รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการ ...cas.or.th/cas/wp-content/uploads/2020/01/Final-Report... · 2020. 1. 8. · ข้อความบน

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” : กรณศกษาประชาชนอาย 15 ปขนไปใน 12 จงหวดทวทกภมภาคของประเทศ

(สญญาเลขท 61-02029-0037)

โดย

ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ

ไดรบทนสนบสนนโดย ศนยวจยปญหาสรา

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ตลาคม 2562

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” i

บทสรปผบรหาร

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” เปนการวจยเชงสำรวจ โดยมประชากรเปาหมายคอประชาชนอาย 15 ปขนไป ประยกตใชการสมแบบผสมผสานจากพนท 12 จงหวดทวทกภมภาคของประเทศ มงสำรวจการรบร และความคดเหนตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา และพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ดำเนนการในชวงระหวางวนท 1 กนยายน - 31 ตลาคม 2562 จำนวนตวอยางทงสน 3,928 ตวอยาง ประเดนสำคญทพบสรปไดดงน การรบรตอสอประชาสมพนธและความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา”

ตวอยางรอยละ 83.7 (คาประมาณการ 44.931 ลานคน) พบเหน/ รบรถงสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” เพมขนจากปทแลวรอยละ 4.8 โดยชองทางสำคญยงเปนโทรทศน รองลงมาคอ โซเชยลมเดย และการบอกตอปาก ขณะทกจกรรมหรออเวนทตางๆ ยงสรางการรบรไดนอย เฉพาะกลมทพบเหน/ รบรผานทางโทรทศน พบวารอยละ 84.6 เคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” รอยละ 67.4 เคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา” และรอยละ 49.1 พบเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา”

รอยละ 58.9 เหนวาสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” สรางความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลไดในระดบปานกลางถงมาก โดยสรางความตระหนกใหกบกลมทดมมากกวากลมทไมดมอยเลกนอย และมผลตอกลมผใหญมากกวากลมเยาวชน ทงน รอยละ 61.7 เคยบอกตอ หรอแชรขอความบน Social Network เพอชกชวนคนรอบขางใหงดเหลาเขาพรรษา

สำหรบการตดตามผลการเขารวมกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษา เฉพาะในกลมนกดมปจจบน พบวาปน (2562) มผเขารวมเพยงรอยละ 10.9 ลดลงจากปทผานมาเลกนอยคอรอยละ 0.4 แตทนาพจารณาคอ จากตวอยางทงหมด มเพยงรอยละ 15.2 เทานนทไดรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา ทงทการลงนาม/ ปฏญาณตนมผลตอการลด ละ เลก การดมในชวงเขาพรรษาไดอยางชดเจน

ตวอยางกวารอยละ 90 เหนดวยวาการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา จะชวยใหประเทศไทยลดปรมาณการดมและจำนวนคนทดมลงได และเหนสอดคลองกนวาควรมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ในปตอๆ ไป โดยเกอบทงหมดเหนตรงกนวาการดมเครองดมแอลกอฮอลมผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล

ในชวง 12 เดอนทผานมา พบรอยละ 8.8 ทเคยไดรบเครองดมแอลกอฮอลเปนของขวญ โดยสงเกตไดวาในชวงระหวางพรรษา การดมในงานตางๆ ทกงาน ลดลงจากชวงกอนเขาพรรษาอยางชดเจน

ตวอยางรอยละ 44.9 (คาประมาณการ 24.082 ลานคน) ดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงหลงออกพรรษาปท ผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน หรอเรยกวาเปนนกดมปจจบน (Current Drinker)

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ii

นบเปนตวเลขสงสดในรอบ 5 ป โดยเพมขนจากปทผานมารอยละ 2.3 ซงเปนการเพมขนทงเพศชายและเพศหญง และเพมขนในกลมอาย 20 - 49 ป สดสวนผดมทเพมขนจงมาจากคนวยทำงานเปนสำคญ

ประเดนสำคญอนๆ พบวา ผดมจะดมกบเพอนมากทสด ชอบดมเบยร และสราส/ สราแดง กวาครงเปนนกดมประจำ โดยม 1 ใน 3 เทานนทเคยคดทจะเลกดมตลอดชวต และมคาใชจายในการดมแตละครงรวมทเกยวของทกอยางเฉลยอยทประมาณ 310 บาท พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา

รอยละ 31.0 (คาประมาณการ 7.457 ลานคน) งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา ขณะทรอยละ 46.5 (คาประมาณการ 11.211 ลานคน) ดมไมตางจากเดม สวนกลมทงดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) มรอยละ 10.2 (คาประมาณการ 2.457 ลานคน) และกลมทไมงดแตลดการดมลง มรอยละ 12.3 (คาประมาณการ 2.958 ลานคน) เมอเปรยบเทยบตงแตป 2546 - 2562 พบวาภาพรวมยงไมแสดงทศทางแนวโนมทชดเจน แตสงเกตไดวาชวงป 2555 - 2560 สดสวนของผทดมไมตางจากเดมลดลงอยางมาก สำหรบผลในปปจจบนเมอเปรยบเทยบกบปทแลว พบวาไมแตกตางกนนก

เฉพาะตวอยางทลด ละ เลกการดมในชวงเขาพรรษา พบเพยงรอยละ 2.8 เทานนทมอาการไมปกตภายหลงหยดดม ซงเกดขนภายหลงหยดดมเฉลย 6 วน สวนใหญเกดขนบางนานๆ ครง ปลอยใหหายเอง และสวนใหญยงคงงดหรอลดดมในชวงเขาพรรษา รวมถงดมลดลงจากทเคยดมปกต ทงน พบเพยงรอยละ 3.6 ทดมเบยรไรแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา จงไมใชเครองดมทมาทดแทนเบยรปกตแตอยางใด

กลมทลด ละ เลกดมในชวงเขาพรรษา สวนใหญระบวาทำใหสขภาพรางกายดข น โดยมครงหนงประหยดคาใชจายได เฉลยรายละ 1,284 บาท ประมาณการจำนวนเงนโดยรวมทประเทศประหยดได 8.251 ลานบาท ซงลดลงจากปทแลวเกอบ 2.5 พนลาน กลมทปรบเปลยนพฤตกรรมนมรอยละ 5 ตงใจจะเลกไปเลย โดยเฉพาะกลมทงดไดตลอดพรรษา มความตงใจจะเลกสงกวากลมอนๆ อยางชดเจน สำหรบเขาพรรษาปหนา ตวอยางเกอบ 2 ใน 3 มความตงใจจะลด ละ เลกเชนเดม ขอเสนอแนะ

1. จากขอสงเกตวา การรบรสอประชาสมพนธผานโทรทศนมแนวโนมลดลงเรอยๆ จงควรเสรมดวยสอออนไลนใหมากขน ซงเปนชองทางทมการตดตามอยางแพรหลายในปจจบน แตกเปนสอทผรบสารมอสระสามารถเลอกได จงจำเปนตองมรปแบบ และเนอหาทดงดด กระตนความสนใจไดมากพอ อาจใชวธการรณรงคผานเพจดงตางๆ เนนเพจทใหสาระความรดานสขภาพ หรอเพจปกณกะทมผตดตามเปนจำนวนมาก หรอใชการนำเสนอผานบคคลทมอทธพลในโลกออนไลน (Influencer) รวมถงบคคลในวงการบนเทงทมภาพลกษณเปนแบบอยางทดในการงดเหลา ซงจะชวยสรางการรบร และความตระหนกไดเปนอยางด

2. การจดกจกรรมในพนทสามารถเขาถงกลมเปาหมายไดโดยตรง และมอทธพลตอการเปลยนแปลงในเชงทศนคตและพฤตกรรมสงกวาการประชาสมพนธผานสอ โดยเฉพาะการจดใหมการลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา แตการจดกจกรรมในพนท และการลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลานนยงมนอย สำนกงานเครอขาย

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” iii

องคกรงดเหลา (สคล.) จงควรเนนสงเสรมใหเครอขายองคกรงดเหลาในจงหวดตางๆ มการจดกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษาในพนทใหมากขน โดยขยายความรวมมอไปยงภาคเครอขายทเกยวของ

3. สดสวนการดมเครองดมแอลกอฮอลมแนวโนมสงขน โดยมาจากคนวยทำงานเปนสำคญ มาตรการทเปน Best Practices ทควรนำมาใชจงประกอบดวย การควบคมการเขาถงทางกายภาพ การควบคมการโฆษณาและการทำการตลาด มาตรการทางภาษและราคา การควบคมการดมแลวขบ และการคดกรองและบำบดแบบสน

4. เหตผลสำคญททำใหไมงดเหลาหรองดไมครบพรรษา คอ มคนชวนดม ขดไมได และชอบเทยวสงสรรค ซงคนชวนดมและรวมสงสรรคดวยกมกเปนเพอน เพราะดมกบเพอนมากทสด จงควรมการรณรงคใหเพอนชวนกนงดเหลาเขาพรรษา อกเหตผลคอ ตองไปงานเลยง จงควรรณรงคใหมการจดงานปลอดเหลา โดยจำเปนตองเขาใหถงเจาภาพของงาน เพอสรางแนวรวมและขอความรวมมอ นอกจากน การไมงดเหลาหรองดไมครบพรรษา ยงมาจากการดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) สอดคลองกบทพบวานกดมประจำสวนใหญจะไมปรบเปลยนพฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษา ดงนน การรณรงคหรอการขบเคลอนมาตรการตางๆ จงตองเนนเขาถงกลมเปาหมายดงกลาวนเปนสำคญ สำหรบผทตดสรา จำเปนตองใชการบำบด จงควรสงเสรมใหโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล (รพ.สต.) ทกแหงทวประเทศเปนศนยบำบดผตดสรา พรอมใหมปฏบตการคดกรองเพอนำผตดสราเขารบการบำบดตอไป

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” iv

คำนำ โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” : กรณศกษาประชาชนอาย 15 ปขนไป

ใน 12 จงหวดทวทกภมภาคของประเทศ เปนโครงการวจยภายใตความรวมมอระหวางศนยวจยปญหาสรา (ศวส.) และศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ (SAB) โดยไดรบการสนบสนนจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) การประเมนผลดงกลาวนจดขนอยางตอเนองเปนประจำทกป เพอตดตามพฤตกรรมการดมของคนไทย และประเมนผลการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา

การรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ในป 2562 ยงคงเนนมตเชงสขภาพเปนหลก โดยสงเสรมใหมการงดเหลาครบพรรษา ดวยการกระตนเตอนอยางตอเนองเปนระยะ อาศยทงการประชาสมพนธผานสอตางๆ ประกอบดวยโฆษณา 3 ชด ไดแก “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” “ตบกลบมาด กลางพรรษา” และ “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” ประกอบกบการรณรงคทำกจกรรมในพนท

รายงานฉบบน เปนการนำเสนอตารางแสดงผลการสำรวจ การพรรณนาผล พรอมกบอภปรายผล จำแนกออกเปนสวนตางๆ ตามวตถประสงคของการวจย โดยไดมการนำประเดนสำคญมาเปรยบเทยบกบผลการศกษาครงทผานมา ทำใหเหนทศทางแนวโนมตางๆ ซงคณะผวจยหวงเปนอยางยงวาขอมลทไดจะเปนประโยชนท งในเชงวชาการ คอการสะสมและตอยอดองคความรดานปญหาสราในประเทศไทย และเปนประโยชนในเชงปฏบต คอสามารถนำไปใชพฒนาแนวทางการรณรงค และการกำหนดมาตรการ เพอขบเคลอนใหเกดการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลตอไป

ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ (SAB) ขอขอบคณศนยวจยปญหาสรา (ศวส.) และสำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล.) สำหรบความรวมมอทางวชาการ ขอบคณสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) สำหรบการสนบสนนทนการวจย และขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทานทไดเสยสละเวลาอนมคารวมใหขอมลและแสดงความคดเหน คณะผวจยขอขอบคณอยางสงมา ณ ทน

คณะผวจย ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ (SAB)

ตลาคม 2562

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” v

สารบญ

หนา บทสรปผบรหาร i คำนำ iv สารบญ v สารบญตาราง vi สารบญแผนภาพ xi บทท 1 บทนำ 1

ทมาของโครงการ 1 วตถประสงคในการวจย 2 กรอบแนวคดในการประเมนผล 3

บทท 2 ระเบยบวธวจย 4 ระเบยบวธวจย 4 ประชากรเปาหมาย 4 การกำหนดขนาดตวอยาง 4 การสมตวอยาง 5 การเกบรวบรวมขอมล 9 เครองมอวด 10 การวเคราะหขอมล 10 ผลทคาดวาจะไดรบ 10 การควบคมคณภาพ 10 ระยะเวลาดำเนนโครงการ 11

บทท 3 ผลการสำรวจ 12 ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 12 ตอนท 2 การรบรสอและความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” 16 ตอนท 3 พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล 28 ตอนท 4 พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา 37 บทท 4 บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 54 บทสรป 54 อภปรายผล 59 ขอเสนอแนะ 64 บรรณานกรม 67 ภาคผนวก 68

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” vi

สารบญตาราง

ตาราง หนา 1 แสดงจำนวนกลมเปาหมายประชากรอาย 15 ปขนไป จำแนกตามภมภาค 4 2 แสดงจำนวนตวอยาง (Sample Size) การปรบคาผลกระทบจากการวจย และอตราความรวมมอ

Determine Sample Size 5

3 แสดงแสดงการคำนวณขนาดตวอยาง (Sample Size) จำแนกภมภาค 5 4 แสดงผลการสมตวอยางจงหวด สดสวนและจำนวนตวอยาง จำแนกรายจงหวด 9 5 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามเพศ 13 6 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามอาย 13 7 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามสถานภาพสมรส 13 8 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามการศกษาชนสงสด 14 9 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามศาสนาทนบถอ 14 10 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามอาชพ 15 11 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามรายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน 15 12 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามพนทพกอาศย 15 13 แสดงคาประมาณการและรอยละของผทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป

2562” 16

14 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบชองทางทเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” ป 2562 (เฉพาะตวอยางทเคยเหน/ รบรสอประชาสมพนธ งดเหลาเขาพรรษา” ป 2562 และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

17

15 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบชองทางทเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” จำแนกตามภมภาค (เฉพาะตวอยางทเคยเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” โดยพจารณา 3 อนดบแรก)

18

16 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

19

17 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

20

18 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

21

19 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” มผลทำใหเกด ความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”)

22

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” vii

สารบญตาราง (ตอ)

ตาราง หนา 20 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยบอกตอ หรอสอสารดวยวธอน เชน สงคม

ออนไลน (Social Network) ชกชวนคนรอบขางงดเหลาเขาพรรษา 23

21 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษาในพนทพกอาศย เชน เดนรณรงค กจกรรมเทเหลา ลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา

25

22 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบบคคลหรอองคกรทเปนผนำการรณรงคงดเหลาเขาพรรษาในพนทพกอาศย (เฉพาะตวอยางทมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษาในพนทพกอาศย และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

25

23 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาเขาพรรษา 26 24 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความเหนดวยวาการรณรงคใหงดเหลาในชวงเขาพรรษา

3 เดอน จะชวยใหประเทศไทยลดปรมาณการดมและจำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได 26

25 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความคดเหนตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ในปตอๆ ไป 27 26 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความคดเหน/ ขอเสนอแนะตอการรณรงคงดเหลา

เขาพรรษา (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) 27

27 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต ของผทดมเครองดมแอลกอฮอล

28

28 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล ในชวง 12 เดอนทผานมา

28

29 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยดมเครองดมแอลกอฮอลในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ ในชวง 12 เดอนทผานมา

29

30 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา 30 31 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบจำนวนปทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล

(เฉพาะตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา) 30

32 แสดงคาประมาณการและรอยละของผทดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน

31

33 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบคนทดมเครองดมแอลกอฮอลดวยบอยทสด (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

33

34 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบประเภทเครองดมแอลกอฮอลทดม (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

33

35 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบประเภทเครองดมแอลกอฮอลทดมบอยทสด (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

34

36 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความถในการดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

34

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” viii


ตาราง หนา 37 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยคดทจะเลกดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวต

(เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) 34

38 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบคาใชจายในการดมแตละครง (รวมมกเซอร กบแกลม ทป มาลย หรออนๆ) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

35

39 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาเมอปทแลว (2561) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

37

40 แสดงคาประมาณการและรอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

37

41 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ ทระบสาเหตทไมสามารถงดเหลาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

40

42 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ ทระบเหตผลสำคญทสดทไมสามารถงดเหลาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน

40

43 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดเทศกาลเขาพรรษา ทระบสาเหตททำใหงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

41

44 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดเทศกาลเขาพรรษา ทระบเหตผลสำคญทสดททำใหงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

42

45 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดเทศกาลเขาพรรษา ทระบความตงใจจะงดตอไป (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

42

46 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา ทระบระยะเวลาทกลบมาดมระหวางพรรษา หลงเขาพรรษามาแลว (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

43

47 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา ทระบระยะเวลาโดยรวมตลอดเขาพรรษาปนทงดดมได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

43

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ix


ตาราง หนา 48 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา

ทระบสาเหตทไมสามารถงดตลอดพรรษาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

44

49 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา ทระบเหตผลสำคญทสดททำใหไมสามารถงดตลอดพรรษาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

44

50 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวงเขาพรรษา ทระบสดสวนการดมทลดลงเมอเทยบกบกอนชวงเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

45

51 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวงเขาพรรษา ทระบความถในการดม เปรยบเทยบในชวงเขาพรรษากบชวงกอนเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

45

52 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวงเขาพรรษา ทระบสาเหตทไมสามารถงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ)

46

53 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวงเขาพรรษา ทระบเหตผลสำคญทสดททำใหไมสามารถงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

46

54 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเตรยมความพรอมลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล กอนเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

47

55 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการมอาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

48

56 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความถของการเกดอาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน และมอาการหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล)

48

57 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบวธรกษาอาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน และมอาการหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล)

48

58 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการดมเครองดมแอลกอฮอล ภายหลงจากมอาการ (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน และมอาการหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล)

48

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” x


ตาราง หนา 59 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหลงจาก

ออกพรรษา (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน) 49

60 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการดมเบยรไรแอลกอฮอล ในชวง 12 เดอนทผานมา (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

50

61 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการดมเบยรไรแอลกอฮอล ในชวง 12 เดอนทผานมา (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

51

62 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบผลของการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน โดยตอบไดมากกวา 1 ขอ)

51

63 แสดงคาประมาณการและรอยละของผทประหยดเงนไดจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทสามารถประหยดเงนไดจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

52

64 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความตงใจจะลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปหนา (2563) (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

52

65 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยไดยนสายดวนเลกเหลา 1413 (เฉพาะตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตทผานมา)

53

66 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบชองทางทเคยใชบรการขอคำปรกษาสายดวนเลกเหลา 1413 (เฉพาะตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตทผานมา และเคยใชบรการขอคำปรกษาสายดวนเลกเหลา 1413 โดยตอบไดมากกวา 1 ขอ)

53

67 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเขารวมกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษา เปรยบเทยบป 2561 กบป 2562 (เฉพาะตวอยางทเปนนกดมปจจบน)

61

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” xi

สารบญแผนภาพ

แผนภาพ หนา 1 แสดงคารอยละการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”

จำแนกตามภมภาค 16

2 แสดงคารอยละการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

19

3 แสดงคารอยละการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

20

4 แสดงคารอยละการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

21

5 แสดงคารอยละความคดเหนตอสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” วามผลทำใหเกดความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล จำแนกตามการดมเครองดมแอลกอฮอล เพศ และชวงอาย (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”)

23

6 แสดงคารอยละการเคยบอกตอ หรอสอสารดวยวธอน เชน สงคมออนไลน (Social Network) ชกชวนคนรอบขางงดเหลาเขาพรรษา จำแนกตามการดมเครองดมแอลกอฮอล เพศ และชวงอาย

24

7 แสดงคาประมาณการจำนวนผทดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน (หนวย: ลานคน) และรอยละของความชก จำแนกตามเพศ ชวงอาย และภมภาค

32

8 แสดงคาเฉลยรายจายในการดมเครองดมแอลกอฮอลแตละครง จำแนกตามเพศ พนท และระดบรายได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) (หนวย: บาท)

36

9 แสดงคาประมาณการพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) (หนวย: ลานคน)

38

10 แสดงคาประมาณการพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (หนวย: ลานคน) และรอยละของแตละกลมพฤตกรรม จำแนกตามภมภาค (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

39

11 แสดงคารอยละความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหลงจากออกพรรษา จำแนกตามพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

50

12 แสดงคารอยละการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” เปรยบเทยบระหวางป 2546 - 2562

59

13 แสดงคารอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) จำแนกตามการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”

60

14 แสดงคารอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) จำแนกตามการลงนาม/ ปฏญาณตน

61

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” xii

สารบญแผนภาพ (ตอ)

แผนภาพ หนา 15 แสดงคารอยละนกดมปจจบน (Current Drinker) เปรยบเทยบระหวางป 2558 - 2562 62 16 แสดงคารอยละของพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเทศกาลเขาพรรษา เปรยบเทยบ

ระหวางป 2546 - 2562 63

17 แสดงคารอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) จำแนกตามการดมประจำ (ดมอยางนอยสปดาหละครง)

64

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” 1

บทท 1 บทนำ

ทมาของโครงการ

การดมเครองดมแอลกอฮอลเปนปจจยเสยงสำคญ โดยเปนสาเหตของโรคและเงอนไขของการบาดเจบมากกวา 200 ประเภท เปนสาเหตการเสยชวตของประชากรโลกมากถง 3.3 ลานคนตอป หรอรอยละ 5.9 และทำใหเกดความสญเสยปสขภาวะ (disability adjusted life years - DALYs) รอยละ 5.1 ของภาระโรคทวโลก (World Health Organization, 2014) สำหรบประเทศไทย พบวามปรมาณการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลสงเปนอนดบ 3 ในเอเชย รองจากเกาหลใต และญปน และเปนอนดบ 75 ของโลก (ณฐ ธารพานช, 2557ก) คนไทยเสยชวตจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลทก 10 นาท รวมปละกวา 5 หมนคน* รายงานภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2557 พบวา เครองดมแอลกอฮอลเปนสาเหตอนดบหนงของความสญเสยปสขภาวะเนองจากภาวะบกพรองทางสขภาพในเพศชาย (มลนธเพ อการพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ สำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ, 2560) นอกจากน ยงสรางความสญเสยทางเศรษฐกจเปนอยางมาก โดยมการประเมนตนทนผลกระทบทางสงคมจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในป 2554 ไวสงถง 7.678 หมนลานบาท (ธชนนท โกมลไพศาล, 2558)

พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของคนไทยยงมแนวโนมเพมขน ผลสำรวจพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในป พ.ศ. 2561 โดยศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ รวมกบศนยวจยปญหาสรา พบวาตวอยางรอยละ 42.6 (คาประมาณการ 22.556 ลานคน) ดมเครองดมแอลกอฮอลในรอบ 1 ป หรอเรยกวาเปนนกดมปจจบน (Current Drinker) นบเปนตวเลขสงสดในรอบ 5 ป (2557 - 2561) เพมขนจากป 2560 ถงรอยละ 3 โดยสดสวนผดมทเพมขนนนมาจากผชายทอยในวยผใหญเปนสำคญ (ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ, 2561)

ทงน วนเขาพรรษาถอเปนวนสำคญทางพระพทธศาสนา และเปนจดเรมตนทดในการตงใจทำความด ลด ละ เลกอบายมข อยางเหลาหรอเครองดมแอลกอฮอล (สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2562) สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล.) สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) กระทรวงสาธารณสข และภาคเครอขาย ไดรวมกนดำเนนโครงการ “งดเหลาเขาพรรษา” มาตงแตป พ.ศ. 2546 ดวยการอาศยความเชอทางศาสนาและศลธรรมดงขางตน รวมกบเหตผลในการรณรงคอนๆ ทงดานสขภาพ เศรษฐกจ และสงคม เปนเหตผลในการรณรงค พรอมกบอาศยความรวมมอจากทกภาคสวนใหมการดำเนนการอยางตอเนองมาจนถงปจจบน (ทกษพล ธรรมรงส, 2553)

* ขอมลจากการเสวนาวชาการ “พ.ร.บ.ควบคมเครองดมแอลกอฮอล ธรกจหรอประชาชน ใครเดอดรอน” (2560). สบคนจาก https://workpointnews.com/2017/12/16/เปดสถต-คนไทยตดเหล/


ศนยวจยปญหาสรา (ศวส.) ภายใตการสนบสนนของสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ซงเปนหนวยงานวชาการทสนบสนนการสรางองคความรเกยวกบปญหาแอลกอฮอลในประเทศไทย ไดจดใหมการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” มาโดยตลอดตงแตมการดำเนนโครงการ ซงผลการประเมนการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ตงแตป พ.ศ. 2546 มาจนถงปทผานมา แสดงใหเหนถงความสำเรจของการสรางการรบร โดยมสดสวนการพบเหน/ รบร สงถงประมาณรอยละ 75 - 90 ทสำคญพบวาภายหลงการรณรงค พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษาของคนไทยไดปรบเปลยนไป โดยบางสวนหรออาจเปนสวนใหญในหลายๆ ปไดเขารวมงดเหลา ทงงดตลอดเทศกาลเขาพรรษา งดเปนบางชวง หรอลดปรมาณการดมลง โดยเฉพาะชวงป พ.ศ. 2555 - 2560 พบวาสดสวนของผทดมไมตางจากเดมลดลงอยางชดเจน ไมถง 1 ใน 3 อยางไรกตาม สงเกตไดวา ในป พ.ศ. 2561 ทผานมา สดสวนของผทดมไมตางจากเดมกลบเพมขนมาเปนรอยละ 44.5 (ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ, 2561)

สำหรบป 2562 น มการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา โดยใชมตดานสขภาพเปนตวนำ ภายใตแคมเปญ “พกตบ” เชนหลายปทผานมา โดยมมตดานสงคม และเศรษฐกจ เปนสวนประกอบ ตามทมขอความรณรงคเพอชใหเหนวา งดเหลาเขาพรรษา ไดอะไร? (สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2562)

1. ไดรกษาสขภาพ - เขาพรรษาถอเปนชวงพกดม พกตบ เพอใหรางกายไดพกฟน และใหตบฟนฟ ซอมสรางตวเอง สรางเซลลใหมและกำจดสารพษจากรางกาย

2. ไดความรกจากคนรอบขาง - คนรอบขางมกหวงใยสขภาพของผทดมเครองดมแอลกอฮอล การงดดมเปนการแสดงออกความรสกทมตอคนรอบขาง เชอมความสมพนธและใหเวลากบครอบครวมากขน

3. ไดเงนเกบ - การดมคนเดยวหรอหลายคน กมคาใชจายสงในแตละเดอน การงดดมชวยลดคาใชจายทไมจำเปน และเปนการเกบรกษาใหมเงนเหลอออมมากขน

4. ไดความปลอดภย - อบตเหตทเกดจากการดมแลวขบสงผลกระทบตอตนเองและผอน การงดดมชวยลดโอกาสในการเกดอบตเหตและการทะเลาะววาทกบคนรอบขาง

การตดตามผลการณรงค รวมถงพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลของคนไทย จะเปนขอมลสำคญนำไปสขอเสนอเพอพฒนาปรบปรงการรณรงค และแนวทางการขบเคลอนเพอควบคมเครองดมแอลกอฮอล รวมถงเปนการสะสมองคความรทางวชาการดานปญหาสรา ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ (SAB) ขอเสนอขอเสนอโครงการ เพอดำเนนโครงการประเมนผลการรณรงคงดเหลาเขาพรรษาป 2562 ในครงน ตามระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร วตถประสงคในการวจย

1. เพอสำรวจการรบรและความคดเหนตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา 2. เพอศกษาพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล 3. เพอสำรวจประเดนอนๆ ทเกยวของ เชน การจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษาในพนททพกอาศยอย

การรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาเขาพรรษา และการเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล


4. เพอการวเคราะหทศทางและแนวโนมพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา กรอบแนวคดในการประเมนผล

การประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” เปนการสำรวจทศนคตและพฤตกรรมของประชาชนไทย อยางตอเนองมาตงแตป พ.ศ. 2546 โดยมการนำผลการประเมนมาเปรยบเทยบระหวางปเพอตดตามการเปลยนแปลงทเกดขน ดงนนจงใชระเบยบวธและชดคำถามทมโครงสรางหลกคงท (ทกษพล ธรรมรงส, 2553)

สำหรบโครงสรางหลกของชดคำถาม นอกจากสวนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามแลว ยงประกอบดวยชดคำถามสำคญ 2 สวนหลก ไดแก

1. การรบรสอการณรงค และความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ขอบเขตเนอหาจะประกอบดวย การสอบถามถงการเคยเหน/รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” โดยเนนไปทแคมเปญทจดขนในปน และสอบถามถงชองทางการรบรสอประชาสมพนธ ผลตอความตระหนกหรอสำนกในการลดละเลกการดมเคร องดมแอลกอฮอลของประชาชน และความคดเหนตอประโยชนของการรณรงคตอการลดปรมาณการดม/ จำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอล

2. พฤตกรรมการดมเคร องดมแอลกอฮอล ขอบเขตเนอหาจะประกอบดวย การดมเคร องดมแอลกอฮอลในรอบ 9 เดอนทผานมา (Current Drinker) ประเภทเครองดมแอลกอฮอลทดม ความถของการดม คาใชจายในการดมแตละครง แตจดเนนสำคญคอ พฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษา ซงแบงออกเปน 4 กลม ไดแก กลมทงดตลอดเทศกาล กลมทงดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) กลมทไมงดแตลดการดมลง และกลมทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ ทงนแตละกลมจะศกษาถงเหตผลหรอขอมลรายละเอยดอนๆ ประกอบ

ทงน ในการวเคราะหผล จะมการหาความสมพนธระหวางการรบรสอกบพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา พรอมกบเปรยบเทยบขอมลยอนหลง


บทท 2 ระเบยบวธวจย

ระเบยบวธวจย

การประเมนผลการรณรงคคร งน ดำเนนการตามระเบยบว ธ ว จยเชงปรมาณ (Quantitative Methodology) โดยใชวธการวจยเชงสำรวจ (Survey Research) ดวยการลงพนทภาคสนามเกบขอมลกบกลมตวอยางทไดจากการส มตามหลกสถต จากนนจงนำขอมลท ไดมาวเคราะหประมวลผลตามกรอบวตถประสงคของการวจย ประชากรเปาหมาย

ประชากรเปาหมายในการสำรวจครงน คอประชาชนทวไปทมอาย 15 ขนไปทวประเทศ โดยพกอาศยอยในพนททไดจากการสมมาเปนระยะเวลาอยางนอย 3 เดอน อางองฐานขอมลประชากรป 2561 จากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย รวมจำนวนทงสน 53,663,428 คน รายละเอยดดงตารางท 1

ตารางท 1 แสดงจำนวนกลมเปาหมายประชากรอาย 15 ปขนไป จำแนกตามภมภาค

ภมภาค จำนวน สดสวน กรงเทพฯ ปรมณฑล 7,725,840 14.40 ภาคเหนอ 9,736,826 18.14 ภาคกลาง 10,817,581 20.16 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 18,030,473 33.60 ภาคใต 7,352,708 13.70

รวมจำนวนทงสน 53,663,428 100.00

ทมา: ระบบสถตทางการทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ขอมลป 2561

การกำหนดขนาดตวอยาง

การกำหนดขนาดตวอยาง คำนวณจากระดบความเชอมนรอยละ 95 ความคาดเคลอนจากการสมคอ +/- 2 ปรบคาดวยผลกระทบจากการออกแบบวจย (design effect) 1.4 และอตราการตอบ (response rate) 85% รวมจำนวนตวอยาง 3,866 ตวอยาง (หนวยการวเคราะหคอบคคล) รายละเอยดตามตารางท 2 และ 3


ตารางท 2 แสดงจำนวนตวอยาง (Sample Size) การปรบคาผลกระทบจากการวจย และอตราความรวมมอ Determine Sample Size

Confidence Level Confidence Interval Sample size 95 +/- 2 2,401

ปรบคาดวยผลกระทบจากการออกแบบวจย Design Effect = 1.4 อตราความรวมมอ Response rate 85

95 +/- 2 3,866 ตารางท 3 แสดงแสดงการคำนวณขนาดตวอยาง (Sample Size) จำแนกภมภาค

ภมภาค จำนวนจงหวด สดสวน จำนวนตวอยาง กรงเทพฯ ปรมณฑล 3 14.40 557 ภาคเหนอ 2 18.14 701 ภาคกลาง 2 20.16 779 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 3 33.60 1,299 ภาคใต 2 13.70 530

รวมจำนวนทงสน 12 100.00 3,866

หมายเหต: จำนวนตวอยางอาจมการปรบเปลยนตามโครงสรางการสมในพนทจรง แตโดยรวมจะไมนอยกวา 3,866 ตวอยาง

การสมตวอยาง

การสมตวอยางในโครงการน ประยกตใชการสมแบบผสมผสาน ประกอบดวย 1. ประยกตใชการสมตวอยางแบบแบงช นภมหลายขน (Stratified Multi-Stage Sampling) โดยม

กรงเทพฯ ปรมณฑล ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต เปนชนภมหลก (Stratum) ในแตละชนภมหลก มระดบขนของการสมตวอยางแตกตางกนไปตามลกษณะการปกครอง

2. การสมเลอกพนทตวอยางแตละชนภม คณะผวจยประยกตใชการสมเชงระบบและคาความถสะสมของจำนวนประชากรเปนฐานในการสม (Cumulative Systematic Sampling) เพอเปดโอกาสใหแตละพนทไดรบการสมเลอกตามนำหนกของจำนวนประชากรในพนท โดยมขนตอนดงรายละเอยด

ขนตอนท 1 จดทำตารางการสมตามโครงสรางของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พรอมขอมล จำนวนประชากรในแตละพนท ขนตอนท 2 จดเรยงและใหเลขทแตละพนทตามขนาดประชากร โดยเรยงลำดบจากมากไปนอย

เพอใหการสมกระจายไปยงจงหวดทมประชากรขนาดแตกตางกน (ใหญ กลาง และเลก) ขนตอนท 3 หาคาชวงกวางของการสมตวอยาง (sampling interval) คอ โดยท

k = ชวงกวางของการสม N = จำนวนประชากร n = จำนวนพนททตองการ


ขนตอนท 4 เลอกเลขสมตงตน (r) ใหมคาระหวาง 1 กบ k (1 < r < k) ดวยวธการสมอยางงาย (simple random sampling) จากนนสมพนทตวอยางถดไปตามชวงกวางทคำนวณได คอหนวยทมหมายเลขตรงกบคา r, r+k, r+2k, ..., r+(n-1)k

ทงนโครงสรางการสมตวอยาง จำแนกเปน 3 สวนตามลกษณะดานการปกครองดงน กรงเทพมหานคร แบงออกเปน 3 ชนภมยอย คอ ชนใน ชนกลาง และชนนอก การสมตวอยางขนทหนง แบงพนทกรงเทพฯ เปน 3 ชนภมยอย คอชนใน ชนกลาง และชนนอก และ

กำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของทง 3 ชนภม (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทสอง สมตวอยางเขต โดยใชวธการตามทระบในขอ 2 และกำหนดสดสวนตวอยาง ใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของพนทนนๆ (Probability

Proportional to Size Sampling) การสมตวอยางขนทสาม ส มตวอยางชมชน โดยใชวธการตามทระบในขอ 2 และกำหนดสดสวน

ตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปข นไปของพนทนนๆ (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทส สมตวอยางครวเรอน โดยใชการสมแบบเปนระบบ (Systematic Sampling) การสมตวอยางขนทหา เลอกตวอยางประชาชนในแตละครวเรอน ครวเรอนละ 1 คน โดยเลอกตาม

คณลกษณะทตรงกบสดสวนเพศ และชวงอาย ทคำนวณไวในขนตอนทสาม (กรณในครวเรอนมบคคลทมคณลกษณะตรงตามสดสวนมากกวา 1 คน ใหสมอยางงายเลอกคนใดคนหนง)

จงหวดปรมณฑล การสมตวอยางขนทหนง ทำการสมจงหวดตวอยาง โดยใชวธการตามทระบในขอ 2 และกำหนด

สดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของพนทนนๆ (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทสอง แบงพนทแตละจงหวดออกเปนในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาล และกำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของพนทนนๆ (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทสาม สมตวอยางหมบาน ใชวธการตามทระบในขอ 2 และกำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของพนทนนๆ (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทส สมตวอยางครวเรอน โดยใชการสมแบบเปนระบบ (Systematic Sampling)


การสมตวอยางขนทหา เลอกตวอยางประชาชนในแตละครวเรอน ครวเรอนละ 1 คน โดยเลอกตามคณลกษณะทตรงกบสดสวนเพศ และชวงอาย ทคำนวณไวในขนตอนทสาม (กรณในครวเรอนมบคคลทมคณลกษณะตรงตามสดสวนมากกวา 1 คน ใหสมอยางงายเลอกคนใดคนหนง)

ภมภาคตางๆ การสมตวอยางขนทหนง แบงออกเปน 4 ชนภมยอย คอ ภาคเหนอ ภาคกลาง ตะวนออกเฉยงเหนอ

และภาคใต กำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของทง 4 ชนภม (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทสอง สมตวอยางจงหวดในแตละภาค ใชวธการตามทระบในขอ 2 และกำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบกบจำนวนประชากรทมอาย 15 ปขนไป (Probability Proportional to Size Sampling) ในจงหวดทสมได

การสมตวอยางขนทสาม แบงพนทแตละจงหวดออกเปนในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาล และกำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรทมอาย 15 ปขนไปของพนทนนๆ (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทส ส มตวอยางหมบาน ใชว ธ การตามทระบในขอ 2 และกำหนดสดสวนตวอยางใหสอดคลองกบประชากรท มอาย 15 ปข นไปของพนท น นๆ (Probability Proportional to Size Sampling)

การสมตวอยางขนทหา สมตวอยางครวเรอน โดยใชการสมแบบเปนระบบ (Systematic Sampling) การสมตวอยางขนทหก เลอกตวอยางประชาชนในแตละครวเรอน ครวเรอนละ 1 คน โดยเลอกตาม

คณลกษณะทตรงกบสดสวนเพศ และชวงอาย ทคำนวณไวในขนตอนทส (กรณในครวเรอนมบคคลทมคณลกษณะตรงตามสดสวนมากกวา 1 คน ใหสมอยางงายเลอกคนใดคนหนง)

(พจารณาจากผงการสมตวอยาง)


ประชาชนอาย 15 ปขนไป ทวประเทศ

กรงเทพมหานคร

ภาคใต ภาคอสาน ภาคกลาง ภาคเหนอ

เขตตวอยาง

ชมชนตวอยาง

กรงเทพฯ ชนใน กรงเทพฯ ชนนอก กรงเทพฯ ชนกลาง

ปรมณฑล

จงหวดตวอยาง

ในเขต เทศบาล

นอกเขตเทศบาล

หมบานตวอยาง หมบานตวอยาง

กำหนดโควตาโดยการควบคมสดสวนตวอยางใหมคณลกษณะดานเพศและอาย สอดคลองกบประชากรในพนท

ตวอยาง

ผงการสมตวอยาง

ตวอยาง ตวอยาง

ครวเรอนตวอยาง ครวเรอนตวอยาง ครวเรอนตวอยาง


ตารางท 4 แสดงผลการสมตวอยางจงหวด สดสวนและจำนวนตวอยาง จำแนกรายจงหวด ภมภาค สดสวน จำนวนตวอยาง

กรงเทพฯ ปรมณฑล 14.40 557 กรงเทพมหานคร 69.95 390 สมทรปราการ 16.12 90 ปทมธาน 13.93 77

ภาคเหนอ 18.14 701 เชยงใหม 65.41 459 พษณโลก 34.59 242

ภาคกลาง 20.16 779 ชลบร 61.60 480 นครปฐม 38.40 299

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 33.60 1,299 นครราชสมา 44.58 579 ขอนแกน 30.81 400 ศรสะเกษ 24.61 320

ภาคใต 13.70 530 นครศรธรรมราช 52.87 280 สงขลา 47.13 250

รวมจำนวนทงสน 100.00 3,866 การเกบรวบรวมขอมล

1. เกบรวบรวมขอมลโดยใชการลงพนทภาคสนาม เขาเกบขอมลกบกลมตวอยางในครวเรอนทไดจากการสม ทำการสมภาษณแบบเผชญหนา (face to face) โดยใชแบบสอบถาม พรอมกบแสดงสอประกอบ (คลปโฆษณา) ทงนมการแบงทมเกบขอมลออกเปน 6 ทม กระจายไปภมภาคตางๆ (ภาคตะวนออกเฉยงเหนอใช 2 ทม) แตละทมประกอบดวยหวหนาทม 1 คน และพนกงานเกบขอมล 5 - 6 คน รวมพนกงานภาคสนามทงสน 36 คน

2. ผลการเกบรวบรวมขอมล ทมงานภาคสนามสามารถเกบรวบรวมขอมลไดรวมจำนวนทงสน 3,927 ตวอยาง หรอคดเปนรอยละ 101.6 จากขนาดตวอยางทสมไว


เครองมอวด

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถาม จดทำโดยคณะทำงานของศนยวจยปญหาสรา (ศวส.) ซงมโครงสรางคำถามทประกอบดวยสวนตางๆ ทงคณลกษณะประชากร และประเดนคำถามตามวตถประสงคของการวจย แบงเปน 3 ตอนดงน

ตอนท 1 การรบรสอและความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ตอนท 2 การดมเครองดมแอลกอฮอล ตอนท 3 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ทงน ในตอนท 1 จะมการสำรวจการเคยพบเหนโฆษณาทางโทรทศนตามทสำนกงานกองทนสนบสนน

การสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ไดมการรณรงคในชวงเขาพรรษา ไดแก “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” “ตบกลบมาด กลางพรรษา” และ “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” โดยมการแสดงสอประกอบ (คลปโฆษณา)

การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมล ใชโปรแกรมสำเรจรปทางสถต (SPSS) ในการประมวลผลขอมล โดยสถตทใชเปนสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ไดแก จำนวน รอยละ คาเฉลย ขนอยกบตามความเหมาะสมของประเภทขอมล และวตถประสงคในการนำมาใชประโยชนจากขอมล โดยมการเปรยบเทยบขอมลยอนหลงในประเดนสำคญ

ผลทคาดวาจะไดรบ

คาดวาผลการศกษาทได จะนำไปสขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอการพฒนาปรบปรงการรณรงคงดเหลาเขาพรรษาในปตอๆ ไป รวมถงเปนขอมลวชาการสำหรบนำไปสอสารสาธารณะ สรางความตระหนกรใหกบสงคม

การควบคมคณภาพ

1. การเกบรวบรวมขอมล พนกงานเกบขอมลผานการคดเลอกและอบรมความเขาใจตอแบบสอบถาม และวธการเกบขอมล โดยมหวหนาทมแตละพนทควบคมการเกบขอมลในภาคสนาม พรอมระบบ GPS Checking เพอยนยนการลงพนททำงาน โดยหวหนาทมจะตรวจสอบความถกตอง และรายงานผลตอหวหนาโครงการวจยเปนรายวน

2. ระบบปอนขอมลทปองกนขอผดพลาด เพอสามารถควบคมขอมลใหมความถกตองตรงตามแบบสอบถาม ทมงานใชโปรแกรมสำเรจรปทปองกนขอผดพลาดตางๆ อาท การปอนตวเลขผด ปอนตวเลขเกนจำนวน หรอการปองกนความไมสอดคลองกนของขอมล เปนตน


3. การตรวจสอบความสอดคลองของขอคำตอบ ทำการตรวจสอบความถกตอง และสอดคลองของขอมลทมความเชอมโยงสมพนธกน กอนนำเขาสขนตอนการปอนขอมล ประมวลผลตอไป

