3
Y häc thùc hµnh (748) - sè 1/2011 72 MéT Sè NHËN XÐT VÒ §ÆC §IÓM L¢M SµNG Vµ CËN L¢M SµNG BÖNH SèT DENGUE/ SèT XUÊT HUYÕT DENGUE ë NG¦êI 16 TUæI MAI HỮU PHƯỚC Bệnh viện Ngũ Hành Sơn TÓM TẮT MÉu n = 81 BN 16 tuæi m¾c bÖnh sèt Dengue/ sèt xuÊt huyÕt Dengue (SD/SXHD) ®iÒu trÞ t¹i khoa Néi, BV Ngò Hµnh S¬n tõ th¸ng 7 ®Õn 10/2010. Môc ®Ých nghiªn cøu lµ: Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ cËn l©m sµng./ §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p dù phßng. KÕt qu¶: TØ lÖ m¾c bÖnh nam 54.3%, n÷ 45.7 %, p > 0.05. Mode vµ median tuæi cña nam lµ 16 vµ 23, n÷ lµ 38 vµ 28. Tuæi trung b×nh chung 28.23± 10.11. §èi tîng dÔ bÞ tæn th¬ng lµ HS -SV vµ ngêi lao ®éng phæ th«ng 54.4%. §é tuæi thêng gÆp 20-29, kh«ng cã bÖnh nh©n 60 tuæi, p < 0.01, BHYT 60.5%, viÖn phÝ 39.5%. §Æc ®iÓm l©m sµng: Sèt 98.8%, nhøc ®Çu 88.9%, nhøc mái 81.5%, ban da 43.2%, xuÊt huyÕt 33.3%, chãng mÆt 23.5%, rung gan (+) 18.5%, n«n möa 11.1%, Lacet (+) 3.7%. SD lµ 37.0% vµ SXHD lµ 63.0%, p < 0.01. Vµo viÖn trong 3 ngµy ®Çu lµ 66.7% vµ trong 4 ngµy ®Çu lµ 88.9%. HÕt sèt vµo c¸c ngµy thø 4 vµ 5 lµ 54.3%. Ngµy hÕt sèt trung b×nh lµ 4.58 ± 1.46. Median ngµy hÕt sèt lµ 5. Sè ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh lµ 6.86 ± 1.92, p < 0.01. §Æc ®iÓm cËn l©m sµng: B¹ch cÇu: Gi¶m 43.2%, p > 0.05; TiÓu cÇu: Gi¶m 93.8%, võa (50-100 G/L) lµ 46.9%, nÆng (< 50 G/L) lµ 25.9% vµ nhÑ (100-150 G/L) lµ 21.0%, p < 0.01 ; ®é tËp trung gi¶m: 91.4%, p < 0.01. Siªu ©m: Trµn dÞch mµng bông, mµng phæi hoÆc thµnh tói mËt dµy lµ 18.5%, p < 0.01. Cã thÓ dïng dÊu rung gan ®Ó tiªn ®o¸n trµn dÞch ë bÖnh nh©n SD/SXHD. KiÓm ®Þnh Khi-b×nh ph¬ng (Chi-square test) ®îc sö dông trong nghiªn cøu nµy. Tõ khãa: sèt Dengue/ sèt xuÊt huyÕt Dengue SUMMARY Some assessments about the features and clinical observations of the Dengue fever/ Dengue hemorrhagic fever in patients aged 16, presented at the Internal Department, Ngu Hanh Son hospital, Da Nang city, Viet Nam. Introduction: We studied 81 patients 16 year old with Dengue fever/ Hemorrhagic Dengue fever (DF/ DDF) who were admitted to the Internal Department at Ngu Hanh Son hospital, from July to October, 2010. Aims: To assess the features of the clinical and laboratory findings and to suggest some preventative measures. Results: Patients’ gender distribution was 54.3% males and 45.7% females. The patients mean age was mean 28.23 ± 10.11. Mode and median age for male was 16 and 23; Female was 38 and 28 years old. The majority of patients were