การจดการเรยนรส าหรบ

เดกทมความบกพรองทางการเรยนร

ผชวยศาสตราจารยจฬามาศ จนทรศรสคต

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2560

การจดการเรยนรส าหรบ

เดกทมความบกพรองทางการเรยนร

ผชวยศาสตราจารย ดร.จฬามาศ จนทรศรสคต

ปร.ด. (หลกสตรและการเรยนการสอน)

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2560

(1)

ค ำน ำ

เดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนเดกทมความตองการพเศษประเภทหนงทพบมากในโรงเรยนปกตทวไป อกทงการจดการศกษาในปจจบนมงเนนใหมการน าเดกทมความตองการพเศษมารวมเรยนในชนเดยวกนกบเดกปกตโดยใหความส าคญกบการออกแบบการจดการเรยนรทตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนแตละคนเพอใหผเรยนทกคนประสบผลส าเรจในการเรยนร และสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

ต าราเรองการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเลมน จดท าขนโดยมวตถประสงคเพอใชประกอบการจดการเรยนการสอนในรายวชาการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร (ED17302) และเพอเผยแพรความรเกยวกบแนวทางในการชวยเหลอทมประสทธผลส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงผเขยนไดรวบรวมเนอหาจากเอกสาร ต ารา บทความ ความร และประสบการณทไดศกษาตงแตระดบปรญญาตรจนถงปรญญาเอก ประสบการณการอบรมการสอนคณตศาสตร ณ มหาวทยาลยฮโรชมา ประเทศญปน การศกษาดงานดานการศกษาพเศษ ณ ประเทศสหรฐอเมรกา และการสอนนกเรยนทมความแตกตางในชนเรยนเดยวกน มเนอหาจ านวน 10 บท ไดแก ความรทวไปเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ทฤษฎการเรยนรกบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การออกแบบการเรยนรทเปนสากล รปแบบอาร ท ไอ การเรยน การสอนสนองความแตกตาง การใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรม สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การตดตามความกาวหนาและการประเมนเพอการสงตอ และการออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ผเขยนขอขอบคณเจาของเอกสาร หนงสอ ต ารา บทความวชาการและบทความวจยทผเขยนไดน ามาเรยบเรยงเปนต ารา และขอขอบคณผทรงคณวฒทใหค าชแนะในการเรยบเรยงเนอหาไว ณ โอกาสน

จฬามาศ จนทรศรสคต

เมษายน 2560

(3)

สารบญ

หนา

ค าน า……………………………………………………………………………………………………………………… (1) สารบญ…………………………………………………………………………………………………………………... (3) สารบญภาพ.............................…………………………………………………………………………….……. (7) สารบญตาราง………………………………………………………………………..…………………………….….. (9)

บทท 1 ความรทวไปเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร……..…………............... 1

ความหมายเดกทมความบกพรองทางการเรยนร............…………………………..…..….. 1

ประเภทของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.................................................... 4

ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร..................................................... 8

สาเหตของความบกพรองทางการเรยนร.................................................................. 10

ลกษณะปญหาของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยภาพรวม...................... 13

กระบวนการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร................................... 17

การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร...................................................... 19

กระบวนการชวยเหลอและดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนร...................... 22

บทสรป…….……………………………………….………..……………………………………….……… 29

ค าถามทบทวน...................................................... .................................................... 30

บทท 2 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร................................................... 31

การคดแยก................................................................... ............................................ 31

รปแบบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.......................................... 44

เครองมอการคดแยกส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร............................ 46

ประสบการณการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร................................. 59

บทสรป................................................................................................................... .. 61

ค าถามทบทวน........................................................................................................ .. 62

บทท 3 ทฤษฎการเรยนรกบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรอง ทางการเรยนร....................................................................................................... ..

63

ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม....................................................................... 63

ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา............................................................... 69

ทฤษฎภาระทางปญญา............................................................................................. 76

บทสรป…………………………………………..…………………………………………………………… 86

ค าถามทบทวน......................................................................................................... . 86

(4)

สารบญ(ตอ) หนา

บทท 4 การออกแบบการเรยนรทเปนสากล.....................……………………………………......... 87

ความเปนมาของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล............................................... 87

ความหมายของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล................................................. 89

หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล..................................................... 90

การออกแบบทเปนสากลกบการจดสงแวดลอมการเรยนร....................................... 93

การออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากล.............................................................. 95

ลลาการเรยนร............................................................. ............................................. 98

พหปญญา............................................................. .................................................... 104

การออกแบบการชวยเหลอโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล..................... 106

แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร................................. 109

บทสรป ........................................................................................... ......................... 111

ค าถามทบทวน................................................................................ .......................... 112

บทท 5 รปแบบอาร ท ไอ ............................................................................................ 113

ความเปนมาของรปแบบอาร ท ไอ........................................................................... 113

ความหมายของอาร ท ไอ......................................................................................... 117

รปแบบอาร ท ไอ..................................................................................................... 118

ระดบการชวยเหลอ.................................................................................................. 122

รปแบบอาร ท ไอ กบการออกแบบการชวยเหลอ.................................................... 126

การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใช................................................................................. 130

บทสรป..................................................................................................................... 139

ค าถามทบทวน........................................................................................................ .. 140

บทท 6 การเรยนการสอนสนองความแตกตาง.............................................................. 141

ความหมายของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง............................................. 141

การเรยนการสอนสนองความแตกตาง...................................................................... 142

การจดกจกรรมการเรยนรโดยยดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง.................. 144

การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช................................................... 151

การวางแผนการเรยนการสอนสนองความแตกตาง.................................................. 153

ประสบการณการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง..................................... 159

บทสรป..................................................................................................... ................ 161

ค าถามทบทวน.......................................................................................................... 162

(5)

สารบญ(ตอ)

หนา

บทท 7 การใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรม...................................... 163

รปแบบอาร ท ไอ กบการชวยเหลอทางพฤตกรรม................................................... 163

ตวอยางการชวยเหลอทางวชาการและพฤตกรรม.................................................... 168

ตวอยางการชวยเหลอทางพฤตกรรม.................................................................... .... 170

บทสรป................................................................................................................... .. 197

ค าถามทบทวน........................................................................................................ .. 198

บทท 8 สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.....................…………… 199

สอการเรยนร............................................................................. .............................. 199

สอกบการจดการเรยนร................................................................ ........................... 200

ตวอยางการใชสอการเรยนรทใชในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทาง การเรยนร...................................................................................... ..........................

202

สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร....................................... 207

ความส าคญในการเลอกสอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร. 208

บทสรป............................................................................... ..................................... 217

ค าถามทบทวน.................................................................................. ....................... 218

บทท 9 การตดตามความกาวหนาและการประเมนเพอการสงตอ..................................... 219

ความหมายของการตดตามความกาวหนา................................................................ 219

กระบวนการตดตามความกาวหนา......................................................... ................. 220

วธการทใชในการตดตามความกาวหนา.................................................................... 221

ตวอยางการตดตามความกาวหนา.............................................................. .............. 222

การสงตอ.................................................................. ................................................ 231

การเปลยนผาน............................................................................................... .......... 234

บทสรป............................................................................................................. ........ 235

ค าถามทบทวน............................................................................ .............................. 236

(6)

สารบญ(ตอ)

หนา

บทท 10 การออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร..... 237

การออกแบบการชวยเหลอโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล.................. 237

ตวอยางแผนการสอนในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร………………………….. 240

การน าระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรไปใช................................................... 245

ตวอยางแผนการสอนในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร................................ 250

ผลการใชระบบการชวยเหลอตามรปแบบอาร ท ไอ.............................................. 256

กรณศกษาการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร............................... 258

บทสรป.................................................................................................................. 261

ค าถามทบทวน....................................................................................................... 262

บรรณานกรม........................................................................................................................ 263

ดชนคนเรอง…………………………………………………………………………………………………………… 273

ภาคผนวก....................................................................... ...................................................... 277

ภาคผนวก ก คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด………….. 279

ความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1............................................................. 280

ภาคผนวก ข คมอแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร............... 288

ภาคผนวก ค คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด

ความยงยากทางคณตศาสตร ชนอนบาลศกษาปท 3............................................................

308

(7)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.1 การออกแบบทเปนสากลของสงแวดลอมการเรยนร......................................... 93

5.1 การใชรปแบบอาร ท ไอทเปนการคดแยกและใหความชวยเหลอ..................... 130

6.1 การวางแผนบทเรยนการเรยนการสอนสนองความแตกตาง............................. 155

6.2 การออกแบบการเรยนการสอนสนองความแตกตางทสอดคลองกบ

ความตองการจ าเปนของผเรยน………………………………………………………………..

157

8.1 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 1 ระยะท 1........ 203

8.2 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 ระยะท 1........ 205

8.3 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 ระยะท 2........ 206

8.4 รายการสอ บญช ข.......................................................................................... . 208

10.1 กจกรรมในการคดแยก...................................................................................... 242

10.2 การตดสนใจเกยวกบการเปลยนระดบของการชวยเหลอ……………………..…….. 243

10.3 กจกรรมในการชวยเหลอทางคณตศาสตร..……………………….…………………….... 244

10.4 จ านวนนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร รอบท 3............................................................................................................

256

10.5 ความสามารถทางคณตศาสตรของนกเรยนโรงเรยนเลงถอนโนนสมบรณ........ 256

10.6 ความสามารถทางคณตศาสตรของนกเรยนโรงเรยนบานตม............................. 257

10.7 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรกอนและหลงการใชระบบการชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI

MODEL............................................................................................................

279

(9)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1.1 ตวอยางงานของนกเรยนทมความบกพรองดานการเขยน………………………….. 14

1.2 ตวอยางการคดลอกค าของเดกทมความบกพรองดานการเขยน………………….. 14

1.3 ความบกพรองดานการเขยนสะกดค า……………………………………………………….

15

1.4 ความบกพรองของเดกทมปญหาทางดานคณตศาสตร………………………………. 16

4.1 หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลในระบบการศกษาปกต……. 92

4.2 รายละเอยดการสอนเสรมคณตศาสตรในชนเรยนรวม.................................... 93

4.3 รายละเอยดการสอนเสรมคณตศาสตร............................................................ 96

4.4 ลลาการเรยนร VARK...................................................................................... 103

4.5 พหปญญา 9 ดาน…………………………………………………………………………………..

104

4.6 การออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบเดกทมภาวะเสยงตอ

การเกดความยงยากทางคณตศาสตรโดยใชแนวคด UDL และ RTI................

108 4.7 แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร........................ 109 4.8 การวางแผนการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรตามหลกสตร

ปกต……………………………………………………………………………………………………..

110 5.1 ระดบการชวยเหลอ……………………………………………………………………………….. 123 5.2 การสงตอนกเรยนเพอเขารบการชวยเหลอระดบตาง ๆ.................................. 126 5.3 องคประกอบของระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร.................................... 127 5.4 การชวยเหลอทางทางคณตศาสตรแตละระดบ................................................ 128 5.5 ระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร……………………………………………………….. 129 5.6 การใชรปแบบอาร ท ไอ ในรปแบบ Problem Solving MODEL.................. 131 5.7 รายละเอยดของกระบวนการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทาง

วชาการ...........................................................................................................

132 5.8 การใชรปแบบอาร ท ไอ 3 ระดบ……………………………………………………………. 133 5.9 การใชรปแบบอาร ท ไอ ส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงทาง

วชาการ…………………………………………………………………………………………….....

134 5.10 การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในระดบโรงเรยนในภาคเรยนท 1………………… 135 5.11 การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในระดบโรงเรยนในภาคเรยนท 2………………… 136 6.1 วงจรการเรยนร และปจจยเพอการตดสนใจในการวางแผน และการน า

การเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช..................................................... 155

(10)

สารบญภาพ(ตอ)

ภาพท หนา

6.2 รายละเอยดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง……………………………………. 156 7.1 การออกแบบระบบโรงเรยนทงโรงเรยนเพอความส าเรจของนกเรยน.............. 166

7.2 ระบบการชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL……………………………….….. 168

7.3 ระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยใชรปแบบอาร ท ไอ…………………………………...

171

8.1 สอการเรยนรในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรตามรปแบบอาร ท ไอ…. 210

8.2 การใชสอการเรยนรของระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร.......................... 211

8.3 สอการสอน เรอง จ านวน................................……………………………………..…... 212

8.4 เสนจ านวน 3 ทางเลอก………………………………………………………………………….. 213

8.5 แผนแสดงความหมายของจ านวน................................................................ .... 213

8.6 การบวก-ลบบนเสนจ านวน 214

8.7 กจกรรมการชวยเหลอระดบท 1 (Tier-1)........................................................ 214

8.8 กจกรรมการชวยเหลอระดบท 2 (Tier-2)........................................................ 215

8.9 กจกรรมการชวยเหลอระดบท 2 (Tier-2)........................................................ 216

10.1 การสงเคราะหการออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรโดยใชแนวคด UDL และ RTI.....

239

บทท 1

ความรทวไปเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ปจจบนเดกทอยในโรงเรยนทวไป มทงเดกปกตและเดกทมความตองการพเศษ ซงการจดการศกษาในปจจบนใหความส าคญกบการจดการศกษาทเปดโอกาสใหทงเดกปกตและเดกทม ความตองการพเศษไดเรยนรวมกน นอกจากนแลวยงพบอกวา เดกทมความตองการพเศษทมมากทสดในโรงเรยนทวไป คอ เดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดงนน ครทสอนในโรงเรยนปกตทวไป จ าเปนตองท าความเขาใจเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และในบทน ผเขยนจะน าเสนอรายละเอยดความรทวไปเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก ความหมายของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ประเภทของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สาเหตของความบกพรองทางการเรยนร ลกษณะปญหาของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยรวม กระบวนการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และกระบวนการชวยเหลอและดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมรายละเอยด ดงน

ความหมายของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ความบกพรองทางการเรยนร (Learning Disabilities) เปนค าทใชในวงการศกษาสวน ค าวา โรคบกพรองทางการเรยนร (Learning Disorders) เปนค าทใชในวงการแพทย ซงทงสองค าใชอกษรยอวา LD ส าหรบค า LD ใชเรยกในภาษาไทยทแตกตางกนไป เชน ปญหาในการเรยนร ปญหาทางการเรยนร ความบกพรองทางการเรยนร และความพการทางการเรยนร ในต าราเลมน ผเขยนจะใชค าวา ความบกพรองทางการเรยนร หรอเรยกยอ ๆ วา LD และจากการศกษาเอกสารตาง ๆ พบวา นกการศกษา หรอหนวยงานทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ไดใหความหมายไว ดงน ผดง อารยะวญญ (2542, หนา 3) ไดสรปความหมายของความบกพรองทางการเรยนรของส านกงานการศกษา (Office of Education) และคณะกรรมการรวมแหงชาตวาดวยความบกพรองทางการเรยนร (The National Joint Committee on Learning Disabilities: NJCLD) ทไดใหความหมายของความบกพรองทางการเรยนรไววา หมายถง ความผดปกตทมลกษณะหลากหลายทปรากฏใหเหนเดนชดถงความยากล าบากในการฟง การพด การอาน การเขยน การใหเหตผลและความสามารถทางคณตศาสตร ความผดปกตนเกดขนภายในตวเดก โดยมสาเหตส าคญมาจากความบกพรองของระบบประสาทสวนกลาง ปญหาบางอยางอาจมไปตลอดชวตของบคคลนน นอกจากนบคคลทมความบกพรองดงกลาวอาจแสดงออกถงความไมเปนระบบระเบยบขาดทกษะทางสงคม แตปญหาเหลานไมเกอหนนตอสภาพความบกพรองทางการเรยนรโดยตรง ถงแมวาสภาพของความบกพรองทางการเรยนรจะเกดควบคไปกบสภาพความบกพรองทางรางกายอน ๆ หร ออทธพลจากภายนอก เชน ความแตกตางทางวฒนธรรม ความดอยโอกาสทางเศรษฐกจและสงคม หรอการสอนทไมถกตอง แตองคประกอบเหลานมไดเปนสาเหตส าคญของปญหาการเรยนรโดยตรง

2

พระราชบญญตการศกษาส าหรบบคคลทมความบกพรอง (Individuals with Disabilities Education Act: IDEA, อางถงใน ศนสนย ฉตรคปต, 2543, หนา 3) ซงเปนกฎหมายสาธารณะทเรยกวา Public Law 101-476 ของสหรฐอเมรกา เดมคอกฎหมาย Public Law 94-142 ทไดใหความหมายของความบกพรองทางการเรยนรวา หมายถง ความบกพรองในกระบวนการทางจตวทยาขนพนฐานอยางใดอยางหนงหรอมากกวานนทเกยวของกบการเขาใจภาษา หรอเกยวของกบการใชภาษา ไมวาจะเปนภาษาพดหรอภาษาเขยน ซงแสดงออกมาทางความสามารถทไมสมบรณในการฟง การคด การพด การอาน การเขยน การสะกดค า หรอการคดค านวณทางคณตศาสตร นอกจากนแลวยงระบตอไปดวยวา ความบกพรองทางการเรยนรยงครอบคลมสภาพตาง ๆ เชน ความบกพรองในการรบร ภาวะทสมองถกกระทบกระเทอนเพยงเลกนอย ภาวะความบกพรองในการอาน และความบกพรองใน การเขาใจ นอกจากนแลว บคคลทมความบกพรองทางการเรยนรจะตองมสตปญญาอยในระดบปกต หรอสงกวาปกต ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 5) ไดสรปความหมายของความบกพรองทางการเรยนรไววา หมายถง เปนความบกพรองทจะคงอยตลอดชวต แตไมจ าเปนทจะตองท าใหชวตบคคลนนดอยคณคาไป บคคลเหลานอาจจะเปนผน าของประเทศหรอเปนบคคลทท าประโยชนใหกบสงคมกได ผดง อารยะวญญ (2546, หนา 1)ไดใหความหมายของความบกพรองทางการเรยนรไววาหมายถง ความผดปกตของกระบวนการทางจตวทยาอนเปนพนฐานเบองตน ตงแตหนงดานขนไป ซงเกยวของโดยตรงกบการเขาใจและการใชภาษา ซงจะท าใหบงเกดความบกพรองทางดานการฟง การพด การอาน การคด การเขยน หรอทางคณตศาสตร ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง ประเภทและหลกเกณฑความพการ (2552, หนา 4) ใชค าวา ความพการทางการเรยนร แทนค าวาความบกพรองทางการเรยนรวา เปนการทบคคลมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวน หรอการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมทางสงคมโดยเฉพาะการเรยนร ซงเปนผลมาจากความบกพรองทางสมอง ท าใหเกดความบกพรองในดานการอาน การเขยน การคดค านวณ หรอกระบวนการเรยนรพนฐานอนในระดบความสามารถทต ากวาเกณฑมาตรฐานในชวงอายและระดบสตปญญา

ส านกงานราชบณฑตยสภา (2558, หนา 304) ไดสรปความหมายของความบกพรองทาง การเรยนรไววา หมายถงความผดปกตในดานใดดานหนง หรอมากกวา 1 ดานของกระบวนการทางจตวทยาพนฐานทเกยวของกบความเขาใจภาษาหรอการใชภาษา ความผดปกตนนอาจปรากฏในลกษณะความบกพรองของความสามารถในการฟง คด พด อาน เขยน สะกดค า หรอคดค านวณทางคณตศาสตร รวมทงสภาวะอน ๆ เชน ความบกพรองในการรบร การบาดเจบทางสมอง ความผด ปกตเลกนอยของการท างานของสมอง ความบกพรองทางการอาน การสญเสยความสามารถในการใชหรอเขาใจค าพด ความบกพรองทางการเรยนรเฉพาะดาน ไมรวมถงปญหาการเรยนรทมพนฐานมาจากความผดปกตทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว ความบกพรองทางสตปญญา ความบกพรองทางอารมณ ความเสยเปรยบทางสงแวดลอม วฒนธรรม หรอสถานะทางเศรษฐกจสงคม

3

ส าหรบคณะกรรมการรวมแหงชาตวาดวยความบกพรองทางการเรยนร (National Joint Committee on Learning Disabilities: NJCLD, National Joint Committee on Learning Disabilities, 1991, p.20) ไดใหความหมายของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรไววา หมายถง กลมของความแตกตางของความบกพรองทปรากฏชดเจนในการมความยงยากในสงทไดรบมาจาก การใชการฟง การพด การอาน การเขยน เหตผล และความสามารถทางคณตศาสตร ความบกพรองเหลานจะอยภายในแตละบคคล โดยเชอวาเกดจากความผดปกตของระบบประสาทสวนกลางและอาจเกดขนตลอดชวต ปญหาเกยวกบพฤตกรรมการควบคมตนเอง การรบรทางสงคมและปฏสมพนธทางสงคมอาจปรากฏรวมกบความบกพรองทางการเรยนรแตไมไดเกดจากความบกพรองนน ๆ แมวาความบกพรองทางการเรยนรจะเกดขนพรอมกนกบความพการอน ๆ (ความบกพรองทางประสาทสมผส ความบกพรองทางสตปญญา ปญหาทางอารมณอยางรนแรง) หรออทธพลภายนอก เชน วฒนธรรมการสอนทไมเหมาะสม และไมเพยงพอ แฮมมลล, เลฟ และแมคนทท (Hammill, Leigh, & McNutt, 1981, p.1) ใหความหมายของความบกพรองทางการเรยนรวา หมายถงกลมทมความแตกตางกนของความผดปกตทเกดจาก ความยงยากจากการไดมาและการใชความสามารถดานการฟง การพด การอาน การเขยนเหตผล และคณตศาสตร แมวาความบกพรองทางการเรยนรเหลานจะเกดขนพรอมกนกบความบกพรองอน ๆ ความผดปกตเหลานจะเกดขนภายในของแตละบคคลและเกดจากความบกพรองของระบบประสาทสวนกลาง เชน บกพรองทางประสาทสมผส บกพรองทางสตปญญา ความผดปกตทางอารมณและสงคม หรออทธพลทางสงแวดลอม เชน ความแตกตางทางวฒนธรรม การเรยนการสอนทไมเหมาะสม และไมเพยงพอ ปจจยทางจตวทยา ซงไมใชผลโดยตรงของเงอนไขหรออทธพลทท าใหเกด ความบกพรองทางการเรยนร เบนเดอร (Bender, 2004, p.19) ไดสรปความหมายของความบกพรองทางการเรยนรวา เปนความบกพรองทรวมไปถงความยงยากทางภาษาพอ ๆ กบความยงยากทางการรบร และมงเนนทกระบวนการทางปญญาซงเปนกระบวนการทางจตวทยาพนฐานของการคด โดยกระบวนการนจะไม รวมไปถงความบกพรองอน ๆ เครก (Kirk, 1962 cited in Bender, 2004 p.16) ใหความหมายของค าวา ความบกพรองทางการเรยนรวา หมายถง ความลาชา ความผดปกต หรอพฒนาการลาชาในกระบวนการอยางหนงหรอมากกวานนเกยวกบการพด ภาษา การอาน การสะกดค า การเขยนหรอคณตศาสตรทเปนผลมาจากการท างานผดปกตเกยวกบสมอง และหรออารมณ พฤตกรรมอยไมนง และไมใชมาจากสาเหตปญญาออน การสญเสยประสาทสมผสหรอปจจยทางวฒนธรรมหรอการเรยนการสอน ทาวเซนด (Towsend, 2006, p.38-39) ไดกลาวถง ความหมายของความบกพรองทาง การเรยนรวา ปจจบนไดมการเปลยนแปลงความหมายของความบกพรองทางการเรยนร ทเปนความหมายใหม เนองจากการปรบปรงของกฎหมาย Individuals with Disabilities Education Improvement Act of 2004 และ No Child Left Behind สรปไดวา กฎหมาย IDEA 2004 อนญาตใหเขตพนการศกษาทประเมนความบกพรองทางการเรยนร โดยไมใชการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางความสามารถและผลสมฤทธ เนองจากเปนรปแบบการประเมนทรอใหผเรยนลมเหลวกอน ปจจบน IDEA อนญาตใหใชกระบวนการตดสนถาเดกตอบสนองตอการชวยเหลอทเปนวทยาศาสตร

4

หรอยดการวจยเปนสวนหนงของการประเมนซงมชอวา รปแบบอาร ท ไอ ทงน การประเมนจะอยบนพนฐานเกยวกบความคาดหวงทวาผเรยนจะสามารถเรยนรไดมากทสดถาไดรบการสอนทมคณภาพ ดงนนถาผเรยนคนใดไมตอบสนองตอการชวยเหลอและมความแตกตางเมอเปรยบเทยบกบนกเรยนทกคนทสามารถเรยนรดานการอาน การเขยนและคณตศาสตร ดงนนความหมายของความบกพรอง และการคดแยกความบกพรองทางการเรยนรจงเชอมโยงกบการเรยนการสอน เฟลทเชอร (Fletcher, 2008, p. 5) ไดกลาวถง ค าวา ความบกพรองทางการเรยนรโดยใชวธการคดแยกแบบ Hybrid Model วา เปนเดกทมผลสมฤทธต า 2) มการตอบสนองทไมเพยงพอตอการชวยเหลอทมประสทธผล และองผลจากการวจย ทงนแผนส าหรบการประเมนการเปลยนแปลงของความสามารถทเปนระบบ ซงจะตองด าเนนการกอนการจดการเรยนการสอน 3) ปจจยทไมเขาเกณฑวาเปนความบกพรองทางการเรยนร ไดแก ความบกพรองทางสตปญญาความบกพรองทางประสาทสมผส ความผดปกตทางอารมณอยางรนแรง และขาดโอกาสในการเรยนร จากความหมายของความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาแลวขางตน พอจะสรปไดวา ความบกพรองทางการเรยนรเปนความผดปกตทมปญหาอนเนองมาจากกระบวนการทางจตวทยาอยางนอยหนงดาน หรอมากกวาหนงดาน ซงแสดงออกมาในรปของการมความบกพรองดานการอาน การเขยน การคดค านวณและการใชเหตผล ซงความบกพรองทเกดขนนไมไดมสาเหตมาจาก ความพการตาง ๆ เชน ความบกพรองทางสตปญญา ความบกพรองทางการเหน ความบกพรองทาง การไดยน หรออทธพลจากสงแวดลอม เชน การสอนทไมมคณภาพ สงคม และอน ๆ และจาก การเปลยนแปลงความหมายของความบกพรองทางการเรยนรตามรปแบบอาร ท ไอ จะหมายถง เดกทมผลสมฤทธทางวชาการต า มการตอบสนองทไมเพยงพอตอการชวยเหลอทมประสทธผลทมาจากการวจย และไมมความบกพรองทางสตปญญา ความบกพรองทางประสาทสมผสความบกพรองทางอารมณทรนแรง และขาดโอกาสในการเรยนร

ประเภทของความบกพรองทางการเรยนร เมอกลาวถง เดกทมความบกพรองทางการเรยนรทมปญหาตาง ๆ ดงทกลาวมาแลวขางตน จากปญหาดงกลาว เมอน ามาจ าแนกเปนกลม หรอจดประเภทกจะท าใหเหนลกษณะของเดกทม ความบกพรองทางการเรยนรทชดเจน ทชวยใหครผสอนหรอผปกครองสามารถวางแผนในการใหความชวยเหลอไดมประสทธผลมากยงขน จากการศกษาเอกสารตาง ๆ พบวา มการจ าแนกประเภทของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรไว ดงน

ศรยา นยมธรรม (ม.ป.ป., หนา 13-16) ไดสรปการแบงประเภทของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรออกเปน 5 ประเภท ไดแก 1) ความบกพรองทางการเรยนรวชาการ 2) ความบกพรองทางการเรยนรดานภาษา 3) ความบกพรองทางดานการเคลอนไหว 4) ความบกพรองดานสมาธ หรอสมาธสน และ 5) ความบกพรองทางการรบรทางดานสงคม

5

ผดง อารยะวญญ (2542, หนา 23-33) และศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 25-30) สรปไววา ความบกพรองทางการเรยนรสามารถแบงไดเปน 4 ประเภทดงน 1. ความบกพรองทางดานการอาน ความบกพรองทางดานการอาน (Dyslexia) เปนความบกพรองทางการเรยนรทพบมากทสดโดยปกตความสามารถในการอานตองอาศยความตอเนองของสงตาง ๆ ไดแก การมงความสนใจไปยงสงทจะอาน และมการเคลอนไหวสายตาตามหนากระดาษ และตามสงทอาน การจดจ าตวอกษรทเปนตวแทนของเสยงนน ๆ ได การเขาใจค าศพทและไวยากรณ การรวบรวมสงทอานเปนแนวคด การเปรยบเทยบแนวคดใหมกบสงทเปนประสบการณเดม และจดเกบเอาไวในหนวยความจ า แตเดกทมปญหาทางดานการอานจะมความบกพรองในลกษณะตาง ๆ ดงกลาว นนคอเดกจะไมสามารถจ าแนกตวอกษรทคลายกนไดในขณะอาน ซงเกดจากการท างานของสมองทเกยวกบการมองเหน (Visual Processing) ผดปกต ท าใหความสามารถในการจ าแนกเสยงทคลายคลงกน (Phonological Awareness) ไมมประสทธภาพเทาทควร เชน ไมสามารถจ าแนกค าวา “บน” ออกจากค าวา “กน” ได หรอมปญหาในการประสมตวอกษรเปนค า เชน ไมเขาใจวาท าไม “ทราย” จงอานเปน “ซาย” หรอบางทกอานสลบตวอกษร เชน “กบ” เปน “บก” รวมไปถงปญหาการวเคราะหค า การเขาใจความหมายของสงทอานทงทเปนค าและประโยคสงผลใหเดกไมสามารถตความหมาย และท าความเขาใจในเรองทอานได ดงนนพฤตกรรมทมกพบในเดกทมปญหาดานการอานกคอ การอานหนงสอชา อานออกเสยงไมชดเจน ไมมความระมดระวงในการอาน อานขาม อานเพมค า อานผดประโยคหรอผดต าแหนง ผนเสยงวรรณยกตไมได มความล าบากในการอานจบใจความส าคญ หรอเรยงล าดบเหตการณของเรองทอานไมได 2. ความบกพรองทางดานการเขยน ความบกพรองทางดานการเขยน (Dysgraphia) เปนความบกพรองทแสดงออกใหทราบถงกระบวนการคดทอยภายใน ซงจ าเปนตองอาศยกลไกการท างานของสมองทซบซอน เพอเชอมโยงขอมลหลายสวนประกอบกนโดยแตละกลไกกจะมสวนของสมองทท าหนาทเกยวของกบกลไกนน ๆประสานงานอย และเรยกการท างานของสมองในสวนนวา การท างานแบบ Higher Cortical Function กลาวคอในขนแรก เดกจะตองรวบรวมสงทเขยนเปนความคดรวบยอด แลวน า สงทคดไวไปเชอมโยงกบอกษรซงเปนสงทเคยเรยนรมากอน ตองมการจดล าดบต าแหนงของตวอกษร และค าอยางถกตอง ในขนตอนนตองอาศยกระบวนการทเรยกวา Visual Processing ตอมาจงน าตวอกษรหรอค าทเรยบเรยงไวแลวมาถายทอดลงบนกระดาษโดยอาศยการเคลอนไหวของกลามเนอเรยบ เอน และขอตอตาง ๆ ซงเรยกวาการเคลอนไหวแบบ Kinetic Melody กระบวนการทใชใน การเขยนทงหมดจงเปนการท างานทซบซอนของสมอง ดงนนเดกทมปญหาดานการเขยน จงมกจะเขยนตวอกษรหรอค าสลบทเขยนตวอกษรผดรปแบบสะกดค าไมถกตอง เวนวรรคไมถกตอง เขยนผดไวยากรณ คดลอกชา จบดนสองมงามไมถนด และลายมอไมด 3. ความบกพรองทางดานการค านวณ ความบกพรองทางดานการค านวณ (Dyscalculia) จดเปนความบกพรองทเกยวกบความสามารถทางดานการค านวณ ไดแก การจดจ าตวเลข และสญลกษณตาง ๆ ความเขาใจเกยวกบการวดปรมาณ ระยะทาง เวลา และหนวยของเงนตรา เดกทมความบกพรองทางดานการค านวณ

6

มกจะไมเขาใจคาของตวเลขตงแตหลกหนวย สบ รอย พน หมน เรอย ๆ ไป นบเลขไปขางหนา หรอถอยหลงไมได ค านวณบวก ลบ คณ หาร ดวยการนบนว จ าสตรคณไมได เขยนเลขกลบกน ม ความล าบากในการตโจทยปญหา หรออานตวเลขหลายตว ไมเขาใจเรองเวลา ความคดรวบยอดเกยวกบระยะทาง และความคดเชงปรมาณ 4. ความบกพรองทไมเฉพาะเจาะจง ความบกพรองทไมเฉพาะเจาะจง (Learning Disorder Not Otherwise Specified) จากรายละเอยดในคมอการวนจฉยและสถตส าหรบความผดปกตทางจต พมพครงท 4 (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Fourth Edition) เรยกยอ ๆ วา DSM IV ไดใหรายการความบกพรองทางการเรยนรประเภทอน ๆ ทไมเขาเกณฑของความบกพรองทาง การอาน การเขยน และการค านวณ ซงอาจจะหมายรวมถงความบกพรองทง 3 ประเภทเกดรวมกน หรอความบกพรองทไมไดต ากวาเกณฑมากนก ความบกพรองอน ๆ ทพบรวมกบความบกพรองทาง การเรยนร ไดแก 4.1 ความบกพรองทางดานสมาธ (Attention Disorders) เปนปญหาทพบรวมกบภาวะความบกพรองทางการเรยนรไดบอย แตกฎหมายวาดวยการศกษาส าหรบผทมความบกพรองของสหรฐอเมรกา ไมไดก าหนดใหเปนความบกพรองทางการเรยนร ทงนการวนจฉยความบกพรองทางการเรยนรดานการอานและความบกพรองดานสมาธมความชดเจนและแยกขาดจากกน เดกทม ความบกพรองทางการเรยนรรวมกบความบกพรองทางสมาธ จะไมสามารถจดจอและสนใจกบสงทจะตองเรยนร บางคนหนหนพลนแลน อดทนรออะไรไมได ชอบขดจงหวะเวลาคนอนพด ท าให เกดปญหาทางพฤตกรรมในหองเรยนกบเพอนและคร 4.2 ความบกพรองทางดานการสอสาร (Communication Disorders) เปนตวบงชแรกเรมทสดของความบกพรองทางการเรยนร บคคลทมความบกพรองทางการพดและภาษา จะมความยากล าบากในการออกเสยงพด การใชภาษาพดเพอสอสารหรอการเขาใจสงทผอนพด โดยมลกษณะของปญหา คอ 4.2.1 ความบกพรองทางดานการแสดงออกดวยภาษา จะเปนปญหาในดาน การถายทอดความรสกนกคดออกมาดวยการพด เชน เดกบางคนเรยกชอสงตาง ๆ ผด 4.2.2 ความบกพรองทางดานการรบรภาษาและการแสดงออก จะเปนปญหาเกยวกบการท าความเขาใจในค าพดในบางแง หรอบางดาน เชน คนงานทไมสามารถปฏบตตามค าสงงาย ๆ ได ซงคนเหลานมการไดยนปกต เพยงแตเขาไมสามารถจะท าความเขาใจกบเสยงกบค าหรอกบประโยคบางประโยคทเขาไดยน

4.2.3 ความบกพรองทางดานการออกเสยง เปนปญหาในการควบคมอตราการพดของตนเอง หรออาจมชวงหางของพฒนาการดานการเรยนรทจะออกเสยงพดลาหลงจากเพอนในวยเดยวกน

7

จรรกษ จรวบลย (2546, หนา 1-3) ไดแบงประเภทของปญหาทางการเรยนรไว 8 ประเภท ดงน 1. ปญหาดานการอาน หรอทเรยกวา Dyslexia เปนความบกพรองทพบมากทสด เชน ไมสามารถสะกดค าได อานออกเสยงไมถกตอง จ าค าทเพงอานผานไปไมได หรอไม สามารถสรป ใจความส าคญของเรองทอานได บางรายอาจมปญหาในการแยกแยะตวอกษร เชน มความสบสนระหวางอกษร ม-น, ด-ค, 6-9 หรอเหนค าวา กบ เปน บก 2. ปญหาดานการเขยน หรอทเรยกวา Dysgraphia เปนความบกพรองในเรองการเขยนตวอกษร เชน ลายมออานยาก เขยนไมตรงบรรทด ขนาดตวอกษรไมเทากน มกจะเขยนแลวลบบอย ๆ เดกบางคน จะจบดนสอแนน 3. ปญหาดานการค านวณ หรอคณตศาสตร ทเรยกวา Dyscalculia เปนความบกพรองทเกยวของกบคณตศาสตร เชน การไมรจกหลกหนวย หลกสบ หลกรอย นบเลขไปขางหนาหรอถอยหลงไมได ทองสตรคณไมได ไมเขาใจเมออานโจทยเลข ไมเขาใจเมออานตวเลขทมจ านวนหลกมาก ๆ ไมสามารถท าขนตอนการคณ การหารได 4. ปญหาดานการสะกดค า เชน การเรยงตวอกษรในค าผด การสลบค าในประโยค การสะกดขามตวอกษร สรางการสะกดค าแบบใหม ๆ ขนมาเอง และมปญหาในการเชอมโยงเสยงทถกตองกบตวอกษร 5. ปญหาดานความจ า เดกทมความบกพรองทางการเรยนรมกจะมปญหาในการจ า เพราะ ไมรวาจะจ าสงตาง ๆ ไดอยางไร ไมมหลกหรอวธการจ าขอมล 6. ปญหาดานความสนใจ มกมการตดสนใจทขาดการยงคด จบประเดนส าคญของเรองไมถก ไมมสมาธ ถกรบกวนจากสงแวดลอมภายนอกไดงาย 7. ปญหาดานกลไกกลามเนอ เชน การทรงตว การท าทาทางลอกแบบ จงหวะ ใน การเคลอนไหว การโยนและเขยงกาวกระโดด ส าหรบปญหาการใชกลามเนอมดเลก เชน การวาดภาพ การเขยนหนงสอ การประสานสมพนธระหวางกลามเนอมอกบสายตา 8. ปญหาดานสงคม เชน มพฤตกรรมตอตานสงคม แยกตวออกจากสงคม ไมสามารถ เขากบกลมเพอนได มปญหากบพอแม คร และเพอน ไมสามารถอธบายความรสกได หรอแสดงความรสกมากจนเกนไป ขาดความรสกตอสงเรา ขาดการรบรตอสภาพสงคม

จากการศกษาเกยวกบการจดประเภทของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวา เกณฑในการจ าแนกประเภทจะมความคลายคลงกนเพยงแตใชชอเรยกทแตกตางกนออกไป และจ าแนกรายละเอยดปลกยอยออกจากประเภทใหญ ๆ ดงนนเมอก าหนดปญหาส าคญทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนเกณฑในการจ าแนกประเภทแลว จะสามารถจ าแนกความบกพรองทางการเรยนรไดเปน 4 ประเภทใหญ คอ 1) ความบกพรองทางดาน การอาน 2) ความบกพรองทางดานการคดค านวณ หรอคณตศาสตร 3) ความบกพรองทางดาน การเขยน และ 4) ความบกพรองดานอน ๆ ไดแก ดานการเคลอนไหว สมาธ ความสนใจ การจดจ า และพฤตกรรมดานสงคม

8

ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ความบกพรองทางการเรยนรเปนความบกพรองทท าใหเดกไมสามารถเรยนรดวยวธทว ๆ ไปเชนเดยวกบเดกคนอน ๆ ท าใหสงผลตอผลสมฤทธทางวชาการ ท าใหขาดความเชอมนในตนเอง และมปญหาในการปรบตวเขากบสงคม นกการศกษาไดสรปลกษณะของเดกทมความบกพรองทาง การเรยนร ไวดงน ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 38-46) ไดสรปลกษณะของความบกพรองของคนทม ความบกพรองทางการเรยนรไว ดงน 1. การจดระบบ (Organization) ไดแก การจดระบบเวลา การรเวลา การรวนท การรป การท างานทไดรบมอบหมายใหเสรจ การจดระบบความคด ความสามารถทจะหาของ ๆ ตวเอง ไดครบ การด าเนนงานตามแผนทวางไว การตดสนใจ การจดล าดบความส าคญกอนหลง และ การเรยงล าดบเหตการณ 2. การประสานงาน หรอประสานความสมพนธของรางกาย ไดแก การจบตองและการใชสงของทมขนาดเลก การเรยนรทกษะการชวยเหลอตนเอง การตด การวาด การคดลายมอ การวง การปนปาย และความสามารถในการเลนกฬาตาง ๆ 3. ภาษาพดหรอภาษาเขยน ไดแก การออกเสยงค าตาง ๆ การเรยนรค าศพทใหม ๆ การท าตามค าสง การเขาใจสงทขอจากผอน การเชอมโยงความสมพนธเรองราวตาง ๆ การแยกแยะระหวางเสยงตาง ๆ การตอบสนองตอค าถาม การเขาใจความคด ความคดรวบยอด หลกการตาง ๆ การเขาใจสงทอานหรอการอานจบใจความ การสะกดค า การเลาเรองหรอการเขยนเรยงความ 4. สมาธและความสนใจ ดงทไดน าเสนอมาแลวในขางตนวา ความบกพรองดานสมาธ ไมรวมอยในความบกพรองทางการเรยนร แตเปนภาวะบกพรองทพบรวมกนไดบอยไดแก ไมสามารถจะท างานจนส าเรจ ลงมอท ากอนจะคดใหรอบคอบเปนคนทไมสามารถจะท างานเปนระบบระเบยบได มความวนวายในการจดระบบ มปญหาในการรอคอย อดทนรอไมได กระสบกระสาย เหมอลอย วอกแวกงาย และเสยสมาธงาย 5. ความจ า ไดแก การจดจ าทศทาง การเรยนรขอความทางคณตศาสตร การเรยนรในกระบวนการใหม ๆ การเรยนรตวอกษร การจดจ าชอตาง ๆ การสะกดค าและการทบทวนหนงสอ กอนสอบ 6. พฤตกรรมทางสงคม ไดแก การมเพอนใหม และการคงมตรภาพของเพอนใหมไวได การตดสนใจปญหาในชวตประจ าวน การมพฤตกรรมทผลผลาม หนหนพลนแลน ความอดกลน ความอดทนตอความกดดน ความเครยด การยอมรบการเปลยนแปลงในชวตประจ าวน ความสามารถทจะตความภาษาทไมใชภาษาเขยน เชน สหนา ทาทาง น าเสยงและการท างานเปนทม ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2548ข, หนา 9-11) สรปลกษณะทวไปของเดกทมปญหาทางการเรยนรเมอวเคราะหตามพฒนาการในวยตาง ๆ มลกษณะทส าคญ ดงน 1. ชวงกอนวยเรยน นกการศกษาสวนใหญไมเหนดวยทจะคดแยก วาเดกคนใดบางใน วยนเปนเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เดกทมอายต ากวา 6 ขวบ ทพบวามความบกพรองทาง การเรยนร มกจะถกระบวาเปนเดกทมความลาชาทางพฒนาการ (Developmental Delay) หรอเปนเดกกลมเสยง (Children at Risk) อยางไรกตามมงานวจยทแสดงใหเหนวา การชวยเหลออยาง

9

เหมาะสมตงแตชวงวยเดกเลก จะมผลดตอการพฒนาดานการศกษาในระยะตอ ๆ มา นอกจากนแลว ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ยงระบ าววา ใหมการชวยเหลอระยะแรกเรมเมอคนพบความพการ (Early Intervention) ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในวยน มกจะพบวามความดอย หรอลาชาไมเปนไปตามวยของพฒนาการดานการเคลอนไหว เชน การคลาน การเดน การใชกลามเนอมดใหญและกลามเนอมดเลก มความลาชาดานพฒนาการทางภาษา มความบกพรองดานการพด มพฒนาการดานสตปญญาทลาชาและมความบกพรองดานการรบร เปนตน 2. ระดบประถมศกษา เดกทมความบกพรองทางการเรยนรในวยนมจ านวนมากทเพงเรมแสดงใหเหนถงปญหาทางการเรยนร เมอเขามาเรยนในโรงเรยนและประสบความลมเหลวใน การเรยนรทางวชาการ เชน การอาน การเขยนและคณตศาสตร หรอวชาอน ๆ ลกษณะอนทพบบอยในเดกวยน ไดแก ทกษะการเคลอนไหวทลาชาไมสมวย อาจแสดงออกในรปของการจบดนสอ ลายมออานยาก มความล าบากในการอาน การเขยน การคดค านวณ การท าโจทยปญหาคณตศาสตรและ การใหเหตผล มปญหาในการเรยนวชาสงคมศกษา วทยาศาสตร หรออาจพบปญหาดานอารมณ รวมดวยเปนตน 3. ระดบมธยมศกษา ในวยนเดกจะประสบปญหาและความยากล าบากเพมมากยงขน เนองจากความคาดหวงของโรงเรยนและคร ความสบสนของเดก รวมทงความลมเหลวทางการเรยนรดานวชาการ และเนองจากเดกวยนอยในชวงของการเรมมความวตกกงวลเกยวกบอนาคตของตวเองเมอส าเรจการศกษา นอกจากปญหาดานการเรยนรทางวชาการทมมาอยางตอเนองจากวยประถมศกษาแลว ยงมปญหาในเรองของอารมณและสงคม การมองเหนคณคาของตนเอง เมอรเซอร และเมอรเซอร (Mercer & Mercer, 1998, p.7-8) ไดกลาวถงลกษณะของปญหาทางการเรยนรไว 3 ลกษณะ คอ 1. ดานสตปญญา ไดแก ความยงยากทางสตปญญาและการรคด ผลสมฤทธทางวชาการต า ความจ าไมด ปญหาดานความสนใจและอยไมนง และบกพรองทางการรบร 2. ดานจตพสย ไดแก ทกษะทางสงคมไมด การรบรเกยวกบตนเองไมด แรงจงใจต า และสภาวะทางอารมณออนแอ

3. ดานพฤตกรรม ไดแก ความบกพรองดานการปรบพฤตกรรม พฤตกรรมทยงเหยง และพฤตกรรมเกบตว

โบเวน (Bowen, 2005, p.2) ไดสรปพฤตกรรมทเกยวของกบความบกพรองทางการเรยนร ไดแก 1) มความยงยากในการเขาใจและปฏบตตามค าแนะน า 2) มความยงยากใน การจดจ าค าและขอเทจจรงพนฐาน 3) มความยงยากในการเขยนและกจกรรมทใชกลามเนอมดเลก 4) มสมาธสน 5) มความยงยากในการจดระบบการท างาน 7) มความยงยากทเหนไดชดเจนในการอานรวมถงการระบและความเขาใจในสงทอาน 8) มความยงยากในการบอกชออยางรวดเรว ภาพ ค า จ านวน เปนตน สวนลกษณะทวไปของความบกพรองทางการเรยนรนน มลกษณะทส าคญ ไดแก 1) ความยงยากในการพด 2) ความยงยากในการอาน 3) ความยงยากในการเขยน 4) มความยงยากในการเรยนคณตศาสตร 5) มความยงยากดานพฤตกรรมและอารมณ

10

จากลกษณะของความบกพรองทางการเรยนรทนกการศกษาทงไทยและตางประเทศไดสรปไวขางตน พอทจะสรปไดวา ความบกพรองทางการเรยนร สามารถจ าแนกเปนดาน ๆ ไดดงน คอ 1) เดกทมความบกพรองทางดานภาษา ทรวมไปถง การฟง การพด 2) เดกทมความบกพรองทางดานวชาการ ไดแก การอาน การเขยน คณตศาสตร สงคมศกษา วทยาศาสตร 3) เดกทม ความบกพรองทางดานการคด และการใหเหตผล 4) เดกทมความบกพรองทางดานการเคลอนไหว 5) เดกทม ความบกพรองทางดานสงคมและอารมณ และ 6) เดกทมความความบกพรองดานอน ๆ ทเกยวของ เชน ความบกพรองดานสมาธ การรบร

สาเหตของความบกพรองทางการเรยนร สบเนองจากเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนเดกทพบมากในโรงเรยนทวไป ถงแมครผสอนจะจดกจกรรมเพอแกปญหาความบกพรอง โดยใชวธการตาง ๆ เพอชวยเหลอแลว ผเรยน กยงคงมอปสรรค หรอความยากล าบากในการเรยนร ดงนน จงเปนสงส าคญและจ าเปนทครผสอนจะตองรสาเหตของความบกพรองทางการเรยนรเพอจะไดหาวธการในการชวยเหลอทถกตองเพอใหผเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนไดงายยงขน ซงสาเหตของความบกพรองทางการเรยนรทส าคญมดงน ผดง อารยะวญญ (2542, หนา 7-8; 2546, หนา 3-4) ไดสรปถงสาเหตของความบกพรองทางการเรยนรไววากอใหเกดปญหาในการเรยนร เนองจากเดกไมสามารถเรยนไดดเทากบเดกปกตทวไป การคนหาความบกพรองของเดกสวนมากเปนหนาทของบคลากรทางสาธารณสข บคลากรทาง การศกษาอาจจ าแนกการรบรไวเพอจะไดหาทางจดการศกษาใหสอดคลองกบปญหาของเดกตอไป โดยสาเหตของความบกพรองจ าแนกได ดงน 1. การไดรบบาดเจบทางสมอง โดยบคลากรทางการแพทยมความเชอวา สาเหตทส าคญทท าให เดกเหลานไมสามารถเรยนรไดดนน เนองมาจากการไดรบบาดเจบทางสมอง อาจเปนการไดรบบาดเจบกอนคลอด ระหวางคลอดหรอหลงคลอดกได การบาดเจบนท าใหระบบประสาทสวนกลางไมสามารถท างานไดเตมท ทงนอาจทงเปนการไดรบบาดเจบทไมรนแรงนก สมองและประสาทสวนกลางยงท างานไดดเปนสวนมากแตมบางสวนทบกพรองไปบาง ดงนนจงท าใหเดกมปญหาทางการรบรซงสงผลโดยตรงตอการเรยนรของเดก 2. กรรมพนธ มงานวจยจ านวนมากทไดระบไวตรงกนวา ความบกพรองทางการเรยนรบางอยางสามารถถายทอดทางกรรมพนธได เชนพบวา เดกทมปญหาทางการเรยนรบางคนอาจมพนองทเกดจากทองเดยวกนมปญหาทางการเรยนรเชนกน หรออาจมพอแม พ นอง หรอญาตใกลชดมปญหาทางการเรยนรเชนกนโดยเฉพาะอยางยงปญหาในการอาน การเขยนและความเขาใจ มรายงานการวจยทเชอถอไดวา เดกฝาแฝดทเกดจากไขใบเดยวกน เมอพบวาฝาแฝดคนหนงมปญหาในการอาน ฝาแฝดอกคนหนงมกมปญหาในการอานดวย แตปญหาเชนนไมพบบอยนกส าหรบฝาแฝดทมาจาก ไขคนละใบ ดงนนปญหาในการเรยนรอาจสบทอดทางกรรมพนธได 3. สงแวดลอม สาเหตทางสภาพแวดลอมนหมายถง สาเหตอน ๆ ทไมใชการไดรบบาดเจบทางสมองและกรรมพนธเปนสงทเกดขนกบเดกภายหลงคลอด เมอเดกเตบโตขนมาในสภาพแวดลอมทท าใหเกดความเสยง เชน การทเดกมพฒนาการทางรางกายลาชาดวยสาเหตบาง

11

ประการ หรอรางกายไดรบสารบางประการอนเนองจากสภาพมลพษในสงแวดลอม การขาดสารอาหารในวยทารกและวยเดก การสอนทไมมประสทธภาพของคร ตลอดจนการขาดโอกาสในการศกษา เปนตน ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 10) ไดสรปสาเหตของความบกพรองทางการเรยนร ไววา เนองจากยงไมมใครรชดวา อะไรเปนสาเหตทแทจรง หรอสาเหตหนงสาเหตเดยวทท าใหเกด ความบกพรองทางการเรยนร ดงนนจงเปนการยากทจะคนหาสาเหตของความบกพรองน แตปจจบนพบวา มการวจยทางพนธกรรมทไดใหหลกฐานทพอจะสรปไดวา ความบกพรองทางการเรยนรโดยเฉพาะความบกพรองทางดานการอาน และความบกพรองทางดานคณตศาสตรนนอาจจะมสวนเกยวของกบพนธกรรม จากการศกษาเดกฝาแฝดแททเกดจากไขใบเดยวกน พบวา ความบกพรองทางดานการอาน และความบกพรองทางดานคณตศาสตรไดรบอทธพลจากทงพนธกรรมและสงแวดลอม นงนช เพชรบญวฒน (2555, หนา 100) ไดสรปสาเหตของความบกพรองทางการเรยนรหรอปญหาทางการเรยนรไว ดงน 1. การไดรบบาดเจบทางสมอง หลายคนกลาววา การบาดเจบทางสมอง เปนสาเหตส าคญของความบกพรองทางการเรยนร การบาดเจบทางสมองอาจจะเปนการไดรบบาดเจบระหวางคลอด หรอหลงคลอดกได การบาดเจบนจะท าใหระบบประสาทสวนกลางไมสามารถท างานไดเตมท อยางไรกตามในกรณทการไดรบบาดเจบไมรนแรงนก สมองและระบบประสาทสวนกลางยงท างานไดดเปนบางสวน มบางสวนเทานนทบกพรอง การไดรบบาดเจบทางสมองจงสงผลโดยตรงตอการเรยนรของเดกท าใหเดกมความบกพรองทางการเรยนร 2. กรรมพนธ งานวจยเปนจ านวนมากทระบไวตรงกนวา ความบกพรองทางการเรยนรบางอยางสามารถถายทอดทางกรรมพนธได เชน เดกทมความบกพรองทางการเรยนรบางคน อาจม พนองทเกดจากทองเดยวกนแลวมความบกพรองทางการเรยนรเชนกน โดยเฉพาะอยางยงในเรองปญหาดานการอาน การเขยนและการเขาใจภาษา 3. สารพษ สาเหตทเกดจากสารพษ ไดแก สารตะกว เมอเดกรบประทานอาหาร ดมน าทมสารตะกวเจอปน เชน สทาบานเกา ๆ ไอเสยจากรถยนต ทอน าประปาเกา ๆ ทเปนสนม เมอ ม สารตะกวเขาสรางกายเดก สารตะกวจะไปท าลายเซลลสมองบางสวน ท าใหเกดความบกพรองทาง การเรยนรได 4. อบตเหต บคคลทไดรบความกระทบกระเทอนทสมองอยางรนแรง เมอไดรบอบตเหตไมวาจะเปนการลมหวฟาดพน อบตเหตบนทองถนน หรอสงอนทมากระทบศรษะ อยางรนแรง อาจท าใหสมองไดรบบาดเจบ ซงจะน าสความบกพรองทางการเรยนรได เบญจพร ปญญายง 2545, หนา 13) สรปสาเหตของความบกพรองทางการเรยนรวา นาจะมสาเหตจากสมองท างานผดปกต โดยการมการรายงานจากการวจยวามสาเหต ดงน 1. พยาธสภาพทางสมอง การศกษาเกยวกบเดกทมบาดแผลทางสมอง เชน คลอดกอนก าหนด ตวเหลองหลงคลอด ฯลฯ แตมสตปญญาปกต พบวามปญหาการอานรวมดวย

12

2. ความผดปกตของสมองซกซาย โดยปกตสมองซกซายจะควบคมการแสดงออกทางดานภาษา และสมองซกซายจะมขนาดโตกวาซกขวา แตเดก LD สมองซกซายและซกขวามขนาดเทากน และมความผดปกตอน ๆ 3. ความผดปกตของคลนสมอง เดก LD จะมคลนอลฟาทสมองซกซายมากกวาเดกปกต 4. กรรมพนธ เดกทมปญหาการอาน บางรายมความผดปกตของโครโมโซมคท 15 และสมาชกของครอบครวเคยเปน LD 5. พฒนาการลาชา เดมเชอวา เดก LD มผลจากพฒนาการลาชา แตปจจบนไมเชอเชนนนเพราะเมอโตขนเดกไมไดหายจากโรคน ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน และสถาบนราชานกล (2555, หนา 14-15) สรปสาเหตของความบกพรองทางการเรยนร ดงน 1. การท างานของสมองบางต าแหนงบกพรอง โดยเฉพาะต าแหนงทเกยวของกบ การเรยนรและการใชภาษาทงการอาน การเขยนและการพด 2. พนธกรรม จากการวจยพบวา เครอญาตอนดบแรกของเดก LD รอยละ 35-40 จะมปญหาการเรยนร 3. การไดรบบาดเจบระหวางคลอด หรอหลงคลอด 4. ความผดปกตของโครโมโซม

จากสาเหตตาง ๆ ทท าใหเกดความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาขางตน พอทจะสรปไดดงน 1) การไดรบบาดเจบทางสมอง 2) พนธกรรม และรวมไปถงความผดปกตของโครโมโซมคท 15 เนองจากความบกพรองทางการเรยนรมแนวโนมทจะสบทอดภายในครอบครว เชน เดกทขาดทกษะทจ าเปนตอการอาน คอ การไดยนเสยงของค าทตางกนของค านน กมแนวโนมทจะมผปกครองทมปญหาท านองเดยวกน อยางไรกตามความบกพรองทางการเรยนรของผปกครองอาจจะตางจากลกษณะปญหาทางการเรยนรของเดกบางเลกนอยได หรอผปกครองทมปญหาความบกพรองทางดานการเขยนกอาจจะมลกทมปญหาทางภาษาดานการแสดงออกได 3) ความบกพรองทางสมอง เชน ความผดปกตของสมองซกซาย หรอคลนสมอง และ 4) สงแวดลอม แนวโนมของความบกพรองทางการเรยนรทเกดขนในครอบครวนน อาจมาจากรากฐานของสภาพแวดลอมภายในครอบครวมสวนรวมดวย เชน ผปกครองทมความบกพรองทางภาษาดานการแสดงออก อาจพดคยกบลกของตนนอยกวา หรอภาษาทเขาใชอาจจะคลาดเคลอนไมถกตอง ในกรณเชนนเดกจะขาดตนแบบทดใน การพฒนาทางภาษาท าใหเขามความบกพรองทางการเรยนร นอกจากนแลวยงมปจจยอน ๆ ทมผลตอการเรยนรของสมอง เชน สารเคมทไดรบจากอาหาร หรอ น า บหร แอลกอฮอล หรอเกดจาก การใชสารเสพตดในระหวางตงครรภของมารดา หรออบตเหตทเกดขนกอนคลอด ระหวางคลอด หรอหลงคลอดทท าใหสมองไดรบความบาดเจบอยางรนแรงท าใหมแนวโนมทจะเกดภาวะเสยงใน การเกดความบกพรองทางการเรยนร

13

ลกษณะปญหาของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยภาพรวม

เดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยทวไปมหนาตาเหมอนกบเดกปกต แตมผลสมฤทธทางการเรยน หรอความสามารถต ากวาเดกในวยเดยว มกมปญหาในการอาน การเขยน หรอคณตศาสตร รายละเอยดของความบกพรอง มดงน ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 26-30) ไดสรปถงปญหาของเดกทมความบกพรองทาง การเรยนรไว ดงน 1. ความบกพรองทางดานการอาน ความบกพรองดานการอาน ทเรยกวา ดสเลกเซย (Dyslexia) เปนความบกพรองทพบบอยทสด และมผลกระทบกบนกเรยนในวยประถมศกษาประมาณรอยละ 2 ถง 8 เดกกลมนมกจะไมสามารถแยกแยะเสยงในค าพดได เชนไมสามารถแยกแยะค าวา “แบท (Bat)” โดยการออกเสยงตวอกษรแตละตว คอ บ-เอ-ท (b-a-t) จง ไมสามารถอานค าวา “แบท” ได เดกจะเรมแสดงอาการบกพรองดานการอานใหเหนไดเมอเขาเรมอาน พรอมทงมความยากล าบากในการรบร การแยกแยะหรอจ าตวอกษร เชน อาจสบสนระหวางตวอกษร บ (b) กบ ด (d) หรอตวอกษร พ (p) กบ คว (q) ท าใหการเรยนรค าศพทเปนเรองยาก สวนเดกอกกลมหนงทมความบกพรองทางการไดยนโดยทประสาทสมผสการไดยนปกต กจะเขยนสญลกษณแทนเสยงทไดยนไมได และท าใหเกด ความบกพรองในทกษะการถอดรหสค าจากเสยงเปนภาษาเขยน ดงนน การใหความชวยเหลอกจะแตกตางกนไปตามลกษณะของความบกพรอง 2. ความบกพรองทางดานการเขยน ความบกพรองทางดานการเขยน ทเรยกวา ดสกราเฟย (Dysgraphia) เปนสาเหตทท าใหเดกมความยากล าบากในการเขยนตวอกษร หรอเขยนบนพนททก าหนดให ความบกพรองดาน การเขยนกเชนเดยวกบความบกพรองอน ๆ ทมความเกยวของกบบรเวณตาง ๆ และการท างานตาง ๆ มากมายของสมอง เครอขายการท างานของสมองจะตองประสานกนเปนอยางด เพอทจะใชในเรองค าศพท หลกภาษา การเคลอนไหวมอ และความจ า ดงนน ความบกพรองดานการเขยนจงอาจจะมผลมาจากปญหาดานใดดานหนง เชน ถาเดกไมสามารถแยกแยะล าดบของเสยงในค าได กจะมปญหาในเรอง การสะกดค า เดกทมความบกพรองดานการเขยนกอาจจะเปนเดกทมความบกพรองดานภาษา ดานการแสดงออก ท าใหไมสามารถแตง หรอเตมประโยคใหถกตองตามหลกภาษาได จากความบกพรองทางดานการเขยนทกลาวมาขางตน จากงานวจยของผเขยนในป พ.ศ. 2555 พบตวอยางความบกพรองทางดานการเขยน ดงภาพท 1.1-1.3

14

ภาพท 1.1 ตวอยางงานของนกเรยนทมความบกพรองดานการเขยน

ภาพท 1.2 ตวอยางการคดลอกค าของเดกทมความบกพรองดานการเขยน

15

ภาพท 1.3 ความบกพรองดานการเขยนสะกดค า

3. ความบกพรองทางดานการค านวณ หรอคณตศาสตร ในการเรยนวชาคณตศาสตรนน จะมทงเดกทประสบผลส าเรจและไมประสบผลส าเรจในการเรยนวชาคณตศาสตร เดกทไมประสบผลส าเรจทางการเรยนวชาคณตศาสตรแตอาจจะประสบผลส าเรจในการเรยนวชาอน ๆ ซงในชวตจรงเดกบางคนอาจจะเรยนตอหรอประกอบอาชพทไมตองใชความรทางคณตศาสตรมากนก แตอยางไรกตามวชาคณตศาสตรกถอวาเปนวชาทเปนพนฐานใน การเรยนวชาอน ๆ ดวย ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางดานการค านวณ หรอคณตศาสตร มดงน ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 29-30) ไดระบไววา ลกษณะของความบกพรองทางดานคณตศาสตร ไวดงน 1) การคดค านวณเลขเกยวของกบการตระหนกและจดจ าจ านวนและสญลกษณ 2) การจดจ าขอเทจจรง เชน การจ าสตรคณ การเรยงล าดบตวเลข และยงเกยวของกบ 3) ความเขาใจ ความคดรวบยอดทเปนนามธรรม เชน หลกการตาง ๆ ภาพของจ านวนและเศษสวนลกษณะตาง ๆ ทกลาวมาขางตนอาจเปนเรองทยากมากส าหรบเดกทมความบกพรองทางดานการคดค านวณเลข ปญหาเกยวกบจ านวน ความคดรวบยอดหรอหลกการพนฐานทางคณตศาสตรนน มแนวโนมทจะปรากฏในชวงตน ๆ ของการเรยนและความบกพรองทเกดขนในชนเรยนสง ๆ ขนไป มกจะเกยวของกบปญหาในการใชเหตผลทางคณตศาสตร จรลกษณ จรวบลย (2546, หนา 7-8) กลาวสรปวา การเรยนวชาคณตศาสตรเปนสงส าคญทเกยวของชวตประจ าวน การประกอบอาชพ การพกผอน ฯลฯ ซงจะเหนไดจากการทในแตละวนเราตองเกยวของกบตวเลขและการคดค านวณตาง ๆ อยเสมอ ดงนนการมความรดานคณตศาสตรจะชวยใหเรารจกคดค านวณ รจกคาดเดาหรอการกะประมาณ ความรความเขาใจพนฐานทางคณตศาสตรและความสามารถประยกตความรทางคณตศาสตรไปใชในชวตประจ าวน ซงเปนสงหนงทจะชวยใหเราด าเนนชวตอยในสงคมอยางมความสข จากลกษณะทส าคญของวชาคณตศาสตร ดงกลาว ท าให

16

คณตศาสตรเปนวชาทส าคญทไดรบการยอมรบจากคนในสงคม ดงนนผปกครองและครจงใหความส าคญกบวชานมากและคาดหวงทจะใหเดกประสบผลส าเรจในการเรยนวชาคณตศาสตร โบเวน (Bowen, 2005, p.10) ยงกลาวถงตวบงชถงปญหาทางการเรยนรคณตศาสตรทนอกเหนอจากทกลาวมาขางตน คอ 1) การขาดมโนมตเกยวกบการจบค 1:1 2) มความยงยากในเรองมตสมพนธ 3) ขาดความรความเขาใจเกยวกบค าศพททางคณตศาสตร 4) ประสบความลมเหลวในการใชยทธศาสตรการก ากบตดตามตนเอง 5) ขาดความจ าเกยวกบขนตอนของกระบวนการใน การค านวณ นอกจากนแลว ศนยแหงชาตวาดวยความบกพรองทางการเรยนร (National Center for Learning Disabilities: NCLD, 2006: 2) ยงไดระบถงความสามารถทตองตรวจสอบเพอระบวาเปนเดกทมความบกพรองทางดานคณตศาสตร คอ 1) ความสามารถในการบอกเวลาและการใชเงน และ 2) ความสามารถในการคาดคะเนปรมาณเชงจ านวน จากความบกพรองทางการเรยนรดานคณตศาสตร จากงานวจยของผเขยน ในป พ.ศ. 2555 พบลกษณะของความบกพรองทางดานคณตศาสตรแสดงออกมาดงภาพท 1.4

ภาพท 1.4 ความบกพรองของเดกทมปญหาทางดานคณตศาสตร

4. ความบกพรองทไมสามารถเฉพาะเจาะจง ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 30) กลาวถง DSM IV วา ไดใหรายการความบกพรองทางการเรยนรประเภทอน ๆ ทไมเขากฎเกณฑของความบกพรองดานการอาน ความบกพรองดานการเขยน และความบกพรองดานการค านวณ ซงอาจจะหมายถง ความบกพรองทง 3 ประเภทรวมกน หรอความบกพรองทไมไดต ากวาเกณฑมากนก ซงพอจะสรปไดวา การพด การฟง การอาน การเขยน และการคดค านวณ มแงมมตาง ๆ ทเหลอมซอนกน และจ าเปนตองอาศยความสามารถของสมอง

17

หลาย ๆ สวน หลาย ๆ เรองรวมกน ดงนน คนบางคนอาจจะมความบกพร องทางการเรยนรไดมากกวา 1 ดาน เชน ความสามารถในการเขาใจภาษาเปนพนฐานของการเรยนรส าหรบการพด ดงนน ความบกพรองใด ๆ กตามทขดขวางความสามารถทจะเขาใจภาษา กยอมจะไปรบกวนพฒนาการทางการพด และสกดกนการเรยนรทจะอาน และเขยนดวย จากลกษณะของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ทกลาวมาขางตน จะเหนไดวาม การก าหนดลกษณะโดยรวมเพอระบวา เดกคนใดมความบกพรองทางดานการอาน ความบกพรองทางดานการเขยน ความบกพรองทางดานคณตศาสตร และความบกพรองทไมสามารถเฉพาะเจาะจง ดงทกลาวมาแลวขางตนนน พอทจะสรปไดวา ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางดานการอานมกจะมปญหาในการจ ารปพยญชนะ สระ การอานพยญชนะ สระ ไมสามารถอานค าไดถกตอง จบใจความส าคญจากเรองทอานไมได ฯลฯ ลกษณะของเดกทมความบกพรองทางดานการเขยน มกจะมปญหาในการเขยนพยญชนะ สระ วรรณยกต ลายมออานยาก เขยนไมไดใจความ เขยนสะกดค าผด ฯลฯ ส าหรบลกษณะของเดกทมความบกพรองทางดานคณตศาสตร ไดแก การขาดความสามารถในการเขาใจเรองในเรองตาง ๆ ดงน 1) ความรสกเชงจ านวน 2) การชง ตวง วด 3) วน เวลา และเงน 4) ค าศพททางคณตศาสตร 5) สญลกษณทางคณตศาสตร 6) การกระท าทางคณตศาสตร 7) การแกโจทยปญหา 8) สถตและกราฟ และ 9) มตสมพนธ

กระบวนการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ความบกพรองทางการเรยนรนนเปนความบกพรองในกระบวนการทางจตวทยาทไมใช ความบกพรองทางสตปญญา ดงนนเดกทมปญหาทางการเรยนจงสามารถเรยนรไดมากถาไดรบ การสอนทถกวธ ดงนนการทจะจดการเรยนรใหเหมาะสมกบเดกทมปญหาทางการเรยนร จงม ความจ าเปนทจะตองท าความเขาใจเกยวกบกระบวนการเรยนรของเดกทมปญหาทางการเรยนร เพอน าไปใชในการวางแผนการจดการเรยนการสอนทเหมาะสมกบผเรยนเพอใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธผลมสาระส าคญ ดงน ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 17-24) ไดจ าแนกกระบวนการเรยนรออกเปน 4 ขนตอน ดงน 1. ตวปอน (Input) หมายถง กระบวนการบนทกขอมลทไดมาจากประสาทสมผสตาง ๆ ลงไวในสมอง และถาหากมความผดปกตกจะท าใหเกดปญหา เชน ความบกพรองในการรบรทางดาน การมองเหน ถาเดกมความยากล าบากในการแยกแยะความแตกตางของรปรางหรอต าแหน งของ สงตาง ๆ การรบรกจะบดเบอนไปจากความเปนจรง ความบกพรองทางการไดยน ถาเดกม ความยงยากในการจ าแนกเสยง เชน กอง กบ กลอง เดกกจะสอสารออกมาไมตรงกบความจรง 2. การบรณาการขอมล (Integration) หมายถง กระบวนการตความขอมลทไดรบ ซง ความบกพรองของการบรณาการขอมลมไดหลายแบบ เชน มความบกพรองในการเรยงล าดบขอมล เหนค าวา มด เปน ดม กอด เปน ดอก กรน เปน นรก เปนตน 3. ความจ า (Memory) หมายถง การเกบรกษาขอมลไวเพอใหสามารถดงออกมาใชไดในภายหลง เดกทมปญหาทางการเรยนรมกจะมความจ าระยะสนไมด แตถาไดรบการฝกซ า ๆ

18

มความสนใจ และจงใจในสงนนกจะสามารถเกบความจ าระยะสนไปเปนความจ าระยะยาวทสามารถ ดงออกมาใชไดในภายหลง 4. ผลผลต (Output) หมายถง ผลผลตทจะพฒนาใหเกดขนไดโดยการใชภาษา หรอ การจดกจกรรมการเคลอนไหวทใชกลามเนอตาง ๆ ซงปญหาดานผลผลตนจะแสดงออกมาใหเหนถง ความบกพรองทางดานภาษา และความบกพรองดานการเคลอนไหว ในดานความบกพรองทางดานภาษานนมกจะเกยวของกบภาษาทจ าเปนตองใช มากกวาภาษาทเรมตนดวยตนเอง เบญจพร ปญญายง (2545, หนา 14) ไดสรปไววา กระบวนการเรยนรของเดกทมปญหาทางการเรยนร โดยใชรปแบบไซเบอรเนตค (Cybernetic Model) ในการอธบายกระบวนการเรยนร ซงแบงเปน 4 ขนตอน คอ 1) ขอมลจากประสาทสมผสจะเขาสสมองเพอบนทก (Input Process) 2) ขอมลจะถกแปลความหมายและจดเกบ (Integration) 3) ขอมลจะถกบนทกและสามารถถกดงมาใชได (Memory Process) 4) ขอมลจะถกน ามาใชในรปแบบของภาษาและการเคลอนไหว (Output Process) จากขนตอนทง 4 ขนตอนสามารถอธบายถงความบกพรองในการเรยนร ไดดงน คอ เมอเรามองรปภาพ หรออานหนงสอ คนเราจะแยกภาพ หรอตวอกษรออกจากพนได รต าแหนงทศทางของภาพ และสามารถกะความลกของภาพ 3 มตได เชนเดยวกบการฟงทเราตองแยกแยะเสยงทตองการฟง ออกจากเสยงรบกวน หรอเสยงธรรมชาตอน ๆ จากนนภาพ และเสยงจะถกบนทกในสมองผานกระบวนการแปลงสญญาณ (Coding) และดงขอมลจากหนวยความจ ามาใชในการเขยนการอานผานกระบวนการแปลขอมลกลบ (Decoding) จรลกษณ จรวบลย (2546, หนา 4-6) ไดสรปไววา กระบวนการเรยนรของเดกทมปญหาทางการเรยนรม 5 ขนตอน คอ 1. การรบขอมลจากประสาทสมผสตาง ๆ จดวาเปนขนตอนทส าคญมากขนตอนหนง เพราะหากเดกมความผดปกตในการรบขอมลกจะท าใหการเรยนรผดเพยนไปได เชน มองเหน ม เปน น ตว b เปน ตว p หรอมองเหนเลข 6 เปนเลข 9 หรอการไดยนค าวา อาจารย เปนอาการ 2. การแปลความขอมล และการจดเกบขอมล ในขนนจะเรมขนหลงจากการไดรบขอมล ตาง ๆ เขามาแลวสมองท าหนาทแปลความ และจดเกบขอมลนน ขอมลทไดมาจะตองจดเกบอยางเปนระบบ เดกทมปญหาทางการเรยนร จะมความยากล าบากในการจดเกบ การเรยงล าดบขอมล และปญหาในเรองการจ า เชน ไมสามารถเลาเรองทเหนไดอยางถกตองตามล าดบเหตการณ หรอถามวาตวเลขท ตอจากเลข 11 คอเลขอะไร เดกจะตองเรมนบจาก 1 ใหมจนถง 11 แลวจงตอบวา 12 3. ความจ า และการดงขอมลมาใช ขนนจะเกยวของกบความจ า เดกทมปญหาทาง การเรยนร จะมความบกพรองเรองความจ าโดยเฉพาะความจ าระยะสนท าใหไมสามารถเกบขอมล และดงออกมาใชได ดงนนจงตองใหการชวยเหลอโดยการสอนซ า ๆ มากกวาเดกทวไป หรอสรางแรงจงใจเพอใหเดกเกบขอมลในระยะยาวขนได 4. การน าขอมลมาใชในรปแบบของภาษา ขนนเปนขนตอนทส าคญทใชในการสอสารเพอใหเกดความเขาใจ เดกทมปญหาทางการเรยนรทมความบกพรองดานการใชภาษาบางคนอาจ พดชา พดไมชด จ าค าศพทไดจ ากด

19

5. การเคลอนไหวและประสานสมพนธ ปญหาทางการเคลอนไหวหรอกลไกกลามเนอส าหรบเดกทมปญหาทางการเรยนรทมความบกพรองดานการเคลอนไหวหรอกลไกกลามเนอแบงเปน 2 ประเภท คอ 1) ปญหาของการประสานงานกลามเนอมดใหญ (Gross Motor Disability) เชน เมอวง หรอเดนจะสะดดหกลม หรอซมซามเดนชนสงของตาง ๆ 2) การประสานงานกลามเนอมดเลก (Fine Motor Disability) เชน มปญหาในการเขยนหนงสอ ซงมกจะแสดงออกใหเหนวา เขยนหนงสอไดชา เขยนไมตรงบรรทด ขนาดตวอกษรไมเทากน จากกระบวนการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา เดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะมกระบวนการเรยนรทแตกตางกน ไดแก 1) ตวปอน เปนกระบวนการบนทกขอมลท ไดมาจากประสาทสมผสตาง ๆ ลงไวในสมอง และถาหากม ความผดปกตกจะท าใหเกดปญหา 2) การบรณาการขอมล เปนกระบวนการตความขอมล เชน มความบกพรองในการเรยงล าดบขอมล เหนค าวา มด เปน ดม 3) ความจ า เปนการเกบรกษาขอมลไวเพอใหสามารถดงออกมาใชไดในภายหลง เดกทมปญหาทางการเรยนรมกจะมความจ าระยะสนไมด และ 4) ผลผลต เปนการน าขอมลออกมาใชในรปแบบของภาษาและการเคลอนไหว

การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนขนตอนทมความส าคญมากเพราะหากด าเนนการคดแยก และตงขอสงเกตเกยวกบเดกมความผดพลาดจะสงผลกระทบตอการวางแผน การจดการเรยนการสอน และใหความชวยเหลอแกเดกเพอใหเกดการเรยนรอยางเตมศกยภาพ รายละเอยดของการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมสาระโดยสรป ดงน ผดง อารยะวญญ (2544, หนา 31-33) กลาววา การคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนร แบงไดเปน 2 ลกษณะ ซงมรายละเอยดทส าคญ ดงน 1. การคดแยกอยางไมเปนทางการ การคดแยกอยางไมเปนทางการ เปนการคดแยกโดยไมใชแบบทดสอบมาตรฐาน ซงมหลายวธทครจะไดขอมลในการประเมนเดก วธหนงทครใช คอ การสงเกตพฤตกรรมเดกอยางเปนระบบ โดยมผรวมสงเกตประมาณ 2-3 คน แลวลงมตรวมกนวาเดกทสงเกตมปญหาอะไรบาง ขอมลทไดสามารถใชประกอบการตดสนใจคดแยกประเภทเดกไดเปนอยางด อกวธหนงคอการบนทกพฤตกรรมทางการเรยนของเดก วาเดกมปญหาในการเรยนอยางไรบาง ซงวธการทง 2 วธ มรายละเอยด ดงน 1.1 การสงเกตพฤตกรรมเดก ประกอบดวย 1.1.1 การสงเกตพฤตกรรมดานการเรยน เปนการสงเกตพฤตกรรมเดกเพอคดแยกเดกทมปญหาดานการเรยน เชน ดานภาษาไทย และดานคณตศาสตร 1.1.2 การสงเกตพฤตกรรมทวไป เปนการสงเกตปญหาดานพฤตกรรม ไดแก เดกเสยสมาธงาย หรอไมเพยงใด เดกมชวงความสนใจสน หรอไม เพยงใด เดกมใจจดจออยกบกจกรรมไดนานหรอไม เพยงใด เดกอยนงเฉยไดนานหรอไม เพยงใด เดกเดน หรอวงไดคลองแคลวหรอไม เพยงใด เดกหยบจบสงของไดดหรอไมจบดนสอเขยนหนงสอไดหรอไม เดกมความอดทนตอการรอ

20

คอยไดหรอไม เพยงใด เดกจ าสงของไดหรอไม เชน เกมการจ าสงของ เดกแสดงความสบสนระหวางซาย-ขวา หรอไมเพยงใด และเดกท างานเสรจตามทไดรบมอบหมายหรอไม เพยงใด 1.2 การบนทกพฤตกรรมในการเรยนของเดก ผทท าหนาทสงเกตพฤตกรรมในการเรยน อาจเปนครประจ าชน ครประจ ากลมสาระการเรยนรตาง ๆ เชน ภาษาไทย คณตศาสตร ประวตศาสตร เปนตน ท าหนาทรวบรวมขอมลทเกยวกบปญหาของเดกในการเรยน โดยมการสงเกตรวมกบครอก 2 -3 คน เพอใหไดปญหาทชดเจน ทงนแบบฟอรมในการบนทกขอมลปญหาในการเรยนของเดกโรงเรยนอาจจดท าขนเอง เพอ

ใหครผสอนแตละคนไดบนทกพฤตกรรมทเปนปญหาของเดกทเกดขนในชนเรยน 2. การคดแยกอยางเปนทางการ การคดแยกอยางเปนทางการ เปนการคดแยกเดกโดยใชแบบทดสอบ ซงสวนมากจะเปนแบบทดสอบ หรอแบบคดแยกทเชอถอได มคณภาพด ในตางประเทศมแบบทดสอบทนยมใชใน การคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนร ดงน (ผดง อารยะวญญ, 2544, หนา 36) 2.1 เครองมอคดแยกของตางประเทศ ไดแก 2.1.1 Illinois Test of Psycholinguistic Abilities (ITPA) 2.1.2 Detroit Test of Learning Aptitude 2.1.3 Woodcock – Johnson Psycho – Educational Battery 2.1.4 Woodcock Reading Mastery Test – Revised 2.1.5 Southern California Sensory Integration Test 2.1.6 Bender – Gestalt – Visual Perception– Visual Motor 2.1.7 Frosting Developmental Test 2.1.8 Peabody Individual Achievement Test 2.1.9 Kaufman Assessment Battery for Children 2.1.10 WISC III 2.1.11 Stanford-Binet 2.1.12 Key math Diagnostic Arithmetic Test 2.2 เครองมอคดแยกของประเทศไทย

ส าหรบประเทศไทย มแบบคดแยกทพฒนาโดยนกการศกษาไทย และนยมใชในปจจบนในการคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนร ไดแก 2.2.1 แบบคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนร ของ ศรยา นยมธรรม ซงดดแปลงมาจากเครองมอคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนรของแมคคารธ (McCarthy Screening Test) ซงใชทดสอบกบเดกทมอายระหวาง 4-6 ½ ป เปนการทดสอบรายบคคล ซงมเนอหาส าหรบการทดสอบ 6 หมวด คอ การรจกซาย-ขวา การจ าค า การวาดรป การจ าตวเลข การจดหมวดหม และการใชขา (ศรยา นยมธรรม, 2537, หนา 43)

21

2.2.2 แบบคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนรของ ผดง อารยะวญญ ซงเปนแบบส ารวจปญหาในการเรยนของเดก 3 ดาน คอ การอาน แบบส ารวจปญหาในการเขยนและแบบส ารวจปญหาทางคณตศาสตร ซงใชกบเดกอายระหวาง 6 -12 ป ครผสอนจะเปนผประเมน โดยครผสอนนนตองรจกเดกเปนอยางด ท าหนาทสอนเดกมาแลวไมต ากวา 3 เดอน (ผดง อารยะวญญ, 2546, หนา 123) 2.2.3 แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะสมาธสน บกพรองทางการเรยนรและ ออทซม ของ ผศ.ดร.ดารณ อทยรตนกจ ผศ.นพ.ชาญวทย พรนภดลและคณะ ซงเปนแบบคดกรองทใชกบนกเรยนตงแตชนประถมศกษาปท 1-6 อายระหวาง 6-13 ป 11 เดอน ผตอบแบบคดกรองตองเปนบคคลทรจกนกเรยนเปนอยางด ในแบบคดกรองจะประกอบไปดวยการประเมน 5 ดาน ดงน (ดารณ อทยรตนกจ, ชาญวทย พรนภดลดารณ อทยรตนกจ, ชาญวทย พรนภดล, วจนนทร โรหตสข, นรมล ยสนทร, สพตรา แอนดราด, ฐาปนย แสงสวางและคณะ, 2549, หนา 4-5) ดานท 1 KUS-SI Rating Scale 1: ADHD ใชส าหรบการคดกรองนกเรยนทมภาวะสมาธสน ดานท 2 KUS-SI Rating Scale 2: LD-Reading ทใชส าหรบการคดกรองนกเรยนทมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการอาน

ดานท 3 KUS-SI Rating Scale 3: LD-Written Expression ทใชส าหรบ การคดกรองนกเรยนทมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการเขยน

ดานท 4 KUS-SI Rating Scale 4: LD-Mathematics ทใชส าหรบคดกรองนกเรยนทมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการคดค านวณ

ดานท 5 KUS-SI Rating Scale 5: Autism/PDDs ทใชส าหรบคดกรองนกเรยนทมภาวะออทซม 4. แบบทดสอบความสามารถในการอานเบองตน (Test of Early Reading Ability: TERA) เปนเครองมอทใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรดานการอาน พฒนาโดยศาสตราจารย ดร.ผดง อารยะวญญ (2554, หนา ค าแนะน า, 27-28) สรางขนเพอเปนเครองมอในการทดสอบภาษาไทยส าหรบคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และสามารถใชไดกบเดกทกคนตงแตระดบอนบาลจนถงชนประถมศกษาปท 6 จากรายละเอยดของเครองมอทใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวา เครองมอบางชนด เปนเครองมอทใชในการคดแยก วา เดกคนใดนาจะมความบกพรองทางการเรยนร เพอใหไดขอมล และสงตอแพทยวนจฉยความบกพรองตอไป นอกจากนแลวยงสามารถใชเปนเครองมอในการคดแยกเพอชวยเหลอผเรยนใหประสบผลส าเรจในการเรยนรกอนเกดความลมเหลว เชน แบบทดสอบความสามารถดานการอานเบองตน (Test of Early Reading Ability: TERA) ส าหรบรายละเอยดของแบบคดแยกเดกทมความบกพรองทาง การเรยนรทกลาวมาขางตน ผเขยนน าเสนอรายละเอยดไวในบทท 2

22

กระบวนการชวยเหลอและดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ความบกพรองทางการเรยนรเปนภาวะทพบไดบอยในปจจบน และพบมากในโรงเรยนปกต นอกจากนแลว ความบกพรองทางการเรยนรยงสามารถพฒนาและชวยเหลอใหเรยนรได ดงนน จงมความจ าเปนอยางยงทผทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะตองท าความเขาใจเกยวกบการใหความชวยเหลอมรายละเอยด ดงน ศนสนย ฉตรคปต (2543, หนา 103-118) สรปแนวทางการใหความชวยเหลอเดกทม ความบกพรองการเรยนรไว ดงน 1. การชวยเหลอทางการแพทย ดงท ไดกลาวถงลกษณะของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในขางตนวา ความบกพรองทางการเรยนรนน จะตองไมมปญหาของความบกพรองทางประสาทสมผสอน ๆ เชน การเหน หรอการไดยน จงมความจ าเปนทจะตองหาสาเหตทท าใหเดกไมสามารถเรยนไดตามทควรจะเปน ดงนน จะตองมการตรวจสขภาพเพอคนหาความผดปกตทอาจเปนอปสรรคในการเรยนรทเกยวของกบการท าความเขาใจภาษา หรอการใชภาษาซงแสดงออกถงปญหาของการมความสามารถทไมสมบรณในดานการฟง การคด การพด การอาน การเขยน การสะกดค า หรอการค านวณทางคณตศาสตร นอกจากการตรวจสขภาพทกลาวมาขางตนแลว ยงมการประเมนพฒนาการทางอารมณ วยวฒ สภาพจตใจ ความบกพรองทางสมาธทจ าเปนตองใหยารวมดวย นอกจากนแลวยงมการบ าบดทใชในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เชน 1.1 เมกะวตามน 1.2 การใชเลนสสตาง ๆ 1.3 การใหอาหารพเศษบางประเภท 1.4 การใหอาหารทไมมน าตาล 1.5 การกระตน หรอนวดกลามเนอ 2. การชวยเหลอของผปกครอง การชวยเหลอของผปกครองในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในดานการศกษา ไดแก การมสวนรวมในทมทจดโปรแกรมการศกษารายบคคล ทงนผปกครองควรค านงถงสงตอไปน 2.1 เรยนรใหมากขนเกยวกบความบกพรองทางการเรยนร โดยมงศกษาขอมลเกยวกบความบกพรองทางการเรยนร เพอใหเขาใจถงวธการเรยนรของบตรหลาน และแหลงความชวยเหลอ 2.2 สบหา หรอคนหารองรอยตาง ๆ ทปรากฏ มองหาเงอนง า หรอรองรอยทชวยบอกใหทราบวา บตรหลานของตนเรยนรไดดทสดโดยการมอง การฟง หรอการสมผส อะไรเปนวธทเปนจดออน ทสดในการเรยนรของบตรหลาน และควรมงสนใจสงทเดกสนใจ ความเฉลยวฉลาด ความสามารถพเศษ และทกษะตาง ๆ ทเดกม โดยขอมลเหลานจะน ามาใชในการสรางแรงจงใจและสนบสนนเดกใหเกดการเรยนร

23

2.3 สอนโดยอาศยจดเดน หรอวธการทบตรหลานมความถนด เชน เดกอาจจะม ความยากล าบากในการอานเพอเกบขอมลตาง ๆ แตสามารถจะเขาใจไดเปนอยางด เมอฟงขอมลเหลานน ดงนน จงควรปลอยใหเดกเรยนรขอมลใหม ๆ ในการฟงขอความจากเทปบนทกเสยงทอานเรองราวในหนงสอเลมนน หรอใหดวดทศน 2.4 ใหเกยรตและทาทาย เปนการกระตนใหเดกใชสตปญญาตามธรรมชาตของเดก เดกอาจมปญหาในการอาน หรอเขยน อาจชวยเหลอโดยใชการทาทายใหเดกไดใชประสาทสมผสหลาย ๆ ดานรวมกน เชน การไดรบรส การสมผส การเหน การไดยน และการเคลอนไหว 2.5 จ าไวเสมอวา ความผดพลาดไมใชความลมเหลว บตรหลานของทานมแนวโนมทจะมองความผดพลาดเปนความลมเหลวครงใหญ ดงนน ผปกครองควรเปนแบบอยางโดยการยอมรบ ความผดพลาดของตนเองโดยใชอารมณขน วาความผดพลาดนนสามารถเปนประโยชนไดเชนกน 2.6 ตระหนกเสมอวา อาจมบางสงบางอยางทบตรหลานของทานไมมวนท าได หรอมปญหาการท าเชนนนตลอดชวต ดงนนควรชวยบตรหลานใหเขาใจวา การท าเชนนน ไมไดหมายความวา เขาคอผลมเหลว 2.7 ใชโทรทศนในทางทสรางสรรค โทรทศน และวดทศนสามารถทจะเปนสอสงเสรม การเรยนรไดดหากเดกไดรบการชวยเหลอใหรจกใชสงเหลานอยางเหมาะสม เชน การถามค าถามจากสงทดไปแลว อะไรเกดขนกอน อะไรเกดขนตามมา เรองราวจะจบลงอยางไร ค าถามเหลานจะชวยสงเสรมการเรยนรการล าดบเรองราว 2.8 การเลอกหนงสอให เดกอานตามระดบความสามารถในการอานของเดก ผปกครองควรสงเสรมการอานของเดกโดยการอานหนงสอใหเดกฟง และควรใหเดกเลอกหนงสอทจะอานดวยตนเอง 2.9 สนบสนนใหเดกมโอกาสพฒนาความสามารถพเศษ โดยดวา เดกเกงในเรองใด มอะไรบางทชอบหรอสนกสนานกบสงนนเปนพเศษบาง จะชวยใหเดกมโอกาสประสบความส าเรจและคนพบความสามารถทจะแสดงออกไดอยางภาคภมใจ นอกจากการสนบสนนดงทกลาวมาแลวขางตนนน ยงควรมการควรสนบสนนใหพ หรอนองของเดกเปนคนใจกวาง และซอตรงกบความรสกของตนเอง โดยอธบายปญหาความบกพรองทางการเรยนใหสมาชกทกคนในครอบครวทราบ 3. การชวยเหลอของคร ครมสวนในการชวยเหลอผเรยนใหประสบผลส าเรจในการเรยนรทมประสทธภาพ มดงน 3.1 รจกลกษณะของผเรยนทเปนสญญาณเตอนถงความบกพรองทางการเรยนร โดยสงเกตถงความยากล าบากของผเรยนในรปของการใชภาษาพด ภาษาเขยน ความจ า ความตงใจ สมาธ ทกษะการจดการ การท างานประสานกนของรางกาย และพฤตกรรมทางสงคม ออกมาในชวงเวลาใดเวลาหนง 3.2 เขารวมในการฝกอบรม หรอการอบรมเชงปฏบตการ เพอพฒนาทกษะการสอน และแลกเปลยนเรยนรรวมกบครคนอน ๆ

24

3.3 วางแผนการจดท าแฟมขอมลเกยวกบการเรยนรของผเรยนแตละคน ครควรสงเกต และตดตามความสามารถ และการมสวนรวมในชนเรยนของผเรยนแตละคน โดยตระหนกถง แบบฉบบการเรยนร ระดบการท างาน ความสามารถทางเหตผล การมสวนรวมในชนเรยน ตลอดจนความเขาใจ และความกาวหนาของผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร 3.4 พฒนาเทคนคการสอนอยางมประสทธภาพ ครควรใชเทคนค หรอนวตกรรมเพอ ดงความสนใจ และปรบปรงโอกาสในการเรยนรของผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร ดงนนครควรพฒนาหลกสตร และทดสอบใหแนใจวาตรงกบความตองการจ าเปนของผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เชน 1) การท าใหเดกมงความสนใจมาทครกอนท าการเรยนการสอน 2) การเรยกชอเดกเพอกระตนใหมความตงใจในการเรยน 3) ใชเครองมอชวยในการมองเหนเพอเปนประโยชนตอกระบวนการเรยนรของผเรยน 4) เขยนงานทมอบหมายใหผเรยนบนกระดาน และใหผเรยนคดลอกลงในสมด และ 5) ท าใหผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรแนใจวา มเวลาเพยงพอทจะตอบค าถาม

3.5 การจดเตรยมการเรยนการสอนเปนรายบคคลส าหรบผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทมกจะมความยากล าบากในการดงความคดรวบยอด และการตดตอสอสารในชนเรยน ครจงควรปรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบลลาการเรยนรทหลากหลาย และความสามารถทแตกตางกนของผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร 3.6 การจดเตรยมโครงสรางของการเรยนร ผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรมกมความยากล าบากในการจดระบบขอมล การพฒนานสยการท างาน การรบมอกบการเปลยนแปลง ดงนน ครควรสอนใหผเรยนสงเกตความกาวหนา และจดระเบยบเวลา และความพยายามใน การท างานแตละอยาง 3.7 การสรางความภมใจในตนเองใหเกดกบผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เชน อนญาตใหผเรยนไดใชเวลาในการท ากจกรรมเพอใหเขาใจอยางถองแทกอนจะเปลยนไปท ากจกรรมทยากขน 3.8 ประชมกบผปกครองเพออภปรายปญหาของผเรยนทโรงเรยน 3.9 รวมมอกบผปกครอง และผดแลเดกในการใหการศกษาพเศษ หรอการศกษารายบคคลกบผเรยน และแนะน ากลยทธทสามารถน าไปใชในระหวางวนหยด 3.10 การเขาใจกฎหมาย และขนตอนทก าหนดส าหรบโปรแกรมการศกษาพเศษ หรอโปรแกรมการศกษารายบคคล ดงนน ครควรท าความคนเคยกบกฎหมายเพอพทกษสทธของผเรยน รวมทงตองท าใหแนใจวาโรงเรยนปฏบตสอดคลองกบความประสงค และมาตรฐานทางกฎหมาย 3.11 เปนกระบอกเสยงใหกบผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรเพอรกษาสทธในฐานะทเปนสมาชกของชมชน โรงเรยน และเพอใหผเรยนมโอกาสเทาเทยมกบผเรยนคนอน ๆ 3.12 ปรบใหเกดความยดหยนในกระบวนการสอนในชนเรยน เชน การอนญาตใหใช เทปบนทกเสยงส าหรบจดบนทกค าบรรยาย และการท าแบบทดสอบ เมอผเรยนมปญหาในการเขยน 3.13 ใชประโยชนจากสอวสดทมลกษณะตรวจสอบค าตอบไดดวยตนเอง ทจะชวยใหผเรยนไดรบขอมลยอนกลบทนททนใด โดยไมตองรสกอบอายผอน 3.14 ใชคอมพวเตอรในการฝกทกษะ และการฝกปฏบตตาง ๆ รวมทงใชคอมพวเตอรแบบประมวลค า

25

3.15 ใหการเสรมแรงทางบวกตอผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เมอแสดงทกษะทางสงคมทเหมาะสมทงทบาน และโรงเรยน ความบกพรองทางการเรยนรพบมากในเดกทเรยนอยโรงเรยนปกตทวไปในทกระดบการศกษา ดงนนในการชวยเหลอเดกแตละวยทมความบกพรองทางการเรยนร กมวธการทแตกตางกนไป ซงส านกงานราชบณฑตยสภา (2558, หนา 305-306) ไดสรปกระบวนการในการชวยเหลอ และดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนรไว ดงน 1. ระดบอนบาล การใหความชวยเหลอเดกในรปแบบพฒนาการเปนการสรางสภาพแวดลอมทเนนคณคาและความสมบรณ ใหเดกไดรบประสบการณและโอกาสทหลากหลายในการเรยนร กระตนพฒนาการผานภาษาและการเลาเรอง การทศนศกษา และโอกาสในการสรางสรรคในรปแบบการคด โดยกระตนการคดเปนหลก มการจดกจกรรมเพอพฒนาความจ า การจ าแนกภาษา การสรางมโนทศน การประเมนตนเอง การแกปญหาและความเขาใจ สวนรปแบบพฤตกรรมเปน การตงเปาหมายทวดไดส าหรบเดกแตละคนใชวธการสงเกตพฤตกรรม การเสรมแรงทเหมาะสม การสอนทางตรงและการบนทกความกาวหนาเพอการวางแผนอยางตอเนอง 2. ระดบประถมศกษา การใหความชวยเหลอจะเนนวชาการดานการอาน การเขยน การคดค านวณ และการใชภาษา จากการศกษางานวจย พบวา วธสอนทมประสทธผล คอ การสอนทแตกตาง การสอนกลยทธในการเรยนร การสอนทกษะทบกพรองโดยตรง 3. ระดบมธยมศกษา การชวยเหลอเดกในระดบนจะเปนการสอนกลยทธทหลากหลาย ทกษะการตระหนกรในตนเอง การก ากบตนเอง การสงเสรมสนบสนนตนเอง และทกษะทางสงคม นอกจากนแลวการสอนกลยทธการเรยนรตองท าควบคกบการสอนทกษะทเกยวของกบ เนอหาวชาการ ซงรวมถงทกษะการเรยนรค าศพท การน าความรเดมมาเชอมโยงกบความรใหม และ ความเขาใจโครงสรางเนอหาของบทเรยน ตลอดจนการพฒนาทกษะการเปลยนผานเพอใหเดกประสบความส าเรจในการศกษาตอระดบอดมศกษาหรอการท างาน 4. ระดบอดมศกษา ในวยนยงตองการความชวยเหลอ และสงอ านวยความสะดวกจาก ศนยบรการสนบสนนนกศกษาพการระดบอดมศกษา บรการสวนใหญ ประกอบดวย การใหเวลาใน การท างาน หรอการสอบเพมขน การปรบขอสอบ และวธการสอบ เชน การสอบปากเปลาควบคกบ การสอบขอเขยน การแยกสอบในหองทไมมสงรบกวน การสอนพเศษ การลงทะเบยนเรยนลวงหนา การใชหนงสออเลกทรอนกส และการมผชวยจดบนทก การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรดานวชาการ และพฤตกรรม จากงานวจยของผเขยนในป พ.ศ. 2555 เรอง การพฒนาโรงเรยนตนแบบ RTI MODEL ซงเปนการใชแนวคดการชวยเหลอหลายระดบในการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 1 ทพฒนาตอยอดจากการท าวจยในป พ.ศ. 2553 และในป พ.ศ. 2557 ผเขยน และคณะไดท าการวจยเรอง การพฒนาระบบชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL โดยใชการชวยเหลอหลายระดบใน การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 1 และการชวยเหลอทางพฤตกรรมกบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 และในป พ.ศ. 2558 ผเขยนและคณะไดท าการวจย เรอง การพฒนาระบบชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยใช RTII MODEL โดยใชการชวยเหลอทางพฤตกรรม 3 ระดบกบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน ซงในการวจยนไดมงเนน

