c o v docu-t r a c k + × s k ngành hàng Chè · Ãn n m 2000, ÿã có 3 lo ¥i v m án chè g ×m chè t m ki h Ý gia ÿình, chè r ïng dân W Ýc và chè công nghi Ëp hàng

B3 - 128 Thu Khuê, Tây H , Hà N iTel: 84-4-7280493; Email: [email protected]

Vi n Chính sách và Chi n l c Phát tri n Nông nghi p Nông thônTrung tâm T v n Chính sách Nông nghi p

s ngành hàng ChèNhóm chuyên gia ngành hàng

1. Tình hình s n xu t ngành hàng trong n c và trên th gi i:1.1. L ch s phát tri n c a ngành hàng chè:

Chè là cây công nghi p dài ngày, c tr ng s m nh t Trung Qu c, cáchây kho ng 5000 n m. Cho n n m 2000, ã có h n 100 n c thu c 5 Châu tr ng

và xu t kh u chè. S n l ng chè th gi i n m 2000 t h n 2,8 tri u t n.u th k XIX, Vi t Nam ã có 2 vùng s n xu t t p trung: vùng chè t i và

vùng chè r ng cho tiêu dùng n i a ch y u.Sau khi th c dân Pháp chi m óng ông D ng, ã có thêm vùng chè công

nghi p t p trung hi n i xu t kh u (1923-1925).n n m 2000, ã có 3 lo i v n chè g m chè t i h gia ình, chè r ng dân

c và chè công nghi p hàng rào có n, t ng ng v i 3 th i k l ch s (phongki n, thu c a và c l p), t i 3 vùng a lý ( ng b ng, trung du và mi n núi).1.1.1. Th i k phong ki n

Theo các tài li u Hán nôm v nông nghi p Vi t Nam và Vân ài lo i ng c aLê Quý ôn – 1773 (B Bách Khoa t n u tiên c a Vi t Nam), t th i kì cácvua Hùng d ng n c, các dân t c Vi t Nam, tr i qua nhi u th h phát tri n nôngnghi p, ã l i cho ngày nay 2 vùng chè l n:

- Vùng chè t i c a các h gia ình ng i Kinh ven châu th các con sông,cung c p chè t i, chè n , chè b ng, trà Hu …

- Vùng chè r ng c a ng bào dân t c (Dao, Mông, Tày…) mi n núi phíac, cung c p chè m n, chè chi…

Ng i dân lao ng và trung l u thành th u ng chè t i, chè n , chè chi, chègià; còn gi i th ng l u quý t c thì u ng chè m n, chè ô long, chè t u.1.1.2. Th i k Pháp thu c (1882-1945)

- Ngay sau khi chi m óng ông D ng, ng i Pháp ã phát tri n chè, m tn ph m quý hi m c a Vi n ông, thành m t hàng xu t kh u sang Châu Âu. N m

1890, Công ty th ng m i Chaffanjon ã có n n s n xu t chè u tiên tr ng60 ha, Tinh C ng, - Phú Th , hi n nay v n còn mang tên a danh Ch Chè.

- N m 1918, thành l p Tr m nghiên c u nông nghi p Phú Th , t t i Phú H ,chuyên nghiên c u v phát tri n chè, có nhà máy chè 3 t ng làm héo chè t nhiên,

i vò, máy s y c a Anh và máy phát n, n i h i…, ng d ng k thu t nôngnghi p và công ngh ch bi n tiên ti n c a Indonexia và Srilanka.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange

www.docu-track.com Clic

k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com

mailto:[email protected]

http://www.docu-track.com/buy/




- Sau tháng 8/1945 th c dân Pháp rút kh i Vi t Nam l i hai vùng chè t ptrung: Tây Nguyên và Trung du mi n núi phía B c v i 13.505 ha chè, hàng n m

n xu t 6.000 t n chè khô; chè en xu t kh u th tr ng Tây Âu (London vàAmsterdam), chè xanh xu t kh u th tr ng B c Phi (Angiêri, Tuynizi và Mar c),tiêu th n nh và c ánh giá cao v ch t l ng, không thua kém chè n ,Srilanca và Trung Qu c.1.1.3. Th i k Vi t Nam c l p (sau 1945)

Vi t Nam ph i ti n hành 30 n m chi n tranh giành c l p (1945 – 1975), các s nghiên c u khoa h c v chè hai Mi n Nam và B c u b phá ho i n ng. Phú H Mi n B c ã ba l n b quân vi n chinh Pháp chi m óng và ném

bom, t s ch , phá s ch, phá s ch, nh ng v n duy trì c i chè và v n gi ng.o L c mi n Nam trong vùng chi n tranh du kích b phá hu n ng n c ng

không ho t ng c. 0Tuy ph i s n xu t l ng th c th c ph m là chính, nh ng Nhà n c Vi t Nam

n quan tâm phát tri n cây chè c 5 thành ph n. N m 2000, ã có 90.000 ha chè(kinh doanh, ki n thi t c b n và tr ng m i), s n xu t ra 87.000 t n chè khô, xu tkh u 67.000 t n, tiêu th n i a 20.000 t n, kim ng ch xu t kh u t 78 tri uUSD.

(Ngu n: “Cây chè s n xu t - tiêu th - ch bi n”, 2003)1.2. c m sinh thái, sinh s n c a cây chè, phân b c a ngành hàng chètrong n c1.2.1. Th i v - V Xuân (tháng 3-4): Hái ch a 2 lá và lá cá, t o tán b ng nh ng búp cao h n

t tán thì hái sát lá cá. - V Hè Thu (tháng 5 - 10): Hái ch a 1 lá và lá cá, t o tán b ng nh ng búp cao

n m t tán thì hái sát lá cá - V Thu ông (Tháng 11): hái ch a lá cá , tháng 12 hái c lá cá - V i các gi ng chè có d ng thân b i, sinh tr ng nh u có th hái kéo hayhái b ng máy nâng cao n ng su t lao ng.1.2.2. Chu k phát tri n

Chu k c a m t cây chè bao g m ba giai n. Giai n u tiên là giai n câynon hay giai n thi t k c b n. Các b i chè ph i tr ng 3-4 n m k t khi gieotr ng m i phát tri n thành cây tr ng thành. Sau ó là giai n cây l n và giai

n cu i là giai n chè già c i. Giai n chè l n kéo dài 20 – 30 n m, tugi ng, u ki n t ai, dinh d ng và khai thác. Ch m sóc kém và khai thác

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






nhi u s làm cho cây chè b suy thoái, già tr c tu i. ây là giai n chè chong su t cao nh t. Sau ó là giai n chè già c i, cây chè suy y u d n, lá nh ,

búp ít, chóng mù xoè, hoa qu nhi u, cành t m h ng nhi u, ch i g c m c nhi u.n giai n này, ng i tr ng chè ph i dùng các bi n pháp k thu t t o táni cho chè nh n au, n tr l i. Th i gian kéo dài tu i th cây chè có th t

5-10 n m.1.2.3. Yêu c u u vào

a. Ánh sángCây chè nguyên là m t cây r ng m c trong nh ng u ki n m t, râm mát

a vùng khí h u c n nhi t i gió mùa ông Nam Á. V nhu c u ánh sáng, câychè là cây trung tính trong giai n cây con, l n lên a sáng hoàn toàn. D ibóng râm, là chè xanh m, lóng dài, búp non lâu, hàm l ng n c cao nh ng búpth a, s n l ng th p vì quang h p y u. Ánh sáng tán x vùng núi cao có tác

ng t t n ph m ch t chè h n ánh sáng tr c x . S ng mù nhi u, m t, nhi t th p, biên nhi t ngày êm l n vùng i núi cao là u ki n s n xu t

chè có ch t l ng cao trên th gi i.b. Nhi t Nhi t không khí thu n l i cho sinh tr ng c a chè là 22-280C; búp chè sinh

tr ng ch m 15-180C, d i 100C m c r t ch m. Trên 300C chè m c ch m, trên400C chè b khô xém n ng lá non.

c. N cc gi vai trò quan tr ng trng s n xu t nông nghi p và công ngh ch bi n.

c là thành ph n ch y u c a ch t nguyên sinh, là nguyên t quan tr ng mo các ho t ng sinh lý c a cây chè. V nông nghi p, n c quy t nh s n l ng

và ch t l ng c a chè; trong công nghi p, n c là thành ph n bi n i nhi u trongcác công n héo, vò, lên men, s y khô.

Hàm l ng n c trong chè bi n ng theo t ng b ph n, gi ng chè, bi n pháp thu t và khí h u th i ti t trong n m. Nói chung, các t ch c non có nhi u n cn các b ph n già. M a nhi u s n l ng chè cao nh ng ch t l ng th p.

ng m a trung bình n m thích h p cho sinh tr ng cây chè trên th gi i là1.500-2.000mm. m t ng i không khí t 80-85% có l i cho sinh tr ng c achè.

d. Dinh d ng- m

m t p trung các b ph n còn non nh : búp chè và lá non. m tham giavào s hình thành các axitamin và protein. Bón m lá chè có màu xanh, quang

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






p t t, cây chè sinh tr ng kho , nhi u búp, búp to. Thi u m ch i lá ít, lá vàng,búp nh , n ng su t th p. B i v y bón m làm t ng n ng su t t 2-2,5 l n so v ikhông bón. Bón m quá nhi u hay n c làm chè có v ng, gi m ph m ch t.

- LânLân tham gia vào thành ph n c u t o c a t bào, trong axit nucleic. Lân có vai

trò quan tr ng trong vi c tích lu n ng l ng cho cây, có tác d ng thúc y s pháttri n c a cây chè, nâng cao ch t l ng chè, làm t ng kh n ng ch ng rét, ch ng

n cho chè. Thi u lân lá chè xanh th m, có v t nâu 2 bên gân chính, búp nh ,ng su t th p.

- KaliKali có trong t t c các b ph n c a cây chè nh t là thân, cành và các b ph n

ang sinh tr ng. Kali tham gia vào quá trình trao i ch t trong cây làm t ng khng ho t ng c a các men, làm t ng s tích lu gluxit và axitamin, t ng khng gi n c c a t bào, nâng cao n ng su t, ch t l ng búp, làm t ng kh n ng

ch ng b nh, ch u rét cho chè.Thi u Kali lá chè có v t nâu, r ng lá nhi u, búp nh , lá nh .- Trung và vi l ngTheo m t s nhà nghiên c u, tác d ng c a các y u t trung và vi l ng ch th

hi n rõ nét các i chè nhi u tu i chuyên bón các lo i a l ng lâu n m. Phân ving g m có: Bo, Mn, Zn, Cu...; phân trung l ng g m có: Ca, Mg, S, Al...

1.2.4. Phân b a lý, thu n l i và khó kh na. Vùng chè Tây B c

* u ki n khí h u:c m quan tr ng nh t là mùa ông t ng i m, n hình cho khí h u

gió mùa. Mùa ông m h n vùng Vi t B c 1-20C và vùng ông B c 2-30C. Cu imùa ông hanh n ng. Tháng 2-4 m m c th p nh t n m (75%). L ng m amùa ông ít (10%/n m), s ngày m a ít.