high school or university students and unskilled workers, both was 54.4% of patients. The most common age bracket is between 20-29, there was no patient in 60 age group, p < 0.01. Health insurance covers 60.5% and hospital fees covers 39.5%. Clinical features: Fever 98.8%, headache 88.9%, aches 81.5%, rash 43.2%, hemorrhage 33.3%, dizziness 23.5%, sign of liver congestion (+) 18.5%, vomiting 11.1%, Lacet sign (+) 3.7%. DF rate was 37.0% and DHF was 63.0%. Hospitalisation in the first 3 days was 66.7% and in the first 4 days was 88.9%. The cessation of fever occurred on 4 th and 5 th day was 54.3%, mean 4.58 ± 1.46; median was 5. The average length of stay was 6.86 ± 1.92, median was 7, p <0.01. Laboratory findings: Leucopenia in 43.2%, p > 0.05; thrombocytopenia in 93.8%, medium (50-100 G / L) was 46.9%, severe (<50 G / L) was 25.9% and mild (100-150 G / L) was 21.0%, p <0.01. Decreased platelet concentration was 91.4%, p <0.01. Ultrasound: Peritoneal effusion (ascites) pleural effusion or thickened gall bladder wall was 18.5%, p < 0.01. Suggestion: The sign of liver congestion may be used to predict the plasmatic effusion in patients with DF/ DHF. Test Chi-square is used in this study. Keywords: the Dengue fever/ Dengue hemorrhagic fever. ĐẶT VẤN ĐỀ Dengue lµ sèt cÊp tÝnh do virus Dengue g©y ra. BÖnh biÓu hiÖn díi 2 h×nh thøc sèt Dengue vµ sèt xuÊt huyÕt Dengue (SD/ SXHD). §©y lµ mét bÖnh truyÒn nhiÔm vïng nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi mµ ký chñ trung gian lµ lo¹i muçi v»n sèng gÇn con ngêi, cã tªn khoa häc lµ Aedes Aegypti. BÖnh cã thÓ x¶y ra r¶i r¸c quanh n¨m, nhng thêi gian bÖnh ph¸t triÓn nhiÒu nhÊt lµ vµo c¸c th¸ng 7, 8, 9 vµ 10. §©y lµ kho¶ng thêi gian cã thêi tiÕt bÊt æn, ma n¾ng bÊt chît rÊt phï hîp cho sù ph¸t triÓn cña c¸c loµi muçi. Tríc ®©y, bÖnh SD/ SXHD gÆp chñ yÕu ë trÎ em, 90% m¾c bÖnh 15 tuæi. Nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tØ lÖ ngêi lín m¾c bÖnh ngµy cµng gia t¨ng. Theo nghiªn cøu c«ng bè th¸ng 6/2010 cña ViÖn VÖ sinh DÞch tÔ Trung ¬ng, t¹i miÒn B¾c bÖnh SD/ SXHD tËp trung chñ yÕu ë ngêi 16 tuæi, víi tØ lÖ 85%. HiÖn nay c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ bÖnh SD/ SXHD ë ngêi lín cßn rÊt Ýt. XuÊt ph¸t tõ suy nghÜ trªn, chóng t«i thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Môc tiªu nghiªn cøu ®Ò tµi lµ: 1. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ cËn l©m sµng cña bÖnh nh©n m¾c bÖnh SD/ SXHD nhËp viÖn ®iÒu trÞ t¹i khoa Néi TTYT quËn Ngò Hµnh S¬n.