26

การใหความชวยเหลอ (Intervention) ในชนเรยนรวมทใชชวยเหลอนกเรยนทกคนในชนเรยน และการจดกจกรรมการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนทมความเสยงในการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค (Instruction) การวจยทง 3 เรองมรายละเอยด ดงน 1. การพฒนาโรงเรยนตนแบบ RTI MODEL ไดใชการชวยเหลอหลายระดบในการสอนวชาคณตศาสตร ดงน (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2555) 1.1 การชวยเหลอทางคณตศาสตร ไดแก 1.1.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทกคน หมายถง การจดการเรยนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนปกตส าหรบนกเรยนทกคนเพอการปองกนการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ประกอบดวย 1) การสอนคณตศาสตรตามแผนปกตของโรงเรยน และ 2) การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมทเนนการลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรมเพอแกปญหา ซงผวจยพฒนาขนโดยใชแนวคดจากทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา ทฤษฎภาระทางปญญา การสอนคณตศาสตรอยางมความหมาย การสอนการแกปญหา และการสอนคณตศาสตรจากรปธรรมไปสนามธรรม ซงใชสอนในชวโมงเรยนปกต สปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30 นาท 1.1.2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยง หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตร ส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอ การเกดความยงยากทางคณตศาสตร ประกอบดวย 1) การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทกคน และ 2) การสอนเสรมคณตศาสตรทเนนการสอนเปนกลมยอย และการปฏบตจากใบงาน ทผวจยพฒนาขนโดยบรณาการทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชง พทธปญญา ทฤษฎภาระทางปญญา การสอนคณตศาสตรอยางมความหมาย การสอนการแกปญหา และการสอนคณตศาสตรจากรปธรรมไปสนามธรรม ซงใชสอนในชวโมงซอมเสรม สปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30 นาท 1.2 การตดตามความกาวหนา โดยการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผลการตอบสนองทถกตองของนกเรยนตอการชวยเหลอในแตละเนอหาเพอดความกาวหนาในการเรยนร โดยใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรทผวจยพฒนาขน และการท าแบบฝกหด ทายแตละเนอหา เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการชวยเหลอโดยการจดกจกรรมเสรม 1.3 การเสรมแรง โดยการใหสงของทเดกชอบ เชน ขนม ของเลน หรอรปการตนแบบปม

2. การพฒนาระบบชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL wfhใชการชวยเหลอหลายระดบในการสอนวชาคณตศาสตร และการชวยเหลอทางพฤตกรรม ดงน (จฬามาศ จนทรศรสคต, วชราภรณ สราช, รสสคนธ อดม, สรยพร สวรรณพงษ และจฑารตน แสงเลศ, 2557) 2.1 การชวยเหลอทางคณตศาสตร 2 ระดบ ไดแก 2.1.1 การชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 1 การสอนในชนเรยนรวมส าหรบนกเรยนทกคน หมายถง การจดการเรยนการสอนคณตศาสตร ทจดขนในชนเรยนปกตส าหรบนกเรยนทกคนเพอปองกนการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ประกอบดวย การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม ทเนนการลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรมเพอแกปญหา ซงผวจยพฒนาขนโดยยด

27

แนวคดจากทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา ทฤษฎภาระทางปญญา การสอนคณตศาสตรทเนนกจกรรม การสอนการแกปญหา (Problem Solving) และการสอนคณตศาสตรทเนนความสมพนธแบบสามเสา (Triangular Relation) ทเปนการน าเสนอสอการเรยนรหรอกจกรรม 3 ระดบ คอ 1) ระดบรปธรรม 2) ระดบกงรปธรรม และ 3) ระดบนามธรรม ซงใชสอนในชวโมงเรยนปกต สปดาหละ 5 ครง ๆ ละ 20 นาท และนกเรยนปกตใชเวลาท าแบบฝกหด หรอใบงานตามทมอบหมายเพมเตมอก 30 นาท รวมเวลา 50 นาท 2.1.2 การชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 การสอนเปนกลมยอยส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยง หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ประกอบดวย การสอนเสรมคณตศาสตร โดยใชจนตคณตลกคด ซงใชสอนในชวโมงเรยนปกต สปดาหละ 5 ครง ๆ ละ 20 นาท ภายหลงจากสอนในชนเรยนรวม 20 นาท จากนนครจะแยกเดกลมเสยงมานงเปนกลมภายในหองเรยนปกต แลวสอนโดยใชแผนการสอนเสรมจนตคณตลกคด อก 20 นาท และฝกท าใบงานเพอตรวจสอบความเขาใจอก 10 นาท 2.1.3 การตดตามความก าวหนา โดยการเกบรวบรวมขอมลเก ยวกบผล การตอบสนอง ทถกตองของนกเรยนตอการชวยเหลอเพอดความกาวหนาในการเรยนรในวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท1 โดยใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนร จ านวน 3 ครง โดยทมผวจยเปนผพฒนาขน 2.2 การชวยเหลอทางพฤตกรรม 2 ระดบ ไดแก 2.2.1 การชวยเหลอทางพฤตกรรมระดบท 1 การจดกจกรรมสรางสรรคส าหรบนกเรยนทกคน หมายถง การจดกจกรรมศลปะ ทจดขนในชนเรยนปกตส าหรบนกเรยนทกคนเพอเปนการปองกนการเกดปญหาพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน ประกอบดวย 1) การจดกจกรรมศลปะในชนเรยนรวม ทเนนการสาธตขนตอนการปฏบตกจกรรมโดยครผสอน การลงมอปฏบตกบสอทเป นรปธรรมของนกเรยนตามขนตอนทครสาธต โดยมครผสอนและครพเลยงเปนผดแล ซงผวจยพฒนาขนโดยยดแนวคดจากทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชง พทธปญญา ทฤษฎภาระทางปญญา ซงใชสอนในชวโมงเรยนปกต สปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 20 นาท และ 2) การจดกจกรรมศลปะตามแผนปกตของโรงเรยน 2.2.2 การชวยเหลอทางพฤตกรรมระดบท 2 การจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลมยอยส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยง หมายถง การจดกจกรรมเสรมศลปะทจดขนส าหรบนกเรยนทม ภาวะเสยงทเนนการใชค าถามเพอกระตนใหนกเรยนมความสนใจในการรวมกจกรรม การสาธต การปฏบตกจกรรมสรางสรรคโดยตวแทนนกเรยน การลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรมตามขนตอนทก าหนด ครผสอนและครพเลยงรวมปฏบตกจกรรมสรางสรรคพรอมกบนกเรยน และมหนาทคอยเปนผดแลในระหวางการปฏบต ซงใชสอนในชวโมงซอมเสรมสปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 20 นาท 2.3 การตดตามความกาวหนา ใชวธการการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 หลงเรยนกจกรรมสรางสรรคแตละเรอง โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน (สมาธสน) ททมผวจยพฒนาขนเพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการเปลยนระดบการชวยเหลอ

28

2.4 การเสรมแรง โดยการใชค าชม และการน าผลงานงานมาตดปายนเทศในหองเรยน

3. การพฒนาระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยใช RTII MODEL (จฬามาศ จนทรศรสคต, ชฎาพร รกขเชษฐ และทกษณา งามประดบ, 2558) การชวยเหลอทางพฤตกรรมประกอบดวยองคประกอบ 3 ประการ ไดแก 3.1 การชวยเหลอ 3 ระดบ ไดแก 3.1.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการสอนวชาแนะแนวส าหรบนกเรยนทกคน หมายถง การจดการเรยนการสอนวชาแนะแนวทจดขนในชนเรยนปกตส าหรบนกเรยนทกคน เพอเปนการปองกนการเกดปญหาทางพฤตกรรม ประกอบดวย 1) การสอนวชาแนะแนวในชวโมงปกต โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบไมชน า (Non-directive Teaching) โดยใชสอนในชวโมงโฮมรม สปดาหละ 1 ชวโมง 3.1.2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอในชวโมงซอมเสรมโดยใชรปแบบ การวางเงอนไขเพอใหเกดพฤตกรรม (Contingency Management) ซงสอนใชเวลาสอน สปดาหละ 3 ครงๆ ละ 30 นาท 3.1.3 การชวยเหลอระดบท 3 เปนการชวยเหลอโดยจดกจกรรมส าหรบนกเรยนเปนรายบคคล ทมงใหนกเรยนเรยนรดวยตนเองในชวโมงวาง สปดาหละ 3 - 5 ครง โดยใชรปแบบ การเรยนการสอนการควบคมตนเอง (Self-control) 3.2 การตดตามความกาวหนา โดยการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผลการตอบสนองทถกตองของนกเรยนตอการชวยเหลอเพอดความกาวหนาของพฤตกรรมทพงประสงค โดยใช แบบประเมนพฤตกรรมทพงประสงคของส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน ภายหลงสนสด การชวยเหลอระดบท 1 และ 2 3.3 การเสรมแรง โดยการใหผเรยนเลอกสงเสรมแรงตามทตองการตามทระบในโปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรง ส าหรบรายละเอยดของขนตอนในการชวยเหลอแตละระดบ ผเขยนน าเสนอไวในบทท 5 รปแบบอาร ท ไอ บทท 7 การใชแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรม และบทท 10 การออกแบบการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากรายละเอยดของกระบวนการชวยเหลอ และดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เพอใหประสบผลส าเรจในการเรยนร และมพฤตกรรมทพงประสงคทน าเสนอมาขางตน จะเหนไดวา กระบวนการชวยเหลอนนจะเรมตงแตการเขาใจผเรยน การจดสภาพแวดลอมใหเออตอการเรยนร และการสอนดวยวธการตาง ๆ ทหลากหลายทสอดคลองกบแบบการเรยนร หรอลลาการเรยนร เปนแบบอยางในการยอมรบความผดพลาดทเกดขน รวมทงการน าสอทเปดโอกาสใหผเรยนตรวจสอบค าตอบไดดวยตนเองทเปนขอมลยอนกลบทผเรยนสามารถรบรผลการท างานของตนเองทปองกนไมใหผเรยนเกดความอบอายเพอนในชนเรยน การตดตามความกาวหนาอยางสม าเสมอ ตลอดจนม การเสรมแรงทางบวกตามความตองการของผเรยนแตละคน เปนตน

29

บทสรป

ความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาแลวขางตน พอทจะสรปไดวา ความบกพรองทาง การเรยนร สามารถจ าแนกเปนดาน ๆ ไดดงน คอ 1) เดกทมความบกพรองทางดานภาษาทรวมไปถง การฟง และการพด 2) เดกทมความบกพรองทางดานวชาการ ไดแก การอาน การเขยน คณตศาสตร สงคมศกษา และวทยาศาสตร 3) เดกทมความบกพรองทางดานการคดและการใหเหตผล 4) เดกทม ความบกพรองทางดานการเคลอนไหว 5) เดกทมความบกพรองทางดานสงคม และอารมณ 6) ความบกพรองอน ๆ ทเกยวของ เชน ความบกพรองดานสมาธ และการรบร ลกษณะของความบกพรองทางการเรยนรม 4 ดานใหญ ๆ คอ 1. ความบกพรองทางดานการอาน ไดแก การอานหนงสอชา อานออกเสยงไมชดเจน ไมมความระมดระวงในการอาน อานขาม หรอเรยงล าดบเหตการณของเรองทอานไมได ฯลฯ 2. ความบกพรองทางดานการเขยน ไดแก เวนวรรคไมถกตอง เขยนผดไวยากรณ คดลอกชา จบดนสองมงามไมถนด และลายมอไมด 3. ความบกพรองทางดานคณตศาสตร ไดแก การขาดความสามารถในการเขาใจเรองในเรองตาง ๆ ดงน 1) ความรสกเชงจ านวน 2) การชง ตวง วด 3) วน เวลา และเงน 4) ค าศพททางคณตศาสตร 5) สญลกษณทางคณตศาสตร 6) การกระท าทางคณตศาสตร 7) การแกโจทยปญหา 8) สถตและกราฟ และ 9) มตสมพนธ 4. ความบกพรองหลาย ๆ อยางรวมกน มกพบวาเดกทมปญหาดานการอาน จะมปญหาดานการเขยนตามไปดวย ในขณะทหากมความบกพรองเกยวกบการวางแนวเชงพนทจะท าใหเดกมปญหาทงการอาน การเขยน และการค านวณเพราะเปนความสามารถทเกยวของกบการรบร การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร แบงเปน 2 รปแบบ ไดแก 1) การคดแยกอยางเปนทางการ โดยใชเครองมอทมมาตรฐานเพอใหไดขอมลเพอการสงตอเพอใหแพทยวนจฉย 2) การคดแยกอยางไมเปนทางการเปนการคดแยกโดยการสงเกต หรอใชเครองมอทครผสอนสรางขนเอง เพอคดแยกผเรยนและใหการชวยเหลอ โดยไมมการตตราวาเดกมความบกพรองทางการเรยนรหรอไม หรอเพอใหไดขอมลเพอการสงตอเพอใหแพทยวนจฉย กระบวนการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สามารถท าไดหลายวธการ เชน 1) การศกษาจดเดน/จดดอยของเดก 2)การสอนโดยใชวธสอนทผานกระบวนการวจยส าหรบดานวชาการและพฤตกรรมโดยเนนการสอนกลยทธการเรยนรรวมกบทกษะทจ าเปน ทงนตองสอนดวยวธการตาง ๆ ทหลากหลายทสอดคลองกบแบบการเรยนร หรอลลาการเรยนร ตลอดจนการน าสอทเปดโอกาสใหผเรยนตรวจสอบค าตอบไดดวยตนเองทเปนขอมลยอนกลบทผเรยนสามารถรบรผล การท างานของตนเองทปองกนไมใหผเรยนอบอายเพอนในชนเรยน การตดตามความกาวหนาอยางสม าเสมอ ตลอดจนมการเสรมแรงทางบวกตามความตองการของผเรยนแตละคน เปนตน

30

ค าถามทบทวน

1. เดกมความบกพรองทางการเรยนร มค าทใชเรยกในภาษาไทยและภาษาองกฤษอยางไร บาง 2. เดกทมความบกพรองทางการเรยนร หมายความวาอยางไร

3. เดกทมความบกพรองทางการเรยนรมกประเภท อะไรบาง แตละประเภทมลกษณะอยางไร 4. ถาอยากทราบวา เดกคนใดมความบกพรองทางการเรยนร จะมการคดแยกอยางไร พรอมยกตวอยางประกอบ

5. เดกทมความบกพรองทางการเรยนรมปญหาในการเรยนวชาคณตศาสตรอยางไรบาง จงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ

6. เดกทมความบกพรองทางการเรยนรมปญหาในดานการอานอยางไรบาง จงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ 7. เดกทมความบกพรองทางการเรยนรมปญหาในดานการเขยนอยางไรบาง จงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ

8. สรปความรทวไปเกยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร โดยเขยนเปนแผนผงความคด

9. ถาทานมโอกาสไดไปเยยมครอบครวของนกเรยน และพบวา นกเรยนคนนนเปนเดกทม ความบกพรองทางการเรยนร ทานจะแนะน าผปกครองอยางไรบาง 10. ถาทานมโอกาสไดท างานรวมกบแกนน าเยาวชนในชมชน ทานจะจดกจกรรมเพอใหชมชนมความเขาใจและชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในชมชน อยางไร

บทท 2 การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร

การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทดาเนนการในอดตทผานมานน นบวาประสบความลมเหลว อาจเนองจากในการคดแยกแตละครงจะมขอผดพลาดทเกดขน 2 ประการ คอ 1) ความผดพลาดทางบวก ซงเกดขนเมอดาเนนการคดแยกโดยใชเครองมอบางอยางแลว พบวา นกเรยนมความบกพรองทาง การเรยนร ซงในความเปนจรงแลวนกเรยนไมมความบกพรองทาง การเรยนร และ 2) ความผดพลาดทางลบ ซงเกดขนเมอดาเนนการคดแยกโดยใชเครองมอบางอยางแลว พบวานกเรยนไมมความบกพรองทางการเรยนร แตในความเปนจรงแลวนกเรยนมความบกพรองทางการเรยนร นอกจากนแลวยงมการวพากษวจารณเกยวกบความผดพลาดทเกดขนในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เพอใหความชวยเหลอโดยใชวธการดความแตกตางวามขอบกพรองหลายประการ ดงนน จงไดมการเสนอแนวคดใหมในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร โดยใชรปแบบอาร ท ไอ (Responsiveness to Intervention) หรอเรยกยอ ๆ วา RTI หรอ RtI โดยในบทนจะนาเสนอเกยวกบการคดแยก การคดแยกสาหรบเดกทมความบกพรองดานการอาน การคดแยกสาหรบเดกทมความบกพรองทางคณตศาสตร และการคดแยกสาหรบเดกทมความบกพรองดานการเขยนทใชในปจจบนทควรศกษาและทาความเขาใจเพอนาไปใชตอไป

การคดแยก การคดแยก (Identification) หรอการคนหาผเรยนทมโอกาสเสยงทจะเกดความลมเหลวจากการจดการเรยนการสอนเปนขนตอนหนงในการจดการศกษาพเศษ ซงมจดมงหมายสาคญเพอจดประเภทเดกเขารบบรการทางการศกษาพเศษ เดกทไดรบการตดสนแลววาเปนเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จะไดรบการจดการเรยนการสอน หลกสตร สอการสอน ตลอดจนวธสอนทเหมาะสม และสอดคลองตามความตองการจาเปนและปญหาของเดก ทงนเพอเปนการตอบสนองตอการจดการศกษาตามพระราชบญญตการจดการศกษาพเศษ พ.ศ. 2551 ทเปดโอกาสใหผเรยนทกคนไดรบการศกษาทมคณภาพและทดเทยมกบเดกปกต

จากการศกษาเอกสารทเกยวกบการศกษาพเศษ พบสาระสาคญของการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดงน (ผดง อารยะวญ,2542, หนา 35-44; 2546, หนา 8-9; สไปรมา ลลามณ, 2553, หนา 24-26) 1. การคดแยกอยางไมเปนทางการ การคดแยกอยางไมเปนทางการ (Informal Identification) เปนการคดแยกเดกโดยไมใชแบบทดสอบมาตรฐาน ครอาจใชวธสงเกตพฤตกรรมของเดกอยางเปนระบบ โดยมผสงเกตจานวน 2-3 คน และครลงมตรวมกนวา เดกทสงเกตมปญหาอะไรบาง ขอมลทไดสามารถนามาใชประกอบการตดสนใจคดแยกประเภทเดกไดเปนอยางดอกวธหนงทโรงเรยนหลายแหงใชไดผลมาแลว คอ การบนทกพฤตกรรมทางการเรยนของเดกวาเดกมปญหาในการเรยนอยางไรบาง ครอาจประเมนผลเดกเพอการคดแยกเดกทมปญหาทางพฤตกรรมของเดกไดโดยการสงเกตพฤตกรรม การเรยนและพฤตกรรมโดยทวไป การคดแยกแบบไมเปนทางการทนยมใช มดงน

32

1.1 การสงเกตพฤตกรรมการเรยน ไดแก ดานภาษาไทย เชน การปฏบตตามคาสงของคร การใชคาพดของเดก ระดบความสามารถดานการอานของเดก การเขยนตามคาบอก และ การคดลอกคาจากบนกระดาน การเขยนประโยค และลกษณะลายมอ ดานคณตศาสตร เชน การนบเลข ความเขาใจเรองจานวนตวเลข การบอกขนาดสงของ การบอกความแตกตางของรปทรงเรขาคณต มาตรา การชง การตวง การวด และเรอง เงนตรา ลกษณะการทาและแกโจทยปญหา ดานพฤตกรรม เชน การจา ความสบสนดานซายขวา สมาธ ความสนใจ การจดจอกบกจกรรม หรองานททาการอดทน รอคอย การเคลอนไหวรางกาย เปนตน 1.2 การบนทกพฤตกรรมการเรยนของผเรยน ครประจาชน หรอครผสอนประจาวชา ตาง ๆ เปนผทาหนาทบนทกพฤตกรรมการเรยนของผเรยน เพอใหเหนปญหาทชดเจนควรรวบรวม การบนทกขอมลจากครประมาณ 2-3 คน การบนทกพฤตกรรมของผเรยนจะแสดงใหเหนถงขอมลเกยวกบปญหาของผเรยนทเผชญปญหาในหองเรยน 2. การคดแยกอยางเปนทางการ การคดแยกอยางเปนทางการ (Formal Identification) เปนการคดแยกทใชเครองมอทมมาตรฐาน หรอแบบคดแยกทมความนาเชอถอ ซงในตางประเทศมแบบทดสอบทเปนทนยมใชอยมาก แตสาหรบในประเทศไทย เครองมอทใชในการคดแยกเดกทจะกลาวถงม 2 ชด คอ แบบคดแยกเดกทมปญหาในการเรยนรซงพฒนาขนโดย ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม และแบบสารวจปญหาในการเรยนซงพฒนาโดย ศาสตราจารย ดร .ผดง อารยะวญ แหงภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ การคดแยกอยางเปนทางการทนยมใชมดงน

2.1 การวดระดบความสามารถทางสตปญญาในตางประเทศมเครองมอทนยมใชในการวดระดบความสามารถทางสตปญญา เชน 2.1.1 Illinois Test of Psycholinguistic Abilities (ITPA) 2.1.2 Woodcock-Johnson Psycho

2.1.3 Educational Battery 2.1.4 Peabody Individual Achievement Test-Revised เปนตน นอกจากนแลวการใชแบบทดสอบมาตรฐานในการวดระดบสตปญญาเพอประเมน หรอ คดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรควรเปนแบบทดสอบทไมเกยวของกบดานภาษา (Nonverbal Test) เนองจากเดกทมความบกพรองทางการเรยนรสวนใหญมปญหาดานภาษา แบบทดสอบทนยมใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร คอ Color Progressive Matrices (CPM)

2.2 การวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยการประเมนผลสมฤทธทางการเรยน 3 ดาน ไดแก ดานการอาน ดานการเขยน และดานคณตศาสตร แลวนาคะแนนทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑปกต แบบทดสอบมาตรฐานทใชในการวดผลสมฤทธทางการเรยนทนยมใชกนมาก คอ Wide Range Achievement Test (WRAT) โดยทวไปเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมกมผลสมฤทธทาง การเรยนตากวาชนทตนเรยนประมาณ 2 ป

33

พรดา อนไพร, ฐตว แกวพรสวรรค, กนกวรรณ ลมศรเจรญ, สชรา ภทรายตวรรตน และ

ชาตร วฑรชาต (2554, หนา 232-233) ไดกลาวถงเครองมอทเปนมาตรฐานทใชสาหรบการคดแยกอยางเปนทางการ ดงน. 1. แบบทดสอบเชาวนปญญา (The Colored Progressive Matrices: CPM) สรางขนบนพนฐานเชาวนปญญาของสเปยรแมน (General Factor) เปน แบบทดสอบทไมเกยวของกบการใชภาษา จงเหมาะท จะใชกบกลมบคคลชนชาตใดกได หรอในกลมคนท ไมไดศกษาในโรงเรยนกสามารถทดสอบได CPM ใชกบ เดกอาย 5-11 ป ใชเวลาในการทดสอบประมาณ 20-30 นาท ขอทดสอบประกอบดวยรปภาพเรขาคณต ทมลวดลายตางๆ ในแตละขอทดสอบจะมสวนท ขาดหายไป ผรบ การทดสอบจะตองเลอกภาพททาให สวนทขาดหายไปนนสมบรณ มทงหมด 3 ชด คอชด A, Ab และ B ในแตละชดประกอบดวยขอทดสอบยอย 12 ขอ รวมจานวนขอทดสอบทงหมด 36 ขอ การแปลผล จะแสดงระดบเชาวนปญญาเปน คา IQ และ เปอรเซนไทล กาหนดคาเชาวนปญญาปกตทคะแนน IQ เทากบ 90 ขนไป ปจจบนแบบทดสอบ CPM มเกณฑมาตรฐานสาหรบเดกไทยทแยกตามอาย เพศ และระดบการศกษาทพฒนาโดยนกจตวทยาและนกศกษาจตวทยาคลนกของภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล 2. แบบทดสอบความจาและการเรยนร (Wide Range Assessment of Memory and Learning, Second Edition: WRAML2) ใชประเมนความจาเปนแบบทดสอบมาตรฐานทมเกณฑมาตรฐานในแตละชวง อาย ประกอบดวย 6 แบบทดสอบยอยทใชประเมนความจา 3 องคประกอบ ไดแก 2.1 Verbal Memory Index ประกอบดวย 2 แบบทดสอบยอย ไดแก

2.1.1 Story Memory: ผรบการทดสอบจะไดฟงเรองราว จานวน 2 เรอง หลง จากทฟงจบในแตละเรอง ผรบการทดสอบจะตองเลาเรองราวทงหมดเทาทจาได 2.1.2 Verbal Learning: ผรบการทดสอบจะไดฟงรายการคาศพทจานวน 13-16 คา จากนนผรบการทดสอบตองบอกรายการคาศพททงหมดเทาทจาได ซงจะตองทดสอบทงหมด 4 ครงตดกน โดยใชรายการคาศพทชดเดม 2.2 Visual Memory Index ประกอบดวย 2 แบบทดสอบยอย ไดแก

2.2.1 Design Memory: ผรบการทดสอบ จะไดดภาพรปทรงเรขาคณตทละรป รปละ 5 วนาท จานวน 5 รป จากนนในแตละรปเมอผานไปอก 10 วนาท ผรบการทดสอบจะตองวาดรปทไดดไปนนใหเหมอนทสดเทาททาได 2.2.2 Picture Memory: ผรบการทดสอบจะไดดรปเหตการณตาง ๆ ทละรป รปละ 10 วนาท จานวน 4 รป จากนนในแตละรปผรบการทดสอบจะไดดรปใหมทเปนฉากเหตการณเดยวกนแตมการเปลยนแปลงไปในบางจด ซงผรบการทดสอบตองระบจดทเปลยนแปลงไปจากรปเดมทไดดไปในตอนแรก 2.3 Attention-concentration Index ประกอบดวย 2 แบบทดสอบยอย ไดแก

2.3.1 Finger Windows: ผทดสอบจะชชดของตวเลขบนแผนพลาสตกทเจาะรไวจากนนผรบการทดสอบตองชตาแหนงตวเลขตามลาดบทผทดสอบชใหด

34

2.3.2 Number-letter: ผทดสอบจะพดชดของตวเลขผสมกบตวอกษร จากนนผรบการทดสอบตองพดชดของตวเลข และตวอกษรตามลาดบทผทดสอบพด สาหรบประเทศไทยมเครองมอสาหรบคดแยกนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร ดงน (ผดง อารยะวญ, 2544, หนา 36-40) 1 แบบคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยศาสตราจารยศรยา นยมธรรม ซงพฒนามาจากเครองมอของ McCarthy ทใชสาหรบเดกทมอายระหวาง 4 - 6ป ครง เปนการทดสอบรายบคคล ใชวดความสามารถของเดก 6 ดาน ไดแก การรจกซายขวา การจาคา การวาดรปทรง การจาตวเลข การจดหมวดหม และการใชขา (ศรยา นยมธรรม, 2537, หนา 3-4) 2. แบบสารวจเดกทมปญหาในการเรยนรไดรบการพฒนาขนโดยศาสตราจารย ดร.ผดง อารยะวญ ใชกบเดกอาย 6 - 12 ป ซงศกษาอยในระดบประถมศกษา โดยมครผสอนซงรจก และใกลชดกบเดกเปนอยางดเปนผประเมนเดกแตละคน โดยใชการสงเกตเดกตดตอกนเปนระยะเวลาไมนอยกวา 3 เดอน แบบสารวจนใชเพอสารวจปญหาของเดก 5 ดานใหญ ๆ ไดแก ดานภาษา ดานคณตศาสตร ดานเวลาและทศทาง ดานการเคลอนไหว และดานพฤตกรรม นอกจากเครองมอทง 2 ชนดทกลาวมาแลวขางตนยงมเครองมออน ๆ ทใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดงน 1. แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร เปนแบบจาแนกทางการศกษาเหมาะสาหรบเดกทมอายระหวาง 5 – 9 ป โดยผทใกลชดกบเดกมากทสดจะทาหนาทเปนผประเมน แบบคดกรองนแบงเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1 ตองตอบวา ใช ทง 3 ขอ จงจะทาตอสวนท 2 สวนท 2 แบงความบกพรองออกเปน 3 ดาน คอ 1) ความบกพรองทางดานการอาน 2) ความบกพรองทางดานการเขยน และ 3) ความบกพรองทางดานการคานวณของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2556, หนา 20-21) 2 แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะสมาธสน บกพรองทางการเรยนร และออทซม (KUS-SI

Rating Scales: ADHD/LD/Autism (PDDs)) ดารณ อทยรตนกจ ชาญวทย พรนภดล และคณะ (2549, หนา 10 -12) ไดรวมกนพฒนา KUS-SI Rating Scales: ADHD/LD/Autism (PDDS) เพอใชในการคดกรองนกเรยนตงแตชน ป.1- ป.6 อายระหวาง 6-13 ป 11 เดอน ทมภาวะสมาธสน บกพรองทางการเรยนรและออทซม โดยแบงพฤตกรรมออกเปน 5 ดานดงน 2.1 พฤตกรรมภาวะสมาธสน (KUS-SI Rating Scale 1: ADHD) มขอความ 30 ขอ ใชคดแยกนกเรยนทมภาวะสมาธสน 2.2 พฤตกรรมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการอาน (KUS-SI Rating Scale 2: LD-Reading) มขอความ 20 ขอ ใชคดกรองนกเรยนทมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการอาน 2.3 พฤตกรรมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการเขยน (KUS-SI Rating Scale 3: LD-Writing) มขอความ 20 ขอ ใชคดกรองนกเรยนทมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการเขยน

35

2.4 พฤตกรรมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการคดคานวณ (KUS-SI Rating Scale 4: LD-Mathematics) มขอความ 20 ขอ ใชคดกรองนกเรยนทมภาวะบกพรองทางการเรยนรดานการคดคานวณ 2.5 พฤตกรรมภาวะออทซม (KUS-SI Rating Scale 5: Autism/PDDs) มขอความ 40 ขอ ใชคดกรองนกเรยนทมภาวะออทซม การคดกรองสาหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรโดยใชเครองมอน ผตอบ แบบคดกรอง ตองเปนผทรจกนกเรยนเปนอยางด ผตอบแบบคดกรอง คอ ผตอบขอความทบงบอกพฤตกรรมแตละดานของแบบคดกรอง สวนผประเมน คอ ผรบผดชอบในการประเมน และแปลผลคะแนน ในบางกรณผตอบและผประเมนอาจเปนคน ๆ เดยวกนได 3. แบบประเมนความสามารถทางเชาวนปญญาของเดกอาย 2 – 15 ป เปนแบบทดสอบรายบคคลใชวดความสามารถ 5 ดาน ไดแก 1) ความสามารถในการรจก เขาใจความหมาย และเหตผลทางดานภาษาในระดบงาย 2) ความสามารถในดานความจาจากการมองเหน และการไดยน 3) ความสามารถในการคดอยางมเหตผล สามารถวเคราะห เปรยบเทยบ และเกยวโยงความสมพนธของสงตาง ๆ เขาดวยกน และการเขาใจความหมายทเปนตวเลข สญลกษณ หรอนามธรรม 4) ความสามารถในการใชกลามเนอ การเคลอนไหว หยบจบ ความสามารถในการรบรและเขาใจจากการมองเหน และแสดงออกในการแกปญหาตาง ๆ ดวยการกระทาอยางรวดเรว เหมาะสม และ 5) ความสามารถในการเรยนร สงเกตจากสงแวดลอม และการแกปญหาโดยใชประสบการณ ผทดสอบเปนคร หรอเจาหนาทสาธารณสขทผานการอบรมการใชคมอจากนกจตวทยาคลนก (สถาบนราชานกล, 2555, หนา 13) 4. แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2556, หนา 52, 62-69) ไดกาหนดใหมการอบรมครโรงเรยนแกนนาการเรยนรวม เพอนาไปใช เปนแบบคดกรองของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกาหนดใหครในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใชเพอคดแยกนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรตงแตระดบประถมศกษาและมธยมศกษาในชนเรยนของตนเองมลกษณะ ดงน

36

ประเมนครงท ..................

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร (ประถมศกษา)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)..............................................................……………........... วน เดอน ป เกด.....................................................................….อาย..........................ป.................เดอน

ระดบชน............................. วน เดอน ปทประเมน .............................................................................. ค าชแจง 1. แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน 2. วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอย ๆ โดยใหทาเครองหมาย / ลงในชอง “ ใช ” หรอ “ไมใช ” ทตรงกบลกษณะหรอพฤตกรรมนน ๆ ของเดก 3. ผทาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบ คดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจนถกตอง 4. ผคดกรองควรจะมอยางนอย 2 คนขนไป

สวนท 1 การสงเกตเบองตน / ขอมลพนฐานของเดกทมปญหาทางการเรยนร

ท ลกษณะ / พฤตกรรม การสงเกต ใช ไมใช

1 ดฉลาดหรอปกต ในดานอน ๆ นอกจากในดานการเรยน 2 ตองมปญหาทางการเรยน ซงอาจทาไมไดเลยหรอทาไดตากวา 2

ชนเรยน ในดานใดดานหนงหรอมากกวา 1 ดาน ตอไปน ดานการอาน ดานการเขยน ดานการคานวณ

3 ไมมปญหาทางดานการเหน การไดยน สตปญญา หรอออทสตก หรอจากการถกละทง ละเลย หรอความดอยโอกาสอน ๆ

เกณฑการพจารณา ถาตอบวาใช 3 ขอ แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ควรสงเกตในสวนท 2 ตอ ผลการพจารณาสวนท 1

พบ ไมพบ ( ถาพบสงเกตในสวนท 2 ตอ )

37

สวนท 2 การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน

ท ลกษณะ / พฤตกรรม ผลการวเคราะห

ใช ไมใช 1. ดานการอาน

1 อานชาอานขาม อานไมหมด

2 จาคาศพทคาเดมไมได ทง ๆ ทเคยผานสายตามาแลวหลายครง

3 อานเพมคา ซาคา อานผดตาแหนง

4 อานสลบตวอกษรหรอออกเสยงสลบกน เชน บก อานเปน กบ

5 สบสนในพยญชนะคลายกนเชน ก ภ ถ, ฦ ฎ ฏ, ด ต ค

6 จาศพทใหมไมคอยได

7 มปญหาในการผสมคา การอานออกเสยงคา

8 สบสนคาทคลายกน เชน บาน/ บาน

9 อานคาทไมคนเคยไมได

10 อานคาในระดบชนของตนเองไมได

2. ดานการเขยน

1 ไมชอบและหลกเลยงการเขยน หรอการลอกคา

2 เขยนไมสวยไมเรยบรอย สกปรก ขดทง ลบทง

3 เขยนตวอกษรและคาทคลายๆ กนผด

4 ลอกคาบนกระดานผด (ลอกไมครบตกหลน)

5 เขยนหนงสอไมเวนวรรค ไมเวนชองไฟ ตวอกษรเบยดกนจนทาใหอานยาก

6 เขยนสลบตาแหนงระหวางพยญชนะ สระ เชน ตโ

7 เขยนตามคาบอกของคาในระดบชนตนเองไมได

8 เขยนตวอกษรหรอตวเลขกลบดาน คลายมองกระจกเงา เชน ,

9 เขยนพยญชนะหรอตวเลขทมลกษณะคลายกนสลบกน เชน ม-น, ด-ค, พ-ย, b-d, p-q, ๖-๙

10 เรยงลาดบตวอกษรผด เชน สถต เปน สตถ

38

สวนท 2 การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน (ตอ)

ท ลกษณะ / พฤตกรรม ผลการวเคราะห

ใช ไมใช 3. ดานการค านวณ

1 นบเลขเรยงลาดบ นบเพม นบลดไมได

2 ยากลาบากในการบวก,ลบ จานวนจรง

3 ยากลาบากในการใชเทคนคการนบจานวนเพมทละ ๒, ๕, ๑๐, ๑๐๐

4 ยากลาบากในการประมาณจานวนคา

5 ยากลาบากในการเปรยบเทยบ มากกวา นอยกวา

6 แกโจทยปญหางายๆ ไมได

7 สบสนไมเขาใจเรองเวลา ทศทาง

8 บอกความหมาย หรอสญลกษณทางคณตศาสตร ไมได เชน +, -, ×, >, <,

=

9 เปรยบเทยบขนาด รปทรง ระยะทาง ตาแหนงไมได

10 เขยนตวเลขกลบ เชน ๕ s , ๖ ๙

4. ดานพฤตกรรมทวไป

1 ไมทาตามคาสง ทางานไมเสรจ

2 มความยากลาบากในการจดระบบงาน

3 ทาของหายบอยๆ เปนประจา เชน ของเลน ดนสอ หนงสอ อปกรณ การเรยน

4 ลมทากจกรรมทเปนกจวตรประจาวน

5 สบสนดานซาย ขวา

6 วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ

7 เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา

8 มอาการเครยดขณะอาน

9 ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ

10 หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทางานหรอการบานทตองมระเบยบ

และใสใจในงาน

39

เกณฑการพจารณา

1. ดานการอาน ถาตอบวาใช 7 ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนรดานการอาน 2. ดานการเขยน ถาตอบวาใช 7 ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนรดานการเขยน 3. ดานการค านวณ ถาตอบวาใช 6 ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนรดานการคานวณ 4 ดานพฤตกรรมทวไป ถาตอบวาใช 4 ขอขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนร หากพบวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานใดดานหนง หรอหลายดาน ใหจดบรการการชวยเหลอตามความตองการจาเปนพเศษ และสงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป ผลการคดกรอง

พบความบกพรอง O ดานการอาน O ดานการเขยน O ดานการคานวณ ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม

................................................................................................................................................................ ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................) ลงชอ ................................................. ใบวฒบตร เลขท..................................(ผคดกรอง) (....................................................) ค ายนยอมของผปกครอง

ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว).......................................................................เปนผปกครองของ(ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) .................................... .................................... ยนยอม ไมยนยอม ใหดาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย /น.ส.).................................. ตามแบบคดกรองน

เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (....................................................)

40 ประเมนครงท..............

แบบคดกรองบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร (มธยมศกษา)

ชอ-นามสกล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)...................................................................................... วน เดอน ป เกด..........................................................อาย ......................... ป .....................เดอน ระดบชน..................................................................... วน เดอน ป ทประเมน.................................. ค าชแจง 1. แบบคดกรองฉบบนเปนแบบคดกรองเพอประโยชนในทางการจดการศกษาเทานน 2. วเคราะหลกษณะ/พฤตกรรม ของเดกซงเปนลกษณะหรอพฤตกรรม ทเดกแสดงออกบอย ๆ

โดยใหทาเครองหมาย / ลงในชอง “ ใช ” หรอ “ไมใช ” ทตรงกบลกษณะหรอพฤตกรรม นน ๆ ของเดก 3. ผทาการคดกรองเบองตนตองผานการอบรมวธการใช และการประเมน ตามแบบ คดกรองน และควรสอบถามขอมลเพมเตมจากผทอยใกลชดเดกมากทสด เชน ผปกครองหรอคร เพอใหเกดความชดเจนถกตอง 4. ผคดกรองควรจะมอยางนอย 2 คนขนไป

สวนท 1 การวเคราะหเบองตน / ขอมลพนฐานของบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร

ท ลกษณะ / พฤตกรรม ผลการวเคราะห ใช ไมใช

1 ดฉลาดหรอปกต ในดานอน ๆ นอกจากในดานการเรยน 2 ตองมปญหาทางการเรยน ซงอาจทาไมไดเลยหรอทาไดตากวา

๒ ชนเรยน ในดานใดดานหนงหรอมากกวา ๑ ดาน ตอไปน 1.1 ดานการอาน 1.2 ดานการเขยน 1.3 ดานการคานวณ

3 ไมมปญหาทางดานการเหน การไดยน สตปญญา หรอออทสตกหรอจากการถกละทง ละเลย หรอความดอยโอกาสอน ๆ

เกณฑการพจารณา ถาตอบวาใช 3 ขอ แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนร ควรสงเกตในสวนท 2 ตอ ผลการพจารณาสวนท 1 พบ ไมพบ ( ถาพบสงเกตในสวนท 2 ตอ )

41

สวนท 2 การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน

ท ลกษณะ / พฤตกรรม ผลการวเคราะห

ใช ไมใช 1. ดานการอาน

1 อานขามบรรทด อานซาบรรทด 2 อานคาสมาส สนธ ไมได 3 อานอกษรนาไมได 4 เปรยบเทยบความหมายของคาไมได 5 ไมรจกหนาทของคาในประโยค 6 มปญหาในการอานคาพองรป พองเสยง 7 อานราชาศพทไมได 8 อานบทรอยกรองลาบาก 9 อานคายากประจาบทไมได 10 อานจบใจความสาคญของเรองไมได 2. ดานการเขยน

1 ฟงคาบรรยายแลวจดโนตยอไมได 2 เขยนคาทมตวการนตไมได 3 เขยนสรปใจความสาคญไมได 4 เขยนบรรยายความรสกนกคดของตนเองไมได 5 เขยนเรยงความยาวๆ ไมได 6 เขยนบรรยายภาพไมได 7 เขยนยอความไมได 8 เขยนคาพองรป - พองเสยงไมได 9 เขยนคายากประจาบทไมได 10 เขยนตามคาบอกไมได 3. ดานการค านวณ 1 ไมเขาใจความหมายและสญลกษณทางคณตศาสตร 2 ไมสามารถเขยนเศษสวนในลกษณะทศนยมและทศนยมซา 3 ไมเขาใจและเขยนจานวนตรรกยะ และอตรรกยะไมได 4 ไมเขาใจและเขยนจานวนในรปอตราสวน สดสวนและรอยละใน

การแกโจทยปญหา

42

สวนท 2 การวเคราะหความบกพรองทางการเรยนรของเดกในแตละดาน (ตอ)

ท ลกษณะ / พฤตกรรม ผลการวเคราะห ใช ไมใช

5 ไมเขาใจการเขยนระบบจานวนจรง 6 ไมเขาใจและเขยนคาสมบรณไมได 7 ไมเขาใจการเขยนจานวนจรงในรปเลขยกกาลงทเปนจานวนตรรกยะ

จานวนจรงทอยในเกณฑ

8 ไมเขาใจเรองการประมาณคา

9 ไมเขาใจเรองจานวนเตมและเศษสวน 10 ไมเขาใจเกยวกบระบบจานวน 4. ดานพฤตกรรมทวไป 1 ลงเลในความสามารถของตนเอง มกจะพงโชคลางหรอสงภายนอก

มากกวาการทางานหนก

2 ไมทาตามคาสง ทางานไมเสรจ 3 มความยากลาบากในการจดระบบงาน 4 หลกเลยง ไมชอบ หรอลงเลใจทจะทางานหรอการบานท

ตองมระเบยบและใสใจในงาน

5 หนเหความสนใจไปสภายนอกไดงาย 6 ลมทากจกรรมทเปนกจวตรประจาวน 7 สบสนดานซาย ขวา 8 วางสงของเครองใชไมเปนระเบยบ 9 ใจไมคอยจดจออยกบงาน มองโนนมองนบอยๆ 10 เสยสมาธงายมองไปยงทกสงทเคลอนไหวผานสายตา

เกณฑการพจารณา 1. ดานการอาน ถาตอบวาใช 7 ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนรดานการอาน 2. ดานการเขยน ถาตอบวาใช 7 ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนรดานการเขยน

43

3. ดานการค านวณ ถาตอบวาใช 5 ขอ ขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนรดานการคานวณ 4. ดานพฤตกรรมทวไป ถาตอบวาใช 4 ขอขนไป แสดงวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทาง การเรยนร หากพบวามแนวโนมทจะเปนบคคลทมความบกพรองทางการเรยนรดานใดดานหนงหรอหลายดาน ควรใหการชวยเหลอตามความตองการจาเปนพเศษทางการศกษาของผเรยน และ สงตอใหแพทยตรวจวนจฉยตอไป ผลการคดกรอง พบความบกพรอง O ดานการอาน O ดานการเขยน O ดานการคานวณ

ไมพบความบกพรอง

ความคดเหนเพมเตม

................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................... ...........................

ลงชอ ..............................................ใบวฒบตร เลขท...........................................(ผคดกรอง)

(.....................................................)

ลงชอ ..............................................ใบวฒบตร เลขท............................................(ผคดกรอง)

(...................................................)

ลงชอ .............................................. ผปกครอง (..............................................)

44

ค ายนยอมของผปกครอง ขาพเจา(นาย / นาง / นางสาว)...................................................................... ....เปนผปกครอง

ของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว) ................................................................................................... ยนยอม ไมยนยอม ใหดาเนนการคดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.)..................................... ตามแบบคดกรองน เมอพบวามแนวโนมเปนผทมความบกพรองตามแบบคดกรองขางตน ยนด ไมยนด ใหจดบรการชวยเหลอทางการศกษาพเศษตอไป

ลงชอ ................................................. ผปกครอง (.................................................... )

จากรายละเอยดของการคดแยกทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา เครองมอทใชในการคดแยกอยางเปนทางการจะเปนเครองมอทตองอาศยความรในการใชเครองมอ ดงนน ผใชเครองมอตองผานการอบรมมากอน สวนการคดอยางไมเปนทางการครผสอนสามารถสรางเครองมอขนมาเองได หรอใชวธการสงเกตเพอเกบรวบรวมขอมลของผเรยนทงดานพฤตกรรมการเรยน และพฤตกรรมทว ๆ ไป ตลอดจนการสงเกตจากการตรวจผลงานของผเรยนททาใหเหนแนวโนมวานาจะมความเสยงตอ การเกดความลมเหลวจากการจดการศกษาทเหมอนกนกบเดกปกตทวไป ดงนนเมอผสอนคดแยกเดกไดแลวกจะเปนขนตอนการสงใหแพทยวนจฉยตอไป

รปแบบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สบเนองจากกฎหมาย 2 ฉบบ คอ No Child Left Behind หรอ NCLB 2001 ทระบวา การพฒนาดานวชาการและผลสมฤทธสาหรบเดกทกคนโดยไมคานงถง ตางสผว ตางเชอชาต หรอตางศาสนา และ Individual with Disabilities Education Act 2004 แกไข 2005 หรอ IDEA 2004 แกไข 2005 ทระบวา การจดการศกษาใหกบเดกทมความบกพรองตองจดใหโดยไมเสยคาใชจาย และตองจดใหเหมาะสมกบเดก และระบใหใชรปแบบอาร ท ไอ หรอการตอบสนองตอการชวยเหลอ (RTI) ในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และรปแบบอน ๆ มรายละเอยด ดงน 1. A Hybrid Model แบรดเลย (Bradley, Daneilson & Hallahan, 2002, p.798) กลาววา องคประกอบหนงของกฎหมาย Individuals with Disabilities Education Improvement Act (IDEA 2004) ทอนญาตใหรฐหรอ ตาบลใชกระบวนการทผานการวจยทเปนทางเลอกเพอตดสนวา ผเรยนคนใดมความบกพรองทางการเรยนรเฉพาะอยาง ซงในความเปนจรงแลว งานวจยทมการทบทวนเกยวกบการคดแยกเสนอแนะวา ทกรฐควรนารปแบบทเปนทางเลอกมาใชภายใตฉนทามตของกลมนกวจยทจดประชมโดยสานกงานโปรแกรมการศกษาพเศษ (Office of Special Education Programs) ดงทสเปนเซอร, แวกเนอร, แชทชไนเดอร, ควนน, โลเปซ และเพทซเชอร (Spencer, Wagner, Schatchneider, Quinn, Lopez, & Petscher, (2015, p.3) ทไดนาเสนอไววา ผเรยนจะแสดง

45

ผลสมฤทธทางการเรยนทตา เมอมแสดงการตอบสนองทไมเพยงพอตอการชวยเหลอทองการวจย ทงนการประเมนจะตองกระทากอนใหความชวยเหลอ สาหรบเกณฑการคดออกทไมใชความบกพรองทางการเรยนร ไดแก ความบกพรองทางสตปญญา ความบกพรองทางประสาทสมผส การรบกวนดานอารมณอยางรนแรง เดกทขาดความสามารถดานภาษาองกฤษ การ คดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนสวนหนงของกระบวนการทกาหนดไวในกฎหมาย IDEA (2004) ในงานวจย พบวาการแสดงผลสมฤทธทางการเรยนทตา และการตอบสนองทไมเพยงพอตอการสอนนบวาเปนเกณฑการคดเขาสาหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สาหรบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร หรอความบกพรองทางการอานโดยใช Hybrid Model จะประกอบดวยเกณฑ 3 ประการ คอ 1) ผเรยนจะตองแสดงผลสมฤทธทางการเรยนทตา 2) มหลกฐานทไมเพยงพอสาหรบการตอบสนองตอการชวยเหลอทมประสทธผล และองการวจย และ 3) ผลสมฤทธทางการเรยนตาไมใชคณลกษณะของเกณฑสาหรบการคดออกของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เชน ความบกพรองทางสตปญญา ความบกพรองทางประสาทสมผส การรบกวนดานอารมณอยางรนแรง เดกทขาดความสามารถดานภาษาองกฤษ ขอจากดของ Hybrid Model คอ 1) ไมสามารถประเมนอยางเชงประจกษได และ 2) ไมสามารถแสดงสงทเรารเกยวกบความบกพรองดานการอานไดอยางสมบรณ 2. Responsiveness to Instruction (RTI) ฟชส และ ฟชส (Fuchs & Fuchs, 2006, p.93) ไดกลาวถงทมาของการลงนามของประธานาธบด บช (Bush) ในกฎหมาย IDEA (2004) ทแกไขจากฉบบเดมทกระตนใหใชวธการ ดความแตกตาง (IQ–achievement Discrepancy) ในปจจบนใหใชวธ Response to Intervention หรอ RTI ซงเปนวธทางเลอกใหมทเปนวธการในการจดเตรยมการชวยเหลอระยะแรกเรมสาหรบผเรยนทกคนทมภาวะเสยงทจะประสบความลมเหลวในโรงเรยน นอกจากนแลวการใชรปแบบ อาร ท ไอยงเปนการสงเสรมการชวยเหลอระยะแรกเรมทมประสทธผล และแสดงถงวธการทถกตองของการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สาหรบตว R ในรปแบบอาร ท ไอ หมายถง การคดเลอกผเรยนทเปนกลมเสยง และในงานวจยสวนใหญมกจะใชผลสมฤทธทตากวาเปอรเซนไทลท 25 เพอพจารณาวา เปนผเรยนกลมเสยง นอกจากนแลวยงรวมไปถงการตดตามความกาวหนาของกลมเสยงภายหลงจากการคดแยกกลมเสยงจะมการตดตามความกาวหนาของการตอบสนองตอ การจดการศกษาปกต และใชการตดตามความกาวหนาเพอสงตอนกเรยนจากระดบท 1 ไปยงระดบท 2 ตว I ในรปแบบอาร ท ไอ หมายถง 1) การชวยเหลอ 2) การชวยเหลอหลายระดบ ซงมตงแต 2-4 ระดบของการเรยนการสอน และ 3) การแกปญหา เนองจากรปแบบอาร ท ไอ ไดใชแนวคดของ การแกปญหาในการชวยเหลอ คอ (1) ระดบท 1 ครทางานรวมกบผปกครองเพอแกปญหาทางวชาการของนกเรยน (2) ระดบท 2 ครและทมผชวยในโรงเรยนจะเขามาชวยครในการเลอกวธทใชในการชวยเหลอเพอแกปญหาวชาการ และการตดตามความกาวหนาของการชวยเหลอทมประสทธผล (3) ระดบท 3 นกจตวทยาในโรงเรยนทจบการศกษาระดบปรญญาโท และปรญญาเอก ตลอดจนนกการศกษาพเศษทใชวธการแกปญหาทางพฤตกรรมเพอระบ หรอออกแบบการชวยเหลอ และทาการประสานการใชรปแบบอาร ท ไอ และ (4) ระดบท 4 ผชวยดานการศกษาพเศษจะมารวมกนพจารณากระบวนการปองกนทมความเหมาะสม 4) การประเมนผล การประเมนผลโดยใชแบบทดสอบจะสนบสนนจดประสงคของรปแบบอาร ท ไอ 2 ประการ คอ 1) การจดหาผเรยนทม

46

ความยงยากตงแตตอนแรก และการจดหาการจดการเรยนการสอนทมประสทธผล และ 2) การจดหาวธการทถกตองในการประเมนความตองการจาเปนของผเรยน

จากรปแบบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวา ทงสองรปแบบจะเนนในเรองของการประเมนในระยะยาวทใชเวลาคอนขางนาน เพอใหไดขอมลทแทจรงในการระบวา เดกคนใดมความบกพรองทางการเรยนร หรอไม อยางไร อกทงเปนรปแบบใน การคดแยกทใชการคดแยกเดกจากผลการตอบสนองตอการสอนทมประสทธผลทตองดาเนนการชวยเหลออยางนอย 3 ระดบ คอ ระดบท 1 การชวยเหลอนกเรยนทงชน ระดบท 2 การชวยเหลอนกเรยนเปนกลมยอยทมปญหาคลายคลงกน และระดบท 3 การชวยเหลอเปนรายบคคล ทงนใน การชวยเหลอแตละระดบครผสอนจะตองคดเลอกวธการสอนเพอใชในการชวยเหลอทองงานวจยทมหลกฐานเชงประจกษทแสดงวามประสทธผล

เครองมอการคดแยกส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในระดบประถมศกษานน นกการศกษาไดพฒนาเครองมอเพอใชในการคดแยกอยางหลากหลาย ทมความเหมาะสมในการคนหาวาเดกคนใดมความบกพรองทางการเรยนรประเภทใดเพอเปนขอมลในการวางแผนในการชวยเหลอตอไป มรายละเอยด ดงน 1. แบบทดสอบการอานออกเสยงชนประถมศกษาปท 1 การทดสอบการอานออกเสยงเปนแบบทดสอบทใหนกเรยนอานออกเสยงคา จานวน 20 คา อานออกเสยงประโยค จานวน 26 ขอ และอานออกเสยงขอความ ภายใน 10 นาท รายละเอยดม ดงน 1.1 แบบทดสอบการอานออกเสยง เปนแบบทดสอบทประกอบดวยการอานออกเสยงคา ประโยค และขอความมรายละเอยด ดงน (สานกทดสอบทางการศกษา, 2559ก, หนา 1-2) ค าชแจง ขอสอบมทงหมด 3 ตอน ใหเวลาอานภายใน 10 นาท ตอนท 1 การอานออกเสยงค า ขอท 1 – 20 ใหนกเรยนอานออกเสยงคาทกาหนดใหถกตอง

1. ปเสอ 11. โจกหม 2. หมอแกง 12. ซอมแซม 3. พวกพอง 13. เผอแผ 4. ทะเลาะ 14. ถวฝกยาว 5. ปลกฝง 15. ขดหลม 6. เผอกมน 16. นสย 7. ฝายคาน 17. ตวใหญ 8. ครอบครว 18. เขมขด 9. เชดช 19. เกลอแร 10. เจอะเจอ 20. เดยวน

47

เกณฑการใหคะแนน ตอนท 1 คะแนนเตม 10 คะแนน อานถกตอง ใหคะแนนคาละ 0.5 คะแนน

ตอนท 2 การอานออกเสยงประโยค ขอท 21 – 26 ใหนกเรยนอานออกเสยงประโยคใหถกตอง

21. นองปเคยไปทองเทยวเกาะชางกบเพอน ๆ 22. เชาวนนฉนเหนรงกนนาบนทองฟา 23. เดกผชายเคาะระฆงเสยงดงกงวาน 24. กระตายกนผกกาดในไรรมชายทง 25. หมอรกษาผปวยยากจนในชมชนแออด 26. ครใหญขบรถเกงไปทางานทโรงเรยน เกณฑการใหคะแนน

ขอท 21 - 26 ใหนกเรยนอานออกเสยงประโยคใหถกตอง ในแตละประโยคม 6 คา ถา อานถก 5 - 6 คา ให 1 คะแนน อานถก 3 – 4 คา ให 0.5 คะแนน อานถก 0 – 2 คา ให 0 คะแนน และถาอานรวมเปนประโยคได โดยทไมตองสะกดคาใหอก 1 คะแนน

ตอนท 3 การอานออกเสยงขอความ ใหนกเรยนอานขอความตอไปนใหถกตอง

เกณฑการใหคะแนน กาหนดคาใหจานวน 40 คา การใหคะแนน คาละ 0.25 คะแนน รวม 10 คะแนน ถา อานรวมคาเปนประโยคทมความหมายได ใหอกประโยคละ 1 คะแนน แตถาอานรวมเปนประโยคไมไดให 0 คะแนน รวม 8 คะแนน 1.2 แบบทดสอบการอานรเรอง เปนแบบทดสอบทประกอบดวย การอานรเรองคา การอานรเรองประโยค และการอานรเรองขอความมรายละเอยด ดงน (สานกทดสอบทางการศกษา, 2559ข, หนา 1-6)

พวกเราเปนชาวเขาเผาหนง อาศยอยบนดอยสง ไดรบพระเมตตา

จากในหลวง แนะนาใหปลกผก ผลไมเมองหนาว เชน ลนจ บวย

เหดนางฟา รวมทงเลยงสตว เชน หม เปด ไก ทาใหชาวเขาอยด กนด มความเปนอยอยางพอเพยง เรารกพระองคมาก

48

ค าชแจง ขอสอบมทงหมด 3 ตอน เวลา 30 นาท ตอนท 1 การอานรเรองคา ขอท 1 – 10 ใหนกเรยนอานคาทกาหนด แลวลากเสนโยงคาใหตรงกบรปภาพทมความสมพนธกน 1 คา ตอ 1 ภาพ (ตวอยางขอ 1- 4)

1. กระโปรง

2. แตงโม 3. ทะเล 4. นาฬกา เกณฑการใหคะแนน การใหคะแนนตอบถกตอง ใหคะแนนขอละ 0.5 คะแนน ตอบผด ให 0 คะแนน

ตอนท 1 การอานรเรองคา ขอท 11 – 15 ใหนกเรยนอานกลมคาทกาหนดแลวลากเสนโยงกลมคาทเปนความหมายของคากบคาใหสมพนธกน (ตวอยางขอ 11 – 13)

11. สตวทมกระเปาอยหนาทอง มะนาว

12. แผนทใชมงหลงคา จงโจ

13. ผลไมมรสเปรยว หองนอน

เกณฑการใหคะแนน การใหคะแนนตอบถกตอง ขอละ 1 คะแนน ตอบผด ให 0 คะแนน

49

ตอนท 2 การอานรเรองประโยค

ขอท 16 - 21 ใหนกเรยนอานประโยค แลวทาเครองหมาย ทบตวเลอกทเปนคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว (ตวอยางขอ 16 – 17) 16. รวบานตาบวมสอะไร 1) สฟา 2) สนาตาล 3) สเขยวออน 17. นกเขากนอะไร 1) แมลง 2) หนอน 3) ขาวเปลอก

เกณฑการใหคะแนน การใหคะแนนตอบถกตอง ใหคะแนนขอละ 2 คะแนน ตอบผด ให 0 คะแนน

ตอนท 3 การอานรเรองประโยค

ขอท 22 - 25 ใหนกเรยนอานขอความ แลวทาเครองหมาย ทบตวเลอกทเปนคาตอบทถกทสดเพยงขอเดยว (ตวอยางขอ 22 - 23) 22.

ใครชอบกนขาวตมกบไขเคม 1) แม 2) ยาย 3) หนแวว

ตาบวทาสฟาทรว ทครวทาสนาตาล ตวบานทาสเขยวออน

นกเขาบนไลแมลงทเกาะอยทขาวเปลอก แลวเลอก หนอนตวโตเปนอาหาร

แมนาไขเปดมาทาไขเคม เกบไวกนกบขาวตม ซงยายชอบมาก สวนหนแววชอบกนขาวตมกบไขเจยว

50

3. นาหวานอยากไดอะไรเปนของขวญวนเกด 1) กบตดผม 2) ขนมเคก 3) ไกทอด เกณฑการใหคะแนน การใหคะแนนตอบถกตอง ใหคะแนนขอละ 2 คะแนน ตอบผด ให 0 คะแนน จากแบบทดสอบการอานทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา เปนการประเมนความสามารถในการอานออกเสยงของนกเรยนทงทเปนคาและขอความ ทงนนกเรยนทมความบกพรองดานการอานนอกจากจะมปญหาในเรองของการอานออกเสยงแลวยงมปญหาในการอานรเรองคา และขอความ ซงสามารถประเมนไดจากการใหนกเรยนอานออกเสยงคา อานออกเสยงประโยค และอานออกเสยงขอความ การอานขอความสน ๆ เพอตรวจสอบความเขาใจในการอานคาและประโยค

2. แบบคดแยกความบกพรองทางดานคณตศาสตร การคดแยกเดกทมความบกพรองทางดานคณตศาสตรนน นกการศกษาไดพฒนาเครองมอเพอใชในการคดแยกอยางหลากหลาย สาหรบเครองมอทพบในงานวจยมดงน 2.1 Butterwoth Dyscalculia Screener แบบคดกรองผทมความบกพรองดานการคานวณทพฒนาขนโดย บทเตอรเวรท (Butterwoth) (Butterwoth, 2003, p.12) เปนแบบคดกรองในการวนจฉยระดบชาตในประเทศองกฤษทใชเปนแบบคดกรองความบกพรองทางการคานวณ (Dyscalculia Screener) ทพมพในป 2004 ทมลกษณะเฉพาะทเปนการประเมนโดยใชคอมพวเตอร (Computer-Based Assessment) สาหรบครทจะระบวานกเรยนมความบกพรองทางดานการคานวณโดยการวดการตอบสนองในเวลาทจากดพรอมกบความแมนยาของคาตอบ แบบทดสอบนจะมลกษณะของการทดสอบเกยวกบ 1) การนบจด (Counting Dots) 2) การเลอกจานวนทมากกวา ระหวาง 2 จานวน และ 3) การทดสอบการคานวณในเวลาทกาหนด ซงแบบทดสอบนคดขนโดย Brian Butterworth ซงเปนศาสตราจารยดานประสาทวทยาท University College London 2.2 การวดความสามารถดานจานวน การวดความสามารถดานจานวนพฒนาขนโดยเกอรสเตน คลากและจอรแดน (Gersten, Clarke & Jordan, 2007, p.6-9) เปนแบบวดความสามารถของผเรยนในการประสบความสาเรจในวชาคณตศาสตรในอนาคต ประกอบดวย 1) การเปรยบเทยบขนาด (Magnitude Comparison) เดกจะสามารถพฒนาความเขาใจทซบซอนเกยวกบจานวน และปรมาณ เชน ใหดภาพโดยในภาพจะประกอบดวยนก 4 ตว และหนอนอก 1 ตว แลวถามวา มนกกตวทจะไมไดกนหนอน

วนเกดของนาหวาน แมทาอาหารหลายอยาง เชน ไกทอด ไขพะโล ขนมเคก พอใหของขวญเปนกบตดผม

ทนาหวานอยากได

51

2) การนบอยางมยทธศาสตร (Strategic Counting) เปนความสามารถในการเขาใจการนบทมประสทธภาพ และใชการนบเพอแกปญหาทเปนพนฐานในการพฒนาความเขาใจคณตศาสตร และความสามารถ เชน การนบจานวนตอจาก 3 ไปอก 5 จานวน 3) การเรยกคนขอเทจจรงทางคณตศาสตรพนฐาน (Retrieval of Basic Arithmetic Facts) เปนความสามารถในการเกบ และเรยกคนสารสนเทศทเปนนามธรรมไดอยางมประสทธภาพ 4) โจทยปญหา (Word Problems) กอนการสอนอยางเปนทางการ จะพบวาเดกสามารถแกโจทยปญหางาย ๆ เกยวกบการบวก และการลบได และ 5) การจาจานวน (Numeral Recognition) เปนความสามารถในการจาสญลกษณของจานวน หรอบอกชอของจานวน 2.3 การวดความรเกยวกบจานวน การวดความรเกยวกบจานวน (The Number Knowledge Test/NKT) เปนแบบทดสอบทใชในการวดโดยใชเกณฑการทดสอบความรเกยวกบจานวน (Okamoto & Case 1996 cited in Gersten, Clarke & Jordan, 2007, p.12-13) โดยแบงการวดออกเปน 4 ระดบ และมความยาก และการวเคราะหทลก คาถามจะประกอบดวยคาวา มากกวา และ นอยกวา เชน ความรเกยวกบจ านวน ตวอยางค าถาม

ระดบ 0 ครกาหนดรปทรงวงกลม และรปทรงสามเหลยมให แลวใหนกเรยนนบรปทรงสามเหลยมแลวบอกจานวน

ระดบ 1 1. ถามชอกโกแลต 4 แทง ครใหเพมอก 3 แทง จะมชอกโกแลตทงหมดกแทง 2. 5 กบ 4 จานวนใดมคามากกวา

ระดบ 2 1. 19 กบ 21 จานวนใดมคามากกวา 2. จานวนทตอจาก 17 อก 4 จานวน คอ จานวนใด

ระดบ 3 1. จานวนทตอจาก 999 อก 9 จานวน คอ จานวนใด 2. ความแตกตางของจานวนใดมคานอยกวา ระหวาง 48 กบ 36 และระหวาง 84 กบ 73

2.4 แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรนเปนแบบทดสอบสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ซงมวตถประสงคเพอคดแยกนกเรยนทสงสยวานาจะมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เพอเขารบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยทาการคดแยกกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทกคนในโรงเรยน ประกอบดวยแบบทดสอบ จานวน 2 ชด คอ ชดท 1 การนบปากเปลา จานวน 1-20 และชดท 2 การอานจานวน มรายละเอยด ดงน (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2555)

52

ชดท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา (ตงแต 1-20) แบบทดสอบชดนเปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาในการทดสอบคนละ 2 นาท คะแนนเตม 20 คะแนน

ค าสง จงนบจานวนตามทกาหนด 1. จงนบจานวนตงแต 1-20

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ 1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง 1.1 ถานกเรยนนบไดถกตองตามลาดบ 1 จานวน จะได 1 คะแนน 1.2 ถานบไมถกตองทลาดบใดแลวนบใหมไดถกตองภายใน 3 วนาท จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 ถานบไมถกตองตามลาดบหรอนบขาม ถอวาคาตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 ถานกเรยนเกดความสบสนหรอลงเลในการนบเกน 3 วนาท ใหถอวา คาตอบนนผด ให 0 คะแนน

เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ ไดคะแนนตากวาเปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ในโรงเรยน ถอวา ไมผานเกณฑ

แบบคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตร

53

กระดาษค าตอบ (ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ) ชดท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา (ตงแต 1-20)

ชอ-สกล (นกเรยน)...............................................วนททาการทดสอบ ............................... โรงเรยน......................................................อาเภอ...........................จงหวด อดรธาน ค าชแจง: เขยนจานวนทนกเรยนพดลงในชองวาง 1. (1) 11. (11) 2. (2) 12. (12) 3. (3) 13. (13) 4. (4) 14. (14) 5. (5) 15. (15) 6. (6) 16. (16) 7. (7) 17. (17) 8. (8) 18. (18) 9. (9) 19. (19) 10. (10) 20. (20)

คะแนนรวมทได คะแนน

คะแนนเตม 20 คะแนน

54

ชดท 2 การอานตวเลข

แบบทดสอบชดนเปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาในการทดสอบคนละ 1 นาท คะแนนเตม 56 คะแนน

ตวอยางค าถาม จงอานตวเลขตอไปน

ตวอยางค าตอบทถกตอง

ตอบ เกา , สบหา, หนง, ส, ศนย, ยสบ, หก, สาม ค าสง จงอานตวเลขตอไปน

9 15 1 4 0 20 6 3

9 15 1 4 0 20 6 3

แบบคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตร

13 1 12 4 8 17 11 6

55

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ 1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง 1.1 ถานกเรยนอานตวเลขไดถกตอง จะได 1 คะแนน 1.2 ถานกเรยนอานไมถกตองทแตอานใหมไดถกตองภายใน 3 วนาท จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 อานไมถกตอง ถอวาคาตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 อานไดถกตองหลงจาก 3 วนาท ใหถอวา คาตอบนนผด ให 0 คะแนน 2.3 อานขามตวเลข ถอวาคาตอบนนผด ได 0 คะแนน

5 10 3 6 9 20 15 9

2 19 7 16 18 1 12 10

8 20 13 5 19 11 5 9

14 10 6 1 9 16 15 3

20 1 4 17 3 9 6 18

3 8 11 49 10 2 7 5

56

เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ ไดคะแนนตากวาเปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ในโรงเรยน ถอวา ไมผานเกณฑ จากรายละเอยดของการคดแยกความบกพรองทางดานการคานวณ หรอคณตศาสตร จะพบวา จะเปนการประเมน เรอง การจาตวเลข การเรยงลาดบตวเลข การเปรยบเทยบตวเลขทมากกวา หรอนอยกวา การคานวณ และโจทยปญหา ซงรปแบบการทดสอบมลกษณะทแตกตางก นออกไป สวนใหญมกจะเปนการทดสอบโดยใชระยะเวลาสน ๆ 3. แบบคดแยกความบกพรองทางดานการเขยน เครองมอทใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางดานการเขยนทพบในเอกสารตาง ๆ มดงน 3.1 แบบทดสอบการเขยนชนประถมศกษาปท 1 แบบทดสอบทใชประเมนความสามารถทางการเขยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 จะประกอบดวยการเขยนตามคาบอก การเขยนประโยค และการเขยนอสระมสาระโดยสรป ดงน (สานกทดสอบทางการศกษา, 2559ค, หนา 1-3)

ค าชแจง แบบทดสอบมทงหมด 3 ตอน จานวน 30 ขอ ใหเวลาทา 30 นาท โดยเรมจบเวลาเมอเรมสอบตอนท 2 ตอนท 1 การเขยนตามคาบอก ขอ 1-20 ใหนกเรยนเขยนตามคาอกใหถกตองตามทกรรมการอานใหฟงคาละ 3 ครง 1. ....................................... 11. ........................................ 2. ........................................ 12. ........................................ 3. ........................................ 13. ........................................ 4. ........................................ 14. ........................................ 5. ........................................ 15. ........................................ 6. ........................................ 16. ........................................ 7. ........................................ 17. ........................................ 8. ........................................ 18. ........................................ 9. ........................................ 19. ........................................ 10. ...................................... 20. ........................................

57

เกณฑการใหคะแนน ขอท 1 - 20 การใหคะแนนเขยนถก ใหคะแนนขอละ 0.5 คะแนน เขยนผด ให 0 คะแนน

ตอนท 2 การเขยนประโยค ขอท 21 – 25 ใหนกเรยนนาคาทกาหนดให มาเขยนใหเปนประโยคทถกตอง และเปนประโยคทมความหมาย

21. ขนมกลวย ตอบ…………………………………………………………………………………… 22. ทเรยน ตอบ............................................................................................... 23. แขงแรง ตอบ............................................................................................... 24. เรอใบ ตอบ…………………………………………………………………………………... 25. นกแกว ตอบ............................................................................................... เกณฑการใหคะแนน ขอท 21-25 มเกณฑการใหคะแนนขอละ 2 คะแนน ดงน คะแนนเตม (2 คะแนน) เมอนกเรยนนาคาทกาหนดใหมาเขยนเปนประโยคทมความหมายอยางสมเหตสมผล และสะกดคาไดถกตองทกคา คะแนนบางสวน (1 คะแนน) เมอนกเรยนนาคาทกาหนดใหมาเขยนเปนประโยคทมความหมาย สมเหตสมผล มคาทสะกดผดไมเกน 2 แหง แตสามารถตความหมายของประโยคได หรอเขยนเปนวลหรอกลมคาทเปนไปได และสะกดไดถกตองทกคา ไมไดคะแนน (0 คะแนน) เมอนกเรยนนาคาทกาหนดใหมาเขยนเปนประโยคทมความหมาย สมเหตสมผล แตมคาทสะกดผดตงแต 3 คาขนไป หรอเขยนเปนวลหรอกลมคาทเปนไปได แตสะกดคาผด หรอเขยนไมเปนประโยค/คา/วล หรอไมเขยน

58

ตอนท 3 การเขยนอสระ ขอท 26 - 30 ใหนกเรยนเขยนประโยคหรอขอความ ใหสอดคลองกบรปภาพทกาหนดให (ตวอยางขอ 26- 27)

26.

………………………………………………… …………………………………………………. 27.

…………………………………………………. …………………………………………………. เกณฑการใหคะแนน ขอท 21-25 มเกณฑการใหคะแนนขอละ 2 คะแนน ดงน คะแนนเตม (2 คะแนน) เมอนกเรยนนาคาทกาหนดใหมาเขยนเปนประโยคทมความหมาย สมเหตสมผล และสะกดคาไดถกตองทกคา คะแนนบางสวน (1 คะแนน) เมอนกเรยนนาคาทกาหนดใหมาเขยนเปนประโยคทมความหมาย สมเหตสมผล มคาทสะกดผดไมเกน 2 แหง แตสามารถตความหมายของประโยคได หรอเขยนเปนวลหรอกลมคาทเปนไปได และสะกดไดถกตองทกคา ไมไดคะแนน (0 คะแนน เมอนกเรยนนาคาทกาหนดใหมาเขยนเปนประโยคทมความหมาย สมเหตสมผล แตมคาทสะกดผดตงแต 3 คาขนไป หรอเขยนเปนวลหรอกลมคาทเปนไปได แตสะกดคาผด หรอเขยนไมเปนประโยค/คา/วล หรอไมเขยน

3.2 Invented Spelling เปนแบบทดสอบการสะกดคาซงเปนแบบทดสอบรายบคคล โดยใหนกเรยนเขยนคาตามคาบอก จานวน 14 คา ดงน (LinguiSystems, 2007, p.14)

59

1. unicycle 2. pecked 3. dumpster 4. called 5. dream 6. matter 7. moth 8. hole 9. trucks 10. singing 11. flowers 12. church 13. shepherd 14. Squish เกณฑการใหคะแนน คอ เขยนถกตองได 1 คะแนน และเขยนผด ได 0 คะแนน

จากรายละเอยดการคดแยกความบกพรองทางดานการเขยน มกนยมประเมนเกยวกบความบกพรองในดานความแมนยาในการสะกดคา ไวยากรณ ความแมนยาในการใชเครองหมายวรรคตอน และการแสดงออกเปนลายลกษณอกษร ประสบการณเกยวกบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากประสบการณทผเขยนไดเคยสอนเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และการสอนในชนเรยนทมทงเดกปกต เดกสมาธสนและเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ตลอดจนการทาวจย พบสาระสาคญ ดงน 1. การคดกรองโดยใชรปแบบอาร ท ไอ จากการวจยทผเขยนไดทาการวจยโดยใชรปแบบอาร ท ไอ พบวา ในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมขนตอน ดงน ขนท 1 ทดสอบความสามารถพนฐานทางคณตศาสตร โดยทาการทดสอบกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทกคน ดวยแบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร เชน การนบปากเปลา การอานตวเลข การเปรยบเทยบและเรยงลาดบตวเลข การแกปญหาการบวก-การลบ และแกโจทยปญหา แลวนาคะแนนของนกเรยนทกคนมาเปรยบเทยบกบคะแนนเปอรเซนไทลท 35 เมอพบวานกเรยนคนใดทมคะแนนจากการทดสอบตากวาคะแนนเปอรเซนไทลท 35 จะไดรบการจดกจกรรมเสรมเกยวกบคณตศาสตรพนฐาน ขนท 2 ดาเนนการชวยเหลอโดยการจดกจกรรมเสรมสาหรบนกเรยนทมคะแนน ตากวาเปอรเซนไทลท 35 โดยเนนกจกรรมทมการลงมอปฏบตกบสอ

60

ขนท 3 ดาเนนการสอนในชนเรยนรวมทมการเตรยมการเพอปองกนความลมเหลวในการเรยน หลงเสรจสนการสอนแตละครงจะมการทดสอบความกาวหนา ถานกเรยนมคะแนนตามเกณฑรอยละ 80 ไมตองทากจกรรมเสรม แตถานกเรยนคนใดมคะแนนตากวารอยละ 80 ตองไดรบการจดกจกรรมเสรม คอ การเรยนรกบรนพ หรอเพอนทเกงกวา ภายหลงเสรจสนกจกรรม ทกกจกรรมมการประเมนโดยการทดสอบความสามารถทางคณตศาสตรพนฐาน ถานกเรยนคนใดยงมคะแนนตากวาเปอรเซนไทลท 35 จะตองไดรบการสอนเสรม ขนท 4 ดาเนนการสอนเสรม เปนการสอนเปนรายกลมสาหรบนกเรยนทมภาวะเสยงจากการคดแยกครงท 2 และภายหลงสอนจบแตละเนอหาจะมการทดสอบความกาวหนา เมอพบวานกเรยนคนใดมคะแนนตากวาเกณฑรอยละ 80 ครจะตองใหตวแนะ หรอแสดงแบบอยางใหนกเรยนด ขนท 5 การทดสอบความสามารถพนฐานทางคณตศาสตร เปนกจกรรมทจดขนเพอประเมนการตอบสนองของผเรยนภายหลงเสรจสนการจดกจกรรมการสอนเสรมโดยจะมการทดสอบความสามารถพนฐานทางคณตศาสตรแลวนาคะแนนมาเปรยบเทยบกบคะแนนเปอรเซนไทลท 35 อกครง และถานกเรยนคนใดยงมคะแนนตากวาเกณฑจะตองเพมการชวยเหลอในภาคเรยนตอไป หรอ สงตอขอมลแกครผสอนในระดบชนถดไป

2. การสงเกตพฤตกรรมทวไปในชนเรยน/โรงเรยน จากประสบการณจากการสงเกตพฤตกรรมของเดกในชนเรยนหรอโรงเรยน พบวา การแตงกายทเปนระเบยบเรยบรอยมผลตอสมาธในการเรยน

เรมตนการสงเกตตงแตเดกเดนเขามาในโรงเรยน ซงพบวา นกเรยนทแตงตวเรยบรอย ตงแตผม เชน เดกผหญงทถกเปย ตดกบ หรอรวบผมมาโรงเรยน จะตงใจเรยน และมสมาธ ใน การเรยน สามารถทางานทไดรบมอบหมายไดเสรจตามเวลาทกาหนด สวนนกเรยนทแตงกายไมเรยบรอยตงแตเดนเขาประตโรงเรยน จะพบวานกเรยนกลมนไมมสมาธ ชอบกวนเพอนในชนเรยน และทางานทไดรบมอบหมายไมเสรจ เพราะจะมวยงอยกบการหารองเทา หรอถงเทาทหายไประหวางการเลนกอนเขาแถวเคารพธงชาต และวนวายกบการแตงตว เชน เอาเสอเขาในกางเกง เปนตน การชวยเหลอเพอเปนการปองกนปญหา ผเขยนไดขอความรวมมอกบครเวรหนาประตโรงเรยน และผปกครองในการดและการแตงกายของเดกกอนเขามาในโรงเรยนเพอใหเดกมสมาธในการเรยน

3. การสมภาษณผปกครอง จากประสบการณการสมภาษณผปกครอง พบวา การรบประทานอาหารของเดกมผลตอการมสมาธในการเรยน เชน จากการสงเกตในชวโมงเรยนทพบปญหา นกเร ยนไมตงใจเรยน ทางานทไดรบมอบหมายไมเสรจ และชอบลกออกจากทนงบอย ๆ เชน เดนไปหยบอปกรณการเรยนของเพอน ไดแก ยางลบ และดนสอ และเมอไดสมภาษณผปกครองพบวา ในวนทเดกตงใจเรยน และทางานทไดรบมอบหมายเสรจ อาหารทรบประทานมกเปนอาหารทมแคลอรตาเชน ขาวตม และโจก สวนในวนทเดกไมมสมาธ ลกเดนจากทนงบอย ๆ และทางานไมเสรจ อาหารทรบประทางมกจะเปนอาหารทมแคลอรสง เชน ไกยาง หมยางและขาวเหนยว

61

การชวยเหลอผเขยนไดขอความรวมมอกบผปกครองในการจดอาหารสาหรบเด ก และประสานฝายโภชนาการของเรยนเพอจดทาเมนอาหารททาใหผเรยนมสมาธในการเรยน

จากประสบการณในการคดแยกทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา ถาครใหความใสใจเกยวกบตวเดก จะทาใหไดขอมลทเปนประโยชนในการจดการเรยนการสอนทมความเหมาะสมและทาใหเก ดการเรยนร โดยในการคดแยกเดกสามารถใชวธการงาย ๆ เชน การสงเกต หรอการสมภาษณ นอกจากนแลวอาจสรางแบบทดสอบเพอประเมนวานกเรยนคนใดนาจะมโอกาสเรยนไมทนเพอน หรอลมเหลวทางการเรยนโดยทาการเปรยบเทยบเดกทกคนในระดบชนเดยวกนทงโรงเรยน นอกจากนแลวจะเหนไดวา การคดแยกหรอคดกรองเดกทมความบกพรองทางการเรยนรไมมวธใดเพยงวธเดยวทดสดททาใหไดขอมลเกยวกบเดกไดมากทสดโดยใชระยะเวลาสน ๆ ดงนน การพจารณาวาเดกคนใดควรไดรบการชวยเหลอเปนพเศษกอนเขารบการศกษาพเศษนน ควรใชเวลาระยะยาวในการศกษาขอมลจากเดก และใหการชวยเหลออยางนอย 3 ระดบกอน เมอพบวาเดกไมตอบสนองตอการชวยเหลอโดยใชวธสอนทมประสทธผล จงสงแพทยวนจฉยเพอเขารบการบรการทางการศกษาพเศษตอไป

บทสรป การคดแยก หรอการคดกรองเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เปนการคนหาเดกทมความเบยงเบนไปจากกลม เชน ผลสมฤทธทางการเรยนตา หรอมความสามารถตากวาเพอนใน ชนเรยน การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ม 2 วธ คอ 1) การคดแยกอยางไมเปนทางการ เปนการคดแยกเดกวามความบกพรองทางการเรยนร หรอไมนน โดยไมใชเครองมอทเปนแบบทดสอบมาตรฐาน เชน การสงเกตพฤตกรรมการเรยนของเดก และการบนทกพฤตกรรมการเรยนของเดกโดยผทอยใกลชดเดกมากทสด โดยใชผสงเกตและบนทกอยางนอย 2 คน 2) การคดแยกอยางเปนทางการ เปนการคดแยกโดยใชเครองมอทมมาตรฐาน เชน (1) การวดระดบความสามารถทางสตปญญา ในตางประเทศมเครองมอทนยมใชในการวดระดบความสามารถทางสตปญญา (2) การวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยประเมนผลสมฤทธทางการเรยน 3 ดาน ไดแก การอาน เขยน และคณตศาสตร แลวนาคะแนนมาเปรยบเทยบกบเกณฑปกต แบบทดสอบมาตรฐานทใชในการวดผลสมฤทธทางการเรยนทนยมใช คอ Wide Range Achievement Test (WRAT) โดยทวไปเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมกมผลสมฤทธทางการเรยนตากวาชนทตนเรยนประมาณ 2 ป รปแบบทใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในอเมรกาทเกดจากกฎหมาย NCLB และ IDEA (2004) แกไข (2005) ทสนบสนนใหโรงเรยนตาง ๆ ในทกรฐใช ในการคดแยก ความบกพรองดานการอาน ม 2 รปแบบ คอ 1) A Hybrid Model และ 2) Responsiveness to Instruction (RTI) ซงมตงแต 2-4 ระดบ ของการเรยนการสอน ไดแก 1) ระดบท 1 ครทางานรวมกบผปกครองเพอแกปญหาทางวชาการของนกเรยน 2) ระดบท 2 ครและทมผชวยในโรงเรยนเขามาชวยครในการเลอก ใชวธชวยเหลอในการแกปญหาวชาการ และการตดตามความกาวหนาของความมประสทธผลในการชวยเหลอ 3) ระดบท 3 นกจตวทยาในโรงเรยนทจบการศกษาระดบปรญญาโท และปรญญาเอก และนกการศกษาพเศษทใชการแกปญหาทางพฤตกรรมเพอระบ หรอออกแบบ

62

การชวยเหลอ และประสานการใชรปแบบอาร ท ไอ และ 4) ระดบท 4 ผชวยทางการศกษาพเศษทพจารณากระบวนการปองกนทเหมาะสม เครองมอคดแยกทพฒนามาจากงานวจยในประเทศไทย และตางประเทศทนามาใชเปนแบบทดสอบในการคดแยกความบกพรองทางการเรยนร เฉพาะดาน เชน ดานคณตศาสตรนน มแบบทดสอบทหลากหลาย ซงลวนแลวพฒนามาเพอใชตามจดมงหมายของผใช และเปนเครองมอทใชทานายการประสบผลสาเรจในการเรยนรของผเรยนในดานการเขยน จะประกอบดวยการวดในดาน 1) ความแมนยาในการสะกดคา 2) ไวยากรณ และความแมนยาในการใชเครองหมายวรรคตอน และ 3) ความชดเจน และการจดระบบการแสดงออกเปนลายลกษณอกษร สาหรบในดานการอาน ไดแก แบบทดสอบความสามารถในการอาน

ค าถามทบทวน 1. การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมความสาคญอยางไร 2. จงอธบายวธการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร 3. ถาทานเปนครประจาชน ทานจะมวธการในการคดแยกเดกทมความบกพรองทาง การเรยนรอยางไร พรอมทงระบขนตอนทจะดาเนนการ 4. จงอธบายการคดแยกของ Hybrid Model 5. จงอธบายการคดแยกโดยใชรปแบบอาร ท ไอ 6. ถาทานตองการคดแยกวานกเรยนในชนของทานวามความบกพรองทางดานการอานจะดาเนนการอยางไร 7. ถาทานตองการคดแยกนกเรยนในชนของทานวามความบกพรองทางดานการเขยนจะดาเนนการอยางไร 8. ถาทานตองการคดแยกนกเรยนในชนของทานวามความบกพรองทางดานการคดคานวณจะดาเนนการอยางไร 9. จงออกแบบแบบคดกรองนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรอยางไมเปนทางการมา 1 ดาน 10. เมอตองคดกรองนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร ในฐานะผประเมนทานจะมวธการเตรยมการในการดาเนนการดงกลาวอยางไร

บทท 3

ทฤษฎการเรยนรกบการจดการเรยนรส าหรบ

เดกทมความบกพรองทางการเรยนร ทฤษฎการเรยนรมความส าคญกบการจดการเรยนร เนองจากทฤษฎการเรยนรแตละทฤษฎลวนมความเชอเกยวกบการเรยนรทแตกตางกนออกไป ดงนน การมความร และ ความเขาใจเกยวกบทฤษฎการเรยนรแตละทฤษฎจะชวยใหครสามารถออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร เพอชวยเหลอใหเดกทมความบกพรองทางการเรยนรสามารถประสบผลส าเรจทางการเรยนไดงายขน และดขน ส าหรบทฤษฎการเรยนรทผเขยนไดคดเลอกมาน าเสนอในบทน มความมงหวงเพอน าไปใชในการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความแตกตางกนในชนเรยนรวมและเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎ การเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา และทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญา พรอมตวอยางกจกรรมการเรยนรทผานการวจยมาแลว ซงจะเปนประโยชนส าหรบผอานทจะน าไปใชในการออกแบบการจด การเรยนใหสอดคลองกบผเรยนแตละคนมรายละเอยด ดงน

ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behavioral Learning Theories) นบวาเปนทฤษฎการเรยนรทเกาแกทสด และเปนทฤษฎทใชอธบายพฤตกรรมการเรยนรของมนษยทสามารถสงเกต และวดได ส าหรบการจดการเรยนรคณตศาสตรนน เราสามารถน าทฤษฎการเรยนรกลมนมาใชได โดยเฉพาะการสอนคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงไดผานการน าไปใชในการฝกอบรมการสอนคณตศาสตรส าหรบครโรงเรยนแกนน าการเรยนรวมในปการศกษา 2553 เพอน าไปใชในการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และในปการศกษา 2555 ไดใชอบรมใหครทใชรปแบบอาร ท ไอ มรายละเอยด ดงน 1. ความหมายของทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม นกทฤษฎกลมพฤตกรรมนยมไดใหความหมายของการเรยนรวาเปนการเกดพฤตกรรมใหม และเชอวาการเรยนรคอการเปลยนแปลงพฤตกรรมทคอนขางถาวรทเกดจากการไดรบประสบการณทคนเราไดรบจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม หรอเกดจากการฝกหด หรอฝกฝน (สรางค โควตระกล, 2553, หนา 185; Woolfolk, 2014, p.198) ทฤษฎการเรยนรกลมนใชวธการศกษาพฤตกรรมโดยการทดลองและการสงเกตอยางมระบบ แลวมการบนทกไวเปนหลกฐาน และเนองจากกลมพฤตกรรมนยมใหความส าคญในเรองของพฤตกรรมทจะสามารถสงเกตภายนอกได และเนนความส าคญของสงแวดลอม ดงนนพฤตกรรมทกลมนศกษาจงเปนเฉพาะพฤตกรรมทสามารถสงเกตเหนไดชด สามารถวดและทดสอบได (พรรณ ช. เจนจต, 2545, หนา 150; สรางค โควตระกล, 2553, หนา 185) กลาวโดยสรปกคอ การเรยนรไดรบอทธพลโดยตรงจากสงแวดลอมภายนอก การเสรมแรงมอทธพลตอการเสรมความแขงแกรงของพฤตกรรมทตองการใหเกดขนและเพอลดพฤตกรรมทไมพงประสงค

64 โดยสรปแลว ทฤษฎนเชอเกยวกบพฤตกรรมทสามารถสงเกตได และอธบายกฎทเปนสากลจ านวนมากทเกยวกบพฤตกรรม การใชเทคนคการเสรมแรงทางบวก และทางลบมอทธพลตอสตวและ การรกษาความบกพรองของมนษย เชน เดกทมความบกพรองทางการเรยนร เดกออทสตก และเดกทมพฤตกรรมตอตานสงคม โดยครสวนใหญมกจะใชการใหรางวล และการลงโทษเพอใหผเรยนแสดงพฤตกรรมทพงประสงค 2. การน าทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมไปใชในการสอนเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมทเนนเกยวกบพฤตกรรมทสามารถสงเกตไดเทานน สามารถน าไปประยกตใชกบการสอนเดกทมความยงยากทางคณตศาสตร ไดดงน (Woolfolk, 2004, p.203-207) 2.1 เหตการณทเกดขนกอนพฤตกรรม และการเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมทตามมา (Antecedents and Behavior Change) ตามแนวคดของกลมการวางเงอนไขแบบลงมอกระท า (Operant Conditioning) ไดใหความหมายของ เหตการณทเกดขนกอนพฤตกรรม (Antecedents) วาหมายถงเหตการณกอนทจะเกดพฤตกรรม ดงนนถาน าไปใชในการสอนครตองจดหาขอมล สารสนเทศเกยวกบพฤตกรรมของผเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตร ทจะท าใหเกดพฤตกรรมทางบวก หรอลบตามมาภายหลง เชน การทจะใหผเรยนสามารถหาค าตอบจากผลคณทก าหนดใหได โดยครรวา ถาใหเดกดสตรคณแลว เดกจะท าได ครกตองอนญาตใหเดกดสตรคณในระหวางทท าแบบฝกหดเพอใหนกเรยนแสดงพฤตกรรมในการท าแบบฝกหดถขน ซงแสดงไดดงภาพท 3.1

ภาพท 3.1 การเพมความถในการแสดงพฤตกรรมการท าแบบฝกหดปรบจาก Woolfolk, 2004, p.203) 2.2 การใหตวแนะ (Cueing) หมายถง การกระท า (Acting) ซงเปนการจดหาตวแนะ (Cue) ทจะใหกบนกเรยนกอนทจะเกดพฤตกรรม การใหตวแนะมประโยชนโดยเฉพาะอยางยงในบรบททตองการใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค เชน เมอนกเรยนตอบค าถาม หรอท าแบบฝกหดผด ครจะไมตดสนวาถก หรอผด (เปนการน าเสนอ Non-judgmental Cue) เพอปองกนไมใหนกเรยนเกดความรสกทางลบ และเมอนกเรยนปรบปรงการตอบค าถามไดถก แมเพยงเลกนอย หรอมพฤตกรรมท

ดสตรคณ ดสตรคณระหวางท าแบบฝก ท าแบบฝกถขน

Antecedent Behavior Consequence

65 พงประสงคหลงจากไดรบตวแนะ ครสามารถใหการเสรมแรงใน การประสบความส าเรจของนกเรยนแทนทการลงโทษความผดพลาดของนกเรยน 2.3 การใหสงกระตนเตอน (Prompting) เปนการชวยใหจ าไดภายหลงจากการไดรบตวแนะ เพอใหมนใจวาบคคลนนมปฏกรยาโตตอบกบตวแนะ ในบางครงเราจะพบวาผเรยนตองการความชวยเหลอในการเรยนรทจะตอบสนองตอตวแนะในวถทางทเหมาะสม ดงนนตวแนะจงกลายเปนสงกระตนทเปรยบเทยบวธการหนงทเปนการจดหาตวแนะเพมเตม ทเรยกวา สงกระตนเตอนทจะใหตามหลงตวแนะ มหลกการทส าคญ 2 ประการเกยวกบการใชตวแนะ และสงกระตนเตอนเพอสอนพฤตกรรมใหม ดงน 1) เพอใหมนใจวาสงกระตนดานสงแวดลอมทตองการใหกลายเปนตวแนะทเกดขนอยางทนททนใดกอนทจะใชสงกระตนเตอน ดงนนนกเรยนจะตองตอบสนองตอตวแนะ และไมอาศยสงกระตนเตอน และ 2) คอย ๆ ลดสงกระตนเตอนลง และเปนไปไดทผเรยนจะไมตองพงพาสงกระตนเตอน ดงนน การสอนเดกทมความบกพรองทางการเรยนร อาจใหตวแนะแกผเรยนโดยการใหเครองมอชวยในการคดเลข และเมอผเรยนคดเลขไดแตแกโจทยปญหาไมได ครจงใหสงกระตนเตอนซงเปนแผนกระดาษทบอกขนตอนในการแกปญหา หรอสตร เพอใหนกเรยนสามารถแกโจทยปญหาไดดวยตนเอง เพอใหเดกทมความยงยากทางคณตศาสตรเกดพฤตกรรมทพงประสงค นอกจากนแลว ยงสรปไดวา การสอนคณตศาสตรตามแนวคดทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) โดยน ามาประยกตกบรปแบบการสอนทางตรง (Direct Instruction) ทอาศยพนฐานมาจากทฤษฎการเรยนรกลมน ประกอบดวยขนตอนการสอน 5 ขนตอน ดงน (Joyce, Weil & Calhoun, 2009, p.373) ขนท 1 การแนะแนวทาง โดยครผสอนก าหนดเนอหาส าหรบบทเรยนนน และครตรวจสอบการเรยนร/ความรเดมของผเรยนทมมากอน ตลอดจนก าหนดจดประสงคของบทเรยน อกทงก าหนดกระบวนการในการเรยนแตละบทเรยน ขนท 2 การน าเสนอ โดยครผสอนจะอธบาย/สาธตมโนทศน/ทกษะใหม การก าหนดกจกรรมทใหผเรยนสามารถสงเกตเหนได และการตรวจสอบความเขาใจของผเรยน ขนท 3 การฝกปฏบต โดยครผสอนน ากลมผเรยนฝกปฏบตตามตวอยางตามขนตอนทก าหนดเอาไว การใหผเรยนตอบค าถาม การใหขอมลยอนกลบทถกตอง และอธบายเพมเตมเมอผเรยนตอบผด และมการเสรมแรงเมอผเรยนตอบถก ขนท 4 การแนะแนวการฝกปฏบตโดยครผสอนใหผเรยนฝกปฏบตกงอสระ การใหขอมลยอนกลบดวยการชมเชย กระตนหรอเพกเฉย การสอนซ าใหมอกครงเมอผเรยนท างานผดพลาด ขนท 5 การฝกปฏบตอยางอสระ โดยใหผเรยนฝกปฏบตอยางอสระในชนเรยน / ทบาน การเลอนเวลาในการใหขอมลยอนกลบ การจดใหมการฝกปฏบตหลาย ๆ ชวงเวลามากกวาการขยายชวงเวลาในการฝกปฏบตแตละครง จากรปแบบการสอนดงกลาว ผเขยนไดประยกตทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมมาใชในการสอนคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยแบงการสอนเปน 5 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การแจงจดประสงคการเรยน/การน าเสนอตวอยาง ขนตอนนเปนขนตอนทครผสอนจะแจงจดประสงคการเรยนรในชวโมงนนใหนกเรยนทราบ และน าเสนอตวอยางเนอหา และวธการแกปญหา ใหนกเรยนเหนอยางเปนรปธรรม ดวยการสาธตใหนกเรยนดทละขนอยางละเอยด ขนตอนท 2 การลงมอปฏบตโดยมครเปนผชแนะ เปนขนตอนทครผสอนเปดโอกาสใหผเรยนลงมอปฏบตกบสถานการณปญหาทละขนตอน โดยมครผสอนคอยก ากบและชแนะ

66 ขนตอนท 3 การลงมอปฏบตอยางอสระเปนขนตอนทครผสอนเปดโอกาสใหผเรยนแตละคนลงมอปฏบตดวยตนเองเปนรายบคคล โดยมครผสอนคอยก ากบ ตดตามอยหาง ๆ และคอยให ความชวยเหลอเมอผเรยนตองการ ขนตอนท 4 การทบทวนและเฉลยค าตอบ เปนขนทครผสอนสมผเรยนมาน าเสนอผลงานทเกดจากการลงมอปฏบตในชนเรยน เพอเปนการทบทวนการแกปญหา จากนน ครผสอนและผเรยนในชนจะรวมกนเฉลยค าตอบ ขนตอนท 5 การสรปบทเรยน ครผสอนและผเรยนรวมกนสรปการแกปญหา โดยใหผเรยนลงมอปฏบตกบสออกครง พรอมแสดงการแกปญหา โดยมผสอนชวยเตมความสมบรณของเนอหา จากขนตอนการสอนทกลาวมาขางตน ผเขยนไดน ารายละเอยดส าคญของทฤษฎกลมพฤตกรรมนยมมาใช เชน การน าเสนอสงเราเพอใหผเรยนตอบสนอง การใหผเรยนไดลงมอปฏบตกบสงเรา และการใหขอมลยอนกลบ สามารถน ามาจดการเรยนรคณตศาสตรไดดงตวอยาง

เรอง : การบวก ระดบชน : ประถมศกษาปท 1 สาระ/มาตรฐาน/จดประสงคการเรยนร สามารถใชรปธรรมเพอตดสนใจวาจะหาค าตอบโดยใชการบวก หรอการลบได สอการเรยนร 1. ใบงาน เรอง การบวก 2. มกกะโรนแบบตาง ๆ เวลา : 1 ชวโมง ค าอธบายกจกรรม

นกเรยนสามารถบวกโดยใชมกกะโรนแทนนวมอ และสรางโจทยปญหาการบวกดวยตนเอง กระบวนการเรยนร ขนตอนท 1 การแจงจดประสงคการเรยน/การน าเสนอตวอยาง 1. ครบอกนกเรยนวา วนนจะฝกการบวกโดยใชวตถอน แทนการนบนวมอ และการสรางโจทยปญหาดวยตนเอง พรอมสาธตการนบโดยใชมกกะโรน และสรางโจทยปญหาเกยวกบมกกะโรน 2. ครแจกใบงาน เรอง มกกะโรน ใหกบนกเรยน พรอมทงอธบายขนตอนการท างาน ขนตอนท 2 การลงมอปฏบตโดยมครเปนผชแนะ