Dao ng nhi t ngày êm m nh m , nh t là các thung l ng có nhi u khng xu t hi n s ng mu i. Mùa h n s m, tháng 3 ã có nhi t v t 300C,

tháng 4 r t nóng, tháng 6 nóng nh t. Mùa m a c ng b t u s m h n 1tháng(tháng 4) và k t thúc s m 1 tháng (tháng 9).

u mùa h có gió Tây r t khô nóng, h n c Vinh và ng H i.Khí h u Tây B c có các tr s trung bình sau ây:Nhi t t i th p tuy t i 2-50CNhi t t i cao tuy t i 35-380CNhi t trung bình n m 13-230C

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






ng m a bình quân n m 1.500-2000mmMùa khô Tây B c di n ra t tháng 11 n tháng 3. Th i gian khô h n kéo dài

ng thêm nhi t xu ng th p làm cho sinh tr ng và n ng su t chè gi m sút l n.* u ki n t aiVùng Tây B c có các lo i t thích h p cho cây chè nh : t vàng, t

nâu, t ng t dày, ít d c (<250)* Hi n tr ng s n xu tChè tr ng t p trung S n La (3 ti u vùng M c Châu, Mai S n, Phù yên), Lai

Châu (2 ti u vùng Phong Th , Tam ng).b. Vùng chè Vi t B c – Hoàng Liên S n

m các t nh Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai, Cao B ng, B c C n và phíaTây Yên Bái (Ngh a L , V n Ch n)

* u ki n khí h uVùng núi Vi t B c – Hoàng Liên S n có a hình ph c t p, i b ph n là

vùng núi th p, cao 100-500m. Khí h u có các c m sau:- Mùa ông ít l nh h n ông B c. S ng mu i là hi n t ng ph bi n.- Không khí m t h u nh quanh n m. c bi t m a phùn n a cu i mùa

ông (50 ngày/n m) r t có l i cho sinh tr ng cây chè v mùa ông.- Mùa h có m a l n trên các s n núi cao và trong nh ng thung l ng gây xói

mòn m nh v n chè trên s n núi Tây Côn L nh.- Vùng có m cao nh t c n c. m trung bình 85-86%, núi cao là 87-

88% gi a mùa h (tháng 7-8), x p x 90% vùng th p, trên 90% vùng cao.- N ng ít, s gi n ng bình quân là 1400-1600 gi /n m, nhi u nh t vào tháng

5, ít nh t vào tháng 1.* u ki n t aiCác lo i t tr ng chè ch y u là t i và núi bao g m các lo i t vàng,

t vàng phát tri n trên sa th ch và phi n th ch.* Hi n tr ng s n xu t

vùng này có chè i công nghi p và chè r ng dân t c.- Chè i công nghi p nh Công ty chè Sông Lô, Tân Trào, M Lâm, Vi t

Lâm, Hùng An, Tr n Phú, Ngh a L , Yên Bái, V n H ng, B o Ái.- Chè r ng dân t c Dao t p trung cao 300-600m. Khí h u vùng này m

mát, s ng mù nhi u, m cao quanh n m, búp non tr lâu, ch t l ng t t. ttr ng chè th ng là r ng già, nhi u mùn. Chè tr ng ven su i, d i tán cây l n, t

c tho i.c. Vùng chè Trung du B c B

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Vùng này n m t i ranh gi i gi a mi n núi và mi n ng b ng B c B bao g mcác t nh Phú Th , Hoà Bình, V nh Phú, Thái Nguyên, Hà Tây và Hà N i.

* u ki n khí h u- Mùa ông có th i k u t ng i khô, n a cu i r t m t có gió n m và

a phùn. Mùa h m t, nhi u m a, khí h u bi n ng m nh.- Khí h u chuy n ti p gi a vùng ng b ng và vùng núi. Biên nhi t ngày

êm l n h n ng b ng 0,50C, s ng mu i nh h n vùng núi.* u ki n t ai

t vùng chè trung du B c B ch y u là feralit phân b các a hình inúi, chia c t m nh g m 5 lo i chính sau:

- t phát tri n trên phi n th ch sét V nh Phúc, Phú Th , Hoà Bình, TháiNguyên.

- t phát tri n trên phi n th ch gneiss và mica Phú H .- t nâu Thái Nguyên- t nâu trên phù sa c Thái Nguyên, Phú Th , Hà Tây, Hà N i.- t vàng nh t phát tri n trên á cát Thái Nguyên, V ng Phúc, Tam o, Hà

Tây, Hà N i.* Hi n tr ng s n xu t

ây là vùng chè l n mi n B c, có nhi u c s s n xu t kinh doanh chè lâu inh Vân L nh, oan Hùng, Sông C u, V n H ng, Phú S n... N ng su t bình quân

a vùng kho ng 3-4 t n búp/ha, không ng u có s chênh l ch l n gi a cácnh.

d. Vùng chè B c Trung Bây là vùng chè t i lâu i nh t c a Vi t Nam g m 3 t nh Thanh Hoá, Ngh

An, Hà T nh.* u ki n khí h u- Mùa ông b t l nh so v i B c B . Tuy nhiên trong nh ng t gió mùa ông

c m nh nhi t có th r t th p (50C) và v n có s ng mu i xu t hi n.- Mùa ông c ng r t m t. m trung bình trong các tháng mùa ông l n

n 85%, l ng m a tháng c c ti u c ng t i 30-40mm.- Vào u mùa h có m t th i k gió Tây. Tháng 7 là tháng nóng nh t và

m th p nh t trong n m.- M a m v cu i mùa h . L ng m a c c i b t u t tháng 9, kéo dài h t

tháng 11. Ch riêng 2 tháng 9-10 ã chi m 40-50% l ng m a c n m.- Nhi t trung bình n m kho ng 23-240C.* u ki n t ai

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






m các lo i t ch y u là t vàng , sa th ch, phù sa c .* Hi n tr ng s n xu tHi n nay có kho ng 10 nhà máy ch bi n chè xanh và chè en cho xu t kh u

(Bãi Trành, Yên M , H nh Lâm, Bãi Ph , Anh S n, ...)e. Vùng chè Tây Nguyên

ây là vùng t r ng trên dãy núi Tr ng S n v i nhi u núi cao, cao nguyênng và b ng ph ng c a 3 t nh Lâm ng, Gia Lai, Kon Tum.

* u ki n khí h u- Có s t ng ph n sâu s c gi a mùa khô và mùa m a. L ng m a trong mùa

khô (tháng 11 – tháng 3) ch chi m t 7-8% l ng m a c n m, m t ng ikhông khí r t th p 70%. Mùa h l ng m a r t l n (1.800-2.800mm) chi m 90%

ng m a c n m, thu c lo i cao Vi t Nam, m t ng i không khí r t cao85%.

- Biên dao ng nhi t ngày và êm r t m nh 10-110C thu c lo i cao nh ttoàn qu c.

- S phân hoá không gian ph c t p, bi n thiên l n nên ã hình thành các vùngti u khí h u khác nhau: Kon Tum, Gia Lai, B o L c, Buôn Ma Thu t.

* u ki n t ait vàng chi m x p x 66% t ng di n tích t nhiên toàn mi n và c chia

thành các lo i sau:- t màu vàng bazan ( B o L c - c Nông).- t vàng trên á sét và bi n ch t ( B o L c, Di Linh, c Tr ng).- t nâu vàng- t vàng* Hi n tr ng s n xu tLâm ng là t nh nhi u chè nh t c n c . Vùng chè Lâm ng t p trung

nhi u B o L c và B o Lâm, Di Linh, Lâm Hà, c Tr ng...f. Vùng chè duyên h i mi n Trung

ây là vùng chè quan tr ng c a ng i Vi t Nam tr c th i k Pháp thu c.Ph n l n chè tr ng d c theo duyên h i Trung B , trên s n c a dãy núi Tr ng

n thu c các t nh Qu ng Bình, Qu ng Tr , Th a Thiên, Qu ng Nam, à N ng,Qu ng Ngãi, t 170 n 150 v B c. Chè tr ng r i rác, quy mô nh , tiêu th trong

nh, ch bi n chè xanh theo th công.* u ki n khí h u

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Khí h u chia thành 2 ti u vùng. Khí h u vùng trung Trung B không thu n l icho sinh tr ng và phát tri n c a cây chè, nh h ng x u n ch lên men chè

en.* u ki n t aiCó t vàng , t nâu vàng. t ai nghèo ki t, không có cao, n ng su t

và ch t l ng chè th p.* Hi n tr ng s n xu tDi n tích chè vùng này phân b r i rác các t nh. S n xu t t túc là ch y u.

g. Vùng chè cánh cung ông B c* u ki n khí h u- Vùng này ti p nh n gió mùa ông B c s m nh t, nhi t trung bình tháng 1

L ng S n là 11,30C, th p h n 1-30C so v i các vùng khác cùng cao. Biên m c a nhi t là 13-140C t k l c toàn qu c. T i các vùng th p c ng có nhi t d i 00C.

- Vùng này có mùa ông l nh nh t, nhi u s ng mu i nh t toàn qu c.- Vùng này ít m a do b cánh cung ông Tri u che khu t nên l ng m a th p

nh t toàn qu c 1.400mm/n m, 133 ngày m a, m t ng i 81-83%.* u ki n t ai

t thu c lo i t vàng, x p trung bình, nghèo dinh d ng, d b xóimòn do m a l n trên các s n d c.

* Hi n tr ng s n xu tVùng này có chè r ng c th M u S n L ng S n. S n ph m trà xanh là ch

u, tiêu th n i a và xu t kh u sang Trung Qu c. Do cao và nhi t th p,biên ngày êm cao, nhi u s ng mù nên trà có ch t l ng cao h n vùng Trungdu B c B .

(Ngu n: Cây chè s n xu t - tiêu th - ch bi n)1.3. Các s n ph m chính c a ngành hàng ho c là nguyên li u thô cho nh ng

n ph m nào.1.3.1. Trà en

Thu c lo i lên men, chi m 80-90% th tr ng th gi i (trong t ng s n l ngth gi i 1.878.000 t n -1990), n n m 2001 ch còn kho ng 75% do nhu c u t nglên v trà xanh.

n , Srilanka, Kênia còn chia ra 2 lo i: trà en truy n th ng và trà ennhTrung Qu c l i chia ra 2 lo i: trà en Công phu và trà en Ti u ch ng.

1.3.2. Trà xanh, trà l c

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Trên th gi i có 5 n c s n xu t trà xanh ch y u bao g m: Trung Qu c, Nh tn, In ônêxia , Vi t Nam, Nga.

n xu t trà xanh t p trung h n trà en, có giá bán cao h n, do nhu c u thtr ng ngày càng t ng nên có xu h ng t ng tr ng m t s n c nh Srilanca,

n , In ônêxia...Trà xanh c phân lo i thành:- Trà l c sao su t- Trà xanh s y khô b ng h i nóng- Trà xanh ph i n ng, s y khô b ng ph i n ng- Trà xanh h p, dùng h i n c di t men- Trà l c lo i danh trà nh : Tây h long t nh, Hoàng s n mao phong, L s n

Tuy t l , Quân s n Ngân trâm, ng ình h Bích, Loa xuân, L c an Qua phi n, hoa trà...

