107
Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları 1

Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

1

Page 2: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

2

Page 3: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Hedef ve Kazanımlar (1/3)

Bu sunumun sonunda öğrenciler;• Bilişim Teknolojisi Sınıfının tanımını yapabilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının fiziksel özelliklerini sayabilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarında aydınlatmanın nasıl olması gerektiğini söyleyebilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının rengi nasıl olması gerektiğini söyleyebilecek,• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının rengi nasıl olması gerektiğini söyleyebilecek,

3

Page 4: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Hedef ve Kazanımlar (2/3)

Bu sunumun sonunda öğrenciler;• BT Sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerini sayabilecek,• Geleneksel sınıf yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,• U tipi yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,• Küme yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,• BT sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerinin avantajlarını sayabilecek,

4

Page 5: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Hedef ve Kazanımlar (3/3)

Bu sunumun sonunda öğrenciler;• BT sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerinin dezavantajlarını sayabilecek,• Ergonominin tanımını yapabilecek,• Standart bir BT sınıfının özelliklerini öğrenebilecek,• BT Sınıflarının Teknolojik Özelliklerini söyleyebilecek,• BT Sınıflarının kullanımı hakkında bilgi sahibi olacak,• Bilgisayarın verimli kullanılmasında dikkat edilecek hususları söyleyebileceksiniz.

5

Page 6: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ön Bilgi (Sınıf Nedir?) (1/2)

• Sınıf, okul içerisinde eğitim öğretim etkinlikleriningerçekleştiği ortamdır.

• Öğretmen, sınıfta belirli süre içerisinde belirlenenamaçlara ulaşabilme amacı taşımaktadır. Bu amacaulaşabilmek için öğretmen yeterlikleri ile birlikte, sınıfortamının eğitim öğretim etkinliklerine uygundüzenlenmesi gerekmektedir.

6

Page 7: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ön Bilgi (Sınıf Nedir?) (2/2)

• İyi yapılandırılmış sınıf ortamı, öğrencilerin güdülenmesini kolaylaştırır.

• Fiziksel çevre, öğrenmenin çerçevesidir, öğrenmeyi destekler ya da engelleyebilir.

7

Page 8: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıfı Nedir? (1/2)

Türkiye’de ilköğretim ve ortaöğretim okullarında bilişim teknolojileri dersi öğretim programının uygulanması sürecinde yararlanılan temel öğrenme ve öğretme ortamı olarak kullanılan sınıflara “Bilişim Teknolojisi (BT) Sınıfı” denir.

Bilişim teknolojisi sınıfları bilgisayar laboratuarı ve bilgisayar sınıfı olarak da bilinmektedir.

8

Page 9: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıfı Nedir? (2/2)

BT sınıflarında bilişim teknolojisi araçlarıyla örgün eğitim çalışmaları kapsamında öğrencilere bilgisayar teknolojisi kullanımı öğretildiği gibi çeşitli dersler için bilgisayar destekli eğitim uygulamaları ve öğrencilerin ders dışı çalışma etkinlikleri gerçekleştirilir.

9

Page 10: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (1/14)

BT sınıfları ergonomi açısından incelendiğinde öğrenme ortamlarının fiziksel özellikleri:

• Boyut ve hacim • Aydınlatma,• Renklendirme,• Gürültü • Masa ve sandalye• Bağıl nem ve sıcaklık• Yerleşim şekilleri

olarak belirtilmiştir. (Cengizhan (2004), Tamer ve Koç (2010))

10

Page 11: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (2/14)

• Okullarda BT sınıflarının açılmasında ve BT sınıfı sayısının belirlenmesinde okul tipleri ve okullardaki öğrenci sayıları belirleyicidir.

• Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda BT sınıfı açılmasında ve BT sınıflarının büyüklüğüne karar verilmesinde kullanılan ölçütler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

11

Page 12: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Okul Tipi Öğrenci Sayısı

Bilgisayar Sayısı

BT Sınıfı Sayısı

A 400’den az 10+1 1

B 401-800 15+1 1

C 801-1200 20+1 1

D 1201-1600 15+1 2

E 1601-2000 20+1 2

F 2001-2500 15+1 3

G 2501’den fazla 20+1 3

(Dirisağlık, Kabakçı, 2007)

0kul Tipleri ve BT Sınıfları

12

Page 13: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (3/14)

Bilişim Teknolojisi sınıfları: • Öğrenciler• Öğretmen • Tahta veya akıllı tahta• Yansıtma araçları• Network cihazları• Bilgisayar donanımları• Elektrik sistemleri• Kablolama sistemleri• Masa ve sandalye oturma düzenleri • Kesintisiz güç kaynakları

gibi pek çok bileşenden oluşur. 13

Page 14: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (4/14)

• BT sınıflarının fiziksel olarak düzenlenmesi ve verimli kullanılması oldukça önemlidir.• Sınıf ortamı kalabalık olmamalı, uyumu kolaylaştırmalı, öğrencilere serbestçe hareket olanağı sağlamalıdır.