3. ครบอกนกเรยนวาใหใชมกกะโรนแทนนวมอเพอหาค าตอบจากโจทยปญหาการบวก เชน มมกกะโรนสแดง 5 อน ไดมกกะโรนสเขยวมาอก 2 อน จะมมกกะโรนทงหมดกอน 4. ครยกตวอยางโจทยปญหาการบวก และใชการนบมกกะโรนในการหาค าตอบ เชน มมกกะโรนรปเกลยว 4 อน มมกกะโรนรปหอย 4 อน รวมมมกกะโรน ทงหมดกอน แสดงการหาค าตอบโดยนบจ านวนมกกะโรน (ทงนสถานการณหรอโจทยปญหาการบวกอาจเกยวขอ งหรอไมเกยวของกบมกกะโรนได แตการแสดงวธการหาค าตอบใหนกเรยนใชการนบมกกะโรน ถานกเรยน นบในใจไดกใหนบในใจเพอหาค าตอบ แลวใหตรวจสอบค าตอบอกครงโดยการนบมกกะโรน และใชมกกะโรนแสดงประโยคสญลกษณการบวก)

67 ขนตอนท 3 การลงมอปฏบตอยางอสระ

5. นกเรยนลงมอท าใบงานทไดรบดวยตนเอง โดยมครผสอนคอยก ากบตดตามอยหาง ๆ และพรอมใหการชวยเหลอเมอนกเรยนตองการ ขนตอนท 4 การทบทวนและเฉลยค าตอบ

6. นกเรยนจบคแลกเปลยนใบงานและแกไขค าตอบ (เนอหาในใบงานจะเปนโจทยปญหาทเกยวกบการบวกจ านวน 2 จ านวนทมผลลพธไมเกน 5 หรอ 10) 7. ครสมนกเรยนมาน าเสนอผลงานหนาชน ขนตอนท 5 การสรปบทเรยน

8. ครแจกกระดาษใหนกเรยน แลวชแนะใหนกเรยนตดมกกะโรนบนกระดาษ 2 ขาง แทนจ านวน แลวเขยนประโยคสญลกษณการบวก เชน 5 + 2 = 7 การประเมนผล

ระดบคณภาพ : 1 = ไมผานเกณฑ 3 = ผานเกณฑ 5 = ผานเกณฑระดบดมาก เกณฑการใหคะแนน:

1 = ไมสามารถบวกโดยใชนวมอได 3 = สามารถบวกโดยใชนวมอได 5 = สามารถบวกโดยใชรปธรรมโดยไมใชนวมอได

68

ใบงาน เรอง การบวก

ชอ.................................................................................นามสกล....................... ...................... วนท....................เดอน................................................พ.ศ. ....................................................... ****************************************************************************** จงตอบค าถามตอไปน โดยการตดมกกะโรนแสดงประโยคสญลกษณการบวก

ตวอยาง ออมมมกกะโรนรปโคง 6 อน อนมมกกะโรนรปโคง 4 อน ทงสองคนน ามกกะโรนรปโคงมารวมกน จะมมกกะโรนรปโคงทงหมดกอน

(ใชมกกะโรนรปโคงตดลงบนกระดาษเพอแสดงประโยคสญลกษณการบวก พรอมเขยนประโยคสญลกษณการบวก แลวเขยนค าตอบ)

6 4

ตอบ 10 อน

1. กบมเงน 3 บาท แมใหอก 7 บาท กบมเงนทงหมดกบาท

2. ดาวเลยงสนขไว 3 ตว ตอมาสนขออกลกมาอก 2 ตว ดาวมสนขทงหมดกตว

3. ปยเลยงปลาเงน 8 ตว เลยงปลาหางนกยง 2 ตว ปยเลยงปลาทงหมดกตว

4. แมวปลกมะละกอ 5 ตน ปลกกลวยอก 5 ตน แมวปลกตนไมทงหมดกตน

+

+

69 ส าหรบการน าทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมเมอมาใชในการจดการเรยนรนน พอทจะสรปไดวา ในการจดการเรยนรแตละครง ครผสอนจะตองจดเตรยมตวอยางทชดเจนใหกบผเรยน หรอการใหตวแนะทเหมาะส าหรบผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนปฏบตตามครทละขน เมอผเรยนเขาใจขนตอนดแลว ใหผเรยนปฏบตดวยตนเองโดยมครคอยก ากบแนะน า และเมอท าไดคลองขนจงใหลงมอปฏบตดวยตนเองอยางอสระ เมอผเรยนท าไดส าเรจครจะท าการชมเชยหรอใหรางวล เพอสงเสรมใหผเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคเพมขน

ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา (Social Cognitive Learning Theory) เปนทฤษฎการเรยนรทพฒนามาจากทฤษฎการเรยนรทางสงคมทมพนฐานมาจากทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมสามารถน ามาใชในการจดการเรยนรวชาคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ทงนผเขยนไดน าทฤษฎการเรยนรกลมนไปใชในการอบรมครโรงเรยนแกนน าการเรยนรวมในปการศกษา 2553 และ 2555 เรอง การสอนคณตศาสตรส าหรบเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 1 มรายละเอยด ดงน 1. ความหมายของทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา เปนทฤษฎการเรยนรทเกยวกบการเรยนรทมรากฐานมาจากหลกการพฤตกรรมนยม (Behaviorism) ซงเนนในเรองของการเสรมแรง และ การลงโทษ แตทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาจะเนนในเรองการเรยนรผานการสงเกต คนอน ซงมผน าทฤษฎ คอ บนดรา (Bandura) ทไดขยายมโนทศนเชงพฤตกรรมของการเรยนร โดยเขามความเชอวา มมมองเชงพฤตกรรมทปฏบตสบตอกนมาจะเปนเรองของความถกตอง แตไมสมบรณเพราะพฤตกรรมเหลานนเปนเพยงการอธบายสวนหนงของการเรยนร มมมองของกลมพฤตกรรมนยมจะมองขามองคประกอบทส าคญ โดยเฉพาะอทธพลทางสงคมทมตอการเรยนร ดงนนงานในชวงแรกของบนดราไดมงความสนใจไปทพฤตกรรมทางสงคม และตงชอวา (Social Learning Theory) ซงไดรบการพจารณาวาเปนวธการทางพฤตกรรมนยมใหม ปจจบน บนดรา มความเชอวา ทงสตปญญา (Mind) พฤตกรรม (Behavior) และสงแวดลอม (Environment) ตางกมบทบาทในกระบวนการเรยนร เขาไดเปลยนแปลงชอ ทฤษฎการเรยนรทางสงคม มาเปนทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาเพราะเขาเชอวา ปจจยเกยวกบการเสรมแรง และกลไกในการควบคมตนเอง (Self- Regulatory Mechanisms) สามารถสรางพฤตกรรมของบคคลมากกวาปจจยดานสงแวดลอม นอกจากนแลวยงเนนเกยวกบกระบวนการรบร (Cognition) ทแตกตางจาก ทฤษฎการเรยนรทางสงคม ซงทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา จะแสดงใหเหนความแตกตางระหวางการเรยนรจากการลงมอปฏบต และการเรยนรจากการสงเกตผอน ดงน (Woolfolk, 2004, p.317) 1.1 การเรยนรจากการลงมอปฏบต เปนการเรยนรดวยการปฏบต และการมประสบการณทเปนผลลพธจากการกระท าของตน ซงดคลายกบการวางเงอนไขแบบลงมอปฏบต (Operant Conditioning) แตตางกนทการกระท าทเปนบทบาทของผลลพธทเกดขน ตวอยางของ Enactive Learning ไดแก 1) การเรยนรโดยการลงมอปฏบต (Learning by Doing) 2) การสบเสาะ (Inquiry) และ 3) การเรยนรโดยยดปญหาเปนหลก (Problem-Based Learning)

70 1.2 การเรยนรจากการสงเกตผอนเปนการเรยนรดวยการสงเกตผอน คนและสตวสามารถเรยนรไดอยางงาย ๆ จากการสงเกตการเรยนรของคนอน หรอสตวตวอน จงท าใหเหนวาปจจยทางสตปญญาเพยงอยางเดยวไมใชสงส าคญในการอธบายการเรยนร ถาคนสามารถเรยนรดวยการจองมอง พวกเขาจะตองใหความใสใจในการสรางภาพในใจ จดจ า วเคราะห และตดสนใจมผลตอการเรยนร ดงนนการเรยนรจงเรมทสมองกอนการกระท า และการเสรมแรงกจะสามารถเกดขนได ตวอยางของการเรยนรจากการสงเกตผ อน ไดแก การเรยนรจากผทเกงกวา หรอมประสบการณมากกวา (Cognitive Apprenticeships) จากทกลาวมาแลวขางตนจะเหนไดวา ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาจะมงเนนในเรองของการเรยนรผานการสงเกตคนอน และจากการทบทวนเอกสารสามารถสรปสาระส าคญได ดงน 1. กระบวนการเรยนรโดยการสงเกต บนดรา ไดสรปองคประกอบของกระบวนการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบไว 4 องคประกอบ ดงน (พรรณ ช. เจนจต, 2545, หนา 189-191; สรางค โควตระกล, 2553, หนา 240-242; Woolfolk, 2004, p.317-318) 1.1 กระบวนการความใสใจ (Attention) ความใสใจของผเรยนนบวาเปนสงทส าคญมาก ถอวาเปนเกณฑขนแรก ถาผเรยนไมมความใสใจในการเรยนร การสงเกต หรอการเลยนแบบกจะไมเกดขน บนดรา กลาววา ผเรยนจะตองรบรสวนประกอบทส าคญของพฤตกรรมของผทเปนตวแบบ องคประกอบทส าคญของตวแบบทมอทธพลตอความใสใจของผเรยนมหลายอยาง เชน เปนผทมเกยรตสง มความสามารถสง หนาตาด รวมทงการแตงกายด การมอ านาจทจะใหรางวลหรอลงโทษ นอกจากนแลวคณลกษณะของผเรยนกมความสมพนธกบกระบวนการความใสใจ เชน วยของผเรยน ความสามารถทางดานสตปญญา ทกษะการใชมอและสวนตาง ๆ ของรางกายรวมทงตวแปรทางบคลกภาพของผเรยน เชน ความรสกวาตนนนมคา (Self-Esteem) ความตองการ และเจตคตของผเรยน ตวแปรทกลาวมานลวนแลวแตเปนสงทจ ากดขอบเขตของการเรยนรโดยการสงเกต เชน ถาครตองการใหเดกอนบาลเขยนพยญชนะไทยทยาก ๆ เชน ฆ ม โดยพยายามแสดงการเขยนใหเดกดเปนตวอยาง ทกษะการใชกลามเนอในการเคลอนไหวของเดกอนบาลยงไมพรอม ดงนนเดกบางคนจงเขยนตามทครคาดหวงไมได 1.2 กระบวนการจดจ า (Retention) บนดราอธบายวาการทผเรยน หรอผสงเกตสามารถทจะเลยนแบบ หรอมพฤตกรรมเหมอนตวแบบไดเปนเพราะผเรยนบนทกสงทตนสงเกตจากตวแบบไวในความจ าระยะยาว นอกจากนแลว บนดรา ยงพบวา ผทสงเกตสามารถอธบายพฤตกรรมหรอการกระท าของตวแบบดวยค าพด หรอสามารถมภาพพจนสงทตนสงเกตไวในใจจะเปนผทสามารถจดจ าสงทเรยนรโดยการสงเกตไดดกวาผทเพยงแตดเฉย ๆ หรอท างานอนในขณะทดตวแบบไปดวย ดงนนผสงเกตทสามารถระลกถงสงทสงเกตเปนภาพในใจ (Visual Imagery) และสามารถเขารหสดวยค าพด หรอถอยค า (Verbal Coding) จะชวยใหผเรยนเปนผทสามารถแสดงพฤตกรรมเลยนแบบจากตวแบบไดแมวาเวลาจะผานไปนาน ๆ และถาผสงเกตหรอผเรยนมโอกาสทจะไดเหน ตวแบบแสดงสงทจะตองเรยนรซ ากจะเปนการชวยความจ าใหดยงขน

71 1.3 กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ (Reproduction) กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบน บนดราไดแบงการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบออกเปน 2 ลกษณะ คอ 1.3.1 การเลอกและการจดระบบพฤตกรรมทจะแสดง 1.3.2 การปรบการแสดงพฤตกรรมใหเหมาะสมโดยอาศยขอคดเหนจากผอน การแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบจงเปนกระบวนการทผเรยนแปลงสภาพของภาพทสะสมเอาไวหรอสงทจ าได ออกมาเปนการกระท า หรอแสดงพฤตกรรมทเหมอนหรอใกลเคยงกบตวแบบ แตเนองจากการเรยนรโดยการสงเกตตวแบบ ประกอบดวย กระบวนการทางสตปญญาและความพรอมทางรางกายของผเรยน ดงนนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบของแตละบคคลจงแตกตางกนไป บางคนอาจจะท าไดดกวาตวแบบทตนสงเกต หรอบางคนกสามารถเลยนแบบไดเหมอนมาก สวนบางคนท าไดไมเหมอนแบบ ท าไดเพยงคลายคลงเทานนเอง ดงนนการไดขอคดเหนจากผอน เชน คร พอแม จะชวยใหผเรยนไดทบทวนพฤตกรรมของตวแบบเพอทจะไดพยายามแกไขใหถกตอง 1.4 กระบวนการจงใจ (Motivation) บนดรามความคดเหนเกยวกบเรองแรงจงใจเชนเดยวกบ Skinner ทเหนคณคาของการเสรมแรงในฐานะทเปนแรงจงใจ เพยงแต บนดรา พดถงการเสรมแรงในลกษณะทกวางกวา ซงแบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ 1.4.1 การเสรมแรงทางตรง (Direct Reinforcement) เกดขนเมอผเรยนไดเฝาสงเกตการกระท าของตวแบบ เลยนแบบพฤตกรรมและไดรบการเสรมแรง หรอถกลงโทษจาก ตวแบบหรอจากบคคลอน เชน เดกประถมไดรบการแนะน าจากครใหสงเกตเพอนวาเพอนของนกเรยนท าความสะอาดโตะเรยนในตอนเลกเรยนอยางไร ถาเดกคนนนเลยนแบบเพอน ครกจะยกยองชมเชย 1.4.2 ความคาดหวงทจะไดแรงเสรมเมอเหนผ อนไดรบการเสรมแรง (Vicarious Reinforcement) หมายถง สภาพการณทผเรยนคาดหวงวาจะไดรบรางวลถาประพฤตปฏบตโดยวธการเดยวกบทเพอนไดรบรางวล เชน ผเรยนไดสงเกตวาเพอนในหองไดรบค าชม เมอท างานเสรจเรยบรอยสมบรณ สงครไดตรงเวลา ผเรยนกจะพยายามตงใจท างานอยางขยนขนแขง และรวดเรวในคราวตอไปโดยทคาดหวงวาจะไดรบค าชมบางในครงถดไป 1.4.3 การใหแรงเสรมดวยตนเอง (Self-Reinforcement) เปนสภาพการทผเรยนพยายามทจะท าตนใหไดตามมาตรฐานทตนเองตงไวโดยไมสนใจตอปฏกรยาของผอน เชน ผเรยนในชนมธยมผหนงพยายามทจะเปนนกพมพดดทดเชนเดยวกบเพอนในหอง โดยมไดมงหวงในการแสดงการยอมรบจากครแตมความปรารถนาทจะพสจนใหเหนวาตนเองกสามารถมทกษะเชนนนได โดยมความพอใจ และมองเหนคณคาของทกษะนน จากรายละเอยดขางตน จะเหนไดวา กระบวนการเรยนรโดยการสงเกตจากตวแบบ ม 4 องคประกอบ คอ กระบวนการความใสใจ กระบวนการจดจ า กระบวนการแสดงพฤตกรรมเหมอนตวแบบ และกระบวนการจงใจ จะมลกษณะเปนการเฝามอง และการเลยนแบบผอน ซงเปนบทบาททส าคญตอกระบวนการทางสงคม โดยเดกจะเรยนรเพอการแสดงออก หรอตอบสนองตอผอนโดยใชวธการสงเกตวาผปกครองมปฏสมพนธกบผอนอยางไรบาง

72 2. การเรยนรจากการสงเกต จากทฤษฎการเรยนรจากการสงเกตหรอการเรยนรจากตวแบบทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวา บนดรา ไดรวบรวมจตวทยากลมพฤตกรรมนยม และพทธนยมเพอสรางทฤษฎ ตวแบบ หรอการเรยนรจากการสงเกต ซงเขาเชอวาบคลกภาพของมนษยเปนปฏสมพนธระหวางสงแวดลอม และกระบวนการทางจตวทยาของบคคล บนดรา ไดกลาววา มนษยเราสามารถควบคมพฤตกรรมของตนเองไดโดยผานทางกระบวนการของการเขาใจทเรยกวา การก ากบตนเอง (Self-Regulation) ซงประกอบดวยขนตอนส าคญ 3 ขนตอน ดงน (Woolfolk, 2004, p.317) 2.1 ขนตอนการเรยนรจากการสงเกต ไดแก 2.1.1 การสงเกตตนเอง (Self-observation) มนษยจะสงเกตพฤตกรรมของตนเองโดยการมองดตวเองและพฤตกรรมของตนเอง และคงไวซงการกระท านน ๆ ไว 2.1.2 การตดสนใจ (Judgment) มนษยจะเปรยบเทยบโดยการสงเกตสง ตาง ๆ กบมาตรฐาน ซงมาตรฐานกมกจะเปนสงทก าหนดขนโดยสงคมหรอเปนมาตรฐานทคนแตละกลมรวมกนก าหนดขน 2.1.3 การตอบสนองตนเอง (Self-response) ถามนษยมพฤตกรรมทด เมอเปรยบเทยบกบมาตรฐานแลว มนษยกจะใหรางวลการตอบสนองตอตนเอง (Self-response) แตถาเมอใดมนษยมพฤตกรรมทไมเหมาะสมกจะไดรบการลงโทษจากผทมอ านาจเหนอกวา หรอการลงโทษตอการตอบสนองตนเอง และทส าคญกคอ ในขนนถาไมตองการใหเกดพฤตกรรมทพงประสงคกตองอาศยการก ากบตนเอง (Self-Regulation) เพอควบคมพฤตกรรมของตนเอง เชน การลดพฤตกรรมการสบบหร ในการตอบสนองตอตนเอง (Self-response) นน เมอใดกตามทบคคลไดรบรางวลจากการตอบสนองของตนเองมาก ๆ กจะท าใหบคคลนนมมโนทศนตอตนเอง (Self-concept) หรอมองเหนคณคาของตนเอง (Self-esteem) ในระดบสง ในทางตรงกนขามเมอใดกตามทบคคลไดรบการลงโทษจากการตอบสนองของตนเองกจะมมโนทศนตอตนเอง (Self-concept) หรอมองเหนคณคาของตนเอง (Self -Esteem) ในระดบต า นอกจากนแลว บนดรา ยงมความเชอวาพฤตกรรมของมนษยเกดจากการเรยนรจากตวแบบ หรอการเรยนรจากการสงเกต แตเขายงเชอวา สงแวดลอมนบวาเปนสาเหตในการเกดพฤตกรรม และพฤตกรรมกเปนสาเหตหนงทสงผลตอสงแวดลอม เขาจงไดอธบายมโนมตของปจจยทท าหนาทในการก าหนดซงกนและกน (Reciprocal Determinism) ไววาทงสงแวดลอม พฤตกรรม และตวบคคลของมนษยตางเปนสาเหตซงกนและกน 2.2 ปจจยทมผลตอการเรยนรโดยการสงเกต สงทเปนสาเหตทแตละคนเรยนรและแสดงพฤตกรรม และทกษะตามตวแบบมหลายปจจย ดงน (Woolfolk, 2004, p.318) 2.2.1 ระดบของพฒนาการ ระดบของพฒนาการทแตกตางกนของผสงเกตจะท าใหเกดการเรยนรทแตกตางกน ซงการปรบปรงพฒนาการใหดขนจะรวมไปถงความใสใจเปนระยะเวลาทยาวนานกวา และการเพมปรมาณทจะประมวลสารสนเทศ ใชยทธศาสตรเปรยบเทยบพฤตกรรมดวยตวอยางเตอนความจ า และใชแรงจงใจภายใน

73 2.2.2 ตวแบบทมชอเสยง และความสามารถ ผสงเกตจะมความใสใจเปนอยางมากตอความสามารถ ตวแบบทมสถานภาพสง ผลลพธทเปนพฤตกรรมจากตวแบบจะถายทอดสารสนเทศเกยวกบคานยมดานการปฏบต ผสงเกตพยายามทจะเรยนรการปฏบตโดยมความเชอวาพวกเขาตองการทจะปฏบต 2.2.3 ผลลพธท เกดขนจากการสงเกตผ อนทไดรบการเสรมแรง (Vicarious Consequences) ผลลพธตอตวแบบจะถายทอดสารสนเทศทเกยวของกบความเหมาะสมของพฤตกรรม และผลลพธทเหมาะสมของการปฏบต ผลลพธทไดรบการประเมนคาไวสงจะสรางแรงจงใจใหผสงเกต 2.2.4 ผลลพธทคาดหวง (Outcome Expectations) เปนผลทเกดจากการท ผสงเกตแสดงพฤตกรรมตามตวแบบทพวกเขามความเชอวาเหมาะสม และจะมผลตอการไดรบรางวล 2.2.5 การก าหนดเปาหมาย (Goal Setting) ผสงเกตจะตองใสใจตอตวแบบทแสดงพฤตกรรมทชวยใหพวกเขาบรรลเปาหมาย 2.2.6 การเหนคณคาในตนเอง (Self-efficacy) ผสงเกตจะใสใจตอตวแบบเมอพวกเขาเชอวาพวกเขาสามารถเรยนร หรอกระท าตามพฤตกรรมของตวแบบการสงเกตตวแบบทมความคลายคลงกนมผลตอการเหนคณคาในตนเอง 2. การน าทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาไปใชกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร สาระส าคญของทฤษฎทางสงคมเชงพทธปญญา ของ บนดรา ทกลาวมาแลวขางตน นน สามารถน ามาประยกตใชกบการเรยนรของเดกทมความยงยากทางคณตศาสตรได เชน การทเดกทมความบกพรองทางการเรยนร มการเหนคณคาในตนเอง (Self-esteem) ในระดบต า เนองจากมผลสมฤทธทางการเรยน หรอพฤตกรรมในการเรยนคณตศาสตรทไมเหมาะสม ครควรใชทฤษฎทางสงคมเชงพทธปญญาทเชอวา พฤตกรรม สงแวดลอมและตวบคคลซงหมายถงสตปญญา (Mind) มอทธพลซงกนและกน ดวยการเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงพฤตกรรมทถกตองโดยครใหนกเรยนด ตวแบบทถกตองแลวใหท าตาม และเมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมทถกตองควรใหการเสรมแรงเพอใหนกเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนรและมองเหนคณคาในตนเอง และในการใหตวแบบแกนกเรยนนนกตองใหตามระดบความสามารถทผเรยนจะท าตามไดโดยแบงเปนขนตอนยอยเพอใหนกเรยนมโอกาสประสบความส าเรจไดงายขน เชน สอนทละมโนมต หรอก าหนดเกณฑการประเมนใหเปนมาตรฐานส าหรบเดกทมความยงยากทางคณตศาสตร โดยไมเปรยบเทยบกบเดกปกต เดกทมความยงยากทางคณตศาสตรกจะมโอกาสไดรบรางวลมากกวาการลงโทษ ซงจะสงผลใหเดกทมความยงยากทางคณตศาสตรเกดมโนทศนตอตนเองในทางบวก (Positive Self-concept) หรอการมองเหนคณคาของตนเองในระดบสง (High Self-esteem) ซงเปนปญหาทส าคญปญหาหนงของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดงนน พอทจะสรปไดวา การสอนวชาคณตศาสตรตามแนวคดทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา ประกอบดวยขนตอนการสอน 3 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การเสนอตวแบบ เปนขนตอนการสอนทครผสอนจะตองน าเสนอตวแบบหรอตวอยางของจรงในการแกปญหา เชน ของจรงตาง ๆ

74 ขนตอนท 2 การฝกปฏบตดวยตนเอง เปนขนตอนทครผสอนใหผเรยนลงมอปฏบตกบสอ เชน การใชของจรง ขนตอนท 3 การใหขอมลยอนกลบ และสรปบทเรยนเปนขนตอนทครผสอนจะใหผเรยนแลกเปลยนผลงานกน แลวครผสอนคดเลอกผลงานและใหน าเสนอหนาชน พรอมเฉลยผลการกระท า จากนนครสรปบทเรยนโดยถามค าถามเกยวกบผลงานนน ผเขยนไดมประสบการณการน าทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาไปใชในการวจยเกยวกบการจดการเรยนรคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดงตวอยางตอไปน (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2555) เรอง : แบบรป ระดบชน : ประถมศกษาปท 1 สาระ/มาตรฐาน/จดประสงคการเรยนร

1. สามารถอธบายแนวทางทจะหาแบบรปจากแบบรปงาย ๆ ทก าหนดใหได สอการเรยนร ใบงาน เรอง แบบรป เวลา : 1 ชวโมง ค าอธบายกจกรรม

นกเรยนฝกสรางแบบรปทซ า ๆ กนทมหลากหลายรปแบบได กระบวนการเรยนร มขนตอนการด าเนนการ ดงน ขนตอนท 1 การเสนอตวแบบ

1.1 ครน าเสนอการสรางแบบรปดวยวธการตาง ๆ (ครและนกเรยนรวมกนยกตวอยาง) เชน 1.1.1 แบบรปชนเรยน ญ-ช-ญ-ช ( หญง-ชาย-หญง-ชาย) 1.1.2 นกเรยนวาดแบบรปเองบนกระดานแลวอธบายเกยวกบแบบรปทตนเองสรางขน ขนตอนท 2 การฝกปฏบตกบสอดวยตนเอง 2.1 นกเรยนวาดแบบรปบนโตะโดยเลอกแบบรปดวยตนเอง 2.2 นกเรยนใชมกกะโรนเพอสรางแบบรปของตน ขนตอนท 3 การใหขอมลยอนกลบและสรปบทเรยน

3.1 เมอนกเรยนท างานเสรจแลวใหแลกเปลยนงานกบเพอนทนงขาง ๆ โดยใหเพอนลองเดาวาเปนแบบรปลกษณะใด ถานกเรยนตอบถกและอธบายค าตอบไดอยางมเหตมผล ครใหค าชมเชย ส าหรบนกเรยนทตอบผดหรอไมเขาใจ การสรางแบบรป ครใหก าลงใจ และใหลองท าใหมรวมกบเพอนทนงขาง ๆ 3.2 ครน าเสนอแบบรปโดยเลอกจากผลงานนกเรยนบางคนในหอง แลวใหผเรยนออกมาน าเสนอแบบรปหนาชน จากนน ครตงค าถามวา แบบรปทเพอนน าเสนอนนเปนแบบรปลกษณะใด ผเรยนมวธการหาค าตอบไดอยางไร

75 การประเมนผล

ระดบคณภาพ : 1 = ไมผานเกณฑ 3 = ผานเกณฑ 5 = ผานเกณฑระดบดมาก เกณฑการใหคะแนน:

1 = ไมมความคดรวบยอดเกยวกบแบบรป 3 = ตอแบบรปงาย ๆ ได 5 = สรางและใหสญลกษณแบบรปได

ใบงาน เรอง แบบรป

ชอ.................................................................................นามสกล................................. ...................... วนท....................เดอน................................................พ.ศ . ................................................................ ****************************************************************************** จงเตมรปภาพทถกตองลงในชองวาง

1. 2. 3. 4.

76 จากการน าทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญามาใชในการจดกจกรรมการเรยนร จะเหนไดวา พฤตกรรม สงแวดลอม ตวบคคลซงหมายถง สตปญญา (Mind) มอทธพลซงกนและกน ดงนนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงพฤตกรรมทถกตองโดยครใหนกเรยนดตวแบบทถกตอง โดยเลอกตวแบบทอยในความสนใจของผเรยนแลวใหผเรยนท าตามตวแบบทละขน และเมอผเรยนแสดงพฤตกรรมทถกตองควรใหการเสรมแรงเพอใหผเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนร และมองเหนคณคาในตนเอง และในการใหตวแบบแกผเรยนนนกตองใหตามระดบความสามารถทผเรยนจะท าตามไดโดยแบงเปนขนตอนยอยเพอใหนกเรยนมโอกาสประสบความส าเรจไดงายขน ตลอดจนมการใหขอมลยอนกลบ โดยการแลกเปลยนความคดเหน ซงในขนนผเรยนจะไดสงเกตตวแบบทดจากเพอนรวมชนและมการสรปเนอหารวมกนเพอจดจ าไปใชในการแกปญหา

ทฤษฎภาระทางปญญา ทฤษฎภาระทางปญญา (Cognitive Load Theory) เปนทฤษฎการเรยนรอกทฤษฎหนงทน ามาใชในการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงผเขยนไดน าไปทดลองใชกบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 1 มรายละเอยด ดงน 1. ความหมายของภาระทางปญญา ทฤษฎภาระทางปญญาเปนทฤษฎการเรยนรเกยวกบหลกการออกแบบการเรยนร และการเรยนการสอนทยดขอตกลงเบองตนเกยวกบสถาปตยกรรมทางปญญาของมนษย (Sweller, 2004 cited in Elliott, Kurz, Beddow & Frey, 2009, p.1) ส าหรบสถาปตยกรรมทางปญญาของมนษยนน หมายถง ลกษณะทเปนโครงสราง และหนาทของมนษยทตองการเกยวกบการจดระเบยบกระบวนการทางปญญา (Sweller, 2007, p.370) ครสชเนอร (Krischner, 2002, p.3) กลาวถงภาระทางปญญาวา มความเชอเกยวกบ ความจ าระยะการท างานทเชอมโยงกบความจ าระยะยาวทมอยางไมจ ากด นอกจากนแลว สเวลเลอร (Sweller, 2007, p.374) ไดระบถงแหลง 2 แหลงของภาระทางปญญา หรอความจ าระยะการท างาน วาเปนตวก าหนดประสทธผลของการเรยนการสอน คอ 1) ภาระทางปญญาภายนอก (Extraneous Cognitive Load) เกดจากการออกแบบการเรยนการสอนทไมเหมาะสมและจะตองลดภาระงานนลง และ 2) ภาระทางปญญาแบบอตโนมต (Germane Cognitive Load) เปนรปแบบหนงของภาระทางปญญาทมผลตอความจ าระยะยาว นอกจากนแลวยงมแหลงท 3 ของภาระทางปญญา คอ ภาระทางปญญาภายใน เกดจากความซบซอนของวสดทใชในการเรยน ซงตามพนฐานของสถาปตยกรรมทางปญญาแลวจะตองลดภาระทางปญญาภายนอกและเพมภาระทางปญญาแบบอตโนมตโดยการชวยใหผเรยนถายโอนสารสนเทศไปยงความจ าระยะยาว จากความหมายของภาระทางปญญาทกลาวมาแลวขางตน พอทจะสรปไดวา ภาระทางปญญาเปนเรองความจ าระยะการท างานทเชอมโยงกบความจ าระยะยาวทมอยางไมจ ากด ประกอบดวย แหลงภาระงานทางปญญา 3 แหลง ไดแก ภาระงานทางปญญาภายนอก ภาระงานทางปญญาภายใน และภาระงานทางปญญาแบบอตโนมต

77 2. ขอตกลงเบองตนของทฤษฎภาระทางปญญา ทฤษฎภาระทางปญญา มขอตกลงเบองตน 3 ประการ ดงน (Mayer & Moreno, 2003 cited in Elliot, Kurz, Beddow & Frey, 2009, p.5) 2.1 ขอตกลงเบองตนกระบวนการเชงรก (Active Process Assumption) ขอตกลงเบองตนนเปนรากฐานของแนวคดทางปญญาตอการเรยนรทมมมมองวาผเรยนมความกระตอรอรนทจะมสวนรวมในกระบวนการสรางความร ทงน ในกระบวนการสรางความรจะประกอบดวย กระบวนการทางปญญา เชน การใหความสนใจตอวสดทเกยวของ การจดระบบในใจเขาไปในโครงสรางทเชอมโยงกน และการบรณาการวสดกบความรเดม 2.2 ขอตกลงเบองตนสองชองทาง ขอตกลงเบองตนนเชอวากระบวนการทางปญญาเกดขนแยกกน 2 ชองทาง ไดแก ชองทางเกยวกบการฟง/ค าพด เกดจากกระบวนการปจจยปอนเขาดานการไดยน และการน าเสนอค าพด ส าหรบชองทางเกยวกบสายตา/ภาพ เกดจากกระบวนการของปจจยปอนเขาดานสายตา และการน าเสนอรปภาพ 2.3 ขอตกลงเบองตนของความจทมอยางจ ากด (Limited Capacity Assumption) ขอตกลงเบองตนนไดกลาวถง กระบวนการเชงรกทผานสองชองทาง ทมชอเรยกวา ความจของกระบวนการทมอยางจ ากดของแตละชองทางทเกดขนในความจ าระยะการท างาน (Krischner, 2002, p.3) ส าหรบ มลเลอร (Miller, 1956 cited in Elliot, Kurz, Beddow & Frey, 2009, p.5) ไดเสนอวา ขอจ ากดของกระบวนการทว ๆ ไป มคาเทากบ 7 + 2 กลมของสารสนเทศทเกดขนในความจ าระยะการท างาน 3. รายละเอยดของทฤษฎภาระทางปญญา สเวลเลอร (Sweller, 1988, p.261) ไดพฒนาทฤษฎภาระทางปญญา ในขณะทก าลงศกษาการแกปญหาของผเรยนในระหวางการแกปญหา Sweller และผชวยพบวาผเรยนมกจะใชยทธศาสตรในการแกปญหาทเรยกวา การวเคราะหวธการ-จดหมาย (Means-Ends Analysis) ซง Sweller ไดเสนอวา การแกปญหาโดยใชยทธศาสตร Means-Ends Analysis ตองการปรมาณของกระบวนการทางสตปญญาจ านวนมากทสมพนธกนซงอาจจะไมชวยในการสรางโครงสรางทางสมอง ดงนน Sweller จงเสนอใหนกออกแบบการสอนจ ากดภาระทางปญญาดวยการออกแบบวสดการสอน เชน ตวอยางของงานทท า (Worked-Examples) หรอ ปญหาทมวธการหาค าตอบไดหลากหลาย (Goal – Free Problems) ในศตวรรษท 1990 ทฤษฎภาระทางปญญาไดมน าไปใชในการแสดงผลกระทบดานการเรยนรทมากมาย เชน ผลกระทบของการแกปญหาแบบท าใหสมบรณ (Completion Problem) ผลกระทบดานวธการ (Modality) ผลกระทบดานสมาธ (Split-Attention) และผลกระทบของตวอยางงานทท า (Worked-Examples) ทฤษฎภาระทางปญญา (Cognitive Load Theory) ของ Sweller ใชทฤษฎประมวลสารสนเทศ (Information Processing) ทเนนในเรองความจ ากดของความจ าระยะสน โดยการใชโครงสรางทางสมองซงเปนหนวยทเกยวของกบการออกแบบวสดการสอนทท าใหเกดภาระทางปญญา ม 3 ประเภท ดงน (Pass, Renkl & Sweller, 2003, p.1-2; Clark, Nguyen & Sweller, 2006, p.3; Kalyuga, 2011, p.2; Schneider, 2014, p.65; Gaydorus, 2016, p.9-10)

78 1. ภาระทางปญญาภายใน (Intrinsic Cognitive Load) ค าวา Intrinsic Cognitive Load เกดจากความซบซอนของเปาหมายในการเรยนการสอนและเนอหา ทเกยวของกบภาระงานของผเรยน ซงภาระงานนน ๆ เกดจากความยงยากของเนอหาทมอยแลว เชน การทองจ าสตรทางคณตศาสตร การค านวณ 2+2 กบการแกปญหาสมการ (Differential Equation) ความยงยากทมอยในตวอาจจะไมไดรบการแกไขจากคร อยางไรกตาม โครงสรางทางสมองจ านวนมากอาจจะถกแตกออกเปนโครงสรางทางสมองยอยแตละอนและสอนแยกกนแลวน ามารวมกนภายหลงและอธบายภาพรวมทงหมด (Chinnapan & Chandler, 2010, p.5) วอน และเฮชนเจน (Von, & Hechingen, 2007, p.14) กลาววา ภาระทางปญญาภายในเปนกจกรรมภายในระหวางองคประกอบของโครงสรางทางสมองจ านวนมากซงไดรบการนยามในแงของความสมพนธตอเนอหาการเรยนร และขนอยกบความซบซอนและกจกรรมภายในทเปนพนฐานของเนอหาการเรยนร ภาระทางปญญาจ าแนกไดเปน 3 ลกษณะ คอภาระภายในเปนภาระทเกดจากความซบซอน (Complexity) และจ านวนขอมล (Elements) ของตวขอมลเนอหาเอง ถาเนอหามความยาก ซบซอน หรอมจ านวนขอมลมากกจะเกดภาระทางปญญามากตามไปดวย 2. ภาระทางปญญาภายนอก (Extraneous Cognitive Load) ภาระทางปญญาภายนอก เปนภาระภายนอกทเกดจากลกษณะของสอการเรยนรและการน าเสนอ ถาสอไดรบการออกแบบไมเหมาะสมกจะท าใหเกดภาระทางปญญาสง เชน สอเปนภาพเคลอนไหวเพยงอยางเดยว หรอสอทเปนขอความเพยงอยางเดยว ในการก าหนดภาระทางปญญาทนกออกแบบการสอนจะตองมความสามารถในการควบคมภาระนโดยสามารถน ามาเปนคณลกษณะทใชในการออกแบบวสดการสอน ซง Sweller ไดเตรยมตวอยางของ Extraneous Cognitive Load เมออธบายวธการทเปนไปได 2 วธการเพออธบายเกยวกบสเหลยมจตรสแก ผเรยน เขาอธบายวา สเหลยมจตรสเปนสงทมองเหนไดโดยใชสอทสามารถมองเหนได (Visual Media) ครสามารถสามารถอธบายเกยวกบสเหลยมจตรสโดยใชสอทเปนค าพดแตควรใชหลงจากใชสอทใหผเรยนมองเหน ดงนน ภาระทางปญญาทไมจ าเปนเรยกวา ภาระทางปญญาภายนอก วอน และเฮชนเจน (Von, & Hechingen, 2007, p.14) พาส เรนเคล และสเวลเลอร (Pass, Renkl & Sweller, 2003, p.2) ยงไดกลาวไววา ภาระทางปญญาภายนอกจะเกดจากการออกแบบวสดการสอนทไมดซงเปนภาระทเกดจากลกษณะสอ และการน าเสนอ โดยถาสอออกแบบไมเหมาะสม จะท าใหผเรยนเกดภาระทางปญญาสง เชน สอภาพเคลอนไหวเพยงอยางเดยว หรอสอทเปนขอความเพยงอยางเดยวกจะท าใหผเรยนเกดภาระทางปญญาสงกวาสอทมลกษณะเปนภาพเคลอนไหวทมเสยงอธบายประกอบทเนอหาสอดคลองกน 3. ภาระทางปญญาแบบอตโนมต (Germane Cognitive Load) ค าวา Germane Cognitive Load มการอธบายครงแรก วาเปนภาระการท างานทชวยในเรองของกระบวนการสรางและภาวะอตโนมตของโครงสรางทางสมอง ในขณะท ภาระทางปญญาภายในเปนการคดทว ๆ ไปทไมมการเปลยนแปลง มจดเรมตนจากการออกแบบวสดการเรยนการสอนในวถทางทเสรมสรางการเรยนร และบางครงเรยกวา ภาระทเกยวของ (Relevant Load) ซง นกออกแบบการสอนสามารถใช Extraneous และ Germane Load โดยการจ ากด Extraneous Load และสงเสรมภาระทางปญญาแบบอตโนมตใหมากขน

79 ส าหรบวอน และเฮชนเจน (Von, & Hechingen, 2007, p.14) พาส เรนเคล และสเวลเลอร (Pass, Renkl & Sweller, 2003, p.2) ไดกลาวไววา ภาระทางปญญาแบบอตโนมตเปนบางสงบางอยางทเปนบวกและเปนเงอนไขทตองมมากอนส าหรบการเรยนร มาตรการวดภาระทางปญญา ทง 3 ประเภททอธบายมาแลวขางตน จะตองน ามาพจารณาเมอออกแบบสงแวดลอมทางการเรยนรหรอตดสนวธสอนในรปของผเรยน ความรทมอย ทเปนสงส าคญ ตวอยางเชน วธสอนวธหนงจะชวยกอใหเกดกระบวนการอตโนมต และการสรางโครงสรางทางสมองทอาจจะมประสทธผลกบผเรยนท ไมมประสบการณแตไมใชส าหรบผเรยนทมประสบการณแลวเรยกอกอยางวา ภาระอตโนมตเปนภาระทเกดจากกระบวนการอตโนมต ซงสมองจะพยายามท าความเขาใจกบสอขอมลขาวสารนน ๆ เนอหาของความจ าระยะยาวเปนโครงสรางทยงยากซบซอนทใหพวกเราทจะรบร คดและแกปญหามากกวากลมของขอเทจจรงทเรยนรโดยการจ า โครงสรางเหลานรจกเชนเดยวกนกบ โครงสรางทางปญญา (Schema) วาเปนสงท เปดโอกาสใหพวกเราไดปฏบตกบองคประกอบทหลากหลายคอโครงสรางทางสตปญญาทสรางพนฐานของความร โครงสรางทางสมอง (Schema) ไดเรยนรตลอดเวลาของการเรยนร และอาจจะมโครงสรางทางสมอง(Schema) ทบรรจอยในโครงสรางทางสตปญญา 4. หลกการของทฤษฎภาระทางปญญา หลกการของทฤษฎภาระทางปญญามรายละเอยดทส าคญ ดงน มลเลอร (Miller, 1956, cited in Kirschner, 2002, p.2) ไดสรปหลกการของทฤษฎภาระงานทางปญญาทสมพนธกบการออกแบบวสดการเรยนการสอน 4.1 การเปลยนวธการแกปญหาเพอหลกเลยงในเรองของวธการไปยงเปาหมายทก าหนดใหมภาระการท างานในการจ ามากดวยการใชปญหาทไมองจดประสงค หรอตวอยางงาน 4.2 การก าจดภาระการท างานของการจ าชวคราว (Working Memory) ทถกเชอมโยงกบการบรณาการทางปญญา จากแหลงการเรยนรสารสนเทศหลายแหลงโดยการบรณาการทางกายภาพของแหลงสารสนเทศ 4.3 การก าจดภาระการท างานของการจ าชวคราว (Working Memory) ทถกเชอมโยงกบกระบวนการทไมจ าเปนทมสารสนเทศซ า ๆ ดวยการลดค าพดซ าซาก 4.4 การเพมความจ ใหกบความจ าชวคราวดวยการใชการฟงกบการมองเหนสารสนเทศภายใตเงอนไขของแหลงสารสนเทศทจ าเปนอยางเทา ๆ กน และไมใชมากจนเกนไปเพอใหเกดความเขาใจ 4.5 หลกการของทวไปของทฤษฎภาระทางปญญามสาระส าคญ ดงน (Copper, 1998, p.14) 4.5.1 ความจ าระยะสนเปนความจ าทมขอบเขตจ ากดทสด 4.5.2 ความจ าระยะยาวเปนความจ าทไมมขอบเขตจ ากด 4.5.3 กระบวนการของการเรยนรตองการความจ าระยะสนทเขามามสวนรวมในการท าความเขาใจ (และกระบวนการ) ของวสดการสอนเพอถอดรหสสารสนเทศทเรยนรไปยงความจ าระยะยาว

80 4.5.4 ถาแหลงทมาของความจ าระยะสน มมากเกนไปการเรยนร จะไมมประสทธผล 5. การน าหลกการทฤษฎภาระทางปญญาไปใชในการออกแบบการเรยนการสอน คอบเปอร (Cooper, 1998 cited in Kirschner, 2002, p.1-5) ไดสรปการน าทฤษฎภาระทางปญญาไปใชในการออกแบบการเรยนการสอน ดงน 5.1 ภาระทางปญญาในระดบทมากเกนไปอาจจะเปนผลโดยตรงทมาจากวสดการสอนทน าเสนอกบผเรยน 5.2 การออกแบบวสดใหมเพอลดระดบของภาระทางปญญาภายนอก จะชวยสงเสรมการเรยนร 5.3 ขอบขายของเนอหาควรมาจากการปรบปรงการออกแบบการสอนทจะแกปญหาความซบซอนของสารสนเทศ หรอเมอองคประกอบทเรยนรมระดบของภาระทางปญญาภายในสง 5.4 การน าทฤษฎภาระทางปญญาไปใชในการออกแบบวสดการเรยนการสอน ทฤษฎภาระทางปญญาสามารถน าไปใชไดมากมายในการออกแบบวสดการเรยนร ซงมจดประสงคเพอท าใหมภาระทางปญญาภายนอกนอยลง และเพมภาระทางปญญาแบบอตโนมต สวนภาระทางปญญาภายนอกไมไดชวยในการสรางในการเรยนร (Kirschner, 2002, p.6-9) ส าหรบการน าทฤษฎนไปใชมรายละเอยด ดงน (Cooper, 1998, p.1-24) 1. การจ าสารสนเทศ (Remembering Information) นน เปนการทสมองของเรามความสามารถทจะคด และกระท าโดยใชสตปญญา เพราะมนษยสามารถจ าแนกความหมายไดอยางรวดเรวตอสงเราทจดหามา และมความสมพนธกบความจ าระยะยาวอยางถาวรซงเหมอนกบกฎแหงความสมบรณ (Law of Closure) ของกลมเกสตลท (Gestalt) ทเชอวามนษยมความโนมเอยงทจะเตมในสงทขาดหายไปในรปภาพใหสมบรณ 2. การจดกลมสารสนเทศ (Chunking Information) เมอใดกตามทมการน าเสนอสารสนเทศทจะเรยนรโดยสวนรวมจะสงผลดถามการจดกลม (Chunk) สารสนเทศใหเปนกลมเลกลงซงยดกฎแหงความใกลชด (Law of Proximity) ทฤษฎของกลม Gestalt ทเชอวามนษยมความโนมเอยงทจะรบรหนวยของสงตาง ๆ ทอยใกลชดกน และความคลายคลงกนทวามนษยมแนวโนมทจะรบรหนวยของสงตาง ๆ ทมลกษณะคลายคลงกนกบสงอน เชน

ผลไม ผก อปกรณในทท างาน

องน ถวฝกยาว ปากกา สม คะนา กระดาษ

กลวย กะหล าปล กาว ตวอยางขางตนจะเปนการน าเสนอรายการสงของทตองการซอ และไดมการน าสงของทตองการซอมาจดกลม (Chunk) แลว

81 3. การใชปญหาทไมยดจดมงหมาย (Use Goal – Free Problems) การใชวธการนเปนวธการทตรงกนขามกบวธการวเคราะหวธการและเปาหมาย (Means-Ends Analysis) ซงใชในการแกปญหาซงเปนยทธศาสตรส าหรบการแกปญหาชนดทไมคนเคย สวนการแกปญหาโดยใช Goal-Free Problems จะเปนการแกปญหาแบบยอนกลบ (Backwards) ซงเรมจากเปาหมายไปยงปญหาทตองการแกมากกวาการท างานแบบไปขางหนา (Forward) จากปญหาทใหไปยงเปาหมาย เชน ตวอยางท 1: ถาก าหนดให y = z+6, z = 6 จงหาคาของ y นกเรยนทเพงเรมฝกหดแกปญหาจะใช Means-Ends Analysis ซงจะเรมตนมงความสนใจไปทเปาหมายทระบ (การหาคา y) หลงจากอานค าถามระยะเวลาหนงผเรยนจะลมองคประกอบของสมการเพราะความจ าระยะสนจะไปใหความใสใจกบองคประกอบของปญหามากเกนไป อยางไรกตามในทสดผเรยนจะหาค าตอบไดวา y = 12 ซงเปนเปาหมายทก าหนด ตวอยางท 2: ถาก าหนดให y = z+6, z = 6 ใหหาวาเราจะท าอะไรไดบาง ในกรณนผเรยนสนใจท z = 6 ซงเปนตวแปรเดยวทระบคาเปนตวเลข เมออานค าถามใหมผเรยนจะสามารถแยกแยะไดวาคาใดทตองการเพอใชแทนทในสมการ ดงนนผเรยนจะหาค าตอบ y= 12 เพราะไมมอยางอนทตองการเพมเตมซงจะงายกวาตวอยางแรก 4. ผลกระทบจากแบบแผน (Modality Effect) เปนผลกระทบทเกดขนจากการทคนเราสามารถเรยนรไดดกวาเมอค าถกน าเสนอดวยค าพดมากกวาการน าเสนอเปนตวอกษร 5. ผลกระทบจากสอประสม (Multimedia Effect) เปนผลกระทบซงเกดขนมาจากการทคนเราสามารถเรยนรไดดกวาเมอทงค า และภาพถกน าเสนอไปดวยกน 6. ผลกระทบจากความใกลชด (Contiguity Effect) เปนผลกระทบทเกดขนมาจากการทคนเราสามารถเรยนรไดดกวาเมอค าทเขยนขนมาสอดคลองกบภาพ 7. ผลกระทบจากความซ าซอน (Redundancy Effect) เปนผลกระทบทเกดขนมาจากการน าเสนอเกยวกบเนอหาทคลายคลงกน (ซ า ๆ) ในเวลาเดยวกนเปนสงทควรหลกเลยง 8. ผลกระทบจากการประตดประตอ (Coherence Effect) เปนผลกระทบทเกดขนจากการเรยนรของมนษยทถกกดขวางเมอเสยงจากภายนอก รปภาพ และค าทถกน ามาใชในการสอน 9. ผลกระทบจากการแยกความสนใจ (Split Attention Effect) เปนผลกระทบทเกดจากวสดการสอนซงตองการแหลงทมาของการสอนทงทเปนตวอกษร และภาพทควรจะบรณาการเนอหาในรปของภาพทสมพนธกบเนอหา 10. ผลกระทบจากตวอยางงาน (Worked Example Effect) เปนผลกระทบทเกดจากการใชตวอยางของงานทท าขนเพอแทนทการปฏบตบางอยาง และผเรยนสามารถเรยนรไดจากการศกษาตวอยางงาน เชน ตวอยาง 1 c (a+b) = d

(a+b) = d/c A = d/c-b ตวอยาง 2 ac+e = g ac = g-e a = (g-e) / c

82 6. การน าทฤษฎภาระทางปญญาไปใชกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากหลกการของทฤษฎภาระทางปญญา จะเหนไดวาทฤษฎนสามารถน าไปประยกตในการสอนเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงทฤษฎนจะมงเนนวา เดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะมปญหาเกยวกบความจ าระยะสน ดงนนเพอเปนการลดภาระทางปญญาลง สามารถท าไดดวยการจดใหมสอประกอบการสอนมาก ๆ ใหเดกไดมโอกาสลงมอปฏบตกบสงทเปนรปธรรมเพอท าใหเนอหาคณตศาสตรนนงายขน ซงอาจมตวอยางแสดงใหเหนขนตอนการแกปญหาหรอหาค าตอบทชดเจน ทนกเรยนสามารถเลยนแบบไดงาย และใหท าแบบฝกหดทละนอย ดงนนในการน าทฤษฎภาระทางปญญาไปใชในการสอนวชาคณตศาสตรจะประกอบดวยขนตอนการสอน 5 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การเสนอสถานการณปญหา/เผชญปญหาโดยการใชสอรปธรรมเปนขนตอนทครเรมน าเสนอสถานการณปญหา หรอการใหผเรยนเผชญปญหาดวยการน าเสนอสอทเปนรปธรรม เชน ของจรงตาง ๆ ขนตอนท 2 การปฏบตตามค าชแนะของครเปนขนตอนทครผสอนไดใหผเรยนลงมอปฏบตตามขนตอนทครสาธตใหด พรอมอธบายทละขนตอน ขนตอนท 3 การปฏบตดวยตนเองเปนขนตอนทครผสอนน าเสนอปญหากบผเรยน แลวใหผเรยนลงมอปฏบตดวยตนเองตามขนตอนทครสาธตใหดในขอ 2 ขนตอนท 4 การทบทวนการปฏบตเปนขนตอนทครผสอนใหผเรยนรายงานผลทเกดจากการปฏบตดวยตนเอง ขนตอนท 5 การสรปบทเรยนและการใหขอมลยอนกลบเปนขนตอนทครผสอนใหผเรยนแตละคนไดแสดงความคดเหน หรอแสดงขอมลเพมเตมจากสถานการณปญหาทลงมอปฏบตดวยตนเอง พรอมเฉลยค าตอบ จากทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญา ผเขยนไดมประสบการณในการน าทฤษฎดงกลาวไปใชในการจดการเรยนรคณตศาสตร ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ดงน

เรอง : ผลรวมของจ านวนสองจ านวนทมคาเทากบ 10 (compose and decompose of 10) ระดบชน : ประถมศกษาปท 1 สาระ/มาตรฐาน/จดประสงคการเรยนร 1. สามารถหาจ านวน 2 จ านวนทรวมกนแลวมผลลพธเปน 10 ได 2. เมอก าหนดผลลพธเปน 10 ให โดยก าหนดจ านวนหนงให แลวสามารถหาจ านวนทเหลอได สอการเรยนร 1. รปเคกทตดเปนชน ๆ จ านวน 10 ชน 2. รปภาพเดกชาย 1 คน จ านวน 1 ภาพ 3. รปภาพเดกหญง 1 คน จ านวน 1 ภาพ เวลา : 1 ชวโมง

83 กระบวนการเรยนร กระบวนการเรยนรมขนตอนการด าเนนการดงน ขนตอนท 1 การเสนอสถานการณปญหา/เผชญปญหาโดยใชสอรปธรรม

1.1 ครตดขนมเคกพลาสตกบนกระดานด า 10 รป (ตดขนมเคกพลาสตกในลกษณะกระจดกระจายตรงกลางกระดานด า) หมายเหต ทครเลอกขนมเคกมาเปนสถานการณปญหาเนองจากทราบขอมลมาวานกเรยนชอบทานขนมเคก 1.2 ครถามนกเรยนวา “บนกระดานมขนมเคกทงหมดกชน” 1.3 ครถามนกเรยนตอไปวา “นกเรยนทราบไดอยางไรวามขนมเคกกชน” 1.4 ครตดรปเดกหญง 1 คน และเดกชาย 1 คน ใตรปขนมเคก โดย ภาพเดกหญงอยดานซายของกระดานด าและภาพเดกชายอยดานขวาของกระดานด า หลงจากนนครถามผเรยนวาใหเดกผหญงและเดกผชายชออะไร เมอไดชอแลว ครเขยนชอไวใตภาพทงสอง ขนตอนท 2 การปฏบตตามค าชแนะของคร 2.1 ครถามนกเรยนวา “จะแบงขนมเคกใหกบเดกทงสองคนอยางไร” (ถามวธการแบง) ใหนกเรยนตอบทละคน 2.2 ครสมนกเรยนออกมาสาธตการแบง 2-3 คน 2.3 ครและนกเรยนทงหมดรวมกนเลอกวธการแบงทเหมาะสมทสด เชน นกเรยนบอกวา เลน เปา ยง ฉบ ใครชนะไดขนมเคกทละชน เลนจนกวาขนมเคกจะหมด ขนตอนท 3 การปฏบตดวยตนเอง 3.1 ใหนกเรยนจบคชาย-หญง แลวใหตวแทนออกมารบอปกรณทเปนรปขนมเคก หรอดอกไม หรออน ๆ ตามความเหมาะสม จ านวน 10 ชน 3.2 ใหนกเรยนเลนเกมเปา ยง ฉบ จนจบเกม ขนตอนท 4 การทบทวนการปฏบต 4.1 หลงจากเลนเกมเสรจ ครสมถามผลการเลนของนกเรยนพรอมบนทกผลบนกระดาน ดงน

หญง ชาย 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2

(บนทกขอมลสก 4-5 ตวอยาง)

84 ขนตอนท 5 การสรปบทเรยนและการใหขอมลยอนกลบ

5.1 ใหนกเรยนลงมอหาค าตอบทเหลอจากตวอยางทครผสอนเขยนไวบนกระดาน โดยครผสอนอาจถามวาถาผชายได 5 ชน ผหญงจะไดกชน (บนทกค าตอบบนกระดาน และถามไปเรอย ๆ จนครบ 10) ทงนการบนทกบนกระดานจะมลกษณะ ดงน

หญง ชาย ศนย 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ศนย

5.2 ถามนกเรยนวา “บนกระดานมขนมเคกทงหมดกชน” 5.3 ถามนกเรยนวา “สงเกตเหนอะไรบางจากขอมลการเลนเกม”(ใหนกเรยนอธบาย) 5.4 ถานกเรยนตอบไมไดครจะเปนผชแนะ วา ลองดตรงนน หรอตรงนซ 5.5 ถามค าถาม ขอ 3 ซ าอกครง 5.6 ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบความสมพนธของจ านวน 2 จ านวนทรวมกนได 10 โดยใชรปภาพนประกอบ

หญง ชาย ศนย 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10

1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 8 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ศนย

85

ใบงาน เรอง ผลรวมของจ านวนสองจ านวนทมคาเทากบ 10

ชอ.................................................................................นามสกล........................... ................ วนท....................เดอน................................................พ.ศ . ..................................................... ****************************************************************************** จงเตมตวเลขลงในกรอบสเหลยมตอไปน

ตวอยางค าถาม ตวอยางการตอบทถกตอง

1. 2.

3. 4.

การจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรนนเปนททราบดแลววา เดกกลมนจะมปญหาในเรองของการมความจ าระยะสน ดงนนในการออกแบบการจดการเรยนรโดยใชทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญานนจงควรเนนทการใชสอทมความหลากหลาย และสอดคลองกบลกษณะของผเรยนเพอลดความยากของเนอหา และมการลดขนตอนของความซบซอนในการท างานหรอขนตอนในการแกปญหาใหนอยลง เพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดงายขน และเกดเปนความจ าระยะยาว

10

5

10

5 5

10

4

10

8

10

7

10

1

86

บทสรป ในการน าทฤษฎการเรยนรทง 3 ทฤษฎมาใชในการออกแบบจดการเรยนรส าหรบเดกทม ความบกพรองทางการเรยนรนน พบวาแตละทฤษฎ มจดเดนทแตกตางกนออกไป โดยสามารถน ามาประยกตในการจดการเรยนรวชาคณตศาสตรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรใหสามารถประสบผลส าเรจในการเรยนในดานวชาการได นอกจากนแลวแตละทฤษฎยงมจดเนนทแตกตางกนดงน ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมมความเชอเกยวกบการเรยนรวา การเรยนรเปน การไดมาซงขอเทจจรง ทกษะและมโนทศน การสอนจงควรเนนการถายทอดและการน าเสนอโดยครมบทบาทเปนผจดการ เปนผใหค าแนะน าเพอแกไขค าตอบใหถกตอง ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญามความเชอเกยวกบการเรยนรวา การเรยนรเกดจากการสงเกตตวแบบ นอกจากนแลวยงมอทธพล 3 ประการทมอทธพลตอกน ไดแก อทธพลด านสงคม เชน ตวแบบการสอน และการใหขอมลยอนกลบ มอทธพลดานผลสมฤทธทางการเรยน หรอพฤตกรรม ความกาวหนาในดานเปาหมาย และการจงใจ ทฤษฎภาระทางปญญา ทฤษฎกลมนมความเชอเกยวกบการเรยนรวา โดยธรรมชาตแลว เนอหาตาง ๆ หรออปกรณทใชในการแกปญหามความยากอยในตว จงท าผเรยนมภาระทางปญญามากขน มความยากล าบากในการเรยนรหรอการแกปญหา ดงนนในการจดการเรยนรจะตองลดภาระทางปญญาเหลานลง เพอใหผเรยนเกดความจ าระยะยาวโดยการใชสอทหลากหลาย

ค าถามทบทวน 1. ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมมสาระส าคญอยางไร 2. ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญามสาระส าคญอยางไร พรอมระบขอด และขอจ ากด 3. การเรยนรจากการสงเกตมลกษณะอยางไร พรอมยกตวอยางทเกดขนในชนเรยน 4. ยกตวอยางตวแบบทสามารถน าไปใชในการสอนคณตศาสตรมา 3 ตวอยาง 5. ทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญามสาระส าคญอยางไร 6. ภาระทางปญญาแบงเปนกประเภท อะไรบาง 7. ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา และ ทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญา มความเหมอนและความแตกตางกนอยางไรบาง 8. เขยนแผนการจดการเรยนรโดยใชทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมวชาภาษาไทยหรอคณตศาสตรมา 1 แผน 9. เขยนแผนการจดการเรยนร โดยใชทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาวชาภาษาไทยหรอคณตศาสตรมา 1 แผน 10. เขยนแผนการจดการเรยนรโดยใชทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญาวชาภาษาไทยหรอคณตศาสตรมา 1 แผน

บทท 4

การออกแบบการเรยนรทเปนสากล

การออกแบบการจดการเรยนรมความส าคญเปนอยางยงทครผสอนจะตองใหความส าคญไมวาจะเปนการวางแผนการออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกปกต หรอเดกทมความตองการพเศษ เชน เดกทมความบกพรองทางการเรยนรซงเดกกลมนจะพบมากในโรงเรยนปกตทวไป ปจจบนเปนททราบกนดแลววา เดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะเรยนรไดดในการเรยนรวมกบเดกปกต ดงนนจงมความจ าเปนทครผสอนจะตองท าความเขาใจเกยวกบการออกแบบการเรยนรทเปนสากลซงเปนการออกแบบเพอใหผเรยนทกคนเขาถงการเรยนร โดยมจดเรมตนมาจากสถาปนกทออกแบบเครองใชตาง ๆ โดยค านงถงรปราง ขนาด และประโยชนทคมคามาใชในวงการศกษาเพอใหเกดประโยชนสงสดกบนกเรยนทกคน ซงในบทนผเขยนจะน าเสนอรายละเอยดเกยวกบความเปนมาของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล ความหมายของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล การออกแบบทเปนสากลกบการจดสงแวดลอมการเรยนร การออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากล ลลาการเรยนร พหปญญา การออกการชวยเหลอโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล และแนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเพอจะเปนไปประโยชนในการน าไปใชในการออกแบบการเรยนการสอนใหมประสทธผลและประสทธภาพส าหรบเดกทกคน

ความเปนมาของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล

การออกแบบการเรยนรทเปนสากลเปนกรอบทฤษฎทพฒนาโดยศนยเทคโนโลยพเศษประยกต (Center for Applied Special Technology: CAST) ทเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรทยดหยนและสนบสนนการเรยนรของผเรยนทกคน มโนทศนของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลเกดจากแรงบนดาลใจของการขบเคลอนการออกแบบทเปนสากลทางสถาปตย (Hall, Strangeman & Meyer, 2003, p.7) ทงน นกวจยของศนยเทคโนโลยพเศษประยกต ไดพฒนาหลกการออกแบบ การเรยนรทเปนสากล ใน ค.ศ. 1984 น าเสนอเปนกรอบความคดหรอหลกการทางวทยาศาสตรส าหรบก าหนด ทศทางการปฏบตการทางการศกษาและไดน าหลกการออกแบบการเรยนรทเปนสากลมาประยกตใชกบบคคลทมความแตกตางกนในการเรยนรโดยมเปาหมายเพอเพมโอกาสความส าเรจของผเรยนทกคนในโรงเรยน (ส านกงานราชบณฑตยสภา, 2558, หนา 520-521) ค าวา การออกแบบทเปนสากล (Universal Design) มาจากสถาปนกทออกแบบเครองใชตาง ๆ โดยค านงถงรปราง ขนาด ประโยชนใชสอยและความคมคา เมอมการน ามาใชในทางการศกษา จงเปนเรองของการออกแบบเพอใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยนทกคน ไดแก การสอนเนนการใชสอ และวธการสอนแบบตาง ๆ ไดแก การบรรยาย การรวมกนอภปราย การท างานเปนกลม การใชอนเทอรเนต การใชหองปฏบตการ และการออกฝกภาคสนาม เปนตน รวมไปทงการออกแบบหลกสตรทตอบสนองตอผเรยนทมความสามารถทแตกตางกนในหองเรยน (ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553, หนา 3)

88

ค าวา Universal Design อาจจะเรยกเปนไทยวา อารยสถาปตย หรอการออกแบบเพอ คนทงมวล หรอการออกแบบเพอทก ๆ คน ซงเปนการออกแบบใหกบคนทก ๆ กลม โดยไมวาจะเปนผสงอาย คนปกต และผพการ โดยการท าใหไมมอปสรรค (Barrier-free) ในการใชงาน โดยกนความหมายกวางกวา Accessibility Design (ไตรรตน จารทศน, 2558, หนา 8) ไตรรตน จารทศน (2558, หนา 2) ใหความหมายของการออกแบบเพอทกคน วา หมายถง การออกแบบผลตภณฑ และสภาพแวดลอมทปราศจากการออกแบบ หรอดดแปลงเปนพเศษ เปน การออกแบบททกคนสามารถใชประโยชน ไดอยางกวางขวางเทาทเปนไปไดมากทสด โดยไมมขอจ ากดดานอาย และสภาพรางกาย

ศนยเพอการออกแบบทเปนสากล (The Center for Universal Design, 1997, p.34-35; Peterson & Hittie, 2010, p.219) กลาวถงหลกการในการออกแบบ 7 ประการ ไดแก 1) เสมอภาคในการใช (Equitable Use) ออกแบบใหใชไดกบทกคนโดยไมมการแบงแยก และมความปลอดภย 2) ยดหยนในการใช (Flexibility in Use) ออกแบบใหเหมาะกบอรยาบถทหลากหลายในการใชงาน หรอปรบระดบไดตามความตองการของผใช 3) ใชไดงาย (Simple and Intuitive Use) ออกแบบใหผใชสามารถเขาใจงายในการใชงานทงดานภาษา และสญลกษณ 4) ขอมลทเขาใจได (Perceptible Information) มออกแบบการตดตอกบผใชและมขอมล หรอค าอธบายในการใชงานทเพยงพอ 5) ความทนทานตอการใชทผดพลาด (Tolerance for Error) มการออกแบบทปลอดภยและไมเปนอนตราย มความทนทานหรอมระบบปองกนตอการใชงานทอาจเกดความผดพลาดไมใหเสยหายไดงาย 6) ผอนแรง (Low Physical Effort) มการออกแบบอยางมประสทธภาพและสะดวกสบายโดยไมตองออกแรงหรอล าบากในการใชงานมากนก และ 7) ขนาดพนทเหมาะสมกบการเขาถงและการใช (Size and Space for Approach and Use) มขนาด หรอพนทเหมาะพอด เขาถงเพอใชงานไดงายในทกๆ อรยาบถ โดยเฉพาะอยางยงกบผพการ และคนชรา จากความเปนมาของ Universal Design for Learning จะเหนไดวา มจดเรมตนมาจากแนวคดของ Universal Design ทเปนการออกแบบสงอ านวยความสะดวกเพอใหทกคนสามารถใชประโยชนไดอยางกวางขวาง และคมคา และใน ป ค.ศ.1984 ศนยเทคโนโลยพเศษประยกต ไดน ามาพฒนาเปนหลกการในการออกแบบเพอปฏบตการทางการศกษาเพอสงเสรมใหผเรยนทกคนประสบผลส าเรจในการเรยนรในหองเรยนทวไป โดยเนนในเรองการเลอกสรรวธสอน การน าเสนอเนอหาทยดหยนหลากหลาย และเนอหาทจะชวยพฒนาการเรยนรของผเรยนเปนรายบคคล นอกจากนแลวการออกแบบทเปนสากลยงยดหลกการทส าคญในการออกแบบสงอ านวยความสะดวกเพอการใชงาน ไดแก เสมอภาค ความยดหยน ใชไดงาย ขอมลทเขาใจได ความทนทานตอการใชทผดพลาด ผอนแรง และขนาดพนทเหมาะสมกบการเขาถงและการใช

89

ความหมายของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล จากการศกษาเอกสารพบวา นกการศกษาไดใหความหมายของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล ไวดงน ส านกงานราชบณฑตยสภา (2558, หนา 250) ใหความหมายของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไววา เปนแนวทางหนงของการจดการเรยนการสอนทมความยดหยน และสนบสนนความกาวหนาในการเรยนรของผเรยนทกคนในหองเรยนทวไปดวยการออกแบบวธการประเมน และกลยทธการสอนเพออ านวยความสะดวกแกผเรยนทมความสามารถ ความสนใจ และความตองการจ าเปนทหลากหลาย รวมทงผเรยนทมวฒนธรรมแตกตางกน สรศกด หลาบมาลา (2559, หนา 1) ไดสรปเกยวกบการออกแบบการเรยนรทเปนสากลวาก าเนดมาจากการออกแบบอาคารเรยนใหสนองความตองการของเดกปกตและเดกพการ ตอมาแนวคดนขยายไปสวงการวศวกรรมโยธา และการออกแบบผลตภณฑตาง ๆ ดงนน การออกแบบ การเรยนรทเปนสากลจงเปนการออกแบบและวางแผนการเรยนใหใชกบเดกปกตและเดกการศกษาพเศษในเวลาเดยวกน โดยมหลกการพนฐานในบรบทของการศกษาดงน 1) เพอสนบสนนการเรยนรดานสตปญญาเปนการใชสออยางหลากหลาย หรอวธการทใชในการน าเสนอความรอยางยดหยนในการเรยนการสอน 2) เพอสนบสนนกลวธการเรยนร เปนการใชการปฏบตและการน าเสนอความรอยางยดหยน หลากหลายโดยเลอกใหเหมาะกบผเรยน และ 3) เพอสนบสนนการเรยนรดานเจตคต โดยใชวธการทหลากหลายในการกระตนการเอาใจใสในการเรยนของผเรยน จดใหมทางเลอกหลากหลายในการสรางและรกษาแรงจงใจในการเรยนเพอใหผเรยนท างานบรรลเปาหมาย โรส และเมเยอร (Rose & Meyer, 2002, citied in Strangman, Hitchcock, Hall, Meo & et. al, 2006, p.3) ไดใหนยามค าวา การออกแบบการเรยนรทเปนสากลวา หมายถง วธการออกแบบหลกสตรอนประกอบไปดวย เปาหมาย สอการสอน วธสอนและการประเมนผล โดยมความเชอวา ในแตละชนเรยนนกเรยนจะมลกษณะเฉพาะของแตละบคคล ซงมจดเดน และจดดอยทแตกตางกนออกไป ดงนน การออกแบบหลกสตรจงเปนไปเพอจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการเฉพาะของนกเรยน ชวยใหผเรยนไดรบการสอน มสวนรวมและมความกาวหนาใน การเรยนตามหลกสตรการศกษาปกต อเกลตน (Eagleton, 2008 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553, หนา 4) ไดสรปไววา การออกแบบการเรยนรทเปนสากลเปนการประยกตใชเทคโนโลยเพอตอบสนองตอความตองการของผเรยนทมความตองการหลากหลาย โดยมหลกการพนฐานของความเขาใจวา ผเรยนแตละคนมความตองการทแตกตางกน

จากความหมายทนกการศกษากลาวไวขางตน สรปไดวา การออกแบบการเรยนรทเปนสากล หมายถง การออกแบบและสรางหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของผเรยนทกคน ซงมองคประกอบทส าคญ คอ เปาหมาย สอการสอน วธสอน และการประเมนผลการเรยนร เพอชวยใหผเรยนทกคนสามารถเรยนรวมกบเพอนในชนเรยนเดยวกน และมความกาวหนาในการเรยนรโดยใชหลกสตรการศกษาปกต ตลอดจนการออกแบบวธการประเมน และกลยทธการสอนเพอชวยอ านวยความสะดวกแกผเรยนทมความสามารถ ความสนใจ และความตองการจ าเปนทหลากหลาย รวมทงผเรยนทมวฒนธรรมแตกตางกนใหประสบผลส าเรจในการเรยนรในหองเรยนทวไป

90

หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล เปนททราบกนดแลววา การจดการเรยนรในปจจบนมความเชอวา ผเรยนทกคนสามารถเรยนรได และพฒนาไดตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ ดงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 22 (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกนายกรฐมนตร, 2546, หนา 13) ดงนน การทจะจดการเรยนรเพอสงเสรมใหผเรยนทกคนมความกาวหนาในการเรยนรจงเปนสงส าคญ ในบทนผเขยนไดศกษาเอกสารตาง ๆ เพอน ามาสรปเปนแนวทางในการน าหลกการการออกแบบการเรยนรทเปนสากลเพอน าไปใชไว ดงน ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (2553, หนา 4-5) สรปหลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไปใชในการจดการเรยนร ดงน 1. ระดบท 1 การน าเสนอ การจดการเรยนรตามหลกการออกแบบการเรยนรทเปนสากลควรใชรปแบบการน าเสนอทหลากหลายวธ ไดแก

1.1 การใชขอมลหลากหลายรปแบบ เชน ขอมลเสยง ภาพ หรอขอมลทสมผสได 1.2 ใชภาษา หรอสญลกษณทหลากหลาย 1.3 การสรางโอกาสใหผเรยนไดทบทวนความร ความเขาใจจากการเรยน 2. ระดบท 2 การสอสาร เปนการใหโอกาสในการแสดงออกไดหลากหลายวธการ ไดแก

2.1 การใชรางกาย 2.2 การพด 2.3 การใชการท างานของสมองระดบสง 3. ระดบท 3 การมสวนรวม เปนการสรางแรงจงใจ เชน 3.1 สรางความสนใจโดยใหอสระในการเลอก 3.2 สนบสนนใหมความพยามยามในการท างาน 3.3 เสรมสรางทกษะการก ากบตนเอง ส านกงานราชบณฑตยสภา (2558, หนา 251-252) สรปไววา หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล ผสอนวางแผนบทเรยน โดยเรมตนทตวผเรยนแทนทเรมตนดวยขอก าหนดของหลกสตร เปนการใหคณคาและความส าคญแกผเรยน และสรปเปนหลกการส าคญของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลและสอดคลองกบระบบสมองไว 3 ประการ ดงน 1. ความหลากหลายของวธการน าเสนอ (Multiple Means of Representation) หลกการนสอดคลองกบระบบการจ าไดของสมองซงเกยวของกบการรวบรวมและรบขอมลทไดจากการมองเหน ไดยน สมผส และเคลอนไหว ซงตองมสมาธ ความจ า และการรบร เปนสวนของการเร ยนรอะไร ผสอนมวธการน าเสนอขอมลหรอเนอหาทหลากหลาย ผสอนสามารถปรบวธการน าเสนอขอมลใหตอบสนองตอความแตกตางทางดานความสามารถทางสตปญญา ประสาทสมผส ความตองการทางสงคม ความถนดในการเรยนร หรอการใชเทคโนโลยของผเรยน หลกการนตอบค าถามวา ผสอนจะสอนอะไร 2. ความหลากหลายของวธการมสวนรวม (Multiple Means of Engagement) หลกการนสอดคลองกบระบบความรสกของสมอง ซงเปนการตระหนกวาปฏกรยาทางอารมณตอประสบการณมผลตอการเรยนร ระบบนเปนแรงกระตนความสนใจ และแรงจงใจในการเรยนของ

91

ผเรยน เปนสวนของการเรยนรท าไม ผสอนออกแบบกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย เพอใหผเรยนทกคนมสวนรวมในกระบวนการเรยนร ผสอนน าความสนใจและแรงจงใจของผเรยนมาพจารณา และก าหนดชนดของกจกรรมทผเรยนแตละคนจะมสวนรวมในการเรยนร หลกการนตอบค าถาม ท าไมผสอนจงใชกลยทธหรอการใหความชวยเหลอเชนนน เพอตอบสนองความตองการจ าเปนของผเรยนคนนน 3. ความหลากหลายของวธการแสดงออก (Multiple means of Expression) หลกการนสอดคลองกบระบบกลยทธของสมอง ซงเปนการจดระบบระเบยบขอมล รวมทงวางแผนวาจะใชหรอแสดงความร ความคดออกมาไดอยางไร เปนสวนหนงของการเรยนรอยางไร ผสอนใหผเรยนแสดงออกในสงทเขาไดเรยนรดวยวธการทหลากหลาย การแสดงออกของผเรยนอาจเปนการน าเสนอรายงานดวยปากเปลา การเขยนรายงาน การแสดงละครหรอหนกระบอก การจดนทรรศการ หรอ การใชเทคโนโลย ซงจะท าใหผเรยนผลตผลงานทมคณภาพสอดคลองกบความถนด ความสามารถและความสนใจของแตละบคคล และผสอนจะใหคะแนนผลงานทผเรยนแสดงออกไดตรงตามค าถามทผสอนถาม หลกการนตอบค าถามวา ผเรยนจะตอบสนองตอขอมลใหม ๆ และผสอนจะประเมนผล การเรยนรอยางไร สรศกด หลาบมาลา (2559, หนา 2) กลาวถง หลกสตรทใชแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลวา ประกอบดวยองคประกอบ 3 ประการ ไดแก 1) เปาหมาย 2) การประเมน 3) เนอหา และวธสอน มรายละเอยดดงน 1. เปาหมาย ในการก าหนดเปาหมายควรมการก าหนดไวอยางชดเจนเพอใหเดกทกคนเกดความอยากเรยน และไมกอใหเกดปญหาขณะทเรยน เชน ถาเปาหมายเปนการเรยนขนตอนของการสงเคราะหแสง ขอความเปาหมายไมควรก าหนดวธการเนอหาเพอการเรยนร และสอเพราะเดกบางคนอาจไมรวธการเนอหา หรอสอทก าหนด แตอาจจะรวธการสงเคราะหแสง 2. การประเมนผล ทงการประเมนผลระหวางเรยนและเมอสนสดภาคเรยนควรจะม ความยดหยนพอเพยง เพอ 1) ใหไดขอมลอยางแมนย าวาผเรยนเขาถงเปาหมายไดมากเพยงใด 2) เปนขอมลในการปรบปรงวธสอน สอ และเนอหาเพอใหการสอนมประสทธภาพยงขน และ 3) เปนขอมลการปรบปรงการเรยนของเดกเปนรายบคคลใหทนเวลาดวย 3. เนอหาและวธสอน ควรมความยดหยนและหลากหลายเพอใหเกดความสมดลระหวางการเขาถงความทาทาย การใหการสนบสนนผเรยน และใหโอกาสผเรยนบรรลเปาหมายในวธการทไดผลดทสดของผเรยนเปนรายบคคล สเตรนจแมน ฮทชคอค ฮอลล มโอ และคณะ (Strangeman, Hitchcock, Hall, Meo & et. al (2006, p.3) ไดสรปหลกการทส าคญของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลเพอน าไปใชในการออกแบบหลกสตรทมความยดหยน ดงน 1. การสนบสนนการเรยนรเพอการจดจ า โดยการจดหาวธการในการน าเสนอบทเรยนทยดหยน และมความหลากหลาย 2. การสนบสนนการเรยนรยทธศาสตร โดยการจดหาวธการอธบายหรอวธการแสดงออกดวยการใชค าพดทยดหยน และหลากหลาย ตลอดจนการเรยนรจากผทมประสบการณมากกวา

92

3. การสนบสนนการเรยนรทมประสทธผล โดยการจดหาทางเลอกในการจดการเรยนรทยดหยนเพอใหผเรยนไดมสวนรวมในการเรยนรตามหลกสตรการศกษาปกต จากหลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลทกลาวมาแลวขางตน จะเหนไดวา ในการน าหลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไปปฏบตในชนเรยนนน มหลกการทส าคญ 3 ประการ คอ 1) การออกแบบการน าเสนอบทเรยน ครผสอนควรใชวธการทหลากหลายทสอดคลองกบผเรยนแตละคน 2) การออกแบบการมสวนรวม ครผสอนควรวางแผนการใหผเรยนทกคนไดม สวนรวมตามความสามารถของแตละคน และ 3) วธการแสดงออก หรอการสอสาร ครผสอนควรวางแผนก าหนดการแสดงออกส าหรบผเรยนในแตละบทเรยนดวยการใชวธการทหลากหลายตามความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน เพอเปนแนวทางส าหรบครผสอนทจะประเมนผเรยน สรปเปนภาพทแสดงการใชหลกการการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไดดงภาพท 4.1

ภาพท 4.1 หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลในระบบการศกษาปกต จากงานวจยของผเขยนทไดศกษาการพฒนาระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ซงด าเนนการจดกจกรรมการสอนคณตศาสตรโดยอาศยหลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลมาใชในการออกแบบทเรยนคณตศาสตรเพอใชในการจดการเรยนการสอนส าหรบผเรยนทกคนในชนเรยนรวมเพอเปนการปองกนความยงยากหรอความลมเหลวในการเรยนคณตศาสตร แลวพฒนาเปนแผนการจดการเรยนรคณตศาสตรในชนเรยนรวมทมลกษณะเปนการสอนทใชสอนสอดแทรกในชนเรยนปกตสปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30-45 นาท มขนตอนในการปฏบต การสอน 5 ขนตอน คอ 1) การน าเสนอสอทเปน ตวแนะ หรอตวแบบทสอดคลองกบลลาการเรยนรของผเรยน เวลา 2 นาท 2) การลงมอปฏบต เวลา 10 นาท 3) การสอสารและแลกเปลยนแนวคดกบเพอนในชน เวลา 5 นาท 4) การสะทอนผลและ

ขอมลทวไปเกยวกบตวผเรยน (ความสามารถ ความถนด ความสนใจ)

ใชหลกการพนฐานของ UDL

93

สรปบทเรยน เวลา 3 นาท และ 5) การน าความรไปแกปญหา ท าแบบฝกหรอแบบฝกหดทสอสารออกมาโดยใชการพด การวาดภาพหรอการเขยน เวลา 10 นาท ซงใชสอนสอดแทรกในชวโมงเรยนปกตสปดาหละ 3 ครง ๆ ละ 30 นาท รายละเอยดของการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม ดงภาพท 4.2 (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2553ก)

ภาพท 4.2 รายละเอยดการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม

การออกแบบทเปนสากลกบการจดสงแวดลอมการเรยนร การน าแนวคดการออกแบบทเปนสากลมาใชในการจดสงแวดลอมการเรยนร มสาระส าคญ ดงน (Peterson & Hitti, 2010, p.221)

ตารางท 4.1 การออกแบบทเปนสากลของสงแวดลอมการเรยนร

สงแวดลอม โรงเรยน ชนเรยน ชมชน

ดานวชาการ 1. ผเรยนท างานอยในอาคาร 2. บคลากรของโรงเรยนมองตนเองวาเปนผสนบสนน การเรยนรของผเรยน 3. มหองสมดทมประสทธผลและศนยสอทผเรยนสามารถเขาถงได 4. คอมพวเตอรในหอง ศนยสอมโปรแกรมการพด และเครองสแกน ฯลฯ

1. หนงสอและทรพยากรอน ๆ มความหลากหลายตามระดบความสามารถทแตกตางกน 2. โปรแกรมคอมพวเตอรเพอฝกพด 3. เครองมอทหลากหลายเพอใชในการแสดงการเรยนร 4. เครองฉายทบแสง

1. พเลยงทเขามาในโรงเรยนทเขามาส ารวจผเรยน 2. องคกรชมชนทเปนผสนบสนนกจกรรมของผเรยน

ตารางท 4.1 การออกแบบทเปนสากลของสงแวดลอมการเรยนร (ตอ)

การเสนอ

ตวแนะ/ ตวแบบ

2 นาท

การลงมอปฏบต

10 นาท

การสอสารและการแลกเปลยน

แนวคด

การสะทอนผลและสรปบทเรยน

การน าความรไปแกปญหา

5 นาท 3 นาท 10 นาท

94

สงแวดลอม โรงเรยน ชนเรยน ชมชน

สงคม-อารมณ 1. การตอนรบบคลากรของโรงเรยน 2. อาสามสมครจากครอบครว และชมชน 3. การสนบสนนและวฒนธรรมการเอาใจใส 4. การสรางความแจมใสในการท างานรวมกบผเรยน

1. มสถานทท างานรวมกน หรอสถานท ทเปนสวนตว 2. มเพอนคห 3. การใหการสนบสนน 4. การมสวนรวมของผเรยนในการตกแตงชนเรยน 5. การน าผลงานของผเรยนมาประดบในหองเรยน

1. สถานทในทองถนทใหการตอนรบผเรยน 2. มพเลยงหลง เลกเรยน 3. โปรแกรมหลง เลกเรยนทมผปกครองหรอสมาชกในครอบครวมสวนรวม

ประสาทสมผส-รางกาย

1. ใชวลแชรในโรงเรยนได 2. มเครองหมายทชดเจนทมทงค าและรปภาพ 3. แสดงผลงานของผเรยนทกระตนการมอง และ การสมผส

1. โปรแกรมฝกพด และเครองมอตาง ๆ 2. เครองพมพคอมพวเตอรอกษรเบรลล 3. มสถานทส าหรบเคลอนไหวในหองเรยน 4. มฉลากตดก ากบบนวสดพรอมทงตวแนะทเปนรปภาพ 5. อนญาตใหน าน าและอาหารเขามาในหองเรยนได 6. มพนทส าหรบวลแชร

1. มอปกรณการเลนในสนามทผเรยนสามารถเขาถงได 2. มอาคารสาธารณะทเขาถงได

จากการออกแบบทเปนสากลส าหรบสงแวดลอมการเรยนรทไดน าเสนอในขางตน จะเหนไดวา ในการออกแบบการจดสงแวดลอมการเรยนรจะมความหลากหลายเพอใหผเรยนทกคนสามารถเขาถงได เชน อาคารเรยน หองเรยนทออกแบบไวส าหรบผเรยนทมความแตกตางกน เชน ผเรยนทใช วลแชร การอนญาตใหน าอาหารและเครองดมเขามาในหองเรยน เพอใหผเรยนมความพรอมดานรางกาย ตลอดจนการจดหาสอ อปกรณทหลากหลาย ส าหรบผ เรยนทมความบกพรอง เชนเครองพมพอกษรเบรลล โปรแกรมฝกพดส าหรบผเรยนทบกพรองดานภาษาและการพด ฯลฯ ดงนน การออกแบบสงแวดลอมทสอดคลองกบความตองการ และแตกตางของผเรยนจะชวยใหผเ รยนสามารถประสบผลส าเรจในการเรยนรไดงายขน

95

การน าการออกแบบทเปนสากลไปใชในการจดสงแวดลอมการเรยนรทกลาวมาในภาพรวมแลวนน การออกแบบทเปนสากลยงชวยสงเสรมการเรยนรในชนเรยนรวม โดยการจดศนยการเรยนร ทมลกษณะ ดงน (Peterson & Hitti, 2010, p.225) 1. เปดโอกาสใหผเรยนสรางละคร และแตงเพลง ใชดนตร บนคอมพวเตอร เพอเสนอรายละเอยดของหวขอตาง ๆ 2. มพพธภณฑในหองเรยนส าหรบบางหวขอ 3. มกจกรรม เชน การท าแผนท เพอสรางเสนทางการทองเทยวของตนเอง 4. มศนยการอานทมหนงสอ และเทปบนทกเสยง 5. มปรศนาคณตศาสตร และเกมคณตศาสตร 6. มศนยการเขยนเพอฝกเขยนโคลง กลอน จดหมาย หรอการท าการดตาง ๆ ตลอดจนเกมสะกดค า จากตวอยางลกษณะของการจดศนยการเรยนรในชนเรยนรวมทใชการออกแบบทเปนสากลทน าเสนอไวขางตน จะเหนไดวาศนยการเรยนรทมลกษณะดงกลาวสามารถน ามาประยกตใน ชนเรยนส าหรบผเรยนทมความบกพรองทางดานการอาน การเขยน และคณตศาสตร ไดโดยอาจจดเปนมมตาง ๆ ในหองเรยน

การออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากล การออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากล (Universal Design for Instruction: UDI) เปนค าท ใชในระบบการศกษาปกตท เปนการออกแบบการเรยนรส าหรบผ เรยนทกคนใหมความกาวหนาในการเรยนรในชนเรยนทวไป สวนอกค าหนง คอ การออกแบบการเรยน การสอนทเปนสากล (Universal Design for Instruction: UDI) ซง Scott, McGuire & Embry (2002 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553, หนา 5) กลาวไววา เปนค าทใชในระบบการศกษาปกตทเปนการออกแบบการสอนส าหรบการจดการเรยนรวมส าหรบผเรยนทมความหลากหลาย และรวมไปถงผเรยนทมความตองการพเศษ ทงนในการออกแบบจะตองสอดคลอง หรอค านงถงเรองลลาการเรยนรของผเรยน และมความเหมาะสมกบผเรยนทมความแตกตางกนในหองเรยน เบรกสตาหเลอร (Burgstahler, 2009 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2553, หนา 5) ไดสรปหลกการประยกตการออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากลไวดงน 1. การสรางบรรยากาศในหองเรยนใหเปนบรรยากาศทเคารพในความเปนอตบคคลของผเรยน อาจเขยนไวในแนวการเรยนการสอนทใหผเรยนไดบอกความตองการของตนเองในการเรยนเรองนน ๆ ดวย หรอหากมนกศกษาพการกใหนกศกษาพการไดมโอกาสบอกขอจ ากดในการเรยนรของเขาดวย 2. การมปฏสมพนธ ใหมกจกรรมแลกเปลยนความคดเหนระหวางผสอนกบผเรยน และในกลมผเรยนเอง หรอออกแบบกลมทใหผเรยนไดชวยเหลอผอน ไดเปลยนบทบาทตาง ๆ 3. ค านงถงสงแวดลอมโดยจดสภาพแวดลอม สอ กจกรรมใหสะดวก ปลอดภยส าหรบผเรยนทกคน ทงผเรยนทตาบอด หรอนงรถเขนจดสภาพแวดลอมทางกายภาพใหเหมาะกบผเรยน

96

4. ใชวธสอนทหลากหลายรปแบบ โดยออกแบบกจกรรม หรองานทใหผเรยนไดเลอกตามความถนดและความสามารถ

5. ขอมลสารสนเทศและสอเทคโนโลย เชน เอกสารประกอบการสอน สอการสอนและขอมลอน ๆ มความยดหยนพอส าหรบนกศกษาทกคน ทกประเภท เชน แจกค าอธบายรายวชา และเอกสารประกอบกอนเรมสอน เพอใหนกศกษาทเรยนร ไดชาไดอานลวงหนา หรอปรนทเอกสารเปนอกษรเบรลล เพอนกศกษาตาบอดไดอานเชนเดยวกบเพอน เปนตน 6. มการสะทอนผลงานของนกศกษาเปนระยะ ๆ ส าหรบโครงการทนกศกษาท า เพอใหนกศกษามโอกาสปรบปรงงานไดทนกอนจบโครงการ 7. มวธการประเมนผลการเรยน และใชเครองมอประเมนทหลากหลาย เชน ในบางกรณอาจประเมนผลงานกลม งานบางชนกประเมนเปนรายบคคล เปนตน 8. ปรบสอ สงอ านวยความสะดวก ใหเหมาะสมส าหรบผเรยนพการในหองเรยน เชน จด หรอแลกเปลยนหองเรยนทมความสะดวกส าหรบนกศกษาทมความบกพรองทางรางกาย ปรบตารางสอนใหยดหยนส าหรบนกศกษาทมความตองการจ าเปนพเศษ เชน เจบปวยบอย ๆ ตองพบแพทยเสมอในเวลาทตองเรยนในวชานน ๆ เปนตน

จากหลกการของการออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากลทกลาวมาแลวขางตน สรปไดวา เปนการออกแบบการเรยนการสอนส าหรบชนเรยนรวมทมผเรยนทแตกตางกน รวมไปถงผเรยนทมความตองการพเศษโดยค านงถงลลาการเรยนรของผเรยนแตละคน ทงนผเขยนไดท าการวจยโดยออกแบบการจดการเรยนรคณตศาสตรทค านงถงลลาการเรยนรของผเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร โดยจดท าเปนแผนการสอนเสรมคณตศาสตร ซงเปนแผนการสอนทใชสอนในชวโมงซอมเสรมสปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30 นาท มรายละเอยดดงน

1. ขนตอนในการสอน ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก 1) ครผสอนแจงวตถประสงคในการเรยน 2) ครน าเสนอตวอยางหรอสถานการณทเปนรปธรรม 3) นกเรยนฝกปฏบตตามค าชแนะของครเปนกลมหรอเปนค 4) นกเรยนฝกปฏบตดวยตนเอง และ 5) สรปบทเรยนและใหขอมลยอนกลบ รายละเอยดของการสอนเสรมคณตศาสตร ดงภาพท 4.3

ภาพท 4.3 รายละเอยดการสอนเสรมคณตศาสตร 2. ปฏสมพนธทางสงคมในการเรยนคณตศาสตร ประกอบดวย 2.1 ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน แบงเปน 2 ประการ คอ

การแจงวตถ-

ประสงค

1 นาท

การเสนอตวอยางทเปน

รปธรรม

4 นาท

การปฏบตตาม

ค าชแนะ

10 นาท

การปฏบตดวยตนเอง

10 นาท 5 นาท

การสรปบทเรยน

และใหขอมลยอนกลบ

97

2.1.1 ระดบของความสมพนธ โดยในระหวางเรยนคณตศาสตร ครจะน าเสนอสถานการณปญหาโดยใชสอประกอบ แลวเปดโอกาสใหผ เรยนพด และอภปรายแนวคดทางคณตศาสตรทผเรยนจะใชในการหาค าตอบ ถาผเรยนสวนใหญรวมอภปรายความสมพนธจะอยในระดบสง ถาผเรยนรวมอภปรายนอย ความสมพนธจะอยในระดบต า 2.1.2 รปแบบของความสมพนธในชนเรยนระหวางครกบนกเรยน ม 2 ลกษณะ คอ 1) การกระตนใหผเรยนน าเสนอค าตอบทหลากหลาย 2) การกระตนใหผเรยนตดสนใจเกยวกบค าตอบดวยตนเอง ทงนครจะไมตดสนวาค าตอบของใครผดแตจะใหผเรยนรวมกนประเมนเพอเปนการพฒนาความไววางใจกนระหวางครและผเรยน

2.2 ปฏสมพนธระหวางผเรยนกบผเรยน แบงเปน 2 ลกษณะ คอ 2.2.1 ระดบของความสมพนธเปนระดบของการมปฏสมพนธสมพนธสวนบคคลระหวางผเรยนจะอยระหวางระดบต าถงระดบสง ถาผเรยนมโอกาสอภปราย หรอแลกเปลยนแนวคดกบเฉพาะกบเพอนทงชนความสมพนธจะอยในระดบปานกลาง ในทางตรงขามถาผเรยนมโอกาสอภปรายหรอแลกเปลยนแนวคดกบเพอนเปนกลมยอยหรอเปนคความสมพนธจะอยในระดบสง 2.2.2 รปแบบของความสมพนธแบงเปน 3 ลกษณะ ไดแก 1) การแลกเปลยนแนวคดทางคณตศาสตร 2) การยอมรบแนวคดของคนอน และ 3) การรวมมอในการแกปญหา 3. การจดสงแวดลอมในชนเรยน ประกอบดวย

3.1 การใหขอมลยอนกลบ เมอนกเรยนปฏบตไดตามทคาดหวง นกเรยนจะไดรบ สงเสรมแรงตอไปน 3.1.1 รปปม นกเรยนจะไดรบรปปมภายหลงจากท างานทไดเสรจโดยจะไดรบครงละ 1 รป ดงน

3.1.2 การเสรมแรง เมอครบก าหนด 3-5 สปดาห ครท าการมอบรางวลแกผเรยนทสะสมรปยมไดตามเกณฑทตกลงรวมกนระหวางครกบผเรยนกอนเรมใชระบบ การชวยเหลอทาง

หมายถง ท างานเปนระเบยบตามขอก าหนดและหรอท าไดถกตอง

หมายถง ท างานไมเปนระเบยบผด ไมครบตามขอก าหนดและ หรอท าผดพลาดเลกนอย

หมายถง ท างานไมเปนระเบยบ ไมครบตามขอก าหนด และหรอท าผดพลาดมาก

98

คณตศาสตร ทงนครตองพยายามสรางขอก าหนดใหผเรยนทกคนมโอกาสไดรบรางวล (รางวลตองเปนสงของทผเรยนตองการจรง ๆ โดยครจะใหผเรยนทงชนรวมกนพจารณาวาของรางวลนนควรเปนอะไรเมอเรมเขาสระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร) นอกจากนแลวผเรยนยงไดรบการเสรมแรงอน ๆ อก เชน การชวยเหลอจากคร และผเรยนทปฏบตไดตามเกณฑเปนคร หรอเปนผตวใหกบผเรยนทปฏบตไดต ากวาเกณฑ 3.1.3 ค าชมเชย 3.2 การจดหองเรยน มลกษณะดงน 3.2.1 บรเวณผนงในหองเรยน โดยการตดแผนปายเนอหาเกยวกบคณตศาสตร เชน เสนจ านวน ค าศพทคณตศาสตร เชน บวก ลบ โจทยปญหา ประโยคสญลกษณ ผลลพธ ผลบวก ผลลบ แถบโจทยปญหาเพอใหนกเรยนฝกวเคราะหโจทยปญหา และแถบประโยคสญลกษณการบวก-

การลบ ส าหรบฝกการบวก-การลบ

3.2.2 จดมมส าหรบนกเรยนฝกปฏบตตามความสนใจ เชน มมจ านวน, มมการนบ มมการบวก-การลบและมมการแกปญหา 3.2.3 จดท าเสนจ านวนแนวตงบนพนหองเรยนเพอใหนกเรยนไดฝกการบวก – การลบโดยใชเสนจ านวน

การออกแบบการเรยนการสอนทกลาวมาขางตน เปนการออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทมงเนนการปองกนความลมเหลวทางการเรยนโดยการใหความชวยเหลอในการเรยนรดวยการออกแบบขนตอนในการสอนเพอใหเรยนรไดงายขน การจดสภาพแวดลอมทสงเสรมการเรยนรทสอดคลองกบความตองการของผเรยน และการจดหองเรยนทมสงชวยเสรมตอการเรยนรในรปแบบตาง ๆ เชน เสนจ านวนตดทโตะเพอชวยการค านวณ ตวนบตาง ๆเพอชวยในการบวก การลบทสอดคลองกบลกษณะของผเรยนทผเรยนจะสามารถเรยนรดวยตนเองได

ลลาการเรยนร ลลาการเรยนรเปนธรรมชาตของสวนตวของแตละบคคล หรอวถทางทแตละคนใชส าหรบการรบรกระบวนการ และการกระท ากบสงเรา หรอสารสนเทศ จากการศกษาเกยวกบลลาการเรยนจากเอกสารตาง ๆ พบวา มการแบงลลาการเรยนรทแตกตางกนออกไป แตการแบงลลาการเรยนรทนยมใชกบเดกทมความตองการพเศษ ม 2 รปแบบ ไดแก 1) ลลาการเรยนร แบบ VAK หรอ VAKT และ 2) ลลาการเรยนรแบบ VARK มรายละเอยดทส าคญ ดงน

