รายงานฉบับสมบูรณ์ · i รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยเรื่อง การศึกษาแนวทางการ

i

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการวจยเรอง

การศกษาแนวทางการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ทปรกษาโครงการ

นายวโรทย โกศลพศษฐกล

คณะผวจย

นางภทราศรย พานชวงศ หวหนาโครงการ

นายศทธธ เกตทต นกวจย

นายมยร บญยะรตน นกวจย

นางสาววาทน แกวทบทม นกวจย

นางสาวจารพสตร พลทรพย นกวจย

นายวศรต นามจรสเรองศร นกวจย

ส านกนโยบายภาษ ส านกงานเศรษฐกจการคลง

i

บทสรปผบรหาร

การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมการบงคบใชมาเปนเวลานานตงแตป พ.ศ. 2522 เปนตนมา โดยการหกภาษเงนได ณ ทจายเปนวธการจดเกบภาษของรฐทก าหนดใหผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคลจะตองเสยภาษกอนทจะถงก าหนดเวลายนแบบแสดงรายการภาษเงนได โดยก าหนดใหผจายเงนไดมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายตามประเภทเงนไดและอตราภาษทก าหนด ซงจะชวยใหกรมจดเกบภาษจดเกบรายไดไดอยางมประสทธภาพมากขน รวมทงเปนการบรรเทาภาระการเสยภาษใหแกผรบเงนไดทจะไมตองเสยภาษเงนไดในคราวเดยวกนเปนเงนจ านวนมาก ตลอดจนการลดแรงกดดนในการหลกเลยงหรอพยายามหลกเลยงการเสยภาษอากรและลดภาระหนาทในการตรวจสอบภาษหรอการตดตามจดเกบภาษในภายหลง

อยางไรกด จากการศกษาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยพบวา รปแบบการจดเกบยงไมสอดคลองกบหลกการจดเกบภาษทด ไดแก หลกความเปนธรรม หลกความแนนอนและชดเจน และหลกความมประสทธภาพ เนองจากระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของไทยมหลายอตรา ในกรณบคคลธรรมดาอตราภาษ เงนไดหก ณ ทจายขนกบประเภทเงนได ท าใหมอตราภาษแตกตางถง 7 อตรา ในขณะทอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย ของนตบคคลขนกบประเภทเงนได ประเภทผรบเงนได และประเภทผจายเงนได ท าใหมอตราภาษทแตกตางกน จ านวน 7 อตรา เชนเดยวกนการทมอตราภาษทหลากหลาย สงผลใหเกดความสบสนตอผประกอบการซงเปน ผจดเกบภาษและน าสงรฐ รวมถงผเสยภาษ นอกจากน อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายจากเงนไดบางประเภทก าหนดไวสงเกนไปซงเปนการสรางภาระตอผประกอบการเกนความจ าเปน ดงนนในการศกษานคณะผวจยจงมงวเคราะหความเหมาะสมของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบน รวมทงแนวทางในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายทงในดานอตราภาษ กฎหมายทเกยวของ เจาหนาทภาครฐ และการบรหารการจดเกบภาษเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

คณะผวจยไดท าการศกษาประสบการณในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายประเทศตาง ๆ ทงหมด 7 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา ญปน องกฤษ สงคโปร มาเลเซย ฟลปปนส และฮองกง พบวาประเทศสวนใหญ จดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอวตถประสงคในการปองกนการหลกเลยงภาษ สวนผทอยในขายของการเสย ภาษเงนไดหก ณ ทจายขนกบลกษณะของผมเงนไดในประเทศนน ๆ เชน มาเลเซยและสงคโปรเปนประเทศทมนกลงทนจากตางประเทศเปนจ านวนมาก ท าใหภาษเงนไดหก ณ ทจายจดเกบเฉพาะผทไมไดมถนฐาน ในประเทศดงกลาวเทานน ส าหรบประเทศสหรฐอเมรกาซงรายไดสวนใหญมาจากผทมเงนเดอนเปนหลก การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายกจะมงเนนไปทกลมผมเงนไดดงกลาวเปนส าคญ ทงน ประเทศทมระบบ การจดเกบภาษทเขาใจงาย อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายมจ านวนไมมาก กฎหมายไมซบซอนและไมเปนภาระตอผปฏบตตามกพบวามขดความสามารถในการแขงขนระหวางประเทศ และเปนทดงดดตอการตดสนใจเขามาลงทนของนกลงทนตางประเทศดวย

ii

นอกจากนคณะผวจยไดท าการศกษาความพงพอใจเกยวกบระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนของไทยโดยการส ารวจความคดเหนจากการสมภาษณกลมผประกอบการขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก จ านวน 90 ราย รวมทงท าการส ารวจความคดเหนโดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยางรวม 150 ราย โดยสรปได ดงน

1. การสมภาษณกลม ผประกอบการเหนวา อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมอตราคอนขาง สงและหลากหลายมากเกนไป สงผลตอสภาพคลองของการด าเนนธรกจ โดยเฉพาะผประกอบการขนาดกลาง และเลกทมเงนทนหมนเวยนไมมากนก นอกจากน กฎหมายทเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจายยงม ความซบซอนสงผลตอการตความ และเปนตนทนในการด าเนนการของภาคธรกจ ทงน ผประกอบการ มขอเสนอแนะวาควรมการก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายเพยง 1-2 อตรา เพอใหงายตอการตความและการประกอบธรกจ รวมทงผประกอบการบางสวนเหนวาควรยกเลกการหกภาษเงนได ณ ทจาย เนองจาก นตบคคลจะตองเสยภาษเงนไดนตบคคลครงปและภาษมลคาเพมอยแลว ซงกรมสรรพากรสามารถตรวจสอบ ขอมลการเสยภาษของนตบคคลไดจากการช าระภาษดงกลาว นอกจากน ผประกอบการเหนวาระบบการขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจายมความลาชาซงสงผลกระทบตอสภาพคลอง

2. การสมภาษณโดยใชแบบสอบถาม คณะผวจยไดสงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางรวม 300 ชดและ มผใหความรวมมอตอบแบบสอบถามจ านวน 150 ชด ผลการสมภาษณจากแบบสอบถามพบวา ผประกอบการสวนใหญมความเหนสอดคลองกบผลจากการสมภาษณกลม กลาวคอ ผประกอบการเหนวาอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายมหลายอตราท าใหยากตอการท าความเขาใจ ประกอบกบกฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนได ณ ทจาย และค าอธบายประกอบการเสยภาษ เงนไดหก ณ ทจายเขาใจไดยาก ในบางกรณผประกอบการไมสามารถระบประเภทเงนไดไดชดเจนจงตองอาศยการตความเพมเตม ส าหรบการประชาสมพนธเพอใหประชาชน มความรความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของภาครฐท าไดด แตเนอหาคอนขางเขาใจยาก โดยสวนใหญ ไดรบทราบการประชาสมพนธเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายผานการอบรมสมมนา เอกสาร รวมทงเวบไซตของภาครฐและภาคเอกชน ผตอบแบบสอบถามมขอเสนอแนะวาควรปรบปรงกฏหมายเพอลดความซบซอน เนองจากหากมการหกอตราภาษเงนได ณ ทจายผดพลาดผหกภาษจะตองเปนผรบภาระ นอกจากน ควรมการปรบปรงกระบวนการขอคนภาษใหมความรวดเรวเพอไมใหเกดภาระตอสภาพคลองทางการเงน และการตรวจสอบของเจาหนาทสรรพากร ควรตรวจสอบเฉพาะเอกสารจ าเปน และควรใหยนช าระผานอนเตอรเนตทงหมดเพอใหฐานขอมลงายตอการสบคนตรวจสอบหลกฐาน และยนยนขอมลระหวางผหกและ ผถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย นอกจากนเหนวาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย มความซ าซอนกบการเสยภาษเงนไดครงปควรเลอกใชเพยงอยางใดอยางหนง

จากการศกษาขอมลและการประมวลผลจากการส ารวจความคดเหนจากกลมตวอยาง จ านวน 150 รายดงกลาว คณะผวจยมขอเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ดงน

iii

1. กรณนตบคคล เหนควรใหมการปรบลดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายจากรอยละ 3 เหลอ รอยละ 2 เพอใหสอดคลองกบการปรบลดภาษเงนไดนตบคคลจากรอยละ 30 เหลอรอยละ 20 ของก าไรสทธ และกรณบคคลธรรมดาควรปรบลดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากรอยละ 3 เหลอรอยละ 2 ทงนส าหรบเงนไดซงถกหกภาษเงนได ณ ทจายในอตราอน ๆ เหนควรใหคงอตราไวเชนเดม

2. แนวทางการปรบปรงระบบการคนภาษ คณะผวจยเหนวากรณบคคลธรรมดาระบบการขอคนภาษ มความเหมาะสมแลว แตในกรณของนตบคคลพบวายงมปญหา โดยเฉพาะผประกอบการทเปน SMEs คณะผวจย จงมเสนอแนวทางในการปรบปรงระบบการคนภาษเงนไดหก ณ ทจายของนตบคคล ดงน

2.1 ปรบระบบการตรวจสอบหลกฐานทางบญชของผประกอบการใหมขนตอนทรวดเรวขน หากจ าเปนตองมการตรวจสอบเอกสารควรตรวจสอบเฉพาะเอกสารทเกยวของกบการหกภาษเงนได

ณ ทจาย 2.2 กรมจดเกบภาษควรเชอมโยงฐานขอมลและแลกเปลยนขอมลของผเสยภาษดวยกนรวมทง

ควรใชเลขประจ าตวผเสยภาษเปนเลขเดยวกนส าหรบการเสยภาษทกประเภท 2.3 ควรก าหนดระยะเวลาในการคนภาษใหแกผประกอบการ 2.4 ใหผประกอบการสามารถยกยอดภาษทตองขอคนไปหกจากจ านวนเงนภาษทผประกอบการตองเสย

ในปถดไป เพอลดปญหาในการคนภาษ 3. กฎหมายของประเทศไทยทเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจายมการก าหนดไวในประมวลรษฎากร

และกฎหมายล าดบรองหลายฉบบ ซงสรางความสบสนตอผปฏบต จงควรรวบรวมกฎหมายใหอยในกฎหมาย ฉบบเดยวกน และอยในล าดบชนทมความแนนอน ในขณะเดยวกนกควรมความยดหยนตอสภาพเศรษฐกจและการบรหารจดการของรฐบาล

4. ควรมการจดท าคมอประชาชนหรอ Tax Guideline ทงทเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษทมความเขาใจงายทงในดานรายละเอยดการหกภาษ การอธบายขอกฎหมายตาง ๆ และครอบคลมการหกภาษเงนได ณ ทจาย ทกประเภท รวมทงใหผประกอบการสามารถเขาถงขอมลขาวสารในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไดงายและหลายชองทางขน ในขณะทหลกปฏบตกควรมความชดเจนเพอใหเจาหนาทกรมสรรพากรสามารถใหขอมลกบประชาชนไดตรงกน ลดการใชดลยพนจ สรางภาพลกษณทดของภาครฐตอประชาชน

5. ควรปรบปรงหลกการทางบญชและหลกการทางภาษใหมความสอดคลองกนและเปนสากลมากขน

ทงน คณะผวจยเชอมนวา หากประเทศไทยมการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายตามแนวทาง ทเสนอมาขางตนจะท าใหระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยสอดคลองกบหลกการจดเกบทดและสรางขดความสามรถของประเทศไทยไดดขน ในขณะเดยวกนผประกอบการกจะมภาระและตนทนทลดลงสงผลท าใหมการลงทนจากตางประเทศมากขน และท าใหภาครฐจดเกบภาษไดเพมขนในทสด

iv

Executive Summary

Withholding tax system in Thailand has implemented since 1979, which aim at reducing tax evasion, increasing efficiency of tax administration and relieving tax payer’s burden when the time of paying tax arrives. Subject to this system, whoever receives incomes must be deducted parts of their incomes by payees and the payees have a duty to pay the deducted tax for the Revenue Department.

After we review withholding taxation in Thailand, we find that withholding tax system has not been satisfied with three principles of taxation, composed of equality, certainty, and efficiency. Withholding tax system is quite complexity, there are 7 rates on different type of income, different payers and payees. Furthermore, some rate is too high which creates a heavy tax burden for enterprises.

In this paper, we study on the proper of withholding tax system in Thailand and review income tax laws which involve with withholding tax system, and study how to improve this system to enhance competitiveness of enterprises which is preparation of Thailand for regional integration under the ASEAN Economic Community in the future.

In the study of withholding tax system in seven countries, United State of America, Japan, Singapore, Malaysia, Philippines and Hong Kong, we find that most countries have applied withholding tax system for a long time, their main reason is reducing tax evasion. Some countries such as Singapore and Malaysia have applied it only for non-residents because there are a lot of foreign investors in their countries. For United States of America , this measure aims at salary men instead of corporations.

Data from interviewing enterprises (from focus group and questionnaires) told us that withholding tax system in Thailand is quite complexity especially tax rates and implementation methods , lead to high cost of administration of enterprises and tax return system is also sluggishly, furthermore there is an overlap in paying withholding tax and income tax, lead to increase unnecessary burden to enterprises.

As mentioned above, we have some recommendation which may be a guideline for improving withholding tax system as follow;

1. Reducing corporate tax rate withheld from 3 percent to 2 percent of net profit while maintaining withholding rate of individual tax. While Personal withholding tax rate on business income should be reduced from 3 to 2 percent

2. Tax return system should be improved in the short and long run Short run: improving verifying system of business financial statements to be more quickly and easily

when tax payers want to file tax returns and set up the system gathering necessary data from tax payers. Moreover, tax return period should be limited.

http://dict.longdo.com/search/sluggishly

v

Long run: Tax authorities should allow tax paid to be deducted from tax must be paid in the following year.

3. Income tax laws should be gathered into a group and be adjusted to have a more flexibility to economic changes.

4. It is necessary to provide tax guideline, which composes of information about income taxation and withholding taxation to help tax payers understand tax system

5. Lastly, tax authorities should create stability, predictability of tax rules and limiting administrative discretion.

In conclusion, we convince that withholding tax system will be more efficiency if it is improved as we recommend above. This improvement will help enterprise to increase competitiveness by reducing cost, increasing business cash flow and profit, lead to increasing corporate tax revenue for government at the same time.

iv

Executive Summary

Withholding tax system in Thailand has implemented since 1979, which aim at reducing tax evasion, increasing efficiency of tax administration and relieving tax payer’s burden when the time of paying tax arrives. Subject to this system, whoever receives incomes must be deducted parts of their incomes by payees and the payees have a duty to pay the deducted tax for the Revenue Department.

After we review withholding taxation in Thailand, we find that withholding tax system has not been satisfied with three principles of taxation, composed of equality, certainty, and efficiency. Withholding tax system is quite complexity, there are 7 rates on different type of income, different payers and payees. Furthermore, some rate is too high which creates a heavy tax burden for enterprises.

In this paper, we study on the proper of withholding tax system in Thailand and review income tax laws which involve with withholding tax system, and study how to improve this system to enhance competitiveness of enterprises which is preparation of Thailand for regional integration under the ASEAN Economic Community in the future.

In the study of withholding tax system in seven countries, United State of America, Japan, Singapore, Malaysia, Philippines and Hong Kong, we find that most countries have applied withholding tax system for a long time, their main reason is reducing tax evasion. Some countries such as Singapore and Malaysia have applied it only for non-residents because there are a lot of foreign investors in their countries. For United States of America , this measure aims at salary men instead of corporations.

Data from interviewing enterprises (from focus group and questionnaires) told us that withholding tax system in Thailand is quite complexity especially tax rates and implementation methods , lead to high cost of administration of enterprises and tax return system is also sluggishly, furthermore there is an overlap in paying withholding tax and income tax, lead to increase unnecessary burden to enterprises.

As mentioned above, we have some recommendation which may be a guideline for improving withholding tax system as follow;

1. Reducing corporate tax rate withheld from 3 percent to 2 percent of net profit while maintaining withholding rate of individual tax. While Personal withholding tax rate on business income should be reduced from 3 to 2 percent

2. Tax return system should be improved in the short and long run Short run: improving verifying system of business financial statements to be more quickly and easily

when tax payers want to file tax returns and set up the system gathering necessary data from tax payers. Moreover, tax return period should be limited.

http://dict.longdo.com/search/sluggishly

v

Long run: Tax authorities should allow tax paid to be deducted from tax must be paid in the following year.

3. Income tax laws should be gathered into a group and be adjusted to have a more flexibility to economic changes.

4. It is necessary to provide tax guideline, which composes of information about income taxation and withholding taxation to help tax payers understand tax system

5. Lastly, tax authorities should create stability, predictability of tax rules and limiting administrative discretion.

In conclusion, we convince that withholding tax system will be more efficiency if it is improved as we recommend above. This improvement will help enterprise to increase competitiveness by reducing cost, increasing business cash flow and profit, lead to increasing corporate tax revenue for government at the same time.

สารบญ

บทสรปผบรหาร i Executive Summary iv สารบญ ก สารบญตาราง จ สารบญแผนภม ช สารบญภาพ ซ บทท 1 บทน า 1 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคในการศกษา 2 1.3 ขอบเขตของการวจย 2 1.4 ระเบยบวธวจย 3 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 4 2.1 แนวคดและทฤษฎทใชในการวเคราะห 4 2.1.1 แนวคดเกยวกบภาษอากร 4 2.1.2 แนวคดเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 8 2.2 ทฤษฎทใชในการวเคราะห 10 2.2.1 หลกบรหารจดการภาษ Adam Smith 10 2.2.2 ทฤษฏความคาดหวง (Prospect theory) 10

2.2.3 ทฤษฎทางเศรษฐศาสตรของพฤตกรรมการกระท าผดศลธรรม

(Economic theories of criminal behavior) 11

2.2.4 ทฤษฎการเงนสมยใหม (Monetarist theory) 11 2.3 ทบทวนวรรณกรรมหรองานวจยทเกยวของ 11 บทท 3 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย 14 3.1 วตถประสงคของการหกภาษเงนได ณ ทจาย 14 3.2 ความเปนมาของระบบการหกภาษเงนได ณ ทจาย 14 3.3 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 15 3.3.1 ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 15 3.3.2 ภาษเงนไดนตบคคล 17

ข

3.4 ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย 19 3.5 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 19 3.5.1 กรณบคคลธรรมดา 19 3.5.2 กรณนตบคคล 28 3.5.3 การเสยภาษเงนไดระหวางประเทศและการหกภาษเงนได ณ ทจาย 29 3.5.4 หนาททวไปของผหกภาษเงนได ณ ทจาย 31 3.5.5 ความรบผดของผมหนาทหกภาษ 33 3.5.6 สถานทยนแบบแสดงรายการและน าสงภาษ 33 3.6 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 33 3.7 สรปปญหาและอปสรรคในเบองตนของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย 36 3.7.1 หลกความเปนธรรม 36 3.7.2 หลกความแนนอนและชดเจน 36 3.7.3 หลกความมประสทธภาพ 37 3.8 สรป 38 บทท 4 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย กรณศกษาจากตางประเทศ 39 4.1 ประเทศสหรฐอเมรกา 39 4.1.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย 39 4.1.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 40 4.1.3 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 41 4.1.4 สรป 48 4.2 ประเทศญปน 48 4.2.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย 48 4.2.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 48 4.2.3 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 50 4.2.4 สรป 54 4.3 ประเทศองกฤษ 54 4.3.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย 54 4.3.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 54 4.3.3 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 58 4.3.4 สรป 61

ค

4.4 ประเทศสงคโปร 61 4.4.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย 61 4.4.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 61 4.4.3 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 62 4.4.4 สรป 65 4.5 ฮองกง 65 4.5.1 ความเปนมาของระบบภาษ 66 4.5.2 การจดเกบภาษเงนเดอนและภาษก าไร 67 4.5.3 ภาษเงนได หก ณ ทจาย 69 4.5.4 สรป 69 4.6 ประเทศมาเลเซย 70 4.6.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย 70 4.6.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 70 4.6.3 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 72 4.6.4 สรป 74 4.7 ประเทศฟลปปนส 74 4.7.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย 74 4.7.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 74 4.7.3 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 76 4.7.4 สรป 80 4.8 สรปเปรยบเทยบระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยและตางประเทศ 80 4.8.1 เหตผลในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 80 4.8.2 ผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย 80 4.8.3 ประเภทเงนไดและอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย 81 4.8.4 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 81 4.9 บทสรประบบภาษเงนได หก ณ ทจายในตางประเทศ 83

ง

บทท 5 การสมภาษณกลม (Focus group) และการสมภาษณจากแบบสอบถาม 84

5.1 การสมภาษณกลม (Focus group) 84 5.1.1 วธการสมภาษณกลม 84 5.1.2 ผลจากการสมภาษณกลม 86 5.2 การสมภาษณจากแบบสอบถาม 99 5.2.1 วธการสมภาษณจากแบบสอบถาม 99 5.2.2 ผลการสมภาษณจากแบบสอบถาม 99 5.3 บทสรป 115 บทท 6 การวเคราะหและประมวลผล 119

6.1 ผลกระทบของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน 119 6.1.1 ผลกระทบตอผเสยภาษ 119 6.1.2 ผลกระทบตอรฐบาล 119 6.1.3 ผลกระทบตอขดความสามารถในการแขงขน 120 6.2 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบนกบหลกการจดเกบภาษทด 122 6.2.1 อตราการจดเกบ 124 6.2.2 ระบบการจดเกบภาษ 125 บทท 7 บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย 126 7.1 บทสรป 126 7.2 ขอเสนอเชงนโยบายในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย 127 7.2.1 การปรบปรงอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย 127 7.2.2 แนวทางการปรบปรงระบบการคนภาษ 128 7.2.3 แนวทางในการปรบปรงกฎหมาย 129 7.2.4 ขอเสนอเพมเตมอนๆ 129 บรรณานกรม 130 ภาคผนวก ก แบบสอบถาม เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอเพม

ขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 134

ภาคผนวก ข สรปผลการประชมกลมยอยเพอแสดงความคดเหน (Focus group) 143 ภาคผนวก ค รายชอผเขารวมประชมกลมยอยเพอแสดงความคดเหน (Focus group) 158

จ

สารบญตาราง

ตารางท 1 ตารางแสดงอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา 17 ตารางท 2 ตารางแสดงอตราภาษเงนไดนตบคคล 18 ตารางท 3 แสดงจ านวนปทถอครองอสงหารมทรพย 22 ตารางท 4 สรปการหกภาษเงนได ณ ทจายตามมาตรา 3 เตรส และค าสงกรมสรรพากรท ท.ป. 4/2528 23 ตารางท 5 สรปแบบแสดงรายการเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายได 27 ตารางท 6 แสดงรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย 34 ตารางท 7 แสดงรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจาย 34 ตารางท 8 แสดงอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของสหรฐอเมรกา 40 ตารางท 9 แสดงอตราภาษเงนไดนตบคคลของสหรฐอเมรกา 41 ตารางท 10 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของสหรฐอเมรกา 43 ตารางท 11 ภาษเงนไดหก ณ ทจายกรณผทไมมถนฐานในสหรฐฯ แบงตามประเภทแหลงเงนได

ประเภทผรบ ค.ศ. 2011 45

ตารางท 12 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของญปน 49 ตารางท 13 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของญปน 51 ตารางท 14 สถตภาษเงนไดหก ณ ทจายในตางญปน 53 ตารางท 15 จ านวนผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย 53 ตารางท 16 จ านวนคาลดหยอนสวนบคคลขององกฤษ 55 ตารางท 17 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมขององกฤษ ปภาษ 2556 - 2557 56 ตารางท 18 อตราภาษเงนไดนตบคคลขององกฤษ 58 ตารางท 19 อตราภาษเงนได ณ ทจายขององกฤษ 59 ตารางท 20 ผลการจดเกบภาษเงนไดจากบคคลธรรมดาผานระบบ PAY 60 ตารางท 21 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดารของสงคโปร 62 ตารางท 22 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของสงคโปร 63 ตารางท 23 อตราภาษเงนไดเงนเดอนแบบอตรากาวหนาของฮองกง 67 ตารางท 24 เพดานการหกคาใชจายในการค านวณก าไรสทธของฮองกง 68 ตารางท 25 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของมาเลเซย 71 ตารางท 26 แสดงอตราภาษเงนไดนตบคคลของมาเลเซย 71 ตารางท 27 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของมาเลเซย 72 ตารางท 28 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของฟลปปนส 75

ฉ

ตารางท 29 ภาษเงนไดหก ณ ทจายของฟลปปนส 77 ตารางท 30 ตารางสรปลกษณะเฉพาะของระบบภาษหก ณ ทจายในประเทศทท าการศกษา 82 ตารางท 31 ตารางเปรยบเทยบระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศทท าการศกษา

กบประเทศไทย 82

ตารางท 32 สรปผลแบบสอบถาม 116 ตารางท 33 อนดบ Doing Business หวขอ Paying Tax 2014 123

ช

สารบญแผนภม แผนภมท 1 แสดงรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา (Personal Income Tax : PIT)

และนตบคคล (Corporate Income Tax : CIT) ทงปเปรยบเทยบกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 35

แผนภมท 2 รายไดภาษเงนไดนตบคคลและภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษหก ณ ทจาย 64 แผนภมท 3 รายรฐบาลตอ GDP รายไดภาษตอ GDP และดลงบประมาณของฮองกง 66 แผนภมท 4 รายไดภาษเงนไดนตบคคลและภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษหก ณ ทจาย

ป 2547 - 2554 73

แผนภมท 5 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม 99 แผนภมท 6 ลกษณะการประกอบกจการ 100 แผนภมท 7 ความรและความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 101 แผนภมท 8 ความรและความเขาใจ เรองกฎหมาย และค าอธบายประกอบเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 102 แผนภมท 9 การประชาสมพนธความรความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 103 แผนภมท 10 ความรความเขาใจเกยวกบการหก/เสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย 104 แผนภมท 11 บคคลผทมหนาทในการด าเนนการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย มความรความเขาใจ 105 แผนภมท 12 การยนแบบเพอช าระภาษ 106 แผนภมท 13 ตนทนในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนอปสรรคในการด าเนนกจการหรอไม 107 แผนภมท 14 บรษทเคยรบการตรวจสอบเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากกรมสรรพากรหรอไม 107 แผนภมท 15 การออกหนงสอรบรองและการหก ภาษเงนไดหก ณ ทจาย 108 แผนภมท 16 การขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจาย 109 แผนภมท 17 การรบบรการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจาย 110 แผนภมท 18 ความเหมาะสมของระบบภาษเงนได หก ณ ทจายในปจจบนของประเทศไทย 111 แผนภมท 19 อนดบ Doing Business หวขอ Paying Tax 2014 124

ซ

สารบญภาพ ภาพท 1 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ส าหรบบรษททไมไดมธรกรรมเกยวเนองกบองคกรอน ๆ 9

บทท 1 บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญของปญหำ

การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมการบงคบใชมาเปนเวลานานหลายทศวรรษ โดยการตราพระราชบญญตใหใชบทบญญตแหงประมวลรษฎากร พ.ศ. 2481 และมการแกไขเพมเตมตามพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 16) พ.ศ. 2502 พระราชก าหนดแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 5) พ.ศ. 2521 และพระราชก าหนดแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 16) พ.ศ. 2536 โดยมหลกการช าระภาษตามหลกความพรอมในการช าระภาษของผเสยภาษ กลาวคอ ใหผเสยภาษช าระภาษ ไวกอนเมอมรายไดเกดขน และเมอสนปภาษตองค านวณจ านวนภาษทเหมาะสมอกครงโดยน าภาษเงนได หก ณ ทจายมาเครดตภาษ รวมทงใหอ านาจการหกภาษเงนได ณ ทจายแกผจายเงนไดในการหกภาษ แลวน าสง ภาษแทนผมเงนได โดยใชใบรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายเปนหลกฐานการช าระภาษ ซงแนวทางดงกลาวจะชวยใหกรมจดเกบภาษจดเกบรายไดอยางมประสทธภาพมากขน และเพอใหรฐบาลมรายไดเขาคลง อยางสม าเสมอสงผลใหรฐบาลสามารถใชจายเงนในการด าเนนงานท าใหบรรลเปาหมายตามแผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดอยางราบรน อนจะกอใหเกดสภาพคลองและลดภาวะการเงนตงตว ในระบบเศรษฐกจของประเทศ นอกจากน ภาษเงนไดหก ณ ทจายยงเปนการบรรเทาภาระการเสยภาษใหแก ผรบเงนไดทจะไมตองเสยภาษเงนไดในคราวเดยวกนเปนเงนจ านวนมาก ตลอดจนการลดแรงกดดนในการหลกเลยงหรอพยายามหลกเลยงการเสยภาษอากรและลดภาระหนาทในการตรวจสอบภาษหรอการตดตามจดเกบภาษของเจาหนาทกรมสรรพากรในภายหลง

อยางไรกด แมวาภาษเงนไดหก ณ ทจายจะเปนเครองมอการจดเกบรายไดทมประสทธภาพ แตเมอ พจารณาระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบนพบวา ระบบกำรหกภำษเงนได ณ ทจำย ของประเทศไทยไมสอดคลองกบหลกกำรจดเกบภำษทด ไดแก หลกควำมเปนธรรม หลกควำมแนนอนและชดเจน และหลกควำมมประสทธภำพ กลาวคอ ปจจบนระบบการหกภาษ ณ ทจายของไทยมอตราหก ณ ทจาย หลายอตรา และหกจากเงนไดหลายประเภท โดยบคคลธรรมดาจะถกหกภาษเงนได ณ ทจายตามประเภท เงนได ท าใหมอตราภาษแตกตางกนจ านวน 7 อตรา (ไมรวมกรณการหกภาษเงนได ณ ทจายทมสตรหรอวธการค านวณเฉพาะ ไดแก เงนเดอน เงนไดจากการขายอสงหารมทรพย และเงนไดทนายจางจายใหครงเดยว เพราะเหตออกจากงาน) ในขณะทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทมเงนไดบางประเภทกตองถกหกภาษ เงนได ณ ทจายตามประเภทผรบและผจายเงนได ท าใหมอตราภาษทหกจากนตบคคลแตกตางกนจ านวน 7 อตรา โดยอตราภาษดงกลาวอยระหวางรอยละ 0.75 ถงรอยละ 15 สงผลใหเกดความสบสนส าหรบผประกอบการซงเปนผจดเกบภาษและน าสงรฐ รวมถงผเสยภาษ นอกจากนอตราการหกภาษจากเงนไดบางประเภทก าหนดไวสงเกนไปซงเปนการสรางภาระตอผประกอบการมากกวาทควรจะเปน เชน กรณผประกอบการทรบจางท าของ

2

จะถกหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 3 ซงผประกอบการไดรองเรยนมายงกระทรวงการคลงวาอตราดงกลาวเปนอตราทสงเกนไปและสงผลกระทบตอสภาพคลองของกจการ นอกจากน กฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนได ณ ทจายก าหนดไวในหลายสวน ไดแก ประมวลรษฎากรมาตรา 3 เตรส มาตรา 50 มาตรา 69 ทว มาตรา 69 ตร ค าสงกรมสรพากรท ท.ป. 4/2528 และกฎกระทรวงฉบบท 144

ทงน จากการศกษาประสบการณจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศทไดรบการจดอนดบ Doing business ในดาน Paying taxes สงสด 5 อนดบแรกของโลก ไดแก ฮองกง สงคโปร องกฤษ บรไน และสาธารณรฐเกาหลใต รวมถงประเทศทพฒนาแลวและประเทศในอาเซยนพบวา ประเทศตาง ๆ สวนใหญ มวตถประสงคในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอปองกนการหลกเลยงภาษและจะจดเกบจากเงนไดเพยงไมกประเภท นอกจากน กฎหมายทบงคบใหมการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศตาง ๆ สวนใหญท าความเขาใจไดไมยากนกทงส าหรบผจดเกบและผเสยภาษ

ดงนน ในการศกษานคณะผวจยจงมงวเคราะหความเหมาะสมของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ของประเทศไทยในปจจบน รวมทงแนวทางในการปรบปรงระบบภาษเงนได หก ณ ทจายทงในแงอตราภาษกฎหมายทเกยวของ รวมถงการบรหารการจดเกบภาษเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

1.2 วตถประสงคในกำรศกษำ

1) เพอศกษาผลกระทบทเกดขนจากการใชระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน 2) เพอศกษาแนวทางในการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย เพอใหสอดคลองกบหลกการจดเกบภาษทด 3) เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยและรองรบการเขาสการเปนประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน

1.3 ขอบเขตกำรวจย

คณะผวจยจะศกษาระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในตางประเทศ โดยคดเลอกมาจากประเทศ

ซงเปนประเทศพฒนาแลวทมการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน ไดแก สหรฐอเมรกา ญปน องกฤษ และประเทศทไดรบการจดอนดบ Doing business ในสวนทเกยวกบ Paying taxes สงสด 5 อนดบแรก ของโลกตด 2 อนดบแรกของโลก ไดแก สงคโปรและฮองกง รวมทงประเทศในอาเซยน ไดแก มาเลเซยและฟลปปนส โดยน ามาเปรยบเทยบกบประเทศไทย เพอใหทราบถงขอดอยของระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย รวมทงศกษาความพงพอใจเกยวกบระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในปจจบน

ของไทย โดยการส ารวจความคดเหนจากการสมภาษณกลมผประกอบการขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก

3

จ านวน 90 ราย และท าการส ารวจความคดเหนโดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยางรวม 150 รายเพอ ส ารวจปญหาจากผประกอบการและน าเสนอแนวทางในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยใหเหมาะสมตอไป

1.4 ระเบยบวธวจย

การวจยจะใชวธการวจยเชงคณภาพ ซงจะแบงออกเปนสามสวนหลก ๆ คอ

1) ศกษาระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยและตางประเทศ โดยเกบขอมลทตยภมจากเอกสารทางวชาการ อนเตอรเนต รวมทงการสอบถามจากผทมความรและมประสบการณเกยวกบภาษในประเทศทท าการศกษา

2) ศกษาความพงพอใจเกยวกบระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนของไทย โดยการส ารวจความคดเหนจากกลมผประกอบการขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก จ านวน 90 ราย รวมทงส ารวจ ความเปนไปไดในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยใชวธการสมภาษณแบบกลม (Focus group) และการสมภาษณโดยใชแบบสอบถามทงหมด 300 ชด โดยมผประกอบการตอบกลบมา จ านวน 150 ชด

3) น าขอมลทเกบจากแหลงขอมลปฐมภมและทตยภมดงกลาวมาประมวลผล เพอหาแนวทางทดทสด ในการปรบปรงระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของไทยตอไป

1.5 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

เพอเปนแนวทางในการปรบปรงระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยใหม

ประสทธภาพ ทงในแงความเปนธรรม ความสะดวก ลดความซบซอน และลดภาระใหแกผประกอบการ

รวมทงเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศเพอเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนใน พ.ศ. 2558

4

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงำนวจยทเกยวของ

คณะผวจยไดด าเนนการทบทวนเอกสารวรรณกรรมทงในประเทศและตางประเทศ และทฤษฎทเกยวของ

ในเบองตนเพอน ามาเปนขอมลสนบสนนการวเคราะหในงานวจย และสรปผลได ดงน

2.1 แนวคดทใชในกำรวเครำะห 2.1.1 แนวคดเกยวกบภำษอำกร

1) ควำมหมำยและประเภทของภำษ ภาษ หมายถง การเกบเงนจากประชาชนในลกษณะเปนการบงคบโดยเจาหนาทของรฐ

โดยทประชาชนผถกเกบเงนไมไดรบสงตอบแทนโดยตรง (S. James and C. Nobes, 2000) หรอในอก ความหมายหนง ภาษ คอ เงนทเคลอนยายจากประชาชนไปสรฐ โดยประชาชนผเสยภาษจะไมไดรบสงตอบแทนโดยตรงจากรฐ ทงน ภาษจะถกจดเกบจากกจกรรมทางเศรษฐกจตาง ๆ เชน การหาและการมเงนได การใชจายเงนเพอการบรโภค การมหรอถอครองทรพยสน ฯลฯ จะเหนไดวาแทบจะไมมกจกรรมทางเศรษฐกจใดทรอดพนจากการถกจดเกบภาษ

ภาษอากรอาจแบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ (บญเพม, 2549) 1.1) ภำษทำงตรง (Direct taxes) คอ ภำษทภำระภำษตกแกบคคลทกฎหมำยประสงค

จะใหรบภาระหรอกลาวอกนยหนงผเสยภาษผลกภาระไปใหผอนไดยาก เชน ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล

1.2) ภำษทำงออม (Indirect taxes) คอ ภาษทภาระภาษไมแนวาจะตกแกบคคลทกฎหมายประสงคจะใหรบภาระหรอกลาวอกนยหนง ผเสยภาษผลกภาระภาษไปใหผอนไดงาย เชน ภาษมลคาเพม ภาษธรกจเฉพาะ ภาษศลกากร และภาษสรรพสามต

2) วตถประสงคในกำรจดเกบภำษ 2.1) เปนแหลงรำยไดของรฐบำล

ในการบรหารปกครองประเทศ รฐจ าเปนทจะตองใชเงนเปนจ านวนมากในการบรหาร จดการดานตาง ๆ ไมวาจะเปนในเรองความมนคงของประเทศ ความมนคงทางเศรษฐกจ หรอกจการตาง ๆ ทเปนสาธารณะประโยชน ซงหากรฐอาศยแหลงรายไดทมาจากการประกอบกจการของรฐเองเพยงอยางเดยว แลวยอมไมเพยงพอ ดงนน รฐจงตองหาแหลงรายไดอน ๆ ซงนอกจากการกยมเงนแลว รายไดจาก การจดเกบภาษอากรนบวาเปนแหลงรายไดทส าคญอยางมากของประเทศตาง ๆ

5

2.2) เปนเครองมอของรฐบำลในกำรกระจำยรำยไดและทรพยสนใหเกดควำมเปนธรรม การจดเกบภาษเปนเครองมอหนงในการกระจายความมงคงของกลมคนร ารวยมาสคนยากจน

นบวาเปนการลดชองวางระหวางคนทง 2 กลมใหนอยลง เพราะตามหลกการจดเกบภาษนน คนร ารวยยอมตองรบ ภาระภาษมาก สวนคนยากจนเสยภาษนอยหรออาจไมตองเสยเลย นบวาเปนการดงเอารายไดจากคนร ารวยมาสคนยากจนทางออมวธหนง

2.3) สงเสรมกำรเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจ รฐบาลจะน าเงนภาษอากรมาใชจายเพอกระตนความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ เชน

การลดอตราภาษอากรเพอกระตนการใชจายของประชาชน หรออาจใชวธยกเวนไมเรยกเกบภาษขาเขาส าหรบวตถดบทเปนสวนประกอบส าคญในการผลตสนคาในประเทศ หรอสนคาประเภทเครองจกรเครองมอส าคญทใชในการผลต เพอใหตนทนการผลตต าลง เปนตน

2.4) รกษำเสถยรภำพทำงเศรษฐกจ ภาษเปนเครองมอหนงเพอควบคมปรมาณเงนหมนเวยนภายในประเทศหรอทเรยกวา

“นโยบายการคลง” (Fisical policy) เชน การใชนโยบายภาษเพอควบคมภาวะเงนฝดหรอเงนเฟอหากรฐเหนวา ปรมาณเงนหมนเวยนในมอประชาชนมมากเกนไป อาจกอใหเกดปญหาเงนเฟอตามมารฐกจะเพมอตราภาษทเรยกเกบใหสงขนเพอดงเงนเขาคลง แตในทางตรงกนขาม หากรฐเหนวาปรมาณเงนหมนเวยนในมอประชาชนนอยเกนไป กจะลดอตราภาษทเรยกเกบใหต าลง ท าใหประชาชนมรายไดส าหรบจบจายใชสอยมากยงขน ปรมาณเงนหมนเวยนของประเทศกจะคลองตวขน

2.5) ควบคมและสงเสรมพฤตกรรมกำรบรโภคของประชำชนอยำงเหมำะสม เชน การเรยกเกบภาษจากสนคาประเภทฟมเฟอยซงมไดจ าเปนตอการครองชพในอตราทสง

ท าใหสนคามราคาแพงเพอปองกนมใหประชาชนจบจายใชสอยเงนฟมเฟอยจนเกนไป 3) หลกของภำษอำกรทด

3.1) มควำมเปนธรรม ประชาชนควรมหนาทเสยภาษอากรใหแกรฐบาล โดยพจารณาถงความสามารถในการเสย

ภาษอากรของประชาชนแตละคนประกอบกบการพจารณาถงผลประโยชนทประชาชนแตละคนไดรบเปนหลก เชน คนทมรายไดมากกเสยภาษมาก คนทมรายไดนอยกอาจเสยภาษนอยหรอไมเกบเลย สวนคนทมรายไดเทาเทยมกนกควรเสยภาษเทากน

3.2) มควำมแนนอนและชดเจน ประชาชนสามารถเขาใจความหมายไดโดยงาย และเปนการปองกนไมใหเจาพนกงานใชอ านาจ

หนาทโดยมชอบ ซงในเรองของความแนนอนนนควรมความแนนอนในเรองดงตอไปน 3.2.1) เวลำทตองเสยภำษ หมายความวา การเสยภาษอากรจะตองมก าหนดเวลาทแนนอน

วาตองช าระเมอไร เชน ตองยนแบบแสดงรายการภายในวนท 15 ของเดอนถดไป ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ใหน าสง ณ ทวาการอ าเภอหรอเขตทองทภายใน 7 วนนบตงแตวนสนเดอน เปนตน

6

3.2.2) วธกำรเสยภำษ ควรก าหนดใหผเสยภาษทราบวาเงนไดประเภทใด เสยภาษอยางไร 3.2.3) จ ำนวนภำษ ควรก าหนดอตราภาษทจะตองเสยใหแนนอน เชน ก าหนดชดเจนวา

เงนรายไดเทาใดอยในเกณฑจะตองเสยภาษเงนได และจะตองเสยในอตราเทาใด 3.3) มควำมสะดวก

ภาษอาการทกประเภทมวธการเสยภาษและก าหนดเวลาทสะดวกทสดแกผเสยภาษ การเลอกระยะเวลาและวธเกบภาษทอ านวยความสะดวกใหแกผเสยภาษ ท าใหสามารถเกบภาษไดมาก อกทงเปนการทนเวลาและคาใชจายดวย เปนตนวา การก าหนดระยะเวลาการช าระภาษควรใหเหมาะสมแกฤดกาล เชน ภาษบ ารงทองทควรเกบหลงฤดเกบเกยวแลว เพราะเปนเวลาทเหมาะสมทสดในการทจะเกบภาษจาก ชาวไร ชาวนา เนองจากมเงนไดจากการขายผลผลต จงมความสามารถทจะช าระภาษไดมากกวาชวงเวลาอน ๆ การอ านวยความสะดวกตาง ๆ ยอมเปนแรงจงใจประชาชนรวมมอในการเสยภาษเพมมากขน ท าใหรฐ สามารถเกบภาษไดครบถวนยงขน

3.4) มประสทธภำพ ภาษอากรทดจะตองพจารณาคาใชจายในการจดเกบภาษใหนอยทสด ทงของผจดเกบ

และผมหนาทเสยภาษอากร โดยรายไดทรฐจะไดรบกบภาระทประชาชนตองเสยไป เชน ภาระทเกดจากการจดเกบภาษ (Compliance cost) เชน เวลา คาใชจาย ควรมจ านวนใกลเคยงกน รวมทงมชองโหว ในการจดเกบภาษนอยดวย

3.5) มควำมเปนกลำงทำงเศรษฐกจ ปกตจะถอกนวาภาษตาง ๆ เปนตวถวงหรอชะลอกจกรรมทางเศรษฐกจ เชน ภาษเงนได

จะลดแรงจงใจทจะท างาน ภาษการขายถวงก าลงใจทจะท าธรกรรมรายยอย และภาษการออมลดความโนมเอยง ในการออม เปนตน แตถาภาษมความเปนกลางมาก กลาวคอ ภาษไมมอทธพลตอพฤตกรรมทางเศรษฐกจ ผลกระทบทเกดกบเศรษฐกจกนอย ขอสมมตทวไปของนกทฤษฎภาษสวนใหญคอ ภาษทงปวงสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจ แตภาษทด คอ ภาษทเกบแลวสงผลกระทบตอการท างานของกลไกตลาดหรอสงผลกระทบตอระบบเศรษฐกจนอยทสด

3.6) กำรอ ำนวยรำยได การเกบภาษอากรจากประชาชนควรเกบเฉพาะประเภททสามารถท ารายไดไดดไมควร

จดเกบภาษหลายประเภทมากเกนไป การทภาษอากรจะผลตรายไดใหมากนอยเพยงใด นอกจากอตราภาษแลวยงขนอยกบเงอนไข 2 ประการคอ

3.6.1) ลกษณะของฐานภาษ ไดแก ฐานกวาง คอภาษอากรทจดเกบครอบคลมถง ผเสยภาษอากรจ านวนมากหรอมกจการทอยในขายตองเสยภาษจ านวนมาก ยอมสามารถจดเกบไดมากกวาภาษอากรทมฐานแคบ

7

3.6.2) ขนาดของฐานภาษ ไดแก การเกบภาษจากฐานทมขนาดใหญ คอ เกบไดเปนจ านวนมากจากผเสยภาษแตละราย แมผเสยภาษดงกลาวจะมจ านวนนอย กสามารถเกบภาษไดมาก

3.7) มควำมยดหยน

ภาษทดควรจะเปนภาษทมความยดหยน สามารถปรบตวเขากบการเปลยนแปลงของภาวะเศรษฐกจของประเทศ หรอการเปลยนแปลงฐานะทางเศรษฐกจของผเสยภาษไดงาย เชน การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาในอตรากาวหนาในขณะทเศรษฐกจก าลงขยายตว รายไดของประชาชนเพมขนแตอตราภาษทจดเกบจะเพมขนเรวกวารายไดทเพมขน ภาษทจดเกบนนจะไปลดอตราการเพมของรายไดของประชาชน และจะชวยลดแรงกดดนของการเกดภาวะเงนเฟอไดมาก แตในกรณตรงกนขามในขณะทเศรษฐกจซบเซา รายไดของประชาชนจะลดลง อตราภาษทเกบจะลดลงในอตราทเรวกวารายไดทแสดงซงจะลดความเดอดรอนของผเสยภาษ และมสวนชวยลดภาวะความซบเซาของเศรษฐกจไดบาง

4) หลกกำรบรหำรจดกำรภำษ (Tax administration) Allan, 1997 เสนอวา ภาษอากรเปนรายไดหลกของรฐทจดเกบจากประชาชน โดยใชกฎหมาย

เปนเครองมอบงคบจดเกบ ในทางเศรษฐศาสตรการจดเกบภาษเปนวธการอยางหนงในการยายทนจากภาคเอกชน หลกการภาษทด ระบบภาษทด (Optimal tax) จะตองค านงถงผทมสวนเกยวของในระบบภาษทงหมด ตงแตผเสยภาษซงกฎหมายก าหนดใหเสยภาษ ผทน าสงภาษใหรฐซงกฎหมายก าหนดเชนกน ตวอยางเชน ผจายเงนไดนตบคคลทกฎหมายก าหนดใหมหนาทหกและน าสงภาษ และสดทาย คอ ผรบภาระภาษ (Tax burden)

Musgrave, 1984 เสนอวา ในระบบภาษทด จะตองใหภาระภาษกระจายไปถงทกคนเทาเทยมกนโดยตองมลกษณะดงน คอ เปนภาษทมการกระจายภาระภาษอยางเทาเทยมกน ทมความเปนกลาง คอ เมอเกบแลวไมมผลท าใหเกดการไดเปรยบเสยเปรยบกนในระหวางภาคเศรษฐกจตาง ๆ และระหวางผประกอบการดวยกนในทก ๆ ดาน ทสามารถใชกระตนเศรษฐกจและการลงทน ทรฐบาลสามารถใชเปนเครองมอบรหารเศรษฐกจมหภาคในเรองการรกษาเสถยรภาพ และความเจรญเตบโตของเศรษฐกจดวย ระบบภาษทดตองไมเปดโอกาสใหหนวยงานทบรหารการจดเกบใชดลยพนจมากเกนไป กลาวคอ ตองมความชดเจน ไมซบซอน ผเสยภาษสามารถเขาใจไดงายโดยไมตองมการตความ และระบบภาษทดตองมตนทนการบงคบการจดเกบต า และมการหลกเลยงนอยทสด

นกวชาการหลายทานไดกลาวถงหลกการในการบรหารจดการภาษไว สรปไดดงน 4.1) กำรมทรพยำกรทเพยงพอ (Adequate resource)

ทงทรพยากรมนษย เครองมออปกรณ และโครงสรางองคกร 4.2) กำรมระบบขอมลขำวสำรทเพยงพอ (Information system) ในดำนตำง ๆ เชน

4.2.1) การมระบบในการค านวณอตราภาษทเหมาะสมกบสภาวะเศรษฐกจ 4.2.2) การมระบบประเมนผลของอตราภาษแตละอตรา

8

4.2.3) การมระบบประเมนผลศกยภาพของผเสยภาษทมความตองการทแตกตางกน รวมไปถงการบรหารกลยทธการจดการภาษ ซงจะตองมหนวยใหบรการดานงานภาษอากร และมจ านวนเจาหนาท ทเพยงพอ

4.2.4) การมระบบประเมนผลประสทธภาพของการจดเกบภาษทงในดานมตของเจาหนาทและดานนโยบาย ซงรวมถงการมระบบการยนแบบเสยภาษทมความสะดวกรวดเรว และการมคมอการเสยภาษทอานเขาใจงาย

4.2.5) การมระบบประเมนผลความเหมาะสมของกฎหมายภาษ 4.3) กำรมระบบภำษทมควำมยดหยน

เพอรบมอกบความตองการเปลยนแปลงประเภทการเสยภาษของผเสยภาษ 4.4) กำรมระบบกำรลงโทษ (Penalties)

ส าหรบผทไมเสยภาษ การใหรางวลส าหรบผเสยภาษ และการมตนทนทต าใน การบรหารงานดานกระบวนการลงโทษผเสยภาษทกระท าผดโดยไมไดเจตนา รวมถงการมขนตอน การด าเนนการทรวดเรว

4.5) กำรมกลยทธและขอก ำหนดทเพมเตมจำกบทลงโทษ เพอใชในการจดการกบผทไมเสยภาษ หรอผเสยภาษผดประเภทโดยเจตนา

2.1.2 แนวคดเกยวกบภำษเงนไดหก ณ ทจำย

1) ควำมหมำยของภำษเงนไดหก ณ ทจำย กรมสรรพากรใหความเหนวา ภาษเงนไดหก ณ ทจาย คอ รปแบบหนงของการทยอยเสยภาษ

กอนก าหนดระยะเวลาการยนแบบแสดงรายการภาษ โดยผจายเงนไดบคคลธรรมดา หรอนตบคคลบางกรณมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายตามอตราทก าหนดขนในแตละประเภทของเงนได และน าเงนไดทหกไวนนน าสงใหแกรฐบาล และเมอถงก าหนดระยะเวลาการยนแบบแสดงรายการภาษ สามารถน ายอดเงนไดทถกหก ณ ทจายเอาไวแลวไปรวมค านวณภาษ และสามารถขอคนเงนภาษทช าระไวเกนได (กรมสรรพากร, 2549)

2) ระบบภำษเงนไดหก ณ ทจำย OECD, 2009 ไดมการใหก าหนดรปแบบภาษเงนไดหกภาษ ณ ทจาย 2 รปแบบ ดงน 2.1) ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ส าหรบบรษททมธรกรรมเกยวเนองกนหลายองคกร

(Withholding tax source obligations) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายรปแบบนเปนรปแบบการจดเกบภาษเงนไดทม

ประสทธภาพจากนายจางและสถาบนการเงน โดยจดเกบภาษจากธรกรรมการจายเงนใหกบบรษทอน ๆ (Third parties) อยางไรกด การหกภาษเงนได ณ ทจายยงมขอจ ากดในการมาสมครเขาสระบบการหกภาษ เงนได ณ ทจายของธรกจ และผประกอบการสวนตวจงเปนทมาของรปแบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในรปแบบท 2 ซงเรยกวา ระบบ Information reporting obligation

9

2.2) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ส าหรบบรษททไมไดมธรกรรมเกยวเนองกบองคกรอน ๆ (Information Reporting Obligation)

ในกรณทผเสยภาษทเปนบรษทไมไดมธรกรรมรวมกบบรษทอน ๆ (Stand-alone) จะตองมระบบการรายงานขอมล และหนวยจดเกบภาษจะตองมการตรวจสอบความถกตองของขอมล (Matched) ระหวางบรษทและลกจาง โดยการตรวจสอบเปรยบเทยบระหวางจ านวนเงนเดอนทบรษท ใหแกลกจาง และจ านวนเงนเดอนทลกจางยนแบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา วาเปนจ านวนเงนทถกตองตรงกนหรอไม และมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายไวถกตองหรอไม (ภาพท 1) ภำพท 1 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ส าหรบบรษททไมไดมธรกรรมเกยวเนองกบองคกรอน ๆ

ทมา: OECD, 2552

3) กำรออกแบบกระบวนกำรจดกำรภำษเงนไดหก ณ ทจำยใหมประสทธภำพ (OECD, 2552) ดงน 3.1) ระบบการรายงานขอมลควรมการรกษาความลบผเสยภาษ 3.2) ควรใหผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายรายงานขอมลทครบถวนเพยงพอ ส าหรบการประเมน

ผลการตรวจสอบความถกตอง การ matching ขอมล การปรบปรงพฒนาประสทธภาพระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย และการก าหนดนโยบายภาษเงนไดหก ณ ทจายตอไปได

3.3) ควรมระบบการรายงานขอมลผานทางอเลกทรอนกสของผประกอบการขนาดเลก 3.4) ควรมการจดเกบขอมลผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายอยางเปนระบบเพอใหเจาหนาท

สรรพากรสามารถคนหาขอมลไดอยางสะดวก 3.5) ควรมระบบการตรวจสอบความถกตองของขอมลแบบ matching ในกรณทถกแจงเตอนจาก

matching program วารายงานขอมลตวเลขการเสยภาษของบรษทผจายเงนไดและลกจางผเสยภาษไมถกตองตรงกน เพอเปนฐานขอมลในการสนบสนนการขยายฐานการจดเกบภาษไดอยางมประสทธภาพ

บรษท

ลกจาง

ยนแบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ยนเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย

สงจดหมายแจงเตอน กรณเกดความไมโปรงใสในการยนแบบ

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย

สงจดหมายแจงเตอน กรณไมยนแบบภาษเงนไดบคคลธรรมดา

จายเงนเดอน

ระบบประมวลขอมลของสรรพากร

ของกรมสรรพากร

10

2.2 ทฤษฎทใชในกำรวเครำะห 2.2.1 หลกบรหำรจดกำรภำษ Adam Smith

Weiner ไดศกษาหลกการจดเกบภาษทดของ Adam Smith ในป ค.ศ. 2005 และไดเสนอหลกการของ ภาษทด 4 ประการ คอ ภาษทจดเกบไดตองมสวนสนบสนนรฐบาล และอยภายใตการควบคมของรฐ ภาษเปนสงทปจเจกบคคลผกพนทตองจายไมใชเงนบรจาค โดยมระยะเวลาการจาย ลกษณะการจาย และจ านวนเงนภาษตองชดเจน ภาษทกประเภทตองมลกษณะสะดวกและงายในการจาย และประการสดทายภาษทกประเภทตองจายจากประชาชน และมาเกบรกษาไวในหนวยงานคลงของรฐ โดยมหลกการจดเกบ 2 หลก คอ หลกความสามารถทจะจาย (Ability to pay) คอ ไดรบประโยชน มเงนได และหลกผลประโยชนทไดรบ (Benefits-received principle) คอ ผเสยภาษจะยนยอมช าระภาษหากพจารณาแลวเหนวาจะไดรบประโยชน

2.2.2 ทฤษฏควำมคำดหวง (Prospect theory) Prospect theory เปนทฤษฎเศรษฐศาสตรเชงพฤตกรรมทศกษาโดย Daniel Kahneman and Amos