14

Page 15: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (5/14)

• Öğrenci başına düşen alan en az 1.5–2 m²,

• Hava hacmi en az 4 m³,

• Sınıfın yüksekliği en az 3 m,

• Toplam pencere yüzeyinin taban alanına oranını 1/5 olarak belirtilmiştir.

(Akgül & Yıldırım, 1995; Akal, 1997; Dan, 2000; Neufert, 1983).

• Hava hareketinin ise 150-510 mm/sn arasında olması gerekmektedir. Akgül ve Yıldırım (1995)

15

Page 16: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Örnek Laboratuvar

16

Page 17: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (6/14)

• Geniş pencereler gün ışığı kontrolunun sağlanmasında ve dış gürültünün önlenmesinde problemlere sebep olur. Bu sebeple, pencere boyutları minimum düzeyde tutulmalıdır.• Pencereler sınıf yerleşim düzeninin ön ya da arkasında değil yanında olmalıdır.

17

Page 18: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (7/14)

• Pencereler fazla ışığı kesebilecek şekilde yerleştirilmelidir. Pencerelerden gelen gün ışığı laboratuvarlarda yansıma ve kamaşma problemlerine sebep olacağından gölgeleme elemanları kullanılmalıdır. Jaluziler, yassı levhalardan (ahşap, alüminyum, plastik) meydana gelebilir.

18

Page 19: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Örnek Laboratuvarlar

19

Page 20: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (8/14)

• Çalışma ortamının rengimotivasyonu, yaratıcılığı, sosyal katılımın sağlanmasını, performansı vb. etkileyen bir faktördür. Bundan dolayı bilgisayar laboratuarlarında daha çok açık renkler (mavi, yeşil, bej, şampanya vb.) tercih edilmeli.• Parlamanın engellenmesi için mat ve doygun renkler seçilmelidir (Polat, 2007).

20

Page 21: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Örnek laboratuvar (1/2)

21

Page 22: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Örnek laboratuvar (2/2)

22

Page 23: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (9/14)

Aydınlatma

• Çok güçlü ışık, sınıfın ekrandan daha parlak olmasına neden olacağı için göz yorgunluğuna sebep olacak ve görsel algılamayı zorlaştıracaktır (Yücel, Vaizoğlu, & Güler, 2004).

23

Page 24: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (10/14)

Aydınlatma

• Aydınlatma için flüoresan ışığı kullanımı daha uygundur. (Cengizhan, 2004; Polat, 2007; Yücel vd., 2004)

• Sınıfın her tarafında aynı ışık şiddeti sağlanmalı, sınıf aydınlatması farklı düğmelerle kontrol edilebilir olmalıdır. (Başar, 2008)

24

Page 25: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (11/14)

Kabloların durumu

• Eğitim ortamlarında öğrencilerin güvenliğini sağlamakiçin gerekli tedbirlerin alınması koşuldur.• Bilgisayar laboratuarlarında önceden alınacaktedbirler arasında, kabloların boşta ve ortalıktaolmaması, elektrik priz ve panolarının öğrenciler içinulaşılamaz olması, bilgisayar kasalarının açılmayacakşekilde kapatılması vb. sayabiliriz (Cengizhan,2004).

25

Page 26: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (12/14)

Bağıl Nem ve Sıcaklık

• Sıcaklık için 18-23°C • Nem oranı %30-60

(ASHRAE, 1992)

26

Page 27: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (13/14)

Gürültü

• Ortamdaki yüksek gürültü düzeyi rahatsız edici, işitmeyi engelleyici, dikkat dağıtıcı, öğrenmeye olumsuz etki yapan, fiziksel ve ruhsal sağlığı bozucu bir değişkendir (Başar, 2008).• Eğitim ortamları için önerilen maksimum gürültü düzeyi 35 dB ile sınırlandırılmıştır (Çevre ve Orman Bakanlığı, 2008).