ระยะเวลาดำเนนโครงการ

1. เตรยมการ และสรางเครองมอ 1 สปดาห 2. เกบขอมลภาคสนาม 3 สปดาห 3. ลงรหส ปอนขอมล ประมวลผล และจดทำรายงานเบองตน 1 สปดาห 4. จดทำ (ราง) รายงานฉบบสมบรณ 3 สปดาห รวมระยะเวลาดำเนนโครงการทงสน 8 สปดาห


บทท 3 ผลการสำรวจ

ผลการสำรวจทไดนำเสนอโดยใชตารางแสดงคาทางสถต ประกอบการพรรณนาผล โดยแบงออกเปน 4 ตอน ไดแก

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 การรบรสอและความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ตอนท 3 พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ตอนท 4 พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตวอยางเปนเพศหญง รอยละ 52.8 เพศชาย รอยละ 47.2 กวา 1 ใน 3 หรอรอยละ 36.9 มอาย 50 ปขนไป สวนกลมอาย 20 - 29 ป 30 - 39 ป และ 40 - 49 ป กระจายในสดสวนใกลเคยงกนคอกลมละประมาณรอยละ 18 - 19 ขณะทกลมอาย 15 - 19 ปมอยรอยละ 7.7 ตวอยาง 2 ใน 3 หรอรอยละ 65.9 สมรสแลว ขณะทรอยละ 26.6 เปนโสด

สวนใหญรอยละ 84.5 จบการศกษาตำกวาระดบปรญญาตร รอยละ 15.0 จบปรญญาตร และรอยละ 0.4 จบสงกวาปรญาตร ตวอยางสวนใหญรอยละ 98.0 นบถอศาสนาพทธ โดยมศาสนาอสลาม และศาสนาครสต เลกนอยเพยงรอยละ 1.4 และ 0.4 ตามลำดบ

การจำแนกตามอาชพ พบวาอาชพคาขายรายยอย/ บรการรายยอย มมากทสดในสดสวนเกอบ 1 ใน 4 หรอรอยละ 24.8 รองลงมาคอ ผใชแรงงาน/ รบจางทวไป รอยละ 18.2 พนกงานบรษทเอกชน รอยละ 16.3 และนกเรยน/ นกศกษา รอยละ 10.5 ขณะทอาชพอนๆ ตางมนอยกวารอยละ 10 ไดแก เกษยณอาย/ พอบาน/ แมบาน เกษตรกร/ ประมง ธรกจสวนตว/ ผประกอบการ ขาราชการ/ รฐวสาหกจ อาชพอสระ และอนๆ ขณะทผวางงาน รอยละ 1.3 ดานรายได พบวารอยละ 45.1 มรายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอนไมเกน 10,000 บาท ขณะทรอยละ 41.0 มรายได 10,001 - 20,000 บาท และรอยละ 13.9 มรายไดมากกวา 20,000 บาท

ตวอยางกวาคร งหรอรอยละ 58.3 พกอาศยอยนอกเขตเทศบาล ขณะทรอยละ 31.3 อยในเขตเทศบาล และรอยละ 10.4 อยในกรงเทพมหานคร

(รายละเอยดตามตารางท 5 - 12)


ตารางท 5 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามเพศ ลำดบ เพศ จำนวน รอยละ

1 ชาย 1,853 47.2 2 หญง 2,075 52.8

รวม 3,928 100.0 ตารางท 6 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามอาย

ลำดบ อาย จำนวน รอยละ 1 15 - 19 ป 301 7.7 2 20 - 29 ป 705 17.9 3 30 - 39 ป 713 18.2 4 40 - 49 ป 759 19.3 5 50 ปขนไป 1,450 36.9 รวม 3,928 100.0

ตารางท 7 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามสถานภาพสมรส

ลำดบ สถานภาพสมรส จำนวน รอยละ 1 โสด 1,043 26.6 2 สมรสและมบตร* 2,325 59.2 3 สมรสแตไมมบตร 263 6.7 4 หมาย/ หยา/ แยกกนอย 292 7.4 5 ไมระบ 5 0.1 รวม 3,928 100.0

*จำนวนบตรเฉลย 2 คน ตำสด 1 คน สงสด 6 คน


ตารางท 8 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามการศกษาชนสงสด ลำดบ การศกษาชนสงสด จำนวน รอยละ

1 ไมเคยเรยน 82 2.2 2 ประถมศกษา 1,003 25.5 3 มธยมศกษาตอนตน 870 22.1 4 มธยมศกษาตอนปลาย 850 21.6 5 ปวช. 153 3.9 6 ปวส. 254 6.5 7 อนปรญญา 107 2.7 8 ปรญญาตร 590 15.0 9 สงกวาปรญญาตร 15 0.4 10 ไมระบ 4 0.1 รวม 3,928 100.0

ตารางท 9 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามศาสนาทนบถอ

ลำดบ ศาสนาทนบถอ จำนวน รอยละ 1 พทธ 3,848 98.0 2 อสลาม 54 1.4 3 ครสต 17 0.4 4 ไมระบ 9 0.2

รวม 3,928 100.0


ตารางท 10 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามอาชพ ลำดบ อาชพ จำนวน รอยละ

1 คาขายรายยอย/ บรการรายยอย 978 24.8 2 ผใชแรงงาน/ รบจางทวไป 713 18.2 3 พนกงานบรษทเอกชน 639 16.3 4 นกเรยน/ นกศกษา 411 10.5 5 เกษยณอาย/ พอบาน/ แมบาน 360 9.2 6 เกษตรกร/ ประมง 272 6.9 7 ธรกจสวนตว/ ผประกอบการ 239 6.1 8 ขาราชการ/ รฐวสาหกจ 234 6.0 9 อาชพอสระ อาท ทนายความ สถาปนก 24 0.6 10 อน ๆ อาท ลกจาง อบต. 3 0.1 11 วางงาน 55 1.3 รวม 3,928 100.0

ตารางท 11 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามรายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน

ลำดบ รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน จำนวน รอยละ 1 ไมเกน 5,000 บาท 638 16.2 2 5,001 - 10,000 บาท 1,135 28.9 3 10,001 - 20,000 บาท 1,610 41.0 4 20,001 - 30,000 บาท 381 9.7 5 30,001 - 40,000 บาท 104 2.6 6 40,001 - 50,000 บาท 30 0.8 7 มากกวา 50,000 บาท 30 0.8 รวม 3,928 100.0

ตารางท 12 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง จำแนกตามพนทพกอาศย

ลำดบ พนทพกอาศย จำนวน รอยละ 1 กรงเทพมหานคร 407 10.4 2 ในเขตเทศบาล 1,231 31.3 3 นอกเขตเทศบาล 2,290 58.3 รวม 3,928 100.0


87.5 81.5 90.1 78.3 92.2

12.5 18.5 9.9 21.7 7.8

กรงเทพฯ ปรมณฑล

กลาง เหนอ อสาน ภาคใต

ไมเคยพบเหน

เคยพบเหน

ตอนท 2 การรบรสอและความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา”

2.1 การรบรตอสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ผลสำรวจพบวาตวอยางสวนใหญคอรอยละ 83.7 พบเหน/ รบร ถงส อประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ซงเพมขนรอยละ 4.8 เมอเทยบกบผลสำรวจป 2561 ทมอยรอยละ 78.9 เมอทำการประมาณการโดยคำนวณจากฐานขอมลประชากร (อางองฐานขอมลระบบสถตทางการทะเบยน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ป 2561) รวมจำนวน 53,663,428 คน ประมาณการไดว าในป 2562 สอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” สามารถสรางการรบรใหกบคนไทยไดถง 44,930,623 คน (ตารางท 13) ตารางท 13 แสดงคาประมาณการและรอยละของผทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป

2562”

ลำดบ การเคยพบเหน/ รบร คาประมาณการ รอยละ 1 ไมเคย 8,732,805 16.3 2 เคย 44,930,623 83.7 รวม 53,663,428 100.0

เมอจำแนกขอมลเปนรายภมภาค พบวาทกภาคยกเวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มสดสวนกวารอยละ

80 ทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ขณะทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รบรนอยทสดคดเปนรอยละ 78.3 (แผนภาพท 1)

แผนภาพท 1 แสดงคารอยละการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”

จำแนกตามภมภาค


2.2 ชองทางการรบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ตวอยางทพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” สวนใหญรอยละ 86.1 ระบ

รบรจากโฆษณาทางโทรทศน (สงเกตไดวาลดลงถงรอยละ 9.3 เมอเทยบกบผลสำรวจป 2561 ทมอยรอยละ 95.4) รองลงมารอยละ 31.2 รบรจากโซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม ใกลเคยงกนคอรอยละ 30.8 รบร จากครอบครว เพอน คนรจก นอกจากนยงมรอยละ 25.4 รบร จากปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard) และรอยละ 23.1 รบร จากสอโฆษณากลางแจงอ นๆ เชน ปายโฆษณา บรเวณรถไฟฟา รถประจำทาง (ตารางท 14)

ตารางท 14 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบชองทางทเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลา

เขาพรรษา” ป 2562 (เฉพาะตวอยางทเคยเหน/ รบรสอประชาสมพนธ งดเหลาเขาพรรษา” ป 2562 และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 3,312)

ลำดบ ชองทางทเหน/ รบรสอประชาสมพนธ จำนวน รอยละ 1 โฆษณาทางโทรทศน 2,848 86.1 2 โซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร

อนสตาแกรม 1,031 31.2

3 ครอบครว เพอน คนรจก 1,019 30.8 4 ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard) 840 25.4 5 สอโฆษณากลางแจงอนๆ เชน ปายโฆษณา บรเวณ

รถไฟฟา รถประจำทาง 766 23.1

6 ปายตงโตะในรายการโทรทศนตางๆ 316 9.5 7 ชวงทประกาศเขารายการโทรทศน 291 8.8 8 กจกรรมหรออเวนทตางๆ 225 6.8 9 โฆษณาทางวทย 222 6.7 10 เวบไซต 192 5.8 11 นตยสาร/ หนงสอพมพ 131 4.0 12 แผนพบ โบรชวร 71 2.1 13 อนๆ อาท เสยงตามสาย วด โรงพยาบาล 8 0.2

เมอจำแนกตามภมภาค พบวาทกภาคพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”

ผานการโฆษณาทางโทรทศนเปนอนดบแรก สวนชองทางอนดบ 2 - 3 ของแตละภมภาคมความแตกตางกนไป โดยมทงรบรจากครอบครว เพอน คนรจก สอโฆษณากลางแจงอนๆ เชน ปายโฆษณา บรเวณรถไฟฟา รถประจำทาง ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard) และโซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม (ตารางท 15)


ตารางท 15 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบชองทางทเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” จำแนกตามภมภาค (เฉพาะตวอยางทเคยเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” โดยพจารณา 3 อนดบแรก)

ภาค ชองทางทเหน/ รบรสอประชาสมพนธ

อนดบท 1 รอยละ อนดบท 2 รอยละ อนดบท 3 รอยละ

กรงเทพฯ ปรมณฑล (n = 506)

โฆษณาทางโทรทศน 79.4 ครอบครว เพอน คนรจก 48.0 โซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม

40.1

ภาคกลาง (n = 639) โฆษณาทางโทรทศน 84.4 สอโฆษณากลางแจงอนๆ เชน ปายโฆษณา บรเวณรถไฟฟา รถประจำทาง

44.8 โซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม

27.7

ภาคเหนอ (n = 639) โฆษณาทางโทรทศน 83.2 ครอบครว เพอน คนรจก 59.5 โซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม

37.7

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (n = 1,034)

โฆษณาทางโทรทศน 89.3 ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard)

30.5 โซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม

27.8

ภาคใต (n = 494) โฆษณาทางโทรทศน 92.1 ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard)

48.2 สอโฆษณากลางแจงอนๆ เชน ปายโฆษณา บรเวณรถไฟฟา รถประจำทาง

41.7


(n = 490) (n = 735) (n = 610) (n = 1,088) (n = 437)

80.384.4 88.7 90.8 71.4

19.7 15.6 11.3 9.2 28.6





2.3 การรบรตอโฆษณาทางโทรทศน 2.3.1 การรบรตอโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา”

เมอสอบถามเฉพาะกลมทพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน ถงการเคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” พบวามรอยละ 84.6 ทเคยเหน ขณะทรอยละ 15.4 ไมเคยเหน (ตารางท 16) ตารางท 16 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอน

เขาพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

ลำดบ การเคยเหน จำนวน รอยละ 1 เคย 2,410 84.6 2 ไมเคย 438 15.4

รวม 2,848 100.0

จากขางตน เมอจำแนกขอมลเปนรายภมภาค พบวาสวนใหญ ยกเวนภาคใต มสดสวนกวารอยละ 80

ทระบเคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” ขณะทภาคใต เคยเหนตำทสด คอรอยละ 71.4 (แผนภาพท 2)

แผนภาพท 2 แสดงคารอยละการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา”

(เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)


(n = 490) (n = 735) (n = 610) (n = 1,088) (n = 437)

64.4 65.5 81.5 63.4 63.7

35.6 34.5 18.536.6 36.3





2.3.2 การรบรตอโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา” ในกลมทพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน เมอสอบถามถง

การเคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา” พบวามรอยละ 67.4 ทเคยเหน ขณะทรอยละ 32.6 ไมเคยเหน (ตารางท 17) ตารางท 17 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กลาง

พรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

ลำดบ การเคยเหน จำนวน รอยละ

1 เคย 1,919 67.4 2 ไมเคย 929 32.6

รวม 2,848 100.0

จากขางตน เมอจำแนกขอมลเปนรายภมภาค สงเกตไดวาภาคเหนอ เคยเหนโทรทศนชด “ตบกลบมา

ด กลางพรรษา” ในสดสวนทสงทสด คดเปนรอยละ 81.5 ขณะทภาคอนๆ ระบเคยเหนอยระหวางรอยละ 63.4 - 65.5 หรอประมาณ 2 ใน 3 (แผนภาพท 3)

แผนภาพท 3 แสดงคารอยละการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา”



(n = 490) (n = 735) (n = 610) (n = 1,088) (n = 437)

56.0 38.2 63.6 39.9 57.4

44.061.8

36.460.1

42.6





2.3.3 การรบรตอโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” ในกลมทพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน เมอสอบถามถง

การเคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” พบวามสดสวนพอๆ กนทเคยเหน และไมเคยเหน คดเปนรอยละ 49.1 และ 50.9 ตามลำดบ (ตารางท 18) ตารางท 18 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอน

ออกพรรษา” (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ทางโทรทศน)

ลำดบ การเคยเหน จำนวน รอยละ

1 เคย 1,397 49.1 2 ไมเคย 1,451 50.9

รวม 2,848 100.0

จากขางตน เมอจำแนกขอมลเปนรายภมภาค สงเกตไดวาภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ม

ไมถงรอยละ 40 ทเคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” ขณะทภาคอนๆ ระบเคยเหนอยระหวางรอยละ 56.0 - 63.6 ซงเกนกวาครงหนง (แผนภาพท 4)

แผนภาพท 4 แสดงคารอยละการเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา”



2.4 ผลของสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” ตอการสรางความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล

ตวอยางรอยละ 86.0 เหนวาสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” มผลตอการสรางความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลไดในระดบตางๆ (เลกนอยถงมากทสด) โดยมรอยละ 58.9 เหนวามผลในระดบปานกลางถงมาก ขณะทรอยละ 13.4 ระบไมมผลเลย (ตารางท 19)

ตารางท 19 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” มผลทำใหเกด

ความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”)

ลำดบ ความคดเหน จำนวน รอยละ 1 ไมมผลเลย 444 13.4 2 มผลเลกนอย 768 23.2 3 มผลปานกลาง 1,309 39.5 4 มผลมาก 642 19.4 5 มผลมากทสด 130 3.9 6 ไมระบ 19 0.6 รวม 3,312 100.0

เมอจำแนกขอมลตามพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561)

ถงชวงกอนเขาพรรษาปน พบวาสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” สรางความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลใหกบกลมทดมมากกวากลมทไมดมอยเลกนอย อกทงพบวามผลตอกลมอาย 20 ปขนไปมากกวากลมอาย 15 - 19 ป อยางไรกตาม พบวาการรณรงคดงกลาวสรางความตระหนกใหกบเพศชายและเพศหญงไดพอๆ กน (แผนภาพท 5)


แผนภาพท 5 แสดงคารอยละความคดเหนตอส อประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” วามผลทำใหเกดความตระหนกในการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล จำแนกตามการดมเครองดมแอลกอฮอล เพศ และชวงอาย (เฉพาะตวอยางทเคยพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”)

2.5 การบอกตอ หรอสงตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ไปยงบคคลรอบขาง

ตวอยางรอยละ 61.7 เคยบอกตอ หรอแชรขอความบน Social Network เพอชกชวนคนรอบขางใหงดเหลาเขาพรรษา ขณะทรอยละ 38.3 ไมเคย โดยใหเหตผลวา ไมไดสนใจ ไมอยากยง เปนเรองสวนบคคล กลวถกตอวา ตนเองกดม และมองวาการดมเปนเรองปกต เปนตน (ตารางท 20) ตารางท 20 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยบอกตอ หรอสอสารดวยวธอน เชน สงคม

ออนไลน (Social Network) ชกชวนคนรอบขางงดเหลาเขาพรรษา ลำดบ การเคยบอกตอ หรอ แชรขอความ จำนวน รอยละ

1 เคย 2,422 61.7 2 ไมเคย เพราะไมไดสนใจ ไมอยากยง เปนเรองสวนบคคล

กลวถกตอวา ตนเองกดม และมองวาการดมเปนเรองปกต เปนตน

1,506 38.3

รวม 3,928 100.0

12.1 14.7 13.8 13.2 18.1 13.1 12.5 12.2 13.8

28.8 18.8 25.0 21.8 14.4 27.8 25.0 22.7 22.5

41.5

38.341.1

38.6 40.4

41.439.2 41.0 38.3

14.923.4

16.2 22.4 22.213.9 19.7 20.6 21.1

2.8 4.9 3.9 4.0 4.8 3.7 3.6 3.5 4.3

ดม ไมดม ชาย หญง 15-19 ป 20-29 ป 30-39 ป 40-49 ป 50 ขนไป

ไมมผล เลกนอย ปานกลาง มาก มากทสด

การดม เครองดมแอลกอฮอล

เพศ ชวงอาย


เมอจำแนกขอมลตามพฤตกรรมการดม พบวากลมทไมดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน มการบอกตอมากกวากลมทดมอยเลกนอย คดเปนรอยละ 64.3 และ 58.4 ตามลำดบ เมอจำแนกตามเพศ พบวาเพศหญงบอกตอมากกวาเพศชาย คดเปนรอยละ 66.5 และ 56.3 ตามลำดบ สวนการจำแนกตามชวงอาย พบวากลมอาย 30 ปขนไป มแนวโนมบอกตอมากกวากลมทอายไมถง 30 ปอยเลกนอย (แผนภาพท 6) แผนภาพท 6 แสดงคารอยละการเคยบอกตอ หรอสอสารดวยวธอน เชน สงคมออนไลน (Social Network)

ชกชวนคนรอบขางงดเหลาเขาพรรษา จำแนกตามการดมเครองดมแอลกอฮอล เพศ และชวงอาย

2.6 การจดกจกรรมการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” และการเขารวมปฏญาณตน

ผลสำรวจพบวามตวอยางไมถงครงคอรอยละ 42.2 ทระบวาในพนทพกอาศยของตนมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษา อยางไรกด เพมขนรอยละ 6.4 เมอเทยบกบผลสำรวจปทผานมาทมอยรอยละ 35.8 เฉพาะพนททมการจดกจกรรม พบวามตวอยางรอยละ 37.5 ไดเขารวมกจกรรมดวย ซงบคคล / องคกรทเปนผนำการรณรงคงดเหลาเขาพรรษาโดยมากไดแก องคกรทองถน (อบจ./ เทศบาล/ อบต.) คดเปนรอยละ 56.2 รองลงมาคอ โรงเรยน/ สถาบนการศกษา รอยละ 47.6 และวด พระสงฆ รอยละ 33.5 (ตารางท 21 - 22)

ทงน มตวอยางเพยงสวนนอย หรอรอยละ 15.2 เทานนทไดรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา ลดลงรอยละ 1.1 เม อเทยบกบผลสำรวจปท ผานมาทมอย รอยละ 16.3 ซ งการลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาน ประกอบดวยวธการตางๆ ไดแก ลงนามปฏญาณตนในสมดลงนามทหนวยงานตางๆ จดขน (รอยละ 60.8)

58.4 64.3 56.366.5

56.8 58.0 63.4 65.0 61.9

41.6 35.7 43.7 33.5 43.2 42.0 36.6 35.0 38.1

ดม ไมดม ชาย หญง 15-19 ป 20-29 ป 30-39 ป 40-49 ป 50 ขนไป

เคย ไมเคย

การดม เครองดมแอลกอฮอล

เพศ ชวงอาย


กลาวคำปฏญาณตนในงานกจกรรมทจดขน (รอยละ 35.1) และลงนามปฏญาณตนทางออนไลน (รอยละ 10.3) (ตารางท 23)

ตารางท 21 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษาในพนทพกอาศย

เชน เดนรณรงค กจกรรมเทเหลา ลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา ลำดบ การจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษาในพนทพกอาศย จำนวน รอยละ

1 มการจดกจกรรม 1,659 42.2 การเขารวม จำนวน รอยละ เขารวม 622 37.5 ไมไดเขารวม 1,037 62.5 รวม 1,659 100.0 2 ไมมกจกรรม 2,269 57.8 รวม 3,928 100.0

ตารางท 22 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบบคคลหรอองคกรทเปนผนำการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา

ในพนทพกอาศย (เฉพาะตวอยางทมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษาในพนทพกอาศย และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 1,659)

ลำดบ บคคล / องคกรทเปนผนำการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา จำนวน รอยละ

1 องคกรทองถน (อบจ./ เทศบาล/ อบต.) 906 56.2 2 โรงเรยน/ สถาบนการศกษา 768 47.6 3 วด พระสงฆ 540 33.5 4 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล (รพ.สต.) หรอหนวยงาน