Tversky ในป ค.ศ. 1979 โดยเสนอวา มนษยไมไดมความเปนเหตเปนผลในการตดสนใจ ซงแตกตางจาก สมมตฐานของเศรษฐศาสตรกระแสหลกทเชอวา มนษยตดสนใจอยพนฐานของเหตผล Kahneman ใหความเหนวาความรสกของคนเมอสญเสย (Loss) กบความรสกเมอได (Gain) จะแตกตางกน ยกตวอยาง เชน ถาถามวาจะโยนหวโยนกอย ถาโยนกอยจะตองเสยเงน 10 เหรยญ ถาเหรยญออกดานหวจะไดเงนจ านวน X เหรยญ ค าถามกคอ เงนทไดถาเหรยญออกดานหวจะตองมมลคาเทาไรคนทวไปถงจะยอมพนน การวจยทางทฤษฎเศรษฐศาสตรเชงพฤตกรรมพบวา มลคาของเงนทได คอ 25 เหรยญ และโดยทวไปคนจะกลาเสยงกตอเมอผลไดจะตองมมลคาประมาณ 2-3 เทาของสวนทเสย ขณะทหากยดตามหลกเหตผลมลคาของเงนทไดรบควรมมลคาตงแต 10 เหรยญเปนตนไป

ประเทศสหรฐอเมรกาไดมการน า Prospect theory มาประยกตใชกบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายโดยนกเศรษฐศาสตรและนกจตวทยาเหนตรงกนวา Prospect theory มความเกยวของกบการคาดการณ พฤตกรรมผเสยภาษ ซงคาดการณวาผเสยภาษทไดรบเงนคน (Refund) มแนวโนมทจะปฏบตตามกฎหมายภาษ (Tax compliance) มากกวาผทตองเสยเงนเพมเมอยนแบบปลายป เนองจากผทตองช าระภาษเพมจะรสก เหมอนวาตนเองเสยผลประโยชน ซงจะสงผลใหกลมคนเหลานมแนวโนมทจะตองหลบเลยงภาษ โดยพฤตกรรมดงกลาวนมการพสจนผานการศกษาเชงประจกษ (Empirical studies)

11

2.2.3 ทฤษฎทำงเศรษฐศำสตรของพฤตกรรมกำรกระท ำผดศลธรรม (Economic theories of criminal behavior)

Economic theories of criminal behavior ไดมการศกษาเพมเตมในเชงภาษอากร โดยจฑาทอง จารมลนท ใน พ.ศ. 2548 และไดท าการศกษาถงพฤตกรรมทผเสยภาษเลอกตดสนใจระหวางการยนยอม เสยภาษอยางถกตอง หรอการหลบหนภาษโดยใชแบบจ าลองตามทฤษฎของ Gary Becker ใน ค.ศ. 1968 ทวา ผเสยภาษจะเลอกระหวางการยนยอมเสยภาษกบการหลบหนโดยมตวแปรทสงผลในการตดสนใจ คอ บทลงโทษจากการหลบหน (เชน เบยปรบ, เงนเพม) และความนาจะเปนทผเสยภาษถกหนวยงานจดเกบภาษตรวจสอบ ซงผเสยภาษจะตดสนใจเลอกหลบหนภาษ เมออรรถประโยชนทคาดวาจะไดรบ (Expected utility) จากการหลบหนสงกวาตนทนของการกระท า เชน คาใชจายลงทนจดท าบญชชดทสอง

2.2.4 ทฤษฎกำรเงนสมยใหม (Monetarist theory) Monetarist theory ไดถกน ามาศกษาตอในแนวทางเศรษฐศาสตร และการก าหนดนโยบายภาษ

เงนไดหก ณ ทจายโดย Rothbard ใน ค.ศ. 2002 ซงแตเดม Monetarist Theory เปนทฤษฎทเกดขนใน ค.ศ. 1956 โดยนกเศรษฐศาสตรจากมหาวทยาลยชคาโก คอ Miltion Friedman ไดเสนอวามนษยตองการถอเงนเพอน าไปใชจายซอสนคาและบรการ โดยความตองการถอเงนจะมากหรอนอยนนเกดจาก (1) ความพงพอใจ ทจะถอเงนสดไวในมอ (2) ขอจ ากดดานรายไดของแตละคน (3) ตนทนในการถอเงน ไดแก คาสญเสยโอกาส และการสญเสยอ านาจซอ ดงนน ภายหลงจากการเกดสงครามโลกครงท 2 ประเทศสหรฐอเมรกาไดสญเสยเงน ไปเปนจ านวนมาก จงไดน าทฤษฎดงกลาวไปประยกตใชในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยใหจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราทต า เพอใหทกคนสามารถจายภาษได และลดการหลบเลยงการเสยภาษได

2.3 ทบทวนวรรณกรรมหรองำนวจยทเกยวของ คณะผวจยไดรวบรวมวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ ดงน Gordon B. Harwood Earnest R. Larkins และ Jorge Martinez-Vazquez, 1991 ไดศกษาความ

เชอมโยงระหวางการหกภาษเงนได ณ ทจายกบการเลยงภาษของประชาชน โดยการสอบถามจากนกศกษาปรญญาโทเกยวกบความยนดทจะจายภาษเมอตกอยในสถานการณแตกตางกน แลวน าผลทไดรบมาทดสอบความแตกตางของสดสวนตวอยางโดยวธ Chi-Square ซงผลการทดสอบความสมพนธพบวา ปจจยทมสวนท าใหเกดการเลยงภาษ คอ ปจจยดานสภาพคลอง (Liquidity effect) ซงสะทอนใหเหนวา บคคลทมปญหาดานสภาพคลองจะมแนวโนมเลยงภาษมากกวาบคคลทมทรพยากรเพยงพอ

สเทพ พงษพทกษ, 2545 ภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนภาระหนาทของผประกอบธรกจทงกรณผจายเงนได ทปฏบตใหถกตองและครบถวนอยเสมอ ทงน เพอปองกนไมใหเกดปญหาและความเสยหายทเกดแกธรกจ แตเนองจากภาษเงนไดหก ณ ทจายมหลกเกณฑ วธการ เงอนไข และอตราภาษ ตลอดจนแนวทางปฏบตทคอนขาง ยงยากและสบสนอยพอสมควร ผทเกยวของจงควรมการศกษาเพมเตมอยตลอดเวลา

12

จรำวธ โลพำนช, 2546 จากการศกษาทศนคตของผหกและน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายพบวา มผลดหลายประการ ไดแก ลดแรงกดดนในการหลกเลยงการเสยภาษ บรรเทาภาระในการเสยภาษของผมหนาทเสย ภาษเงนได และเพอใหภาครฐมรายไดเขาคลงอยางสม าเสมอ ในสวนของปจจยทมผลกระทบตอประสทธภาพ การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย คอ ควรมการประชาสมพนธใหนตบคคลทราบถงภาษเงนไดหก ณ ทจายและใหเขาใจวาเงนภาษมสวนชวยในการพฒนาประเทศ และปลกฝงจตส านกในหนาทของนตบคคลผมเงนได ทจะตองน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจาย ความเปนธรรมในการตรวจสอบการประเมนภาษ รวมทงบทลงโทษของเบยปรบและเงนเพมของเจาหนาทสรรพากร ควรลดความซบซอนของกระบวนการน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอเปนการอ านวยความสะดวก ควรท าใหกฎหมายภาษเงนไดหก ณ ทจายลดความซบซอนและ งายตอการน าไปใช รวมทงไมมชองวางในการหลบเลยงการช าระภาษ

ลดดำ เหลำพรหม, 2546 การศกษาความคดเหนของหนวยงานราชการทเปนผใชบรการยนแบบภาษ เงนไดหก ณ ทจายผานระบบอเลกทรอนกสพบวา ผใชบรการจะมความพงพอใจในระดบทดมาก ทงในดานความสะดวก ดานความถกตองสมบรณ ประหยดเวลาและคาใชจาย และดานการบรการ แตในสวนของความเหน ของผไมใชบรการยนแบบภาษเงนไดหก ณ ทจายผานระบบอเลกทรอนกสพบวา จะตองมการเตรยมขอมลเพมเพอน าไปบนทกในโปรแกรมท าใหเพมงานและไมมนใจในการประมวลผลภาษของโปรแกรมท าใหตองเสยเวลาตรวจสอบดวยมออกครง จงไมสนใจยนแบบผานระบบอเลกทรอนกส

เพลนพศ บญถง, 2547 ไดศกษาการวเคราะหตนทนสวนเพมและรายรบสวนเพมของหนวยราชการ ในการใชโปรแกรมค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจายในจงหวดเชยงใหมพบวา การใชโปรแกรมค านวณ ภาษเงนไดหก ณ ทจายท าใหตนทนในการด าเนนการลดลง รวมทงประหยดเวลาในการด าเนนการ และท าใหการด าเนนการมความถกตองเพมขน รวมทงมความสะดวกในการสบคนขอมลหรอเปลยนแปลงขอมล

โสภต ถมมำ, 2548 ไดศกษาความรและเจตคตของเจาหนาทผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายตอการหกภาษและการน าสงภาษของส านกงานพนทฉะเชงเทราพบวา ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายมความร และเจตคตเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในระดบปานกลาง ทงยงพบวาเจาหนาทมปญหาในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เนองจากมหลกเกณฑและระเบยบปฏบตทมความยงยากซบซอน รวมทงอตรา การหกภาษเงนได ณ ทจายกมหลายอตรา จงท าใหการปฏบตตามไมถกตอง

Slemrod, 2006 ไดศกษาเกยวกบหลกการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายพบวา ในทางเศรษฐศาสตร การหกภาษเงนได ณ ทจายถกมองวาเปนการผลกภาระการจดเกบภาษจากหนวยงานจดเกบใหแกผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายซงจะสงผลตอราคา (Price effect) เชน ในกรณภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะสงผลใหผประกอบการอาจตองเพมเงนเดอนเพอชดเชยในสวนของภาษทถกหกไป สงผลใหนายจางตองเปนผรบ ภาระภาษ อยางไรกตามในทางเศรษฐศาสตรพบวา ผรบภาระภาษจะขนอยกบความยดหยนของอปสงคและอปทานของแรงงานดงกลาว

13

กนกรชต พกลขำว, 2550 ไดศกษาการเพมประสทธภาพการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของส านกงานพนทล าปางพบวา เจาหนาทผปฏบตงานในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายมปญหาบางประการไดแก เจาหนาทผปฏบตงานมความเชยวชาญดานการหกภาษ ณ ทจายไมเพยงพอ ภาระงานในการหก ณ ทจาย มคอนขางมากแตจ านวนเจาหนาทไมเพยงพอตอการปฏบตงาน กฎหมายทเกยวของกบภาษอากรมความซบซอนท าความเขาใจไดยากสงผลใหเจาหนาทผปฏบตงานมการตความขอกฎหมายทแตกตางและบอยครงทเจาหนาทมความรดานขอกฎหมายไมเพยงพอตอการใหค าอธบายแกผประกอบการ นอกจากนพบวาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายยงขาดการตรวจสอบและการน าบทลงโทษมาใชอยางจรงจง

รงนภำ สำเรอง, 2551 ไดศกษาการหกภาษเงนได ณ ทจายจากเงนไดประเภทเงนเดอนและคาจาง พบวา การหกภาษเงนได ณ ทจายเปนวธการจดเกบภาษทไดผลดทสดทรฐบาลจะมรายไดมาใชกอน นอกจากน การหกภาษเงนได ณ ทจายยงใชเปนขอมลและหลกฐานเพอตรวจสอบแหลงทมาของเงนไดเพอน าไปใชในการก ากบดแลการจดเกบภาษใหเกดประสทธภาพสงสด ซงผลของการหกภาษเงนได ณ ทจายทไมครบถวนหรอไมถกตอง สงผลใหรฐบาลสญเสยโอกาสในรายไดทพงไดรบ ในทางตรงกนขาม หากมการหกภาษเงนได ณ ทจายถกตอง รฐบาลจะมกระแสเงนสดรบในเดอนถดจากเดอนทมการจายเงนไดในทนท ซงสงผลดตอ การด าเนนนโยบายตาง ๆ ของรฐบาลท าใหไมตองหารายไดอนมาทดแทน ซงอาจเปนการเพมภาระทางดานการคลงในการกอหนสาธารณะมากขนอกดวย

Chunhachatrachai P. and Pope J. , 2012 ไดศกษาภาระภาษทเกดขนจากการยนแบบภาษเงนไดของ วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) โดยไดเสนอแนะวา การก าหนดนโยบายภาษใด ๆ ในประเทศไทย ควรออกแบบใหงายตอการปฏบตเพอมใหผเสยภาษมตนทนในการเสยภาษมากกวารายไดทไดรบ

Maneekwan Chandarasorn, 2012 ไดศกษาพฤตกรรมของผเสยภาษเงนไดในประเทศไทยและไดน า เสนอแนวทางในการก าหนดนโยบายภาษในประเทศไทยวา ควรมอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาทต า เพอใหมการจดเกบภาษอยางทวถง มการใหสทธประโยชนในการลดหยอนเทาทจ าเปน มการใหสทธประโยชนส าหรบผเสยภาษ และควรมการใหความรแกผเสยภาษ

บทท 3 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย

ประเทศไทยเรมมการน าระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมาใชตงแต พ.ศ. 2522 เปนตนมา โดยการหกภาษ

เงนได ณ ทจายเปนวธการจดเกบภาษของรฐวธหนงทก าหนดใหผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคลจะตองเสยภาษกอนทจะถงก าหนดเวลายนแบบแสดงรายการภาษเงนได โดยก าหนดให ผจายเงนไดมหนาทหกภาษเงนไดไว ณ ทจายตามประเภทเงนไดและอตราภาษทก าหนด ภาษเงนไดทผมเงนไดถกหกไว ณ ทจายนน กฎหมายใหถอเปนเครดตภาษของผมเงนได เมอถงก าหนดเวลายนแบบแสดงรายการ ภาษเงนไดกมสทธน าเอาภาษทถกหกไว ณ ทจายนนไปหกออกจากจ านวนภาษทตองเสย และเสยภาษเพมเฉพาะสวนทเหลอหลงจากหกภาษเงนได ณ ทจายแลวเทานน ในทางตรงกนขามหากจ านวนภาษเงนไดทตองเสยปลายปนอยกวาจ านวนภาษทถกหก ณ ทจายไว ผมเงนไดกมสทธยนค ารองขอคนภาษทถกหกไวเกนได

3.1 วตถประสงคของการหกภาษเงนได ณ ทจาย (กรมสรรพากร, 2549)

1) เพอบรรเทาภาระการเสยภาษใหแกผรบเงนไดทจะไมตองเสยภาษเงนไดในคราวเดยวกนเปนเงนจ านวนมาก เมอถงก าหนดเวลายนแบบแสดงรายการเสยภาษ โดยใหเสยภาษเปนคราว ๆ ไปทละนอย ตามจ านวนเงนทไดรบแตละคราว

2) เพอใหรฐบาลมรายไดเขาคลงอยางสม าเสมอ ท าใหรฐบาลสามารถใชจายเงนในการด าเนนงาน เพอใหบรรลเปาหมายตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดอยางราบรน อนจะกอใหเกดสภาพคลอง และลดภาวะการเงนตงตวในระบบเศรษฐกจของประเทศ

3) เพอลดแรงกดดนในการหลกเลยง หรอพยายามหลกเลยงการเสยภาษอากร และลดภาระหนาท ในการตรวจสอบภาษ หรอการตดตามจดเกบภาษในภายหลง

3.2 ความเปนมาของระบบการหกภาษเงนได ณ ทจาย

ใน พ.ศ. 2522 ไดเรมมการใชระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เพอการแบงเบาภาระภาษทตองช าระในปลายปและลดแรงจงใจในการหลกเลยงภาษของผเสยภาษ ผานการออกพระราชก าหนดแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 5) พ.ศ. 2521 กฎกระทรวงฉบบท 144 (พ.ศ. 2522) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยภาษเงนไดซงมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2522 เปนตนไป ทงน ไดมการปรบปรงประมวลรษฎากรครงใหญ ใน พ.ศ. 2534 โดยการน าระบบภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะมาใชแทนภาษการคา และยกเลกระบบการหกภาษ ณ ทจายส าหรบระบบภาษทางออม ไดแก ภาษมลคาเพม ภาษธรกจเฉพาะ และอากรแสตมป

15

ดงนน จงมเฉพาะระบบการหกภาษ ณ ทจายส าหรบภาษทางตรง ไดแก ภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษเงนไดนตบคคล ดงนน ผจายเงนไดใหกบผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาและผมหนาทเสยภาษเงนได นตบคคล จงมหนาทหกภาษ ณ ทจาย และน าสงกรมสรรพากรภายใน 7 วน นบแตวนสนเดอนทจายเงน (วชย จงรกเกยรต, 2548)

3.3 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล

3.3.1 ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนภาษทางตรง และเปนภาษอากรประเมน หมายถง ภาษทจดเกบจาก

บคคลทวไป หรอจากหนวยภาษทมลกษณะพเศษ ตามทกฎหมายก าหนดและมรายไดเกดขนตามเกณฑทก าหนด โดยปกตจดเกบเปนรายป รายไดทเกดขนในปใด ๆ ผมรายไดมหนาทตองน าไปแสดงรายการตนเองตาม แบบแสดงรายการภาษทก าหนดภายในเดอนมกราคมถงมนาคมของปถดไป ส าหรบผมเงนไดบางกรณกฎหมาย ยงก าหนดใหยนแบบฯ เสยภาษตอนครงป ส าหรบรายไดทเกดขนจรงในชวงครงปแรก เพอเปนการบรรเทา ภาระภาษทตองช าระและเงนได บางกรณกฎหมายก าหนดใหผจายท าหนาทหกภาษ ณ ทจายจากเงนไดทจายบางสวน เพอใหมการทยอยช าระภาษขณะทมเงนไดเกดขนอกดวย

1) ฐานภาษ ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ไดแก ผทมเงนไดเกดขนระหวางปทผานมาโดย

มสถานะอยางหนงอยางใดใน 4 ประเภท ดงน 1.1) บคคลธรรมดา หมายถง บคคลทกคนทมสภาพบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและ

พาณชย บรรพ 1 ลกษณะ 2 บคคล หมวด 1 บคคลธรรมดา สวนท 1 สภาพบคคล มาตรา 15 สภาพบคคลยอมเรมแตเมอคลอดแลวอยรอดเปนทารกและสนสดลงเมอตาย

1.2) หางหนสวนสามญหรอคณะบคคลทมใชนตบคคล หางหนสวนสามญ หมายถง หางหนสวนสามญตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

มาตรา 1025 ทมไดจดทะเบยนเปนนตบคคล เพราะเมอหางหนสวนสามญจดทะเบยนเปนนตบคคลแลว จะตองเสยภาษเงนไดนตบคคล ซงมลกษณะและหลกการแตกตางกน หางหนสวนสามญเกดขนจากการทบคคล ตงแตสองคนขนไปตกลงกระท ากจการรวมกนดวยวตถประสงคจะแบงปนก าไรอนจะพงไดแตกจการทท านน และผเปนหนสวนหมดทกคนตองรวมกนรบผดเพอหนทงปวงของหนสวนโดยไมมขอจ ากด

16

คณะบคคล ประมวลรษฎากรมไดใหค านยามไววามความหมายอยางไร คณะบคคลนน มลกษณะคลายหางหนสวนสามญ คอ ประกอบดวยบคคลธรรมดาตงแต 2 คนขนไปทมารวมกนประกอบกจการ หรอกระท าการอยางใดอยางหนง หรอหลายอยาง และการกระท านนกอใหเกดเงนไดพงประเมนตามประมวล รษฎากรขนมา หากเงนไดพงประเมนทไดรบนนมจ านวนเกน 30,000 บาท ผอ านวยการหรอผจดการของคณะบคคลนนกมหนาทน าเงนไดพงประเมนทไดรบนนมายนแบบแสดงรายการเสยภาษเงนได แตการรวมกนประกอบกจการ หรอกระท าการทกอใหเกดเงนไดพงประเมนนนตองมไดมเจตนาทจะหาก าไรเปนสวนตว เชน ชมรมนสตคณะแพทยศาสตรของมหาวทยาลยแหงหนง ซงประกอบดวยนสตจ านวนหนงทเปนสมาชก จดงานการแสดงดนตรการกศลเพอน ารายไดไปซอเครองมอแพทยไวใชในโรงพยาบาลของรฐทขาดแคลนเงนรายไดทไดรบเปนเงนไดพงประเมนทจะตองน ามายนแบบแสดงรายการเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในนามของชมรมดงกลาว เพราะชมรมประกอบดวยนสตทเปนสมาชกทกคน เมอจดการแสดงดนตรมการขายบตร และมเงนไดจากการขายบตรดงกลาว ชมรมจงมสภาพเปนคณะบคคล ผแทนของชมรม คอ ประธานชมรม มหนาทยนแบบแสดงรายการเสยภาษเงนไดในนามของชมรม

หางหนสวนสามญหรอคณะบคคลมสถานะเปนหนวยภาษทเกดขนตามบทบญญตของประมวลรษฎากร ไมมสภาพบคคล เพราะสภาพบคคลตองเปนไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 15และไมใชนตบคคล ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 65

1.3) ผถงแกความตายระหวางปภาษ ในกรณทผมเงนไดพงประเมนในปภาษทลวงมาแลวถงเกณฑทกฎหมายก าหนดไว

ถงแกความตายกอนทจะไดยนแบบแสดงรายการและเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ก าหนดใหผจดการมรดก หรอในกรณทไมมการตงผจดการมรดก ทายาท หรอผครอบครองทรพยมรดกแลวแตกรณ มหนาทยนแบบแสดงรายการและเสยภาษแทนผตาย โดยตองยนแบบแสดงรายการในนามของผตาย และเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาแทนผตาย

1.4) กองมรดกทยงไมไดแบง ผเสยภาษประเภทนตามประมวลรษฎากรก าหนดวา ส าหรบในปตอไป ถากองมรดกของ

ผตายยงมไดแบง ผจดการมรดก หรอทายาท หรอผครอบครองทรพยมรดก แลวแตกรณ มหนาทตองปฏบตยนแบบแสดงรายการและช าระภาษ ในชอกองมรดกของผตาย

ทงน เงนไดจากกองมรดกทยงมไดแบงน เมอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในนามของกองมรดกแลว เมอผจดการมรดกน าเงนทเหลอไปแบงใหแกทายาท เชน ถา นาย ก. น าเงนคาเชาหองชด ทเสยภาษในนามกองมรดกแลวมาแบงกนกบนาย ข. คนละครง เงนทนาย ก. และ นาย ข. ไดรบ กเปนเงนได พงประเมนของนาย ก. และนาย ข. ในปภาษทไดรบสวนแบงนน แตเงนสวนแบงจากกองมรดกทเสยภาษ เงนไดบคคลธรรมดาไปแลวดงกลาว ไดรบยกเวนภาษไมตองน ามารวมค านวณเปนเงนไดบคคลธรรมดาดวย ตามมาตรา 42 (16) แหงประมวลรษฎากร เพราะหากตองน ามาค านวณเพอเสยภาษอก กจะเปนการเกบภาษซ าซอนจากเงนไดจ านวนเดยวกน

17

2) อตราภาษ

ตารางท 1 ตารางแสดงอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา

เงนไดสทธ (บาท) อตรา (รอยละ) 0 – 150,000 ยกเวน

150,001 – 300,000 5 300,001 – 500,000 10 500,001 – 750,000 15 750,001 – 1,000,000 20 1,000,001 – 2,000,000 25 2,000,001 – 4,000,000 30 4,000,001 ขนไป 35

3.3.2 ภาษเงนไดนตบคคล

1) ฐานภาษ ผมหนาทเสยภาษเงนไดนตบคคล ไดแก บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทจดทะเบยน

ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และหมายความรวมถงนตบคคลอน ๆ ทไมไดจดทะเบยนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยดวย ดงน

1.1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทย 1.2) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายตางประเทศ ซงมหนาทเสยภาษ

เงนไดนตบคคลในประเทศไทย กตอเมอเขาเงอนไขขอใดขอหนง ดงตอไปน 1.2.1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศนน เขามากระท ากจการในประเทศไทย 1.2.2) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศนน กระท ากจการในทอน ๆ รวมทง

ในประเทศไทย 1.2.3) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศนน กระท ากจการอน ๆ รวมทงใน

ประเทศไทยและกจการทกระท านนเปนกจการขนสงระหวางประเทศ 1.2.4) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศนน มไดประกอบกจการในประเทศ

ไทย แตไดรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (2) (3) (4) (5) หรอ (6) ทจายจากหรอในประเทศไทย 1.2.5) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศทเสยภาษเงนไดนตบคคลในประเทศ

ไทย ตามมาตรา 76 วรรคสอง และมาตรา 76 ทว แหงประมวลรษฎากร ไดจ าหนายเงนก าไรหรอเงนประเภทอน ทกนไวจากก าไร หรอถอไดวาเปนเงนก าไรออกไปจากประเทศไทย

18

1.2.6) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศนน มไดเขามาท ากจการในประเทศไทยโดยตรง หากแตมลกจางหรอผท าการแทนหรอผท าการตดตอในการประกอบกจการในประเทศไทย ซงเปนเหตใหไดรบเงนไดหรอผลก าไรในประเทศไทย

1.3) กจการซงด าเนนการเปนทางคา หรอหาก าไร โดย 1.3.1) รฐบาลตางประเทศ 1.3.2) องคการของรฐบาลตางประเทศ 1.3.3) นตบคคลอนทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศ

1.4) กจการรวมคา (Joint Venture) 1.5) มลนธหรอสมาคมทประกอบกจการซงมรายไดแตไมรวมถงมลนธหรอสมาคมทรฐมนตร

ประกาศก าหนดใหเปนองคการหรอสถานสาธารณกศล 1.6) นตบคคลทอธบดก าหนดโดยอนมตรฐมนตรและประกาศในราชกจจานเบกษาใหเปน

บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตามประมวลรษฎากร 2) อตราภาษ

อตราภาษเงนไดนตบคคล แบงเปน 3 กรณ คอ (1) อตราภาษส าหรบการค านวณภาษจากก าไรสทธ (2) อตราภาษส าหรบค านวณหกภาษ เมอมการจายเงนไดพงประเมนบางประเภท ไดแก บรษท หรอ หางหนสวน นตบคคลทมไดประกอบกจการในประเทศไทย และการจ าหนายเงนก าไรไปตางประเทศ และ (3) อตราภาษส าหรบมลนธ หรอสมาคมอกกรณหนง ดงน

อตราภาษเงนไดนตบคคล (เสยภาษจากก าไรสทธ) 2.1) อตราทวไป รอยละ 20 ของก าไรสทธ 2.2) กรณลดอตราส าหรบบรษททมทนจดทะเบยนไมเกน 5 ลานบาทและมรายรบไมเกน 30

ลานบาท

ตารางท 2 ตารางแสดงอตราภาษเงนไดนตบคคล

ก าไรสทธ (บาท) อตรา (รอยละ) 0 - 300,000 ยกเวน

300,001 – 1,000,000 15%

19

3.4 ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย

ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ไดแก บคคลทกฎหมายก าหนดไวเปนรายกรณ โดยอาจเปนบคคลธรรมดาหรอนตบคคล หางหนสวนสามญ คณะบคคลทไมใชนตบคคล ซงเปนผจายเงนไดใหแกผรบเงนไดทมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา (บคคลธรรมดา หางหนสวนสามญ คณะบคคลซงไมใชนตบคคล) และภาษเงนไดนตบคคล โดยเงนไดทจายไมใชเงนไดพงประเมนทไดรบการยกเวนไมตองรวมค านวณเพอเสยภาษเงนได ทงน กฎหมายอาจก าหนดใหหกภาษ ณ ทจายเฉพาะกรณจายเงนไดบางประเภท หรอเฉพาะกรณจายเงนไดแกผรบเงนบางประเภทเทานนกได

3.5 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

3.5.1 กรณบคคลธรรมดา การค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจายและการยนแบบภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบบคคล

ธรรมดาไดก าหนดวธการค านวณ อตราภาษ และแบบแสดงรายการเพอเสยภาษไวในกฎหมายตาง ๆ ดงน 1) ตามมาตรา 50 แหงประมวลรษฎากร

1.1) กรณการจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (1) ไดแก เงนไดเนองจากการจางแรงงาน เชน เงนเดอน คาจาง เบยงเลยง บ าเหนจบ านาญ เงนทออกใหเปนคาภาษเงนได การใหอาหารรบประทานโดยไมคดมลคา หรอการไดอยบานของนายจาง หรอผจายเงนไดโดยไมเสยคาเชา เปนตน และการจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (2) ไดแก เงนไดเนองจากหนาทหรอต าแหนงงานทท า หรอจากการรบจางท างานให เชน คาธรรมเนยม คานายหนา คาสวนลด เบยประชม เปนตน

การค านวณหกภาษเงนได ณ ทจาย ใหคณเงนไดพงประเมนดวยจ านวนคราวทจะตองจายเพอ ใหไดจ านวนเงนเสมอนหนงวาไดจายทงปแลวค านวณภาษ ในท านองเดยวกบการค านวณภาษสนป โดยหกคาใชจายและคาลดหยอนตาง ๆ ออกกอน เหลอเงนไดสทธเทาใดจงน าไปคดภาษตามบญชอตราภาษไดเงนภาษทงสนเทาใด ใหหารดวยจ านวนคราวทจะตองจายและไดผลลพธเปนเงนเทาใดใหหกภาษไวจ านวนเทานน

ทงน ถาการหารดวยจ านวนคราวทจะตองจายตามวธการขางตนไมลงตว หากเหลอเศษเทาใดใหเพมเงนเทาจ านวนทเหลอเศษนนรวมเขากบเงนภาษทจะตองหกไวครงสดทายในปนน เพอใหไดยอดเงนภาษทหกรวมทงปเทากบจ านวนภาษทจะตองเสยทงป

1.2) กรณการจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (1) และ 40 (2) ซงนายจางจายใหครงเดยว เพราะเหตออกจากงาน ตามหลกเกณฑวธการและเงอนไขทอธบดก าหนดในประกาศอธบดกรมสรรพากร (ฉบบท 45) ใหค านวณตามเกณฑในมาตรา 48 (5) เปนเงนทงสนเทาใด ใหหกภาษเงนได ณ ทจายไวเทานน

20

การค านวณตามเกณฑในมาตรา 48 (5) ก าหนดใหผมเงนไดสามารถเลอกเสยภาษโดยการน าเงนไดพงประเมนหกคาใชจายเปน

จ านวนเทากบ 7,000 บาท คณดวยจ านวนปทท างาน แตไมเกนเงนไดพงประเมน เหลอเทาใดใหหกคาใชจายอกรอยละ 50 ของเงนทเหลอนน แลวค านวณภาษตามอตราภาษเงนได

ในกรณทเงนไดพงประเมนดงกลาวจายในลกษณะเงนบ าเหนจจ านวนหนง และเงนบ านาญ อกจ านวนหนง ใหถอวาเฉพาะเงนทจายในลกษณะเงนบ าเหนจเปนเงนซงนายจางจายครงเดยว เพราะเหต ออกจากงาน และใหลดคาใชจายจ านวน 7,000 บาท ลงเหลอ 3,500 บาท

การนบ “จ านวนปทท างาน” ในกรณบ าเหนจหรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกนททางราชการจาย ใหถอจ านวนปทใช

เปนเกณฑในการค านวณเงนบ าเหนจหรอเงนอนในลกษณะเดยวกนนน ตามกฎหมาย ระเบยบ หรอขอบงคบ ของทางราชการ ในกรณค านวณจ านวนปทท างานในกรณอน เศษของปถาถง 183 วนใหถอเปน 1 ป ถาไมถง 183 วนใหปดทง

1.3) กรณการจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (3) ไดแก คาแหงกดวลล คาแหงลขสทธ หรอสทธอยางอน ๆ และเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) ไดแก ดอกเบยพนธบตร ดอกเบยเงนฝาก ดอกเบยหนก ดอกเบยเงนกยม เงนปนผล เงนสวนแบงของก าไรฯ ใหค านวณหกตามบญชอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดา นอกจากกรณดงตอไปน

กรณท 1: ใหหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 15 ไดแก (1) ดอกเบยพนธบตร ดอกเบยเงนฝากธนาคารในราชอาณาจกร ดอกเบยเงนฝากสหกรณ

ดอกเบยหนก ดอกเบยตวเงนทไดจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล หรอนตบคคลอน ดอกเบยเงนกยมทไดจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล หรอนตบคคลอน ดอกเบยทไดจากสถาบนการเงนทมกฎหมายโดยเฉพาะของประเทศไทยจดตงขนส าหรบใหกยมเงน เพอสงเสรมเกษตรกรรม พาณชยกรรม หรออตสาหกรรม

(2) ผลประโยชนทไดจากการโอนพนธบตร หนก หรอตวเงน หรอตราสารแสดงสทธในหน ทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล หรอนตบคคลอนเปนผออก ทงน เฉพาะทตราคาเปนเงนไดเกนกวาทลงทน

(3) ผลตางระหวางราคาไถถอนกบราคาจ าหนายตวเงน หรอตราสารแสดงสทธในหน ทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหรอนตบคคลอนเปนผออก ใหถอวาผออกตวเงน ผออกตราสารแสดงสทธ ในหน หรอนตบคคลผโอนตวเงนหรอตราสารดงกลาวใหแกผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปน ผจายเงนไดพงประเมน และใหผจายเรยกเกบภาษเงนไดจากผรบในอตรารอยละ 15 ของเงนได และใหถอวาภาษทเรยกเกบนนเปนภาษทหกไว

ในกรณ (1) (2) หรอ (3) ขางตน ผมเงนไดจะเลอกเสยภาษตามทถกหก ณ ทจายในอตราดงกลาวโดยไมตองน าไปรวมค านวณกบเงนไดอนกได

กรณท 2: ใหหกภาษเงนได ณ ทจาย รอยละ 10. ไดแก เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ข)ไดแก เงนปนผล เงนสวนแบงของก าไร หรอประโยชนอนใดทไดจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล กองทนรวม

21

หรอสถาบนการเงนทมกฎหมายไทยใหจดตงขนโดยเฉพาะ ส าหรบการใหกยมเงนเพอสงเสรมเกษตรกรรม

พาณชยกรรม หรออตสาหกรรม ใหค านวณหกในอตรารอยละ 10 ของเงนได และผมเงนไดจะเลอกเสยภาษตามทถกหก ณ ทจายในอตราดงกลาว โดยไมตองน าไปรวมค านวณกบเงนไดอนกได

ทงน เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ข) ซงไดรบจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทย จะไดรบเครดตภาษในการค านวณภาษโดยใหน าอตราภาษเงนไดทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลนนตองเสย หารดวยผลตางของหนงรอยลบดวยอตราภาษเงนไดดงกลาวนน ไดผลลพธเทาใดใหคณดวยจ านวนเงนปนผลหรอสวนแบงก าไรทไดรบ ทงน เฉพาะผมเงนไดทมภมล าเนา อยในประเทศไทย หรอเปนผอยในประเทศไทยเทานน เครดตภาษนจะน ามาใชในการค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาตอนสนปภาษเทานน แตไมเกยวกบการค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย

นอกจากน มการลดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายตามมาตรา 50 (2) (ก) และคงจดเกบในอตรารอยละ 10 ของเงนได ส าหรบเงนไดพงประเมนทเปนเงนเทยบเทาเงนปนผลทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลซงจายใหแกผรบซงมไดเปนผอยในประเทศไทยผมเงนไดซงอยในประเทศไทยและไดรบเงนไดพงประเมนทเปนเงนเทยบเทาเงนปนผลจากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคลขางตน และยอมใหผจายเงนไดนนหกภาษ ณ ทจาย ตามมาตรา 50 (2) ในอตรารอยละ 10

ของเงนได เมอถงก าหนดยนรายการใหไดรบยกเวนไมตองน าเงนเทยบเทาเงนปนผลดงกลาวมารวมค านวณเพอเสยภาษเงนได ทงน เฉพาะกรณทผมเงนไดดงกลาวไมขอรบเงนภาษทถกหกไวนนคน หรอไมขอเครดตภาษทถกหกไวนนไมวาทงหมดหรอบางสวน

กรณท 3: ไมตองหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ไดแก ดอกเบยเงนกยมทบคคลธรรมดา คณะบคคล หรอหางหนสวนสามญเปนผจายใหแกผรบซงเปนผอยในประเทศไทยไมตองหกภาษเงนได ณ ทจาย ผรบเงนไดมหนาทยนแบบแสดงรายการเสยภาษเงนไดเอง

1.4) กรณจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (5) ไดแก เงนหรอประโยชนอยางอนทไดเนองจากการใหเชาทรพยสนฯ และเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (6) ไดแก เงนไดจากวชาชพอสระ ทจายใหแกผรบซงมไดเปนผอยในประเทศไทย ใหค านวณหกในอตรารอยละ 15 ของเงนได

1.5) กรณจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (5) (6) (7) ไดแก เงนไดจากการรบเหมา ทผรบเหมาตองลงทนดวยการจดหาสมภาระในสวนส าคญนอกจากเครองมอ และมาตรา 40 (8) ไดแก เงนไดจากการธรกจ การพาณชย การเกษตร การอตสาหกรรม การขนสง การขายอสงหารมทรพย หรอการอนนอกจากทระบไวในมาตรา 40 (1) ถง 40 (7) แลว แตไมรวมถงการจายซอพชผลทางการเกษตร และนอกจาก กรณตาม 1.6) ทผจายเปนรฐบาล องคการของรฐบาล เทศบาล สขาภบาล หรอองคการบรหารราชการ สวนทองถนอนซงจายเงนไดใหแกผรบรายหนง ๆ มจ านวนรวมทงสนตงแต 10,000 บาทขนไป แมการจายนนจะไดแบงจายครงหนง ๆ ไมถง 10,000 บาทกด ใหค านวณหกภาษในอตรารอยละ 1 ของยอดเงนไดพงประเมน เวนแตเงนไดในการประกวดหรอแขงขน ใหค านวณหกตามอตราภาษเงนได

22

1.6) กรณจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (8) เฉพาะทจายใหแกผรบซงขายอสงหารมทรพย หรอโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยโดยไมมคาตอบแทน ใหค านวณหกภาษและน าสง ตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรม ในขณะทมการจดทะเบยน ในกรณทไมมการจดทะเบยน สทธและนตกรรมใหน าสง ณ ทวาการอ าเภอภายใน 7 วน นบแตวนทจายเงนไมวาตนจะไดหกภาษไวแลวหรอไม

กรณเงนไดจากการขายอสงหารมทรพยใหค านวณหกภาษ ณ ทจาย ดงน (1) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดก หรออสงหารมทรพยทไดรบจาก

การใหโดยเสนหา ใหหกคาใชจายรอยละ 50 ของเงนได เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธแลวหารดวยจ านวนป ทถอครองไดผลลพธเปนเงนเทาใดใหค านวณภาษตามอตราภาษเงนได ไดเทาใดใหคณดวยจ านวนปทถอครอง

ผลลพธทไดเปนเงนภาษทตองหกและน าสง (2) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยทไดมาโดยทางอน นอกจาก (1) ใหหกคาใชจาย

ตามทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยการก าหนดคาใชจายทยอมใหหกจากเงนไดพงประเมนจากการขายอสงหารมทรพย (ฉบบท 165) พ.ศ. 2529 เหลอเทาใดถอเปนเงนไดสทธแลวหารดวยจ านวนปทถอครอง ไดผลลพธเปนเงนเทาใดใหค านวณภาษตามอตราภาษเงนได ไดเทาใดใหคณดวยจ านวนปทถอครองผลลพธทไดเปนเงนภาษทตองหกและน าสง

ส าหรบคาใชจายทใหหกเปนการเหมาตามทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกาดงกลาว ขนอยกบ จ านวนปทถอครองอสงหารมทรพย คอ

ตารางท 3 แสดงจ านวนปทถอครองอสงหารมทรพย

จ านวนปทถอครอง (ป) 1 2 3 4 5 6 7 8 ป ขนไป

หกคาใชจายได (รอยละของเงนไดพงประเมน) 92 84 77 71 65 60 55 50

(3) เงนไดจากการขายอสงหารมทรพยอนเปนมรดกหรอทไดมาโดยมไดมงในทางการคา หรอหาก าไร ผมเงนไดอาจเลอกเสยภาษตามวธการค านวณขางตน (ซงเปนวธการค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย)แทนการน าไปรวมค านวณภาษตามปกตกได ภาษทค านวณไดนถาเกนรอยละ 20 ของราคาขาย กใหเสยเพยงรอยละ 20 ของราคาขายเทานน

ในกรณทเลอกเสยภาษโดยน าไปรวมค านวณภาษตามปกต ใหหกคาใชจายรอยละ 50 ของเงนไดตาม (ก) หรอตามทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกาตาม (ข) แลวแตกรณ เหลอเทาใดน าไปรวมค านวณภาษกบเงนไดอยางอน

ค าวา “จ านวนปทถอครอง” ใน (1) หรอ (2) หมายถงจ านวนปนบตงแตปทไดกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยถงปทโอนกรรมสทธ หรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพยนน ถาเกนสบปใหนบเพยงสบป และเศษของปใหนบเปนหนงป

23

2) ตามมาตรา 3 เตรส แหงประมวลรษฎากร การหกภาษเงนได ณ ทจายกรณน เปนกรณจ าเปนเพอประโยชนในการจดเกบภาษ โดยใหอธบด

กรมสรรพากรมอ านาจออกค าสงใหผจายเงนไดพงประเมนทไมมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายตามมาตราอน ทก าหนดไวในประมวลรษฎากร ตองหกภาษเงนได ณ ทจายเพมเตมได ทงน ภายใตหลกเกณฑ เงอนไข และอตราทก าหนดโดยกฎกระทรวง

ดงนน อธบดกรมสรรพากรจงไดมค าสงท ท.ป. 4/2528 (แกไขโดยค าสงกรมสรรพากรท ท.ป. 101/2544 ท.ป. 104/2544 และ ท.ป. 111/2545) ก าหนดใหมการหกภาษ ณ ทจายในหลายกรณจากผมหนาทเสยภาษเงนได ซงมทงกรณทเปนภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายและภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจาย ดงรายละเอยดทสรปไวตามตารางท 4

ตารางท 4 สรปการหกภาษเงนได ณ ทจายตามมาตรา 3 เตรส และค าสงกรมสรรพากรท ท.ป. 4/2528

ประเภทเงนไดพงประเมนทจาย ผจายทมหนาทหกภาษ ผทตองถกหกภาษ อตราภาษ (รอยละ)

แบบแสดง รายการ

1. เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (2) และ (3) เชน คานายหนา คาแหงกดวลล คาแหงลขสทธ หรอสทธอยางอน เปนตน

- บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล - นตบคคลอน

1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบกจการในประเทศไทย

2) มลนธหรอสมาคม

3 10

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 53

2. เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ก) เชน ดอกเบยเงนฝาก ดอกเบยตวเงน

- ธนาคารพาณชย - บรษทตามกฎหมายวา ดวยการประกอบธรกจ เงนทน ธรกจหลกทรพย ธรกจเครดตฟองซเอร

1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบ กจการในประเทศไทย (ไมรวมถงธนาคารพาณชย / บรษทตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย ธรกจเครดตฟองซเอร)


1 10

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 53

3. เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ก) เฉพาะดอกเบยพนธบตร ดอกเบยหนก

- บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล - นตบคคลอน (ไมรวม ถงธนาคารพาณชย/ บรษทตามกฎหมายวา ดวยการประกอบธรกจ เงนทน ธรกจหลกทรพย ธรกจเครดตฟองซเอร)

ธนาคารพาณชยหรอบรษทตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย ธรกจเครดตฟองซเอร

1 ภ.ง.ด. 53

4. เงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ก) เฉพาะ - ดอกเบยพนธบตร - ดอกเบยหนก - ดอกเบยตวเงน - ดอกเบยเงนกยม - ดอกเบยเงนกยมทอยในบงคบตองถกหกภาษไว ณ ทจายตามกฎหมายวาดวยภาษเงนไดปโตรเลยมเฉพาะสวนทเหลอจาก ถกหกภาษไว ณ ทจายตามกฎหมายดงกลาว

- ผลตางระหวางราคาไถถอนกบราคาจ าหนาย ตวเงน หรอตราสารแสดงสทธในหน ทบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหรอ นตบคคลอนเปนผออกและจ าหนาย ครงแรกในราคาต ากวาราคาไถถอน

1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทประกอบกจการในประเทศไทย (ไมรวมถง ธนาคารพาณชย/บรษทตามกฎหมายวาดวย การประกอบธรกจเงนทน ธรกจหลกทรพย ธรกจเครดตฟองซเอร)


1

10

ภ.ง.ด. 53

24

ตารางท 4 (ตอ)



5. เงนปนผลหรอสวนแบงของก าไรหรอผลประโยชนอนใด ตามมาตรา 40 (ข)

- บรษทหรอหาง หนสวนนตบคคลทตงขน ตามกฎหมายไทย - กองทนรวม - สถาบนการเงนทม กฎหมายเฉพาะของ ประเทศไทยจดตงขน ส าหรบใหกยมเงนเพอ สงเสรมเกษตรกรรมฯ (ไมรวมถงกจการรวมคา)

1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขน ตามกฎหมายของตางประเทศประกอบกจการ ในประเทศไทยดวย

2) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขน ตามกฎหมายไทย (ไมรวมบรษทจดทะเบยน และบรษทจ ากดซงถอหนในบรษทจ ากด ผจายเงนปนผลไมนอยกวารอยละ 25 ของหน ทงหมดทมสทธออกเสยงในบรษทจ ากด ผจายเงนปนผล และบรษทจ ากดผจายเงนปนผล ไมไดถอหนในบรษทรบเงนปนผล ไมวาโดย ทางตรงหรอโดยทางออม)

10 10

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 53

6. คาเชาหรอประโยชนอยางอนทไดจากการ ใหเชาทรพยสนตามมาตรา 40 (5) (ก) ไดแก คาเชาอาคาร บาน โรงเรอน สงปลกสรางอยางอน ฯลฯ (แตไมรวมถงคาแหงอาคารหรอโรงเรอนทไดรบกรรมสทธและคาเชาตามสญญาใหเชาทรพยสนแบบลสซง



2) มลนธหรอสมาคม 3) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

5 10 5

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 3

คาเชาเรอตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมพาณชยนาวทใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศ


2) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

1 1

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 3

7. คาวชาชพอสระ ตามมาตรา 40 (6) 1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบกจการในประเทศไทย

2) มลนธหรอสมาคม 3) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

3 10 3

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 3

8. คาจางท าของตามมาตรา 40 (7) และมาตรา 40 (8)


1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบกจการในประเทศไทย (ไมรวมถงมลนธหรอสมาคม)

2) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศประกอบกจการ ในประเทศไทย โดยมส านกงานสาขาตงอย เปนการถาวรในประเทศไทย


3 3 3

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 3

25




9. คาจางท าของ

- บคคล - บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล - นตบคคลอน - หางหนสวนสามญ - คณะบคคลทไมใช นตบคคล

บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศประกอบกจการในประเทศไทย โดยไดมส านกงานสาขาตงอยเปนการถาวรในประเทศไทย

5 ภ.ง.ด. 53

10. รางวลในการประกวด การแขงขน การชงโชคหรอการอนใดอนมลกษณะท านองเดยวกน

1) ผมหนาทเสยภาษเงนไดนตบคคล หรอ 2) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

5 5

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 3

11. คานกแสดงสาธารณะ (ไดแก นกแสดงละครภาพยนตร วทยโทรทศน นกรอง นกดนตร นกกฬาอาชพ หรอนกแสดงเพอความบนเทงใด ๆ)

1) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาทมภมล าเนาอยในตางประเทศ

2) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาทมภมล าเนาอยในประเทศไทย

5-37 5

ภ.ง.ด. 3 ภ.ง.ด. 3

12. คาโฆษณา - บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล

- นตบคคลอน

1) ผมหนาทเสยภาษเงนไดนตบคคล 2) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

2 2

ภ.ง.ด. 53 ภ.ง.ด. 3

13. คาสนคาพชผลทางการเกษตรประเภท ยางแผน มนส าปะหลง ปอ ขาว ขาวโพด ออย เมลดกาแฟ ผลปาลมน ามน

- บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล

- นตบคคลอนเฉพาะกรณ ผซอเปนผสงออกหรอ ผผลตตามทระบไว (แตไมรวมถงกลม เกษตรกรตามกฎหมาย วาดวยสหกรณ)

ผมหนาทเสยภาษเงนไดนตบคคล 0.75 ภ.ง.ด. 53

14. คาบรการตามมาตรา 40 (8) (แตไมรวมถง (1) การจายเงนไดตาม 8, 9, 11, 12, 15 และ

17 ซงก าหนดใหหกภาษเงนได ณ ทจายโดยเฉพาะแลว

(2) การจายคาบรการโรงแรมและภตตาคาร (3) การจายคาเบยประกนชวต)


1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบกจการในประเทศไทย (ไมรวมถงมลนธหรอสมาคม)


3 3

ภ.ง.ด. 53

ภ.ง.ด. 3

26




15. รางวล สวนลด หรอประโยชนใด ๆ เนองจากการสงเสรมการขาย

- บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล

- นตบคคลอน - บรษทหรอหางหนสวน นตบคคล

- นตบคคลอน

1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทประกอบกจการในประเทศไทย (ไมรวมถงมลนธหรอสมาคม)

2) ผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา (ไมรวมถงผรบทเปนผซอสนคาหรอผรบบรการ ซงเปนผบรโภคหรอผประกอบการโดยตรง โดยมไดมวตถประสงคจะน าไปขายตอไป)

3 3

ภ.ง.ด. 53

ภ.ง.ด. 3

16. คาเบยประกนวนาศภย บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบกจการวนาศภยตามกฎหมายวาดวยการประกนวนาศภยในประเทศไทย

1 ภ.ง.ด. 53

17. คาขนสง (ไมรวมถงคาโดยสารส าหรบ การขนสงสาธารณะ)

1) บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ทประกอบกจการในประเทศไทย (ไมรวมถงมลนธหรอสมาคม)


1 1

ภ.ง.ด. 53

ภ.ง.ด. 3

3) แบบแสดงรายการเพอเสยภาษ ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายมหนาทยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษตามแบบทอธบด

กรมสรรพากรก าหนด ซงแบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก 3.1) แบบแสดงรายการทยนพรอมกบการน าสงภาษทกครง (มาตรา 59 ตามประมวลรษฏากร) 3.2) แบบแสดงรายการทยนแสดงยอดสรป หรอรายการเงนไดพงประเมนทจายไปทงป และเงนภาษ

ทน าสง โดยไมมการน าสงภาษ (มาตรา 58 ตามประมวลรษฏากร) ทงน สามารถสรปแบบแสดงรายการเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายไดดงตาราง

ตอไปน

27

ตารางท 5 สรปแบบแสดงรายการเพอเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายได

ประเภทเงนได พงประเมนทจายแกผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา

ผจายเงนได มหนาทหกภาษ ณ ทจาย และยนแบบแสดงรายการ

แบบแสดงรายการยน พรอมกบช าระเงนภาษ

แบบแสดงรายการยน แสดงยอดสรปเมอสนปภาษ หมายเหต

แบบฯ ทใช ก าหนดเวลา แบบฯ ทใช ก าหนดเวลา 1. เงนไดพงประเมนประเภทท 1 และ 2 ไดแกเงนเดอน คาจาง เบยเลยง บ าเหนจ บ านาญ คานายหนา ฯลฯ

- บคคล หางหนสวน บรษท สมาคม หรอคณะบคคล

- รฐบาล เทศบาล สขาภบาล หรอองคการบรหารราชการสวนทองถนอน

ภ.ง.ด.1

ภายใน 7 วน นบแตวนสนเดอน

ของเดอนทจายเงน

ภ.ง.ด.1 ก.