BÖNH SèT DENGUE/ SèT XUÊT HUYÕT DENGUE ë NG¦êI 16 TUæIyhth.vn/upload/news/72-74-7480111motsonhanxetdacdiemlamsang.pdf · BÖNH SèT DENGUE/ SèT XUÊT HUYÕT DENGUE ë NG¦êI

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Y häc thùc hµnh (748) - sè 1/2011

72

MéT Sè NHËN XÐT VÒ §ÆC §IÓM L¢M SµNG Vµ CËN L¢M SµNG BÖNH SèT DENGUE/ SèT XUÊT HUYÕT DENGUE ë NG¦êI 16 TUæI

MAI HỮU PHƯỚC

Bệnh viện Ngũ Hành Sơn TÓM TẮT MÉu n = 81 BN 16 tuæi m¾c bÖnh sèt Dengue/ sèt

xuÊt huyÕt Dengue (SD/SXHD) ®iÒu trÞ t¹i khoa Néi, BV Ngò Hµnh S¬n tõ th¸ng 7 ®Õn 10/2010. Môc ®Ých nghiªn cøu lµ: Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ cËn l©m sµng./ §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p dù phßng.

KÕt qu¶: TØ lÖ m¾c bÖnh nam 54.3%, n÷ 45.7 %, p > 0.05. Mode vµ median tuæi cña nam lµ 16 vµ 23, n÷ lµ 38 vµ 28. Tuæi trung b×nh chung 28.23± 10.11. §èi t­îng dÔ bÞ tæn th­¬ng lµ HS-SV vµ ng­êi lao ®éng phæ th«ng 54.4%. §é tuæi th­êng gÆp 20-29, kh«ng cã bÖnh nh©n 60 tuæi, p < 0.01, BHYT 60.5%, viÖn phÝ 39.5%.

§Æc ®iÓm l©m sµng: Sèt 98.8%, nhøc ®Çu 88.9%, nhøc mái 81.5%, ban da 43.2%, xuÊt huyÕt 33.3%, chãng mÆt 23.5%, rung gan (+) 18.5%, n«n möa 11.1%, Lacet (+) 3.7%. SD lµ 37.0% vµ SXHD lµ 63.0%, p < 0.01. Vµo viÖn trong 3 ngµy ®Çu lµ 66.7% vµ trong 4 ngµy ®Çu lµ 88.9%. HÕt sèt vµo c¸c ngµy thø 4 vµ 5 lµ 54.3%. Ngµy hÕt sèt trung b×nh lµ 4.58 ± 1.46. Median ngµy hÕt sèt lµ 5. Sè ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh lµ 6.86 ± 1.92, p < 0.01.

§Æc ®iÓm cËn l©m sµng: B¹ch cÇu: Gi¶m 43.2%, p > 0.05; TiÓu cÇu: Gi¶m 93.8%, võa (50-100 G/L) lµ 46.9%, nÆng (< 50 G/L) lµ 25.9% vµ nhÑ (100-150 G/L) lµ 21.0%, p < 0.01 ; ®é tËp trung gi¶m: 91.4%, p < 0.01. Siªu ©m: Trµn dÞch mµng bông, mµng phæi hoÆc thµnh tói mËt dµy lµ 18.5%, p < 0.01. Cã thÓ dïng dÊu rung gan ®Ó tiªn ®o¸n trµn dÞch ë bÖnh nh©n SD/SXHD. KiÓm ®Þnh Khi-b×nh ph­¬ng (Chi-square test) ®­îc sö dông trong nghiªn cøu nµy.

Tõ khãa: sèt Dengue/ sèt xuÊt huyÕt Dengue

SUMMARY Some assessments about the features and clinical

observations of the Dengue fever/ Dengue hemorrhagic fever in patients aged 16, presented at the Internal Department, Ngu Hanh Son hospital, Da Nang city, Viet Nam.

Introduction: We studied 81 patients 16 year old with Dengue fever/ Hemorrhagic Dengue fever (DF/ DDF) who were admitted to the Internal Department at Ngu Hanh Son hospital, from July to October, 2010.

Aims: To assess the features of the clinical and laboratory findings and to suggest some preventative measures.

Results: Patients’ gender distribution was 54.3% males and 45.7% females. The patients mean age was mean 28.23 ± 10.11. Mode and median age for male was 16 and 23; Female was 38 and 28 years old. The majority of patients were high school or university students and unskilled workers, both was 54.4% of patients. The most common age bracket is between 20-29, there was no patient in 60 age

group, p < 0.01. Health insurance covers 60.5% and hospital fees covers 39.5%.

Clinical features: Fever 98.8%, headache 88.9%, aches 81.5%, rash 43.2%, hemorrhage 33.3%, dizziness 23.5%, sign of liver congestion (+) 18.5%, vomiting 11.1%, Lacet sign (+) 3.7%. DF rate was 37.0% and DHF was 63.0%. Hospitalisation in the first 3 days was 66.7% and in the first 4 days was 88.9%. The cessation of fever occurred on 4th and 5th day was 54.3%, mean 4.58 ± 1.46; median was 5. The average length of stay was 6.86 ± 1.92, median was 7, p <0.01.

Laboratory findings: Leucopenia in 43.2%, p > 0.05; thrombocytopenia in 93.8%, medium (50-100 G / L) was 46.9%, severe (<50 G / L) was 25.9% and mild (100-150 G / L) was 21.0%, p <0.01. Decreased platelet concentration was 91.4%, p <0.01. Ultrasound: Peritoneal effusion (ascites) pleural effusion or thickened gall bladder wall was 18.5%, p < 0.01.