สาธารณสขในพนท 296 18.4

5 กำนน ผใหญบาน 158 9.8 6 ผวาราชการจงหวด นายอำเภอ ฝายปกครอง 50 3.1 7 ปราชญชาวบาน คนเฒาคนแกในหมบาน 23 1.4 8 สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล.) 11 0.7 9 กรมสขภาพจต (สตบำบด) 9 0.6 10 อนๆ อาท แพทยวถธรรม มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราช

วทยาลย นตบคคลของหมบาน ประธานชมชน 13 0.9


ตารางท 23 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาเขาพรรษา ลำดบ การรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาเขาพรรษา จำนวน รอยละ

1 รวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา 597 15.2 โดยวธการ (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) จำนวน รอยละ 1) ลงนามปฏญาณตนในสมดลงนามทหนวยงาน

ตางๆ จดขน อาท โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล วด โรงเรยน โรงงาน

362 60.8

2) กลาวคำปฏญาณตน (ในงานกจกรรมทจดขน) 209 35.1 3) ลงนามปฏญาณตนทางออนไลน 61 10.3 2 ไมไดลงนาม/ ปฏญาณตน เนองจาก ไมมทใหลงนาม/ ไมมกจกรรม กลวทำไมได

เปนคนไมดมเครองดมแอลกอฮอลอยแลว ตงใจจะดมเปนปกต 3,331 84.8

รวม 3,928 100.0

2.7 ความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ตอการทำใหประเทศไทยลดปรมาณการดมและ

จำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได ตวอยางสงถงรอยละ 91.8 เหนดวยวาการรณรงคใหงดเหลาในชวงเขาพรรษา 3 เดอน จะชวยให

ประเทศไทยลดปรมาณการดมและจำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได ในกลมนประมาณครงหนงคอรอยละ 49.8 เหนวาการรณรงคกระตนไดในระดบมาก ขณะทรอยละ 39.9 เหนวากระตนไดในระดบปานกลาง โดยมเพยงรอยละ 9.6 ทเหนวากระตนไดนอย (ตารางท 24) ตารางท 24 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความเหนดวยวาการรณรงคใหงดเหลาในชวงเขาพรรษา 3 เดอน

จะชวยใหประเทศไทยลดปรมาณการดมและจำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได

ลำดบ ความเหนดวย จำนวน รอยละ 1 เหนดวย 3,605 91.8 ระดบการกระตน จำนวน รอยละ 1) มาก 1,797 49.8 2) ปานกลาง 1,437 39.9 3) นอย 347 9.6 4) ไมระบ 24 0.7 รวม 3,605 100.0 2 ไมเหนดวย เพราะ ไมมผลตอคนดม ยงดมเหมอนเดม คนทจะเลกดมจะเลกดวย

ตวเอง 39 1.0

3 ไมมความเหน 284 7.2

รวม 3,928 100.0


2.8 ความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ในปตอๆ ไป และขอเสนอแนะ ตวอยางสงถงรอยละ 95.5 เหนวาควรมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ในปตอๆ ไป โดยมเพยงรอยละ

4.1 เทานนทเหนตาง โดยใหเหตผลวา หามไมได คนยงดมอยด (ตารางท 25) ตวอยางไดใหความคดเหน/ ขอเสนอแนะตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษาไวหลายประการ ทสำคญ

ไดแก 1) ชใหเหนโทษภยของการดมและผลดหากงดดมเครองดมแอลกอฮอล ทงตอสขภาพ การประหยดเงนได การชวยลดอบตเหต และการชวยลดเหตทะเลาะววาท (รอยละ 35.6) 2) ประชาสมพนธผานสอตางๆ ใหมากขน (รอยละ 34.3) 3) จดกจกรรมในระดบพนท เชน ชมชน โรงเรยน ใหมากขน (รอยละ 18.8) และ 4) ออกกฎหมายหามจำหนายเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา (รอยละ 14.2) (ตารางท 26)

ตารางท 25 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความคดเหนตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ในปตอๆ ไป

ลำดบ ความคดเหน จำนวน รอยละ

1 ควรรณรงคตอไป 3,751 95.5 2 ไมควรรณรงคตอไป เพราะ หามไมได คนยงดมอยด 161 4.1 3 ไมระบ 16 0.4

รวม 3,928 100.0

ตารางท 26 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความคดเหน/ ขอเสนอแนะตอการรณรงคงดเหลา

เขาพรรษา (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

ลำดบ ความคดเหน/ ขอเสนอแนะ จำนวน รอยละ 1 ชใหเหนโทษภยของการดมและผลดหากงดดมเครองดม

แอลกอฮอล ทงตอสขภาพ การประหยดเงนได การชวยลดอบตเหต และการชวยลดเหตทะเลาะววาท

655 35.6

2 ประชาสมพนธผานสอตางๆ ใหมากขน 631 34.3 3 จดกจกรรมในระดบพนท เชน ชมชน โรงเรยน ใหมากขน 347 18.8 4 ออกกฎหมายหามจำหนายเครองดมแอลกอฮอลในชวง

เขาพรรษา

262 14.2

5 เขมงวดควบคมการกระทำผดกฎหมายควบคมเครองดมแอลกอฮอลมากขน

64 3.5

6 เปนโครงการทดแลว 56 3.0 7 เลกผลตเครองดมแอลกอฮอล 40 2.2 8 ปลกฝงไปทเดกและเยาวชน 36 2.0 9 ขนราคา/ ขนภาษเครองดมแอลกอฮอล 35 1.9 10 ทำใหนาสนใจขน 12 0.7 11 ผใหญควรทำตวเปนแบบอยางทด 6 0.3


2.9 ความคดเกยวกบผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต ของผทดมเครองดมแอลกอฮอล ดานความคดเกยวกบผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต ของผทดมเครองดมแอลกอฮอล พบวา

ตวอยางสงถงรอยละ 86.2 ระบวามผลเสยมาก ขณะทรอยละ 13.2 ระบวามผลเสยนอย และมเพยงรอยละ 0.5 เทานนทระบวาไมมผลเสยเลย (ตารางท 27) ตารางท 27 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต ของผทดม

เครองดมแอลกอฮอล

ลำดบ ผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต จำนวน รอยละ 1 มผลเสยมาก 3,385 86.2 2 มผลเสยนอย 517 13.2 3 ไมมผลเสยเลย 21 0.5 4 ไมระบ 5 0.1 รวม 3,928 100.0

ตอนท 3 พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล

3.1 การไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล และการดมในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ ในชวง 12 เดอนทผานมา พบตวอยางรอยละ 8.8 ระบวาเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล

ซงลดลงรอยละ 2.5 เมอเทยบกบผลสำรวจป 2561 ทมอยรอยละ 11.3 นอกจากน ในกลมทเคยไดรบยงพบวาสวนใหญรอยละ 60.9 ไดรบนอยลง ขณะทรอยละ 33.6 ไดรบเปนปกต/ จำนวนเทาเดม โดยมเพยงรอยละ 1.7 เทานนทไดรบมากขน (ตารางท 28) ตารางท 28 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล

ในชวง 12 เดอนทผานมา ลำดบ การเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ

1 ไมเคย 3,571 90.9 2 เคย 345 8.8 เมอเปรยบเทยบการไดรบกบชวงกอนหนา จำนวน รอยละ 1) ไดรบเปนปกต/ จำนวนเทาเดม 116 33.6 2) ไดรบนอยลง 210 60.9 3) ไดรบมากขน 6 1.7 4) ไมระบ 13 3.8 รวม 345 100.0 3 ไมระบ 12 0.3 รวม 3,928 100.0


ดานประสบการณการดมเครองดมแอลกอฮอลในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ ในชวง 12 เดอนทผานมา โดยแยกเปนชวงกอนเขาพรรษา และระหวางพรรษา สงเกตไดวาในชวงระหวางพรรษา การดมเครองดมแอลกอฮอลในงานตางๆ ทกงาน ตางมสดสวนลดลงจากชวงกอนเขาพรรษาทงสน อยางเชนชวงกอนเขาพรรษา งานทมการดมกนมากเปน 3 อนดบแรก ไดแก งานเลยงอนๆ เชน ขนบานใหม เลยงวนเกด เลยงฉลองตำแหนง คดเปนรอยละ 44.8 งานแตงงาน คดเปนรอยละ 37.3 และงานบวช คดเปนรอยละ 27.5 แตในชวงระหวางพรรษา งานเลยงอนๆ เชน ขนบานใหม เลยงวนเกด เลยงฉลองตำแหนง ลดลงเหลอรอยละ 31.0 งานแตงงาน ลดลงเหลอรอยละ 19.2 และงานบวช ลดลงเหลอรอยละ 6.3 (สวนหนงอาจเปนเพราะตามธรรมเนยมปฏบตคนจะไมนยมบวชกลางพรรษา จงไมคอยมงานบวชในชวงเวลาดงกลาว) (ตารางท 29)

ตารางท 29 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยดมเครองดมแอลกอฮอลในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ

ในชวง 12 เดอนทผานมา

งานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ

กอนพรรษา ระหวางพรรษา ไมเคย เคย ไมแนใจ รวม ไมเคย เคย ไมแนใจ รวม

1) งานทอดกฐน/ ผาปา n 3,525 384 18 3,927 3,895 32 0 3,927

(%) 89.8 9.8 0.4 100.0 99.2 0.8 0.0 100.0 2) งานบวช n 2,836 1,080 12 3,928 3,660 249 18 3,927 (%) 72.2 27.5 0.3 100.0 93.2 6.3 0.5 100.0

3) งานศพ n 3,509 412 7 3,928 3,674 241 13 3,928 (%) 89.3 10.5 0.2 100.0 93.5 6.1 0.4 100.0

4) งานแตงงาน n 2,448 1,464 16 3,928 3,139 755 30 3,924

(%) 62.3 37.3 0.4 100.0 80 19.2 0.8 100.0 5) งานอนๆ ทจดในวด n 3,589 317 21 3,927 3,698 204 21 3,923 (%) 91.4 8.1 0.5 100.0 94.3 5.2 0.5 100.0

6) งานตามประเพณของชมชน เชน n 3,390 511 27 3,928 3,566 341 21 3,928 แขงเรอ บงไฟ ไหวผปยาตายาย ทำบญอฐ

(%) 86.3 13.0 0.7 100.0 90.8 8.7 0.5 100.0

7) งานเลยงอนๆ เชน ขนบานใหม n 2,147 1,761 20 3,928 2,666 1,218 44 3,928

เลยงวนเกด เลยงฉลองตำแหนง (%) 54.7 44.8 0.5 100.0 67.9 31.0 1.1 100.0 8) งานเทศกาลตางๆ n 3,269 633 25 3,927 3,510 390 27 3,927

เชน เทศกาลอาหาร (%) 83.2 16.1 0.7 100.0 89.4 9.9 0.7 100.0 9) งานดนตร คอนเสรต n 3,278 625 25 3,928 3,494 411 23 3,928

(%) 83.5 15.9 0.6 100.0 89 10.5 0.5 100.0

10) งานแขงกฬา n 3,523 379 24 3,926 3,653 247 25 3,925 (%) 89.7 9.7 0.6 100.0 93.1 6.3 0.6 100.0


3.2 การดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา การสำรวจพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา พบวามผเคยดมรอยละ 63.5

ในกลมน เกอบครงหนงหรอรอยละ 45.9 ดมมานานกวา 10 ป ขณะทรอยละ 27.1 ดมมานาน 6 - 10 ป และรอยละ 25.5 ดมมานาน 1 - 5 ป โดยมรอยละ 1.4 เปนนกดมหนาใหม เพงดมไดไมถงป (ตารางท 30 - 31) ตารางท 30 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา

ลำดบ การเคยดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา จำนวน รอยละ

1 เคยดม 2,495 63.5 2 ไมเคยดม 1,433 36.5 รวม 3,928 100.0

ตารางท 31 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบจำนวนปทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล

(เฉพาะตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา) ลำดบ จำนวนปทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ

1 ไมถงป (นกดมหนาใหม) 36 1.4 2 1 - 5 ป 636 25.5 3 6 - 10 ป 676 27.1 4 11 - 15 ป 232 9.3 5 16 - 20 ป 435 17.4 6 20 - 30 ป 327 13.1 7 มากกวา 30 ป 151 6.1 8 ไมระบ 2 0.1

รวม 2,495 100.0

3.3 การดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน

การสำรวจพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน พบวามผดมรอยละ 44.9 เพมขนรอยละ 2.3 เมอเทยบกบผลสำรวจป 2561 ทมอยรอยละ 42.6 เมอทำการประมาณการโดยคำนวณจากฐานขอมลประชากร สามารถประมาณการไดวาคนไทยทมอาย 15 ปขนไป ดมเครองดมแอลกอฮอล 24,082,426 คน เพมขนจากปทผานมา 1.526 ลานคน (ตารางท 32)


ตารางท 32 แสดงคาประมาณการและรอยละของผทดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน

ลำดบ การดมเครองดมแอลกอฮอล คาประมาณการ รอยละ 1 ดม 24,082,426 44.9 2 ไมดม 29,581,002 55.1 รวม 53,663,428 100.0

เมอประมาณการ โดยจำแนกขอมลผดมเครองดมแอลกอฮอลตามคณลกษณะสำคญทางประชากร

พบวามผดมเพศชายอยทจำนวน 16.633 ลานคน (ความชกรอยละ 64.1 ในประชากรเพศชายทงหมด) เพมขนกวา 7 แสนคนเมอเทยบกบผลสำรวจปทผานมาทมอย 15.905 ลานคน (ความชกรอยละ 62.0 ในประชากรเพศชายทงหมด) ขณะทผดมเพศหญงมจำนวน 7.449 ลานคน (ความชกรอยละ 26.9 ในประชากรเพศหญงทงหมด) เพมขนเกอบ 8 แสนคนเมอเทยบกบผลสำรวจปท ผานมาทมอย 6.651 ลานคน (ความชกรอยละ 24.3 ในประชากรเพศหญงทงหมด) สวนดานอาย พบผดมทอยในชวงอาย 50 ปขนไปมากทสดคอ 6.431 ลานคน (ความชกรอยละ 32.6 ในประชากรอาย 50 ปขนไปทงหมด) ลดลงเลกนอยเมอเทยบกบปทผานมาทมอย 6.479 ลานคน (ความชกรอยละ 33.2 ในประชากรอาย 50 ปขนไปทงหมด) สำหรบนกดมเยาวชนทอยในชวงอาย 15 - 19 ป พบวามจำนวน 0.830 ลานคน (ความชกรอยละ 20.2 ในประชากรอาย 15 - 19 ปทงหมด) ลดลงเลกนอยเมอเทยบกบผลสำรวจปทผานมาทมอย 0.851 ลานคน (ความชกรอยละ 20.3 ในประชากรอาย 15 - 19 ปทงหมด) ขณะเดยวกนเมอจำแนกขอมลตามภมภาค พบวาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนภาคทมจำนวนผดมสงทสดคอ 8.738 ลานคน (ความชกรอยละ 48.5 ในประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอทงหมด) เพมขนเลกนอยเมอเทยบกบผลสำรวจปทผานมาทมอย 8.516 ลานคน (ความชกรอยละ 47.7 ในประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอทงหมด) (แผนภาพท 7)


64.1 26.9 20.2 58.3 61.2 50.1 32.6 45.5 42.6 44.1 48.5 39.9

ชาย หญง 15-19 20-29 30-39 40-49 50 ขนไป กทม. ปรฯ กลาง เหนอ อสาน ใต

6.005

5.1913.513

4.607 4.2938.738

2.932

แผนภาพท 7 แสดงคาประมาณการจำนวนผทดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน (หนวย: ลานคน) และรอยละของความชก จำแนกตามเพศ ชวงอาย และภมภาค

ในกลมทดมนสวนใหญรอยละ 79.3 ดมกบเพอน โดยมบางสวนคดเปนรอยละ 8.2 ดมกบญาต พนอง และรอยละ 3.6 ดมกบคนในครอบครว ขณะทรอยละ 3.9 ดมคนเดยว โดยประเภทเครองดมแอลกอฮอลทนยมมาก ไดแก เบยร และสราส/ สราแดง คดเปนรอยละ 92.2 และ 75.4 ตามลำดบ สอดคลองกบเมอสอบถามถงประเภทเครองดมแอลกอฮอลทด มบอยทสด ซงตวอยางระบเบยร และสราส/ สราแดง สงกวาประเภทอนๆ อยางชดเจน คดเปนรอยละ 55.2 และ 29.1 ตามลำดบ ดานความถของการดม พบวาตวอยางกวาครงหรอรอยละ 57.2 เปนนกดมประจำ/ ดมบอย ทมการดมอยางนอยสปดาหละครง โดยมรอยละ 24.1 ดมนอยกวาสปดาหละครง แตยงดมทกเดอน (1 - 3 วนตอเดอน) ขณะทรอยละ 18.4 ดมนานๆ ครง (นอยกวาเดอนละครง) ทงน พบวาตวอยางรอยละ 32.7 เคยคดทจะเลกดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวต ขณะทประมาณ 2 ใน 3 หรอรอยละ 67.0 ไมเคยคดทจะเลกดม (ตารางท 33 - 37)

เพศ ชวงอาย ภมภาค 16.633

7.449

0.830

5.625

6.431

%


ตารางท 33 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบคนทดมเครองดมแอลกอฮอลดวยบอยทสด (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ คนทดมดวยบอยทสด จำนวน รอยละ 1 เพอน 1,389 79.3 2 ญาต พนอง 143 8.2 3 คนเดยว 69 3.9 4 ครอบครว 64 3.6 5 แฟน 30 1.7 6 เพอนรวมงาน 27 1.5 7 เพอนบาน 20 1.1 8 รนพ รนนอง 5 0.3 9 คนรจก 3 0.2 10 ไมระบ 4 0.2 รวม 1,754 100.0

ตารางท 34 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบประเภทเครองดมแอลกอฮอลทดม

(เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 1,754)

ลำดบ ประเภทเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ

1 เบยร 1,617 92.2 2 สราส/ สราแดง 1,322 75.4 3 สราขาว/ สรากลนชมชน 514 29.3 4 ไวนคลเลอร/ เครองดมแอลกอฮอลผสมพรอมดม/ เหลาปน 343 19.6 5 เหลาดองยา/ สราจน 200 11.4 6 ไวน/ แชมเปญ 134 7.6 7 สราแชพนเมอง เชน สาโท กระแช เปนตน 99 5.6


ตารางท 35 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบประเภทเครองดมแอลกอฮอลทดมบอยทสด (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ประเภทเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ 1 เบยร 969 55.2 2 สราส/ สราแดง 510 29.1 3 สราขาว/ สรากลนชมชน 165 9.4 4 ไวนคลเลอร/ เครองดมแอลกอฮอลผสมพรอมดม/ เหลาปน 68 3.9 5 เหลาดองยา/ สราจน 16 0.9 6 ไวน/ แชมเปญ 12 0.7 7 สราแชพนเมอง เชน สาโท กระแช เปนตน 4 0.2 8 ไมระบ 10 0.6 รวม 1,754 100.0

ตารางท 36 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความถในการดมเครองดมแอลกอฮอล

(เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ความถในการดมเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ 1 ทกวน (7 วนตอสปดาห) 117 6.6 2 เกอบทกวน (5 - 6 วนตอสปดาห) 136 7.8 3 วนเวนวน (3 - 4 วนตอสปดาห) 222 12.7 4 ทกสปดาห (1 - 2 วนตอสปดาห) 528 30.1 5 ทกเดอน (1 - 3 วนตอเดอน) 422 24.1 6 นานๆ ครง (นอยกวาเดอนละครง) 324 18.4 7 ไมระบ 5 0.3 รวม 1,754 100.0

ตารางท 37 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยคดทจะเลกดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวต

(เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ การเคยคดทจะเลกดมตลอดชวต จำนวน รอยละ 1 เคยคด 573 32.7 2 ไมเคยคด 1,176 67.0 3 ไมระบ 5 0.3 รวม 1,754 100.0


3.4 คาใชจายในการดมเครองดมแอลกอฮอล การสำรวจคาใชจายในการดมเครองดมแอลกอฮอลแตละครง (รวมคาใชจายอนทเก ยวของ เชน

กบแกลม มกเซอร มาลย ฯลฯ) พบวาสวนใหญรอยละ 90.5 เสยคาใชจายในการดมเฉลยตอครงไมเกน 500 บาท สวนกลมทเกนกวา 500 บาท มอยรอยละ 8.2 โดยเฉลยแลวอยท 309.53 บาท (ตารางท 38) ตารางท 38 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบคาใชจายในการดมแตละครง

(รวมมกเซอร กบแกลม ทป มาลย หรออนๆ) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ คาใชจายในการดมแตละครง จำนวน รอยละ 1 ดมฟร 33 1.9 2 1 - 100 บาท 373 21.3 3 101 - 200 บาท 465 26.5 4 201 - 500 บาท 716 40.8 5 501 - 1,000 บาท 128 7.3 6 มากกวา 1,000 บาท 15 0.9 7 ไมระบ 24 1.3 รวม 1,754 100.0

ตำสด 0 บาท (ดมฟร) สงสด 2,000 บาท เฉลย 309.53 บาท

เมอจำแนกขอมลตามคณลกษณะทางประชากร ประกอบดวยเพศ พนทพกอาศย และระดบรายได พบวาตวอยางเพศชายและเพศหญงมคาใชจายเฉลยในการดมตอครง คอ 313 บาท และ 303 บาท ตามลำดบ เมอจำแนกตามพนทพกอาศย พบวาตวอยางในกรงเทพมหานครมคาใชจายเฉลยในการดมแตละครง 375 บาท สงกวาตวอยางทพกอาศยในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาลทมคาใชจายเฉลยครงละ 327 และ 288 บาท ตามลำดบ นอกจากนยงพบวาคาใชจายในการดมตอครงมแนวโนมเพมขนตามระดบรายได โดยกลมรายไดมากกวา 50,000 บาท เปนกลมทมคาใชจายสงสดเฉลยครงละ 658 บาท (แผนภาพท 8)


แผนภาพท 8 แสดงคาเฉลยรายจายในการดมเครองดมแอลกอฮอลแตละครง จำแนกตามเพศ พนท และระดบรายได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) (หนวย: บาท)