99

1. ลลาการเรยนรรปแบบ VAK

มณฑรา ธรรมบศย (2552, หนา 1-4) กลาววา นกจตวทยาทศกษารปแบบการเรยนรหรอลลาการเรยนรของมนษย (Learning Style) ไดพบวา มนษยสามารถรบขอมลโดยผานเสนทางการรบร 3 ชองทาง คอ การรบรทางสายตาโดยการมองเหน (Visual Preceptors) การรบรทางโสตประสาทโดยการไดยน (Auditory Preceptors) และการรบรทางรางกายโดยการเคลอนไหว และ ความรสก (Kinesthetic Preceptors) โดยสามารถน ามาจดเปนลลาการเรยนรได 3 ประเภทใหญ ๆ โดยผเรยนแตละประเภทจะมความแตกตางกนคอ 1. ผทเรยนรทางสายตา (Visual Learner) เปนพวกทเรยนรไดดถาเรยนจากรปภาพ แผนภม แผนผงหรอจากเนอหาทเขยนเปนเรองราว เวลาจะนกถงเหตการณใด กจะนกถงภาพเหมอนกบเวลาทดภาพยนตร คอมองเหนเปนภาพทสามารถเคลอนไหวบนจอฉายหนงได เนองจากระบบเกบความจ าไดจดเกบสงทเรยนรไวเปนภาพ ลกษณะของค าพดทคนกลมนชอบใช เชน “ฉนเหน” หรอ “ฉนเหนเปนภาพ...” พวก Visual Learner จะเรยนไดดถาครบรรยายเปนเรองราว และท าขอสอบไดดถาครออกขอสอบในลกษณะทผกเปนเรองราว นกเรยนคนใดทเปนนกอาน เวลาอานเนอหาในต าราทผเขยนบรรยายในลกษณะของความร กจะน าเรองทอานมาผกโยงเปนเรองราวเพอท าใหตนสามารถจดจ าเนอหาไดงายขน เดก ๆ ทเปน Visual Learner ถาไดเรยนเนอหาทครน ามาเลาเปนเรอง ๆ จะนงเงยบ สนใจเรยน และสามารถเขยนผกโยงเปนเรองราวไดด ผทเรยนไดดทางสายตาควรเลอกเรยนทางดานสถาปตยกรรม หรอทางดานการออกแบบ และควรประกอบอาชพมณฑนากร วศวกร หรอหมอผาตด พวก Visual Learner จะพบประมาณ 60-65 % ของประชากรทงหมด 2. ผทเรยนรทางโสตประสาท (Auditory Learner) เปนพวกทเรยนรไดดทสดถาไดฟงหรอไดพด จะไมสนใจรปภาพ ไมสรางภาพ และไมผกเรองราวในสมองเปนภาพเหมอนพวกทเรยนรทางสายตา แตชอบฟงเรองราวซ า ๆ และชอบเลาเรองใหคนอนฟง คณลกษณะพเศษของ คนกลมน ไดแก การมทกษะในการไดยน/ไดฟงทเหนอกวาคนอน ดงนนจงสามารถเลาเรองตาง ๆ ไดอยางละเอยดลออ และรจกเลอกใชค าพด ผเรยนทเปน Auditory Learner จะจดจ าความรไดดถาครพดใหฟง หากครถามใหตอบกจะสามารถตอบไดทนท แตถาครมอบหมายใหไปอานต าราลวงหนาจะจ าไมไดจนกวาจะไดยนครอธบายใหฟง เวลาทองหนงสอกตองอานออกเสยงดง ๆ ครสามารถชวยเหลอผเรยนกลมนไดโดยใชวธสอนแบบอภปราย แตผทเรยนทางโสตประสาทกอาจถกรบกวนจากเสยงอน ๆ จนท าใหเกดความวอกแวก เสยสมาธในการฟงไดงายเชนกน ในดานการคดมกจะคดเปนค าพด และชอบพดวา “ฉนไดยนมาวา/ฉนไดฟงมาเหมอนกบวา...” พวก Auditory Learner จะพบประมาณ 30-35 % ของประชากรทงหมด และมกพบในกลมทเรยนดานดนตร กฎหมายหรอการเมอง สวนใหญจะประกอบอาชพเปนนกดนตร พธกรทางวทยและโทรทศน นกจดรายการเพลง (Disc Jockey) นกจตวทยา นกการเมอง เปนตน

100

3. ผทเรยนรทางการเคลอนไหว และความรสก (Kinesthetic Learner) เปนพวกทเรยนโดยผานการรบรทางความรสก การเคลอนไหว และรางกาย จงสามารถจดจ าสงทเรยนรไดดหากไดมการสมผสและเกดความรสกทดตอสงทเรยน เวลานงในหองเรยนจะนงแบบอยไมสข นงไมตดทไมสนใจบทเรยน และไมสามารถท าใจใหจดจออยกบบทเรยนเปนเวลานาน ๆ ได คอใหนงเพงมองกระดานตลอดเวลาแบบพวก Visual การใหผเรยนไดแสดงการกระท า หรอใหลงมอปฏบตจรง เชน ใหเลนละคร แสดงบทบาทสมมต สาธต ท าการทดลอง ครจะสามารถสงเกตบคลกภาพของเดกทเปน Kinesthetic Learner ไดจากค าพดทวา “ฉนรสกวา…” พวกทเปน Kinesthetic Learner จะไมคอยมโอกาสไดเปนพวก Visual Learner จงเปนกลมทมปญหามากหากครผสอนใหออกไปยนเลาเรองตาง ๆ หนาชนเรยน หรอใหรายงานความรทตองน ามาจดเรยบเรยงใหมอยางเปนระบบระเบยบ เพราะไมสามารถจะท าได ครทยงนยมใชวธสอนแบบเกา ๆ อยางเชนใชวธบรรยายตลอดชวโมง จะยงท าใหเดกเหลานมปญหามากขน ซงอาจเปนเพราะวาความรสกของเดกเหลานไดถกน าไปผกโยงกบเหตการณทเกดขนเฉพาะสงทเปนปจจบนเทานน ไมไดผกโยงกบอดตหรอเหตการณทยงมาไมถงในอนาคต ครจงควรชวยเหลอพวก Kinesthetic Learner ใหเรยนรไดมากขน โดยหรอใหพดประกอบการแสดงทาทาง เปนตน ผเรยนทเปนพวก Kinesthetic Learner มกจะพบในประชากรประมาณ 5-10 % เทานน สาขาวชาทเหมาะกบผเรยนกลมนไดแก วชากอสราง วชาพลศกษา และควรประกอบอาชพทเกยวกบงานกอสรางอาคาร หรองานดานกฬา เชน เปนนกกฬา หรอประเภททตองใชความคดสรางสรรค งานทตองมการเตน การร า และการเคลอนไหว การแบงลลาการเรยนรออกเปน 3 ประเภทดงทกลาวมาแลวขางตน เปนการแบงโดยพจารณาจากชองทางในการรบรขอมล ซงมอย 3 ชองทาง ไดแก ทางตา ทางห และทางรางกาย แตหากน าสภาวะของบคคลในขณะทรบรขอมลซงมอย 3 สภาวะคอ สภาวะของจตส านก (Conscious) จตใตส านก (Subconscious) และจตไรส านก (Unconscious) เขาไปรวมในการพจารณาดวย แลวน าองคประกอบทง 2 ดานคอ องคประกอบดานชองทางการรบขอมล (Perceptual Pathways) กบองคประกอบดานสภาวะของบคคลขณะทรบรขอมล (States of Consciousness) น ามาเชอมโยงเขาดวยกนจะสามารถแบงลลาการเรยนรออกไดถง 6 แบบ คอ 1. ประเภท V-A-K เปนผทเรยนรไดดทสดหากไดอานและไดเลาเรองตาง ๆ ใหผอนฟง เปนเดกดทขยนเรยนหนงสอ แตไมชอบเลนกฬา 2. ประเภท V-K-A เปนผทเรยนรไดดทสดหากไดลงมอปฏบตตามแบบอยางทปรากฏอยตรงหนา และไดตงค าถามถามไปเรอย ๆ โดยปกตจะชอบท างานเปนกลม 3. ประเภท A-K-V เปนผทเรยนรไดดทสดหากไดสอนคนอน มกชอบการขยายความเวลาเลาเรองแตมกจะมปญหาเกยวกบการอานและการเขยน 4. ประเภท A-V-K เปนผทมความสามารถในการเจรจาตดตอสอสารกบคนอน พดไดชดถอยชดค า พดจามเหตมผล รกความจรง ชอบเรยนวชาประวตศาสตร และวชาทตองใชความคดทกประเภท เวลาเรยนจะพยายามพดเพอใหตนเองเกดความเขาใจ ไมชอบเรยนกฬา

101

5. ประเภท K-V-A เปนผทเรยนไดดทสดหากไดท างานทใชความคดในสถานทเงยบสงบ สามารถท างานทตองใชก าลงกายไดเปนอยางดโดยไมตองใหครคอยบอก หากฟงครพดมาก ๆ อาจเกดความสบสนได 6. ประเภท K-A-V เปนผทเรยนไดดหากไดเคลอนไหวรางกายไปดวย เปนพวกทไมชอบอยนง จงถกใหฉายาวาเปนเดกอยไมสข มกมปญหาเกยวกบการอาน และการเขยน ตวอยางเชน ผทเปน Visual Learner (V) ในสภาวะของจตส านก เปน Kinesthetic Learner (K) ในสภาวะของจตใตส านก และจะเปน Auditory Learner (A) ในสภาวะของจตไรส านก กจะมลลาการเรยนรเปนประเภท V-K-A ส าหรบ เวลเดน (Whelden) นกจตบ าบดและผใหค าปรกษาในโรงเรยนกลาววา สวนใหญแลวพวกเราทกคนจะมลลาการเรยนรเฉพาะตวเปนแบบใดแบบหนงใน แบบนเสมอ โดยลลาการเรยนรเหลานจะถกก าหนดเปนแบบแผนทตายตวเมออายประมาณ 7 ขวบ แตอาจเปลยนแปลงไดในเดกบางคนซงกเกดขนไมบอยนก การทครไดรวาเดกในชนเรยนมลลาการเรยนรเปนแบบใด จงมประโยชนอยางยงตอ การจดสภาพการเรยนการสอน และยงชวยใหคร: 1. สามารถชวยเหลอเดกใหรจกคดและเรยนรสงตางๆ ใหดทสดเทาทเดกจะสามารถท าไดเขาใจพฤตกรรมการเรยนรของเดกทไมเหมอนกน 2. เขาใจปญหาทเกดจากการเรยนรของเดกแตละคน ตวอยางเชน เดกทเปน Auditory Learner จะมปญหาคอพดมากทสดและมปญหาเกยวกบการเขยนมากทสด เพราะฉะนนขอสอบทใชกนอยในปจจบน (โดยเฉพาะขอสอบอตนย) จงเกดปญหามากทสดกบนกเรยนทเปน Auditory Learner กบ Kinesthetic Learner แตจะไมเปนปญหากบนกเรยนทเปน Visual Learner เนองจากนกเรยนกลมหลงนสามารถเรยนรไดดถาครสอนแบบบรรยาย และสามารถท าขอสอบประเภททสอบวดความจ าไดดดวย รด (Reid, 1987, p.89) ไดส ารวจขอมลเกยวกบยทธศาสตรทผเรยนใชในการเรยนรซงจ าแนกการเรยนรโดยการรบร เปน 4 รปแบบ คอ 1. การเรยนรทางดานสายตา (Visual Learning) เปนการเรยนรทเกดจากการอาน และการใชแผนภม 2. การเรยนรทางดานการฟง (Auditory Learning) เปนการเรยนรทเกดจากการฟงการบรรยาย หรอจากเทปบนทกเสยง 3. การเรยนรทางดานการเคลอนไหว (Kinesthetic Learning) เปนการเรยนรทเกดจากการตอบสนองทางรางกาย 4. การเรยนรทางดานการสมผส (Tactile Learning) เปนการเรยนรทเกดจากการได ลงมอปฏบต เชนเดยวกบการสรางรปแบบตาง ๆ 2. ลลาการเรยนรแบบ VARK

ชยวฒน ตณฑรงษ (2554, หนา 36-37) ไดกลาวถง ลลาการเรยนรแบบ VAK/VARK Model ของ Fleming (2007) ซงไดออกแบบการเรยนรแบบ Visual, Audio, and Kinesthetic (VAK) / Visual, Audio, Reading & Writing, and Kinesthetic (VARK) หรอใชค าสน ๆ เชนFleming’s VAK/VARK Model เพอจ าแนกกระบวนการรบรขอมล ความรของผเรยนแตละคนวาม

102

ความแตกตางกนอยางไร ซงเรมใช เมอ ค.ศ. 1987 ซงเชอมโยงระหวางกระบวนการประสาทวทยากบภาษาศาสตรกบแบบพฤตกรรมทเรยนรจากประสบการณ ทฤษฎรปแบบการเรยนรของ เฟลมมง เชอวา ผเรยนแตละคนมแนวโนมวาจะพอใจกบรปแบบการเรยนรแบบใดแบบหนงโดยสญชาตญาณ เชน บางคนจะเรยนรไดดถามการน าเสนอเนอหาใหเหน (Visual)ในรปแบบของสอทศนปกรณ ในขณะทบางคนอาจชอบฟงการบรรยาย (Hear) ในอกแงหนงบางคนอาจเรยนรไดดจากการลงมอท า (Kinesthetic) Fleming’s VAK/VARK Model เปนเครองมอทใชจ าแนกผเรยนแตละคนวามแนวโนมทจะชอบรบรขอมล เรยนร ดวยรปแบบใด Fleming จ าแนกผเรยนเปน 4 ประเภทคอ 1) ผเรยนรจากการมอง (Visual Learners) ผเรยนประเภทนเรยนรจากภาษากาย และสหนา ทาทางของผสอน ซงจะท าใหเขาใจเนอหาของบทเรยนไดด จงชอบนงแถวหนา นอกจากนจะชอบ จดจ าเนอหาในรปแบบของมโนภาพ ดงนนจงเรยนรไดดจากสอการสอนประเภทไดอะแกรม ภาพประกอบ วดทศน การน าเสนอจากโปรแกรม PowerPoint เปนตน ในระหวางการฟงบรรยาย หรอ การอภปรายใน ชนเรยน ผเรยนประเภทนจะชอบจดรายละเอยดเพอซมซบขอมล ผเรยนรจากการฟง (Auditory Learners) ผเรยนประเภทนชอบเรยนรจากการฟงค าบรรยาย การฟงการอภปราย และการฟงสงทผ อนพดคยกน นอกจากนยงชอบตความเนอหาสาระท ไดรบฟงจากระดบเสยง การเนนเสยง ความเรวของการพด รวมทงค าอทานอน ๆ ดงนนผเรยนประเภทนจะเขาใจขอความตาง ๆ ไดดขน จากการอานขอความนนดวยเสยงดง หรอฟงเทปเสยงบนทกเสยงอานขอความดงกลาว 3) ผเรยนเรยนรจากการลงมอท า และการสมผส (Tactile/Kinesthetic Learners) ผเรยนประเภทนจะชอบเรยนรจากการฝกปฏบต การส ารวจสภาพแวดลอมจงไมชอบการนงฟงค าบรรยายอยางเดยว เฟลมมง จ าแนกลลาการเรยนรจากการมอง (Visual) เปน 2 สวน คอ การมองรปแบบสญลกษณ และการอานขอความ (Withers, 2010) ดงนน จงเพมลลาการเรยนรอก 1 ประเภทคอ ผเรยนรจากการอานเขยน (Reading and Writing Learners) ส าหรบผเรยนทชอบการเรยนรจากการอานเพอความเขาใจ และจดบนทกแบบยอ ๆ ดงนนบางครงจงเรยกลลาการเรยนรของ เฟลมมงวา VARK ซงเปนอกษรยอของลลาการเรยนร 4 แบบ คอ Visual, Auditory, Reading & Writing, และ Kinesthetic ส าหรบ ลลาการเรยนรแบบ VARK มทงขอดและขอเสย ในแงทฤษฎของเฟลมมงทเชอวา ผเรยนแตละคนจะมความชอบการเรยนรแบบใดแบบหนงโดยสญชาตญาณ เชน ผเรยนบางคนจะรบรขอมล เรยนรไดด มประสทธภาพโดยการใชลลาการเรยนรแบบการมอง ในขณะทผเรยนคนอน ๆ จะใชลลาการเรยนรแบบการฟง หรอการอานเขยน หรอการปฏบต แตในความเปนจรงในขณะทผลการส ารวจเกยวกบลลาการเรยนรทแสดงใหเหนวา ผเรยนพงพอใจตอลลาการเรยนรแบบหนง แตผเรยนคนนนกสามารถเรยนรไดในบรบททางการเรยนทใชลลาการเรยนรแบบอน นนแสดงใหเหนวาทจรงแลวผเรยนแตละคนไมไดใชลลาการเรยนรทพงพอใจแบบเดยว แตอาจจะใชลลาการเรยนรแบบผสมผสาน เชน ผเรยนทเรยนรไดดจากการสมผส อาจเรยนรไดดจาก การฟงดวย James Withers ยกตวอยางพฤตกรรมการเรยนรทมประสทธภาพของผเรยนประเภทตาง ๆ ตามลลาการเรยนรของ เฟลมมง เสนอแนะโดย Academic Success Center of Oregon State University ดงน ผทพงพอใจตอการเรยนรดวย การฟงในชนเรยนทมการบรรยายประกอบกจกรรมการอภปราย แสดงความคดเหน อาจจะไมสามารถจดบนทกไดอยางละเอยด เนองจากเปนผฟงอยางตงใจโดยสญชาตญาณ ดงนนเมอเรยนจบ

103

แลวอาจจะไปขยายความในบนทก ดวยการไปพด คย เกยวกบเรองทเรยนไปแลว และไปอานจากต าราแลวจดบนทกเพมเตม จะท าใหเรยนรไดดมประสทธภาพมากขน เฟลมมง (Fleming, 2001, 1) ไดเสนอลลาการเรยนรแบบ VARK ไวดงน 1. การเรยนรโดยการใชสายตา (Visual: V) หมายถง แบบการเรยนรทชอบเรยนรโดยการน าเสนอขอมลโดยใชแผนภม กราฟ แผนผง มากกวาการใชค า 2. การเรยนรโดยการไดยน (Aural: A) หมายถง แบบการเรยนรทชอบเรยนรโดย การไดรบขอมลจากการไดยน ซงเดกทมแบบของการเรยนรแบบนจะเรยนรไดดจากการการบรรยาย การฟงเทป การอภปรายกลม การพด การพดคยผานเวบ 3. การเรยนรโดยการอาน/การเขยน (Read/write: R) หมายถง แบบการเรยนรทชอบเรยนรโดยการแสดงขอมลดวยค า และไมนาแปลกใจทนกวชาการหลาย ๆ คนทชอบแบบของ การเรยนรแบบน เดกทมแบบของการเรยนรแบบนจะเรยนรโดยยดต ารา ซงแสดงออกมาในรปของการอานและการเขยน 4. การเรยนรโดยการเคลอนไหว (Kinesthetic: K) หมายถง แบบการเรยนรทชอบเรยนรจากประสบการณ และการปฏบตทงในสถานการณจ าลองหรอสถานการณจรง วลลส (Willis, 2017, p.92) ไดส ารวจบทความเกยวกบ VARK Model ของเฟลมมง ซงเปนผปรบลลาการเรยนรจากลลาการเรยนรทพฒนาโดย Babe ในป 1980 เปนรปแบบทกะทดรดน าไปใชไดงาย ประกอบดวย ลลาการเรยนร 4 รปแบบไดแก 1) การใชสายตา (Visual) 2) การไดยน (Auditory) 3) การอาน/การเขยน (Read/Write) และ 4) การเคลอนไหว (Kinesthetic) เนองจาก เฟลมมง เชอวา ลลาการเรยนรควรจะมงเนนทประสาทสมผสปอนเขา และประสาทสมผสผลลพธ มากกวาการตอบสนองตอสถานการณทพฒนากระบวนการเรยนรของแตละบคคล

จากรายละเอยดของลลาการเรยนรแบบ VARK ของเฟลมมง สามารถแสดงลกษณะของผเรยนทมลลาการเรยนรแบบตาง ๆ ได ดงภาพท 4.4

ภาพท 4.4 ลลาการเรยนรแบบ VARK

ทมา (http://blog.velpic.com/vark-a-smart-training-strategy-for-business)

104

จากภาพท 4.4 จะเหนไดวา ผเรยนทมลลาการเรยนรแบบการใชสายตา (V)จะเรยนรไดดผานรปภาพ ไดอะแกรม และภาพประกอบ ผเรยนทเรยนทมลลาการเรยนรแบบการไดยน (A) จะเรยนรไดดผานการฟง การบรรยายและการบนทก ผเรยนทมลลาการเรยนรแบบการอาน และ การเขยน (R) จะเรยนรไดดจากการอานวสดตาง ๆ การเขยนและการสรป ส าหรบผเรยนทมลลา การเรยนรแบบการเคลอนไหว (K) จะเปนผทเรยนรไดดเมอไดรบประสบการณจากการสงเกต การท ากจกรรม และการทดลอง

พหปญญา จากการศกษาทฤษฎพหปญญา (Multiple Intelligences: MI) ของการดเนอร (Gardner) พบวามการแบงพหปญญาเปน 9 ดาน ทสามารถสงเกตและวดไดในชวตประจ าวน ไดแก 1) เชาวนปญญาดานภาษา 2) เชาวนปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร 3) เชาวนปญญาดานดนตร 4) เชาวนปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว 5) เชาวนปญญาดานมต 6) เชาวนปญญาดานความเขาใจระหวางบคคล 7) เชาวนปญญาดานการเขาใจตนเอง 8) เชาวนปญญาดานธรรมชาต และ9) เชาวนปญญาดานการด ารงอยของชวตรายละเอยด ดงภาพท 4.5

ภาพท 4.5 พหปญญา 9 ดาน

ทมา (https://communicatorz.com/2016/07/27/9-types-of-intelligence/)

105

ส าหรบการแบงพหปญญานอกจากจะพบวาม 9 ดาน ดงทกลาวมาขางตนแลวยงมการแบงพหปญญาออกเปน 10 ดาน ดงเชน Gilles (2013, p.2-3) ดงรายละเอยดตอไปน 1. เชาวนปญญาดานภาษา (Linguistic Intelligence) เปนความสามารถใน การใชภาษา การพด และการเขยนภาษาเพอบรรลเปาหมายส าคญ เชน ผน า นกกฎหมาย นกพด นกเขยน และ นกวารสาร 2. เชาวนปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร (Logical-mathematical Intelligence) เปนความสามารถในการวเคราะหอยางมตรรกะ และแกปญหาการกระท าทางคณตศาสตรเพอตอบค าถาม หรอเพอสรางสรรคผลตภณฑท เปนประโยชน เชน นกคณตศาสตร นกสถต นกบญช นายธนาคาร และนกวทยาศาสตร เปนตน 3. เชาวนปญญาดานดนตร (Musical Intelligence) เปนความสามารถทแสดงออกถงความซาบซง สมรรถนะและการแสดงดนตร ในเดกเลกความสามารถดานนจะปรากฏขนเมอเดกเหลานแสดงความสามารถเพอแยกแยะความแตกตางระหวางจงหวะ เครองดนตร หรอเมอรองเพลงหรอเลนเครองดนตร 4. เชาวนปญญาดานรางกายการเคลอนไหวรางกาย (Bodily-kinesthetic Intelligence) บคคลทมปญญาดานรางกายจะสามารถใชรางกายทงหมดหรอสวนตาง ๆ ของรางกายเพอแกปญหาหรอสรางสรรคผลตภณฑ 5. เชาวนปญญาดานมตสมพนธ (Spatial Intelligence) บคคลทมปญญาดานมตสมพนธจะจดจ า และการกระท ากบสารสนเทศทเกยวกบแบบรปของพนท เชน นกลาสตว นกบน และสถาปนก 6. เชาวนปญญาดานความเขาใจระหวางบคคล (Interpersonal Intelligence) เปนความสามารถทจะเขาใจการกระตน ความตงใจและความปรารถนาของคนอน ๆ ท าใหสามารถท างานรวมกบผอนไดด เชน นกการเมอง ผจดการ พนกงานขาย และนกการศกษา ฯลฯ 7. เชาวนปญญาดานการเขาใจตนเอง (Intrapersonal Intelligence) ปญญาดานนจะเกยวของกบความสามารถในการเขาใจตนเองเพอพฒนากลวธสวนบคคลทมประสทธผลในวถชวตของแตละบคคล และมกจะมปญญาทางอารมณรวมอยดวย 8. เชาวนปญญาดานธรรมชาต (Naturalist Intelligence) เปนความสามารถหลกทจะจดจ าสมาชกทมสายสมพนธแตกตางกนในสงแวดลอม มกจะมความสามารถเกยวกบการเอาใจใสสงมชวต เชน นกสงคมศาสตร ศลปน กว และนกการตลาด 9. เชาวนปญญาดานการด ารงอยของชวต (Existential Intelligence) เปนความสามารถทจะก าหนดตนเองกบความเคารพนบถอจกรวาล ความไมมทสนสดและสมพนธกบความสามารถใน การก าหนดตนเองเกยวกบความนบถอคณลกษณะของความมอยของมนษย เชน ความหมายของชวต ความหมายของความตาย และรวมถงลกษณะของสงคม จรยธรรมและการคงอยดานอารมณ เชน ไอนสไตน และคานธ

106

10. เชาวนปญญาดานจตวญญาณ (Spiritual Intelligence) แมวาปญญาดานนดเหมอนจะมความซบซอนแตมความส าคญส าหรบแตละบคคลในแตละวฒนธรรม ผทมปญญาดานนจะนกถงหลกการเรยนรดวยตนเอง หรอการเชอมโยงระหวางปรากฏการณดานจต ใจและจตวญญาณ เชน พระพทธเจา

จากลกษณะของพหปญญาทง 10 ดานทกลาวมาขางตน เราสามารถน ารายละเอยดของพหปญญาแตละดานมาใชในการพฒนาผเรยน ซง Educational Leadership, September 1997 ไดกลาวไวถง แคมพเบลล (Campbell) วาไดสรปแนวคด 5 ประการเพอน าทฤษฎพหปญญาไปใช ดงน (Guignon, 2010, p.1) 1. การออกแบบบทเรยน โรงเรยนควรจดตงทมทเกยวของกบการสอน โดยครจะตองเนนจดแขงทางปญญาของตนเองโดยใชพหปญญาทกดาน หรอหลาย ๆ ดานในแตละบทเรยน หรอถามความคดเหนของผเรยนเกยวกบวธทดทสดเพอสอน และเรยนรในหวขอตาง ๆ 2. หนวยการเรยนรสหวทยาการโดยเฉพาะโรงเรยนมธยมมกนยมใชพหปญญากบหนวยการเรยนรสหวทยาการ 3. โครงงานของผเรยน ผเรยนสามารถเรยนรจากการรเรม และการจดการโครงงานทซบซอนเมอผเรยนไดสรางโครงงาน 4. การประเมนผล การประเมนผลเปนเครองมอทเปดโอกาสใหผเรยนทกคนไดแสดงสงทเรยนรไปแลว บางครงแบบฟอรมการประเมนผลกเปดโอกาสใหผเรยนใชวธการทผเรยนอยากประเมนเพอใหบรรลเกณฑของครผสอนเพอใหเกดคณภาพ 5. การเรยนรจากผทเกงกวา เปนการชวยใหผเรยนรอบรทกษะทมคณคาทละเลกทละนอย นอกจากนแลว การน าทฤษฎพหปญญาของของการดเนอรไปใช คร ผบรหารโรงเรยนและผปกครองจะสามารถเขาใจไดดวาพวกเขาสามารถชวยใหผเรยนไดส ารวจ และเรยนรอยางปลอดภยดวยวธการทหลากหลาย สามารถชวยใหผเรยนเขาใจ และเกดความซาบซงในจดแขงของตนเอง และระบกจกรรมในชวตจรงทจะกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรไดมากยงขน

การออกแบบการชวยเหลอโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล

การออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล จากงานวจยของจฬามาศ จนทรศรสคต (2555) ไดมการออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยการก าหนดโครงสรางของหลกสตรทใชในการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ดงน 1. การก าหนดจดประสงคของการชวยเหลอโดยพจารณาจากหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และจากการสมภาษณนกเรยน ครผสอนวชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 และผปกครองของนกเรยน พบวา เนอหาคณตศาสตรทนกเรยนมความยงยากคอการบวก-การลบและการแกโจทยปญหา ซงสอดคลองกบหลกสตรทใหความส าคญกบเรอง การบวก -

การลบและการแกโจทยปญหา อกทงยงสอดคลองกบงานวจยในตางประเทศทพบวา นกเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตรจะมความยงยากในเรอง การบวก-การลบและการแกโจทยปญหา ดงนน

107

จงก าหนดจดประสงคของการชวยเหลอทางคณตศาสตรไววา เพอพฒนาความสามารถดานการบวก -

การลบ และการแกโจทยปญหา และความเชอมนในตนเองในวชาคณตศาสตร 2. การก าหนดสอการเรยนรดวยการศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 งานวจยตาง ๆ ทเกยวของกบการเรยนรของนกเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตร และการสมภาษณนกเรยน และครผสอนวชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 พบวา นกเรยนจะเรยนรไดด โดยการลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรม การเรยนรจากตวแบบหรอตวแนะ เชน การแสดงตวอยางทแสดงขนตอนชดเจนทนกเรยนสามารถท าตามแบบได นอกจากนแลว นกเรยนยงเรยนรไดดจากการเลน การรองเพลง การมองเหนภาพ การฟงความคดจากครหรอเพอนแลวน ามาปฏบตตาม ดงนน จงก าหนดสอการเรยนรทใชในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร ซงมลกษณะดงน 1) สอทใชเพอเปนตวแนะเพอชวยในการจดจ า เชน บตรภาพ บตรตวเลขฮนดอารบก ตวเลขไทย ส าหรบนกเรยนทกคนไวใชเมอมปญหา หรอเสนจ านวนทแสดงความหมายของจ านวนทตดไวกบโตะเรยนของนกเรยนทกคน เสนจ านวนทตดไวหนาชนเรยน และเสนจ านวนตดบนพนหองเรยนเพอใหนกเรยนฝกการบวก-การลบโดยใชเสนจ านวน อกทงเสนจ านวนทท าไวในกระดาษทตดเปนแผน ๆ วางไวหลงชนเรยนเพอนกเรยนหยบมาใชแสดงการหาค าตอบการบวก -การลบ หรอทบทวนกบเพอนในชวงเวลาวาง 2) สอทใชเพอใชประกอบการนบ การแสดงจ านวน การเปรยบเทยบจ านวนและเรยงล าดบจ านวน ไดแก มกกะโรน แผนพลาสตกรปตาง ๆ เพอใชประกอบการนบ การแสดงจ านวน การเปรยบเทยบและเรยงล าดบจ านวน 3) เปนสอทใชประกอบการแสดงแนวคดในการแกปญหาของนกเรยน เชน ตวนบ ตวการตน กรอบแสดงจ านวน 5 และเสนจ านวน 4) สอทใชเปนตวชวยในการฝกการสรางโจทยปญหาการบวก- การลบ ไดแก ภาพวว ภาพตนไม ตวการตนหรอ ขนม เปนตน 5) สอทใชเพอประเมนความร ความเขาใจ ไดแก ใบงาน ซงมลกษณะเดน คอ เพอตรวจสอบความมนใจในตนเองในวชาคณตศาสตรของนกเรยนโดย ทายใบงานจะมรปภาพใหนกเรยนระบายสภาพ โดยจ านวนภาพทนกเรยนระบายสจะสอถงความมนใจในการตอบค าถามของนกเรยน อกทงยงท ากรอบทเปนชองวางเพอใหนกเรยนแสดงวธคดแกปญหา ทจะเปนขอมล ใหครทราบถงความเขาใจของนกเรยน

3. การก าหนดวธสอน โดยการศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เอกสารและงานวจยเกยวของกบการสอนคณตศาสตรทมประสทธผลส าหรบนกเรยนทม ความยงยากทางคณตศาสตรทงใน และตางประเทศ พบวา การสอนคณตศาสตรอยางมความหมาย การสอนจากรปธรรมไปสนามธรรม ชวยใหนกเรยนเรยนรไดดขน นอกจากนแลว ยงไดศกษาทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา และทฤษฎภาระการท างานทางสตปญญา และน าขอมลจากการสมภาษณนกเรยน และครผสอนวชาคณตศาสตรชนประถมศกษาปท1 มาใชในการสงเคราะหเปนรปแบบการสอนทใชในการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตร ไดแก 1) การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมทเปนการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทกคน โดยมงเนนการใหนกเรยนฝกคดโดยใชวธการหาค าตอบทหลากหลายโดยใชสอประกอบ และสงเสรมใหนกเรยนสอสารความคดในการแกปญหาออกมา ในลกษณะของการวาดภาพประกอบ หรอ การพดอธบาย ซงการสอนรปแบบนจะใชสอนในชวโมงปกตควบคกบการสอนปกตของคร และ 2) การสอนเสรมคณตศาสตรทเปนการสอนคณตศาสตรส าหรบ

108

นกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรทใชสอนในชวโมงซอมเสรม โดยมงเนนการใหนกเรยนฝกตามตวแนะทแสดงเปนตวอยางในใบงาน

4. การจดบรรยากาศเชงบวก จากการศกษาเอกสารเกยวกบทฤษฎการเรยนรกล มพฤตกรรมนยม และทฤษฎทางสงคมเชงพทธปญญา แลวน าแนวคดการเสรมแรงทางบวกมาใชใน การจดบรรยากาศเชงบวกในชนเรยนดวยการแจกรางวลแกนกเรยนทท างานเสรจ ท างานถกตอง หรอตงใจท างาน ซงเงอนไขการแจกรางวล จะเนนการเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนมโอกาสไดร บรางวลตามความสามารถของนกเรยนแตละคน นอกจากนยงใชเทคนคการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน โดยใชรปภาพหนายม หนาบงและหนารองไห เพอใหนกเรยนรบทราบขอมลวางานทท าแตละครงประสบผลส าเรจเพยงใด อกทงจดบรรยากาศในหองเรยนใหเปนบรรยากาศเชงบวก โดยการจดใหมการน า สอ การสอนทใชสอนแตละชวโมงมาวางไวมมหอง เพอเปดโอกาสใหนกเรยนไดน ามาฝกฝน ทบทวนในเวลาวาง หรอเพอใชเปนตวแนะในการชวยแกปญหาเมอนกเรยนเกดปญหาระหวางเรยนและจดใหมการน าผลงานทนกเรยนท าเสรจมาตดทผนงขางหอง เพอใหนกเรยนเกดความรสกวามความสามารถ และไดรบการยอมรบซงจะชวยสงเสรมใหนกเรยนมความเชอมนในตนเองในวชาคณตศาสตร 5. การประเมนผลการเรยนร โดยเมอพจารณาจากหลกสตร และแนวคดการตอบสนองตอการชวยเหลอ (RTI) รวมถงภาระหนาทของครทท าเปนประจ าแลวยงพบวา การประเมนผล การเรยนรม 3 ลกษณะ คอ 1) การประเมนผลเพอคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยง 2) การประเมนผลเพอตดตามความกาวหนาของนกเรยนระหวางการชวยเหลอ โดยการประเมนจากการท าแบบฝกหด การท าแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนร และ 3) การประเมนผลเพอตดสนใจเกยวกบการใหความชวยเหลอทด าเนนการภายหลงการชวยเหลอระดบท 2 โดยใชแบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร รายละเอยดดงภาพท 4.6

ภาพท 4.6 การออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบเดกทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตรโดยใชแนวคด UDL และ RTI

109

แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรดวยการออกแบบการเรยนรทเปนสากล ทกลาวมาแลวขางตนพอทจะสรปความสมพนธของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลในการก าหนดแนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรอยางครบวงจรไดดงภาพท 4.7

จากภาพท 4.7 จะเหนไดวา แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะเรมตนจากการศกษาปกตออกแบบหลกสตรทมลกษณะเปนหลกสตรส าหรบนกเรยนทกคน แลวใหการชวยเหลอหลายระดบดวยวธการตาง ๆ ดงรายละเอยดในภาพท 4.5 และ ภาพท 4.6 หลงจากมการใหความชวยเหลอแลวจะมการประเมนการตอบสนองตอการชวยเหลอเพอน าขอมลมาใ ชประกอบการตดสนใจเปลยนระดบการชวยเหลอ เชน ถาพบวา นกเรยนผานเกณฑทก าหนด นกเรยนกจะไดรบความชวยเหลอในระบบการศกษาปกตทมบรการทางการศกษาตอไป แตถานกเรยนไมผานเกณฑจะถกสงตอไปยงระบบการศกษาพเศษทมบรการทางการศกษา ทงนในการตดสนใจเปลยนระดบของการชวยเหลอ อาจใหผปกครองเขามามสวนรวมในการตดสนใจดวย

จากรายละเอยดในภาพท 4.7 สามารถน ามาแสดงรายละเอยดตาง ๆ ของการวางแผน การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ใหสามารถเรยนรไดเตมศกยภาพตามหลกสตรการศกษาปกต ดงภาพท 4.8

ภาพท 4.7 แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ทมา (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2553ข, หนา 35)

110

จากรายละเอยดการน าแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากล และรปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการวางแผนการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรตามหลกสตรปกต จะเหนไดวา เราสามารถน าทงสองแนวคดไปใชในการวางแผนการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรอยางเปนระบบ ไดกบทกกลมสาระการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 อกทงการวดผล และประเมนผลการตอบสนองตอการชวยเหลอของนกเรยนยงสามารถปรบใหเปนไปในแนวทางกบการวดผล และประเมนผลตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ได โดยประเมนตามมาตรฐาน ตวชวด สมรรถนะส าคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงค ดงนน การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรใหสามารถเรยนรไดเตมตามศกยภาพในอนาคตอนใกลน ครหรอผทเกยวของกบการจดการศกษาควรท าความเขาใจเกยวกบแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลและรปแบบอาร ท ไอ เพอรวมมอกนพฒนาระบบการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร หรอเดกทกคนใหประสบผลส าเรจในการเรยนตามหลกสตรปกต โดยค านงถงความส าคญระหวางการศกษาปกต การศกษาพเศษ และการบรการทางการศกษาทจะชวยสงเสรมใหการด าเนนการชวยเหลอเปนไปอยางมประสทธผลและประสทธภาพ

ภาพท 4.8 การวางแผนการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรตามหลกสตรปกต

111

บทสรป

การออกแบบการเรยนรทเปนสากลเปนแนวคดทมาจากการออกแบบทเปนสากลทางสถาปตยกรรม โดยสามารถน ามาปรบใชในการเรยนการสอนโดยยดในเรองความหลากหลายของสอการเรยนการสอน วธสอนทหลากหลาย ตลอดจนเนอหาทหลากหลายและแตกตางกนส าหรบผเรยนแตละคนโดยมเปาหมายส าคญคอ การท าใหผเรยนทกคนเขาถงการเรยนร และเรยนรไดอยางมประสทธผล

ลลาการเรยนรมการจดประเภท หรอกลมไวแตกตางกน แตทนยมน ามาใชในการออกแบบการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ไดแก 1) ลลาการเรยนรแบบ VAK หรอ VAKT ประกอบดวยลลาการเรยนร 3 แบบ ไดแก (1) การใชสายตา (2) การไดยน และ (3) การเคลอนไหว หรอการสมผส 2) ลลาการเรยนรแบบ VARK ซงประกอบดวยลลาการเรยนร 4 แบบ ไดแก (1) การใชสายตา (2) การไดยน (3) การอาน/การเขยน และ (4) การเคลอนไหว หรอการสมผส

พหปญญาในระยะแรก ๆ เชอวาเชาวนปญญา ม 7 ดาน และตอมาพบวาม 8 ดาน ปจจบนมการคนพบวาเชาวนปญญาทสามารถสงเกต และวดไดชดเจน ม 9 ดาน ไดแก 1) เชาวนปญญาดานภาษา 2) เชาวนปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร 3) ปญญาดานดนตร 4) เชาวนปญญาดานการเคลอนไหวรางกาย 5) เชาวนปญญาดานมตสมพนธ 6) เชาวนปญญาดานความเขาใจระหวางบคคล 7) เชาวนปญญาดานการเขาใจตนเอง เปนความสามารถในการเขาใจตนเอง 8) เชาวนปญญาดานธรรมชาต 9) เชาวนปญญาดานการด ารงอยของชวต และปจจบนพบวามเพมขนอก 1 ดาน คอ 10) เชาวนปญญาดานจตวญญาณ การน าแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากล (UDL) ไปใชในการวางแผนส าหรบ การชวยเหลอนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรอยางเปนระบบสามารถใชไดกบทกกลมสาระการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทงนคร หรอผทเกยวของกบการจดการศกษาควรท าความเขาใจเกยวกบแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากล เพอรวมมอกนพฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรหรอนกเรยนทกคนใหสามารถประสบผลส าเรจในการเรยนตามหลกสตรปกต โดยค านงถงความสมพนธระหวางการศกษาปกต การศกษาพเศษ และการบรการทางการศกษาทจะชวยสงเสรมใหการด าเนนการชวยเหลอเปนไปอยางมประสทธผลและประสทธภาพ ดงนนการออกแบบการเรยนรทเปนสากลจงเปนกรอบการท างานทจะน าเสนอวธการทมประสทธภาพ เพอเปนแนวทางในการตดสนใจในการเลอกวธการในการชวยเหลอ เชน ความแตกตางของตวแปรในการเรยนรดานการจดจ า กลยทธ และตวแปรใน การเรยนรทมประสทธผล เพอน าไปใชในการเลอกวธการชวยเหลอทมประสทธผล และเปนกรอบของ การท างานทชวยเปนแนวทางการวเคราะห และตดสนใจในการออกแบบการชวยเหลอทเหมาะสมส าหรบนกเรยนแตละคน

112

ค าถามทบทวน 1. การออกแบบการเรยนรทเปนสากลมทมาอยางไร 2. การออกแบบทเปนสากลคออะไร พรอมยกตวอยางประกอบ 3. การออกแบบการเรยนรทเปนสากลคออะไร พรอมยกตวอยางทพบในปจจบน 4. การออกแบบการเรยนรทเปนสากลมหลกการทสอดคลองกบระบบการท างานของสมอง อยางไรบาง 5. ยกตวอยางเนอหาพรอมเสนอการแสดงความหลากหลายของวธการน าเสนอเนอหาในวชาเอกททานสอน 6. ยกตวอยางเนอหา และกจกรรมทสามารถใชสอนนกเรยนทกคนในชนเรยน 7. ยกตวอยางวธการน าเสนอผลงานของผเรยนทหลากหลาย พรอมระบรายละเอยดของ การประเมนผล 8. เมอผเรยนมความแตกตางกนในดานความสามารถในการเหน การไดยน การสมผสและการเคลอนไหว ทานจะน าหลกกาของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไปวางแผนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางไร (ยกตวอยางมา 1 วชา) 9. เมอจะน าหลกการการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไปใชในชนเรยน จะตองมขนตอนในการด าเนนงานอยางไร 10. เขยนแผนการจดการเรยนรมา 1 เนอหาในรายวชาเอกททานสอนโดยใชหลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล

บทท 5

รปแบบอาร ท ไอ

ปจจบนเปนททราบกนดแลววา ในชนเรยนแตละชนจะมนกเรยนทมความสามารถทหลากหลายและแตกตางกน ดงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พทธศกราช 2545 มาตรา 10 ระบวา การจดการศกษาตองจดใหบคคลมสทธ และโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาส าหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได หรอไมมผดแล หรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ การศกษาส าหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดการศกษาใหตงแตแรกเกด หรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบความชวยเหลออนใดทางการศกษา นอกจากนแลวในมาตรา 22 ยงระบถงหลกการจดการศกษาวา ผเรยนทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ตองจดการศกษาทพฒนาผเรยนตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ คร ทกคนมความจ าเปนอยางยงทจะตองแสวงหาวธการทจะชวยใหนกเรยนทกคนสามารถเรยนรไดตามเจตนารมณของพระราชบญญตดงกลาว ซงนวตกรรมใหมทครจะตองทราบคอ รปแบบอาร ท ไอ (Responsiveness to Intervention Model: RTI Model)

ความเปนมาของรปแบบอาร ท ไอ ค าวา อาร ท ไอ หรอการตอบสนองตอการชวยเหลอในทางการศกษาพบค าทใชแทน RTI หลายค า เชน Responsiveness to Intervention, Response to Intervention, Response to Instruction, Response to Instruction and Intervention สวนอกษรยอทใช ไดแก RTI, RtI, RTII หรอ RTI2 ส าหรบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร (Learning Disability: LD) ในสหรฐอเมรกานยมใชรปแบบอาร ท ไอ นอกจากนแลวรปแบบอาร ท ไอ ยงสามารถน ามาใชใน การชวยเหลอทเปนการปองกนกอนทผเรยนจะประสบความลมเหลวจากการจดการศกษาในลกษณะเดยวกนกบเดกปกต ความเปนมาของรปแบบอาร ท ไอ โดยสรปม ดงน 1. กฎหมาย

สบเนองจากกฎหมาย 2 ฉบบ คอ No Child Left Behind หรอ NCLB 2001 ทระบวา การพฒนาดานวชาการ และผลสมฤทธส าหรบเดกทกคนโดยไมค านงถง ตางสผว ตางเชอชาต หรอ ตางศาสนา และ Individual Disabilities Act 2004 แกไข 2005 หรอ IDEA 2004 แกไข 2005 ทระบวา การจดการศกษาใหกบเดกทมความบกพรองตองจดใหโดยไมเสยคาใชจาย และตองจดใหเหมาะสมกบเดกและระบใหใชรปแบบอาร ท ไอ ใน การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเฉพาะดาน (Strangeman, Hitchcock, Hall, & Meo, et.al, 2006, p.1)

114 กฎหมาย No Child Left Behind Act of 2001 (NCLB) เปนนโยบายดานการศกษาเกดขนในป ค.ศ. 2001ทออกมา เพอควบคมมาตรฐานการจดการศกษาแกผเรยนในระบบ การศกษาปกตซงสงผลดตอผมความยากล าบากในการเรยนร เนองจากกฎหมาย NCLB ก าหนดใหโรงเรยนมบทบาทในการจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพเพอใหผเรยนเกดการเรยนรสงสดโดยจดการเรยนการสอนทหลากหลาย และค านงถงความแตกตางของผเรยนทกคน ตลอดจนใหความชวยเหลอผเรยนทนทกอนผเรยนจะประสบความลมเหลวทางการเรยนดวยการปดชองวางทนทเมอพบปญหา กฎหมายฉบบนมงเนนใหโรงเรยนรบผดชอบดานการเพมผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทกคน ซงเปาหมายหนงของกฎหมาย NCLB คอ เดกทกคนจะสามารถอานไดตามระดบชน หลงจากทเดกจบการศกษาในระดบชนประถมศกษาปท 3 (มลวลย ธรรมแสง,2552, หนา 13 อางถงใน ประพมพพงศ วฒนะรตน, 2558, หนา 2) ดงนนกฎหมาย NCLB ไดพยายามหาแนวทางทจะลดชองวางในดานการศกษา การจดการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการตอบสนองตอการชวยเหลอ ซงรปแบบนเปนการปองกนปญหาทางวชาการ โดยใหความสนใจกบปญหาของเดก และมงเนนสรางพฒนาการใหกบผเรยนทกคน และตองมนใจวาผเรยนจะไดรบการเรยนการสอนจากครทมคณภาพซงวธทใชใน การสอนจะตองอางองจากงานวจยโดยก าหนดใหแตละรฐ เขตพนทการศกษาทโรงเรยนตงอยชวยเหลอตงแตระยะแรกเรมทนททพบปญหา เพอปองกนความลมเหลวทางการเรยน รปแบบ การตอบสนองตอการชวยเหลอ (RTI) จะสามารถชวยในการตดสนวาผเรยนคนใดเปนผทมปญหาทางการเรยนร (แอลด) เพอรบบรการทางการศกษาพเศษ รวมไปถงขอมลเกยวกบการตอบสนองตอการชวยเหลอสามารถน ามาประกอบการพจารณาตดสนความบกพรองของผเรยนดวย ครสามารถใหการชวยเหลอเดกทมปญหาดานการเรยนตงแตระยะแรกได ถงรอยละ 80 สวนผเรยนทมปญหาอกรอยละ 15 นนไดรบความชวยเหลอในระยะทสอง ดงนน จงเหลอผเรยนทมปญหาจรง ๆ และตองไดรบบรการทางการศกษาพเศษเพยงรอยละ 5 เทานน นอกจากนยงมกฎหมาย Individuals with Disabilities Education Improvement Act (IDEIA) ซง ออกมาเมอป ค.ศ. 2004 โดยกฎหมายนสะทอนถงแนวคดหลกทอยในกฎหมาย NCLB ไดน ามาปรบใช เฉพาะกบผเรยนทมความบกพรองเทานน แนวคดหลกของกฎหมายน ไดแก 1) เดกทกคนทมความบกพรองจะตองไดรบการประเมนประจ าปททางรฐจดขน 2) กอนทจะตดสนวา เดกคนใดคนหนงจ าเปนตองรบบรการทางการศกษาพเศษนน พอแม ผปกครองของเดกคนนนจะตองรบทราบผลการประเมนศกยภาพแตละครงของนกเรยนกอน 3) จะตองมการพจารณาเอกสารตาง ๆ ทแสดงวา เดกไดรบการเรยนการสอนในวชาพนฐาน หรอการอานและคณตศาสตร โดยไดรบการเรยนการสอนทมคณภาพกอนท เดกจะไดรบบรการทางการศกษาพเศษ 4) เดกทมความจ าเปนตองเขารบบรการทางการศกษาพเศษจะตองมความบกพรองทเปนอปสรรคซงเกดจากความบกพรองทขดขวางพฒนาการของเดกเอง และมเอกสารทแสดงวา เดกคนนน ๆ ตองการความชวยเหลอ และ 5) โรงเรยนสามารถใชวธการสอนตามรปแบบอาร ท ไอ เพอใชในการพจารณาวา เดกคนใดสมควรไดรบการบรการทางการศกษาพเศษหรอไม (ประพมพพงศ วฒนะรตน, 2558, หนา 2-3) จากรายละเอยดของกฎหมายทงสองฉบบทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา ในปจจบนวธการทใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะใชวธการทเรยก วา อาร ท ไอ ก าหนดใหโรงเรยนมบทบาทในการจดการเรยนการสอนทมประสทธภาพ เพอใหผเรยนเกดการเรยนร

115 สงสด โดยจดการเรยนการสอนทมหลากหลายขนตอน และค านงถงความแตกตางของผเรยนทกคน ตลอดจนใหความชวยเหลอตามความตองการของผเรยนทนทกอนผเรยนจะประสบความลมเหลวทางการเรยน โดยไมตองรอจนกวาผเรยนจะประสบความลมเหลวทางการเรยนกอนจงจะให การชวยเหลอ ดงนนรปแบบอาร ท ไอ จงเปนแนวคดทใชส าหรบการคดแยกผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรตามกฎหมายดงกลาว 2. รปแบบการคดแยกทางการศกษาพเศษแบบดงเดมมขอบกพรอง เหตผลส าคญประการหนงทท าใหการตอบสนองตอการชวยเหลอเปนทางเลอกทเหมาะสมส าหรบการคดแยก และการชวยเหลอเดกทมความยงยากทางคณตศาสตร ส าหรบการคดแยกโดยใชวธการดความแตกตางมขอดอยในการคดแยก ซงนกการศกษาไดวพากษวจารณหลายประการดงน (Strangeman, Hitchcock, Hall & Meo, et.al, 2006, p.2) 2.1 การคดแยกจะตองรอใหผเรยนประสบความลมเหลวกอนเนองจากการชวยเหลอจะเกดขนเมอความแตกตางนนสามารถอธบายได ดงนนตองรอใหผเรยนมประสบการณดานการเรยนกอนทจะท าการคดแยก 2.2 การใชวธการดความแตกตางนมความแตกตางกนในแตละแหง เนองจากความไมคงทของการนยามค าวา ความบกพรองทางการเรยนร นอกจากนยงท าใหเกดความล าเอยงในกระบวนการสงตอ 2.3 การใชวธการดความแตกตางมขอควรระวงทเตอนไววา ผเรยนจะตองแสดงออกถงความแตกตางภายใตเงอนไขเกยวกบประสบการณการเรยนทเหมาะสม ซงท าใหมขอวจารณเกยวกบขอผดพลาด เชน การมผลสมฤทธต าอาจจะสะทอนผลของการสอนทดอยคณภาพมากกวาความบกพรองของผเรยน 2.4 วธการดความแตกตางเปนวธการทใชมากในโรงเรยน และไดรบการวจารณ อยางมากจากนกวจย ดวยเหตผลคอ วธการดความแตกตางไมไดท านายการชวยเหลอทมประสทธผล ผทมผลสมฤทธทางวชาการต าทไมมความแตกตางของผลสมฤทธกบเชาวนปญญาจะไดรบประโยชนจากการชวยเหลอพอ ๆ กนกบผทมผลสมฤทธทางวชาการต าทมความแตกตางของผลสมฤทธกบเชาวนปญญา จากการคดแยกทางการศกษาพเศษแบบดงเดมจะเหนไดวาเปนการคดแยกเพอใหความชวยเหลอแกเดกทมความบกพรองเกดขนแลว ซงจะท าใหการชวยเหลอนนท าไดลาชา และยากขน เพราะตองรอใหเดกประสบความลมเหลวกอน 3. การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรระยะแรกเรม

ลอกสดอน (Logsdon, 2007, p.1) ไดสรปเกยวกบการวนจฉยเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในระยะแรกเรมซงหมายถง เดกในวยทารกและปฐมวย ไวดงน 1. การวนจฉยเดกทมความบกพรองทางการเรยนรหรอ LD ในระยะแรกเรมเปนสงทซบซอนและตองมการพจารณาอยางรอบคอบในประเดนทส าคญ คอ 1) การคดแยกในระยะแรกเรมเปนสงทส าคญ เพราะการชวยเหลอระยะแรกเรมสามารถเพมโอกาสของเดกในการประสบผลส าเรจในโรงเรยนไดอยางรวดเรว 2) การวนจฉยเดกเลก ๆ เปนสงททาทาย เพราะเดกจะเจรญเตบโตในอตราทแตกตางกน การเปลยนแปลงบางอยางมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวระหวางชวงพฒนาการ

116 ในระยะแรกเรม 3) ความแตกตางระหวางภาษาของนกเรยน วฒนธรรม และทกษะทางสงคมในชวงวยกอนเขาเรยนนจะมผลทางลบตอคะแนนการประเมน และ 4) การวดเชาวนปญญาทเรวเกนไปจะท าใหไดคะแนนเชาวนปญญาทต ากวาความสามารถทแทจรง 2. โรงเรยนอาจวนจฉยเดกเลก ๆ วามพฒนาการลาชา ถาเดกคนนนมการแสดง จดดอยทชดเจนออกมาในดานสตปญญา สงคม อารมณ ทกษะกลามเนอมดใหญ กลามเนอมดเลก การสอสาร และทกษะทางพฤตกรรม 3. การวนจฉยความบกพรองทางการเรยนรเฉพาะดานจะตองไมเกดขนกอนจนกวานกเรยนจะอยชนประถมศกษาปท 3 4. พฒนาการลาชาสามารถประเมนไดตลอดโปรแกรมระยะแรกเรม ท าหนาทโดยกมารแพทย และการประเมนทกระท าโดยโรงเรยนรฐบาล ซงการประเมนดงกลาวจะชวยตดสนวา เดกมพฒนาการตามอายหรอไม รวมถงขอบเขตของพฒนาการ และระดบของความลาชาของพฒนาการ จากสถานการณทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา รปแบบอาร ท ไอ เปนวธการทเปนทางเลอกทไดระบไวใน IDEA 2004 วาเปนวธการทเหมาะสมส าหรบการคดแยกเดกทมความยงยากในปแรก หรอปท 2 ภายหลงจากเขารบการศกษา และไดรบการชวยเหลอเพมเตมอน ๆ เชน การมสวนรวมในโปรแกรมแกไขการอาน แลวพจารณาการตอบสนองของเดกตอการชวยเหลอ เพอใชเปนขอมลใน การตดสนวาเดกคนใดมความบกพรองทางการเรยนรหรอไม แลวน าขอมลไปใชประกอบการตดสนใจวา จะสงตอผเรยนอยางไร เพอใหผเรยนไดรบโอกาสทางการศกษาทเสมอภาคกบผเรยนคนอน ๆ 4. ยทธศาสตรการสอนในระบบการศกษาปกตทจดส าหรบเดกทกคนไมมประสทธผล สบเนองจากหลกสตรแบบเดมทใชตอ ๆ กนมานนไมไดออกแบบเพอใหสอดคลองกบความตองการทแทจรงของผเรยน ซงโดยทวไปแลวในแตละหองเรยนจะมผเรยนทแตกตางกน แตหลกสตรทใชอยนนไดรบการออกแบบมาเพอนกเรยนกลมใหญ จงท าใหมนกเรยนบางกลม หรอ บางคนประสบความลมเหลว และตองตกออกจากโรงเรยนไป ซงใน IDEA 2004 ระบวา ผเรยนแตละคนตองการการเรยนการสอนทเหมาะสมซงจดใหส าหรบผ เรยนกอนทผ เรยนจะถกระบวาม ความบกพรอง และไดก าหนดใหเขตพนทน ากรอบแนวคดของอาร ท ไอ ไปใชในการศกษาปกตโดยจดการเรยนการสอนทมหลากหลายขนตอน และมการใชขอมลจากการตดตามความกาวหนาเพอ คดแยกวาผเรยนคนใดมความตองการทางการศกษาพเศษ (Hall, 2011, p.117) จากความเปนมาของรปแบบอาร ท ไอ จะเหนไดวา การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในปจจบนจะเปนการด าเนนการเพอคนหาวาเดกคนใดทจะเรยนไมทนเพอนในชนเดยวกน โดยใชระยะเวลาระยะหนงแลวใหการชวยเหลอหลายระดบตามความสามารถของเดกจนกวาเดกจะไมตอบสนอง จงสงตอยงแพทยเพอวนจฉย และสงตอเพอเขารบบรการการศกษาพเศษ

117

ความหมายของอาร ท ไอ ส านกงานราชบณฑตยสภา (2558, หนา 429-430) ไดใหความหมายของ อาร ท ไอ ไววา หมายถง โครงสรางส าหรบการใหการสนบสนนรอบดานแกผเรยน อาร ท ไอ ไมใชการปฏบตการสอนแตเปนแนวทางการปองกนทเชอมการประเมนกบการจดการเรยนการสอนทจะใหขอมลแกผสอนในการตดสนใจเลอกวธการสอนทดทสดส าหรบผเรยน เปาหมายของอาร ท ไอ คอ การลดความเสยงตอผลลพธทไมพงประสงคทางการเรยนของผเรยนในระยะยาว ดวยการตอบสนองอยางรวดเรวและมประสทธภาพตอผเรยนทมปญหาการเรยนและพฤตกรรม รวมทงบงชผเรยนทมความบกพรองไดดวยความมนใจ อาร ท ไอ จงเปนกระบวนการทมประโยชนตอผเรยนทกคน ออพตส (Optiz, 2007, p.1) ใหความหมายของ อาร ท ไอ ไววา หมายถง วธการทางวทยาศาสตรทมลกษณะเฉพาะเจาะจงทไมใชเพยงวธการเดยวแตเปนกระบวนการของการใชการสอนทองการวจยทมคณภาพสง กระบวนการตดตามความกาวหนาของนกเรยน และการปรบปรงการสอนทยดการตอบสนองของผเรยน

ศนยแหงชาตวาดวยความบกพรองทางการเรยนร (National Center for Learning Disabilities: NCLD, 2006, p.1) ใหความหมายของ อาร ท ไอ วาหมายถง วธการทมหลายขนตอนเพอเตรยมบรการและชวยเหลอนกเรยนทมความยากล าบากในการเรยนรในระดบสง มการตดตามความกาวหนาของนกเรยนอยางใกลชด และใชผลจากการตดตามความกาวหนาเพอตดสนใจเกยวกบความตองการจ าเปนส าหรบการสอนทองการวจยตอไป และ/หรอการชวยเหลอในการศกษาทวไป การศกษาพเศษหรอทงสองอยาง เรสชลย (Reschly, 2012, p.40) ใหความหมายของ อาร ท ไอ วาหมายถง กระบวนการส าหรบการออกแบบ และการสงตอการชวยเหลอเพอใหการบรการชวยเหลอผเรยนทยดหลกพนฐาน 4 ประการ ไดแก 1) การเรยน การสอนดานวชาการทองวทยาศาสตร 2) การตดตามความกาวหนา 3) การตดสนใจ ทยดขอมลเปนพนฐาน และ 4) ระดบของการชวยเหลอหลายระดบทมความเขมขนแตกตางกนในแตละระดบทตอบสนองตอความตองการของผเรยน บรซ (Bruce, 2015, p.1) ไดใหความหมายของ อาร ท ไอ ไววาเปนกระบวนการหลายขนตอนของการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหโรงเรยนคดแยกนกเรยนทมความยงยากตงแตระยะแรกเรมและจดการชวยเหลอดวยการเรยนการสอนทเหมาะสม จากความหมายของอาร ท ไอ ทกลาวมาแลวขางตน พอทจะสรปไดวา อาร ท ไอ หมายถง กระบวนการในการใหความชวยเหลอทมหลายขนตอน หรอหลายระดบของการชวยเหลอทมการจดเตรยมการชวยเหลอ หรอการสอนทมคณภาพสงส าหรบผเรยนทมความยากล าบากในการเรยนรโดยใชผลจากการวจยทประสบผลส าเรจ และสอดคลองกบความตองการจ าเปนของผเรยน โดยจดใหมการตดตามความกาวหนาของผเรยนอยางตอเนอง และใชอตราการตอบสนองของผเรยนภายหลงจากการตดตามความกาวหนาเพอใชเปนสารสนเทศส าหรบการตดสนใจในการใหความชวยเหลอทางการศกษาปกต การศกษาพเศษหรอทงสองอยางเพอใหผเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนร

118

รปแบบอาร ท ไอ ส าหรบการน ารปแบบอาร ท ไปใชนน ผใชจะตองท าความเขาใจเกยวกบกระบวนการของรปแบบอาร ท ไอ ซงมรายละเอยด ดงน 1) การคดแยกผเรยนทสงสยวาจะมความเสยงทจะประสบความยงยากหรอความลมเหลว 2) การตดตามความกาวหนาของการใชอาร ท ไอ 3) การตดสนใจเกยวกบการปฏบต นอกจากนแลวยงตองรจดประสงคของรปแบบ อาร ท ไอ ดงน (Strangeman, Hitchcock, Hall, & Meo, et.al, 2006, p.2-3) 1. เพอคดแยกวาผเรยนคนใดมความบกพรองทางการเรยนร และตดสนใจเกยวกบการใหความชวยเหลอระยะแรกเรม 2. รปแบบอาร ท ไอ จะเนนทผลลพธของผเรยนแทนทความบกพรองของผเรยน 3. สรางความเชอมโยงทชดเจนระหวางการคดแยก และการสอน ในขณะทการประเมนโดยใช IQ-Achievement Discrepancy ทมงใหความสนใจเกยวกบการคดแยกความบกพรองทาง การเรยนร 4. รปแบบอาร ท ไอ จะใหขอมลทงการคดแยกความบกพรองทางการเรยนร และการใหความชวยเหลอ 5. รปแบบอาร ท ไอ สามารถใชไดกบผเรยนทกคนในโรงเรยน ไมใชเฉพาะส าหรบผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรเทานน

6. รปแบบอาร ท ไอ ใชการชวยเหลอทผานการวจยมาแลวทจะชวยใหมนใจวา ผเรยนจะสามารถเขาถงประสบการณการเรยนรทเหมาะสม

7. รปแบบอาร ท ไอ ใหความสนใจเกยวกบการเตรยมการสนบสนนระยะแรกเรม และทนททนใดส าหรบความตองการจ าเปนดวยการคดแยกผเรยนตงแตระยะแรกเรมในระดบอนบาล

การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมรายละเอยดส าคญทตองค านงถง ดงน (Strangeman, Hitchcock, Hall, & Meo, et.al, 2006, p.2-3) 1. การคดเลอกผเรยนทเปนกลมเสยง การคดแยกผเรยนทเปนกลมเสยงมหลากหลายวธ เชน ครอาจจะใชเกณฑเกยวกบความสามารถของผเรยนจากการประเมนทมมากอน การทดสอบครงใหมลาสดของนกเรยนทกคนและเปรยบเทยบความสามารถของผเรยนทงหมดกบเกณฑ (ทองถน หรอองชนเรยน) การใชตวชวดเพอท านายความสามารถในตอนปลายปทเกยวกบการทดสอบความสามารถ หรอความตองการเพอการส าเรจการศกษา เพราะวา รปแบบอาร ท ไอ ไดรบการพฒนาขนมาอยางดทสดส าหรบผเรยนทมความบกพรองทางดานการอาน 2. การชวยเหลอ

รปแบบอาร ท ไอ ทใชการชวยเหลอจะผานการตรวจสอบเชงประจกษแลววา มประสทธผลส าหรบผเรยนสวนใหญ การก าหนดจ านวนระดบขน หรอระยะของการชวยเหลอ (Tiers of Intervention) จะอยระหวาง 2-4 ระดบ สวนระดบของการชวยเหลอจะแตกตางกนในเรองของความเขมขน (ความถและระยะเวลา) ผเชยวชาญดานการสอน ขนาด และความคลายคลงกนของ การจดกลมผเรยน ส าหรบผทมองวา รปแบบอาร ท ไอ เปนวธการส าหรบการปรบปรงการสอน และ

119 การซอมเสรมผเรยนจะสนบสนนการใช Tier-1 ทเปนการชวยเหลออยางเขมขน และการคดแยกผเรยนทสามารถประสบความส าเรจในชนเรยน แบบเรยนรวมเตมเวลา ในปจจบนมวธการชวยเหลอเบองตน 2 วธ ไดแก วธการแกปญหา (Problem-Solving Method) วธการตอบสนองตอการให การชวยเหลอทเปนมาตรฐาน (Standard Treatment Method) ผปฏบตโดยทวไปมกจะใชวธการแกปญหาขณะทวธการตอบสนองตอการชวยเหลอทเปนมาตรฐานทใชมากในการท าวจย คณลกษณะทแตกตางกนของวธการแกปญหาเปนการชวยเหลอทเกดขนภายใน ชนเรยน และการชวยเหลอเปนรายบคคล ธรรมชาตของวธการแตละวธจะขนอยกบความเชอทวา ความส าเรจของการชวยเหลอไมสามารถท านายคณลกษณะของผเรยน และไมมการชวยเหลอเพยงวธการเดยวทประสบผลส าเรจส าหรบผเรยนทกคน ความแตกตางของ Problem-Solving RTI แตละวธแตกตางกนทจ านวนระดบขน หรอระยะของการชวยเหลอ (Tiers of Intervention) อยางไรกตามการใช RTI รปแบบ Problem-Solving มกจะใชกระบวนการ 4 ขนตอน ไดแก 1) การระบปญหา 2) การวเคราะหปญหา/การคดเลอกวธการชวยเหลอ 3) การใหความชวยเหลอ และ 4) การตดตาม ความกาวหนา หรอการตอบสนอง และกระบวนการทเกยวกบขอบเขตของบคคลทรวมถงไปถงผปกครอง นกการศกษาทวไป นกการศกษาพเศษ และนกจตวทยาโรงเรยน 3. ประเภทของรปแบบอาร ท ไอ ประเภทของรปแบบอาร ท ไอ ม 4 ประเภท ดงน (VanderHeyden, 2016, P. 1-2) 3.1 รปแบบการแกปญหา (Problem-solving Models) เปนรปแบบทคลายคลงกบ Standard Protocol Model ซงนกเรยนทมความสามารถต าจะถกคดแยกเพอชดของ Tier ส าหรบการสอนทประสบผลส าเรจ แตการชวยเหลอตามรปแบบนจะแตกตางกบรปแบบแรกทการชวยเหลอดานการสอนจะแตกตางกนตามความตองการของแตละคน รปแบบนประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1) ระบปญหา 2) วางแผนการชวยเหลอ 3) ใหการชวยเหลอ และ 4) การประเมนความกาวหนาของผเรยน 3.2 รปแบบหนาทของการประเมน (Functional Assessment Models) เกดจากงานของ Daly และคณะ เปนการประเมนทเรมกอนการใหความชวยเหลอเพอหาเสนฐาน (Based Line) แลวน าขอมลจากการทดสอบมาใชในการชวยเหลอผเรยน โดยเฉพาะการจดหาวสด การฝกปฏบตเพอการตอบสนอง และการใหสงจงใจเพอกระตนการแสดงพฤตกรรมเมอผเรยนมการพฒนาในระหวางด าเนนการกระบวนการ การทจะก าหนดการชวยเหลอทมประสทธผลเพอใหสอดคลองประสบการณของผเรยน อาจมการใหค าแนะน าเลกนอยเพอเปนขอมลในการคดแยกวา ผเรยนคนใดทตองการความชวยเหลอ และใชกฎเกณฑอะไรเพอตดสนวาปญหาไดรบการแกไขอยางเหมาะสมแลว หรอตองใหความชวยเหลออะไรเพมเตม 3.3 รปแบบเกณฑวธมาตรฐาน (Standard Protocol Models) รปแบบนเกดจากงานวจยของ Torgesen (2001) และคนอน ๆ ทเปนการชวยเหลอดานการอาน โดยมงเนนเพอ การชวยเหลอทเปนการวนจฉยทเปนการปองกน มชอวา รปแบบเกณฑวธมาตรฐานเพอการชวยเหลอดานการอาน (Standard Protocol Models for Reading Intervention) ในรปแบบนผเรยนทมความสามารถต าจะถกคดแยกเพอใหการชวยเหลอตามระดบของการชวยเหลอ (Tier) ส าหรบ การสอนทประสบผลส าเรจ (โดยเฉพาะการชวยเหลอระดบท 3 และ 4) ทงนในการชวยเหลอแตละ

120 ระดบจะใชการชวยเหลอทเปนมาตรฐานทองการวจย และขอตกลงส าคญในการชวยเหลอโดยใชวธการสอนทเปนเกณฑวธมาตรฐาน 3.4 รปแบบผสมผสาน (Hybridized or Blended Models) รปแบบนจะเลอกใชในบางองคประกอบของรปแบบอาร ท ไอทง 3 รปแบบทกลาวมาขางตน เชน ใช Problem-solving Models เปนหลกแลวใช Functional Assessment Models เพอระบปญหาการเรยนร และสรางกระบวนการชวยเหลอทมประสทธผล 4. การประเมนการตอบสนอง ไมมวธการใดทเปนมาตรฐานของการตอบสนองตอการชวยเหลอของนกเรยน ทงนในการวดผลอาจจะขนอยกบความสามารถภายหลงการไดรบความชวยเหลอชวยเหลอ และพฒนาการของผเรยนทตอบสนองตอการชวยเหลอ อยางไรกตามรปแบบอาร ท ไอ มรากฐานมาจากการวดผลท องหลกสตร (Curriculum–Based Measurement) ซงเปนรปแบบการตดตามความกาวหนา และการด าเนนการระหวางการสอนเพอทจะตดสนใจเกยวกบการสอนตอไป ยงไปกวาน การตดตามความกาวหนาไดถกเสนอแนะไวในการวดผลตอนทายของรปแบบอาร ท ไอ ซงเกยวของกบพนฐานทแสดงพฒนาการระหวางการใหความชวยเหลอทเปนสงทส าคญมากกวาความสามารถทสมบรณในตอนทายของการชวยเหลอ การใชแหลงขอมลทหลากหลายจากการประเมนโดยใช RTI และ การพจารณาองคประกอบทส าคญบางประการของรปแบบอาร ท ไอทมประสทธผล (Strangeman,

Hitchcock, 2006Hall, & Meo, et.al, p.4) ส าหรบการเปรยบเทยบความเปนแตกตางเปนค Optiz (2007, p.3) ไดกลาวไววา Dual Discrepancy Model จะใชการประเมนแบบองเกณฑ 2 ประการ คอ 1) เพอดวามการแสดงพฒนาการเพมขน หรอไม 2) เปรยบเทยบผเรยนกบเพอนในชนเรยน

จากการประเมนการตอบสนองตามรปแบบขางตน ถาพบวา 1) นกเรยนมพฒนาการตามเกณฑทก าหนดขางตน กด าเนนการชวยเหลอระดบท 1(Tier-1) และ 2) ถาดเหมอนวานกเรยนจะไมมพฒนาการทระดบทพอใจ กเปนไปไดวาทมใหการชวยเหลอจะประเมนเพอก าหนดต าแหนงเพอใหการชวยเหลอระดบท 2 (Tier-2) 5. บทบาทของคร ยงไมเปนทแนชดวา RTI จะสงผลกระทบตอครอยางไรบาง ดงทผเชยวชาญทใชเวลาชวงแรกในการทดสอบ IQ ทมงความสนใจในการประเมนทสมพนธกบการชวยเหลอรปแบบหนง โดย นกการศกษาทวไปจะตอบสนองเบองตนตอการสอน การตดตามการชวยเหลอและความกาวหนาในการตอบสนองของผเรยนตามรปแบบ Tier-1, Tier-2, Tier-3 ขณะทนกการศกษาพเศษจะตอบสนองตอการสอน และการตดตามของการชวยเหลอระดบท 4 (Tier1-4) อยางไรกตาม นกการศกษาทวไป และนกการศกษาพเศษจะถกคาดหวงในการแสดงบทบาทของการใหความรวมมอ โดยเฉพาะอยางยงในรปแบบการแกปญหา (Strangeman, Hitchcock, Hall, Meo, & et.al, 2006, p.4)

121 6. หลกฐานทแสดงประสทธผลของ RTI

ในการวจยทมการควบคมการใชรปแบบการชวยเหลอทเปนมาตรฐาน จะแสดงผลกระทบทมนยส าคญของรปแบบอาร ท ไอ เกยวกบความกาวหนาของผเรยน หลกฐานทก าหนดประสทธผลของรปแบบการแกปญหาซงมจ านวนนอย และมการอธบายไวเพยงเลกนอย (Fletcher, 2004; Fuchs & et al., 2003 cited in Strangeman, Hitcock, Hall, Meo & et al, 2006, p.5) 7. ขอวพากษเกยวกบ RTI จากการศกษาเอกสารเกยวกบรปแบบอาร ท ไอ พบวา มการแสดงขอวพากษเกยวกบรปแบบอาร ท ไอ ดงน (Strangeman, Hitcock, Hall, Meo & et al, 2006, p.5-6) 7.1 รปแบบอาร ท ไอ อาจจะมปญหาทส าคญ โดยเฉพาะการไมสามารถน าไปใชไดส าหรบนกเรยนกบกลมใหญ การใหความร และทกษะทจ าเปนกบคร โดยเฉพาะอยางยงการชวยเหลอส าหรบรายบคคลจงเปนสงส าคญ

7.2 มหลกฐานปรากฏนอยมากเกยวกบการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชกบผเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลาย

7.3 การน าความสามารถทางสตปญญาทวไปออกไปจากการพจารณา ซงเปน สงส าคญในการนยามคณลกษณะของความบกพรองทางการเรยนร แตอยางไรกตามรปแบบอาร ท ไอ กยงสามารถใชกบวชาทเปนวชาการใด ๆ ส าหรบขอมลมการวดไดอยางชดเจน แมวาจะมการพฒนารปแบบอาร ท ไอ เปนอยางดในวชาทนอกเหนอจากการอานแตส าหรบวชาอนกมความเปนไปไดสงเชนกน

ดงนนการใชรปแบบอาร ท ไอ จงเปนความเขาใจทส าคญและเปนสงใหมเกยวกบหลกสตร เชน ความสามารถทออนดอยอาจจะสงผลตอความบกพรองทางหลกสตรมากกวาความบกพรองของผเรยน การใชรปแบบจะแสดงวธการทเกยวของ และเปนประโยชนส าหรบการปรบปรงการเรยนรของผเรยนทองการลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรมในการสอน นอกจากน รปแบบอาร ท ไอ ยงใชวธการชวยเหลอทแบงเปนระดบหรอขน (Tier) ของการชวยเหลอทเฉพาะเจาะจงเพอคดแยกความบกพรองและส ารวจประสทธผลของวธสอนทเปนทางเลอก

ฟชส ฟชส คอมพทน ไบรแอนท แฮมเลทท และ ซทเลอร (Fuchs, Fuchs, Compton,

Bryant, Hamlett, & Seethaler, 2007, p.331-332) ไดกลาวถง รปแบบ RTI ทเปนการคดแยกความบกพรองทางการเรยนรท เกดขนภายในระบบการปองกนหลายระดบ ( Multi-tiered Prevention System) แมวา ระบบ RTI จะประกอบดวยการชวยเหลอทแบงเปน 4 ระดบ หรอมากกวา แตโดยสวนใหญแลวจะประกอบดวยการชวยเหลอ 3 ระดบ คอ 1) การชวยเหลอระดบท 1 (Tier-1) เปนการจดการศกษาทวไปส าหรบผเรยนทกคน 2) การชวยเหลอระดบท 2 (Tier-2) จะเปนการชวยเหลอซงเกยวของกบการสอนเปนกลมเลกทองการวจย และการตรวจสอบเชงประจกษ ส าหรบผเรยนทผานการกระบวนการคดแยกความบกพรองทางการเรยนรทแสดงหลกฐานของ ความลมเหลวในบรบทของการเรยนรวมเตมเวลา และ 3) การชวยเหลอระดบท 3 (Tier-3) เปน

122 การชวยเหลอเปนรายบคคลอยางเขมขน หรอการชวยเหลอทางการศกษาพเศษทเขมขนขนส าหรบผเรยนทแสดงการตอบสนองต า จากการใชรปแบบอาร ท ไอ ทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา เปนการปองกนหลายระดบส าหรบความบกพรองทางการเรยนร คอ ขนตอนแรกจะเปนการตดสนใจเกยวกบผเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความบกพรองทางการเรยนร และผเรยนทตองการระบบ การปองกนความลมเหลวทางการเรยน การคดแยกกลมผ เรยนทมความเสยงในระยะแรกเรมในระดบอนบาลหรอชนประถมศกษาปท 1 จะเปนการเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการรบบรการการปองกนกอนการมความบกพรองทางวชาการทส าคญ ซงเปาหมายของการใชรปแบบอาร ท ไอ คอเพอเพมความเปนไปไดทจะพฒนาความสามารถทางวชาการของผเรยนอยางเหมาะสม สวนความแมนย าของกระบวนการส าหรบการจ าแนกผเรยนเปนกลมเสยง และไมเสยงในระยะแรกเรมของการเรยนการสอนในโรงเรยน มความคลาดเคลอน 2 ประเภท ดงน 1. ความผดพลาดแบบ False Positives เปนความบกพรองทเกดจากการคดแยกผเรยนทมคะแนนความสามารถทางวชาการต ากวาจดตดของเครองมอทใชใน การท านายวา ผเรยนเปนกลมเสยง ความผดพลาดแบบนจะไมมการใหความชวยเหลอทเปนการปองกน แตจะเนนแหลงเรยนรของโรงเรยนเพอเตรยมการชวยเหลอ Tier-2 ส าหรบผเรยนจ านวนมาก 2. ความผดพลาดแบบ False Negatives เปนความบกพรองทเกดจากการคดแยกผเรยนทมคะแนนสงกวาจดตดของเครองมอทใชในการท านาย และตอมาพบวา ผเรยนกลมนจะมปญหาทางวชาการภายหลง กระบวนการจ าแนกทแสดงความผดพลาดแบบ False Negatives จ านวนมากจะคอย ๆ ลดประสทธผลของการปองกนลงดวยการปองกนเพอไมใหผเรยนทเปนกลมเสยงไดรบ การชวยเหลอระยะแรกเรมทดวยระบบการปองกนหลายระดบทเปนการท างานทมประสทธภาพ

ระดบการชวยเหลอ

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการใชรปแบบอาร ท ไอ พบวา มการแบงระดบของการชวยเหลอออกเปน 3-4 ระดบ ดงทกลาวมาแลวขางตน นอกจากนยงพบอกวา มค าศพททใชเรยกระดบของการชวยเหลอแตกตางกนออกไป ดงน 1. การชวยเหลอระดบท 1 ใช ค าวา Tier-1, Primary Intervention, Wave-1 2. การชวยเหลอระดบท 2 ใช ค าวา Tier-2, Secondary Intervention, Wave-2 3. การชวยเหลอระดบท 3 ใช ค าวา Tier-3,Tertiary Intervention, Wave-3 เบนเดอร และลารคน (Bender & Larkin, 2009, p.29) ไดกลาวถง จ านวนของผเรยนทมการตอบสนองตอการชวยเหลอในแตละระดบไวดงน 1) การชวยเหลอระดบท 1 ทเปนการศกษาปกตทเปนการจดการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนทกคน พบวา จะมผเรยนทตอบสนองตอการเรยนการสอนประมาณ 80% 2) การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอทเขมขนขนจดการเรยนการสอนเปนกลมเลก ๆ และมชวโมงชวยเหลอเพมเตมในแตละวน โดยทมครการศกษาปกต จะมผเรยนทตอบสนองตอการเรยนการสอนประมาณ 15% และ 3) การชวยเหลอระดบท 3 เปนการชวยเหลอแบบเขมขนทจดขนส าหรบผเรยนทมปญหาเปนรายบคคล ทงนบางเขตพนทการศกษาอาจมองวาเปน

123 การชวยเหลอโดยการจดการศกษาพเศษ หรอการศกษาปกต โดยจะใชการสอนแบบ Co-teaching ระหวางครการศกษาปกต และครการศกษาพเศษ โดยทวไปจะมผเรยนตอบสนองประมาณ 5% ส าหรบกระบวนการในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยใชรปแบบอาร ท ไอ หรอวธการตอบสนองตอการชวยเหลอนน ตองอาศยความรวมมอกนในการด าเนนการของแตละระดบของการชวยเหลอ โดยเฉพาะอยางยงในการใชรปแบบอาร ท ไอ เพอเปนรปแบบของ การแกปญหาในทางปฏบต รปแบบอาร ท ไอ มการแบงระดบของการชวยเหลอออกเปนหลายระดบ แตมกพบวา ระดบของการชวยเหลอจะมไมเกน 4 ระดบ ซงมความแตกตางกนออกไปทงการศกษาปกต และการศกษาพเศษ โดยนกการศกษาทวไปจะประเมนการตอบสนองเบองตนของผเรยนตอการชวยเหลอ หรอการสอน การตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอหลายระดบซงม 3 ระดบ คอ ระดบท 1 ระดบท 2 และระดบท 3 ในขณะทนกการศกษาพเศษจะประเมนการตอบสนองตอการชวยเหลอ หรอการสอน และการตดตามการชวยเหลอหลายระดบซงจะมอย 4 ระดบ คอ ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3 และระดบท 4 รายละเอยดดงภาพท 5.1

ภาพท 5.1 ระดบการชวยเหลอ

ทมา (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2553ข, หนา 20) จากรปแบบอาร ท ไอ แบงการชวยเหลอออกเปนหลายระดบ มรายละเอยด ดงน 1. การตอบสนองตอการชวยเหลอ 3 ระดบ หรอการปองกน 3 ระดบ มสาระส าคญ ดงน (ส านกงานราชบณฑตยสภา, 2558, หนา 430-431) 1.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการชวยเหลอผเรยนดานวชาการ และพฤตกรรมทมคณภาพสงทเตรยมไวส าหรบนกเรยนทกคนในการจดการศกษาทวไป การประเมนจะท าอยางตอเนอง และสอนโดยองเนอหาในหลกสตร 1.2 การชวยเหลอระดบท 2 นกเรยนทมความสามารถ และอตราของความกาวหนาต ากวาเพอนในชนเรยนจะไดรบการศกษาพเศษหรอการสอนซอมเสรมในชนเรยนปกต 1.3 การชวยเหลอระดบท 3 การประเมนความเขาใจทกระท าโดยทมงานทมความรในหลากหลายสาขาเพอตดสนการมคณสมบตเขาเกณฑการเขารบการศกษาพเศษ และบรการอน ๆ

เรยนรวมทกคน

กลมเลก 1:5 คน

กลมเลก 1:3 คน

รายบคคล

การศกษาปกต

การศกษาพเศษ

ระดบท 1

ระดบท 2

ระดบท 3

ระดบท 4

124 2. การตอบสนองตอการชวยเหลอ 4 ระดบ ศนยอาร ท ไอ วสคอนซน (Wisconsin Rti Center (n.d., p.15-16) และภาควชาการศกษาของจอรเจย (Georgia Department of Education, 2011, p.7) ไดเสนอการชวยเหลอ ไว 4 ระดบ ดงน 2.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการชวยเหลอดานการสอน และพฤตกรรมส าหรบผเรยนทกคนในชนเรยนรวมโดยมการคดแยกกลมเสยงซงจดท าโดยทางโรงเรยนตงแตตนปการศกษาทผเรยนเขาเรยนโดยการจดหลกสตร และการเรยนการสอนส าหรบการศกษาปกตทมคณภาพสง และการชวยเหลอทางพฤตกรรมทงโรงเรยน 2.2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอดานการสอน และพฤตกรรมส าหรบผเรยนทมประมาณ 20% ของหอง โดยมการจดการสอนเวลาใดกได มการสอนกลมยอยประมาณ 3-5 คน เพอเปนการชวยเหลอทางวชาการแกกลมเปาหมายกลมเลก และจดสงแวดลอมเชงบวกในชนเรยน 2.3 การชวยเหลอระดบท 3 เปนการชวยเหลอดานการสอน และพฤตกรรมส าหรบผเรยนประมาณ 5% ของหอง ทพบวาอยในเกณฑทจะไดรบการศกษาพเศษ มการแกปญหาส าหรบผเรยนอยางเขมขนดวยการชวยเหลอทางวชาการ และพฤตกรรมเปนรายบคคลในระบบการศกษาปกต โดยใชวธการทเขมขน 2.4 การชวยเหลอระดบท 4 เปนการชวยเหลอดานการสอน และพฤตกรรม ซงเปนบรการทางการศกษาพเศษส าหรบผเรยนประมาณ 1-2 % ของประชากรในหองเรยน มการจดท าโปรแกรมการศกษาเฉพาะบคคล หรอ (Individualized Education Program: IEP) ด าเนนการสอนอยางเขมขน มการวดผลทแมนย าโดยใชวธการประเมนความกาวหนา ส าหรบการแบงระดบของชวยเหลอโดยยดรปแบบอาร ท ไอ จากการวจยของผเขยนทท าการวจย เรอง การพฒนาระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ไดแบงระดบของการชวยเหลอทางคณตศาสตรออกเปน 2 ระดบ ดงน 1. การชวยเหลอระดบท 1 เปนการชวยเหลอส าหรบนกเรยนทกคน ซงมการจดการเรยนการสอนในลกษณะของการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม ซงเปนชนเรยนปกตทนกเรยนทกคนเรยนรวมกบเพอนในชนเดยวกน ซงมการด าเนนการ 2 ระยะ คอ ระยะท 1 ด าเนน การชวยเหลอภายหลงจากการคดแยก ครงท 1 เปนเวลา 3-5 สปดาห และระยะท 2 ด าเนนการภายหลงจากการคดแยกครงท 2 เปนเวลา 10 สปดาห 2. การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอส าหรบนกเรยนกลมเสยง โดยประเมนจากคะแนนการคดแยกครงท 2 ซงจดในลกษณะของการสอนเสรมคณตศาสตร ส าหรบนกเรยนกลมขนาดเลกทจดขนในชวโมงซอมเสรม สปดาหละ 3-5 วน โดยเรมด าเนนการภายหลงจากการคดแยก ครงท 2 เปนเวลา 10 สปดาห เมอน ารปแบบอาร ท ไอทแบงการชวยเหลอเปนหลายระดบไปใชในโรงเรยน อาจมลกษณะการใชทเหมอนหรอตางกน ดงน

125 1. กระบวนการของการชวยเหลอ 3 ระดบ มรายละเอยดดงน 1.1 การชวยเหลอระดบ 1 ผเรยนทกคนจะไดรบการชวยเหลอดานการเรยนการสอนและพฤตกรรมทมคณภาพสงทเตรยมไวส าหรบผเรยนทกคนในการจดการศกษาทวไป การประเมนจะท าอยางตอเนอง และสอนโดยองเนอหาในหลกสตร 1.2 การชวยเหลอระดบท 2 ผเรยนทมความสามารถ และอตราของความกาวหนาต ากวาเพอนในชนเรยนจะไดรบการศกษาพเศษหรอการสอนซอมเสรมในชนเรยนปกต 1.3 การชวยเหลอระดบท 3 การประเมนความเขาใจทกระท าโดยทมงานทมความรในหลากหลายสาขา เพอตดสนการมคณสมบตเขาเกณฑการเขารบการศกษาพเศษและบรการอน ๆ 2. ลกษณะของการชวยเหลอในการชวยเหลอ 3 ระดบ มลกษณะดงน 2.1 การชวยเหลอระดบท 1 ทกโรงเรยนจะใชการชวยเหลอเหมอนกน 2.2 การชวยเหลอระดบท 2 ในแตละโรงเรยนอาจใชการชวยเหลอทเหมอน หรอตางกนกได 2.3 การชวยเหลอระดบท 3 จะแตกตางกนออกไป ขนอยกบทมบคลากรของโรงเรยน และทมบคลากรดานการศกษาพเศษ 3. วธการเลอกระดบการชวยเหลอ 3.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการชวยเหลอนกเรยนทกคน โดยสามารถท าได ดงน 1) ใชโปรแกรมการสอนทเนนการวจยเปนฐาน 2) มการตดตามความกาวหนาโดยใชการวดผลองหลกสตร และ 3) มการวเคราะหผลการตดตามความกาวหนา 3.2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอส าหรบผเรยนกลมเสยง ด าเนนการจดการเรยนการสอนโดยใชระยะเวลาประมาณ 8-12 สปดาห (ส าหรบแตละรอบ) โดยการสอนเปนกลมขนาดเลก (รปแบบท 1) อตราสวนคร: นกเรยน (1:5) ทจดโดยผเชยวชาญพเศษ ตวเตอร ครการศกษาพเศษ 3.3 การชวยเหลอระดบท 3 เปนการชวยเหลอส าหรบผเรยนทไมตอบสนองตอการชวยเหลอระดบท 2 ด าเนนการจดการเรยนสอนโดยใชระยะเวลา ประมาณ 10-12 สปดาห ส าหรบนกเรยนเปนรายบคคล โดยก าหนดอตราสวนคร: นกเรยน (1:3) ทด าเนนการโดยทมสหวทยาการ ส าหรบการคดแยกผเรยนเพอเขารบการชวยเหลอแตละระดบมรายะเอยด ดงน 1. การเขารบการชวยเหลอระดบท 1 1.1 ผเรยนทกคนจะเขารบการชวยเหลอระดบน โดยมวตถประสงคเพอปองกนปญหาหรอการเกดความยงยากทางการเรยนรทอาจเกดขนกบผเรยนในภายหลง 1.2 ถาตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 2 รอบท 1 และ รอบท 2 แลวผานเกณฑ 1.3 ถาตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 3 แลวผานเกณฑ 2. การเขารบการชวยเหลอระดบท 2 2.1 ถาตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 1 แลวไมผานเกณฑ 2.2 ถาตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 2 (รปแบบท 1) แลวไมผานเกณฑใหเขารบการชวยเหลอระดบท 2 (รปแบบท 2)

126 3. การเขารบการชวยเหลอระดบท 3 3.1 ถาตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 2 (รปแบบท 1) แลวไมผานเกณฑ 3.2 ถาตดตามความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 2 (รปแบบท 2) แลวไมผานเกณฑ หรอมพฒนาการแตยงคะแนนต ากวาเกณฑ รายละเอยดของการสงตอนกเรยนเพอเขารบการชวยเหลอระดบตาง ๆ มรายละเอยดดงแสดงในภาพท 5.2

ภาพท 5.2 การสงตอนกเรยนเพอเขารบการชวยเหลอระดบตาง ๆ

ทมา (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2553ข, หนา 25)

รปแบบอาร ท ไอ กบการออกแบบการชวยเหลอ

ส าหรบการออกแบบการชวยเหลอส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชนน มงานวจยของจฬามาศ จนทรศรสคต (2553ก) ทออกแบบการชวยเหลอโดยการก าหนดองคประกอบ และระดบการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 1 ดงน 1. ก าหนดองคประกอบของการชวยเหลอทางคณตศาสตรไว 3 องคประกอบ ไดแก 1) การคดแยก/การคดกรอง 2) การชวยเหลอทางคณตศาสตร และการตดตามความกาวหนาใน การเรยนร 3) การประเมนผล ซงเปนการประเมนการตอบสนองตอการชวยเหลอ เพอน าขอมลทไดไปใชในการตดสนใจเพอเปลยนระดบการชวยเหลอตอไป

1 หมายถง การชวยเหลอระดบท 1 2.1 หมายถง การชวยเหลอระดบท 2 รปแบบท 1 2.2 หมายถง การชวยเหลอระดบท 2 รปแบบท 2 3 หมายถง การชวยเหลอระดบท 3

127 2. ระดบการชวยเหลอทางคณตศาสตร แบงเปน 2 ระดบ ไดแก ระดบท 1 การชวยเหลอนกเรยนทกคนในชนเรยนรวม และระดบท 2 การชวยเหลอเปนกลมยอยส าหรบกลมเสยง ทงน สบเนองจากส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดมนโยบายการพฒนาคณภาพการศกษาส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในกลยทธท 3 การพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ โดยมจดเนนคอ 1) เรงรดการพฒนาคณภาพสถานศกษาใหสงขน และ 2)การพฒนาผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรอยางเตมศกยภาพ โดยมนโยบายก าหนดใหทกโรงเรยนในโครงการพฒนาคณภาพการศกษาส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ด าเนนการในการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนรแลวพฒนานวตกรรมการสอนส าหรบเดกกลมน ซงเปนการชวยเหลอเฉพาะนกเรยนทมความบกพรองเกดขนแลวเทานน แตในงานวจยของผเขยนจะมงเนนการปองกนโดยการคดแยกนกเรยนทงหมดแลวใหการชวยเหลอระดบท 1 แกผเรยนทกคน และใหการชวยเหลอระดบท 2 แกผเรยนทมภาวะเสยงรายละเอยดดงภาพท 5.3

จากภาพประกอบท 5.3 จะเหนไดวา ระดบของการชวยเหลอทางคณตศาสตร แบงเปน 2 ระดบ คอ 1) การชวยเหลอระดบท 1 ม 2 ระยะ ไดแก ระยะท 1 เปนการชวยเหลอในชนเรยนรวมหรอชนเรยนปกตทมการวางแผนการจดการเรยนการสอนเปนอยางด โดยใชแผนการสอนปกต และแผนการสอนในชนเรยนรวมทเนนกจกรรมทางคณตศาสตรเกยวกบความสามารถเบองตนทางคณตศาสตรทจ าเปนส าหรบผเรยน ระยะท 2 เปนการชวยเหลอในชนเรยนปกต หรอชนเรยนรวมทมการวางแผนการสอนโดยใชแผนการสอนจากเนอหาในหลกสตร และแผนการสอนในชนเรยนรวมทใชเนอหาเดยวกบแผนการสอนปกตแตมการปรบกจกรรมใหเหมาะสมกบผเรยน และ 2) การชวยเหลอระดบท 2 เปนการวางแผนการจดการเรยนการสอนทมการชวยเหลอระดบท 1 คอการสอนใน

ภาพท 5.3 ระดบการชวยเหลอทางคณตศาสตร

128 ชนเรยนรวม และการสอนซอมเสรมนอกเวลาเรยนโดยเนนกจกรรมทสอดคลองกบความบกพรองของผเรยน ส าหรบรายละเอยดของการชวยเหลอทางคณตศาสตรแตระดบแสดงไดดงภาพท 5.4

จากภาพท 5.4 พอทจะสรปไดวา ระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร แบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบท 1 การชวยเหลอในชนเรยนรวม และการชวยเหลอนกเรยนกลมเสยง ส าหรบระยะของการชวยเหลอออกเปน 2 ระดบ ไดแก ระดบท 1 การชวยเหลอทเปนการปองกนการเกดความยงยากทางคณตศาสตรส าหรบผเรยนทกคน และระยะท 2 เปนการชวยเหลอผเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร นอกจากนแลวในการชวยเหลอระยะท 2 ยงมการตดตามความกาวหนา ระหวางการชวยเหลอระดบท 1 และระดบท 2 และมการจดกจกรรมเสรมกรณทผเรยนไมผานเกณฑจากการตดตามความกาวหนา

1 หมายถง แผนการสอนปกต + แผนการสอนเรยนรวม 2 หมายถง แผนการสอนปกต + แผนการสอนเรยนรวม + แผนการสอนเสรม ตดตาม 1 หมายถง ตดตามความกาวหนา ครงท 1 ตดตามจากแบบฝกหด ตดตาม 2 หมายถง ตดตามความกาวหนา ครงท 2 ตดตามจากแบบทดสอบความกาวหนาใน การเรยนร กจกรรมเสรม หมายถง กจกรรมทนอกเหนอจากการจดกจกรรมในชนเรยน ม 2 ลกษณะ คอ 1) การฝกฝนเพมเตมกบผปกครองทบาน และ 2) การฝกฝนกบเพอนในชนเดยวกนทเกงกวา หรอรนพทโรงเรยนชวงพกกลางวน

ภาพท 5.4 การชวยเหลอทางทางคณตศาสตรแตละระดบ

129 จากแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากล และ รปแบบอาร ท ไอ ทน าเสนอมาแลวขางตน สามารถน ามาจดเปนระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบผเรยนทมภาวะเสยงตอ การเกดความยงยากทางคณตศาสตร ไดดงภาพท 5.5

จากภาพท 5.5 ระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรจะประกอบดวย 3 องคประกอบคอ 1) การคดแยก ประกอบดวยการคดแยก 2 ครง โดยครงท 1 จะเปนการคดแยกผเรยนทกคน และครงท 2 เปนการคดแยกผเรยนกลมเสยงทไมผานเกณฑการคดแยกครงท 1 เพอ เขารบการชวยเหลอ

ภาพท 5.5 ระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร ทมา (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2553ข, หนา 33)

ผ หมายถง ผาน ระดบท 1 หมายถง การชวยเหลอระดบท 1 มผ หมายถง ไมผาน ระดบท 2 หมายถง การชวยเหลอระดบท 2 ตดตาม 1 หมายถง ตดตามความกาวหนาจากการท าแบบฝกหด ตดตาม 2 หมายถง ตดตามความกาวหนาจากการทดสอบความกาวหนา ปกต หมายถง ผานเกณฑการคดแยก ครงท 1 และ 2 / ไมผานเกณฑการคดแยกครงท 1 แตผานเกณฑการคดแยกครงท 2 เสยง หมายถง ไมผานเกณฑการคดแยก ครงท 1 และครงท 2 กจกรรมเสรม หมายถง กจกรรมทนอกเหนอจากการจดกจกรรมในชนเรยน ม 2 ลกษณะ คอ 1) การฝกฝนเพมเตมกบผปกครองทบาน และ 2) การฝกฝนกบเพอนในชนเดยวกนทเกงกวา หรอรนพ

130 2) การชวยเหลอทางคณตศาสตร ประกอบดวยการชวยเหลอ 2 ระดบ และการตดตามความกาวหนาในการเรยนร การชวยเหลอ ระดบท 1 เปนการชวยเหลอส าหรบนกเรยนทกคน แบงออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 ภายหลงจากการคดแยกครงท 1 ใชเวลาในการชวยเหลอประมาณ 3-5 สปดาห ระยะท 2 ภายหลงจากการคดแยกครงท 2 เปนการชวยเหลอผเรยนทผานเกณฑการคดแยกครงท 1 และผเรยนทผานเกณฑการคดแยกครงท 2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอผเรยนกลมเสยงทไมผานเกณฑการคดแยกครงท 2 ซงประกอบดวย การชวยเหลอระดบท 1 ทจดขนในชนเรยนปกตโดยเรยนรวมกบเพอนทกคนในชน และเพมการสอนเสรมในชวโมงซอมเสรม โดยใชเวลาในการชวยเหลอระดบท 1 และระดบท 2 ประมาณ 10 สปดาห ส าหรบการตดตามความกาวหนาจะด าเนนการระหวางการชวยเหลอแตละระดบ โดยมการตดตามความกาวหนาจากการท าแบบฝกหด (ตดตาม 1) และการตดตามความกาวหนาระหวางการชวยเหลอระดบท 1 และระดบท 2 โดยการตดตามความกาวหนาจากการทดสอบดวยแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนร (ตดตาม2) 3) การประเมนผลการเรยนรเปนการประเมนผลเพอน าขอมลมาใชในการตดสนใจเปลยนระดบของการชวยเหลอ วาผเรยน คนใดควรไดรบการชวยเหลอเพมขน หรอควรไดรบการชวยเหลอในระดบเดมตอไป

การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใช

จากการวจยของผเขยนทท าการวจยในป พ.ศ. 2555 พอทจะสรปกระบวนการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางคณตศาสตรในลกษณะของการคดแยกเพอใหความชวยเหลอทเปนการปองกนความบกพรองทางคณตศาสตรส าหรบผเรยนระดบชนประถมศกษาได ดงน

ตารางท 5.1 การใชรปแบบอาร ท ไอทเปนการคดแยกและใหความชวยเหลอ

ระยะของ การด าเนนการ

การปฏบตการ

ระยะท 1 1. สรางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ (Professional Learning Communities: PLCs) 2. ใชวธสอนทแตกตาง (Differentiated Instruction: DI) ใน การชวยเหลอระดบท 1 (Tier-1) 3. รวบรวมขอมลจากชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพเกยวกบ RTI ทมประสทธผล 4. เรมแผนการปฏบต 5. ก าหนดทมผใช RTI 6. เลอกรปแบบ RTI MODEL 7. เลอก/ออกแบบวธการคดแยกทเปนสากลแลวเรมใช

131 ตารางท 5.1 การใชรปแบบอาร ท ไอทเปนการคดแยกและใหความชวยเหลอ (ตอ)

ระยะของ การด าเนนการ

การปฏบตการ

ระยะท 2 1. อภปรายและก าหนดกฎ ความซอสตยในการน าไปใช และกระบวนการจดท าเอกสาร 2. ใน Tier-1 ใชขอมลทท าเปนประจ าจากการประเมนเพอตดสนใจในการสอน 3. ตดสนใจเกยวกบการใชการชวยเหลอใน Tier-2 /เมอไหร/อยางไร และ Tier-3 4. เลอก หรอออกแบบวธการส าหรบตดตามความกาวหนา และเรมใช 5. เรมการชวยเหลอทแตกตางกนใน Tier-2/Tier-3 6. หยดแผนการปฏบต

ระยะท 3 1. ในทก Tier ใชขอมลเพอก าหนดการสอน และการชวยเหลอ 2. ใช DI/Innovation อยางคงเสนคงวา 3. ประเมนการปฏบตและประโยชนของการคดแยกทเปนสากล (การคดแยกหรอการประเมนผเรยนทกคนกอนใหการชวยเหลอ) และ การตดตามความกาวหนา (Universal Screening & Progress Monitoring)

จากกระบวนการใชรปแบบอาร ท ไอ ทกลาวมาขางตน พอทจะสรปการใชรปแบบอาร ท ไอ แบบ Problem Solving MODEL (DPIE) ไดดงภาพท 5.6 (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.89 )

ภาพท 5.6 การใชรปแบบอาร ท ไอ ในรปแบบ Problem Solving MODEL

วางแผนการชวยเหลอ

Plan (P)

การใชการชวยเหลอ Intervention (I)

ประเมนความกาวหนา Evaluation (E)

ระบปญหา Defining (D)

132

ภาพท 5.7 รายละเอยดของกระบวนการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางวชาการ

กลมเสยง

Tier-2 การชวยเหลอระดบท 2:

1. Tutoring ทองการวจย

2. การตดตามความกาวหนาเพอ

ประเมนการตอบสนองตอการชวยเหลอ

Tier-3 การชวยเหลอระดบท 3 1. การศกษาพเศษ 2. การประเมนองหลกสตร เ พอก าหนดเปาหมายของ IEP 3. การต ดต ามความก า วหน า เ พ อส ร า ง

โปรแกรมเฉพาะบคคล 4. การตดตามความกาวหนา เ พอประเมน

การตอบสนอง

ตอบสนอง

ไมตอบสนอง

ไมตอบสนอง

ตอบสนอง

Tier-1 การชวยเหลอระดบท 1:

1. บรบทของการศกษาปกต 2. การสอนทองการวจย

3. การคดกรองนกเรยนทสงสยวามภาวะเสยง 4. การตดตามความกาวหนาเพอยนยนภาวะเสยง

133

ภาพท 5.8 การใชรปแบบอาร ท ไอ 3 ระดบ

ไมใช ใช

นกเรยนปกต/ไมมความบกพรอง

ขนท 3 การประเมนการตอบสนองตอ Tier 2

ผเรยนคนนตอบสนองตอการตวใชไหม

ขนท 1 : การคดกรอง

ผเรยนคนนนาจะมภาวะเสยงใชไหม

ใช

ไมใช

ไมใช

ใช

ขนท 4 เขาส Tier 3 การชวยเหลอเปนรายบคคลทยด experimental Teaching ม PM ตอเนอง บางครงอาจประเมนเพอจดกลมความบกพรอง

ขนท 2 : การประเมนการตอบสนองตอ Tier 1

ผเรยนคนนตอบสนองตอการศกษาปกตใชไหม

กลบไป Tier1 กลบไป Tier2 ระบความบกพรอง

134 จากการวจยเกยวกบการใชรปแบบอาร ท ไอ สรปการใชรปแบบ อาร ท ไอ ในแตละระยะของการชวยเหลอได ดงภาพท 5.9 ระยะท 1 Tier-1

ระยะท 2 Tier-1 และTier-2

ภาพท 5.9 การใชรปแบบอาร ท ไอ ส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงทางวชาการ จากผลการวจยเกยวกบการใชรปแบบอาร ท ไอในการชวยเหลอทางวชาการ โดยเฉพาะในวชาคณตศาสตร เมอจะน ากระบวนการของรปแบบอาร ท ไอ มาใชในระดบโรงเรยน พอทจะสรปแนวทางไดดงน

ระบปญหา

Defining

(D)

การออกแบบ RTI

Designing

การน าไปใช

Implementation

การประเมนผล

Evaluation

การตดสนใจ

Decision Making

ระบปญหา

Defining

(D)

การออกแบบ RTI

Designing

(D)

การน าไปใช

Implementation

การประเมนผล

Evaluation

การตดสนใจ

Decision Making

135

ภาพท 5.10 การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในระดบโรงเรยนในภาคเรยนท 1

ภาคเรยนท 1

1. จดประชมชแจงใหความรเกยวกบรปแบบอาร ท ไอ เพอสรางความตระหนกใน การคดแยก และชวยเหลอผเรยนกอนทจะประสบความลมเหลว

2. ประเมนเบองตน โดย 1) ท าแบบตรวจสอบรายการ และ 2) ประเมนกระบวนการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใช 3. พจารณาระดบชนของผเรยนทตองการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอ ดานวชาการ หรอพฤตกรรม 4. จดตงคณะกรรมการการใชรปแบบอาร ท ไอ ประกอบดวย 1) คณะกรรมการคดแยกผเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดปญหาดานวชาการหรอพฤตกรรม 2) คณะกรรมการดานการสอน และการชวยเหลอ และ 3) คณะกรรมการดานการตดตามความกาวหนา และ การประเมนผล ฯลฯ 5. การคดเลอกวธการคดแยก การสอน/การชวยเหลอ และการตดตามความกาวหนา/ การประเมนผล โดยพจารณาแนวทางตอไปน 5.1 เลอกจากตนแบบทประสบผลส าเรจ/ผานการวจยมาแลว 5.2 พฒนาขนมาใหม โดยปรบจากตนแบบใหเหมาะสมกบผเรยนในระดบชนตาง ๆ (เปนการหาคณภาพ อยางนอย 3 หนวยการเรยนร) 6. จดประชมน าเสนอความกาวหนา/แลกเปลยนเรยนร เพอปรบปรงใหดขน (กนยายน) 7. จดประชมสะทอนผลรวม (ตลาคม) 8. สรปผลการด าเนนงานเสนอตอผบรหาร

136

ภาพท 5.11 การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในระดบโรงเรยนในภาคเรยนท 2

จากภาพท 5.10 และ 5.11 สามารถจดท าเปนรายละเอยดของการด าเนนการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในโรงเรยน ตามขนตอนตาง ๆ โดยมองคประกอบ 5 ประการ ดงน

1. แบบตรวจสอบรายการ ความพรอมของเขตพนทและโรงเรยนทใชรปแบบอาร ท ไอ

ชอเขต............................................................................. ............................................... วนท…………………………………................................................................................…………. ชอโรงเรยน............................................................................... .......................................