1.3.3. Trà ô longThu c lo i lên men m t n a, m t lo i trà c ch ng c a Trung Qu c s n xu t

i Phúc Ki n, Qu ng ông, ài Loan bao g m 5 lo i sau:- Thu tiên- Ô long- Thi t quan âm. K ch ng- S c ch ng- Bao ch ng

1.3.4. Trà tr ng hay b ch tràThu c lo i c s n c a Trung Qu c, ch lên men nh , s n xu t ch y u Phúc

Ki n. C n c vào gi ng và non c a búp chia thành:- B ch hào ngân trâm- B ch m u n- C ng my- Th my

1.3.5. Trà p hoam có 3 lo i:

- Trà xanh p hoa nh các lo i hoa nhài, chu lan, b ch lan, qu , tai tai, b i, lan; Vi t Nam có trà m n p hoa sen, trà xanh p hoa nhài, sói, ngâu...- Trà en p hoa nh hoa h ng, hoa v i- Trà ô long p hoa nh hoa qu Thi t quan âm p hoa th lan g i là Th

lan s c ch ng, hoa nhài

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Vi t Nam ngoài trà hoa t i nh nhài, sen, ngâu, sói... còn có các lo i tràng, h ng li u bao g m qu , h i, phá c ch , thìa là... tr n v i nhau theo n

gia truy n.1.3.6. Trà ép bánh

Trà ch bi n xô r i tái gia công và em ép thành hình kh i khác nhau; TrungQu c có các lo i trà en, trà xanh và h c trà ép thành bánh hay g ch, o n; c n cvào lo i trà xô và ph ng pháp chia thành 3 lo i:

- Lo i h c trà ép s ch- Lo i trà xanh ép bánh- Lo i trà en ép bánhVi t Nam có chè chi g m bánh vuông hay tròn r t c vùng ng b ng sông

ng a chu ng, th ng là chè tuy t vùng núi, ng bào mi n núi phía b c còn cóchè m n, chè lam, nh i trong ng b ng, ng b ng gác trên b p ch ng m.1.3.7. S n ph m m i

m các lo i trà hoà tan, trà túi, trà pha s n th l ng u ng ngay nh trà ónglon hay chia (ô long, m t ong...). G n ây còn có các lo i trà v hoa qu (sen, nhài,

ng, dâu, cam, chanh...)(Ngu n: Cây chè s n xu t - tiêu th - ch bi n)

1.4. Tình hình di n tích, n ng su t và s n l ng c a ngành hàng trong n ctheo chu i th i gian hàng n m

mDi n tích

(ha)n l ng (t n)

ng su t(100kg/ha)

1996 74,848 210,5441997 78,584 234,9631998 77,392 254,4801999 84,782 316,5152000 86,938 314,6922001 98,300 340,500 45,62002 109,100 423,700 54,82003 116,349 448,608 52,12004 118,738 487,624 54,12005 118,400 534,200 56,9

(Ngu n: S li u FAO, 2006)

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






1.5. Tình hình di n tích, n ng su t và s n l ng ngành hàng t i m t s qu c gia chính s n xu t ngành hàng trên th gi itheo chu i th i gian hàng n m


mDi n tích (ha) ng su t (kg/ha) n l ng (t n)

China India KenyaSriLanka



1996 891435 427000 113680 187563 691.60 1782.20 2262.14 1377.81 6181 761000 166256 6000

1997 888572 431000 113892 190473 716.74 1825.99 1937.99 1453.55 6156 787000 153600 6000

1998 878989 434000 118650 188970 782.35 1926.27 2479.27 1482.01 5807 836000 166800 4600

1999 928542 436000 118540 195460 750.63 1961.01 2098.03 1451.76 7020 855000 161000 5900

2000 898012 500000 120390 188970 783.59 1673.60 1962.67 1618.46 8400 836800 162586 5642

2001 905662 500000 124290 188970 796.70 1696.80 2370.42 1561.57 8337 848400 163068 5413

2002 913100 500000 131450 210620 838.59 1694.80 2183.68 1471.85 37364 847400 162194 5100

2003 943400 500000 131450 210620 836.14 1692.00 2234.08 1439.70 23909 846000 169818 4125

2004 988462 500000 136700 210620 865.17 1701.00 2374.54 1462.78 22997 850500 164817 3900

2005 1058500 141300 221970 902.69 1695.41 2324.84 1429.02 23000 830750 171410 2850

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






1.6. Các hình th c t ch c s n xu t c a ngành hàng chè trong n c* Ng i s n xu t- Công nhân nông tr ng (nông tr ng viên): ch y u là công nhân các lâmtr ng qu c doanh ho c các công ty. Hi n nay, h c phân t s d ng trongvòng 50 n m v i u ki n s n xu t chè theo yêu c u c a công ty.- Nông dân h p ng: là nông dân tr ng chè có t riêng nh ng ký h p ng v icông ty bán m t ph n hay toàn b s n l ng cho công ty.- Nông dân h p tác xã: nh ng ng i s n xu t tham gia vào các h p tác- Và nông dân t do (nông dân không liên k t): chi m ph n l n h s n xu t chè.

s n xu t chè và ph i t tìm cách tiêu th s n ph m.* H ch bi n- H ch bi n không ng ký kinh doanh, s d ng nguyên li u c a gia ình và m tph n c a các h khác, r t ph bi n các vùng s n xu t chè, c bi t khu v cTrung du B c b . ây là nh ng h s n xu t chè và t ch bi n t i nhà t ngu nnguyên li u t s n xu t ho c thu mua t các nhà s n xu t khác. Nhìn chung, côngsu t c a các h ch bi n này ch t t 100 – 200 kg chè t i/ngày. T t c các hnày u ch bi n chè xanh b ng lò quay tay ho c có môt .- H ch bi n có ng ký kinh doanh và các công ty t nhân+ Các h có ng ký kinh doanh là các c s ch bi n chè t nhân có con d u riêngvà tài kho n ngân hàng, và h ph i óng thu kinh doanh. Quy mô c a các hch bi n có ng ký l n h n nhi u so v i các h không ng ký kinh doanh.+ Các công ty TNHH c thành l p theo Lu t Doanh nghi p có tài kho n ngânhàng và con d u riêng. H có th tham gia vào các ho t ng khác ngoài chè. Bên

nh ó, m t s công ty ch ch bi n chè en và chè xanh bán cho các công tyxu t kh u, trong khi m t s khác l i liên k t tr c ti p v i các công ty xu t kh uho c tr c ti p xu t kh u chè khô.Các nhà ch bi n có ng ký l n h n các nhà ch bi n quy mô h v quy mô, côngsuát, thi t b và lao ng s d ng. H ch bi n c chè xanh và chè en orthodox,

d ng nguyên li u mua t các th ng nhân và các h s n xu t. Bình quân, cácnhà ch bi n này s n xu t kho ng 400 t n chè khô m i n m.* Ng i thu gomNg i thu gom chè t i:Các nhà thu gom mua chè trong vùng sau ó bán cho các c s ch bi n trong xãho c bán cho các t th ng. Do chè lá b t u bi n ch t sau 4-6 ti ng nên ph i thugom ngay và v n chuy n t i n i ch bi n.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Khác bi t l n nh t gi a ng i thu gom và t th ng quy mô ho t ng. Thôngth ng, t th ng có nhi u v n và kh n ng huy ng v n cao h n, s d ng ô tôho c xe t i nhi u h n là xe máy, ngoài ra h c ng có nhi u kinh nghi m làm n

n. M ng l i kinh doanh c a các t th ng r ng h n các nhà thu gom: h chu bán chè t i cho các c s ch bi n huy n khác, th m chí có th v n chuy n

sang t nh khác. Theo u tra, các nhà ch bi n l n thích mua chè t i c a cácth ng nhân quy mô l n vì cho phép h thu gom c l ng chè nhi u h n v ichi phí th p h n so v i mua chè c a cá nhân h . M t s công ty còn ký h p ng

i các th ng nhân m b o ngu n cung.Ng i thu gom chè khô:

i liên h r t quan tr ng gi a h ch bi n v i các nhà máy/ n v xu t kh u ho cng i bán l là kinh doanh chè khô. H mua chè khô t h s n xu t và bán cho cácnhà máy/ n v xu t kh u trong t nh ho c các t nh ngoài. M ng l i ho t ng

a th ng gia chè khô khá l n. H có th bán cho các công ty/các nhà máy trongnh song c ng tiêu th ra kh p các t nh trên c n c. H bán chè cho t th ng

nh ng ng i này bán ra các t nh ngoài.So v i các th ng nhân chè t i, các th ng nhân chè khô òi h i ph i có v n l n

n các th ng nhân chè t i. Ngoài ra, m ng l i tiêu th c a th ng nhân chèkhô c ng r ng h n. Khách hàng chính c a các th ng nhân chè khô là các công tyvà th ng nhân các t nh khác.* Ng i bán l n i aHi n nay thành ph có 4 d ng bán l : các quán chè nh (quán cóc), các qu y bar,các nhà bán l chè truy n th ng và các siêu th . Các quán chè nh có l ch s r t lâu

i, h bán chè xanh cùng bánh, k o và hoa qu . H u h t u không có c a hàng,m các khu v c ông úc nh g n tr ng h c, g n các công ty và các ch . a ng i bán chè chai u nghèo và không có công n vi c làm ho c ngh h u.

Chè c bán b ng nh ng c c nh , kho ng 500 ng/c c. Thu nh p c a nh ngng i chè chai vào kho ng 1 tri u ng/tháng. Khách u ng chè th ng là nh ngng i có thu nh p th p. Tuy nhiên, m t s quán chè c ng g p ph i khó kh n doph i c nh tranh v i các lo i chè khác và v i s hình thành ngày càng nhi u các c ahi u và thói quen thay i c a ng i tiêu dùng.Nh ng ng i bán l truy n th ng bán chè khô và ng i cung c p chè cho h h unh u n t các vùng tr ng chè n i ti ng nh Thái Nguyên. Nh ng ng i thamgia vào bán l chè ã tham gia công vi c này trong m t th i gian dài nên h cókhách quen. các thành ph l n mi n b c, ch ng h n nh Hà n i, tr c âyng i bán l chè r t ph bi n. S xu t hi n ngày càng nhi u các quán bar và g n

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






ây là các lo i chè u ng li n ã làm cho s ng i bán chè d o gi m xu ng. Tuynhiên, nhi u ng i trong s h v n ti p t c công vi c kinh doanh này và thu l inhi u h n do s ng i bán ít h n. D ki n trong vài n m t i, nh ng ng i bán l

ph i c nh tranh gay g t v i h th ng siêu th vì hi n nay nhi u lo i chè c s na Thái Nguyên, Hà Giang… ã có m t kênh phân ph này và khách hàng

ng nh thích mua th c ph m và u ng trong các siêu th h n.Ngoài ra, ng i tiêu dùng có th mua chè các siêu th ho c các i lý l n. Hìnhth c này ang d n thay th vi c mua chè xanh c a các nhà bán l ph n vì giá csiêu th r t rõ ràng, công khai, s n ph m an toàn và vi c mua bán c ng thu n ti ncho ng i tiêu dùng. H u h t chè c bán qua kênh này là c a n c ngoài. Tuynhiên m t s nhãn hi u n i a nh Kim anh, H ng Trà và Cozy c ng ang d nph bi n. Chè bán m nh nh t là Lipton, Dilmah và Kim anh. Giá chè các siêu thdo công ty a ra ch không ph i do siêu th và các siêu th có th thanh toán chocác công ty chè sau khi bán c.* Các nhà xu t kh uHi n nay, kho ng 80% s n l ng chè c xu t kh u. Trong ó, xu t kh u chèch y u qua ba kênh chính:• Thông qua các doanh nghi p nhà n c (ch y u là thông qua VINATEA)• Thông qua các công ty liên doanh và các công ty n c ngoài• Thông qua các công ty t nhân (g m có công ty TNHH và các công ty cph n).Vai trò c a nhà n c gi m m nh trong vài n m g n ây.1.7. Chi phí s n xu t trên m t n v s n ph m (trong n c và m t s n c kháctrên th gi i) thay i theo chu i th i gian hàng n m, có th t 1996 n 2005

