เอกสารประกอบการสอนรายวชา

การจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา

อาจารยมานะ โสภา

ค.อ.ม. (เทคโนโลยคอมพวเตอร)

สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน 2557

ก  

คานา

เอกสารประกอบการสอน รายวชา การจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา รหสวชา CE40301 ซงเปนรายวชาทไดเปดสอนในสาขาวชาคอมพวเตอรศกษาชนปท 3

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน โดยผเรยบเรยงไดจดทาตามคาอธบายรายวชาทไดอธบายไวในหลกสตร แบงเนอหาไว 8 บทเรยน ครอบคลมตามคาอธบายรายวชา มงเนนใหนกศกษามความรความเขาใจใน การจดการเรยนรวชาคอมพวเตอรในสถานศกษา การจดกระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบมาตรฐานบรบทของการเรยนร การประเมนผลการเรยนร การจดสงแวดลอมการเรยนรทเออตอการพฒนาผเรยน แตละคนตามความสามารถอยางเตมตามศกยภาพของผเรยนในการศกษาระดบประถมศกษา การฝกปฏบตจดการเรยนร เอกสารประกอบการสอนเลมนผเรยบเรยงไดทาการปรบปรง แกไขเนอหาและรปภาพบางสวนใหเหมาะสมเพมเตม เนองจากไดใชประกอบการสอนตงแตป พ.ศ. 2557 จนถงปจจบน เนอหาอางองแนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอใหเหมาะสมกบเอกสารประกอบการสอน

ผเรยบเรยงขอขอบคณครอบครวอนเปนทรกทเปนกาลงใจสนบสนนใหงานสาเรจไปดวยด และในโอกาสนผเรยบเรยงขอขอบพระคณเจาของผลงานเขยนทกทานทไดถกอางองในเอกสารประกอบการสอนเลมน ผเรยบเรยงไมไดตงใจทจะละเมดลขสทธของผใด หากมขอความหรอรปภาพบางสวนทผเรยบเรยงไมไดอางองถง ผเรยบเรยงกขออนญาตมา ณ ทนดวย

ผเรยบเรยงหวงเปนอยางยงวา เอกสารประกอบการสอนเลมนจะเปนประโยชนตอการเรยน การสอนในการจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษาโดยสามารถใชศกษาเองไดโดยสะดวก หากทานทนาไปใชมขอเสนอแนะ ผเรยบเรยงยนดรบคาแนะนาจากทกทาน เพอปรบปรงใหดยงขนตอไป และขอขอบคณ ณ โอกาสนดวย

มานะ โสภา ผจดทา

 

ข

สารบญ

บทท หนา

คานา ก สารบญ ข สารบญรป ฉ สารบญตาราง ช แผนบรหารการสอนของรายวชา ซ

แผนบรหารการสอนประจาบทท 1 1

บทท 1 มโนทศนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 3

1. หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 3

2. จดหมายของหลกสตรในการพฒนาผเรยน 4

3. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด 5

4. สมรรถนะสาคญของผเรยน 12

5. คณลกษณะอนพงประสงค 13

6. การจดการเรยนร 14

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 16

8. การวดและประเมนผลการเรยนร 16

บทสรป 18

คาถามทายบท 19

เอกสารอางอง 20

แผนบรหารการสอนประจาบทท 2 21

บทท 2 การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร 23

1. หลกสตรสการออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 23

2. การวเคราะหหลกสตรสการจดการเรยนรในชนเรยน 24

ค

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3. การจดทาคาอธบายรายวชา 25

4. การวเคราะหหนวยการเรยนรและโครงสรางรายวชา 30

บทสรป 33

คาถามทายบท 34

เอกสารอางอง 35

แผนบรหารการสอนประจาบทท 3 37

บทท 3 การออกแบบหนวยการเรยนร 39

1. หนวยการเรยนรองมาตรฐาน 39

2. การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน 40

3. การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 40

4. ขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 44

5. ตวอยางการจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบรายวชาคอมพวเตอร 44

6. การประเมนหนวยการเรยนร 49

บทสรป 51

คาถามทายบท 52

เอกสารอางอง 53

แผนบรหารการสอนประจาบทท 4 55

บทท 4 การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ 57

1. การจดการเรยนรตามรปแบบซปปา 57

2. การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน 61

3. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ 65

ง

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

4. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน 68

บทสรป 72

คาถามทายบท 74

เอกสารอางอง 75

แผนบรหารการสอนประจาบทท 5 77

บทท 5 การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต 79

1. การจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ 79

2. การจดการเรยนรแบบบรณาการ 85

3. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 88

4. การจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต 91

บทสรป 96

คาถามทายบท 97

เอกสารอางอง 98

แผนบรหารการสอนประจาบทท 6 99

บทท 6 การวดและประเมนผล 101

1. จดมงหมายของการวดและประเมนผล 101

2. การวดและประเมนผลดานพทธพสย 102

3. การวดและประเมนผลดานทกษะพสยและสมรรถนะสาคญของผเรยน 110

4. การวดและประเมนผลดานจตพสยและคณลกษณะอนพงประสงค 112

บทสรป 114

คาถามทายบท 115

เอกสารอางอง 116

จ

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

แผนบรหารการสอนประจาบทท 7 117

บทท 7 การจดทาแผนการจดการเรยนร 119

1. ความหมายของแผนการจดการเรยนร 119

2. ความสาคญของแผนการจดการเรยนร 119

3. ขนตอนการจดทาและสวนประกอบของแผนการจดการเรยนร 120

4. การประเมนแผนการจดการเรยนร 123

5. ตวอยางแผนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปา 125

6. ตวอยางแผนการจดการเรยนรทเนนทกษะปฏบต 129

บทสรป 134

คาถามทายบท 135

เอกสารอางอง 136

แผนบรหารการสอนประจาบทท 8 137

บทท 8 การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 139

1. แนวคดการฝกปฏบตการจดการเรยนร 139

2. ขนตอนการฝกปฏบตการจดการเรยนร 140

3. ทกษะทจาเปนในการฝกปฏบตการจดการเรยนร 141

4. เทคนคการปกครองชนเรยน 146

5. การประเมนการฝกปฏบตจดการเรยนร 148

บทสรป 150

คาถามทายบท 152

เอกสารอางอง 153

บรรณานกรม 155

ฉ

สารบญรป

รปท หนา

รปท 1.1 หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรของหลกสตร 3

รปท 1.2 กรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 15

รปท 2.1 ภาพกวางการนาหลกสตรสการออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 23

รปท 2.2 การเชอมโยงหลกสตรสการจดการเรยนรในชนเรยน 24

รปท 2.3 สรปขนตอนการจดทาโครงสรางรายวชา 31

รปท 3.1 ความสมพนธของหนวยการเรยนรองมาตรฐาน 39

รปท 3.2 สรปขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 41

รปท 7.1 ขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร 121

รปท 8.1 การฝกปฏบตจดการเรยนร 139

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา

ตารางท 1.1 ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง สาระท 3

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระดบชนประถมศกษา 6

ตารางท 6.1 คาสาคญและพฤตกรรมของกระบวนการทางปญญา 6 ขน 103

ซ  

แผนบรหารการสอนของรายวชา ประมวลรายวชา

รหสวชา CE40301 การจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา Learning Management for Primary Education

จานวนหนวยกต 2 (1-2-3) หนวยกต ชวโมง บรรยาย 1 ชม. ปฏบต 2 ชม. ศกษาดวยตนเอง 3 ชม. ภาคเรยนท 2/2557 อาจารยผสอน อ.มานะ โสภา

คาอธบายรายวชา ศกษาการจดเรยงลาดบมโนมต การจดกระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบมาตรฐานบรบทของ

การเรยนร การประเมนผลการเรยนร การจดสงแวดลอมการเรยนรทเออตอการพฒนาผเรยนแตละคนตามความสามารถอยางเตมตามศกยภาพของผเรยนในการศกษาระดบประถมศกษา การฝกปฏบตจดการเรยนร

จดมงหมายของรายวชา 1. เพอใหมความร ความเขาใจการจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา 2. เพอใหมความร ความเขาใจวธการจดกระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบมาตรฐานบรบทของการเรยนร 3. เพอใหมความร ความเขาใจและทกษะการเขยนแผนการจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา 4. เพอใหมทกษะฝกปฏบตจดการเรยนรการจดการเรยนรคอมพวเตอรสาหรบการศกษาระดบประถมศกษา

ฌ  

แผนการสอน

สปดาหท

หวขอและรายละเอยด จานวนชวโมง

กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช

ผสอน

1 บทท 1 มโนทศนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร - หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร - จดหมายของหลกสตรในการพฒนาผเรยน - มาตรฐานการเรยนรและตวชวด - สมรรถนะสาคญของผเรยน - คณลกษณะอนพงประสงค - การจดการเรยนร - สอการเรยนรและแหลงการเรยนร - การวดและประเมนผลการเรยนร

3 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตรวบรวมขอมลหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

อ.มานะ โสภา

2 บทท 2 การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร - หลกสตรสการออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร - การวเคราะหหลกสตรสการจดการเรยนรในชนเรยน - การจดทาคาอธบายรายวชา - การวเคราะหหนวยการเรยนรและโครงสรางรายวชา

3 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตวเคราะหหลกสตรและจดทาคาอธบายรายวชา

อ.มานะ โสภา

ญ  

 

สปดาหท

หวขอและรายละเอยด จานวนชวโมง

กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช

ผสอน

3 บทท 3 การออกแบบหนวยการเรยนร - หนวยการเรยนรองมาตรฐาน - การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน - การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ - ขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ - ตวอยางการจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบรายวชาคอมพวเตอร - การประเมนหนวยการเรยนร

3 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ

อ.มานะ โสภา

4-5 บทท 4 การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

- การจดการเรยนรตามรปแบบซปปา - การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน - การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ - การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขนทากจกรรม

6 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตเขยนกจกรรมการเรยนรตามรปการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

อ.มานะ โสภา

 

 

ฎ  

สปดาหท

หวขอและรายละเอยด จานวนชวโมง

กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช

ผสอน

6-7 บทท 5 การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต - การจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ - การจดการเรยนรแบบบรณาการ - การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน - การจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต

6 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตเขยนกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

อ.มานะ โสภา

8 บทท 6 การวดและประเมนผล- จดม งหมายของการวดและประเมนผล - การวดและประเมนผลดานพทธพสย - การวดและประเมนผลดานทกษะพสยและสมรรถนะสาคญของผเรยน - การวดและประเมนผลดานจตพส ยและคณ ลกษณะอน พ งประสงค

3 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตสรางเครองมอการวดและประเมนผล

อ.มานะ โสภา

9 สอบกลางภาค 3  

ฏ  

สปดาหท

หวขอและรายละเอยด จานวนชวโมง

กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช

ผสอน

10 บทท 7 การจดทาแผนการจดการเรยนร - ความหมายของแผนการจดการเรยนร - ความสาคญของแผนการจดการเรยนร - ขนตอนการจดทาและสวนประกอบของแผนการจดการเรยนร - การประเมนแผนการจดการเรยนร - ตวอยางแผนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปา - ตวอยางแผนการจดการเรยนรทเนนทกษะปฏบต

3 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตจดทาแผนการจดการเรยนร

อ.มานะ โสภา

11-16 บทท 8 การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร - แนวคดการฝกปฏบตการจดการเรยนร - ข นตอนการฝ กป ฏ บ ตการจดการเรยนร - ท กษ ะท จ า เป น ใน ก ารฝ กปฏบตการจดการเรยนร - เทคนคการปกครองชนเรยน - การประเมนการฝกป ฏ บ ตจดการเรยนร

18 - บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ - ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน - ผสอนสรปเนอหา - ตอบคาถามทายบท - ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน - ฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยน

อ.มานะ โสภา

17 สอบปลายภาค

ฐ  

วธการสอน 1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ พรอมยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสย 6. ผสอนทาการซกถาม 7. ฝกปฏบตงาน

สอการเรยนการสอน กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551) . ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2551). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการบรหารจดการหลกสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2551). ชดฝกอบรมวทยากรหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ชดท 3 การจดทาหนวยการเรยนรองมาตรฐาน. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556.

เขาถงไดจาก http://www.curriculum51.net

. (2553). ชดฝกอบรม เรอง หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.curriculum51.net

. (2552) . เอกสารประกอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ฑ  

การวดผล และการประเมนผล การวดผล คะแนนระหวางเรยน รอยละ 60

1. แบบฝกหด รอยละ 10

2. การมสวนรวมในกจกรรม รอยละ 10

3. งานทไดรบมอบหมาย รอยละ 20

4. สอบกลางภาค รอยละ 20

คะแนนสอบปลายภาคเรยน รอยละ 40

การประเมนผล ใชแบบองเกณฑ ดงน คะแนน ระดบคะแนน ความหมาย คาระดบคะแนน

80-100 A ดเยยม 4.0

75-79 B+ ดมาก 3.5

70-74 B ด 3.0

65-69 C+ คอนขางด 2.5

60-64 C พอใช 2.0

55-59 D+ ออน 1.5

50-54 D ออนมาก 1.0

0-49 F ตก 0.0

แผนบรหารการสอนประจาบทท 1

มโนทศนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

เวลาเรยน 3 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 2. จดหมายของหลกสตรในการพฒนาผเรยน 3. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด 4. สมรรถนะสาคญของผเรยน 5. คณลกษณะอนพงประสงค 6. การจดการเรยนร 7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร 8. การวดและประเมนผลการเรยนร

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกจดหมายของหลกสตรทตองการใหเกดกบผเรยนเมอจบการศกษาขนพนฐานได 2. บอกความหมายของมาตรฐานการเรยนรและตวชวดได 3. บอกมาตรฐานการเรยนรทเกยวของกบการจดการเรยนรในรายวชาคอมพวเตอรได 4. เขยนรหสกากบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดได 5. บอกสมรรถนะสาคญของผเรยนตามทหลกสตรกาหนดได 6. บอกความหมายคณลกษณะอนพงประสงคตามทหลกสตรกาหนดได 7. อธบายแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรตามทหลกสตรกาหนดได 8. บอกระดบการวดและประเมนผลการเรยนรตามทหลกสตรกาหนดได

2 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 1

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน 6. ฝกปฏบตรวบรวมขอมลหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 1

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล 5. เอกสารประกอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท

บทท 1

มโนทศนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

การจดการเรยนรวชาคอมพวเตอรในสถานศกษา ครผสอนจาเปนตองมความร ความเขาใจถงหลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรโดยภาพรวมของหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอใหการนาหลกสตรไปใชเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสดกบผเรยน ซงในบทนจะไดนาเสนอมโนทศนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอรตามลาดบดงน

1. หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

การจดการเรยนรในทกรายวชา เปนกระบวนการนาหลกสตรการสอนไปสการปฏบตจด การเรยนรในชนเรยนเพอใหผเรยนมคณภาพตามเปาหมายทหลกสตรกาหนด และเพอใหการพฒนาผเรยนเกดประสทธผลสงสด ครผสอนจงตองมความร ความเขาใจในหลกการ แนวคด และจดเนนของการจดการเรยนรตามหลกสตรทกระทรวงศกษาธการกาหนด ซงปจจบน คอ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยภาพรวมของหลกการ แนวคด และจดเนน ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงผงมโนทศนตอไปน

รปท 1.1 หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนรของหลกสตร

ทมา: สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2553: 1)

หลกการ แนวคดและจดเนนการจดการเรยนร

สมรรถนะสาคญของผเรยน

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด

คณลกษณะอนพงประสงค

จดหมายของหลกสตร

สอการเรยนรและแหลงการเรยนร

การวดและประเมนผลการเรยนร

การจด การเรยนร

4 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กาหนดเปาหมายสาหรบพฒนาผเรยน โดยยดหลกสาคญวา “ผเรยนมความสาคญทสด เชอวาทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ยดประโยชนทเกดกบผเรยน กระบวนการจดการเรยนรตองสงเสรมใหผเรยน สามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ คานงถงความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมอง เนนใหความสาคญทงความรและคณธรรม” (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 2)

ดงนน ครผสอนจงตองออกแบบกระบวนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบบรบทและศกยภาพของผเรยน ใชสอและแหลงเรยนรทหลากหลาย รวมถงการวดผลและประเมนผล ตามตวชวดเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร นาไปสการพฒนาสมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ดงนาเสนอในหวขอลาดบถดไป

2. จดหมายของหลกสตรในการพฒนาผเรยน

จดมงหมายทสาคญในการพฒนาผเรยนของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 คอ มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ ซงกาหนดเปนจดหมายใหเกดกบผเรยนเมอจบการศกษาขนพนฐาน 5 ประการดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 5)

1. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต 3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกกาลงกาย 4. มความรกชาต มจตสานกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 5. มจตสานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทาประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข ทงนหลกสตรไดกาหนดคณภาพผเรยนหลงจบการศกษาในระดบชนประถมศกษาปท 3 และ 6 ทเกยวของกบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร สรปไดดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2551: 3-4)

จบชนประถมศกษาปท 3 เขาใจและมทกษะการคนหาขอมลอยางมขนตอน การนาเสนอขอมลในลกษณะตาง ๆ และวธดแลรกษาอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 5

จบชนประถมศกษาปท 6 เขาใจความหมาย ววฒนาการของเทคโนโลย และสวนประกอบของระบบเทคโนโลย มความคดในการแกปญหาหรอสนองความตองการอยางหลากหลาย นาความรและทกษะการสรางชนงานไปประยกตในการสรางสงของเครองใชตามความสนใจอยางปลอดภย โดยใชกระบวนการเทคโนโลย และเขาใจหลกการแกปญหาเบองตน มทกษะการใชคอมพวเตอรใน การคนหาขอมล เกบรกษาขอมล สรางภาพกราฟก สรางงานเอกสาร นาเสนอขอมล และสรางชนงานอยางมจตสานกและรบผดชอบ

3. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดใหความหมายของมาตรฐานการเรยนรและตวชวด ไวดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 3)

1. มาตรฐานการเรยนร คอ เปาหมายสาคญตอการพฒนาผเรยนโดยระบสงทผเรยนควรรและปฏบตได มคณธรรม จรยธรรมและคานยมอนพงประสงค ซงการจดการเรยนรในรายวชาทเกยวของกบคอมพวเตอรนน ถอเปนสวนหนงของการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ในสาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรไว 1 มาตรฐานการเรยนร ดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2551: 2)

“มาตรฐาน ง 3.1 เขาใจ เหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมลการเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางาน และอาชพอยางมประสทธภาพ

ประสทธผล มคณธรรม”

2. ตวชวด คอ การระบสงทผเรยนควรรและปฏบตได รวมทงคณลกษณะของผเรยนใน แตละระดบชน ซงสะทอนถงคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร สาหรบนาไปกาหนดเนอหา จดทาหนวยการเรยนร จดการเรยนร และเปนเกณฑสาคญสาหรบการวดและประเมนผลเพอตรวจสอบคณภาพผเรยน แบงออกเปน 2 ประเภทดงน 2.1 ตวชวดชนป เปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนแตละชนปในระดบการศกษาภาคบงคบ (ประถมศกษาปท 1 - มธยมศกษาปท 3)

2.2 ตวชวดชวงชน เปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (มธยมศกษาปท 4- 6)

เพอใหกระบวนการนาหลกสตรแกนกลางไปสการปฏบตในระดบสถานศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงไดจดทาสาระการเรยนรแกนกลางสาหรบตวชวดในแตละกลม

6 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

สาระการเรยนร เพอใชเปนกรอบและทศทางในการจดการเรยนการสอน สาหรบสาระการเรยนรแกนกลางในการจดการเรยนรในรายวชาทเกยวของกบคอมพวเตอร มดงน

ตารางท 1.1 ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระดบชนประถมศกษา

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ป. 1 1. บอกขอมลทสนใจและแหลงขอมลทอยใกลตว

ขอมลของสงทสนใจอาจเปนขอมลเกยวกบ บคคล สตว สงของ เรองราว และเหตการณตาง ๆ

แหลงขอมลทอยใกลตว เชน บาน หองสมด ผปกครอง คร หนงสอพมพ รายการโทรทศน

2. บอกประโยชนของอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ

อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ เชน คอมพวเตอร วทย โทรทศน กลองดจทล โทรศพทมอถอ

ประโยชนของอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ เชน ใชในการเรยน ใชวาดภาพ ใชตดตอสอสาร

ป. 2 1. บอกประโยชนของขอมลและรวบรวมขอมลทสนใจจากแหลงขอมลตาง ๆ ทเชอถอได

ขอมลบางอยางมประโยชนในการดาเนนชวตตองพจารณากอนนาไปใช

แหลงขอมลทเชอถอไดเปนแหลงขอมลทมการรวบรวมขอมลอยางมหลกเกณฑ มเหตผลและ มการอางอง เชน

- แหลงขอมลของทางราชการ - แหลงขอมลจากผเชยวชาญ มประสบการณตรงและศกษาในเรองนน ๆ

การรวบรวมขอมลทสนใจจากแหลงขอมลหลายแหลงทเชอถอได ชวยใหไดขอมลทถกตองและสมบรณมากขน

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 7

ตารางท 1.1 (ตอ)

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

2. บอกประโยชนและการรกษาแหลงขอมล

ประโยชนของแหลงขอมล การรกษาแหลงขอมล เปนการรกษาสภาพของแหลงขอมลใหคงอยและใชงานไดนาน ๆ เชน ไมขดเขยนตามสถานทตาง ๆ ปฏบตตามระเบยบการใชแหลงขอมล และไมทาใหแหลงขอมลเกดความชารดเสยหาย

3. บอกชอและหนาทของอปกรณพนฐานทเปนสวนประกอบหลกของคอมพวเตอร

คอมพวเตอรประกอบดวย หนวยรบเขา หนวยประมวลผล หนวยสงออก ซงการประมวลผลเปนการกระทา (คานวณ

เปรยบเทยบ) กบขอมลทรบเขามา อปกรณพนฐานทเปนสวนประกอบหลกของคอมพวเตอร มดงน

- เมาส ทาหนาท เลอนตวชและคลกคาสง - แผงแปนอกขระ ทาหนาทรบขอความสญลกษณและตวเลข

- จอภาพ ทาหนาท แสดงขอความ ภาพ

- ซพย ทาหนาท ประมวลผลขอมล - ลาโพง ทาหนาท สงเสยง - เครองพมพ ทาหนาท พมพขอความ ภาพทางกระดาษ

- อปกรณเกบขอมล เชน แผนบนทก ซด หนวยความจาแบบแฟลช

8 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ตารางท 1.1 (ตอ)

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ป. 3 1. คนหาขอมลอยางมขนตอน และนาเสนอขอมลในลกษณะตาง ๆ

ขนตอนการคนหาขอมล ประกอบดวย การกาหนดหวขอทตองการคนหา การเลอกแหลงขอมล การเตรยมอปกรณ การคนหาและรวบรวมขอมล การพจารณา การสรปผล

การนาเสนอขอมลสามารถทาไดหลายลกษณะตามความเหมาะสม เชน นาเสนอหนาชนเรยน จดทาเอกสารรายงาน จดทาปายประกาศ จดทาสอนาเสนอดวยคอมพวเตอร

2. บอกวธดแลและรกษาอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ

วธดแลและรกษาอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ - ศกษาและปฏบตตามขนตอนการใชงาน - ปฏบตตามระเบยบการใชและการดแลรกษา

ป. 4 1. บอกชอและหนาทของอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ

อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ เชน - กลองดจทล ทาหนาท บนทกภาพ

- สแกนเนอร ทาหนาท สแกนขอความหรอภาพทอยในรปสงพมพใหอยในรปขอมลดจทล - แผนซด ทาหนาท เกบขอมล

2. บอกหลกการทางานเบองตนของคอมพวเตอร

หลกการทางานเบองตนของคอมพวเตอร มดงน รบขอมลเขาโดยผานหนวยรบเขาแลวสงขอมลไปจดเกบไวยงหนวยความจา จากนนสงขอมลไปยงหนวยประมวลผลเพอผานกระบวนการคานวณและเปรยบเทยบใหไดผลลพธตามตองการ ผลลพธ ทไดจะถกสงไปยงหนวยแสดงผล

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 9

ตารางท 1.1 (ตอ)

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

การจดประเภทของอปกรณคอมพวเตอรตามหลกการทางานเบองตน เชน - อปกรณรบขอมล เชน เมาส แผงแปนอกขระ - อปกรณประมวลผล ไดแก ซพย - อปกรณแสดงผล เชน จอภาพ ลาโพง เครองพมพ

3. บอกประโยชนและโทษจากการใชงานคอมพวเตอร

ประโยชนจากการใชงานคอมพวเตอร - ใชสรางงาน เชน จดทารายงาน สรางงาน นาเสนอ - ใชตดตอสอสารและคนหาความร เชน สง e-mail คนหาขอมล ศกษาบทเรยน - ใชเพอความบนเทง เชน เลนเกม ฟงเพลง ดภาพยนตร รองเพลง

โทษจากการใชงานคอมพวเตอร - ตอรางกาย เชน การใชคอมพวเตอรตดตอกนเปนเวลานานเปนผลเสยตอสขภาพ

- ตอสงคม เชน การถกลอลวง การสญเสย ความสมพนธกบครอบครว

4. ใชระบบปฏบตการคอมพวเตอรเพอการทางาน

ประเภทของซอฟตแวร ไดแก ซอฟตแวรระบบ และซอฟตแวรประยกต

การใชงานระบบปฏบตการคอมพวเตอรเบองตน เชน การสราง ลบ เปลยนชอ ยายแฟมและโฟลเดอร

10 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ตารางท 1.1 (ตอ)

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 5. สรางภาพหรอชนงานจาก

จนตนาการโดยใชโปรแกรมกราฟกดวยความรบผดชอบ

การใชโปรแกรมกราฟกขนพนฐาน เชน การวาดภาพ การระบายส การพมพขอความ

การสรางภาพหรอชนงานโดยใชโปรแกรมกราฟก เชน การวาดภาพประกอบการเลานทาน โดยไมคดลอกผลงานผอน ใชคาสภาพและไมสรางความเสยหาย ตอผอน

ป. 5 1. คนหา รวบรวมขอมลทสนใจ และเปนประโยชนจากแหลงขอมลตาง ๆ ทเชอถอไดตรงตามวตถประสงค

การดาเนนการเพอใหไดขอมลตามวตถประสงค มขนตอนดงน - กาหนดวตถประสงคและความตองการของสงทสนใจเพอกาหนดขอมลทตองการคนหา - วางแผนและพจารณาเลอกแหลงขอมลทม ความนาเชอถอ - กาหนดหวขอของขอมลทตองการคนหา เตรยมอปกรณทตองใชในการคนหา บนทก และเกบขอมล - คนหาและรวบรวมขอมล - พจารณา เปรยบเทยบ ตดสนใจ - สรปผลและจดทารายงานโดยมการอางอง แหลงขอมล - เกบรกษาขอมลใหพรอมใชงานตอไป

2. สรางงานเอกสารเพอใชประโยชนในชวตประจาวนดวยความรบผดชอบ

การใชซอฟตแวรประมวลคาขนพนฐาน เชน การสรางเอกสารใหม การตกแตง เอกสารการบนทกงานเอกสาร

การสรางงานเอกสาร เชน บตรอวยพร ใบประกาศ รายงาน โดยมการอางองแหลงขอมล ใชคาสภาพ และ ไมกอใหเกดความเสยหายตอผอน

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 11

ตารางท 1.1 (ตอ)

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ป. 6 1. บอกหลกการเบองตนของการแกปญหา

หลกการเบองตนของการแกปญหา - พจารณาปญหา - วางแผนแกปญหา - แกปญหา - ตรวจสอบและปรบปรง

2. ใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมล

การใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมล เชน คนหาขอมลในเครองคอมพวเตอร จากอนเทอรเนต คนหาขอมลจากซดรอม

3. เกบรกษาขอมลทเปนประโยชนในรปแบบตาง ๆ

การเกบรกษาขอมลในรปแบบตางๆ - สาเนาถาวร เชน เอกสาร แฟมสะสมงาน - สอบนทก เชน เทป แผนบนทก ซดรอม - หนวยความจาแบบแฟลช

4. นาเสนอขอมลในรปแบบทเหมาะสมโดยเลอกใชซอฟตแวรประยกต

การจดทาขอมลเพอการนาเสนอตองพจารณารปแบบของขอมลใหเหมาะสมกบการสอความหมายทเขาใจงายและชดเจน เชน กราฟ ตาราง แผนภาพ รปภาพ

การใชซอฟตแวรนาเสนอ เชน การสรางสไลด การตกแตงสไลด การกาหนดเทคนคพเศษในการนาเสนอ

การเลอกใชซอฟตแวรประยกตใหเหมาะสมกบรปแบบการนาเสนอ เชน นาเสนอรายงานเอกสารโดยใชซอฟตแวรประมวลคา นาเสนอแบบบรรยายโดยใชซอฟตแวรนาเสนอ

5. ใชคอมพวเตอรชวยสรางชนงานจากจนตนาการหรองานททาในชวตประจาวนอยางมจตสานก และความรบผดชอบ

การสรางชนงานตองมการวางแผนงานและการออกแบบอยางสรางสรรค

ใชคอมพวเตอรชวยสรางชนงาน เชน แผนพบ ปายประกาศ เอกสารแนะนาชนงาน สไลดนาเสนอขอมล โดยมการอางองแหลงขอมล ใชทรพยากรอยางคมคา ไมคดลอกผลงานผอน ใชคาสภาพและไมสรางความเสยหายตอผอน

ทมา: สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 28 – 35)

12 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ดงนนจงไดกาหนดรหสกากบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด เพอใหครผสอนหรอผใชหลกสตรเกดความเขาใจและสอสารตรงกน ดงน

ง 3.1 ป.3/2

ป.3/2 ตวชวดชนประถมศกษาปท 3 ขอท 2

3.1 สาระท 3 มาตรฐานขอท 1

ง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

4. สมรรถนะสาคญของผเรยน

การพฒนาผเรยนใหบรรลเปาหมายตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกาหนดนน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานจงระบสมรรถนะสาคญของผเรยน 5 ประการ ทครผสอนจะตองมงพฒนาใหเกดกบผเรยน ดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 4-5)

1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสารทมประสทธภาพโดยคานงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม 2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคด อยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอนาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม 3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคานงถงผลกระทบทเกดขน ตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 13

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการดาเนนชวตประจาวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทางาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน 5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอก และใชเทคโนโลยดานตาง ๆ และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสารการทางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม การจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร จงเปนรายวชาทมบรบทและเนอหา ทสามารถพฒนาสมรรถนะสาคญของผเรยน 5 ประการ ไดเปนอยางด ทงในดานความสามารถในการสอสาร ทผเรยนสามารถเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง รวมถงการเลอกใชวธการสอสาร หรอการนาเสนอทมประสทธภาพผานทกษะความสามารถในการใชเทคโนโลย โดยการเลอกใชเทคโนโลยดานตาง ๆ เพอใชในการสอสารและการทางาน โดยอาศยความสามารถในการแกปญหาบนพนฐานของตรรกะเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เพอนาไปใชตดสนใจแกไขปญหาอยางมประสทธภาพ ตลอดจนใชความสามารถในการคด คดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม ซงกอใหเกดทกษะความสามารถในการใชทกษะชวต รจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงค ไมถกลอลวงผานเครอขายสงคมออนไลน และหลกเลยงผลกระทบทางดานเทคโนโลยสารสนเทศทไมเหมาะสมอน ๆ ทสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. คณลกษณะอนพงประสงค

ปจจบนการอยรวมกบผอนในสงคมอยางมความสขเปนสงหนงทมความสาคญและจาเปนอยางมาก การจดการเรยนรในชนเรยนจงตองใหความตระหนกและมงพฒนาใหผเรยนมคณลกษณะอนพงประสงค ซงหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กาหนดไว 8 ประการ ดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 5)

1. รกชาต ศาสน กษตรย หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการเปนพลเมองดของชาต ธารงไวซงความเปนชาตไทย ศรทธา ยดมนในศาสนา และเคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรย 2. ซอสตยสจรต หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการยดมนในความถกตองประพฤต ตรงตามความเปนจรงตอตนเองและผอนทงทางกาย วาจา ใจ

14 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

3. มวนย หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการยดมนในขอตกลง กฎเกณฑ และระเบยบขอบงคบของครอบครว โรงเรยน และสงคม 4. ใฝเรยนร หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงความตงใจ เพยรพยายามในการเรยน แสวงหาความรจากแหลงเรยนรทงภายในและภายนอกโรงเรยน 5. อยอยางพอเพยง หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการดาเนนชวตอยางพอประมาณ

มเหตผล รอบคอบ มคณธรรม มภมคมกนในตวทด และปรบตวเพออยในสงคมไดอยางมความสข 6. มงมนในการทางาน หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงความตงใจและรบผดชอบในการทาหนาทการงาน ดวยความเพยรพยายาม อดทน เพอใหงานสาเรจตามเปาหมาย 7. รกความเปนไทย หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงความภาคภมใจ เหนคณคา รวมอนรกษ สบทอดภมปญญาไทย ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะและวฒนธรรม ใชภาษาไทยในการสอสารไดอยางถกตองและเหมาะสม 8. มจตสาธารณะ หมายถง คณลกษณะทแสดงออกถงการมสวนรวมในกจกรรมหรอสถานการณทกอใหเกดประโยชนแกผอน ชมชน และสงคม ดวยความเตมใจ กระตอรอรน โดยไมหวงผลตอบแทน การนาคณลกษณะอนพงประสงคทง 8 ประการดงกลาว ไปพฒนาผเรยนใหมประสทธภาพและเกดประสทธผลนน ครผสอนสามารถบรณาการเขาไปในขณะจดกจกรรมการเรยนรอาจใชวธการสงเกตและบนทกผล โดยตองมความเขาใจเกยวกบคณลกษณะอนพงประสงคอยางชดเจนและพจารณา นยาม ตวชวดพฤตกรรมบงช และเกณฑการใหคะแนนของคณลกษณะอนพงประสงค ทงนคณลกษณะอนพงประสงคไดถกกาหนดใหเปนสวนหนงของเกณฑการจบหลกสตร

6. การจดการเรยนร

การจดการเรยนร เปนกระบวนการทสาคญในการพฒนาผเรยนใหมคณภาพและบรรลตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกาหนดไวในหลกสตรแกนกลาง ครผสอนตองมความร และความเขาใจสงทกาหนดไวในมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ซงเปนเปาหมายการจดการเรยนร โดยมหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรม จรยธรรม (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 6) ในการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

ครผสอนตองจดกระบวนการเรยนรทหลากหลายเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และเตรยมเขาสโลกอนาคต เชน การจดการเรยนรแบบบรณาการ กระบวนการสรางความร กระบวนการคด กระบวนการ

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 15

ทางสงคม กระบวนการเผชญสถานการณและแกปญหา กระบวนการเรยนรจากประสบการณจรง กระบวนการปฏบต กระบวนการจดการ กระบวนการวจย กระบวนการเรยนรการเรยนรของตนเอง และกระบวนการพฒนาลกษณะนสย เปนตน ในปจจบนเปนยคทโลกมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว กระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 สงผลตอวถการดารงชพของสงคมอยางทวถง ครผสอนจงตองมความปรบตวและเตรยมพรอมในการจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมใหผเรยนมทกษะสาหรบการออกไปดารงชวตทเปลยนไปในโลกศตวรรษท 21 ซงทกษะแหงศตวรรษท 21 ทสาคญทสด คอ ทกษะการเรยนร (Learning Skill) ครผสอนจาเปนตองเปลยนแปลงการจดการเรยนรเพอใหเดกในศตวรรษท 21 น มความร ความสามารถ และทกษะจาเปน ตลอดจนการเตรยมความพรอมดานตาง ๆ ทเปนปจจยสนบสนนทจะทาใหเกดการเรยนรดงกลาว (วจารณ พานช, 2555: 16-21)

รปท 1.2 กรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21

ทมา: สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (2555: ออนไลน)

