษณะ 3 ดาน คอ

17

1.1 สตปญญา 1.2 ประสบการณทางสงคม 1.3 สขภาพจต จตลกษณะทงสามนอาจใชเปนสาเหตของการพฒนาจตลกษณะ 5 ประการ ทลาตนของ

ตนไมกได กลาวคอ บคคลจะตองมลกษณะพนฐานทางจตใจ 3 ดาน ในปรมาณทสงพอเหมาะกบอาย จงจะเปนผทมความพรอมทจะพฒนาจตลกษณะทง 5 ประการ ทลาตนของตนไม โดยทจตลกษณะทง 5 น จะพฒนาไปเองโดยอตโนมต ถาบคคลทมความพรอมทางจตใจ 3 ดานดงกลาวและอยในสภาพแวดลอมทางบาน ทางโรงเรยนและสงคมทเหมาะสม นอกจากนนบคคลยงมความพรอมทจะรบการพฒนาจตลกษณะบางประการใน 5 ดานน โดยวธการอน ๆ ดวยฉะนนจตลกษณะพนฐาน 3 ประการ จงเปนสาเหตของพฤตกรรมของคนดและของคนเกงนนเอง นอกจากนจตลกษณะพนฐาน 3 ประการทรากนอาจเปนสาเหตรวมกบจตลกษณะ 5 ประการทลาตน

ทฤษฎตนไมจรยธรรมน เกดจากผลการวจยพฤตกรรมและจตลกษณะของคนไทย โดยเมอสรางขนแลวทฤษฎนกไดชแนวทางการตงสมมตฐานการวจยเพอหาหลกฐานใหม ๆ มาเพอเตมในทฤษฎนอก เชน การวจยทเกยวกบจตลกษณะพนฐาน 3 ประการ ทสามารถจาแนกคนเปน 4 ประเภท เหมอนบวสเหลา กบความสามารถในการใชเหตผลเชงจรยธรรมของบคคล โดยพบวาคนทเปนบวเหนอนาเทานน (มจตลกษณะพนฐาน 3 ดานนในปรมาณสงเหมาะสมกบอาย) เปนผทจะสามารถรบการพฒนาเหตผลเชงจรยธรรมไดอยางเหมาะสมกบอาย ตามทฤษฎของ Kohlberg

5. กลมแนวคดสงคมวทยา แนวคดสงคมวทยาเปนแนวคดทเนนการศกษากระบวนการปฏสงสรรคและแบบแผน

ความสมพนธระหวางมนษยในกลม องคการและสงคม ซงตามแนวคดนมองวาการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลนนเกดขนไดโดยผานกระบวนการขดเกลาทางสงคม

การขดเกลาทางสงคม (Socialization) เปนกระบวนการทชวยใหบคคลไดเรยนรการอยรวมกบผอน เพอการปรบตวใหเขากบมาตรฐาน จารตประเพณ ขนบธรรมเนยมและการประพฤตปฏบตตาง ๆ จากการเรยนรนนทาใหบคคลมพฤตกรรมบคลกภาพ คานยมเจตคต แรงจงใจทสอดคลองกบวฒนธรรมในสงคมของตน รวมทงไดรบรขอมลขาวสารทเปนประโยชนในการดาเนนชวตประจาวนและการประกอบอาชพ ซงกระบวนการขดเกลาทางสงคมนจะเปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนองตลอดชวตของมนษย ตงแตวยเดก วยรน วยผใหญ และวยชรา

บคคลทมบทบาทสาคญในการขดเกลาทางสงคมใหกบบคคลไดแก พอแม คร เพอน พระ และสอมวลชน

สาหรบการพฒนาคณธรรมจรยธรรมตามแนวคดสงคมวทยาสามารถทาไดหลายวธ ดงสรปไดตอไปน (งามตา วนนทานนท,2534 :122; เพญแข ประจนปจจนก,2528; สพตรา สภาพ, 2537: 59)

18

1. การอบรมเลยงดของพอแมถอเปนการบอกกลาวอยางชดเจนถงสงทควรและ

ไมควรกระทาซงวธนถอวาเปนวธทสาคญทจะชวยพฒนาโครงสรางทางบคลกภาพและการพฒนาทางดานตาง ๆ ของบคคล

2. เปนแบบอยางทดของพอแมถอเปนการอบรมเลยงดแบบไมรตว กลาวคอ บคคลจะเรยนรจากการสงเกตพฤตกรรมของพอแมและซมซบเขาไปในจตใจจนหลอหลอมมาเปนบคลกภาพของบคคล

3. การอบรมสงสอนจากคร ถอเปนการชนาแนวทางหรออานวยโอกาสใหผเรยนดาเนนเขาสปญญา คร ถอเปนผทมบทบาทสาคญทรบชวงตอจากพอแม เปนผทมอทธพลในการหลอหลอมขดเกลาลกษณะนสยของนกเรยนและมบทบาทในการเปนตวแบบใหแกนกเรยนในการแสดงพฤตกรรมตาง ๆ

4. การอบรมสงสอนจากพระ ถอเปนการชวยสงเสรมคณธรรมจรยธรรม โดยอาศยหลกคาสอนและการจดกจกรรมทางศาสนา

5. การเรยนรจากกลมเพอนถอเปนการพฒนาและสรางอตมโนภาพแหงตนทแตกตางจากพอแม และคร เปนการเปดโอกาสทสาคญในการฝกหดทกษะในการสวมบทบาทของบคคล และใหบคคลไดเรยนรบทบาท และคานยมทางสงคมทผใหญไมตองการสอน

6. การเรยนรจากสอมวลชน ถอเปนการใหตวแบบทสาคญทจะชวยใหบคคลสามารถรบรในสงทเปนประโยชนตอการดารงชวตและสงทจาเปนทจะตองพฒนาเพอใหเปนผมคณธรรม จรยธรรม

จากทกลาวมาจะเหนไดวาแนวคดสงคมวทยาเ ชอวากระบวนการทางสงคมเปนกระบวนการสาคญททาใหบคคลไดเรยนรการอยรวมกบผอน โดยบคคลทมบทบาทสาคญในการขดเกลาทางสงคมไดแก พอแม คร เพอน พระ และสอมวลชน ซงในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของบคคลตามแนวคดนจงเชอวาเกดมาจากการทบคคลไดรบการขดเกลาทางสงคมผานตวแทนทางสงคมทสาคญ

6. กลมแนวคดทางศาสนา ปญหาของสงคมไทยในปจจบนสามารถแกไขหรอบรรเทาลงไดดวยศาสนา เนองจากตนเหตของปญหาตาง ๆ ในสงคมนนมาจากการกระทาของมนษย การแกปญหาจงตองแกไขทตวมนษยเอง ศาสนาทกศาสนาทชาวไทยนบถอลวนมแนวคาสอนทสงเสรมการพฒนาปจเจกบคคลดานจตสานกและเจตคต และสงเสรมการพฒนาปจเจกบคคลดานจตสานกและเจตคต และสงเสรมการพฒนาปจเจกบคคลในการดารงชวตรวมกบผอน เมอมนษยสามารถพฒนาตนไดกสามารถชวยตนเองได สามารถอยรวมกบผอนดวยความสงบสข และสามารถนาตนไปสความพนทกขไดใน

19

ทสด ในปจจบนศาสนาจะมบทบาทสาคญในการพฒนาบคคลในดานตางๆ ดงน (ภทรพร สรกาญจน,2536:127-129)

1. การพฒนาบคคลดานจตสานกและเจตคต หลกคาสอนทางศาสนาเปนเครองมอทสาคญและเปนหลกในการกลอมเกลาบคคลใหมความสานกและเจตคตทถกตองดงาม ศาสนาเปนเครองตอตานและกาจดสญชาตญาณฝายตาของมนษย ทาใหมนษยลดทอนกเลสตณหา ความเหนแกตวและการประทษรายผอน ศาสนายงสงเสรมคณธรรมของมนษยในทางสรางสรรคใหมนษยมความรก ความเมตตา ความเสยสละและความสงบสขเยอกเยน ตลอดจนพรอมทจะทาตนใหเปนประโยชนตอสวนรวม

2. การพฒนาบคคลในการดาเนนชวตรวมกบผอนในพทธศาสนามหลกธรรมหลายขอทสงเสรมใหบคคลดาเนนชวตรวมกบผอนดวยด โดยพทธศาสนามหลกการวา หากบคคลคดดมใจเปนกศลแลว ยอมพดดและทาด บคคลผพฒนาความคดจตใจของตนเองแลวจงเปนผดาเนนชวตรวมกบผอนไดอยางสงบสขและทาใหสงคมเจรญกาวหนาได จากหลกคาสอนทางศาสนาดงกลาวจะเหนไดวาเปนสงทชวยใหบคคลผทยดถอและปฏบตตามหลกคาสอนนน ๆ เปนบคคลทสามารถพฒนาคณธรรมจรยธรรมได โดยทในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมนนสงสาคญอยทการทบคคลเหนความสาคญและยอมรบในหลกการปฏบตตามหลกคาสอนนนเพอทจะนาไปใชในการประพฤตปฏบตและในการดารงชวตในสงคมตอไป จากทกลาวมาเหนไดวาแตละกลมแนวคดมความเชอพนฐานเกยวกบพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลทแตกตางกน ซงความแตกตางทเกดขนนนกจะนาไปสแนวคดและวธการในการพฒนาจรยธรรมของบคคลทตางกนดวย กลาวคอ กลมแนวคดทฤษฎพฒนาการทางความคดซงเชอวาพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลจะเปนไปตามขนและขนอยกบพฒนาการทางสตปญญาของบคคลในการทจะรบรกฎเกณฑและลกษณะตาง ๆ ทางสงคม ในขณะทกลมแนวคดจตพสยซงมงอธบายพฒนาการทางจรยธรรมของบคคลโดยมองวามความเกยวของสมพนธกบระดบคณภาพของการเรยนรดานจตใจ ดงนนในการพฒนาจรยธรรมของบคคลจงมงเนนใหบคคลสามารถทจะปฏบตตนตามคณธรรม จรยธรรมทยดถอในวถการดาเนนชวตของตนอยางสมาเสมอจนเกดเปนลกษณะนสยตดตว สวนแนวคดพฤตกรรมนยมทเนนใหความสาคญกบการใหแรงเสรม ดงนนกลมแนวคดดงกลาวจงสนใจทจะนาการเสรมแรงมาใชในการปรบพฤตกรรมจรยธรรมของบคคล สาหรบแนวคดจตพฤตกรรมศาสตรซงมงเนนการพฒนาพฤตกรรมจรยธรรมของบคคลโดยอาศยขอมลจากงานวจยเปนเครองมอในการตดสนใจกจะใหความสาคญกบวธการกาหนดพฤตกรรมทจะพฒนารวมถงขนตอนและวธการพฒนาจรยธรรมของบคคลใหสอดคลองกบงานวจยทพบ ในขณะเดยวกนถามองในมมมองของสงคมวทยากจะพบวาใหความสาคญกบการพฒนาจรยธรรมของบคคลโดยใชกระบวนการขดเกลาทางสงคมผานตวแทนทางสงคมทสาคญ ไดแก พอแม คร เพอน พระและสอมวลชน นอกจากนถาพจารณาวธการพฒนาจรยธรรมของบคคลตามกลมแนวคดทาง

20

ศาสนากจะพบวากลมแนวคดนเชอวาหลกธรรมคาสอนตาง ๆ ทางศาสนาสามารถนามาปฏบตเพอชวยใหเกดการพฒนาใหบคคลมจตสานกและเจตคตทถกตองดงามและสามารถดาเนนชวตรวมกบผอนได

องคประกอบของจรยธรรม จรยธรรมนนถอไดวาเปนเครองกาหนดหลกปฏบตในการดารงชวต เปนแนวทางในการอย

รวมกนอยางสงบเรยบรอย ซงในสงคมหรอทกองคกรตองม ดงน 1. ระเบยบวนย (Discipline) เปนสงสาคญยงทจะตองมในองคกร ซงถาองคกรใดขาด

กฎเกณฑ หรอระเบยบวนย ทจะเปนแนวปฏบตรวมกนแลว แตละคน ตางคนตางทาอะไรไดตามความตองการไมมผนาไมมระเบยบแบบแผนใหยดถอในแนวเดยวกนหากเปนเชนนจะทาใหเกดการละเมดสทธ หนาท เกดความเดอนรอน และความไมสงบในองคการ อาจทาใหองคการไมสามารถประสบความสาเรจตามเปาหมายขององคการได ดงนนองคการทกองคการตองมระเบยบวนย

2. สงคม (Society) เปนการรวมกลมกน ประกอบกจกรรมอยางมระเบยบแบบแผนกอใหเกดความเรยบรอย เกดขนบธรรมเนยมประเพณทดงาม ซงการรวมกลมกนประกอบกจกรรมในดานธรกจนนสามารถทจะใหความรวมมอใหเกดการพฒนาสงคมหรอผลตอบแทนคนใหสงคมโดยไมเหนแกประโยชนสวนตน ทาใหสงคมเกดสงดๆ เชน เกดเหตการณนาทวมในภาคตาง ๆ จะเหนไดวาหนวยงานตางๆ ไมวาภาครฐหรอเอกชน หรอแมกระทงคนไทยทงประเทศ ไดรวมกนสรางสรรคสงคม ดวยการบรจาคทงทนทรพย และกาลงเทาทสามารถชวยไดในการทากจกรรม ใหการชวยเหลอในรปแบบตางๆ ซงจะปฏเสธไมไดเลยวาสงคมไทยนน เปนสงคมทเปยมดวยนาใจทบรสทธอยางแทจรง