Theo k t qu kh o sát c a Vi n nghiên c u chè 2003 trên 2 t nh có di n tíchtr ng chè l n nh t c n c là Thái Nguyên và Phú Th thì giá bình quân s nxu t 1kg chè kho ng 1.300VND.(Ngu n: “S tham gia c a ng i nghèo trong chu i giá tr nông nghi p – nghiên

u cho ngành chè”, 2004)2. Tình hình th tr ng chè trong n c2.1. Các kênh marketing c a s n ph m chèNgành chè Vi t Nam ch y u t p trung vào xu t kh u v i h n 80% s n l ng chè

c bán ra th tr ng th gi i. Vi c m c a n n kinh t theo nh h ng thtr ng ã mang l i nhi u thay i cho ng i s n xu t chè Vi t Nam và khuy nkhích nhi u nông dân tham gia tr ng chè. Chu i giá tr ngành chè Vi t Nam có 2kênh chính t n t i m t cách ch ng chéo. Kênh th nh t chi m u th trong quá

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






kh t p trung vào nh ng công nhân nông tr ng và nông dân ký h p ng v i cácnhà máy, nông tr ng l n ch y u s n xu t xu t kh u thông qua VINATEA.Kênh th hai ph n l n là nông dân t p trung vào nh ng h nông dân nh tr ng chèbên c nh các cây tr ng khác và ch n nuôi. kênh này, các h nông dân không có

i liên k t nào ngh a là vi c bán chè hoàn toàn ph thu c vào các m i quan htr c ti p v i th tr ng.

hai kênh này nhìn chung khá tách bi t m c dù s tách bi t này không l n nhtr c ây. Các nông tr i l n ã b t u mua chè t các h nông dân nh . Tuynhiên l ng bán hàng theo ki u h p ng nh v y còn r t nh do các v n c tnông dân s n xu t và các nông trang ch bi n trong vi c th c hi n h p ng nh tlà khi giá c có s thay i.Trong kênh th nh t, công nhân nông tr ng và nông dân h p ng có m i quan

h p ng ch t ch v i nhà máy theo Ngh nh 01 c a Chính Ph quy nhquy n s d ng t tr ng chè trong th i h n 50 n m. Nh ng ng i nông dân nàyph i giao n p t t c ho c m t ph n l n s n ph m cho nhà máy. Ng c l i, nhà máy

cung c p cho h u ra n nh, ng tr c nguyên li u u vào và ào t o kthu t ch m sóc chè. Tuy nhiên, giá chè không c c p n trong h p ng vàcó th th p h n giá th tr ng ( c bi t là các doanh nghi p nhà n c).Thêm vàoó nh ng ng i nông dân này không có quy n s h u t khi n h không th ti pn c v i các hình th c tín d ng. Khi nhà máy g p khó kh n s nh h ng n

nông dân do h hoàn toàn ph thu c vào nhà máy và thu nh p ch y u t cây chè.Trong kênh th 2, nông dân không tham gia liên k t ch y u bán chè cho các côngty thu gom (ho c lái th ng) ho c bán tr c ti p cho các c s ch bi n nh . H

ng có th ch bi n chè lá ngay t i nhà và sau ó bán chè ã ch bi n cho ng ithu gom. V i kênh th 2 này, nông dân bán bán s n ph m ra th tr ng h u nhkhông theo b t k s ch d n hay kh ng ch nào t phía khách mua. Nói cáchkhác, nông dân nhìn chung t ch n l a khách mua và tin r ng giá mà h nh n

c là công b ng h p lý. R t ít b ng ch ng cho th y nông dân c m th y b thuathi t th m chí là nh ng vùng sâu, vùng xa.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Hình 1: Chu i phân ph i c a nông dân không có m i liên h t i xã Võ Miêu –Phú Th

Ghi chú: Chè láChè xanhChè en

(Ngu n: “S tham gia c a ng i nghèo trong chu i giá tr nông nghi p – nghiênu cho ngành chè”, 2004)

2.2. Qui mô và nhu c u c a th tr ng n i a i v i ngành hàngng trà là m t nét v n hoá m th c Vi t Nam. Ph n l n chè tiêu th n i a

là chè xanh, v i 90% s n l ng chè xanh c tiêu th ngay trên th tr ng trongc (Accenture 2000). m t s vùng nông thôn, t p quán u ng chè t i ph

bi n h n, tuy nhiên h u h t chè c bán ra u là chè ch bi n thô s .Chè en ch c tiêu th các thành ph l n, nh ng c ng ch chi m 1% t ng

c tiêu th . Tuy nhiên, hi n nay nhu c u i v i các lo i chè en p h ng li uang t ng nhanh khu v c thành th , nhãn hi u u tiên c gi i thi u b i

Dilmah, m t công ty c a Sri Lanka. c tính Lipton và Dilmah chi m kho ng70% th ph n các thành ph l n và các khu công nghi p. Các s n ph m ch bi n

chè khác nh n c gi i khát, k o và bánh quy hi n ch a có m t t i Vi t Nam.

Th ng gianh (ô tô)

Th ng gianh (xe máy)

ng ch bi n

Công ty ch bi n

Nông dân

t chbi n

Th ng ginh (xe máy)

Xu t kh u

Ng i bán l a ph nglân c n

Ng i bán l thành ph

Siêu ththành ph

40% 20%20%

20%

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Chè tr ng các vùng phía B c nh Thái Nguyên, S n La, Hà Giang và YênBái khá ph bi n Hà n i và các thành ph khác mi n B c, trong khi chè Lâm

ng ch y u c tiêu th thành ph H Chí Minh và các t nh phía Nam. Chèxanh p hoa nhài, hoa sen và các lo i hoa có h ng th m khác c ng khá phbi n, chi m kho ng 20% tiêu th n i a.

c dù có truy n th ng u ng trà t lâu i, nh ng theo báo cáo c a FAO, tiêuth chè bình quân u ng i Vi t Nam n m 1997 ch t 260g, th p h n nhi uso v i các n c châu Á có t p quán u ng trà khác (H ng Công 1400g; ài Loan1300g; Nh t B n 1050g; Trung Qu c 340g). Tuy nhiên, t n m 2000 n n m2005, tiêu th chè bình quân u ng i c a Vi t Nam t ng 5% lên 380g.

Trong khi xu t kh u chè có chi u h ng t ng lên thì nhu c u tiêu th n i abi n ng m nh. Chè xu t kh u ch y u d i d ng thô ho c s ch còn chè bántrên th tr ng n i a là nh ng s n ph m ã qua ch bi n có ch t l ng cao h nvà do ó có giá cao h n giá xu t kh u. Vi c Nam có m t s vùng tr ng chè n iti ng nh Thái Nguyên, M c Châu và Kim Anh. Ng i tiêu dùng Vi t Namth ng r t nh y c m trong v n ch t l ng chè, khác bi t gi a chè lo i t t nh tvà x u nh t lên t i 10 l n (Accenture 2000).

(Ngu n: Báo cáo t ng quan ngành chè Vi t Nam)2.3. S l ng c s s n xu t chính c a ngành hàng

n nay, c n c có kho ng 400.0000 h s n xu t chè, h n 600 doanh nghi pch bi n quy mô công nghi p, hàng n m thu hút kho ng 2 tri u lao ng thamgia vào các l nh v c s n xu t, ch bi n, th ng m i và d ch v .(Ngu n: Báo cáo t ng k t công tác nhi m k II 12-2006 - Hi p h i chè Vi t Nam)2.4. S n l ng tiêu th n i a theo chu i th i gian hàng n m

n v : 1000 t nm Kh i l ng m Kh i l ng

1996 23.94 2001 21.991997 25.07 2002 16.791998 27.13 2003 18.671999 18.91 2004 23.522000 11.8 2005 22.32

(Ngu n: S li u FAO,2006)3. Tình hình th tr ng qu c t3.1. Qui mô th tr ng n c ngoài c a ngành hàng

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






n l ng tiêu th (1000 t n) c a m t s qu c gia chính

mc 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Argentina 245.77 251.15 256.82 258.36 259.37 282.25 257.78 247.57 254.07 264.89Bangladesh 26.88 28.86 31.26 33.68 36.32 39.07 41.96 44.93 48.09 50.82

Brazil 214.24 286.36 322.96 490.65 511.84 481.73 575.91 476.89 414.51 359.02Chile 19.39 19.29 18.94 18.26 17.66 17.84 19.23 21.35 23.68 25.97China 432.67 440.96 462.42 477.25 482.18 483.22 465.39 531.37 614.57 553.44Egypt 73.25 75.22 73.16 68.1 65.94 66.26 62.75 44.13 4.92

Georgia 32.25 30.76 34.77 34.02 34.29 17.05 11.92 13.99 15.31 6.94India 603.07 614.89 630.81 646.42 658.39 667.68 675.44 681.66 685.8 688.48

Indonesia 78.57 83.98 82.01 73.84 61.96 58.12 61.1 65.49 68.78 70.28Iran,Islamic

Rep 75.66 72.54 59.5 60.69 66.36 64.09 61.66 56.93 48.41 40.52Kazakhstan 13.37 15.09 18.9 19.85 16.43 18.31 8.99 9.89 3.25 8.09

Kenya 22.39 6.83 22.28 26.01 28.77 16.65 15.42 26.73 32.65 39.02Morocco 34.06 34.83 37.37 39.14 38.28 36.24 40.35 43.36 43.58 44.81Pakistan 102.13 101.38 103.42 109.84 109.98 105.89 102.26 106.6 111.93 119.21Russian

Federation 125.62 136.83 149.35 161 166.31 168.16 167.94 168.5 171.23 175.32

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Syrian ArabRepublic 30.58 30.22 31.94 34.43 37.24 37.64 40.15 43.23 45.01 38.17

Turkey 114.1 131.69 148.35 157.79 156.63 155.09 161.88 180.59 177.52 119.59

Anh 146.61 148.13 144.08 136.9 134.44 133.64 131.29 126.79 124.62 124.01

Hoa K 92.1 91.68 94.43 98.64 102.27 104.58 106.25 108.31 111.01 114.05

Paraguay 59.52 60.66 59.4 58.31 64.78 72.11 78.05 80.6 83.31 82.92

Poland 31.05 31.55 32.03 29.4 28.34 29.21 27.69 26.1 28.14 26.19


Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






3.2. Kim ng ch xu t kh u ngành hàng c a các n c xu t kh u chính theochu i th i gian hàng n m

n v :1000 t nm China India Kenya Sri Lanka

1996 185,04 138,36 261,82 218,791997 215,39 191,47 199,23 267,731998 227,51 201,80 263,69 270,941999 209,53 177,51 245,72 268,332000 238,11 200,87 217,29 287,002001 258,64 177,60 207,24 293,532002 259,04 181,67 88,37 290,572003 266,22 174,25 293,75 297,012004 285,69 174,90 284,32 298,912005 291,21 159,15 313,20 177,32