ดงนน การจดการเรยนรในศตวรรษท 21 ครผสอนจะตองออกแบบการจดการเรยนรโดยฝกฝนใหตนเองเปนโคช (Coach) และอานวยความสะดวก (Facilitator) และนารปแบบการเรยนรแบบใชการตงคาถามเปนหลก เรยกวา Inquiry-Based Learning (IBL) การเรยนรแบบใชปญหาเปนหลก เรยกวา ProblemBased Learning (PBL) หากใชหลาย ๆ ปญหาประกอบกนอยางซบซอนเพอทางานใดงานหนงใหสาเรจเรยกวา Project-Based Learning (PBL) หรอการจดการเรยนรแบบ

16 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

โครงงานเปนฐานมาใชจดการในชนเรยน สรางชมชนการเรยนรครเพอศษย (Professional Learning

Communities : PLC) เพอแลกเปลยนประสบการณการทาหนาทของครแตละคน (วจารณ พานช, 2555: 68)

7. สอการเรยนรและแหลงการเรยนร

สอการเรยนรเปนเครองมอสาคญในการสงเสรมสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนเกดการเรยนร ทกษะ กระบวนการ และคณลกษณะตามมาตรฐานของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ ซงสอการเรยนรวชาคอมพวเตอรนนมหลากหลายประเภท เปนไดทงสอของจรง สอสงพมพ บทเรยนคอมพวเตอร บทเรยนบนเวบและบทเรยนบนเครอขายการเรยนรตาง ๆ ครผสอนมบทบาทสาคญอยางยงในการจดทา พฒนา ปรบปรงและเลอกใชสอใหเหมาะสมกบระดบการพฒนาการ ความแตกตางระหวางบคคลและลลาการเรยนร (Learning style) ทหลากหลายของผเรยน ดงนนการจดหาสอการเรยนร ผสอนสามารถจดทาและพฒนาขนเอง หรอเลอกใชอยางมคณภาพจากสอตาง ๆ ทมอยรอบตวเพอมาใชประกอบในการจดการเรยนรทสามารถสงเสรมและสอสารใหผเรยนเกดการเรยนร (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 27)

ทงน การจดทาหรอการเลอกใชสอการเรยนรทใชในสถานศกษา ครผสอนควรคานงถงหลกการสาคญของสอการเรยนร เชน ความสอดคลองของหลกสตร วตถประสงคการเรยนร การออกแบบกจกรรมการเรยนรทสอดคลองกบรปแบบการสอน การจดประสบการณใหผเรยน เนอหามความถกตองและทนสมย ไมกระทบความมนคงของชาต ไมขดตอศลธรรม มการใชภาษาทถกตอง รปแบบการนาเสนอทเขาใจงาย และนาสนใจ ซง สานกวชาการและมาตรฐานการศกษาไดจดทาบญชกาหนดสอการเรยนรสาหรบเลอกใชในสถานศกษาทกปการศกษา โดยครผสอนสามารถตรวจสอบไดจากเวบไซต http://academic.obec.go.th/textbook/web/ รวมถงสอเสรมการเรยนรอน ๆ ไดแก หนงสออานเพมเตม หนงสอสงเสรมการอาน หนงสออานประกอบ หนงสอคนควาอางอง สออเลกทรอนกสตาง ๆ เชน สอคอมพวเตอรชวยสอน วดทศน ฯลฯ

8. การวดและประเมนผลการเรยนร

การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนตองอยบนหลกการพนฐาน 2 ประการคอ ประการท 1 การประเมนเพอพฒนาผเรยน และประการท 2 การประเมนเพอตดสนผลการเรยน ซงผเรยนตองไดรบการพฒนาและประเมนตามตวชวดเพอใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนร สะทอน

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 17

สมรรถนะสาคญ และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนซงเปนเปาหมายหลกในการวดและประเมนผลการเรยนรในทกระดบ (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 8)

การวดและประเมนผลการเรยนร แบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก ระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา และระดบชาต มรายละเอยด ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 28 - 29)

1. การประเมนระดบชนเรยน เปนการวดและประเมนผลทอยในกระบวนการจดการเรยนร ผสอนดาเนนการเปนปกตและสมาเสมอในการจดการเรยนการสอน ใชเทคนคการประเมนอยางหลากหลาย เชน การซกถาม การสงเกต การตรวจการบาน แบบฝกหด การประเมนชนงาน/ภาระงาน แฟมสะสมงาน การใชแบบทดสอบ การประเมนโครงงาน ฯลฯ โดยครผสอนเปนผประเมนเองหรอเปดโอกาสใหผเรยนประเมนตนเอง เพอนประเมนเพอน ผปกครองรวมประเมน ในกรณทไมผานตวชวดใหมการสอนซอมเสรม ทงนการประเมนระดบชนเรยนเปนการตรวจสอบวา ผเรยนมพฒนาการความกาวหนาในการเรยนร อนเปนผลมาจากการจดกจกรรมการเรยนการสอนมากนอยเพยงใด มสวนใดทตองไดรบการพฒนาปรบปรงและสงเสรม 2. การประเมนระดบสถานศกษา เปนการประเมนเพอตดสนผลการเรยนของผเรยนเปนรายป/รายภาค ผลการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน เพอใหขอมลเกยวกบการจดการศกษาของสถานศกษา จดทตองพฒนารวมถงเปนขอมลและสารสนเทศเพอปรบปรงนโยบายหลกสตร โครงการ หรอวธการจดการเรยนการสอน ตลอดจนเพอการจดทาแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ตามแนวทางการประกนคณภาพการศกษาและการรายงานผลการจดการศกษาตอคณะกรรมการสถานศกษา สานกงานเขตพนทการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผปกครองและชมชน 3. การประเมนระดบเขตพนทการศกษา เปนการประเมนคณภาพผเรยนในระดบเขตพนทการศกษา โดยการประเมนคณภาพผลสมฤทธของผเรยนโดยใชขอสอบมาตรฐานทจดทาและดาเนนการโดยเขตพนทการศกษาในการดาเนนการจดสอบตามมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการศกษาของเขตพนทการศกษาตามภาระความรบผดชอบ 4. การประเมนระดบชาต เปนการประเมนคณภาพผเรยนในระดบชาตตามมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน สถานศกษาตองจดใหผเรยนทกคนทเรยนในชนประถมศกษาปท 3 ชนประถมศกษาปท 6 ชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษาปท 6 เขารบการประเมน ผลจากการประเมนใชเปนขอมลในการเทยบเคยงคณภาพการศกษาในระดบตาง ๆ เพอนาไปใชในการวางแผนยกระดบคณภาพการจดการศกษา ตลอดจนเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจในระดบนโยบายของประเทศ

18 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

บทสรป

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดแนวทางการจด การเรยนรใหครผสอนนาหลกการ แนวคด จดมงหมายของหลกสตร มาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลาง ไปพฒนาผเรยนเพอใหเกดการเรยนร มสมรรถนะสาคญของผเรยน และสอดแทรกการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคเพอใหผเรยนสามารถอยรวมกบผอนในสงคมอยางมความสขในฐานะพลเมองไทยและพลเมองโลก การจดกจกรรมการเรยนรควรคานงถงหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ คานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง เนนคณธรรม จรยธรรม รวมถงจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมใหผเรยนมทกษะสาหรบการออกไปดารงชวตทเปลยนไปในโลกศตวรรษท 21 โดยใชกระบวนการเรยนรทหลากหลายตามความเหมาะสมของทรพยากร อกทงตองมการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนเพอนาสารสนเทศทไดไปพฒนา ปรบปรงการจดการเรยนรใหบรรลตามจดมงหมายทหลกสตรกาหนดไว

มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 19

คาถามทายบท

1. จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทตองการใหเกดกบผเรยนเมอจบการศกษาขนพนฐานมกประการ อะไรบาง 2. จงบอกความหมายของมาตรฐานการเรยนรและตวชวด 3. การจดการเรยนรในรายวชาคอมพวเตอรถอเปนสวนหนงของการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรใด 4. จงบอกมาตรฐานการเรยนรทเกยวของกบการจดการเรยนรในรายวชาคอมพวเตอร 5. จงอธบายรหสกากบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดตอไปน ง 3.1 ป.6/2

6. สมรรถนะสาคญของผเรยนตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กาหนดไวมอะไรบาง 7. คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กาหนดไว 8 ประการ มอะไรบางพรอมอธบายความหมาย 8. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดนาเสนอแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรไวอยางไร 9. การเลอกใชสอการเรยนรทใชในสถานศกษา ครผสอนควรคานงถงอะไรบาง 10. การวดและประเมนผลการเรยนร แบงออกเปนกระดบ อะไรบาง

20 | มโนทศนการจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอร

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. วจารณ พานช. (2555). วถการสรางการเรยนรเพอศษย ในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ตถาตา

พบลเคชน. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551) . ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน. (2555). ทกษะแหงอนาคตใหม: การเรยนรในศตวรรษท 21 คอ อยางไร?. สบคนเมอ 6 เมษายน 2556 เขาถงไดจาก http://www.qlf.or.th/Home/Contents/417

แผนบรหารการสอนประจาบทท 2

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

เวลาเรยน 3 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. หลกสตรสการออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร 2. การวเคราะหหลกสตรสการจดการเรยนรในชนเรยน 3. การจดทาคาอธบายรายวชา 4. การวเคราะหหนวยการเรยนรและโครงสรางรายวชา

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกบทบาท หนาท และความเชอมโยงของการจดการศกษาในแตละระดบได 2. บอกความหมายของคาอธบายรายวชาและองคประกอบของคาอธบายรายวชาได 3. เขยนคาอธบายรายวชาคอมพวเตอร ระดบชนประถมศกษาปท 1 - 6 ได 4. วเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนร และเขยนโครงสรางรายวชา ระดบชนประถมศกษาปท 1 - 6 ได 5. สรปขนตอนการวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน

22 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 2

6. ฝกปฏบตวเคราะหหลกสตรและจดทาคาอธบายรายวชา

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 2

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล 5. เอกสารประกอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท

บทท 2

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

การออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอรทสามารถพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามจดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญและคณลกษณะอนพงประสงค ครผสอนควรรและเขาใจขนตอนการนาหลกสตรไปสการออกแบบการจดการเรยนรในชนเรยนอยางแทจรง ซงในบทนจะไดนาเสนอขนตอนการวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร ตามลาดบดงน

1. หลกสตรสการออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ขนแรกของการจดการเรยนรในรายวชาคอมพวเตอร ครผสอนตองดาเนนการวเคราะห หลกสตรและความเชอมโยงตงแตนโยบายการศกษาระดบชาต กลาวคอ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน นโยบายของรฐบาล ระดบเขตพนทการศกษาในสวนของจดเนนคณภาพผเรยน ความเชอมโยงระดบสถานศกษา คอ หลกสตรสถานศกษา คาอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา หนวยการเรยนร และแผนการจดการเรยนร ดงรปท 2.1

รปท 2.1 ภาพกวางการนาหลกสตรสการออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

การเชอมโยงระหวางหลกสตรแกนกลางฯ นโยบายของรฐบาล เขตพนทการศกษา หลกสตรสถานศกษา

คาอธบายรายวชา

วเคราะหหนวยการเรยนรและกาหนดโครงสรางรายวชา

แผนการจดการเรยนร

24 | การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

2. การวเคราะหหลกสตรสการจดการเรยนรในชนเรยน

การเชอมโยงการจดการศกษาตงแตระดบชาต ซงมหนาทสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานเพอประกาศใชในโรงเรยนทวประเทศ ระดบเขตพนทการศกษามหนาทกาหนดจดเนนคณภาพผเรยนและกาหนดสาระการเรยนรทองถน ระดบสถานศกษามหนาทจดทาหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานทไดประกาศใช และการจดการเรยนรในระดบชนเรยน โดยครผสอนมหนาทในการวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรเพอนาไปกาหนดโครงสรางรายวชา ออกแบบหนวยการเรยนร และจดทาแผนการจดการเรยนร แสดงดงรปท 2.2

ระดบชาต ระดบเขตพนทการศกษา ระดบสถานศกษา ระดบชนเรยน

รปท 2.2 การเชอมโยงหลกสตรสการจดการเรยนรในชนเรยน ทมา: สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2553ก: 50)

เมอครผสอนเขาใจความเชอมโยงของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จดเนนคณภาพผเรยนของเขตพนทการศกษาและหลกสตรสถานศกษาแลว ลาดบตอไปคอการวเคราะหคาอธบายรายวชาเพอนามากาหนดโครงสรางรายวชา หนวยการเรยนร นาไปสการจดทาแผนการจดการเรยนร ดงลาดบตามรปท 2.2

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

1. จดเนนคณภาพผเรยน 2. สาระการเรยนรทองถน

หลกสตรสถานศกษา

คาอธบายรายวชา โครงสรางรายวชา

หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร

หนวยการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 25

3. การจดทาคาอธบายรายวชา

หลกสตรสถานศกษา มองคประกอบทสาคญ คอ วสยทศน สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา โครงสรางเวลาเรยน โครงสรางหลกสตรชนป คาอธบายรายวชา กจกรรมพฒนาผเรยน เกณฑการจบการศกษา และระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2553ข: 38-40) ซงคาอธบายรายวชาจะถกกาหนดไวแลว ครผสอนสามารถนามาวเคราะหเพอกาหนดโครงสรางรายวชา ออกแบบหนวยการเรยนร นาไปสการจดทาแผนการจดการเรยนรไดทนท แตในบางกรณ หรอในบางโรงเรยนอาจไมไดกาหนดคาอธบายรายวชาคอมพวเตอรไวในหลกสตรสถานศกษา ครผสอนจาเปนตองเปดเปนรายวชาเพมเตมและเขยนคาอธบายรายวชาขนมาใหม 1. คาอธบายรายวชา หมายถง องคความร ทกษะ กระบวนการ สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคทระบไว เพอนาไปสการจดการเรยนรใหแกผเรยนในแตละรายวชา ใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตร (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 53) มลกษณะเปนความเรยงและเขยนเปนรายปสาหรบระดบประถมศกษา คาอธบายรายวชา แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1.1 คาอธบายรายวชาของรายวชาพนฐาน เปนการวเคราะหจากตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางทหลกสตรแกนกลางฯ กาหนด 1.2 คาอธบายรายวชาของรายวชาเพมเตม เปนการวเคราะหจากผลการเรยนรทสถานศกษากาหนดขน คาอธบายรายวชา 2. องคประกอบสาคญของคาอธบายรายวชา องคประกอบสาคญของคาอธบายรายวชา แบงได 3 สวน ดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 53-54)

สวนท 1 ประกอบดวย รหสวชา......ชอรายวชา……กลมสาระการเรยนร........ชนป....... จานวนชวโมงหรอหนวยกต สวนท 2 เนอหา ซงประกอบดวย องคความร ทกษะ/กระบวนการ สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคโดยมแนวการเขยนทสาคญ ดงน 1. ผเรยนไดเรยนรอะไรบาง 2. ผเรยนสามารถทาอะไรไดบาง 3. ผเรยนมคณลกษณะองพงประสงคอะไรบาง ตามหลกสตรแกนกลาง ฯ และ

26 | การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ตามธรรมชาตของวชา สวนท 3 ระบรหสตวชวด หรอผลการเรยนรทงหมดในรายวชานน 3. การเขยนคาอธบายรายวชา การเขยนคาอธบายรายวชา รายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตม มขนตอนดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 54)

3.1 การเขยนคาอธบายรายวชารายวชาพนฐาน รายวชาพนฐานเปนรายวชาทสอนใหผเรยนบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 การเขยนคาอธบายรายวชาพนฐาน มขนตอนดงน 3.1.1 วเคราะหตวชวดชนปในระดบประถมศกษาและสาระการเรยนรแกนกลางตามทกาหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

3.1.2 วเคราะหสาระการเรยนรทองถนจากกรอบหลกสตรระดบทองถนของสานกงานเขตพนทการศกษา ความตองการและบรบทของโรงเรยน เพอกาหนดสาระการเรยนรทองถนทเกยวของกบตวชวดในรายวชานน 3.1.3 จดกลมตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง สาระการเรยนรทองถนทมความเชอมโยงสมพนธกนเพอหลอมรวมและเรยบเรยง เขยนเปนความเรยง ใหเหนสงทตองการใหผเรยน มความรความสามารถ และคณลกษณะในรายวชานน 3.1.4 เขยนรายละเอยดตามองคประกอบของคาอธบายรายวชา 3.2 การเขยนคาอธบายรายวชารายวชาเพมเตม รายวชาเพมเตมเปนรายวชาทโรงเรยนกาหนดขนตามจดเนน ความตองการของโรงเรยน หรอทองถน การเขยนคาอธบายรายวชาเพมเตม มขนตอนดงน 3.2.1 กาหนดผลการเรยนรซงโรงเรยนเปนผกาหนดขนเอง 3.2.2 กาหนดสาระการเรยนรทสอดคลองกบผลการเรยนร 3.2.3 จดกลมผลการเรยนร สาระการเรยนร ทมความเชอมโยงสมพนธกนเพอหลอมรวมและเรยบเรยง เขยนเปนความเรยง ใหเหนสงทตองการใหผเรยน มความรความสามารถ และคณลกษณะในรายวชานน 3.2.4 เขยนรายละเอยดตามองคประกอบของคาอธบายรายวชา

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 27

3.3 รปแบบของการเขยนคาอธบายรายวชา การเขยนคาอธบายรายวชา มหลากหลายรปแบบ ครผสอนสามารถเลอกไดตามความเหมาะสม ดงตวอยางตอไปน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 55-56)

ตวอยาง คาอธบายรายวชา รปแบบท 1

รหสวชา …….. ชอรายวชา…………..

รายวชาพนฐาน (หรอรายวชาเพมเตม) กลมสาระการเรยนร……................

ชน……………………………………………….. เวลา……ชวโมง (จานวนหนวยกต)

......(เขยนเปนความเรยงใหไดใจความวาผเรยนไดเรยนรอะไร สามารถทาอะไรได และมคณลกษณะอนพงประสงคใดบางตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานและธรรมชาตของวชา)......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

รหสตวชวด (รายวชาพนฐาน) หรอ

.................................................

.................................................

.................................................

.................................................

.................................................

รวมทงหมด................... ตวชวด

ผลการเรยนร (รายวชาเพมเตม)1.................................................

2.................................................

3.................................................

4.................................................

5.................................................

รวมทงหมด................ ผลการเรยนร

สวนท 1

สวนท 2

สวนท 3

28 | การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ตวอยาง คาอธบายรายวชา รปแบบท 2

คาอธบายรายวชา (พนฐานหรอเพมเตม)

รหสวชา …….. ชอรายวชา…………..... กลมสาระการเรยนร…….................

ชน……………………………………………… เวลา……ชวโมง (จานวนหนวยกต)

......(เขยนเปนความเรยงใหไดใจความวาผเรยนไดเรยนรอะไร สามารถทาอะไรได และมคณลกษณะอนพงประสงคใดบางตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานและธรรมชาตของวชา)......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

รหสตวชวด (รายวชาพนฐาน) หรอ .................................................

.................................................

.................................................

.................................................

.................................................

รวมทงหมด................... ตวชวด

ผลการเรยนร (รายวชาเพมเตม)1.................................................

2.................................................

3.................................................

4.................................................

5.................................................

รวมทงหมด................ ผลการเรยนร

สวนท 1

สวนท 2

สวนท 3

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 29

ตวอยาง การเขยนคาอธบายรายวชา รปแบบท 1

งxxxxx คอมพวเตอร 1/เทคโนโลยสารสนเทศ 1 รายวชาพนฐาน กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนประถมศกษาปท 1 เวลา 20 ชวโมง

ศกษาขอมลรอบตว การรบรขอมล แหลงขอมลทอยใกลตว ประเภทของขอมล ประโยชนของขอมล แหลงขอมล การรวบรวมขอมล อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ ประโยชนของอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ คอมพวเตอรนาร อปกรณทใชรวมกบคอมพวเตอร ปฏบตการใชงานคอมพวเตอรเบองตน เพอใหเกดความเขาใจ เหนคณคาและใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมลการเรยนร การสอสาร การแกปญหาการทางานอยางมประสทธภาพ ประสทธผล มคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค

ตวชวด มาตรฐาน ง3.1 ป.1/1 ป.1/2

รวม 2 ตวชวด

ตวอยาง การเขยนคาอธบายรายวชา รปแบบท 2

คาอธบายรายวชา งxxxxx คอมพวเตอร 5/เทคโนโลยสารสนเทศ 5 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ชนประถมศกษาปท 5 เวลา 20 ชวโมง

ศกษาและฝกปฏบตการคนหา รวบรวมขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ ทเชอถอได ประมวลผลขอมล

การนาเสนอขอมลและเกบรกษาขอมล โดยดาเนนการอยางเปนขนตอน ปฏบตการสรางงานเอกสารเพอใชประโยชนในชวตประจาวนดวยความรบผดชอบ การใชซอฟตแวรประมวลคาขนพนฐาน การสรางงานเอกสารโดยมการอางองแหลงขอมล ใชคาสภาพ และไมกอใหเกดความเสยหายตอผอน เพอใหเกดความเขาใจ เหนคณคาและใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมลการเรยนร การสอสาร การแกปญหาการทางานอยางมประสทธภาพ ประสทธผล มคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค

ตวชวด มาตรฐาน ง3.1 ป.5/1 ป.5/2

รวม 2 ตวชวด

30 | การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

4. การวเคราะหหนวยการเรยนรและโครงสรางรายวชา

การวเคราะหหนวยการเรยนร คอ การวเคราะหคาอธบายรายวชาเพอนามากาหนดโครงสรางรายวชาและขอบขายของรายวชาในภาพรวม ไดแก หนวยการเรยนร สาระสาคญ ตวชวด เวลาเรยนในแตละหนวย และสดสวนนาหนกการใหคะแนน ซงโครงสรางรายวชา มองคประกอบดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2551: 5-6)

1. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด ทเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนในหนวยการเรยนรนน ๆ ซงมาตรฐานการเรยนรและตวชวดหนง ๆ อาจมมากกวา 1 หนวยการเรยนรได 2. สาระสาคญ เปนแกนความร แนวความคดหลก ความเขาใจทลกซงของเรองใดเรองหนง ทเกดจากการหลอมรวมของมาตรฐานการเรยนรและตวชวดในหนวยการเรยนรนน ๆ 3. ชอหนวยการเรยนร ควรตงชอใหนาสนใจ เหมาะสมกบวย มความหมายและสอดคลองกบชวตจรงของผเรยน และสะทอนใหเหนสาระสาคญของหนวยการเรยนร 4. เวลา การกาหนดเวลาเรยนควรมความเหมาะสมและเพยงพอกบการจดกจกรรมการเรยนรและภาพรวมของทกหนวยการเรยนรในรายวชา 5. นาหนกคะแนน การกาหนดนาหนกคะแนนเปนสวนชวยใหเหนทศทางการจดเวลาการจดกจกรรมการเรยนรและการประเมนผล ใหสอดคลองกบความสาคญของมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด อาจพจารณาจากศกยภาพผเรยน ธรรมชาตวชารวมดวย รายละเอยดขนตอนการจดทาโครงสรางรายวชาคอมพวเตอร มดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553ก: 52-53)

1. ศกษาโครงสรางเวลาเรยนของหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และคาอธบายรายวชา 2. ศกษามาตรฐานการเรยนร ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางในระดบชนปทรบผดชอบ 3. พจารณาคดเลอกและจดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดทสอดคลองกนและสามารถนามาจดกจกรรมการเรยนรรวมกนเปนหนวยการเรยนรเดยวกนได 4. วเคราะหแกนความรและแนวความคดหลกของแตละตวชวดทนามาจดรวมกนเปนหนวยการเรยนร 5. นาแกนความรและแนวความคดหลกมาหลอมรวมเปนสาระสาคญ/ความคดรวบยอดของหนวยการเรยนรนน ๆ

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 31

6. ตงชอหนวยการเรยนร 7. กาหนดเวลาเรยนในแตละหนวยการเรยนร โดยพจารณาตามความเหมาะสม ทงนเวลาเรยนตองเทากบจานวนเวลาเรยนในโครงสรางเวลาเรยนในหลกสตรสถานศกษา 8. กาหนดนาหนกคะแนนในแตละหนวยการเรยนร โดยพจารณาตามความเหมาะสมจากจานวนตวชวด ความยากงายของเนอหา ซงนาหนกคะแนนแตละหนวยจะเปนคะแนนระหวางเรยนและนาไปรวมเปนคะแนนปลายป รวมเปน 100 คะแนน กาหนดเปนสดสวนคะแนนระหวางเรยนกบคะแนนปลายป อาจใช 60:40, 70:30, 80:20 ตามทหลกสตรสถานศกษากาหนด

รปท 2.3 สรปขนตอนการจดทาโครงสรางรายวชา

โครงสรางรายวชา

ศกษาโครงสรางเวลาเรยนของกลมสาระการเรยนร/คาอธบาย

ศกษามาตรฐานการเรยนรตวชวด

จดกลมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มความสอดคลองสมพนธกนนามาจดทาหนวยการเรยนรใหครบทกมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

ของกลมสาระการเรยนร/รายวชา

วเคราะหแกนความรของทกตวชวดในแตละหนวยการเรยนรมาจดทาสาระสาคญความคดรวบยอดใหครบถวนทกหนวยการเรยนร

ตงชอหนวยการเรยนรของแตละหนวยการเรยนร

กาหนดสดสวนเวลาเรยนแตละหนวยการเรยนร เมอครบทกหนวยตองเขากบโครงสรางเวลาเรยนตามหลกสตร

กาหนดสดสวนนาหนกคะแนนแตละหนวยการเรยนรรวมตลอดป/ตลอดภาคเรยน เปน 100 คะแนน

ตรวจสอบความครบถวนองคประกอบของโครงสรางรายวชา

32 | การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

(ตวอยาง โครงสรางรายวชา) โครงสรางรายวชา

รายวชา งxxxxx คอมพวเตอร 1 ชนประถมศกษาปท 1 เวลารวม 20 ชวโมง

หนวยท

ชอหนวยการเรยนร

มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

สาระสาคญ/ความคดรวบยอด เวลา(ช.ม.)

นาหนก คะแนน

1 รบรขอมล ง/3.1 ป.1/1 ขอมลเปนเรองราวหรอสงตาง ๆ ทสามารถรบรไดจากแหลงขอมล เพอนาไปใชใหเกดประโยชนได

4 15

2 แหลงขอมลนาร

ง/3.1 ป.1/1 แหลงขอมลเปนทมาของขอมลตาง ๆ ซงมทงแหลงขอมลทเปนบคคล และแหลงขอมลทไมใชบคคล

4 15

สอบกลางป 2 20

3 รจกอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ

ง3.1 ป.1/2 รจกและใชอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศตาง ๆ ไดอยางถกตองเหมาะสมจะทาใหทางานไดสะดวก และรวดเรวขน เชน คอมพวเตอร วทย โทรทศน กลองดจทล โทรศพทมอถอ เปนตน

4 15

4 คอมพวเตอรนาร

ง3.1 ป.1/2 คอมพวเตอรเปนอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศทใชในการทางานตาง ๆ เชน พมพขอมล จดเกบขอมล และอปกรณคอมพวเตอรมหนาทแตกตางกนไป เชน รบขอมลทางแปนพมพ

แสดงผลออกทางจอภาพ เปนตน

4 15

รวมระหวางป 18 80

สอบปลายป 2 20

รวม 20 100

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 33

บทสรป

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรนบเปนขนแรกของการจดการเรยนรในรายวชาคอมพวเตอร ครผสอนจะตองวเคราะหหลกสตรและความเชอมโยงนโยบายการศกษาระดบชาต หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน นโยบายของรฐบาล จดเนนคณภาพผเรยนของเขตพนทการศกษา หลกสตรสถานศกษา ดงนน ครผสอนจงมหนาทในการวเคราะหหลกสตรและหนวย การเรยนรเพอนาไปกาหนดโครงสรางรายวชา ออกแบบหนวยการเรยนร นาไปสการจดทาแผน การจดการเรยนรและจดการเรยนรในชนเรยนตอไป

34 | การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร

คาถามทายบท

1. จงบอกบทบาท หนาท และความเชอมโยงของการจดการศกษาในแตละระดบ 2. จงบอกความหมายของคาอธบายรายวชาและองคประกอบทสาคญมอะไรบาง 3. จงเขยนคาอธบายรายวชาคอมพวเตอร ระดบชนประถมศกษาปท 1- 6

4. จงวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนร และเขยนโครงสรางรายวชา ระดบชนประถมศกษาปท 1- 6

5. จงสรปขนตอนการวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนร

การวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 35

เอกสารอางอง

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551). ชดฝกอบรมวทยากรหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ชดท 3 การจดทาหนวยการเรยนรองมาตรฐาน. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.curriculum51.net

. (2553). ชดฝกอบรม เรอง หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.curriculum51.net

. (2553ก). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553ข). แนวทางการบรหารจดการหลกสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

แผนบรหารการสอนประจาบทท 3

การออกแบบหนวยการเรยนร

เวลาเรยน 3 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. หนวยการเรยนรองมาตรฐาน 2. การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน 3. การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 4. ขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 5. ตวอยางการจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบรายวชาคอมพวเตอร 6. การประเมนหนวยการเรยนร

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกความหมายของหนวยการเรยนรองมาตรฐานได 2. บอกขนตอนของการออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐานได 3. บอกลกษณะเดนของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบได 4. สรปขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบได 5. สรปองคประกอบสาคญของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 6. จดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท

38 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 3

5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน 6. ฝกปฏบตจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 3

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท 4. ประเมนการออกแบบหนวยการเรยนร

บทท 3

การออกแบบหนวยการเรยนร

การออกแบบการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอรทสามารถพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามจดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญและคณลกษณะอนพงประสงค ครผสอนควรรและเขาใจขนตอนการนาหลกสตรไปสการออกแบบการจดการเรยนรในชนเรยนอยางแทจรง ซงในบทนจะไดนาเสนอขนตอนการวเคราะหหลกสตรและหนวยการเรยนรวชาคอมพวเตอร ตามลาดบดงน

1. หนวยการเรยนรองมาตรฐาน

การจดการเรยนรในรายวชาคอมพวเตอร มงพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด ซงสามารถนาพาผ เรยนใหเกดสมรรถนะสาคญของผ เรยน คณลกษณะอนพงประสงค ทง 3 ดานนจะเกดขนอยางเปนรปธรรมไดดวยการออกแบบหนวยการเรยนรทมประสทธภาพ ดงนน หนวยการเรยนรองมาตรฐาน (Standard – based Unit) หมายถง หนวยการเรยนรทมมาตรฐานการเรยนรและตวชวดเปนเปาหมายหลกของหนวยและองคประกอบภายในหนวยการเรยนร ไดแก มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระสาคญ สาระการเรยนร ชนงานหรอภาระงานและเกณฑการประเมนผล ทกองคประกอบของหนวยการเรยนร จะตองเชอมโยงสอดคลองกบมาตรฐานและตวชวด (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553ก: 63)

รปท 3.1 ความสมพนธของหนวยการเรยนรองมาตรฐาน ทมา: สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551: 11)

คณภาพผเรยน

เปาหมาย

กจกรรมการเรยนรการประเมน

40 | การออกแบบหนวยการเรยนร

2. การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน

การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน เปนการออกแบบหนวยการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตรสถานศกษา ซงเปนมาตรฐานการเรยนและตวชวดทนาไปสการจดการเรยนรในชนเรยน ครผสอนสามารถใชแนวคดของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ (Backward Design) ในการออกแบบหนวยการเรยนร ซงประกอบดวย 3 ขนตอนดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 15)

ขนตอนท 1 การกาหนดเปาหมายการเรยนร เปนขนตอนสาคญ ซงครผสอนตองกาหนดเปาหมายการเรยนรทตองการใหผเรยนบรรลตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดและนาพาไปสการพฒนาสมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค ขนตอนท 2 การกาหนดหลกฐานการเรยนร จากเปาหมายการเรยนร การทจะรวาผเรยนบรรลมาตรฐานการเรยนรและตวชวด ตองมหลกฐานรองรอยของชนงาน/ภาระงาน เพอยนยนวาผเรยนเกดการเรยนรตามเปาหมายทตงไว ซงอาจเปนผลงานหรอผลการปฏบตงานของผเรยน หรอการผลตชนงานไดอยางสรางสรรคดวยตวของผเรยนเอง ขนตอนท 3 การออกแบบกจกรรมการเรยนร เปนการออกแบบกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนเกดการเรยนร ตามเปาหมายการเรยนร สามารถสรางชนงาน/ภาระงานตามทกาหนด ซงเปนขนตอนสาคญทจะนาผเรยนใหบรรลเปาหมาย และสะทอนใหเหนวาผเรยนเกดคณภาพตามทกาหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

3. การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ

แนวทางการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ มขนตอนการออกแบบ 3 ขนตอน คอ กาหนดเปาหมายการเรยนร หลกฐานการเรยนร และกจกรรมการเรยนร ซงลกษณะเดนของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ คอ การกาหนดเปาหมายการเรยนร ทตองระบความเขาใจทคงทน ซงเปนการระบความรความเขาใจทฝงแนนตดอยในตวผเรยนอนเกดจากการเรยนรทผานกจกรรมตามหนวยการเรยนรนน ๆ ตดตวผเรยนไปใชในชวตประจาวนได การออกแบบหนวยการเรยนร ตองเรมจากการวเคราะหความสมพนธเชอมโยงของมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทสามารถนามาจดกจกรรมการเรยนรรวมกนได รวมทงการจดกจกรรม การเรยนรในหนวยการเรยนรตองสามารถนาผเรยนใหเกดสมรรถนะสาคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค ซงสามารถสรปขนตอนการออกแบบหนวยไดดงรปท 3.2 (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 52)

การออกแบบหนวยการเรยนร | 41

รปท 3.2 สรปขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ทมา: สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2553: 52)

หนวยการเรยนร

นาหนวยการเรยนรจากโครงสรางรายวชามาออกแบบหนวยการเรยนรตามขนตอนตอไปน

เขยนหนวยการเรยนรใหครบองคประกอบทสาคญ

ประเมนหนวยการเรยนร

ปรบปรง พฒนา และนาไปใช

ขนตอนการจดทาหนวยการเรยนร1.กาหนดเปาหมาย 2. กาหนดหลกฐานการเรยนร 3. ออกแบบกจกรรมการเรยนร

- มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด - สาระสาคญ/

ความคดรวบยอด - สาระการเรยนร - สมรรถนะสาคญของผเรยน - คณลกษณะอนพงประสงค

- ชนงาน/ภาระงาน- การวดและประเมนผลระหวางจดกจกรรมการเรยนร - การวดและประเมนผลเมอสนสดกจกรรมการเรยนร

- สะทอนกระบวนการเรยนรทตองการใหเกดกบผเรยนโดยคานงถงหลกการจดการเรยนร การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง การจดการเรยนรทเนนคณธรรมจรยธรรม การจดการเรยนรโดยเนนถงความแตกตางระหวางบคคล

42 | การออกแบบหนวยการเรยนร

หนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ควรมองคประกอบสาคญ ดงน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 61-63)

1. ชอหนวยการเรยนร 2. มาตรฐานการเรยนรและตวชวด 3. สาระสาคญ/ความคดรวบยอด 4. สาระการเรยนร 5. สมรรถนะสาคญของผเรยน 6. คณลกษณะอนพงประสงค 7. ชนงาน/ภาระงาน 8. การวดและประเมนผล 9. กจกรรมการเรยนร 10. เวลาเรยน/จานวนชวโมง