ภ.ง.ด.1 ก (พเศษ)

ภายในเดอน กมภาพนธ ของปถดไป

กรณการตงฎกาเบกเงน ไมตองยนแบบ ภ.ง.ด.1

2. เงนไดพงประเมนประเภทท 3 และ 4 ไดแก คาแหงกดวลล คาแหงลขสทธ ดอกเบย เงนปนผล ฯลฯ

-บคคล หางหนสวน บรษท สมาคม หรอคณะบคคล

- รฐบาล เทศบาล สขาภบาล หรอองคการ บรหารราชการสวนทองถนอน

ภ.ง.ด.2 ภายใน 7 วน นบแตวนสนเดอน


ภ.ง.ด. 2 ก ภายในเดอน มกราคม

ของปถดไป

ยน ภ.ง.ด. 2 ก เฉพาะกรณหกภาษ ณ ทจายจากเงนไดพงประเมน ประเภทท 4 กรณ การตงฎกาเบกเงน ไมตองยนแบบ ภ.ง.ด.2

3. เงนไดพงประเมนประเภทท 5, 6 , 7 และ 8 ไดแก การใหเชาทรพยสนฯ วชาชพอสระ การรบเหมา ธรกจ การพาณชย ฯลฯ

- บคคล หางหนสวน บรษท สมาคม หรอคณะบคคล (เฉพาะกรณจายเงนไดพงประเมนประเภทท 6 ทจายใหแกผรบทไมมภมล าเนาในประเทศไทย)

- รฐบาล องคการของรฐบาล เทศบาล สขาภบาล หรอ องคการบรหารราชการสวนทองถนอน

ภ.ง.ด. 3

ภ.ง.ด. 3

ภายใน 7 วน นบแตวนสนเดอน

ของเดอนทจายเงน -

-

ภ.ง.ด. 3 ก

-

ภายในเดอน มกราคม

ของปถดไป

กรณมการตงฎกาเบกเงนไมตองยน ภ.ง.ด. 3

4. ตามมาตรา 3 เตรส และค าสงกรมสรรพากรท ท.ป.4/2548

ภ.ง.ด.3 (ถาผรบเงนมหนาทเสยภาษเงนไดนตบคคลตองใชแบบ ภ.ง.ด.53)

ภายใน 7 วนนบแตวนสนเดอน


- -

28

3.5.2 กรณนตบคคล การหกภาษเงนได ณ ทจายกรณนตบคคลนน ประมวลรษฎากรบญญตใหผจายเงนไดหกภาษจาก

เงนทจายและน าสงรฐบาลกอนทจะจายเงนใหแกบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ภาษเงนไดนตบคคล ทถกหกไว ณ ทจายน ใหถอเปนเครดตในการค านวณภาษเงนไดนตบคคลได เมอถงก าหนดเวลายนแบบและเสยภาษเงนไดนตบคคลครงรอบระยะเวลาบญชหรอสนรอบระยะเวลาบญชแลวแตกรณ

การหกภาษเงนไดนตบคคลมอย 3 กรณ ดงน 1) ตามมาตรา 69 ทว แหงประมวลรษฎากร

กรณทสวนราชการจายเงนไดใหแกบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลไดก าหนดใหหก ภาษเงนได ณ ทจาย ดงน

1.1) ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ไดแก รฐบาล องคการของรฐบาล เทศบาล สขาภบาลหรอองคการบรหารราชการสวนทองถนอน

1.2) ผถกหกภาษเงนได ณ ทจาย ไดแก บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทไดรบเงนไดไมวาประเภทใดจากผจายตามขอ 1.1)

1.3) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย สวนราชการทจายเงนไดไมวาประเภทใดจะตองหกภาษ เงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 1 ของยอดเงนไดพงประเมนทจาย ทงน เพอเปนการลดภาระในการหกภาษ เงนได ณ ทจายใหแกผจายเงนในจ านวนไมมาก กระทรวงการคลงจงไดผอนผนวางแนวปฏบตไววา หากเปน การจายเงนไดตามมาตรา 40 ใหบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลใด ครงหนง ๆ ต ากวา 500 บาทลงมาไมตอง หกภาษเงนได ณ ทจาย

1.4) การน าสงภาษเงนได ณ ทจายตามมาตรา 69 ทว จะตองน าสงอ าเภอภายใน 7 วน ไดนบแตวนทจาย แตไดผอนผนขยายเวลาน าสงและยนแบบแสดงรายการภายใน 7 วน นบแตวนสนเดอน ทจายเงนไดพงประเมน โดยแบบแสดงรายการทยน ไดแก ภ.ง.ด. 53

2) ตามมาตรา 69 ตร แหงประมวลรษฎากร กรณบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลขายอสงหารมทรพย มหลกเกณฑและวธการหกภาษ

เงนได ณ ทจาย ดงน 2.1) ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ไดแก บคคล หางหนสวน บรษท สมาคม คณะบคคลท

จายเงนคาซออสงหารมทรพยใหแกบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล 2.2) ผถกหกภาษเงนได ณ ทจาย ไดแก บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตามประมวล

รษฎากรซงขายอสงหารมทรพย 2.3) อตราการหกภาษเงนได ณ ทจาย ผจายเงนคาซออสงหารมทรพยจะตองหกภาษจากเงนท

จายในอตรารอยละ 1 ของยอดเงนไดพงประเมนทจาย ทงน ไมวาจะจายเปนเงนจ านวนเทาใดกตาม การหกภาษเงนได ณ ทจายจะหกเมอมการโอนกรรมสทธหรอสทธครอบครองในอสงหารมทรพย ในกรณท

29

บรษทหรอหางหนสวนนตบคคลไดท าสญญาซอขายและไดลงบญชเปนรายการขายแลว แตยงไมไดมการโอนกรรมสทธใหแกผซอ กยงไมตองมการหกภาษ ณ ทจาย

2.4) การน าสงภาษ ภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบการขายอสงหารมทรพยน ผหกตองน าสงตอพนกงานเจาหนาทผรบจดทะเบยนสทธและนตกรรมในขณะทมการจดทะเบยน ในกรณทไมมการหกภาษน าสง พนกงานเจาหนาทจะไมลงนามรบร ยอมใหท า หรอบนทกการจดทะเบยนสทธและนตกรรมในอสงหารมทรพย

3) ตามมาตรา 3 เตรส แหงประมวลรษฎากร เชนเดยวกบกรณหก ณ ทจายบคคลธรรมดาในหวขอ 3.5.1 ขอ 2)

3.5.3 การเสยภาษเงนไดระหวางประเทศ และการหกภาษเงนได ณ ทจาย การเสยภาษเงนไดระหวางประเทศโดยทวไปแลวมลกษณะเดยวกนกบการเสยภาษเงนไดหก ณ

ทจาย กลาวคอ มการหกภาษไวเมอมการจายเงนได เพอปองกนการหลกเลยงภาษ และในบางกรณถอเปน การอ านวยความสะดวกใหแกผเสยภาษใหมการเสยภาษในคราวเดยวโดยไมตองน ามารวมค านวณเพอ เสยภาษประจ าปอกครงหนง

ภายใตกฎหมายปจจบน การเสยภาษเงนไดระหวางประเทศเปนไปตามบทบญญตแหงประมวลรษฎากรและขอบท (Article) ตามอนสญญาภาษซอน ซงอนสญญาภาษซอนเปนสญญาระหวางประเทศ ในลกษณะทวภาค (Bilateral Agreement) ทมวตถประสงคเพอขจดหรอบรรเทาภาระภาษซ าซอนระหวางประเทศ โดยภาระภาษซ าซอนดงกลาวเกดขนเนองจากอ านาจการจดเกบภาษจากฐานรายไดจ านวนเดยวกนเปนของทงสองประเทศ นอกจากน อนสญญายงมบทบาทในการจดสรรรายไดภาษระหวางคสญญาผานการเครดตหรอก าหนดสทธการเกบภาษภายใตกรอบแนวทางทเปนสากล รวมทงก าหนดเพดานอตราภาษบางประเภท เชน เงนปนผล ดอกเบย คาสทธ เปนตน เพอเปนการขจดอปสรรคดานการลงทนขามชาต

ขอบทกฎหมายทเกยวของกบการจดเกบภาษเงนไดระหวางประเทศ มดงน 1) มาตรา 66 วรรคสอง แหงประมวลรษฎากร ประกอบขอบทเรองสถานประกอบการถาวรของ

อนสญญาภาษซอน กรณบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศ กระท ากจการ

ในประเทศไทย และเขาขายมสถานประกอบการถาวร (Permanent establishment) ในประเทศไทยตามขอบทของ อนสญญาภาษซอน ใหยนเสยภาษในอตรารอยละ 20 ของก าไรสทธ เฉพาะจากกจการทไดกระท าในประเทศไทย โดยค านวณก าไรสทธจากรายไดหกดวยรายจาย ในรอบระยะเวลาบญช 12 เดอนใด ๆ ในลกษณะเดยวกบบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทจดตงขนตามกฎหมายไทย แลวน าสงเจาพนกงานภายใน 150 วน นบแตวนสดทายของรอบระยะเวลาบญช โดยแบบแสดงรายการทยน ไดแก ภ.ง.ด. 50

30

2) มาตรา 67 แหงประมวลรษฎากร ประกอบขอบทเรองการขนสงระหวางประเทศของอนสญญาภาษซอน

กรณบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศ และกระท ากจการขนสงระหวางประเทศ ใหเสยภาษจากกจการขนสงดงกลาว ดงน

2.1) กรณรบขนคนโดยสาร ใหเสยภาษในอตรารอยละ 3 ของคาโดยสารคาธรรมเนยม และประโยชนอนใดทเรยกเกบในประเทศไทยกอนหกรายจายใด ๆ เนองในการรบขนคนโดยสารนน

2.2) กรณรบขนของ ใหเสยภาษในอตรารอยละ 3 ของคาระวาง คาธรรมเนยม และประโยชนอนใดทเรยกเกบไมวาในหรอนอกประเทศไทยกอนหกรายจายใด ๆ เนองในการรบขนของออกจาก ประเทศไทยนน

จากนนใหน าสงเจาพนกงานภายใน 150 วน นบแตวนสดทายของรอบระยะเวลาบญช โดยแบบ แสดงรายการทยน ไดแก ภ.ง.ด. 52

อยางไรกด หากบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลตางประเทศดงกลาวมทตงอนเปนศนยกลางจดการและควบคมทแทจรง (Place of effective management) ในประเทศคสญญาของไทยตามอนสญญาภาษซอน กสามารถใชสทธเสยภาษเฉพาะประเทศคสญญาดงกลาวได และไมตองเสยภาษในประเทศไทย ทงน รฐบาลไทยมนโยบายใหยกเวนภาษเฉพาะการขนสงทางอากาศเทานน สวนกรณการขนสงทางเรอ รฐบาลไทยมนโยบายคมครองกจการพาณชยนาวในประเทศ โดยใหสทธการจดเกบภาษในทงสองประเทศ โดยใหลดอตราลงกงหนง เหลอรอยละ 1.5

3) มาตรา 70 แหงประมวลรษฎากร ประกอบขอบทเรองคาสทธ ดอกเบย เงนปนผล ผลไดจากทน ของอนสญญาภาษซอน

กรณบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศ มไดประกอบกจการในประเทศไทย แตไดรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (2) (3) (4) (5) หรอ (6) ทจายจากหรอในประเทศไทย ใหผจายหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 15 แลวน าสงอ าเภอภายใน 7 วนไดนบแตวนสนเดอนทจายเงนไดพงประเมน โดยแบบแสดงรายการทยน ไดแก ภ.ง.ด. 54 ยกเวนเงนปนผลหรอเงนสวนแบงของก าไรตามมาตรา 40(4 )(ข) ใหหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 10

อยางไรกด มขอยกเวนกรณไมมสถานประกอบการถาวรในประเทศไทย ดงน 3.1) กรณไดรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (2) และ (6) ใหสามารถใชสทธยกเวนภาษ

ไดตามอนสญญาภาษซอน ซงบางอนสญญาใหรวมถงเงนไดประเภทผลไดจากทนตามมาตรา 40 (4) (ช) ในบางประเภทดวย

3.2) กรณไดรบเงนไดประเภทดอกเบยตามมาตรา 40 (4) (ก) เงนปนผลหรอสวนแบงก าไร มาตรา 40 (4) (ข) และคาสทธตามมาตรา 40 (3) ใหสามารถใชอตราภาษตามอนสญญาภาษซอนได ซงบางอนสญญาใชอตราทต ากวาประมวลรษฎากร

31

4) มาตรา 70 ทว แหงประมวลรษฎากร กรณบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทยหรอทตงตามกฎหมายของ

ตางประเทศซงจ าหนายเงนก าไร หรอเงนประเภทอนใดทกนไวจากก าไรหรอทถอไดวาเปนเงนก าไรออกไปจากประเทศไทย ใหหกภาษในอตรารอยละ 10 แลวน าสงอ าเภอภายใน 7 วนไดนบแตวนสนเดอนทจายเงนได พงประเมน โดยแบบแสดงรายการทยน ไดแก ภ.ง.ด. 54

5) พระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 18) พ.ศ. 2505 และพระราชกฤษฎก ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยการยกเวนรษฎากร (ฉบบท 300) พ.ศ. 2539 ประกอบขอบทเรองการขจดภาษซอนของอนสญญาภาษซอน

ก าหนดใหมการขจดภาษซ าซอนโดยการเครดตธรรมดา (Ordinary Credit) กลาวคอ ใหบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลน าภาษทไดเสยไปแลวในตางประเทศมาเครดตออกจากภาษทตองเสยในประเทศ โดยสามารถเครดตไดไมเกนภาษทตองเสยในประเทศ

3.5.4 หนาททวไปของผหกภาษเงนได ณ ทจาย 1) ค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตามวธการทกฎหมายก าหนดทกคราวทมการจายเงนไดแลวหกไว 2) น าเงนภาษทตนมหนาทค านวณและหกไวน าสง ณ ทวาการอ าเภอภายใน 7 วน นบแตวนทจายเงน

ไมวาจะไดหกภาษไวหรอไม เวนแตกรณการขายอสงหารมทรพย เจาพนกงานทดนมการท านตกรรมนนจะเปนผด าเนนการสงแทน อยางไรกด มการขยายเวลาน าสงภายใน 7 วนนบแตวนสนเดอนของเดอนทจายเงนไดแลว ทงน หากวนสดทายแหงก าหนดเวลาน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายตรงกบวนหยดราชการใหนบวนทเรมท าการใหมตอจากวนทหยดท าการนนเปนวนสดทายของระยะเวลา

3) พรอมกบการน าเงนภาษสงตาม ขอ 2) ตองยนรายการตามแบบทอธบดก าหนด แสดงการหกภาษ เปนรายตวผมเงนไดพงประเมน ในกรณทรฐบาลเวนแตองคการของรฐบาลเปนผจายและค านวณหกไวในฎกาเบกเงนแลวไมตองยนแบบแสดงรายการตามน สวนในกรณการขายอสงหารมทรพย เจาพนกงานทดนทมการท านตกรรมนนจะเปนผด าเนนการเอง

4) ตองออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายตามแบบทอธบดกรมสรรพกรก าหนดหรอแบบทไดรบอนมตจากอธบดกรมสรรพากรแลว ใหแกผถกหกภาษ ณ ทจาย 2 ฉบบมขอความตรงกน และอยางนอยตองมขอความตามแบบทายประกาศ แตในกรณทอธบดกรมสรรพากรเหนสมควรจะยกเวนใหไมตองออกหนงสอรบรองดงวานกได

หนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจายขางตน ตองมขอความแตละฉบบดานบนโดยฉบบท 1 ตองมขอความวา “ส าหรบผถกหกภาษ ณ ทจาย ใชแนบพรอมกบแบบแสดงรายการ” และฉบบท 2 ตองมขอความวา “ส าหรบผถกหกภาษ ณ ทจาย เกบไวเปนหลกฐาน”

ผมหนาทออกหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย ตองจดท าส าเนาคฉบบไวเพอเปนหลกฐานส าหรบออกใบแทนในกรณทหนงสอรบรองการหก ณ ทจาย ทออกใหแกผถกหกภาษ ณ ทจายแลวแตช ารด

32

สญหาย โดยการออกใบแทนใหใชวธการถายเอกสาร และมขอความวา “ใบแทน” ไวทดานบนของเอกสารซงผมหนาทออกหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย ตองลงลายมอชอรบรองดวย

หนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย จะตองมหมายเลขล าดบของหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย และหมายเลขล าดบของเลม เวนแตในกรณทไมไดจดท าหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจายเปนเลม จะไมมหมายเลขล าดบของเลมกได

การลงชอของผมหนาทหกภาษ ณ ทจาย ในหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย จะใชวธประทบลายมอชอผมหนาทหกภาษ ณ ทจายดวยตรายาง หรอจะพมพลายมอชอผมหนาทหกภาษ ณ ทจาย โดยเครองคอมพวเตอรทไดมการเกบลายมอชอไว (SCAN) กได

หนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจายขางตน ตองเปนภาษาไทยหรอภาษาองกฤษแตถาเปนภาษา ตางประเทศอน ตองมค าแปลภาษาไทยก ากบ สวนตวเลขใหใชเลขไทยหรออารบค

นอกจากตองออกหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจายแลว ในกรณทบรษทหรอหางหนสวนนต บคคลผจายเงนปนผลแสดงขอความทก าหนดใหระบในหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจายไมถกตอง เปนเหตให เครดตภาษทค านวณไดมจ านวนเกนกวาผมเงนไดพงได (พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลรษฎากร (ฉบบท 32) พ.ศ. 2540) ใหผจายเงนไดรบผดชอบรวมกบผมเงนไดเทากบจ านวนทไดรบคนเกนไป หรอ ทช าระไวไมครบ (ตวอยางหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจาย ตามมาตรา 50 , 69 ทว หรอในเวบไซดของกรมสรรพากร (www.rd.go.th))

5) ตองท าบญชพเศษแสดงการหกภาษ ณ ทจาย และตองน าสงทอธบดกรมสรรพากรก าหนด โดยกรอกรายการการหกภาษ ณ ทจายประจ าวน และแยกเปนรายการหกจากบคคลธรรมดา หรอบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล และกรอกรายการน าสงภาษประจ าวนโดยใหแยกตามใบเสรจรบช าระภาษอากรของกรมสรรพากรเปนรายฉบบเรยงล าดบกอนหลงตามวนทมการหกภาษ ณ ทจายหรอการน าสงภาษ เมอสน วนสดทายของเดอนใหรวมยอดจ านวนเงนภาษหก ณ ทจาย และค านวณจ านวนภาษทน าสงแลวทงสนเดอนของเดอนนนแตละรายการ และตองเกบรกษาบญชพเศษดงกลาวไวไมนอยกวาหาป

6) ใหผจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (1) แหงประมวลรษฎากร ทมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ตามมาตรา 50 (1) แหงประมวลรษฎากร ซงเปนผยนรายการตามมาตรา 59 แหงประมวลรษฎากร แจงขอความและรายละเอยดเกยวกบผมเงนไดทเปนคนตางดาว อยางนอยตองมขอความแนบทายประกาศน ส าหรบกรณดงตอไปน

6.1) กรณการจายเงนไดใหแกคนตางดาว ส าหรบเงนไดของเดอนมกราคมของทกป 6.2) กรณการจายเงนไดใหแกคนตางดาวซงเขาท างานในระหวางปภาษ ส าหรบเงนได

ระยะเวลาเตมเดอนของเดอนทออกจากงาน 6.3) กรณการจายเงนไดใหแกคนตางดาวซงออกจากงานในระหวางปภาษ ส าหรบเงนได

ระยะเวลาเตมเดอนของเดอนทออกจากงาน

33

แบบแจงขอความและรายละเอยดใหยนตอเจาพนกงานประเมนพรอมกบการยนแบบ ภ.ง.ด.1 ของเดอนมกราคมของทกปภาษ หรอของเดอนทคนตางดาวเขาท างานในระหวางปภาษ หรอของเดอนท คนตางดาวออกจากงานในระหวางปภาษ แลวแตกรณ (ประกาศอธบดกรมสรรพากรฯ (ฉบบท 123) )

3.5.5 ความรบผดของผมหนาทหกภาษ ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายทกกรณ จะตองหกภาษเงนได ณ ทจายและน าสงกรมสรรพากร

ภายในก าหนดเวลาทก าหนดไว ถาหากไมหกจะตองรบผด ดงน 1) ในกรณทไมไดหกภาษเงนได ณ ทจายไวเลย หรอหกภาษเงนได ณ ทจายไมครบถวน ใหผจาย

เงนไดและผมเงนไดรบผดรวมกนในจ านวนภาษทตองช าระตามจ านวนทไมไดหกและไมไดน าสง 2) ในกรณผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายไดหกภาษไวแลว แตไมไดน าสงหรอน าสงแลว

แตไมครบจ านวนทถกตอง ใหผมเงนไดซงตองเสยภาษพนความรบผดทจะตองช าระเทาจ านวนทผมหนาทหกภาษ ณ ทจายไดหกไวแลว และใหผมหนาทหกภาษ ณ ทจายรบผดช าระเงนจ านวนนนแตฝายเดยว

3) ในกรณทผหกภาษเงนได ณ ทจาย ไดใหผมเงนไดแสดงสถานะเพอการหกลดหยอน โดยผมเงนไดลงลายมอชอรบรอง หากปรากฏวารายการนผดพลาดท าใหการหกภาษ ณ ทจายผดพลาดไปดวย ผมเงนไดตองรบผดช าระภาษในสวนทน าสงไมครบถวน โดยผหกภาษไมตองรบผด

4) ในกรณน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายไมครบหรอขาดจ านวนหรอไมน าสงหรอลวงเลยก าหนด เวลา ผมหนาทหกภาษ ณ ทจายจะตองรบผดเสยเงนเพมในอตรารอยละ 1.5 ตอเดอนหรอเศษของเดอนของเงนภาษทช าระไมครบหรอขาดหรอไมสงหรอลวงเลยก าหนดเวลาอกสวนหนงดวย

5) ในกรณทผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ไมไดหกภาษ ณ ทจาย แมตอมาผเสยภาษไดน าภาษ ไปช าระแลวกตาม ผมหนาทหกภาษ ณ ทจาย คงตองรบผดและช าระเงนเพมตามขอ 4) เชนเดยวกน

6) ในการสงเรยกเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เจาพนกงานประเมนมอ านาจเรยกเกบเอาจากผมหนาทหก ณ ทจายพรอมเรยกเกบเงนเพมดวยกได โดยไมตองเรยกเกบจากผมเงนไดกอน

3.5.6 สถานทยนแบบแสดงรายการและน าสงภาษ ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายตองน าเงนภาษทตนมหนาทหกตามจ านวณทค านวณได น าสง ณ

ส านกงานสรรพากรพนทสาขา นอกจากน อาจช าระทางไปรษณย ช าระผานธนาคารหรอผานเครอขาย อนเตอรเนตกได

3.6 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากการรวบรวมขอมลการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคลตงแตป 2549

ถงป 2556 พบวา ภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายจดเกบไดประมาณรอยละ 90 ของภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงสนทจดเกบในปภาษนน ส าหรบกรณภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายสามารถจดเกบไดประมาณ รอยละ 20-25 ของภาษเงนไดนตบคคลทงสนทจดเกบในปภาษนน

34

ตารางท 6 แสดงรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย

ป ภาษเงนไดบคคลธรรมดา (ลานบาท)

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย (ลานบาท)

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย/ ภาษทงหมด (รอยละ)

2547 136,312 122,340 89.75 2548 139,782 136,126 97.38 2549 174,188 157,029 90.15 2550 178,304 178,220 99.95 2551 204,039 184,197 90.27 2552 199,003 180,393 90.65 2553 211,071 191,513 90.73 2554 242,624 206,222 84.00 2555 274,068 249,292 90.00 2556 301,180 272,793 90.57

ทมา: กรมสรรพากร, 1 มนาคม 2557

ตารางท 7 แสดงรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจาย

ป ภาษเงนไดนตบคคล

(ลานบาท) ภาษเงนไดนตบคคล หก ณ ทจาย (ลานบาท)

ภาษเงนไดหก ณ ทจาย/ภาษทงหมด (รอยละ)

2547 269,552 61,447 22.79 2548 338,312 73,944 21.86 2549 376,580 83,442 22.16 2550 391,459 85,910 21.95 2551 461,052 94,635 20.52 2552 392,321 91,620 23.35 2553 466,378 98,697 21.16 2554 400,201 112,368 28.08 2555 566,815 131,181 23.14 2556 598,103 145,215 24.28

ทมา: กรมสรรพากร, 1 มนาคม 2557

35

ทงน หากพจารณาการจดเกบภาษเงนไดทงบคคลธรรมดาและนตบคคลตงแตป 2549 ถงปจจบนพบวา การจดเกบภาษทง 2 ประเภทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง โดยการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 46 ของรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและนตบคคล

แผนภมท 1 แสดงรายไดจากการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา (Personal income tax : PIT) และ

นตบคคล (Corporate income tax : CIT) ทงปเปรยบเทยบกบเงนไดหก ณ ทจาย

ทมา: กรมสรรพากร, 2557

จากแผนภมท 1 เปนการเปรยบเทยบระหวางรายไดจากการจดเกบภาษเงนได และภาษเงนไดหก ณ ทจาย พบวา ภาครฐสามารถจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไดรอยละ 46 ของภาษเงนไดทงหมด และ เมอพจารณาแนวโนมภาษเงนได และภาษเงนไดหก ณ ทจายทจดเกบได ตงแตป 2547 -2556 พบวา มแนวโนมการจดเกบภาษเงนไดทเพมสงขนเรอย ๆ

จากขอมลการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายขางตนสามารถสรปไดวา ปจจบนการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายถอเปนวธการจดเกบรายไดของรฐบาลทนอกจากจะท าใหรฐบาลมรายไดเขาคลงแลว ยงชวยใหลดภาระในการตรวจสอบการหลกเลยงภาษของกรมสรรพากร ขณะเดยวกนกลดภาระของผมเงนไดทไมตองจายภาษเปนจ านวนมากในคราวเดยว

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000

800,000

900,000

1,000,000

2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาและนตบคคล ภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ลานบาท

ป

36

3.7 สรปปญหาและอปสรรคในเบองตนของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย

จากการศกษาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในหวขอทผานมาขางตน คณะผวจยเหนวา การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายถอเปนวธการในการจดเกบภาษทมประสทธภาพของภาครฐวธหนง อยางไรกตาม หากพจารณาในแงของประชาชนซงประกอบดวยผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายแทน ภาครฐและผถกหกภาษเงนได ณ ทจายพบวา ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายยงไมสอดคลองกบหลกภาษอากรทด 1 ในบางประการ ซงสรปไดดงน

3.7.1 หลกความเปนธรรม ตามหลกความเปนธรรมในการจดเกบภาษ รฐบาลควรค านงถงความสามารถหรอรายไดของ

ผเสยภาษ โดยผทมรายไดมากกควรเสยภาษมากกวาผทมรายไดนอย และผทมรายไดเทากนกควรเสยภาษ ในจ านวนทเทากนประกอบกบเงนไดประเภทเดยวกน ควรเสยภาษในอตราทเทากน แตหากพจารณาถง อตราภาษส าหรบการหกภาษเงนได ณ ทจายของประเทศไทยพบวา เงนไดพงประเมนบางประเภทมอตรา ภาษเงนไดหก ณ ทจายทแตกตางกนโดยขนกบประเภทผมเงนไดเปนหลก

ยกตวอยางเชน ตามมาตรา 50 แหงประมวลรษฎากรก าหนดใหผทจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ก) เชน ดอกเบยพนธบตร ดอกเบยเงนฝาก และดอกเบยหนก เปนตน ใหแกบคคลธรรมดาจะตอง หกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 15 ในขณะทตามมาตรา 3 เตรส แหงประมวลรษฎากรก าหนดให ผทจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ก) ใหแกบรษทหรอนตบคคลหรอหางหนสวนนตบคคลจะตองหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 1 และกรณผรบเงนไดเปนมลนธหรอสมาคมใหหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 10 เปนตน

นอกจากน อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทบงคบใชอยในปจจบนมการก าหนดมาเปนระยะเวลานานไมไดมการปรบปรงใหเหมาะสมและสอดคลองกบสภาวการณปจจบน

3.7.2 หลกความแนนอนและชดเจน หลกในการจดเกบภาษทดทส าคญอกประการหนงคอ มความแนนอนและชดเจน กลาวคอ

หากระบบภาษอากรมความชดเจนแลว ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายและผมเงนไดซงจะตองถกหกภาษ จะสามารถทราบหนาทของตนในการหกภาษวาอตราเทาใด ความรบผดเกดขนเมอใด สถานทเสยภาษเปนทใด กฎหมายใดทประชาชนควรทราบเกยวกบการหกภาษ ณ ทจาย อยางไรกตาม จากการศกษาระบบภาษเงนได หก ณ ทจายของประเทศไทยพบวา ยงไมสอดคลองกบหลกดงกลาว ยกตวอยางเชน กฎหมายทเกยวของกบ

1 1) มความเปนธรรม 2) มความแนนอนและชดเจน 3) มความสะดวก 4) มประสทธภาพ 5) มความเปนกลางทางเศรษฐกจ 6) การอ านวย

รายได และ 7) มความยดหยน

37

การหกภาษเงนได ณ ทจายตามประมวลรษฎากรมการก าหนดไวหลายสวนดงไดกลาวมาแลวในหวขอ 3.5.1 และ3.5.2 และมการก าหนดอตราภาษทหลากหลายขนกบประเภทเงนไดพงประเมนและผมเงนได ทงน ถอเปนหนาทของผหกภาษเงนได ณ ทจาย และผมเงนไดทตองท าความเขาใจในกฎหมายดงกลาว เนองจากกฎหมายก าหนดประเดนเรองความรบผดไววา หากผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายไมไดหกหรอหกไมครบตามทกลาวมาแลวในหวขอ 3.5.6 ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายและผมเงนไดจะตองรบผดรวมกน ในจ านวนภาษทตองช าระตามจ านวนทไมไดหกหรอไมไดน าสง นอกจากน พบวาในบางกรณผจายเงนไดหรอผมเงนไดไมทราบวาตนมหนาทหกหรอมหนาทจายภาษเงนไดหก ณ ทจายดวย ทงน จากการพจารณากฎหมายทเกยวของแลว คณะผวจยเหนวา มความซบซอนและยากแกการท าความเขาใจ โดยเฉพาะประชาชน ทวไปทตองรวมรบผดหากมการหกภาษเงนได ณ ทจายไมครบถวน

3.7.3 หลกความมประสทธภาพ ดงไดกลาวมาแลวขางตนวา การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายถอเปนเครองมอทมประสทธภาพ

ส าหรบรฐบาลในการจดเกบรายได เนองจากเปนการก าหนดใหผจายเงนไดท าหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย กอนทจะจายเงนไดใหแกบคคลหรอนตบคคล ขณะเดยวกนกท าหนาทในการน าสงภาษใหแกภาครฐ ดงนน หากมองในแงรฐบาลจงเหนวา ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายมคาใชจายหรอตนทน ในการด าเนนการจดเกบทไมสงมากนก จงถอไดวามประสทธภาพในมมมองของภาครฐ ในทางตรงกนขาม หากพจารณาถงความมประสทธภาพในแงของผประกอบการซงท าหนาทจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย แทนภาครฐพบวา ผประกอบการมภาระในการหกภาษเงนได ณ ทจาย ยนแบบแสดงรายการเพอเสยภาษ ออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจาย และท าบญชพเศษแสดงการหกภาษเงนได ณ ทจาย นอกจากน แบบแสดงรายการเพอเสยภาษซงตองยนพรอมกบช าระภาษในกรณบคคลธรรมดามการก าหนดไวทงสน 3 แบบแยกตามประเภทเงนไดพงประเมน และมแบบแสดงรายการยนแสดงยอดสรปเมอสนปภาษอก 3 แบบ ซงในเบองตนคณะผวจยเหนวาในการด าเนนการของผหกภาษเงนได ณ ทจายแทนภาครฐ ยอมมตนทนเกดขนและมความยงยากในระดบหนง โดยเฉพาะกรณทมเงนไดพงประเมนหลายประเภทซงตองยนแบบแสดงรายการทแตกตางกน อยางไรกตามในการสมภาษณกลม (Focus group) กบผประกอบการ คณะผวจยจะไดสอบถามประเดนดงกลาวกบผประกอบการวาการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน มผลตอตนทนของผประกอบการหรอไมอยางไร และมผลมากหรอนอยเพยงใด

38

3.8 สรป

การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในประเทศไทยมการบงคบใชมาเปนเวลากวา 35 ปมาแลว โดยประเทศไทยมการหกภาษ ณ ทจายเฉพาะภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคลเทานน การจดเกบภาษประเภทอน ๆ จะไมมการหกภาษเงนได ณ ทจายแตอยางใด จากการศกษาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยพบวา ปจจบนมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายจากการจายเงนไดพงประเมน จ านวน 8 ประเภทตามมาตรา 40 (1) ถงมาตรา 40 (8) แหงประมวลรษฎากรในอตราทแตกตางกนขนกบประเภท เงนไดและผมเงนได ขณะเดยวกน การหกภาษเงนได ณ ทจายถอเปนเครองมอทมประสทธภาพของภาครฐในการจดเกบรายได ประหยดคาใชจายในการจดเกบ และลดการหลกเลยงภาษของผมเงนได อยางไรกตาม ระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายในปจจบนไมสอดคลองกบหลกภาษอากรทด ไดแก หลกความเปนธรรม หลกความแนนอนและชดเจน และหลกความมประสทธภาพ

บทท 4 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย กรณศกษาจากตางประเทศ

ในการศกษาแนวทางการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย คณะผวจยได

ท าการศกษาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศตาง ๆ จ านวน 7 ประเทศ ประกอบดวย สหรฐอเมรกา ญปน องกฤษ สงคโปร ฮองกง มาเลเซย และฟลปปนส เพอศกษาประสบการณการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตลอดจนจดเดนจดดอย และปญหาอปสรรคทเกดขนจากการออกแบบระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของ แตละประเทศ ซงโดยขอเทจจรงแลว ประเทศทท าการศกษามวตถประสงคในการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ทใกลเคยงกน กลาวคอ เพอชวยในเรองการหารายไดใหแกรฐบาลและลดการหลกเลยงภาษ

4.1 ประเทศสหรฐอเมรกา 4.1.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย

สหรฐอเมรกา (สหรฐฯ) ไดมการน าระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมาใชครงแรกเมอ ค.ศ. 1862 ในสมยประธานาธบด Abraham Lincoln2 โดยมวตถประสงคเพอใชเปนเครองมอในการระดมทน ในภาวะสงครามกลางเมอง (Civil war) เนองจากในภาวะสงครามนน การเกบภาษจากประชาชนทวไป เปนไปไดยาก โดยในขณะนนนอกจากการน าระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมาใชแลว รฐบาลกลาง (Federal government) ของสหรฐฯ ไดเกบภาษสรรพสามตเพมจากสนคาหลายประเภทเชนเดยวกน ตอมาใน ค.ศ. 1972 การจดเกบภาษเงนไดและการหกภาษเงนได ณ ทจายไดถกยกเลกไประยะหนง และถกน ากลบมาใชอกครงใน ค.ศ. 1913 เนองจากรฐบาลตองการระดมเงนทนเพอใชในสงครามโลกครงท 1 โดยไดแกไขกฎหมายใหม การจดเกบภาษเงนไดเปนการถาวร แตส าหรบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไดถกน ามาพจารณา แตยงไมไดมผลบงคบใช เนองจากมการตอตานจากกลมนายจาง ทงน กลมนายจางเหนวาเปนการผลกภาระ การจดเกบภาษมายงผประกอบการ อยางไรกตาม ทายทสดในค.ศ. 1943 สหรฐฯ มการน าระบบประกนสงคม มาใชและก าหนดใหนายจางเปนผหกเงนประกนสงคมน าสงรฐ สงผลใหนายจางยนยอมทจะหกภาษเงนได ณ ทจายสงรฐเชนกน ท าใหระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมการน ากลบมาใชอกครงในค.ศ. 1943 ตามกฎหมาย Current Tax Payment Act 1943 โดยมการบงคบใชทงในระดบรฐบาลกลางและระดบมลรฐ สงผลใหในชวงค.ศ. 1895 - 1970 รฐบาลสามารถจดเกบภาษไดเพมขนรอยละ 23.7 ของยอดการจดเกบภาษทงหมด

2ทงนประเทศทคาดวาจะเปนประเทศทเรมตนคดคนภาษหก ณ ทจาย คอ ประเทศองกฤษน ามาใชส าหรบการหกคาเชาทจากผเชาใหแกผใหเชา

40

4.1.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

1.1) ฐานภาษ ผมสญชาตอเมรกนและผมถนฐานในสหรฐฯ มหนาทเสยภาษเงนได โดยใชหลก

Worldwide income เปนฐานในการจดเกบภาษ ส าหรบกรณผทไมมถนฐานอยในสหรฐฯ จะตองเสยภาษ จากเงนไดตามหลกแหลงเงนไดในสหรฐฯ โดยเงนไดทใชเปนฐานการค านวณภาษสวนใหญเปนเงนได จากการจางงาน Capital gain and loss คาเชา และคาสทธ ทงน สามารถน าคาใชจายบางประเภท เชน คารกษาพยาบาล คาดอกเบยส าหรบการกซอบาน เงนบรจาคใหองคกรสาธารณะกศลมาหกเปนคาลดหยอน ในการค านวณภาษ

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของสหรฐฯ อยระหวางรอยละ 10 ถงรอยละ 39.6 ขนอย

กบสถานภาพของผมเงนไดและการยนแบบเพอเสยภาษ ซงแบงเปน 5 กรณคอ (1) โสด ( 2) สมรสยนรวม (3) สมรสแยกยน (4) หวหนาครอบครว และ 5) หยาพรอมบตรโดยอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนไปตามตารางท 8

ตารางท 8 แสดงอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของสหรฐอเมรกา

เงนไดสทธ (เหรยญสหรฐ)

อตราภาษ (รอยละ) โสด

สมรสและยนรวมหรอ แมหมายทไดรบการรบรอง

สมรส แตแยกยน หวหนาครอบครว

ไมเกน 8,925 ไมเกน 17,850 ไมเกน 8,925 ไมเกน 12,750 10 8,926 – 36,250 17,851 – 72,500 8,926 – 36,250 12,751 – 48,600 15 36,251 – 87,850 72,501 – 146,400 36,251 – 73,200 48,601 – 125,450 25 87,851 – 183,250 146,401 – 223,050 73,201 – 111,525 125,451 – 203,150 28

183,251 – 398,350 223,051 – 398,350 111,526 – 199,175 203,151 – 398,350 33 398,351 – 400,000 398,351 – 450,000 199,176 – 225,000 398,351 – 425,000 35

400,001 ขนไป 450,001 ขนไป 225,001 ขนไป 425,001 ขนไป 39.6

ทมา: Internal Revenue Service (2013)

41

2) ภาษเงนไดนตบคคล 2.1) ฐานภาษ

ผประกอบธรกจในสหรฐฯ จะตองเสยภาษเงนไดนตบคคลจากก าไรสทธ โดยใชหลกWorldwide income ยกเวนการประกอบธรกจในรปแบบขององคกรบางประเภทหรอองคกรทมลกษณะเปนตวกลางซงจะตองมกฎหมายพเศษเฉพาะกรณ แตกรณบรษทตางชาตแลว โดยทวไปจะตองเสยภาษเฉพาะกรณมแหลงเงนไดในสหรฐฯ

2.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดนตบคคลของสหรฐฯ มลกษณะเปนขนบนไดตามตารางท 9

ตารางท 9 แสดงอตราภาษเงนไดนตบคคลของสหรฐอเมรกา

ก าไรสทธ (เหรยญสหรฐ) อตราภาษ (รอยละ)

ไมเกน 50,000 15

50,001-75,000 7,500 เหรยญสหรฐ + รอยละ 25 ของก าไรสทธสวนทเกน 50,000


100,001-335,000 22,2250 เหรยญสหรฐ+ รอยละ 39 ของก าไรสทธสวนทเกน 100,000


10,000,001-15,000,000 3,4000,000 เหรยญสหรฐ + รอยละ 35 ของก าไรสทธสวนทเกน 10,000,000

15,000,001-18,333,333 5,150,000 เหรยญสหรฐ + รอยละ 38 ของก าไรสทธสวนทเกน 150,000,000

18,333,334 ขนไป รอยละ 35

ทมา: Internal Revenue Service (2013)

4.1.3 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1) ประเภทเงนได

สหรฐฯ จดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากเงนได 3 ประเภทหลก ไดแก 1.1) เงนไดจากการจางงาน (Wage withholding taxes)

ส าหรบการหกภาษเงนได ณ ทจายของสหรฐฯ จะมการแบงเงนไดออกเปนประเภทยอย ไดแก เงนเดอนคาจาง (Salaries and wages) เงนไดจากทป (Tips) เงนสวสดการ (Taxable fringe benefits) เงนทดแทนระหวางลาปวย (Sick pay) เงนไดจากประกนสงคม (Pensions and annuities) เงนไดจากการพนน (Gambling winnings) เงนไดจากชดเชยการถกเลกจาง (Unemployment compensation) และเงนไดจาก รฐบาลกลาง (Certain federal payments) การหกภาษเงนได ณ ทจายของเงนไดจากเงนเดอนหรอการจางงาน

42

จะด าเนนการไปพรอมกบการหกรายไดเพอน าสงประกนสงคมและประกนสขภาพ โดยอตราการหกภาษเงนได ณ ทจาย ส าหรบการจางงานจะขนอยกบจ านวนภาษทงหมดทตองช าระปลายป ส าหรบเงนประกนสงคมและการรกษาพยาบาล (Healthcare) จะถกหกจากเงนเดอนในอตราคงทรอยละ 4.2 และรอยละ 1.45 ตามล าดบ

ทงน อตราการหกภาษเงนได ณ ทจายจะมความแตกตางกน ดงแสดงในตารางท 10 ซงโดยหลกการแลว อตราการหกภาษเงนได ณ ทจายของสหรฐฯ จะขนอยกบหลายปจจย เชน สถานภาพสมรส การอปการะ การเปลยนงาน รวมทงระดบรายไดรวม โดยในเบองตนผประกอบการจะค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากขอมลเงนเดอนคาจางแรงงานทจาย อยางไรกตาม ผเสยภาษสามารถค านวณภาษทคาดวาจะตองเสยตอน ปลายปและสามารถยนค ารองเพอปรบจ านวนการหกภาษเงนได ณ ทจายของตนเองผานกรมสรรพากร (Internail Revenue Services - IRS)

อยางไรกตาม เนองจากระบบของสหรฐฯ มขอบงคบวา หากผมเงนไดคาดวาจะมภาระภาษ ทเสยในปนนเกน 1,000 เหรยญสหรฐ หรอกรณทคาดวาภาษทถกหก ณ ทจายจะนอยกวารอยละ 90 ของภาษ ทจะตองเสยจรงในปลายป ผมเงนไดมหนาทน าสงเงนไดดงกลาวเพมเตมใหครบจ านวนทจายใหแกรฐ ไมนอยกวารอยละ 90 เมอยนแบบปลายป โดยอาจรองขอใหนายจางหกภาษเงนได ณ ทจายเพมเตมได

ส าหรบกรณผประกอบกจการทเปนบคคลธรรมดาซงสวนใหญประกอบกจการขนาดเลก (Small business) โดยทวไปแลวเงนไดประเภทดงกลาวจะไมมผทท าหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ดงนน ผประกอบธรกจจงตองสงภาษดวยตนเองไมนอยกวารอยละ 90 ของภาษทตองเสยปลายป อยางไรกตาม ผเสยภาษกลมนสามารถเลอกทจะน าสงภาษโดยการประมาณการหรอเรยกวา “Estimated tax” ดวยตนเอง ซงจะตองน าสงภาษไมนอยกวารอยละ 10 ของภาษทเสยจรง

1.2) เงนไดทจายใหแกบคคลตางชาต (Payment to foreign person) การจายเงนไดประเภทดอกเบย เงนปนผล คาเชา คาสทธ รวมถงคาบรการใหแกบคคล

ตางชาตรวมถงผไมมถนฐานอยในสหรฐฯ และบรษทตางชาตทประกอบธรกจในสหรฐฯ จะถกหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 30 แลวแตประเภทเงนได แตจะไดรบการยกเวนในกรณ Capital gain เฉพาะกรณท Capital gain นนไมเกยวของกบรายไดจากอสงหารมทรพย (IRS, 2013) ทงน สามารถใชสทธยกเวนภาษตามอนสญญาภาษซอนได

1.3) ดอกเบยและเงนปนผล (Dividend and interest) โดยปกตแลวดอกเบยและเงนปนผลจะไดรบการยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจายในกรณ

ทจายใหผทมถนฐานในสหรฐฯ แตผมเงนไดอาจเลอกเสยภาษโดยใชวธ Estimated tax ได นอกจากนในบางกรณเพอเปนการปองกนการหลกเลยงภาษ รฐบาลจงบงคบใหผจายเงนไดหกภาษเงนได ณ ทจายลวงหนาหรอเรยกวา “Backup withholding” ส าหรบเงนไดประเภทดอกเบยและเงนปนผลซงการหกภาษเงนได ณ ทจายในลกษณะนจะด าเนนการเมอมการจายเงนไดใหบคคลทมประวตหลกเลยงการจายภาษหรอในปภาษทผาน มาทงน การส ารองการหกภาษเงนได ณ ทจาย (Back up withholding) เปนเทคนคการปองกนการหลกเลยง ภาษอากรในการจายเงนไดใหแกบคคลธรรมดาส าหรบเงนไดบางประเภท Tax agent จะหกภาษเงนได ณ ทจาย

43

ในอตราสงสดทกฏหมายก าหนดซงขนอยกบประเภทเงนได เชน กรณดอกเบย เงนปนผล หากบคคลนนมประวตหรอมแนวโนมหลบเลยงภาษ หรอมขอมลชอประกนสงคมไมตรงกบในฐานขอมล เมอผจายเงนไดตรวจพบวาจะตองมการจายเงนใหบคคลดงกลาว ผจายเงนไดจะตองหกภาษเงนได ณ จายในอตรารอยละ 28 อยางไรกด ในทางปฏบตมการใชระบบ Backup withholding ไมมากนก

2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากเงนไดทง 3 ประเภทขางตนมอตราหก ณ ทจายซงสรปไว

ตามตารางท 10

ตารางท 10 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของสหรฐอเมรกา3 ประเภทของเงนได อตราภาษเงนได หก ณ ทจาย

1. เงนไดจากการจางงาน (Salary and wage) การหกภาษเงนได ณ ทจายจะค านวณโดยใชตารางมาตรฐานภาษหก ณ ทจาย โดยจะขนอยกบรายไดและสถานะภาพ เชน สมรส ความพการ จ านวนบตร4

2. เงนไดจากทป (Tips) ในกรณทไดรบเงนทปมากกวา 20 เหรยญสหรฐอเมรกาตอเดอนนายจาง มหนาทตองหกภาษเงนได ณ ทจายโดยอาจเลอกทน าไปรวมกบเงนเดอนหรอ แยกระหวางเปนสองสวนคอ ภาษเงนไดหก ณ ทจายของเงนเดอนและทป

3. เงนไดผลประโยชนอน ๆ ประเภทสวสดการ(Taxable fringe benefits)

นายจางสามารถเลอกไดวาจะหกภาษในอตรา รอยละ 20 หรอเลอกรวมค านวณเปนฐานเดยวกบเงนไดจากการจางงาน

4. เงนทดแทนระหวางลาปวย (Sick Pay) 1) ในกรณทไดรบ Sick pay จากนายจาง นายจางมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย 2) หากไดรบเงน Sick Pay จากบคคลทสาม บคคลทสามจะเปนผมหนาทหก

ภาษเงนได ณ ทจาย โดยหกในอตราเดยวกบเงนไดจากการจางงาน 5. เงนบ านาญ (Pensions and annuities) การหกภาษเงนได ณ ทจายจะขนอยกบลกษณะการจายเงนวาจายในลกษณะครง

เดยวหรอจายหลายครง หากจายหลายครงจะใชตารางมาตรฐานเชนเดยวกบเงนเดอน หากจายครงเดยวจะหกในอตรารอยละ 10

6.รายไดจากการพนน (Gambling) รอยละ 25

3ผสนใจสามารถหาขอมลเพมเตมการหกภาษ ณ ทจายของสหรฐอเมรกาสามารถศกษาไดจากhttp://www.irs.gov/pub/irs-prior/p505--2013.pdf 4 เงนไดจากการจางงาน คาจาง จะรวมถงเงนไดทนายจางจายใหเปนผลตอบแทนทงในรปทไมเปนตวเงน ซงผเสยภาษสามารถขอใหนายจางด าเนนการหกภาษ ณ ทจายส าหรบผลตอบแทนทไมเปนตวเงนได ทงนจ านวนทนายจางจะหก ภาษ ณ ทจายเพอน าสง ซงนายจางจะหกอตรามาตรฐานตามขอมลทลกจางแจงรายละเอยดมา โดยอตราจะขนอยหลายปจจย ทงสถานะภาพการส ารวจ จ านวนบตร การเปลยนงาน ประเภทเงนไดอนๆ ทตนเอง ไดรบ เปนตน ซงลกจางมหนาทจะตองปรบอตราภาษ หก ณ ทจายนนใหไมนอยกวารอยละ 90 ของภาษทงหมดทจะตองช าระปลายป ทงสามารถดตวอยางตารางการหกภาษ ณ ทจาย ไดท http://www.irs.gov/pub/irs-pdf/p15.pdf

http://www.irs.gov/pub/irs-prior/p505--2013.pdf

44


ประเภทของเงนได อตราภาษเงนได หก ณ ทจาย 7. เงนทดแทนการถกเลกจาง

(Unemployment compensation) สามารถเลอกทน าสงดวยตวเองผานระบบ Estimated tax อยางไรกตาม หากผมเงนไดเลอกทจะไมช าระภาษหรอช าระภาษนอยกวารอยละ 90 ของภาษทตองเสยปลายปกจะตองถกลงโทษปรบ

8. เงนไดจากรฐบาลกลาง (Federal payment)

ผเสยภาษสามารถขอใหทางการหกภาษเงนได ณ ทจาย เมอจายเงนได ผานการยนแบบ Voluntary withholding request โดยสามารถเลอกอตรา ทใหรฐหกได หากผมเงนไดเลอกทจะไมช าระภาษหรอช าระภาษนอยกวา รอยละ 90 ของภาษทตองเสยปลายปกจะตองถกลงโทษปรบ

9. การจายเงนใหแกบคคลตางชาต รอยละ 30 10. เงนปนผล (Dividend) เงนปนผลในระบบของสหรฐฯ จะม 2 รปแบบ 1) ในกรณทเงนปนผล

เปนเงนปนผลชนด Ordinary dividend จะถอเปนเงนไดปกตและเสยภาษตามชนเงนไดปกตทวไป แตหากเปน 2) Qualified dividend หรอเงนปนผล ทผถอหนถอหนดงกลาวกอน 60 วนและหลง 60 วนทมการประกาศจาย ปนผล จะเสยภาษในอตรารอยละ 0-15 ขนกบเงนไดของผเสยภาษ ซงผมเงนได หากพจารณาวาไดรบเงนปนผลในจ านวนมากเพอหลกเลยงบทลงโทษสามารถน าสงผานระบบ Estimated tax ได

11. สวนตางก าไร (Capital gain) Capital gain หรอสวนตางก าไร (ขาดทน) ในกฎหมายในสหรฐฯ จะรวมถง ทรพยสนประเภทบาน อสงหารมทรพย เฟอรนเจอร หน และพนธบตร ทงน สวนตางก าไร (ขาดทน) จะมการจดชนตามระยะการถอครองวาเปนการลงทน ระยะสน (ต ากวา 1 ป) จะเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายตามอตราภาษเงนไดปกต และระยะยาว (มากกวา 1 ป) โดยกรณทวไปแลวจะเสยภาษในอตราไมเกนรอยละ 15 แตจะมกรณพเศษบางกรณทตองเสยภาษมากกวารอยละ 15 ไดแก การขายหนในบรษทขนาดเลกบางกรณ การขายของสะสม เชน เหรยญหรองานศลปะ เสยภาษในอตรารอยละ 28 การขายอสงหารมทรพยในบางกรณเสยภาษในอตรารอยละ 25 ทงน หากมเงนไดจากสวนตางก าไร ผมเงนไดจะตองน าสงผานระบบ Estimated tax ซงใน ค.ศ. 2014 อตราภาษในการน าสงจะขนกบเงนไดของผมเงนไดโดยจะตองน าไปรวมกบรายไดอนๆ เพอค านวณอตราตามระบบ Estimated tax

12. ดอกเบย (Interest) ดอกเบยในกรณทวไปจะไมมการหกภาษเงนได ณ ทจาย แตผมเงนไดจากดอกเบยมหนาทจะตองรายงานผาน Form 1040 โดยสถาบนการเงนมหนาทจะตองสง Form 1099-INT ใหแกผมเงนไดวาไดจายดอกเบยใหแกผมเงนไดในจ านวนเทาใด ซงผมเงนไดหากพจารณาวาไดรบดอกเบยในจ านวนมากและตองการหลกเลยงบทลงโทษสามารถน าสงผานระบบ Estimated Tax ได

ทมา: Internal Revenue Service, 2013

45

3) ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษจะถกหก ณ ทจายเมอมการจายเงนได โดยผประกอบการจะค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ในเบองตนจากขอมลเงนเดอนหรอเงนไดประเภทตาง ๆ โดยใช Form W2 อยางไรกตาม ผเสยภาษสามารถ ค านวณภาษทคาดวาจะตองเสยตอนปลายปโดยใช Form W4 เพอปรบจ านวนภาษเงนไดหก ณ ทจายของตนเอง ใหอยในระดบทเหมาะสม ส าหรบผทไมมถนฐานในสหรฐฯหากมแหลงเงนไดเกดขนในสหรฐฯ จะตองยนแบบฟอรม 1042S เพอส าแดงการมเงนไดทเกดขนในสหรฐฯ แมวาในกรณทเงนไดดงกลาวไดรบการยกเวนภาษตามอนสญญาภาษซอน ผไมมถนฐานหรอชาวตางชาตยงตองมหนาทจะตองรายงานเงนไดนนดวย

4) รายไดจากการหกภาษเงนได ณ ทจาย จากการรวบรวมขอมลการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของสหรฐฯ พบวา ใน ค.ศ. 2011

IRS จดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไดทงสนเปนเงน 2,414,952,112 พนลานเหรยญสหรฐ เปนภาษเงนได หกณ ทจายจากผไมมถนฐานในสหรฐฯ ประมาณ 8.9 พนลานเหรยญสหรฐ ซงนบวาเปนจ านวนทไมมากนก (ตารางท 11) ตารางท 11 ภาษเงนไดหก ณ ทจายกรณผทไมมถนฐานในสหรฐฯ แบงตามประเภทแหลงเงนได ประเภท

ผรบ ค.ศ. 2011

ภาษ หก ณ ทจาย

จ านวน

แบบฟอรม

1042S

ภาษหก ณ ทจาย

(ลานเหรยญสหรฐ)

เงนได


ประเภทแหลงเงนได

ดอกเบย


เงนปนผล


คาเชาและคาสทธ


ประกนสงคม


เงนไดวชาชพ


Notion principle

contract


1. บคคลธรรมดา 2,896,807 915,598 12,178,506 2,801,949 2,067,772 982,668 1,719,826 1,552,663 34,134

2. นตบคคล 439,613 5,903,765 412,425,172 190,453,985 62,368,595 35,818,287 124,106 3,796,436 75,911,359

3. หางหนสวน 167,334 543,079 19,431,240 7,228,110 9,356,546 507,954 0 90,943 218,658

4. U.S. branch treated

as U.S. persons

727 566 2,146,955 1,221,897 101,578 1,875 0 0 695,433

5. องคกรรฐบาล 12,197 23,365 38,454,145 24,851,353 10,613,009 112,545 0 49,819 0

6. องคกรทไดรบการ

ยกเวนภาษ

12,197 31,720 2,283,292 923,097 885,949 138,377 0 36,788 0

7. มลนธเอกชน 1,448 4,728 193,384 55,018 104,750 8,981 0 1,041 0

8. ศลปนและนกกฬา 20,417 136,358 704,172 0 0 0 0 0 0

9. ตวกลาง (Qualified

intermediary pools)

27,422 1,117,072 73,332,019 48,240,053 22,921,236 131,811 0 230 47

10. อน ๆ และไมทราบ

แหลงทมา

29,299 260,835 7,338,460 3,659,558 1,213,010 184,175 0 42,230 44,984

รวมทกประเภท 3,607,461 8,937,086 568,487,347 279,435,018 109,632,445 37,886,673 1,843,933 5,570,149 76,904,615

ทมา: Internal Revenue Service, 2011

46

5) ปญหาและอปสรรคของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 5.1) ประเดนดานการตรวจสอบ

หนวยงานดานการจดเกบภาษของสหรฐฯ มกประสบปญหาการน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายของผประกอบการขนาดเลก เนองจากขอจ ากดดานบคลากรสงผลให IRS จะตองสมตรวจสอบการจดเกบภาษเฉพาะบางรายทเหนวาคมคาตอการตรวจสอบ โดยมกไมเลอกผประกอบการทมรายไดต ากวา 25,000 เหรยญสหรฐตอป ซงถงแมมเปนจ านวนมากแตกไมคมคาตอรายไดภาษทไดรบ นอกจากนในบางกรณผประกอบการมกอางวา IRS ไมตรวจสอบการหกภาษเงนได ณ ทจายของพวกเขา สงผลใหบางกรณIRS มการคนภาษผดพลาดใหแกผประกอบการดวย

5.2) ประเดนดานวธการหลบเลยงภาษ การหกภาษเงนได ณ ทจายสามารถหลบเลยงภาษโดยผประกอบการเพยงรายงานวา

เงนไดทจายใหแกพนกงานเปนผลประโยชนอนทไมใชตวเงนกจะไมสามารถหกภาษ ณ ทจายได 5.3) ประเดนอตราการหกภาษเงนได ณ ทจาย

การหกภาษเงนได ณ ทจายของสหรฐฯ มกหกไวคอนขางสงในทกประเภทเงนได โดยเฉพาะในกรณเงนไดจากการท างานท าใหประสบปญหาหลายประการ และถกวพากษวจารณวาเปรยบเสมอนเปน การกยมจากประชาชนแบบไมมดอกเบย (Interest-free loan) ท าใหประชาชนเสยโอกาสในการออม อยางไรกตาม IRS เหนวาการหกภาษเงนได ณ ทจายนอยเกนไป (Underwithholding) เปนการจงใจใหผเสยภาษหลบเลยงภาษขณะทการหกภาษเงนได ณ ทจายมากเกนไปท าใหประชาชนมแนวโนมทไดรบการคนภาษสงขน ซงเปรยบเสมอนเปนเงนทไดเปลาจากรฐบาลสงผลใหประชาชนใชจายเงนดงกลาวแบบฟมเฟอย อยางไรกตาม ภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนภาษทเออประโยชนตอผเสยภาษ

6) แนวทางปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เนองจากปญหาตามทไดกลาวมาขางตน รฐบาลสหรฐฯ ไดพยายามหาวธเพอปองกน

การหลกเลยงภาษ ดงน 6.1) Presumptive taxation

วธการทเรยกวา Presumptive taxes เปนการประเมนภาระภาษดวยปจจยภายนอก ทสามารถประเมนไดงายซงไดถกมาน าใชกบธรกจขนาดเลกทการใชระบบภาษหก ณ ทจายเขาไมถง เชน กรณทผประกอบการขนาดเลกตองเปนผน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจาย ซงเปนไปไดยากในทางปฏบต การเกบภาษแบบ Presumptive tax มการน ามาใชหลายประเทศ เชน แอฟรกาใต โคลมเบย อาเจนตนา เมกซโก บราซล โดยเฉพาะในอสราเอลซงเรยกระบบนวา “Tachiv” โดยจะมการก าหนดใหบางธรกจมการเสยภาษจากปจจยบางประการ เชน ผประกอบการธรกจรานอาหารอาจมการค านวณภาษจากจ านวนโตะ สถานทตง หรอราคาเฉลยของอาหารในแตละเมน ซงถงแมจะยงไมไดน ามาใชอยางเปนทางการในประเทศอสราเอล แตมการใชในลกษณะทเปนไมทางการอยในปจจบน

47

ในกรณสหรฐฯ มกจะใชการจดเกบภาษในลกษณะดงกลาวเพอลดโอกาส ในการหลบเลยงภาษเปนหลก โดย IRS สามารถตรวจสอบไดงายขน Thomas, 2013 ไดเสนอวาควรทจะม การหกภาษเงนได ณ ทจายในอตราค านวณ (Presumptive collection) โดยค านวณวาบคคลในลกษณะดงกลาว นาจะมรายไดประมาณเทาใด โดยอาจน าไปใชกบธรกจขนาดเลกซงมกพบปญหาในเรองการรายงานรายได ทแทจรงอยางไรกตาม การด าเนนการทงสองรปแบบมขอเสย เนองการใช Presumptive taxes สงผลใหเกด ความไมเทากน รวมทงกอใหเกดการบดเบอน เชน กรณรานซกแหง หากค านวณภาษจากปรมาณไฟฟาทใชอาจจงใจใหผประกอบการไมใชน ารอนเพอทจะไดเสยภาษในจ านวนทไมสงเกนไป

6.2) ระบบไรการคนภาษ (Tax fee return system) สหรฐฯ มการศกษาความเปนไปไดในการน าระบบ Tax free return มาใช

เนองจากระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนการผลกภาระการจดเกบภาษใหแกผประกอบการ ซงกอใหเกดตนทนในการเสยภาษ (Compliance cost) ซงในความเปนจรงแลวผเสยภาษสวนใหญมเงนไดเพยงไมกประเภท เชน เงนเดอน หรอดอกเบยจากธนาคาร ซง Goolsbee (2006) ไดเสนอใหสหรฐฯ น าระบบ ดงกลาว มาใชส าหรบผเสยภาษทรฐสามารถอ านวยความสะดวกในการค านวณภาษใหกบประชาชน โดยอาศยขอมล จากฐานเงนเดอน ทงนระบบ Exact withholding จะด าเนนการโดยรฐบาลจะท าการค านวณภาษโดยอาศยขอมล จากเงนเดอนและขอมลทางการเงนในสวนของดอกเบยทไดรบจากสถาบนการเงนมาคดเปนภาษเงนไดหก ณ ทจายใหพอดกบภาษทตองเสยเมอยนแบบปลายปโดยวธการนจะสงผลใหผเสยภาษไมจ าเปนจะตองยนแบบเพอภาษเงนไดบคคลธรรมดาเมอสนป ซงคาดวาจะมประชาชนเลอกใชวธการดงกลาวกวารอยละ 40 ของชาวอเมรกนและจะชวยลดเวลาในการกรอกแบบฟอรมเพอเสยภาษถง 225 ลานชวโมง ทงนระบบดงกลาวไดม การเรมด าเนนการใชแลวในบางรฐ เชน รฐแคลฟอรเนย (Goolsebee, 2006) อยางไรกดมผไมเหนดวย กบระบบดงกลาวโดยเหนวาเปนการใหอ านาจแก IRS ในการค านวณภาษใหแกผเสยภาษโดยอตโนมต ซงในรฐแคลฟอรเนยมผเลอกใชระบบนเพยงรอยละ 3 ของจ านวนผเสยภาษ และส าหรบการค านวณภาษของ IRS เองนนกอใหเกดความไมโปรงใส นอกจากน Goolsebee ยงใหความเหนวา สหรฐฯ ยงไมควรน าระบบ Exact withholding มาปรบใช เนองจากประเทศสวนใหญทใชระบบดงกลาวมกมแนวโนมทจะไมมการเกบภาษจาก Capital gain หรอดอกเบย หรอเกบเงนไดดงกลาวในลกษณะหก ณ ทจาย และมกจะคดหนวยภาษในลกษณะบคคลซงจากกรณของสหรฐอเมรกาทอนญาตใหยนแบบในหนวยของครอบครวซงจะมการค านวณ คาลดหยอนเพมเตมท าใหไมสามารถค านวณการหก ณ ทจาย ไดพอดกบภาษทจะตองเสยจรงปลายปรวมทงหากสหรฐฯ น าระบบ Exact withholding มาใชจะตองมการแกไขกฏหมายจ านวนมากอกดวย

ทงน ระบบดงกลาวไดมการน ามาใชในหลายประเทศ เชน ญปนและองกฤษ ซงหากสหรฐฯ ตองการน าระบบ Exact withholding มาใช สหรฐฯ จะตองท าการปรบปรงกฎหมายเพอรองรบระบบดงกลาวเปนจ านวนมาก และประเทศทสามารถใชระบบ Exact withholding ไดนนสวนใหญเปนประเทศทไมมการหก ภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบเงนไดจาก Capital gain และเงนไดจากดอกเบย หรอมการแบงหนวยภาษในระดบ

48

บคคลโดยไมมการแยกสถานะ เชน สมรส ซงในสหรฐฯ เงนไดดงกลาวไมมการหก ณ ทจายและอตราภาษ ของสหรฐฯ จะเปลยนไปตามสถานภาพ ของการสมรสและจ านวนบตร รวมทงผลก าไรขาดทนของ Capital gain ท าใหเปนการยากทจะค านวณภาษทตองเสยในปนนไดถกตอง

4.1.4 สรป สหรฐฯ นบเปนหนงในประเทศตนแบบของการหกภาษเงนได ณ ทจายโดยมวตถประสงคหลก

เพอลดการหลกเลยงภาษ ซงจดเกบจากเงนได 3 ประเภทหลก ไดแก เงนไดจากการจางงาน เงนไดทจายใหแกบคคลตางชาต และเงนไดประเภทดอกเบย เงนปนผล และผลไดจากทน โดยผจายเงนไดเปนผหกภาษดงกลาวและผเสยภาษสามารถค านวณภาษทคาดวาจะเสยปลายปเพอปรบจ านวนภาษเงนไดหก ณ ทจาย ใหเหมาะสมตามทกฎหมายก าหนดคอ ไมต ากวารอยละ 90 ของภาษทตองช าระปลายป อยางไรกตาม ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของสหรฐอเมรกายงนบวามปญหา โดยเฉพาะกรณการหกภาษเกนกวาภาระ ทควรจะตองเสย และการคนภาษผดพลาด เปนตน

4.2 ประเทศญป น

4.2.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย ใน ค.ศ.1940 ญปนไดมการปฏรประบบภาษและน าระบบการจดเกบภาษเงนไดจากการจางงาน

มาใช ประกอบกบรฐบาลไดมการปรบลดเงนไดขนต าทตองเสยภาษ ท าใหฐานภาษขยายเพมขนจงท าใหตองมการน าระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเขามาใชทวประเทศ ซงการใชระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนการใหอ านาจตวแทนหกภาษใหแกรฐ ซงในระยะแรกรฐบาลญปนไดจายคาธรรมเนยมในการเกบภาษแก ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย อยางไรกด ใน ค.ศ. 1947 ญปนไดยกเลกระบบการจายเงนคาธรรมเนยมดงกลาวภายหลงสงครามโลกครงท 2 5

4.2.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล ระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคลของญปนอยภายใตกฎหมาย

Income Tax Act และ Corporation Tax Act โดยระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะใชระบบตามปปฏทน แตในกรณนตบคคลสามารถเลอกเสยภาษไดระหวางการใชรอบปบญชหรอรอบปปฏทน

1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา 1.1) ฐานภาษ

การค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาจะใชฐาน Worldwide income โดยเกบภาษจากเงนได 10 ประเภทหลก โดยมวตถประสงคเพอใหงายตอการค านวณภาษ ไดแก รายไดจากการจางงาน (Employment income) ดอกเบย (Interest income) เงนปนผล (Dividend income) อสงหารมทรพย (Real property income) การประกอบธรกจ (Business income) เงนบ านาญ (Retirement income) การท าปาไม (Timber income) 5ส านกงานกฏหมายและบญช Masaki Murakami http://www.kicho-helper.com/news/tax/nenmatsuchousei-rekishi.html

49

ก าไรสวนตาง (Capital gains) เงนไดทไดตามโอกาส (Occasional income) และเงนไดอน ๆ (Miscellaneous income) หกดวยคาใชจายและคาลดหยอนตาง ๆ ส าหรบเงนไดบางประเภท เชน เงนไดจากเงนบ านาญ เงนไดจากปาไม ดอกเบย และเงนปนผลจะถกเกบภาษแยกตางหาก โดยสวนใหญเปนการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราพเศษ ซงอยภายใตกฎหมาย Special Tax Measure Act

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของญปนประกอบดวย 6 อตรา อยระหวางรอยละ 5

ถงรอยละ 40 ดง ตารางท 12

ตารางท 12 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของญปน

ชวงเงนได (เยน) อตราภาษ (รอยละ) ไมเกน 1,950,000 5

1,950,001-3,300,000 10 3,300,001-6,950,000 20 6,950,001-9,000,000 23 9,000,001-18,000,000 33 มากกวา18,000,001 40

ทมา: Guide to japanesetax, 2014 หมายเหต: หลงจาก วนท 1 มกราคม ค.ศ. 2013 ถง 31 ธนวาคม ค.ศ. 2037 จะเสยภาษเพมรอยละ 2.1 ตาม Special

reconstruction corporation tax

ผทมเงนไดทถกหกภาษ ณ ทจายไปแลวไมอยในขายทจะตองยนภาษเงนไดบคคลธรรมดาปลายป เนองจากผประกอบการจะด าเนนการหกภาษใหเทากบภาษทเสยปลายป โดยปรบยอดหก ณ ทจายของเดอนสดทายใหใกลเคยงกบจ านวนทควรจะตองเสยทงป ยกเวนผทมเงนไดจากแหลงเดยวมากกวา 20 ลานเยน หรอผมรายไดอนนอกจากเงนเดอนและคาจางแรงงานมากกวา 2 แสนเยน


ญปนมกฎหมายเกยวกบภาษเงนไดนตบคคลจ านวน 2 ฉบบ ประกอบดวย Corporation Tax Act บงคบใชทวไป และ Special Taxation Measure Act ซงเปนกฎหมายส าหรบมาตรการภาษพเศษ ภาษเงนไดนตบคคลมการบงคบใชทงบรษทญปนและบรษทตางประเทศ โดยจะเกบภาษจากฐานก าไรสทธซงค านวณจากรายได (Gross revenue) หกดวยคาใชจาย

50

2.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดนตบคคลของญปนอยทอตรารอยละ 25.5 ส าหรบกจการทวไป และ

อตรารอยละ 15 ส าหรบบรษททมทนจดทะเบยนนอยกวา 100 ลานเยนและมยอดรายรบต ากวา 8 ลานเยน โดยอตราดงกลาวมผลบงคบใชตงแตวนท 1 เมษายน ค.ศ. 2012 ถงวนท 31 มนาคม ค.ศ. 2015 นอกจากนผประกอบการทกประเภทจะเสยภาษเพมอกรอยละ 10 ตาม Special reconstruction corporation tax เพอน ารายไดมาจดการผลกระทบซงเกดจากภยพบตสนามเมอเดอนมนาคม ค.ศ. 2011

4.2.3 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย การจดเกบภาษเงนได หก ณ ทจายของญปนเปนการบงคบใหผจายเงนไดมหนาทจะตองหกภาษ

ในอตราทก าหนดโดยแยกตามประเภทเงนได แตหากเปนการจายใหกบผไมมถนฐานใหสามารถใชสทธตามอนสญญาภาษซอนได

1) ประเภทเงนได ภาษเงนไดหก ณ ทจายของญปนจะหกจากเงนไดดงตอไปน 1.1) กรณการจายเงนไดใหบคคลทมถนฐานในญปนจะตองหกภาษเงนได ณ ทจายส าหรบ

การจายดอกเบยเงนปนผลรายไดจากการจางงาน ก าไรจากไถถอนพนธบตร (Profit form redemption of discount bonds) เงนบ านาญรายไดประเภทคารายปอน ๆ ซงรฐเปนผจาย (Miscellaneous income from public annuity) คาตอบแทนทไดจากการใหบรการบางประเภท เชน การเขยนสนทรพจน การวาความ (Fees or other remunerations for certain service) เงนไดจากสญญาการจางของผประกอบวชาชพ เชน นกกฬาเบสบอลเงนไดจากการแขงขนกฬามาแขง เปนตน คารายปทไดจากประกนประเภทบ านาญ (Annuity from lifeinsurance contract) เงนไดจากตราสารการเงนประเภท Quasi-financial instrument การกระจายก าไร จากหนสวน (Distribution of profit from silent partnership)

1.2) กรณนตบคคลจะถกหกภาษเงนได ณ ทจายส าหรบการจายดอกเบยและเงนปนผล 1.3) ส าหรบการจายเงนไดใหระหวางผไมมถนฐานและผไมมถนฐานจะไมอยในขายของ

การบงคบทจะตองหก ภาษเงนไดหก ณ ทจาย 2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย

กรณส าหรบผมถนฐานในญปนจะอตราการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ดงน

51

ตารางท 13 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของญปน

ประเภทเงนได อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1. ดอกเบย (Interest income) รอยละ 15 2. เงนปนผล (Dividend income) รอยละ 7 3. เงนไดจากการจางงาน - หกโดยใชตารางค านวณหกภาษเงนได ณ ทจาย ขนอยกบความถ

ในการจาย (เปนรายเดอน รายวน หรอรายสปดาห) โดยตารางดงกลาวมอตราทแตกตางกนไปขนกบสถานภาพของผถกหก เชน จ านวนบตร เปนตน

- เงนโบนส ใชตารางค านวณอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยใชคาเฉลยของโบนสตอเดอน เชน กรณไดโบนส 6 เดอน ใหน าจ านวน โบนสหารดวย 6 แลวน าผลทไดไปค านวณในตารางฯ จากนนใหคณดวย 6 อกครง

- ใหนายจางปรบยอดค านวณทกสนปภาษ - กรณผรบเงนไดเปนผไมมถนฐาน ใหนายจางหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 20

4. ก าไรจากการไถถอนพนธบตร/หนก (Profit form redemption of discount bonds/debenture)

รอยละ 18

5. เงนไดจากการเกษยณอาย (Retirement income) ค านวณโดยน าเงนไดหารดวย 2 แลวใหหกดวยคาใชจาย 6. เงนไดจากคารายปทรฐเปนผจาย (Public annuities) อตรารอยละ 5 ของคารายปหกดวยคาใชจาย ทงน การหกคาใชจาย

ดงกลาวใชสตรค านวณซงขนกบสถานภาพของบคคล เชน อาย สถานภาพการสมรส จ านวนบตร ความพการ เปนตน

7. คาตอบแทน กรณการใหบรการทางวชาชพ เชน การเขยนสนทรพจน

เขยนบทละคร การออกแบบ คาสทธ การแปล การพสจนอกษร การใหบรการทางกฎหมาย ค าปรกษา บญช นกกฬา

กรณจายใหแพทย ทนแพทยในบางกรณ การจายใหแกนกมวย เงนรางวลทมจดประสงคเพอการโฆษณา รางวลส าหรบการแขงมา

อตรารอยละ 10 ส าหรบเงนไดตงแต 0 - 1 ลานเยน และรอยละ 20 ส าหรบเงนไดทเกน 1 ลานเยน

อตรารอยละ 10 โดยอนญาตใหหกคาใชจายไดโดยขนอยกบประเภทของเงนได

8. Quasi-financial instrument อตรารอยละ 15 9. อน ๆ เงนไดจากประกนชวตแบบสะสมทรพย (Annual life insurance contract pension payment) การจายก าไรจากสญญาหางหนสวน (Distribution of profits from silent partnership contracts)

ยกเวนภาษส าหรบเงนได 250,000 เยนแรก สวนทเกน 250,000 เยน ใหคดอตรารอยละ 10 อตรารอยละ 20

ทมา: National Tax Agency Japan, 2014

52

ทงน ส าหรบกรณผทไมถนฐานในญปน อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายขนอยกบอนสญญาภาษซอนของแตละประเทศ โดยอนสญญาภาษซอนก าหนดใหเงนไดทจายใหแกผไมมถนฐานทงในกรณบคคลธรรมดาและนตบคคลตองถกหกรอยละ 20 ยกเวนเงนไดบางประเภทตองถกหกรอยละ 7 เชน เงนปนผล เปนตน

อยางไรกตาม ในกรณของการแยกยนเสยภาษส าหรบบคคลธรรมดา การรบโอนหนหรออสงหารมทรพยในกรณดงกลาวจะไมมภาษเงนไดหก ณ ทจาย รวมทงขนกบขอตกลงตามอนสญญาภาษซอนซงผตองการใชสทธตามขอตกลงอนสญญาภาษซอนจะยนความจ านงวาตองการใชสทธดงกลาว

3) การด าเนนการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ระบบภาษของญปนเปนระบบใหผเสยภาษเปนผประเมนและยนแบบเสยภาษดวยตนเอง

(Self assessment) อยางไรกตามกรณผทท างานกบบรษทในญปน บรษทจะท าหนาทเปนผหกภาษเงนไดหก ณ ทจายให รวมทงบรการยนแบบเสยภาษใหกบผเสยภาษโดยอตโนมตแตมการยกเวนส าหรบกรณทผจายเงนไดนนมลกจางเพยงแค 2 คนหรอนอยกวา6

ส าหรบขนตอนและกระบวนการน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจาย กรณทวไปตองน าสงภายใน วนท 10 ของเดอนถดไป แตกรณจายใหผไมมถนฐานตองน าสงภายในสนเดอนของเดอนทมการจายเงนไดนน

4) รายไดภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในปงบประมาณ ค.ศ. 2012 รฐบาลญปนจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายได 11.5 ลานลานเยน

คดเปนรอยละ 26.2 ของรายไดภาษเงนไดทงหมดซงมจ านวน 43.9 ลานลานเยนทงน สถตการเกบภาษ เงนไดหก ณ ทจายของญปนไมมการเปลยนแปลงมากนกในชวง ค.ศ. 2002 - 2009 เนองจากสภาวะเศรษฐกจของประเทศไมมการขยายตว

6 The Japanese Tax Site (2010, “Japanese withholding tax Legal outline and concept”, www.japantax.org

53

ตารางท 14 สถตภาษเงนไดหก ณ ทจายในญปน หนวย: รอยลานเยน

ประเภทเงนได ป

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ดอกเบย 12,580 8,373 7,612 6,151 4,838 6,325 8,195 6,620 เงนปนผล 10,537 10,018 11,672 24,070 23,487 24,458 20,442 15,842 สวนตางก าไร 1,968 552 958 2,547 2,239 2,104 497 504 เงนไดจากการจางงาน 97,035 94,239 98,172 101,328 113,625 98,702 97,273 86,269 เงนไดจากการเกษยณอาย 3,807 3,318 3,377 2,950 2,864 2,685 2,606 2,620 คาตอบแทน 11,006 10,440 10,398 13,152 13,633 11,959 11,701 11,499 เงนไดของผไมมถนฐาน 3,910 3,670 3,209 2,913 3,586 3,948 3,606 2,572

รวม 140,844 130,609 135,398 153,109 164,273 150,181 144,320 125,926

ทมา: National Tax Agency Japan, 2014 หมายเหต: ขอมลภาษเงนไดหก ณ ทจายรวบรวมจากงบการเงนของผประกอบการแสดงและจ านวนทสรรพากรพนทแจง

ใหภาระภาษใหแกผประกอบการ

ตารางท 15 จ านวนผมหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย หนวย: รอยลานเยน

ประเภทเงนได ป

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ดอกเบย 45,449 43,266 41,889 40,448 39,569 47,913 49,701 46,439 เงนปนผล 128,938 126,904 128,655 129,045 125,528 129,812 130,365 126,822 สวนตางก าไร 1,924 1,985 2,021 5,279 6,592 7,370 7,338 7,527 เงนไดจากการจางงาน 3,905,529 3,883,328 3,866,691 3,859,683 3,845,831 3,810,440 3,745,714 3,681,794 คาตอบแทน 3,221,712 3,151,055 3,104,574 3,082,798 3,069,616 3,043,366 2,989,766 2,930,253 เงนไดของผไมมถนฐาน 23,538 24,094 24,450 24,275 24,850 24,548 24,027 23,303

รวม 7,327,090 7,230,632 7,168,280 7,141,528 7,111,986 7,063,449 6,946,911 6,816,138

ทมา: National Tax Agency Japan, 2014 หมายเหต: 1. ผมหนาทหกภาษ ณ ทจาย (Withholding tax agent) หมายถง บคคลหรอนตบคคลซงมหนาทหกและน าสงภาษ

ใหแกรฐบาล 2. บรษทหลกทรพยเปนผด าเนนการหกภาษ ณ ทจายของสวนตางก าไรจากหนทอยในตลาดหลกทรพย

54

5) ปญหาและอปสรรคของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากการสอบถามขอมลจากกระทรวงการคลงญปนทราบวา ปจจบนไมมปญหาภาษเงนได

หก ณ ทจาย เนองจากมการปรบปรงระบบภาษเปนประจ าทกป ทงน ระบบการแกไข หรอออกมาตรการภาษใหมของญปนจะท าไปพรอมกบงบประมาณประจ าภายในเดอนเมษายนของทกป

4.2.4 สรป ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของญปนคอนขางซบซอนและแยกประเภทเงนไดรวมถงอตรา

เปนหลายกรณ โดยก าหนดใหผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายจะตองหกภาษเพอน าสงตามกฎหมาย แตญปนมจดเดนคอมระบบ Exact withholding ใหมการปรบยอดภาษเงนไดหก ณ ทจาย ท าใหภาระ ภาษเงนไดปลายปมไมมากนก และท าใหสดสวนรายไดของภาษเงนไดบคคลธรรมดามาจากการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนสวนใหญ7 อยางไรกตามระบบดงกลาวอาจไมสะทอนขอดไดอยางชดเจนนกเพราะ ไมเปนการกระจายภาระภาษไปตลอดทงปอยางแทจรง

4.3 ประเทศองกฤษ

4.3.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายขององกฤษ เรมปรากฏในกฎหมายขององกฤษเมอ ค.ศ. 1657

โดยใหผเชา (Tenant) ตองหกภาษเงนไดจากคาเชากอนจายใหแกผใหเชา (Landlord) เพอน าสงรฐ ตอมาใน ค.ศ. 1803 ไดปรบโครงสรางระบบภาษเงนไดครงใหญ โดยก าหนดใหผเสยภาษมหนาทยนแบบ เสยภาษเงนได รวมทงมการน าระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย (Taxation at source) มาใชอยางเปนทางการ โดยมผลบงคบใชส าหรบเงนไดประเภทเงนปนผล คาเชา เงนบ านาญ เงนเดอน

ใน ค.ศ. 2004 รฐบาลองกฤษไดปรบปรงโครงสรางการบรหารจดการของหนวยงานจดเกบภาษ เพอลดตนทนในการจดเกบภาษ เชน การควบรวม Inland Revenue และ Customs & Excise เขาเปนหนวยงานเดยวกนเรยกวา Her Majesty’s Revenue and Customs (HMRC) การเปลยนแปลงรปแบบการจดเกบภาษ การเปลยนแปลงระบบภาษมลคาเพมโดยการลดความซบซอนและอ านวยความสะดวกแกผประกอบการ SMEs และการเปลยนมาใชระบบการรายงานเงนไดทนายจางจายใหแกลกจาง (Reporting regime) ส าหรบกรณการจายผลประโยชนในรปแบบอน ๆ นอกจากเงนเดอน

4.3.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล 1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

1.1) ฐานภาษ ระบบภาษเงนไดบคคลธรรมดาของผทมถนฐานในองกฤษใชระบบ Worldwide income

สวนผไมมถนฐานจะเกบเฉพาะกรณมแหลงเงนไดในองกฤษ โดยใชเกณฑพจารณาความเปนผมถนฐาน

7 http://www.mof.go.jp/english/tax_policy/taxes_and_stamp_revenues/h201309e.pdf

55

จากการอาศยอยในประเทศเกน 183 วน หรอเกน 91 วนเฉลยตลอด 4 ป อยางไรกตาม ปจจบนรฐบาลองกฤษไดพจารณารายละเอยดอน ๆ ประกอบ เชน การมทอยอาศยในองกฤษ สถานทอยในองกฤษ ผลประโยชนตาง ๆ ทไดรบจากการอยอาศยเปนเกณฑประกอบการพจารณาดวย

องกฤษเกบภาษจากเงนไดประเภทตาง ๆ ไดแก เงนไดจากการจางงาน (Earning from employment) เงนไดจากการประกอบกจการสวนบคคล (Earning from self employ) เงนไดจากบ านาญ(Pension income) เงนไดจากดอกเบย (Interest) เงนไดจากเงนปนผล (Dividend) เงนไดจากคาเชา (Rent income) และเงนไดจากทรสต (Trust income)

การค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาค านวณจากเงนไดพงประเมน หกคาใชจายตาง ๆ และหกคาลดหยอนสวนบคคล ซงมจ านวนแตกตางกนตามปเกด ตงแต 9,440 ถง 10,660 ปอนด โดยมเพดานคาลดหยอนก าหนดไวดวย ทงน การค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนระบบแยกหนวยภาษระหวางสามและภรรยา

ตารางท 16 คาลดหยอนสวนบคคลขององกฤษ หนวย: ปอนด

วนเดอนปเกด คาลดหยอน สวนบคคล

เพดานเงนไดสทธ เพอค านวณคาลดหยอน

ผทเกดหลงจากวนท 5 เมษายน ค.ศ. 1948 9,440 100,000 ผทเกดระหวางวนท 6 เมษายน ค.ศ. 1938 ถง 5 เมษายน ค.ศ. 1948 10,500 26,100 ผทเกดกอนวนท 6 เมษายน ค.ศ. 1938 10,660 26,100

ทมา: HMRC, 2014

ตวอยางเชน หากผมเงนไดเกดหลงวนท 5 เมษายน ค.ศ. 1948 และมเงนสทธหลงจาก

หกคาใชจายและเงนบรจาค 105,000 ปอนด ตองน า 105,000 มาหกดวยเพดานคาลดหยอน 100,000 ปอนด จากนนน าผลทได คอ 5,000 มาหาร 2 แลวน าสทธคาลดหยอนมาหกดวยผลดงกลาว ดงนนผเสยภาษจะไดรบคาลดหยอนเทากบ 9,440 - 2,500 = 6,940 ปอนด

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาเปนภาษอตรากาวหนา โดยมอตราแตกตางกนไป

ตามชวงเงนไดและประเภทเงนได

56

ตารางท 17 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาขององกฤษ ปภาษ 2013-2014

ระดบขน (Tax band) ชวงเงนได (ปอนด)

อตราภาษเงนได (รอยละ)

อตราภาษเงนปนผล8 (รอยละ)

อตราพนฐาน (Basic rate) 0-32,010 20 0 อตราสง (Higher rate) 32,011-150,000 40 25 อตราพเศษ (Additional rate) เกน 150,001 45 30.56

ทมา: PWC (2013) และ HMRC

ส าหรบเงนไดประเภท Capitalgain ตองเสยภาษในอตรากาวหนาแยกจากเงนได

ประเภทอน โดยยกเวนภาษ 10,900 ปอนดแรก สวนทเกน 10,900 ปอนดแตไมเกน 32,010 ปอนด ตองเสย ในอตรารอยละ 18 จากนนสวนทเกน 32,010 ปอนดตองเสยในอตรารอยละ 28

2) ภาษเงนไดนตบคคล องกฤษอยในระหวางการปรบปรงโครงสรางระบบภาษเงนไดนตบคคลเพอเพมความสามารถ

ในการแขงขนระหวางประเทศโดยการลดอตราภาษเงนไดนตบคคลคาดวา ค.ศ. 2015 จะลดอตราเหลอรอยละ 20 รวมทงการปรบปรงความเหมาะสมส าหรบการด าเนนธรกจระหวางประเทศ เชน การยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจายจากเงนปนผลการแกไขกฎระเบยบเกยวกบดอกเบยใหมความชดเจน ซงเปนการออกแบบใหเหมาะสมกบการทจะเปนศนยกลางของบรษท Holding company และเปนศนยกลางทางการคารวมถงกระตนการวจยและพฒนา ผานมาตรการการใหสทธประโยชนดานวจยและพฒนามากขน

2.1) ฐานภาษ ภาษเงนไดนตบคคลจดเกบจากก าไรของบรษทและองคกรอน ๆ รวมถง คลบ (Club)

กลมสงคม (Society) และสมาคม (Associations) โดยก าไรทใชในการค านวณภาษจะมาจากเงนไดจากการคาและการลงทน และเงนไดจาก Capital gain ซงปภาษจะหมายถงวนท 1 เมษายน ถงวนท 31 มนาคมของ ปถดไป ส าหรบการค านวณก าไรสทธเพอเสยภาษเงนไดนตบคคลสามารถหกรายจาย เชน ดอกเบย การลงทน ทางตรง (Capital allowance on plant and machinery) การซอสทธบตร คากดวลล หรอสนทรพยจบตองไมได (Intangible goods) คาใชจายส าหรบการวจยพฒนา เปนตน

8อตราดงกลาวเปนอตรา Effective rate โดยอตราปกตจะเปน 10 % ส าหรบผทอยใน Basic rate 32.5 % ส าหรบผทอยใน Higher rate และ 37.5 %ส าหรบผทอยใน Additional rate

57

บรษททจดทะเบยนและประกอบกจการในองกฤษจะตองเสยภาษเงนไดและภาษ Capital gain ในองกฤษ ส าหรบบรษททไมมถนฐานในองกฤษ (Non-resident company) หากท าการคา ในองกฤษผาน Permanent Establishment (PE) ไมอนญาตใหน าคาเสอมราคามาหกในการค านวณภาษ โดยใชหลก Territorial system ซงเกบภาษเฉพาะก าไรทเกดจากแหลงเงนไดในองกฤษเทานน รวมทงยกเวนภาษเงนปนผลและก าไรสาขาในตางประเทศ

2.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดนตบคคลขององกฤษม 2 อตรา ประกอบดวย อตราต า (The lower rate

หรอ Small profit rate) และอตราสง (Upper rate หรอ Main rate) ซงเปนลกษณะของภาษอตรากาวหนา(Progressive rate) โดยอตราจะขนอยกบชวงเงนไดสทธ เชน ก าไรสทธใน ค.ศ. 2014 หากมก าไรสทธต ากวา 300,000 ปอนด จะเสยภาษในอตรารอยละ 20 (Small profit rate) แตหากก าไรสทธสงกวา 1,500,000 ปอนดจะเสยภาษในอตรารอยละ 21 (Main rate) ทงน ส าหรบหากนตบคคลรายไดมก าไรสทธทตกอยในชวง 300,000-1,500,000 ปอนด จะสามารถขอสทธบรรเทาซงเรยกวา “Marginal relief” ไดโดยการค านวณภาษ เงนไดนตบคคลขององกฤษในการขอสทธ Maginal relief9 มความซบซอนมาก เชนใน ค.ศ. 2014 หากผประกอบการมก าไรสทธจ านวน 1,000,0000 ปอนด เมอน ามาค านวณภาษทอตรารอยละ 26 จะได 260,000 ปอนด จากนนใหน า Marginal relief จ านวน 1,500,000 (Upper limit) มาหกดวยก าไรสทธ 1,000,0000 จะไดคา 500,000 ปอนด แลวน าคาทไดมาคณดวย Standard fraction (3/200) = 7,500 จากนน ใหน าคา 7,500 ปอนดทไดไปลบออกภาษทค านวณไดในตอนแรก จะไดภาษทตองเสยจ านวน 260,000 -7,500 = 252,500 ปอนด10 ส าหรบรายไดจากสทธบตรและรายไดจากการขายสนคาทมสทธบตรประกอบไปกบตวสนคา ตองเสยภาษในอตรารอยละ 10 สวนเงนปนผลทจายจากบรษทสญชาตองกฤษไมอยในขายทตองเสยภาษหกเงนไดหก ณ ทจาย ในขณะทการรบเงนปนผลของนตบคคลจะไดรบการยกเวนภาษ ส าหรบอตราภาษเงนไดนตบคคลขององกฤษ ปรากฏตาม ตารางท 18

9 ท งนจะมรายละเอยดปลกยอยบางประการ เชน นตบคคลทเปนลกษณะ Holding company ไมสามารถใชสทธ

Marginal relief ได 10 http://www.hmrc.gov.uk/ct/forms-rates/claims/marginal-rate.htm

58

ตารางท 18 อตราภาษเงนไดนตบคคลขององกฤษ

อตรา ป

2011 2012 2013 2014 Small profit rate (รอยละ) 20 20 20 20 Marginal relief lower limit (ปอนด) 300,000 300,000 300,000 300,000 Marginal relief upper limit (ปอนด) 1,500,000 1,500,000 1,500,000 1,500,000 Standard fraction 3/200 1/100 3/400 1/400 Main rate (รอยละ) 26 24 23 21

ทมา: HRMC

ปภาษเงนไดนตบคคลเรม ณ วนท 1 เมษายนของทกป ส าหรบการยนเสยภาษ องกฤษ

ใชระบบ Self-assessment ส าหรบการประเมนภาษ ในกรณบรษทขนาดใหญทมก าไรตอปเกน 1.5 ลานปอนด จะตองประมาณการภาษทคาดวาจะตองเสยในสนปและแบงช าระออกเปน 4 งวด ส าหรบบรษทอนใหจาย ในเดอนท 9 ตามปบญชของบรษท

ส าหรบก าไรจากสาขาในตางประเทศ ผประกอบการสามารถเลอกไดวาจะน าเงนไดดงกลาวมารวมค านวณเสยภาษหรอไม หากไมน ามารวมจะไมมสทธการน าผลขาดทนมาหกได

4.3.3 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1) ประเภทเงนได

เงนไดทเปนคาจางเงนเดอนสวนใหญขององกฤษจะถกหกภาษเงนได ณ ทจายโดยนายจางผานระบบทเรยกวา Pay As You Earn (PAYE) โดยนายจางจะค านวณรายไดของลกจาง และสงขอมลใหแกกรมสรรพากร และกรมสรรพากรจะสงขอมลใหผเสยภาษตรวจสอบความถกตองอกครง จากขอมลสถตพบวารอยละ 84 ของผน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนผประกอบการเปนหลก ส าหรบกรณผประกอบการสวนบคคล เจาของทดนใหเชา ผทมรายไดสงจะมความซบซอนในการค านวณมากกวาโดยจะตองยนแบบเสยภาษอกครงเมอสนป สวนเงนไดในรปของดอกเบยจะหกผานธนาคาร ซงระบบ PAYE คดเปนรอยละ 90 ของ การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงหมด โดยใน ค.ศ. 2013 - 2014 องกฤษจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาไดทงสน 154.8 พนลานปอนด คดเปนรอยละ 26.3 ของรายไดรวม ส าหรบผมไดมถนทอย ตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายตามขอตกลงอนสญญาภาษซอนเทานน ประกอบดวย ดอกเบย คาสทธ ซงอตราจะแตกกนไปตามขอตกลงตามอนสญญาภาษซอน สวนการจายเงนปนผลของบรษทองกฤษจะไดรบการยกเวนการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

59

2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย 2.1) การค านวณภาษเงนไดบคคลธรรมดาตามระบบ PAYE โดยนายจางจะตองค านวณ

การหกภาษใหกบลกจางและสงขอมลใหแก HMRC ในกรณมการเปลยนแปลงขอมลในเรองรายได ผเสยภาษจะตองแจง HMRC

2.2) เงนปนผล โดยทวไปองกฤษจะไมมการเกบภาษหก ณ ทจายกรณเงนปนผล แตส าหรบ กรณ Real Estate Investment Trust (REIT) อยในขายจะตองหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 20

2.3) ดอกเบย โดยทวไปแลวหากกรณทมการจายดอกเบยใหผทไมมถนฐานจะตองหกภาษ เงนไดหก ณ ทจายรอยละ 20 โดยสามารถใชสทธประโยชนตามอนสญญาภาษซอนได การจายดอกเบยใหแกบรษทใน EU ทไดรบการรบรองในบางกรณจะไดรบการยกเวนเฉพาะกรณจายดอกเบยระหวางบรษทในเครอ ซงตองมการสทธในการควบคมโดยตรงอยางนอยรอยละ 25

2.4) คาสทธ โดยทวไปแลวจะหกภาษเงนได ณ ทจาย รอยละ 20 ส าหรบการจายใหแกผไมมถนฐานโดยสามารถใชสทธตามอนสญญาภาษซอนได การจายคาสทธใหกบบรษทในเครอในบางกรณจะไดรบการยกเวน

2.5) ก าไรสาขา ไมเกบภาษกรณก าไรสาขาสงกลบ

ตารางท 19 อตราภาษเงนได หก ณ ทจายขององกฤษ

ประเภทภาษเงนไดหก ณ ทจาย อตราภาษ (รอยละ)

เงนปนผล ยกเวนหรอ 20

ดอกเบย ยกเวนหรอ 20

คาสทธ ยกเวนหรอ 20

ก าไรจากสาขา ยกเวน

Capital gain ยกเวน

ทมา:Delloite UK, 2013

3) กระบวนการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย หนวยงานบรหารจดเกบภาษขององกฤษ ไดแก HMRC เปนหนวยงานรบผดชอบ

ในการบรหารจดการจดเกบภาษทงภาษทางตรงและภาษทางออม โดยหนวยธรกจจะตองท าการลงทะเบยนกบ HMRC เพอช าระภาษเงนไดนตบคคล และภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภายใตระบบ PAYE ส าหรบภาษ เงนไดหก ณ ทจายใหสงเปนรายไตรมาสหากปบญชสนสดพอดกบไตรมาสของปฏทน แตหากเปนกรณอน

60

ใหแบงน าสงเปน 5 งวดตอป ซงการน าสงลาชามเบยปรบ และภายหลงจากการยนแบบเสยภาษแลว เจาหนาท HMRC มเวลา 24 เดอนในการตรวจสอบ

4) รายไดภาษเงนไดหก ณ ทจาย HMRC เผยแพรขอมลภาษเงนไดหก ณ ทจายเฉพาะการจดเกบภาษผานระบบ PAYE หรอ

การหกภาษเงนได ณ ทจาย กรณเงนไดจากการจางงาน ซงจะท าการหกใหพอดกบภาษทตองเสยจรงปลายป ส าหรบเงนไดจากดอกเบยซงสวนใหญธนาคารเปนผจายกใชระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเชนกน แตยงไมมขอมลในสวนน ทงนการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาผานระบบ PAYE จะเปนรอยละ 90 ของการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงหมด

ตารางท 20 มลคาการจดเกบภาษเงนไดจากบคคลธรรมดาผานระบบ PAYE

ป มลคาการจดเกบภาษ (พนลานปอนด)

เม.ย. 2005-ม.ค.2006 13.6

เม.ย. 2006-ม.ค.2007 15.9

เม.ย. 2007-ม.ค.2008 16.7

เม.ย. 2008-ม.ค.2009 14.0

เม.ย. 2009-ม.ค.2010 15.2

เม.ย. 2010-ม.ค.2011 17.5

เม.ย. 2011-ม.ค.2012 17.6

เม.ย. 2012-ม.ค.2013 17.8

ทมา: HMRC, 2013

5) ปญหาและอปสรรคของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

จากการศกษาของคณะผวจยไมพบประเดนปญหาทเดนชดของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศองกฤษ อยางไรกดดงทแสดงการค านวณภาษเงนไดขององกฤษจะพบวา ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ขององกฤษมความซบซอนมาก นอกจากน องกฤษมภาษมากกวา 20 ประเภท (Woolhouse, 2013)11และ

11 Richard Woolhouse (2013) “The UK corporatate tax system 12 misunderstood concepts” CBI Organization United Kingdom

61

จากรายงานของ Economic research council โดย James Browne และ Barra Roanteee12 พบวาระบบ PAYE สามารถท างานไดเปนอยางด แตมกเกดปญหาในกรณทผมเงนไดมเงนไดมากกวา 1 แหลง จงท าใหหกภาษ เงนไดหก ณ ทจายผด อยางไรกตามปภาษ 2013 – 2014 HMRC ไดบงคบใหผมภาษเงนไดหก ณ ทจายรายงานการหกเงนไดแบบ Real time เพอแกปญหาดงกลาว

4.3.4 สรป องกฤษนบเปนประเทศหนงทมระบบภาษเงนไดทซบซอนมากทสดในโลก ในขณะทระบบภาษ

เงนไดหก ณ ทจายซงเกบเพอปองกนการหลกเลยงภาษและสรางรายไดกลบมจดเดน กลาวคอมประเภทเงนไดและมอตราไมมากนก โดยเฉพาะการเสยภาษแบบ PAYE ซงเปนการค านวณและตรวจสอบภาระภาษจาก ผจายเงนไดและผเสยภาษเพอใหมภาระใกลเคยงกบภาระภาษปลายปมากทสด ท าใหรายไดจาก PAYEมจ านวนใกลเคยงกบภาษเงนไดบคคลธรรมดา

4.4 ประเทศสงคโปร

4.4.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย รฐบาลสงคโปรไดน าระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายมาใชครงแรกภายใตกฎหมาย

Income Tax Act 1947 เพอแกปญหาการหลบเลยงภาษของนกธรกจตางชาต และรกษาฐานภาษเงนไดเพอใหเปนแหลงรายไดขนาดใหญของรฐบาล โดยกฎหมายดงกลาวไดบญญตใหผทมไดมถนฐานในสงคโปร ทงทเปนบคคลธรรมดาและนตบคคล ซงมรายไดจากการประกอบธรกจในสงคโปร ตองเสยภาษเงนไดและถกหกภาษเงนได ณ ทจาย

4.4.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและนตบคคล 1) ภาษเงนไดบคคลธรรมดา

1.1) ฐานภาษ สงคโปรใชระบบภาษแบบ Territorial income กลาวคอ เกบภาษเฉพาะกรณมแหลงเงนได

ในประเทศ โดยผมถนฐานในสงคโปรตองเสยภาษจากรายไดประเภทเงนเดอน คาจาง โบนส คาธรรมเนยม คานายหนา ก าไรจากการขายหลกทรพย เงนบ านาญ และผลประโยชนอนทไดรบจากการเกษยณอาย ส าหรบผมไดมถนฐานในสงคโปรกตองเสยภาษภายใตหลกการดงกลาวเชนเดยวกบผมถนฐานในประเทศ

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของสงคโปรเปนอตรากาวหนา โดยมอตราตงแตรอยละ

3.5 ถงรอยละ 20 โดยมรายละเอยดตามตารางท 21

12 James Browne and Barra Roantree (2012), “ A survey of the UK tax system” IFS Briefing Note BN08 Economic and Social Research Council UK

62

ตารางท 21 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของสงคโปร

เงนได (เหรยญสงคโปร) อตราภาษ (รอยละ) ไมเกน 20,000 0

20,001-30,000 3.5

30,001-40,000 5.5

40,001-80,000 8.5

80,001-160,000 14.0

160,001-320,000 17.0

320,001 ขนไป 20.0

ทมา: PricewaterhouseCoopers, 2007

2) ภาษเงนไดนตบคคล

2.1) ฐานภาษ บรษททประกอบธรกจในสงคโปรตองเสยภาษเงนไดนตบคคลจากฐานภาษประเภท

ก าไรจากการท าธรกจ รายไดจากการลงทนในตราสารหน คาเชา คาลขสทธ ก าไรจากการขายอสงหารมทรพย และรายไดอน ๆ

2.2) อตราภาษ ปจจบนสงคโปรมอตราภาษเงนไดนตบคคลคอนขางต า โดยมการปรบลดอตรา

อยางตอเนองจากรอยละ 20 ใน ค.ศ. 2007 เหลอรอยละ 18 ใน ค.ศ. 2008 และลดเหลอรอยละ 17 ในปจจบน ซงเปนอตราทเทากบฮองกง สงผลใหสงคโปรเปนประเทศทเกบภาษเงนไดนตบคคลในอตราต าทสดในเอเชย

4.4.3 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1) ประเภทเงนได

ภาษเงนไดหก ณ ทจายของสงคโปรเปนไปตามมาตรา 45 ของ Income Tax Act 1947 ซงก าหนดใหรายไดทเกดจากการท าธรกจในประเทศของผทมไดมถนฐานในประเทศสงคโปรทงทเปน บคคลธรรมดาหรอนตบคคลตองถกหกภาษเงนได ณ ทจาย โดยผจายเงนตองหกรายไดดงกลาวไวสวนหนงเพอน าสง Inland Revenue Authority of Singapore (IRAS) เมอสนปภาษ

อยางไรกตาม รฐบาลสงคโปรไดยกเวนภาษเงนไดบางประเภทเพอสงเสรมการประกอบธรกจ เชน การยกเวนภาษเงนปนผล การยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจายใหแกผประกอบธรกจประเภท โทรคมนาคมส าหรบรายไดคาบรการดานซอรฟแวรและคาลขสทธสนคาดจตลทผซอเปนผใชบรการ ขนสดทาย เปนตน

63

2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย ปจจบนอตราการหกภาษ ณ ทจายแตกตางกนตามประเภทเงนได ดงน

ตารางท 22 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศสงคโปร

ประเภทเงนได อตราภาษ

เงนไดหก ณ ทจาย (รอยละ)

ดอกเบย คานายหนา คาธรรมเนยมหรอรายไดอนซงเปนคาตอบแทนการใหกยมเงน (Interest, commission, fee or other payment in connection with any loan or indebtedness)

15

คาลขสทธ (Royalty or other lump sum payments for the use of movable properties) 10 คาบรการจากการใชทรพยสนทางปญญา (Payment for the use of or the right to use scientific, technical, industrial or commercial knowledge or information)

10

คาเชาสงหารมทรพย (Rent or other payments for the use of movable properties) 15 คาบรการจากการใหความชวยเหลอทางเทคนค (Technical assistance and service fees) 17 คาธรรมเนยมการจดการ (Management fees) 17 ก าไรจากการขายอสงหารมทรพยกรณผคาไมมถนฐานในประเทศ (Proceeds from sale of any real property by a non-resident property trader)

15

ทมา: Inland Revenue Service Singapore, 2013

3) กระบวนการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ผมหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย คอ ผจายเงนไดใหกบชาวตางชาตทมไดมถนฐาน ในสงคโปร โดยผหกภาษตองยนแบบ IR37 พรอมทงสงมอบเงนภาษทหกภายในวนท 15 ของเดอนถดไป ซงอาจใชวธการจายผานธนาคารในรปของเชค ธนาคารทางโทรศพท ระบบอนเตอรเนต รวมทงจายผานไปรษณย หรอโทรเลข โดยผน าสงเงนภาษจะไดรบจดหมายยนยนการจายเงนภายใน 26 วน นบแตวนทสงมอบเงนดงกลาว

4) รายไดจากการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภาษเงนไดเปนแหลงรายรบทส าคญของรฐบาลสงคโปร โดยใน ค.ศ. 2012 รฐบาลจดเกบ

ภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคลไดคอนขางมาก และมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง เนองจากการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและการเขามาประกอบอาชพของคนตางชาตในสงคโปร

64

แผนภมท 2 รายไดภาษเงนไดนตบคคลและภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ทมา: Ministry of Finance, Singapore, 2013 หมายเหต: ขอมลภาษเงนไดหก ณ ทจายไดมการจดท าขนใน ค.ศ. 2005 เปนปแรก

เมอเปรยบเทยบแนวโนมของรายไดภาษเงนไดทงสองประเภทกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย พบวา มแนวโนมเพมขนอยางตอเนองเชนเดยวกน อยางไรกตาม ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ซงสามารถจดเกบไดเพมขนนนยงไมสามารถสรปไดวาเปนการชวยลดการหลบเลยงภาษ เพราะปจจยทท าใหสามารถจดเกบภาษไดหก ณ ทจาย เพมขนนนมหลายกรณ เชน ระบบการจดเกบภาษทมประสทธภาพมากขน การเขามาท าธรกจของชาวตางชาตทเพมขน เปนตน อยางไรกด การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายดงกลาว กยงมประโยชนในการเพม รายไดบางสวนใหรฐ และชวยใหภาครฐมฐานขอมลผทมไดมถนฐานในประเทศทเขามาท าธรกจมากขนอกดวย

5) ปญหาและอปสรรคของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากการศกษาไมพบวาสงคโปรมปญหาหรอขอรองเรยนเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายแต

อยางใด เนองจากสงคโปรไดพฒนาระบบบรหารการจดเกบควบคไปกบการปรบปรงกฎระเบยบของภาครฐ รวมทงการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมาใช โดยเฉพาะอยางยงระบบบนทกขอมลและระบบการคนภาษทสะดวกรวดเรว (S45-eService) ซงสามารถเชอมตอกบเครอขายอนเตอรเนตของ IRAS ในลกษณะ Offlineโดยด าเนนการมาตงแต ค.ศ. 2007 ท าใหใน ค.ศ. 2008 สงคโปรไดรบการจดอนดบจากธนาคารโลก และPricewaterhouseCoopers ใหเปนประเทศทมความงายในการเสยภาษมากทสดในโลก (World Bank, 2008) รวมทง IRAS ยงไดรบรางวล Excellence award จากนตยสารดานไอทชนน าของเอเชย จากการน าระบบ Tax portal มาใชอกดวย

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2007

65

4.4.4 สรป จากการทสงคโปรเปนประเทศทมความงายในการเขาไปท าธรกจอนดบ 1 และเปนประเทศ

ทมมลคาการลงทนจากตางประเทศ (Foreign direct investment) สงทสดในกลมประเทศอาเซยน และ มลคาดงกลาวยงมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองสงผลใหรฐบาลสงคโปรใหความส าคญกบฐานรายไดรฐบาล ทมาจากผมไดมถนฐานในสงคโปร จงมกฎหมายการจดเกบภาษทคอนขางรดกม เพอปองกนไมใหเกด การรวไหลของรายไดดงกลาวโดยบญญตใหรายไดจากการประกอบธรกจของผทมไดมถนฐานในสงคโปร เปนรายไดทตองเสยภาษเงนได ตลอดจนการบญญตใหรายไดดงกลาวตองถกหกภาษ ณ ทจายดวย อยางไรกตามรฐบาลสงคโปรก าหนดใหรายไดทตองถกหกภาษเงนได ณ ทจาย มเพยง 7 ประเภท ประกอบดวย ดอกเบย คานายหนา คาธรรมเนยมหรอรายไดอน ๆ ทเปนคาตอบแทนการใหบรการทางการเงน คาสทธหรอรายได อนทไดรบจากการใหบรการสงหารมทรพย คาบรการทเกยวกบทรพยสนทางปญญา คาเชาจากการใชสงหารมทรพย คาบรการจากการใหความชวยเหลอทางเทคนค คาธรรมเนยมการจดการ ก าไรจากการขายอสงหารมทรพยกรณผคาไมมถนฐานในประเทศ อกทงยงหกเฉพาะรายไดทจายใหกบผทมไดมถนฐาน ในประเทศ นอกจากน การไมเกบภาษเงนปนผล (Dividend) และภาษผลไดจากทน (Capital gain) เปนปจจยหนง ทท าใหมการไหลเขาของเงนทนตางประเทศจ านวนมาก

อยางไรกตาม การน าภาษเงนไดหก ณ ทจายมาใชเพอปองกนการหลกเลยงและเพอหารายไดดงกลาวยงไมอาจสรปไดวาประสบผลส าเรจตามวตถประสงคดงกลาว เนองจากสงคโปรเปนประเทศท เออตอการลงทนแมจะมอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทคอนขางสง ประกอบกบมการวางโครงสรางของภาครฐ ทด จงท าใหภาษเงนไดหก ณ ทจาย เปนเพยงปจจยหนงทท าใหสงคโปรมความนาดงดดในการเขามาท าธรกจ ในขณะเดยวกนกสามารถสรางรายไดใหรฐไดดวย

4.5 ฮองกง

ฮองกงเปนเขตการปกครองพเศษของสาธารณรฐประชาชนจน ซงสามารถด าเนนนโยบายทางดาน เศรษฐกจ การคา การเงน การพาณชยของตนเองไดอยางเสรอยางไรกด ระบบภาษของฮองกงมความแตกตางจากประเทศอน ๆ เนองจากสภาพทางภมศาสตรเปนเกาะขนาดเลกและมการวางยทธศาสตรใหเปนศนยกลาง ดานการเงน สงผลใหโครงสรางภาษของฮองกงประกอบดวยภาษเพยง 3 ประเภทหลก ประกอบดวย ภาษเงนเดอน (Salaries tax) ภาษก าไร (Profit tax) และภาษทรพยสน (Property tax) โดยไมเกบภาษผลไดจากทนอากรขาเขา ภาษมลคาเพมหรอภาษการคา ภาษเงนปนผลรวมทงไมมการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย มเพยงการหกเงนประกนสงคมเทานน

66

4.5.1 ความเปนมาของระบบภาษ ฮองกงเรมใชระบบภาษเงนไดในชวง ค.ศ. 1940 กอนสงครามโลกครงทสองไมนานนก เนองจาก

เปนอาณานคมขององกฤษและองกฤษตองการเงนทนส าหรบการท าสงคราม โดยระยะแรกใชระบบ Worldwide income และก าหนดอตราภาษรอยละ 10 แตใหสทธยกเวนประมาณรอยละ 99 ของประชากรทงหมด ตอมาภายหลงสงครามโลกไดมการปรบอตราเปนรอยละ 20 และไดเปลยนระบบภาษมาเปนTerritorial income กลาวคอ เกบภาษเฉพาะเงนไดทมแหลงเงนไดจากในประเทศเทานน โดยไมพจารณาความเปนผมถนฐาน อยางไรกตามตลอดระยะเวลาทผานมาไดมความพยายามในการเพมอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย และเรมการจดเกบภาษมลคาเพมหรอภาษการคา แตกไดรบการตอตานมาโดยตลอด แตเมอพจารณาสถานการณดานการคลงกพบวารายไดภาษตอ GDP มสดสวนเพมขนมาโดยตลอด

แผนภมท 3 รายไดรฐบาลตอ GDP รายไดภาษตอ GDP และดลงบประมาณของฮองกง

ทมา: Inland Revenue Department of Hongkong, 2013

67

4.5.2 การจดเกบภาษเงนเดอนและภาษก าไร 1) ภาษเงนเดอน

1.1) ฐานภาษ รฐบาลเกบภาษเงนเดอนจากฐานรายไดทกประเภททเกดขนในฮองกง ไมวาจะไดจากการ

จางงาน เงนบ านาญ และประโยชนทไดรบทไมใชตวเงน (Fringe benefit) ซงเกณฑพจารณาแหลงเงนไดจ าเปนจะตองพจารณาแหลงของการจางงานวาอยในฮองกงหรอไม

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนเดอนของฮองกงแบงออกเปน 2 รปแบบ ไดแก อตราแบบกาวหนา

(Progressive rate) และอตรามาตรฐาน (Standard rate) ขนอยกบวาอตราใดต ากวาใหใชอตรานน โดยค านวณจาก เงนไดหกคาใชจาย และคาลดหยอน

1.2.1) อตราแบบกาวหนา (Progressive rate) อตราภาษแบบกาวหนาแบงขนตามเงนไดสทธ โดยมอตราตงแตรอยละ 2 - 17

ตารางท 23 อตราภาษเงนไดเงนเดอนแบบอตรากาวหนาของฮองกง

เงนไดสทธ (เหรยญฮองกง) อตราภาษ (รอยละ)

ไมเกน 40,000 2

40,001 - 80,000 7

80,001 - 120,000 12

120,001 ขนไป 17

ทมา: Inland Revenue Department of Hong Kong, 2013 หมายเหต: บงคบใชตงแตปภาษ 2008/2009 เปนตนไป

1.2.2) อตรามาตรฐาน (Standard rate) อตราคงทรอยละ 15

การค านวณภาษเงนเดอนใชหลกการประเมนภาษเปนรายป โดย Inland Revenue Department of Hong Kong (IRD) ท าหนาทประเมนเงนภาษโดยประมาณ (Provisional tax) เนองจากโดยทวไปแลวผเสยภาษจะยงไมทราบจ านวนรายไดทงป

ผเสยภาษสามารถหกลดหยอนคาใชจายสวนตว เงนบรจาคเพอการศกษา คาสอบ วชาชพตาง ๆ คาใชจายส าหรบการดแลผสงอาย ดอกเบยกสรางบาน เงนสมทบประกนสงคมนอกจากนน ผเสยภาษจะตองยนแบบเสยภาษปลายปดวยตนเอง

68

2) ภาษก าไร ภาษก าไรจดเกบจากบรษท หางหนสวน ทรสต หรอคณะบคคลทประกอบธรกจในฮองกง

โดยใหสทธประโยชนทางภาษหลายประการ เชน การตดคาเสอมการลงทนในสนทรพยประเภทโรงงาน เครองจกรและคอมพวเตอรในปแรก คาใชจายส าหรบการปรบปรงสถานประกอบการ (Refurbishment of business premise) อตราภาษพเศษส าหรบธรกจรบประกนภยตอ การยกเวนภาษส าหรบดอกเบยทไดจาก เงนฝากในสถาบนการเงนบางประเภทในฮองกง การยกเวนภาษใหกบกองทนตางประเทศ (Offshore fund) เปนตน

2.1) ฐานภาษ การค านวณภาษใชฐานก าไรจากการประกอบธรกจ โดยประเมนจากรายไดในรอบปภาษ

เพอน ามาค านวณเสยภาษในปถดไป โดยยงคงมภาระตองเสยภาษลวงหนาในระหวางปภาษ 2.2) อตราภาษ

ใชอตราภาษรอยละ 16.5 ส าหรบการประกอบการในรปบรษท และรอยละ 15 ส าหรบการประกอบกจการแบบไมจดทะเบยน (Unincorporated)

การค านวณภาษก าหนดใหหกรายจายไดแตไมเกนเพดานทก าหนด โดยรายจายท น ามาหกได ประกอบดวย รายจายทใชในการประกอบกจการ ดอกเบยกยม หนเสยหรอหนสงสยจะสญ การปรบปรงซอมแซมเครองมอตาง ๆ

ตารางท 24 เพดานการหกคาใชจายในการค านวณก าไรสทธของฮองกง

ปภาษ เพดานการหกคาใชจาย (ลานเหรยญฮองกง)

2007/2008 ถง 2011/2012 12,000 2012/2013 14,500 2013/2014 15,000

ทมา: Inland Revenue Department of Hong Kong, 2013

ส าหรบคาใชจายตองหาม ประกอบดวย รายจายทไมเกยวของกบการด าเนนกจการ รายจาย

ทมลกษณะเปนการลงทน รายจายซงชดเชยไดจากการท าประกน และคาเชาทไมเกยวของกบการด าเนนกจการ ทงน ผประกอบกจการในฮองกงตองเกบเอกสารบญชไวอยางนอย 7 ป แตหากไมปฏบตตามจะตองเสยคาปรบ 100,000 เหรยญฮองกง

69

ผมภาระภาษสามารถเสยภาษผานระบบอเลกทรอนกส ระบบไปรษณย ช าระดวยตนเอง ณ ทท าการไปรษณย และรานสะดวกซอ หรอเปดบญชเพอใหหกคาภาษอตโนมต (Electronic tax reserve certificates scheme) กรณช าระไมครบตองเสยคาเบยปรบรอยละ 5 และอาจมคาธรรมเนยมศาลเพมเตม หากการผดนดช าระดงกลาวถกสงไปศาล

ในปภาษ 2011/2012 IRD สามารถจดเกบภาษไดทงหมด 242.1 ลานเหรยญฮองกง ประกอบดวยภาษก าไรรอยละ 51.9 ภาษเงนเดอนรอยละ 20.8 อากรแสตมปรอยละ 17.7 อากรการพนน รอยละ 6.9 และอน ๆ รอยละ 2.7

4.5.3 ภาษเงนได หก ณ ทจาย ฮองกงไมมภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบดอกเบย เงนปนผล และเงนไดอนเชนก าไรทไดจาก

บรษทสาขาทงในกรณทจายใหแกผมถนฐานและผไมมถนฐาน อยางไรกด ในบางกรณผมเงนไดอาจถกหกภาษหรอหกเงนสมทบประกนสงคมดวย เชน การจายคาสทธใหแกผไมมถนฐานส าหรบการใชทรพยสนทางปญญาในฮองกง การจายเงนใหแกนกแสดงตางชาตหรอนกกฬาตางชาตทไมมถนฐานในฮองกง โดยตองถกหกภาษเงนไดรอยละ 16.5 ของก าไรประเมนส าหรบลกจางทมเงนไดมากกวา 6,500 เหรยญฮองกง จะตองถกหกสมทบประกนสงคม (Mandatory Provident Fund (MPF))

4.5.4 สรป ฮองกงมจดเดนคอเปนประเทศทไมมภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในขณะทการจดเกบภาษในระบบปกต

กไดรบการยอมรบในเรองระบบภาษทมความเรยบงายอนเนองจากมอตราภาษทคอนขางต า และประเภทของภาษนอย รวมถงมเพยงรอยละ 2 ของประชากรจายภาษในอตรา Standard rate รวมทง Alan Reynoldแหงสถาบน Cato institute ของสหรฐอเมรกาไดใหความเหนเกยวกบความมประสทธภาพของระบบภาษของเขตปกครองพเศษฮองกง โดยอางถง Joseph Stiglitz ซงไดเขยนไวใน ค.ศ. 1987 วา อตราภาษสวนเพมส าหรบ เงนไดขนสงสดควรจะเปนศนย ซงหมายความวา ในระบบอตราภาษกาวหนา อตราภาษทตองเสยตอเงนได ทเพมขน 1 หนวย ควรต าทสดในขนเงนไดสงสด เพราะจะท าใหผมเงนไดมแรงจงใจในการหารายไดเพม ซงระบบภาษของฮองกงจะออกแบบใหผมเงนไดพยายามแสดงเงนไดใหมากทสด เพอทจะไดอตราภาษทต าลงนนเอง ท าใหชวยลดการหลบเลยงภาษ รวมทงระบบภาษของฮองกงใหสทธหกคาลดหยอนเพยงไมกประเภท รวมทงระบบการรายงานเงนไดบางประเภทซงฮองกงไมบงคบใหผมเงนไดตองรายงานเงนไดทไดรบการยกเวน ในขณะทสหรฐอเมรกาและไทยบงคบใหรายงานแมวาจะถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย มาแลวในขณะทภาษเงนไดนตบคคลมอตราต า และเปนอตราคงทท าใหการค านวณภาษท าไดงาย รวมทงระยะเวลาและตองยนภาษเพยง 1 ครง ในป 1 ป อนเปนสาเหตหนงทท าใหฮองกงไดรบอนดบตน ๆ ในประเดน Easing of paying tax

70

4.6 มาเลเซย 4.6.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย

มาเลเซยเปนประเทศหนงทเปดรบการลงทนจากตางประเทศ ซงแมจะกอใหเกดผลดตอระบบเศรษฐกจ แตการจดเกบภาษเงนไดจากชาวตางชาตคอนขางเปนไปไดยาก จงมการรวไหลของเงนได ดงกลาวอยางตอเนอง ดงนน ภาครฐจงไดน ามาตรการหกภาษเงนได ณ ทจายมาใชใน ค.ศ. 1967 เพอลดการรวไหลดงกลาว

4.6.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล Income Tax Act 1967 เปนกฎหมายภาษเงนไดฉบบแรกของมาเลเซย ซงบญญตครอบคลมภาษ

เงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล รวมถงการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบรายไดทจายใหแกผทมไดมถนฐานในมาเลเซย โดยบญญตใหผทมไดมถนฐานในมาเลเซยตองถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย เมอไดรบรายไดทเกดขนในมาเลเซย เพอปองกนการหลกเลยงภาษของชาวตางชาต เชนเดยวกบ กรณของสงคโปร


ผมรายไดทกประเภททเกดขนในมาเลเซยตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา โดยใชระบบ การจดเกบแบบ Territorial income กลาวคอจดเกบเฉพาะรายไดทเกดขนในประเทศ โดยทวไป ชาวตางชาตทอาศยอยในมาเลเซยเกนกวา 182 วน ตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในอตราเดยวกบผมถนฐานสวนชาวตางชาตทอาศยอยในมาเลเซยไมถง 182 วน ตองเสยภาษในอตรารอยละ 26 โดยไมมสทธหกคาลดหยอน แตอาจไดสวนลดคาธรรมเนยมทตองจายใหกบรฐบาลในกรณทมใบอนญาตท างาน (Work permit) ทงน รายไดทตองเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาทก าหนดในกฎหมาย ประกอบดวย รายไดจากการจางงาน ก าไรจากการประกอบธรกจเงนปนผล ดอกเบย สวนลดตาง ๆ คาเชาสนทรพย คาลขสทธ เงนบ านาญ รายไดประจ าป และรายไดอน ๆ

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของมาเลเซยเปนอตรากาวหนา ตงแตรอยละ 1 – 26

ซงเปนอตราภาษทคอนขางต าเมอเทยบกบหลาย ๆ ประเทศ

71

ตารางท 25 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของมาเลเซย

รายได (รงกตมาเลเซย) อตราภาษ (รอยละ)

ไมเกน5,000 0

5,001– 20,000 2

20,001 – 35,000 6

35,001 - 50,000 11

50,001 -70,000 19

70,001 - 100,000 24

100,001 ขนไป 26

ทมา: Inland Revenue Board of Malaysia, 2013 หมายเหต: ปภาษ 2013 - 2014


ผมหนาทเสยภาษเงนไดนตบคคลประกอบดวยบรษทมาเลเซยและบรษทตางชาต ทมก าไรสทธจากการด าเนนธรกจในมาเลเซยตามหลก Territorial income

2.2) อตราภาษ มาเลเซยใชอตราภาษทวไปทรอยละ 25 โดยลดอตราภาษใหแกบรษทขนาดเลก

ทมทนช าระแลวในปแรกไมเกน 2.5 ลานรงกตมาเลเซย ส าหรบก าไรสทธในสวนทไมเกน 500,000 บาทแรก นอกจากน ยงจดเกบภาษในอตรารอยละ 38 ส าหรบธรกจปโตรเคมขนตน

ตารางท 26 อตราภาษเงนไดนตบคคลของมาเลเซย

ประเภทบรษท อตราภาษ(รอยละ) บรษทในประเทศและบรษทตางประเทศ 25 บรษทในประเทศทมทนช าระแลวในปแรกไมเกน 2.5 ลานรงกตมาเลเซย

- สวนทไมเกน 500,000 รงกตมาเลเซยแรกของรายไดทตองเสยภาษ 20 - สวนทเกน 500,000 รงกตมาเลเซยแรกของรายไดทตองเสยภาษ 25

ธรกจปโตรเคมขนตน 38

ทมา: Inland Revenue Board of Malaysia, 2013

72

4.6.3 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1) ประเภทเงนได

รายไดทถกหกภาษ ณ ทจาย ตามกฎหมาย Income Tax Actประกอบดวย คาเชาอสงหารมทรพย รายไดของนกแสดงและนกกฬา รายไดของผรบเหมาและลกจาง ดอกเบย คาลขสทธ และคาธรรมเนยม ประเภทตาง ๆ โดยจดเกบจากรายไดทจายใหกบผทมไดมถนฐานในประเทศเทานน

2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของมาเลเซยมเพยง 3 อตรา โดยมอตราสงสดรอยละ 15

ในกรณของดอกเบยจาย และต าสดทรอยละ 3 ในกรณของการหกภาษเงนได ณ ทจายของบรษทรบเหมาทจายเงนเดอนใหลกจาง

ตาราง 27 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของมาเลเซย

ประเภทเงนได อตราภาษ(รอยละ)

คาเชาอสงหารมทรพย 10 คาธรรมเนยมการตดตงเครองจกรอปกรณในโรงงาน 10 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ 10 คาธรรมเนยมการใหบรการความชวยเหลอทางเทคนค 10 รายไดของนกแสดง นกกฬา และอาชพทเกยวกบการใหความบนเทง 10 ดอกเบย 15 คาลขสทธ 10 รายไดของผรบเหมา 10 รายไดของผรบเหมาทจายใหแกลกจาง 3 รายไดอน ๆ 10

ทมา: Inland Revenue: Board, 2013 หมายเหต: นยามของรายไดอน ๆ ใน 4 (f) ของ Income Tax Act 1967 รวมถง คาคอมมชชน คาธรรมเนยมการรบประกน

คาธรรมเนยมการเปนตวแทน คานายหนา คาธรรมเนยมการแนะน า เปนตน

3) กระบวนการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย กฎหมายบญญตใหผทมหนาทจายเงนใหแกผทมไดมถนฐานในประเทศ ตองหกภาษในอตรา

ทก าหนด แลวน าสงให Inland Revenue Board of Malaysia พรอมกบกรอกขอมลลงในแบบฟอรม CP37f ภายในหนงเดอนหลงจากมการจายเงนไดดงกลาว ทงน ผทไมปฏบตตามกฎหมายจะตองเสยภาษในอตราทสงขนอกรอยละ 10 นอกจากน ภาครฐไดน าระบบการยนภาษผานระบบอเลกทรอนกสมาใชตงแต ค.ศ. 2004 และไดมการพฒนาระบบดงกลาวอยางตอเนอง เพอใหผยนภาษสามารถใชชองทางดงกลาวเพอลดตนทนการท าธรกรรม

73

4) รายไดภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากขอมล Inland Revenue Board of Malaysia พบวา มาเลเซยจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

นบตงแต ค.ศ.1967 ซงเปนปทเรมมการตรากฎหมายจดเกบภาษเงนไดฉบบแรก แตขอมลสถตของภาษเงนไดหก ณ ทจายทเปนทางการเรมใน ค.ศ.1999 และมแนวโนมเพมขน โดยใน ค.ศ. 2011 รฐบาลสามารถเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายรวม 1.53 พนลานรงกตมาเลเซย โดยภาษหก ณ ทจายสวนใหญมาจากเงนไดประเภทคาลขสทธ ดอกเบย และคาธรรมเนยมการใหบรการตาง ๆ

แผนภมท 4 รายไดภาษเงนไดนตบคคลและภาษเงนไดบคคลธรรมดา และภาษหก ณ ทจาย ค.ศ. 2004- 2011

5) ปญหาและอปสรรคของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากโครงการอตราภาษทเขาใจงายและไมซบซอน จงไมเกดปญหาอปสรรคในการท าความเขาใจ

ของผเสยภาษ อยางไรกด ปจจบนหนวยงานจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในมาเลเซยไดพยายามลดภาระของผเสยภาษโดยพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศอยางตอเนอง เพอเพมความสะดวก และลดตนทนในการจดเกบภาษทงของประชาชนและของรฐ

34.02 38.27 40.82 49.16

61.25

55.84 61.60

74.46

1.29 1.09 1.27 1.18 1.35 1.32 1.27 1.53 01020304050607080

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

(พนลานเหรยญสหรฐ)

ภาษเงนไดนตบคคลและภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดหก ณ ทจาย

74

4.6.4 สรป มาเลเซยเปนประเทศหนงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทมนกลงทนใหความสนใจ

เขามาลงทนและท าธรกจดวยเหตผลทคลายกบสงคโปร คอ มความงายในการด าเนนธรกจ โดยใน ค.ศ. 2013 มาเลเซยถกจดอนดบความงายในการเขามาประกอบธรกจเปนอนดบท 6 ของโลก เนองจาก ภาครฐมมาตรการสนบสนนทางดานภาษทนาดงดด บรรยากาศการลงทนทด มอตราภาษทคอนขางต า ทงภาษเงนไดนตบคคล และภาษเงนไดบคคลธรรมดา ซงต าเปนอนดบสองของภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยอตราสงสดอยท รอยละ 26 ตงแต ค.ศ. 2010 อกทงยงมกฎเกณฑการหกภาษ ณ ทจาย ทเขาใจไดงาย มรายไดตองเสยภาษหก ณ ทจายไมกประเภท มอตราเพยงสามอตรา และเปนการหกจากรายไดของผทมไดมถนฐานในประเทศเทานน ซงโครงสรางภาษดงกลาวอาจเปนสวนหนงทท าใหมาเลเซยเปนประเทศทนาเขามาท าธรกจ อยางไรกด นอกจากมาตรการภาษเงนไดตามปกตทบญญตในกฎหมาย Income Tax Act แลว ภาครฐยงมมาตรการภาษเพอสงเสรมการลงทนทนาสนใจจ านวนมาก เชน มาตรการประเภท Pioneer status ซงเปนการใหสทธพเศษทางภาษแกธรกจทเรมกจการไดไมนาน มาตรการ Investment tax allowance เปนการใหสทธพเศษทางภาษ เพอสนบสนนอตสาหกรรมทเนนการใชทน (Capital intensive) โดยใหน าคาใชจายในการลงทนมาหกภาษไดคอนขางสง และยงมการใหสทธพเศษทางภาษในกรณทมการขยายก าลงผลต การเพมชนดของผลตภณฑ ภายใตมาตรการ Reinvestment allowance นอกจากทกลาวมาขางตน ภาครฐยงเนนการปรบปรงประสทธภาพในการจดเกบภาษอยางตอเนอง โดยเรมน าเทคโนโลยทนสมยมาปรบใชในการจดเกบภาษ เชน การน าระบบ e-filingมาใชใน ค.ศ. 2004 และใน ค.ศ. 2012 ไดเรมน าระบบ Smartphone-filing และ Organizational filing มาปรบใชเพอเพมความสะดวกใหแกผประกอบการในการยนแบบเพอเสยภาษ โดยมาเลเซยมงหวงทจะเปนผน าระดบโลกในการบรหารจดการดานภาษ (Global leader in tax administration)ในอนาคต 4.7 ประเทศฟลปปนส

4.7.1 ความเปนมาของภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ฟลปปนสไดรเรมการน าระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมาใชตงแตเดอนพฤษภาคม ค.ศ. 1950 โดยการเสนอของสมาชกสภาคองเกรส (เฟอรดนานด อ มารกอส)ภายใต House Bill No. 1127 โดยมวตถประสงคเพอลดการรวไหลในการจดเกบภาษเงนได และเพมรายรบจากภาษใหรฐบาล หลงจากนนการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายจงไดถกบญญตในกฎหมาย Republic Act No.590 และมผลบงคบใชในวนท 1 มกราคม ค.ศ. 1951 ซงรฐบาลคาดวาจะท าใหภาครฐจดเกบรายไดเพมขนอกประมาณ 18 ลานเปโซ

4.7.2 การจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและภาษเงนไดนตบคคล การจดเกบภาษเงนไดของฟลปปนสปจจบนอยภายใตกฎหมาย National Internal Revenue Code

1997 ซงเปนกฎหมายทระบถงอ านาจหนาทของ Bureau of Internal Revenue ซงเปนหนวยงานจด

75

เกบภาษของฟลปปนส ซงจดเกบภาษประเภทตาง ๆ ไดแก ภาษเงนไดบคคลธรรมดา ภาษเงนไดนตบคคล ภาษมลคาเพม และภาษอน ๆ นอกจากน ยงระบประเภทของเงนไดทตองถกหกภาษเงนได ณ ทจาย และ อตราภาษไวดวย


ผทมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาในฟลปปนส ประกอบดวย บคคลธรรมดาทม สญชาตฟลปปนส ชาวตางชาตทมถนฐานในฟลปปนส และชาวตางชาตทมไดมถนฐานในฟลปปนส แตด าเนน ธรกจในฟลปปนส โดยกรณของผมสญชาตฟลปปนส จะค านวณภาษจากฐานเงนไดทเกดขนทวโลก (Worldwide income) ในขณะทชาวตางชาต จะค านวณจากฐานเงนไดเฉพาะทเกดขนในฟลปปนสเทานน (Territorial income) ทงน ประเภทเงนไดทตองเสยภาษ อาจแบงไดเปนสามประเภท คอ 1) เงนไดจาก การจางงาน (Compensation employment income) 2) เงนไดกลมทเปน Passive income ซงไดแก คาลขสทธ รวมทงคาบรการทเกยวของกบทรพยสนทางปญญา ดอกเบย เงนปนผล ก าไรจากการขายสนทรพย รางวลจากการแขงขนและการเสยงโชค และ 3) เงนไดจากการประกอบธรกจสวนตวรวมทงวชาชพอสระ ทงน รายไดประเภท Passive income ตองเสยภาษโดยวธการหก ณ ทจาย

1.2) อตราภาษ อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของฟลปปนสเปนอตรากาวหนาและมอตราตงแต

รอยละ 5 – 32 โดยจดเกบจากเงนไดทเกดขนทงในและตางประเทศส าหรบชาวตางชาตทมไดมถนฐาน ในฟลปปนส และมไดด าเนนกจการในฟลปปนสตองช าระภาษอตราเดยว คอ รอยละ 25 ของรายไดรวม ทเกดขนในฟลปปนส ตารางท 28 อตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาของฟลปปนส

ขนเงนได (เปโซ) อตราภาษ (รอยละ) ไมเกน 10,000 5

10,001 - 30,000 10 30,001 - 70,000 15 70,001 - 140,000 20 140,001 - 250,000 25 250,001 - 500,000 30

500,001 ขนไป 32 ทมา: Bureau of Inland Revenue, 2013

76


ฐานภาษเงนไดนตบคคลแตกตางกนตามประเภทการจดทะเบยน ดงน 2.1.1) บรษทในประเทศ (Domestic corporation) หมายถงกจการทจดทะเบยนตาม

กฎหมายของฟลปปนส ค านวณภาษเงนไดจาก ฐานเงนไดสทธ (Net income) ทเกดขนจากทวโลก 2.1.2) บรษทตางประเทศทมถนฐานในฟลปปนส (Resident foreign corporation) หมายถง

กจการทจดทะเบยนในตางประเทศภายใตกฎหมายของตางประเทศ และเขามาด าเนนกจการในฟลปปนส (เชน สาขาของส านกงานใหญในตางประเทศ) ค านวณภาษจาก ฐานเงนไดสทธ (Net income) ทเกดขนเฉพาะในฟลปปนส

2.1.3) บรษทตางประเทศทมไดมถนฐานในฟลปปนส (Non-resident foreign corporation) หมายถงกจการทจดทะเบยนในตางประเทศภายใตกฎหมายของตางประเทศ และมไดเขามาด าเนนกจการ ในฟลปปนส ค านวณภาษจากฐานเงนไดรวม (Gross income) ทเกดขนเฉพาะในฟลปปนส เชน เงนปนผล คาเชา คาธรรมเนยม คาชดเชย หรอคาบรการตาง ๆ โดยการหกภาษเงนได ณ ทจาย

อยางไรกด ในกรณรายไดประเภทเงนปนผลซงบรษทในประเทศจายใหแกบรษท ทมถนฐานในประเทศ กฎหมายก าหนดใหไดรบยกเวนภาษเงนไดนตบคคล แตหากเปนเงนปนผลทจาย โดยบรษททมไดมถนฐานในประเทศใหแกบรษทในประเทศตองเสยภาษเงนไดนตบคคลตามปกต

2.2) อตราภาษ ทผานมาอตราภาษเงนไดนตบคคลของฟลปปนสไดมการปรบลดลงอยางตอเนอง

โดยอตราปจจบนอยทรอยละ 30 มาตงแต ค.ศ. 2009 4.7.3 การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

1) ประเภทเงนได ปจจบนการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายของฟลปปนสถกบญญตใน National Internal Revenue

Code 1997 โดยก าหนดใหรายไดประเภทตาง ๆ ทเกดขนในประเทศฟลปปนส ไมวาจะเปนรายไดของ ผทมถนฐานหรอไมมถนฐานในประเทศ ตองถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราทก าหนด โดยรายไดดงกลาวประกอบดวย เงนปนผล ดอกเบย คาลขสทธ ก าไรประเภทตาง ๆ เชน ก าไรจากการประกอบธรกจ ก าไรจากการขายหน ก าไรจากการขายอสงหารมทรพย รางวลประเภทตาง ๆ เชน รางวลจากการแขงขน รางวลสนบนน าจบ รายไดจากการประกอบอาชพประเภทตาง ๆ เชน วชาชพอสระ นกแสดง ตลอดจน คาเชาคานายหนา เปนตน

2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของฟลปปนสมความแตกตางกนตามประเภทเงนได และ

แตกตางกนตามประเภทของผรบเงนได อกทงยงประกอบดวยหลายอตรา โดยมอตราสงสดทรอยละ 30 ในกรณการจายเงนไดใหกบบรษทตางชาต

77

ตารางท 29 อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของฟลปปนส

ประเภทรายได

อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย (รอยละ)

ผมถนฐานในฟลปปนส (Resident)

ผมไดมถนฐานในฟลปปนส (Non-resident)

ทอยในภาคธรกจการคา


ทมไดอยในภาคธรกจการคา เงนปนผล 101 202 25 คาลขสทธ(ไมรวมงานวรรณกรรม) 20 202 25 คาลขสทธประเภทงานวรรณกรรม 10 102 25 ก าไรหลงหกภาษทจดสรรใหหนสวน (Partnership)

- 20 25

ดอกเบยเงนฝากธนาคาร ระยะสนสกลเงนเปโซ

20 20 25

ดอกเบยเงนฝากระยะยาว สกลเงนเปโซ

5-20 5-20 -

ดอกเบยเงนฝากสกลเงนตราตางประเทศ

7.5 - -

รางวลจากการแขงขนทมมลคาเกน 10,000 เปโซ

20 20 25

ก าไรจากการขายหน 5-10 5-10 25 ก าไรจากการขายอสงหารมทรพย 6 6 6 สนบนน าจบ 10 - - รายไดของธรกจรบเหมาประเภทปโตรเคม

8 8 -

รายไดจากการเวนคนอสงหารมทรพย

6 6 6

รายไดจากการผลต/ขาย/ใหเชาภาพยนตร

5 25 -

รายไดจากการประกอบ วชาชพอสระ

รายไดทไมเกน 720,000เปโซตอป หกรอยละ 10 แตสวนทเกนหก รอยละ 15

- -

นกแสดง และนกกฬา รายไดทไมเกน 720,000 เปโซตอป หกรอยละ 10 แตสวนทเกนหก รอยละ 20

- -

78


ประเภทรายได

อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย (รอยละ)

ผมถนฐานในฟลปปนส (Resident)


ทอยในภาคธรกจการคา


ทมไดอยในภาคธรกจการคา คาเชาอสงหารมทรพยทใช เพอการธรกจ

5 - -

รายไดของผรบเหมางานกอสราง 2 - - คานายหนาตวแทนทางการเงน ตวแทนขายยา รวมทงคานายหนาทางการตลาด

10 - -

มรดก 15 - - รายไดจากการขายแร 10 - - รายไดของหนสวน ในหางหนสวนสามญ

รายไดทไมเกน 720,000 เปโซตอป หกรอยละ 10 แตสวนทเกนหก รอยละ 15

- -

รายไดสวนเพมทเจาหนาทรฐ ไดจากผน าเขาสนคา

15 - -

รายไดของผจดหาสนคาและบรการใหภาครฐ

รอยละ 1 (สนคา) รอยละ 2 (บรการ)

- -

รายไดของธรกจท าศพ 1 - - ยอดซอสนคาผานบรษท บตรเครดต

1 (ของครงหนงของยอดซอ)

- -

รายไดจากการขายแร 10 - - การขาย/ โอนเปลยนมออสงหารมทรพย

รอยละ 1.5 - 5 (กรณผขาย/โอน เปนผท าธรกจอสงหารมทรพย) รอยละ 6 (กรณผขาย/โอน มไดท าธรกจสงหารมทรพย)

-

-

ทมา: Department of Finance, 2011 หมายเหต : 1 กรณทเปนการจายเงนใหแกบรษทในประเทศ ไมถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย

2 กรณทเปนการจายเงนใหกบบรษทตางชาต ถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย รอยละ 30

79

3) ขนตอนในการด าเนนการหกภาษเงนได ณ ทจาย กฎหมายไดก าหนดใหผท าหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย คอ ผจายเงนไดไมวาจะเปนบคคล

ธรรมดา บรษท หรอรฐบาล เมอมการจายเงนไดตามประเภททก าหนดในกฎหมาย หรอเมอครบก าหนด การจายเงน ตองหกภาษสวนหนงในอตราทก าหนด และน าภาษดงกลาวสงมอบใหกรมจดเกบภาษ ทงน ในกรณของฟลปปนส ผทท าหนาทเปนตวแทนรบเงนภาษเงนไดหก ณ ทจายแทนกรมจดเกบภาษ คอ ธนาคารตวแทนของรฐ ซงไดรบอนญาตตามกฎหมายใหท าหนาทดงกลาว (Authorized Agent Bank: AAB) โดยผทมหนาทน าสงภาษทหกไว ตองกรอกแบบฟอรมของกรมจดเกบภาษตามประเภททก าหนด อนประกอบดวย แบบฟอรม BIR Form 1600 1601 1602 1603 และ 1604 ขนอยกบประเภทของเงนไดทหก หลงจากนน จงน าเงนภาษพรอมทงแบบฟอรมดงกลาว รวมทงเอกสารหลกฐานทเกยวของสงมอบผานธนาคาร ตวแทนของรฐภายในเวลาทก าหนด ซงโดยสวนใหญจะไมเกนวนท 15 ของเดอนถดจากเดอนทมการหก ภาษเงนได ณ ทจาย อยางไรกด หากไมมสาขาธนาคารในพนททจดทะเบยนภาษ อาจสงมอบเงนภาษดงกลาวใหแกหนวยงานทองถนทไดรบมอบหมาย ทงน ภาครฐไดอ านวยความสะดวกใหมการสงมอบเงนภาษและเอกสารหลกฐานผานระบบอเลกทรอนกส (Electronic Filing and Payment system : EFPs) กได

4) รายไดภาษเงนไดหก ณ ทจาย ทผานมาภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนแหลงรายรบทส าคญของภาครฐ โดยในชวงแรก

ของการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายใน ค.ศ. 1951 ภาครฐคาดวาจะท าใหมรายไดจากภาษดงกลาวสงถง 18 ลานเปโซ และจากขอมลของกรมจดเกบภาษของฟลปปนส (Bureau of Inland Revenue: BIR) พบวา เมอเรมใชภาษเงนไดหก ณ ทจายใน ค.ศ. 1951 รฐบาลสามารถจดเกบภาษดงกลาวไดเพมขน โดยในชวงสองไตรมาสแรกของค.ศ. 1952 จดเกบภาษดงกลาวไดเพมขนจากชวงเวลาเดยวกนของปกอนประมาณรอยละ 7.5 แมวาในชวงเวลาดงกลาวมตวเลขการจางงานลดลง นอกจากน ในชวง ค.ศ. 2000 - 2009 ภาษเงนไดหก ณ ทจายแตละประเภทสรางรายไดเพมขนอยางตอเนอง โดยภาษหก ณ ทจายทเกบจากรายไดประเภทเงนเดอน คาจาง เพมขนถงรอยละ 74.6 ในขณะทเกบจากแหลงเงนไดอน ๆ เพมขนกวาเทาตว นอกจากน อตราการยนภาษเพอขอคนภาษเงนไดกเพมขนเชนกน สะทอนใหเหนถงการจดเกบรายไดของภาครฐในระหวางปภาษ ทเพมขน

5) ปญหาและอปสรรคของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย แมวาฟลปปนสจะมการหกภาษเงนได ณ ทจายจากรายไดหลายประเภท แตกตางจาก

สงคโปรและมาเลเซยทมเพยงไมกประเภทเทานน ซงภาครฐคาดวาจะชวยใหเกบภาษเงนไดไดเตมเมดเตมหนวยมากขน อยางไรกด แมวาการหกภาษเงนได ณ ทจายจะชวยใหมการยนแบบภาษเพมขน แตเมอพจารณา Income tax gap ในชวง ค.ศ. 2000 - 2009 พบวา ยงคอนขางสง โดยเฉลยอยทประมาณ 37 พนลานเปโซ ซงสวนใหญเกดจากความยากในการจดเกบภาษจากกลมทท าธรกจสวนตว (Self-employed) และกลมวชาชพอสระ (Professionals) ซงสาเหตหลกทท าใหความสามารถในการจดเกบภาษเงนไดคอนขางต าเกดจากระบบการตรวจสอบภาษของรฐยงไมมประสทธภาพเทาทควร และบทลงโทษทต าในกรณไมปฏบตตามกฎหมาย

80

นอกจากนความซบซอนของโครงสรางภาษ โดยเฉพาะระบบการหกภาษ ณ ทจาย กอาจเปนสวนหนง ทท าใหความสามารถในการจดเกบภาษต าลงได ซง John Nye ศาสตราจารยแหงมหาวทยาลยจอรจ เมสน ของสหรฐอเมรกาไดเคยวพากษวจารณระบบภาษของฟลปปนสวามโครงสรางทซบซอน ประกอบดวยอตราหลายอตราทแตกตางกนตามระดบรายได และตางกนตามประเภทกจการ แตหากมการปรบโครงสรางภาษ โดยลดความแตกตางของอตราภาษกอาจชวยใหรฐบาลสามารถจดเกบภาษไดมากขน

4.7.4 สรป ระบบภาษเงนไดและภาษหก ณ ทจายของฟลปปนสนบวาคลายกบประเทศไทย ในประเดน

เรองการแยกประเภทเงนไดและการมอตราหลายอตรา เพยงแตฟลปปนสใชอตราภาษหก ณทจายทคอนขางสง รวมทงแยกกรณของผมไดมถนฐานออกเปน 2 กรณ ท าใหระบบภาษอาจเปนปจจยหนงทมผลตอการลงทนของนกลงทนจากตางประเทศ

4.8 สรปเปรยบเทยบระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยและตางประเทศ

จากการศกษาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศตาง ๆ จ านวน 7 ประเทศ ดงกลาวขางตน สามารถสรปเปรยบเทยบระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของไทยและตางประเทศไดในประเดนดงน

4.8.1 เหตผลในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของตางประเทศรวมถงประเทศไทยมวตถประสงคทคลายคลงกน

กลาวคอ จดเกบเพออ านวยรายไดใหแกรฐบาล ตลอดจนกระจายภาระภาษของผเสยภาษไมใหกระจกตวในชวงเวลาใดชวงเวลาหนงโดยเฉพาะ ท าใหรฐบาลมกระแสรายไดอยางสม าเสมอตอป นอกจากน ยงปองกนการหลบเลยงภาษของผมเงนไดและท าใหการจดเกบภาษเปนไปอยางทวถงผานการมอบอ านาจการหกภาษผานผจายเงนไดหรอผท าการแทน

4.8.2 ผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย การเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนไปตามหลกการเสยภาษทแตละประเทศใช กลาวคอ หาก

ประเทศใชหลกการเสยภาษแบบ Worldwide income กจะใชหลกแหลงเงนได (Source rule) รวมกบหลกถนทอย (Resident rule) กลาวคอ ไมวาผมเงนไดจะมถนทอยในประเทศหรอไมกตามหากมเงนไดในประเทศใด จะตองเสยภาษในประเทศนน ๆ รวมถงกรณผมถนทอยในประเทศหากมเงนไดในตางประเทศและน าเงนไดเขามาในประเทศ กตองเสยภาษในประเทศนน ๆ ซงสหรฐอเมรกา องกฤษ ญปน ฟลปปนส และประเทศไทยใชหลกการเสยภาษลกษณะน ดงนน ผมถนทอยในประเทศ(Resident) และผทมไดมถนทอยในประเทศ (Non-resident) จงตองอยในบงคบเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย

81

ส าหรบประเทศทใชหลกการเสยภาษแบบ Territorial income basis ไดแก สงคโปร ฮองกง และมาเลเซย ซงใชหลกแหลงเงนไดกรณเดยว กลาวคอ จดเกบภาษเฉพาะเงนไดทเกดขนในประเทศนน ๆ โดยประเทศดงกลาวขางตนไดน าภาษเงนไดหก ณ ทจายมาเปนเครองมอปองกนการหลบเลยงภาษของผมเงนไดทมไดมถนทอย (Non-resident) โดยเฉพาะ

4.8.3 ประเภทเงนไดและอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากการศกษาพบวาประเทศสวนใหญมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยแยกตามประเภทผรบ

เงนได (บคคลหรอนตบคคล) หรอแบงตามประเภทเงนได (เงนไดจากการจางงาน (Earned income) และ เงนไดทไมไดมาจากการจางงาน (Unearned income))โดยสวนใหญมการก าหนดอตราภาษหก ณ ทจายในอตราต าและมจ านวนอตราไมมากนก ยกเวนฟลปปนสซงมการจ าแนกอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายไวจ านวนมาก

ส าหรบประเทศไทยมการจ าแนกประเภทการหกภาษเงนได ณ ทจายตามประเภทผรบเงนได และตามประเภทเงนได นอกจากน ยงแบงตามประเภทผจายเงนไดอกดวย โดยประมวลรษฎากรและกฎหมายล าดบรองไดก าหนดใหผจายเงนไดมหนาทหกภาษ ณ ทจายส าหรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (1) ถง 40 (8) หรออาจกลาวไดวาหกภาษ ณ ทจายทกประเภทเงนได โดยหกในอตราตงแตรอยละ 0.75 1 2 3 5 10 และ 15 ขนอยกบเงอนไขดงกลาวขางตน

4.8.4 ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ระบบการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจาย ของประเทศทท าการศกษามลกษณะเดยวกบระบบการ

ช าระภาษเงนไดของไทย เชน หนวยงานจดเกบภาษ ระบบการช าระภาษ การตรวจสอบภาษ เปนตน ส าหรบการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย รฐบาลไดก าหนดใหผจายเงนไดหรอผท าการแทน (Tax agent) เปนผหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย แลวน าสงใหแกหนวยงานจดเกบภาษหรอผท าการแทนเปนรายเดอนหรอรายไตรมาส ซงคลายคลงกบกรณของประเทศไทยซงก าหนดใหผจายเงนไดเปนผหกภาษ ณ ทจาย แลวน าสงกรมสรรพากร เปนรายเดอน โดยใหผจายเงนไดออกหลกฐานการหกภาษเงนได ณ ทจายใหแกผมเงนไดเพอเปนหลกฐานการเสยภาษและปองกนการหลบเลยงภาษ นอกจากน กรมสรรพากรยงก าหนดใหผจายเงนไดตองยนแบบแสดงรายการสรปการหกภาษเงนได ณ ทจาย เมอสนปภาษอกดวย

ในประเดนดานกฎหมาย พบวาระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายของประเทศทท าการศกษาถกก าหนดไวในกฎหมายภาษเงนไดระดบพระราชบญญต (Income Tax Act) แตมบางประเทศกรณทก าหนดใหการหกภาษเงนได ณ ทจายอยภายใตกฎหมายล าดบรองลงมา เชน ญปน

นอกจากประเดนดงกลาวขางตนแลว ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายในตางประเทศยงมลกษณะเดนบางประการ เชน สหรฐอเมรกาและญปนก าหนดใหผมเงนไดหรอผจายเงนไดสามารถปรบยอดภาษเงนได ณ ทจายใหใกลเคยงจ านวนทคาดวาจะตองเสยเมอครบปภาษ เพอลดกระบวนการขอคนภาษเชนเดยวกบ การใชระบบ PAYE ขององกฤษ ส าหรบประเทศทใชหลกภาษ Territorial income basis ไดใชหลก One-tier system กลาวคอ ผรบเงนปนผลไมตองเสยภาษอก

82

ปญหาและอปสรรคทส าคญของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศทท าการศกษา นอกจากปญหาการหลบเลยงภาษและปญหาการแสดงรายไดไมครบถวน ท าใหหกภาษเงนได ณ ทจายไมถกตองแลว ยงพบปญหาในเรองการหกภาษเงนได ณ ทจายมากเกนไป ท าใหผเสยภาษตองยนแบบขอคนภาษเมอสนปภาษ

ตารางท 30 ตารางสรปลกษณะเฉพาะของระบบภาษหก ณ ทจายในประเทศทท าการศกษา

กลมเปาหมาย จ านวนอตรา ประเภทเงนได13 ความรบผด ลกษณะเฉพาะ

สหรฐอเมรกา Non-resident นอย นอย อยทผถกหก Back up withholding, FATCA องกฤษ Resident, Non-resident นอย นอย อยทผหก PAYE ญปน Resident, Non-resident มาก มาก อยทผหก Exact withholding มาเลเซย Non-resident นอย ปานกลาง อยทผหก โครงสรางไมซบซอน ฟลปปนส Resident, Non-resident มาก มาก อยทผหก โครงสรางซบซอน อตราแตกตาง

ตามรายไดและประเภท สงคโปร Non-resident นอย นอย อยทผหก เนนเฉพาะ Non-resident ฮองกง Non-resident - - อยทผหก ไมมการหกภาษเงนได ณ ทจาย

ตารางท 31 ตารางเปรยบเทยบระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศทท าการศกษากบประเทศไทย

ประเทศทท าการศกษา ประเทศไทย

เหตผลในการจดเกบ - กระจายภาระภาษ - อ านวยรายไดใหรฐ - ปองกนการหลบเลยงภาษ

- กระจายภาระภาษ - อ านวยรายไดใหรฐ - ปองกนการหลบเลยงภาษ

ผเสยภาษ เฉพาะ Non-resident (Territorial income) หรอทง Resident และ Non-resident (Worldwide income)

ทง Resident และ Non-resident (Worldwide income)

ประเภทเงนไดและอตราภาษ

- แบงประเภทผรบเงนได และประเภทเงนได - โดยหลกแบงเปน Earned และ Unearned

income - บางประเทศไมหกทกประเภทเงนได

- แบงประเภทผจายเงนได ผรบเงนได และประเภทเงนได - อตรารอยละ 0.75 1 2 3 5 10 และ 15 - หกทกประเภทเงนได

ระบบการจดเกบ ผจายเปนผหกและน าสงเปนรายเดอนหรอรายไตรมาส หรอก าหนดใหมผท าการแทน

ผจายเปนผหกและน าสงเปนรายเดอน แลวยนสรปเมอครบปภาษ

อน ๆ - สามารถปรบยอดภาษทตองเสยได - กลมประเทศใชหลก Territorial income ไมเกบภาษเงนปนผล หรอใชหลก One-tier system

-

13ทถกหกภาษเงนได ณ ทจาย

83

4.9 บทสรประบบภาษเงนไดหก ณ ทจายในตางประเทศ

โดยทวไปการหกภาษหก ณ ท จายในตางประเทศ หมายถง การน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายโดยผมหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจายตามทบญญตไวในกฎหมาย ซงไมใชผทมภาระภาษตามกฎหมาย ทงน การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายดงกลาวอาจเปน Final tax ซงไมตองน ามารวมค านวณตอนปลายป หรออาจเปนภาษทตองน ายนรวมค านวณปลายปกได โดยมประเภทของภาษหก ณ ทจายแบงไดเปน 4 กลม ประกอบดวย

1) การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบเงนเดอน คาจางแรงงาน และเงนไดอนทเกยวของกบการท างานของผมถนฐานในประเทศ (Resident)

2) การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบดอกเบย เงนปนผล คาสทธของผมถนฐานในประเทศ (Non-resident)

3) การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบการจายใหแกผไมมถนฐานในประเทศ 4) การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในกรณอน ๆ เชน รางวลจากการชงโชค คาจางท าของ เปนตน

(ซงพบไมบอยนก14) ประเภทเงนไดทตองถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจายมความแตกตางกนไปในแตละประเทศโดยขน

สภาพแวดลอม เชน ในกรณของสงคโปรจะหกจากการจายเงนไดใหผทไมมถนฐานในสงคโปร แตกรณสหรฐอเมรกาจะหกจากการจายเงนเดอนคาจางแรงงานใหแกพนกงานเนองจากเปนประเทศทมประชากร แรงงานจ านวนมาก ในสวนของการบรหารจดเกบภาษหก ณ ทจาย เปนการถายโอนอ านาจการหกภาษจากรฐ สผจายเงนได โดยเฉพาะเงนไดทมกระแสรายรบทแนนอน เชน เงนเดอน คาจาง เปนตน โดยภาครฐน าขอมลทมอยมาใชประกอบการหกภาษ เชน ขอมลประกนสงคม เปนตน เพอปองกนการหลกเลยงภาษในอตรา ทเทากบหรอใกลเคยงกบภาษเงนไดทตองเสยในปลายป เพอลดภาระและตนทนของผเสยภาษ อยางไรกตาม จ านวนภาษเงนไดหก ณ ทจายทจดเกบไดอาจไมสะทอนจ านวนภาษเงนไดทจดเกบไดตลอดทงป เชน สงคโปร จงไมอาจสรปไดวาการใชภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนการปองกนการหลกเลยงภาษอยางชดเจนนก และในบางกรณรฐบาลอาจหกภาษเงนได ณ ทจายโดยใชอ านาจการประเมนของเจาหนาท เชน Presumptive tax ซงอาจมขอถกเถยงในเรองมาตรฐานการใชอ านาจและการปฏบตทไมเปนธรรม อยางไรกตามหลายประเทศ พจารณาวาภาษเงนไดหก ณ ทจาย ไมใช “ภาษ” เปนเพยงวธการจดเกบเทานน

14การหกภาษ ณ ทจายกรณ คาจางท าของ ในสหรฐอเมรกาเคยมการเสนอการหก ภาษ ณ ทจายส าหรบการจายในลกษณะคาจางท าของ และ

การจายใหแกพนกงานขายแตรางกฎหมายตกไป เนองจากเปนททราบกนดวาธรกจขนาดเลกยากทจะเกบภาษ (Hard to tax) ในหลายประเทศ ผมหนาทหก ภาษ ณ ทจายกไมไดมความสามารถในการหกภาษ ณ ทจาย รวมทงหากประเทศใดมบรษทขนาดเลกจ านวนมากกจะสงผลใหไมเกดความแตกตางจากกรณทมการเกบภาษโดยไมมผมหนาทหก ภาษ ณ ทจาย (Slemrod,2006)

บทท 5 การสมภาษณกลม (Focus group) และการสมภาษณจากแบบสอบถาม

การศกษาการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยประกอบดวยวธการในการศกษา 2 วธดวยกน

ไดแก วธแรก เปนการศกษาจากขอมลทตยภม เชน การรวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวกบภาพรวมของการจดเกบ ภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย และประสบการณการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในตางประเทศ เปนตน วธทสอง เปนการศกษาขอมลปฐมภมจากกลมตวอยางซงประกอบดวยผประกอบการขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญดวยวธการสมภาษณกลม (Focus group) และวธการสมภาษณจากแบบสอบถาม โดยสามารถสรปผลได

5.1 การสมภาษณกลม (Focus group)

คณะผวจยไดคดเลอกกลมผประกอบการมาเปนกลมตวอยางโดยการสมภาษณแบบ Focus group เพอใหไดขอมลในเชงลกจากผทเกยวของกบการหกภาษเงนได ณ ทจาย

5.1.1 วธการสมภาษณกลม คณะผวจยไดประสานกบสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยในการคดเลอกกลมผประกอบการ

ขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก เพอใหไดผประกอบกจการทหลากหลายจ านวน 90 ราย จากฐานขอมลจากสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย โดยอาศยเกณฑการแบงกลมตามพระราชบญญตสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม พ.ศ. 255315

15 พระราชบญญตสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม พ.ศ. ๒๕๔๓ ไดก าหนดนยามกฎหมายหรอค านยามของผประกอบการตามขนาดจากส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ดงน

(1) กจการการผลต (1.1) ขนาดกลาง ทนจดทะเบยนไมเกน 200 ลานบาท จ านวนการจางงาน 51-200 คน (1.2) ขนาดยอม ทนจดทะเบยนไมเกน 50 ลานบาท จ านวนการจางงานไมเกน 50 คน

(2) กจการบรการ (2.1) ขนาดกลาง ทนจดทะเบยนไมเกน 200 ลานบาท จ านวนการจางงาน 51-200 คน (2.2) ขนาดยอม ทนจดทะเบยนไมเกน 50 ลานบาท จ านวนการจางงานไมเกน 50 คน

(3) กจการการคา (3.1) คาสง

(3.1.1) ขนาดกลาง ทนจดทะเบยนไมเกน 100 ลานบาท จ านวนการจางงาน 26-50 คน (3.1.2) ขนาดยอม ทนจดทะเบยนไมเกน 50 ลานบาท จ านวนการจางงานไมเกน 25 คน (3.2) คาปลก

(3.2.1) ขนาดกลาง ทนจดทะเบยนไมเกน 60 ลานบาท จ านวนการจางงาน 16-30 คน (3.2.1) ขนาดยอม ทนจดทะเบยนไมเกน 30 ลานบาท จ านวนการจางงานไมเกน 15 คน

85

ในการจดสมมนาเพอสมภาษณแบบ Focus group สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยไดสมตวอยางเลอกกจการขนาดเลก 30 ราย ขนาดกลาง 30 ราย และขนาดใหญ 30 ราย ซงประกอบดวยผประกอบการจากกจการตาง ๆ เชน อตสาหกรรมรถยนต อตสาหกรรมยา อตสาหกรรมผลตน าตาล อตสาหกรรมปโตรเลยม อตสาหกรรมเครองเรอน อตสาหกรรมเครองนงหม อตสาหกรรมเครองจกรกล อตสาหกรรมเครองใชไฟฟาและอเลกทรกส รวมถงสถาบนการเงน และธรกจประกนภย เปนตน

ทงน การสมภาษณแบบ Focus group คณะผวจยมขนตอนในการด าเนนการ ดงน 1) คณะผวจยน าเสนอขอมลเกยวกบภาพรวมของงานวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษ

เงนไดหก ณ ทจาย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน และรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทงขอมลการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยและประสบการณในตางประเทศใหแกผประกอบการไดทราบเปนขอมลในเบองตนกอนการสมภาษณกลม

2) แบงกลมผประกอบการออกเปนกลมยอย กลมละประมาณ 5-10 คน เพอรวมกนแลกเปลยน ความคดเหนและประสบการณ โดยคณะผวจยไดก าหนดค าถามหลก 3 ขอ และในแตละขอจะพจารณาใน 4 ประเดนยอยคอ (1) อตราภาษ (2) กฎหมาย (3) เจาหนาทกรมสรรพากร และ (4) การบรหารการจดเกบภาษ เพอใหสอดคลองกบค าถามของงานวจยและน าไปสแนวทางปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย ซงค าถามหลก 3 ขอดงกลาวประกอบดวย

ค าถามท 1 ปญหาของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบนมอะไรบาง และปญหาดงกลาวไดสงผลกระทบตอการประกอบธรกจของทานอยางไร

ค าถามในขอนคณะผวจยตองการทราบขอมลปญหาของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของไทย ในปจจบนจากผประกอบการซงเปนผทท าหนาทในการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายแทนกรมสรรพากร และ มหนาทปฏบตตามกฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนได ณ ทจายโดยตรง ซงผประกอบการบางรายเปนทง ผหกภาษและผจายภาษเงนไดหก ณ ทจาย ทงน เพอตอบค าถามงานวจยในเรองของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบนวามความเหมาะสมหรอมปญหาประการใดและสงผลตอขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการในการด าเนนธรกจหรอไม อยางไร ซงในการท า Focus group จะใหความส าคญกบการพจารณาใน 4 ประเดนยอยคอ อตราภาษ กฎหมายทเกยวของ การปฏบตงานของเจาหนาทกรมสรรพากร และการบรหารการจดเกบภาษ

ค าถามท 2 ทานคดวาควรเสนอแนะใหมการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายอยางไร ค าถามในขอนจะเปนการตอบค าถามวจยทตองการทราบวา หากประเทศไทยตองการเพม

ขดความสามารถในการแขงขนแลว ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายควรมการปรบปรงอยางไรจากมมมองของผประกอบการโดยเนนการเสนอแนะใน 4 ประเดนยอยเชนกนเพอใหสอดคลองกบประเดนปญหาในค าถามท 1

ค าถามท 3 ผลจากการด าเนนการตามค าถามท 2 จะสงผลดตอการประกอบธรกจของทานอยางไร ค าถามในขอนคณะผวจยก าหนดขนเพอตองการทราบวา หากปรบปรงระบบภาษเงนไดหก

86

ณ ทจายตามทผประกอบการเสนอแลว จะสงผลตอตนทนในการด าเนนงาน การวางแผนธรกจ (ขยายกจการหรอไม) ความเตมใจในการเขาสระบบภาษ และความสามารถในการแขงขนอยางไร

โดยผประกอบการตางรวมกนระดมความเหนและแลกเปลยนประสบการณของกจการ ซงในแตละกลมจะมผวจยอยดวยกลมละ 2 คน เพอชวยใหสามารถระดมความคดเหนไดตามกรอบและสอดคลองกบค าถามของงานวจยทก าหนดไว

3) ใหแตละกลมสงตวแทนเพอน าเสนอขอมลทประมวลไดใหกลมอน ๆ ไดรบฟง 4) คณะผวจยสรปภาพรวมของการสมภาษณกลม

5.1.2 ผลจากการสมภาษณกลม ในการสมภาษณกลมคณะผวจยไดแบงการจดสมมนาออกเปน 3 ครง โดยครงท 1 เปนการสมภาษณ

กลมผประกอบการขนาดเลกและขนาดกลาง ครงท 2 เปนการสมภาษณกลมผประกอบการขนาดใหญ และครงท 3 เปนกลมผประกอบการทางดานสถาบนการเงนและธรกจประกนภย ซงมทงขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ

ทงน ผลของการสมภาษณกลมทง 3 กลมสรปได ดงน 1) สรปผลการประชมกลมยอยของผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก

1.1) ปญหา 1.1.1) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย

(1) มอตราทสงเกนไป สงผลให (1.1) เปนภาระตอการหมนเงนในธรกจ เนองจากเปนการดงเงนออกจาก

ระบบสงผลกระทบตอสภาพคลองและท าใหขดความสามารถในการแขงขนลดลง

(1.2) ผประกอบการตองยนขอคนภาษตอนปลายป ซงมกประสบปญหา ในการตรวจสอบเอกสารจากกรมสรรพากรเปนอยางมาก และเจาหนาทมกใชชองทางในการขอคนภาษ เปนชองทางในการคอรรปชน โดยเฉพาะกรณรบจางท าของซงผประกอบการรายเลกจ านวนมาก (ผประกอบการ เปนบาน/บรษทขนาดยอมไมมนกบญช ขณะทบรษทใหญไมคอยมปญหาเนองจากสามารถหกกลบลบกนได) พอถงเวลาสนปเมอไปขอคนภาษจะถกตรวจสอบเอกสารทางภาษคอนขางมาก และใชเวลานานในการคนภาษ เชน บางกรณใชเวลานานถง 2 ป ท าใหผประกอบการไมกลาทจะขอคนภาษโดยเฉพาะผประกอบการรายเลก

(2) มอตราทหลากหลายมากเกนไป และซบซอนซงสงผลตอการตความ เชน ธรกจขนสงและรบจางท าของอาจตความวาเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายไดหลายอตรา

(3) มความซ าซอน เชน กรณรบจางท าของในลกษณะ Subcontractor (ผประกอบการรายท 1 จางผประกอบการรายท 2 จางผประกอบการรายท 3) จะถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตรารอยละ 3 ทกชวงการผลต เทากบวาโดนหกภาษเงนไดหก ณ ทจายรอยละ 9 ซงเปนการเสยภาษซ าซอนและเปนภาระกบผประกอบการ ท าใหตนทนสงขน นอกจากนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย เกบจากรอยละ 3 ของรายไดรวม โดยไมมการหกตนทนออก

87

(4) มการปรบปรงบอยครง (5) มการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเกนกวาทควรจะหก เนองจากผประกอบการ

เกรงวาหากไมหกเอาไวจะมความผด (6) มความแตกตางในการจดเกบภาษจากธรกจประเภทเดยวกน เชน กองทนเปด

ในประเทศไทยมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายหลายอตรา และบางกองทนกไดรบยกเวนภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1.1.2) กฎหมาย

(1) มปญหาในการตความโดยเฉพาะในกรณการประกอบการเขาขายเปนธรกจ “รบจางท าของ” เชน บรษททรบท าใบมดขนาดตาง ๆ ตามค าสง (Made to order) เมอเราจายเงนไดใหกควรตองหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย แตกรณนบรษททรบท าใบมดไมใหหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยอางวาเปนผท าใบมดขาย (Finished goods) ไมใชรบจางท าของ แตในความเปนจรงไมใชเพราะเปนการรบจางท าของ ซงหากผประกอบการถกตรวจสอบกเสยงตอการท าผดกฎหมายเชนกน

(2) เปดชองใหคอรรปชนได 1.1.3) เจาหนาทกรมสรรพากร

(1) ค านงถงรายไดมากเกนไป โดยบางกรณผประกอบการตองพยายามเสยภาษปลายปเสยภาษเพมเลกนอย หากเสยพอด ๆ เจาหนาทกรมสรรพากรมกไมเชอถอและมาตรวจสอบยอนหลง

(2) มความสบสนในการใหค าแนะน าการหกภาษ ณ ทจาย บางครงเจาหนาท ใหค าตอบไมเหมอนกน

1.1.4) การบรหารจดเกบภาษ (1) มระบบการบรหารจดเกบทซบซอน สงผลตอตนทนในการด าเนนการของ

ภาคธรกจ ไดแก ตนทนในการฝกอบรมพนกงานทท าหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตนทนเรอง นอกจากนภาคเอกชนตองคอยตดตามขอมลอยตลอดเวลา

(2) ฐานราคาสนคาทจดเกบภาษไมสอดคลองกบขอเทจจรง โดยผประกอบการบางรายทจางผประกอบการรายยอยรบจางท าของหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตรารอยละ 3 บนฐานราคาสนคา ซงมทงคาวตถดบและคาแรงรวมอย ทงน การรบจางท าของควรคดภาษบนฐานคาแรงอยางเดยว

(3) ไมเหมอนกนในธรกจประเภทเดยวกน เชน TOT ซงเปนรฐวสาหกจ เสยภาษเงนไดหก ณ ทจายจากคาบรการ 3% และคาเชา 5% โดยทาง TOT หก ณ ทจายเอาไวเอง แตบรษท TRUE ซงเปนบรษทเอกชนจะผลกภาระใหนตบคคลไปเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายดวยตวเองทสรรพากรเขต

(4) มความแตกตางกนระหวางผประกอบการทมการรบจางผลตกบผน าเขาท าใหเกดความไมเปนธรรม เชน กรณรบจางผลตชนสวนยานยนตตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายทกเดอนกบ ผน าเขาทไมตองเสยภาษหก ณ ทจาย เนองจากเปนถอวาการขาย

88

(5) การหกภาษจากยอดรายรบ ไมสอดคลองกบยอดภาษทตองเสยกลางปและ สนป จงเกดความซ าซอนและเปนภาระในการเสยภาษ

(6) การหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนการเพมงานทางดานบญชแกผประกอบการ โดยเฉพาะ SMEs สงผลตอตนทนในการด าเนนงานของภาคธรกจ เชน ตนทนในการฝกอบรมพนกงาน ทมหนาทหกภาษ ณ ทจาย

(7) มปญหาในการน าสงภาษลาชากวาก าหนด (ทกวนท 7 ของเดอนในกรณทผประกอบการยงเกบเงนไมไดท าใหตองเสยคาปรบ

(8) ปญหาการค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย กรณแปรรปสนคาเชน อตสาหกรรมผลตเตาหลอม ซงโดยปกตจะใชมลคาเหลกแผน ในการค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย แตหากลกคายกเลก order กไมสามารถน าเหลกจากเตาหลอมอนเกามาผลตเปนชนใหม ท าใหมลคาเปลยนแปลงไป

(9) บรษททไดรบการสงเสรมการลงทนมปญหาในการช าระภาษ โดยตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย แมจะไมมภาระภาษทตองเสย เนองจากสรรพากรเขตไมทราบเรองทบรษทไดรบ BOI แมวาสามารถขอคนปลายปไดภายหลง

