ĐẰNGSAUNHỮNGNỤCƯỜITácgiả:KhánhLy

HồiKýCôngtyTNHHSáchPhươngNampháthành

NhàXuấtBảnVănHọcĐóngGói:Cuibap

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

V

1THAYLỜITỰA

iết. Với tôi, nghĩa là ghi lại những sự việc mắt thấy tai nghe. Vui,buồn,sướng,khổ,giàu,nghèo.Tấtcảđềulàsựthậttừtráitim,tựđáylòngtôi.Đó làvì tráchnhiệm.Tôihoàn toànchịu tráchnhiệm...với tôi.Chỉ lànhữngchuyệnlẩmcẩm,nhỏnhặtcủamộtngườiđànbàbìnhthường.Vàtôitránhtuyệtđốicáiviệcđượcviếtcủamìnhlàmtổnhạichongườikhác.

Sởdĩ tôi chỉ thíchviếtvềnhữnggì tầm thườngnhấtmà lạihayxảy ranhấtởbấtcứgiađìnhViệtNamnào,làbởivìkhảnăngcủamộtngười...íthọcnhưtôichỉchophéptôilàmđượcđếnnhưthếmàthôi.Màquảtìnhthật,tôicũngkhôngmuốn,khôngdámsờmótớiđờitưcủaai.Tôicóhơngìaiđâu?Đôikhicòntệhơnngườikhácnữaấychứ.Thếchonên,tôichỉthíchghinhận lên trêngiấynhữngđiều tôibiết rất rõvề tôi,nghĩa lànhữngcáixấunhấtcủamình,để...mayranóbớtxấuđichăng.

Ngườiđờithườnghaythíchđềcậptớinhữngđiềungoàitầmvới,nhữngchuyện“độiđává trời”.Nênhaybỏquênhoặckhinh thườngnhữnggìhọcholànhỏnhặtkhôngđángnóiđến.Songcáigầnchúngtanhiềunhất,tróibuộcchúngtanhiềunhất,làmphiền,làmkhổchúngtanhiềunhấtmàchúngtaphảinghĩđếnnhiềunhất.Hỡiơi,lạichínhlànhữngcáinhỏnhất.Thếmớibiết...nóilàmộtchuyện,ainóithánh,ainóitướnggìcũngđược.Làm,lạilàchuyệnkhác.

Tôivốnhènmọnnhưcỏdại,chữnghĩakhôngđầymộtcái lá.Nhưng...biađácònbiếtđauthìnóigìlàcỏdại.Tôicũngcónhữngniềmvui,nỗibuồncủariêngtôi.Hátmộttìnhkhúc,làmmộtbàithơ.Trướchếtlàđểgiảitỏabớtnỗisầuthiêncổcủachínhmình,saunữalàđểtìm,đểtặngngười...trikỷ.Vôlýtrờiđấtrộngbaola,baonhiêutỉngười,khôngcólấymộtngườicùngcảnhngộđểchiasớtvớimình?Dùlànhữngđiềuhènmọnnhất.

Đờisốngởđâydễlàmchotôi...điên.Hoặctrởthànhbệnhhoạn.Cảhaiđiều,tôiđềukhôngmuốn.Chúachotôimộtgiọnghát,dùkhôngragì.Đólàmột...ânsủng.Bạnbèchotôimộtcơhội,mảnhđấtnhỏnhoitrênbáo,đểtôicódịpghilạinhữnggìđếnvàđitrongđờisốngtôi.Đólàmộthạnhphúc.Dĩ

nhiên,khôngphảibấtcứbàinàocũngđượcmọingườithích.Khôngphảibấtcứbàiviếtnàocủa tôi cũngđượcmọingườikhen.Tuyvậy tôikhông thểlàmkháchơnđượclàbởivì...conngườitôinhưthế.Tôihaymọingười,đềucónhữngcáitốthayxấu.ĐềucóđầyđủHỉ-Nộ-Ái-Ố-Ai–Lạc-Dục.Cóđiều,nóirấtthậtthà,tôisợlàmđiềuxấu,tôisợxấuhổkhinhìnmặtmìnhtronggương.Đôikhitôinghĩ:Đócũngchưahẳnlàđiềutốt.Nhưngtôivẫnsợvàvẫntránh,cốsứctránhđểkhỏiphảiânhận,đểkhôngphảinétránhcáinhìncủangườiđốidiện.

Tôilàmộtngườicónhiềukhuyếtđiểm.Khôngthù,giậnai,khôngdámhạiai (dùchỉ làýnghĩ trongđầu).Khôngdámmongsựdữchobấtcứai.Khikhông làmđượcđiềugì cho ai, tôi áynáykhôngyênđếnđộquay ragiậnchínhmình.Tôichưabaogiờhơnthuavớibạnbè.Aimuốnhơn,cứtựnhiên.Aimuốn chửi, cũng cứ tự nhiên.Chẳngbaogiờ tôi có ý kiến.Tôinghenhiều,rấtnhiềunhưnghìnhnhưnhữngđiềuđókhôngliênquangìđếntôi.Bởi tôichỉđượcnghequangườinàyhayngườinọ.Thế thì tại sao tôiphảiđểý.Sựimlặngcũngdễgâyngộnhận.Nhưngconngườitôivốnnhưthế.Nhưcuộcđờivốnkhôngthểkhác.Đólànhữngkhuyếtđiểmcủatôi,làmtôi luôn luônbị thiệt thòi.Mà tôi cũng... lạ thật.Cónhiềungười chửi tôi,ngồiđâuchửiđó,cáigìcũngmangtôira,nhưmộtbằngcớđểmọingườitin.Nhưngrồisauđólạigặptôisauđiệnthoạirấtâuyếm,rấtngọtngào,rấttaybắtmặtmừng.Tôicũngcười.Tôinguchăng?Không.Tôikhôngngutínàocả.Chỉvìnhữngđiềuđó,nhữngngườiđóđãvốnnhưthế.Tôibiếthếtnhưngkhôngbaogiờnóira.Tạitôi...muốnngumàthôi.Nguđểđượcbìnhanvìkhôngcógìhạnhphúcchobằngmộtconngườiđượcsốngtrongsựbìnhan.Tôiăncáigì,tôiđượccáigìkhihơnthuavớingườikhác.Aighéttôingườiđókhổchứtôikhôngkhổ.Vìghét,nênhọcứphảinghĩđếntôihoài,phảitìmtrămmưungànkếđểhạ tôi.Dođóhọkhổ,cái tâmhọkhổvìcứphảinghĩ đến người họ... không yêu.Trong khi đó tôi rất... nhẹ nhàng vì tôi...khôngbiết.Vàtôi...chưabaogiờcầnbiết.

Tôisốngrấtlà...hồnnhiên.Hồnnhiênđếnđộlàmnhiềungườibựcmình.Thì tôivốnthế.Lòngtôinhưchiếcbánhđãbócrachongười thấyhếtrồi,khôngcógìphảicheđậy,giấugiếm.Tronggiađình,vớichồng.Ngoàixãhội,vớibạnbè,vớikhán thínhgiả.Tôisốnghết lòng.Ngườicho tôimột.

Tôi trả lạimười.Từ32nămqua, tôisốngnhưthế.Tôichỉduynhất...phụmộtngười.Ngườiđóđãchết.

Tôi không gần được giới trí thức hay những người thường tự vỗ ngựckhoemình.Tôikhônggầnđượcnhữngngườigiàu có, danhvọng.Bởi tôisốnggianghồtừnhỏ.Tôithườnghãnhdiệnvớichínhmìnhvềđiềuđó.Sốnggầngiớigianghồnên tôikhông thíchnhữngngười...chơibẩn.Vàbạn tôitoànnhữngngườichạygạotừngngày.Nhưngtôikínhphụcvàquýmếnhọ.

Mẹtôithườngphànnànvềcáchănmặcgiảndịcủatôi.32nămtôikhôngthayđổi.Mẹtôilạiphànnàntiếp,vìsaotôithươngbạnhơnanhemruộtthịt.Lúc tôi khổ sở, không tiền trả tiềnnhà, tôi có thấy anh trên, emdướinàođâu?Làmsaomẹtôibiếtvàhiểuđượcnỗicơcựccủavợchồngtôi?Nhưngtôibiếtnóithếnàochomẹtôihiểu?Tôikhôngnóigìcả.Tôivốnthế.

Mẹtôi,ngườisinhratôicònkhôngbắttôisốngkhácđiđược,huốngchilàai.Thìthếđấy,tôicósaonóivậynhưngkhôngbaogiờnóibậy.Khôngnóibậythìkhônglàmbậy.Tôicũngchưabaogiờtựnhậnmìnhlàngườilịchsự,chínhvìthếtrênsânkhấu,haytrongcácbàiviếttrênbáo,tôiđãnóirõrằngtôilàmộtngườivôhọcvàănnóiđôikhirấtlà...càchớn.Cóđiềugìlỗilầm,xinbàcon,côbácbỏlỗicho.

Nhưngmànhữngđiềutôinóihayviếtdùkhôngphảiaicũngthích,songcũng có người... không ghét. Đó là những người thích... có sao nói vậy,những người không hề đòi hỏi những điều quá khả năng của tôi.Bởi đờisốngởđâyquánặngnềvớinhững...ýđồvĩđại,nênđôilúc,cáilẩmcẩm,đànbàcàchớncủatôiđemđếnítphútthoảimáitrong...phòngtắm.

ChúMaiThảocủatôibảoviếtmộtbàitrênbáoVăn.Tôidạnhưng...vờquên.ÔngNguyễnXuânHoàngkêu viết, cũngmột bài ởThếKỷ21.Tôicũngdạrồithôiluôn.Lýdo,tôikhôngdám,tôikhôngxứngđángđượcchenchân,gópmặt.Cũngbởitôikínhtrọngvàquímếnnhữngngườinghĩđếntôi,chonênkhôngdámđưacáivănbằngduynhấtcủatôira(bằngquốctịchấymà).Sợlàmhaiôngmấtmặtvànhữngngườikháckhôngvuikhicótêntôibêncạnh.Nhưthếcũngcóthểgọilàbiếtđiềuđấychứ.

Thường thường, ở những nước vănminh, người ta thường hay khuyếnkhíchnhững...mầmnon,ởbất cứ lãnhvựcnào.Riêng tôi, tôi thấyngười

mìnhhơikhắtkhe,hơi... ácvớinhauđó.Ácnhiềuhơn làkhắtkhe.Vìáckhácmàkhắtkhekhác.Dĩnhiênlàkhôngphảimọingườiởđâyđềunhưthế.Songngườiácnhiềuhơnvàhay...khoecáiáccủamình,mộtcáchhãnhdiện.Đó chính là nỗi khổ tâm của họ, bởi những người có cái tâm độc ác, sẽkhôngbaogiờsungsướng,hạnhphúccả.Nếukhôngthế,chẳnghóaraôngtrờibấtcônglắmru.

Chínhvìnhiềungườikhôngsốngvớinhaubằngsựtửtế,ngàyvềmới...bóngchimtămcá.Phảichi.Ừphảichi...Ôinóirathìvôcùng,màlạibị...chửilà...casĩmàcũngbàyđặtnóichuyệnnướcnon.Nhiềukhitôicócảmtưởngmìnhlàngười...ngoạiquốcxalạtrongcộngđồngmình.Làsao?Rấtnhiềulần,trêntàubay,tôibịhỏi:“Màylàngườiởđâuđến...”Lúcđầutôihùngdũngtrảlời:“TaotừViệtNam”.

Nếubâygiờtôinóitôilà...ngườiMỹ.Cũngđúngthôi.VìtôiđangmangquốctịchMỹ.Tôinhớlàtôiđãkhócrấtlớn,khócmộtcáchtậntình,làmmọingườingạcnhiên,khigiơtaytuyênthệ,thềbảovệxứsởnày.Tôiđãtừbỏ,chốibỏnguồngốccủamình.BàiquốccaMỹvanglênnhưnhữngmũiđinhnhọnhoắtđâmthẳngvàotimtôi.

Tôimuốnđượcmãimãi làmmộtngườiVIỆTNAM...NGUYÊNVẸNHÌNHHÀI... trongcái cộngđồngngườiViệtởhảingoại.MộtcộngđồngbiếtthươngnhaubằngtráitimViệtNam,thìtôicũngsẽkhôngphải,khôngđếnnỗiphảiyêuthươngcuộcđờibằngchínhtráitim...củatôi“MỖINGÀYTÔI CHỌNNGỒI THẬTYÊN. NHÌNRÕQUÊHƯƠNG,NGỒINGHĨLẠIMÌNH.TÔICHỢTBIẾTRẰNGVÌSAOTÔISỐNG.VÌĐẤTNƯỚCCẦNMỘTTRÁITIM”.Tôiởđâyvàtôicũngcầnmộttráitim.

H

2VìSaoTôiHátNhạcTiềnChiếnáttrởlạinhữngcakhúcthờiTiềnchiến,nóinhưnhạcsĩNguyễnHiền

làbìnhminhcủanhạcViệtNam,đốivới tôi,còn làmộtsự trởvề, tìm lạichínhmình.Một thời đã qua, qua rất nhanhmà tôi không làm sao có thểquênđượcdẫunỗinhớvềđó,luônluônlàmtôiđaulòngvàchảynướcmắt.

Ngàyxưa...ngàyxưa...Bấtcứchuyệngìđãxảyra,dùchỉmớingàyhômqua, thườngđượcbắtđầubằnghaichữ:Ngàyxưa.Tưởngchừngnhưmộtcâuchuyệnthầnthoại,cáingàyxưaấythoạtnghecóvẻxưalắmnhưngthậtranómớixảyracáchđây...40nămvàcáichuyệnthầnthoạiđólàchuyệncóthật.Tôilàngườitrongchuyện,bâygiờtôikểlạichuyệnđónhưngsẽkhôngcóbóngdángcủabàTiênhayôngBụt...

TrướcngàytheomẹdicưvàoNam,thànhphốHàNộitưngbừngvớimộthộichợlớn.Tôikhôngnhớrõđịađiểmlàdoaitổchức,hìnhnhưdongườiPháp thì phải. Bởi lúc đó, ngườiHàNội không gọi là hội chợmà gọi làKermesse.Cũngnhưtấtcảcáchộichợngàynay,vớiđủtấtcảtròchơichotrẻconvàngườilớn,tôinhớmộtsânkhấunhỏđượcdựnglênchomộtcuộcthihát,kiểutuyểnlựacasĩbâygiờ.Lúcđótôiđược9tuổi.Mẹởxa,bànộitôi thìhoàn toànkhôngbiếtgìvềcáigọi làKermessebởibà tôivốnchânquê,khôngbiếtchữ.Làmsaotôilọtđượcvàotrong,tôiđivớiai,mộtthằngnhỏcùngphốtênĐồng,vàlàmcáchnàotôicóthểleolênsânkhấuđể...hát.Hômđótôihátbài“Thơngây”.TôikhôngbiếttácgiảlàaivìtôihọclómtừnhữngcửahàngtrênconphốHàngBôngnhữngngàycuốituầntrênđườngtừnộitrúvềnhàbànội.Tôichẳngđượcgiảigìcả.

SauđótôivàoSàiGòn.MộtSàiGònthậtxalạđầyquyếnrũvớicáclyđánhânxirôxanh,đỏvàtờgiấymộtđồngxélàmhaimàvẫnxàiđược,mỗinửa gọi là năm cắc.Năm 1956, dượng tôi nhận việc tạiĐàLạt, gia đìnhchúng tôi ở khu Chi Lăng, trước đó được gọi là Saint Benoit, nơi đó cónhữngbiệtthựđượcxâycấtgiốnghệtnhau.GiađìnhtôiởcănđầutiêncạnhconđườngđấtnhỏđưađếnhồChiLăng.Cũngđầuđườngđónhìnquanhàtôi là hotel Chi Lăng có cái giếng giả xây đằng trước. Từ nhà, tôi đi bộ

khoảngmộtcâysốhơntớitrườngtiểuhọcPhanChuTrinh.Lúcđó, tôikhôngbiếtđọctiếngViệtnênkhôngđọcbáonhưngdođâu

màtôibiếtđượclàởSàiGòncómộtcuộctuyểnlựacasĩnhiđồngvàailàngườighitênchotôi,thúthậttôikhôngnhớ.Songnhiềuphầnlàởbáctôi,bácTuấtlàchịruộtcủamẹtôi.Báctrailànhạcsĩ,bácsửdụngtrompethìnhnhưtrongbanquânnhạcởHàNội.Chịruộttôicũnghát,tênchịlàLệYến,haingườichịhọconbácTuấtcũnghát.MộtchịlàvợôngVõLương,giámđốctrườngHuấnluyệncảnhsát,chịKimLanhiệngiờởĐức.CònmộtchịTuyếtlàvợôngThẩmNghĩaBôi.

NghĩlạilànhiềuphầntôiđãnhờgiađìnhbácTuấtghitênchotôiđidựcuộctuyểnlựacasĩnhiđồngkhoảngcuốinăm1956.Làmthếnàomàmộtconbémới11,12tuổidámlàmquenvàxinquágiangmộtxechởbắpcảivềSàiGòn,tôinằmngủcòngqueophíasauvớinhữngchiếcbắpcải,rồitừbếnxetôitớinhàbáctôi.AichotôitiềnđểăndọcđườngvàvềtớinhàbácTuất,tôikhôngthểnhớnổi.

NơicóbuổituyểnlựahômđólàrạpNorodomdođàiPhápÁtổchức.TôighidanhvớitênthậtlàLệMai.Bàiháttôichọnlàbài“Từgiãkinhthành”nhưngbịbác.Lýdotôicònnhỏquáđểhátmộtbàiquábuồn,chỉdànhchongườilớn...“Rađimộtsớmbuồn,sươngmờchậpchùngbuông...”thểđiệuBoston.Bangiámkhảochotôihátbài“Ngàytrởvề”củanhạcsĩPhạmDuy.

Tôimặccáiquầnsọctrắng,cáiáosơmicarôcủaanhtôi,cắttóctémnhưcontraivàtôihát.VàtôichiếmhạngnhìsauthầnđồngQuốcThắng.

Saubuổihát,bácTuấtgáibắttôiphảivềĐàLạtngay,mẹvàdượngtôiđangnổitrậnlôiđìnhvớiđứacongáibấttrịganliềntướngquân.Tôilạirabếnxerautìmđúngôngtàixếtốtbụng,nằmcorosauxegiữađốnghànghóacầnchuyểntừSàiGònvềĐàLạt.

Khôngcầnphảikểlại,bấtcứaitrongchúngtacũngbiếtcáchtrừngphạtconcáingàyxưaởViệtNam.Tôichuixuốngrãnhnướccạnhnhàngồikhóc.Lúcđótôimớikhóc,khôngphảivìđaumàlàtủi,tôinhớbốtôi,ôngđangởđâu,cònsốnghayđãchếtnhưmẹnói.Ôngrấtyêutôi,ôngsẽkhôngbaogiờđánhtôivìchínhôngđãtừngômtôivàhát.Ôngđánhđànmandolinehátbài“Chiềuvàng”củaNguyễnVănKhánh,“Conthuyền khôngbến” củaĐặng

ThếPhong.Bốtôichưabaogiờđánhtôi,ôngsẽkhôngbaogiờ.Tráitimnondạicủatôikhôngngớtvanglêntiếnggọixótxa...Bốơi...Bốơi...

Tôichỉthầntượngbốtôi,thếchonênnhữngđiệunhạc,nhữnglờibàihátđãtừlúcnàoxuyênvàotimtôivàởlạiđó.Tôiyêutiếpnhữnggìmàbốtôiđã yêu, trên hết là nhạc, bởi qua nhạc tôi như nhìn lại khuônmặt của bốmìnhmàtôibiếtrằngtrêncõithế,chẳngbaogiờtôicòncóthểgặplạiôngnữa.Ởmộtnơinàođó,chắcbốtôicũngkhôngnghĩrằngnhữngbàitìnhcaôngháttrênbướcđườnglyloạnđãvôtìnhtrởthànhđịnhmệnh.Mộtđịnhmệnhđẹpđẽnhưngnghiệtngãdànhchođứacongáixấuxíôngyêuthươngnhất.

TrênsânkhấuAnhVũngàynào,banngàylàquáncơmxãhội,với“Biệtly”củaDzoãnMẫn;“Láthư”,“Gửigióchomâyngànbay”,“Chuyểnbến”củaĐoànChuẩn–TừLinh;“Chiềuvàng”,“Con thuyềnkhôngbến”, tiếnghátcủa tôichắcphảiuuẩn lắmmớikhiếnchoôngTrungúyKhôngquânLưuKimCươngđểý.Ôngkhentôinhỏmàbiếtchọnbài,ôngkhuyêntôihãycốgắngvớinhữnggìđãchọnlựa.Lúcđómọingườichưabiếttôilàai.Chưamấyngườiđểýđếntôi.Họđangchạytheonhữngthầntượngthờiđó.Tôimới16tuổi.

NhữngtìnhkhúcngườitagọilàTiềnchiếnđãgắnliềnvớitôitrongsuốtnămnămtrờiởĐàLạtvàsẽmãimãivềsau.Tôivẫnluônthắcmắctựhỏiởthời buổi loạn lạc, nhiễu nhương, thiếu thốn đói khổ, bằng vào nhữngnguyêntốnào,cácnhạcsĩlạicóthểgởilạichođờisaunhữngtìnhkhúcđẹpđẽ,trongsáng,lãngmạnmàvẫnthánhthiện.Mộtnétđẹpkhônghềvươngmột chút đời thường.Đẹp trên tất cả các vẻ đẹp, trong lành hơn cả nướcmưa.Cóbuồnnhưngrấtnhẹ,vừađủchongườihátvàngườinghecảmnhậnđượcnỗibuồn.Mộtnỗibuồntựnhiênkhôngsonphấn.

NhạcTiềnchiếntuyệtvờihơnnữalàởbấtcứtuổinào,bấtcứnơinào,mộtmìnhhaynhiềungười,cứhễcất lên tiếnghát,chúng tađềucảmthấylòngdịulạiấmápvàbìnhan.Khôngcóbóngđêmutối,ghêrợn.Khôngcóbóngdángcủatuyệtvọng,khôngcónhữngđauđớndìmconngườivàonỗichết.NhạcTiềnchiếnngọtngàodịudàng.Giãbiệtcũnglànhữnggiãbiệtnhẹnhàng.

Từ1967đượcbiếtđếnquanhạcsĩTrịnhCôngSơn,tôivẫntiếptụcyêu

“Biệtly”,“Suốimơ”,“Anhđếnthămemmộtchiềumưa”,“Láthư”,“Láđổmuônchiều”,“HàNội49”.PhảinóirằngnhữngtìnhkhúcTiềnchiếnlàmốitìnhđầucủađờitôimàđãlàtìnhđầu,dẫucóthêmmộtkiếpsốngnữatôivẫnkhôngquên.Tôilạicòntiếcsợmìnhkhôngcònlạinhiềuthờigianđểđượchát.Chưabaogiờtôicảmthấylàđủ.Lúcnàocũngthèmđượchátvànỗisaymêchỉtăngdầntheothờigianvàtuổiđời.

Trongtôi,nỗisaymêđượchátlớnnhất,vậymàtôilạihếtsứcngầnngạitrongviệcnhậnlờihátlạinhữngbàitìnhcatôirấtyêu.Nửamuốnnhận,nửamuốntừchối, tôisợ,đúngtôisợ.Vìrằngđãlâu, tôicóítdịptrìnhbàylạinhữngtìnhkhúcTiềnchiến.Hátsaođượctrongkhôngkhícủabuổidạvũkhingườithamdựchỉthựcsựmuốngiảitrísaumộttuầnlễlàmviệccăngthẳng, sở trườngcủa tôi lànhạcTrịnhCôngSơn,VũThànhAn,TừCôngPhụng,NgôThụyMiêncạnhnhữngbàihátcótínhcáchphổthôngdễdãi.NhạcTiềnchiếntạmvắngbóngtrênnhữngsànnhảy,sânkhấu,sòngbài.

Tôisợvìnhạclýtôivốnrấtyếu,lạikhôngquenbịgòbótrongmộtkhuônkhổnhấtđịnhcủadànđàndây,thườngđòihỏingườihátkỹthuậtcao,nhạclýgiỏi,songcáichủđềTiềnchiếnlạiquáhấpdẫn.Mốitìnhđầuphiêubạtbấy lâu,bỗngchốccócơhộihồisinh,có thểmang lạicáinhịpđậpêmáibìnhanchotráitimcủamọingười,quabaonhiêusónggió.Đâylàcơduyênmaymắntrongánhhoànghônđờingười.Tôiphảicốgắngvượtquasợhãivớicơduyênmaymắn.Đitìmlạichínhmình.

TôiđặttôidướisựđiềukhiểncủangườinhạcsĩtrẻThomasNgô.Tôibảoanhtôidốtnhạclắm,hãygiúpchotôinếukhôngxuấtsắclắmbêncạnhcácchịKimTước,MaiHương,QuỳnhGiao,ThanhLan,TháiHiềnítratôicũnglàmtrònđượcbàihát.Khôngđếnnỗiphụlòngcácthínhgiả.Khôngđếnnỗirớt lên, rớtxuống làmphiền lòngcácnhạcsĩ...ThomasNgôcườibảo tôi:“Chị cứkhiêmnhường thế, dẫu lơi nhịp chị vẫnnhảyvàobắt kịp lại nhưthường.”“Không,đừngnóithế,khiêmnhườnglàmộtđứctínhtốtnhưngởđâychịthựcsựcầnsựgiúpđỡcủaNgôvàcảbannhạc.”Tôicườitiếp:“ChịdốtnhưngkhôngnguvàchịrấtbiếtvânglờidẫuNgônhỏhơnchị”.

Khôngkhítrangnghiêmnhưngkhôngquácứng,ThomasNgôvungtay,tiếngnhạctrỗilên,cácnhạcsĩdườngnhưquênđichínhmình.Nỗisaymêbiểuhiệntrêntừngkhuônmặt,từngngóntayvàcảchânthânlànhạc.Tấtcả

chìmvào,hòatantrongtiếngnhạc...“Biệtly,sóngtrêndòngsôngôicòitàunhưxéđôilòng...”Tôicấttiếnghátvànhưthấylòngmìnhòavỡtiếngnấcnghẹnngào...“Ngườiyêuđươngcáchxađànhsốngvuicùnggiósương...”

Sựtrởvềkỷniệm,tìmlạichínhmìnhbaogiờcũngtrântrọng.Nếukhôngcuộc sốngcòncóýnghĩagì.Baonhiêunămqua, tôi luônkhắckhoảivớinhữngtìmkiếmvôvọng...Tốibuôngmànsươngphamuối,xótxalòngthêmtrămmối.Gióthuxưakhôngquênvề,cớsaomàngườicứđi...Ngườiđãđivào thiên thumang theocả tình tôimột thờinồngnànđằmthắm.Cóphảichăng những ngườimuôn năm trước đã thay chúng ta, viết cho chúng tanhữngcakhúctuyệtvời.Ngườidẫuđãthiênthunhưnggởilạitrongtâmhồnchúngtagiọtnướcmắthạnhphúclấplánh,lấplánhngờisángmãiđếnngànsau.Tôighilạiđâytâmsựriêngvàcảmnghĩcủamình,nóilênsựbiếtơntấtcảnhạcsĩkínhmếncủahaithậpniên40,50.

M

3KhoảngTrờiYêuThương

ấyhôm rồi,mộtmình tôiởnhà,mộtmình tôihưởngcái lành lạnhbuồnbuồn,nhẩmlạibàihátmới“Cóchútlệnhòatrongphúthônnhau,cónhữngvựcbờchôntheotìnhđầu.Cótiếngthởdàidướigióthuđông.Cónỗibùingùibayđithầmlặng.”Trờibuồn,mộtmìnhbuồn,bàihátbuồn,tôichợtthấylênhđênhlãngđãng,tôitrôidầnvềkỷniệm.

Cuộcđời tôi,mỗibướcđiqua,mỗikỷniệm.Vuibuồnhay thươngđaucũng như nhau, cũng là kỷ niệm làm lòngmình ấm lại trong những ngàychớmthu.Tôiđangbướcvềkhoảngtrờiyêuthươngnhấtcủamộtthời,tìnhyêucònmớinhưtranggiấy,mớiviếtmộtchữyêu.ĐàLạtcủanăm1962.Bắtđầuchotôinhữngngàysốngthầntiên.Tôiyêucáithànhphố-đidămphútlạigặpnhau,trênnhữngcondốc,nhữngmáinhàngóinhỏthấpthoángcaothấptrênnhữngsườnđồi.CongáiĐàLạtmáđỏ,môihồng,datrắngtócdàigiảndịmàduyêndángnhẹnhàngnhưcongáiHuế.Nhữngchiềunắngvàng,tôitrốnbạnbèlênđồiCù,nằmmộtmìnhdướigốcthông,lắngnghegióthổimơnmantrêntóctrênda,cólúcđibộvòngvòngtrướcvườmươmcâycạnhhồXuânHương,cólúcmộtmìnhngồiuốnglycafésữanóngtạinhàthủytạđợichiềuxuống.Rồilạimộtmìnhđónxeđòvềnhà.Đixeđò,xelamởĐàLạtcũnglàmộtcáithú.Dùđimộtmìnhhayvớibạnbè.

TôiyêuĐàLạtnhưyêuHuế,yêubờsôngThạchHãn.RờiSàiGònlênĐàLạt,lúcđótôi16tuổi.Quyếtđịnhmộtmìnhvàrađimộtmình.TôibắtđầuháttrongnightclubởĐàLạtngày15-11-1962.Cáinhàhàngnằmngaybêncạnhđườngđi trạiHầm.Cũngtừngàyđó tôi tựcoi tôinhưngườiĐàLạt,ngườicủaĐàLạt.KhôngcómộtnơinàocủaĐàLạtmàtôikhôngđặtchânđến.Khôngcó tiệmănnào,mónănnàoởĐàLạtmà tôikhôngnếmqua. TừMekong, Sanghai, đến tiệmMìQuảngNgọcDiệp có phòng tắmnướcnóng,bàbúnriêu,bánmắmcàchợHòaBình,baonhiêunămsaudùđãrờixaĐàLạttôivẫnghéthămmỗikhitrởlại.PhởNgọcLan,cơmthịtđông,dưachuaBắcHương,caféTùng...Gầnnhưngàynàotôicũngcómặt.Cáithành phố lên cao xuống thấp, nhỏ như bàn tay,mọi người đều quen biết

nhau.Bâygiờngườiđãchết,ngườicònsốngvớibaonhiêutráchnhiệmbổnphận của gia đình. Nhắc nhớ là một chuyện không nên. Dù lòng tôi, tậntrongthâmtâmtôi,tôikhônghềquên.Cóđiềutựnhủ.Sốphận.Mỗingườimộtphầnsố.“Dòngđờitrôiquanhcocókhixuingườilỗihẹnhò”.Tấtcảchỉcònlàkỷniệmmộtthời,cònmãinhữngmộngmơ...

Giờtuổiđãlớn,concáiđãlớn,cónhữngchiềumưabuồnmộtmìnhnhưchiềuhômnay, tôi chợt thấy lại sống trongnhữngkỷniệm tôiđãđào sâuchôn cất bao nhiêu năm... Tôi đã tự nhủ với lòng rằng tất cả chỉ là địnhmệnh,trờiđãchotathế,tanhậnthế.Tôiđãhàilòng,anphậnvớihạnhphúcgiađìnhđơnsơnhưhômnay.

Lẽratôikhôngnênviếtnhữngđiềunàylênbáo.Nhưngkhổnỗi,tôichỉcó thểviếtđượcnhữngđiều tôinghĩ,không thểkháchơn...Cónhững lúccơnnhớnhànổilênbấttử.Đangngồitựnhiênlalớn...Trờiơinhớnhàquá,nhớĐàLạtquá,nhớHuếquá...

TôiởĐàLạt5năm,aikêuairủvềSàiGòncũnglắc.ĐàLạtvớitôilànhất.ĐàLạtnhưchỗẩnnáuthầntiên,ngườiĐàLạtthânthiếtyêuthươngtôi.NhưngsaucùngtôiphảicắnrăngbỏĐàLạtrađi,đểbướcvàomộtđịnhmệnhkhác.Mộthạnhphúc.Mộtbấthạnhkhác.SauđónhiềulầntôitrởvềthămĐàLạtnhưđứaconxavềnhà,khôngxalạnhưmộtngườikháchbấtchợttrênđườngghéqua.LầnsaucùngtôivàmộtngườicủaĐàLạtvềthămnhànhưngcâycầuLaNgàđãgãy,chúng tôiphải trởvề.Từđó tôikhôngbaogiờthấylạingườiđócủaĐàLạtvàcũngkhôngbaogiờhyvọngvềnhànữa.Nhữngđêmngồimộtmìnhđến4giờsáng,nhiềulúcquạnhquẽcôđơn,tôinhớĐàLạtbiếtđếnchừngnào.NhấtlàcaféTùng,bếnxeđòMinhTrungvàconđườnghunhútthôngreoquahồThanThởđếntrườngVõBị.Từởđó,cuộcđờitôiquanhiềukhúcquanh,từởđónơiđêmđêmtôihát“Đờicahát ngày tháng chongườimua vui.”Nơi tôi khócngàymới đến, tôi khócngàyrađi,tôiđãtiếcnuốikhôngđượctrởlạiđểsốngchoniềmmơướccủamìnhmộtlần.

Cócònbaogiờkhôngem.Còncóbaogiờkhônganh.Cónỗibùingùibayđi thầmlặng,cóainghethấytiếngthổnthứcđóchăng?Haychỉmìnhtôi,tôinghetiếngtôithởdàitrongđêmvớiĐàLạt,vớiniềmmơướccủatôi.

“H

4HômNayThứcDậy

ômnay thứcdậy không còn thấymọi người, không còn thấymặtngười.Vây phủ quanh đời nói tiếng yêu thương” (TrịnhCôngSơn).Hômnaythứcdậy.Mộtmình.Baonhiêumệtmỏicủamộtcuốituần.Bâygiờmớithấm.Tôinhưngườimộngdu.ỞSanJosé,mởmắtdậy,tưởngởnhà.Vềđâyrồi.CòntưởngsángSanJosé6,7giờsángkhimọingườithứcdậy,cácconđi học thì tôi... ngủ. 3 giờ chiềumớimởmắt.Ngàyhayđêm.Ởđâuđây.Chẳngbiết.Chẳngcầnbiết.Mấychụcnămnhưthếrồi.Giờđãgầncuốiđời.Cócầnthiếtphảithayđổimột...thóiquen.Mộtthóiquenmọingườicholà...xấu.Khóchịu.Nhưngđángyêuvớitôi.Thóiquennàocũngđángyêu.Yêungười,thươngáoquenhơingọtngào.Yêuđêmtốicónỗicôlẻmênhmông.Hơiáongườiyêu.Tôikhôngchiachoai.Đêmtốibaolakia.Khôngaichiachotôi.“Mộtngườiđiêntrongthànhphố.”(TrịnhCôngSơn).

Đi.Về.Rồi lạiđi,về.Cứnhưthế.Chẳngcầnbiếtnơimìnhđếntrờicóxanh? Nơi mình về trời có vui? Những thành phố giống nhau đến nhàmchán.Nhữngkhuônmặtdatrắng,tócvàng,mắtxanh...nhìnhoàinhìnmãi.Tôi đi ngơ ngác, chán chường với một điểm hy vọng nhỏ nhoi. Đến vớingườimìnhcònyêu.Cònyêumình.

TrờiđãvàoThu.Cơnmưabấtchợtphủtrùmthànhphố.Vẫntìmđếnnhưđãtìmđếnnhau.Mưangoài trời.Mưatronglòng, trongmắt, trongcảmôicười.Đếnvớinhau.Lòngnhưđạidương.Tìnhnhưnoncao.Giữađờisuốikhe.Mưanữađi.Lạnhthêmchútnữa.Cholòngthêmchútấm.Vẫnchưađủ,vẫncònxaquá.Baonhiêuchođủ.Baonhiêuchovừa.Xuân.Không thấyXuânvui.Hạkhôngthấylòngbớtnhớnhữngchiềuquaphốxưa.Thu.Nỗinhớnhiềuhơn.Nhớnhiềuquá.YêunhiềuquánhữngcơnmưaphùnĐàLạt,nhữngcondốcnhấpnhô,máinhàngóiđỏphơimìnhgiữamàuxanhcủalá.ChưalạnhlắmnhưngđủđểthumìnhởmộtgócnhỏcaféTùng.Hơinóngtừlycaféchuyềnquaấmdầnhaitaygiálạnh.Thúvịlắm.Ngồiởnhàthủytạ,mộtmìnhnhìnmưabaytrênhồXuânHương.Mưabaydịudàng.Nỗibuồncũngdịudàng.Trongcơnđiêndịudàng.Mướntaxichạyxuốngphitrường

Liên Khương. Không đón đưa ai. Đến để nhìnmọi người đưa đón nhau.Xemvuibuồnđếnđâu.ChạylênphitrườngCamLy,cũngchẳngđếnđưaai.Phitrườngvắnglặng.Phiđạonằmxoảiimlìmchờđợi.Nhưmộtngườichờmộtngười.Người khôngđến thì ta đi. Phi đạonằm lại.Tiếp tục chờđợi.Nắng.Mưa.Ngày.Đêm.PhiđạoCamLyvẫncònđó.

Bốnmùabuồn.Bốnmùachờđợi.Mộtchờđợidịudàng.NhớSàiGòn.ChạyrachợHòaBìnhrinhmộtsọtchuốiLaba.NhảylênxeđòMinhTrung.ĐighéĐịnhQuánăncơmthịtheoquay.XeghéĐịnhQuáncũnglạicơm.TớiSàiGònchỉởlạimộtngày.LàmmộtvòngSàiGònChợLớn.Phânpháthếtsọtchuối.LạinhảylênxeMinhTrungvềlạihồThanThở.Nhưngkhôngthởthan.

Mộtthời20rấtbụiđời,rấtvỉahè.Đếnnhưgió.Đinhưgió.Từđâutới.Đivềđâu.Khôngbiết.Khôngcầnbiết.Đángyêubiếtbaonhữngngàythángsốnglãngđãngnhưmâytrời,biểnkhơi.Phàkhói thuốcvàosươngmùĐàLạt.Buổisángthứcdậy,ngửimùithơmcủathông.Nghethôngreonhènhẹ.Mặcáolencổtròn,quàngcổ,quầnjean,thếlà...xuốngphố.Cólúcđigiữamưavẫnnghetiếngchânmìnhrộnrãreovuitrênmặtđườngloangnước.Ởngãtư.Xeđò,xelamtừhướngChiLăngchạyra.Bướclênxengồixuống.BaogiờtôicũngngồingoáilạitrườngtiểuhọcPhanChuTrinhnằmbênkiađường.Tôi đãhọcởđâynăm1956.Xequanhàvãng lai dành cho các sĩquanKhôngQuânnghỉmát.Quagaxelửa.Tiệmphởởgaăncũngkhá.Đổmột con dốc. Rồi một con dốc nhỏ nữa, qua nhà thương Soyer, trườngYersin.Xecứchạy.Bêntráilàsânvậnđộng,sântennis.KháchsạnPalace.ĐườngrẽlênnhàthờchínhtòaĐàLạt.BênphảilàhồXuânHương.Vòngtheomộtbùngbinh.Ngangquakhuquânvụthịtrấn,xeđòlêndốc.VàobếnđậungaycạnhcaféTùng.Vào làmmột lyđã.Mọichuyện tính sau.Ngàynàocũngthế,nămnàocũngthế.Khôngthayđổi.

Khôngaicóthể“bẩy”tôirakhỏiĐàLạtlúcđó,dùlàôngCươngkhểnh,dùlàôngTrịnhCôngSơn.“Sợitócembồngtrôinhanh.Trôinhanh.”Mỗingườimộtđờinhỏnhoi,mỗingườimộtgóctrờinhỏnhoi.Sơnkhôngbiếtgìvề tôi.TôikhôngbiếtgìvềSơn.Khôngcần thiết.Sơnkhôngbaogiờhỏi.Tôikhôngbaogiờhỏi.Mộtngườihátnhạcmộtngười.AnhSơnvàMai.

Tôichỉthựcsựlàtôi.Thựcsựhạnhphúckhiđượchát.Saunàynhạcanh

Sơn.ĐólàTrịnhCôngSơn.Khôngbaogiờhốitiếc.SaunàycóôngTrầmTửThiêng.Tôikhôngbaogiờhốitiếc.Trongđời,tôicũngđãgâynênnhiềulầmlỡ.Ânhậnhốitiếcđãnhiều.Nhữngvấpngãítngườitránhkhỏi.Nhiềuhayítmàthôi.SongtrờiđưađẩytôigặpSơn.Trờichotôinhữngngàyđẹpđẽđángyêunhất.Tôikhôngbaogiờhốitiếc.Nếucókiếpsau.TôicũngxingặplạiSơn,nhưđãgặp.ỞĐàLạt.ỞViệtNam.Ởtrongđời.

MùaĐông cũng đã gần kề.MùaĐôngĐà Lạt nhưmùa Thu kéo dài.Thêmchútlửaấmtừlòsưởingọtngàomùigỗthông.ĐêmĐàLạtbaogiờcũng lạnh.Hơn,kémmột tí cũngkhôngcho ta thấy rõmùađangchuyển.Bốnmùaxoayquanhnhữngthóiđángyêu...Hươngcaféthơmngátquabaonhiêusuốikheđồinúi.Dốctháp,dốccao.Máinhàngóiđỏvàmùithơmcủagỗ thông.TôiyêuĐàLạtvô chừng.Nhưmộtngười tình.Hơnmộtngườitình.TôirờiĐàLạtkhôngngờ,nhưkhiđến.Rờixamàvẫnyêu.YêunhiềuhơnvìtrongcáiyêucócáitiếcnuốimặcdùsựviệcrờibỏĐàLạtnăm1967đãđưatôiđếnmộtđổithay,đếnmộthạnhphúcmaymắnkhôngbaogiờtôidámnghĩđến.Năm1964khiTrịnhCôngSơnrủtôivềSàiGònđihátvớianh.Tôitừchối.KhôngphảivìkhôngyêunhạcSơn.NhưnglúcđótôiyêuĐàLạthơn.Cáilốisốngxôbồ,ồnàománhmungcủaSàiGònkhônghợpvớitôi.TrongkhiđóĐàLạtlàthiênđường.Êmả,trongsáng.SàiGònđókhông cómột chỗđứngnào cho tôi.Làmột người khônghề cómột chútthamvọng.Thíchanphận,bằnglòngvớinhữngđiềumìnhcó.Mộtđứacongáitầmthườngnhưtôi.NhữngngàythángởĐàLạtđãlàmộtanủiquáđủrồi.Với làm chi những điều quá xa vời.Cũng không hềmơướcmột đổithay.Hơnthếnữaconngườitôi,tâmhồntôihợpvớiĐàLạthơn.Thếmàrồitôiđãrờixanơichốnđãchotôibiếtbaongàythángđẹpđẽtrongsáng.

Mộtngàycủanăm1967.TôiđếnNhaTrang.Vùngbiểnxanh,cáttrắng.Khôngmộtchuẩnbịnàochonơichốnmới.Thìcũngđếnhátlàcùng.VẫncòncơhộiđểkhôngtrởlạiSàiGòn.Mộtvàithángphùduđủlàmđờitôinổisóng.NhaTrangkhôngcógìquyếnrũ.NhaTrangtầmthườngquásovớiĐàLạt.NhưngtôikhôngmuốntrởvềĐàLạt.Nơitôimuốnởnhưngvẫnphảiđi.Trênmộtchuyếnxeđò.TôivàcáccontôitrởlạiSàiGòn.Mộtnơicũngđãlàmtôisợhãi.Cùngvớihạnhphúctuyệtvời.Tôicưumangchođếncuốiđời.

MùaThu nhẹ nhàng cho những tâm hồn đa sầu, đa cảm, đa tình, lãngmạn.Gợibiếtbaonhiêucảmhứngchothi,văn,nhạcsĩ.MùaThulàmùađẹpnhấttrongbốnmùa.Đôngđến.MùaĐôngởxứMỹbàngbạckhắpnơimàutrắng của tuyết.Cái lạnh lẽobao trùmcả trời đất.Cả lòngngười.Nhất lànhữngngườixaquêhươnglưulạctrôinổi.Giángsinhđãgầnkề.Gầnlắmrồi.ỞđâyGiángsinhđượcđónchờnhiềuhơnTếtNguyênđán.Bàcongửithiệpchonhau.Quàcáptặngnhau.Ngườilớn,trẻcon.Aicóphầnnấy.Rộnràngnhộnnhịp trong tiếngnhạcđónmừngconĐứcChúaChaxuống trầngánh chịu tội lỗi của loài người.Và tội lỗi đó vẫn tiếp tụcmột cách thảnnhiên.ChắcChúacũngphảihốihậnkhiđặtloàingườitrêntấtcảmọiloài.Nhưngdùgì,mọingười,mọinơiđềurộnràngchờđónGiángsinh.Giàucóthìhuyhoàng.Nghèokhócũng rángchođượcmộtcây thôngnhấpnhánhnhữngngọnđènxanhđỏ,tímvàng.Gọilàcóvớigiađình.Ấy,đôikhinghèomàvui.Bạnbèvàibangườiquâyquầnbênmâmcơm.Ônlạikỷniệmcũ.Bạn bè cũ.Đứa nào còn, đứa nào đã về vớiChúa.Hạnh phúc, niềm vui,khôngtìmđượcởnơichốnồnàonáonhiệt.Ởnhữngnơiđóthườngthiếusựthậtthà,sựtửtế.Bởicónhữngngườiđếnvớinhaukhôngcólòngthậtthà,khôngcólòngtửtế.Bởicảhaiđiềunàyngàycàngítđi.

Ở

5BỗngNhiênGặpLạiNơiNàyđâu và bao giờ cũng vậy,mỗi khi nghe tiếng anh nói cười, tôi đều

cảmthấymộtnỗiyêntâmvôcùng...“Ồ,Maihả,cóquakhông?”.Tôicười...“Emcũngchưabiếttínhsao,đểxemđãngheanh...”Miệngthìnóivậy,sánghômsautôiđãcómặtởphitrường.Chuyếnbaycấtcánhlúc7giờsáng.

Trời lúcđóđãsangtháng4.Tuyếtvẫnphủtrắngxóahaibênđườngtừphitrườngvềnhà.Hìnhnhưcáigìvàolúcsắphếtcũngmạnhmẽthêm,nhưánhlụa,nhưcơnnắng,nhưmùaĐông,nhưtìnhyêu-rồimớichịudứthẳn,mớichịubuôngtaychấpnhận.Cũngmay,tôichuẩnbịáolạnhđầyđủvậymàcũngkhôngtránhkhỏinhữngxuýtxoa.

Tôiđi thẳng lên lầu, rónrénbướcvàophòng.Anhđangngủ.Giấcngủbuổichiều.Khuônmặtgầy,xươngxươnggóccạnh.Cáikínhgọngvânvânnhưđồimồiđểtrêncáibànnhỏđầugiường.Anhgầyquá.Tôibướclạigầnanhhơn.Rấtnhẹnhàng, tôicúixuốngnhìnmặtanh.Tôikhôngnghe thấyhơithởcủachínhmình.Tựdưngtôimuốnhônlêntránanh.Tôikhônglàmthế. Tôimuốn nắm lấy bàn tay rất gầy có những ngón thon dài, đặt trênngực.Tôikhông làm thế.Vàcũng rấtnhẹnhàngnhưkhibướcvào, tôi rangoàiphòngkháchngồinóichuyệnvớiTâm,Tĩnh,vàanhThích.

Anh bước ra, tay vuốt tóc, tay chỉ tôi... “A, tới rồi. Tới hồi nào vậy?”Giọnganhkhônghềcóchútngạcnhiên,làmnhưcáichuyệntôiđến,anhđãbiết.Ngàyxưacũngthế.

Chúng tôi ômchoàng lấy nhau và đến lúc này tôimới cảmnhận rằng,chúngtôithựcsựcónhau.Khôngphảitrongmộtgiấcmơkéodài17năm.Tấtcảchúngtôingồibênnhau.

Hìnhnhưchưabaogiờchúngtôinóivớinhaunhiềudùởbấtcứmộtđềtài,mộtlãnhvựcnào.Hìnhnhưchúngtôicócáchnóimàchỉhaichúngtôihiểuđược.Mộtcáchnóiởbốnconmắtimlặng.Cũngcólúc,cảhaichúngtôibịlôicuốnvàocâuchuyệnvuicủamọingười.Nhưngđólànhữngđiềuhoàntoànkhôngdínhlíu,liênquanđếnnhữngđiềuthựcsựchúngtôimuốnnóivớinhau.Tấtcảnhữngđiềucầnnói,chínhlànhữngđiềukhôngbaogiờ

nóirabằnglời.Buổichiềutuyếtrơikínmặthồ,chúngtôiđibêncạnhhàngcâyđầyhoa.

Hoatuyết.Nóichuyệnbângquơ,khôngcógìrõràngđượcđặtra,khôngcógìthắcmắc,khôngcókhoảngcách17nămđểphảingỡngàng.TôingỡnhưvừatừSàiGònraHuếthămanh.AnhtừHuếvàoSàiGòn.ChúngtôiuốngcafétạiLaPagode.Tôitưởngsẽcónhiềuđiều,đểhaianhemnóivớinhau.Nhưngcảhaiđềukhôngnóigìcả.

Baonhiêungàythángđãđiquagiữachúngtôi.Anhvẫnkhôngbaogiờthay đổi.Tôi cũng thế.Cả hai không có những thắcmắc về đời sống củanhaubởi30nămtrướcđãkhônghỏi thì30nămsaucũngkhônghỏi...Tôiquýnhữnggiâyphútởbênanhvàtôinghĩanhsẽnóivớitôiđiềucầnnói,nếucó.Anhimlặngcũngcóthểvìnhữngđiềuanhnghĩ,anhmuốn,khôngcòncầnthiếtphảinóira.

Trongmộtcănphòng,khôngphảibêncạnhsôngHươngmàởngaygiữalòng thành phố Montreal. Bên ngoài tuyết rơi, chúng tôi ngồi với nhau,nhữngngườibạn cũ.Hát lại nhữngbàihát ngàyxưa.Hoặcnhững tình camới.Mỗingườimột ly rượu,khói thuốcmùmịt,mỗingườingồi sátnhautrênchiếc thảm, trước lòsưởi...Khôngaicảm thấy lạnh.Khôngchút lạnhlẽonàogiữachúngtôitrongcănphòngnhỏ.Anhhátđi.KhôngMaihátđi.Gianghátđi.Maingâmthơđi...

“Màsaogiấcngủkhôngdài.Màđêmkhôngngắnmàtrờicứmưa.Ởđâytôisốngnhưthừa.Cóđemmenrượutẩmvừalòngnhau.”(NguyễnBính).

CũngmùaĐông,mộtđêmnàođó,năm1974ởnhàanhchịLễởHuế.Ngôibiệt thựbêncạnhsôngHương.Ngoài trờicũng tốivà lạnhnhưđêmnay.MùaĐôngởHuế.Chúngtôicũngngồisátnhaunhưđêmnay.Lúcđótôivừa30tuổi.Tócvẫncònxanh.Lòngcònthathiếtyêuđờisống.Mộtbuổisángtôibỗngthấymặttrờilêncùngtôivàbiểncả.Nướcmắttôituônnhưmưa.TôinhớmùaĐôngởHuế.MùaĐôngởHuếvàanh.

1mùaĐông lặng lẽđiqua, tôivẫnnhớnhữngngàyâmu lạnh lẽocủaHuế.Tôicóthểquênnhiềuđiều,tôicóthểquêntấtcảđểchỉnhớvềnhữngconđườngcủaSàiGòn-nơitôiđãởvàđãtừđórađi...nhưngkhôngbaogiờtôiquênđượcnhữngngàythángngắnngủi,vộivàngghéHuế.Đếnvội

vàng.Đivộivàngmàchẳngthểnàoquênđược.MộtthứtìnhlạthườngđãtróibuộcHuếtrongtráitimtôi.Mộttróibuộcmơhồnhưngmạnhmẽ,đằmthắm.TôilớntronghơithởcóHuế.ChínhHuếchotôihơithở.

BâygiờlàcuốiĐông.Nhữngbôngtuyếtbaytrongchiều,đậutrênnhữngcànhcâytrụilá,gầyguộc.Chúngtôiđibênnhau.Tianắngdịudàngđậutrênnhữngbônghoanhỏbé,lấplánh,tấmthảmdầytrắngtinh,chỉcóvếtchânbénhỏcủanhữngchúsócnghịchngợmchạytớiănnhữnghộtbắprangnobụngmàanh liệngrađểdụchúng lạigần.Anhcườivui,ánhmắt long lanh thơdại.Tôiítthấyanhcườimàcũngkhôngbaogiờthấyanhtỏvẻbuồnbã.

Chúngtôitìmđếnmộtthâncâylớn,mộtnửangậpdướituyết,ngồinghỉchân.Tuyếtvẫnrơi.Chỉcóhaichúngtôigiữamộtvùngtrắngmênhmôngyênlặng.Chẳnglẽkhôngcógìđểnói,khôngcòngìđángnóisaumườimấynămvắngnhau?Cóchứ.Anhđãnói,khôngphảivớiriêngtôi,màởnhữngbàihát.Tôiđãnghevàhiểutừđó...

“Cóđườngxamàgióchiềuquạnhquẽ.Cóhồnaiđangnhènhẹsầulên...Tôilàaimàcònkhiđaulẻ.Tôilàaimàcòntrầngianthế.Tôilàai.Làai.Làaimàyêuquáđờinày...Condiềubaymàlinhhồnlạnhlẽo.Condiềurơichovựcthẳmbuồntheo...”

Tôibỗngthươnganhthêmvàcàngquýtrọngnhữnggiâyphútbênanh.Cũngvộivàng,ngắnngủinhưnhữnglầntôighéHuế.Tuynhiên,tôinghĩ,nhưthếcólẽtốthơn.Bởivìnhữngđiềunhưthếđãchotôicáicảmtưởnglàkhônghềbaogiờ,giữachúngtôicócáikhoảngcách17năm.Lávẫnrơitrênlốichúngtôiđi.Nhữngkhómhoanắngvẫnlấplánhtrênđườngchúngtôiđi.Tấtcảvẫnrấtcònrựcrỡ.

Quayvềcănphòngnhỏ.Ánhlửanhưhồngthêm,ấmápthêmbênlyrượumàuhổphách,caynồng.Cởiáolạnhra,trônganhgầyhơnxưanhiềusongsovớilầngặpnhauởParisnăm1989,anhcóvẻkhỏehơn.BêncạnhanhlàHoàngXuânGiangcủaquánVănngàyxưa.Giangđãcóvợ,congáilớnrồi.HoàngXuân Sơn cũng đùm đềmột gánh thê nhi nặng trĩu hai vai. PhạmNhuậntobéohơnxưa,vuivẻcườinóiồnàobêncạnhHoàngXuânSơnnhỏnhẹ thư sinh.HoàngXuânGiang vạm vỡ khỏemạnh như loài cây hoangtrongrừnggiàvàanh,anhmỏngmanhvà thậtđằmthắm.Nhìnquanh, tôithấynhưmìnhđang sống trong thần thoại20năm làđây.Chỉởmộtbuổi

chiềucuốiđôngtạithànhphốMontreal.Cònainữanhỉ?Chắcchắnlàcònthiếumộtvàingười.Trongtôi,mộtthoángngậmngùi.

Chúngtôichiataynhau,dướiánhđènđườngvàngvọt,trướccửanhàanhQuế.Maigặplại.AnhvàtôitrởvềnhàTâm.Nỗivuilàmtôikhóngủnhưngàyxưasaumỗibuổihát,chúngtôithườngngồilạivớinhau,chiachocạnniềmvuicònsót lại.Nhữngniềmvuikhông thểđểvungvãi,bỏphí.Phảiuốnghết,phảinuốthếtvào lòng.Chúng tôiđãsốngbằngnhữngniềmvuikhôngnhiều trongđời.Tôi tựchomình làcáibóngcủaanhvàcũngđượchưởngniềmvuiđó.

Tôimởcửaphòngrấtnhẹ.Anhđãngủyên.Chỗ tôinằmcáchchỗanhmộtsải tay.Tôikhẽnằmxuống,kéomền len,nhắmmắtdỗgiấcngủ.Tôinghĩlátnữađây,khimặttrờilêntrênthànhphốnày,khitôithứcdậy,tôisẽnhìnthấyanh.Tuyếtvẫnbayngoàicửasổnhưngngàysẽđẹp.

Anhdậyrấtsớmvàviệclàmđầutiêntrongngàycủaanhlàrakhỏinhà.Tìmđếnmộtquáncafé,ngồiđóhútthuốcvànhìnngườiqualạitrênđườngphố...“Phảinhìnthấymọingười,mộtngàykhôngthấyai,buồndễsợ”.Tôinhìnanhcườikhôngnói.Cáinhìnvànụcườilàcâutrảlời.Ngàyxưaanhcũngthế.Chúngtôicùngnhauxuốngphố.Vẫnimlặngđibênnhauvớinỗihânhoanhạnhphúckhôngthànhtiếng...“Mỗingàytôichọnđườngmìnhđi.Đườngđếnanhem,đườngđếnbạnbè.Tôichọnnơinàycùngnhaucahát.Đểthấytiếngcườirộnrãbay...”.

Đólànhữngđiềurấtthậtthàanhđãnói,đãlàm,đểsaucùng“Tôichợtbiếtrằngvìsao tôisống,vìđấtnướcnàycầnmột trái tim.Vànhư thế tôiđếntrongcuộcđời.Vànhưthếtôisốngvuitừngngày.Đãyêucuộcđờinàybằngtráitimcủatôi”.

Tôithấyanhyêuđờithậtsự.AnhcườivớiôngPhạmDuy,ôngTrầmTửThiêng,ôngDuyKhánhvàcácbạnquađiệnthoại.Anhhátvàchỉchotôi,cắt nghĩa cho tôi những bài hátmới. “Nhớ đừng có hát như trả bài nhé.”GiọnganhhátkhỏehơnlầngặpởParis.

“Thôi anh hát đi, anh hát hay hơn em.”Anh cười,mắt anh cũng cười.“AnhbaogiờcũngháthayhơnMai.”

Tôibồihồinhớ lạinhữngngày thángcủanăm1967.Chúng tôi,những

ngườibạnnghèo,đếnvớinhau,gắnbókhôngngờ.Giađìnhanhgiàu,giađìnhHoàngXuânSơn,HoàngXuânGiangcũnggiàu.Nhưngcánhânchúngtôiđềunghèo.Mộtđĩacơmchiahai,mộtđiếuthuốccùnghút,mộtlycafécùng uống.Chia nhau nằm ngủ trên những tờ báo nhàu nát trải dưới đất.Tìnhbạn,tìnhanhemnảymầmởđó.QuánVăn,cáitênquándễnhớvàdễthương,mọclênchơvơgiữalòngSàiGòntrămngànmàusắc.Nhữngtấmvánéphưbể,đượcghéplại,nhỏhơncáibếpởđây,chỉdànhlàmchỗphacafé.Mọingườitớitùytiệntìmchỗngồitrêncáinềnximăngbỏtrốngngổnnganggạchvụnvàcỏdại.Đólànơigặpgỡđẹpđẽnhấtcủamộtthờitôicòntrẻ.

Chúngtôikhônghềbiếtngoàiđờicógìvui.Chúngtôikhôngcầnthiếtbiếtvìniềmvuiđãcó.Rấtđơnsơmàthắmthiếtkhôngrời.Đếnvớinhauquasựrunrủicủađịnhmệnh.Khôngthềthốt,khônghứahẹn...Đếnvàngồivớinhau.Mộtlầnrồithìcónghĩalàmãimãi.Giangđó,Sơnđó,Nhuậnđó,Thảođó,anhvàtôi...từnhữngngàylănlócđóchođếnbâygiờvẫnkhôngdời đổi.Quanhữngbài hát của anh, sự kết hợpnhữngngười trẻ thật khítkhaovừavặn.Aiđếncũngđược,aiđicũngđược...

“Emtheođờicơmáo.Mairaphốxônxao.Baonhiêungàyyêudấutantheo...”.Tôicócảmtưởngđólàmộtlờitráchmócanhdànhchotôi.Rấtdịudàngnhưbảntínhanh.Từbaonhiêunămnay,câuhátđótheotôinhưmộtvếtthương.Đờicơmáoquảthậtđãchotôilắmêchề,khổđau,nhưngnhữngngàyyêudấubênanhvàbạnbèchẳngbaogiờtôiquên...dùđờisốngcólàmtanvỡ,cólàmchìmsâunhữngmơướccủamộtđờingười–thìtrongtráitimbầmgiậpcủatôi,nhữngngàythángcũvẫnlàmộtđiểmson,làmộtbámvíucuốicùngvàduynhất...

C

6ĐôngPhong

ũngmộtngàynhưngàyhômnay,nhưngvàoĐông,hìnhnhưnódàihơn,chậmhơn,lêthêhơnvàđươngnhiênlàbuồnhơn.MùaĐông1975.Giámàlúcđócóaibảotôirằng...Màysắpbịbứtlìarakhỏinơichốnnày,mãimãi vàmãimãi... Sứcmấymà tôi tin. Làm sao có chuyện đó xảy ra chođược.Nhiềunămsauđó,tôivẫnkhưkhưmãicáiýnghĩađó.Chỉlàmộtcơnmộng.Đêmsẽquavàkhingàyđến,tôivẫnmởcánhcửanhàtôi,cănphốsố12-14đườngTựDo.

Tôisẽđixuốngnhàtừphòngtôi,bằngcáicầuthangxoáytrônốcbằngsắtsơnđen.Ngayđầucầuthanglànơimỗiđêmtôingồitrongbóngtốinóichuyệnđiệnthoại.QuảngTrị.HươngĐiền.SàiGòn.Ởmỗiđầunỗinhớ,cómộtngười.Xuốnghếtcáithangấylàcănphòngnhỏtôithườngdùngđểăncơm.Cănphòngnhỏlắmmàtôivẫncảmthấynómênhmôngbởitôichỉcómộtmìnhbênmâmcơm...Chỉmột lần,gió tây,Đôngphong thổiquaSàiGòn.Bữacơmcó raudền luộcchấm tươngvàhaingườingồiđốimặtmàchưadámnhìnthẳngmắtnhau.

Hìnhnhư tấtcảbắtđầuvàonhữngngàyĐôngrétmướtbêndòngsôngloangtrắngánhtrăng.Đốthaingọnnến,Sơndạomộtkhúcnhạcvàtôibắtđầuhát.ChaiHennessycổđen...chiađôinhé...Tôiđếnthànhphốđónhữngngàymưa gió rét mướt để tìm chomìnhmột chút ấm. Ngày Đông, đêmxuốngnhanh.Tôi từgiã.Sơnđứngtrên lancannhìn theochiếcxexích lôchởtôigiữađườngphốvắnglặng,giữahaihàngcâySơnngắmmỗingày.Hai hàng cây thắp nến để anh nhìn thấy... “Mầu nắng bây giờ trongmắtem...”Mỗikhi từgiã,Sơnkhôngbaogiờcản, tôikhôngbaogiờnhìn lại.Nhưthế,lâuthànhthóiquen.Lẽratôikhôngnênvềnhưthế.LẽratôinênởlạinhàSơnvớiThúy,Tâm,Ngân,DiệuvàTrinh.Nămcôemgáixinhđẹp,vui tươi nhưmột bầy chim.Phải, lẽ ra tôi nênở lại nhưng tôi lại đi.Mộtmìnhtrởvềcănphòngtrọbêncạnhbờsông.

LữQuáncóvẻvắng.Aitớiđâygiữangàyđôngthánggiá.Ngườitiếptâncólẽđãđingủ.Sảnhquạnhquẽmộtmìnhtôingồiđó.Điếuthuốccuốicùng

cầmtrêntay.Tôikhôngchâmvìkhôngcólửa.Nhữngđiểmsángchợtnổirõtrongbóngtối,từtừtiếnlạigầntôi.Ánhlửalóelên.Haiconmắtlónglánhẩngiấumộtniềmvuingờingời.Nụcườithậttươi,thậtrạngrỡphôhàmrăngtrắngphóngđềutắpnhưnhữnghạtbắp.Mấynămrồikhônggặp,cảhaicùngngượngngập,khôngbiếtphảinóigì.Nhữngbàntayđanvàonhaubốirối.Làmsaodámnắmlấytaynhau?Chỉgặprấttìnhcờnhưđãtìnhcờgặphainămtrước,chàohỏinhaubìnhthườngvàrất...lễđộ.Thếthôi.Khuônmặtđócónhìnlạimớinhớrằngmìnhđãcógặp,cóchuyệntròquenbiết.Cái têngọihìnhnhưđãnhạttrongtrínhớtôi.Gọinhaubằnggìbâygiờ...Ông...Hơixa lạquá...Anh...Hơi thânmậtquá...Cấpbậc...Hơikháchsáoquá...Saucùng hai bàn tay cũng nắm lấy tay nhau như hai người bạn. Và anh nóitrước.Cũngchỉlàmộtcâuthămhỏithườngtình,tôibỗngcảmthấyyêntâm.

ChiếcxeJeeplùncóăng-ten,cómáytruyềntinthỉnhthoảnglạikêuồmồmlàmtôigiựtmình.Cóphảichiếcxenàychúngtôiđãtừngngồimộtlầnsaumùamưa72cũngtạithànhphốnày.Tôikhôngdámhỏinhiềubởikhônghiểuvìsaotôibỗngcảmthấylúngtúng,taychânnhưthừathãi,chẳngbiếtđểvàođâu...“AnhđưaMaiquaphốkiếmthuốclá.Maicóthểmuathêmvàitờbáohaymượnmấycuốn truyệnmàđọc...”Tôivẫnchỉ imlặng.Cái imlặngbằnglòng.Xechạyquacầu.Mưavẫnrảríchrơi,khônglớnlắmnhưnggiótừdòngsôngthổihắtlên,mưavỡthànhtừngmảnhnướclitibámvàomặt.Xequacầu,dãyphốnhỏvớinhữngánhđènđiệnyếuớthiệnratrướcmắt.Cảmộtconphốdàinằmimdướimưa,tôichợthìnhdungracáiấmápcủamộtđôivợchồngtrẻ,ấmápngồibênnhau,ấmápkểchonhaunghemộtcâu chuyệngì đó rất vui rồi cùng cười hồnnhiên.Tôi có cái hình ảnhđótrongđầulàbởivìtôiđangmộtmình,tôiđangtưởnglàhaibỗngthoắtcái,chỉcònlạimộtmình.XelạiquacầutrảtôivềLữQuán.Anhđưatôiđếntậncửaphòng,chờtôimởcửa,bướchẳnvàotrongphòng.Tôiđưataychoanhnắmnhưmộtlờitừgiã.Cánhcửangănđôi.Nhữngbướcchânanhđangxadầnvàtôi...Mưakhônglớnmànhỏhộtnhưvậychắckéodàiđếnngàymai.

KhôngmộttianắngnàochiếuxuốngthànhphốvốnluônluônâmuvàomùaĐông.Đứngbênnàysôngnhìnquabênkia,chẳngcógìrõnéttronglànmưalạnhcăm.Ôitôiđangbuồn,đangkhổ,aikhiếnxuitôiđưachânđếncáichốnâmunày.NếubảolàtôichủđíchrađâythămSơn,điềuđórấtđúng

nhưngsaotôikhôngtátúcởnhàanh.MuốntìmđếnmộtanủinơigiađìnhSơnthìcáilýphảinhưthế.Sơnvàgiađìnhcóbaogiờtừchốimộtchỗchotôi đâu?Đâyđâuphải là lần đầu tiên tôi đến nơi này.Trong căn gác nhỏđườngNguyễnTrườngTộtôiđãnhiềulầntìmđến,sốngrấtthoảimáihồnnhiêncùngvớinămcôemgáicủaSơn.Nhưmộtngườiem,mộtngườichị,mộtngườicontronggiađìnhluônluônquâyquầnchechởlẫnnhau.Aicũngsẵnsàngmởrộngvòngtayđóntôi.

Thậttình,tôikhôngdám.Tôikhôngdámhémôivềbấtcứđiềugìbởitấtcảnhữngđiềutôilàm,dướimắtSơn,đềulànhữnglỗilầmlớn.Anhkhônghềnóigìnhưngtôibiết,tôiđãlàmanhthấtvọngnhiềuvìnhữngquyếtđịnhsai lầmcủamình.Chínhtôi, tôicũngbiết làmìnhsainhưnglạikhôngthểnàosửachữalạinhữngsailạccủamình.Tôiđãchọnmộtkhúcsôngnhiềusónggióđểvượtqua.Nửađườngrồi,sứcđãđuốiquárồi,tôibiếtlàtôiphảibỏcuộcthôinhưngbỏcuộcngaygiữadòngbởitôikhôngđủsứclộitiếphaytrởlại.

Sơnvàgiađìnhđóntôirất thảnnhiên.Khôngainhắcnhởgìvềcáisailầmkhôngmaymắncủatôi,coinhưkhôngcóchuyệngìcả,nhưlầnthămviếngnàylàmộtđiềunhưthế.Sơnvẫnimlặngđànvàtôivẫnhátnhữngtìnhkhúcmới.MùaĐông1974,Sơntậpchotôibài“MộtCõiĐiVề”trongcáiimlặngbìnhanđó,sétđãnổtrênđầutôi,vàocáilúctôinhìnthấycặpmắtlónglánhtrongđêmtối,ánhlêntiavuimừngvànụcườirấttrẻthơ.ThủychungSơnvẫnkhôngnóigìvàtôicũngvẫnimlặng.

Đấy,cáilênhđênhcơkhổcủatôinóbắtđầuởthànhphốđógiữanhữngngàycuốiĐông.Ôimộtcuộchộingộrấttìnhcờlạibàyramộtthảmcảnhmàhậuquảtôikhônglườngtrướcđược.Tuynhiên,nếulúcđótôibiếttrướcđược,cógìđảmbảolà tôisẽ tránhné.Chắclàkhôngbởichotớibâygiờ,mùaĐôngnàynữalàmùaĐôngthứ20củalầngặplạiđó,tôivẫnnghĩrằngnếubâygiờsựviệccũtáidiễn, tôicũngsẽ lại là tôicủa20nămvềtrước.Nhưnglàmsaocòntáidiễnđượcnữakhiâm,dươngđãđôingã.Tôiđãphụngườimấtrồi.

TôigọingườiấylàĐôngPhong.NgọngióĐônglạnhbuốtnhưnglạilàmlòngtôiấmlại.Nếutôibảorằngđólàtìnhyêuthứnhấtcủađờitôi,điềuđócũngđúngbởichưabaogiờtôibiếtyêuainhưthế.ChođếnlúcgặpĐông

Phong,tôimớibiếtthếnàolàtìnhyêu.Chúngtôiđếnvớinhaubằngnhữngoannghiệttừcảhaiphía.Đếnvớinhaurấtmuộnmàngvàngắnngủi.Mộtnăm tròn, ngồi bên nhau chưa đếm đủ đầumười đầu ngón tay. Chỉ nghetiếngnhau,chỉnhìnthấynhautrênnhữngláthưhoenmờmựctím.Chúngtôimớiđúng lànhữngngườiởhaiđầunỗinhớ.Có lẽvì thếmàngaykhinghebàihát...“Ởhaiđầunỗinhớ”củaNguyễnVănTýtôiđãthíchngay-TôimườngtượngthấymìnhđứngtrongmưaĐông.“Đếmmấytriệuhạtrồimàchưavơinỗinhớ...”

Tất cả đã nhốn nháo lắm rồi, nhất là ở những nơi hoang vu hẻo lánh,những thành phố nhỏ vùng cao nguyên, nơi mà sự xuất hiện của nhữngngườilạmặtdễbịnhậndiện.Tôivẫnđi.TừBìnhDương,chúngtôinóivớinhau.TừCầnThơ,từMỹTho,chúngtôivẫnnhưcóởbênnhautrongtiếngbomđạngầm thét,dẫubiết rằngchẳngcó thể làmđượcgìchonhau.Quatiếngnóilúcđược,lúcmất,chúngtôivuicùngvui,buồncùngbuồn.Cảhaiđềucùnggầyguộc,hưhaotrongniềmtinsonsắt.Rồicómộtlúcnàođó...

MùaĐông 1974, tôi trở lại thành phố nhỏ bé đáng yêu có dòng sôngHươngthơmộngchiahaithànhphố.TayômhộpbánhsinhnhậtđặtmuatạiLaPagode, tôi leo lên chiếcmáybayC-130 tớiĐàNẵng.Rời tàu, lênxeJeep,tôivượtđèoHảiVân...“Xequađèo,emnhớcộttóccẩnthậnkẻogióbay...”LáthưmàumựctímcủaĐôngPhongnằmimtrongtúiáolạnh,tôicườimộtmìnhkhixequađèo.XevàođếnHuế, trờimùmịtảmđạmxámngoétvàlạnhcămcăm.Mưanhưtrútnước,mưatốitrời,tốiđất.Mưakhôngthấy đường đất là đâu. Xe chạy giữa một vùng nước mênh mông, thấpthoángxaxalẫntrongmưalànhữngmái lánhôlêntrênmặtnước,nhữngchiếccầucũkỹlonghếtcảđinh,cóthểđổsụmxuốngbấtcứlúcnàocũngchìmdướimưa,đượcnhậndạngtừnhữngvòmgỗ,sắtđenngòmlólênmặtnước.XecứchầmchậmbòtừtừđếnMỹChánh.