(Ngu n: S li u FAO,2006)

3.3. Th ph n s n l ng ngành hàng chè do Vi t Nam s n xu t so v i t ng s nng th gi i trong 10 n m t 1996 n 2005.

n v : 1000 t n

m

ng s n l ngTh ph n c a Vi t

Namso v i th gi i (%)

Th gi i Vi t Nam

1996 939,44 46,8 4,981997 952,76 52,2 5,481998 1013,21 56,6 5,591999 1028,92 70,3 6,832000 1013,43 69,9 6,902001 1025,22 75,7 7,382002 1052,06 94,2 8,952003 1043,85 104,3 9,992004 1042,21 119,46 11,462005 1028,01 132,525 12,89

(Ngu n: S li u FAO,2006)

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






3.4. Nh ng thay i v th tr ng xu t kh u c a ngành hàng chè t 2000 n2005

m 2000

Th tr ng Kim ng ch(1.000USD)

1 I-r c 24.196

2 Pa-ki-xtan 4.670

3 ài Loan 4.339

4 Nga 1.824

5 n 1.750

6 Ba Lan 1.381

7Xing-ga-

po 840

8In- ô-nê-

xia821

9 I-ran 800

10 c 626

59%11%

11%

4%4% 3%2% 2% 2% 2%

I-r c Pa-ki-xtan ài LoanNga n Ba LanXing-ga-po In- ô-nê-xia I-ran

c

m 2001


1 I-r c 31.287

2 ài Loan 16.469

3 n 5.067

4 Pa-ki-xtan 4.422

5 Nga 4.401

6 c 2.206

7 Ba Lan 2.151

8 Nh t B n 1.655

9 Xing-ga-po

1.423

10 In- ô-nê-xia 946

46%

24%

7%

6%6%

3% 3% 2% 2%1%

I-r c ài Loan n Pa-ki-xtan

Nga c Ba Lan Nh t B n

Xing-ga-po In- ô-nê-xia

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






m 2002

Th tr ngKim ng ch

(1.000USD)1 I-r c 23.0582 ài Loan 16.319

3 Pa-ki-xtan 12.841

4 n 7.701

5 Nga 3.6406 Nh t B n 3.062

7 c 2.963

8 Ba Lan 2.272

9 Hoa K 1.798

10 Kê-nia 1.311

31%

22%17%

10%

5%4% 4% 3% 2% 2%

I-r c ài Loan Pa-ki-xtan n Nga

Nh t B n c Ba Lan Hoa K Kê-nia

m 2003


1 ài Loan 17.205

2 Pa-ki-xtan 14.318

3 Nh t B n 3.743

4 Nga 3.466

5 c 3.076

6 Ba Lan 2.561

7 I-r c 2.413

8 Anh 1.124

9 n 1.083

10 Hoa K 1.039

35%

29%

7%

7%

6%5%

5% 2% 2% 2%

ài Loan Pa-ki-xtan Nh t B n Ngac Ba Lan I-r c Anh

n Hoa K

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






m 2004


1 ài Loan 18.510

2 Pa-ki-xtan 18.356

3 I-r c 13.632

4 n 12.933

5 Nga 6.826

6 TrungQu c 3.507

7 c 3.444

8 Ba Lan 2.261

9 Anh 2.159

10 Hoa K 1.781

22%

22%

16%

16%

8%4%

4% 3% 3% 2%

ài Loan Pa-ki-xtan I-r cn Nga Trung Qu c

c Ba Lan AnhHoa K

m 2005

Th tr ngKim ng ch

(1.000USD)1 ài Loan 16.8662 I-r c 12.642

3 Nga 9.777

4TrungQu c

6.076

5 c 3.9766 Ba Lan 2.792

7 Anh 2.186

8

Các ti ung

qu c r pth ng nh t

2.108

9 n 2.086

10 Hà Lan 1.939

28%

21%16%

10%

7%

5%4% 3% 3% 3%

ài Loan I-r c NgaTrung Qu c c Ba LanAnh n Hà Lan

(Ngu n: Thông tin xu t nh p kh u - B th ng m i)

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






4. Quá trình h i nh p c a ngành chè Vi t NamTheo ánh giá c a các t ch c qu c t , VN ang ng th 7 v xu t kh u và chi m6% s n l ng xu t kh u c a th gi i.

m 2004, VN ã xu t kh u c 100.000 t n chè tr c ti p sang 68 th tr ng, tkim ng ch 100 tri u USD. K t qu th c hi n 8 tháng u n m nay là 45.000 t n,kim ng ch 47 tri u USD.

i cu c h i th o v "Th c tr ng và gi i pháp phát tri n ngành chè" do Hi p h ichè VN v a t ch c m i ây, nhi u ý ki n cho r ng, dù có l i th v xu t kh usong ngành chè v n còn t n t i nhi u b t c p c n gi i quy t.Theo T ng th ký Hi p h i chè VN Nguy n T n Phong, tr ng i l n nh t c angành hi n v n là v n vùng nguyên li u. Hi n nay, c n c có 34 t nh, thànhph v i di n tích t canh tác tr ng chè v i ph m vi phân b khá r ng. Tuynhiên, di n tích tr ng chè này v n ch a áp ng c s bùng n c a các c s

n xu t t i các a ph ng. Ch tính t n m 1999 n nay, s c s ch bi n ãng g n 3 l n v i hàng v n lò ch bi n th công nh kh p các t nh tr ng m

trung du và mi n núi phía B c. ó là ch a k h n 600 doanh nghi p s n xu t vàch bi n chè có ng ký kinh doanh.Ông Phong lo ng i vi c có quá nhi u lò ch bi n trên m t vùng nguyên li u ch t

p ã x y ra tình tr ng tranh mua, tranh bán gi a các doanh nghi p, nh h ngn môi tr ng kinh doanh. "V i s phát tri n công ngh ch bi n các t nh tr ngm chè ã x y ra tình tr ng tranh mua tranh bán quy t li t th m chí d n n

máu nh vùng chè Thanh Ba vào trung tu n tháng 7", ông Phong nói.t v n khác c nhi u ng i t i h i th o c p là giá búp t i bi n ng có

i cho nông dân, song l i xu t hi n tình tr ng khai thác quá m c khi n cây chè bki t qu . N u n m 1995, giá chè búp t i bình quân ch t 1.131 ng/kg (có th i

m ch 500 ng/kg) thì n th i m này giá chè ã t ng g p 2-3 l n.Ti n s Nguy n V n T o, Vi n tr ng Vi n Nghiên c u Chè VN cho r ng, do

ng l i ch bi n phát tri n quá nhanh, nhi u vùng mang tính t phát, phi quyho ch, không t ng x ng v i n ng su t và s n l ng nguyên li u. H u qu là câychè b suy ki t v dinh d ng. Cái vòng lu n qu n này cu i cùng l i tác ng tr cti p và tiêu c c n ng i nông dân.Thách th c l n i v i ngành chè VN tr c ng ng c a h i nh p, theo các chuyêngia trong ngành, là v n ch t l ng.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






nhi u vùng chè, h th ng ch bi n còn ch p vá và không theo m t h th ng quychu n nào. Không ít nh ng c s s n xu t chè ch làm t ng công n n gi nnh mua gom ho c làm héo s n ph m, sau ó th c hi n n t nh ng công n chbi n còn l i c s s n xu t ho c doanh nghi p khác.Ngoài ra, tình tr ng chia nh , tách r i m t h th ng ch bi n, ch bán nh ng s nph m s ch th c p ã d n n b t n nh v ch t l ng s n ph m. H u qu làchè b chát khét, không m b o tiêu chu n, chè l n lo i do sàng phân lo i ch aúng quy trình công ngh , d n n tình tr ng nh ng s n ph m th gi i c n thì VN

không có.Giám c Công ty Chè M c Châu Ph m Ti n L cho r ng, b t c p này xu t phát

vi c m i a ph ng không quy ho ch rõ ràng v vùng nguyên li u cho cácdoanh nghi p trên a bàn mình. Theo Hi p h i chè VN, t nh Phú Th n hìnhnh t v s b t c p gi a vùng nguyên li u và h th ng ch bi n là vùng Thanh Ba -

Hòa. Trên 1 vùng có t ng di n tích 6.419 ha, s n l ng 31.000 t n chèbúp(t ng ng 6.800 t n thành ph m) mà có t i 49 c s ch bi n v i công su t544 t n/ngày t ng ng 16.300 t n s n ph m/n m. Nh v y, s c s s n xu ttoàn a bàn v i t ng công su t v t quá 2,4 l n n ng l c s n xu t nguyên li utrong vùng.Hà Giang có s n l ng ch b ng 50% Phú Th nh ng có t i 400 h ch bi n chè

i quy mô nh , bên c nh 13 doanh nghi p và 31 h p tác xã ch bi n. Thái Nguyên trong 12.000 ha chè kinh doanh có g n 10.000 ha r i rác trong các gia ình. C t nh có 9 doanh nghi p ch bi n chè công nghi p nh ng có n

3.000 máy vò sào mini. H u h t các nhà máy u không có vùng nguyên li uriêng.Vì v y, hi n t ng y giá nguyên li u lên cao ã thành "cu c chi n" gi a doanhnghi p v i doanh nghi p, gi a doanh nghi p v i hàng nghìn lò vò. Cu c chi n nàykhông ch làm cho doanh nghi p lao ao mà còn khi n cho ng i tr ng chè t i ây

khó kh n nhi u, do cây chè b ki t s c vì khai thác quá m c.(Ngu n: Vnexpress.net)

5. Nh n nh chuyên gia và xu t5.1. K t lu n v cung c u trong n c và qu c t ã di n ra và d oán cung c utrong t ng lai c th tr ng trong n c và qu c t .5.1.1. Th tr ng trong n c S n xu t, tiêu dùng chè có truy n th ng n c ta, th tr ng c a ngành chè n cta ngày càng ph thu c th tr ng trong n c và th tr ng xu t kh u. Nhu c utiêu dùng chè th tr ng n i a không l n. T n m 2000 t i n m 2010 nhu c u

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






chè th tr ng n c ta t 40.000 t n lên 60.000 t n/n m và c phân b khôngu gi a các khu v c. Trong khi ó l ng cung l i l n h n nhi u so v i c u.

(Ngu n: Trung tâm thông tin khoa h c công ngh qu c gia)5.1.2. Th tr ng qu c t

5.1.2.1. Cung

a. Cung chè en

n l ng chè enHi n nay n v n là n c s n xu t l n nh t th gi i, chi m 38% t ng s n

ng, theo sau là Sri Lanka (14,22%), Kenya (11%), Indonesia (6,11%), TrungQu c (3,03%).