(10) การออกเอกสารของทางราชการใชเวลานาน เชน เอกสารภาษเงนไดหก ณ ทจาย ทจะใชยนกบบรษทตางประเทศ (Pass book)

(11) การรบภาระภาษหก ณ ทจายระหวางผหกและผถกหกไมเปนไปตามทกฎหมายก าหนด เชน บางกรณบรษทตองออกภาษเงนไดหก ณ ทจายใหแกลกคา เนองจากลกคาจะขอรบเงนคนเตมจ านวน ดงนน แมวากฎหมายจะระบหนาทการรบภาระภาษเงนไดหก ณ ทจายเอาไวแลว แตในทางปฏบตนนยงไมสามารถด าเนนการได

1.2) ขอเสนอแนะ 1.2.1) อตราภาษ

(1) ควรมการก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายอตราเดยว ทงในประเทศและ ตางประเทศ เพอใหงายตอการตความและการประกอบธรกจ เชน ธรกจขนสงและรบจางท าของมกมการตความ ใหเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายหลายอตรา โดยในกรณนตบคคลอาจแยกตามประเภทธรกจ ขนาดการลงทน หรอประเภทธรกจ เพอใหเกดความคลองตวและเขาใจงายเพอเตรยมพรอมในการเขาส AEC

(2) ควรก าหนดอตราภาษหก ณ ทจายใหพอดกบภาระภาษทตองเสยปลายป ไมตองมการขอคนภาษ

89

(3) ควรมการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราทต าเพอเพมสภาพคลองใหกบบรษท

(4) ควรปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหเหลออตรารอยละ 2 ตามอตราภาษเงนไดนตบคคล ทลดลงจากรอยละ 30 เหลอรอยละ 20

(5) ควรมระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายทเหมอนกน ในธรกจประเภทเดยวกน (6) ควรยกเลกการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย เนองจากเหนวาอาจไมมสวนในการ

ชวยการหลบเลยงภาษ และนตบคคลจะตองเสยภาษทกกลางปและสนปอยแลว (7) ควรคดภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตรารอยละ 3 ของคาแรง

1.2.2) กฎหมาย -

1.2.3) เจาหนาทสรรพากร ควรมการสอนเทคนคการบรหารเงนใหผเสยภาษ ขณะเดยวกนควรใหมการสอน

เทคนคการบรหารการหลบหลกภาษใหแกเจาหนาทกรมสรรพากร 1.2.4) การบรหารการจดเกบ

(1) ควรใหกรมสรรพากรหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเฉพาะคาแรงหรอคาบรการเพอความสะดวกในการไมตองแยกบลระหวางคาวตถดบและคาแรง และท าใหไมตองหกภาษเงนไดหก ณ ทจายมากเกนกวาความจ าเปน

(2) ระบบการขอคนภาษ (2.1) ควรปรบระบบการคนภาษใหมความรวดเรวขน เชน ภายใน 3 เดอน

รวมทงก าหนดระยะเวลาการขอคน (2.2) ควรก าหนดใหน าเงนทจะขอคนภาษยกยอดไปหกภาษทจะตองเสยได

ในปหนาเมอผประกอบการมก าไร เหมอนกบการค านวณ Loss carry forward (2.3) ไมควรมการตรวจสอบเอกสารเพราะเอกสารหก ณ ทจายกมความชดเจน

อยแลว ซงจะชวยลดตนทนของ SMES (2.4) ควรมดอกเบยใหผประกอบการ หากกรมสรรพากรจายเงนคนภาษชา

(3) ควรตองท าการตรวจบญชส าหรบบรษทขนาดเลก หากมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายแลว

(4) ควรก าหนดใหทกคนในประเทศมหนาทยนแบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เพอใหลดปญหาการไมยนแบบและท าใหธรกจนอกระบบเขามาในระบบมากขน

(5) ควรก าหนดจ านวนเงนไดขนต าทจะตองยนแบบแสดงรายการหก ณ ทจาย ใหเหมอนระบบ VAT ทก าหนดใหผมเงนไดมากกวา 1.8 ลานบาทตองจดทะเบยนเปนผเสย VAT เพอการกระตน ให SMEs ตางจงหวดเตบโตอยางรวดเรว

90

(6) ควรปรบระบบฐานขอมลใหดเพราะมการยนเอกสารประกอบการหกภาษ เงนไดหก ณ ทจายปลอม เชน บตรประชาชนปลอม

(7) ควรมการท า Check list ในการยนแบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอใหงายตอการหกภาษ ณ ทจายและสามารถประเมนภาษ รวมทงคาดการณการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายดวยตนเอง ท าใหสามารถแขงขนได

(8) ควรมการใหรางวลหรอการสะสมแตมเพอลดภาษแก ผเสยภาษชนด (9) ควรมระบบ One stop service ดานภาษทธนาคารตางประเทศ โดยสามารถ

พมพเอกสาร Pass book ไดทนททบรษทโอนเงนใหลกคาทธนาคารตางประเทศ ยกตวอยางเชน กรมศลกากรยงรวมอยทเดยวกน

1.3) ผลกระทบ 1.3.1) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายจะท าใหการด าเนนธรกจไมสะดวก และไมโตเทาทควร

เนองจากการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายมากเกนไปจะท าใหผประกอบการขาดสภาพคลองและ SME บางรายท มการฐานะการเงนด อาจไปตงบรษทในตางประเทศเพอขายสนคาในตางประเทศ เชน กมพชา พมา แต SMEs ประกอบธรกจการผลต จะตองดเรองความสะดวกของวตถดบ แรงงาน สาธารณปโภครวมดวย

1.3.2) การปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายจะท าให (1) ผประกอบการมรายไดดขน แตกตองน าไปชดเชยกบตนทนทสงขน

โดยเฉพาะตนทนดานแรงงานทสงขน (2) เศรษฐกจขยายตวไดด หากมการเปดการคาเสรอาเซยน และในกรณทอตรา

ภาษเงนไดหก ณ ทจายต าลง ทกคนกจะมการขยายกจการไดเองโดยอตโนมต (3) สภาพคลองของผประกอบการ SMES ดขน (4) ผประกอบการ SMES เขาสระบบภาษมากขน

2) สรปผลการประชมกลมยอยผประกอบการขนาดใหญ 2.1) ปญหา

2.1.1) อตราภาษ (1) มหลายอตราขนอยกบผรบ ผจาย และประเภทเงนได ท าให

(1.1) ผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเกดความสบสนและเสยภาษไมถกตอง เชน ธรกจขนสง จางท าของ เชารถ คาซอสนคามอตราการหกภาษเงนได ณ ทจายไมเทากน โดยฝายเจาหนาท สรรพากรและผประกอบการตความตางกน ส าหรบผหกกอาจจะหกภาษเอาไวไมครบท าใหตองเสยเบยปรบ เงนเพม และบางครงตองพจารณารวมกบอนสญญาภาษซอนดวย

(1.2) บรษทในประเทศไทยทตอง ใชระบบบญชรวมกบบรษทตางประเทศพบวาระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายของประเทศไทยท าใหชาวตางชาตเกดความสบสนและยากแกการถายทอดความร

91

(2) มอตราภาษทเกบสงเกนไป เมอคดจากก าไรทไดจรง (ธรกจขนาดใหญก าไรประมาณรอยละ 15 สวนSMES รอยละ 10)

(3) ปจจบนบคคลธรรมดาเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราทสงกวานตบคคล ทง ๆ ทนตบคคลมชองทางหลบเลยงภาษไดงายกวา นอกจากน หากมการก าหนดอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาและอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทสงเกนไป เมอเปด AEC อาจมผลกระทบตอจ านวนแรงงาน เนองจากแรงงานสามารถเคลอนยายไดอยางเสร ท าใหแรงงานยายไปตางประเทศ

2.1.2) กฎหมาย กฎหมายมความซบซอนและยากตอการตความทางกฎหมาย เปนปญหาส าหรบ

ผประกอบการ ยกตวอยาง เชน ค าวารอยละ 100 ซงยงยากในการตความ ทงในสวนของผประกอบการและ เจาหนาทกรมสรรพากร หรอปญหาเงนไดประเภทบรการ (ไมหกภาษเงนได ณ ทจาย) กบคาสทธ (หกภาษเงนได ณ ทจาย) การตความระหวางค าวา “รบจางท าของ” และ “การซอของ” หรอการตความระหวางคาขนสง คาจาง และคาเชา ท าใหบางครงมการตความผดพลาดระหวาง ผประกอบการกบกรมสรรพากรโดยไมม หลกเกณฑทชดเจนในการตดสนวาเงนนนเปนเงนไดประเภทใด ท าใหผปฏบตตามเกดความผดพลาดไดงาย

2.1.3) เจาหนาทกรมสรรพากร ค านงถงเปารายไดมากเกนไป ท าใหในกรณทบรษทขนาดใหญทมหลายสาขา

สรรพากรพนทกจะแยงผเสยภาษใหไปเสยในพนทของตวเอง 2.1.4) การบรหารจดเกบภาษ

(1) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมความซบซอนมาก เมอเทยบกบประเทศอน ๆ ท าใหตองตความเอง ซงเมอประเทศมการเปดการคาเสรมากขน บรษททมาลงทนในประเทศไทยจะตองพจารณาความซบซอนของภาษในประเทศไทยรวมดวยวามความนาลงทนเพยงใด นอกจากน ในกรณทบรษทตองจางทปรกษาตางประเทศ ถอวาเปนหนาทของผประกอบการทตองศกษาระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายเอง และเมอผประกอบการด าเนนการผดพลาดกถกปรบ ซงเปนอปสรรคตอการเขามาประกอบธรกจ

(2) ภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบบคคลธรรมดา เปนระบบทเปนธรรม แตส าหรบนตบคคลคอนขางไมเปนธรรม เพราะมความยงยากในการขอคนภาษ โดยเฉพาะการตรวจสอบจากกรมสรรพากร ท าใหเกดปญหายงยาก เพราะเมอมการตรวจสอบ จะไมไดตรวจสอบเฉพาะบญชหก ณ ทจาย แตจะตรวจสอบบญชอน ๆ ทไมไดเกยวของดวย ผประกอบการสวนใหญจงหลกเลยงปญหานโดยการไมขอคน

(3) ระบบการขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจาย (3.1) มการคนภาษทคอนขางชามาก สงผลกระทบตอสภาพคลองของ

ผประกอบการโดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมไฟฟา ทมการจางงานใน Supply chain หลายขนตอน หรอกจการ Multimedia ทตดบญชเดอน 3 แตตองสรปบญชเดอน 8-9 ท าใหไดคนภาษประมาณ 2 ป ถดไปซงท าใหความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศลดลง

92

(3.2) กรมสรรพากรจะตรวจสอบทกครงทขอคนภาษ และตองมการภาษแมตรวจไมพบประเดนปญหา ซงไมเปนธรรม นอกจากน ตองเกบเอกสารประกอบการขอคนภาษไวตรวจสอบ ภาษประมาณ 10 ป เนองจากกรมสรรพากรไมยอมรบการเกบขอมลในรปของขอมลดจตอลไฟล ท าใหประสบปญหาดานความสามารถในการแขงขน

(4) การจางผลตชนสวนเพอน ามาประกอบเปนสนคาจะถกหกภาษ ณ ทจาย ในอตรารอยละ 3 ทกขนตอนการผลตชนสวน

(5) การหกภาษเงนได ณ ทจายตามอนสญญาภาษซอนของประเทศไทยตความการยกเวนไมตรงกบตางประเทศ สงผลใหผประกอบการสบสนและเปนคาใชจายของผประกอบการไทย ซงหากอนาคตเปด AEC จะยงวนวายมากขน และสงผลใหตนทนเพมขน

(6) การหกภาษเงนได ณ ทจายเปนการท าใหเกด Compliance cost ของ ผประกอบการโดยไมจ าเปน โดยเฉพาะอยางยง SMES ท าใหเกดคาเสยโอกาส ตนทนจม การขอคนก ท าไดยาก และเสยคาใชจายในการตรวจสอบ

(7) การก าหนดประเภทเงนไดมความสบสน ท าใหผประกอบธรกจไมแนใจวาตน เปนผผลต ผรบจางท าของ หรอผซอมาขายไป บางประเภทกจกรรมทางธรกจมความก ากวมมาก และตองปรกษาส านกบญชหรอสอบถามกรมสรรพากร แตเนองจากกรมสรรพากรแตละพนทมการตความแตกตางกน ตองมการท าเอกสารหลกฐานเผอหารอกบกรมสรรพากร ซงใชระยะเวลานาน และในบางครงหนงสอตอบ ขอหารอจะตอบกลาง ๆ ไมชดเจนดงนน จงควรท าใหระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมความงาย ซงจะเกดขอผดพลาดไดนอยลง

(8) การเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไมไดสะทอนภาระภาษทแทจรง บางบรษท กไมมก าไรปลายป และบางบรษทกกลวการตรวจสอบจากการขอคน ท าใหหลายบรษทเลอกทจะอยนอกระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

(9) ผประกอบการขนาดใหญ จะไมคอยมผลกระทบเรองสภาพคลอง แตม ความเสยงในการหกภาษเงนได ณ ทจายไมถกตอง รวมทงบคลากรภายในองคกรยงขาดความรดานภาษ ทงน ผประกอบการรายใหญมกจะไมเจอการตรวจสอบจากกรมสรรพากรโดยตรง แตเจอการตรวจสอบ จากการสอบยนมาจากผประกอบการรายเลก

(10) ประเทศไทยใชหลก Worldwide income จะท าใหบรษทขนาดใหญของไทยทไปลงทนในประเทศทม Tax haven ไมไดรบสทธประโยชนจากการมอตราภาษต าของประเทศ Tax haven เนองจากสดทายกมาเสยภาษเพมเตมทอตราภาษประเทศไทย ดงนนบางครงบรษทขนาดใหญจะหนไป จดทะเบยนทประเทศสงคโปร

(11) การอบรมของสรรพากรยงไมทวถง และผประกอบการรายยอยไมมทนพอทจะสงพนกงานไปฝกอบรม และตองจางส านกกฎหมายมาชวยท าบญช

93

(12) มปญหาเรองการกรอกแบบฟอรมผดท าใหตองเสยเวลาท าเรองขอผอนผน เพอใหอนโลมวาแบบทจายไปถกตอง

(13) การตอบขอหารอนานเกน 1 ป เนองจากกรมสรรพากรมงานเยอะ และระวงตวในการตอบขอหารอ

(14) หลกการทางบญชและภาษไมตรงกน (15) การหกภาษเงนได ณ ทจายระหวางบรษทนตบคคลทเปนผจายเงน กบบรษท

ผรบเงนทไดรบการสงเสรมการลงทน ในบางครงผจายเงนมความระมดระวง หรอไมทราบวาผรบเงนเปนบรษททไดรบ BOI กจะหกภาษเงนได ณ ทจายเอาไว ดงนน ผถกหกกจะตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายทง ๆ ทไมมภาระภาษทจะตองเสย


(1) ควรท าระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายใหงายในแงอตราภาษและกฎหมาย เพอผประกอบการจะไดปฏบตตามไดงายและเกดขอผดพลาดนอย

(2) การหกภาษเงนได ณ ทจายมใช Final tax ไมควรใหมความยงยากซบซอน มากนก ดงนน จงควรลดภาระของผประกอบการโดยท าใหอตราภาษมไมกอตราเพอใหงายตอผเสยภาษ

(3) ควรก าหนดอตราภาษหก ณ ทจาย ดงน (3.1) อตราเดยว เชน ไมเกนรอยละ 1 ส าหรบทกประเภทกจการ เนองจาก

ปจจบนกรมสรรพากรสามารถทราบฐานการจดเกบภาษมลคาเพมอยแลว (3.2) ก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหเหมาะสมกบก าไร Margin ของ

ธรกจเพอใหผประกอบการสามารถน าภาษสวนทหกไวเกนไปสรางรายไดดานอนอยแลว (3.3) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายควรแตกตางกนตามขนาดของธรกจ เชน

ธรกจขนาดเลก หรอธรกจขนาดใหญ (3.4) ไมมการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเชนเดยวกบประเทศสงคโปรและ

มาเลเซย เนองจากผประกอบการกตองเสยภาษกลางปและสนปอยแลว (4) ควรเกบภาษทอดแรกทอดเดยวในอตรารอยละ 1 หรอไมเกบภาษหก ณ ทจาย

เลย เนองจากเปนตนทนแฝงของผประกอบการ (5) ควรปรบฐานการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายของบคคลธรรมดาและนตบคคล

ใหมความเปนธรรม และสอดคลองกนมากขน

94

2.2.2) กฎหมาย

(1) ควรมการจดท าคมอประชาชนส าหรบการหกภาษเงนได ณ ทจายเพอบรรเทา ปญหาความไมเขาใจในกฎหมาย เพอใหผประกอบการมความเขาใจตรงกนและเปนมาตรฐานเดยวกน

(2) ควรท ากฎหมายทเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจายใหงายขน (3) กรมสรรพากรควรมความเขาใจพนฐานและลกษณะของธรกจมากกวาการ

พจารณาจากตวบทกฎหมายเพยงอยางเดยว 2.2.3) เจาหนาทกรมสรรพากร

ควรลดการใชวจารณญาณและตความใหชดเจน เพอใหผประกอบการไดรบค าตอบและแนวทางทชดเจน

2.2.4) การบรหารจดเกบภาษ (1) เนองจากภาษเงนไดนตบคคลไมใชรายไดหลกของรฐบาล และภาคเอกชน

ตองแบกรบตนทนในสวนน จงควรเกบภาษตอนสนปครงเดยว (2) กรมจดเกบภาษควรมการแลกเปลยนขอมลพนฐานทใชในการตรวจสอบภาษ

ระหวางกรมจดเกบภาษ เพอลดบทบาทของการหกภาษ ณ ทจายและชวยในการตรวจสอบการเสยภาษ (3) ควรทบทวนวตถประสงคของการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน

ซงมความลาสมย โดยเสนอใหเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ส าหรบการคาขายกบ Non-resident และไมควรหก ภาษเงนไดหก ณ ทจายกบ Resident เนองจากจะมความซ าซอนกบภาษมลคาเพม และปจจบนกตองเสยภาษ เงนไดนตบคคล 2 รอบอยแลว แตควรคงการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากภาษเงนไดบคคลธรรมดาเอาไว เพอเปนการลดภาระในการน าสงปลายป

(4) ควรมการยกประโยชนใหกบผเสยภาษ ในกรณทไมไดเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายโดยเจตนา หรอการตความยงไมมความชดเจน

(5) กรมสรรพากรควรใหความร ความเขาใจแกผเสยภาษเพอลดการเสยภาษ ทผดพลาด รวมทง กระจายฐานการเสยภาษใหผทอยนอกระบบเขามาสระบบและเสยภาษเพมขน โดยควร มหนวยเคลอนทใหค าปรกษาดานภาษอากรมาทบรษท และท าความตกลงในรายธรกรรมควรเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเทาใดเพอไมใหเกดการตความผด และใหใชขอตกลงนนตลอดไป

(6) มการใหสทธประโยชนสวนเพมส าหรบผเสยภาษทด โดยภาครฐจะตองมการ เกบขอมลทดเอาไวและมการจายสวสดการสงคมทพเศษกวาใหกบผเสยภาษทด

(7) ควรท าใหผประกอบการสามารถเขาถงขอมลขาวสารตาง ๆ ไดงาย

95

2.3) ผลกระทบ การปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจายจะท าให 2.3.1) ธรกจมความคลองตวในการประกอบธรกจมากขน

2.3.2) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมความสอดคลองกบสากลมากขน

2.3.3) ตนทนในการด าเนนงานลดลง

2.3.4) ประชาชนเขาสระบบภาษมากขน

3) สรปผลการประชมกลมยอยกลมสถาบนการเงนและประกนภย 3.1) ปญหา

3.1.1) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย (1) มการก าหนดไวอตราภาษหลายอตราเกนไป ท าใหเปนอปสรรคตอการพฒนา

ตลาดทนไทย เชน กรณตราสารทนและตราสารหน ตราสารทนหกรอยละ 01 ส าหรบเงนปนผล แตตราสารหนหกหลายอตรามาก ท าใหเกดความไมเทาเทยมกนระหวางตราสารหนและตราสารทน

(2) มฐานการจดเกบภาษทแคบและมอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบบคคลธรรมดาทสงเกนไป

3.1.2) กฎหมาย )1( ขาดความชดเจน เนองจากใชภาษากฎหมายทตองใชดลพนจในการตความ

ขณะทผทรงคณวฒ ผเชยวชาญภาษ และหวหนาทมตรวจภาษกยงตความไมตรงกน เชน (1.1) ในกรณทธนาคารชาตของตางประเทศทไมสามารถไปจดทะเบยนจดตง

เปนบรษทในประเทศทมอนสญญาภาษซอนกบประเทศไทยเขามาซอพนธบตรรฐบาลของไทยเพอเปนเงนส ารอง ตองเสยภาษผลไดจากทน ทประเทศไทย แตบางกรณกตความวาธนาคารชาตของตางประเทศมาจางธนาคารไทยมภาระเปน Custodian เพอท าธรกรรม กเทากบวาเปนบรษทในประเทศไทยแลวจงไมจ าเปนตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายอก

(1.2) ในกรณทมอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายหลายอตรา ท าใหเกดการตความ ผดในตวบทกฎหมายหรอยากแกการตความ

(1.3) ในกรณทคาบรการเกน 1,000 บาท กฎหมายก าหนดใหหกภาษเงนได ณ ทจายเอาไว แตหากไมถง 1,000 บาท กใหพจารณาวาเปนสญญาระยะสนหรอระยะยาว ซงการตความประเดนนเปนปญหามาก เชน คาบตรเครดต จะตองเสยคาธรรมเนยมการใหบรการรอยละ 2 ซงคาบรการดงกลาวจะตองถกหก ณ ทจายเอาไว ดงนน ธนาคารจงมภาระดานการจดการระบบขอมล และงานเอกสารตรงนซงมปรมาณมาก เพราะลกคาแทบทกคนมบตรเครดต

96

(2) กฎหมายของกรมสรรพากรและกฎหมายของหนวยงานอนมกไมสอดคลองกบหลกการบญชท าใหผประกอบการหาวธการใหเสยภาษนอยทสด ซงโดยความเปนจรงหลกการทางบญชและหลกการภาษควรสอดคลองกน

(3) แนววนจฉยกฎหมายจากกรมสรรพากรไมสามารถใชไดเปนการทวไป เนองจากจะมความเชอถอกนเฉพาะบรษทผถามขอหารอนน ๆ

3.1.3) เจาหนาทกรมสรรพากร

ตอบค าถามเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจายไมตรงกน 3.1.4) การบรหารจดเกบภาษ

(1) ปญหาเกยวกบหลกฐานในการแสดงภาษเงนไดหก ณ ทจายกบธนาคาร โดยพนธบตรหนกทน ามาขนเงนบางครงซอจากตลาดแรก (ราคาพาร) แตซอจากทตลาดรองโดยไมมหลกฐานมายนยนกบทางธนาคาร ท าใหธนาคารจงตองเชอวาซอมาทราคาพาร และหก ณ ทจายทราคาพาร ท าใหเกด การหกภาษเงนได ณ ทจายไมถกตอง

(2) สรางภาระดานตนทนและในการด าเนนงานแกผประกอบการ (2.1) มตนทนในการจดการเอกสารใบหก ณ ทจาย ใบละ 1-2 บาท ซงไมคมคา

กบการจดเกบภาษแตกตองปฏบตใหถกตองตามกฎหมาย (2.2) มปญหาเกยวกบการขอคนภาษส าหรบธรกจประกนวนาศภย ซงตอง

มการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายจากการจายเงนไดใหแกอซอมรถ โดยขอเงนภาษในสวนนนคนไมได (2.3) ตนทนทางภาษส าหรบธรกจการสงออกสงถงประมาณรอยละ 25

ประกอบดวยตนทนดานทปรกษาภาษ และเจาพนกงานผตรวจ Audit (3) การเกบภาษสงเสรมธรกรรมในตางประเทศของรฐบาลในประเทศกบ

ตางประเทศไมเทากน ท าใหธนาคารทท าธรกรรมเหมอนกนทตงอยในประเทศและตางประเทศมภาระภาษแตกตางกน

(4) การออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายของสรรพากร (Guarantee letter) ส าหรบเปนเอกสารการหกภาษ ณ ทจายใหลกคาในตางประเทศ ใชเวลาด าเนนการนาน ซงท าใหลกคาตางประเทศเสยเวลาในการรอ และสงผลตอความสามารถในการแขงขน

ส าหรบธรกรรมระหวางประเทศ โดยเฉพาะคาสทธ ลขสทธ ดอกเบย และเงนปนผล หรอประโยชนอนใดทไมเกยวของกบผลการประกอบธรกจ จะตองหกภาษเงนได ณ ทจายจากคคาแลวจะตองน าสงเอกสารรบรองการหก ณ ทจาย (Certificate) ทออกโดยสรรพากรซงมความลาชาในการด าเนนการประมาณ 3 เดอน

(5) มความซ าซอนระหวางการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายกบการเสยภาษเงนไดนตบคคลกลางปและปลายป

97

(6) ไมมเลขประจ าตวผเสยภาษ 13 หลกท าใหผเสยภาษบางรายไมสามารถกรอกขอมลผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายผานระบบออนไลนได เนองจากตองน าสงและเปนเอกสารแทน


ควรมอตราเดยวหรอ Flat rate เพอใหมความงายและชดเจนในการด าเนนงาน และไมเปนอปสรรคตอการพฒนาตลาดทน

3.2.2) กฎหมาย (1) ควรปรบกฎหมายใหมเขาใจงายและมความชดเจนขน (2) ควรใหกรมสรรพากรออกวารสารทใหรายละเอยด อธบายขอกฎหมาย

การตความตาง ๆ ใหเขาใจงาย ซงในปจจบนนสรรพากรมวารสารแลวแตในทางปฏบตยงใชดลยพนจ ประกอบอย

(3) ควรก าหนดวงเงนในการหกภาษ ณ ทจายขนต า 1,000 บาท เทานน โดยไมตองพจารณาวาเปนสญญาระยะสนหรอระยะยาว เพราะระบบหก ณ ทจายเปนระบบ Pre-paid tax ดงนน ควรมความงายในการด าเนนการ และลดภาระเอกสาร

3.2.3) เจาหนาทกรมสรรพากร

(1) ควรใหกรมสรรพากรตรวจสอบเอกสารเฉพาะสวนทขอคนภาษอากร (2) ควรใหลดอ านาจการใชดลยพนจของกรมสรรพากร เพอไมใหน าไปสชองทาง

การคอรปชนได 3.2.4) การบรหารจดเกบภาษ

)1( ไมควรมภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบนตบคคล เพอลดความซ าซอนระหวางการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายกบการเสยภาษเงนไดนตบคคลกลางปและปลายป เนองจากนตบคคลจะตองเสยภาษกลางป ซงเปน Pre-tax อยแลว ประกอบกบการเปดการคาเสรอาเซยนซงจะตองมการแขงขนกบประเทศเพอนบานซงบางประเทศไมมภาระภาษเงนไดหก ณ ทจาย

(2) ควรยกเลกภาษเงนไดหก ณ ทจายของ ภาษผลไดจากทน ส าหรบบคคลตางประเทศ เพราะรายไดของรฐจากสวนนไมมาก ทกคนมทางเลยงของตนอยแลว ยกตวอยางเชน ธนาคารกลางของบางประเทศตองการขายหนวยลงทนจะเลอกใชธนาคารฮองกงแทนธนาคารกรงเทพ และธนาคาร ฮองกงกขายกลบมายงธนาคารกรงเทพอกตอหนง เนองจากธนาคารกรงเทพจะตองเกบภาษผลไดจากทน แตธนาคารฮองกงมอนสญญาภาษซอนกบไทยท าใหไมตองเสยภาษผลไดจากทนนอกจากนการเกบภาษเงน ไดหก ณ ทจายส าหรบภาษผลไดจากทน ยงท าใหธนาคารไทยแขงขนกบธนาคารตางประเทศไดนอยลง เมอเปด AEC

98

(3) ไมควรมการหกภาษเงนได ณ ทจาย ส าหรบนตบคคล เพอลดความซ าซอนระหวางการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายกบการเสยภาษเงนไดนตบคคลกลางปและปลายป เนองจากภาษกลางปท าหนาทเปน Pre-tax อยแลว ประกอบกบการเปดการคาเสรอาเซยนซงจะตองมการแขงขนกบประเทศเพอนบานซงบางประเทศไมมภาระภาษเงนไดหก ณ ทจาย

(4) ควรยกเลกเอกสารใบหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอลดตนทน และเพมวงเงนทจะตองหกภาษเงนไดหก ณ ทจายจาก 1,000 บาทตอครง และไมตองพจารณาแยกหก ณ ทจายเปนสญญาระยะสน หรอสญญาระยะยาว เพอใหสามารถเขาใจไดงายมากขน ลดขนตอนในการตความ

(5) ควรมคมอหรอค าแนะน า การเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนภาษาองกฤษและภาษาไทย

(6) ควรสนบสนนใหประเทศไทยใชระบบ General Sale Tax แทนระบบภาษ เงนไดหก ณ ทจาย ในปจจบน เนองจากระบบ GST จะสามารถด าเนนการเสยภาษไดงายกวา และมการจดท าเอกสารเพอยนแบบเสยภาษทนอยกวา

(7) ไมควรใหมการหกภาษเงนได ณ ทจายคาเบยประกนชวต เนองจากมตนทนในแตละธรกรรมสง และเพอลดขนตอนทยงยากในการท าธรกรรม นอกจากนยงเหนวาบรษทประกนผรบเงนคาเบยประกนภยเปนนตบคคลไมสามารถหลบหลกการเสยภาษเงนไดนตบคคลไดอยแลว หากภาครฐตองการสภาพคลองโดยการหก ณ ทจายกควรใหบรษทประกนซงเปนผรบเงนคาเบยประกนชวตเปนผน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายเอง เพอใหตอนปลายปสามารถเครดตภาษไดงาย

(8) ควรเปดชองทางใหผประกอบการสามารถตรวจสอบไดวาภาษเงนไดหก ณ ทจายทถกหกไดน าสงรฐจรงหรอไมผานระบบออนไลน ซงปจจบนกมระบบอเลกทรอนกสทผเสยภาษ เงนไดหก ณ ทจาย จะตองกรอกขอมลลงระบบเปนรายเดอนอยแลว แตภาคเอกชนยงไมสามารถเขาไปดขอมลการช าระภาษแตตองใชวธโทรสอบถามขอมลจากกรมสรรพากร

(9) ควรใหกรมสรรพากรมหนวยปอนขอมลเขาสระบบอเลกทรอนกส ซงในปจจบนมอยแตไมสามารถจ าแนกแยกแยะระบบไดเอง (Recognized) โดยอตโนมต

(10) ควรใหผประกอบการสามารถขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจายไดโดยไมตองรอการกระทบยอด เนองจากบรษทผถกหกภาษเงนได ณ ทจายไดมการหกภาษ ณ ทจายเอาไวจรง ดงนน จงควรใหสทธการขอคนไดเตมจ านวนโดยไมตองรอใหกรมสรรพากรตรวจสอบวาผหกภาษเงนได ณ ทจายไดน าสงสรรพากรเอาไวแลวหรอไม

(11) ควรมการออกเลข 13 หลกกลาง ของกรมสรรพากรเปนฐานขอมลออนไลนเอาไวไหผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายสามารถตรวจสอบคนฐานขอมลเลข 13 หลก เนองจากปจจบนจะตองโทรศพทสอบถามจากกรมสรรพากร

99

5.2 การสมภาษณจากแบบสอบถาม

5.2.1 วธการสมภาษณจากแบบสอบถาม คณะผวจยไดสงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางซงเปนผประกอบการ 3 กลม ไดแก ผประกอบการ

ขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก ซงประกอบกจการตาง ๆ รวมทงสถาบนการเงน รวม 150 ชด ซงสามารถ สรปผลส ารวจไดเปน 4 ประเดนหลก ๆ ไดแก (1) ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (2) ความรความเขาใจ ในการหก/เสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย (3) ความเหมาะสมของระบบภาษเงนได หก ณ ทจายในปจจบนของประเทศไทย และ (4) ขอเสนอแนะในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย

5.2.2 ผลการสมภาษณจากแบบสอบถาม 1) ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 66 เปนทงผทมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจายและเปนผถกหก ภาษเงนได ณ ทจาย โดยรอยละ 39 เปนเจาหนาทการเงนและบญชภาษ และรอยละ 26 เปนเจาของกจการ ส าหรบระดบการศกษาสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ 52) และปรญญาโท (รอยละ 31) ในสาขาบญชการเงนเปนสวนใหญ รองลงมาจบการศกษาในสาขานตศาสตร วทยาศาสตร และอน ๆ แผนภมท 5 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ต ากวาปรญญาตร 14%

ปรญญาตร 52%

ปรญญาโท 31%

ปรญญาเอก 3%

ระดบการศกษา

ผมหนาทหก 12%

ผถกหก 22%

ผหกและผ ถกหก 66%

ประเภทผตอบแบบสอบถาม

เจาของกจการ 26%

เจาหนาท การเงน บญช

39% นกกฏหมาย 7%

เจาหนาทตรวจสอบ

9%

ผจดการ 19%

ต าแหนง

บญชการเงน 40%

บรหารธรกจ 19%

เศรษฐศาสตร 10%

อน ๆ วทยาศาสตร นตศาสตร

31%

สาขาทจบการศกษา

100

ลกษณะบรษท เปนกจการในลกษณะใหบรการและการผลตเปนสวนใหญ ทงน เปนกลมทม รายรบของกจการมากกวา 1,000 ลานบาท ประมาณรอยละ 29 ซงรายไดหลกของกจการมาจากการรบจางใหบรการ แผนภมท 6 ลกษณะการประกอบกจการ

นอกจากน เมอสอบถามเกยวกบความรและความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของ

กลมตวอยางพบวา มความรในระดบพนฐานถงปานกลาง และทราบวตถประสงคของภาษเงนไดหก ณ ทจายวาเปนเครองมอในการปองกนการหลบเลยงภาษของรฐ และชวยบรรเทาภาระภาษปลายป ทงน รอยละ 60 ของผตอบแบบสอบถามมประสบการณการท างานในสวนทเกยวของกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนระยะเวลากวา 10 ป แตไมเคยไดรบการอบรมความรเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

บคคลธรรมดา หจก คณะบคคล

21%

บรษท หจก 69%

อนๆ 10%

ลกษณะของกจการ

ซอมาขายไป 19%

บรการ 37%

ผลต 23%

รบจางสงออก

21%

ประเภทธรกจ

นอยกวา 5 ลาน 17%

5-30 ลาน 18%

30-50 ลาน 10% 100-500 ลาน

14%

500-1000 ลาน 12%

1,000 ลาน 29%

รายไดของกจการ

การขาย 21%

รบจางใหบรการ 69%

ผลตสนคา 10%

รายไดหลกของกจการ

101

แผนภมท 7 ความรและความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

นอกจากนผตอบแบบสอบถามมความเหนวากฎหมาย และค าอธบายประกอบการเสยภาษ เงนไดหก ณ ทจายเขาใจไดยาก เนองจากใชภาษากฎหมายในการเขยน คนทไมไดมความรทางดานภาษ มากอนจะตองมการอธบายเพมเตมถงจะเขาใจ ประกอบกบการด าเนนธรกจในปจจบนมความซบซอนมากขนท าให ในบางกรณผประกอบการไมสามารถระบประเภทเงนไดไดชดเจนท าใหตองอาศยการตความเพมเตม ทงน ผตอบแบบสอบถามรอยละ 82 ทราบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทถกตอง และทราบถงบทลงโทษหากหกภาษเงนได ณ ทจายไมถกตอง

ไมมความร 11%

รข นพนฐาน 26%

รปานกลาง 46%

มความรเปนอยางด 17%

ความรเกยวภาษเงนไดหก ณ ทจาย

เคย 39%

ไมเคย 61%

ประสบการณการอบรมภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ทราบ 40%

ไมทราบ 23%

ไมแนใจ 37%

การทราบวตถประสงคของภาษเงนไดหก ณ ทจาย

1 ป 20%

1-3ป 11%

3-5 ป 5%

5-10 ป 4%

10 ปขนไป 60%

ประสบการณในการปฏบตงานทเกยวของกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

102

แผนภมท 8 ความรและความเขาใจ เรองกฎหมาย และค าอธบายประกอบเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ส าหรบการประชาสมพนธเพอใหประชาชนมความรความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ของภาครฐท าไดด แตเนอหาคอนขางเขาใจยาก โดยสวนใหญไดรบทราบการประชาสมพนธเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายผานการอบรมสมมนา เอกสาร รวมทงเวบไซตของภาครฐและภาคเอกชน

ทราบ 89%



การทราบถงบทลงโทษ เกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย หากจายไมถกตอง

เขาใจงาย 29%

เขาใจยาก 44%


ความเขาใจกฏหมาย ค าอธบายประกอบ การเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ทราบ 82%



ทราบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทถกตองหรอไม

103

แผนภมท 9 การประชาสมพนธความรความเขาใจเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

เอกสารภาครฐ 16%

เอกสารเอกชน 11%

เวบไซตภาครฐ 8%

เวบไซตภาคเอกชน 13%

เจาทภาครฐ 5%

ทวขาวสาร 7%

การอบรมสมมนาของภาครฐ 22%

การอบรมภาคเอกชน 18%

การทราบถงการประชาสมพนธเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ดอยแลว 15%

ดแตเขาใจยาก 59%

ไมมการประชาสมพนธ

26%

ความเหมาะสมของการประชาสมพนธเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

104

ออกหนงสอรบรอง 97%

ไมไดออกหนงสอรบรอง

3%

การออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจาย

2) ความรความเขาใจในการหก/เสยภาษเงนได หก ณ ทจาย 2.1) กรณเปนผหกภาษ

ผตอบแบบสอบถามรอยละ 88 จะด าเนนการหกภาษเงนได ณ ท จายไว เมอมการจายเงนได และมการออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายใหแกผถกหกภาษเงนได

แผนภมท 10 ความรความเขาใจเกยวกบการหก/เสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย

หกไว 88%

ออกแทน 3%

ไมไดหก 9%

การหกภาษเงนได ณ ทจาย

เมอมการจายเงน

88%

เมอสนป 12%

การออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจาย

หกเมอไดรบ ใบแจงหน

8% หกเมอมการจายเงน

82% หกเมอมการสงมอบสนคา 10%

วธในการหกภาษเงนได ณ ทจาย

105

ผทมหนาทในการด าเนนการหกภาษเงนได ณ ทจายพบวา รอยละ 79 จากกลมตวอยางเปนพนกงานฝายการเงนหรอฝายบญชของกจการ โดยทกหนวยงานจะมเจาหนาทมความรความเขาใจเกยวกบภาษเงนได หก ณ ทจาย และกลมตวอยางมเงนไดพงประเมนทหลากหลายซงสะทอนไดจากการใชแบบแสดงรายการภาษเงนไดหก ณ ทจายแบบตาง ๆ ในสดสวนทใกลเคยงกน โดยรอยละ 62 มความเหนวาแบบแสดงรายการดงกลาวเขาใจงาย

แผนภมท 11 บคคลผทมหนาทในการด าเนนการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย มความรความเขาใจ

ม 94% ไมม

6%

เจาหนาทมความรเกยวกบภาษเงนได หก ณ ทจาย

เจาของกจการ 5%

ฝายการเงนบญช 79%

ส านกงานบญช 14%

อนๆ 2%

ผทท าหนาทดานภาษเงนไดหก ณ ทจาย



การท าความเขาใจแบบ ภ.ง.ด. ทใหยนแบบแสดงรายการภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ภ.ง.ด 1 ภ.ง.ด. 1ก

25%

ภ.ง.ด. 2 ภ.ง.ด. 2 ก

14% ภ.ง.ด 3 ภ.ง.ด 3ก

22%

ภ.ง.ด. 53 26%

ภ.ง.ด. อน ๆ 13%

แบบแสดงรายการภาษเงนไดหก ณ ทจาย

106

การยนแบบเพอเสยภาษพบวา อนดบแรกผประกอบการนยมยนแบบกบกรมสรรพากรภาคพนท รองลงมาไดแกการยนแบบผานอนเตอรเนต ส าหรบความสะดวกในการน าสงภาษใหกบภาครฐพบวายงมทงผประกอบการทเหนวาระบบปจจบนมความสะดวกและไมสะดวกในสดสวนทใกลเคยงกน แผนภมท 12 การยนแบบเพอช าระภาษ

ส าหรบประเดนทเกยวกบตนทนในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายพบวา กลมตวอยาง รอยละ 44 เหนวา การหกภาษเงนได ณ ทจายคดเปนตนทนประมาณรอยละ 2-3 ของตนทนการด าเนนงานทงหมด และเปนอปสรรคตอการด าเนนธรกจ นอกจากน ผประกอบการยงมความเสยงตอการหกภาษเงนได ณ ทจายไวไมถกตอง เนองจากภาษเงนไดหก ณ ทจายมหลายอตรา นอกจากน ผตอบแบบสอบถามเหนวา ตนสญเสยสภาพคลอง เนองจากมการหกภาษเงนได ณ ทจายไวสงเกนกวาภาระภาษทตองจายจรง ส าหรบบรษท ทไดรบการสงเสรมการลงทนไมมภาระภาษเงนไดหก ณ ทจาย แตตองถกหกเอาไว และบรษทไทยจะมตนทน การด าเนนการทสงกวาบรษทตางประเทศทมอตราภาษต าและมอนสญญาภาษซอน

สรรพากรพนท 54%

ธนาคารพาณชย

11%

อนเตอรเนต 35%

รปแบบการยนแบบเสยภาษ (ผหก)

ไดรบความสะดวก

38%

ไดรบความสะดวก ปานกลาง

31%

ไมไดรบความสะดวก

31%

ความสะดวกในการน าสงภาษ ใหกบภาครฐ

107

แผนภมท 13 ตนทนในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนอปสรรคในการด าเนนกจการหรอไม

รอยละ 74 ของผตอบแบบสอบถามไดรบการตรวจสอบเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย จากกรมสรรพากร โดยวธการสมตรวจสอบสภาพกจการตามปกต หรอในบางกรณกรมสรรพากรจะเขามาตรวจสอบเมอมการขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยจะขอตรวจสอบเอกสารทางบญชทงหมด รวมถงอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย ซงเอกสารทจะขอตรวจสอบนนจะมทงในสวนทเกยวของกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เอกสารการจายเงน การเปรยบเทยบกบตวเลขภาษมลคาเพมเพอกระทบยอด รวมถงการตรวจสอบเอกสารวาผถกหกภาษเงนได ณ ทจายและบรษทผขอเครดตเปนบคคลเดยวกน

แผนภมท 14 บรษทเคยรบการตรวจสอบเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากกรมสรรพากรหรอไม

ไมเปนอปสรรค

22% เปน

อปสรรค 63%


ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนอปสรรคตอการด าเนนธรกจหรอไม

รอยละ 0-1 32%

รอยละ 2-3 44%

รอยละ 4-5 11% รอยละ 6-7

2%

รอยละ 10 ขนไป 11%

ตนทนของภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตอตนทนการด าเนนงาน

ตรวจ 74% ไมเคย

26%

บรษทไดรบการตรวจสอบภาษเงนไดหก ณ ทจายโดยกรมสรรพากร

108

2.2 กรณเปนผถกหกภาษ ผตอบแบบสอบถามทถกหกภาษเงนได ณ ทจายรอยละ 97 จะไดรบหนงสอรบรอง

หกภาษเงนได ณ ทจาย โดยเอกสารรบรองดงกลาวมความเขาใจงาย นอกจากนแลวผตอบแบบสอบถาม สวนใหญเหนวา ภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนการแบงเบาภาระภาษตอนปลายป แผนภมท 15 การออกหนงสอรบรองและการหก ภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ถกหก 96%

ไมถกหก 4%

การหกภาษเงนได ณ ทจาย

ไดรบ 97%

ไมไดรบ 3%

การไดรบหนงสอรบรองภาษเงนไดหก ณ ทจาย



การท าความเขาใจหนงสอรบรอง ภาษเงนไดหก ณ ทจาย

ใช 59%

ไมใช 41%

การทยอยเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย เปนการแบงเบาภาระตอนปลายป

109

ส าหรบการขอคนภาษจากการส ารวจพบวา รอยละ 88 ของผตอบแบบสอบถามทถกหกภาษเงนได ณ ทจายจะน าภาษเงนไดหก ณ ทจายไปเครดตภาษคน ซงรอยละ 46 ตองเสยภาษเพม และ รอยละ 37 ไดคนภาษสดสวนใกลเคยงกน แตมเพยงรอยละ 27 ของผตอบแบบสอบถามทถกกรมสรรพากรเรยกตรวจสอบจากการขอเครดตภาษ

แผนภมท 16 การขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจาย

น าไปเครดต 88% ไมน าไป

เครดต 12%

การน าภาษเงนไดหก ณ ทจาย ไปเครดตภาษคน

เคย 27%

ไมเคย 73%

บรษทไดรบการตรวจสอบการเครดต ภาษเงนไดหก ณ ทจาย โดยกรมสรรพากร

เสยเพม 46%

ไดคน 37%

ไมมภาระเพม 17%

การขอเครดตภาษ

110

ทงน ผตอบแบบสอบถามโดยสวนใหญเมอถกหกภาษเงนได ณ ทจายจะยนแบบเสยภาษ ผานระบบอนเตอรเนตและสรรพากรพนทในสดสวนทใกลเคยงกน และไดรบความสะดวกพอสมควร ในการยนแบบเสยภาษ แผนภมท 17 การรบบรการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจาย

3) ความเหมาะสมของระบบภาษเงนได หก ณ ทจายในปจจบนของประเทศไทย ผตอบแบบสอบถามรอยละ 64 เหนวา จ านวนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมจ านวน

มากเกนไป แตอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายอยในระดบทเหมาะสมแลว และตองการใหสามารถน าภาษเงนไดหก ณ ทจายทถกหกไวแลวมารวมค านวณปลายปตามรปแบบเดม นอกจากนยงเหนควรใหภาครฐมการปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหสอดคลองกบสภาวะเศรษฐกจ

สรรพากรพนท 44%

ธนาคาร 7%

อนเตอรเนต 49%

สถานทยนแสดงรายการภาษ (ผถกหก)

ไดรบความสะดวก

39% ไดรบความสะดวกปาน

กลาง 56%

ไมไดรบความสะดวก

5%

ความสะดวกในการน าสงภาษใหกบรฐ

111

แผนภมท 18 ความเหมาะสมของระบบภาษเงนได หก ณ ทจายในปจจบนของประเทศไทย

เหมาะสม 15%

มากเกนไป 64% นอยเกน

7% ไมแนใจ

14%

ความเหมาะสมของจ านวนอตราภาษ ในปจจบน

ควร 84%

ไมควร 16%

การปรบอตราภาษเงนได หก ณ ทจายของภาครฐใหยดหยนเหมาะสมตามสภาวะเศรษฐกจ

เหนดวย 30%

ไมเหนดวย 70%

การหก ณ ทจายในอตราสงโดยไมตองรวมค านวณ

เหนดวย 40% ไมเหนดวย

60%

การหก ณ ทจายในอตราต าโดยไมตองรวมค านวณ

เหมาะสม 54%

สงเกนไป 20%

ต าเกนไป 23%


ความเหมาะสมของอตราภาษในปจจบน

112

4) ขอเสนอแนะ 4.1) ทานมขอคดเหนอยางไร เกยวกบความเหมาะสมของอตราภาษหก ณ ทจายปจจบน

4.1.1) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย (1) ผประกอบการบางรายเหนวาอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนอยใน

เกณฑเหมาะสม แตควรค านงถงสภาวการณทางเศรษฐกจทเปลยนไปดวย ขณะทผประกอบการบางรายเหนวา อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายสงเกนไปเมอเทยบกบผลก าไรจากการประกอบการ โดยเฉพาะผประกอบการรายเลก ซงมกไมขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจาย ท าใหภาษเงนไดหก ณ ทจายกลายเปน Final tax สงผลตอความสามารถในการแขงขนกบประเทศอน ๆ ทงน ส าหรบกรณคาจางท าของผประกอบการในกจการดงกลาวเหนควรใหรฐปรบลดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายจากรอยละ 3 เหลอรอยละ 2

(2) ควรปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหเปนอตราเดยวหรอสองอตรา เพราะปจจบนมอตราและประเภทยอยมากเกนไป ดงนน เพอลดความผดพลาดในการหกภาษเงนได ณ ทจาย โดยเฉพาะในกรณทเปนผประกอบการรายเลกทไมมพนกงานบญชทเกงหรอเชยวชาญเพยงพอจงท าใหมโอกาสในการหกภาษเงนได ณ ทจายผดพลาดจงมไดมากกวาองคกรทพนกงานมความช านาญ

4.1.2) จ านวนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายมหลากหลายอตรา รายจายบางประเภทก าหนดอตรา

ไมชดเจน ยกตวอยางเชน รายจายจากการซอขาย จางท าของ มกจะมการโตเถยงระหวางผหกภาษเงนได ณ ทจาย และผถกหกภาษเงนได ณ ทจาย ซงการตความแนวปฏบตแตละทไมเหมอนกน ท าใหเกดความสบสนใน การตความและท าใหเกดความผดพลาดในการน าสง นอกจากน ในบางครงตองพจารณาภาษเงนไดหก ณ ทจายรวมกบอนสญญาภาษซอนของผลงทนหลาย ๆ ประเทศ ท าใหเกดความยากล าบากในการปฏบตงาน และ วางแผนภาษดวย จงควรปรบลดประเภท โดยการจดหมวดหม เนองจากบคลากรรนใหมไมคอยใหความสนใจ และไมเขาใจเหตผลวาท าไมตองมหลายอตรา ท าใหภาษเปนสงทท าใหบคลากรรนใหมเหนวาไมนาสนใจไมสรางสรรค นอกจากน ควรใชแบบแสดงรายการภาษเงนไดหก ณ ทจายเพยงแบบเดยวใน การยนแบบ

4.1.3) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย (1) ควรยกเลกการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เพอเพมขดความสามารถของ

ผประกอบการในการเขาส AEC เนองจากไดมการประเมนและเสยภาษปลายปแลว (2) ควรยกเลกการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ส าหรบบรษทประกนซงเปนธรกจ

ทมหนวยงานก ากบ (ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย) เนองจากจ านวนเงนทจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากการจายเบยประกน นอยกวาตนทนในการจดเกบภาษเงน ไดหก ณ ทจาย

113

4.2) ทานมขอคดเหนอยางไร เกยวกบความเหมาะสมของกฎหมายทเกยวของกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน

ผประกอบการมความเหนทหลากหลายส าหรบในเรองกฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนได ณ ทจาย ดงน

4.2.1) กฎหมายทเกยวของกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนมความเหมาะสมดแตควรมการจดหมวดหมเพอใหงายตอการคนหาดวย

4.2.2) กฎหมายภาษเงนไดหก ณ ทจาย มจ านวนมากทงในประมวลรษฎากร ประกาศตาง ๆ ท าใหเมอน ามาใชปฏบตท าไดยาก เสยงตอการเขาใจผด และน าไปใชโดยความไมเขาใจ รวมทงอาจท าผดกฎหมายดวยความไมร เนองจากเขยนโดยภาษากฎหมายท าใหอานเขาใจยากตองตความ และตองขอความเหนจาก ซงผลทตามมา คอ มคาใชจายเกดขน ดงนน ควรมกฎเกณฑทงายและมความชดเจนขน เพอใหงายในการปฏบตตามทไมตองใชการตดสนใจจากการตความของ ผเชยวชาญดานภาษ

4.2.3) กฎหมายควรก าหนดใหจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เฉพาะบรษททมภาระภาษเงนได ไมควรใหถอปฏบตวาใหหกไวกอนไมผด

4.2.4) ประเดนขอกฎหมายกรณอนสญญาภาษซอน ซงการตความของรายไดและคาใชจายระหวาง 2 ประเทศไมเหมอนกน ท าใหผประกอบการตองรบภาระสวนตางของภาษเงนไดหก ณ ทจายเอง

4.2.5) กฎหมายปจจบนมการบงคบใชมาเปนเวลานานเกอบ 40 ป จงควรปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาวะปจจบน โดยออกกฎหมายหรอประกาศเทาทจ าเปน และควรพจารณาถงแผนระยะยาวและความสามารถในการแขงขนกบประเทศในกลม AEC ดวย

4.2.6) กฎหมายมความยงยากซบซอนท าใหตองตความ มกฎหมายหลายฉบบ หากเกดขอพพาทบางครงผหกภาษตองรบภาระแทนผถกหก

4.3) ทานมขอคดเหนอยางไรเกยวกบการเผยแพรขอมลวธการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายปจจบน 4.3.1) ภาครฐมการเผยแพรขอมล แตยงไมมากพอ ไมทวถง และครอบคลม นอกจากน

ขอมลทเผยแพรเขาใจยาก ไมชดเจน ตองอาศยการตความ ประกอบกบเจาหนาททใหขอมลบางครงใหขอมลไมตรงกนท าใหเกดความสบสนและผดพลาด ท าใหตองไปอบรม สมมนากบทางเอกชนซงจะตองเสยคาใชจายในการอบรม ดงนน ควรจดท าเอกสารเผยแพรขอมลอยางงายเพอใหผประกอบการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายถกตองซงจะชวยลดตนทนของภาครฐดวย ส าหรบเนอหาของเอกสารเผยแพรขอมลควรประกอบดวย

(1) สรปภาษเงนไดหก ณ ทจายใหชดเจนในแตละธรกจ และแตละประเภทเพอใชอางองได

(2) ขอมลกรณศกษาในทางปฏบต (Practitioner issues) และการพฒนาบคลากรทใหขอมลอยางโปรงใส

114

4.3.2) ควรใหมการจดอบรมสมมนาใหกบผประกอบการเปนระยะ ๆ ทงทกรมสรรพากร และ Inhouse training และน าวดโอการสมมนาดงกลาวมาเผยแพรผานทางเวปไซตนอกจากน ควรมการใหความรแกพนกงานสรรพากรและผประกอบการพรอมกนเพอเขาใจใหตรงกนเพราะสรรพากรแตละทใหความเหนไมตรงกน

4.3.3) ผประกอบการบางรายเหนวา ภาครฐไมไดท าการอบรมประชาสมพนธเลย ในขณะทประกาศของภาษมออกมาทกวนตลอดเวลา

4.4) ทานคดวาระบบการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจาย ควรไดรบการพฒนาอยางไรบาง 4.4.1) ระบบการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจายมความเหมาะสมกบประเทศไทย มความ

สะดวกรวดเรว และงายตอการช าระภาษ เพราะมการจายผานอนเตอรเนต ท าใหสามารถตรวจสอบยนยน กนได จงท าใหจดเกบไดมากขน

4.4.2) ควรเรงด าเนนการกระบวนการขอคนภาษ เพอไมใหเกดภาระดอกเบยจาก การขาดสภาพคลองทางการเงน และการตรวจสอบไมมากเกนความจ าเปนหรอหากเปนไปไดขอให การตรวจสอบท าตามทหลง นอกจากน ควรใชเอกสารประกอบเทาทจ าเปน เนองจากผประกอบการมตนทน สวนเพมจากงานเอกสาร ซงบางครงการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไมคมกบตนทนงานเอกสาร ยกตวอยาง เชน ภาษเงนไดหก ณ ทจายของการใชบรการบตรกดเงนสดตาง ๆ ทงน ถากรมสรรพากรจายชากควรมดอกเบยใหดวย

4.4.3) ควรปรบปรงใหอตราการหกภาษเงนได ณ ทจายนอยลงและจายคนไดเรวเพราะ กจะท าใหผประกอบการเขามาเสยภาษเพมขน

4.4.4) ควรมชองทางการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจายใหมากขน 4.4.5) ควรก าหนดใหยนแบบเพอเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายผานอนเตอรเนตทงหมด

เพอใหฐานขอมลอยทเดยวกนงายตอการสบคนตรวจสอบหลกฐาน และยนยนขอมลระหวางผหกและ ผถกหก และเมอมการด าเนนการครบทงระบบแลวจะเปนการจงใจภาคบงคบใหบรษททวไปเขามาอยในระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมากขน

4.4.6) ควรใหผทไดรบบตรภาษสามารถยนภาษเงนไดหก ณ ทจายผานทางอนเตอรเนตได 4.4.7) หากยกเลกภาษเงนไดหก ณ ทจายไมไดกควรจดเกบใหนอยลง เพอปองกนปญหา