Hai người ngồi hai đầu bàn lặng nhìn nhau. Cái bánh sinh nhật cònnguyênvẹn.Toànthântôilạnhngắt,tôitưởngmìnhbiếnthànhngườiđámấtrồi.Saucùng,ĐôngPhongủhaibàntaytôibằnghaibàntaycũnglạnhnhưđácủaanh.Lúcđónướcmắttôimớiứaravàtôikhóccònhơnmưalũbênngoài.ĐôngPhonggiữchặthaibàntaytôi,anhkhôngnóigìnhưngmắtanhbuồn vô hạn.Anh thương tôi.Anh thương anh.Anh thương cho hai đứa.

ĐôngPhong thì cứnhìncòn tôi thì cứkhóc,khôngnóiđược lờinào.Lâulắmanhmớinói...“Emgầyquá...”Tôinhìnanh.Ôi,làmsaotôiquênđượccáinhìnbuồnbãxótxacủaanh...Anhđâucóhơngìtôi.Tôilàmkhổanhrồi, tôiđãmang lạichoanhkhôngphải làhạnhphúcmàchỉ lànhữngnỗiđau,nhữngmuộnphiền.Rấtnhiềuthứđãlàmanhđiêuđứngrồi,giờthêmtôi,anhcũngphảigầyyếuhưhaothôi.

NghĩđếnĐôngPhong,nhìn thấyĐôngPhong, tôi thùghétchiếntranh,tôinguyềnrủachiếntranh.Tôikhôngchấpnhậnbấtcứlýdogìkhiếnchonhữngngườiyêuthươngnhauphảimấtnhau,trongđócótôi.Songtôichẳnglàmđượcgìvàtôichỉbiếtkhóc.Thờigiangặpnhaubaogiờcũngngắnngủi,cảhaichẳngnóiđượchếtvớinhaunhữnggìmuốnnói.Mộthaitiếngđồnghồởphitrường,rồingườilêntàu,ngườilênxe,mỗingườimộthướngkéodàithêmnỗiniềm.Vàichụcphútimlặngbênnhau,trongnhàthờLaVangđổnát,bên tượngđàiĐứcMẹFatima,bênmâmcơmcóraudền luộc,chỉnhìnmàkhôngăn,cảhaikhôngthểnuốttrôiđượcdùchỉmộthộtcơm.

ĐêmmừngChúarađờiởHươngĐiềncónhữngai?Ai làmgì,nóigì?Chúngtôikhôngbiết.Tôiđứnghát,vàchỉthấymộtđôimắtđangnhìntôi.Giángsinh1974nhưthếđó.Chúngtôichưakịpnóivớinhaumộtđiềugìđãlìaxa.Tứckhắc.Chiếcbánhsinhnhậtđượccắt ra sau lờicầunguyệnxinđược bình yên trong đêmThiênChúa ra đời.Nhưng hình như tất cảmọingườiđềubuồntronggiâyphútthiêngliêngấyvớichútbìnhanngắnngủiđượctínhtừnggiờ.

Chưa kịpmừng nhau chúng tôi đã lại chia tay. Nhưng không thể ngờđượcrằngđó là lầncuốicùngchúng tôigặpnhau.Mởravàonhữngngàyđầutháng3-74.NởgiữamùaĐôngvàtàntrongmùaĐông.20mùaĐôngđãquakhôngđủđểxóanhòakíứctangthương.Nhàtôibảo...“Emnhớlàphải.Emnhớcũngđúng.Chẳngphảiaicũngcómộtkýứcđẹpđẽnhưthếđâu...Cảhaiđềurấtxứngđángchonhau,vớinhau.Anhmuốndựnglại...chuyệntìnhcủaemvàĐôngPhongbởianhcũnglàngườibiếtyêucáiđẹp,dùcáiđẹpcủa emcũng làmanhđôikhi... nhứcnhốiđôi chút...”Vànhà tôi làmthật,anhđưahìnhảnhĐôngPhongvàocuốnvideo“MộtĐờiỞLại”.Cuộnvideokỷniệm50nămKhánhLytuổiđời.35nămKhánhLytrênsânkhấuvà20nămKhánhLytrôinổixứngười.

Tôiđểtấtcảcôngviệcchonhàtôilo,vớimộtva-linhỏ,tôilênđườngđiđếnxứxa.Tớiđó, tôi lạicódịpnhìnlạiđoạnđườngmìnhđãđi,nơichốnmìnhđangở,nhữngviệcmìnhsắplàmtrướckhi...từgiã.TronglòngtôigiờphútnàyrựcrỡnhấtvẫnlàhìnhảnhTrịnhCôngSơn,hìnhảnhĐoanvàcáccon,nhưngphảngphấtđâuđó,tôivẫnthấymộtđôimắtnàođólónglánhrấthiền,đangnhìnchúngtôivàmỉmcười.ĐôimắtvànụcườitrẻthơcủaĐôngPhong.

"S

7CầnCóMộtTấmLòng

ôngvẫnchảyđờisôngSuốivẫntrôiđờisuốiSốnggiữađờicầncómộttấmlòng.TôilàgáiBắc,lớnlênởSàiGòn,nhưnglạlùnglàmsaotôikhôngnhớ

HàNội baonhiêu.KhôngyêuSàiGòn lắm.Mà chỉ xót xađếnHuế.Huếnghèo,thànhphốchỉvàiconđườngchính,Huếnóngcháyda,mềmthịt.Huếlạnhbuốt, lạnhtừlònglạnhra.DườngnhưHuếchỉ thựcsựhuyềnảo,nênthơbởinhữngnghệsĩkhiviếtvềquêhươngmình.Cólẽđólàđiềudĩnhiêncủamọingười,mọimiềnkhiviếtvềnơimìnhđượcsinhra.Âucũngkhôngphảilàđiềulàmchotangạcnhiên.

NhưngkhôngphảivìnhữngđiềungườiHuếviếtvềHuếđãlàmtôiyêuHuế.VìnhưvậytôiphảiyêuHàNộihơnmớicólý.PhảiyêuSàiGòn,phảiyêuÐàLạthơnmớiphải.VậymàtôiyêuHuế,thỉnhthoảnggặplạimộtvàingườibạn,tôinănnỉ“minóichotaunghechútchođỡ“dzớ””.CongáiHuếnóinhưhát,dịudàng,điđứngkhépnépnhẹnhàng.Cómộtcáigìđó thậtmongmanh,nhưtơ,nhưsươngkhói,nhưmộtđiềukhôngcóthậttrongconngườicủacáccôgáiHuế.Tôicócảmtưởngnhưhọkhôngphải làmộtsựhiệnhữu.Mộtchúthươngkhóihưảo,chậpchờn.Chỉmộttiếngđộngkhẽdùlà tiếngrơicủamộtchiếclá,cũngđủlàmtanbiếnđi tấtcả.Mườibanămqua,chỉxinnóivàicâuchođỡnhớ“nhà”.Như thế làyêuđấy,nhiềumớikhổchứ.DùtôichỉbiếtHuếsautếtMậuThânvàkhôngquámườilầnghéHuế.Nhưng tôi yêuHuế bởi từHuế tôimới biết thế nào là tình yêu.Tôikhôngmuốnnhắcđến,nhữngđiềuđãđượcviếtquánhiềuvềmộtnơichốn.Tôichỉmuốnnhắcđến“Huếcủariêngtôi”vànhưvậycũngcónghĩalàmởracánhcửakỷniệm,củanhữnghânhoan,đauđớn,nhữngướcmơkhôngthành,nhữngdằnvặtámảnh,đeođuổitôisuốtmườibanămqua...mườibanămđãkhôngthành,khôngnói.Thìbâygiờlẽracàngkhôngnênnói.Bởidùcóthêm100nămnữa“haimáiđầuxanhgiờđãbạc”cũngchẳngcònbaogiờgặplạinhau.Nếucóchăngthìcũnglàkiếpsau.Nhưng“tìnhtưởngđã

yênmà tâm còn động vọng”. Thì ramười ba năm với tôi vẫn còn là cơnmộng.Chưathoátrađược.Khôngthoátrađược.Khôngmuốnthoátra.Cốgắngbaoche,tựdốimình.Chỉlàmộtcơnmộng.Ðêmsẽqua,mộngsẽtàn.Tasẽtỉnh.Thấytócvẫncònxanhvớilờidặn“quađèoHảiVânnhớcộttóc,kẻogióbayngheem”.

Mộngđãtàn.Tôiđãtỉnh.Thì thầmmộtmình“khócđichứ”.Cònkhócđượclàbiếtmìnhcònsống.CònkhócđượclàbiếtHuếcònđótrongtráitim,trongtậncùngnỗikhốncùngcủamộtkiếpngườimàhạnhphúcđồngnghĩavớibấthạnh.

Tôivốn làmộtđứa trẻmồcôicha.Họchànhdởdang,vàinăm trườngTây,vàinămtrườngta.Trườnghọcchẳngdạytôiđiềugì.Giađìnhchẳngdạytôiđiềugì.Nêntôi tựdạytôirađờinăm16tuổi.Ðihátnhưngkhôngbaogiờnghĩmìnhsẽtrởthànhcasĩ.Hátvìthíchhát.Ðiềunàytôihoàntoànbịảnhhưởngbởiôngbốcónhiềunghệsĩtính.Khôngcótìnhthươngcủabố,khônghợptínhvớimẹ.Ngoàiýthíchđượchát,tôikhôngbiếtmìnhphảilàmgì.Ðờisẽchotôinhữnggìvàtôisẽđượcnhữnggì.Tôiquờquạngsốnglangthanggiữađámbạnbètốtbụng,nayđứanàychobịchgạo,maiđứakiachochainướcmắm.Nghèomàvui,tôikhôngbuồnvìnỗibịgiađìnhhắthủi,từbỏ.Tôinhưmột thằngcon trai giữađámbạn trai.Tuykhôngcó cái cảnhvườnđàokếtnghĩanhưngchođếnbâygiờgần30nămqua,cóđứađãrađimãi, có đứa nửa điên nửa dại, có đứa nhà cao cửa rộng vợ con đùm đề.Thỉnh thoảnggặp lại tưởng30nămmànhưmộtngày.Cũng tưởngđời sẽmãilêubêuchotớingàycuối,nhưngnếuđịnhmệnhlàđiềucóthậtthìđiềuđóđãđếnvớitôimộtđêmmưatạiÐàLạt.

Dángngườimảnhkhảnh,cặpkínhtrắngtròn,gọngđồimồi,cặpmắtbồcâu,vầng tráncao, rộng, sốngmũi thẳng,nụcườiđẹp tươivớichiếc răngkhểnh.NgườicontraiđónóivớitôibằnggiọngHuế.DânÐàLạtđasốnóitiếngHuếnhưnghơilai,nhưngSơnlà“Huếchay”.Sơnvớihaibàntaygầyguộc,nhữngngóntaydài,tàihoa,thápchotôimộtđôicánh,xỏvàochântôiđôihàibảydặm.Côbélọlemlộtxác.Lộtxácđểtừmộtđoạntrườngnàybướcsangmộtđoạntrườngkhác.

Từ Sơn tôi đã thành danh, nhưng đó cũng chưa hẳn là điều tôi mongmuốn.Tôicócảmtưởngnhưvậy.Cóphảiđờisốnglànhưthếhaysao?Thế

là đủ hay sao? Nếu thiếu thì thiếu cái gì và tại sao thiếu? Ðời sống tầmthườngthếthôisao?Mộtđứatrẻmồcôibịgiađìnhhắthủi-luônthèmmộtmáiấmgiađình,một lờingọtngàocủamẹ.Thèm từmộtcái áo,mộtđôigiày.Màphải gia đình nghèokhógì cho cam.Chỉ vì... đúng là dướimộtngôi sao khôngmấyđẹp.Lúc sống lang thang nhưmột thằng lãng tử, tôithườngtựhỏimìnhcónhucầugìchođờisống?Sốngtrongđờisốngmìnhcầncónhữnggì?Tình,tiền,danhvọng?Chođếnlúcnghĩrằngmìnhđãcóđủnhữngđiềumơướctôivẫnluônluônâmthầm.Hìnhnhưkhôngphảinhưmìnhnghĩ.Cuộcsống,đờisống,conngườisống trongđờichỉ tầmthườngthếsao?

Cólúctôicảmthấythèmthuồngcáihạnhphúcnhỏnhoicủamộtcặpvợchồngnghèo.Chồngđạpxíchlô.Chỉcầnvàicuốcxeđủtiềnănmộtngàylàthôi.Ôngghếchxelênlềđườnglàmđỡtômì,tôcháocáchoấmbụngrồichởvợconđidạomát.Ởcáihạnhphúcgiảndịthiêngliêngđóđâucótốnkémgì.Màcầngìphảiônglớn,bàlớn,casĩnọ,tàitửkia.

Một hôm tôi hỏi Sơn: “Sống trongđờimình cần phải có gì?Làmgì?”Sơncười,ngón taydàikhẽđẩycáigọngkínhđang trễxuống.Câu trả lờingắngọn:“Cầncómộttấmlòng”.TôinhìnSơn:“Mộttấmlòng?”.Ởgiữathế kỷ này, giữa thời gạo châu, củi quế, giữa thời giá trị con người đượcđánhgiábằngáoquần,nhàcửa,vòngvàng,hộtxoàn...Mộttấmlòngđểlàmgì?Sơnnhìn tôi, ngón tay lạiđẩycaogọngkính. “Sống trongđời ta luônluônphảisốngvớimộttấmlòng,phảicómộttấmlòng,dùkhôngđểlàmgìcả,dùchỉđể...giócuốnđi”.TôinhìnsữngSơn,khôngnhớlàbaolâu,nhưngchắc chắn là lâu lắm. Cứ ngồi nhìn anh, nhìn vầng tránmênhmông, cúixuốngthậtthấp,ngóntaygẩytrênnhữngsợidâyđàn.Chiềuxuốnglúcnàokhônghay,giótừsôngHươngthổimạnh.Hìnhnhưtrờimuốnchuyểnmưa.Hìnhnhưlòngtôicũngđangchuyểnđộngdữdội.Mộtánhsángkỳlạnàođóvừachiếudộivàocõiutối,ngumuội.Hìnhảnhconnhỏbụiđờilúchànvichợtsừngsữngtrướcmắt tôi.Cáingõtối lầy lộiđườngPhanThanhGiản,cáinhàsàncầusắtÐaKao.NhữngbuổichiềunằmtrênđồisănÐàLạt,khócmộtmình.Tấtcảchợtsốnglạihayđúnghơnởmộtlúcnàođótôiđãchết.Và chiều nay bên dòng sôngHương êmđềm thơmộng - vầng tránmênhmông,giọngnóidịudàng,ánhmắtthămthẳmbaodung,Sơnđãkéotôira

khỏicáichếtnguxuẩn.Sôngvẫnchảyđờisông,suốivẫntrôiđờisuối,đờingườicũngđãsốngvàhãythảtrôiđinhữngmiềnđau.

HaimươinămquatôiđãsốngnhưlờiSơnnói,nhưđiềuSơnmuốn.“Cònai thấy được hay không điều đó không cần thiết.Chỉ cần Sơn không thấtvọnglàđủrồi”.

Nhữngngày thángởHuế,gầnSơnvàgiađình.Ðó làkhoảng thờigianhạnh phúc nhất của đời tôi. SángÐông Ba, chiềuVĩ Dạ, tối họp nhau ởCerclehaynhàanhchịLễ,đànhát,ngâmthơ.SơnyêuthơNguyễnBính,bắttôingâmđingâmlạibốncâu:MàsaogiấcngủkhôngdàiMàđêmngắnxuốngmàtrờicứmưaỞđâytôisốngnhưthừaCóthêmmenrượutạmvừalòngnhau.CóbaogiờSơnhiểurằngdùrượucóhếtmàsầuvẫnkhôngvơi.Sơnơi!

Huếơi!“Nỗisầucứnhưtócbạc,cứcắtlạidàira...”

Đ

8ThươngThay!BiThay!

angởvàonhữngngàycuốiXuân.MiềnĐôngvẫnhứngchịucơnbãotuyết,đấttrờimờmịtcùngngườiởlạitronggiálạnhbuốtcóng.Calilạicónhữngngàynóngđổlửachóichang,cỏcâykhôhéotrênmặtđấtnhưmuốnnứt ra nhưng đêmxuống lại lạnh anh ạ. Lạnh như những ngày ởĐàLạt.Không biết anh còn nhớ những ngày bắt em... thò đầu ra cửa sổ, tập hátnhữngnốtcao...Anhbảo...“Maiđừnghátgiọngócnghekhóchịulắm.Rángtậpđicóthểlàhơicựcnhưnghátbằnggiọngthậtcủamình,baogiờcũnghayhơn...”Anhcónhớbàihátnàoanhđãbắtemtậpnhưthếkhông.Đólàbài“XinMặtTrờiNgủYên”.Chuyệnngàyxưaanhcònnhớkhông.

Nghĩcũngthươngchoanhemmình,thươngchoquêhươngmình.Nghèoquánênthiếuthốnmọibềvàanhđãphảidạyemhátbằngcáchđó,trênsâncỏđồiCùhayởcáibànnhỏ,khuất,nằmdướichâncầuthang.Cũngcókhihaianhem,chỉcóhaianhemtrênlầucaféTùng,anhhátvàtậpchoembài“TiếngHátDạLan”.Anhkhôngnóiýnghĩavềhaichữ“dạlan”emkhônghỏivàsaunàybàiháttrởthành“DấuChânĐịaĐàng”emcũngkhônghỏi.Anh cũngvẫnkhôngnói.Hình nhưbắt đầu từ ngay nhữnggiây phút đầutiên,anhvàemđãtậpchonhaucáchnóivànghebằngsự...imlặngvàchínhvìnhưthế,anhemmìnhluôngầnnhau.Khôngcórừngsâu,núithẳm,chẳngcó biển rộng, sông dài. Lại càng không có bao nhiêu năm trời,mình vẫnnghetiếngnhautrongbìnhminhtrongđêmtối,trongnắngcháy,trongmưagiôngbởianhlàhình,emlàbóng.

Hômnay1 tháng4, trờibỗngâmukhác thường.Rồigió lên.Rồimưaxuống.Anhơi, trờiởđâu.Trờicaoquá.Nơinàolàcuốitrời.Cólẽđườngdàilắm,nêntrờimớinhỏlệthươngngười.Phảithếkhônganh.Emthấynụcười và ánhmắt tinh nghịch và những ngón tay thuôn đẹp hờ hững trênnhữngsợidâyđàn.GiótừsôngHươnglồnglộngtrênnhữnghàngcây.Tócembayxônxaotronggiócùngvớitiếnghátanhmênhmang,mênhmang.Gió cứ theo emcùng tiếnghát anhđếnmãimãi...mãimãi.Mộtbóngâmthầm.Rấtâmthầm.

Ôi,thươngthay!Bithay!

C

9DườngNhưVắngAi...

hắcchắnngoàitrờiphảilạnhlắmbởinhìnquacửasổ,tôichỉthấymộtmàutuyếttrắngxóachephủkínnhữngmáinhà.Longlanh.Longlanhdướiánhđènđườngvàngvọt.Chưakhuya lắmđâu.Chiềuvừa tắt nắngnhưngngaycảtiếngxecũngthỉnhthoảngmớinghe.Tiếngchânbướctrênhèphốdườngnhưkhôngcó.Tuyếttrắngtừngsợinhưtơđổxuốngtừtrờicaongaygiữathángba.

TrongcănlầuhaicủaanhchịThíchTâm,tôikhôngthểđếmđượclàbaonhiêungười,thậmchílạichẳngbiếtailàai.Anhđiquanhtừngngườicườinói dịudàngnhỏnhẹ, thămhỏi đôi câu, tayvẫnkhông rời ly rượu.Hạnhphúcngờitrênkhuônmặtgầy.Anhluônluôntỏlộniềmvuisướnghânhoanvớinhữngngườibạnanhthươngvàthươnganh.Mộtnỗimừngvuithậtthàrấttrẻcon.Nhìnanhđiquanhphòngnóichuyệnvớitừngngười,tôichợtnhớđếncâuthơ(xinlỗikhôngnhớtêntácgiả,lạilàmộtcâuthơlàmchongườiđẹp):“Emđinhưvẽtrênđườngnắng/Emnóinhưđàntrongmiệngai.”

Anh bao giờ cũng nhỏ nhẹ dịu dàng, chậm rãi từ tốn - từ những ngàyquen biết đầu tiên, tôi đã thấy như thế - đó là bản chất của anh - cái nàykhôngthểhọcđược.Khôngaidạyaiđược.ÔngGiờichothìđược.Anhnóinhỏ,khôngnhỏlắmnhưngđủđểngườicầnnghe,ngherõ.Anhđikhôngbaogiờđinhanhnhưngcũngchưalàmaiphảichờ.Anhănchậmrãi,nhainhỏnhẹ,khôngainghetiếng.Khôngnghetiếngđũachấmbát,kểcảkhiănxongcũngkhôngainghetiếngbátănđểxuốngđĩa.Mỗingàyanhchỉănchừngnửachéncơmnhỏchocảhaibữa.Mọingườitiếptụcăn,anhnhấclyrượuuốngmộtngụmnhỏ,tayphảiđặtxuống,taytráicầmmiếngnapkinđưalênchậmnhẹlênmiệng.Bátđũacủaanhkhácmọingười,loạigốmBátTràngmàuxanhtrứngsáotrênlạtdướiđậmmàuhơn.

Cănlầurấtdàivàrộng,chỉcómộtcâydươngcầmvàhaicáisophanhỏ.Bànănđượcnốidàithêm,dàinữamàvẫnkhôngđủchỗchomọingười.ChịTâmluôn tươicườiquay trái,quayphảigiữađámnồichảobốckhói.AnhThíchluônngóchừngbànănxemcóthiếugì.ChịThúy,Ngân,Diệu,Trinh

vàtôithuộcloạithợvịnsẵnsàngchờsaibảobưngđồănhoặclấythêmcáinày,cáikhác.Xongxuôitấtcả,chịTâmhoặcchịThúylêntiếng...“MờianhSơn thờicơm...”AnhThích tiếp theo.“Thôimờicảnhàănkẻođói.”Anhđếnngồivàoghếđầubànvàchỉchiếcbêntráicạnhanh...“Maingồiđây.”Mọingườicùngngồi.Anhănmiếngđầutiênvàihộtcơmhoặcmộtcọngraurồiđểchéncơmxuống, lấykhăngiấychậmmiệng,nhấc ly lên...một tẹo.Anhkhôngănliềnsauđó,cókhianhnhắctớimộtngườibạnvừagọiđiệnthămanh,cókhianhnhắcngườinày,ngườikia...rồisauđóanhmớilạicầmbát cơm, cũng chỉ dùng đũa để đưa mấy hạt cơm vào miệng, thêm mộtmiếngcákhođặcbiệtkiểuHuế.Miếngcácũngchỉbằngcáiđầuđũa.Cơmvàihột,thứcănnhưlàmcảnhtrướcmặtanh,dođó,rấtítaithấyanhnhai.Saumiếngthứhaianhlạiđặtbátxuống,lặplạitừngấycửđộngcủalầnthứnhất. Cái chén vốn nhỏ, cơm chừngmộtmuỗng canh.Anh ăn xong chéncơmcủaanhbằngngườikhácănbốnchén.

Cókhi đang ăn, nghe ai đó nóimột điều gì vui, anh đưa khăn lên chemiệng cười sảngkhoái.Ăn ít, nói ít nhưng anhnghenhiều.Ngồi ăn cạnhanh,tôicứngngườinhưôngphỗngđá,nhưngkhôngbỏquamộtcửchỉnàocủaanh.Thấylyrượuanhhơiđậm,tôirất tựnhiênsớtbớtqualycủatôi.Anhbiếthếtđónhưnglâulâulạilàmbộ...“RăngmàrượucủaMoilạtrứa...”Ấylà tại tôi thêmsodacholạtbớt thôi.Anhlại rót thêmrượu, tôi lại rìnhanhđểsớtbớtrượu,thêmsoda,vànhưvậyanhuốngbaonhiêutôiuốngbấynhiêu.Thườngthìkhianhănxong,mọingườicũngxong,nhưnganhănquáítmàchúngtôingườinàocũngmạnhnóimạnhăn.Cómộthômtôingheanhnóivớimộtngườinàođó,tôiđãquêntên...“Răngmàănnhiềurứa...”Tộinghiệpngườiđó, thật ramớicóchén thứhai.Thành racứkhuya, chờ lúckhôngcóanhtôimòxuốngbếpkiếmđồăn,cóhômgặpanhThích,chịTâm,haiôngbàcườinhưngtôikhôngxấuhổ,vìtôibiết,nóigìthìnóicảnhàanhrấtthươngtôi.

Đượcanhtậphátchongaytừlúcbắtđầu,nhưnglúcnàotôicũngsợ.Tôisợvìtôidốt,tôisợbịanhbiếtmìnhdốt.ĐượccáiChúaMẹthương,bàinàocủaanhdùkhómấy,dùbaonhiêuthăng,baonhiêugiáng, tôicũngkhôngngán-bởidốtnhìnbàihátcũngnhưxẩmsờvoi.Chỉ5-10phútcoinhưhọctròđãlàmbàixong.Cónhiềunốt,tôihátsainhưnganhkhôngsửa,không

nóigì,nêntôicứcholàmìnhđúng.Tớichừngnhạcinrathìcóngườibảotôihátsainhạccủaanh.Thìđúnglàtôihátsai,nhưngcóthểlúcđó,dẫubiếttôisai,nhưnganhvẫncảmthấylọttai,cũngđược,hoặcanhthấytôisaymêvớicáisaicủamình,anhkhôngnỡnói.Vớitôi,tácgiảkhônglarầythìtôicứhátdùsaunàyhọcnhạc,biếtlàmìnhsainhưngnhạccủaanhđãtrởthànhmáuthịtcủatôirồi.Anhđãchấpnhận.Khánthínhgiảđãchấpnhận.Mộtcáidốtcóthểthathứđược.Vàđãđượcthathứ.

Nhớnăm1972-73,anhdạytôihaibài“Chưamấtniềmtin”và“Một cõiđi về”.Tôi vừa thâu thanhbài “Chưamất niềm tin” thì anh lại tìm ra bài“Phôipha”.Tìnhkhúcnàyphêquámàanhnỡbỏquênnótrongđốngbảnthảo20năm.Năm1976tôilàmcuốnbăngcassettethứbacóbài“Mộtcõiđivề”nhưngdochưatậpkỹ,khôngcóbài,chỉháttheotrínhớnênsainhiềulắm.Anhcónghenhưngkhônglarầy,chỉnóitôihátlạivàtrướckhithâu,tôicòngọiđiệnthoạivềchoanhđểđượcanhcắtnghĩarõhơnvềbàihát.

Khitôiđi,anhđứnglạiởlềđườngtrôngtheo...Anhkhôngưacảnhtiễnđưa...Tôihiểu.TôiđimànhớmãinhữngđiềuanhnóivớiĐoan.“LúctrướcMoikhôngbiếtgìvềĐoan,chỉnghengườitanói,MoirấtthươngMai,Maikhổnhiềurồi.MoikhôngmuốnMaiphảikhổthêm.BâygiờthìMoiyêntâmvìbiếtchắcchỉcóĐoanmớilàmđượcnhiềuviệctốtchoMai.”

Aiđóđãnóirằnghậnthùlàmónănnguội,càngđểlâucàngngon.Chophéptôiđượcđổilại...sựyêuthương,lòngtrântrọngthươngtiếclàmónăncàngđểnguộicàngđểlâucàngquý...Cóđêmtrờimưa,ngủmộtmìnhvàtôikhóctrongtiếngmưarơigiữađêmkhuyalạnhlẽo.Anhà,bâygiờcũnglàngàycuối thángba,emnhớ tiếcnhữngngàycóanhnhưng...“Lòngtôicókhichợtnhưvắngai.Nhiềukhimuốnquayvềngồiyêndướimáinhà...”

Anhcóchờđợiaikhônghaymọingườichỉnghĩrằnganhđangchờđợimàthậtraanhđangngồithảnhthơi,dõimắttrôngtheonhữnghạtbụinhỏbéđangbaytheocơngiócuốnvớiướcmơhạtbụinhỏbékiakhôngvươngvàomắtai...

T

10NắngBuồnHơnMưa

ôiđãnhưmộtkẻlạcloàiđigiữacuộcđờibằngđôichânthơdại,bằngtráitimsớmmangnhiềuvếtthương,bằngcảmnghĩluônloâu,sợhãi,mấtniềmtinởchínhmìnhvàcuộcđời.Tôiđãkhôngbiếtphảilàmgì,phảilàmsao.Đó,tiếngkêubiai,đãnhiềulầnbậtratừtráitimtôi.

Trờiđấtbaola.Tôimảimiếtđitìm.Tìmmộtbóngmátđủcheđờimình.Tìmmột trái timđộ lượngđủ để cưumangmình.Tìmmột người có tấmlòngnhânhậuđểdẫumaisaucóthếnào,ởcuốichânmây,gócbiển,tôivẫncảmthấyđượcgầngũi,chởchevàanủi.

Vẫnnhưnhữngngàyxưa,sựimlặngthaychobaolờinóimàchỉnhữngtấm lòngđồngcảmmớicó thểnắmbắtđượcnhững tínhiệu...Bênngoài,nắngđanglên.Cănphòngnhỏtịchlặng,cóhaingườiđangđứngbênlềcuộcđời.Haingườiởngoàinhữngcuộcvui.Khônghềliênquanđếnsựsốngồnào,hốihảcủamộtngàyvừabắtđầu.Lyrượuphanhạt,trênmặtbànlàgốccủamộtcâythốtnốt100tuổibóngngờingộnghĩnh.Tôirútmộtđiếuthuốc.Lànkhóimỏngbayvờn.Nhữngngóntaygầyguộcđưalêngọngkính.Anhbảo...nắngbuồnhơnmưa.Tôihiểu.

Lơđãngnhìnrakhungcửanhỏ.Nhữngđốmnắnglunglinhđậutrênvòmláxanh.Cái câynày, anhđã trồng từnăm1973,giờnócũngbắtđầugià.Anhtránhcáinhìnsoimóicủatôi...Baogiờtôicũngnhìnanhnhưthế.Rấtchămchúbởitôimuốntìmđọcthêmnhữngđiềumớilạ,khôngnóinênlờikia... rằng cái gì ẩngiấu sauvầng trán thôngminhkia... cái gì đượcchứađựngtrongtrái timnhỏbékia...Tấtcảnhữngđiềutôicholàkỳdiệutiềmtàngtrongthânthểmảnhmaiyếuđuối.Tôimuốn-thậmchínắmbắtchúng,cấtgiữchoriêngmình-anh,chínhanhlàLýTầmHoancủathếkỷ20.

NhânvậttruyềnkỳmangtênLýTầmHoancólẽlàhìnhdánglýtưởngchotấtcảmọingười,trongđócótôi.Vớimộtngọnđaonhỏbémongmanh,dẫurataychậmhơnnhưngbaogiờcũngđếnđíchtrước,khôngbaogiờsaichạydùkhôngai thấyLýTầmHoanxuất thủ...Conngườiấy trọngnghĩakhinhtài, luônluônbênhvựclẽphải,mộtđờisốngchongười.Nhườngcả

ngườiyêuvàgia tàichongườiơn.Lánhxa,ởẩn, lấy rượu làmvui...Mộtconngườicócáitâmvĩđạitrongmộtthânthểthoạttrôngtiềutụynhưnglạiluôntỏasánghàoquangđẹpđẽ.

Tôi đãbắt gặpmộtLýTầmHoan - bằng lòngđểngười phụmình chứkhôngphụngười -ởanh trongmộtbuổichiềuêmả trêncăngácnhỏ,nơianh thườngngồi... gọi nắng,mongmưa.Những cakhúc anhviết lúcnào,khôngaibiết.Trongnhữngđêmkhuyamộtmìnhbênlyrượukhôngbaogiờvơi.Trongmộtbuổichiềumộtmìnhlặnglẽnghetiếngmưanhảynhóttrênsânnhà.Trongbìnhminh-cũngvẫnmộtmình-chờđợiđểthấynắnglên.Từ bình minh, màu nắng lặng lẽ chia tay mình với hoàng hôn để chiêmnghiệmrằng...nắngbuồnhơnmưa.

Thếđấy,khôngaibiếtmànhữngcakhúcấycứđithẳngvàotimrồiởlạiđó.Cakhúccủaanhvàngườingheđãtrởthànhđôibạntâmgiaochẳngchialìa.Vìsao tôiyêunhữngcakhúccủaanh.Tôisẽkhôngđủsứcngợikhenanhnhưnhiềungườiđãlàmbởitôiđơngiảnlắm.Conngườicủaanhcũngđơngiảnvàvì thếnhữngcakhúccủaanh-nhanhhơncảlưỡiđaocủaLýTầmHoan-cũngngọtngào,êmáixuyênvàotimtôi.

Làmsaongườitacóthểhiểuđượcvìđâu...conchimhóttrênnhữngcànhlau...nụcườimongmanh,mộthồnyếuđuối...ấy lạicó thểnặng lòngvớiquêhương, gia đìnhvàbằnghữuđếnnhưvậy.Đó cũng chính là điều tôimuốntìmởanhvàtôiđãhiểu,đãbiết.Nóimộtcáchđơngiảnnhấtmàtôicóthểnóiđượclà,aicũngchỉcómộtquêhương.Nếungaychínhcảquêhươngmình,mìnhcònkhôngyêuthìliệumìnhcòncóthểyêuthươngcáigìnữa.

Anhđể lạichonhững thếhệsaumộtbàihọcyêu thương.Hãyđến tìmnhau,lạigầnvớinhauhọclạitừđầubàihọcyêuthương.Nhữngbônghoađẹpđẽ.Nhữngcâylànhtráingọtkhôngthểnảysinhtừlòngcămthù.Sựhậnthùchỉlàmchongườitanhỏlại,làmchongườitaxấuxí.Làmchocuộcđờitămtốihơn.Làmchotâmhồnnghèonàn,thấpkém.Cáitâmkhôngbìnhyênsẽchẳngcònainghĩđếnaivớinhữngđiềutửtế,dẫuchỉtrongtrítưởng.

Nhữngcakhúccủaanhchínhlàtấmgươngsoichotôinhìnlạirõmình,tìmlạiđượcchínhmìnhtừnhữngmấtmát.Tôiđãđượcchiasẻ.Đượcanủingaycảtronggiâyphútphânly.Thếnên,điềutôimuốnnóiởđâylàanh-khôngphảinhữngcakhúc-rằngchínhanhtrongtâmhồntôicònlớnlaovĩ

đạihơnnhữnggìanhđãlàmvàđểlại.Mộtngườitầmthườngkhôngthểlàmnổinhữngđiều tốtđẹpvàmộtngườivĩđạikhônghề làmnhữngđiều tầmthường.

Chiềunay,ởmộtnơirấtxa,tôicũngngồimộtmìnhnhìnnắngvàngđangngảmàutrênlácỏ.Lòngbỗngxótxangậmngùi...Anhơi, trongbữacơmchiềunay, chiếcghế của anhkhôngngười ngồi.Anh chắc lại ra đầuphố,muamộtcáigìđó,hoặccùngdămbangườibạnngồiởquáncafé,nhìnxengựangượcxuôi.Látnữađây,anhsẽ trởvề,ngồivàochiếcghếđó,nângcâyđànlênbằnghaibàntaygầyvàhátrằng...“Cuộcđờiđócóbaolâumàhữnghờ.”

Cũng chiều nay, em không đưa anh đi bởi em không đủ sức cản chânngườiđi.Anhemmìnhsẽgặplại.Songembiếttrênhếtmọiđiều,nhưanhnói, chúng ta khôngbaogiờxanhau.Chưabaogiờ... nắngvẫnbuồnhơnmưaanhạnhưngchúng tayêu thươngnhauvĩnhviễnkhôngbaogiờchialìa...cóphảianhđãtừngnóinhưthế?

T

11BàiTìnhCaNhỏ

ôimuốnxếpvàocáigiỏnằmởgócphòngkiamộthaibộquầnáo,gọimộtchiếctaxirồilặnglẽkhóacửa.Mộtphitrường.Mộtnhàga.Nơingườitađónmừnghayđưatiễnnhau...Vềđâunhỉ?Tôikhôngbiết.Cóthểlàbấtcứnơinàochotôimộthơithởtronglành,chotôithấymộtánhnhìnấmápvàmộtgiọngnóidịudàng.Tôibiếtvềđâuđây.Tôibiếtđiđâuđâyvà tôinhớ...Ôi,tôicóbiếtbaođiềuđểnhớ,nhớđếnquặnthắtcảruộtgan.Nhữnghạtbụi...

BâygiờlàmùaThu,tôibiếtnhưthếvàtôiluônchờđợimùaThuđểsốnglạiđờimìnhtrongnhữngthángngàyngắnngủi.Ngàyđótôicònbélắm,haibàntaynhỏnângniuhíthàmùithơmcủacốmgóitrongchiếclásen.Ngàyđótôikhôngbiếtcâycơmnguộivàng,câybàngláđỏvàmùihoasữangọtngàocủađêmThuHàNội.TôinhớcáidốccaotừNhàthờChánhtòadẫnxuốnghồXuânHương.Nhữngconđườngnhỏởcáithànhphốcónhữngcôgáimáhồngnhưmàuhoađào.Thànhphốcónhữngcơnmưabụibấtngờchưabaogiờlàmbướcchântôinhanhhơnvàtôitìmchomìnhmộtchỗngồinhànnhãnhìncafénhỏtừnggiọt,nhànnhãnhìnmọingườibướcđitrênhèphố.Khôngaivộivãcả.

Haylàmìnhlàmmộtchuyếnđixa!BayvềHàNộitìmlạihươngthơmcủacốmlásen.MùaThuHàNộiđẹplắmnhưngHàNộixaquá...ĐàLạt...Tôimuốntớimànàohayđôichânđãmỏirồivàcondốcxưahẳnlàkhôngcòndễdàngđốivới tôi.CaféTùngcònđókhông?CaféHânđườngĐinhTiênHoànggiờrasao?MặtđườngSàiGònbốckhóidướicơnmưabấtngờ,tôingồithumìnhtrongchiếcxíchlôchỉđếncaféHânuốngmộtlyvànghenhạc,nghechínhmìnhhát,nhưng...SàiGònxaquá...Huếcũngxaquá.Tấtcảđềunhưbỏtôimàđihaychínhtôiđãbỏtấtcảmàđi!Tuổitrẻởđâu?Tráitimấy.Tấmlòngkia.Saoxaquá...

Sángnaycầmlycaféravườn,tôinhìnthấynhữnggiọtsươngkhuyacònlonglanhtrêncỏ.Quayvàonhàlấychiếcáolạnhvàtrongmộtthoáng,tôichợtthấynaocảngười.MùaThuvừamớibắtđầuởcái thànhphốthường

xuyênchịuđựngnhữngcáinóngđiênngười.Dùcáicảmnghĩcủatôivềngày,tháng,nămvàcácsựviệcrốitung,rối

nùi chẳng ramônkhoai gì cả... rất đỗimơhồnhưngvới cái hơiThuvừachớmhaylúcĐôngvề,lòngtôikhôngkhỏixaoxuyến,tiếcnhớbồihồi.Rõrànglàđờitôichỉcómộtmùađểđivềthươngnhớ.MùaXuânrựcrỡquá.MùaHètrầntrụiquá.Rựcrỡhaytrơtrẽnđềulàmtôikhóchịu.Tôivốnyêunhữnggìthầmkíndịudàngdùcómongmanhdễvỡ.Thếchonênsánghômnay,tôichợtmuốnrờibỏcáithànhphốnày,đivềmộtnơinàođó,tìmđếnmộtngọnđồinàođó,nằmdàidướigốcthôngnghetiếngchimhóttiếngsuốireovàchìmvàogiấcngủ...

“Người đi tìm kiếm giữamịtmùng. Người đi tìmmãi suốt con đường.Tấmlòngkia...”(TrịnhCôngSơn).Cuộcsốngvốnđãlàmtôimỏimệt,cuộctìmkiếmvôvọngkia,vềmộttấmlòngđầyắpnhữngđiềutửtếnhânhậu,lạikhiếntôimuốntìmmộtnơichốncôquạnhđểngồixuống,nằmxuốngvớicâycỏ.Nếuđãcónhữngngườichânrađi,tráitimởlại...thìtôi,thântuyởđây lòng lúc nào cũngmơ ướcmột cuộc ra đimang theo cả trái tim củamình.Tiếnghátnghebuồnquá,sángnay.Tôi lặng lẽhátđểnướcmắt lăndàitrênmá...

Tôivốnsợ,rấtsợcuộcsốngtùtúngtróibuộcnhấtlàbởinhữngđiềutôinhận thứcđược là vô lý.Tôi lại càng sợhơnnữakhi nhữngđiều tôi cảmnhậnđã thànhmột thực thể,ngay trongcuộcsốngcủa tôi, trongcái thànhphốnày.Với tôi, nơinày cónhiềuđiềudư thừa, quádư thừa.Khôngcầnthiếtvớitôi.Cáitôicầnchỉnhỏnhưhạtbụi.Tiếcrằngtôitìmđãbaonămmàkhôngthấy.Cóthểvìnónhỏbéquáchăngtrongcáimênhmôngbátngátđến ngộp thở này.Cũng có thể điều tôi kiếm tìm không hề có!...Không!Tấmlòngấy!Tráitimấylàđiềucóthật!Nhưnghỡiơikhôngcòncóthể...

Sángnaytôiđãkhóc.Từlâurồitôikhôngkhóc!Tôidặnlòngmìnhrằngnướcmắtquýhơnnụcườibởidùlòngchẳngcógìvui,ngườitavẫncóthểcườinhưngnướcmắtkhôngthểchảyradễdàngnhưthế.Cáigìquýđềuít.Cáigìítthìquý.Vậymàsángnaytôikhóc.Cóphảiđúnglàtôikhóckhông?Rõrànglànướcmắtđãchảyra.Vàchỉmìnhtôihiểuvìsaotôikhóc...

C

12XinĐủChoMộtĐời

ó những điều người ta chỉ nói một lần rồi thôi. Có những sự việcngườitachỉthoángnghĩđếnrồiquênnhanh.Cónhữngsựcớphảibuộclòngbôixóađểsốngbởiđờisốngnghiệtngãởkhắpmọinơi.Tuythếnàomặclòng,vẫncónhữnguuẩncứ theo ta.Bóngmaquákhứ,nhưmónnợ tiềnkiếp.

TôikhôngcòntrẻdạiđểmongXuânvề,Tếtđến.TôicũngkhôngcònđủthanhxuânđểmongnắngXuânhồngtrênmá,gióXuânlàmmắtlonglanhhơnhayđểkhoengườiyêumộttàáomới.Tôilạichưađủgiàđểquênnhữngnăm tháng có cay đắng, có ngọt ngào.Những ngày tháng ngập tràn tiếngcườivàtiếngkhóc.Thờigiancứtrôiqua.Cứlàthờigianvàtôivẫncứlàtôi.Hai mươi lăm năm không thay đổi được bao nhiêu nơi con người tôi, àkhông, tôimuốn nói cái đầu tôi, nó vốn nhỏ bé nhưng lại chứa đựng quánhiềukỷniệmkhiếnnhiềukhitôimấtthăngbằng.Đólàtôiđãgạnlọcsàngđãiđểchỉgiữlạiđiềumìnhmuốn.

Khi tôi đến Huế, hơi Xuân lạnh còn đầy không gian. Không có hoaPhượngbay...mù,khônglốivào,chỉcómưaphùnbuồnnãolòng.Huếlạnhvàbuồntrongtiếngđạibácthỉnhthoảngtừxavọngvề.Ánhđènvànghiuhắtkhôngsoirõbướcchâncủangườikháchlạdừngbướcnhìnquabênkiasông.Tasẽvềnơiđó.Khôngcómưarơi,giólạnhnhưngcũngkhôngcóaichờđónta.

Cáchđóchỉmộtconđường,anhngồilặnglẽ.Nhữngngóntaythongầylườibiếngvuốtnhẹtrêntừngsợidâyđàn.Câyđànđãcũnhảranhữngâmthanhdịudàng.Cănphòngnhỏbỗngnhưấmlạivàsánghơncùngvớitiếngcười con gái khúc khích.Anhngước lên nhìn hiền lành rồi lại cúi xuống.Nămcôemgái,tócdàiđennhánhmượtmà,hồnnhiênchạyrangồiquanhanh.Khôngcósựbaobọc,chechởnàoêmáihơn...“Rumãingànnămdòngtócembuồn...”

Tôi, người khách lạ trong thành phố, đứngmột bên cửa nhìn vào lòngquặnđau,nướcmắtứara.Tôicóthểbướcvàođược.Trongcănnhànhỏđơn

giảnđó,lúcnàocũngcómộtchỗdànhchotôi,bêncạnhanh.BaogiờcũngbêncạnhanhcùngvớitìnhyêuvàbóngmátcủaMẹanh.Ngườimẹđólàtấtcả.Làtìnhyêuduynhấtcủađờianh.Bàcũnglàngườibạn,hiểuvàcầnthiếtchoanhhơnbấtcứngườinào.

...MùaXuânnămấy,tôibỏlạitấtcả.Bỏlạicảcuộcđời.Dĩnhiênlàanhbaogiờcũngởtrongtimtôi,mộtchỗthậtriêngtưvàtrangtrọng.

Cuộcđời đã sang trang chỉ saumột giấc ngủ.Hầunhưmọi người đềuthayđổi.Phảithayđổiđểthíchứngvớicuộcsốngmớinơiquêngười.Riêngtôi,một ngàyqua, nỗi đau códịu lại nhưngnỗi nhớ lại đầyhơn.Tôi nhớthươngnhữngthángngày,nhữngngườiđãchotôimộtthờihạnhphúchiếmhoivàdẫusao,tôicũngnhớthươngnơitôiđãbỏđi.

...Quenbiếtnhiều,nhưnggọilàbạn,tôilạichẳngcóai.Vớitấtcảtôiđềudànhmộtsựquýmến,nhườngnhịnnhưnhau,bằngnhau-ôngN.D.Toàn,ôngT.C.Sơndĩ nhiên phải đặc biệt hơnvà không thể coi là bạn - ởmỗingười,tôiyêumộtđiềugìđóvàchỉcầnnhưthế.Nhữngngườitôiđượcbiếtlànhữngngườihoặccóthựctàihoặcđứcđộ.Đứclàđiềukhôngphảiaicũngcóđược.Tiền,tài,thếgiannàykhôngthiếu.Chỉthiếungườiđứcđộ...

...Họ thườnggặpnhauvàobuổichiều.Nhữngcơngiónhẹ từconsôngrongchảyngangthànhphố,đãxuatancơnnóngbức,làmdịulạicảnhữngmặtđường.Câylábắtđầuxônxaonhảymúachờđónnắngkhuya.Đólàgiờphútthuậntiệnchonhữngcuộcgặpgỡ.Họlànhữngngườicòntrẻ.Tấtcảnhưmớivàođời.Mớibắtđầucuộcchơi.Họnhìnnhaubằngnhữngcáinhìntrongsángđầytincậy.Họcườivớinhaubằngnhữngnụcườihồnnhiên,thơdạivàchânchất.Họcòntrẻ.Họchưachuẩnbị,chưacómộtchuẩnbịnàochomộtcuộcchơinhiềubi thảm,màphảimãinhiềunămsaunày,họmớibiếtđược.

Tuổitrẻ,ởbấtcứthờiđiểmnàođềuđángyêu.Hãynhìnhọnóivớinhau.Hãynghehọhátvớinhaunhữngbàihátcangợicuộcsốngvàtônvinhnỗichết.Họcócùngmộttuổitrẻ.Cùngmộtniềmtindẫurằngtuổitrẻsẽquavàniềmtinsẽnhấnchìmhọtrongnỗithốngkhổ.Đúng,phảinhiềunămsau,họmớibiết.

Buổichiều.Làbuổichiềucủahơn30nămvềtrước.Cónhữngngườitrẻ

ngồi hát bên nhau, nói với nhau về tình yêu, cuộc đời, thân phận và quêhương.Ởđâuđótiếngđạibácvọngvề.Ởđâuđó,khôngxalắm,đêmđêmnỗichếthiệnracậnkềnhưngườitìnhkhôngchờđợi.Nhữngngườitrẻvẫnngồihátbênnhau.Chínhlàhọđangvỗvềanủitráitimcủahọ,tráitimcủanhữngngườicùngmộtthếhệ.Nhữngtráitimchưakịptrẻ.Cònrấtnontrẻ.

Mãiđếnsaunày,rấtnhiềunămsaunày,khihọ,nhữngngườicủahơn30nămtrướclạingồivớinhau,hátlạinhữngbàitìnhcacũ,họmớichợtnhậnthứcđượcrằngtráitimcủahọđãtannáttừbaogiờ.Họngồivớinhautrongmột căn nhà ấm cúng.Cũngmột buổi chiều.Thời điểm cũng vẫn là buổichiều. Bao giờ buổi chiều cũng là khoảng thời gian đẹp đẽ để gặp nhau.Tiếnghátđượccấtlêntrongkhônggianđangnhạtnhòa.Thậtthàhơn,buồnbãhơn.Họgặplạinhauđểbiếtrằngđâykhôngphảilàmộtgiấcmơ.Rằngtiếnghátcũngnhưngườihátđềulàthật.Khônggìcóthểthậthơn.Thậtnhưnỗichếtvậy.

...Hơn30nămkhôngcòncùngnhaungồihátca.25nămxalìacốquận.Baonhiêucayđắngbểdâukhôngkhiếnlòngtôiphaimờnhữngdấuấntốtđẹp.Quêhươngthìbaogiờcũngthế.Nhưngđờingười,nhữngconđường,nhữnggócphố,nhữngdòngsông,nhữngkhuônmặt,nhữngnụcười,nhữngánhmắt...tấtcảdườngnhưđãbiếndạng.Điềucònlại,phảichănglànhữngướcmơđâuđótrongtráitimmọingười.Anhgầyhơnxưa,tưởngnhưchẳngcòncóthểgầyhơnnữa.Anhtrầmlắngnhưtượngđá.Ánhmắtxavắng.Nụcườivuvơkhiến tôiđau lòng...Saoanhkhôngkhócđi.Nướcmắt cókhithayđượcchobaonhiêuđiềumuốnnói...Vẫnnhữngngườiemgáixưa,nayđã thành thiếu phụ, ở quanh anh.Không còn phải là nhữngphút sumvầysungsướnghạnhphúcđơnsơ.Chẳngcógì,chẳngcóailấpđầynỗiđơnlẻtronganh.Ôi, làmsao trả lạichoanh,cho tôi, chochúng tôinhững thángngàyđãmất...Ngườiquenbiếtcũlầnlượtvắngxavàsẽchẳngcònbaolâunữa,tôicũngsẽrongchơimộtnơinàođó.Sẽchẳngcòngì.Sẽchẳngcònaitừngngày,ngồithươngtiếc.Kỷniệmsẽtànphai,mấthút.Nhưchưabaogiờxảyra,nhưmộtđiềukhôngcóthật.Nhưhuyềnthoại...Mộtngàynào,anhbảotôi...Huyềnthoạilàđiềukhôngcóthật...

Ngàyđó...ngàyđóchúngtôicòntrẻvàrấtgắnbó.Cóaitrongchúngtôinghĩrằngcómộtngàynàođólạiphảithươngnhớnhautừngphútgiây.Tuy

vậy,bằngcáchnàođó,chúngtôivẫnởtrongtrítưởngcủamỗingười,nhưngàyđầungồivớinhau,vàođờinhaubằngnhữngbảntìnhca.Hồnxarồi,ngườitacòncóthểsốngđượckhông?Tráitimngưngđậprồingườitacóthểnàokhôngchết?Chúngtôiđãđếnvớinhaumộtlần.Chỉmộtlầnnhưngxinđủchomộtđời...

C

13NhạcSĩTrầmTửThiêng

on người, bất cứ người nào. Trong lúc khốn cùng.Như người ngồitrongmộtcanhbạc.Bảnchấtthậtnhấtđượcphơibày.Rõhơnbaogiờ.Ngàyhôm qua cũng gần haimươi năm về trước, tôi đã thường ngồi, cùng ôngTrầmTửThiêng.Chữngồi ở đây có nghĩa là... cùng ngồi.Khôngphải làngồixuốngnhưthôngthường.Ônglàmộtngườitưcách.

ÐólànhậnxétcủatôivềtácgiảKinhkhổ,ĐêmnhớvềSàiGòn.Vìsaotôidámkhẳngđịnhnhưthế.Vìdùngàyxưahayngàynay.Chưabaogiờônggiàucó.Chưabaogiờôngxemtiềnbạctrọnghơntácphẩmhayconngười.Mộtlờinóikhôngphảivềmộtngườivắngmặt.Khônghềcó.Mộtphêbìnhácývềmộtngườikhác.Khônghềcó.Than thởvề tiềnbạckhókhăn,vềnhữngngườisảnxuấtlấynhạccủaôngmàkhônghềbiếtđếntácgiảlàai.Khônghềcó.Sàmsỡ,bấtnhãvớianhem,bạnbè.Lạicàngkhônghềcó.Cóđôilúcôngtỏrakhókhănvớichúngtôi,nhưmuốnnóivớichúngtôirằng:“Này, tao lớn rồi, tụibayđừngcógiỡnmặt.Tụibaycũngkhôngcònnhỏnữađâu.”Tụitôiđứanàocũngngánông.Trongcanhbạcđời,tôiđãđượccùngông... cùngngồi.Ở lạiSàiGòn.Ðời sống làmnhiềungười thayđổi.VớiôngTrầmTửThiêng,khônghềcó.Nếucóchăng,chỉlàtửtếhơn,trântrọnghơn,nghiêmtúchơnmàthôi.Conngườiôngtrongcanhbạcđờichotôithấyrõtưcáchông.Tôithíchnhạcôngvàkínhtrọngông.NhạcsĩTrầmTửThiêngvàTrịnhCôngSơnlàhainhạcsĩtôiđượcquenbiết.Tôikhônghề...hốitiếc.

NhạcsĩTrầmTửThiêngkhônggiàu.Mayrađủsống.Nhưngônggiàutìnhngười.TừChuyệnmộtchiếccầuđãgãy,quaKinhkhổ,quaMộngsầu,Tưởngniệm,Mườinămyêuem...đếnÐêmnhớvềSàiGòn.Tôiđãthấyđiềuđó.Nhạcôngviếtthậtnhânbản.Ðầytìnhnghĩa.Dùquabaonhiêuđiêulinhhoạnnạn.Ôngvẫnmongcòncómộtngàyđượcởvới “vòng tay tình yêungườivàngười”.Dùtìnhngườicótiêuhaoquabaoloạnlyôngvẫnchờmộtngàymaithậtlạ,“Thùhằnanhembỗngnhìnnhaugọinhauthậtđậmđà”.Mơướckhôngthành,ôngđànhrađi,ômtheomộtkhốitìnhquê.Ôngtựví

mình nhưmột cậu bémồ côi.Cố vui cuộc sống nhỏ nhoi.Cố quên ngàythánglẻloiđểlớn.ÐểđêmđêmnhớvềSàiGòn.

Nghe nhạc Trầm Tử Thiêng, tôi thấy ông cũng là một... “gã si tình”nhưngchungtình.Vàlàmộtgãtìnhsiquântử.Nhưôngđãlàmộtgãtìnhsiquântửởngoàiđời.Dùđôichânchậmquá,trongtìnhyêu,anhvẫn“xinemcùngtahátđểnhớhoài”(Mườinămyêuem).Mườibốnnăm.Tôimớitìmlạiđượcnhững lờihátđẹpnhư thế.Ðẹp.Trànngập tìnhyêu.Tìnhngười.TìnhViệtNam.Ðầysựtửtế.Sựtửtếvốnchỉtìmthấyởnhữngngườitửtế.Tôimaymắnđượclàmhọctròcủanhữngngười lúcnàocũngdạytôi làmnhữngđiềutửtế.Lấytấmlòngtửtếởvớiđời,vớingười...

N

14BóngCả

gàyxưa...nhữnggìxẩyrangàyhômquađốivớitôiđềulàngàyxưa...Khi được các hãng sản xuất băng đĩa gọi tới, chúng tôi coi như 50% đạtđượcgiấcmơ trở thànhca sĩ củamình.Tại sao lại50%?Tạicònchờđợinữa!Cáiphầncònlạinàymớiquantrọngvìtừđó,tiếnghátđó,conngườiđómớiđượcđịnhvị.Phầnnàyquantrọnglắmvìđólàsựlựachọntừthínhgiả.

Qua lịch sử từ Đông sang Tây nhiều thiên tài được sinh ra từ nhữngnghịch cảnhvà trầm luân của cuộc sống. Phải đến khi họ đi ra khỏi cuộcsống thìngười tamới tiếcngẩnngơvàvộivàngđộichohọnhữngvươngmiệnhàoquangmuộnmàng.Chínhhọlúccònquaycuồngkhổảivớicuộcsốngnghiệtngãvàvớiconngười tànác lạnh lùng,họkhônghềnghĩđến.Tấtcảnhữngđónggópcủathiêntàichođờisốngnàyrấttựnhiênvàrấtvôtưvìhọđượcsinhranhưthế.Nhữngthiêntàihiệndiệntrongmọilãnhvực.Tôixưngtụngnhữngconngườiđốivớitôilàthiêntàibởitôithấychẳngcócáchnàokháckhiđượcnghĩvàđượcnhắcđếnhọ.Chúngtakhôngcónhiềungười được xưng tụng như thế. Chúng ta không muốn xưng tụng nhữngngườiđángđượcxưngtụng.Chúngtakhôngquennhìncáihaycáiđẹpcủangườikhác.Chúngtachỉcóthóiquenhủydiệt.Thóiquennàylâudầnthành“mãntính”.

TôithườngtựhỏivìsaotrongnhữngnghiệtngãcủacuộcđờimàcụPhanKhôi vẫn nhận ra... con mắt còn có đuôi? Làm thế nào mà các cụ ĐoànChuẩn,NguyễnVănKhánh,ĐặngThếPhong,VănCao...lạicóthểgửilạingườiđời saunhững tìnhkhúcđẹpđếnmuônđời saumàngànnăm trướckhôngcóvàngànnămsaucũngkhông?

TôicũngrấtmuốntrântrọngbàytỏlòngngưỡngmộcủamìnhđếnÔngAnhBằng,ÔngLamPhương,ÔngPhạmDuy,ÔngTrầmTửThiêng,ÔngPhúQuang,ÔngDươngThụ,ÔngNguyễnVănTý,ÔngPhanHuỳnhĐiểu,ÔngThanhTùng,ÔngĐỗTrungQuân,ÔngTrịnhCôngSơnvàrấtnhiềungườikhácnữa.

Tôikhôngcầnđắnđodòhỏicácônglàaihaycácôngtừđâuđến.Đólàchuyệncủacácông.Tôicứyêunhữnggìcácôngđểlạichođờidùtrongbấtcứhoàncảnhvàthờigiannào.Chínhvìtráitim,tấmlòng,ướcmơvàniềmhyvọngvới âmnhạcmàmọingười sẽnhìnvà sẽ tìm ra conđườngngắnnhấtđưamọingườiđếnvàcùngngồivớinhau.

Chúngtôiởhảingoạikhôngcònđượcmấyngườisuốtcảmộtđờicốnghiếnvàtậntụy.Cuộcsốngmớinơixứngườithậtmuônngànkhókhăn.Đờicó đổi nhưng chúng tôi thì không. Các tên tuổi lớn vẫn là bóngmát chochúngtagiữamuônngànkhókhănvấtvả.Tôi lại luôntựhỏi làmthếnàosaukhitrảiquagầnnửathếkỷgiannan,ngượcxuôimàtráitimngườinhạcsĩvẫntiếptụcđập?Ởcáituổilúcnàocũngsẵnsàngvẫytaychàocuộcđờimàlạicóthểnhắcnhởchúngtarằngtrongmỗinhịpđậpcủađờisốngvẫncònnợnhaumộtnhịpđậpântình.“Anhcònnợemmộtbuổichiều,mộtlờithềtrongcôngviênghếđá.”Tráitimchânchínhcủangườinhạcsĩvẫnchỉđậpmộtnhịpthủychungchodẫuđólànhịpđậpcuốicùnggửilạichođời.Làmthếnàomàtráitimvẫnrộnràngchờđợivàvẫnhânhoannângniucáiphút giây... “từ ngày có em về...” Những đớn đau bầm giập, những khắckhoảichờmong,nhữngtủihậnêchềsẽtanbiếnhếtbởichỉtừngàycóemvềmàtráitimvốncấtgiữnhữngtiếngcườirộnrãniềmvuivàtràntrềhạnhphúc.ÔngLamPhươngkhônggiữchoriêngmình.Ôngtrảiragửiđếnmọingười.Nghìnnămtrước.Nghìnnămsau.Tìnhyêurựcrỡmàdịudàngtheotađếnmuônđờisau.

CáinghĩaThiênTàivớitôinhưsốmệnhđượcsinhravàvàođời,naychỉđể như thế dùmột ngày không còn xa nữa.ÔngAnhBằng hay ôngLamPhương sẽ cười mà bảo chúng ta rằng... “... nhưng ai bạc bẽo mình vẫnkhôngđànhlòngquên...”Điềurấtgiảndịnhưngkhôngphảiaicũngcóthểnói.Chỉcónhữngngườiquênniềmđaucủariêngmìnhvàđikhâuvánhữngvếtthươngcủathếnhân.Chúngtakhôngcónhiềuvàkhôngcònnhiềunữa.

K

15BênĐờiHiuQuạnh

hitôiđếnnơi,mọingườitềtựuđãkháđông.Thậtđauchochúngtôicứphảigặpnhauởchỗđưangườivềcõikhác.Khôngcònchỗnàođểgặpnhaunữasao?Haychỉcónhữngnơinhư thếnày,mọingườimới thật thàđến và đưa nhau đi?Nhà quàn nằmở giữa ngã tưBolsa vàBeach đã trởthànhquen thuộcvới tất cảchúng tôi.Mộtkhuđất riêngcóbóngcâycaomát,cóhồ,cóhoa,cóbướm,cóchimvềhótquanhnămmộtbàirudịudàng.QuêhươngcủanhữngngườiViệtđãchọnnơinàynằmxuốngcùnganhem,bạnbè.

“Trưanắngngườivề,ngườivềđất,vềđất.Trêncánhchimngườiquycốhương.”(HồĐăngLễ).Chúngtôiravề,kẻtrướcngườisau,saukhiđãphủlấphuyệtmộ.NguyễnTấtNhiênnằm tại đó cạnhngaymộem trai tôi vàquanhđólànhữngngườicùngmàuda,cùngtiếngnói.Chắchẳncũngcócảnhữngngườiđã từngđọcvàyêu thơcủaanh.NguyễnTấtNhiên rađi rấtbìnhthảnnhưanhđangngủ,giấcngủđẹphơntấtcảnhữnggiấcngủtrongkhoảng thờigian41nămđãqua trênđờianh.Ngườivợđãxa,nhữngđứaconchưalớn.NgườithâncuốiđờiđãlochoNhiênmộtnấmmồ.Tấtcảđãchẳng ai nghe anh nóimột lời cuối cùng.Tôi nghĩ...Nhiên khônghề đaukhổ.Anhrấttỉnhvàthảnnhiênkhichọnchomìnhconđườngnày.

Cónhiềucáichếtmọingườicholàvôlý.Vớitôikhônghẳnvậy.Đôikhilàmộtlựachọnkhônngoan,chỉphảicái...hơiác...bởiđãđểlạibaonhiêuânhậnchongườisống....“Nỗikhổcònđâyngườiởlại.Chénrượunàovơiđượcnhớthương”.(HồĐăngLễ).Chẳngcógìvơiđược.Chẳngbaogiờvơiđược.Rượusẽhếtmàsầuchẳngnguôi.Ngườiđãchếtchẳngbaogiờsốnglại.Cóuốngđếnngànchai.Cókhócđếncạnnướcmắtđếnchảymáumắt,cũngchẳngcònkịpnữa.Đờingườinhưcơngió,nhưvạtnắngcuốichiều.“Mộtđờingườisốnglà...đợichếtkhôngmay.”(TrịnhCôngSơn)

Dùđãquáquenvớinhữngmấtmátnhưngởmỗicuộcchiatay,ngaycảvớimộtngườikhôngquenbiết, tôivẫn thấyxótxa.Cònbaonhiêungườinữasẽnằmlạiởđây?Chúngtôinhìnnhauthởdài.Tócđãbạcrồi,mộtngày

sốnglàmộtngàybướclạigầnhơnhuyệtmộcủachínhmình.ĐầuóctôicònđầyắphìnhảnhNguyễnTấtNhiênnằmbìnhthảntrong

chiếcáocuốiđời,tinbuồnthìlạitới.CasĩAnhThoạitronglúcthâubăngđãbịstrokebởimộtcơnđautim,anhđượcđưangayvàobệnhviệnvàđãquamộtđêmmộtngày,anhvẫnchưatỉnh.Ôitạisaobấthạnhlạinhiềunhưthế.Nhiềuvàhayđếnvớinhữngngườivốnđãnghèo,đãkémmaymắn.TôichỉbiếtngồicầunguyệnchoAnhThoạivàngồitráchtrờigần,trờixa.

Có lúc tôi nghĩ ThượngĐế thật bất công.NguyễnTấtNhiên vừa nằmxuống.AnhThoạiđangmêmantrêngiườngbệnh,họlànhữngngườihiềnlành,dễ thươngvàđángsốngbiếtbao.Thếmà... thếmà...Thậtkhông thểnàohiểunổi.Càngnghĩcàngbuồn,càngbuồncànghậnmàchẳngbiếttrútvàođâu cái buồnhậnnày.Người nghệ sĩ suốt đờimang lại niềmvui chocuộcđời,khihai taybuôngxuôi,chẳngcòngì,chẳngcòngì.NguyễnTấtNhiênsaucùngcũngđãcómộtcănnhàsuốtđờianhmơướcvớitìnhthươngcủaanhem,bạnbè.Giờchúngtôilạichiaratheodõi,giúpđỡAnhThoại.Tinhthầncũngnhưvậtchất.

Đêm13-9tớiđây,ôngTrầmTửThiêngcùngmộtsốca,nhạcsĩtổchứcđêmvănnghệchoanhNgôVănQuy.QuylànhânviêncủahộithiệnnguyệnUSCC, anh cũng là huynh trưởng gia đình Phật tử LongHoa. Tháng vừaqua, trước cổng chùaViệtNam tạiLos, gia đình anhđã gặp tai nạn.MộtngườiMễsaukhiđụngmộtchiếcxe,bịrượtbắtđã...tôngvàoxeanhkhiếnanhbịthươngnặng.Hàmbểnát,phảigiảiphẫu,khâulại,vợanhgãyxươngvai.Ngườiláixekiakhôngcóbảohiểmvàxeanhcũngvừahết.NgôVănQuyrấtsốtsắngtrongnhữngbuổivănnghệtừthiện,gâyquỹchochùa,chotrẻmồcôitạicáctrạitịnạn.17nămquangoàicôngviệcgiúpđỡbàconmớiđếntừViệtNamhoặctừcácđảonhưchỉdẫnlấymê-đi-keo(bảohiểmytế),tiền trợ cấp, xin việc làm,NgôVănQuy dành hết thì giờ làm việc trongchùa,hướngdẫncácemtronggiađìnhPhậttửLongHoa.

NgôVănQuylàmthơ,viếttruyệnngắnđăngtrênHồnViệt,làtờbáoanhđãđónggópcôngsứctừnhữngngàyđầucùngvớiNguyễnHoàngĐoan,DuMiên,TrọngViễn,HuỳnhCôngPhúckhiHồnViệtcònởtrongmộtcáinhàkhoởSanDiego.QuycùngvớiNamLộc làhai trongsố ítngườiViệtcóviệclàmngaykhicònởtrạitịnạn.VìanhgiỏicảhaisinhngữPhápvàAnh.

Songđờicôngchức,đồng lươngkhôngbaonhiêumàđời sốngcàngngàycàngkhókhăn.Quyrấtgóighémkhôngbaogiờ làmphiềnbạnbè,khôngmấykhi thamdựpartynhưngvẫngiữliên lạcvớibạn,đặcbiệt làgiớica,nhạcsĩ.Nếuanhcónhờaimộtviệcgìđóthìchonhàchùamàthôi.

Chính ở tính tình hiền lành không bon chen nên anh không giàu. Tuynhiên nhờ thếmà chúng tôi thương quý anh.Giờ anh gặp nạnmọi ngườixúmlạilochoanh.BuổivănnghệnàylàmộtsựngạcnhiênbởiQuykhônghềbiết.Anhngạinhờbạnbè,anhsợtìnhnghĩakhôngtrảđượcnhưngđầyđủtấmlòngcủanhữngngườianhđãgiúp,muốnđượctrảlạimộtphầnnàoântìnhđó.ChúngtôihẹnnhaucómặttạiRitzngày13-9sắptới.Nhiềuítgìcũnglànghĩđếnnhau.CócònhơnkhôngQuyạ.

Tôi thườnghaynghĩvềcáiHộiNghệsĩchưabaogiờcóởđâymặcdùvăn,thơ,ca,nhạcsĩđãkẻtrướcngườisauquavàởtạiCalirấtđông.Nhữngngườiđihồi75coinhưđã...mồyên,mảđẹpvànhữngngườiđisaurấtbơvơ,rấtthiệtthòi,nhấtlàlúcgặpkinhtếtuộtdốcnhưbâygiờ.Đãcùngmộtnghiệp dĩ thì không nên luận sang hèn, lớn nhỏ. Đã cùngmột xuồng thìchẳng nên phân chia.Đã cùngmột cảnh ngộmà còn bè phái thì thật đaulòng.Nghệsĩtuyđờisốngcóhơikhácthườngnhưngvẫntôntitrậttựnhưthường.Vẫncóthểbảonhaucùngngồilạivớinhauchiavui,sẻbuồn.Vừacóthểgiúpđỡlúchoạnnạn,vừatạothêmniềmthươngmếntronglòngkhánthínhgiả.Ngồilạivớinhaukhôngcónghĩalà...ănhếtcủanhau.Khôngcógìđẹpbằngcáihìnhảnhvaisátvaicủanhữngngười luôn luôncốnghiếnchođờinhữngđiềuđẹpđẽ.

Quavăn, thơ, nhạc chúng ta thường thấy ca tụng tìnhyêu thươnggiữangườivàngười.Hìnhnhưtấtcảnhữnggìđẹpvàlýtưởngnhấtđềuđãđượcghi trêngiấyngườingườiđềuđọc,đềunghe.Thếmàthực tế lạikhônghềđơngiản.

Nhưthếchẳnghóarachúngtalừabịpmọingườisao?Vàlừabịpcảngaychúngtanữa.Thậtđángbuồnvàđángthươngbiếtbaonhiêunếuchúngtacứphảisốngvớinhaubằngnhữngđềukhôngthật.

TrởlạivàithángtrướcđâykhiNhậtMinhrađi.NếukhôngcólinhmụcPaulChiếu,nếukhôngcónhữngngườikhôngquen,xagầncảmthươngchomộtđờinghệsĩ, liệuNhậtMinhđãcómộtnấmmồnhưđãcókhông?Và

chúngtacócònmộtnơichốnđểtìmđến,thắpchoNguyễnTấtNhiênmộtcâynhang,đặtxuốngmột cànhhoa.Hay là cảNhậtMinhvàNguyễnTấtNhiênđềusẽtựnhiênvềvớicátbụi.

Vẫnbiếtchếtlàhết.Chônhaythiêucũnglàchết.Đủtiềnthìchôn,nghèothì thiêu.Mỹ hay thiêu bởi vì họ quan niệm còn phải lo cho người sống.CũngcólýnhưngchúngtatheoquanniệmÁđông:sốngcómộtmáinhà,chếtcầnmộtnấmmồ.Ngàyxưalúccònởbênnhà,tôiítthấycáivụthiêu.Cônggiáocũngkhôngthiêu.Chỉcóởđâymàthôi.Đôikhigiàucũngthiêuchứkhôngcứlànghèo.Khiemtôichết,mẹtôinhắclạilờiHảinóiđùamộttuầnlễtrướcđórằngnếunócóchếtthìthiêuchứđừngchôn.Mẹtôimuốnnhưvậyđểcóthểmangvềnhàthờchogầngũi,mẹtôicũngđãlớntuổi,bàsợkhôngthểđithămmộthường.TụitôinhấtloạtphảnđốivàcùnghùntiềnlochoHải.

Tôidứtkhoátkhôngchịuthiêu.Bấtnhẫnquá.Đaulòngquá.Cứnghĩđếnngọn lửa hừng hực, hung hãn thiêu đốt xác thân anh em, tôi không chịuđược.Mộtnấmmồcũngvẫnhơn,dùđấtđãlấpkínnhưngkhiđặtmộtcànhhoa,thắpmộtnénnhang,đốtmộtđiếuthuốc,tôivẫncảmthấyrằngbạntôi,em tôidùcáchxaba tấcđất,vẫn làcònđó,vẫnngửiđượcmùi thơmcủahoa,củanhang.Kháchẳnvớinhúmtrothantrongbình.Songcũngcóngườikhôngđủphươngtiệnlochongườithânmộtnấmmồdùhọrấtmuốn.Trongđócónghệsĩ.

Tất cảnhữngngườimangdanh lànghệ sĩ đềunghèo.Tôi chưa thấy aigiàu.Cóthểlàloít,lonhiềuthôi.Từhồinàođếngiờ,từkhikhônlớnbiếtsuynghĩ,tôithấyđờisốngcanhạcsĩViệtNamkhổquá.Lúcsống,ngaycảlúcvàngsonnhất,cũngchỉđủănđủmặckhôngđếnnỗiphảicấuvéobạnbè.Nhưng khi không làm hay đau ốm ở nhàmột tháng là thấy đời nhaungay.Nhấtlàởđây.Tôiđượcnghekểrấtnhiềuvềđờicủanhữngnghệsĩcổnhạc.Đasố làchết trongnghèokhổvàquên lãngcủamọingười.Tôi thậtkhôngthểhiểuvìsao.Cóngườivìhút,vìcờbạc.Ừthìcholàvìnhưthếnênhọnghèo.Nhưngnhữngngườikhácthìsao?Vậymàtấtcảgầnnhưchungsốphận.Maymắnlắmmớicóvàingườithoátrakhỏicảnhnghèolúccuốiđờinhờlấyđượcchồngkhá,hoặcbiếtdèsẻn,buônbán,córađicũngrađitrongêmấm,đầyđủ.CáichếtcủaThanhNgalàcáichếtcómộtkhônghai.