3. อสระ เสร (Autonomy) โดยทวไปแลว บคคลทสานกในมโนธรรมประสบการณชวต ยอมจะเปนบคคลทมความสขจะอยในระเบยบวนย สาหรบคนไทยนนคานยม ยงหมายรวมถง อสระ เสรภาพ ซงเมอไดรบการขดเกลาแลว สามารถปกครองตนเองใหอยในทานองคลองธรรมได ซงเมอเปนเชนน คณะกรรมการโครงการการศกษาจรยธรรม ไดกาหนดจรยธรรมทควรปลกฝงแกคนไทยไว 8 ประการ ดงน 1. การใฝสจจะ คอ การยดถอความจรง ศรทธาในสงทมหลกฐานขอมลรบรองทสามารถพสจน ตรวจสอบได แสวงหาความร ความจรงได

2. การใชปญญาในการแกไขปญหา คอ การใชกระบวนการคนหาความรความจรงเปนทางออกอยางมเหตผลเหมาะสม เพอแกปญหาหรอขจดอปสรรคขอยงยากตางๆ ทเผชญอย

3. เมตตา กรณา คอ การเสยสละนนไมกอใหเกดความเดอดรอนตอตนเอง แตชวยใหผอนไดพนจากความทกขกงวล

21

4. สต สมปรชญญะ คอ การทบคคลนนมความรตนเองอยเสมอวา ตนกาลงทา

อะไรอย และสามารถทจะเตอนตนเองใหสามารถตดสนใจทแสดงออกมาทางดานการประพฤตปฏบตในทางทถกตองดวยสต

5. ไมประมาท คอ การทกระทาอะไรกตาม จะตองมการวางแผน เพอเตรยมพรอมโดยตองมการคาดการณ เพอรบผลทตามมาของการกระทาใดๆ ของตนเองอยสมาเสมอจนเกดเปนนสย

6. ซอสตยสจรต คอ การมจตใจและการปฏบตตนทตรงตอความเจรญความถกตองความดงาม ตรงตอหนาทความรบผดชอบ ตรงตามระเบยบแบบแผนและกฎเกณฑตอคามนสญญา ซงหาก ปฏบตแบบนแลว จะกอใหเกดการยอมรบทจะอยรวมกนในสงคมได

7. ขยนหมนเพยร คอ การมความพอใจตอหนาทการงานของตนทไดรบผดชอบ มจตใจทจดจอกบงานทตนเองรบผดชอบ จนสนสดกระบวนการในการทางาน

8. หรโอตตปปะ คอ การละอาย และเกรงกลวตอการประพฤตชว การผดศลธรรม ตอมาไดมการเพมลกษณะจรยธรรมไทย 11 ประการ คอ 1. การมเหตผล 2. ความซอสตย 3. ความรบผดชอบ 4. ความเสยสละ 5. ความสามคค 6. ความกตญกตเวท 7. การรกษาระเบยบวนย 8. การประหยด 9. ความยตธรรม 10. ความอตสาหะ 11. ความเมตตากรณา

องคประกอบทมผลตอการพฒนาจรยธรรม สพล วงสนธ (2534 : 79-82) ไดศกษาถงองคประกอบทมอทธพลตอการพฒนาจรยธรรม จากการศกษาชวยในการอธบายไดวา การทบคคลมคณสมบตทางจรยธรรมแตกตางกนนนมความเกยวเนองมาจากปจจยใดบาง และจะเปนแนวทางในการพฒนาจรยธรรมใหสงขนโดยการพฒนาองคประกอบตางๆ ทมความสมพนธกบจรยธรรมนนๆ สาหรบองคประกอบตางๆ ทใชในการศกษาความสมพนธกบจรยธรรม จาแนกเปน 3 ประเภท ดงน 1. องคประกอบทางกายภาพ ไดแก การศกษา อาย และเพศ ของผถกวดสมบรณ ศาลยาชวนและคณะอางถงใน สพล วงสนธ (2534 : 81) ไดศกษาถงลกษณะการใหเหตผลเชงจรยธรรม ผลปรากฏวา มความแตกตางกนตามระดบอาย และการศกษา

2. องคประกอบทางบคลกภาพ ไดแก 2.1 ลกษณะทมงอนาคต หมายถง ความปรารถนาทจะทาสงหนงสงใดใหสาเรจลลวง

22

ไปดวยด แมจะเผชญกบอปสรรคตางๆ กไมยอทอ มความกระตอรอรนทจะฝาฟนอปสรรคทงมวลโดยมงทจะใหเกดผลสาเรจทดงามตามปรารถนาในอนาคตเปนหลก ยอมรบความลาบากในปจจบนเพออนาคตทด ดวงเดอน พนธมนาวน และเพญแข ประจบปจจนก อางถงใน สพล วงสนธ (2534 : 81) ไดวจยพบวาบคลกภาพลกษณะมงอนาคตและสภาพแวดลอม การอบรมเลยงดกบฐานะเศรษฐกจ มความสมพนธกบการใหเหตผลเชงจรยธรรม 2.2 เจตคตตอกฎหมาย ความเปนระเบยบ และศล 5 หมายถง ความคดเหน ความรสก ของบคคลทมตอกฎหมายความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง และศล 5 อางถงนายสพล วงสนธ (2534 : 81) ไดวจยพบวา เดกทมความใกลชดศาสนาจะมความสมพนธกบเจคคตเชงจรยธรรม 3. องคประกอบทางสภาพแวดลอม ไดแก ฐานะทางครอบครว ผเลยงดและวธการอบรมเลยงด การใชสอมวลชน สภาพแวดลอมทโรงเรยนและอทธพลของตวแบบ บญชร แกวสองและทพวรรณ กตตวบลย อางถงใน สพล วงสนธ (2534 : 81) ไดทาวจยพบวาการพฒนาการทางจรยธรรมของเดกวยรน มความแตกตางกนในดานการอบรมเลยงดและระดบอาย ยงพบวาเดกทมมารดาไดรบการศกษาระดบสง มการทางานหารายได มการอบรมเลยงดแบบรกมากและมการอบรมเลยงดแบบใหเหตผลมาก จะมเหตผลเชงจรยธรรมสงกวาเดกทมลกษณะตรงกนขาม

การศกษาจรยธรรมในสงคมไทย ลกษณะของการอบรมเลยงดแบงออกไดเปน 4 แบบ คอ การอบรมเลยงดแบบใหความรกและความอบอนใกลชด แบบประชาธปไตย แบบเขมงวดหรอควบคม แบบปลอยปะละเลย การอบรมแตละแบบเปนองคประกอบทสะทอนการปลกฝงบคลกภาพในวยเดกของบคคลตาง ๆ การอบรมแบบประชาธปไตย ไมบงคบเขมงวด ไมปลอยปะละเลยและไมตามใจจนเคยตว ลกษณะเชนน จะมความสมพนธกบจรยธรรม โดยเฉพาะอยางยงในการใชปญญาในการแกปญหา ดวงเดอน พนธมนาวน (2524 : 4-5) ไดสรปองคประกอบของจรยธรรมไว 2 ดาน คอ 1. เนอหาของจรยธรรม เปนสงทสงคมอบรมคนในสงคมใหประพฤตปฏบตในรปของความรเชงจรยธรรม เนนเนอหาความรทางศาสนา กฎหมาย หรอระเบยบประเพณ คานยมหรอทศนคต โดยเนอหาจรยธรรมในแตละสงคมยอมแตกตางกน ทงนเพราะระเบยบ ประเพณ คานยมของสงคมตางกน 2. โครงสรางของจรยธรรม เปนหลกการทางจรยธรรม โดยแสดงถงความเจรญหรอพฒนาการทางจรยธรรมตงแตขนตาสดจนถงขนสงสด ลกษณะของโครงสรางทางจรยธรรม ไดแก การใหเหตผลทางจรยธรรม บคคลจะมเหตผลทางจรยธรรมในระดบใดไมใชขนกบการอบรมสงสอนทางดานเนอหาของจรยธรรมแตขนอยกบระดบสตปญญา วฒภาวะทางอารมณ และประสบการณทเหมาะสมในสงคม การมเหตผลเชงจรยธรรมจงมลกษณะเปนสากลและสามารถใช

23

เปรยบเทยบการมจรยธรรมของคนในสงคมเดยวกนหรอตางสงคมไดมากกวาการเปรยบเทยบทางดานเนอหา สรปไดวา องคประกอบทมผลตอการพฒนาจรยธรรมดงกลาว จะชวยในการอธบายไดวา การทบคคลมคณสมบตทางจรยธรรมแตกตางกนนน มความเกยวเนองมาจากปจจยใดบางและเปนประโยชนในการสรางเสรมจรยธรรม โดยเฉพาะครผสอนในการใชเปนแนวทางปองกนและแกไขพฤตกรรมทไมพงประสงคใหมการพฒนาทถกตองถกทางยงขนไป วทย วศทเวทย และ เสฐยรพงษ วรรณปก (2533 : 4-5) ไดกลาวถงการศกษาทางพระพทธศาสนาทเปนไปเพอสมมาทฐ คอความคดเหนทถกตอง ทเปนขอปฏบตหรอหลกสาหรบฝกหดอบรมกาย วาจา ใจ และปญญา ใหยงขนไป จนบรรลเปาหมายสงสด คอพระนพพาน ไดแก

1. การฝกฝนอบรมดานปญญา ซงกอใหเกดความรความเขาใจในสงทงหลายตามความเปนจรง รเปนไปตามเหตปจจยทนามาใชในการแกไขปญหาไปตามแนวทางของเหตผลรเทาทนโลกและชวต จนสามารถทาจตใจใหบรสทธ หลดพนจากความยดมนถอมนในสงทงหลายมจตใจเปนอสระผองใสเบกบาน ซงเรยกวา “อธปญญาสกขา”

2. การฝกฝนอบรมในดานความประพฤต ซงรวมไปถงระเบยบวนย ความสจรตทางกายและวาจา นนคอ ละเวนจากการฆาสตว ลกทรพย ประพฤตผดในกาม ละเวนจากการพดเทจ พดสอเสยด พดหยาบ และพดเพอเจอไรสาระ ตลอดจนการประกอบอาชพทสจรต ไมเบยดเบยน ผอนเรยกวา “อธศลสกขา”

3. การฝกฝนอบรมในดานจตใจ อนไดแก การปลกฝงคณภาพ การเสรมสรางคณภาพสมรรถภาพจตและสขภาพจต นนคอความมจตใจดงาม เขมแขงและปลอดโปรงเปนสข เรยกวา “อธจตตสขา” นอกจากน ปน มทกนฑ (2520:144)ไดกลาวถงจรยธรรมดานการเสยสละ ซงมแนวปฏบตดงน 1. การเสยสละทางกาย เชน การชวยเหลอการงานสาธารณประโยชน อาท ทาความสะอาด โรงเรยน วด สถานทราชการ เปนตน 2. การเสยสละทางวาจา เชน การใหคาแนะนา แกผอนในสวนทเราสามารถกระทาไดอาท การแนะนาเมอผอนมปญหาชวตทงทางโลกและทางธรรม

3. การเสยสละทางกาลงปญญา เชน การแสดงความคดเหนอยางตรงไปตรงมา ไมวาจะใน ทประชมหรอกจการใดๆ อาทอาสาสมครสอนหนงสอใหแกเดกในชมชนแออด

4. การเสยสละทางกาลงทรพย เชน การแบงปนเงนทองใหแกผทขดสน การบรจาคเงนหรอสงของเพอสาธารณกศล

24

5. การเสยสละทางจตใจ หมายถง การรจกปลอยวางอารมณทเปนศตรตอความสงบทางใจ

เชน ความโกรธเคองขดใจบคคลอน ดงนนการระงบใจ และการใหอภย จงเปนการเสยสละอยางหนง

กลาวโดยสรป ถาสมาชกในสงคมไดศกษาและปฏบตตามหลกจรยธรรมในการดาเนนชวตทางพระพทธศาสนา จรยธรรมจะเปนเครองมอควบคมความประพฤตของบคคลในสงคมใหประพฤตแตสงทดงามทถกทควร กมนใจไดวาจรยธรรมในสงคมไทยทเสอมโทรมลงในยคปจจบนจะสามารถพฒนาใหดขนไดปญหาตางๆ เชน ปญหาอาชญากรรม ปญหาเสพตด ปญหาการกระทาผดของเยาวชน ฯลฯ กจะลดนอยลงและหมดไปในทสด ทาใหทกคนมชวตทเจรญงอกงามและสามารถอยรวมกนอยางมความสข