Suggestion: The sign of liver congestion may be used to predict the plasmatic effusion in patients with DF/ DHF.

Test Chi-square is used in this study. Keywords: the Dengue fever/ Dengue hemorrhagic

fever. ĐẶT VẤN ĐỀ Dengue lµ sèt cÊp tÝnh do virus Dengue g©y ra.

BÖnh biÓu hiÖn d­íi 2 h×nh thøc sèt Dengue vµ sèt xuÊt huyÕt Dengue (SD/ SXHD). §©y lµ mét bÖnh truyÒn nhiÔm vïng nhiÖt ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi mµ ký chñ trung gian lµ lo¹i muçi v»n sèng gÇn con ng­êi, cã tªn khoa häc lµ Aedes Aegypti. BÖnh cã thÓ x¶y ra r¶i r¸c quanh n¨m, nh­ng thêi gian bÖnh ph¸t triÓn nhiÒu nhÊt lµ vµo c¸c th¸ng 7, 8, 9 vµ 10. §©y lµ kho¶ng thêi gian cã thêi tiÕt bÊt æn, m­a n¾ng bÊt chît rÊt phï hîp cho sù ph¸t triÓn cña c¸c loµi muçi.

Tr­íc ®©y, bÖnh SD/ SXHD gÆp chñ yÕu ë trÎ em, 90% m¾c bÖnh 15 tuæi. Nh­ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tØ lÖ ng­êi lín m¾c bÖnh ngµy cµng gia t¨ng. Theo nghiªn cøu c«ng bè th¸ng 6/2010 cña ViÖn VÖ sinh DÞch tÔ Trung ­¬ng, t¹i miÒn B¾c bÖnh SD/ SXHD tËp trung chñ yÕu ë ng­êi 16 tuæi, víi tØ lÖ 85%. HiÖn nay c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ bÖnh SD/ SXHD ë ng­êi lín cßn rÊt Ýt. XuÊt ph¸t tõ suy nghÜ trªn, chóng t«i thùc hiÖn ®Ò tµi nµy.

Môc tiªu nghiªn cøu ®Ò tµi lµ: 1. Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ cËn l©m sµng cña

bÖnh nh©n m¾c bÖnh SD/ SXHD nhËp viÖn ®iÒu trÞ t¹i khoa Néi TTYT quËn Ngò Hµnh S¬n.

Y häc thùc hµnh (748) - sè 1/2011

73

2. §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p th«ng tin tuyªn truyÒn vµ gi¸o dôc nh»m gãp phÇn h¹n chÕ tØ lÖ m¾c bÖnh SD/ SXHD trªn ®Þa bµn quËn Ngò Hµnh S¬n.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. §èi t­îng nghiªn cøu BÖnh nh©n nhËp viÖn ®iÒu trÞ t¹i Khoa Néi, BÖnh

viÖn Ngò Hµnh S¬n trong thêi kho¶ng tõ th¸ng 7 ®Õn th¸ng 10 n¨m 2010, lµ thêi gian bÖnh SD/ SXHD xuÊt hiÖn vµ bïng lªn thµnh dÞch trªn ®Þa bµn TP §µ N½ng. TÊt c¶ bÖnh nh©n ®Òu lµ ng­êi 16 tuæi. MÉu n = 81.

2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph­¬ng ph¸p m« t¶ trùc tiÕp c¾t ngang, thu nhËp

d÷ liÖu theo mÉu thiÕt kÕ vµ sö dông c¸c phÇn mÒm Excel 13.0 vµ Medcalc 8.0 ®Ó xö lý vµ ph©n tÝch sè liÖu, kiÓm chøng l¹i b»ng SPSS 15.0

KẾT QỦA VÀ BÀN LUẬN 1. §Æc ®iÓm chung. 1.1. §Æc ®iÓm ph©n bè bÖnh nh©n theo khu vùc sinh

sèng BÖnh SD/ SXHD l­u hµnh trªn diÖn réng, v× c¶ 4

ph­êng cña quËn ®Òu cã bÖnh nh©n. Ph­êng Hßa H¶i 63.0%; Mü An 11.1%; Hßa Quý 9.95; Khuª Mü 4.9%; n¬i kh¸c 11.1%, p < 0.01; 2 = 94.49. Hßa H¶i lµ khu vùc träng ®iÓm bïng ph¸t bÖnh. H¬n n÷a bÖnh viÖn n»m trªn ®Þa ph­¬ng nµy.