Chúngtôithườngloâuvềtươnglaimỗikhigặpnhau.Aibiếtđượcngàysausẽrasao.Aibiếtđượcngàymaisẽthếnào.Mọingườithườngnghĩvềchúngtôiquahìnhảnhrựcrỡ,vuitươitrênsânkhấu.Đèntắtrồi,mànbuôngrồi,phấnsonchùirửarồi,chúngtôicóchungvớimọingườimộtkhốilo.Cóthểchúngtôikhổhơnvìđôikhiphảicườimàtronglòngmuốnkhóc.Ôiđờicơmáotànnhẫnbiếtdườngnào.Đờicủamộtcasĩđángthươngbiếtlàbao.

VừanghetinAnhThoạinằmbệnhviện,bàiviếtchưaxong,TrungNghĩabáotin...AnhThoạimấtrồi...Mớiởnghĩatrangvề,lạisắptiễnđưangườikhác...Nghĩanói:“SaokỳvậychịMai,saotoànchuyệnbuồnkhôngvậy,tạisaongườitakhôngcướinhaumàchếtquávậy...?”Làmsaotôibiếtlàmsaobâygiờ.ChíTàiđiệnthoại:“SaokỳvậychịMai,ảnhmớirủemđiăn,emhẹntuầnnàymà”.ViệtDũngcũngkêu:“SaolạvậychịMai,chắcchịphảilàmmột cái gì, cúng tổ đi chị, sao cứ nhè ca, nhạc sĩ không vậy?” ÔngThiêngnói:“Kỳquámớigặphômkiađâymà,gìmàkỳvậy...”

Tôingâyngườira.Tôibỗngnguhẳnlại.Tôibỗngthấymộtnỗichánnảntuyệt vọng chụp xuống khiến tôi choáng vángmặtmày, không thở được.Thôitôingưng.

Ở

16NhạcSĩNgôMạnhThu

vàonhữngnămcuốicủathếkỷ20,khimàconngườiđãmòlênmặttrănghỏi thămchịHằng,xemchịvàchúCuộisốngchungrasao.Khimàmuốntiêudiệtnhau,vàcũnglàtiêudiệtcảthếgiới,chỉcần...mộtngóntay,bấtcứngóntaynàotrong...“bàntaynămngónemvẫnkiêusa...”vàmộtcáinúttítẹo.Mộtcáinhấctay.Mộtcáihạxuống.Xong.Xonghết.Khôngcầntới30giâymàchỉmộtgiâythôi.Conngườiđượctạodựngbởicátbụi,trởlạicátbụi.

Quả thật làchúng tađangsốngkhôngphải làmộtmà lànhiềucáinút.Khimáymóclàmviệcthaychoconngười,đócũnglàlúcchínhconngườicũng trở thànhmột cáimáy.Một ngày rất gần chúng ta sẽ tự hỏi...Mìnhđangănhaycáimáynóăn?HìnhảnhCharlieChaplinđượccáimáyđútchoăn lập tứcsống lại trong trínhớmùmịtcủachúng ta.Tựhỏi làbởi tronglồngngựcchúng ta, trái tim,maymắn thaynócònđập.Đậpđểnhắcrằngchúngtachưaphảilàcáimáy.

Cứthửnhắmmắtvà tưởngtượngđếncái lúcchúngtasốngnhưnhữngngườimáyhoặclàmáymócsốngthaychochúngta.Ăn,cómáyđút,chângắnbánhxedichuyển.Cởiquầnáomáycũngcởigiùm.Tấtcảđềulàmáyvớimộtcáinútnhỏbéxinhxắn.Thậmchíđếncái tư tưởngcủachúng tacũngkhôngcầnphảinóirabằnglời,bằngmiệng.Bấmmộtcáinóhiệnlênmànhìnhcom-pui-tơráotrọi.Thếmìnhđâucònlàmìnhnữa.Đâucònlàconngườinữa.Tráitimcócònđậpthìcũngchẳngănthuagì.Chỉlàmtachánnản thêmbởinócho ta thấy rõđời sốngkhôngcònýnghĩanữa.Thờiđạimáymóchiệnđại,nhữngnămthángsắptớisẽtiêudiệtnốtchútnhântínhcònlạitrongchúngta.Dùcómuốnchếtcũng...làmbiếng,vảlạicáimáynósốngchứcóphảilàmìnhnữađâuvàcáimáynókhôngbiếtchếtlàgì.Nóbắtmìnhphảisốngnhưthếđểtrảnợchocáixứsởnày.

ChuyệnKhoahọcgiảtưởngấymà.Tuyvậynócũnglàmchotôinổidagà,nghẹt thở.Phảiđi rangoài tìmchútkhôngkhíbạnbè,nóidócdămbacâuchuyệnchocáiđầubớtcăng.HẹnnhauởphởHồngLong,tôigọilàphở

Nhật Thụy.Ngồi đợi đến lúcmỏimònmới thấy nhà... làm luật TrầmTửThiêngkhệnhkhạngváccáibụnglépxẹpnhưbánhtrángtới,theosaulàmộtngườiđànôngtuổitrungniên.Mộtngườimàtôirấtbiết.Rấtquýmếncủacáithờicảhaichúngtôiđềucòntươngđốitrẻ.Thờicủanhữngbàitìnhcađẹpđẽ trongsángvới tiếngđàn thùngđơngiảncất lêngiữanhữngbãicỏ,sân trường, khuôn viênĐại học. Có thể nếu tình cờ gặp lại giữa phố, tôikhôngcònnhớđượcanhlàaimặcdùtrongtrínhớđãrấtmịtmờcủatôi,tênanhvẫncònrấtđậmnét.Cóthểtôisẽnhíumàycốlụclọi,đểcốtìmhiểuxemcáikhuônmặt...quenquennàylàai?Tênlàgì?Bởivìđãhơn20năm,giờgặp lại...ĐâyNgôMạnhThuđấy.Tôiđâucóquênanh.Tôichưabaogiờquênanh.

Tôicóthểđãrấtkhổsởkhigặplạinhữngngườiquencũ.Quenbiết từ20,30nămvềtrước.Đasốlàtôinhớmặtnhưngnếucắccớhỏi...Nhớthậtkhông?Têngìnào?Tôiđànhxấuhổmàrằng...cáivụnhớtênthìtôithua...Nhưngcũngcótrườnghợpngượclại.Nhớtên,nhớrấtnhiều,nhưngkhigặpmặt thì tôicứngura.Ngunhưchưabaogiờ...nguthế.Thựctế, tôikhôngphải làngườimauquênmàphảinói là tôicómột trínhớđángkể.Nhưnghơn30nămnay, thuốcngủđã làmcho tôiđôikhingâyngây,dạidại, lúcnhớlúcquên.Tìnhtrạngmỗingàymộttồitệthêm,tôiđànhtựanủirằng...Thôithìcũngnênquênbớtđichodễsống.

NgôMạnhThulàmộttêntuổilớncủathờiDuCa,hìnhnhưcòntrướccảNguyễnĐứcQuang,trướcTrịnhCôngSơn,bởinăm1967khitôiđượccùnghátvớiTrịnhCôngSơntạiQuánVăn,đãcóNgôMạnhThurồi.Anhhiềnlành,đứngđắnvàkhông...đẹptrailắm.TôikínhanhnhưmộtngườianhlớnvàtấtcảnhữnggiaothiệpsauđógiữatôivàanhđềunằmtrongsựTươngKính.ChẳnghiểuanhNgôMạnhThucó“kính”tôihaykhôngnhưngriêngcánhântôi,chođếnbâygiờgặpnhautrênxứngười,tôivẫngiữnguyênsựKínhNểđốivớianhnhưngàyxưa.

Dĩnhiênlàcảhaianhemchúngtôiđềuđãgiàtheonămtháng.Hơn20nămmàbảolà...khôngcógì thayđổi... làđiềukhôngthật.Ngàyxưa,anhemchúngtôicònquýnhauởđiểm,cảhaichúngtôiđều...khôngđẹp.Nhưnghômnay, tôi thấyanhThukhôngquágiànhưtrườnghợpcủanhiềungườikhác,màhìnhnhưanh...đẹphơnthuởthanhniên...Cáinàytôithườnggọi

là...đẹplão.Anhchưagiàđủđểthànhlãonhưngtócanhđãbạcnhiều.Lạnữalàanhtrắnghơnngàyxưa.TómlạiởNgôMạnhThutôithấycónhiềuthayđổi,duychỉcócáikhíchấtđiềmđạmởanhlàcònnguyên.Ychang,khôngmảymaythayđổi.Cáiđiềulàmcholớpchúngtôiquýmếnanhcònnguyênvẹn,saubaonhiêutangthương,biếnđổi.Kểcũnghiếmthấy.

Tôi cònnhớdù rất lờmờ,nhữngngàycùng sinhhoạtởHộiquánCâyTre,đườngĐinhTiênHoàng,cạnhSânVậnĐộng.AnhThutậpchochúngtôihát.Một trongnhữngbàihátnổi tiếngcủaanh thờibấygiờ làbàiLạcvùngănnăn.Chúngtôichỉbiếthát,trongkhianhNgôMạnhThuvừasángtácvừaháthaynêndạychochúngtôilàđiềuquádễđốivớingườicóvốnnhạc lý thuộc loại cao cấpnhưanh.Dễnhưngmàkhóbởimuốnbửađầuchúngtôirađểnhétvàođómộtbàihát,khôngphảilàkhôngmấtthìgiờ.Nóithếkhôngphảilàchúngtôiquángunhưngvìhayỷlại,làmbiếng,vàthíchđùavuihơn,nêncầmcươngđượcchúngtôi,quảkhôngcóđượcmấyngười.

Thờiđó,mỗikhichúngtôitậphọpnhaulạidùđểlàmviệc,cũnglàmộtdịp để phá làng, phá xóm.Một đứa thì không sao.Dính lạimột chùm thìchẳngmấyaichịunổi.Đùavui.Pháchovuithôinhưngcũngđủlàmnhứcđầu các ông thầymà trong đó có anh NgôMạnh Thu. Thật sự ra, ngoàinhữngbàihát thubăng, thuđĩaBillyTrung tậpcho tôi, số còn lại, củaaisángtácngườiđó tậpchocasĩhát.ÔngTrầmTửThiêng.ÔngNgôThụyMiên.ÔngNguyễnĐứcQuang.ÔngVũThànhAn.ÔngTừCôngPhụngvànhiềuhơncảlàôngTrịnhCôngSơn.Cứđến100bàithìcóđến99bàichínhôngSơntậpchotôi.Chỉcó2bàidoHoàngThiThaodạytôivìlúcđóôngSơnởHuế,đólàbàiTìnhnhớvàTìnhxa.

Từ1969đến1975đólàkhoảngthờigiancựcthịnhcủanhữngbàitìnhcalãngmạn,trữtình.Tácgiảthươngyêutácphẩmcủahọ,dođósựliênlạcvớicasĩrất thườngxuyênvàgắnbómàtừđó,nẩysinhra thêmtìnhthầytrò,anhemkéodàimãichođếnsaunày.Tiếclàsaunăm75,đếnbâygiờvàcóthểmãivềsau,điềutốtđẹpđósẽchẳngcònbaogiờtrởlạinữa.Đờisốngvănminhtựdođếntànnhẫn,đãđậpdậptantànhtấtcả.Mayracònlạicái“trí”.Nhưngnhiềungườilạisửdụngnóvàonhữngviệckhác,cũngkhôngkémphầntànnhẫn,bấtnhân,dùngnóđểlợichomình,hạichongười.Ngườicó“trí”khôngthiếu,nhưngnếuchỉcóthếvẫnkhôngđủ.

Tôivẫnthườngcảmthấyrấthạnhphúckhigặplạinhữngkhuônmặtthânthiếtngàyxưamặcdùsau20năm,chẳngphảiaicũngnguyênvẹncáitìnhxưa,nghĩacũ.Tôiđãtừnglãnhnhữngcú...táttrái,tátphải,nhữngcúđấmngàncân,nhữngnắmbùnvứtvàomặttôiởđằngsaunhữngnụcười.Nhưngcósaođâu.Thếmớilàđời.Thếmớilàngười.20nămđãqua,còn20nămsắptớinữachứ.Đâucóphảiđếnđâylàchấmdứt.ĐâuđãphảilàngàycủatrậnĐạiHồngThủy.Cứbìnhthảntrướcmọiviệclàcâutrảlờiđúngnhất.Im lặngcũng làmộtcáchsống.Nếuaikhông tin,xincứ tìmnhà làm luậtTrầmTửThiêngmàhỏi.

ThầyThiêngcười rạng rỡ.Bêncạnh thầyvừaxuấthiệnngườiChưởngmônphái...huềvốnLâmTườngDũ.Ôngnàynóichuyệnrất tếu, rấtngâythơvàdĩnhiênrấthuềvốnkháchẳnlốiviết...sharecáinày,sharecáikia.Nhữngtôphởđượcbưngra,thơmlừng,nghingútkhói.TôingồicạnhôngNgôMạnhThu, đối diện với nhà tôi, ngồi cạnh thầy Thiêng.Đây là phởCôngLý,phởPasteur,phởởđườngLýTháiTổSàiGònvàngàyhômnaycũng có thể làmột ngàynàođó củanăm1970... “Bỗngnhiêngặp lại nơinày.Những khuônmặt cũmột thời cónhau.Ngày xưaphố cổngọt ngào.Ngàynayxứlạđiệuchàongẫunhiên...”(TrịnhCôngSơn)

ThầyThiênghỏi ngày27-11 tôi có thểđến tham sựđêmhội ngộ chàomừngnhạcsĩNgôMạnhThutổchứctạiRitzkhông...“Đếnđượclàemđếnngay,cầngìvémờinhưngthầyphảiđểemvềcoilạicáisổ...bộđờicủaemđã.Ngàyđóchắcchắnlàemvềnhưngvềtớilúcnào,mấygiờthìemchưabiết.Hễvềtrước9giờđêmlàtụiem...baytới...”Tôinóirấtmạnhmiệngvàrấtthậtdùbiếtrằngtuầnlễđóchúngtôichạyshownhưnhữngconkhùng,chạyxìkhói.Chạycháythắng.Chạysôinước.Vềđếnnhàlàquayculơ,thởdốc.VácđượccáimặtđếnRitzcónghĩalàchúngtôithuộcloạiSuper,loạiBionicWomen.Cũngphảicốthôi.

Ănxonglàchiatay.Thôinhé,đườngainấyđi.Việcainấylàm.Chiataykhôngbịnrịnvìsứcmấymàkhônggặplại.“Phảigặpchứ,gặptạinhàtôilàmmộtđêmnhạcDuCavớinhaunhưngàyxưa...chonhaunghe.”Nhàtôiđềnghị.“Búnmăngvịtđiem.”Lầnđầutiêntôilắcđầu.“Choemkhấtlạivàingàynữa.Hômnayemmệt.”Nhàtôirấtkhảnhăn.Khinàoanhđềnghịmộtmóngìđócónghĩalàanh...rấtthích.ThườngthìtôiOKngay.Nhưng

chẳnghiểusaotừmấythángnay,tôicứđauốmhoài.Khỏeđượcvàingàylạimuốn lănđùng ra.Lờđờ lửngđửngnhưcámắccạn,đêmcứ trằn trọchoàikhôngngủ,3,4giờsángcònđi ra,đivào...nhưma.Đọc truyệnchomỏimắtmàđầuóccứsángnhưgiữaNgọ.TôichẳngmuốnlàmphiềnôngbácsĩTQLCtốtbụngnữa,vớđượcthuốcgìuốngđạichoxong.Khôngkhỏibệnhnàycũngkhỏibệnhkia.Rốtcuộcbahồnchínvíađimấttiêu,chỉcòncómệt.

Tôitrùmmềnnằmmộtđốngnhưngườichếtchưachôn.Việcgìcũngđẩyquachochồng.Nhà tôi thìdưbiết tínhconvợkhùngđiên,khimuốn làmTrờicảncũngkhôngnổimàkhiđãkhôngmuốn,dátvàngnócũngkhôngthèmnhúcnhích,nênđểtôiyênmộtmình.BànộiCugọiđiệnthămdâumỗingày–condâukiểutôi,khôngkháđược-mấycôemnhàtôi,côthìgửihoa,cô thìmua thuốc bổ, thuốc bịnh, cô thì kêumỗi ngày, đến độ... tôi bỗngngượng...khôngmuốnbịnhthêmnữa.ChínhvìvậymàtôigượngdậyđiănphởHồngLong,phởNhậtThụyvàmớigặplạiôngNgôMạnhThuđểtrảnợchoThờiBáokẻomợHàKhánhHộilạigiận,khôngđểdànhhồnggiònchothìthậtlàmấtăn.

N

17KếĐô

óivềcáivụsaohạn,tôicũngloángthoángnghe.NàolàLaHầu,KếĐô,nàolàconbàHắcĐế,nàolàtướngtinhconcọp,conheo,congà,conkhỉ,v.v.vàv.v...Rồicúngsaogiảihạn.Nghethôichứtôithườngnghĩnếuquảlàsố,cósợthìchạyđâukhỏi.NgườiTrungHoacócáicâuhaylắm...“Khi xui, uốngmiếng nước cũng sặc”.Hoặc là...“Càng nói, càng sai...”Hay.VàvìlàngườiCôngGiáotôikhôngcócáimàncúnggiảihạn.

Ngàycuốicùngcủanăm, tôi lênđườngquaHawaiihátđêmGiao thừanhưngtôiphảirờiHawaiibằngchuyếnbayđêmcấtcánhlúc11giờ55.Dạvũtổchứcngaytạihoteltôiởnhưngxuichobầu,chobàconvàcảchotôilàcùnglúcđócũngcómộtcáipartycủaMỹ.Thếlàbàcontadùđãmuavénhưngkhôngcóchỗđậuxe,dẫuđãchạyvòngvòngcảhaitiếngđồnghồ.

Nhoángmộtcáinhìnđồnghồđãthấy11giờkém.Tôiphónglênlầuthayquầnáo.Bầuchưakịpđilấytiền,tayđangcầmmấytrămbạc,tôigiựtluôn...Chịkhôngchờđược,emgửitiềnchochịsaunhé...11giờ20tôichụpđượcmộtchiếc taxi... “Bằngbất cứgiánào,màyđưa tao raphi trườngchokịpchuyếntầu”...Tayláixelắcđầu...“Taokhôngnghĩmàycóthểbắtkịp,taochỉhứalàsẽcómặtởphitrườnglúc11giờ40...”TôithấyngànphầntrămlàởlạiHawaiiđêmnaynhưnglỡrồi,cứđibiếtđâuchừngtầubaycấtcánhtrễnămmườiphút.

Phitrườngvắngđúngnhư...đêm30,chỉcóbamạngngồinóichuyệngẫu,chỉgatexonghọlạitiếptụccâuchuyệnđểmặctôivớihaicáiva-li,mộtbọcáothun.Tôibắtđầucảmthấytuyệtvọngđếnmuốnkhóc.Khichấthaiva-lilênxeđẩy thìLạyChúaTôi lòng lànhvôcùng, tôi thấymộtanhchàngđiđếngầnchỗtôivàtrêntayanhtalàcáiboardingpass.Nhưvậycónghĩalàanhtađãcheck-invàmáybaykhôngthểbỏanhtalại.Maychotôilàmsao.

Quảđúng tôi làhànhkháchcuối cùngbướcvàomáybay.Tầubốc lênkhỏiphiđạo.VừaquagiờGiaothừa.Nămmớiđãđến.CáiconsaoKếĐôthổtảkhôngbiếtnóđã...xéo...đichưamàsaonướcmắttôicứchảyxuốngnhưmưa.Làmộttrong12congiápbỏmẹ,tôithấynămnào,connàocũng

xui.Khôngchủquannhưngtôiítkhinóisai.Cáiýlànếusai,tôikhôngnói.Ởtuổitôi,giờcònnóisainữa,ekhông...thọ,dẫuvẫnbiếtrằngsốngcũngchẳngcógìvui,chếtchảphảilàđiềuđángbuồn.Ấythếmàcònsốngđượclàcònthấynhữngđiềucườiranướcmắt.Tấnkịchđời...khôihàibithảm.

Khócđãrồihắthơi,hắthơiliêntụckhôngbiếtngượngtrongsuốt5tiếngđồnghồ.Đoanđóntôingaycửamáybay,đưaáolạnh.Anháingạinhìntôihắthơinữa...“Đinổikhôngem,nếukhôngthìvềđi...”“Vềlàmsaođượcanh,đầunămđầuhômcủangườita,lạitrầnxìchỉcóhaimống,emkhôngtới làmsaoLêTâmgồngmộtmình lại cònmang tiếngnữa...”.Mới7giờsáng.Cònsớmchán,vợchồngthủngthỉnhkéonhauđổiquacổngsố1tớiUSAir.Đoanlìxìchotôimộtphongbaođỏ,tôilìxìchoĐoanmộtbọcáothuncóintoànlàRồng,connằmngang,connằmngửa,convểnhrâu,conlộnđầu...“Emđinhé...”

Lên tầu rồi tôi lạihắthơi tiếp.Ýchamẹơi,nămnaycoibộ lạđấy, ainhắcmìnhmà hắt hơi dữ vậy.Cứ như thế cho tới khi tầu đáp xuống phitrườngCharlotte,NorthCarolina.LêTâmchưatới.Tôivộivãlấyđồnghềlàmmặtngaylạichỗ...Mẹkiếp,đãxấusẵnrồi,làmgìcũngkhôngthểđẹphơn,cứquẹtquẹttíxanhxanhđỏđỏchobàcon...đỡsợlàđượcrồi.Chẳngcóchỗthayáodài,tôichơiluônquầnjean,áolạnhlênsânkhấu.Mườitiếngchập chờn hắt hơi sổmũi vậymàChúaMẹ thương, tôi cứ hát được nhưthường.Cáinàysứcngườikhôngthể.

BuổitốilàDạvũ,tôicóđượchaitiếngđồnghồđểtắmgộisửasoạnmặtmàyquầnáochođúnglễnghiquancách.Biếttôibệnh,LêTâmránggồnggiùmtôibằngnhữngbàiháthotnhất.Bàcon,nhấtlàgiớitrẻkhoáichívỗtaynhưsấmnổ,tấtcảcứđứngtạipistechờđợi,chẳngaichịuvàochỗngồi.Riêngtôi,đượcmộtbàmẹcủaemchơikeyboardchouốngthuốc,cạogióvàăndonut.Cũngcóthểvìănchaylạiđai-ét,cơthểtôiyếuquáchăng.Nhưngsaovẫnhátđược.Ấy,đãnóicóChúaMẹđỡmà.

6 giờ sáng, lại ra phi trường bay về Houston. Cái màn hắt hơi đỡ rồinhưngphải thúnhận là tôiđã thấmmệt.Thuốcngủcứuốngnhồimãimàngủkhôngđủdođótôicứnhưngườimộngdu.11giờvàođếnsânvậnđộngkhổnglồ,lànơitổchứcHộiChợTếtConRồng,chưacómộtmốngcasĩnàocả.Ngaybên cạnh sânkhấu là cái... lềuquâybằngvải đendùng làmchỗ

thayquầnáochocácđấngcasĩtừgiọngháthàngđầuđếnhạngchót...samesame.Tôichắpbacáighế lại làmđượcmộtgiấc.Ôi,ngẫmcònhơnhạnhphúccủagiấcngủthiênthu.

ThếlàxongbangàyTếtlênhđênhtrênđời,mấychụctiếngđồnghồbaychạydạngchântừphitrườngnàytớiphitrườngkia,từcổngnàyđếncổngnọ.Cầmđốngtiền,nướcmắtlạichảyra,nghĩđếnkhánthínhgiảđãchiasẻchomìnhmồhôinướcmắtcủanhữngngàygiờlàmviệcbấmthẻ.Cứnghĩthếmà cho rằngmình cònmaymắn hơn rất nhiều người trong đời sống,trongnghềnghiệp cónhữngoan trái đắng cay lại phải nuốt sâuvào lòng,đêmđến thìmượn thuốcngủ làm...người tình trămnăm.Liều lượngngàymộttăng,thángnàocũngphảicúngchonócảtrămbạc.VậynênnếulúcnàotôivềhưởngnhanThánhChúa...thìđólàlỗitạitôi.Xincảlàngnướcđừngbảorằngchồng tôi... thuốc tôiđể lấybảohiểm.Gìchứnóioanchongườikhác,tộinghiệtkhôngphảinhẹđâunhé,đừngtưởnglờinóigióbay.

TôicảmcúmđãbốnthángkểtừđêmquyêntiềncứulụtmiềnTrungtạiSanJose.Bàconngồicảdướiđất,trờiđêmđólạnhnhưcắtruột.Ômthùngtiềnđixin,thấychỗnàyvẫy,chỗkiacầmtiềnngoắc,làmsaolenvàovớiđôigiàyvừatovừacaonhưcáichiếnhạm,thếlàtôichơicáichânđấtđặngchạycholẹ.Đihaitiếngđồnghồchođếnkhibànchântôitêcóngvìlạnh.ThằngKenny,contôiđitheoômáo,ômgiàyxótmẹkéotôivàoquêncảbéDung,vợnócũngđangômmộtthùngđixintiền.Gần80ngànđôđãđượcĐỗVănTrọntựtaycầmvề.

Vancouverkêu,Seattlekêu,Torontokêu...Lụtđây... lụtđây.Nhiềukhinghĩcũnglạ.Chỗnàoấmáp,ănuốngnhậunhẹtnhảyđầmthảgiàn,cờbạcchíchạpítcómình.Cólẽtạithấytôiđai-éttriềnmiên,nhảyđầmlạidốt,cờbạcthì...rétnênthỉnhthoảngmớichotôigópmặt.Saothếnhỉ?CáinàytôiphảichờthầyNhậtThanhcoigiùmxemtôiđượcsinhradướingôisaonào.Tuynhiêncũngtốtthôi...Mìnhănhết,ngườitaănthìcòn...NgàyxưaởViệtNamđượcđónggóptrongnhữngcôngviệctừthiện,xãhộicũnglànghềcủanàng.Giờđổiđời,aiđổithìđổichớvớitôiđóvẫnlàniềmvuinhưanhTrịnhCôngSơnthườngdặn...sốngphảicótấmlòng.Sốngphảitửtếvớinhau...

Trướckhiđi,Đoanbắttôiphảichíchthuốckhỏecộngthuốctrụsinhvìtôiđãuốngnhiều trụsinh trongmấythángquavàxôngcảchụcnồi thuốc

xôngtổbố.Anhsoạnáolạnhkíncổcaotườngvàxếpchotôinămcáikhănquàngcổđủmàu.Vợchồngvuivẻchởnhauraphitrường,lấyboardingpassxongcảhaicònkéonhauralề...ănđiếuthuốcrồimớichiatay.Khôngcóômấphônhítgìcảchỉcóhaicáimũiquẹtvàonhau,coinhưxong.Đoanlênxe, tôiquayvào,khôngcảcáimàn...đứngsừngsữngnhìn theo...nhưchúMaiThảođãviết...“Đứngsữngmớihaylìacáchđã.Sơncùngthủytậngiữađôita”...Chidữvậy,haingàybay,mộtngàyhátlàlại...phảinhìnthấynhaurồi.

Toronto lạnhquá.Tuyết trắngcảmộtkhungtrời.Chỉmongrakhỏiphitrườngchomauđặngănđiếu thuốcgiữamột thảm tuyết trắng, cũngđánggọilàmộtđiềuthốngkhoái.Khiếp,nghetôinóicứnhưmộtgãđànôngdọcngangnàobiếttrênđầucóai.ThủtụcđóngthuếcũngnhanhnhờtôicóđemtheogiấyđóngthuếtuầnrồiởVancouver.Bacáiva-linhỏxếpgọntrênxe,tôiđinhưmộtngườidưthìgiờđidạochơi.Mítgặpnhaulànhậnrangay.Mộtngườiđànôngtrungniêntócmuốitiêudángmảnhkhảnh,mắthiềnlànhphúchậuvớinụcườivuivẻrộnghếtcỡchạytới...“Sao,côcómệtkhông,vàođâylàmlycaféđã,chờcháunólấyxe.TôilàDoanh,HộiNgườiViệtởđây...”“Dạchàobác,cảmơnbácnhưngbácchophépemrangoài...ănđiếuthuốcđã...”“Ừ.Đượcnhưngmàlạnhlắmđấy,côphảicẩnthậnnhé...”

Trênđườngđi,bácDoanh,Du-conbácDoanh-nóicườivuinhưTết,nhưđãquennhau từ...muônkiếp trước. “Giờ có ly café thì ấmbụngbácnhỉ...”“Ấycóđây,đểcháunóđưacôđến,chỉ sợgiờnàynóđóngcửa...”Mộttiệmcafécókaraoke,trênmànảnhđangchiếucuốn...“Mẹ”củaThúyNga.Vuiđáođểvàcaféthậtngon.DuuốngđượccònbácDoanhthìthậtlàphítiềnvìbácchỉcầncómấygiọtmàthôi...Tôivừanhâmnhicafé,thuốclávừahỏithămbácDoanhchươngtrình,bởivìtôibiếtlàtôisẽđượchátchungvớiGiaoLinhnhưôngKhaXenói,màtôithìlạirấtquývàmuốngặpGiaoLinh...“BácDoanhạ,chươngtrìnhgánhàcủaTorontorasaochứchỉcóhaimốnggồng,cónước...hộcmáu...”BácDoanhcười...“Côđừnglo,câynhàlávườnởđâycũngnhiều,cócảTuấnTàinữacơmà...”“Vậymàemcóbiếtđâubác,ôngKhaXechỉnóitớiGiaoLinhthôi...”

Chợtcóngườiđậpvàovaitôiđánhbộpmộtcái...“Àlạigặprồi,trảnợđichứ,hứagửibàimàchảthấygì,hènchibịlãoPhanNiTấnlàmthơmắng

khéođầunăm.”“Ốigiờiơi,bốNguyênNghĩađiđâuđây.”“Rõlàvôduyên,đi vào tiệm café là để uống café chứ chẳng lẽ vào đâymua cámua thịt.”NguyênNghĩađivớimộtanhđượcgiớithiệulàKhảikéoghếngồibànbêncạnh...“Này,thếngàymaiôngcóđikhông?”NguyênNghĩacườilắcđầu...“Tôikhôngđi,gặpmặtnhaumấtvui...”“Tạisao...”“Chịkhôngbiếtà,ngàymaicóNguyệtÁnh,cóHưngCahátmà...”BácDoanhcười,nóikhôngcóNguyễnHữuNghĩa,chỉcóNguyệtÁnhvàNguyễnXuânNghĩamàthôi.“Ôivậysao,tôicóđihátchungvớiNguyệtÁnhvàNguyễnXuânNghĩarồimàsao tôi không nghe nói gì cả, tưởng chỉ có Giao Linh thôi. Vậy NguyênNghĩachuyểnlờimìnhthămanhchịNguyễnNgọcNgạnvàanhchịPhanNiTấnnhévìngàymai tôiphảiđóncongái,sợkhôngcó thìgiờ.HẹngặpởParis.”

BácDoanhvàDuchởtôi lạinhàcủanhasĩTừChấnPhong,ngườiemkết nghĩa “vườn cải” có một cái nhà tổ bố lại ở một mình, rất mê hátkaraoke,rấtquýmếncanhạcsĩ.TuấnNgọcvàtôitừngđượcgửiởđây–bantổchứcđỡtốntiềnkháchsạnvàcólẽsẽcóthêmđềtàivềôngnhasĩtrẻvàbàcasĩgià.Cóhềchi.Phong, thằngcuHiềncháuPhongvà tôingồi trênthảmhátkaraokemà lại hát tiếngTâymới chiến chứ... 2giờ sáng tôi xinphéphaichúcháuđingủnhưngdầuđãuốngthuốcngủtôicứtrằntrọcmãivìsự...thiếusótcủabantổchức.Đêmmai,tôisẽđốiđầuvớimộtngườiđãdùngtờbáocủamìnhlàmphươngtiệnđánhphátôitrongsuốthơn10nămquamàhìnhnhưchođếnbâygiờvẫnchưathôi.

KếĐôvừaqua,còncáigìnữathìtớiluônchotiệnviệcsổsách.Mànóichocùngtôicũngchẳngcònnhớmặtmũicáingườichửitôirasao.Vàichụcnămtrước,chỉnghethấyloángthoángtừxakhiNguyễnHữuNghĩađitheosưphụlàNguyễnĐứcQuang...Thôiđọckinhrồingủ.Cáimặt tôiđây,aimuốn chửi, thích chửi thì xinmời. Chỉ biếtmột điều là bao giờ tôi cũngđứngthẳng,nhìnthẳngvàđingay.Nếucómộtđiềugìcầnphảichứngminhthìtôichỉchứngminhvớibảnthânmìnhmàthôi.Hơnthếnữađiềumàmọingườimuốnởtôilàhát.Vâng,tôisẽhát,hátđếncóphảibậtmáuramàchếttôicũngsẽhátbởiđómớilàđiềuquantrọng,đómớilàniềmhạnhphúcmơướccủatôi.Xinkínhchúctấtcảsứckhỏevàsựbìnhan.Bìnhantrongđờisống.Bìnhantrongtâmhồn.

T

18GiaTàiMẹChỉCóThế

ôivừachiahũcàcuốicùng.MộtchoNgọcMinh.MộtchobànộicủaCu.Thếlàhết100poundscàchaNamHảigửicho.Tôiđãlàmđúnglờichadặn.Chiachomỗingườimộtítgọilàquàchagởitặng,trongkhitôilạilàngườiđượchưởngítnhất.Bởibịcúmcảhơntháng,tôichẳngdámđụngtớimộtquảcà.Vừangớtbịnh,chuẩnbịthâubăng,Gianglạibồithêmmộtcú.Này,đừngcóăncà,khảntiếngđấy.Đànhnhịnthèmnhìncáchũcàto,nhỏtrêntaycácbạn.Bye.

Chắctươnglaitôikhivềgiàsẽgầngũivớiruộngvườn,giasúc.Lầnđầutiên những cây ớt tôi gieo trồng đầumùa Xuân cho tôi nhiều trái. Thíchtrồngcâynhưngkhôngbiếtcách,lạilườitướibón,cókhiđihátxacảtháng,vềđếnnhà,câycốichếttiệt.Nămnaychịukhóhơn,tôithămchừngmấycâyớtmỗi ngày, kể từ lúcmới nhú trong chậu, chođến khi tôi đánh cây contrồngriêngởngoài.

ĐâylànhữngcâyớtViệtNam.TôilấygiốngtừnhàSĩ,NguyênởÚc.ỚtcũngtừViệtNamquaÚcrồitừÚcnhậpcảnhlậuvàoMỹ.Mọingườidọa.“Này,mangtráicâyvàoMỹlàtộiđó,tụinómàbắtđược...”Tôicứgâncổcãi.“A,bắtđượcthìphạtchứsao.Tớđếchsợ,tớcóchỗgiấu.”“Giấuởđâu,trong...quầnà,ớtmàdính...vàođó,cayhếtbiết,màrồibàcótrồngđược,cũngkhôngaidámăn.”“Kệchatôi, tôigiấuchỗnàolàcủa tôi, trồngcâyđâuphảiđểhòngháitrái,ngócũngvuimắtrồi,muốnăn,rachợmuachứtộigìbứtcâymìnhtrồng.”

“Chỉcóemlàđiênnhưthếthôi.”Đoanbảovậy.“Hoathìkhôngtrồnglạiđi trồngớt, trồngsả, trồngrau,màrồi lạikhôngchohái,khôngchonhổ.”“Ừ,emđiênkệem,muốnăn,muốnhái,muốnnhổcũngđượcnhưngphảitùy.”“Tùycáigì?”“Thìtùyngườiemquý,ngườiquýemnhớđếncôngemsănsóctướibónchứ.”“Emthật làđiêncònvớvẩn,aiănmàchảthế,cònbàyđặtlựangườirồimớichoăn.”“Kệem,anhcócôngviệccủaanh,emcócôngviệccủaem.Côngviệcnàocũngcầnsựsuynghĩvàlựachọn.”

HoàngXuânGiangcười.“Đoannóiđúngđấy,câyhếttrái,hếtmùa,phải

tỉa,cắtbớtnhữngcànhyếu,câymớimạnh,lứasausẽnhiềutrái.Sảphảinhổbớtnómớiđâmthêmchồimới,giềnggomlạimộtbụiđủrồi,ớtphảitrồngchỗnhiềunắng,phảithêmđất,thêmphân.”NghelờiGiangvànểchồng,tôiháiớt...đãibạn.TùngGiang,DuMiênănớtnhưnhồng,nhìnmấy tráiớtđenthẫmtôiđưavớicặpmắt...khinhbỉ.Mẹơi,cảhaingườigầntéđáivìcay,gậtgù.“Được,ớtnàyđược,bẻrađãnghecayrồi.Ngườinàotrồngớtcaylàngườitốt.”TôichẳngbiếtthầyThiêngcónóiđúngkhôngvìthầynàylàvuađiểntích.Songtôivuivìđâylàcônglaocủatôi.

Ổi tôiđượcănnhiều.ỞnhàchịHà,ởnhàchịKiềuLoan,ổinhàElvisPhương,nhưngkhôngổinàongonbằngcâyổitôimua15đồng6nămtrước.Đúnglàổixálị.Ngọt,giònvàthơm.Ănmộtmiếng,sướngmộtmiếng,nuốttớiđâu,sướngtớiđó.Mùađầutiênnóchỉcóhaitráitohơncáibátăncơm.Mấynămnay,tráikhánhiềunhưngnhỏ.NamLộcbảotôikhihếttráiphảitỉabớt cành, chỉgiữ lạinhữngcànhmạnh thìnămsau tráimới to.Tôi cứthươngthương,tiếctiếcthếnàoấy,khôngchịunghelời.Nhìncáicànhcâyđang lásumsuê,bảo tôiphảicắtbớt, tôikhôngnỡ.Tôisợcáicâynóđausao?

Camcũngthế,bơcũngthế.Cứđểchínvàngchođẹp.Đừngaibứttráibẻcànhcủatôi.Muốnănthìđimua.Khôngtiềnthìnhìncũngđủ...mátruộtrồi.Tráinàochínquárụngxuống,tôimớiăn.Bơnhàtôingonlắm,hộtnhỏ,cơmdày,vàngvàbéongậy.Tráichỉdànhđểbiếubạn,chocondâulàmsa-látvìmùanàyởchợMỹbángần2đồngmộttrái.

Đấy,tôichỉcóthế,“giatàicủamẹchỉcóthế”.Tôinóivớicontôinhưvậy.Vàđócònlànhữngngườibạncủatôinữa.Nhữngngườibạnkhôngbiếtnói.BảoLinhđưavợconlạithămtôi,nónhìntôicườivànói.“Mẹthíchchóvàcâyvìnókhôngbiếtnói”.Tôicũngcười,khôngtrảlời.Contôiđãthànhnhân.

Nhữngcâyhồnggiòn,câymậnnhàDuMiênnặngtrĩuđếngãycảcànhlàmtôitiếcmãi,xótxamãinhưchínhmìnhbịthươngvậy.Câyngọclanvẫnlànỗiaoướccủatôi.Nămtớitôisẽmuamộtcây,mộtcâylớncóhoangaykhỏiphải chờđợi.Muacảhồnggiònnữa.NhấtđịnhmùaXuân tới tôi sẽmua,lúcđócóHoàngXuânGiangởđây,sẽnhờGiangphụmộttay...đàođất.Tôitựhẹnvớitôinhưvậy.Vàkhitôinóira,Đoanbảo.“Emmuốncáigì

thìcó trờixuốngcảnnổi.Muốn thìmuangayđi.”Cái thíchcủa tôingangvớicáilười.ThôiđểvàoXuânđã,bâygiờgầnđôngrồi.Thếđấy.

Vẫnbiếtlàmuốngìđượcnấy,khôngaicóthểcảnđược.Chínhvìthếmàtôi...ítmuốnvà...muốnít.Nhưngcái“ít”củatôilàmĐoannhiềukhichạy...xìkhói.Muốnthâubănglàthâungay.Tựlựabài,tựđưabàilàmhòaâm,tựgọiđiện lấyphòng thâu,mặcchoĐoan tựđộngchạy tiền.Khôngcầnbiếtbaogiờmớipháthành.Cứthâu.Vìsao?Vìtôithíchchứvìsao.Cuốnnàychưaxong,nhồithêmcuốnnữa.Đoanchạytiềnbởngườimàkhôngdámhérăngcằnnhằn.Sợconđiênnổicơnthìcònmệthơnlúcchạytiền.

ĐượccáiĐoancũngmêvănnghệ, hát hò.Cónhiềukhi anh chỉ tôi cảcáchdiễn tả bài hát nữa. “Emphải hát như thế nàymới đúngý ôngSơn,giốngnhưanhGiangđãchỉemrồiđó.”Rồianhthảnnhiênnhắmmắtnhắmmũi,taymúaloạnlênnhưđangtrìnhdiễn,nhưnhạctrưởngđangđiềukhiểnmộtdànnhạchòatấu.TrướcmặtôngThiện,ôngThiêng,John,MaivàbácLêNguyễn.Đoansaysưahátkhi trầmnhưlời thủ thỉ,khibổngnhưtiếngkêu đau thương của người tuyệt vọng. Lúc đó là lúc anh hoàn toàn quênnhững cơn điên của tôi, quên cái cảnh chạy tiền trả nhạc sĩ phòng thâu.Ngượclại,tôinghĩanhrấthàilòng.

Cóngườibảo.“Mẹ,thâugìmàthâulắmthế.Bánchoai,bánchochóà.”Ấy,đừngnóithế,băngnhạcthìbánchongườichứsaobánchochó.Nóisaonghenặngnềthế,khôngsợà.(ChảlàchúngtôicóôngTổvàôngTổnàynghekểlàmộtngườiănmày,dođócócáilệlàcasĩkiêngkhôngchotiềnnhữngaiănxin.Vìsaothìtôikhôngbiết).Tổrấtlinh.Bêncổnhạcthườngxá Tổ trước khi ra sân khấu. Tôi không làm vậy, chỉ làm dấu thánh giánhưngcũngedèkhôngdámlàmđiềugì...bấtnhânvìsợTổlấylạinghềhaylộcTổđãđãi.Thếnênkhinghenóinhữnglờicayđộc,tôilàmlơvàtiếptụccôngviệccủamình.

Tôisợ, tôisợmộtbuổisángđẹp trờinàođó,mởmắtdậynóikhôngrahơi,khàokhàonhưvịt,ngan,ngỗngkêu.Chắctôisẽtựtửchếtchorồi.Cógìbàođảmđâu?ViệtNammìnhcóđượcbaonhiêuKimTước,ChâuHà,TháiThanh,MaiHương,HàThanh?Màđâuphảilúcnàocũngcó,lúcnàocũnglấyrổđongđược.35nămcũnglàquánhiềuchomộtviệclàmmangýnghĩa,giá trị tinh thầnnhiềuhơn.Khônghátđượcnữa thì tôisẽ làmsaovớibao

nhiêutâmsựngổnngang,muốngởigắmquacácbàihát.Chỉcóchếtlàhếtchuyện.

LêBáChưcũngthanbuồn.Ôiđácũngđổmồhôisao?TưởngChưkhôngbaogiờbuồn,khôngbaogiờbiếtbuồnchứ?Băngnhạc,ngheđâucũngbánđượcgầnchụcngàncuốn,dướitrướnglàbaonhiêucasĩnổitiếng.Cótiền,đẹptrai lạimộtthânmộtmìnhtìmđâuchảrangườiyêu.Buồncáinỗigì?Buồnvìsao?Thanbuồnrồicònmuốn...chếtnữa.Gìmàghêvậy.Cóbuồnthìcũnginítthôi,chừalạichoanhemvớichứ.Buồnthìcó...danhgiágìmàdànhvềphầnmìnhhếtvậy.ƠiChươilàChư,nếuquảthậtcóbuồnthìvềnhà,vàophòngđóngcửalại,chửithềmộttiếngthậtto,hétlênmộttiếngthậttolàxongngay.Đừngchếtnhé.Uổng.Đờiđẹplắm.Cũngcònnhữngđiềukhảdĩcó thểyêuđược,chẳnghạnnhưHộiNhớHuếcủaChưđó.Cảbọncườivangphòngthâu.

Đườngvềkhuyavắngvẻ.Đoanchoxechạychầmchậmlướtquanhữngtrụđèn.Anhlẩmnhẩmháttheomộtbàivừathâu.Tôiimlặngnhìnrangoài.Nhữngtrụđèntrongđêmtrôngbuồnbãlạthường.TôinhớnhữngtrụđènởĐàLạt, ởHuế, ở Paris, ởCanada.Những trụ đèn ở đâu trong bóng đêm,cũngbuồnnhưnhau.Xuân,Hạ,Thu,Đông,ngày,đêm,mưa,nắng.Nhữngtrụđènvẫnđứngđóimlặng.Trôngtộinghiệpghêđi.Nócũngbiếtđauđấychứ.Nócũngcónhữngniềmđaucủanó.Nócũngbiếtbuồnđấychứ.Nóđang... thở dài đó.Có ai nghe tiếng thở dài của những trụ đèn đó không.Ngườivàxevẫnthảnnhiênlướtqua.Tôinghĩđếnnhữngtráiớt,nhữngtráiổiđãchínmàtôiđịnhháisángmai.

M

19NhữngĐiềuRấtNhỏNhoi

ộtngàyđốivớingườinhưtôidườngnhưhơingắn.Tôichưakịplàmgì,trờiđãtối.Ngàyngắnnhưngđêmlạiquádài.Khôngbiếtlàmgìchohếtđêm.Cóngườibảocứnghĩđếnnhữngviệcsắplàm,songcàngnghĩlạicàngtỉnh.Cóngườibảocứmởtivicoichomỏimắtsẽngủ.Coicáiphimdởthìmởquađàikhác.Gặpphimhay,hấpdẫnquáquên...ngủluôn.Cóngườibảotôiđọcsáchchomỏimắt.Sáchhayquá,truyệntuyệtvời,phảixemchotớihồikếtkhôngbaogiờcóchuyệnngưngnửachừng.Thì tìmsách...dởmàđọc,chánquásẽngủ.Nhàtôikhôngcóchỗchonhữngcuốntruyệndở.Lạiđimòtìmđọcnhữngsáchkhácchotớisángtrắng.Nhớtớicâuruconngàyxưa...“Concòmàyđiănđêm.Đậuphảicànhmềmlộncổxuốngao”.Tôilàconcòvàtôimuốnlộncổxuốngaochorồi.

Nóirathìlạibảosaocứkêurênhoài,thanthởhoài.Khôngkêu,khôngthanđâumàlàmộtchúttâmsựthôi.Khônglẽcũngbịcấmnữa.Ởđâylàxứđànbàđứngthứhaichỉthuaconnít.Vậymàhởracáigìcũngbị...cấmthì...ítvui.Kỳquá.Vảlạitôiđãnóirấtnhiềulầnlàtôichỉviếtvàviết...vềtôivàcácbạn tôimàthôi.Vềbạn thìdùcóbịbạnchửicũng...quenrồi.Cònvềchính tôi,nhiềuđiềuđểnói ra,viết ra.Người lạcquanyêuđờisẽcườidễdàngvìnhữngcáilẩmcẩm,ấmớcủađànbà.Ngườiyếuđuối,biquan,lòngmềmyếudễngậmngùi thương cảm.Tôi chủýviết để cácbà các côđọcchơi.Cùngphậnđànbàdễchiasẻ, thôngcảmnhữngrắcrốivềcôngviệc,đờisống,chồngcon.Nhữngđiềurấtnhỏnhoitrongđờisốngsongđôilúc,cáinhỏnhoiđólàmtađauđớnkhôncùng.Đaumàkhôngnóiđược,khôngchonóithì...chếtsướnglắm.

Đâynhé,sángnaytôithứcdậy,đánhrăngrửamặtxong,mởtủlạnhlấyđá,đậpnhỏbỏvàolycafésữachồngđãphasẵncho.Xongbắttayvàoviệcliền. Cái việc mà tôi rất sợ hãi, rất nản lòng. Điện thoại cho các đại lý.Nhưngsaolạisợ,saolạinản.Bánđượchàngthìcótiềnđểsống,đólàmộtcôngviệc...quánhẹnhàng,dễdàngvànhànhạmà.Đạilýnàocũngquýhóa,dễthương.Thămhỏidămbacâurồilàđặthàng.Nhiềukhihaibêntâmsự

bađiềubốnchuyện,vuilắmchứ.Vậythìsợđâylàsợcáicâuhỏicủacácđạilý.“BănghaykhôngKhánhLy?”Làmsaotôitrảlời.Nếumờibăngchomộtngườikhác,tôisẽrấtmạnhmiệngđểtrảlờimộtcáchhùngdũngrằng:Haylắm,tuyệt.Bâygiờchẳnglẽtôilạikhentôirằng...hay.Dạemkhôngbiết,xấuđẹp tùyngười đối diện.Dạ chắc cũngkhôngđếnnỗi nào tệ lắm.Đạikháilàvậy.Cáithứhailà“Saobăngcômắcthế,làmsaobán?”Cáinàycũngkhócắtnghĩa.Vôlýlạiđềcaobăngtôivìthếnày,thếkianênphảibángiácao,băngngườikhácvìthếkia,thếnọnênhạgiáhơn.Cảhaiđiềutôiđềukhôngnóiđược.Rồicácđại lývẫnđặthàngvà rồi tôivẫn rất sợ, rấtmệttrongnhữnglầnpháthànhbăng.Mànếutôikhônglàngườikêuchođạilýthìkhôngaicóthểlàmđược.

Việc tưởngdễmàkhôngdễ.TỷnhưnhàthơNguyễnTấtNhiênchobàcontékhơikhơichỉvìmột...sợitócvướngchânngườiấymà.TỷnhưTrịnhCôngSơnđãvẽrabứctranhtuyệtvời,mặthồnổisóng,đờingườiđãlênhđênhchỉvìmột...giọtnướcmắtcủaem.Thấykhông,chỉmộtsợitóc,mộtgiọtnướcmắtmàbiếtbaotráitimthổnthứckhổđau.Nhưngđấylàcáithổnthứckhổđauvìyêunên rất... thơ, rất...nhạc.Tôiđangkhổđau, timcũngnhứcnhốivì bấmđiện thoại liên chihồđiệp.Cáikhổđau thổn thức rất...người và rất khó.Đại lý lấy băngmới. Lấy thêm băng cũ.Ghi ghi, chépchép.Chừngmộttiếngđồnghồ,haitay,cổmỏinhừ,mắtmuốnnổđomđómvìcáikínhlão,mớithấyđườngmàghichép.ViệctínhtiềnthìcóMisahayĐoan.Chảlàtừbéđếnlớn,dùđượcđihọc(hếtbậctiểuhọcCầuKhochứítsao) tôicũngchưabaogiờmộtmình làmđượcmộtbài toán.Dốt thìcũngdốtvừavừathôichứ.Baonhiêucáidốtgiànhlấyhết,làmsaosống(saocáinàykhôngthấyaigiành).NhưcólầnbánbăngchoôngHoàngNgọcẨnởHouston,vừađiệnthoại,vừatínhtiền.HơnngànanhẨnà.TuầnsauđóôngẨnquaCali ghé nhà ăn cơm,Đoan lấy sổ ra xem. “Emcộng thế nàymàcộngđượcà,lấyởđâuramàcộngnhưthế.”Tôicười.“Thìanhcộnglại,sổsáchcònđóchứcómấtđâu,tiềnthìvẫnnằmtrongtúianhẨn,cósaođâumà...phảilớntiếngvớivợ.”

Ngaycảđếnviệcxếpbăngvàothùngtôicũnglàmkhôngđượcvìcóthếnàocũng...lộn,hoặcdưhoặcthiếu.Đoanlạiphảiđổravàđếmxếplại...từđầu.Nhưngnhữngviệcđódễthôiphảikhông.Cáikhóvàcáikhổnhấttôiđã

gánh.TôiphảigánhthôibởichỉmìnhtôibiếtôngĐoanlàchồngtôichứđạilýbiếtôngĐoanlàai.Chẳnglẽlúcđólạigiảithíchrằngtôilàchồngcônày,chúngtôilấynhaumấychụcnămrồiv.v...Xinquívịmuabăngcủa...vợtôi.Đoankhôngchịulàm.“Ngườitabiếtemvàngườitaquýemthìchỉcóemgọiđượcthôi.”Đoannhấtđịnh,mộthaigìcũng...không.MàthậtraĐoankhônglàmviệcnàylà...đúng.Thếthì...dangracho...congiànàylàmviệc.Gọiđiệnthoạichođạilýliêntiếpbangày,ngàynàocũngvậy,lúcbuôngcâybút,gỡcáimụckínhra,tôimớinhớlàsuốtcảmộtngàytôichưaăngì.

Đãnóilàtrongcáikhổnócócáivui.Thựcthàmànóithìchưacóđạilýnàonỡnóivới tôinhữnglờinóinặng.Chỉnhẹnhàng.Saocôđểbănggiámắcquá.Thếthôi.Vàsaucùngcũnglấy.Nóinặngthìkhôngnỡnhưnghốthụirồi...chạyluônthìcó.Khithấyconsốlênđếnbạcngànmàmìnhthì...rách,bènnhẹnhàng,rấtnhẹnhàng.“Chịthôngcảmgửichoemđểemlấybăngmớiđã.”Điệnthoạithămhỏi,bènđượctrảlờimộtcâucũngnhẹnhàngkhôngkém.“Ồmình...sangtiệmrồiđểmìnhtínhrồimìnhgửichoKhánhLyngay.”Cái“ngay”đóhìnhnhưkhôngcóbaogiờ.Cónơithángtrướcmớiorderbăng.Thángsauliênlạclạiđãđổichủ.Ôigiờicaođấtdàyơi,chếtem.Maymàlâulâumớibịmộtvốchứnếubịhoàichắctôilên...bànthờlâurồi.

Bìnhthường,tôilàmcáigìcũngnhanh.Đi,đứng,ăn,nói,làmcơm,rửachén,30giây.Nhưnghômnaylàngàypháthànhvideo“MộtđờiViệtNam”của tôi thì cảĐoan lẫn tôi cùngđauốmbịnh hoạn.Hômđi lấy video về,Đoanđãkhôngkhỏenhưngthấyôngemrểlễmễkhiênghếtthùngnàyđếnthùngkhác,vôlýmìnhđứng...ngó,vôlýmìnhchơicái...tìnhlờ.Bènhùngdũng ra cái điều không răng mô. Nào hay già cả rồi chịu sao thấu, trậtxương,cụpxươnggìkhôngbiếtmàquangàyhômsau,chàngđinhưngười...đaulậu.VìtôingủriêngnênchàngkểchohaisưphụThiệnvàThiêngvàtôinghelàsángnaychàngphải...bòdậy,bòramặcquầnáo,bòrađigiày,bòraxevàláiđimuathùnggiấy.VềđếnnhàlàchànghôhàoMisa,CuvàhaicôcháugáitừPhilaxuốngchơi,raxekhuânthùngvào,lấyvideolênbắtđầulàmviệc.Con,cháutôithayvìhômnayđibiểnchơibènđượccholaođộngvinh quang. Song chàng hứa sẽ chi tiền cho các con, các cháu điMagicMoutain chơi.OK xong ngay. Từ trưa tới chiều bỏ thùng được hơn ngàncuốn.Mệtquárồi,6giờrồi.Nghỉcáiđã.Tôiănvộimiếngbánhchưngcòn

thừangàyhômquavìđóiquá rồi.Tụinhỏ rútvàobuồngcoi tivi.SưphụTrầmTửThiênglênchởĐoanHốNaiđibácsĩ.KhôngbiếtbácsĩNguyễnXuânQuangphánlàmsao,lúcchàngvề,tayxáchhộpPioneerChicken,mặtmàynhănnhó.“Dámphảimổlắm.”“Cáigì?”“Mổchứgì,ngàymaiđichụphình,bácsĩQuangnóilàcáixươngnó...đè...cáigân.Cóthểphảimổ,khôngthì...liệtluôn,phảichụphìnhngàymai.”TôikhôngđivớiĐoannênkhôngbiếtcáixương...nàođècáigânnào.“Khôngsaođâuanh.Ởđâymổxẻlàchuyệnthườngnhưngườitamổ...gàvậy.”SưphụTrầmTửThiêngtayxáchgiùmĐoanpackbeercằnnhằn.“Tôiđãbảo rồimà,ôngđãbị cụpxươngmột lần rồi làphải cẩn thận,già rồi, cáigìbâygiờcũng sợ.”Haiônggiàngồigiữamộtđốngthùngbăngngổnngang.

SốlàtuầnrồiởHoustonvề.Tôibỗngbịtrởlạicáibệnhnhứctaynhứcchân.Thườngthìbệnhnàyhaytácquáivàomùalạnh.Mấythángquatưởngđãđỡ.Nhưngbệnhởtrongxươnglàmsaomàrờ.Tôingủkhôngđượcchongđènđọcsáchchờmắtmỏi.Chờđến8giờsángvẫnkhôngngủ.Đoanmởmắtthấytôicònômcuốnsách,khônghiểuvìsao,lạicằnnhằnsaotôimêtruyệnkhôngchịungủ.Phầnvìđaunhứcsuốtđêm,phầnthìmệtvìkhôngngủ.Tôibỗngnổicơnđiên,phóngxuốnggiườngtìmthuốcngủrồiômmềngốiquaphòngcon.Đoanhốthoảngchụptôilại,nhưnglúcđócơntủithânđanglêncao.Tôilabảihải,tôinhấtđịnhkhôngthèmngủchung.Tôinhấtđịnhkhônglàmphiềnaidùngườiđólàchồng,contôi.Ấycáitínhtôivậy.Haytựái,tủithânvớichồngcon.DođólúcĐoanbịđautôikhôngbiết.Cứnghĩlàchàngđausơsơ,đauítthôinhưngnhõngnhẽomộtchútđểlàmhuềdùsánghômsauĐoanđãxinlỗimàtôicònchưachịuhuề.

Đoanđaunhưvậy,chỉlàmđượcviệcnhẹ.ĐibácsĩthìnhờsưphụTrầmTửThiêng,Thiệnchởđi.Cònlạimấymẹcon,báccháu.Làmmệtnghỉ.Hếtmệtlàmtiếp.Vàkhitấtcảmọingườiđãngủyên.Tôivẫnlụihụingồimộtmìnhviếtviếtghighibuồnvuicủamộtngày.Đến4giờsángtôivàophòngMisanằmđọctruyệntiếpchờgiấcngủ.5giờrưỡimòlấythuốcngủ.Uốngđạiđểngủchorồi.

Tôiuốngđủthứthuốc.Cảmnặng,trúngđộcthìtrụsinhtriềnmiên.Đaunhứcuống thuốcBắc.Khônghết thì thuốcngủ.Thuốcnhưkẹo,uốngnhưmộtthóiquen.Uốngchoquênđau,quênđời.Vànếucómộtbuổisángđẹp

trờinàođó,tôikhôngmởmắtrađượcnữathìxinđừngaingạcnhiên.Lỗitạitôimọiđàng.Lỗitạitôiđóthôi.Đừngaisuydiễnlòngthòngthêmrắcrối.Đừngbảorằngchồngtôi...thuốctôi.Giếttôi.Rồimỗingườisuydiễnmộtkiểu.Mỗingườichotôichếttheomộtkiểukhác,kiểunào,cáchnàothìcũnglykỳ.Nhưmọingườiđãtừnglàmvớitôivàvớingườikhác.

Cảtuầnnaykhôngnấunướnggì.Phầnđaulạilubùcôngviệc,thôithìbạcáigìăncáiđó.Mọingườihăm-bơ-gơriêngmìnhtôilàcơm.Ănđểmàsốngthìănsaocũngđược.Nhétbấtcứcáigìchođầybaotửlàđượcrồi.

Nghỉ được vài ngày lại bắt tay vào việc mới.Mix băng đã thu. Thâuprojectmới để dành, 11 projects đã thâu xong từ lâu.Để đó.Códưđượcchútítlàtôilạiđổvàobăngnhạc.Chúathươngchotôimộtgiọnghát.Chúacóthểlấylạibấtcứlúcnào.Tốinaycònvéovon.Sángracóthểkhôngcònnghetiếngnói,khôngcònnóiđược.Vậythìcứhátđểđó.ĐủlàmvốnchoconxongĐạihọc.Việcđờiđãloxong.Tôicóthểbỏhếtthìgiờchođạo.

Theogươngbàmẹchồngcủatôi.Mấythángnay,tôigianhậphộicácbàmẹCôngGiáo.VụCôngĐoànSt.Columbian,linhmụcMaiKhảiHoànlàChaQuảnnhiệm.Vậymà tôichưa làmđượcviệcgìchohội.Nói ra thêmxấuhổ.Tôi có lỗi vô cùng.Khổcho tôimộtđiều là cácbuổihọp thườngnhằmvàoChủNhậtđầutháng,lúc10giờsáng.Thườngthìgiờđótôiđangởtrênmáybayhoặcđangởphitrườngchờtàu...Xấuhổthêmnữalàtôikhôngláixe.ĐiđâucũngphảinhờĐoanhayMisa.Phiềnhàcáchchiấy.Chonênlòngtôicứáynáyxốnxanghoài.Nhiềulầnxemlễxong, tôi lẻnvề.TrốnkhôngdámgặpCha.

Khổvậyđó.Tôicónhiềunỗibậntâmmàchồngconkhôngchiasẻđược.Đànhphảighi trêngiấy trình làngvớibàcon.Mongsự thôngcảmkẻotôiđiênthêm.Đánhvậtvớiđờisốngởđây.Đánhvậtvớiconcái.Khôngđiêncũnguổng.Maymàthuốcngủđãgiúptôi...quênđượcrấtnhiềuđiều.Thậtvậy,30nămquatôiuốngliênmiênnênbâygiờruộtđểngoàida.Nóitrướcquênsau.Ainóigìvớitôichỉvàiphútsaulàtôi...quênhết.Bạnbèbiếttínhtôi,biếtcáibệnhcủatôinêngiậnmãicũngchán,bènkhôngthèmđểýnữa.Tôilạikhôngnhớcảngàythángluôn.Cảđồnghồtôicũngliệngluôn.Thếlàkhôngbiếtgìcả.Thấytrờicònsángthìđólàngày.Trờitốilàđêm.Thếthôi.

Tôikhổđấyrồitôivuiđấy.Cácbạnbảotôiđiên.TùngGiangthìkhông.

“Maiđâucóđiên,Maivẫncòn...tỉnhhơnngười...tỉnh.”NóithếthìcókhiTùngGiangPhạmnàycũng...điênvàđiênhơntôinữa.Nhưngtộigì.Đượccholàtỉnhhơnngườitỉnhcũngmấtmátgìđâu.ThầyThiêngnói.“Bộbâygiờ đến cái điên cũng giành nhau à.”Bèn ngồi im cười.Điên cũng được.Tỉnhcũngđược.Dốtcũngđược.Nhưngđừng...ngu.Tôikhôngthích.

M

20DùCóBaoGiờ

ùaThukhôngcóởCalivàdườngnhưkhôngcódấuhiệunàomùaĐôngđãđến.Cơnnóngdữdộivừadứt,cái lạnhđãụpxuống.TôivốnrấtyêumùaĐôngnhưng lànhữngmùaĐôngxưa.Ngàycòn trẻkìa,ở thànhphốđidămphútđãvềchốncũ.MùaĐôngởĐàLạt,ởHuế,ởQuảngTrị,ởPleiku.Thờiđó,chúngemcònnhiềumộngmơ,cònyêusayđắmthấynướcmắtcũngcholà...kimcương.Thờiđó...thờiđó...đãqua,khôngbaogiờcòntrởlại.Mìnhchỉđượcquyềncuồngđiênởmộtthờinàothôi.Maisauliệucóbaogiờtrởlạinhữngnơichốncũ...Sẽphảicómộtlầntrởlạichứ.Đểchảynốt,chảychohếtnướcmắtcònlại.Rồithôi.Rồikhôngbaogiờnữa.Dòngnướcvôtìnhvẫnlặnglẽchảydướichâncầuđãgãy.Lốivềđãkhôngcòn.Màdù có còn, cũngkhôngnên, không thể trở lại đimột lầnnữa trên conđườngấy.

MùaĐôngởđâycóđẹp,vớichúng tôicũngkhôngcònnguyênvẹnsựđợimongkhiphải...xéconmắtdậylúc5giờsáng,chạyvùnvụttrênxalộtrămngànexit.Lúcnàocũngvấtvả,hấptấpngượcxuôichạysấp,chạyngửagiữacácphi trường.TôikhôngcòndámtảcảnhmùaĐôngthơmộngnhưngàyđithitiểuhọcđãtảcảnhmùaHèsáibuổichợ,khimàcáiđầunhức,sổmũihohenkèncựa,honhưchósủađêmđêm.Chồngtôirất...chánđờikhinhìnthấyconvợchơimộtbộđồngủdầycộm,chơithêmmột...đôivớlen,trôngrấtnản.Khôngcònmộttítiôngcụnàolàhấpdẫn,làthơmộng...Tôicũngbiếtchồngtôithíchnhìnthấyởtôi...cáivẻsẵnsàng...rướccụ.Songtôikhôngbaogiờở trong tư thế sẵnsàng.Biếtđến lúcnào thìmấtchồngđây?Điềuđódễxảyrathôi.Tôisẽkhôngngạcnhiênnữa.Bâygiờ,sautrậnđau lê lết, chàng cámơn con vợ những lúc bưng bô, tắm rửa bèn... ngứanghềlàmthơ...ơnemsinhtửcónhau.Maikiamốtnọ,khỏemạnhrồibỗngthấy...ơnemnhẹhơn...sợilông,sợitóc.Thổinhẹmộtcáilà“ơnem”bayđimấttiêu.

Tôikhôngđánhgiáchồngtôithấpthếđâunhưng...đờimà.Giàuvẫnhơnnghèo.Đẹpvẫnhơnxấu.Mớivẫnhơncũ.Đếncáccontôicòn...chêtôiold

fashionnữacơ.Màngaychính tôi cũng thấymình... quêmùa thếnàoấy.Nhưngtôithếđấy.Khôngbaogiờthayđổi.Vảlại,đihátvềmệtcònhơisứcnào...obếchồng.HônconthìOK,vuốtmáchồngmộtcáicũngOK.Chỉthếthôinhé.

Có lẽ tôi thíchnhữnggì cóvẻ... thơmộng, lý tưởngnhưkiểumộtmáitranh,hai trái timvàng,một... lunướclạnh.Yêunhau,cầmtay,ngồicạnhnhaucũngđủrồi.Yêucáikiểu“ômemtrongtaymàđãnhớemngày...sắptới.”Ởtuổi tôi,yêukiểuđómấtchồngnhư...khều.Vậymàtôichấpnhậnthươngđauđểsốngtheoýtôi.Cáiquần,cáiáo,đôigiày,tạisaobiếtnângniugiữchomớihoàimàtìnhyêumìnhlạixemnhẹ.Sosánhquầnáo,giàydépvớitìnhyêucoibộ...khôngổn,songcáiýcủatôilànhữngvậtnhỏmàmìnhcònquýhuốngchi tìnhyêu.Vợchồngngoài tìnhyêucòncáinghĩa.Sốngvớinhaucảđờiđiđâumàvội.Cơmchưanấuthìgạovẫncònđó.Phảivậythìtìnhyêunómớikhôngcũ,khôngchèmnhẹp.

Quanniệmvềtìnhyêucủatôihơi...quáiđảnnhưngchắccũngcóngườiđồngtình,đồngý.Dầunhữngcảnhđổvỡthươngtâmcũngđãxảyranhưngđólàtại...khitìnhyêuđãhết.Tìnhđãhếtthìcòncốbuộclàmchichokhổcả...làng.Chẳngthàđườngainấyđi,saunàycógặplạicũnglờiđược...câuchào.Vợ,chồng,cũ,mớicứtứhảigiaihuynhđệchonó...đẹp.Hậnthùlàmngườita...xấuđi.Màcóchếtaiđâu,chỉthỉnhthoảngmớixảyrađiềukhôngmay.Cònthìrồiđâucũngvàođấy.Aiyêuai,lấyaicũngđượcbởitìnhyêuthiêngliêng,caoquývôcùng,chínsôngcũnglộimàvạnđèocũngquacơmà.Tấtcảlàduyên,nợđãđượcđịnhtrướcchứcóaibắtbuộcphảiyêunhau,lấynhaurồibỏnhau.

“Emthật...quáiđản.Em làmột thằngđànông.”“Ừ,em làcáigìcũngđược, anh có chán, có tìm được người khác, nhớ... đánh điện tín cho embiết.” “MẹMai này... ly kỳ thiệt” “Ồ, bâygiờMisamới biết à” “MẹMainày...phiềnhàquá.”“Lâurồicon.”Haimẹconcười.“Misacũnglykỳcũngphiềnhàvậy.”“Thìgiốngmẹđó.”Misatrảlờirấtngonlành.CuHốNaithìkhôngthắcmắc.Nóyêumẹhơn,sợmẹhơnvàchỉlàmtìnhlàmtộibốnó.“Đấy,HốNaimuốnxửnhausaothìxử,khôngxongthìgiaochotôi.”“Xửgọnvàđẹp.Mộtlàmộtchứkhôngcóhai.”

Thế thì dù hỏng về mặt này, tôi cũng không đến nỗi tệ về mặt khác.

Phỏng?Ráng lo cho gọn gàng trong ngoài để còn... chạy nữa chứ.Tôi đikhỏi,“nhà...sạchhơn... thơmhơn.”TheolờiMisa.“Bìabăngsẽđượcđưachoôngđạongâm.Băngsẽđượcmix.Mẫuquảngcáosẽđượchoàntất.”ĐólàlờiĐoan.“Vậythìcácđồngchícứviệcởnhàlocôngviệc,chêtớthìtớ...đi.Chêtớnhưngcứthửđốtđuốcđitìmkhắpnămchâubốnbiển,xemcótìmđượcmộtngườiquáiđảnnhưtớkhông.”

Nóivậycónghĩalàtụitôichuẩnbịlênđường.Nóicótrờithương,tuầnnào cũng chạy vắt giò lên cổ. Song cực khổ chừng nào nênmừng hơn làbuồn.Vìcónghĩalàcònđượcmọingười...nghe.Cứtongtảhếtnơinàyđếnnơikhác.Nóngcũngđi,lạnhcũngđi,xagầnkhôngcầnbiết.Đượchátlàvuirồi.Đứngtrênsânkhấuquênhếtcảbuồnphiền,nếucó,quênluôncảchồngcon.Điđếnnỗinhiềukhiva-likhỏimởluônđểtuầnsauđitiếp.Taychânbại xụi cũng vì xách va-li chạy như giặc.Các con tôi đã quen với nhữngchuyếnđicủatôi.“ChịMaiđihoàicoichừnganhĐoanđónhe.”“Khỏihămem,bộcứômriếtlấynhaurồikhôngmấtchắc.”

LạyChúatôi, tôi làBionicWomanchăng,làTềthiênĐạithánhchăng.Tôiđâucótàiphóngbút,dùđôikhicũngmuốnthửnhưngsợphóngmạnhquá,mấtbút,lấygìmàviết.Đọcsách,truyệncủacácnhàvăn,thấyhọviếtsaohayquá,hấpdẫnmêlyquá,mạchlạcdễdàngquá.Còntôichữnghĩathìquèquặt,ýtứnghèonàn.Viếtmộtbàicònkhóhơnđi...đẻ.Thảonàongườitalàvănsĩ,còntôilàcasĩ.Hamvuichichokhổmuadâybuộcvàongườirồithan.Tôimệtquá,taymỏi,cổmỏi,mắtmỏi.“MẹmệtquáMisaơi.”Concười.“MẹMainày.”“Thôiconrađànđi,mayratiếngđàncủaconchomẹchúthứngkhởichăng.”

Màkhoanđã,phảigửibăngchođạilý.Buôngbút,chạyxuốnggarage.Ồ,gọngàngsạchsẽquá.NhưngBiểnnhớđâuhè.Kinhkhổmôhè.Dọnkỹquágiờđâucónhớnónằmchỗnào.Thùngnàocũnggiốngnhau,cũngnặngnhưnhau.Chừbiếtlàmrănghè.-Khéo,khéokẻo...bổ.Khéokẻolạitrậttay,cụpxươngsốngthìchết...con.Chúa,Mẹơi,biếtđườngmômàtìm.“Saơi,Sahỡi, chỗ đó đó con,Mẹ... hope so; giúpmẹ chút đi.Nặng quámẹ khiêngkhôngnổi.”Lặclètừgaragelênnhà,cầmbútđịnhviếttiếpbỗngcảmthấythiếuthiếucáigì.Cáichihè.À,cơm,thìratừsángđếngiờmớicólycafé.Cógìănđâu.Tủlạnhtrốngrỗngchỉcònmấycáihộtvịtmuối.Ôi,cócòn

hơnkhông.Muỗng cơmchưa kịp đưa vàomồm, điện thoại reo.MợGiaoLinhcườikhànhkhạchởđầudâybênkiaxứTexas. “Maigởi thêmvideochoem,dặnSơnTuyềnnữa.”OK,OK,nóibađiềubốnchuyện,tớichừngsờtớichéncơmđãnguộingắt.12congiáp,tôilàcongìmàvấtvảrứatề.

