175

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 6

จตวทยาเดกทมความตองการพเศษ

หวขอเนอหา

1. ความหมายของเดกทมความตองการพเศษ

2. ประเภทของเดกทมความตองการพเศษ

3. การคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดาทวไป

4. การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ

5. แผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

จดประสงคเชงพฤตกรรม : เพอใหผเรยน

1. บอกความหมายของเดกทมความตองการพเศษได

2. จ าแนกประเภทของเดกทมความตองการพเศษได

3. บอกวธการคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดาทวไปได

4. อธบายการจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษได

5. อธบายแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)ได

กจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายโดยใช Power point ทมเนอหาเกยวกบความหมายของเดกทมความ

ตองการพเศษ ประเภทของเดกทมความตองการพเศษการคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออก

จากเดกธรรมดาทวไป การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ และแผนการศกษา

เฉพาะบคคล (IEP)

2. คาบเรยนท 1 จดการเรยนรแบบ Constructionism โดยแบงกลมผเรยนใหได 4

กลม จ านวนผเรยนเทาๆกน จบฉลากในหวขอดงน

2.1 เดกทมความตองการพเศษกบเดกปกตแตกตางกนอยางไร

2.2 ประเภทของเดกทมความตองการพเศษมกประเภท

176

2.3 การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ

2.4 โรงเรยนหรอสถานทส าหรบเดกทมความตองการพเศษมทไหนบาง

3. ใหกบผเรยนไดรวมกนแสดงความคดเหนกนภายในกลม ท า Project-based

Learning เปนหนงสนสอใหถงเรองราวเกยวกบหวขอทจบฉลากได โดยใชเครองมอหรอ

เทคโนโลยทสามารถอ านวยความสะดวกในปจจบน เชน แอพพลเคชนจดท าวดโอตางๆ หรอ

โปรแกรมตดตอในคอมพวเตอร เปนตน

4. ผสอนเปนเพยงผแนะน าแนวทางตางๆ ใหเทานน

5. คาบเรยนท 2 ใหแตละกลมน าเสนอ หนงสนของตนเอง

6. ใหผเรยนบนทกสงทไดเรยนรจากหนงสนของกลมเพอน

7. ผสอนและผเรยนรวมกนสรปประเดนและสาระส าคญของการเรยนร

8. ใหการบานโดยใหผเรยนเขยนตอบค าถามทายบทท 6

สอการเรยนการสอน

1. Power Point ประกอบการสอนบทท 6

2. เอกสารประกอบการสอนบทท 6

3. ตวอยางการท าหนงสน

การวดผลและประเมนผล

1. การสงเกตจากความสนใจ ความตงใจในการเรยน การน าเสนอ และการแสดง

ความคดเหนของผเรยน

2. แบบประเมนหนงสน หวขอ เดกทมความตองการพเศษ

3. ตรวจจากการตอบค าถามทายบท

177

บทท 6

จตวทยาเดกทมความตองการพเศษ

ปจจบนนจ านวนเดกทมความตองการพเศษประเภทตางๆเพมจ านวนมากขน ดงนน

วงการการศกษาจงจ าเปนตองศกษาหาความรเกยวกบบคคลกลมน รวมทงหาวธการใน

การศกษาชวยเหลอแกไขและพฒนาสภาพพเศษทตางไปจากความปกต เพอใหกลบมาเปน

สภาพปกตมากทสดเทาทจะเปนไปได หรอเพอใหบคคลเหลานสามารถอยในสภาวะในสงคม

ปกตไดอยางมความสข ในบทเรองจตวทยาเดกทมความตองการพเศษน ประกอบดวยเนอหา

ดานความหมายของเดกทมความตองการพเศษ ประเภทและการจดการศกษาส าหรบเดกทม

ความตองการพเศษ การคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดาทวไป ตลอดจน

แผนการศกษาเฉพาะบคคล IEP เพอทจะชวยท าใหครเขาใจพฤตกรรมและสามารถน าความร

ไปพฒนาเดกทมความตองการพเศษ ในชนเรยนของตนเองไดอยางเหมาะสมกบศกยภาพของ

เขาเหลานน

ความหมายของเดกทมความตองการพเศษ

มนกวชาการหลายทาน ไดใหความหมายของเดกทมความตองการพเศษไวแตกตางกน

สรปไดดงตอไปน

ผดง อารยะวญญ (2541: 12-13) กลาวถงความหมายของเดกทมความตองการพเศษ

ไววา เดกทมความตองการพเศษมาจากค าภาษาองกฤษวา “Children with Special Needs”

หมายถง เดกทมความตองการทางการศกษาแตกตางไปจากเดกปกต การใหการศกษาส าหรบ

เดกเหลานจงควรมลกษณะแตกตางไปจากเดกปกตในดานเนอหา วธการ และการประเมนผล

นอกจากนยงมค าทใชกนอยในวงการการศกษาพเศษมาจากค าภาษาองกฤษหลายค าดงน

Impairment หมายถง สภาพความบกพรอง อาจเปนความบกพรองทางกายสตปญญา

เนอเยอหรอระบบประสาทกได เชน นวมอดวน แขนดวน โรคหวใจ เปนตน

178

Disability หมายถง การไรสมรรถภาพ ซงมความหมายครอบคลมไปถงความบกพรอง

ในการท างานของอวยวะ หากอวยวะใดอวยวะหนงของรางกายบกพรองไป อวยวะสวนนนไม

อาจท างานไดดเหมอนอวยวะปกต การไรสมรรถภาพหรอดอยสมรรถภาพจงขนอยกบความ

บกพรอง หากอวยวะบกพรองมากอวยวะนนอาจท างานไดไมเตมทหรอท างานไมไดเลย แตถา

อวยวะบกพรองนอย อวยวะนนอาจท างานไดบาง แตท างานไดไมเตมทเหมอนอวยวะปกต

ดงนน ค าวา สมรรถภาพ จงหมายถง การทอวยวะท างานไดนอยกวาปกตไปจนถงท างานไมได

เลย เชน คนทนวมอดวนทกนวไมสามารถเขยนหนงสอได แตถานวมอดวน 2 นว อาจเขยน

หนงสอได แตเขยนไดดวยความล าบาก ถานวมอดวนเพยงนวเดยวเขาสามารถเขยนหนงสอไดด

เหมอนคนปกต เขาสามารถใชอวยวะไดด เขาจงไมม Disability อาจกลาวไดวารางกายบางสวน

ของเขาอาจบกพรอง แตเขายงไมสามารถใชอวยวะนนเหมอนคนปกต

Handicap หมายถง ผมความบกพรอง ความบกพรองของรางกายสงผลกระทบตอ

การด าเนนชวตของเขา ท าใหเขาไมสามารถปฏบตภารกจไดดเทากบคนปกต แตหากมการ

แกไขอวยวะทบกพรองใหสามารถใชงานไดดงเดมแลว สภาพความบกพรองอาจหมดไป

บคคลผนนจงไมใชผทมความบกพรองตอไปอก เชน ทหารพรานคนหนงถกตดขาขางหนง

บคคลผนมความบกพรองเพราะขาถกตด แตถาเขาใสขาเทยมและฝกฝนการใชขาเทยมจน

สามารถเคลอนไหวไดด สภาพความบกพรองกหมดไปเขาเปนคนทมความบกพรอง

(Impairment) แตไมใช Handicap

Exceptional Children ภาษาไทยใชค าวา “เดกนอกระดบ” หมายถง เดกทมสภาพ

รางกายและสตปญญาแตกตางไปจากเดกปกต เดกนอกระดบ ไดแก เดกปญญาเลศ เดก

ปญญาออน เดกทมความบกพรองทางสายตา เดกทมความบกพรองทางรางกาย เดกทม

ความบกพรองทางการไดยน เดกทมความบกพรองเกยวกบระบบประสาท เดกทมปญหาทาง

พฤตกรรม เดกทมความบกพรองทางภาษา เดกทมปญหาในการเรยนร และเดกพการ

ซ าซอน สรางค โควตระกล (2559: 151-152) ไดใหความหมายของ เดกพเศษ ไววา หมายถง

เดกทมพฤตกรรมทแตกตางไปจากพฤตกรรมของเพอนรวมวยหรอผดปกตไปจากธรรมดา

ในดานเชาวปญญา ซงอาจจะต าหรอสงกวาปกตมาก ในดานทางความสามารถเกยวกบ

179

อวยวะเคลอนไหวทางประสาท กลามเนอ หรอทางลกษณะทางดานรางกายทางอารมณและ

ทางสงคม ความสามารถในการฟงหรอพด หรอมความพการหลายอยาง

วงพกตร ภพนธศร (2543: 5) ไดใหความหมายของเดกพเศษ ไววา หมายถงเดกทม

ลกษณะการเจรญเตบโตและการพฒนาการทแตกตางไปจากเดกปกต อยางเหนไดชดเจนใน

เรองของสตปญญา รางกาย อารมณ และสงคม

วาร ถระจ (2545: 3) ไดใหความหมายและลกษณะของเดกพเศษ ไววา ค าวาเดกพเศษ

หรอ Exceptional Children หมายถง เดกทมลกษณะพเศษยงมค าภาษาไทยใชกนอยหลายค าคอ

เดกนอกระดบ เดกผดปกต เดกพการ เดกอปกต แตค าทใชบอยและถอเปนสากลกคอค าวา

“เดกพเศษ” เพราะฉะนน เดกพเศษจงหมายถง เดกปกตทมลกษณะทางกายภาพหรอ

พฤตกรรมเบยงเบนไปจากสภาพปกตทางรางกาย สตปญญา อารมณหรอสงคม ซงความ

เบยงเบนนรนแรงถงขนกระทบกระเทอนตอพฒนาการตางๆของเดก

ศรเรอน แกวกงวาล (2550: 10) ไดสรปถงการแนะน าจตวทยาเดกทมลกษณะพเศษไว

วาค าวา “พเศษ” แปลมาจากค าวา “Exceptionality” มความหมายวา ความเบยงเบนดาน

พฒนาการและพฤตกรรมจากเกณฑปกตอยางมาก และอยางชดเจนทงทางบวกและลบ และม

ความตอเนองยาวนาน ความเบยงเบนนน มในทกมตของพฒนาการ ความพเศษไมไดหมาย

เฉพาะพฒนาการในวยเดกเทานน แตหมายถงพฒนาการในวยผใหญดวย

กรองทอง จลรชนกร (2554: 14) ไดกลาวถง เดกทมความตองการพเศษ ไววา เดกท

ไมอาจพฒนาความสามารถไดเทาทควร จากการเรยนการสอนตามปกต ทงนเนองจากสภาพ

ความบกพรองหรอความแตกตางทางกาย สตปญญาและอารมณ และรวมถงเดกทม

ความสามารถพเศษอกดวย

ดงนนจงสรปวาเดกทมความตองการพเศษ หมายถง เดกทมพฤตกรรมเบยงเบน

แตกตาง ไปจากเพอนวยเดยวกน หรอผดปกตไปจากเดกปกตอยางมาก และชดเจน

ทงทางบวกและทางลบ และมความตองการทางการศกษา แตกตางไปจากเดกปกต การให

การศกษาส าหรบเดกเหลาน จงควรมลกษณะแตกตางไปจากปกตในดานเนอหา วธการและ

การประเมนผล

180

ประเภทของเดกทมความตองการพเศษ

จากการศกษาเอกสารจากนกวชาการประกอบดวย ลกขณา สรวฒน (2557:133-

145) ศรเรอน แกวกงวาล (2550: 49-384) วงพกตร ภพนธศร (2543: 19-32) และ ผดง

อารยะวญญ (2544: 21-30) ทไดใหความรความเขาใจเกยวกบประเภทของเดกพเศษ ซงมการ

จ าแนกไวแตกตางกนไป ตามวตถประสงคและลกษณะการจดบรการเพอใหความชวยเหลอ

ตามความเหมาะสม สรปไดดงตอไปน

International Classification of Functioning, Disabilities and Health ขององคการ

อนามยโลก (WHO) ไดจดแบงเดกทมความตองการพเศษหรอ เดกพการ ตามลกษณะตางๆ

แบงเปน 3 ประเภท ไดแก

1. แบงตามความบกพรองหรอสญเสยอวยวะ (Classification of Impairment)