27

Page 28: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel Özellikleri (14/14)

Gürültü

• Eğitim ortamlarını gürültü kaynaklarından mümkün olduğunca arındırmak gerekir. Sınıf dışı gürültü kaynakları için kapı, pencere, duvar yalıtımı yapılmalıdır.

• Sınıf içerisinde ise genellikle bilgisayarların soğutucu fanları, regülatör, klima, projeksiyon gibi gürültü kaynakları bakımsızlık ve tozlanma nedeniyle gürültü yapmaktadırlar (Cengizhan, 2004).

28

Page 29: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Isparta Süleyman Demirel Üniversitesindeki üç bilgisayarlaboratuarının fiziksel özellikleri ergonomik kriterler açısından

uygunluğu gösteren araştırma

Laboratuarların Fiziksel ÖzellikleriÖnerilen

DeğerA Lab B Lab C Lab

Öğrenci başına düşen alan (m²) En az 1.5–2 2.31 1.84 2.50

Öğrenci başına düşen hava hacmi(m³)

En az 4 8.78 5.11 8.3

Tavan yüksekliği (m) En az 3 3.805 2.77 3.33

Pencere yüzeyi/ taban alanı 0.2 0.15 0.07 0.17

Aydınlatma aracı Flüoresan Flüoresan Flüoresan Flüoresan

Koruyucu (perde, jaluzi vb) Olmalı Var Var Var

Düğmelerle ışık kontrolü Olmalı Var Var Var

Elektrik tesisatı ve kablolarındurumu

Gizli Gizli Açıkta Gizli

Elektrik sigortalarına öğrencilerinulaşabilirliği Olmamalı Var Var Yok

29

Page 30: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Görüntüler

A Lab

B LabC Lab

30

Page 31: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Sınıflar için en iyi şekil dikdörtgen biçimdir.

Alan ve bilgisayar sayısı belirleyici olmaklabirlikte, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-öğretmen etkileşimi, güvenlik, projeksiyon, tahta gibi diğer sınıf öğelerini dikkate alarak yerleşimin planlanması ve uygulanması oldukça önemlidir.

BT Sınıflarının Yerleşim Özellikleri (1/2)

31

Page 32: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Yaygın olarak üç yerleşim düzeni kullanılmaktadır.Bunlar;

1. Klasik Sınıf Düzeni2. U Düzeni3. Küme Düzeni

Yerleşim düzeni oluşturulurken etkileşim,hareket alanı, yönetilebilirlilik, temizlik, güvenlik

ve fiziksel alan özellikleri dikkate alınmalıdır.

BT Sınıflarının Yerleşim Özellikleri (2/2)

32

Page 33: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (1/3)

Geleneksel yerleşimde bilgisayarlar yan yana ve arka

arkaya düz sıra şeklinde sıralanırlar.

33

Page 34: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Amerikadaki LCRP ögrenme merkezine ait birlaboratuvar. Önerilen masa tipi kullanılarak, klasik sıra

düzenine göre kurulmuş bir sınıf.

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (2/3)

34

Page 35: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Virginia Eyaletine ait Randolph Macon Koleji’n ait birbilgisayar sınıfı. Dikey olarak yerlestirilen monitörlerögrencinin görüş alanını tamamen engelliyor.

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (3/3)

35

Page 36: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (3/3)

Keiwa Koleji’nin bilgisyar laboratuvarı Shibata, Niigata, Japonya.

36

Page 37: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Avantajları

Eğitmenle en son sıradaki öğrenci arasındaki uzaklık U şekline oranla daha da kısalacağından egitmen en uzaktaki ögrenciyle bile rahatça iletişim kurabiliyor.

Ögrenciler bilgisayar ekranlarına ve eğitmene dönükolduğundan dersi kendi bilgisayarlarından da takipedebiliyor, eğitim esnasında öğrenci öğretmenle veöğretmen de öğrenciyle yüz yüze olabiliyor.

37

Page 38: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Dezavantajları (1/2)

Ögrencilerin ortak çalısmalarını yapabilecegi ayrı birmasa için alan bulunmamaktadır.

Egitmenin sıraların arasında dolaşarak ögrenciyi kontroletmesi zor olmaktadır.

Temizliği U düzenine göre daha zordur.

Altyapı düzenin görünmesi güvenliği ve fiziksel görünümü bozar.

38

Page 39: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Dezavantajları (2/2)

Öğrenci bilgisayar monitörlerinin yüzü öğretmenedönük olmadıgından öğretmen öğrencinin ne yaptığınıtakip edememektedir.