Vấtvả thậtchứchơisao.Sángnayđangngủngon,Đoanđánh thức tôiphánliền.“EmđivớianhxuốngHàviếtbàiluôn.”Ôitrờiđấtmẹchanàomànói.Tôitiếcgiấcngủcủatôiquá,tôithèmngủquá.TôimuốnđểkệchoHà,Miênchửi,choTrầnQuốcBảochửi,choChâuĐìnhAnchửi.(“Nóithìnóithếchứtụiemđâudám...chửiđâu,saochịcứvuoangiáhọachotụiemvậy,chỉcó...buồnthôi,tụiemréochịthìítnhưngđộcgiảréotụiemmàthắcmắcvềbàichịthìnhiều,thànhrachúngemđànhcứbámtheochịvậy!”)Tôimuốnchuivàochănngủtiếp-Ôi,chưabaogiờtôithấycáichỗnằmnódễthương như sáng nay. -Giọng tôi buổi sángmà đượcmột phần giọng côTháiThanh,tôisẽhát...vàomặtĐoan.“Emđangmơgiấcmộngdài,đừnglay...emnhé...nhữngngườichungquanh.”Tiếcthay,trờichotôicáigiọngcủamộtconvịtđực,củamộtngườiđànông.Tôiđànhômmốihậnlòng,bòrakhỏigiường,bướcthấpbướccaovàophòngtắm.-Tắmmộtquảmayrakháhơnchăng-Đâucódễdàngdzậy...già.Ngồitrướcxấpgiấy,mũisụtsịt,mặtnặngmộtđống,cỡmặtMikeTysonlúcbịđován.“Anhơi,emkhôngđiđâu,emmệtquá,ởnhàmayraviếtđược,còngửibăng,cònđủchuyện,thôianhđitrướchẹngặpởnhàMiên.”Đoanlấythuốccảmchotôi,hônnhẹvàocáiđầu...chualècủavợ.“Byenhe”.“Bye”.

Chả là đêm qua cóTrầnQuốcBảo, ôngLêVănThiện, TuyềnQuang,MaiNăngQuânngồibànchuyệnquốcsựđến4giờsáng,thànhragiờtôidậtdờnhưngườicóchửamàHà,Miênhốinhưđòinợ.(“CònhơnnhưthếnữađóchịMaiơi,vìđòinợnhiềukhingườitakhôngtrảthìcònquênluôn,chứbàicủachịMai thiếu làchúngemchảcó... thađâunhé!”).Nhắmmắt,cốnặntimóc,cốbắthết...máutrongngườimayraviếtnổi.Chứngàymailênđườngrồi,thihànhnghĩavụ-BốĐoansẽkhỏiphảinhìnmặtconvợ...táobóntrong4ngày.Chặngnàylykỳlắm.SơnTuyềnvàtôi6giờsángmaisẽrađikhitrờivừasáng.Thứsáu,từPhilabayvềtrờicũngchưamuốnsáng.Từphi trườngLos,TuyềnbayđiDenver.TôixuôiSantaAna, leo lên tàubayđiSanJosé.Chủnhậtlạilấytămchốngconmắtlênbayvềchokịpđám

cướicongáiôngMaiNăngQuân.Cácbạntôicũngvẫntiếptục...lấychồng.Concáibạntôicũngđãbắtđầulấyvợ,lấychồng.Vuinhỉ,cáccontimdùgiàhaytrẻcũngnhưnhaucũngđậpbìnhbịchkhiyêu.

TuầnlễnàyqualẹnhưngựacủaôngLêVănThiệnởSantaAnita.ThầyTrầmTử...Địa, người có đôi chân chậmnhất trong các cuộc chạy đua áitình,cũngbậnrộnmắtmởkhôngra.Đànhphảitrảlạicáibằng...đibộcủathằngTrí.“Trảtạmvàingàythôi,maimốttaolấylạinghemày.”BỗngnhớđếnôngMaiThảo.TừhồinàođếngiờôngThảohoàntoànphảnđốiviệc...láixe,kẹtlàcáixe...xíchlôôngordertừ12nămnayphảiđạpquanửavòngtráiđấtchưa tớinơi.Nêntừnhàông,mỗisángôngđibộ tà tà trênđườngBolsa.Trôngông thongdongnhànnhãnhư... tiênôngvậy.ĐấtMỹ,dù tođếnmấyvớiôngMaiThảocũngnhỏnhưđườngNguyễnHuệ.Xeởđâydùcónhiều,ôngcũngcoilàxeđạp,xelam,xexíchlôthôi.Chonên,tiênôngMaiThảocứtựnhiênbăngngangđườngtrongtưthếcủamộtngười...vừađi,vừangướcnhìn(TD?).Ôngthongthả,thoảimái.Ôngđangđitìmnàngthơchăng.NhưngmấykhứacớmMỹkhôngphải là thi sĩnênkhông“ke”nàngthơnàngthẩngìcả.Ôngđibộmàkhôngđitrongcáilằnranhdànhchongườiđibộthìôngcólỗirồi.Cớmbènthắngônglạicảnhcáo.

ỞkhuphốBolsathìquanhđiquẩnlạicũngchỉlànhữnganhcớmđó.MàhìnhnhưdángôngMaiThảocũngrấtlàđặcbiệt,dễbắtmắt,dễnhớ.SángnàocớmcũngláixetrênđườngBolsa,hếtngượclạixuôi.SángnàotiênôngMaiThảo cũng café, cà pháo rồi làmmột vòng thamquan từkhoảngnhàhàngSongLongchođếncáikhuPhướcLộcThọ.Ngàynàyquangàykhác.Thìcũngphảigặpthôi.Cảnhcáomộtlầnlạigặpôngtừngbướctừngbướcthầmlặnglẽquađường.Cảnhcáolầnthứhai, lại thấyôngchậmrãi...conđườngcủađôimình,conđườngmìnhta...đi.Đếnlầnthứbathìso-ri,“Sơ”,emphảichặn“Sơ”lại.Đúnglúcđó,HàKhánhHộiđưaconđihọc,thấytiênôngbịcớmMỹ...dí.Khôngbiếtchuyệngì,Hàbèntấplạitínhchuyệngiảivâycho...sưphụ.SaukhingheHàgiớithiệuvềôngMaiThảo.Cớmcười...nhưngcớmtặngôngmộtticketvàbắtôngphảiđihọcbằng...đibộ.Lầnsaulàrútbằngluôn,khôngphạtnữa.

SauôngMaiThảo,Trí bị rút bằngđi bộ, dám tới phiên tôi lắm, vì tôicũngchêrằngláixecoi...khôngsangbằngngồi...ngửarachongườikhác

lái, lạicònphìphèođiếuthuốc.SangtrọngkểsaochoxiếtvàkhicầnquađườngtôicònchơibạohơntiênôngMaiThảonhiều.Thếnàocũngcóngàylãnhnợ.Bởicườingườihômtrướchômsaungườicườilàđiềuphảiđến.Emđangchờ.Emsẵnsàngnộpphạthaybịrútbằng...đibộ.Vìemthấybàconláixesaovấtvảquá,laotâmkhổtríquá.Ngồitrêntaylái,mặtmàynghiêmvàbuồn.MùaHèmồhôimồkênhễnhại,vừa láixevừauốngcafévừa...chửithềvìnạnkẹtxe.Rồiphảirửaxe,phảihútbụi.Nộicáiđầuquaytrái,quayphảimỗi lầnđổi lanechokịpexit, lại còncáimànde ra,devào.Ôithôi,conxinlạycảnónlẫntơi.Kiếpsauconcũngnhấtquyếtđốilậpviệcláixe.Cùnglắmthìconxinlàmcáixe.Vẫncònsướnghơnngườilái.Sẽkhôngbaogiờbàconnghetừmiệngtôicâu...“chongộ...láimộtchút”.

Tuynhiêncũngcólúctôihơihơihốihậnvềcáivụđốilậpláixecủatôi.ĐólàlúcĐoanđaunằmmộtchỗ.ĐãđịnhkêuSearstớidạyláixerồiđấychứ.CũngmaylàvìluburồitôilạiquênvànhờTâm,nhờMisa.Chứkhôngthìgiờnàytôichễmchệtrên...bànthờrồi.Bởicáiđầucủatôicóđiềukhiểnđượcchântayhaycổcánhcủatôinữađâu.Thôithìcáisốngucứchịunguchoyênchuyện.Ngumàhưởngtháibìnhthìđólàngukhôn.Cáinàykhóaicóthểtranhgiànhvớitôi.Đồngý.

C

21MáiẤmNgọtNgào

húng tôi từgiãnhau.Hai cáimũiđụngnhau.Đó là cách từgiã củachúng tôi.Đúngmộtgiờ trưa.Tớiphi trường tôinói“Tâmcứđể tôiởđómộtmình.Vềđicónhiềuviệcđểlàm.”Chờđợiởphitrườngđãquáquen.Đưacũngthế.Màkhôngđưacũngthế.GửihànhlýxongtôiđiệnthoạivềchoĐoan.AnhcằnnhằnsaokhônggiữTâmngồilại.Thếlàkhôngai...byeemhếtà.Cóanhthôi,khôngcóanhthìcóaicũngvậythôi.TôilữngthữngđẩyxevàoGate.Cònsớmnêntôiđirấttừtừ.Trôngcóvẻnhànhạlắm.3giờ20bắtđầuboarding.TôikêuvềchoĐoan. “Byenghe...” “Đibìnhanngheem.Thànhcôngngheem.”

1đồnghồlặnlội,ngồinằmđủkiểu,rồicũngtới.Khiênghaicáiva-li50kýlô,nặngtắtthở.Phảilấythếngồixuốngrồimớitàtàđứnglênbằnghaichân.Kinhnghiệmbảnthânmà.Mỹ,Đứclõmắtnhìnconnítchútxíumàxáchhai cáiva-li tổchảng.Trongva-li cógiòbì,giò lụa, có rau thơmđủloại,cócảrauđay,raudền.Diễudễsợ.Đihátcó5show.Mangtheocảchụccáiáodài.Chắcmặchaicáimộtlầnchăng.

Vềđếnnhà trọ, cáchphi trườngmột tiếng.Vừabước lên cầu thangđãnghegiọngKiềuNgarổnrảngnhưchuôngđồngvọngxuống.

“Đếnrồi,vàođâylàmviệcngay.”Bướcvàophòng,KiềuNgađangngồitrênsànngổnngangbăngnhạc.Nàngđangdánlabelvàđâylàcôngviệccủanàng.KiềuNgakhôngchoailàm.Saukhichàohỏiđưaquàchocảnhà,tôixuốngbếpbỏthịtra,lặtrau,nấucơmchiều.Canhrauđaynấutômkhô,thịtheokhokhôvàđậuquexào.Ănxongcảnhàquâyquầncoivideocảilương,coiNgọcGiàu,ÚtBạchLan,PhượngLiên,MinhPhụng.Hayhếtsẩy.1giờkhuyabầuvàcasĩchàonhau“gút-tờ-nắc”nghĩalàgoodnight.

Đangngủngon,bỗngmắc... tè, lòmòngồidậy,chưa rađếncửa,KiềuNgagọigiậtgiọng làmtôihếthồn.“ChịMai,emngủhôngđược,choemviênthuốcđi.”Vàlầnđầutiêntrongđờitôingủmộtgiấc...khủngkhiếp.Mởmắtdậy,xuốngbếptìmcafé,nhìnđồnghồ.ChúaMẹơi8giờtối.Đúnglàngủ...saubaonhiêungàyđêmngủkhôngđủgiấc.KiềuNgacũngđánhmột

giấcđến3giờvàđãđiphốrồi.Tôilạilocơmtối.Canhbầunấuthịtheonạc,timheoluộcănvớirausống.10giờcơmnướcxong.Lạingồitándóc,KiềuNga dán label tiếp.Dũng lo liên lạc với TrungHành và được biết TrungHành không qua vì giấy tờ sao đó. Dũng liền kêu cứuAnh Sơn ở Pháp.ThiếuTrungHànhthìcũngkhôngsaomiễnlàchị,KiềuNga,SơnTuyềnđãđếnlàđượcrồi.ChỉtiếclàcáivụliêntìnhkhúcdoKiềuNgavàTrungHànhbiểudiễnkhôngcótrongchươngtrình.Thôithìđànhxinlỗibàconvàliệucơmgắpmắm.TrungHànhhátvớiKiềuNgalànhấtnhưngAnhSơncónétlắm,háthay,duyêndáng,đẹptraivàcũnggồngchươngtrìnhdữlắm.Khôngcógìđáng longạinữađâu.”Thế làquamộtđêmxanhà.Mới làđêmđầutiên,còn3tuầnnữacơ.Ôixinthờigianquamau.

Đêmqua2giờsángtụitôimớiđingủ,6giờsángmợKiềuNgađãlabảihải dựng tôi dậy. “Em không ngủ được.” Tội nghiệp cho tôi, dù đã uốngthuốcngủ,nhưnglỡthứcrồingủlạikhôngđược.Haiđứabènrủnhauxuốngbếpchiêncơmăn.Ănxong,ngủlạikhôngđược,haiđứalấyvideoracoichotớitrưa.11giờtrưaSơnTuyềnđến,tụitôirủnhauđiphốmuaáoquầngiầyvớ.Muagầnhếtcảtiệmluôn.Thếlàtiềnhátchưacóđồngnào,coinhưbayhếtmộtshowrồi.Đúnglàđànbà.Chánơilàchán!

SángthứSáuthứcdậy,tôikhomộtnồithịtvớitrứngvàcủcải.Ănuốngnosayxong,cácmợnaikhăngóilênđường...rabiêncương.Đụngđấy.Tụitôi hát ở Lucerne, cách đó 200 cây số là Laussane, có Linda Trang Đài,Tuyết Nhung, Thanh Tùng, Băng Châu, Hương Lan và vài ca sĩ của bannhạc.Bên tôi cóKiềuNga, SơnTuyền,AnhSơn,Việt Sơn, ban nhạcDạKhúcvàtôi.Đụngthếnàylàđịch...chếttoi,tachếtcả.7giờtối,AnhSơnchạyvào.Tôihỏikháchđượcchưa.Sơncười.Có...9người.Bỏmẹ,tóctaitôidựnglênkhỏicầnxịtkeo.15phútsau.Truyềntinbáo...200rồi.Đượcđấy.7giờ30mởmàn.Gầnđầyrồi,cáiphòngnhỏchútxíucó500chỗmàkhôngđầythì...chếtsướnghơn.TôimởmànvớiEmĐiQuaChuyếnĐòvàKinhKhổ.TớiKiềuNga,kháchvàothêmnhiều.RồiAnhSơn,SơnTuyền,ViệtSơnvàtôilạiđónglạiphầnmộtbằngmộtbàiyêucầuMườiNămTìnhCũ.Hếtchỗngồi.Bàconđứngphíadướingaychỗcửaravào.

Chươngtrìnhhoàntoànđềuđặn.Bàibảnhay.KiềuNga,SơnTuyềnmặcđồđẹp.AnhSơn,ViệtSơn.Hay.Tôivàcácbạnvẫnđược...yêunhưngày

nào.Tụi tôimừngquá.Vuiquá.Đãquá.Bàconnhảynhưđiên.Trẻnhảynhiềuhơn.Còn thì lạingồinghe tiếp.Vềđếnnhà, tôidởxậpxámrabinhchờăncháo.Tuyềnvàobếplàmchotôitômìgóivìcháolàtên...ôngcốtổtôi.BầuNgọctặngmỗingườimộthộpchocolateănlấythảo.

2giờtrưachủnhật,tụitôilấyxeravề.Chưakịpthấythànhphốrasao.Nhưngtrờithươngmàthươngkhôngtrót.Mớiđiđược3tiếngđồnghồ,xehụchặchohennhưônglão90rồinằmụ.Gọiđượcxekéocũngmấtmộttiếngđồnghồ.Tụitôingồiynguyêntrongxechotàixếkéolêncáixekéocaongấtđưavàohãngxeởmộtexitcạnhđó.Vôphúc,cáixíchmàđứtthì...bỏmẹcảlũ.Nhưnglàmsaomàsửaxebâygiờ.ChiềuChủnhậtmà,ởĐứcchứđâucóphải là...Mỹmình.Tìmđâura thợ.Thế làkiếmxe lửavề.Cómấy trăm cây số mà từ 2 giờ chiều đến 1 giờ sáng hôm sau mới về tớiDormund.Rađóntụituichỉcómộtcáixe,ngồitrênhaingười,kểcảtàixếvàmộtmớđồ.Băngdưới...6người.KiềuNgangồitrênlòngtôi.VânKiềungồitrênDũng.SơnTuyềnthụtvào,MinhbannhạcDạKhúcngồinhôra.Trờimưamùmịt nên cảnh sát không thấy cái “hộp cámòi” bốn bánh dichuyển.Tụitôinhưcáimềnrách.Tôilaovàobuồngtắmtrướchết,rửamặt,taychânthayđồngủrồileolêngiường.Tuyền,Ngalầnlượtmòvàogiường.NgangồiđọckinhniệmPhật.Tôilàmdấuđọckinh, lấychuỗimâncôiđểtrênbànngủ.Bêncạnh,SơnTuyềnđãnhẹnhàngchìmvàogiấcngủ.KiềuNga cũng đã nằmyên.Rút cuộc chỉ cònmình tôi. Lúc trên xe về nhà tôitưởnghaiconmắtkhông thểnàomởđượcvànếucóchỗnằmđược là tôisẽ...thăngngay.Vậymàkhitấtcả(mọingười)đãngủrồi,tôivẫn“trơgancùngtuếnguyệt.”Mộtviênthuốcchochắc.Hạithìhạirồiđó.Nhưng...kệmẹnó.30nămtrướckhôngsợ,lẽnàobâygiờ...ngán.Màdùcóngán,cósợcũngtrễrồi.Cũng...khôngănthuagìcả.

SángnayĐoankêuqua.Tôimừngquálàmừng.NgheđượcgiọngchồngbiếtĐoanđãđilạiđượcdùlànhữngbướcngắn.Làmcafélấy,đitoiletlấymộtmình.Vàđểthìgiờlàmthơcho...convợgià.Mớiđicómộttuầnđứanàocũngnhớnhà.Nhớnhưnhớôngbà...ôngvảivậyđó.Ởđâu,hayđiđâu,người tacũngchiềuchuộngcơmnước, lo lắngcho từngchútmộtmàvẫnnhớnhà.Mỹcàchớnthiệt,Mỹđángghétthiệt.NhưngMỹchỉdễthươngkhiviếtcâu“Homesweethome”.

NóilàMỹdễghétnhưngĐứccònkhóưahơn.TụiMỹgặpmọingườidùquenhay lạ,cườicáiđã,“hai”cáiđã, rồihồnainấygiữ.Đức làkhôngà.Lạnhlùng,khinhngườicònhơndânĂnglênữa.Tụitôicũngbènphảnứnglạingay.“Mắt trảmắt.Răng trả răng”mà.Tâynói thìcó lẽđúng,Tâydễchịuhơnnhiều.Tụinó lõmắtnhìncái áodài của tôi.Cái tócdài của tôi.Ngaycảlúctôibúitóc,càicáibútchìthaychocáitrâmcàiđầu.ĐishoppingởMỹ,thửcảchụcbộ,lụctùmlumrồibỏlạiđiraMỹvẫncúiđầu“thăn...cu”.Đứcchỉchothửmột lần4bộ.Khôngmuanócũngkhóchịumàmuanhiềunócũng...khóchịu.Ýlàmàylàmgìcótiềnmàmualắmthế.Màcónhiềunhògìchocam.

Cómấycáiquần,mấycáiáo,toànđồrẻtiềnmànócònghétmình.KiềuNga,SơnTuyềnmuađồđắt tiềnhơnlàvìđồmặcđihát.Thấyhaimợtrảtiền,tôitốitămmàymặt,hoacảmắt.Maymàmìnhgiàrồi,nếukhônglàmsaođuavớimấymợđược.

KhiđiĐoandặntôi.“Emthíchgìcứmua,đừngmuađồgiàquá.”Chảlàcáigoutcủatôirất...già.MỗilầnđimuabấtcứcáigìtôiđềuhỏiĐoan.“Cáinàyđượckhônganh.Màunày,kiểunàyđượckhônganh.”“Anhtiếclàlầnnàyanhkhôngđiđượcvớiem,muacáigìchođáng,đừngmuabậybạrồikhôngmặc,vừachật tủ,vừa tốn tiềnvô ích.”Tôi thì cáigì cũng thíchvàđúngnhưĐoannói.Muarồikhôngmặc.Tiếnglàđishowcótiền,vậymàlúcvềchỉtoànlàxìdầu,café,thịthộp,kemđánhrăng,kembôitay.Thậtlàkhùngđếnnhưtôilàcùng.

Tốiquamưa.Tốinaymưa.Ngay lúcnàykhi tôiđangghi lạibuồnvuicủamộtchuyếnđi.Trờicũngđangmưa.Mưarơitrêncánhcửakính.Mưarơitrongcáivắnglặngcủamộtconphốnhỏ.Lâulâumớicótiếngxechạyqua.Nhưkhơiđộngthêmcáibuồncủamộtngườixanhà.Tôinhớcâyổiđầytrái,tôinhớvườnrauxanhngắt,tôinhớnhữngcâyớtvừachonhữngbôngtrái đầu tiên. Tôi nhớ con, tôi nhớ bạn bè ở đó. Nhớ lung tung và nhớngười...nhớtôi.Hạnhphúccủamộtmáiấmgiađìnhcũngquantrọngnhưhạnhphúccủamộtcasĩtrênsânkhấu.

Cănnhàtôidùnghèonàntôivẫnyêu.Sânkhấudùđôikhixậpxệtôivẫnyêu.Bởiđờichotôithế.Bởisốmạngđãđịnhchotôinhưthế.TôihânhoanlãnhnhậnnhưlãnhnhậnmộtânsủngcủaThượngđế.

Đihát30năm,đếnbâygiờcònđượcở trong tình thươngyêucủamọingười.VềlàmbạnvớiĐoan15năm,đếnbâygiờkhingồiviếtnhữngdòngchữnày,tôimớibiếtchắclàtôikhôngcôđơnlúctuổigiàbóngxế.Tôichỉcòncầumongsaochocáccon tôihọchànhngoanngoãn,nênngười.Thếthôi.Ngoàiratôikhôngcònmơướcmộtđiềugì.Lúctrước,tôicứmơướcđượcvề...nằmtrênquêhươngmình.Nhưngmộtngườisốngan lành thì...chếtởđâucũnganlành.

H

22NiềmVuiChoĐời

ìnhnhưôngtrờicònthương,cònmuốnnhắcnhởđámdânViệtNamxanhà,ngàyTết linh thiêngcủadân tộc.Saugầnmột thángmưagióđầytrời,ngày30Tết,nhưcóphéplạ.Khôngmưa,dùchưanắngấmnhưngtấtcảđềucóvẻtươimát,sạchsẽ,sẵnsàngchuẩnbịđónGiaothừa.Khichúngtôibướclêntàu,vềmiềntuyếttrắng,bàcontaởLoschắcchắnsẽđổrađườngnhưtrẩyhộiđểsắmsửa,muabánđồăn, thứcuốngchomấyngàyTết.Đichợchiều30Tếtnhưngàyxưa.

Nămnay,Tếtrơiđúngvàocuốituần.ỞLos,bóikhôngramộtcasĩ.Cácnơikêuvềtôi,nhờgiới thiệu,kiếmgiùmcasĩnàocóthểđiđượcvàogiờchót.Chịu.Chảcóai rảnhcả.Đâuđóđãsắpđặt từ...nămngoái.Aicũngmuốnđihátđầunămđểlấyhên.Bốnchúngtôi,SơnTuyền,BăngChâu,CaoLâm và tôi hẹn nhau tại phi trường. Đứa Cerritios, người Santa Ana, kẻAnaheimđổvềJohnWayneAirport.

MộttốpkhácbaylênmiềnĐông,đicửasố1,chúngtôiởcửasố2.Tôiđếnsớmnhất.10giờ.MaiNăngQuâncómặt thihànhcôngtác liền.Máyquaydànra.Bắtđầunhé.Tôi,ngườidiễnviêncinémabấtđắcdĩcũngbắtđầudiễnxuất.Cộthànhlývàoxekéođi.Vàoquầyđưavé,gửiva-li.Cắt,xong.Tiếngmáykêucạchcạchnghecũngvuitai,kháchẳnkhiquayvideo.MaiNăngQuânvàĐoanchỉdẫnchomộtlầnlàtôibiếtngay,bắtđầudiễnngaykhinghetiếngmáykêu.Đểlâuuổngphim, tốntiền.Mìnhquaytheokiểunhànghèo,tiếtkiệmtừnggiâymột.

Ngày29Tếtđã“khaimáy’’rồi.CảQuânvàĐoanlẫntôiđềuhồihộpmàkhôngđứanàodámnóira.QuayphimlànghềcủaQuântừkhichàngmới21tuổi.QuânvàĐoanchơivớinhautừngàyđó.Haimươimấynămquarồi,chàngQuân nay đã có cháu ngoại, lâu nay cầmmáy video bao thầu việcquan-hôn-tang-chế. Biết tay nghề còn vững không. Cái máy mới mua dĩnhiênlàmáycũ,xàirồi.Quânbảotốt,nhưngchẳngbiếttốtđếncỡnào.Ốngkínhcònnguyênhaybị trầy trụa, sướt sát.Tiếngmáychạycạchcạchđếnđâu,tôinghetiềnchạytheotớiđó.Timganphèophổicảbacứthótlạitừng

chậpmột.Phảichờrửaphim,chiếuracoithửmớibiếtđượclàhênhayxui,làđúnghaysai.

ĐoanvàQuânxếpđồnghề(ĐoanphảitrởvềđưaLâmHyraphitrườngLos vềSingapore ănTết với vợ con).Tôi đứng lạimộtmình, tựa cột hútthuốcvặt,chờcáccậumợ.ChờmãimớithấymợBăngChâulóccócđitới.Hai đứa tay bắt, mặt mừng ngồi chờ tiếp, cùng nhau tâm sự vụn, kể lểchuyệnngàyxưa.

TôivàBăngChâucóvớinhaunhiềukỷniệmkhóquênvàchỉhaiđứabiếtmà thôi.Đó lànhữngkỷniệmngàyxưa18nămvề trước,20nămvềtrước.BăngChâuởđâu,tôikhôngbiết.Cảmấynămrồihaiđứakhônggặpnhau.LầnđihátchungsaucùngởMontreallàTết88hay89gìđó.CùngvớibannhạcCBC.Chúngtôilàlớpcasĩtrước75nênvớiaicũngcóítnhiềukỷniệm.18nămtrướccũngởphitrườngcũngtrênmộtchuyếnbay,chúngtôiđivớinhau.Hômnayngày30Tết.Lạigặpnhautạiphitrường.Nhưngmọichuyệnđãkhác.Bốnconmắtlonglanhnhìnnhau.

CaoLâmđiquachỗchúngtôingồi.Mặtmũianhtacóvẻmớingủdậy.Lâmkhông thấy chúng tôi. SơnTuyềnđến sau cùng, dáng vẻ khoan thai,chậm rãi, quần áo chỉnh tề. Tài tử TôQuang cười toe toét... “Nghe tiếngvòngláchcáchlàtụiembiếtngaychịngồiđâu.”Mới30Tếtmàchàngtàitửnày diện bảnh bao quá chừng và đẹp trai có phần hơn cả diễn viênHồngKông.Quangđểva-licủaTuyềnxuốngrồivộivãchạyđimuahăm-bơ-gơchonàng.ChúngtôichúcTếtanhchàngtàitửnàyrồitừngđứasắphàngleolêntàu.

Aibảolà...haicôcasĩcóưanhaubaogiờ...điềuđócũngcólúcsai,ítralàvớichúngtôi.PháoTếtchưanổ,màchúngtôibađứachuyệntrònổhơnpháo.Đến nỗi tụiMỹ xung quanh chẳng hiểu chúng tôi nói cái giống gì,ngônngữgìmàlíuríunhưchim,cườinóiliêntubấttận.ChỉcóCaoLâm,mặtmàyxanhnhưlágóibánhchưng,nằmnhắmtítmắtlạitrongmộtgóc.Namnhimàcoibộhơiyếuđónghe.Châu,Tuyềnvàtôibànnhauvềbàibảnsẽháttrongchươngtrìnhngàymai.Xahơnnữalànhữngprojectchúngtôisẽthâutrongnămmới.Chỉchonhaunhữngbàiháthay,nhữngngườichụphìnhbìabăngđẹp.

Vậymàhơn3tiếngđồnghồđiquathậtnhanhvì...chuyệnbangười,chứ

nếuđimộtmìnhthìsẽcảmthấyđườngbaydàibấttận.Rađónchúngtôilàmộtanhchảngtrẻtuổi,dángdấpthưsinhvớichiếcxevừatovừadài.Cóthếmới chởđượchếthành lý củabốnđứa.Nàova-li quầnáo, nàobăng,nàoposter,nàobáo.Chỉcótôilubugiỡnhớt,quênmấtcuốnTamQuốctrêntàu.Thắng chạy lên counter khiếu nại liền, nhưng lúc đó tàu đã bay điBaltimore...“Thôiđểvềnhàemkêuchohãngsau,emcóchotụinócáisốghếcủachịrồi”.TôiđãmấtmộtlầnđiÂuchâuvừaqua,màkhổnỗicáinàymàmấtmộtcuốn,phảimualạicảbộmớilàhaobạc.Thôiđành,hyvọngtụinó không vứt của mình vì cậu em Thắng rất thông minh dặn nhân viênhãng...“Cuốnsáchnàyrấtquantrọng,tụimàyrángtìmgiữlạichochịtao”.Màquảthậtlúcvề,tôilấylạiđược.

Bốn đứa. Sơn Tuyền, Băng Châu, Cao Lâm và tôi... quậy quá chừngchừng. Quậy đến độ ai cũng ngạc nhiên, ngẩn ngơ đứng ngó. Nào Newwave, nào twists, nào chachacha.Thôi thì chẳng tha cái gì.Vuimà.BuổichiềuĐạiNhạcHộithìcócười,cókhóc.Tốiđến,tụitôigiỡncònhơngiặccái.BầuThắmômcáiđàn,mắtcứtrợntrònnhìnchúngtôi.Cảbannhạcchứkhôngcứgìbầu.Hếtbàinàytớibàikhác,hếtmợnàytớimợkhác.Bannhạcđànkhùngluôn.Nhấctaykhôngnổi.Đứngkhôngvững.

VềđếnnhàbầuThắm,cơmgàcágỏiđãbàysẵncùnghaibộbàiTây,bầuThắmraohàngliền...“1đồng,1chiđây.Aichơithìvào”.SơnTuyềnnhàovàongay.BăngChâungồi cạnhmáchnước.Cuối nămbài xấuquá.Thuamộthơi27đồng.Tuyềncứănlialịa.BầuChixuấthiện,thòtayngọc,thọctayngàcầmbài.Bàilênàoào,gỡlại27đồng,ănthêm5đồng,nhưngmàrồichẳngaichungcả.BầuThắmthuacảlàng,hẹnbinhtiếpsẽtrả.TuynhiênThắmtrảbằngcáchmuabănglìxìđầunămchochúngtôi.Nămnaytuylànămtuổi,nhưngtheotửvi lànămcủa...nàng.Ngọnđèntreotrướckhi tắtthườngsánghơn.Phảivậychăng...

Nhưngmà thôi.Mưa lúcnàomátmặt lúcđó.Sángđược lúcnào,đượcbaolâu,cũnglàvuithôi.Mùng2Tếtvềđếnnhàđượcbáocáolàkhúcphimvừaquayrấtđẹp.Máyrấttốt.TaynghềMaiNăngQuânvẫnngonlành.Tôichẳng cần. Chỉ muốn biết là cái mặt của mình lên phim còn ngó đượckhông...“Nhưgái18...”Quânbảothế.Tôikhôngtin.Mẹ,giàngápnhưtôimà bảo là gái 18 thì có Tây mới tin chứ ai mà tin, nhưng Đoan bảo...

“Được”.Tôicũnghyvọnglàthếvìsaukhihát,bầuThắmchocoilạicuốnvideoquaybằngmáytàitử,tôithấytôikhôngđếnnỗinào,cònđẹphơnlúctôihátchocáctrungtâmlớnkhác.

Đầunămđihát.Vui.Cólộc.Vềđếnnhàcũngnghetinvui.CànhlanchịHàchonởvàngrực.BácPhiếu,ôngsuigiavớigiađìnhĐoanchonguyênmộtcâyđàonhỏ,hoanởđâycành.ChịLâuchohaichậucúcvàngnhưmọinăm.NgọcMinhchocặpbánhchưng,haicâygiò.ThếlàTếtrồi.VuinhưTếtlàđúng.Nhìnquanhchỉthấyhoatươi,đẹpđẽ,thơmthovàđồãnđầyđủ.Nămnaychắckhôngđếnnỗi.Tuyềnlìxì20lấyhên.BăngChâutặngcuốnbăngmớicủanàng.CaoLâmcũngtặngbăng.

HồinàođếngiờtôirấtphụcNgọcMinhvìsựchịukhó,kiênnhẫn,biếtnhìnxa, lo cho tương lai, không làmphiền ai.Tôi cũngphụcSơnTuyền,thôngminh, tựmìnhlàmnênsựnghiệpnhanhhơnngườikhác,vữngvàngtiến tới, tính toánrấtđúngvàđâurađó.TôimếnThanhTuyềnởchỗbiếtchị,biếtem,biếttình,biếtnghĩa,biếtlochocáigiađình,thươngcon,quýbạnbè,nhườngnhịnhếtmực.BâygiờtôiphụcBăngChâu.

Tôi quênkhônghỏiChâu tuổi congìmà tìnhduyên lậnđận, đời buồnnhiềuhơnvui.Mộtnămqua,BăngChâuvắngbóng.Đêm30,nàngtâmsựcùngTuyềnvàtôi.“Emởnhàmộtnămqua,khôngrangoài,giớihạnmọisựgiaothiệpbạnbèđể...học.EmhọchátvàemtìmđếncôTháiThanh...”.Tụitôi cùngnhaunghecuốnbăngmớicủaBăngChâu.Phảicôngnhậncáigìcũngvậy.Cóhọc,cókhác.Ngàyxưa,mỗi lầnngheChâuhát tôicứsợcônàng...gụcbấttử.VậymàhômnaytôikhôngcònnhậnragiọngBăngChâunữa.Hoàn toàn thay đổi.Mạnhmẽ hơn, rõ ràng hơn, kỹ thuật hơn, vữngvànghơnvàdĩnhiênhayhơntấtcảnhữngcuốnbăngtrướccủaChâu.TôivàTuyềnmừng choBăngChâu sau khi nghe hết cuốn băngLờiChoNgườiTìnhXa.

Giọnghátthayđổi,nhândángcũngthayđổi,BăngChâuvốnđãđẹp,lạiđẹphơntronglốitrangphụcmới.“Chic”hơn,tươihơn,mớihơn,sexyhơn.Trongnỗibuồncóniềmvui.Trongcáidởcócáihay.Trongcáixuicócáihên.NỗibuồncủaBăngChâuđãgiúpcôđilênngướcmặtmàđi.Bỏlạisaulưngnhữngsầuthảmkhôngmay.BăngChâulàmộtngườicanđảmvàcáimaycủaBăngChâulàcôđãtìmđếncôTháiThanh,nghĩalàtìmđúngthầy,

đúng lúc.Tôikhôngngầnngạikhigiới thiệuđếnquýkhán thínhgiảcuốnbăngLờiChoNgườiTìnhXa.NếuchorằngtôiquảngcáochoBăngChâuthìđâycũnglàmộtviệcnênlàmvàlàmđúng.Vàdĩnhiêntôikhôngmuốnmọingườicholàtôivìtìnhriêngmàbốcbậy.

Đốivớitôi,bạnbèaikhá,tôimừng.Bấtcứai.Tôicầumongtấtcảhạnhphúc,maymắn,khágiả.Chẳngphảiđểhọchogìtôi.Nhưngtôiquanniệmnhữngngườihạnhphúcthậtsự,đềulànhữngngườidễthươngvàthươngdễ.Tấmlòngcủahọsẽbaolahơn.Cáinhìncủahọchocuộcđờivàmọingườidễdãihơnsẽcởimởhơn.Mà theo tôi, tất cảnhữngđiều trênđều rấtcầnthiếtchomộtngườicasĩ.Đặcbiệtlàgiớinày.Bầutrờisinhhọrađểmanglạiniềmvuichocuộcsốngmànếungaycuộcsốngcủahọkhôngtrònvẹnhạnhphúc,thìhọcòngìđểcốnghiếnchocuộcđời,chongười.

Tôixinchúcbạnbè, lớn,bé, thân,sơ,xagầnnhữngđiềumaymắn, tốtđẹpnhất.Vàtôicũngkhôngquênnhữngngườibạnđãbỏchúngtôimàrađitrongnhữngnămthángqua.Đầunăm,cóthểtôikhônggặpđượcmấyngườisống,songcóđiềuchắcchắnlàtôisẽđi thămnhữngngườivắngmặt.Đặttrênđómộtcànhhoavàthắpmộtnénnhang.

Đ

23ĐểGióCuốnĐi

ờisống thậtđángyêu.Tôi thựcsựnghĩnhưvậykhibướcchânvàonămmới,khitreocuốnlịchmớilêntường,khithayđổicuốnsổghishow,khinhậncúphoneđầutiênlúcđồnghồvừachỉ12giờ15củaSơnTuyền,ngaykhichúngtôibướcvàonhàvớinhữngcànhlộcđầunăm.

Tưởngmìnhđichiều30,aidèmởvémáybayramớibiếtsẽđượcđónGiao thừa ở nhà. Sáng mùng Một Tết cũng như những buổi sáng bìnhthường.Caféxong, tắm rửa sạch sẽ,quầnáogọngàng raphi trường.Cácconvẫnđihọcnhưthường,mặcdùtụinócũngbiếthômnaylàTếtvàđêmGiaothừa,cảhaichịukhóthứcvớibốmẹ,xembốmẹcúngTrờiĐất,điháilộcvàlìxì.

Tuy là đầu năm, tôi đã thấy vất vả.Dườngnhư cuộc đời tôi là cảmộtchuỗidàivấtvảliêntục.5giờsáng,trờilạnhnhưdaocắt.MỹHoàngchởtôilêntậnphitrườngLosAngelesđiCanada.Cảđêmkhôngngủ,tôihốiHoàngvềtrước.Chờđợimộtmìnhởphitrườnglànghềcủanàngbởiđầunăm,làmphiềncôemnhưthếlàquánhiềurồi.PhảinóilàHoàngthươngtôilắm,chứnếulàngườikhác,cáiđócònphảihỏilại.Dễdầugìlôingườitarakhỏinhàvàogiờđó.

Vàotrongphòngrồimàtôivẫnlạnh.Lạnhvìthiếungủvàđói.Áolạnhômởtaymàkhôngdámmặc,sợbịđònvìtộilấylôngthúlàmáo.Đànhngồichịutrận2tiếngđồnghồ.Chuyếnbaycũngthậpphầnkhốnkhổ,khốnnạn.TàudừngởToronto.Chờ4tiếngđồnghồmớicóchuyếnđiQuebec.Tổngcộng12tiếngnghĩalàdàivàlâubằngtừLosđiÂuchâu.Vừatừxứtuyếtvề,lạiđếnnơiphủđầytuyết.Đượcđihátngàyđầunăm,vuithìcóvuinhưngcáisựđiđứngcựckhổlạikhôngthểtránhkhỏi.

Đãrấtnhiều lần trênThờiBáo, tôikểchomọingườicùngnghenhữnggian nan của các ca sĩ.Có người tin vì biết rõ chúng tôi như cậumợDuMiên,nhưchịLâu,nhưKathyHuệ.Biếtrõvìđãnhiềulầngặpchúngtôikhivừaởphitrườngvề.Khôngthểtảđượccái...tấmnhansắcsaunhiềutiếngđồnghồbịmáybaynhồinhưnhồibột.Cónhiềungườikhôngmấytinlắm...

“Mấymợcasĩchúalàlàmmàu,nhõngnhẽo,đứtcáitaymàlàmnhưlàđổruột.Tàubaynóbaychứcóphảimìnhđộitàubayđâumàkêu.Nghéomộtcáiđãtớinơi.Vừađượcăn,vừađượchát,vừađượcnói,vừađượcgóimangvề.Sướngthấymẹ,còncứlãngnhãngkêurêu.Cứnhưlàbịđilàmthuỷlợihaykinhtếmớikhôngbằng”.

Mànàođãhếtđâu.Vừavềđếnnhàđãcóđiệnthoại...đòinợ.MợLệThuđòinợ...ăn.Sốlàhồitrongnăm,hồinămngoái,gặpnhauởtiệmNhậtThụy,mợđòiănnộmraumuống.MónnàychỉcóBắckỳrốnmớirànhnhưngnólíchkích,lỉnhkỉnhmàmùaĐông,raumuốngmắchơnhộtxoàn.Tuynhiênbạnmìnhmộtnămđòiăncómộtlần,mệtcỡnào,raumắccỡnàotôicũngphảilàmkẻođầunăm,đầuthángnợnầnkhôngtrảkhôngxongvớimợLệThu.Trong khi đó,mợNgọcMinh đòimắmkho, tôi kho chomột nồi totướngnhưngmợthìbóngchimtămcá.Đầunămthìđầu,tôicũnggọimợcựnựmộthồi.Giọngmợ...thềuthàocốhữu...“Taophảilàmviệc,mệtquá,9-10giờđêmmớibòvềnhà,cókịpănuốnggìđâu,leolêngiườngnằmthởcũngnorồi.Tuầnsau...nấunữanhé.”“ĐúngrồiMinhạ,taođangthiếu...bànộiđểhầuđây.Tuầnsausẽnấunhưngtuầnsaunămtớinhécưng.”

Mỗingườiđòinợmộtmón.SơnTuyềnthìbúnriêu,HốNailớnthìbúnbò.CôHiềnđòicáhấptrongkhiđầubếpnàycáigìcũngđớp,đớpnhưcátra,cávồ.Nộmraumuống làmxong,nhườngchochồng,chobạn,chovợchồngNhậtThụy.Nửađêm,cònlạivàicọng,tôigắpănđỡchobiếtmùivàđỡ thèm.Nói nghe tội nghiệpnhưng thật ra với tôi, chútmắmmuối cũngxongbữa.Nhìntôiăn,mọingườisẽnghĩrằngănnhưthế,chẳngmấylúcmàkhá.Cáithúcủatôilànấuvàngồinhìn...ngườikhácăn.Nhìnngườiăn,tôicảmthấynhưchínhmìnhănvàtựđộngnotheo.

Mộttuầnítnhấttôinấubamónđặcbiệtchogiađìnhvàcácbạn.Nhưngcũngchỉlànghềtaytráicủanàng.Cáichínhdĩnhiênvẫnlàhátvàlàmbăngnhạc. Ítkhi tôinhắcđếncácbăngnhạccủamình trên trangbáoThờiBáodànhchotôi.Sợlạivướngvàocáibịnhtựquảngcáochomình.Tuynhiên,từmấychụcnămnay,tôisốngchếtvớiconđườngmìnhchọnnêngìthìgìkhôngthểtáchrờinhữngcôngviệcnàyrakhỏisinhhoạthàngngàycủatôi.Nócũngquantrọngvàđượctôiyêunhưcáiviệcnấunướnghầubạnbèvậy.

Ngườitathườngnóihaicáiđầubaogiờcũnghơnmột.Tôichỉgópýchút

chútvàodựtínhcủaĐoannhưngnhiêuđócũngđủgâyranhữngtrậnbàncãisôinổi.Bànđểtìmracáitốthơnchomình,rồinghethêmýkiếncủacácbạn.Chúngtôi,cảhaiđềubiếtnghe,biếtnhìnnhậnkhuyếtđiểmcủamình.Ngườicó tiền làmđượcviệc làchuyện thường,khôngđángnói.Ngườicótiềnđôikhicũng...nguvậy,huốngchimìnhkhôngcóbaonhiêu,muốnlàmđượcviệc,nghĩalàmuốnlàmmộtviệcgìtươngđốiđượcphảicầnnhiềucốgắng,phảibiếtnghe,biếtnhìn.Chodùcóhọclómcủangườithìcũngnêntìmcáihaymàhọc.

Làmbăngnhạchayvideochúngtôichỉnghĩmìnhlàmchomọingườirồimớichochínhminh.Cáisìtincủamìnhtừhồinàotớigiờđượcmọingườiđồngýthìcứthếmàkhaitriểnthêmrathìsẽkhôngphụlòngai.Bắtchướcngườikháclàđiềutốikỵ.Tôiítkhichongườikhácănốc,mìnhômvỏđiđổ.Ganhđua,cạnhtranhbằngchínhkhảnăngcủamình.Đólàýkiếncủatôi,mộtngười...dốtnhưngkhông...ngu.Tôiphụcvụchongườiyêumìnhtừbaonhiêunămqua.Ngàymìnhcòntrẻ,mọingườicũngcòntrẻ.Giờmìnhlớnhơn,mọingườicũnglớnhơnnhưngvẫncứtheonhaumãi.Ngàynàonhữngngườiyêutôikhôngcòn,tôicũng...điluôn.

Đểsốngcòn,ngườicasĩcónhiềunỗikhổtâmvìnhiềucạnhtranh,nhiềuđiều tối kỵ.Khổ tâmvì luôn luôn phải làmmới công việc củamình, conngười củamình.Trongnghệ thuật, đứng im là lùi.Nhưngnếukhông tiếnđượcthìcũngphảilàmsaođểcái“đứng”lạicủamìnhkhôngbịlumờ.Tốikỵ lànhữngviệcdẫmchânngườikhác.Khôngmuốnnhưvậy,người làmvănnghệphảisángtạo,chứkhôngphảingồichờsẵnđó,aicósángkiếnhaylànhàovô...ăncó.Ănthìcũngđược,xứnàytựdomà,aimuốnlàmgìcũngchẳng sao, nhưng điều đó chứng tỏ cho mọi người thấy rõ một điều làmình...nghèoquá.Nghèotiềnđãđành,cáiđầucũngnghèothìvănnghệởđâysẽchỉlàmộtsựlặplạicủanhau.Tôithíchbảnchínhvànếuđãcóbảnchính,aidạigìcoibảnchụplại.

Tụitôihọchànhchẳngbaonhiêubêncạnhcáitúirỗng,nhưngxứMỹnàydùkhôngmấyyêunó,dùchốngMỹđếncùng,cũngphảicôngnhậnrằngđâylàmột xứ sở có quá nhiều cái hay, cái tốt đểmình học và bắt chước.Dĩnhiênkhôngthểnàođủcảmườinhưngítracứbắtchướchayhọcđượcmộttrongmộtngàncáihaycủahọthôi,mìnhđãkháhơnrồi.Chínhvìnghĩnhư

thế,chúngtôiítxemvideocủaViệtNam.Tránhđượcnhiềuthứ,cốgắngthunhậpcáihaycủangười,chếbiếnđichohợp...khẩuvịngườimình.Trongtinhthầnđó,chúngtôibắttayvàocuốnvideokỷniệm50nămcủađờitôi.XinTrảNợNgườiđangđượcbắtđầusaumộtnămdàichuẩnbị,bàncãi,

lấyýkiếncủanhiềungười,nhiềugiớikhắpmọinơi.Cáikhó là tôikhôngmuốngiốngai.Khônggiốngthìkhôngsợcósựsosánh.Nócũngnhưcáitóccủatôi30nămnay.Nónhưthế,giảndịnhưnólàtôi.Thếthôi.Nhữngcảnhđãquay,coi lại, thấykhông“đạt” lắm.Bỏ.Bỏngaykhông thương tiếcdùbiếtrằngmìnhvừađốtmộtíttiền.Đốtthếchứphảiđốtthêmnữa,tôicũngkhôngngầnngại.Tuổiđờivàtuổinghềđãkhôngchophéptôilàmviệcmộtcách...bôibác,giựttiềncủangườita.

Quanhmâmcơm,chúngtôingồibànbạcvớinhaunhữngđiềunênlàm,cáigìnêntránh.SơnTuyềnlàmộtngườithôngminhvàrấtthẳngtánh.AnhDzucómắtnhìnvàkinhnghiệmsânkhấu.TôQuangnắmrõthịtrườngvàthịhiếukhángiả.KhánhPhươngcótấmlòngyêunghề.ThầyThiêngkinhnghiệm chiến trường đầymình.Cùng ngồi với nhau.Cùngmuốn... trả nợngườimộtcáchnghiêmchỉnh,đứngđắn,đầythậntrọng,sựthậntrọngcủangườibiết...yêumình,yêucôngviệccủamìnhnhưngíttiền.

Bâygiờmọichuyệnđãxongxuôi.Chỉcònchờlúcđènsânkhấubậtsángvàmáyquaybắtđầuhoạtđộng.Thậtkhônguổngcôngtôisaunhữngchuyếnđithậpphầnvấtvảcòncongđuôilênnấunướng.Đượccáibạnbèthương,lúcnàocũngsẵnsàngchotôinhữngýkiếnđúngvàtốt.Chođếnbâygiờthìtôirõmộtđiềulàtôikhôngchơivớingườixấumặcdùtôithừabiếtcáigìđúng,cáigìsai,cáigìxấu,cáigì tốt.Nhưnggặpđượcbạn tốtvẫn làđiềuđángquývìngườitốtvốnhiếmhoi,ngườitốtmàlạitốtvớicảngườikhác.Ôithắpđuốcgiữabanngàycũngkhỏithấynữamà.

Từbăngnhạc,mixxongcũngchobạnnghe.Xinýkiến.Bàinàonênđểđầubăng.ÔngThànhHiệnĐại,KathyHuệ,SơnTuyền, ôngThiêng luônluônlànhữngngườinghevàxembăngcủatôiđầutiên.“Bàinàydởhả?Bỏluôn.Xáchcổnóbỏquamộtbên.”Cứnhưthếmàhiệngiờtôicó20bài...nằmchơixơinước,chưabiếtđếnbaogiờmớiđụngtới.Đócũnglàlỗicủatôi,thấybàihay,thấyngườitaháthay,tôitưởngmìnhcũngcóthểhátđược,bènnhắmmắt thâu.Hátxong,khinghe lạimới thấymình...hố.Mìnhđâu

phảingườita.Đồngýlàcasĩcóthểhátđượctấtcảcácbàihátmìnhthíchvànhạcsĩlàmramộtbàihátđểmọingườiaihátcũngđược,nhưngcóngười“đạt”cóngườikhông.Rủimàmìnhrớtnhầmcái“khôngđược”ấy thìcoinhưmìnhnguvàmấttiềntoi.

BácLêNguyễncườibảotôi:“Conmẹnàykỹquá,saomàkhóquávậy.”Bác Lâu bảo: “Tôi thấy được đấy chứ, sao bà lại chê. Bỏ uổng quá.”...Khánh Phương khen hay.Đoan bảo “OK được lắm rồi, anh thấy được”...“Anhthấylàmộtchuyện”.Aithấycũngkhôngquantrọngbằngchínhmình.Baogiờcũngvậy.Tôinghĩ...mìnhcóthểkháhơn.Vàdùchobăngcómixrồi,tôivẫnlấyphòng,chịutốntiềnthêmđểhátlại.Cóthểdởhơnnhưngcứthử,mayrakháhơnchăng.Vảlạicáilầntrướccòngiữđó,cóxóađiđâu.Nếu hát lần sau dở và biết chắcmình không thể hay hơn được, rằng sứcmìnhchỉngangđó,thìlạixàilạicáiđãhát.Cósaođâu.Nhưngítnhấtlàtôicảmthấyyênổnkhiđãcốgắnghếtsứcmình.

NhiềungườiđãhỏikhinàocóXinTrảNợNgười?Tôikhôngbiếtchắc.Khinàoxong sẽcó.Chúng tôi có thìgiờvàcũngđãngàyhaibữa từbaonhiêunămnaynênkhôngbaogiờvộivã.Gạomìnhchưanấuthìcũngcònđó.Cũng là củamình.Aimuốn làm gì cứ tự nhiên.Đi vội, đi nhanh, dễvướngdây,dễvấpté.Cứtừtừmàchắc.Ngườitakhiyêu,30nămcònchờđượccơmà.Miễnlàkhigặp,ngườimìnhyêuđừngbèonhèoquá,màmuốnkhông bèo nhèo thì phải trau chuốt cho gọn gàng.Ấy thếmới biết ở đờichẳngcógìlàdễcả.Nếuđượcyêu,chínsẽbỏlàmmười.Ngượclạidùcóhaymườimươiđichăngnữacũngchỉvứtthùngrácmàthôi.Tómlại,ởđâucũngthế,bênTàubênTâycũngnhưbênTa,cáitiềnchẳngcónghĩalýgì.CáiTâm,phải, chỉ cócáiTâmmớiđángquýmà thôi.CáiTâmvới chínhmình,vớiđờisốngvàtrongcôngviệc,kểcảviệcnấuăntrảnợbạnbè.

Điềunàytôiđangcốgắngcắtnghĩachocáccontôihiểuvàcũngtựnhắcnhởmìnhmỗingàybởiđờisốngởđâyđãlàmmấtmátquánhiều.Tôichấpnhậnmấtmátđónhưmộtsựtựnhiên,duycócáiTâmlàđiềuduynhấttôicònmonggiữlạiđược.Cóthểchẳngđểlàmgì.Cóthểchỉđểgiócuốnđi.

Ở

24ChâuÂu...Lạnh

Mỹgần20năm,tôibiếttiểubangtôiđangởchỉcó2mùa.Mùanóngđến chín cả người, sắp tới và mùa lạnh, đủ lạnh đến xuýt xoa, sắp qua.Chẳngcầngiởlịchcoingàytháng.Chỉthấyongbắtđầutrởvềlàmtổ,câyláxanhmởnnhữngnụmầmmớivàđóahoađàonởmuộnmàng,phớthồng,mỏngmanhbênnhữngbônghồngrựcrỡ,tôibiếtbâygiờmùaĐôngchỉcònlạinhữngthoánglạnhkhimànđêmbuôngxuống.

Vớimộtngườikhôngbaogiờcầnbiếtđếnngàytháng,giờgiấcnhưtôi,biếtnhưthếlàquánhiều.Màsởdĩtôibiếtđượclàbởitôiđangchuẩnbịlênđường.Sẽlênhđênh,khôngphảibênsôngHươngmàlàvùngtrờiÂuchâuquenthuộc.Cảnhvậtnơiđóquenthuộcđếnđộtôithíchtrùmmềnnằmnhàđọctruyệnkiếmhiệphaycoicảilươnghơnđirangoài.Âuchâucũnglàmộtvùngthườngcónhữngcơnlạnh,cơnmưabấtchợtnêntôiphảinhắcchừngĐoan theo dõi tin thời tiết ở báo hằng ngày.Áo để hát là điều không thểthiếuvàáoấm.Vừađủấmchothángnày.

Nếunóivềlạnh,ĐứcvàPhápkhônglạnhbằngmộtvàitiểubangcủaMỹvàCanada.NhưngcáigiócủaÂuchâudễlàmmìnhbịcảm,nhấtlàởnhữngnhàgaxe lửa,mộtnơi trống trải, thiếu tiệnnghi.Bốnbề làgió,khôngcómột chỗ cho mình ngồi nghỉ chân chờ tàu và tránh gió. Nếu Chúa cònthương, cho hát thêmvài ba nămnữa haymươi,mười lămnăm, tôi cũngkhôngbaogiờquênchuyếnđitừĐứcquaPhápcủatôivàTuyếtNhunghồitháng1vừaqua.

Đó làmột đêmmưa.Mưakhông lớn lắmnhưng lạnh.Cái lạnhkỳ cụcbuốtxươngcắtthịtnhưmùaĐôngởHuế.Lạnhvàgió.XứÂuchâutiếnglàvănminh nhưng lại có nhiều điều rất phiền nhiễu, nhiêu khê, chậm tiêu.Muốn đi xe lửa, phảimua vé trước tại ga. Thực lòng tôi khôngmuốn đi,nhưngđãhứagiaobăngnhạcchoNgọcHoàng, lại làCDmới.Cóbáncáimới,mớicótiềnlàmcáitiếptheo.ThutiềnCDnàyđemvềlấyCDkiabán.PhầnTuyếtNhungcũngmuốntrởquaPhápđểmuamột...cáiquầnmàcônàngkhôngkịpmuatuầntrước.

Haichịemđượclinhmụcsởtạichoăncơmtối,rồihốihảnhờôngSỹvàôngSâmchởtớigaDuisburg.Tụitôikhôngbiếtđíchxácgiờnàotàuđến,chỉđoánchừngkhoảng11giờ50 tối.BàbầuChicũngxácnhậnnhưvậy.Nhưngvìkhôngchắcănnêntụitôiđếnquásớm.Cảbốnngườiđivòngvòngmãikhôngtìmrachỗbánvé.Cáiva-linặngnhưmộtcáicùm,bốnbánhxegãymộtcònba.Quặtquẹođẩykhôngđược.Đinữathìđikhôngnổi,muốnngồi nghỉ thì không lấy nửa cái ghế.Gió cứ lồng lộng thổi luồn tứ tung.ChậndânĐứclạihỏithămchỗbánvé.MìnhnóitiếngĐứcđượcnhưngtụinódùcóhiểucũngchơicáitìnhlờlắcđầukhôngchỉ.Saucùng,tôihốihaiôngSỹ,Sâmhỏithămhaianhchàngmặcđồcóvẻlàcôngnhânlàmviệcởnhàgathìđượcbiếtvésẽbántrênxelửachứgiờnày,cácquầybánvéđãđóngcửatừkhuya.

“Thôirồi,cáiđiệunàythểnàocũngbịphạt...”ÔngSỹnhảydùnhấtđịnhcãi...“Làmgìcóchuyệnấy,tôibiếtmà.Cứlênxelửamuacũngđượcvậy.Luật ở đây như vậymà. Tôi biết rõ...” “Nhưng anh đã đi xe lửa lần nàochưa?”Cảhaiôngnhìnnhaurồinhìntôivàlắcđầu.11giờ45tàusẽghévàchỉghé2phút.Thấytrờilạnhquá,tụitôicũngáingạicholòngtốtcủahaiôngcựusĩquancủamình.“Thôi,cảmơnhaianh,cứđểtụitôichờmộtmìnhcũng được, chứ trời lạnh thế này, hai anhmặc phong phanh quá, thế nàocũngốmmàthôi...”.ÔngSỹvàôngSâmcùngcườirấthănghái...“Ôi,cógìđâu,tụinàyởđâyquenrồi.Vảlạiởtrongcómặcđồngườinhái,haicôđừnglo...”

Tuymiệnggiụccácôngấyvề,lònglạicầumongcácôngấyđừngvềvội.Củađángtội, thấyvàbiếtmấyổnglạnhlắmrồinhưngcáiva-licủatôidùkhônglạnhnhưngnónặngquásức.Nếukhôngcóhaiôngthầnnày,TuyếtNhungvàtôilàmsaoxáchnổilênmấybậccầuthangkia.Nhấtlàtrưahômđó, tôiđãnhắcchừngôngSỹrằngnhớghégamuagiùmvéxe lửanhưngôngcứnhấtđịnhbảorằngkhôngcầnthiết.Cólẽvìthế,mấyôngấykhôngnỡbỏhaichịemtôimộtmìnhtrơtrọingoàigagiữanửađêm.

Vầnđượccáiva-lilêntrênchỗđợitàu.LạyChúa,ĐứcMẹ,gióởđâumàhungdữđếnthế.Lạnhđếnnỗitôichảycảnướcmắtmàphảiđứngchịutrên15phútchờtàu.Ôi,15phútchờdàinhưbaonhiêuthếkỷvànếukhôngcóôngSỹ,ôngSâm,haiđứatôicũngkhôngbiếtcáchnàođểmangchođược

cáiva-lilêntàuvìtaychâncóngcảlạirồi...Được cái tàu hôm nay vắng quá. Có lẽ vì lạnh và vì kinh tếÂu châu

cũng...thấtthunhưMỹnênítngườinghĩđếnchuyệnđichơi.Màngaycảtụitôiđây,nếuchẳngvìmiếngcơmmanháo,aidạigìnửađêm,nửahômđộimưagiórađi,dùlàđiParis.Chẳngmấtcôngtìmcouchette,haiđứatấpvàomộttoatrốngchohútthuốc.KéotayghếlênlàcóthểngảlưnglàmmộtgiấcthẳngcòtớiParis.TuyếtNhungthìngủngay.Tôihoàntoànkhông.Khôngngủđượcvàkhôngdámuốngthuốcngủ.Khôngdámngủ.Ngồihútthuốclávặtchờanhchàngbánvé.

Ychangnhữnggìtôinói...“Taobánchotụibayvénàychỉtớibiêngiớithôinhé(biêngiớigiữaĐứcvàBỉlàthànhphốAachen,đọclàA-khan)vàvìtụimàykhônggiữchỗtrướcnêntụimàyphảitrảthêmtiền...”Thôi,dạirồi mới biết khôn làm sao đây. Tàu chạy qua Essen, qua Kohln rồi tớiAachen...“Tụimàyphảimuavé từđây tớiParis...”Tôi trả tiền,cấtvékỹcàngrồingảlưng,nhắmmắt...đểđấychứnàodámngủ.Màquảđúngnhưvậy,chỉlátsaulàcómấyôngTâynhàovàohỏigiấytờ.Rồitàulạichạy.Rồilạingừng,lạicóvàingườilên,lạicóvàithằngkhùngkéocửathòmặtvàongómột cái rồi rầm rậpkéođi.Chả cómột tiếng... sorry êmái nhưởxứmình.

6giờ30sáng,tàuđếngareduNord.Tôikéo,TuyếtNhungđẩymãi,cáiva-limớixuốngtớiđất.LạyChúatôi,ởđâycònlạnhhơnđêmquanữa.Toacủatụitôilàtoacuốicùng,đẩyđượccáicủanợnàyvàotớinơi,chắctôi...ramấy đốngmáu chứ không phải chơi. Trong cái không khí buổi sáng lạnhcăm,đứngtrướccáiva-liCDgiữagareduNord,nướcmắttôiứarakhôngphảivìgió.Tôimuốnhétlênchothấutớitrời...“Chúaơi,conănuốngđượcbaonhiêu,conhưởngđượcbaonhiêumàsaoconkhổthếnày...”.Tôibậmmôi chặnđạimộtôngTâygiàxinđổi tiền lẻđể lấy chiếcxekéo.Ông tacũngkhôngcónhưngôngtalấymộtđồngxugìđóbỏvàolỗ,ngoáymộtcáikéođượcmộtchiếcxera.Quãngđườngbìnhthườngtôiđichỉcó5phút,giờphải30phútmớivàođượctớitrong.TuyếtNhunggọiđiệnchoPhươngvàvợ tới đón chúng tôi nhưng trước khi ra khỏi ga, tôi mượn tiền Tây củaPhươngmuahaivétrởvềchiềuhômđó,chuyến6giờ30vìcôngviệcgiaohàngcủatôichỉmấtnhiềulắmlàmộttiếngđồnghồrồighéchợmuaíthũ

cafévềchiachobạnbè.Cầmvéxelửatrongtay,tụitôiđềnghịPhươngđiraquánlàmcáicafé

choấmbụng,hútđiếuthuốcchohồnvíatrởvề,chocáivonglinhtỉnhtrởlại.Dễmà,gìchứcaféởParis...bánđầyđường.ChỗnàocũnglàquánhàngđẹpđẽlịchsựvớinhữngôngbồiTâysạchsẽ,khăntrắngluônluônvắttrêntayvàcáithóiquenquáiđảnlàkẹpchainướcgiữađùiđểmởnút.Ấy,TâyÂumấyngàn,mấytrămnămvănhiến,tôikhôngcầnbiết,nhưngcáivụkẹpchaivàohángvàphạt tiềnvìkhôngmuavéxe lửa trước thì tôikhông thểngửinổi.Có thểvì thếmàTâyđóicứdàingười ra.Đóimà lạihay làm...bảnhmớilàphiềnquốcdânđồngbào.Nóicứnhư...BốnằmvớiMẹmàtoànlà...củangườiphúctakhônghà.

Mọiviệcxongxuôi,tôichánTâyquárồibènnhờvợchồngPhươngchởragasớmvìđườngđấtParistừ4giờlàkẹtxekhủngkhiếp.Aivôphúcbịbệnh,bịtainạnthìcứgọilàcầmchắccáichếttrênxecứuthương,vìcóhúcòiđếnvỡtungcáithànhphốđẹpnhấtÂuchâulàParisnàycũngchẳngcócáixenàotránhchỗchođi.Tôichưatìmra,chưabiếtđánhvầnchữ“lịchsự”ởTây.Hoàicủa.

M

25HộiCầuKho

ỗi conngười, khi đến cái tuổimắt không cònxanh, tóckhông cònđen,môikhôngcònhồng,dấuvếtđểlạicủathờigianlànhữngnỗihéohắttiêuđiềutrênnétmặt, trongdángngồichịuđựng,trongdángđirãrờimệtmỏi, cố giữ cái thânmình trên đôi chân lê từng bướcmột.Người đã già.Ngườiđãquáchánchường,ngánngẩmcáicuộcsốngđầyưuphiền.Ngườibuôngtay.Ngườisắpbuôngxuôi.Đâylàlúcngườitatìmlạichomìnhtuổithơ.Người trở lại,mộtmình, tìmvềcănnhàquákhứ.Thắp lênngọnnếnnhỏ.Rấtnhỏ.Đủsoithấymộtchútđờiđãqua.Ngườisẽbuồnhơn.Ngườisẽthấy lòngấmáphơn.Người sẽ thấy cơnđaudịu lại.Cuộcđời.Đời sống.Vẫncònđángsống.Tráitimvẫnđập,tuyrấtnhẹ,nhữngnhịpyêuthương.Ngườicòncónơichốnđểnghĩvề.Còncảmộtkhoảngtrờicaoxanhbaolađể ngóng vời. Còn thấp thoáng đó đây, xa gần, khuônmặt bằng hữu cònhiếmhoinơinày,nơiđó,đểnhắcnhở:Cánhcửamởra,cáitanhìnthấyđầutiênvàrõràngnhất...làchínhmình.

Nhưngcứnhốtmìnhtrongcănphòngkỷniệm,cứtróibuộcmìnhvớicáiquákhứđãtantànhnhưkhóithuốc.Ngẫmcũngkhôngíchgì.Đồngýquákhứchotamộtchúthãnhdiện.Nếucó.Kỷniệmchotachútấmápdịudàng.Nếucó.Tuyvậy...đểsốngcònthìhãythảtrôiđitấtcả.Quákhứ,kỷniệmtôđiểmchođờisốngta,thìđược.Nôlệvàonóthì...khôngxong.Ngàyxưa...Ngàyxưalà...ngàyxưa.Dườngnhưlàđiều...khôngcóthậtnữa.Bấtcứđiềugì bắt đầu bằng hai chữ...Ngày xưa.Đã là thần thoại.Đã là huyền thoại.Cười.Huyềnthoạilàđiều...khôngcóthật.

Trảiquathờigiandàilêubêu,trôinổixứlạ,nhiềungườiđãquákhổsởvớicáiquákhứcủamình.Khôngthoátrađược.Làmnhưnếutáchra,mìnhsẽ không còn... làmình nữa. “Đời tôi ngốc dại. Tự làm khô héo tôi thôi”(TrịnhCôngSơn).Lạicười.Phảinhìntới,đitớidùđôichânđãmệt,dùcáithânnàyđãmỏi.Nhưngđường trườngxa,cònxa.Cònphảiđi.Tôikhôngmuốn...vấpngãnữa.“Thôixếplại,mơnoncùngướcthề.Bờbếnxaxinhẹnlạimộtngày”(PhạmNhuận)vàdùkhôngsátnhậpcuộcđời.Tôiđứngbên

lề,vuicáivuicủangườikhác.Mộttrongnhữngcáivuilà...lậphội.Aicóhộinấy.2ngườicũnghội.3

ngườicũnghội.100ngườicũnghội.Vuichứ.Đây làhộiLaSan,hộiGiaLong, hộiTrưngVương, hộiCu-văng, hộiChuVănAn, hội nhữngngườiyêu...mạt chược, hội những người yêu... súc vật, hội... tứ sắc, hội nhữngngười...mấtđồchơi,hộinhững...mẹgóaconcôi,hộinhữngngườiyêuâmthầm.Thôithìđủmọithứ.Mỗihộimộtvẻ.Ănuốngchíchạp,cườiđùabốnmùa,nhảynhóttưngbừnghoaláchobõnhữnglúcgiớinghiêm,thiếtquânluật.

Thúthậtvớibàconcôbác,thấyngườitalậphội,vàohội,họphội,chơihội.Tôicũng thèm lắm.Nhưnghồinào tớigiờ, từ thuởbiết cắp sáchđếntrường,tôichỉthích...hátvàthơ.Thếchonêncáibằngtiểuhọccũngkhôngcó.Nămđótôiđithitiểuhọc.ĐềbàiluậnvănlàcácemchobiếtvềmùaHènămnay.ChảlàmùaHènămđó,trờinắngquá,SàiGònbệnhtậttùmlum,mọingườithởrakhói,songvớitôi,dùSàiGòncótrôirakhỏiđất liềntôicũngkhôngđểý.Trongđầuócmộtconnhỏ12tuổisớmthíchcahát,vănthơ, tôi tả cái nắng SàiGòn đầy nhữngmộngmơ.Nào là trời xanh,mâytrắng.Nàolànhữngcuốnlưubútxanhtraotaynhaudướihàngphượngvĩ.Ôitoànnhữngchuyệntrêntrờidướinướckhônghà.Chỉnộinhiêuđócũngđủ...trượtvỏchuốirồi.Tôigiỏinhấtmôn...họcthuộclòng.Cũngcònmaylàđểsaunàythuộcbàihátmàlàmcasĩ.

Tôicứhọctrongtìnhtrạng...lơvơ,lờvờđóchotớikhi...giãtừthơngây.Chảcómộtmảnhbằnggiắtlưngquần.Ngoàihátra,tôikhôngđượchọcmộtcáigìkhác.Kểcả... láixe.Chỉcómộtcáihoataytrong10ngóntay.Maymàcóđượcmột.Tôingudại.Tôiđuimù.VàChúa thươngnhữngkẻnhưtôi.Chotôimộtniềmvuinhỏnhoi,đểsống.

Đọcbáothấyquảngcáohộihọp,ănuống,nhảyđầmởRitz,ởDiamond,ởMajestic,ởtùmlumnơi.NghebàcongọinhauơiớinhưhòđòsôngCái.Hẹnnhauđisắmđồ.Hẹnnhauđilàmtóc,làmmóngtay,móngchân.Màsốtcả ruột. Cali bốnmùa hội họp.Cái này vừa qua, đếnmục khác.Nghĩ lạimình,thấy...tủi.Xuấtthântrường...tiểuhọc...CầuKho.Tìmcả10nămmớirađược...mộtngười.ỞOakland.“Ồchị,thấychịviếtngàyxưachịhọcCầuKho,tôicũnghọcởđó.”MừngnhưđượctàuMỹvứtngoàikhơiVũngTàu,

songchưakịpmởmiệngrủrêlậphội,lậphè,ngườiCầuKhođãbiếnmất.SongítracũngbiếtđượclàởMỹcómộtngườibiếthồinhỏtôicó...đihọc.

Cómộthộivuilắmlàhộicác...bôlão.Sốlàthỉnhthoảngtôicũngcóhátgiúpvuichocáccụtrongnhữngbuổihọpmặt.BốmẹtôiởSanJosécũngvàohội...ngườigià.Đếnđótôithấycáccụđủhết,nàoMỹtrắng,Mỹđen,Phi,Lào,Miên,Mễ,Mít.CáccụvẫnhùngdũngnhảyBebop,quayValse,lảlướtbướcTango.Cócụrunrẩydìungườibạnđườngcủamình,cũngrunrẩykhôngkém,theođiệuSlow,Boston...buồn.Cáccụbàquầnáophấnsonrựcrỡ,vòngvàngchuỗingọcgiảsángngời.Cáccụôngcàvạt,com-lê,giàylángcoóng,taytrongtay,mắttraomắt.

MộthômĐoanđưatôiđiăntrưaởtiệmViễnĐôngcủangàiLâmQuang.Khôngbiếthômđólàngàygìmàtrongtiệmchỉcóhaivợchồngchúngtôilàtrẻnhất.Toànlàcáccụởtuổibốmẹtôihoặchơn.Cáccụ...nóicườirântrờiđất.Nàolàconthằngnày...hỏngrồi.Nàolàconbàkiabỏchồnglấyconôngnọ.Nàolàbàđómớihốthụirồi...dongluôn.Bàkiamớivừamuamộtchiếccẩm thạch cả... chụcngàn.ÔngbànọvừađiTây chơi.Ôngbàkia sướngthật,concáingườibácsĩ,ngườikỹsư,cứlàngồimátănbátvàng,nhànọcó...mảhọc.Ôichuyệntròcủacáccụnổrađômđốp,văngquachéolạichiuchíu.Vui không chịu được. Tôi vàĐoan ngồi nghemà cảm thấy thức ănhômđó...ngonhơn.

Cómộthộiđánglẽphảiđượctổchứcsớmnhất,xômtụnhấtlàhộinghệsĩthìlạichìmlỉmnhất.Lạnhlẽohươngkhóinhất.Ngàyxưa,cáccụrủasảlàcáiđồxướngcavôloài.Nhưngthửhỏitừngàyxưachođếnnay,hộinàolạikhôngcócáithứ...xướngcavôloài.Cũngphảicógìkhácchứ.Từchínhtrị,đếntôngiáo,vânvânvàvânvân,ởđâucũnglairaidămbacasĩ.TừMỹđếnÂuchâu sangÚcchâu.Đãhát thìmọingườigọi là ca sĩ cho tiệnviệc sổsách.Khôngthểnóilàtôihátnhạctranhđấunêntôikhôngphảilà...casĩ.Không thểnói là tôichỉhátnhạcThánhca,hátPhậtcanênkhôngđược...ghéptôivàoloại...casĩ.Ấynóithếlàsai,là...thiệtchomìnhmàthôi.Bởicahátlàmộtnghiệpdĩkhôngphảiaimuốncũngđược.Vàdùởbấtcứthờiđạinào,dướibấtcứcáinhìnnào.Ngườica sĩvớinghiệpdĩcủamìnhvẫncómộtchỗngồi.Tronghuyhoànghaytămtốilàdomìnhkhôngdoaiđặtđể.