หลกการสาคญของการออกแบบหนวยการเรยนร คอ ทกองคประกอบของหนวยการเรยนรตองเชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด ซงรายละเอยดขององคประกอบหนวยการเรยนร มดงน 1. ชอหนวยการเรยนร ตองสะทอนใหเหนถงสาระสาคญ/ความคดรวบยอด หรอประเดนหลกในหนวยการเรยนรนน ๆ ชอหนวยการเรยนรควรตงใหนาสนใจ อาจเปนประเดนปญหา ขอคาถามหรอขอโตแยงทสาคญ สอดคลองกบชวตประจาวนและสงคมของผเรยน เหมาะสมกบวย ความสนใจและความสามารถของผเรยน 2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ตองมความสมพนธเชอมโยงกนและนามาจดกจกรรมการเรยนรรวมกนได ซงอาจมาจากกลมสาระการเรยนรเดยวกนหรอตางกลมสาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวดบางตวอาจตองฝกซาเพอใหเกดความชานาญ จงสามารถอยในหนวยการเรยนรมากกวาหนงหนวยได เพอใหผเรยนไดรบการพฒนาใหบรรลตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด 3. สาระสาคญ/ความคดรวบยอด ไดจากการวเคราะหแกนความรแตละมาตรฐานการเรยนรและตวชวด รวมถงสาระการเรยนรทผเรยนจะไดรบจากการจดกจกรรมการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดในหนวยการเรยนร 4. สาระการเรยนร หวขอการสอนทนามาใชในการจดกจกรรมการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดประกอบดวยสาระการเรยนรแกนกลาง

เปาหมายการเรยนร

หลกฐานการเรยนร

กจกรรมการเรยนร

การออกแบบหนวยการเรยนร | 43

5. สมรรถนะสาคญของผเรยน วเคราะหไดจากหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงเปนผลจากการนามาตรฐานการเรยนรและตวชวดมาจดกจกรรม การเรยนร ตลอดจนสอดคลองกบทกษะกระบวนการตามธรรมชาตวชา 6. คณลกษณะอนพงประสงค วเคราะหไดจากหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จดเนนของเขตพนทการศกษา สถานศกษา และกลมสาระการเรยนร ซงเปนผลจากการนามาตรฐานการเรยนรและตวชวดมาจดกจกรรมการเรยนร 7. ชนงาน/ภาระงาน ตองสะทอนถงความสามารถของผเรยนจากการใชความรและทกษะทกาหนดไว ซงสอดคลองตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด โดยผานกจกรรมการเรยนร ชนงาน/ภาระงาน เปนสงทครผสอนกาหนดให หรอครผสอนและผเรยนรวมกนกาหนดขนเพอใหผเรยนไดลงมอปฏบตในแตละหนวยการเรยนร ชนงาน/ภาระงานตองแสดงใหเหนถงพฒนาการในการเรยนรของผเรยน และเปนรองรอยหลกฐานแสดงวาผเรยนมความร ทกษะและความสามารถบรรลมาตรฐานและตวชวดทกาหนดไวในหนวยการเรยนร ตองแสดงใหเหนวาผเรยนไดนาความร ทกษะและความสามารถทไดจากการเรยนรในหนวยการเรยนรนนออกมาใชอยางเปนรปธรรม ตวอยางชนงาน/ภาระงาน ชนงาน เชน รายงาน สรปความ ภาพวาด แผนภาพ แผนผง แผนภม กราฟ

ตาราง งานแสดงนทรรศการ แฟมสะสมงาน แฟมขอมลคอมพวเตอร ฯลฯ ภาระงาน เชน ใบงาน แบบฝกหด ใบกจกรรม การรวมแสดงความคดเหน รายงานปากเปลา ฯลฯ งานทมลกษณะผสมผสานกนระหวางชนงาน/ภาระงาน ซงเปนการปฏบตงานตามภาระงานทละขนตอนจนกระทงไดผลงานออกมาเปนชนงาน เชน โครงงานทางดานคอมพวเตอร การทดลอง การสาธต วดทศน ฯลฯ 8. การวดและประเมนผล ประกอบดวยการวดและประเมนผลระหวางการจดกจกรรมการเรยนร และการวดและประเมนผลเมอสนสดการจดกจกรรมการเรยนร ในการกาหนดวธการวดและประเมนผลตลอดจนเกณฑการประเมนตองเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกาหนดในหนวยการเรยนร ครผสอนและผเรยนควรมสวนรวมกนสรางเกณฑการประเมนชนงาน/ภาระงาน หรอการปฏบตงานเพอเปนแนวทางในการประเมนคณภาพผเรยน 9. กจกรรมการเรยนร เปนการนาเทคนคและวธการจดการเรยนร หรอรปแบบการจดการเรยนร ซงจะนาผเรยนไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน เกดทกษะ และความสามารถตามสมรรถนะสาคญของผเรยน กระบวนการตามธรรมชาตวชา คณลกษณะอนพงประสงค และบรรลตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกาหนดไวในหนวยการเรยนร

44 | การออกแบบหนวยการเรยนร

10. เวลาเรยน/จานวนชวโมงเรยน ในแตละหนวยการเรยนรจะตองวเคราะหใหเหมาะสมกบลกษณะของกจกรรมการเรยนรและสอดคลองกบจานวนมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทปรากฏในหนวยการเรยนรจากโครงสรางรายวชา

4. ขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ

การจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ มแนวทางในการปฏบต ดงน 1. วางแผนการจดทาหนวยการเรยนร เปนการสรางความรความเขาใจกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จดเนนคณภาพผเรยน สาระการเรยนรทองถนของเขตพนทการศกษา หลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนร และองคประกอบทสาคญของหนวยการเรยนร พจารณาจานวนมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระการเรยนรจากคาอธบายรายวชา สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตร และธรรมชาตของกลมสาระการเรยนร 2. จดทาหนวยการเรยนร คอ การกาหนดเปาหมายการเรยนร หลกฐานการเรยนร และกจกรรมการเรยนร ตามองคประกอบของหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ คอ ชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระสาคญ/ความคดรวบยอด สาระการเรยนร สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค ชนงาน/ภาระงาน การวดและประเมนผล กจกรรมการเรยนร เวลาเรยน/จานวนชวโมง

5. ตวอยางการจดทาหนวยการเรยนรแบบยอนกลบรายวชาคอมพวเตอร

(ตวอยาง) วชา คอมพวเตอร 1 ระดบชนประถมศกษาปท 1

1. วางแผนการจดทาหนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มาตรฐาน ง.3.1 เขาใจเหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศใน

การสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางาน และอาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม

การออกแบบหนวยการเรยนร | 45

หนวยท 1 ขอมลนาร มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

ความคด รวบยอด

สาระการเรยนร นาไปส

ชนงาน/ภาระงาน

แนวทางการจดกจกรรมการเรยนร

สมรรถนะของผเรยน

คณลกษณะอนพงประสงค

ง.3.1 ป.1/1

บอกขอมลทสนใจและแหลงขอมลทอยใกลตว

ขอมลเปนเรองราวหรอสงตาง ๆ ทเราสามารถรบรไดจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอนาไปใชใหเกดประโยชนและขอมลมหลายประเภทหลายลกษณะขอมลแตละประเภทมประโยชน ขอมลทดตองเปนขอมลทเชอถอไดมแหลงอางองเพอสามารถรบรขอมลทถกตอง

1. ความหมายของขอมล 2. ประเภทของขอมล 3. ประโยชนของขอมลและการนาไปใชในชวตประจาวน

1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด - คดวเคราะห 3. ความสามารถในการใชเทคโนโลย

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

1) ภาพวาดแหลงขอมลทนาสนใจ 2) ใบงาน เรอง ขอมลและแหลงขอมล

จดกจกรรมการเรยนรตามรปแบบซปปา

2. จดทาหนวยการเรยนร 1) หนวยการเรยนร เรอง ขอมลนาร ชนประถมศกษาปท 1 เวลา 4 ชวโมง 2) เปาหมายการเรยนร 2.1) ความเขาใจคงทน เพอใหสามารถรบรและเขาใจขอมลทเปนประโยชนและเปนโทษ การเลอกคนหาเฉพาะขอมลทมประโยชนจากแหลงขอมลทเชอถอได 2.2) มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ง .3.1 เขาใจเหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางาน และอาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม

46 | การออกแบบหนวยการเรยนร

ง.3.1 ป.1/1 บอกขอมลทสนใจและแหลงขอมลทอยใกลตว 2.3) ความคดรวบยอด ขอมลเปนเรองราวหรอสงตาง ๆ ทเราสามารถรบรไดจากแหลงขอมลเพอนาไปใชใหเกดประโยชน และขอมลมหลายประเภท หลายลกษณะ ขอมลแตละประเภทมประโยชนขอมลทดตองเปนขอมลทเชอถอไดมแหลงอางองเพอสามารถรบรขอมลทถกตอง 2.4) สาระการเรยนร 1) ความหมายของขอมล 2) ประเภทของขอมล 3) ประโยชนของขอมลและการนาไปใชในชวตประจาวน 2.5) สมรรถนะสาคญของผเรยน 1) ความสามารถในการสอสาร 2) ความสามารถในการคด - คดวเคราะห 3) ความสามารถในการใชเทคโนโลย 2.6) คณลกษณะอนพงประสงค 1) มวนย 2) ใฝเรยนร 3) มงมนในการทางาน 2.7) ชนงาน/ภาระงาน 1) วาดภาพแหลงขอมลทนาสนใจ 2) ใบงาน เรอง ขอมลและแหลงขอมล 3) หลกฐานการเรยนร 3.1) การประเมนระหวางจดกจกรรมการเรยนร - ใบงาน เรอง ขอมลและแหลงขอมล 3.2) การประเมนเมอสนสดกจกรรมการเรยนร - แบบทดสอบทายบทเรยน 3.3) ชนงาน - ภาพวาดแหลงขอมลทนาสนใจ 4) กจกรรมการเรยนร - จดกจกรรมการเรยนรตามรปแบบซปปา

การออกแบบหนวยการเรยนร | 47

(ตวอยาง) วชา คอมพวเตอร 6 ระดบชนประถมศกษาปท 6

1. วางแผนการจดทาหนวยการเรยนร กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มาตรฐาน ง.3.1 เขาใจเหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศใน

การสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางาน และอาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม

หนวยท 4 หลกการคนหาขอมล มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

ความคด รวบยอด

สาระการเรยนร นาไปส

ชนงาน/ภาระงาน

แนวทางการจดกจกรรมการเรยนร

สมรรถนะของผเรยน

คณลกษณะอนพงประสงค

ง.3.1 ป.6/2

ใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมล

การคนหาขอมลจาเปนตองอาศยหลกในการคนหาทถกวธ เพอใหไดรบขอมลทถกตอง มประสทธภาพ

สามารถใชงานไดจรงและตรงตอความตองการมากทสด

การใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมล 1. คนหาขอมลในเครองคอมพวเตอร 2. คนหาขอมลจากอนเทอรเนต 3. คนหาขอมลจากสอบนทกขอมล

1. ความสามารถในการคด - การสารวจคนหา

1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

1) รายงานสรปการใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมลทสนใจ 2) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลในเครองคอมพวเตอร 3) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลจากอนเทอรเนต 4) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลจากสอบนทกขอมล

จดกจกรรมการเรยนรตามขนตอน วฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน

2. จดทาหนวยการเรยนร 1) หนวยการเรยนร เรอง หลกการคนหาขอมล ชนประถมศกษาปท 6

เวลา 3 ชวโมง 2) เปาหมายการเรยนร 2.1) ความเขาใจคงทน เพอใหสามารถคนหาขอมลอยางถกวธ เพอใหไดรบขอมลทมประสทธภาพ

และสามารถใชงานไดจรง

48 | การออกแบบหนวยการเรยนร

2.2) มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด มาตรฐาน ง .3.1 เขาใจเหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการสบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางาน และอาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม ง.3.1 ป.6/2 ใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมล 2.3) ความคดรวบยอด การคนหาขอมลจาเปนตองอาศยหลกในการคนหาทถกวธ เพอใหไดรบขอมลทถกตอง มประสทธภาพ สามารถใชงานไดจรงและตรงตอความตองการมากทสด 2.4) สาระการเรยนร การใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมล 1) คนหาขอมลในเครองคอมพวเตอร 2) คนหาขอมลจากอนเทอรเนต 3) คนหาขอมลจากสอบนทกขอมล 2.5) สมรรถนะสาคญของผเรยน 1) ความสามารถในการคด - การสารวจคนหา 2.6) คณลกษณะอนพงประสงค 1) มวนย 2) ใฝเรยนร 3) มงมนในการทางาน 2.7) ชนงาน/ภาระงาน 1) รายงานสรปการใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมลทสนใจ 2) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลในเครองคอมพวเตอร 3) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลจากอนเทอรเนต 4) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลจากสอบนทกขอมล 3) หลกฐานการเรยนร 3.1) การประเมนระหวางจดกจกรรมการเรยนร 1) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลในเครองคอมพวเตอร 2) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลจากอนเทอรเนต 3) ใบงาน เรอง การคนหาขอมลจากสอบนทกขอมล

การออกแบบหนวยการเรยนร | 49

3.2) การประเมนเมอสนสดกจกรรมการเรยนร - แบบทดสอบทายบทเรยน 3.3) ชนงาน - รายงานสรปการใชคอมพวเตอรในการคนหาขอมลทสนใจ 4) กจกรรมการเรยนร - ตามขนตอนวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน

6. การประเมนหนวยการเรยนร

เมอครผสอนออกแบบหนวยการเรยนรเสรจเรยบรอยแลวควรนาไปใหผเชยวชาญหรอครผสอนในกลมสาระการเรยนรเดยวกน อยางนอย 3 ทาน ชวยกนตรวจสอบความถกตอง สอดคลอง เหมาะสมของแตละองคประกอบของหนวยการจดการเรยนรทจะนาไปจดการเรยนรใหกบผเรยน ดงตวอยางแบบประเมน ตอไปน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2553: 103)

(ตวอยาง) แบบประเมนหนวยการเรยนร

หนวยการเรยนรท.......................ระดบชนประถมศกษาปท................ เวลา............ชวโมง คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบการประเมน ระดบการประเมน 4 หมายถง มความสอดคลอง/เชอมโยง/เหมาะสมมากทสด 3 หมายถง มความสอดคลอง/เชอมโยง/เหมาะสมมาก 2 หมายถง มความสอดคลอง/เชอมโยง/เหมาะสมนอย 1 หมายถง มความสอดคลอง/เชอมโยง/เหมาะสมนอยทสด

ท รายการประเมน ระดบการประเมน

4 3 2 1

1 ชอหนวยการเรยนร นาสนใจ กะทดรด ชดเจน ครอบคลมเนอหาสาระ

2 มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคความเชอมโยงกนอยางเหมาะสม

3 ความสอดคลองของสาระสาคญ/ความคดรวบยอดกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

4 ความสอดคลองของสาระสาคญ/ความคดรวบยอดกบสาระการเรยนร

5 ความเชอมโยงสมพนธกนระหวางชอหนวยการเรยนร มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระสาคญ/ความคดรวบยอด สาระการเรยนร และกจกรรมการเรยนร

50 | การออกแบบหนวยการเรยนร

ท รายการประเมน ระดบการประเมน

4 3 2 1

6 กจกรรมการเรยนรสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด และสาระการเรยนร

7 กจกรรมการเรยนรมความครอบคลมในการพฒนาผเรยนใหมความร ทกษะ/กระบวนการ สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค

8 กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมสามารถนาผเรยนไปสการสรางชนงาน/ภาระงาน

9 มการประเมนผลตามสภาพจรงและสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด/กจกรรมการเรยนร

10 ประเดนและเกณฑการประเมนสามารถสะทอนคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

11 สอการเรยนรในแตละกจกรรม มความเหมาะสมกบเวลา และการนาไปประยกตใชไดจรง

12 กาหนดเวลาไดเหมาะสมกบกจกรรม และสามารถนาไปปฏบตไดจรง

รวม/สรปผล

หรอเฉลย/สรปผล

การแปลความหมาย เกณฑ คาเฉลย 1.00-1.99 ปรบปรง คาเฉลย 2.00-2.99 พอใช คาเฉลย 3.00-3.99 ด คาเฉลย 3.99-4.00 ดมาก

หรอ คะแนน 12-20 ปรบปรง คะแนน 21-30 พอใช คะแนน 31-39 ด คะแนน 40-48 ดมาก

ขอเสนอแนะเพมเตม ..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

การออกแบบหนวยการเรยนร | 51

บทสรป

การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐานทมประสทธภาพ จะเปนการวางแนวทาง การพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถ เกดสมรรถนะสาคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคอยางรปธรรม ซงครผสอนสามารถเลอกใชวธการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 3

ขนตอน คอ กาหนดเปาหมายการเรยนร กาหนดหลกฐานการเรยนร และกาหนดกจกรรมการเรยนร โดยมหลกการสาคญของการออกแบบ คอ ทกองคประกอบของหนวยการเรยนรตองเชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สาระสาคญ/ความคดรวบยอด สาระการเรยนร สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค ชนงาน/ภาระงาน การวดและประเมนผล กจกรรมการเรยนร เวลาเรยน และเมอครผสอนออกแบบหนวยการจดการเรยนรเสรจเรยบรอยแลวควรนาไปใหผเชยวชาญตรวจสอบประเมนความถกตอง ความสอดคลอง ความเชอมโยง และความเหมาะสมกอนนาไปจดทาแผนการจดการเรยนร

52 | การออกแบบหนวยการเรยนร

คาถามทายบท

1. จงบอกความหมายของหนวยการเรยนรองมาตรฐาน 2. จงบอกขนตอนของการออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน 3. จงบอกลกษณะเดนของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 4. จงสรปขนตอนการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 5. จงสรปองคประกอบสาคญของการออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ 6. ใหนกศกษาแบงกลม กลมละเทา ๆ กน จานวน 6 กลม และเลอกออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ จานวนกลมละ 1 ระดบชน ดงน 6.1 ออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ระดบชนประถมศกษาปท 1

6.2 ออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ระดบชนประถมศกษาปท 2

6.3 ออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ระดบชนประถมศกษาปท 3

6.4 ออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ระดบชนประถมศกษาปท 4

6.5 ออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ระดบชนประถมศกษาปท 5

6.6 ออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบ ระดบชนประถมศกษาปท 6

การออกแบบหนวยการเรยนร | 53

เอกสารอางอง

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551) . แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553ก). แนวทางการบรหารจดการหลกสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

แผนบรหารการสอนประจาบทท 4

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

เวลาเรยน 6 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. การจดการเรยนรตามรปแบบซปปา 2. การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน 3. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ 4. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกขนตอนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปาได 2. บอกขนตอนการจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขนได 3. บอกขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธได 4. บอกขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขนได 5. เขยนกจกรรมการเรยนรตามรปการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน 6. ฝกปฏบตเขยนกจกรรมการเรยนรตามรปการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

56 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 4

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 4

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท

บทท 4

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

การจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอรตามจดหมายของหลกสตร มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในการจดกจกรรมการเรยนรครผสอนตองยดหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ การจดการเรยนรทค านงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรม จรยธรรม สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค โดยใชวธการจดกระบวนการเรยนรทหลากหลายเพอใหผเรยนเกดการเรยนร และเตรยมเขาสโลกอนาคต ซงในบทนจะไดน าเสนอหลกการจดกจกรรมการเรยนรวชาคอมพวเตอรทเนนผเรยนเปนส าคญ ดงน

1. การจดการเรยนรตามรปแบบซปปา

การจดการเรยนรตามรปแบบซปปา หมายถง การจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง ทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการท ากจกรรมตาง ๆ อยางกระตอรอรน มการปฏสมพนธกบกลม บคคล สงคม และสงแวดลอมรอบตว โดยใชกระบวนการเรยนรตาง ๆ เขามาชวยในการจดการเรยนร เชน กระบวนการคด กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการแกปญหา ฯลฯ จนผเรยนสามารถสรางความรไดดวยตนเอง และสามารถน าความรไปประยกตใชไดดวยตวเอง ด ารงชวตกบสงคม และสงแวดลอมอยางมความสข (ทศนา แขมมณ, 2552: 282-283)

1. ขนตอนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปา มดงน (ชยวฒน สทธรตน, 2555: 129; สคนธ สนธพานนท, 2553: 199-202) ขนท 1 ขนทบทวนความรเดม

ครผสอนท าการทบทวนความรเดมโดยการใหผเรยนท าแบบทดสอบ เพอทดสอบหรอทบทวนความรเดมทผเรยนมอยแลว หรอใหผเรยนไดแสดงความรเดม โดยวธการสนทนาซกถาม ใหผเรยนเลาเรองหรอประสบการณจากการเรยนรทผานมา เปนตน

58 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

ขนท 2 ขนแสวงหาความรใหม ขนนเปนการคนควาหาขอมลใหมทผเรยนยงไมมจากแหลงขอมลตาง ๆ โดยศกษาจากเอกสาร จากแหลงความร จากสอตาง ๆ ทผสอนเตรยมมาสอบหรอแนะน าใหผเรยนไปแสวงหาความร ขนท 3 ขนศกษาท าความเขาใจความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม

ขนนผเรยนจะตองศกษาท าความเขาใจความรใหม โดยใชกระบวน การแสวงหาความร กระบวนการคด วเคราะห ขอมล และกระบวนการแกปญหา เปนตน เพอทจะน าความรใหมมาเชอมโยงกบความรเดมทมอยแลวโดยผานกระบวนการตาง ๆ ทกลาวมาขางตน

ขนท 4 ขนแลกเปลยนความร ความเขาใจกบกลม

เปนขนตอนการแลกเปลยนความรความเขาใจซงกนและกน รวมไปถงการขยายความรของตนเองใหกวางขน โดยใชกลมเปนเครองมอในการแลกเปลยนความรนน ๆ ขนท 5 ขนสรปและจดระเบยบความร เปนขนตอนการสรปประเดนส าคญ ทงความรเดมและความรใหม โดยจดระเบยบความรใหงายแกการจดจ า เชน ท าแผนผงความคด แผนผงกางปลา เปนตน

ขนท 6 ขนปฏบตและ/หรอแสดงผลงาน

ขนตอนนเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดน าความรทไดไปแสดงเปนผลงานเพอใหผอนรบร เชน จดท าเปนโครงงาน เรยงความ แผนภาพ แผนผงความคด เปนตน และยงเปนการชวยใหผเรยนไดตอกย าหรอตรวจสอบความเขาใจของตนเอง และยงสงเสรมใหผเรยนมความคดสรางสรรคอกดวย

ขนท 7 ขนประยกตใชความร เปนขนตอนทสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนการน าความรไปใชใหเกดประโยชนในสถานการณตาง ๆ เพอเพมความช านาญ ความเขาใจ ความสามารถในการแกปญหาและความจ าในเรองนน ๆ อกดวย

2. บทบาทครผสอน

2.1 จดเตรยมขอมล และประสบการณการเรยนร 2.2 ใหขอมลส าคญ

2.3 เสรมแรงนกเรยน

2.4 เปนแบบอยางทดในการเรยนร

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 59

2.5 กระตน เราความสนใจใหนกเรยนเกดความสนใจในการเรยนร 2.6 อ านวยความสะดวกในการเรยนร 2.7 สรางความตระหนกในบทบาทหนาทของกลม

2.8 สรางกจกรรมหรอสถานการณใหนกเรยนคดวเคราะห 2.9 แกปญหานกเรยนเปนรายบคคล

2.10 ใหแรงเสรมเพอใหผเรยนกลาแสดงออก

2.11 ชวยเหลอ แนะน า ใหค าปรกษา 2.12 สรางนวตกรรม จดปจจยเกอหนน

2.13 เปนกลยาณมตร 2.14 เปนผประเมนผลและน าผลการประเมนไปปรบปรงการเรยนการสอน

3. บทบาทผเรยน

3.1 สรางองคความรดวยตนเอง 3.2 ใหความรวมมอในการท างานกลม

3.3 ใฝรใฝเรยน รกการศกษาคนควา 3.4 เปนนกถาม นกคดวเคราะห สงเคราะห แกปญหา ประเมนผล และสามารถตดสนใจได 3.5 กลาแสดงออก

3.6 ไมขาดเรยน

3.7 รวมมอในการหาแหลงเรยนร และจดท าสอการเรยนร 3.8 รวมกจกรรมการเรยนรโดยใชความคดและรบผดชอบในหนาทของตนอยางเตมท และเตมความสามารถ

3.9 ปฏสมพนธและแลกเปลยนเรยนรกบเพอน ๆ และผเกยวของ 3.10 เรยนรวธการเรยนร 3.11 คดอยางมวจารณญาณ

3.12 คดตดสนใจ

3.13 ใหความรวมมอในการท างาน

60 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร ขนท 1 ขนทบทวนความรเดม

1. ครน าแบบทดสอบกอนเรยนเรอง ขอมลและสารสนเทศ มาใหนกเรยนท าเพอทจะทดสอบความรเดมหรอประสบการณเดมทนกเรยนมอยแลว วานกเรยนมความรในเรองของขอมลและสารสนเทศมากนอยเพยงใด

2. ครใหนกเรยนเลาประสบการณในการคนควาหาขอมลของนกเรยน ทนกเรยนใชในชวตประจ าวนวานกเรยนใชวธใดบางในการคนหาขอมลตาง ๆ

ขนท 2 ขนแสวงหาความรใหม 3. ครแจกใบความรเรอง ขอมลและสารสนเทศ พรอมกบอธบายเกยวกบความหมายของขอมลและสารสนเทศ การไดมาซงขอมลพอสงเขป

4. ครใหนกเรยนแบงกลม 4-5 คน เอาทเหมาะสมตามจ านวนนกเรยน แจกกระดาษชารทใหกลมละ 1 แผน และมอบหมายงานใหแตละกลม ดงน 5. ใหแตละกลมไปคนหาขอมลเพมเตมจากหนงสอในหองสมด หรอจากใบงาน เอกสารประกอบการเรยนตาง ๆ และสออนเทอรเนต ทเกยวของกบ “ขอมลและสารสนเทศ” ตามหวขอดงตอไปน - ความหมายของขอมลและสารสนเทศ

- ความส าคญของขอมลและสารสนเทศ

- การไดมาซงขอมลและสารสนเทศทดตองท ายงไง - การน าขอมลทไดไปใชในชวตประจ าวน

ขนท 3 ขนศกษาท าความเขาใจความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม

6. เมอไดขอมลมาแลวใหแตละกลมเขยนเปนแผนผงความคดลงในกระดาษชารท พรอมเตรยมตวน าเสนอหนาชนเรยน

ขนท 4 ขนแลกเปลยนความร ความเขาใจกบกลม

7. ใหนกเรยนแตละกลมน าเสนอผลงาน อธบายใหเพอน ๆ ฟง และใหเพอน ๆ ซกถามเมอสงสย

ขนท 5 ขนสรปและจดระเบยบความร 8. ครและนกเรยนรวมกนสรปประเดนส าคญของเรองทเรยน โดยเขยนเปนขอ ๆ บนกระดาน

9. ครใหนกเรยนเขยนแผนผงความคดตามทไดสรปประเดนกนบนหนากระดานลงในกระดาษ A4

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 61

ขนท 6 ขนปฏบตและ/หรอแสดงผลงาน

10. ใหตวแทนแตละกลมน าผลงานการเขยนแผนผงความคดของแตละกลมออกไปตดหนาชนเรยนหรอในหองเรยนตวเอง ขนท 7 ขนประยกตใชความร 11. ใหนกเรยนเขยนรายงานเรองโลกแหงการเรยนร เกยวกบขาวสารขอมลตามหนงสอพมพ วารสาร หรอสารสนเทศในโลกอนเทอรเนต โทรทศน ทนกเรยนพบในชวตประจ าวน ท ามาคนละ 1 เรอง พรอมอธบายวา ใคร ท าอะไร ทไหน อยางไร

2. การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน

การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน หรอ การจดการเรยนรแบบ 5E

หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนตามขนตอนการสอนแบบสบเสาะหาความรโดยมแนวทางทสอดคลองกบกระบวนการทางวทยาศาสตรบวกกบประสบการณเดมของนกเรยน เอง การเรยนรแบบการเสาะหาความรจะท าใหนกเรยนคนหาความรดวยตนเอง การสบเสาะหาความรเปนรปแบบการเรยนการสอนทใชตามทฤษฎการสรางความร ซงกลาวไววา เปนกระบวนการทนกเรยนจะตองสบคน เสาะหา ส ารวจตรวจสอบ และคนควาดวยวธการตาง ๆ จนท าใหนกเรยนเกดความเขาใจและเกดการรบรความรนนอยางมความหมาย จงจะสามารถสรางเปนองคความรของนกเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถน ามาใชไดเมอมสถานการณใด ๆ มาเผชญหนา จงกลาวไดวา การสบเสาะหาความรเปนกระบวนการทนกวทยาศาสตรใชศกษา อธบายปรากฏการณทางธรรมชาตซงวางอยบนพนฐานของหลกฐานหรอเหตผลตาง ๆ และอกความหมายคอเปนกระบวนการทนกเรยนใชในการคนควาหาค าตอบอยางมระบบเพออธบายเหตการณตาง ๆ ทตองการศกษา

1. การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน มขนตอนดงน (สมบต การจนารกพงค, 2549: 5-7) ขนท 1 สรางความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ ซงอาจเกดขนเองจากความสงสย หรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายในกลม เรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนอยในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนรมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ก าหนดประเดนทจะศกษา ในกรณทยงไมมประเดนใด

62 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

นาสนใจ ครอาจใหศกษาจากสอตาง ๆ หรอเปนผกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนหรอค าถามทครก าลงสนใจเปนเรองทจะใชศกษา เมอมค าถามทนาสนใจ และนกเรยนสวนใหญยอมรบใหเปนประเดนทตองการศกษา จงรวมกนก าหนดขอบเขตและแจกแจงรายละเอยดของเรองทจะศกษาใหมความชดเจนยงขน อาจรวมทงการรวบรวมความรประสบการณเดม หรอความรจากแหลงตาง ๆ ทจะชวยใหน าไปสความเขาใจเรอง หรอประเดนทจะศกษามากขน และมแนวทางทใชในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

ขนท 2 ส ารวจและคนหา (Exploration) เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจจะศกษาอยางถองแทแลว กมการวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจท าไดหลายวธ เชน ท าการทดลอง ท ากจกรรมภาคสนาม การใชคอมพวเตอรเพอชวยสรางสถานการณจ าลอง การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอจากแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะใชในขนตอไป

ขนท 3 อธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลอยางเพยงพอจากการส ารวจตรวจสอบแลว จงน าขอมล ขอสนเทศทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปตาง ๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลองทางคณตศาสตร หรอวาดรป สรางตาราง ฯลฯ การคนพบในขนนอาจเปนไปไดหลายทาง เชน สนบสนนสมมตฐานทตงไว โตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทไดก าหนดไว แตผลทไดจะอยในรปใดกสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได ขนท 4 ขยายความร (Elaboration) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอแนวคดทไดคนควาเพมเตม หรอน าแบบจ าลองหรอขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ถาใชอธบายเรองตาง ๆ ไดมากแสดงวาขอจ ากดนอย ซงกจะชวยใหเชอมโยงกบเรองตาง ๆ และท าใหเกดความรกวางขวางขน

ขนท 5 ประเมน (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากขนนจะน าไปสการน าความรไปประยกตใชในเรองอน ๆ การน าความรหรอแบบจ าลองไปใชอธบายหรอประยกตใชกบเหตการณหรอเรองอน ๆ จะน าไปสขอโตแยงหรอขอจ ากดซงกอใหเปนประเดนหรอค าถาม หรอปญหาทจะตองส ารวจตรวจสอบตอไป ท าใหเกดเปนกระบวนการทตอเนองกนไปเรอย ๆ กระบวนการสบเสาะหาความรจงชวยใหนกเรยนเกด

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 63

การเรยนรทงเนอหาหลก และหลกการ ทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบต เพอใหไดความรซงจะเปนพนฐานในการเรยนรตอไป

2. บทบาทครผสอน 2.1 เตรยมการบรรยายในการสอนเทคนคตาง ๆ ในการเราความสนใจ

2.2 เตรยมเนอหาเกยวกบการเรยนการสอน

2.3 รจกการตงค าถามเดก

2.4 สบคนเนอหาอยางทองแทกอนทจะท าการสอน

ในการจดการเรยนรแบบ 5E ครผสอนจะมหนาทคอยก าหนดแนวทางในการศกษาของนกเรยนวาจะใหนกเรยนศกษาในเรองใด นอกจากนนครผสอนยงตองเปนผกระตนเพอใหนกเรยนเกดขอสงสยและความสนใจในเรองทครจะใหนกเรยนศกษาและครผสอนตองคอยใหค าแนะน าเรองตาง ๆ ใหกบเดกนกเรยนทมขอขดของใจ ครเปนเพยงผแนะน าแนวทางในการหาค าตอบไมใชเปนผใหค าตอบ

3. บทบาทผเรยน 3.1 นกเรยนตองเตรยมตวใหพรอมส าหรบจะท ากจกรรม

3.2 นกเรยนตองตอบค าถามทครถาม

3.3 นกเรยนจะตองท ากจกรรมตามทครสง สรปบทบาทส าหรบผเรยนเมอครไดอภปรายหวขอทตองศกษาหรอหวขอทนกเรยนสนใจ นกเรยนจะตองท าการส ารวจและคนหาค าตอบท าการรวบรวมสารสนเทศทเกยวของ จากนนน าขอมลทไดมาท าการอธบายและลงขอสรป วเคราะห แปลผล ท าการสรปผลในรปแบบตาง ๆ ตอมาน าขอสรปทไดมาขยายเปนความรน าความรใหมทไดมาเชอมโยงกบความรเดมทตนม หรอน าความรทไดมาอธบายสถานการณหรอเหตการณอน ๆ เพอท าใหเกดความรทกวางขน สดทายกเปนขนประเมนผลใหนกเรยนประเมนวากระบวนการตาง ๆ ทนกเรยนเรยนรหรอท าการส ารวจ คนหา อธบาย ลงขอสรป และขยายความร นกเรยนไดความรอะไรบาง มากนอยเพยงใด และนกเรยนตองสามรถน าความรทไดไปประยกตใชในเรองอน ๆ ได

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร ขนท 1 ขนสรางความสนใจ (Engagement : E1) 1. ใหนกเรยนจดกลมใหม เลอกหวหนากลม ตงชอกลมโดยใชเทคโนโลยทใชสงรบขอมล ทรจก และใหแนะน ากลมพรอมอธบายเหตผล

2. ครน าเขาสเนอหาเกยวกบขอมลขาวสารในชวตประจ าวน ครซกถามและใหนกเรยนตอบเพอแลกเปลยนความร

64 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

3. ครใหนกเรยนแตละกลมสบคนขอมลขาวสารปจจบนในอนเทอรเนต

4. ใหแตละกลมออกมาหนาชนเรยนเพอน าเสนอขาวสารทกลมตนเองไดสบคน

5. นกเรยนชวยกนวเคราะหวาสงทเพอนน าเสนอมสาระส าคญอยางไร

6. ครใหนกเรยนแตละกลมชวยกนคนควาความหมาย ความส าคญ ประเภท และประโยชนของขอมล

ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา (Exploration : E2) 7. นกเรยนแตละกลมคนหาขอมลในหนงสอเรยนและอนเทอรเนต (โดยมการอางองทมา) 8. ครคอยดและใหค าแนะน านกเรยนแตละกลม

9. ใหนกเรยนท าการวเคราะหขอมลทกลมตนเองไดคนหามาใหชดเจน โดยสรปเปนหวขอ

ขนท 3 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation : E3) 10. ครน าอภปรายเพอสรปผลการคนควา โดยตงค าถามวา ผลการคนควาความหมาย ความส าคญ และประโยชนของขอมลเปนอยางไรบาง 11. ครใหนกเรยนแตละกลมออกมาอธบายหนาชนเรยน

12. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายความหมาย ความส าคญ ประเภท และประโยชนของขอมล 13. ครใหนกเรยนสอบถามขอสงสย

15. ครท าการสรปความหมาย ความส าคญ ประเภท และประโยชนของขอมล

ขนท 4 ขนขยายความร (Elaboration : E4) 16. ใหนกเรยนแตละกลมเขยนเปนผงมโนทศนเกยวกบแหลงทมาของขอมล

17. ใหนกเรยนออกมาน าเสนอหนาหองเรยน

18. ครและนกเรยนอภปรายรวมกนและท าการสรปความร ขนท 5 ขนประเมน (Evaluation : E5) 19. ใหนกเรยนท าใบงานท 1 และ 2