Theo d báo c a FAO (2001), s n l ng chè en th gi i s t ng v i t c trung bình 1,2%/n m t 2,15 tri u t n n m 2000 lên 2,4 tri u t n vào n m 2010.

c t ng này ch y u là do t ng n ng su t.

n m 2000 – 2010, h u h t các nhà s n xu t Châu Phi s t ng nhanh v s nng do các b i chè s t tu i t i u và k n ng s n xu t c a các nhà tr ng

chè othodox tr nên hoàn thi n h n. D báo s n l ng c a Kenya t ng 2,3%/n m 236,3 nghìn t n n m 2000 lên 304 nghìn t n n m 2010, Tazania và Uganda sng 1.7%/n m và 2.7%/n m.

Châu Á, s n l ng chè n c ng s t ng nhanh (2,5%/n m), t 1,07tri u t n vào n m 2010, chi m g n 44% s n l ng chè en (so v i 38% n m2000). In ônêsia s t ng 1.1%/n m t 130,6 nghìn t n n m 2000 lên 147 nghìn t n

m 2010. S n xu t chè Sri Lanka t 329 nghìn t n n m 2010 v i t c t ngtr ng 0,7%. S n xu t chè en Trung Qu c s ti p t c gi m xu ng 54 nghìn t nkhi s n xu t chè chuy n sang lo i chè khác có tri n v ng th tr ng t t h n.

Theo d báo, 3 n c s n xu t chè en l n nh t, n , Kenya và Sri Lanka schi m 70% t ng s n l ng th gi i vào n m 2010 so v i 63% n m 2000.

Xu t kh u chè en

Sri Lanka là n c xu t kh u chè en l n nh t trên th gi i, chi m 27,88% t ngng chè en xu t kh u, theo sau là Kenya (20,63%), n (19,64%), In ônêsia

(9,72%).

Xu t kh u chè en th gi i d báo s t 1,12 tri u t n, t ng trung bình1.5%/n m t 1 tri u t n n m 2000.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






u h t xu t kh u t ng là do s n l ng Châu Phi t ng, trong khi tiêu th n ia các n c này nh , gây th a chè và t ng xu t kh u. Xu t kh u t Kenya sng 2.6% hàng n m t 208, 2 nghìn t n n m 2000 lên 275 nghìn t n n m 2010.

ng xu t kh u c a Malawi s không i, 38 nghìn t n.

Các n c xu t kh u chè Châu Á s gi m nh v xu t kh u do thu nh p và dân t ng y m nh tiêu th n i a. Xu t kh u c a n và In ônêsia s gi m 2.4%

xu ng 150,9 nghìn t n và 1.1% xu ng 87 nghìn t n. Ng c l i, xu t kh u t SriLanka s t ng 0.4% t 281 nghìn t n t i 293,4 nghìn t n.

b. Cung chè xanh

n l ng chè xanh

Chè xanh c s n xu t ch y u 4 n c Trung Qu c, Nh t B n, Vi t Nam,In ônesia, nh ng h u h t t p trung Trung qu c (73%), Nh t B n ch chi m 13%,hai n c còn l i chi m 5,6% m i n c.

Theo d báo c a FAO (2001), s n l ng chè xanh s t ng trung bình2,6%/n m cho n n m 2010, lên 900 nghìn t n. Trung Qu c s t ng m nh h n(2,7%/n m). Nh t B n t ng ch m (0,1%/n m), Vi t Nam và In ônesia t ng v a(2,5%/n m và 2,3%/n m).

Xu t kh u chè xanh

Trung Qu c là n c xu t kh u chè xanh l n nh t, chi m 83%, theo sau là Vi tNam (10,16%), In ônêsia (4,28%).

Xu t kh u chè xanh có xu h ng t ng áng k trong 10 n m ti p theo, do s nng t ng m nh. T ng l ng xu t kh u d báo s t ng 6,1%/n m t 187 nghìn

n lên 254 nghìn t n n m 2010. Trung Qu c s v n là n c chi ph i th tr ngxu t kh u m nh nh t, d báo s t ng xu t kh u chè xanh lên 210 nghìn t n vào

m 2010 (2,7%/n m). Xu t kh u c a Indonesia s t ng 3,8%/n m lên 12 nghìnn và Vi t Nam s t ng 2,5%/n m lên 25 nghìn t n. Nh t B n h u nh ch tiêu th

trong n c, không xu t kh u.

c. Xu h ng giá

i l ng cung c a chè ch t l ng th p t ng nhanh và c u t ng y u h n khigiá d u thô gi m, World Bank d báo giá chè s ti p t c gi m trong các n m t i.Giá chè ã gi m g n 2% trong n m 2001-2002 và s gi m m nh h n n a do gián

n th ng m i vùng Trung ông và vùng Trung á có th x y ra sau các ski n x y ra g n ây.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






xu h ng giá lâu dài, d báo c a World Bank, giá chè sau l m phát n m2015 s gi m 14% so v i n m 2001.

(Ngu n: “S tham gia c a ng i nghèo trong chu i giá tr nông nghi p –nghiên c u cho ngành chè”, 2004)5.1.2.2. C uTheo s li u th ng kê c a FAO, n m 2005, nh p kh u chè c a th gi i t 1582,35nghìn t n. Trong ó, Nga nh p kh u nhi u nh t (11,97%) ti p theo là Hoa K(10%), Anh (9,80%), Pakistan (8,47%), c (4,14%).

báo trong th i gian t i, nhu c u chè s t ng lên c bi t m t s n c l n nhn , Ir c, các n c Châu Phi…. Theo d oán, kh i l ng tiêu th chè n i ai n s t 805 tri u kg trong n m nay, t ng so v i m c 780 tri u kg n m

2005. Và v i t l t ng tr ng hàng n m 3,3% trong nhu c u tiêu th n i a, nh pkh u chè là c n thi t tho mãn nhu c u. Nhu c u v chè c a Ir c trung bình17.000 t n m t n m và ch y u nh p kh u t n . Nhu c u c a các n c ChâuPhi d oán s t kho ng 170 – 180 nghìn t n/n m n n m 2010…5.2. xu t các v n c n nghiên c u sâu h n v ngành hàng chè

- Nghiên c u a d ng hoá các s n ph m t chè: m ph m, màu th c ph m,nguyên li u cho công nghi p d c và các lo i chè p h ng t nhiên, các lo ichè c s n Vi t Nam.

- C n nghiên c u l a ch n ra gi ng chè phù h p v i u ki n c th c a t ngvùng sinh thái và có giá tr th ng ph m t i u.

- Nghiên c u các bi n pháp thâm canh chè nh m t ng n ng su t và ch t l ngchè.

- Nghiên c u th tr ng, m các kênh phân ph i a s n ph m n t n tayng i tiêu dùng thông qua vi c qu ng cáo, ti p th b ng s n ph m - qu ng báth ng hi u.

12%

10%

10%

8%4%

56%

Các n c nh p kh u chè

Russian USA U.K Pakistan Germany Other

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






- Nghiên c u các gi i pháp nh m nâng cao giá tr gia t ng n i sinh (t chbi n) và giá tr gia t ng ngo i sinh (t th ng m i, d ch v ) có tích lu tái u

cho l nh v c t o ra giá tr gia t ng cao h n.- Nghiên c u c gi i hoá t ng hoá, c i ti n thi t b , dây chuy n ch bi n,

gi m nh h ng tác ng c a con ng i, gi m lao ng n ng nh c, t o ch t l ngng u, n nh, d dàng u khi n các thông s k thu t.

(Ngu n: Tài li u tham lu n i h i III 12-2006- Hi p h i chè Vi t Nam)5.3. D oán nh ng thách th c và c h i c a ngành hàng

Vi t Nam v a gia nh p WTO là m t s ki n tr ng i, nó ánh d u m t m cch s quan tr ng c a t n c trong quá trình h i nh p v i n n kinh t th gi i.

ki n này v a m ra c h i ng th i c ng ch a ng nhi u thách th c i v in kinh t nói chung và ngành hàng chè nói riêng.

5.3.1. C h i- Các n c thành viên WTO s ph i gi m thu nh p kh u chè, chúng ta l i cóc s thu n l i trong vi c bán hàng, ti n hành các d ch v bán buôn, bán lc ngoài mà chè c a chúng ta l i ch y u xu t kh u nên ây là l i th l n

nh t c a ngành chè Vi t Nam.- Các doanh nghi p chúng ta s có c h i c t do h n trong vi c m r ng

th tr ng trong và ngoài n c, c bi t là th tr ng ngoài n c b i nh ng u ãi thu su t cùng các lu t l mà Chính ph các n c nh p kh u chè c a chúng ta

bu c ph i c t gi m theo quy nh chung, c bi t là m c thu v chè là s n ph mcu i cùng, t o có h i cho chúng ta xu t kh u chè thành ph m óng gói d i 3kg.5.3.2. Thách th c

- Các u ãi c a Chính ph cho các doanh nghi p nh t là các doanh nghi pNhà n c s không còn ho c ngày càng gi m theo Lu t doanh nghi p và l trìnhmà các Chính ph các n c thành viên WTO ã cam k t v i nhau, tr c h t là các

u ãi tr c ti p cho xu t kh u chè nh : vay v n, th ng xu t kh u… các h tru vào nh : thu s d ng t, v t t , nhiên li u, n ng l ng, thu th p t i thi u vào hi m c a ng i lao ng… M c thu nh p kh u chè c a Vi t Nam c ng gi mn. Nh v y các doanh nghi p n c ngoài s có nhi u c h i vào chi m l nh th

tr ng v t ai, vùng nguyên li u, thi t b , công ngh , lao ng, ngu n nguyênli u, s n ph m, d ch v , bán buôn, bán l … c a chúng ta có ngh a là m c c nhtranh trong n i b ngành chè s ngày càng gia t ng, không tránh kh i s có nh ngdoanh nghi p b phá s n.

- Các ngành ngh m i, các s n ph m m i thay th chè c ng s xu t hi n nhi un n c ta v i giá c và d ch v ngày càng t t h n, có ngh a là m c c nh

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






tranh c a ngành chè v i các ngành ngh khác s ngày càng gia t ng. Trong b inh t su t l i nhu n ngành chè còn quá th p thì ây là m t nguy c thi t h i

chung cho toàn ngành.- Các doanh nghi p không có c s s n xu t chè ho c ch a có m i quan h

n bó v i các c s s n xu t chè nên khó có l i th c nh tranh v i các doanhnghi p n c ngoài.

(Ngu n: Tài li u tham lu n i h i III 12-2006- Hi p h i chè Vi t Nam)5.4. xu t các c ch và chính sách t o u ki n phát tri n b n v ngngành hàng

Nh m nâng cao hi u qu thu hút v n u t n c ngoài (FDI) trong ngànhchè, TS. Nguy n Kim Phong - Ch t ch Hi p h i chè Vi t Nam a ra m t

ý ki n sau:- Qu t dành cho phát tri n chè còn nhi u, hi n m i s d ng kho ng 1/3.

n n a, các u ki n th nh ng, khí h u khá phù h p, vì v y c n có chính sáchkhai thác h p lý t o giá tr gia t ng (VA), t ng thu nh p cho ng i lao ng.

- C n phát tri n nh ng vùng nguyên li u có VA cao t c là nh ng vùng có cao trên 600m thu c các t nh Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang, n Biên, Lâm ng,các huy n vùng cao Yên Bái, Phú Th và Ngh An.