1.2. §Æc ®iÓm ph©n bè bÖnh nh©n theo nghÒ nghiÖp TØ lÖ m¾c bÖnh: HS-SV 27.20%, lao ®éng phæ th«ng

27.20% (c¶ 2 nhãm lµ 54.4%); c«ng nh©n 18.50%; lµm n«ng 13.60%; CBCC 3.70%; ng­êi giµ vµ h­u trÝ 60 tuæi kh«ng cã ai m¾c bÖnh, p < 0.01; 2 = 21.74. Theo Lª Anh TuÊn nhãm HS-SV vµ ng­êi lao ®éng phæ th«ng lµ 54.0%, §Æng ThÞ H¹nh vµ c.s lµ > 50.0%.

1.3. §Æc ®iÓm ph©n bè bÖnh nh©n theo giíi tÝnh Nam 54.3% vµ n÷ 45.7 %, p > 0.05; 2 = 0.44. §Æng

ThÞ H­¬ng vµ c.s, ë bÖnh nh©n < 16 tuæi nam 63.5% vµ n÷ 36.5%.

1.4. §Æc ®iÓm ph©n bè bÖnh nh©n theo dÞch vô ®iÒu trÞ

BHYT 60.5% vµ viÖn phÝ 39.5%. §©y còng lµ tÝn hiÖu ®¸ng mõng ®Ó tõng b­íc tiÕn tíi thùc hiÖn b¶o hiÓm y tÕ toµn d©n. p > 0.05; 2 = 3.16

1.5. Ph©n bè ngµy n»m viÖn theo giíi tÝnh vµ lo¹i h×nh dÞch vô

0

2

4

6

8

10

12

14

3 ngà

y

4 ngà

y

5 ngà

y

6 ngà

y

7 ngà

y

8 ngà

y

9 ngà

y

10 ng

ày

11 ng

ày

12 ng

ày

13 ng

ày

NamNữBHVP

BiÓu ®å cho thÊy n÷ giíi cã khuynh h­íng n»m

viÖn l©u h¬n nam giíi. Vµ ng­êi BHYT n»m viÖn l©u h¬n ng­êi kh«ng cã BHYT.

2. §Æc ®iÓm l©m sµng.

2.1. Tuæi trung b×nh Nam 26.89 10.46; n÷ 29.80 9.56. Tuæi trung b×nh

chung 28.23 10.11. Khi quan s¸t mode vµ median tuæi cña c¶ 2 giíi, ta sÏ thÊy râ h¬n khuynh h­íng trÎ hãa ph©n bè sù m¾c bÖnh theo giíi tÝnh nam. Mode vµ median cña nam lµ 16 vµ 23, cña n÷ lµ 38 vµ 28.

2.2. Ph©n bè bÖnh nh©n theo nhãm tuæi Nhãm tuæi < 20 lµ 19.8%; 20-29 lµ 43.2%; 30-39 lµ

22.2%; 40-49 lµ 11.1%; 50-59 lµ 3.7%. Nh×n chung, cµng lín tuæi th× tØ lÖ m¾c bÖnh cµng thÊp. Trong mÉu nghiªn cøu kh«ng gÆp bÖnh nh©n 60 tuæi, p < 0.01; 2 = 35.98

2.3. C¸c triÖu chøng th­êng gÆp Sèt 98.8%, nhøc ®Çu 88.9%, nhøc mái 81.5%, ban da

43.2%, xuÊt huyÕt 33.3%, chãng mÆt 23.5%, rung gan + 18.5%, n«n möa 11.1%, Lacet (+) 3.7%, p < 0.01. Theo TrÇn TÞnh HiÒn sèt 98-100%, ban da 83%, xuÊt huyÕt 52.0%, NguyÔn Duy H¶i vµ c.s sèt 100%, ban da 5.31%, xuÊt huyÕt 7.7%. §Æng ThÞ H­¬ng vµ c.s sèt 100%, ban da 40.4%, n«n 17.0%. B¹ch V¨n Cam vµ c.s ë ng­êi < 16 tuæi sèt 100%, n«n 30%.