คณะกรรมการทตอบแบบตรวจสอบรายการ ชอ/ต าแหนง......................................................ชอ.... ................................................ ชอ/ต าแหนง....................................................ชอ................................................ ชอ/ต าแหนง...................................................ชอ.................................................

ใหเขยนเครองหมาย ตามความคดเหน ลงในชอง พฒนาขนใหม เตมใจน าไปใชตามรปแบบทก าหนดให และไมเตมใจ

ภาคเรยนท 2

1. ประชมคณะกรรมการการใช รปแบบอาร ท ไอ/ผปกครอง/ผบรหารโรงเรยน/ตวแทนจากส านกการศกษาเทศบาลนครอดรธาน (พฤศจกายน) 2. ชแจง/สรางขอตกลงรวมกนในการใชรปแบบอาร ท ไอจากขอมลในภาคเรยนท 1 3. ด าเนนการใช รปแบบอาร ท ไอ 4. การตดตามความกาวหนาในการใชรปแบบอาร ท ไอ (การประเมนความตระหนกและระดบการใชรปแบบอาร ท ไอ 5. จดประชมการน าเสนอความกาวหนา/แลกเปลยนเรยนรรวมกน 6. การสะทอนผลการใชรปแบบอาร ท ไอ (การประเมนความตระหนกและระดบการใช รปแบบอาร ท ไอ) 7. จดประชมสรปแนวทางในการน ารปแบบอาร ท ไอ ใหประสบผลส าเรจ (สรางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ)

137

ความเปนผน า พฒนาขนใหม เตมใจน าไปใชตามรปแบบทก าหนดให

ไมเตมใจ

1. การสนบสนนระดบเขตอยในระดบสงสดรวมไปถงความเหนชอบใน การยอมรบรปแบบอาร ท ไอ และจดเตรยมแหลงการเรยนร(การศกษาปกต การศกษาพเศษ และโปรแกรมอน)

2. เขาใจและพรอมทจะท าตามกระบวนการซงใชเวลา 3 ป หรอมากกวานน

3. คณะท างานของเขตพนทมความรพนฐานการท าวจยเกยวกบรปแบบ อาร ท ไอ และตองการเรยนรเพมเตม

4. ผเชยวชาญระดบเขต และโรงเรยนเคารพตอการใหการชวยเหลอทอง การวจย

2. การท างานเปนทม ประกอบดวยการท ากจกรรม ดงน 2.1 การสรางความรวมมอระหวางบคลากรทงในระบบการศกษาปกต/การศกษาพเศษ หรอโปรแกรมอน ๆ ทงระดบเขตและโรงเรยน 2.2 ผบรหารและคณะท างานเตมใจทจะมสวนรวมในแตละโรงเรยน 2.3 ความเตมใจทจะท างานรวมกนระหวาง (การศกษาปกต การศกษาพเศษ และโปรแกรม อน ๆ) ทงในระดบเขต และโรงเรยน 2.4 สมาชกของคณะท างานทกกลมตดสนใจแกปญหานกเรยน 2.5 ใหความส าคญกบผลสมฤทธ (จดประสงคหลกไปใชสงตอไปการศกษาพเศษ) 3. หลกสตร ประกอบดวยกจกรรม ดงน 3.1 ใชโปแกรมการสอนอาน เขยน คณตศาสตร ทผานการวจยโดยเลอกจากโรงเรยน ประถม/มธยมทใชรปแบบอาร ท ไอ ส าเรจมาแลว 80% หรองานวจยระดบปรญญาโท และปรญญาเอก 3.2 ใชวสดในการชวยเหลอเพมเตมนอกเหนอจากหลกสตร 3.3 ใชการชวยเหลอ 3 ระดบ ส าหรบนกเรยนทมความเสยง รวมไปถงนกเรยนทไดรบการคดแยกวาเปน เดกปญญาเลศ หรอพวกทประสบความลมเหลวมาแลว 3.4 ประเมนการชวยเหลอทองการวจยอยางเปนระบบเพอแสดงถงการใชรปแบบอาร ท ไอ อยางซอสตยตามขนตอนของรปแบบ

138 3.5 ความสามารถในการจดเตรยมการฝกอบรมอยางตอเนอง และสนบสนนเพอใหเกดความมนใจในความซอสตยในการน าไปใช 4. การคดแยก มกจกรรมทตองด าเนนการ ดงน 4.1 การใชการคดกรองทเปนสากล (Universal screening) เพอประเมนจดแขงระบบของนกเรยนทกคนในดานผลสมฤทธทางวชาการ ความสามารถพเศษ และพฤตกรรม 4.2 ใชขอมลการสนทนาทเกดขนระหวางท าการคดแยก โดยผท าการคดแยกซงจะน าไปใชในการตดสนใจในการสอน ก าหนดการชวยเหลอ 4.3 วดผลสมฤทธ และพฤตกรรม (ดจากตวบงชการเรยนร) ทมเอกสารทท านาย/สมพนธกบผลลพธของนกเรยนทางบวก 4.4 การตดตามความกาวหนาทเปนระบบ /มเอกสารและแลกเปลยน 4.5 ระบบการจดการขอมลทเกดขนโดยใช technology เชน การใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการจดเกบขอมลและการค านวณจดตดเพอคดเลอกวานกเรยนคนใดมภาวะเสยง 5. การพฒนาวชาชพอยางตอเนอง ควรสงเสรมใหมกจกรรมตอไปน 5.1 ความรวมมอในการตดสนใจในการเลอก และการพฒนานวตกรรมทน ามาใชในการสอน และการชวยเหลอ (ชมชนแหงการเรยนรวชาชพ) 5.2 การใชขอมลอยางมประสทธผลรวมถงการตดตามความกาวหนาอยางตอเนองในการตดสนใจทางการศกษา 5.3 ความรวมมอในการสอน/การชวยเหลอ 5.4 การใชการสอนทองการวจยทมวสด/เครองมอสนบสนนประกอบ 5.5 การชวยเหลอทน ามาใชเปนการรบมาทงหมดหรอมการปรบขยาย 5.6 การใชเทคนคการประเมนผลทหลากหลาย/ตอเนอง เชน การประเมนตามเปาหมาย การประเมนทองหลกสตร หรอการวเคราะหขอบกพรองทางดานวชาการ และพฤตกรรม 5.7 เทคนคในการตดตามความกาวหนา 5.8 กลยทธการใหผปกครองมสวนรวม

139

บทสรป

การใหความหมายของอาร ท ไอ พบการใหความหมายของรปแบบอาร ท ไอ ไวแตกตางกน พอทจะสรปไดวา อาร ท ไอ หมายถง กระบวนการทมหลายขนตอน หรอการชวยเหลอหลายระดบทมการจดเตรยมการสอน หรอการชวยเหลอทมคณภาพสงส าหรบผเรยนทม ความยากล าบากในการเรยนรโดยใชผลจากการวจยทประสบผลส าเรจและสอดคลองกบความตองการจ าเปนของผเรยน โดยมการตดตามความกาวหนาของผเรยนอยางตอเนอง และใชอตราการตอบสนองของผเรยนจากการตดตามความกาวหนาเพอใชเปนสารสนเทศส าหรบการตดสนใจในการใหความชวยเหลอทางการศกษาปกต การศกษาพเศษ หรอทงสองอยางเพอใหผเรยนประสบผลส าเรจใน การเรยนร รปแบบอาร ท ไอ มองคประกอบทส าคญ คอ 1) การคดกรองทเปนสากล เปนการคดกรองทใชกบผเรยนทกคนโดยมลกษณะทเปนการทดสอบโดยใชระยะเวลาสน ๆ ตรวจใหคะแนนไดงาย และสามารถแปลผลไดอยางรวดเรว 2) การตดตามความกาวหนา เปนการประเมนระหวางการเรยนการสอน และการใหความชวยเหลอ เพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจวา ผเรยนตอบสนองตอการสอนหรอการชวยเหลอหรอไม อยางไร 3) การเรยนการสอนหรอการชวยเหลอทองการวจยทใชในแตละระดบของการสอน และการชวยเหลอโดยการชวยเหลอในระดบท 1 จะเนนทการสอนทจดเตรยมไวอยางดส าหรบผเรยนทกคนในชนเรยนปกตทยดตามมาตรฐานของหลกสตรทใชในโรงเรยน การชวยเหลอระดบท 2 เปนการชวยเหลอส าหรบผเรยนกลมเสยง โดยจดการเรยนการสอนเปนกลมยอยตามลกษณะของปญหาทเกดขนกบผเรยน การชวยเหลอระดบท 3 เปนการชวยเหลอเปนรายบคคลส าหรบผเรยนทไมตอบสนองตอการชวยเหลอเปนกลมยอยโดยเนนการชวยเหลอตามความตองการจ าเปนของผเรยนแตละคน 4) การตดสนใจเปนการน าขอมลทไดมาจากการคดแยกทเปนการประเมนกบผเรยนทกคน และขอมลการตดตามความกาวหนามาใชในการตดสนใจเปลยนระดบการชวยเหลอ โดยใหผทมสวนเกยวของมสวนรวมในการตดสน ไดแก ครผสอน ผปกครอง ผบรหาร หรอบคคลอนทมสวนเกยวของ เชน ครการศกษาพเศษ และครแนะแนว เปนตน

140

ค าถามทบทวน

1. รปแบบอาร ท ไอ มาจากภาษาองกฤษ ค าใดบาง 2. รปแบบอาร ท ไอ มกระดบ อะไรบาง 3. รายละเอยดของรปแบบอาร ท ไอ แตละระดบเปนอยางไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบ 4. องคประกอบของรปแบบอาร ท ไอ มอะไรบาง 5. เขยนผงกราฟกแสดงการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางวชาการ 6. เขยนผงกราฟกแสดงการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรม 7. เปรยบเทยบการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางวชาการและพฤตกรรม 8. จงออกแบบขนตอนการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในรายวชาททานสอน 9. สรปประโยชนของรปแบบอาร ท ไอเปนแผนผงความคด 10. ทานมความคดเหนอยางไรตอรปแบบอาร ท ไอกบการเรยนการสอนในชนเรยนทวไป

บทท 6

การเรยนการสอนสนองความแตกตาง

จากแนวโนมของการจดการเรยนรในอนาคตพบวา การจดการเรยนรส าหรบเดกแตละคนควรมความแตกตางกน เนองจากเดกแตละคนมความแตกตางกนทงในดานความถนด ความสนใจ ลลาการเรยนร และพหปญญาทแตกตางกน ดงนน การทครจะจด การเรยนรในชนเรยนของตนเองใหประสบผลส าเรจนน สงส าคญประการหนง คอ ครจะตองรจกผเรยนแตละคนวามลกษณะอยางไร เพอวางแผนจดการเรยนรดวยการสอนทแตกตางเพอตอบสนองตอผเรยนแตละคน ดงนน ไมวาผเรยนจะมลกษณะหรอความแตกตางกนอยางไร ครผสอนกตองมความสามารถในการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบความตองการของผเรยนแตละคน ในบทนจะน าเสนอเกยวกบความหมายของการสอนทแตกตาง ขนตอนการเรยนการสอนสนองความแตกตาง และตวอยางแผนการสอนโดยใชการสอนสนองความแตกตางโดยเนนการสอนทแตกตางตามลลาการเรยนรของผเรยน นอกจากนแลวยงมค ากลาวถงการจดการเรยนรในอนาคต วา “ผเรยนทกคนควรจะไดรบการเตรยมการในการวางแผนทเฉพาะเจาะจงทแบงสมองเปน 4 สวน คอ VAKT (Visual, Auditory, Kinesthetic & Tactile)” หรอลลาการเรยนรแบบ VARK (Visual, Auditory, Reading/Writing & Kinesthetic) ดงนน ครทกคนควรเรยนรการวางแผนการสอนเพอตอบสนองความตองการของผเรยนทมความแตกตางกน

ความหมายของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง

จากการศกษาค าวา Differentiated Instruction (DI) พบค าภาษาไทยทใช เชน การเรยนการสอนสนองความแตกตาง การสอนทแตกตาง และวธการเรยนการสอนทหลากหลาย ค าวา Differentiated Instruction ในต าราเลมน ผเขยนจะใชค าภาษาไทยวา การเรยนการสอนสนองความแตกตาง ส าหรบความหมายมผใหความหมายไว ดงน ส านกงานราชบณฑตยสภา (2558, หนา 151 ) ไดใหความหมายของการเรยนการสอนสนองความแตกตางไววาหมายถง การสอนทผสมผสานระหวางการสอนทงชน การสอนกลมใหญ การสอนเปนกลมยอย และการสอนเปนรายบคคล โดยการจดสาระ กระบวนการ ผลผลต และสงแวดลอมทางการเรยนรใหมความหลากหลายเพอตอบสนองตอความตองการทแตกตางกนของผเรยนเปนการสอนทมงเพมคณภาพการเรยนรใหแกผเรยน ทอมลนสน (Tomlinson, 1999 อางถงใน Gayle, 2545, หนา 8) กลาววา วธการเรยนการสอนทหลากหลายชวยใหนกเรยนมทางเลอกทจะบรรลมาตรฐานทก าหนด ทาทายนกเรยน และเปนทางเลอกใหนกเรยนประสบความส าเรจ ทงนครสามารถท าใหเกดความแตกตางในดาน 1) เนอหา 2) เครองมอประเมนผล 3) งานทจะเลอกใหนกเรยนท า และ 4) กลยทธการเรยนการสอน ทอมลนสน (Tomlinson, 1995 cited in Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.1) กลาวถง ความแตกตางของการเรยนการสอน (Differentiation of Instruction) วาเปนปรชญาทตองการใหนกศกษาเปลยนการคดทใหความส าคญกบการสงผานความรและทกษะใหม ๆ ดวยการเตรยมประสบการณทหลากหลายเพอใหผเรยนด าเนนการเกยวกบเนอหาและทกษะ และใหโอกาสผเรยนท

142 หลากหลายเพอแสดงสงทพวกเขารและสามารถท าได ทงนการเปลยนแปลงในกระบวนทศน หมายถง ผเรยนทกคนจะไดรบการวางแผนทเฉพาะเจาะจงของการเรยนการสอนโดยใชการแบงสมองเปน4 สวน คอ Visual, Oral, Auditory และ Kinesthetic เกยเล (Gayle, 2545, หนา 8) สรปค าวา วธการเรยนการสอนทหลากหลาย หมายถง เปนปรชญาทชวยครวางแผนเชงกลยทธ เพอใหสามารถสนองความตองการทแตกตางกนของนกเรยน ฮอลล สแทรกแมน และ เมเยอร (Hall, Stragman & Meyer, n.d., p.2-3) ไดใหความหมายของการสอนสนองความแตกตางวา เปนกระบวนการส าหรบการสอน และการเรยนรส าหรบผเรยนทมความสามารถแตกตางกนทเรยนอยในชนเรยนเดยวกน นอกจากนแลวยงมงพฒนาการเจรญเตบโตของผเรยนแตละคน และการประสบความส าเรจของผเรยนเปนรายบคคล ดวยการคนพบผเรยนแตละคนวาเปนอยางไร และใหความชวยเหลอในกระบวนการเรยนร สโตหร แบงคส และ แอลเลน (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.39) กลาววา การเรยนการสอนสนองความแตกตาง หมายถง ปรชญาการสอนทมาจากงานวจยทหลากหลาย และกลวธทสอดคลองกบการท างานของสมอง ความคดและกจกรรม เปนแผนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญทเปดโอกาสใหผเรยนยดเสนทางทแตกตางกนเพอบรรลเปาหมายเดยวกน วทมอร (Whitmore, 2012, p.4) ไดกลาวถง การเรยนการสอนสนองความแตกตางวายดขอตกลงเบองตนทวา ผเรยนมความแตกตางกนในดานลลาการเรยนร ความตองการ จดแขง และความสามารถ ทงนกจกรรมในชนเรยนทตอบสนองความแตกตางของผเรยน ไอมาดา (Aimada, 2014, p.1) กลาววา การเรยนการสอนสนองความแตกตาง หมายถง การปรบเนอหา กระบวนการ หรอผลผลตตามความพรอม ความสนใจและขอมลสวนตวทเฉพาะเจาะจงของผเรยน จากความหมายของค าวา การเรยนการสอนสนองความแตกตาง ทกลาวมาขางตน พอทจะสรปไดวา การเรยนการสอนสนองความแตกตางเปนปรชญาทครน ามาใชในการวางแผนการจด การเรยนการสอนโดยค านงถงความแตกตางของผเรยนแตละคนเพอใหบรรลเปาหมายเดยวกน โดยครผสอนสามารถท าใหเกดความแตกตางในดาน 1) เนอหา 2) การประเมนผล 3) ภาระงาน/ชนงาน 4) กลยทธการเรยนการสอน และ 5) สงแวดลอมทางการเรยนร

การเรยนการสอนสนองความแตกตาง

ในปจจบนเปนททราบกนดแลววา การออกแบบการจดการเรยนรจะใหความส าคญกบผเรยนแตละคน โดยมงหวงใหผเรยนทกคนบรรลตามจดมงหมายของหลกสตร ดงนนการเรยนการสอนสนองความแตกตางจงเปนทางเลอกหนงทจะชวยใหผเรยนทกคนสามารถประสบผลส าเรจในการเรยน โดยน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางสการปฏบต จากการศกษาเอกสารในประเทศและตางประเทศ (Gayle, 2545, หนา 8-9; Tileston, 2546, หนา 30-38; ส านกงานราชบณฑตยสภา, 2558, หนา 149-151) สรปสาระส าคญได ดงน หลกการและกระบวนการในการจดการเรยนรทตอบสนองตอความแตกตางของผเรยน เชน ดานสตปญญา ความสามารถ ความพรอม ความสนใจ ความชอบ ความถนด และวธการเรยนร การจดการเรยนการสอนทตอบสนองตอความตองการดงกลาวสามารถชวยใหผเรยนเกดการเรยนร

143 สงสดตามศกยภาพของตนเอง การจดการเรยนการสอนสนองความแตกตางนยดทฤษฎและหลกการส าคญ 4 ประการ คอ 1) หลกการสอนทยดผเรยนเปนศนยกลาง 2) ทฤษฎพหปญญา 3) ทฤษฎสมอง และ 4) ความรและงานวจยเกยวกบลลาการเรยนร กระบวนการส าคญของการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตางเรมจากการจดท าฐานขอมลทจ าเปนเกยวกบผเรยน เชน ขอมลเกยวกบสตปญญา ความร ความสามารถ ความชอบ ความสนใจ ความถนด ความตองการ วธการเรยนร ตลอดจนปญหาตาง ๆ แลวจงใชขอมลเหลานนในการออกแบบการเรยนการสอนทงในดานสาระ กระบวนการ ผลผลต และสงแวดลอมทางการเรยนรใหตอบสนองความแตกตางของผเรยน ดงน 1. การจดสาระใหตอบสนองความแตกตางของผเรยนสามารถท าไดโดยการวเคราะหวา ผเรยนคนใดมปญหาการเรยนรในสาระใด แลวด าเนนการปรบสาระการเรยนรใหอยในรปแบบทเหมาะสมกบผเรยน 2. การจดกระบวนการเพอใหตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนหมายถง การจดกระบวนการและวธการในการเรยนร รวมทงสอ และวสดการเรยนร ใหมความหลากหลายเพอใหผเรยนไดเลอกตาม ความตองการของตน การใชทฤษฎพหปญญาเปนกรอบในการคด และการจดกจกรรมการเรยนรกเปนอกวธหนงทสามารถใชได 3. การก าหนดผลผลตใหตอบสนองความแตกตางของผเรยน ในทน คอ ผลงานของผเรยนทแสดงถงความร ความเขาใจ และความสามารถ อนเกดจากการเรยนรของผเรยน นอกจากนแลว การก าหนดเกณฑทตางกน เดกเกงอาจสรางผลงานตามเกณฑทสง ซงเกณฑส าหรบเดกแตละคนอาจไมเทากน ตลอดทงการปรบปรงเปลยนแปลงลกษณะของการท างาน เชน ในกรณทเดกพดไมเกง อาจใหน าเสนอผลงานโดยการท าสมดภาพ วดทศน หรอนทรรศการ เปนตน ดงนน ครผสอนควรเปดโอกาสใหผเรยนน าเสนอผลผลตในรปแบบทหลากหลายตามทผเรยนชอบและถนด เชน การ เขยน รายงาน การรายงานปากเปลา การแกปญหา และการวาดรป ฯลฯ 4. การจดสงแวดลอมทางการเรยนร หมายถง การจดสงแวดลอมทางกายภาพ เชน สภาพหองเรยน แสง ส เสยง พนท โตะ เกาอ รวมทงการจดสงแวดลอมทางธรรมชาตและสงแวดลอมทางจตใจ เชน การสรางบรรยากาศทอบอนเปนมตร การมปฏสมพนธทด การสรางแรงจงใจทเออตอการเรยนรตามความแตกตางของผเรยน การน าขอมลมาใชในการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง จ าเปนตองรวบรวมขอมลเพอการวางแผนบทเรยนทตอบสนองตอความแตกตาง โดย 1) การส ารวจตลอดปการศกษาทครอบคลมพหปญญา การอาน การเขยน คณตศาสตร และความสนใจของผเรยนดวยการส ารวจจากผเรยน ผปกครอง และครผสอน 2) วเคราะหผลการประเมนความรเดมของผเรยน และ 3) สรางและท าการประเมนเพอชวยระบจดแขงและจดออนของผเรยน

144 จากรายละเอยดของการเรยนการสอนสนองความแตกตางทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา การเรยนการสอนสนองความแตกตางจะตองมการวเคราะหผเรยนในดานตาง ๆ เพอน าขอมลมาใชในการวางแผน การออกแบบการเรยนการสอน เชน ลลาการเรยนร พหปญญา ขอมลสวนตวของผเรยนความตองการ ความถนด และความสนใจ เปนตน ส าหรบการจดกจกรรมการเรยนการสอนสนองความแตกตางของผเรยนนน สามารถท าได คอ 1) การท าเนอหาใหแตกตาง 2) การท ากจกรรมใหแตกตาง 3) การท าผลผลตใหแตกตาง และ 4) การจดสงแวดลอมทางการเรยนร

การจดกจกรรมการเรยนรโดยยดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง

ครผสอนเปนบคคลส าคญทจะน าแนวคดใหม ๆ ไปสผเรยนโดยผานกจกรรมการเรยนรทหลากหลายตลอดจนการจดสงแวดลอมในชนเรยนทเออตอความแตกตางของผเรยนเพอใหผเรยนทกคนสามารถบรรลตามจดประสงคทก าหนดไวในแตละบทเรยน ในการน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปสชนเรยน ครผสอนจะตองค านงถงประเดนตอไปน (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.48-50 ) 1. การจดกลมแบบยดหยน การจดกลมแบบยดหยน (Flexible Grouping) เปนปจจยหนงทส าคญในการจดการ ชนเรยนทจะชวยใหผเรยนมโอกาสทจะเรยนรเนอหาใหม ๆ ตามความหลากหลายของผเรยนใน ทกชวงเวลาทเรยน เชน การระดมความคด การหาค าตอบกบกลมทคละความสามารถ ดงนน การจดกลมทยดหยนจงท าใหครตองเตรยมทางเลอกทหลากหลายเพอตดสนใจหาวธทดทสดเพอจดกลมผเรยนส าหรบงานทมอบหมายทเฉพาะเจาะจง การจดกลมทยดหยนประกอบดวยการจบค กลมสามคนหรอมากกวาสามคน ทงนขนอยกบลกษณะของกจกรรม และจดประสงคของการท างานกลม นอกจากนแลวการจดกลมแบบยดหยนยงเปดโอกาสใหครผสอนประเมนผเรยนทงในดานความสามารถทางวชาการ และพฤตกรรมของผเรยนแตละคน อกทงผเรยนยงสามารถเรยนรทจะประเมนตนเองโดยยดทงเกณฑทครผสอนสอน รปแบบและตวอยางงานดานวชาการ และพฤตกรรมของผเรยนซงเกดประโยชนกบผเรยน ดงน 1) บรรลความตองการของผเรยนทกคน 2) การสอนทชดเจนและเปนระบบ 3) โอกาสส าหรบ การฝกฝนและการตอบสนอง 4) วสดการสอนทสอดคลองกบความสามารถของผเรยน และ 5) การใหขอมลยอนกลบทถกตองอยางคงทและเหมาะสม ส าหรบการแบงกลมทใชในการจดกจกรรมในชนเรยนทมการแบงกลม ออกไดเปน 6 ประเภทดงน 1. กลมตามความสนใจ (Interest Group) มเปาประสงคเพอทจะคนหาความเหมอนระหวางกลมผเรยน 2. กลมแบบสม (Random Group) มเปาประสงคเพอทจะด าเนนการ หรอเปนสรางใหเกดความรวมมอกอนและหลงบทเรยน 3. กลมทมลกษณะเหมอนกน (Homogeneous Group) มเปาประสงคโดยการเนนเกยวกบทกษะทคลายคลงกนหรอระดบของความร

145 4. กลมตามพหปญญา (Multiple Intelligences Group) มเปาประสงคเพอจะเรยนรเกยวกบจดแขง ของผเรยนแตละคน 5. กลมทมลกษณะตางกน (Heterogeneous Group) มเปาประสงคเพอเรยนรจากภมหลงทแตกตางกนของแตละคนและมมมองของผเรยน 6. กลมแบบรวมมอ (Cooperative Group) มเปาประสงคเพอเนนเรองบทบาทใน การท างานรวมกน และความรบผดชอบ การจดการในชนเรยนเพอตอบสนองความแตกตางของผเรยนนอกจากจะใหความส าคญกบการจดกลมแบบยดหยนแลว ยงใหความส าคญกบกลวธและกจกรรมทตองท าใหตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนแตละคน ซงสามารถด าเนนการเพอตอบสนองตอผเรยนทหลากหลายไดดงรายละเอยด ตอไปน (Tileston, 2546, หนา 29-38; Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.48-50) 2. กลวธและกจกรรมส าหรบเนอหาทแตกตาง การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใชในชนเรยน ครผสอนจะตองวางแผนการจดกจกรรมส าหรบเนอหาเพอสนองความแตกตางของผเรยน โดยค านงถงแนวคด ตอไปน 2.1 แนวคดการเรยนรจากรปธรรม (Concrete Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดผานรปธรรมโดยใชประสาทสมผสตงแตหนงดานหรอมากกวา 5 ดาน หรอเรยนรผานพหปญญาดงตวอยาง ตอไปน 2.1.1 การลงมอปฏบต เชน 1) การลงมอปฏบตกบลกโลกและแผน 2) การลงมอปฏบตทางคณตศาสตร 3) การลงมอปฏบตทหลากหลาย และเครองมอส าหรบเนอหาทเฉพาะเจาะจง 2.1.2 กจกรรม เชน 1) การทดลองทางวทยาศาสตรและประสบการณภาคสนาม

2) การศกษานอกสถานท 3) การท ากจกรรมรวมกบเพอนทเทาเทยมกนหรอผใหญทเปนทปรกษา

4) ชวยเหลอในการเรยนร และ 5) ประสบการณเพมเตมทสนใจ

2.1.3 กลวธการสอน ไดแก 1) สอนค าศพทโดยใชเนอหาทจะเรยนกอนสอนอานเนอหานน (โดยเฉพาะเดกทมความยงยากดานการอานควรสอนค าศพทลวงหนากอนประมาณ 2 สปดาห) 2) เชอมโยงความรเดมเกยวกบเนอหาทเรยนมาแลวกอนสอนเนอหาใหม 3) ถายทอดเนอหาเปนกลม ๆ ตามล าดบ (สอนเนอหาเปนกลมและประเมนเปนกลม) การจดการเรยนรโดยยดการเรยนการสอนสนองความแตกตางตามแนวคดการสอนทเนนรปธรรมประกอบไปดวยแนวคด 2 ประการ ไดแก การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning: PBL) และการเรยนรแบบสบเสาะ (Inquiry Learning) มสาระส าคญ ดงน 1. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจะมลกษณะของการเรยนรทกระตนใหผเรยนท างานแบบรวมมอกนเปนกลมเพอแกปญหาทครออกแบบไวซงจ าลองมาจากปญหาทเกยวของกบชวตจรง โดยอยภายใตการแนะน าของคร ทงนผเรยนจะเปนผก าหนดปญหา ระบตวแปร ส ารวจหาค าตอบ และพฒนาวธการทดทสดในการแกปญหา โดยสรปแลว ผเรยนจะเปนผสรางความร และความเขาใจดวยตนเองโดยใชทรพยากรทหลากหลายและน าเสนอขอคนพบตอผฟง 2. การเรยนรแบบสบเสาะมลกษณะคลายการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน แตการเรยนรแบบสบเสาะจะเนนทการตงค าถามและการคดอยางมวจารณญาณพอ ๆ กบการแกปญหา ทงน

146 ผเรยนจะเปนผออกแบบปญหาการวจยทองหนวยมาตรฐานทไดรบการสอน และผลการวจยในรปของผลผลตทสมพนธกบสารสนเทศทน ามาอภปรายและสะทอนผล 2.2 แนวคดการเรยนรจากกงรปธรรม (Representational Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดจากแนวคดการเรยนรทเปนกงรปธรรมโดยใชอวจนภาษา เชน การวาดภาพ การแสดงบทบาทสมมต ทงนหมายถง การจดกจกรรมใหผเรยนโดยใชค าพดนอยทสด หรอไมใชเลย เชน 1) ผงกราฟก (Graphic Organizers) และ 2) ใชเหตการณทอยในความสนใจของผเรยนเปนตวอยางเนอหา 2.3 แนวคดการเรยนรจากนามธรรม (Abstract Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดผานนามธรรมทท าใหผเรยนพฒนาทกษะการคดในระดบสง เชน การสงเกต การวเคราะหและการประเมนคา ไดแก 1) ใชการใหผเรยนก าหนดเปาหมายการมพฤตกรรมทดในแตละสปดาห 2) ครหรอผเรยนเปนผก าหนดวตถประสงคในการเรยนร 3) ใชการก าหนดจดเนนมโนมตทเรยนมาแลว โดยการขดเสนใตค าศพททเรยนมาแลว และ 4) ใชขอความ ฉนสงสยวา เพอแสดงถงความเขาใจแนวคดหลกหรอการท าความเขาใจอยางเปนขนตอนในการเรยนรแตละหนวยเนอหา 2.4 แนวคดการเรยนรทเกยวของกบเทคโนโลย และสอ (Technology-and Media-

Related Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดโดยผานทางเทคโนโลย หรอสอทสามารถชวยใหเขาถงเนอหาผานทางเทคโนโลยหรอสอทหลากหลายดงน 1) กระดานอจฉรยะ (SMART Boards) บลอก (Blogs) หรอเวบไซตตาง ๆ 2) เครองดนตร 3) การวจย การใชบลอก (Blogs) วก (Wikis) เพอใหไดสารสนเทศส าหรบการอานเกยวกบวทยาศาสตร หรอประสบการณทางสงคมศกษา 4) การน าเสนอโดยใชสอ เชน การน าเสนอโดยใชเพาเวอรพอยททครท าเอง หรอทครจากทอน ๆ ท าขนผานออนไลน 5) คลบวดโอโดยไมละเมดลขสทธของผผลต และ 6) การใชซอฟทแวรตาง ๆ 3. กลวธและกจกรรมส าหรบกระบวนการทแตกตาง การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใชในชนเรยน ครผสอนจะตองวางแผนการจดกจกรรมหรอกระบวนการเพอสนองความแตกตางของผเรยน ทงน กระบวนการทแตกตางเปนกระบวนการทเสนอโอกาสทหลากหลายส าหรบผเรยนทจะท าความเขาใจ และความหมายของเนอหา และทกษะใหม ๆ ทครเปนผถายทอดใหกบผเรยนหรอใหผเรยนเขาถงดวยตนเองโดย เซาซา (Sousa , 2006 cited in Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.53) ไดย าในเรอง “How the brain learns”และเตอนไววา ความแตกตางระหวางความเขาใจและความหมาย ซงสารสนเทศใหม ๆ ทสามารถเขาใจไดงายโดยผเรยนดวยการท าความเขาใจ ขณะเดยวกนสารสนเทศใหม ๆ สามารถเชอมโยงกบประสบการณเดมของผเรยนจะเปนสงทมความหมายส าหรบนกเรยน ดงนน ในการท ากระบวนการใหตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนตองอาศยแนวคด ตอไปน 3.1 แนวคดการเรยนรจากรปธรรม (Concrete Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดโดยผานกระบวนการทเปนรปธรรมจากประสบการณตรงกบเนอหาใหม ๆ โดยใชประสาทสมผสหนงดาน หรอมากกวา 5 ดานหรอผานพหปญญา

147 3.1.1 การลงมอปฏบต ไดแก 1) วสดทใหผเรยนฝกเพอน าไปสการส ารวจโดยใช พหปญญาหรอลลาการเรยนรโดยเฉพาะอยางยงวธการเรยนรในดานการฟง การดและการเคลอนไหว 2) ลกโลกและแผนท 3) การลงมอปฏบตทางคณตศาสตร และ 4) การลงมอปฏบตทหลากหลาย และเครองมอส าหรบเนอหาทเฉพาะเจาะจง 3.1.2 กจกรรม ไดแก 1) การทดลองในหองปฏบตการ และการจดประสบการณภาคสนามหลงจากทผเรยนเขาใจเนอหาทเปนนามธรรมแลว 2) กจกรรมกบเพอนรวมชนและผใหญทเปนทปรกษาเพอใหการชวยเหลอในการเรยนร 3) กจกรรมทใชประสบการณเพมเตมทผเรยนสนใจ หรอการส ารวจเพมเตม และ 4) การเขยนสถานการณจ าลอง หรอตวละคร 3.1.3 กลวธการสอน ไดแก 1) ใหผเรยนมโอกาสในการอธบายมโนมตทเรยนรกบเพอนรวมชน 2) ใหโอกาสในการปฏบต และทบทวนกบผเรยนโดยก าหนดจากความสามารถทหลากหลายของผเรยนในการท าความเขาใจ และสรางความหมายเกยวกบสารสนเทศ 3) จดกลมผเรยนโดยใชหลาย ๆ วธเพอใหผเรยนไดเหนมมมองของคนอน ๆ 4) ออกแบบกจกรรมและสถานทในการท างานทมกจกรรมทมความเชอถงระดบของผเรยนทยดความแตกตางในดานการอาน ตลอดจนความสนใจ และ 5) มนใจวาผเรยนเขาใจถงความคาดหวงส าหรบภาระงานวชาการ ภาระงานทตองรวมมอกนถาภาระงานเหลานนเปนสวนหนงของงานทมอบหมายและพฤตกรรม ทงนผเรยนตองมพฤตกรรมการท างานทเปนอสระในชวงปลายแตละสปดาหผเรยนควรจะสามารถประเมนตนเองทงในดานความกาวหนาทางวชาการและพฤตกรรม การจดการเรยนรโดยยดการเรยนการสอนสนองความแตกตางตามแนวคดการสอนทเนนรปธรรม ประกอบดวย 2 แนวคด ไดแก การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning: PBL) และการเรยนรแบบสบเสาะ (Inquiry Learning) มสาระส าคญ ดงน 1. การเรยนรโดยใชปญหาเปนฐานจะมลกษณะของการเรยนรทกระตนใหนกเรยนท างานอยางรวมมอกนเปนกลมเพอแกปญหาทครออกแบบไวซงจ าลองมาจากปญหาทเกยวของกบชวตจรง โดยอยภายใตการแนะน าของคร ทงนผเรยนจะเปนผก าหนดปญหา ระบตวแปร ส ารวจหาค าตอบและพฒนาวธการทดทสดในการแกปญหา โดยสรปแลว ผเรยนจะตองเปนผสรางความรและความเขาใจดวยตนเองโดยใชทรพยากรทหลากหลายและน าเสนอขอคนพบตอผฟง 2. การเรยนรแบบสบเสาะมลกษณะคลายคลงกบการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน แตการเรยนรแบบสบเสาะจะเนนทการตงค าถามและการคดอยางมวจารณญาณพอ ๆ กบ การแกปญหา ทงนผเรยนจะเปนผออกแบบปญหาการวจยทองหนวยมาตรฐานทไดรบการสอนและผลการวจยในรปของผลผลตทสมพนธกบสารสนเทศทน ามาอภปรายและสะทอนผล 3.2 แนวคดการเรยนรจากกงรปธรรม (Representational Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดจากกระบวนการทเปนกงรปธรรมโดยใชอวจนภาษา เชน การวาดภาพ การแสดงบทบาทสมมต หมายถง การจดกจกรรมใหนกเรยนโดยใชค าพดนอยทสดหรอไมใชเลย เชน 1) ผงกราฟก (Graphic Organizers) เชน Time-line, ผงมโนมต เพอใหมองเหนภาพใหญของการเรยนรใหม 2) ใชชารท และกราฟเพอสอสารสารสนเทศทางสายตา 3) ใหผเรยนสรางการน าเสนอทเปนอวจนภาษา เชน ไดอะแกรม แผนภม 4) ใชเหตการณทอยในความสนใจของ

148 ผเรยนเปนตวอยางเนอหา 5) สอนใหผเรยนจดจ ารปแบบภายในแตละทกษะ หรอเนอหาทอาจเปน วจนภาษา หรออวจนภาษาโดยเฉพาะในวชาคณตศาสตร 3.3 แนวคดการเรยนรจากนามธรรม (Abstract Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดผานนามธรรมทท าใหนกเรยนพฒนาทกษะการคดในระดบสง เชน การสงเกต การวเคราะหและการประเมนคา ไดแก 3.3.1 การลงมอปฏบต ไดแก 1) การเพมวสดตามระดบการอานทแตกตางกนเพอสนบสนน การเรยนรใหมโดยใหผเรยนทกคนมโอกาสในการใชภาระงานทเนนปญหาและเนนการสบเสาะ 3.3.2 กจกรรม ไดแก 1) ภาระงานดานค าศพททเนนสมองเปนฐานเพอกระตนใหผเรยนไดมโอกาสใชเวลาในการทบทวนและสรางความหมาย 2) การจดกลมแบบรวมมอโดยใชภาระงานทมความหมายเพอพฒนาความเขาใจของผเรยนในเนอหาทองมาตรฐาน 3) การสมมนาแบบ โสเครตกโดยใชการตอบสนองตอการตอบค าถามปลายเปดภายในกลม 4) การศกษานอกสถานท และ 5) กจกรรม Give One Get One 3.3.3 กลวธการสอน ไดแก 1) การสอนเนอหาทเปนกระบวนการโดยการใหขอมลยอนกลบทมความหมายและอยางทนทวงท 2) อนญาตใหผเรยนเลอกกจกรรมอยางหลากหลายทเปนการเรยนรอยางอสระดวยการมสญญา และการเรยนรทมอบหมายใหผเรยน 3) การใชค าถามหลายระดบ 4) การมอบหมายงานเปนระดบ 5) สอนกลวธการจดบนทกทหลากหลาย และ 6) การจดกลมผเรยนดวยวธการทหลากหลายเพอใหผเรยนไดเหนมมมองในดานเชอชาต เพศ และวฒนธรรม 3.4 แนวคดการเรยนรทเกยวของกบเทคโนโลยและสอ (Technology and Media-

Related Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดผานเทคโนโลยหรอสอสามารถเขาถงเนอหาโดยผานเทคโนโลย หรอสอทหลากหลายดงน 3.4.1 บลอก (Blogs) หรอเวบไซตตาง ๆ 3.4.2 เครองดนตร 3.4.3 การศกษานอกสถานทตามทก าหนดโดยคร หรอผเรยนเปนผทจะก าหนด เวบไซตของมหาวทยาลยทเกยวของกบหวขอทตองการศกษาพรอมกบค าถาม 3.4.4 การวจยโดยใชบลอก (Blogs) และวก (Wikis) เพอใหไดสารสนเทศส าหรบการอาน หรอวจารณภาพยนตร 3.4.5 การเขยน การแกไข และการออกแบบการน าเสนอสอโดยการใชสไลดหรอเพาเวอรพอยท 3.4.6 การใชซอฟทแวรทตองการเพอใหผเรยนตอบสนองตอเนอหาดวยการเขยนสะทอนผลหรอคนหาเนอหาเพมเตมเพอเพมความเขาใจ 3.4.7 การใช WebQuests ทออกแบบเพอความเขาใจกระบวนการ 4. กลวธและกจกรรมส าหรบผลลพธทแตกตาง การใชกลวธการเรยนการสอนทหลากหลายเพอใหเหมาะกบแบบการเรยนทตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนสามารถท าได ดงน

149 4.1 ผเรยนแบบ Auditory (A) ผเรยนทมแบบการเรยนแบบนจะจดจ าขอมลขาวสารไวทสมองทงสองขาง สวนทเรยกวา สมองสวนขาง ในหองเรยนโดยทว ๆ ไป จะมผเรยนแบบน ประมาณรอยละ 20 ซงชอบนงฟงการบรรยาย และมแนวโนมทจะเรยนไดดในโรงเรยนทใชวธสอนแบบดงเดม แมวา ผเรยนสวนหนงจะเรยนรไดดดวยการฟงบรรยาย แตประสทธภาพการฟงจะลดลงเรอย ๆ ตงแต 15 นาท ถง 20 นาท ผเรยนเลก ๆ ยงมชวงความสนใจสนมากเพยง 10 นาท เทานน ดงนน ครควรสอนเนอหาทส าคญในชวง 20 นาทแรก 4.2 ผเรยนแบบ Visual (V) ผเรยนทมแบบการเรยนรแบบนจะเปนผเรยนทเรยนรไดดดวยการด จ าเปนจะตองไดรบการสอนโดยผานทางประสาทสมผสทางตา และมความเชอวา เราสามารถท าใหนกเรยนทกคนทวประเทศ มคะแนนวชาคณตศาสตรสงขนได ถาเราสามารถหาวธแสดงใหเดก ๆ เหนไดวา คณตศาสตรท างานอยางไร ผเรยนสวนใหญจะเปนผเรยนแบบ Visual เราจงจ าเปนตองแสดงการท างานของคณตศาสตรดวยภาพ เครองมอทส าคญส าหรบผเรยนแบบ Visual คอ แบบจ าลองกราฟก หรอเรยกวา แบบจ าลองรปธรรม ซงจะชวยใหผเรยนเขาใจและจดจ าแนวคดทยาก ๆ และชวยใหผเรยนสามารถเชอมโยงหรอหาความสมพนธระหวางขอมลใหมกบความรเดมไดด 4.3 ผเรยนแบบ Kinesthetic (K) ผเรยนแบบนจะเรยนรไดดดวยการเคลอนไหวและการสมผส เชน การศกษานอกหองเรยน การแสดงบทบาทสมมต และควรเปดโอกาสใหผเรยนไดเคลอนทไปมาในหองเรยน เปลยนสมาชกกลมยอย ๆ หรอแมแตใหลกขนยน การใหลกขนยนชวยใหสารหลงจากสมองลนไหลไดด ดงนน ครจงควรใหนกเรยนยนตอบค าถาม หรอยนอภปรายบาง ครจะตองออกแบบผลผลตส าหรบผเรยนใหมความแตกตางกน เชน การท าโครงงาน การท ารายงาน หรอการน าเสนอผลงาน นอกจากนแลวการประเมนผลทแตกตางกน (Differentiated Assessment) ควรจะใหผเรยนไดมสวนรวมในการท าแฟมสะสมงานทมงเนนการใหความส าคญกบความหลากหลาย โดยเนนสงทผ เรยนรและสงทผเรยนสามารถท าได ยงไปกวาน ส าหรบผเรยนทมความยงยากอาจใหผเรยนตอบค าถามสน ๆ ซงบางทผเรยนอาจจะเขยนตอบสนองไดอยางนาอศจรรยทแสดงถงการคดในขนสงซงดกวาการทใหผเรยนเลอกค าตอบจากค าตอบทครก าหนดไว 1. แนวคดการเรยนรจากรปธรรม (Concrete Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดโดยผานกระบวนการทเปนรปธรรมจากประสบการณตรงกบเนอหาใหมๆ โดยใชประสาทสมผสหนงดานหรอมากกวา 5 ดานหรอผานพหปญญา 1.1 โครงงานทเปดโอกาสใหผเรยนไดใชพหปญญา และลลาการเรยนรเพอแสดงการเรยนรออกมาเปนผลลพธทเปนรปธรรม เชน โบชวร รปปน อนทน รปแบบ ฯลฯ 1.2 การทดลองในหองปฏบตการและประสบการณภาคสนามหลงจากทผ เรยนเรยนรกระบวนการทใหเนอหาทใหโอกาสกบผเรยนในการแกปญหาทเนนภาระงานทเกยวของกบชวตจรงของผเรยน 1.3 ความหลากหลายของการก าหนดความส าเรจของผเรยนเพอใหผเรยนเขาใจและสรางความหมายเกยวกบเนอหาโดยการใหโอกาสผเรยนไดลงมอปฏบตและทบทวน

150 2. แนวคดการเรยนรจากกงรปธรรม (Representational Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดจากกระบวนการทเปนกงรปธรรม โดยใชอวจนะภาษา เชน การวาดภาพ การแสดงบทบาทสมมต ทงนหมายถง การจดกจกรรมใหผเรยนโดยใชค าพดนอยทสดหรอไมใชเลย เชน 2.1 การมอบหมายงานทใหผเรยนไดแสดงถงการพฒนามโนมต ทนอกเหนอจากหลกสตร เชน การระบายส การบรรยาย การวาดการตน ฯลฯ 2.2 การมอบหมายงานทใหผเรยนใชชารท กราฟ time-line ผงมโนทศน เพอสอสารสารสนเทศ เชน เพอแสดงการเกบรวบรวมขอมล แสดงผลของการวจย หรอสารสนเทศอน ๆ ทตองการแลกเปลยน 3. แนวคดการเรยนรจากนามธรรม (Abstract Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดผานการเรยนรจากนามธรรมทท าใหผเรยนพฒนาทกษะการคดในระดบสง เชน การสงเกต การวเคราะหและการประเมนคา ไดแก 3.1 ใหผเรยนอธบายไมวาจะดวยการเขยน หรอพดปากเปลาเกยวกบสงทผเรยนเขาใจภายหลงจากการเรยนร 3.2 ใชกลมแบบรวมมอและภาระงานในการประเมนเพอประเมนผลเปาหมายทางวชาการและพฤตกรรมโดยเรมจากการใหผเรยนประเมนตนเองกอน 3.3 ใชการสมมนาแบบโสเครตก (การมอบหมายในการอานต ารา การตอบค าถามปลายเปดภายในกลม) 3.4 การใหผเรยนไดมโอกาสเลอกภาระงานระหวางเรยนและปลายภาค 4. แนวคดการเรยนรทเกยวของกบการใชเทคโนโลย และสอ (Technology-and Media Related Approaches) ผเรยนทเรยนรไดดทสดผานการใชเทคโนโลย หรอสอสามารถเขาถงเนอหาโดยผานเทคโนโลยหรอสอทหลากหลายดงน 4.1 บลอก วก 4.2 การน าเสนอโดยใชสอรวมไปถง วดทศน สไลด ผลงานทออกมาในรปของเสยง หรอ WebQuests ทแสดงเนอหาหรอทกษะทเรยนร 4.3 ใชซอฟทแวรทผเรยนสามารถฟงปรศนา และแบบทดสอบแทนการอานดวยตนเองและตอบสนองตอแบบทดสอบทเปนการแสดงความเขาใจเนอหา และทกษะ จากกจกรรมการจดการเรยนรโดยยดการเรยนการสอนสนองความแตกตางทกลาวมาขางตน พอทจะสรปแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนร ไดดงน 1) การจดกลมแบบยดหยนซงมหลากหลายแบบขนอยกบจดประสงคของแตละกจกรรมหรอบทเรยน 2) กลวธและกจกรรมส าหรบเนอหาทแตกตางเปนการออกแบบเนอหาใหสอดคลองกบ ความตองการของผเรยน โดยอาจพจารณาจากลลาการเรยนรของผเรยน เชน ผเรยนมลลาการเรยนรแบบ Visual ครกเนนการน าเสนอเนอหาโดยใชรปภาพ หรอกราฟกตาง ๆ ใหมากขน 3) กลวธและกจกรรมส าหรบกระบวนการทแตกตางเปนการออกแบบการน าเสนอการเรยนรของผเรยนใหแตกตางกนออกไปตามความตองการของผเรยน เชน ผเรยนมลลาการเรยนรแบบ Kinesthetic ครควรใหผเรยนท ากจกรรมโดยการไป

151 ทศนศกษา หรอใหสบคนจาก internetและ 4) กลวธและกจกรรมส าหรบผลลพธทแตกตาง ครอาจใหผเรยนสรางชนงานทแตกตางกน เชน ใหปน ใหวาด หรอแสดงละคร ฯลฯ

การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช การเรยนการสอนสนองความแตกตางจะตอบโจทยส าคญส าหรบครผสอนในการน าไปใชในการจดการเรยนรในแตละบทเรยนเพอตอบสนองความแตกตางของผเรยน โดยครผสอนจะตองรขอมลสวนตวเกยวกบภมหลงของผเรยน รเนอหาสาระทจะสอน รมาตรฐาน และรวาผเรยนเรยนรไดอยางไร รจกวธสอนทด และออกแบบบทเรยนทใหผเรยนมสวนรวม ทาทายและสนบสนน ซงพอจะสรปเปนขนตอนในการน าไปใชในชนเรยน และระดบโรงเรยนไดดงน (Gayle, 2545, หนา 13-14; Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.62-64) 1. การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใชในระดบชนเรยน

การจดการเรยนรในแตละชนเรยน โดยทวไปแลว มจดประสงคเพอใหผเรยนทกคนสามารถเรยนรตามสงทก าหนดไวในแตละบทเรยน ดงนน เมอครผสอนตองการจดกจกรรมการเรยนรใหตอบสนองตอความแตกตางของผเรยน สามารถท าได ดงน 1.1 การออกแบบบทเรยนดวยวธการทหลากหลายเพอสงตอเนอหา 1.2 การหยดอยางมเปาหมายระหวางเรยนแตละบทเรยนเพอใหนกเรยนมเวลาในการจดกระท ากบวสดอปกรณ 1.3 การใชการประเมนผลระหวางเรยน (Formative Assessment) 1.4 การใชการจดกลมทยดหยน (Flexible Grouping) เพอจดกลมทมขนาดเลกในการสอน 1.5 การมเปาหมายเกยวกบกลยทธการจดการชนเรยน 1.6 การใชแบบส ารวจความสนใจ และภาพรวมของการเรยนรทชวยท าใหการเรยนรสมพนธกบผเรยน นอกจากนแลวยงรวมไปถง 1) หลกสตรทกะทดรด และมขอตกลงอยางอสระส าหรบนกเรยนแตละประเภท 2) การจดหลกสตรใหมมาตรฐาน 3) การออกแบบหลกสตรและหนวยในหลกสตรดวยการประเมนผลเปนอนดบแรก และ 4) การรกษาเปาหมายในระดบสงส าหรบผเรยนทกคน และการก าหนดประเดนทเกยวของกบการใหเกรดในชนเรยนทแตกตางกน 2. การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใชระดบโรงเรยน การจดการเรยนรทตอบสนองตอความแตกตางของผเรยนแตละคน นอกจากจะตองด าเนนการสรางความแตกตางใหเกดขนโดยการจดการชนเรยนแลว ยงตองมการด าเนนการในระดบโรงเรยนเพอใหการตอบสนองความตองการของผเรยนเกดขนอยางมประสทธผล สามารถด าเนนการตามขนตอน ดงน 2.1 การพฒนาชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพโดยครผสอนจะเปนผรวมกนคดเพอปรบปรงการเรยนการสอนโดยวธการทเฉพาะเจาะจงเพอแกปญหาในรายวชาทเปนเปาหมายส าหรบหวขออาจจะรวมถงการประเมนงาน การสรางงานเขยนทตอบค าถามโดยใชการคดระดบสง การสรางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพภายในโรงเรยน และการหาและการใชกลวธการสอนทด ดงนนชมชน

152 แหงการเรยนรเชงวชาชพจงเปนวธทดทจะท าใหเกดการเรยนรในสงเกตผเรยนวามความพรอม หรอการเจรญเตบโต 2.2 การทบทวน การประเมนและการใชมาตรฐานชาต มาตรฐานรฐ และมาตรฐานทองถน การตรวจสอบอยางใกลชดเกยวกบมาตรฐานเนอหา คมอหลกสตรระดบต าบล โดยพจารณาในเรองการเขยนจดประสงคทคลายคลงกนในหนวยการเรยนร สรางค าถามทจ าเปน และท าผงค าศพทในหนวยการเรยนรกอนทสมพนธกบค าศพทในหนวยการเรยนรใหม 2.3 การรจกผเรยน เพอสรางความแตกตางและตอบสนองความตองการของผเรยน ครผสอนจะตองรจดแขง ความสนใจ ความชอบ ลลาการเรยนร ขอบเขตพฤตกรรม สงคม และ ความตองการทางวชาการท าใหครสามารถเรยนรผานการสงเกต การเรยนรขอมลสวนตว การจดประชมวชาการการส ารวจความสนใจ การส ารวจความชอบ และแบบประเมนทงทเปนทางการและไมเปนทางการ 2.4 การสรางสงแวดลอมในชนเรยนเชงบวก จะรวมไปถงการก าหนดลกษณะของสงแวดลอม เชน พนททางกายภาพ การจดการชนเรยน การจดกลมแบบยดหยน และบรรยากาศในชนเรยน นอกจากนแลว ยงรวมถงการท างานรวมกนกบชนเรยนอน ๆ ทอยในระดบชนเดยวกน หรอเนอหาเกยวกบโครงงานกลม การแสดงละคร และการแขงขน และยงเกยวของกบการใช ดนตร การเคลอนไหว การมอารมณขนและการชมเชย ซงหมายถงการก าหนดมาตรฐานระดบสงและเปาหมายของแตละบคคลส าหรบผเรยนทกคนเพอใหมความกาวหนาตามเปาหมายทางวชาการ และยงหมายถงการท างานกบผเรยนเพอพฒนาการควบคมตนเอง และการเรยนรตลอดชวต โรงเรยนควรจะจดบรรยากาศ สถานททปลอดภยทนอกเหนอจากบาน และผเรยนควรรวา พวกเขาก าลงเรยนร และไดรบการสนบสนนจากครผชวยสงเสรมความส าเรจขนเลก ๆ กบผเรยนและชวยเหลอใหมความกาวหนาในเปาหมายทางวชาการ 2.5 ใชเครองมอประเมนกอนเรยน ทงนครผสอนจะตองใชเครองมอทแตกตางกนอยางหลากหลาย สรางวธการประเมนผเรยนกอนเรยนเพอตดสนใจถงระดบของผเรยน และเขาใจวาจะสอนอะไร ซงขนอยกบสงทผเรยนรแลว เครองมอประเมนนจะชวยในการจดกลมแบบยดหยน ทมทกษะทคลายคลงกน จากพนฐานของผลการทดสอบกอนเรยนและขอมลสวนตว จะท าใหครผสอนมองเหนภาพใหญของความแตกตางบนพนฐานของความสนใจและความพรอมของผเรยน ความตองการทจะรเกยวกบหลกสตร และแหลงเรยนรทสามารถจดหาได 2.6 การวางแผนเพอจดการเรยนการสอนโดยเจตนาเปนการออกแบบการถายทอดเนอหา ประสบการณ การประเมนผลลพธโดยเจตนา เพอใหผเรยนสามารถแสดงสงทเรยนรมาแลวเปนระยะเวลานาน ไดแก การมอบหมายงานหลายระดบ หลกสตรส าเรจรป การคดขนสง รวมทง ศนยการเรยนรกลมแบบยดหยน สญญารายบคคล ฯลฯ 2.7 การบรณาการการเรยนการสอนสนองความแตกตางกบรปแบบอาร ท ไอ พบวาการเรยนการสอนสนองความแตกตางเปนหวใจส าคญของการชวยเหลอระดบท 1 ของรปแบบอาร ท ไอ การประเมนกอน และการประเมนระหวางเรยนจะชวยคดแยกผเรยนทมความยงยากเกยวก บ มโนมตและทกษะในขณะทผเรยนคนอน ๆ ประสบความส าเรจ การออกแบบการชวยเหลอระดบท 2 ส าหรบนกเรยนเปาหมายจะชวยใหผเรยนไดรบแรงกระตนทางบวกในชนเรยน

153 2.8 การประเมนผลรวมทสมบรณ การประเมนครงสดทายจะชวยตดสนวา ผเรยนสามารถบรรลตามจดประสงคทก าหนดในระดบสง การประเมนผลรวมน ผเรยนจะไดรบการสอนใหม เมอตอนทายบทเรยนหรอทายหนวย โดยครจะแยกแยะขอมลจากแบบทดสอบของผเรยนแตละคน และผลการประเมนการสอนของตนเองเพอตดสนใจวาผเรยนควรเรยนเพมขน แลวการสอนใหมและการประเมนจะเรมตนส าหรบผเรยน จากรายละเอยดของการน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช พอทจะสรปไดวา สามารถน าไปด าเนนการเพอตอบสนองความแตกตางของผเรยนแตละคน ท าได 2 ลกษณะ ไดแก 1) การน าไปใชในการจดการชนเรยนระดบชนเรยน จะเปนการน าไปใชในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร โดยเนนการจดกลมผเรยน การท าใหเกดความแตกตางโดยการใชกลวธและกจกรรมทท าใหเนอหาแตกตาง กระบวนการแตกตางและผลลพธทแตกตาง นอกจากนแลวยงรวมไปถงการก าหนดเกณฑและวธการประเมนทสอดคลองกบลกษณะของผเรยน และการจดสงแวดลอมทางบวกในชนเรยน และ 2) การน าไปใชระดบโรงเรยนเปนการด าเนนการในภาพใหญนอกจาก ชนเรยนเพยงชนเรยนเดยว ทงนอาจมการจดกจกรรมการเรยนการสอนสนองความแตกตางโดยจดใหมการท างานรวมกนระหวางผเรยนทเรยนในระดบชนเดยวกนในโรงเรยน มการท างานรวมกนเปนกลมของครทมความสนใจจะปรบปรงการเรยนการสอนของตนเพอพฒนาผเรยนใหบรรลตามมาตรฐานโดยการประเมนผเรยนกอนเรยน การหาขอมลเกยวกบผเรยนเพอวางแผนการสอน และประเมนหลงการสอนวาผเรยนคนใดควรไดรบการสอนเพมเตม นอกจากนแลวยงมการบรณาการรปแบบอาร ท ไอ โดยแบงการชวยเหลอเปนหลายระดบ และในแตละระดบกใชการเรยนการสอนสนองความแตกตางตาม ความตองการของผเรยน มการสนบสนน สงเสรมการจดสงแวดลอม เชงบวกในโรงเรยนเพอสนบสนน ความกาวหนาทางวชาการ และพฤตกรรมของผเรยน โดยมงหวงใหผเรยนทกคนประสบผลส าเรจในการเรยนรตามหลกสตร

การวางแผนการเรยนการสอนสนองความแตกตาง

การด าเนนงานทส าคญกอนทจะจดประสบการณใหกบผเรยน คอ การวางแผนเพอจดประสบการณในชนเรยนใหกบผเรยน ทงนในการวางแผน ครผสอนจะตองมขอมลสวนตวของผเรยนในดานภมหลง ความรเดม ลลาการเรยนร พหปญญา ความตองการ ความสนใจ ความถนด ฯลฯ เพอน ามาใชเปนขอมลในการตดสนใจเพอจดกจกรรมใหตอบสนองตอความแตกตางของผเรยน สามารถท าไดดงน เกยเล (Gayle, 2545, หนา 9) ไดสรปเกยวกบรปแบบทชวยในการตดสนใจของครเกยวกบ การเรยน การสอน และการประเมนผลทหลากหลาย ดงน 1. มาตรฐาน เปาหมาย หรอความคาดหวง โดยครผสอนตองก าหนดวา นกเรยนตองเรยนอะไร ตองสามารถท าอะไร หรอเปนอยางไรภายหลงมประสบการณการเรยนร 2. เนอหาบทเรยน ตองครอบคลมขอเทจจรง และค าศพท รวมทงทกษะทจ าเปน 3. กระตน ครจะตองก าหนดโอกาสใหผเรยนไดใชความรเดม และประเมนนกเรยนกอนเรยน เพอครจะไดมขอมลเพอวางแผนการเรยนการสอน

154 4. ไดเรยนร ครตองตดสนใจวา ผเรยนควรไดเรยนเรองใหมอะไรบาง ควรมทกษะอะไร และจะเรยนอยางไร ครจะตองก าหนดวาใหผเรยนเรยนเปนกลมใหญหรอกลมเลก 5. ประยกตและปรบเปลยน ผเรยนตองมโอกาสไดฝกฝนและมสวนรวมในการเรยนร สงใหมเพอจะไดเรยนรอยางเขาใจและคงทน ครจะตองตดสนใจวาจะจดกลมผเรยนอยางไร จะใหท างานอะไรจงจะทาทายนกเรยนอยางเหมาะสม 6. ประเมนผล ครจะตองตดสนใจ (หรอใหทางเลอก) ส าหรบใหผเรยนแสดงความรทม และแสดงสมรรถภาพของตนเอง สโตหร แบงคส และ แอลเลน (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.45) สรปแนวคดทดทสด และเปนอนดบแรกของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง คอ ครจะตองตระหนกวา ผเรยนแตละคนมเรองราวสวนบคคลทเปนเอกลกษณ และเรองราวเหลานนจะถกก าหนดดวยการจดสงแวดลอมเชงบวกในชนเรยน ซงมองคประกอบ ดงน 1. ส ารวจความสนใจ (ประเมนความรของนกเรยน และเรองอน ๆ) 2. ส ารวจและประเมนพหปญญาและลลาการเรยนร 3. ขอมลโดยรวมทมลกษณะความเปนผน า 4. การสนทนากบนกเรยนและผปกครอง 5. การสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน 6. สารสนเทศ ระเบยนเกยวกบการเรยนรทกษะ ความสนใจของนกเรยน ทอมลนสน (Tomlinson, 2003 cited in Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.47) สรปเกยวกบองคประกอบเพมเตมของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง คอ องคประกอบของสงแวดลอมทางการเรยนร ดงน 1. ความสมดลระหวางความจรงจงกบความรนเรง 2. ความเคารพนบถอนกเรยนทกคน 3. แลกเปลยน/รวมรบผดชอบระหวางครและนกเรยน 4. เตมไปดวยโอกาสส าหรบปฏสมพนธทางสงคม 5. หลกฐานของการก าหนดกจวตร 6. สงแวดลอมตองไมกดดน/ขมข จากรายละเอยดของการเรยนการสอนสนองความแตกตางทกลาวมาแลวขางตน สรปไดวาองคประกอบทส าคญของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง ไดแก การจดสงแวดลอมทาง การเรยนรเชงบวกเพอตอบสนองตอความตองการจ าเปนทแตกตางกนของผเรยน ในดานความสนใจ พหปญญา ลลาการเรยนร ภมหลงของผเรยน ฯลฯ การจดการเรยนการสอนสนองความแตกตางเมอจะน าไปใชในชนเรยนจะมวงจรการเรยนร และปจจยเพอการตดสนใจในการวางแผน และการน าไปใช ดงน

155

ภาพท 6.1 วงจรการเรยนร และปจจยเพอการตดสนใจในการวางแผน และการน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช ทมา (Hall, Strageman & Meyer, n.d., p.3)

การวางแผนบทเรยนโดยยดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง จะตองค านงถง ความตองการ ความสนใจ และขอมลสวนตวของผเรยน โดยด าเนนการวางแผนบทเรยน ดงน (Demerjian, n.d., p.1) ตารางท 6.1 การวางแผนบทเรยนการเรยนการสอนสนองความแตกตาง

กลวธความแตกตาง (กระบวนการ, เนอหา, ผลผลต)/สงแวดลอม

กลวธการแบงกลม

*การใชกลวธความแตกตางทหลากหลาย เปนกจกรรมทสรางความสนใจและการมสวนรวม ทกกลวธจะใชเฉพาะบทเรยน

กระบวนการ: ระบประเภทของวธการเรยนร (การเคลอนไหว การมองเหน การฟง) เนอหา: ความซบซอนของทกษะการคดทตองการ ผลผลต: วธการทหลากหลายทแสดงความเขาใจบนพนฐาน-องความสามารถ และขอมลสวนตว สงแวดลอม: ทตง ระดบเสยง การนง และการยน

การจดกลม 1. ความพรอม 2. ขอมลสวนตวของผเรยน 3. การเปลยนกลม * การใชกลมแบบยดหยน

156 สโตหร แบงคส และ แอลเลน (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.64) เสนอแนวทางในการใชความแตกตางในชนเรยนทมความหลากหลาย โดยครผสอนเรมตนดวยการใชความแตกตางของกลวธและกจกรรมดงตอไปน 1) การออกแบบบทเรยนดวยวธการทหลากหลายเพอถายทอดเนอหา 2) ความตงใจในแตละบทเรยนเปนการใหเวลากบผเรยนในการปฏบตกบวสดตาง ๆ 3) การใชวธการประเมนผลระหวางเรยน 4) การใชการจดกลมแบบยดหยนเพอจดการเรยนการสอนส าหรบกลมทมความคลายคลงกน 5) ความใสใจเกยวกบกลวธการจดการชนเรยน และ 6) การส ารวจความสนใจ และขอมลสวนตวเพอท าใหการเรยนรสอดคลองกบผเรยน จากรายละเอยดของการเรยนการสอนสนองความแตกตางทกลาวมาขางตน สรปสาระส าคญในการน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช ดงน

Differentiation of Instruction

เปนการตอบสนองของครตอความตองการของผเรยน

หลกการน าทางของ Differentiation of Instruction

เชน

ภาระงานทเกยวของ การจดกลมแบบยดหยน การประเมนผลอยางตอเนอง/ การปรบปรง

ครสามารถ differentiated

ทสอดคลองกบผเรยน

ผานการจดการเรยนการสอนและยทธศาสตรการจดการเรยนร ภาพท 6.2 รายละเอยดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง ทมา (Tomlinson, 1999, p.15)

Process

Interests

Content Product

Learning Profile Readiness

157 การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใชในชนเรยน นอกจากจะน าไปใชใน การออกแบบการจดการเรยนรทสนองความแตกตางของผเรยนแลว ยงสามารถน าไปบรณาการกบรปแบบอาร ท ไอในการออกแบบการจดการเรยนรเพอใหนกเรยนทกคนบรรลตามเปาหมายทก าหนด โดยแบงชวงเวลาในการใชรปแบบอาร ท ไอ ทมการบรณาการการเรยนการสอนสนองความแตกตางไดดงน (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.85) 1. ระยะท 1 เปนการด าเนนกจกรรมระยะเรมตน ประกอบดวย 1) การสรางชมชนแหงการเรยนรเชงวชาชพ 2) การจดการเรยนการสอนสนองความแตกตางในการชวยเหลอ ระดบท 1 3) การจดการพฒนาวชาชพตามรปแบบอาร ท ไอ 4) เรมตนแผนปฏบตการ 5) ก าหนดทมอาร ท ไอ 6) การเลอกรปแบบอาร ท ไอ และ 7) การเลอกหรอการออกแบบวธการเพอการคดกรองทเปนสากล (การคดกรองส าหรบนกเรยนทกคน) 2. ระยะท 2 เปนการจดกจกรรม ประกอบดวย 1) การอภปรายเกยวกบกฎการตดสนใจ ความซอสตยในการใชรปแบบอาร ท ไอ การสาธตกระบวนการ 2) การชวยเหลอระดบท 1 จะใชขอมลจากการประเมนเพอตดสนใจเกยวกบการเรยนการสอน 3) การตดสนใจเกยวกบการชวยเหลอระดบท 2 และระดบท 3 วาจะด าเนนการเมอไหร อยางไร 4) เลอกรปแบบวธการส าหรบการตดตามความกาวหนาและเรมตนใชวธการตดตามความกาวหนา 5) เรมตนการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตางในการชวยเหลอระดบท 2 และระดบท 3 และ 6) เสรจสนการใชแผนปฏบตการ 3. ระยะท 3 กจกรรมทท า ไดแก 1) การชวยเหลอทกระดบโดยจะตองใชขอมลเพอน าไปการจดการเรยนการสอน และการชวยเหลอ 2) การใชการเรยนการสอนสนองความแตกตาง และ การชวยเหลอทคงท 3) การประเมนและการใชประโยชนจากการคดกรองทเปนสากลและการตดตามความกาวหนา กอนน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปสชนเรยนทเปนรปธรรม ครจะตองออกแบบการเรยนการสอนทสอดคลองกบความจ าเปนของผเรยน ดงตารางท 6.2 ตารางท 6.2 การออกแบบการเรยนการสอนสนองความแตกตางทสอดคลองกบความตองการจ าเปนของผเรยน หลกการของ DI ความพรอม ความสนใจ ขอมลสวนตว

เนอหา: การบวกทมผลลพธไมเกน 5

1. ความร เรอง จ านวน 1-5 2. การนบเพมทละ 1

ชอบการวาดภาพ ผานการเรยนช นอนบาลศกษาปท 3

กระบวนการ ฝกการบวกโดยเรมจาก การกระโดดบนเสนจ านวน

การหาผลบวกโดยใหวาดภาพประกอบ

มสมาธจดจอกบ การเรยนคณตศาสตร

ผลผลต หาผลบวกทมผลลพธไมเกน 5 โ ด ย ใ ช ก า ร น บ เ พ ม ห ร อประโยคสญลกษณการบวก

จดกจกรรมวาดภาพประกอบ การบวก

เคยไดรบรางวล การประกวดวาดภาพ

158 การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปสชนเรยนทเปนรปธรรม โดยการน ามาเขยนเปนแผนการจดการเรยนร แลวน าไปใชสอนโดยเฉพาะในวชาคณตศาสตร โดยยดความแตกตางของผเรยนตามลลาการเรยนร มรายละเอยด ดงน

ตวอยางแผนการสอนวชาคณตศาสตรโดยใชการสอนทแตกตางในแตละระดบ

การชวยเหลอตามรปแบบอาร ท ไอทสอดคลองกบลลาการเรยนร

วชา คณตศาสตร ระดบชน ป.3 สาระการเรยนร เรขาคณตและความรสกเชงปรภม แนวความคดหลก ผเรยนปฏบตเกยวกบรปและเรขาคณต และการพฒนาความรสกเชงปรภม (เปนความสามารถของบคคลในการรบรและเขาใจเกยวกบขนาด รปราง ต าแหนง ทศทาง ระยะ มต และความสมพนธของสงตาง ๆ ทางเรขาคณต) หลกการ ผเรยนระบเสนสมมาตรของวตถตาง ๆ Tier-1 Kinesthetic Learners

1. ใหผเรยนจบคแลวใชกระดาษสตาง ๆ พบกระดาษใหเปนรปแบบงาย ๆ หลาย ๆ รปแบบตามความสามารถ 2. ครคอยใหค าแนะน าเทาทจ าเปน 3. เมอผ เรยนพบกระดาษเสรจ ใหนกเรยนพบกระดาษทละขนตอนเพอแสดงรปเรขาคณตแลวใหหารปสมมาตรและหาเสนสมมาตรของแตละรป 4. ผเรยนแลกเปลยนเรยนรเกยวกบรปทเกดจากการพบกระดาษแลว ผเรยนในชนพบกระดาษใหไดตามรปแบบทเพอนน าเสนอ Tier-2 Visual Learners

1. ผเรยนจบคแลวใหนกเรยนวาดภาพจากธรรมชาต เชน ผเสอ ดอกทานตะวน รงกนน า หรอ ดาวทะเล ฯลฯ 2. ผเรยนหารปสมมาตรและระบเสนสมมาตรของแตละรป 3. ผเรยนระบายสภาพเพอแสดงเสนสมมาตรของรป 4. ผเรยนตดรปออกแลวใหเพอนในชนหาเสนสมมาตรของรป การประเมนผล

ใชแบบประเมนหลงเรยนทแสดงความสามารถของผเรยนในการระบรป สมมาตรและเสนสมมาตร ดงน 1. ผเรยนสะทอนผลการเขยนรปสมมาตรและเสนสมมาตร 2. น ารปภาพทผเรยนแตละคเสนอในชนเรยนมาใหผเรยนพจารณาเพอเลอกวารปใดสมมาตรหรอไมสมมาตร มเสนสมมาตร หรอไมมเสนสมมาตรพรอมอธบายเหตผล 3. ผเรยนเขยนภาพทสมมาตรหรอไมสมมาตร มเสนสมมาตรหรอไมมเสนสมมาตร

159

ประสบการณการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง

จากประสบการณของผเขยนในการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตางในชนเรยนทมทงเดกปกต เดกสมาธสนและเดกทมความบกพรองทางการเรยนรสรปไดดงน 1. การสอนคณตศาสตร 1.1 การสอน เรอง จ านวน ครจดกจกรรมทหลากหลายเพอตอบสนองความแตกตางของผเรยน เชน กรณทผ เรยนทมความสามารถทางศลปะ ในการสอนคณตศาสตร ผสอนไดจดกจกรรมการสอน เรองจ านวน โดยเนนการใหผเรยนไดแสดงความสามารถทางศลปะ เชน ใหนกเรยนวาดภาพแสดงจ านวน การฉกเปนรปภาพ หรอตดภาพมาตดลงบนสมดเพอแสดงจ านวนตามทครก าหนด ทงนเมอผเรยนตดภาพแทนจ านวนแลว ครใหนกเรยนพดจ านวน นน ๆ ถาผเรยนในหองชอบการเคลอนไหว ครใหนกเรยนนกเรยนกระโดดบนเสนจ านวนทตดบนพนหองตามค าสง หรอเลมเกมโดยแจกบตรตวเลขใหกบผเรยนแลวใหออกมายนเรยงแถวตามตวเลขทไดรบจากนอยไปมาก เปนตน กรณทผเรยนชอบเรยนรดวยการฟง/พด ครจดกจกรรมโดยใหผเรยนฝกเลาเรองราวของจ านวนทเกยวของกบชวตประจ าวน พรอมเขยนจ านวนลงในสมด หรออาจใหนกเรยนทองบทกลอนทเกยวกบจ านวน เชน นบ หนง สอง สาม ขอถามเธอวา ไปไหนมา ส หา หก ไปตกเบดกบ เจด แปด เกา สอ อ บอ สบ หรอกรณ 1.2 การสอน เรองรปเรขาคณต ครอาจจดกจกรรมใหหลากหลาย เชน ใหเดกฉกกระดาษตามรปทครก าหนด หรอใหเชอกท าใหเปนรปเรขาคณต 1.3 การสอนการบวก-การลบ ครอาจจดกจกรรมใหมความแตกตาง เชน การกระโดดบนเสนจ านวน การใชสถานการณจ าลองโดยใชขนมเปนสอในการบวกลบ เชน ครแจกขนมใหคนละ 5 ชน เพอนใหอก 2 ชน รวมมขนมกชน เมอตอบถกจะไดรบประทานขนม หรอจดบรรยากาศใน ชนเรยน โดยครแสดงการใหคะแนนนกเรยนเปนแถว เมอนกเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคครจะเพมคะแนนให และถกหกคะแนนเมอมพฤตกรรมทไมพงประสงคโดยใหผเรยนมสวนรวมในการคดคะแนนเพอเปนการฝกการบวก-การลบ 1.4 การสอนการแกโจทยปญหา ครอาจจดกจกรรมทสนองความแตกตางของผเรยน เชน กรณทผเรยนมความสามารถทางศลปะ ครจะใหผเรยนอานโจทยปญหา และถาผเรยนอานไมไดครรวมอานโจทยกบผเรยน แลวใหผเรยนวาดภาพแทนโจทยปญหา พรอมหาค าตอบโดยการวาดภาพประกอบ อาจไมจ าเปนตองเขยนแสดงขนตอนการแกปญหาถาผเรยนมปญหาในดานการเขยน ส าหรบกรณทผเรยนเรยนรไดดโดยการฟงพด การลงมอปฏบต/การสมผส ครอาจจดกจกรรมสถานการณจ าลองเปนตลาดโดยมอบหมายใหนกเรยนน าสนคามาเพอใชประกอบสถานการณการเปนผซอผขาย แลวฝกตงโจทยปญหาจากสถานการณพรอมหาค าตอบ นอกจากนแลวกรณทผเรยนเรยนรไดดผานการเหน ครอาจใหดการตนแลวฝกตงโจทยพรอมหาค าตอบจากการตนแลวสรปวธการแกปญหา

160 2. การสอนภาษาองกฤษ 2.1 การสอนตวอกษร A-Z ครอาจจดกจกรรมเพอสนองความแตกตางของผเรยน เชน ใชขนมรป A-Z แจกใหนกเรยน จากนน ครชบตรอกษรแลวใหผเรยนหยบขนมทเปนตวอกษรทครก าหนด หรอใหปนตวอกษรตามทครก าหนด หรอใหฝกเขยนบนกระบะทราย การเขยนตวอกษรกลางอากาศ การเขยนอกษรบนฝามอ หรอหลงของเพอน และการใชสวนของรางกายแสดงตวอกษร เปนตน นอกจากนแลว การสอนเขยนตวอกษร A-Z เพอใหผเรยนจ าทศทางของตวอกษรได ครอาจเอาเสนเชอกขนาดใหญมาขดเปนตวอกษรแลวใหผเรยนเดนตามเสน 2.2 การสอนค าศพท ครอาจจดกจกรรมใหหลากหลาย เชน ใชการเลานทานประกอบภาพ พรอมอธบายค าศพท โดยใหผเรยนวาดภาพประกอบ หรอตดรปภาพจากนตยสารตดลงบนสมด นอกจากนแลวอาจฝกปฏบตจรง เชน สอนการท าน าสมคน ครน าของจรงมาสอน แลวฝกพดค าศพท และเปดโอกาสใหนกเรยนคนน าสมดวยตนเอง พรอมรบประทานรวมกน หรออาจจดกจกรรมศลปะ โดยใหท าวาว แลวในสวนของตววาวใหเขยนค าศพททนกเรยนรจก 3. การสอนสงคมศกษา 3.1 การสอนเรองสตวปาสงวน ครอาจจดกจกรรมทหลากหลายเพอตอบสนองความแตกตางของผเรยน เชน ใหผเรยนทเรยนออนวาดภาพสตว หรอตดจากนตยสารตดลงบนสมดพรอมเขยนชอสตว ถาผเรยนมความสามารถระดบปานกลาง ครอาจใหแสดงสถานการณจ าลองเขาไปในปา วาพบสตวอะไรบาง พรอมบอกถนทอยของสตวนน ๆ ถาเปนผเรยนทมความสามารถสงอาจใหสบคนเกยวกบสตวปาสงวนพรอมสรปเปนกราฟแสดงจ านวนสตวปาสงวนในเขตอนรกษพนธสตวปาตางๆ ทมในประเทศไทย 3.2 การสอนแผนท ครอาจกจกรรมทแตกตาง เชน การน านกเรยนออกส ารวจบรเวณรอบโรงเรยน พรอมใหเกบสญลกษณของบรเวณนน เชน ใบไม หรอ ดน เปนตน แลวน ามาท าแผนทโดยอาจวาดรปสถานทนน ๆ พรอมสญลกษณตาง ๆ ทผเรยนเกบมา ถาผเรยนมปญหาดานการเขยน อาจใหใชภาพแสดงแผนท พรอมใหพดอธบาย แตถาผเรยนมความสามารถดานการเขยนและศลปะ อาจใหเขยนชอสถานทก ากบในแผนท พรอมออกแบบและระบายสใหสวยงาม

161

บทสรป

การเรยนการสอนสนองความแตกตางเปนอกทางเลอกหนงส าหรบน าไปใชในการออกแบบการจดการเรยนรเพอตอบสนองความแตกตางของผเรยน โดยค านงถงความแตกตางของผเรยนในดานสตปญญา พหปญญา ลลาการเรยนร ความถนด ความสนใจ ความตองการเพอใชในการวางแผนเพอชวยเหลอผเรยนใหบรรลตามเปาหมาย ทงนครผสอนจะตองสรางความแตกตางในบทเรยนและหองเรยนในดาน เนอหา กจกรรม/กระบวนการ ผลผลต และสงแวดลอมทางการเรยนรทเออตอการเรยนรของผเรยนแตละคน การสรางความแตกตางของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง สามารถท าได 4 รปแบบ เชน 1) การท าเนอหาใหแตกตาง โดยครผสอนพจารณาปรบสาระการเรยนรใหสอดคลองกบความแตกตางของผเรยนในชน 2) การจดกระบวนการใหสอดคลองกบความแตกตางของผเรยน ท าไดโดยการจดกระบวนการหรอวธสอน สอ และวสดการเรยนรใหมความหลากหลายและสอดคลองกบความตองการของผเรยน 3) การก าหนดผลผลตใหตอบสนองความแตกตางของผเรยน โดยครตองก าหนดผลงานของผเรยนใหมความหลากหลาย เพอใหบรรลเปาหมายเดยวกน และ 4) การจดสงแวดลอมทางการเรยนรใหหลากหลายเพอตอบสนองความแตกตางของผ เรยน ทงทางดานกายภาพ และชวภาพเพอใหผเรยนมความรสกปลอดภย มความสขในการเรยน และสงเสรมใหผเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนร นอกจากนแลวยงสามารถจดกจกรรมทเนนการท างานเปนกลม โดยใชการแบงกลมแบบยดหยน เชน กลมตามความสามารถทเหมอนกน กลมตามความสามารถทแตกต างกน กลมแบบสม กลมตามความสนใจ และกลมแบบรวมมอ การเรยนการสอนสนองความแตกตางอาจน าไปใชโดยล าพง หรอสามารถน าไปบรณาการกบรปแบบอาร ท ไอ เพอใชในการออกแบบการสอน และการชวยเหลอออกเปนหลายระดบอยางนอย 3 ระดบ โดยการส ารวจความแตกตางของผเรยนในชนเรยน เชน อาจส ารวจลลาการเรยนร แลวพบวา ผเรยนในชนสวนใหญเปนผเรยนแบบ Visual ครสามารถออกแบบกจกรรมทเนนรปภาพการใชสายตา และเมอสอนไปแลวพบวา มผเรยนบางคนไมตอบสนองตอการสอนหรอการชวยเหลอ ครผสอนสามารถจดกจกรรมเสรมโดยใชกจกรรมทเนนการเคลอนไหว การอาน หรอการเขยนจากขอมลทส ารวจผเรยนกอนเรยน

162

ค าถามทบทวน 1. Differentiated Instruction หมายความวาอยางไร 2. แนวคดการเรยนรทเกยวของกบ Differentiated Instruction มอะไรบาง พรอมยกตวอยางของแตละแนวคด 3. ลลาการเรยนรเกยวของกบ Differentiated Instruction อยางไรจงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบ 4. เทคโนโลยมความเกยวของอยางไรกบ Differentiated Instruction 5. อธบายกจกรรมการท าเนอหาใหแตกตาง พรอมยกตวอยางประกอบ 6. อธบายกจกรรมการท ากระบวนการใหแตกตาง พรอมยกตวอยางประกอบ 7. อธบายกจกรรมของการท าผลผลตใหแตกตาง พรอมยกตวอยางประกอบ 8. สรปสาระส าคญของ Differentiated Instruction โดยใชผงมโนทศน 9. จงเขยนแผนการจดการเรยนรวชาภาษาไทยโดยใชการสอนทแตกตาง 10. จงเขยนแผนการจดการเรยนรวชาคณตศาสตรโดยใชการสอนทแตกตาง

บทท 7

รปแบบอาร ท ไอ กบการชวยเหลอทางพฤตกรรม

สบเนองจากเดกทมความบกพรองทางการเรยนรแตละคนมจดเดน และจดดอยทแตกตางกน ดงนนการจดการเรยนรส าหรบเดกกลมน จ าเปนตองมการคดแยกวาเดกคนใดมความบกพรองดานใดบางแลว วางแผนใหการชวยเหลอทแบงเปนหลายระดบ มการตดตามความกาวหนา และ การประเมนผลเพอตดสนใจในการเปลยนระดบและวธการชวยเหลอ เพอใหเดกทมความบกพรองทางการเรยนรตอบสนองตอการสอนหรอการชวยเหลอ กอนทจะตดสนใจสงตอไปยงระบบการศกษาพเศษ ในบทนผเขยนจะน าเสนอเกยวกบปญหาทางพฤตกรรม การคดแยก รปแบบอาร ท ไอ กบ การชวยเหลอทางพฤตกรรม ตวอยาง การใชอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรมส าหรบผเรยนระดบอนบาลศกษา และตวอยางการใช อาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรมส าหรบผเรยนระดบมธยมศกษา ดงนน เพอปองกนไมใหเกดความลมเหลวในการเรยนหรอเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค ครจ าเปนตองท าความเขาใจรปแบบอาร ท ไอ ทจะชวยใหผเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนร

รปแบบอาร ท ไอกบการชวยเหลอทางพฤตกรรม

จากการศกษาเอกสารเกยวกบรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรม พบรายละเอยด ดงน รปแบบอาร ท ไอ ส าหรบการชวยเหลอดานพฤตกรรมจะเนนทการฝกฝนโดยการจด การเรยนการสอนทมคณภาพสงและการชวยเหลอทเหมาะสมกบความตองการจ าเปนของผเรยน มการตดตามความกาวหนา เปนระยะ ๆ เ พอใหไดขอมลเ พอประกอบการตดสนใจเกยวกบ การปรบเปลยนการเรยน การสอนหรอเปาหมาย และเปนการปรบประยกตขอมลการตอบสนองของนกเรยนสการตดสนใจทส าคญทางการศกษา โดยมหลกการส าคญในการใช รปแบบอาร ท ไอ กบ การชวยเหลอทางพฤตกรรมทสามารถน าไปใชกบพฤตกรรมทางสงคมของผเรยนเชนเดยวกบผลสมฤทธทางดานวชาการ โดยมหลกการส าคญทควรค านงถงคอเปาหมายของการแกปญหา การตอบสนองตอความชวยเหลอ จะมรปแบบทมองคประกอบหลกอย 3 ขอ ไดแก 1) มโครงสรางทชดเจนในการประยกตใชในการแกปญหาอยางตอเนอง 2) มการบรณาการการใชระบบฐานขอมลรวมเพอชวยในการแกปญหา และ 3) มการผสมผสานรปแบบตาง ๆ ทเปนประโยชนโดยเนนการน าเอาทรพยากรทมอยในโรงเรยนมาใชใหเกดประโยชนสงสด ตวอยางการใชรปแบบอาร ท ไอ จากการศกษาเอกสารตาง ๆ พบการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรม ดงน 1. รปแบบ Problem-solving ของ Florida’ s Positive Behavior Support Project มรายละเอยดดงน (Florida Center for Interactive Media, 2015, p.1) 1.1 ขนตอนท 1 การระบปญหา จะตองคนหาใหพบวาปญหาคออะไร 1.2 ขนตอนท 2 การวเคราะหปญหา มการวเคราะหพจารณาวาเพราะเหตใดจงเกดปญหาขน เปนการวเคราะหเพอหาสาเหตของปญหาวามความซบซอนเพยงใด กระทบกบใครบาง

164

1.3 ขนตอนท 3 การออกแบบโปรแกรมในการแกไขปญหา หรอเรยกวาการออกแบบ การตอบสนองตอความชวยเหลอดานพฤตกรรม โดยขนตอนนเปนการคดหาวธการทจะน ามาใชใน การแกไขปญหา 1.4 ขนตอนท 4 รปแบบอาร ท ไอ ในขนตอนนเปนการตดตามตรวจสอบผลทเกดขนหลงจากการใชโปรแกรมการชวยเหลอทางพฤตกรรมวา การลงมอแกปญหาในขนท 3 จะใชไดผลหรอไมเพยงใด มขอบกพรองอยางไรบาง การใชรปแบบอาร ท ไอ ในรปแบบการแกปญหา โดยการชวยเหลอทางพฤตกรรมเปนรปแบบทเขาใจงายโดยขนท 1 การระบพฤตกรรมทเปนปญหาของเดกทงรายบคคลและรายกลม จากนนเปนขนตอนการท าความเขาใจปญหาวาเพราะอะไรจงเกดปญหานขน จากนนเปนขนตอน การวเคราะหปญหาโดยระบบนพนฐานของความเขาใจรายบคคล ตอมาคอวกฤตทเปนมาตรฐานวาท าไมจงเกดปญหาดานพฤตกรรม ขนตอนนเปนการวเคราะหปญหาบนพนฐานของความเขาใจวาท าไมจงเกดปญหาพฤตกรรมในแตละโรงเรยน และทมของโรงเรยนสามารถใหความชวยเหลออยางมประสทธผล และมประสทธภาพในการทจะปรบพฤตกรรมท เปนปญหาและมการตดตามความกาวหนาวา ผเรยนก าลงตอบสนองตอความชวยเหลอ ความส าเรจของกระบวนการตอบสนองตอความชวยเหลอดานพฤตกรรมจะขนอยกบการบรณาการระบบขอมล โดยล าดบแรกรปแบบการแกปญหาทใชบนพนฐานขอมลทถกตองส าหรบ การตดสนใจในแตละระดบและขนตอนของกระบวนการของโรงเรยนจะตองมวธการตา ง ๆ ใน การรวบรวมขอมลทมอยและการเขาถงขอมลทงายตอการน ามาใชมความสมพนธกน และสามารถเขาถงไดส าหรบการน ามาตดสนใจ และงายส าหรบการสรปทสามารถเขาใจไดส าหรบครและพอแม รปแบบตาง ๆ ของการรวบรวมขอมลจะแตกตางกนขนอยกบจดเนนของกระบวนการแกปญหา เชน การแกปญหาระดบโรงเรยนจะตองวเคราะหส าหรบการสรปขอมลทอยบนพนฐานของพฤตกรรมของนกเรยนทงหมด ขณะทการแกปญหาส าหรบผเรยนแตละคนจะตองไดรบการวเคราะหรปแบบเฉพาะของพฤตกรรม 2. การชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวกและการสนบสนน (Positive Behavioral Interventions & Supports: PBIS) OSEP Technical Assistance Center on Positive Behavioral Interventions & Supports, (n.d. Northeast Foundation for Children, 2009, p.1) การชวยเหลอทางพฤตกรรม เชงบวกและการสนบสนน (PBIS) จะขนอยกบรปแบบการแกปญหาและมวตถประสงคเพอปองกนไมใหเกดพฤตกรรมท ไม พงประสงคผานการสอน และการเสรมแรงพฤตกรรมท เหมาะสม การชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวก และการสนบสนนเปนกระบวนการทมความสอดคลองกบหลกการเบองตนของรปแบบอาร ท ไอ การชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวกและการสนบสนน มชวงของการชวยเหลอทถกน ามาใชอยางเปนระบบใหกบผเรยนขนอยกบระดบทพวกเขาแสดงใหเหนถงความจ าเปน และบทบาทของสภาพแวดลอมทจะน าไปใชกบการพฒนา และปรบปรงปญหาพฤตกรรม โดยการประยกตกระบวนการในการแกปญหาโดยใชขอมลส าหรบการตดสนใจ ใช การชวยเหลอเชงประจกษทเหมาะสมกบระดบความตองการจ าเปนของผเรยนทเปนการปองกนดวยการสอนทมคณภาพ ใชยทธศาสตร และการเสรมแรงเปนฐาน ตลอดจนมกระบวนการตดตาม

165

ความกาวหนาของผเรยนเปนระยะ และมการวดผลทเทยงตรง ประกอบดวยแนวคด 3 ระดบ (Three- Tiered Approach) เพอเปนปองกนปญหาทางพฤตกรรมทเกดขนในชนเรยนมรายละเอยดดงน (OSEP Technical Assistance Center on Positive Behavioral Interventions & & Supports, n.d., cited in Northeast Foundation for Children, 2009, p.3) 1. การปองกนระดบปฐมภม (Primary Prevention) ส าหรบผเรยนทกคน มเปาหมายเพอสรางวฒนธรรมทางสงคมเชงบวกเพอใหมการสอนพฤตกรรมเชงบวกทแสดงออกมาอยางชดเจน และม การเสรมแรงมการตอบสนองตอพฤตกรรมทเปนปญหาอยางทคงท เชน การปองกนปญหา การบาดเจบจากการวงในหองโถง อาจใชการสอนกฎ การเดนในหองโถง 2. การปองกนระดบทตยภม (Secondary Prevention) เปนการชวยเหลอเพมเตมเปน กลมยอยส าหรบผเรยนกลมเสยง ทตองการการชวยเหลอเพยงเลกนอยมากกวาการปองกนเบองตน เชน การใชโปรแกรม Check-ins/Check-outs ส าหรบกลมยอยเพอทบทวนกฎ ทกษะทางสงคม และคสญญาดานพฤตกรรม 3. การปองกนระดบตตยภม (Tertiary Prevention) เปนการชวยเหลอทเขมขนส าหรบผเรยนเปนรายบคคลส าหรบผเรยนทมปญหา ในการสนบสนนส าหรบการปองกนระดบนจะออกแบบส าหรบผเรยนแตละคน พอ ๆ กบผเรยนทไมไดระบวามปญหาทางพฤตกรรมแตมการแสดงพฤตกรรมทรนแรง จะใชตารางสอนทเปนรปภาพการแสดงกจวตรตาง ๆ และเมอมพฤตกรรมทถกตองจะไดรบรางวล เชน ใหเพอนรวมเลนดวยในเวลาวาง จากรายละเอยดของการชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวกและการสนบสนนสรปไดวามลกษณะทคลายคลงกบรปแบบอาร ท ไอ ดงน 1) ใชวธการเชงบวกโดยไมระบความบกพรองของผเรยน 2) ใชวธการหลายระดบ และ3) มการประเมนและใหการเสรมแรง เปาหมายของการชวยเหลอทางพฤตกรรม คอ การอธบายคณลกษณะรวมกนทเปนพนฐานส าหรบวธทดทสดเพอตอบสนองตอความตองการของผเรยนทประสบปญหาทางวชาการ และสงคม การใชรปแบบอาร ท ไอ และการชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวกและการสนบสนนเพอใชเปนยทธศาสตรการเรยนการสอนทมประสทธผล ไดแก ความสามารถทางวชาการ และพฤตกรรมโดยมหลกการทส าคญ ดงน 1) ความคาดหวงทมคณภาพสงโดยใชการเรยนการสอนทมาจากการวจย 2) การคดแยกผเรยนทกคนในหองเรยนเพอเปนการระบความตองการการไดรบสนบสนนเพมเตม 3) ความรวมมอกนของทมของโรงเรยนทใชการชวยเหลอเพอการพฒนาพฤตกรรม การด าเนนการใชและการประเมนผล 4) การใชการชวยเหลอหลายระดบทมคณภาพสง และการจดการเรยนการสอนตามหลกฐานทตรงกบความตองการจ าเปนของผเรยนเปนรายบคคล 5) การตดตามความกาวหนาในการเรยนร 6) ความคาดหวงในการมสวนรวมของผปกครองตลอดกระบวนการ และ 7) การชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวกและการสนบสนน ส าหรบรายละเอยดของการด าเนนการในการออกแบบ การชวยเหลอทางวชาการ และพฤตกรรมโดยใชระบบทงโรงเรยน สรปไดดงภาพท 7.1

166

.