Thế thì ca sĩởđâynhiều lắm.Cókhikhôngbaogiờgặp lạinhau.Chỉ

nghe tiếngmà thôi.Đông thế saokhông lậphộihègìchovui.Đểcáicâu“haicôcasĩcóưanhaubaogiờ”...chưabaogiờđúng.Lậphộitheothiểnýcủamộtngườingudốtnhưtôikhôngcónghĩalàđểănuống,nhảynhót,vuichơi.Bởikhônghộithìtụitôivẫnphảiăn,vẫncónhữngniềmvuidùnhỏ.Nhưngnghĩđếncâu“Mộtcây làmchẳngđượcgì”...và lại thấycasĩMỹ,Tâyluônluôncómặtbênnhautrongmọihoàncảnh,nhấtlàtronghoạnnạnlúcnàocũngcóngườiđưachobạnmìnhbámvàođểđứnglên.Bènlấylàmsuynghĩ.Suynghĩthôichứnhậnthấymìnhnhỏbé,nghèohèn,chẳngdámlêmtiếng.Từbấylâunay,mạnhainấysống.Đườngainấyđi.Khổainấychịu.Chẳngaichiavớiai.Chẳngaiđưa...tayvớiai.Sợbịchémsao?Sợbịkéocho...ngãtheosao?Thànhrabacâychụmlạivẫnlàbacây.

Tronggiớicasĩ,cóngườimaymắn,cóngườibấthạnh.Cóngườigiàu,cóngườinghèo.Chẳngaiđểýđếnai.Nếucóthìtoànlànhữngchuyệnriêngtưđểbànra,tánvào,thêmthắtchotăngphầnlykỳrùngrợn.Giớicasĩđôngnhất,đượcyêuthươngnhiềunhất(tổngthốngcũngkhôngbằng).Lạichẳngbao giờ ngồi lại nói chuyện với nhau. Chỉ tay bắtmặtmừng lúc đó thôi.Quaylưngđi.Mọichuyệnlạikhác.Dùởđâu,casĩcũngđượckêugọigópmặt,nhưngtaitôiđãngherấtnhiều,rấtnhiềungười,kểcảbầushowgọicasĩlàthằngnày,conkia.Ấylàvìvẫncóngườichocasĩlàhạngvôloài.Vậythìkhimìnhngã,ainâng.Khimìnhvềgià,liệumìnhcóthểvàohộinhữngngườigiànhưmộtngườibìnhthườngkhông.

Nhạcsĩtonhất,lớnnhất-PhạmDuy-ởđâu,saokhôngthấylàmgìđểdìudắtanhem,concháu.ÔngHoàngThiThơ,ôngLamPhương,ôngVănPhụng ở đâu sao không ai nhúc nhích. Sao các ông không đưa ra nhữngkhuônvàng,thướcngọcchođámhậusinhnày...khảúyhơn.Cólúctôitrộmnghĩrằngchắccácôngnàykhôngmuốn...chiachácchút...mặttrờichoaichăng.Tôimongcácôngtrởthành...ĐinhBộLĩnhphấtcờlau,LêLợiáovảiđấtLamSơnvùnglên...dẫndắtđám...lâulanày,sátcánhnhaudưới...trướngcủamấyổng.Giúpđỡnhauởđâyvànghĩđếnnhữngbằnghữukhôngcóởđây.MộtmìnhôngTrầmTửThiêngmìnhhạc,xươngmaiècổragánhcả...Coibộvấtvảlắmchứchẳngchơi.Biếtgiànhăn,giànhmặc,giànhđẹp,giànhsang.Saocáinàykhôngai...giành.

CácchịTrưngVương,GiaLong-Convertvừađẹpvừagiàu,vừacóhọc

lạiháthay-đanggiànhsânlấnđấtcasĩchuyênnghiệpđó.Liệumàlokẻolạimấthếtcảshow.LạicònhộinhớHuếnữa.Cáco,cácmệđấtthầnkinhvéovonnhưchim,cũngđángngạilắm.Bàcontachớngủquêntrênchiếnthắngcánhânđểlúcthứcdậythấyngườivềtớimứcănthuakhôngphảilà...phetathì...vỡnợ.

Khôngnghĩ tớichuyệnhộihè thì thôi.Nghĩđến lại...ứagan.Bàcon...CầuKhođâuhếtrồi.Đứnglênlậphộiđichứ...

Đólàđiềutôimongmuốn.Mộtngôitrườngtiểuhọcnhỏbé.Mộtmảnhvườn xinh xắn.Một góc phố của Huế xưa.Một khoảng đất nhỏ của đồithôngngútngànĐàLạt.Chúngtôisẽtrởlạiđó.BaonhiêulámetrênđườngDuyTângomlạihết,thảđềutrênnhữngconđườngtôisẽđiqua.Lásẽreomừngđónbướcchântôi.Ngàyđótôisẽmởhội.Mởhộitrêncảbamiền.Tôisẽ...tôisẽ...khócrấtnhiều.

T

26NơiChốnBìnhYên

ếtNguyênĐánnămnay,chúngtôikhôngcảmthấyvuinhiềudùcũngsắmsửađủmọithứchobangàyTết.ĐêmGiaothừa,chúngtôidặncácconphảicómặtởnhà.Sựsumhọpđầunăm.Vàđâycũnglàmột trongbacáiTết,chúngtôicùngnhauđónGiaothừatrong20nămởđây.BànthờĐứcMẹthìbaogiờcũngcóhoatươiđènnến24trên24.Mộtbìnhhoatươi.MộtchậumaivàngbằnglụaKathytặng.MộtmâmtráicâygồmnămloạivàbónhangthơmthắplêncúnglễTổTiênTrờiĐất.Qua12giờ,tôimộtmìnhđihướngNamtìmháilộc.MộtcànhNgọcThạch,mộtcụmcúcnhỏbôngtrắngnhụyvàngvàmộtnụhồngnhỏxíu.Trởvàonhàtựxôngđấtlấy,lìxìchohaicon,vợchồngchúcTếtnhauxonglàvừacảmthấy...hếtTết.

TôinghengườitanóicáiloạicâycótêngọilàNgọcThạchvìlánóxanhmầungọcvàlàloạicâychẳngcầnphảitướibónnângniu,tựnóđâmchồirễconvàsốngdễnhưcỏdại.Ngàytôimớidọnvềđây,Đoanlượmđượcmộtcànhnhỏbịbỏlạivìgẫy,nằmlănlócngaylốivàonhà.Anhmangnótrồngtrongchậumộtcáchrấtvôtình,khônghềchămlohayngótới,vậymàmườimấynămqua,câyNgọcThạchcứsởnsơ lớnmạnh,xanhmơnmởnvàđãchohoamấymùa.TừđóĐoangọinó làcây...LệMai,ý làcâycũngnhưngườikhôngcần...tướibónchămsócmàvẫnlớn.Đoancũngđặtthêmtêncho cây là LệMát vì nó... điên giống tôi, người điên không cần ăn cũngsống,mưagióbãobùnghaynắngcháydanungxươngvẫnthảnnhiênsống.Tôikhônghềthanvãnvàcâykhôngbaogiờlêntiếng.Tôivàcâyrấtgầngũivớinhau.

Nụhồngbétítôicắtđạitrongđêm.Nócònbéquá,bácLêNguyễnphánngàymồng1Tết,khôngbiếtnócónởđượckhông.TuykhôngbaogiờtindịđoanxongthườngngườicắthoadângbànthờĐứcMẹlàĐoanbởinếulàtôi,hoaítkhinởtrọnvẹn.Vậymànụhồngtừtừlớncùngvớicâymaivàng,tôixinđượccủaôngNguyễnĐứcLập.Trong5ngàyđầunăm, tấtcảhoatrongnhàtôinởthậtđẹp,chođếnhômnaychưathấydấuhiệu...sắptàn.BêncạnhlàhaichậuđạiđóamàuvàngcủachịLâuchonhưmọinăm,cặpbánh

chưngcủaHoanVân.ChúngtôicómộtcáiTếtkhônghuyhoàngầmĩmàgiảndịgóighémthânmật.

Tôikhôngcảmthấyvui trongnhữngngàyXuânlàbởisứckhỏekhôngkhá lắmvàmộtnỗibuồnkhôngbiếtbaogiờ tôicó thểnói rađược, tôiđãchợtbắtgặptrongmùaGiángsinhvừaqua.Nỗibuồnnàycũngsẽcóthểđènặngmãitrongtôichotớingàytôinhắmmắt.Thêmvàođólànỗilo,nhữngâulothoạtnghequa,aicũngcholàquáđáng.LochocáiĐêmSinhNhật50củamình.Chỉcóngườithựcsựởtrongbóngtốimớibiếtcáimênhmôngsâuthẳm,cáibuồnbãbất tận, cái lạnh lùng, cô lẻ, cáingậmngùi trăn trởcủađêmdài,củabóngtối.Mấyaicóthểthựcsựhiểuđược,nhìnthấuđượcnỗibithươngluônluônđượcgiấukínđằngsaunụcười.

Bâygiờ,chúngtađangởvàonhữngngàythángrấtmớicủamộtnămmớivừabướctới.Cóthểnàocùngnhautâmsựđượcchăng?Dĩnhiêncáitâmsự,tựnóđãkhônghứahẹnnhữngniềmvui.Ngườiđời thườnggiấukínhạnhphúccủamìnhnhưnglạiluônluônmongđượcsựchiasớtcủamọingườivềmột nỗi buồn, vềmột niềm đau. Có nên như thế ở những ngày đầu nămkhông?NgàythángcủaÐấtTrờinênngàynàocũngthế,cũnggiốngnhau.Mớihaycũlàdotamàthôi.Thếthìxinchotôiđượcgiãibàytâmsựriêngcủa mình hôm nay. Chẳng lẽ không còn có thể có được một người hiểumình,trongnhữngtráitimcònđậpquanhđây.

Tôi50tuổi.Ðiềunàycũngkhôngcógìlàlạlắmnếuchỉnóisuôngnhưthế.Nhưng50nămvớitôicòncónghĩalà...nửathếkỷ.Chúaơi,nửathếkỷđốivớimộtngườiđànbànàocũngcónghĩalàđãbắtđầuđivàobóngtốicủacuộcđời.Cũngcónghĩalà... thôinhé,nhữngmơướckểtừnaychỉlàướcmơ.Buồnchứ.Nếunóirằngmìnhkhôngbuồnlàkhôngđúng,cóchứ,nhiều,ít tùy theohoàncảnhcủamỗingười.Trênnguyên tắc, tôicũngchỉ làmộtngườibìnhthườngnhưbaongười.Khổmộtnỗilàchẳnghiểumaymắnhaybấthạnh,tôilạiđượchưởngmộtkhoảngthờigiantuyệtvời.NóđếnvớitôinhưTrờixuốngvànóđãtrởthànhmáuxươngtôi,hơithởtôi,đờisốngtôi.“Nó” là gia tài của tôi. Một thứ gia tài mang theo cả hạnh phúc lẫn bithương.

“Phải làmmộtcáigì trongngàysinhnhật50đichứ”.Cácbạnbảothế.Làmgìbâygiờ?Thìchắccũnglạimộtnồimắm,mộtnồigiảcầy,gỏitôm

thịthaycánướngnhưmọinămthôichứcònlàmgìkhác...Ðâuđược,nếusinhnhật50củabạnmàchỉlàmnhưthế,chúngtôierằngbạnhơicóvẻtự...bạcđãimìnhđấy.Thếtôiphảilàmcáigìbâygiờ,chảlẽxuốngBolsađứnggiữađườngmàlalênrằng:“Nàybàconơi,hômnaysinhnhậttôiđấynhé,hômnaytôi50đấynhé”...Emnhàquêquá,trongsuốt35nămdàitậntụyvớinghiệpdĩ,chẳnglẽkhôngcòngìtrongemđểnóilêncùngnhữngngườiđã thươngyêumình trongbấynhiêunămvàcó thể là cảvề saunữa sao?Nhấtlàởcáithờiđiểm50cùngvớiýđịnhtạmbiệtcủaem,saokhôngthửmột lầncuối làmsống lại từđầunhữngđiềuemđãcóvàđãcùngmột sốkhánthínhgiảchiasẻvớinhautừcáithờisâncỏchođếnbâygiờ...

Cácbạnmuốnthìtôisẽlàm.ÐoanđãchọnđịađiểmởngayCerrtitoslàthànhphốmìnhđangở...Nhưngsânkhấunàycóvẻ...xìtinquáđốivớiem,vớimộtngày sinhnhật.Sânkhấunàychỉdànhchonhữngngười lắmbạcnhiềutiền,cổcồn,cavát.Nókhôngthíchhợpvớiloạingườibìnhdânnhưem.Nócóvẻxacách,lạnhlẽoquá.Nókhôngchoemcáicảmgiácấmápkhiđứngtrênsânkhấunhìnxuống.Nếumuốn,hãytìmchoemmộtchỗnàonhonhỏvừaphảinhưngấmcúng,gầngũivớingườinghe.Ðómớithíchhợpvớibảnchấtcủamộtngườinhưemtừbaonhiêunămnay.Hátdướimưa,háttrênthảmcỏ,đứngtrênxeG.M.C.Ðặtemvàonhữngnơisangtrọngquáemsẽđánhrơimấtconngườithậtcủaembởiởnhữngnơiđó,ngườitaphải...biểudiễnnhiềuhơncáingườitacó.Ðiềuđóemkhônglàmđược.

Ðịađiểmđượcthayđổi.Chươngtrìnhphảisắpxếplại.Ðừnghìnhthứcquáđểtrởthànhnặngnề.Rườmràmàumèquádễlàmngườinghemệtmàngườihátthìbị...phântâm...học.Cànggiảndịbaonhiêutốtbấynhiêu,nếuemphảibắtđầulạicáithuởchânđấthátDiễmXưa,TuổiÐáBuồn,CònTuổiNàoChoEm...vớiXinChoTôi,vớiHuếSàiGònHàNội,... thì rõrànglàchiasẻvớinhaunhữngnhỏnhoinhưngsâukínnhất trong trái timmình...“Lạigần,ngồilạivớinhau.Ðừngbỏtôiđi,20nămrồicòngìđâuanh,còngì đâu em. Thôi đừng buồn. Thôi đừng hờn, tủi lòng núi sông...” (TrịnhCôngSơn)

Tôikhôngmuốnđứngtừxa,từtrêncaotrongánhđènrựcrỡmuônmàu.Tôimuốnđượccất tiếnghát từgiữanhữngngườiyêuthươngtôi.Ðểsốngcòn,tôibiếtlúcnàomìnhcầnphải“chết”.Nhưngtrongđêm5tháng3sắp

tớiđây,khiđồnghồđiểm12giờ,đólàlúctôichínhthứcbướcchânvàotuổi50,thìtôilạirấtmuốn“Sống”.Sốngrấtthậtvớinhữnggìmìnhcó,nhữngbàihát,nhữngđiềucầnđượccùngnhauchiasẻ.TôiyêuthíchsựđơngiảnnêntôiđãchọnsânkhấuMajestic.Nơiđó,đêmđó,tôicóthểđichânkhôngmàhát,cóthểngồixuốngbụcgỗmàtâmsự,cóthểđếnvớitừngngườiđểnhìnnhauchorõhơn,đểchứngthựcthêmmộtlầnnữalàtôikhôngphảilàmộtngườicôđơn.ÐểnắmgiữthêmmộtchúthạnhphúctrướckhiTạmBiệt.

Ðịnhdừnglạithậtsao?Thậtchứ.Từtừ.Xatừtừánhđèn.Xatừtừsânkhấu.Cómộtlúcnàotrởlạikhông?Cóthể.Thỉnhthoảngvuichơivớibạnbè,gặplạimọingười.Tuhaysao?Tulâurồiđóchứ,tạimọingườikhôngchúýđấy thôi.TuvàTùcùngmộtnghĩanhưnhau.Ðúng.Chínhvìmìnhmuốnnhưvậy.Bímật,xinđượcgiấukín,xinđượcgiấumộtmình,cũngthúvịlắmlắm.

Những đòi hỏi, quyết định của tôi làmmọi người nhức đầu. Tôi quaychồngtôinhưchongchóng.Làmlại.Làmlạitấtcảtheoýtôibởiđâylàsinhnhậttôi,bởivìđâylà...lầnđầutiên...50tuổi.Vàtôitựchotôicáiquyềnđòihỏi.Ðòihỏisựgiảndị,góighémtốiđachothoảimáicáiđầuvàđôichân.Thếnhưngsựthoảimáiđólạilàmtôiloâusuốtmấythángnay.35nămtrênsânkhấu,sựâulotrướckhicất tiếnghátvẫnlàmộtthóiquen,mộtcốtật.Tôikhôngthểthảnnhiên,dửngdưngtrướckhibướcrasânkhấu.Mộtđêmhátnhưmuônngànđêmđãhátvẫnlàmtôixaoxuyến,xúcđộngđếnkhôngngủđược.Tôigiữnỗiloâuchoriêngmìnhđếnhômnaymớidámtâmsự.

Tôi thườnghay làmdấucầunguyện trướckhibước ra sânkhấunhưngtrongđêmsinhnhật50sắptớiđây,tôisẽcầunguyệnlâuhơn,xinChúaMẹgiúpsứcchotôiđểchodùsauđêmnay, tôikhôngbaogiờđứngdướiánhđènnữa,mọingườicũngsẽkhôngnỡquêntôi.Nếubiếtchắcđicónghĩalàởlại,tôisẽsẵnsàng.Cácbạnquýcủatôi,kểcảnhữngngườitrikỷtuychưabaogiờcómộtlầngặpgỡ,chắccũngkhôngnỡtừchốigóplờicầunguyệnchotôilàmđượccôngviệctốtđẹpbằnghếtsứcmình.Tôicũnghyvọnglàngọnnến trướckhi tắt thườngbùng sánghơn.Hyvọngbaogiờ cũnghơntuyệtvọng.

Cóvẻbuồnđấynhỉ?Không,tôikhôngcógìbuồncả,chỉlolắngthôi...“Emkhônglomớilạ.Hátbaonhiêunămrồimàcáitậtkhôngbỏ”...Ờhá,tôi

lođếnnỗikhôngdámnhậnshow,tôilođếnnỗi...bệnhluôn,thếthìcànglo,càngtựhạitôi.Phảibìnhtĩnhlại.Bâygiờtôitrởlạibìnhthườngchỉvìtrongcơn lo âu chợt tôi nghĩ đến cái lúc có thể tháo chiếc giày ra, có thể ngồixuốngbấtcứchỗnàotrêncáibụcgỗMajesticmàhát...“Trongnhữngtiếngkêugàoaioánđó,ngườitacóchỗnàođểyêunhau...”(N.Ð.T)đãviếtnhưthế.Trongđêm5tháng3tớiđây,trongnhữngbảntìnhcakỷniệm,nhữngngười ngày xưa... đã không còn có chỗ nào để yêu nhau, sẽ tìm lại đượcchínhmìnhvàtừsựtìmlạiđượcđó,chúngtasẽbiếtrằngtrêncõiđờinày,dùởbấtcứhoàncảnhnàochúngtavẫncònnhữngnơichốnđểyêuthươngnhau.

Trongsuốtquãngđườngdàitôivừađiqua,tôiđibêncạnhnhữngcuộcvui.Nhưng tôi được ở trong lòngmọi người.Tôimaymắn hơn rất nhiềungười.Nhưngtôicũngrấtmộtmìnhnhưsốmệnhđãđịnhsẵnchomình,vàchínhvì lúcnàocũngđơn lẻmộtmình, tôi khôngđánh rơimất chính tôi.Ngàyxưa tôivàođờinhư thếnào,bâygiờ tôivẫn thế,bởicáiquan trọngnhấtcủamộtconngười, tôivẫncòngiữđược,vàtrongđó,cótrái timcủatôi,tráitimluônkhátkhaomộtnơichốnbìnhyênriêngchomình.Tôinhỏnhoigiữacuộcsống.Khátvọnghồnnhiêntừmộttráitimởlứatuổi50,thậtlắmngậmngùi,cóphảithếkhông?

Đ

27MộtĐôiChânMộtTráiTim

ầu tuần, bạn bè kêu đến hỏi thăm. “Sao, đi show về có khỏekhông?”...“Côcókhỏekhôngcô,nghenóivuilắmphảikhôngcô,nghebảocôbánhếtbăngphảikhôngcô?”...Đạiđểlànhữngcâuthămhỏithântình.Tấtcảvừavượtquađoạnđườngchiếnbinh,thởrakhói,chânđihaihàng,taykéova-lirãrời,khiêngnhữngthùngbăngthiếuđiềuhộcmáumồm,máumũi,làmsaokhỏechonổi.Trẻtuổicònngắcngơhuốngchitôi.Ngápnhưcámắc cạn.Bởi vậy, những lời thămhỏi là những lời an ủi, sớt chia cầnthiết.Vuiđếnkhôngcònbiếtrằngngoàikiatrờiđêmđãrấtlạnh.Buồnchonhữngaimộtđờichờđợinhữnglờithămhỏi.Điềugiảndị,nhỏnhoiđủcholòngấmlạimàkhôngcó.

Đói lắm, saunhững tuầnquayvideo, saunhữngdãy show, tôi thèmănnhưmộtngườisắpchếtđói.Cảbọnngồivớinhaucườinóirâmran,đồănthứcuốngphảinóilàkhôngthiếugìnhưngđượctángẫuvớibạnbècộngvớisự thành công chung củamột chương trình do sự thươngmến, biết điều,nhườngnhịngiữa chúng tôi.Dođó, tôi chẳng còn lòngdạnàođể thưởngthức.Nhaicứnhưnhaigiấymiễnsaochođầycáibaotửtrốngrỗngcảtuầncủatôi.Ănuốngxongthìđã3giờsáng,vềphòngtắmgội,sắpxếpquầnáocácthứrồichongmắtchờsángđểrồicảbọnlạikéonhauraphitrường,mỗiđứađimộtngã.Đinữa,nhưôngTrịnhCôngSơnđãviết...“Ngườitasinhracóđôichânđểđi...”

Những tuần lễ lớn, bà con được nghỉ bắc cầu ngày thứHai, chúng tôithườngcó3showqua3tiểubang.Va-libăngnhạc,đồđạclinhtinhnhưmáysấytóc,bànủicứphóngsinhchomáybaynóchở.Quầnáocùngcácđồphụtùngđểleolênsânkhấuthìanhnàocũngkèkèbênmìnhbởinhữngchuyếnbayphảiđổitàu,hànhlýdễthấtlạc.Đànôngdễhơnlàcóthểxinlỗibàcon-cólýdochínhđáng-đểmặcquầnjean,áothunlênháthoặccóthểmượnbấtcứai,nhưngđànbàcongáichúngtôithì...thua.Tìmđâuramộtngườicócùngsizevớimìnhtừgiầyđếnáo,đếnquần,lạicònnhữngcủanợđểbó,đểcột.Chẳnglẽlạibụiđờiquầnjean,áothunmangbốtlênhát...

Vìvậy,cácbốgià,bốtrẻkhỏerenhưconbòkéoxe,tronglúcchúngtôithậpphầncựckhổ,tayxách,taymang.Tôiđượccáimaymắnlànhiềungườithương - vì cáimồm lúc nào cũng toe toét cười - nên có lúc được JohnyDũngphụchocáitúi,QuốcViệtkéogiúpcáiva-libăng,HoàngTâmnhắcchừngcáibópcònmắctrênghế,ĐứcPhươngchiachonửalycafénónghổigiữađêmlạnhlẽo.CólầnmộtmìnhTommyNgôtựđộngxáchgiùmva-licho tấtcảmọingườiquamấytầngcầu thang-ởÂuchâuphòngmake-upcủa ca sĩ thườngởdưới hầm,không cómáy sưởi nên lắmhômchúng tôilạnhcóngngười,tưởngnhưđangngồitrongnhàxác-TuấnAnhthườnggópývớitôi, lúcthìmầumắtnàykhôngđẹphaymôihơikhô.TuấnAnhthoalênchotôilớpsonbóng.HươngLansửalạimắttôicholớnhơn.MaiLinhcàigiúpchobácmấycáikhuyáo.ThanhTuyềnsửalạicáivòngđeocổchongayngắn.Tôivốnrấtdởtrongcôngviệclàmđẹpchomình,phầntôinghĩlàmìnhvốn...xấusẵn,cótôcótrétcáchnàocũngkhôngthểđẹp.Haibàntay10ngóncủatôi,chỉcómộtcáihoatay.Maynhờcácbạnthương.

Có những buổi hát ngoài trời giữamùaĐông tháng giá, tôi trânmìnhthách đố với thời tiết khắc nghiệt, phong phanhmột chiếc áo dài - tôi rấtthíchmặcáodài,đặcbiệtáolụaViệtNam.Mọingườisẽkhôngthíchnếutôithayđổi...chonênởtuổinày,tôivẫnđểtócthềnhưmộtcôhọctrò...già-rồicònđixintiềncứulụt,gâyquỹchoNhàThờ,choChùa.NhàThờ,NhàChùa xây dựng chưa xong.Tiền quyên góp chưa về đến tay bà conmìnhgiữalànnướcmênhmông,tôilănđùngraốm.NgàyxưatôichạyxuốngbácsĩNguyễnXuânQuang,bâygiờtôicầucứuôngbácsĩNguyễnVănThếgốcThủyquânlụcchiếnmàhiềnnhưBụt,hoặcôngbácsĩchuyênăncơmnhàvác chuyệnxãhộiNguyễnNgọcKỳ.Đến riết tôi phải xấuhổvì gầnnhưngàynàocũngxinđượcchíchthứthuốcmạnhnhất,màcứthếliêntiếpcảmấy tháng trời.Xấuhổvì khôngôngnào chịu lấy tiền.Tôiphải gởibiếubăngnhạcvà...càpháochonhẹbớtnợ.Gìchứnợântìnhkhótrảlắm.

Trướcđótôikhôngkểcáimàncảmcúmcủatôibởivìtôicảmcúmtriềnmiên,hếtđợtnàyđếnđợtkhác,đếnnỗibácsĩthấymặttôilấplólàbiếtngay-tôicũngchỉxuốngBolsađểxinchíchthuốc,cónghĩalànếuthấytôithìxinhiểuchorằngtôiđangbịnh,chứkhôngphảiđichơiănuốnggì-màngộcáilàdùđangcảmcúm,khileolênsânkhấu,tôivẫncứhátđược,khôngaibiết

làtôivừahátvừacầunguyện,cũngnhưtrướckhirasânkhấu,baogiờtôicũng đọc kinh, trước khi rời nhà đến phi trường,Đoan cũng nhắc tôi đọckinhtrướcđàiĐứcMẹ.Aichỉ thuốcgì tôicũnguống, trụsinhdườngnhưkhôngthèmđểýđếntôinữa.CáigìđãgiúptôicòncóđượcngàyhômnaynếukhôngphảiChúaMẹđãchechởgiữgìntôi.Sứcngườikhônglàmnổinhất là người như tôi, trongmáukhônghề cómột ly thuốcbổ, chỉ có trụsinh,thuốcdietvàthuốcngủ.

Tôi không chấm gót cô Thái Thanh. Không có kỹ thuật như Lệ Thu,KhánhHà.KhôngbiếtdiễntảdịudàngsayđắmnhưÝLan.Khôngcómộtthânhình,mộtđôichâncủaLindaTrangĐài,khôngcólànhơiphongphúngọtngàocủaHươngLan.KhôngcótuổitrẻvànhansắccủaNhưQuỳnh.Thếthìtôicócáigì?Tôichỉcómộtnỗiniềmmàmỗikhicấttiếng,tôitìmđượcsựchiasẻtrongnhữngánhmắt.Tôichỉcócảmgiácmìnhcònsốngkhiđượchátdùchomấyngànngườihaychomộtngười.Tôi lạibiết rằng rồiđâycólúctôisẽkhônghátđượcnữa.Tôikhôngthểchịuđựngđượcýnghĩnày...“Emcâynonmớiđến,tôiđứngđótrầmngâm...Câynonlàemđó,còntôinhưcâygià...Tuổithơxanhmãivớitráitimvui.Rừngơi!xanhhoàimáitócgiùmtôi...”(TrịnhCôngSơn).Tuổithơcủatôikhôngcó,dẫucócũngđãqua.RừngthìbaogiờcũngmênhmôngthămthẳmvàthảnnhiêntrướcmọibiếncốcủaĐấtTrời.Rừngkhôngbaogiờlêntiếng.

Tháng5-1975đặtchânđếntrạitạmcưForlChaffee,tôicảmnhậnmộtsựhãihùngmới.Khôngcòncơhộichomìnhhát.Tôikhôngthểsosánhđượcnỗibuồnrờixaxứsởvàkhôngđượchát.Cảhaiđềukhiếntôiđaulòngđếnmuốnchết.ỞđảoWake,ởForlChaffeetôihátmỗiđêmchomọingườivớitiếngđànghi-tacủabácsĩNgôThanhTrung,vớinỗibuồnđauchungcóxenlẫnnỗisợhãikhôngcòndịpnàođểhátnữa...khôngthểgặplạinhaunữa.Mọingườirấtthươngnhau.Nghĩđếnnhữngngàycũ,lòngtôiấmlạinhưkhinghemộtcâuthămhỏisaumộtchuyếnđidẫukhôngdàinhưngvấtvả,vẫntrànngậptronglòngtôinhữngniềmvui.

Nằmdàitrêncáigiườngnhỏcủamình.Cơnmệtmỏiậpđến.Mộtnửavaivà cánh tayphải của tôi vẫn tiếp tụchànhhạbất kểngàyđêm.Phải nghỉngơi...tôikhôngcóthìgiờ.Tôikhôngmuốn,cứđểvậy,lâungàychầythángtựnhiênnósẽhết.Tôinghĩthếbởimỗingàyqua,vẫnlànhữngkhoảngthời

gian còn lại không nhiều, đủ để cho tôi đi đến tận cùng của hạnh phúc.Ngườitacóđôichânđểđi...Tôichỉkểchocáccontôinhữngchuyệnvui.Baogiờ cũngvui.Tôi sung sướngkhi chúng lắngnghemẹkể, rồi gật gùcườimãnnguyện.Mớihômnào...“Mẹbồng,mẹbồng”...Mớihômnàotôicònngắmnhìnnhữngbướcđichậpchữngđầutiên.Phải,mớihômnàođâythôi,chứcólâugì.Vậymàcáiđứa...mẹbồngnayđãrấttỉnhtáođưamẹraphitrườnglúc5giờsáng,đónmẹvềdẫuđãnửađêm.Cáiđứamớingàynàocònchậpchững,đãđilàmpart-timengoàigiờhọc,cònbiếtmuachomẹđôigiầy,bộquầnáotậpthểdục.

Contrẻdẫucólớnmàkhôngcókhôn.Chúngvôtội.Nhữngmuộnphiềnđờisốnglàcủamình,domình.Nhữngcayđắng,giannanvấtvảlàbổnphậncủa riêngmẹ. Phải giấu kín, phải nuốt sâu trong lòng, phải cười thật tươingaycảkhibiết rằngđãđến lúckhôngthểkhôngchết.Tôichỉmuốnthấycáccontôisốngbìnhanhạnhphúc.Tôimuốncáccontôimãitrongvòngtaydùvòng tayđãđến lúcmệtmỏivà tôinhận ra rằngcáccon tôiđã lớnvàchúngcũngcómộtđôichânđểđi,nhữngbướcđivữngvàngtớinhữngnơichúngmuốn,cõiriêngcủachúng.Dẫuchocógắnbóvớiánhđènvớiướcmuốnđượchátlúcnàocũngrừngrựccháy,thúcđôichântôiđitới,đimãi.Nhưngđôichânấycũngcólúccảmthấycầnphảitìmđếnmộtchỗnàođó,đểngồixuốngnghỉngơi.Sẽcómộtlúctôisẽngồixuốnghoặcnằmxuốngvàtôiyêntâmbiếtbaokhibiếtchắcrằngcáccontôicómộtđờisốngtửtế,tốtlành.

Kểra thìbâygiờhaybấtcứ lúcnào, tôicũngcó thểyên tâmđượcrồi,thanhthảnbướcvàocáicõiđivềcủamỗiconngười.Chưa,thìđợivậyvàtrongkhichờđợi,lòngtôivẫnrộnràngkhinghetiếngđàntrỗilên,ánhđènrựcrỡbừngsáng.Tôi lạinhưmộtcon thiêu thân laovàoánhsáng,khôngphảiđểhuỷdiệtmàđểvanxin...“Áoxưadùnhầu,cũngxinbạcđầugọimãitênnhau...”Điềuchúng taphảinhớ làngoàimộtđôichânđểđi,chúng tacònmộttráitim.

N

28MùaXuânKhócCười

ămnay trời rét lạ.Thời tiết thayđổiở các tiểubangxa.Cái rét vàtuyếtlạnhnhưnhữngngườikháchlạkhôngmờimàtới.Lásớmvàngrụngđầysân.Tócrụngtheotóc.Răngrụngtheorăngvàngườiquencứmỗingàymộtvắngnhưmìnhcũngcólúcsẽrụngxuống.Nhữngchiếclá,nhữngsợitóccònlạichờngàyrụngxuống.

Cáivỏxexemracòndùngđược.Cỗmáythì...coinhưxongsaurấtnhiềulầntune-up.Thếđấy,aicóthểmặccảvớithờigian,aicóthểnóichuyện...phảiquấyvớicáichết.Ai?Buổisángdùtrờicònrấtsớm,lạilạnhnữa,tôicũng tung chăn lấy hết can đảm ra khỏi phòng thật nhanh và hùng dũng.Chắc chắn hơi ấm sau giấc ngủ còn nguyên dưới lớp chănmềmmại đầyquyếnrũ.

Lòngselại,tôinghĩngàykhôngcònbaonhiêu,khôngcòndàilắm.Baonhiêuđiềuchưanói.Baonhiêuviệcchưa làm.Khôngphảichomình.Chocáccon.Giatàilớnnhất,đẹpnhấtvàthiêngliêngcủamộtngườiđànbà.Bổnphậnvới chồngđã coi nhưxong.Vớibạnbè có thểkhônghoàn toànđầynhưngcũngchưahềvơi.Ngườixa,ngườigần,ngườicòn,ngườivắng.

Ngồimộtmình.Cănnhàvốnnhỏbỗngtrở thànhquárộngvà lạnh.Cáigiálạnhkhôngbởimưagióbãobùng.Ngoàikia,trờitrànngậpnắngrựcrỡ.Giórétkhôngbởitrời.Lòngtôilạnhbuốtbởichínhtiếnghátcủamình...

“Từlúcđưaemvề.Làbiếtxanghìntrùng...”(TrịnhCôngSơn)MùaXuânđến,vạnvậtmuôn loài thayáomới,hồisinhmộtkiếpsống

mới.Kỷniệmtại saokhôngnhạtnhòađốivới lứa tuổicủa tôi,củanhữngngườiđã rađi30năm,giờ tócđãđổimàu,nhìn thấynhau là thấycảmộtViệtNamêmấm.

Anhchịemchúngtôiđượcsinhravớiđôichânkhôngbaogiờbiếtmỏi,chẳngbaogiờmuốnngừngnghỉ-từnhữngngàyđãrấtxa-bởivậycóđôilúcmuốnquênhếtđểđượcbìnhyênmànàocóđượcnhưý.

Do những nơi chúng tôi đến, những người chúng tôi gặp rồi thời tiết,

cảnhtrí.Tấtcảđểlạitronglòngchúngtôilắmnỗivuibuồn.Tôithườngnghĩchẳngthàcóđểbuồncònhơnlàchẳngcógì.Mộtđờingườicứsốngtrơntuồntuộtthìsốngchocáigì.Sốngđểlàmgì.

Tiềnư?Danhvọngư?Cóđórồimấtđó.Đếncũngnhanhmàđicònnhanhhơn.Đó là tôinghĩvậy.Cóngườibảo tôingu.Cóngườibảo tôiđiên.Cóngườibảotôixạo.Nóisaocũngđược.Tôilànhưthế.Tôilàtôi.Muônđời.

Đờisốngngóvậymàngắn.Thờigianquavèonhư lá rơi.Quađêm31tháng12,bầushowđãdặnnămtớinhé.QuađêmGiaothừa,bầushowlạicườihẹnTếtnămsaunhé.

Quangàyhômsau,mọingườilạilaođầuvàocôngviệc,cửanhà,concái.Thếlàhết.Thếlàxongmộtnăm.Xong.Hếtluôncảnhữngniềmvui.

Nỗiloâuchờngaytrướcmặt,lạihằnsâutrêntừngkhuônmặtmớiđêmquacònrạngrỡniềmvui.Xuânởđâu.Xuânđibaogiờ,đinhanhquásovớinhữngngàychờđợi.Màai,đâuphảiaicũngmongXuântới,nhấtlàkhituổixuânđãqua.

Qua từ lâu rồi. ĐêmGiao thừa chỉ còn là phút giây thiêng liêng ngắnngủi.Thắplênnhữngcâynhangthơmngáttrongđêmkhuyagiálạnh,ngửngnhìnkhấnnguyệnvọngtưởngvềmộtnơirấtxa.

Ngậmngùilắm.Gióơi!Trăngơi!Lòngtôiơi!ThậtrấtítkhichúngtôiđượchưởngGiángsinhhayđónGiaothừacùng

vớigiađình.Chúngtôithườnggặpnhauởphitrường,chúcmừngnămmớixonglàtỏađivàonhữnggatekhácnhau.Điđểvuikécáivuicủamọingười.

Cáccontôivìcôngănviệclàm.Nhàvắngvẻquạnhhiumìnhchồngtôiravào.CúngGiaothừamộtmình,chờtôigọiđiệnvềchúcsứckhỏe.

Nhàcũngbánhchưng,hoavàcâytrái,chồngtôingồimộtmình.ĐiháilộcmộtmìnhrồichờngàyđóntôivềănTếtmuộn.30nămnhưthếđãthànhmộtthóiquen.

Chúngtôicũngđinhưmộtthóiquen.Khôngthểbiếtđượcsaunhữngnụcười,nhữngcâuchúcTết,cóaitrongchúngtôicốgiấuđimộtnỗibuồn.

Màthôi,Tếtnhấtđừngnóichuyệnkhôngvui.Đừngnhắcnhớlạikỷniệmbuồnđãănsâuvàomáuthịt.Dẫuđã...khâumôicười...đãthành...vếtcháy

trêndathịt.Chúngtôikhôngthiếugìchuyệnvui,cườiranướcmắt.Thídụ,mộtbầushownàođórấttươicườikhiđóncáccasĩởphitrường.

Chẳngmayshowhômđókhôngđượcthànhcôngnhưýmuốn,bầubènchơicái lơ,chơicái tìnhvờsaukhichươngtrìnhkết thúc.Bầukhôngnóinăngvớiai,khôngnhìnai,thảnnhiênravề...vôtư.

Casĩnhạcsĩnhìnnhau-khôngvôtư.Tiềnthùlaokhôngcó,màcũngkhôngbiếtmình sẽởđâu, ăn cái gì... đêmnay ai đưa emvề.Nhìnquanhchẳng thấy ai thuộc... phe tổ chức. Cái này thì... hoàn cảnh thật. Cứ nhưchuyệncổtíchvậy.Thua.

Cứutrợnạnnhânbãolụthayđộngđất...hìnhnhưlàbổnphậncủachúngtôi.“Thếnàochịcũngphảilêngiúpchúngemmộttay.”“Chúngemđãmời40casĩrồi...”“Ốigiờiơi!Đãcó40casĩrồithìcònkêuchịlàmcáithổtảgì...”“Ấy,chúngemcầnmộtngườicó...khảnăngđixintiềnmàđiềunàychỉcóchịmớilàmđược...”“LạyChúaĐứcMẹ,thôicácemđểchịyên.Xinthachochịphennày...”

Mũitôi thínhhơnchúcẩu.Quảthật“nó”chẳngra làmsaocả.Húhồn.Nhưngtôicũngchỉ thoátđượcvài lần,cònthì...dínhbúahết.Nhàtôibảochẳngsao,ailàmbậy,aiănchặntiềntrênxươngmáucủangườikhác,họsẽphảitrả...

Ôi!Thờibuổinàyngườicũnglắmmàmacũngnhiềunhưngsaonhìnaimìnhcũngthấyhọhiềnlànhcả.Ấy,vìvậymàcứlỡdạihoài.Lỡdạicáinàychỉbuồnbuồn,chứaiđócứlỡdạihoàicáikháclànuôiconmệtnghỉ.

Nghekểlạirằngcómộtđoànđihátphươngxa,xalắm.Kháchkhứarasao,aicóbiếtnhưngtấtcảcasĩbịbầuchodiettậpthể.Khiđưarasânbayquycốhương,bầunhẹnhànghỏithếsaobảocácanhchịlàsiêusao.Siêusao, saokhôngcókhách.Đaucái là trướckhiđó,bầumởcái cạc-tápchomọingườithấylàkhánhiềutiềnnhưngkhôngtrả.

Mọingườiđành...ngậmmộtnỗicămhờntrongcũisắt.Mớiđâychínhtôibịmộtquả.Khimờithìrấttrântrọnglạitỏvẻcóvăn

hoá,yêunhạchơntiền.ConbébaymộtchiềungangnướcMỹgâncổlênhátthiếuđiềuhộcmáumồmdồnmáumũi.Xong,chẳngthấyngườimờimìnhđâu.Cảmộthuyệnngườicómặttrừngườimờimình-khôngbiếtmặt-cái

nàythìđauquá,chơinhaukiểunàycònhơnHoạnThưchơiKiềumấytrămnămtrước.Bỗngnhiênmộtcôbéxinhxắnbướcđếnnơi.“Chịthôngcảm,chẳngaitrảtiềncả,chúngemchỉcóchừngnàygởichị...”Ấychết,saolạinhư thế.Thế“lầynà thế lào”.TôicứnhưTừHảichếtđứngmuốnnóimàchẳngnênnhời.“Imnặngnàvàng”.Xongcôbécóvẻquýmếntôi,thấytôiđứngnhưtrờitrồngmiệngngậmhộtthịbènchạyvèođi,látsaunàngtrởlạiđưatôimộtphongbì.“Emgởichịđủ”.Tôithìquámệtchỉmongđượcvềphòngngủđể4giờsángraphitrườngkịpchuyếnbayquatiểubangkhác,bèncámơncôvàquên luônkhônghỏicáingườiđiện thoạimời tôi là ai.Mặtngangmũidọcnhưthếnào.

Cụ Phạm Duy viết: “Ai bảo chăn trâu là khổ. Chăn trâu sướng lắmchứ...”Ôi!Cụchưahềchăntrâusaocụbiếtchăntrâulàsướng.Nhiềungườibảocasĩsướnglắm.Tôixinmờingayngườinóicâuđó.Cứchăntrâuthửvàingày-vàingàythôi-làbiếtđờinhaungay.Cứlàmcasĩvàinămlàbiếtsướngkhổrasao,làbiếtđờinhaungay.Cócủanàotrênđờinàychokhông,màkhiphảitrảthìthườnglạirấtđắt.Nợnàocũngphảitrảtiềnlời.Phảitínhđếntiềnlờitrướckhivay.Mấyaitínhđược.

ThờibuổiconngườiđãmuasẵnđấttrênsaoHỏamàvẫncòncónhữngchuyệndịkỳxảyra.Vẫncòncónhữngôngbầu-ngọtngàohứahẹn-nhưnglạiluônluônbiếnmất,đểsánghômsau,cáccanhạcsĩtựđộngtìmxeraphitrường.Vẫncónhữngôngbàbầuđưaphongbì,casĩ lịchsựcóvănhóa-không thểđếmxoènxoẹtngay trướcmặtmọingười, tới chừngvềphòng,thậmchívềđếnnhàmớimởrathìhỡiơi,tiềnnó...bốchơicáccụạ.Mấttớivài trăm.Lạivẫn lịch sựkhônggọihỏi, lần saucũnggốngnhư lần trước.Hoàncảnhthật.

Ốigiờiơilàgiời!Chuyệnháthòđâyđó,ngườinọngườikiacónóiđếnđờisaucũngkhônghết,nhưngtómlạithìchúngtôicứvuikhigặpnhau.Vôtưmà.

Rồisauđócửaaingườinấyđóng,đờiaingườiấysống.Làmgìcóthìgiờngólénhaychuixuốnggầmgiườngnhàaimàrìnhrập.Chuyệnnhàmìnhlođếnbạccảtóccònchưaxong,hónghớtđểmànghechửià.Chuyệnthậtcònchưarõnóralàmsao,cứvẽrarồithêmchúthànhtiêu,tỏiớtcókhácnàocáingườingồitrongbóngtốilâuquá-bịbỏquên-nênlâulâulạiquẹtmộtcây

diêmchomọingườithấymặt.Ồ,thìracòncómộttrựnữa,vậymàmìnhlạiquênbéngđi.Tội.“Maiơi!Ramàbầybiệnlạicáitủcủaemđi.Tếtnhấtđếnnơirồimàcứ

ômmãimấycuốntruyện.Còngiầydépcủaemnữa,cóngàyanhcũngđếnvấpngãchếtvìgiàycủaemthôi.”

“Ấy,từtừ,cógìđâumàvội,đâuphảilỗicủaem,tạiconđấychứ.”Sốlàcôconthứbacủatôibỗnglêncơnyêubốmẹ.ThứBacôgọivề.

“Ngàymai8giờcóngườiđếnđonhà,đưamẫuthảmchobốmẹlựa”.Tôihốthoảng,“Thaythảmà,mắclắm,saoconkhônghỏi,mẹlàmgìcótiền”.Thaythảmlàsơnnhàluôn.Khôngđộngđấtmàtôimuốnténhào.Conơi,tốntiềnlắm,lạiTếtđếnnơirồi,bốmẹlớntuổi,aidọndẹpđây.NóivớicôBa này thì cũng như không.ThứBa kêu, thứTư vừa 8 giờ sáng đã nghechuôngcửa reo.CôBavào trước, ôngMỹgiàkhệnệômmộtđống thảmbước theo.Thảmmàu gì, loại gì, cô ta đã chọn sẵn.Vợ chồng già chỉ cónướcngồitrơ,giữchochântayđừngrun,đưamắtếchngótheo.ThứNăm,tụitôiđiquayvideovề,thảmmớiđãthayxong,đồđạcngổnngangnhưvừaquacơnđộngđất.CôBaralệnhtiếp.“Bốkêungườilạisơnnhà,màunày,màunày.”

Ôi!Đứacongáilúcnàocũngđeocứnglấymẹ,bâygiờnóđứngđó,dángđứngthẳngnhưcâytre,miệngnóitaychỉnhưmộttướnglãnhchỉhuytrướchàngquân.

“Vứthết,vứthết,càngítđồđạccàngtốt.Saomẹcứthíchgiữmãinhữngcáinày,cáikia.”Tôiimlặngmuốnứanướcmắt.Conơi!MẹlàngườiViệtNammà.Conđừngvứt cáikhăn tắmmàuvàngcủamẹbởinó là cáiduynhấtmẹcóvàcòngiữđượctớingàynaykểtừngàyrờiđảoWake30nămtrước.CôBacóvẻhàilòng,nguýtyêutôi.“Mẹnày.”

Mùithảmmớithơmtho.Mùisơnmớicũngthơmnhưtấmlòngđứaconthươngmẹ.Nhưngcũngnhưmọinăm-30năm-đónTếtnămnayvẫnchỉcómìnhnhàtôi,tócđãbạcsắmsửamâmquảcúngGiaothừavàchờnghetiếngtôigọivềtừmộtnơiđầytuyếtphủ.

Tôivẫnđivàvẫnthườngtựhỏicáigiálạnhngoàitrờiđầytuyết,cáigiálạnhtronglòngtôikhinghĩđếnchồngravàoquạnhhiuvànhữngngườiđã

đixa.Cáinàolạnhhơn.TôichưanóiđếnnhữngđứaconvàcháuởxavàlýdonàoAnhđổicâuthơcủatôi:TrầngiannặngnợmuônvànMaisaugiọtlệmộthàngchẻđôi...(TrịnhCôngSơn)

H

29NỗiKhóKhănCủaNghệSĩ

àngnămcứmỗilầncâykhếnởhoa,tôibiếtlàmùaThusắpđếnmặcchonhữngngàynóng,nắngnhưđổlửathiêurụiconngười,câycỏ,thiêurụiluôncảnhữngmơước trongsáng,nhữngkỷniệmđẹpđẽ thiêng liêng.Đácũngchảymồhôi,câylánửađêmcòncúiđầuimlặngnhưvẫncầumaychútgióHèhiếmhoi.

Thời tiết thay đổi không chừng theo những cơn mưa lũ bất ngờ. Conngườithayđổi,giòncườitươikhóc,buồnvui,yêuthươnghờngiận,thùhậnchẳnghiểuvìsao.Cáccụngàyxưanói...“Chódạicómùa.Ngườidạiquanhnăm...”(xinlỗicáccụbìnhthường),giờngẫmthấythấmthía.Nhữngđiềucáccụxưaphán,mườithìtrúngđếnchínchứchẳngđùa,cònnhữngđiềucáccụnói...hơiquáhoặckhônghợpthờinữathìchúngtacứ...vờđi,coinhưkhônghềcó.

Thếnàomàchúngtôilạirơicáimục...ngườidạiquanhnăm...dùkhôngcắnai,nhưngmàmưadầm,bãotuyếtcũngkhăngóilênđường.Nắngnóngnungngườinhưđangđịangục,cũngcứcuốituầnkhônggặpngườinàycũngngườikhácởphitrường.Dạikhôngì.Cũnglàvừađitìmkiếmniềmvuichomình,manglạiniềmvuichongườikhác.

Nóitrắngranữathìlàđi...kiếmcơm,kiếmtiềnvềnuôiconănhọc.Đólàchưakểnhữngcôngviệccủamộtsếnnươnglànhnghề...Trămđiềuhãycứtrôngvàotayta.

Ngàyxưa,anhSơnthườngkhentaychântôi...đẹp.30nămnaylàmnhưtrâucàyngựakéo,tấtcảnhữngngườiđẹphoặccónhữngnétđẹpngàyxưa,nayhiếmhoibiếtmấy.

Tôinhìnlòngbàntaychaiđivìkéova-li.Đôichânkhôngcònthonthảnhưngàyxưa.30năm trước (mừng thầm...maymàanhấykhông thấy)...Anhnói...“KhánhLykhôngthayđổimấy,cóhơiluốngtuổimộtchút.”

Thậtmay,30nămqua,khôngphảichỉmìnhtôiluốngtuổinhưngnhờlờidặndòcủaanh,tôikhôngđổikiểutócvàbịtmũi,nhắmmắt,khâumiệnglại

trướcsựquyếnrũcủanhữngmónănbéongậytôiưathích.GầnmộttuầnlàmviệcởSanJose,trừbanmake-up,chúngtôilànhững

bộxươnglạilượnlờquanhnhau.CólẽtôilàngườicódacóthịtnhấtvìnếutôicòncốquáđểđượcmảnhmaithathướtnhưcácngườiđẹpcủaThúyNgathìchắcchắn tôiđã thành...quácố,khôngcầnphúngđiếu.Con“chódại”nàycũngcònyêuđờilắmđấychứ...

Sốlànămnay,tôiphảichíchvàuốngthuốcchữacáichứngbệnhhơikhóchịulàviêmganC.Nếubàbácsĩcủatôilàngườicólươngtâm,bàđãchotôihayđểchữa trị6 tháng trướcđó.Tôibènômhồsơbệnh lýquaTrungtâmYtếcủaMichaelĐào.Ởđây, tôiđượcbácsĩLongchuyênvềganvàbácsĩĐàotậntâmsănsóc.

Nhưngmuốnlànhbệnhhaynóiđúngnếumuốnhếtbệnh,tôiphảicósứckhỏe.Phảiquênđicáivụdiet.Vèomộtcáitôilên127lbs,cùnglúcđótôivẫnphảiđishownhưthườnglệ.Vẫnphảihoànthànhđêmhát“Rừngxưađãkhép”,vẫnphảilàmộtsếnnươngnhưđãtừng.

Mộtmũithuốcgiá4.000đô,ngàyuốngthêm5viênthuốcbệnhcùngvớithuốcbổ,loạidànhchocác...bàbầu.Leolêncáicânởphòngmạch,tôihãiquá.127lbs.Chếtconrồinhưngtôikhôngchếtvìcònhamsốngđểhát.Cứđểnó127lbsđóđi,tôisẽtrị“nó”trắngmáuluôn.

Cáithuốcthổtảmàmắcnhưquỷ,nócòngâyralắmphiềnnão.Lấymáuhoài rồibạchcầuxuống,hồngcầuxuống.Lại lấymáu, lại thuốc.Tôiđếnphòngmạch chăm và đều như lịch trình đi hát dưới sự thúc dục của ôngĐoanHốNai.BácsĩLongvàbácsĩĐàođềuquantâmđếnbệnhnhânmộtcáchkhácthườngvìcảhaiđềukhôngthấytriệuchứnggìtỏratôibịthuốchành.Cứ hơn hớn như người đi hội, cứ béo tròn vì ăn cái giống gì cũngngon.Gặpaicũngquở...“Saolúcnàycódacóthịthơnlúctrướcđây”...

Nghemàmuốncựnhưngkhôngdám.Ngườitakhenmìnhbéokhoẻ,phảicámơnchứsaolạikhônghàilòng.Ôi!...Ngườidạikhôngcómùa...

Dùbệnh,tôivẫncứuốngthuốcdietđểquaycuốnXuânchoThúyNga...Xonglạimậptiếpđểchốngcựvớicáiloạithuốcthổtảđãlàmđiêuđứngbaođấngđànông.

Chồngtôivìlochovợquá,bènchơicáitôngvàoxengườita.Mướnxe

đitạmchờsửaxe,ngàymaithìlấy,chànglạichơimộtquảnữavàoxengườikhác và đấm ngực trước cảnh sát... “Là lỗi tại tao”. Nào đã hết, cha vừaxong,tớiconmấtxe,mấtcáitúiđựngđồđánhgolfvàhơn100cáiCD.Vàingàysautìmđượcxe,rồivàingàylạimấtnữa.Lầnnàythìcáixekhôngcònlà cái xenữa.Conchờđúng lúcnàyđòi làmđámhỏi.Cóbaonhiêu tiền,muaxe rồi vậy thì đây, nhẫn củamẹđây, con lấymàđưa chongười yêu(quênkhôngdặn,nếunóbỏthìnhớđòinhẫnlạichomẹ).

Thôithìhaivợchồngtựanủinhau...củađithayngười.Màrồiđùngmộtcái,tôihếtbệnh.Thửmáucả2lần,chẳngcònthấymộtconvitrùngnào.Há,tôi nghĩ chắc chúng còn phục kích đâu đó, chờ cơ hội để quay lại phảikhông. Tôi bèn chơi cái tình lờ nhưng cũng nhủ bệnh rằng... “Này chúngmàycoichừngôngđấynhé,đừngcónơvơ,nờvờ,ôngchíchthuốclàchúngmàychết.Mànếuchúngmàykhôngchếtthìôngchết.Ôngchếtrồi,chúngmàycònhànhhạđượcainữađây?”

Tôivẫncứhớnhởvớicácbạntrẻcủatôi.Kháchsạnngaytrướccửarạp,chẳngcầnaiđưađón.Chươngtrìnhđãghisẵngiờgiấccủamỗichàng,mỗinàng, cứ theo thế mà làm. Chỉ khổ ban make-up.Mỗi trự phải lo cho 6người.Mặtmũitóctai,cứchốclàphảichậmphấnlại,màđólàngaytạisânkhấuđãcóhaingườiđứngsẵnđể lochocasĩvàbannhạc.Cácôngcũngphảicótíphấnchứ,nếucứnguyênconnhưthếbàconlạitưởngngườichếttrôi.Nhưngcácôngchỉsươngsươngthôivìcácôngkhôngcầnlôngnheo,eyesshadowhoặcsonmôi.

Trongphòngmake-upkhônghềcómộtngườilạhaykhôngphậnsựnàobướcvào.ChỉcóthấyNguyễnNgọcNgạnthỉnhthoảngqualạinhìnchúngtôitủmtỉm,khithấycảbọnđứngngồicườinghiêngngửavớivởhàikịchvàtàinghệcủaHoàiLinh.ThỉnhthoảngTrầnTháiHòanháytôirangoàicửasau.Tôigậtđầucười.Ừthìra...liềumộtđám,rồilạivàingườinữatheora,khôngbaogiờ thiếuKiềuLinhvàBằngKiều.Toàn lànhữngđứa lúcnàocũng sẵn sàng “liều một đám” “làmmột điếu”. Sau đó lại kéo nhau vàophòngănlàmtícafé,càpháo,càchua,càchớnchonótỉnhngười.

ThủyTôngồivớiđạodiễn.Tú,Kiệt,Kimmỗingườimộtmáy liên lạcvớiThủy,Kiệtđỡtayđưatừngngườiđứngsẵnsàngcạnhsânkhấubởigiâynhợchằngchịtkhắpnơi,lạitốinhưđêm30,loạngquạnglàkhôngcòncái

răngăn...cháo.Trước khi bước ra sân khấu, ai Phật giáo thì đã thắp nhang khấn dưới

phòng.AiCônggiáothìlàmdấuđọckinh.Hát40nămhayhát4năm,nỗilosợnhưnhau trướckhibướcrasânkhấu.Vậynếubảorằnghátđốivới tôicũnglàmộttôngiáo,ítracũngđúngvớitôi.Đúngvàbấtbiến.Bấtkhảtưnghi.

Nhìn việc làm củaTrung tâmThúyNga và các trung tâm khác, tôi tựhỏi...họcócoiâmnhạclàmộttôngiáonhưtôikhông.Họlànhữngngườicó tiền.Họkhôngđiên.Họkhôngdại.Vậymàhọbỏ racả triệuđô,hoànthànhmộtchươngtrìnhdài26mục.Khánthínhgiảcoixong,khenmụcnày,không thíchngườikia, ítaichịu tòmò lật trái tấmhuychươngxemnó rasao.Nócógiốngnhưcáimặtphảiđẹpđẽrựcrỡkiakhông.

Nóithật,nếutôicósốtiềnđó,ngànđờikhôngbaogiờtôibỏtiềnralàmcôngviệcđóbởiởtrongnghềquálâu,tôibiết,tôihiểu,tôinhìnrõbộmặttráicủatấmhuychươngkia.MộttriệuđôMỹlớnlắmchứđâuphảitiềnÂmPhủđểphảimóchầubaobỏtiềnra làmnghệthuậtgiúpchongườivàchođờibớtđinhữngmuộnphiềnloâu.

NhiềungườikhuyếnkhíchủnghộbởisốtiềnbỏramuamộtcuốnDVDkhôngcólàbaomàmộtnăm,aicũngchỉđủsứclàmtừ2đến3cuốn.

Bêncạnhđó toàn lànhữngphiềnmuộnngườisảnxuấtphảichịuđựng.Đaulòngmàchịuđựng.Họmấttoànbộthờigianchonhữngsuytínhvềchủđề,bàibản,casĩ,áoquầnchocasĩvàvũcông,phôngcảnhchomỗimàn,cácchuyênviên,vémáybay,kháchsạn,cơmnướcngàybabữa,rồingườiđưakẻđón...

Bắtđầuquayvẫncònnhiềuvấnđề.ThủyTôtừphòngmáyhét...“Làmơnchảilạitóccho...Làmơnsửalạisoncho...Bóngquá...Làmơnchấmmồhôicho...Xincasĩchúý,show1đứngđâu,show2đứngđúngchỗvìánhsángđãđặtsẵnchomỗingười...Aishow1khôngđeonhẫn,đeovòng thìnhớbỏra.”Mộtmànvừachấmdứt,mànbuôngxuống.

ÔngNgạnvàKỳDuyêntrổtàilàmmọingườilúccười,lúckhóc,tronglúcđóởsaubứcmàn,chuyênviênMỹxúmlạiđổicảnh,nhiềukhicócảnhkhó khăn nhiêu khê cần nhiều thời gian thì người chịu khổ nạn là ông

NguyễnNgọcNgạn.Mộtchươngtrìnhhơn20tiếtmụcmàcảnhnàocũngkhókhănnhưthế,

ôngNgạncólúcmuốnxỉu,cólúctựnhiêncựnựKỳDuyên.Trongsuốtthờigianlàmviệc,ítaithấyôngNgạncườihayđểýnóichuyệnvớibấtcứai.

Ngàyquay,chúngtôitấtcảphảicómặttừlúcmặttrờichưamọcchođếnlúcmặttrời...lạisắpmọc.

Anhquayđầuhayquaycuốiđềuphảicómặtđểtấtcảđềurachàotừgiãkhánthínhgiả.Chúngtôidẫucómệtcũngkhôngdámnằm,sợhỏngtóc,sợnhănáo,sợngủquênhaydụimắtsútlôngnheothìthêmviệc.Mệt,mệtlắmvàlắmlắmnhưngkhôngcómộtlờithanmàngượclại,mọingườilạicóvẻvui.Vuivìđượcgặplạinhaudẫuchẳngnóivớinhauđượcbaonhiêu.Chúngtôiởtrongcáitâmtrạng...xinbạnbèxíchlại.Nhìnchorõmặtmàyxemmấtcònnhữngai...nghĩalàchúngtôi,nhómcanhạcsĩtrongchươngtrìnhkhônghềđốkỵghenghétnhauvàrấtmongđượcgặpnhauđầyđủtrongchươngtrìnhsau.Tấtcảchokhánthínhgiả.

Nỗikhổcựccủanhàsảnxuất,củangườiđiềukhiểnchươngtrình,củacáccanhạcsĩthậtkhónóinênlời,giớithưởngngoạnkhôngrõlắm.

Họyêuchúngtôi,muavéủnghộchậtrạpcả2xuất.HọmuaDVDngaykhivừapháthànhnhưngcònrấtnhiềungườichờDVDhayCDingiảngaysauđóđểmua.Cáctrungtâm,cáccasĩsaubaonỗiloâu,hoànthànhđượctácphẩm,dĩnhiênhọphảiđaulòng.Mànàophảimỗithángramộtcuốnmàbảolàngườixemtiếctiềnchờmuađồgiả.

Mộtnămnhiềulắmlà3cuốn,giámộtcuốnchỉbằngtiềnănsángcủahaivợchồng.CánhântôithựcsựđaulòngkhimộtkhángiảđưacuốnCDgiảcủatôinhờkýtên.Nếutôichếttrongcơnbệnhvừaqua,mayranhữngngườilàmbănggiả,muabănggiảmớichépmiệng...Tộinghiệp.

Sao không thương nhau, giúp đỡ nhau, nghĩ đến nhau khi còn sống.NgườiViệtNamvốnchấtphác,thậtthàvàđầylòngyêuthươngconngười.Mễbịthiêntai.Họpnhaulạigiúpđỡ.SóngthầnTsunamivừaxảyra,bàconàoạtgóptiềngửisang,KatrinatànpháNewOrleans,cáchộiđoànkêutôihátủnghộ.

Thếchúngtôinhữngngườichuyênđiủnghộcácthiêntai,nhữngngười

bệnh tậtkhôngmayởcácnơinhất làViệtNam,nhữngngườidámbỏbạctriệuphụcvụ,manglạiniềmvuichobàcontakhắpthếgiới,chẳnglẽlạibịnhữngngười sangbănggiả,muabănggiả... dìmxuốngnướcchochếthếtchăng.

Tôikhôngnghĩnhưvậyvàmongrằngkhôngphảivậy.Đatạ.

C

30PhậnMỏngNhưMây

ónhiềulúc,tôinóimàchẳnghiểumìnhnóigì.Nhiềulúcviếtmàcũngkhôngbiếtmìnhviếtgì.Bởitôinghĩgìnóiđó,ghixuốngđó.Rồithôi.Rồigiócuốnđi.Chẳngphảitôilàkẻvôtình.Chỉvìlúcđótôinghĩthếvà...nhưthế.

Buồn, vui như trời nắng, trờimưa.Như lúc nóng, lúc lạnh.Conngườisốngphảinhưthế.Lúclênvoi,lúcxuốngchó.Lúcbuồntủi.Lúchânhoanhạnhphúc.Vìnếukhôngđaukhổ,nếukhôngnghèo,aibiếtđượccáicảmgiác“khôngtảđược”khirakhỏicảnhhuốngđó.

Nóilàbuồn.Buồnthậtđấy.Nhưngnỗibuồnkhôngởlạitrongtôilâudài.Đilàmộtniềmvui.Đimanglạiniềmvui.Đisẽthấyniềmvui.Vàđồngthờithấy rằng, nỗi buồn củamình thật ra chẳng đáng gì, so với bất hạnh củangườikhác.

Điềuoáioămlàchínhnhữngngười thiếumaymắnhơn tôi lại làngườimangchotôihạnhphúc.500người,700ngườiđếnnghetôihát,đâuphảitấtcảđềusungsướnghạnhphúc.Họcũngnhưtôi,cónhữngnỗikhổtâmkhôngnóiđược.Cảhaitìmđếnnhau.Cảhaiđềumongđượcchiasẻ,cáchnàycáchkhác.Cảhaiđềumongđượcvaymượncủanhauchúthạnhphúcmongmanhngắnngủi.

Nhiều ngườimới rời quê nhà đến đây. Lòng hoangmang ngán ngẩm.Chânđãmuốntìmđườngvề.Họmất17năm.Họđãgặpnhữngtảngbăngdàykếtlạitừ17năm.17nămtrướchọđãmất,17nămsauhọlạimấtthêmlầnnữa.Màđời người có đượcbao nhiêu ngàyđể sống, để phảimấtmátnhiềunhưvậy.Tôibiếtnóisaobâygiờbởinỗibuồncủanhữngngườiđisaulớnquá.Nỗikhổvàsựchịuđựngcủahọvĩđạiquá.Bỗngnhiêntôicảmthấymình nhỏ bé thấp hèn trước những khuônmặt ngơ ngác, những cái nhìnbuồnbãcâmlặng.

Ngược lạicũngcónhữngngườidùđãởđâymột thờigiankhádài,màcàngởlâuthìlạicàngbuồn(trongđócótôichăng?).Bởikhôngcáchchihọcóthểhộinhậpvàođờisốngnày,màcónóirađiềuđó,cũngkhôngmấyai

tin.“Cómàđiênà.Ởđâysướngnhưthiênđườngcònđòihỏigìnữa.Đờisốngđángthươnglắmchứ.Tôiđangởđâuđây?Tôiđangsốngcuộc

sốngcủa...aivậy?Tôiđangănhayaiăn?Tôiđangnóihayainói?Tôiđangđihayaiđi?Tôiđangthởhayaithở?Đêmcủaai?Ngàycủaai?Chẳngphảicủa tôi.Mộtđời sốngvaymượn.Nhữngmái tóccứbạcđi cùngnỗinhọcnhằn, khắc khoải. Nhìn lại mình trong gương bỗng ôm mặt khóc. Ai đókhôngphảilàtôi.Khôngcònlàtôi.

Tôi buồn cho tôi, cho cái nỗi buồn của người khác.Tôi không có thóiquenđổlỗihaytráchmócbấtcứai.Lỗitạitôi.Lỗitạitôimọiđàng.Cóđượcbaonhiêuvui,buồntôitrúttấtcảvàobàihát,bàiviết.Đếngầnmọingười,cốgắngkéomọingườiđếngầnmình.Chỉcầnhaingườithôilàkhôngcònlẻloinữa.Anhcứnói.Chịcứnói.Emcứnói.Báccứnói.Tôinghevàtôihát.

Dĩnhiênmỗingườiômmộtnỗiniềmriêng,nhưngtấtcảđượcgọichunglàBuồn.Chỉcókháclànóirahaykhôngnóira.Imlặngchịuđựnglàmộthànhđộngcanđảmnhưngđócũnglàcáchtựtửchậm.Điềunàykhôngnên.“Đờicủatôi,tôimuốnlàmgì...kệchatôi,kểcảhủydiệtnó”.Cáinàythìsai,bởimìnhđâucóphảitừ“lỗnẻ”chuilên.Mìnhđâucótừđánứtra.Vàkhiđượcsinhra,aichophépmìnhmuốnlàmgìđờimìnhthìlàm.

NgayđếnTềThiênĐạiThánhkia, nứt từđánứt ra, tấm thânđó cũnggiúpchothầyTamTạngđườngxavạndặmtìmkinh,dùtấmthânđóchẳngđẹpđẽgì.Cứthửhỏitađãgiúpđỡđượcgì,chonhữngai.Nếumọingười,cứhễbuồn,nghèohaytựtửthìthếgiannàycònai,còncóbaonhiêungườinữa.

Nhiềuítgì,thìaicũngcóbạn.Màbạnđểlàmgì?Khôngphảiđểđànđúmgiỡnhớt, nói chuyệnngười này, người kia hay xúi giục, che chở cho bạnmìnhlàmnhữngđiềukhôngphải.Bạnđúngnghĩalàluônluôncómặtbênnhautrongcơnhoạnnạn.Bạntốtlàngườibiếtlắngnghe,biếtchiasẻ,biếtphânbiệtphảitrái,biếtkhuyênnhủbạnmìnhnhữngđiềunênlàm,biếtthẳngthắnngănbạnmìnhnhữngđiềubậy, biết vunxới, xâyđắphạnhphúcgiađìnhchobạn.

Đôikhi,trongnhữngchuyếnđihátxa,tôigặpnhữngngườihoàntoànxalạ,thếnhưngchỉquavàibacâuchuyện,chúngtôiđộtnhiêntrởthànhthân

thiết.Cùngchiasẻvớinhaunhữngkhókhăncủađời sống,những trắc trởcủahạnhphúcgiađình, chồngcon.Sởdĩ, tôi hay tạođược sự thôngcảmmaulẹvớinhữngngườingoàigiớidùchưabaogiờquenbiết,làbởitrongcâuchuyện,tôikhôngbaogiờtỏramìnhlàngườihạnhphúc,maymắnhơn.Lúcđótôikhôngphảilàmộtcasĩ,chỉnhưmộtngườibạnđồngcảnhngộ.Chịkhổ.Tôi cũngkhông sướnggì.Cảnhcủa chị cũnggiốngnhư tôi.Haingườikhôngmaygặpnhau,dễcósự thôngcảm.Bởiđó tôicónhiềubạn.Bạnởcùngkhắp.Mớiđầulàbạn,saugầnnhưngườinhà.

Thật ra,chẳngphảivìcuộcđổiđờimàđờiđổi,mànhữngnghịchcảnhmớixảyra.Đừngđổlỗichobấtcứđiềugì,bấtcứai.Ởđâuthìkhichuyệnphải đến, cũng đến, cách này, cách khác. Tạimìnhmà thôi. Tại cái lòngmìnhkhiyêu,khighét.Tạilòngmìnhquánhỏkhôngdungchứanổinghịchcảnhmàchỉmuốnnhìnlên.Nhìnlênkhôngbằngai.Thếchonênbuồn.

Ởlứatuổinhưtôi,nếunóilàhưởngthìquảthậtchúngtôihưởngđãquánhiều,quáđủ.Giờởxứngười,kéocàytrảnợđâucóphảichomình,màchocác con cóđượcmộtđời sống tử tế, an lành.Cựckhổmấy tôi cũngbằnglòng.Đôikhi“nhõngnhẽo”thanthởchútđỉnhvềnỗicựcnhọccủanhữngchuyếnđi,chỉlàchúttâmsựcủamộtcasĩvớikhánthínhgiả.Nghềnàolạikhông cực khổ, không phải đổmồ hôi, sôi nướcmắtmới cómiếng cơm.Ngồitrêntiềncònkhổhuốnggìphảichạytiềntừngtháng.

Đasốnhữngchuyệnkhổtâm, thườngkhôngdongoạicảnhđưatới.Nóphátxuấttừngaytrongchínhgiađìnhmọingười.Từchamẹ,anhchịem,vợchồng,concái,họhànglàngnướcquanhmình.Ôi,làmsaoởchovừalòngtấtcảmọingười?Biếtthếnàolàrộng,thếnàolàhẹp.Baonhiêulàđủ,baonhiêulàthiếu.Cứnóingaytôiđây.Chẳngbaogiờaivừalòng.Từgiađìnhđếnbạnbètronggiới.Aicũngsẵnsàngchỉtrích.Khônglàmgì.Làmthinh.Cũngbịchửi.

Riếtrồi tôicũngchẳngmuốnđiđâu.Chẳngmuốnlàmgì.Chẳngmuốngặpai.Chỉcònvàingườibạnganruột.Nhữngngườibạntôiquýhơnvàngbạcchâubáu.Nhữngngườibạnsẵnsàngchiasẻvớitôimọiđiều,kểcảbữacơmđạmbạcnhànghèođôngcon.ThanhTuyền-Phậtgiáo,tôi-Cônggiáo.Lần nào gặp nhau, hai đứa đều nói về đạo của mình, cũng an ủi nhau,khuyênnhau,chiasẻnhaunhữngkhókhănđờisống.Đólàgặpngườivànói

ranhữnguuẩncủalòngmình.Nhưkhimìnhtìmđếnkhánthínhgiả,ngườinghe,ngườihát,chẳngbiếtnhaumàthậtấmlòngbiếtbaonhiêu.