2.4. Ph©n bè bÖnh nh©n theo chÈn ®o¸n ph©n lo¹i. SXHD 63.0% (®é I: 51.9%; ®é II: 11.1%) vµ SD lµ

37.0%, p < 0.01; 2 = 20.67. Theo ViÖn VÖ sinh DÞch tÔ Trung ­¬ng (tµi liÖu c«ng bè 6/2010) sè cas nghi SXHD 58.0% vµ SD 42.0%, ®iÒu ®¸ng l­u ý lµ SXHD ®Òu ë ®é I vµ II. §Æng ThÞ H­¬ng vµ c.s ë ®é tuæi < 16 SXHD ®é I lµ 13.5% vµ ®é II lµ 83.7%.

2.5. Ph©n bè bÖnh nh©n theo chÈn ®o¸n bÖnh kÌm. Viªm häng ®­îc chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bÖnh kÌm lµ

22.2%, p < 0.01; 2 = 23.90. 2.6. Ph©n bè bÖnh nh©n theo thêi ®iÓm nhËp viÖn NhiÒu nhÊt ë ngµy thø 2 cña bÖnh (28.4%). NhËp viÖn

trong 3 ngµy ®Çu 66.7% vµ trong 4 ngµy ®Çu 88.9%, p < 0.01; 2 = 38.17. NguyÔn Duy H¶i vµ c.s nhËp viÖn 4 ngµy ®Çu lµ 75.4%,

2.7. Ph©n bè bÖnh nh©n theo thêi ®iÓm hÕt sèt HÕt sèt vµo ngµy thø 4 lµ 24.7%, thø 5 lµ 29.6%. Nh×n

chung, hÕt sèt vµo ngµy thø 4 vµ 5 lµ 54.3%. Tr­íc 5 ngµy lµ 76.6% vµ sau 5 ngµy lµ 23.4%, Trung b×nh lµ 4.58 1.46. Median ngµy hÕt sèt lµ 5, p < 0.01; 2 = 48.88. Ph¹m Quang Th¸i thêi kho¶ng h¹ sèt lµ tõ ngµy thø 2-5; WHO thêi gian hÕt sèt lµ 5-6 ngµy.

2.8. Sè ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh Nam 6.55 1.73 víi p = 0.18; 2 = 7.63 ; n÷ 7.24

2.07, víi p = 0.13; 2 = 8.47. Ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh chung lµ 6.86 1.92, p < 0.01; 2 = 65.54. Trong mÉu nghiªn cøu nµy, ng­êi n»m viÖn Ýt nhÊt lµ 3 ngµy vµ dµi nhÊt lµ 13 ngµy. Median ngµy n»m viÖn lµ 7. NguyÔn Duy H¶i vµ c.s sè ngµy n»m viÖn 5.52 - 6.11 ngµy.

3. §Æc ®iÓm cËn l©m sµng. 3.1. Sù biÕn ®éng cña b¹ch cÇu B¹ch cÇu gi¶m 43.2%, p > 0.05; 2 = 1.24. ChØ sè b¹ch

cÇu nhá nhÊt trong mÉu nghiªn cøu lµ 1.1 G/L, so víi gi¸ trÞ b×nh th­êng cña b¹ch cÇu lµ 4-11 G/L víi ®Þnh chuÈn cña m¸y huyÕt häc Excell-18.

3.2. Sù biÕn ®éng cña tiÓu cÇu theo sè l­îng TiÓu cÇu gi¶m 93.8%. Trong ®ã gi¶m võa (50-100 G/L)

lµ 46.9%, nÆng (< 50 G/L) lµ 25.9% vµ nhÑ (100-150 G/L) lµ 21.0%, p < 0.01; 2 = 27.59. NguyÔn Duy H¶i vµ c.s tØ

Y häc thùc hµnh (748) - sè 1/2011

74

lÖ gi¶m tiÓu cÇu (< 100 G/L) ng­êi lín vµ trÎ em lµ 40.57%, B¹ch V¨n Cam vµ c.s lµ 86.66% ë bÖnh nhi.