.

1 – 5 %

การเรยนการสอนดานวชาการ

5 – 10 %

1 – 5 %

80-90%

การชวยเหลอระดบตตยภม: - นกเรยนรายบคคล - องการประเมน

- การชวยเหลอทเขมขน/ กระบวนการทคงทน

ภาพท 7.1 การออกระบบโรงเรยนทงโรงเรยนเพอความส าเรจของนกเรยน ทมา (The combination for RTI and PBIS Provides effective instructional strategies for both Academic and behavior systems, http://www.pbis.org)

การชวยเหลอระดบทตยภม กลมเลก : มภาวะเสยง - การชวยเหลอทมประสทธภาพสง - การตอบสนองทรวดเรว

การช วย เหลอท เปนสากล: นกเรยนทกคน - การปองกน - ความสามารถใน การเลอกตอบสนอง

การชวยเหลอระดบตตยภม : นกเรยนรายบคคล - องการประเมน

- ก า ร ช ว ย เ หล อ ท เ ข ม ข น /กระบวนการทคงทน

การชวยเหลอระดบทตยภม กลมเลก : มภาวะเสยง - การชวยเหลอทมประสทธภาพสง - การตอบสนองทรวดเรว

กา ร ช ว ย เ ห ล อ ท เ ป นสากล: นกเรยนทกคน - การปองกนเชงรก - ความสามารถใน การเลอกตอบสนอง

80-90% %

การเรยนการสอนดานพฤตกรรม

5 – 10 %

167

3. การจดการเรยน 4 ระดบ ผดง อารยะวญญ (2542, หนา 111-112) ไดเสนอโรงเรยนตวอยางของรฐฟลอรดา การชวยเหลอนกเรยนทมความบกพรองทางพฤตกรรมและอารมณ โดยการจดการเรยน 4 ระดบ คอ ระดบท 1 - 4 โดยมจดมงหมายทส าคญของการจดการศกษา คอ เพอเตรยมเดกทม ความบกพรองทางพฤตกรรม และอารมณใหเรยนรวมกบเดกปกตโดยใหเดกทมความบกพรองทางพฤตกรรม และอารมณเขาเรยนรวมในชนเรยนปกตโดยเรว มรายละเอยดของการจดการเรยน 4 ระดบ ดงน 1. ระดบท 1 เนนทกษะในการตงใจฟงค าสงของคร การปฏบตตามค าสงและการตงใจเรยน ในระดบนจดเปนชนเรยนพเศษในโรงเรยนปกต มการน าวธปรบพฤตกรรมมาใชอยางสม าเสมอ และมการสอนซอมเสรม 2. ระดบท 2 เนนการใหเดกมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ การตดตอผกมตรกบผอน และการคบเพอน ฝกใหเดกมความรบผดชอบในการเรยน หากเดกมพฤตกรรมทเหมาะสมกจะไดรบการเลอนชนใหไปเรยนในชนพเศษทสงขน 3. ระดบท 3 มการจดเนอหาวชาในลกษณะทใกลเคยงกบเดกปกต แตยงคงใชการปรบพฤตกรรมอย เดกบางคนอาจเขาเรยนในชนปกตในบางเวลา เพอทดลองเรยนรวมกบเดกปกต หากเดกยงมปญหาในการเรยนรวมกบเดกปกต ครจะตองหาทางแกไขพฤตกรรมของเดกใหเปนทยอมรบมากขน 4. ระดบท 4 การเรยนรวมโดยจดใหเรยนรวมกบเดกปกตเตมเวลา แตตองไดรบการดแลเปนพเศษจากทงครปกต และครการศกษาพเศษ จากการจดการเรยนการสอน 4 ระดบ ทกลาวมา พอทจะสรปประโยชนในการแกปญหาพฤตกรรมไดวา มประโยชนดานความสามารถในการน าไปใชกบการลดปญหาพฤตกรรมลงไดโดยทางออม หากครพดเชงบวกมากขน ลดการต าหนตเตยนเกยวกบลกษณะการเรยนและผลการเรยนของเดก เนนจดเดน ลดจดดอย ใชทฤษฎพหปญญาเขาชวยในการแกปญหาทางพฤตกรรม นอกจากนแลว เมอน ารปแบบอาร ท ไอ มาใชจดการกบปญหาทางพฤตกรรมของผเรยนแบงเปน 3 ระยะ ดงน ระยะท 1 (Tier-1) เปนการสอนผเรยนทกคนในชนตามปกต มการสงเกตวานกเรยนคนใดมปญหาทางพฤตกรรม และครตองรบแกไขกอนทจะเกดปญหาทางพฤตกรรม ในระยะนครอาจประเมนปญหาทางพฤตกรรมของผเรยน ซงอาจใชแบบประเมนปญหาพฤตกรรมของ ศาสตราจารย ดร.ผดง อารยะวญญ ระยะท 2 (Tier-2) เปนการชวยเหลอเปนกลมยอยส าหรบผเรยนทมปญหาคลาย ๆ กนโดยจดเปนกลมเลก ๆ ทงนอาจจดกลมนกเรยนตามระดบความรนแรงของปญหา หรอจดกลมตามลกษณะของปญหา แลวน าเทคนคทใชในการจดการกบพฤตกรรมทชอวา Functional Behavior Analysis (FBA) มาใชในการแนะแนว ใหค าปรกษา โดยครและเพอน ระยะท 3 (Tier-3) เปนการชวยเหลอทเขมขนส าหรบผเรยนทมปญหาเปนรายบคคล โดยมการน าเทคนคการชวยเหลอทางพฤตกรรมทมชอวา Applied Behavior Analysis มาใชในการจดท าแผนเฉพาะบคคลในดานพฤตกรรม นกจตวทยา จตแพทย อาจจะเขามามบทบาท และมการใชเทคนคการจดการกบพฤตกรรมทเปนเทคนคเฉพาะ

168

นอกจากนแลวการจดการกบพฤตกรรมของผเรยนเปนสงส าคญและจ าเปน ไมควรปลอยทงไว ไมควรไลเดกออกจากโรงเรยน เมอเดกประพฤตผดควรหาทางชวยเหลอแกไขกอนทเดกจะออกสสงคมตอไปในอนาคต จากการศกษาเกยวกบรปแบบอาร ท ไอ และการชวยเหลอทางพฤตกรรมเชงบวกและ การสนบสนน ทกลาวมาขางตน พอทจะสรปไดวา การชวยเหลอทางพฤตกรรม เปนการใชวธการสอน หรอวธการชวยเหลอหลายระดบทสอดคลองกบลกษณะของผเรยน โดยวธการสอนหรอการชวยเหลอทน ามาใชจะตององการวจย มการชวยเหลอเปนทม ความรวมมอของผปกครอง การตดตามความกาวหนา และการเสรมแรงทางบวกเมอผเรยนมพฤตกรรมทพงประสงค

ตวอยางการชวยเหลอทางวชาการและพฤตกรรม

ระบบการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงทางวชาการและพฤตกรรมตามระบบนเปน การชวยเหลอผเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 และผเรยนทมภาวะเสยงทางพฤตกรรมดานสงคม (สมาธสน ) ระดบชนอนบาลศกษาปท 3 มรายละเอยดดงภาพท 7.2

ภาพท 7.2 ระบบการชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL ทมา (จฬามาศ จนทรศรสคต และคณะ, 2557 หนา 105)

จากภาพท 7.2 ระบบการชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL ทใชในการชวยเหลอนกเรยนทางวชาการ (คณตศาสตร) และพฤตกรรม ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1) การคดแยก 2) การชวยเหลอ ซงประกอบดวยการชวยเหลอ 3 ระยะ ซงในแตละระยะ แบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบท 1 การชวยเหลอในชนเรยนรวม (นกเรยนทกคน) และ ระดบท 2 การชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยง (เปนกลมยอย) 3) การตดตามความกาวหนา และ 4) การประเมนผลการเรยนรระบบการชวยเหลอ

169

นกเรยนทมภาวะเสยงทางวชาการและสงคม ประกอบดวย 4 องคประกอบ ดงทกลาวมาขางตนนน รายละเอยดของการชวยเหลอนกเรยนแตละดาน มดงน 1. การชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงทางวชาการ (คณตศาสตร) แบงเปน 3 ระยะ ตามเนอหาทใชในการชวยเหลอ ไดแก 1) หนวยการเรยนรท 1 การหาผลบวกของจ านวนสองจ านวนทมผลลพธ ไมเกน 9 2) หนวยการเรยนรท 2 การหาผลลบของจ านวนสองจ านวนทมตวตงไมเกน 9 และ 3) หนวยการเรยนรท 3 การหาผลบวก-ลบของจ านวนสองจ านวนทตวตง และผลลพธไมเกน 20 ในแตละระยะประกอบดวยการชวยเหลอ 2 ระดบ ไดแก 1.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม ส าหรบนกเรยนทกคนโดยใชแผนการสอนตามระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอ การเกดความยงยากทางคณตศาสตรของจฬามาศ จนทรศรสคต (2555) โดยจะสอนสปดาหละ 5 วน จ านวน 30 แผนใชเวลาสอนแผนละ 20 นาท อก 10 นาท ใหนกเรยนท าใบงาน 1.2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการสอนเสรมคณตศาสตร โดยการใชจนตคณตลกคด ส าหรบนกเรยนทมคะแนนต ากวาเปอรเซนไทลท 35 จากการคดแยกครงท 1 สปดาหละ 5 วน จ านวน 3 หนวยการเรยนร คอ 1) หนวยการเรยนรท 1 การบวกจ านวนสองจ านวนทมผลลพธไมเกน 9 จ านวน 10 แผน 2) หนวยการเรยนรท 2 การลบจ านวนสองจ านวนทมตวตงไมเกน 9 จ านวน 10 แผน และ 3) หนวยการเรยนรท 3 การบวกลบจ านวนสองจ านวนทตวตงและผลลพธไมเกน 20 จ านวน 10 แผนโดยใชเวลาสอน 30 นาท ภายหลงจากสอนโดยใชแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมเสรจ 1.3 การตดตามความกาวหนา ประกอบดวยการทดสอบทายแตละบทเรยน จ านวน 3 ครง ซงจะด าเนนการทดสอบทายแตละหนวยการเรยนร โดยใชแบบทดสอบทายหนวยการเรยนรซงเปนการทดสอบแบบเปนกลม ลกษณะของแบบทดสอบเปนแบบปรนยชนด 3 ตวเลอก จ านวน 20 ขอ 1.4 การประเมนผลการเรยนร เปนการด าเนนการภายหลงเสรจสนการใชระบบ การชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL โดยใชวธการทดสอบแบบเปนกลม เนองจากใชผคดแยกเพยง 1 คน คอ ครคณตศาสตร สวนลกษณะของแบบทดสอบจะเปนแบบปรนยชนด 3 ตวเลอก จ านวน 30 ขอซงเปนเครองมอชดเดยวกบการคดแยกนกเรยนครงท 1 และ 2 2. การชวยเหลอทางพฤตกรรม แบงเปน 3 ระยะ ตามเนอหาทใชในการชวยเหลอ คอ 1) หนวยการเรยนรท 1 การวาดภาพและระบายส 2) หนวยการเรยนรท 2 การเลนกบส และ 3) หนวยการเรยนรท 3 การพมพภาพ ในแตละระยะ ประกอบดวยการชวยเหลอ 2 ระดบ ดงน 2.1 การชวยเหลอระดบท 1 เปนการจดกจกรรมศลปะในชนเรยนรวม ส าหรบนกเรยน ทกคนโดยใชแผนการจดกจกรรมศลปะในชวงของกจกรรมสรางสรรค โดยใชเวลาสอนสปดาหละ 3 วน หนวยการเรยนรละ 10 แผน จ านวนแผนทงหมด 30 แผน 2.2 การชวยเหลอระดบท 2 เปนการจดกจกรรมเสรมศลปะในชวงกจกรรมสรางสรรค ส าหรบนกเรยนทมพฤตกรรมระดบปานกลางถงระดบหนก ตงแต 6 รายการขนไป จากการคดแยกครงท 1 ใชเวลาสอนสปดาหละ 3 วน จ านวน 3 หนวยการเรยนร หน วยการเรยนรละ 10 แผน

170

จ านวนแผนทงหมด 10 แผน โดยใชเวลาสอน 30 นาท ภายหลงจากการจดกจกรรมศลปะในชนเรยนรวมเสรจ 2.3 การตดตามความกาวหนา ประกอบดวยการสงเกตพฤตกรรม จ านวน 3 ครง ซงด าเนนการสงเกตทายหนวยการเรยนรแตละหนวย โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน (สมาธสน) ทเปนเครองมอเดยวกนกบทใชในการคดแยกครงท 1 และ 2 2.4 การประเมนผลการเรยนร เปนการด าเนนการภายหลงเสรจสนการใช ระบบ การชวยเหลอนกเรยน โดยใชรปแบบอาร ท ไอ โดยใชวธการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทมพฤตกรรมระดบปานกลางถงระดบตงแต 6 รายการขนไป เปนรายบคคล โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน (สมาธสน) ทเปนเครองมอเดยวกนกบทใชในการคดแยกครงท 1 และ 2

ตวอยางการชวยเหลอทางพฤตกรรม

การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชเปนระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคมรายละเอยด ดงน 1. ผบรหารและครรวมกนวางแผน ก าหนดขนตอนและระยะเวลาในการใช ระบบ การคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยใชรปแบบอาร ท ไอ 2. ครประชมวางแผนและก าหนดแนวทางการประเมนพฤตกรรมนกเรยน การชวยเหลอนกเรยน การตดตามความกาวหนา และการสะทอนผลการใชระบบการคดแยก และชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคโดยใชรปแบบอาร ท ไอ 3. ระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมท ไมพงประสงคโดยใชรปแบบอาร ท ไอ ระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมท ไมพงประสงค โดยใชรปแบบอาร ท ไอ จะเหนไดวา รปแบบอาร ท ไอ สามารถน าไปใชใน การชวยเหลอทางวชาการ เชน วชาคณตศาสตร ทงทมลกษณะของการน าไปใชในร ปแบบของ การชวยเหลอแตแทจรงแลวนน รปแบบอาร ท ไอ ยงสามารถน าไปใชในการเปนเครองมอใน การคดแยก กลาวคอ เมอใชรปแบบอาร ท ไอ ใหการชวยเหลอครบทง 2 ระดบ หรอ 3 ระดบ แลว พบวา ผเรยนคนใดไมตอบสนองตอการชวยเหลอในระดบท 2 ครผสอนสามารถสงตอผเรยนเหลานนไปยงแพทยเพอวนจฉยความบกพรองวา ผเรยนแตละคนมความบกพรองดานใด นอกจากนแลว รปแบบอาร ท ไอ ยงสามารถใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรมไดเปนอยางด ทงนนอกจากรปแบบอาร ท ไอ แลวยงพบวา มชอเรยกอยางอนอกเชน รปแบบอาร ท ไอ ไอ ซง I ตวแรกจะใชแทนค าวา Instruction และ I ตวทสองทเพมขนมา ใชแทนค าวา Intervention ซงมความคลายคลงกบรปแบบอาร ท ไอ แตเพอใหเหนความชดเจนของการตอบสนองตางระดบของผเรยนจงใช Intervention กบการชวยเหลอเดกเลก และจะใชค าวา Instruction กบการชวยเหลอเดกโต จากงานวจยของจฬามาศ จนทรศรสคต และคณะ (2558, หนา 75) ทไดใชรปแบบอาร ท ไอ ไอ พฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค รายละเอยดดงภาพท 7.3

171

ภาพท 7.3 ระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรม ทไมพงประสงค โดยใชรปแบบอาร ท ไอ ทมา (จฬามาศ จนทรศรสคต และคณะ, 2558) จากระบบการชวยเหลอทกลาวมาขางตน ไดน ามาวางแผนออกแบบการจดการเรยนร โดยจดท าเปนแผนการจดการเรยนร 3 ระดบ ไดแก ระดบท 1 การสอนในชนเรยนรวมเพอปองกน การเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค ระดบท 2 การวางเงอนไขพฤตกรรม ซงใชส าหรบนกเรยนทไมตอบสนองตอการสอนระดบท 1 และระดบท 3 การพฒนาโปรแกรมการควบคมตนเองซงใชส าหรบ

172

นกเรยนทไมตอบสนองตอการสอนระดบท 2 รายละเอยดของการสอนแตละระดบ มดงน (จฬามาศ จนทรศรสคต, ชฎาพร รกขเชษฐ และทกษณา งามประดบ, 2558, หนา 7-10) 1. การชวยเหลอระดบท 1 การสอนวชาแนะแนวส าหรบนกเรยนทกคน หมายถง การจด การเรยนการสอนวชาแนะแนวทจดขนในชนเรยนปกตส าหรบนกเรยนทกคน เพอปองกนการเกดปญหาทางพฤตกรรม ประกอบดวย 1) การสอนวชาแนะแนวในชวโมงปกต โดยใชรปแบบการเรยนการสอนแบบไมชน า (Non-directive Teaching) สปดาหละ 1 ชวโมง ซงประกอบดวยขนตอน ดงน ขนท 1 การนยามสถานการณทใชในการชวยเหลอโดยคร เปนผกระตนใหนกเรยนแสดงความรสกอยางอสระ ขนท 2 การส ารวจปญหาโดยครเปนผกระตนใหนกเรยนนยามของปญหา ทงนครตองยอมรบและท าความรสกของนกเรยนใหกระจาง ขนท 3 พฒนาความกระจางของปญหาโดยใหนกเรยนอภปรายถงปญหา และมครเปนผสนบสนน ขนท 4 การวางแผน และการตดสนใจ ในขนน เปนขนทนกเรยนเปนผวางแผนใน การตดสนใจเบองตนและมครเปนผชวยใหความกระจางในการตดสนใจทเปนไปได ขนท 5 การบรณาการ ในขนนนกเรยนจะไดรบความกระจางเกยวกบแนวทางใน การปฏบตและพฒนาการปฏบตในทางบวก 2. การชวยเหลอระดบท 2 การชวยเหลอนกเรยนกลมเสยงในชวโมงซอมเสรมโดยใชรปแบบการวางเงอนไขเพอใหเกดพฤตกรรม (Contingency Management) ซงใชเวลาในการสอน สปดาหละ 3 ครง ๆ ละ 10 นาท ทประกอบดวยขนตอนดงน ขนท 1 ระบพฤตกรรมขนสดทายกอนอยางชดเจน 1.1 ระบพฤตกรรมเปาหมายทตองการ หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมใหส าเรจโดยสามารถด าเนนการระบพฤตกรรมเปาหมายได ดงน 1.1.1 ระบพฤตกรรมใหชดเจน 1.1.2 ใหค าจ ากดความพฤตกรรมเปาหมาย 1.1.3 ใชวธการในการวดพฤตกรรมของผเรยนซงจะตองสอดคลองกบพฤตกรรมทสงเกตเหน ขนท 2 ส ารวจใหทราบพฤตกรรมกอนก าหนดโปรแกรม 2.1 การหาระยะเสนฐานของพฤตกรรม หลงจากระบพฤตกรรมเปาหมาย และการวางแผนการพฒนาเครองมอเพอใชในการประเมนผลแลวจะเปนการหาเสนฐาน (Baseline) ของผเรยนซงเปนการสงเกตหาความถของพฤตกรรมทไมพงปรารถนาโดยสามารถท าไดดงน 2.1.1 สงเกต 2.1.2 ส ารวจ ขนท 3 วางแผนจดระบบใหการเสรมแรง 3.1 การสรางโปรแกรมการวางเงอนไขสงเรา (Contingency Management Program) ส าหรบพฤตกรรมเปาหมายเฉพาะการด าเนนการสรางโปรแกรมสามารถท าไดดงน

173

3.1.1 วางแผนการควบคมสงแวดลอม (จะควบคมอยางไร) 3.1.2 การเลอกชนดของสงเสรมแรงและวธการเสรมแรง 3.1.3 ใหสงเสรมแรงตามชวงของการแสดงพฤตกรรม

3.1.4 ใหสงเสรมแรงแบบเอาจ านวนครงทแสดงพฤตกรรมเปนเกณฑ 3.1.5 วางโปรแกรมและปรบโปรแกรมใหเหมาะสม ขนท 4 ลงมอด าเนนการตามโปรแกรมโดย 4.1 จดสภาพแวดลอม 4.2 แจงโปรแกรมใหผเรยนทราบ 4.3 เรมโปรแกรม 4.4 ด าเนนการตามโปรแกรม โดยผด าเนนการตองควบคมพฤตกรรมอยางเครงครด ขนท 5 ประเมนผลโปรแกรม โดย 5.1 วดพฤตกรรมทพงปรารถนา หรอพฤตกรรมเปาหมายวาด าเนนการไปถง จดใดแลว 5.2 วดพฤตกรรมทพงปรารถนาวา เมอหยดใหการเสรมแรงแลว พฤตกรรมนนเปนอยางไร 5.3 ปรบจดมงหมายหรอสงเสรมแรงใหกวางขน

3. การชวยเหลอระดบท 3 การชวยเหลอโดยจดกจกรรมส าหรบนกเรยนเปนรายบคคล โดยใหนกเรยน เรยนรดวยตนเองในชวโมงวาง สปดาหละ 3 - 5 ครง โดยใชรปแบบการเรยนการสอน การควบคมตนเอง (Self-control) ซงมขนตอน ดงน ขนท 1 ก าหนดเปาหมาย/พฤตกรรมทตองการใหเกดขนกบผเรยนซงมกจกรรมยอย ดงน 1.1 ระบพฤตกรรมทตองการใหเกดขนกบผเรยนเมอเรยนจบบทเรยน 1.2 ก าหนดวธการประเมนพฤตกรรมทผเรยนแสดงออกมาวา จะประเมนดวยวธใดประเมนกครง แตละครงระยะเวลาหางกนเทาใด ขนท 2 วเคราะหพฤตกรรมของผเรยนกอนการเรยน/กอนก าหนดโปรแกรม ครจะตองรวบรวมพฤตกรรมของผเรยนกอนเรมเรยนเพอน าไปเปรยบเทยบกบพฤตกรรมของผเรยนหลงจากเรยนจบบทเรยน ขนท 3 วางแผนจดระบบการใหการเสรมแรง จดสถานการณการเรยนการสอนทมลกษณะเปนการก าหนดไววาจะใหผเรยนเกดพฤตกรรมอะไรเมอใด ขนท 4 ด าเนนตามโปรแกรม/ด าเนนการเรยนการสอน ครด าเนนการสอนตามเวลาทก าหนดและจดสภาพแวดลอมในการเรยนทม การบอกใหผเรยนทราบเปาหมายในการเรยนเชนมพฤตกรรมเชนไรจะไดคะแนนเทาใด โดยอาจเขยนตดไวหนาหองใหผเรยนทกคนทราบและจดกจกรรมสนบสนนเพอใหผเรยนเกดการเรยนรโดยมสออปกรณทสอดคลองกบบทเรยน และเพยงพอกบจ านวนผเรยน

174

ขนท 5 ประเมนผลโปรแกรม ครเปนผประเมนผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยน โดยการสงเกตพฤตกรรมทเกดขนหรอความกาวหนาของผเรยนในการเรยนเปนระยะ ๆ มการลดการเสรมแรงเพอสงเกตพฤตกรรมของผเรยนวามการเปลยนแปลงหรอไมถาพบวาจดมงหมายกวางเกนไปส าหรบผเรยนหรอเนอหากจกรรมยงไมเหมาะสมกบผเรยนอาจมการปรบสงเสรมแรง รายละเอยดของแผนการจดการเรยนรของการชวยเหลอในแตละระดบมรายละเอยดดงน

ตวอยางแผนการสอนระยะท 1: การสอนในชนเรยนรวม

แผนการจดการเรยนร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557

รายวชา แนะแนว เรอง เรยนอยางมความสข ชนมธยมศกษาปท 1 สอนในชนเรยนรวมส าหรบนกเรยนทกคน (วชาแนะแนว) ครงละ 1 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานงานแนะแนว

มาตรฐานท 1 ผเรยนรจกและเขาใจตนเอง รกและเหนคณคาในตนเองและผอน ตวชวด 1.1 รจก และเขาใจรปลกษณ ความสนใจ ความถนด ความสามารถและ ความตองการของตนเอง ตวชวด 1.2 รกและเหนคณคา ภาคภมใจในตนเองและผอน จดประสงคการเรยนร 1. บอกปญหาและสาเหตทสงผลตอการเรยนของตนเองได 2. เลอกแนวทางในการปฏบตตนทเหมาะสมกบตนเองได 3. เสนอแนวทางในการแกไขปญหาเกยวกบการเรยนของตนเองได สาระส าคญ

การเรยนรแนวทางหรอวธการในการปฏบตตนเพอการเรยนอยางมประสทธภาพและมความสขกบการเรยนนบวาเปนสงส าคญและจ าเปนส าหรบนกเรยน ดงนนนกเรยนจะตองปรบตวและปฏบตตนเพอบรรลจดมงหมาย หรอเปาหมายในการเรยนของตนตามทก าหนดไว สาระการเรยนร การรจกปรบตวเกยวกบการเรยนทประสทธภาพและมความสข ทกษะกระบวนการ ทกษะการสอสาร คณลกษณะอนพงประสงค ใฝเรยนร สมรรถนะส าคญ

ความสามารถในการสอสาร

175

ชนงาน / ภาระงาน

1. รายงานแบบส ารวจความตองการในการรบความชวยเหลอ 2. รายงานการส ารวจสาระการเรยนรทเรยนรไดไมด 3. รายงานการส ารวจสาระการเรยนรทเรยนรไดด ขนตอนการสอน

ประกอบดวยขนตอนการสอน ดงน สปดาหท 1 ครงท 1 (1ชวโมง) ขนท 1 นยามสถานการณทใชในการชวยเหลอโดยครกระตนใหนกเรยนแสดงความรสกอยางอสระ โดยท ากจกรรม ดงน 1.1 ครสนทนากบนกเรยนเกยวกบความตองการทตองการไดรบความชวยเหลอเกยวกบชวตประจ าวน โดยถามวา นกเรยนมความตองการไดรบความชวยเหลอหรอไม อยางไร 1.2 นกเรยนกรอกแบบส ารวจความตองการในการรบความชวยเหลอ 1.3 ขออาสาสมครนกเรยน 3-5 คนออกมาน าเสนอผลการรายงานความตองการไดรบความชวยเหลอ 1.4 ครและนกเรยนรวมกนพจารณาความเหมาะสมของการไดรบความชวยเหลอและการพจารณาความจ าเปนในการไดรบความชวยเหลอ 1.5 ครและนกเรยนรวมกนสรปแนวทางการขอรบความชวยเหลอ โดยเขยนสรปตดไวทบอรดหนาชนเรยน สปดาหท 2 ครงท 2 (1ชวโมง) ขนท 2 การส ารวจปญหาโดยครกระตนใหนกเรยนนยามปญหา ทงนครตองยอมรบและตองท าความรสกของนกเรยนใหกระจาง โดยปฏบตกจกรรม ดงน 2.1 ครซกถามถงผลการสอบตอนอยชนประถมศกษาปท 6 วาเปนอยางไร โดยสมถามอาสาสมครนกเรยน 3-5 คน 2.2 นกเรยนแตละคนกรอกแบบส ารวจสาระการเรยนรทไดคะแนนต าและไมเปนท พงพอใจของตนเอง พรอมทงเสนอแนวทางแกไขเพอใหไดผลการเรยนทดขน 2.3 นกเรยนแตละคนกรอกแบบฟอรมสาระการเรยนรทเรยนรไดด 2.4 สมตวแทนนกเรยน 3-5 คน ออกมาน าเสนอขอมลหนาชนเรยน 2.5 ครขออาสาสมครนกเรยนทมผลการเรยนดในแตละกลมสาระการเรยนรออกมาน าเสนอแนวทางการปฏบตตนในการเรยนรทประสบผลส าเรจ และการมความสขกบการเรยน 2.6 ครและนกเรยนรวมกนสรปแนวทางการปฏบตตนใหประสบผลส าเรจและมความสขกบการเรยนเปนแผนทความคดแลวตดไวหลงชนเรยน สปดาหท 3 ครงท 3 (1 ชวโมง) ขนท 3 พฒนาความกระจางของปญหาโดยใหนกเรยนอภปรายถงปญหา และมครเปนผสนบสนน โดยปฏบตกจกรรม ดงน

176

3.1 ครสนทนากบนกเรยนถงปญหาทตองการไดรบความชวยเหลอจากสปดาหทแลว แลวใหนกเรยนแตละคน สรปปญหาทตองการไดรบการชวยเหลอโดยจ าแนกเปนปญหาดานวชาการ (การเรยนร 8 กลมสาระ) และปญหาดานพฤตกรรม น าผลสรปตดไวบนผนงหองเรยน 3.2 นกเรยนแตคนเดนชมผลงานของเพอนทตดไวบนผนงหองเรยน 3.3 นกเรยนเขากลมตามลกษณะของปญหาทคลายกนประมาณ 5 กลม เชน ปญหาดานการเรยนคณตศาสตร ปญหาดานการอาน ปญหาสมาธสน ปญหาดานอารมณ และ ปญหาดานการไมสงงาน ฯลฯ เพอวเคราะหสาเหต ผลกระทบตอการเรยนในชน และแนวทางแกปญหา 3.4 นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการวเคราะหตามประเดนขอ 3.3 3.5 ครและนกเรยนรวมกนสรปสาเหต ผลกระทบตอชนเรยน และแนวทาง ใน การแกปญหาของแตละประเดนปญหา พรอมทงสรปเปนขนตอนการปฏบตตนในการขอรบ ความชวยเหลอแลวตดไวในหองเรยน พรอมทงแจงใหนกเรยนทดลองน าไปปฏบต สปดาหท 4 ครงท 4 (1ชวโมง) ขนท 4 การวางแผนและการตดสนใจ ในขนนนกเรยนจะวางแผนในการตดสนใจเบองตนและมครเปนผชวยใหความกระจางในการตดสนใจทเปนไปได โดยปฏบตกจกรรม ดงน 4.1 ครน าสนทนาถงความกาวหนาของการปฏบตตนในการปรบปรงตนเองในดาน การเรยนและพฤตกรรมทไดวางแผนไว เมอสปดาหทแลว และซกถามถงเหตผลและความจ าเปนใน การเตรยมตวในการเรยนดานวชาการ และพฤตกรรมกลมสาระการเรยนรตาง ๆ ในภาคเรยนท 1 4.2 นกเรยนแตละคนน าเสนอวธการเตรยมตวจากขอ 4.1 เพอใหไดคะแนนทพงพอใจ ลงในสมด 4.3 สมนกเรยนออกมาน าเสนอการวางแผนในการเตรยมตวในการเรยน 4.4 นกเรยนแตละคนจดบนทกวธการเตรยมตวในการเรยนทแตกตางจากความคดของตนลงในสมด 4.5 ครและนกเรยนรวมกนสรปวธการเตรยมตวในการเรยนเพอน าไปปฏบตตอไป สปดาหท 5 - 8 ครงท 5 – 8 ครงละ 1 ชวโมง ขนท 5 การบรณาการ ในขนนนกเรยนจะไดรบความกระจางเกยวกบแนวทางการปฏบตและพฒนาการปฏบตในทางบวก โดยปฏบตกจกรรม ดงน 5.1 นกเรยนน าแนวทางการปฏบตตนในขอ 4.5 ไปใชจรง และรวบรวมผลทางบวกทเกดขน โดยน าเสนอรายงานในแตละสปดาหเปนเวลา 1 เดอน ครง สปดาหท 9 – 14 ครงท 9-14 ครงละ 1 ชวโมง 5.2 นกเรยนสรปผลแนวทางทปฏบตไดจรงและกอใหเกดผลทางการเรยนดานบวก เพอน าไปใชตอไป สปดาหท 15-18 ครงละ 1 ชวโมง 5.3 จดนทรรศการการปฏบตตนดานวชาการและพฤตกรรมเพอประสบผลส าเรจและมความสขกบการเรยน

177

สอการเรยนร 1. แบบส ารวจความตองการในการรบความชวยเหลอ 2. แบบส ารวจสาระการเรยนรทเรยนรไดไมด 3. แบบส ารวจสาระการเรยนรทเรยนรไดด 4. แบบฟอรมแนวทางการปฏบตตนดานวชาการและพฤตกรรม 5. แบบรายงานผลการปฏบตตนเพอการเรยนรทมประสทธผลและความสขกบการเรยน การประเมนผล

1. วธการประเมน 1.1 สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมของผเรยน 1.2 สงเกตจากการวเคราะหและการวางแผนการปฏบตตนดานวชาการและพฤตกรรมในการเรยน 2. เครองมอ แบบส ารวจตาง ๆ

ระดบคณภาพ ขอความบงชคณภาพ

ผาน กรอกแบบส ารวจ ใหความรวมมอในการตอบค าถาม ใหความรวมมอใน การวางแผน การปฏบตตนในการเรยนทงดานวชาการและพฤตกรรม รายงานผลการปฏบต

ไมผาน ไมท าในสงใดสงหนงใน 4 ขอ

กจกรรมเสนอแนะ / ขอเสนอแนะเพมเตม

……………………………………………………………………………………………………………………………………............ ……………………………………………………………………………………………………………………………………............ บนทกขอเสนอแนะของผบรหารหรอผทไดรบมอบหมาย

…………………………………………………………………………………………………………………………………….……….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……….. บนทกผลหลงการจดการเรยนร ผลการจดการเรยนร : นกเรยนทงหมด ...................คน นกเรยนผานเกณฑการประเมนระดบด ...................คน คดเปนรอยละ ........... นกเรยนผานเกณฑการประเมนระดบปานกลาง........คน คดเปนรอยละ ........... นกเรยนไมผานเกณฑการประเมนระดบปรบปรง......คน คดเปนรอยละ ........... ผลการประเมนพฤตกรรมระหวางเรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………….……….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……….. ปญหาและอปสรรคระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน

………………………………………………………………………………………….……………………………………..……...…… ………………………………………………………………………………………….………………………………………..…...……

178

แบบส ารวจความตองการในการรบความชวยเหลอ

ชอ.........................................นามสกล.................................................................ชน.................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

ปญหา วธการชวยเหลอ ระยะเวลาในการรบ

ความชวยเหลอ

ผใหความชวยเหลอ

179

แบบส ารวจสาระการเรยนรทเรยนรไดด ชอ.........................................นามสกล............................................................ชน......................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

สาระการเรยนร ปญหา สาเหต แนวทางแกไข

สาระการเรยนรท1: ภาษาไทย

สาระการเรยนรท2: คณตศาสตร

สาระการเรยนรท3: วทยาศาสตร

สาระการเรยนรท4: สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

สาระการเรยนรท5: ศลปะ

สาระการเรยนรท6: พลศกษาและสขศกษา

สาระการเรยนรท7: การงานอาชพและเทคโนโลย

สาระการเรยนรท8: ภาษาตางประเทศ

180

แบบส ารวจสาระการเรยนรทเรยนรทเรยนรไดไมด

ชอ.........................................นามสกล................................................................ชน..................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

สาระการเรยนรทเรยนไดด สาเหตทเรยนไดด สาระการเรยนรท 1: ภาษาไทย

สาระการเรยนรท 2: คณตศาสตร

สาระการเรยนรท 3: วทยาศาสตร

สาระการเรยนรท 4: สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

สาระการเรยนรท 5: ศลปะ

สาระการเรยนรท 6: พลศกษาและสขศกษา

สาระการเรยนรท 7: การงานอาชพและเทคโนโลย

สาระการเรยนรท 8: ภาษาตางประเทศ

181

แบบส ารวจแนวทางการปฏบตตนดานวชาการและพฤตกรรม

ชอ.........................................นามสกล.................................................................ชน.................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

เปาหมาย การปฏบตตนดานวชาการ การปฏบตตนดานพฤตกรรม

182

รายงานผลการปฏบตตนเพอการเรยนรทมประสทธผลและความสขกบการเรยน

ชอ.........................................นามสกล...............................................................ชน...................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

รายการปฏบต ผลการเรยน ความสขกบการเรยน

การปฏบตตนดานวชาการ

การปฏบตตนดานพฤตกรรม

183

ตวอยางแผนการชวยเหลอระยะท 2: การวางเงอนไขใหเกดพฤตกรรม

แผนการจดการเรยนร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557

เรอง การเขาใจและยอมรบตนเอง ชนมธยมศกษาปท 1 สอนเปนกลมยอย ส าหรบนกเรยนกลมเสยง สปดาหละ 2 ครง ครงละ 30 นาท

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานงานแนะแนว

มาตรฐานท 1 ผเรยนรจกและเขาใจตนเอง รกและเหนคณคาในตนเองและผอน ตวชวด 1.1 รจกและเขาใจรปลกษณ ความสนใจ ความถนด ความสามารถและ ความตองการของตนเอง ตวชวด 1.2 รกและเหนคณคา ภาคภมใจในตนเองและผอน จดประสงคการเรยนร 1. บอกจดมงหมายของการปรบพฤตกรรมของตนเองเมอเรยนระดบชนมธยมศกษาได 2. รางโปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรงทเหมาะส าหรบตนเองเพอใหเกดพฤตกรรมท พงประสงคได 3. ปฏบตตนตามโปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรงตามแนวทางทเลอกไวแลวได 4. ประเมนผลการปฏบตตนตามโปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรงทก าหนดและปรบเปลยนใหเหมาะสมกบบรบทของชนเรยนได สาระส าคญ

การมความรความเขาใจเกยวกบขอเทจจรง มโนมตเกยวกบตนเอง และทกษะเฉพาะตนของนกเรยนแตละคนจะชวยในการปรบพฤตกรรมใหสอดคลองกบสภาพสงคม สาระการเรยนร ความรความเขาใจ การรจกปรบตว และการใชชวตอยรวมกบผอน ทกษะกระบวนการ ทกษะการสอสาร คณลกษณะอนพงประสงค ใฝเรยนร สมรรถนะส าคญ

ความสามารถในการสอสาร ชนงาน / ภาระงาน

1. รายงานแบบส ารวจจดเดน 2. รายงานรางโปรแกรมการวางเงอนไขเพอใหเกดพฤตกรรม 3. โปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรง

184

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร การวางเงอนไขเพอกอใหเกดพฤตกรรมทพงประสงค มขนตอนการสอน 5 ขนตอน ดงน สปดาหท 1 ครงท 1-2 /สปดาหท 2 ครงท 1 (ครงละ 30 นาท) ขนท 1 ระบพฤตกรรมขนสดทาย 1.1 ครใหนกเรยนส ารวจจดเดนของตนเอง โดยใชแบบส ารวจทครจ าแนกให โดยน าไปท า 3 ครง แตละครงหางกน 1 สปดาห ถาลกษณะใดตรงกน 3 ครง กเปนจดเดนของนกเรยน ซงจะพบวาบางขอเปนจดบกพรอง (อาจใหส ารวจพฤตกรรมทเปนจดเดนโดยใหเพอนในชนรวมกนแสดงความคดเหนโดยไมเปดเผย เชน เขยนลงในกระดาษ แลวสงคนเจาตว) และออกมารายงานแตละสปดาห สปดาหท 2 ครงท 2 (30 นาท) 1.2 ใหนกเรยนเลอกขอบกพรองจากขอ 1.1 ทจะปรบปรงแกไขเปนอนดบแรก มาก าหนดเปนพฤตกรรมเปาหมายพรอมใหเหตผลวาเพราะเหตใด 1.3 ใหค าจ ากดความพฤตกรรมเปาหมายทตองไดรบการแกไข เชน ขเกรงใจ หมายถง การไมกลาปฏเสธท าใหเสยเวลาและสนเปลอง 1.4 หาวธการในการวดพฤตกรรม ใหนกเรยนก าหนดวธการวดพฤตกรรมขเกรงใจ โดยตนเอง หรอคนใกลชด โดยจะประเมนกครง แตละครงหางกนเทาใด เชน การบนทกความถในการปฏเสธ/ไมปฏเสธ สปดาหท 3 ครงท 5 (30 นาท) ขนท 2 ส ารวจใหทราบพฤตกรรมกอนก าหนดโปรแกรม ใหนกเรยนท าการสงเกต/ส ารวจพฤตกรรม โดยการใหบคคลใกลชดหรอตนเองเปน ผบนทกความถในการแสดงพฤตกรรมขเกรงใจ สปดาหท 3 ครงท 6 เวลา 30 นาท ขนท 3 วางแผนจดระบบการเสรมแรง ใหนกเรยนรางโปรแกรมการวางเงอนไขเพอใหเกดพฤตกรรม โดยการใหท าสญญาการปรบปรงแกไขพฤตกรรมเพอพฒนาตนเอง ซงจะตองมสวนประกอบ ดงตอไปน 3.1 ขนตอนการปฏบตเพอปรบปรงแกไขตนเอง 3.2 พฤตกรรมทตองการปรบปรงแกไข 3.3 ระยะเวลาในการประเมนผลความกาวหนา 3.4 วธการประเมนผล 3.5 สงเสรมแรงถาท าไดตามเงอนไขจะไดรบอะไรเปนรางวล ถาท าไมไดจะตองตด สงเสรมแรงอะไรออก 3.6 วนเวลาทจะรายงานผลตออาจารยผสอน 3.7 พยานรบทราบเงอนไขในการวางแผนการก าหนดสงเสรมแรง และเงอนไขใน การใหสงเสรมแรง

185

สปดาหท 4 ครงท 7 เวลา 30 นาท ขนท 4 ด าเนนตามโปรแกรม/ด าเนนการเรยนการสอน ครด าเนนการสอนตามเวลาทก าหนดและจดสภาพแวดลอมในการเรยนทม การบอกใหนกเรยนเรยนทราบเปาหมายในการเรยน เชน มพฤตกรรมเชนไร จะไดคะแนนเทาใด โดยอาจเขยนตดไวหนาหองใหนกเรยนทกคนทราบ และจดกจกรรมสนบสนนเพอใหนกเรยนเกด การเรยนร โดยมสออปกรณทสอดคลองกบบทเรยนและเพยงพอกบจ านวนผเรยน (ท งนครกบนกเรยนนดหมายเวลาในการรายงานพฤตกรรมตามความเหมาะสม) สปดาหท 5 ครงท 8 - สปดาหท 8 สปดาหละ 2 ครง ครงละ 30 นาท ขนท 5 ประเมนผลโปรแกรม ครเปนผประเมนผลการเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกเรยน โดยการสงเกต พฤตกรรมทเกดขนหรอความกาวหนาของนกเรยนในการเรยนเปนระยะ ๆ แลวรายงานผลใหนกเรยนทราบโดยอาจมการลดการเสรมแรง เพอสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนวามการเปลยนแปลงหรอไม ถาพบวาจดมงหมายกวางเกนไปส าหรบนกเรยนหรอเนอหากจกรรมยงไมเหมาะสมกบนกเรยนอาจม การปรบสงเสรมแรง เชน ใหคะแนนเมอเขาชนเรยน 10 คะแนน ใหคะแนนเมอรวมตอบค าถาม 10 คะแนน ใหคะแนนเมอท าการบานสง 10 คะแนน ใหคะแนนเมอท าการบานสงและท าถกทกขอ 10 คะแนน หรออาจใหนกเรยนมโอกาสตอรองเพอใหไดคะแนน เมอนกเรยนมพฤตกรรมทไมพงประสงคลดลง เมอปรบโปรแกรมการวางเงอนไขใหเกดพฤตกรรมจนเปนทพอใจของนกเรยนแลว จากนนจงด าเนนการตามโปรแกรมหรอการสอนตอไป หมายเหต สปดาหท 9 – 13 ด าเนนการตามการสอน 5 ขนตอน เพอปรบพฤตกรรมทก าหนดไว สปดาหท 14 – 18 ปรบปรงโปรแกรมการวางเงอนไขใหเกดพฤตกรรมด าเนนการตาม การสอน 5 ขนตอน เพอปรบพฤตกรรมใหไดใกลเคยงกบพฤตกรรมทก าหนดไว สอการเรยนร 1. แบบส ารวจจดเดน 2. แบบฟอรมการจดสงเสรมแรง 3. แบบฟอรมโปรแกรมการวางเงอนไขใหเกดพฤตกรรม

การประเมนผล

1. วธการประเมน 1.1 สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมของผเรยน 1.2 สงเกตจากการวเคราะหและการจดโปรแกรมระบบสงเสรมแรง 2. เครองมอ โปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรง

186

ระดบคณภาพ

ขอความบงชคณภาพ

ผาน ท าใบงานสง ใหความรวมมอในการตอบค าถาม ใหความรวมมอในการท าโปรแกรมการจดระบบสงเสรมแรง

ไมผาน ไมท าในสงใดสงหนงใน 3 ขอ กจกรรมเสนอแนะ / ขอเสนอแนะเพมเตม

……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… บนทกขอเสนอแนะของผบรหารหรอผทไดรบมอบหมาย

……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… บนทกผลหลงการจดการเรยนร ผลการจดการเรยนร : นกเรยนทงหมด .....................คน นกเรยนผานเกณฑการประเมนระดบด .....................คน คดเปนรอยละ ............ นกเรยนผานเกณฑการประเมนระดบปานกลาง..........คน คดเปนรอยละ ............ นกเรยนไมผานเกณฑการประเมนระดบปรบปรง........คน คดเปนรอยละ ............ ผลการประเมนพฤตกรรมระหวางเรยน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….………………………………………………….. ปญหาและอปสรรคระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน

………………………………………………………………………………………….………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….…………………………………………………..

187

แบบส ารวจจดเดน

ชอ.........................................นามสกล................................................................ชน..................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

รายการพฤตกรรม

ครงท 1

รายการพฤตกรรม

ครงท 2

รายการพฤตกรรม

ครงท 3

หมายเหต

188

การจดระบบสงเสรมแรง

ชอ.........................................นามสกล................................................................ชน..................... ภาคเรยนท.............................โรงเรยน..........................................................................................

พฤตกรรมเปาหมาย: 1. ....................................................................................................................................... 2. ............................................................................................................................. 3. ............................................................................................................................. 4. ..............................................................................................................................

พฤตกรรมทเปนปญหา 1. ............................................................................................................................... 2. ............................................................................................................................... 3. ............................................................................................................................... 4. ...............................................................................................................................

การก าหนดสงเสรมแรง

ล าดบท

พฤตกรรม สงเสรมแรง ระยะเวลาใน

การปรบปรงพฤตกรรม

หมายเหต

189

โปรแกรมการวางเงอนไขใหเกดพฤตกรรม

ชอ.........................................นามสกล...........................................................ชน......................... ภาคเรยนท..............................โรงเรยน.......................................................................................... พฤตกรรมทตองการปรบปรง

ขนตอนการ

ปรบปรงพฤตกรรม

ระยะเวลาในการประเมนพฤตกรรม

วธการประเมนผล

สงเสรมแรง

ระยะเวลา

ในการรายงานผล

พยาน/ ผรบรอง

ลกจากทนง

1.ขออนญาตกอนลกออกจากทนง 2.ท างานเสรจ 1ขอ

2 สปดาห 1. การนบความถของ การลกออกจากทนงในชวโมง โฮมรม

1. สตก-เกอร รปยม

สปดาหละ 3 ครง

ครประจ าชน

190

ตวอยางแผนการชวยเหลอระยะท 3: การพฒนาโปรแกรมควบคมตนเอง แผนการจดการเรยนร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557

เรอง การเขาใจและยอมรบตนเอง ชนมธยมศกษาปท 1 สอนเปนรายบคคล ส าหรบนกเรยนกลมมปญหา สปดาหละ 3 ครง ครงละ 30 นาท

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานงานแนะแนว

มาตรฐานท 1 ผเรยนรจกและเขาใจตนเอง รกและเหนคณคาในตนเองและผอน ตวชวด 1.1 รจกและเขาใจรปลกษณ ความสนใจ ความถนด ความสามารถและ ความตองการของตนเอง ตวชวด 1.2 รกและเหนคณคา ภาคภมใจในตนเองและผอน จดประสงคการเรยนร 1. บอกสงทตองปรบตวเมอเรยนระดบชนมธยมศกษาได 2. เลอกแนวทางในการปรบพฤตกรรมของตนเองใหสอดคลองกบสภาพชนเรยนได 3. ปฏบตตนตามโปรแกรมการควบคมตนเองตามแนวทางทเลอกได 4. ประเมนผลตามโปรแกรมการควบคมตนเอง และปรบเปลยนใหเหมาะสมกบสภาพ ชนเรยนได สาระส าคญ

การมความร ความเขาใจเกยวกบขอเทจจรง มโนมตเกยวกบตนเอง และทกษะเฉพาะตนของนกเรยนแตละคนจะชวยในการปรบพฤตกรรมใหสอดคลองกบสภาพสงคม สาระการเรยนร ความรความเขาใจ การรจกปรบตว และการใชชวตอยรวมกบผอน ทกษะกระบวนการ ทกษะการสอสาร คณลกษณะอนพงประสงค ใฝเรยนร สมรรถนะส าคญ

ความสามารถในการสอสาร ชนงาน / ภาระงาน

1 รายงานแบบส ารวจพฤตกรรมเปาหมายทตองการพฒนา 2. รายงานโปรแกรมการควบคมตนเอง ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร มขนตอนการสอนดงน สปดาหท 1 ครงท 1 (30 นาท) ขนท 1 ครแนะน าหลกพฤตกรรมนยม 1.1 ครใหนกเรยนยกตวอยางพฤตกรรมอะไรกไดในชนของเพอนทตนเองไมชอบ

191

1.2 ครน าอภปรายสาเหตทเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยใหนกเรยนคดเดยว คดเปนค แลวสมน าเสนอหนาชนเรยน 1.3 ครชแจงใหนกเรยนรจกหลกการควบคมตนเอง เชน เวลาโกรธแลวเราไมแสดงอาการกาวราวออกมา จะท าใหคนรอบขางมความรสกทดตอเรา หรอตวอยางอน ๆ เพอโนมนาวใหผเรยนเตมใจรวมโปรแกรม แลวใหนกเรยนยกตวอยางประกอบ พรอมสรปเปนแผนผงความคดโดยท าเปนกลม ๆ ละ 4-5 คน น าไปตดทบอรดหลงหองเรยน สปดาหท 1 ครงท 2 (30 นาท) ขนท 2 ระบพฤตกรรมเปาหมายทตองการควบคม 2.1 ครรวบรวมขอมลเกยวกบพฤตกรรมเดมของผเรยนจากระเบยนสะสม ขอมลจากสปดาหท 1 หรอครทเคยสอนมากอน เพอก าหนดพฤตกรรมเปาหมายรวมกบนกเรยน เชน ปญหา : การท าการบาน : ผลการเรยนลดลง พฤตกรรม : ไมท าการบาน : คย 2.2 ครและนกเรยนรวมกนก าหนดวธการวดและตารางการปฏบต เชน วางแผน : เมอไมเขาใจวาครใหท าการบานอะไรตองซกถามให เขาใจ : ถามเวลาในชวโมงเรยนหรอครสงใหท าในชวโมงก ลงมอท าตามทครสง : เมอพบวาท าขอใดไมได/ไมเขาใจใหถามคร/เพอน : ไมคยกบเพอนในเรองทไมเกยวกบเนอหาทเรยน : ถาท าแบบฝกหดไมเสรจในชวโมง ตองจดบนทกใน สมดวาตองท าการบานสงเมอใด : ถาท าการบานไมได ใหถามผปกครอง กรณทน า กลบไปท าทบาน 2.3 นกเรยนบนทกขอมลลงในแบบส ารวจพฤตกรรมเปาหมายทตองการควบคม สปดาหท 1 ครงท 3 (30 นาท) ขนท 3 สรางโปรแกรมการควบคมตนเอง (Self-control Program) 3.1 ครและนกเรยนรวมกนก าหนดสงแวดลอมทเปนตวกระตนและสงเสรมแรง เชน ถาท าการบานสงได 10 คะแนน ถาท าการบานถกหมดได 20 คะแนน 3.2 ครและนกเรยนรวมกนก าหนดเปาหมายระยะสนและระยะยาว เชน เปาหมายระยะสน : สามารถปฏบตตามขอตกลงตามแผนทก าหนดได เปาหมายระยะยาว : ความถในการสงการบาน (สงทกครง) คณภาพของงาน (ท าการบานถกตองมากขน/ ถกทงหมด) 3.3 นกเรยนแตละคนบนทกผลลงในสมด

192

สปดาหท 2 ครงท 1 (30 นาท) 3.4 เขยนโปรแกรมควบคมตนเอง นกเรยนเปนผเขยนโปรแกรม โดยมหวขอตอไปน โปรแกรมปรบปรงแกไขพฤตกรรมการท าการบาน ปญหา : การท างาน ผลการเรยนลดลง พฤตกรรม : ไมสงการบาน ท าการบานผด คยในขณะเรยน วางแผนควบคมพฤตกรรม : เมอไมเขาใจในขณะเรยนตองซกถาม ลงมอท าแบบฝกหดในชวโมง/ปฏบตตามท ครสง เมอลงมอท าแลวไมเขาใจใหถามคร/ เพอน ไมคยกบเพอนในเรองทไมเกยวกบการเรยน ถาท าแบบฝกหดไมเสรจใหเอากลบไปท าท บาน ท าการบานมาสงตามก าหนด (อาจถกหมด/ หรอมขอผดพลาด) เปาหมายระยะสน : ปฏบตตามแผนทก าหนด เปาหมายระยะยาว : มความถในการสงการบานเพมขน ท าการบานใหถกตองมากขน สงเสรมแรง : ท าไดตามแผนทก าหนดไวได 10 คะแนน : สงการบานทกครงได 10 คะแนน : สงการบานพรอมท างานครบตามท มอบหมายได 20 คะแนน (ถกบางผดบาง) : สงการบานพรอมท างานครบตามท มอบหมายได 30 คะแนน (ถกทกขอ) 3.5 ก าหนดเวลาทจะมารายงานกบคร นกเรยนเขยนในโปรแกรมวาจะรายงานผลกบคร สปดาหทเทาใด สปดาหละกครง สปดาหท 2 ครงท 2-3 (30 นาท) ขนท 4 การตดตามและขยายโปรแกรม 4.1 ครตรวจสอบการปฏบตตามโปรแกรมของผเรยน โดยการสงเกตพฤตกรรมในชนและพฤตกรรมการท าการบานในชวโมงของนกเรยน หรอซกถามผปกครอง และครทสอนวชาอนวานกเรยนไดปฏบตตามโปรแกรมหรอไม

193

สปดาหท 3-7 สปดาหละ 3 ครง (30 นาท) 4.2 ครตรวจสอบความกาวหนาจากการทนกเรยนมารายงานโปรแกรมกบคร โดยครอาจแนะน าใหมการปรบปรงในดานแผนการปฏบตหรอสงเสรมแรง (กรณทนกเรยนยงไมมความกาวหนาในการควบคมพฤตกรรมของตนเอง) บางรายอาจมการเสรมแรงดวยวตถ เชน ใหขนมใหรางวลทนกเรยนชอบ เมอมพฤตกรรมทพงประสงค สปดาหท 8 -12 สปดาหละ 3 ครง (30 นาท) 4.3 ด าเนนการก าหนดเปาหมายพฤตกรรมเปาหมาย (ใหม) ทตองการควบคม กรณทโปรแกรมการควบคมตนเองโปรแกรมเดมด าเนนการไดส าเรจหรอพงพอใจแลว 4.4 ขยายโปรแกรมควบคมพฤตกรรมเดมออกไปอกระยะเวลาหนง กรณทยงไมสามารถควบคมพฤตกรรมได

หมายเหต สปดาหท 13-17 ด าเนนการตามขนตอนท 1 -4 เพอเรมการควบคมพฤตกรรมเปาหมาย (ใหม)/หรอขยายโปรแกรมกรณทประเมนผลแลวยงไมพงพอใจ

สอการเรยนร 1. แบบส ารวจพฤตกรรมเปาหมายทตองการควบคม 2. แบบฟอรมโปรแกรมการควบคมตนเอง การประเมนผล

1. วธการประเมน 1.1 สงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมของผเรยน 1.2 สงเกตจากการแสดงพฤตกรรมตามระยะเวลาทรายงานผลตามโปรแกรมการควบคมตนเอง 2. เครองมอ

โปรแกรมการควบคมตนเอง

ระดบคณภาพ

ขอความบงชคณภาพ

ผาน ท าใบงานสง ใหความรวมมอในการตอบค าถาม การท าโปรแกรมการควบคมตนเองและการรายงานผลตามเวลาทก าหนด

ไมผาน ไมท าในสงใดสงหนงใน 4 ขอ

194

กจกรรมเสนอแนะ / ขอเสนอแนะเพมเตม

……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… บนทกขอเสนอแนะของผบรหารหรอผทไดรบมอบหมาย

……………………………………………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… บนทกผลหลงการจดการเรยนร ผลการจดการเรยนร : นกเรยนทงหมด .....................คน นกเรยนผานเกณฑการประเมนระดบด......................คน คดเปนรอยละ ........... นกเรยนผานเกณฑการประเมนระดบปานกลาง..........คน คดเปนรอยละ ........... นกเรยนไมผานเกณฑการประเมนระดบปรบปรง........คน คดเปนรอยละ ...........

ผลการประเมนพฤตกรรมระหวางเรยน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญหาและอปสรรคระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอน

………………………………………………………………………………………….…..……………………………………………… ………………………………………………………………………………………….……..……………………………………………

195

แบบส ารวจพฤตกรรมเปาหมายทตองการควบคม

ชอ.........................................นามสกล...........................................................ชน......................... ภาคเรยนท..................................โรงเรยน....................................................................................

ปญหา พฤตกรรม ล าดบความส าคญ

การวางแผนแกไข

196

โปรแกรมการควบคมตนเอง ชอ.........................................นามสกล..............................................................ชน....................... ภาคเรยนท..................................โรงเรยน.....................................................................................

ปญหา พฤตกรรม การวางแผนควบคม

พฤตกรรม

เปาหมายระยะสน

เปาหมายระยะยาว

สงเสรมแรง เวลาใน

การรายงานผล

ผล การเรยนลดลง

1. คย 2.ลกจากทนงบอย 3. ไมสงงาน

1. ซกถามครเมอไมเขาใจ 2. คยนอยลง 3. ลกออกจากทนงเมอท างานเสรจ

1. ท าตามแผนทก าหนด

1. มความถในการสงงานมากขน 2. ท าการบานถกตองมากขน

1. สงการบานทกครงแตไมถก ได 10 คะแนน 2. สงการบานทกครงถกบางผดบางได 20 คะแนน -สงการบานทกครงและถกตองทกขอได 30 คะแนน ในแตละสปดาหได 30 คะแนน จะไดสมดระบายส 1 เลม

สปดาหละ 3 ครงของทกสปดาหท 2 และ 4 ของเดอน

197

บทสรป

รปแบบอาร ท ไอ เปนอกแนวทางหนงทสามารถน ามาใชในการชวยเหลอทางวชาการและพฤตกรรม ทชวยลดการตตราผเรยนวามความบกพรอง ทงนรปแบบอาร ท ไอ ใชวธการชวยเหลอ หลายระดบซงพบมากวา จะใชการชวยเหลอ 3 ระดบ ดงนนถาครผสอนไดจดการเรยนการสอน หรอใหการชวยเหลอหลายระดบแลวพบวา ผเรยนไมตอบสนองกสามารถใชเปนวธการหนงในการคดแยกนกเรยนแลวสงตอไปยงแพทยเพอวนจฉยความบกพรองตอไป ในกรณทตองการใชรปแบบอาร ท ไอ เปนการชวยเหลอกนบวาเปนวธการทตอบสนองตอความตองการของผเรยนทแตกตางกน เชน ผเรยนบางคนสามารถเรยนไดดเมอเรยนกบเพอนทมลกษณะคลายคลงกน หรอบางคนเรยนไดดเมอเรยนตามล าพง ดงนน ครผสอนจะใชรปแบบอาร ท ไอ ไดดนน จะตองหมนศกษาคนควางานวจยตาง ๆ ทใชในการแกปญหาการเรยน หรอพฤตกรรมแลวน ามาใชในการชวยเหลอระดบตาง ๆ นอกจากนแลวใน การใชรปแบบอาร ท ไอ ใหประสบผลส าเรจไดนน จะตองอาศยความรวมมอของทมครในโรงเรยน ตลอดจนผปกครอง และนกเรยนในโรงเรยนเพอรวมกนประเมนผเรยน หรอใหการชวยเหลอทงทบานและโรงเรยนอยางสม าเสมอ จะชวยใหการใชรปแบบอาร ท ไอ ส าเรจไดงายยงขน อยางไรกตาม การจะใชรปแบบอาร ท ไอ และแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไดดนน ครผสอนจะตองมความซอสตยในการท าตามขนตอนทวางแผนไวอยางเครงครด และมเพอนรวมงานชวยสะทอนผล และปรบปรงเมอพบขอบกพรอง เมอท าดงนแลวผลทเกดขนกบผเรยนคอไดพฒนาการเรยนร และครผสอนกไดพฒนาการสอน อกทงเพอนรวมงานยงไดเรยนรวธการสะทอนผล และมองเหนภาพการสอนทดในชนเรยน

198

ค าถามทบทวน

1. ปญหาทางพฤตกรรมทพบในชนเรยนมอะไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบ 2. การชวยเหลอทางพฤตกรรมในชนเรยนสามารถท าไดอยางไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบ 3. เขยนผงกราฟกแสดงขนตอนการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรม 4. ยกตวอยางการชวยเหลอเพอปองกนปญหาทางพฤตกรรมในชนเรยนรวมทสอดคลองกบปญหาในขอ 1 5. สรปการชวยเหลอทางพฤตกรรมส าหรบนกเรยนทมปญหาทางพฤตกรรมโดยเขยนเปนแผนผงความคด 6. เขยนแผนการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงคใน ชนเรยนรวม 7. เขยนแผนการชวยเหลอนกเรยนทมปญหาทางพฤตกรรมโดยใชรปแบบอาร ท ไอ 8. เสนอแนวทางในการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรมใน ชนเรยน 9. สรปสาระส าคญของรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางพฤตกรรมโดยเขยนเปนแผนผงความคด 10. ออกแบบระดบการชวยเหลอทางพฤตกรรมโดยใชรปแบบอาร ท ไอ พรอมยกตวอยางประกอบ

บทท 8

สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การจดการเรยนรใหประสบผลส าเรจนน นอกจากการจดใหมกจกรรม หรอกระบวนการในการจดการเรยนรจะมความส าคญแลว สอการเรยนรกเปนอกปจจยหนงทจะชวยใหการเรยนรประสบความส าเรจส าหรบเดกทกคน ไมวาจะเปนเดกปกต หรอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรลวนมความตองการสอการเรยนรเพอชวยท าใหเรยนรหรอเขาใจบทเรยนไดงายขน ดงนนครจะตองมความรเรองการออกแบบสอการเรยนรอยางไร เพอลดความยงยากของเนอหาและท าใหผเรยนเรยนรไดงายขนและดยงขน การทครผสอนมความร ความเขาใจเกยวกบสอการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน กจะชวยใหผเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนรไดงายขน

สอการเรยนร ค าวา สอ ทครใชในการถายทอดเนอหาแกผเรยนนน มค าทใชหลายค า เชน สอการสอน สอการเรยนร และสอการเรยนการสอน มรายละเอยดดงน สอ (Media) เปนตวกลางทผสอนน ามาใชในการถายทอดความร ความคด ทกษะ เจตคตทตองการใหเกดขนในตวผเรยนโดยทสอนนจะตองมคณภาพ มความเหมาะสมทจะใชในการถายทอดความร สอทจะน ามาใชในการจดกระบวนการเรยนรมมากมายขนอยกบดลยพนจของผสอนทจะเลอกมาใชใหเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนร และเหมาะสมกบกลมผเรยน (ลาวณย วทยาวฒกร, วลย อศรางกร ณ อยธยา, อรรถพล อนนตวรสกล, รพพรรณ เอกสภาพนธ และอนจต นาคนคร, 2555, หนา 205) สอ หมายถง สอการศกษา ไดแก วสด อปกรณ เทคโนโลย เพอการศกษา หรอเครองมอชวยใหคนพการเกดการเรยนรไดอยางเหมาะสม เกดความเขาใจดขนและรวดเร ว เชน หนงสอเสยง หนงสออกษรเบรลล โปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน และชดสอสงเสรมพฒนาการดานตาง ๆ เปนตน (กระทรวงศกษาธการ, 2546 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, พ.ศ. 2555, หนา 48) สอการเรยนร เปนเครองมอสนบสนนการจดการกระบวนการเรยนร เพอใหผเรยนเขาถงความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะตามมาตรฐานการเรยนรตามทก าหนดในหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ สอการเรยนรมหลากหลายประเภททงสอธรรมชาต สอสงพมพ สอเทคโนโลย และเครอขายการเรยนรตาง ๆ ทมในทองถน (กระทรวงศกษาธการ, 2551 หนา 27) จากความหมายของสอการเรยนร ทกลาวมาขางตน สรปไดวา สอการเรยนร หมายถง เครองมอทเปนตวกลางในการจดกระบวนการเรยนรทชวยพฒนาผเรยนทงทเปนเดกปกต และเดกพการใหมพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา ทเหมาะสมกบผเรยนแตละคน

200

สอกบการจดการเรยนร สอเปนเครองมอของการเรยนร ท าหนาทถายทอดความร ความเขาใจ ความรสก เพมพนทกษะและประสบการณ สรางสถานการณการเรยนรใหแกผเรยน กระตนใหเกดการพฒนาศกยภาพทางการคด ไดแก การคดไตรตรอง การคดสรางสรรค และการคดอยางมวจารณญาณ ตลอดจนสรางเสรมคณธรรม จรยธรรม และคานยม ใหแกผเรยน (ลาวณย วทยาวฒกร, วลย อศรางกร ณ อยธยา, อรรถพล อนนตวรสกล, รพพรรณ เอกสภาพนธ และอนจต นาคนคร, 2555, หนา 205) นอกจากนแลวการจดการเรยนรส าหรบผเรยนทงเดกปกตและเดกทมความบกพรอง สอการเรยนรนบเปนเครองมอส าคญในการพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร ในการเลอกใชสอทด และมความเหมาะสมกบผเรยนจะสงผลตอพฒนาการของผเรยน รายละเอยดของสอกบการจดการเรยนรม ดงน 1. ความส าคญของสอการเรยนร กฎหมายทเกยวของกบการจดการศกษาของคนพการไดมการก าหนดสาระส าคญทเกยวของกบสอการเรยนรของคนพการ มดงน 1.1 พระราชบญญตการจดการศกษาส าหรบคนพการ พ.ศ.2551 ก าหนดสาระส าคญเกยวกบการศกษาของคนพการทเกยวกบการไดรบเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา ไดแก หมวด 1 สทธและหนาททางการศกษา มาตรา 5 คนพการมสทธ คอ ไดรบการศกษาโดยไมเสยคาใชจาย ตงแตแรกเกดหรอคนพบความพการจนตลอดชวต พรอมไดรบเทคโนโลย สงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา และมาตรา 8 ไดระบเกยวกบการจดการศกษาส าหรบคนพการของสถานศกษาตาง ๆ วา ใหสถานศกษาในทกสงกดจดสภาพแวดลอม ระบบสนบสนนการเรยนการสอน ตลอดจนการใหบรการเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาทคนพการสามารถเขาถง และใชประโยชนไดอยางทวถง (พระราชบญญต การจดการศกษาส าหรบคนพการ พ.ศ.2551, 2551, หนา 3-4) 1.2 แผนพฒนาการจดการศกษาส าหรบคนพการระยะ 5 ป (พ.ศ.2555-2559) เปนยทธศาสตรทจดท าขนเพอเปนกรอบและแนวทางในการด าเนนการพฒนาการจดการศกษาส าหรบ คนพการ โดยมเจตนารมณ “คนพการทกประเภทมสทธไดรบการศกษาและไดรบความชวยเหลอทางการศกษาตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ มสทธไดรบ สงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาและการจดบรการทางการศกษาใหกบเดกพการ ตองจดใหอยางมคณภาพและประสทธภาพ” โดยก าหนดยทธศาสตรท 2 วจยและพฒนาหลกสตรกระบวนการจด การเรยนร การวดและประเมนผลใหเหมาะสมกบคนพการ มเปาประสงคเพอคนพการไดรบการศกษาอยางมคณภาพตามมาตรฐานการศกษาในทกระบบ สอดคลองกบความตองการจ าเปนพเศษของแตละบคคล และมทกษะการด ารงชวตสามารถประกอบอาชพและพงพาตนเองได และมมาตรการทสอดคลองกบเรองสอการเรยนร คอ พฒนาระบบและการใหการสนบสนนสอ สงอ านวยความสะดวก บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการจ าเปนของคนพการ แตละประเภทในทกระบบ และรปแบบการศกษา ยทธศาสตรท 4 พฒนาคณภาพของสถานศกษาและแหลงเรยนรส าหรบคนพการ ทมเปาประสงคเพอใหสถานศกษามสภาพแวดลอมแหลงเรยนรทคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนไดอยางทงถง เทาเทยมและเสมอภาค โดยมมาตรการ คอ

201 สงเสรม สนบสนน พฒนาแหลงเรยนรใหมคณภาพทคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนได สงเสรม สนบสนนสถานศกษาและแหลงเรยนรในทกสงกดจดสภาพแวดลอมระบบสนบสนนการเรยนการสอน ตลอดจนการบรการเทคโนโลย สงอ านวยความสะดวก บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษาทคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนได (กระทรวงศกษาธการ, 2555, หนา 20-21) 2. ประเภทของสอการเรยนร กระทรวงศกษาธการ ไดก าหนดประเภทของสอการศกษาส าหรบคนพการออกเปน 4 ประเภท ดงน (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, พ.ศ.2555, หนา 51) 2.1 สอสงพมพ ไดแก หนงสอเรยน ชดการเรยน คมอคร คมอผปกครอง แผนพบ โปสเตอร เปนตน 2.2 สออเลกทรอนกส ไดแก เทปเสยง วดทศน รายการวทย รายการโทรทศน โปรแกรมคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) เปนตน

2.3 สอวสด อปกรณ ไดแก บตรค า บตรภาพ บลอกค าศพท เปนตน 2.4 สอประสม 3. การเลอกใชสอการเรยนร กระทรวงศกษาธการ (2551, หนา 27) ไดระบถงการจดหาสอการเรยนร ผเรยนและผสอนสามารถจดท าและพฒนาขนเอง หรอปรบปรง เลอกใชจากสอตาง ๆ ทมอยรอบตว เพอน ามาใชในการจดการเรยนร ทสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร โดยควรด าเนนการ ดงน 3.1 จดใหมแหลงการเรยนร ศนยสอการเรยนร ระบบสารสนเทศการเรยนร และเครอขายการเรยนรทมประสทธภาพทงในสถานศกษาและชมชน 3.2 จดท าและจดหาสอการเรยนรส าหรบการศกษาคนควาของผเรยน เสรมความรใหผสอน รวมทงจดหาสงทมอยในทองถนมาประยกตใชเปนสอการเรยนร 3.3 เลอกและใชสอทมคณภาพ มความเหมาะสม มความหลากหลาย สอดคลองกบวธการเรยนร ธรรมชาตของสาระการเรยนร และความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน 3.4 ประเมนคณภาพของสอการเรยนรทเลอกใชอยางเปนระบบ 3.5 ศกษาคนควา วจย เพอพฒนาสอการเรยนรใหสอดคลองกบกระบวนการเรยนรของผเรยน 3.6 จดใหมการก ากบ ตดตาม ประเมนคณภาพเกยวกบประสทธภาพเกยวกบสอ และการใชสอเปนระยะ ๆ และสม าเสมอ ส าหรบเดกทมความตองการพเศษในระดบปฐมวย กรองทอง จลรชนกร (2556, หนา 154) ไดสรปลกษณะของสอการเรยนรทส าหรบเดกทมความตองการพเศษระดบปฐมวยไวดงน 1. มความแขงแรงทนทาน 2. มความปลอดภยตอเดก 3. มรายละเอยดเกยวกบวธการใชงาน 4. เปนสอทหางาย หรอผลตขนเอง 5. เปนสอทมราคายอมเยา 6. เปนสอทมสสนสวยงาม

202 7. เปนสอทมคณคา 8. เปนสอทสามารถน ามาบรณาการรวมกบกจกรรมอนได 9. เปนสอทมประโยชนและเหมาะสมตอการเรยนรของเดก 10. เปนสอทจบตองไดและมประโยชนส าหรบเดก

จากรายละเอยดเกยวกบสอและการจดการเรยนรทกลาวมาแลวนน จะเหนไดวา สอ การเรยนรเปนเครองมอทส าคญในการจดการเรยนรทมงสงเสรมใหผเรยนมพฒนาการทงดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา โดยครผสอนจะตองรจกผเรยนโดยการวเคราะหผเรยนแตละคนวาควรเรยนรดวยสอการเรยนรแบบใดแลว ควรมการเตรยมความพรอมของครผสอน เตรยมสภาพแวดลอม เตรยมผเรยน ด าเนนการใชสอ และประเมนการใชสอเพอเปนขอมลในการปรบปรงการใชสอใหมประสทธผลมากยงขนส าหรบการจดการเรยนรครงตอไป

ตวอยางการใชสอการเรยนรทใชในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจากการวจยของผเขยนซงท าในป พ.ศ. 2555 โดยใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โดยเนนสอการเรยนรทสอดคลองกบลลาการเรยนรของผเรยน 3 แบบ คอ การเรยนรทางสายตา การเรยนรทางการเคลอนไหว และการเรยนรทางการสมผส ประกอบดวยสอของจรงตาง ๆ ตวอยางรายการสอทใชในการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 มดงน 1. ตวอยางเนอหา ขนตอนการสอน และสอการเรยนรท ใชในแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม: การชวยเหลอระดบท 1 ระยะท 1 สอทใชส าหรบการจดการเรยนรตามแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมนน ในการชวยเหลอระดบท 1 ระยะท 1 จะมงเนนการใชสอการเรยนรทเปนรปธรรม เชน ของจรงตาง ๆ เชน พลาสตกรปหวใจ ไมไอศกรม และมกกะโรน ฯลฯ สอการเรยนรทเปนกงรปธรรม เชน บตรภาพ ภาพวงกลม หรอสเหลยม เปนตน และสอทเปนนามธรรม เชน ตวเลข ในการจดการเรยนรตามแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก 1) การเสนอสอตวแนะ หรอตวแบบ 2) การลงมอปฏบต 3) การสอสารและแลกเปลยนแนวคดกบเพอนในชนเรยน 4) การสะทอนผลและสรปบทเรยน และ 5) การน าความรไปแกปญหา สวนเทคนค และสอการเรยนรทใชมสาระโดยสรป ดงตารางท 8.1

203 ตารางท 8.1 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 1 ระยะท 1

แผนท

เนอหา/ขนตอนการสอน สอการเรยนร

1 ความสมพนธของจ านวน การนบถง 10

1. การใหตวแบบ โดยครสาธตการนบโดยใชของจรง รปภาพ รปวงกลม หรอรปขด (/) หรอใหนกเรยนทเขาใจสาธต การนบ 2. การแสดงวธคดหาค าตอบทถกตองโดย การอธบายเปนขนตอนดวยการเขยนบนกระดานและการบอกวธคดดวยค าพด 3. การเสรมแรงโดยการแสดงการยอมรบค าตอบของนกเรยน ทกคนไมวาจะตอบผดหรอถก 4. การกระตนใหนกเรยนประเมนความสามารถของตนเองดวยการระบายสภาพดานลางของแบบฝกหด 5. การสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรวมดวยการพดใหก าลงใจและแสดงความสนใจนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน เชนไมพดวานกเรยนไมเกง แตจะพดวา ถาพยายามและฝกเพมเตมจะเกงกวาน

1. ของจรง เชน พลาสตกรปหวใจ 7 อน ไมไอศกรม 5 อน ตกตาโฟมยางรปสตว 2 ตว 2. บตรตวเลข 1-10 3. ใบงาน เรองการนบจ านวน 1-10

2 ความสมพนธของจ านวน การเขยนจ านวน 1- 10 เปนตวเลขและตวหนงสอ

1. การใหตวแบบ โดยครสาธตการนบโดยใชของจรง รปภาพ รปวงกลม หรอรปขด (/) หรอใหนกเรยนทเขาใจสาธต การเขยนจ านวน 2. การแสดงวธคดหาค าตอบทถกตองโดยการอธบายเปนขนตอนดวยการเขยนบนกระดาน และการบอกวธคดดวยค าพด 3. การเสรมแรงโดยการแสดงการยอมรบค าตอบของนกเรยน ทกคนไมวาจะตอบผดหรอถก 4. การกระตนใหนกเรยนประเมนความสามารถของตนเองดวยการระบายสภาพดานลางของแบบฝกหด 5.การสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรวมดวยการพดใหก าลงใจ และแสดงความสนใจนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน เชนไมพดวานกเรยนไมเกง แตจะพดวา ถาพยายาม และฝกเพมเตมจะเกงกวาน

1. สงของทมในกระเปาของนกเรยน 2. ชดบตรภาพแสดงจ านวน ทประกอบดวย บตรภาพ บตรตวเลข และบตรตวหนงสอตงแต 0-10 3. ใบงาน เรอง การบอกจ านวนสงของ 4. ใบงาน เรอง จ านวนของฉน

204 ตารางท 8.1 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 1 ระยะท 1 (ตอ)

แผนท

เนอหา/ขนตอนการสอน สอการเรยนร

3 ความสมพนธของจ านวน การจดสงของเพอแสดงจ านวน 5

1. การใหตวแบบ โดยครสาธตการนบโดยใชของจรง รปภาพ รปวงกลม หรอรปขด (/) หรอใหนกเรยนทเขาใจสาธตการเขยนจ านวน 2. การแสดงวธคดหาค าตอบทถกตองโดยการอธบายเปนขนตอนดวยการเขยนบนกระดาน และการบอกวธคดดวยค าพด 3. การเสรมแรงโดยการแสดงการยอมรบค าตอบของนกเรยนทกคน ไมวาจะตอบผดหรอถก 4. การกระตนใหนกเรยนประเมนความสามารถของตนเองดวยการระบายสภาพดานลางของแบบฝกหด 5.การสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรวมดวย การพดใหก าลงใจ และแสดงความสนใจนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน เชน ไมพดวานกเรยนไมเกง แตจะพดวา ถาพยายาม และฝกเพมเตมจะเกงกวาน

1. สไม หรอสเทยน 2. กระดาษเปลา 3. กระดาษสตดเปนรปสเหลยมจตรสขนาด 1×1 เซนตเมตร 4. ใบงาน เรอง การจดจ านวน 1-5

จากตารางท 8.1 สรปไดวา การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมในระดบท 1 ระยะท 1 นน จะเนนการใชสอทนกเรยนไดมโอกาสลงมอปฏบต พรอมทงการใหตวแนะเพอการเสรมตอการเรยนรของนกเรยน เพอใหสามารถเรยนรคณตศาสตรไดตามลลากาเรยนรของนกเรยน 2. ตวอยางเนอหา ขนตอนการสอน และสอการเรยนรทใชในแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม: การชวยเหลอระดบท 1 ระยะท 2

การจดการเรยนรตามแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมส าหรบการชวยเหลอระดบท 2 ระยะท 1 ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ 1) เสนอสอตวแนะหรอตวแบบ 2) การลงมอปฏบต 3) การสอสารและแลกเปลยนแนวคดกบเพอนในชน 4) การสะทอนผลและสรปบทเรยน และ 5) น าความรไปแกปญหาสวนเทคนคและสอการเรยนรทใชมรายละเอยดดงตารางท 8.2

205 ตารางท 8.2 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 ระยะท 1

แผนท

เนอหา/ขนตอนการสอน สอการเรยนร

1 ความสมพนธของจ านวน จ านวน 1 ถง 10 และ 0

1. การใหตวแบบ โดยครสาธตการใชเสนจ านวน หรอใหนกเรยนทเขาใจสาธตการใชเสนจ านวน 2. การแสดงวธคดหาค าตอบทถกตองโดยการอธบายเปนขนตอนดวยการเขยนบนกระดาน และการบอกวธคดดวยค าพด 3. การเสรมแรงโดยการแสดงการยอมรบค าตอบของนกเรยนทกคน ไมวาจะตอบผดหรอถก 4. การกระตนใหนกเรยนประเมนความสามารถของตนเองดวยการระบายสภาพดานลางของแบบฝกหด 5. การสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรวมดวยการพดใหก าลงใจและแสดงความสนใจนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน

1. ขาวโพดอบกรอบชนด ตาง ๆ 2. ใบงาน เรอง จ านวน 0-10 กบ เสนจ านวน 3. กระดาษปรฟ และสเมจก ส าหรบบนทกขอมลของขาวโพดอบกรอบ แตละชนด

2 การแสดงจ านวน 11-20

1. การใหตวแบบ โดยครสาธตการใชเสนจ านวน หรอใหนกเรยนทเขาใจสาธตการใชเสนจ านวน 2. การแสดงวธคดหาค าตอบทถกตองโดยการอธบายเปนขนตอนดวยการเขยนบนกระดานและการบอกวธคดดวยค าพด 3. การเสรมแรงโดยการแสดงการยอมรบค าตอบของนกเรยนทกคน ไมวาจะตอบผดหรอถก 4. การกระตนใหนกเรยนประเมนความสามารถของตนเองดวยการระบายสภาพดานลางของแบบฝกหด 5. การสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรวมดวยการพดใหก าลงใจและแสดงความสนใจนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน

1. ตวนบ คนละ 20 ตว 2. กรอบแสดงจ านวน 10 ค ๆ ละ 2 แผน 3. ใบงานเรอง การแสดงจ านวน 11-20

3 การคาดคะเนจ านวน

1. การใหตวแบบ โดยครสาธตการใชเสนจ านวน หรอใหนกเรยนทเขาใจสาธตการใชเสนจ านวน 2. การแสดงวธคดหาค าตอบทถกตองโดยการอธบายเปนขนตอนดวยการเขยนบนกระดานและการบอกวธคดดวยค าพด 3. การเสรมแรงโดยการแสดงการยอมรบค าตอบของนกเรยนทกคน ไมวาจะตอบผดหรอถก 4. การกระตนใหนกเรยนประเมนความสามารถของตนเองดวยการระบายสภาพดานลางของแบบฝกหด 5. การสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรวมดวยการพดใหก าลงใจและแสดงความสนใจนกเรยนทกคนอยางเทาเทยมกน

1. มกกะโรนสตาง ๆ 2. ใบงาน เรองการคาดคะเนจ านวน

206 จากตารางท 8.2 สรปไดวา เทคนค และสอการเรยนรทใชในการสอนคณตศาสตรใน ชนเรยนรวม ระดบท 2 ระยะท 1 นนจะเนนการเปนตนแบบการหาค าตอบทถกตองใหกบนกเรยน การลงมอปฏบตกบสอ ตลอดจนการอธบายวธคดโดยการอธบายใหฟง หรอการเขยนบนกระดานเพอใหสอดคลองกบลลาการเรยนรของผเรยน 3. ตวอยางเนอหา ขนตอนการสอน และสอการเรยนรทใชในแผนการสอนเสรมคณตศาสตร: การชวยเหลอระดบท 2 ระยะท 2 การสอนเสรมคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงทใชในการชวยเหลอระดบท 2 ระยะท 2 ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ 1) การแจงจดประสงค 2) การเสนอตวอยาง หรอสถานการณทเปนรปธรรม 3) การปฏบตตามค าชแนะของครโดยจบกลมหรอจบค 4) การปฏบตดวยตนเอง และ 5) การสรปบทเรยนและใหขอมลยอนกลบ สวนเทคนคและสอการเรยนรทใชมรายละเอยดดงตารางท 8.3

ตารางท 8.3 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 ระยะท 2

แผนท

เนอหา/ขนตอนการสอน สอการเรยนร

1 จ านวน 1 ถง 10 และ 0

1. การเปนตวแบบในการสาธตการคาดคะเนจ านวนประกอบสอ 2. การใหนกเรยนแสดงการคาดคะเนจ านวนประกอบสอ 3. การเปดโอกาสใหนกเรยนอธบายหรอแสดงการไดมาซงค าตอบกบเพอนในชนเพอตดสนใจวา ค าตอบทถกตอง ควรเปนอยางไร 4. การแสดงวธการคดหรอการเฉลยค าตอบใหนกเรยนทราบอยางเปนขนเปนตอนเพอใหนกเรยนจดจ าวธการคด และน าไปใชในการแกปญหาตอไป

1. บตรภาพแสดงจ านวน เพอชวยในการจ าตวเลข 1-10 2. บตรตวเลข 0-10 3. ใบงาน เรอง จ านวน 0-10

2 การแสดงจ านวน 11-20

1. การเปนตวแบบในการสาธตการคาดคะเนจ านวนประกอบสอ 2. การใหนกเรยนแสดงการคาดคะเนจ านวนประกอบสอ 3. การเปดโอกาสใหนกเรยนอธบายหรอแสดงการไดมาซงค าตอบกบเพอนในชนเพอตดสนใจวา ค าตอบทถกตอง ควรเปนอยางไร 4. การแสดงวธการคดหรอการเฉลยค าตอบใหนกเรยนทราบอยางเปนขนเปนตอนเพอใหนกเรยนจดจ าวธการคด และน าไปใชในการแกปญหาตอไป

1. แผนภาพแสดงจ านวน 11-20 2. ใบงาน เรอง การแสดงจ านวน 11-20

207 ตารางท 8.3 เทคนคและสอส าหรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 ระยะท 2 (ตอ) แผนท

เนอหา/ขนตอนการสอน สอการเรยนร

3 การคาดคะเนจ านวน

1. การเปนตวแบบในการสาธตการคาดคะเนจ านวนประกอบสอ 2. การใหนกเรยนแสดงการคาดคะเนจ านวนประกอบสอ 3. การเปดโอกาสใหนกเรยนอธบาย หรอแสดงการไดมาซงค าตอบกบเพอนในชนเพอตดสนใจวา ค าตอบทถกตอง ควรเปนอยางไร 4. การแสดงวธการคดหรอการเฉลยค าตอบใหนกเรยนทราบอยางเปนขนเปนตอนเพอใหนกเรยนจดจ าวธการคด และน าไปใชในการแกปญหาตอไป

1. แผนขาวโพดอบกรอบรปดาว 2. ใบงาน เรอง การคาดคะเนจ านวนขาวโพดอบกรอบ 3. ใบงาน เรอง การคาดคะเนจ านวน

จากตารางท 8.3 จะเหนไดวา เทคนคและสอทใชส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงในการสอนเสรมคณตศาสตร จะมงเนนในการแสดงวธคดใหนกเรยนด หรอฟง และเปดโอกาสใหนกเรยนใชสอประกอบการคด และแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบกบเพอนในชน

สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดารณ ศกดศรผล (2555, หนา 47) ไดกลาวถง สอ อปกรณทใชในการสอนส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรวา ควร เปนสอทเนนการพฒนาดานการอาน การเขยน การคดค านวณ ไดแก

1. แบบฝกชดอานเขยนกบลงฮก 2. แบบฝกชดอาน เขยนเรยนด 3. แบบฝกชดอานเขยนเรยนคลอง 4. สอนวตกรรมชดฐานกรณสอนอานเขยน 5. สอชดหลกเมดนบ เปนตน สอการเรยนรทกลาวมาขางตนเหลานจดท าขนโดยใชแนวคด ทฤษฎ และเทคนคตางๆ ทเนนการแกปญหาการอาน การเขยนและการคดค านวณ สวนอปกรณ เชน ทจบดนสอ ปากกาอานขอความ เปนตน อยางไรกตามสอดงกลาวสามารถน าไปใชกบเดกทมความตองการพเศษบางประเภทไดดวยเชนกน รายการสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ หรอความชวยเหลออนใดทางการศกษาทมความประสงคจะขอรบตามบญช ข. และบญช ค. ทสอดคลองกบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมรายละเอยด ดงน (กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการใหคนพการมสทธไดรบสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และการใหความชวยเหลออนใดทางการศกษา พ.ศ. 2550, 2550, หนา 8)

208

บญช ข

ตารางท 8.4 รายการสอ บญช ข

ล าดบท รายการ 1

สอ

หนงสอเสยง ไดแก แถบเสยง แผนเสยง แผนซด และทจดเกบในวสดอน

2 หนงสอ หรอภาพขยายใหญ ไดแก สงพมพ หรอภาพขยายใหญทพมพลงในกระดาษ ธรรมดา หรอกระดาษชนดพเศษ หรอจดพมพในรปสออเลกทรอนกส หรอในวสดอน

3 ปากกาเสนหนาหรอสเขมเปนพเศษ

4 อปกรณพฒนาทกษะการสอสาร เชน กระดานสอสาร บตรค า และบตรภาพ

5 ชดสอสงเสรมพฒนาทกษะกลามเนอมดเลก และประสานสมพนธ 6 ชดสอสงเสรมพฒนาทกษะทางดานภาษา และการสอสาร

7 ชดสอสงเสรมพฒนาทกษะทางดานการเรยนร 8 ชดสอสงเสรมพฒนาทกษะทางดานลกษณะนสย

9 การจดอาสาสมคร

10 การแนะแนวครอบครว

11 การฝกอบรมทกษะดานอาชพ

ความส าคญในการเลอกสอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากประสบการณการสอนเดกทมความบกพรองทางการเรยนรของผเขยนพบวาในการใชสอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมความคลายคลงกบเดกปกต กลาวคอ เดกปกตแตละคนมลลาการเรยนรทแตกตางกน ท าใหมความตองการสอการเรยนรทมความหลากหลายทสอดคลองกบลลาการเรยนรของแตละคน เชนเดยวกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทมลลาการเรยนรแตกตางกน ส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรพบวามความตองการสอการเรยนรทมลกษณะ ดงน 1. ขนาดของสอการเรยนร ผเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรจะชอบสอการเรยนรหรออปกรณขนาดใหญ เชน ดนสอแทงใหญ ลกเตาส าหรบการฝกบวก-ลบ ทมสญลกษณเปนตวนน เชน ตวเลข หรอ เครองหมายบวก-ลบ 2. สอการเรยนรทเปนของจรง เชน เงน เปนสอทใชสอนการบวก-การลบทชวยใหผเรยนเรยนรไดเรว และงายขน เนองจากผเรยนมประสบการณตรงกบการใชเงน 3. สอการเรยนรส าหรบการสอนการแกโจทยปญหา ทเปนภาพวว หรอทวทศนทก าหนดบางรายละเอยดให เชน ภเขา ตนไม แลวใหนกเรยนเตมดวงอาทตย บาน สระน า หรออน ๆ แลวใหผเรยนเลาเรองราวจากภาพ พรอมฝกตงโจทยปญหา พรอมหาค าตอบ ผเรยนจะมความสขกบการเตมรปภาพ และสามารถเรยนรไดงายขน

209 4. การแสดงละครเกยวกบสถานการณเพอแกโจทยปญหา ผเรยนจะแกปญหาไดด เนองจากผเรยนไดเปนตวละครในเหตการณทใกลเคยงกบสถานการณจรง ชวยใหผเรยนเขาใจและสามารถแกปญหาไดงายขน 5. การจ าลองสถานการณเกยวกบการซอขายเพอการฝกการบวก-การลบ โดยใชเงนประกอบ ผเรยนจะมความกระตอรอรน และแกปญหาไดดกวาการก าหนดโจทยปญหาแลวใหฝกแกปญหา นอกจากนแลว ควรเปดโอกาสใหผเรยนน าสงของสวนตวมาประกอบสถานการณจ าลอง 6. การใชสอการเรยนรทรบประทานได เชน การสอนเรองจ านวน ครอาจใชขาวโพดควรสตาง ๆ เพอฝกเรองความหมายของจ านวน ตลอดจนการเปรยบเทยบจ านวน เปนสอทชวยใหผเรยนเหนของจรง และสามารถใชเปนสงเสรมแรงเมอผเรยนตอบค าถามได 7. สอการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดเคลอนไหว เชน การกระโดดบนเสนจ านวนเพอฝกเกยวกบการบวก-การลบ จะเปนการชวยผอนคลายความยากของเนอหาทมความเปนนามธรรม 8. สอการเรยนรทเปนตวแบบ หรอเครองมอชวยในการคด เชน การตดแถบเสนจ านวนบนโตะเรยนเพอเปนเครองชวยในการบวก-การลบ 9. การใหผเรยนมสวนรวมในการเตรยมสอการเรยนร เชน การใหตดกระดาษเปนรปรางตาง ๆ เพอใชเปนตวชวยในการนบ หรอสอทใหผเรยนเตรยมมาจากบาน เชน เมลดผก หรอ ขนมทผเรยนชอบ ฯลฯ 10. เมอใชสอการเรยนรเสรจเรยบรอยแลว ควรมมมหลงหองส าหรบวางสอการเรยนรทใชสอนไปแลววางไว เพอใหผเรยนไดฝกทกษะตาง ๆ หรอทบทวนบทเรยนดวยตนเองจากสอการเรยนรในชวงเวลาวาง 11. ใหผเรยนทเกงกวาเพอนคนอนในชนเรยนไดใชสอการเรยนรเพอสอนเสรมใหกบเพอนทเรยนไมทนในชนเรยน

210 สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทผวจยใชในการวจยในการสอนคณตศาสตร ระดบประถมศกษา มรายละเอยดดงตวอยาง

ภาพท 8.1 สอการเรยนรในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรตามรปแบบอาร ท ไอ

211

ภาพท 8.2 การใชสอการเรยนรของระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร

212

:

d

ภาพท 8.3 สอการสอน เรอง จ านวน

213

ภาพท 8.4 เสนจ านวน 3 ทางเลอก

ภาพท 8.5 แผนแสดงความหมายของจ านวน

214

ภาพท 8.6 การบวก-ลบบนเสนจ านวน

กจกรรมคณตศาสตรในชนเรยนรวม

ภาพท 8.7 กจกรรมการชวยเหลอระดบท 1 (Tier-1)

215

กจกรรมการสอนเสรมคณตศาสตรโดยใชจนตคณตลกคด

ภาพท 8.8 กจกรรมการชวยเหลอระดบท 2 (Tier-2)

216

ภาพท 8.9 กจกรรมการชวยเหลอระดบท 2 (Tier-2)

217

บทสรป สอการเรยนรเปนตวกลางในการถายทอดสารจากครผสอนไปสผเรยน นอกจากนแลวสอ การเรยนรยงเปนเครองมอส าหรบผเรยนทจะใชในการลงมอปฏบตเพอเรยนรเนอหา และการแสดงถงความร ความเขาใจของผเรยนในเนอหาทเรยน ตลอดจนการแสดงถงความสามารถของผเรยนทเกดขนจากการเรยนรผานสอการเรยนรในรปแบบทหลากหลายตามความตองการของผเรยนแตละคน สอการเรยนรทดอาจเปนสอทเปนของจรง หรอสอทครผสอนกบครรวมกนวางแผนสรางขนมาเพอใชประกอบในการเรยนรเนอหา คณลกษณะและทกษะตาง ๆ นอกจากนแลวสอการเรยนร การใชสอการเรยนรจะเกดประโยชนสงสดตอผเรยนหรอไมนน ครผสอนจะตองด าเนนการเตรยมความพรอมของครผสอนเองใหเขาใจในสงทจะสอน เพอเลอกสอการเรยนการสอนทเหมาะสมกบผเรยน การเตรยมสภาพแวดลอมของสถานททจะใชสอใหสงเสรมหรอเออตอการใชสอการเรยนร การเตรยมผเรยน โดยครจะตองแนะน าวธการใชสอการเรยนรกบผเรยน ใหหรอวาจะตองท าอยางไรบาง การด าเนนการใชสอเปนการทครจดกระบวนการเรยนรพรอมกบใชสอการเรยนร หลงจากเสรจสนการจดการเรยนรครผสอนจะตองประเมนการใชสอการเรยนรเพอเปนขอมลในการปรบปรงหรอพฒนาสอการเรยนการสอนในการจดการเรยนรครงตอไป ส าหรบการใชสอกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรนน อปกรณการสอนส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ควรเปนสอทมงเนนการพฒนาดานการอาน การเขยน การคดค านวณ ครผสอนจะตองรจกผเรยนแตละคนวามลลาการเรยนรแบบใด แลวจดหาสอทสามารถตอบสนองตอลลาการเรยนรของผเรยนแบบตาง ๆ และหลากหลาย ทเปดโอกาสใหผเรยนแตละคนไดลงมอปฏบตกบสอ เพอไมใหผเรยนเกดความเบอหนาย และเกดความสนใจในการเรยนร และเกดการเรยนรตามวตถประสงคของหลกสตร นอกจากนแลวยงสามารถน าสอการเรยนรทว ๆ ไปมาปรบใหเหมาะสมและสอดคลองกบความสามารถของผเรยนแตละคน อกทงสอการเรยนรอาจเปนสอทครผสอนผลตขนเอง หรอจดหามาเพมเตมตามบทเรยนทตองการพฒนาผเรยน