Đờicó lúcbuồn,cókhivuinhưsông lúcêmả, lúcquaghềnhquanúi.Nhưngđờiđángsốngnếutacứnghĩrằngtrongcuộcđời-dùlàmộtvậtthừathãidướicáinhìncủagiađình-chúngtavẫncòncóthểmanglạiniềmvuidù nhỏ nhoi đến cho người khác, những người khôngmaymắn.Khi nàoChúa,Phậtgọi lúcđósẽhay.CứbiếtrằngtađangsốngvàhãytạơnTrờiĐất,tạơnThượngĐế.

Cứnóithẳngranhữngđiềumìnhnghĩ.Chẳngaichêtrách.Cứkhóckhicần khóc, cứ cười lúcmuốn cười.ĐêmLễ Tạ ơn, nhìnmọi người chungquanhmìnhcườinóixônxao,quấnquítnhau trên sànnhảy,nướcmắt tôibỗngứara.PhươngAnhđưachotôilyrượu.“EmnhớlấythêmmộtlychoJennyMai.”Tôiđốtmộtđiếuthuốcgácnganglyrượu.“Maiơi,vềmàvuivớichịem,chỗnày làchỗcủaem,chưaaiquênemđâu...”Chúng tôi imlặngcạnhnhau.HàCẩmTú,MỹHoàng,PhươngAnh,QuốcBảoaicùngcóđiềugì thầmkínmuốnnhắngửingườiđãđi.Đãđinhưngsốngmãi tronglòngmọingười.

Nhờmọingườithương,tôimớicòncóngàyhômnay.Điềuđóchắcchắnlànhưthế.Tìnhthươngcủamọitầnglớpkhánthínhgiảđãthaythếtìnhyêugiađìnhvàanủitôirấtnhiều.Hơn30nămqua,tôisốngnhưthế.Vàtôibiếtơnnhữngngườiđãchotôitìnhthương,điềutôimơướchơnbấtcứmọithứcủađờisống.Vàkhitôiđượcđếngầnmọingười,baonhiêunỗibuồnphiềncũngtanbiến.

Lờica,tiếngnhạcnuôitôisống-cứhiểutheohainghĩa-lựachọnđúngnhấtvàduynhấtcủatôi.Nóinhưthếkhôngcónghĩanhữnglựachọnkháclàlỗilầm.Tôikhôngbaogiờhốitiếcnhữngviệcmìnhđãlàm,chodùcáigiátôiđãtrảkhôngphảilànhỏ.Hốitiếclàviệcvôíchvàcànglàmtakhổtâmhơn.Chuyệngì đãxảy ra, đãqua.Thuộcvềdĩ vãng.Giađình, bạnbè cóthươnghaykhông?Nobigdealanymore.

Đó là lời nói thật lòng tôi. Bao nhiêu năm nay, tôi đã sống bằng tìnhthươngcủanhiềungười.Cónhữngngườikhôngbaogiờgiápmặthaynóivớitôinửalời.Nhưngtôibiếtngườitathươngtôi...Cóhaingườilàkhôngcòn lẻ loi. Vậy thì tôi không có quyền tự ý sử dụng cái đời của tôi theo

nhữngýđịnhrồdại.Ởkhắpcácnơiđãđiqua,tôinợmọingườimộtântìnhquálớn.Tôimuốnđượctrảlạibằngtấtcảhơisứccònlạicủatôi.Dùkhôngcònđượcbaolâunữa.

Tôinóivớicácconcủatôi.Ngàynào,đốivớimẹcũnglàngàyLễTạơn.Tôinóichocáccon tôinghevềcuộcđờicủa tôi,vềnhữngmónnợ tôiđãmang,cáccontôicũngmang...“Mẹcốgắngchocácconmộtđờisốngtốtđẹp.Hãyvìthếmàlàmnhữngđiềutốtđẹp.Nhưngtrướchết,cácconphảilàmchođờimìnhbởinếucuộcđờiconcótốtđẹp,conmớicóthểlàmđượcchongườikhác.Cácconkhônghềnợmẹđờisốngnhưngcácconnợcuộcđời,hãysửdụngđờimìnhchoxứngđáng.Đólàcácconnhớvàyêumẹ...”

Chỉcònvàituầnnữa,nămcũsẽqua.MùaĐôngđãđếnnhưngrồimùaĐôngcũngsẽqua.VàmặcdùgiữanhữngngàyĐôngthánggiá,tôivẫnmởlòngsẵnsàngđónmùaXuân.Màcũngcóthể,đờitôivốnđãlàmùaXuân.Buồnnhiềuquárồi.Bâygiờdùbấtcứchuyệngìxảyra,cũngcoinhưkhôngdínhlíugìđếntôi.Mộtchúttâmsựgóighémtrongmấycâuthơtầmthường,tôilàmbêncạnhSơntrongmộtngàytuyếtrơitrắngcảtâmhồn.Đọcrồi,aimuốnhiểusaocũngđược.Dĩnhiênlàthơrấtdở,nhưngtôiquanniệm,cáigìthậtvẫnhơn.Thìđâylànhữnggìthậtthànhất:TừtrờimưađổoankhiênBờvaibạcmệnhmộtmiềncưumangXótthânlệchảyhaihàngTàdươngkiacũngbànghoàngphútgiâyThươngsaophậnmỏngnhưmâyPhậnhènnhưcỏ,phậngầynhưlauPhậnbuồnnhưhạtmưamauGọithêmtóctrắngnỗisầutrămnămNgủđithôi.MộtgiấcđằmThiênthurồisẽvềnằmcùngtaNhớnhaumộtgiọtlệsaCóthươngthìcũngđãlà...làthôi.Sơnđọcxong.Anhkhôngchêdở.Chỉnói...Saobuồnvậy.Vìsao?

Ở

31XinTrảNợNgười

đời,riêngđờitôi,cónhiềumónnợtôikhônghềmuốnvaynhưnggặpvàphảinhớmãi,phảiluônluônnhủvớilòngmìnhrằngsẽcómộtngàynàođó,mìnhphải làmmộtcáigìđóchongườimìnhmangơn,dùngaychínhngườiđó,khiđưa taychomìnhnắmlúcngã,cũngkhônghềnghĩ rằnghọđanglàmơn,vàsẽcóngày...bịtrảơn.Chưabaogiờtôichotôilàmộtngườitốt,đẹp,hoàntoàn,tráilại,tôicórấtnhiềutậtxấu.Chỉđượcmộtđiều,đãtựcholàmìnhnợaimộtmónnợ,dùlynước,tấmbánh,mộtlờihỏihananủi,thì ngàn đời không quên. Và tôi thấymình nợ tất cả mọi người bởi trênđườngđời,quảthậttôiđãmaymắngặpnhiềungườitốt.Chưaaitừchốimởlòngra,khitôitìmđến.

Nếumột đời ngườimangquá nhiều “nợđời” trên vai, cuộc sống cũngthật tội nghiệp.Nợ có nhiều loại khác nhau.Nợ ân.Nợoán.Nợ tình.Nợtiền.Nợnhân.Nợnghĩa.Nợnàotôicũngmang, trừ...oánthù.Khôngbaogiờtôiđểlòngthùoánai.Buồnthìcó.Màchắccũngchẳngcóaiđểtâmthùoántôi.Cóthểkhôngthích,khôngchơinhưngthùthìkhông.Thếthìcuốicùngtôilàngườimangnợnhiều.Nợđờivànợngười.Nợđời,lúcnàohếtbiếtngay.Nợngườikhôngnênđểđếnkiếpsau.Bởiaicũngcầumongchomìnhmộtkiếpsaunhẹnhànghơn.Thếchonênlỡcónợairángmàtrảchoxong,chonhẹ.Tốthơnhếtlàđừngnợ,nhưng(chữnàykhôngkháđược)...aikhôngnợ,khôngphảilàngười.

Chảbaogiờtôinghĩmìnhcóduyênhaynợvớichữnghĩa.Cáibằngtiểuhọc tôi cònkhôngcó thì làm sao có thểnóiđến chữnghĩavới ai.Ấy thếmà...ĐầutiênlàgặpĐoanrồitrởthànhcáixươngsườncủaĐoan,phụgiúpviệcvặtchoĐoanvàDuMiênbằngcáchđánhdấubàicho80trangbáoHồnViệt.Đoanlàngườiđầutiênkhuyếnkhíchtôiviếtvềđờitôivớisốtiền300đôchomộtbài.Lúcđóđầunăm1976,300đôlàmộtsốtiềnđángkểvìshowđầu tiên của tôi ởMỹ chỉ có 80đô.Tôi khởi đầuviết về cuộc tình... nửađườnggãygánhcủamìnhvớicáitựa“Gửingườisuốibạc”.Bàiviếtđượcba,bốnkỳgìđó,mớilãnhđượcvàikỳlương,tôiđãbịĐoanxinbàntayđể...

đánhdấubài,rửachén,nấucơm,giặtquầnáo,chùinhàtắmvàrửađítchocon.

Quả làcái số,chữnghĩachưakịpgầnđãxa,dùsauđómộtđôi lần tôiđượcgópmặttrênbáoHồnViệt.Tôithậtsựkhônghammuốnhaychúýđếncáivụviếtbàichạynhậttrìnhvìđâykhôngphảilàsởtrường,làthamvọngcủatôi.Trongđờitôi,nếucólàmđượcmộtviệcgìrahồnthìđólà...hát.Vàtôiđã làm.Chấmhết.Nhưng(sẽcórấtnhiềuchữ“nhưng”và“nếu” trongđờitôi)rồimộtphầnthìgiờcủatôiđãdànhchonhữngmụctâmsựvớiđộcgiảkhắpnơi.NgườikhuyếnkhíchtôilầnnàykhôngphảilàĐoanmàlàôngemDuMiên.Khônghẳnlàkhuyếnkhíchnhưnglàmộtcáigìtôikhôngcắtnghĩađược...“ChịMai,chobàinhé”.Thếthôi.Tôigọicáinàylàmộthànhđộng...“bópcổ,khôngchola”.Cáilạlàkhôngbaogiờtôinói“không”vớiDuMiên.

MớibánHồnViệt,chưakịpmừngthìngườimualạibáolàôngĐỗNgọcTùngchơicái...tìnhchạy16ngànđô.MớiquaMỹcóvàinăm,tụitôimấttiềnđãvàilần,màmấtnhiềuhơnnhiều,lầnnàocũngcháytúi,cạnlángnênđãcóphầnquenquen.Buồnlàmquáigì.Tiềnđôikhi,cóthể,luônluônlàcụcxươngkhónuốt.Đờicòndàimà,đãhếtđâu.Mìnhcódưthìgiờđểxemđờinósẽđưamình,đưangườiđếnđâu.Đãbảo là tôighétbáo,ghét luônngườilàmbáo.BắtđượcĐoanbỏnghề,tôicảmthấynhẹnhõmnhưvừatrútđượcgánhnặngghêgớmcủacácôngcácbàlàmbáođãđèlênvaitôimấynăm.Phảithànhthậtmànói,thờigianĐoanlàmbáolàmộtthờigiankinhhoàngđốivớitôi,làmchotôiđãsợ,lạicàngsợhơnnhữngngườilàmbáo.Giờnóirađiềunày,aimuốnchửi,tôicũngsẵnsàngnghe,kểcảDuMiên.

Chính vì điều nàymàĐoan và tôi hục hặc nhau hoài.Đoan bênh vựcnghềnghiệpbạnbè,đànanh,đànchịcủaĐoanvàđểcânbằng,thỉnhthoảnganh...đểnhẹvàiquảvềnghềnghiệpcủatôi.Chiếntranhgiữahaiđứalàđiềukhông thể tránh. Không đến nỗi nhưDesert Storm nhưng cũng rất căngthẳngnhưtìnhhìnhCuba.ÔnganhNgọcHoàiPhươngvàôngemDuMiênđã từngchứngkiếnnhững trận thưhùnggiữahaimônphái,mộtnhumộtcương.Khôngcóbomrơisúngnổ.Khôngđao,kiếmbayvùvùtrongnhà,chỉcóbànđổ,chénbátrơivỡtantành.Tuynhiên,đólàchuyệncủa13nămvề trước.Tụi tuidễgây,dễnóngmàcũngdễhòa,dễnguội.Nghềnghiệp

khôngphảilàtaihọachođờisốngchunghòabìnhcủahaiđứa.NhưngcáioáioămởđâylàsaukhibứtĐoanrakhỏicáinghềnghiệptôi

ítưa,kéoanhvàonghiệpdĩcủamìnhthìchínhtôilạilàngườiquaytrởlạichỉsaumộtcúphonecủaDuMiên,lúcđólàmtờTrườngSơn.Cũngdịpnày,tôibắtđầubiếtThịHàKhánhHội làbiệtdanhcủaNgọcHà.Tôiviết cáimục“Đờicòndễthương”cũngkhálâu,viếtvềvuibuồn,trôinổicủanghềnghiệp,bạnbè.Độcgiả cũngchấpnhậncái vụ tôi lảmnhảm,dù cũngcóngườichỉtríchrằngsaocứnóivề...mình.RồiDuMiên,cũnglạiDuMiên,vàchúngtôiđứtdâyliênlạc.Chotớibâygiờ,khingồighilạikỷniệmgiữachúngtôi,tôicũngkhônghiểu,khôngbiếtvìlýdogì.Cứtựnhiênnhànnhạtrồidứthẳn,dễcũngcóđếnmấynăm.Tuyệtkhôngcólấynửalờitotiếng.

Tôi chẳng bao giờ quên cái tình thân giữa hai gia đình, song đời sốngcuốnxôởđâykhôngchotôithìgiờtìmhiểu.Tôilạilàngườikhôngbaogiờmuốntìmhỏilýdovàcũngkhôngbaogiờcảichínhbấtcứđiềugì.Cáigìrồicũng qua. Tôi nghĩ vậy, và viết bài cho anhDzu, cho báoMai, cho TrầnQuốcBảo.Tronglúcđótấtcảcôngviệcdínhlíuđếnbăngnhạc,mộtmìnhĐoangánhvác.Nếutôi,mộtcasĩ,đượcđộcgiảchấpnhậnchogópbàitrênbáothìĐoan,mộtngườilàmbáocũngdễhộinhậpvàongànhsảnxuấtbăngnhạc.KhánthínhgiảcũngchấpnhậnnhữngbăngnhạcvớitiếnghátcủatôidoĐoanthựchiện...“Sôngcókhúc.Ngườicólúc”...

TrịnhCôngSơnđãviết:“Sôngvẫnchảyđời sông.Suốivẫn trôiđiđờisuối.Đờingườicũngdễsốngvàhãythảtrôiđinhữngniềmđau”.Màtấtcảtrôiđithậtdùtôikhôngbiếtcái“tấtcả”đólànhữngcáigìnhưngnóđãtrôiđi,đãquathậtrồi,hầunhưkhôngđểlạidấuvếtnào,hầunhưgiữachúngtôikhônghềcókhoảngthờigianxacách,khôngnhìnthấynhau,khôngnóivớinhau... “ChịMai viết bài nhé, choThờiBáo”.Không có cái vụPạc-sơ-cờlẩmcẩmđànbà.Cònnghĩđếnnhaunhưvậylàokayrồi.Thờigianvàsựimlặngquảlàngười“giaoliên”tốt.Cũngmay,tôikhônghềnóihaylàmđiềugìkhôngnên,khôngphảitrongsuốtthờigian...imlặngthởdài,đểđếnphảingạingùngkhigặplạinhau.Vàdùtôikhôngdámbaogiờgọiđâylàtròchơichữnghĩa,nhưngtôiquảthậtrấtvuikhigậtđầuhứagiaobàichoDuMiên.Thậtra,tờThờiBáonếukhôngcóbacáibàilẩmcẩmcủatôi,nóvẫncómặt,vẫnlàThờiBáo.Ngườicólợilàtôi.Tôicócơhộinóilêncáinỗilòngcủa

mộtngườicasĩ,ngườiluônluônđibêncạnhcuộcvuicủangườikhác.Đếnđây,cácbạnsẽhỏitôinợDuMiêncáigì.Không.Chúngtôikhông

hề nợ nhaumột điều gì, nhưng nếu có điều gì đó ràng buộc hai gia đìnhchúngtôimàbảolànợnhau,thìđólàtìnhnghĩa.Thếthôi.Cóthậtkhông?Vớitôithìcó.Cònainợaithìtôikhôngbiết.Đãmộtlầnlàchịem.Mãimãisẽnhưthế.ChúMaiThảođãchẳngthườngnhắcnhởchúngta“Đãđếnlàởlạimãimãi”đósao?Mộtgiâyphútngắnngủichonhauđiềutốtđẹpthìchỉnênnghĩđếnđiềuđótốthơn.Khôngailàmơnchoaicả,nênchắcnợchỉlànợ.Chỉvì“Đãđếnlàởlạimãimãi”phảikhông,thưachúMaiThảo?

Tuyvậy,nếutinvàosốmạngthìchịemchúngtôiquảcónợnhau.Nợtừkiếptrướckia.Tôilocáilocủangườilàmbáonhưđólànghiệpdĩcủachínhmìnhvậy.Nhiềulầnđihátvề,tôithứcđếnsángđểđánhbàichokịplúcDuMiênđưabáođiin.CóđêmMiênvàThịHàlênngồichơivớiĐoan,chờtôigõlóccócởmộtgócnhà.Gặplúctôivui,bàitoàntinvui.Đụngkhitôinổicơnđiên,thếnàosaukhibáora,cũngcóngườikêuhỏilýdo.Thườngthìtôighi lại những điều xảy ra cho chúng tôi trong tuần. Kể cả những lời nóikhôngmấyêmáinếulọtvàotaimắtnhữngnhàđạođức.Songđólàsựthậtmàcôngviệccủatôilàghilạigiâyphútsốngthậtthànhấtcủacasĩ,nhạcsĩ.

Tôilàmcôngviệcnày,mộtphầnghilạikỷniệmgiữachúngtôi,nhữngngườiđãđượccholà“haicôcasĩcóưanhaubaogiờ”.Cóainghĩrađấycũnglàsựtrảnợkhánthínhgiảkhông?Ítralàđốivớitôi.Bởitôiquanniệmkhôngcókhánthínhgiảthìkhôngcócasĩ.Tôinợnhiềulắm.Bốmẹtôisinhratôi,nuôitôi16năm,vàsauđó,từđóđếnnaynuôitôicảtinhthầnlẫnvậtchất lànhữngngườihoàn toànxa lạ, đến từbốnphương trời.Chả cóbầushownàotrảtiềnchocasĩcả.Bầuchỉlàtrunggian.Tôilấycáigìtrảmónnợ này ngoài những tâm sự vui buồn thật thà nhất. Ít ra chúng tôi cũngkhônghoàntoànvôơn,bạcnghĩađốivớinhữngngườiđãchiasẻchochúngtôiđờisống.Đồngtiềncủakhánthínhgiảvàhơisứccủangườicasĩbằngnhau.Cóđiềunếukhôngđinghenhạc,khôngmuabăngnhạc,chẳngairụngmộtsợilông.Nhưngcasĩbuồnlàmộtlẽ,cònnhănrăngracảđámchứđừngtưởng.Thếthìtuyđượccoinhưbằngnhau,thídụnhư...ngườimua,ngườibánvậy,songrạchròirachocùngthìtôitựthấymìnhlàngườichịuơn.

Trongđêmhát“Bênđờihiuquạnh”,dùbạnbèchịemđãtừchốikhitôi

mờiđiănđể... thanhtoán.Thếlàmọingườiđểchotôimangmộtmónnợlớn.Tôirấtmongđượctrả.Chỉcầnkêumộttiếng,xincómặtngay.Tôisẽtrảgấpđôi.Màdù có trả tiền, tôi vẫn cứnợcái tình “đãnghĩđếnnhau”.Trongđờisống,cólúc,cónhiềuđiềutôicũnglạngquạnglắm.Nhưngđãlàơnthìphảiđền.Tôikhôngápdụngsựsòngphẳngtronglãnhvựctìnhcảm.Nótrắngtrợnvàbạcbẽoquá.Dođómà...Sôngcứchảy.Thờigiancứqua.Tìnhnghĩavẫncòn.

Đâylàmộtchúttâmsựvụncủatôi,cắtnghĩavớiđộcgiảkhắpnămchâulàcáisựnhảychồmvàobáocủatôi.Cóđiềugìkhôngnênkhôngphảixincứcho tôi ý kiến xây dựng thẳng thắn. Tôi không phải một nhà văn, chỉ làngườighi chép lạinhữngđiềucó thật,đãxảy ra.Và sự thậtdùcó rấtvuinhưngkhônghẳn lúcnàocũng lịch sự,cũngchưahẳnchúng tôi lànhữngngườibấtnhãhaykémvănminh.

Đếnđâythì tôiđãbắtđầurắcrốirồiđấy,chỉvìconngườicủatôi,nếuđượcphépchọnchỗngồigiữamộtphòngkháchlộnglẫyvàcáisànnhàthìtôisẽchọncáisànnhà.Nókhôngxấuthêmnữavìsựcómặtcủatôivànólạithoảimáihơnnhiều.Thahồduỗitay,duỗichân,thahồmanggiày,vungtàn thuốc lávàcũngrất làmátmẻ, thẳng thớmnếuđượcngả lưngxuống,nhưngàyxưalúccònnhỏ,tôikhoáinằmtrêncáigiườnglátbằngđáhoa.Cáinày chỉ có Bắc kỳ thứ thiệtmới biết thôi. Trưa hèmà nằm như thế, cònsướngnàohơn.

KiềuNgavà tôivừacùnghátởOhio.Haichị emđượcvợchồngTấn,ngườitổchứcnhườngphòng.KiềuNgabảo:“TốinaychịMaingủvớiem.”Tôiừhửrồicũngchỉnằmđượcmộtchútlàlòmòtựđộngđitìmmềngốitrảixuốngthảmnằm.Chochắcăn.Hátxong...“ĂngìchịMai?...”“Cógìănđó,mì gói cũng xong.”KiềuNgaOK cái rụp. Tụi tôi sà vào bàn ăn cònnguyênđồănbuổichiều.Tôcanhbínấutômkhô,chénmắmruốcvàđĩacàpháosống.Tụitôitựbiêntựdiễn,tựănmộtmình.Khônghềlàmphiềnđếnai. Trên tàu, tụi tôi từ chối đồ ănMỹ.Về đến nhà nhiều khimệt quá, ănkhôngvô.Đoanhỏi.“Emmuốnăngìđểanhchomua?HayratiệmTàugầnnhà ăn tỉm sấm.”Lắc đầu.Nằm cái đã, nằmngay trên thảm cho cái lưngthẳnglạisaugầncảchụctiếngngồitrêntàubay,chođếnkhicảmthấycầnphảiănmộtcáigìđóvì...hìnhnhưmìnhchưaăngì,thìlụccơm,làmvàicái

trứng,hoặclại...mìgóilàmlẽsống.Ôi,nuôi...chócònkhóhơn...nuôitôi.Đangtừcáivụ“ơn,nghĩa”saobỗngdưnglạicómụcănuốngởđây?Chả

làvìđã3giờchiềurồimàtôichưacóchútgìvàobụng,ThịHàlạikêulênhỏi“Chịăngìchưa?...”Thếlàtựnhiêncảmthấyđóibụng.Bènđirửanồi,vogạothổicơm,màphảichờcơmchínđãchứ.Thìchờ.Lụctủ lạnh,cònmiếng chả... của aimuakhôngbiết, lăn lóc trongđó, lấy ra nhai đỡbuồntronglúcchờcơm.Đóirồi,tạmquêncáivụơniếcquamộtbên.Ăncáiđã.Phảiănmớisốngđược.Cósốngđượcmớicóngàytrảơnchứ.Thật.Tưởngchỉcócái... lưỡikhôngxương,nhiềuđiềulắt léo,aingờngóntaycũngcóthểgõracáisựlẻolự.Choconăncáiđã.Đừngaikêuréolúcnày.Trờiđánhcòntránhbữaăncơmà.Phỏng?

N

32ĐằngSauNhữngNụCười

hữngngườiđimáybaynhiều,khôngaicònlạgìcáicảmgiácnônnaokhótả,hụthẫng,chaođảo,khitầulọtvàomộtcáimàtiếngnhànghềgọilà...lỗkhôngkhí.Tấtcảmọingườitrêntàuđượcyêucầucàigiâylưngantoàn.

Trênđườngbộ,khi chiếcxemìnhđangđingon trớn trênđường,bỗngsụphốcũnglắclư,chaođảo,trồilênsụpxuống.Đitàugặpsóngcỡcấp5,cấp7thìlúcđó,chảriêngmình,màcảtrờiđấtcũngquaycuồng,lộnngược.Đibộdạochơi,đangêmái,bỗngkhuỵuxuốngvìmộthốđấtnhỏ.

Trongđờisống,cóbaogiờchúngtađangbướctronghoanlạcbỗngrùngmìnhmộtcáiđãbướcquamộtcảnhgiớikhác,hoàntoàntráingược.Chắcchắnlàcó.Aitrongchúngtacũngkhôngthểtránhkhỏimộtlầntrongđờicáicảnhhuốngấy.

Đólàmộtcõimênhmông,sâuthẳm,vôtận.Mộtcõihoangvulạnhlẽomịtmùng.Mộtcõi chết.Cõi lòng trốngkhông.Trái tim trốngkhông...Tachẳngbiếtnơitađangđứnglànơinào.Khôngphươnghướngnàochotalầntới.Tấtcảđềulà...không.

Nhữnglúcnhưthế.Chúngtalàmgì,làmđượcgì?Chẳnglàmđượcgìcả.Đólàlúcchúngtacầnmộtbàntay.Mộtbàntayđểômlấymặt...“Nghebaonỗiđautrênmộtbàntay...”(TrịnhCôngSơn).Hỡiơi,nỗiđauthìvôcùng.Bàntaythìquánhỏ.Làmsaochehết.Cơnsầudằngdặc.Chẳngbiếtcóaiđưamộtbàntaychota.

Ngườicasĩ,ngaykhicấttiếnghátbàiđầutiên,địnhmệnhđãnằmsẵnởđó,trongtiếnghátđó.Tiếnghátvui.Cuộcsốngtràntrềhoanlạc.Tiếnghátbuồn.Dùchocốcườicũngkhôngngănđượctiếngthởdàikhôngchờđợi.

Đờimộtngườicasĩ,ôngtrờisinhngộlắm.Nhìnvậymàkhôngphảivậy.Nghevậymàkhôngphảivậy.Cũngcùngmộtkhốiócđó,tráitimđókhônggiốngnhưmọiai.Nếunóirằngnókhôngbìnhthườngcũngđược.

“Nó”khôngbìnhthườngbởi“nó”phảinhưthếmớicóthểđivàonghiệpdĩnày.Khốióc, trái timkhácngười thì tìnhyêu lạicàngkhôngthểgiống.

Phântíchtìnhyêucủamộtcasĩnhưmấyôngviếttiểuthuyếtlàtrậtbậy.Trậtngaytrêncănbảnbởicácôngấycóphảilàcasĩđâu.Đếnngaynhưnhữngngườicóvợ làcasĩ,cònkhônghiểuđược, thì làmsaonhữngngườiđứngkhơikhơibênngoàilạicóthểchorằngnhiềuđiềuhọviếtvềcasĩlàđúng.

Tôivẫnthườngthánphụcnhữngkhuônvàng,thướcngọccủangườixưađểlại.Duycóđiềutôikhôngđồngýlắmkhicáccụxưađềántử...cholàxướngcavôloài.Khôngriênggìcasĩmàngaycảnhữngngườicótâmhồnvàđờisốngnghệsĩ,cũngbịxãhộixemthường.Tuycũnghiểuđượcmộtvàinhưngtôivẫncóýnghĩlàtrongmuônvàncáiđúngcủangườixưa,ắtcũngcócáisai.

Xinđừngcholàtôitựbênhvựcchonghiệpdĩcủachúngtôivìhácáccụlạikhôngbiếtrằng...chẳngcónghềnàoxấu,chỉcóngườixấumàthôi.Tôicũngkhôngphủnhậnlàmìnhcũngcảmthấykhóchịukhithấynghềnghiệpcủamìnhbịchỉtrích.Songtôicảmthấymìnhđúng.Vàcáiđúngcủachúngtôilàđãđượcđasốyêuthích.Chẳngcòncâutrảlờinàođúnghơn.

Dođâuvàbằngvàocáigìmàchođếngiờnàyvẫncòncónhữngngườikhinh thường ca sĩ?Họ lãngmạnquáư?Họnhiều chồngquá chăng?Họsốngphóngkhoángngoàinhữngcâuthúccũkỹcảngànnăm?Họgianghồ,langbạt,bấtchấplềlốixãhội?Tấtcảđềuđúngvàđềusai.

Nghệ sĩ khác.Ca sĩ khác.Nghệ sĩ lớn hơn nhiều.Ca sĩ chỉ đơn thuầndânghiếntiếnghát.Vàcókhichỉcóthế.Ngườicótâmnghệsĩkhôngnhấtthiếtphảibiếthát,biếtvẽ,biếtlàmthơ,làmnhạc.Chúngtôichỉmớiđếnbêncạnhhaichữ“nghệsĩ”mà thôi.Bêncạnh làđủcho trái timcủachúng tôiđậpcùngmộtnhịptrongtìnhyêu.Yêungườivàyêumình.

Chúngtôisốngvớimộngnhiềuhơnthực.Mơtưởngnhữngđiềuđẹpđẽ.Thần tượng hóa tình yêu và người yêu. Chúng tôi yêu là cho. Cho hết.Không giữ lại.Không nghi ngờ.Không tính toán.Chỉ biết sống chết chongườimìnhyêu.Vìnhư thế, sựđòihỏicủachúng tôiphảimạnhmẽkhácthường.Đòihỏiđượctrảlạitìnhyêunhưđãcho.Khônggìngoàitìnhyêu.Phảiđượctrảlạinếukhônghơnthìcũngphảibằng.Tìnhchođivànhậnlạiphảibằngnhau.

Nhưng khổ nỗi, người tình trongmộng, trên sách vở.Chúng tôi tìm ở

đâu?Chúngtôiphảiđiđâuđểtìmchođúngmẫungườimìnhmơước.Chântrờigócbể,chúngtôibiếttìmởđâu.Thậtrachẳngphảichỉcócasĩmớibiếtmộngmơ,sốnglãngmạn.Màhìnhnhưtrongtráitimcủatấtcảnhữngngườiđànbà,đềugặpnhauởđiểmđó.

Tuyvậy,tìnhyêuvẫnđếnvớiđờisốngchúngtôitrongsựtươngđối.Rồitừđó,tùytheokhảnăngvàlýtrícủamỗingười,cuộctìnhlâubền,đẹpđẽhaytànphaimauchóng.Vớicuộcsốngnộitâmsôinổi,đầynhiệttình,thửhỏimấyngườicóthểđápứngnổi.Cáikhó,càngthêmkhó.Cáithiếulạimỗingàymỗirõràngnhậnra.

Dĩnhiêncuộctìnhnào,khởiđầucũngbằngtìnhyêu.Thứtìnhcủachúngtôilàloạitìnhnóng,mạnhmẽnhưcuồngphong,nhưmưasabãotáp.Phảicó trong tay.Phải chiếmgiữchođượcdùbất cứgiánào.Chínhvìyêu làyêu, yêu không tính toán, so đo hơn thiệt, nên có khi chúng tôi ôm hận.Thườnglànhưthế.

Chẳngphảivìcũng làcasĩmà tôinóihay,nhưng thật tìnhmànói, tôichưabaogiờthấyaiyêuchồng...hơncasĩ.Ngườiđànôngnàocóvợlàcasĩđềukhôngthểphủnhậnđượcđiềuđó.Họlànhữngôngvuanhỏ.Muốngìđược nấy, nếu nói rằng... Sang nhờ vợ... điều này cũng không có gì quáđáng.Vàkhôngaingờđượcrằngchínhvìthếmàcónhữngcuộctìnhtưởngđờiđờikiếpkiếplạiđổvỡ,nhanhhơnvàtànnhẫnhơn.

Ngườiđànông“maymắn”đếnbấtngờquáthườnghaysơsót.Họỷlại,họchorằngkhingườicasĩchịuépmìnhtrongvai trò làmvợthìcũngcónghĩa làhọ...mấtquyềncôngdân.Cóôngcho rằngnhư thếmình lànhấtrồi...theoneandonly...Muốnvotròn,bópméovợmìnhcỡnàocũngđược.Lâungày,ngườichồngnhậnthấyvợmìnhcũngchỉlàmộtngườiđànbànhưnhữngngườikhác.Cáitìnhyêuthuởbanđầukhôngcònđằmthắmnữa.Mộtcuộc sống bình thường như trăm ngàn cuộc sống khác. Họmặc sức tunghoành,tìmđếnnhữngnguồnvuimới,cờbạc,rượuchè,ănchơithỏathíchvàgầnnhưquênmấtvợmìnhlàai.

Cáigìthìchúngtôicũngchịuđượcnhưngđếncái“quên”mấtchúngtôilàai thìhơikẹt.Bởinhưđãnói,chúng tôi lànhữngngườisuốtđờiđi tìmkiếmmộttìnhyêu.Chúngtôikhôngcầntiền,khôngcầnđẹptrai,khôngcầnchồngvìchăngối.Chúngtôichỉcầntìnhyêuvớinhữngđiềunhỏnhoi,dễ

thương của nó.Một cái hônnhẹ của chồng trước khi ra khỏi nhà hay khichồngvề.Mộtcáinắmtaycũngrấtnhẹnhưngnóilênnhiềuchiasẻ.Mộtlờithămhỏicũngrấtnhẹchothấysựlưutâmcủangườimìnhyêu.

Cáigìchúngtôimuốnởngườichồngcũngrấtnhẹnhàngthơmộng.Thuởbanđầurasao.Bâygiờvàmãimãinhưvậy.Trongmáiấmgiađình,chúngtôilàmộtngườivợ.Rađường,chúngtôikhônglàmxấuhổchồng.Thếthìtạisao,bởivìđâumàsanhchuyện.Cóphảivìchúngtôi,saukhicởibỏlớpphấnsonsânkhấu,đãchỉsốngtrọnvẹnchogiađìnhnhưmọingườiđànbàkhác.

Ôi,tôikhônghiểutạisaongangtráiluônluônxảyđếnvớinhữngngườilúc nào cũng chỉmuốn an phận sống với cái ướcmơ củamình. Vậymàchúng tôivẫnsẵnsàngchờnỗi tuyệtvọngđếnvớimình,sẵnsàngrơivàokhoảng trốngcôđơnmênhmông,bất tận.Tìnhyêu làmộtđiềuhoàn toànmớilạ,khôngphảilàsựtiếpnối.Cáiđaucủalầnvấpngãtrướckhônglàmchochúngtôitrởthànhgỗđá,tráilại,saumỗithảmkịch,chúngtôidườngnhưcóthêmnhiềuchấtliệuchotiếnghátcủamình,chotráitimcủamình.

Chúng tôi gửi niềm ai oán vào bài hát.Chúng tôi không biểu diễn nỗiđau.Bởichúngtôiyêuthậtthànhưnglạigặpngườikhôngchungthủy.Thếchonênsuốtmộtđời,chúngtôimãimãiđitìmchomìnhmộttìnhyêu.Thêmmộtlầnyêu,chẳngphảilàđiềulàmchochúngtôihãnhdiện.Songvìbờvai,vòngtaycủangườiyêubaogiờcũnglànơichốnbìnhanchúngtôimuốntìmđến.

Mỗiđứamộtcảnhđời.Mộttâmsự.Gặpnhaucườiđórồikhócđó.Cườiđược lúcnàocứcườivìkhông thểnàobiết trướcđượccáigì chờmìnhởđằngtrước.Khócđượcvớinhaulúcnàocứkhócvìkhôngphảilúcnàonướcmắtcũngcóthểchảyrađược.

Chúng tôi sống tự nhiên như thế, nhiều người cho là tụi tôi bừa bãi,phóngđãng.Phải nói là phóngkhoángmới đúng.Phàmnhữngngười làmcác công việc có liên quan xa gần với nghệ thuật, thường có cuộc sốngphóngkhoáng.Khôngcâunệ,khắtkhe.Khôngtủnmủn,bầntiện.Họsốngcởimở,thíchgầnvớithiênnhiênvàthànhthật.

Ngườicasĩcóthểkhócngaytrênsânkhấuvìbàihátđãchạmđúngmối

thươngtâmcủahọ.NgườicasĩcóthểgặmmộtkhúcbánhmìBưuĐiện,cóthểngồixuốnglềđườngăntôcháotrắnghộtvịtmuốihoặcdưamắm,cóthểlầnmò tới chợĐaKaoăndĩa cơm tấm, có thểngừngxeđườngDuyTânuốngmột trái dừa, ghé xe nướcmía làmmột ly hoặc bò vàoNguyễnTriPhươngngồitrênnhữngchiếcghếlètèsátmặtđất,ănnghêu,sò,ốc,hến.

Casĩchúngtôilànhữngngườisốngkhôngmặccảmtựtihaytựtôn.Họcũngkhôngthíchlàmnhữngđiềukhuấtlấptrongbóngtối.Thíchgầnthiênnhiênchonênhọyêuánhsáng.Mànhữngngườiyêuánhsángđasốlàngaythẳng.Mặcdầucasĩsốngvềđêm,nhưngaicấmhọghétbóngtối.Bóngtốiđồngnghĩavới tội lỗi.Dĩnhiên trongchúng tôi, khôngphải ai cũnghoàntoàntrongsạch,bởiđãlàconngười,mấyaitránhđượcnhữnggiâyphútyếulòng,đểtừđósanhralỗilầm.

Ngườitacholàtộilỗi.Ngườitrongcuộclạirấtvôtư,chođónhưlàmộtđiềutựnhiên,thánhthiện.Tráitimcócáilýcủanó.Casĩsốngbằngtráitimnhiềuhơnlýtrí.Phảichăngvìvậymàchúngtôihayvấpngã,chúngtôihaythấtvọng,chúngtôihaybuồnkhổ.Chúngtôicũngkhôngcảmthấycáiđiềuchúngtôilàmlàtộilỗi.Yêuđâuphảilàmộtcáitội,dùcóyêungườiyêucủangườikhác,chúngtôicũngnghĩlàmìnhvôtội.

Thoạtnghe,sẽcóngườicườivàbảo...“Vôlý,nhèngayvợ,chồngngườitamàyêu,lạicòntựcholàđúng,làvôtội.Đúnglàcáibọnlắmmồm.”Xinđừngđểlòngthùhậnhoặcchochúngtôicáinhìnthiếuthiệncảm,rẻkhinh.Cũngđừngxemchúngtôilànhữngngườivừađánhtrốngvừaăncướp.Giàhàm.Thậtlòngmànói,khiyêu,chúngtôinghetheotiếngnóicủatráitim.Chỉbiết làmìnhđangyêu,chứkhônghềcóýchiếmđoạtcủangườikháclàmcủamình...

Sốmệnhrunrủi.Nghiệtoankiếpnàokhiếntráitimchúngtôiđậpnhữngnhịpđậpsailệch.

Đờicasĩ thườnglànhữngmảnhđờitrôinổi,đángthương.Rấtítngườigặpmaymắn,vuôngtrònmộtchồng,mộtvợtớicuốiđời.Màchắpváthìđôikhiđược,đôikhikhông.Cáicảnhrổ,rácạplạiđắngcaylắmchứkhônghuyhoànggì.Nhưngcóngườichấpnhậnsốngchoqua,sốngbằngtấtcảcốgắnglýtrí.Nhắmmắt,bịttai,bịtmiệnglạimàsống...Lâurồiđờimìnhcũngqua.Đãquaquánhiềuchuyếnđò.Đãquátrễđểlàmlạitừđầu.Đãquágiàđể

yêulạitừđầu.Vậymàcũngchưachắcđãyên.Canhạcsĩchúngtôiluônluônmơước

một tình yêu chân thật,một cuộc sống an lành.Và họ cũng luôn luôn tựnhủ...Lầnnàynữathôinhé.Cuộctìnhsẽyên.Cuộcđờisẽyên...Nhưngmàkhôngphảivậy.Khôngđượcnhưvậy.Lỗitạichúngtôichăng,nhữngngườimangnghiệpdĩcầmca?Chưahẳnthế.Câymuốnlặngmàgióchẳngngừng,thìlàmsaobâygiờ?

Cóaithứckhuyamớibiếtđêmdài.Cóđẻmớibiếtđau.Cónuôiconmớibiếtcực.Cóthươngmớiđauđớnlúcbỏđi.Cóyêumớitựtửlêntựtửxuống.Cóđoạntrườngmớithươngkẻđoạntrường.Nếuquảđíchthực,canhạcsĩsốngphóngđãngthìđãkhôngcónhữngtìnhhuốngấyxảyra.

Tìnhyêuvốn tựnóđẹpđẽvà thiêng liêngvôcùng.Chỉbởiyêukhôngđúng chỗ, không đúng người nên cả hai ôm hận.Nhưng cứ thử hỏi,mấyngười trong chúng ta, từ ca nhạc sĩ đến người ngoài giới thoát được cảnhnày.Đừngvộinóihay,nóigiỏi.Canhạcsĩtuybịlênánnhưnghọlạichínhlànhữngngườichungtìnhhơnaihết.Vàđểđổilấynhữngđiềumơước,họđãtrảmộtgiárấtđắt.Kểnhưhọlànhữngngườikhásòngphẳng,ngaycảtronglãnhvựctìnhcảm.

Chúngtôithườngchiasẻvớinhau,từngkhócvớinhau,anủinhaubởilàđồngnghiệp, đồng cảnhngộ.Nếu chúng tôi không thươngnhau, chẳng lẽngườivợ,người chồngbạcbẽokia lại thươngchúng tôi sao?Tôiđã từnghơnmộtlầntrảiquanêntôihiểuvàthôngcảmnỗiđaucủangườikhác.Tôihiểucácbạntôinhưhiểuchínhtôivậy.

Nóirađâylàcảnhngộchungcủachúngtôi,nhữngngườicùngmộtlứatuổi,cùngmộtthờivớinhau.Giờđếmlạikhôngcóbaonhiêu.Nhữngkhuônmặttêntuổiởđây,tôichỉbiếtdànhchohọsựquýmếnsẵncó.

Đờisốngmớirasao,tôikhôngbiết.Chứnhưchúngtôi,yêunhiều,hậnnhiềumà tha thứcũngnhiều.Ngườinghệ sĩkhôngnênđể lòng thùhận–nhấtlàhậntình.Khôngcònyêuđượcnữa,khôngcònyêunhaunữa,mỗiđứađimộtngã,vẫngiữlạichonhaucáinhìnthiệncảmđểkhôngngỡngàngkhibấtchợtgặplại.Điềunàycóđượctừnếpsốngphóngkhoánggiảndị.

Nhiềungười thắcmắc, cho là chúng tôiquádễdàng trongchuyện tình

cảm.Khôngphảivậyđâu.Khiđãnhậnthứcđượcrằngkhôngyêunữahoặckhông được yêu nữa, chúng tôi chấp nhận giơ tay đầu hàng liền.Để bạnmìnhtựdorađi.Vìkhôngmuốnbịlàmphiềnnênchúngtôicũngkhônglàmphiềnaicả.Vả lại,khingười takhôngcònyêumìnhnữa thì thôi.Cógiếtchếtlạiănthuagì.Thêmtộitình.Màcứsốngthẳngthừngnhưchúngtôi,coibộlạikhỏe.Chẳngcógìkhuấtlấp,mờám.Yêunhau,cùngxâydựnghạnhphúcgiađình.

Khôngcònyêunữa...Xinchonhau...Chứngminhthưrồiđườngainấyđi“Bậnlòngchinữalúcchiatay”.Tấtcảmọichuyệnđềudiễnradướiánhmặttrời.

Nóinhưvậykhôngcónghĩalàkhuyếnkhíchngườitayêuloạnlên,rồibỏnhautùmlumhết,bấtkểđạođứcconngười.Ởđâytôichỉmuốnnóilênkhíacạnhđặcbiệttìnhcảmtrongconngườimộtca,nhạcsĩ.Thẳngthắn,khônggiandối.Có làm,cóchịu.Mộtăn,hai thuanhưng trànđầy tìnhnghĩa.Đểngườiphụ,chứkhôngbaogiờphụngười.Vàlúcnàocũngmongmỏitránhđượcchomìnhcáicảnh:Yêunhaurồilạibằngmườiphụnhau.

Ừ,màtạisao tôi lạiđểcậpđếncuộcsốngtìnhcảmcủa tôivàbạn trênmặtbáolàmgì?Chảlàmấyhômnay,trờibỗngtrởlạnh.CáilạnhcuốiĐôngbuốttừngthớthịt,từngchântóc.Mộtmìnhbógốinhìnrangoài.Mặcdùcâyđàokiểngnhỏxíutrongchậuđangnởnhữngbônghoanămcánhxinhđẹpmàuhồng,điểmchútnhụyvàng,tôivẫnthấytrờiđất,saocóvẻảmđạmthêlươngquá.GiờnàyởSàiGònngàyxưa,vẫncònđang làTết.Lòngbỗngsinhnỗinhớnhà.Nhớnhà thìhaybuồn.Buồn thìhaykiếmchuyện.Nhìnquanhchẳngcóaiđểkiếmchuyện,bènquaysanggõmáy...

C

33HạnhPhúcGiảnĐơn

hịKýĐiệugặptôi,chửitoánglên.“Tiênsưmày,taochỉđịnhlàsẽđiHongkongchơi.Chỉđịnh thôi chứđãđi đâumàmày laomxòm.Mẹ, cáimồmnhưmồm...”“Mồmgìthìnóiđạirađi,mồmtaocũnggiốngmồmmàythôi.Thìtaocũngnóilàmàyđịnhđichứtaocónóithêmđâumàmàylàmàoào...”“Ừ thì taocũngmuốnđi chơimộtchuyếnchokhuâykhỏa.Mẹ,càybừahoài,mệtquárồi.”

GiọngMinhdịuhẳnlại.TôihơingạcnhiênvìbàcôxứTháinàyítkhitỏra...sầuđời,ítkhithởrahơichánnản.Cáigìxảyrađây?Chịthanthởtiếp...“Đờisốngngắnngủiquá,sốngnay,chếtmai,aibiếtđược,cólàmlắmcũngđếnthế,taybuôngxuôi,cómangđượcgìtheođâu...”“Bộbâygiờmàymớibiết à?Taonói thìmàychửi.Nào là taokhông lo, khôngbiết.Nào là taongu,taođiên.Riếtrồichồngtaocũngnhậptâmlàtao...ngu.Taođiênthật.Nóixinlỗimàychứ.Cứbáncáingucủataođi,nuôiđược100thằngkhôn.Báncáiđiêntaođi,nuôiđượcngànthằngtỉnh.”

Minhbuồnhơntấtcảnhữnglầntâmsự.TừtrướctớigiờtôicứnghĩMinhlàconngườisốngbằnglýnhiềuhơntình.Điểmtráingượcthứnhấtgiữahaiđứatôi.Minhsốngcăncơ,vénkhéo,bạnít,luônluôncógiớihạn.Minhtựgiớihạn,tựđóngkhungđờisốngcủamình,ngaycảđếntôi,ngườibạngầnnhưduynhấtcủanócũngkhôngthểvượtqua.Tuyvậycũngcólúcchịtâmsựvớitôi...tấtcả.ĐólànhữnggiâyphútMinhsốngthậtvớichínhmìnhvàphávỡtấtcảmọigiớihạn.Nhữnggiâyphútấykhôngnhiềunhưngđãrấtđủchotôihiểuđiềunóthườnggiấukín.

Điềutráingượcthứhai.TôiđãnóivớiMinhnhiềulần.Cáiđiềungườitathườngmuốngiấukín,thậtrakhôngcógìghêgớmlắmđâu,nóchỉlàmộtđiều...giấukínmàthôi.Vàchínhđiềuđólàmtanặnglònghơncả.Cócáigìquantrọngđâu?Không,trênđờinày,ngóvậymàchẳngcógìquantrọngcả.Chỉvìmìnhchonólàquantrọngmàthôi.Minhnói...“Taokhôngthểnhưmàyđược.”“Tạisaokhôngthểvànhưtaolànhưthếnào?Taonhởnnhơquáchăng?Taodễsốngquáchăng?Taohờihợtquáchăng?Khôngđúng...vậy

mà...hơnvậynữa.”“Nóinhưmàychướngbỏmẹđi,bốaimàhiểumàynóigì.”“Màythông

minhlắmMinhà,màyhiểuhếtdùtaokhôngnói.Cuộcsốngtao,đôikhilàmmàykhóchịunhưngtaocảmthấyrất thoảimái.Cáigìcũngvậy,khi thấykhôngthểnắmgiữđượcthìtaobuông.Bấtcứcáigì.Khônghềhốitiếc.Màyđã biết đời sống ngắn ngủi - biết hơi trễ đóMinh - thì tại sao không tìmkiếm, không tạo dựng chomình, cái ngắn ngủi ấy, trở thành đẹp đẽ.Mộtngàyđẹpmộtngày,mộtgiờđẹpmộtgiờ.”

“Mày làm như dễ lắm, muốn là được à.” “Được chứ có khó khăn gì.Đừngmuốngìquátầmtay.Hạnhphúclàgì?Mấyaihiểuđượcđúngnghĩahaichữđó.Hạnhphúcchẳnglà...mẹgì.Nórấttầmthườngsongnếumìnhbằnglòngthìnótrởthànhmộtđiềutuyệtvời.Thếthôi.Đừngsuydiễnnhiềuquá,dễtrởthànhrắcrốivàrồichínhmìnhbịvướngvào,khônggỡranổi.Ngàyxưa,khicòntrẻ,taoluônmơnhữngđiềumàchođếnmộtlúc,taonhậnthứcra,đólànhữngđiềuchỉcótrong... tiểuthuyết.Maymàtaosớmbiết,nếukhôngđờitaocòngọilà...ănmàychán.”

Minhnhìntôicóvẻnghingờ.Nhiềungườicũngnghingờ,cũngtựcholàtôikhôngcóhạnhphúc.Ôicáihạnhphúcchẳngphảilàmộtcáiáo,mộtđôigiày.Nólạicàngkhôngphảilàmộtcụchộtxoànđểcóthểđemtheokhoechomọingười thấy.HạnhphúckhôngnằmgiữađườngBolsa.Hạnhphúckhôngcómặttrongcácvũtrường,sòngbạchayởtrongnhữnglyrượuđầy.Hạnh phúc đơn giản hơn nhiều.Đôi khi làmột gói đậu phộng luộc.Mộtmiếngđậuhũcònnóng.Đôikhilàmộtconcáchiêngiòn,nónghổibêncạnhchénnướcmắm tỏi và đĩa rau lang luộc.Hạnhphúcở trong lời thămhỏibình thưòng, trongcái nắm taynhènhẹ, trongcảnhữngphút im lặngbênnhau.

Hạnh phúc của tôi là như thế.Hạnh phúc ở trong trái timmình.Hạnhphúcchínhlà...mình.Tiềnbạcvàdanhvọngđều...khôngăngìcả,đềuvứtđihết.Hộtxoàndù sángcũngkhôngcheđượccái lấp lánhcủagiọtnướcmắt.Cáiáocóđẹp,cóđắttiền,cũngkhônggóikín,làmấmlạimộttráitimlạnhlẽo,tanvỡ.Cóthểchođâylàcáchsuydiễntựanủimìnhđểmàsống,tuynhiêncóđủsángsuốtđểsuydiễnnhưvậy,khôngcómấyngười.

“Minhà,màymộtmẹ,mộtcon,lạichồnglúcnàocũngởbêncạnhyêu

chiều,cógìđểmàyphảilonghĩ,buồnphiền.Conđãlớn,nócóđờisốngcủanónhưngbấtluậnthếnào,nócũnglàconmình...”“Ừ,lẽrataokhôngđi,taomuốnởlạivớimẹnhưngthằngbécứkhóc,đòitheomẹMaiđểđượcđihọc,nêntaocắnrăngômconsangđây.Bâygiờ,mẹkhôngcòn,conđãlớnthếlàmìnhđãmấtmẹlạisắpsửamấtluôncon...”“Màyvớvẩnbỏmẹđi.Trailớncóvợ,gáilớncóchồng.Đờicuacuamáy,đờicáycáyđào.Bổnphậncủatụimìnhlànuôiconchokhônlớn,tiềnbạckhôngcóđểlạichocon-màtụinócũngchẳngcầntiềncủamình-thìmìnhđãđểlạichonó,đãtạodựngchonócáivốnchữnghĩachotươnglai.Taonghĩthếlàđủrồi.”

“Thìtaocũngnhưmày,thếchonênbâygiờ,saubaonhiêunămcựcnhọctaomớicóthờigiờnghĩ...đếntao.Taođịnhmỗinămđimộtnướcchơichothoảimáicáiđầu.”“Thìcứđi,taođivới,rủHàcùngđinhưngmàđừngđiHongkong,cómẹgìởđómàđi.TaomuốntớicoicáiVạnLýTrườngThànhnórasao,coicáiDiHòaViêncủaTừHiđẹpcỡnào.”“Chừngnàođi,nóiđểtaolấyngàynghỉ.”“Ấy,từtừ,đểđợitaodưdưchútđã,giờchưađủsứcđichơi,mẹkiếp.Bill tới tấpnhưlámùaThu.Khoannóichuyệnđichơiđã.”“Mày,chánbỏmẹ,cứhẹnhoài,biếtbaogiờmàymới...đủ”.

Cuộctâmsựcủachúngtôingangđóthôi.Khôngphảilàlầnđầu.TôilạinghệchmặtrangheMinhchửi.Đithìđãđiquánhiềurồinênkhôngcònlàmộtnhucầunữa.SongnhấtđịnhlầnnàytụitôisẽkéonhauđicoiVạnLýTrườngThành.Nhấtđịnh rồi,mọi chuyệnđãchuẩnbịxongxuôi, chỉ cònchờ...tiền.ThếnàobàcôtrênngànxứTháicũngrítlên...“Mẹ,đúnglàcáicon... ăncứtkhôngbiết thối”.Sorrychị, tạiemnghèo,emcũnghamchơilắmnhưnghaophínặngquá,chờemvớinhé.

NgưngcuộcđấuláovớichịMinh,tôiquayquanồicákhođãbénlửa.Tínữathìmấtăn.TrênbàncảchụcchainướcmắmchịHàmanglênnhờphagiùm.Condâu tôi cũng, “mẹphahộconnướcmắmănbún”.Kể ra,nghề“sếnnương”củatôicũngkhôngđếnnỗivôdụnglắm.Cứđượcbạnnhờlàvuirồi.Thíchnấumắmlànấu,thảmnhunggìtôicũngkhôngcare.Cáithảmthìcũngchỉlàcáithảmthôi,cógìmàphảidữvậy.

“Này, khi nàomày không hát nữa, đi rửa chén cũng sống đấy con ạ.”“Rửachénthìđãsao,bộrửachénxấulắmà,ngàyxưalúctaomớiqua,taochùicầutiêuvẫnthấy...thơm.Vẫnsốngphẻ”.Minhcườikhằngkhặc.“Nói

vớimàytaonóivới...đầugốisướnghơn”.“Ấy,màyđừngtưởngnóivớiđầugốimàdễnghecon.Đầugốitaoquýlắmà.Phảilàchuyệngìhayholắm,quantrọnglắmtaomớidámvạchđầugốiranói.”“Sưmày,đụngchútlàmỉamai, lànóimóc.”“Đâucó, tại tao thấyđầugối taonóbiếtnghe,biếtđiềuphảitráinêntaochọunóchứđâudámmỉamaimócmỏgìmày.”

“Minhnàytaosẽtựlàmchotaomộtbuổihát,màycómặtnhé.”“Ramắtbăngà?”“Không,màybiết taomà,cóbaogiờtaodámđâu, làmmộtbuổihátvớinhauchođờithêmvuithôi...”“Khinàomàylàm?”“Sẽ.”“Sẽlàbaogiờ.”“Sắp.”“Cáiconnày,màykhôngthểnóichuyệntửtếđượcsaomàlúcnào cũng đùa nghịch.” “À, khi nào tao nói chuyện tử tế thì mày nên coichừng,cứttaoấy.”“Cólàmthậtthìchotaohay.”“Dĩnhiên,nhưngtaocònđangchờ.”“Chờgì?”“Chờ...tiền!”

S

34MónNợKhóTrả

ựhờhững lạnhnhạtcủangười,gâycho tanhữngnỗibuồnbãmuộnphiềncóthểsẽphainhạtdầncùngngàytháng.Nhưngsựchuđáoâncầncủangười,nhất là sựchuđáoâncầnđó lại rất... im lặng,khôngcho thấydấuhiệuđòihỏimìnhphảitrảlễlại,thìđiềuđólàmchochúngtaáynáykhôngyên.Áynáy,rayrứttangaycảtronggiấcngủvàđếnlúcmìnhcảmthấyxấuhổ.Tôithườngtrôngmongvàonhữngđiềutửtếnhưngđồngthờitôicũng...sợhãinóluôn.Vìsựtửtếđốivớitôilànhữngmónnợkhótrả.Vàphảitrảchođúnglúc.

Cáccụngàyxưathườngdạybảorằng...“Nàycủachokhôngbằngcáchcho”...Khổthếcơđấy,nhưngngẫmlại thìquả tình thật làđúngnhưchưabaogiờđúngthế.Trongtôi,cónhữngmónnợântình,giữlàm“của”đểmỗilúc nghĩ đến lại thấy thêm chút ngậmngùi.Ngày hômqua không phải làhômnay,lạicàngkhôngphảilàngàymai.Thờigiantrôinhanh,nghiệtngã,tànnhẫnvà rấtvô tìnhvớinhữngđổi thaykhông làmsaokháchơnđược.Nhưngmàaidámtráchtrờitráchđất.Nónhưthếtừngànnămtrước,từlúcloàingườichưađượctạodựng.

Đờiđưa tađếnđâu?Làmsao tabiết.Trời cho tađếnđâu?Làmsao tabiết.Hạnhphúchaylẻ loi.Ngàyvuihaynỗisầucứthảnnhiêncuốntađi,mặcdùlòngluônnhủvớilòngrằng...chânđixa,tráitimởlại...Bởitôicótrongtôinhữngngàythángđẹpđẽ,tửtế.Khuônmặtkỷniệmngàycũlàtấtcảnhữnggìtôicòngiữđượctrongcuộcsốngmỗingàytôimỗicảmthấyghêsợ.Ghê sợmà vẫn phải cómặt. Tôi thương yêumọi người vìmọi ngườithươngyêutôinhiềulắm,nhưngtôisợsựsống...À,mìnhcònsốngsao...Ýnghĩ thoángquarấtnhanh trongđầu.Ngạcnhiên.Khôngmừngrỡ.Nhữngbuổisángthấymìnhmởmắtvàcònthở.

Tôikhôngdứtbỏđượctấmáokỷniệm.Tôikhôngdứtbỏđượccáigôngxiềngkỷniệm.Khôngailàmđượcgiùmtôiđiềuđó.Chỉcótôinhưngkhổthayđóchínhlàđờisốngcủatôi.Nólàmnênđờisốngcủatôi.Kỷniệmđẹpquá nhưng kỷ niệm cũng có nhiềumặt. Nó cho tôi hạnh phúc và xót xa.

Hạnhphúcbởitôiđãnắmđượcniềmvuitrongtayởmộtlúcnàođó,tôiđãsốngvớiniềmvuiđó,cũngcóthểnóichínhnhữngniềmvuiđóchotôiđượcsống.Tạisaolạixótxa?Bởiđãlàkỷniệmcũngcónghĩalàđãqua,đãmấtchodùnhữngngườiđãcùngtôichiasẻnhữngkhoảnhkhắcêmấmxưavẫncònđónhưnghỡiơi...ngàyhômquakhôngphảilàngàyhômnaynữarồi.

Tôigắnggiữgìnnhữngđiềuđẹpđẽ,tửtếngàyxưa,xemđónhưlànhữngbáu vật, lâu lâu lôi ra lau chùi nhìn ngắm.Nhưng đồng thời tôi cũng tìmđượcchomìnhnhữngniềmvuinhỏbé.Mìnhtìmđếnthìđúnghơn,chẳngphải để chomình lấp đầy cái khoảng trống vắng trong tâmhồnnhưngđểthấyrằngdùgìđinữa,vẫncóngườihiểuvà thươngquýmình.Ngườimàmìnhcó thểnói rahếtđượcnhữngđiềucó lúcmìnhnghĩ lànêngiấukín.Vớikhánthínhgiả,tôichỉcóthểnhắngửinỗiniềmcủamìnhquanhữngbàihát,trongkhithựcsự,tôimuốncómộttìnhbạnsâuđậmhơn,nhưhaingườibạnbìnhthường.

Tìnhbạnvàcũnglàtìnhchịemchungthủynhấttôicóđượctừ15nămnayởmộtngườiđànbàlàchịLâu.Chịthươngtôi,quýtôiởvàocáilúctôinghèonhất.Nămđólànăm1979.Chịthươngtôibởinhữngtráingượcgiữahaicuộcsống.ChịLâulàngườiđànbàcủagiađình.Chịsốngcăncơngănnắp.Việcgìraviệcấy.Giờnàoragiờnấy.Vàngườinàorangườiđó.Chịkhônglẫnlộnbaogiờ.GiađìnhcủachịLâulàmộtgiađìnhcótrên,códưới,cógiáodụcvàcóhọc.Bởi làdânhọc trườngPhápnênchịkhôngđếnnỗikhôngchấpnhậnmộtngườicónếpsốngkỳquáinhưtôi.

TôirấtgầnchịLâu.Bấtcứmộtvấnđềgìdùcórắcrốikhókhănđếncỡnào tôi cũng có thể nói thẳng, nói hết cho chị nghe. Từ chuyện chồng,chuyệnlàmăn,chuyệnconcáiđếnchuyệnchạytiềnđểtrảtiềnnhà,tiềnbill.ChịLâubaogiờcũnglàngườiđầutiênvàduynhấtđểtôitâmsự.Ngượclại,chịcũngchẳnggiấutôiđiềugì.Nhàtôihaynhàchị.Chúngtôiđềubiếtrõ.Tôibiếtchịthíchmónăngìthìnhấtđịnhkhôngthểthiếuchịlúctôilàmmónănđódùchịphảichạymấychụcquãngđồngđểđếnnhàtôi.Ðếnkhôngphảivìmónănchịthíchvìchịănkhôngbaonhiêunhưngcònđểnhìnthấynhaubìnhyên,nóidămbacâuchuyệnrồichiatay.Cũngcókhicảthángchúngtôikhông thấy nhau, không gọi điện cho nhau. Tuy nhiênmuốn gặp, là gặpngay.Tronglúcxavẫnthấygần,thìmộttuầnhaymộtthángchẳngcónghĩa

gì.Chẳngthayđổigìởchúngtôi.NhữngtráitáoTầuchịháiđểdànhchotôi.Mấy tráimăngcụt, tráina,bịchnhãn tôigiấugiếmquamặtquan thuế,đểdànhchochịvàanhLâugọilàcóchútquàmangmùivịquênhà.LầnđiÚcvừarồi,tôilénmangvềchochịLâuhaitráivúsữa.Húvía.QuanthuếMỹmànóbắtđượcthìđúnglà...đổnợ.Lênnhàtôi,baogiờchịcũngxáchchotôikhithìtúinho,khithìtúiđậu.Tôicảnthìchịcười...“Ô,cáibànày,tôiđâucóchobà,tôichoMisavàCuănmà...”Tôiđànhthuavàkhôngcảnnữa.

Tôi sốngmơmộng,không thực tế.Bừabãi, khôngngănnắp.Ănuốngngủngáychẳngbaogiờđúngbữa,đúnggiờ.Thuốcngủđộchạimàuốngnhưănkẹo.Thuốc láphunnhưốngkhói tàu.Ðóikhôngdámăn.Sợmậpmấtcáieomặcáodàikhôngđẹp.Tôinhịnăntriềnmiên.Nấuvànhìnmọingườiăn.Thậtrathìtôicũnghamănlắmchứ,nhấtlànhữngmóndochínhmìnhnấu,bởicóthíchmớinấu.Nhưngtôikhôngănlàkhôngăn.Tôiđâucóphảilàthánhmànhịnđóigiỏiđếnnhưthế.Tôixàithuốc“diet”nênchảbaogiờ cảm thấy đói. Chị Lâu gặp là cằn nhằn... “Bà đâu cómập gì đâu, cứ“diet”mãichomàchếtà...”Tôichỉcười.Nếumìnhđượcchếtmàhìnhảnhcủamìnhtronglòngngườiyêumìnhcòn...tươngđốiđượcđượcthìđómớiđúnglàmìnhkhôngphụlòngyêucủangười.Tôichỉnghĩmàkhôngdámnóirađiềuđó.BởivìvớichịLâu,đókhôngphảilàmộtđiềuhợplý.

Chínhtôi,tôicũngtựbiếtmìnhcónhữngđiềukhônghợplýlắm.Khônghợplývớingườikhácnhưnglạirấthợpvớicáiýcủamình.Tôikhôngthểsốngkhácvớicáiđờitôimuốnsống.Tôiđãdânghiếntấtcảtuổixuâncủamìnhchonghiệpdĩthìnhữngngàythángngắnngủicònlại,tạilàmsaotôilạiphải thayđổi.Dùtrongsựdânghiếncóphầnhủydiệtchínhmình.Ðờitôi.Sựsốngtôiđâucònlàcủatôinữa.Nóởtrênsânkhấu,ởdướiánhđèn,trongcâuhát,tiếngđàn,trongtìnhbạn,tìnhvợchồng,tìnhmẹyêucon.TôiyêunghiệpdĩcủamìnhnhưChúayêuÐứcMẹ.

Tôilàngườicóđứctinmạnhmẽdùkhôngđượcxemlàngoanđạolắm(khôngthườngxuyênđixemlễ).ChịLâuđộtnhiênxinrửatội,trởlạiđạovàchẳng cần phải nói, ai cũng biếtmột người có nếp sống ngăn nắp, chừngmựcnhưchịthìdùkhôngngoanđạohơnai,cũnghơntôi.Chúngtôilạigặpnhauthêmởđiểmcảhaiđềucóchungmộtđứctin.Luônluôntinrằngtấtcảmọichuyện,mọiđiềuđều làýChúa.Tin trong lúcvui, lúcbuồn, lúckhó

khăn,lúcthảnhthơi.Tintronggiấcngủ,tincảlúcăn.Tinquatìnhvợchồng.Tinqualòngthươngyêuconcái.Chúađịnhsao,chúngmìnhvângchịu.Nhờcóđứctin,chúngtôisốngbìnhlặngvàsẽmãimãinhưthế.

TôiđặcbiệtquýmếnvợchồnganhchịLâubởianhchịcoitôinhưmộtngườiem.Tôilàmphảithìnóiphải.Tôilàmtráithìnóitrái,khônghềvìtôilàmộtcasĩ,làKhánhLy.Tôirấtđônganhchịemnhưnglạikhôngởgầnai,không được ai ưa, vì trái tính, trái nết, chẳng giống ai trong nhà, thế nênngoảnhđingoảnh lại từmấychụcnămnay, tôi chỉ cómộtmình.Trơ trọimộtmình.Cólẽvìthếmàtôirấtcầnđếngầnvớimọingườiđểkhôngcảmthấymìnhcôlẻ.Chồngconlàmộtlẽ.Cónhiềuđiềumìnhkhôngnóiđượcvớibấtcứai tronggiađình.Chỉcóbạnmà thôi.HuốnggìchịLâucoi tôihơncảmộtngườibạn.

Năm1985,tôidànhdụmđượcgầntrămngàn,tôiđưachịgiữhết.Nếucứđểyênnhưthế,tôiđãkhôngphảicólúcmượnElvisPhươngtiềnđểtrảtiềnnhà.Nhưng tôi lấy ra làm băng nhạc và tiền rơi vào tay người phát hànhbăng...điđờinhàmacônglaonướcmắt.Ðólàlần“mấttiền”thứbakểtừnăm1978.ChịLâukhônghềcằnnhằn,chỉtiếcchotôivàhơnaihết,chịbiếtrõvìsaotôimấttiền,vìsaochođếnbâygiờtôixáchva-liđinhưconkhùngmàvẫncólúcphảimượntiềnbạnbè,mượnchịđểtrảtiềnnhà,đểlấybăng.DĩnhiênchịLâucũngkhôngphảilàngườigiàucódưtiền,dưbạcmàchochúngtôimượn.Tiềnnàytôigọilà“tiềnnóng”,mượntạmdămbabữa,mộthaituầnthôi.Chuyệnnàynóiraaimàtin.Nhưngtincũngtốtkhôngtincũngchẳngsao.

Cáiđiềuchịkhôngbằnglòngnhấtởtôilàthuốcngủ,saucáikhoản“đai-ét”.Nhưngchịphảithuavìtôilàloại...thiếtđầuđà.Ðầubằngsắt,bằngđáchonênkhôngcóthểlaychuyểnđược.Cũngcóthểđôilúcchịthấytôicólý.Casĩ.Muốntrởthànhcasĩngàyxưalàđiềukhónhưngbâygiờthìquádễ. Song có được lâu dài hay không, lại là chuyện khác. Tôi không đượcquyền...mập.Khôngđượcquyềnthiếungủtrướckhihát...Tôikhôngđượcquyềnnóirằng...hômnaytôiđaubụng,hômnaytôithiếungủ,hômnaytôilỡ...ănnhiềuquá...vânvânvàvânvân.Ngườicasĩkhilênsânkhấuđểhátvínhưmũitênđãlắpvàocung,đãgiươnglênrồi.Mũitênphảibungđi.Nhưhaingườilínhtrêntrậnđịa.Phảibắnmàthôi.Nhưhaingườiyêunhau.Phải

cónhaumớiđược.Nhưhaingườighétnhau.Phảibỏnhauchođược.Tấtcảởvàocáithế...phải...nhưthế.Khôngthểkhácđược.

Ðiều thứ hai, chị Lâu ưa... phàn nàn cho tôi... “Ðáng lẽ ra “bà” phảisướngmớilàđúng...”“Thôichịà,emđượcnhưthếnày,đượcđếnngàynay,cũnglàsướngquárồi,hạnhphúclắmrồi,chứsướnghơnnữa,chịkhôngsợem...hóa rồà...”Hiền lành,chơnchấtnhưbàLâu thì làmsaonói lại“cáimỏ” tôi.Chị lạichỉbiết lắcđầucười.15nămhaigiađìnhquenbiếtnhauchưabaogiờcómộtđiềugìkhôngvuixảyra.Cầnphảigặpnhauthìgặp.Cũngcókhicảthángkhôngphônphiếcgìcả,chúngtôiđãquentínhnếtcủanhaunênxếpnóvàoloại...tựnhiên.

Chẳngriênggìtôiquýchịmàtấtcảbạntôicũngđềuquýchị.LinhmụcNamHảicứmỗimùacà,đềugửicho tôivà luôn luônChakèm theomộtcâu...“NhờMaiÐoanchialạichoanhchịLâu...”Ngượclại,chịLâuvàcácbạntôicũngkhôngbaogiờquêngửithiệpGiángsinhvàTếtNguyênÐánđếnCha.Ðoancònthânáitặngchịdanhhiệu...“BàTùngLong”vìbấtcứaicóviệcgìnangiải,khókhăn,đềugọiđếnnhờchị...gỡgiùm.TừlúcchúngtôiđượcbiếtBàTùngLonglà thânmẫucủaôngNguyễnÐứcLập, tụi tuikhôngdámnữavì sợông rầy ràsaodámmang têncủa thânmẫuôngchongườikhác,nhưngdù thếchịLâuvẫn tiếp tụccôngviệc...gỡgiùmngườikhácmặcdùtrongthâmtâm,tôihiểuaicũngcónhữngvấnđềcầnphải...gỡ,kểcảchịLâu,thếmàtôichẳngnghechịthởthanbaogiờ.

ChịLâukhônggiầu, không làm“bi-di-nét”, khôngnổi tiếngnhư ca sĩ,không lộng lẫynhưhoahậuđể tôi phải khenngợiké chúthơi, kiếmchútcháo. Nhưng bởi chị Lâu là người đầu tiên tôi nghĩ đến, dĩ nhiên là sauchồngtôivàcáccontôi,khinămcũvừaqua,nămmớivừatới.Nghĩđếnchịởmộtnơirấtxakhichạnhnhớđếnquãngđờichìmnổicủamìnhtừ20nămqua.Tựnhiêntôicảmthấylòngmìnhấmlại.Tàuvẫnlaovàotrongđêmtốiđangvâyphủvạnvật,tôicườimộtmìnhvànướcmắtứara.

TrênđườngđếnBaLan.

N

35ĐãKhôngCònTrẻDại

gàyxưakhicònbé, tôicóđihọcvàmôngiỏinhấtcủa tôi là...họcthuộclòng.Điềunàytưởngnhưkhôngíchlợigìnhưngthậtsựnóđãgiúptôirấtnhiềukhitrởthànhmộtngườiđượcgọilàcasĩ.Tôihọcbàinhanhvànhớlâu.Nócũngcòncónghĩalànhữnggìđãđivàotimóctôi-dẫurấtnhỏ-cũnglàmộtdấuấnđậmnét,chẳngbaogiờphainhòa.

Ngàyxưakhicònbé,tôithíchnhữngbàiluậnvăn.Côthầythườngrađầubài...Emhãytảvềcănnhàcủaemhoặcnóivềchamẹ,ôngbànộingoại...Tôithíchlàbởivìcócơhộiđưavàobàilàmnhữngđiềuhay,ýđẹptừvănthơtôithườngnghiềnngẫm,tuynhiênchínhvìthế,tôithườngviếttheoýtôivàrangoàiđềtài.Lúcđó,tôimớingoài10tuổi.

5nămđãtrôiqua,khốiócvàtráitimtôi...vẫnvậy.Cứmơmộngnhữngđiềukhôngbaogiờcóthểxảyratrongđờisốngnày.Dẫucuộcsốngcóthếnàocũngkhônglàmthayđổitâmhồncủamộtđứacongái10tuổidướimáitócđãđiểmbạc.Tôikhôngcònbénữa.Ngàyhômnaykhingồiđâyviếtvềcănnhàcủatôivànhữnggìtrongcănnhànhỏnày.