3.3. Sù biÕn ®éng cña tiÓu cÇu theo ®é tËp trung §é tËp trung tiÓu cÇu gi¶m chiÕm tØ lÖ 91.4%, p<0.01;

2 = 53.79. 3.4. Sù biÕn ®éng cña Hct Hct t¨ng 3.7% , p < 0.01; 2 = 67.60. ChØ sè Hct cao

nhÊt lµ 0.57 L/L so víi møc chuÈn m¸y huyÕt häc Excell-18 lµ 0.36-0.54 L/L. Qua quan s¸t thùc tÕ thÊy ®a sè bÖnh nh©n tr­íc khi vµo viÖn ®· ®­îc bï n­íc vµ ®iÖn gi¶i qua ®­êng uèng t¹i gia ®×nh, hoÆc chuyÒn dÞch ë c¸c c¬ së y tÕ t­. T¹i c¸c phßng ®iÒu trÞ hÇu hÕt c¸c bÖnh nh©n ®­îc chuyÒn bï dÞch rÊt sím víi l­îng Ýt (500 mL/ngµy).

3.5. Siªu ©m bông tæng qu¸t BÊt th­êng lµ 18.5%, p < 0.01; 2 = 30.86. BÖnh nh©n

trong mÉu cã Ýt nhÊt 1 trong 3 biÓu hiÖn sau: trµn dÞch mµng bông, trµn dÞch mµng phæi hay thµnh tói mËt dµy. §iÒu thó vÞ lµ tØ lÖ rung gan d­¬ng tÝnh 18.5% (xem môc 3.2.3) trïng víi tØ lÖ cã siªu ©m bông bÊt th­êng.

Do vËy, trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã siªu ©m, trªn l©m sµng cã thÓ dïng dÊu rung gan ®Ó x¸c ®Þnh vµ tiªn l­îng sù trµn dÞch ë bÖnh nh©n SD/ SXHD.

KẾT LUẬN Qua mÉu n = 81 BN 16 tuæi m¾c bÖnh SD/

SXHD, chóng t«i rót ra mét sè kÕt luËn sau: 1. §Æc ®iÓm chung - BÖnh l­u hµnh diÖn réng c¶ 4 ph­êng. - HS-SV 27.2%, lao ®éng phæ th«ng 27.2%; c«ng

nh©n 18.5%; lµm n«ng 13.6%; CBCC 3.7%; Giµ vµ h­u trÝ ( 60 tuæi) kh«ng cã ai m¾c bÖnh, p < 0.01.

- TØ lÖ m¾c bÖnh nam 54.3%, n÷ 45.7 %, p > 0.05. - BHYT lµ 60.5% vµ viÖn phÝ 39.5%, p > 0.05. - N÷ giíi cã khuynh h­íng n»m viÖn l©u h¬n nam

giíi. Vµ ng­êi cã thÎ BHYT n»m viÖn l©u h¬n ng­êi kh«ng cã BHYT.

2. §Æc ®iÓm l©m sµng - Tuæi trung b×nh nam 26.89 10.46, n÷ 29.80

9.56 vµ tuæi trung b×nh chung 28.23 10.11. Mode vµ median tuæi cña nam lµ 16 vµ 23, cña n÷ lµ 38 vµ 28.

- §é tuæi 20-29, chiÕm tØ lÖ 43.2%. Tuæi cµng lín tØ lÖ m¾c bÖnh cµng thÊp. Trong mÉu nghiªn cø kh«ng cã bÖnh nh©n 60 tuæi, p < 0.01

- TØ lÖ xuÊt hiÖn triÖu chøng lµ: Sèt (98.8%) > Nhøc ®Çu (88.9%) > Nhøc mái (81.5%) > Ban da (43.2%) > XuÊt huyÕt (33.3%) > Chãng mÆt (23.5%) > Rung gan + (18.5%) > N«n möa (11.1%) > Lacet + (3.7%).

- TØ lÖ SXHD lµ 63.0% vµ SD lµ 37.0%, p < 0.01 - Viªm häng ®­îc chÈn ®o¸n lµ bÖnh kÌm víi tØ lÖ

22.2%, p < 0.01; - TØ lÖ nhËp viÖn trong 3 ngµy ®Çu lµ 66.7% vµ

trong 4 ngµy ®Çu lµ 88.9%, p < 0.01;

- HÕt sèt trong c¸c ngµy thø 4 vµ 5 lµ 54.3%. Ngµy hÕt sèt trung b×nh lµ 4.58 1.46. Sè trung vÞ (median) cña ngµy c¾t c¬n sèt lµ 5 ngµy, p < 0.01