218

ค าถามทบทวน

1. สอการเรยนรมกประเภท อะไรบาง 2. สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในการสอนอานมอะไรบาง 3. สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในการสอนเขยนมอะไรบาง 4. สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรในการสอนคณตศาสตรมอะไรบาง 5. สรปสาระส าคญของการเลอกสอการเรยนรทเหมาะสมส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรเปนผงกราฟก 6. ลกษณะของสอทดส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมอะไรบาง 7. เขยนแสดงรายละเอยดการวางแผนการคดเลอกสอส าหรบการสอนคณตศาสตรในระดบชนใดกไดมา 1 เนอหา โดยระบเนอหาทสอน เทคนคการสอนและสอทใช 8. เขยนแสดงรายละเอยดการวางแผนการคดเลอกสอการเรยนรส าหรบการสอนภาษาไทย (การอาน) ในระดบชนใดกไดมา 1 เนอหา โดยระบเนอหาทสอน เทคนคการสอนและสอการเรยนรทใช 9. เขยนแสดงรายละเอยดของการวางแผนการคดเลอกสอการเรยนรส าหรบการสอนภาษาไทย (การเขยน) ในระดบชนใดกไดมา 1 เนอหา โดยระบเนอหาทสอน เทคนคการสอนและสอการเรยนรทใช 10. ยกตวอยางสอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมา 1 ตวอยาง โดยระบขนตอนการใช พรอมวาดภาพประกอบ

บทท 9

การตดตามความกาวหนาและการประเมนผลเพอการสงตอ

การด าเนนการคนหาขอมลเพอใหทราบวา ผเรยนแตละคนประสบผลส าเรจ หรอมความกาวหนาเปนสงทครผสอนจะตองด าเนนการอยางตอเนอง และมหลกฐานเชงประจกษของผเรยนแตละคนเพอน าไปใชในการตดสนใจวา จะวางแผนการจดกจกรรมการเรยนรในครงตอไปอยางไร ตลอดจนการจดหาสอการเรยนร และการจดสภาพแวดลอมการเรยนร หรอสงตอไปยงการศกษาปกต การศกษาพเศษ การฝกอาชพอาชพและการท างาน เพอใหผเรยนสามารถปรบตวและมสวนรวมในการเรยนรอยางเตมศกยภาพ ทงนการตดตามความกาวหนาจะตองตดตามเปนระยะ ๆ จากนนจะน าผลทไดจากการตดตามความกาวหนาไปใชในการชวยเหลอ หรอสงตอขอมลไปยงผทเกยวของในการจดการเรยนรส าหรบผเรยนแตละคน รายละเอยดของการตดตามความกาวหนาและการประเมนเพอการสงตอมรายละเอยดดงน

ความหมายของการตดตามความกาวหนา Parents Reaching Out (2008, P.8) ไดกลาวถง การตดตามความกาวหนา (Progress Monitoring) วาเปนองคประกอบหนงของการใชรปแบบอาร ท ไอ ทเปนการด าเนนงานของทมโรงเรยนเพอชวยเหลอผเรยนทมความตองการพเศษเพมเตม โดยมกจะด าเนนการบอยครงเพอตรวจสอบวาผเรยนแตละคนมการเปลยนแปลงอะไรบาง (ถาม) จ าเปนตองจดการเรยนการสอนอยางไร โดยสวนใหญแลวการตดตามความกาวหนามกจะด าเนนการอยางนอยทกสองสปดาห ไรท และ ไรท (Wright & Wright, 2014, p.1) ไดกลาวถง การตดตามความกาวหนาวาเปนการปฏบตทองวทยาศาสตรใชเพอประเมนความกาวหนาทางวชาการของเดกและประเมนประสทธผลของการเรยนการสอน การตดตามความกาวหนาจะบอกครเกยวกบการเรยนรของผเรยนและสงทจะตองสอนใหกบผเรยน เดกซเทอร และฮชส (Dexter & Hughes, n.d., p.1) ไดกลาวถงการตดตามความกาวหนา ในบรบทของรปแบบอาร ท ไอ ทใชเปนการปองกนวา หมายถงการประเมนความกาวหนาของผเรยน หรอความสามารถทมาจากการประเมนผเรยนทกคนเพอระบวาผเรยนคนใดมความเสยงทจะลมเหลวในการเรยน เชน การอาน คณตศาสตรและพฤตกรรมทางสงคม ซงด าเนนการโดยคร หรอทมบคลากรในโรงเรยน จากความหมายของการตดตามความกาวหนาทนกการศกษาไดใหความหมายไวขางตนพอทจะสรปไดวา การตดตามความกาวหนา หมายถงการประเมนความกาวหนาของผเรยนทกคน เพอคนหาวาผเรยนคนใดนาจะมแนวโนมในการลมเหลวในการเรยน หรอมพฤตกรรมทไมพงประสงค ทงนการตดตามความกาวหนาอาจท าโดยครผสอน หรอทมของโรงเรยน

220

กระบวนการการตดตามความกาวหนา การตดตามความกาวหนาประกอบดวยการประเมนทใชระยะเวลาสน ๆ ทหลากหลายทเปนผลจากขอมลทมประโยชนทเกดขนภายหลงจากการใหความชวยเหลอ ซงขอมลเหลานจะเปนแนวทางในการพฒนากลวธการเรยนการสอน และการใชหลกสตรทเหมาะสมเพอก าหนดขอบเขตเนอหาส าหรบผเรยนทมความยงยาก การตดตามความกาวหนาจะเปนการจดเตรยมสารสนเทศและเอกสารทสามารถใชเพอเปนแนวทางในการตดสนเพอการก าหนดต าแหนงของผเรยน มรายละเอยด ดงน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2555, หนา 14) ไดระบตวบงชทเกยวของกบการตดตามความกาวหนา เชน ตวบงชท 2.7 ครมการวดและประเมนผลทหลากหลายสอดคลองกบผ เรยนเฉพาะบคคล ค าอธบาย ครทสอนนกเรยนเรยนรวมมการวดและประเมนผล โดยใชเครองมอ/วธการในการเกบรวบรวม วเคราะห ประเมนและบนทกผลทไดจากการวดและประเมนทง กอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน ตลอดจนการชวยเหลอและอ านวยความสะดวกดานการวดและประเมนผล (Assessment Accommodations) ทจะตองสอดคลองกบความตองการจ าเปนของ ผเรยนเปนรายบคคล เชน การปรบเครองมอ วธการทดสอบ เวลา และการบรหารจดการ ตลอดจนการใหขอมลยอนกลบเกยวกบผลการเรยน ความกาวหนา จดเดน จดทตองปรบปรง เพอวางแผนพฒนาการจดการเรยนการสอนใหแกผเรยนเฉพาะบคคล และใชเปนขอมลในการตดสนผลการเรยนส าหรบประเดนการพจารณา ไดแก 1) ใชเครองมอ/วธการวด และประเมนผลทหลากหลายทง กอนเรยน ระหวางเรยนและหลงเรยน 2) มการชวยเหลอ และอ านวยความสะดวกดานการวดและประเมนผล (Assessment Accommodations) ทสอดคลองกบผเรยนเฉพาะบคคลตามทไดก าหนดไวใน IIP 3) มการใหขอมลยอนกลบเกยวกบผลการเรยน ความกาวหนา จดเดน จดทตองปรบปรง และใชเปนขอมลในการตดสนผลการเรยน และ 4) ใชผลจากการประเมนเพอวางแผนในการพฒนา การจดการเรยนการสอนใหแกผเรยนเฉพาะบคคล ลกษณะส าคญของการตดตามความกาวหนา ไดแก 1) การเนนความแมนย าในการแสดงการเรยนร และสมรรถนะทเปนปจจบนของผเรยน 2) เปนการด าเนนการซ า ๆ และครอบคลมชวงเวลาสน ๆ 3) ควรใชในการชวยเหลอระดบท 1 ถาจ าเปนโดยยดความกาวหนาของผเรยนส าหรบการชวยเหลอระดบท 2 จะมการตดตามความกาวหนา 2 ครงตอสปดาห หรอมากกวานน และใน การชวยเหลอระดบท 3 จะตดตามความกาวหนา 3 ครงตอสปดาห 4) ควรใชเพอตดสนทงสมรรถนะและการเจรญเตบโตในทกษะทเกยวของ และ 5) อาจยดรปแบบจากเวบหรอสรางขนมาดวยตนเอง (Stoehr, Banks & Allen, 2011, p.80) การตดตามความกาวหนา เมอใชรปแบบอาร ท ไอ ครผสอนจะตองมการประเมนเพอตดตามความกาวหนา ซงเปนองคประกอบหนงของรปแบบอาร ท ไอ โดยประกอบดวยการประเมนความกาวหนา 3 ระดบ คอ ระดบท 1 การประเมนความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 1 ระดบท 2 การประเมนความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 2 และ ระดบท 3 การประเมนความกาวหนาจากการชวยเหลอระดบท 3 จากการศกษาเกยวกบการตดตามความกาวหนาพบรายละเอยด ดงน

221

วธการทใชในการตดตามความกาวหนา จากตวบงชทระบถงการตดตามความกาวหนาของส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน (2555) ทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา การตดตามความกาวหนายงเปนการประเมนเพอการจดการชวยเหลอ ทมลกษณะเปนการประเมนความสามารถของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ซงมจดมงหมายเพอเกบรวบรวมขอมลเกยวกบความสามารถของเดก โดยมขอมลทไดจากการวดและประเมนผลทมความแมนย า เทยงตรง และนาเชอถอทท าใหทราบถงระดบความสามารถหรอสมฤทธผลทางการเรยน (สรลกษณ โปรงสนเทยะ, 2556, หนา 111) การตดตามความกาวหนาทนยมใชมหลายวธ พอทจะสรปไดดงน 1. การวดผลทองหลกสตร (Curriculum-based Measurement: CBM) การวดผลทองหลกสตรเปนรปแบบหนงของการประเมนในชนเรยน ทมลกษณะดงน 1) อธบายความสามารถทางวชาการ ในดานการอาน การสะกดค า และคณตศาสตร 2) เปนเสนทางพฒนาทางวชาการ และ 3) ปรบปรงผลสมฤทธของผ เรยน นอกจากนแลวยงเปนตวก าหนดประสทธผลของการเรยนการสอนส าหรบผเรยนทกคน และสงเสรมโปรแกรมการศกษาส าหรบผเรยนทมความยงยาก ภาระงานในการวดโดยใช CBM ประกอบดวย 1) การทดสอบการอานกอนการใหความชวยเหลอ (ความคลองแคลวในการแยกหนวยเสยง ความคลองแคลวในการออกเสยงตวอกษร ) 2) การอาน (ความคลองแคลวในการระบค า) ความคลองแคลวในการอานบทอาน 3) คณตศาสตร (การค านวณ มโนมต และการน าไปใช) 4) การสะกด และการเขยนแสดงความรสก (การเรยงล าดบ ค าทถกตอง) เดกซเทอร และฮวจส (Dexter & Hughes, n.d., p.3) และ สรลกษณ โปรงสนเทยะ (2556, หนา 112) ไดสรปขนตอนของ CBM ไวดงน 1) การก าหนดจดประสงคระยะยาว 2) ก าหนดจดประสงคเชงพฤตกรรม 3) การทดสอบผเรยน โดยใชแบบทดสอบมาตรฐาน รายละเอยดของแบบทดสอบดงทกลาวมาขางตน 4) การก าหนดการประเมนผล และ 5) การปรบกจกรรมการเรยนรใหเหมาะสมเปนรายบคคล 2. การวเคราะหขอผดพลาด (Error Analysis) การวเคราะหขอผดพลาดเปนสงจ าเปนประการหนงในการวเคราะหผเรยนเพอเปนการใหความชวยเหลอทเหมาะสม เนองจากขอผดพลาดทเกดขนทท าใหเกดค าตอบทไมสมบรณ ไมใชค าตอบทผด ซงการวเคราะหขอผดพลาดกคอ การวเคราะหถงสาเหตของปญหาทงน เนองจากเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะมรปแบบของความผดพลาดทแตกตางกน (สรลกษณ โปรงสนเทยะ (2556, หนา 112) 2. แฟมสะสมงานและการวเคราะหตวอยางงาน (Portfolio and Analyzing Samples of Students’ Work) แฟมสะสมงานและการวเคราะหตวอยางงานเปนรปแบบหนงทครสามารถใชเพอการประเมนเพอวดความกาวหนาของผเรยนหลงจากทครด าเนนการจดกจกรรมการเรยนร หรอชวยเหลอตามโปรแกรมการชวยเหลอ โดยมขอควรค านงในการเกบสะสมผลงานของผเรยนวาควรจะเปนงานแสดงผลตามหลกสตร และเกบในชวงเวลาทก าหนด และงานทเกบนนจะตองมาจากวธสอน สภาพการณทหลากหลายและแตกตางกน สวนการวเคราะหตวอยางงานจะชวยใหครไดทราบถง

222 วธการประเมนสวนทบกพรองของผเรยนทเกดความบกพรอง และสวนทผเรยนท าไดด นอกจากนแลวยงเปนการวเคราะหถงจดเดนและขอจ ากดเพอใชในการก าหนดวธสอน หรอวธซอมเสรมทเหมาะสม (สรลกษณ โปรงสนเทยะ, 2556, หนา 112) 3. การตอบสนองตอการเรยนการสอน (Responsiveness to Instruction: RTI) การตอบสนองตอการเรยนการสอน หรอการตอบสนองตอการชวยเหลอ เปนวธการประเมนเปนรายบคคลทเปนการประเมนเพอความเขาใจและกระบวนการชวยเหลอ การใชกรอบแนวคดการแกปญหาเพอระบ และก าหนดวานกเรยนมความยงยากทางวชาการโดยใชการสอนทมประสทธผล ประสทธภาพและเนนการวจยเปนฐาน ซงเปนวธการคดแยกทระบไวในกฎหมายของสหรฐอเมรกา หรอ IDEA 2004 โดยมขนตอน ไดแก ขนท 1 การคดกรองนกเรยนทกคนทกระดบชน ทงโรงเรยน ขนท 2 การชวยเหลอทแบงเปน 2 ระดบคอ ระดบท 1 การชวยเหลอในชนเรยนรวม และ ระดบท 2 การสอนเสรม ขนท 3 การตดตามความกาวหนาโดยใชแบบวดความกาวหนาทองหลกสตร และขนท 4 การประเมนเพอเปนขอมลในการตดสนใจในการเปลยนระดบการชวยเหลอจากขอมลทไดจากการตดตามความกาวหนา (จฬามาศ จนทรศรสคต, 2555) การตดตามความกาวหนาในการเรยนรเพอการชวยเหลอผเรยนทกคนใหประสบผลส าเรจ หรอมความกาวหนาในการเรยนร เปนสงส าคญอกประการหนง ทครผสอนจะตองจดเตรยมหลกฐาน และหาขอมลของผเรยนแตละคนเพอน าไปใชในการตดสนใจวา จะใหค าแนะน าแกผเรยน หรอผปกครองอยางไรในการวางแผนการเรยนของผเรยนในปตอ ๆ ไป และเปนขอมลส าหรบครผสอนในระดบชนตอ ๆ ไป ทจะเปนแนวทางในการสงเสรมและสนบสนนการเรยนของผเรยนเพอใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยนมากทสด นอกจากนแลวถาครผสอนมหลกฐานวา ผเรยนไมมความกาวหนาในการเรยนร ครผสอนอาจสงตอขอมลใหผปกครองเพอตดสนใจในการสงตอผเรยนไปฝกในสายอาชพ หรอระบบการศกษาพเศษ หรอเปนขอมลประกอบการหาวธการในสอนเสรมเพอใหผเรยนมความสามารถทจะสามารถด ารงชวตไดอยางมความสข ซงในการสงตอนน จ าเปนตองอาศยทมทมความเชยวชาญในหลาย ๆ ศาสตร เพอหาขอมลทสอดคลองกบผเรยนใหมากทสด

ตวอยางการตดตามความกาวหนา จากประสบการณของผเขยนทไดท าการวจยทมการตดตามความกาวหนาของผเรยนทงทางดานวชาการและพฤตกรรมมสาระโดยสรป ดงน 1. การวจย เรอง การพฒนาโรงเรยนตนแบบอาร ท ไอ

จากการวจยในป พ.ศ. 2555 ทศกษาเกยวกบการพฒนาโรงเรยนตนแบบอาร ท ไอ กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนเลงถอนโนนสมบรณ และโรงเรยนบานตม ซงในการวจยครงน ผเขยนไดใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยมการตดตามความกาวหนาในการเรยนรมรายละเอยด ดงน 1.1 การตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร แบงเปน 2 ระยะ ไดแก ระยะท 1 การตดตามความกาวหนาในแตละระดบของการชวยเหลอโดยการประเมนผลจากการท าแบบฝกหดหรอใบงาน และระยะท 2 การตดตามความกาวหนาระหวางการใหความชวยเหลอระดบท

223 1 และระดบท 2 ของนกเรยนทกคน โดยใชแบบทดสอบตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ซงจะใชเปนขอมลเพอประกอบการจดกจกรรมเสรม 1.2 การชวยเหลอทางคณตศาสตร และการตดตามความกาวหนาทางคณตศาสตร ประกอบดวยระดบของการชวยเหลอ 2 ระดบ คอ 1) ระดบท 1 การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยน ทกคน โดยใชแผนการสอนคณตศาสตรแบบเรยนรวม ซงจดขนในชนเรยนปกตและใชสอนควบคกบแผนปกตของครผชวยวจย โดยมการด าเนนการชวยเหลอ 2 ระยะ คอ (1) ภายหลงการคดแยกครงท 1 เปนเวลา 3-5 สปดาห และ (2) ภายหลงการคดแยกครงท 2 เปนเวลา 10 สปดาห 2) ระดบท 2 การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยง ภายหลงจากการคดแยกครงท 2 โดยมลกษณะการชวยเหลอเชนเดยวกบการชวยเหลอระดบท 1 แตเพมการสอนเสรมคณตศาสตร ในชวโมง ซอมเสรม เปนเวลา 10 สปดาห นอกจากนแลว การชวยเหลอทงสองระดบจะยดแนวคดการสอนแบบรปธรรมไปสนามธรรม แนวคดการสอนการแกปญหา และแนวคดการสอนคณตศาสตรอยางมความหมาย ในระหวางทใหความชวยเหลอทง 2 ระดบจะมการตดตามความกาวหนาในการเรยนร ซงแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1) การตดตามความกาวหนาในการเรยนรจากการท าใบงานหรอแบบฝกหด 2) การตดตามความกาวหนาในการเรยนรจากการทดสอบโดยใชแบบทดสอบความกาวหนาใน การเรยนรคณตศาสตร โดยก าหนดเกณฑการผานการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรทง 2 ลกษณะ คอ รอยละ 80 และหลงจากตดตามความกาวหนาระหวางการชวยเหลอทง 2 ระดบแลว พบวา นกเรยนมคะแนน ไมผานเกณฑ ตองจดใหนกเรยนเขารบกจกรรมเสรมกอน แลวจงกลบเขารบการชวยเหลอระดบเดมตอไป 2. การวจย เรอง การพฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยนโดยใช RTI MODEL

การวจย เรอง การพฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยนโดยใช RTI MODEL ไดด าเนนการตดตามความกาวหนาทางคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และการตดตามความกาวหนาทางพฤตกรรมของนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 โดยการประเมนพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยนกลมเสยงภายหลงจากไดรบการชวยเหลอในแตละหนวยการเรยนร ซงจากการวจยสรปสาระส าคญได ดงน (จฬามาศ จนทรศรสคต, วชราภรณ สราช, รสสคนธ อดม, สรยพร สวรรณพงษ, และจฑารตน แสงเลศ, 2557) รายละเอยดการตดตามความกาวหนาทางคณตศาสตร และการตดตามความกาวหนาหนาทางพฤตกรรมมสาระส าคญ ดงน 2.1 รายละเอยดแบบบนทกคะแนนความกาวหนาทางคณตศาสตร การบนทกความกาวหนาทางคณตศาสตรเปนการด าเนนการภายหลงการจดกจกรรมการชวยเหลอทองการวจย โดยมครผสอนวชาคณตศาสตรเปนผบนทกความกาวหนาทางคณตศาสตรจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตรของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1 ประกอบดวย แบบทดสอบยอย ดงน 1. การเปรยบเทยบจ านวน

2. การเรยงล าดบจ านวน 3. การบวก-การลบ 4. การแกโจทยปญหา

224 แบบทดสอบยอยทง 4 เรอง แตละเรอง ประกอบดวยแบบทดสอบยอย จ านวน 3 ชด แตละชดมลกษณะการสมจ านวนทน ามาใชในแบบทดสอบแตละชดทแตกตางกนออกไป มลกษณะเปนแบบทดสอบแบบเปนกลม (ท าพรอมกนทงชน) ดงตวอยางตอไปน

ชอ............................................นามสกล...................................................เพศ................ .................... โรงเรยน..................................................................... ......................................................................... วนททดสอบ........................................................ชอผทดสอบ..................... ..........................................

ดานท

เนอหา คะแนน

ทได (%) (ครงท 1)

คะแนน

ทได (%) (ครงท 2)

คะแนน

ทได (%) (ครงท 3)

หมายเหต

1 ความรสกเชงจ านวน

1. การเปรยบเทยบจ านวน (คะแนนเตม 63 คะแนน) 2. การเรยงล าดบ (คะแนนเตม 63 คะแนน)

2 การบวก-การลบ

(คะแนนเตม 25 คะแนน)

3 การแกโจทยปญหาการบวก

(คะแนนเตม 6 คะแนน)

4 การแกโจทยปญหาการลบ

(คะแนนเตม 6 คะแนน)

การแสดงผลการทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตร โดยการทดสอบยอย 4 ชด จ านวน 3 ครง โดยเวนระยะหางในการสอบ คอ เดอนเวนเดอน ภายหลงการทดสอบแตละครงจะน าคะแนนจากการทดสอบคณตศาสตรแตละดานมาบนทกกราฟเพอแสดงผลของความกาวหนาทางคณตศาสตรของผเรยนแตละคน ทงนการทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตรจะด าเนนการในการชวยเหลอระยะท 2 ส าหรบนกเรยนกลมเสยง ระดบท 1 การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม และระดบท 2 การสอนเสรมคณตศาสตร โดยครจะเปนผอานคะแนนทไดจากการทดสอบในดานตาง ๆ ใหผเรยนฟง หลงจากนนใหผเรยนท าเครองหมายกากบาท (×) ลงในตารางตามคะแนนการทดสอบแตละดานจ านวน 3 ครง แลวลากเสนเชอมระหวางเครองหมายกากบาท (×) ดงตวอยาง

225 ( คะแนน (%) ทท าไดภายในเวลาทก าหนด)

(ครงทสอบ) ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3

การแจงผลการตดตามความกาวหนาทางคณตศาสตรใหผปกครองทราบ โดยครผสอนคณตศาสตร หรอผเรยนจะท าการบนทกขอมลคะแนนจากคะแนนการทดสอบคณตศาสตรแตละดานเปนครง ๆ จ านวน 3 ครง ลงในแบบฟอรมใบแจงผลการทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตร แลวใหผ เรยนน าไปแจงแกผปกครองเพอใหทราบถงความกาวหนาของผ เรยน กรณทผ เรยนไมมความกาวหนา หรอมความกาวหนาเลกนอย ผปกครองสามารถน าขอมลเหลานมาใชในการวางแผนรวมกบครผสอนคณตศาสตรเพอชวยเหลอผเรยนใหประสบผลส าเรจในการเรยนคณตศาสตร

10 %

20 %

30 %

40 %

50 %

60 %

70 %

80 %

90 %

100 %

0 %

226

ใบแจงผลการทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบจ านวน

ครงท 1

ชอ-สกล...........................................................................ช น................................................................. วน/เดอน/ป ทท าการทดสอบ.................................................... ............................................................. ผลการทดสอบ

คะแนนเตม.......................................................คะแนน คะแนนทได................................. .....................คะแนน ผลการพจารณา ผานเกณฑ รอยละ 80 ไมผานเกณฑ รอยละ 80

การใหความชวยเหลอ การสอนคณตศาสตรแบบเรยนรวม การสอนซอมเสรมคณตศาสตร การจดกจกรรมเสรมนอกเวลาเรยน โดยการฝกกบเพอนในชนเดยวกนทเกงกวา ฝกกบเพอนรนพ หรอฝกกบผปกครองทบาน เชน การเลนเกมทางคณตศาสตร ฝกการจ าตวเลข และขอเทจจรงเกยวกบการบวก-การลบ

227

ใบแจงผลการทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบจ านวน

ครงท 2 ชอ-สกล................................................. ..........................ชน................................................................ วน/เดอน/ป ทท าการทดสอบ...................................................... .......................................................... ผลการทดสอบ

คะแนนเตม.......................................................คะแนน คะแนนทได......................................................คะแนน ผลการพจารณา ผานเกณฑ รอยละ 80 ไมผานเกณฑ รอยละ 80

การใหความชวยเหลอ การสอนคณตศาสตรแบบเรยนรวม การสอนซอมเสรมคณตศาสตร การจดกจกรรมเสรมนอกเวลาเรยน โดยการฝกกบเพอนในชนเดยวกนทเกงกวา ฝกกบเพอนรนพ หรอฝกกบผปกครองทบาน เชน การเลนเกมทางคณตศาสตร ฝกการจ าตวเลข และขอเทจจรงเกยวกบการบวก-การลบ

228

ใบแจงผลการทดสอบความกาวหนาทางคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบจ านวน

ครงท 3

ชอ-สกล................................................ ...........................ชน............................................................... วน/เดอน/ป ทท าการทดสอบ....................................................................... ........................................ ผลการทดสอบ

คะแนนเตม.......................................................คะแนน คะแนนทได......................................................คะแนน ผลการพจารณา ผานเกณฑ รอยละ 80 ไมผานเกณฑ รอยละ 80

การใหความชวยเหลอ การสอนคณตศาสตรแบบเรยนรวม การสอนซอมเสรมคณตศาสตร การจดกจกรรมเสรมนอกเวลาเรยน โดยการฝกกบเพอนในชนเดยวกนทเกงกวา ฝกกบเ พอนรนพ หรอฝกกบผปกครองทบาน เชน การเลนเกมทางคณตศาสตร ฝกการจ าตวเลข และขอเทจจรงเกยวกบการบวก-การลบ

2.2 รายละเอยดการบนทกความกาวหนาดานพฤตกรรม การบนทกความกาวหนาทางพฤตกรรมจะด าเนนการภายหลงจากการจดกจกรรมการชวยเหลอทองการวจยในแตละหนวยการเรยนร จ านวน 3 หนวยการเรยนร หนวยการเรยนรละ 3 แผน แผนละ 20 นาท ทงนจะท าการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมเปนรายบคคล โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมดานสงคม (สมาธสน) โดยมครประจ าชน และครผชวยรวมกนสงเกตพฤตกรรมของผเรยนแลวบนทกความกาวหนาดานพฤตกรรมมรายละเอยด ดงน

ตารางการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน (สมาธสน) นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

สปดาหท

วน/เดอน/ป จ านวนนกเรยนทสงเกต (คน) บนทกการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน

1 15-19 ก.ค. 2556 37 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 2 25-31 ก.ค. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 3 5-9 ส.ค. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 4 13-16 ส.ค. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 5 19-23 ส.ค. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 6 26-30 ส.ค. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 7 2-6 ก.ย. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน 8 9-13 ก.ย. 2556 4 สงเกตพฤตกรรมนกเรยน

หมายเหต: ใชเวลาสงเกต จ านวน 3 วน ในหนงสปดาห คอ วนจนทร ,วนพธ,วนศกร

229

บนทกการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนดานสงคม (สมาธสน) นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556

1. ระดบปกต พบนกเรยนมพฤตกรรมปกต 2. ระดบปานกลาง พบพฤตกรรมดงน 2.1 ไมสามามารถท างานทคร หรอพอแมมอบหมายใหท าไดไมส าเรจตองคอยกระตน 2.2 ไมมสมาธในการท างาน หรอเวลาเลนกบผอน 2.3 ไมมความพยามยามในการท างานทตองใชทกษะอนชวย 2.4 ไมสามารถตงใจฟง และเกบรายละเอยดไมได 2.5 รอคอยตามล าดบกอน-หลงไมเปน 2.6 ชอบขดจงหวะเวลาผอนพด 2.7 เดกจะไมอยนง ควบคมตนเองไมได เคลอนไหวตลอดเวลา 3. ระดบหนก พบพฤตกรรมดงน 3.1 เดกขาดความตงใจในการท างาน (โดยเฉพาะอยางยงงานทตองใชความคด) 3.2 มกจะแสดงอาการเหมอลอย (ฝนกลางวน) 3.3 เดกท างานไมเสรจ ผลงานมกจะไมเรยบรอย ตก ๆ หลน ๆ 3.4 เดกมกจะมลกษณะวอกแวกงาย (เมอมสงเรามากระตน) 3.5 เดกมกจะมลกษณะขลม 3.6 เดกท าของใชสวนตวหายเปนประจ า 3.7 เดกมลกษณะเหมอนไมฟงเวลาพดดวย 3.8 เวลาสงใหเดกท างานอะไร เดกมกจะลมท า หรอท าครง ๆ กลาง ๆ 3.9 ไมรจกแบงปนอปกรณขณะท ากจกรรมกบเพอน

230

บนทกการสะทอนผลการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยน (สมาธสน) ชนอนบาลศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

การจดกจกรรมการชวยเหลอทางพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยนโดยใชการจดกจกรรมศลปะในชนเรยนรวมและการจดกจกรรมเสรมศลปะ ส าหรบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธานเปนระยะเวลา 1 ภาคเรยน ปรากฏผลดงน 1. การประเมนพฤตกรรมดานสงคม ซงจากการด าเนนการคดแยกในครงท 1 พบวา ม นกเรยนทตองสงเสรมและรบการชวยเหลอทางพฤตกรรมดานสงคม จ านวน 4 คน และ มจ านวนนกเรยน 33 คน ทไมพบพฤตกรรมดานสงคมส าหรบนกเรยน จ านวน 4 คน ทพบปญหาพฤตกรรมดานสงคมพบวา มพฤตกรรม ดงน 1) พฤตกรรมทเปนปญหาระดบปานกลาง ไดแก มอารมณแปรเปลยนงาย (โดยไมมสงเรามากระทบ) ชอบแหย หยอกลอ แกลงเพอน ไมสนใจฟงเวลาครสอน ชอบรบกวนหรอท าลายสมาธผ อน ฟงผ อนพดไมคอยจะจบจะพดสวน ไมชอบท าตามกฎเกณฑ ระเบยบวนย มอเทาไมอยสข นงไมตดเกาอ 2) พฤตกรรมทเปนปญหาระดบหนก ไดแก ดเหมอนเปนคนขลมหากไมสนใจ เปลยนกจกรรมจากสงโนนไปสงนบอย ๆ พดโพลงกอนทจะฟง หรอคดใหรอบคอบ และชอบพดขดจงหวะเวลาครสอน มกมอาการเหมอ ใจลอย ท างานไมละเอยด(สะเพรา เรงรบท าไมเปนระเบยบเรยบรอย) มจตใจวอกแวกงายมากกบทกสงทมารบกวน เฉอยชา (ไมกระตอรอรน) ชวงความสนใจสน (ไมสนใจท ากจกรรม) ไมสามารถท างานทมอบหมายใหส าเรจ 2. การชวยเหลอทางพฤตกรรมดานสงคมโดยการจดกจกรรมศลปะ 2 รปแบบ คอ 1) การจดกจกรรมศลปะในชนเรยนรวม และ 2) การจดกจกรรมเสรมศลปะ พบวา นกเรยนทมปญหาพฤตกรรมดานสงคมตงแตระดบปานกลางถงระดบหนก จ านวน 4 คนท มพฤตกรรมดานสงคมดงน นกเรยนมความตงใจในการท างาน มความอดทนรอคอยตามล าดบกอน-หลงมากขน สามารถท างานทมอบหมายจนส าเรจ สามารถท างานไดละเอยด มความรอบครอบในการท ากจกรรมมากขน ท างานชาลงไมรบรอน มสมาธในการสรางผลงานใหเสรจท าใหผลงานเรมดเรยบรอยขน สามารถเลาเรองราวผลงานทท าไดตามจนตนาการของตนเองมากขน นงขน รจกเรมทจะฟงเวลาพดดวย เวลาสงใหท าอะไรกเรยบรอยขน ครไมตองคอยเรยกกระตนบอยๆเพอใหท างาน นอกจากนแลว เวลาเลนตามมมกนงสามารถเลนไดนานขน เดนยายมมเดนไปเดนมาทวหองนอยลง พดเสยงเบาลงเวลาเลนกบผอน ขณะเลนอยกลางแจงเรมรจกระมดระวงในการเลน เชน ซมซามนอยลง อดทนรอคอยมากขน รจกมน าใจชวยเพอนเกบของเลนเขาทเมอเลนของเลนเสรจ เวลาอยในหองเรยนและขออนญาตครกอนจะไปท ากจกรรมสวนตว รจกฟงผอนพดใหจบกอนไมพดแทรกขน อาการเหมอลอยหายไปเรมไปหนมาฟงอยางตงใจมากขน และมค าถามสนทนาถาม-ตอบรวมกบเพอน ๆ ได อกทงยงมความรบผดชอบในการชวยเหลอตนเองในกจวตรประจ าวนได ดขน

จากสภาพการณทเกดขนในชนเรยน ครผสงเกตพฤตกรรมนกเรยนดานสงคมและครพเลยง มความมนใจวาการน ากจกรรมศลปะมาใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรมดานสงคมนน สามารถชวยลดปญหาเกยวกบพฤตกรรมดานสงคมของนกเรยนตงแตระดบปานกลางถงระดบหนกไดมากขน

ผบนทกและสงเกตพฤตกรรม

231

การสงตอ การสงตอเปนการด าเนนการทด าเนนการตอจากการตดตามความกาวหนา เพอน าขอมลไปใชในการชวยเหลอทเหมาะสมส าหรบผเรยนแตละคนทมปญหาทครประจ าชนไมสามารถชวยเหลอได มรายละเอยด ดงน ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2555ก, หนา 20) ไดระบตวบงชท 3.5 สถานศกษามกระบวนการเปลยนผาน (Transition) ดงน ค าอธบาย สถานศกษามกระบวนการส งตอและการเปลยนผ าน มการจดท าแผน การเปลยนผาน โดยการส ารวจ จดท า และจดเกบขอมลของผเรยนทมความตองการจ าเปนพเศษทางการศกษา จดเตรยมผเรยนใหมความพรอมรวมทงการประสานงานภาคเครอขาย ใหผเรยนไดรบ การบรการดานการศกษา การแพทย การสงคมสงเคราะห และการอาชพ เพอลดขอจ ากดใหนอยทสด และไดรบโอกาสในการพฒนาตามศกยภาพทงการเรยนตอและประกอบอาชพ ประเดนการพจารณา 1) มการรวบรวมขอมลสารสนเทศผเรยนทมความตองการจ าเปนพเศษทางการศกษาเพอการสงตอ และการเปลยนผานทงภายในและภายนอกสถานศกษา 2) มการจดท าแผนการสงตอและเปลยนผานเฉพาะบคคล (Individual Transition Plan: ITP) 3) มการสรางความเขาใจระหวางผสงตอ และผรบ และจดเตรยมผเรยนทมความตองการจ าเปนพเศษทางการศกษากอนการสงตอหรอเปลยนผาน 4) ม การด าเนนการสงตอ และการเปลยนผาน และ 5) มการก ากบ ตดตาม ประเมนผลและปรบปรง การด าเนนงาน แผนพฒนาการจดการศกษาส าหรบคนพการระยะ 5 ป (พ.ศ.2555-2559) ไดก าหนดไววาสาระส าคญเกยวกบการสงตอในยทธศาสตรท 6 พฒนาระบบบรหาร และกลไกการจดการศกษาส าหรบคนพการมเปาประสงค คอ คนพการเขาถงและไดประโยชนจากระบบบรการดานการศกษา อาชพ โดยมมาตรการ คอ พฒนาระบบการจดการศกษา ระบบการสงตอ และระบบการสนบสนนการจดการศกษาส าหรบคนพการอยางเปนรปธรรม (กระทรวงศกษาธการ, 2555, หนา 22) จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบการดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนร และเดกทมความจ าเปนตองไดรบการศกษาพเศษมรายละเอยดเกยวกบการสงตอ ดงน ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน (2555, หนา 14) ไดกลาวถงการสงตอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร ดงน การสงตอนกเรยน หมายถง การสงตอนกเรยนทมปญหาซบซอนหรอเกนขอบเขต การชวยเหลอของครประจ าชน/ครทปรกษา ไปพบผเชยวชาญเฉพาะเพอใหผเรยนไดรบการชวยเหลอตรงกบสภาพปญหา และเหมาะสมมากขน แนวทางการพจารณาการสงตอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร มดงน 1. เดกแอลดอาจจ าเปนตองสงตอเพอรบการประเมนและวนจฉยทางการแพทย เพอรบสทธในการชวยเหลอดานการเรยนการสอนเปนพเศษตามกฎหมาย 2. นกเรยนทมปญหาเฉพาะดานเกยวของกบความรสก ความซบซอนของสภาพจตใจทจ าเปนตองใหความชวยเหลออยางใกลชด

232 การสงตอนกเรยนเพอใหไดรบการชวยเหลอทเหมาะสม และมคณภาพนน ควรค านงถงความพรอม และสทธมนษยชนของนกเรยนเปนส าคญ นอกจากนแลวการสงตอยงเปนการชวยเหลอเพอลดผลกระทบจากปญหาทจะเกดขนตามมา ดงนนการสงตออยางเปนระบบจงมความจ าเปน อยางยง กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน (2557, หนา 1-3) กลาวสรปถงขอบเขตของ การปฏบตงานในการสงตอเดก และเยาวชนทจ าเปนตองไดรบการศกษาพเศษ โดยสรปขนตอนของการท างาน ดงน 1. คดกรองเดกหรอเยาวชนทมความบกพรอง โดยนกวชาการอบรมและและฝกวชาชพใชแบบคดกรองเดกหรอเยาวชนทมความบกพรองในดานทสงเกตเหน

2. กรณพบความบกพรองของเดกหรอเยาวชน จะมการจดการประชมนกวชาชพเพอวางแผนการสงตอเดกหรอเยาวชน กรณไมพบความบกพรองของเดกหรอเยาวชนใหใชแผนแกไข บ าบด ฟนฟของสถานแรกรบ ศนยฝกและอบรม 3. สงเอกสารของเดก และเยาวชนทมความบกพรองใหกลมประสานกจกรรมชมชนสงตอเดกหรอเยาวชนไปตามผลการประชม จากรายละเอยดของการด าเนนการสงตอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร หรอเดกทมความจ าเปนตองไดรบการศกษาพเศษ พอทจะสรปขนตอนของการด าเนนการไดดงน 1) การคดกรองเดกทมความบกพรองโดยผทผานการอบรมการใชแบบคดกรอง 2) จดประชมนกวชาชพเพอวางแผนการสงตอเดก กรณทพบความบกพรองใหพจารณาดงน ขอ 1 ถาเขาขายเดกแอลดอาจจ าเปนตองสงตอเพอรบการประเมน และวนจฉยทางการแพทยเพอรบสทธในการชวยเหลอดาน การเรยนการสอนเปนพเศษตามกฎหมาย ขอ 2 นกเรยนทมปญหาเฉพาะดานเกยวของกบความรสก ความซบซอนของสภาพจตใจทจ าเปนตองใหความชวยเหลออยางใกลชด กรณทไมพบความบกพรองใหใชแผนการแกไข บ าบด ฟนฟ ทจดโดยสถานศกษาหรอหนวยงานทเกยวของ ส าหรบการประเมนเพอการสงตอนน จากการศกษาระบบดแลชวยเหลอนกเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน และการใหบรการระยะแรกเรมพบรายละเอยดเกยวกบการสงตอ ดงน กระทรวงศกษาธการ (2552, หนา 1-2) ไดสรปสาระส าคญของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนทเกยวกบการสงตอไววา การน าระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนไปใชในโรงเรยนตาง ๆ พบวา โรงเรยนสวนใหญใชเพอเปนระบบในการปองกน และการแกไขปญหาทเกดขน รวมทงยงชวยเสรมสรางคณภาพทดใหแกเดกและเยาวชน ทงทางดาน รางกาย จตใจ สตปญญา ความสามารถ มคณธรรม จรยธรรม และวถชวตทเปนสข นอกจากนแลวยงไดก าหนดใหมการสงตอไว 2 ลกษณะ คอ ลกษณะท 1 เปนการสงตอภายใน กรณทนกเรยนมปญหายากเกนทจะชวยหรอแกไขได ครประจ าชนหรอครทปรกษาจดบนทกการสงตอใหครแนะแนวหรอฝายปกครอง หรอครทเกยวของด าเนนการใหการชวยเหลอ และลกษณะท 2 เปนการสงตอภายนอก ในกรณทนกเรยนมพฤตกรรมทยากตอการจะแกไขได กด าเนนการสงตอภายนอก โดยครแนะแนว ครฝายปกครอง หรอ ครผเกยวของสงตอใหผเชยวชาญภายนอกโรงเรยน ทงนการสงตอทง 2 ลกษณะ ตองมการตดตามผลและขอรบรายงานผลการดแลชวยเหลอนกเรยนคนกลบมาดวย

233 จากการศกษาการใชระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนพบวา ในการปองกน และแกไขปญหาของนกเรยนโดยครทปรกษาแบงเปน 2 รปแบบ คอ 1. การสงตอภายใน ครทปรกษาสงตอไปยงครทสามารถใหการชวยเหลอนกเรยนได ทงนขนอยกบลกษณะของปญหา เชน สงตอครแนะแนว ครพยาบาล ครประจ าวชา หรอฝายปกครอง 2. การสงตอภายนอก ครแนะแนว หรอฝายปกครองเปนผด าเนนการสงตอไปยงผเชยวชาญภายนอก หากเกดกรณปญหาทมความยากเกนศกยภาพของโรงเรยน

กรองทอง จลรชนกร (2556, หนา 89-90) ไดสรปกระบวนการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมทเปนการบรการแกเดกทมความตองการพเศษและครอบครววามขนตอน ดงน 1. ระบบการสงตอ (Referral System) เปนขนตอนคนหาเดก จะพบเดกโดยวธใดกตาม โดย การสงตอจากบคคลตาง ๆ เชน พอแม แพทย พยาบาล ญาต หรอคนทวไป หรอหนวยงานใดทเกยวของโดยสามารถตดตอสงเดกมายงหนวยงานทรบผดชอบ 2. การประเมนเพอพฒนาเดก (Assessment) เปนการประเมนเพอท าการตรวจสอบเกยวกบลกษณะพฤตกรรมการแสดงออกของเดกโดยการสอบถามจากผปกครอง หรอผเลยงดเดก การใชแบบตรวจสอบ แบบประเมนเพอคนหาความสามารถทเปนจดเดนของเดก และทกษะทเดกสามารถใชในชวตประจ าวน 3. การจดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Education Program) เปนการวางแผนเพอการจดการศกษาใหกบเดกภายหลงจากทไดผานขนตอนการประเมนผลมาแลววา เดกทมความตองการพเศษในดานใด ลกษณะการชวยเหลอ และการจดการศกษาจะตองมการจดการอยางไร ขนตอนนเปนขนตอนทส าคญซงเกยวของกบเดกทจะตองน ามาวางแผนในการจดการศกษารวมกน และตองไดรบการยนยอมจากผปกครองในการไดรบอนญาตใหจดการศกษา 4. การจดกจกรรมการชวยเหลอทเหมาะสม (Appropriate Intervention Activities) เปนลกษณะการจดการศกษาทเหมาะสมตงแตแรกเกดถง 6 ขวบ ซงจะตองค านงถงความตองการของเดกทมความตองการพเศษ โดยจดกจกรรมผานประสบการณส าคญ 6 ทกษะ ไดแก ทกษะการใชกลามเนอมดใหญ ทกษะการใชกลามเนอมดเลก ทกษะดานภาษา ทกษะความสามารถทางการเรยนร ทกษะการชวยเหลอตนเอง และทกษะทางสงคม 5. การประเมนความกาวหนาซ า (Re-Assessment) ในการใหบรการแกเดกนนจะตองมการจดบนทก และรวบรวมขอมลจากทกฝาย นอกจากนยงจดประชมเพอประเมน และสรปความกาวหนาของเดกแตละคนเพอน ามารายงานความกาวหนาใหพอแม และผทเกยวของ 6. การจดท าแผนชวงตอ (Transition Plan) เปนการวางแผนสงตอเดก หรอการถายโอนเดกจากระดบหนงสอกระดบหนงในสถานทเดมและสถานทใหม โดยครทอยชนเดมจะตองเตรยมสรปผลการประเมนผลการเปลยนแปลงทางพฒนาการ ความสามารถ รวมถงการวางแผนการจดประสบการณในการสอน การจดกจกรรมในระดบตอไป และการถายโอนขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบเดก เพอสงตอใหกบคร หรอผรบผดชอบเดกทม ความตองการพเศษในระดบตอไป

234 จากรายละเอยดของการสงตอทกลาวมาขางตนสรปไดวา การสงตอเปนการประเมนเพอคนหาความบกพรอง หรอปญหาของเดกโดยใชวธการตาง ๆ แลวรวบรวมขอมลเพอน ามาจดท าแผนการเปลยนผาน โดยเรมตนจากการส ารวจ จดท า และจดเกบขอมลของผเรยนทมความตองการจ าเปนพเศษทางการศกษา จดเตรยมผเรยนใหมความพรอม รวมทงการประสานงานกบภาคเครอขายเพอใหผเรยนไดรบการบรการดานการศกษา การแพทย การสงคมสงเคราะห และการอาชพเพอลด ขอจ ากดใหนอยทสด และท าใหผเรยนไดรบโอกาสในการพฒนาตามศกยภาพทงการเรยนตอ และ การประกอบอาชพ

การเปลยนผาน มาตรฐานการเรยนรวม ตวบงชท 3.5 สถานศกษามกระบวนการเปลยนผาน (Transition) ซงเปนอกกระบวนการหนงทมความเกยวของกบการสงตอ แตจากการศกษา ค าวา Transition มภาษาไทยทใชคอ ระยะเปลยนผาน และการจดชวงเชอมตอ มรายละเอยดดงน Transition ในความหมายทวไป หมายถง การเปลยนจากระดบหนงไปสอกระดบหนง เชน การเปลยนแปลงจากสถานท สภาพแวดลอม ระยะเวลา จากทหนงไปสทหนง โดยมเปาหมายอยขางหนาทดกวาสภาพปจจบน ดงนน การจดชวงเชอมตอส าหรบผพการจงหมายถง กระบวนการเลอนระดบการด าเนนชวตจากระดบหนงไปสอกระดบหนง เชน จากบานสศนยเตรยมความพรอมกอนวยเรยน ศนยการศกษาพเศษ โรงเรยนจากชนเรยนหนงสอกชนเรยนหนง และจากโรงเรยนสชมชน เปนตน (สมพร หวานเสรจ, ม.ป.ป., หนา 1) สมพร หวานเสรจ (ม.ป.ป., หนา 2-6) กลาวถงกระบวนการจดชวงเชอมตอส าหรบผเรยนพการ แบงเปน 4 ลกษณะ ดงน 1. การจดชวงเชอมตอเพอเขาสระบบโรงเรยนเมอครอบครวของผเรยนพการรบทราบวา บตรหลานตองเขาเรยน จ าเปนตองแสวงหาสถานทเรยนส าหรบบตรหลานเพอเขาสระบบการศกษาหรอระบบการชวยเหลอระยะแรกเรม ผปกครองจงเปนบคคลทตองแสวงหาบรการแกบตรหลาน โดยการไปพบปะผเกยวของ เชน คร นกวชาชพ หรอแสวงหาขอมลจากแหลงตาง ๆ เพอเขารบการศกษา 2. การจดชวงเชอมตอระหวางชนเรยนและการเลอนชน เมอผพการจบการศกษาในแตละระดบชน และตองเขาสการศกษาในชนทสงขน จ าเปนจะตองเตรยมความพรอมผเรยนพการ และครผรบการเชอมตอในชนถด ๆ ไป ใหครรบทราบขอมลและความตองการจ าเปนของผพการเพอให การชวยเหลออยางตอเนอง ครผรบการเชอมตอผเรยนพการจงควรมาเยยมชมชนเรยนของผพการ สงเกตพฤตกรรม สภาพแวดลอมของผเรยน และน าขอมลมาเตรยมความพรอมในการจดชนเรยนให ผพการไดอยางเหมาะสม 3. การจดชวงเชอมตอระหวางโรงเรยน จะด าเนนการเมอผเรยนพการจบการศกษาจากสถาบนการศกษาหนงแลว หรอมการยายสถานศกษา จ าเปนตองมการเชอมตอขอมลจากสถานศกษาเดมใหสถานศกษาใหมทรบสงตอ โดยสถานศกษาใหมอาจแตงตงผประสานงานทใหผเรยนพการสามารถตดตอสอบถามได รวมถงการใหขอมลแกผปกครอง และผเรยนพการอนในโรงเรยนใหม รบสมครเพอนอาสาเปนพเลยงแกผเรยนพการ และเตรยมพรอมความร ทกษะทจ าเปนในการด าเนนชวตในโรงเรยนใหมแกผเรยนพการ

235 4. การจดชวงเชอมตอจากระดบมธยมศกษาสวยผใหญ เปนการสรางเปาหมายชวตหลงออกจากโรงเรยน หรอเมอผเรยนพการส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาแลวตองการเขาสการศกษาเฉพาะทาง หรอการศกษาระดบอาชวศกษาจ าเปนตองไดรบการเตรยมความพรอมดานอาชพ การจด ชวงเชอมตอในระยะน เปนระยะส าคญทน าไปสการพงตนเองในการด าเนนชวต จงตองมการเตรยมแผนการบรการและ แหลงสนบสนนตาง ๆ ซงตองอาศยขอมลการเปลยนผานทด าเนนการมาทงหมดมาพจารณาจดแขง และเปาหมายของผเรยนพการทควรสงเสรมเพอน าไปสการวางแผนจดชวงเชอมตอส าหรบการด าเนนชวตในวยผใหญ โดยอาศยความรวมมอระหวางองคกรทองถน สถานประกอบการ จากรายละเอยดของการจดชวงเชอมตอทกลาวมาขางตน จะเหนไดวา การจดชวงเชอมตอเปนกระบวนการทส าคญทตองอาศยขอมลเกยวกบการตอบสนองของผเรยนโดยครผสอนภายหลงจากไดด าเนนการชวยเหลอแลว จากนนครผสอน และผทมสวนเกยวของกบผเรยนจะท าการตดสนใจเกยวกบการเลอนระดบของการชวยเหลอผเรยน เพอใหไปสระดบทดขน และเหมาะสมกบผเรยนแตละคนทงในดานวชาการเพอศกษาตอในระดบทสงขน หรอการฝกฝนเพอการประกอบอาชพ

บทสรป การตดตามความกาวหนา หมายถง การประเมนความกาวหนาของผเรยนทกคน เพอคนหาวา ผเรยนคนใดนาจะมแนวโนมในการลมเหลวในการเรยน หรอมพฤตกรรมทไมพงประสงค ทงนการตดตามความกาวหนาอาจท าโดยครผสอน หรอทมโรงเรยน ส าหรบการใชการตดตามความกาวหนาเพอประเมนความสามารถทางวชาการและพฤตกรรมของผเรยนมหลายวธ ไดแก 1) การวดผลทองหลกสตร เปนรปแบบหนงของการประเมนในชนเรยนท 2) การวเคราะหขอผดพลาด เปนหารประเมนผลอกรปแบบหนงทจ าเปนในการวเคราะหผเรยนเพอวางแผนการชวยเหลอทเหมาะสม 3) แฟมสะสมงานและการวเคราะหตวอยางงานเปนการประเมนรปแบบหนงทครสามารถใชเพอเปนการประเมนในการวดความกาวหนาของผเรยนหลงจากทครจดกจกรรมการเรยนร หรอชวยเหลอตามโปรแกรมการชวยเหลอ สวนการวเคราะหตวอยางงานจะท าใหครทราบถงการประเมนสวนทบกพรองของผเรยนทเกดความบกพรอง และสวนทผเรยนท าไดด เปนการวเคราะหถงจ ดเดนและขอจ ากดเพอการก าหนดวธสอน หรอวธซอมเสรมทเหมาะสม และ 4) การตอบสนองตอการเรยนการสอนเปนการประเมนรายบคคลทเปนการประเมนเพอท าความเขาใจผเรยน และกระบวนการชวยเหลอโดยใชกรอบแนวคดของการแกปญหาเพอระบและก าหนดวานกเรยนมความยงยากทางวชาการโดยใชการสอนทมประสทธผล และเนนการวจยเปนฐาน การสงตอเปนขนตอนทส าคญในการจดการศกษาส าหรบเดกทมความบกพรองทาง การเรยนร และเดกทมความตองการพเศษ กลาวคอ เมอมการคดแยก/คดกรองเดกแลว จะตองม การสงตอผเชยวชาญในการวนจฉยเพอใหไดขอมลในการจดการศกษาใหเหมาะสมส าหรบผเรยนแตละคน จากนนจะเปนการวางแผนการออกแบบการชวยเหลอผเรยนแตละคนระหวางการชวยเหลอ และภายหลงเสรจสนการชวยเหลอจะมการประเมนความกาวหนาของผเรยน เพอตดสนใจใน การเปลยนแปลงการชวยเหลอหรอการใหการสนบสนนเพมเตม หรอสงตอไปยงทมสหวทยาการ ทงนเพอใหผเรยนไดรบโอกาสในการชวยเหลอ และประกอบอาชพตามความสามารถของผเรยนแตละคน

236

ค าถามทบทวน

1. การตดตามความกาวหนาหมายความวาอยางไร 2. การตดตามความกาวหนามประโยชนอยางไร

3. การสงตอหมายความวาอยางไร 4. ท าไมจงตองมการสงตอ 5. ถาทานเปนผรบผดชอบสอนรายวชาใดวชาหนง ทานจะมวธการตดตามความกาวหนาของผเรยนอยางไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบ 6. ถาทานพบวาผเรยนของทานมปญหาดานพฤตกรรมกบเพอนในชน และครผสอน ทานจะมวธ การสงตอผเรยนคนนอยางไร 7. ถาทานใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอผเรยนในดานวชาการ ทานจะมวธการในการตดตามความกาวหนาอยางไรบางในกรณทผเรยนมความบกพรองทางการเรยนรดานคณตศาสตร พรอมยกตวอยางประกอบ 8. ถาทานใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอผเรยนในดานวชาการ ทานจะมวธการในการตดตามความกาวหนาอยางไรบางในกรณทผเรยนมความบกพรองทางการเรยนรดานการอาน และการเขยนพรอมยกตวอยางประกอบ 9. ถาทานใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอผเรยนในดานพฤตกรรม ทานจะมวธการในการตดตามความกาวหนาอยางไรบาง พรอมยกตวอยางประกอบ 10. ถาทานตองการใชแนวคด Curriculum-based Measurement เพอเปนการตดตามความกาวหนาทางวชาการ ทานจะด าเนนการอยางไร พรอมยกตวอยาง

บทท 10

การออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร

การชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรใหสามารถเขาถงการเรยนรในชนเรยนปกตให ไดนน ครจะตองออกแบบหลกสตร และการเรยนการสอนท เปดโอกาสให เดกทม ความบกพรองทางการเรยนรไดใชศกยภาพทมอยในการท ากจกรรมตาง ๆ ในแตละบทเรยน โดยจะตองมการปรบสอการเรยนร และบรรยากาศในหองเรยนใหอบอน ปลอดภยและสงเสรมใหเดกทมความบกพรองทางการเรยนรประสบผลส าเรจไดงายๆ โดยครจะตองส ารวจและคนหาใหไดวา เดกแตละคนในหองเรยนมพหปญญาดานใดบาง หรอมลลาการเรยนรทางสายตา ทางการไดยน การอาน/การเขยน การเคลอนไหวหรอการสมผส เพอน ามาใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนรท สอดคลองกบลกษณะของเดกแตละคน ดงนน การมความร ความเขาใจเกยวกบการออกแบบการเรยนรทเปนสากลทเปดโอกาสส าหรบการเรยนรของนกเรยนแตละคน และรปแบบอาร ท ไอ ทมงเนนการสอนหรอการชวยเหลอทแบงเปนระดบ ๆ ตามความแตกตางของเดก จะชวยใหครสามารถออกแบบ การจดการเรยนรใหกบเดกแตละคนไดอยางเหมาะสม

การออกแบบการชวยเหลอโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล

การออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล จากงานวจยของจฬามาศ จนทรศรสคต (2555) ไดศกษาการพฒนาโรงเรยนตนแบบ RTI MODEL โดย การก าหนดโครงสรางของหลกสตรทใชในการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ทงนผเขยนไดน าไปใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนบานตม อ าเภอกมภวาป และโรงเรยนเลงถอนโนนสมบรณ อ าเภอวงสามหมอ และ จฬามาศ จนทรศรสคต และคณะ (2557) ไดศกษาการพฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL โดยไดออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร และการชวยเหลอทางพฤตกรรมโดยใชกจกรรมศลปะ โดยการก าหนดโครงสรางของหลกสตรทใชในการชวยเหลอนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ซงไดน าไปใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 และโครงสรางการจดกจกรรมศลปะเพอใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรมส าหรบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ดงน 1. การก าหนดจดประสงคของการชวยเหลอผเรยนโดยองหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ส าหรบโรงเรยนบานตมและโรงเรยนโนนถอนโนนสมบรณ พบวา เนอหาคณตศาสตรทนกเรยนมความยงยากคอการบวก-การลบและการแกโจทยปญหา ซงสอดคลองกบหลกสตรทใหความส าคญกบเรอง การบวก-การลบ และการแกโจทยปญหา อกทงนกเรยนยงขาดความเชอมนในตนเองในวชาคณตศาสตร สวนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน พบวา เนอหาทเปนปญหาส าหรบนกเรยน คอ การแกโจทยปญหา ซงสอดคลองกบงานวจยในตางประเทศทพบวา นกเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตรจะมความยงยากในเรอง การบวก-การลบและการแก

238

โจทยปญหา ดงนนจงก าหนดจดประสงคของการชวยเหลอทางคณตศาสตรไว วา เพอพฒนาความสามารถดานการบวก-การลบ การแกโจทยปญหา 2. การก าหนดสอการเรยนร พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 1จะเรยนรไดด โดย การลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรม การเรยนรจากตวแบบหรอตวแนะ เชน การแสดงตวอยางทแสดงขนตอนชดเจนทนกเรยนสามารถท าตามแบบได นอกจากนแลว นกเรยนยงเรยนรไดดจาก การเลน การรองเพลง การมองเหนภาพ การฟงความคดจากครหรอเพอนแลวน ามาปฏบตตาม ดงนน จงก าหนดสอการเรยนรทใชในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร ซงมลกษณะดงน 1) สอทใชเพอเปนตวแนะเพอชวยในการจดจ า เชน บตรภาพ บตรตวเลขฮนดอารบก ตวเลขไทย ส าหรบนกเรยนทกคนไวใชเมอมปญหา หรอเสนจ านวนทแสดงความหมายของจ านวนท ตดไวกบโตะเรยนของนกเรยนทกคน เสนจ านวนทตไวหนาชนเรยน และเสนจ านวนตดทพนหองเรยนเพอใหนกเรยนฝก การบวก-การลบโดยใชเสนจ านวน อกทงเสนจ านวนทท าไวในกระดาษทตดเปนแผน ๆ วางไวหลง ชนเรยนเพอนกเรยนหยบมาใชแสดงการหาค าตอบการบวก-การลบ หรอทบทวนกบเพอนในชวงเวลาวาง 2) สอทใชเพอใชประกอบการนบ การแสดงจ านวน การเปรยบเทยบจ านวนและเรยงล าดบจ านวน ไดแก มกกะโรน ไมไอศกรมและแผนพลาสตกรปตาง ๆ เพอใชประกอบการนบ การแสดงจ านวน และการเปรยบเทยบจ านวน 3) เปนสอทใชประกอบการแสดงแนวคดในการแกปญหาของนกเรยน เชน กรอบแสดงจ านวน 5 และกรอบแสดงจ านวน 10 4) สอทใชเปนตวชวยในการฝกสรางโจทยปญหาการบวก-การลบ ไดแก ภาพวว ภาพตนไม เปนตน และ 5) สอทใชเพอประเมนความรความเขาใจ ไดแก ใบงาน ซงมลกษณะเดน คอ เพอตรวจสอบความมนใจในตนเองในวชาคณตศาสตรของนกเรยนโดย ทายใบงานจะมรปภาพใหนกเรยนระบายสภาพ โดยจ านวนภาพทนกเรยนระบายสจะสอถงความมนใจในการตอบค าถามของนกเรยน อกทงยง ท ากรอบทเปนชองวางเพอใหนกเรยนแสดงวธคดแกปญหาทจะเปนขอมลใหครทราบถงความเขาใจของนกเรยน

3. การก าหนดวธสอนโดยองหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เอกสารและงานวจยเกยวของกบการสอนคณตศาสตรทมประสทธผลส าหรบนกเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตรทงใน และตางประเทศ พบวา การสอนคณตศาสตรอยางมความหมาย การสอนจากรปธรรมไปสนามธรรม ชวยใหนกเรยนเรยนรไดดขน นอกจากนแลว ยงไดศกษาทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา และทฤษฎภาระทางปญญา มาสรปและสงเคราะหเพอใหไดกจกรรมการเรยนรทใชในการชวยเหลอทางคณตศาสตร ไดแก 1) การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมทเปนการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทกคน โดยมงเนนการใหนกเรยนฝกคดโดยใชวธการหาค าตอบทหลากหลายโดยใชสอประกอบ และสงเสรมใหนกเรยนสอสารความคดในการแกปญหาออกมาในลกษณะของการวาดภาพประกอบ หรอ การพดอธบาย ซง การสอนรปแบบนจะใชสอนในชวโมงปกตควบคกบการสอนปกตของคร และ 2) การสอนเสรมคณตศาสตร ทเปนการสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรทใชสอนในชวโมงซอมเสรม โดยมงเนน การใหนกเรยนฝกตามตวแนะทแสดงเปนตวอยางในใบงาน

239

4. การจดบรรยากาศเชงบวก จากการศกษาเอกสารเกยวกบทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยมและทฤษฎทางสงคมเชงพทธปญญา แลวน าแนวคดการเสรมแรงทางบวกมาใชใน การจดบรรยากาศเชงบวกในชนเรยน ดวยการแจกรางวลแกนกเรยนทท างานเสรจ ท างานถกตอง หรอตงใจท างาน ซงเงอนไขการแจกรางวล จะเนนการเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนมโอกาสไดรบรางวลตามความสามารถของนกเรยนแตละคน และพบวา ถาเปนนกเรยนในโรงเรยนขนาดเลก ผเรยนมกตองการรางวลทเปนเงน จะชวยเพมพฤตกรรมทพงประสงคในการตงใจเรยน และตงใจท างาน นอกจากนยงใชเทคนคการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน โดยใชรปภาพหนายม หนาบงและหนารองไห เพอใหนกเรยนรบทราบขอมลวางานทท าแตละครงประสบผลส าเรจเพยงใด อกทงจดบรรยากาศในหองเรยนใหเปนบรรยากาศเชงบวก โดยจดใหมการน าสอการสอนทใชสอนแตละชวโมงมาวางไวมมหอง เพอเปดโอกาสใหนกเรยนไดน ามาฝกฝน ทบทวนในเวลาวาง หรอเพอใชเปนตวแนะในการชวยแกปญหาเมอนกเรยนเกดปญหาระหวางเรยนและจดใหมการน าผลงานทนกเรยนท าเสรจมาตดทผนงขางหอง เพอใหนกเรยนเกดความรสกวามความสามารถ และไดรบการยอมรบซงจะชวยสงเสรมใหนกเรยนมความเชอมนในตนเองในวชาคณตศาสตร 5. การประเมนผลการเรยนร โดยองหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และแนวคดการตอบสนองตอการชวยเหลอ (RTI) หรอรปแบบอาร ท ไอ รวมถงภาระหนาทของครทท าเปนประจ า พบวา การประเมนผลการเรยนร ทเปนประโยชนส าหรบครในการจด การเรยนรเพอพฒนาผเรยน ม 3 ลกษณะ คอ 1) การประเมนผลเพอคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยง 2) การประเมนผลเพอตดตามความกาวหนาของนกเรยนระหวางการชวยเหลอโดยการประเมนจากการท าแบบฝกหดทายแตละเนอหาและการท าแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนร และ 3) การประเมนผลเพอตดสนใจเกยวกบการใหความชวยเหลอด าเนนการภายหลงการชวยเหลอระดบท 2 โดยใชแบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร หรอแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร รายละเอยด ดงภาพท 10.1

ภาพท 10.1 การสงเคราะหการออกแบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบเดกทมภาวะเสยงตอ การเกดความยงยากทางคณตศาสตรโดยใชแนวคด UDL และ RTI

ความสามารถทางคณตศาสตรหรอ

ผลสมฤทธทางการเรยน

240

ตวอยางการใชรปแบบอาร ท ไอกบการชวยเหลอทางคณตศาสตร การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในการชวยเหลอทางวชาการ เชน วชาคณตศาสตร โดยไดมการทดลองใชกบนกเรยนจ านวน 3 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนบานตม โรงเรยนเลงถอนโนนสมบรณ และโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน โดยในการน าไปใชจะเนนในเรองของการออกแบบการชวยเหลอทางวชาการ ถงอยางไรกตามรปแบบอาร ท ไอ ยงสามารถน าไปใชในการเปนเครองมอในการคดแยก กลาวคอ เมอใชรปแบบอาร ท ไอ ใหการชวยเหลอครบทง 2 ระดบ หรอ 3 ระดบ แลว พบวา ผเรยนคนใดไมตอบสนองตอการชวยเหลอในระดบท 2 ครผสอนสามารถสงตอผเรยนเหลานนไปยงแพทยเพอวนจฉยความบกพรอง วา ผเรยนแตละคนมความบกพรองดานใด นอกจากนแลว รปแบบอาร ท ไอ ยงสามารถใชในการชวยเหลอทางพฤตกรรมไดเปนอยางด จากงานวจยของผเขยนและคณะทท าในป พ.ศ. 2557 โดยท าการศกษากบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ไดใชรปแบบอาร ท ไอ ไอ พฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยนดงรายละเอยดตอไปน 1. องคประกอบของระบบการชวยเหลอ องคประกอบแตละองคประกอบของระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรมรายละเอยดดงน 1.1 การคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เปน การคนหานกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ซงประกอบดวยการคดแยก จ านวน 2 ครง โดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร 1.2 การชวยเหลอทางคณตศาสตรและการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ประกอบดวยการชวยเหลอ 2 ระดบ คอ การชวยเหลอระดบท 1 การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยน ทกคน โดยใชแผนการสอนคณตศาสตรปกตของครผชวยวจย และเพมแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม และการชวยเหลอระดบท 2 การสอนเสรมคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยง โดยใชแผนการสอนเชนเดยวกบการชวยเหลอระดบท 1 คอ แผนการสอนปกตของครผชวยวจยและแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม และเพมแผนการสอนเสรมคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ในระหวางทใหความชวยเหลอทง 2 ระดบ จะมการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรซง จะด าเนนการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร โดยแบงออกเปน 2 ระยะ ไดแก ระยะท 1 เปนการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรของการชวยเหลอแตละระดบ (ตดตาม1) เมอพบวา นกเรยนไมผานเกณฑ ตองเขารบการจดกจกรรมเสรมแลวจงชวยเหลอในระดบเดมตอไป ระยะท 2 เปนการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรระหวางใหการชวยเหลอระดบท 1 และ ระดบท 2 (ตดตาม 2) เมอพบวา นกเรยนไมผานเกณฑ ตองรบกจกรรมเสรมกอน หลงจากรบกจกรรมเสรมแลวนกเรยนกลมเสยงท 1 กกลบเขารบการชวยเหลอ ระดบท 1 ตอไป สวนนกเรยน กลมเสยงท 2 กตองกลบเขารบการชวยเหลอระดบท 2 เชนเดมตอไป

1.3 การประเมนผลการเรยนร เปนการประเมนผลการตอบสนองตอการชวยเหลอทางคณตศาสตรภายหลงจากการใหความชวยเหลอ โดยใชระบบชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรเสรจสนลง

241

2. หลกการของระบบ

2.1 ผเรยนทกคนไดรบสทธในการเรยนคณตศาสตรเพอสรางพนฐานความรทเขมแขงสการตอยอดความรในชนทสงขน 2.2 เนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตรทเปนการปองกนและให ความชวยเหลอกอนทนกเรยนจะเกดความยงยากทางคณตศาสตรทงในชวโมงเรยนและนอกเวลาเรยน

2.3 เนนการสอนคณตศาสตรเพอใหนกเรยนเรยนรอยางมความหมายและม ความเขาใจ โดยเปดโอกาสใหนกเรยนลงมอปฏบตกบสอทเปนรปธรรมดวยการจดกจกรรมเปนกลมยอยหรอจบค 2.4 ใชการวดและประเมนผลเปนขอมลยอนกลบส าหรบการปรบปรงและชวยเหลอโดยม 2 รปแบบ คอ 1) การประเมนผลการเรยนรเพอตดตามความกาวหนาเปนระยะ ๆ มวตถประสงคเพอใชเปนขอมลเพอตดสนใจเกยวกบการสอนเสรมเพอปรบปรงการเรยนการสอน 2) การประเมนผลการเรยนรเพอการตดสนใจมวตถประสงคเพอใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจวาผเรยนทไมมความกาวหนาในการเรยนรหลงจากการชวยเหลอเสรจสนลงวา เปนเดกทมความยงยากทางคณตศาสตรทจะตองไดรบการชวยเหลอเปนรายบคคลอยางเขมขนจากทมสหวทยาการตอไป 3. วตถประสงคของระบบ เพอปองกนการเกดภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร 4. องคประกอบของระบบ โดยภาพรวมระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรนน ประกอบดวย 4.1 การคดแยก เปนการคนหานกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรโดยมวตถประสงค คอ เพอคดแยกวาผ เรยนคนใดนาจะมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตร ซงประกอบดวยการคดแยก จ านวน 2 ครง โดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร โดยนกเรยนคนใดทมคะแนนจากการทดสอบรวมทกดานต ากวาเกณฑทก าหนด คอ ต ากวาเปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชน ป.1 ทงโรงเรยนจะถอวา มภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ซงแบงออกเปน 2 กลม คอ กลมเสยงท 1 คอนกเรยนทผานเกณฑของการคดแยกครงท 2 แตไมผานเกณฑของการคดแยกครงท 1 และมคะแนนความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรไมผานเกณฑทก าหนดกลมเสยงท 2 คอ นกเรยน ทไมผานเกณฑการคดแยกทง 2 ครง ขอตกลงเบองตนในการคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความย งยากทางคณตศาสตร ผเรยนทจะเขารบการคดแยกเพอใหการชวยเหลอระดบท 1 มคณสมบต ดงน 1. ผานการคดแยกเบองตนจากทางโรงเรยนวา ไมมความบกพรองอน ๆ เชน 1) ความบกพรองทางสตปญญา 2) ความบกพรองทางการมองเหน 3) ความบกพรองทางการไดยน และ 4) ความบกพรองซ าซอน อน ๆ 2. ผานการคดแยกโดยใชแบบคดกรองเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร

242

4.2 การชวยเหลอทางคณตศาสตร และการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ประกอบดวยระดบของการชวยเหลอ 2 ระดบ คอ ระดบท 1 การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทกคน โดยใชแผนการสอนคณตศาสตรแบบเรยนรวม ซงจดขนในชนเรยนปกตและใชสอนควบคกบแผนปกตของครผชวยวจย โดยมการด าเนนการชวยเหลอ 2 ระยะ คอ 1) ภายหลง การคดแยกครงท 1 เปนเวลา 3-5 สปดาห และ 2) ภายหลงการคดแยกครงท 2 เปนเวลา 10 สปดาห ระดบท 2 การสอนคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงภายหลงการคดแยกครงท 2 โดยมลกษณะการชวยเหลอเชนเดยวกบการชวยเหลอระดบท 1 แตเพมการสอนเสรมคณตศาสตร ในชวโมงซอมเสรม เปนเวลา 10 สปดาห นอกจากนแลว การชวยเหลอทางคณตศาสตรทงสองระดบจะยดแนวคดการสอนแบบรปธรรมไปสนามธรรม แนวคดการสอนการแกปญหา และแนวคดการสอนคณตศาสตรอยางมความหมาย ซงในระหวางการใหความชวยเหลอทง 2 ระดบจะมการตดตามความกาวหนาในการเรยนร ซงแบงเปน 2 ลกษณะ คอ 1) การตดตามความกาวหนาในการเรยนรจากการท าใบงานหรอแบบฝกหด 2) การตดตามความกาวหนาในการเรยนรจากการทดสอบ โดยใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร โดยก าหนดเกณฑของการผานการตดตามความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรไวคอ เกณฑรอยละ 80 และหลงจากตดตามความกาวหนาระหวางการชวยเหลอทง 2 ระดบแลว พบวา นกเรยนมคะแนน ไมผานเกณฑ ตองจดใหนกเรยนเขารบกจกรรมเสรมกอน แลวจงกลบเขารบการชวยเหลอระดบเดมตอไป 4.3 การประเมนผลการเรยนร (Assessment) เปนการประเมนผลการตอบสนองตอ การชวยเหลอทางคณตศาสตรของนกเรยนทกคนทไดรบระบบชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ซงจะท าการประเมน 2 ระยะ คอ 1) ภายหลงเสรจสนการชวยเหลอทนท จะท าการทดสอบโดยใชแบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร และ 2) ภายหลงเสรจสนการชวยเหลอทางคณตศาสตรผานไปแลว 2 สปดาห เพอวดความคงทนในการเรยนร โดยใชแบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร จากรายละเอยดขององคประกอบดงกลาวขางตน เมอจะน าไปปฏบตจรง นนควรท า ความเขาใจถงกจกรรมทตองท าในแตละองคประกอบ ดงน

ตารางท 10.1 กจกรรมในการคดแยก

วธด าเนนการ เครองมอทใช ผมสวนเกยวของ 1. คดแยกครงท 1 กบนกเรยนทกคน (ตามขอตกลงเบองตนในการคดแยก) 2. คดแยกครงท 2 ภายหลง การชวยเหลอระดบท 1 กบนกเรยนกลมเสยงจาก

การคดแยกครงท 1

1. แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรทผวจยพฒนาขน

1. ครคณตศาสตร (ผปกครอง ถาจ าเปน)

243

จากตารางท 10.1 จะเหนไดวา การคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรนน จะท าการคดแยก 2 ครง โดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตรส าหรบการคดแยกครงท 1 เพอใหไดขอมลทแสดงวานกเรยนคนใดทสงสยวานาจะมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร แลวใหความชวยเหลอระดบท 1 ภายหลงการชวยเหลอระดบท 1 จงท าการคดแยกครงท 2 กบนกเรยนกลมเสยงจากการคดแยกครงท 1 กอนทจะตดสนใจวา นกเรยนกลมเสยงคนใดควรไดรบการชวยเหลอระดบท 1 ตอไป และคนใดควรไดรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระดบท 2 เพมเตม ทงน เกณฑการตดสนวาการมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร คอ มคะแนนจากการคดแยกโดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรต ากวาเปอรเซนไทลท 35 โดยมครคณตศาสตรและอาจใหผปกครองรวมตดสนใจ (ถาจ าเปน)

ตารางท 10.2 การตดสนใจเกยวกบการเปลยนระดบของการชวยเหลอ

การตดสนใจเกยวกบ

การเปลยนระดบของ การชวยเหลอ

การชวยเหลอระดบท 1

(การสอนคณตศาสตร ในชนเรยนรวม)

การชวยเหลอระดบท 2

(การสอนเสรมคณตศาสตร)

ความตองการดานการสอนคณตศาสตรของนกเรยนคออะไร หมายเหต : ไมวนจฉยวานกเรยนมความบกพรองหรอระบวา นกเรยนม ความบกพรองทาง การเรยนร

1. ด าเนนการสอนอยางเปนทางการเปนเวลา 3-5 สปดาห โดยใชขอมลจากการคดแยกครงท 1 กอนไดรบการชวยเหลอ, ขอมล จาการสงเกตในหองเรยนหรอทบาน

1. ด าเนนการจดท าบญชรายชอและขอมลจากการคดแยกนกเรยนทมคะแนนต ากวาเปอรเซนไทลท 35 จากผล การประเมนจากการใช แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรเพอตดตามความกาวหนาตอไป

2. ด าเนนการสอนอยางเปนทางการอยางตอเนองเปนในชวโมงปกตเปนเวลา 10 สปดาห ภายหลงจากการคดแยกครงท 2

2. ด าเนนการสอนอยางเปนทางการโดยใชแผนการสอนของการชวยเหลอระดบท 1 ในชนเรยนปกตและสอนเสรมในชวโมงซอมเสรมเปนเวลา 10 สปดาห จากผลของการคดแยกครงท 2

เครองมอหรอขอมลทใช 1. ขอมลจากการคดแยกครงท 2 โดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร

1. ขอมลจากการคดแยกครงท 2 โดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตรและตดตามความกาวหนา

244

จากตารางท 10.2 จะเหนไดวา การตดสนใจส าหรบการเปลยนระดบของการชวยเหลอ จะใชเปนขอมล 2 ประการ คอ 1) การตดสนใจเพอการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมโดยใชขอมลจากการคดแยกเดกทมภาวะเส ยงตอการเกดความย งยากทางคณตศาสตร 2) การตดสนใจเพอการจดการเรยนการสอนเสรมคณตศาสตร โดยใชผลจากการคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร และการตดตามความกาวหนาภายหลงการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมไปแลว 3-5 สปดาห นอกจากนแลว ผลทไดจากการประเมนหลงการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมทพบวา มนกเรยนคนใดทไมผานตามเกณฑทก าหนด ครจะใชวธการแสดงการคดออกมาดง ๆ เพอเปนแบบอยางในการคดแกปญหาแกนกเรยน หรอใหนกเรยนทผานเกณฑแสดงหรอบอกวธการทใชแกปญหาเพอเปนแบบอยางในการแกปญหาแกนกเรยน หรออาจใหฝกจากใบงานเพมเตม ตารางท 10.3 กจกรรมในการชวยเหลอทางคณตศาสตร

การชวยเหลอ การชวยเหลอระดบท 1

(การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม) การชวยเหลอระดบท 2

(การสอนเสรมคณตศาสตร) จะตดสนภายหลงจาก การด าเนนการคดแยกและการตดตามความกาวหนาวานกเรยนควรไดรบ การชวยเหลอระดบใด

1. การสอนคณตศาสตรทมการจดกจกรรมเสรมในชนเรยนรวมส าหรบนกเรยนทกคน สปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30-45 นาท กอนเรยนเนอหาปกตหรอควบคกบเนอหาปกต 2. เรยนรวมกบเพอนทกคนในชนเรยนรวมตามขอ 1 ทกประการและมกจกรรมเสรมใหเลอกเรยนตามความสามารถหลงจากท ากจกรรมรวมกบเพอนทงชนเสรจแลว

1. การสอนเสรมในชวโมงซอมเสรม สปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30 นาท

ผมสวนเกยวของ ครคณตศาสตรและผปกครอง (นกจตวทยาประจ าโรงเรยน ถาจ าเปน)

ครคณตศาสตรและผปกครอง (นกจตวทยาประจ าโรงเรยน ถาจ าเปน)

การจดกลมนกเรยน การเรยนรวมกบเพอนในชนเรยนปกต ทกคน

จดเปนกลมยอย หรอจบค

กจกรรมเสรม 1. การเลอกมมเพอฝกฝนตามความสามารถ 2. การฝกฝนกบเพอนทเกงกวาหรอรนพ 3. ฝกฝนกบผปกครอง

1. การเลอกมมเพอฝกฝนตามความสามารถ 2. การฝกฝนกบเพอนท เกงกวา หรอรนพ 3. ฝกฝนกบผปกครอง

245

จากตารางท 10.3 จะเหนไดวา การชวยเหลอทางคณตศาสตรนนแบงเปน 2 ระดบ ไดแก ระดบท 1 การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม ซงจดขนส าหรบนกเรยนทกคนในชนทมกจกรรมเสรมเพอใหนกเรยนทกคนเรยนรไดอยางเขาใจ และส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรจะจดกจกรรมเสรมเพอใหสามารถเลอกเขาเรยนตามความสามารถ และหลงจากไดรบการชวยเหลอระดบท 1 ไปแลวเปนเวลา 3-5 สปดาหจะมการประเมนเพอตดตามความกาวหนาในการเรยนร ถานกเรยนผานเกณฑกจะรบการชวยเหลอเฉพาะระดบท 1 ตอไป แตถานกเรยนไมผานเกณฑทก าหนดนกเรยนจะไดรบการชวยเหลอระดบท 1 คอ การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม 10 สปดาหและการชวยเหลอระดบท 2 คอการสอนเสรมในชวโมงซอมเสรม เปนเวลา 10 สปดาห นอกจากนแลว ผลจากการประเมนโดยการตดตามความกาวหนาในการเรยนรแตละครงหลงการสอน ถาพบวา นกเรยนคนใดเรยนไมทน ครใหการชวยเหลอเพมเตม โดยการแสดงแบบอยางใหด ใหงานตามระดบความสามารถหรอใหเลนเกมในเวลาวางเพมเตม เพอฝกทกษะเกยวกบการนบ การเขยนจ านวน การบวก-การลบ และการจดกจกรรมเสรม 2 ลกษณะ คอ 1) การฝกฝนกบผปกครองทบาน และ 2) การฝกฝนกบเพอนทเกงกวาในชนเดยวกนหรอรนพ

การน าระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรไปใช

จากงานวจยของจฬามาศ จนทรศรสคต และคณะ (2557) ไดท าการวจยเพอพฒนาระบบ การชวยเหลอนกเรยน โดยใชรปแบบอาร ท ไอ พบวา ระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร มรายละเอยด ดงน 1. ขนตอนการใชระบบการชวยเหลอ ประกอบดวย 3 ขนตอน

ขนตอนท 1 การคดแยก เปนการด าเนนการคนหาผเรยนทสงสยวานาจะมภาวะเสยงตอ การเกดความยงยากทางคณตศาสตร โดยใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตร ซงเปนการคดแยกผเรยนทกคน ทงนไมรวมถงผเรยนทมความบกพรองทางสตปญญา ผเรยนทมความบกพรองทางการมองเหน ผเรยนทมความบกพรองทางการไดยน หรอความบกพรองซ าซอน อนๆ โดยจะท าการคดแยกผเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรครงท 1 ในสปดาหท 3 หลงเปดภาคเรยน เพอรวบรวมขอมลพนฐานวา ผเรยนม ความยงยากทางคณตศาสตรในเรองใด โดยพจารณาวา ผเรยนไดคะแนนรวมจากการทดสอบทกดานต ากวาเกณฑทก าหนด เพอรวบรวมขอมลเกยวกบจ านวนผเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตรกอนไดรบการชวยเหลอ ขนตอนท 2 การชวยเหลอทางคณตศาสตรและการตดตามความกาวหนาในการเรยนร คณตศาสตร ประกอบดวยการชวยเหลอ 2 ระดบ ไดแก 1) การชวยเหลอระดบท 1 เปนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม โดยจดกจกรรมการสอนคณตศาสตรเพมเตมในชวโมงเรยนปกตสปดาหละ 3 ครง ๆ ละ 30-45 นาท และมการตดตามความกาวหนาในการเรยนรทกครงหลงเรยน โดยพจารณาจากการท าแบบฝกหด และการทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรโดยใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรเดอนละ 1 ครง 2) การชวยเหลอระดบท 2 เปนการสอนคณตศาสตรทประกอบดวยการชวยเหลอระดบท 1 และการสอนเสรมคณตศาสตรนอก ชนเรยนปกต โดยใชเวลาสปดาหละ 3-5 ครงๆ ละ 30 นาทและมการตดตามความกาวหนาใน

246

การเรยนรจากการเรยนเสรมคณตศาสตร ซงจะพจารณาจากการท าแบบฝกหดทกครงหลงเรยน และทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรเดอนละ 1 ครง โดยใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร โดยจะเรมใหการชวยเหลอระดบท 1 หลงจากทราบผลจากการคดแยกโดยใชแบบคดกรองเดกทมความยงยากทางคณตศาสตร โดยนกเรยนทกคนในชนจะไดรบการชวยเหลอระดบท 1 เปนเวลา 3-5 สปดาห แลวท าการคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรครงท 2 เพอรวบรวมขอมลวา มผเรยนจ านวนเทาใดทตอบสองตอการชวยเหลอระดบท 1 (ไดคะแนนจากแบบคดกรองตามเกณฑทก าหนด) ถานกเรยนไมตอบสนองตอการชวยเหลอระดบท 1 (ไดคะแนนจากแบบคดกรองต ากวาเกณฑทก าหนด) จะถอวาเปนกลมเสยงทตองไดรบ การชวยเหลอระดบท 2 ตอไป

ขนตอนท 3 การประเมนผลการเรยนร เปนการประเมนโดยใชแบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร โดยท าการประเมนผลเมอการชวยเหลอทางคณตศาสตรเสรจสนลงทนท เพอประเมนความสามารถทางคณตศาสตร ส าหรบใชเปนขอมลในการตดสนใจในการวางแผนเพอเปลยนระดบการชวยเหลอทางคณตศาสตร 2. ระดบและระยะเวลาของการชวยเหลอทางคณตศาสตร การชวยเหลอทางคณตศาสตร แบงเปน 2 ระดบ คอ 2.1 ระดบท 1 การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม (Inclusive Mathematics) เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตรทใชสอนควบคกบหลกสตรปกต โดยใชเวลาสอนสปดาหละ 3-5 วน (จนทร - ศกร) วนละ 30-45 นาท เปนระยะเวลา 5 สปดาห 2.2 ระดบท 2 การสอนเสรมคณตศาสตร (Enrichment Mathematics) ทจดสอนในชวงนอกเวลาเรยน (ชวโมงซอมเสรม) สปดาหละ 3-5 วน (จนทร-ศกร) เวลา 15.00-15.30 น. วนละ 30 นาท เปนระยะเวลา 10 สปดาห 3. เอกสารทใชในระบบ ประกอบดวย

3.1 แผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม จ านวน 45 แผน 3.2 แผนการสอนเสรมคณตศาสตร จ านวน 30 แผน 3.3 แบบทดสอบความสามารถทางคณตศาสตร 3.4 คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร 3.5 คมอการใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร 3.6 คมอการใชระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอ การเกดความยงยากทางคณตศาสตร 4. การจดการเรยนการสอนตามระบบ ประกอบดวยการจดกจกรรมดงน 4.1 การสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม เปนการสอนทใชสอนสอดแทรกในชนเรยนปกตสปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30-45 นาท มขนตอนในการปฏบตการสอน 5 ขนตอน คอ 1) การน าเสนอสอทเปนตวแนะหรอตวแบบทสอดคลองกบแบบการเรยนรของนกเรยน เวลา 2 นาท 2) การลงมอปฏบต เวลา 10 นาท 3) การสอสารและแลกเปลยนแนวคดกบเพอนในชน เวลา 5 นาท 4) การสะทอนผลและสรปบทเรยน เวลา 3 นาท 5) การน าความรไปแกปญหา โดยการท าแบบฝก

247

หรอท าแบบฝกหดทสอสารออกมาโดยใชการพด การวาดภาพหรอการเขยน เวลา 10 นาท ซงใชสอนสอดแทรกในชวโมงเรยนปกตสปดาหละ 3 ครง ๆ ละ 30 นาท รายละเอยดของการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม ม 5 ขนตอน ไดแก 1) การเสนอตวแนะ/ตวแบบ 2) การลงมอปฏบต 3) การสอสารและการแลกเปลยนแนวคด 4) การสะทอนผลและสรปบทเรยน และ 5) การน าความรไปแกปญหา 4.2 การสอนเสรมคณตศาสตร เปนการสอนทใชสอนในชวโมงซอมเสรมสปดาหละ 3-5 ครง ๆ ละ 30 นาท ซงมขนตอนในการสอน ดงน 1) ครแจงวตถประสงคในการเรยน ใชเวลา 1 นาท 2) ครน าเสนอตวอยางหรอสถานการณทเปนรปธรรม 4 นาท 3) นกเรยนฝกปฏบตตามค าชแนะของครเปนกลมหรอเปนค 10 นาท 4) นกเรยนฝกปฏบตดวยตนเอง 10 นาท และ 5) สรปบทเรยนและใหขอมลยอนกลบ 5 นาท ประกอบดวย 5 ขนตอน ไดแก 1) แจงวตถประสงค 2) เสนอตวอยางทเปนรปธรรม 3) ปฏบตตามค าชแนะ 4) ปฏบตดวยตนเอง และ 5) สรปบทเรยนและใหขอมลยอนกลบ 5. การประเมนผลการเรยนร การประเมนผลการเรยนร เปนการประเมนผลภายหลงการใหความชวยเหลอโดยใชระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรเสรจสนทนท เปนการประเมนคณลกษณะของผเรยนในดานความสามารถทางคณตศาสตร 6. สอการเรยนร 6.1 ชดสอการเรยนรส าหรบนกเรยน ประกอบดวย ตารางตวเลข 1-120 แถบจ านวน 1-100 เสนจ านวน 1-24 บตรตวเลข 1-100 บตรภาพ และบตรแสดงจ านวน 1-20 บตรภาพประกอบการสอนเรองคาประจ าต าแหนง กระดานฝกการแสดงคาประจ าต าแหนง แผนภาพการสอนการแกโจทยปญหา คลปสตาง ๆ ไมไอศกรมสตาง ๆ เชอก และคลปรปการตน 6.2 ชดสอการเรยนรส าหรบคร ประกอบดวยรปการตน แถบจ านวน 1-100 คลปสตาง ๆ กระดานประกอบการสอนเรองคาประจ าต าแหนง 6.3 แบบฝกหดคณตศาสตรประจ าหนวยการเรยนร ขอเสนอแนะเกยวกบการใชสอการเรยนร มขอควรค านงดงน 1) ใชสอการเรยนรเหมอนกนกบนกเรยนทงชน 2) ใชสอเปนหวขอในการอภปรายหรอเสนอสถานการณปญหา และ3) ใชสอซ า ๆ หลาย ๆ ครง เพอใหนกเรยนเกดความคนเคย เชน ใชบตรตวเลข สอนเรองจ านวนและคาประจ าต าแหนง 7. คณลกษณะของการสอนทครใชในการชวยเหลอ 7.1 การสอนนกเรยนทเปนกลมเสยงจะเนนการเปนตวแบบของครในการอธบายและสาธตการแกปญหา 7.2 การแสดงตวอยางในการสอนแตละเนอหาจะเรมตนดวยวสดทเปนรปธรรม รปภาพและสญลกษณ ตามล าดบ

7.3 เนนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดลงมอปฏบตกบสอ เชน แถบจ านวน เสนจ านวน ตารางรอย ตวนบรปแบบตาง ๆ ตารางการบวก เปนตน 7.4 การใชบตรค าเกยวกบค าศพททางคณตศาสตรเมอสอนเสรจแลว ครควรน าบตรค าศพทตดขางฝา หรอวางทมมหองเพอใหนกเรยนมองเหน หรอหยบจบมาดเพอใหนกเรยนไดจดจ าค าศพท

248

7.5 การใชวธเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) โดยในการชวยเหลอแตละวธจะ บรณาการการสอนระหวางมโนมตทางคณตศาสตรและทกษะ เชน การสอนนกเรยนทมความยงยากทางคณตศาสตรเกยวกบการบวกแลวตดตามความกาวหนาในการเรยนรจากการท าแบบฝกหดใน ใบงาน โดยดทจ านวนขอทนกเรยนท าถก เพอเปนขอมลประกอบการตดสนใจในการเลอกวธ คดค านวณเกยวกบการบวกทเหมาะสมกบนกเรยนมากทสดเพอใหนกเรยนฝกฝนและจดจ าไปใชในการแกปญหาตอไป 8. บทบาทของคร 8.1 จดล าดบการน าเสนอการสอน เชน แบงกจกรรมออกเปนกจกรรมยอย ๆ สน ๆ และคอย ๆ ลดตวแนะและสงกระตนเตอน 8.2 เปดโอกาสใหนกเรยนฝกปฏบตซ า ๆ และทบทวนการปฏบต เชน การทดสอบประจ าวน การใชสอทหลากหลายในการสอน และใหเดกไดมโอกาสลงมอปฏบตกบสออยางตอเนองทงในเวลาเรยนและนอกเวลาเรยนหรอมโอกาสไดฝกปฏบตเปนประจ า 8.3 ควบคมระดบความยากหรอกระบวนการในการท างาน เชน งานทมอบหมายจะตองเรมตนจากงายไปยาก 8.4 กจกรรมการสอนทควรท าเปนประจ า เชน น าเสนอเนอหา ชแนะ และการฝกปฏบตตามล าพง 8.5 เปนตวแบบใหกบนกเรยน เชน การสาธตกระบวนการท ากจกรรมหรอขนตอนใน การแกปญหาหรออธบายเกยวกบการท ากจกรรม ใชการคดออกมาดง ๆ ใหนกเรยนทราบ

8.6 มความจรงใจในการตอบสนองตอนกเรยนทกคน 8.7 ใหการเสรมแรงอยางจรงใจ และสม าเสมอเมอนกเรยนสามารถท ากจกรรมไดด 8.8 ใหนกเรยนมสวนรวมในการตดตามความกาวหนาและการประเมนตนเอง ส าหรบ การบนทกกราฟแสดงความกาวหนาในการเรยนร เมอนกเรยนบนทกเสรจ ครจะเชญชวนนกเรยนใหดทกราฟวาครงนคะแนนทไดเปนเทาไร ครงตอไปนกเรยนคดวาจะท าไดเทาใด (ลองใหนกเรยนเขยนจดลงไปในกราฟใหตรงกบการสอบครงท 2) นอกจากนแลวเมอนกเรยนบนทกกราฟครบทง 3 ครง ครอธบายลกษณะเสนของกราฟแลวบอกวามความหมายอยางไร และรวมชนชม แมนกเรยนจะมพฒนาการเพมขนหรอลดลงเพยงเลกนอย

8.9 การใชค าพดเพอสรางบรรยากาศในการเรยนรคณตศาสตรใหเปนการเรยนรวมไมใชการแบงแยกหรอการท าใหผเรยนเกดความรสกอยากมสวนรวม/ไมใชรสกวาแตกตางจาก คนอน ๆ เชน “การทนกเรยนตองท ากจกรรมนเพมเตมจะชวยท าใหนกเรยนค านวณไดคลองแคลวและเกงขนกวาเดมนะคะ” “การท ากจกรรมตอไปนตองอาศยความรวมมอของนกเรยนทกคนขอใหสมาชกทกคนในแตละกลมปฏบตหนาทของตนใหดทสด” “การเรยนคณตศาสตรเสรมตอนเยน เปนการฝกฝนทกษะเพมเตมเพอใหนกเรยนเกงขนนะคะ ไมใชเพราะนกเรยนเปนคนโง ” “เมอนกเรยนตอบผด ครตองแสดงทาทางการยอมรบค าตอบของผเรยน แลวใชค าพดเชญชวนใหนกเรยนทตอบผดน าเสนอค าตอบ และวธคดใหเพอนในชนฟงเพอรวมกนพจารณาค าตอบวาค าตอบทถกตองเปนอยางไร”

249

9. บทบาทของนกเรยน

9.1 ปฏบตตามค าสงหรอค าชแนะของคร 9.2 ตงใจปฏบตงานทไดรบมอบใหดทสด 9.3 ใหความสนใจตอการสอนของครตลอดเวลา 9.4 ใหความเคารพตอความคดของตนเองและผอน 9.5 ใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรม การตดตามความกาวหนาและการประเมนตนเอง 10. ปฏสมพนธทางสงคมในการเรยนคณตศาสตร 10.1 ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน แบงออกเปน 2 ประการ ไดแก 1) ระดบของความสมพนธโดยในระหวางเรยนคณตศาสตร ครจะน าเสนอสถานการณปญหาโดยใชสอประกอบแลวเปดโอกาสใหนกเรยนพด และอภปรายแนวคดทางคณตศาสตรทนกเรยนจะใชในการหาค าตอบ ถานกเรยนสวนใหญรวมอภปรายความสมพนธจะอยในระดบสง ถานกเรยนรวมอภปรายนอย ความสมพนธจะอยในระดบต า และ 2) รปแบบของความสมพนธ ม 2 ลกษณะ คอ (1) การกระตนใหนกเรยนน าเสนอค าตอบทหลากหลาย (2) การกระตนใหนกเรยนตดสนใจเกยวกบค าตอบดวยตนเอง ทงนครจะไมตดสนวาค าตอบของใครผดแตจะใหนกเรยนรวมกนประเมน เพอเปนการพฒนา ความไววางใจกนระหวางครและนกเรยน

10.2 ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน แบงเปน 2 ประการ คอ 1) ระดบของความสมพนธ ระดบของความสมพนธสวนบคคลระหวางนกเรยนอยระหวางระดบต าถงระดบสง ถานกเรยนมโอกาสอภปรายหรอแลกเปลยนแนวคดกบเฉพาะกบเพอนทงชนความสมพนธจะอยในระดบปานกลาง ในทางตรงกนขามถานกเรยนมโอกาสอภปรายหรอแลกเปลยนแนวคดกบเพอนในกลมยอยหรอเปนค ความสมพนธจะอยในระดบสง และ 2) รปแบบของความสมพนธ แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ (1) การแลกเปลยนแนวคดทางคณตศาสตร (2) การยอมรบแนวคดของคนอน (3) การรวมมอใน การแกปญหา 11. การจดสงแวดลอมในชนเรยน ไดแก 1) การใหขอมลยอนกลบ เมอนกเรยนปฏบตไดตามทคาดหวง 2) การเสรมแรง เมอครบก าหนด 3-5 สปดาห ครท าการมอบรางวลแกผเรยนตามกตกาทตกลงกนไว ทงนครตองพยายามสรางขอก าหนดใหผเรยนทกคนมโอกาสไดรบรางวล (รางวลตองเปนสงของทนกเรยนตองการจรง ๆ โดยครจะใหผเรยนทงชนรวมกนพจารณาวาของรางวลนนควรเปนอะไรเมอเรมเขาสระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร) นอกจากนแลวนกเรยนยงไดรบ การเสรมแรงอน ๆ อก เชน การชวยเหลอจากคร นกเรยนทปฏบตไดตามเกณฑเปนคร หรอเปนผตวใหกบผเรยนทปฏบตไดต ากวาเกณฑ และค าชมเชย 12. การจดหองเรยน ไดแก การจดบรเวณตาง ๆ ในหองเรยนดงน 1) บรเวณผนงในหองเรยน โดยตดแผนปายเนอหาเกยวกบคณตศาสตร เชน เสนจ านวน ค าศพทคณตศาสตร เชน บวก ลบ โจทยปญหา ประโยคสญลกษณ ผลลพธ ผลบวก ผลลบ เปนตน การตดแถบโจทยปญหาเพอใหนกเรยนฝกวเคราะหโจทยปญหา แถบประโยคสญลกษณการบวก-การลบ ส าหรบฝกการบวก-การลบ 2) จดมมส าหรบนกเรยนฝกปฏบตตามความสนใจ เชน มมจ านวน, มมการนบมมการบวก -การลบ

250

และมมการแกปญหา และ 3) จดท าเสนจ านวนแนวตงบนพนหองเรยนเพอใหนกเรยนไดฝกการบวก – การลบโดยใชเสนจ านวน

ตวอยางแผนการสอนในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร จากรายละเอยดของระบบการชวยเหลอนกเรยน ของโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ทเปนระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทและ การชวยเหลอทางพฤตกรรมส าหรบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ทกลาวมาแลวขางตน พอทจะสรปตวอยางในการจดท าแผนการจดการเรยนรทใชในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร ดงน 1. แผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม

แผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวมทใชในการวจยมรายละเอยด ดงน

ตวอยางแผนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนรวม สาระการเรยนร เรอง จ านวนและการด าเนนการ ชนประถมศกษาปท 1

หนวยการเรยนรท 1 จ านวนนบ 1-20 และ 0 เรอง เสนจ านวน ระยะเวลา 30 นาท

วนท..................................................เดอน............................................พ.ศ. .......................... สาระส าคญ

จ านวน 0-10 กบเสนจ านวน ซงจะเหนไดจาก ชวงหางระหวางแตละจ านวนเชน 0-1, 1-2, จะหางกนเทากบ 1 ชวง หรอ จ านวน 1 ( ) หรอ 1 ชอง จดประสงคการเรยนร 1. ผเรยนสามารถอธบายความสมพนธของจ านวน 0-10 กบเสนจ านวนได 2. ผเรยนมความกระตอรอรนในการรวมกจกรรม 3. ผเรยนสามารถท าแบบฝกหดไดถกตองอยางนอยรอยละ 80 สาระการเรยนร ความสมพนธของจ านวน 0-10 กบเสนจ านวน กจกรรมการเรยนร 1. เสนอสอตวแนะหรอตวแบบ (2 นาท) 1.1 ครสนทนากบผเรยนวา จะเรยนเกยวกบจ านวน 0- 10 กบเสนจ านวน 1.2 ครแสดงเสนจ านวนใหผเรยนดบนกระดาน ดงภาพ

0 1 2 3 10 9 8 7

6 5 4

251

1.3 ครสนทนากบผเรยนเกยวกบเสนจ านวน โดยถามวา ผเรยนเหนอะไรบางในภาพ เชนมผง (10 ตว) ทราบไดอยางไร (นบรปผงและดตวเลขบนเสนจ านวน) 2. ลงมอปฏบต (10 นาท) 2.1 ครใหผเรยนจบค แลวครแจกขาวโพดอบกรอบขาวโพดอบกรอบรสชอกโกแลต (ทรงกลม) รสหวาน (รปดาว) รสชอกโกแลต (วงกลมแผนแบนหยก) ทบรรจในถวยกระดาษ พรอม ใบงาน เรอง จ านวน 0-10 กบเสนจ านวน (ใบงานท 1) 2.2 ผเรยนแตละคชวยกนตอบค าถามในใบงาน โดยการนบจ านวนขาวโพดอบกรอบ ตามลกษณะทแตกตางกน 3 ชนด คอ รสชอกโกแลต (สน าตาลทรงกลม) รสหวาน (สเหลองรปดาว) รสชอกโกแลต (สน าตาลแผนแบน) แลวบนทกจ านวนขาวโพดอบกรอบแตละชนดบนเสนจ านวนใน ใบงานขอ 1 และ 2 3. การสอสารและแลกเปลยนแนวคดกบเพอนในชน (10 นาท) 3.1 ผเรยนน าเสนอผลการปฏบตในหวขอขาวโพดอบกรอบทฉนชอบ โดยน าใบงานท 1 ตดไวขางผนงหอง 3.2 ครสมถามผเรยนวา ผเรยนชอบขาวโพดอบกรอบชนดไหน มขาวโพดอบกรอบชนดไหนมากทสด นอยทสด หรอเทากน 3.3 ครตดกระดาษปรฟบนกระดาน “พรอมเขยนหวขอขาวโพดอบกรอบทฉนชอบ” 3.4 ครสมผเรยน 1 ค บนทกผลในกระดาษปรฟบนกระดาน โดยน าขาวโพดอบกรอบ จากครไปตดในชอง ดงภาพ

ม จ ำนวน แผน

ม จ ำนวน แผน

0 1 2 3 10 9 8 7

6 5 4

252

3.5 ครถามผเรยนวา มขาวโพดอบกรอบชนดใดมากทสดและมจ านวนเทาใด ขาวโพดอบกรอบชนดใดนอยทสดและมจ านวนเทาใด 3.6 ครถามผเรยน ค าตอบในใบงานขอ 1 และ 2 เหมอนหรอแตกตางกนอยางไร (จ านวนขาวโพดอบกรอบเทากน แตเสนจ านวนวางในลกษณะแตกตางกน) 4. การสะทอนผลและสรปบทเรยน (3 นาท) 4.1 ครทบทวนเกยวกบจ านวน 0-10 กบเสนจ านวน วา ชวงหางระหวางแตละจ านวน เชน 0-1, 1-2, จะหางกนเทากบ 1 ชวง หรอ จ านวน 1 ( ) หรอ 1 ชอง 4.2 ครถามผเรยนวา จากเสนจ านวน ระยะจาก 0-10 แสดงจ านวนเทาใด ทราบไดอยางไร (ใหนกเรยนดเสนจ านวนทงแนวตงและแนวนอน ระยะจาก 0-10 มคาเทากน) สมผเรยนออกมาอธบายหนาชน 5. การน าความรไปแกปญหา (5 นาท) ผเรยนท าแบบฝกหดในใบงาน เรอง จ านวน 0-10 กบเสนจ านวน

การวดผลและประเมนผล

1. สงเกตจากการตอบค าถาม 2. สงเกตจากการปฏบตกจกรรม 3. การตรวจแบบฝกหด เกณฑการประเมนผล

เกณฑการผาน คอ ผเรยนตอบค าถามในใบงานไดถกตองอยางนอยรอยละ 80 สอการเรยนร

1. ขาวโพดอบกรอบชนดตาง ๆ 2. ใบงาน เรอง จ านวน 0-10 กบเสนจ านวน 3. กระดาษปรฟสเมจก ส าหรบบนทกขอมลของขาวโพดอบกรอบแตละชนด ขอเสนอแนะ

1. เมอพบวา ผเรยนปฏบตงานไดด มความตงใจ ครเสรมแรงโดยใหนกเรยนรบประทานขาวโพด อบกรอบกอนท าใบงานท 2 2. เพอใหผเรยนเกดความคนเคยเกยวกบเรองเสนจ านวน ทจะใชสอนเกยวกบการบวก - การลบ ครอาจจดบอรดใหผเรยนเตมขอมลเกยวกบสงทนกเรยนชอบในแตละสปดาหบนเสนจ านวนและกราฟแทง (ทงแนวตงและแนวนอน) ดงภาพในกจกรรมขอ 5.2 3. ในชวงทมการสอนเรองจ านวน ครอาจสนบสนนให ผ เรยนฝกเขยนจ านวนโดย ก าหนดใหเขยนจ านวนตามล าดบใหไดมากทสด ภายในเวลา 1 นาท 2. แผนการสอนเสรมคณตศาสตร แผนการเสรมคณตศาสตรทใชในการวจยมรายละเอยด ดงน

หนวยการเรยนรท 1 เรอง การบวกและการลบจ านวนทมผลลพธและตวตงไมเกน 20 ชนประถมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 1

หนวยยอยการเรยนรท 1 การบวกของสองจ านวนทมผลบวกไมเกน 9 เวลา 30 นาท ครผสอน..............................................................................วนท........................ ...............