คอรรปชน ตามมา ภาครฐควรบรหารจดการงบประมาณแบบเกนดลเพอใหมเงนคงคลงส ารองท าใหไมมเหต จะตองเรยกเกบภาษเงนได ณ ทจายระหวางป ซงเปนการผลกภาระใหผประกอบการโดยเฉพาะ SMEs เฉพาะ คาด าเนนการหกภาษเงนได ณ ทจายและการช าระภาษเงนไดหก ณ ทจาย ทงภาครฐและผประกอบการเปนคาใชจายทสญเปลาปละเปนพนลาน

4.4.8) ไมควรหกภาษเงนได ณ ทจายเงนไดบางประเภท เชน Capital gains หรอท าใหระบบงาย โดยเนนหลกวาเมอบคคลธรรมดาขายทรพยสนตองแจงวาทนทซอมาราคาเทาใด

115

4.4.9) ควรใหผถกหกภาษเงนได ณ ทจาย สามารถประเมนตนเองตงแตตนป เชน จ านวน LTF/RMF และเงนบรจาค เพอไมใหถกหกภาษเงนได ณ ทจายสงเกนจ าเปน

4.4.10) ควรพจารณาปรบเปลยนวธการจดเกบใหสอดคลองกบประเทศเพอนบาน เพอไมใหผประกอบการไทยเสยเปรยบในดานการแขงขนกบตางประเทศ และสามารถดงคนทมเงนไดเขาสระบบภาษใหมากทสดโดยมวธการภาษทเปนธรรมและขนตอนไมยงยาก

4.4.11) ควรใหความรแกผประกอบการและเจาหนาทกรมสรรพากรเพอใหเจาหนาทและผประกอบการมความเหนทตรงกน ควรมการใหบรการทรวดเรวและไมถกตรวจสอบเกนความจ าเปน

4.5) ขอเสนอแนะ 4.5.1) ควรยกเลกการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอชวยใหผประกอบการมสภาพคลอง

ในการด าเนนธรกจสามารถแขงขนกบตางประเทศได เนองจากไดมระบบการเสยภาษเงนไดครงปอยแลว และเปนการชวยเหลอ SMEs ใหมความสามารถในการแขงขนทางธรกจเพมขน หรอหากยกเลกภาษ เงนไดหก ณ ทจายไมไดกขอใหยกเลกการเสยภาษเงนไดครงปเนองจากเปนภาระ และซ าซอนกบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน

4.5.2) ควรบรรจภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนหลกสตรการเรยนการสอนในมหาวทยาลยและควรยกเลกการหกส าหรบผมถนฐานในประเทศไทย จดเกบเฉพาะผไมมถนฐานในประเทศ

4.5.3) ควรอนญาตใหยกยอดไปเครดตภาษในปตอไป โดยอนญาตใหเครดตได 3 รอบบญช ในกรณทผลประกอบการไมดและภาษหก ณ ทจายมปรมาณมากกวาภาษปลายปทตองเสย หลงจากน าไปเครดตกบภาษปลายปแลวยงมเหลออย

4.5.4) ควรพจารณาปรบเปลยนวธการจดเกบใหสอดคลองกบประเทศเพอนบาน AEC เพอไมใหผประกอบการไทยเสยเปรยบในดานการแขงขนกบตางประเทศ 5.3 บทสรป

ผลจากการสมภาษณกลม (Focus group) ของผประกอบการขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ

รวม 90 ราย และจากการสมภาษณโดยใชแบบสอบถามอก 150 ราย คณะผวจยสามารถเกบรวบรวมขอมล ในเชงลกจากผประกอบการใน 2 ประเดนหลกซงสนบสนนค าถามของงานวจยเลมน ไดแก (1) ปญหาของระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนซงสงผลตอขดความสามารถในการแขงขน และ (2) ขอเสนอแนะในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายในมมมองของผประกอบการซงมหนาทจดเกบภาษดงกลาวแทนภาครฐ โดยคณะผวจยไดมงเนนการหาค าตอบใน 4 ประเดนยอยคอ อตราภาษ กฎหมาย เจาหนาทกรมสรรพากร และการบรหารจดเกบภาษ ซงสามารถสรปไดดงน

116

ตารางท 32 สรปผลแบบสอบถาม

ประเดน รายละเอยด

1. ปญหาของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน

1.1 ประเดนดานอตราภาษเปนปญหากบผประกอบการทกกลมมากทสด คอ อตราภาษ เงนไดหก ณ ทจาย ในปจจบนทเปนอปสรรค ทงในแงของอตราภาษทมหลายอตราและ อตราภาษสงเกนไป

1) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายหลายอตรา ท าใหเกดความไมชดเจนส าหรบผประกอบการ วาเงนไดของตนเปนการประกอบธรกจทมเงนไดประเภทใด ท าใหตองอาศยการตความเอง ซงกจการทเปนปญหาคอนขางมาก ไดแก ธรกจขนสง ธรกจรบจางท าของ และการซอขายสนคา ซงปญหาทตามมาจากการทผประกอบการตความผดหรอตความไมตรงกบเจาหนาทกรมสรรพากร กสงผลใหมการหกภาษหรอน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายทผดพลาด และโดนเบยปรบในทายทสด

2) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนสงเกนไป สงผลกระทบตอสภาพคลองของ การประกอบธรกจ ประกอบกบการขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนเปนปญหากบผประกอบการไมวาจะเปนผประกอบการขนาดเลก กลาง หรอใหญเปนอยางมาก เนองจาก เมออตราภาษเงนไดหก ณ ทจายสง ตอนปลายปผประกอบการตองขอคนภาษทช าระไวเกน แตกตองประสบปญหาในการขอคนไมวาจะเปนการตรวจสอบเอกสารในการขอคนภาษของกรมสรรพากรการใชเวลาในการตรวจสอบและคนภาษเปนเวลานานจนสงผลกระทบตอ สภาพคลองของกจการ โดยเฉพาะผประกอบการทเปน SMES ท าใหผประกอบการบางสวน เลอกทจะไมขอคนภาษหรอไมเขาสระบบภาษ โดยผประกอบการสวนใหญเหนวา หากจะใหมระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย รฐบาลควรก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหพอดกบภาระภาษทตองเสยทตองช าระตอนปลายปเพอหลกเลยงปญหาในการขอคนภาษ

1.2 ประเดนทางดานกฎหมาย พบวา ผประกอบการเหนวากฎหมายเปนอปสรรคทส าคญตอการหกหรอเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย เนองจาก

1) ตวบทกฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายถกก าหนดไวหลายสวน ยากตอการท าความเขาใจของบคคลทว ๆ ไป รวมทงกฎหมายขาดความชดเจน

2) โดยเฉพาะในกรณทอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายมหลายอตราการตความกฎหมายทเกยวของ เกดความผดพลาด ซงเมอสอบถามไปยงเจาหนาทกรมสรรพากรกมกไดรบค าตอบทไมตรงกนและในบางครงยงเปนชองทางในการหาประโยชนของเจาหนาทดวย ท าใหผประกอบการ หลายรายตองจาง Tax expert ในการใหค าแนะน าการหกภาษเงนได ณ ทจาย ซงถอเปนตนทน ในการด าเนนงานของผประกอบการเชนกน

117


ประเดน รายละเอยด 1.3 ประเดนสดทายคอ ระบบการบรหารจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนจากการ

สมภาษณพบวา ประเดนปญหาทกลาวมาไมวาจะเปนเรองอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย ประเดนทางดานกฎหมายทเกยวของ และเจาหนาทกรมสรรพากรสงผลใหระบบการบรหารจดเกบภาษ เงนไดหก ณ ทจายในปจจบนเปนภาระในการด าเนนธรกจของผประกอบการและเปนตนทน ในการด าเนนงานเชนเดยวกน ทงนเมอประเทศไทยกาวเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนใน พ.ศ. 2558 ทก าลงจะมาถง ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายทมความยงยากจะเปนปจจยส าคญ ประการหนงทสงผลใหประเทศไทยสญเสยความสามารถในการแขงขนเมอเทยบกบประเทศ ในภมภาคเดยวกนหรอประเทศทเปนคแขงทางการคา

2. ขอเสนอแนะ โดยจากการท า Focus group และการสมภาษณจากแบบสอบถาม ผประกอบการตางไดรวมกนเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย ซงสรปสาระส าคญไดดงน

1) การยกเลกอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย ของนตบคคล เนองจากการจดเกบภาษเงนไดหก ณ

ทจายของนตบคคลไมใช Final Tax และผประกอบการมหนาทตองเสยภาษเงนไดนตบคคล ครงปและปลายป ดงนน หากรฐบาลตองการตรวจสอบการเสยภาษของนตบคคลกสามารถตรวจสอบจากการยนเสยภาษเงนไดนตบคคลดงกลาวและจากการเสยภาษมลคาเพมไดอยแลว การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจงไมใชเครองมอในการตรวจสอบการเสยภาษของนตบคคล ควรยกเลกระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของนตบคคล และในกรณการประกอบธรกจประกนชวตเหนวา ไมควรมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายของคาเบยประกนชวต เนองจากมตนทนในแตละธรกรรมคอนขางสง และหากรฐบาลยงคงตองการใหการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนเครองมอทางดานสภาพคลองของรฐบาล ควรใหบรษทประกนซงเปนนตบคคลและเปนผรบเงนคาเบยประกนเปนผน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายเองเพอปองกนการน าสงทลาชา

อยางไรกตาม ผประกอบการเหนวาหากจะใหมการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายตอไป กไมควรเปนภาระตอผประกอบการ กรมสรรพากรควรท าใหระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมความงายทสดทงในแงของการปฏบตตามตวบทกฎหมาย โดยอาจลดอตราภาษลงเหลออตราเดยว เชน รอยละ 1 หรอ 2 ซงจะชวยลดความยงยากในเรองของการตความลง

2) ควรปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหมความเปนธรรมระหวางเงนไดประเภทเดยวกน 3) ปรบปรงกระบวนการในการคนภาษควรปรบใหมความรวดเรวขน การตรวจสอบเอกสาร

ทางบญชขอใหตรวจสอบเฉพาะทเกยวกบการขอคนภาษเทานน ทงน ผประกอบการบางสวนเสนอใหมการยกยอดการขอคนภาษไปหกกบภาษทตองช าระในปถดไปไดแบบ loss carry forward เพอแกปญหาการคนภาษทชาและกระทบตอสภาพคลองของผประกอบการเปนอยางมาก รวมทง เสนอใหกรมสรรพากรตองจายดอกเบยใหผเสยภาษในกรณทมการคนภาษชาดวย

118


ประเดน รายละเอยด

4) การเพมความเขาใจของประชาชน ผประกอบการทสมภาษณสวนใหญมประสบการณจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายนานกวา 10 ป แตแทบไมเคยไดรบการอบรมเกยวกบการหกภาษดงกลาวเลย ผประกอบการอาศยการเรยนรดวยตนเอง ดงนน ผประกอบการจงเสนอใหมการจดท าคมอประชาชนหรอ Guideline การเสยภาษทเปนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

บทท 6 การวเคราะหและประมวลผล

จากการส ารวจความคดเหนของภาคเอกชนและการศกษาหลกของภาษอากรทด ตลอดจน

ขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย สามารถวเคราะหระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย ในปจจบนไดดงน

6.1 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบนกบหลกการจดเกบภาษทด

หลกของภาษอากรทด จ านวน 7 ประการ ประกอบดวย (1) หลกความเปนธรรม (2) หลกความงาย แนนอนและชดเจน (3) หลกความสะดวก (4) หลกความมประสทธภาพ (5) หลกความเปนกลาง (6) หลกการ อ านวยรายได และ 7) หลกความยดหยน ซงแมภาษเงนไดหก ณ ทจายไมใช Final tax แตกควรสอดคลอง กบหลกการจดเกบภาษอากรทด โดยคณะผวจยพบวา ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย ยงไมสอดคลองกบหลกการจดเกบภาษทดใน 3 ประเดน ไดแก (1) หลกความเปนธรรม (2) หลกความงาย แนนอน และชดเจน และ (3) หลกความมประสทธภาพ ดงน

6.1.1 ประเดนเรองหลกความเปนธรรม ภาษอากรทดควรมความเปนธรรมทงในแนวนอน (Horizontal equity) และในแนวตง (Vertical

equity) กลาวคอ ผเสยภาษทมความสามารถในการจายเทากนควรเสยภาษในระดบเดยวกน และผทมความ สามารถในการจายภาษมากกวาควรเสยภาษมากกวา ตามล าดบ ซงในเรองของภาษเงนไดหก ณ ทจายแลว คณะผวจยพบวา ภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยยงไมสอดคลองกบหลกความเปนธรรมในแนวนอน เนองจากอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมความแตกตางกนตามประเภทเงนได ผรบเงนได และผจายเงนไดเปนหลก ยกตวอยางเชน หากเปรยบเทยบคน 2 คนทมเงนไดจ านวนเทากน ผทมเงนได เปนเงนเดอนจะถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตรากาวหนา รอยละ 5 – 35 ซงจะมเงนเหลอเพอการจบจาย ใชสอยระหวางปหลงจากหกภาษเงนได ณ ทจายเปนจ านวนทนอยกวาผทมเงนไดจากการรบเหมาหรอ ผประกอบวชาชพอสระซงถกหกภาษเงนได ณ ทจายเพยงรอยละ 3 หรอกรณเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 (4) (ก) ซงเปนเงนไดประเภทดอกเบย หากผรบเงนไดเปนบคคลธรรมดาจะถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในอตรารอยละ 15 แตหากผรบเงนไดเปนธนาคารพาณชย บรษทหรอนตบคคลจะถกหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ในอตรารอยละ 1 และอตรารอยละ 10 หากผรบเปนมลนธหรอสมาคม เปนตน

6.1.2 ประเดนเรองหลกความงาย แนนอน และชดเจน ภาษเงนไดหก ณ ทจายทมความงาย แนนอนและชดเจน ควรตองมรายละเอยดใหชดเจนและเปดเผย

ใหประชาชนทราบ ตลอดจนท าใหรฐบาลสามารถประมาณการรายรบไดอยางชดเจน นอกจากน ตองไมเกดชองทางทตองอาศยตความจนท าใหเกดความไมสะดวกตอผเสยภาษ หรออาจกอใหเกดการเลยงภาษ

120

คณะผวจยพบวา เนองจากอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยยงไมสอดคลองกบ หลกความงาย เนองจากอตราภาษมหลายอตราเมอเทยบกบประเทศอน ๆ ทท าการศกษา และอตราภาษ ยงขนอยกบประเภทเงนไดตงแตเงนได (ตงแตมาตรา 40 (1) ถง 40 (8)) ผรบเงนได (ผทมถนทอยในไทยและไมมถนทอยในไทย รวมทงบคคลธรรมดา นตบคคล หรอมลนธและสมาคม) และผจายเงนได (บคคลธรรมดา นตบคคล คณะบคคลทไมใชนตบคคล และหนวยงานของรฐบาล) จนท าใหผจายเงนไดหรอผมหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจายมความสบสน ตองอาศยการตความกฎหมายซงเปนตนทนในการด าเนนการ เชน ตนทนการจางพนกงานบญชหรอการจางผเชยวชาญภายนอกเพอใหค าแนะน าเพอใหการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนไปอยางถกตองสงผลตอผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการขนาดกลางและเลกทมการจดท าบญชทยงไมไดมาตรฐาน

นอกจากน ในประเดนเรองความชดเจน กฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย มการก าหนดไวในกฎหมายหลายมาตราและหลายล าดบชน ท าใหทผานมาผประกอบการและผจดเกบภาษ ตองอาศยการตความและการหารอเจาหนาทมาโดยตลอด โดยประมวลรษฎากรก าหนดบทบญญตให หกภาษเงนไดหก ณ ทจายไวถง 4 มาตรา ไดแก มาตรา 50 ใหบคคลธรรมดาและบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหก ณ ทจาย เมอจายเงนไดใหบคคลธรรมดาตามอตราทก าหนด มาตรา 3 เตรส เพมเตมอ านาจใหบคคลธรรมดาและบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหกภาษ ณ ทจาย ตามอตราในกฎกระทรวง และ ค าสงกรมสรรพากร โดยการก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายตามมาตรา 3 เตรส ไดมการก าหนดไวในกฎกระทรวง ออกตามความในประมวลรษฎากร วาดวยภาษเงนไดฉบบท 144 พ.ศ. 2522 เพอใหอ านาจ การหกภาษแกผจายเงนไดซงเปนบคคลธรรมดาและบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล ตามหลกเกณฑ เงอนไข และอตราทก าหนด ประกอบค าสงกรมสรรพากร ท ท.ป. 4/2528 เรอง สงใหผจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 แหงประมวลรษฎากรมหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย ซงเปนการก าหนดอตราหก ณ ทจาย ของแตละประเภทเงนได มาตรา 69 ทว ใหรฐบาล องคการของรฐบาลและองคกรปกครองสวนทองถนหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย เมอจายเงนไดใหบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลใด ๆ ในอตรารอยละ 1 และมาตรา 69 ตร ใหบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตรารอยละ 1 เมอขายอสงหารมทรพย

6.1.3 ประเดนเรองหลกความมประสทธภาพ ในเชงประสทธภาพของการจดเกบภาษ ภาษเงนไดหก ณ ทจาย ควรมผลกระทบตอผจดเกบและ

ผเสยภาษนอยทสด อยางไรกตาม คณะผวจยพบวา ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมผลกระทบตอผมหนาทหกภาษและผเสยภาษในประเดนดงตอไปน

121

1) ผลกระทบตอผมหนาทหกภาษและผเสยภาษ การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนวธการกระจายภาระภาษของผมเงนไดเพอไมใหเสย

ภาษคราวเดยวกนเปนเงนจ านวนมาก ตามหลกความพรอมในการช าระภาษของผเสยภาษ กลาวคอ ใหผเสยภาษช าระภาษไวกอนเมอมรายไดเกดขน และเมอสนปภาษจะตองค านวณสรปภาษทจะตองเสยในปภาษนน ๆ อกครง อยางไรกตาม ผจายเงนไดซงมหนาทหกภาษเงนหกได ณ ทจายและน าสงรฐบาลตามกฎหมายจ าเปนตองทราบขอเทจจรงทางกฎหมายเกยวกบโครงสรางอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทใชอยในปจจบน ซงนบวามความซบซอนเนองจากแบงตามประเภทเงนได ประเภทผจายเงนได และประเภทผรบเงนได ส าหรบกรณผมเงนได แมวาการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจะชวยกระจายภาระภาษ แตอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทสงเกนไปกเปนภาระตอผมเงนได โดยเฉพาะผมเงนไดทมสภาพคลองต าจนไมสามารถปฏบตตามทกฎหมายก าหนดได

2) ผลกระทบตอรฐบาล การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนเครองมอทท าใหรฐบาลมรายไดเขาคลงอยางสม าเสมอ

ชวยใหรฐบาลสามารถวางแผนและด าเนนการบรหารรายจายไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน ภาษเงนไดหก ณ ทจายยงเปนเครองมอชวยลดภาระตรวจสอบการเสยภาษและลดการหลกเลยงภาษ เนองจากสามารถสอบยนความถกตองในการเสยภาษเมอมการจายเงนไดในแตละครง อยางไรกตาม จากการวเคราะหผลการจดเกบ ภาษเงนไดหก ณ ทจาย มประเดนดงน

รายไดจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายในชวงทผานมาสงกวารอยละ 90 ของรายไดภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงหมดกอนหกการคนภาษและการจดสรรเงนอดหนนใหองคกรปกครองสวนทองถน โดยในปงบประมาณ 2556 รายไดภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย มจ านวน 270,846 ลานบาท จากภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงหมด 299,079 ลานบาท คดเปนรอยละ 91 คดเปนจ านวนเฉลย 22,570.5 ลานบาทตอเดอน หรอรอยละ 10.5 ของรายไดจดเกบภาษทงหมดในแตละเดอน แสดงใหเหนวากฎหมายก าหนดอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาใกลเคยงกบภาระจรง ซงสงผลดตอรฐบาลในเรองการลดภาระในการตดตามภาษเงนไดบคคลธรรมดาประจ าป ตลอดจนชวยกระจายภาระภาษของบคคลธรรมดาดวย นอกจากน เมอพจารณาในเชงลกของภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย พบวา รายไดประมาณรอยละ 62.3 เปนรายไดภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายทจดเกบจากการจางงาน (ภ.ง.ด. 1) อกรอยละ 24.5 เปนรายไดภาษเงนไดบคคลธรรมดาในกลมทเปน Final tax กลาวคอ ภาษเงนไดหก ณ ทจายจากดอกเบย เงนปนผล (ภ.ง.ด. 2) และภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายจากอสงหารมทรพย (ส.พ.ก.20) และ อกรอยละ 13.3 เปนรายไดภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจายอน ๆ

ส าหรบรายไดภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายเมอเทยบกบรายไดภาษเงนไดนตบคคล ทงหมดในชวงทผานมาสงกวารอยละ 20 โดยปงบประมาณ 2556 มจ านวน 143,103 ลานบาท จากภาษเงนไดนตบคคลทงหมด 592,424 ลานบาท คดเปนรอยละ 24 ซงมสดสวนต ากวาภาษเงนไดบคคลธรรมดามาก

122

อยางไรกตาม จากการพจารณาความส าคญของภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายตอกระแสรายไดรฐบาลและฐานะการคลงของรฐบาล พบวา ในปงบประมาณ 2556 ภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายมจ านวนเฉลย 11,112.4 ลานบาทตอเดอน หรอรอยละ 5.2 ของรายไดจดเกบภาษทงหมดในแตละเดอน ซงนบวาภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายยงมความส าคญตอกระแสเงนสดของรฐบาลในแตละเดอน

จะเหนไดวา การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจะตองค านงถงทงภาครฐและภาคเอกชนประกอบกน กลาวคอ สภาพคลองทรฐบาลไดรบกจะตองแลกดวยสภาพคลองของผเสยภาษทลดลงและตนทนทเพมขนของผประกอบการทท าหนาทหกภาษเงนไดหก ณ ทจายแทนภาครฐ ดงนน การออกแบบระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายและวธการท างานของระบบการจดเกบภาษดงกลาวใหมความเหมาะสมจงมความส าคญเปนอยางยง

6.2 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยในปจจบนกบขดความสามารถในการแขงขน

ในการจดอนดบ Doing Business โดยธนาคารโลกรวมกบ International Financial Corporation (IFC) และ PricewaterhouseCoopersในหวขอ Paying Tax18 ของป 2557 พบวาอนดบโดยรวมของประเทศไทย อยอนดบท 70 จากจ านวนครงทตองจายภาษท 22 ครงตอป และระยะเวลาของกระบวนการเสยภาษท 264 ชวโมงตอป ต ากวาคาเฉลยท 26.4 ครง และ 268 ชวโมงตอป ตามล าดบ อยางไรกตาม เมอพจารณาประเทศ ในอาเซยนพบวา ไทยอยในล าดบท 4 รองจากสงคโปร บรไน มาเลเซย และกมพชา โดยประเทศทมอตราภาษเงนไดนตบคคลสงกวาไทยแตมอนดบทดกวาไทยไดแก มาเลเซย และกมพชา และประเทศในอาเซยน ทมอนดบต ากวาไทยแตมระยะเวลาของกระบวนการเสยภาษนอยกวาไทย ไดแก เมยนมารและฟลปปนส

18

เปนการวเคราะหอตราภาษนตบคคล ตลอดจนกระบวนการและขนตอนเสยภาษของบรษทขนาดกลางระหวางวนท 1 มกราคม ถง วนท

31 ธนวาคม 2555 โดยวเคราะหภาพรวมของภาษนตบคคล ภาษการจางงานของพนกงาน ภาษทรพยสน ภาษการดอน ภาษเงนปนผล ภาษผลไดจากทน ภาษธรกรรมทางการเงน ภาษการจดเกบของเสย ภาษการใชยานพาหนะ และคาธรรมเนยมตาง ๆ

123

ตารางท 33 อนดบ Doing Business หวขอ Paying Tax 2014

ภมภาค/ประเทศ อนดบโดยรวม

ระยะเวลาของ กระบวนการเสยภาษ

(ชวโมงตอป)

ภาษก าไร

ภาษ การจางงาน

ภาษอน จ านวนครงทจายภาษ (ครงตอป)

ภาษก าไร

ภาษ การจางงาน

ภาษอน

คาเฉลย - 268 - - - 26.7 - - -

เอเชยแปซฟค - 232 - - - 25.4 - - -

อเมรกาเหนอ - 213 - - - 8.3 - - -

ยโรป - 179 - - - 13.4 - - -

ตะวนออกกลาง - 159 - - - 17.6 - - -

แอฟรกา - 320 - - - 36.1 - - -

เอเชยกลางและยโรปตะวนออก

- 256 - - - 29.5 - - -

อนเดย 158 243 45 93 105 33 2 24 7 เวยดนาม 149 872 217 335 320 32 6 12 14 ญป น 140 330 155 140 35 14 2 2 10 อนโดนเซย 137 259 75 94 90 52 13 24 15 ฟลปปนส 131 193 42 38 113 36 1 25 10 จน 120 318 70 142 106 7 2 1 4 ลาว 119 362 138 42 182 34 4 12 18 เมยนมาร 107 155 32 25 98 31 5 12 14 ไทย 70 264 160 48 56 22 2 13 7 กมพชา 65 173 23 84 66 40 12 12 16 สหรฐอเมรกา 64 175 87 55 33 11 2 4 5 ไตหวน 58 221 161 27 33 12 2 3 7 ตมอร-เลสเต 55 276 132 - 144 18 5 12 1 ออสเตรเลย 44 105 37 18 50 11 1 4 6 มาเลเซย 36 133 26 77 30 13 2 2 9 เกาหลใต 25 187 82 80 25 10 1 2 7 บรไน 20 96 66 30 - 27 1 24 2 องกฤษ 14 110 37 48 25 8 1 1 6 สงคโปร 5 82 32 10 40 5 1 1 3 ฮองกง 4 78 50 28 - 3 1 1 1

ทมา: ธนาคารโลก IFC และ Pricewatherhouse Coopes

124

แผนภมท 19 อนดบ Doing Business หวขอ Paying Tax 2014

ทมา: ธนาคารโลก IFC และ Pricewatherhouse Coopes,2014

จากการจดอนดบดงกลาวขางตน เมอพจารณาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย ในปจจบนเปรยบเทยบกบประเทศทมระบบการจดเกบภาษทมประสทธภาพ รวมถงประเทศในอาเซยนโดยเฉพาะสงคโปรและมาเลเซย ตลอดจนการส ารวจความคดเหนของผประกอบการ พบวา ปจจยเรองระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายทมผลตอขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในประเดนดงน

6.2.1 อตราการจดเกบ แมวาการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยอยในอตราทต าเมอเทยบกบประเทศท

ท าการศกษา อยางไรกตาม ผลการสมภาษณผประกอบการในบททผานมาพบวา การมอตราภาษทแตกตางกนในแตละประเภทเงนได โดยเฉพาะเงนไดตามมาตรา 40 (8) ท าใหเกดความไมเขาใจในเรองอตราการหกภาษ น าไปสการตความและวนจฉยของเจาหนาท ตลอดจนการวาจางผเชยวชาญมาด าเนนการดานการเสยภาษ ซงเปนตนทนหนงของผประกอบการ นอกจากน การลดอตราภาษเงนไดนตบคคลจากรอยละ 30 เหลอรอยละ 23 และ 20 เมอ ปพ.ศ. 2555 และ 2556 โดยไมมการลดอตราภาษหก ณ ทจาย ท าใหเกดขอโตแยง จากผเสยภาษเงนไดนตบคคลวาเหตใดจงยงคงอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายไวทรอยละ 3 นอกจากน เมอเปรยบเทยบกบสงคโปรและมาเลเซย พบวาทงสองประเทศมก าหนดจ านวนอตราภาษไวนอยมากและเขาใจไดงายกวาอตราของประเทศไทย

158149

140137

131120

119107

7065

6458

5544

3625

2014

54

243

872

330

259

193

318

362

155

264

173

175

221

276

105

133

187

96

110

82

78

33

32

14

52

36

7

34

31

22

40

11

12

18

11

13

10

27

8

5

3

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200

อนเดย

เวยดนาม

ป น

อนโดนเซย

ฟลปปนส

จน

ลาว

เมยนมาร

ไทย

กมพชา

สหร อเมรกา

ไตหวน

ตมอร-เลสเต

ออสเตรเลย

มาเลเซย

เกาหลใต

บรไน

องก ษ

สงคโปร

องกง

=

= 268

Paying Taxes 2014 PricewaterhouseCoopers with Work Bank and IFC

125

6.2.2 ระบบการจดเกบภาษ ประเทศไทยจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากเงนไดทกประเภท ในขณะทประเทศทท าการศกษา

จดเกบจากเงนไดบางประเภท โดยเมอพจารณาในเรองการบรหารจดเกบ ระบบของประเทศไทยมความเทาเทยมกนในดานการหกภาษเพอน าสงใหแกรฐ และมความชดเจนในเรองภาระการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย

อยางไรกตาม เมอมการเสยภาษเงนไดประจ าปและพบวาจ าเปนตองมการขอคนภาษ ผประกอบการ จ าเปนตองจดเตรยมหลกฐานเอกสารจ านวนมากเพอการตรวจสอบของเจาหนาท และใชเวลานานในการคนภาษ ท าใหผประกอบการบางรายเลอกทจะไมยนขอคนภาษทเสยเอาไวเกน ตลอดจนอาจเกดความเสยงในการใชดลยพนจของเจาหนาททไมถกตอง สงผลใหเกดตนทนดานบญชและภาษอากรของผประกอบการ

ในอนาคตหากมการเปดเสรการคามากขน รวมทงการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายกจะเปนปจจยหนงในการตดสนใจในการด าเนนธรกจระหวางประเทศ ทงกรณผประกอบการไทยทตดสนใจลงทนในประเทศ และกรณผประกอบการตางประเทศทตดสนใจด าเนนธรกจในประเทศไทย ดงนน หากระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมความซบซอนกจะท าใหประเทศไทยไมเปนทดงดดการลงทนจากตางประเทศ และไมสามารถแขงขนกบประเทศทมระบบภาษทเขาใจงายและตนทน การบรหารจดเกบทต า เนองจากหนงในปจจยทนกลงทนตางประเทศใหความส าคญตอการตดสนใจลงทนรวมถงปจจยดานภาษดวย ดงนน การพฒนาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายซงมสวนชวยลดจ านวนครง ทตองจายภาษและลดระยะเวลาของกระบวนการเสยภาษยอมมสวนชวยใหอนดบของประเทศไทยดขน ซงจะสงผลใหปจจยในการตดสนใจตอการลงทนในประเทศไทยดขนดวย

บทท 7 บทสรปและขอเสนอแนะเชงนโยบาย

7.1 บทสรป

จากการศกษาในกรณของนตบคคล คณะผวจยมความเหนสอดคลองกบผประกอบการทไดสมภาษณ มาในหลายประเดน กลาวคอ การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากผมเงนไดนตบคคลไมใช Final tax แตเปน Pre-tax เชนเดยวกบการเสยภาษเงนไดนตบคคลครงป ซงนตบคคลมหนาทตองยนช าระอยแลว หากกรมสรรพากรตองการใชเครองมอในการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอตรวจสอบความถกตองในการยนแบบ เพอเสยภาษเชนเดยวกบกรณของบคคลธรรมดา คณะผวจยเหนวาในปจจบนกรมสรรพากรสามารถตรวจสอบ ไดจากการยนแบบภาษเงนไดนตบคคลครงปและการเสยภาษมลคาเพมของผประกอบการไดอยแลว ดงนน หากพจารณาในแงของความจ าเปนทตองมการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในเพอบรรเทาภาระภาษหรอปองกนการหลกเลยงภาษของผประกอบการ คณะผวจยเหนวาการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไมนาจะเปนเหตผลส าคญทควรมการจดเกบภาษดวยวธนตอไป อยางไรกตาม ภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายกยงมความส าคญตอกระแสรายรบของรฐบาล ซงเปนแหลงเงนหลกส าหรบการใชจายงบประมาณของรฐบาล

ดงนน จากขอมลดงกลาว คณะผวจยเหนวา การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายกรณนตบคคลยงมความจ าเปน แตตองปรบปรงทงในเรองของอตราภาษ ระบบการขอคนภาษ รวมทงการอ านวยความสะดวกใหแกผประกอบการเพอใหเปนไปตามหลกความงาย หลกประสทธภาพในเชงการลดตนทนในการจดเกบภาษและเพอใหเปนภาระตอผประกอบการนอยทสด

ส าหรบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายกรณผมเงนไดทเปนบคคลธรรมดา ระบบการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยเปนวธการจดเกบภาษทประสทธภาพวธการหนง รฐบาลสามารถจดเกบ รายไดจากภาษเงนไดหก ณ ทจายไดสงถงรอยละ 90 ของการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาทงหมด ซงเปน วธการหกภาษเมอมการจายเงนไดท าใหบคคลธรรมดาไมตองช าระภาษครงเดยวตอนปลายปเปนจ านวนมาก และหากไมมการหกภาษเงนได ณ ทจายไวกอน พฤตกรรมของคนไทยมกมการใชจายเงนทไดมาโดยไมมการออมไวเพอช าระภาษตอนปลายป และเปนวธการทปองกนการหลกเลยงภาษไดด เนองจากการวธการช าระภาษตอนปลายปของไทยเปนลกษณะทประเมนตนเอง (Self-assessment) ซงหากไมมการหกภาษเงนได หก ณ ทจายไวเมอมการจายเงนได กยอมมความเปนไปไดสงทผมเงนไดจะแสดงรายการเงนไดไมครบหรอ มเจตนาทจะหลกเลยงการเสยภาษ ส าหรบในดานของรฐบาลกจะมรายไดเขาคลงสม าเสมอสงผลดตอ สภาพคลองของภาครฐ และลดภาระในการตรวจสอบของเจาหนาทกรมสรรพากรไดเปนอยางด ดงนน คณะผวจยจงเหนวา วธการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบบคคลธรรมดาจงเปนวธการทมประสทธภาพ และควรมการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายตอไป อยางไรกตาม ควรมการปรบปรงวธการใหมความงายและไมเปนภาระตอผเสย

127

7.2 ขอเสนอเชงนโยบายในการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทย

คณะผวจยเชอมนวา หากประเทศไทยมการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายตามแนวทางทเสนอจะท าใหระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยสามารถแขงขนกบตางประเทศได ซงสงผลดตอทงภาคเอกชน โดยเฉพาะผประกอบการ SMEs ทมสภาพคลองดขน ตนทนในการด าเนนงานลดลง การประกอบธรกจด าเนนกจการไดคลองตวมากขน สามารถด าเนนธรกจและมความสามารถในการแขงขนกบประเทศอน ๆ เพมขน รายไดเขาประเทศมากขน ภาครฐกสามารถจดเกบภาษไดเพมขน ประชาชนมความเตมใจทจะเขาสระบบภาษเพมขน ฐานภาษของภาครฐกขยายตวขนเชนเดยวกน ทงน คณะผวจยเหนควรปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ภายใตหลกการจดเกบภาษทดและการเพมขดความสามารถในการแขงขนใหแกผประกอบการ คณะผวจยมขอเสนอแนะเชงนโยบาย ดงน

7.2.1 การปรบปรงอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย 1) กรณนตบคคล

จากการพจารณาในหวขอ 6.1.3 ขอ 2) พบวา ภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายยงมความจ าเปน เพราะการจดเกบเพอเปนกระแส รายไดของรฐบาลในชวงระหวางปภาษ อยางไรกตาม อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของนตบคคลในปจจบนยงไมสอดคลองกบอตราภาษเงนไดนตบคคลทมการปรบลดเหลอรอยละ 20 และยงมอตราภาษทหลากหลายจ านวน 7 อตรา ไดแก รอยละ 0.75 รอยละ 1 รอยละ 2 รอยละ 3 รอยละ 5 รอยละ 10 และรอยละ 15 คณะผวจยเหนวา ควรปรบลดอตราภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายเหลอรอยละ 2 (ยกเวนเงนไดประเภทเงนปนผลและดอกเบยยงคงเกบอตราเดม) เพอใหสอดคลองกบอตราภาษเงนไดนตบคคลทไดปรบลดลง เพอลดปญหาของการปฏบตตามกฎหมายทเกยวของกบการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย และเพอลดตนทนดานการเงนและระยะเวลาการเสยภาษโดยเฉพาะสวนทตองมการวนจฉยหรอหารอกบผเชยวชาญหรอเจาหนาททเกยวของ ซงจะมสวนชวยเพมประสทธภาพและเพมขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการไทย ซงผลจากการปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายตามทคณะผวจยเสนอจะท าใหรายไดจดเกบภาษของรฐบาลลดลงประมาณ 3,700 ลานบาทตอเดอน หรอคดเปนรอยละ 2.06 ตอเดอน ซงมผลกระทบตอกระแสเงนสดของรฐบาลไมมากนก

2) กรณบคคลธรรมดา ปจจบนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายของบคคลธรรมดาจะขนอยกบประเภทเงนไดเปนหลก

โดยมจ านวนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทงสน 7 อตรา ไดแก รอยละ 7.5 รอยละ 1 รอยละ 2 รอยละ 3 รอยละ 5 รอยละ 10 รอยละ 15 (ไมรวมกรณภาษเงนไดหก ณ ทจายทมสตรหรอวธการค านวณเฉพาะ ไดแก เงนเดอน เงนไดจากการขายอสงหารมทรพย และเงนไดทนายจางจายใหครงเดยวเมอออกจากงาน) ขอเสนอของคณะผวจยในการปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายกรณบคคลธรรมดา ดงน

128

2.1) ใหคงการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายทมสตรหรอวธการค านวณเฉพาะ ไดแก เงนเดอน เงนไดจากการขายอสงหารมทรพย และเงนไดทนายจางจายใหครงเดยวเมอออกจากงาน เนองจากเปนเงนไดททราบจ านวนทไดรบทงปทคอนขางแนนอน การหกภาษเงนได ณ ทจายดวยวธดงกลาวจงมสวนชวยใหจ านวนภาษเงนไดทหกไวระหวางปภาษกบจ านวนภาษทตองเสยตอนสนปมความใกลเคยงกนมากทสด ซงชวยลดตนทนในการปฏบตตามใหแกผเสยภาษและลดตนทนของรฐบาลในการบรหารจดเกบภาษและตรวจสอบแบบแสดงรายการเสยภาษส าหรบเงนไดประเภทดงกลาวตอนสนปอกดวย

2.2) ใหคงอตราภาษเงนไดประเภท Windfall income ไดแก เงนไดตามมาตรา 40 (4) ใหจดเกบ ในอตรารอยละ 10 ส าหรบเงนปนผล และรอยละ 15 ส าหรบดอกเบยเชนเดม เนองจากเปนเงนได ทผเสยภาษสามารถเลอกทจะไมรวมเพอเสยภาษตอนปลายปได ซงถอวาเปน Final tax

2.3) ส าหรบเงนไดจากการประกอบอาชพอนๆ เหนควรปรบใหเหลออตราเดยวเพอความงาย และเทากบภาษเงนไดนตบคคลหก ณ ทจายทปรบลดลง คอ รอยละ 2 ซงจะสงผลใหรายไดจดเกบภาษของรฐบาลลดลงประมาณ 570 ลานบาทตอเดอน หรอรอยละ 0.27 ตอเดอน ซงมผลกระทบตอกระแสเงนสดของรฐบาลไมมากนก

ส าหรบกรณภาษหก ณ ทจายภาครฐนน เหนควรใหคงอตรารอยละ 1 ไวเชนเดม เพอเปน การลดตนทนการด าเนนธรกรรมการขายสนคาหรอใหบรการแกภาครฐ นอกจากนเงนไดทไดรบยกเวนกยงคงใหยกเวนไดเชนเดม

7.2.2 แนวทางการปรบปรงระบบการคนภาษ การขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจายในกรณบคคลธรรมดามกไมประสบปญหาในการขอคนและ

ผมเงนไดสวนใหญไดรบคนภาษในเวลาทเหมาะสม ส าหรบการขอคนในกรณของนตบคคลซงผประกอบการ ประสบปญหาเปนอยางมาก โดยเฉพาะผประกอบการทเปน SMEs ซงปญหาในการขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจายของนตบคคลจะลดลงหากมการปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหเปนอตราเดยวคอ รอยละ 2 ตามทไดกลาวมาขางตน นอกจากน คณะผวจยเหนควรปรบปรงระบบการขอคนภาษ ดงน

ระยะสน ปรบระบบการตรวจสอบหลกฐานทางบญชของผประกอบการใหมขนตอนทรวดเรวขน หากจ าเปนตองมการตรวจสอบเอกสารควรตรวจสอบเฉพาะเอกสารทเกยวของกบการหกภาษเงนได ณ ทจาย กรมจดเกบภาษควรมการเชอมโยงฐานขอมลและแลกเปลยนขอมลของผเสยภาษดวยกน การใชเลขประจ าตวผเสยภาษเปนเลขเดยวกนส าหรบการเสยภาษทกประเภท รวมทงการก าหนดระยะเวลาในการคนภาษใหแกผประกอบการ เชน ก าหนดใหกรมสรรพากรตองคนภาษใหแกผประกอบการเฉลยภายในระยะเวลาทก าหนด เชน 6 เดอน เปนตน โดยก าหนดเปน Key performance indicator (KPI) ของกรมสรรพากร

ระยะยาว หากกระบวนการในการขอคนภาษยงคงเปนปญหาและอปสรรคส าหรบผประกอบการ คณะผวจยเหนควรก าหนดใหสามารถยกยอดภาษทผประกอบการตองขอคนไปหกจากจ านวนเงนภาษทผประกอบการตองเสยในปถดไป เพอลดปญหาในการคนภาษ

129

7.2.3 แนวทางในการปรบปรงกฎหมาย กฎหมายของประเทศไทยทเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจายมการก าหนดไวในประมวลรษฎากร

และกฎหมายล าดบรองหลายฉบบ ซงสรางความสบสนตอผปฏบต จงควรรวบรวมกฎหมายใหอยในกฎหมายฉบบเดยวกน โดยอยในล าดบชนทมความแนนอน ในขณะเดยวกนกมความยดหยนตอสภาพเศรษฐกจและการบรหารจดการของรฐบาล เชน กฎกระทรวง โดยการรวบรวมค าสงกรมสรรพากรท ท.ป. 4/2528 เขากบกฎกระทรวงฯ ฉบบท 144

7.2.4 ขอเสนอเพมเตมอน ๆ 1) กรมสรรพากรควรจดท าคมอประชาชนหรอ Tax guideline ทงทเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ

ทมความเขาใจงายทงในดานรายละเอยดการหกภาษ การอธบายขอกฎหมายตาง ๆ และครอบคลมการหกภาษ เงนได ณ ทจายทกประเภท รวมทงใหผประกอบการสามารถเขาถงขอมลขาวสารในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไดงายและหลายชองทางขน

2) ควรมหลกปฏบตทชดเจนในการหกภาษเงนได ณ ทจายทเจาหนาทกรมสรรพากรสามารถ ใหขอมลกบประชาชนไดตรงกน ลดการใชดลยพนจ สรางภาพลกษณทดของภาครฐตอประชาชนทงน ระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายทมความซบซอนนอยลง การตความงายขนกจะมสวนชวยใหการใชดลยพนจลดลงดวย

3) ในระยะยาว ควรปรบปรงหลกการทางบญชและหลกการทางภาษใหมความสอดคลองกนและเปนสากลมากขน เพอลดตนทนการด าเนนการของธรกจดานการจดท าบญชและภาษอากร

130

บรรณานกรม

กนกรชต พกลขาว.(2550). การเพมประสทธภาพการจดการในการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย ของส านกงานสรรพากรพนทล าปาง.วทยานพนธหลกสตรปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม.

กรมสรรพากร.(2549). หกภาษ ณ ทจาย เรองงาย ๆ ทไมธรรมดา. เอกสารประกอบการสมมนา. กรงเทพฯ: กรมสรรพากร.

จราวธ โลหพานช.(2546). ผลกระทบของการหกภาษ ณ ทจายของนตบคคลตอการจดเกบภาษอากร กรณของส านกงานสรรพากรจงหวดเชยงใหม (สาขา).การคนควาแบบอสระตามหลกสตรเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม.

จฑาทอง จารมลนท., (2548). ยดไดเตม ๆ อก!! เพราะคณคอคนดทเสยภาษอยางถกตองสรรพากรสาสน 50(12). 83-87.

ชอง 7. (2556). AEC ไมรไมได : สงคโปรสรางเมองใตดนแกปญหาทพกอาศย. สบคนเมอวนท 15 ตลาคม 2556, จากhttp://news.ch7.com/detail/48671/

บญเพม แกวเขยว. (2549). คมอการค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจาย ฉบบสมบรณ.กรงเทพฯ : วทยพฒน. พงษพนธ สจจะวฒนะ.(2553). คมอการบญชเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย.การศกษาคนควาดวยตนเอง

ตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต. มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร. เพลนพศ บญถง.(2547). การวเคราะหตนทนสวนเพมและรายรบสวนเพมของหนวยราชการในการใช

โปรแกรมค านวณภาษเงนไดหก ณ ทจายในจงหวดเชยงใหม.วทยานพนธหลกสตรปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม.

รงนภา สาเรอง.(2551). การประมาณคาผลจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาหก ณ ทจาย ประเภทเงนเดอนและคาจาง (ภ.ง.ด. 1).งานวจยตามหลกสตรเศรษฐศาสตรมหาบณฑต. มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ลดดา เหลาพรหม.(2546). ความคดเหนของผใชบรการตอระบบงานภาษเงนไดบคคลธรรมดา หก ณ ทจาย ดวยสออเลกทรอนกส ในจงหวดเชยงราย.เอกสารการคนควาแบบอสระ หลกสตรบญชมหาบณฑต. มหาวทยาลยเชยงใหม.

วชย จงรกเกยรต. (2548). การหกภาษ ณ ทจาย ตามขอตกลงและสญญาธรกจทงระบบ” กรงเทพฯ: สเทพ พงษพทกษ. (2545). การวางแผนภาษอากร.กรงเทพฯ: โสภต ถมมา.(2548). การศกษาความรและเจตคตของเจาหนาทผมหนาทหกภาษ ณ ทจาย ตอการหกและ

น าสงภาษหก ณ ทจาย :ศกษากรณส านกงานสรรพากรพนทฉะเชงเทรา. วทยานพนธหลกสตรปรญญาศลปะศาสตรมหาบณฑต สาขาสงคมศาสตรเพอการพฒนา. มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร.

131

Bird M. Richard. (2004). International Administrative Dimensions of Tax Reform”. Asia-Pasific Tax Bulletin. Browne, James and Roantree. (2012).A survey of the UK tax system.IFS Briefing Note BN09. Institute for

Fiscal Studies. 2012. Bureau of Internal Revenue.(2013). Tax information.Access on December 2013,

Fromhttp://www.bir.gov.ph/taxinfo/tax_income.htm

Ecovis Business Management.(2012). Singapore withholding Tax” Tax Update Newsletter.Access on December 2013, Fromhttp://www.ecovis.com/fileadmin/countries/singapore/newsletter/tax2_10-2012.pdf

Fontinelle, Amy. (2011). Understanding The U.S. withholding System. Access on August 2014, Fromhttp://www.investopedia.com/articles/tax/10/understanding-tax-withholding-system.asp

ManeekwanChandarason. (2012). Public Management as Citizen Compliance: A Case Study of Income Tax Compliance Behavior in Thailand. Doctor of Philosophy.University of Kansas.

Michelle V. Remo. (2011). Expert says Philippine tax system a ‘complicated mess. Access on December 2013, From http://business.inquirer.net/10205/expert-says-philippine-tax-system-a-%E2%80%98complicated-mess%E2%80%99

PapapornPapapornand Pope Jeff Pope. (2012). The Corporate Income Tax Compliance Cost of Small and Medium Enterprises in Thailand.New Zealand Journal of Taxation Law and Policy, no.18: 391-411.

Ler Cheng Chyeand Chan Suet Chin. (____). Understading Withholding Tax in Malaysia.HLB International. Access on August 2017, From http://www.hlbi.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=909:malaysia-understanding-withholding-taxes&Itemid=1143

LiborDusek.(2006). Are efficient taxes responsible for big government? Evidence from tax

withholding.The Center for Economic Research and Graduate Education. Charles University and The Economic Institute of the Academy of Sciences of the Czech Republic.

AustanGoolsbee. (2006). The simple Return: Reducing America’s Tax Burden Through Return-Free

Filing.The Harmilmon Project.The Brooking Institution. Howell H. Zee. (1998). Taxation of Financial Capital in a Globalized Environment : The Role of

Withholding Taxes.National Tax Journal.

http://www.bir.gov.ph/taxinfo/tax_income.htm

http://www.ecovis.com/fileadmin/countries/singapore/newsletter/tax2_10-2012.pdf

http://www.ecovis.com/fileadmin/countries/singapore/newsletter/tax2_10-2012.pdf

http://www.investopedia.com/articles/tax/10/understanding-tax-withholding-system.asp

http://business.inquirer.net/byline/michelle-v-remo

http://business.inquirer.net/10205/expert-says-philippine-tax-system-a-%E2%80%98complicated-mess%E2%80%99

http://business.inquirer.net/10205/expert-says-philippine-tax-system-a-%E2%80%98complicated-mess%E2%80%99

http://www.hlbi.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=909:malaysia-understanding-withholding-taxes&Itemid=1143

http://www.hlbi.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=909:malaysia-understanding-withholding-taxes&Itemid=1143

132

Internal Revenue Board of Malaysia. (2013).Tax Matters.Access on December 2013, Fromhttp://www.hasil.gov.my/index.php?lgv=2

Inland Revenue Department. (2013). A Brief Guide to Taxes administered by the inland revenue department 2013-2014. Inland Revenue Department, The government of the Hong Kong Special Administrative Region.

Kahneman Daniel and Tversky Amos. (1979). Prospect Theory : An Analysis of Discision under Risk. Econometrica.

KPMG.(2013). KPMG Asia Pacific Tax Center Malaysia Tax Guide 2013.Access on December 2013, Fromhttp://www.pkf.com/media/1960332/malaysia%20pkf%20tax%20guide%202013.pdf

Lien Don and Pamela C. Smith.(2010). An Income Tax Withholding Model: Pervasiveness of

Overpayment.Accounting & Financial Management. Michelle V. Ramos. (2011). Expert says Philippines tax system a complicated mess. Philippine Daily

Inquier. Ministry of Finance Singpore (2008).Revenue and Expenditure Estimates.Budget Singapore Government.

Access on December 2013, Fromhttp://www.mof.gov.sg/budget_2008/revenue_expenditure/toc.html National Tax Research Center.(2011). Study on strengthening the withholding tax system on individual

taxpayers, 2011.Access on December 2013, Fromhttp://www.ntrc.gov.ph/files/Study-on-Strengthening-the-Withholding-Tax-System-on-Individual-Taxpayers_48tijve7.pdf

OECD. (2013). Tax Administration 2013: Comparative Information on OECD and Other Advance and

Emerging Economics.OECD Publishing. PricewaterhouseCoopers.(2014). Paying taxes 2014.Access on March 2014,

Fromhttp://www.pwc.com/gx/en/paying-taxes/data-tables.jhtml Rothbard N. Murray. (2002). Milton Friedman Unraveled” Journal of Livertarian Studies. Ludwig von

Mises Institute. Slemrod Whiting and Shaw.(2006). Tax implementation Issues in the United Kingdom.Prepared for the

“Mirrlees Report” on the UK tax system. The Association of Chartered Certified Accountants.(2012). Tax Principle: From Adam Smith to Barack

Obama. Access on January 2014, From http://www.accaglobal.com.

http://www.hasil.gov.my/index.php?lgv=2

http://www.pkf.com/media/1960332/malaysia%20pkf%20tax%20guide%202013.pdf

http://www.mof.gov.sg/budget_2008/revenue_expenditure/toc.html

http://www.ntrc.gov.ph/files/Study-on-Strengthening-the-Withholding-Tax-System-on-Individual-Taxpayers_48tijve7.pdf

http://www.ntrc.gov.ph/files/Study-on-Strengthening-the-Withholding-Tax-System-on-Individual-Taxpayers_48tijve7.pdf

http://www.pwc.com/gx/en/paying-taxes/data-tables.jhtml

133

Weiner Nadia. (2011). Adam Smith’s Recommendations on Taxation. Access on October 2011, Fromhttp://www.progress.org/banneker/ adam.html

The Association of Chartered Certified Accountants. (2012). Understanding withholding tax rules in Singapore. Access on Dedember 2013.Fromhttp://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-

students/2012/sa_apr11_f6sgp_withholding.pdf Thomas, Kathleen. (2013). Presumptive Collection: A prospect Theory Approach to Increase Small

Business Tax Compliance.

http://www.progress.org/banneker/

http://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-%20students/2012/sa_apr11_f6sgp_withholding.pdf

http://www.accaglobal.com/content/dam/acca/global/PDF-%20students/2012/sa_apr11_f6sgp_withholding.pdf

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม

เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

โครงการวจยของส านกงานเศรษฐกจการคลงประจ าปงบประมาณ 2557

135

แบบสอบถาม เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและ

รองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โครงการวจยของส านกงานเศรษฐกจการคลงประจ าปงบประมาณ 2557

ค าชแจง 1. แบบสอบถามนเปนสวนหนงของงานวจยของส านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง 2. แบบสอบถามนมทงหมด 3สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ส าหรบผประกอบการและผมเงนได สวนท3 ประเดนขอเสนอแนะอน ๆ

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย ในหนาค าตอบททานเหนวาตรงกบความเปนจรงเพยงค าตอบเดยว 1. ประเภทของผตอบแบบสอบถาม

( ) ผมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ( ) ผถกหกภาษเงนได ณ ทจาย ( ) เปนทงผมหนาทหกและเปนผถกหกภาษเงนได ณ ทจาย

2. ต าแหนงหนาทของผตอบแบบสอบถาม

( ) เจาของกจการ ( ) เจาหนาทบญช / การเงน / ภาษ ( ) นกกฎหมาย / นตกร ( ) เจาหนาทตรวจสอบบญช / การเงน / ภาษ ( ) อน ๆ ระบ..................................................

3. ระดบการศกษา ( ) ต ากวาปรญญาตร ( ) ปรญญาตร ( ) ปรญญาโท ( ) ปรญญาเอก ( ) สงกวาปรญญาเอก

4. สาขาทจบการศกษา

( ) สาขาบญช/การเงน ( ) สาขาการจดการ/การตลาด/บรหารธรกจ ( ) สาขาเศรษฐศาสตร ( ) สาขาอน ๆ ระบ....................................................

136

5. รายไดของกจการทานในป 2556 ( ) นอยกวา 5 ลานบาท ( ) มากกวา 5 ลานบาท - 30 ลานบาท ( ) มากกวา 30 - 50 ลานบาท ( ) มากกวา 100 - 500 ลานบาท ( ) มากกวา 500 – 1,000 ลานบาท (...) มากกวา 1,000 ลานบาท 6. ความรของทานเกยวกบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

( ) ไมมความร ( ) มความรขนพนฐาน ( ) มความรปานกลาง ( ) มความรเปนอยางด

7. ประสบการณการอบรมเกยวภาษเงนได หก ณ ทจาย

( ) ไมเคยมประสบการณ ( ) เคยมประสบการณ

8. ประสบการณในการปฏบตงานเกยวกบภาษเงนได หก ณ ทจาย ( ) ไมเกน 1 ป ( ) 1 ปขนไป แตไมเกน 3 ป ( ) 3 ปขนไป แตไมเกน 5 ป ( ) 5 ปขนไป แตไมเกน 10 ป ( ) 10 ปขนไป ( ) อน ๆ ระบ .......................

9. ลกษณะของกจการ

( ) บคคลธรรมดา / หางหนสวนสามญ / คณะบคคล ( ) บรษท/ หางหนสวนจ ากด ( ) อน ๆ ระบ ...............................

10. ประเภทของกจการ

( ) การซอมาขายไป ( ) รบจางท าของ ( ) การใหบรการ ( ) การผลต ( ) อน ๆ ระบ....................

11. ประเภทรายไดหลกของกจการ

( ) รายไดจากการขาย ( ) รายไดจากการรบจาง ( ) รายไดจากการใหบรการ ( ) รายไดจากการผลตสนคา ( ) อน ๆ ระบ.....................

137

12. ทานทราบวตถประสงคของการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายหรอไม ( ) ทราบ ( ) ไมทราบ ( ) ไมแนใจ กรณทราบวตถประสงค โปรดอธบาย............................................................................................................