Bu problem, eğitmenin her öğrencinin monitörünükendi serverından hiç ayağa kalkmadan izleme imkanısağlayan yazılımlarla çözümlenebilir.

39

Page 40: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

U Tipi Yerleşim Düzeni (1/3)

Öğrenci bilgisayarları duvar kenarlarına yerleştirilir.

40

Page 41: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

U Tipi Yerleşim Düzeni (2/2)

Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda çoğunlukla BT sınıf kurulurken U yerleşim düzeninin tercih edildiğini görmekteyiz.

U düzeni, geleneksel düzen ve küme düzeni dışında daire, proje, karma yerleşim düzenleri gibi farklı isimlerde yerleşim düzenleri de oluşturtuğu görülmektedir.

41

Page 42: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Avantajları

Öğrenci monitörleri eğitmene dönük olduğundanögrencilerin yaptığı çalısmalar kontrol edilebilir.

Grup çalışmaları için sınıfın ortasında masa konabilecekkadar yeterli boş alan vardır.

Altyapı birimleri duvarda olacağından güvenlik ve estetik avantajdır.

42

Page 43: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Dezavantajları

Diğer tip sıra düzeniyle kıyaslandığında en sondakiöğrencinin öğretmene ve yazı tahtasına uzaklığı çok dahafazladır.

Öğrenciler eğitmenin sınıf önünde yaptığı her sunumdabilgisayar ekranlarından ayrılarak tahtaya dönmek zorundakalacaktır.

43

Page 44: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Laboratuvarda öğrencinin bilgisayar ekranındaneğitmene dönmek zorunda kalması ve anlatım esnasındauygulama yapma zorluğu görülmektedir.

California’daki Calimesa ilkokulu.

U Tipi Yerleşim Düzeni (3/3)

44

Page 45: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Küme Yerleşim Düzeni (1/2)

Bilgisayarlar sınıfa istasyonlar şeklinde yerleştirilir.

Grup1 Grup 2

Grup 3

45

Page 46: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Küme Yerleşim Düzeni (2/2)

Iredell-Statesville okulu

46

Page 47: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Avantajları

Grup ve takım çalışmalarına uygundur.

Her grup kendi içinde ve komşuları ile de etkileşim sağlar.

Sınıf boyutu yeterli ise hareket alanı sağlanmış olur.

47

Page 48: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Dezavantajları

Öğretmen öğrenci bilgisayarları ile çalışırken tahtayı ve sunumları görememesi önemli bir sınırlılıktır.

Temizliği zor, güvenliği risklidir.

48

Page 49: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (1/6)

Ergonomi kelimesi Yunanca’daki; iş anlamındaki “ergos” ve doğal yasalar anlamına gelen “nomas” sözcüklerindesaklıdır. Bu sözcüklerden meydana gelen “ergonomi” kavramı ilk kez 1949 yılında Oxford’da işin insana uyumusorunuyla ilgilenen uzmanlar ile yapılan toplantıdakullanılmıştır (Erkan, 1977).

49

Page 50: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (2/6)

50

Page 51: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (3/6)

Ergonomi insanın yapısal ve fonksiyonelözelliklerine, yetenek ve kısıtlarına ilişkin bilgiler bütünüolarak tanımlanmaktadır (Milli Prodüktivite Merkezi[MPM], 2009).

Ergonomi, insan ile işin birbirine en uygun biçimdeuydurulması amacı ile insan biyolojisi bilimlerinin teknikbilimlerle birlikte kullanılmasıdır.

51

Page 52: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ergonominin uğraş alanları asağıda sıralanmıştır.

1. İnsan özellikleri, duyular, fizik yapısı, akıl ve kapasitesınırları,

2. Çalısma koşulları (duruş ve hareketler, yorgunluk, gerilim, monotonluk, motivasyon)

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (4/6)

52

Page 53: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

3. İnsan makine ilişkisi (Gösterge-kontrol düzeni, boyutsorunları, mekanik sorunlar)

4. Çevresel koşullar(aydınlatma, gürültü, titreşim, sıcaklık, nem, havaakımı, toksin maddeler, buharlar, gazlar, radyasyon, düzenve temizlik, renk ve manzara)

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (5/6)

53

Page 54: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (6/6)

54

Page 55: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ergonominin Egitim Ortamları İçinÖnemi

Bilgisayar kullanımının giderek yaygınlaşması vedevletin de bilgisayarlı eğitime destek vermesi, bütçekaynaklarının büyük bir çoğunluğunu okullara bilgisayarlaboratuvarı kurulumuna ayırması ilebirlikte, bilgisayarların ögrenci sağlıgına etkileri kavramıda ön plana çıkmaktadır.

55

Page 56: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (3/5)

Bilgisayar kullanımı ile birlikte görülen başlıca sağlıksorunları; görme sorunları, kas-iskelet sistemine ilişkin sorunlar ve strese bağlı sorunlardır.

56

Page 57: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (2/4)

Mbaye ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, bilgisayarkullanıcılarında en sık görülen yakınmaların kas ve iskeletsistemi yakınmaları olduğu ve bu yakınmaların sırt, boyun ve omuz ağrısı şeklinde kendini gösterdiğini tespit etmiştir.

57

Page 58: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Özellikle egitimin tamamen bilgisayar ortamındayapıldığı bilgisayar bölümü ögrencileri için uzun süreliküçük ve tekrarlı el hareketleri , saglıksız fare kullanımısebebiyle kasların gerilmesi, stres ve gerginlik, yetersizergonomik koşullar, hatalı duruş, yetersiz dinlenmearalıkları, uygunsuz ortam koşulları bu tür rahatsızlıklarıbaşlatan faktörlerdir.

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (4/5)

58

Page 59: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ergonomik Kriterlere Uygun OlmayanOrtamların Yarattıgı Saglık Sorunları (4/4)

59

Page 60: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

60

Ergonomik Kriterlere Uymamaktan GelenSorunlar (5/5)

Page 61: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (1/9)

Masa genişliğinin en az 71 cm olması ve bilgisayar iledoküman için gerekli olan ek alanın da ilave edilmesigerektiği belirtilmiştir (OSHA, 1999).

Masa yüksekliği 65–75 cm olmalıdır. (Keleş, 2005)

61

Page 62: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (2/9)

Çalışma yüzeyi için ışığı yansıtmayacak niteliktekimat yüzeyler tercih edilmelidir.

Çalışma masası sağlam, titreşimlere ve sallanmayakarşı dayanıklı olmalıdır (Cengizhan, 2004; Keleşvd., 2005; Yücel vd., 2004).

62

Page 63: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (3/9)

Standartlara uygun masanın üstten görünüşü veölçüleri (ölçümler cm olarak alınmıstır).

63

Page 64: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (4/9)

Standartlara uygun masanın yandan görünüşü veölçüleri.

64

Page 65: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Ergonomik bir sandalyenin ölçüleri

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (5/9)

65

Page 66: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (6/9)

Öğrencinin çalışmasına kolaylık sağlaması içinsandalyenin hareket özelliği olmalı, yüksekliğiayarlanabilir ve ekseninde dönebilir olmalıdır.

Sandalyenin beş tekerlekli olması, hareket kolaylığısağlaması ve devrilmeye karşı direncini artırmasıaçısından önemlidir (Akgül & Yıldırım, 1995; Orhun, 2000; Özkan, 1988; Polat, 2007; Yücelvd., 2004).

66

Page 67: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (7/9)

Uygun sandalye derinliği 38–43 cm olmalıdır. (Polat, 2007)

Sandalye genişliği en az 51 cm olmaılıdır. (OSHA, 1999)

Sandalye yükseklik ayar aralığı 37–50 cm olmalıdır.(Oktav, Zelzele, Özcan & Özdemir,2003)

67

Page 68: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (8/9)

Sandalye ye oturulduğunda ayaklar yere ya da ayakdesteğine basmalıdır. (Akgül & Yıldırım, 1995; Keleşvd., 2005; MPM, 2009; Oktav vd., 2003; Yücelvd., 2004).

68

Page 69: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Sandalye yüksekliğinin ayarlanması :1.Ayakta duruş pozisyonu2.Boşluk alan

Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma Özellikleri (9/9)

69

Page 70: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Monitör Özellikleri (1/4)

Ekran görüntüsü sabit olmalı, titremelerolmamalı, ekrandaki karakterler rahatça seçilebilmelidir.

Asağı doğru bakıldığında göz kapakları kısmenkapalı olur. Bu da göz yüzeyinin daha az kısmınınatmosferle temasını saglar. Bu sebeple kuruma dahaaz olur . Objelere 45° açıyla bakmak, yatay olarak bakmaktan gözü % 40 oranında hava temasındankorur. Buna ek olarak aşagı doğru bakış açısı göztarafından üretilen göz yaşı miktarının artmasını dasağlar.