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 65

3. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ (STAD) หมายถง การจดการเรยนการสอนทแบงผเรยนออกเปนกลมเลก ๆ สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกน มการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอสนบสนนซงกนและกน และมความรบผดชอบรวมกนทงในสวนตน และสวนรวม เพอใหกลมไดรบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนด การจดการเรยนการสอนทผสอนจดใหผเรยนแบงเปนกลมเลก ๆ ประมาณ 4-6 คน เพอใหผเรยนไดเรยนรโดยการท างานรวมกน ชวยเหลอซงกนและกน และรวมกนรบผดชอบงานในกลมทไดรบมอบหมาย เพอใหเกดเปนความส าเรจของกลม

1. ขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ ประกอบดวย (สวทย มลค าและอรทย มลค า, 2545: 171-174) ขนท 1 ขนเตรยมเนอหา ประกอบดวย

1. การจดการเตรยมเนอหาสาระ ผสอนจดเตรยมเนอหาสาระหรอเรองทจะใหผเรยนไดเรยนร เปนเนอหาใหมโดยจดกจกรรมใหผเรยนศกษา เรยนรดวยตนเองรวมถงสอ วสดหรอแหลงเรยนร ใบความร ใบงาน เปนตน

2. การจดเตรยมแบบทดสอบยอย เชน ขอทดสอบ กระดาษค าตอบ เกณฑการใหคะแนน เปนตน

ขนท 2 ขนจดทม

ผสอนจดทมผเรยนโดยคละกนทงเพศและความสามารถ ทมละประมาณ 4-5 คน เชน ทมทมสมาชก 4 คน อาจประกอบดวยชาย 2 คน หญง 2 คน เปนคนเกง 1 คน ปานกลาง 2 คน ออน 1 คน เปนตน

ขนท 3 ขนเรยนร ประกอบดวย 1. ผสอนแนะน าวธการเรยนร 2. ทมวางแผนการเรยนร โดยแบงภาระหนาทกน เชน ผอาน ผหาค าตอบ ผสนบสนน ผจดบนทก ผประเมนผล เปนตน

3. สมาชกในแตละกลมศกษาเนอหาสาระและกจกรรมตามใบงานทก าหนด ซงการเรยนรโดยวธนเนนการใหความรวมมอชวยเหลอกนในทมมากกวาการแขงขนแบบตวตอตว 4. สมาชกแตละกลมประเมนเพอทบทวนความร ความเขาใจเนอหา

ขนท 4 ขนทดสอบ

1. ผเรยนแตละคนท าการทดสอบยอย เพอวดความรความเขาใจเนอหาสาระทไดเรยนรจากขอทดสอบของผสอน

66 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

2. ผสอบและผเรยนอาจรวมกนตรวจผลการทดสอบของสมาชกแตละคน

3. ทมจดท าคะแนนการพฒนาของสมาชกแตละคน และคะแนนการพฒนาของกลม

4. ใหแตละทมน าคะแนนพฒนาการของทมไปเทยบกบเกณฑ เพอหาระดบคณภาพ

ขนท 5 ขนตอนการรบรองผลงานและเผยแพรชอเสยงของทม เปนการประกาศผลงานของทมวาแตละทมอยในระดบคณภาพใด รบรองยกยอง ชมเชย ทมทมคะแนนการพฒนาสงในรปแบบตาง ๆ เชน ปดประกาศ ใหรางวล ลงจดหมายขาว ประกาศตามเสยงตามสาย เปนตน

2. บทบาทครผสอน

2.1 ก าหนดขนาดของกลม ประมาณ 4-6 คนตอกลม และลกษณะกลมซงควรเปนกลมทคละความสามารถ มทงคนทเรยนเกง เรยนปานกลาง และเรยนออน

2.2 ดแลการจดลกษณะการนงของสมาชกกลมใหสะดวกและทจะท างานรวมกนและงายตอการสงเกตและตดตามความกาวหนาของกลม

2.3 ชแจงกจกรรมใหนกเรยนแตละกลมเขาใจวธการและกฎเกณฑในการท างาน

2.4 สรางบรรยากาศทเสรมสรางการแลกเปลยนความคดเหน และก าหนดหนาทความรบผดชอบของแตละกลม

2.5 เปนทปรกษาของทกกลมยอยและคอยตดตามความกาวหนาในการเรยนรของกลมและสมาชก

3. บทบาทผเรยน

3.1 ไววางใจซงกนและกนและพฒนาทกษะการสอความหมาย

3.2 ในการท ากจกรรมการเรยนแตละครง สมาชกคนหน งจะท าหนาทเปนผประสานงาน คนหนงท าหนาทเลขานการกลม สวนสมาชกทเหลอท าหนาทเปนผรวมทม สมาชกทกคนตองไดรบมอบหมายหนาทรบผดชอบ

3.3 ใหเกยรตและรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกกลมทกคน

3.4 รบผดชอบการเรยนรของตนเองและเพอน ๆ ในกลมผเรยนจะรวมกนท ากจกรรม ก าหนดเปาหมายของกลม แลกเปลยนความรและวสดอปกรณ ใหก าลงใจซงกนและกนดแลกนในการปฏบตงานตามหนาทและชวยกนควบคมเวลาในการท างาน

3.5 ตองมความรบผดชอบตอตนเอง และกลม

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 67

3.6 ท าแบบทดสอบรายบคคล เพอน าคะแนนมาเฉลยรวมกนเปนทม

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร ขนท 1 ขนเตรยม (10 นาท) 1. นกเรยนแบงกลมเปนกลมเลก ๆ กลมละ 4 คน ซงประกอบดวยนกเรยนทมความสามารถทางการเรยนสง 1 คน ปานกลาง 2 คน และต า 1 คน

2. เปนขนทนกเรยนแตละกลมเลอกสมาชกทจะท าหนาทตาง ๆ ในการท างานรวมกน

ขนท 2 ขนน าเขาสบทเรยน (20 นาท) 3. ครถามนกเรยนเกยวกบซอฟตแวรทใชในการสรางงาน

4. นกเรยนแตละทม รวมกนยกตวอยางซอฟตแวร และหนาทตาง ๆ

ขนท 3 ขนเสนอบทเรยน (30 นาท) 5. ครสาธตและอธบายการท างานของซอฟตแวรน าเสนอขอมล และซอฟตแวรประมวลผลค า 6. นกเรยนเปดหนงสอเทคโนโลยสารสนเทศประกอบการรบฟง ขณะครบรรยาย

ขนท 4 ขนฝกทกษะ (40 นาท) 7. นกเรยนแตละกลมรวมกนศกษาซอฟตแวรน าเสนอขอมล และซอฟตแวรประมวลผลค า 8. นกเรยนแตละคนผลดกนฝกฝนการใชงานซอฟตแวรน าเสนอขอมล และซอฟตแวรประมวลผลค า 9. นกเรยนรวมกนอภปรายการท างานของซอฟตแวรน าเสนอขอมล และซอฟตแวรประมวลผลค า เพอใหสมาชกในกลมเขาใจการท างานทถกตอง ขนท 5 ขนทดสอบหลงเรยน (10 นาท) 10. นกเรยนท าแบบทดสอบเรอง ซอฟตแวรท ใชสรางชนงาน เปนรายบคคล

ขนท 6 ขนสรปและประเมนผล (10 นาท) 11. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายสรปความรความเขาใจ ครแจงคะแนนใหแตละกลมทราบ

68 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

4. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน (TGT) หมายถง การจดการเรยนรโดยใชเทคนคการแบงกลมเพอเลนเกมแขงขน เปนเทคนคหนงของรปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยมรปแบบการเรยนทผเรยนเรยนรไดโดยลงมอปฏบตดวยตนเอง ในการเรยนจะแบงนกเรยนออกเปนกลม ๆ กลมละ 4-5 คน แตละกลมประกอบดวยผเรยนทมความสามารถแตกตางกน การจดกลมอาจพจารณาจากผลการเรยนหรอคะแนนการสอบทผานมา เนนการเรยนโดยใหสมาชกทมความสามารถแตกตางกนไดชวยเหลอกนในการเรยน ครผสอนเปนผเลอกวธสอนตามความเหมาะสมของเนอหานน ๆ หลงจากทสอนเสรจแลว แตละกลมจะไดรบบตรงานเพอน าไปศกษารวมกนมการแลกเปลยน ความคดเหน ซกถามกน ผทมความรความเขาใจดแลวจะตองอธบายใหสมาชกทกคนเขาใจเนอหาทงหมด เมอเรยนเสรจแลวจะไมมการทดสอบยอย แตในแตละสปดาหสมาชกของกลมแตละคนตองแขงขนตอบค าถามกบสมาชกของกลมอนทมความสามารถระดบเดยวกนทโตะแขง ขน คะแนนทไดจากการแขงขนของแตละคนจะน ามารวมกนเปนคะแนนของกลมตน มการประกาศคะแนนกลมถากลมใดไดคะแนนเฉลยถงเกณฑทก าหนด จะมรางวลหรอใบประกาศเกยรตคณหรอสงของอน ๆ ให ดงนน ทกคนในกลมตองรวมมอชวยเหลอกนในการเรยนตลอดจนรบผดชอบตองานรวมกน มงเนนผลประโยชนและความส าเรจของกลม (วรตน ทองตาลวง, 2545: 13-14)

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน หมายถง กจกรรมการเรยนแบบกลมเกมแขงขนทมการแบงนกเรยนออกเปนกลมยอยทแตละกลมประกอบดวยสมาชกทมความสามารถแตกตางกน โดยสมาชกภายในกลมตองชวยเหลอซงกนและกน เมอเรยนจบในแตละหนวย สมาชกทกคนในกลมตองแขงขนตอบค าถามกบสมาชกกลมอนทมความสามารถระดบเดยวกน คะแนนทไดจากการแขงขนของแตละคนจะน ามารวมกนเปนคะแนนของกลม

1. ขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน มขนตอนดงน (สมศกด ภวภาดาวรรธน, 2544: 4-6)

ขนท 1 การสอนในชนเรยน

นกเรยนจะไดรบเนอหา ซงครเปนผสอน สวนใหญจะเปนการบรรยาย อภปรายและอาจใชสอการสอนอน ๆ ประกอบดวยกได การสอนในชนเรยนครจะตองเนนวานกเรยนตองใหความสนใจเนอหาทครสอนอยางจรงจง เพราะจะชวยใหกลมประสบความส าเรจในการแขงขน

ขนท 2 ทม

แตละกลมประกอบดวยนกเรยน 4-5 คน สมาชกในกลมมความสามารถทแตกตางกนและคละเพศ หนาทส าคญของกลม คอ เตรยมตวสมาชกเพอการเลนเกมและการแขงขน

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 69

หลงจากการเรยนการสอนในชนเรยนสนสดลง แตละกลมตองชวยกนท าแบบฝกหด เพอแลกเปลยนความคดเหนและแกไขขอผดพลาดของสมาชกในกลม จดเนนในกลมคอท าใหดทสดเพอชยชนะของทมและเพอชวยเหลอเพอนรวมใหมากทสด ซงจะท าใหนกเรยนมความรสกทดตอกนมความภาคภมใจในตนเองและยอมรบแนวคดของผอนทดกวาตนเอง ขนท 3 เกม

ในการเลนเกมนกเรยนจะไดตอบค าถามทเกยวกบเนอหาทเรยนไปแลวจากชนเรยนและจากการท าแบบฝกหดกนเพอนในกลม นกเรยนแตละคนในกลมตองออกมาแขงขนตอบค าถามทโตะแขงขนกบสมาชกกลมอน ค าถามทถามจะเขยนหมายเลขค าถามไวนกเรยน นกเรยนตองหยบบตรหมายเลขและพยายามตอบค าถามตามหมายเลขทจบได การเลนเกมของแตละโตะจะอนญาตใหผเลนทาทายคนอนในการตอบค าถามถาเหนวาคนทตอบค าถามนนใหค าตอบทไมถกตอง ขนท 4 การแขงขน

การแขงขนจะจดขนปลายสปดาหหลงจากทครไดสอนเนอหาและแตละกลมไดฝกตอบค าถามจากแบบฝกหด การแขงขนในครงแรกครจะจดใหนกเรยนนงประจ าแตละโตะแขงขนโตะละ 3 คน โดยนกเรยนทมความสามารถระดบเดยวกนจะแขงขนกนในเกมการแขงขนจะจดโตะแขงขนตามล าดบความสามารถของผแขงขน โตะท 1 เปนโตะแขงขนทมความสามารถสงสด (เรยนเกง) โตะท 2-3 เปนโตะแขงขนทมความสามารถรองลงมา (เรยนปานกลาง) และโตะท 4 เปนโตะแขงขนทมความสามารถต าทสด (เรยนออน) ขนท 5 จดหมายขาว

จดหมายขาวจดขนเพอเปนการแสดงความยนดและใหก าลงใจแกทมทชนะ และผเรยนทท าคะแนนดเดนในการแขงขนแตละครง จดหมายขาวออกสปดาหละครงเพอประกาศผลการแขงขนทผานพนไปในสปดาหนน ดงนนในแตละสปดาหผสอนตองเตรยมเขยนจดหมายขาวเพอรายงานผลการแขงขน ในจดหมายขาวจะเนนผลงานของแตละทมทชนะและอนดบทของแตละทมในสปดาหนน นอกจากจดหมายขาวแลว ผสอนอาจเพมเตมดวยการตดตามผลการแขงขนทปายนเทศหรอใหรางวลพเศษกได

2. บทบาทครผสอน

วธการเรยนดวยเทคนคนครเปลยนบทบาทจากการเปนแหลงความรมามบทบาทตาง ๆ ดงตอไปน 2.1 ผจดการ โดยเปนผแบงนกเรยนในหองออกเปนกลมยอยและก าหนดบทบาทใหนกเรยนทกคนมสวนรวมเขาท ากจกรรมเปนผมอบหมายงานหนาทความรบผดชอบแกนกเรยน ให

70 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

ความรนกเรยนในเรองของบทบาทหนาทความรบผดชอบ การฝกทกษะทส าคญตาง ๆ เพอใหงานกลมมประสทธภาพ

2.2 ผตดตามตรวจสอบ โดยเปนผตดตามดพฤตกรรมของนกเรยนในแตละกลมวา อยในบทบาททถกตองเหมาะสมเพยงใด คอยตรวจสอบงานทนกเรยนผลตขนมากอนทจะสงตอไปใหนกเรยนคนอน ๆ โดยเฉพาะอยางยงดานความถกตอง 2.3 ผสนบสนนและเสรมแรง ชวยสนบสนนดานสออปกรณ หรอใหค าแนะน าทชวยกระตนใหนกเรยนสนใจเขารวมกจกรรม หรอฝกปฏบตดวยตนเอง ครตองคอยใหก าลงใจ และใหค าชมเชยแกนกเรยน เมอนกเรยนสามารถท างานไดประสบผลส าเรจ

2.4 ผชวยเหลอและแหลงวทยาการ โดยเปนผใหความรเพมเตมในสวนทนกเรยน ไดอภปราย ซงเปนเรองหรอจดมงหมายทก าหนดไวในกจกรรมการเรยนการสอนแตละครงรวมทงเกบผลงานของนกเรยนมาศกษาปญหาขอบกพรองเพอปรบปรงแกไขในชวโมงตอไป

2.5 ผสงเกตการท างานของแตละกลม คอยใหค าแนะน าเมอนกเรยนมปญหา และพยายามใหนกเรยนแตละกลมรวมกนท างาน

2.6 ผสรางบรรยากาศทสงเสรมการเรยนรใหเกดขนในขนเรยนกระตนใหนกเรยนเกดแรงจงใจในการเรยน และสงเสรมใหมการแลกเปลยนความคดเหนของนกเรยนในกลม

3. บทบาทผเรยน

วธการเรยนดวยเทคนคนนกเรยนมบทบาท ดงตอไปน 3.1 นกเรยนแตละคนในกลมจะเรยนรบทบาทส าคญทจ าเปนตองใชในการท างานกลม ไดแก

1) ผชแนะ เปนผคอยใหความชวยเหลออ านวยความสะดวกเปนบทบาทของผน ากลมในการชวยแกปญหา หรอรวมกนท างานทไดรบมอบหมาย

2) ผบนทก เปนผบนทกหรอรายงานของกลม โดยบนทกหรอรายงาน ส งทกลมไดรวมกนท า 3) ผควบคมเวลา เปนผควบคมการท างานใหเสรจตามเวลาทก าหนด และคอยตรวจสอบความเรยบรอย

4) ผจดอปกรณ เปนผรบผดชอบในการจดหา จดเตรยมหรอ รบอปกรณจาก ผมอบหมาย

5) ผกระตน เปนผใหความชวยเหลอใหค าอธบายเพมเตมแกเพอนสมาขก ชวยกระตนใหเพอนสมาชกคนอน ๆ ชวยแสดงความคดเหนหรอท างาน

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 71

3.2 นกเรยนเปนผรบผดชอบในการเรยนรของตนเองและเพอน ๆ ในกลมนกเรยนจะตองรวมกนในการท ากจกรรม การก าหนดเปาหมายของกลม แลกเปล ยน ความรและอปกรณ พรอมกบการใหก าลงใจซงกนและกน

3.3 นกเรยนจะตองไววางใจซงกนและกน ใหเกยรตและรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกทกคน สมาชกในกลมอาจวจารณความคดเหนของเพอนได แตจะไมวจารณตวบคคล และควรเปนไปเพอความชดเจนในความคดเหน

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร ขนท 1 ขนน าเขาสบทเรยน (10 นาท) 1. ครถามนกเรยนวาใครมงานอดเรกอะไรบาง นกเรยนรวมกนตอบค าถามคร 2. ครเลอกนกเรยนทมงานอดเรกในการเกบสะสมสงของตาง ๆ มาเลาประสบการณหนาชนเรยน

3. นกเรยนเลาประสบการณในการเกบสะสมสงของใหเพอน ๆ ฟง ขนท 2 ขนสอน (40 นาท) 4. ครจดกลมนกเรยนแบบคละกนตามความสามารถของผเรยน 4 คน 5. นกเรยนแตละทม ศกษาหวขอทครก าหนดให จากหนงสอเรยนเทคโนโลยสารสนเทศ เรอง รจกการเกบรกษาขอมล และส าเนาถาวร

6. นกเรยนแตละกลมเตรยมความพรอมใหกบสมาชกในกลมทกคน เพอใหมความรความเขาใจในบทเรยน และพรอมทจะเขาสสนามแขงขน

7. แตละกลมประเมนความรความเขาใจในเนอหาของสมาชกในกลม โดยอาจจะตงค าถามขนมาเองเพอใหสมาชกกลมทดลองตอบค าถาม

8. เรมเกมการแขงขนตอบปญหา 8.1 ครท าหนาทเปนผจดการหองเรยน โดยแบงตามความสามารถของนกเรยน

- โตะท 1 เปนโตะแขงขนส าหรบนกเรยนทมความสามารถเกง - โต ะท 2 และ 3 เป น โต ะแข งข นส าหร บน ก เ ร ยนท มความสามารถปานกลาง - โตะท 4 เปนโตะแขงขนส าหรบนกเรยนทมความสามารถออน

8.2 ครแจกซองค าถาม จ านวน 8 ค าถาม ใหทกโตะ (เปนค าถามเดยวกนทกโตะ)

72 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

8.3 นกเรยนเปลยนกนหยบซองค าถามทละ 1 ซอง แลววางกลางโตะ

8.4 นกเรยน 3 คนท เหลอตอบค าถาม โดยเขยนค าตอบลงในกระดาษค าตอบทแตละคนมอย (โดยใชเวลาขอละประมาณ 2 - 5 นาท) 8.5 นกเรยนทท าหนาทอานค าถามจะเปนคนใหคะแนน โดยมกตกาการใหคะแนนดงน - ผตอบถกเปนคนแรกจะได 2 คะแนน

- ผตอบถกเปนคนท 2 และ 3 จะได 1 คะแนน

- ผตอบผดจะได 0 คะแนน

8.6 ท าขนตอนท 8.3 - 8.5 โดยผลดกนอานค าถามจนกวาจะหมด

8.7 นกเรยนทกคนรวมคะแนนของตวเอง โดยททกคนไดตอบค าจ านวนเทา ๆ กน จดล าดบของคะแนนทได ซงก าหนดโบนสของแตละโตะดงน - ผทไดคะแนนอนดบท 1 ของแตละโตะจะไดโบนส 10 แตม

- ผทไดคะแนนอนดบท 2 ของแตละโตะจะไดโบนส 8 แตม

- ผทไดคะแนนอนดบท 3 ของแตละโตะจะไดโบนส 6 แตม

- ผทไดคะแนนอนดบท 4 ของแตละโตะจะไดโบนส 4 แตม

9. ผเขารวมการแขงขนกลบไปเขากลมเดมของตน พรอมน าคะแนนโบนสมารวมกนเปนคะแนนของทม 10. คะแนนรวมของกลมใดทไดมากทสด จะไดรบการยอมรบ เปนทมชนะเลศและรองลงไป

ขนท 3 ขนสรป (10 นาท) 11. ครและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาของบทเรยนทไดเรยนในวนน

บทสรป

การจดกระบวนการเรยนรวชาคอมพวเตอรทเนนผเรยนเปนส าคญ ครผสอนสามารถน าเทคนคและวธการจดการเรยนรทมประสทธภาพและนยมใชในปจจบน ไดแก การจดการเรยนรตามรปแบบซปปา เปนการจดการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมในการท ากจกรรมตาง ๆ อยางกระตอรอรน มการปฏสมพนธกบกลม บคคล สงคม และสงแวดลอมรอบตว โดยใชกระบวนการเรยนรตาง ๆ เขามาชวยในการจดการเรยนร การจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน ทมขนตอนการสอนแบบสบเสาะหาความรสอดคลองกบกระบวนการทางวทยาศาสตรบวกกบประสบการณเดมของผเรยนตามทฤษฎการสรางความรและเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 73

มความเขาใจทคงทน การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ เปนการจดการเรยนการสอนทแบงผเรยนออกเปนกลมเลก ๆ สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกนมการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอสนบสนนซงกนและกน และมความรบผดชอบรวมกนทงในสวนตนและสวนรวม เพอใหกลมไดรบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนด และการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน ซงมกจกรรมการเรยนรในลกษณะแบงกลมเลนเกมแขงขนทใหผเรยนเรยนรไดโดยลงมอปฏบตดวยตนเอง ศกษารวมกนมการแลกเปลยนความคดเหน อกทงทกคนในกลมตองรวมมอชวยเหลอกนในการเรยนตลอดจนรบผดชอบตองานรวมกน มงเนนความส าเรจของกลม เปนตน การจดกจกรรมการเรยนรทน าเสนอนเปนเพยงสวนหนงของการจดการเรยนรท ยดหลกการจด การเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ การจดการเรยนรทค านงถงความแตกตางระหวางบคคล และเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม พฒนาสมรรถนะส าคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค ครผสอนสามารถคดคนหรอประยกตใชวธการสอนอน ๆ มาใชในการจดการเรยนรและจดสงแวดลอมการเรยนรทเออตอการพฒนาผเรยน แตละคนตามความสามารถอยางเตมตามศกยภาพในการศกษาระดบประถมศกษา ตามยคสมยของเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

74 | การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

ค าถามทายบท

1. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปา 2. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรตามวฏจกรการสบเสาะหาความร 5 ขน 3. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการแบงกลมผลสมฤทธ 4. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยการใชเกมแขงขน

5. จง เขยนกจกรรมการ เร ยนร ตามข นตอนการจดการ เร ยนร ท น กศกษาสนใจ จ านวน 6 หวขอเรองตามระดบชน ดงน 5.1 ระดบชนประถมศกษาปท 1

5.2 ระดบชนประถมศกษาปท 2

5.3 ระดบชนประถมศกษาปท 3

5.4 ระดบชนประถมศกษาปท 4

5.5 ระดบชนประถมศกษาปท 5

5.6 ระดบชนประถมศกษาปท 6

การจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ | 75

เอกสารอางอง

ชยวฒน สทธรตน. (2555). 80 นวตกรรมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ. พมพครงท 5. นนทบร: พ บาลานซดไซดแอนปรนตง.

ทศนา แขมมณ. (2552). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรตน ทองตาลวง. (2545). ผลสมฤทธและแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนแบบ ทจท. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา. เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมบต การจนารกพงค. (2549). เทคนคการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทเนนพฒนาทกษะการคดขนสง : กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพฯ: ธารอกษร.

สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2544). การยดผเรยนเปนศนยกลางและการประเมนตามสภาพจรง. พมพครงท 3. เชยงใหม: เชยงใหมโรงพมพศลป.

สคนธ สนธพานนท. (2553). นวตกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาคณภาพของเยาวชน. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: 9119 เทคนคพรนตง.

สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2545). 19 วธจดการเรยนรเพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

แผนบรหารการสอนประจาบทท 5

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

เวลาเรยน 6 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. การจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ

2. การจดการเรยนรแบบบรณาการ

3. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

4. การจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกขนตอนการจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบได 2. บอกขนตอนการจดการเรยนรแบบบรณาการได 3. บอกขนตอนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานได 4. บอกขนตอนการเรยนรแบบทเนนการปฏบตได 5. เขยนกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบตได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน

78 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 5

6. ฝกปฏบตเขยนกจกรรมการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 5

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท

บทท 5

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง นบเปนการจดสงแวดลอมการเรยนรทเออตอการพฒนาผ เรยนแตละคนตามความสามารถอยางเตมตามศกยภาพของผเรยนระดบประถมศกษาตามแนวทางของการจดกระบวนการเรยนรหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 รวมทงการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต เปนการจดกจกรรมในลกษณะกลมทเนนการเรยนรดวยประสบการณตรง จากสถานการณจรงและฝกทกษะการแสวงหาความรรวมกนเปนกลม พรอมทงฝกแกปญหา เพอใหผเรยนนนเกดการเรยนร จากการไดฝกคด ฝกทกษะกระบวนการตาง ๆ และฝกลงมอทาดวยตนเอง ทาใหผเรยนไดเรยนร ทงทางทฤษฎและการปฏบต ซงในบทนจะไดนาเสนอหลกการจดกจกรรมการเรยนรดงกลาวขางตนดงน

1. การจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ

การจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ (4 MAT) หมายถง การจดกจกรรมการเรยนรทรวมลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบเขาดวยกน โดยการนาวธการพฒนาสมองทงซกซายและซกขวาเขามารวมดวย เพอชวยใหผเรยนสรางความรความเขาใจใหแกตนเอง ลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ ไดแก 1. เรยนทมจนตนาการเปนหลก 2. ผเรยนทเรยนรดวยการวเคราะหและการเกบรายละเอยดเปนหลก 3. ผเรยนทเรยนรดวยสามญสานกหรอประสาทสมผส และ 4. ผเรยนทเรยนรดวยการรบรจากประสบการณรปธรรมไปสการลงมอปฏบต เพอใหผเรยนเรยนรตามแบบและความตองการของตนเองอยางเหมาะสมและสามารถพฒนาตนเองอยางเตมตามศกยภาพ การเรยนรเกดขนจากความสมพนธของ 2 มต คอ การรบร และกระบวนการจดกระทาขอมลการรบรของบคคล 2 ชองทาง คอ ผานทางประสบการณทเปนรปธรรม และผานความคดรวบยอดทเปนนามธรรม การจดการเรยนร 4 MAT จงเปนการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยมงสงเสรมความถนดของผเรยนและสงเสรมการใชสมอง 2 ซกอยางสมดลกน อนจะสงผลใหการเรยนรเกดประสทธภาพ และผเรยนไดเกดการพฒนาอยางเตมศกยภาพ

1. ขนตอนการจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ ประกอบดวย (ชยวฒน สทธรตน, 2554: 78; ศศธร เวยงละมย, 2556: 171; สนอง อนละคร, 2544: 259; สวทย และอรทย มลคา, 2547: 159)

80 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

สวนท 1 การบรณาการประสบการณใหเปนสวนของตนเอง เปนชวงทผเรยนใชประสบการณอยางเปนรปธรรมไปสการสงเกตคดวเคราะหอยางไตรตรอง บทบาทของครเปนผกระตนสรางแรงจงใจ วธการ คอ การสรางคาถาม สรางความเราใจ การอภปราย การใหผเรยนทากจกรรม การออกไปพบของจรง ในสวนนแบงออกเปน 2 ขน คอ ขนท 1 ขนสรางประสบการณ (สมองซกขวา) เปนขนทผเรยนจะเชอมโยงประสบการณดวยตนเองทาใหผเรยนรสกวาสงทจะเรยนนนมความหมายโดยตรงกบตวเขาเอง โดยการใหผเรยนไดสมผส ไดเกดความรสก ไดซกถามหรอไดปฏสมพนธกบสงทกาหนดจะเรยน ผสอนอาจใชกจกรรม เกม การออกไปสมผสกบของจรง การตงคาถามใหคด หรอใหจนตนาการ เปนขนทเนนการใชสมองซกขวา ทกษะทสาคญในชวงน คอ ทกษะการสงเกต ทกษะการตงคาถาม ทกษะการสรางมโนภาพ ตลอดจนทกษะในการรวมกจกรรมกลม ขนท 2 ขนวเคราะหประสบการณ (สมองซกซาย) กระตนใหผเรยนสนใจและอยากร เดกจะใชสมองซกซายวเคราะหตอจากขนท 1 เปนขนทเดกตองหาเหตผลเกยวกบประสบการณทไดรบในขนแรก เดกจะชวยกนอภปราย และอธบายใหเหตผลตามความคดเหนของผเรยนแตละคน ทกษะทสาคญในชวงน คอ ทกษะในการวนจฉย วเคราะหอภปราย ในขนน ผสอนอาจใชเทคนคการอภปราย เทคนคการเขยนผงความคด และวธอน ๆ ทชวยใหผเรยนเกดความรสกนกคดเกยวกบสงทเขาร ผเรยนตางกมความสขสนกมากทไดมโอกาสคดและผสอนกจะพบวาสงทผเรยนระดมความคดเปนเรองดและเดกสามารถคดไดเอง สวนท 2 การสรางความคดรวบยอด ในการเรยนรในขนตอนการเชอมโยงประสบการณ ขอมล หลกการ มาคดวเคราะหอยางไตรตรอง เพอสรางความคดรวบยอด บทบาทของคร ผเตรยมขอมล ใหขอมล สาธตวธการ ใหผเรยนคนควา หาขอสรป ในสวนนแบงออกเปน 2 ขน ดงน ขนท 3 ขนปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด (สมองซกขวา) ขนนมงเนนใหผเรยนสามารถวเคราะหและไตรตรองความรทไดจากขนแรก เชอมโยงกบทฤษฎใหลกซงยงขนจนสามารถทจะเรยนรตอไปไดเปนขนตอนทตองจดกจกรรมใหเดกทาแลวสรางความคดรวบยอดเปนของตนเองได เปนขนทตองใชสมองซกขวา ทกษะทสาคญในชวงนคอ ทกษะการสรางรปแบบการจดกระบวนการวเคราะห การจดลาดบความสมพนธ การจดประสบการณเปรยบเทยบ ขนท 4 ขนพฒนาความคดดวยขอมล (สมองซกซาย)

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 81

เปนขนทใหขอมลรายละเอยดเพอทาใหผเรยนสามารถเขาใจจนสรางความคดรวบยอดเรองทเรยนได เนนการใชสมองซกซาย ผสอนควรหลกเลยงการใหขอมลความรดวยการบรรยาย ควรใชวธอนแทน เชน การใหผเรยนคนควา ทดลอง สาธตใหผเรยนรจกวทยากรทองถน ทกษะสาคญในชวงนคอ ความสมพนธ การจดลาดบ การทดลอง สรปความ สวนท 3 การปฏบตการเรยนรตามลกษณะเฉพาะตวกระบวนการทเกดขนนเปนการเคลอนไหวจากขนสรางความคดรวบยอดมาสการลงมอกระทา หรอลงมอทดลองตามความคดของผเรยน บทบาทของคร คอ โคช หรอผใหคาแนะนา ผอานวยการความสะดวก ผใหความชวยเหลออยเบองหลง วธการใหผเรยนลงมอปฏบตในสวนนแบงออกเปน 2 ขนตอน ขนท 5 ขนทาตามแนวคดทกาหนด/ขนลงมอปฏบต (สมองซกซาย) ผเรยนจะทาตามใบงานหรอคมอหรอแบบฝกหดหรอทาตามขนตอนทกาหนด เนนการใชสมองซกซาย ทกษะทใชในชวงน คอ ทกษะการถาม การสารวจ การเลอกใชวสด อปกรณการทดลอง การลองผดลองถก การทานาย การบนทก ขนท 6 ขนสรางชนงานตามความถนด/ความสนใจ เพอสะทอนความเปนตนเอง (สมองซกขวา) เปนขนบรณาการการสรางสรรคอยางแทจรง เพราะเปนขนทผเรยนมโอกาสแสดงความสนใจ ความถนด ความเขาใจเนอหาวชา ความซาบซงและจนตนาการของตนเองออกมาเปนรปธรรม ในรปแบบตาง ๆ ตามทตนเองเลอก เชน เปนสงประดษฐ สมดรวมภาพ ภาพวาด นทาน บทกว หรอบทละคร หรอหนงสอ เนนการใชสมองซกขวา กจกรรมขนนเปนผลมาจากการลงมอปฏบตจากขนท 5 ตองมลกษณะทกระตนหรอสงเสรมใหผเรยนเกดความคดรวบยอดไมใชเกดความจาแตเพยงอยางเดยวและในสวนนคอทสามารถปรากฏเปนแฟมผลงานของผเรยนได ถาผสอนวางแผนการทางานลวงหนาไวอยางด เดกสามารถสรางผลงานไดโดย ผสอนไมตองคอยกงวลเรองการทาแฟมผลงานผเรยน ทกษะทใชในชวงน คอ ทกษะการจดระบบ การจดลาดบกอนหลง การแกปญหา การลงมอทางาน การสรป จดบนทก สวนท 4 การบรณาการการประยกตใชกบประสบการณของตน กระบวนการเรยนรในสวนท 4 เกดจากกจกรรมของการลงมอกระทาดวยตนเองจนสาเรจและไปสการรบร และมความรสกทดเปนประโยชนตอตนเองและผอน บทบาทของคร เปนผประเมน/ผซอมเสรม รวมทงเปนผเรยนรวมกน วธการการคนหาตวเอง การแลกเปลยนความคดเหน การแนะนาผอน ในสวนนแบงกจกรรมออกเปน 2 ขน

82 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

ขนท 7 ขนวเคราะหผลและประยกตใช (สมองซกซาย) เปนขนทผเรยนไดชนชมกบผลงานของตนเองหรอผเรยนสามารถประยกตความรทไดจากการเรยนรไปสกจกรรมอน หรอผเรยนนาผลงานของตนเองเสนอในกลมยอย ๆ ใหเพอน ๆ ตชมและปรบปรงแกไข เปนขนทเนนการใชสมองซกซาย ทกษะทสาคญในชวงน คอ ทกษะการยอมรบฟงความคดเหนของผอน ขนท 8 ขนแลกเปลยนความรความคดกบผอน (สมองซกขวา) ในขนสดทายนเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดมโอกาสแบงปนความรและประสบการณทไดจากการคนควาหรอลงมอกระทากบคนอน ๆ ในรปแบบตาง ๆ ตลอดจนจะชวยใหผเรยนมองเหนการเชอมโยงสงทไดเรยนรกบเรองอน ๆ ทอาจพบในสถานการณใหม ไดแก จดแสดงนทรรศการ แสดงผลงานในวนสาคญ ขนนเนนการใชสมองซกขวา ทกษะทใชในชวงน คอการยอมรบฟงความคดเหนของผอนและแลกเปลยนความคด ความรซงกนและกน การมองอนาคตตลอดจนการชนชมตนเอง

2. บทบาทครผสอน 2.1 ครเปนผคอยกระตนความสนใจและสรางแรงจงใจใหผเรยนคดวเคราะหสงทสงเกตไดอยางไตรตรองอาจใชคาถาม หรอสถานการณจาลอง 2.2 ครเปนผจดเตรยมเนอหา หรอขอมลทผเรยนควรทราบ ครผสอนทาการสอนและการสาธต 2.3 ครเปนผคอยแนะนาหรอชแนะ และอานวยความสะดวกใหแกผเรยน 2.4 ครเปนผใหคาแนะนา รวมประเมนผลงานและนาวธการปรบปรงผลงาน แกไขขอบกพรองผรวมเรยนร และการรวบรวมผลงาน

3. บทบาทผเรยน 3.1 ผเรยนเปนผสรางเหตผลชวยกนสงเกตการณและรวมทากจกรรม 3.2 ผเรยนเปนผแสวงหารายละเอยดและคนควาเนอหาทจะเรยนจากแหลงตาง ๆ เชน หนงสอ ใบความร แหลงขอมลตาง ๆ 3.3 ผเรยนเปนผทดลองหรอปฏบตทดลองมการสรปผลการทดลอง หรออาจทาแบบฝกหดจากรายวชาตาม ความเหมาะสม 3.4 ผ เรยนเปนผคนพบดวยตนเองและสามรถนาความร ไปประยกตใ ชในชวตประจาวนได และสามารถแลกเปลยนความรหรอความคดเหนกบผอนได

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 83

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร สวนท 1 เรยนรจากประสบการณและการเฝาสงเกตอยางไตรตรอง ขนท 1 ขนสรางคณคาและประสบการณของสงทเรยน 1. ผเรยนตอบคาถามกระตนความคด หากนกเรยนตองการบนทกขอมลจากคอมพวเตอรเพอนาไปใชงานในคอมพวเตอรเครองอน ผเรยนจะมวธการจดเกบขอมลอยางไร 2. ผสอนนาตวอยางอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศทใชจดเกบขอมล เชน แผนซด แผนดสก แฟลชไดรฟ มาแสดงใหนกเรยนด แลวสมผเรยนบอกชอ และประโยชนของอปกรณ

เทคโนโลยสารสนเทศดงกลาว ขนท 2 ขนวเคราะหประสบการณ 3. ผสอนและผ เรยนรวมกนสนทนาเกยวกบความจาเปนในการใชคอมพวเตอรทตองอาศยอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศในการจดเกบขอมลตาง ๆ เพอใหมความสะดวกในการใชงาน 4. มการแบงสมาชกกลม โดยการนบหมายเลขตงแตหมายเลข 1-3 เพอนบเปน 1 กลม 5. ผเรยนทไดหมายเลขแตละหมายเลขจะทาการศกษาความรเรอง อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศทใชจดเกบขอมล ตามประเดน ดงน 5.1 นกเรยนทนบหมายเลข 1 ศกษาความรเรอง แผนดสก 5.2 นกเรยนทนบหมายเลข 2 ศกษาความรเรอง แฟลชไดรฟ

5.3 นกเรยนทนบหมายเลข 3 ศกษาความรเรอง แผนซด สวนท 2 เรยนรจากการสงเกตอยางไตรตรองไปสการสรางความคดรวบยอด ขนท 3 ขนปรบประสบการณเปนความคดรวบยอด 6. ผเรยนทาการคนควาขอมลทเกยวของกบหวขอทไดรบ จากใบความร และหนงสอเรยน ขนท 4 ขนพฒนาความคดรวบยอด 7. ผสอนทาการอธบายเพมเตมทง 3 เรอง พรอมทงยกตวอยางและภาพประกอบทชดเจน 8. ผสอนสาธตการจดเกบขอมลโดยใชอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศใหนกเรยนด พรอมอธบายในแตละขนตอนใหนกเรยนเขาใจและสามารถนาไปใชปฏบตได สวนท 3 สรางความคดรวบยอดไปสการลงมอปฏบต และสรางชนงานในลกษณะเฉพาะตว

84 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

ขนท 5 ขนลงมอปฏบตจากกรอบความคดทกาหนด 9. เปดโอกาสใหผเรยนไดสอบถามขอสงสยกอนลงมอปฏบตจรง 10. ผเรยนลงมอทาการบนทกขอมลลงบนใบงานทกาหนดให โดยบนทกขอมลทไดจากการคนควาตามใบความร และหนงสอเรยน ตามหวขอทไดรบ โดยทผสอนคอยใหคาแนะนา ขนท 6 ขนสรางชนงานเพอสะทอนความเปนตนเอง 11. ผสอนใหผเรยนทาการประดษฐอปกรณทไดรบ โดยทาการวาดภาพและระบายส แลวนามาตดและตดลงบนกระดาษแขง/หรอกลอง แลวตดตามรปอกครงกไดรปอปกรณ

2 มต สวนท 4 เรยนรจากประสบการณรปธรรมไปสการลงมอปฏบตในชวตจรง ขนท 7 ขนวเคราะหคณคาและการประยกตใช 12. เมอผเรยนแตละหมายเลขศกษาขอมลเสรจแลว ทาการอธบายแลกเปลยนขอมลความรกนภายในกลม 13. ผเรยนในกลมรวมกนจาแนกความแตกตางของอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศทใชในการจดเกบขอมลในแตละประเภท แลวบนทกผล 14. ผสอนใหผเรยนทดลองใชอปกรณทง 3 อยาง พรอมทงใหยกตวอยางการใชงานในชวตประจาวน ขนท 8 ขนแลกเปลยนประสบการณเรยนรกบผอน 15. ใหตวแทนแตละกลมออกมานาเสนองาน ทไดแสดงความคดเหนรวมกนภายในกลมตนเองเพอใหอกกลมทราบและยอมรบฟงคาวจารณ

16. ผเรยนรวมกนเปรยบเทยบขอดและขอเสยของการจดเกบขอมลของอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศแตละประเภท 17. ผสอนและผเรยนรวมกนสรปผล อธบายและยกตวอยางใหนกเรยนเขาใจมากยงขน

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 85

2. การจดการเรยนรแบบบรณาการ

การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การจดประสบการณการเรยนรทเชอมโยงหวขอ หรอเนอหาสาขาวชาตาง ๆ หรอสาระของวชาตาง ๆ ในหลกสตรทมลกษณะเหมอนกนหรอคลายกน มความสมพนธเกยวของกน มาผสมผสานเขาดวยกนโดยการตงเปนหวขอเรองขนใหม และมหวขอยอยตามเนอหาสาระ มความหมายแกผเรยนและใหโอกาสผเรยนในการปฏบตกจกรรมดวยตนเองใหมากทสด โดยใชกระบวนการเรยนร กระบวนการคด กระบวนการแกปญหา และกระบวนการแสวงหาความรทมการเชอมโยงทงหลกสตรและวธการจดการเรยนรเพอใหผเรยนเกดความรแบบองครวม และสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได (อาภรณ ใจเทยง, 2553: 129) การจดการเรยนรแบบบรณาการจะลดการซาซอนของเนอหาสาระ และประหยดเวลาในการจดทาแผนการเรยนร และเปนการจดการเรยนรทเกดตามสภาพจรงของชวต

1. ขนตอนการจดการเรยนรแบบบรณาการ ประกอบดวย วธการจดการเรยนรแบบบรณาการ ม 2 วธ คอ 1. บรณาการภายในกลมสาระการเรยนร คอ ครคนเดยวสอนกลมสาระการเรยนรเดยว เชน สอนภาษาไทย ครจะบรณาการการอาน การเขยน การพดและฟง ซงเปนกระบวนการทเชอมโยงตอเนองกนอยแลว 2. บรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร คอ ครคนเดยวสอนหลายกลมสาระการเรยนรหรอครหลายคนสอน จะบรณาการในลกษณะทครจะตองยดมาตรฐานกลมสาระการเรยนรใดกลมสาระการเรยนรหนงเปนแกน แลวรวบรวมเนอหาสาระของทกกลมสาระการเรยนรทจะเชอมโยงมาอยภายใตหวเรองการเรยนรเดยวกน 2. บทบาทครผสอน บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยแบงเปนดานๆ ดงน (เวชฤทธ องกนะภทรขจร, 2552: 5)

ดานการเตรยมการ 1. เตรยมกรอบแนวคดของเรองทจะสอนโดยหวขอในแตละตอนไดจากการ บรณาการระหวางวชา หรอผสมผสานระหวางวชาในหลกสตร 2. เตรยมคาถามหลกหรอคาถามสาคญเพอใชกระตนใหผเรยนวเคราะหและลงมอปฏบต 3. เปนแหลงขอมลหรอแหลงความรทใหผเรยนซกถาม ปรกษาเพอคนควาหา ความร

86 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

ดานการดาเนนการ (การจดกจกรรมการเรยนร) 1. เปนผนาเสนอ เชน เสนอประเดนปญหา/เหตการณในเรองทจะสอน 2. เปนผสงเกต โดยสงเกตผเรยนขณะทตอบคาถาม ทากจกรรม รวมทงพฤตกรรมดานอน ๆ ของผเรยน 3. เปนผกระตนจงใจ โดยกระตนความสนใจของผเรยนเพอใหมสวนรวมในการเรยนอยางแทจรง 4. เปนผเสรมแรง เพอใหผเรยนแสดงพฤตกรรมทตองการ 5. เปนผชแนะ สนบสนนใหผเรยนดาเนนกจกรรมใหบรรลจดประสงคทกาหนด 6. เปนผจดบรรยากาศ เพอใหเกดบรรยากาศการเรยนรทเหมาะสม ทงดานกายภาพสงคมและจตใจเพอใหผเรยนไดเรยนอยางมความสข 7. เนนใหผเรยนใชกระบวนการมากกวาเนอเรองหรอเนอหาสาระ ดานการประเมน 1. เปนผใหขอมลยอนกลบ ชแนะวพากษวจารณขอด ขอดอย เพอใหผเรยนพฒนาปรบปรงแกไข พฤตกรรมการเรยน 2. เปนผประเมน โดยประเมนผลเปนระยะ ๆ ประเมนกระบวนการพฤตกรรมตาง ๆ

3. บทบาทผเรยน บทบาทของนกเรยนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ ดงน (เวชฤทธ องกนะภทรขจร, 2552: 5-6)

1. มสวนรวมในการเรยนทงดานรางกาย จตใจ และการคดในทก ๆ สถานการณทกาหนดใหอยางเปนธรรมชาตเหมอนสถานการณในชวตจรง 2. ศกษาคนควาปฏบตดวยตนเองเพอใหเกดการเรยนร 3. ดาเนนการเรยนดวยตนเอง เพอใหการเรยนเปนไปอยางสนกสนาน ตนเตนมชวตชวาและทาทายอยตลอดเวลา 4. เรยนในหองเรยนและสถานการณจรงเพอพฒนาทางสงคม 5. กระฉบกระเฉงวองไวในการมสวนรวม อยางแทจรง 6. ทางานดวยความรวมมอ รวมใจทงแบบเดยว เปนคหรอกลม ดวยความเตมใจและดวยเจตคตทดตอกน 7. ตอบคาถามสาคญหรอคาถามหลกทกาหนดจากประสบการณของตนเองหรอประสบการณในชวตจรง 8. มความสามารถในการแกปญหามความคดรเรมทาสงใหมทเปนประโยชน

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 87

9. มความสามารถในการสอสาร เชน ฟง พด อาน เขยน มทกษะทางสงคม รวมทงมมนษยสมพนธทดกบเพอนในกลมในหองเรยนและกบคร 10. สามารถสรางความรดวยตนเองเปนการเรยนรทมความหมายและสามารถนาไปใชในชวตจรง

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร กจกรรมการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการ เรอง คอมพวเตอรกมสมอง กระบวนการจดการเรยนร 1. ครนาแกวนาเยนมา 1 แกว แลวใหตวแทนนกเรยน 1 คน มาสมผสแกวนา 2. เมอนกเรยนสมผสแกวนาแลว ใหนกเรยนบอกเพอน ๆ ในหองวารสกอยางไร 3. เมอนกเรยนบอกเพอนในหองวา รสกเยน ครสรปใหนกเรยนฟงถงความรสกวาทาไมจงรจกเยน โดยการอธบายเปนขนตอนดงน 3.1 เมอนกเรยนสมผสแกว มอของนกเรยนทาหนาทรบขอมลจากการสมผส 3.2 เมอมอรบขอมลแลวจะสงความรสกไปยงสมองของคนเรา 3.3 เมอสมองไดรบความรสก สมองกจะทางานวาความรสกทเราไดรบคออะไร 3.4 เมอสมองทางานแลวสมองกจะสงการวานคอรสกเยน 3.5 สมองจะสงการใหตวเรารวาเรารสกเยน เพอนจงแสดงออกทางคาพดเพอใหเราไดยนเสยงวา เยน 4. แตถาเปนการทางานของคอมพวเตอร คอมพวเตอรไมสามารถทางานเองไดตองใหเราเปนคนสงใหทางาน โดยคอมพวเตอรมหลกการทางานดงน 4.1 ถาเรากดปมอกษร A ทแปนพมพ ซงแปนพมพทาหนาทรบขอมล 4.2 เมอแปนพมพรบขอมลแลว จะสงขอมลไปยงสมองของคอมพวเตอร 4.3 สมองคอมพวเตอรจะรบรวาตวอกษรทกดคอตว A

4.4 เมอสมองรบรแลวสมองกจะสงใหจอภาพแสดงผลออกมาวารบรแลวโดยแสดงตวอกษร A ทจอภาพ

5. ใหนกเรยนวาดภาพระบายสกระบวนการทางานของคอมพวเตอร

88 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

3. การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน หมายถง การใชความรความเขาใจทเกยวของกบสมองเปนเครองมอในการออกแบบกระบวนการเรยนรและกระบวนการอน ๆ ทเกยวของเพอสรางศกยภาพสงสดในการเรยนรของมนษย โดยเชอวาโอกาสทองของการเรยนรอยระหวางแรกเกด – 10 ป

(สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2553: 21-23)

การจดการเรยนรตามหลกการพฒนาสมอง เปนสงสาคญในการเรยนรทเหมาะสมกบสถานการณโลกในปจจบน โดยจะมงเนนการจดการเรยนร และการอบรมเลยงดเดกทสอดคลองกบธรรมชาตและการทางานของสมอง ใหเดกไดคนพบตนเอง รศกยภาพของตนเอง มความสามารถในการเรยนรการทางาน สามารถแกปญหาในดานวชาชพ รวมถงปญหาในชวตจรงได พรอมรบมอกบโลกทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ผานคร ผปกครอง และผมสวนเกยวของในการจดการเรยนรใหแกเดก

ดงนน อาจสรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน หมายถง แนวการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญตามหลกการของสมองกบการเรยนร การเรยนรตองใชทกสวนทงการคด ความรสกและการลงมอปฏบตไปพรอม ๆ กน ซงเปนการสรปความรเกยวกบการเรยนร

1. ขนตอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ประกอบดวย ขนท 1 อนเครอง - บรการสมอง - ยดเสนยดสาย - กจกรรมเคลอนไหว - เพลง, เกม (เลอกกจกรรมใดกจกรรมหนงขางตน)

ขนท 2 เรยนร - กระตนความสนใจ ดวยสอทแปลกใหม ทาทาย - สงทสอนตองมความหมายใกลตว เชอมโยงกบบรบทชวตจรง - จดกจกรรมการเรยนรอยางหลากหลาย และมบรรยากาศตนตว หรอ สนกเพลดเพลน - สรปโดยใชแผนผง ตาราง กราฟ และใสรหสชวยจา ถาเปนไปได ขนท 3 ฝก - ทาการฝกซา ๆ จนเกดความเขาใจ และความชานาญ

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 89

- ปรบปรง และพฒนาผลงาน โดยใชใบงานและชนงานทกาวหนาขน ขนท 4 สรป - สรปความคดรวบยอดของบทเรยน ซาอกครงหนง - ประเมนผลการเรยนรตามตวชวด ขนท 5 นาไปใช - ประยกตใชความรในสถานการณใหม เชน ทาใบงานใหม ๆ โครงงานใหม ๆ - สรางสรรคผลงาน และชนงาน

2. บทบาทครผสอน 2.1 ศกษาวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล แลวนาขอมลมาใชวางแผนในการจดการเรยนรททาทายความสามารถของผเรยน 2.2 กาหนดเปาหมายท ตองการใหเกดขนกบผ เรยนดานความรและทกษะกระบวนการทเปนความคดรวบยอด หลกการและความสมพนธ รวมทงคณลกษณะอนพงประสงค 2.3 ออกแบบการเรยนรและจดการเรยนรทตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมองเพอนาผเรยนไปสเปาหมาย 2.4 จดบรรยากาศทเออตอการเรยนร และดแลชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนร 2.5 จดเตรยมและเลอกใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรมนาภมปญญาทองถนและเทคโนโลยทเหมาะสมมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอน 2.6 ประเมนความกาวหนาของผ เรยนดวยวธการทหลากหลายเหมาะสมกบธรรมชาตของวชาและระดบพฒนาการของผเรยน 2.7 วเคราะหผลการประเมนผลมาใชในการซอมเสรมและพฒนาผเรยนรวมทงปรบปรงการจดการเรยนการสอนของตนเอง

3. บทบาทผเรยน 3.1 กาหนดเปาหมาย วางแผน และรบผดชอบการเรยนรของตนเอง 3.2 เสาะแสวงหาความร เขาถงแหลงเรยนร วเคราะหสงเคราะหขอความร ตงคาถาม คดหาคาตอบ หรอแนวทางแกปญหาดวยวธการตาง ๆ 3.3 ลงมอปฏบตจรง สรปสงทไดเรยนรดวยตนเอง และนาความรไปประยกตใชในสถานการณตาง ๆ 3.4 มปฏสมพนธ ทางาน ทากจกรรมรวมกบกลมและคร 3.5 ประเมนและพฒนากระบวนการเรยนรของตนเองอยางตอเนอง

90 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน 1. ครเตรยมความพรอมนกเรยนดวยการสรางบรรยากาศในชนเรยน เพอสรางแรงกระตนใหเดกโดยการพารองเพลง และเตนประกอบ จากนนครใหนกเรยนปรบมอ 5 ครงพรอมกนใหเปนจงหวะ 2. ครถามคาถามนกเรยนใหนกเรยนชวยกนคนหาคาตอบ 2.1 แหลงขอมลทอยใกลตวมอะไรบาง? 2.2 เทคโนโลยสารสนเทศมอะไรบาง? 3. ครแจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบวานกเรยนจะไดศกษาเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ขนท 2 ขนสอน 4. ครใหนกเรยนจดโตะเปนรปตวย เพองายตอการจดกจกรรมและเพอใหนกเรยนไดมสวนรวมในการทากจกรรมมากขน 5. ครนาบตรภาพ (บตรภาพเกยวกบอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ) ขนมา พรอมบอกชอของอปกรณและอธบายถงลกษณะการทางานหนาทและประโยชนของมน 6. ครเปดวดโอการตนเกยวกบความร เรอง เทคโนโลยสารสนเทศใหนกเรยนด 7. จากนนครใหนกเรยนแบงกลมกน และนงเปนกลม 8. ใหแตละกลมระดมความคดเกยวกบขอมลทสนใจแหลงขอมลทอย ใกลตว (เขยนและวาดภาพประกอบลงบนกระดาษ) 8.1 ขอมลทสนใจอาจจะเปนขอมลเกยวกบบคคล สตว สงของ เรองและเหตการณตาง ๆ 8.2 แหลงขอมลทอ ยใกล ตว เ ชน บาน หองสมด ผปกครอง คร หนงสอพมพ รายการโทรทศน 8.3 อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ เชน คอมพวเตอร วทย โทรทศน

กลองดจทล โทรศพทมอถอ เปนตน ขนท 3 ขนสรป

9. ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนพรอมนาผลงานมาโชวหนาหอง 10. ครอธบายผลงานของนกเรยนแตละกลม พรอมกลาวชนชมและใหรางวล

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 91

11. ครและนกเรยนอภปรายและสรปรวมกนถงสงทไดเรยนไป 12. ครพานกเรยนทากจกรรมทายชวโมงโดยการใหแตละกลมชวยกนนาบตรคาทมชอของอปกรณเทคโนโลย ไปแปะใตภาพของอปกรณชนดนน ๆ ใหถกตอง ครรวบรวมคะแนน ประกาศผลกลมทชนะในชวโมงถดไป พรอมใหรางวลแกกลมทชนะ

4. การจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต การจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต เปนการจดกจกรรมในลกษณะกลมทเนนการเรยนรดวยประสบการณตรง จากสถานการณจรงและฝกทกษะการแสวงหาความรรวมกนเปนกลม พรอมทงฝกแกปญหา เพอใหผเรยนนนเกดการเรยนร จากการไดฝกคด ฝกทกษะกระบวนการตาง ๆ และฝกลงมอทาดวยตนเอง ทาใหผเรยนไดเรยนร ทงทางทฤษฎและการปฏบต

1. ขนตอนการจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบต ประกอบดวย (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2550: 7-8)

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน เปนขนตอนแรกทผสอนจะตองกระตน และโนมนาวใหผเรยนเกดความกระตอรอรนและสนใจอยากคนควา หาความร ผสอนอาจใชวธการสนทนาซกถามและทบทวนประสบการณเดมของผเรยน เพอเชอมโยงกบประสบการณใหมทจะตองเรยนร อาจใชคาถามยวยและทสาคญจะตองสรางบรรยากาศใหมทจะตองเรยนร อาจใชคาถามยวยและทสาคญจะตองสรางบรรยากาศใหผเรยนตอบสนอง เชน การกระตนใหผเรยนตอบคาถามหรอแสดงความคดเหน เพอโยงเขาหาประสบการณใหม ผสอนแจงจดประสงคการเรยนรและรวมกนกาหนดขอบขายหรอประเดนความรใหม ขนท 2 ขนศกษา/วเคราะห เปนขนตอนการแบงกลมผเรยนเพอทากจกรรมกลมรวมกนโดยการแสวงหาความร แสดงความคดเหนรวมกนวเคราะหและหาขอสรปในประเดนทไดตงไว ในการทากจกรรมตามขนตอนน ผสอนจะตองออกแบบกลมใหเหมาะสม เพอใหทกคนมสวนรวมมากทสด เปดโอกาสใหผเรยนไดกาหนดบทบาทหนาทของสมาชกในกลมผสอนตองจดหาสอการสอนและแหลงเรยนร เชน แผนภม ใบความร แผนใส รปภาพ วดทศน หนงสอ เอกสาร หรออน ๆ เพอใหกลมผเรยนไดชวยกนศกษาวเคราะหรวมกน โดยตงประเดนหรอหวขอในการศกษาวเคราะหตามแนวทางของจดประสงคการเรยนรและความตองการของผเรยน การออกแบบงานโดยจดทาเปนใบงานใหผเรยนไดทากจกรรมกลมเปนหวใจสาคญทผสอนจะตองคดคนและสรางขน เพอใหเกดการมสวนรวมสงสดของผเรยนและเกดการบรรลงานกลมดวย ตวแทนกลมนาเสนอผลงานกลม ผสอนทาหนาทนาอภปรายใหกลมใหญรวมกนวเคราะหใหขอมล ในประเดนทยงไมชดเจน หากเหนวายงไมสมบรณ ผสอนชวยเพมเตมแลวรวมกนสรปสงทเรยนรทงหมดในขนน

92 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

ขนท 3 ขนปฏบต/ฝกหด/ทดลอง เปนขนทผเรยนไดทดลองฝกปฏบตตามขนตอน ฝกคดวเคราะห จนตนาการ สรางสรรค โดยผสอนเปนทปรกษา ดแล ชวยเหลอและประเมนการปฏบตเพอแกไขหากมขอบกพรองเกยวกบสถานท สาหรบการปฏบตผสอนและผเรยนรวมกนวางแผนจะใชแหลงเกยวกบสถานท สาหรบการปฏบตผสอนและผเรยนรวมกนวางแผนจะใชแหลงเรยนรในหองเรยน หองปฏบตการในโรงเรยน หองเรยนธรรมชาต หรอสถานประกอบการ ซงจะทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดดตามจดประสงคการเรยนรทกาหนดไว ขนท 4 ขนสรป/เสนอผลการเรยนร เปนขนทผเรยนแตละกลมจะไดประมวลขอมลความรจากประสบการณทงหมดมาวเคราะห สงเคราะห เปนความรใหม วธการใหม สรปและนาเสนอสงทคนพบตอกลมใหญในรปแบบทหลากหลาย เปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน เกดการขยายเครอขายความรอยางกวางขวาง ทาใหการเรยนรมความหมายยงขน ขนท 5 ขนปรบปรงการเรยนร/นาไปใช เปนขนทใหผเรยนแตละกลมปรบปรงผลงานของตนเองทไดแนวคดจากการนาเสนอของแตละกลมในการปรบปรงผลงานนนอาจนาความรทไดรบจากกลมอนมาพฒนาใหดขนหรอเกดความคดใหม สรางสรรคงานทตางจากเดม หรออาจไดรบแนวคดจากขอเสนอแนะของผสอนมาประยกตสรางผลงานใหม ๆ ทสามารถนาไปใชในสภาพการณจรงได ขนท 6 ขนการประเมนผล วดผลประเมนผลตามสภาพจรง โดยเนนการวดผลจากการปฏบตจรง จากแฟมสะสมงาน ชนงาน/ผลงาน ผเรยนประเมนตนเอง สมาชกของแตละกลม ผปกครองและผสอนมบทบาทรวมวดและประเมนผลดวย

2. บทบาทครผสอน 2.1 เปนผใฝร ใฝเรยน มความกระตอรอรนในการพฒนาตนเอง ตดตามขาวสาร ทนเหตการณ

2.2 จดประสบการณการเรยนรใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงอยางมประสทธภาพ

2.3 สรางความร ความเขาใจ และประสบการณการเรยนรท เนนการปฏบต แสวงหาความรดวยตนเองใหกบผเรยนจนเกดความเชอมน 2.4 จดบรรยากาศและสภาพแวดลอมใหเออตอการเรยนรของผเรยน 2.5 จดเตรยมแหลงเรยนรทสาคญใหแกผเรยน 2.6 เปนแหลงความรสาหรบผเรยนในการอธบายเพมเตมและสรปบทเรยน 2.7 วางแผนการเรยนร เรองหวขอหรอประเดนการอภปราย กาหนดรปแบบการอภปราย

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 93

2.8 มสวนรวมในการวเคราะห ตความ สรปความคดเหนของผเรยน หรออภปรายสงทเรยนรรวมกน เพอใหผเรยนสามารถสรปองคความรไดอยางชดเจน 2.9 ชวยใหการอภปรายแตละกลมดาเนนไปอยางมประสทธภาพ กระตนใหทกคนมสวนรวมในการนาเสนอความคด ใหคาปรกษาหรอแกปญหาเมอกลมตองการ 2.10 ใหกาลงใจและชวยเหลอแนะนาผเรยนอยางใกลชด ตลอดจนเปนผอานวยความสะดวกเพอใหกระบวนการเรยนรดาเนนไปดวยความเรยบรอย 2.11 กระตนใหผเรยนมความสนใจ วเคราะหปญหา วางแผน แกปญหาอยางเปนขนตอน มเหตผลทถกตองของตนเอง 2.12 ประเมนผลโดยมขอดทควรสงเสรมและขอจากดทควรแกไข

3. บทบาทผเรยน 3.1 ฝกฝนการทางานเปนกลม การเปนผนา ผตาม การรบฟงความคดเหนของผอนและการเปนสมาชกทดของกลม 3.2 ศกษาคนควาหาความร ขอมล ขอเทจจรง เพอการอภปราย 3.3 กลาแสดงความคดเหนหรอระดมความคดเหนรวมกน มสวนรวมในการเรยนร 3.4 แบงหนาทรบผดชอบ เมอมการปฏบตงาน 3.5 เรยนรจากประสบการณตรงโดยการสงเกตและทดลองดวยตนเอง 3.6 เรยนรดวยตนเองจากการฝกปฏบต 3.7 เรยนรทจะปฏบตตามกตกาและขอตกลงรวมกน 3.8 ใหความชวยเหลอและแลกเปลยนความรซงกนและกนภายในกลม 3.9 ฝกทกษะการประเมนตนเอง 3.10 ตดตามผลการปฏบตและปรบปรงแกไขงาน

4. ตวอยางการเขยนกจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1

ขนนา (ใชเวลา 10 นาท) 1. คร กลาวสวสดทกทายและขานรายชอนกเรยน จากนนแนะนารายละเอยดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนสาหรบชวโมงน และมอบหมายใหหวหนาหองแจกเอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร ใหสมาชกในหองทกคน 2. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน แบบปรนย ชนดเลอกตอบ จานวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ลงในกระดาษคาตอบ

94 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

3. ครนาเขาสบทเรยนโดยใชวธการถาม – ตอบ โดยใชแนวคาถามดงน 3.1 กอนเรมตนสรางเอกสารนกเรยนตองเตรยมอะไรบาง 3.2 เมอนกเรยนสรางเอกสารเสรจเรยบรอยแลว นกเรยนคดวาเราสามารถเปดมาแกไขใหมไดหรอไม 4. นกเรยนรวมกนตอบคาถามและแสดงความคดเหนอยางเสร 5. ครแจงผลคะแนนการทดสอบหลงเรยน เรอง การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดเบองตน แจงผลการเรยนรทคาดหวง และจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ ขนสอน (ใชเวลา 20 นาท)

สอนโดยการสาธต และใหนกเรยนปฏบตตาม มขนตอน ดงน 6. จดนกเรยนเขาประจาเครองคอมพวเตอร เครองละ 1 คน 7. ครใหนกเรยนดการสาธตของคร ผานหนาจอเครองฉายภาพโปรเจคเตอรพรอมกบฟงครอธบายประกอบ และนกเรยนศกษาจากเอกสารประกอบการเรยน ในหวขอ ตอไปน 7.1 การสรางเอกสารใหม 7.2 จดการไฟลเอกสาร 7.3 การคนหาขอความ 7.4 การเปลยนมมมองเอกสาร 7.5 การยอ – ขยายเอกสาร ขนฝกปฏบต และการประเมนผลตามสภาพจรง (ใชเวลา 30 นาท) 8. นกเรยนลงมอฝกปฏบต สรางเอกสารใหม การพมพ และแกไขขอความ บนทก เปด - ปดไฟล ไมโครซอฟตเวรด คนหาขอความในเอกสาร และปรบแตง มมมองหนาจอการแสดงผลของโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดได ตามคาสงในแบบฝกหดท 1 – 5 (ตอนท 1)

9. ครสงเกตพฤตกรรมการทางานรายบคคล และประเมนทกษะการปฏบตงานตามสภาพจรง ขณะทนกเรยนกาลงฝกปฏบตตามคาสงในแบบฝกหดท 1 – 5 (ตอนท 1)

10. ใหนกเรยนทาแบบฝกหดท 1 – 5 (ตอนท 2) เมอเสรจแลวใหสงเอกสารประกอบการเรยนคนคร

ชวโมงท 2

ขนปรบปรงการเรยนร และนาไปใช (ใชเวลา 50 นาท) 11. คร กลาวสวสดทกทายและขานรายชอนกเรยน จากนนแนะนารายละเอยดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนสาหรบชวโมงน และมอบหมายใหหวหนาหองแจกเอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร ใหสมาชกในหองทกคน

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 95

12. ครแจงผลคะแนนการทดสอบกอนเรยนของ เอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร 13. จดกลมนกเรยน กลมละ 6 คน และใหตงชอกลม มอบหมายหนาทสมาชกในกลม 14. นกเรยนแตละกลมรวมกนทบทวนฝกปฏบตการสรางและจดการไฟลเอกสาร โดยใหสมาชกแตละกลมรวมกนปรบปรงผลการเรยนรของสมาชกในกลมใหมทกษะเทาเทยมกน 15. สมหวขอในการนาเสนอโดยการจบสลาก จากนนใหนกเรยนทกกลมนาเสนอหนาชนเรยน ใชเวลากลมละประมาณ 5 นาท โดยสมาชกทกคนมสวนรวมในการนาเสนอเรยงลาดบตามหวขอดงตอไปน 15.1 กลมท 1 หวขอ การสรางเอกสารใหม 15.2 กลมท 2 และ กลมท 3 หวขอ จดการไฟลเอกสาร 15.3 กลมท 4 หวขอ การคนหาขอความ 15.4 กลมท 5 หวขอ การเปลยนมมมองเอกสาร 15.5 กลมท 6 หวขอ การยอ – ขยายเอกสาร 16. ครสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 17. ครประเมนการนาเสนอหนาชนเรยน

18. ครสรป และใหนกเรยนสมาชกในกลมรวมกนสรปผลการเรยนรทไดรบจากการเรยนลงในแบบรายงานการทางานกลม ขนการประเมนผลและวดผล (ใชเวลา 10 นาท) 19. นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน แบบปรนย ชนดเลอกตอบ จานวน 10

ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ลงในกระดาษคาตอบ 20. นกเรยนประเมนตนเองลงในแบบบนทกการเรยนร และสงเอกสารประกอบการเรยนคนคร

96 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

บทสรป

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง โดยการจดการเรยนรตามลกษณะ การเรยนรของผเรยน 4 แบบ และการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน มงสงเสรมความถนดของผเรยนและสงเสรมการใชสมอง 2 ซกอยางสมดลกน อนจะสงผลใหการเรยนรเกดประสทธภาพ และผเรยนไดเกดการพฒนาอยางเตมศกยภาพ ผเรยนเรยนรดวยการรบรจากประสบการณรปธรรมไปสการลงมอปฏบต และหากจดการเรยนรรวมกบการจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบตจะเปนการจดกจกรรมในลกษณะกลมทเนนการเรยนรดวยประสบการณตรง จากสถานการณจรงและฝกทกษะการแสวงหาความรรวมกนเปนกลม พรอมทงฝกแกปญหา เพอใหผเรยนนนเกดการเรยนร จากการไดฝกคด ฝกทกษะกระบวนการตาง ๆ และฝกลงมอทาดวยตนเอง ทาใหผเรยนไดเรยนร ทงทางทฤษฎและการปฏบต รวมถงการจดการเรยนรแบบบรณาการในหลกสตรทมลกษณะเหมอนกนหรอคลายกน และทกษะในการเรยนรใหเชอมโยงสมพนธเปนสงเดยวกน มความหมายแกผเรยน จะเปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดปฏบตกจกรรมดวยตนเองมากทสด

การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต | 97

คาถามทายบท

1. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรตามลกษณะการเรยนรของผเรยน 4 แบบ 2. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรแบบบรณาการ 3. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 4. จงบอกขนตอนการจดการเรยนรแบบทเนนการปฏบตได 5. จง เข ยน กจกรรมการ เร ยนร ตามข นตอนการ จดการ เร ยน รท น กศกษาสนใจ จานวน 6 หวขอเรองตามระดบชน ดงน 5.1 ระดบชนประถมศกษาปท 1

5.2 ระดบชนประถมศกษาปท 2

5.3 ระดบชนประถมศกษาปท 3

5.4 ระดบชนประถมศกษาปท 4

5.5 ระดบชนประถมศกษาปท 5

5.6 ระดบชนประถมศกษาปท 6

98 | การจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมองและทกษะปฏบต

เอกสารอางอง

ชยวฒน สทธรตน. (2554). การจดการเรยนรตามสภาพจรง. นนทบร: สหมตรพรนตงแอนดพบลสซง.

เวชฤทธ องกนะภทรขจร. (2552). การสอนแนะใหรคด (Cognitively Guided Instruction:

CGI): รปแบบหนงของการจดการเรยนรคณตศาสตร. วารสารศกษาศาสตร. 21(1): 2-11.

ศศธร เวยงวะลย. (2556). การจดการเรยนร. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. สนอง อนละคร. (2544). เทคนควธการและนวตกรรมทใชจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนน

นกเรยนเปน - ศนยกลาง. อบลราชธาน: อบลกจออฟเซทการพมพ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2553). การศกษาผลการตดตามการดาเนนงานการจดการเรยนรภาษาไทยทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง (BBL : Brain-based

Learning) ระดบประถมศกษา ในโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบเขมแขง. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบประสบการณและทเนนการปฏบต. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สวทย มลคา และ อรทย มลคา. (2547). 21 วธจดการเรยนร: เพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

อาภรณ ใจเทยง. (2553). หลกการสอน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

แผนบรหารการสอนประจาบทท 6

การวดและประเมนผล

เวลาเรยน 3 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. จดมงหมายของการวดและประเมนผล 2. การวดและประเมนผลดานพทธพสย 3. การวดและประเมนผลดานทกษะพสยและสมรรถนะสาคญของผเรยน 4. การวดและประเมนผลดานจตพสยและคณลกษณะอนพงประสงค

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกจดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนรได 2. บอกความหมายของการวดและประเมนผลดานพทธพสย ทกษะพสยและจตพสยได 3. สรางเครองมอวดและประเมนผลดานพทธพสย ทกษะพสยและจตพสยได 4. สรางเครองมอวดและประเมนผลสมรรถนะสาคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน 6. ฝกปฏบตสรางเครองมอการวดและประเมนผล

100 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 6

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 6

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท

บทท 6

การวดและประเมนผล

การวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนกระบวนการเกบรวบรวม ตรวจสอบ แปลผลการเรยนรและพฒนาการดานตาง ๆ รวมถงสมรรถนะสาคญ และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตรสถานศกษา เพอนาผลไปปรบปรงพฒนาการจดการเรยนรและใชเปนขอมลสาหรบการตดสนผลการเรยน ครผสอนควรมวธการจดการทเปนระบบ เพอใหการดาเนนการวดและประเมนผลเปนไปอยางมคณภาพและประสทธภาพ และใหผลการประเมนทตรงตามความรความสามารถทแทจรงของผเรยน ซงในบทนนาเสนอเนอหาเกยวกบการวดและประเมนผลการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร ตามลาดบดงน

1. จดมงหมายของการวดและประเมนผล

การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยน มจดมงหมายพนฐาน 2 ประการ คอ (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2552: 2)

1. การวดและประเมนผลเพอพฒนาผเรยน เปนการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผลการเรยนและการเรยนรของผเรยนในระหวางการจดการเรยนรอยางตอเนอง บนทก วเคราะห แปลความหมายขอมล แลวนามาใชในการสงเสรมหรอปรบปรงแกไขการเรยนรของผเรยนและการสอนของครผสอน การประเมนระหวางการจดการเรยนร หรอเรยกวา การวดและประเมนผลยอย จะดาเนนการในหองเรยนทกครงทจดการเรยนรเพอใหทราบจดเดน หรอขอบกพรองทตองปรบปรง ครผสอนตองใชวธการและเครองมอประเมนทหลากหลาย เชน การสงเกต การซกถาม การระดมความคดเหน การใชแฟมสะสมงาน การปฏบตภาระงานทกาหนด การประเมนความรโดยใชแบบทดสอบยอย เปนตน สงสาคญทสดในการประเมนเพอพฒนา คอ การใหขอมลยอนกลบแกผเรยนในลกษณะคาแนะนาทเชอมโยงความรเดมกบความรใหม เพอแกไขความคดความเขาใจเดมทอาจเขาใจไมถกตอง ตลอดจนการใหผเรยนสามารถตงเปาหมายและพฒนาตนได

102 | การวดและประเมนผล

2. การวดและประเมนผลเพอตดสนผลการเรยน เปนการประเมนสรปผลการเรยนร ซงมหลายระดบ ไดแก เมอเรยนจบหนวยการเรยนร เรยนจบทงรายวชาเพอตดสนใหระดบผลการเรยน หรอใหการรบรองความรความสามารถของผเรยนวาผานรายวชาหรอไม ควรไดรบการเลอนชนหรอไม หรอสามารถจบหลกสตรหรอไม ในการประเมนเพอตดสนผลการเรยนทดตองใหโอกาสผเรยนแสดงความรความสามารถดวยวธการทหลากหลาย

2. การวดและประเมนผลดานพทธพสย

การวดและประเมนผลการเรยนรดานพทธพสย หมายถง การประมวลผลขอมลและสารสนเทศ หลกฐานตาง ๆ ทแสดงถงความสามารถดานสตปญญา 6 ดาน ตามแนวคดของบลม (Bloom) และทปรบปรงใหมโดยเดวท แครทโวลท (David Krathwohl) คอ ความจา ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะห การประเมนคา และการคดสรางสรรค โดยพฤตกรรมทสะทอนวาผเรยนเกดการเรยนรดานพทธพสย ไดแก การบอกเลา อธบาย เขยนแสดงความคดรวบยอด การตอบคาถาม เขยนแผนภมแผนภาพ เสนอแนวคดขนตอนในการแกปญหา การจดการ การประดษฐหรอสรางสรรคชนงาน เปนตน ซงลาดบขนของกระบวนการทางดานพทธพสยของบลมทปรบปรงใหม สามารถอธบายไดดงน (วทวฒน ขตตยะมาน และฉตรศร ปยะพมลศลป, 2549: 3)

1. จา หมายถง ความสามารถในการระลกได แสดงรายการได บอกได ระบ บอกชอได 2. เขาใจ หมายถง ความสามารถในการแปลความหมาย ยกตวอยาง สรป อางอง 3. ประยกตใช หมายถง ความสามารถในการนาไปใช ประยกตใช แกไขปญหา 4. วเคราะห หมายถง ความสามารถในการเปรยบเทยบ อธบายลกษณะการจดการ 5. ประเมนคา หมายถง ความสามารถในการตรวจสอบ วจารณ ตดสน 6. คดสรางสรรค หมายถง ความสามารถในการออกแบบวางแผน ผลต

ดงนน การเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรมหรอวตถประสงคเชงพฤตกรรม เพอนาไปส การสะทอนพฤตกรรมในการวดและประเมนผล สามารถเขยนคากรยานา ดงตวอยางในตารางท 6.1

การวดและประเมนผล | 103

ตารางท 6.1 คาสาคญและพฤตกรรมของกระบวนการทางปญญา 6 ขน กระบวนการทางปญญา คาสาคญ พฤตกรรมและผลผลต

1. จา - จา ความรทมอยในความจา

- ระบ - สามารถเลาเหตการณหรอเรองราวได - บอกไดวามอปกรณอะไรอยในภาพบาง

- ระลกได สามารถเรยกความรทไดเรยนรไปนานแลวกลบมา

- ระลก - เขยนรายการขอมลทอยในความทรงจาได - ทองบทกวทชนชอบได

2. เขาใจ - แปลความหมาย การเปลยนจากรปแบบหนงไปเปนอกรปแบบหนง

- อธบาย - นาเสนอ - แปล - ถอดความ

- แสดงความคดหลกของขอความน

- ยกตวอยาง การคนหาตวอยางของแนวคด / ทฤษฎ

- ยกตวอยาง- วาดภาพประกอบ

- แสดงภาพประกอบความหมายของสงน

- จดประเภท การจดสงของใหเขาพวกโดยใชหลกเกณฑตาง ๆ

- จดกลม

- จดหมวดหม

- เลาเรองราวจากกลมคาทกาหนดให

- สรป การสรปจากขอมลทมอย

- ยอความ- ลงความเหน

- เขยนสรปเหตการณทเกดขน

- การสรปอางองการยนยอประเดนหลก

- สรป- เตมคา - ทานาย

- ใชตวอยางทกาหนดใหแลวสรปอางอง ไปยงหลกการหรอทฤษฎ

104 | การวดและประเมนผล

ตารางท 6.1 (ตอ) กระบวนการทางปญญา คาสาคญ พฤตกรรมและผลผลต

3. ประยกตใช - นาไปใช ประยกตใชความรในงานประจา

- ดาเนนการใหสาเรจ - เขยนสรปรายงานความคบหนา

- นาไปใช ประยกตใชความรในงานทไมใชงานประจา

- ใช - เขยนเอกสารเกยวกบหวขอทนาสนใจ

4. วเคราะห - บอกความแตกตาง เปรยบเทยบความแตกตางของสวนตาง ๆ ของสงทกาหนด

- จาแนก - บอกความแตกตาง- คดเลอก - จดเนน

- บอกความแตกตางระหวางหนวยความจาหลกกบหนวยความจาสารอง

- จดการ กาหนดสถานการณทเหมาะสมหรอหนาทภายในโครงสราง

- สรปความ- ปะตดปะตอ เรองราว

- สรางตารางนาเสนอขอมล - เขยนแผนภาพแสดงความสมพนธของ หลายสง

- คณลกษณะ กาหนดจดทพบเหต ความลาเอยง คณคา หรอแนวโนมของสงทสนใจศกษา

- หาสงเหมอน - เขยนชวประวตของบคคลทสนใจศกษา

5. ประเมนคา - ตรวจสอบ คนหาความไมสอดคลองหรอความขดแยงภายในกระบวนการหรอผลผลต

- คนหา - ทดสอบ

- เขยนขอเสนอแนะเพอใหเกดการปรบปรงเปลยนแปลง

- วจารณ

คนหาความไมสอดคลองระหวางผลผลตและเกณฑภายนอก คนหาความเหมาะสมของกระบวนการทมปญหา (เชน ตดสนวา 2 วธ วาวธใดดทสด)

- ตดสน - ตดสนวธการ 2 วธวาวธไหนชวยแกปญหาไดดทสด

การวดและประเมนผล | 105

ตารางท 6.1 (ตอ) กระบวนการทางปญญา คาสาคญ พฤตกรรมและผลผลต

6. คดสรางสรรค - ทาใหเกดขน การไดทางเลอกหรอสมมตฐานทอยบนพนฐานองกฎเกณฑหรอเหตผล

- สมมตฐาน - จากปรากฏการณทเกดขนสามารถตงสมมตฐานไดอยางไร

- วางแผน การดาเนนการตามกระบวนการจนสาเรจ

- ออกแบบ - ออกแบบสรางบานในฝน - เขยนบทดาเนนเรอง

- ผลผลต - กอตง- สราง

- นาเสนอแนวคดใหม ๆ - ประดษฐชนงานทสนใจ

ทมา: ปรบจาก วทวฒน ขตตยะมาน และฉตรศร ปยะพมลศลป (2549: 6 - 8)

เครองมอการวดและประเมนผลดานพทธพสย ครผสอนสามารถเลอกนาไปใชตามความเหมาะสมกบเนอหา และวยของผเรยนระดบประถมศกษาดงน (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2546 : 21 - 38)

1. ขอสอบแบบเลอกตอบ ขอสอบแบบเลอกตอบประกอบดวยสวนสาคญ 2 สวน คอ ปญหาหรอคาถาม และคาตอบทมลกษณะเปนตวเลอกทงทเปนคาตอบถกตองและคาตอบผด ลกษณะของขอสอบ ทนยมใชประกอบดวย ขอสอบแบบเลอกตอบทเปนคาถามเดยว ขอสอบแบบเลอกตอบทใชขอมล ชดเดยวกนเพอการถามดวยคาถามหลายขอ แนวทางการสรางขอสอบแบบเลอกตอบ มดงน 1. กาหนดจดประสงคการเรยนรหรอผลการเรยนรทคาดวาจะได จากการวดผลประเมนผล ทงดานความรความคด กระบวนการเรยนร และเจตคต 2. สรางขอสอบทสอดคลองกบคณลกษณะตามทกาหนดไว ประกอบดวยสาระการเรยนร จดประสงคการเรยนร ระดบพฤตกรรมทตองการวด 3. พจารณาคณภาพของขอสอบอยางครอบคลมทงปญหาหรอคาถาม ตวเลอกและเหตผลการสรางตวเลอก รวมทงคาตอบทถกตองและบนทกเกยวกบคาตอบ

106 | การวดและประเมนผล

4. ตรวจสอบความเทยงตรง ความเชอมน ความเปนปรนย ความยากงายและอานาจจาแนกของขอสอบ ลกษณะของคาถามและตวเลอกของขอสอบแบบเลอกตอบ คาถาม ควรมลกษณะ ดงน 1. สน ชดเจน และใชภาษาทเขาใจงาย 2. เขยนเปนประโยคบอกเลา ถาจาเปนตองใชประโยคปฏเสธกควรเนนขอความหรอขดเสนใตขอความทแสดงการปฏเสธ 3. คาถามแตละขอจะตองเปนอสระแกกน โดยไมใหการตอบคาถามของขอหนงชนาหรอขนอยกบอกขอหนง 4. หลกเลยงการใชภาษาทชนาหรอสอความไปถงคาตอบถกหรอคาตอบผด 5. แตละคาถามตองมคาตอบทถกตองเพยงคาตอบเดยว ยกเวนขอสอบเพอวนจฉยหรอวเคราะหประสทธภาพการเรยนรอาจมคาตอบถกตองไดหลายขอและใหอธบายเหตผลประกอบขอนน ๆ หรอขอสอบเลอกตอบทใชวเคราะหแนวคดหลกทคลาดเคลอน อาจมคาตอบถกไดหลายขอเชนเดยวกน ตวเลอก ควรมลกษณะ ดงน 1. ตวเลอกควรเปนเรองหรอประเดนเดยวกน มความยาวใกลเคยงกน 2. ตองกระจายคาตอบของขอสอบทงฉบบใหมสดสวนของแตละตวเลอกใกลเคยงกน 3. ใชคาใหสนทสดเทาทจะทาไดและหลกเลยงการใชขอความทเขาใจไดยาก 4. ไมควรใชตวเลอก “ถกทกขอ” หรอ “ไมมขอใดถก” (อาจเปนการสอความหมายความไมแนใจในคาถามหรอการเลอกตอบดวยความไมมนใจกได) 2. ขอสอบแบบถกผด ขอสอบแบบถกผด เปนขอสอบแบบเลอกตอบรปแบบหนงทมลกษณะเปนการนาเสนอขอความเกยวกบความรและความเขาใจในแนวคดหลก หลกการ ทฤษฏ การแปลความหมายหรอการกาหนดตวแปร โดยใหผเรยนพจารณาตดสนเลอกตอบ โดยมตวเลอกถกหรอผด การสรางขอสอบแบบถกผดมหลกเกณฑดงน 1. ขอความทตองการใหพจารณาวาถกหรอผด ตองเปนแนวความคดเดยว หรออาจรวมแนวความคดยอยทเปนเรองเดยวกน 2. ศพททางคอมพวเตอรทนามาใชตองเหมาะสมกบระดบผเรยน ใชภาษาถกตอง เขาใจงาย และไมทาใหเกดความสบสนหรอเขาใจผด

การวดและประเมนผล | 107

3. ไมใชคาหรอขอความทเปนการชนาคาตอบทงทอยในขอเดยวกนหรออยในขออน 4. ไมใชคาปฏเสธ หรอใชคาปฏเสธซอนปฏเสธ 3. ขอสอบแบบจบค ขอสอบแบบจบค เปนขอสอบแบบเลอกตอบรปแบบหนงทมลกษณะเปน การนาเสนอคา หรอขอความ 2 สวนใหเลอกเพอจบคกน สวนท 1 คอ ปญหาทเขยนเปนคาตอบหรอขอความ ซงเปนแนวคดหลก เรยงไวเปนแนวตง 1 แถว สวนท 2 คอ คาตอบซงเปนคาตอบหรอขอความสมพนธหรอเกยวของกบปญหา เขยนเรยงเปนแนวตงอก 1 แถว โดยทวไปจานวนขอของปญหามประมาณ 6-12 ขอ และจานวนขอของคาตอบมมากกวาคาถาม ขอสอบแบบจบคมตวอยางดงตอไปน กรณทใชขอสอบแบบจบคกบผเรยนระดบประถมศกษา จานวนของขอคาถามอาจเทากบจานวนขอของคาตอบ และใชวธลากเสนเชอมโยงคาตอบแทนการนาตวเลขมาใสในชองวางกได รวมทงอาจใชภาพประกอบขอความเพอใหเขาใจงาย และนาสนใจหรอสอความหมายเกยวกบเรองนนไดชดเจน เหมาะสมกบระดบของผเรยน 4. ขอสอบแบบเตมคา ขอสอบแบบเตมคามลกษณะเปนการนาเสนอเนอหาสาระทยงไมสมบรณ โดยมสวนทเวนวางไวใหผเรยนเตมใหสมบรณ แนวการสรางขอสอบแบบเตมคา มดงน 1. ไมควร สรางคาถามโดยลอกสถานการณตามทมอยในหนงสอเรยน 2. คาหรอขอความทขาดหายไปหรอเวนวางไวให เ ตม จะตองมความเฉพาะเจาะจงเปนขอความสน และมความชดเจนเพยงพอททาใหผเรยนมความเขาใจตรงกน และไมควรใหเตมหลายคาตอบในขอเดยวกน 3. คาหรอขอความทขาดหายไปหรอเวนวางไวใหเตม ควรมความหมายหรอมความหมายสาคญและควรอยทายประโยค แตถาตองการใหเตมในประโยคกตองเวนชองวางไว ใหมความกวางใกลเคยงกนทกขอและเพยงพอทจะตอบไดอยางครบถวน 5. ขอสอบแบบเขยนตอบ ขอสอบแบบเขยนตอบ เปนขอสอบทเคยเรยกวาขอสอบอตนย รปแบบของขอสอบมลกษณะเปนการเขยนตอบอยางสน เขยนบรรยายทมแผนภม กราฟ ตาราง เขยนผงมโนทศน เขยนผงแนวคดรปตวว หรอเขยนภาพการตนบรรยายเรองราว ปญหาหรอคาถามของขอสอบแบบเขยนตอบจะตองสรางขนดวยความรความเขาใจเนอหาสาระทกดานทเกยวของกบปญหานนเปนอยางดโดยใชประโยชนจากตารางวเคราะหความสอดคลองของเนอหากบจดประสงคการเรยนรมาชวยในการกาหนดเนอหาสาระ ตองเขยนปญหาหรอคาถามใหเขาใจงาย มจานวนขอสอบทพอเหมาะและ

108 | การวดและประเมนผล

สรางเกณฑการใหคะแนนความสามารถดานตาง ๆ อยางชดเจน รวมทงกาหนดเวลาในการทาขอสอบเขยนตอบใหสอดคลองกบภาระงาน โดยสามารถวดทกษะการสอสารจากการเขยนตอบนนไดดวย ขอสอบเขยนตอบแบบตาง ๆ มแนวทางสรางดงน 5.1 ขอสอบแบบเขยนตอบอยางสน ขอสอบแบบเขยนตอบอยางสน มลกษณะสาคญทผเรยนไดมโอกาสแสดงความร ความสามารถไดมากกวาการทาขอสอบแบบเลอกตอบ ถกผด จดคและเตมคา แตยงคงกาหนดกรอบจากดใหเขยนตอบอยางสน ขอสอบแบบเขยนตอบอยางสนเหมาะกบการวดความร ความเขาใจ 5.2 ขอสอบเขยนตอบแบบบรรยาย ขอสอบเขยนตอบแบบบรรยาย เปนการเขยนในลกษณะความเรยง ซงเปดโอกาสใหผเรยนไดแสดงความรความสามารถและความคดระดบสงในลกษณะของการสรปความการเปรยบเทยบการประยกตหลกวชาหรอความรไปใช มจดประสงคเพอพฒนาความสามารถดานการเขยน การจดระเบยบความร การเขยนเชอมโยงความคด การแสดงความคดเหนการวพากษวจารณ

การจดลาดบขนตอนการปฏบตงานและการแกปญหา ขนตอนทสาคญของการสรางขอสอบเขยนตอบแบบบรรยาย มดงน 1. การกาหนดเนอหาสาระเพอใชเปนปญหาหรอคาถาม สาระสาคญประกอบดวยแนวคดหลกหรอความร จดประสงคการเรยนร และรบพฤตกรรมทตองการวด 2. การตงปญหาหรอคาถามควรหลกเลยงคาถามทใหเขยนสงทจดจาได แตควรเปนคาถามทใหโอกาผเรยนสามารถแสดงออกไดตามจดประสงคและพฤตกรรมทตองการวดลกษณะของคาถามตองชดเจน สอความใหผเรยนเขาใจตรงกน ประเดนสาคญทมอยในคาถามควรประกอบดวย 2.1 การเปรยบเทยบดวยการบอกความเหมอนกนหรอตางกน 2.2 การใหนยาม การอธบาย การบรรยาย 2.3 การทานาย การแสดงความคดเหน การวพากษวจารณ

2.4 การพสจน การวเคราะห การสงเคราะห 2.5 การแสดงภาพประกอบ การแสดงแบบจาลอง 2.6 การบอกลาดบขนตอนในการปฏบตงาน 3. การกาหนดเกณฑการใหคะแนน ขอสอบแบบเขยนตอบทกขอ ควรมแนวการตอบเพอนาไปใชในการกาหนดเกณฑการประเมน หรอการใหคะแนนความรความสามารถโดยอาจกาหนดสดสวนหรอความสาคญเปนตอน ๆ เพอสะดวกในการตรวจใหคะแนน

การวดและประเมนผล | 109

5.3 ขอสอบแบบเขยนตอบโดยการสรางผงมโนทศน การสรางผงมโนทศน เปนกจกรรมการเรยนรทใหโอกาสผเรยนไดใชกระบวนการคด การสรางความร การสรปและการนาเสนอแนวคดหลกไดดวยตนเอง โครงสราง ผงมโนทศนยอย ๆ และนามโนทศนเหลานน มาเชอมโยงกนอยางมความหมาย เมอตองการสราง ผงมโนทศนเกยวกบเรองใดกใชประเดนสาคญทสดของเรองนนมาใชเปนมโนทศนหลก แลวจงขยายความทเปนรายละเอยดประกอบดวยมโนทศนยอย ผเรยนทสามารถจดมโนทศนตาง ๆ ใหเปนหมวดหมและสรางความสมพนธระหวางกนได จะตองมความร ความเขาใจ และมความคดระดบสงดานการวเคราะห สงเคราะห แกปญหาและตดสนใจ รวมทงตองสามารถสบคนความรเพมเตมและสรางองคความรดวยตนเอง พฤตกรรมทสาคญซงตองการวดผลประเมนผลจากการสรางผงมโนทศนคอกระบวนการคด การสรางผงโนทศนมขนตอนทสาคญ ดงน 1. กาหนดปญหาหรอหวขอเรองทตองการเรยนร เพอสรางเปนมโนทศนหลก แลวจงรวบรวมมโนทศนของเรองนนและทาความเขาใจกบมโนทศนเพอนามาเรยบเรยง และจดใหเชอมโยงกนอยางเปนระบบ 2. จดลาดบมโนทศนตาง ๆ ใหสมพนธกนอยางเปนขนตอน โดยเรมตนจากมโนทศนหลกไปสมโนทศนรอง และมโนทศนยอยหรอมโนทศนเฉพาะใหลดหลนกนอยางมความหมาย พรอมทงแสดงตวอยางประกอบในแตละมโนทศนดวย 3. แสดงความเชอมโยงความสมพนธระหวางมโนทศนดวยเสนหรอสญลกษณทเหมาะสม พรอมทงอาจมคาทบอกความสมพนธระหวางมโนทศนกากบไว ดวยการเชอมโยงมโนทศนอาจเปนไปตามลาดบหรอการเชอมโยงขามสายกนได

การวดและประเมนผลดวยแบบทดสอบ เปนการประเมนตวชวดดานการรบรขอเทจจรง ครผสอนควรเลอกใชแบบทดสอบใหตรงตามจดประสงคของการวดและประเมนนน ๆ เชน แบบทดสอบเลอกตอบ แบบทดสอบถก-ผด แบบทดสอบจบค แบบทดสอบเตมคา เปนตน ทงน

แบบทดสอบทจะใชตองเปนแบบทดสอบทมคณภาพมความเทยงตรง และเชอมนได (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2552: 71) ครผสอนอาจรวบรวมขอสอบหลงจากหาคณภาพแลวนาไปพฒนาเปนโปรแกรมคลงขอสอบจดเปนชดและเลอกใชโดยวธการทางปญญาประดษฐ ดงเชน งานวจยการประยกตใชอลกอรทมระบบมดเพอคดเลอกขอสอบทมคณภาพจากแบบทดสอบหลายชดมาประมวลผลจดเปนแบบทดสอบชดใหม (มานะ โสภา และคณะ, 2557: 869-872)

110 | การวดและประเมนผล

3. การวดและประเมนผลดานทกษะพสยและสมรรถนะสาคญของผเรยน

การวดและประเมนผลการเรยนรดานทกษะพสย หมายถง การประมวลผลขอมล และสารสนเทศทแสดงถงทกษะการปฏบตงานของผเรยนเปนผลการเรยนรทเกดขนพรอมกบการเจรญเตบโตในแตละชวงวยของผเรยน ซงเปนพฒนาการทครผสอนตองคดคนเทคนควธการและเครองมอตาง ๆ เพอใชวดและประเมนผลโดยคานงถงความสอดคลองเหมาะสมตามทหลกสตรกาหนดไว (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2552: 75) จาแนกออกเปน 5 ระดบ ตามพฤตกรรมทมความชานาญนอยไปหามาก ดงน (มนตชย เทยนทอง, 2545: 153)

1. ขนการเลยนแบบ หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการลอกเลยนแบบหรอการปฏบตตามแบบอยางทมตนแบบ 2. ขนการปฏบตไดโดยลาพง หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงการกระทาไดดวยตนเองโดยลาพง 3. ขนการปฏบตไดอยางถกตองแมนยา หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงการปฏบตการอยางถกตองแมนยา ซงผานการฝกฝนมาแลว 4. ขนการปฏบตอยางตอเนองและผสมผสาน หมายถง พฤตกรรมทปฏบตงานหลาย ๆ ขนตอนไดอยางตอเนองดวยความถกตอง 5. ขนการปฏบตโดยอตโนมตเปนธรรมชาต หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกอยางชดเจนถงความชานาญ ความถกตองและเทยงตรง

ในการวดและประเมนผลการเรยนรผลการเรยนรดานทกษะพสย ครผสอนอาจพจารณาประเมนไปพรอมกบการประเมนสมรรถนะสาคญของผเรยนจากการมอบหมายใหปฏบตภาระงานในขณะจดการเรยนรในชนเรยน ไมควรแยกประเมนตางหาก ในการประเมนการปฏบตงาน ผสอนตองสรางเครองมอเพอใชประกอบการประเมน เชน แบบมาตรประมาณคา แบบบนทกพฤตกรรม แบบตรวจสอบรายงาน แบบประเมนการปฏบตงาน เปนตน ดงตวอยางตอไปน

การวดและประเมนผล | 111

(ตวอยาง) แบบประเมนทกษะการปฏบตงาน

เรอง การตกแตงแบบอกษร และรปแบบเอกสาร คาชแจง ใหทานทาเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมนตามความเปนจรง ลาดบ ท

ชอ – สกล ทกษะการปฏบตงาน รวม ผลการ

ประเมน 1 2 3 4 5 6 7 8 16

1

2

3

พฤตกรรมบงช สมรรถนะสาคญของผเรยน: ความสามารถในการใชเทคโนโลย ทกษะการปฏบตงาน

1. การจดรปแบบอกษร 2. การปรบขนาดตวอกษร 3. การปรบแตงสตวอกษร 4. การจดรปแบบอกษรตวหนา เอยง ขดเสนใต 5. การยอหนา 6. การตงแทบ 7. การแทรกสญลกษณแสดงหวขอยอยหรอลาดบเลข 8 การตกแตงพนหลงของเอกสาร เกณฑการประเมน ระดบ 2 การปฏบตเปนไปตามขนตอนอยางชานาญ ใชเวลาในการปฏบตอยางรวดเรว ระดบ 1 การปฏบตเปนไปตามขนตอน แตใชเวลาในการปฏบตมาก ระดบ 0 ไมสามารถปฏบตงานได เกณฑการตดสน

คะแนนรวมตงแต 13 คะแนนขนไป ผานเกณฑ

คะแนนรวมตงแต 8 - 12 คะแนนขนไป พอใช คะแนนรวมตงแต 0 - 7 คะแนนขนไป ไมผาน

112 | การวดและประเมนผล

4. การวดและประเมนผลดานจตพสยและคณลกษณะอนพงประสงค

การวดและประเมนผลการเรยนรดานจตพสย หมายถง ขอมล สารสนเทศทสะทอนความสามารถดานการเรยนรในการจดการอารมณความรสก คานยม คณธรรม จรยธรรม และเจตคต โดยพฤตกรรมทสะทอนวาผเรยนสามารถเกดการเรยนรดานจตพสย คอ ผเรยนมการแสดงอารมณ

ความรสกในสถานการณตาง ๆ อยางเหมาะสมตามบรรทดฐานของสงคม มความสามารถในการตดสนใจเชงจรยธรรม และมคานยมพนฐานทไดรบการปลกฝง โดยแสดงพฤตกรรมทสะทอนใหเหนคณลกษณะอนพงประสงคอยางนอย 8 ประการ ตามทหลกสตรกาหนด (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2552: 71-74) ดงนน การประเมนดานความรสกนกคด เปนการประเมนคณธรรม จรยธรรม คณลกษณะ และเจตคตทควรปลกฝงในการจดการเรยนร ซงการวดและประเมนผลเปนลาดบขนจากตาสดไปสงสด ดงน 1. ขนรบร เปนการประเมนพฤตกรรมทแสดงออกวารจก เตมใจ สนใจ 2. ขนตอบสนอง เปนการประเมนพฤตกรรมทแสดงวาเชอฟง ทาตาม อาสาทา พอใจทจะทา 3. ขนเหนคณคา (คานยม) เปนการประเมนพฤตกรรมทแสดงความเชอ ซงแสดงออกโดยการกระทาหรอปฏบตอยางสมาเสมอ ยกยองชมเชย สนบสนน ชวยเหลอ หรอทากจกรรมทตรงกบความเชอของตน ทาดวยความเชอมน ศรทธา และปฏเสธทจะกระทาในสงทขดแยงกบความเชอของตน 4. ขนจดระบบคณคา เปนการประเมนพฤตกรรมการเขารวมกจกรรม อภปราย เปรยบเทยบ จนเกดอดมการณในความคดของตนเอง 5. ขนสรางคณลกษณะ เปนการประเมนพฤตกรรมทมแนวโนมวาจะประพฤตปฏบตเชนนนอยเสมอในสถานการณเดยวกน หรอเกดเปนอปนสย

ในการวดและประเมนผลดานจตพสยและคณลกษณะอนพงประสงค ควรใชการสงเกตพฤตกรรมการปฏบตเปนหลก และสงเกตอยางตอเนองโดยมการบนทกผลการสงเกต ทงน อาจใชเครองมอการวดและประเมนผล เชน แบบมาตรประมาณคา แบบตรวจสอบรายการ แบบบนทกพฤตกรรม แบบรายงานพฤตกรรมตนเอง เปนตน นอกจากน อาจใชแบบวดความรและความรสกเพอรวบรวมขอมลเพมเตม เชน แบบวดความรโดยสรางสถานการณเชงจรยธรรม แบบวดเจตคต แบบวดเหตผลเชงจรยธรรม แบบวดพฤตกรรมเชงจรยธรรม เปนตน ดงตวอยางตอไปน

การวดและประเมนผล | 113

(ตวอยาง) แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

คาชแจง ใหผสอนสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน แลวบนทกคะแนนลงในชองตามความเปนจรง

เลขท

ชอ-สกล

คณลกษณะอนพงประสงค

รวม ผลการประเมน ใฝเรยนร

มงมนในการทางาน

1 2 3 4 5 6 7 8

1

2

3

พฤตกรรมบงช ใฝเรยนร 1. ตงใจเรยนร 2. เอาใจใสในการเรยน และมความเพยรพยายามในการเรยน 3. สนใจเขารวมกจกรรมการเรยนรตางๆ 4. ศกษาคนควา หาความรจากหนงสอ เอกสาร สงพมพ สอเทคโนโลยตางๆ แหลงเรยนรทง

ภายในและภายนอกโรงเรยน และเลอกใชสอไดอยางเหมาะสม 5. บนทกความร วเคราะห ตรวจสอบบางสงทเรยนร สรปเปนองคความร 6. แลกเปลยนความรดวยวธการตาง ๆ และนาไปใชในชวตประจาวน. มงมนในการทางาน 7. มความพยายามในการทางานทไดรบมอบหมาย 8. มความอดทนและไมทอแทตออปสรรคเพอใหงาน

สาเรจ เกณฑการใหคะแนน

- พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและสมาเสมอ ให 3 คะแนน - พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและบอยครง ให 2 คะแนน - พฤตกรรมทปฏบตบางครง ให 1 คะแนน - ไมปฏบต ให 0 คะแนน

เกณฑการประเมนชวงคะแนน ระดบคณภาพ

20 - 24 ดเยยม16 - 19 ด 10 - 15 พอใช5 – 9 ผาน0 – 4 ไมผาน

114 | การวดและประเมนผล

บทสรป

การวดและประเมนผลในระดบชนเรยน เปนการวดและประเมนผลทอยในกระบวน การจดการเรยนร ครผสอนตองดาเนนการเพอพฒนาผเรยนและตดสนผลการเรยนในรายวชาทสอน โดยประเมนผลการเรยนรตามตวชวดและจดประสงคการเรยนรทกาหนดในแตละหนวยการเรยนรและแผนการจดการเรยนรดวยวธการตาง ๆ เชน การทดสอบ การสอบถาม การสงเกต การแสดงออกในการปฏบตผลงานการแสดงกรยาอาการตาง ๆ ของผเรยนตลอดเวลาทจดกจกรรมการเรยนรผานเครองมอวดและประเมนผลทสรางขนเพอดวาบรรลตวชวด หรอมแนวโนมวาจะบรรลตวชวดและจดประสงคการเรยนรเพยงใด แลวแกไขขอบกพรองเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง ซงครผสอนตองดาเนนการใหเปนปกตและสมาเสมอโดยใชวธการวดและประเมนผลอยางหลากหลาย อาจทาไดทง 3

ระยะ คอ ระยะแรก เปนการประเมนผลกอนเรยน เปนการประเมนทผสอนดาเนนการประเมนเพอตรวจสอบความร ทกษะกระบวนการ ความพรอมดานตาง ๆ ของผเรยน โดยใชวธทเหมาะสม เพอเตรยมผเรยนทกคนใหมความพรอมนาไปสการวางแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบศกยภาพผเรยนรายบคคล หรอทงหอง ระยะทสอง คอ ประเมนผลระหวางเรยน เปนการประเมนทผสอนดาเนนการประเมนระหวางการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรหรอหนวยการเรยนร เพอตรวจสอบพฒนาการเรยนรของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สะทอนสมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนนาไปสการแกไข ปรบปรงกระบวนการจด การเรยนรของผสอน และการพฒนาคณภาพผเรยนตามศกยภาพรายบคคล รายกลม และระยะทสาม คอ การประเมนผลหลงเรยน เพอตรวจสอบความสาเรจของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวด สะทอนสมรรถนะสาคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคเมอสนสดหนวยการเรยนร รวมถงปลายป หรอปลายภาคเรยน

การวดและประเมนผล | 115

คาถามทายบท

1. จงบอกจดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนร 2. จงบอกความหมายของการวดและประเมนผลดานพทธพสย 3. จงบอกความหมายของการวดและประเมนผลดานทกษะพสย 4. จงบอกความหมายของการวดและประเมนผลดานจตพสย 5. กระบวนการทางดานพทธพสยของบลมทปรบปรงใหม มอะไรบางพรอมยกตวอยาง การนาไปใชในการวดและประเมนผลวชาคอมพวเตอร 6. การวดและประเมนผลสมรรถนะสาคญตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ควรใชเครองมออะไรบาง พรอมเหตผลประกอบ 7. การวดและประเมนผลคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ควรใชเครองมออะไร พรอมเหตผลประกอบ 8. ใหนกศกษาออกขอสอบเนอหารายวชาคอมพวเตอรตามกระบวนการทางดานพทธพสยของบลมทปรบปรงใหม อยางละ 1 ขอ 9. ใหนกศกษาเขยนพฤตกรรมบงชสมรรถนะสาคญของผเรยน ในดานความสามารถใน การคดวเคราะห ในประเดนหวขอ “หลกการทางานของคอมพวเตอร”

10. ใหนกศกษาเขยนพฤตกรรมบงชคณลกษณะอนพงประสงคดานมวนย ใฝเรยนรและมงมนในการทางาน

116 | การวดและประเมนผล

เอกสารอางอง

มนตชย เทยนทอง. (2545). การออกแบบและพฒนาคอรสแวร สาหรบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน. กรงเทพฯ: ศนยผลตตาราเรยน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

มานะ โสภาและคณะ. (2557). การประยกตอลกอรทมระบบมดเพอคดเลอกขอสอบทมคณภาพจากแบบทดสอบหลายชด. ใน การประชมวชาการทางวศวกรรมไฟฟาครงท 37

(EECON 37), 19-21 พฤศจกายน 2557. หนา 869-872.

วทวฒน ขตตยมาน และฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2549). การปรบปรงจดมงหมายทางการศกษาของบลม (Revised Bloom’s Taxonomy). สบคนเมอ 7 กรกฎาคม 2556 เขาถงไดจาก http://watpon.com/journal/bloom.pdf

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). คมอวดผลประเมนผลวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2552) . เอกสารประกอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

แผนบรหารการสอนประจาบทท 7

การจดทาแผนการจดการเรยนร

เวลาเรยน 3 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. ความหมายของแผนการจดการเรยนร 2. ความสาคญของแผนการจดการเรยนร 3. ขนตอนการจดทาและสวนประกอบของแผนการจดการเรยนร 4. การประเมนแผนการจดการเรยนร 5. ตวอยางแผนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปา 6. ตวอยางแผนการจดการเรยนรทเนนทกษะปฏบต

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกความหมายของแผนการจดการเรยนรได 2. บอกความสาคญของแผนการจดการเรยนรได 3. บอกขนตอนการจดทาและสวนประกอบของแผนการจดการเรยนรได 4. จดทาแผนการจดการเรยนรได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน 6. ฝกปฏบตจดทาแผนการจดการเรยนร

118 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 7

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 7

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท 4. ประเมนแผนการจดการเรยนร

บทท 7

การจดทาแผนการจดการเรยนร

การจดทาแผนการจดการเรยนร เปนงานสาคญอยางยงของครผสอน เพราะเปนการเตรยมการจดการเรยนรทสมบรณ นาเทคนควธการสอนการเรยนร สอเทคโนโลย และจตวทยาการเรยน การสอนมาผสมผสานประยกตใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมตาง ๆ เปนคมอการจดการเรยนรสาหรบครผสอนและครทเขาปฏบตหนาทสอนแทน นาไปใชปฏบตการสอนอยางมนใจ รวมถงเปนหลกฐานแสดงขอมลการเรยนการสอน การวดและประเมนผลทจะเปนประโยชนตอการจดการเรยนการสอน ชวยใหการเรยนการสอนบรรลผลตามจดหมายของหลกสตรอยางแทจรง ซงในบทนนาเสนอเนอหาเกยวกบการจดทาแผนการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอรตามลาดบดงน

1. ความหมายของแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร หมายถง เครองมอทครผสอนสรางขนเพอวางแผนการจดกจกรรม การเรยนรใหสอดคลองกบจดหมายของหลกสตร จดประสงคการเรยนรและเนอหา จดทาขนเพอความมนใจและความพรอมในการจดการเรยนรจากการเตรยมการไวลวงหนา ทาใหการจดการเรยนการสอนเปนไปตามลาดบขนตอน ครผสอนมแนวทางทชดเจนสาหรบการดาเนนการชวยเหลอแนะนาผเรยน กากบ ควบคม และปกครองชนเรยน

2. ความสาคญของแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรเปนสงททาใหการจดกจกรรมการเรยนรในชนเรยนมประสทธภาพยงขน ซงสรปความสาคญไดดงน (อาภรณ ใจเทยง, 2546: 203; ทศนย ชาตไทย, 2547: 16; สวทย มลคา และคณะ, 2549: 58)

1. ทาใหเกดการวางแผนวธสอนทด วธเรยนทด ทเกดจากการผสมผสานความรและจตวทยาการศกษา

120 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

2. ชวยใหครผสอนมคมอการจดการเรยนรททาไวลวงหนาดวยตนเอง และทาใหมความมนใจในการจดการเรยนรไดตามเปาหมาย 3. ชวยใหครผสอนทราบวาการสอนของตนไดเดนไปในทศทางใด หรอทราบวา จะสอนอะไร ดวยวธใด สอนทาไม สอนอยางไร จะใชสอและแหลงเรยนรอะไร และจะวดและประเมนผลอยางไร 4. สงเสรมใหครผสอนใฝศกษาหาความร ทงเรองหลกสตร วธจดการเรยนร ตลอดจนการวดและประเมนผล 5. ใชเปนคมอสาหรบครทมาสอนแทนหรอจดการเรยนรแทนได 6. ชวยกาหนดเนอหาไวเดนชดสาหรบการเรยนรแตละครง 7. ชวยกาหนดวตถประสงคไวเดนชดในรปของวตถประสงคเชงพฤตกรรมทครผสอนสามารถสงเกต และวดพฤตกรรมทตองการใหนกเรยนมการเปลยนแปลง 8. ชวยใหการกาหนดกจกรรมในรปของกจกรรมการเรยนการสอน กจกรรมใดเปนบทบาทของครผสอน กจกรรมใดเปนบทบาทของผเรยน 9. ชวยใหมการกาหนดสอและแหลงการเรยนรทชดเจน 10. เปนผลงานทางวชาการทแสดงถงความชานาญและความเชยวชาญของครผสอน สาหรบประกอบการประเมนเพอขอเลอนตาแหนงและวทยฐานะครใหสงขน กลาวโดยสรปไดวา แผนการจดการเรยนรถอเปนแผนทมความสาคญและมอทธพลตอ การเรยนรมากทสด ในการจดทาแผนการจดการเรยนรครผสอนจงตองมความร ความสามารถใน การกาหนดระดบพฒนาการของคณภาพผเรยนตาง ๆ การวเคราะหผเรยน การสารวจความสนใจ การกาหนดเปาหมาย การแสวงหาแหลงเรยนร การกาหนดกจกรรม ภาระงาน ชนงาน และแนวทางการประเมนตามสภาพจรง เพอจดการเรยนการสอนใหบงเกดผลตามเจตนารมณของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

3. ขนตอนการจดทาและสวนประกอบของแผนการจดการเรยนร

ขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร เปนขนตอนททาตอเนองมาจากการวเคราะหหนวยการเรยนร เพอกาหนดสาระการเรยนรใหครบตามองคประกอบของแผนการจดการเรยนร สรปขนตอนจดทาไดดงรปท 7.1

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 121

รปท 7.1 ขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร ทมา: สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2553: 52)

สวนประกอบของแผนการจดการเรยนรควรมความชดเจนและถกตองครบถวน ตงแตชอวชา ระดบชน หนวยการเรยนร ชอเรอง วตถประสงคการเรยนร เนอหา สาระสาคญ กจกรรมการเรยนร สอและแหลงเรยนร การวดและประเมนผล เปนตน เพอใหจดการเรยนรเปนไปตามจดมงหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 แผนการจดการเรยนรควรมองคประกอบดงน 1. สวนนา ประกอบดวย ลาดบทของแผนการจดการเรยนร ชอวชา ระดบชน ชอหนวยการเรยนร ชอแผน เวลาเรยน 2. มาตรฐานการเรยนร เปนการระบมาตรฐานการเรยนรตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกาหนด และสอดคลองกบการจดการเรยนรในแผนการจดการเรยนรน 3. ตวชวด เปนการระบตวชวดตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกาหนด อาจมมากกวา 1 ตวชวดได และสอดคลองกบการจดการเรยนรในแผนการจดการเรยนรน

แผนการจดการเรยนร

วเคราะหหนวยการเรยนร - สาระการเรยนร - กจกรรมการเรยนร

จดแบงชวโมงทจะนาไปจดทาแผนการจดการเรยนร

แนวทางการเขยนแผนการจดการเรยนร - อะไรเปนเปาหมายสาคญสาหรบ ผเรยนในการจดการเรยนรครงน

- ทาอยางไรผเรยนจงบรรลเปาหมาย - ตดสนอยางไรวาผเรยนบรรลเปาหมาย

122 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

4. สาระสาคญ เปนการเขยนความเรยงความคดรวบยอดของสาระการเรยนรทงหมดทจะสอน 5. จดประสงคการเรยนร ควรเขยนในลกษณะของจดประสงคเชงพฤตกรรม เพอเปนแนวทางใหครผสอนยดเปนหลกในการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะตามทกาหนดไวโดยใหผเรยนเกดการเรยนรทง 3 ดาน คอ ความร (K) ทกษะ/กระบวนการ (P) และเจตคต (A)

6. สาระการเรยนร เปนการระบประเดนสาคญสน ๆ หรอระบชอหวขอทสอนซงสอดคลองกบเนอหาสาระทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนร

7. สมรรถนะสาคญของผเรยน ระบเฉพาะสมรรถนะสาคญทตองการพฒนาในแผนการจดการเรยนรน ไมจาเปนตองระบสมรรถนะทง 5 ประการตามทหลกสตรกาหนด และตองมการวดและประเมนผลสมรรถนะสาคญตามทระบไวดวย 8. คณลกษณะอนพงประสงค ระบเฉพาะคณลกษณะอนพงประสงคทตองการพฒนาในแผนการจดการเรยนรน พจารณาใหเหมาะสมสอดคลองกบวยของผเรยน ไมจาเปนตองระบทง 8 ประการตามทหลกสตรกาหนด และตองมการวดและประเมนผลตามทระบไวเชนเดยวกนกบสมรรถนะสาคญ

9. กระบวนการจดการเรยนร เปนการกาหนดกจกรรมการเรยนรตามขนตอนของรปแบบการสอน เทคนคและวธการสอนทครผสอนใชจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนบรรลจดประสงคการเรยนร มความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะอนพงประสงค ตามเปาหมายการเรยนรของตวชวดและมาตรฐานการเรยนรทกาหนดไว 10. สอและแหลงเรยนร ประกอบดวยสอการเรยนรทใชประกอบการเรยนการสอนไดแก ใบความร ใบงาน แบบฝกหด เอกสารอน ๆ เพมเตม และแหลงการเรยนรทสาคญทจะชวยใหการจดกจกรรมการเรยนรเปนไปตามเปาหมายตามทกาหนด 11. การวดและประเมนผล เปนการระบรายละเอยดเกยวกบวธการวดและประเมนผล เครองมอทใชการวดและประเมนผล เกณฑการประเมนผลตาง ๆ 12. กจกรรมเสนอแนะ ระบกจกรรมอน ๆ ทสงเสรมความร ทกษะและสอดคลองกบเนอหาสาระทสอน อาจมอบหมายใหทาในชนเรยน หรอมอบหมายเปนการบาน 13. ภาคผนวก ประกอบดวย แบบบนทกผลการจดการเรยนร ขอเสนอแนะจากผบงคบบญชา ใบความร ใบงาน ใบกจกรรม แบบฝกหด แบบทดสอบ และเครองมอวดและประเมนผลอน ๆ

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 123

4. การประเมนแผนการจดการเรยนร

หลงจากครผสอนจดทาแผนการจดการเรยนรเสรจเรยบรอยแลว ควรนาไปใหผเชยวชาญหรอผบงคบบญชา ตรวจประเมนความเหมาะสมในดานตาง ๆ หรออาจเปนการตรวจสอบประเมนความสอดคลองขององคประกอบในแผนการจดการเรยนร ดานความเทยงตรงเชงเนอหา (Content

Validity) เพอหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ดงตวอยางแบบประเมน ตอไปน

(ตวอยาง) แบบประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร

คาชแจง ใหทานพจารณาความสอดคลอง ความเทยงตรงเชงเนอหา ความชดเจน ความถกตองเหมาะสมของแผนการจดการเรยนรทตรงกบระดบความคดเหนของทาน

โดยใหคะแนน +1 เหนวาสอดคลอง | 0 ไมแนใจ | - 1 เหนวาไมสอดคลอง

รายการประเมน ผลการประเมน+1 0 -1

สาระสาคญ / ความคดรวบยอด1. แสดงความคดรวบยอดของเนอหาหรอแกนของเรอง

2. สอดคลองสมพนธกบจดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร

จดประสงคการเรยนรเชงพฤตกรรม3. สอดคลองสมพนธกบจดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนรและระดบของผเรยน

4. ครอบคลมพฤตกรรมการเรยนรรอบดาน (K,P,A)

สาระการเรยนร5. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/มาตรฐานการเรยนร

6. ครบถวนเพยงพอทจะเปนพนฐานในการสรางความรใหมหรอทกษะใหมทตองการ

7. สอดคลองสมพนธกบจดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร

8. สาระการเรยนรเหมาะสมกบระดบผเรยน

124 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

รายการประเมน ผลการประเมน +1 0 -1

กจกรรมการเรยนร 9. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/มาตรฐานการเรยนร

10. กจกรรมการเรยนรสอดคลองตามขนตอนรปแบบการจดการเรยนร

11. กจกรรมการเรยนรกระตนใหผเรยนเกด ความร ความเขาใจในเนอหา

12. กจกรรมการเรยนรกระตนใหเกดสมรรถนะสาคญของผเรยน

13. กจกรรมการเรยนรสงเสรมใหเกดคณลกษณะอนพงประสงค

14. กจกรรมการเรยนรทาใหผเรยนมแรงจงใจในการเรยนร

15. เหมาะสมดานเวลา สถานท วสดอปกรณ และสภาพแวดลอมของหองเรยนและโรงเรยน

สอและแหลงเรยนร 16. สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร / กจกรรมการเรยนร

17. ใบความร/เนอหาและภาษาทใชมความเหมาะสมกบระดบผเรยน

18. ชวยใหผเรยนมองเหนสงทกาลงเรยนรไดอยางเปนรปธรรม

การวดและประเมนผล 19. วธวดและเครองมอวด สอดคลองกบพฤตกรรมทกาหนดในจดประสงค การเรยนร

20. วธวดและเครองมอวดมความสอดคลองกบขนตอนจดการเรยนรในกจกรรมการเรยนร

21. วธวดและเครองมอวดสมรรถนะสาคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคมความเหมาะสม

22. เกณฑการประเมนมความสอดคลองกบระดบความสามารถของผเรยน

กจกรรมเสนอแนะ 23. ระบกจกรรมทจะเสรมสาหรบผเรยนทเกงและมผเรยนชา

24. ระบกจกรรมทนาสนใจเพมเตม

ขอเสนอแนะอน ๆ ...............................................................................................................................

ลงชอ ผประเมน (......................................................)

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 125

5. ตวอยางแผนการจดการเรยนรตามรปแบบซปปา

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย (สาระเทคโนโลยสารสนเทศ) ชนประถมศกษาปท 5

หนวยการเรยนรท 1 เรอง ขอมลสารสนเทศ

แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง เรยนรขอมล เวลาเรยน 2 ชวโมง ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557

1. มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ง 3.1 เขาใจ เหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการ สบคน

ขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางานและอาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม

2. ตวชวด ง 3.1 ป. 5/1 คนหา รวบรวมขอมลทสนใจ และเปนประโยชนจากแหลงขอมลตาง ๆ ทเชอถอไดตรงตามวตถประสงค

3. สาระสาคญ/ความคดรวบยอด ขอมลเปนเรองราว ขอเทจจรง หรอรายละเอยดของสงตางๆ ทเราสามารถรบรไดจาก

แหลงขอมลตางๆ แลวนาขอมลไปใชประโยชนในชวตประจาวนได ซงขอมลทอยรอบตวเราสามารถแบงไดเปน 5 ประเภท ขอมลตวอกษร ขอมลภาพ ขอมลตวเลข ขอมลเสยง และขอมลอนๆ เปนตน

4. จดประสงคการเรยนรเชงพฤตกรรม ดานความร (K)

1. บอกความหมายของขอมลได 2. บอกประโยชนของขอมลได 3. บอกประเภทของขอมลได ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

4. ปฏบตรวบรวมขอมลตามทกาหนดได ดานคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค (A)

5. ตระหนกถงการนาขอมลไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจาวน

126 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

5. สาระการเรยนร 1. ความหมายของขอมล 2. ประเภทของขอมล 3. ประโยชนของขอมล

6. สมรรถนะสาคญของผเรยน 1. ทกษะการคด - คดวเคราะห 2. ทกษะชวต - การนาขอมลไปปรบใชในชวตประจาวน

7. คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการทางาน

8. กจกรรมการเรยนรตามรปแบบซปปา ชวโมงท 1

ขนท 1 ทบทวนความรเดม (10 นาท ) 1. ครผสอนแสดงบตรภาพและสอบถามนกเรยน “นกเรยนคดวาในภาพจะ ไดรบขอมลอะไรบาง”

2. ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน ขนท 2 แสวงหาความรใหม (10 นาท) 3. ครผสอนแจกใบความรเรอง เรยนรขอมล ใหกบนกเรยนศกษาและทาความเขาใจ ขนท 3 การศกษาทาความเขาใจขอมล/ความรใหมและเชอมโยงความรใหมกบความรเดม (20 นาท) 4. เมอนกเรยนไดศกษาใบความรแลว ครอธบายแนะนาเพมเตมเกยวกบการเรยนรขอมล โดยครอธบายนาเสนอสไลด เรอง เรยนรขอมล ใหนกเรยนฟง

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 127

ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม (20 นาท) 5. ครใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 3-4 คน รวมกนอภปรายแสดงความคดเหนวา “ขอมลมกประเภท” พรอมวาดภาพประกอบ แลวใหตวแทนกลมออกมานาเสนอหนาชนเรยน (ครเดนใหคาแนะนาเพมเตมในแตละกลม)

ชวโมงท 2

ขนท 5 การสรปและจดระเบยบความร (15 นาท) 6. ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบ “ความหมายของขอมล”, “ประเภทของขอมล”และ “ประโยชนของขอมล”

ขนท 6 การปฏบตและ/หรอแสดงผลงาน (30 นาท) 7. ครใหนกเรยนทาใบงานท 1 เรอง ขอมลของครอบครวฉน 8. ครใหนกเรยนทาใบงานท 2 เรอง ประเภทและประโยชนของขอมล 9. ครใหนกเรยนทาใบงานท 3 เรอง รวบรวมขอมลสถานททองเทยว ขนท 7 การประยกตใชความร (15 นาท) 10. นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน เรอง เรยนรขอมล 11. ครผสอนถามนกเรยนวา “เมอไดรบขอมลตางๆ ในแตละวน นกเรยนควรปฏบตอยางไร เพอใหไดรบประโยชนจากขอมลเหลานน”

9. สอและแหลงเรยนร 1. เครองคอมพวเตอร 2. เครองฉายภาพโปรเจคเตอร 3. หองปฏบตการคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในโรงเรยน 4. หนงสอเรยน เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 5. บตรภาพ

6. แบบทดสอบกอน-หลงเรยน เรอง การเรยนรขอมล 7. ใบงานท 1 เรอง ขอมลของครอบครวฉน 8. ใบงานท 2 เรอง ประเภทและประโยชนของขอมล 9. ใบงานท 3 เรอง รวบรวมขอมลสถานททองเทยว 10. ใบความรเรอง เรยนรขอมล

10. การวดผลและประเมนผลการเรยนร 1. วธการวดผลและการประเมนผล

128 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

ดานความร (K)

1. ทาใบงานท 1 เรอง ขอมลของครอบครวฉน 2. ทาใบงานท 2 เรอง ประเภทของขอมล 3. ทาใบงานท 3 เรอง ประโยชนของขอมล 4. ทดสอบความรกอนเรยนและหลงเรยน ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

5. สงเกตจากการอภปราย 6. การปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย สงงานตรงเวลา หรอกอนกาหนด ดานคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค (A)

7. ประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานมวนย ใฝเรยนร มงมนในการทางาน 8. สงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 9. สงเกตขณะคนควาขอมลและการใชคอมพวเตอรในการทางาน 2. เกณฑการวดผลและการประเมนผล 1. ผานเกณฑการประเมนจากการทาใบงาน ภาระงาน/ชนงาน ไดคะแนน

รอยละ 80 ขนไป 2. ผานเกณฑการประเมนจากการทดสอบหลงเรยน ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป 3. ผานเกณฑการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานมวนย ใฝเรยนร มงมน

ในการทางาน 4. ผานเกณฑการประเมนพฤตกรรมการทางานกลม 3. เครองมอและการประเมนผล 1. ใบงานท 1 เรอง ขอมลของครอบครวฉน 2. ใบงานท 2 เรอง ประเภทและประโยชนของขอมล 3. ใบงานท 3 เรอง รวบรวมขอมลสถานททองเทยว 4. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 5. แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานมวนย ใฝเรยนร มงมนใน

การทางาน 6. แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม

11. กจกรรมเสนอแนะ ใหนกเรยนศกษาทบทวนและคนควาหาขอมลประเภทอนๆ เพมเตม นอกเวลาเรยนท

หองปฏบตการคอมพวเตอรและอนเทอรเนต เพอใหเกดความเขาใจและมทกษะความชานาญยงขน

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 129

6. ตวอยางแผนการจดการเรยนรทเนนทกษะปฏบต

แผนการจดการเรยนรท 7

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย (สาระเทคโนโลยสารสนเทศ) ชนประถมศกษาปท 5

หนวยการเรยนรท 5 เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร แผนการจดการเรยนรท 7 เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร เวลาเรยน 2 ชวโมง วนท ........................... ภาคเรยนท 2/2557

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ง 3.1 เขาใจ เหนคณคา และใชกระบวนการเทคโนโลยสารสนเทศในการ สบคนขอมล การเรยนร การสอสาร การแกปญหา การทางานและอาชพอยางมประสทธภาพ ประสทธผล และมคณธรรม

ตวชวด ง 3.1 ป. 5/2 สรางงานเอกสารเพอใชประโยชนในชวตประจาวนดวยความรบผดชอบ

สาระสาคญ

การใชความสามารถของโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดในการสรางเอกสารใหม การจดการเกยวกบการพมพขอความ การแกไข และการบนทก โดยโปรแกรมจะจดเกบเอกสารทสรางขนไวในรปของไฟลในหนวยความจาสารอง สามารถเรยกใช หรอลบออกไดในภายหลง เมอเรยกใชเอกสารทปรากฏบนจอภาพ สามารถปรบแตงลกษณะการแสดงผล ยอ – ขยาย หรอเลอกมมมองของเอกสาร

จดประสงคการเรยนรเชงพฤตกรรม ดานความร (K)

1. บอกวธการสรางเอกสารใหมได

2. บอกขนตอนและวธการพมพขอความในเอกสารได 3. บอกวธการบนทกไฟลเอกสารได

4. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางการคาสงบนทก (Save) กบบนทกเปน (Save As) ได 5. บอกวธการเปดและปดไฟลเอกสารได 6. บอกขนตอนการคนหาขอความในเอกสารได

130 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

7. บอกขนตอนการปรบแตงมมมองหนาจอการแสดงผลของโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดได ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

8. ปฏบต สรางเอกสารใหม การพมพ และแกไขขอความ บนทก เปดและปดไฟล ไมโครซอฟตเวรดไดอยางถกตอง 9. ปฏบต คนหาขอความในเอกสารได 10. ปรบแตง มมมองหนาจอการแสดงผลของโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดได ดานคณธรรม จรยธรรม และคานยม (A)

11. มคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค

สาระการเรยนร 1. การสรางเอกสารใหม 2. จดการไฟลเอกสาร 3. การคนหาขอความ 4. การเปลยนมมมองเอกสาร 5. การยอ – ขยายเอกสาร

สมรรถนะสาคญของผเรยน 1. ความสามารถในการใชเทคโนโลย - การใชไมโครซอฟตเวรดสรางและจดการไฟลเอกสารใชในชวตประจาวน

คณลกษณะอนพงประสงค - ดานมวนย ใฝเรยนร มงมนในการทางาน

กจกรรมการเรยนรตามวธการจดการเรยนรทเนนทกษะปฏบต ชวโมงท 1

ขนนา (ใชเวลา 10 นาท) 1. คร กลาวสวสดทกทายและขานรายชอนกเรยน จากนนแนะนารายละเอยดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนสาหรบชวโมงน และมอบหมายใหหวหนาหองแจกเอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร ใหสมาชกในหองทกคน 2. ใหนกเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน แบบปรนย ชนดเลอกตอบ จานวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ลงในกระดาษคาตอบ

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 131

3. ครนาเขาสบทเรยนโดยใชวธการถาม – ตอบ โดยใชแนวคาถามดงน 3.1 กอนเรมตนสรางเอกสารนกเรยนตองเตรยมอะไรบาง 3.2 เมอนกเรยนสรางเอกสารเสรจเรยบรอยแลว นกเรยนคดวาเราสามารถเปดมาแกไขใหมไดหรอไม 4. นกเรยนรวมกนตอบคาถามและแสดงความคดเหนอยางเสร 5. ครแจงผลคะแนนการทดสอบหลงเรยน เรอง การใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดเบองตน แจงผลการเรยนรทคาดหวง และจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ ขนสอน (ใชเวลา 20 นาท)

สอนโดยการสาธต และใหนกเรยนปฏบตตาม มขนตอน ดงน 6. จดนกเรยนเขาประจาเครองคอมพวเตอร เครองละ 1 คน 7. ครใหนกเรยนดการสาธตของคร ผานหนาจอเครองฉายภาพโปรเจคเตอรพรอมกบฟงครอธบายประกอบ และนกเรยนศกษาจากเอกสารประกอบการเรยน ในหวขอ ตอไปน 7.1 การสรางเอกสารใหม 7.2 จดการไฟลเอกสาร 7.3 การคนหาขอความ 7.4 การเปลยนมมมองเอกสาร 7.5 การยอ – ขยายเอกสาร ขนฝกปฏบต และการประเมนผลตามสภาพจรง (ใชเวลา 30 นาท) 8. นกเรยนลงมอฝกปฏบต สรางเอกสารใหม การพมพ และแกไขขอความ บนทก เปด - ปดไฟล ไมโครซอฟตเวรด คนหาขอความในเอกสาร และปรบแตง มมมองหนาจอการแสดงผลของโปรแกรมไมโครซอฟตเวรดได ตามคาสงในแบบฝกหดท 1 – 5 (ตอนท 1)

9. ครสงเกตพฤตกรรมการทางานรายบคคล และประเมนทกษะการปฏบตงานตามสภาพจรง ขณะทนกเรยนกาลงฝกปฏบตตามคาสงในแบบฝกหดท 1 – 5 (ตอนท 1)

10. ใหนกเรยนทาแบบฝกหดท 1 – 5 (ตอนท 2) เมอเสรจแลวใหสงเอกสารประกอบ การเรยนคนคร

ชวโมงท 2

ขนปรบปรงการเรยนร และนาไปใช (ใชเวลา 50 นาท) 11. คร กลาวสวสดทกทายและขานรายชอนกเรยน จากนนแนะนารายละเอยดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนสาหรบชวโมงน และมอบหมายใหหวหนาหองแจกเอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร ใหสมาชกในหองทกคน

132 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

12. ครแจงผลคะแนนการทดสอบกอนเรยนของ เอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร 13. จดกลมนกเรยน กลมละ 6 คน และใหตงชอกลม มอบหมายหนาทสมาชกในกลม 14. นกเรยนแตละกลมรวมกนทบทวนฝกปฏบตการสรางและจดการไฟลเอกสาร โดยใหสมาชกแตละกลมรวมกนปรบปรงผลการเรยนรของสมาชกในกลมใหมทกษะเทาเทยมกน 15. สมหวขอในการนาเสนอโดยการจบสลาก จากนนใหนกเรยนทกกลมนาเสนอหนาชนเรยน ใชเวลากลมละประมาณ 5 นาท โดยสมาชกทกคนมสวนรวมในการนาเสนอเรยงลาดบตามหวขอดงตอไปน 15.1 กลมท 1 หวขอ การสรางเอกสารใหม 15.2 กลมท 2 และ กลมท 3 หวขอ จดการไฟลเอกสาร 15.3 กลมท 4 หวขอ การคนหาขอความ 15.4 กลมท 5 หวขอ การเปลยนมมมองเอกสาร 15.5 กลมท 6 หวขอ การยอ – ขยายเอกสาร 16. ครสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 17. ครประเมนการนาเสนอหนาชนเรยน

18. ครสรป และใหนกเรยนสมาชกในกลมรวมกนสรปผลการเรยนรทไดรบจากการเรยนลงในแบบรายงานการทางานกลม ขนการประเมนผลและวดผล (ใชเวลา 10 นาท) 19. นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน แบบปรนย ชนดเลอกตอบ จานวน 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน ลงในกระดาษคาตอบ 20. นกเรยนประเมนตนเองลงในแบบบนทกการเรยนร และสงเอกสารประกอบการเรยนคนคร

สอการเรยนการสอน และแหลงเรยนร 1. เครองคอมพวเตอร ทตดตงระบบปฏบตการไมโครซอฟตวนโดวส รน 7 และโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด รน 2007

2. เครองฉายภาพโปรเจคเตอร 3. ตวอยางเอกสารทสรางเสรจเรยบรอยแลว 4. เอกสารประกอบการเรยน เรอง การสรางและจดการไฟลเอกสาร 5. หนงสอ นตยสาร เกยวกบการใชงานโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด รน 2007

6. หองปฏบตการคอมพวเตอรและอนเทอรเนตในโรงเรยน

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 133

7. หองสมดโรงเรยนและหองสมดประชาชน

การวดผลและประเมนผล วธการวดผลและการประเมนผล ดานความร (K)

1. ทาแบบฝกหด 2. ทดสอบความรกอนเรยนและหลงเรยน ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

3. ประเมนทกษะการปฏบตงานตามแบบฝกหด ดานคณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค (A)

4. สงเกตพฤตกรรมดานมวนย ใฝเรยนร มงมนในการทางาน 5. สงเกตพฤตกรรมการทางานกลม เกณฑการวดผลและการประเมนผล 1. ผานเกณฑการประเมนจากการทาแบบฝกหด ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป 2. ผานเกณฑการประเมนทกษะการปฏบตงาน ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป 3. ผานเกณฑการประเมนจากการทดสอบหลงเรยน ไดคะแนนรอยละ 80 ขนไป 4. ผานเกณฑการประเมนจากแบบสงเกตพฤตกรรมดานมวนย ใฝเรยนร

มงมนในการทางานและพฤตกรรมการทางานกลม 5. ผานเกณฑการประเมนจากแบบประเมนการนาเสนอหนาชนเรยน เครองมอวดและประเมนผล 1. แบบฝกหดท 1- 5

2. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 3. แบบประเมนทกษะการปฏบตงานตามสภาพจรง 4. แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคดานมวนย ใฝเรยนร มงมนในการทางาน 5. แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 6. แบบประเมนการนาเสนอหนาชนเรยน

กจกรรมเสนอแนะ ใหนกเรยนนาเอกสารประกอบการเรยนไปศกษาทบทวน และฝกปฏบตตามขนตอนสรางเอกสารใหม การพมพ และแกไขขอความ บนทก เปด - ปดไฟล ไมโครซอฟตเวรด คนหาขอความในเอกสาร และปรบแตง มมมองหนาจอการแสดงผลของโปรแกรมไมโครซอฟตเวรด นอกเวลาเรยน ท

134 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

หองปฏบตการคอมพวเตอรและอนเทอรเนต หรอหองคอมพวเตอรทบาน เพอใหเกดความร ความเขาใจ และมทกษะความชานาญยงขน

บทสรป

แผนการจดการเรยนรทมคณภาพ จะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดด สงทเปนตวบงชคอ การกาหนดวธสอน กระบวนการจดการเรยนร สอและแหลงเรยนร วธวดและประเมนผลทสอดคลองกบวตถประสงคหรอจดเนนของหลกสตร โดยยดมาตรฐานและสาระการเรยนรทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กาหนดไวเปนหลก จงขนอยกบครผสอนวาตองการนามาใชตรวจสอบพฤตกรรมของผ เรยนตามวตถประสงคทกาหนดไวในดานใดหรอเรองใด เชน ใชแบบทดสอบเกบรวบรวมคะแนนผลการเรยนดานความร ใชแบบสอบถามเกบรวบรวมความคดเหน ใชแบบสงเกตเกบรวบรวมความสามารถจากผลการปฏบตงาน ใชแบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงคเกบรวมรวมการแสดงออกทางพฤตกรรม เปนตน การนาเครองมอเหลานมาใชจงจะสะทอนใหทราบถงพฤตกรรมทผเรยนแสดงออกมาใหทราบวาเกดการเรยนรตามวตถประสงคทกาหนดไวในแผนจดการเรยนรหรอไมอยางไร

การจดทาแผนการจดการเรยนร | 135

คาถามทายบท

1. จงบอกความหมายของแผนการจดการเรยนร 2. จงสรปความสาคญของแผนการจดการเรยนร 3. จงบอกขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร 4. จงบอกสวนประกอบของแผนการจดการเรยนร 5. ใหนกศกษาแบงกลม กลมละเทา ๆ กน จานวน 6 กลม และเลอกจดทาแผนจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ จานวนคนละ 1 แผนจดการเรยนร ดงน 5.1 แผนการจดการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 1

5.2 แผนการจดการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 2

5.3 แผนการจดการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 3

5.4 แผนการจดการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 4

5.5 แผนการจดการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 5

5.6 แผนการจดการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 6

136 | การจดทาแผนการจดการเรยนร

เอกสารอางอง

ทศนย ชาตไทย. (2547). การประเมนแผนการจดการเรยนร. วารสารการประเมนผลการศกษา. 1(2), 15 – 16.

สวทย มลคาและคณะ. (2549). การเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนการคด. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: อ เค บคส. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2553). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

อาภรณ ใจเทยง. (2546). 2546. หลกการสอน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

แผนบรหารการสอนประจาบทท 8

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

เวลาเรยน 18 คาบ

หวขอเนอหาประจาบท

1. แนวคดการฝกปฏบตการจดการเรยนร 2. ขนตอนการฝกปฏบตการจดการเรยนร 3. ทกษะทจาเปนในการฝกปฏบตการจดการเรยนร 4. เทคนคการปกครองชนเรยน 5. การประเมนการฝกปฏบตจดการเรยนร

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกขนตอนการฝกปฏบตการจดการเรยนรได 2. ยกตวอยางการฝกทกษะทจาเปนในการปฏบตการจดการเรยนรได 3. ยกตวอยางเทคนคการปกครองชนเรยนได 4. ปฏบตจดการเรยนรในชนเรยนได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายเนอหาในแตละหวขอ และยกตวอยางประกอบ 2. ศกษาจากเอกสารประกอบการสอน 3. ผสอนสรปเนอหา 4. ตอบคาถามทายบท 5. ผเรยนถามขอสงสยพรอมอภปรายรวมกบผสอน 6. ฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยน

138 | แผนบรหารการสอนประจาบทท 8

สอการเรยนการสอน

1. เอกสารประกอบการสอนประจาบทท 8

2. ภาพเลอนนาเสนอประกอบการบรรยาย 3. เครองคอมพวเตอร 4. เครองฉายภาพแบบดจทล

การวดและประเมนผล

1. ประเมนจากการซกถาม การมสวนรวมและการอภปรายในชนเรยน 2. ประเมนจากความรวมมอและความรบผดชอบตอการเรยน 3. ประเมนจากการตอบคาถามทายบท 4. ประเมนการฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยน

บทท 8

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

การฝกปฏบตจดการเรยนร เปนการฝกฝนเพอใหผฝกเกดความเขาใจ ความมนใจ มความคลองแคลวในการใชเทคนคและวธการสอนตาง ๆ เมอปฏบตจดการเรยนรจรงผฝกตองใชความสามารถและทกษะหลายประการจงจะสามารถทาใหการเรยนการสอนครงนนบรรลผลสาเรจตามตองการ ผเรยนมความสนใจ ไมเบอหนาย มความรความเขาใจในเรองทเรยน มทศนคตทดตอวชาทเรยนและผสอน ซงทกษะตาง ๆ ตองมการฝกฝนใหเกดความชานาญกอนทจะไดปฏบตจดการเรยนรจรงในชนเรยน

1. แนวคดการฝกปฏบตการจดการเรยนร

การฝกปฏบตจดการเรยนร เปนการฝกในลกษณะทยนยอทงเวลา ขนาดของชน บทเรยน งานและทกษะ โดยเนนทกษะการสอนพนฐาน เพอใหผสอนเกดความชานาญ คลองแคลว และแมนยาในทกษะการสอน ซงจะใชเวลาประมาณ 10-20 นาท ผเรยนทใชเปนเพอนนกศกษาทเรยนรวมกระบวนวชาเดยวกนทกคน ในขณะนกศกษาฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยน เพอนและอาจารยผสอนจะรวมสงเกตไปดวย หลงจากนกศกษาแตละคนฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยนเสรจแลว จะรวมกนวจารณ อภปรายเพอชวยสะทอนผลใหไดรจกตนเอง รจกปรบปรงการสอนใหดขน ซงจดมงหมายของการฝกปฏบตจดการเรยนร มดงน (สรพชร เจษฎาวโรจน, 2550: 119-120)

รปท 8.1 การฝกปฏบตจดการเรยนร (ทมา: มานะ โสภา, 2557)

140 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

1. เพอใหนกศกษาสามารถทาในสงตอไปน 1.1 วางแผนการจดการเรยนร และจดทาแผนการจดการเรยนร 1.2 เลอกเทคนคและวธการสอน ทเหมาะสมกบวตถประสงค เนอหา เวลา และผเรยน 1.3 รจกสมพนธเทคนคและวธการสอนตาง ๆ ทใชในการสอนไดอยางกลมกลนและมประสทธภาพ

1.4 เลอกใชสอและทาสอการเรยนการสอนทสมพนธกบเนอหาทจะสอน 1.5 แกปญหาเฉพาะหนาทประสบในการปฏบตจดการเรยนรได 2. นกศกษาไดทราบความสามารถ ขอด และขอบกพรองในการฝกปฏบตจด การเรยนรของตน และแนวทางในการแกไขปรบปรงใหดขน 3. ใหนกศกษามความกลาในการแสดงออก สามารถใชทาทางประกอบการสอนไดเหมาะสม ใชคาพดทเหมาะสมและออกเสยงถกตอง 4. ฝกใหนกศกษาเปนผทมใจกวางยอมรบคาวจารณและความคดเหนของผอน

2. ขนตอนการฝกปฏบตการจดการเรยนร

การฝกปฏบตจดการเรยนร ผฝกควรเตรยมตว ดงน 1. ศกษาหลกเกณฑการฝกปฏบตจดการเรยนรใหมความเขาใจเพอเปนแนวทางในการฝกปฏบตจากเอกสารประกอบการสอนและอาจารย 2. ศกษาตวอยางการสาธตการสอน ดลกษณะทกษะตาง ๆ ใหเหนแนวทางและจดสาคญของฝกปฏบตจดการเรยนร แลววเคราะหและอภปรายเพอใหเกดความเขาใจยงขน 3. จดทาแผนการจดการเรยนร โดยเลอกบทเรยนทจะทดลองสอนใหเหมาะสม และเตรยมสอการเรยนการสอนใหพรอม 4. ลงมอจดการเรยนรตามแผนการจดการเรยนรและตามเวลาทกาหนด อาจจะมการบนทกวดโอในขณะทผฝกปฏบตจดการเรยนร เพอใหผฝกไดมโอกาสเหนตวเองหรอฟงเสยงในการฝกปฏบตจดการเรยนร 5. หลงจากฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยนเสรจ ผฝกและอาจารยผสอน ควรไดรวมกนอภปรายผลการฝกโดยอาศยแบบประเมนเปนแนวทางการอภปราย เพอใหผฝกไดทราบ จดดและจดบกพรองของตน ใหแกไขทนทหลงการสอน และอาจารยใหคาแนะนาเพมเตม 6. ถาผฝกยงมจดทควรปรบปรง แกไข และตองการปรบปรง วธการจดการเรยนรของตนกใหปรบปรงใหมและทดลองฝกปฏบตจดการเรยนรซาและประเมนผลอกครง

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 141

3. ทกษะทจาเปนในการฝกปฏบตการจดการเรยนร

ทกษะตาง ๆ ทจาเปนสาหรบครผสอนทจะนาไปใชในการสอนโดยเฉพาะอยางยงกบผเรยนระดบประถมศกษาตองใหความสาคญอยางมาก ดงนน ผฝกปฏบตจดการเรยนรควรฝกใหเกดความชานาญและคลองแคลวในสถานการณตาง ๆ มดงน (สรพชร เจษฎาวโรจน, 2550: 121-128; นรมล ศตวฒ และคณะ, 2543: 123-131)

1. ทกษะการนาเขาสบทเรยน 2. ทกษะการใชสอการเรยนการสอน 3. ทกษะการเราความสนใจ 4. ทกษะการใชกระดาน 5. ทกษะการใชคาถาม 6. ทกษะการใชวาจา กรยา ทาทางเสรมบคลกภาพ

7. ทกษะการยกตวอยาง 8. ทกษะการเลาเรอง 9. ทกษะการเสรมกาลงใจ 10. ทกษะการสรปบทเรยน

3.1 ทกษะการนาเขาสบทเรยน ทกษะการนาเขาสบทเรยน หมายถง ทกษะทครใชกระตนและเราความสนใจกอน การจดกจกรรมการเรยนร เพอเปนการเตรยมผเรยนใหมความคดวาจะเรยนเรองใด และสามารถนาเอาความรหรอประสบการณเดมมาสมพนธกบบทเรยนใหมทครจะสอนได วธการนาเขาสบทเรยน 1. ใชคาถามเพอเชอมประสบการณเดมของผเรยนไปสประสบการณใหม 2. ใชสอการเรยนการสอนทสมพนธกบเนอหา 3. เลาเรอง หรอขาวเทคโนโลยคอมพวเตอร หรอเหตการณตาง ๆ ทเกยวของกบบทเรยน 4. การเชอมโยงประสบการณใกลตวของผเรยนทสมพนธกบบทเรยน 5. ใชการสาธตตาง ๆ ทสมพนธกบบทเรยน

6. ทบทวนบทเรยนเดมทสมพนธกบบทเรยนใหม 7. ตงปญหาหรอเลนเกมทสมพนธกบเรองทจะเรยน

142 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

3.2 ทกษะการใชสอการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน หมายถง วสด อปกรณ หรอกจกรรมตาง ๆ ทจะชวยใหการจดการเรยนรประสบผลสาเรจตามจดประสงคทตงไว เปนเครองมอทกระตนใหผเรยนเกดจนตนาการ มองเหนความสมพนธของสงทเรยนร เขาใจบทเรยนไดถกตองชดเจนมากขน และชวยใหเกดการเรยนรทจดจาไดคงทนยาวนาน การใชสอควรยดหลกงาย ๆ ดงน 1. เตรยมสอ สารวจและทดลองใชกอน 2. เลอกใชสอทเหมาะสมกบเนอหาและวยของผเรยนระดบประถมศกษา 3. มขนาดทพอเหมาะกบผเรยน สามารถมองเหนไดชดเจน มความปลอดภย สสนดงดดความสนใจ 4. สอการสอนทเปนของจรง ควรหาทตงวางใหเหมาะสม ควรใชไมชแทนใชมอช 5. เรยงลาดบการใชใหถกตองสอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร 6. เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการใชสอหรอศกษาจากสอนนดวยตนเอง 7. ใชสอหรอสาธตการใชสอตาง ๆ อยางคลองแคลว 8. สอการเรยนการสอนตองมความประหยดทงราคา เวลาทใชในการจดเตรยมและเวลาทใช รวมถงเกดประโยชนสงสด

3.3 ทกษะการเราความสนใจ การเราความสนใจ หมายถง การกระตนใหผเรยนเกดความสนใจทจะเรยน ไมใหเกดความเบอหนาย และตดตามกจกรรมการเรยนรโดยตลอด ผเรยนระดบประถมศกษาจะมชวงความสนใจทสน ดงนน ครผสอนจงตองใชเทคนคตาง ๆ มาชวยกระตน เรา และควบคมความสนใจใหอยกบบทเรยนตลอดเวลา การเราความสนใจทาไดหลายวธดงน 1. การใชถอยคาและนาเสยง เชน การเนนเสยงเมอบรรยายถงเนอหาทสาคญ

2. ใชทาทางประกอบ เชน ใชทาทางมอ แขน ขา สหนาและอาการประกอบการเลา พดใหเหนจรงจง การเคลอนไหวไปตามจงหวะทเหมาะสม เชน เดนไปหยบสอการเรยนการสอน เดนดผเรยนปฏบตใบงาน เปนตน 3. สนทนาซกถามจากการใชสอการเรยนการสอนทนาสนใจ 4. การสาธต การรวมอภปรายผลการปฏบตงาน 5. เลมเกมตาง ๆ หรอบทเพลง โดยอาจมสอการเรยนการสอนประกอบ 6. การสรางสถานการณหรอแสดงบทบาทสมมต

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 143

3.4 ทกษะการใชกระดาน กระดาน เปนวสดหรอสอการสอนพนฐานทสาคญทครผสอนตองใชอยเสมอ ถงแมวาปจจบนจะมเทคโนโลยททนสมยในการฉายภาพแลวกตาม การใชกระดานยงสามารถใชไดในทกขนตอนของการเรยนการสอน อาจใชเขยนเนอหาอธบายเพมเตม ตดรปภาพ หรอวาดภาพ ซงครผสอนควรรจกใชกระดาน เพอทาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพมากขน หลกในการเขยนกระดาน มดงน 1. ทาความสะอาดกระดานใหเรยบรอยกอนสอน และควรลบใหสะอาดหลงสอนเสรจแลว 2. การเขยนควรแบงกระดานดาเปน 3-4 สวน แลวเขยนทละสวนแลวแตเนอหา 3. เขยนหวเรองหรอชอเรองตรงกลางของสวนทแบงไว 4. เขยนจากซายไปขวาและเรยงกนเปนเสนตรง ไมโคงไปคดมา 5. การเขยนควรเขยนใหอานงาย ชดเจน ขนาดใหญพอทผเรยนทกคนมองเหน เอยงตวเขาหากระดาน ไมยนบงขอความทเขยนไวแลว 6. ขดเสนใตขอความสาคญ และถาจะขนเรองใหม ควรลบของเกาออกกอน 7. อาจใหผเรยนมสวนรวมในการใชกระดานดวย จะชวยใหผเรยนเกดความภาคภมใจ 8. ครผสอนควรพยายามฝกการใชภาพการ ตน ลายเสน บนกระดานใหมประสทธภาพ เพราะจะชวยใหการอธบายนาสนใจยงขน 9. ขณะอธบายขอความทเขยนบนกระดาน ควรใชไมชทมขนาดยาวพอเหมาะเพอไมใหตวครผสอนบงขอความ

3.5 ทกษะการใชคาถาม การใชคาถามจะชวยเสรมสรางความสามารถทางความคดใหแกผเรยน ชวยเราความสนใจ ชวยใหเกดการอภปรายอยางตอเนอง ชวยทาใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรม ชวยในการสรปบทเรยนและวดผลการเรยนร ครผสอนจงควรใชคาถามอยางมประสทธภาพ ซงเทคนคการใชคาถาม มดงน 1. ถามดวยความมนใจ 2. ใชคาพดงาย ๆ ไมกากวม 3. ถามใหกลมกลนหรอสอดคลองไปกบกจกรรมการเรยนร 4. ไมเรงรดใหตอบจนเกนไป ควรปลอยใหผเรยนมโอกาสไดคด 5. เปดโอกาสใหผเรยนไดตอบหลาย ๆ คนตอ 1 คาถาม

144 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

6. ใชคาถามหลาย ๆ ประเภท ทงคาถามทถามขอเทจจรง ความเขาใจใหคดวเคราะห สงเคราะห เปนตน 7. หลกเลยงการถามซาคาถามเดมหลาย ๆ ครง ถาผเรยนตอบคาถามไมไดครผสอนควรเปลยนลกษณะคาถามใหม หรออธบายเพมเตม 8. ควรแนะใหผเรยนนาความรและประสบการณเดมมาใชในการตอบคาถาม 9. ใชคาถามทมความยากงายเหมาะกบระดบของผเรยน 10. เสรมแรง เมอผเรยนไดตอบคาถามแลว หรอเพอใหผเรยนพยายามคด คนหา คาตอบ และปรบปรงคาตอบใหดขนตอไป

3.6 ทกษะการใชวาจา กรยา ทาทางเสรมบคลกภาพ

การใชวาจา กรยา ทาทาง ประกอบการสอนเพอเสรมบคลกภาพ ทาไดดงน 1. ใชการเคลอนไหวหรอเปลยนอรยาบถ เชน การเปลยนทายน การเดนชา ๆ ขณะอธยาย การโนมตวฟงคาตอบ ฟงคาตอบ ไมเดนหลงโกงหรอยนแขงทออยกบท แกวงแขนตามสบาย เปนตน 2. การแสดงทาทางประกอบโดยใชมอและแขนเพอสอความหมาย ความรสกและอารมณ เชน เหนดวย ชไปทเปาหมาย ปฏเสธ พงพอใจ ใหกาลงใจ ปลอบใจ ไมพอใจ เปนตน 3. การแสดงออกทางสหนาและสายตา เปนการแสดงความหมาย ความรสกและอารมณไดอกวธหนง เชน การยมพรอมพยกหนาแสดงการยอมรบ การสายหนาปฏเสธ การจองตา การขมวดคว เปนตน 4. การวางทาทางและการทรงตวขณะยนสอนกลางหนาหอง ตวตรง เดนไปมาเลกนอยชา ๆ ทาทางสภาพออนโยน แตแสดงใหเหนถงความกระฉบกระเฉง แสดงทาทางเตมใจ และยนดทไดสอน และควรแสดงอาการตามโอกาสทเหมาะสม 5. การใชนาเสยงแสดงใหเหนความสภาพออนโยนแตเขมแขง ใชนาเสยงใหเหมาะกบเหตการณและบรรยากาศในชนเรยน ควรมหางเสยงพอสมควร ไมลากเสยงยาวเกนไป

3.7 ทกษะการยกตวอยาง การยกตวอยางจะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจในเนอหาทตรงกนและเขาใจยงขน เกดความคดตอเนอง สามารถสรปและนาความรไปใชไดอยางมนใจ การยกตวอยางทดควรมลกษณะดงน 1. เรมจากการยกตวอยางงาย ๆ ไปหาตวอยางทยากขน 2. คานงถงประสบการณและความรเดมของผเรยน โดยผสอนควรจะโยงจากสงทรไปสสงทไมร

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 145

3. เปนสงทผเรยนมความคนเคยและใกลตวจะเขาใจงาย 4. ตรวจสอบเขาใจของผเรยนโดยอาจใหผเรยนยกตวอยางเพมเตมจากทไดฟง ถายกตวอยางเพมเตมไดถกตอง แสดงวาเกดความเขาใจ ถายกตวอยางผดครตองรบแกไขหรอปรบบทเรยนใหม

3.8 ทกษะการเลาเรอง การสอนวชาคอมพวเตอรระดบประถมศกษา การเลาเรองหรอเหตการณปจจบนทเกยวของกบเทคโนโลยจะชวยสงเสรมใหผเรยนมจนตนาการ คดและตดตามเรองทกาลงเลา เสรมเขากบเนอหาทกาลงสอนจะทาใหการจดกจกรรมการเรยนรนาสนใจยงขน เทคนคการเลาเรอง ทาไดดงน 1. เตรยมเรองทจะเลาใหสอดคลองกบเนอหา ทาความเขาใจเรองเปนอยางด เรยงลาดบใหถกตองและเตรยมอปกรณเสรมเทาทจาเปน 2. ใชภาษาและนาเสยงใหเหมาะสมกบระดบของผ ฟง เนนหนกเบาตามความสาคญของเนอเรอง 3. แสดงทาทางประกอบการเลา เชน การเคลอนไหว การใชมอ แขน ลาตว ศรษะ เปนตน เพอเสรมบรรยากาศในการรบฟง 4. ใชอปกรณประกอบการเลาเรองเพอใหผเรยนเขาใจเนอเรองและสนใจมากขน 5. ควรใหผฟงไดใชความคดหรอจนตนาการ เชน ขณะเลาเรองหยดแลวสอบถามวาเหตการณจะเปนอยางไรตอ หรอเลาเรองคางไวใหผเรยนแตงตอตามจนตนาการ หรออาจใหรวมกนอภปรายหลงการฟงจบแลว เปนตน

3.9 ทกษะการเสรมกาลงใจ การเสรมกาลงใจจะชวยใหผเรยนมความกระตอรอรนทจะเรยน สรางความเชอมนในตวเอง และเกดแรงจงใจทจะคนควาหาความรตอไป การเสรมกาลงใจทนยมใชม 4 ประเภท คอ 1. การเสรมกาลงใจดวยวาจา ไดแก การใชคาชมเชย ดมาก เกงมาก ถกตอง 2. การเสรมกาลงใจดวยทาทาง เชน การพยกหนา การยม การใชสายตา 3. การเสรมกาลงใจดวยการใหรางวลหรอสญลกษณตาง ๆ เชน ใหสงของใหเครองหมายดเดน การนาผลงานทดตดแสดงบนปายประกาศ เปนตน 4. การเสรมกาลงใจดวยการใหผเรยนเหนความกาวหนาของตน เชน การบนทกความกาวหนาของการทางาน โดยใชเครองหมายแสดงความกาวหนาของการทางานหรอทางานสาเรจ หลกการเสรมกาลงใจ 1. เสรมกาลงใจใหผเรยนทนททแสดงพฤตกรรมทดหรอถกตอง

146 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

2. เลอกใชประเภทการเสรมกาลงใจใหเหมาะสมกบผเรยนแตละคน หรอไมควรใชคาชมเกนความจรง 3. ควรหาโอกาสเสรมกาลงใจผเรยนใหทวถง 4. ควรใหผเรยนไดมโอกาสเสรมกาลงใจเพอนในชนบาง เชน การปรบมอให

3.10 ทกษะการสรปบทเรยน การสรปบทเรยน คอ การสรปสาระสาคญ ๆ ของบทเรยนทไดเรยนจบลง ซงสามารถทาได 2 ระยะ ไดแก การสรปเมอสอนเนอหาจบในแตละตอน และสรปเมอสนสดการสอนในแตละคาบเรยนหรอชวโมงเรยน เพอใหผเรยนไดแนวคดทถกตองในบทเรยนนน ๆ และเชอมโยงไปสการเรยนรในบทเรยนตอไป วธการสรปบทเรยน อาจใชวธการดงน 1. การอธบายอยางสน ๆ ชดเจน 2. การรวมกนสรป 3. การใชสอประกอบ 4. การสนทนาซกถาม 5. การสรางสถานการณ

6. การใหปฏบต 7. การใหจดบนทก 8. การใชเพลง 9. การใชเกม ทกษะทจาเปนในการฝกปฏบตการจดการเรยนร ทง 10 ทกษะดงกลาว จะเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการรในระดบประถมศกษาไดเปนอยางด ซงครผสอนสามารถเลอกใชทกษะตาง ๆ ไดตามความเหมาะสมตามโอกาส หรออาจจะใชทกษะมากกวาหนงทกษะในการจดการเรยนรแตละครง และอาจพจารณาใชทกษะใดทกษะหนงมากหรอนอยขนอยกบเนอหาสาระทสอน

4. เทคนคการปกครองชนเรยน

เทคนคการปกครองชนเรยน หมายถง วธการหรอกลยทธทครใชปกครองชนเรยนทสงเสรมบรรยากาศในการเรยนรใหผเรยนอยในหองเรยนอยางมความสข เกดความรสกอบอนพอใจและสบายใจ โดยอาศยหลกความยตธรรม ยดหลกประชาธปไตย ระเบยบกฎเกณฑททกคนยอมรบและยนดปฏบต เทคนคการปกครองชนเรยนทมประสทธภาพ มดงน (พรรณ ช. เจนจต, 2550: 320-325)

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 147

1. แสดงใหผเรยนเหนถงความเชอมนในตนเองของคร ตลอดจนการเตรยมพรอมสาหรบการเรมบทเรยนในวนแรก 2. ครททางานอยางมประสทธภาพ จะแสดงใหผเรยนรบรตงแตชวโมงแรกวาครรวธทจะควบคมชนเรยนอยางไร สอใหผเรยนรวาครตองการความรวมมอ เพอแสดงใหผเรยนเหนวา ครมความมนใจ และมความสามารถ 3. สรางกฎระเบยบในชนเรยน ครผสอนอาจกระตนใหผ เรยนชวยกนออกกฎระเบยบตาง ๆ อภปรายถงความจาเปนใหผเรยนทกคนไดทาความเขาใจกบกฎระเบยบนน ครสามารถทจะทาใหกฎระเบยบนน ๆ เปนทยอมรบในชนเรยนและพรอมทจะปฏบตตาม 4. เรมตนสอนในชวโมงแรกดวยการใหภาระงานทมความชดเจน ซงสามารถปฏบตได บอกใหทราบถงเงอนไขหรอเกณฑทจะใชในการประเมนความสาเรจ ใหงานทผเรยนสามารถทาเสรจไดภายในชวโมง ในระดบประถมศกษาควรจะใชงานซงสามารถชวยใหผเรยนทบทวนความรเดมทผานมาในชนเรยนกอน และไมตองเกยวของกบวชาการมากนก 5. แสดงใหผเรยนเหนวา ครเปนผทมความสามารถ มการเตรยมตวด และพรอมทจะใหความชวยเหลอ สามารถจดกจกรรมไดอยางมประสทธภาพ มความตอเนอง ไมกระโดดขามไปขามมา ไมซาซอนและไมทาใหผเรยนเสยเวลา แสดงใหผเรยนเหนวาครพรอมทจะรวมรบรกจกรรมตาง ๆ ทกาลงดาเนนอย ไมวาใครจะใหความรวมมอ หรอไมใหความรวมมอกตาม 6. ทาใหการสอนมความเปนวชาชพ แสดงใหเหนสมรรถภาพของครภายใตบรรยากาศทรนรมย ผเรยนพงพอใจในการเรยน มความเปนกนเองระหวางคร – ผเรยน วธการหนงทดทสดทจะชวยใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยน คอ ครจะตองพยายามจาชอผเรยนทกคนใหไดเรวทสด พยายามทาความรจกผเรยนเปนรายบคคล 7. แสดงใหผเรยนรวา ครผสอนรวมรบรเหตการณตาง ๆ ทเกดขนในหองเรยน พรอมทจะรวมรบรกบการทากจกรรมตาง ๆ ของผเรยน เทคนคนจะสามารถปกครองชนเรยนใหอยในความสงบเรยบรอย ไมมปญหาเกยวกบระเบยบวนย หากครผสอนละเลยจะกอใหเกดปญหาทางพฤตกรรมไดโดยงาย 8. มความสามารถในการจดการกบเหตการณทเกดขนในเวลาเดยวกนได เชน หากพบวา ผเรยนบางคนหยอกลอกนหรอรงแกกน ครผสอนมกจะไปจดการกบคกรณ โดยปลอยผเรยน ทงชนไวชวคร ทาใหผเรยนสวนใหญเบอ หรอไมกหนไปเลนกนหรอแกลงกนตอไปเรอย ๆ ดงนน ในขณะทครกาลงสอนหรอใหปฏบตงานอย ครกสามารถจดการกบผเรยนทกอกวนความสงบของหองเรยนได โดยทอาจจะเรยกใหตอบหรอถามคาถามวา “ปฏบตงานทมอบหมายเสรจหรอยง”

เปนตน แลวกดาเนนการสอนไปไดตามปกต โดยทผเรยนทงชนไมเกดความรสกวาถกรบกวน 9. พยายามกระตนใหผเรยนทกคนมสวนรวม ดวยวธการดงตอไปน

148 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

9.1 ใชการถามคาถาม แลวหยดสกครเพอใหทกคนคดหาคาตอบแลวจงเรยกใหผเรยน คนใดคนหนงเปนผตอบคาถามนน หลงจากนนสมเรยกใหผเรยนตอบตอไปเรอย ๆ ทาใหผเรยนไมทราบวาใครจะตองเปนผตอบคาถามเปนคนตอไป ถาคดวามผเรยนบางคนทขาดความมนใจ กลวการถกเรยกใหตอบ ครผสอนพยายามถามคาถามทงาย ๆ เพอใหผเรยนตอบไดหรอพยายามหลกเลยงการถามคาถาม 9.2 ถาครผสอนใหผเรยนคนใดคนหนงไปเขยนตอบคาถามบนกระดาน ครอาจใหผเรยนคนอน ๆ ทาขอเดยวกนไปพรอม ๆ กน แลวสมถามคาตอบจากผเรยน 2-3 เพอเปรยบเทยบกบคาตอบบนกระดาน 9.3 ถาภาระงานทใหคอนขางยงยากซบซอน ครผสอนอาจเปดโอกาสใหผเรยนไดชวยกนทา โดยอาจจะแบงเปนตอน ๆ หรอแบงชวยกนทาเปนกลม 10. เมอครผสอนจาเปนตองตาหนตเตยนพฤตกรรมของผเรยนคนใดคนหนง ครตองแนใจวาเปนการวจารณเฉพาะพฤตกรรม ไมใชวจารณบคลกภาพ หรอลกษณะนสยของผนน และสงสาคญพงตองระวงและหลกเลยง คอ การระเบดอารมณโกรธ ซงวธทจะจดการกบพฤตกรรมทเปนปญหาของผเรยน มดงน 10.1 ครจะตองชใหชดวา ใครคอผทาผด และใหระบถงพฤตกรรมทไมเปนทยอมรบใหชดเจน 10.2 ครใหคาแนะนาซงมลกษณะทจะกอใหเกดพฤตกรรมทเหมาะสมตอไป 10.3 อธบายเหตผลใหผเรยนฟงวา เหตใดจงตองหยดการกระทาพฤตกรรมทไมเหมาะสม 10.4 ครจะตองไมแสดงความเปนคนเจาอารมณ ปฏกรยาทรนแรงไมสามารถชวยพฒนาหรอปรบปรงพฤตกรรมทมปญหาของผเรยนได เพราะความโกรธและการตาหนอยางรนแรงจะทาใหผเรยนเกดความเครยดเพราะความไมพงพอใจ

5. การประเมนการฝกปฏบตจดการเรยนร

ในการฝกปฏบตจดการเรยนรหนาชนเรยน นกศกษาจะตองจดทาแผนจดการเรยนร จานวน 1 แผน โดยนกศกษาเลอกเนอหาและระดบชนดวยตนเอง เมอเขยนแผนการเรยนรเสรจแลวนาไปใหอาจารยเพอตรวจดความเหมาะสม แลวดาเนนการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนจดการเรยนร หลงเสรจสน เพอนรวมชนและอาจารยรวมกนวจารณ แสดงความคดเหนและอภปรายจดเดน ขอบกพรอง เพอนาไปปรบปรงใหดยงขน ทงนการประเมนการฝกปฏบตจดการเรยนร อาจใชแบบประเมนเพอประเมนผลการฝก ดงตวอยางแบบประเมน ตอไปน

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 149

ตวอยาง แบบประเมนการฝกปฏบตจดการเรยนร

รหสนกศกษา......................................ชอ-นามสกล......................................................................... หวขอเรอง...............................................................................ระดบชนประถมศกษาปท................ ชอผสงเกต...............................................................................วนทสงเกตการสอน.........................

โปรดทาเครองหมาย ลงในชองระดบการประเมนทางขวามอตามความเปนจรง 4 หมายถง ดมาก 3 หมายถง ด 2 หมายถง พอใช 1 หมายถง ตองปรบปรง

ท รายการประเมน ระดบการประเมน

4 3 2 1

ดานผสอน 1 ชแจงวตถประสงคการเรยนร หวขอการสอน การวดและประเมนผลแกผเรยน

2 ทวงทวาจา ความมนใจในการนาเสนอเนอหา

3 บคลกภาพโดยรวมของผสอน

4 การเตรยมความพรอม การเตรยมสอน การแกปญหาหนาชนเรยน

5 ตรงตอเวลา

ดานเนอหา 6 นาสนใจ ทนสมย

7 ครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงค

8 เหมาะสมกบระดบความร ความสามารถของผเรยน

9 สอดแทรกคณธรรม จรยธรรม แกผเรยนในเนอหา

ดานกจกรรมการเรยนร 10 บรรยากาศการเรยนร และสงเสรมการมสวนรวมในชนเรยน

11 สงเสรมใหผเรยนศกษาคนควาดวยตนเอง พรอมแนะนาแหลงความรเพมเตม

12 พฒนาผเรยนใหเกดแนวคดเชงวเคราะห/สงเคราะห/สรางสรรค

13 มกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ

14 จดการเรยนรตามขนตอนการจดการเรยนรของวธสอนหรอรปแบบการสอน

150 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

ท รายการประเมน ระดบการประเมน

4 3 2 1

ดานสอและสงสนบสนนการเรยนการสอน 15 มเอกสารและสอประกอบในการเรยนร

16 มการใชสอทหลากหลายรปแบบมาใชในการเรยนการสอน (สอสงพมพ และสออเลกทรอนกส)

ดานการวดและประเมนผลการเรยน 17 วธการวดผลสอดคลองและเหมาะสมกบเนอหา

18 วธการประเมนสอดคลองกบภาระงาน/ชนงานทมอบหมาย

19 ขอสอบครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงคและเนอหา

20 เกณฑการประเมนผลมความเทยงธรรม โปรงใส

ขอเสนอแนะเพมเตม ..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

การวจารณการฝกปฏบตการจดการเรยนร ควรเนนการวจารณเชงสรางสรรค โดยใชคาพดใหกาลงใจ แสดงความเปนกลยาณมตร สรางบรรยากาศทด วจารณอยางมเหตผลและมงผลในทางปฏบตใหมากทสด หรออาจจะลดความตงเครยดของการวจารณโดยใชมขตลกบาง และควรเปดโอกาสใหผฝกปฏบตไดแสดงความคดเหน หรอแสดงออกบางเพอลดความตงเครยด และสรปการวจารณดวยคาชมเสมอ

บทสรป

การฝกปฏบตการจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร เปนสงสาคญสาหรบนกศกษาครคอมพวเตอรศกษาหรอสาขาทเกยวของ เพราะเปนการฝกทกษะใหมความชานาญ คลองแคลว และมนใจในตนเอง เมอไปปฏบตการจดการเรยนรจรง เปนการเตรยมตวใหพรอม โดยเฉพาะอยางยงกบการจดการเรยนรกบผเรยนระดบประถมศกษาตองใหความสาคญอยางมาก ตองฝกทกษะพนฐานท จาเปนอยเสมอ ไดแก ทกษะการนาเขาสบทเรยน ทกษะการใชสอการเรยนการสอน ทกษะการเราความสนใจ ทกษะการใชกระดาน ทกษะการใชคาถาม ทกษะการใชวาจา กรยา ทาทางเสรม

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 151

บคลกภาพ ทกษะการยกตวอยาง ทกษะการเลาเรอง ทกษะการเสรมกาลงใจ และทกษะการสรปบทเรยน รวมทงการปกครองชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศในการเรยนรใหผเรยนอยในหองเรยนอยางมความสข เกดความรสกอบอนพอใจและสบายใจ กอใหเกดความรกและศรทธาในวชาชพคร

152 | การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร

คาถามทายบท

1. จงสรปขนตอนการฝกปฏบตการจดการเรยนร 2. จงเขยนวธการนาเขาสบทเรยน ในหวขอ "อปกรณรบขอมล" 3. จงเขยนแบบรางการใชกระดาน จานวน 4 กรอบ ในหวขอ "การเปรยบเทยบอปกรณคอมพวเตอรกบรางกายมนษย" 4. จงยกตวอยางการใชคาถาม เมอตองการตรวจสอบความเขาใจของผเรยน ในหวขอ "หลกทางานของหนวยประมวลผลกลาง" 5. จงเขยนวธการยกตวอยาง ในหวขอ "การใชโปรแกรมประยกตกบงานเอกสาร" 6. จงเขยนวธการเลาเรอง ในหวขอ "เทคโนโลยในโลกอนาคต" 7. จงเขยนวธการเสรมกาลงใจ เมอพบวาผเรยนสวนใหญปฏบตงานสาเรจทนเวลา และผเรยนสวนนอยทาเสรจไมทนเวลาทกาหนด 8. จงเขยนวธการสรปบทเรยน ในหวขอ "การสบคนขอมลผานเครอขายอนเทอรเนต" 9. เมอพบผเรยนเลนเกมคอมพวเตอรในชนเรยน นกศกษาจะใชเทคนคการปกครองชนเรยนอยางไร 10. ใหนกศกษาฝกปฏบตการจดการเรยนร จานวน 1 แผนการจดการเรยนร

การฝกปฏบตจดการเรยนรวชาคอมพวเตอร | 153

เอกสารอางอง

นรมล ศตวฒ และคณะ. (2543). หลกและวธสอนทวไป. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามคาแหง.

พรรณ ช. เจนจต. (2550). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. สรพชร เจษฎาวโรจน. (2550). การสอนระดบประถมศกษา 2. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยรามคาแหง.

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ชยวฒน สทธรตน. (2555). 80 นวตกรรมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ. พมพครงท 5. นนทบร: พ บาลานซดไซดแอนปรนตง.

. (2554). การจดการเรยนรตามสภาพจรง. นนทบร: สหมตรพรนตงแอนด พบลสซง. ทศนา แขมมณ. (2552). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนย ชาตไทย. (2547). การประเมนแผนการจดการเรยนร. วารสารการประเมนผลการศกษา.

1(2), 15 – 16. นรมล ศตวฒ และคณะ. (2543). หลกและวธสอนทวไป. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

รามค าแหง. พรรณ ช. เจนจต. (2550). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. มนตชย เทยนทอง. (2545). การออกแบบและพฒนาคอรสแวร ส าหรบบทเรยนคอมพวเตอร

ชวยสอน. กรงเทพฯ: ศนยผลตต าราเรยน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. มานะ โสภาและคณะ. (2557). การประยกตอลกอรทมระบบมดเพอคดเลอกขอสอบทมคณภาพ

จากแบบทดสอบหลายชด. ใน การประชมวชาการทางวศวกรรมไฟฟาครงท 37 (EECON 37), 19-21 พฤศจกายน 2557. หนา 869-872.

วจารณ พานช. (2555). วถการสรางการเรยนรเพอศษย ในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: ตถาตา พบลเคชน.

วทวฒน ขตตยมาน และฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2549). การปรบปรงจดมงหมายทางการศกษาของบลม (Revised Bloom’s Taxonomy). สบคนเมอ 7 กรกฎาคม 2556 เขาถงไดจาก http://watpon.com/journal/bloom.pdf

วรตน ทองตาลวง. (2545). ผลสมฤทธและแรงจงใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนแบบ ทจท. ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา. เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

เวชฤทธ องกนะภทรขจร. (2552). การสอนแนะใหรคด (Cognitively Guided Instruction:

CGI): รปแบบหนงของการจดการเรยนรคณตศาสตร. วารสารศกษาศาสตร. 21(1): 2-11.

156

ศศธร เวยงวะลย. (2556). การจดการเรยนร. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2546). คมอวดผลประเมนผลวทยาศาสตร.

กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. สนอง อนละคร. (2544). เทคนควธการและนวตกรรมทใชจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนน

นกเรยนเปน-ศนยกลาง. อบลราชธาน: อบลกจออฟเซทการพมพ. สมบต การจนารกพงค. (2549). เทคนคการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทเนนพฒนาทกษะ

การคดขนสง : กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพฯ: ธารอกษร. สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2544). การยดผเรยนเปนศนยกลางและการประเมนตามสภาพจรง.

พมพครงท 3. เชยงใหม: เชยงใหมโรงพมพศลป. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2553). การศกษาผลการตดตามการด าเนนงาน

การจดการเรยนรภาษาไทยทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง (BBL : Brain-based

Learning) ระดบประถมศกษา ในโรงเรยนศนยเดกปฐมวยตนแบบเขมแขง. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบประสบการณและทเนนการปฏบต. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน. (2555). ทกษะแหงอนาคตใหม: การเรยนรในศตวรรษท 21 คอ อยางไร?. สบคนเมอ 6 เมษายน 2556 เขาถงไดจาก http://www.qlf.or.th/Home/Contents/417

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551) . ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2551). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย.

. (2553). แนวทางการบรหารจดการหลกสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

157

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551). ชดฝกอบรมวทยากรหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ชดท 3 การจดท าหนวยการเรยนรองมาตรฐาน. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.curriculum51.net

. (2553). ชดฝกอบรม เรอง หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2556. เขาถงไดจาก http://www.curriculum51.net

. (2552) . เอกสารประกอบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สรพชร เจษฎาวโรจน. (2550). การสอนระดบประถมศกษา 2. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง.

สคนธ สนธพานนท. (2553). นวตกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาคณภาพของเยาวชน. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: 9119 เทคนคพรนตง.

สวทย มลค า และอรทย มลค า. (2545). 19 วธจดการเรยนรเพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

. (2547). 21 วธจดการเรยนร: เพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

. (2549). การเขยนแผนการจดการเรยนรทเนนการคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: อ เค บคส.

อาภรณ ใจเทยง. (2546). 2546. หลกการสอน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. . (2553). หลกการสอน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.