............................................................................................................................................................................. 13. กฎหมายหรอค าอธบายประกอบการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเขาใจไดงายมากนอยเพยงใด

( ) เขาใจไดงาย ( ) เขาใจไดยาก ( ) ไมแนใจ เพราะ..............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................. 14. ทราบหรอไมวามบทลงโทษหากเสยภาษ/หกภาษ ณ ทจายไมถกตอง

( ) ทราบ ( ) ไมทราบ ( ) ไมแนใจ 15. ทานทราบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายททานตองหกจากผรบจาง หรออตราททานตองเสยหรอไม

( ) ทราบ ( ) ไมทราบ ( ) ไมแนใจ 16. ทานพบการประชาสมพนธเกยวกบภาษเงนได ณ ทจาย ทงของภาครฐและเอกชน จากแหลงใดบาง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) เอกสารราชการ วารสาร หรอสงพมพของภาครฐ ( ) วารสาร สงพมพของเอกชน ( ) เวบไซตและสอออนไลนของภาครฐ ( ) เวบไซตและสอออนไลนของภาครฐ ( ) เจาหนาทของภาครฐ ( ) ขาวสารทางวทย โทรทศน หนงสอพมพ ( ) การอบรม สมมนาทจดโดยภาครฐ ( ) การอบรม สมมนาทจดโดยภาคเอกชน ( ) อน ๆ ระบ ..............................

17. ทานคดวาภาครฐมการประชาสมพนธเกยวกบภาษเงนได ณ ทจายอยางเหมาะสมแลวหรอไม

( ) มการประชาสมพนธทดแลว ( ) มการประชาสมพนธแลว แตยงเขาใจไดยาก ( ) ไมมการประชาสมพนธ

138

สวนท 2 ความรความเขาใจในการหก/เสยภาษเงนได หก ณ ทจาย ตอนท 1 กระบวนการและขนตอนการเสยภาษ ค าชแจง กรณาท าเครองหมาย หนาขอทคดวาถกตองทสด และโปรดอธบายเหตผล กรณเปนผหกภาษ ตอบขอ 1-13 กรณเปนผถกหกภาษ ตอบขอ 14-22 กรณเปนทงผหกภาษและผถกหกภาษ ตอบทกขอ 2.1 กรณเปนผหกภาษ 1. ทานไดหกภาษเงนได ณ ทจายของพนกงานหรอผรบจางหรอไม ( ) หกไว ( ) ออกแทนให ( ) ไมไดหกไว 2. กรณหกภาษเงนได ณ ทจาย ทานไดออกหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายหรอไม

( ) ออกหนงสอรบรอง ( ) ไมไดออกหนงสอรบรอง กรณไดออกหนงสอรบรอง ทานออกหนงสอรบรองใหผถกหกภาษเงนได ณ ทจายเมอใด ( ) เมอมการจายเงน ( ) เมอสนปปฏทน ( ) อน ๆ ระบ..................................................

3. บคลากรดานบญช/การเงนในหนวยงานของทาน มความรความเขาใจในการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายหรอไม ( ) ม ( ) ไมม 4. วธการหกภาษเงนไดหก ณ ทจาย(ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) หกเมอไดรบใบแจงหน ใบเรยกเกบเงน ( ) หกเมอมการจายเงน หรอใบก ากบภาษ ( ) หกเมอมการสงมอบสนคา หรอสงมอบงาน ( ) อน ๆ ระบ.............................

5. ผทด าเนนการดานบญชและภาษอากร(ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) เจาของกจการ ( ) ฝายการเงนหรอฝายบญชของกจการ ( ) ส านกงานบญช ( ) อน ๆ ระบ...............................

6. แบบแสดงรายการภาษทใชในการน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายกบกรมสรรพากร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) ภ.ง.ด. 1, ภ.ง.ด. 1 ก ( ) ภ.ง.ด. 2, ภ.ง.ด. 2 ก ( ) ภ.ง.ด. 3, ภ.ง.ด. 3 ก ( ) ภ.ง.ด. 53 (...) ภ.ง.ด. อน ๆ ระบ..............................

139

7. แบบยนแสดงรายการภาษเงนไดหก ณ ทจาย (ใบ ภ.ง.ด.) เขาใจไดงายหรอไม อธบาย ( ) เขาใจงาย ( ) เขาใจยาก เพราะ..........................................................................................................................................................

8. สถานทยนแบบแสดงรายการภาษ(ตอบไดมากกวา 1 ขอ)

( ) ส านกงานสรรพากรพนทสาขา ( ) ธนาคารพาณชย ( ) อนเทอรเนต ( ) อน ๆ ระบ..............................................

9. ทานไดรบความสะดวกในการน าสงภาษใหกบภาครฐหรอไม เพราะเหตใด ( ) ไดรบความสะดวกมาก ( ) ไดรบความสะดวกปานกลาง ( ) ไมไดรบความสะดวก

เพราะ.......................................................................................................................................................... 10. ทานคดวาการหกภาษเงนได ณ ทจายคดเปนตนทนรอยละเทาใดของตนทนในการด าเนนงาน ( ) รอยละ 0-1 ( ) รอยละ 2-3 ( ) รอยละ 4-5 ( ) รอยละ 6-7 ( ) รอยละ 8-9 ( ) รอยละ 10 ขนไป 11. ทานคดวาระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย เปนอปสรรคตอการด าเนนธรกจหรอไม เพราะเหตใด ( ) ไมเปนอปสรรค ( ) เปนอปสรรค ( ) ไมแนใจ

เพราะ..........................................................................................................................................................

12. ระบบการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายมผลกระทบตอสภาพคลองในการประกอบธรกจหรอไม อยางไร ( ) ไมมผลกระทบ ( ) มผลกระทบ ( ) ไมแนใจ

เพราะ.......................................................................................................................................................... 13. กรมสรรพากรไดมการตรวจสอบการหกภาษ ณ ทจายของทานหรอไม (...) ตรวจ และตรวจอยางไร(ระบ.............................................................................................................) (...) ไมเคยตรวจ

140

2.2 กรณเปนผถกหกภาษ 14. ทานถกหกภาษเงนได ณ ทจาย เมอไดรบเงนจากผจายเงนไดหรอไม ( ) ถกหก ( ) ผวาจางออกแทนให ( ) ไมถกหกภาษ 15. กรณถกหกภาษ ทานไดรบหนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายหรอไม

( ) ไดรบ ( ) ไมไดรบ กรณไดรบหนงสอรบรอง ทานไดรบหนงสอรบรองเมอใด ( ) เมอไดรบเงนได ( ) เมอครบปปฏทน ( ) อน ๆ ระบ..................................................

16. หนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจาย เขาใจไดงายหรอไม อธบาย ( ) เขาใจงาย ( ) เขาใจยาก เพราะ..........................................................................................................................................................

17. ทานไดน าภาษเงนไดหก ณ ทจายไปหกภาษทตองช าระเมอครบก าหนดยนแบบประจ าปหรอไม ( ) น าไปเครดต ( ) ไมไดน าไปเครดต เพราะ..........................................................................................................................................................

18. ในกรณทตองมการขอคนภาษ ทานมอปสรรคในกระบวนการขอคนภาษกบกรมสรรพากรหรอไม ( ) ไมม ( ) ม โปรดระบปญหา .................................................................... .......................................................................................................................................................................

19. ทานคดวาการทยอยเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายระหวางป ชวยลดภาระการเสยภาษเงนไดปลายปหรอไมเพราะเหตใด ( ) ใช ( ) ไมใช

เพราะ..........................................................................................................................................................

141

20. ทานไดรบความสะดวกในการยนรายการเสยภาษกบภาครฐหรอไม เพราะเหตใด ( ) ไดรบความสะดวกมาก ( ) ไดรบความสะดวกปานกลาง ( ) ไมไดรบความสะดวก

เพราะ..........................................................................................................................................................

21. สถานทยนแบบแสดงรายการภาษ(ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ( ) ส านกงานสรรพากรพนทสาขา ( ) ธนาคารพาณชย ( ) อนเทอรเนต ( ) ชองทางอน ๆ ระบ..............................................

22. ทานเคยถกกรมสรรพากรเรยกตรวจสอบเนองจากเครดตภาษหก ณ ทจายไมถกตองหรอไม ( ) เคย ( ) ไมเคย

ตอนท 2 ความเหมาะสมของระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบน

1. ทานคดวาปจจบนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายม “จ านวนอตราภาษ” ทเหมาะสมหรอไม เพราะเหตใด ( ) เหมาะสมแลว ( ) มมากเกนไป ( ) มนอยเกนไป ( ) ไมแนใจ

เพราะ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

2. ทานคดวาปจจบนอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย “มอตราสงเกนไป” หรอ “มอตราต าเกนไป” เพราะเหตใด ( ) เหมาะสมแลว ( ) สงเกนไป ( ) ต าเกนไป ( ) ไมแนใจ

หากคดวาอตราสงเกนไปหรอต าเกนไป คดวาอตราหก ณ ทจายทเหมาะสมควรเปนเทาใด อธบาย เพราะ............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

4. ทานมความเหนวาภาครฐควรปรบอตราภาษหก ณ ทจายใหยดหยนตามสภาวะการณเศรษฐกจหรอไม เพราะเหตใด ( ) ควร ( ) ไมควร

เพราะ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

142

สวนท 3 ประเดนขอเสนอแนะ 1. ทานมขอคดเหนอยางไร เกยวกบความเหมาะสมของอตราภาษหก ณ ทจายในปจจบน ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

2 ทานมขอคดเหนอยางไร เกยวกบความเหมาะสมของกฎหมายทเกยวของกบภาษหก ณ ทจายในปจจบน ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 3 ทานมขอคดเหนอยางไร เกยวกบระบบการช าระภาษหก ณ ทจาย และการปฏบตงานของเจาหนาทสรรพากรทเกยวของกบภาษหก ณ ทจาย ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

4. ขอเสนอแนะอน ๆ ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

ขอขอบพระคณทกทานเปนอยางสงทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามครงน

143

ภาคผนวก ข

สรปผลการประชมกลมยอยเพอแสดงความคดเหน(Focus group)

144

สรปผลการประชมกลมยอยผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก โครงการศกษาวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย

เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน วนพธท 30 เมษายน 2557 เวลา 09.00 – 12.00 น.

1 ปญหา

1.1 อตราภาษ 1) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายมอตราทสงเกนไป สงผลให

1.1) เปนภาระตอการหมนเงนในธรกจ เนองจากเปนการดงเงนออกจากระบบ สงผลกระทบตอสภาพคลองและท าใหขดความสามารถในการแขงขนลดลง

1.2) ผประกอบการตองยนขอคนภาษตอนปลายป ซงมกประสบปญหาในการตรวจสอบเอกสารจากกรมสรรพากรเปนอยางมากและเจาหนาทมกใชชองทางในการขอคนภาษเปนชองทางในการคอรรปชน โดยเฉพาะกรณรบจางท าของจะมผประกอบการรายเลกจ านวนมาก (ผประกอบการเปนบาน/บรษทขนาดยอมไมมนกบญช ขณะทบรษทใหญไมคอยมปญหาเนองจากสามารถหกกลบลบกนได) พอถงเวลาสนปเมอไปขอคนภาษจะถกตรวจสอบเอกสารทางภาษคอนขางมาก และใชเวลานานในการคนภาษ เชน บางกรณใชเวลานานถง 2 ป ท าใหผประกอบการหลกเลยงทจะขอคนภาษและไมกลาทจะขอคนภาษโดยเฉพาะผประกอบการรายเลก

1.3) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายมอตราทหลากหลายมากเกนไป ซบซอนซงสงผลตอการตความ เชน ธรกจขนสงและรบจางท าของอาจตความวาเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายไดหลายอตรา

2) กรณรบจางท าของในลกษณะ Subcontractor (ผประกอบการ 1 จางผประกอบการ 2 จาง ผประกอบการ 3) จะถกหก ณ ทจายในอตรารอยละ 3 ทกชวงการผลต เทากบวาโดนหกภาษ ณ ทจายรอยละ 9 ซงเปนการเสยภาษซ าซอนและเปนภาระกบผประกอบการ ท าใหตนทนสง

2.1) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย เชน รอยละ 3 ของรายไดรวม ไมมการหกตนทนออก 2.2) การหกภาษเงนได ณ ทจายมการปรบปรงบอยครง 2.3) การหกภาษเงนได ณ ทจายเกนกวาทควรจะหก เนองจากผประกอบการเกรงวาหากไมหกเอาไว

จะมความผด 2.4) กองทนเปดในประเทศไทยมการหกภาษเงนได ณ ทจายหลายอตรา และบางกองทนกไดรบ

ยกเวนภาษหก ณ ทจาย 1.2 กฎหมาย

1) ประเดนในเรองการตความวาเปน “รบจางท าของ” เชน บรษททรบท าใบมดขนาดตาง ๆ ตามทค าสง (Made to order) เมอเราจายเงนไดใหกควรตองหกภาษเงนได ณ ทจาย แตกรณนบรษททรบท าใบมดไมใหหกภาษเงนได ณ ทจาย โดยอางวาเปนผท าใบมดขาย (Finished goods) ไมใชรบจางท าของ แตในความเปนจรงไมใชเพราะเปนการรบจางท าของซงหากถกตรวจสอบกเสยงเชนกน

2) กฎหมายปจจบนเปดชองใหคอรรปชนได

145

1.3 เจาหนาทกรมสรรพากร 1) ในบางกรณผประกอบการตองพยายามใหปลายปเสยภาษเพมนดหนอย หากเสยพอด ๆ กรมสรรพากร

มกไมเชอและมาตรวจสอบ 2) เจาหนาทกรมสรรพากรมความสบสนในการใหค าแนะน าการหกภาษ ณ ทจาย บางครงเจาหนาทให

ค าตอบไมเหมอนกน 1.4 การบรหารจดเกบภาษ

1) เนองจากระบบการบรหารจดเกบทซบซอนสงผลตอตนทนในการด าเนนการของภาคธรกจ ไดแก ตนทนในการฝกอบรมพนกงานทท าหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย เสยเวลา และภาคเอกชนตองคอยตดตามขอมลอยตลอดเวลา

2) ผประกอบการบางรายทจางผประกอบการรายยอยรบจางท าของหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 3 บนฐานราคาสนคา ซงมทงคาวตถดบและคาแรง โดยควรคดบนฐานคาแรงอยางเดยว

3) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายไมเหมอนกนในธรกจประเภทเดยวกน เชน TOT รฐวสาหกจ (เสย WHT คาบรการ 3% และคาเชา 5%) โดยทาง TOT หก ณ ทจายเอาไวเอง แตกบบรษท TRUE จะผลกภาระใหนตบคคลไปเสย WHT ดวยตวเองทสรรพากรเขต

4) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายแตกตางกนระหวางผประกอบการทมการรบจางผลตกบผน าเขา ท าใหเกดความไมเปนธรรม เชน กรณรบจางผลตชนสวนยานยนตซงตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายทกเดอนกบ ผน าเขาทไมตองเสย เนองจากเปนการขาย

5) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมการหกจากยอดรายรบ ซงในความเปนจรงแลวบรษทจะก าไรหรอขาดทนกยงไมทราบเพราะบญชจะปดปลายป อกทงนตบคคลจะตองเสยภาษกลางป และสนปอยแลว ดงนนจงมความซ าซอนในการเสย WHT และท าใหมขนตอนวนวายเปนภาระในการเสยภาษ

6) การหกภาษเงนได ณ ทจายแทนกรมสรรพากรนบวาเปนการเพมงานทางดานบญช โดยเฉพาะ SMEs สงผลตอตนทนในการด าเนนงานของภาคธรกจ เชน ตนทนในการฝกอบรมพนกงานทมหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย

7) บรษททไดรบ BOI จะตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย แมวาไมมภาระภาษตองเสย 8) ในบางกรณผประกอบการยงเกบเงนไมไดท าใหน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายลาชากวาก าหนดคอ

ทกวนท 7 ของเดอน กจะท าใหเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายยอนหลงและเสยคาปรบดวย 9) คนรบจางผลตโดยการสงผลตโดยเฉพาะจะมปญหาเรองการใสสตรค านวณการเสย WHT

ยกตวอยางเชนอตสาหกรรมผลตเตาหลอม โดยปกตจะใชเหลกแผน กจะใสสตรค านวณการเสย WHT โดยใชแผนเหลก แตกรณทลกคายกเลก order จะท าใหตองน าเหลกจากเตาหลอมอนเกามาผลตเปนชนใหม แลวจะใสสตรค านวณการเสย WHT อยางไร หรอจะตองทงวตถดบนน ๆ ไปเลย

10) การรบภาระภาษหก ณ ทจายระหวางผหกและผถกหกไมเปนไปตามทกฎหมายก าหนด

146

11) ในบางบรษททไดรบการสงเสรมการลงทน BOI จะตองเสย WHT แมจะไมมภาระภาษทตองเสยเนองจากสรรพากรเขตไมทราบเรองทบรษทไดรบ BOI แตจะสามารถขอคนปลายปไดภายหลงหรอไมกโดนเบยปรบเงนเพมอก 2% เนองจากเสยภาษไมถกตอง

12) โดยสวนใหญแลวผผลตกงส าเรจรป จะมปญหาเรอง WHT 3% 13) ระยะเวลาการรอเอกสารภาษเงนไดหก ณ ทจายทจะใชยนกบบรษทตางประเทศ (Pass book) ซง

เปนเอกสารทออกโดยกรมสรรพากรเพอความนาเชอถอใชเวลานานมาก 14) การหกภาษเงนได ณ ทจาย ผประกอบการมตนทนในการจางพนกงานบญชดแลในเรองดงกลาว 15) บางกรณบรษทตองออกภาษเงนไดหก ณ ทจายใหแกลกคา เนองจากบรษทลกคาจะขอรบเงนคน

เตมจ านวน ดงนน แมวากฎหมายจะระบหนาทการรบภาระภาษเงนไดหก ณ ทจายเอาไวแลว แตในทางปฏบตนนยงไมสามารถด าเนนการได

2. ขอเสนอแนะ

2.1 อตราภาษ 1) ควรมการก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายอตราเดยว ทงในประเทศ ตางประเทศ และกองทน

เพอใหงายตอการตความและการประกอบธรกจงายขนเชน ธรกจขนสงและรบจางท าของมกมการตความใหเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายหลายอตรา

2) ขอใหบคคลธรรมดามอตราภาษหก ณ ทจายเพยงอตราเดยว และนตบคคลมเพยง 1-2 อตรา หรออตราเดยวโดยแยกตามประเภทธรกจ เพอใหเกดความคลองตวและเขาใจงายกอนการเขาส AEC

3) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายควรหกตามขนาดการลงทนและประเภทธรกจ 4) กรมสรรพากรก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหพอดกบภาระภาษทตองเสยปลายป ไมตองม

การขอคนภาษ 5) ขอใหมการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราทต าเพอเพมสภาพคลองใหกบบรษท 6) ขอใหปรบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายใหเหลออตรารอยละ 2 ตามอตรา CIT ทลดลงจากรอยละ 30

เหลอรอยละ 20 7) ธรกจประเภทเดยวกนควรมระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายทเหมอนกน 8) อยากใหยกเลกการหกภาษเงนได ณ ทจาย เนองจากเหนวาอาจไมมสวนในการชวยการหลบเลยง

ภาษ และนตบคคลจะตองเสยภาษทกกลางปและสนปอยแลว 9) ขอใหคดภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตรารอยละ 3 ของคาแรง

2.2 กฎหมาย -

147

2.3 เจาหนาทสรรพากร ควรมการสอนเทคนคการบรหารเงนใหผเสยภาษ ขณะเดยวกนใหมการสอนเทคนคการบรหารการหลบ

หลกภาษใหแกเจาหนาทกรมสรรพากร 2.4 การบรหารการจดเกบ

1) ใหกรมสรรพากรหกภาษเงนได ณ ทจายเฉพาะคาแรงหรอคาบรการเพอความสะดวกในการไมตองแยกบลระหวางคาวตถดบและคาแรง และท าใหไมตองหกภาษ ณ ทจายมากเกนกวาความจ าเปน

2) ระบบการขอคน 2.1) ใหระบบการคนภาษท าไดรวดเรวขน เชน ภายใน 3 เดอน รวมทงก าหนดระยะเวลาการขอคน 2.2) ใหจ านวนเงนทจะขอคนภาษยกยอดไปหกภาษทจะตองเสยไดในปหนาเมอผประกอบการม

ก าไร เหมอนกบวธการน าผลการขาดทนมาเครดตภาษปถดไป (Loss carry forward) 2.3) ขอใหการขอคนภาษเงนได หก ณ ทจายไมตองมการตรวจสอบเอกสารเพราะเอกสารหก ณ

ทจายกมความชดเจนอยแลว ซงจะชวยลดตนทนของ SMEs 2.4) หากกรมสรรพากรจายเงนคนภาษชา กรมสรรพากรควรมดอกเบยใหผประกอบการหรอไม

หรอปรบปรงระบบการคนภาษใหรวดเรวขน 3) ส าหรบบรษทขนาดเลก หากมการหกภาษเงนได ณ ทจายแลว ไมตองท าการตรวจบญชไดหรอไม 4) ก าหนดใหทกคนในประเทศมหนาทยนแบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย จะท าใหลดปญหาไมยนแบบ

และท าใหธรกจใตดนมาอยบนดนได 5) ก าหนดจ านวนเงนไดขนต าทจะตองยนแบบแสดงรายการหก ณ ทจายใหเหมอนระบบภาษมลคาเพม

ทก าหนดใหผมเงนไดมากกวา 1.8 ลานบาทตองจดทะเบยนเปนผเสยภาษมลคาเพมเปนการกระตนให SMEs ตางจงหวดเตบโตรวดเรว

6) ควรปรบระบบฐานขอมลใหดเพราะมการยนเอกสารประกอบการหกภาษเงนได ณ ทจาย เชน บตรประชาชนปลอม

7) ขอใหตรวจสอบรายการและบนทกใหผเสยภาษไดทราบในการยนแบบภาษเงนไดหก ณ ทจายเพอใหงายตอการหกภาษเงนได ณ ทจายและสามารถประเมนภาษ รวมทงคาดการณการเสยภาษหก ณ ทจายดวยตนเอง ท าใหสามารถแขงขนได

8) ผเสยภาษชนดควรมการใหรางวลหรอการสะสมแตมเพอลดภาษ 9) ควรมระบบ One stop service ดานภาษทธนาคารตางประเทศเพอบรการดานการเสยภาษผานทาง

ระบบออนไลนเพอใหสามารถพมพ Pass book ไดทนททบรษทโอนเงนใหลกคาทธนาคารตางประเทศ ยกตวอยางเชน กรมศลกากรยงรวมอยทเดยวกน

148

3. ผลกระทบ 1) หากมการเปดการคาเสรอาเซยน เศรษฐกจขยายตวไดดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายต าลง ทกคนกจะม

การขยายกจการไดเองโดยอตโนมต 2) สภาพคลองของผประกอบการ SMEs ดขน 3) ผประกอบการ SMEs เขาสระบบภาษมากขน 4) หากระบบอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายในตางประเทศดกวาประเทศไทย ผประกอบการไมคดวาจะเลอก

ไปลงทนประเทศไหนตามระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายแตระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายจะท าใหธรกจท าไมสะดวก และไมโตเทาทควร เนองจากขาดสภาพคลองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายมากเกนไป และ SMEs บางรายทมการฐานะการเงนด อาจไปบรษทในตางประเทศเพอขายสนคาในตางประเทศกมพชา พมา แต SMEs ประกอบ ธรกจการผลต จะตองดเรองความสะดวกของวตถดบ แรงงาน สาธารณปโภครวมดวย

5) การปรบปรงระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายอาจท าใหผประกอบการมรายไดดขน แตกตองน าไปชดเชยกบตนทสงขน โดยเฉพาะตนทนดานแรงงาน

149

สรปผลการประชมกลมยอยผประกอบการขนาดใหญ โครงการศกษาวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย

เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน วนองคารท 6 พฤษภาคม2557เวลา9.00– 12.00 น.

1. ปญหา

1.1 อตราภาษ 1) มหลายอตราขนอยกบผรบ ผจาย และประเภทเงนได ท าให

1.1) ผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเกดความสบสนและเสยภาษไมถกตอง เชน ธรกจขนสง จางท าของ เชารถ คาซอสนคา มอตราไมเทากน โดยฝายเจาหนาทสรรพากรและผประกอบการตความตางกน ส าหรบผ หกกอาจจะหกภาษเอาไวไมครบท าใหตองเสยเบยปรบ เงนเพม และบางครงตองพจารณารวมกบอนสญญา ภาษซอน (DTA) ดวย

1.2) บรษทในประเทศไทยทตอง share ระบบบญชกบบรษทตางประเทศพบวา ระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายของประเทศไทยท าใหชาวตางชาตเกดความสบสนและยากแกการถายทอดความรได

2) อตราภาษทเกบสงเกนไป เมอคดจากก าไรทไดจรง (ธรกจขนาดใหญก าไรประมาณรอยละ 15 SMEs รอยละ 10)

3) ปจจบนบคคลธรรมดาเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายในอตราทสงกวานตบคคล ทง ๆ ทนตบคคลมชองทางหลบเลยงภาษไดงายกวา ซงไมยตธรรม นอกจากน หากมการก าหนดอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาและอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายทสงเกนไป เมอเปนAEC อาจมผลกระทบตอจ านวนแรงงาน เนองจากแรงงานสามารถเคลอนยายไดอยางเสร ท าใหแรงงานหนไปประเทศอนหมด

1.2 กฎหมาย เนองจากกฎหมายมความซบซอนและยากตอการตความทางกฎหมาย ท าใหเกดการตความไมตรงกนวา

จะตองหกอยางไร เทาไหร เปนปญหาส าหรบผประกอบการ ยกตวอยาง เชน ขอก าหนดทวาใหมการหกภาษรอยละ 100 ซงอาจตความไดวาคอ 100 เปอรเซนต แตแทจรงแลวคอ 20 เปอรเซนต หรอสองเทานนเอง ดงนน จงเกดความยงยากในการตความ นอกจากน ยงมปญหาทงในสวนของผประกอบการและเจาหนาทสรรพากรเองหรอปญหาเงนไดประเภทบรการ (ไมหกภาษเงนได ณ ทจาย) กบคาสทธ (หกภาษเงนได ณ ทจาย) การตความระหวาง ค าวา “รบจางท าของ” และ “การซอของ” หรอการตความระหวางคาขนสง คาจาง คาเชา บางครงมการตความผด ผประกอบการเขาใจวาเงนไดนนมาจากการบรการ แตสรรพากรกลบบอกวารายไดนนเปนคาสทธ ซงไมมหลกเกณฑทชดเจนในการตดสนวาเงนนนเปนเงนไดประเภทไหนท าใหผปฏบตตามเกดความผดพลาดไดงาย

1.3 เจาหนาทกรมสรรพากร สรรพากรพนทค านงถงเปารายไดมากเกนไป ท าใหในกรณทบรษทขนาดใหญทมหลายสาขาสรรพากร

พนทกจะแยงผเสยภาษใหไปเสยในพนทของตวเอง

150

1.4 การบรหารจดเกบภาษ 1) ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายของประเทศไทยมความซบซอนมากเมอเทยบกบประเทศอน ๆ ท าให

ตองตความเอง ซงเมอประเทศมการเปดการคาเสรมากขน บรษททมาลงทนในประเทศไทยจะตองพจารณา ความซบซอนของภาษในประเทศไทยรวมดวยวามความนาลงทนเพยงใด นอกจากน ในกรณทบรษทตองจาง ทปรกษาตางประเทศ ถอวาเปนหนาทของผประกอบการทตองศกษาระบบการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายเอง และเมอผประกอบการด าเนนการผดพลาดกถกปรบ ซงเปนอปสรรคตอการเขามาประกอบธรกจ

2) ภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบบคคลธรรมดา เปนระบบทเปนธรรม แตส าหรบนตบคคลคอนขางไมเปนธรรม เพราะมความยงยากในการขอคนภาษ โดยการขอคนตองไดรบการตรวจสอบจากสรรพากรเยอะมาก ท าใหเกดปญหายงยาก ผประกอบการสวนใหญหลกเลยงปญหานโดยการไมขอคน เพราะเมอมการตรวจสอบ ไมไดตรวจสอบเฉพาะบญชหก ณ ทจาย แตตรวจสอบบญชอน ๆ ทไมไดเกยวของดวย

3) ระบบการขอคนชามาก โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมไฟฟา มการจางงานในหวงโซการผลต (Supply chain)กวาจะผลตส าเรจรป 1 ชนมตนทนประเภท Multimedia จะตดบญชเดอน 3 แตบญช Settle เดอน 8-9 กวาจะไดคนประมาณ 2 ป (เปนตนทน) ท าใหความสามารถในการแขงขนกบตางประเทศลดลง มผลตอสภาพคลอง นอกจากน เอกสารประกอบการขอคนภาษตองเกบไวตรวจสอบภาษประมาณ 10 ป เนองจากไมยอมรบการเกบขอมลในรปของดจตอลไฟล ท าใหการเขาส AEC อาจจะประสบปญหาความสามารถในการแขงขน

4) การจางผลตชนสวนเพอน ามาประกอบเปนสนคาจะถกหกภาษเงนได ณ ทจายในอตรารอยละ 3 ทกขนตอนการผลตชนสวน ประกอบกบการขอคนใชเวลานาน ท าใหเกดตนทนเพมขน

5) กรมสรรพากรตรวจสอบทกครงทขอคนภาษ และมกตองมการจายเงนเพมถงแมตรวจไมเจออะไรกตามซงไมเปนธรรม

6) การหกภาษเงนได ณ ทจายตามอนสญญาภาษซอนของประเทศไทยตความการยกเวนไมตรงกบตางประเทศ สงผลใหผประกอบการสบสนและเปนคาใชจายของผประกอบการไทย ซงหากอนาคตเปด AEC จะยงวนวายมากขน และสงผลใหตนทนเพมขน

7) การหกภาษ ณ ทจายเปนการท าใหเกดตนทนดานการบรหารจดการของผประกอบการโดยไมจ าเปน โดยเฉพาะอยางยง SMEs ท าใหเกดคาเสยโอกาส ตนทนจม การขอคนกท าไดยาก และเสยคาใชจายในการตรวจสอบ

8) การก าหนดประเภทเงนไดมความสบสน ท าใหผประกอบธรกจไมนาใจวาตนเปนผผลต ผรบจางท าของ หรอผซอมาขายไป บางประเภทกจกรรมทางธรกจมความก ากวมมาก ทางบรษทจงตองแกปญหาโดยการปรกษาส านกบญชหรอสอบถามกรมสรรพากร ซงเจาหนาทกรมสรรพากรแตละพนทจะตความแตกตางกน จงตองท าเปนเอกสารหลกฐานโดยการท าขอหารอกบกรมสรรพากรซงใชระยะเวลานาน ในบางครงหนงสอตอบขอหารอจะตอบกลาง ๆ ดงนน จงควรท าใหระบบ WHT งาย และจะเกดขอผดพลาดไดนอย

9) การเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายไมไดสะทอนภาระภาษทแทจรง บางธรกจกไมมก าไรปลายป และบรษทกกลวการตรวจสอบจากการขอคน ท าใหหลายบรษทเลอกทจะอยนอกระบบภาษเงนไดหก ณ ทจาย

151

10) ผประกอบการขนาดใหญ จะไมคอยมผลกระทบเรองสภาพคลอง แตมความเสยงในการหกภาษไมถกตอง รวมทง บคลากรภายในองคกรยงขาดความรดานภาษทงน ผประกอบการรายใหญมกจะไมเจอการตรวจสอบจากกรมสรรพากรโดยตรง แตเจอการตรวจสอบจากการสอบยนมาจากผประกอบการรายเลก

11) ไทยใชหลก Worldwide income จะท าใหบรษทขนาดใหญของไทยทไปลงทนในประเทศทมการเกบภาษในอตราทต า (Tax haven) ไมไดรบสทธประโยชนจากการมอตราภาษต าของประเทศดงกลาวเนองจากสดทายกมาเสยภาษเพมเตมทอตราภาษประเทศไทย ดงนน บรษทขนาดใหญบางครงจะหนไปจดทะเบยนทประเทศสงคโปร

12) การฝกอบรมของสรรพากรยงไมทวถง และผประกอบการรายยอยไมมทนพอทจะสงพนกงานไปฝกอบรม และตองจางส านกกฎหมายมาชวยท าบญช

13) มปญหาเรองการกรอกแบบฟอรมผดท าใหตองเสยเวลาท าเรองขอผอนผน เพอใหอนโลมวาแบบทจายไปถกตอง

14) การตอบขอหารอนานเกน 1 ป เนองจากกรมสรรพากรมงานเยอะ และระวงตวในการตอบขอหารอ 15) หลกการทางบญชและภาษไมตรงกน 16) ส าหรบการหกภาษเงนได ณ ทจายระหวางบรษทนตบคคลทเปนผจายเงน กบบรษทผรบเงนทไดรบ

การสงเสรมการลงทน ในบางครงผจายเงนมความระมดระวง หรอไมรผรบเงนเปนบรษททไดรบ BOI กจะหก ณ ทจายเอาไว ดงนนผถกหกกจะเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายไปทง ๆ ทไมมภาระภาษทจะตองเสย


2.1 อตราภาษ 1) ควรท าระบบการหกภาษเงนได ณ ทจายใหงายในแงอตราภาษและกฎหมายเพอผประกอบการจะได

ปฏบตตามไดงายและเกดขอผดพลาดนอย 2) การหกภาษเงนได ณ ทจายมใช Final tax จงไมควรใหมความยงยากซบซอนมากนก ดงนน จงควร

ลดภาระของผประกอบการโดยท าใหอตราภาษมไมกอตราเพอใหงายตอผเสยภาษ โดยอาจเกบภาษอตราเดยวทรอยละ 0.5 หรอรอยละ 1

3) ควรก าหนดอตราภาษเงนไดหก ณ ทจาย 3.1) อตราเดยว เชน ไมเกนรอยละ 1 ส าหรบทกประเภทกจการ เนองจากปจจบนกรมสรรพากร

สามารถทราบฐานการจดเกบภาษมลคาเพมอยแลว หรอ 3.2) ก าหนดอตราภาษหก ณ ทจายใหเหมาะสมกบก าไรของธรกจเพอใหผประกอบการสามารถน า

ภาษสวนทหกไวเกนไปสรางรายไดดานอนอยแลว 3.3) อตราภาษเงนไดหก ณ ทจายควรแตกตางกนตามขนาดของธรกจ เชน ธรกจขนาดเลก หรอ

ธรกจขนาดใหญ 4) เกบภาษทอดแรกทอดเดยวในอตรารอยละ 1 หรอไมเกบภาษหก ณ ทจายเลย เนองจากเปนตนทน

แฝงของผประกอบการ

152

5) ไมมการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายเชนเดยวกบประเทศสงคโปรและมาเลเซยเนองจากผประกอบการกตองเสยภาษกลางปและสนปอยแลว

6) ปรบฐานการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายของบคคลธรรมดาและนตบคคลใหมความเปนธรรมและสอดคลองกนมากขน

2.2 กฎหมาย 1) ควรมการจดท าคมอประชาชนส าหรบการหกภาษ ณ ทจายเพอบรรเทาปญหาความไมเขาใจใน

กฎหมายและเพอใหผประกอบการมความเขาใจตรงกนและเปนมาตรฐานเดยวกน 2) ควรท าระบบการหกภาษ ณ ทจายใหงายในแงกฎหมาย 3) สรรพากรควรมความเขาใจพนฐานและลกษณะของธรกจมากกวาการพจารณาจากตวบทกฎหมาย

เพยงอยางเดยว 2.3 เจาหนาทกรมสรรพากร

เจาหนาทกรมสรรพากรควรลดการใชวจารณญาณและตความใหชดเจน เพอใหผประกอบการไดรบค าตอบและแนวทางทชดเจน

2.4 การบรหารจดเกบภาษ 1) เนองจากภาษเงนไดนตบคคลไมใชรายไดหลกของรฐบาลและภาคเอกชนตองแบกรบตนทนใน

สวนน ดงนน ควรเกบภาษตอนสนปครงเดยว 2) กรมจดเกบภาษควรมการแลกเปลยนขอมลพนฐานทใชในการตรวจสอบภาษระหวางกน เพอลด

บทบาทของการหกภาษเงนได ณ ทจายและชวยในการตรวจสอบการเสยภาษ 3) ปรบปรงระบบการคนภาษใหมความรวดเรวขน เพอเพมสภาพคลองใหแกผประกอบการ 4) หนวยงานรฐทเกยวของกน เชน 3 กรมจดเกบ ควรมการประสานงานและแลกเปลยนขอมลกน 5) ควรทบทวนวตถประสงคของการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายในปจจบนซงมความลาสมย โดยเสนอ

ใหเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบการคาขายกบผทมไดมถนทอยในประเทศ (Non-resident) และไมควรหกภาษเงนได ณ ทจายกบผทมถนทอยในประเทศ (Resident) เนองจากจะมความซ าซอนกบภาษมลคาเพมและปจจบน ภาษเงนไดนตบคคลกเสยภาษ 2 รอบแลว แตควรคงการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายจากภาษเงนไดบคคลธรรมดาเอาไว เพอเปนการลดภาระในการน าสงปลายป

6) ควรมการยกประโยชนใหกบผเสยภาษ ในกรณทไมไดเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายโดยเจตนา หรอการตความยงไมมความชดเจน

7) กรมสรรพากรควรใหความร ความเขาใจแกผเสยภาษเพอลดการเสยภาษทผดพลาด รวมทง กระจายฐานการเสยภาษ ใหผทอยนอกระบบเขามาสระบบและเสยภาษเพมขน

8) มการใหสทธประโยชนสวนเพมส าหรบผเสยภาษทด โดยภาครฐจะตองมการเกบขอมลทดเอาไวและมการจายสวสดการสงคมทพเศษกวาใหกบผเสยภาษทด

153

9) อยากใหมหนวยเคลอนทใหค าปรกษาดานภาษอากรมาทบรษทและท าความตกลงในรายธรกรรมเลยวาควรเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเทาไหรเพอไมใหเกดการตความผด และใชขอตกลงนนตลอดไป

10) ควรท าใหผประกอบการสามารถเขาถงขอมลขาวสารตาง ๆ ไดงาย 3. ผลกระทบ

3.1 ธรกจมความคลองตวในการประกอบธรกจมากขน 3.2 ระบบภาษเงนไดหก ณ ทจายมความสอดคลองกบสากลมากขน 3.3 ตนทนในการด าเนนงานลดลง 3.4 ประชาชนเขาสระบบภาษมากขน

154

สรปผลการประชมกลมยอยกลมสถาบนการเงนและประกนภย โครงการศกษาวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย


1. ปญหา

1.1 อตราภาษ 1) ภาษเงนไดหก ณ ทจายมการก าหนดไวหลายอตราเกนไป ท าใหเปนอปสรรคตอการพฒนาตลาดทนไทย 2) การจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบบคคลธรรมดา มฐานการจดเกบภาษทแคบและมอตราภาษ

ทสงเกนไป รวมทงมหลายอตรา 3) หกภาษรอยละ 10 ส าหรบเงนปนผล แตตราสารหนหกหลายอตรามาก ท าใหเกดความไมเทาเทยม

กนระหวางตราสารหนและตราสารทน 1.2 กฎหมาย

1) กฎหมายขาดความชดเจน เนองจากใชภาษากฎหมายทตองใชดลพนจในการตความ ขณะทผทรงคณวฒของสรรพากรภาคในแตละเขตยงตอบไมตรงกน ผเชยวชาญภาษมความสบสน หากเปลยนหวหนาทมตรวจภาษทมาตรวจบรษทกจะมความเหนทแตกตางกน

2) การตความเพอเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายไมตรงกน เชน ในกรณทธนาคารชาตของตางประเทศบางประเทศทไมสามารถไปจดทะเบยนจดตงบรษททประเทศทม DTA กบประเทศไทยได เขามาซอพนธบตรรฐบาลของไทยเพอเปนเงนส ารองจะตองเสย Capital gains tax ทประเทศไทย แตบางกรณกตความวาธนาคารชาตของตางประเทศมาจางธนาคารกรงเทพเปนผเกบรกษาหลกทรพย (Custodian) เพอท าธรกรรม กเทากบวาเปนบรษทในประเทศไทยแลวจงไมจ าเปนตองเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายอก

3) การมอตราภาษเงนไดหก ณ ทจายหลายอตรามากเกนไป ท าใหเกดการตความผดในตวบทกฎหมายหรอยากแกการตความ ยกตวอยางเชน ธรกจอซอมรถ วสดทใชในการซอม เชน กระจกหรออน ๆ นนมภาษเงนไดหก ณ ทจายทแตกตางกน บางครงกคดภาษเงนไดหก ณ ทจายเฉพาะคาของ (บรษทขายอะไหล) บางครงกคดภาษเงนไดหก ณ ทจายบนฐานคาของและคาบรการดวย (บรษททมบรการตดตงดวย) การประชาสมพนธไมทวถง เชน อเลก ๆ ในตางจงหวด ไมคอยมความรความเขาใจเกยวกบกระบวนการทางภาษ

4) ในกรณทคาบรการเกน 1,000 บาท กฎหมายก าหนดใหหกภาษเงนได ณ ทจายเอาไว แตหากไมถง 1,000 บาท กใหพจารณาวาเปนสญญาระยะสนหรอระยะยาว ซงการตความตรงนเปนปญหามาก ยกตวอยางเชน คาบตรเครดต จะตองเสยคาธรรมเนยมการใหบรการรอยละ 2 ซงคาบรการดงกลาวจะตองถกหก ณ ทจายเอาไว ดงนน ธนาคารจงมภาระดานการจดการระบบขอมล และงานเอกสารตรงนซงมปรมาณมาก นอกจากนแลวลกคาแทบทกคนมบตรเครดต

155

5) กฎหมายของกรมสรรพากรและกฎหมายของหนวยงานอนมกไมสอดคลองกบหลกการบญชท าใหผประกอบการหาวธการใหเสยภาษนอยทสด ซงโดยความเปนจรงหลกการทางบญชและหลกการภาษควรสอดคลองกน

1.3 เจาหนาทกรมสรรพากร 1) แนววนจฉยจากกรมสรรพากรไมสามารถใชไดเปนการทวไป เนองจากจะมความเชอถอกนเฉพาะ

บรษทผถามขอหารอนน ๆ 2) Call centerของกรมสรรพากรในบางครงตอบค าถามเกยวกบการหกภาษเงนได ณ ทจายไมตรงกน

1.4 การบรหารจดเกบภาษ 1) ความนาเชอถอของหลกฐานในการแสดงภาษเงนไดหก ณ ทจายกบธนาคาร โดยพนธบตรหนกท

น ามาขนเงนบางครงเคาซอมาทตลาดแรก (ราคาพาร) บางครงกอาจซอมาทตลาดรอง แตไมมหลกฐานมายนยนกบทางธนาคาร ดงนน ธนาคารจงจ าเปนตองเชอวาซอมาทราคาพาร และหก ณ ทจายทราคาพาร ซงถอวาหกเอาไวผดแนนอน

2) ตนทนทางภาษส าหรบธรกจสงออกประมาณรอยละ 25 ประกอบดวยตนทนในการปรกษาทปรกษาภาษ เจาพนกงานผตรวจบญช

3) การเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายถอเปนตนทนในการด าเนนงานของผประกอบการ เชน การมภาระในการจดการเอกสารใบหก ณ ทจาย ซงบางครงจะมการหก ณ ทจายแผนละ 1-2 บาท แตทงปรวมแลวเกน 1,000 บาท ท าใหบรษทจะตองมตนทนทสนเปลองและไมคมคากบการจดเกบภาษดงกลาว ซงบางครงตองเสยคาซองเพอจดสงเอกสารหลกฐานการหกภาษ ณ ทจายไปใหผรบ เพอการปฏบตทถกตองตามกฎหมายกจะตองหก ณ ทจายเอาไว

4) การสงเสรมธรกรรมในตางประเทศของรฐบาล เนองจากการเกบภาษในประเทศกบตางประเทศไมเทากนท าใหธนาคารทท าธรกรรมเหมอนกนทตงอยในประเทศและตางประเทศมภาระภาษแตกตางกน

5) หนงสอรบรองการหกภาษเงนได ณ ทจายของสรรพากร ส าหรบเปนเอกสารการหกภาษ ณ ทจายใหลกคาในตางประเทศ ใชเวลาด าเนนการนานเปนเดอน ซงท าใหลกคาตางประเทศเสยเวลาในการรอและสงผลตอความสามารถในการแขงขน

6) ส าหรบธรกจประกนวนาศภย จะตองมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายจากเบยประกนชวต ซงมผจายเบยประกนมากราย โดยแตละรายสวนใหญจะจายเบยประกนจ านวนนอย ดงนน ผประกอบการจงมตนทนในการจดเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายในแตละกจกรรมการซอขายแลกเปลยนเกดขนมาก และบางครงทางบรษทลกคาไดหกเงนไวเพอน าไปจาย WHT ไปแลว แตไมน าสง WHT ให ดงนน ธรกจประกนวนาศภยจงมความผดรวมไปดวย

7) มความซ าซอนระหวางการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายกบการเสยภาษเงนไดนตบคคลกลางปและปลายป

156

8) ผเสยภาษบางรายไมมเลขประจ าตวผเสยภาษ 13 หลกท าใหไมสามารถกรอกขอมลผเสยภาษหก ณ ทจายผานระบบออนไลนได จะตองน าสงเปนเอกสารแทน

9) Transaction ระหวางประเทศ ส าหรบคาสทธ ลขสทธ ดอกเบย และเงนปนผล หรอประโยชนอนใดทไมเกยวของกบผลการประกอบธรกจ จะตองหกภาษเงนได ณ ทจายจากคคาแลวจะตองน าสงเอกสารรบรองการหก ณ ทจาย (Certificate) ทออกโดยสรรพากรซงมความลาชานานประมาณ ๓ เดอน


2.1 อตราภาษ ควรมอตราเดยวหรอ Flat rate เพอใหมความงายและชดเจนในการด าเนนงาน และไมเปนอปสรรคตอ

การพฒนาตลาดทน 2.2 กฎหมาย

1) ควรปรบกฎหมายใหมเขาใจงายและมความชดเจนขน 2) อยากใหสรรพากรออกวารสารทใหรายละเอยด อธบายขอกฎหมาย การตความตาง ๆ ใหเขาใจงาย

ซงในปจจบนนสรรพากรมวารสารแลวแตในทางปฏบตยงใชดลยพนจประกอบอย 3) ขอใหก าหนดขนต า 1,000 บาท เทานน โดยไมตองพจารณาวาเปนสญญาระยะสนหรอระยะยาว

เพราะระบบ WHT เปนระบบ Pre-paid tax ดงนน ควรมความงายในการด าเนนการ และลดภาระเอกสาร 2.3 เจาหนาทกรมสรรพากร

1) ขอใหกรมสรรพากรตรวจสอบเอกสารเฉพาะสวนทขอคนภาษอากร 2) ขอใหลดอ านาจการใชดลยพนจของกรมสรรพากร เพอไมใหน าไปสชองทางการคอรปชนได

2.4 การบรหารจดเกบภาษ 1) เพอลดความซ าซอนระหวางการเสย WHT กบการเสยภาษเงนไดนตบคคลกลางปและปลายป

จงไมควรม WHT ส าหรบนตบคคล เนองจากนตบคคลจะตองเสยภาษกลางป ซงเปน Pre-tax อยแลว ประกอบกบการเปดการคาเสรอาเซยนซงจะตองมการแขงขนกบประเทศเพอนบานซงบางประเทศไมมภาระ WHT

2) ควรยกเลกภาษเงนไดหก ณ ทจายของCapital gains tax ส าหรบบคคลตางประเทศ เพราะรายไดของรฐจากสวนนไมเยอะ ทกคนมทางเลยงของตนอยแลว ยกตวอยางเชน ธนาคารกลางของบางประเทศตองการขายหนวยลงทนจะเลอกใชธนาคารฮองกงแทนธนาคารกรงเทพ และธนาคารฮองกงกขายกลบมายงธนาคารกรงเทพอกท เนองจากธนาคารกรงเทพจะตองเกบ Capital gains tax แตธนาคารฮองกงม DTA กบไทยท าใหไมตองเสย Capital gains tax นอกจากนแลวการเกบภาษเงนไดหก ณ ทจายส าหรบ Capital gains tax ยงท าใหธนาคารไทยแขงขนกบธนาคารตางประเทศไดนอยลงเมอเปด AEC

3) ควรยกเลกเอกสารใบหกภาษเงนได ณ ทจายเพอลดตนทน และเพมวงเงนทจะตองหก ณ ทจายจาก 1,000 บาทตอครง และไมตองพจารณาแยกหก ณ ทจายเปนสญญาระยะสน หรอสญญาระยะยาว เพอใหสามารถเขาใจไดงายมากขน ลดขนตอนในการตความ

4) ควรมการจดท าแนวทางการเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายเปนภาษาองกฤษและภาษาไทย

157

5) เหนควรสนบสนนใหประเทศไทยใชระบบ GST แทนระบบ WHT ในปจจบน เนองจากระบบ GST จะสามารถด าเนนการเสยภาษไดงายกวาและมการจดท าเอกสารเพอยนแบบเสยภาษทนอยกวา

6) ไมควรใหมการหกภาษเงนไดหก ณ ทจายของคาเบยประกนชวตเอาไว เนองจากมตนทนในแตละธรกรรมสง และเพอลดขนตอนทยงยากในการท าธรกรรม จะไดมเวลาเตรยมพรอมรบมอ AEC นอกจากนแลวเหนวาบรษทประกนผรบเงนคาเบยประกนภยเปนนตบคคลไมสามารถหลบหลกการเสยภาษเงนไดนตบคคลไดอยแลว หากภาครฐตองการสภาพคลอง โดยการหก ณ ทจายกควรใหบรษทประกนซงเปนผรบเงนคาเบยประกนชวตเปน ผน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายเอง (Self-assessment) เพอใหตอนปลายปสามารถเครดตภาษไดงายไมกระทบยอดกบกรมสรรพากรหรอจะตองโทรทวงบรษทลกคาใหน าสงภาษเงนไดหก ณ ทจายทหกเอาไว ยกตวอยางเชนเมอบรษทประกนวนาศภยตองการเครดตภาษจะได 3 ลานในวนน หากกรอกระทบยอดหรอ Cross check หลายรอบ จะตองรอไปอก 3 ป และจะตองเกดการตอรองภาษระหวางเจาหนาทภาครฐและบรษทเอกชน

7) รฐนาจะเปดชองทางใหผประกอบการสามารถตรวจสอบไดวาภาษเงนไดหก ณ ทจายทถกหกไดน าสงรฐจรงหรอไมผานระบบออนไลนขอมล ซงปจจบนกมระบบอเลกทรอนกสทผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจาย จะตองกรอกขอมลลงระบบเปนรายเดอนแตภาคเอกชนยงไมสามารถเขาไปดขอมลการช าระจรง ๆ ได จะตองใชวธโทรสอบถามขอมลจากกรมสรรพากร

8) เสนอใหกรมสรรพากรมหนวยงานทรบผดชอบในการจดการขอมล (Data entry) เพอปอนขอมลเขาสระบบอเลกทรอนกส ซงในปจจบนมอยแตไมสามารถจ าแนกแยกแยะอตโนมตของระบบเองได

9) ขอใหสามารถขอคนภาษเงนไดหก ณ ทจายไดโดยไมตองรอการกระทบยอด เนองจากบรษทผถกหกภาษเงนได ณ ทจายไดมการหกภาษ ณ ทจายเอาไวจรง ดงนน จงควรใหสทธการขอคนไดเตมจ านวนโดยไมตองรอใหกรมสรรพากรตรวจสอบวาผหกภาษเงนได ณ ทจายไดน าสงสรรพากรเอาไวแลวหรอไม

10) สรรพากรควรออกเลข 13 หลกกลาง เปนฐานขอมลออนไลนเอาไวไหผเสยภาษเงนไดหก ณ ทจายสามารถตรวจสอบคนฐานขอมลเลข 13 หลกของคนกลมนดวย เนองจากปจจบนจะตองโทรศพทสอบถามไดทกรมสรรพากร

11) ขอใหก าหนดขนต าในการหกภาษเงนได ณ ทจายไวท 1,000 บาท เทานน โดยไมตองพจารณาวาเปนสญญาระยะสนหรอระยะยาว เพราะระบบ WHT เปนระบบ Pre-paid tax ดงนน ควรมความงายในการด าเนนการ และลดภาระเอกสาร

158

ภาคผนวก ค

รายชอผเขารวมประชมกลมยอยเพอแสดงความคดเหน(Focus group)

159

สรปผลการประชมกลมยอยผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก โครงการศกษาวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย

เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนและรองรบการเขาสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน วนองคารท30เมษายน2557เวลา9.00– 12.00 น.

ล าดบท รายชอผประกอบการ

1 บรษทไอท สแควร จ ากด 2 บรษท เศรษฐอนเตอรเทรดจ ากด 3 บรษท สามคคเอนจเนยรงจ ากด 4 บรษท โอเรยนตอล การเมนทจ ากด 5 หางหนสวนจ ากด ชยชนะกล 6 บรษทซ.ซ.เอสแอดวานซเทคจ ากด 7 หางหนสวนจ ากด โปรเกรส อเลคโทรนค 8 บรษท ทรานสตรอน (ประเทศไทย)จ ากด 9 บรษท ตต ยานยนตจ ากด

10 บรษท บรรมยพลงงานจ ากด 11 บรษท ปยตรากญแจจ ากด 12 บรษท ลมศลปแทนเนอรรจ ากด 13 หางหนสวนจ ากด จ.โลหะกจ 14 สมาคมอตสาหกรรมเครองนงหมไทย 15 สมาคมเครองจกรกลไทย 16 บรษท พมพเพญจ ากด 17 สภาอตสาหกรรม แหงประเทศไทย

หมายเหต: ผเขารวมการประชมกลมยอยมาจากตวแทนแตละบรษทบางบรษทมากกวา 1 ทาน

160

สรปผลการประชมกลมยอยผประกอบการขนาดใหญ โครงการศกษาวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย



1 ผแทนกลมอตสาหกรรมยา 2 กลมอตสาหกรรมรองเทา 3 บรษท.มตซบช อเลคทรค คอนซมเมอร โปรดกส (ประเทศไทย) จ ากด 4 COTCO METAL WORKS LTD. 5 บรษท ฮตาช คอนซมเมอร โปรดกส (ประเทศไทย)จ ากด 6 บรษท น าตาลราชบรจ ากด 7 บรษท น าตาลมตรผลจ ากด 8 บรษท อนเตอรเนชนแนล แลบบอราทอรสจ ากด 9 บรษท เกษตรไทย อนเตอรเนชนแนล ชการ คอรปอเรชนจ ากด มหาชน

10 บรษท โตโยตา มอเตอร ประเทศไทยจ ากด 11 บรษท เวลด อเลคตรค (ประเทศไทย)จ ากด 12 บรษท เอส.บ. อตสาหกรรมเครองเรอนจ ากด 13 บรษท เมอรเซเดส-เบนซ (ประเทศไทย) จ ากด 14 บรษท มตรผล ไบโอ-เพาเวอรจ ากด 15 บรษท ดเมกซจ ากด 16 บรษท อตสาหกรรมถงพลาสตคไทยจ ากด 17 บรษท มตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย)จ ากด 18 บรษท คอทโก พลาสตกส จ ากด 19 บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) 20 บรษท ไทยสวดช แอสเซมบลย จ ากดจ ากด 21 บรษท เอสเอไอซ มอเตอร-ซพ จ ากด 22 บรษท ไทยรงยเนยนคารจ ากด 23 บรษท พไอ อนดสทรจ ากด 24 หางหนสวนจ ากด โปรเกรส อเลคโทรนค จ ากด 25 บรษท ไทเฮงการชางและการหลอ (1959) จ ากด

161

ล าดบท รายชอผประกอบการ 26 บรษท ทมพรซชน จ ากด 27 สมาคมอตสาหกรรมฟอกหนงไทย 28 โรงแรมเอส 31 สขมวท 29 สภาอตสาหกรรม แหงประเทศไทย 30 สภาหอการคา แหงประเทศไทย


162

สรปผลการประชมกลมยอยกลมสถาบนการเงนและประกนภย โครงการศกษาวจย เรอง การศกษาแนวทางการปรบปรงภาษเงนไดหก ณ ทจาย



1 บรษทโตเกยวมารนประกนชวต 2 อยธยา อลอนซ ซ พ 3 บรษทเจาพระยาประกนภย 4 ธนาคาร UOB 5 เมองไทยประกนภย 6 ธนาคาร กรงเทพ 7 ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร 8 ธนาคาร ออมสน 9 บรษท นทลน จ ากด

10 บรษท กฎหมายเอสซจจ ากด 11 บรษท อวาย คอรปอเรท เซอรวสเซส จ ากด 12 ธนาคารพฒนาวสาหกจ ขนาดกลางและขนาดยอม แหงประเทศไทย 13 ธนาคารแหงประเทศไทย 14 สภาอตสาหกรรม แหงประเทศไทย


163

Documents

รายงานฉบับสมบูรณ์ · i รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยเรื่อง การศึกษาแนวทางการ