70

Page 71: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Monitör Özellikleri (1/4)

Monitörün yatay görüş hizasının altında konmasıgözün çalısması için en uygun pozisyondur.

Ekran ihtiyaca göre döndürülebilmeli, üst kısmıarkaya doğru 10-20° eğik olmalıdır (Bodur, 1989; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2004; Yücel, 2004).

71

Page 72: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Monitör Özellikleri (4/4)

Monitör, öğrencinin boynunun bükülmesiniönleyecek biçimde tam karşıda olmalıdır. Ekranmerkezinin yerden yüksekliği 80–97 cm olmalıdır (Keleş,2005).

Ekran yüzeyi temiz olmalı, doğrudan ışıkalmamalı.İmkân varsa monitörün pencereye 90 derecelikaçı ile durması parlamayı azaltacaktır (MPM, 2009; Keleş, 2005; Yücel , 2004).

72

Page 73: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Monitör Özellikleri (3/4)

Ayrıca ABD’de Sommerich, Ward ve Sikdar (2007)’ın11 ve 12. sınıf öğrencileri üzerinde yaptıkları çalışmada; bilgisayar kullanımının %69 gibi büyük bir oranla en fazlagöz ile ilgili sorunlara yol açtığını belirtmektedirler.

73

Page 74: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Monitör Özellikleri (2/4)

Gözün yakınsama yeteneği ve görüş açısı arasındakiilişki:

74

Page 75: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Klavye ve Fare Özellikleri (1/3)

Klavyenin ekrandan ayrı olması çalışma kolaylığıverecektir. Klavyenin yerden yüksekliği 55-61 cm aralığında olmalıdır (Keleş vd., 2005).

Klavyenin ön kısmında bileklerin dayanabileceği özeldestekler bulunmalı ve eller ile kolların dayanabileceğibir alan olmalıdır (Keleş vd., 2005; Yücel vd., 2004).

75

Page 76: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Klavye ve Fare Özellikleri (2/3)

Klavye yüksekliği 2–2.5 cm olmalı, klavyenin eğimiise 15° ’yi geçmemelidir (Bodur, 1989; Oktav vd., 2003).

Fare ise klavye ile aynı yükseklikte ve klavyeye yakınolmalıdır. Boyutları ve şekli ise elin ölçülerine uygunolmalıdır (MPM, 2009; Oktav vd., 2003; Yücel vd., 2004).

76

Page 77: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Klavye ve Fare Özellikleri (3/3)

Klavye’nin doğru ve yanlış kullanımı

77

Page 78: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Yapılan Çalışmalar (1/2)

Brezilyada yapılan bir çalışmada ise Maciel veMarziale (1997), çalışma alanının ergonomik kriterlereuygun olmamasından dolayı öğrencilerin bilgisayarbaşında geçirdikleri zamanın sadece %18,6’sında ideal yazı

yazma pozisyonuna sahip olduklarını belirtmişlerdir.

78

Page 79: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Yapılan Çalışmalar (2/2)

Bu yüzden antropometrik boyutlara ilişkin gerçeklerinbilinmesinin ve uygun özelliklere sahip mobilyalarınkullanılmasının sağlık problemlerinden kaçınmada önemliolduğu belirtilmiştir.

79

Page 80: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (1/5)

Yapılan kaynak taramasından elde edilen bulgular veöngörülen standartlar dogrultusunda planlananmateryallerin standart boyutları ele alınaraklaboratuvarın üst ve yan görünüm planları vemateryallerin yerleşimi ve ölçümleri çizilmiştir.

80

Page 81: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (2/5)

Bilgisayar laboratuvarı planının çiziminde, laboratuvarınkapasitesinin standart olarak 20 ögrenci ve 1 öğretmentoplam 21 kişi olacak şekilde belirlenmiştir.

Tahtanın en üst noktasından yere olan uzaklığının 2.108 m olarak alınması öngörülmüştür.

81

Page 82: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (3/5)

En iyi yerleşim düzeninin egitim ve ögretimetkinlikleri açısından klasik sıralı düzen olmasıgerektiğinden plan çizimleri bu düzene göre yapılmıştır.

Laboratuvarın toplam pencere alanı taban alanını%6 sı olacak sekilde 5,67 m² olarak öngörülmektedir.

82

Page 83: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (4/5)

Bilgisayar laboratuvarı planı83

Page 84: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Laboratuarın yandan görünümü 1. Aydınlatma armatürü2. İnteraktif tahta 3. Ögretmen masası 4. Ögrenci masası5. Masaya gömülü, egimli monitör 6. Ergonomik sandalye

Standart Bir Bilişim Teknolojisi Sınıfının Özellikleri (5/5)

84

Page 85: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

BT Sınıfında Yer Alması Gereken Standart Donanımlar (1/2)

• Tarayıcı

• Yazıcı

• Etkileşimli tahta

• Lambaları gün ışığına göre kontrol eden otomatik anahtar

• Aydınlatma armatürü

• Harekete duyarlı sensör

• Dolap ve pencere

85

Page 86: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

BT Sınıfında Yer Alması Gereken Standart Donanımlar (2/2)

• Öğretmen masası,

• Öğrenci masası,

• Masaya gömülü eğimli monitör,

• Ergonomik sandalye,

• Klima,

• Network ağı,

• Web cam.

86

Page 87: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Teknolojik Özellikleri (1/2)

BT sınıflarında, fiziksel öğelerin ve yerleşim düzeninin yanı sıra teknolojik öğeler de öğretim etkinliklerini etkiler.

87

Page 88: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Teknolojik Özellikleri (2/2)

Bilişim Teknolojileri sınıflarında kullanılacak teçhizat ve bilgisayar sistemleri Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünce yayınlanan teknik şartnamelere göre düzenlenmektedir.

88

Page 89: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Teknik Şartname (1/2)

• Tüm sistemlerin 2 yıl garanti kapsamında olması istenmektedir.

• Sistem ve sabit disk bilgilerinin silinmemesi için gerekli lisanslı yazılım ve donanım çözümleri istenmektedir.

• 2 yıl süresince güncelleme yapılabilecek antivirüs programı yüklü olmalıdır.

89

Page 90: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Teknik Şartname (2/2)

En az 19’’ geniş ekran LCD

F tipi klavyeler

en az 10 KVA’lık KGK

Webkamera

1200 DPI lazer yazıcı

2000 ANSI Lümen XGA 4800 DPI tarayıcı90

Page 91: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (1/10)

MEB’in ifadesine göre, Bilgi Toplumu Stratejisi 2013 yılı sonuna kadar dersliklere BT araçları sağlanarak, BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda FATİH Projesi’nin ilk pilot uygulaması 2010-2011 eğitim-öğretim yılında gerçekleştirilmiştir.

91

Page 92: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (2/10)

FATİh projesinin yürütülmesi esnasındaAnkara Sincan İl Genel Meclisi İlköğretim Okulu’nda pilot bir uygulama yapılıp sonuçları izlenmiştir. Fatih Projesi Yürütme Ekibi bu okula her ay düzenli olarak karşılaşılan sorunlarla ilgili öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşlerini almaktadır.

92

Page 93: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (3/10)

Ankete katılan öğrencilerin büyük bir bölümü BT cihazlarının kullanımının derslere olanilgilerini artırdığını, derslerini daha iyi ve kolay öğrendiklerini, derslerin çok daha eğlencelihale geldiğini ifade etmiştir.

Ancak bu veriler öğrencilerin BT cihazlarının kullanımına karşı tutumlarını göstermekte, BT cihazlarının kullanımının öğrencilerin başarısına nesnel olarak nasıl etki ettiğini göstermemektedir.

93

Page 94: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (4/10)

Aynı okuldaki ankete katılan 47 öğretmenin büyük çoğunluğu dizüstü bilgisayarı ve projeksiyon cihazını kullanma konusunda sıkıntı yaşamadıklarını ifade etmiştir; ancak akıllı tahta hakkında büyük oranda bilgi sahibi olmadıkları özlemlenmektedir.

94

Page 95: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (5/10)

Dile getirilen bir başka endişe BT öğretmenlerinin durumuyla ilgilidir. FATİH Projesi’nin yürütücüleri olması beklenen bu öğretmenler projeden dışlanmış görünmektedirler.

İlköğretimde haftada iki saat olan BT seçmeli dersinin sayısı önce bire düşürülmüş,ardından sadece 4 ve 5. sınıflar için ikiye yükseltilmiş, son olarak da 4 ve 5. sınıflarda dersesınıf öğretmenlerinin girmesine karar verilmiştir.

95

Page 96: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (6/10)

Yetkilerinin ellerinden alındığını, normkadro fazlası durumuna düşürüldüklerini ve okulda “tamirci muamelesi“ gördüğünü ifadeeden bu öğretmenler, projede kendilerine neden görev verilmediğini sorgulamaktadır.