Chúngtôiđãởcănnhànàyhơn20năm.Cănnhàđầutiênvàcólẽcũnglàcănnhàcuốicùng,cănnhàđộcnhấtcủachúngtôi.Nó-cănnhà-nằmởmộtthànhphốnhỏcáchquậnCam25phútláixe.Nómới30tuổi.Nhỏvàấmcúng.Đúnglànónhỏthậtsovớinhàcủacácbạntôinhưngnóđãcùngchúngtôichứngkiến,chiasẻbaonhiêungọtbùi,cayđắng.Nólàcáinơitôiluônluônnghĩđếnvàvuimừngtrởvềsaunhữngchuyếnđingắndài.Nólànơichúngtôicốgắnggiữgìnbảovệ.Quantrọnghơncả,nólànơicáccontôilớnlên,trưởngthànhvà...rờixa.Nólànơiêmấmcủavợchồngtôiđếncuốiđời.

Dẫuđãchuẩnbịchomìnhrấtkỹ,chúngtôivẫnkhôngtránhkhỏinhữnggiâyphútchạnhlòng,cảmnhậnđượcsựcôquạnhcủamình.Đờisốngcủachúngtôiquạnhquẽthêmnữa,khitôitựđóngcửa,mộtlầnnữagiammìnhtrongcái“ốcđảo”đãsẵncó.Banămrồi,chúngtôi,Đoanvàtôi,haingườibạngiànươngtựavàonhauvà...chờđợi.Chúngtôichờđợinhiềuthứ,quan

trọngnhấtlàđiệnthoạicủacáccon.ChỉcóthằngÚtdẫuđãrariêngnhưnggầnnhà,thườnghayghésaukhiđihọc,saugiờdạyhọc.Nhiềungườibảo...Anhchịnợthằngnày,nósẽởvớianhchịcảđời...Nóluônluôncườivàlắcđầumỗikhitôihỏichừngnàolấyvợ.

Chúngtôicộnglại,kháđôngconnhưngconcáinhưmâytrời,nhưhươnghoa.Chúng tảnmácmỗiđứamộtnơi.Côngviệc riêng,nhàcửa riêng,giađìnhriêngsong tấtcảđềughikhắcvào lòngcáiđiềuchung làchúngcòn,luônluôncònmộtnơichốnnữarấtbìnhanchochúngvàvòngtaymởrộngcủachúngtôi.Bảotụinóchuyểncôngviệcvềđâychogiađìnhđượcnhiềudịpgầngũihơn,chẳngđứanàochịunghe.TrongnướcMỹmànhưxavạndặm.Cũngvẫnnhữngcúđiệnthoạithămhỏicủacácconcònnhớđếnmẹ.Vẫnlànhữngbìnhhoađượctiệmđemđếnđãđượcđặthàngtừxa.

Ngàyxưakhicònbé,tôiđãmộtmình.Tuổithơsaobuồnthế.Bâygiờ,tôikhôngcònbédạinữa,vẫnlủithủiravàomộtmình.Ngàyxưachờmẹ.Bâygiờchờcon.Tôivẫnnuôimơướcmộtlầnnàođó,đượcnghemẹtôinóilờiyêu thương như tôi thườngmongmỏi... Tôi không có duyên nợ vớimẹ...Dẫucóyêumẹđếnmấy,bàcũngkhôngbaogiờgầntôi.Tôicóquánhiềuyêuthươngdànhchocácconthìchúnglạiởquáxa.Tuyvậyxahaygần,tôicũnglàmẹcủacáccontôi,trongbấtcứcảnhhuốngnào.

Trờihômnaykhôngnắng,cũngkhôngmưanhưngbuồnbuồn.Nỗibuồnvôcớlàmcănnhànhỏcủachúngtôibỗngnhưquátolớntrốngtrải.Cũngvẫn là căn nhàmọi khi. Căn nhà đã cùng chúng tôi cười khóc. Sao bỗngdưnglặnglẽmộtnỗingậmngùi.Mẹtôitừngàyquađây,chỉmộtđôilầnghéngangvộivàng.Chưabaogiờbàlưulại.ChỉcótiếngcườinóicủacáccontôivàđâycũngchínhlàcănnhàôngNhựtThanhquảquyếtlàtôisẽmuavàolúctrongtúicảhaichúngtôichỉcó5.000đô.Nhưngmàrồichúngtôiđãởđây.

Baonhiêunămđãtrôiquatrênconphốnhỏnày,tôichẳngđểý,chỉvìtôirấtbằng lòngvớicuộcsốngnày.Nhìncácconkhôn lớn,ngoanngoãn.30năm không phải là quá dài. 30 năm không phải là cái giá quá đắt để trả.Khôngthểtínhnợvớichồngcon.Cũngkhôngthểtínhnợvớinhữngngườithươngmếnmình,màdẫucó lànợđichăngnữa thìcũng làmónnợngọtngào êm dịu. Tôi hân hoan gánh vác trên những điều đó. Được sống vì

chồngcondẫucógiannancũnglàhạnhphúc.Buổichiều,đidướihàngthông,tôithườngnhẩmlạinhữngcakhúcngày

xưa.Cóđôi lúc tôiđểhồn tôibayvềmộtdòngsông,mộtcâycầu,nhữngngọnđồi,nhữngthảmcỏ,nhữngconđườngcủamộtthời thơdại.Nỗinhớthươngmang đến cho tôi những thoáng ngậm ngùi.Muốn sống, tôi phảiquên.Khôngthểkhácđược.

Nỗilòngcủangườiđãquátuổixuânlànhữnghoàiniệmdịudàngđượcgiấukín,giữriêngchomìnhkỷvậtmộtthờiđãqua.Cónóira,cũngkhôngaicóthểchiasẻ.Màcũngkhôngnênnhắclạinữa.Ngàythơdạiđãqualâulắmrồi.Bâygiờ, tôiđã lớn.Tấtcảmọibổnphận,gầnnhưđãvuông tròn.Tôixuôidòngđời,theophậnsốvàcảmthấylòngyênảtrongđờisốngkhépkínnơinày.

Đừngcayđắngnữahỡicuộcđời.Hãy thứcdậyvới tiếngchimhótđầungàyvàmỉmcười...mộtmình.Baonhiêungànnămnay,mâyvẫnbaynhưthế,gióvẫnthổinhưthế.Mâytrôivềđâu.Gióthổivềđâu.Tôikhôngbiết.Anhchịcóbiếtkhông.Aibiết?

“Dườngnhưvắngai...”

M

36ChưaChắcĐãBuồn

ộtnămcó365ngày,trừnhữngngàyđishow,sángnàotôicũngthứcdậytrongsựimlặnglạthường.Sựtrốngvắngkhôngcònlàtưởngtượngmà“nó”quạnhquẽ,côđơn,sừngsữngtrướcmắt,chỉkhẽnhấctay,coicóthểchạmvàonó...Tôichỉcònnghetiếngnhữngchiếcvòngláchcáchchạmvàonhau và trong cái giây phút đó, tôi thấy quanh tôi nhiều khuônmặt quenthuộc,tôimừngrỡmuốncấttiếnggọinhưngrấtnhanhtôikhựnglại...đólànhữngkhuônmặtcủanhữngngườiđãkhôngcòncùngtôibướcđitrongđờisốngnày.

Tôi luônnghĩđếnnhữngngườiđãkhuất.Tôigầnnhư sốngvớihọ, cónghĩa làsốngvớinhữngngườiđãchết.Chínhđiềunàykhông làmtôiđauđớn.Nóchotôisựbìnhanvớicảmnghĩtôisẽkhôngbaogiờmấtđinhữngđiềuđẹpđẽ.Sựtửtếsẽởvớitôimãimãi.Cáichếtcũngnhưsựnghèokhổ,xấuxí,chẳngaitranhgiànhlàmgì.Tôiyêntâmsốngvàtrântrọngtừngkỷniệmcóvui,cóbuồn,cócayđắngoan trái.Ngườichếtbaogiờcũng thủychung.

Mẹtôinằmđó,lúctỉnhlúcmê.Tôiômbà...Mẹơi...Maiđâynày,Maiđencủamẹđâynày...Mẹcónhậnraconthìmẹnắmtayconđi,nắmchặtđi...Mẹ tôi khẽmởmắt nhưngbà không thể quayđầu qua nhìn tôi, bằngcánhtaycòncửđộngđượcdùrấtyếu,bàsờlênnhữngchiếcvòngcủatôirồilầnxuốngnắm tay tôibópchặt.Tôinói tovào taibà...Mẹơi..Maiđây...Maiđây...Taymẹ tôi lạinhích lên sờnhữngchiếcvòngcủa tôi rồinhíchthêmlênchútnữa,cánhtaycònlạicủabàvòngômlấytôi...Ôi!Lầnđầutiênmẹtôiômtôivàcũnglàlầnđầutiêntôikhóctrênvaibà.Loan,emtôibảo...Baonhiêungườivào,mẹchỉômcómìnhchị...Tôiimlặngnhìnmẹnằmbấtđộngthởbằngbìnhdưỡngkhígắnvàomũi,bìnhsữatreolủnglẳngchuyềnthứcănquamộtđườngrạchtrênbụngvàothẳngbaotử.Tôichưabaogiờthấymẹtôi“ngoanhiền”nhưvậy.Ngườitachobàăn,Loanlau,tắmchobà,béDungvợKhanhbópchânchobà.LanVy,concủaLoan,bằngtuổithằngHốNainhàtôi,ômtheocuốnsách,ngàyngàyhaimẹconthayphiênnhau

vào trôngchừngchobàvàbàchẳngbiếtgì.Họahoằn lắmmới có lúcbànghevànhậnracácconcháu.

Từphitrường,tôilạichạythẳngvàonhàthương.Bốtôi-tôiđãquengọiôngbằngbố-vàcũngkhôngcòngiậnhờnôngnhưngàycònnhỏ.Ngaycảchúngtôi,8ngườiconcủamẹcũngkhônghềcómộtphânbiệtnào.Ôngbảotôingồitrôngchừngmẹchoôngđiăntrưa.Lầnnàymẹtôiyếuhơn,cómấyngàymàbàđãkhôngnhậnratôi.Nhữngbìnhhoatrưngtrênđầugiườngmẹtôinằmhômnaytrôngvôduyêntệ.Mấychainướchoavàcảmấybăngnhạccủa tôi nhìn có vẻ làm sao ấy, trong cáimùi lạ lẫm, cái khôngkhí phòngbệnh.Ðólànhữngthứmẹtôi thích,nhưnghômnaynóđượcđể,đượcxàikhôngđúngchỗ,khôngđúnglúc.

TôivàHoàngchàobốtôi...Conphảingủmộtchútđểtốinayhát,ngàymaiconvào...Tôicầnngủ thậtnhưng tôicũngmuốnchạy trốnkhôngkhínặngnềcủabệnhviệnvànhấtlàhìnhảnhmẹtôi.Ôi!Mẹ,ngườiđànbàđẹpnức tiếngmột thờiHàNội.Ngườiđànbà lúcnàocũngphấnson,quầnáotươm tất trước khi ra khỏi phòng.Người đàn bà luôn luôn kiêu hãnh vớinhansắc,sựthôngminhvàduyêndángcủamình.Ngườiđànbàđãlàmđiêuđứngbốtôingàyxưavàbốtôibâygiờ.Tôibiếtcónhiềuđiềubàmuốnnói,cầnnói,màkhôngthểnóiđược.Nỗibuồntrongđôimắtmẹcólúcchợtlóelên.Buồnnhưngkhôngtuyệtvọng.Mẹtôivốnlàngườicanđảm.

Tôiđãngãxỉutrongphòngngủ,lúcđókhôngcóbạncủaHoàng,khôngbiếttôiđãrasaonếutôingãraphíasauvàđậpđầuvàocáibànủimàkhôngaihaybiếtgì.Mẹtôicũngkhônghaybiếtgì.Cũngvuithôibởinhìnmẹ,tôichợtmuốnđọcchomẹhaicâuthơ-Mẹtôigầnnhưchẳnghềquantâmđếnvăn thơ - “Mỹ nhân tự cổ như danh tướng. Bất hứa nhân gian kiến bạchđầu”-Haicâunàytôimuốndànhchomẹtôi,chứcòntôithì...chếtlúcnàocũngđược,bấtquánhưconchótiềnrưỡithôi,chứbáungọcgì...Ngườitalúccùngđườngphảixẻnúilấpsôngmàthoáthoặc“kệmẹnó”tớiđâuthìtới.Cônghầu,khanhtướngthìcũngđếnmộtlúcphải...xuôitaythôi.Ấycứsống theo cái chủ nghĩa... kệ mẹ nó... của tôi, may ra thì sống, cho dầukhông, mình cũng có mất gì đâu, nhiều lắm là... không sống nữa. Xemchừng...chếtkhóhơnsống.Sốngkhóhơnnhiềuvớitrămngànphiềntoái,từtình đến tiền, từ vân vân đến vân vân.Ai bảo sống là sướng, tôi sợ rằng

chính người đó đã dối lòng.Ai hát rằng... “sống trên đời này người giàusangsướnghơnngườinghèokhó...”Tôicũngcholàkhôngthật.

Tôihaygiỡnchơivớinhiềuđiềulàbởivìnóichocùng,lòngtôicónhữnglúcquábuồn.Tôicóthểbiếtvìsaotôikhócnhưnglạikhôngthểhiểuđượcvìsaotôicười.Khôngcógìđểcườimàlạiphảicườithìthậtkhôngcógìmỉamaihơn,khôngcógìđau lòngvàovôduyênhơn.Màhìnhnhưđời tôi lànhữngnăm,tháng,ngày,giờ,phút,giâylúcnàocũngbuồn.Tấtcảđếndồndập,chồngchấtlênnhauđếnnỗikhôngbiếtvìsao,bắtđầutừđâu.Tôinhổnhữngsợitócbạcbỏtrongcáiphongbì...đểdành,rồimộtlúcnàođó,tôisẽgửivềmộtđịachỉởViệtNam-mộtđịachỉkhôngcóthậttrênbấtcứconphốnào.

Giỡnchơivớicáichếtcũng làmộtđiều thúvị,bởimuốnxemcáichếtmặtmũi ra sao, cógìghêgớmkhôngmànó làmnhiềungười sợđếnnhưvậy.Không.Chẳngcógìghêgớmđángsợcả.Nóchỉ làmộtgiấcngủdàihơnbình thường,dài thiên thu.Nóquay lưng lạivới tất cảphiền toái củacuộc đời.Nó giúpmình nhẹ nhõmhơn, tử tế hơn, đẹp đẽ hơn và trẻmãikhônggià...Ðấy,cứnhìnhìnhbốtôi,ôngvẫntrẻnhưlúc33tuổivớinụcườirấttươi.Miệngcười,mắtcũngcười,tinhnghịchvàyêuđờivớimộtchútmỉamai...Bốtôilàmộtngườithôngminh.Ôngkhôngđểlạimộtsợitócbạcnào.Tôithìkhông.

Tôicứkhócmãi,nhữnggiọtnướcmắtcayđắngmàkhôngmộtaihay.Tôicứcườimãi,nhữngnụcườivônghĩamàkhôngaingờ.Ðờimà.Cònnơinàodiễnranhiềutuồngtíchhơnnơinày.Ðờimà.Nhưnhữngbuổisángtôithức dậy trong sự im lặng gần như tuyệt đối.Một mình. Luôn luôn mộtmình.Côđộcnhưngkhôngcôđơnvớingườithânđãxa,nhưnglạirấtgầngũicủariêngtôi,lúcnàocũngchuyệntròcùngtôi,lúcnàocũngvuitươirựcrỡnhìntôinhưđểanủi, tiếpsứcchotôi,nângđỡtôikhôngvấpngã.Hãyđứngvữngvàđitới,chưatớilúcđâu.

Vàinămtrước,khitôinóivớicácbạntôirằng...cácbạnđãgiàhếtrồi...lúcđó,anhnàocũnggâncổlêncãirằng...chưa,lạicòncườitôiởtuổinàymàđitrồngmít.Cónghĩalàcácanhấycòntrẻmàtôimớigià.Tôichỉcười,khôngcãi.Tôitrồngcâylàbởitôithíchtrồngcây,coiviệctrồngtrọtlàmộtcáithúchứkhôngtrồngđểchờănquả.Thídụkhibạngiúpmộtngườinào

đólàdocáitâmbạnmuốngiúp,chứnếunghĩgiúpngườiđểngườigiúplạimìnhthìchẳngthàđừnggiúp.Vìđâucógìbảođảmngườitasẽđềntrảlạimình.Tôitrồngcâytrongtâmtrạngđó.Bâygiờmíttôiđãcótrái.Bâygiờcóngườitôiyêuquíđãđixa.Nhìncâylànhớngười,nhìnngườilạithươngcây,thươngmình...“Tôikhôngkẻ thùnênđautừđộ, tócúalànhớnhữngthángâulo...”Aitôicũngquý,khônghạpthìđànhxa.Buồnthìcóbởitôikhôngphảilàthánh,nhưnggiậnthìkhông.Thếchonênngườinàocườivớicáichết,tôiđềuthươngtiếc,nỗitiếcthươngtôimangtheođếncuốiđời,gặplạinhauởmộtnơibìnhanhơn,ởmộtmảnhđấtchỉcóngườikhôngcóma.Vàlạinhưmọingày,tôirasaunhàngồivớilycafévàđiếuthuốclá...Nàyđừnghút nữa, nguyhiểm lắm, chết nhưkhông...Vẽ chuyện, đến tuổi này“hẹnhòvớitrờimây”làchuyệnbìnhthường.Hếtduyênhếtnợthì...đichứcógìquantrọng.Sốmàthoátđượcsao?Tôithuộcloại...nowatertotalk...xincứđểtôiđượcyênlàtôicámơn,chứđừngnhưnhữnglọhoatrênđầugiườngcủamẹ tôi,haynhữngvònghoa thật lộng lẫymuônmàunằmkhôhéongổnngangbêncạnhngôimộvừalấpđất,vàmọingườicườinóikéonhaura tiệmănnhậunhẹt, tángẫu.Ðólàhìnhảnhcóvẻkhôihài,mộtsựkhôihàithảmhạiđãquáquenthuộc.

Chếtlàhết,ChaNamHảibảothế.Chỉcòncáixácnằmđómàthôi.Cóthương tiếc thìcầunguyệncho linhhồnmauvềnơianbình.Chanói:Cáiquan trọng là lúc sốngkìa.Vâng,Chanóiđúng,nhữngviệc sống tôixemnhưđãlàmxong,giờphảitínhcáivụaiđitrướcai.Tôimonglàtôi,vàtôibiếttrước,tôisẽđirấtêm,nhưlúchátxuốngmộtnốttrầm.Êmvànhẹ.Tôikhôngcógìluyếntiếccả.Tôicũngkhôngdámhyvọngởmộtsựtiếcthươngnào.Sẽchỉnhưmộtshowdàihơnbìnhthường.

Sẽcóngườibảotôixạo.Làmgìmàkhôngsợchết.Thậtratôicũngcósợmộttí,sợ...ngộpthởlúcđóngquantài,sợ...nónglúcđốtxác,chônxuốngđấtthìsợ...giun.Sợbaonhiêuđóthôi,chứchếtthìtôiđãthấynhiềuvảlạicũngnênlàmquenvớinóchokhỏi“ngẩnngơsầu”lúcchạmmặt.Nóimãivềnó,nghĩmãivềnó,bỗngdưngthấythoảimái.KhôngdámmơướcchốnThiên đường nhưng cũng không hề muốn trở thành “ma cháo đậu” haynhững“âmhồnbấttán”.

Saobỗngdưngtôilạithíchnóivềcáichết.Bởiđãcónhữngcáichết.Bởi

chuyệnngườisốngởđâychánlắmrồi.Nóirathìsẽ...lại...khổlắm,biếtrồi,nóimãi.Nóichuyệnngườidưngđểmanghọa,vậythì,chỉnênnóivềmình,nóivềmột“cáitôi”khônggiốngaivàđangởcuốiđường.

Nướcmắtthậtquývàhiếmhoi.Tôiđãkhócchonhiềungười,giờđãđếnlúctôiphảiđểdànhnướcmắtđểkhóc...tôi.

T

37LụcBátYên

rờihômnaykhôngnắng.Trờihômnaycũngkhôngmưa.Trờihômnay,chẳngralàmsaocả.Tôichợtcảmthấymộtchútgìbângkhuâng,xaoxuyến.Khônghẳnnhớ.Khônghẳnthương.Khônghẳnvui.Khôngrõbuồn.Cáicảmgiácchợtđếnlạ lùnglắm.Khôngbiếtphảinóira thếnào.Khôngnói rađược.Nhưng rõ ràng, tôi cảm thấychênhvênhhụthẫng.Cóhoangmang.Cómộtchútquạnhquẽ...Tôiđangngồimộtmìnhdướihiênsau,trêntaylàtậpthơcủaNgôTịnhYên.

Tôimườngtượngdángdấpngườicongáitôiđãgặpquamộtlần,rấtvội.Yên,ngườimongmanh, làndakhôngsonphấn,hơixanhxao.Tócngangvai, trang phục bình thường. Thoạt nhìn Yên, tôi có ngay cái cảm giác...khôngthườngởnơingườicongáiấy.TôigọiYênlàcongáibởicôkhôngcó cái dángdấp củamột người đàn bà.Cái... không thường tôi cảmnhậnđượcnơiYênlànhữngđiều...tôiđọcđượcởtrongánhmắt,trongcáinhìncủaYên.ĐóchínhlàcáiLãngmạnnăm2000tôiđangcầmtrêntay.

Trướckhiđivàonhạc,tôilàmộtngườiyêuthơ.YêuhơisớmnhữngbàithơlụcbátcủanhàthơNguyễnBính.Hơisớmlàbởilúcđótôiquánhỏ,vừaquatuổilên10.Yêunhạcbuồn.Yêuthơsầunênđờichẳngmấylúcvui.NhàthơNguyễnĐình Toàn dẫn đưa tôi vào thế giới của thơ...Đây TaoĐàn,tiếngnóicủathơvănmiềnNamdoĐinhHùngphụtrách...Lúcđótôimới14tuổi,cóthểlà13khôngchừng.ĐólàlúctôigặpôngTrầnDạTừngườingợmđenngòm,quầnáoxốcxếch,chânmangdép,cưỡimô-by-lét.Màtôicũngchẳngđẹphơnônglàbaonhiêu.

Cũngnhưkhibướcvàonhạc, tôi chẳnghiểuvì saocánhcửanàocũngkhông nỡ vì tôimà đóng lại. Trước TrịnhCông Sơn cả gần chục năm làNguyễnĐìnhToàngiúp tôi làmquenvớicả thơvànhạc.Chẳnghiểuôngnhìnthấycáigìởtôi,tronggiọngngâm,trongtiếnghátcủatôi.Tấtcảmọithứởtôiđềuthuộcloại...khônghẹnmàđến...Tôinhưmộtbàithơsaivần,một bài hát lạc điệu của một người lần đầu tiên làm thơ, viết nhạc. Thếnhưngtôilạikhônghềbịchốitừ.Sựchấpnhậndùkhôngnồngnàncũnglà

chấpnhận.Cánhcửadùchỉhéramộtchút,cũngcónghĩalàcửakhôngđóngvàtôicóthểbướcvào.

Tôiyêuthơvôcùng.Thơtrởthànhbạn,mộttìnhbạnthủychungchotôigửigắmniềmriêng,đặcbiệtlàthơlụcbát.ĐặcbiệtlàthơNguyễnBính.Sauđónhiều năm, tôi thườngngâmchoTrịnhCôngSơnnghe và lần cuối tôicũngngâmcâulụcbátcủaNguyễnBínhởnhàanhchịLễvàomộtđêmmưamùaĐôngđầunăm75...“Màsaogiấcngủkhôngdài.Màđêmkhôngngắnmàtrờicứmưa.Ởđâytôisốngnhưthừa.Cốđemmenrượutẩmvừalòngnhau...”Nhữngngười cùngngồi với tôi đêmhômđó, hiện đangở rải ráckhắpnơi.Chỉthiếumộtngười.Mộtngườikhôngnênthiếu.

Thờigiancứlặnglẽtrôi.Tấtcảđãlàquákhứ,lặnglẽvàngủyêntrongnấmmộthờigian.Bốncâuthơkiadẫucóngànnămnữatrôiqua,tôicũngkhônghềquênmàmỗi lầnngâmlên,hìnhảnhngàyxưanhưmỗi lúcmỗisánghơn,rựcrỡ,đẹpđẽhơn.Tôiđãthửcốquênnhưnglại...quêntrongnỗinhớ.Từnhữngsợinhớmongmanhnhưngdằngdặcnhưmâytrời,mềmmạinhưngbềnchắcvàbấtbiếntheovớithờigian,tôibiếtrõmộtđiều,tôivẫnyêuthơlụcbátdùkhôngphảicủaNguyễnBính.Chođếntậnbâygiờ.

Cáixaoxuyếnbângkhuângkiakhôngphảitựdưngtôicảmnhậnđược.ChínhlàtừYênđó.TừNgôTịnhYênvàLãngmạnnăm2000.NhữngcâuthơlụcbátcủaYêncómộtnétđẹp...bấtthường.Nếutôiđãtừngnghĩrằngtất cả những hạnh phúc tôi nhận được ở cõi sống này đều là những hạnhphúc tuyệtvời,đẹpđẽđếnxótxa thì lụcbát củaYêncũngnằm trongđó.ĐọcthơYên,tôikhôngbuồnbã,khôngđauđớnmà...xótxa.CáicảmgiácnàytôiđãtrảiquakhihátmộtbàihátcủaTrịnhCôngSơn.Bấtcứbàinào,ngàyxưahaybâygiờ.Nỗixótxakéodàigần30năm.Gầnnửađờingười.Nếuaiđóđãtừngsốngvớinhữngxótxasuốtnửađờingườigiốngnhưtôi,sẽcảmnhậnđượcđiềunày.Sẽhiểuvìsaocónhữngngườikhócmàlệchảytronglòng.

Tôikhônghềmuốnlàmmộtsosánhgiữanhạcvàthơ,dùcảhaiđềucùngtôirấtgắnbó,dùthơtựnóvốnđãlànhạcvànhạcTrịnhCôngSơnvốnđãlàthơ.Tôi chỉmuốnnói ra rằng tôi luôn luônnhìn thấymột điều gì đó củachínhmìnhtrongnhạcTrịnhCôngSơnvàhômnaytrongthơcủaYên.NgôTịnhYên.Hạnhphúc đắng cay và ai cũngmuốnnếm thử ít nhấtmột lần

trongđời.Từlâurồi,tôikhôngcòntinởcâu...“Vănlàngười”.Khôngnhữngkhông

tinmàtôicònthấyđólàmộtsự...khôihàibithảm.Nếucònlạitronglòngtôichút trân trọngđểdànhchoaiđó, thìđiềuđóvẫncònnhưngkhôngcónhiềungườilắm...“Nhưngcuộcđờiđãlàmtôisợhãi.Ngườivớingườiđãtrởthànhthiêntai”...Đócũnglàmộttrongnhữnglýdovìsaoniềmtincứngàymộthaohụt.Ởxứlạquêngười,cứthấydavàng,tócđen.Cứnghenóicùngmộtthứtiếng,dùchonhữngngàyđôngthánggiá,lòngbỗngấmáplạthường.Cùngmộtthứluânlạcbốnphươngtrời...Tươngphùnghàtấttươngthức...Thếmànhữnggiâyphútnhưthế,khônghiểutừlúcnào,đãtrởthànhnhữnghạtbụitrongmắt.ĐọcsáchMỹ.Cóhiểunónóicáigìđâu.ỞMỹ22nămrồi,vẫnMỹnóiMỹnghe.ThôitađọctiếngViệtcho...buồnchơi.

TôikhônghềnóirằngtậpthơlụcbátLãngmạnnăm2000củaYênlàsốmột.Cũngnhưchưabaogiờ tôibảorằngnhạcTrịnhCôngSơnlàsốmột.Tôiđãyêu,đãđọcnhiềuthơcủanhiềutácgiả.TôivốnrấtyêuthơDuTửLê.CóđiềunhạcTrịnhCôngSơnchotôimộtnỗibuồnêmái.ThơTịnhYêncũngchotôinỗibuồnêmái.Cảhai,bướcvàotimtôi,hồntôingayphútđầutiên.Đếnvàởlạimãimãidàilâutrongniềmtinvốncònlạirấtít.

A,ngườicongáingồichờtôitrướcsânvàđếnkhigặp,lạichỉnóivộivớinhauvàicâu,ngàyhômnaybỗngtrởthànhmộtnỗibuồnêmáitronglòngtôi.Ngàyhômnaybỗngtrởthànhcái...“bóngmátchonỗitanhoang...sơncùngthủytận” (MaiThảo) của tôi, củanhiềungười.Tịnh làYênmàYêncũng làTịnh,cũng làYên.Tênđãnhư thơ.Thơđã là tên.Thơcóphải làngười?Mộtngườicócáinhìnrấtlặnglẽ,thoángmộtchútlạclõngtrongđờisống,thoángmộtchúthồnghi,sợhãivớicuộcđời.Cóphảiđúnglànàngđókhông,ngườicongáitôiđãgặptrongmộtthoángvộivãvàchỉmộtlần.

Hômnaylàngàyđầucủamộtnămmới.1997rồiđấy.Ngàyđầucủanămmớicógìlạ.Khôngcóđiềugìmớilạxảyđếnchotôi,từnhiềunămrồi.Tuynhiên,vìlàngàyđầutiêncủa364ngàycònlại,tôigộiđầubằngbồkết.Lựamộtcáiáomầutímthan.Đeohạttrai.Tôivốnthíchhạttrainêncũngchẳngcómột lựachọnnàokhácngoàihạt trai.Trắngvàđen.Ngọc traivàngọcthạch,cảhaiđãchẳng từng tượng trưngchosự trân trọngmàđơngiảnđósao.Tôithíchcảhai,vìnhưthếvàhômnay,tôitựtayđeochomìnhrồisửa

soạnmặtmũichỉnhtề.Khôngđểlàmgìcảmàcũngchẳngđểchoaingắmbởitôihiệntại,đúnglàchỉmộtmình.

Mộtmìnhnhưngkhôngtuyệtvọng.Tráilại,tôicólúclạicảmthấyhìnhnhưrấthàilòngvớicáisựviệcmộtmìnhnày.Quanhtôirất...TịnhvàYên...Chỉ có tiếng hát của chính tôi cất lênmột bài tình ca.Trong lòng tôi hát.Tiếnghátchỉmìnhtôinghethấyquyệnlấynhữngcâuthơlụcbát,bấtngờtạomộtsựêmảkhiếntôidườngnhưthấymìnhđangởngoàicuộcsốngnày.Nhữngtàntrobaylêntừnhữngtờgiấyvàngđốttrướcmộtphầnmộlẻloiđâuđóởmộtnơirấtxamàcũngrấtgần.Mộtkhuônmặt.Nhiềukhuônmặtchậpchờnvừarõnétđãvỡtanratrămnghìnmảnhcùngsươngkhói.

ĐámlụcbìnhnằmlặnglẽtrongvũngnướcbêncạnhconđườngnhỏtrángnhựadướichânđèoHảiVân.Mầutímcủahoacũnglặnglẽvươnlên trênmầuxanhcủalá.Haihàngphượngvĩgiaonhautỏabóngmátcùngvớigió,thổibaynhữngtàáotrinhnguyên.Giólên.Giólên.Giólêncaonữađi.Haihàngphượngvĩquấnquýtđanlấynhaunhưvòngtaynhữngngườitìnhsiếtchặt.Phượngbaynhưmưadướigótchân rấthồng.Phượngbaynhưmưa.Mưa hồng. Tiếng lá e dè chạm vào nhau. Tiếng phượng rơi nhẹ trênmặtđường,êmnhưtiếngru.Cónhiềuđờingườikhôngbaogiờmuốn thoát rakhỏitiếngruêmáiđó.Tôicũngvậy.

Lục bát của Yên cũng êm như tiếng ru. Cũng đẹp như những cànhphượnghồngởquênhà.Cũnglặnglẽnhưmầutímcủađóahoanhỏnhoibênđường.LụcbátcủaYênlàmộtgócphốnhỏchoriênghaingườiyêunhau.LụcbátYênlàmộtcuốiđườngkhuấtbóng.LụcbátYênlàtìnhyêucuồngđiênthơmmùigốichăndathịt.Mộtthứtìnhyêunhỏmáuchứkhôngnhỏlệ.LụcbátYênlàântìnhđượcnémratừmộtbàntay,mấthútbiệttămtrongvôcùngvôtận.

T

38KhôngHềPhôiPha

ấtcảnhữngsựviệcđãxảyra,đãqua.Tấtcảnhữngkhuônmặtđãxakhuấtmịtmù.Tấtcảnhữnggìgọilàhạnhphúchaynỗiđaucủamộtthờinàođó,chúngtakhôngcònnhìnthấy,tìmlạiđược.Tôigọiđólàkỷniệm.Tôikhôngcóquákhứ,dĩvãngnhưmọingườithườngđềcậptới.Tôichỉcókỷniệmvàđólàtấtcảgiatàitôicưumangchođếnmộtngàynàođó.

Cáigìkhôngcònnhìnthấy,khôngcònsờtớiđược,dẫuchỉmộtvàigiâyđồnghồtrước.Duychỉcókỷniệmlàbấtbiến.Nếutrongcuộcsốngcómộtđiềugìđókhôngthểthayđổiđượcthìđólàkỷniệm.Nhữngsựviệc,nhữngconngười,đẹpcóxấucóđãbỏchúngtamàđi.Tuổitrẻbỏchúngta.Mầutrongcủamắt.Mầuxanhcủatóc.Mầuhồngcủamôi.Đãbỏchúngta.Lạnhlùng,tànnhẫnvàhồnnhiên.

Ởtuổibamươi,bốnmươihayđãbướcquaranhgiớinửađờingườinhưtôihiệnnay.Kỷniệmkhônghềphôipha theongày tháng.Mỗingàyqua,chânbướctớigầncáicõiđivề.Tôicàngthấygắnbóvớikỷniệm,nhưchỉcókỷniệmbâygiờmớitrọnvẹnlàcủariêngtôinhưchỉcónhữngngườiđãxađời,mớithuộcvềtôimãimãi.Vìmộtlẽnàođó, tôi thường“sống”vớingườiđãkhuấtnhiềuhơn, trânquýhơn,yêu thươngvàcảm thấyyên tâmhơn, được an ủi, chia sẻ nhiều hơn. Ai đã từng trải qua nhiều ngang tráinghịch cảnh, cay đắng oan khiên, sẽ hiểu vì sao tôi có nhiều cái... khácngười.

Mỗingườimộtcáchsốnglàđiềutựnhiêntừngànxưa.Ôi,khitađói,kỷniệmcó cho tano.Khi ta lạnh, kỷniệm làmcho ta ấm.Khi tanghèo,kỷniệmlàmchotakháhơn.Cónhiềungườinghĩnhưvậyvàhọnghĩđúng.Kỷniệmkhônglàmiếngcơmmanháohaytiềnbạctrongđờisống.Kỷniệmđẹpđẽhơn,caohơn,thiêngliênghơn.Kỷniệmlàmđờisốngchúngtathănghoatrongsángvàthánhthiện.Tôithậttìnhtiếcchonhữngaicoithườngkỷniệmhoặccómàkhôngbiếtgiữ.Nhữngngườiđó, tâmhồnmớinghèonàn làmsao. Chúng ta có thể dời núi, lấp biển nhưng bản tính con người là điềukhôngbaogiờthayđổi.Thậtđángtiếc.

Cónhiềuđêmchợtthứcgiấcnhìnravườn,vầngtrăngtròntỏaánhsángsoirõtừngngọncây,khómcỏgiốnghệtnhưmộtđêmtrăngquênhàcũngtrongmộtkhuvườnnhỏ,cónhữngkẻquênđờisốngquanhmình,cùngnhauuốngrượu,ngâmthơđànhátdưới“nắngkhuya”.Nhữngđêmnằmnghemưabuồnràorạt,chợtnhớnhữngchiềumưaxưacùngtheonhauraquánngồi,im lặngbênnhaunghenhữnggiọt café tí tách rơi, im lặngbênnhaunhìnngườingười,ngựaxengượcxuôi.Nhữnggiâyphútimlặngđãnóivớinhaubiếtbaođiềukhôngthànhtiếng.Buổisángcâycỏcònlấplánhsươngmai,imlặngđibênnhaudướihàngthôngtừbaonămreomãinhữngđiệunhạcvivubuồnbãbênmặtnướccâmnínchứađựngbaonhiêunỗiniềm.

Buổitrưatrờicaoxanhthẳm,nắngđuổinhautheogiótrênthảmcỏquen,cỏcâydànnằmthênhthanglắngnghebướcchânnhẹnhànglúcxa,lúcgầncủahaikẻquênđời.Chiềucómưabụigiănggiăngquathànhphố,quáncafévắng,hươngcaféthơmlừng,vẫnchỉcóhaingườikháchquenngồiđó, imlặngbênnhau.Cógìquantrọngđâu.Không,khôngcógìcả,cónhaulàđiềuđángnóivàhọđãcónhautrongsuốtcuộcđời.

ĐàLạtđẹp.ĐàLạthiền.ĐàLạtthơmộng.ĐàLạtbaodung.ĐàLạtthủychung.Địnhmệnhkhởiđitừmộtnơinhưthế.TạisaokhônglàSàiGòn.TạisaokhônglàHuế.Không,SàiGònvàHuếkhôngphảilàĐàLạt.Khôngbaogiờnênmọisựphảikhởiđi từđó.Mộtsự tìnhcờ,màngẫmlại thìkhôngđúng, không phải.Rõ ràng là sự sắp đặt của cáimà chúng ta gọi làĐịnhMệnh.Mộtngười lưu lạc từ sôngHồng,mộtngười rờixa sôngHươngđểgặpnhauvàomộtđêmcómưavàgióđầytrời,ởcáithànhphốnhỏbé,nhìnaicũnglàbạn.Cáithànhphốđónếubạnđếnmộtlầnlàsẽnhớmãi.Đếnrồikhôngmuốnrờiđi.Đirồi lạimuốntrở lại.MộtĐàLạthiền lànhnhưngôkhoai,trongsạchđẹpđẽthơmnhưhoahồngnhung,ngọtngàonhưchuốiLaBavà thủychungnhưnhữnghàng thông thẳngđứng suốtđời chỉ reomãimộtkhúcnhạchiềnhòa.

Làmộtngườisốngđờicahát,códămbamốitìnhlớn,tìnhcon,chânđãđimònmỏitrênquêhương,rồinămchâubốnbiển,đãgặpgỡcảtriệungười.Mưa bão cũng đi.Nắng gió cũng đi.Đi đến không còn biếtmình đi đâu.Khôngcầnbiếtvìbốnbiển lànhà,nhìnđâucũng thấyquêhương,nhìnaicũng là anh, chị em, chắc chắnnhữngngười cùngmột kiếp sốngnhư tôi,

phảicónhiềuđiềuđểnhớmàtôigọilàkỷniệm.Quamộtcánhrừng,ngangquamộtcâycầu.Dừnglạiởmộtgócphố.Ngồixuốnguốngmộtlycafénơiquánnhỏvenđường, thậmchínhìn từngngọncây,bụicỏbên lề, lòng tôicũngxaoxuyếnxótxa.Cólúcbànghoàngngẩnngơ,tưởngchừngnhưtrongmộtcơnmơ,tưởngchừngmộtkhuônmặt,mộtdángngườithươngyêu,thấpthoángđầuphố, tưởngchừngnhưchỉcầnđưatayra,nhữngngóntay thápbútgầyguộcquen thuộckiachạmvào taymình.Nhưng rồi tôihốthoảngđếnbậtkhócvìtrongtaytôi,chỉcóbàntaylạnhgiácủachínhmìnhvàgócphốkiachỉlàmộtkhúcquanhhiuquạnh.

Nhiềukhingồimộtmình,lòngtrốngrỗng,đầutrốngrỗng.Tôikhôngthểnghĩđếnbấtcứmộtđiềugì.Dườngnhưtráiđấtđãsạchtrơn,chẳngcòngìhoặclà tôingồiđónhưnghồntôikhôngcònởtrongtôi.Mộtcáixác,mộtngườichếtvàđốivớingườichết,khôngcóvấnđềgìđượcđặtravìsẽkhôngcócâutrảlời.Ngườichếtkhôngbiếtnói.Nhưnglạicónhữnglúctôivùimặtvàogốikhócnứclêntừnghồi.Lòngnặngtrĩunhữngkỷniệmđớnđaukhônghềphainhòa theo thờigian.Nghĩđếnngườinày, ngườikia, nghĩđếnđờimình,timmuônvỡratrămngànmảnh.Cũngnhiềuđêmtôinằmchongmắtnhìnbóngđêmvâyphủ,nướcmắtlặnglẽrơi.Cứthếchođếnlúcthiếpđi.Tôiđãhiểuthếnàolàkhóclẻloimộtmình.

Tôicũngcónhữngniềmvuichứkhôngphải lúcnàocũngômmối sâuthiênthuấy.Giađìnhtôitươngđốilàbìnhyênvềmọimặt.Khôngcónhữngnặngnhẹgiậnhờn.Cảhaivợchồngđềuđứng trênđỉnhdốccủađời,mộtcuộcđờiquảnặngnhọcmệtmỏimàcảhaiđềunhận thứcđược,đềunhìnthấy những chịu đựng câm nín của nhau, cùng cố tránh cho nhau nhữngmuộnphiềnnếucảmthấymìnhcóthểgánhvácđược.Vợchồngvềgiànếucóthểsốngvớinhauđếngià,cóthểtrởthànhhaingườibạn.Đâylàmộtđiềutốtvìcónhiềuđiều,vìlàvợchồng,sẽkhôngthểchịuđựngnổi,nhưngnếulàbạn, sựviệc sẽđơngiảnhơnkhi có thểnóivớinhau tất cảnhữngđiềutưởngkhôngthểnóiđược,cóđôilúctôitâmsựvớibạnmộtvàiđiềuriêng.Songđólàchuyệncủamườinămvềtrước,giờđâychúngtôisốngđúnglàđôibạngià,nươngtựanhaulúcchiềutới.Còncáigìmàphảigiấugiếmnhauởtuổinày.Duycómộtđiều,kỷniệmriêngtưcủamỗingườidườngnhưvẫnlà những điều riêng tư được cả hai tự động tôn trọng.Không thể chia sẻ,

khôngthểanủi.Rấttôntrọng.Dĩnhiênkhôngphảicuộcsốngchung26nămkhôngcónhữngcayđắng.

Phảinóilà,nhiềuđấy,nhưngtôi,phải,chínhtôilàngườiquyếtđịnh,khôngthayđổilàmgìnữavàlàmchocuộcsốngchungtrởnêncóýnghĩa,trởnênđángsống.Làmchongườinàytrởnênsựcầnthiếtcủangườikia.Làmchonơichốnnàylànơichốnđểlúcnàocũngmongtrởvềmàkhôngcósựsợhãihay vì không còn sự chọn lựa nào khác. Những kỷ niệm giữa cuộc sốngchungquảcólúclàmtôibuồntủi.Tôikhônghềquên.Khôngthểquên,thếnhưngtôixemđónhưnhữngthửthách,nhữngchuyệnnhỏđờithường.Bởicuộcđời,đâuphảilúcnàocũngchotasựngọtngào,mànếutôilàngườiđòihỏi như thế, tôi đã tự làmkhổ tôi trong26 nămdài.Thỉnh thoảnghai vợchồngngồiônlạinhữngvuibuồnxaxưamàtưởngnhưchuyệncủaaiđó.Dướimáinhànàylàsựbìnhyênbởitôimuốnnhưthế.

Nếucóđiềugì làm tôiđau lòng, ấy là tại tôi.Tôimuốnsốngbìnhyênnhưngtâmtôichưayên.Tôinhạycảmquá.Tôidễvỡquá,chodùdướimắtnhìnvàsựnhậnxétcủanhiềungườithìtôilàmộtngườibảnlãnh,canđảm.Điềunày thật ra cũngkhôngcógìgọi là saihayxa sự thậtbởivìnếu tôikhông can đảm, liệu giờ này tôi còn sống nổi với bao nhiêu tang thươngchưagiâyphútnàonguôingoaitrongtừnghơithở.Cáigọilàbảnlãnh,canđảmđôikhichỉlàsựdốilừa,làcáivỏmầumèbênngoàimànócũngcóthểđượcxemnhưtháiđộbấtcầncủamộtngườichẳngmấythathiếtđếncáigọilàngàymai,củamộtngườikhôngmấybìnhthưòngnếukhôngmuốnnóilàĐiên.Thấyđờichánquá,chánđờiquá,màvẫncứômlấycuộcđời.Làvìsao?Vìcònnhớđếnnhiềungười.Vìcònnhiềungười,nhiềuđiềuđểnhớ.Vìrằngđôilúctưởngđãquênnhưngcũnglạichỉtựlừadốimìnhmàthôi.Tôikhônghềquênnhữngđiềucầnphảinhớvàrồichẳngcógìanủichobằngđếnmộtlúcnàođónhưlúcnày,tấtcảoankhiênsẽmởra.Nếukhôngphảilàbâygiờ,sẽchẳngcònbaogiờnữa.

Ở

39ChủTịchGiaĐình

đờicónhiềuđiềurấtnhỏ.Nhỏđếnđộngười takhôngai thèmđểýnữa.Tỷnhưmộthạtbụibaytrongkhônggian.Tỷdụnhưsợitóc.Tỷdụnhưhạtmưa.Tỷdụnhưcơngióthoảng.Tỷdụnhưgiọtnướcmắt.

Thậtradùcóthơmộngthật,nócũngchỉlànhữngđiềunhỏnhặttrongđờisống.Songcóđiềuhạtbụiđôikhilàmtachảynướcmắt,sợitóclàmtatécáiđụi,giọtnướcmắtlàmtimtađaunhói.Chonênngườitacứnhắcnhởđếnnhững điều đó hoài và xem như nếu cuộc đời thiếu nó – những thứ đó –chúngtasẽchếtlănquayrangay.

Tôicũngyêuthíchnhữngđiềunhỏnhặtđó.Nhỏhơnthếnữakìa.Nhỏvàlẩmcẩmbởicáiquanniệmcủatôi, từthuởchasinhmẹđẻtớigiờ,vốnđãkhônggiốngai.Nêncáigìcàngbịbỏquên, lạichínhlànhữngcái tôinhớnhất.Khôngnhìnđâuxacả.Ngaycạnhmình,trongđờisốngmình,giađìnhmình.Tấtcảđềukhônglọtrangoàicáinhìnvàsựsuynghĩcủatôi.

Chảlàbàchịcảcủatôiđilấychồngrấtsớm.Chưabiếtgìcả,chưanhìnthấyngườiđànôngthứhai.Bốmẹtôiđãgảđimấttiêu,lúcchịvừa16tuổi.Ngàyđámcưới,chịkhócnhưmưa.Mẹtôicònlamắngchịchotớilúcngườitakéochịđi.Lúcđótôi12tuổi.

Chị tôi làmộtngườihiền lành.Hiềnđếngầnnhư... đụt.Baonhiêu cáihiềntrongnhà,dườngnhưđổhếtvàochịcùngnhữngthiệtthòi.Nhưngchịrấtgiỏi.Côngviệcnấuăn,rửachén,giặtgiũ.Mộttaychịhết.Chịlàmthoănthoắt,từviệcnàyquaviệckia,khôngbaogiờngơitay.Thếmàlúcnàochịcũngcười.Chịchỉbiếtkhóctừngàybịlấychồng.

Tôidùnhỏnhưngnhàđôngngười,cũngphảiphụchịvàugià.Đếnkhichịđirồi,tôimớicảmthấysựcómặtcủachịlàquantrọngbiếtchừngnào,nhữnglúcxáchlànđichợ,nhữnglúcngồivò,xảhaichậuquầnáotođếnnỗitôicóthểnằmtắmtrongđó.Tôithùghétcáibànchảivớinhữngcổtay,cổáođenngòm.Rồigấuquần,đũngquần.Chàmướtmồhôihột, rồixả, rồiphơi,rồixếp,rồiủi.Ôi,phảichiđừngcầnmặcquầnáogìcả,hoặclàquấnláchuối,tôisẽđỡkhổbiếtbaonhiêu.Taytôiđâuđếnnỗitonhưlựcsĩcửtạ

ngàynay.Tôi lại thấymẹtôi,dù làchủgiađình,cómộtbầycondưới trướngmà

nàocósướnggìđâu.Tốingàybà lamắng,hếtchuyệnnày tớichuyệnnọ.Cáigìbàcũngkhôngvừaý.Nhìnvànghemẹ.Tôitựnhủthầmkhôngbaogiờtôilấychồng.Khôngbaogiờđẻcon.Bởivìtrongconmắttôilúcđó,cócáigìgọilàhạnhphúcgiađìnhnhưtrongtiểuthuyếtđâu.

Ấyrồimàtôibướctheovếtxeđổcủachịtôi.Đếnnỗichođếnbâygiờ,tôicònngạcnhiênvìcáinỗitôiđãlàchủmộtgiađình.Cùngvớinhữngđứacon,nhữnglotoan,nhữngquayquắtgiữađámconvàđờisống.Cóđiềutôitránhđượcchocáccontôinhữnglờinặngnềmàngàyxưatôiđãbịnghevàkhôngbaogiờmuốnlặp lại.Chẳngphải tôi...hayhơnmẹtôi,nhưnghoàncảnhmỗingàymộtkhác.Cáigaygắtdứtda,dứtthịtBắckỳđãbịNamkỳhóaphầnnào.Saunhữngnămđầucủacuộcdi cư,đời sống tươngđốiổnđịnhhơn.Đólàcáithờitôilớn,đãbịcócon,biếtđilàmkiếmtiềnnuôithânvànuôicon.

Tuyvậytôivẫnchưađủtiêuchuẩnđểlàmchủmộtgiađìnhvớihaiđứacon.Lýdo, tôivẫncònquánhỏ.Lạinữa, tôicómộtngườigiúpviệc,mộtngười trông con.Thực sự tay tôi chẳngmấykhi phải thò ra thái thịt, giặtquầnáonhưngàynào.Chotớingàyđứtphim.Ấycóđứtphimrồimớibiếtđờinhau.Chứcứngồinhìnrangoài,phánnhưthánhphán,nhưconếchngồidướiđáygiếng, thìcònchuyệngìđểmànói,cònbiếtcáigìmànói.Kinhnghiệmxươngmáuhaykhông,phảichínhmìnhtrảiqua,mớiđịnhđượcgiátrịcủanó,mớimởmắtrađểthấyrằngđôikhimìnhkhôngbằngcảmột...hạtbụi.

Bâygiờthìtôiđangởtrongcáinỗisợcủatôingày16tuổi.Làmchủthựcsựmộtgiađình.Cónghĩa là từ lọnướcmắmđếnhạtmuối.Từcuộngiấychùiđếncụcxàbông.Từcáinồi,cáichén,cái ly,cáighế,cáigiường.Từchaithuốcgộiđầu,kemđánhrăng,khănmặtđếnthuốcrửachén,chùicầutiêu.Cáigiốnggìtôicũng...chõmũivào.Đâylàtôigạtchuyệndàicácôngcon,bàconđểdànhdịpkhác,màchỉnóiđếnnhữngcôngviệccủamộtchủgiađìnhkiêmsếnnương.

CongáiởViệtNamngàyxưa,cỡ10 tuổi lànhờcậyđượcrồi, làđãđichợ,rửachén,loviệcnhàchếtchamồtổ,cũngđượcđihọcnhưngphảilàm

cáiđã.Anhnàocũngphải làmcả.MấyaicódiễmphúcnhưbácLâugirl,chảbaogiờđụngmóngtay,đihọccòncótàixếđưamợđi,đónmợvề.Chođếnlúcmợ...lỡdạimênétđẹptraiBắckỳvàtàitángáicómộtkhônghaicủabácLâuboy.

Cơmnước,rửachénthìtôinóiđãnhiềurồi,gợilạivếtthươnglònglàmgì.Cònmộtcôngviệcnữa,màvớitôicũnglàcơnácmộng.Giặtquầnáo.Đồngý,ởđâychỉgomđồlại.Trắngratrắng,đenvàovớiđen,thảyvàomáy,đổxàbông,vặnnútlàxong.Nửatiếngđồnghồsau,lôirathảyquabênmáysấy.Nửatiếngđồnghồnữa,lạilôitừmáysấylênnhàxếplại.Giảndị,tiệnlợibiếtbaonhiêu.Hiệnđạibiếtbaonhiêu.Vănminhmà.

Nhưng,bâygiờmớiđếncái tôiđịnhnói.Cáinhỏnhấtmà làm tôibựcmìnhnhất.Quầnáothìkhôngnóilàmgìnhưnghễcứđụngđenvớ(bítấtấymà)làkhôngổnrồi.Khibỏvàogiặt,bỏcảđôi.Giặtxong,mấtmẹnómộtchiếc.Tìmhoàikhôngra.Mộtđốngvớ,cáiông,cáicon,cáingắn,cáidài,cáiđỏ,cáixanh.Thếcóđiêngàkhôngcơchứ.Tìmmãimất thìgiờ,đànhgommộtđốngđểđó,hyvọngtìmlạiđượcđủđôiđủcặp.

Đốngvớcứngàycàngnhiều,dĩnhiên toàn làcọccạch.Chờhoài.Tìmhoài,cũngkhôngra.Khôngbiếtnólọtđiđằngnào?Nótànghìnhđượcà?Nóbayđượcsao?Hayngườihànhtinhthiếuvớ,lénxuốngvồmấtrồi.Màchảlẽcứđểhoàicáiđốngvớđủcỡđủmàuđó.Đànhbấmbụngliệngđi,thìngaysauđónhữngchiếcvớlạcloài,tìmđỏconmắtbấylâu,xuấthiện.Từngchiếcvàtừngchiếc.Làmgìbâygiờ?Ănnóà?Nóithậtcácbàthương,giámàănnóđược,tôicũngnuốtlâurồi.

Xongchuyệnvớ, tới chuyện lược.Nhànào lạikhôngcó lược.Anhchịnàolạikhôngphảichảiđầu,dùtócngắn,dài,quănhaythẳng,đenhaybạc.Lượcởđâyđủkiểu,đủsizechomọikiểutóc,nhưnghễcứthòcáinàoralàynhưrằngnhiềulắmthìđượchaingày,đãbiếnmất.Cũngkhôngbiếtnóchuilỗnào.Sángsáng,nàolàchồnghỏilược,nàolàconlụclọitìmlược.Màhễkhibiếnmất,chúngbiếnmấttậpthể.Bóikhôngramộtcái.

Nộinhàtôilàbốnkiểuđầukhácnhau.Tôithìdễthôi,khônglượclấytaycàovàicái,cộtlạihoặcbớilêncũngchẳngkhácnàovừachải.Lịchsựchán.TócĐoanngắn,lẽracũng...khôngcần.Vậymàcứloayhoaytìm.Cáilượccủaanhvừađểđây...hômnọ,ailạilấymấtrồi.Ailấy?Nhàcóbốnmống,

vôlýmanólấy.Misacũnggầnnhưtôilàkhôngcầnlược,chịnàyđànbà,congáimànhưđànông.Tócngắn lại ít, chảihaykhôngchải, cógìkhácđâu.ChỉcóHốNai.Sángnàocũngtắm,gội,chải,sấy,uốn,épcảtiếngđồnghồtrongbuồngtắm.Cậucònxịtkeonữamớighêcáccụạ.

Nhưngmàchodùcónhưvậyđichăngnữathìnhữngcái lượcnócũngphảinằmđâuđóthôichứ.Đằngnàynóbiếnluôn.Vàcũngnhưvớvậy.Mấtlượcthìphảiđimuacáikhác.Vừamuaxong,ởđâunólùlùhiệnratrướcmặt.Rồicứnhưthế,hếtvớlạitớilược.Bâygiờnhữngđôivớcọccạchtôikhôngvứtđinữa,đểmanglúctậpthểthao.Ởtrongphòng,ởtronggiầyaimàthấy.Cáiviềnxanh,cáiviềnvàng.Tôicuộnnóxuống,thếlàxongngay.Màcómangđi ngủbuổi tối, cũngkhông sợ ai giởmềnmình lênđểxemmìnhmangvớgì.

Chưahếtđâu.Muỗngnữa.MuỗnglàtiếngBắc.Cáimuỗngmúccanhtohơncáimuỗngcafé,gọi làcái thìa.Vànĩa.Khimua,đươngnhiênaicũngmuacảchụchoặcítlắmcũngnửachục,chứcóaimualẻhaibacái.Ănrồirửa.Rửarồicấtvàongănkéođểmuỗng,nĩa,đũa.Ấyvậymà...chuộtđầuđencũngkhôngtha.Nhưngmànóchuingõnào?Nóđâuphảicáikim,sợichỉmàbảolàdễlọtlỗ.Thếlàdao,muỗng,nĩacũngcọccạchnhưvớvậyvàrồicũngbấtchợtthấylạinónhưkhibấtchợtmấtnó.Lykỳthật.

Cómộtcáirấtcần.Aicũngcần,lúcnàocũngcần.Đólàtămthìđólạilàcáimàtôihayquênmuanhất.Gầnnhưngàynàotụitôicũngđichợ.Khôngchianướcngọtthìvỉtrứng.Khôngbóhànhthìhộpsữa.Khôngmiếngthịtthìcon cá.Nhưngmà tăm thì cứ quên.Nhất định quên là quênmặcdù ngaytrướckhiđẩyxeđồănlạiquầytínhtiền,tụitôidặnnhaunhớlấyhộptămnhưngmàrồivềđếnnhàlạivẫnlàkhông.Thìtạiđứanàyỷyđứakiasẽlấy,nênsaucùngcảhaiđềuquên.

Đó, toàn lànhữngchuyệnnhỏnhặtkhôngđánggìnhưngnó luôn luônhiệndiệnlàmmìnhbựcbộikhôngít.Vàcũngítngườinghĩrarằngchínhvìnócónhữngđiềuchẳngđánggì,mànhiềukhilạithànhlớnchuyện.Thìcógìđâu,tấtcảđãlàmộtthóiquengắnbóvớiđờisốngcủachúngta.Khôngthểthiếuđược,cũngcầnthiếtnhưdathịt,nhưtìnhyêu,nhưnghĩavợchồngđãràngbuộc,cộtchungtalạithànhmộtkhối.Vàtrongtìnhnghĩavợchồng,giađình,mũikim,sợichỉcũngkhôngthểthiếuđược.

Bâygiờ thì tôi thực sự thấmđòn saumấychụcnăm làmchủgiađình.Chủđâyxinhiểutheonghĩalàsến.Tôivẫncònnguyênmộtsốbấtđồngýkiếnvớimẹtôi.Nhưngcónhữngđiềutôicóthểhiểuđược,vàtrongnhữngđiều hiểu được đó, tôi thươngmẹ tôi. Từ thươngmẹ. Tôi thương tôi. Từthươngtôi,tôithươngtấtcảmọingườiđànbà.

Nếucókiếpsau,tôicũngrấtkhôngngoaxintiếptụclàm...casĩ.Nhưngcáichứcchủtịchgiađìnhthìxinchoemkiếu.Ăncáigiảigì?Phảichiđượclãnhlươngcao,đượcăntrênngồitrước,đượcchỉtaynămngónbảolàemcònham,cònchịuđấmănxôi.Đằngnày.Ăngì?Ănmăngấyà?

C

40DấuChânTrênCát

húngtôiđãcùngnhausumhọpdướimộtmáinhàtrongmùalễTạƠn.Ðâylàlầnthứnhấtkểtừnăm1975.Mộtkhôngkhíhoàntoàngiađình.Rấtbìnhyênvàhạnhphúc.Tôicảmthấyđiềuđóthậtrõràngtrongtiếngcườithoảimáicủacácconcháu,trênnhữngkhuônmặtgiãnranhẹnhõmkhônginhằndấuvếtcủaloâu.Cónhữngđờisốngkhácđangrấtmạnhmẽvươnlênbêncạnhđờisốngcủatôi.Nhữngbúpmăngxinhđẹpvàkhỏemạnh.

ChẳngcầnphảiđợitớimùalễTạƠntôimớidânglờicầunguyệncảmtạThượngÐếđãchochúngtôimộtđờisốngđãcóvànhữngsựsốngtiếpnối.Mỗiđêm,trướckhichìmvàogiấcngủ,tôitạơnChúađãchotôimộtngàybìnhanvàlươngthựcdùngđủ.Lờicảmơncủatôicũnggiảndịnhưthứcăn,nướcuốngtrongngày.Sựgiảndịbaogiờcũngđẹp.

Congáichúngtôicũngcómộtđờisốngvànhữngýniệmvềđờisốngthậtbìnhdị.Dù tuổiđờikhôngbaonhiêu,nóđã sớmnhìn ranhữngphức tạp,phiền toái của đời sống nhiều tham vọng.Không, cuộc đời không có baonhiêu,tạisaocóngườiphảitựthiêuhủyđiniềmvui,hạnhphúccủamìnhvìnhữngthamvọng.Cảhaiđứacongáiđềumơướcmộtđờisốngbìnhthường,vàcólẽnhưvậy,cảhaiquấnquíttôihơn.

“Mẹơi,ngườimẹbâygiờcó“co”lạirồiđó...”“Khôngphảiđâucon,tạibâygiờconlớnhơnnênconthấymẹnhỏlạiđóthôi...”“Misa,rửachénđi.Saođểmẹlàmvậy?”“Thôi,mẹđểconlàmcho...”“Khôngsaođâucon,cóvàicáichén,tiệntaymẹlàmluônchorồi...”Bamẹconcuộnlấynhau.Cùngnói.Cùngnghe.Cùngcười.Cùngănvàolúc7giờsáng.Congáitôiđãlớn.Tráitimvàcáinhìncũnglớnrộnghơn.Cónhiềuđiều,tôikhôngcầnphảicắtnghĩanữa.Tôiđãkhôngphảilàmđiềutôikhôngthích.

KathyHuệcườibảo...“Ðầuchịcứngthấymồ.Chịmuốngậtthìgậtchứaimàbắtđược...”“Emcũngthế.”Tưởnggì.Cácmợthìthếcả.Chảcómợnào...hiền.Biếtđiềuthìcó,hiềnthìkhông.Aiđượcdiễmphúclàmchồngmấymợnày,chắcchắnphảilàngườicóvõ,cóhọcgồngvìdùkhôngngắt,không nhéo, không đấm đá, chỉ nói thôi cũng đủ... trầy da, tróc vẩy rồi.

Nhưngmàhoathơmthườnghaycógai,aicũngbiếtnhưngchẳngai tránhkhỏichảymáu,đólàchưakểđếnnhữngngườixinđượctìnhnguyệnchảymáu.

Kể ra, làm đàn bà cũng... đã thật đấy chứ.Vừa được ăn, được nói, lạiđượcgóimangvề.Tronggiađình,ngoàixãhội,phần thắngbaogiờcũngnằmtrongtay...pheta.Chuyệnkểrằng...Cómộtbànọ,khônghiểuvìsaotựdưngnhảytớiđánhmộtôngkiarồilabàihãilênrằng...nólàmhỗnnơingựcbà.Khôngcầnbiếtấtgiáp,bínhđinhgìcả,cảnhsátthộpcổôngkiavềbótsauđóđưaratòa.Oanhayưng,tínhsau.Thàbắtlầmcònhơnthalầm.Ấy,cớmởđâyhọcmộtsách,mộttrườngvớiTàoTháo,cóthuagìđâu.

Các mợ nghe tôi ví, nhao nhao lên phản đối... “Ôi, đó là chuyện kể,chuyệnbịacủamấyngườidư thìgiờ,ácmiệngchứđâuphảichuyện thật.Màchodùcóđichăngnữathìmìnhcũngchỉsửdụng...đònđóvớingườingoạiquốcthôi,ailạilàmthếvớiđồnghươngcủamình.Ácchếtđiđược...”“Ácchứ.Ácđứtđuôiđiấychứ,nhưngvẫncóngườilàm.Cólẽvìhọcholàđànbànói,aicũngphảitin...”“Nóivậylàchịbinhcácôngà?”“Khôngphảilàbinh.Khôngbinhaimàcũngkhôngbỏai.Cáigìcũngphảicôngbằngmớiđược.Ðờisốngphảiđượcxâydựngtrênsựcôngbằng.”

Câuchuyệnxoayquanhđềtàiđànôngvàđànbà.Nồimắmkhotỏakhóithơmđiếcmũi.Haiconcácatfishbéomậptrắngphaunằmbênnhautrongrổ.Một núi rau sống ngồn ngộn được chia ra ba dĩa lớn, đặt ba góc bàn,tránhcáicảnh...đánhlộngiànhăn.Cácbạntôicãihăngmàăncũngkhôngkém.Một tuầngặpnhaumột lần,mỗingười thíchmộtmón.Tôi tốncôngđứngvàchútítcủilửa,mắmmuốilàcóngaymộtbữanóngsốtngonlànhvàvuivẻvớinhữngđềtài“trôngmặtđặttên”ngaytạichỗ.

Cãi trên bàn chưa đã, kéo nhau ngồi xuống sàn nhà cãi tiếp. Bác LêNguyễnluônluônđóngvaitrọngtài.“Ðoan,sauvàichaibiatrởthànhthầybói.Cácmợcứlàtinnhưchết.”Tôiphảilalên...“Này,tôikhôngmuốnlấymộtthầybóilàmchồngnghekhông?”ThánhHeinekenvẫnphánkhicácmợxúmlạihỏithămsứckhỏe...“Ôi,bóirama,quétnhàrarác.Thếkỷnày,thờibuổinàymàcòntinthầybói,hèngìmà...chạy.”

“Bỏchuyệnnàyquachuyệnkháccho thêmphầnhàohứng...”“Chuyệngì?”Cảchụccáimiệngtrura.Cảchụccặpmắtgiươnglênchờđợi.Vớicác

mợnàycứmangvấnđềquầnnọ,áokiaramàbànlàphảichếtthôi.Ðànbàmà,ailạikhôngthíchđẹp,nhấtlàởđâysaunhữngngàylễ,tấtcả...hànghọbầyraêhề,dướiánhsánglunglinhmuônmàusắccủanhữngdànđèn,trắngcũngnhưđen.Phảithếmớimoitiềncủamọingườichứ,nhấtlàcácmợđangngồikia.KiềuNga,SơnTuyềnchưaconcái,chânsonmìnhrỗi,baonhiêutiềnkiếmđượcchạyvàocáckiểuthờitrang.Ðếnnỗi,tôiphảican...“Ấy,từtừlàmgìmàsắmquầnáodữvậy,toànđồmắctiềnkhông,phảiđểtiềntrảbill nữa chứ, ba cái quần áonầy cómang ra trả tiềnnhàđượcđâu, có ănđượcđâu.”

Khitôicảncácngườiđẹp,tôiđứngởvịtrícủamộtngườiđànbàkhôngcòntrẻdại.Nhưngtựthâmtâm,tôihiểutuổitrẻchỉđếnvớimọingườimộtlầntrongđời.

Thoátđượcmạngnàohaymạngnấy,đừngvìmìnhđãtrảiquamàmongchongườikhácphảinhưmình,nói rõhơn làđừngvìmìnhkhổmàmuốnngườikháccũngphảikhốnnạnmới...côngbằng.Khitôingồicùngbànvớicácmợtuổitrẻ,tàicao,tôicảmthấylâycáiyêuđời,cảmthấymìnhlùilạiđượcítnhấtmười,mườilămnăm.Lờichán.Thếnên,tôimuốncácmợthậttươi đẹp.Ðừngmàumè quá.Ðừng hoang phí quá.Ðừng “đồng cô, bóngcậu”quá.Màmuốntươilàphảidiềndiệnđôichút,chứquêmùalucâmnhưtôithìcũngkhôngnên.Vàbaogiờcũngvậy,kểcảkhigiảinguychocácôngkhỏinhữngcơnghenchẳngbởivìđâu,tôihayláiquacáckiểuthờitrangdùđôilúcchỉlànhữnglờibàn.Cóhaotốncũngchỉhaotốnnướcmiếng.Mợnàocũngcườitoe,làmnhưchínhmìnhđãmua,đãmặcnhữngbộquầnáo“hót” nhất trongmùa.Người khó tính sẽ cho là đàn bà dễ dụ.Giậnmấy,ghenmấymàchobộđồlàcườingay.Khônghẳnnhưthếđâunhé,đóchẳngqualàvìhọcónhữngtráitimbaodung,độlượng.Yêumìnhvàyêungười,chuyệngìnhỏ,khôngđáng thìbỏquavàchắcchắnhọcònbiết rõhơn lànhữngsinhvậtđẹpđẽnhấtmàChúađãtạoravàongàythứ7.

“A,bâygiờthìchịMai lạibênhvựcchophụnữchúngta.”BăngChâucườicười, lémlỉnh.SơnTuyền,KiềuNgachămchúănhồngmềmmợHàmua, taivẫnlắngnghe.BácLêNguyễnphìphèođiếuthuốc,mặttrôngrấtmuốnđánh,nhìnKathyHuệphátbiểuýkiến...“Mìnhđâucóbinhai,bỏai.Cáigìphải thìnói.”MaiLệHuyềncườikhàbiểuđồng tình.Khôngmuốn

mọingườiđiquáxacáikhuvựcmuabán.HàKhánhHộiláimọingườitrởlạinhữngmónhànglộnglẫymắchơnvàngmàmợđãđăngtrongbáomụcthời trangcủaThờiBáo.Nào...LV, nào...Channel...BácLâugái bâygiờmớilêntiếng...“Khiếp,mualàmgìbacáiđồđó,mắcnhưquỷlạiquánhiềungườixài,hànggiảnhiềuquá,nhìnmuốnchóngcảmặt.”Ýkiếncủangườinàybaogiờcũngđưarasauvàbaogiờcũngcólý.CólývìbácLâuluônluônnghĩđến chồngcon trướckhinghĩđếnmình, chomình.Ôi,mẹViệtNam.

Tụitôicườiòalên...“BànchơichovuivậythôichịLâuơi,chứthờibuổinày,aidạigìmàmuasắm thứmắc tiền.Muốncũngcònkhôngđượcnữamà.”ChịLâucười...“Gớm,mấybànày.Nóicứnhưthật.”Tôican...“Hơisứcnàochịnghe.Cácmợchọcchịđó,cứvữngtâmănmắmkhochonovìthứnàylâulâuemmớinấumộtlần,đừngđểchocáithờitrangnólàmmìnhănmấtngon.Ðâytoànlàmuabán...nướcmiếngkhônghà.”Ôi,tiếngcườicủa những... ác phụ thời đại lại tóe lên, ngồi trướcmặt phải cẩn thận né,kẻo...rỗmặtrángchịunhé.

LễTạƠnrồicũngqua.Mọingườiaivềviệcnấy.ChúngtôiloáoquầnchoGiáng sinh và tết Tây. Không quá đáng nhưng cũng không thể thiếuđược.Ước gì chúng ta có thể sống lại cái thờimà bà Eva chưa cho ôngAdamăntráicấm.Chảtốnkémgìcả.Cóbaogiờrừnglạithiếulá.

Congáitôiđưatờgiấy...“BácÐoanmuachoconmấythứnày.ChỗconởkhôngcóchợViệtNam...”“Chiềunayconmuốnăncơmgì...”“Mẹchoconcanhmồngtơimướp,đểconănvớicà, raumuốngxàomắmtôm,chảtrứng.Mẹkhochoconmộtnồi thịt,conđểdànhăndần...”“Conăngì thìkhóchứbacáithứcănnày,lẹmà.Ănchono,látnữalêntầurángmàngủmộtgiấcvìtớinơiphảiđilàmliền.”Misahẹnvềsớm.Chrisbỏbạnvuivớichịtrướckhichịđi.Mộtnămmấymẹcon,chịemchỉgặpnhaumộtlần.

Chúng tôi trở lại không khí êm ả bình thường nhưmọi ngày. Lễ, Tết,côngviệcthấymàngộp.Khôngbiếtphảitrảcáibillnàotrước.Tiếngcườivànhữnggiâyphútthoảimáicủachúngtôivínhưdấuchântrêncát.Ðờisốnglànhữngđợtsóngrấtvôtình.Nhữngđợtsóngvôtình,lớplớp.Sóngsauđèsóng trước.Dấuchân trêncát rấthiếmhoi.Bởivậykhicódịp,có thìgiờ,chúngtôitụlại.Vuicùngvui,buồncùngbuồn.VàoÐôngđãlâulắm,chúng

tôi khôngcảm thấy lạnh.PhảidướimáinhànàykhôngcómùaÐôngbaogiờ.

Đ

41ChuyệnĐànBà

ànbà,congáiViệtNam từngày rờixaquênhà, sangxứ lạ thậtđãchịunhiều thayđổi,gầnnhư toàndiện.Rất ítngườiđượcgiữnguyênbảnchất ngày xưa củamình. Địa vị trong gia đình được nâng lên ngang vớichồng,vốn luôn luôn làchủgiađình.Được thamgiavàođời sốngxãhộinhư tấtcảmọingười...đànông.Tronggiađình,đượcchồngcho thamdựvàoliênhệkinhtế,đượccùngchồngthamkhảo,bàntínhvềnhữngdựtínhlàmănlớn,nhỏhaynhữngthayđổinơiăn,chốnở.Đượcphépcóýkiếnvớichồngvềviệcgiáodụcconcái.Đànbàvẫnlà...đànbà.NhưngkhôngbịđèbẹpbởingườichồngvớicáithànhkiếntrọngnamkhinhnữcủangườiViệtNamvàđànbàđãkhôngcònđơnthuầnlàmộtcái...máyđẻ,mộtvúem,mộtconsen.