253

มาตรฐานการเรยนร / ตวชวด

ค 1.2 ป 1/1 ค 1.2 ป 1/2 ค 6.1 ป 1/1 ค 6.1 ป 1/2 ค 6.1 ป 1/3 สาระส าคญ

การบวก หมายถง การรวมจ านวนตงแต สองจ านวนขนไป และมผลลพธ ไมเกน 20 สามารถหาค าตอบโดยใชวธบวกในแนวนอนและแนวตง สาระการเรยนร 1. สาระการเรยนรแกนกลาง 1.1 เทคนคการรวมสบ เชน 9 + 1, 8 + 2 , 3 + 7 เปนตน 1.2 การบวกจ านวนทมผลลพธไมเกน 20 ทงแนวนอนและนอนตง จดประสงคการเรยนร ความร (K) 1. เมอก าหนดโจทยการบวกจ านวนสองจ านวนทมผลบวกไมเกน 9 ใหสามารถหาค าตอบ และแสดงวธท าได 2. เมอก าหนดโจทยปญหาการบวกจ านวนสองจ านวนทมผลบวกไมเกน 9 ให สามารถวเคราะหโจทย หาค าตอบ และแสดงวธท าได 3. เมอก าหนดสถานการณให สามารถวเคราะหโจทยปญหาและแสดงวธท าได ทกษะ / กระบวนการ (P) 1. ใชความร ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตรอยางเหมาะสม 2. ใชเหตผลประกอบการตดสนใจ และสรปผลไดอยางเหมาะสม 3. ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตรในการสอสาร และสอความหมาย และ การน าเสนอไดอยางถกตอง และชดเจน คณลกษณะ (A) 1. มความรบผดชอบ 2. มระเบยบวนย 3. มความใฝรใฝเรยน สมรรถนะส าคญของผเรยน

1. ความสามารถในการสอสาร 2. ความสามารถในการคด 2.1 ทกษะการคดวเคราะห 2.2 ทกษะการคดอยางมวจารณญาณ 2.3 ความสามารถในการแกปญหา

254

คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน ภาระงาน / ชนงาน

ใบงานท1 เรอง การบวก การลบเลขบนลกคดจนตนาการ กจกรรมการเรยนร 1. จากทครสอนเรองการใชลกคด การบวก-การลบบนลกคดไปแลวผเรยนคงจ ากนไดดแลว ในชวโมงนเราจะมาฝกการบวก-การลบ ทมผลลพธไมเกน20 โดยใชการจนตนาการบนลกคด 2. การจนตนาการบนลกคด โดยใชประสาทสมผสชวยและไดสมผสจรง โดยผเรยนดลกคดของตนเอง และ Clear ลกคดใหเรยบรอย จากนนครจงบอกโจทย หรอใหคนอน บอกโจทยให และใหนกเรยนใชนวสมผสขอบลกคด โดยไมมการดดลกคดจร งๆ แตการใชนว ยงคงสอดคลองกบ การใชลกคดจรง ตวอยางโจทย 2-1+1=? (อานวา บวกสอง ลบหนง บวกหนง เทากบเทาไร) วธท า ใหสงเกตการวางนวแลวท าตาม (นกเรยนไมเหนโจทยมครคอยบอก) ผเรยน: ใชนวโปงแตะขอบลกคดตรงต าแหนง เมดท 2 คดในใจวาดนลกคด 2 เมดนขนไป ไดคาลกคด เทากบ 2 ผเรยน: ใชนวชเขยเมดท 2 ตรงขอบรางลงไป(ไมไดเขยลกคดจรงๆ) แลวเลอนนวโปงไปแตะ ขอบรางขอบรางตรงต าแหนงเมดท 1 ทเหลอไดคาลกคดเทากบ 1 ผเรยน : เลอนนวโปงแตะขอบรางลกคดตรงต าแหนงเมดท 2 คดในใจวาลกคดถกดน ขนมาอก 1 เมด ไดคาลกคดเทากบ 2 สดทายนวโปงอยตรงเมดไหน กอานค าตอบตรงนน ในทนคอ ตอบ 2 ครงแรกนครอาจจะสาธต กบลกคดครอนใหญหนาหองใหด 1 รอบกอน ตวอยาง 5+1-1 = ? (อานวา บวกหา บวกหนง ลบหนง เทากบเทาไร) วธท า ใหสงเกตการใชนวใหดแลวท าตาม ผเรยน: ใชนวชแตะรางลกคดตรงต าแหนงเมดบน คดในใจวานวชเขยลกคดลงมาได คาลกคดเทากบ 5 ผเรยน: นวชยงอยตรงเมดบน นวโปงมาแตขอบรางตรงต าแหนงเมดลาง เมดท 1 คดในใจวา นวโปงเขยลกคดเมดลางขนมา 1 เมด ไดคาลกคดเทากบ 6 ผเรยน: ใชนวชเขยเมดลางตรงขอบรางลงไป(ไมไดเขยลกคดจรง) ขางลางไมมลกคดเหลอใหหดนวโปงกลบไปไมใชทเมดใดเลย แลวเอานวชไปชทต าแหนงเมดบนตามเดม ไดคาลกคดเทากบ 5 ตวอยาง 2+6-5=? วธท า ผเรยน นวโปงแตะขอบรางตรงต าแหนง เมดท 2 คดในใจวาลกคดถกเขยขน โดยนวโปง 2 เมด ไดคาลกคดเทากบ 2 ผเรยน: นวโปงเลอนไปแตะขอบรางตรงต าแหนงเมดท 3 นวช แตะขอบรางต าแหนงเมดบน คดในใจวา นวชเขยเมดบนลงมา 1 เมด นวโปงเขยเมดลางขนอก 1 เมด พรอมกบไดคาลกคดเทากบ 8

255

ผเรยน: คดในใจวานวชเมดบนกลบขนไป แลวหดนวชกลบ นวโปงยงคงอยต าแหนงเมดท 3 ไดคา ลกคดเทากบ 3 นวโปงอยต าแหนงเมดท 3 ตอบวา สาม ขอสงเกต นวไหนไมใชใหหดกลบไปไมชทต าแหนงได ปองกนการสบสน แตทงนกใหไปเปนตามสะดวก หรอความถนดของผเรยน คอ ถาท าแตกตางไปบาง แตสามารถหาค าตอบไดถกตองกไมเปนอะไร สอการเรยนร 1. หนงสอเรยนคณตศาสตร ป.1 2. ใบงานท1 เรอง การบวก การลบเลขบนลกคดจนตนาการ การวดและการประเมนผล 1. ดานความร ผเรยนท าใบงานท1 เรอง การบวก การลบเลขบนลกคดจนตนาการ ใบงานท1 เรอง การบวก-การลบเลขบนลกคดจนตนาการ ผานเกณฑรอยละ 60 2. ดานทกษะ / กระบวนการ แบบประเมนพฤตกรรมกลม ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ 3. ดานคณลกษณะแบบประเมนพฤตกรรมรายบคคล ระดบคณภาพ 2 ผานเกณฑ เครองมอประเมนชนงาน/ภาระงาน

1. แบบประเมนผลการท าใบงาน ขอเสนอแนะ

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................ ........ บนทกหลกการสอน

1. ดานความร: K …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………….... 2. ดานความร: P …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………...………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ดานความร: A ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

256

ผลการใชระบบการชวยเหลอตามรปแบบอาร ท ไอ

การน าระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรไปใช ซงจากงานวจย พบวา เมอใชระบบนมาออกแบบระบบการชวยเหลอส าหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนบานตม โรงเรยน เลงถอนโนนสมบรณ และโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธานแลว จ านวนนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรลดลง และมความสามารถทางคณตศาสตรสงขน มรายละเอยดดงน

1. โรงเรยนตนแบบ RTI MODEL โรงเรยนทเปนกลมตวอยางในการพฒนาโรงเรยนตนแบบ RTI MODEL ประกอบดวย โรงเรยนบานตม และโรงเรยนเลงถอนโนนสมบรณ ผลการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางคณตศาสตรปรากฏผล ดงน ตารางท 10.4 จ านวนนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร รอบท 3

ชอโรงเรยน นกเรยน

ทงหมด

(คน)

คดแยกครงท 1

นกเรยนทม

ภาวะเสยง (คน)

คดแยกครงท 2

นกเรยนทม

ภาวะเสยง (คน)

คดแยกครงท 3

นกเรยนทม

ภาวะเสยง (คน)

เลงถอนโนนสมบรณ 21 5 (23.81) 3 (14.29) 3 (14.29) บานตม 18 2 (11.11) 2 (11.11) -

หมายเหต ( ) หมายถง รอยละของนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร จากตารางท 10.4 แสดงวา จ านวนนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร มจ านวนลดลง ภายหลงไดรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรโดยใชรปแบบอาร ท ไอ

ตารางท 10.5 ความสามารถทางคณตศาสตรของนกเรยนโรงเรยนเลงถอนโนนสมบรณ

รายการ จ านวนนกเรยน

ความสามารถทางคณตศาสตร คาเฉลย

กอนเรยน/คดแยก 1 21 10.04

หลงเรยน/คดแยก 2 21 16.48 จากตารางท 10.5 แสดงวา นกเรยนมความสามารถทางคณตศาสตรหลงจากไดรบ การชวยเหลอทางคณตศาสตรโดยใช RTI MODEL สงกวากอนไดรบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยใช RTI MODEL

257

นอกจากนแลว จากการสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน พบวา ผเรยนมพฤตกรรมการสงงาน เพมขน นอกจากนแลว นกเรยนยงมความกระตอรอรนในการท ากจกรรมและใบงาน และมความตงใจในการท างานใหส าเรจ นกเรยนมการใหความส าคญกบการชวยเหลอเพอนใหเขาใจในงานทท า ตลอดจนขอแบบฝกหดท าเพมมากขน เนองจากมตวอยางทชดเจนท าใหสามารถชวยเหลอตวเองได ตารางท 10.6 ความสามารถทางคณตศาสตรของนกเรยนโรงเรยนบานตม

รายการ จ านวนนกเรยน

ความสามารถทางคณตศาสตร คาเฉลย

กอนเรยน/คดแยก 1 18 11.94

หลงเรยน/คดแยก 2 18 17.83 จากตารางท 10.6 แสดงวา นกเรยนมความสามารถทางคณตศาสตรหลงจากไดรบ การชวยเหลอทางคณตศาสตรโดยใช RTI MODEL สงกวากอนไดรบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยใช RTI MODEL จากการสงเกตพฤตกรรมในชนเรยน พบวา นกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนวชาคณตศาสตร ใหความรวมมอในการท ากจกรรมและใบงานเปนอยางด และมความตงใจในการท างานใหส าเรจ การใชสอทเปนของจรง เชน เงนท าใหนกเรยนเขาใจมากขน และเมอไดรบการเสรมแรงเปนขนมท าใหนกเรยนอยากท าแบบฝกหดมากขน

2. โรงเรยนทใชระบบการชวยเหลอนกเรยนรปแบบอาร ท ไอ โรงเรยนทใชในการพฒนาระบบการชวยเหลอนกเรยนตามรปแบบอาร ท ไอ คอ โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธานผลการใชปรากฏ ดงน ตารางท 10.7 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรกอนและหลงการใชระบบการชวยเหลอนกเรยนโดยใช RTI MODEL

รายการ จ านวนนกเรยน

ผลสมฤทธทางการเรยน

คาเฉลย

กอนเรยน/คดแยก 1 36 15.58

หลงเรยน/คดแยก 2 36 24.00

จากตารางแสดงวา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนหลงจากการใชระบบการชวยเหลอนกเรยนโดยใช RTI MODEL สงกวากอนใชระบบการชวยเหลอนกเรยน โดยใช RTI MODEL

258

จากการสงเกตพฤตกรรมในชนเรยนของนกเรยน พบวา ผเรยนมความตงใจเรยนมากขน และมพฤตกรรมการสงงาน และท างานทไดรบมอบหมายส าเรจมากขน และมความกระตอรอรนในการรวมกจกรรม นอกจากนแลว นกเรยนยงชอบท าแบบฝกหด หรอใบงานทมการประเมนตนเองโดยการระบายสภาพทแสดงถงระดบความเชอมนในตนเอง ผลการใชระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยใชรปแบบอาร ท ไอ พบวา นกเรยนมความสามารถทางคณตศาสตรสงขน นอกจากนแลวยงพบวา จากการจดกจกรรม การชวยเหลอระดบท 1 การสอนในชนเรยนรวม นกเรยนมความกระตอรอรนในการท ากจกรรม และเมอนกเรยนไดรบการเสรมแรงจากการสะสมคะแนน นกเรยนมพฤตกรรมในการสงงานถขน และเขามาขอรบค าชแนะหรอการชวยเหลอจากครเพมมากขน เพอใหตนเองท างานไดส าเรจ ส าหรบ การชวยเหลอระดบท 2 การสอนเสรมคณตศาสตร พบวา กจกรรมการเรยนรทใชในการจดการเรยนรใหกบผเรยน เชน การใชกจกรรมการชวยเหลอจากรนพ หรอเพอนรวมชนทเกงกวา ท าใหนกเรยนมความมนใจในการท างาน และมความสขในการท างานมากขน ส าหรบผลการชวยเหลอทางพฤตกรรมโดยใชรปแบบอาร ท ไอ พบวา นกเรยนมพฤตกรรมทพงประสงคเพมขน เชน มความกระตอรอรนในการเรยน มความสขกบการเรยน สามารถท างานรวมกบเพอนและท างานไดส าเรจ

กรณศกษาการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร จากการศกษาดงานดานการศกษาพเศษ ณ ประเทศสหรฐอเมรกาเกยวกบการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร พบการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอเดกทม ความบกพรองทางการเรยนรตามนโยบายการศกษาของรฐทก าหนดใหโรงเรยนใชการชวยเหลอนกเรยนทงระบบโรงเรยนทมชอวา โครงการ Title-1 มรายละเอยดการชวยเหลอของแตละโรงเรยน ดงน 1. Clark Field Charter School (CACS) 1.1 โรงเรยนนใช RTI Model ในการชวยเหลอนกเรยนทางดานวชาการทงดาน การอานการเขยน และคณตศาสตร ซงประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ 1.1.1 การคดกรองนกเรยนทกคน (Universal Screening) โดยท าการประเมนทงดานการอาน การเขยน และคณตศาสตรกบนกเรยนทกคนในโรงเรยน ตงแตระดบอนบาลถงชนประถมศกษาปท 3 โดยใช PAT Test ซงประกอบดวย การทดสอบในดานตอไปน 1) ความตระหนกในหนวยเสยง (Phonological Awareness) 2) โฟนกส (Phonics) 3) มโนมตของเรองทก าหนดใหอาน (Concepts of Prints) 4) ค าศพท และโครงสรางค า (Vocabulary and Word Structure) และ 5) ความเขาใจในการอาน และการเขยน (Comprehension and Writing) สวนในการประเมนดานคณตศาสตรประกอบดวย การทดสอบเกยวกบคณตศาสตรในดาน 1) การแกปญหา (Problem Solving) 2) ความรสกเชงจ านวน (Number Sense) 3) การค านวณ (Computation) 4) การวดและเรขาคณต (Measurement and Geometry) 5) สถตและความนาจะเปน (Statistics and Probability) และ 6) พชคณต (Algebra)

259

1.1.2 การชวยเหลอทางวชาการ (Academic Intervention) เมอครผสอนพบวา ใน ชนเรยนมนกเรยนทมความยงยากทางดานการอาน การเขยน และคณตศาสตร ครจะดงนกเรยนออกมาสอนเปนกลมยอยประมาณ 3-5 คน (Tier-2) หรอสอนตวตอตว (Tier-3) ส าหรบยทธศาสตรในการชวยเหลอ ไดแก 1.1.2.1 ยทธศาสตรทครใชในการชวยเหลอนกเรยนใน Tier-1 คอ การใชพหปญญา ไดแกเทคนคการจ า (Mnemonics) และเมอจะตองสอนเนอหาใหมครจะปฏบตดงน 1) การพดคยเกยวกบมโนทศนใหม ๆ ทจะเรยน 2) การใชเพลง และเทคนคตาง ๆ เพอชวยในการจ า และ 3) เปดโอกาสใหนกเรยนพดคยและแลกเปลยนความคดเหน 1.1.2.2 ยทธศาสตรทครใชในการชวยเหลอนกเรยนใน Tier-2 คอ การใชการสอนนกเรยนเปนกลมยอยโดยใชวธสอนแบบตว และวธสอนอน ๆ ทนกเรยนสามารถเขาใจได 1.1.2.3 ยทธศาสตรทครใชในการชวยเหลอนกเรยนใน Tier-3 คอ การใชการสอนนกเรยนแบบตวตอตว โดยใชวธสอนทางตรง (Direct Instruction) การใหตวแนะ หรอ ตวแบบ และวธสอนอน ๆ ตลอดจนเทคโนโลยทชวยใหนกเรยนสามารถเขาใจได 1.1.3 การตดตามความกาวหนา ครใชแบบทดสอบชดเดยวกบทใชในการคดกรองนกเรยนทกคน นอกจากนแลวยงตดตามความกาวหนาอยางนอย 2 ครงตอป คอเมอเรมตนภาคเรยน และปลายภาคเรยน นอกจากนแลวยงมการสงเกตความสามารถของนกเรยนระหวางทสอนเพอเปนขอมลประกอบการเปลยนระดบของการชวยเหลอดวย 1.2 โรงเรยนใช RTI Model ในการปรบพฤตกรรมของนกเรยนโดยก าหนดนโยบายดานพฤตกรรมของนกเรยนโดยเรมจากก าหนดแผนสงเสรมการมพฤตกรรมทพงประสงคเพอเปนแนวทางส าหรบนกเรยนแตละคนประสบผลส าเรจดานการเรยน และมทกษะทางสงคมทเหมาะสม โดยใชชอ แผนวา Above The Line/Below The Line/Bottom The Line และเมอครหรอทางโรงเรยนพบวา นกเรยนแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค (Below The Line) ครจะใชแผนการแกไขพฤตกรรม (Fix IT Plan) ส าหรบนกเรยนแตละคน คอ การใหนกเรยนบนทกพฤตกรรมทไม พงประสงคของนกเรยน แลวเขยนบอกพฤตกรรมทพงประสงคทจะตองท าตอไป ส าหรบนกเรยนทมพฤตกรรมทเปน Bottom The Line ครจะตองหารอกบผปกครองหรอนกจตวทยาโรงเรยนเพอใหการชวยเหลอตอไป 2. Murray County Central School (Slayton) โรงเรยนนเปดสอนตงแตระดบชนอนบาลถงชนมธยมศกษาปท 6 โรงเรยนนเนน ความสมดลระหวางความสามารถทางวชาการ พฤตกรรม และอารมณส าหรบนกเรยนทกคน ใช RTI Model ตามโครงการ Title-1 ตงแตชนอนบาลถงชนประถมศกษาปท 3 ในการชวยเหลอนกเรยนทงดานการอาน การเขยน และคณตศาสตร จะด าเนนการชวยเหลอตงแต Tier-1, Tier-2 และ Tier-3 นอกจากนแลวองคประกอบของการชวยเหลอประกอบดวย 3 องคประกอบเชนเดยวกนกบ Clark Field Charter School ไดแก 1) Universal Screening โดยใชแบบทดสอบจาก AIMSweb ซงมลกษณะคลายกบ PAT ของ Clark Field Charter School 2) การชวยเหลอ ใน Tier-1 ยดตามมาตรฐานของรฐ Minnesota , Tier-2 เปนการสอนเปนกลมยอยส าหรบนกเรยนทมปญหาโดยครพเศษ (Para Professional) และ Tier-3 การสอนเปนรายบคคลส าหรบนกเรยนทไมตอบสนองตอ

260

Tier-2 โดยทางโรงเรยนจะมการทดสอบเดกทกคนทกวนองคาร แลวน านกเรยนทไมผานเกณฑออกมาสอนทละคน นอกจากนแลวในการชวยเหลอนกเรยนทประสบความยงยาก ครจะใชตวแนะหรอตวแบบ เชน การใหตารางการคณส าหรบประกอบการหาผลคณ และนกเรยนอนบาลยทธศาสตรการสอนจะเนนการใชกจกรรมทเนนการลงมอปฏบตกบสอ นอกจากนแลว โรงเรยนยงม 5 Year Predict Plan เพอใชในการแกปญหาในการเรยนของนกเรยน โดยโรงเรยนจะพจารณาในประเดนตอไปน 1) ความสามารถของนกเรยนจากการทดสอบ Standard Test 2) จากขอ 1 จะพจารณาในแตละมาตรฐานทนกเรยนไมผานวาทางโรงเรยนจะชวยใหนกเรยนผานแตละมาตรฐานอยางไร 3. Prairie Elementary School (Worthington) โรงเรยนนใช RTI Model ส าหรบการสอนการอาน การเขยน และคณตศาสตรใน การสอนตงแตระดบชนอนบาลถงชนประถมศกษาปท 2 โดยใชเวลาวนละ 30 นาท ระดบระดบชนอนบาลถงชนประถมศกษาปท 3 มครการศกษาพเศษ (Para Professional) 1 คน ชวยเหลอนกเรยนทมปญหา ส าหรบระดบประถมศกษาปท 4 จะมครรวมสอน (Co-teacher) จ านวน 1 คน ซงแตกตางจากการชวยเหลอนกเรยนโดยใช RTI Model ซงหมายความวา ไมไดใช RTI Model เตมรปแบบ แตจะเนนการหาวธการชวยเหลอใหนกเรยนใหประสบความส าเรจมากกวาการคนหานกเรยนทลมเหลวเพอใหการชวยเหลอ และทส าคญคอโรงเรยนนเนนการใช RTI Model ชวยเหลอดานการอานโดยมการสอนนกเรยนเปนกลมยอยโดยครพเศษดานภาษาท าหนาทในการชวยเหลอนกเรยนทมปญหาดานการอานโดยคร 1 คนจะสอนนกเรยนกลมยอยกลมละประมาณ 5 คน เนอหาทสอน ไดแก การอานออกเสยงพยญชนะ การอาน และภาษา ใชเวลาสอน 30 นาททกวนแลวสงเขาชนเรยนปกต ส าหรบครประจ าชนท าหนาทสอนทกวชายกเวน วชาดนตร ศลปะ และพลศกษา ส าหรบการใช RTI Model ในระดบชนอนบาลจะท าการชวยเหลอเฉพาะดานการอาน และมการใชการชวยเหลอครบทง 3 ระดบ โดยใน 1 วน จะท าการชวยเหลอโดยใช Tier-3 ในชวงบาย ส าหรบการชวยเหลอนกเรยนในระดบชนอน ๆ ทใช RTI Model จะด าเนนการในเฉพาะชวงเชาโดยการสอน Tier-1 และ Tier-2 มรายละเอยดดงน Tier-1 สอนรวมทงชนโดยครประจ าชนปกต Tier-2 สอนเปนกลมยอยเฉพาะนกเรยนทมปญหา โดยดงออกมาสอนนอกหองโดยคร RTI Tier-3 สอนเปนรายบคคลเฉพาะนกเรยนทไมตอบสนองตอ Tier-2 โดยจดการเรยนการสอนในชวงบาย ใชเวลา 30 นาท สอนโดยคร RTI การตดตามความกาวหนาของนกเรยนทกสปดาห หรอทกสองสปดาหขนอยกบครผสอน และมการทดสอบคณตศาสตร 6 ครง และการอาน 6 ครง ในแตละสปดาหหรอทก 2 สปดาห 4. Fulda Elementary School โรงเรยนนเปดสอนตงแตระดบชนอนบาลถงชนประถมศกษาปท 6 น ากระบวนการ RTI ตามโครงการ Title-1 ตามทรฐก าหนด โดยเรมใชในระดบประถมศกษา ส าหรบระดบชน

261

ประถมศกษาปท 1-3 จะใช Tier-3 ในชวงเวลา 12.00-12.30 ซงเรยกวา Power ½ Hour ส าหรบการชวยเหลอในแตละระดบ มสาระส าคญดงน 4.1 Tier-1 ครแตละวชาจะสอนนกเรยนทกคนในชนเรยนปกต โดยใชการสอนแบบ ตอยอดตามความสามารถทนกเรยนมอยแลว 4.2 Tier-2 สอนโดยคร Title-1 สอนเปนกลมยอย ประมาณ 4-5 คน และท าหนาท ดแลนกเรยนตลอดวน โดยจะตองหาขอมลเพอพจารณาวา นกเรยนมความตองการความชวยเหลออะไรเปนพเศษ 4.3 Tier-3 สอนเปนกลมยอย ประมาณ 3-4 คน หรอ รายบคคล โดยครการศกษาพเศษในชวง Power ½ Hour 4.4 การตดตามความกาวหนาในการชวยเหลอแตละระดบ ครจะท าการทดสอบใน ทก ๆ สปดาหตามทก าหนดใน AIMSweb นอกจากนแลวยงมการประเมนทก 3-4 สปดาหโดยใช แบบทดสอบชดเดยวกนกบทใชทดสอบทกสปดาห แตถาเปนการประเมนเพอเลอนระดบของ การชวยเหลอจะเปนการประเมนภายในเวลา 6 สปดาห

บทสรป

การออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทมประสทธผล เปนการออกแบบกจกรรมทยดหลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากลท เนนความยดหยนส าหรบนกเรยนทกคน และการใชรปแบบอาร ท ไอ ในการออกแบบการชวยเหลอหลายระดบทมงใหผเรยนทกคนสามารถบรรลตามจดมงหมายของหลกสตรและเกดการเรยนรอยางแทจรง จากรายละเอยดของการออกแบบการจดการเรยนร และตวอยางการออกแบบการจดการเรยนรในลกษณะของระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร พอทจะสรปไดวา ในการออกแบบการจดการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรจะอยบนพนฐานของหลกการ 5 ขอ ทสงเสรมการผเรยนอยางเตมศกยภาพและสอดคลองกบความตองการจ าเปนของผเรยน ไดแก 1) หลกการพฒนาผเรยนอยางเตมตามศกยภาพและสอดคลองกบความตองการจ าเปนของผเรยน หลกการนมงใหผเรยนเกดพฒนาการทงในดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา อยางเตมทเทาทจะสามารถพฒนาได โดยค านงถงความตองการจ าเปนพเศษของผเรยนเปนส าคญ 2) หลกการจดการศกษาพเศษเพอการด ารงชวตประจ าวนไดอยางมความสข เปนหลกการทเนนใหครผสอนออกแบบการเรยนรโดยตระหนกถงความจ าเปนและความส าคญทจะสงเสรมใหผเรยนมทกษะในการด ารงชวต และสามารถด าเนนชวตอยอยางมความสข 3) หลกความเสมอภาค เปนหลกการทครผสอนจะตองตระหนก และยดเปนหลกในการจดการศกษาแกผเรยนทมลกษณะพเศษในทกรปแบบ เปดโอกาสใหผเรยนทกคนมโอกาสไดรบการศกษา ตลอดจนมโอกาสในการเขาถงขอมลขาวสาร สอ เทคโนโลย และมโอกาสไดรบการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาอยางเตมทตามศกยภาพเทาทผเรยนจะสามารถพฒนาได 4) หลกการมสวนรวมเปนการเปดโอกาสใหผเรยน ผปกครอง ครและบคลากรทเกยวของกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมสวนรวมในการออกแบบการจดกจกรรมการเรยนร และ 5) หลกความสอดคลอง ไดแก การจดการเรยนรใหสอดคลองกบความตองการจ าเปนของผเรยน การจด

262

การเรยนรใหเหมาะสมกบความสามารถในการรบรและการเรยนร ตลอดทงจดการเรยนรใหเหมาะสมกบพฒนาการของผเรยน

ค าถามทบทวน 1. สรปการน าแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลไปใชในชนเรยน โดยยกตวอยางมา 1 รายวชา 2. เขยนแผนผงความคดสรปการน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในชนเรยน 3. เขยนผงกราฟกเพอแสดงความสมพนธระหวางแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลกบรปแบบอาร ท ไอ 4. ออกแบบการชวยเหลอทางวชาการส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรมา 1 รายวชาโดยมการบรณาการแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลรวมกบรปแบบอาร ท ไอ โดยแสดงในรปผงกราฟก

5. เขยนผงกราฟกแสดงการจดหองเรยน/สภาพแวดลอมในชนเรยนทเหมาะสมกบเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทมการบรณาการแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลและรปแบบอาร ท ไอ 6. สรปสาระส าคญของรปแบบอาร ท ไอ ในการชวยเหลอทางวชาการและพฤตกรรมใน รปผงกราฟก 7. เขยนแผนการจดการเรยนรหลายระดบ (3 ระดบ) เพอชวยเหลอทางวชาการ ไดแก ระดบท 1 การสอนในชนเรยนรวมเพอปองกนปญหา ระดบท 2 การสอนนกเรยนกลมเสยง และระดบท 3 การสอนเปนรายบคคลส าหรบนกเรยนทมปญหา มา 1 รายวชา 8 เขยนแผนการจดการเรยนรหลายระดบ (3 ระดบ) เพอชวยเหลอทางพฤตกรรม ไดแก ระดบท 1 การสอนในชนเรยนรวมเพอปองกนปญหา ระดบท 2 การสอนนกเรยนกลมเสยง และ ระดบท 3 การสอนเปนรายบคคลส าหรบนกเรยนทมปญหา 9 ประโยชนของการน าแนวคดการออกแบบการเรยนรทเปนสากลและรปแบบอาร ท ไอ มาใชในชนเรยนมอะไรบาง 10. ถาจะน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใชในชนเรยนเพอใหการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนรทานจะมวธด าเนนการอยางไร

บรรณานกรม

กฎกระทรวงกาหนดหลกเกณฑและวธการใหคนพการมสทธไดรบสงอานวยความสะดวก สอ บรการ และการใหความชวยเหลออนใดทางการศกษา พ.ศ. 2550.. (2550). ราชกจจานเบกษา. เลมท 124. ตอนพเศษ 71ก., หนา 1-11. กรมพนจและคมครองเดกและเยาวชน, กระทรวงยตธรรม. (2557). คมอปฏบตงานการสงตอเดก หรอเยาวชนกรณทมความจ าเปนตองไดรบการศกษาพเศษ. กรงเทพฯ: กรมพนจและ คมครองเดกและเยาวชน กระทรวงยตธรรม. (อดสาเนา). กรองทอง จลรชนกร. (2556). การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษระดบ ปฐมวย. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. กระทรวงศกษาธการ. (2543). คมอการคดแยกและสงตอเพอการศกษา. กรงเทพฯ:

โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. (อดสาเนา). --------. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. --------. (2552). ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน. สบคนเมอ 9 พฤษภาคม 2559, จาก http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=13213&Key= hotnews --------. (2555). แผนพฒนาการจดการศกษาส าหรบคนพการ ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2555-2559). กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (อดสาเนา). กลยา กอสวรรณ. (2553). การสอนเดกทมความบกพรองระดบเลกนอย. กรงเทพฯ: สหมตร. จรรกษ จรวบลย. (2546). คมอครและผปกครองส าหรบเดกทมปญหาทางการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. จฬามาศ จนทรศรสคต. (2553ก). การพฒนาระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรส าหรบ นกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร. วทยานพนธปรญญา ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชา หลกสตรและการเรยนการสอน มหาวทยาลยขอนแกน. --------. (2553ข). นวตกรรม: การออกแบบการเรยนรส าหรบนกเรยนทกคนสการชวยเหลอ

เดก LD. อดรธาน: โรงพมพบานเหลา. --------. (2555). รายงานการวจยฉบบสมบรณ เรอง การพฒนาโรงเรยนตนแบบ RTI MODEL.

อดรธาน: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. จฬามาศ จนทรศรสคต, ชฎาพร รกขเชษฐ และทกษณา งามประดบ. (2558). รายงานการวจย

ฉบบสมบรณ เรอง การพฒนาระบบการคดแยกและชวยเหลอส าหรบนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยใช RTII MODEL. อดรธาน: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

จฬามาศ จนทรศรสคต, วชราภรณ สราช, รสสคนธ อดม, สรยพร สวรรณพงษ และจฑารตน แสงเลศ. (2557). การพฒนาระบบการชวยเหลอสาหรบนกเรยนชนอนบาลศกษา โดยใช RTI MODEL. วารสารรมยสาร, 14(1), 287-291.

264

ชยวฒน ตณฑรงส. (2554). รายงานการวจย รปแบบการเรยนรของนกศกษาภาคปกต มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา: กรณศกษารายวชาการศกษาทวไป ภาษาองกฤษ

เพอการสอสารและทกษะการเรยน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. ดารณ ศกดศรผล. (2555). หลกสตรการศกษาพเศษ. สบคนเมอ 12 กรกฎาคม 2557, จาก http://www.krukird.com/55123.pdf ดารณ อทยรตนกจ, ชาญวทย พรนภดล และคณะ. (2549). แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะ สมาธสน บกพรองทางการเรยนร และออทซม. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการ การวจยแหงชาต. ไตรรตน จารทศน. (2558). คมอการออกแบบเพอทกคน: Universal design guide book. กรงเทพฯ: กรมสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ กระทรวงการพฒนาสงคมและ ความมนคงของมนษย. (อดสาเนา). นงนช เพชรบญวฒน. (2555). ความรเกยวกบการศกษาพเศษ. มหาสารคาม: โรงพมพ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. เบญจพร ปญญายง. (2545). คมอ “ชวยเหลอเดกบกพรองดานการเรยนร”. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. ประกาศกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เรอง ประเภทและหลกเกณฑ ความพการ, (2552, 29 พฤษภาคม). ราชกจจานเบกษา. เลมท 126. ตอนพเศษ 77ง., หนา 4. ประพมพพงศ วฒนะรตน. (2558). การชวยเหลอเดกทมปญหาทางการเรยนโดยรปแบบ RtI

(Response to Intervention: RtI). วารสารวชาการศกษาศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 16(1), 2-3. ผดง อารยะวญญ. (2542). การศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: แวนแกว. --------. (2544). เดกทมปญหาในการเรยนร. กรงเทพฯ: แวนแกว. --------. (2546). วธสอนเดกเรยนยาก. กรงเทพฯ: แวนแกว. พรรณ ช. เจนจต. (2545). จตวทยาการเรยนการสอน. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: เมธทปส. พระราชบญญตการจดการศกษาสาหรบคนพการ พ.ศ.2551, (2551, 5 กมภาพนธ). ราชกจจานเบกษา. เลมท 25 ตอนท 28ก., หนา 1-13. พรดา อนไพร, ฐตว แกวพรสวรรค, กนกวรรณ ลมศรเจรญ, สชรา ภทรายตวรรตน และ ชาตร

วฑรชาต. (2554). ความจาในเดกทมความบกพรองทางการเรยนร. วารสารสมาคม

จตแพทยแหงประเทศไทย, 56(3), 229-242

มณฑรา ธรรมบศย. (2552). ลลาการเรยนร (Learning Style). สบคนเมอ 15 กรกฎาคม 2559, จาก http://portal.edu.chula.ac.th/girl/blog/view.php?Bid=124503815 2800790

265

ลาวณย วทยาวฑฒกล, วลย อศรางกร ณ อยธยา, อรรถพล อนนตวรสกล, รพพรรณ เอกสภาพนธ และ อนจต นาคนคร. (2555). ชดฝกอบรม สงคมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วนดา ชนนทยทธศ. (ม.ป.ป.). แบบประเมน/คดกรองเดกวยเรยน (ส าหรบบคลากรทาง การศกษา). กรงเทพฯ: สถาบนราชานกล. ศรยา นยมธรรม.(2537). รายงานการวจยการสรางแบบคดแยกเดกทมปญหาทางการเรยนร. กรงเทพฯ : ภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. --------. (ม.ป.ป.). L.D. สรางปมเดนเสรมปมดอย (เขาใจและชวยเหลอ). กรงเทพฯ : แวนแกว. ศนสนย ฉตรคปต. (2543). ความบกพรองในการเรยนรหรอแอลด: ปญหาในการเรยนรท แกไขได. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. สถาบนราชานกล. (2555). คมอครระบบการดแลนกเรยนกลมเดกพเศษทมภาวะบกพรอง ทางการเรยนร. กรงเทพฯ: บยอนด. สมพร หวานเสรจ. (ม.ป.ป.). การจดชวงเชอมตอในการจดการศกษาส าหรบผเรยนพการ. สบคนเมอ 21 พฤศจกายน 2559, จาก www.sedthailand.com/images/column สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2548ก). การขบเคลอนนโยบายกระทรวง ศกษาธการ ปงบประมาณ พ.ศ. 2550. สบคนเมอ 29 มถนายน 2550, จาก http://www.sm2.obec.go.th/ vision.doc -------- . (2548ข). ความรพนฐานในการพฒนานกเรยนทมปญหาทางการเรยนร. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (อดสาเนา). --------. (2555ก). มาตรฐานการเรยนรวมเพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ป พ.ศ. 2555. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน. (อดสาเนา). สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2555ข). หลกสตรความรทวไปเกยวกบการศกษา พเศษ. สบคนเมอ 14 กรกฎาคม 2559, จาก http://pound1983.files.wordpress. com สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2556). เอกสารประกอบการจดอบรม หนวยท 3 การใชแบบคดกรองคนพการทางการศกษา 9 ประเภท ตามประกาศคณะกรรมการ พจารณาใหคนพการไดรบสทธ ชวยเหลอทางการศกษา เรอง ก าหนด หลกเกณฑและ วธการ การรบรองบคคลของสถานศกษาวาเปนคนพการ พ.ศ. 2556. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (อดสาเนา). สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, สานกนายกรฐมนตร. (2546). พระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

266

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2553). การออกแบบการเรยนรทเปนสากล. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (อดสาเนา). สานกงานราชบณฑตยสภา. (2558). พจนานกรมศพทศกษาศาสตรรวมสมย. กรงเทพฯ: เจยฮว. สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน. (2555). คมอครระบบการดแล นกเรยนกลมเดกพเศษทมภาวะบกพรองทางการเรยนร. กรงเทพฯ: บยอนด. สานกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรและคณภาพเยาวชน และสถาบนราชานกล. (2555). เดกแอลด คมอส าหรบคร. กรงเทพฯ: บยอนด. สานกทดสอบทางการศกษา. (2559ก). แบบทดสอบการอานออกเสยง ชนประถมศกษาปท 1 ป. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษา. (อดสาเนา). --------. (2559ข). แบบทดสอบการอานรเรอง ชนประถมศกษาปท 1 ป. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษา. (อดสาเนา). --------. (2559ค). แบบทดสอบการเขยน ชนประถมศกษาปท 1. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษา. (อดสาเนา). สรลกษณ โปรงสนเทยะ. (2556). การจดการเรยนการสอนสาหรบเดก LD. ใน เอกสาร ประกอบการอบรมวทยากรแกนน า หลกสตร “การพฒนาศกยภาพนกเรยนทมความ บกพรองทางการเรยนร เลมท 1”. หนา 103-113. อดรธาน: สานกงานเขตพนท การศกษาอดรธาน เขต 3. สไปรมา ลลามณ. (2553). ศกษาความสามารถในการอานค า และแรงจงใจในการอานของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 3ทมปญหาการเรยนรดานการอาน จากการสอนโดย ผสมผสานวธโฟนกส (Phonics) กบวธพหสมผส (Multi - Sensory Approach). ปรญญานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาพเศษ มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. สรางค โควตระกล. (2553). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: สานกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สรศกด หลาบมาลา. (2559). การออกแบบการเรยนรทเปนสากล. กรงเทพฯ: สานกงาน เลขาธการสภาการศกษา. (อดสาเนา). Aimada, M. C. (2014). What is differentiated instruction. Retrieved May 9, 2015, from https:ioeducation.com/ Bender, W. N. (2004). Learning disabilities: Characteristics, identification and teaching strategies. Boston: Pearson. Bender, W. N., & Larkin, M. J. (2009). Reading strategies for elementary students with learning disabilities: Strategies for RTI. 2nd ed. Thousand Oaks,

California: Crowin.

Bowen, L. M. (2005). Intervention strategies for LD students. Illinois: Illinois State University.

267

Bradley, R., Daneilson, L., & Hallahan, D.P. (2002). Identification of learning disabilities: Research and practice. Mahwah, NJ: Erlbaum. Bruce, S. (2015). A parent’s guide to Response to Intervention (RTI). Retrieved May 12, 2016, from www.wrightlaw.com Butterworth, B. (2003). Dyscalculia Screener. London: nferNelson. Chard, D. J., Clarke, B., Baker, S., Otterstedt, J., Braun, D., & Katz, R. (2005). Using measures of number sense to screen for difficulties in mathematics: Preliminary findings. Assessment for Effective Intervention, 30(2), 3-14. Chinnappan, M., & Chandler, P. (2010). Managing cognitive load in mathematics classroom. Australian Mathematics Teacher, 66 (1), 5-11. Cooper, G. (1998). Research into cognitive load theory and instructional design at UNSW. Retrieved Feb 21, 2015, from http://education.arts.unsw.edu.au Demerjian, J. (n.d.). Differentiated Lesson Plan. Retrieved June 10, 2013, from https://www.scribd.com/document Dexter, D. D., & Hughes, C. (n.d.). Progress monitoring within a Response-to- Intervention. Retrieved May 19, 2015, from http://www.rtinetwork.org/ Elliot, S. N., Kurz, A., Beddow, P., & Frey, J. (2009). Cognitive load theory: Instructional-based research with application for designing tests. Boston: National Association of School Psychologists. Fleming, N.D. (2001). VARK: A guide to learning styles. Retrieved September 8, 2005, from http://www.vark-learn.com/english/index.asp. Fletcher, J.M. (2008). Identifying learning disabilities in the context of Response to Intervention: A hybrid classification. National Center on Learning Disabilities. Retrieved May 19, 2012, from http://www.rtinetwork.org/learn/ld/ identifyingld Florida Center for Interactive Media. (2015). Guiding tools for instructional problem solving. Retrieved Jan 11, 2016, from http://florida-rti.org/gtips/ index.html Fuchs, D., & Fuchs, L. S. (2006). Introduction to Response to Intervention: What, why, and how valid is it?. Reading Research Quarterly, 4(1), 93-99. Fuchs, L. S., Fuchs, D., Compton, D. L., Bryant, J. D., Hamlett, C. L., & Seethaler, P. M. (2007). Mathematics screening and progress monitoring at first grade: Implications for responsiveness-to-intervention. Exceptional Children, 73, 311-330.

268

Gaydorus, K. D. (2016). A curriculum project on the design and implication of cognitive load theory in mathematics. Education and human development Master's Theses. Retrieved Oct 10, 2016, from https://digitalcommons. brockport.edu/ehd_theses/654 Gayle, H. G. (2545). สดยอดการพฒนาการเรยนการสอน: Differentiated instructional Strategies. (แปลจาก Differentiated instructional strategies to practice: Training, implementation, and supervision โดย อรจรย ณ ตะกวทง). กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. Georgia Department of Education. (2012). Response to Intervention: Georgia’s student achievement pyramid of interventions 2011 responses to meet the needs of all Georgia students. Retrieved Oct 1, 2013, from http://public. doe.k12.ga.us/ci_services.aspx?PageReq=CIServRTI Gersten, R., Clarke, B. S., & Jordan, N. C. (2007). Screening for mathematics

difficulties in K-3 students. Portsmouth, NH: RMC Research Corporation, Center on Instruction.

Gilles, G. (2013). Howard Gardner - multiple intelligences and frames of mind: Overview. Retrieved Oct 21, 2014, from https://study.com/academy/lesson/ howard-gardner-multiple-intelligences-and-frames-of-mind-lesson-quiz.html Guignon, A. (2010). Howard Gardner's multiple intelligences: A theory for everyone. Retrieved Mar 16, 2013, from http://www.educationworld.com/ a_curr/curr054.shtml Hall, S. L. (2011). Jumpstart RTI: Using RTI in your elementary school right now.

Thousand Oaks, California: Crowin.

Hall, T., Strangman, N., & Meyer, A. (2003.). Differentiated instruction and implications for UDL implementation. Retrieved Nov 16, 2015, from http://www.cast.org/publications/ncac/ncac_diffinstruc.html Hammill, D. D., Leigh, J. E., & McNutt, G. (1988). A new definition of learning disabilities. Retrieved Nov 11, 2015, from http://journals.sagepub.com/ doi/pdf/10.2307/1510766 Intelligence. Retrieved Feb 7, 2015, from https://communicatorz.com/2016/07/27/9- types-of-intelligence/ Joyce, B, Weil, M., & Calhoun, E. (2009). Models of teaching. 8th ed. Boston: Pearson Education. Kalyuga, S. (2011). Cognitive load theory: Implications for affective computing. Retrieved June 9, 2012, from https://www.aaai.org/ocs/index.php/FLAIRS/

269

Kirschner, P. A. (2002). Cognitive load theory: Implications of cognitive load theory on the design of learning. Learning and Instruction, 12, 1-10. LinguiSystems. (2007). The phonological awareness test 2. U.S.A.: LinguiSystems. Logsdon, A. (2007). Learning disability diagnosis-testing and assessment for

learning disorders. Retrieved September 26, 2009, from http://learningdisabilities.about.com

Mercer, C. D., & Mercer, A. R. (1998). Teaching students with learning problem. 5th ed. Ohio: Prentice-Hall. Myers, I. P., & Hammill, D. D. (1990). Learning disabilities: Basic concepts, assessment practices, and instructional strategies. 4th ed. Texas: John Wiley & Sons. National Center for Learning Disabilities. (2006). A parents’ guide to response- to- intervention. Retrieved May 17, 2009, from http://www.ncld.org/images/ stories/downloads/ parent_center/rti_final.pdf National Joint Committee on Learning Disabilities. (1991). Learning disabilities: Issues on definition. Asha, 33, (Suppl. 5), 18–20. Neil, F., & Baume, D. (2006). Learning styles again: VARKing up the right tree!. SEDA, 7(4), 4-7. Nguyen, F., & Sweller, J. (2006). Efficiency in learning evidence-based guidelines to manage cognitive load. Retrieved March 23, 2015, from www.Clarktraining.com Northeast Foundation for Children. (2009). PBIS and the responsive classroom® approach. Retrieved June 5, 2011, from http://www.uvm.edu/~cdci/best/ pbswebsite/UniversalExamples/Articles/PBISResponsiveClassroomArticle.pdf Optiz, M. (2007). Understanding response to intervention. Retrieved May 9, 2008, from www.Rigby.com Parents Reaching Out. (2008). Response to intervention: RTI. Retrieved May 11, 2012, from www.parentsreachingout.org Pass, F., Renkl, A., & Sweller, J. (2003). Cognitive load theory and instructional design: Recent developments. Educational Psychologist, 38(1), 1-4. Peterson, J. M., Hittie, M. M. (2010). Inclusive teaching: The journey towards effective schools for all learners. 2nd ed. Boston: Pearson. Reid, J. (1987). The learning style preferences of ESL students. TESOL Quarterly,

21 (1), 87-111.

Reschly, D. J. (2012). Response to Intervention and the identification of specific

Learning Disabilities. Top Lang Disorders, 34(1), 39-58.

270

Schneider, D. K. (2014). Educational (instructional) design models. Retrieved Feb 21, 2015, from igbook.or.kr/.../1535291005_MQ8Nsgjn_Educational_ 28instructional29_design_m Spencer, M., Wagner, R.K., Schatchneider, N., Quinn, J., Lopez, D., & Petscher, Y. (2015). Incorporating RTI in a hybrid model of reading disability. Retrieved Nov 20, 2016, from https://www.ncbi.nlm.nih. gov/pmc/ articles/PMC4240020/ Stoehr, J., Banks, M., & Allen, L. (2011). PLCs, DI, & RTI: A tapestry for school change. Thousand Oakes, California: Crowin. Strangeman, N., Hitchcock, C., Hall, T., Meo, G., & et al. (2006). Response-to- instruction and universal design for learning: How might they intersect in the general education classrooms?. Retrieved May 2, 2008, from www.ldonline.org/article/13002 Sweller, J. (1988). Cognitive load during problem solving: Effects on learning. Cognitive Science, 12, 257-285. --------. (2007). Human cognitive architecture. Sydney: University of New South Wales. Sweller, J., & Cooper, G. A. (1985). The use of worked examples as a substitute for problem solving in learning algebra. Cognition and Instruction, 2, 59-89. The Center for Universal Design. (1997). The principles of universal design (Version 2.0). Raleigh, NC: NC State University. The combination for RTI and PBIS provides effective instructional strategies for both academic and behavior systems. (2012). Retrieved Jan 21, 2013, from http://www.pbis.org Tileston, D. W. (2546). คมอปฏบตการเรยนการสอนยคใหม. (แปลจาก 10 best teaching practice โดย อรจรย ณ ตะกวทง). กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. Tomlinson, C. A. (1999). The differentiated classroom: Responding to the needs of all learners. Alexandria, VA: Association for Supervision and curriculum development. Townsend, N. L. (2006). Framing a ceiling as a floor: The changing definition of learning disabilities and the conflicting trends in legislation affecting learning disabled students. Retrieved Sep 15, 2013, from http://Isr.nellco. org/harvard_students/10 VanderHeyden, A. (2016). Approaches to RTI. Retrieved Dec 22, 2016, from http://www.rtinetwork.org/learn/what/approaches-to-rti

271

VARK learning styles. Retrieved Sep 12, 2016, from http://blog.velpic.com/vark-a- smart-training-strategy-for-business Von, V., & Hechingen, A. (2007). On-screen as an effective learning tool: The effect of instructional design variants and practice on learning achievement, retention, transfer and motivation. Retrieved July 21, 2008, from http://www.freidok.Unifreiburg.de/fulltext/3095/pdf/dissertation_ Ertelt_end.pdf Whitmore, S. (2012). Teaching and learning strategies for differentiated instruction. Retrieved Aug 8, 2013, from www.laspdg.org Willis, S. (2017). Literature review on the use of VAK learning strategies. The STeP Journal Student Teacher Perspectives, 4(2), 90-94. Wisconsin Rti Center. (n.d.). RtI: Response to Intervention “A problem-solving

approach to student success”. Retrieved Jan 19, 2015, from http://www.

wisconsinrticenter.org/ Woolfolk, A. (2004). Educational psychology. Boston: Allyn and Bacon.

Wright, P.D., & Wright, P. A. (2014). Progress monitoring. Retrieved June 11, 2015, from http://www.wrightslaw.com/

ดชนคนเรอง

ก หนา กรณศกษาการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร............ 258

กระบวนการชวยเหลอและดแลเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.. 22

กระบวนการตดตามความกาวหนา..................................................... 220

กระบวนการเรยนรของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.............. 17

การคดแยก……………………………………………………………………………….. 31

การคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร……………………………. 19

การจดกจกรรมการเรยนรโดยยดการเรยนการสอนสนอง ความแตกตาง...................................................................................................

144

การน าการเรยนการสอนสนองความแตกตางไปใช............................. 151

การน าระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตรไปใช................................ 245

การน ารปแบบอาร ท ไอ ไปใช...................................................... ...... 130

การเปลยนผาน................................................................................... 234

การเรยนการสอนสนองความแตกตาง.............................................. .. 142

การวางแผนการเรยนการสอนสนองความแตกตาง............................. 153

การสงตอ............................................................................................ 231

การออกแบบการชวยเหลอโดยใชการออกแบบการเรยนรทเปนสากล 106

การออกแบบการเรยนการสอนทเปนสากล........................................ 95

การออกแบบทเปนสากลกบการจดสงแวดลอมการเรยนร.................. 93

ค

ความเปนมาของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล......................... 87

ความเปนมาของรปแบบอาร ท ไอ..................................................... 113

ความส าคญในการเลอกสอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร……………………………………………………………………………

208

ความหมายของการตดตามความกาวหนา.......................................... 219

ความหมายของการเรยนการสอนสนองความแตกตาง....................... 141

ความหมายของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล........................... 87

ความหมายของอาร ท ไอ.......................................................... ......... 117

ความหมายเดกทมความบกพรองทางการเรยนร................................ 1

274

ดชนคนเรอง (ตอ)

หนา เครองมอการคดแยกส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร...... 46

ต

ตวอยางการชวยเหลอทางพฤตกรรม.................................................. 170

ตวอยางการชวยเหลอทางวชาการและพฤตกรรม.............................. 168

ตวอยางการใชสอการเรยนรทใชในการชวยเหลอเดกทม ความบกพรองทางการเรยนร...........................................................................

202

ตวอยางแผนการสอนในระบบการชวยเหลอทางคณตศาสตร………….. 250

ท

ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม................................................. 63

ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญา......................................... 69

ทฤษฎการเรยนรภาระทางปญญา...................................................... 76

น

แนวทางในการชวยเหลอเดกทมความบกพรองทางการเรยนร........... 109

ป

ประเภทของเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.............................. 4

ประสบการณการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร.......... 59

ประสบการณการจดการเรยนการสอนสนองความแตกตาง............... 159

พ

พหปญญา.......................................................................................... 104

ร

ระดบการชวยเหลอ............................................................................ 122

รปแบบการคดแยกเดกทมความบกพรองทางการเรยนร………………... 44

รปแบบอาร ท ไอ กบการชวยเหลอทางพฤตกรรม............................ 163

รปแบบอาร ท ไอ กบการออกแบบการชวยเหลอ.............................. 126

รปแบบอาร ท ไอ............................................................................... 118

275

ดชนคนเรอง (ตอ)

ล หนา ลกษณะปญหาของเดกทมความบกพรองทางการเรยนรโดยภาพรวม. 13

ลลาการเรยนร.................................................................................... 98

ว

วธการทใชในการตดตามความกาวหนา.............................................. 221

ส

สาเหตของความบกพรองทางการเรยนร............................................ 10

สอการเรยนร...................................................................................... 199

สอการเรยนรส าหรบเดกทมความบกพรองทางการเรยนร……………… 207

ห

หลกการของการออกแบบการเรยนรทเปนสากล.............................. 90

ภาคผนวก

278

ภาคผนวก ก คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร

ชนประถมศกษาปท 1

279

คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1

คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ฉบบน เปนเอกสารทใหขอมล และการเตรยมตวเกยวกบการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 โดยในเอกสารจะอธบายเกยวกบเอกสารทเกยวของกบการใชแบบคดกรอง การใหคะแนนและขอควรปฏบตในการน าแบบคดกรองไปใชซงประกอบดวยการศกษาเอกสารท เกยวของ ไดแก แบบคดกรอง การด าเนนการทดสอบกระดาษค าตอบส าหรบครผด าเนนการทดสอบ เกณฑการใหคะแนน และแบบบนทกคะแนน

การคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เงอนไขในการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรฉบบนใชส าหรบคดแยกนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1 ทกคนเพอคนหานกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตรเขารบการชวยเหลอทางคณตศาสตร

เอกสารทเกยวของกบการคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เอกสารทเกยวของกบการใชแบบคดกรองน ไดแก 1. แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร 2. คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความย งยากทางคณตศาสตร ขอควรปฏบตในการน าแบบคดกรองนกเรยนท มภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรไปใช ผทจะใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ควรปฏบตดงน 1. ศกษาเอกสารทเกยวของ สาระตาง ๆ ทน าเสนอไวกอนน าแบบคดกรองนไปใช 2. จดเตรยมแบบทดสอบ กระดาษค าตอบ ดนสอ ยางลบ นาฬกาจบเวลาและสงจ าเปนส าหรบใชในการคดแยกลวงหนาและตรวจสอบจ านวนแบบทดสอบ และอปกรณใหเพยงพอกบ จ านวนนกเรยนทจะเขารบการทดสอบกอนวนทจะด าเนนการทดสอบ 3. ศกษาขนตอนการด าเนนการในการคดแยกใหเขาใจอยางละเอยด

280

แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรน เปนแบบทดสอบส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ซงมวตถประสงคเพอคดแยกนกเรยนทสงสยวานาจะมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เพอเขารบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยท าการคดแยกกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทกคนในโรงเรยน แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรฉบบน ประกอบดวยรายละเอยดของแบบคดกรอง กระดาษค าตอบครผด าเนนการทดสอบ เกณฑการใหคะแนนและแบบบนทกคะแนนการคดแยกแตละดาน ส าหรบแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรน จ าแนกเปน 3 ดาน โดยใชเวลาในการทดสอบ 3 วน ดงมรายละเอยดทส าคญน ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา เปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาทดสอบ 1 วน ประกอบดวยแบบทดสอบยอย จ านวน 2 ชด คอ ชดท 1 การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6 ชดท 2 การนบเพม 2, 5 และ 10 ดานท 2 การเปรยบเทยบจ านวน เปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาทดสอบ 1 วน

ดานท 3 การเรยงล าดบจ านวน เปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาทดสอบ 1 วน

ใชเวลาทดสอบ 1 วน

281

ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา

ค าแนะน าส าหรบครผด าเนนการทดสอบ

1. ครผด าเนนการทดสอบแจงใหนกเรยนทราบวาจะใหนกเรยนนบจ านวนตามทก าหนดดวยปากเปลาโดยไมใชสอประกอบการนบ 2. ครผด าเนนการทดสอบด าเนนการทดสอบตามรายละเอยดทก าหนดไวในแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร 3. ครผด าเนนการทดสอบท าหนาทบนทกการใหคะแนนลงในกระดาษค าตอบของนกเรยนแตละคน 4. ครผด าเนนการทดสอบอนญาตใหนกเรยนนบจนถงจ านวนทก าหนด แมวานกเรยนจะนบผดหรอนบขามกตาม

เกณฑการใหคะแนน

1. ถานกเรยนนบไดถกตองตามล าดบ 1 จ านวน จะได 1 คะแนน 2. ถานบไมถกตองตามล าดบหรอนบขาม ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 3. ถานกเรยนเกดความสบสนหรอลงเลในการนบเกน 3 วนาท ใหถอวา ค าตอบนนผด ให 0 คะแนน

เกณฑการตดสนการผาน/ไมผาน ถาไดคะแนนแตละดานต ากวา เปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชน ป.1 ในโรงเรยน ถอวาไมผานเกณฑในดานนน ๆ

แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยาก

ทางคณตศาสตร ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา

282

ชดท 1 การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6

สงทตองเตรยมลวงหนา

1. กระดาษค าตอบการนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6 ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ 2. ดนสอ หรอ ปากกา 3. นาฬกาจบเวลา

ค าแนะน าในการด าเนนการทดสอบ 1. ครผสอนวชาคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 1 หรอครทผานการอบรมการใช แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรเปนผด าเนนการทดสอบ โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน 2. เตรยมสถานทในการทดสอบ โดยอาจใชหองเรยนหรอหองสมด โดยจดไมใหมเสยงดงรบกวนนกเรยนขณะทเขารบการทดสอบ 3. เตรยมกระดาษค าตอบดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา ชดท 1 การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6 (ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ) เพอบนทกค าตอบของนกเรยน ตามจ านวนของนกเรยนทจะด าเนนการทดสอบ 4. เตรยมนกเรยนทยงไมไดเขารบการทดสอบโดยมอบหมายงานใหท า หรออานหนงสอในหองสมด

5. เตรยมนกเรยนเพอเขารบการทดสอบครงละ 1 คน 6. แจงใหนกเรยนทเขารบการทดสอบทราบวา ครจะใหนกเรยนนบปากเปลา โดยไมใช สอประกอบ เชน การนบโดยใชนว 7. แจงนกเรยนวา จะเรมท าการทดสอบ โดยใหเวลานบปากเปลา 1 นาท 8. สงใหนกเรยนนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6 ใหครบ 5 จ านวน 9. ครผด าเนนการทดสอบบนทกค าตอบ โดยเขยนตวเลขทนกเรยนพดออกมา ตามล าดบ ลงในกระดาษค าตอบ (ส าหรบผด าเนนการทดสอบ) 10. ครผด าเนนการทดสอบอนญาตใหนกเรยนนบจนถงจ านวนทก าหนด แมวานกเรยนจะนบผด หรอนบขามกตาม 11. เมอทดสอบนกเรยนแตละคนเสรจใหสรปคะแนนรวมทงหมดทนกเรยนท าไดลงใน กระดาษค าตอบ

แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยาก

ทางคณตศาสตร ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา

283

12. เมอนกเรยนทดสอบการนบจ านวนโดยเรมตนจาก 3 และ 6 เสรจแลว ด าเนนการทดสอบตอโดยใหนกเรยนท าการทดสอบดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา ชดท 2 การนบเพมทละ 2 ตงแต 0-20 แลวนบเพมทละ 5 ตงแต 0-50 และนบเพมทละ 10 ตงแต 0-100 ตามล าดบ 13. เมอทดสอบนกเรยนแตละคนเสรจใหสรปคะแนนรวมทงหมดทนกเรยนท าไดลงในกระดาษค าตอบ

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง 1.1 ถานกเรยนนบไดถกตองตามล าดบ 1 จ านวน จะได 1 คะแนน 1.2 ถานบไมถกตองทล าดบใดแลวนบใหมไดถกตองภายใน 3 วนาท จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 ถานบไมถกตองตามล าดบหรอนบขาม ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 ถานกเรยนเกดความสบสน หรอลงเลในการนบเกน 3 วนาท ใหถอวา ค าตอบนนผด ให 0 คะแนน เกณฑการตดสนการผาน/ไมผาน ถาไดคะแนนแตละดานต ากวา เปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชน ป.1 ในโรงเรยน ถอวาไมผานเกณฑในดานนน ๆ

ชดท 1 การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6

ค าสง จงนบจ านวนตามทก าหนด

1. จงนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 ใหครบ 5 จ านวน (เวลา 30 วนาท) 2. จงนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 6 ใหครบ 5 จ านวน (เวลา 30 วนาท)

แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยาก

ทางคณตศาสตร ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา

284

กระดาษค าตอบ (ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ) ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา

ชดท 1 การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6

ชอ-สกล (นกเรยน)...............................................วนทท าการทดสอบ ................................................. โรงเรยน......................................................อ าเภอ...........................จงหวด ..........อดรธาน……………..

ค าชแจง: เขยนจ านวนทนกเรยนพดลงในชองวาง

การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 1. (4)

2. (5) 3. (6) 4. (7)

5. (8) การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 6 1. (7) 2. (8) 3. (9) 4. (10) 5. (11)

คะแนนรวมทได คะแนน

คะแนนเตม 10 คะแนน

285

แบบบนทกคะแนน

การคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ****************************************

ชอ............................................นามสกล...................................................เพศ........ ........................... โรงเรยน......................................................... ชอครผด าเนนการทดสอบ..................... ......................

ดานท เนอหา คะแนนเตม

คะแนน

จากการทดสอบ

ผล

การทดสอบ

คะแนนท

คาดหวง

คะแนนทได (ผาน/ ไมผาน)

ครงท 1

ครงท 2

ครงท 1

ครงท 2

1 การนบ

ชดท 1 การนบเพมทละ 1 โดยเรมตนจาก 3 และ 6 ชดท 2 การนบเพมทละ 2, 5 และ 10

40 10

30

2 การเปรยบเทยบตวเลข 28

3 การเรยงล าดบตวเลข 21

คะแนนรวม 89

เกณฑการตดสนการผาน/ไมผาน ถาไดคะแนนแตละดานต ากวา เปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชน ป.1 ในโรงเรยน ถอวาไมผานเกณฑในดานนนๆ

เกณฑการตดสนวามภาวะเสยง นกเรยนคนใดมคะแนนรวมจากการทดสอบทกดานต ากวา เปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชน ป.1 ในโรงเรยนถอวา มภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร

ผลการคดแยกครงท 1 เสยง ไมเสยง

ผลการคดแยกครงท 2 เสยง ไมเสยง

286

ภาคผนวก ข

คมอแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1

287

คมอแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1

คมอแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ฉบบน เปนเอกสารแนะน าการใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เมอนกเรยนไดรบ การชวยเหลอทางคณตศาสตรระยะท 2 ทงการชวยเหลอระดบท 1 และระดบท 2 โดยในเอกสารจะอธบายเกยวกบแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร และแบบบนทกความกาวหนาใน

การเรยนรคณตศาสตร

เงอนไขในการใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรฉบบน ใชเพอตดตามความกาวหนาใน

การเรยนรคณตศาสตรระหวางทนกเรยนไดรบการชวยเหลอทางคณตศาสตรระยะท 2 ทง

การชวยเหลอระดบท 1 และการชวยเหลอระดบท 2 โดยจะท าการทดสอบเนอหาละ 3 ครง และก าหนดเกณฑในการผาน คอ รอยละ 80

เอกสารทเกยวของกบการใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เอกสารทเกยวของกบการใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ไดแก 1. แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 2. แบบบนทกความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ขอควรปฏบตในการน าแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรไปใช ผทจะใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 คอ ครผสอนวชาคณตศาสตร ซงมขอควรปฏบต ดงน 1. ศกษาเอกสารทเกยวของกอนใชแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร 2. จดเตรยมแบบทดสอบส าหรบคร และส าหรบนกเรยน ดนสอ ยางลบและสงจ าเปนใน การทดสอบลวงหนา และตรวจสอบจ านวนแบบทดสอบและอปกรณใหเพยงพอกบจ านวนนกเรยน 3. ศกษาขนตอน วธการและระยะเวลาในการทดสอบใหเขาใจอยางละเอยด

288

แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1

แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ประกอบดวย แบบทดสอบยอย ดงน 1. การเปรยบเทยบตวเลข 2. การเรยงล าดบตวเลข 3. การบวก-การลบ 4. การแกโจทยปญหา นอกจากนแลว แบบทดสอบยอยทง 4 เรอง ดงกลาว ประกอบดวยแบบทดสอบยอย จ านวน 3 ชด แตละชดมลกษณะการสมจ านวนทน ามาใชในแบบทดสอบแตละชดทแตกตางกนออกไป ใชเวลาในการทดสอบชดละ 3 นาท

ค าแนะน าในการด าเนนการทดสอบ

การด าเนนการทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรจะด าเนนการทดสอบ ทกครงหลงการเรยนซอมเสรมคณตศาสตร โดยครผสอนวชาคณตศาสตรและนกเรยนจะมบทบาท ดงน

บทบาทของครผสอนวชาคณตศาสตร 1. ครผสอนวชาคณตศาสตรจะเปนผตรวจใหคะแนนและบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดในแตละครงลงในแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยน

2. ครผสอนวชาคณตศาสตรบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดในแตละเนอหาลงในแบบบนทกคะแนนความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรในแตละเนอหา และแจงผลการทดสอบแตละครงใหนกเรยนทราบ

3. เมอทดสอบในแตละเนอหาครบ 3 ครง ครผสอนวชาคณตศาสตรจะแจงคะแนน การทดสอบใหนกเรยนทราบอกครงวา ในการทดสอบแตละครงนกเรยนไดคะแนนเทาใด เพอใหนกเรยนบนทกคะแนนความกาวหนาในแบบบนทกความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร

บทบาทของนกเรยน

1. เขารบการทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรทกครง 2. บนทกความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรของตนเอง โดยปฏบตตามขนตอนทครผสอนวชาคณตศาสตรก าหนด 3. รายงานคะแนนจากการทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร ใหผปกครองทราบทกครงทมการสอบ โดยแสดงใบแจงผลการทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร 4. รายงานความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรใหผปกครองทราบหลงจบแตละเนอหาโดยแสดงคะแนนลงในแบบบนทกความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร

289

การทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบตวเลข

การทดสอบ แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบตวเลข มจ านวน 3 ชด แตละชดมจ านวน 63 ขอ ใชเวลาท าชดละ 3 นาท

สงทตองเตรยมลวงหนา

1. เฉลยค าตอบเรอง การเปรยบเทยบตวเลข ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ 2. แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรเรอง การเปรยบเทยบตวเลข 3. ส าหรบครผด าเนนการทดสอบและนกเรยน

4. ดนสอ, ปากกา 5. นาฬกาจบเวลา

ค าแนะน าในการด าเนนการทดสอบ ครผสอนวชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เปนผด าเนนการทดสอบ โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน 1. ครผด าเนนการทดสอบแจกแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบตวเลขใหนกเรยนทกคน 2. ครผด าเนนการทดสอบชแจงการตอบแบบทดสอบ วาในแตละกรอบจะน าเสนอตวเลข 2 จ านวน 3. ครผด าเนนการทดสอบอธบายตวอยางของแบบทดสอบ โดยใหนกเรยนชทกรอบท 1 ของตวอยางวา มตวเลข 2 จ านวน ในกรอบท 1 มตวเลขหนงทมากกวา และอกตวเลขหนงทนอยกวา แลวถามนกเรยนวา ตวเลขทมากกวาคอตวเลขอะไร ถานกเรยนตอบไดถกตอง ใหเลอนไปดตวอยางในกรอบท 2 แตถานกเรยนตอบผดครผด าเนนการทดสอบเฉลยค าตอบให แลวจงเลอนไปดตวอยางในกรอบท 3ใหนกเรยนดตวอยางจนครบทง 6 กรอบ 4. ครผด าเนนการทดสอบพดกบนกเรยน ดงน “เมอครผด าเนนการทดสอบบอกวา ‘เรม’ ใหเรมตนท าแบบทดสอบโดยเรมจากกรอบแถวบนสดจากซายมอไปขวามอ (ครผด าเนนการทดสอบอธบายโดยการชใหดวาเรมตนทต าแหนงใด) พยายามหาใหไดวา ตวเลขใดมคามากกวา เมอนกเรยนหาค าตอบในกรอบแรกไดใหท าเครองหมาย

แนวทางในการด าเนนการทดสอบ

เรอง การเปรยบเทยบตวเลข

290

กากบาท (×) ทบตวเลขทมากกวา เมอตอบค าถามกรอบแรกเสรจ ใหท ากรอบตอไป เมอท าจนครบทกกรอบในแถวแรกเสรจ ใหเรมตนทแถวตอไป และพยายามตอบใหครบทกแถว” “ครผด าเนน การทดสอบถามวามใครสงสยอะไรบางไหม ถาไมมอะไรสงสย เราจะเรมท าการทดสอบ” “เรม” 5. ครผด าเนนการทดสอบกดนาฬกาจบเวลา เมอนกเรยนทกคนพรอม

6. เมอครบก าหนดเวลา 3 นาท ครผด าเนนการทดสอบใหสญญาณ นกเรยนหยดท าขอสอบ 7. ครผด าเนนการทดสอบจะตรวจใหคะแนน และบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดลงในแบบทดสอบส าหรบนกเรยน

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง ถานกเรยนตอบไดถกตอง จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 ถานกเรยนตอบไมถกตอง ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 ถานกเรยนตอบตวเลขอนทไมปรากฏในกรอบ ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.3 ถานกเรยนขามกรอบใดไป ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน

เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวารอยละ 80 ถอวา ไมผานเกณฑ

291

แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบตวเลข ชดท 1

(ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ)

แบบทดสอบชดนเปนการทดสอบแบบกลม (ท าแบบทดสอบพรอมกนทงชน) ใชเวลาใน การทดสอบชดละ 3 นาท คะแนนเตม 63 คะแนน

ค าชแจง: ครผด าเนนการทดสอบปฏบตตามขนตอนตอไปน 1. ครผด าเนนการทดสอบแจกแบบทดสอบเรอง การเปรยบเทยบตวเลข ชดท 1 (ส าหรบนกเรยน) ใหกบนกเรยนทกคน 2. ครผด าเนนการทดสอบสงใหนกเรยนดตวอยางแลวใหนกเรยนบอกตวเลขทมคามากกวา (ใหนกเรยนลองหาค าตอบจากตวอยางจนครบทกขอ) 3. ครผด าเนนการทดสอบทบทวนค าสงวา ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท (×) ทบตวเลขทมคามากกวา แลวสงใหนกเรยนเรมท าแบบทดสอบ พรอมกบจบเวลา

4. เมอครบก าหนดเวลา 3 นาท ครผด าเนนการทดสอบใหสญญาณ นกเรยนหยดท าขอสอบ 5. ครผด าเนนการทดสอบบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดลงในแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยน

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง ถานกเรยนตอบไดถกตอง จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 ถานกเรยนตอบไมถกตอง ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 ถานกเรยนตอบตวเลขอนทไมปรากฏในกรอบ ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.3 ถานกเรยนขามกรอบใดไป ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน

เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวารอยละ 80 ถอวา ไมผานเกณฑ

292

ตวอยางค าถาม จงกากบาท (×) ทบตวเลขทมคามากกวา

ตวอยางการตอบทถกตอง จงกากบาท (×) ทบตวเลขทมคามากกวา

0 7 6 3 8 11

12 3 15 9 10 14

0 7 6 3 8 11

12 3 15 9 10 14

293

ตวอยางแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเปรยบเทยบตวเลข ชดท 1

(ส าหรบนกเรยน) ชอ-สกล (นกเรยน)........................................วนทท าการทดสอบ…………………………………………………

โรงเรยน.................................................อ าเภอ.................................จงหวด ......อดรธาน............

ตวอยางค าถาม จงกากบาท (×) ทบตวเลขทมคามากกวา

ตวอยางการตอบทถกตอง จงกากบาท (×) ทบตวเลขทมคามากกวา

คะแนนรวมทได คะแนน

คะแนนเตม 63 คะแนน

0 7 6 3 8 11

12 3 15 9 10 14

0 7 6 3 8 11

12 3 15 9 10 14

294

การทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลข

การทดสอบ

1. แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลข เปนแบบทดสอบเปนกลม (ทดสอบพรอมกนทกคน) มจ านวนแบบทดสอบทงหมด 3 ชด ทมลกษณะ การสมจ านวนทน ามาใชในแบบทดสอบแตละชดทแตกตางกนออกไป 2. แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลข แตละชดมจ านวน 63 ขอ ใชเวลาท าชดละ 3 นาท

สงทตองเตรยมลวงหนา

1. เฉลยค าตอบเรอง การเรยงล าดบจ านวน ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ 2. แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลข ส าหรบครและส าหรบนกเรยน

3. ดนสอ หรอ ปากกา 4. นาฬกาจบเวลา

ค าแนะน าในการด าเนนการทดสอบ ครผสอนวชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เปนผด าเนนการทดสอบ โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน 1. ครผด าเนนการทดสอบแจกแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลขใหนกเรยนทกคน 2. ครผด าเนนการทดสอบชแจงการตอบแบบทดสอบ วาในแตละกรอบจะน าเสนอตวเลข 3 จ านวนทเรยงตามล าดบ แลวมชองวางอก 1 ชองใหเตมตวเลขทเปนค าตอบ 3. ครผด าเนนการทดสอบใหนกเรยนชทกรอบท 1 ตวอยางขอทดสอบ แลวถามนกเรยนวา ตวเลขทหายไปคอตวเลขอะไร ถานกเรยนตอบไดถกตอง ใหเลอนไปดตวอยางในกรอบท 2 แตถานกเรยนตอบผดครผด าเนนการทดสอบเฉลยค าตอบให แลวจงเลอนไปดตวอยางในกรอบท 2 4. ครผด าเนนการทดสอบใหนกเรยนดตวอยางจนครบทง 3 กรอบ 5. ครผด าเนนการทดสอบพดกบนกเรยน ดงน

แนวทางในการด าเนนการทดสอบ

เรอง การเรยงล าดบตวเลข

295

“เมอครผด าเนนการทดสอบบอกวา ‘เรม’ ใหนกเรยนบอกตวเลขทหายไปในแตละกรอบ โดยเรมจากกรอบแถวบนสดจากซายมอไปขวามอ (ครผด าเนนการทดสอบอธบายโดยการชใหดวาเรมตนทต าแหนงใด) พยายามหาใหไดวา ตวเลขใดทหายไป เมอนกเรยนตอบค าถามแถวแรกเสรจ ใหเรมตนทแถวตอไป และพยายามตอบใหครบทกแถว” “ครผด าเนนการทดสอบถามวามใครสงสยอะไรบางไหม ถาไมมอะไรสงสย เราจะเรมท าการทดสอบ” “เรม” 6. ครผด าเนนการทดสอบกดนาฬกาจบเวลาเมอนกเรยนทกคนพรอม 7. เมอครบก าหนดเวลา 3 นาท ครผด าเนนการทดสอบจะใหสญญาณ นกเรยนหยดท าขอสอบ 8. ครผด าเนนการทดสอบตรวจใหคะแนนและบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดในแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยน

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง ถานกเรยนตอบไดถกตอง จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 ถานกเรยนตอบไมถกตอง ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 ถานกเรยนขามกรอบใดไป ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวารอยละ 80 ถอวา ไมผานเกณฑ

296

แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลข ชดท 1

(ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ)

แบบทดสอบชดนเปนการทดสอบแบบกลม ใชเวลาในการทดสอบคนละ 3 นาท คะแนนเตม 63 คะแนน ค าชแจง : ครผด าเนนการทดสอบปฏบตตามขนตอนตอไปน 1. ครผด าเนนการทดสอบแจกแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การเรยงล าดบตวเลข ชดท 1 ใหนกเรยนทกคน แลวสาธตการตอบทถกตองตามตวอยาง และใหนกเรยนลองตอบค าถามจากตวอยางจนครบทกขอ 2. ครผด าเนนการทดสอบทวนค าสงวา ใหนกเรยนเตมตวเลขทหายไปลงในชองวาง พรอมจบเวลา 3. เมอครบก าหนดเวลา 3 นาท ครผด าเนนการทดสอบจะใหสญญาณ นกเรยนหยดท าขอสอบ 4. ครผด าเนนการทดสอบบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดลงในแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยน

เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง ถานกเรยนตอบไดถกตอง จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง 2.1 ถานกเรยนตอบไมถกตอง ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 ถานกเรยนขามกรอบใดไป ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน

เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวารอยละ 80 ถอวา ไมผานเกณฑ

297

ตวอยาง จงเตมตวเลขทหายไปลงในชองวาง

ตวอยางค าตอบทถกตอง จงเตมตวเลขทหายไปลงในชองวาง

_ 1 2 3 1 _ 3 4 5 6 7 _

0 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 8

298

ตวอยางแบบทดสอบความกาวความกาวหนาในการเรยนร เรอง การเรยงล าดบตวเลข ชดท 1

(ส าหรบนกเรยน)

ชอ-สกล (นกเรยน)........................................วนทท าการทดสอบ……………………………………………………

โรงเรยน.................................................อ าเภอ.................................จงหวด ........อดรธาน..........

ตวอยาง จงเตมตวเลขทหายไปลงในชองวาง

ตวอยางค าตอบทถกตอง จงเตมตวเลขทหายไปลงในชองวาง

คะแนนรวมทได ... คะแนน

คะแนนเตม 63 คะแนน

_ 1 2 3 1 _ 3 4 5 6 7 _

0 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 8

299

การทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก-การลบ

การทดสอบ

แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก-การลบเปน การทดสอบแบบกลม (ท าพรอมกนทงชน) แตละชดมจ านวน 25 ขอ ใชเวลาท าชดละ 4 นาท คะแนนเตม 25 คะแนน

สงทตองเตรยมลวงหนา

1. แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก-การลบ ส าหรบ นกเรยน 2. เฉลยค าตอบ เรอง การบวก-การลบ ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ

3. ดนสอ หรอ ปากกา 4. นาฬกาจบเวลา

ค าแนะน าในการด าเนนการทดสอบ ครผสอนวชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 เปนผด าเนนการทดสอบ โดยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน 1. แจกแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก -การลบ ใหกบนกเรยนทกคน 2. ครผด าเนนการทดสอบชแจงการตอบแบบทดสอบวา ในแตละกรอบค าถามจะน าเสนอ การบวก-การลบระหวางจ านวน 2 จ านวน 3. ครผด าเนนการทดสอบใหนกเรยนชทกรอบท 1 ตวอยางขอทดสอบ แลวถามนกเรยนวา ผลลพธของกรอบท 1 คอเทาใด ถานกเรยนตอบไดถกตอง ใหเลอนไปดตวอยางในกรอบท 2 แตถานกเรยนตอบผดครผด าเนนการทดสอบเฉลยค าตอบให แลวจงเลอนไปดตวอยางในกรอบท 3 4. ครผด าเนนการทดสอบใหนกเรยนดตวอยางจนครบทง 5 กรอบ 5. ครผด าเนนการทดสอบพดกบนกเรยน ดงน “เมอครผด าเนนการทดสอบบอกวา “เรม” ใหนกเรยนเรมท าในแถวบนสดของกระดาษ โดยเรมจากกรอบซายมอไปขวามอ (ครผด าเนนการทดสอบอธบายโดยการชใหดวา เรมตนทต าแหนงใด) เมอนกเรยนตอบค าถามแถวแรกเสรจ ใหเรมตนทแถวตอไปและพยายามตอบใหครบทกแถว”

แนวทางในการด าเนนการทดสอบ

เรอง การบวก-การลบ

300

“ครผด าเนนการทดสอบถามวามใครสงสยอะไรบางไหม ถาไมมอะไรสงสย เราจะเรมท าการทดสอบ” “เรม” 6. ครผด าเนนการทดสอบกดนาฬกาจบเวลาเมอนกเรยนทกคนพรอม 7. เมอครบก าหนดเวลา 2 นาท ครผด าเนนการทดสอบ บอกใหนกเรยนหยดท าขอสอบ

8. ครผด าเนนการทดสอบท าการตรวจใหคะแนน และบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดลงในแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยน

เกณฑการใหคะแนน

1. กรณบวก-ลบเลข ทไดค าตอบเปนเลขหลกเดยว คะแนนจะเปน 0 หรอ 1 2. กรณบวก-ลบเลข ทไดค าตอบเปนเลขสองหลก คะแนนจะเปน 0 หรอ 1 เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวารอยละ 80 ถอวา ไมผานเกณฑ

301

แบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก-การลบ ชดท 1

(ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ)

แบบทดสอบชดนเปนการทดสอบแบบกลม ใชเวลาในการทดสอบครงละ 4 นาท คะแนนเตม 25 คะแนน ค าชแจง : ครผด าเนนการทดสอบปฏบตตามขนตอนตอไปน 1. ครผด าเนนการทดสอบแจกแบบทดสอบ เรอง การบวก-การลบ ชดท 1ใหนกเรยนทกคน แลวสาธตการตอบทถกตองตามตวอยาง และใหนกเรยนลองตอบค าถามจากตวอยางจนครบทกขอ 2. ครผด าเนนการทดสอบทวนค าสง วา ใหนกเรยนเตมตวเลขทหายไปลงในชองวาง พรอมจบเวลา 3. เมอครบก าหนดเวลา 4 นาท ครผด าเนนการทดสอบจะใหสญญาณ นกเรยนหยดท าขอสอบ 4. ครผด าเนนการทดสอบท าการตรวจใหคะแนน และบนทกคะแนนทนกเรยนท าไดลงในแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตรส าหรบนกเรยน

เกณฑการใหคะแนน

1. กรณบวก-ลบเลข ทไดค าตอบเปนเลขหลกเดยว คะแนนจะเปน 0 หรอ 1 2. กรณบวก-ลบเลข ทไดค าตอบเปนเลขสองหลก คะแนนจะเปน 0 หรอ 1 เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวารอยละ 80 ถอวา ไมผานเกณฑ

302

ตวอยางค าถาม จงเตมตวเลขทเปนค าตอบลงในชองวาง

1 1

9 7

1 2

12 8

5 1

ตวอยางการตอบทถกตอง จงเตมตวเลขทเปนค าตอบลงในชองวาง

1 1 2

9 7 2

1 2 3

12 8 20

5 1 4

+ +

+

+ + +

303

เฉลยค าตอบ เรอง การบวก-การลบ ชดท 1

(ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ)

2 0 2

6 2 4

6 5 11

13 6 19

8 2 6

10 10 0

7 1 8

3 4 7

5 2 3

9 5 4

9 1 8

7 1 6

13 5 8

2 5 7

7 2 5

7 6 13

20 20 0

9 5 14

2 8 10

4 2 2

3 8 11

19 18 1

10 2 8

8 8 16

5 4 9

หมายเหต : คะแนนเตม 25 คะแนน 5 5 1 6 6 ค าตอบ 11 ค าตอบ

[ 1 ] คะแนนทได [ 1 ] คะแนนทได

+

+ +

+ + +

+ +

+ + +

+ + +

304

ตวอยางแบบทดสอบความกาวหนาในการเรยนรคณตศาสตร เรอง การบวก-การลบ ชดท 1

(ส าหรบนกเรยน)

ชอ-สกล (นกเรยน)........................................วนทท าการทดสอบ………………………..……

โรงเรยน.................................................อ าเภอ......................................จงหวดอดรธาน

ตวอยางค าถาม จงเตมตวเลขทเปนค าตอบลงในชองวาง

1 1

9 7

1 2

10 10

5 1

ตวอยางการตอบทถกตอง จงเตมตวเลขทเปนค าตอบลงในชองวาง

1 1 2

9 7 2

1 2 3

10 10 20

5 1 4

คะแนนรวมทได คะแนน

คะแนนเตม 25 คะแนน

+ +

+

+ +

+

305

ค าสง : จงเตมตวเลขทเปนค าตอบลงในชองวาง

2 0

6 2

6 5

13 6

8 2

10 10

7 1

3 4

5 2

9 5

9 1

7 1

13 5

2 5

7 2

7 6

20 20

9 5

2 8

4 2

3 8

19 18

10 2

8 8

5 4

+ + +

+ +

+

+ + +

+ + +

306

ภาคผนวก ค

คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนอนบาลศกษาปท 3

307

คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนอนบาลศกษาปท 3

คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรฉบบน เปนเอกสารทใหขอมลและการเตรยมตวเกยวกบการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ชนอนบาลศกษาปท 3 โดยในเอกสารจะอธบายเกยวกบเอกสารทเกยวของกบการใชแบบคดกรอง การใหคะแนน และขอควรปฏบตในการน าแบบคดกรองไปใชซงประกอบดวยการศกษาเอกสารทเกยวของ ไดแก แบบคดกรอง กระดาษค าตอบส าหรบนกเรยนและครผด าเนนการทดสอบ เกณฑการใหคะแนน แบบบนทกคะแนนการคดกรองแตละดานและ แบบสรปผลการคดกรอง

เงอนไขในการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรฉบบนใชส าหรบคดแยกนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ทกคนเพอคนหานกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกด ความยงยากทางคณตศาสตรเขารบการชวยเหลอทางคณตศาสตร

เอกสารทเกยวของกบการคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เอกสารทเกยวของกบการใชแบบคดกรองน ไดแก 1. แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร 2. คมอการใชแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร

308

แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรน เปนแบบทดสอบส าหรบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ซงมวตถประสงคเพอคดแยกนกเรยนทสงสยวานาจะมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร เพอเขารบการชวยเหลอทางคณตศาสตร โดยท าการคดแยกกบนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ทกคนในโรงเรยน แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรน ประกอบดวยรายละเอยดของแบบคดกรอง กระดาษค าตอบส าหรบนกเรยน และครผด าเนนการทดสอบ เกณฑการใหคะแนน แบบบนทกคะแนนการคดแยกแตละดาน และแบบสรปผลการคดกรองส าหรบแบบคดกรองนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตรน จ าแนกเปน 5 ดาน โดยใชเวลาในการทดสอบ 3 วน ดงมรายละเอยดทส าคญ ดงน ดานท 1 การนบจ านวนดวยปากเปลา (ตงแต 1-20) ใชเวลาในการทดสอบ 1 วน ดานท 2 การอานจ านวน ใชเวลาในการทดสอบ 1 วน ดานท 3 การระบปรมาณของจ านวน ใชเวลาในการทดสอบ 1 วน

ดานท 4 การเปรยบเทยบจ านวน ใชเวลาในการทดสอบ 1 วน

ดานท 5 การเรยงล าดบจ านวน ใชเวลาในการทดสอบ 1 วน

309

ชดท 3 การระบปรมาณของตวเลข

แบบทดสอบชดนเปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาในการทดสอบคนละ 30 วนาท คะแนนเตม 15 คะแนน

ตวอยางค าถาม จงบอกหรอชตวเลขทตรงกบรปภาพตอไปน

ตวอยางค าตอบ เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง 1.1 ถานกเรยนอานตวเลขไดถกตอง จะได 1 คะแนน 1.2 ถานกเรยนอานไมถกตองทแตอานใหมไดถกตองภายใน 3 วนาท จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง

2.1 อานไมถกตอง ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน 2.2 อานไดถกตองหลงจาก 3 วนาท ใหถอวา ค าตอบนนผด ให 0 คะแนน 2.3 อานขามตวเลข ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน

เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวาเปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ในโรงเรยน ถอวา ไมผานเกณฑ

ตวอยาง แบบคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกด

ความยงยากทางคณตศาสตร

1 2 3 4

1

310

ตวอยาง

ค าชแจง: จงบอกหรอชตวเลขทตรงกบจ านวนในรปภาพ

1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

1 2 3 4

3 4 5 8

311

กระดาษค าตอบ (ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ) ชดท 3 การระบปรมาณของตวเลข

ชอ-สกล (นกเรยน)...............................................วนทท าการทดสอบ ............................... .................. โรงเรยน......................................................อ าเภอ...........................จงหวด ..........อดรธาน……………….

ค าชแจง: จงบอกหรอชตวเลขทตรงกบจ านวนในรปภาพ 1. 2 2. 1 3. 3 4. 4

5. 5 6. 4 7. 2 8. 1 9. 5

10. 3 11. 5

12. 2 13. 4 14. 3 15. 1

คะแนนรวมทได คะแนน

คะแนนเตม 15 คะแนน

312

ชดท 4 การเปรยบเทยบตวเลข

แบบทดสอบชดนเปนแบบทดสอบรายบคคล ใชเวลาในการทดสอบคนละ 2 นาท คะแนนเตม 28 คะแนน

ตวอยางค าถาม จงบอกตวเลขทมคามากกวา

ตวอยางค าตอบทถกตอง จงบอกตวเลขทมคามากกวา

แถวท 1 จากซายไปขวา กรอบท 1 ค าตอบ คอ 7 กรอบท 2 ค าตอบ คอ 6 กรอบท 3 ค าตอบ คอ 8 แถวท 2 จากซายไปขวา กรอบท 1 ค าตอบ คอ 5 กรอบท 2 ค าตอบ คอ 3 กรอบท 3 ค าตอบ คอ 9 เกณฑการใหคะแนนการทดสอบ

1. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทถกตอง 1.1 ถานกเรยนเขยนไดถกตอง 1 จ านวน จะได 1 คะแนน 2. การใหคะแนนส าหรบค าตอบทไมถกตอง

ถานกเรยนเขยนไมถกตองหรอขามตวเลขใดไป ถอวาค าตอบนนผด ได 0 คะแนน เกณฑการพจารณาวาผานเกณฑ/ไมผานเกณฑ

ไดคะแนนต ากวาเปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ในโรงเรยนถอวาไมผานเกณฑ

1 7 6 2 8 0

5 3 3 2 0 9

แบบคดแยกเดกทมภาวะเสยงตอการเกด

ความยงยากทางคณตศาสตร

313

ค าสง : จงบอกตวเลขทมคามากกวา

1 3 8 7 5 0

6 9 3 2

1 6

4 8 7 1

1 9 5 10 2 10 10 9

7 1 8 7 6 2 0 7

1 0 9 1 6 0 9 6

4 3 6 8 9 0 7 5

2 3 4 1 5 7 9 4

314

กระดาษค าตอบ (ส าหรบครผด าเนนการทดสอบ) ชดท 4 การเปรยบเทยบตวเลข

ชอ-สกล (นกเรยน)........................................วนทท าการทดสอบ…………………………………………………… โรงเรยน.................................................อ าเภอ......................................จงหวด .........อดรธาน……………

ค าชแจง: เขยนตวเลขทนกเรยนพดออกมา 1. …….. (7) 15. ……. (6) 2 …….. (8) 16. ……. (7) 3. …….. (5) 17. …….. (1) 4. …….. (6) 18. ……. (9) 5. …….. (9) 19. ……. (6) 6. ……... (3) 20. ……. (9) 7. ……… (7) 21. ……. (3) 8. ……… (8) 22. …….. (4) 9. ……… (9) 23. …….. (7) 10. …….. (10) 24. …… (9) 11. ……. (10) 25. …… (4) 12. ……. (10) 26. …… (8) 13. ……. (7) 27. ……. (9) 14. ……. (8) 28. …… (7)

คะแนนรวมทได คะแนน

คะแนนเตม 28 คะแนน

315

แบบบนทกคะแนน

การคดแยกนกเรยนทมภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร ****************************************

ชอ............................................นามสกล...................................................เพศ................ .................. โรงเรยน.........................................................ชอครผด าเนนการทดสอบ...........................................

ดานท เนอหา คะแนนเตม

คะแนน

จากการทดสอบ

ผล

การทดสอบ

คะแนนท

คาดหวง

คะแนนทได (ผาน/ ไมผาน)

ครงท 1

ครงท 2

ครงท 1

ครงท 2

1 การนบจ านวน 1-20 20

2 การอานตวเลข 56

3 การระบปรมาณของตวเลข 15

4 การเปรยบเทยบตวเลข 28

5 การเรยงล าดบตวเลข 18

คะแนนรวม 137

เกณฑการตดสนการผาน/ไมผาน ถาไดคะแนนแตละดานต ากวา เปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยน ชนอนบาล ในโรงเรยน ถอวาไมผานเกณฑในดานนน ๆ

เกณฑการตดสนวามภาวะเสยง นกเรยนคนใดมคะแนนรวมจากการทดสอบทกดานต ากวา เปอรเซนไทลท 35 ของนกเรยนชนอนบาลศกษาปท 3 ในโรงเรยนถอวา มภาวะเสยงตอการเกดความยงยากทางคณตศาสตร

ผลการคดแยกครงท 1 เสยง ไมเสยง

ผลการคดแยกครงท 2 เสยง ไมเสยง