ไดแก ความบกพรองทางสตปญญา จตใจ ภาษาและการสอความหมาย การไดยน

การมองเหน และความบกพรองของอวยวะตางๆ เชน ระบบประสาทสมผส กระดก หวใจ

เปนตน

2. แบงตามการไรความสามารถหรอสญเสยสมรรถภาพ (Classification of

Disabilities) ไดแก การไรความสามารถดานอปนสยและพฤตกรรม การสอความหมาย

การเคลอนไหว และการดแลตนเอง เปนตน

3. แบงตามการเสยเปรยบหรอความดอยโอกาสในสงคม (Classification of

Handicap) ไดแก การเสยเปรยบดานรางกาย ตองพงพงผอน ดานสงคม สภาพเศรษฐกจ

รวมถงการรกษาพยาบาลดวย เปนตน

ส าหรบประเทศไทยตาม “ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ก าหนดประเภทและ

หลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552” ไดแบงเดกกลมนออกเปน 9 ประเภท

ไดแก

1. บคคลทมความบกพรองทางการมองเหน

2. บคคลทมความบกพรองทางการไดยน

3. บคคลทมความบกพรองทางสตปญญา

4. บคคลทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว หรอสขภาพ

181

5. บคคลทมปญหาทางการเรยนร

6. บคคลทมความบกพรองทางการพดและ ภาษา

7. บคคลทมปญหาทางพฤตกรรม หรอ อารมณ

8. บคคลออทสตก

9. บคคลพการซ าซอน

ดงนนจากขอมลขององคการอนามยโลก และประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง

ก าหนดประเภทและหลกเกณฑของคนพการทางการศกษา พ.ศ. 2552 เมอน ามาจดกลมเดกท

มความตองการพเศษแบงเปน 3 กลมใหญ ไดแก

1. เดกปญญาเลศ หรอเดกทมความสามารถพเศษ (Gifted or Talented Child)

เปน เดกทมพฒนาการแตกตางจากเดกปกตทวไป โดยพบวาเดกปญญาเลศ หมายถง เดกทม

ความฉลาด หรอระดบสตปญญา (IQ) สงกวาเกณฑปกตคอ มากกวา 130 ขนไป รวมกบการม

ความคดรเรมสรางสรรค (Creativity) และความสามารถในการท างานไดส าเรจ (Task

Commitment) รวมดวย ในขณะทเดกทมความสามารถพเศษ หมายถง เดกท มความสามารถ

พเศษเฉพาะดานทสงกวาเดกอนในวยเดยวกน หรอดงท อษณย อนรทธวงศ (2555: 94) ได

กลาวถง ค านยามแรกทหนวยงานระดบสงของประเทศไทยระบเกยวกบผทมความสามารถ

พเศษคอค านยามของคณะอนกรรมการแผนพฒนาการศกษาส าหรบผมปญญาเลศและม

ความสามารถพเศษส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545) ซงไดใหความหมาย

ของเดกและเยาวชนทมความสามารถพเศษ ไววา หมายถง เดกทแสดงออกซงความสามารถ

อนโดดเดนดานใดดานหนง หรอหลายดาน ในดานสตปญญา ความคดสรางสรรค การใชภาษา

การเปนผน า การสรางงานทางดานทศนศลป และศลปะการแสดง ความสามารถทางดนตร

ความสามารถทางกฬา และความสามารถทางวชาการในสาขาใดสาขาหนงหรอหลายสาขา

อยางเปนทประจกษ เมอเปรยบเทยบกบเดกอนทมอายระดบเดยวกนสภาพแวดลอมเดยวกน

ในปจจบนโรงเรยนตางๆใหความส าคญกบการจดการศกษาส าหรบเดกปญญาเลศและ

เดกทมความสามารถพเศษ และไดจดหลกสตรพเศษตางๆทเหมาะสมกบเดกเหลาน เพอทจะ

ไดพฒนาศกยภาพตางๆของเดกใหดยงขน ส าหรบโรงเรยนทน ารองเกยวกบเดกทม

ความสามารถพเศษ ไดแก โรงเรยนผไทอดมศกษา กรงเทพมหานคร เปนตน

182

2. เดกทมความบกพรองในดานตางๆ เดกกลมนมกเรยนรชา และมพฒนาการ

ลาชา กวาเดกปกตในวยเดยวกน จ าเปนตองใหความชวยเหลอเปนพเศษตามความจ าเปนของ

แตละบคคล เพอชวยใหเดกสามารถเจรญเตบโตและพฒนาศกยภาพตอไปได สามารถแบงเดก

กลมน ออกเปน 9 ประเภท ตามประกาศของกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2552 ดงน

2.1 เดกทมความบกพรองทางการมองเหน (Visual Impairment) ซงอาจม

ความรนแรง แตกตางกนไป ตงแตตาบอด คอไมสามารถมองเหนไดเลย หรอมความชดของ

สายตาเมอแกไขแลวอย ในระดบ 6/60 หรอ 20/200 และเดกทมสายตาเลอนลาง คอสามารถ

มองเหนไดบางแตไมเทาเดกปกตโดยมความชดของสายตาเมอแกไขแลว อยใน ระดบ 6/18

หรอ 20/70 สาเหตอาจเกดจากความผดปกตของดวงตาเอง หรอเกดจากการเจบปวย

อบตเหตตางๆ ทท า ใหเกดอนตรายตอดวงตาในภายหลง เดกอาจแสดงอาการไดหลากหลาย

เชน ปวดศรษะ เคองตา ขยตาบอยๆ เพงอานหนงสอใกลๆ มปญหาในการแยกตวอกษรหรอ

รปทรง เหมอลอย ไมมสมาธ ไมสนใจเรยน เดนซมซาม ชนวตถบอยๆ เปนตน

2.2 เดกทมความบกพรองทางการไดยน (Hearing Impairment) ไดแก เดกท

มการสญเสยการไดยนตงแตระดบหตง (26-89 เดซเบล) จนถงระดบหหนวก (90 เดซเบล)

โดยอาจเปนการสญเสยตงแตก าเนด หรอเกดในภายหลงกได สาเหตอาจเกดจากพนธกรรม

การตดเชอในระหวางตงครรภหรอหลงคลอด เชน มารดาตดเชอหดเยอรมนระหวางตงครรภ

การตดเชอเยอหมสมองอกเสบในเดก ฯลฯ หรอการไดรบยาหรอ สารพษบางชนด อบตเหตของ

ศรษะหรอห การอยในสภาพแวดลอมทมเสยงดงมากๆ เปนตน เดกอาจแสดงอาการ เชน

ไมตอบสนองเมอเรยก พดไมชดหรอมเสยงแปลกผดปกต มกแสดงทาทาง มากกวาพด

ไมสามารถท าตามสงได ในบางรายอาจมพฤตกรรมซนและสมาธสนไดเชนกน

2.3 เดกทมความบกพรองทางสตปญญา (Intellectual Disabilities) ไดแก

เดกทมระดบเชาวนปญญาต ากวาเกณฑเฉลย และมพฤตกรรมการปรบตนบกพรองตงแต 2

ดานขนไป จากทงหมด 10 ดาน โดยมอาการแสดงกอนอาย18 ป พฤตกรรมการปรบตน

หมายถง การปฏบตตนในชวตประจ าวนทวไป ซงท าใหบคคลนนสามารถด ารงชวตไดดวย

ตนเองในสงคม ไดแก การสอความหมาย การดแลตนเอง การด ารงชวตในบาน ทกษะสงคม

และการปฏสมพนธกบผอน การใชแหลงทรพยากรในชมชน การควบคมตนเอง การน าความร

183

มาใชในชวตประจ าวน การใชเวลาวาง การท างาน และการมสขอนามยและความปลอดภย

เบองตน สามารถจ าแนกภาวะบกพรองทางสตปญญาออกเปน 4 ระดบ ดงน

2.3.1 บกพรองระดบเลกนอย (Mild) มระดบเชาวนปญญา (IQ) ระหวาง

50-70 ซงเดกกลมน สามารถเรยนในระดบประถมศกษา และสามารถฝกงานหรออาชพงายๆ

ได

2.3.2 บกพรองระดบปานกลาง (Moderate) ม ระดบเชาวนปญญา (IQ)

ระหวาง 35-49 ซงเดก กลมนสามารถฝกอบรมทกษะเบองตนทจ าเปนตองใชในการด ารงชวต

หรอสามารถฝกงานงายๆ ทไมมความซบซอนได

2.3.3 บกพรองระดบรนแรง (Severe) มระดบเชาวนปญญา (IQ) ระหวาง

20-34 เดกกลมนไมสามารถเรยนไดแตสามารถฝกทกษะการชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวน

เบองตนงายๆ ได

2.3.4 บกพรองระดบรนแรงมาก (Profound) มระดบเชาวนปญญา (IQ)

ต ากวา 20 เปนเดกกลมทฝกฝนทกษะตางๆ ไดยาก จ าเปนตองไดรบการดแลชวยเหลอในการ

ด ารงชวตประจ าวนเปนอยางมาก

สาเหตของภาวะบกพรองทางสตปญญา มกจะเกดจากปจจยตางๆ มากกวาหนงอยาง

รวมกน ทงทางดานชวภาพ (Biological Factors)และจตสงคม (Psychosocial Factors) และพบวา

ประมาณ รอยละ 50 ของภาวะบกพรองทางสตปญญาไมทราบสาเหตชดเจน ส าหรบสาเหตท

พบอาจเกดขนไดในระยะตางๆ ตงแตกอนคลอด ระหวางคลอด และหลงคลอด เชน ความ

ผดปกตทางพนธกรรม และการสรางระบบประสาทสวนกลาง การตดเชอ การไดรบสารพษ

การขาดออกซเจนในระหวางการคลอด เปนตน ลกษณะทางคลนกของเดกทน ามาพบแพทยได

บอย คอ ปญหาพฒนาการชาโดยเฉพาะ เดกทมความบกพรองในระดบรนแรงจะพบวาม

พฒนาการชาทกดานในชวง 2 ปแรก สวนกลมทบกพรองเลกนอย อาจพบพฒนาการชาเมอ

อาย ประมาณ 3-4 ปหรอเมอเขาโรงเรยน ซงนอกจากจะพบวาเดกมปญหาการเรยนแลวใน

บางรายอาจมปญหาพฤตกรรม เชน ซน สมาธสน กาวราว รนแรง หรอพฤตกรรมกระตน

ตวเอง เปนตน และในบางรายทมสาเหตจากโรคพนธกรรม อาจเหนลกษณะผดปกตทาง

184

หนาตาหรอรางกายรวมดวย เชน กลมอาการดาวน (Down Syndrome) กลมอาการโครโมโซม

เอกซเปราะ (Fragile X Syndrome), Prader-Willi Syndrome เปนตน

2.4 เดกทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหวหรอสขภาพ

(Physical and Health Impairment) แบงเปน 2 ประเภท ดงน

2.4.1 เดกทมความบกพรองทางรางกาย หรอการเคลอนไหว ไดแก เดกทม

อวยวะไมสมสวนหรอขาดหายไป กระดกหรอ กลามเนอผดปกตมอปสรรคในการเคลอนไหว

ซงอาจมสาเหตจากโรคทางระบบประสาท โรคของระบบกลามเนอและกระดก ความผดปกต

แตก าเนด อบตเหต และโรคตดเชอ ตวอยางเชน โรคสมองพการ (Cerebral Palsy)

โรคกลามเนอลบออนแรง (Muscular Dystrophy) โรคกระดกออน (Osteogenesis Imperfecta)

พการแขนขาดวนแตก าเนด หรอจากอบตเหต (Limb Deficiency) โรคโปลโอ (Poliomyelitis)

เปนตน

2.4.2 เดกทมความบกพรองทางสขภาพ ไดแก เดกทมความเจบปวยเรอรง

หรอมโรคประจ าตว ซงจ าเปนตองไดรบการรกษาอยางตอเนอง และเปนอปสรรคตอการศกษา

จ าเปนตองไดรบการชวยเหลอทางการศกษา ตวอยาง เชน โรคมะเรง โรคหวใจ โรคลมชก

เปนตน

2.5 เดกทมความบกพรองทางการเรยนร (Learning Disabilities) หรอเดก

แอลด (LD) ไดแก เดกทมความผดปกต ในการท างานของสมองบางสวนซงเกยวของกบ

กระบวนการเรยนร สงผลใหเกดความบกพรองในการเรยน เฉพาะความสามารถดานใดดาน

หนงหรอหลายดานรวมกน คอ การอาน การเขยนสะกดค าและการค านวณ โดยความบกพรอง

ทางการเรยนน ไมไดเกดจากภาวะสตปญญาบกพรอง ปญหาการไดยน ปญหาสายตา หรอ

การขาดโอกาสไดรบการศกษาอยางเหมาะสม

ตามเกณฑการวนจฉยของ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders,

5th edition (DSM-5) ไดก าหนดวา ความสามารถทางการเรยนในดานนนๆ ของเดก ทมความ

บกพรองทางการเรยนตองต ากวา เดกวยเดยวกนทมระดบเชาวนปญญาปกตอยางนอย 2 ชน

เรยน หรออยางนอย 2 เทาของคาเบยงเบนมาตรฐาน (-2 standard deviation) ของคาเฉลย

ของเดกวยเดยวกนซงมสตปญญาใกลเคยงกน พบความชกในประเทศไทยและทวโลกประมาณ

185

รอยละ 6-10 สาเหตเกดจากปจจยหลายอยางรวมกนทงดานชวภาพ พนธกรรม และ

สงแวดลอม มการศกษาพบวาสมองบรเวณ Temporo Parietaloccipital Lobe มการท างาน

ผดปกตและพบวาโครโมโซมทเกยวของกบภาวะบกพรองทางการเรยน ไดแก โครโมโซมคท 1,

6, 15, 18 เปนตน ลกษณะอาการทพบ ไดแก อานค าผด อานไมคลอง ไมเขาใจสงทอาน

มความบกพรองในการฟงและแยกเสยง (Phonological Awareness) เขยนอกษรกลบดานซาย-

ขวา หรอเขยนกลบหวเขา-ออก เขยนสะกดค า ผดบอย เขยนชา คดเลข ไมคลอง ไมเขาใจ

โจทยเลข เปนตน

กลยา กอสวรรณ (2553: 45) ไดกลาวถงแนวทางหรอรปแบบการชวยเหลอเดกแอลด

(LD) ทส าคญไววา ครควรจดการศกษาทเหมาะสมส าหรบเดกเหลาน เพราะปญหาของเดก

แอลด (LD) สวนใหญเปนปญหาทางดานการเรยน ซงเกยวของกบความสามารถในดานตางๆ

ของเดก เชน การรคด สมาธความจ า กระบวนการรบร รวมไปถงทกษะทางสงคมและการ

ปรบตว ดงนน ครควรจะมเทคนคการสอนทเหมาะสม และมประสทธภาพทจะชวยใหเดกแอลด

(LD) สามารถเรยนรไดเชนเดยวกบเดกทวไป แนวทางในการสอนเดกแอลด (LD) ในปจจบน

เนนการสอนใหสามารถจดการก ากบและตรวจสอบพฤตกรรมตนเอง ซงจะเปนประโยชนแก

เดกเหลานเปนอยางมาก และสงทส าคญคอ ครจะตองมเจตคตทดตอเดก มความเชอวาเดก

เรยนได และเชอมนวาตนเองสามารถสอนเดกเหลานได

นอกจากน กลยา กอสวรรณ (2553: 40) ยงไดใหขอเสนอแนะในการสอนเดกแอลด

(LD) เพมเตมจากการสอนทวไปไดแก

1. การสอนใหเดกรจกจดระเบยบของอปกรณ และงานทไดรบมอบหมายใหเดก

เขยนหวขอเพอจดล าดบความส าคญของเรองทเรยนและสอนทกษะการเรยนร

2. การชวยใหเดกรจกคดวางแผนขนตอนตางๆ จนกระทงงานส าเรจ และสอนให

รจกใชค าถามมาชวยในการเรยน เชน การท างานเชนนตองใชเวลาเทาไหร งานชนนตองใช

อปกรณอะไรบางหากเขามค าถามเขาควรจะถามใคร เปนตน

3. ครควรมองขามขอผดพลาดเลกนอย เชน การสะกดค าผดหรอลายมอไมสวย

แตครควรเนนดานการถายทอดความคด และความพยายามท างานชนนนใหส าเรจมากกวา

186

คควรจดกจกรรมทใหเดกไดใชสมองซกขวาดวย เชน ศลปะ ละคร หรอดนตร เพอใหเดก

น าเสนอแนวคดมากกวาเนนการฝกฝนสมองซกซายเพยงอยางเดยว

4. เดกแอลด (LD) จ านวนมากมความคบของใจดานการเรยนคอควรใหการ

สนบสนนดานอารมณและจตใจเชนการใหก าลงใจเพอชวยใหเดกสามารถทนความรสกคบของ

ใจไปได

5. ครควรใหเวลาในการสอบมากกวานกเรยนคนอนหรอใชการสอบปากเปลา

เพอใหเดกทมปญหาดานการเขยน สามารถแสดงความรของเขาในวชานนๆได และขอสอบทให

เลอกตอบควรจดอยในแนวตง มากกวาตวเลอกทอยในแนวนอน เพราะเดกสามารถอานไดงาย

กวา

6. ครควรใชค าสงทงายและชดเจนพรอมทงใหนกเรยนรบทราบค าสงกอนทจะเรม

ลงมอท าทกครงเพอตรวจสอบวาเดกเขาใจค าสงนนหรอไม

7. ครควรสอนความรใหมทผสมผสานกบประสบการณเดมของนกเรยนเพอชวย

ใหเดกจ าและเขาใจไดงายขนรวมถงสามารถน าไปใชในชวตจรงได

8. อปกรณทครน ามาสอนตองใชประสาทสมผสทง 5 และครควรใหเดกทบทวน

สงทสอนไปดวยวธการใหมมากกวาใชแบบฝกหดเพยงอยางเดยว

9. สงทส าคญคอครจะตองรวมมอกบผปกครองในการพฒนาเดกแอลด (LD)

สถาบนราชานกล (2559: 15) ไดกลาวถงแนวทางการชวยเหลอ ไววา ในปจจบนเดก

แอลดหรอเดกทมปญหาการเรยนร ถอเปนกลมเดกทมความตองการพเศษในการจดการเรยน

การสอนทเหมาะสมดงน

1. โรงเรยน ควรมการชวยเหลอทางการศกษาโดยการมแผนการศกษาเฉพาะ

บคคล รวมถงการสอนเสรมดานการอาน การเขยน การค านวณ ในดานทเดกมความบกพรอง

2. ครอบครว ควรเลยงดตามปกต ไมใหสทธพเศษ พยายามหาจดเดนอนของเดก

มาสรางความภาคภมใจ มบคคลส าคญชอเสยงโดงดงมากมายทเปนแอลด อาทเชน โทมส

แอลวา เอดสน (ผประดษฐหลอดไฟ) พมพวง ดวงจนทร (แมจะอานหนงสอไมออก แตเธอก

สามารถจดจ าเนอเพลงมารองใหฟงได)

187

ดงนน ครควรใหการสงเกตความผดปกตของเดก และใหค าปรกษากบผปกครอง

ตลอดจนตรวจวนจฉยความผดปกตทางดานความบกพรองทางการเรยนรของเดกรวมไปถง

การจดการศกษาทเหมาะสมกบเดกแอลด (LD) ซงเพมเตมจากการสอนทวไป ทงนครจะตองให

ความสนใจและมเจตคตทดตอเดกมากกวาเดกปกตเปนพเศษ และตองมความเชอวา

เดกสามารถเรยนรได

2.6 เดกทมความบกพรองทางการพดและภาษา (Speech and Language

Disabilities) ไดแก เดกทมความบกพรองในการเปลงเสยงพด เชน เสยงผดปกต (พดไมชด

เสยงขนจมก) อตรา ความเรวและจงหวะการพดผดปกต (พดตดอาง พดรว) หรอเดกมความ

บกพรองในเรองความเขาใจหรอการใชภาษาพด การเขยน หรอระบบสญลกษณอนทใชในการ

ตดตอสอสาร เชน ความผดปกตทางการพดและภาษาทเกดจากพยาธสภาพของสมอง

(Dysphasia or Aphasia) ไมเขาใจ ค าถาม หรอเขาใจแตตอบไมได มค าศพทจ ากด พด สอสาร

แสดงความตองการไมได เปนตน สาเหตอาจเกดจากความผดปกตของอวยวะทเกยวของกบ

การพดและรบเสยง เชน หหนวก ปากแหวง เพดานโหว ฯลฯ ความผดปกตของสมองและระบบ

ประสาท ภาวะสตปญญาบกพรอง หรอการเรยนรภาษามาอยางไมถกตอง เปนตน

2.7 เดกทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ (Behavioral and Emotional

Problems) ไดแก เดกทมพฤตกรรมอารมณซงเบยงเบนไปจากปกตเปนอยางมาก และม

อาการตอเนองซงเปนผล จากความบกพรองหรอความผดปกตทางจตใจหรอ สมองในสวนของ

การรบรอารมณ หรอความคด เชน โรคสมาธสน (Attention Deficit Hyperactivity Disorder:

ADHD) โรคซมเศรา (Depressive Disorders) โรคจตเภท (Psychotic Disorders) เปนตน

แมวาเดกกลมนไมจดเปนเดกพการหรอเดกทมความบกพรอง แตจดเปนเดกทมความตองการ

พเศษซงสมควรไดรบความชวยเหลอทเหมาะสม ตามความตองการเฉพาะบคคลเชนเดยวกน

โรคสมาธสน (ADHD) เปนภาวะทพบบอย ในเดกในประเทศไทยและทวโลก เดกสมาธสนจะม

ความผดปกตของพฤตกรรมหลก 3 ดาน คอ อาการขาดสมาธ (Inattention) อาการซนอยไมนง

(Hyperactivity) และอาการหนหน พลนแลน (Impulsivity) ตามเกณฑการวนจฉยโรคสมาธสน

ของ DSM-5 อาการเหลานตองเกดขนเปนประจ าอยางตอเนองไมนอยกวา 6 เดอน และ

เกดขนในอยางนอย 2 สถานการณขนไป เชน มอาการทงทบานและโรงเรยน โดยอาการสวน

188

ใหญ เรมปรากฏตงแตกอนอาย 12 ปและท าใหเกดผลกระทบตอการเรยนและสงคมของเดก

อาการทผปกครองน าเดกมาปรกษาแพทย ไดแก ซน ยกยก อยไมนง เลนปนปายผาดโผน

พดมาก พดแทรกหรอพดโพลง อดทนรอคอยไมได วอกแวก ท างานตอเนองไมไดนาน ท างาน

ไมเสรจ ขาดความละเอยดรอบคอบ สะเพราไมมระเบยบ ขลม ท าของหายบอยๆ เปนตน

โรคสมาธสนมสาเหต จากปจจยตางๆ รวมกนทงปจจยทางพนธกรรม และปจจยทาง

สงแวดลอม ซงสงผลท าใหสมองท างานผดปกตโดยเฉพาะสมองสวนหนา (Frontal Lobe)

รวมถงบรเวณทเกยวของกบการบรหารจดการตางๆ (Executive Function) เชน การมสมาธการ

ควบคมพฤตกรรมตนเอง การท างานใหเปนระบบ การจดการเวลา เปนตน จากการศกษาตางๆ

พบวาม Gene หลายตวทอาจเปนสาเหตรวมกนทท าใหเกดโรคสมาธสน เชน Dopamine

Receptor D4 (DRD4) และ DAT1 Gene เปนตน และพบวามความเชอมโยงระหวางการสบบหร

และการดมแอลกอฮอลของหญงตงครรภกบการเกดโรคสมาธสนในบตร

นอกจากน พชรวรรณ เกตแกนจนทร (2541: 33-34) ไดกลาวถงเกณฑการพจารณา

ภาวะสมาธสน ซงคร ผปกครอง หรอผมสวนเกยวของควรตองศกษาและท าความเขาใจไวดงน

1. มเกณฑในการวนจฉยตามขอ 1.1 หรอขอ 1.2 ดงรายละเอยดตอไปน

1.1 พบลกษณะของสภาวะสมาธสนอยางนอย 6 ขอเปนเวลานานกวา

6 เดอนซงลกษณะดงกลาวผดไปจากพฒนาการปกต

สมาธสน

1.1.1 มความผดพลาดหรอความไมใสใจในรายละเอยดของงานเชน

งานทโรงเรยน การบาน หรอกจกรรมอนๆเกดขนอยเสมอ

1.1.2 ไมมสมาธทจะท างานหรอเลนไดนานนาน

1.1.3 ดเหมอนไมคอยยอมฟงเมอไมมใครพดดวย

1.1.4 มกไมท าตามค าแนะน าและไมสามารถท างานทโรงเรยน งาน

บาน ตลอดจนงานทมอบหมายใหส าเรจ ไดตามเปาหมาย โดยไมไดเกดจากความไมเขาใจ

ค าสงหรอพฤตกรรมตอตาน

1.1.5 มความยากล าบากในการจดการหรอจดระบบงานตางๆให

เรยบรอย

189

1.1.6 ไมชอบหรอมกหลบเลยงงานหรอกจกรรมทตองอาศยความ

ตงใจอยางตอเนองเชนงานทโรงเรยนหรอการบาน

1.1.7 ชอบท าของหายเชน ของเลน การบาน ดนสอ หนงสอ เปนตน

1.1.8 วอกแวกกบสงแวดลอมไดงาย

1.1.9 หลงลมบอยแมกระทงกจวตรประจ าวน

1.2 พบลกษณะของภาวะตนตวเกนปกตหรอลกษณะคนหนพลนแลนอยาง

นอย 6 ขอเปนเวลา 6 เดอนซงลกษณะดงกลาวผดไป จากพฒนาอาการปกต

ภาวะตนตว

1.2.1 มอหรอเทายกยกอยเสมอ หรอนงนงๆไมได

1.2.2 ลกจากทนงในหองเรยน หรอสถานทอนๆ โดยไมสมควรอยเสมอ

1.2.3 ชอบวงเลนหรอปนปายในสถานททไมสมควร

1.2.4 เลนเงยบๆไมเปน

1.2.5 ดเหมอนมความพรอมทจะท าอะไรไดอยตลอดเวลา หรอท าอะไร

ไมรจกเหนดเหนอย

1.2.6 พดมากจนเกนควร

ลกษณะหนหนพลนแลน

1.2.7 มกตอบค าถามกอนทจะท าจบ

1.2.8 รอไมเปน เชน ในการรอเขาแถวเลนเกม มกรอใหถงคราวตวเอง

ไมได

1.2.9 ชอบพดแทรกในขณะทคนอนก าลงพดหรอชอบขดจงหวะคนอน

เชนขณะเลนเกมเปนตน

2. อาการของภาวะสมาธสนหรอภาวะตนตวเกนปกตหรอลกษณะของทนพนธ

และเหลานเกดขนกอนอาย 7 ป

3. พฤตกรรมผดปกตเหลานเกดขนทงทบาน ทโรงเรยน ในสงคมชมชน

4. พฤตกรรมผดปกตเหลานท าใหเกดความบกพรองอยางชดเจนตอ การเรยน

การเขาสงคม หรออาชพการงาน

190

ดงนน คร ผปกครอง หรอผทมสวนเกยวของ ควรจะพจารณาถงเกณฑดงกลาวขางตน

อยางรอบคอบ เพอจะไดเปนการวนจฉยเบองตน กอนทจะน าสงนกจตวทยาหรอแพทยเพอ

ท าการวนจฉยเชงลกตอไป

นอกจากน สถาบนราชานกล (2559: 23-37) กลาวถง การชวยเหลอเดกสมาธสนใน

โรงเรยน ครสามารถชวยเหลอไดตามแนวทางทง 3 ดาน ไดแก การเรยน สงคม และพฤตกรรม

สรปดงตอไปน

1. การชวยเหลอดานการเรยน เดกสมาธสนควบคมตนเอง จดระเบยบให

ตนเองไดนอยหรอไมไดเหมอนกบเดกทวไป คณครควรชวยจดระเบยบการเรยนไมใหซบซอน

ซงสามารถท าไดดงน

1.1 การจดกจกรรมประจ าวน

1.1.1 กจกรรมในแตละวนตองมลกษณะคงท มตารางเรยนแนนอน

1.1.2 บอกเดกลวงหนา และเตอนความจ าทกครงกอนมการเปลยนแปลง

เชน เตอนกอนหมดชวโมงเรยน 5 นาทเมอหมดชวโมงเรยนเตอนเดกอกครงเพอเตรยมตวเรยน

ชวโมงตอไป

1.1.3 ท าปาย ขอความ สญลกษณ เพอชวยเตอนความจ าเดกในการท า

กจกรรมตางๆ เชน ใหเดกเขยนชอวนทตองใชหนงสอหรอสมดลงบนปก เพอจดตารางเรยนให

สะดวก

1.2 การจดสงแวดลอมใหเหมาะสมกบการเรยนรของเดก

1.2.1 การจดหองเรยน ควรจดชนเรยนทเหมาะสมกบเดก และควรม

ขนาดเลกทมเดกไมมากเกนไปเชน มประมาณ 20 คน สรางกฎระเบยบทชดเจน และมความ

สม าเสมอ คงเสนคงวาในการรกษากฎ ทบทวนขอตกลงบอยๆ เชน ไมสงเสยงดงในหองเรยน

สงการบานเปนท เปนตน จดหาทวางของหองเรยนในต าแหนงเดม เพอใหเดกจ างายวางใหเปน

ทเปนทางหลกเลยงการตกแตงหองเรยนดวยสสนสวยหร เพราะจะท าใหเดกสนใจสงเรานน

มากกวาสนใจการสอนของคร จดโตะเรยนใหเปนระเบยบ ใหมสงของบนโตะเรยนของเดกให

นอยทสด

191

1.2.2 การจดทนง ควรจดใหนงขางหนา หรอแถวกลาง เปนบรเวณทอย

ใกลครเพอจะไดดแลไดอยางใกลชด ไมอยใกลประตหรอหนาตางทมองเหนขางนอกหองเรยน

ไมใหเพอนทซกซนนงอยใกลๆ จดใหมเดกเรยบรอยนงขนาบขาง

1.3 จดการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบความสามารถและชวงความสนใจ

ของเดก

1.3.1 การเตรยมการสอน ควรเตรยมเอกสารทมตวอกษรขนาดใหญ

อานงาย พมพดวยสเขมมชองไฟกวาง งานทใหท าตองเหมาะสมกบความสนใจและ

ความสามารถของเดก เดกในหองอาจท างานทละ 20 ขอ แตเดกสมาธสนอาจใหท างานทละ 5

ขอ เมอท าเสรจ 5 ขอ กใหเดกเปลยนอรยาบถ การเปลยนอรยาบถเปนการปลดปลอย

พลงงานในทางสรางสรรค ชวยลดความเบอของเดก ท าใหเรยนไดนานขน เชน ชวยครเดนแจก

สมดใหเพอนในหอง ชวยลบกระดาน เปนตน เลอกกจกรรมการเรยนการสอนทตองใช

ประสาทรบรหลายดานทงดานการฟง การใชสายตาหรอการลงมอปฏบต ใชสอเปนรปภาพ

ประกอบ เพอใหเดกจบประเดนไดงาย

1.3.2 ระหวางการสอน ใหเขยนงานทเดกตองท าในชนเรยนใหชดเจนบน

กระดาน (กระดานขาวดกวากระดานด า) อยาเขยนจนแนนเตมกระดาน พยายามสงงานดวย

วาจาใหนอยทสด หากตองสงงานดวยวาจาใหเดกทบทวนค าสง ตรวจสมดงานของเดกเพอให

แนใจวาเดกจดงานไดครบถวน ใหเดกท างานตามเวลาทก าหนดให เมอครบเวลาทก าหนดแลว

งานยงไมเสรจคณครตองตรวจงาน ใชการสอนแบบตวตอตว เพอควบคมใหเดกมสมาธ

ยดหยนการเรยนการสอนใหเขากบความพรอมของเดก โดยเฉพาะในรายวชาหลกหรอวชาท

ยาก เชน คณตศาสตร ภาษาไทย ภาษาองกฤษ เปนตน ฝกใหเดกตรวจสอบทบทวนผลงาน

การจดบนทก ชวยใหเดกสนใจบทเรยน โดยใชสระบายค าส าคญ ขอความส าคญ วงรอบหรอต

กรอบขอความส าคญทครเนน ใชวธเตอนหรอเรยกใหเดกกลบมาสนใจบทเรยน โดยไมท าให

เดกเสยหนา เชน เคาะทโตะเดก หรอแตะไหลเดกเบาๆ ใหค าชมเชย หรอรางวลเลกๆ นอยๆ

เมอเดกปฏบตตวดหรอท าสงทเปนประโยชน สนบสนนจดเดนหรอขอดในตวเดกใหแสดง

ออกมา เพอใหเดกเกดความภาคภมใจในตนเอง หลกเลยงการใชวาจาต าหน ประจาน

192

ประณามทจะท าใหเดกรสกอบอาย และไมลงโทษเดกรนแรง เชน การต ใชวธการตดคะแนน

งดเวลาพก ท าเวร หรออยตอหลงเลกเรยน (เพอท างานทคางอยใหเสรจ) เมอเดกท าความผด

1.3.3 การมอบหมายงาน ครควรพดชาๆ ชดเจน กระชบ ครอบคลม

ไมใชค าสงคลมเครอประชดประชน บน ต าหนตเตยนจนเดกแยกไมถกวาครใหท าอะไร

และใหเดกพดทบทวนทครสงหรออธบายกอนลงมอท า เพอใหแนใจวาเขาใจในสงทครพด

ในกรณทเดกมสมาธสนมาก ควรแบงงานออกเปนขนตอนยอยๆ ใหเดกท าทละขน ไมมงเนน

คณภาพของงานเปนหลก แตพยายามเนนในเรองความรบผดชอบท างานใหเสรจ

1.4 การชวยเหลอดานทกษะเฉพาะในการเรยน

1.4.1 ทกษะในการอานหนงสอ คณครอาจเลอกหนงสอทเดกชอบมาให

เดกอานเสรม โดยหนงสอทอานไมจ าเปนตองเปนหนงสอเรยน อาจเปนหนงสอผจญภย

หนงสอสอบสวน หนงสอชวตสตว ชวประวต ประวตศาสตร หรอวทยาศาสตรกได จากนน

ควรพดคยถงสงทอานใหเลาเรอง หรอใหสรป

1.4.2 ทกษะการเขยนหนงสอ การฝกใหเขยนหนงสอบอยๆ จะท าให

สายตาและมอท างาน ประสานกนไดดขน เชน ฝกใหเขยนสงทอยในชวตประจ าวน

เขยนบรรยายความรสกตอพอแม เขยนแผนทคาดวาจะท าในชวงปดภาคเรยน

1.4.3 ทกษะการฟงและจบประเดน ฝกเดกใหสรปสงทไดยน ไดเหน

ไดลองท าตาม จะเปนรากฐานทดในการชวยฝกสมาธ

1.4.4 ทกษะในการวางแผนท างาน คณครควรฝกเดกใหเรยงล าดบงาน

ส าคญ กอน-หลง ตงสมาธกบงานและลงมอท า

1.4.5 การท าการบาน ครควรจดแบงการบานออกเปนสวนๆ เพอใหเดก

สามารถลงมอท าจนส าเรจไดในชวงเวลาสนๆ เมอเดกท างานเสรจเองบอยๆจะท าใหเดก

อารมณด พอใจในตนเอง สถานการณเชนน จะท าใหเดกมความพยายามในการท างานเพมขน

เรยงล าดบขอทงายไวขอแรกๆ เพอใหเดกเรมท าจากงานทงาย แลวเสรจเรว ไปสงานทซบซอน

ยงยากหรอมปญหาทตองใชเวลาแกนานขน ใหเดกเรมท างานทมความเรงดวน ทตองสงกอน

มอบหมายการบานใหฝกอานหนงสอและทบทวนบทเรยนจน ตดเปนนสย

193

1.4.6 เทคนคในการเรยน ควรสอนใหเดกใชเทคนคชวยจ า เชน การใช

แถบปากกาส การขดเสนใตขอความทส าคญ การยอประเดนส าคญ การจดสตรหรอค ายากๆ

ในสมดบนทก การหดคดเลขกลบไปกลบมา ฝกสอนเทคนคในการท าขอสอบ เชน ขอสอบทจบ

เวลา หรอมเวลาท าจ ากด ขอทท าไมไดใหขามไปกอน อยาลมวงหนาขอเพอกลบมาท าซ า หรอ

เพอไมใหวงสลบขอ เปนตน

1.5 ชวยเดกจดการเกยวกบเวลา เดกสมาธสนรเกยวกบเวลาวาตองท าสง

ใดบาง แตปญหาของเดกคอ “แบงเวลาไมเปน” การตงเวลาและการเตอนจงเปนสงทจ าเปน

ส าหรบเดก อยาคาดหวงใหเดกรจกเวลาเอง สงทคณครสามารถชวยไดคอ

1.5.1 เตอนใหเดกตรงตอเวลา โดยสงสญญาณเตอนเมอใกลถงเวลานด

หรอเวลาตองสงงาน และบอกเดกอกครงเมอถงเวลาสงงาน

1.5.2 ชวยเดกจดท าก าหนดเวลาหรอปฏทนงาน ท าลงกระดาษตดไวท

โตะเรยน กระเปา และหนาสมดของเดก

1.5.3 ใชนาฬกาเตอน โดยอาจใชนาฬการะบบสนสะเทอน เพอปองกน

การรบกวนเดกอน

1.5.4 ใหแรงเสรมทางบวก เชน ค าชม การสะสมดาวเพอแลกของรางวล

เปนตน เมอเดกสงงานตามเวลา

2. การพฒนาทกษะทางสงคมชวยเดกสมาธสนใหมเพอน

เดกสมาธสนจ านวนมากมปญหากบเพอน ชอบกลนแกลงหรอแหยเพอน บางคนอาจม

ลกษณะกาวราว ทงนเพราะเดกสมาธสนจะมอารมณเสยงาย และไมคดกอนทจะท า บางราย

อาจเรยกรองความสนใจแบบไมคอยเหมาะสม เชน ท าเปนตวตลกใหคนอนแหยเลน เปนตน

อกทงเดกยงมปญหาการแปลวธการสอสารทไมใชค าพด ท าใหเดกไมสามารถรบรอารมณของ

ผอนจากการไดเหนเฉพาะสหนาทาทาง และแววตาของคนทตนสมพนธดวยทงหมดนท าใหเดก

ไมสามารถรกษาความสมพนธกบเพอนไวไดนานพอ เดกอาจตอบโตเพอนแบบกาวราวเมอถก

ยว ความไมมสมาธ ไมรเวลาท าใหเดกปฏบตตามกฎเกณฑหรอกตกาตางๆ ไมได การเลนกบ

เพอนจงมปญหาและไมมใครอยากเลนดวย การฝกทกษะทางสงคมจะชวยใหเดกเขากบเพอน

ไดดขน รจกท างานรวมกบผอน ซงคณครสามารถชวยเหลอเดกไดดงน

194

2.1 คนหาวาปญหาการเขาสงคมกบเพอนอยทไหน โดยอาศยการสงเกต

การเลนของเดก ทกษะตางๆ ทเดกใชเวลาเขากลมกบเพอน ไดแก

2.1.1 ทกษะในการสอสาร การเรมตนเลนดวยการรบฟงกตกาการ

ซกถามขอสงสย การสรางค าถามทเหมาะสม การชชวนใหเพอนๆ เลนตาม ค าพด และส าเนยง

ทใชพด

2.1.2 ความสามารถในการเลน ควรสงเกตวาเดกเลนในสงทเพอนๆเลน

ไดจรงหรอไม ในกฬาตางๆ เชน หมากรก หมากฮอส ปงปอง บาสเกตบอล ฟตบอล เปนตน

2.1.3 ทกษะในการอยรวมกบผอน ความสามารถเลนตามเพอนหรอน า

เพอนได รจกเออเฟอ รจกขอโทษ ขอบใจ และการแสดงน าใจ เคารพในกตกา เขาใจความรสก

ของคนอน ไวตอความรสกของคนรอบขาง

2.2 จดโอกาสและหาแบบฝกหดใหเดกไดฝกฝนทกษะ ควรหากจกรรมให

เดกไดท าเปนคหรอเปนกลม โดยกจกรรมเหลานนตองมระเบยบกฎเกณฑ และขนตอนทชดเจน

โดยครชวยควบคม

2.3 แบบอยางทดครสามารถเปนแบบอยางทดในการตดตอสมพนธกบผอน

ทงการแสดงทาทาง ค าพด การฟง การใหความชวยเหลอผอน การแบงปน การขอความ

ชวยเหลอ การกลาวค าขอโทษ หรอขอบคณ

2.4 จดเพอนชวยดแลเดกสมาธสนครควรจดเพอนทเดกสนทหรอเพอนท

อาสาชวยดแล คอยเตอนเมอเดกไมมสมาธชวยสอนการบานโดยอาจจดเปนค หรอจดเปนกลม

เพอนรวมดแลเหลานควรเปนคนทเดกชอบพอ เขาอกเขาใจกนและท าอะไรดวยกนได ทงนคร

ควรชวยตดตามปญหาตางๆ ทอาจเกดกบเพอนผชวยดแลเดกได

3. การปรบพฤตกรรม

กอนทจะกลาวถงการปรบพฤตกรรม คณครควรหาทางปองกนไมใหปญหาเกดขน ซง

ท าได เชน บอกเดกใหชดเจนวาเราตองการใหท าอะไร สอนใหเดกทราบวาพฤตกรรมใดเปนท

ตองการ พฤตกรรมใดไมเปนทตองการก าหนดกจวตรประจ าวนใหเปนขนตอนปฏบตกบเดก

อยางคงเสนคงวา สม าเสมอปฏบตตนใหเปนแบบอยางแกเดกปฏบตกบเดกดวยความยตธรรม

เขาใจปญหา ความตองการ และความสามารถของเดกใชความอดทนกบปญหาพฤตกรรมของ

195

เดกบางครงตองยดหยนบางคอยใหค าแนะน า ชวยเหลอเดกเมอจ าเปน ตอไปนเปนเทคนคการ

ปรบพฤตกรรม

3.1 การก าหนดกฎระเบยบหรอค าสง คณครก าหนดขอปฏบตท งายๆ สนๆ

เชน เตรยมพรอมทจะเรยนหนงสอ ท าตามทครสง ตาจองทหนากระดาษ ไมมองไปทางอน เอา

มอวางไวแนบล าตว ท างานเงยบๆ ท างานใหสะอาด เรยบรอย

3.2 การใหแรงเสรมทางบวก คณครควรเปลยนจากการ “จบผด”มาเปน

“จบถก” เชน ชนชมเมอเดกมพฤตกรรมทพงประสงค “ครชอบมากทหนยกมอขน กอนถามคร”

“ดมากทหนยนเขาแถวเงยบๆ ไมคยกน” ใหสทธพเศษเมอเดกมพฤตกรรมทดเชน มอบให

ควบคมแถวใหเกบสมดงานจากเพอนนกเรยนรางวลไมจ าเปนตองเปนรางวลชนใหญ อาจเปน

ค าชมเชย รางวลเลกๆ นอยๆ ตวอยางแรงเสรม เชน ใหเลนเกมทชอบ ใหเวลาในการฟงเพลง

โดยใชหฟง ใหเลนดนน ามน ตดกระดาษ ใหเลอกการบานเอง ใหกลบบานเรวขน

3.3 การสะสมเบยรางวล การสะสมคปองทเขยนมลคาไว เมอครบมลคาท

ก าหนดไวกใหเลอกท ากจกรรมทชอบได 1 อยาง หากเดกมพฤตกรรมทด คณครอาจน าลกแกว

มาใสโถใสไว เมอโถเตมกจดงานเลยงเลกๆ ในหองเรยน

3.4 การใชบตรส เพอควบคมพฤตกรรมเดกทงหองเรยน

คณครตดแผนปายไวหนาหองเรยน บนแผนปายจะมชอของเดก พรอมบตรส

เรมเรยนตอนเชาทกคนจะมปายมชมพ หากเดกมพฤตกรรมไมเหมาะสมกใหบตรสเขยวแตไมม

การลงโทษ หากยงมพฤตกรรมทไมเหมาะสมเดกจะใหบตรสเหลองพรอมกบงดการเขารวม

กจกรรม 5 นาท หากยงมพฤตกรรมทไมเหมาะสมอกใหงดการเขารวมกจกรรม 10 นาท

แลวเปลยนบตรเปนสแดง หมายความวาตองรายงานผอ านวยการ หรอแจงผปกครอง

3.5 การใชบตรตวเลข เปนบตรขนาดเทาฝามอ มตวเลข 1-5

5 หมายถง ประพฤตตวดมาก เปนเดกดของคร

4 หมายถง วนนประพฤตด

3 หมายถง พอใช ไมสรางปญหา

2 หมายถง วนนคอนขางมปญหา ไมเปนเดกดเทาทควร จ าเปนตอง

ปรบปรงตนเอง

196

1 หมายถง วนนแยมาก ไมนารกเลย คราวหนาตองแกตวใหม ใหเดก

ถอบตรนกลบบานดวย

3.6 การท าสญญา ในสญญาควรประกอบดวย 2 สวนใหญๆ คอ สญญาวา

จะท าพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน มาโรงเรยนสายไมสงงาน คยกนในหองเรยน เปนตน

สญญาในทางทดทเหมาะสม เชน ตงใจเรยน ควบคมอารมณตนเอง ตงใจฟงครสอน สงงาน

ตามก าหนดเวลา นงเรยนอยางเรยบรอย พดจาไพเราะคณครควรก าหนดรางวลทเดกจะไดรบ

เชน ไดเลนคอมพวเตอรตามล าพงนาน 10 นาท แตถาไมปฏบตจะไมไดไปทศนศกษากบเพอน

3.7 การฝกหายใจ เปนวธทจะสามารถชวยผอนคลายความเครยดใหแกเดก

ได ฝกใหเดกหายใจอยางถกตอง ใหนงในทาทสบาย หายใจเขาใหทองพอง หายใจออกใหทอง

แฟบ มสตอยกบลมหายใจ

3.8 ท ากจกรรมฝกสมาธ เชน ถอของทแตกงายไปสงใหผอนถอขนน าทมน า

ปรมโดยไมใหหก แสดงทาวายน าในอากาศ แสดงอาการลอยตวเมออยนอกโลก

3.9 การใชดนตร อาจใชดนตรประกอบกจกรรมกอนเรยน หรอหลงเลก

เรยน เชน“ถาไดยนเสยงรวกลองใหทกคนวงประจ าท”“ถาไดยนเสยงบรรเลงเพลงจบ ใหทกคน

คอยๆ เดน ยองเบาๆเขาทนงตนเอง”

2.8 เดกออทสตก หรอกลมอาการออทซม (Autistic or Autism

Spectrum Disorder) ไดแก เดกทมความผดปกตของพฒนาการทางระบบประสาท

(Neurodevelopmental Disorder) ซงสงผลใหเกดความบกพรองของพฒนาการและพฤตกรรม

3 ดาน ดงน

2.8.1 ดานความบกพรองของพฒนาการทางสงคม ไดแก ไมสบตาหรอ

สบตานอย ไมแสดงออกทางสหนาไมรจกการเลยนแบบ เลนสมมตไมเปน ขาดความสนใจใน

การสรางปฏสมพนธกบผอน หรอมปฏสมพนธกบผอนในลกษณะทผดปกต เชน ไมสนใจ

ความรสกผอน พดหรอมปฏสมพนธกบผอน เฉพาะในเรองทตนเองสนใจ เปนตน

2.8.2 ดานความบกพรองของพฒนาการทางภาษา ไดแก ไมพด หรอพด

ชา เชน ไมเลนเสยงรมฝปาก (Babble) เมออาย 12 เดอน ไมสามารถพดค าเดยวทมความหมาย

เมออาย 16 เดอน หรอไมสามารถพดเปนวลทม 2 ค า ตอกนเมออาย 24 เดอน เปนตน หรอไม

197

ตอบสนองเมอเรยกชอ ใชภาษาแปลกๆ ทผอนไมเขาใจ (Neologism) พดซ าค า (Echolalia) และ

มความบกพรองในการสอสาร โดยใชทาทางหรอสหนา (Non-verbal Language) เชน ไมชบอก

ความตองการ ไมแสดงอารมณรวม กบผอน เปนตน

2.8.3 ดานความผดปกตทางพฤตกรรมไดแก มพฤตกรรมแปลกๆซ า ๆ

(Repetitive or Stereotyped Behaviors) เชน หมนตว สะบดมอ เรยงของเปนเสนตรง สนใจวตถ

หมนๆ ชอบท า กจกรรมซ า ๆ ไมชอบการเปลยนแปลง อาจมความสนใจมาก เปนพเศษกบบาง

เรอง เชน ตวเลข รถยนตและสตวบางชนด เปนตน ในบางรายอาจมความผดปกตตอการ

กระตนทางประสาทสมผส (Sensory Integration Disorder) เชน ไวตอเสยงหรอสมผส เปนตน

ความผดปกตตางๆ เหลานตองเกดขน กอนเดกอาย 30 เดอน และอาจพบโรครวมอนๆ ไดบอย

เชน โรคสมาธสน ภาวะบกพรองทางสตปญญา โรคลมชก ฯลฯ ในปจจบนพบความชกของกลม

อาการออทซมเพมสงขนทวโลก โดยพบไดประมาณรอยละ 0.01-1.89 จากการศกษาตางๆ

พบวาสาเหตของกลมอาการออทซมเกดจากปจจยหลายอยางรวมกน ไดแก ปจจยทาง

พนธกรรม โดยพบวาอบตการณการเกดโรคนซ าในแฝดเหมอน (Monozygotic Twin) สงถงรอย

ละ 60-90 แตยงไมพบ Gene ทจ าเพาะเจาะจง ทเปนสาเหตของโรคน ส าหรบปจจยทาง

ชวภาพ เชน ความผดปกตของระบบสมองและประสาทในบางบรเวณ ไดแก Front parietal

Lobe, Prefrontal Cortex, Cerebellum ฯลฯ อยางไรกตาม จ าเปนตองมการศกษาเพมเตมเพอให

ทราบขอมลทชดเจนขน อนจะเปนประโยชนในการบ าบดรกษาเดกกลมนตอไป

2.9 เดกพการซ าซอน หมายถง เดกทมสภาพบกพรองทางอวยวะสวนใด

สวนหนงของรางกายมากกวา 1 อยางในบคคลเดยวกน ไดแก เดกทมสภาพความบกพรอง

หรอความพการมากกวาหนงประเภทในบคคลเดยวกน เชน เดกทมภาวะสตปญญาบกพรอง

รวมกบตาบอด เปนตน

สาเหตของความพการซ าซอนอาจมาจากความบกพรอง กอนคลอด ระหวางคลอด

หรอหลงคลอดได ซงสาเหตกอนคลอด อาจเปนความผดปกตของโครโมโซม มารดาปวยเปน

หดเยอรมน อาการขาดสารอาหารระหวางตงครรภ เปนตน อบตเหตระหวางคลอด รวมไปถง

การขาดออกซเจน สมองไดรบบาดเจบระหวางคลอด เปนตน สวนสาเหตหลงคลอดอาจรวม

ไปถงอบตเหตและการไดรบสารพษได การใหความชวยเหลอเดกทมความบกพรองซ าซอน

198

จะตองยดสภาพความบกพรองเปนเกณฑ ใหยดความบกพรองทรนแรงกวาเปนเกณฑ แลวก

ใหความชวยเหลอตามลกษณะความบกพรองนน

การเรยนรวมระหวางเดกทมความบกพรองซ าซอนกบเดกปกต จะเนนเปนการจด

กจกรรมหรอการจดการหลกสตรเฉพาะบคคล ทเนนการฟนฟสมรรถภาพของเดกเพราะเดก

บกพรองซ าซอน มกจะพการรนแรง จงควรเนนการฟนฟเดกใน 5 ประการคอ 1) เนนการ

ชวยเหลอตนเอง เชน รบประทานอาหารได แตงตวได 2) การสอสารกบผอนเชนการทกทาย

การบอกความตองการของตนเอง 3) การฝกใชกลามเนอมดใหญกลามเนอมดเลกซงจะชวยให

เดกมทกษะในการท ากจวตรประจ าวนไดเรวขน 4) การปรบปรงและสงเสรมพฤตกรรมทพง

ประสงคมงขจดหรอบรรเทาพฤตกรรมทไมพงประสงค 5) พฒนาการทางสงคมฝกใหสราง

ปฏสมพนธกบบคคลอนเพอใหอยรวมกบผอนได

3. เดกยากจนและดอยโอกาส ไดแก เดกทครอบครวหรอผเลยงดมฐานะ

ยากจน ขาดแคลนปจจยสทจ าเปนในการเจรญเตบโต และพฒนาการดานตางๆ ของเดก

รวมถงเดกทดอยโอกาสกลมอนๆ เชน เดกตางดาว เดกเรรอน เดกทถกเลยงดอยางไม

เหมาะสม ปลอยปละละเลย ทอดทงหรอถกทารณกรรม ฯลฯ เดกกลมนจดเปนเดกทมความ

ตองการพเศษ ซงควรไดรบการสงเคราะหและคมครองสวสดภาพ เพอใหสามารถเตบโตและ

พฒนาไดเตมศกยภาพ มสขภาพ และคณภาพชวตทดขน

ดงนนจงสรปวาประเภทของเดกทมความตองการพเศษจากขอมลขององคการ

อนามยโลกและประกาศกระทรวงศกษาธการสามารถแบงกลมเดกทมความตองการพเศษ

ออกเปน 3 กลมใหญ ไดแก เดกปญญาเลศหรอเดกทมความสามารถพเศษ เดกทมความ

บกพรองในดานตางๆ และเดกยากจนและดอยโอกาส ซงทง 3 กลมน คร ผปกครอง และผทม

สวนเกยวของควรใหความส าคญและรวมมอกนพฒนาศกยภาพทมของเดกใหด ารงชวต

อยในสงคมไดอยางมความสข และมคณภาพชวตทดขน

199

การคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดาทวไป

ในการคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดาทวไป มวธการคดแยกโดยใช

แบบคดกรอง ซงเปนแบบคดกรองทไดรบความนาเชอถอ หรอไดมาตรฐาน นอกจากนยงควร

ตองระมดระวงในการคดแยกเดกทมลกษณะพ เศษออกจากเดกธรรมดาทวไปดวย

ดงรายละเอยดสรปไดดงน (ศรเรอน แกวกงวาล .2550: 5)

การคดแยกเดกทมลกษณะพเศษโดยใชแบบคดกรอง มขนตอนและวธการสรป

ดงน

ขนตอนของการคดกรองและวนจฉยผเรยนทมความบกพรองทง 9 ประเภท

มเครองมอทใชในการคดกรอง 2 ประเภท ดงน

1. เครองมอของกระทรวง ใชคดกรองนกเรยนทมความบกพรองทง 9 ประเภท

มชอเครองมอวา “แบบการคดกรองบคคลทมความตองการพเศษทางการศกษา” มวธการดงน

1.1 คดกรองนกเรยนทสงสยหรอมแนวโนม นอกเหนอจากการคดกรอง

นกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร เปนการคดกรองทสงสย เมอคดกรองแลวใหสง

แพทยวนจฉย ซงไดแก 5 ประเภทของความพการ คอ บกพรองทางการเหน ทางการไดยน

ทางสตปญญา ทางรางกาย และออทสตก

1.2 สามารถใชคดกรองนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร (LD)

ทอายมากกวา 13 ป หรอชนมธยมศกษา

2. เครองมอของ KUS-SI ใชคดกรองนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนรทง

3 ดาน คอ การอาน การเขยน คดค านวณ /สมาธสน และออทสตก มชอเครองมอวา

“แบบคดกรองนกเรยนทมภาวะสมาธสน บกพรองทางการเรยนร และออทซม”

ขอควรระวงในการคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดาทวไป

ศรเรอน แกวกงวาล (2550: 5) กลาววา การคดแยกเดกพเศษออกจากเดกปกตไมวา

จะเปนเดกพเศษกลมใดๆกตาม ตองท าดวยความระมดระวง เพราะโดยความจรงแลวไมมใคร

ไมวาเดกหรอผใหญ จะมความปกตสมบรณแบบ (Absolute Normalcy) เกณฑกลางๆทเราตอง

ยดถอกคอ พฤตกรรมทบงชความเปนพเศษนนๆ ตองมความตอเนอง มความรนแรงเขมขน

กอใหเกดความเสยหายในการเจรญเตบโตทควรพฒนาไปตามวย จนท าใหเดกไมสามารถใช

200

ชวตตามปกตธรรมดาเหมอนเดกทวไปได และเดกตองไดรบการดแลรกษา ชวยเหลอ แกไข

ประคบประคอง ใหการศกษาเปนพเศษ มากยงกวาเดกปกตธรรมดาทวไป

นอกจากน ผดง อารยะวญญ (2544: 18-19) ยงกลาววา ในทางการศกษาพเศษเมอ

ทราบวาเดกทมปญหาเขามาในโรงเรยน มกจะมการทดสอบหลายอยางเพอใหทราบปญหา

และความตองการทางการศกษาของเดก หลงจากนนจะมการจดประเภทของเดก เชน เดกท

มความบกพรองทางสตปญญา เดกทมความบกพรองทางการไดยน เปนตน แตการจดกลม

เดกดงกลาว มทงขอดและขอเสย ดงตอไปน

ขอดคอ

1. ท าใหการจดสรรงบประมาณไวขนงบประมาณมกจดสรรตามประเภทเดก และ

ท าใหการสอสารระหวางบคลากรงายขนเมอระบวาเปนเดกประเภทใดกจะเปนทเขาใจกน

2. ท าใหเขาใจปญหาและความตองการของเดกเปนเบองตนและท าใหคนในสงคม

เกดความหวงใย สงสาร และอยากหาทางชวยเหลอ

3. การระบประเภทจะน าไปสวธการจดการศกษาใหกบเดกแตละประเภทรวมถง

การจดหลกสตรวธสอนการชวยเหลอบ าบดเดกแตละประเภทซงอาจจะใชกระบวนการท

แตกตางกน

ขอเสยคอ

1. ผปกครองบางคนอาจจะไมยอมรบเมอทางโรงเรยนแจงวาบตรของตนเปนเดก

ปญญาออนหรอเปนเดกพเศษ

2. การระบประเภทเดกอาจไมครอบคลมพฤตกรรมของเดกในทกดานเดกปญญา

ออนบางคนอาจมปญหาทางพฤตกรรมท าใหครสงสยวาท าไมไมจดใหเดกเปนเดกทมปญหา

ทางพฤตกรรมหรอเดกปญญาออนบางคนอาจจะมสมาธสน

3. การจดประเภทเดกเปนการตตราบาปใหกบเดกเดกอาจไดรบการขนานนามวา

เปนเดกปญญาออนตลอดไปในพฤตกรรมการเรยนจะปรบตวดขนกตามมการตตราเดกท าให

เดกทอแทหมดก าลงใจในการเรยน สญสนความเชอมนในตนเอง และสงผลท าใหเดกม

พฒนาการชาลง

201

การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ

ลกขณา สรวฒน (2557: 132- 133) ไดกลาวถงความรเกยวกบการจดการศกษา

ส าหรบเดกทมความตองการพเศษสรปไดดงน การศกษาพเศษ (Special Education) หมายถง

การใหบรการแกเดกทมความตองการพเศษทางการศกษาทแตกตางจากเดกปกตโดยมความ

ผดปกตทางรางกาย อารมณ พฤตกรรม หรอสตปญญา ซงตองการการดแลเปนพเศษเพอให

ไดเรยนรอยางเหมาะสมและไดรบประโยชนจากการศกษาอยางเตมทการจดการศกษาแกเดก

ของนจงตองใชเทคนควธการสอนทแตกตางไปจากเดกปกตมการจดเนอหาของหลกสตร

กจกรรมการเรยนการสอนอปกรณการสอนและวธการประเมนผลทเหมาะสมกบสภาพและ

ความสามารถของแตละบคคล มรปแบบการเรยนแบงได 3 ประเภท ดงน

1. รปแบบการเรยนในชนปกตตามเวลา เปนรปแบบการจดการศกษาพเศษ

ส าหรบเดกทมความบกพรองหรอผดปกตนอยมาก เดกพการสามารถเขาเรยนในชนเรยนปกต

ได รปแบบนเปนรปแบบทมขอจ ากดนอยทสด

2. รปแบบการเรยนรวม เปนรปแบบการศกษาพเศษส าหรบเดกทมความ

บกพรองหรอผดปกต แตอยในระดบทสามารถเรยนรวมกบเดกปกตได การจดการศกษา

พเศษในแบบน มงใหเดกพการไดรบการศกษาในสภาวะทมขอจ ากดอยนอยทสด เทาทแตละ

คนจะรบได

3. รปแบบเฉพาะความพการเปนรปแบบการจดการศกษาพเศษส าหรบเดกท

พการคอนขางมากม 4 ระดบ

3.1 รปแบบการเรยนการสอนในหองพเศษในโรงเรยนปกต

3.2 รปแบบการเรยนทโรงเรยนพเศษเฉพาะทาง

3.3 รปแบบการฟนฟสมรรถภาพในสถาบนเฉพาะทาง

3.4 การบ าบดในโรงพยาบาลและบาน

202

แผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

กองการศกษาเพอคนพการ (2543) อางถงใน ลกขณา สรวฒน (2557:145-

148) กลาวถง แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ไววา กองการศกษาเพอคนพการได

จดท าคมอการจดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เพอใชส าหรบการจดการเรยนร

ใหแกผเรยนทมความตองการพเศษมเนอหาส าคญทเปนองคความร ไดแก ความหมายของ

แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) วตถประสงคในการใชแผนการจดการศกษาเฉพาะ

บคคล (IEP) การจดท าและขนตอนการท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) หลกการ

จดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) บรการส าหรบผเรยนทมความตองการพเศษ

ความชวยเหลออนๆทางการศกษาและประโยชนของแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

ดงรายละเอยดตอไปน

1. ความหมายของแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เปนแผนการศกษาทจดท า

ขนเปนลายลกษณอกษรส าหรบคนพการแตละคน ทไดรบการบงชวาเปนบคคลทมความ

บกพรองหรอพการเปนชวยเชอมสมพนธระหวางคนพการกบการศกษาพเศษทคนพการ

ตองการเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนการสอนทจดใหเฉพาะบคคล

2. วตถประสงคในการใชแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ม 2 ประการคอ

2.1 เนองจากแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ทเขยนเปนลายลกษณ

อกษรส าหรบคนพการคนใดคนหนง โดยคณะหรอทประชมใดกรณเปนแผนการศกษา

เฉพาะบคคล จงมขอมลในการจดคนพการเขารบการบรการการศกษา รวมถงการบรการท

เกยวของอนๆ

2.2 เนองจากแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เปนเครองมอในการ

จดการกบกระบวนการตรวจสอบและกระบวนการสอนทงหมด ดงนน IEP จงเปนสวนส าคญ

ของกระบวนการสอนทมสวนเกยวของกบวธประเมนการสอน

3. การจดท าและขนตอนการท าแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เพอประกนวา

การศกษาทจดใหกบคนพการหรอคนทมความบกพรองแตละคนนน เหมาะสมกบความ

ตองการพเศษทางการเรยนรของแตละคนนนหรอไม เมอมการก าหนดการใหบรการทางการ

ศกษาพเศษแผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) แลวนน ไดมการใหบรการดงกลาวจรง

203

และมการด าเนนการควบคมตดตามผลการใหบรการ สวนขนตอนการท าแผนการจดการศกษา

เฉพาะบคคล (IEP) จะด าเนนการตามล าดบตอไปน

3.1 แจงใหผเรยนทมความตองการพเศษทราบแลวมการทดสอบเบองตน

3.2 สงตอไปยงฝายทเกยวของเฉพาะประเภท

3.3 ขออนญาตผปกครองทดสอบเดกโดยละเอยด

3.4 แจงผลการทดสอบ

3.5 ประชมจดท าแผน

3.6 เรมใชแผน

3.7 ประเมนผล

3.8 ทบทวนแผน

4. หลกการจดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

4.1 จดท าใหคนพการทกประเภทเปนรายบคคล

4.2 มงพฒนาคนพการอยางเตมศกยภาพทกดาน

4.3 ทกฝายทเกยวของมสวนรวมในการจดท าแผน

4.4 ครอบคลมยดหยนและสอดคลองกบกฎหมายทเกยวของ

4.5 มการประเมนผลเปนระยะอยางตอเนองและสม าเสมอ

4.6 มขอมลใหสอดคลองกบความตองการและความจ าเปนของคนพการ

5. บรการส าหรบผเรยนทมความตองการพเศษ

5.1 การสอนเสรม

5.2 กายภาพบ าบด

5.3 กจกรรมบ าบด

5.4 แกไขการพด

5.5 ดนตรบ าบด

5.6 ศลปะบ าบด

5.7 การประเมนทางจตวทยาและทกษะทางอาชพ

204

6. ความชวยเหลออนๆ ทางการศกษา

6.1 การปรบเนอหาหลกสตรเทคนคการสอน

6.2 การประเมนส าหรบคนพการแตละบคคล

6.3 การจดอาสาสมคร

6.4 การแนะแนวครอบครว

6.5 การฝกอบรมทกษะดานอาชพ

7. จะท าเพอผลประโยชนตอผเรยนทมความตองการพเศษ ผทเกยวของ รวมทง

หนวยงานทเกยวของดงน

ประโยชนตอคนพการ

7.1 ไดรบความชวยเหลอสอดคลองกบความตองการทจ าเปน

7.2 ไดรบสงอ านวยความสะดวกดานสออปกรณตางๆบรการและความ

ชวยเหลอ

7.3 ไดรบการเรยนรและพฒนาตามศกยภาพของแตละบคคล

7.4 ไดมสวนรวมในการประเมนผลและปรบปรงการจดการศกษา

ประโยชนตอผปกครอง

7.5 ปรกษาและขอค าแนะน ากบผรบผดชอบเกยวกบคนพการแตละคนได

7.6 มสวนรวมและรบรการก าหนดเปาหมายในการจดท าแผนการ

ชวยเหลอ

7.7 สามารถขอรบซออปกรณสงอ านวยความสะดวกตางๆได

7.8 รเขาใจและสามารถมสวนรวมในการฝกและพฒนาการศกษาของ

บตรไดอยางถกตอง

7.9 ไดมสวนรวมในการประเมนผลและปรบปรงการจดการศกษาให

เหมาะสม

205

ประโยชนตอครผสอน

7.10 เปนขอมลในการศกษาและวเคราะหผเรยน

7.11 รขอบเขตความรบผดชอบของตนเอง

7.12 ท าแผนการสอนใหสอดคลองกบผเรยนไดมากขน

7.13 มสออปกรณสงอ านวยความสะดวกตามความเหมาะสม

7.14 ประเมนและรายงานความกาวหนาสอดคลองกบเปาหมาย

7.15 มสวนรวมในการประเมนผลและปรบปรงการจดการศกษา

ประโยชนตอสถานศกษาและผบรหาร

7.16 เปนขอมลในการจดผเรยนเขาเรยนในรปแบบและระดบทเหมาะสม

7.17 เปนขอมลในการวางแผนการบรหารจดการงบประมาณและการ

จดการเรยนการสอน

7.18 มสออปกรณสงอ านวยความสะดวกตางๆทสงเสรมการเรยน

7.19 เปนขอมลพฒนาผเรยนเปนฐานในการพฒนาหลกสตรและแนวทางใน

การจดการเรยนร

ดงนนจะเหนไดวา แผนการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) มความเหมาะสมเปนอยางมากท

จะจดใหกบเดกทมความตองการพเศษ เนองจากเดกเหลานมความพเศษแตกตางกนไป

ตามแตละบคคล การจดแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) จะท าใหคร ผปกครอง

ตลอดจนผทมสวนเกยวของกบเดกทมความตองการพเศษ เขาใจและรวมมอกนพฒนา

ศกยภาพของเดกเหลานใหผานพนอปสรรค และด าเนนชวตไดอยางมความสข

206

สรป

เดกทมความตองการพเศษ หมายถง เดกทมพฤตกรรมเบยงเบนแตกตาง ไปจากเพอน

วยเดยวกน หรอผดปกตไปจากเดกปกตอยางมาก และชดเจน ทงทางบวกและทางลบ และม

ความตองการทางการศกษา แตกตางไปจากเดกปกต การใหการศกษาส าหรบเดกเหลาน

จงควรมลกษณะแตกตางไปจากปกตในดานเนอหา วธการและการประเมนผล ส าหรบการจด

ประเภทของเดกทมความตองการพเศษจากขอมลขององคการอนามยโลกและประกาศ

กระทรวงศกษาธการสามารถแบงกลมเดกทมความตองการพเศษออกเปน 3 กลมใหญ

ไดแก เดกปญญาเลศหรอเดกทมความสามารถพเศษ เดกทมความบกพรองในดานตางๆ และ

เดกยากจนและดอยโอกาส ซงทง 3 กลมนครผปกครองและผทมสวนเกยวของควรให

ความส าคญและรวมมอกนพฒนาศกยภาพทมของเดกใหด ารงชวตอยในสงคมไดอยางม

ความสขและมคณภาพชวตทดขน ในการคดแยกเดกทมลกษณะพเศษออกจากเดกธรรมดา

ทวไป มวธการคดแยกโดยใชแบบคดกรอง ซงเปนแบบคดกรองทไดรบความนาเชอถอ หรอได

มาตรฐาน มเครองมอทใชในการคดกรอง 2 ประเภท คอ เครองมอของกระทรวง และ

เครองมอของ KUS-SI รปแบบในการจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษม 3

รปแบบ คอ 1)รปแบบการเรยนในชนปกตตามเวลา 2) รปแบบการเรยนรวม เปนรปแบบ

การศกษาพเศษส าหรบเดกทมความบกพรองหรอผดปกต แตอยในระดบทสามารถเรยน

รวมกบเดกปกตได การจดการศกษาพเศษในแบบน มงใหเดกพการไดรบการศกษาในสภาวะ

ทมขอจ ากดอยนอยทสด เทาทแตละคนจะรบได 3) รปแบบเฉพาะความพการเปนรปแบบการ

จดการศกษาพเศษส าหรบเดกทพการคอนขางมากม 4 ระดบ ไดแก การเรยนการสอนในหอง

พเศษในโรงเรยนปกต การเรยนทโรงเรยนพเศษเฉพาะทาง การฟนฟสมรรถภาพในสถาบน

เฉพาะทาง และ การบ าบดในโรงพยาบาลและบาน นอกจากน แผนการศกษาทจดท าขนเปน

ลายลกษณอกษรส าหรบคนพการแตละคน ทไดรบการบงชวาเปนบคคลทมความบกพรอง

หรอพการ เปนชวยเชอมสมพนธระหวางคนพการกบการศกษาพเศษทคนพการตองการเปน

สวนหนงของกระบวนการเรยนการสอนทจดใหเฉพาะบคคล เรยกวา แผนการศกษาเฉพาะ

บคคล (IEP)

207

ค าถามทายบท

1. จงอธบายความหมายของเดกทมความตองการพเศษ

2. เดกปกตแตกตางจากเดกทมความตองการพเศษอยางไรบาง

3. การแบงประเภทของเดกทมความตองการพเศษแบงไดเปนกประเภท

4. การคดแยกเดกทมความตองการพเศษออกจากเดกปกต สามารถท าไดอยางไรบาง

5. การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษเรยกวาอะไร มลกษณะเปน

อยางไร

208

เอกสารอางอง

กรองทอง จลรชนกร. (2554). การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษระดบ

ปฐมวย. กรงเทพฯ : บรษทแอคทฟ พรนท.

กลยา กอสวรรณ. (2553). การสอนเดกทมความบกพรองระดบนอย. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ผดง อารยะวญญ. (2541). การศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ. พมพครงท 3.

ม.ป.ท.

________. (2544). เดกทมปญหาในการเรยนร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : บรษท ร าไทย

เพรส จ ากด.

พชรวรรณ เกตแกนจนทร. (2541). เดกสมาธสน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : P.A ART &

PRINTING.

ลกขณา สรวฒน. (2557). จตวทยาส าหรบคร. กรงเทพฯ : โอ.เอส. พรนตง เฮาส.

ศรเรอน แกวกงวาล. (2550). จตวทยาเดกทมลกษณะพเศษ. พมพครงท 5. กรงเทพฯ :

หมอชาวบาน.

วาร ถระจ. (2545). การศกษาส าหรบเดกพเศษ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วงพกตร ภพนธศร. (2543). จตวทยาเดกพเศษ. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : ส านกพมพ

มหาวทยาลยรามค าแหง.

สถาบนราชานกล. (2559). เดกทมความตองการพเศษ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ :

บรษท บยอนด พบลสชง จ ากด.

________. (2558).เดกสมาธสน คมอคร. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : โรงพมพ ชมนมสหกรณ

การเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

สรางค โควตระกล. (2559). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 12. กรงเทพฯ : โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อษณย อนรทธวงศ. (2555). การเสาะหา/คดเลอกผทมความสามารถพเศษ. กรงเทพฯ :

อนทรณน.