Bu konuya yanıt olarak MEB’den gelen açıklamaya göre, Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin haftada 10 saat derse girmesi, kalan 20 saatte de diğer derslere bilişim rehberliği yapması öngörülmektedir.

96

Page 97: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (7/10)

FATİH Projesi’nin pilot uygulamasından esas uygulamasına geçmeden önce, teknolojininderslerde etkin kullanımının eğitimin çıktılarını nasıl etkileyebileceğine ilişkin daha fazlaaraştırma bulgusuna gereksinim vardır.

97

Page 98: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (8/10)

ABD’de 1999 sonrasında yazılmış, öğretmenlerin teknoloji konusunda mesleki gelişimlerini araştıran 42 makaleyi inceleyen Lawless ve Pellegrino, teknolojinin derslerde kullanımının eğitimin çıktılarını nasıl etkilediği sorusuna odaklanarak, bu konuda yapılan ampirik araştırmaların yetersizliğine işaret etmektedirler.

98

Page 99: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (9/10)

Teknolojinin etkisi çok yönlü bir biçimde ortaya çıktığından, çok basit görünen “işeyarıyor mu?” sorusu, teknolojinin öğrencilerin öğrenmesine ve motivasyonuna, öğrenci öğretmen-teknoloji arasındaki sınıf dinamiklerine, resmi kurum olarak okullara etkisi hesabakatılmadan cevaplanamamaktadır.

99

Page 100: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (10/10)

Lawless ve Pellegrino’ya göre, mevcut araştırma bulguları, teknolojinin eğitimde iyileşmeyi sağladığını göstermemektedir; daha ziyade eğitimde iyileşmenin tutarlı bir öğretim veyüksek nitelikli öğrenmeyi destekleyen değerlendirme yoluyla sağlandığı görülmektedir.

100

Page 101: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilgisayarın Verimli Kullanılabilmesi için Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• BT sınıfı kuralları herkesin görebileceği yerlere asılmalı

• Bilgisayarlar numaralandırılmalı ve izleme kartına sahip olmalıdır.

• Özellikle elektrikle ilgili güvenlik önlemleri sık sık kontrol edilmelidir.

• Sınıflarda yiyecek ve içecek tüketilmemeli.

• Sınıfların temiz ve güvenli olması sağlanmalı.

101

Page 102: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (1/2)

• Kullanılmadıkları durumda monitör, hoparlör, projeksiyon vb araçların kapatılması sağlanmalıdır.

• Sınıflar sık sık havalandırılmalı.

• Sınıflarda yangın söndürücü bulunmalı.

• Sınav haftasından önce bilgisayarlar kontrol edilip arızalar giderilmelidir.

• Yasaklanmış uygulamalar herkesin görebileceği yerlere asılmalı.

102

Page 103: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (2/3)

• Güvenlik kartı kullanılamıyorsa DeepFreeze tarzı bilgisayarın her açılışında sistemin ilk kurulduğu hale dönmesini sağlayan yazılımlar kullanılmalıdır.

103

Page 104: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Kullanımı (3/3)

• Öğretmen sunucu bilgisayarlarında öğrenci bilgisayarlarını izlemek, çeşitli uygulamaları göstermek amacıyla NetOP School tarzı yönetim yazılımları kullanılmalıdır.

• NetOP School ücretsiz olarak temin edilebilir.

104

Page 105: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

NetOp School

•Öğretmen tarafından merkezi kontrol

•Öğrenci PC’lerini kilitleme

Kendi ekranınızı tüm öğrencilere eşzamanlı gösterebilirsiniz.

Give demo

105

Page 106: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Kaynakça

• Tamer, S. L., Koç, M. (2010). Bilgisayar laboratuarlarınınfiziksel ergonomik kriterler açısından değerlendirilmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği. Uluslararası İnsanBilimleri Dergisi 7:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com

• Çiğdem POLAT (2007). Her Yönüyle Standart Bir BilgisayarLaboratuarı Tasarımı.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

106

Page 107: Bilişim Teknolojileri Öğretim Ortamları

Kaynakça

• Eğitimin Bileşenleri: öğrenme ortamları, Fatih Projesi’ne ilişkindeğerlendirme. Eğitim izleme raporu 2010, sayfa 89-93

• EIR2010.E.B. OgrenmeOrtamlari.pdf

• Habertürk, 2011

• Lawless ve Pellegrino, 2007

107