ทฤษฎเพอพฒนาจรยธรรม ทฤษฎทเปนหลกใหญของพระพทธศาสนาทเปนแบบหรอเปนกระบวนการทงหมดของการพฒนาคน ไดแกการศกษาใน 3 ดานทเรยกวา ไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา ดงทพระธรรมปฎก ไดอธบายไวดงน 1. ศล คอ การฝกฝนพฒนาดานพฤตกรรม หมายถงการพฒนาพฤตกรรมทางกายและวาจา ใหมความสมพนธกบสงแวดลอมอยางถกตอง โดยแบงเปน 4 หมวด คอ

1.1 การรกษาวนยแมบทของชมชน (ปาฎโมกขสงวร) เมอคนอยรวมกนจะตองจดระบบตางๆ ใหเกดความเรยบรอยประสานสอดคลองกน เชน วนยแมบทของคฤหสถไดแกศล 5

1.2 การรจกใชอนทรย (อนทรยสงวร) ไดรบรโดยผานตา ห จมก ลน กาย ใจ จะตองพฒนาพฤตกรรมในการใชอนทรยในทางการด ฟง อยางมสต คอรจก พจารณาเลอกเฟนสงทจะด สงท จะฟงอยางมสต ควบคมตนเองได รจกประมาณ ไมปลอยตวใหลมหลงมวเมา ไมเหนแกความสนกสนาน แตรจกด รจกฟง ใหไดคณคาทดงามเปนประโยชน ใหไดปญญาและคตทจะนามาใชในการพฒนาชวตและสงคม

1.3 การหาเลยงชพทบรสทธ(อาชวปารสทธ) เนองจากการหาเลยงชพเปนพฤตกรรมหลกในการดาเนนชวต จงตองพฒนาสมมาชพและสงเสรมใหหาเลยงชพโดยทางสจรต

1.4 การเสพบรโภคปจจยโดยใชปญญา (ปจจยปฎเสวนา) ถามนษยไมพฒนาพฤตกรรมในการเสพบรโภคกจะกอปญหาอยางมากจะกอใหเกดความลมหลง มวเมา ฟงเฟอ ฟมเฟอยดงนนตองพฒนาพฤตกรรม การเสพบรโภคปจจยตางๆ ใหเปนไปในลกษณะการเสพบรโภคปจจยโดยใชปญญา หรอทเรยกวา ปจจยปฎเสวนา ซงหมายถงการใชปญญาทาความเขาใจแลวบรโภคปจจยทงหลาย ใหไดผลตรงพอดตามคณคาแท คอบรโภคเพอเปนปจจยเครองชวยเกอหนนใหพฒนาชวต บรโภคโดยรเทาทน และสามารถละเวนหรอเลกเสพสงทไมเปนปจจยเกอหนนชวต

25

2. สมาธ หมายถงการฝกฝนพฒนาดานจตใจ ซงมความสาคญอยางยง เพราะจตใจ เปนฐาน

ของพฤตกรรม และเนองจากพฤตกรรมทกอยางเกดขนจากความตงใจหรอเจตนา และเปนไปตามเจตจานง รวมถงแรงจงใจทอยเบองหลง ถาจตใจไดรบการพฒนาใหดงานแลวกจะควบคมดแลพฤตกรรมไปในทางทดงาม การพฒนาคณสมบตของจตใจ โดยเสรมสรางคณสมบตใหแกจตใจ มดงตอไปน 2.1 พฒนาคณธรรม ซงเนนคณภาพของจตใจเชน เมตตา กรณา มทตา อเบกขา จาคะ กตญกตเวทตา หรโอตปปะ คารวะ มทวะ เปนตน 2.2 พฒนาสมรรถภาพ และประสทธภาพของจตใจ เชนฉนทะวรยะ อตสาหะ ขนต จตตะ สจจะ อธษฐาน ตบะ สต สมาธ 2.3 พฒนาความสข และภาวะทเกอหนนสขภาพของจตใจ เชน ปราโมทย ปต ปสสทธ สข สนต เกษม สตภาพ เสรภาพ

3. ปญญา หมายถงการ พฒนาปญญา ซงมความสาคญสงสด เพราะปญญาเปนตวนาทางและควบคมพฤตกรรมทงหมด โดยพฒนาปญญาแยกไดเปน 3 ระดบ คอ 3.1 ปญญาทชวยใหดาเนนชวต อยางมประสทธภาพและประสบความสาเรจ ไดแก ความรความเขาใจขอมลความร การรบรและเรยนรอยางถกตองตามความเปนจรง การรจกสอสาร ถายทอดความร การวนจฉยทถกตอง ความรจกแยกแยะวเคราะหวจย เปนตน 3.2 ปญญาทชวยใหดาเนนเขาสวถชวตทถกตองดงาม เชน ความรความเขาใจในระบบ ความสาพนธของสงทงหลายทองอาศยสงผลตอกนตามเหตปจจย 3.3 ปญญาทชวยใหบรรลจดหมายสงสดของชวตทดงาม ไดแก ความรความเขาใจเทาทนความจรงของสงขาร คอ โลกและชวต ทเปลยนแปลงเปนไปตามกฎธรรมดาของธรรมชาตจนสามารถวางใจถกตองตอสงทงหลาย ทาจตใจใหหลดพน เปนอสระไดสมบรณ และมชวตทเปนอยดวยปญญาทแทจรง การฝกฝนพฒนาตนใหเจรญงอกงามในความดเรยกวามงคล 38 ซง พระธรรมธรราชมหามน (โชดา ญาณสทธ ป.ธ.9) นามาเปนทฤษฎวดจรยธรรมใน 3 ดาน คอ กายกรรม วจกรรม และมโนกรรม โดยแบงเปนหมมงคล 10 หม ดงน

มงคลหมท 1 ฝกตนใหเปนคนด ซงประกอบดวย - มงคลท 1 ไมคบคนพาล - มงคลท 2 คบบณฑต - มงคลท 3 บชาบคคลทควรบชา

มงคลหมท 2 เตรยมความพรอมในการฝกตน ประกอบดวย - มงคลท 4 อยในถนทเหมาะสม

26

- มงคลท 5 มบญวาสนามากอน - มงคลท 6 ตงตนไวชอบ

มงคลหมท 3 ฝกตนใหเปนคนมประโยชน ประกอบดวย - มงคลท 7 ความเปนพหสต - มงคลท 8 มศลปะ - มงคลท 9 มวนย - มงคลท 10 มวาจาสภาษต

มงคลหมท 4 บาเพญประโยชนตอครอบครว ประกอบดวย - มงคลท 11 บารงมารดาบดา - มงคลท 12 สงเคราะหบตร - มงคลท 13 สงเคราะหภรรยา (สาม) - มงคลท 14 การงานไมอากล

มงคลหมท 5 บาเพญประโยชนตอสงคม ประกอบดวย - มงคลท 15 บาเพญทาน - มงคลท 16 ประพฤตธรรม - มงคลท 17 สงเคราะหญาต - มงคลท 18 ทางานไมมโทษ

มงคลหมท 6 เตรยมใจไวใหพรอม ประกอบดวย - มงคลท 19 งดเวนบาป - มงคลท 20 สารวมจากการดมนาเมา - มงคลท 21 ไมประมาทในธรรม

มงคลหมท 7 การแสวงหาธรรมขนตน ประกอบดวย - มงคลท 22 มความเคารพ - มงคลท 23 มความถอมตน - มงคลท 24 มความสนโดษ - มงคลท 25 มความกตญ - มงคลท 26 ฟงธรรมตามกาล

มงคลหมท 8 การแสวงหาธรรมขนสง ประกอบดวย - มงคลท 27 ความอดทน - มงคลท 28 เปนคนวางาย - มงคลท 29 เหนสมณะ

27

- มงคลท 30 สนทนาธรรมตามกาล

มงคลหมท 9 การปฏบตธรรมเพอกาจดกเลส ประกอบดวย - มงคลท 31 บาเพญตบะ - มงคลท 32 ประพฤตพรหมจรรย - มงคลท 33 เหนอรยสจ - มงคลท 34 ทานพพานใหแจง

มงคลหมท 10 ผลการปฏบตธรรมจนจตหมดกเลส ประกอบดวย - มงคลท 35 จตไมหวนไหวในโลกธรรม - มงคลท 36 จตไมโศก - มงคลท 37 จตปราศจากธล - มงคลท 38 จตเกษม

สาหรบสาระของทฤษฎตามหลกมงคล 38 ซงมงวดจรยธรรมทง 3 ดาน ดงน 1. ดานกายธรรม หมายถง การละชว ทาดทางกาย ไดแก การปฏบตตามมงคล คอ ไมคบคน

พาล คบบณฑต บชาบคคลทควรบชา อยในถนทเหมาะสม มบญวาสนามากอน ตงตนไวชอบความเปนพหสต มศลปะ มวนย บารงมารดาบดา สงเคราะหบตร สงเคราะหภรรยา (สาม) การงานไมอากล บาเพญทาน ประพฤตธรรม สงเคราะหญาต ทางานไมมโทษ งดเวนบาป สารวจจากการดมนาเมา ไมประมาทในธรรม มความเคารพ มความถอมตว มความสนโดษ มความกตญ ฟงธรรมตามกาล ความอดทน เปนคนวางาย เหนสมณะ

2. ดานวจกรรม หมายถง การเปนผมสมมาคาราวะทางวาจา รจกใชวาจาพดใหเกดประโยชน เวนจากการทาความชวทางคาพด ซงไดแก การปฏบตตามมงคล นนคอมวาจาสภาษตสนทนาธรรมตามกาล

3. ดานมโนกรรม หมายถง การทาจตใจใหบรสทธ ไดแก การปฏบตตามมงคล คอบาเพญตบะ ประพฤตพรหมจรรย เหนอรยสจ ทานพพานใหแจง จตไมหวนไหวในโลกธรรม จตไมโศก จตปราศจากธล จตเกษม จรยธรรมตามหลกมงคล 38 ดงกลาว จงเปนบทศกษาทสอดคลองกบองคประกอบแหงการดาเนนชวต ซงม 3 ดาน คอ พฤตกรรม จตใจ และปญญา ซงเมอสมาชกในสงคมมแนวทางในการดาเนนทดเชนนแลว จะยงผลใหทกคนสามารถสรางสรรคชวตทดงาม สงคมมสนตสข ตามเปาหมายแหงการพฒนาสงคมไทยในยคโลกาภวฒน

5. พฤตกรรมดานจรยธรรม พฤตกรรมดานจรยธรรม หมายถง การทบคคลแสดงพฤตกรรมทสงคมนยมชมชอบหรองด

เวนการแสดงพฤตกรรมทฝาฝนกฎเกณฑหรอคานยมในสงคมนน พฤตกรรมดานจรยธรรมซงเปนการกระทาทสงคมเหนชอบและใหความสาคญมากกวาดานอน ๆ ทงนเพราะเปนการกระทาในทาง

28

ทดและเลวของบคคลนน สงผลโดยตรงตอความผาสกและความทกขของสงคม การศกษาดาน อน ๆ ของจรยธรรมจงเปนเพยงเพอใหเขาใจและสามารถทานายพฤตกรรมในสถานการณตาง ๆ ของบบคคลเทานน ดวงเดอน พนธมนาวน (อางใน ณรงค ศลารตน 2544:25) ไดใหความหมายพฤตกรรมเชงจรยธรรมไววา หมายถง พฤตกรรมการกระทาทบคคลตดสนใจจะกระทาถกหรอผดในสถานการณแวดลอมตาง ๆ ทงนจะขนกบอทธพลของความเขาใจในเหตผลของความถกตองดงาม และความพงพอใจทจะนาจรยธรรมมาเปนแนวประพฤตปฏบต สาหรบ อารมณ สดม (2537 : 16) กลาววา พฤตกรรมดานจรยธรรม เปนสงทสงคมใหความสนใจมาทสด ดงนน นกวชาการจงไดศกษาพฤตกรรมของมนษยเพอจดประสงคทจะหาทางควบคมพฤตกรรมนน คอ สงเสรมใหเกดการทาดใหมากและปองกนหรอขจดการทาชวใหนอยลง สาหรบแนวทางการจดการศกษาของกรมสามญศกษา ตามแผนพฒนาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ระยะท 8 (พ.ศ. 2540 – 2544) ไดมงเนนปลกฝงใหนกเรยนนกศกษามจรยธรรมในดานตอไปน คอ ความรบผดชอบ ความซอสตย ความมระเบยบ ความเสยสละ และความอดทน (กรมสามญศกษา. 2539 : 46)

5.1 ความรบผดชอบ ความรบผดชอบ หมายถง การปฏบตกจการงานของตนเอง และงานทไดรบมอบหมายดวย

ความมานะพยายาม อทศกาลงกาย กาลงใจ จนสดความสามารถ บงเกดผลดแกตนเองและสวนรวม ความรบผดชอบอาจแบงไดเปน 3 ชนด 1. ความรบผดชอบตอสงคม หมายความวา ตองรบผดชอบสมบตของสงคม รบผดชอบตอ

คณหรอคาของสงคม 2. ความรบผดชอบตอตนเอง 3. ความรบผดชอบตอธรรมชาต หรอตอพระธรรม ชานาญ นสารตน ((อางใน ณรงค ศลารตน 2544:29) ไดใหความหมายของความรบผด ไว

วา คอการยอมรบร และสานกในการกระทาของตนเอง ยอมรบผลการกระทาของตนดวยความเตมใจ ไมวาผลการกระทานนจะเปนผลดหรอผลราย และพรอมทจะปรบปรงแกไขใหดขน ความรบผดชอบเปนสงเกอหนนใหบคคลปฏบตสอดคลองกบกฎจรยธรรมและกฎเกณฑของสงคม โดยไมตองมการบงคบควบคมจากผอน กรมวชาการ (2524 : 10 -16) ใหความหมายของความรบผดชอบวา หมายถง ความมงมนตงใจทจะทาการปฏบตหนาทดวยความผกพน ดวยความพากเพยร และความละเอยดรอบคอบ ยอมรบผลการกระทาในการปฏบตหนาท เพอใหบรรลผลสาเรจตามความมงหมาย พฤตกรรมทแสดงออกถงความรบผดชอบ คอ

1. เอาใจใสในการทางานอยางมประสทธภาพเพอผลงานนน ๆ 2. ซอสตยตอหนาทโดยไมคานงถงผลประโยชนสวนตว 3. เคารพตอระเบยบ กฎเกณฑและมวนยในตนเอง

29

4. มอารมณหนกแนนเมอเผชญอปสรรค 5. รจกหนาทและการกระทาตามหนาทเปนอยางด 6. มความเพยรพยายาม 7. มความละเอยดรอบคอบ 8. ใชความสามารถอยางเตมท 9. ปรบปรงงานในหนาทใหดยงขนทงตนเองและสงคม 10. ตรงตอเวลา 11. ยอมรบการกระทาของตน

5.2 ความซอสตย ความซอสตย ตามความหมายของพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถง

การประพฤตตรงและจรงใจ ไมคดคดทรยศ ไมคดโกงและไมหลอกลวง ธวชชย ชยจรฉายากล (2529 : 99) ไดอธบายความหมายของความซอสตยไววา หมายถง การประพฤตตนดวยความจรงใจ และตรงไปตรงมา พฤตกรรมทแสดงออกถงความซอสตย คอ

1. ซอตรงตอตนเอง 1.1 ไมคลอยตามพวกทลากหรอชกจงไปในทางทเสอมเสย 1.2 ไมคดโกง ตงใจทาจรง

2. ความซอสตยตอหนาทการงาน 2.1 ไมเอาเวลาทางานในหนาทไปทาประโยชนสวนตว 2.2 ไมใชอานาจหนาทประโยชนสวนตว

3. ความซอสตยตอบคคล 3.1 ประพฤตตรงไปตรงมา ไมคดคดตอผอน 3.2 ไมชกชวนไปทางเสอมเสย 3.3 ไมสอพลอเพอหาประโยชนสวนตน

4. ความซอสตยตอสงคมและประเทศชาต 4.1 รวมมอรวมใจกนทางานดวยความบรสทธใจ 4.2 ไมเหนประโยชนสวนตน หรอเอาดเขาตน 4.3 ไมรวมมอกนทางานใด ๆ ทผดกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ

5.3 ความมระเบยบวนย ความมระเบยบวนย หมายถง การควบคมตนเองใหประพฤตตามระเบยบแบบแผน

กฎหมาย ขอบงคบ กตกาของสงคม ขนบธรรมเนยม ประเพณ และศลธรรม อนนามาสความสงบสขในชวตของตนเองและความเปนระเบยบในสงคม

30

1. พฤตกรรมทแสดงออกถงความมระเบยบวนย คอการรกษาระเบยบวนยภายนอก 1.1 การรกษาระเบยบวนยในการบรโภค ไดแก มมารยาทเรยบรอยในการ

รบประทานอาหาร รบประทานอาหารใหถกหลกอนามย และสขวทยา 1.2 การรกษาระเบยบวนยในการอปโภค ไดแก การรกษารางกาย เสอผา ทอยอาศย

และเครองใชใหสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย 1.3 การรกษาระเบยบวนยตอสถานท ไดแก การรกษาความสะอาดและความเปน

ระเบยบทงในสานกงาน วด สถานทราชการ และสาธารณสถานตาง ๆ เชน แมนา ลาคลอง ถน รถโดยสาร สวนสาธารณะ ฯลฯ และประพฤตปฏบตตามกฎและขอบงคบของสถานทนน ๆ

2. การรกษาระเบยบวนยภายใน ไดแก การแตงกายและควบคมทวงท กรยา วาจา และใจ ใหหมดจด งดงาม ดวยการเวนชว ประพฤตชอบ ทงตอหนาและลบหลง ไดแก ระเบยบทวงท ระเบยบกรยา ระเบยบวาจา และระเบยบใจ

ระเบยบทวงท ไดแก การจดทาทาง ทาทใหเหมาะสมกบฐานะและภมรของตน ไมดหมนผอน ไมทะนงตน

ระเบยบกรยา ไดแก การควบคมอาการของรางกายทเคลอนไหวใหปรากฏแกคนทงหลาย โดยควบคมและปรบปรงกรยาใหงดงาม เปนระเบยบ มกรยาด สภาพออนโยน ประพฤตปฏบตใหเหมาะสมแกบคคล โอกาส เวลา สถานท

ระเบยบวาจา ไดแก การพดสมานไมตร พดไพเราะ พดด ไมพดเทจ ไมพดสอเสยด ไมพดคาหยาบ และเพอเจอ

ระเบยบใจ ไดแก การรจกควบคมจตใจและอารมณใหอยในกรอบระเบยบทดงาม

5.4 ความเสยสละ ความเสยสละ หมายถง การละความเหนแกตว การใหปนแกคนทควรใหดวยกาลงกาย

กาลงทรพย กาลงสตปญญา รวมทงการรจกสลดทงอารมณรายในตนเองดวยพฤตกรรมทแสดงออกถงความเสยสละทงกาย วาจา ใจ สตปญญา กาลงทรพย ธวชชย ชยจรฉายากล (อางใน ณรงค ศลารตน 2544:31) ใหความหมายของความเสยสละไววา หมายถง การยอมยกผลประโยชนสวนตวใหแกบคคลอนหรอสงคมเมอมโอกาส สวนโพธทอง จตออน(อางใน ณรงค ศลารตน 2544:-31) นยามวา ความเสยสละ คอ การละความเหนแกตว การทาเพอคนอนหรอสวนรวม การใหปนแกผอน หรอกลมบคคลทควรใหดวยกาลงกาย กาลงทรพย กาลงความคด

พฤตกรรมทแสดงออกถงความเปนผเสยสละ คอ 1. การใหทางกาย

1.1 ชวยเหลอผอนทาธรการงานทไมมโทษ 1.2 ไมนงดดาย

31

1.3 ชวยเหลองานสาธารณประโยชน

2. การใหทางวาจา 2.1 ชวยเหลอใหคาแนะนาทงในทางโลกและทางธรรม 2.2 ชวยเจรจาเอาเปนธระใหสาเรจประโยชน

3. การใหทางสตปญญา 3.1 ชวยแสดงความคดเหนอยางตรงไปตรงมา 3.2 ชวยแกปญหาเดอดรอนแกคนทเดอดรอน 3.3 ชวยคดแนวทางทถกทชอบ

4. การใหดวยกาลงทรพย 4.1 แบงปนเครองอปโภคบรโภคแกผขดสนทควรให 4.2 แบงปนเงนทองใหผขดสนทควรใหและสละทรพยเพอสาธารณกศล

5. การใหทางใจ 5.1 ยนดเมอเหนผอนมความสข 5.2 ใหอภยในความผดของผอนทสานกผด ไมอาฆาตจองเวร

5.5 ความอดทน วลลภ กนทรพย และไทย ทพยสวรรณกล (2529 :771) ไดอธบายความอดทนไววา ความ

อดทนเปนความสามารถในการควบคมสภาวะทางอารมณ หรอการกระทาของตนใหเปนไปอยางสงบราบเรยบ และเปนปกตพรอมทงยงสามารถปฏบตภาระหนาทตาง ๆ ทมอยตอไป ไมมการหยดชะงก ลาชา เมอตองเผชญกบสถานการณ สงแวดลอมทเปนอปสรรค หรอถกชกจงใหไขวเขว

6. งานวจยทเกยวของ ณรงค ศลารตน (2544) ไดทาการวจยเรอง ศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยน

โรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดนครศรธรรมราช พบวาระดบชนเรยนเปนตวแปรททาใหนกเรยนมคณธรรมจรยธรรมทงไมแตกตางและแตกตางกน สวนใหญมพฤตกรรมเปนไปในลกษณะเดยวกน ทผลการวจยเปนเชนนเพราะ ประการแรก นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนและตอนปลายอยในชวงอายประมาณ 12 – 18 ป ซงเปนชวงอายวยรนตอนตนและวยรนตอนปลาย นบวาเปนวยทใกลเคยงกน ซงเปนวยทเดกใชสตปญญาหาเหตผลแสวงหาคานยมของตนเองเพอนาไปสการดาเนนชวตเมอเปนผใหญ ประการทสองนาจะเปนเพราะวา การปลกฝงคณธรรมจรยธรรมในโรงเรยนมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย มจดเนนใหโรงเรยนปลกฝงในเรองเดยวกน คอ ความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ ความซอสตย ความเสยสละและความอดทน

32

ดนย จารประสทธ (2533 : 117-118) ไดทาการวจยเรอง ทศนคตเชงจรยธรรมของ

นกศกษาวชาเอกพลศกษา ในกลมวทยาลยพลศกษาภาคใต กลมตวอยางเปนนกศกษาภาคปกตชนปท 1 และชนปท 2 วชาเอกพลศกษา จานวน 288 คน เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามสารวจมาตราสวนประมาณคา ทศนคตเชงจรยธรรมดานความรบผดชอบ ความมระเบยบวนย ความเสยสละและความเออเฟอเผอแผ ผลการศกษาพบวา นกศกษาชายมทศนคตเชงจรยธรรมอยในระดบปานกลาง แตนกศกษาหญงอยในระดบสง เมอเปรยบทศนคตเชงจรยธรรมของนกศกษาระหวางชนป พบวานกศกษาชนปท 1 และปท 2 มทศนคตเชงจรยธรรมไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ประนอม โสภพนธ (2546) ไดทาการศกษา การพฒนาพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยนโรงเรยนบานไทยวทยาคม อาเภอเของใน จงหวดอบลราชธาน พบวา จากผลการเขาคายคณธรรมนอกสถานศกษา นกเรยนกลมเปาหมายมพฤตกรรมเปลยนไปจากเดม มความอดทน เสยสละและเคารพตอกตกาของสวนรวม ซงเหนชดเจนจากการใชกจกรรมเกม เพลงตาง ๆ มความนอบนอมตอครอาจารย ไมไดเลอกวาเปนครอาจารยจากโรงเรยนอนทไมไดสอนตนเอง นกเรยนมความเปนระเบยบ นกเรยนเหนถงโทษของยาเสพตด ยอมรบในกฎระเบยบของการเขาคาย ประพฤตตนเปนศษยทดของคร มจตสานกทจะพฒนาตนเอง กลาทาความดทงตอหนาและลบหลง สามารถสรางอดมการณชวตได พงตนเองไดอยางมศกดศร สรางเสรมภมคมกนใหแกจตใจ มความประทบใจจากการเขาคาย เขาใจในบาปบญอนเนองจากการกระทาเหนถงภาพชวตของตนเองในการทจะเปนบตรทด มจตใจออนโยนตอครและบดามารดา

ประสทธ นวลศร (2547) ไดทาการศกษา แนวทางการพฒนาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงคของนกเรยนในโรงเรยนหวหนวทยาคม พบวา

1. ระดบคณภาพดานคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคของนกเรยนอยในระดบปรบปรง

2. แนวทางการพฒนาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคของนกเรยน คอ ผบรหารและบคลากรในโรงเรยนทกคนตองปฏบตตนใหเปนแบบอยางทด สงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในการดาเนนกจกรรม จดใหมการยกยองเชดชเกยรตนกเรยน ประชาสมพนธผลงานของนกเรยนและโรงเรยน มคณะกรรมการกากบตดตาม ประเมนผลการดาเนนกจกรรมสรปผลการ- ดาเนนอยางตอเนอง จดการอบรมใหความรดานเทคนคการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมแกครผสอน สรางความตระหนกใหแกนกเรยนทราบถงคณคาและประโยชนของคณธรรมจรยธรรมทมตอตนเองและสวนรวม

ปรชา รโยธา (2546) ไดทาการศกษา การพฒนางานสงเสรมคณธรรม จรยธรรม นกเรยนชน-มธยมศกษาตอนตน โดยใชโครงการพฒนาจตในโรงเรยนบานแฝกโนนสาราญ สานกงานการประถมศกษาอาเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม พบวา การดาเนนกจกรรมการฟง

33

ธรรมสวนะทกวนพระ และการฝกอบรมพฒนาจตตามโครงการพฒนาจตแลว ทาใหกลมผรวมศกษาไดมความรความเขาใจ สามารถนาหลกธรรมไปสอดแทรกในหองเรยนได กลมเปาหมายมความร ความเขาใจในคณธรรม จรยธรรม ดานการมระเบยบวนย ความซอสตยตอตนเอง การมเมตตากรณา เออเฟอเผอแผ ตอสวนรวม และการประหยด อดออม มากยงขน

ธารน มลาราม (2547) ไดทาการศกษาคณลกษณะเชงจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4-6 จงหวดรอยเอด พบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 4-6 มคณธรรมเชงจรยธรรมอยในระดบสง 4 ดาน และอยในระดบปานกลาง 7 ดาน โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ความรบผดชอบ ความเสยสละ ความอตสาหะ ความมระเบยบวนย ความเมตตากรณา ความมเหตผล ความยตธรรม ความกตญกตเวท ความประหยด ความซอสตย และความสามคค

เยาวภา รกการงาน (2535 : 72) ไดเปรยบเทยบการใชเหตผลเชงจรยธรรมในการแกปญหาทางวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธต สงกดทบวงมหาวทยาลย ในเขตภาคกลาง กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และชนปท 5 จานวน 276 คน เครองมอทใชเปนแบบวดการใชเหตผลเชงจรยธรรมในการแกปญหาทางวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม พบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และชนปท 5 มขนพฒนาการทางจรยธรรมไมแตกตางกน แตมคณลกษณะทางจรยธรรมดานความซอสตย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

วชราภรณ มานมนต (2549) ไดทาการศกษาจรยธรรมสาหรบบคลากรในองคการ:กรณศกษา โรงเรยนสายนาทพย พบวาบคลากรมจรยธรรมอยในระดบสง โดยดานความซอสตยมคาเฉลยสงสด รองลงมาคอ ความมระเบยบวนย ความขยนและความรบผดชอบตามลาดบ ผลการจาแนกระดบจรยธรรมตามภมหลงทางสงคม พบวาเพศหญงจะมจรยธรรมมากกวาเพศชายผจบการศกษาระดบตากวาปรญญาตรและผ ทจบปรญญาโทจะมจรยธรรมสงกวากลมอน ๆผทมตาแหนงบรหารและผทเปนลกจางชวคราวจะมจรยธรรมสงกวากลมอน สาหรบอายงานและสถานภาพสมรสพบวาไมมความแตกตางในระดบจรยธรรม

สภาวด พรประสทธกล (2547) ไดทาการศกษาพฤตกรรมทางจรยธรรมของพนกงานธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) สานกงานใหญ พบวาพฤตกรรมทางจรยธรรมของพนกงานธนาคารกรงไทย ทง 7 ดาน คอ ความรบผดชอบ ความซอสตย ความมเหตผล ความเมตตากรณา ความยตธรรม การรกษาระเบยบวนย และความสามคค อยในระดบสง และตวแปรทสมพนธกบพฒนาการทางจรยธรรม ไดแก อายงาน ตาแหนง รายได สวนตวแปรทเหลอ ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส และระดบการศกษา พบวา ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมทางจรยธรรม

สทธภรณ แหยมรกษา (2546) ไดศกษาพฤตกรรมความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน จงหวดนครปฐมพบวา

34

1. พฤตกรรมความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน จงหวดนครปฐม นกเรยนมพฤตกรรมความรบผดชอบโดยรวมและรายดานทกดานอยในระดบมาก คอ ความรบผดชอบตอตนเอง ความรบผดชอบตอสถาบน ความรบผดชอบตอสงคม และความรบผดชอบตอการเลาเรยน

2. เมอเปรยบเทยบพฤตกรรมความรบผดชอบจาแนกตามเพศ พจารณาและรายดานทกดาน พบวา นกเรยนหญงและนกเรยนชายมพฤตกรรมความรบผดชอบแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 จาแนกตามชนจาแนกตามปทกาลงศกษา พจารณาโดยรวมพบวา นกเรยนมธยมปท 4 กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 มพฤตกรรมความรบผดชอบแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และจาแนกตามผลการเรยน พจารณาโดยรวมและรายดานทกดาน พบวา นกเรยนทมผลการเรยนเกรดเฉลย 3.00-4.00 กบนกเรยนทมผลการเรยนเกรดเฉลย 1.00-2.99 มพฤตกรรมความรบผดชอบแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

งานวจยตางประเทศ ชารพ (อจจมา วนแตง. 2538 :38; อางองมาจาก Sharp. 1992 : 3843 – A) ไดศกษาวฒ

ภาวะในการใชเหตผลเชงจรยธรรมและประสบการณชวตของวยรนตอนตน กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนวยรนชาย 49 คน วยรนหญง 40 คน เครองมอทใชเปนแบบทดสอบ ดไฟนง อชช แบบสารวจประสบการณชวตในระยะหวเลยวหวตอของวยรนและแบบทดสอบความสามารถทางพทธปญญาของ ไอโอวา (Iowa) ผลการวจยพบวา วนยทางบานและวฒภาวะทางจรยธรรมในเพศชายและเพศหญง มความสมพนธกนอยางมนยสาคญทางสถต และพบความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตระหวางการเขากลมทากจกรรมกบวฒภาวะทางจรยธรรม

โยลสไตน (จารวรรณ พานทอง. 2526 :31–32; อางองมาจาก Holstein. 1976) ไดทาการวจยเรองการเปลยนแปลงการใชเหตผลเชงจรยธรรมของเดกวยรนและบดามารดาของเดก โดยทาการศกษาแบบระยะยาวชวงสามป กลมตวอยางเปนเดกวยรนชายหญงอาย 13 ป จานวน 53 คน ทมสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคมระดบเดยวกนพบวา เดกวยรนหญงมพฒนาการทางจรยธรรมอยในขนท 3 และเดกวยรนชายอยในขนท 2 ตอมามการวดซาอกขณะทเดกมอาย 16 ป พบวา วยรนชายมพฒนาการทางจรยธรรมอยในขนท 4 ขณะทวยรนหญงมพฒนาการทางจรยธรรมอยในขนท 3 และ 5 ปตอมา มการวดซาอก ปรากฏวา เดกวยรนชายและหญงมพฒนาการทางจรยธรรมกาวหนาเรวมาก

35

บทท 3 วธดาเนนการศกษาคนควา

การวจยเรอง ศกษาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ เปนการวจยเชงสารวจพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมใน 5 ดาน ประกอบดวย ดานความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ ความซอสตย ความเสยสละ และความอดทน เปนการวจยเชงปรมาณ ใชแบบสอบถามในการวจยเปนหลก ผวจยไดกาหนดขนตอนการดาเนนการวจยดงน

3.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 3.2 ตวแปรการวจย 3.3 เครองมอในการวจย 3.4 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 3.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 1. ประชากรทใช เปนนกศกษาของวทยาลยราชพฤกษ ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2552 ชนปท 1 ถงชนปท 4 รอบปกต ประกอบดวย คณะบรหารธรกจ จานวน 823 คน คณะบญช จานวน 162 คน คณะนเทศศาสตร จานวน 136 คน คณะนตศาสตร จานวน 64 คน คณะวทยาศาสตร จานวน 35 คน รวม จานวน 1,220 คน (ทมา : งานทะเบยนและวดผล 26 มกราคม 2553)

2. กลมตวอยางในการศกษาครงนผวจยเกบขอมลดวยวธการสมตวอยางจานวน 302 คนโดยใชวธการแบบสมของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) จากสตร คอ

n = N

1+Ne2

เมอ n คอ จานวนตวอยาง หรอขนาดของกลมตวอยาง

36

N คอ จานวนหนวยทงหมด หรอ ขนาดของประชากรทงหมด (1,220 คน) e คอ ความคาดเคลอนในการสมตวอยาง (sampling error) ในทนจะ

กาหนดเทากบ + / - 0.05 ภายใตความเชอมน 95% จงแทนคาสตรไดดงน =

= 302

3.2 ตวแปรการวจย 3.2.1 ตวแปรอสระ (Independent Variable) ปจจยสวนบคคลของนกศกษา ประกอบดวย เพศ ระดบชนป อาชพของผปกครอง 3.2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ

3.3 เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสอบถามซงม 3 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคล เปนคาถามแบบเลอกตอบ (Check list)

ประกอบดวย เพศ ระดบชนป อาชพของผปกครอง ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมเปนแบบสอบถาม ประมาณ

คา (Rating Scale) โดยใชมาตรวดแบบ Likert Scale ทมคาตอบใหเลอก 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

ตอนท 3 แบบสอบถามปลายเปด เพอใหแสดงความคดเหนเพมเตมนอกเหนอจากทระบไวทเกยวกบการปฏบตตนดานคณธรรม จรยธรรม

3.3 การสรางเครองมอในการวจย เครองมอทใชในการศกษาคนควาครงนไดสรางขนจากเอกสารและงานวจยทเกยวของตาม

ขนตอนตอไปน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษา แลวพจารณาสรางเปนแบบสอบถาม ภายใตองคประกอบ 5 ดานคอ ดานความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ ความซอสตย ความเสยสละ และความอดทน

2. จดทาโครงสรางแบบสอบถาม ใหสอดคลองกบหวขอวจย ประกอบดวยพฤตกรรม ดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษา 5 ดาน ไดแก

1+ 1,220 (0.052 )

1,220

37

ดานความมระเบยบวนย จานวน 6 ขอ ดานความรบผดชอบ จานวน 5 ขอ ดานความซอสตย จานวน 7 ขอ ดานความเสยสละ จานวน 6 ขอ ดานความอดทน จานวน 6 ขอ

3. การหาความเชอมนของแบบสอบถาม (Reliability)

3.4 วธการเกบรวบรวมขอมล

1. ผวจยเกบรวบรวมขอมล โดยการแจกแบบสอบถามแกนกศกษากลมตวอยาง 2. สถานทในการแจกแบบสอบถาม คอ วทยาลยราชพฤกษ จงหวดนนทบร

3.5 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย ผวจยนาแบบสอบถามทไดรบทงหมดมาวเคราะห โดยใชวธการทางสถต ดงน ขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลของกลมตวอยางไดแก เพศ ระดบชน อาชพผปกครอง มา

วเคราะหดวยคาความถและคารอยละ 1. ใชมาตรวดแบบ Likert Scale ทมคาตอบใหเลอก 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด มเกณฑการใหคะแนน ดงน

คาตอบระดบความเหน คะแนน บอยครงมาก/มากทสด 5 คะแนน บอยครง/มาก 4 คะแนน บางครง/ปานกลาง 3 คะแนน นาน ๆ ครง/นอย 2 คะแนน ไมเคย/นอยทสด 1 คะแนน

และมเกณฑการแปลความหมายของระดบคะแนนเฉลย ดงน คะแนนเฉลย 4.50 - 5.00 หมายถง มากทสด คะแนนเฉลย 3.50 – 4.49 หมายถง มาก คะแนนเฉลย 2.50 – 3.49 หมายถง ปานกลาง คะแนนเฉลย 1.50 – 2.49 หมายถง นอย คะแนนเฉลย 1.00 – 1.49 หมายถง นอยทสด

38

หาคาเฉลย (X) แบบสอบถามเปนรายขอและรายดาน ตามตวแปรพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ แลวเทยบคาเฉลยกบเกณฑประเมนและแปลผล

2. คานวณหาคาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) เพอดความเบยงเบนเปนรายขอ และรายดาน ของการศกษาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ

3. หาคาท (t-test) ในการทดสอบสมมตฐาน เพอเปรยบเทยบการปฏบตของนกศกษาทมตอพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ สถตทใชในการวจย ในการวเคราะหขอมล ใชโปรแกรมสาเรจรป เพอหาคาสถตดงตอไปน

1. คารอยละ (Percentage) 2. คาเฉลย (Mean) 3. คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) 4. คาท (t-test) 5. วเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way Analysis of Variance)

39

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลและแปลความหมายทไดจากการศกษาพฤตกรรมดาน

คณธรรม จรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ ปการศกษา 2552 จากการรวบรวมแบบสอบถามของกลมตวอยาง จานวน 302 ชด ผวจยไดแบงการวเคราะหออกเปนขนตอนเพอใหเกดความเขาใจทตรงกนในการแปลความหมายของผลการวเคราะหขอมล ไดกาหนดสญลกษณและอกษรยอในการวเคราะหขอมล ดงน

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล n แทน ขนาดกลมตวอยาง x แทน คาคะแนนเฉลย (Mean) ของกลมตวอยาง S.D แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) t แทน คาสถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน (t- distribution) df แทน ชนของความเปนอสระ (Degree of freedom) SS แทน ผลรวมกาลงสองของคะแนน (Sum of square) MS แทน คาประมาณความแปรปรวนของคะแนน (Mean of square) F แทน คาสถตทใชพจารณา F-distribution P แทน ความนาจะเปน (probability) * แทน ความมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมล ผวจยใชโปรแกรมสาเรจรป ในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลและแปลผลการวเคราะหขอมลครงน ไดนาเสนอในรปแบบตารางประกอบคาอธบายโดยแบงการเสนอผลวเคราะหขอมลเปน 5 ตอน ดงน ตอนท 1 วเคราะหขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ ชนป อาชพของผปกครอง โดยวเคราะหจากคาความถและคารอยละ เสนอผลในตาราง 1-3 ตอนท 2 วเคราะหภาพรวมระดบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม เสนอผลในตาราง 4 ตอนท 3 วเคราะหภาพรวมระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกตามรายดาน และรายขอ เสนอผลในตาราง 5 – 9 ตอนท 4 วเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม เสนอผลในตาราง 10-11 ตอนท 5 ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตม

40

ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 วเคราะหขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง ตามตาราง 1-3 ตาราง 1 จานวนและรอยละ ของนกศกษากลมตวอยาง จาแนกตามเพศ

เพศ จานวน รอยละ ชาย 106 35.1 หญง 196 64.9

รวม 302 100 จากตาราง 1 พบวานกศกษากลมตวอยางเปนเพศหญง จานวน 196 คน (คดเปนรอยละ 64.9) เพศชายจานวน 106 คน (คดเปนรอยละ 35.1)

ตาราง 2 จานวนและรอยละ ของนกศกษากลมตวอยาง จาแนกตามชนป ชนปทเรยน จานวน รอยละ ปท 1 75 24.8 ปท 2 75 24.8 ปท 3 76 25.2 ปท 4 76 25.2

รวม 302 100 จากตาราง 2 พบวานกศกษากลมตวอยางกาลงศกษาอยชนปท 4 จานวน 76 คน (คดเปนรอยละ 25.2) ปท 3 จานวน 76 คน (คดเปนรอยละ 25.2) ปท 2 จานวน 75 คน (คดเปนรอยละ 24.8) ปท 1 จานวน 75 คน (คดเปนรอยละ 24.8 ) ตาราง 3 จานวนและรอยละ ของนกศกษากลมตวอยาง จาแนกตามอาชพของผปกครอง

อาชพของผปกครอง จานวน รอยละ รบราชการ/รฐวสาหกจ 39 12.9 รบจาง 132 43.7 คาขาย 41 13.6 ธรกจสวนตว 47 15.6 อน ๆ 43 14.2

รวม 302 100 จากตาราง 3 พบวาผปกครองของนกศกษากลมตวอยางมอาชพรบจาง จานวน 132 คน (คดเปน

รอยละ 43.7) ทาธรกจสวนตว จานวน 47 คน (คดเปนรอยละ 15.6) ทาอาชพอน ๆ จานวน 43 คน (คดเปนรอยละ 14.2) อาชพคาขาย จานวน 41 คน (คดเปนรอยละ 13.6) และรบราชการ/รฐวสาหกจ จานวน 39 คน (คดเปนรอยละ 12.9)

41

ตอนท 2 วเคราะหภาพรวมระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ตาราง 4 พฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษากลมตวอยางในภาพรวม

พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม x

ระดบพฤตกรรม

1. ความมระเบยบวนย 3.35 .423 ปานกลาง 2. ความรบผดชอบ 3.00 .589 ปานกลาง 3. ความซอสตย 2.59 .447 ปานกลาง 4. ความเสยสละ 3.97 .567 มาก 5. ความอดทน 2.88 .433 ปานกลาง

เฉลย 3.12 .304 ปานกลาง จากตาราง 4 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมในภาพรวมอยในระดบ ปานกลาง ( x = 3.12) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา โดยสวนใหญการมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมอยในระดบปานกลาง ยกเวนความเสยสละอยในระดบมาก ( x = 3.97) ตอนท 3 วเคราะหภาพรวมระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกตามรายดาน และรายขอ ตาราง 5 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความมระเบยบวนย จาแนก เปนรายขอ

พฤตกรรม ระดบการปฏบต

มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด

x S.D เกณฑการ

ประเมน 1.เขาเรยนตรงตอเวลา 91

(30.1) 136

(45.0) 65

(21.5) 10

(3.3) 0

(0.0) 4.02 .807 มาก

2.สงงานตรงตามกาหนดทไดรบมอบหมาย

95 (31.5)

140 (46.4)

61 (20.2)

6 (2.0)

0 (0.0)

4.07. .770 มาก

3.นาขนม/อาหาร/เครองดม มารบประทานในหองเรยน

3 (1.0)

21 (7.0)

112 (37.1)

85 (28.1)

81 (26.8)

2.27 .967 นอย

4.ทงเศษกระดาษหรอขยะไวบนเกาอหรอบนพนหอง

2 (0.7)

4 (1.3)

59 (19.5)

120 (39.7)

117 38.7

1.85 .822 นอย

SD

42

ตาราง 5 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความมระเบยบวนย จาแนก เปนรายขอ (ตอ)

พฤตกรรม ระดบการปฏบต

มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด

x S.D เกณฑการ

ประเมน 5. แตงกายตามระเบยบของวทยาลยราชพฤกษ

106 (35.1)

105 (34.8)

75 (24.8)

15 (5.0)

1 (0.3)

3.91 .943 มาก

6. เมอเดนผานอาจารยจะแสดงความเคารพ แมวา ไมเคยเรยนกบอาจารยทานนนมากอน

89 (29.5)

120 (39.7)

77 (25.5)

8 (2.6)

8 (2.6)

3.91 .943 มาก

จากตาราง 5 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ในดานความมระเบยบวนย อยในระดบปานกลาง ( x = 3.35) เมอพจารณารายขอ พบวา สวนใหญมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมอยในระดบมาก สาหรบขอทงเศษกระดาษหรอขยะไวบนเกาอหรอบนพนหอง ( x = 1.85) และขอนาขนม/อาหาร/เครองดม มารบประทานในหองเรยน ( x = 2.27) อยในระดบนอย ตาราง 6 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความรบผดชอบ จาแนกเปนรายขอ

รายการ ระดบการปฏบต เกณฑการ

ประเมน มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด x S.D

7.แจงใหอาจารยทราบเมอเหนทรพยสมบตของทางวทยาลยเสยหาย

47 (15.6)

87 (28.8)

111 (36.8)

28 (9.3)

29 (9.6) 3.31 1.137 ปานกลาง

8.เขาเรยนทกครงไมเคยขาด 77 (25.5)

115 (38.1)

81 (26.8)

23 (7.6)

6 (2.0) 3.77 .979 มาก

43

ตาราง 6 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความรบผดชอบ จาแนกเปนรายขอ (ตอ)

รายการ ระดบการปฏบต เกณฑการ

ประเมน มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด x S.D

9.ตกเตอนเพอนมใหทาลายสงของทเปนสาธารณประโยชน

70 (23.2)

101 (33.4)

86 (28.5)

27 (8.9)

18 (6.0) 3.59 1.116 มาก

10.เมอตนสายจงตดสนใจไมมาเรยน

12 (4.0)

35 (11.6)

63 (20.9)

75 (24.8)

117 (38.7) 2.17 1.180 นอย

11.เวลานดทางานกลมกบเพอนมกมาสาย และเปนคนสดทาย

12 (4.0)

27 (8.9)

64 (21.2)

92 (30.5)

107 (35.4) 2.16 1.123 นอย

จากตาราง 6 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยาง โดยรวม ดานความรบผดชอบอยในระดบปานกลาง ( x = 3.00) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมอยในระดบมาก คอขอเขาเรยนทกครงไมเคยขาด ( x = 3.77) ขอตกเตอนเพอนมใหทาลายสงของทเปนสาธารณประโยชน ( x = 3.59) ขอแจงใหอาจารยทราบเมอเหนทรพยสมบตของทางวทยาลยเสยหาย ( x = 3.59) อยในระดบปานกลาง ขอเวลานดทางานกลมกบเพอนมกมาสายและเปนคนสดทาย ( x = 2.16) และเมอตนสายจงตดสนใจไมมาเรยน ( x = 2.17) อยในระดบนอย

44

ตารางท 7 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความซอสตย จาแนกเปนรายขอ

รายการ ระดบการปฏบต เกณฑการ

ประเมน มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด x S.D

12.เมอเกบของไดพยายามคนเจาของ

133

(44.0)

101

(33.4)

62

(20.5)

2

(0.7)

4

(1.3) 4.18 .872 มาก

13.ไมเขารวมทากจกรรมแตใหเพอนเชคชอให

7

(2.3)

10

(3.3)

53

(17.5)

56

(18. 5)

176

(58.3) 1.73 1.014 นอย

14.ลอกการบานเพอนสงอาจารย

0

(0.0)

0

(0.0)

1

(0.3)

37

(12.3)

264

(87.4) 1.13 .346 นอยทสด

15.มกปลกตวเมอเพอนชวนดมสรา/เลนการพนน

45

(14.9)

46

(15.2)

59

(19.5)

54

(17.9)

98

(32.5) 2.62 1.446 ปานกลาง

16.แอบจดคาตอบเขาไปดในหองสอบ

1

(0.3)

3

(1.0)

66

(21.9)

84

(27.8)

148

(49.0) 1.76 .850 นอย

17.สงหนงสอคนหองสมดตรงเวลา

120

(39.7)

77

(25.5)

38

(12.6)

18

(6.0)

49

(16.2) 3.67 1.455 มาก

18.โกหกผปกครองเพอขอเงนซอของฟมเฟอย

0

(0.0)

1

(0.3)

48

(15.9)

109

(36.1)

144

(47.7) 1.69 .744 นอย

จากตาราง 7 พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางโดยรวม ดานความซอสตยอยในระดบปานกลาง ( x = 2.59) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ทอยในระดบมาก คอขอเมอเกบของไดพยายามคนเจาของ ( x = 4.18) ขอสงหนงสอคนหองสมดตรงเวลา ( x = 3.67) ขอมกปลกตวเมอเพอนชวนดมสรา/เลนการพนน ( x = 2.62) อยในระดบปานกลาง ขอแอบจดคาตอบเขาไปดในหองสอบ ( x = 1.76) ขอโกหกผปกครองเพอขอเงนซอของฟมเฟอย ( x = 1.69) ขอไมเขารวมทากจกรรมแตใหเพอนเชคชอให ( x = 1.73) อยในระดบนอย และขอลอกการบานเพอนสงอาจารย ( x = 1.13) อยในระดบนอยทสด

45

ตารางท 8 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความเสยสละจาแนกเปนรายขอ

รายการ ระดบการปฏบต

เกณฑการประเมน มาก

ทสด มาก ปานกลาง นอย นอย

ทสด x S.D

19.บรจาคสงของใหผประสบทกขภย

61

(20.2)

112

(37.1)

86

(28.5)

29

(9.6)

14

(4.6) 3.59 1.059 มาก

20.มาชวยเหลองานของทางวทยาลยเมอไดรบการขอความรวมมอ ถงแมจะเปนวนหยด

81

(26.8)

108

(35.8)

90

(29.8)

16

(5.3)

7

(2.3) 3.79 .974 มาก

21.แบงปนสงของใหเพอนยมดวยความเตมใจ

151

(50.0)

120

(39.7)

26

(8.6)

3

(1.0)

2

(0.7) 4.37 .740 มาก

22.ยนดสละสทธบางอยางของตนเองเพอประโยชนสวนรวม

88

(29.1)

140

(46.4)

65

(21.5)

6

(2.0)

3

(1.0) 4.01 .823 มาก

23.อธบายและถายทอดความรหากเพอนไมเขาใจในเรองนน ๆ

103

(34.1)

117

(38.7)

75

(24.8)

7

(2.3) - 4.05 .826 มาก

24.ชวยเหลองานบานโดยไมเกยงงอน

107

(35.4)

122

(40.4)

60

(19.9)

8

(2.6)

5

(1.7) 4.05 .899 มาก

จากตาราง 8 พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยาง โดยรวม ดานความเสยสละ อยในระดบมาก ( x = 3.97) เมอพจารณาเปนรายขอคอ ขอแบงปนสงของใหเพอนยมดวยความเตมใจ ( x = 4.37) ขออธบายและถายทอดความรหากเพอนไมเขาใจในเรองนน ๆ ( x = 4.05) ขอชวยเหลองานบานโดยไมเกยงงอน ( x = 4.05) ขอยนดสละสทธบางอยางของตนเองเพอประโยชนสวนรวม ( x = 4.01) ขอมาชวยเหลองานของทางวทยาลยเมอไดรบการขอความรวมมอ ถงแมจะเปนวนหยด( x = 3.79) ขอบรจาคสงของใหผประสบทกขภย ( x = 3.59)

46

ตารางท 9 ผลการวเคราะหพฤตกรรมทางคณธรรม จรยธรรมดานความอดทน จาแนกเปนรายขอ

รายการ ระดบการปฏบต

เกณฑการประเมน มาก

ทสด มาก ปานกลาง นอย นอย

ทสด x S.D

25.ปฏเสธคาชกชวนใหหนเรยนเพอไปเทยวกบเพอน

61

(20.2)

96

(31.8)

69

(22.8)

45

(14.9)

31

(10.3) 3.37 1.247 ปานกลาง

26.ใชกาลงตดสนปญหา 1

(0.3)

1

(0.3)

63

(20.9)

114

(37.7)

123

(40.7) 1.82 .792 นอย

27.ทางานทไดรบมอบหมายจนสาเรจลลวง

98

(32.5)

143

(47.4)

55

(18.2)

5

(1.7)

1

(0.3) 4.10 .771 มาก

28.ซอสงของฟมเฟอยตามกระแสนยม

10

(3.3)

30

(9.9)

107

(35.4)

105

(34.8)

50

(16.6) 2.49 .991 นอย

29.ทนฟงเพอนปรกษาปญหาทางโทรศพทเปนชวโมง

76

(25.2)

88

(29.1)

78

(25.8)

42

(13.9)

18

(6.0) 3.54 1.180 มาก

30.หวเราะเสยงดงในทชมชน

0

(0.0)

5

(1.7)

91

(30.1)

109

(36.1)

97

(32.1) 2.01 .831 นอย

จากตาราง 9 พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยาง ดานความอดทน อยในระดบปานกลาง ( x = 2.88) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมทอยใน

ระดบมาก คอขอทางานทไดรบมอบหมายจนสาเรจลลวง ( x = 4.10) ขอทนฟงเพอนปรกษาปญหาทาง

โทรศพทเปนชวโมง ( x = 3.54) ขอปฏเสธคาชกชวนใหหนเรยนเพอไปเทยวกบเพอน( x = 3.37)

อยในระดบปานกลาง และขอใชกาลงตดสนปญหา ( x = 1.82) อยในระดบนอย

47

ตอนท 4 วเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม เสนอผลดงตาราง 10-11

สมมตฐาน นกศกษาทมปจจยสวนบคคลตางกน มพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม แตกตางกน

ตาราง 10 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกตามเพศ

พฤตกรรรมเชงจรยธรรม

1. ดานความมระเบยบวนย จานวน x S.D t P ชาย 105 3.26 .419 -2.668 .877 หญง 197 3.40 .419

2. ดานความรบผดชอบ ชาย 105 3.01 .603 .299 .654 หญง 197 2.99 .583

3. ดานความซอสตย ชาย 105 2.37 .461 -.514 .252 หญง 197 2.40 .441

4.ดานความเสยสละ ชาย 105 3.95 .581 -.404 .629 หญง 197 3.98 .560

5. ดานความอดทน ชาย 105 2.85 .387 -.823 .108 หญง 197 2.90 .456

รวม ชาย 105 3.09 .301 -1.157 .645 หญง 197 3.13 .305

* มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตาราง 10 ผลการทดสอบระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางจาแนกตามเพศ พบวา มระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ 0.05

48

ตาราง 11 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม จาแนกตามชนป

พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม แหลงความ

แปรปรวน

df

MS

F

P

1. ดานความมระเบยบวนย ระหวางกลม 3 2.243 .748 2.404 .068 ภายในกลม 298 92.710 .331 รวม 301 94.953 2. ดานความรบผดชอบ ระหวางกลม 3 .058 .019 .059 .981 ภายในกลม 298 98.215 .330 รวม 301 98.274 3. ดานความซอสตย ระหวางกลม 3 1.284 .428 1.094 .352 ภายในกลม 298 116.556 .391 รวม 301 117.841 4. ดานความเสยสละ ระหวางกลม 3 .391 .130 .410 .746 ภายในกลม 298 94.591 .317 รวม 301 94.982 5. ดานความอดทน ระหวางกลม 3 .599 .200 .411 .745 ภายในกลม 298 114.731 .486 รวม 301 145.330

จากตาราง 11 ผลการทดสอบระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยาง จาแนกตามชนป พบวา มระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

SS

49

ตาราง 12 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานระดบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม จาแนกตามอาชพของผปกครอง

จากตาราง 12 ผลการทดสอบระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษากลมตวอยาง

จาแนกตามอาชพของผปกครอง พบวา มระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตอนท 5 ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตม ผลจากการวเคราะหความคดเหนของนกศกษากลมตวอยางเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตมโดยจาแนกเปนรายขอเรยงลาดบความสาคญไดดงน 1. ควรใหมการทาบญตกบาตรในตอนเชาทกวนพระ 2. สนบสนนใหทางานรวมกนเปนทมเพอเปนการยอมรบความคดเหนของผอน 3. ควรประพฤตปฏบตตนใหถกตองตามกฎระเบยบของทางวทยาลย เพอจะไดเปนคนดของสงคมไมทาใหผอนเดอดรอน เสยสละ ชวยเหลอผอน ทกๆ ดาน

พฤตกรรรมเชงจรยธรรม แหลงความแปรปรวน df SS MS F P

1. ดานความมระเบยบวนย ระหวางกลม 4 1.178 .294 1.657 .160 ภายในกลม 297 52.759 .178 รวม 301 53.93 2. ดานความรบผดชอบ ระหวางกลม 4 1.544 .386. 1.114 .350 ภายในกลม 297 102.935 .347 รวม 301 104.479 3. ดานความซอสตย ระหวางกลม 4 1.493 .373 1.882 .114 ภายในกลม 297 58.889 .198 รวม 301 60.381 4.ดานความเสยสละ ระหวางกลม 4 .259 .065 .199 .939 ภายในกลม 297 96.523 .325 รวม 301 96.782 5. ดานความอดทน ระหวางกลม 4 .658 .164 .874 .480 ภายในกลม 297 55.893 .188 รวม 301 56.551

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ จงหวดนนทบร ประจาปการศกษา 2552 เพอศกษาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาระดบปท 1-4 รอบปกต กลมตวอยางจานวน 302 คน จากจานวนนกศกษารอบปกตทงสน 1,220 คน ดวยวธการสมตวอยาง โดยแยกตามตวแปร ประกอบดวย เพศ ชนป อาชพของผปกครอง สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ตามลาดบดงน สรปผลการวจย

ตอนท 1 วเคราะหขอมลเกยวกบปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง ตาราง 1 แสดงจานวนและรอยละ จาแนกตามเพศ พบวากลมตวอยางเปนเพศหญง จานวน 196 คน คดเปนรอยละ 64.9 เพศชายจานวน 106 คน (คดเปนรอยละ 35.1) ตาราง 2 แสดงจานวนและรอยละ แยกตามชนป พบวากลมตวอยางกาลงศกษาอยชนปท 4 จานวน 76 คน(คดเปนรอยละ 25.2) ปท 3 จานวน 76 คน (คดเปนรอยละ 25.2) ปท 2 จานวน 75 คน (คดเปนรอยละ 24.8) ปท 1 จานวน75 คน (คดเปนรอยละ 24.8 )

ตาราง 3 แสดงจานวนและรอยละ แยกตามอาชพผปกครอง จากตาราง 3 พบวาอาชพอาชพรบจาง 132 คน (คดเปนรอยละ 43.7) ทาธรกจสวนตว จานวน 47 คน (คดเปนรอยละ 15.6) ทาอาชพอน ๆ จานวน 43 คน (คดเปนรอยละ 14.2) อาชพคาขาย จานวน 41 คน (คดเปนรอยละ 13.6) และรบราชการ/รฐวสาหกจ จานวน 39 คน (คดเปนรอยละ 12.9)

ตอนท 2 วเคราะหภาพรวมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ตาราง 4 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางในภาพรวม พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( x = 3.12) เมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา โดยสวนใหญการมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมอยในระดบ ปานกลาง ยกเวนดานความเสยสละอยในระดบมาก ( x = 3.97)

ตอนท 3 วเคราะหภาพรวมเกยวกบระดบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกตามรายดาน ตาราง5 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยาง ดานความมระเบยบวนย จาแนกเปนรายขอผลการวเคราะหพบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางโดยรวม ดานความ

51

มระเบยบวนย อยในระดบปานกลาง ( x = 3.35) เมอพจารณารายขอ พบวา สวนใหญมพฤตกรรมดานคณธรรม

จรยธรรมอยในระดบมาก สาหรบขอทงเศษกระดาษหรอขยะไวบนเกาอหรอบนพนหอง ( x = 1.85) และขอนา

ขนม/อาหาร/เครองดม มารบประทานในหองเรยน ( x = 2.27) อยในระดบนอย

ตาราง 6 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษากลมตวอยาง ดานความรบผดชอบ จาแนกเปนรายขอ ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความรบผดชอบ จาแนกเปนรายขอ พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของกลมตวอยางโดยรวม ดานความรบผดชอบอยในระดบปานกลาง ( x = 3.00) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมอยในระดบมาก คอขอเขาเรยนทกครงไมเคยขาด ( x = 3.77) ขอตกเตอนเพอนมใหทาลายสงของทเปนสาธารณประโยชน ( x = 3.59) ขอแจงใหอาจารยทราบเมอเหนทรพยสมบตของทางวทยาลยเสยหาย ( x = 3.59) อยในระดบปานกลาง ขอเวลานดทางานกลมกบเพอนมกมาสายและเปนคนสดทาย ( x = 2.16) และเมอตนสายจงตดสนใจไมมาเรยน ( x = 2.17) อยในระดบนอย

จากตาราง 7 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความซอสตย จาแนกเปนรายขอ พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา โดยรวม ดานความซอสตยอยในระดบปานกลาง ( x = 2.59) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ทอยในระดบมาก คอขอเมอเกบของไดพยายามคนเจาของ ( x = 4.18) ขอสงหนงสอคนหองสมดตรงเวลา ( x = 3.67) ขอมกปลกตวเมอเพอนชวนดม

สรา/เลนการพนน ( x = 2.62) อยในระดบปานกลาง ขอแอบจดคาตอบเขาไปดในหองสอบ ( x = 1.76) ขอ

โกหกผปกครองเพอขอเงนซอของฟมเฟอย ( x = 1.69) ขอไมเขารวมทากจกรรมแตใหเพอนเชคชอให ( x = 1.73) อยในระดบนอย และขอลอกการบานเพอนสงอาจารย ( x = 1.13) อยในระดบนอยทสด

ตารางท 8 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความเสยสละจาแนกเปนรายขอ พบวา พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาโดยรวมดานความเสยสละอยในระดบมาก ( x = 3.97)

เมอพจารณาเปนรายขอคอ ขอแบงปนสงของใหเพอนยมดวยความเตมใจ ( x = 4.37) ขออธบายและถายทอด

ความรหากเพอนไมเขาใจในเรองนน ๆ ( x = 4.05) ขอชวยเหลองานบานโดยไมเกยงงอน ( x = 4.05)

ขอยนดสละสทธบางอยางของตนเองเพอประโยชนสวนรวม ( x = 4.01)

52

ขอมาชวยเหลองานของทางวทยาลยเมอไดรบการขอความรวมมอ ถงแมจะเปนวนหยด( x = 3.79) ขอบรจาค

สงของใหผประสบทกขภย ( x = 3.59)

ตารางท 9 ผลการวเคราะหพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม ดานความอดทน จาแนกเปนรายขอ พบวาพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม ดานความอดทน อยในระดบปานกลาง ( x = 2.88) เมอพจารณาเปนรายขอ

พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมทอยในระดบมาก คอขอทางานทไดรบมอบหมายจนสาเรจลลวง ( x = 4.10) ขอทนฟงเพอนปรกษาปญหาทางโทรศพทเปนชวโมง ( x = 3.54) ขอปฏเสธคาชกชวนใหหนเรยนเพอ

ไปเทยวกบเพอน( x = 3.37) อยในระดบปานกลาง และขอใชกาลงตดสนปญหา ( x = 1.82) อยในระดบนอย ตอนท 4 การวเคราะหขอมลเพอทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรม ตาราง 10 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกตามเพศ ผลการทดสอบ พบวา มระดบพฤตกรรมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ตาราง 11 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม จาแนกตามชนป ผลการทดสอบ พบวาพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ตาราง 12 ผลการวเคราะหทดสอบสมมตฐานพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรม จาแนกตามอาชพของผปกครอง ผลการทดสอบ พบวา มระดบพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 อภปรายผล

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา ในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ อภปรายผลไดดงน 1 ผลการวจยพบวานกศกษากลมตวอยางเปนเพศหญงมากกวาเพศชาย สวนใหญกาลงศกษาอยชนปท 3และปท 4 มากทสด และผปกครองประกอบอาชพรบจางมากทสด พบวาไมมความแตกตางในพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมซงสอดคลองกบผลการวจยของ วชราภรณ มานมนต ทศกษาจรยธรรมสาหรบบคลากรในองคการ:กรณศกษาโรงเรยนสายนาทพย พบวาเพศ ระดบการศกษา ไมมความแตกตางในระดบจรยธรรม 3. การสารวจพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของกลมตวอยางโดยสวนใหญมพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบรายดานจากมากไปหานอยไดดงน ความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ ความอดทน และความซอสตย ทงนวทยาลยไดสงเสรมพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมครบทกดาน โดยการเรยนการสอนทกรายวชามการมงเนนใหผเรยนเหนความสาคญดานคณธรรมจรยธรรมตาม

53

พนธกจของสถาบน แตเนองจากนกศกษาปจจบนยงไมเหนความสาคญดานคณธรรมจรยธรรมเทาทควร ซงพฤตกรรมผเรยนโดยสวนใหญชอบกจกรรมดานนนทนาการมากกวาดานเชงวชาการ ดงนนทางวทยาลยควรมการสนบสนนและสงเสรมกจกรรมวชาการโดยสอดแทรกดานคณธรรมคณธรรมเพมมากขน สาหรบดานความเสยสละอยในระดบมากทงนเนองจากวทยาลยมการสงเสรมใหจดกจกรรมทางานรวมกนและแบงงานกนทา ทาใหนกศกษาเกดความรบผดชอบตอหนาทและความเสยสละตอสวนรวม 3. การสารวจพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษากลมตวอยางทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนมผลตอพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมไมแตกตางกนซงสอดคลองกบผลวจยของณรงค ศลารตน ททาการวจยเรองพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสามญศกษา จงหวดนครศรธรรมราช พบวาองคประกอบตาง ๆ ของกลมตวอยางทตางกนไมทาใหนกเรยนมคณธรรมจรยธรรมแตกตางกน

ขอเสนอแนะ 1. วทยาลยควรจดกจกรรมเพอปลกฝงจรยธรรมใหนกศกษาโดยจดใหมการทาบญตกบาตรในตอนเชาทกวนพระ 2. สนบสนนใหทางานรวมกนเปนทมเพอเปนการยอมรบความคดเหนของผอน 3. นกศกษาควรประพฤตปฏบตตนใหถกตองตามกฎระเบยบของทางวทยาลย เพอจะไดเปนคนดของสงคมไมทาใหผอนเดอดรอน เปนผเสยสละ ชวยเหลอผอน ทกๆ ดาน

ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาครงตอไป 1. ควรมการวจยปจจยทสงผลตอพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาในดานอน ๆ 2. ควรมการวจยพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาทมตวแปรตนแตกตางจากการวจยน

บรรณานกรม กลยา ศรปาน.ศกษาคณธรรมจรยธรรมของนกเรยนระดบประถมศกษา โรงเรยนบญเลศอนสรณ สานกงาน คณะกรรมการการศกษาเอกชน จงหวดสงขลา.ปรญญานพนธ กศ.ม. สงขลา : มหาวทยาลยทกษณ,2542. ถายเอกสาร. การศาสนา,กรม. ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนาสนทรยภาพ และลกษณะนสย การฝกฝน กาย วาจา ใจ. กรงเทพมหานคร : กรมการศาสนา กระทรวงศกษาธการ, 2541. โกวท ประวาลพฤกษ. เอกสารการสอนชดวชาจรยศกษา หนวยท10 . กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2527. โกวท ประวาลพฤกษ และ ภานดา คสกล. เอกสารการสอนชดวชาจรยศกษา หนวยท 11.

กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมราช, 2527. จรยธรรมกบชวต (พมพครงท 6). กรงเทพฯ: โอ. เอส , 2541. จนทน ทมโฆสต. การศกษาความเขาใจทางจรยธรรมของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย กรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2534. จารวรรณ พานทอง. การเปรยบเทยบผลเชงจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน สงกด กรมสามญศกษา จงหวดนครสวรรค.ปรญญานพนธ กศ.ม. พษณโลก: มหาวทยาลยนเรศวร, 2536. ถายเอกสาร จรวรรณ วรชกล. การศกษาพฤตกรรมทางจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในจงหวด ชลบร. วทยานพนธ ศศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,2524. อดสาเนา.

เจยมจต บญรกษ . การศกษาพฤตกรรมทางจรยธรรมของนกศกษาวทยาพลศกษาในภาคเหนอ. วทยานพนธ. กศ.ม. พษณโลก : มหาวทยาลยนเรศวร , 2534. ถายเอกสาร จงเหรยญ หลาม. คณธรรมอรยมรรคมองคแปดดานศลของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 สงกด สานกงานการประถมศกษาจงหวดเพชรบรณ. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร, 2536.

ชาเลอง วฒจนทร. หลกการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมแกนกเรยน. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา, 2524 ชจตร แชมลาเจยก. แนวทางการอบรมคณธรรม จรยธรรม และพฒนาจตใจนกเรยนโรงเรยน มธยมศกษา : ศกษาเฉพาะกรณโรงเรยนโคกสาโรงวทยา. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร มหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2537. ณรงค ศลารตน. ศกษาพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ ศกษา จงหวดนครศรธรรมราช. วทยานพนธมหาบณฑต. มหาวทยาลยทกษณ,2542. ดวงเดอน พนธมนาวน. จตวทยาจรยธรรม และจตวทยาภาษา. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนา พานช, 2524. ดวงเดอน พนธมนาวน. การพฒนาจรยธรรม:ตาราจตวทยา. กรงเทพฯ : สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนทรวโรฒ ประสานมตร,2522. ธารน มลาราม. คณลกษณะเชงจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4-6 และ นกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) จงหวดรอยเอด. วทยานพนธปรญญาการศกษา มหาบณฑต. มหาวทยาลยมหาสารคาม,2547. ธารง ชทพ. เอกสารการสอนชดวชาจรยศกษา หนวยท 15. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2528. เนาวนตย มขสมบต. ความเหนเกยวกบจรยธรรม และปจจยทเกยวของของนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนปลาย จงหวดนนทบร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2545. บญม แทนแกว. จรยศาสตร (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: โอ. เอส , 2539. พรเพญ ภจญญาณ. การศกษาความกาวหนาทางจรยธรรมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หลงการเรยนโดยใชแบบฝกการฟง. วทยานพนธปรญญาศลปะศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2535. พทธทาสภกข. การสรางเสรมจรยธรรมแกวยรน. กรงเทพมหานคร : สมชายการพมพ, 2521. พทธทาสภกข. ความคดเหนเกยวกบการสอนวชาธรรมะในมหาวทยาลย. (ม.ป.ป.). (อดสาเนา)

เยาวภา รกการงาน. การเปรยบเทยบการใชเหตผลเชงจรยธรรมในการแกปญหาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธต สงกดทบวงมหาวทยาลย ในเขตภาคกลาง วทยานพนธ ศศ.ม. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยเกษตรศาตร, 2535. โรม สรเสน. คมอการพฒนาคณธรรม จรยธรรมสาหรบผบรหาร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ การศาสนา, 2534. ลดดาวรรณ มณยานนท. แนวทางการปลกฝงคณธรรมจรยธรรม. บทความวชาการและประสบการณ การสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมในการสอน.มหาวทยาลยรงสต. วชาการ, กรม. คาบรรยายเกยวกบแนวความคดและทฤษฎในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมทเนน ความมวนยและความเปนประชาธปไตย. กรงเทพมหานคร : กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ , 2541.

วเชยร พงษประเสรฐ. ความคดรวบยอดเกยวกบจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ใน เขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2526 วระวรรณ อามระดษ. ความคดเหนเกยวกบคานยมทางจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษา ตอนปลาย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2522. สมบต มหารศ และคณะ. คานยมทางจรยธรรมของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนตามทศนะ ครผสอนจรยธรรมในจงหวดมหาสารคาม. ภาควชาหลกสตรและการสอนคณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสารคาม, 2540. สนตยา ไชยศรชลธาร. การศกษาจรยธรรมของนกเรยนชน ปวช.1 วทยาลยเทคนคสพรรณบร ปการศกษา 2538. งานวจยเสนตอวทยาลยเทคนคสพรรณบร, 2538. (อดสาเนา) อาไพ สจรตกล. การสอนจรยศกษาในหลกสตรใหมใหไดผล. เอกสารประกอบการสมมนาเชง ปฎบตการ อาจารยผสอนวชาพระพทธศาสนา. กรมอาชวศกษา. (อดสาเนา)

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง พฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษาในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ

คาชแจง

1. แบบสอบถามม 3 ตอน คอ ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา โดยประเดนคาถาม

ใหอานเพอพจารณาวานกศกษาประพฤตปฏบตตามลกษณะในประเดนคาถามมาก นอยเพยงใด หรอหากนกศกษาประสบกบสถานการณดงประเดนคาถาม นกศกษาจะประพฤตปฏบตตามลกษณะนน ๆ มากนอยเพยงใด แตละประเดนมคาตอบใหเลอก 5 ระดบ คอ 5 หมายถง ประพฤตปฏบตในระดบ ประจา (สมาเสมอ) 4 หมายถง ประพฤตปฏบตในระดบ บอยครง 3 หมายถง ประพฤตปฏบตในระดบ บางครง

2 หมายถง ประพฤตปฏบตในระดบ นานๆครง 1 หมายถง ประพฤตปฏบตในระดบ ไมเคยปฏบต

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามปลายเปด แสดงความคดเหนเกยวกบขอเสนอแนะ วธการปลกฝงพฤตกรรมดานคณธรรมจรยธรรมของนกศกษา วทยาลยราชพฤกษ

2. ในการตอบแบบสอบถาม ไมมคาตอบทถกหรอผด เพราะแตละคนยอมมแนวทางปฏบตไมเหมอนกน โปรดตอบใหตรงกบความจรงมากทสด และตอบใหครบทกตอนทกขอ คาตอบของนกศกษาจะไมมผลกระทบใด ๆ ตอการเรยน และผวจยจะเกบไวเปนความลบ

ขอขอบคณเปนอยางยงทกรณาตอบแบบสอบถาม

ศณาภรณ หเตม

วทยาลยราชพฤกษ

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบสถานภาพทเปนจรงของทาน

1. เพศ ชาย หญง

2. ระดบชนป ป 1 ป 2 ป 3 ป 4 2. อาชพบดามารดา

รบราชการ/รฐวสาหกจ รบจาง คาขาย

ธรกจสวนตว อน ๆ

ตอนท 2

แบบสอบถามเพอการวจย

เรอง พฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรมของนกศกษาในระดบปรญญาตร วทยาลยราชพฤกษ

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองวางเพยงชองเดยว โดยพจารณาแตละขอ

ลาดบ ท ประเดนคาถาม

ระดบประพฤตปฏบต ประจา

(สมาเสมอ) บอยครง บางครง นานๆ

ครง ไมเคยปฏบต

5 4 3 2 1 1

ความมระเบยบวนย เขาเรยนตรงตอเวลา

2 สงงานตรงตามกาหนดทไดรบมอบหมาย 3 นาขนม/อาหาร/เครองดม มารบประทาน

ในหองเรยน

4 ทงเศษกระดาษหรอขยะไวบนเกาอหรอบนพนหอง 5 แตงกายตามระเบยบของวทยาลยราชพฤกษ 6 เมอเดนผานอาจารยจะแสดงความเคารพ แมวา

ไมเคยเรยนกบอาจารยทานนนมากอน

ลาดบ ท ประเดนคาถาม

ระดบประพฤตปฏบต ประจา

(สมาเสมอ) บอยครง บางครง นานๆ

ครง ไมเคยปฏบต

5 4 3 2 1

7 ความรบผดชอบ แจงใหอาจารยทราบเมอเหนทรพยสมบตของทางวทยาลยเสยหาย

8 เขาเรยนทกครงไมเคยขาด 9 ตกเตอนเพอนมใหทาลายสงของทเปน

สาธารณประโยชน

10 เมอตนสายจงตดสนใจไมมาเรยน 11 เวลานดทางานกลมกบเพอนมกมาสาย

และเปนคนสดทาย

12 ความซอสตย เมอเกบของไดพยายามคนเจาของ

13 ไมเขารวมทากจกรรมแตใหเพอนเชคชอให 14 ลอกการบานเพอนสงอาจารย 15 มกปลกตวเมอเพอนชวนดมสรา/เลนการพนน 16 แอบจดคาตอบเขาไปดในหองสอบ 17 สงหนงสอคนหองสมดตรงเวลา 18 โกหกผปกครองเพอขอเงนซอของฟมเฟอย

19 ความเสยสละ บรจาคสงของใหผประสบทกขภย

20 มาชวยเหลองานของทางวทยาลยเมอไดรบการขอความรวมมอ ถงแมจะเปนวนหยด

21 แบงปนสงของใหเพอนยมดวยความเตมใจ 22 ยนดสละสทธบางอยางของตนเองเพอประโยชน

สวนรวม

23 อธบายและถายทอดความรหากเพอนไมเขาใจในเรองนน ๆ

24 ชวยเหลองานบานโดยไมเกยงงอน

25 ความอดทน ปฏเสธคาชกชวนใหโดดเรยนเพอไปเทยวกบเพอน

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ เพมเตม (ถาม) ทนอกเหนอจากทระบมาแลวเกยวกบการปฏบตคณธรรมจรยธรรม ของนกศกษาทพงปฏบต ………..………………………………………………………………………………………………………………. ………..………………………………………………………………………………………………………………. ………..………………………………………………………………………………………………………………. ………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………. ………………………………………………………………………………………………………………. ………. ……………………………………………………………………………………………………………….

ลาดบ ท ประเดนคาถาม

ระดบประพฤตปฏบต ประจา

(สมาเสมอ) บอยครง บางครง นานๆ

ครง ไมเคยปฏบต

5 4 3 2 1 26 ใชกาลงตดสนปญหา 27 ทางานทไดรบมอบหมายจนสาเรจลลวง 28 ซอสงของฟมเฟอยตามกระแสนยม 29 ทนฟงเพอนปรกษาปญหาทางโทรศพทเปนชวโมง 30 หวเราะเสยงดงในทชมชน