- Sè ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh cña n÷ (7.24 2.07) cã khuynh h­íng cao h¬n nam (6.55 1.73). Sè ngµy ®iÒu trÞ trung b×nh chung lµ 6.86 1.92, p < 0.01

3. §Æc ®iÓm cËn l©m sµng - B¹ch cÇu: Gi¶m lµ 43.2%, p > 0.05. - TiÓu cÇu: Gi¶m lµ 93.8%. Trong ®ã gi¶m võa

(50-100 G/L) lµ 46.9%, gi¶m nÆng (< 50 G/L) lµ 25.9% vµ gi¶m nhÑ (100-150 G/L) lµ 21.0%, p < 0.01.

- §é tËp trung tiÓu cÇu gi¶m 91.4%, p < 0.01. - Siªu ©m: Trµn dÞch mµng bông, mµng phæi hoÆc

thµnh tói mËt dµy lµ 18.5%, p < 0.01. Trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã siªu ©m, trªn l©m sµng cã thÓ dïng dÊu rung gan ®Ó tiªn ®o¸n sù trµn dÞch ë bÖnh nh©n SD/ SXHD.

ĐỀ NGHỊ - T¨ng c­êng th«ng tin tuyªn truyÒn. Chó träng

c¸c ®èi t­îng HS-SV. - Ph¸t huy m¹ng l­íi CTV c¸c ch­¬ng tr×nh y tÕ

céng ®ång trong viÖc tuyªn truyÒn phßng chèng dÞch sèt xuÊt huyÕt nh»m n©ng cao tÇm nhËn thøc cho ng­êi d©n vµ cã nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc trong c«ng t¸c phßng bÖnh.

- VËn ®éng vÖ sinh m«i tr­êng, tiªu diÖt muçi vµ cung qu¨ng. CÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ ban ngµnh ®oµn thÓ trong phßng chèng dÞch ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao.

- Trong mïa dÞch, tÊt c¶ c¸c tr­êng hîp cã sèt ®Òu nghi ngê m¾c bÖnh sèt xuÊt huyÕt. BÖnh nh©n cÇn ®­îc th¨m kh¸m sím, ph¸t hiÖn, theo dâi vµ ®iÒu trÞ theo ®óng ph¸c ®å cña Bé Y tÕ nh»m h¹n chÕ tèi ®a c¸c biÕn chøng nÆng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. B¹ch V¨n Cam vµ c.s (2007), §Æc ®iÓm l©m sµng, c©n l©m

sµng vµ ®iÒu trÞ sèc Sèt xuÊt huyÕt Dengue ë trÎ d­íi 2 tuæi tai khoa Håi BV Nhi ®ång I, Website t¹p chÝ Y häc TP HCM. (http://moodle.yds.edu.vn/tcyh/?Content=Home), TPHCM.

2. Bé Y tÕ (2006), Gi¸m s¸t, chÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ bÖnh sèt Dengue, sèt xuÊt huyÕt Dengue, Nxb Y häc, Hµ Néi.

3. Bé Y tÕ (2007), Héi nghÞ khoa häc Y D­îc Tr­êng §¹i häc Y D­îc HuÕ, T¹p chÝ Y häc thùc hµnh sè 568/2007, HuÕ.

4. §inh Thanh HuÒ vµ c.s (2003), Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc trong Y häc, Tr­êng §H Y Khoa HuÕ, HuÕ.

5. Hå §¨ng Phóc (2005), Sö dông phÇn mÒm SPSS trong ph©n tÝch sè liÖu, Nxb Khoa Häc vµ Kü ThuËt, Hµ Néi.

6. Së Y tÕ §µ N½ng (2006), Kû yÕu c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc n¨m 2006, L­u hµnh néi bé, §µ N½ng.

7. ViÖn VÖ sinh DÞch tÔ Trung ­¬ng (2010), Dù ¸n Phßng chèng sèt xuÊt huyÕt khu vùc miÒn B¾c: KÕt qu¶ ho¹t ®éng 6 th¸ng ®Çu n¨m 2010, Website: http://www.nihe.org.vn.

8. http://moh.gov.vn (Website Bé Y tÕ) 9. http://yhtt.vn (Website T¹p chÝ Y häc thùc hµnh) 10. http://who.org (Website Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi).