73
รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง การนามติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติเรื่องยาสูบไปปฏิบัติ ที่จังหวัดอานาจเจริญ สัญญาเลขที่ 55 01 - 10 โดย นายสมเกียรติ ธรรมสาร และคณะ สนับสนุนโดย ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) และ สานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ธันวาคม 2556

รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

รายงานฉบบสมบรณ โครงการศกษาเรอง การน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบต

ทจงหวดอ านาจเจรญ สญญาเลขท 55 – 01 - 10

โดย นายสมเกยรต ธรรมสาร และคณะ

สนบสนนโดย

ศนยวจยและจดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.) และ ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ธนวาคม 2556

Page 2: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

กตตกรรมประกาศ งานวจยฉบบนส าเรจลลวงดวยดโดยไดรบความกรณาและค าชแนะตางๆจากอาจารยกาญจนา ทองทว และทมงานทกทานเปนอยางด ผวจยขอขอบพระคณทกทานเปนอยางสง ขอขอบพระคณนายวรตน พมจนทร รองนายแพทยสาธารณสขจงหวดอ านาจเจรญ วาทรอยตรกตตพงษ บตรบราณ ผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน นายอดร จนทป สาธารณสขอ าเภอ หวตะพาน นายแพทยถรพทธ เฉลมเกยรตสกล ผอ านวยการโรงพยาบาลหวตะพาน นายจราวฒ เขมพรมมา ปลดองคการบรหารสวนต าบลหนองแกว และนายไสว จนดาศลป ก านนต าบลหนองแกว ทไดใหค าปรกษาและใหการสนบสนนกจกรรมตางๆเปนอยางดยง จนท าใหงานวจยครงนส าเรจไดดวยด ขอขอบพระคณคณะคร และบคลากรทางการศกษาทกทาน ตลอดจนอาสาสมครวจย และนกศกษาวทยาลยเทคนคหวตะพานทกคนทใหความรวมมอในกจกรรมตางๆของงานวจยเปนอยางด และทมวจยทกคน ไดแก นายโสภา คลองด รองผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน นายพลทวช จนทรโคตร รองผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน นายนภทร งามเถอน นายนตพฒน ทวมารตน นางอบลรตน บญพรอม นายประสทธ ยนสข นางทวาพร พนธชนะ และผมสวนเกยวของทกฝาย ทรวมกนขบเคลอนกจกรรมตางๆจนท าใหงานวจยในครงนบรรลความส าเรจตามเปาหมายทกประการ ซงงานวจยทไดศกษาในครงนจะเปนขอมลใหแกคณะผบรหารของวทยาลยเทคนคหวตะพานและผเกยวของจากสวนตางๆ ไดน าไปวางแผนพฒนาใหเปนสถานศกษา สถานประกอบการ และสถานทตางๆปลอดการบรโภคบหรและมสงแวดลอมทเออตอสขภาพดของทกคนตอไป

สมเกยรต ธรรมสาร หวหนาโครงการวจยและคณะ

กก

Page 3: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บทคดยอ

การด าเนนงานวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ มวตถประสงคของการวจยคอ 1) เพอศกษาสถานการณปญหาและปจจยทกอใหเกด ความเสยงตอการสบบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพาน 2) เพอศกษาความร ทศนคต และพฤตกรรม ของการสบบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพาน 3) เพอคนหารปแบบกระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพาน 4) เพอหารปแบบกระบวนการหนนเสรมขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมในระดบจงหวดหรอพนท 5) เพอคนหาปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตไปสภาคปฏบตในระดบพนท ใชรปแบบการวจยเชงคณภาพ พนทศกษาวจย คอ วทยาลยเทคนคหวตะพาน อ าเภอหวตะพาน จงหวดอ านาจเจรญ กลมประชากรศกษา คอ ผบรหาร อาจารย และนกศกษา ด าเนนการตงแตเดอนกรกฎาคม 2555 ถงเดอนธนวาคม 2556 เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถาม แบบสมภาษณ และ แบบสนทนากลม ผลการวจยพอสรปไดดงน ปญหาและสาเหตของการสบบหรของนกศกษา พบวา นกศกษามการเรมสบบหรครงแรกในชวงอาย 13–15 ป บางสวนเรมสบครงแรกเมอเขามาเรยนเหตผลทสบบหรเนองมาจากการอยากรอยากลอง เหนเพอนสบบหรแลวเท และแสดงความเปนเพศชายทสมบรณ ผปกครองและสมาชก ในครอบครวไมรวาตนเองสบบหร สมาชกในครอบครวมผทสบบหรอยบาง เชน พอ และพชาย อาการเมอสบบหรแลวพบวามความสดชนและเกดความเชอมนในตวเอง พฤตกรรมในการสบบหร สวนใหญ สบบหรมาแลว 2–3 ป แหลงทซอบหรทส าคญ ไดแก รานขายของช าในหมบานและรานคาในบรเวณวทยาลย สบบหรชวงเวลาทสบอยในชวงกอนเขาเรยน และชวงพกกลางวน คาใชจายในการซอสบบหรตอเดอนอยประมาณ 300–700 บาท ความตองการเลกสบบหรสวนใหญมความเขาใจวาตนเองไมตดบหร จะมการสบเพยงบางครงบางคราวตามกระแสของกลมวยรนทก าลงอยากรอยากลอง สวนความตองการทจะเลกสบบหรนน ทกคนมความคดเหนวาจะเลกเมอไหรกได แตในชวงนเปนการสบ เพราะอยากรอยากลองจงยงไมไดมความตงใจทจะเลกอยางจรงจง

ดานความร ทศนคต และพฤตกรรมเกยวกบการสบบหรของนกศกษา พบวา สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 55.9 อายเฉลย 17.15 ป สถานภาพโสด และก าลงศกษาอยในระดบ ปวช. รอยละ 81.42 ดานความร ระดบความรเกยวกบโทษของบหรและกฎหมายทเกยวของอยในระดบปานกลาง มความรเกยวกบกฏหมายทหามสบบหร 100 เปอรเซนตมากทสด รอยละ 83.6 ดานทศนคตตอการสบบหร อยในระดบสง มทศนคตเกยวกบบหรเปนสงเสพตดทมอนตรายตอสขภาพอยในระดบสง รอยละ 73.4 และพฤตกรรมเกยวกบการสบบหร พบวา ครอบครวมสมาชกทสบบหร รอยละ 43.4 มนกศกษาสบบหร รอย 13.7 สบบหรเพราะอยากลอง รอยละ 56.4 สบบหรมาแลว 1 -5 ป มการสบทกวน รอยละ

Page 4: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

56.4 สบบหรต าสด 1 มวนและสงสด 20 มวน ตองการทจะเลกสบบหร รอยละ 48.8 และทราบวธการเลกบหร รอยละ 48.6 รปแบบกระบวนการหนนเสรมการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบไปสการปฏบตนน วทยาลยเทคนคหวตะพานไดด าเนนการจดใหมกจกรรมรปแบบทส าคญๆออกเปน 8 กจกรรม ไดแก การประกวดค าขวญรณรงควนงดสบบหรโลก การรณรงคเพอลดการสบบหร การประชาสมพนธใหความรหนาเสาธง การรณรงคลด ละ เลกยาเสพตด บหร และสราในวนแขงขนกฬาสภายในวทยาลย การบรรจความรเกยวกบบหรและพษภยของบหรไว ในหลกสตรการเรยนการสอน การผสมผสานกจกรรมรวมกบโครงการตามนโยบายส าคญระดบประเทศ การคดเลอกครอบครวตนแบบไมสบบหร และการมอบเกยรตบตรแกบคลากรตนแบบทไมสบบหร

ปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบ การด าเนนงานวจย เรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมไดนน วทยาลยเทคนคหวตะพานภายใตการน าของผบรหารคนใหม คร บคลาการทางการศกษาทกคนและทมวจยในระดบพนททกคนเปนก าลงส าคญในการขบเคลอนกจกรรมตางๆ โดยไดรบความรวมมอเปนอยางดยง นอกจากนนยงมผน าชมชนในชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถนทใหความรวมมอเปนอยางด ผลการด าเนนงาในภาพรวมนบวาบรรลตามเปาหมายมากพอสมควร และเปนการรวมกนสรางสรรคสงคมไปสทศทางทตองการ คอ วทยาลยเทคนคหวตะพานมการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตใหเกดเปนรปธรรมมากทสด อนจะสงผลใหทกคนทเกยวของมบทบาทและมสวนรวมกจกรรมตางๆอยางครอบคลม จรงจง จรงใจและมสขภาพทสมบรณแขงแรง และปลอดโรคภยทเกดมาจากบหรตอไป ขอเสนอแนะ การด าเนนการวจยในครงนพบวายงมปญหา อปสรรคและจ ากดอยหลายประการ ไดแก ทมงานวจยในระดบพนทมภารกจในงานหลกคอนขางมากสงผลใหการขบเคลอนกจกรรม ยงไมตอเนองเทาทควร และผบรหารสถานศกษามการเปลยนแปลงผบรหารคนใหม จ าเปนตองเชอมโยงการด าเนนงานวจยใหเกดความเขาใจเปนทศทางเดยวกน อาสาสมครวจยสวนหนงจบการศกษาในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และไปเรยนตอในระดบชนทสงขนในสถานศกษาแหงอน จงท าใหทมวจยขาดการสนบสนนกจกรรมในพนท สงผลตอการขบเคลอนกจกรรมโครงการทไมเปนไป ขอเสนอแนะ ไดแก การคดเลอกอาสาสมครวจยควรคดสรรผทสามารถอยรวมกระบวนการวจยได อยางตอเนอง และการวางแผนก าหนดกจกรรมตางๆของงานวจยควรปรบใหสอดคลองกบบรบท ของระบบการเรยนการสอนของสถานศกษาทเหมาะสม.

Page 5: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

สารบญ

เรอง หนา

ประกาศคณปการ ก บทคดยอ ข สารบญ ค สารบญตาราง ง สารบญภาพ จ บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญ 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 2 1.3 ค าถามงานวจย 2 1.4 ค าถามยอยงานวจย 2 1.5 ขอบเขตการวจย 2 1.6 ผลทคาดวาจะไดรบ 3 1.7 นยามศพทเฉพาะ 3 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 4 2.1 ความรความเขาใจเกยวกบบหร 4 2.2 บหรและควนบหร 6 2.3 ประโยชนของเลกสบบหร 12

2.4 กฎหมายทเกยวของกบบหร 15 2.5 งานวจยทเกยวของ 17 2.6 กรอบแนวคดการวจย 18 บทท 3 วธด าเนนการวจย 19 3.1 ขอบเขตการวจย 19 3.2 วธด าเนนการวจย 19 3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล 21 3.4 วธการวเคราะหขอมล 21 บทท 4 ผลการด าเนนงานวจย 4.1 บรบทของพนทเปาหมาย 23 4.2 สถานการณปญหาและปจจยทกอใหเกดความเสยงตอการสบบหร 33

คก

Page 6: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

4.3 ความร ทศนคต และพฤตกรรมของการสบบหรในวทยาลย 34 4.4 รปแบบกระบวนการหนนเสรมการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบ 35 4.5 รปแบบกระบวนการการจดการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลย 37 4.6 ปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบไปสการ ปฏบต

39

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย 41 5.2 อภปรายผล 41 5.3 ประโยชนและคณคทเกดขนตอชมชนและสงคม 43 5.4 ผลกระทบทเกดขน 44 5.5 ขอเสนอแนะ 44 บรรณานกรม 54 ภาคผนวก แบบสอบถามความร ทศนคต และพฤตกรรมการสบบหร แบบสมภาษณ แบบสนทนากลม คณะวจยและทปรกษา

Page 7: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 เปาหมายของสถานศกษา 25

Page 8: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย 18 2 ผงทตงของวทยาลยเทคนคหวตะพาน 24 3 โครงสรางการบรหารงานของวทยาลยเทคนคหวตะพาน 29

Page 9: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา ดวยปจจบนภาวะสขภาพของประชาชนประสบปญหาดานสขภาพและสงผลกระทบตอสขภาพกายและส ขภาพใจมากพอสมควร ท งม ส า เหต มาจากการระบาดของ โรคท ง โ รคตดต อ ไดแก โรคไขเลอดออก โรคเอดส โรควณโรค และโรคไขหวดใหญ เปนตน โรคไมตดตอเรอรง ไดแก โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด การมพฤตกรรมทไมเหมาะสม และอบตเหตและอบตภย โดยในปจจบนปจจบนทวโลกมผเสยชวตจากโรคทเกยวของกบการสบบหร ปละประมาณ 5 ลานคน โดยหากการควบคมการบรโภคยาสบไมเขมแขงเพยงพอ ในอก 20 ปขางหนาคาดวาจะมผเสยชวต จากโรคทเกดจากการสบบหรเพมเปนปละประมาณ 8 ลานคนโดยเฉพาะโรคทเกดมาจากการสบบหรมหลายโรคทมผลกระทบตอสขภาพ ไดแก โรคหวใจและหลอดเลอด จ านวน 7,907 คนตอป โรคมะเรงปอด มจ านวน 9,979 คนตอป โรคมะเรงทอนๆ มจ านวน 6,340 คนตอป และโรค ถงลมปอดโปงพอง มจ านวน 10,427 คนตอป จากการศกษาอตราการสบบหร โดยเฉพาะโรคมะเร งไมต ากวาปละ 100 ,000 คน บหรเปนปจจยเสยงการเสยชวตของคนไทย สถานการณการบรโภคยาสบของคนไทยอาย 15 ปขนไป ลาสด ในป 2554 ส านกงานสถตแหงชาตส ารวจพบวา คนไทยสบบหร 10.9 ลานคน เปนชาย 10.3 ลานคน หญง 5.4 แสนคน โดยในกลมอาย 15-18 ป มอตราการสบบหรเพมขนจากรอยละ 7.25 ในป 2550 เปนรอยละ 7.62 ในป 2554 และในกลมอาย 19-24 ป มอตราการสบบหรดงกลาวเพมขนในชวงเวลาดงกลาวเชนกนจากรอยละ 21.27 เปนรอยละ 22.19ในป 2554 เยาวชนชาย และหญงอาย 13-15 ป รอยละ 19 เคยสบบหรครงแรกเมออายต ากวา 10 ป ซงเพมขนจากป 2548 ทมสบรอยละ 17 สาเหตทเยาวชนเรมสบบหรเพราะอยากทดลองสบรอยละ 56 สวนใหญซอมาสบเองแบบเปนมวน/แบงมวนขายรอยละ 68 โดยสวนใหญซอจากรายขายของช ารอยละ 91 ทงน มการขายบหรใหกบเดกอายต ากวา 18 ป ทผขายไมเคยขอบตรประจ าตวประชาชนเพอตรวจสอบกอนขาย รอยละ 94 และประชาชน รอยละ 39 คนสมผสควนบหรในตวบาน การจ าแนกอตราการสบบหร เปนรายจงหวด พบวา จ าแนกรายจงหวดในป 2544 พบวา 5 จงหวดล าดบแรกทมอตราการสบบหรปจจบนสงสด กลาวคอ 4 ใน 5 จงหวดอยทางภาคอสาน ไดแก หนองบวลาภ หนองคาย กาฬสนธ สราษฎรธาน และชยภมขณะท 3 ใน 5 จงหวดล าดบแรกของป 2550 อยในภาคใต ไดแก จงหวดปตตาน สตล และสราษฎรธาน สวนอก 2 จงหวดทเหลออยในภาคอสาน ไดแก มกดาหาร และเลย สวนประชาชนจงหวดอ านาจเจรญ ในป 2550 และป 2554 พบวา ป 2550 ประชาชนมการสบบหร จ านวน 112,175 คน คดเปนรอยละ 25.74 คดเปน 8.51 มวนตอวน (ส านกงานสถตแหงชาต. 2554)

Page 10: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

วทยาลยเทคนคหวตะพานเปนสถาบนการศกษาสงกดกรมอาชวศกษา ม 4 สาขา มอาจารยและบคลาการทางการศกษา จ านวน 48 คน นกศกษาจ านวน 298 คน ผเรยนครอบคลมพนท 85 หมบานในเขตพนทอ าเภอหวตะพาน และยงมนกศกษาทอาศยอยนอกพนทอ าเภอบางสวน ไดแก อ าเภอเมอง จงหวดอ านาจเจรญ อ าเภอมวงสามสบ จงหวดอบลราชธาน พฤตกรรมของนกศกษา ทถอวาเปนความเสยงตอการสบบหร ไดแก การเปนวยทก าลงอยากรอยากลองเกยวกบการสบบหร รานคาบรเวณโดยรอบมการจ าหนายบหร และการชวนของเพอน ทผานมาวทยาลยไดมการแกไข โดยการจดกจกรรมตางๆภายในวทยาลย ไดแก การรณรงคกจกรรมในวนงดสบบหรโลก การจดคายเยาวชนคนกลาด และการจดนทรรศการพษภยและโทษจากการสบบหร

จากสภาวการณดงกลาวพบวากลมเดกและเยาวชนมอตราการสบบหรทมแนวโนมมากขน และสงผลกระทบตอสขภาพและเปนปญหาสาธารณสขทส าคญของระดบบคคล ระดบครอบครว ระดบชมชน และระดบประเทศในทสด ซงหากไมมการแกไขสถานการณดงกลาวปญหาดงกลาว นบวนทจะทวความรนแรงมากยงขน สมชชาสขภาพจงหวดอ านาจเจรญไดตระหนกถงความส าคญ จงไดจดท าโครงการดงกลาวขน และไดเสนอโครงการขอรบการสนบสนนงบประมาณจากศนยวจย และจดการความรเพอการควบคมยาสบ (ศจย.) เพอเปนทนวจยในการศกษาการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญในเชงรปธรรม อนจะเกดประโยชนตอสถานศกษา ชมชน และสงคมตอไป

1.2 วตถประสงคของการวจย 1) เพอศกษาสถานการณปญหาและปจจยทกอใหเกดความเสยงตอการสบบหร ในวทยาลยเทคนคหวตะพาน

2) เพอศกษาความร ทศนคต และพฤตกรรมของการสบบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพาน 3) เพอคนหารปแบบกระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลยเทคนค

หวตะพาน 4) เพอหารปแบบกระบวนการหนนเสรมขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาต

ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมในระดบจงหวดหรอพนท 5) เพอคนหาปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาต

ไปสภาคปฏบตในระดบพนท

1.3 ค าถามการวจย กระบวนการจดการการควบคมบหร ในวทยาลยเทคนคหวตะพาน อ าเภอหวตะพาน

จงหวดอ านาจเจรญวาเปนอยางไร

1.4 ค าถามยอยในการวจย

Page 11: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

1. นกศกษามความรเกยวกบพษภยของบหร กฎหมายเกยวกบบหร และทศนคตตอการสบบหรอยางไร 2. พฤตกรรมใดของนกศกษาทเสยงตอการสบบหร

3. กระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพานมอยางไร 4. ปจจยทสงผลตอความส าเรจในการสรางกระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหร ในวทยาลยเทคนคหวตะพานมอะไรบาง

1.5 ขอบเขตการวจย เชงพนท วทยาลยเทคนคหวตะพาน อ าเภอหวตะพาน จงหวดอ านาจเจรญ

เชงกลมเปาหมาย กลมเปาหมายหลก นกศกษาของวทยาลยเทคนคหวตะพาน กลมเปาหมายรอง คณาจารยและบคลากรของวทยาลยเทคนคหวตะพาน

1.6 ผลทคาดวาจะไดรบ 1. ทราบสถานการณปญหาและปจจยทกอใหเกดความเสยงตอการสบบหร 2. ทราบความร ทศนคต และพฤตกรรมของการสบบหรของนกศกษา คร และบคลากร ของวทยาลยเทคนคหวตะพาน

3. ไดรปแบบกระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลยเทคนค หวตะพาน

4. ไดรปแบบกระบวนการหนนเสรมขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบ ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมในระดบจงหวดหรอพนท

5. ทราบปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบ ไปสภาคปฏบต

1.7 นยามศพทเฉพาะ กระบวนการ หมายถง ระบบ วธการด าเนนการการควบคมการบรโภคบหร การจดการการบรโภคบหร หมายถง วธการทเปนไปเพอสรางและเออใหเกดการลด ละ และเลกการบรโภคบหร

Page 12: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ทมวจย หมายถง คณะบคคลทสรรหาเพอเปนทมงานวจย ประกอบดวย 1) นกวชาการ 2) นกสอสารทางสงคม 3) นกประสานภาคเครอขาย 4) นกนโยบายและยทธศาสตรและ 5) นกบรหารจดการ รวมทงทปรกษาโครงการ อาสาสมครวจย หมายถง นกศกษา อาจารย และบคลากรของวทยาลยเทคนคหวตะพาน ทสมครเขารวมกระบวนการวจย

Page 13: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยโครงการการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ ในครงน ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ มาเปนกรอบในการด าเนนการวจย ซงมเนอหาตางๆ ดงน

2.1 ความรความเขาใจเกยวกบบหร 2.1.1 ความหมายของสขภาพ องคการอนามยโลก (อางถงใน แผนงานสรางเสรมสขภาวะมสลมไทย, 2547) ไดใหความหมาย หรอ ค านยามของค าวา "สขภาพ" (Health) วา “Health Is a Stage of Complete Physical, Mental, Social and Spiritual Well-Being, Not Merely Absence of Diseases And Infirmity” ซงหมายถงสขภาวะทดทงทางกาย ทางจตใจ ทางสงคม และทางจตวญญาณ หรอสขภาวะ ทสมบรณทกๆทางเชอมโยงกน รวมถงอยในสงคมทมศานตสข ไมเฉพาะการไมพการ หรอไมมโรคเทานน สขภาพดจงเปนสทธของทกคน ทกคนควรมโอกาสทจะเขาถงการมสขภาพดไดอยางแทจรง โดยทกคน ทกสวนของสงคมจะตองมสวนสรางสขภาพด ดงนนสขภาพในทนจงมความหมายรวมใน 3 มต ไดแก

1. มตทางรางกาย (Physical Well-Being) หมายถง การมรางกายทสมบรณแขงแรง สามารถประกอบกจกรรมตางๆไดตามปกต

2. มตทางจตใจ (Mental Well - Being) หมายถง การมสขภาพจตทด มอารมณมนคง มจตใจทเปนสข สามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมทเปลยนแปลงได

3. มตทางสงคม (Social Well - Being) หมายถง การมสงคมทสงบสขทงในครอบครว ชมชน ทท างานสามารถอยรวมกบบคลอนไดอยางปกตสขมความขดแยงนอยทสด หรอสามารถแกไขได อยางเหมาะสม

ประเวศ วะส ใหความหมายของสขภาพ (อางถงใน ศภสทธ พรรณนารโณทย, 2543) วาเปนสขภาวะทสมบรณ ทางกาย ทางจต ทางสงคม และทางจตวญญาณ โดยกลาววาสขภาวะทสมบรณ ทางกาย หมายถง รางกายทสมบรณแขงแรง คลองแคลว มก าลง ไมเปนโรค ไมพการ มเศรษฐกจหรอปจจยทจ าเปนพอเพยง มสงแวดลอมทสงเสรมสขภาพ ค าวา กายในทน หมายถง กายภาพดวยสขภาวะทสมบรณทางจต หมายถง จตใจทมความสข รนเรง คลองแคลว ไมตดขด มความเมตตา สมผสกบ ความงามของสรรพสง มสต มสมาธ มปญญา รวมทงการลดความเหนแกตว เพราะตราบใดทยงมความเหนแกตว กจะมสขภาวะทสมบรณทางจตไมไดสขภาวะทสมบรณทางสงคม หมายถง มการอยรวมกนดวยด มครอบครวอบอน ชมชนเขมแขง สงคมมความยตธรรม มความเสมอภาค มภราดรภาพ

Page 14: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

มสนตภาพมความเปนประชาสงคมมระบบบรการทด และระบบบรการเปนกจการทางสงคมสขภาวะ ทสมบรณ ทางจตวญญาณ หมายถง สขภาวะทเกดขนเมอท าความด หรอจตสมผสกบสงทมคณคา อนสงสงหรอสงสงสด เชน การเสยสละ การมความเมตตา กรณา การเขาถงพระรตนตรย หรอ การเขาถงพระผเปนเจา เปนตน ความสขทางจตวญญาณเปนความสขทไมระคนอยกบความเหนแกตว แตเปนสขภาวะทเกดขนเมอมนษยหลดพนจากความมตวตน (Self Transcending) จงมอสรภาพ มความผอนคลายอยางยง เบาสบาย มความสขอนประณตและล าลก สขภาวะทางจตวญญาณเปนสขภาวะทสงผลกระทบตอสขภาพอก 3 มต ถาขาดสขภาวะทางจตวญญาณ ท าใหขาดความสมบรณ ในตวเอง เมอรสกขาดตองหาอะไรไปเตม เชน ยาเสพตด ความฟมเฟอย หรอ ความรนแรง การตดความฟมเฟอย เพราะการพฒนาในชวงทผานมาตดอยทระดบวตถ ตราบใดทยงไมยกระดบการพฒนาถงจตวญญาณแลวกจะไมสามารถแกปญหาการขาดสขภาวะได

วชย เทยนถาวร (อางถงใน ส านกทปรกษาอนามย, 2546) กลาววา สขภาพหรอสขภาวะ เปนค าทมความหมายของภาวะแหงการมความสขของคนเราซงตองไมเพยงแตไมเปนโรค หรอบาดเจบเทานน แตเปนภาวะทคนเรามความสข ทงดานรางกาย จตใจ สงคม และสตปญญาสขภาพ จงเปน เรองคอนขางลกซง มมมองเรองสขภาพของคนสวนใหญ จงเปนเพยงเรองของความเจบปวย บาดเจบ หรอเขาใจวา สขภาพเปนเพยงเรองของโรค หรอความเจบปวยเทานนโดยสรปค าวาสขภาพจงหมายถง สภาวะทมความสมบรณทงดานรางกาย จตใจ และสงคมซงไมเพยงแตการไมเปนโรคเทานน แตจะตองเชอมโยงกนทงกาย จตใจ และสงคม ดงนนเพอใหการจดการสขภาพทครอบคลม จงตองอาศย ความรวมมอจากทกภาคสวน ซงการศกษาวจยเรองการรบรถงผลกระทบของการสบบหรตอสขภาพ และพฤตกรรมการสบบหร กเปนสวนหนงในการชวยลดปจจยเสยงทสงผลกระทบตอสขภาพ

2.1.2 ความหมายของพฤตกรรม 2.1.2.1 พฤตกรรม (Behavior) เปนการกระท าทกอยางทเกดขนในสงมชวต ไมวารตว

หรอไมกตาม ไมวาผอนจะสงเกตการกระท าไดหรอไมกตาม การยม การหวเราะ ดใจ เสยใจ การคด การฝน การเตนของหวใจ เปนตน

2.1.2.2 พฤตกรรมภายนอก (Overt Behavior) พฤตกรรมทสามารถสงเกตไดโดยตรงหรอใชเครองมอวดได เชน การพด การเดน ฯลฯ แบงได 2 ประเภท

1) พฤตกรรมโมลา (Molar Behavior) หมายถง พฤตกรรมทสามารถสงเกต ไดโดยตรง คอ สมผสไดดวยประสาทสมผสทงหา เชน การเดน การนง ซงสามารถสงเกตไดโดยการด การพดสามารถสงเกตไดโดยการฟง เปนตน

2) พฤตกรรมโมเลกล (Molecular Behavior) หมายถง พฤตกรรมทไมสามารถสงเกตไดโดยตรงแตตองอาศยเครองมอวด เชน การท างานของสมอง วดโดยเครองวดคลนสมองวดการเตนของหวใจ เปนตน

Page 15: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

3) พฤตกรรมภายใน (Covert Behavior) พฤตกรรมทไมสามารถวดโดยตรงและเครองมอกไมสามารถวดได ตองอาศยการอนมานจากพฤตกรรมภายนอก เชน การจ า ความคดอารมณ ความรสก เจตคต เปนตน

พฤตกรรมของมนษยจงเกดจาก 1) แรงขบ 2) ความคด 3) การเปลยนแปลงของสงแวดลอม 4) การเลยนแบบ

2.1.3 พฤตกรรมในวยมธยม สรางค โควตระกล (2541 : 86 - 90) อธบายวา เดกวยมธยมศกษาหรอวยรน เปนวยทม

อายระหวาง 12-18 ป มลกษณะของพฒนาการทางดานรางกายเปนไปอยางรวดเรว พฒนาการทางดานอารมณเปลยนแปลงงาย จนท าใหเดกวยรนเกดความวตกกงวล ดงนนคร ผปกครอง หรอผใกลชดควรมการศกษาพฒนาการของวยรน เพอเตรยมการปฏบตทถกตองตามพฒนาการของเดกซงพฒนาการ ของวยรนทสงผลตอพฤตกรรมของวยรน และเกยวของกบเรองทผวจยตองการศกษาสรปไดดงน

1. พฒนาการทางดานรางกาย เดกวยรนมการเจรญเตบโตอยางรวดเรวทงความสง และน าหนก เกดความแตกตางระหวางเพศอยางเหนไดชด มการสรางเซลลสบพนธและระดบฮอรโมนเพมขน

2. พฒนาการทางดานจตใจ อารมณและสงคม อารมณของเดกวยรนคอนขางจะ รนแรง และเปลยนแปลงงาย ซงความตงเครยดของอารมณในวยรน บางครงจะเนองมาจากการปรบตวเกยวกบการเปลยนแปลงของรางกาย ความไมชอบหรอไมพอใจในการเปลยนแปลง นนคอพฒนาการทางอารมณของวยรนมความสมพนธกบพฒนาการทางดานรางกายวยนคอนขางเอาตวเองเปนศนยกลาง แตมกจะเปนหวงเพอนรวมวยวาคดอยางไร เพอนจะมอทธพลตอวยรนมากทสดรน มกมปญหาเรองการปรบตวซงจะสงผลตอสขภาพจตดวย เชน เมอมความรสกซมเศราอาจจะเปนสาเหตใหเดกวยรนมปญหาทางความประพฤต เชน การทดลองยาเสพตดได ซงยาเสพตดทใกลตวเดกวยรนทสดนนกคอ บหร นนเอง

นอกจากนวยรนยงมความตองการทจะใกลชดผกพน เพอนรวมวยจงมความส าคญตอวยรนอยางมาก วยรนมกจะคบเพอนทมความสนใจและมคานยมรวมกน ชอบเลยนแบบกน ซงถาหากเดกวยรนมคานยมทผด อยางเชน การเสพตดบหรแลว กยอมมอทธพลตอเดกวยรนคนอนๆใหมคานยมทผดรวมกนไปดวย เนองจากเดกวยนตองการการยอมรบจากกลมเพอนจงพยายามท าทกวถทาง เพอใหกลมเพอนหนมาสนใจและใหการยอมรบตน ถาหากไมไดรบการยอมรบจากกลมจะรสกวาตนเองถกทอดทง ดงนนวยรนจงปฏบตตนตามแบบเพอนเพอทจะไดเปนทยอมรบของเพอน

Page 16: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

2.2 บหรและควนบหร มนญ ปญญกรยากร (2545 : 10 - 15) ไดกลาวไวในวารสารแรงงานสมพนธ ซงสรปไดวาบหร มตนก าเนดมาจากภาษาเปอรเซย ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 หมายถงยาสบ ทใชใบตองหรอกระดาษ มวนใบยาทหนฝอย สวนวารสารสารคด สทศน ยกสาน (2543 : 173 - 175) อธบายวา ยาสบเปนพชพนเมองของทวปอเมรกาใต เมกซโก และเวสตอนดสออกดอกเปนชอ ดอกมเกสรทงเกสรตวผและเกสรตวเมยในดอกเดยวกน มนจงสามารถผสมพนธไดดวยตวเองโดยไมตองพงพาแมลง ยาสบเจรญเตบไดเรวและดในแทบทกสภาพดนฟาอากาศในปจจบน อเมรกา ตรก อนเดย บราซล และรสเซย เปนประเทศทมการปลกยาสบมากเปนอนดบตนๆของโลก ส าหรบประเทศไทยไดรบวฒนธรรมยาสบมาจากชาวจนเมอหลายรอยปมาแลวปจจบนแหลงปลกยาสบจะมมากทางภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ แตเดมบหรไทยมวนดวยใบตองซงแบงแยกออกตามชนดและสของใบตอง เชน ตองออน ตองขาว ตองด า และยงมบหรกลบบว บหรจนกบ (มวนดวยใบจาก) บหรเหลาน จะเรยกวา “บหรราษฎร” แตถาเรยกเปนบหรหลวง จะหมายถง ฝน ทถอเปน “ยาสบ” ททางราชการผลตออกจ าหนายแกประชาชน จนถงป2503 จงไดเลกไปในดานการคาบหรในรปแบบ ของบรษทเกดขนเมอตนรชกาลท 6 ชอบรษทยาสบสยามเปนของนายเชยงเคงเหลยน สบญเรอง ผลตบหรใบตองกนร สวนบรษทยาสบตางดาวกมบรษทยาสบองกฤษอเมรกน และบรษท นนยาง (จน)

สนตพงษ ปตตภกด (2544 : 65 - 68) ไดเรยบเรยงการศกษาควนบหร ไวในวารสารอพเดตวา เมอจดบหรกระบวนการเผาไหมกเกดสารตางๆขน ในใบยาสบเกดการเปลยนแปลงทกครงทผสบบหร สดควนเขาปอด นนคอ การน าพาสารเคมนบพนชนดเขาสรางกาย และกระบวนท าลายสขภาพกเรมตนอกครง เปนเวลานานมาแลวททราบกนวา การสบบหรเปนอนตรายตอชวต และสขภาพของคนเรา และแมจะทราบถงพษภยอนตรายจาการสบบหร แตคนเหลานนกยงเลอกทจะสบบหรดวยเหตทวา “ตด” บหรจนไมอาจเลกได ซงมนกวทยาศาสตรหลายคนพยายามศกษาวามสารเคมใดบางทอยในบหร หรอเกดขนระหวางการสบบหร และสารเคมเหลานสงผลกระทบตอสขภาพอยางไร รวมทงมวธการขจดหรอลดสารเคมเหลานนออกจากบหรหรอไม ในป 2493 ความรทางเคมเกยวกบควนจากใบยาสบนน มนอยมาก การศกษาทางเคมเกยวกบเรองควนบหรนเกดขน ในป 2498 เอ.ไอ.โคแสค พบวา ควนของ ใบยาสบนนประกอบดวยสารเคม 79 ชนด ในปจจบนพบวา ควนจากการเผาใบยาสบประกอบดวยสารเคมประมาณ 4,800 ชนด จากการศกษาทางระบาดวทยา แสดงใหเหนวาควนจากการเผาใบยาสบเปนสาเหตของการเกดโรครายแรงหลายอยาง ตอมาในป 2498 รฐบาลของสหราชอาณาจกรประกาศวา การสบบหรเปนสาเหตของโรคมะเรงปอด แตกไมมการตงกฎขอหามใดๆ เนองจากมคนสบบหรกนเปนจ านวนมาก ท าใหรฐบาลเองกมรายไดเปนจ านวนมากในรปของภาษยาสบ ส าหรบควนบหร ในอากาศนน สมชย บวรกตต กบ อรรถ นาวา (2536 : 56 - 59) ไดวเคราะหควนบหรไวในวารสาร

Page 17: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ราชบณฑตยสถานวา ควนทพนกลบออกมาจากทางเดนอากาศหายใจของผสบบหรในปรมาณรอยละ 85 และควนจากปลายบหรทก าลงเผาไหมทไมไดถกสดเขาไป รอยละ 15 สวนไอระเหยผานกระดาษมวนบหรนนเกดขนนอย จากการวเคราะหสารเคมในบหรมากกวา 50 ชนด มศกยภาพเปนสารกอมะเรงตอมนษยและสตว สารเคมสวนใหญในควนทไมไดสดเขาปอด มความเขมสงกวาควนทสดเขาไปแลวพนกลบออกมา อนภาคในควนทไมไดสดเขาปอดมขนาดยอมกวาอนภาคในควนทพนกลบออกมา จงท าใหสามารถผานลงไปในปอดไดลกกวา โดยการตรวจวเคราะหปสสาวะ เลอดและน าลาย สามารถพสจนวาการสดหายใจควนบหรในอากาศโดยไมไดสบบหรท าใหรบสารพษจากควนเขาสรางกายไดอตราเทยบสวนประกอบของควนบหร ระหวางควนทไมไดสบกบควนทสบแลวพนออกมา เปนดงน

ควนทไมไดสบ ควนทสบแลวพนออกมาจะประกอบดวยสารตางๆ ดงน แกส คารบอนมอนอกไซด 10 - 20 มลลกรม 2.5 มลลกรม คารบอนไดออกไซด 20 - 60 มลลกรม 8.1 มลลกรม มเทน 1.3 มลลกรม 3.1 มลลกรม อะเซทลน 27 ไมโครกรม 0.8 ไมโครกรม แอมโมเนย 80 ไมโครกรม 73 ไมโครกรม ไฮโดรเจนไซยาไนด 430 ไมโครกรม 0.75 ไมโครกรม ไดเมทลไนโครซามน 10-65 ไมโครกรม 52 ไมโครกรม อนภาค น ามนดน 1-50 มลลกรม 1.7 มลลกรม นโคตน 1-25 มลลกรม 2.7 มลลกรม โทลอน 108 ไมโครกรม 5.6 ไมโครกรม ฟนอล 20-150 ไมโครกรม 2.6 ไมโครกรม แนฟทาลน 2.8 ไมโครกรม 16 ไมโครกรม ไฮดราซน 32 ไมโครกรม 30 ไมโครกรม

2.2.1 สารพษในบหร ในบหร (วารสารขาราชการ, 2530 : 45, กองบน 46, 2548) จะประกอบไปดวยสาร

ตางๆ อยประมาณ 4,000 ชนดใน 4,000 ชนดน มสารกอมะเรงไมนอยกวา 42 ชนด แตสารชนดทเปนอนตรายและส าคญๆ ไดแก 1) นโคตน เปนสารทท าใหคนตดบหร ออกฤทธโดยตรงตอสมองทงเปนตวกระตนและกดประสาทสวนกลาง ถาไดรบสารนขนาดนอยๆ เชนการสบบหร 1-2 มวนแรก อาจจะกระตน ใหรางกายกระปรกระเปรา แตถาสบมากหลายมวนกจะกดประสาทสวนกลาง ท าใหความรสกตางๆ ชาลง รอยละ 95 ของนโคตนจะไปจบอยทปอด บางสวนจบอยทเยอหมรมฝปาก และบางสวนนโคตน จะถกดดซมเขากระแสเลอดมผลโดยตรงตอหมวกไต กอใหเกดการหลงฮอรโมนอฟเนฟรน ท าให

Page 18: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ความดนโลหตสงขน หวใจเตนเรวกวาปกตและไมเปนจงหวะ หลอดเลอดทแขนและขาหดตว เพมไขมนในเสนเลอด เสนเลอดตบตน ความดนโลหตสง บหรหนงมวนจะมนโคตน 0.8-1.8 มลลกรม (คามาตรฐานก าหนดไว 1 มลลกรม) และส าหรบบหรกนกรองกไมไดท าใหปรมาณนโคตนลดลง ผลของนโคตนท าใหเกดการท าลายของเยอบชนในของหลอดเลอดแดงซงเปนปจจยเสยงทส าคญทท าใหเกดโรคหลอดเลอดหวใจ หรอหวใจขาดเลอด 2) ทาร หรอน ามนดนประกอบดวยสารหลายชนด ซงเปนสารสน าตาลจะจบทปอดท าใหปอดระคายเคอง ไอเรอรงมเสมหะ เปนสารกอใหเกดมะเรงได เชน มะเรงปอด กลองเสยง หลอดลมหลอดอาหาร ไต กระเพาะปสสาวะ และอนๆ ซงรอยละ 50 ของทารจะไปจบทปอด ท าใหเกดระคายเคองอนเปนสาเหตของการไอเรอรงมเสมหะ ในคนทสบบหรวนละซองจะรบน ามนทารเขาไปประมาณ 30 มลกรมตอมวน หรอ 110 กรมตอป ส าหรบในบหรไทยจะมสารทารอยระหวาง 12-24 มลลกรม ตอมวน 3. คารบอนมอนอกไซด เปนกาซจากการเผาไหม ทท าลายคณสมบตในการเปนพาหะน าออกซเจนของเมดเลอดแดง ท าใหเมดเลอดแดงไมสามารถจบออกซเจนไดเทากบระยะเวลาปกต ท าใหเซลลรางกายเกดการขาดออกซเจน ท าใหมนงงตดสนใจชาเหนอยงายซงเปนสาเหตของโรคหวใจ หวใจตองท างานหนกขนเพอจะสบฉดโลหตน าออกซเจนไปเลยงรางกายใหเพยงพอจนเปนโรคหวใจได 4) ไฮโดรเจนไซยาไนด เปนกาซพษทท าลายเยอบผวหลอดลมสวนตน ท าใหมอาการไอเรอรง มเสมหะเปนประจ าโดยเฉพาะในตอนเชาจะมมากขน หลอดเลอดแดงแขง ถาไฮโดรเจนไซยาไนด ประกอบกบสารพษอนๆไดแก นโคตนเปนพษตอเซลลเยอบชนในของหลอดเลอด เมอกลไกน เกดซ าอก รวมกบการขาดออกซเจนจากกาซคารบอนมอนอกไซด ยงจะท าลายเซลลชนในของหลอดเลอดมากขน ท าใหไขมนทมอยในเลอดไปเกาะทผนงหลอดเลอดไดงาย นอกจากนควนบหรยงท าใหเกรดเลอดเกาะกนมากขน เกลดเลอดอายสนลง เลอดแขงตวเรวขน เลอดขนขน ทงหมดนท าใหเลอดจบกนเปนกอนไดงาย เปนสาเหตท าให เสนเลอดแดงทมไขมนเกาะอยชนในของหลอดเลอดหรอหลอดเลอดแดงทตบ อยแลว เกดการอดตนไดในทนททนใด ท าใหกลามเนอหวใจขาดเลอด กลามเนอหวใจตาย อาจเสยชวตทนททนใดได 5) ไนโตรเจนไดออกไซด เปนกาซพษทท าลายเยอบหลอดลมสวนปลาย และถงลมท าใหผนงถงลมบางโปงพอง ถงลมเลกๆ หลายอนแตกรวมกนเปนถงลมใหญ ท าใหมถงลมจ านวนนอยลง ลดพนทผวทจะใชจบและแลกเปลยนกาซออกซเจน การยดหยนในการหายใจเขาออกนอยลง ท าใหเกดโรคถงลมโปงพองในทสด 6) แอมโมเนย มฤทธระคายเคองเนอเยอ ท าใหแสบตา แสบจมก หลอดลมอกเสบ ไอ และมเสมหะมาก 7) สารกมมนตรงส ควนบหรมสารโพโลเนยม 210 ทมรงสอลฟาอยเปนสาเหตการ

Page 19: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

เกดโรคมะเรงปอด และควนบหรยงเปนพาหะรายแรงในการน าสารกมมนตรงส ท าใหผทอยรอบขาง ทไมสบบหรหายใจเอาอากาศทมสารพษนเขาไปดวย 8) แรธาตบางอยาง เชน โปแตสเซยม โซเดยม แคลเซยม ทองแดง นเกล โครเมยม รวมทงสารดดท อนเปนสารตกคางในใบยาสบหลงจากการพนยาฆาแมลง ซงกอใหเกดภาวะเปนพษ ตอรางกายได โดยเฉพาะอยางยงเมอนเกลท าปฏกรยากบสารเคมอน จะกลายเปนสารพษทกอใหเกดโรคมะเรงได

โดยสรปแลว สารพษตางๆเหลานจะกอใหเกดโรครายตางๆ หลายโรค แตโรคทส าคญและเปนกนมาก ไดแก โรคมะเรง โรคหวใจ โรคถงลมโปงพองเปนตนทงนสารทท าใหเสพตดจน ไมอาจเลกไดทงททราบวามสารพษเปนสวนประกอบอยในบหร กคอ สารนโคตนนนเอง สารนโคตน จะออกฤทธโดยตรงตอสมองทงกระตนและกดประสาทสวนกลาง

2.2.2 โรคทเกดจากการสบบหร บหรกอใหเกดโรคหลายชนด ครงหนงของคนสบบหรจะเสยชวตดวยโรคทเกดจากการสบ

บหร ซงโรคทท าใหเสยชวตในอนดบตนๆ มดงน 1) โรคมะเรงปอด (บหรกบโรคมะเรงปอด, 2547) รอยละ 90 ของโรคมะเรงปอดเกดจากการสบบหร โรคมะเรงปอดเปนโรคอนดบ 1 ของชายไทย พบมากเปนอนดบ 2 ของมะเรงทงหมด ในประเทศไทย ซงตรวจพบในระยะเรมแรกไดยาก และมอตราการตายสง การสบบหรเปนสาเหต ทส าคญทสดของการเกดโรคมะเรงปอดผสบบหรมโอกาสเปนมะเรงปอดมากกวาผไมสบ 10 เทา ผทตองสดดมควนบหรของผอน เสยงตอการเปนโรคมะเรงปอดดวย ควนบหรมสารประกอบมากกวา 4,000 ชนด และในจ านวนนมประมาณ 60 ชนดทเปนสารกอมะเรง ตวกระตนและตวสงเสรมใหเกดมะเรงปอด ไดแก ทาร นโคตน คารบอนมอนอกไซด ไฮโดรเจนไซยานายด ฟนอล แอมโมเนย เบนซน และฟอรมาลดฮายด เปนตน อาการของโรคจะไอเปนเลอด น าหนกลดเรว หอบ เหนอย บวมทคอ หนา แขน อก กลนอาหารล าบาก มกอนทคอ ปวดกระดกในผทสบบหรเสยงตอการเปนโรคเปน 12 เทา สบบหร 21-40 ป เสยงมากกวา 30 เทา ส าหรบการหยดสบบหร ชวยลดความเสยง เมอหยดสบกอนมการเปลยนแปลงเนอปอดอยางถาวรและเลกสบ 10-15 ป ลดอตราเสยงไดรอยละ 50 อตราการตายดวยโรคมะเรงปอด (อตราการตายดวยโรคมะเรงปอด, 2548) ในผสบบหรเมอเปรยบเทยบกบผไมสบบหร มอตราสวนสงกวาถง 10 ตอ 1 หากแพทยตรวจพบเชอในระยะแรกและไดรบการผาตด เอากอนมะเรงออกไดหมดจะยงมโอกาสหายขาด 2) โรคหวใจ ไดแก โรคหวใจขาดเลอด เสนเลอดเสอมและตบ หวใจวายจากกลามเนอหวใจตายเฉยบพลน จากรายงานการศกษาในสหรฐอเมรกาพบวาในกลมผสบบหรจะมโอกาสหรอ ความเสยงตอการเปนโรคหวใจขาดเลอดมากกวาคนไมสบบหรถง 2.4 เทา และโดยเฉพาะอยางยง ในผสบบหรทเปนโรคความดนเลอดสงหรอมไขมนในเลอดสง จะเพมความเสยงตอการเปนโรคหวใจ

Page 20: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ขาดเลอดถง 1.5 เทา แตหากผสบบหรนนเปนทงความดนเลอดและไขมนในเลอดสง จะเสยงตอโรคหวใจถง 8 เทาของคนทวไปโดยเฉลยแลวผตดบหรจะท าใหเสนเลอดเสอมและเกดความตบตนเรวมากกวาผไมสบถง 10-15 ป องคการอนามยโลกไดระบวา 1 ใน 4 หรอรอยละ 25 ของผทเสยชวต จากโรคเสนเลอดหวใจตบเปนผลจากการสบบหร ในสตรสบบหรทไดรบยาคมก าเนด จะเสยงตอการเปนโรคเสนเลอดหวใจตบมากกวาสตรทวไปถงเกอบ 40 และเทา ยงเสยงตอการเกดโรคเสนเลอดสมองตบและโรคระบบหลอดเลอด สงกวาสตรทวไปดวย นอกจากนมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจวายเฉยบพลนมากกวาผทไมสบบหรถง 10 เทา โดยความเสยงจะเพมจากจ านวนบหรทสบ และในกลม ผทเกดภาวะหวใจวายเฉยบพลนนน รอยละ 50 จะเสยชวตในทเกดเหตเลย และอกรอยละ 25 จะไปเสยชวตทโรงพยาบาล นนคอ หากเกดภาวะหวใจวายเฉยบพลนขนแลว โอกาสจะมชวตอยจะนอยลง และมปญหาเรองคณภาพชวตตอไปดวย ผลจากการสบบหรตอการท างานของหวใจนน เมอมการดดซมนโคตนเขากระแสเลอด มผลโดยตรงตอตอมหมวกไตกอใหเกดการหลงสารเอฟเนฟรน (Epinephrine) ท าใหเกดโรคความดนโลหตสง หวใจเตนเรวขน หลอดเลอดแดงหดตบตน เพมไขมนในเลอด ทงนปจจยเสยงมมากในผปวยเบาหวาน ความดนโลหตสง ไขมนในเลอดสงโรคอวน ความเครยด การไมออกก าลงกาย ส าหรบการหยดสบบหร ชวยลดการตายจากโรคหวใจขาดเลอด ลดการตายจากกลามเนอหวใจตายซ าหรอตายทนท 3) โรคถงลมโปงพอง (ส านกโรคไมตดตอ, 2547 และ ส านกทปรกษาอนามย, 2546) โรคถงลมโปงพองเปนโรคทเนอปอดคอยๆ เสอมสมรรถภาพจากการไดรบควนบหร ตามปกตแลวพนทในปอดจะมถงลมเลกๆ กระจายอยเตมทวปอด เพอท าหนาทรบออกซเจนเขาสรางกาย สาเหต จากควนบหรและสารพษซงไดแก สารไนโตรเจนไดออกไซดในควนบหรจะท าลายเนอเยอในปอดและ ในถงลมใหฉกขาดทละนอยทละนอย ท าใหหลอดลมและถงลมระคายเคองเรอรง หนาตว และตบ ถงลมอกเสบ บวม แตก รวมเปนถงลมใหญ เรยกวา ถงลมโปงพอง ท าใหเกดอาการไอ มเสมหะเปนหวด เจบคอ คออกเสบ หลอดลมอกเสบ เหนอยหอบ หนาอกบวม หายใจมเสยงตองรบออกซเจนตลอดเวลาดวยเครองชวยหายใจจนเสยชวต โรคถงลมโปงพองนในระยะทายๆของโรคจะท าใหผปวยทรมานมาก เนองจากเหนอยจนท าอะไรไมได ตองนอนอยกบทและอาจตองไดรบออกซเจนจากถงตลอดเวลา ส าหรบปจจยเสยงตอการเกดโรค ขนอยกบระยะเวลาของการสบบหรการตอบสนองของรางกายตอควนบหร และพนธกรรม โรคถงลมโปงพอง เปนโรคระบบทางเดนหายใจททรมาน และรนแรงมากกอใหเกดทกขเวทนาแกผปวย ญาตมตร อาการของโรคถงลมโปงพองในขนตน มกไมคอยมอาการมาก อาจเปนอาการทวๆ ไป คอ ไอเรอรง มเสมหะ เปนหวดเจบคอ คออกเสบงาย หายยาก หลอดลมอกเสบบอยหายชา ตองใชยารกษานานกวาผไมสบบหร ขนทสอง มอาการหอบเหนอย เนองจากรางกายไดรบออกซเจนไมเพยงพอ หนาอกบวม หายใจมเสยงตองใชกลามเนออก และบรเวณไหลมากเวลาหายใจ หายใจล าบากเพราะหลอดลมตบขน ถงลมเลกแตกรวมกนท าหนาทแลกเปลยนอากาศไมได สวนในขน

Page 21: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ทเปนมากแลว จะหอบเหนอยมากจนท างานไมได เดนหรอด ารงชวตประจ าวนไมได เพราะเหนอยมาก ตองนอนพก รางกายไดรบออกซเจนไมเพยงพอ ตองไดรบออกซเจนชวยตลอดเวลา เนองจากปอด ถกท าลายหมด และการใหออกซเจน กตองใหดวยความระมดระวงกวาปกต เพราะหากใหออกซเจน ในปรมาณสงอาจท าใหผปวย หยดหายใจได หากผปวยหอบเหนอยมากๆ จ าเปนตองใชเครองชวยหายใจ ส าหรบผทเปนโรคถงลมโปงพองแลวหากหยดสบบหร โรคจะหายเปนปกตหรอไมนนขนอยกบโรคอยในระดบใด หากเปนระยะแรกจะมอาการไอเรอรง มเสมหะมาก ถาเลกสบบหร อาการไอเรอรง เสมหะ จะหมดไปได แตถาหากเปนมากจนมอาการหอบเหนอยเพราะถงลมถกท าลายมาก มอาการตบของหลอดลม เนองจากเยอบหลอดลมหนาตว มการยอยสลายโปรตนของชนเนอเยอ ท าใหชองทางเดนอากาศแคบลง ถาเลกสบบหร อาการหอบเหนอยจะดขนเลกนอย แตเนองจากปอดถกท าลายมาก ไมสามารถกลบมาเหมอนคนปกตได อาการหอบเหนอยจะทรดลงเรอยๆ โดยเฉพาะในผทยงสบบหร ตอ อาจจะมปญหาโรคแทรกซอนได เชน ปอดบวม ถงลมแตก ปอดแตก ซงจะท าใหเสยชวตเรวขน และในผทเปนโรคถงลมโปงพอง จะมโอกาสเปนปอดบวมแทรกซอนสงกวาและอาการหนกกวาผสงอายทวๆไปทไมสบบหร

2.2.3 พษภยของบหรตอคนขางเคยง การทผทไมไดสบบหรแตอยในสงแวดลอมทมการสบบหร ไมวาจะเปนทบาน ทท างาน

รานอาหาร หรอทใดกตาม โดยจะหายใจเอาควนบหรทผอนสบเขาสปอดซงจะเรยกวา ผสบบหร มอสอง (ผสบบหรมอสอง, 2545) ควนบหรทลองลอยอยนนจะประกอบดวยควนบหรทผสบบหรพนออกมา และควนทลอยจากปลายมวนบหรทอยระหวางการสบ โดยควนบหรทพนจากปากผสบจะมสารพษนอยลง เนองจากปอดของผสบไดดดซบสารพษบางสวนไวแลว ขณะทควนทลอยจากปลายมวนบหรขณะทไมไดสบ มความเขมขนของสารพษสงกวาและมขนาดเลกกวาควนทถกพนออกจากปากผสบ จงสามารถผานลงไปในปอดไดลกกวา จากการตรวจวเคราะหปสสาวะ เลอด และน าลาย สามารถพสจนไดวา การหายใจเอาควนบหรในอากาศรอบตวโดยไมไดสบบหรท าใหรบสารพษจากควนบหร เขาสรางกายได การสบบหรนนนอกจากจะมผลตอผสบโดยตรงแลว ยงท าใหผอนทอยในระยะของควนบหรสดเอาพษจากควนบหรเขาไปดวย ท าใหเกดอนตรายได เชนเดยวกบผสบบหร ซงผลกระทบของควนบหร สรปจากมลนธรณรงคเพอการไมสบบหร (2542 : 92) วารสารรกลก (2542) วารสารใกลหมอ (2540) วารสารดวงใจพอแม (2542 : 76) และวารสารหมอชาวบาน (2528) มดงตอไปน 1. ผลกระทบตอหญงมครรภและทารก ในกรณทหญงตงครรภสบบหร ควนบหรท าใหการเจรญเตบของเซลลทารกในครรภชาลงเดกคลอดออกมาตวเลกกวาปกต น าหนกนอยกวาเกณฑ สมองเดกเกดความบกพรองเดกคลอดกอนก าหนดในผหญงทสบบหรเกน 10 มวนตอวน ระหวางตงครรภมโอกาสเสยงตอการใหก าเนดบตร ทมพฤตกรรมผดปกตถง 4.4 เทา เมอเปรยบเทยบกบหญงตงครรภทสบบหรนอยกวา 10 มวนตอวน

Page 22: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

หรอหญงตงครรภทไมสบบหรเลย เกดอาการตกเลอดหรอแทง พษจากควนบหรทผานเขาในรางกายแมสามารถผานทางรกเขาสทารกได ทารกจะไดรบออกซเจนนอยลง ท าใหเกดอาการครรภเปนพษได อาจคลอดกอนก าหนด หญงมครรภสบบหร จะท าใหน าหนกตวในขณะตงครรภเพมนอยกวาปกตและ มโอกาสแทง คลอดกอนก าหนด ตกเลอดในระหวางคลอด และหลงคลอดมากเปน 2 เทาของหญงตงครรภทไมไดสบบหร นอกจากนนยงท าใหเกดภาวะรกเกาะต า และรกลอกตวกอนก าหนดมากขน ลกทคลอดจากแมทสบบหร อาจมน าหนกและความยาวตวนอยกวาปกตพฒนาการทางดานสมองชากวาเดกปกต อาจมความผดปกตทางดานระบบประสาท ระบบความจ าสวนในกรณทบคคลอนสบแตมารดาไดรบควนบหรขณะตงครรภ ท าใหมารดามโอกาสใหก าเนดทารกกอนก าหนด มากกวามารดาทไมสบบหร ทารกมน าหนกตวนอยกวาปกตมากกวาหญงตงครรภทมอายเทาๆกน ทอาศยอยกบผทไมสบบหร ถง 90 กรม ซงน าหนกตวของเดกแรกเกดเปนสวนหนงในดชนชพฒนาการและสขภาพของทารก มผลตอพฒนาการและการเจรญเตบโตของเดกในระยะยาว ควนบหรสงผลตอทารกในครรภท าให เปนโรคโคลก เกดการบบตวของกระเพาะอาหารและล าไสในเดกทารก ท าใหเดกปวดทอง โมทลน เปนฮอรโมนท าใหล าไสเคลอนไหวหรอบบตวมาก ควนบหรเปนสาเหตรวมอกสาเหตหนงทท าใหทารกเปนโรคโคลกอาการของโรคท าใหเดก ตวเกรง รองไห เดกทเปนโคลกน มกจะตวโต และกนเกง เปนเพราะเดกทานนมมากและล าไสบบตวแรงมาก ผลเสยของอาการโคลกนคอ ท าใหเดกมพฤตกรรมกาวราวตอนโตขน 2. ผลกระทบตอเดก เนองจากเดกไดรบควนบหรโดยตรง ปอดของเดกทก าลงเจรญเตบโตจะไดรบผลกระทบจากควนบหรทผอนสบมากทสด โดยทจะมการเจรญเตบโตของปอดนอยกวาปกต และมอาการไอเสมหะมากกวาปกต จากการรายงานของส านกงานพทกษสงแวดลอม (EPA) ของสหรฐอเมรการะบวา การสดควนบหรเขาไปท าใหเดกๆ เกดอาการของโรคทางเดนหายใจรนแรง มากกวา 200,000 คนตอป รวมทงมอาการของโรคปอดบวมและหลอดลมอกเสบดวย การไดรบควนบหรยงท าใหเดกๆมโอกาส เปนโรคหดเพมขน 2 เทา ถาอยในบานทมคนสบบหรอยางนอย 10 มวนตอวน การไดรบควนบหรจะท าใหเดกทมอาการของโรคหดอยแลว เกดอาการหอบบอยขนและรนแรงขน นอกจากน ยงเปนสาเหตส าคญทท าใหเกดน าขงในชองหสวนกลาง ซงจะสงผลตอการพฒนาการรบรและการทรงตวของเดก ในอนาคต การไดรบควนบหรยงท าใหเกดอาการระคายเคองของตา จมก และคอ รวมไปถงปอด ท าใหเกดอาการไอ มเสมหะมาก แนนหนาอก และปอด มสมรรถภาพลดลง การไดรบควนบหรตงแตวยเดกจะมผลอยางมากตอการเพมความเสยงตอการเปนโรคมะเรงในอนาคต 3. ผลกระทบตอคนทวไป ในคสมรสของผสบบหร มโอกาสเปนมะเรงปอดมากกวาคสมรสของผทไมสบบหร 2 เทามความเสยงทจะเปนโรคหวใจ 3 เทา และเสยชวตเรวกวาปกตถง 4 ป ส าหรบคนทวๆไปทอยใน

Page 23: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บรรยากาศทผอนสบ ควนบหรจะท าใหเกดอาการเคองตา ปวดศรษะ คดจมก น ามกไหล โดยเฉพาะ ผทเปนโรคหอบหด โรคหวใจ โรคหลอดลมอกเสบอยแลว มอาการก าเรบเพมมากขน ในสตรทสามสบบหรมากกวาวนละซอง จะมความเสยงตอการเปนมะเรงปอดสงเปน 2 เทาของสตรทวไป ดงนนจงมความจ าเปนอยางยงทผไมสบบหรทงหลาย ซงมจ านวนมากกวาคนสบบหรควรทจะรกษาสทธ ของตนเองในการปองกนตนเองไมใหรบควนพษจากบหร ไมวาจะเปนทท างานรานอาหาร โรงเรยนมหาวทยาลย โรงพยาบาล รถแทกซ รถประจ าทาง หรอแมกระทงรถยนตสวนตว ซงมกจะมคนสบบหรอย 1 คน แตมผสบบหรมอสองอกหลายคน อนตรายทงหลายทเกดจากบหร ผสบบหรมอสองรบไปเตมทเทากบผสบบหรหรออาจมากกวาเสยดวยซ า และส าหรบผทสบบหร กตองงดเวนการสบบหร ในททมคนอนๆอยดวย เพอเปนการไมท ารายผอน และถาเลกสบบหรได กยอมเกดผลดตอตวเองโดยตรง การอยในสภาพแวดลอมทมควนบหร น าไปสการเกดภาวะหลอดเลอดแขงตวตบแคบและ อดตนเปนหวดบอยขนและเปนนานขน คนเปนความดนโลหตสงมความเสยงตอเสนเลอดแดงในสมองแตกเพมขน นอกจากน ยงท าใหเกดมะเรงในสวนตางๆของรางกาย เชนเดยวกบผทสบบหร ทงนการสบบหรในวยผใหญยงท าใหเกดการเลยนแบบทไมเหมาะสมแกเยาวชน อกทงยงกอใหเกดอากาศเปนพษเสยงตอสขภาพของบคคลขางเคยงโดยเฉพาะในสถานททแออดซงอาจเสยงตอการเกดอคคภยอกดวย

2.3 ประโยชนของการเลกสบบหร 2.3.1 การหยดสบบหรกบการเกดมะเรงทางเดนระบบหายใจ 1) การหยดสบบหรจะลดอตราเสยงการเกดมะเรงปอด เมอเทยบกบผทยงคงสบบหร

ตอไป โดยพบวาหลงจากการหยดสบ 10 ป ความเสยงของการเกดมะเรงปอดจะเทากบรอยละ 30-50 ของผทยงคงสบบหรตอไปและอตราเสยงยงคงลดลงอยางตอเนองหลงจากหยดสบบหรเกน 10 ป

2) การลดอตราเสยงตอการเกดมะเรงปอดในผทหยดสบบหร พบทงในเพศชายและหญง ทงผทสบบหรชนดกนกรองและชนดทไมมกนกรอง

3) การหยดสบบหร ลดอตราเสยงของการเกดมะเรงล าคอและกลองเสยงเมอเทยบกบ ผทยงสบบหรตอไป

4) การหยดสบบหรลดความผดปกต ทจะกลายไปเปนมะเรงในระยะแรกของเยอบล าคอกลองเสยง และปอด

2.3.2 การหยดสบบหรกบมะเรงนอกระบบทางเดนหายใจ 1) หลงจากหยดสบบหรเปนเวลา 5 ป อตราเสยงของการเกดมะเรงในชองปากและ

หลอดอาหารสวนตน จะลดลงครงหนง เทยบกบคนทยงสบบหรตอไป และอตราเสยงยงคงลดลงตอเนองหลงจากหยดสบบหรเกน 5 ป

2) การหยดสบบหร ลดอตราเสยงของการเกดมะเรงตบออน เมอเทยบกบผทยงคงสบตอไปแตการลดลงของความเสยงนจะพบหลงจากหยดสบบหรเกน 10 ปขนไป

Page 24: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

3) อตราเสยงของการเกดมะเรงปากมดลกลดลงอยางมาก ในหญงทเลกสบบหร เมอเทยบกบผทยงคงสบบหรตอไปแมวาจะหยดสบไปเพยง 2-3 ป ขอมลนเปนการสนบสนนวาการสบบหร เปนสาเหตหนงของการเกดมะเรงปากมดลก

2.3.3 การหยดสบบหรกบการเกดโรคหวใจและหลอดเลอด 1) การหยดสบบหร ท าใหลดการตายจากโรคหวใจขาดเลอดในผทสบบหรนอยกวา

20 มวนตอวน ถาหยดสบได พบวา 10 ป หลงจากหยดบหร จะมปจจยเสยงตอโรคหวใจพอ ๆ กบคนทไมสบในผปวยทเปนกลามเนอหวใจตายจากโรคหวใจขาดเลอด แลวหยดสบพบวาจะลดการตาย จากกลามเนอหวใจตายซ า หรอลดการตายทนทนนลงไปรอยละ 20 ถง 50 การหยดสบบหรจงเปนการรกษาทจ าเปนในโรคหวใจ โรคหลอดเลอด โรคปอดเรอรง และถงลมโปงพอง ตลอดจนโรคหวใจเตนผดจงหวะปจจบนนโรคหวใจเปนสาเหตการตายอนดบตนๆ ของประเทศ ฉะนนถงเวลาแลวทสงคมจะตองหนมาสนใจ และใชความพยายามรวมกน เพอรณรงคเรองการไมสบบหรทงภาครฐ และเอกชน อยางจรงจง

2) การหยดสบบหร ลดอตราเสยงของการเกดโรคเสนเลอดหวใจ ตบตนทงในเพศชาย และเพศหญงในทกกลมอาย เมอเทยบกบผทยงคงสบบหรตอไป

3) อตราเสยงของการเกดโรคเสนเลอดหวใจตบตนลดลงครงหนง หลงจากหยดสบบหรครบ 1 ป และจะลดลงอยางชาๆตอไป หลงจากหยดสบบหรเปนเวลา 15 ป ความเสยงของการเกดโรคเสนเลอดหวใจตบตนจะเทากบผทไมเคยสบบหร

4) ในผทไดรบการวนจฉยวาเปนโรคเสนเลอดหวใจตบตน การหยดสบบหรจะลดโอกาส ของกลามเนอหวใจตาย และโอกาสเสยชวตอยางกะทนหนลงเปนอยางมาก รายงานการวจยพบวาโอกาสจะเสยชวตกอนวยอนสมควรลดลงถงรอยละ 50

5) การหยดสบบหร ลดอตราเสยงของการเกดเสนเลอดตบตนของสวนอนๆของรางกาย เมอเทยบกบผทยงคงสบบหรตอไป

6) ในผทเปนโรคเสนเลอดตบตนทขา การหยดสบบหรชวยท าใหเดนไดนานขน ลดโอกาส ทจะถกตดขา หลงจากการผาตดเสนเลอดและโอกาสการรอดชวตสงขน

7) หลงการหยดสบบหรลดโอกาสของการเปนลมปจจบน เนองจากเสนเลอดสมองตบและแตก ความเสยงนจะลดลงเทากบผทไมเคยสบบหรภายในเวลา 5 ป แตในบางรายตองหยดสบบหรภายในเวลา 15 ป ความเสยงจะลดลงเทากบผทไมเคยสบบหร

2.3.4 การหยดสบบหรและโรคปอดชนดอนๆ 1) การหยดสบบหรจะชวยลดอาการไอ ลดจ านวนเสมหะ ลดการหายใจมเสยงวด และ

ลดการตดเชอของระบบทางเดนหายใจ เชน หลอดลมอกเสบ และปอดบวม เมอเปรยบเทยบกบผทยงคงสบบหรตอไป

Page 25: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

2) ผทยงไมเกดอาการของโรคถงลมโปงพอง การหยดสบบหรจะท าใหสมรรถภาพ ของปอดดขนรอยละ 5 ภายใน 2-3 เดอนหลงจากเลกสบบหร

3) ผทหยดสบบหรอยางถาวร อตราการเสอมของปอดจะชะลอตวลง จนเทากบความเสอมทเกดในผทไมเคยสบบหร

4) ในผทหยดสบบหรไดอยางถาวร อตราการเสยชวตจากโรคถงลมโปงพองจะลดลง เมอเทยบกบผทยงคงสบบหรตอไป

2.3.5 การหยดสบบหรและการเปลยนแปลงของน าหนกตว 1) น าหนกตวเฉลยทเพมขนในผทหยดสบบหรเทากบ 2.3 กโลกรม ซงน าหนกทเพมขน

ขนาดนไมเปนอนตรายตอสขภาพแตประการใด 2) รอยละ 80 ของผทหยดสบบหร จะมน าหนกเพมขน แตมเพยงรอยละ 3.5 เทานน

ทหยดสบบหรแลวมน าหนกเพมขนมากกวา 9 กโลกรม สาเหตทน าหนกตวเพมสงขน เกดจากการกนอาหารทมากขนและการเผาผลาญพลงงานทนอยลงหลงการหยดสบบหร

3) การออกก าลงกายสม าเสมอปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภค โดยการลดอาหารประเภทไขมน อาหารทอด จะชวยท าใหควบคมน าหนกได

2.3.6 การหยดสบบหรและการเจรญพนธ 1) ผหญงทหยดสบบหรกอนการตงครรภ จะท าใหก าเนดบตรทมน าหนกตวใกลเคยงกบ

บตรทเกดจากแมทไมเคยสบบหร 2) หญงตงครรภทหยดสบบหรกอนอายครรภ 30 อาทตย จะใหก าเนดบตรทน าหนกตว

มากกวาหญงทสบบหรตลอดระยะเวลาการตงครรภ 3) การวจยพบวาถงจะลดจ านวนบหรทสบระหวางการตงครรภ บตรทคลอดออกมา

กจะมน าหนกตวนอยเหมอนกบผทไมไดลดจ านวนบหรทสบ 4) การสบบหรจะท าใหประจ าเดอนของสตรหมดเรวขน 1 - 2 ป ในผทหยดสบบหร

อายทประจ าเดอนหมดจะใกลเคยงกบผทไมเคยสบบหร 2.3.7 ประโยชนของการสบบหรโดยรวมๆ 1) การหยดสบบหรเปนผลดตอสขภาพเปนอยางมาก และเปนผลดทเกดขนไดทนทท

เลกสบทงในเพศหญงและชาย ในทกกลมอายไมวาจะปวยดวยโรคจากการสบบหรแลวหรอไมกตาม 2) ผทเลกสบบหร จะมอายยนยาวกวาผทยงคงสบบหรอยตอไป โดยผทเลกสบบหรกอน

อาย 50 ปจะมโอกาสเสยชวตเพยงครงหนงของผทยงคงสบตอไปเมอทงสองกลมมอาย 65 ป 3) การเลกสบบหรลดโอกาสเสยงในการเกดมะเรงปอด มะเรงในระบบอนๆ หวใจวาย

กะทนหน เสนเลอดในสมองตบตนกะทนหน โรคถงลมโปงพอง และโรคปอดเรอรงอนๆ

Page 26: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

4) ผหญงทหยดสบบหรกอนการตงครรภหรอระหวาง 3 - 4 เดอนแรกของการตงครรภจะลดความเสยงทลกจะมน าหนกแรกคลอดนอยกวาปกต

5) ผลดทจะเกดขนตอสขภาพจากการหยดสบบหรมมาก น าหนกเพมมากขน ซงจะเพมขนโดยเฉลยประมาณ 2.3 กโลกรม

6) ในการหยดสบบหร เมอเทยบกบผทยงคงสบบหรตอไป ความเสยงของการทจะเสยชวต จะลดลงอยางรวดเรว

2.4 กฎหมายทเกยวของกบบหร กฎหมายการบรโภคยาสบของไทย ท งพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบและพระราชบญญตคมครองผไมสบบหร และประกาศกระทรวงสาธารณสขตางๆและกฎหมายอน ทเกยวของในการวจยครงนไดน าพระราชบญญต 2 ฉบบ พอสรปสาระส าคญดงน

2.4.1 สาระส าคญของพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 1) ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจเขาไปในสถานทสาธารณะตามทรฐมนตร

ประกาศตามมาตรา 4 (1) และ (2) ในระหวางเวลาพระอาทตยขนถงพระอาทตยตก หรอเวลาท าการของสถานทนน เพอตรวจสอบหรอควบคมใหการเปนไปตามพระราชบญญตน

2) ในการปฏบตหนาท ใหพนกงานเจาหนาทแสดงบตรประจ าตวพนกงานเจาหนาท ตอบคคลทเกยวของ

3) ก าหนดชอหรอประเภทของสถานทสาธารณะทใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหรก าหนดสวนหนงสวนใดหรอทงหมดของสถานทสาธารณะเปนเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร ก าหนดสภาพ ลกษณะ และมาตรฐานของเขตปลอดบหรและเขตสบบหรเกยวกบการระบายควนหรออากาศ และก าหนดก าหนดหลกเกณฑและวธการในการแสดงเครองหมายในเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร

4) จดใหสวนหนงสวนใดหรอทงหมดของสถานทสาธารณะเปนเขตสบบหรและเขตปลอดบหร ผใดไมปฏบตตามตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท

5) จดใหเขตสบบหรมสภาพ ลกษณะ และมาตรฐานตามทรฐมนตรก าหนด ผใดไมปฏบตตามตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

6) จดใหมเครองหมายในเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหรตามหลกเกณฑและ

วธการทรฐมนตรก าหนด ผใดไมปฏบตตามตองระวางโทษปรบไมเกนสองพนบาท

7) หามมใหผใดสบบหรในเขตปลอดบหร ผใดฝาฝนตองระวางโทษปรบไมเกน สองพนบาท

8) ผใดขดขวางหรอไมอ านวยความสะดวกแกพนกงานเจาหนาทซงปฏบตการตาม มาตรา 7 ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

Page 27: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

9) ความผดตามพระราชบญญตน ใหพนกงานสอบสวนผมอ านาจท าการ สอบสวนคดนน มอ านาจเปรยบเทยบไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

2.4.2 พระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 1) หามมใหผใดจ าหนาย ขาย แลกเปลยนหรอใหผลตภณฑยาสบแกบคคลซงตน

รอยวาผซอหรอผรบเปนผมอายไมครบสบแปดปบรบรณ ผใดฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

2) หามมใหผใดขายผลตภณฑยาสบโดยใชเครองขาย 3) หามมใหผใดกระท าการอยางหนงอยางใดดงตอไปน

(1) ขายสนคาหรอใหบรการโดยมการแจก แถม ใหผลตภณฑยาสบหรอ แลกเปลยนกบผลตภณฑยาสบ แลวแตกรณ

(2) ขายผลตภณฑยาสบโดยแจก แถม ใหหรอแลกเปลยนกบสนคาอนหรอ การใหบรการอยางอนประกอบ

(3) ใหหรอเสนอใหสทธในการเขาชมการแขงขน การแสดง การใหบรการ หรอสทธประโยชนอนใดเปนการตอบแทนแกผซอผลตภณฑยาสบหรอแกผน าหบหอผลตภณฑยาสบ มาแลกเปลยนหรอแลกซอ ผใดฝาฝน ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท

4) หามมใหผใดแจกจายผลตภณฑยาสบในลกษณะเปนตวอยางของผลตภณฑ ยาสบ หรอเพอใหผลตภณฑยาสบแพรหลาย หรอเปนการจงใจสาธารณชนใหเสพผลตภณฑยาสบนน ทงน เวนแตเปนการใหตามประเพณนยม ผใดฝาฝน ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท

5) หามมใหผใดโฆษณาผลตภณฑยาสบหรอแสดงชอหรอเครองหมายของ ผลตภณฑยาสบในสงพมพ ทางวทยกระจายเสยง วทยโทรทศนหรอสงอนใดทใชเปนการโฆษณาได หรอใชชอหรอเครองหมายของผลตภณฑยาสบในการแสดง การแขงขนการใหบรการหรอการประกอบกจกรรมอนใดทมวตถประสงคใหสาธารณชนเขาใจวาเปนชอ หรอเครองหมายของผลตภณฑยาสบ ผใดฝาฝน ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท บทบญญตในวรรคหนง มใหใชบงคบกบการถายทอดสดรายการจากตางประเทศทางวทยโทรทศน และการโฆษณาผลตภณฑยาสบในสงพมพ ซงจดพมพนอกราชอาณาจกรโดยมไดมวตถประสงคใหน าเขามาจ าหนายจายแจกในราชอาณาจกรโดยเฉพาะ ผใดฝาฝนมาตรา 8 วรรคหนง ตองระวางโทษปรบไมเกนสองแสนบาท

6) หามมใหผใดโฆษณาสนคาทใชชอหรอเครองหมายของผลตภณฑยาสบเปน เครองหมายของสนคานนในลกษณะทอาจท าใหเขาใจไดวาหมายถงผลตภณฑยาสบ ผใดฝาฝน ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท

7) หามมใหผใดผลต น าเขาเพอขาย หรอเพอจายแจกเปนการทวไปหรอโฆษณา

Page 28: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

สนคาอนใดทมรปลกษณะท าใหเขาใจไดวาเปนสงเลยนแบบผลตภณฑยาสบ ประเภทบหรซกาแรต หรอบหรซการตามกฎหมายวาดวยยาสบ หรอหบหอผลตภณฑดงกลาว ผใดฝาฝน ตองระวางโทษ ปรบไมเกนสองหมนบาท

8) ผลตภณฑยาสบทจะขายไดจะตองมสวนประกอบตามมาตรฐานทก าหนดใน กฎกระทรวง ผใดฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ า ทงปรบ

9) ผผลตหรอผน าเขาผลตภณฑยาสบตองแสดงฉลากทหบหอผลตภณฑยาสบ กอนทจะน าออกจากแหลงผลตหรอกอนทจะน าเขามาในราชอาณาจกร แลวแตกรณ ผใดฝาฝนมาตรา 12 ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงแสนบาท

10) หามมใหผใดขายผลตภณฑยาสบทมไดแสดงฉลากตามทก าหนดในมาตรา 14 บนหบหอผลตภณฑยาสบ ผใดฝาฝน ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท

11) ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจ (1) เขาไปในสถานทใดๆในเวลาระหวางพระอาทตยขนถงพระอาทตยตก

หรอในระหวางเวลาท าการของสถานทนน หรอเขาไปในยานพาหนะใดๆ เพอตรวจคนในกรณทม เหตอนควรสงสยวามการกระท าความผดตามพระราชบญญตน

(2) น าผลตภณฑยาสบในปรมาณพอสมควรไปเปนตวอยางเพอตรวจสอบ (3) ออกหนงสอสอบถามหรอเรยกบคคลใดมาใหถอยค า หรอใหสงบญช

เอกสาร หลกฐานหรอสงอนทจ าเปนมาประกอบการพจารณาได ในการปฏบตหนาทตามวรรคหนง ใหผทเกยวของอ านวยความสะดวกตามสมควร ผใดฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

2.5 งานวจยทเกยวของ อรณ ฉายแสง (2548 : บทคดยอ) ศกษาเรองพฤตกรรมการสบบหรของนกเรยนชายระดบ

มธยมศกษาโรงเรยนโพนทนเจรญวทย ต าบลโพนทน อ าเภอค าเขอนแกว จงหวดยโสธร พบวา นกเรยนมความรเกยวกบบหรมความรในระดบปานกลาง รอยละ 45.6 ทศนคตเกยวกบบหรมทศนคตทไมสนบสนนการสบบหรทงนอาจเกดจากตวนกเรยนทราบถงอนตรายทเกดจากการสบบหร ปจจยเออทมผลตอการสบบหร พบวา ปจจยเออทสนบสนนเกยวกบบหรไดแก ในชมชนหรอหมบานมทจ าหนายบหร เคยไปซอบหรใหเพอน หรอคนอน เคยเหนเพอนสบบหรในโรงเรยน เพอนเคยชวนสบบหรมรานคาทจ าหนายบหรใกลชดครวเรอน ในบรเวณโรงเรยนมทจ าหนายบหร ปจจยเสรมมผลตอการสบบหร ไดแก ในครอบครวมผสบบหร มเพอนหรอคนใกลชดทสบบหรไมเคยอานแผนพบเกยวกบบหร ไมเคยเขารวมกจกรรมรณรงคไมสบบหร ไมมการรณรงคเกยวกบบหร ในโรงเรยน ในหมบานหรอชมชนไมมปายแสดงเขตปลอดบหร ในโรงเรยนมคร/นกการภารโรงสบบหรในโรงเรยนไมมการลงโทษนกเรยนทสบ

Page 29: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บหร พฤตกรรมการสบบหร ปจจบนมนกเรยนสบบหรถง รอยละ 15.9 โดยเรมสบบหรครงแรก เมออาย 11-15 ป สาเหตของการสบบหรครงแรกเพราะตองการสรางความมนใจ ประเภทบหรทสบเปนกนกรอง สถานทสบบหรเปนทบาน เวลาทมความรสกอยากสบบหรคอชวงเวลาหลงจากรบประทานอาหาร วนเพญ ชมดงและคณะ (2542 : บทคดยอ) ศกษาเรองปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการ สบบหรของวยรน อาย 15 – 24 ป ต าบลหวยโจด อ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว พบวา วยรน สวนใหญมระดบความรเกยวกบการสบบหรอยในระดบดมาก และมทศนคตทถกตองตอการสบบหร อยในระดบด ดานการรบรขอมลขาวสาร พบวา วยรนทงหมดไดรบสอเกยวกบการสบบหร โดยสอ ทวยรนไดรบบอยทสด คอ โทรทศน รองลงมา คอจากแพทย/พยาบาล/เจาหนาทสาธารณสข/อสม. ดานครอบครว พบวา ในครอบครวของวยรนสวนใหญมคนสบบหร มการปลกฝงใหความรเรองบหรบคคลในครอบครวของวยรนทสบบหรมากทสดคอ พอ รองลงมาคอ ญาต ดานเพอน พบวา เพอน ในกลมของวยรนสวนใหญมคนสบบหร พฤตกรรมการสบบหร พบวา สวนใหญวยร นไมเคยสบบหร ส าหรบวยรนทเคยสบบหรสวนใหญปจจบนยงคงสบบหรอย สาเหตทสบบหรสวนใหญ คอ อยากลอง รองลงมาคอ เมอเกดอาการเครยด และเพอนชวน สวนใหญวยรนสบบหรเปนประจ าทกวนโดยสบบหร 1-5 มวนตอวน มระยะเวลาทสบบหรอยในชวง 1-3 ปมากทสด และจะสบบหรเมอสงสรรคกบเพอนมากทสด รองลงมา คอ เวลาเครยด และสบชวงเวลาวาง ปรศนา ค าเงน (2553 : บทคดยอ) ศกษาเรองความคดเหนตอปจจยจงใจทสงผลตอการสบบหรของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะพฒนาการทองเทยว มหาวทยาลยแมโจ พบวา ปจจยจงใจภายนอกทสงผลตอการสบบหร คอเพอน มคาเฉลย 2.41 ดานครอบครวมคาเฉลย 2.05 ดานตวสนคา มคาเฉลย 1.95

สภาวด ศรพน (2552 : บทคดยอ) ศกษาเรองทศนคตทมตอการสบบหรของนกเรยนอาชวศกษา วทยาลยเทคนคบางแกวฟา อ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม พบวา สวนใหญนกเรยน มความรระดบปานกลาง รอยละ 60.4 ทศนคตภาพรวมอยในระดบมากมคาเฉลย 3.86 ดานสขภาพ มคาเฉลย 3.94 มทศนคตวาบหรเปนสาเหตน าไปสมะเรงมคาเฉลย 4.32 การสบบหรเปนพฤตกรรมทไมนาเลยนแบบ มคาเฉลย 4.25

กสมาลย ประสมศกด (2551 : บทคดยอ) ศกษาเรองปจจยและผลทเกยวของกบการสบบหร ของนกศกษามหาวทยาลยเอกชนในเขตกรเทพมหานคร พบวา สวนใหญนกศกษาสบบหรครงแรก เมออาย 16–18 ป รอยละ 30.7 มสาเหตมาจากอยากลองและไดรบบหรมวนแรกจากเพอน มคาใชจายเดอนละ 101-500 บาท สบในหองน า เคยเลกสบบหรและเลกไมได รอยละ 78.3

Page 30: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

2.6 กรอบแนวคดการวจย

ภาพท 1 กรอบแนวคดการวจย

ค าอธบายกรอบแนวคด สถานการณการสบบหรทมแนวโนมมากขน สงผลกระทบตอสขภาพและเปนปญหาสาธารณสขทส าคญโดยเฉพาะกลมเดกและเยาวชนทถอวาเปนกลมเสยงทสดในการบรโภค ฉะนนการขบเคลอน น ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบไปสการปฏบตในระดบพนท จงมงศกษาปฏบตการในวทยาลยเทคนคหวตะพาน ซงจ าเปนตองศกษาขอมลเกยวกบลกษณะทางประชากร ความรและทศนคตเกยวกบยาสบ เพอน าขอมลความรทไดมาก าหนดกจกรรมเพอลดพฤตกรรมทเสยงตอการบรโภคบหร ซงเปนการปฏบตการอยางมสวนรวมจากทกภาคสวนทงหนวยงานองคกรภาครฐ ภาคประชาสงคม ชมชน คร บคลากรทางการศกษาในวทยาลย เทคนค ตลอดจนนกศกษา ซงคาดวาผลลพธท เกดขน คอ กระบวนการจดการการควบคมการบรโภคยาสบในสถานศกษา อนจะน าไปสการขยายผลสพนทอนๆตอไป

มาตรการการควบคม การสบบหร

มาตรการตนแบบ

พฤตกรรมเชงบวก

ความร

ทศนคต

พฤตกรรมและประสบการณ การสบบหร

Page 31: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ เพอศกษาสถานการณปญหาและปจจยทกอใหเกดความเสยงตอการสบบหรความร ทศนคต และพฤตกรรมของการสบบหรของกลมเปาหมายทศกษา คนหารปแบบกระบวนการการจดการ การควบคมการบรโภคบหร รปแบบกระบวนการหนนเสรมขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาต ไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมในระดบจงหวดหรอพนท ตลอดจนคนหาปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตไปสภาคปฏบตในระดบพนทตอไป

3.1 ขอบเขตการวจย 3.1.1 พนทวจย วทยาลยเทคนคหวตะพาน อ าเภอหวตะพาน จงหวดอ านาจเจรญ

3.1.2 กลมเปาหมาย 1. นกศกษาวทยาลยเทคนคหวตะพาน จ านวน 256 คน 2. ครและบคลากรของวทยาลยเทคนคหวตะพาน จ านวน 48 คน

3.1.3 ระยะเวลา เดอนกรกฎาคม 2555 ถงเดอนธนวาคม 2556

3.2 วธด าเนนการวจย 3.2.1 รปแบบการวจย (Research Design) การวจยครงนเปนรปแบบการวจยเชงปฏบตการอยางมสวนรวม (Participatory Action Research)

3.2.2 การคดเลอกพนทวจย การศกษาวจยในครงนไดคดเลอกวทยาลยเทคนคหวตะพานเปนพนทกรณศกษา

เนองจากกลมเปาหมายในการศกษาครงนเปนกลมวยทก าลงอยากรอยากลองและมโอกาสเสยงตอการมพฤตกรรมในการสบบหรและการเสพยาเสพตดได และทผานมาสถาบนการศกษาแหงน มประสบการณตรงในการเปนพนทน ารองในการจดโครงการของทางราชการตางๆทส าคญ ไดแก การจดคายอบรมเยาวชนตานยาเสพตด การรณรงคไมสบบหร และการจดคายบ าบดยาเสพตดระดบอ าเภอ เปนตน ดงนนคณะผวจยจงไดพจารณาคดเลอกเปนกรณศกษาในครงน ซงผลการวจยทไดรบจะไดน าเอารปแบบและมมาตรการตนแบบทเหมาะสมไปเผยแพรขยายวงกวางไปสสถานศกษาอนๆตลอดจนชมชนตางๆใหเกดผลสมฤทธในระดบอ าเภอและระดบจงหวดใหมความครอบคลมตอไป

Page 32: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

3.2.3 ขนตอนการวจย 3.2.3.1 ขนเตรยมการ 1) คนหา / จดทมวจยเชงปฏบตการในระดบพนท 2) เสนอโครงการเพอขอรบการสนบสนนทนวจย 3) ประชมทมวจยทกคนเ พอร วมวางแผนการศ กษาวจยปฏบตการ และจดกระบวนการการควบคมการบรโภคบหร 4) จดเวทประชมชแจงโครงการแกกลมเปาหมายและผมสวนไดสวนเสยในวทยาลยเทคนค โดยใชกระบวนการ F.S.C. (Future Search Conference) เชน นกศกษา อาจารย เจาหนาทองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) หนวยงานทเกยวของ รานคารอบวทยาลยเทคนคและ ในชมชนโดยใหรวมกนวเคราะหดงน

(1) วเคราะหสถานการณของปญหาการบรโภคยาสบในระดบตางๆวาภาพรวมสถานการณทผานมาวาเปนอยางไร

(2) รวมก าหนดอนาคตขององคกรตอการพฒนาใหวทยาลยเทคนค ปลอดยาสบ

(3) สรรหาแกนน าของนกศกษาเพอรวมเปนอาสาสมครวจยรวม 5) จดเวทอบรมทมวจย ทงทมอาจารย แกนน านกศกษาเพอรวมกนจดท าเครองมอในการเกบขอมล

6) น าเครองมอ การเกบขอมลลงทดสอบในพนทปฏบตการเพอน าขอบกพรองมาปรบปรง

3.2.3.2 ขนด าเนนการ 1) ด าเนนการจดเกบขอมลในพนท โดยใชแบบสอบถาม และการสมภาษณ

เจาะลกในกลมเปาหมายวจย แลวน าขอมลมาจดระเบยบโดยการรวบรวมและเรยบเรยง 2) จดเวทน าเสนอขอมลสสาธารณะเพอระดมความคดเหนและหารปแบบการจดการการควบคมการบรโภคบหรในพนทวจย

3) ประชมทมงานวจยและอาสาสมครวจย เพอรวมกนก าหนดรปแบบการ จดการโดยมรปแบบการจดเวทหลายรปแบบ อาทเชน การใชบคคลตนแบบมาเปนแรงจงใจในการจดการควบคมการบรโภคบหร

4) ทดลองใชรปแบบการจดการการควบคมการบรโภคบหรในพนทวจย ครงท 1 และสรปผลการด าเนนการเพอน ามาปรบปรงในครงตอไป

5) ทดลองครงท 2 โดยการน าบทเรยนจากครงท 1 มาปรบปรงแกไข 3.2.3.3 ขนประเมนผล

Page 33: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

1) ประเมนผลการจดกจกรรม หาปจจยและเงอนไขปจจยทท าใหประสบความส าเรจ 2) ประชมทมวจยสรปและประเมนผลกจกรรมตางๆ 3) จด เวทการก าหนดกระบวนการจดการควบคมการบร โภคบหร ในสถานศกษา 4) น าเสนอผบรหารวทยาลยเทคนคหวตะพานทราบและขอความรวมมอ ในการก าหนดมาตรการควบคมการบรโภคบหรในสถานศกษา 5) ด าเนนการตดตามและประเมนผลวจย 3.2.3.4 ขนรายงานผลการวจย 1) ประชมทมงานเพอรางรายงานผลการวจย

2) เสนอรางรายงานผลการวจยตอผทรงคณวฒ/ทปรกษา เพอขอความ เหนชอบ 3) เขยนรายงานฉบบสมบรณ

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.3.1 แบบสอบถาม แบบสอบถามส าหรบเกบขอมลกบนกศกษา คร และบคลากรทางการ

ศกษาในวทยาลยเทคนคหวตะพาน ประกอบดวย 4 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลคณลกษณะสวนบคคล สวนท 2 ความรเกยวบหร สวนท 3 ทศนคตเกยวกบบหร สวนท 4 พฤตกรรมการสบบหร

3.3.2 แบบสมภาษณ แบบสมภาษณนส าหรบสมภาษณผบรหารหนวยงาน ผน าองคกร และ ภาคเครอขายตางๆ ประกอบดวย 6 ขอ ดงน

1) ทานทราบเรอง มตสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 3 เกยวกบมาตรการในการ ควบคมปจจยเสยงตอสขภาพดานยาสบและก าหนดนโยบายสการปฏบตอยางเปนรปธรรมหรอไม อยางไร

2) สถานการณการบรโภคยาสบในภาพรวมของชมชนเราในปจจบนเปนอยางไร 3) ทานรวามประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2555 วาดวยการรณรงค

ไมสบบหรในสถานศกษาหรอไม อยางไร 4) ทานทราบสถานการณการสบบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพานหรอไม

อยางไร 5) ทานคดวามมาตรการใดทจะขบเคลอนควบคมและปองกนการสบบหรใน

Page 34: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

วทยาลยเทคนคหวตะพานใหเกดประสทธภาพมากทสด

3.4 วธการวเคราะหขอมล การด าเนนการวจยไดด าเนนการวเคราะหขอมลเปน 2 สวนซงมทงสวนทเปนแบบสอบถาม แบบสมภาษณและการสนทนากลมรวมทงการจดกจกรรมในการทดลองปฏบตการหารปแบบ ทเหมาะสมกบการแกไขปญหาในพนทวจย มรายละเอยดดงน 3.4.1 การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม การวเคราะหขอมลการวจยในครงนเปนการวจยเชงคณภาพ และมบางสวนทเปนขอมล เชงปรมาณ ไดแก

1) สถตทใชในการวเคราะหเปนสถตเชงพรรณนา ไดแก คาเฉลย (Mean) คารอยละ (Percentage) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชโปรแกรมส าเรจรปมาวเคราะห

2) ใชการวเคราะหเชงพรรณนา (Descriptive Analysis) 3.4.2 การวเคราะหขอมลแบบ CIPP Model

วเคราะหขอมลตาม CIPP Model โดยจะมการประเมนวเคราะหโครงการในทกขนตอน ของการปฏบตการดงน

1) การประเมนสภาวะแวดลอม (Context Evaluation : C) ประเมนจากการศกษาบรบทชมชน วทยาลยเทคนคหวตะพาน สถานการณปญหา เพอคนหาสาเหต ผลกระทบ และแนวโนม

2) การประเมนปจจยน าเขา (Input Evaluation : I) ประเมนจากการความรวมมอหรอการมสวนรวมของนกศกษา อาจารย บคคลากรในการเขารวมเปนทมวจย ซงเปนทรพยากรบคคลในสถาบนฯทจะเปนแรงขบเคลอนใหมแนวปฏบตเพอควบคมปจจยเสยงตอสขภาพดานยาสบ

3) การประเมนกระบวนการ (Process Evaluation : P) โดยการคนขอมลใหแก ผมสวนเกยวของการสรปบทเรยนในการด าเนนกจกรรมในแตละขนตอน เพอรวมตรวจสอบขอบกพรองพรอมทงแนวทางในการแกไขและหาแนวทางในการปฏบตการรวมกน

4) การประเมนผลผลต (Product Evaluation : P) ประเมนผลลพธทไดจากการปฏบตการเพอหาแนวทางในการควบคมปจจยเสยงตอสขภาพดานยาสบ ซงเกดจากการมสวนรวม ของนกศกษา คร และบคลากร

Page 35: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บทท 4 ผลการด าเนนงานวจย

การด าเนนงานวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ ไดด าเนนการตงแตเดอนกรกฎาคม 2555 ถงเดอนธนวาคม 2556 โดยมวตถประสงค ดงน 1) เ พอศกษาสถานการณปญหาและปจจ ยท ก อ ให เกดค วามเส ย งตอการสบบหร ในวทยาลยเทคนคหวตะพาน

2) เพอศกษาความร ทศนคต และพฤตกรรมของการสบบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพาน 3) เพอคนหารปแบบกระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลยเทคนค

หวตะพาน 4) เพอหารปแบบกระบวนการหนนเสรมขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตไปส

การปฏบตอยางเปนรปธรรมในระดบจงหวดหรอพนท 5) เพอคนหาปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตไปสภาคปฏบตในระดบพนท ผลการวจยสรปไดดงน

4.1 บรบทของพนทเปาหมาย วทยาลยเทคนคหวตะพาน เปนสถานศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ ประกาศจดตงเมอวนท 18 มถนายน 2540 บนพนท 96 ไร ถนนหวตะพาน - บานขมน หมท 3 บานโคกเลาะ ต าบลหนองแกว อ าเภอหวตะพาน จงหวดอ านาจเจรญ และในวนท 21 พฤศจกายน 2555 กระทรวงศกษาธการไดประกาศใหเปลยนชอสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เพอใหการจดการศกษาสอดคลองกบบทบาทของสถานศกษา และรองรบพระราชบญญตอาชวศกษา 2551 เปนวทยาลยเทคนคหวตะพาน

4.1.1 ทตงวทยาลยเทคนคหวตะพาน วทยาลยเทคนคหวตะพาน เลขท 53 หม 3 ถ.หวตะพาน–บานขมน บานโคกเลาะ ต าบลหนองแกว อ าเภอหวตะพาน จงหวดอ านาจเจรญ 37240 เบอรโทรศพท 0-4554 - 9004 Fax 0-4554-9001 Homepage www.htpic.ac.th มเนอท 96 ไร และมเขตตดตอ ไดแก ทศเหนอ ตดกบ องคการบรหารสวนต าบลหนองแกว ทศใต ตดกบ ปาสาธารณะและทดนเอกชน ทศตะวนออก ตดกบ ทเอกชน ทศตะวนตก ตดกบ ทดนสาธารณและปาชาชมชน

Page 36: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ภาพท 2 ผงทตงของวทยาลยเทคนคหวตะพาน

4.1.2 ความหมายของสบนธงประจ าวทยาลย สฟา หมายถง ความมน าใจ ความเออเฟอเผอแผ สขาว หมายถง การปฏบตตามหลกศาสนา

4.1.3 ตนไมประจ าวทยาลย “ตนกอหน” เชอวาความออนนอมถอมตนและความมเขมแขงภายในองคกร

4.1.4 ปรชญาของสถานศกษา “ทกษะด มคณธรรม นวตกรรมเดน มงเนนสอาเซยน”

4.1.5 อตลกษณนกเรยนนกศกษา “ความรด ทกษะเยยม เปยมคณธรรม”

4.1.6 เอกลกษณของวทยาลยเทคนคหวตะพาน “แหลงบรการดานความรวชาชพ”

4.1.7 เปาหมายของสถานศกษา 1) ดานการสรางโอกาสทางการศกษา เพอผลตก าลงคนตอบสนองความตองการ

ไปจงหวดยโสธร

21 กม.

จงหวดอ านาจเจรญ

อ าเภอลออ านาจ

อ าเภอหวตะพาน

ไป จ

.อบล

ราชธ

าน

12 กม. 7 กม.

20 กม. กม.

N

ไป จ

.มกด

าหาร

Page 37: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ตารางท 1 เปาหมายของสถานศกษา

เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง 1. เพมปรมาณผเรยนอาชวศกษา 1. การเพมกจกรรมออกแนะแนว

การศกษาตอ 2. เปดศนยการเรยนเพอใหบรการ ถงพนท 3. เปดสอนวชาชพแกผดอยโอกาส 4. เปดสอนในระบบทวภาค โดยความรวมมอกบหนวยงานและสถานประกอบการ 5. จดตงศนยซอมสราง เพอชมชน 6. ฝกอาชพชมชน สนบสนน OTOP 7. โครงการเปดสอนการศกษานอกระบบ หลกสตรภาคสมทบ/เทยบโอนประสบการณ 8. โครงการเปดสอนหลกสตรแกนมธยม

1. มปรมาณผเรยนเพมขนจากเดม รอยละ 20-30 2. ใหมสถานทเรยนตอสายอาชพในอาชพ ในพนทหางไกล 3. ใหผดอยโอกาสทเปนผตองขง มโอกาสเรยนดานอาชวศกษา 4. มผจบการศกษาทตรองกบความตองการของสถานประกอบการ 5. เปดโอกาสใหประชาชนและเยาวชนทวไปมความเชอมนและเจตคตทดตอการเรยนดานอาชวศกษา

2. ลดการออกกลางคน 1. จดระบบดแลนกเรยน นกศกษา โดยมครทปรกษาดแลอยางใกลชดทมปรมาณระหวางครตอนกเรยนทเหมาะสม 2. จดกจกรรมเพอเพมทกษะและคณธรรมจรยธรรม 3. จดกจกรรมเพอเพมความสมบรณและสขภาพอนามยทเหมาะกบวยเจรญเตบโตของรางกาย 4. จดกจกรรมสนบสนนใหผเรยนมรายไดระหวางเรยน

1. ลดปญหาการออกกลางคน รอยละ 50 2. ผเรยนมความรคคณธรรมสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข 3. ผเรยนมสขภาพด เปนผลจากทมรางกายแขงแรง มภมตานทานโรค 4. ผเรยนมรายไดเพอชวยลดภาระของผเรยน

Page 38: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง

3. ผลผลตและพฒนาก าลงคน ใหมสมรรถนะไดมาตรฐานเปนทยอมรบของตลาดแรงงานทงในประเทศและตางประเทศ

1. จดกระบวนการเรยนการสอนอยางมคณภาพ โดยมผเรยนเปนศนยกลาง 2. จดใหมการฝกประสบการณตรงทงในและนอกสถานศกษา 3. ผลตและพฒนาก าลงคนอาชวศกษา ตามความตองการ ของกลมอาชพของสถานประกอบการอยางมคณภาพโดยองการประเมนระดบชาต (V-Net) 4. ขยายเครอขายการเรยนระบบทวภาคใหผมสวนไดสวนเสยไดเขาใจและสนบสนนใหการเรยนในระบบ มผลสมฤทธอยางมประสทธภาพ และประสทธผล 5. สงเสรม สนบสนนพฒนา สงประดษฐและงานวจยของคร และนกศกษา 6. พฒนาระบบการเรยนการสอน English Program และระบบ ICT ใหทนสมย 7. พฒนาระบบนเทศภายใน ของสถานศกษา 8. สรางสมรรถนะเกยวกบคณลกษณะทจ าเปน ไดแก ความขยน อดทน มความคด สรางสรรค มจตส านกในการใหบรการ ท างานเปนทม มความละเอยดรอบคอบ มความรบผอดชอบ โดยก าหนดใหคร

1. ผเรยนเกดความคด ทมการแกไขปญหา อยางมเหตผล 2. ผเรยนมทกษะและความมนในวชาชพ 3. ผทจบการศกษา มสมรรถนะและจ านวน ทเหมาะสมกบความตองการของสถานประกอบการ 4. เพอใหคร นกเรยน ผปกครอง และสถานประกอบการ เขาใจและสนบสนนการเรยนในระบบทวภาคใหมผลสมฤทธและเอกชน เพอเปนนกวจยใหเพยงพอตอความตองการ ของประเทศ 5. ผทจบการศกษาสามารถใชความรในการประกอบอาชพและการสอสารกบตางชาตไดเปน อยางด เปนการเตรยมสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 6. เปนการตรวจสอบหาขอผดพลาดในการด าเนนงานขององคกร

Page 39: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง บรนาการ ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 9. สนบสนนใหมการจดกจกรรม ทเพมคณธรรม จรยธรรมแกนกเรยนนกศกษา

และเตรยมการรอประเมนจากภายนอก 7. ผเรยนเปนคนมเหตผลใชชวตอยางพอประมาณ มการเตรยมตวเพอรบการเปลยนแปลงของสงคม ถอวามภมคมกนในตวทดกอใหเกดความรอบร รอบคอบ ระมดระวง มคณธรรมจรยธรรมในตว สามารถอยรวมในสงคมไดอยางมความสข 8. ผเรยนมความชอสตย มน าใจ เออเฟอ เผอแผ มความเมตตา กรณาใหอภยและใหโอกาสคนอน

2) ดานการพฒนาคณภาพ เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง

1.ก าหนดมาตรฐานครใหมสมรรถนะครอาชวศกษา

1.สนบสนนใหครไดรบการพฒนา จากการศกษาตอรวมประชม อบรม สมมนา ทศนศกษา หรอเปนสมาชก ของสมาคมวชาชพ เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรในวชาชพ 2.พฒนาระบบนเทศและการประเมนครภายในสถานศกษา 3.สรางขวญและใหก าลงใจ เพอเปนการจงใจใหคร มสวนรวมในการปฏบตงาน ไดแก โครงการเชดชเกยรตคร การใหความดความชอบ

1. ครมก าลงใจและเปลยนแปลงปรบปรง ตวเองไมทอถอย เฉอยชา เปนคนทนตอเหตการณตางๆทมการเปลยนแปลง 2.ครมสมรรถนะในการปฏบตงานอยางไดมาตรฐาน 3.ครมขวญก าลงใจและมความมนใจในอาชพ

Page 40: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

4.ครมค าตอบแทนทเหมาะสม

3) ดานการสรางประสทธภาพในการบรหารการจดการ เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง

1.พฒนาระบบฐานขอมลสนบสนนการวางแผนและการพฒนาคณภาพ

1. ใหครและบคลากรทางการศกษามความสามารถในการใชระบบฐานขอมล การจดเกบขอมล การรกษาขอมลได 2.มการแลกเปลยนเรยนรระบบฐานขอมลกบหนวยงานเครอขาย

1.มระบบฐานขอมลของสถานศกษาทปลอดภยและทนสมย สามารถน าขอมลมาใชไดตลอดเวลา 2.เพอพฒนาหรอสตย นวตกรรมทาง ICT

2.น าระบบ ICT มาใชในการบรหารจดการ

1.จดหาวสดและสอดาน ICT มาใชสนบสนนการเรยนการสอนและการบรหารงาน 2. จดสรรงบประมาณ/ทรพยากรสนบสนนใหมการใช ICT ใหมากขน 3.จดอบรม ICT เพอการบรหารจดการ

1.ครและบคลากรทางศกษา ม สมรรถนะในการใชและการดแลรกษาสอ ICT สรางความมนใจในตวเองใหมากขน 2.มการวางระบบใช ICT ททนสมยและทนตอการเปลยนแปลงของสงคมโลก 3.ครและบคลากรทางการศกษามความรทนตอเหตการณ

3.บรหารงานบคคลโดยใชหลก ธรรมภบาล

1. ดแล แกไขปญหาของบคลากรในสถานศกษา ใหมความเสมอภาพและเปนธรรม 2. สนบสนนกจกรรมทเปนการสงเสรมการอยรวมกนในสงคมอยางเปนสข

1. ครและบคลากร มขวญและก าลงใจ มจตส านกในความเปนเจาขององคกร 2. สรางความสมครสมาน สามคค เปนอนหนงอนเดยวกนในองคกร

4) ดานพฒนาคณภาพสถานศกษาและแหลงเรยนร เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง

1. สรางความรวมมอทางวชาการกบสถานประกอบการเพอเปนแหลงเรยนรทงในและนอนกสถานศกษา

1. สรางหรอพฒนาเพมศกยภาพหองฝกปฏบตการในสถานศกษาใหเปนแหลงเรยนรของผเรยนและชมชน

1. มโรงงานในโรงเรยนเปนแหลงเรยนรของผเรยนและชมชน 2. เพอสรางการยอมรบและ

Page 41: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

เปาหมาย กรอบการปฏบตงาน ความคาดหวง 2. จดแลกเปลยนเรยนรและ

เผยแพรภมปญญาระหวางสถานศกษากบหนวยงานอนหรอเอกชน 3.พฒนาหรอมสวนรวมกบสง ประดษฐของภมปญญาทองถน เพอยกระดบสอตสาหกรรมหรอสเชงพาณชย 4.สรางความสมพนธ/มขอตกลงกบหนวยงานอนหรอภาคเอกชน เพอใชเปนแหลงเรยนร 5. ปรบปรงภมทศนบรเวณสถานศกษา ซอมแซมระบบไฟฟาความสวางตามถนนภายใน

ความรสกทดของชมชนและหนวยงาน 3. มความรวมมอและแลกเปลยน เรยนรเพอสรางและพฒนาสงประดษฐ 4. มความรวมมอในการจดการเรยนการสอนกบหนวยงานอนสถานประกอบการ 5. สถานศกษามความสวยงาม สามารถดงดดใจใหผพบเหนอยากจะเขามาเรยนร พนทนาอยและพกผอน

4.1.8 โครงสรางการบรหารของวทยาลยเทคนคหวตะพาน

ผอ านวยการวทยาลย

ฝายบรหารทรพยากร ฝายแผนงานและความรวมมอ ฝายพฒนากจการนกศกษา ฝายวชาการ

งานบรหารทวไป

งานบคลากร

งานการเงน

งานการบญช

งานพสด

งานอาคารสถานท

งานประชาสมพนธ

งานวางแผนและงบประมาณ

งานศนยขอมลสารสนเทศ

งานความรวมมอ

งานอนๆ

งานประกนคณภาพและมาตรฐานการศกษา

งานสงเสรมผลผลตการคา และการประกอบธรกจ

งานปกครอง

งานกจกรรมนกเรยน นกศกษา

งานครทปรกษา

แผนกวชาชพตามสาขา

งานพฒนาหลกสตร

งานวดผลและประเมนผล

งานวทยบรการ/หองสมด

คณะกรรมการสถานศกษา

คณะกรรมการสถานศกษา

งานอาชวศกษาและทวภาค งานทะเบยน

งานวจยพฒนานวตกรรมและสงประดษฐ

งานแนะแนวอาชพ และการจดหางาน

งานสวสดการนกเรยน นกศกษา

งานโครงการพเศษและการบรการชมชน

งานสอการเรยนการสอน

Page 42: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

4.1.9 หลกสตรการเรยนการสอน วทยาลยเทคนคตะพาน ไดเปดด าเนนการทางดานการเรยนการสอนวชาชพในระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และหลกสตระยะสน ดานชางอตสาหกรรม และพาณชยกรรม ดงน

1) ปการศกษา 2540 ไดเปดท าการสอนในระดบ ปวช. 2 สาขาวชา คอ สาขาวชา เครองกลและสาขาวชาพาณชยการ

2) ปการศกษา 2543 ไดเปดท าการเรยนการสอนเพมเตม คอ สาขางานไฟฟาก าลง และปการศกษา 2544 ไดขยายการเปดการเรยนการสอนในระดบ ปวส. สาขางานการบญช

3) ปการศกษา 2545 ได เปดท าการเรยนการสอนในระดบ ปวช . สาขางานอเลกทรอนกส และระดบ ปวส. สาขางานยานยนต

4) ปการศกษา 2550 ไดท าการเปดสอนในระดบ ปวส. สาขางานเทคนคคอมพวเตอร และเปดสอนในระดบ ปวส. เทยบโอนการศกษาและประสบการณ สาขางานการบญช สาขางานเทคนคคอมพวเตอร สาขางานเทคนคยานยนต สาขางานตดตงไฟฟา และสาขางานการจดการทรพยากรมนษย

5) ปการศกษา 2551 จะท าการเปดสอนในระดบ ปวส. สาขางานเครองกลไฟฟา และ สาขางานเทคโนโลยส านกงาน

ส าหรบหลกสตรระยะสน สถานศกษาไดเปดสอนในสาขาตางๆตามความตองการ ของตลาดแรงงานและประชาชนในทองถน เชน สาขางานชางเชอมไฟฟาเบองตน สาขางานชางเชอมเครองยนตแกสโซลน สาขางานชางซอม เครองยนตดเซล สาขางานชางซอมจกรยานยนต สาขางานการบญช สาขางานคอมพวเตอร และสาขางานพมพดดไทย-องกฤษเปนตน

4.1.10 ประกาศวทยาลยเทคนคหวตะพาน วทยาลยเทคนคหวตะพานไดจดท าประกาศของวทยาลยเรอง หลกเกณฑและวธการ

ลงโทษนกเรยน นกศกษาเพอพจารณาระดบการลงโทษนกเรยน นกศกษาทกระท าความผด พ.ศ. 2556 ดวยวทยาลยเทคนคหวตะพาน ไดก าหนดระเบยบวาดวยหลกเกณฑและวธการลงโทษนกเรยนนกศกษาทกระท าความผด พ.ศ. 2556 อาศยอ านาจตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการลงโทษนกเรยนและนกศกษา พ.ศ. 2548 และอาศยอ านาจส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา วาดวยการบรหารสถานศกษา พ.ศ. 2552 ขอ 31 (5) โดยมรายละเอยดดงน

1. ความประพฤตผดทตองโทษ ท าทณฑบน ตดคะแนนความประพฤต 20 คะแนน 1) ขโมยทรพยสนของสถานศกษาหรอผอนและปรากฏหลกฐานแนชด

ภาพท 3 โครงสรางการบรหารของวทยาลยเทคนคหวตะพาน

Page 43: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

2) ท าลายทรพยสนของวทยาลยโดยเจตนาใหเกดความเสยหายอยางรายแรง 3) ซองสม กอกวนความสงบเรยบรอย กระท าตนเปนอนธพาล 4) น ายาเสพตดเขามาในบรเวณสถานศกษา 5) ตองหาในคดอาญาและถกตดสนลงโทษจ าคก 6) จ าหนาย จายแจกและหรอมเจตนาจ าหนาย จายแจก สารเสพตดใหโทษ

ตาม พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ 7) เปนผน ากอการววาทเปนกลม 8) มอาวธรายแรงไวในครอบครอง ไดแก ปน วตถระเบดหรอเทยบเทาตามท

กฎหมายก าหนด 9) ขาดเรยนตดตอกนเกน 15 วน โดยไมมเหตผลหรอแสดงใหเหนวาไมม

ความตงใจทจะเรยนอยางจรงจง 10) ปลอมแปลงเอกสารหรอลายมอชอโดยเจตนากอใหเกดความเสยหาย 11) การกระท าอนเปนปฏปกษตออ านาจบรหารของวทยาลยหรอบงคบขเขญ

ยยง สงเสรม หรอสนบสนนใหนกเรยน นกศกษากระท าการเชนวานน 12) ฝาฝนระเบยบของวทยาลยและท าใหชอเสยงของวทยาลยเสยหายอยาง

รายแรง 13) แอบอางชอวทยาลยไปด าเนนการอยางใดอยางหนงโดยไมไดรบอนญาต

จนเกดความเสยหายแกชอเสยงของวทยาลย 14) น าหรอดมของมนเมาเขามาในวทยาลยจะโดยเพอตนเองหรอผอนกตาม 15) กระท าความผดหรอประพฤตตนไมเหมาะสม ซงคณะกรรมการพจารณา

เหนวาเปนความผดซงตองลงโทษท าทณฑบน ตดคะแนนความประพฤต 20 คะแนน 2. ความประพฤตผดทตองโทษ ท าทณฑบน ตดคะแนนความประพฤต 15 คะแนน

1) กลาววาจา แสดงกรยาไมเคารพ หรอลบหลคร 2) มอาวธในครอบครอง ไดแก มด และของมคม 3) แตงกายผดระเบยบ จนถงขนทแสดงใหเหนวาไมย าเกรงตอระเบยบของ

วทยาลย 4) ชกชวนหรอบงคบใหผอนกระท าผดระเบยบวนยหรอฝาฝนระเบยบของ

วทยาลย 5) ท ารายรางกายบคคลอนและปรากฏหลกฐานแนชด 6) น าพาเพอนตางสถาบนหรอบคคลภายนอกเขามาในวทยาลย อนอาจจะ

กอใหเกดความไมสงบเรยบรอย

Page 44: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

7) ประพฤตตนไมเหมาะสมกบสภาพนกเรยน ไดแก เขาไปในบอนการพนน บาร หรอไนตคลบสถานทมหญงบรการหรอโสเภณ

8) เจตนาทจรตในการสอบ 9) ตองคดในขอหาเกยวกบความประพฤตจนถกสงลงโทษขนสถานต ารวจ 10) กระท าความผดหรอประพฤตตนไมเหมาะสม ซงคณะกรรมการฯ พจารณา

เหนวาเปนความผดซงตองโทษท าทณฑบน ตดคะแนนความประพฤต 15 คะแนน 3. ความประพฤตผดทตองลงโทษ ท าทณฑบน ตดคะแนนความประพฤต 10 คะแนน 1) กอความเดอดรอนแกผอน

2) กลาววาจาใหรายหรอกลาววาจาใหเหนวาไมเคารพ 3) แกลงใหคนอนไดรบโทษหรอแกลงใหรายเพอหรอผอน 4) ท ารายงานหลกฐานเทจซงเปนการปดบงความจรง 5) ดมสราหรอของมนเมาหรอรวมอยในวงเสพสราหรอของมนเมาหรอสงเสพตด

ใหโทษ 6) เลนการพนนหรอสมรรวมคดในการลอบเลนการพนนหรอรวมอยในวงเลนการ

พนน 7) หยบฉวยทรพยสนของผอนไปใชโดยไมไดรบอนญาตจากเจาของ 8) เจตนาหรอแกลงหรอหยบเครองใชอปกรณการสอน การฝกงาน ทจดไวใหเกด

ความเสยหาย 9) เกดการทะเลาะววาทชกตอยหรอท าใหเกดการแตกความสามคค 10) กระท าความผดหรอประพฤตตนไมเหมาะสมซงคณะกรรมการฯ พจารณาเหน

วาเปนความผดซงตองลงโทษท าทณฑบน ตดคะแนนความประพฤต 10 คะแนน 4. ความประพฤตผดทตองตดคะแนนความประพฤต 10 คะแนน

1) สบบหรในพนทหามสบ 2) ท าใหทรพยสนของผอนเสยหาย 3) ไมรกษามารยาทในหองเรยน 4) ขดค าสงทชอบของครอาจารยดวยความจงใจ 5) แสดงกรยาอาการอนสอใหเหนวาไมเคารพคร อาจารย 6) แสดงกรยาวาจาอนไมสภาพเรยบรอย โดยทงภายในและภายนอกวทยาลย 7) มอปกรณการเลนการพนนไวในครอบครอง 8) ขาดเรยนตดตอกนเกน 7 วน โดยไมมเหตผลและไมแจงใหวทยาลยทราบ 9) น าสอลามกอนาจารมาดและหรออานในวทยาลย

Page 45: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

10) เขยนภาพหรอขอความไมสภาพและหรอไมเหมาะสมตาม สถานทตางๆ 11) ท าใหทรพยสนของวทยาลยเสยหาย หรอเคลอนยาย หรอใชอปกรณการสอน

หรอทรพยสน อนใดของวทยาลยโดยไมไดรบอนญาต 12) กระท าความผดหรอประพฤตตนไมเหมาะสมซงคณะกรรมการฯ หรอผมอ านาจ พจารณาเหนวาเปนความผดทควรตดคะแนนความประพฤต 10 คะแนน 6. อ านาจการลงโทษตดคะแนนความประพฤต

1) ผบรหาร อาจารยในวทยาลยมอ านาจลงโทษตดคะแนนความประพฤตครงละ 5 คะแนน

2) หวหนางานปกครอง ตดคะแนนความประพฤตครงละไมเกน 10 คะแนน 3) ผอ านวยการ รองผอ านวยการ มอ านาจลงโทษตดคะแนนความประพฤตครงละ

เกนกวา 10 คะแนน 4) คณะกรรมการพจารณาความผดนกเรยน นกศกษาเสนอลงโทษตดคะแนน

ความประพฤตครงละ 20 คะแนน หรอการตดทเมอรวมกบทตดไวแลวถง 20 คะแนน ในภาคเรยนนน ใหคณะกรรมการพจารณาความผดนกเรยน นกศกษาพจารณาเสนอระดบโทษตามมตทประชม

5) การตดคะแนนความประพฤตในกรณใดๆ กตามจะตองท าเปนลายลกษณอกษร แลวรายงานใหผอ านวยการทราบ 7. เมอไดตดคะแนนความประพฤตหรอลงโทษนกเรยน-นกศกษาแลววทยาลย จะด าเนนการดงน

1) แจงใหนกเรยน นกศกษาผนนทราบ 2) แจงการถกลงโทษ ใหผปกครองของนกเรยน นกศกษาทราบ 3) บนทกการลงโทษไวเปนหลกฐาน โดยไมบนทกไว ในใบแสดงผลการเรยน (รบ.) 8. ความประพฤตผดในลกษณะอนใดทเกดขนซงไมไดก าหนดไวประกาศน ใหคร

อาจารย ผพบเหนรายงานประธานคณะกรรมการพจารณาความผดนกเรยน นกศกษาเพอเสนอผอ านวยการพจารณา จากการศกษาระเบยบขอบงคบและขอประกาศของวทยาลยเทคนคหวตะพานขางตนพบวาวทยาลยเทคนคหวตะพานไดมมาตรการและบทลงโทษเกยวกบการสบบหรทมการก าหนดไวในประกาศของวทยาลยฯ ขอ 4 ความประพฤตผดทตองตดคะแนนความประพฤต 20 คะแนน ขอ 1) สบบหร ในพนทหามสบ ซงแสดงใหเหนถงความพยายามในการแกไขปญหาการสบบหรของนกศกษาโดยการจ ากดพนทในการสบบหร อยางไรกตาม หากอางองประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2555 วาดวยการรณรงคเพอการไมสบบหรในสถานศกษา กจะพบวาสถานศกษาไมควรมพนทใดๆในการสบบหรไมวาจะเปนนกศกษา คร อาจารยและบคลากร ดงนน การด าเนนโครงการวจยนจงสอดคลองกบ

Page 46: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ประกาศของกระทรวงศกษาธการทตองการใหสถานศกษาเปนพนทปลอดบหร เพอท าใหทกคน มสขภาพรางกายทสมบรณแขงแรง

4.2 สถานการณปญหาและปจจยทกอใหเกดความเสยงตอการสบบหรในวทยาลย จากการเกบขอมลโดยวธการสนทนากลม (Focus Group Discussion) กบกลมเปาหมาย ซงเปนนกศกษาทสบบหร เพอศกษาสถานการณการสบบหรของนกศกษาภายในวทยาลยเทคนค หวตะพานพบวา นกศกษาสวนใหญมการเรมสบบหรครงแรกในชวงอาย 13–15 ป สวนใหญสบบหรมาแลว 2–3 ป ขณะทบางสวนเรมสบครงแรกเมอเขามาเรยนโดยใหเหตผลในการสบบหรวาเนองมาจากการอยากรอยากลอง เหนเพอนสบบหรแลวเทและแสดงความเปนเพศชายทสมบรณ ผปกครองและสมาชกในครอบครวไมรวาตนเองสบบหร สมาชกในครอบครวมผทสบบหรอยบาง เชน พอ และพชาย นอกจากน นกศกษาพบวาตนเองมความรสกสดชนและเกดความเชอมนในตวเองหลงจากการสบบหร จากการเกบขอมลของแกนน าอาสาสมครวจยท ใหความรวมมอในการเกบรวบรวมแบบสอบถามและประสานงานในดานตางๆ และการสนทนาในกลมนกศกษาทสบบหร และจดเวท สรางความเขาใจและรวมกนวเคราะหสถานการณของปญหาการสบบหร จากผลการประชมกลม พบวาสถานการณเกยวกบบหรทส าคญ ไดแก ทกเพศมการสบบหร มสบบหรในปาและในหองน า รานคาขายบหรแกเดกอายต ากวา 18 ป ผปกครองใชเดกไปซอยาสบ รานคามการจ าหนายบหรอยางเปดเผย และผปกครองสบเปนแบบอยาง สวนความตองการเลกสบบหรสวนใหญมความเขาใจวาตนเองไมตดบหรจะมการสบเพยงบางคร งบางคราวตามกระแสของกลมวยรนทก าล งอยากรอยากลอง สวนความตองการทจะเลกสบบหรนน ทกคนมความคดเหนวาจะเลกเมอไหรกได แตในชวงนเปนการสบเพราะอยากรอยากลองจงยงไมไดมความตงใจทจะเลกอยางจรงจง อย า ง ไรก ตามพบว า ว ทยาล ย เทคน คห ว ตะพานม ก ารด า เน น งานก จกรรมต า งๆ ไดแก กจกรรมรณรงคไมสบบหร กจกรรมตอตานยาเสพตด กจกรรมวนตอตานยาเสพตดโลก ในวนท 26 มถนายนของทกป การจดกจกรรม To Be Number One การแขงขนกฬาภายในวทยาลย และการเขารวมกจกรรมตางๆกบหนวยงานอนๆ ทงในระดบอ าเภอและระดบจงหวดมาโดยตลอด จนท าใหสถานศกษาแหงน เปนสถานศกษาตนแบบในระดบอ าเภอและระดบจงหวดมาโดยตลอด

จากการสมภาษณผบรหารวทยาลยเทคนคหวตะพาน ก านน นายกองคการบรหารสวนต าบลหนองแกว และผประกอบการรานคา พบวา สถานการณการบรโภคบหรของเดกและเยาวชนมแนวโนมเพมมากขน มอตราการสบบหรทสงขนเนองจากเปนกลมวยทก าลงอยากรอยากลอง อกทงการประกาศกระทรวงศกษาธการใหสถานศกษาเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมายยงไมทราบรายละเอยดมากนก ดงนนการหามาตรการการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบไปปฏบตใหเกดเปนรปธรรม ทชดเจนไดนน ควรมมาตรการเชงสงคมทเขมแขง ทงผน าชมชน ผประกอบการ และหนวยงาน ทเกยวของ รวมมอกนในการก าหนดมาตรการควบคม ปองกน และมการน ากฎหมายมาบงคบใชให

Page 47: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

เกดผลอยางเปนรปธรรมและด าเนนการอยางตอเนอง ทส าคญวทยาลยเทคนคหวตะพานควรมกฎระเบยบทก าหนดไวและใหเอาจรงเอาจงอยางตอเนอง สงเสรมครและบคลากรทางการศกษาปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกนกศกษา นอกจากนควรรณรงคใหความรผานสอตางๆอยางตอเนอง คดเลอกบคคลตนแบบไมสบบหร จดตงชมรมคนไมสบบหร มชองทางส าหรบคนตองการเลกบหรและตงกฎเกณฑเกยวกบบหรในสถานศกษา ตลอดจนก าหนดเปนวาระส าคญของหนวยงาน โดยการบรรจความรและโทษของบหรไวในหลกสตรการเรยนการสอนของวทยาลย เปนตน ขณะเดยวกนควรมการรณรงคปองกนการสบบหรในนกศกษาทผานมาดวยการจดท าตามประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2555 วาดวยการรณรงคเพอการไมสบบหรในสถานศกษาใหเกดรปธรรมทชดเจน และควรมการจดท าเปนสอประชาสมพนธทเปนลกษณะใหทกคนรบทราบโดยทวกน เชน ปายไวนล และปายประชาสมพนธ นอกจากนนประชาสมพนธผานสถานวทยของวทยาลยและผานเวบไซตของวทยาลย

4.3 ความร ทศนคต และพฤตกรรมของการสบบหรในวทยาลย จากการศกษาขอมลเชงปรมาณเกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรมเกยวกบการสบบหรของนกศกษา กลมเปาหมายทท าการเกบรวบรวมขอมล คอ นกศกษาทเรยนในชนประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ป 1 ถงระดบประกาศนยบตรชนสง (ปวส.) จ านวน 256 คน เกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรมการสบบหรของนกเรยนดานขอมลสวนบคคล ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศชายรอยละ 55.9 อายสงทสด 19 ป อายนอยทสด 15 ป อายเฉลย 17.15 ป ผลการศกษามดงน 4.3.1 ดานความร พบวานกศกษามความรเรองเกยวกบยาสบและบหรอยในระดบปานกลาง 4.3.2 ดานทศนคต พบวาประเดนเกยวกบบหรเปนสงเสพตดทมอนตรายตอสขภาพเหนดวยอยางยงมากทสด รอยละ 73.4 4.3.3 ดานพฤตกรรม พบวาสมาชกในครอบครวมผสบบหร รอยละ 43.46 สมาชก ในครอบครวทสบบหรเปนพอ รอยละ 33.64 นกศกษายงมการสบบหร รอยละ 13.67 สาเหตของการสบบหรเพราะอยากลอง รอยละ 56.40 ประสบการณในการสบบหรมากทสด 5 ปและนอยทสด 1 ป มการสบทกวนรอยละ 57.14 ปรมาณการสบบหรมากทสด 20 มวนและนอยทสด 1 มวน 4.3.4 คาใชจายเกยวกบบหร มากทสด 1,800 บาทและนอยทสด 150 บาท คาใชจายในการซอสบบหรตอเดอนอยประมาณ 300 – 700 บาท 4.3.5 ความตองการทจะเลกบหร รอยละ 48.80 และทราบวธการทจะเลกบหร รอยละ 48.62 4.3.6 บหรยหอทนยมสบ ไดแก วนเดอร แอลเอม ตราแมว กรองทพย และยหออนๆ แหลงทซอบหรทส าคญ ไดแก รานขายของช าในหมบานและรานคาในบรเวณวทยาลย สบบหรชวงเวลาทสบอยในชวงกอนเขาเรยน และชวงพกกลางวน สถานทสบไดแก หองน า และปาละเมาะขางวทยาลย บางคนสบเฉพาะเวลาทออกจากบานเทานน เพราะกลวพอแมหรอผปกครองทราบ

Page 48: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

จากขอมลขางตนแสดงใหเหนถงสถานการณการสบบหรของนกศกษาในวทยาลยเทคนค หวตะพานนาเปนหวงเปนอยางยง โดยเฉพาะอยางยงปญหานกศกษามระดบความรเกยวกบโทษของบหรของนกศกษาอยในระดบปานกลาง ท าใหเดกนกศกษาไมตระหนกถงภยทรายแรงหรอโทษทเกดจากบหร ทมวจยจงจ าเปนตองเพมเตมความรเรองโทษภยและโรครายทเกดจากบหร เพอจะท าใหผสบบหรทกคนเกดความตะหนกและมการปรบเปลยนทศนคตและพฤตกรรมทเหมาะสม นอกจากนขอมลดานแหลงจ าหนายบหรทท าใหนกศกษาสามารถเขาถงบหรไดอยางสะดวก เนองจากแหลงจ าหนายบหรอยใกลกบวทยาลยฯจงกลายเปนปจจยเสยงอกทางหนง ดงนนจงควรไดรบการแกไข โดยวธการทเหมาะสมและไมสรางความขดแยงระหวางรานคากบสถานศกษา อกสวนหนงมนกศกษา ถงรอยละ 48.80 ทตองการเลกบหร ดงนนจงตองมหาวธการตางๆในการสงนกศกษาทตองการใหมโอกาสเขาถงระบบการบ าบดจากคลนกอดบหรหรอรบการบ าบดรกษาโดยแพทยผเชยวชาญ ขณะเดยวกนการสรางมาตรการทางสงคมภายใตการมสวนรวมกบหนวยงานและองคกรตางๆทอยในบรบทของวทยาลย ใหเขามามบทบาทในการหนนเสรม กจะเปนการเสรมพลงในการสอดสองดแลพฤตกรรมของนกศกษา ทไมเหมาะสม ตลอดจนรวมกนจดกจกรรมในการเสรมสรางพฤตกรรมเชงบวกในลกษณะตางๆ อยางเหมาะสมตอไป

4.4 รปแบบกระบวนการหนนเสรมการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบ จากการด า เนนงานขบ เคล อนการน ามตสมชชาส ขภาพแห งชาต ไปส ภาคปฏบ ต ของวทยาลยเทคนคหวตะพานพบวามรปแบบกระบวนการหนนเสรมการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบ ดงน 4.4.1 การสรางความเขาใจกบผสวนได สวนเสย การสรางความเขาใจกบผมสวนไดสวนเสยเปนสงส าคญ ดงนนในชวงแรกทมวจยไดจดเวทชแจงและสรางความเขาใจถงวตถประสงคและเปาหมายของโครงการแกกลมผมสวนได สวนเสยใหรบทราบแนวทางการด าเนนงานโครงการวจยซงจดขนในวนท 20 กนยายน 2555 โดยมกลมเปาหมาย ทเขารวมเวทในครงน ไดแก ผบรหาร คร และบคลากร ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน เจาหนาทสาธารณสข อสม. นกศกษา และผประกอบการรานขายของช า กระบวนการประชมในครงน เรมจากชแจงรายละเอยดโครงการใหผเขารวมประชมรบทราบ ใหผเขารวมชมวดทศนเกยวกบโทษของการสบบหร และใหผเขารวมประชมไดแสดงความคดเหนในประเดนตางๆในกรอบ 5 ประเดน ไดแก ประเดนท 1 วเคราะหสถานการณของปญหาการบรโภคยาสบในระดบตางๆวา ภาพรวมสถานการณผานมาวาเปนอยางไร (ระดบจงหวด ระดบอ าเภอ ระดบต าบล และในวทยาลยการเทคนค) ประเดนท 2 การด าเนนงานแกไขปญหาเกยวยาสบทผานมา มการแกไขเปนอยางไร ประเดนท 3 การด าเนนการแกไขปญหาเกยวกบยาสบในวทยาลยเทคนคควรมแนวทางอยางไร หลงจากนนไดเชญชวนใหนกศกษาและผเขารวมอนๆเขารวมเปนทมวจยท าให

Page 49: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

มอาสาสมครทมวจยจ านวน 30 คน และมการแบงบทบาท หนาทของอาสาสมครวจยเพอรวมด าเนนงานโครงการวจยใหบรรลตามเปาหมาย 4.4.2 การเตมเตมความรแกทมวจย

หลงจากไดอาสาสมครวจยทประกอบดวย นกศกษา อาจารยและชมชนแลว ทมวจยไดจดอบรมเชงปฏบตการเพอเตมเตมความรเรองการท าเครองมอและการเกบขอมลใหแกอาสาสมครวจย ทกคน โดยไดประสานงานกบอาจารยกาญจนา ทองทว รวมสงเกตการณและใหขอเสนอแนะในประเดนเพอเปนการเตมเตม ซงเนอหาทวทยากรไดใหความร ไดแก การท างานวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม การออกแบบเครองมอและการสรางเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลอยางมสวนรวม คอ แบบสอบถาม เกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรมการสบบหร แบบสนทนากลม แบบสมภาษณส าหรบกลมนกศกษาทมพฤตกรรมการสบบหร เปนตน

จากการด าเนนการดงกลาวท าใหทมวจยและอาสาสมครวจยมความเขาใจงานวจย เชงปฏบตการเพมมากขน หลงจากไดเครองมอแลวจงไดน าไปเกบขอมลในพนทตามกรอบแนวทาง ทก าหนดไวตอไป

4.4.3 การสรางการมสวนรวมของผมสวนเกยวของ ทมวจยไดใหความส าคญกบการมสวนรวมของผมสวนเกยวของตงแตเรมตนจาก

ภาคสวนตางๆ ไดแก ผบรหาร คร บคลากรทางการศกษาและนกศกษาของวทยาลยเทคนคหวตะพาน ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน คร ผน าทองท เจาหนาทสาธารณสข อสม.และผประกอบการ เปนตน โดยการเปดเวทชแจงท าความเขาใจกบทกภาคสวนและเปดโอกาสใหทกคนสมครเขามามสวนรวมในกจกรรมตางๆตลอดกระบวนการวจย ไดแก การเรยนรการวจยเชงปฏบตการรวมกน การรวมกนออกแบบเครองมอ การลงพนทเกบขอมล การรวบรวมและเรยบเรยงขอมล และการท าความเขาใจขอมลทเกบรวบรวมมารวมกน การออกแบบกจกรรมเพอทดลองปฏบตการ การสรปประเมนผลการด าเนนงาน จงอาจกลาวไดวาทมวจยไดเขามามสวนรวม ทงรวมคด รวมวางแผน รวมด าเนนการ รวมรบผลประโยชนและรวมประเมนผล

4.4.4 การใชสอสรางความตระหนกและการเรยนร ทมวจยไดสรางความตระหนกและการเรยนรแกนกศกษาและกลมเปาหมายตางๆในการจดควบคมการบรโภคบหรและยาสบในพนท โดยมกจกรรมส าคญตางๆ ไดแก จดนทรรศการ การแสดงของนกเรยนวทยาลยเทคนคหวตะพาน ชดท 1 การแสดงของศลปนทองถน วดทศน เรองสถานการณเกยวกบบรโภคบหร ในวทยาลยเทคนคหวตะพานวดทศน เรอง การควบคมการบรโภคบหร ในสถานศกษา การใชสอศลปนทองถน การจดเวทเสวนา ประเดน “ชวนคย ชวนคดกบบคคลตนแบบไมสบบหร” โดยมผ เขารวมเสวนา ไดแก นายพชตชย เครอรตน ผอ านวยการวทยาลยเทคนค หวตะพาน (ปจจบนยายไปด ารงต าแหนงทอน) นายจราวฒ เขมพรมมา ปลดองคการบรหารสวนต าบล

Page 50: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

หนองแกว นายไสว จนดาศลป ก านนต าบลหนองแกว นายแพทยถรพทธ เฉลมเกยรตสกล ผอ านวยการโรงพยาบาลหวตะพาน และนายทองจนทร จนทวรรณ คนตนแบบทไมสบบหร ซงผลจากการเสวนาสรปสาระส าคญไดดงน นายพชตชย เครอรตน ผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพานไดแสดงความคด เหนวา ปจจยทส าคญยงในการปองกนมใหบตรหลานมการสบบหร คอ พอแมหรอผปกครองควรเปนแบบอยางทดแกลกหลาน และการทมนกศกษาสบบหรในสถานศกษานนทางวทยาลยกจะมมาตรการดแลเอาใจใสในพฤตกรรมองนกศกษาทกคน นอกจากนนไดมการจดกจกรรมทเปนการสงเสรมพฤตกร รมเชงบวก ไดแก การเลนดนตรและกฬา การเขารวมกจกรรมชมรมตางๆในวทยาลย มการจดท าประกาศกระทรวงศกษาธการเปนสถานศกษาปลอดบหร เพอใหคร บคลาการทางการศกษา และบคคลสญจร ไปมาไดรบทราบในเจตนารมณ นายจราวฒ เขมพรมมา ปลดองคการบรหารสวนต าบลหนองแกว ไดใหทศนะวาปจจบนวยรนมการสบบหรเมออายยงนอยลงไปทกท ในฐานะทเปนหนวยงานราชการสวนทองถนไดมโครงการรณรงคตอตานยาเสพตด การดมสราและบหร โดยจดกจกรรมรวมกบหนวยงานตางๆมาอยางตอเนอง แตกเปนเพยงการจดกจกรรมเทานน ยงไมไดมการเจาะลกในขอมลขาวสารดานตางๆทจะน ามาวางแผนแกไขปญหาไดอยางครอบคลม นายไสว จนดาศลป ก านนต าบลหนองแกว ไดเลาวากอนหนานตนเองเปนผทเคยสบบหรมานานหลายป หลงจากทไดรบการเลอกตงเปนก านนแลว เหนวาการสบบหร เปนสงทสรางความร าคาญใหแกบคคลรอบขาง ทส าคญท าใหเสยสขภาพของตนเองและสมาชกในครอบครวทอยใกลชด จากนน จงไดตดสนใจเลกสบบหรตงแตบดนนเปนตนมา แตกลบพบวากลมวยรนในชมชนทงทก าลงเรยนหนงสอและทวางงานมการสบบหร บางครอบครวกสบทงพอและลกซงปจจยทท าใหมการสบบหรกนแพรหลายมาจากการอยากรอยากลองตามประสาวยรนการเลยนแบบคนอนๆ มแหลงในการซอสะดวก เชน รานคาตางๆในในหมบานทกระจายทวไป สามารถจดหาไดอยางงายดาย นายแพทยถรพทธ เฉลมเกยรตสกล ผอ านวยการโรงพยาบาลหวตะพาน ไดชใหเหนวาปจจบนผปวยทเปนโรคทมสาเหตมาจากการสบบหรคอนขางมแนวโนมมากขนเรอยๆ ไดแก โรคหลอดลมอกเสบ โรคปอด โรคถงลมโปงพอง ซงไดมารบการรกษาทโรงพยาบาลกนเปนจ านวนมาก และไดมการจดใหมคลนกอดบหรขนโรงพยาบาลหวตะพานมวตถประสงคเพอทเปนทปรกษาในการลด ละ เลกบหร มเจาหนาทใหค าปรกษาอยตลอดเวลาและหากใครตองการทจะอดบหร สามารถประสานงานขอรบการปรกษาได

กลาวโดยสรป จากการใชสอตางๆในการใหทกคนไดทราบถงความรเกยวกบบหร และพษภยตลอดจนสถานการณของการสบบหรและโรคทเกดจากการสบบหร จะท าใหเปนการสรางความตะหนกและการเรยนรใหแกดานทกคนไดเปนอยางด โดยเฉพาะสอดานวดทศน สอบคคล สอศลปนทองถน

Page 51: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

สอนทรรศการ และการประชาสมพนธขอมลตางๆใหทกคนไดรบทราบอยางทวถง จะสงผลท าใหนกศกษาเกดความสนใจ ตนตวและสามารถปรบเปลยนทศนคตและมพฤตกรรมทเหมาะสมตอไป

4.5 รปแบบกระบวนการการจดการการควบคมการบรโภคบหรในวทยาลย จากการจดกจกรรมหนนเสรมการจดการควบคมการบรโภคบหรโดยการมสวนรวมของผบรหารองคกร วาทรอยตรกตพงษ บตรบราณ ผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน คร บคลากรทางการศกษาและนกเรยนทกคนท าใหไดรปแบบการจดกระบวนการเพอเปนการควบคมการบรโภคบหรภายในสถานศกษาไปสการปฏบตทชดเจน ดงน

4.5.1 รปแบบท 1 การประกวดค าขวญรณรงควนงดสบบหรโลก ทางวทยาลยไดจด กจกรรมในวนงดสบบหรโลกประจ าป 2556 ในวนท 31 พฤษภาคม 2556 โดยใหนกศกษาแตละชนเรยนสงผลงานเขาประกวด และไดมการมอบรางวลใหแกผชนะการประกวดประเภทตางๆ อยางเปนทางการ ซงกจกรรมน ไดสรางเสรมใหนกศกษาทวไปไดคดเปน วเคราะหเปน และ น าจนตนาการมาถายทอดเปนลกษณะของค าขวญในลกษณะตางๆ

4.5.2 รปแบบท 2 การรณรงคเพอลดการสบบหร โดยการจดบอรดนทรรศการโทษของบหร และยาเสพตด และวธการและแนวทางการลด เลกบหรและยาเสพตดท าปายค าขวญทไดรบรางวลจากการประกวดรณรงควนงดสบบหร โลกจดท าปาย รณรงค และการจดท าประกาศกระทรวงศกษาธการไวประชาสมพนธใหทกคนไดรบทราบและแนวทางปฏบต และใหความรผานสอสถานวทยของวทยาลยเอง ผลการด าเนนการพบวา นกเรยน นกศกษา บคลากรทางการศกษา เกดความตระหนกในโทษของบหรและยาเสพตด 4.5.3 รปแบบท 3 การประชาสมพนธใหความรหนาเสาธง ผบรหารและครแจงมาตรการและโทษภย และรณรงคใหนกศกษาลดการบรโภคยาสบครผสอนทไดรบผลกระทบจากกลนบหรทเรยกรองสทธใหนกศกษางดสบบหร ผลการด าเนนการ พบวา นกศกษาไดทราบและเกดความตระหนกในการลดการสบบหร นกศกษาหญงมแนวโนมชวยลดปญหาและชวยตกเตอนนกศกษาชายใหลดการสบบหร 4.5.4 รปแบบท 4 การรณรงคลด ละ เลกยาเสพตด บหร และสราในวนแขงขนกฬาสภายในวทยาลย โดยการจดท าปายรณรงคใหความรเกยวกบยาเสพตด บหร และสราในวนแขงกฬา สภายใน เพอเปนการกระตนเตอนใหทกคนไดเหนพษภยของสงดงกลาว 4.5.5 รปแบบท 5 การบรรจความรเกยวกบบหรและพษภยของบหรไวในหลกสตรการเรยนการสอน โดยครผสอนบรณาการสอนลงในแผนการสอน 3 D ครผสอนเขมงวดเรองการสบบหรในขณะท าการเรยนการสอน ผลการด าเนนการ ผลการด าเนนการ พบวานกศกษาลดการบรโภคลง 4.5.6 รปแบบท 6 การผสมผสานกจกรรมรวมกบโครงการตามนโยบายส าคญระดบประเทศ วทยาลยเทคนคหวตะพานเปนหนวยงานทใหความรวมมอกบหนวยงานราชการตางๆใน

Page 52: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

อ าเภอหวตะพาน โดยรวมกนจดกจกรรมส าคญในการตอตานยาเสพตด คอ โครงการ To Be Number One จดกจกรรมในวนส าคญตางๆ เชน วนงดสบบหรโลก (วนท 31 พฤษภาคม) วนตอตานยาเสพตดโลก (วนท 26 มถนายน) และสงผลงานของนกเรยนนกศกษาของวทยาลยเขารวมเวทกจกรรมโครงการ To Be Number One ระดบจงหวดทกครง เพอเปนการผสมผสานการท างานรวมกบหนวยงานอนๆอยางบรณาการ และยงเปนการสงเสรมใหนกศกษาทเปนเยาวชนไดหางไกลจากยาเสพตดและการมพฤตกรรมทไมพงประสงค 4.5.7 รปแบบท 7 การคดเลอกครอบครวตนแบบไมสบบหร ทางวทยาลยเทคนค หวตะพานไดรวมกบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลโคกเลาะ ต าบลหนองแกว รวมมอกนคดเลอกครอบครวทมบตรหลานเรยนอยในวทยาลยในพนทใกลเคยงวทยาลย คดเลอกครอบครวทไมมผทสบบหรในครอบครวเลย และประกาศเปน “ครอบครวตนแบบทไมสบบหร” เปนการยกยองเชดช ใหเปนแบบอยางแกครอบครวอนๆ ทงนทางวทยาลยไดจดท าประกาศเกยรตคณแกครอบครวดงกลาว 4.5.8 รปแบบท 8 การมอบเกยรตบตรแกบคลากรตนแบบทไมสบบหร โดยการส ารวจนกเรยนคร และบลาการทางการศกษาทไมสบบหร แลวทางวทยาลยไดจดท าประกาศเกยรตคณแกผไมสบหรทกคนเพอเปนการยกยองใหเปนบคคลตนแบบทไมสบบหรและมพฤตกรรมทเหมาะสม อาจกลาวไดวา รปแบบการด าเนนงานทง 8 รปแบบทผานมา ไดด าเนนการขบเคลอนเกยวกบการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตในระดบพนททเปนรปธรรม โดยเฉพาะวทยาลยเทคนคหวตะพาน โดยมผบรหารวทยาลย คณะคร บคลากรทางการศกษา และนกศกษาทกคน ตลอดจนหนวยงานราชการและองคกรตางๆภายใตบรบทของวทยาลย ไดรวมกนสรางสรรคกจกรรมทหลากหลาย โดยมเปาประสงคทส าคญ คอ เพอใหวทยาลยเทคนคหวตะพานเปนสถานศกษาปลอดบหร ผบรหาร คร และบคลากรทางการศกษาไมสบบหรและเปนแบบอยางทด แกนกศกษาและชมชน ตลอดจนนกศกษามอตราการสบบหรทลดลง และเพอใหเปนพนททไดน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมทชดเจน สามารถเปนหนวยงานตนแบบและน ารปแบบการด าเนนการไปขยายผลสสถานศกษาอนๆในวงกวางตอไป

4.6 ปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบไปสการปฏบต การด าเนนงานวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตอยางเปน

รปธรรมพบวามปจจยทท าใหการด าเนนงานประสบผลส าเรจดงน 4.6.1 การสนบสนนของผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาถอเปนปจจยส าคญทจะท าใหการด าเนนงานวจยเปนไป

อยางราบรนและประสบผลส าเรจ เนองจากผบรหารสถานศกษาเปนผทมบทบาทในการก าหนดนโยบาย ของสถานศกษา โดยเฉพาะอยางยงวทยาลยเทคนคหวตะพานภายใตการน าของผบรหารคนใหม คอ วาทรอยตรกตพงษ บตรบราณ ไดเลงเหนความส าคญและประโยชนของโครงการวจยน จงไดใหการ

Page 53: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

สนบสนนเปนอยางดท งดานบคลากร นกศกษาและอาคารสถานท ตลอดจนใหขอมลเสรม และใหค าแนะน าในดานตางๆเปนอยางด

4.6.2 การมสวนรวมของคณะครอาจารย นกศกษาและบคลากร การมสวนรวมของคณะคร บคลากรทางการศกษา และนกศกษา เปนอกปจจยหนง

ทสนบสนนใหกจกรรมตางๆของโครงการด าเนนการไปตามวตถประสงคและเปาหมายเปนอยางดกลไก ทส าคญ คอ การใหทกฝายทเกยวของเขามามบทบาทและมสวนรวมในกระบวนการอยางบรณาการ จงท าใหทกคนมความส าคญและมความสขในการรวมงาน โดยรวมกนคด วางแผน ออกแบบกจกรรม รวมด าเนนการและรวมกนสรปผลการด าเนนงาน ผลลพธสดทายจะเปนการสานพลงทเขมแขง และน าไปสความส าเรจได

4.6.3 การเชอมโยงประสานการท างานกบภาคเครอขาย ทมวจยไดมการประสานงานกบภาคเครอขายทมบทบาทและมสวนเกยวของกบประเดน

เกยวกบยาสบ ทงโรงพยาบาลหวตะพานทมนายแพทยถรพทธ เฉลมเกยรตสกล ผอ านวยการโรงพยาบาลหวตะพาน นางอบลรตน บญพรอม ทมวจยทเขมแขง และยงมนางทวาพร พนธชนะ ผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลโคกเลาะทมความสนใจและเกาะตดสถานการณปญหาดานยาสบและเคยรวมด าเนนงานกบทางวทยาลยเทคนคหวตะพานมาอยางตอเนอง ทงในสวนกจกรรมของงานวจยและงานดานอนๆทเปนการผสมผสานการท างานอยางบรณาการไมวาจะเปนกจกรรมเกยวกบโครงการ To Be Number One งานรวมพลงตานยาเสพตด เปนตน นอกจากนนยงไดรบ ความรวมมอเปนอยางดจากนายจราวฒ เขมพรมมา ปลดองคการบรหารสวนต าบลหนองแกว ไดใหความรวมมอในกจกรรมตางๆเปนอยางดยง

นอกจากน ยงมส านกงานสาธารณสขจงหวดอ านาจเจรญไดเหนความส าคญและใหการสนบสนนในการด าเนนงานโครงการเปนอยางดทงการใหค าแนะน า เปนทปรกษาและสนบสนน ใหบคลากรเขารวมเปนทมวจย อาทเชน นายวรตน พมจนทร ทปรกษาโครงการทใหค าแนะน า ในดานตางๆ ขณะเดยวกนยงมนายนภทร งามเถอน นายนตพฒน ทวมารตน ฝายสอทเปนปจจยส าคญในการหนนเสรมทเขมแขง

4.6.4 การมสวนรวมของชมชน การมสวนรวมของชมชนถอวาเปนปจจยส าคญในการแกไขปญหาดานยาสบเนองจาก

สถานศกษากเปนสวนหนงของชมชน หากไดรบการสนบสนนจากชมชนในการดแลและใหค าแนะน า ในการควบคมสงแวดลอมทเสยงตอสบบหรของนกศกษา กจะเปนการสนบสนนใหทางวทยาลยสามารถ ด าเนนการตามมาตรการตางๆใหเกดผลเปนรปธรรมมากยงขน ดงนนการวจยในครงนซงไดรบ ความรวมมอรวมใจจากหลายภาคสวนในชมชน ไดแก ก านน ผใหญบาน อสม. และผประกอบการ

Page 54: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ไดเขามามสวนรวมในกจกรรมตางๆดวยเปนอยางด นบไดวาเปนปจจยส าคญทเปนการสนบสนน จากแตละภาคสวนอยางหลากหลาย

อาจกลาวไดวาการด าเนนงานวจยในครงนบรรลความส าเรจตามเปาหมายเปนอยางมาก และเปนการรวมกนสรางสรรคสงคมไปสเปาหมายทตองการ กลาวคอ วทยาลยเทคนคหวตะพานมการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตใหเกดเปนรปธรรม คร บคลากรทางการศกษาและนกศกษามอตราการสบบหรลดลง และวทยาลยเทคนคหวตะพานมมาตรการในการควบคมการบรโภคบหรทมรปแบบทเปนรปธรรมทชดเจนและสามารถเปนแบบอยางทดแกหนวยงานและองคกรตางๆไดตอไป

Page 55: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การด าเนนงานวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ ซงไดด าเนนการตงแตเดอนกรกฎาคม 2555 ถง เดอนธนวาคม 2556 ผลการวจยสรปไดดงน

5.1 สรปผลการวจย 5.1.1 ปญหาและสาเหตของการสบบหรของนกเรยน พบวา นกศกษามการเรมสบบหรครงแรกในชวงอาย 13–15 ป บางสวนเรมสบครงแรกเมอเขามาเรยนเหตผลทสบบหรเนองมาจากการ อยากรอยากลอง เหนเพอนสบบหรแลวเท และแสดงความเปนเพศชายทสมบรณ ผปกครองและสมาชก ในครอบครวไมรวาตนเองสบบหร สมาชกในครอบครวมผทสบบหรอยบาง เชน พอ และพชาย อาการเมอสบบหรแลวพบวามความสดชนและเกดความเชอมนในตวเอง พฤตกรรมในการสบบหร สวนใหญ สบบหรมาแลว 2–3 ป ยหอทนยมสบ ไดแก วนเดอร แอลเอม ตราแมว กรองทพย และยหออนๆ แหลงทซอบหรทส าคญ ไดแก รานขายของช าในหมบานและรานคาในบรเวณวทยาลย สบบหรชวงเวลา ทสบอยในชวงกอนเขาเรยน และชวงพกกลางวน สถานทสบไดแก หองน า และปาละเมาะขางวทยาลย บางคนสบเฉพาะเวลาทออกจากบานเทานน เพราะกลวพอแมหรอผปกครองทราบ คาใชจายในการซอสบบหรตอเดอนอยประมาณ 300–700 บาท บางคนมคาใชจายสงถง 1,800 บาท ความตองการเลกสบบหรสวนใหญมความเขาใจวาตนเองไมตดบหร จะมการสบเพยงบางครงบางคราวตามกระแสของกลมวยรนทก าลงอยากรอยากลองสวนความตองการทจะเลกสบบหรนน ทกคนมความคดเหนวาจะเลกเมอไหรกได แตในชวงนเปนการสบเพราะอยากรอยากลองจงยงไมไดมความตงใจทจะเลกอยางจรงจง ความร ทศนคต และพฤตกรรมเกยวกบการสบบหรของนกศกษา พบวา สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 55.9 อายเฉลย 17.15 ป สถานภาพโสด และก าลงศกษาอยในระดบ ปวช. รอยละ 81.42 ดานความร ระดบความรเกยวกบโทษของบหรและกฎหมายทเกยวของอยในระดบปานกลาง มความรเกยวกบกฏหมายทหามสบบหร 100 เปอรเซนตมากทสด รอยละ 83.6 ดานทศนคตตอการสบบหรอยในระดบสง มทศนคตเกยวกบบหรเปนสงเสพตดทมอนตรายตอสขภาพอยในระดบสง รอยละ 73.4 และพฤตกรรมเกยวกบการสบบหร พบวา ครอบครวมสมาชกทสบบหร รอยละ 43.4 มนกศกษาสบบหร รอย 13.7 สบบหรเพราะอยากลอง รอยละ 56.4 สบบหรมาแลว 1 -5 ป มการสบทกวน รอยละ 56.4 สบบหรต าสด 1 มวนและสงสด 20 มวน ตองการทจะเลกสบบหร รอยละ 48.8 และทราบวธการเลกบหร รอยละ 48.6 5.1.2 รปแบบกระบวนการหนนเสรมการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบไปส การปฏบตนน วทยาลยเทคนคหวตะพานไดด าเนนการจดใหมกจกรรมรปแบบทส าคญๆออกเปน

Page 56: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

8 กจกรรม ไดแก การประกวดค าขวญรณรงควนงดสบบหรโลก การรณรงคเพอลดการสบบหร การประชาสมพนธใหความรหนาเสาธง การรณรงคลด ละ เลกยาเสพตด บหร และสราในวนแขงขนกฬาสภายในวทยาลย การบรรจความรเกยวกบบหรและพษภยของบหรไวในหลกสตรการเรยนการสอน การผสมผสานกจกรรมรวมกบโครงการตามนโยบายส าคญระดบประเทศ การคดเลอกครอบครวตนแบบไมสบบหร และการมอบเกยรตบตรแกบคลากรตนแบบทไมสบบหร

5.1.3 ปจจยความส าเรจในการขบเคลอนการน ามตสมชชาสขภาพเรองยาสบ การด าเนนงานวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม ไดนน วทยาลยเทคนคหวตะพานภายใตการน าของผบรหารคนใหม คร บคลากรทางการศกษาทกคน และทมวจยในระดบพนททกคนเปนก าลงส าคญในการขบเคลอนกจกรรมตางๆ โดยไดรบความรวมมอเปนอยางดยง นอกจากนนยงมผน าชมชนในชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถนทใหความรวมมอเปนอยางด ผลการด าเนนงาในภาพรวมนบวาบรรลตามเปาหมายมากพอสมควร และเปนการรวมกนสรางสรรคสงคมไปสทศทางทตองการ คอ วทยาลยเทคนคหวตะพานมการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตใหเกดเปนรปธรรมมากทสด อนจะสงผลใหทกคนทเกยวของมบทบาทและมสวนรวมกจกรรมตางๆอยางครอบคลม จรงจง จรงใจและมสขภาพทสมบรณแขงแรง และปลอดโรคภยทเกดมาจากบหรตอไป

5.2 อภปรายผล จากการศกษาวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวด

อ านาจเจรญ ในพนทศกษาวจยในครงน คอ วทยาลยเทคนคหวตะพาน สถานการณของปญหา การบรโภคยาสบในระดบตางๆในภาพรวม พบวา มนกศกษาสบบหรทง ชาย และหญง มการสบในปา และในหองน าสบเวลาวาง อาจารยและบคลากรทางการศกษายงมการทมการสบบหรในวทยาลย สาเหตการสบบหรมาจากเพอนชกชวน สถานการณบงคบ มรานคาบรเวณใกลเคยง รานคาขายบหร แกเดกอายต ากวา 18 ป มการแบงขาย มทงชายและหญง มทงผใหญและนกศกษา รานคาไมเขมงวด มแหลงมวสมวยรนมาก มการสบบหรในทหามสบ มการซอขายและสบบหรในสถานศกษา ผปกครองสบเปนแบบอยางทไมด ผปกครองใชเดกไปซอบหร มนกศกษาสบบหรทงชายและหญง ทงในระดบ ปวช.ป 1 รณรงคใหนกศกษาลด ละ เลกการสบบหร เขารบการอบรมจดกจกรรมใชเวลาวางใหเกดประโยชน ไดแก เลนกฬา อานหนงสอ เลนดนตร และการบงคบใชกฎหมายไมจรงจง มความรอยในระดบปานกลาง ดานทศนคต ประเดนเกยวกบบหรเปนสงเสพตดทมอนตรายตอสขภาพเหนดวย อยางยงมากทสด รอยละ 73.4 ดานพฤตกรรม สมาชกในครอบครวมผสบบหร รอยละ 43.46 สมาชกในครอบครวทเปนพอ รอยละ 33.64 นกศกษายงมการสบบหร รอยละ 13.67 สาเหตของการสบบหรเพราะอยากลอง รอยละ 56.40 ประสบการณในการสบบหรมากทสด 5 ปและนอยทสด 1 ป มการสบทกวนรอยละ 57.14 ปรมาณ การสบบหรมากทสด 20 มวนและนอยทสด 1 มวน คาใชจายเกยวกบ

Page 57: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บหรมากทสด 1,800 บาท และนอยทสด 150 บาท ตองการทจะเลกบหร รอยละ 48.80 และ ทราบวธการทจะเลกบหร รอยละ 48.62 ซงสอดคลองกบการศกษาของอรณ ฉายแสง (2548 : บทคดยอ) ศกษาเรอง พฤตกรรมการสบบหรของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาโรงเรยนโพนทนเจรญวทย ต าบลโพนทน อ าเภอค าเขอนแกว จงหวดยโสธร พบวา นกเรยนมความรเกยวกบบหรมความร ในระดบปานกลาง รอยละ 45.6 ทศนคตเกยวกบบหรมทศนคตทไมสนบสนนการสบบหรทงนอาจเกดจากตวนกเรยนทราบถงอนตรายทเกดจากการสบบหร ปจจยเออทมผลตอการสบบหร พบวา ปจจยเออทสนบสนนเกยวกบบหรไดแก ในชมชนหรอหมบานมทจ าหนายบหร เคยไปซอบหรใหเพอน หรอคนอน เคยเหนเพอนสบบหรในโรงเรยน เพอนเคยชวนสบบหร มรานคาทจ าหนายบหรใกลชดครวเรอนในบรเวณโรงเรยนมทจ าหนายบหร ปจจยเสรมมผลตอการสบบหร ไดแก ในครอบครวมผสบบหร มเพอนหรอคนใกลชดทสบบหรไมเคยอานแผนพบเกยวกบบหรไมเคยเขารวมกจกรรมรณรงคไมสบบหร ไมมการรณรงคเกยวกบบหรในโรงเรยนในหมบานหรอชมชน ไมมปายแสดงเขตปลอดบหร พฤตกรรมการสบบหร ปจจบนมนกเรยนสบบหรถง รอยละ 15.9 โดยเรมสบบหรครงแรก เมออาย 11 - 15 ป สาเหตของการสบบหรครงแรกเพราะตองการสรางความมนใจ การด าเนนงานวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปสการปฏบตในจงหวดอ านาจเจรญ โดยไดด าเนนงานวจยในวทยาลยเทคนคหวตะพานทผานมาแลวนน ไดกอใหเกดประโยชนและคณคาตอชมชนและสงคมทหลากหลายประการ

5.3 ประโยชนและคณคาทเกดขนตอชมชนและสงคม 5.3.1 ผบรหาร คร และบคลากรทางการศกษา ไดทราบมตสมชชาสขภาพแหงชาตเรอง

ยาสบไปสการปฏบตในระดบพนท โดยไดทราบเจตนารมณของมตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบ พรอมนไดน าแนวคดไปขบเคลอนไปสการปฏบตใหเกดผลอยางเปนรปธรรมทชดเจน ภายใต ความรวมมอจากผเกยวของทกฝาย และยงไดบรณาการกบนโยบายและแผนงานตางๆของพนททไดด าเนนการอยแลว ไดแก การจดกจกรรมในวนงดสบบหรโลก และวนตอตานยาเสพตดโลก การจดการแขงขนกฬาสภายใน และ โครงการ To Be Number One เปนตน นอกจากนนยงไดบรรจองคความรและพษภยทเกดจากบหรไวในแผนการเรยนการสอนอกชองทางหนง และการน าประกาศของวทยาลยเปนกฏระเบยบในการใหนกศกษาปฏบตตามกรอบทก าหนดไวอยางเครงครด อนจะน าไปสการบรหารจดการและเปนครรลองวฒนธรรมขององคกรทมความเขมแขงและยงยนตอไป

5.3.2 อาสาสมครวจย เปนแกนน าส าคญในการชวยเหลอและสนบสนนกจกรรมตลอด โครงการ จนท าใหภารกจตางๆด าเนนการไปตามแผนทก าหนดไว สงทเกดขนอยางเปนรปธรรม ตออาสาสมครวจยทกคน คอ ทกคนจะมการเรยนรกระบวนการวจย มสวนรวมในการคด การวางแผน การจดกจกรรมและการประเมนผล และจะไดน าเอาความรและประสบการณไปใชประโยชนตอตนเองและสงคมตอไปไดเปนอยางด

Page 58: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

5.3.3 นกศกษา นกศกษาทอยในวทยาลยทกคนลวนแตเปนกลมวยทมภาวะเสยงตอการม พฤตกรรมสบบหร ดงนนกระบวนการของการวจยในคร งน ไดด าเนนการภายใตการมสวนรวม ในกจกรรมตางๆภายในวทยาลยอยางตอเนอง สงทเกดขนและเปนประโยชนตอนกศกษาทงทางตรง และทางออม คอ นกศกษาเกดความตระหนก และมทศนคตทด และการปรบเปลยนพฤตกรรม ทเหมาะสมมากขน

5.3.4 ผน าชมชนและแกนน าองคกรชมชน ในการวจยครงนนอกจากกลมเปาหมายหลก ในวทยาลยเทคนคหวตะพานแลว ยงมผแทนจากภาคสวนตางๆเขามามบทบาทและมสวนรวม ไดแก องคกรปกครองสวนทองถน ผน าทองท อสม. และผประกอบการ เปนตน ไดเขามามสวนรวม ในกจกรรมตางๆมาอยางตอเนอง กลมเปาหมายเหลานจะเปนพลงหนนเสรมในการมตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปด าเนนการใหเปนรปธรรมทสมบรณมากขน ทกคนไดทราบสถานการณของการสบบหร ปญหาและอปสรรคตอการด าเนนงานรณรงคตอตานการสบบหร ตลอดจนไดรบองคความรและพษภยทเกดมาจากบหร ซงจะท าใหเกดความตระหนกและจะไดหาแนวทางรวมกนในการรณรงค ใหนกศกษาสามารถลด ละ เลกการสบบหร หรอการปฏบตตามกฎหมายทก าหนดใหเกดเปนรปธรรมตอไป

5.4 ผลกระทบทเกดขน 5.4.1 ผลกระทบภายในวทยาลย

จากการด าเนนงานวจยเกยวกบบหรในครงน ไดสงผลใหเปนการสรางกระแสการตอตานบหรดวยวธการตางๆ โดยเฉพาะอยางยงวทยาลยไดมการก าหนดแนวปฏบตของนกศกษา ซงไดจดท าประกาศไวอยางเปนลายลกษณอกษร และประชาสมพนธใหทกฝายไดรบทราบโดยทวกน นอกจากนยงมประกาศของกระทรวงศกษาธการไวอกทางหนง ตลอดจนไดมมาตรการในการลงโทษ ตามความผดในลกษณะตางๆ สงผลใหนกศกษามจตส านกทด มพฤตกรรมทเหมาะสม ฉะนนการทจะกระท าทเปนการบงบอกถงพฤตกรรมทไมดในลกษณะตางๆกจะลดนอยลง หรอไมหากนกศกษาคนใดยงมการกระท าทผดกฏระเบยบทวทยาลยประกาศไวแลว กจะไดรบโทษตางๆตามทก าหนดทส าคญผบรหาร คร และบคลากรทางการศกษาในวทยาลยมกรอบในการบรหารจดการทชดเจน ซงจะเปนบรรทดฐานการปฏบตไปสเอกภาพทมความเขมแขงตอไป 5.4.2 ผลกระทบตอชมชนและสงคม จากการทไดมการด าเนนงานวจยในครงน ยงท าใหผน าชมชน แกนน าองคกรตางๆ และผประกอบการไดเกดความตระหนก และรบทราบปญหาและผลกระทบทจะตามมา ท งทอาจเกดผลกระทบตอบตรหลานของตนเอง ครอบครวตนเอง ชมชน และสงคม ซงจะสงผลกระทบตอชมชน และสงคมทงทางตรงและทางออม ฉะนนในการทจะพฒนาชมชนไปสความเขมแขงไดนน ปจจยพนฐานทส าคญ คอ การพฒนาความคดของทกคนในชมชน ใหรปญหา ทมาของปญหา และหาวธในการแกไข

Page 59: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ปญหารวมกน ถงแมวาบตรหลานยงมการสบบหรอย หากผปกครองดแลเอาใจใสในพฤตกรรมของ บตรหลาน ผประกอบการปฏบตตามกฎหมายก าหนด เชน ไมจ าหนายหรอวางบหรทจ าหนายอยากเปดเผย และไมจ าหนายบหร ใหแกเดกทมอายต ากวา 18 ป และรวมกนสอดสองดแลพฤตกรรม ทไมพงประสงคในดานตางๆ กจะสงผลท าใหชมชนและสงคมสามารถจดการชมชนตนเองและพงตนเองไดอยางยงยนตอไป

5.5 ขอเสนอแนะ การด าเนนการวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญในครงน ผลการด าเนนงานในภาพรวมบรรลตามเปาหมายของโครงการ แตพบวา ยงมปญหา อปสรรคและจ ากดอยหลายประการ ไดแก ทมงานวจยในระดบพนทมภารกจในงานหลกคอนขางมากสงผลใหการขบเคลอนกจกรรมยงไมตอเนองเทาทควร และผบรหารสถานศกษามการเปลยนแปลงผบรหารคนใหม จ าเปนตองเชอมโยงการด าเนนงานวจยใหเกดความเขาใจเปนทศทางเดยวกน อาสาสมครวจยสวนหนงจบการศกษาในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) และไปเรยนตอในระดบชนทสงขนในสถานศกษาแหงอน จงท าใหทมวจยขาดการสนบสนนกจกรรมในพนท สงผลตอการขบเคลอนกจกรรมโครงการทไมเปนไป ตามกรอบระยะทก าหนดไดเทาทควร ดงนนทมวจยจงมขอเสนอแนะในดานตางๆ ดงน 5.5.1 ขอเสนอแนะตอกระบวนการศกษาวจย 5.5.1.1 การคดเลอกอาสาสมครวจยควรคดสรรผทสามารถอยรวมกระบวนการวจยได อยางตอเนอง

5.5.1.2 การวางแผนก าหนดกจกรรมตางๆของงานวจยควรปรบใหสอดคลองกบ บรบทของระบบการเรยนการสอนของสถานศกษา 5.5.2 ขอเสนอแนะในการศกษาครงตอไป

การวจยวจยเรองการน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบต ในระดบพนท ทจะใหเกดผลลพธไดอยางเปนรปธรรมได ควรมการก าหนดกรอบการวจยทสามารถเชอมโยงกบผมสวนไดสวนเสยในระดบพนทใหเขามามสวนรวมในกระบวนการทเหมาะสมมากขน ประการส าคญในการ ทจะวดผลลพธทยงยนควรมการตดตามประเมนผลกลมประชากรทศกษาวามการปรบเปลยนพฤตกรรมในการเลกสบบหรทยงยน ตลอดจนสถานศกษามการด าเนนการตามมาตรการทก าหนดอยางเขมแขง อนจะน าไปสการมตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตผลลพธอยางเปนรปธรรมทชดเจน และสามารถเปนตนแบบแกพนทอนๆไดเปนอยางด

Page 60: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

บรรณานกรม

กสมาลย ประสมศกด. ปจจยและผลทเกยวของกบการสบบหรของนกศกษามหาวทยาลยเอกชน ในเขตกรเทพมหานคร. 2551. ปรศนา ค าเงน. ความคดเหนตอปจจยจงใจทสงผลตอการสบบหรของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะพฒนาการทองเทยว มหาวทยาลยแมโจ. 2553. วนเพญ ชมดงและคณะ. ปจจยทมความสมพนธตอพฤตกรรมการสบบหรของวยรน อาย 15 – 24 ป นครชยศร จงหวดนครปฐม. 2552 สภาวด ศรพน. ทศนคตทมตอการสบบหรของนกเรยนอาชวศกษา วทยาลยเทคนคบางแกวฟา อ าเภอต าบลหวยโจด อ าเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว. 2542. อรณ ฉายแสง. พฤตกรรมการสบบหรของนกเรยนชายระดบมธยมศกษาโรงเรยนโพนทนเจรญวทย ต าบลโพนทน อ าเภอค าเขอนแกว จงหวดยโสธร. 2548.

Page 61: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

ภาคผนวก

Page 62: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

แบบสอบถามความร ทศนคต และพฤตกรรมการสบบหร การวจยเชงปฏบตการเรอง การน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ

กรณศกษา : วทยาลยเทคนคหวตะพาน อ าเภอหวตะพาน จงหวดอ านาจเจรญ ค าชแจง ขอความรวมมอจากผเขาเวทประชมชแจงโครงการแกกลมเปาหมายและผมสวนไดสวนเสย ในการด าเนนการวจยเชงปฏบตการเรอง การน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญซงการวจยครงนไดด าเนนการวจยในพนทวทยาลยเทคนคหวตะพานและบรบทโดยรอบ โดยมกลมเปาหมายตางๆ ไดแก อาจารย บคลากรทางการศกษา นกศกษา ผแทนภาครฐ ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผน าชมชน และผประกอบการ ในการน เพอเปนการศกษาขอมลน าเขาพนฐานในดานความร ทศนคต และประสบการณเกยวกบบหรในในดานตางๆในพนททผานมา ดงนนจงใครขอความรวมมอใหทกทานใหขอมลตางๆตามขอเทจจรง ของแตละทานตามแบบสอบถามนดวย จกขอบพระคณยง สวนท 1 ขอมลสวนบคคล 1.1 เพศ ( ) ชาย ( ) หญง 1.2 อาย ............ป 1.3 สถานภาพสมรส ( ) โสด ( ) สมรส ( ) หมาย / หยา / แยก 1.4 การศกษาสงสด ( ) ป. 4( ) ป. 6 ( ) ม. 3 ( ) ม. 6( ) ปวช. ( ) ปวส. ( ) ปรญญาตร ( ) ปรญญาโท ( ) ก าลงศกษาระดบ ปวช.

( ) ก าลงศกษาระดบ ปวช. สวนท 2 ความรเกยวกบพษภยและกฏหมายเกยวกบบหร 2.1 สารใดในบหรทท าใหผสบมอาการตดบหร ( ) นโคตน ( ) ทาร ( ) คารบอนมอนนอกไซด ( ) ถกทกขอ 2.2 การสบบหรเปนสาเหตของการท าใหเกดโรคดงตอไปน ( ) โรคมะเรงปอด ( ) โรคถงลมโปงพอง ( ) โรคหวใจ ( ) ถกทกขอ 2.3 การสบบหรมผลตอคนขางเคยงอยางไร ( ) มโอกาสเปนโรคเดยวกบผสบ ( ) ท าใหบคคลขางเคยงหายเครยด ( ) ไมมผลขางเคยงใดๆเลย 2.4 สาเหตทท าใหคนสบบหรมากทสด ( ) ความเครยดจากปญหาตางๆ

เลขทแบบสอบถาม......................

Page 63: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

( ) อยากลองและเพอนชวน ( ) เลยนแบบคนอน 2.5 สาเหตทท าใหคนสบบหรมากทสด ( ) ความเครยดจากปญหาตางๆ ( ) อยากลองและเพอนชวน ( ) เลยนแบบคนอน 2.6 พ.ร.บ. ควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 มาตรา4 หามมใดผใดจ าหนายขายแลกเปลยนหรอใหผลตภณฑยาสบแกบคคลซงตนรอยวาผซอหรอผรบเปนผมอายไมเกนกป ( ) 15 ป ( ) 18 ป ( ) 20 ป 2.7 การจ าหนายบหรแกบคคลทระบไวตามขอ2.6 มโทษตามกฏหมายอยางไร ( ) โทษจ าคกไมเกน 1 เดอน ปรบไมเกน 1,000 บาท หรอ ทงจ าทงปรบ ( ) โทษจ าคกไมเกน 1 เดอน ปรบไมเกน 2,000 บาท หรอ ทงจ าทงปรบ ( ) โทษจ าคกไมเกน 2 เดอน ปรบไมเกน 2,000 บาท หรอ ทงจ าทงปรบ 2.8 พ.ร.บ. ควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 มาตรา6 หามมใดผใดด าเนนการตอไปน ( ) ขายสนคาหรอใหบรการโดยมการแจกแถม ( ) ใหหรอเสนอใหสทธในการเขาชมการแขงขนการแสดง ( ) ถกทกขอ 2.9 สถานทปลอดสบบหร ไดแกทใดบาง ( ) สถานศกษา ( ) สถานบรการสาธารณสข ( ) ศาสนสถาน ( ) สถาบนการเงนตางๆ ( ) ถกทกขอ 2.10 การสบบหรในทหามสบบหร มโทษตามกฏหมายอยางไร ( ) ปรบไมเกน 1,000 บาท ( ) ปรบไมเกน 2,000 บาท ( ) ปรบไมเกน 3,000 บาท สวนท 3 ทศนคตทมตอการสบบหร 3.1 บหรเปนอนตรายตอสขภาพ ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย

Page 64: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

3.2 การสบบหรท าใหเปนสาเหตของถงลมโปงพองและโรคมะเรงปอด ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย 3.3 การสบบหรท าใหสมรรถภาพทางเพศเสอม ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย 3.4 การสบบหรท าใหเปนคนเทหและทนสมย ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย 3.5 การโฆษณาชวนเชอมมผลตอการสบบหร ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย 3.6 การลงโทษตามกฏหมายยงไมจรงจง ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย 3.7 ประชาชนทวไปยงขาดความรและเขาใจเกยวกบกฎหมายตางๆเกยวกบบหร ( ) เหนดวย ( ) ไมเหนดวย สวนท 4 พฤตกรรมและประสบการณเกยวกบการสบบหร 4.1 ปจจบนทานสบบหรหรอไม

( ) ไมสบ ( ) สบ (หากตอบ ไมสบบหร ไมตองตอบขอ 4.2 – 4.7) 4.2 ตามขอ 4.1หากทานสบบหรสาเหตทสบบหรเพราะเหตใด ( ) อยากลอง ( ) เพอนชวน ( ) เลยนแบบคนอนๆ ( ) เครยด 4.3 ทานสบบหรมาแลว ...................ป 4.4 การสบบหรของทานมลกษณะอยางไร ( ) สบเปนครงคราว ( ) สบทกวน 4.5 ปรมาณในการสบบหรของทานมลกษณะอยางไร ( ) สบนอยกวาวนละ 5 มวน ( ) สบวนละ 5 – 10 มวน ( ) สบมากกวาวนละ 10 มวน 4.6 ทานมคาใชจายเกยวกบบหรตอเดอนประมาณ .............. บาท 4.7 ทานมความตองการทจะเลกบหรหรอไม

( ) ตองการ ( ) ไมตองการ 4.8 หากตองการทจะเลกบหร ทานทราบวธการเลกบหรหรอไม

( ) ทราบ ( ) ไมทราบ

Page 65: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

แบบสมภาษณ เรอง การน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ

(วทยาลยเทคนคหวตะพาน) ค าชแจง แบบสมภาษณนใชส าหรบสมภาษณหวหนาหนวยงาน และผน าองคกรตางๆภายใตบรบท ของวทยาลยเทคนคหวตะพาน ไดแก หนวยงานภาครฐ ผบรหารสถานศกษา ผบรหารหนวยงานสาธารณสข และผน าชมชน เปนตน เพอรวบรวมแนวความคดเกยวกบสถานการณการบรโภคยาสบในพนทไปวางแผนในการควบคมการบรโภคยาสบในระดบพนทไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรมตอไป ดงน ขอสมภาษณ

6) ทานทราบเรอง มตสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 3 เกยวกบมาตรการในการ ควบคมปจจยเสยงตอสขภาพดานยาสบและก าหนดนโยบายสการปฏบตอยางเปนรปธรรมหรอไม อยางไร

7) สถานการณการบรโภคยาสบในภาพรวมของชมชนเราในปจจบนเปนอยางไร 8) ทานรวามประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2555 วาดวยการรณรงค

ไมสบบหรในสถานศกษาหรอไม อยางไร 9) ทานทราบสถานการณการสบบหรในวทยาลยเทคนคหวตะพานหรอไม

อยางไร 10) ทานคดวา มมาตรการใดทจะขบเคลอนควบคมและปองกนการสบบหรใน

วทยาลยเทคนคหวตะพานใหเกดประสทธภาพมากทสด

Page 66: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

แบบบนทกการสมภาษณ ขอสมภาษณ

1. ทานทราบเรอง มตสมชชาสขภาพแหงชาต ครงท 3 เกยวกบมาตรการในการควบคม ปจจยเสยงตอสขภาพดานยาสบและก าหนดนโยบายสการปฏบตอยางเปนรปธรรมหรอไม อยางไร

ตอบ............................................................................................................ ......... .............................................................................................................................. ......... ............................................................................................................................... ........ .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................... .............................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................... .............................................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................... .............................................................................. .............................................................................................................................. ......... ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................. ......... ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................. ......... ...................................................................................................................................... . .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ................................................................................................................. ...................... .............................................................................................................................. ......... ................................................................................................. ......................................

Page 67: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

2. สถานการณการบรโภคยาสบในภาพรวมของชมชนเราในปจจบนเปนอยางไร ตอบ............................................................................................................ .........

.............................................................................................................................. .........

.............................................................................................................................. .........

......................................................................................................................... ..............

.............................................................................................................................. .........

......................................................................................................... ..............................

.............................................................................................................................. .........

......................................................................................... ..............................................

.............................................................................................................................. .........

......................................................................... ..............................................................

.............................................................................................................................. .........

......................................................... ..............................................................................

.............................................................................................................................. .........

.............................................................................................................................. .........

......................................................................................................................... ..............

.............................................................................................................................. .........

......................................................................................................... ..............................

.............................................................................................................................. .........

......................................................................................... ..............................................

.............................................................................................................................. .........

......................................................................... ..............................................................

.............................................................................................................................. .........

......................................................... ..............................................................................

.............................................................................................................................. .........

.......................................................................................................................................

.............................................................................................................................. .........

.......................................................................................................................................

.............................................................................................................................. .........

...................................................................................................................................... .

Page 68: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

3. ทานรวามประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2555 วาดวยการรณรงคไมสบบหรใน สถานศกษาหรอไม อยางไร

ตอบ............................................................................................................ .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................... .............................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................... .............................................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................... .............................................................................. .............................................................................................................................. ......... ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................. ......... ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................. ......... ...................................................................................................................................... . .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ................................................................................................................. ...................... .............................................................................................................................. ......... ................................................................................................. ...................................... .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. .........

Page 69: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

4. ทานทราบสถานการณการสบบหรในวทยาลยการอาชพหวตะพานหรอไม อยางไร

ตอบ............................................................................................................ .............................................................................................................................. ......... ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................. ......... ..................................................................................................................................... .. .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ................................................................................................................ ....................... .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................... .............................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................... .............................................................. .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................... .............................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................... .............................................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................... .............................................................................. .............................................................................................................................. .........

Page 70: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

5.ทานคดวา มมาตรการใดทจะขบเคลอนควบคมและปองกนการสบบหรในวทยาลยการอาชพหวตะพานใหเกดประสทธภาพมากทสด

ตอบ............................................................................................................ ............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................... .............................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................... .............................................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................... .............................................................................. .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................................... .............. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................................... .............................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................................... .............................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................................... .............................................................. .............................................................................................................................. ......... ......................................................... .............................................................................. .............................................................................................................................. ......... ....................................................................................................................................... .............................................................................................................................. ......... .......................................................................................................................................

Page 71: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

แบบสนทนากลม เรอง การน ามตสมชชาสขภาพแหงชาตเรองยาสบไปปฏบตทจงหวดอ านาจเจรญ

(วทยาลยเทคนคหวตะพาน) ค าชแจง ขอค าถามนใชส าหรบสนทนากลมกบนกศกษาทสบบหร ใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง ขอสนทนา

1. ความคดเหนและสถานการณเกยวกบการสบบหร 1) เรมสบบหรครงแรกเมออายเทาไหร เหตผลทสบบหรเพราะอะไร 2) ในปจจบนผปกครองและสมาชกในครอบครวรวาเราสบบหรหรอไม 3) สมาชกในครอบครวมผทสบบหรบางหรอไม 4) สบบหรแลวมความรสกอยางไร

2. ความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมการสบบหร 1) สบบหรมานานแคไหน 2) สบบหรยหอใด 3) ซอบหรจากแหลงใดบาง 4) สบบหรชวงเวลา 5) คาใชจายตอเดอน ในการซอสบบหรประมาณเทาไร

3. ความคดเหนเกยวกบการตองการเลกสบบหร 1) ตนเองตดบหรหรอไม 2) ตองการทจะลด ละ เลก บหรหรอไม 3) หากตองการจะลด ละ เลก บหร จะมวธการอยางไรทจะไดผล

4. การรณรงคปองกนการสบบหรในนกศกษา 1) การทจะใหประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2555 วาดวยการรณรงคไมสบบหร

ในสถานศกษามการด าเนนการอยางเปนรปธรรม ควรมวธการด าเนนการอยางไร 2) เราควรมมาตรการอยางไรทจะใหวทยาลยเทคนคหวตะพานเปนสถานศกษาปลอดบหร

Page 72: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง

คณะวจยและทปรกษา

ทปรกษา

นายวรตน พมจนทร รองนายแพทยสาธารณสขจงหวดอ านาจเจรญ

วาทรอยตรกตตพงษ บตรบราณ ผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน นายอดร จนทป สาธารณสขอ าเภอหวตะพาน นายแพทยถรพทธ เฉลมเกยรตสกล ผอ านวยการโรงพยาบาลหวตะพาน นายจราวฒ เขมพรมมา ปลดองคการบรหารสวนต าบลหนองแกว นายไสว จนดาศลป ก านนต าบลหนองแกว

คณะวจย

นายสมเกยรต ธรรมสาร ผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลสรางถอใน

นายโสภา คลองด รองผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน

นายพลทวช จนทรโคตร รองผอ านวยการวทยาลยเทคนคหวตะพาน นายนภทร งามเถอน นกวชาการสาธารณสขช านาญการ

นายนตพฒน ทวมารตน นกสอสารมวลชน

นางอบลรตน บญพรอม นกวชาการสาธารณสขช านาญการ นางทวาพร พนธชนะ ผอ านวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลโคกเลาะ

นายประสทธ ยนสข นกวชาการสาธารณสขช านาญการ

Page 73: รายงานฉบับสมบูรณ์ 20/cat20 (28).pdf · รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาเรื่อง