190

240

316

387

482

533

658

288

327

375

303

313

ไมเกน 5,000

5,001-10,000

10,001-20,000

20,001-30,000

30,001-40,000

40,001-50,000

มากกวา 50,000

นอกเขตเทศบาล

ในเขตเทศบาล

กรงเทพฯ

หญง

ชายเพศ

พนท

ระดบรายได


ตอนท 4 พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา

4.1 การปรบเปลยนพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษา เมอสอบถามกลมทดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอน

เขาพรรษาปน ใหนกยอนถงพฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษาเมอปท แลว (2561) พบวารอยละ 29.0 งดตลอด 3 เดอนชวงเขาพรรษา ขณะทรอยละ 46.2 ทไมงดและไมลดปรมาณการดม โดยมรอยละ 11.1 งดเปนบางชวง และรอยละ 13.7 ไมงดแตลดการดมลง (ตารางท 39) ตารางท 39 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาเมอปท

แลว (2561) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ พฤตกรรมการดม ในชวงเขาพรรษาเมอปทแลว จำนวน รอยละ 1 งดตลอด 3 เดอนชวงเขาพรรษา 507 29.0 2 งดเปนบางชวง 195 11.1 3 ไมงดแตลดการดมลง 241 13.7 4 ไมงดและไมลดปรมาณการดม 811 46.2

รวม 1,754 100.0

สำหรบพฤตกรรม “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ครงน พบวารอยละ 31.0 งดมาไดตลอดเทศกาล

เขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา เพมขนเลกนอยเมอเทยบกบผลสำรวจปทผานมาทมอยรอยละ 30.4 ซงประมาณการเปนจำนวน 7,456,610 คน ขณะทรอยละ 46.5 ดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ โดยมคาประมาณการเปนจำนวน 11,210,997 คน โดยมรอยละ 10.2 งดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) ประมาณการเปนจำนวน 2,457,223 คน และรอยละ 12.3 ไมงดแตลดการดมลง ประมาณการเปนจำนวน 2,957,596 คน (ตารางท 40 และแผนภาพท 9) ตารางท 40 แสดงคาประมาณการและรอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน

(2562) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) ลำดบ พฤตกรรมการดม ในชวงเขาพรรษาปน คาประมาณการ (คน) รอยละ

1 งดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา (13 ตลาคม 2562)

7,456,610 31.0

2 งดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) 2,457,223 10.2 3 ไมงดแตลดการดมลง 2,957,596 12.3 4 ดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา

ไมลดทงปรมาณและความถ 11,210,997 46.5

รวม 24,082,426 100.0


แผนภาพท 9 แสดงคาประมาณการพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) (หนวย: ลานคน)

เมอจำแนกตามภมภาค พบวาภาคตะวนออกเฉยงเหนอมจำนวนผทปรบเปลยนพฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษามากทสด รองลงมาคอภาคกลาง ซงใกลเคยงกบกรงเทพฯ ปรมณฑล โดยเฉพาะในกลมผทงดมาได ตลอดเทศกาลเข าพรรษาและจะงดต อไปจนออกพรรษา ประมาณการได ว าอย ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอถง 2,515,392 คน ภาคกลาง 1,725,313 คน และกรงเทพฯ ปรมณฑล 1,173,606 คน แตหากพจารณาจากความชก สงเกตไดวาภาคเหนอ และภาคกลาง มสดสวนกวาคร งเลกนอยทไมไดปรบเปลยนพฤตกรรม ยงคงดมตามเดม คดเปนรอยละ 52.1 และ 51.0 ตามลำดบ ขณะทกรงเทพฯ ปรมณฑล มสดสวนการลด ละ เลก มากทสด คดเปนรอยละ 60.2 (แผนภาพท 10)

7.457

2.457

2.958

11.211

งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา งดเปนบางชวง

ไมงดแตลดการดมลง ดมไมตางจากเดม


N = 3.513

1.174 1.725 1.335 2.515 0.707

0.439 0.2950.285 0.756 0.682

0.5040.238

0.4341.551

0.230

1.3972.348 2.238

3.916 1.313

กทม. ปรฯ กลาง เหนอ อสาน ใต

งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา งดเปนบางชวง ไมงดแตลดการดมลง ดมไมตางจากเดม

39.8%

N = 8.738

14.3%

12.5%

33.4%

51.0%

5.2%6.4%

37.5%

52.1%

10.1%

6.6%

31.1%

44.8%

17.7%

8.7%

28.8%

44.8%

7.9%

23.3%

24.1%

แผนภาพท 10 แสดงคาประมาณการพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (หนวย: ลานคน) และรอยละของแตละกลมพฤตกรรม จำแนกตามภมภาค (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

4.1.1 กลมทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ กลมนคอผทคงมการดมตามปกต สาเหตสำคญททำใหไมงดเหลาเขาพรรษาคอ ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) (รอยละ 59.3) มคนชวนดม ขดไมได (รอยละ 58.4) ชอบเทยวสงสรรค (รอยละ 53.4) ตองไปงานเลยง (รอยละ 34.9) รวมถงปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว (รอยละ 29.3) สำหรบเหตผลสำคญทสด เปนลกษณะเดยวกนคอ รอยละ 38.4 ระบดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) รองลงมารอยละ 22.9 ชอบเทยวสงสรรค รอยละ 16.4 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว และรอยละ 14.0 มคนชวนดม ขดไมได (ตารางท 41 - 42)

N = 4.607

N = 4.293

N = 2.932


ตารางท 41 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ ทระบสาเหตทไมสามารถงดเหลาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 812)

ลำดบ สาเหตทไมงดเหลาเขาพรรษา จำนวน รอยละ 1 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) 481 59.3 2 มคนชวนดม ขดไมได 474 58.4 3 ชอบเทยวสงสรรค 433 53.4 4 ตองไปงานเลยง 283 34.9 5 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว 238 29.3 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา 132 16.3 7 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล 57 7.0 8 อนๆ อาท ดมเปนยา คลายเครยด ใหนอนหลบ 12 1.5

ตารางท 42 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและ

ความถ ทระบเหตผลสำคญทสดทไมสามารถงดเหลาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน

ลำดบ เหตผลสำคญทสดทไมงดเหลาเขาพรรษา จำนวน รอยละ 1 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) 312 38.4 2 ชอบเทยวสงสรรค 186 22.9 3 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว 133 16.4 4 มคนชวนดม ขดไมได 114 14.0 5 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา 22 2.7 6 ตองไปงานเลยง 20 2.5 7 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล 5 0.6 8 อนๆ อาท ดมเปนยา คลายเครยด ใหนอนหลบ 6 0.8 9 ไมระบ 14 1.7 รวม 812 100.0


4.1.2 กลมทงดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา สำหรบกลมทงดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา ระบถงสาเหตททำใหงด

ไดตลอดวา เปนเพราะปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว (รอยละ 60.6) งดเปนประจำทกป (รอยละ 50.5) ถอเปนชวงฟนฟสขภาพ (รอยละ 32.6) และตองการรกษาศลชวงเขาพรรษา (รอยละ 30.0) สอดคลองกบเมอใหระบเหตผลสำคญทสด ซ งเปนเหตผลเดยวกน คอ รอยละ 32.2 ระบปกตดมนอย ไมคอยไดด มอยแลว รองลงมารอยละ 29.1 งดเปนประจำทกป และรอยละ 12.5 ถอเปนชวงฟนฟสขภาพ เมอสอบถามความตอเนองในการงดเหลา พบวารอยละ 62.1 ตงใจจะงดตอไปหลงออกพรรษา โดยมรอยละ 3.8 ตงใจจะเลกตลอดชวต ขณะทรอยละ 32.8 ไมตงใจทจะงดตอไป (ตารางท 43 - 45) ตารางท 43 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดเทศกาลเขาพรรษา ทระบ

สาเหตททำใหงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 546)

ลำดบ สาเหตททำใหงดตลอดได จำนวน รอยละ 1 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว 331 60.6 2 งดเปนประจำทกป 276 50.5 3 ถอเปนชวงฟนฟสขภาพ 178 32.6 4 ตองการรกษาศลชวงเขาพรรษา 164 30.0 5 มการรณรงคผานสอตางๆ ใหงดเหลาเขาพรรษา 126 23.1 6 ครอบครว/ แฟน/ ลกขอใหงด 122 22.3 7 เพอนงด/ ไมมเพอนดม/ เพอนชวนงด 88 16.1 8 การงดเหลาเขาพรรษาเปนคานยมทพงทำตาม 63 11.5 9 ในชมชนมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา 52 9.5 10 เลกตลอด เพราะไดปฏญาณตนไว 13 2.4 11 มบคคลทเปนแบบอยางทด อาท พอ พชาย 3 0.5 12 อนๆ อาท งดตามคำสงแพทย ประหยดคาใชจาย

ตงครรภ 4 0.7


ตารางท 44 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดเทศกาลเขาพรรษา ทระบเหตผลสำคญทสดททำใหงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ เหตผลสำคญทสดททำใหงดตลอดได จำนวน รอยละ 1 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว 176 32.2 2 งดเปนประจำทกป 159 29.1 3 ถอเปนชวงฟนฟสขภาพ 68 12.5 4 ครอบครว/ แฟน/ ลกขอใหงด 42 7.7 5 เพอนงด/ ไมมเพอนดม/ เพอนชวนงด 28 5.1 6 ตองการรกษาศลชวงเขาพรรษา 27 4.9 7 มการรณรงคผานสอตางๆ ใหงดเหลาเขาพรรษา 25 4.6 8 การงดเหลาเขาพรรษาเปนคานยมทพงทำตาม 8 1.5 9 ในชมชนมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา 4 .7 10 เลกตลอด เพราะไดปฏญาณตนไว 1 0.2 11 มบคคลทเปนแบบอยางทด อาท พอ พชาย 1 0.2 12 อนๆ อาท งดตามคำสงแพทย ประหยดคาใชจาย

ตงครรภ 4 0.8

13 ไมระบ 3 0.5 รวม 546 100.0

ตารางท 45 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดเทศกาลเขาพรรษา ทระบ

ความตงใจจะงดตอไป (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ความตงใจจะงดเครองดมแอลกอฮอลตอไป จำนวน รอยละ

1 ตงใจจะงดตอไปอก 339 62.1 2 ตงใจจะเลกตลอดชวต 21 3.8 3 ไมตงใจทจะงดตอไป (กลบมาดม) 179 32.8 4 ไมระบ 7 1.3 รวม 546 100.0


4.1.3 กลมทงดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) กลมนงดเปนบางชวงกอนทจะกลบมาดมอกในระหวางพรรษา โดยมกวาคร ง หรอรอยละ 53.0

กลบมาดมภายใน 4 สปดาห ขณะทรอยละ 47.0 งดไดนานกวาคอกลบมาดมหลง 4 สปดาหทเขาพรรษา เมอพจารณาระยะเวลาทงดไดในชวงเขาพรรษาปน พบวารอยละ 43.6 งดดมไดไมเกน 30 วน ใกลเคยงกน รอยละ 43.0 งดได 31 - 60 วน โดยมรอยละ 12.8 งดไดมากกวา 60 วน เฉลยแลวงดได 39 วน สำหรบสาเหตทไมสามารถงดตลอดไดคอ มคนชวนดม ขดไมได (รอยละ 66.9) ตองไปงานเลยง (รอยละ 61.2) ชอบเทยวสงสรรค (รอยละ 47.8) และดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) (รอยละ 30.9) สอดคลองกบเมอใหระบเหตผลสำคญทสด ซงเปนเหตผลเดยวกน คอ รอยละ 34.1 ระบมคนชวนดม ขดไมได รอยละ 28.5 ตองไปงานเลยง รอยละ 19.6 ชอบเทยวสงสรรค และรอยละ 12.8 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) (ตารางท 46 - 49) ตารางท 46 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา

ทระบระยะเวลาทกลบมาดมระหวางพรรษา หลงเขาพรรษามาแลว (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ระยะเวลาทกลบมาดมระหวางพรรษา จำนวน รอยละ 1 ไมเกน 1 สปดาห 16 8.9 2 หลง 1 สปดาห ถง 2 สปดาห 40 22.3 3 หลง 3 สปดาห - 4 สปดาห 39 21.8 4 หลง 1 เดอน ถง เดอนครง 51 28.5 5 หลงเดอนครง ถง สองเดอน 21 11.7 6 หลงสองเดอน 12 6.8 รวม 179 100.0

ตารางท 47 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา

ทระบระยะเวลาโดยรวมตลอดเขาพรรษาปนทงดดมได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ระยะเวลาโดยรวมตลอดเขาพรรษาปนทงดดมสราได จำนวน รอยละ 1 ไมเกน 30 วน 78 43.6 2 31 - 60 วน 77 43.0 3 61 - 89 วน 23 12.8 4 ไมระบ 1 0.6

รวม 179 100.0 ตำสด 5 วน สงสด 89 วน เฉลย 39 วน


ตารางท 48 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา ทระบสาเหตทไมสามารถงดตลอดพรรษาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 179)

ลำดบ สาเหตทไมสามารถงดตลอดพรรษาได จำนวน รอยละ 1 มคนชวนดม ขดไมได 119 66.9 2 ตองไปงานเลยง 109 61.2 3 ชอบเทยวสงสรรค 85 47.8 4 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) 55 30.9 5 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล 15 8.4 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา 3 1.7 7 อนๆ อาท กนเปนยา ตงใจงดแคเดอนเดยว มงาน

สงสรรคพอด 6 3.4

ตารางท 49 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทงดดมเครองดมแอลกอฮอลเปนบางชวง ในชวงเขาพรรษา

ทระบเหตผลสำคญทสดททำใหไมสามารถงดตลอดพรรษาได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ เหตผลสำคญทสดททำใหไมสามารถงดตลอดพรรษาได จำนวน รอยละ 1 มคนชวนดม ขดไมได 61 34.1 2 ตองไปงานเลยง 51 28.5 3 ชอบเทยวสงสรรค 35 19.6 4 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) 23 12.8 5 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล 4 2.2 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา 3 1.7 7 อนๆ อาท กนเปนยา ตงใจงดแคเดอนเดยว มงาน

สงสรรคพอด 2 1.1

รวม 179 100.0


4.1.4 กลมทไมงดแตลดการดมลง ประมาณครงหนง หรอรอยละ 50.2 ระบลดการดมลง 50% ขณะทรอยละ 37.4 ลดไมถง 50% และ

รอยละ 12.0 ลดได 51 - 80% โดยเฉลยลดลง 44.24% ทงนยงพบวาชวงเขาพรรษาดมเฉลย 5 ครงตอเดอน ลดลงจากชวงกอนเขาพรรษาทดมเฉลย 9 ครงตอเดอน สาเหตททำใหไมสามารถงดตลอดไดคอ มคนชวนดม ขดไมได (รอยละ 68.7) ตองไปงานเลยง (รอยละ 51.6) ชอบเทยวสงสรรค (รอยละ 50.7) และดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) (รอยละ 32.3) โดยเหตผลสำคญทสดทใหไวเปนเหตผลเดยวกน คอ รอยละ 40.6 ระบมคนชวนดม ขดไมได รอยละ 24.0 ชอบเทยวสงสรรค รอยละ 16.6 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) และรอยละ 12.9 ตองไปงานเลยง (ตาราง 50 - 53) ตารางท 50 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวง

เขาพรรษา ทระบสดสวนการดมทลดลงเมอเทยบกบกอนชวงเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ สดสวนการดมทลดลง จำนวน รอยละ

1 ไมเกน 20% 19 8.8 2 21 - 49% 62 28.6 3 50% 109 50.2 4 51 - 80% 26 12.0 5 ไมระบ 1 0.4 รวม 217 100.0

ตำสด 5% สงสด 80% เฉลย 44.24%

ตารางท 51 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผท ไมงดดมเครองด มแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวงเขาพรรษา ทระบความถในการดม เปรยบเทยบในชวงเขาพรรษากบชวงกอนเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ความถในการดม ชวงกอนเขาพรรษา ชวงเขาพรรษา

จำนวน รอยละ จำนวน รอยละ 1 เดอนละครง 6 2.8 89 41.0 2 2 - 3 ครงตอเดอน 78 35.9 44 20.3 3 4 - 5 ครงตอเดอน 37 17.1 28 12.9 4 6 - 10 ครงตอเดอน 39 18.0 26 12.0 5 มากกวา 10 ครงตอเดอน 57 26.2 30 13.8

รวม 217 100.0 217 100.0 จำนวนครงตำสดตอเดอน 1 1 จำนวนครงสงสดตอเดอน 30 30

จำนวนครงเฉลยตอเดอน 9 5


ตารางท 52 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวงเขาพรรษา ทระบสาเหตทไมสามารถงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน และตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 217)

ลำดบ สาเหตทไมสามารถงดตลอดได จำนวน รอยละ 1 มคนชวนดม ขดไมได 149 68.7 2 ตองไปงานเลยง 112 51.6 3 ชอบเทยวสงสรรค 110 50.7 4 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) 70 32.3 5 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล 24 11.1 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา 11 5.1 7 อนๆ อาท คลายเครยด ตงใจจะงดแคเดอนเดยว 3 1.4

ตารางท 53 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยางผทไมงดดมเครองดมแอลกอฮอลแตลดการดมลง ในชวง

เขาพรรษา ทระบเหตผลสำคญทสดททำใหไมสามารถงดตลอดได (เฉพาะตวอยางทดม ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ เหตผลสำคญทสดททำใหไมสามารถงดตลอดได จำนวน รอยละ

1 มคนชวนดม ขดไมได 88 40.6 2 ชอบเทยวสงสรรค 52 24.0 3 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) 36 16.6 4 ตองไปงานเลยง 28 12.9 5 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล 4 1.8 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา 1 0.5 7 อนๆ อาท คลายเครยด ตงใจจะงดแคเดอนเดยว 3 1.4 8 ไมระบ 5 2.2

รวม 217 100.0


4.2 การเตรยมพรอมกอนเขาพรรษา เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถามถง

การเตรยมความพรอมลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล กอนเขาพรรษา พบวาสวนใหญรอยละ 79.8 ดมตามปกต ไมไดเตรยมพรอมอะไร (รวมถงคนทดมนอยอยแลว) ขณะทรอยละ 10.2 คอยๆ ลดปรมาณและความถของการดมลงมาเรอยๆ กอนเขาพรรษา (เฉลย 7 วน) รอยละ 9.4 งดดมไปเลย กอนเขาพรรษา (เฉลย 7 วน) และมเลกนอยรอยละ 0.3 ทดมหนกและบอยขน (เปนเหมอนการตนไวกอน) กอนเขาพรรษา (เฉลย 2 วน) (ตารางท 54) ตารางท 54 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเตรยมความพรอมลด ละ เลกการดมเครองดม

แอลกอฮอล กอนเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

ลำดบ การเตรยมความพรอมลด ละ เลก จำนวน รอยละ 1 ดมตามปกต ไมไดเตรยมพรอมอะไร (รวมถงคนทดม

นอยอยแลว) 752 79.8

2 คอยๆ ลดปรมาณและความถของการดมลงมาเรอยๆ กอนเขาพรรษา (เฉลย 7 วน)

96 10.2

3 งดดมไปเลย กอนเขาพรรษา (เฉลย 7 วน) 89 9.4 4 ดมหนกและบอยขน (เปนเหมอนการตนไวกอน) กอน

เขาพรรษา (เฉลย 2 วน) 3 0.3

5 ไมระบ 2 0.3 รวม 942 100.0

4.3 อาการทเกดขนเมอมการลด ละ เลก การดมในชวงเขาพรรษา เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถาม

อาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล อาท มอสน ปวดมนศรษะ ใจสน คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ หงดหงด หรอวตกกงวล พบวามเพยงรอยละ 2.8 เทานนทมอาการในลกษณะดงกลาว ซงเกดขนภายหลงหยดดม เฉลย 6 วน อยางไรกด ผทมอาการนนสวนใหญรอยละ 84.6 เกดขนบางนานๆ ครง โดยรอยละ 88.5 ไมไดไปพบแพทย ปลอยใหหายเอง ทงน สวนใหญรอยละ 77.0 ยงคงงดหรอลดดมในชวงเขาพรรษา รวมถงดมลดลงจากทเคยดมปกตในชวงเขาพรรษา (ตารางท 55 - 58)


ตารางท 55 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการมอาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

ลำดบ อาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ 1 ไมมอาการ 916 97.2 2 มอาการ* 26 2.8 รวม 942 100.0

*เกดขนภายหลงหยดดม โดยเฉลย 6 วน ตำสด 1 วน สงสด 30 วน ตารางท 56 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความถของการเกดอาการภายหลงหยดดมเครองดม

แอลกอฮอล (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน และมอาการหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล)

ลำดบ ความถของการเกดอาการภายหลงหยดดม จำนวน รอยละ

1 มบางนานๆ ครง 22 84.6 2 มบอยครง 4 15.4 รวม 26 100.0

ตารางท 57 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบวธรกษาอาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล

(เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน และมอาการหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล)

ลำดบ วธรกษาอาการภายหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล จำนวน รอยละ 1 ไมไดไปพบแพทย ปลอยใหหายเอง 23 88.5 2 ไมไดไปพบแพทย แตซอยามารบประทานเอง 1 3.8 3 ไปพบแพทยและไดยามารบประทานทบาน 2 7.7 รวม 26 100.0

ตารางท 58 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการดมเครองดมแอลกอฮอล ภายหลงจากมอาการ

(เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน และมอาการหลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล)

ลำดบ การดมเครองดมแอลกอฮอล ภายหลงมอาการผดปกต จำนวน รอยละ

1 ยงคงงดหรอลดดมในชวงเขาพรรษา 12 46.2 2 ดมลดลงจากทเคยดมปกตในชวงเขาพรรษา 8 30.8 3 ดมตามปรมาณทเคยดมในชวงเขาพรรษา 6 23.0

รวม 26 100.0


4.4 ความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหลงจากออกพรรษา เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถาม

ความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไป หลงจากออกพรรษา พบวารอยละ 5.0 ตงใจจะเลกไปเลย โดยใหเหตผล อาท เพอสขภาพ คนในครอบครวขอใหงด อายมากแลว และมกวาครงคอรอยละ 56.3 ตงใจจะงด/ ลด ใหนอยลง โดยระบเหตผล อาท เพอสขภาพ ประหยดเงน คนในครอบครวขอใหงด ในขณะทรอยละ 38.5 จะกลบมาดม (เฉลยภายใน 14 วน) โดยใหเหตผล อาท เพอนชวนดม ชอบสงสรรค อยากดม มงานเลยง (ตารางท 59)

เม อจำแนกตามพฤตกรรมการงดดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) พบวา กลมทงดตลอดเทศกาลเขาพรรษา มความตงใจจะเลกไปเลย สงกวากลมอนๆ คดเปนรอยละ 6.5 ซงประมาณการไดวามอย 478,941 คน (แผนภาพท 11)

ตารางท 59 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหลงจาก

ออกพรรษา (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

ลำดบ ความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไป จำนวน รอยละ

1 กลบมาดม* เพราะ เพอนชวนดม ชอบสงสรรค อยากดม มงานเลยง 363 38.5 เรมดมลกษณะอยางไร จำนวน รอยละ 1) คอยๆ ดมทละนอยไปกอนในวนแรกๆ 53 14.6 2) ดมหนกกวาปกตไปเลยในวนแรกๆ 1 0.3 3) ดมตามปกตทเคยดม (รวมถงคนทดมนอยอย

แลว) 159 43.8

4) แลวแตโอกาส 141 38.8 5) ไมระบ 9 2.5 รวม 363 100 2 งด/ ลด ใหนอยลง เพราะ เพอสขภาพ ประหยดเงน คนในครอบครวขอใหงด 530 56.3 3 เลกไปเลย เพราะ เพอสขภาพ คนในครอบครวขอใหงด อายมากแลว 47 5.0 4 ไมระบ 2 0.2 รวม 942 100.0

*กลบมาดมเฉลยภายใน 14 วน ตำสด 1 วน สงสด 90 วน


39.2

58.7

31.3

59.9

37.0

62.2

0.9

4.3

6.5

ไมงดแตลดการดมลง

งดเปนบางชวง

งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา

กลบมาดม งด/ ลด ใหนอยลง เลกไปเลย

แผนภาพท 11 แสดงคารอยละความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหลงจากออกพรรษา จำแนกตามพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

4.5 การดมเบยรไรแอลกอฮอล

เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถามถงการดมเบยรไรแอลกอฮอล พบวาในชวง 12 เดอนทผานมา มตวอยางรอยละ 7.6 ทเคยดม และในชวงเขาพรรษา มเพยงรอยละ 3.6 เทานนทดม โดยพบวามตวอยางประมาณครงหนงหรอรอยละ 50.5 ไมรจกเบยรไรแอลกอฮอล (ตารางท 60 - 61) ตารางท 60 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการดมเบยรไรแอลกอฮอล ในชวง 12 เดอนทผานมา

(เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน) ลำดบ การดมเบยรไรแอลกอฮอล จำนวน รอยละ

1 ดม 72 7.6 2 ไมไดดม 394 41.9 3 ไมรจกเบยรไรแอลกอฮอล 476 50.5 รวม 942 100.0


ตารางท 61 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการดมเบยรไรแอลกอฮอล ในชวง 12 เดอนทผานมา (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ การดมเบยรไรแอลกอฮอล จำนวน รอยละ 1 ดม 34 3.6 2 ไมไดดม 432 45.9 3 ไมรจกเบยรไรแอลกอฮอล 476 50.5 รวม 942 100.0

4.6 ผลทไดรบจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา สำหรบตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถามถงผลของการงดดม พบวารอยละ 64.3 ระบสขภาพรางกายดขน รองลงมารอยละ 50.0 ระบประหยดคาใชจายได และรอยละ 37.6 ระบสขภาพจตใจดขน (ตารางท 62) ตารางท 62 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบผลของการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล

ในชวงเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน โดยตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 924)

ลำดบ ผลของการงดดม จำนวน รอยละ 1 สขภาพรางกายดขน 606 64.3 2 ประหยดคาใชจายได 471 50.0 3 สขภาพจตใจดขน 354 37.6 4 รสกมความปลอดภยในชวตมากขน 277 29.4 5 ลดปญหาในครอบครว/มความสขในครอบครวมากขน 223 23.7 6 มสต ใจเยนขน ลดปญหาการทะเลาะววาทกบคนอน 182 19.3 7 ไมมผลอะไร 149 15.8

จากตวอยางรอยละ 50.0 ทระบประหยดคาใชจายไดในชวงเขาพรรษาตามขางตน พบวามรอยละ 41.9 ประหยดไดมากกวา 1,000 บาท โดยมคาเฉลย 1,283.72 บาท และเมอทำการประมาณการ พบวาจำนวนเงนโดยรวมทประเทศประหยดไดในชวงเขาพรรษามท งส น 8,250,624,203 บาท ลดลงเกอบ 2.5 พนลาน เมอเทยบกบผลสำรวจปทผานมาทมอย 10,724,023,060 บาท (ตารางท 63)


ตารางท 63 แสดงคาประมาณการและรอยละของผทประหยดเงนไดจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษา (เฉพาะตวอยางทสามารถประหยดเงนไดจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน)

ลำดบ จำนวนเงนทประหยดได คาประมาณการ (คน) รอยละ 1 ไมเกน 200 บาท 474,448 7.4 2 201 - 500 บาท 1,194,896 18.6 3 501 - 1,000 บาท 2,003,710 31.2 4 1,001 - 2,000 บาท 1,676,186 26.1 5 2,001 - 5,000 บาท 922,243 14.3 6 มากกวา 5,000 บาท 94,738 1.5 7 ไมระบ 60,916 0.9 รวม 6,427,137 100.0

ตำสด 50 บาท สงสด 9,000 บาท เฉลย 1,283.72 บาท คาประมาณการ จำนวนเงนโดยรวมทประหยดไดทงสน 8,250,624,203 บาท

4.7 ความตงใจจะงดเหลาเขาพรรษาในปหนา

เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถามไปถงความตงใจจะงด/ ลดการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปหนา (2563) พบวาเกอบ 2 ใน 3 หรอรอยละ 61.2 มความตงใจจะลด ละ เลก จำแนกเปนรอยละ 35.7 ตงใจจะงดตลอดเทศกาลเขาพรรษา รอยละ 11.6 งดเปนบางชวง และรอยละ 13.9 ไมงดแตลดการดมลง ขณะทมรอยละ 38.3 ตงใจวาจะไมงดและไมลดปรมาณการดม (ตารางท 64)

ตารางท 64 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบความตงใจจะลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล

ในชวงเขาพรรษาปหนา (2563) (เฉพาะตวอยางทดม หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน)

ลำดบ ความตงใจ จำนวน รอยละ

1 ไมงดและไมลดปรมาณการดม 671 38.3 2 งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา 626 35.7 3 งดเปนบางชวง 203 11.6 4 ไมงดแตลดการดมลง 244 13.9 5 ไมระบ 10 0.5 รวม 1,754 100.0


4.8 การรบรสายดวนเลกเหลา 1413 เมอสอบถามตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตทผานมา ถงการเคยไดยนสายดวนเลก

เหลา 1413 พบวาสวนใหญรอยละ 73.0 ระบไมเคยไดยน ขณะทรอยละ 27.0 เคยไดยน ซงในกลมนมเพยงรอยละ 2.6 เทานนทเคยใชบรการขอคำปรกษา โดยผานเพจเฟซบกศนยปรกษาปญหาสรา สายดวนเลกเหลา และโทรศพท เปนชองทางหลก คดเปนรอยละ 76.5 และ 64.7 ตามลำดบ (ตารางท 65 - 66)

ตารางท 65 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเคยไดยนสายดวนเลกเหลา 1413

(เฉพาะตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตทผานมา)

ลำดบ การเคยไดยนสายดวนเลกเหลา 1413 จำนวน รอยละ

1 ไมเคย 1,821 73.0 2 เคย 674 27.0 การเคยใชบรการขอคำปรกษา จำนวน รอยละ 1) ไมเคย 722 97.4 2) เคย 19 2.6 รวม 741 100.0 รวม 2,495 100.0

ตารางท 66 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบชองทางทเคยใชบรการขอคำปรกษาสายดวนเลกเหลา

1413 (เฉพาะตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตทผานมา และเคยใชบรการขอคำปรกษาสายดวนเลกเหลา 1413 โดยตอบไดมากกวา 1 ขอ) (n = 19)

ลำดบ ชองทางทเคยใชบรการ จำนวน รอยละ 1 เพจเฟซบกศนยปรกษาปญหาสรา สายดวนเลกเหลา 13 76.5 2 โทรศพท 11 64.7 3 ไลน ID1413helpline 2 11.8 4 เวบไซต http://1413.in.th 1 5.9


บทท 4 บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ครงน ดำเนนการภายใตวตถประสงค

สำคญสองประการคอ เพอสำรวจการรบรและความคดเหนตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา และพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล โดยกำหนดกลมเปาหมายประชาชนอาย 15 ปขนไป ประยกตใชการวจยเชงสำรวจดวยการสมตวอยางจาก 12 จงหวดทวทกภมภาคของประเทศ รวมจำนวน 3,928 ตวอยาง ดำเนนการในชวงระหวางวนท 1 กนยายน - 31 ตลาคม 2562 ผลการศกษาสรปสาระสำคญดงน บทสรป

1. การรบรตอสอประชาสมพนธและความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” การรบรตอสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2561”

ตวอยางรอยละ 83.7 พบเหน/ รบรถงสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” เพมขนจากปทแลวรอยละ 4.8 โดยประมาณการไดวาคนไทย 44.931 ลานคนรบรสอดงกลาว ทงนเมอพจารณาเปนรายภมภาค พบวาทกภาครบรกวารอยละ 80 ยกเวนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทมการรบรรอยละ 78.3

ชองทางการรบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ตวอยางทพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” รอยละ 86.1 พบเหน/ รบร

จากการโฆษณาทางโทรทศน ซงลดลงจากปทแลวถงรอยละ 9.3 รองลงมาคอ โซเชยลมเดย ครอบครว เพอน คนรจก ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard) และสอโฆษณากลางแจงอนๆ ซงเมอจำแนกตามภมภาคกยงคงพบวามทศทางแนวโนมเชนเดยวกน

การรบรตอโฆษณาทางโทรทศน

เฉพาะกลมทพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ผานทางโทรทศน 1) รอยละ 84.6 เคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” เมอจำแนกตามภมภาค พบวา

สวนใหญกวารอยละ 80 ระบเคยเหน ยกเวนภาคใต ทเคยเหนตำทสด คอรอยละ 71.4 2) รอยละ 67.4 เคยเหนโฆษณาชด “ตบกลบมาด กลางพรรษา” เมอจำแนกตามภมภาค สงเกตไดวา

ภาคเหนอ เคยเหนสงทสด คอรอยละ 81.5 ในขณะทภาคอนๆ มสดสวนทเคยเหนอยประมาณ 2 ใน 3 3) สำหรบโฆษณาชด “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” พบวามสดสวนพอๆ กนทเคยเหน และไมเคย

เหน คดเปนรอยละ 49.1 และ 50.9 ตามลำดบ เม อจำแนกตามภมภาค สงเกตไดวาภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มไมถงรอยละ 40 ทเคยเหน ขณะทภาคอนๆ มสดสวนทเคยเหนเกนกวาครงหนง


ผลของสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” ตอการสรางความตระหนกในการลด ละ เลก การดมเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 86 เหนวาสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” มผลตอการสรางความตระหนกในการลด

ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลไดในระดบตางๆ โดยมรอยละ 58.9 เหนวามผลในระดบปานกลางถงมาก โดยสรางความตระหนกใหกบกลมทดมมากกวากลมทไมดมอยเลกนอย อกทงมผลตอกลมอาย 20 ปขนไปมากกวากลมอาย 15 - 19 ป แตไมพบความแตกตางเมอจำแนกตามเพศ

การบอกตอ หรอสงตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ไปยงบคคลรอบขาง รอยละ 61.7 เคยบอกตอ หรอแชรขอความบน Social Network เพอชกชวนคนรอบขางใหงดเหลา

เขาพรรษา เมอจำแนกขอมลตามคณลกษณะสำคญ พบวากลมทไมดมมการบอกตอมากกวากลมท ดมอยเลกนอย เพศหญงบอกตอมากกวาเพศชาย และกลมอาย 30 ปขนไป มแนวโนมบอกตอมากกวากลมทอายไมถง 30 ปอยเลกนอย

การจดกจกรรมการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” และการเขารวมปฏญาณตน รอยละ 42.2 ระบวาในพนทพกอาศยของตนมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษา โดยเพมขนจากปท

แลวรอยละ 6.4 เฉพาะในกลมนมประมาณ 1 ใน 3 ทไดเขารวมกจกรรม ซงโดยมากนำโดยองคกรทองถน (อบจ./ เทศบาล/ อบต. โรงเรยน/ สถาบนการศกษา และวด พระสงฆ แตพบวามเพยงสวนนอย รอยละ 15.2 เทานนทไดรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา ซงลดลงจากปทแลวรอยละ 1.1 โดยการลงนาม/ ปฏญาณตนประกอบไปดวยการลงนามปฏญาณตนในสมดลงนามทหนวยงานตางๆ จดขน กลาวคำปฏญาณตนในงานกจกรรมทจดขน และลงนามปฏญาณตนทางออนไลน

ความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ตอการทำใหประเทศไทยลดปรมาณการดมและจำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได ตวอยางรอยละ 91.8 เหนดวยวาการรณรงคใหงดเหลาในชวงเขาพรรษา จะชวยใหประเทศไทยลด

ปรมาณการดมและจำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได โดยอยในระดบปานกลางคอนไปทางมาก ความคดเหนตอการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” ในปตอๆ ไป และขอเสนอแนะ ตวอยางรอยละ 95.5 เหนสอดคลองกนวาควรมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ในปตอๆ ไป โดยม

ความคดเหน/ ขอเสนอแนะตอการรณรงค 4 ประการสำคญ ไดแก 1) ชใหเหนโทษภยของการดมและผลดหากงดดมเครองดมแอลกอฮอล 2) ประชาสมพนธผานสอตางๆ ใหมากขน 3) จดกจกรรมในระดบพนทใหมากขน และ 4) ออกกฎหมายหามจำหนายเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา


ความคดเกยวกบผลเสยตออวยวะตบ และการควบคมสต ของผทดมเครองดมแอลกอฮอล ตวอยางเกอบทงหมดรอยละ 99.4 เหนตรงกนวาการดมเครองดมแอลกอฮอลมผลเสยตออวยวะตบ

และการควบคมสต 2. พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล

การไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล และการดมในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ ในชวง 12 เดอนทผานมา พบเพยงรอยละ 8.8 ทเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอล ซงใน

กลมนกวารอยละ 60 ไดรบนอยลง สำหรบประสบการณการดมในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณ พบวางานทมการดมมากกวางานอนๆ ไดแก งานเลยงอนๆ เชน ข นบานใหม เล ยงวนเกด เล ยงฉลองตำแหนง รองลงมาคอ งานแตงงาน และงานบวช โดยสงเกตไดวา ในชวงระหวางพรรษา การดมในงานตางๆ ทกงาน มสดสวนลดลงจากชวงกอนเขาพรรษาทงสน

การดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา ผลสำรวจพบวามผทเคยดมเครองดมแอลกอฮอล ตลอดชวตทผานมา อยรอยละ 63.5 โดยเกอบครง

ดมมานานกวา 10 ป โดยมนกดมหนาใหมรอยละ 1.4 ทเพงดมไดไมถงป การดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน พบวามตวอยางรอยละ 44.9 ท

ดมเครองดมแอลกอฮอล เพมขนจากปทแลวรอยละ 2.3 โดยประมาณการไดวามคนไทยอาย 15 ปขนไปทดมเปนจำนวน 24.082 ลานคน โดยเพมขนจากปทผานมา 1.526 ลานคน เมอจำแนกตามคณลกษณะสำคญ พบวาผดมเพศชายมมากกวาผดมเพศหญงกวาเทาตว คอมอย 16.633 ลานคน และ 7.449 ลานคน ตามลำดบ เมอเทยบกบปทผานมาสงเกตไดวาเพมขนทงเพศชายและเพศหญง กลมละประมาณ 7 - 8 แสนคน ดานอาย พบวาผดมทอยในชวงอาย 50 ปขนไปมมากทสดคอ 6.431 ลานคน และมนกดมเยาวชนทอยในชวงอาย 15 - 19 ป จำนวน 0.830 ลานคน นอกจากน พบวาภาคตะวนออกเฉยงเหนอเปนภาคทมจำนวนผดมสงทสดคอ 8.738 ลานคน

ในกลมทดม สวนใหญดมกบเพอน มบางเลกนอยทดมกบญาต พนอง และคนในครอบครว สวนทดมคนเดยวมไมถงรอยละ 4 เครองดมแอลกอฮอลทนยม ไดแก เบยร และสราส/ สราแดง ดานความถ พบวากวาครงเปนนกดมประจำ/ ดมบอย ทมการดมอยางนอยสปดาหละครง โดยมประมาณ 1 ใน 3 เทานนทเคยคดทจะเลกดมตลอดชวต

คาใชจายในการดมเครองดมแอลกอฮอล คาใชจายในการดมเคร องดมแอลกอฮอลแตละครง (รวมคาใชจายอนทเก ยวของ เชน กบแกลม

มกเซอร มาลย ฯลฯ) เฉลยอยทประมาณ 310 บาท เมอจำแนกขอมลตามคณลกษณะตางๆ พบวาตวอยางเพศ


ชายมคาใชจายเฉลยในการดมตอครงมากกวาเพศหญง คนทพกอาศยในกรงเทพมหานครมคาใชจายเฉลยในการดมสงกวาคนทพกอาศยในเขตเทศบาล และนอกเขตเทศบาล นอกจากน ยงพบวาคาใชจายเฉลยในการดมมแนวโนมสงขนไปตามระดบรายได

3. พฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา

การปรบเปลยนพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษา การสอบถามกลมทดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอน

เขาพรรษาปน ถงพฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษาเมอปทแลว (2561) พบวารอยละ 29.0 งดตลอด 3 เดอนชวงเขาพรรษา ขณะทรอยละ 46.2 ทไมงดและไมลดปรมาณการดม โดยมรอยละ 11.1 งดเปนบางชวง และรอยละ 13.7 ไมงดแตลดการดมลง

สำหรบพฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษาปน (2562) พบวารอยละ 31.0 งดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา ประมาณการเปนจำนวน 7.457 ลานคน ขณะทรอยละ 46.5 ดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ ประมาณการเปนจำนวน 11.211 ลานคน โดยมรอยละ 10.2 งดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) ประมาณการเปนจำนวน 2.457 ลานคน และรอยละ 12.3 ไมงดแตลดการดมลง ประมาณการเปนจำนวน 2.958 ลานคน

เมอจำแนกตามภมภาค พบวาภาคตะวนออกเฉยงเหนอมผทลด ละ เลกดมในชวงเขาพรรษามากทสด รองลงมาคอภาคกลาง และกรงเทพฯ ปรมณฑล โดยเฉพาะในกลมผทงดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา ประมาณการไดวาอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอถง 2.515 ลานคน ภาคกลาง 1.725 ลานคน และกรงเทพฯ ปรมณฑล 1.174 ลานคน

1) กลมทดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ เหตผลสำคญทไมงดเหลาเขาพรรษา คอ ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) ชอบเทยวสงสรรค ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว และมคนชวนดม ขดไมได

2) กลมทงดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา เหตผลสำคญททำใหงดได คอ ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว งดเปนประจำทกป และถอเปนชวงฟนฟสขภาพ เกอบ 2 ใน 3 ตงใจจะงดตอไปหลงออกพรรษา แตกมไมถงรอยละ 4 ทตงใจจะเลกตลอดชวต

3) กลมทงดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) กวาครงกลบมาดมภายใน 4 สปดาหทเขาพรรษา และโดยเฉลยแลวในชวงเขาพรรษานงดได 39 วน เหตผลสำคญททำใหงดไมครบพรรษา คอ มคนชวนดม ขดไมได ตองไปงานเลยง ชอบเทยวสงสรรค และดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได)

4) กลมทไมงดแตลดการดมลง กลมครงหนงลดได 50% (เฉลย 44.24%) โดยพบวาชวงเขาพรรษาดมเฉลย 5 ครงตอเดอน ลดลงจากชวงกอนเขาพรรษาทดมเฉลย 9 ครงตอเดอน เหตผลสำคญททำใหงดไมไดโดยตลอด คอ มคนชวนดม ขดไมได ชอบเทยวสงสรรค ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) และตองไปงานเลยง


การเตรยมพรอมกอนเขาพรรษา เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน สวนใหญรอยละ

79.8 ดมตามปกต ไมไดเตรยมพรอมอะไร (รวมถงคนทดมนอยอยแลว) โดยมสวนนอยทคอยๆ ลดปรมาณและความถ รวมถงงดดมไปเลยกอนเขาพรรษา ประมาณ 7 วน

อาการทเกดขนเมอมการลด ละ เลก การดมในชวงเขาพรรษา เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน มเพยงรอยละ

2.8 เทานนทมอาการภายหลงหยดดม อาท มอสน ปวดมนศรษะ ใจสน คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ หงดหงด หรอวตกกงวล ซงเกดขนภายหลงหยดดมเฉลย 6 วน สวนใหญเกดขนบางนานๆ ครง และไมไดไปพบแพทย ปลอยใหหายเอง ทงน กวา 3 ใน 4 ยงคงงดหรอลดดมในชวงเขาพรรษา รวมถงดมลดลงจากทเคยดมปกต

ความตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหลงจากออกพรรษา เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถาม

ความตงใจจะงดดมตอไปหลงจากออกพรรษา พบวามรอยละ 5 ตงใจจะเลกไปเลย และมกวาครงตงใจจะงด/ ลด ใหนอยลง ขณะทรอยละ 38.5 จะกลบมาดม (เฉลยภายใน 14 วน) ทงน กลมทงดตลอดเทศกาลเขาพรรษา มความตงใจจะเลกไปเลย สงกวากลมอนๆ โดยประมาณการไดวามเกอบ 5 แสนคน

การดมเบยรไรแอลกอฮอล เฉพาะตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน เมอสอบถามถง

การดมเบยรไรแอลกอฮอล พบวาในชวง 12 เดอนทผานมา มตวอยางรอยละ 7.6 ทเคยดม และในชวงเขาพรรษา มเพยงรอยละ 3.6 เทานนทดม โดยมตวอยางครงหนงไมรจกเบยรไรแอลกอฮอล จงแสดงใหเหนวาเบยรไรแอลกอฮอล ไมใชเครองดมทจะมาทดแทนเบยรปกต

ผลทไดรบจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา ตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน สวนใหญระบถงผลดวาทำใหสขภาพรางกายดขน ประหยดคาใชจายได และสขภาพจตใจดขน เมอพจารณาการประหยดคาใชจาย พบวาในชวงเขาพรรษา 3 เดอนสามารถประหยดไดเฉลยคนละประมาณ 1,284 บาท ประมาณการจำนวนเงนโดยรวมทประเทศประหยดไดในชวงเขาพรรษาปนคอ 8.251 ลานบาท ลดลงจากปทผานมาเกอบ 2.5 พนลานบาท เหตผลสำคญมาจากการมผทดมไมตางจากเดมเพมขน โดยมคาประมาณการสงถง 1.170 ลานคน


84.7 84.191.3 88.6 87.5 90.3 90.6

81.1 81.1 84.0 84.2 82.1 84.8

74.8

86.078.9

83.7

2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

ความตงใจจะงดเหลาเขาพรรษาในปหนา สำหรบตวอยางทมการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเขาพรรษาปน พบวาเกอบ 2

ใน 3 มความตงใจจะลด ละ เลกการดมในชวงเขาพรรษาปหนาดวย อยางไรกตาม พบวาผทตงใจจะงดตลอดเทศกาลเขาพรรษา กบผทจะดมตามเดมนน มสดสวนพอๆ กน

การรบรสายดวนเลกเหลา 1413 ตวอยางทเคยดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตทผานมา มรอยละ 27 ทเคยไดยนสายดวนเลกเหลา

1413 แตมเพยงเลกนอยทเคยใชบรการขอคำปรกษา โดยผานเพจเฟซบกศนยปรกษาปญหาสรา สายดวนเลกเหลา และโทรศพท เปนชองทางหลก

อภปรายผล

1. การประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” การประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ครงน ยงคงสรางการรบรไดสงเชนการสำรวจครงท

ผานๆ มา โดยสงเกตไดวาสดสวนการรบรสงขนจากการสำรวจปทผานมาพอสมควร (แผนภาพท 12) แผนภาพท 12 แสดงคารอยละการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” เปรยบเทยบระหวางป

2546 - 2562

ทมา: ขอมลป 2546 - 2552 อางองจากหนงสอ งดเหลาเขาพรรษาใหอะไรกบสงคมไทย: ถอดบทเรยนเจดปของการรณรงค เรยบเรยง

โดยทกษพล ธรรมรงส (2553) ขอมลป 2553 - 2556 ประยกตจากบทความ การรณรงคเพอลดการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล “งดเหลาเขาพรรษา” เรยบเรยงโดยวชรพงศ รตสขพมล (2557) ขอมลป 2557 - 2562 อางองจาก “รายงานโครงการประเมนผลการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา" จดทำโดยศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ (2557 - 2562)


26.7

31.9

10.1

10.2

13.4

12.2

49.8

45.7

ไมเคยพบเหนสอ

เคยพบเหนสอ



การประชาสมพนธผานโฆษณาทางโทรทศน สรางการรบรไดสงสดเชนเดยวกบการสำรวจในทกครงทผานมา โดยยงพบวาชองทางโซเชยลมเดย ตดอนดบสองในการสำรวจในสองปหลงมาน นอกจากนยงสงเกตไดวา การบอกตอปากตอปากจากครอบครว เพอน คนรจก เปนอกชองทางทสำคญในการประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” ทางในกลบกน การจดกจกรรมหรออเวนทตางๆ กลบสรางการรบรไดนอยมาก สะทอนใหเหนวากจกรรมอาจมนอยไป

เม อพจารณาการสรางความตระหนกในการลด ละ เลกการด มเคร องดมแอลกอฮอล จากสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” พบวาสอดงกลาวสรางความตระหนกไดพอสมควร โดยเฉพาะในกลมกลมผทดม และกลมผใหญ

เมอนำขอมลการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” มาวเคราะหจำแนกพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) พบวากลมทเคยพบเหนสอ มแนวโนมทจะปรบเปลยนพฤตกรรม โดยงดดมตลอดเทศกาลเขาพรรษามากกวากลมทไมเคยพบเหนสอคอนขางชดเจน (แผนภาพท 13)

แผนภาพท 13 แสดงคารอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562)

จำแนกตามการพบเหน/ รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562”

สำหรบการตดตามทศทางการเปลยนแปลงของการเขารวมกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษา จาก

การสำรวจปทแลว (2561) ซงสอบถามเฉพาะกลมนกดมปจจบน พบวามผเขารวมรอยละ 11.3 สวนผลสำรวจปน (2562) เมอเลอกเฉพาะนกดมปจจบนเชนเดยวกนนำมาวเคราะห พบวามผเขารวมรอยละ 10.9 ซงลดลงเลกนอย รอยละ 0.4 (ตารางท 67)


27.6

56.9

9.6

14.6

13.2

6.2

49.6

22.3

ไมไดลงนาม/ ปฏญาณตน

ลงนาม/ ปฏญาณตน



ตารางท 67 แสดงจำนวนและรอยละของตวอยาง ทระบการเขารวมกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษา เปรยบเทยบป 2561 กบป 2562 (เฉพาะตวอยางทเปนนกดมปจจบน)

ลำดบ การเขารวมกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษา

ป 2561 ป 2562 ผลการเปรยบเทยบ จำนวน รอยละ จำนวน รอยละ

1 เขารวม 189 11.3 192 10.9 -0.4 2 ไมไดเขารวม 1,481 88.7 1,562 89.1

รวม 1,670 100.0 1,754 100.0

ทนาพจารณาคอ จากตวอยางทงหมด มเพยงรอยละ 15.2 เทานนทไดรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงด

เหลา ทงทการลงนาม/ ปฏญาณตนนมผลตอการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษาอยางชดเจน (แผนภาพท 14)

แผนภาพท 14 แสดงคารอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562)

จำแนกตามการลงนาม/ ปฏญาณตน

การประเมนผลการรณรงคยงมอกประเดนทนาสนใจ โดยสงเกตไดวาในชวงระหวางพรรษานน การดม

เคร องดมแอลกอฮอลในงานเลยง/ งานพธ/ งานบญประเพณตางๆ ทกงานมสดสวนลดลงจากชวงกอนเขาพรรษาทงสน จงสะทอนอทธพลของการรณรงคงดเหลาเขาพรรษาไดเปนอยางด

2. การตดตามสถานการณการดมเครองดมแอลกอฮอล

การศกษาครงนพบรอยละ 44.9 ทดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน หรอเรยกวาเปนนกดมปจจบน (Current Drinker) นบเปนตวเลขสงสดในรอบ 5 ป (2558 - 2562) โดยเพมขนจากปทผานมารอยละ 2.3 จงเปนแนวโนมทเพมขนเรอยๆ ตงแตป 2559 (แผนภาพท 15)


35.9 34.339.6

42.6 44.9

2558 2559 2560 2561 2562

แผนภาพท 15 แสดงคารอยละนกดมปจจบน (Current Drinker) เปรยบเทยบระหวางป 2558 - 2562

เมอเปรยบเทยบกบผลสำรวจในปทผานมา พบวาผดมทงเพศชายและเพศหญง มสดสวนเพมขน 7 - 8

แสนคน และเพมขนในกลมอาย 20 - 49 ป สวนกลมอาย 15 - 19 ป และอาย 50 ปขนไป ลดลงเลกนอย ดงนน สดสวนผดมทเพมขนจงมาจากคนวยทำงานเปนสำคญ โดยรวมทงเพศชายและเพศหญง

3. การปรบเปลยนพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา

การศกษาการปรบเปลยนพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา จากการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา” เมอเปรยบเทยบตงแตป 2546 - 2562 เหนไดวาโดยภาพรวมยงไมแสดงทศทางแนวโนมทชดเจน แตสงเกตไดวาชวงป 2555 - 2560 สดสวนของผทดมไมตางจากเดมลดลงอยางมาก สำหรบผลในปปจจบนหากเทยบกบปทแลว (2561) พบวาไมแตกตางกนนก (แผนภาพท 16)

n = 3,983 n = 3,928 n = 7,099 n = 4,296 n = 3,927


19.832.3 28.8

36.2 32.8 34.326.9

36.328.7 31.7 36.2 39.1

32.3 32.2 37.930.4 31.0

20.6

14.632.2

28.022.8

30.9

19.5

18.824.6

42.1 32.6

43.6

38.6 35.0 29.6

25.1 22.5

59.653.1

48.0 35.844.4

34.8

53.644.9 46.7

26.2 31.217.3

29.1 32.8 32.544.5 46.5

2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562

งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา งดบางชวง/ ลดการดมลง ดมไมตางจากเดม

แผนภาพท 16 แสดงคารอยละของพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเทศกาลเขาพรรษา เปรยบเทยบระหวางป 2546 - 2562

ทมา: ขอมลป 2546 - 2552 อางองจากหนงสอ งดเหลาเขาพรรษาใหอะไรกบสงคมไทย: ถอดบทเรยนเจดปของการรณรงค เรยบเรยงโดยทกษพล ธรรมรงส (2553) ขอมลป 2553 - 2556 ประยกตจากบทความ การรณรงคเพอลดการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล “งดเหลาเขาพรรษา” เรยบเรยงโดยวชรพงศ รตสขพมล (2557) ขอมลป 2557 - 2562 อางองจาก “รายงานโครงการประเมนผลการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา" จดทำโดยศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ (2557 - 2562)

หมายเหต ขอมลป 2558 - 2562 ผทงดตลอดเทศกาลเขาพรรษา หมายถง ผทงดดมมาตลอดจนถงชวง 2 สปดาหกอนออกพรรษา และ

ตงใจจะงดใหครบทงพรรษา

สำหรบเหตผลสำคญทไมงดเหลาหรองดไมครบพรรษา คอ มคนชวนดม ขดไมได ตองไปงานเลยง

ชอบเทยวสงสรรค และดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) โดยเฉพาะเหตผลประการหลง พบวามนยสำคญอยางยง ดงทคณะผวจยไดทำการทดสอบโดยนำตวแปรการดมประจำ (ด มอยางนอยสปดาหละครง) มาวเคราะหจำแนกพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) จะเหนอยางชดเจนวา กลมทเปนนกดมประจำสวนใหญไมปรบเปลยนพฤตกรรม ยงคงดมไมตางจากเดมในชวงเขาพรรษา (แผนภาพท 17)


53.1

14.9

10.4

10.0

11.7

13.0

24.8

62.1

ไมไดดมประจ า

ดมประจ า



แผนภาพท 17 แสดงคารอยละพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ในชวงเทศกาลเขาพรรษาปน (2562) จำแนกตามการดมประจำ (ดมอยางนอยสปดาหละครง)

4. ผลเชงบวกของการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษา”

ผลเชงบวกของการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา แสดงออกมาในเรองการสงเสรมสขภาพกาย สขภาพจต และอกประเดนสำคญคอการประหยดเงนไดจากการลด ละ เลกการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษา ซงปนประมาณการไดวาประเทศประหยดเงนไดในชวง 3 เดอนของการเขาพรรษา มลคารวมกวา 8 พนลานบาท แมลดลงจากปทผานมาพอสมควร แตกยงมมลคาสง ขอเสนอแนะ

จากการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” ครงน คณะผวจยพบประเดนทควรพจารณา และมขอเสนอแนะ ดงน

1. ในการประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษาป 2562” สงเกตไดวา ชองทางหลกอยางโทรทศนนนมการรบรลดลง โดยเปนการลดลงอยางตอเนองในชวง 2 ปทผานมา และเปนไปไดสงทอนาคตจะลดลงเรอยๆ เนองจากปจจบน ประชาชนมชองทางการตดตามขอมลขาวสารทางเลอกทหลากหลาย โดยเฉพาะทางออนไลน ทงโซเชยลมเดย เวบไซต รวมถงแอปพลเคชนทเปนสอมลตมเดยตางๆ ดงนน การประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” ทางโทรทศนอาจไดประสทธผลลดลง จงควรเสรมดวยสอออนไลนใหมากขน อยางไรกตาม สอออนไลนเปนสอทผรบสารมอสระในการเลอกรบดวยตวเองมากกวาสอออฟไลน เมอไมตองการชมกอาจคลกขาม เลอนผาน หรอปดหนาตางนนไป ดงนน การนำเสนอผานสอออนไลนจงตองมรปแบบ และเนอหาทดงดด กระตนความสนใจไดมากพอ โดยมความยาวทเหมาะสม


ทงน นอกจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) จะผลตสอรณรงคและเผยแพรทางออนไลนเองแลว อาจใชวธการรณรงคผานเพจดงตางๆ เนนเพจทใหสาระความรดานสขภาพ อาท หมอแลบแพนดา Jones Salad หรอเพจปกณกะทมผตดตามเปนจำนวนมาก อาท อเจยบ เลยบดวน Drama-addict ซงมกนำเสนอเนอหาทสอดคลองกบสถานการณขาวสารปจจบนไดอยางนาสนใจ หรอใชการนำเสนอผานบคคลทมอทธพลในโลกออนไลน (Influencer) รวมถงบคคลในวงการบนเทงทมภาพลกษณเปนแบบอยางทดในการงดเหลา ซงเปนทางเลอกหนงทจะชวยสรางการรบร และความตระหนกไดเปนอยางด

2. การจดกจกรรมในพนท หรอทเรยกวา (Ground War) สามารถเขาถงกลมเปาหมายไดโดยตรง และมอทธพลตอการเปลยนแปลงในเชงทศนคตและพฤตกรรมสงกวาการประชาสมพนธผานสอ (Air War) โดยเฉพาะการจดใหมการลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา แตการสำรวจครงนกลบพบวามตวอยางเปนสวนนอยทรบรการรณรงคจากกจกรรมในพนท ประกอบกบมตวอยางไมถงครงทระบวาในพนทพกอาศยของตนมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษา และยงมสดสวนการลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาลดลง ดงนน หนวยงานทเกยวของอยางสำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล.) จงควรเนนสงเสรมใหเครอขายองคกรงดเหลาในจงหวดตางๆ มการจดกจกรรมรณรงคงดเหลาเขาพรรษาในพนททงในระดบจงหวด และชมชน / หมบาน ใหมากขน โดยขยายความรวมมอไปยงภาคเครอขายทเกยวของ อาท องคกรปกครองสวนทองถน เครอขายพระสงฆ สมาพนธเดกและเยาวชน อาสาสมครสาธารณสขประจำหมบาน (อสม.) รวมถงองคกรไมแสวงกำไรทมบทบาทเกยวของ

3. การศกษาครงน พบสดสวนการดมเครองดมแอลกอฮอลสงทสดในรอบ 5 ป โดยสดสวนผดมทเพมขนมาจากคนวยทำงานเปนสำคญ จงอาจตองมการทบทวนในเชงมาตรการ โดยกลมเปาหมายทควรมงเนนนอกจากเยาวชนทมโอกาสเขามาเปน “นกดมหนาใหม” แลว ยงควรเนนกลมผใหญทเปน “นกดมหนาเกา” ดวย ซงมาตรการทสอดคลอง ไดแก การควบคมการเขาถงทางกายภาพ การควบคมการโฆษณาและการทำการตลาด มาตรการทางภาษและราคา การควบคมการดมแลวขบ และการคดกรองและบำบดแบบสน (ศนยว จยปญหาสรา, 2553) ซ งลวนแตเปนมาตรการทไดร บการยอมรบจากองคการอนามยโลกวามประสทธภาพและประสทธผลสง (Best Practices) (ณฐ ธารพานช, 2557ข)

4. จากการตดตามการปรบเปลยนพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษาในหลายๆ ปทผานมา พบวาไมมแนวโนมดขน โดยผทไมงดเหลาหรองดไมครบพรรษา ใหเหตผลสำคญคอ มคนชวนดม ขดไมได และชอบเทยวสงสรรค ซงคนชวนดมและรวมสงสรรคดวยกมกเปนเพอน ตามทพบวาผทดมสวนใหญจะดมกบเพอน ดงนน จงควรมการรณรงคใหเพอนชวนกนงดเหลาเขาพรรษา โดยใชขอความรณรงคท สอความหมายตรงๆ เขาใจงาย เชน “งดเหลาเปนเพอนกน” “เพอนชวนเพอนงดเหลาเขาพรรษา” “ชวนกนดมมาพอแลว ปนชวนกนงดบางนะเพอน” ซงสวนทางกบการโฆษณาเครองดมแอลกอฮอล ทมกนำเสนอภาพเพอนชวนกนดม เชน “เตมเตมคำวาเพอน” “รวมกนมนสกวา”

อกเหตผลสำคญทเปนอปสรรคคอ ตองไปงานเลยง ดงนน เพอลดโอกาสของการดมในชวงเขาพรรษา จงควรรณรงคใหมการจดงานเลยง งานพธ และงานบญประเพณตางๆ ในชวงเขาพรรษาเปนงานปลอดเหลา


โดยจำเปนตองเขาใหถงเจาภาพของงาน เพอสรางแนวรวมและขอความรวมมอ ทงงานสาธารณะทจดโดยหนวยงานตางๆ และงานสวนตวของแตละครอบครว

นอกจากน เหตผลทไมงดเหลาหรองดไมครบพรรษา ยงมาจากการดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) สอดคลองกบผลการวเคราะหทพบวานกดมประจำสวนใหญจะไมปรบเปลยนพฤตกรรมการดมในชวงเขาพรรษา ดงนน การรณรงคหรอการขบเคลอนมาตรการตางๆ จงตองเนนเขาถงกลมเปาหมายดงกลาวนเปนสำคญ ซงมาตรการทนำเสนอไวในขอ 3 ไดครอบคลมกลมนแลว สำหรบผทตดสรา จำเปนตองใชการบำบด จงควรสงเสรมใหโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล (รพ.สต.) ทกแหงทวประเทศเปนศนยบำบดผตดสรา พรอมใหมปฏบตการคดกรองเพอนำผตดสราเขารบการบำบดตอไป


บรรณานกรม ณฐ ธารพานช. (2557ก). นโยบายการควบคมแอลกอฮอลททรงประสทธผล. ใน กรรณจรยา สขรง, ปยนาถ

ประยร, และหนเพยร แสนอนทร (บรรณาธการ), เรองเหลา กาว 10: งานวจยเดนรอบทศวรรษแหงการเรยนร และการขบเคลอนนโยบายเพอลดปญหาแอลกอฮอลในสงคมไทย (หนา 169-196). กรงเทพฯ: ศนยวจยปญหาสรา.

ณฐ ธารพานช. (2557ข). มาตรการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล. ใน นพพล วทยวรพงศ (บรรณาธการ), ทศวรรษศนยวจยปญหาสรา: สถานะความรเพอการควบคมการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล (หนา 185-251). กรงเทพฯ: ศนยวจยปญหาสรา.

ทกษพล ธรรมรงส. (2553). งดเหลาเขาพรรษาใหอะไรกบสงคมไทย: ถอดบทเรยนเจดปของการรณรงค. นนทบร: ศนยวจยปญหาสรา.

ธชนนท โกมลไพศาล. (2558). การศกษาตนทนผลกระทบทางสงคมจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในประเทศไทย: การพฒนาไฟลตนแบบในการประเมน. เขาถงจาก http://cas.or.th/cas/wp-content/uploads/2019/06/การศกษาตนทนผลกระทบทางสงคมจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลในประเทศไทย.pdf

มลนธเพอการพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ สำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ. (2560). รายงานภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2557. นนทบร: มลนธเพอการพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ สำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ.

ศนยวจยปญหาสรา. (2553). ยทธศาสตรแอลกอฮอลระดบชาต. นนทบร: ศนยวจยปญหาสรา. ศนยวจยเพอการพฒนาสงคมและธรกจ. (2561). โครงการประเมนผลการรณรงค “งดเหลาเขาพรรษาป

2561” : กรณศกษาประชาชนอาย 15 ปขนไปใน 12 จงหวดทวทกภมภาคของประเทศ. กรงเทพฯ: ศนยวจยปญหาสรา.

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. (2562). งดเหลาเขาพรรษา ไดอะไร. สบคนจาก https://www.thaihealth.or.th/Content/ 49569-งดเหลาเขาพรรษา%20ไดอะไร.html

World Health Organization. (2014). Global status report on alcohol and health 2014. Geneva, Switzerland: World Health Organization.

ภาคผนวก


แบบสอบถามความคดเหน “โครงการงดเหลาเขาพรรษาป 2562”

ศนยวจยปญหาสรา (ศวส.) ภายใตการสนบสนนของสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) รวมกบศนยวจยเพ อการพฒนาสงคมและธรกจ (SAB) ขอความรวมมอจากทานตอบแบบสอบถามเก ยวกบโครงการ “งดเหลาเขาพรรษา” ในชวงเขาพรรษาประจำป พ.ศ. 2562 (ระหวางวนท 17 กรกฎาคม - 13 ตลาคม 2562)

เครองดมแอลกอฮอล หมายถง เครองดมทกประเภททมสวนผสมของแอลกอฮอล เชน เหลา เบยร ไวน สราพนบานตางๆ

ตอนท 1 การรบรสอและความคดเหนตอการรณรงค "งดเหลาเขาพรรษา" 1. ในชวงกอนเขาพรรษา/เขาพรรษาทผานมา ทานเคยเหน/รบรสอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” ป 2562 หรอไม

[ ] 1 ไมเคย (ขามไปตอบขอ 3) [ ] 2 เคย กรณเคย ทานเคยไดยนหรอพบเหนสอประชาสมพนธ งดเหลาเขาพรรษา จากทใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 โฆษณาทางโทรทศน ( ) 2 ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ (billboard) ( ) 3 ปายตงโตะในรายการโทรทศนตางๆ ( ) 4 สอโฆษณากลางแจงอนๆ เชน ปายโฆษณา บรเวณรถไฟฟา รถประจำทาง ( ) 5 ชวงทประกาศเขารายการโทรทศน ( ) 6 กจกรรมหรออเวนทตางๆ ( ) 7 โฆษณาทางวทย ( ) 8 เวบไซต ( ) 9 นตยสาร/ หนงสอพมพ ( ) 10 ครอบครว เพอน คนรจก ( ) 11 แผนพบ โบรชวร ( ) 12 โซเชยลมเดย อาท เฟซบก ไลน ยทป ทวตเตอร อนสตาแกรม ( ) 13 อนๆ ระบ...................................................

เฉพาะผทระบวาเคยเหนประชาสมพนธทางโทรทศน 1.1 ทานเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนเรอง “ตบกลบมาด กอนเขาพรรษา” หรอไม (เปดคลป) [ ] 1 เคย [ ] 2 ไมเคย 1.2 ทานเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนเรอง “ตบกลบมาด กลางพรรษา” หรอไม (เปดคลป) [ ] 1 เคย [ ] 2 ไมเคย 1.3 ทานเคยเหนโฆษณาทางโทรทศนเรอง “ตบกลบมาด กอนออกพรรษา” หรอไม (เปดคลป) [ ] 1 เคย [ ] 2 ไมเคย

2. สอประชาสมพนธ “งดเหลาเขาพรรษา” มผลทำใหทานรสกตระหนกถงการลดละเลกการดมเครองดมแอลกอฮอลหรอไม [ ] 1 ไมมผลเลย [ ] 2 มผลเลกนอย [ ] 3 มผลปานกลาง [ ] 4 มผลมาก [ ] 5 มผลมากทสด

3. ทานเคยบอกตอ หรอสอสารดวยวธอน เชน ผานสงคมออนไลน (social network) เพอชกชวนคนรอบขาง งดเหลาเขาพรรษา หรอไม [ ] 1 เคย [ ] 2 ไมเคย เพราะ......................................................................

4. ในพนทททานพกอาศยอย มการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษา หรอไม เชน เดนรณรงค กจกรรมเทเหลา ลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา [ ] 1 มการจดกจกรรม [ ] 2 ไมมกจกรรม (ขามไปตอบขอ 5) 4.1 เฉพาะมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษา ทานไดเขารวมหรอไม ( ) 1 เขารวม ( ) 2 ไมไดเขารวม 4.2 เฉพาะมการจดกจกรรมงดเหลาเขาพรรษา มบคคลหรอองคกรใดเปนผนำการรณรงค (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 องคกรทองถน (อบจ./ เทศบาล/ อบต.) ( ) 2 วด พระสงฆ ( ) 3 โรงเรยน/ สถาบนการศกษา ( ) 4 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล (รพ.สต.) หรอหนวยงานสาธารณสขในพนท ( ) 5 กำนน ผใหญบาน ( ) 6 ปราชญชาวบาน คนเฒาคนแกในหมบาน ( ) 7 ผวาราชการจงหวด นายอำเภอ ฝายปกครอง ( ) 8 สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา (สคล.) ( ) 9 กรมสขภาพจต (สตบำบด) ( ) 10 แพทยวถธรรม ( ) 11 มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ( ) 12 อนๆ ระบ...................................................

5. สำหรบปน ทานไดรวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลาเขาพรรษา หรอไม [ ] 1 รวมลงนาม/ ปฏญาณตนงดเหลา ดวยวธการใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 กลาวคำปฏญาณตน (ในงานกจกรรมทจดขน) ( ) 2 ลงนามปฏญาณตนในสมดลงนามทหนวยงานตางๆ จดขน อาท โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล วด โรงเรยน โรงงาน ( ) 3 ลงนามปฏญาณตนทางออนไลน ( ) 4 อนๆ ระบ.................................................................

[ ] 2 ไมไดลงนาม/ ปฏญาณตน เนองจาก..................................................................................................................................


6. ทานเหนดวยหรอไมวาการรณรงคใหงดเหลาในชวงเขาพรรษา 3 เดอน ชวยใหประเทศไทยลดปรมาณการดมและจำนวนคนทดมเครองดมแอลกอฮอลลงได [ ] 1 เหนดวย คดวาการรณรงคกระตนใหประชาชนลดบรโภคเครองดมแอลกอฮอลไดระดบใด

( ) 1 มาก ( ) 2 ปานกลาง ( ) 3 นอย [ ] 2 ไมเหนดวย เพราะ..................................................................................... [ ] 3 ไมมความเหน

7. ทานคดวาควรมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ในปตอๆ ไปหรอไม [ ] 1 ควรรณรงคตอไป [ ] 2 ไมควรรณรงคตอไป เพราะ........................................................................................

8. โปรดแสดงความคดเหนหรอขอเสนอแนะตอการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา 1) .............................................................................................................................................................................................. 2) .............................................................................................................................................................................................. 3) .............................................................................................................................................................................................. 9. ทานคดวา การดมเครองดมแอลกอฮอลมผลเสยตอ อวยวะ ตบ การควบคมสต ของผทดมมากนอยแคไหน

[ ] 1 มผลเสยมาก [ ] 2 มผลเสยนอย [ ] 3 ไมมผลเสยเลย

ตอนท 2 การดมเครองดมแอลกอฮอล 10. ในชวง 12 เดอนทผานมา ทานเคยไดรบของขวญเปนเครองดมแอลกอฮอลหรอไม

[ ] 1 ไมเคย [ ] 2 เคย โดยไดรบมากขนหรอนอยลง เมอเทยบกบกอนหนา 12 เดอนทผานมา

( ) 1 ไดรบเปนปกต/จำนวนเทาเดม ( ) 2 ไดรบนอยลง ( ) 3 ไดรบมากขน 11. ในชวง 12 เดอนทผานมา ทานเคยดมเครองดมแอลกอฮอลในงานตอไปนหรอไม

ประเภทงาน กอนเขาพรรษา ระหวางพรรษา

ไมเคย เคย ไมแนใจ ไมเคย เคย ไมแนใจ 1) งานทอดกฐน/ผาปา 2) งานบวช 3) งานศพ 4) งานแตงงาน 5) งานอนๆ ทจดในวด 6) งานตามประเพณของชมชน เชน แขงเรอ บงไฟ ไหวผปยาตา

ยาย ทำบญอฐ

7) งานเลยงอนๆ เชน ขนบานใหม เลยงวนเกด เลยงฉลองตำแหนง งานเลยงของหนวยงาน เลยงเกษยณอาย รบนองใหม

8) งานเทศกาลตางๆ เชน เทศกาลอาหาร 9) งานดนตร คอนเสรต 10) งานแขงกฬา 11) งานอนๆ (ระบ).......................................................

12. ตลอดชวตทผานมา ทานเคยดม “เครองดมแอลกอฮอล” หรอไม

[ ] 1 เคย โดยดมมานาน ................ ป ( ) เพงเรมดมไมถงป [ ] 2 ไมเคยดม (ขามไปตอบขอมลทวไป) 13. หลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน ทานเคยดมเครองดมแอลกอฮอลบางหรอไม

[ ] 1 ไมดม (ขามไปตอบขอ 25) [ ] 2 ดม (ดมกบใครบอยทสด ..........................................................)


เฉพาะคนทดมเครองดมแอลกอฮอลในหลงออกพรรษาปทผานมา (2561) ถงชวงกอนเขาพรรษาปน 14. โปรดระบประเภทเครองดมแอลกอฮอลททานดม (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

[ ] 1 เบยร [ ] 2 สราขาว/ สรากลนชมชน [ ] 3 สราส/ สราแดง [ ] 4 เหลาดองยา/ สราจน [ ] 5 ไวน/ แชมเปญ [ ] 6 ไวนคลเลอร/ เครองดมแอลกอฮอลผสมพรอมดม/ เหลาปน [ ] 7 สราแชพนเมอง เชน สาโท กระแช เปนตน [ ] 8 อนๆ ระบ........................................................... โดยชนดทดมบอยทสดคอ ...................................................................

15. ทานดมบอยเพยงใด [ ] 1 ทกวน (7 วนตอสปดาห) [ ] 2 เกอบทกวน (5 - 6 วนตอสปดาห) [ ] 3 วนเวนวน (3 - 4 วนตอสปดาห) [ ] 4 ทกสปดาห (1 - 2 วนตอสปดาห) [ ] 5 ทกเดอน (1 - 3 วนตอเดอน) [ ] 6 นานๆ ครง (นอยกวาเดอนละครง)

16. ทานเสยคาใชจายในการดมแตละครง (รวมมกเซอร กบแกลม ทป มาลย หรออนๆ) ประมาณ .................................. บาท 17. ทานเคยคดทจะเลกดมเครองดมแอลกอฮอลตลอดชวตหรอไม [ ] 1 เคยคด [ ] 2 ไมเคยคด 18. ในชวงเขาพรรษาเมอปทแลว (2561) ทานงด/ลดการดมเครองดมแอลกอฮอลหรอไม

[ ] 1 ไมงดและไมลดปรมาณการดม [ ] 2 งดตลอด 3 เดอนชวงเขาพรรษา [ ] 3 งดเปนบางชวง [ ] 4 ไมงดแตลดการดมลง

19. ในปนตงแตเรมเขาพรรษาเปนตนมาจนถงปจจบน (ตงแต 17 กรกฎาคม 2562) ทานงดดมเครองดมแอลกอฮอลหรอไม [ ] 1 ดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ (ตอบ 1.1 แลวขามไปตอบขอ 24) [ ] 2 งดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา (13 ตลาคม 2562) (ตอบ 2.1 - 2.2 แลวขามไปตอบขอ 20) [ ] 3 งดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา) (ตอบ 3.1 - 3.3 แลวขามไปตอบขอ 20) [ ] 4 ไมงดแตลดการดมลง (ตอบ 4.1 - 4.3 แลวตอดวยขอ 20)

กรณตอบ 1 ดมไมแตกตางจากชวงกอนเขาพรรษา ไมลดทงปรมาณและความถ (ตอบ 1.1 แลวขามไปตอบขอ 24) 1.1) สาเหตใดททานไมงดเหลาเขาพรรษา (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) ( ) 2 ชอบเทยวสงสรรค ( ) 3 ตองไปงานเลยง ( ) 4 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล ( ) 5 มคนชวนดม ขดไมได ( ) 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา ( ) 7 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว ( ) 8 อนๆ ระบ................................................. เหตผลสำคญทสด ททำใหทานไมงดเหลาเขาพรรษา คอ ...................(เลอกตวเลอกจากขอ 1.1 โดยใสเพยงตวเลอกเดยว 1 - 8)

กรณตอบ 2 งดมาไดตลอดเทศกาลเขาพรรษาและจะงดตอไปจนออกพรรษา (13 ตลาคม 2562) 2.1) สาเหตททำใหงดตลอดได (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 ปกตดมนอย ไมคอยไดดมอยแลว ( ) 2 งดเปนประจำทกป ( ) 3 ตองการรกษาศลชวงเขาพรรษา ( ) 4 มการรณรงคผานสอตางๆ ใหงดเหลาเขาพรรษา ( ) 5 ในชมชนมการรณรงคงดเหลาเขาพรรษา ( ) 6 การงดเหลาเขาพรรษาเปนคานยมทพงทำตาม ( ) 7 ครอบครว/ แฟน/ ลกขอใหงด ( ) 8 เพอนงด/ ไมมเพอนดม/ เพอนชวนงด ( ) 9 ถอเปนชวงฟนฟสขภาพ ( ) 10 เลกตลอด เพราะไดปฏญาณตนไว ( ) 11 มบคคลทเปนแบบอยางทด คอ........................ ( ) 12 อนๆ ระบ..............................................

เหตผลทสำคญทสดททำใหทานงดตลอดได คอ .............................. (เลอกตวเลอกจากขอ 2.1 โดยใสเพยงตวเลอกเดยว 1 - 12) 2.2) กรณทงดครบพรรษา 3 เดอน ทานตงใจวาจะงดเครองดมแอลกอฮอลตอไปหรอไม

( ) 1 ตงใจจะงดตอไปอก ( ) 2 ตงใจจะเลกตลอดชวต ( ) 3 ไมตงใจทจะงดตอไป (กลบมาดม) กรณตอบ 3 งดเปนบางชวง (ไมครบพรรษา)

3.1) ทานไดกลบมาดมระหวางพรรษา หลงเขาพรรษามาแลวนานเพยงใด ( 1 ) ไมเกน 1 สปดาห ( 2 ) หลง 1 สปดาห ถง 2 สปดาห ( 3 ) หลง 3 สปดาห - 4 สปดาห ( 4 ) หลง 1 เดอน ถง เดอนครง ( 5 ) หลงเดอนครง ถง สองเดอน ( 6 ) หลงสองเดอน


3.2) โดยรวมแลวตลอดเขาพรรษาปนทานงดดมได........... เดอน ........... วน (นบรวมชวงทงดไดหลงจากกลบมาดมใหมดวย) 3.3) สาเหตใดททำใหทานไมสามารถงดตลอดได (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) ( ) 2 ชอบเทยวสงสรรค ( ) 3 ตองไปงานเลยง ( ) 4 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล ( ) 5 มคนชวนดม ขดไมได ( ) 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา ( ) 7 อนๆ ระบ...........................................................

เหตผลทสำคญทสดททำใหทานไมสามารถงดตลอดได คอ ............... (เลอกตวเลอกจากขอ 3.3 โดยใสเพยงตวเลอกเดยว 1 - 7) กรณตอบ 4 ไมงดแตลดการดมลง

4.1) โดยลดปรมาณการดมลงเหลอประมาณ..................% เมอเทยบกบชวงกอนเขาพรรษา 4.2) โดยลดความถ (ความบอย) ในการดมลง จากทเคยดมในชวงกอนเขาพรรษาประมาณ ……….. ครงตอเดอน

ลดลงเหลอในชวงเขาพรรษาประมาณ ………………… ครงตอเดอน 4.3) สาเหตใดททำใหทานไมสามารถงดตลอดได (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) 1 ดมเปนประจำ/ ดมจนตด (อดไมได) ( ) 2 ชอบเทยวสงสรรค ( ) 3 ตองไปงานเลยง ( ) 4 ในชมชนจดงานมการเลยงเครองดมแอลกอฮอล ( ) 5 มคนชวนดม ขดไมได ( ) 6 ไมคอยใหความสำคญกบการเขาพรรษา ( ) 7 อน ระบ..............................

เหตผลทสำคญทสดททำใหทานไมสามารถงดตลอดได คอ ............... (เลอกตวเลอกจากขอ 4.3 โดยใสเพยงตวเลอกเดยว 1 - 7) กรณตอบ 2 3 และ 4 มการลด ละ เลก การดมในชวงเขาพรรษา 20. กอนเขาพรรษา ทานปรบการดมของตวเอง เพอเตรยมพรอมลด ละ เลก ในชวงเขาพรรษาอยางไร

[ ] 1 งดดมไปเลย กอนเขาพรรษา...........วน [ ] 2 คอยๆ ลดปรมาณและความถของการดมลงมาเรอยๆ กอนเขาพรรษา...........วน [ ] 3 ดมหนกและบอยขน (เปนเหมอนการตนไวกอน) กอนเขาพรรษา.......... วน [ ] 4 ดมตามปกต ไมไดเตรยมพรอมอะไร (รวมถงคนทดมนอยอยแลว)

21. หลงหยดดมเครองดมแอลกอฮอล ทานมอาการตอไปน ไดแก มอสน ปวดมนศรษะ เหงอออก ใจสน เบออาหาร คลนไส อาเจยน นอนไมหลบ หงดหงด หรอวตกกงวล หรอไม [ ] 1 ไมมอาการ (ขามไปขอ 22) [ ] 2 มอาการ เกดขนหลงหยดดม ................ วน 21.1) ทานมอาการผดปกตทกลาวมาบอยเพยงใด

( ) 1 มบางนานๆ ครง ( ) 2 มบอยครง ( ) 3 มตลอดเวลาจนควบคมตวเองไมได ( ) 4 มมากจนชกหรอหมดสต

21.2) ทานรกษาอาการผดปกตของทานอยางไร ( ) 1 ไมไดไปพบแพทย ปลอยใหหายเอง ( ) 2 ไมไดไปพบแพทย แตซอยามารบประทานเอง ( ) 3 ไปพบแพทยและไดยามารบประทานทบาน ( ) 4 ไปพบแพทย และตองนอนรกษาในโรงพยาบาล

ระบจำนวนวนทรกษาในโรงพยาบาล ………….วน 21.3) หลงจากททานมอาการผดปกต ทานยงคงงดดมเครองดมแอลกอฮอล ตามทตงใจหรอไม

( ) 1 ยงคงงดหรอลดดมในชวงเขาพรรษา ( ) 2 ดมลดลงจากทเคยดมปกตในชวงเขาพรรษา ( ) 3 ดมตามปรมาณทเคยดมในชวงเขาพรรษา ( ) 4 กลบไปดมและดมมากกวาปกต

22. หลงจากออกพรรษา ทานตงใจจะงดดมเครองดมแอลกอฮอลตอไปหรอไม [ ] 1 กลบมาดม ภายใน…........วน เพราะ......................................................................................................

จะเรมดมลกษณะอยางไร ( ) 1 คอยๆ ดมทละนอยไปกอนในวนแรกๆ ( ) 2 ดมหนกกวาปกตไปเลยในวนแรกๆ (เหมอนชดเชย) ( ) 3 ดมตามปกตทเคยดม (รวมถงคนทดมนอยอยแลว) ( ) 4 แลวแตโอกาส [ ] 2 งด/ ลด ใหนอยลง เพราะ...................................................................................................................... [ ] 3 เลกไปเลย เพราะ...................................................................................................................................


23. การงดหรอลดเครองดมแอลกอฮอลในชวงเขาพรรษามผลตอทานอยางไรบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) [ ] 1 ประหยดคาใชจายได ทานประหยดเงนจากการดม และคาใชจายอนทเกยวของ ไดประมาณ..........….....….. บาท [ ] 2 สขภาพรางกายดขน [ ] 3 สขภาพจตใจดขน [ ] 4 ลดปญหาในครอบครว/มความสขในครอบครวมากขน [ ] 5 รสกมความปลอดภยในชวตมากขน [ ] 6 มสต ใจเยนขน ลดปญหาการทะเลาะววาทกบคนอน [ ] 7 อนๆ ระบ……………………………............................... [ ] 8 ไมมผลอะไร

24. ในชวงเขาพรรษาปหนา (2563) ทานตงใจจะงด/ ลดการดมเครองดมแอลกอฮอลหรอไม [ ] 1 ไมงดและไมลดปรมาณการดม [ ] 2 งดตลอดเทศกาลเขาพรรษา [ ] 3 งดเปนบางชวง [ ] 4 ไมงดแตลดการดมลง

25. ทานเคยไดยนสายดวนเลกเหลา 1413 หรอไม [ ] 1 ไมเคย [ ] 2 เคย เคยใชบรการขอคำปรกษาหรอไม

( ) 1 ไมเคย ( ) 2 เคย ผานทางใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

โทรศพท เพจเฟซบกศนยปรกษาปญหาสรา สายดวนเลกเหลา

ไลน ID1413helpline อเมล [email protected]

อนสตาแกรม alcoholhelplinecenter เวบไซต http://1413.in.th อนๆ ระบ.................. ตอนท 3 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 1. เพศ [ ] 1 ชาย [ ] 2 หญง 2. อาย……………..……ป 3. สถานภาพสมรส [ ] 1 โสด [ ] 2 สมรสและมบตร........คน [ ] 3 สมรสแตไมมบตร [ ] 4 หมาย/ หยา/ แยกกนอย 4. ระดบการศกษาชนสงสดทสำเรจมา

[ ] 1 ไมเคยเรยน [ ] 2 ประถมศกษา [ ] 3 มธยมศกษาตอนตน [ ] 4 มธยมศกษาตอนปลาย [ ] 5 ปวช. [ ] 6 ปวส. [ ] 7 อนปรญญา [ ] 8 ปรญญาตร [ ] 9 สงกวาปรญญาตร

5. ทานนบถอศาสนาใด [ ] 1 พทธ [ ] 2 อสลาม [ ] 3 ครสต [ ] 4 ซกซ [ ] 5 อน ๆระบ............................ 6. อาชพประจำทมรายไดหลก

[ ] 1 ขาราชการ/ รฐวสาหกจ [ ] 2 พนกงานบรษทเอกชน [ ] 3 คาขายรายยอย/ บรการรายยอย [ ] 4 ธรกจสวนตว/ผประกอบการ [ ] 5 ผใชแรงงาน/ รบจางทวไป [ ] 6 เกษยณอาย/ พอบาน/ แมบาน [ ] 7 เกษตรกร/ ประมง [ ] 8 อาชพอสระ อาท ทนายความ สถาปนก [ ] 9 นกเรยน/ นกศกษา [ ] 10 วางงาน [ ] 11 อนๆระบ …………………….

7. รายไดสวนบคคลเฉลยตอเดอน [ 1 ] ไมเกน 5,000 บาท [ 2 ] 5,001 - 10,000 บาท [ 3 ] 10,001 - 20,000 บาท [ 4 ] 20,001 - 30,000 บาท [ 5 ] 30,001 - 40,000 บาท [ 6 ] 40,001 - 50,000 บาท [ 7 ] มากกวา 50,000 บาท

8. อาศยอยเขต/ อำเภอ……………………. จงหวด………………………… 9. อาศยอยในพนท [ ] 1 กรงเทพมหานคร [ ] 2 ในเขตเทศบาล [ ] 3 นอกเขตเทศบาล 10. ใน 12 เดอนทผานมา ทานไดดมเบยรไรแอลกอฮอลหรอไม [ ] 1 ดม [ ] 2 ไมไดดม [ ] 3 ไมรจกเบยรไรแอลกอฮอล 11. ในชวงเขาพรรษา ทานไดดมเบยรไรแอลกอฮอลหรอไม [ ] 1 ดม [ ] 2 ไมไดดม [ ] 3 ไมรจกเบยรไรแอลกอฮอล

ขอขอบคณในความรวมมอ

Documents

รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการ ...cas.or.th/cas/wp-content/uploads/2020/01/Final-Report... · 2020. 1. 8. · ข้อความบน