- Su t u t trên 1ha ph i m c t i thi u 150-200 tri u VND v i gi ng m i cho thu ho ch s m, n ng su t, ch t l ng cao và n nh.

- Thi t b công ngh : nhu c u c n xây d ng 50 nhà máy ch bi n chè m nh(CTC, công su t 600 t n/n m i v i m i nhà máy).

- Nhà n c t p trung phát tri n h t ng s n xu t – xã h i vùng chè. chi n l c và gi i pháp phát tri n ngành chè Vi t Nam sau khi Vi t

Nam gia nh p WTO, TS. Nguy n H u Tài – Phó T ng giám c Vinatea xu t:

- Xây d ng các doanh nghi p chè phát tri n b n v ng, quy mô h p lý trên c phát huy t i a các l i th so sánh dài h n c a toàn ngành và c a t ng doanh

nghi p. T p trung, khai thác, phát huy m i ngu n l c trong n i b ngành, tranh thp tác liên ngành, h p tác qu c t t o ra nh ng s n ph m chè có ch t l ng

ng h p và giá tr gia t ng cao, chi m l nh th tr ng trong n c, gi v ng và mng th tr ng qu c t , y m nh xu t kh u sang các n c thành viên WTO.

- L nh v c tr ng chè: t p trung u t thâm canh trên di n tích có kh n ngcho n ng su t cao và tr ng thay th di n tích chè c , hi u qu kinh t th p b ngnh ng gi ng m i có hi u qu kinh t cao h n, chú tr ng u t t i các vùng t p

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






trung chuyên canh chè l n, có h th ng các c s ch bi n và h t ng k thu tng i hoàn ch nh.+ Ch tr ng chè trên nh ng vùng t ã c c quan Nhà n c có th m

quy n quy ho ch tr ng chè.+ L a ch n gi ng chè phù h p v i t ng vùng sinh thái, có giá tr th ng ph m

i u.+ Phát tri n chè, k t h p phát tri n ch n nuôi gia súc, gia c m, t o thêm thu

nh p và ngu n phân bón cho chè+ ng d ng c gi i nh vào canh tác nh m nâng cao n ng su t lao ng, h

giá thành búp chè t i.- L nh v c ch bi n và tiêu th chè+ Các doanh nghi p ch bi n t chè búp t i nh t thi t ph i có vùng nguyên

li u c th c a mình. Có th doanh nghi p t tr ng k t h p mua c a nông dân, cóth 100% mua c a nông dân nh ng vùng chè c a nông dân ph i c a ph ngquy ho ch, giao cho doanh nghi p tr c ti p u t và thu mua s n ph m.

+ u t hoàn thi n các thi t b , nhà x ng, công ngh , ào t o, b i d ng ing cán b và công nhân v i quy mô h p lý, áp ng yêu c u t o s n ph m chu nxác theo yêu c u th tr ng. ng th i c n ti n hành xây d ng, áp d ng H th ngqu n lý ch t l ng t ng h p theo tiêu chu n ISO 9000/2000 và h th ng phân tích,xác nh, ki m soát nguy c có kh n ng nhi m b n chè theo tiêu chu n Haccp.

+ Các doanh nghi p trên cùng m t a bàn, d i s ch trì c a Chi h i, c n sp tác chia s thông tin, tr c h t là ph m c p, tiêu chu n k thu t, ph ng th cu t cho vùng nguyên li u, th ng nh t giá c mua chè búp t i…

+ Các doanh nghi p ch bi n ra s n ph m t chè khô bán thành ph m, cácdoanh nghi p mua chè và xu t kh u chè c n t p trung nghiên c u m r ng cáckênh phân ph i bán buôn, bán l chè th ng ph m n t n tay ng i tiêu dùng.

+ C n có chính sách tìm ki m, b i d ng i ng lu t s am hi u v lu tpháp, thông l qu c t , am t ng thông l kinh doanh chè, gi i ngo i ng t v ncho các doanh nghi p chè v l nh v c chè v l nh v c th ng m i và h p tác u

v i các n c trên th gi i; tr c ti p thay m t, b o v quy n l i c a doanhnghi p khi có tranh ch p x y ra.

Nh m a nhanh ti n b khoa h c và công ngh ph c v s nghi p pháttri n chè Vi t Nam, TS V n Ng c - Vi n Khoa h c K thu t NLNmi n núi phía B c xu t:

- C n có quy ho ch c th áp d ng ng b liên hoàn các ti n b k thu ti mà xu t phát t bán chè th tr ng nào? Ch bi n s n ph m chè gì? L a

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






ch n gi ng tr ng? Áp d ng k thu t thâm canh? L a ch n công ngh và thi t ch bi n nào? Không nên ch áp d ng m t khâu c a c m t h th ng liên hoàn

nh v y s không có hi u qu và phát tri n không b n v ng.- phát huy l i th c a chè Vi t Nam c n chú ý nâng cao n ng su t ch t

ng các vùng chè hi n có, ng th i ngh nhà n c c n u t c s h t ng thu t t i các vùng cao, có chính sách u tiên thu hút phát tri n các vùng chè

có cao tuy t i trên 600m nâng cao ch t l ng chè.ánh giá ngành chè Vi t Nam tr c th i k h i nh p, KS. Tr n V n Ng c –

Giám c Trung tâm nghiên c u và Phát tri n công nghi p ch bi n chèki n ngh :

- Nhà n c c n th ng nh t qu n lý ngành chè b ng vi c thành l p U banQu c gia chè Vi t Nam.

- C n th c hi n t ng u tra quy ho ch, hoàn thi n các vùng chè theo h ng:+ Vùng cao l n h n ho c b ng 500m so v i m c n c bi n c n duy trì và phát

tri n gi ng chè Shan, tr ng thêm các gi ng chè nh p ngo i nh : Olong, ThanhTâm, Kim tuyên, Thuý Ng c, Bát tiên, Thi t Quan Âm… Nên quy ho ch vùngtheo nh h ng s n ph m chè xanh ch t l ng cao, chè xanh c s n (m i vùng

100-200ha/1nhà máy).+ Vùng có cao nh h n 500m so v i m t n c bi n ngoài nh ng gi ng

ang có nh Trung du, LDP1, LDP2 c n tr ng thêm các gi ng nh p n i nh : Keoâm tích, Bát tiên, PT95 làm chè en ch t l ng cao.

- Nhà n c c n u t tr n gói các dây chuy n thi t b , công ngh làm racác s n ph m t chè nh : n c chè óng chai, các lo i bánh k o, thu c ch a b nh

chè- C n t ch c ào t o cán b , công nhân k thu t lành ngh giúp các doanh

nghi p th c hi n quy trình công ngh s n xu t ra các lo i s n ph m có ch t l ngcao áp ng c v i òi h i ngày càng kh t khe c a th tr ng th gi i.

Nh m nâng cao và n nh ch t l ng chè b n v ng, KS. V H u Hào -ng công ty chè Vi t Nam trong báo cáo nâng cao và n nh ch t l ng

chè b n v ng ã xu t:- Trong s n xu t:+ Quy ho ch các vùng chè t p trung v i m t b máy có c ch u hành

th ng nh t t khâu Nông nghi p n Công nghi p ch bi n.+ C n có c ch ch ng c c u gi ng, c i t o gi ng s n xu t a d ng

n ph m, nâng cao n ng su t, ch t l ng, thích ng nhanh v i bi n ng nhu c ua th tr ng c nh tranh h i nh p.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






+ Vùng núi cao nên phát tri n gi ng chè Shan có nhi u búp tuy t, có h ngth m, tr ng cao trên 800m. ây là gi ng chè quý có th ch bi n thành chèxanh, chè vàng, chè , chè en, chè ph nh u có ch t l ng t t, c ng itiêu dùng a thích. Các gi ng nh p n i ài Loan, Trung Qu c có h ng th m, nêntr ng cao trên 500-1000m, nh ng vùng có khí h u mát m , ch bi n d ng chèôlong và m t s d ng chè khác có giá tr kinh t cao.

+ Trong tr ng chè nên tr ng úng m t i v i t ng gi ng chè, tr ng theong ng m c, có cây che bóng lá nh , h u, t ng mùn c a t, ch ng

nóng, gi m, ch ng xói mòn t.+ Trong ch m sóc t o l ng phân bón d i dào, có kh i l ng l n, bón nhi u

phân h u c , vi sinh, chuy n i phân vô c sang phân h u c c i t o t cn giàu mùn, t ng canh tác t i x p và dày, cung c p ch t dinh d ng cho cây

chè.+ Trong v n thu c b o v th c v t, nên tìm dùng nh ng lo i thu c h u c ,

thu c sinh h c không gây c h i, an toàn cho ng i s d ng, ph i gi m s l ng,gi m s l n phun trong n m, ch ng phòng ch ng sâu b nh. Tìm và nuôi d ngcác loài thiên ch trên vùng chè.

+ Nên thu hái búp chè úng quy trình, t ph m c p, chín k thu t theoyêu c u c a s n xu t, phù h p công su t nhà máy. Thu hái và v n chuy n khônglàm d p nát, luôn gi cho búp chè non t i.

+ Ch ng làm l ch s n xu t nông nghi p i v i các vùng chè.+ Nghiên c u ch ng t i tiêu nh ng vùng khô h n, t i nh gi t vào g c

chè, bón phân theo ch t i n c.+ Ti n t i c gi i hoá, t ng hoá các khâu: theo dõi u ki n khí t ng, ch

dinh d ng t, ch ch m sóc, canh tác; c gi i hoá thu hái, n, làm t,bón phân, v n chuy n nguyên li u… nâng cao n ng su t, ch t l ng i chè.

- Trong công nghi p ch bi n+ y m nh khâu ào t o, nâng cao ý th c trách nhi m trong ch bi n chè+ Ch ng s n xu t ch bi n, có l ch s n xu t theo v mùa, thu mua nguyên

li u phù h p v i công su t thi t b , th c hi n các thông s k thu t phù h pnguyên li u và th i ti t v mùa.

+ Ch n vùng, ch n gi ng chè s n xu t s n ph m chè có ch t l ng cao,xu t kh u vào th tr ng Châu Âu, Châu M v i giá tr cao.

+ C i ti n thi t b , dây chuy n ch bi n, gi m lao ng n ng nh c t o ch tng s n ph m ng u.

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






+ a d ng hoá s n ph m áp ng nhu c u phong phú c a ng i tiêu dùng, isâu nghiên c u các s n ph m chè có tác d ng t t t i b i b s c kho .

+ Th c hi n xây d ng qu n lý theo h th ng qu n lý ch t l ng ISO, HACCP,phòng ng a khuy t t t, ki m soát các thông s k thu t trong t t c các nhà máych bi n chè.

- Trong qu n lý+ Là ngành v n nh , k thu t và thi t b không ph c t p nên c n chuy n i

ch qu n lý theo h ng c ph n hoá, mô hình kinh t ki u trang tr i khép kín tkhâu s n xu t n ch bi n thành s n ph m.

+ Có chính sách mi n gi m thu s d ng t tr ng chè, cho vay v n có lãi su tu ãi trong vòng 5-7 n m

+ Chính ph và các B có chính sách h tr tài chính giúp các doanhnghi p chè ti p th marketting, xúc ti n th ng m i, tìm th tr ng, qu ng báth ng hi u chè Vi t Nam; ào t o nâng cao trình kinh doanh, nâng cao kthu t Nông – Công nghi p.

(Ngu n: Tài li u tham lu n i h i III 12-2006- Hi p h i chè Vi t Nam)6. Di n bi n tình hình d ch b nh liên quan n ngành chè1997- R y xanh phát sinh, gây h i ph bi n trên di n r ng h u h tcác n m. Cao m gây h i c a r y vào tháng 4- 6 và tháng 10, 11hàng n m. N m l996, Tuyên Quang, B c Thái (c ) là 2 t nh b r yxanh h i khá n ng.- Nh n gây h i n ng nh ng n m ít l a, khô h n. N m l998phát sinh trên di n r ng v i t l lá b h i t 35-40%, m t ph bi n 15-20con/lá- B cánh t , b xít mu i c ng là nh ng i t ng gây h i ph bi ntrên cây chè.2000

t s lo i b nh phân b r ng v i m c h i n ng h n so v i n m 1999. B nhph ng lá chè v i t ng di n tích nhi m b nh kho ng 4500 ha, t l b nh trung bình15-22%, cao 40-45% lá (Tuyên Quang, Yên Bái, Thái Nguyên). B nh tóc en xu thi n và gây h i t n m 1999 Tuyên Quang, Yên Bái, v xuân 2000 b t u xu thi n Thái Nguyên (do n m Marasmius equicrinis Muell), c tính di n tíchnhi m lên t i 800 ha, t l trung bình 30-40% s cây, cá bi t có n i lên t i 90-100% s cây b b nh. B nh th i búp, th i lá cây chè (do n m Collectotrichumcamellia) phát sinh gây h i nh ng v n chè gi ng trung du lá to Tuyên Quang,Thái Nguyên; di n tích nhi m b nh kho ng 400 ha, trong ó có kho ng 4 ha b

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






nh n ng, lá, búp r ng h t và có 15-20% s cây b ch t không h i ph c c. R yxanh h i t ng i n ng các i chè t tháng 10 n tháng 12/200, các t nh PhúTh , Ngh An, Yên Bái, Tuyên Quang có 7020 ha b nhi m v i t l 10-22%, n icao 35-40% s lá b h i. Các lo i sâu h i khác gây h i m c bình th ng.2001

các t nh Phú Th , Yên Bái, Tuyên Quang... có 2200 ha b nhi m b nh ph ng láchè, t l trung bình 10-15%, n i cao 35-40% lá b b nh. R y xanh h i chè v i

ng di n tích nhi m kho ng 6890 ha, t l trung bình 10-15%, cao 30-37% búp bi (Tuyên Quang, Yên Bái, Thái Nguyên, Phú Th , Ngh An). Các lo i sâu h i

khác nh b xít mu i, nh n ... gây h i m c bình th ng.2003

áng l u ý là r y xanh, phân b r ng, cao m gây h i t tháng 4 n cu i tháng9 v i t l ph bi n 30-40% s búp, cao 90% s búp; di n tích nhi m r y là 3307ha (g p 1,7 l n so cùng k n m 2002). B xít mu i gây h i t tháng 5 n tháng 9

i t l 30%, cao 70% s búp; di n tích nhi m là 2454 ha (g p 2,4 l n so cùng km 2002); nh n gây h i c c b

7. Các trang web và t ch c có liên quan n ngành hàng7.1. Các trang web liên quan n ngành hàng chèStt quan/ T ch c a ch Website1 Báo cáo phân tích th tr ng

nông s n do b ph n d ch vnông nghi p FAS - B Nôngnghi p M , c p nh t th ngxuyên t i a ch

http://www.fas.usda.gov/commodities.asp

2 S li u v giá, phân tích ch skinh t - xã h i, d báo c aFAO l y ngu n c a Ngânhàng th gi i c p nh t theotháng

http://www.worldbank.org/prospects/pinksheets/

3 Ph n d báo giá c hàng hoá,ch s giá theo vùng, chi phí

n chuy n và các báo cáochung v kinh t th gi i c aNgân hàng th gi i có a ch :

4 Tin t c hàng hoá m t s thtr ng chính, các phân tích

ánh giá s b c c p nh tth ng xuyên t i a ch :

http://www.ft.com/hippocampus/mkcommd.htm

6 Tin th tr ng, d báo giá http://www.bloomberg.com/markets/crb.html

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com


http://www.fas.usda.gov/commodities.asp

http://www.worldbank.org/prospects/pinkshee

http://www.ft.com/hippocampus/mkcommd.h

http://www.bloomberg.com/markets/crb.html





hàng hoá c c p nh tth ng xuyên

7 Website c a B ph n d ch vthông tin th tr ng - B Nôngnghi p M

http://www.fao.org

8 Báo cáo v nông nghi p và thtr ng nông nghi p c a BNông nghi p M - tr ng i

c Nebraska – Lincoln

http://www.ams.usda.gov/marketnews.htm

9 a ch các m ng Nông nghi pth gi i

http://ianrhome.unl.edu/

10 Trung tâm thông tin l ngth c ASIAN (Asian foodinformation centre – AFIC)

http://www.ipmnet.org/

11 Trang liên k t các Websitekinh t và kinh t nông nghi pth gi i

http://www.afic.org/

12 Website Th vi n nôngnghi p, ch a ng thông tin

th tr ng nông s n, và các báo nông nghi p

http://ideas.uqam.ca/EDIRC/assocs.html

13 Organisation for EconomicCo-operation andDevelopment

http://www.aec.msu.edu/agecon/fs2/market/contents.htm

14 Food and Agricultural policyresearch institute

http://www.fapri.org/tools/outlook.aspxhttp://www.fapri.missouri.edu/

15 Giá c chè (The Tokyo GrainExchange)

Http://www.tge.or.jp/english

16 Hi p h i chè Vi t Nam17 Thông tin xu t nh p kh u - B

Th ng m ihttp://www.mot.gov.vn

18 Chuyên trang chè - B Nôngnghi p

http://www.agroviet.gov.vn

7.2. Các c quan t ch c trong n c ho t ng trong ngành hàng chè1. Hi p h i chè Vi t Nam

2. T ng công ty chè Vi t Nam (Vinatea)

3. Vi n Khoa h c K thu t Nông Lâm nghi p mi n núi phía B c

4. H i nh ng ng i làm chè Hà Giang

5. Chi h i chè Lâm ng

6. Trung tâm Nghiên c u và Phát tri n Công nghi p ch bi n Chè

7. Trung tâm Gi ng và T v n u t phát tri n Chè

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com


http://www.fao.org/

http://www.ams.usda.gov/marketnews.htm

http://ianrhome.unl.edu/

http://www.ipmnet.org/

http://www.afic.org/

http://ideas.uqam.ca/EDIRC/assocs.html

http://www.aec.msu.edu/agecon/fs2/market/c

http://www.fapri.org/tools/outlook.aspx

http://www.fapri.missouri.edu/

http://www.tge.or.jp/english

http://www.mot.gov.vn/

http://www.agroviet.gov.vn/





8. Trung tâm Nghiên c u và phát tri n ngu n nhân l c Chè

9. Công ty c ph n chè Thái Bình L ng S n

10. Công ty c ph n chè Liên S n

11. Công ty u t phát tri n chè Ngh An

12. Công ty c ph n chè V n H ng

13. Công ty chè i ng

14. Công ty TNHH Th ng m i Hùng C ng

15. Công ty TNHH Thành S n

16. Công ty TNHH Linh D ng

17. Xí nghi p CBHXK C u Tre

18. Công ty TNHH Hoàng Bình

19. Công ty TNHH Trà Hùng V ng

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com






Tài li u tham kh o1. GS. Ng c Quý – “Cây chè s n xu t – ch bi n – tiêu th ” – NXB Ngh

An -2003.2. Hi p h i chè Vi t Nam – “Tài li u tham lu n i h i III” – 12/2006.3. Hi p h i chè Vi t Nam – “Báo cáo t ng k t nhi m k II” – 12/2006.4. Báo cáo t ng quan ngành chè Vi t Nam – 20005. Báo cáo t ng k t “S tham gia c a ng i nghèo trong chu i giá tr nông

nghi p – nghiên c u i v i ngành chè” – 12/20046. FAO : http://faostat.fao.org/site/535/default.aspx7. Thông tin xu t nh p kh u - B Th ng m i – www.mot.gov.vn8. Báo cáo hàng n m v tình hình phát sinh, gây h i c a sâu b nh trên m t scây tr ng ch y u. C c B o v th c v t. 1997-2006

http://www.vinanet.com.vn/tin-thi-truong-hang-hoa-viet-nam.gplist.288.gpopen.188799.gpside.1.gpnewtitle.tinh-hinh-xuat-khau-che-thang-dau-nam-2011.asmx

Tình hình xu t kh u chè tháng u n m 2011

Theo s li u th ng kê, tháng u n m 2011, c n cã xu t kh u 11,1 nghìn t n chè các lo i, tr giá 16,2

tri u USD, t ng 4,95% v l ng và t ng 11,9% v trgiá so v i tháng 1/2010.

Nhìn chung, tháng u n m 2011 này xu t kh u chè c aVi t Nam t i các th tr ng u gi m v l ng và trgiá. Gi m m nh nh t là th tr ng n v i 118 t n,

tr giá 208 nghìn USD, gi m 83,61% v l ng và gi m 73,06% v tr giá so v i tháng1/2010.

Th ng kê th tr ng xu t kh u chè tháng 1/2011

VT: L ng (t n); Tr giá (USD)Th tr ng T1/2010 T1/2011 % so sánh

ng Tr giá ng Tr giá ng Tr giáT ng tr giá 10.580 14.548.406 11.104 16.279.333 +4,95 +11,90Pakistan 1.548 2.242.057 3.139 4.939.884 +102,78 +120,33Nga 2.097 2.802.959 1.492 2.265.092 -28,85 -19,19

ài Loan 1.168 1.285.278 1.045 1.311.097 -10,53 +2,01Trung Qu c 385 492.419 555 772.311 +44,16 +56,84

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com


http://faostat.fao.org/site/535/default.aspx

http://www.mot.gov.vn/

http://www.vinanet.com.vn/tin-thi-truong-hang-hoa-viet-





Indonesia 501 465.579 483 539.807 -3,59 +15,94Ba Lan 268 323.698 365 366.837 +36,19 +13,33

c 413 600.776 341 408.902 -17,43 -31,94Hoa K 320 392.602 256 276.076 -20,00 -29,68A r p X ut 215 441.866 211 425.391 -1,86 -3,73Ti u VQ

p Th ngnh t

447 854.661 119 221.512 -73,38 -74,08

N 720 772.224 118 208.068 -83,61 -73,06Philippin 131 350.660 65 171.476 -50,38 -51,10

Click t

o buy NOW!

PDF-XChange


k to buy N

OW!PDF-XChange

www.docu-track.com




Documents

c o v docu-t r a c k + × s k ngành hàng Chè · Ãn n m 2000, ÿã có 3 lo ¥i v m án chè g ×m chè t m ki h Ý gia ÿình, chè r ïng dân W Ýc và chè công nghi Ëp hàng