Được như vậy saumột cuộc đổi đời, kể ra cũngmãn nguyện lắm rồi.Riêngtôi,khôngcònmộtđòihỏinào.Songnhữngthayđổiđócótínhcách...quốcgiađạisự.Cạnhđó làhằnghàsasốnhững thayđổi rất...đànbàmàcũngrấtlàquantrọng.Đànbàlàmộtsinhvậtđượcsinhrađểlàm...đẹpchocuộcđời,đểanủingườiAdam,đểsinhconđẻcáigìngiữcái...giốngnòi.Ngườiđànbàlàbóngdángcủahạnhphúcmàtrongđóấnchứanhững...rắcrốicủacuộcđời.MộtôngTâyđã làmphim“EtDieucréa la femme”(VàChúađãsinh rađànbà).Rồi cácôngTây lại suydiễn thêm từđó “Et lafemmecréalasalade”(Vàngườiđànbàđã...làmrađĩasa-lát).Loạisa-láttrộn.Tùmlumthứởtrỏng.

NgườiMỹluậnvềđànbàrasao,tôikhôngbiếtchứôngLâuthỉnhthoảnglạichépmiệng.Đànbà...rắcrốibỏmẹ.ÔngThiệnnhẹnhàng...khôngbiếtđượccácbàralàmsao.ÔngThiênglắcđầu...đànbàlàmột...thứ...tànnhẫnnhất.ÔngLâuơi,đànbàkhôngrắcrốikhôngphảilà...đànbà,màđànôngcácôngcũngchưachắckhôngrắcrốinhư...đànbà,cókhicònhơn...đànbànữa.ÔngThiệnlàmsaobiết, làmsaohiểuđượcđànbà.Nếuôngbiết,nếuônghiểuthìôngđãchỉyêumấyconngựabốnchânmàthôichứôngđâucóyêuvòngvòngcáikiểu...onewaystreetnhưôngđãyêu.CònôngThiêng,

tôikhôngthấyaitànnhẫnvớiông,chỉthấyôngdứtlàdứt,hếtlàhết.Thấycần,thấynênlàchấmdứt.Thếthìôngtànnhẫnvớiđànbàchứđừngđổthừangheôngthầy.

Tôiđồngýhoàntoànvềnhậnxétcủabaông,kểcảcủathầyThiêngvìnóithìnóichứtôicũngbiếtđànbàlúccầnxuốngtaylàxuốngđẹp.Khôngthươngtiếc.Songdùgìđinữatôivẫnbênhvựcđànbàbởiđànbà...nhỏbé,mongmanhđángyêuvàđángđược...thathứmọilỗilầmrắcrối...nếucó.

Trongkhicácôngloviệc...quốcgiađạisự,bùđầuvìhọphànhbầubánthìđànbàchúng tôi cũngcónhữngmối lophải... lo,phải sợ.Sợmập, sợxấu,sợgià,sợchửađẻ,nuôiconởxứnày.Sợcaomáu,sợungthưvàsợ...rụngtóc.Trongtấtcảcácmốilonày,tôisợnhấtlà...mậpvà...rụngtóc.

Thời con gái, nghĩa là cách đây 30 năm, tóc tôi đẹp lắm.Dầy, đen vàmượt.Nhìnvàochảđượccáigìngoàimáitócrấtdài.Lúctôimớingoài30,tócvẫncòndầy,cònđẹp,đólànhờgộiđầubằngchùmkết,chanhvànướcmưa,nướcgiếng.Mỹlàmgìcóchùmkết,cógiếng,mưathìmộtnămđượcmộtngày,mưalúnphúnđếnbựcmình,hứngkhôngđầymộtbàntay.Nhậpgiatùy...thủtục,aisaomìnhvậy.Thuốcgộiđầuđủmọihiệubánđầychợ,hiệunàocũngquảngcáolànuôitóc,làmọctóc.Muađại,gộiđạichứbiếttinvàoloạinàobâygiờ.Vàkếtquảlàtóccứdầndầnrơirụngtheongàytháng.Đổicảchụcloại thuốcmàmỗi lầngộiđầutôimuốnkhóc.Gộicũngrụng,chải cũng rớt cả nắm... Uốn quăn cho nó có vẻ nhiều. Đoan không chịu.Misakhôngchịuvàkhổnhấtlàđốivớikhánthínhgiả,tôikhôngthểthiếumáitócquenthuộc.Tócvàtôitừbaonămnayđãlànhưthế.

Độitócgiảchụpmộtcáihìnhcũngđãgâybàntánxuýtxoa.Trẻthìcótrẻranhưngkhôngcònlà...tôinữa.Bàconkhôngchịu.Lạicàycụcđitìmhỏithuốc...bôiđâumọcđấy,kẻocái...phiđạotrênđườngngôiđãrõnétquá.Aichỉthứgìmuathứđó.Muagộirồiđổimuathứkhác.Mỗiloạihai,bachai,đểđầycảphòng tắm.Cũngkhông... ăn thuagì cả.Tiềncứ tốnmà tóccứrụngnhưthường.Phảinóilàtôiquý,tôithươngmáitóccủatôinhấtvìnhưđãnói,ngoàimáitócra, tôikhôngcógìđẹpcả,vàngàynàotôicònđượcđứngtrênsânkhấu,tôicònphảigiữmáitócrất...oldfashionnày,máitócrấtnhàquêmàtôirấtyêu.

Tuynhiêntôicũnghiểulàkhituổiđãlớn,khôngcógìbổdưỡng(vìtôi

diet tốiđa) thì từdamặtđếntóccũngkhôngthểnàotốt tươinhưthờicongái.Mỹ phẩm tôi không xài.Mỹ viện tôi không tới. Thuốc bổ tôi khônguống.Ăntoànthứđộchạinhư...cà,sầuriêng,hồng.Toànnhữngthứđểlạitrên damặt tôi những tàn phá.Damặt...Đoan tốt hơn tôi. TócĐoan dầykhôngtưởngđược.Cứphảivuốtcho...rụngbớtvìnhiềutóc,nhiềutội.VàĐoanchỉgộiđầubằng...babyshampootrongkhitôitốnbiếtbaocôngsứcđitìmthuốcmọctóc.

Bâygiờ,lầnnàylàlầnchót,tôivàongaytiệmthuốcTâycủangườiViệtNamvàhỏimuathuốcgộiđầu.Đượchaykhôngđượcnhưýtôicũngkhôngbaogiờngheaiđểphảitốntiềnnữa.KỳrồihátởSanJose,HàCẩmTúchotôimộtbộtócgiả.Độivàocoingộlắm.Lúcnàocầnsẽxài.Tuyvậytrongthâmtâmtôivẫnmonglàkhôngđếnnỗivàsẽcómộtlúcnàođó,mọingườichophéptôiđổikiểutócvìchẳnglẽđãgầnnămbórồimàtừnămđếnsáubókhônglâulắmđâu,tôicứđểtócthềhoài.

Phảicôngtâmmànói,tôilàcái...rắcrốinhấttronggiađình.Đoan,Misa,Cuđềucôngnhận.Nộicáivụrụngtóccủatôicũngđãlàmkhổchồngcon.Tócrụngcùngkhắpmọinơi.Tóclàmhưluônmáyhútbụivàmỗilầngửibăngđi,Đoancứcằnnhằntóctôidínhđầybăngkeodántrênthùngbăng.Phảigỡradánlạitrôngrấtlà...quáiđảnvàbấtlịchsự.

Khinấucơm,tôibớihoặccộtngượctóclênnhưmấybà...đánhghenđểmọingườikhỏiănphảitóctôi.Cólẽđâylànỗikhổtâmnhấtcủatôitừmườimấynămquavàcácôngcholà...rắcrối.

Một trong những yếu điểm của đàn bà là hay lo. Lo cả những chuyệnkhôngđánglo.Rồitừchỗđólàmkhổchồngconvàlàmkhổchínhmình.Tôilochocáccontôi...lấyMỹ.LạiôngLâu.“Cácbàcứloconbòtrắngrăng,tụinóyêuaithìchonólấy,cógìđâu,chứbộMỹnókhôngphảilà...ngườià.” “Đồng ý nhưng giá mà tụi nó lấy... người mình thì được hơn.” “Vẽ.Người mình thì đã chắc gì hay, Mỹ thì đã chắc gì xấu.” “Ừ... nhưng...”“Khôngnhưng,khôngnhịgìcả,tụinólớn,nóưngailàquyềntụinó,ngàyxưachamẹđặtđâuconngồiđó,giờtụinóđặtđâumìnhngồiđó.”Tôinghemà cay đắng trong lòng.Đoan cũng phải chịu điều ông Lâu nói là đúng.Nhưngcontôimà,númruộtcủatôimà.Contôimàlấychồng,lấyvợMỹ,Mễ,Tây,Tầuchắcchắnlàtôiphảibuồn.Cáinàythìcácôngkhôngthểcấm

chúngtôiđược.HãytưởngtượngtrongnhàcóôngrểMỹ.Ranó...vỗđítbốvợmộtcái

“HiDad”,vàonóvỗvaimẹvợ“HiMom”thìchỉ...cóthác.Mỹnótựnhiênmà,tụinócoichuyệnđólàthường,vớingườimìnhthìkhôngđược.Đólàchưakểtớicáimàntrưahènóngnực,thằngrểchỉtrầnxìmộtcáiquầnđùinhỏ xíu, phơi nguyên bộ ngực lông lá như đười ươi trướcmặt bốmẹ vợ.ChuyệnđócũngthườngđốivớiMỹ.Vànếuởchungmộtnhàthìkhôngthểkhông...điênlênđược.HoặcmộtcôcondâuMỹ,đeolấybốchồnghônchùnchụt“goodmorning”,xemmẹchồngnhưngườiở.Buồnbuồnnàng...chơimộtbộbikininhỏbằng...nửabàntay,nằmchầndầngiữavườnphơinắng.Phơihếtcảsựđờiratrướcmắtbốmẹchồng.

Ôichỉmớitưởngtượngthôimàtóctôidùđãrấtthưa,cũngdựnglênnhưgặpma ấy thôi.Tôi là loại người khôngđếnnỗi cổ lỗ sĩ.Trái lại là khácnhưngởmộtđiểmnàođótrongtìnhyêucủatôidànhchocáccontôi.Ướcmơcủa tôi làđượcômnhữngđứacháunội,cháungoạicùngmàuda.Tôivẫn thấy“cái” tìnhnghĩavợchồng“nó”đằm thắm, thủychunghơn.Tìnhyêunếuchỉđơn thuần làcáigiườngvàkiểu tiềnanh, tiền tôi thìđóchỉ làtìnhdụcmàthôi.Nhưhaiconthútìmđếnnhau.MàMỹhìnhnhưđasốsốngtheocáilốiđó,đếnvớinhautheolốiđó.ĐôngvàTâymuônđờikhôngbaogiờgặpnhauởđiểmnày.

Tôimaymắnđãcócháunộitócđen,davàng.Songcònhaitrựnhỏ.Biếtrasaongàysau.Tụinócònnhỏnhưngrồisẽlớn,sẽphảidựngvợgảchồng.Biếtcóđượcnhưđiềumìnhmongkhông.Nếubảorằngtôiquálohayquásớmđểmàsuynghĩthìđiềuđókhôngđúng.Bởitôiyêuconvàdùtôikhôngđượcquyềnthamdựvàogiađìnhhạnhphúccủaconnhưngrủimàcóđứakhổ,bộtôivuiđượcsao,tôingồiyênđượcsao.Cóthểlàkhicontôiđãcóvợcóchồng,khôngcầnđếnmẹnữa.Tôichấpnhậnmàvẫnnghĩđếncon.

Cáivấnđềlàlàmsaocắtnghĩachoconhiểuđiềumìnhmơước,làmsaohướngdẫncontrởvềnguồn.Khôngdễnhưcóngườiđãnghĩ.Hoặcthôithìnóyêuthươngainólấyngườiđócũngnhưmìnhngàyxưavậy.Khiyêurồi,cóainóimànghe.Thờinàykhôngcònaimỉamaingười lấyTây lấyMỹnữa.Nhưngphảilấynhữngngườitửtếkìa.Thìcũngchỉcầumongcónhiêuđó.Đờinólấychonóchứphảichomìnhđâumà...rắcrối.

Thếrồi,cuốicùngnhữnglolắngcủatôivàcácbạntôivẫncứ...dậmchântại chỗ.Chịu.Tụi nhỏ sinh ra và lớn lênởđất nướcnày, chịu ảnhhưởngnhiềunềngiáodụcởđây.ĐasốđãbịMỹhóa.Đólàđiềukhôngthểtránh.Vảlại,biếtđâumìnhchẳng...sai.ĐãcónhữngcặpvợchồngMỹViệtsốngrấthạnhphúc,rấtnềnếp,đâurađó.Cóthấyaithanphiềnvềdâu,rểMỹđâu.XemrangườiMỹlạicóvẻlấylàmhânhạnhđượcsuigiavớiMít.CácanhchịMỹcoicácđấngchồngvợMítnhư thần tượnghầuhạkỹ lưỡng, thêmphầngalănghơncáiôngMít.

Aiđúng,aisai?Ôingườilớncócáiđúng,cáisaicủangườilớn.Tuổitrẻcócáiđúngcáisaicủatuổitrẻ.Phảichăngtôicànglớn,cáióccàngnhỏlạinênmớicónhữngsuynghĩquásứcrắcrốivềtừngsợitócrơirớttheotuổiđời đến hạnh phúc củamột thế hệ... không cần đến sự quan tâm củamộtngười như tôi.BácLâu nói đúng. “Các bà chỉ lo con bò trắng răng.”Tôichưabaogiờ thấyrăngconbònhưngnhìnvàogương,cườivớimình.Tôinghĩcólẽrăngconbòtrắngthật.Ítracũng...hơntôi.

S

42ĐiĐâuLoanhQuanhChoĐờiMỏi

Mệtaucùng thì tôi cũngcómộtchỗcho riêngmìnhngồi làmviệc.Việc

đâycónghĩalàđánhmáy, liênlạcđại lývànóichuyệntàolaovớibạnbèvớicáiđiệnthoạingaybêncạnh.Ngườivănvẻthìgọiđólà“CõiTa”.Cõitacủangườitađẹpđẽvàthơmộngbiếtdườngnào.Nàolàliễurủbênhồ.NàolàMai,Lan,Cúc,Trúcbốnmùa.Ðâyhònnonbộ.Kiachiếccầuxinh.Cái“cõi”củatôithìngượclại,tộinghiệpvôcùng...ngổnnganggòđốngchungquanh,bướctớiđạpchiếcgiày,bướcluiđụngcáimáyCrossWalk.Dùvậy,tôivẫnhàilòngkhiđượcngồimộtmìnhtrongphòng.

Nhànấuănliênchihồđiệpnêntườngđãbắtđầuámkhóichỗtrắng,chỗvàng,chỗđậm,chỗlợttrôngnhưngườibịlangben.Chưagìđãthấytiềnrađi trướcmắt.Nóiđến tiền,cũngngượngmiệng lắmnhưngđời làmộtchữtiền.Ngàyxưacáccụrăncon...Khôngthầyđốmàylàmnên.Bâygiờcónênđổi lại chăng?Không tiềnđốmày làmnên.Chưabaogiờđúng thế.Chưabaogiờcảmthấynãolòngnhưthế.

Hoacỏđingắmmãimỏicảchân.Hẹnđãnămlầnbảy lượt.Baonhiêugốchồngcòicọcđãnhổ liệngđihết, câynàokhông thíchcũngđãchođichơi chỗ khác, lấy chỗ trồng cây mới. Nhưng mà cây nhổ đi rồi, đất bỏkhông.Bộkhơikhơivàovườnngườitabưngcâyvềrồicườitrừđượcsao.KhoảngđấtnhỏcòntrơtrụilạibụiDạLývàhaigốchồnggầygònhưngườithiếu ăn nămẤtDậu, chỉ thấy lá,mỗi cây ởmột đầu nỗi nhớ. Trông cứnhư...râumọckhôngđều.

TôimạngThủy.Trồngngườikhôngđượcchứ trồngcâygì lêncâyđó.Nhiềunhấtlà...ớtvàdấpcá.Cảhaitôiđềukhôngmặnmàlắm.Ớt,khảdĩcònnhấmnhápchútđỉnh,chứdấpcáthìhơihãi.Chỉmớiliềuănthửhailần.Cứbỏvàomồm,nhairồinuốtrồisẽquenthôi,cũngnhưghéthaythươngđềudothóiquencả.Ðượcthêmcâychanhnămnaysaomànhiềutrái thế.Bộmìnhchualắmsaomàcâychanhchỉthấyquả.Mỗilầngộiđầu,ravườn

háimộttrái.Cũngthúvịraphết.Lúcnày tôikhôngcònườnxác trêngiườngđến12giờ,1giờ trưanữa.

Tôidậysớmlắm.8giờđãnhongnhongrakhỏinhà.Kể ra, sovớinhữngngườiđilàm,đãthấmthíavàođâu,nhưngvớitôi,đâylàcảmộtcuộccáchmạng vĩ đại.Trước kia, vừamởmắt ra đã thấy... chiều hôm tối rồi, ngàybỗngtrởnênngắn,chưakịplàmgì,đãtốiập.Khôngnhữngngàyngắnmàđờisốngcũngngắntheo.

Từ khi theo vợ chồng Phương dậy sớm, tôi bỗng tiếc vì sao lúc trướcmìnhcàchớnthế,rồiđếnlúcngủluônchẳngbaogiờdậynữa,chắcsẽtiếc.Thậtradùănnóingangnhưcua,cáitâmcủatôivẫnlàtâmcủamộtngườiđànbà.Dùcódạndàyđinữathìtráitimcũngcònnhỏmáu.Nhữngngườikhôngcó tuổi thơhoặcmấtquásớm,nỗiđau lúcnàocũngcanhcánhbênlòng.Nỗitiếcnhớkhôngphútnàonguôi.Ðờingườingắnquá.Ngàythángvunvútquađi.Mộtnửathếkỷrồi.Nghĩđến,bànghoàngcảngười.Tựhẹnsẽdậysớmhơnchođờidàihơn.

Mớingàynào,nhưngàyhômqua...Hìnhnhưđólàcâunóicủađasốkhigặplạibạnbècũ.Tócđãbạc,dađãnhăn,lưngđãcòng,chânđãchậm.Chỉcòntráitimvìtiếcnuốimãingàyxanh,nêntráitimcòntrẻ,cònnguyênvẹnniềmyêu.Nếuđượcyêulạinhưlầnđầubiếtyêu,tôichắckhôngaingoảnhmặt.“Nếu”thôi.Chữ“Nếu”và“Nhưng”haichữtôighétnhất.Nólàmộtcáigìkhôngthành.Mộtsựtànnhẫnhồnnhiên.Hơnthếnữa,nócũngmanglạisự tuyệt vọngkhôn cùng.Tại sao lại...Nếu?Tại sao lại...Nhưng?Khônghiểuđược.Chữnghĩagìlykỳvàđộcác.

Bêncõiđờihiuquạnhnày,phảingồilạivớinhau.Ngồithậtgần.Gầnlạivớinhau.Ðểngậmngùichiasẻvớinhau.Ðểngậmngùichiasẻvớinhaunhữngđiềugiấukíntrongtráitimcủamỗingườichúngta.Hátlạimộtmìnhtìnhkhúccủa25,30nămtrước.Lòngphảiấmlạichứ.Gặplạibạncũmàđờicơmáochochúngtacáicảmgiácrấtxa,rấtnhạtnhòa.Tráitimcằncỗimấycũngphảitươilại.Sựđauđớn,đôikhicũngcòncầnthiếtchođờisốngcủachúng tahuốngchinhữnggiâyphútngắnngủi,bấtchợt tìmgặp lại chínhmìnhtrongmộtbàihát.Hạnhphúcbiếtchừngnào.

Tôi,thựcsựcảmthấyđiềuđó.Thấymìnhtrẻlạinhưngàymớiđôimươi.Thấyrõnỗilosợcủalầnđầutiênđứngháttrướcmọingười.Cầmmicro,tay

tôirunthấyrõvàướtđẫmmồhôi,ngườitôicăngranhưtráibóngcóthểnổtungbấtcứlúcnàovànướcmắttôichỉchựctràora.Nhữnggiâyphútđượcđứngháttrướcmọingườiđốivớitôimớithựcsựlàhạnhphúcbởiđólàlúctôi...tìmlạiđượcchínhtôi.

Nóinhưthếkhôngcónghĩalàtôichỉcóhạnhphúckhiđượchát.Hạnhphúc đối với tôi có nhiều loại.Ðược chia ra nhiều loại.Có thể nặng, nhẹkhácnhaunhưngtấtcảđềumanglạichotôiđiềutôimuốn,kểcảsựđaukhổ.Khổđaucũnglàhạnhphúc.Cũngđượckểlàhạnhphúcbởikhôngvìnhưthế, tôi đâu còn ngày hôm nay. Bảo là khoái cái Thú thương đau, thì tôikhôngkhoái.Khôngai thích trừnhữngngườiưa sì-tin, thíchđaukhổnhưmộtcáchlàmdáng.Tôichỉthấysựđaukhổcócáigì...hayhaymàkhôngcónó,tôicảmthấythiếuthiếu,nhớnhung.Tuyvậy,nếucókhổcóđau,cũngmộtvừahaiphảithôi,chứkhổquálắmthìsốngsaochonổi.Ðừngđếnnỗi...từlêtớilết,từchếttớibịthương...làOKlắmlắm.

Nhữnglúcbuồn,bấtcứvì lýdogì-ngoại trừlýdokhôngtiền- là lúchát...đãnhất.Tôikhôngthểcắtnghĩađượcđiềunày.Cứhỏitấtcảcasĩ,quívịsẽthấytôinóiđúng.Cólẽvìthếmàngườiđờichochúngtôilànhữngkẻchuyênthươngvaykhócmướn(khócmướnlànghềcóthậtởngoàiBắc,chứở đây có ai trả cho chúng tôi đồng xu cắc bạc nào đâu và cũng không aimướncả).Cólẽvìthế,chúngtôi,phầnđôngkhôngmấybìnhthường.Vuiđấy.Buồnđấy.Vừakhócxong,nướcmắtchưakịpkhôđãcườirũrượinhưnhữngmụđiên.Ôicáiđờicasĩ...thậpphầnlykỳ,quáiđản.

Khinóiranhưvậy,mộtphầnsuybụngtarabụngngười.Hìnhnhưchỉcómìnhtôikhôngđượcbìnhthường.Nhiềungười,nhấtlàbạntôi,rấtmuốn...bìnhthườnghóatôinhưngđànhchịuvìtừhồinhỏ,tôiđãđượcgọilàThạchÐầuÐà.Nghĩalàcócáiđầunhưđá.Cứngnhưđá.Tưởnggiàsẽthayđổi,màthậtracũngcónhưnglạilàcứnghơn.Conngườicủatôi,lẽranênlênrừng,vàonúimàởvớikhỉ,vớivoi.Cóngườicònbảo.Tôilàlinhhồncủacáinhànày.Ngườiđócũngđiênkhôngkémtôi.Mộtlinhhồntămtối.

Cáchđây10năm,cóngười từViệtNamquađọcchotôinghemộtcâuthơ: “Ðứng không yên. Ngồi không yên. Mà nằm thì sợ triền miên nỗibuồn...”.Câuthơnàynằmtrongđầutôitừđó.Khôngphảilàchúngtacũngđãvàđangởtrongmộtnhàtùsao?Nhàtùdochínhmìnhdựnglên.Tựmình

bướcvàođóđểrồiđứng,ngồi,nằmkhôngyên.Ngaycảnhữnglúccắmcúiđimộtmình,giómát,nắngđẹp,vẫnkhôngsaoxuađuổinhữngsuynghĩvẩnvơtrongđầu.Mìnhphảilàmgìbâygiờ?Conđườngcònlạitrướcmặt,tuykhôngcòndàinhưngsẽđưamìnhvềđâu?

Câutrảlờiluônluôncósẵn.Ðiđâuloanhquanhchođờimỏimệt.Hỏi.Tựhỏivàtựtrảlời,tựthấymìnhkhỉkhỉthếnàoấy.Mỗingườitrongchúngtađềucómộtcáigôngởcổ(nhưmìnhtựlàmnhàtùnhốtmìnhtrongđó).Ðeovàocũngmình,màcởiracũngchỉmìnhcởiđược.Khổnỗiđeovàothìdễ,cởiramớikhó.Muốnkhông?Làmcáchnào?Khôngbiết.

Congáitôibảo:“Mẹlykỳquá,saobạnmẹgọimẹlà...bàkhùng?”Tôicười.“Khôngphảikhùngmàlàbàđiên”.Nóhỏikhùngvàđiênkhácnhaunhưthếnào.Tôinói.“Giốngnhau.”

Vắngbóngcon,tôichếtluôncáinửahồncònlạidùnóchỉởcáchtôicó25phútláixe.“Misalớnrồi.Misamuốntựlập...anywayMisavềnhàmỗingàymà,mẹsaocáigìcũnglo”.Làmsaotôinóiđểcontôihiểurằngtronglòng tôi, từLyCơđếnBảoLinh,đếnMisa,đếnQuýNam, lúcnàochúngcũngnhỏbénhưngàycònbồngẵm?Làmsaotôicóthểnóichocáccontôibiếtrằngcáigiatàilớnnhất,duynhấtcònlạicủađờitôilàchúngnó.“CáiđólàVietnamesewaymẹ”.Cáiđótôicũngđãbiếttừlâurồi.Nhưng...Ôi,chữ“nhưng”đángghétbiếtbaonhiêu.

Hơn2thángnay,vậtvờvớicơnđau.Cảthểxác,cảtinhthần.Chỉcóđêmtốimớichiasẻđượcvới tôi.Chỉcómặtgốimới laukhônhữnggiọtnướcmắtcủatôi.Chỉcóthuốcngủmớilàmtôiquênđinỗimuộnphiền.“Hayconcóboyfriend”.Misacườisằngsặc.“No,mẹbiếtMisamà”.Tôibiếtvà tinMisavìnókhôngbaogiờgiấugiếmbấtcứđiềugì.Mỹconmà.Nhưngdùxemtôinhưmộtngườibạn,MisalạichỉtâmsựvớiBốÐoancủanó.“Nóichuyệnvớimẹkhóquá”.Thếđấy,đứacongáimớingàynàotôicộtnótrênlưng, leo lên tàuMiller, bây giờ đã 21 tuổi rồi.Yêumẹ thì còn vẫn yêu,nhưngcònđờicontrướcmặtnữa.

Nếu, lạinếu.Vâng,nếu tôibiết trướccuộcsốngởđâychỉ làmvơichứkhông làmđầy.Tôiđãở lạiViệtNam.Dođó, trongđêmDuyTường, tôimớicầumongđượcthaythế.Mộtngườisốngnửathếkỷ,đãlànhiềurồi,lạikhônglàmnênvươngtướnggì,tạisaokhông...xéođichothoáng,nhường

chỗchongườitrẻtuổi.Biếtđâuchừngđólàmộtnhântài.Tiếclắmthay.Thươngcon,buồnmànóivậy,chứngaynhưmìnhngàyxưa,mới16tuổi

đãlănlócvớiđờirồi.CóchếtthằngTâynàođâu,mànếukhôngnhưvậy,tôisẽlàmđượcgì?Chắcchắnlàchảracáigiốnggì.Thôithìcóphướccóphần.Chúasắpđặttấtcả.Cáccontôisốnglànhsẽđượcgặplành.Cònbâygiờlàcáiđờicủamìnhđâynày.Rángmàđứngvữngmột,hainămnữa.Rángmàsốngchorasốngnhữngngàycònlại.Rángmà“đi”cho“ngọt”lúcphảiđi.

Cònmộttrựnữađanghọclớp10.Hếttrunghọclàlạithêmmộtphenômmặtkhócrưngrức.ThằngcuTríđấy,mớingàynàocònbámáobácThiêng,vàingàynữa,nócũngbỏôngbácgiàcukymộtmìnhvàodomở.Anhchịnàokhithoátkhỏivòngkiềmtỏacủachamẹ,chúbáccũngvuinhưTết.LúcđứaconcưngduynhấtcủaNgọcMinhraởriêng,mợcũngkhócđứngkhócngồi, than trời tráchđất.Nhưng rồi cũngquen.Rồi các anh chị thấy sốngriêngcoibộhaotốnquá,sẽlạibòvềmàthôi.NhưElvisPhương,nhưTùngGiang...Tụitôicứlàtrơmắtếchranhìntừngđứavàtừngđứaconrađi.

T

43CũngVừaĐủVui

hếnàynhé!...ChúatạoraôngAdamvàChúangừngngangtạiđó,tấtcảmọichuyện trên thếgiannày sẽđơngiảnhơnnhiềuvìôngchỉ cómộtmình,lấyđâuranhữnghậuduệ...khờdạigiốngôngbâygiờ.NhưngChúalạichoôngănthửtráiđắngtrướckhinếmtráicấm...Chúatraochoôngmộtngười đàn bà được tạo dựng bằng chính một phần từ con người ông, bàEva...Ngườigầntanhấtlàngườidễđâmtanhất!

NhưngChúacũngrấtnhântừ.Saukhiđuổitổtiênchúngtarakhỏivườnđịađàng,Ngài thưởngbancho loàingườimộtnămcó4mùađể sốngvuihạnhphúc.Rồi chẳnghiểu từbaogiờ, chúng ta chia ramùaXuânđểyêunhau,mùaÐôngđểnhớnhau,mùaThuđểcácvăn,thivànhạcsĩviếtchođờinhữngkhúc tìnhca.CònmùaHạcó lẽvìnóngquá, conngườidễ trởthành...bấtthường,dễcãinhau,chửinhau,giậnnhau,bỏnhau,saukhiđãđẻmộttăng.

Thôithìkệ.Mùanàocũngthế.YêuNhớGiậnHờnđãđủrồinênbốnmùacứviệcthảnnhiênđiquacùngvớinhữngchuyệncủathếnhân.Tôichỉchờmỗimùa...càpháo.Cáiconmẹnàylẩmcẩm,càpháoởđâythiếugiốnggìmàphảichờvớiđợi,mànàocóquýbáugìbacáiquảcàtíhintrongkhithịtthàcây tráiêhề, tômcuanghêusòốchếnbò lổmngổm.Ởđây,mùanàothứcấy,chỉthiếuconkinh...NhiêuLộclềnhbềnhrácrếnvàrấtnhiều...áomưa-thìquảlàchúngtavẫnởquênhà.

Mặc,aimuốnnóigìthìnói,tôicứgàolênquađiệnthoại...“Chaơi,bàconđòiănquá,Chathửlàmmộtvòngthămhỏixemcàđãháiđượcchưa...”ChaNamHảibaogiờcũngcười...“Chưacóđâunhưngđểhỏi,nếucó,sẽgửichoMaiÐoan...”“NàyMaiÐoanơi!Kỳnàycàngonlắm,NamHảigửirồi,thứtưsẽđến,nhớởnhàmànhận...”Ôi!Củachokhôngbằngcáchcho.CứtưởngtượngmộtLinhMụcChánhXứ-XứMỹcóđầy-luihuigomcàđóngthùng,khiêngtớiUPS,nhữngtráicàpháonhỏtíhinmàngàyxưa,chỉcó nhà nghèo mới ăn, chỉ có dân rau muống nghèo mới chuộng, nay lại“ngự”máy bay baymột cái vèo tới tận Cali. Nằmmơ chăng nếu những

ngườiởViệtNamhaybiết.Cònmộtmùanữa,mộtmùakhôngaimongđợimànócứtựđếnbấtcứ

lúcnào,nhưmộtngườikháchkhôngmời,cứtới.Ðólàmùa...taihọahay...tainạncũngvậy.ÐãbảolàngườiTrungHoacócâunóirấthay:“Khixuiuốngmiếngnướccũngsặc”.Ailạikhôngphảiuốngnước.Uốngnhiềusặcnhiều,ítsặcít.Dĩnhiêntôicũngkhôngtránhkhỏidùrấtít...uốngnước.

Tainạnlúctựmìnhkhi thìngườikhácmangđếnâuyếmtặngcho.Taihọacũngthế.Cáimiệngănmắmănmuốivớicáilưỡikhôngxương,thườnglàđầumốicủamọitaihọa.Tathườnggọilàvạ“mồm”.Cáinàyhìnhnhưanh nào cũng bị. Nhiều oan trái nhưng vì lớn cả rồi, đối chọi là chuyệnkhôngnênkhônghay,nênnạnnhânđànhngậmbồhònmàchịu.Tôivốnlàngười vẫn kính trên nhường dưới, luôn luôn kéo cái díp-pô ở miệng lại,khônglacàđànđúm,tốingàyrúctrongnhà,mộtnơixaxôihẻolánh,khôngthấykhôngnghekhôngnói,ấyvậymànócứsừngsữngmọclên.

Sốngđếntuổinày, từBắcvôNam,từNamtới...HiệpchủngquốcHoaKỳkể cũngkhôngdễgì, nhưngnhịnnhụcvốn là tínhTrời chokhócó aitheokịpnêntôicứvuốtngựcmànuốtvàotấtcả,chỉbiếtcầunguyệnmongchoquađi tấtcả.Tôi rấtbiếtơn, rấtcầnnhữngviên thuốcngủ,bởinóđãtừngtheo tôimấychụcnămnay,giúp tôiquênđiưuphiền,cho tôinhữnggiấcngủtươngđốibìnhyên.

Sángnay tôi thứcdậyvàngạcnhiênkhi thấyÐoanởnhà.Chưađi thìđúnghơn.Anhngồi,mặtnghiêmvàbuồn trướcmộtđốngbill.Tôi làm lơnhưkhôngbiết,nhìnquabếp,mộtthúngcàtonhưcáigòÐốngÐa...“Giờiơi! Cà anh ơi! Cha gửi cà nhiều quá, đã quá...” “Ừ! UPSmới giao, anhkhiêngđâunổi,nóphảikhiêngvàođâygiùm.”Càngonquá.Liếcnhìn,thìquảlàngonthật.Tôiđứngtrướcthùngcàlòngvừacảmđộngvừavuivừahãihùngvìkhôngbiếtphải“xửlý”cả trămpoundscànàycáchnào trongvònghaingàyvới...mộtcánhtaycònnhúcnhíchđược.

Mộtquảcàbằngbathangthuốc...Quảcàbétí,trònvo,trôngdễthươngthếmàlạibảolàđộc,màđãđộc,saolạicứăn.Tôicũngchưathấyaichếtvìăncàpháo,chỉbiếtlàởxứnày,thịtthàcốlắmvào,béoquá,khôngchếtvìbệnhcũngchếtvì...rửngmỡ.Cáccụtangàyxưacứquanhnămngàythángbốnmùa là cà.Vại lớn vại nhỏ.Mởmắt ra là cơmvới cà cho tới lúc lên

giườngcũngcàvớicơm.Ấythếmàgiờnàycáccụcònđiđứngchạyphomphom.Ngượclại,nhiềungườimớitítuổiđầuđãlặclè,đikhôngnổi,thếthìtạicáigì?Ôiđànbà,cãivớiđànbàlàmộtđiềudạidột,nếukhôngmuốnnóirằngngu.Ngườicãinguchứđànbàkhôngngu,khôngphảichỉquangọncỏ.Aiđó, tôikhôngnhớbảorằngconngườilàcái“vốn”thìphảinóirõthêmđànbàlàcái“vốn”củađànông.Cứđểdànhđấysẽcólúcphảixàiđến,màxàichoviệclớnchứkhônghèn.Nếukhôngvậy,chẳnglẽChúasinhrađànbàchiđể làmkhổ,hànhhạ, tra tấncuộcđời?Nóicáivụ“xử tử” thùngcàpháonàycủatôi,cũngdưthừanóilênsựkiênnhẫnngànđờikhôngthểcóđượcởcácông.

ÔngTôVănLaivàAnhHoachởgiùmtôiđichữabệnh.ÔngLaidặn:“Nàykhỏirồinhớđừngăncàpháovớisầuriêngđấynhé,mítnữa,độclắmemạ.Ởxứnàyănuốngphảicẩnthận,đãcáimiệngthìhạicáithâncứraucámàăn.Tốtlắm.”Ðoanimlặngnhìntôi.Khôn.Anhdạyvợkhôngđượcđểngườikhácdạy.Nhưngkhôngnóithìthôi,nóira,tôithấycáchtốtnhấtlà...khôngăngìcả.Bởivì,cáigìcũngđộchại,đến...lờinóicònđộchơnrắnđộcthìcáigìlànhbâygiờ?Tuyvậy,tôichỉnghĩchứkhôngnóira,vìcácđiềuôngLainóiđềuđúng.Cáccụxưacũngbảo“cókiêngcólành”.

Xươngmớichụphìnhđược,còngânvàbắp thịt thìchịu.Ðểđaucảbatuầnrồi,chẳngcócáchnàokhỏingayđược.Cáchđâychừnghaibanămgìđó,tôicũngbịđaunhưvậy,tôikhôngchữachạygìcả,cứcắnrăngcuốituầnkéovaliđi.GặpbàHoàngOanhtôibảochắctôibị...ungthư.Naythìbiếtđúnglà“khixuiuốngmiếngnướccũngsặc”.CáianhTàungẫmlạithếmàvui.GặpTrườngThanhchưakịpnóigìthìTrườngThanhđãcườisằngsặc“Ôinămnaychịxui lắm...”“Thôi, thôi lạymẹ!Nămnàocũngxui,cảđờixui,chắctôilúcvàohòmnằmcũngchưachắcđãgọilàhên.”“Chịđừngcólo,nămtớihếtrồi.”Tôichỉcười,khôngbiếthêncáigì?

Làmộtngườithíchhát,mêhát,lúcnàotôicũngmuốnđượcvui,gầnvớinỗivui,làmchomọingườivui.Ngàyxưa,mộtngườibạntôithườngnói...làmchochúngănđi,hầuhạchocốvào,rồichúngchửicho.Cáinàyđúng.Nhưngtôithâykệđời.Lúcnàocònkhảnăngmanglạiniềmvuichokẻkhác,cónghĩalàcuộcđờitôicòncóýnghĩa,cònđángđểmìnhbámvíuvàomàsống,nhấtlàđốivớimộtcasĩ.Tôichorằng,nhữngkhổảicủatrầnthế,làcái

vốnliếngquýbáuchovăn,thi,nhạcvàcasĩ,hìnhnhưcảhọasĩnữa.Ngàyxưa,lúctôicònnhỏlắm,ôngNguyễnÐìnhToàn-trongnhữngbàihọcvỡlòng-bảo:“Ðứanàokhôngbịđời,bịtìnhquậtngãbầmdậptảtơi,đứađókhôngthểháthayđược.”Bâygiờ,saumấychụcnămrồi,nhữnglúctậphát,tôi thườngmuốnhỏi lạiông rằngnhữngchịuđựngcủa tôimấychụcnămqua,liệutôicóthểđượccoilàmộtcasĩ,dướicáinhìncủaôngkhông?Bởicónhữngnỗiniềmrấtaioánmàkhôngaicóthểchiasẻđược,kểcảông.

Riết rồi, vui hay buồn, tôi coi như nhau.Oán hay ưng tôi cũng chẳngmàngđểý.Vàbâygiờthìtôinhưcụcđá,hễaimuốnđácứđá,ngườiđaukhôngphảilàtôi.Aimànghĩrằngnỗibuồnđôikhitrởthànhquenthuộcđếnkhông còn biết thế nào là buồn. Tôi bỗng nhiên trở nên ngu hẳn đi giữanhữngbiếnthiêncủacuộcsống.Hê...hê...Tôingutriềnmiên,thôngminhđộtxuấtvà,tôilợidụnglúcmìnhthôngminhđóđểhát,hóaralạidễsống!

Tôiđang“xửlý”thùngcàpháocủaLinhmụcNamHảigửichobằngtấtcả sự thôngminh và can đảm khi bắt tay vào việc.Cánh tay phải treo lơlửng,tôingồibệtdướiđất,chântráiduỗichânphảicolênlàmđiểmtựachocánhtayphải,rángquênđauvớiýnghĩthùngcànàysẽchiachonhữngai.Ðoan nhìn tôi bảo: “Anh phục em thật. Em có vẻ saymê hơn anh tưởngnhiều”.Tôitrảlời:“Ấy!Emchỉcựcchútxíuthôi,cứnghĩđếnlúcbạnmìnhăn,xuýtxoatừngmiếnglàemvuirồi.Vảlại,cônglaoChagửivềchomìnhcòndặn -Mainhớchiachocácbạn! -Dẫu thếnàychứđaunữaemcũngphảilàm”.

ThếnênnămnàoChacũnggửicàpháochochúngtôi.ÐòitrảtiềnUPS,Chakhôngchịu,cònphone trướcdặnởnhàchoUPSđếngiaocà.Cólần,mớinămngoáiđâythôichớcóxagì,đãquamùacàrồi,nóiChacứnghĩđãbắtđầulạnh,thếmàkhônghiểuvìsaovẫncòncà.ChaNamHảibảo:“Này,hên choMai đấy nhé!Chứ bình thường người ta đã nhổ hết để trồng thứkhác”.Kỳđócũngkhoảng50poundsvàtôiphonecámơn:“Chaơi.Chachomọingườicáihêncủachađó.Conđâucóănbaonhiêu”.Chacười:“Ừ.Thôilàmchomọingườivui,mìnhcũngvuiMaiạ...”.

MùaHèhìnhnhưđãqua.Khếđãchohoa,chotrái.Hồngđãbắtđầuửngchín.Ổi trĩu cành.Bơ có thể hái được rồi và, nhữngđóa cúc nhỏxíu, nởbừngmộtmàutímdịudàngtrướcsânnhà.Chúngtôichuẩnbịchochuyếnđi

Úc,conđườngdàihunhút14 tiếngđồnghồbay,chỉ thấy trờimâyvàđạidươngsâuthẳmmênhmông.Ởđó,tôicócảmtưởngnhưchỉcầnvớitaylàchạm tới QuêNhà,mùi thơm của hoa bưởi, hoa ngâu dường như thoangthoảng trongnhữngcơngió cònmangchút lạnhcủangàycuốiÐông.Ôi!Mùacủa thươngnhớ.Thì ra,nóigì thìnói, tôivẫn làkẻ thaphươnghoàivọngvềcốquận,nơingàyxưađãchotôinhữngtấmlònghiềnlànhnhưtráibầu,tráibí,tráicà...Phải,cáigìđãmấtthườnglàmtaxótxa...

Đ

44NướcMắtDaVàng

ãtừlâu,tôikhôngcònhaykhócnữa.Tôiđãlớn,đãtrảiquahàngvạnnỗioankhiên,đãnuốtvàolòngtrămngàncayđắngtủinhục.Đãcườihạnhphúc.Đãkhócnhọcnhằn.Đãkhôngnhìn,khôngnghe,khôngthấy,khôngnói.Cólàkhông,khônglàcó.Cócókhôngkhôngtrongcuộcsống,nhẹhơntơtrời...Nhữnggiọtlệthơấuđãnhạtnhòamấttămtíchcùngthờigian.Tôikhônghềquênnhưngbiếtchônnhữngnỗiđauđểsống,để từđó, tôi thấyđượcnhữngbônghoađẹpđẽ.Tôichỉmuốnthấynhữngtốtđẹpcủađờisống.

Không biết có bao nhiêu người giống tôi khi chạmmặt với những bấthạnh,mấtmát quá lớn, tưởng chừng không thể chịu đựng nổi, không thểgánh trênhaivaimìnhvốnđãquánặng,quánhiều tráchnhiệm.Giađình,chồngcon,bằnghữu,nghềnghiệpvàmónnợântìnhvớikhánthínhgiảmấychụcnămqua,đãchiacơmsẻáochomình.

Mỗisựviệc,dùlớnnhỏ,vuibuồnđếnvớitôiđềuđểlạidấuvếtsâuđậm.Sốngđểbụng, chếtmang theo.Hoàncảnhđời tôi chắckhônggiốngaivàchắcchắnkhôngaicóthểchịuđựnggiốngnhưtôi.Phảiđiênthôi.Phảitựtửchếtchorồi.Nhưngmàtôi...chưađiên.Tựtửvàđiênkhôngkhó.Cáccontôisẽrasao?Hóarasốngđãkhó,màchếtcũngkhôngdễgì.Phảivượtlêntấtcảmọicảnhđờimàsống.Nhưmộttảngbăng.Mộttảngđátrơlìvôcảmbaobọctráitimnhạycảmvàtâmhồnquámongmanhdễvỡ.Đểsốngtrướckhichết.

Ngàymẹ tôi gọi báo cho tôi biết thằng em trai tôi vừa chết, tôi khôngkhóc bởi tôi không bao giờ tin đó là sự thật. Đầu óc tôi trống rỗng. Tôikhôngthểnghĩđượcgìhơnlàchuyệnấykhôngcóthật.Mộtngườinàođókhôngphải là em tôi, vừa đi ra khỏi đời sốngnày.Khi cùngĐoanvàTốUyênđinhậnxác,tôivẫnkhôngchorằngđólàemmình,thậmchíđếnlúcnhìnHảinằmyênlànhtrongquantài,tôivẫnnhấtđịnhnhủvớilòngmìnhrằng...khôngphải,khôngđúnglàemtôiđãvĩnhviễnrakhỏiđờinày.Nóđangngủmàthôi.Vàgiấcngủmớibìnhyênlàmsao.

Mộtbuổisángbìnhthườngnhưnhữngbuổisángbìnhthườngkhác,đãcó

mộtsựkhôngbìnhthườngxảyra.Mộtbuổisángcủatháng9.Hìnhảnhkhótinmỗilúclạirõrànghơn,khủngkhiếpvàkhótinhơn...26nămởxứsởnàykhônghẳn lúcnào cũngbìnhyên.Đâykhông làThiênĐường.Những taihọatừTrờivàNgườixảyranhưcơmbữa.Mọingườimặcnhiênchấpnhậnnhưmộtđiềutựnhiên,như...đờisốngvốnthế.Tuynhiên,nhữngđiềuxảyravàobuổi sángngày11 tháng9 tạiNữuƯớc thì quả thật là nằmngoài dựđoáncủamọingười,củacảThếGiới.Điềukhótinvẫncóthểxảyra,nhưsựrađicủaemtraitôi,là,saocóthểnhưvậyđược.

Chúngtôitheodõitintứcliêntục.ChỉNữuƯớcmàthôi.Từlúcmởmắtchođếnkhiđingủ.Theodõivàrấtbìnhtĩnh.Tôilạirơivàotrạngtháiđôngđáchođếnlúcnhữngcâyđuốctưởngniệmđượcđốtlên,ngườitacầmhìnhảnhthânnhânquanhquẩntìmkiếm,hỏithămvàcầunguyện,nướcmắttôichảyragiàngiụa.NướcMỹđangởtrongcơnđau.NgườiMỹđangởtrongcơnđau.Và tôi, nỗi đau riêng cũngcònmớiquá, nhiềuquámàngàyquangày,điềutôikhôngchịutincứdầndầnthànhsựthựclàmtimtôitannát.Cơnđaucứ lớndần.NgườiMỹđauniềmđaunướcMỹ, tôiđauniềmđaucủatôi.NiềmđauViệtNam.Nhữnggiọtnướcmắtcógiốngnhauchăng,vànhữngniềmđaucógiốngnhauchăng?

Tôi vốn không thíchMỹ, cái sự... đi lố chút xíu tới đây, chẳng qua làchuyệnchẳngđặngđừng,rằng...nóphải thế...NgườiMỹsốngíchkỷmặcdùbềngoàibaogiờcũngvồnvã.Íchkỷđếncảnhữngcơnmưamỗinămchỉmột lần, làm cho tình người ở đây cũng khô cằn, hiếm quý. Cái hôm vợchồngtôiphảidậytừlúcgàchưagáy,chạylênLos(Angeles)sắphàngcùng7.000ngườituyênthệtrởthànhcôngdânMỹ.Tiếngquốccavanglênmọingườivuimừnghớnhởgiơcaotay,thềbảovệxứsởnàyđếncùng,thìcũngđúnglúcđó,tôikhócnứclênnhưmộtconđiên.Ngườichungquanh,kểcảchồngtôi,nhìntôingạcnhiên...Chắcconmẹnày...chậpmạchhoặcnóđẻởnhàđèn...vìđượcvàodânMỹlàniềmmơướccủagầnnhưtấtcảmọingườiđãđếnhaymơướcđượcđếnxứnày.

Tôikhóc.Tôiđãkhócvớilýdorấtchínhđáng.TôilàngườiViệtNam,lúcđólànăm1982,chúngtôiđãởMỹ7năm,tôinặnglòngvớiquênhàquá.Tôicũngđôikhithấymìnhvôlý.Cóaicầmdaodívàođầubắtphảithềbồibảovệđấtnướcnàyđâu.Thếmàtôiđãbỏtấtcảmàđivàcólẽphảichờđến

kiếpsau,tôimớicócơhộikhônhơn,ởlạichiasẻvớianhemnhữngnhọcnhằn.

Bởi luôn luônbị rơivào tình trạngđôngđá, tôikhócó thểngồighi lạinhữngcảmnghĩcủamình.Cáigìcũngcầnthờigianmàvớitôi,vộivànglàđiềuítcó,nhấtlàtrướcnhữngđiềugọilàsựcố.Chuyệnanhemvuiđùachoquangàytháng,tôicóthểghilạingaybởinóvôthưởngvôphạt,cógìquáđáng,bàconđọcrồicũngtha thứvàquênngay,khôngphải làngười...cơhộiđôikhicũngthiệtthòinhưngtôichịuvậy.Tôivốnnhưthế.

Nhữngngọnnếnvẫntiếptụcthắplênkhắpnơitrênthếgiới.NhữnggiọtnướcmắtdùcủaDoThái,Nga,Tiệp,PhầnLan,Pháp,v.v... cũng lànướcmắtmangchungmộtýnghĩavàtôinghĩhọthươngchonhữngngườicònlạihơnlànhữngngườiđãnằmxuống,xươngmáutrộnlẫnvớinhau,cònbiếtailàai.Thôithìmỗingườilấychomìnhmộtnắmđấtmangvề.Máuxương,đấtthịtđãnhưnỗiđauchungtrộnlẫnvớinhau.Nhữnglinhhồnquấnquítbênnhaunhưđãbaonămhọnhìnthấynhau,ngồivớinhauvàrồitrongmộtphút không ngờ, khôngmong đợi, họ đã cùng nằmxuống với nhau.Tìnhnghĩamộtkhốikhôngchialìadùtrongnỗichết.

Ngườixưabảo...nhữnggìmắtkhôngnhìnthấylòngkhôngđau.Cảnhđổnáthoangtànlàmchochúngtacảmgiácbànghoàngphẫnnộ.Rằngtaihọatừnaycóthểđếnvớitấtcảmọingười,ởbấtcứnơinào.Rấttửtế,bìnhđẳngvànhânđạo.Vàtấtcảnhữngđiềuđóđãkhiếnchúngtahòachung,chiasẻnỗiđaucủanướcMỹbằngnhữnggiọtnướcmắt,nhữnglờicầunguyệnchânthànhnhất.Riêngtôi,saungàygiơtaytuyênthệtrởthànhcôngdânMỹ,lầnđầutiêntôithấygầngũiđấtnướcnày.

Taihọađãxảyravàsẽcòngìnữatrongnhữngngàysắptới.Tấtcảđềulànhữngđiềucó thật.Nếukhôngngăncảnđược thì chúng tacũngsẽchẳnglàmgìđượckhinóđãxảyra.Ngườichếtkhôngthểsốnglạivàngườichưachết cứphải sống... “những người đến không vìmong những người khuấtkhôngvìquên...”(TrịnhCôngSơn).Thậtvậy,cóphảiaicũngmuốngópmặtvới cuộcđờivà cóphảinhữngngườiđãxa sẽbị quên lãng.Vớiniềm tintuyệtđối,tôiđặtđờisốngcủacảgiađìnhtôivàotayChúavàĐứcMẹ.Chúađãcho,Chúamuốnlấylạilúcnàotôicũngxinvâng.Chúngtôiđọckinhvàdọnmìnhmỗiđêm,mỗicuốituần,đểnếukhôngthểkhôngđiđược,chúng

tôisẽrađivớilòngthảnhthơi.Buổisángthứcgiấc,dùtrờimưahaytrờinắng,tôicảmthấythathiếtvới

cuộc sốnghơn.Thươngchồnghơn.Yêuconhơn.Thươngcâycỏvàngôinhà nhỏ bé nghèo nàn tôi đã sống 22 năm.Hái những trái cây ngon tặnghàngxómvàbằnghữu.TôikhôngbaogiờquêntạơnChúavàĐứcMẹđãchochúng tôi25nămbênnhau,nângđỡ,anủi,chiasẻcayđắngngọtbùitrênxứsởnày.Dẫuchokhôngcònainữa, tôivẫnxinđược làngườicuốicùngởlạivớimọiđớnđauthốngkhổ.Ngườitìnhchungthủycủabấthạnh.Tôiquenvàthíchsốngvớimấtmát,khổđau,chínhnhữngđiềuđóđãthănghoachođời sống tôi.MónquàThiênChúa tặng riêngchomộtngườiquámaymắn.

T

45SẽRấtBìnhAn

hếlàtôiđãởđây25năm,tứclàmộtphầntưthếkỷ.Khôngcònlàmộtcơnmơnhưtôiđãthầmmongước.Cócơnmơbithảmnàokéodàimộtphầntư thếkỷ?Vàmộtđờingườicóbaonhiêu lần25năm.Vậy thìkhôngcònnghingờgìnữa...25nămvừatrôiqualàmộtđiềucóthật.

Nhưng,ôngtrờicòncólúcnhỏlệnhưngàyhômnay,nhưbâygiờ.Trờiởcao lắm, trời có nghe, có nhìn thấy đau khổ của nhân loại nói chung vàchúngtanóiriêng,saotrờikhôngnhỏlệ.Haytrờicũngcóniềmđauriêngnhưchúng tanên trờikhócranướcmắtcòn tachỉbiếtnhìn trờicao thămthẳmđểnướcmắtchảytronglòng?Ôiđờisốngsaobuồnthế,chếtmớikhólàmsao!Ðờibuồnsaođờicứhồnnhiênxuôichảy,cònmình,mìnhbiếtphảilàmsaobâygiờ?

Trờivàđờiđềuhồnnhiênmộtcáchdễthương.Ðồi,núi,sông,biểncũngthế...Chỉcóchúng ta,cái tâmchẳngbaogiờyênmànếucứsốngnhưthếnày,cótuđếnmấykiếpnữacũngbằngkhông.

Ngaykhimởmắt,đãchàocuộcđờibằngnhữngtiếngkhóc.Mìnhthìbịbàmụđétđítchokhóctrongkhimọingườicười,cóphảitựmìnhmuốncómặttrongcuộcsốngnàykhông?Cóphảimìnhmuốnkếtbuộcđờimìnhvớingườinàyđếnhếtkiếphaynửađườnggãygánh,vớingườikiakhông?Cóphảimìnhcóquyềnlựacửa,lựanhà,lựachamẹmàmìnhsinhrakhông?Cóphải mình có quyền lựa con cái đẹp ngoan ngoãn để yêu thương, chiềuchuộng...

Không!Mìnhchẳngcóquyềnchicả.Tạohóa,ThượngÐế,Chúa,Phậtrataybanphátphânchianhữngcảnhđờichomỗikiếpngười.

Ngày này, tháng này, năm này... anh, chị phải chui ra.Người con vuacháuchúa,kẻkhốnkhócơhàn.Ngàynày, thángnày,nămnày... anh, chịphảigặpnhau,chonhauhạnhphúctrànđầysuốtđờihoặccayđắng,tủicựctrảnợcuộc tình... sáibuổichợ,chođếnngàynày, thángnày,nămnày thìhết,đườngainấyđi.

Nhữngđứaconsinhravìchúngta,chúngvẫngópmặtvớiđời.Làhọahayphúc,aibiết...Từhạnhphúc,khổđaulátnữathếnào,ngàymairasao,cáigìchờmìnhlúccuốiđời?

Khôngai biết đượcquỷ thầnởhaivai.Thiện ácđềucó trongmỗi conngười.Lòngngaylành,miệngnóinhữnglờitửtếbởitấtcảtừtâmmàra.

Khôngthểcó“KhẩuxàtâmPhật”.Ngườixưabảo:“Mộtlờinóimộtđọimáu”,ngẫmkhôngsai.Ởđờihễcứmongđiềudữchongườikhácthìchínhmìnhsẽlãnhtrướchơnai!

Cáisốmìnhnóchẳngragìthìmìnhphảichịu,khôngđổchongườikháclãnhhộ.Phúcngườitađầy,mìnhcóngàyđêmkhấnvái,cầuxinnguyềnrủa,cũngchẳngnướcnongì.Phậnmỏngthìphảichịuthôi!

Giá ngày ấy có ai bảo rằng tôi phải sống hết đời nơi xứ lạ, tôi sẽ quảquyếtlàkhôngbaogiờ.GiángàyấycóaibảotôisẽlấyôngNguyễnHoàngÐoanlàmchồng,tôicũngsẽlalênrằngkhôngbaogiờ.Nhưngmọichuyệnlànhưthếdùchẳngaibảo.Aibiếttrướcmàbảo.

TháiBìnhDương giờ không lớn hơn con sôngBếnHảimà tôi lại xinchọnnơinày.ÔngNguyễnHoàngÐoandùkhôngvươngtướnggìmàtôicứdặnlòngđâylàbóngmátcuốiđời,làngườisẽvuốtmắttôilầnchót,sẽmặcchotôichiếcáocuốicùngcủađờingười.

Có oan trái gì, có đắng cay bao nhiêu, tôi cũng ráng nuốt vào lòng...Chúa, Mẹ cho mình nhiều quá, gánh nặng nào mình cũng phải vác. Vảchăng,biếtđaucũnglàthửtháchcủaChúa,Mẹ.Concáingườicóđángnhậnđượcnhữngânsủngđókhông?

Phảisốngthếnàođểđápđềnơntrênđãchotôinhữngngàyanlànhlúctuổixếchiềumànhữngtruânchuyênđãqua,giờnhìnlại,nghĩđến,tôixemnhưmộtđiềutựnhiêncủacuộcsống.

Nhưmộtngườinôngdâncầncùnhẫnnại trongbấtcứhoàncảnhkhắcnghiệt nào của thời tiết, tôi cố gắng gieo những hạt giống nguyên vẹn đểmongđượcháinhữngcâytráikhôngtậtnguyền.Duyênphậntrờiđãsắpđặtchomỗingười.Hạnhphúcgiađìnhchồngconyênấmcũngchẳngquahaichữsốmệnh,chẳngquasựsắpđặtcủabềtrên.

Tôicònđượcđứngcùngsânkhấuvớinhữngnhansắc,tàinăngcủamột

thếhệtrẻtrungđầysứcsốnglàdođâu,bởiđâu?Sứcngườikhônglàmnổi,sứctôilạicàngkhông.

Tôi luôn nghĩ đếnmột số phậnmaymắn đã rơi vào taymình để yêuthươngtấtcảmọingười,đểquênđinhữngoantrái,cayđắng,đểbằnglòngvớinhữngmấtmátsẽđếntrongmộtngàykhôngxa.

Tôisốngvớimộtchúthiểubiếtrằngchẳngcógìtồntạimãimãitrêntrầnthế.Danhvọng,tiềntàivàngaycảđờisốngcủamình,chỉlàgiaiđoạn.Cáigìđãđếnắtsẽcólúcrađi.Ðừngtảithêmnỗikhổchomình,chonhau,chocuộcđờinày.

2nămqua,sẽkhôngcònđủchomình,25nămmàtỷnhưcó25nămnữachúngtasẽlàmgì,cólàmlạiđượctừđầukhông?Cólấylạiđượcnhữnggìmấtmát,cólàmchongườichếtsốnglại,cóthươngyêunhauhơn,cótửtếvớinhauhơn?

Tôichẳnghềthấymộthứahẹnnào,thếchonên“Mộtngàyđidầntớihẹnhòvớitrờimây...”Vẫnchỉlàmộtngàyrấtbìnhthườngnhưhằngvạnngàykhácđãtrôiquatrênthếgiannày.

Cóthểđólànhữngngàybìnhthườngnhưngkhôngbìnhyênthìđólàcáisố.

Nóiđếnsốmệnh,khôngphảiđểtựanủimìnhmàchỉkhẳngđịnhthêmmộtlầnnữarằng:Bâygiờ,ngàyhômnaytôiđangngủmộtmìnhnhưngvẫnbiếtlàcáccontôi,chồngtôi,bạnbètôicũngđangbìnhyênsốngquanhđâytuymấychụcnămtrướctôikhôngtưởngnổicáicảnhđờihômnay.

Nơinàosốngđược,nơiđólàquêhươngmình.Ngườitasốngđược,mìnhsống được.Ôi đời sống giản dị biết bao!Nếumình biết sống, chấp nhậnsốngcùng,sốngcho,sốngvới.

Conngườikhiquakhỏibếnmêtớibờgiácngộ(GatêGatêparaGatêparaxangGatê)sẽbiếtrằngcỏcây,gỗđá,cầmthúmuônloàicũngcónhữngnỗiđauriêngnhưmìnhtrongmộtkiếpriêng.Ðượctạothànhnhưthếởcáicõitạmnày,đếnmột lúcnàođó,cátbụi lạivềvớicátbụi.ThượngÐế tạo ramuônloài,ThượngÐếcóthểhủydiệt,ChúachođượcthìNgàicũnglấylạiđược.

Cứđểđờitrôitheongàytháng,khôngchờđợicũngkhôngsợhãibởicó

khiđiềukhôngchờcũngtớidẫuloâusợhãi.Tôibuôngxuôivà luônnghĩ rằngđãchết rồi,đểđếncái lúckhông thể

khôngchết,tôisẽkhôngngạcnhiên.Rángsốngchotửtếthìdẫuphậnmỏng,bấthạnhcũngthachophầnnào.

Rángsốngchotửtếđisẽanlành,rángsốngchotửtếthìởđâucũnglàquêhương,lúcnằmxuốnglòngsẽrấtbìnhan.

L

46Biết...ThìSẽVui

àmộtngườirấtmêhát.Hátbấtcứchỗnàochỉcầncóngườinghedùchỉlàmộtngười.Ngườiđóbiếtmìnhhátcáigìvàvìsaomàhát.Đúngvậy...haingười sẽkhôngcòncôđơn.Trướckhicóngười, tôicóbóngđêm làmbạn,cókhóithuốclàmbạn.Nhữngngườibạnngànđờithủychung.Tôicòncó,cònsốnggầngũivớinhữngngườiđãlìaxacuộcđờinghiệtngã.Tôicònngàynắng,đêmmưa.Cònmây trôigió thổi, còncỏ láxanh tươi.Tôivẫncảmthấybằnglòngvàthậthạnhphúc.Thứhạnhphúckhônglêntiếngkhiếntôiluôncảmthấyđượcanủivàyêntâm.Mộtnhàvănđãviết:“Cónhữngngườisinhrasuốtđờiđimộtmình...”Đimộtmìnhhơikhóvàphảithậtcanđảm.Vậyngườiđóchẳngphảilàchínhtôisao?Nhưngthảnghoặcđôikhisựcómặt- imlặng-củangười thứhaicũngrất thúvị.Tôingồi, tôisốngtrongbóngtốiimlặngkhálâu,độtnhiêncảmthấyấmáphơnmặcdầungoàikiatrờitrăngsaovằngvặc,córấtnhiềungườiđimộtmìnhtrongcáilạnhcắtda,xéthịt,cáilạnhtừtrongruộtlạnhrachỉcóởmiềnTrungViệtNamnhưtôiđãchạmmặtởHuế,ởQuảngTrị.Haingười,sựấmápđôikhiquenthuộcđếnlàmchochúngtakhôngcảmthấysựquýbáucủanóđểtrântrọng-cáinàyrấtlàdở-vàbiếtnóilàmsaovớingườicứmộtmìnhđimãimặcđêmkhuyagiólạnh,bởihọkhôngbiếtvềđâu.Khôngnơiđến.Khôngcảngườichờđợi.

ẤyvậymànhữngngườisửasoạnđónmừngnămmớihoanhỷhàilòngrằngXuânsắpvề.Xuânđãvề,thậmchíXuânđãbướcvàonhàhoặcítrathìcũngđứngchậnngaytrướccửachờta.Riêngtôi,tôitựthấymìnhchẳnghềcómộttẹonàođợimong.Ngàycứlên.Đêmcứxuống.Hếtnắngrồilạimưanhưconngườibiếtvui rồi lạibuồn.Buồnmãiđến...phátchán thì lạivui.Nướcơi,sôngơicứchảytiếpđi.Hoacứnởvàchimcứhót.Hoabungrachohếtđờihoa.Chimhótdùchẳngcóngườinghe,bậtmáumàrũxuống.Khônghềchi.Mưasẽ rửasạchmuôn loàivàsôngsuối sẽmangđi tấtcả.Hươnghoa, rácrưởi,khổđau,hạnhphúc.Hoa lạinở,chimlạihót.Hếtmộtvòngquaylạilà...Xuânđếnngayđấymà.Khỏicầnchờđợi,màđâuphảiaicũng

đợichờ.Đúngnhưvậy.Tôikhônghềmảymayquantâmđến...cảbốnmùachứ

đừngnóichiTếtvới tiếc-có lẽ tôikhôngmuốntiếcnênkhôngcầnTết–bốnmùalàcáigì.Cóchiquantrọngkhimộtngàynhưmọingày.SựtưởngnhớthiêngliêngđốivớiTổTiên,ÔngBà,ChaMẹ,TônGiáovàQuêHươngvốnđãphảicótrongtâmhồn,trongtráitimmình,nàophảicầnđếnTếtmớibày tỏđược,đó là truyền thốngcủangườiViệtNam,củacảmộtdân tộc.Khôngaicó thểchốibỏđượcnhưngchỉvì“mộtngàynhưmọingày”nênvới tôi thìngàynàocũng làTết.Vuihaybuồn,giàuhaynghèo,cũng thế.Cũngthếbởitôichẳngcóthểlàmgìkháchơnđược.Đangvuisaobắtbuồn.Đangnghèolàmsaogiàu.Đangngulàmsaokhôn.Đangđiênlàmsaotỉnh.Nhiềungườibảotôiđiên-danhbàđiênCerritosvềtớiSàiGònđónghe-nhấtlàmụNgọcMinh(ngườiyêucủalính)riếtrồitôithấy...hìnhnhưmìnhkhôngmấyđượcbình thườngcho lắm.Vìvậymớicónhững lúc tựnhiêncườimàkhônghiểuvìsao,ngaycảđếnsống,tôicũngđãnhiềulầntựhỏivìsaomìnhsống.Màlạisốnglâunữamớichếtchứ.Nhưngmàlỡcóchết,xemracũnghơiuổng,dẫurằngchẳngnonyểugì.Sốngvànhìnđời,đôilúccũngvui-đôilúcthôinhé-cóđiềutròvuingàycàng...nghèo.

Nhữngngàyvừaquavớitôithậtlàvuiđáođể-tiếclànóđinhanhquá.31năm trướcvàocáibuổichiềucuốicùngkhi tôicộtđứaconmới2 tuổitrênlưngđểnếumẹconsốngcónhau,cóbaogiờtôinghĩlàcómộtngày,nó,chínhđứacongáiđó,lạiláixehùngdũngchởtôiraphitrườngvàolúc4giờsáng.TôicũngchẳngthểnàomườngtượngrathằngCuViệtNamkhi6tuổibắtđầubuổihọcđầutiên,nửachừngnólẳnglặngbòvềnhàngồitrướccửamộtmìnhlàmcôgiáohếthồnvénváychạytởmởđitìmlôiôngtrởlại,lạiđangchuẩnbịlấyvợ.Lấyđứacongáinóbiếtvàyêutừkhimới15tuổi-yêusớmhơnmẹnó1tuổi.Mốitìnhtrẻdạichẳngaingờlạicókếtquảtốtđẹp-vềđiềunàythìCuHốNaihơnBốHốNainhiềulắm-conhơnbốmẹlànhàcóphúc.Cũngchẳngsao,thờibâygiờcónhiềuđiềumìnhphảihọcởtụitrẻ,ởngaychínhconmình.

ĐólànóivềcôBavàcậuTư.CậuHainhàtôingàynàocònkhócnhè,hayhờndỗi,ngồivớimẹcảtiếngđồnghồchỉnóivàicâu.Mớitítuổiđầuđãnhưôngcụ,chẳngbiếtlàmthếnàomàcậuchomẹcậulênchứcbànộivới

banhóctìxinhđẹpkhôngngờ.Đượccáitôigiaohẹntrước...vợchồnglấynhaucóvuithìhưởng,cóhờnanhgiậnemthìgiảiquyếtvớinhau,đừngbắttôivừalàmluậtsư,làmcôngtốviên,làmbồithẩmđoàn,làmluôncảchánhánnữalàkhôngđượcđâunhé.Màlàmthêmchứcvúemthìlạicàngkhôngđượcvìmẹcũngtrămcôngngànviệc,lạicònphảisănsóc,chăndắt...ôngnội.Đácũngchảymồhôi,nóichingười.MợCảnhàtôiởmộtmìnhnơiđèoheohútgió.AigọivềcũnglắcđầuconkhôngởCaliđược.“Tạisao,bộconsợCalinócắnconà?”Thếlàchịta...riêngmộtgóctrờiđểtiếptụclàmnũngmẹ.“Conthèmthịtmẹkho”.“Conthèmbánhtrungthu”.“Conthèmbánhchưng.MẹnóibácĐoangởi lênchocon.”Thếlàmẹgià lạimuamuagóigóiđóngthùng.“Anhlàmơnrabưuđiệngởihộem.”CôBagiốngchịhamănnhưngchỉđồănmẹnấumớingon.NhiềuhômcôBađòiănbấttử,tôivắtgiòtheochồngđichợ.5giờchiềucôgọiđiệnvềđòiănbốnmónkhácnhau.Tôilàmquángquàngchokịpgiờ,thiếuđiềumuốnchặtcảvàotay.

Cònnữa,cònmộtcậuởSanJosedongườikhácđẻ-emgáitôi-nhưngtôibồngẵmtừnhỏnênyêucậunhưconruột.Mẹnóvàtôigiànhnhau,cãinhaubaonhiêulầnvềcậunàyrồi.HồinhỏnóthươngT.AconNgọcMinhlắm.MỗilầnT.Abịmẹlacậulạigầnvỗvềnhưngườilớn.“Nínđi,đừngkhóc nữa, ngoan nhé...” Bây giờ cả hai cậu đều trưởng thành rồi. T.A ởriêng.Cậucủatôicũngđãcóvợcon,đứadắtđứaômđithămbànộiMai,mỗilầntôilênSanJosehát.Nóichocùng,lòngmẹthươngcondẫucóyêuthương một cách quá đáng, chắc cũng chẳng ai nỡ trách. Không có conkhôngbiết lòngchamẹ,cũngnhưkhôngcóchồngkhôngbiếtdạđànông.Lòngvảthìcũngnhưlòngsungthôi.Cứthửmộtlầnlàbiết.

Nhưngđườngđờithìdàilạichẳngcóchútnàobằngphẳngcả.Mỗingườimộtcảnh,cónóicũng...khôncùng.Thậtlà“nuốtvàosợđắngnhổrachúngbạncười”.Cáivụcườiranướcmắtkhôngcònlạlẫmlắm.Nhìnquanh,niềmvui cứ... đi show, vắngmặt hoài.Những năm thángmới đặt chân đến xứngười,giờxaxôiquá,mờnhạtquá.Khôngmấyaicònnhớcáilúcgặpnhaunướcmắtnhưmưa.Cónóiđượcgìđâu.Lòngainấybiếtnhưngcùngmộtnỗiđau.Imlặnglàsựchiasẻquýbáuvàkhônngoannhất.“Trôidướichântôibaonhiêulàcọngđời.Đờihaychiếclábayđikhôngbuồnrơi.”(TrịnhCôngSơn)Tôi cũngkhông cònmơmộng chờđợi nghe những tiếng cười

thoángbayvềtronggióhoặcđêmđêmlòngtựhỏilòng“ngườitrongphốcũhômnay có cònai” (TrịnhCông Sơn).Vẫn là “một ngày nhưmọi ngày”songcólúctôicảmthấy...hụthơi.

Mấychụcnămqua,chúngtađã“lầnmòleomãi”kịpđếnkhiquađược“vách sầu” lại bỗng thấymột “vách sầu” khác lừng lững trướcmặt. “Nó”chờmìnhđếnđấy.“Anhnàocòncảmthấy“chơi”chưađủ,”thầyTrầmTửThiêngthườngnóivậy,còncaycúvớiôngTrờigià,cònhammuốncuồngđiên...ngạovớinhângianmộtnụcười...Xinmời,emkhông“máu”lắmcáivụnày.Em“vốn”rất“hoàncảnh”nênxéongaychonó thoáng.Lặnngaychonướcnó trong.Chânemchưamỏi.Gốiemchưachồnnhưngvốnngutriềnmiênkhônđộtxuấtnên...emrét.

Quađượcmộtváchsầurồi.Vượttráinúilênđếnđỉnhrồi.Tôimuốnngồixuốnghaynằmxuống cũngđượcđể thở cái đã – rồi nhìn lại, nghĩ lại vềchínhmình. Sự sợ hãi muộnmàng sẽ ập đến ngay. Lạy Chúa lòng lành,NgườiđãchotôiquánhiềuvàNgườicònnhântừhơnkhichotôicảsựmaymắn.Ngàythángquathìcứvẫnnhưmọingàynhưngchắcchắntôibiếtrõtôilàmộtngườicóniềmvui,cóhạnhphúcthậtnhưvàngKimThànhbốnsố9,nhưhộtxoànthậtchứkhôngphảicubic.Tôinhìn thấyđiềuđóởchồngconvàởkhánthínhgiả.Tôitựchomìnhrấtđúng-ítralàvớichínhmìnhkhithấyrằngtrờiđấtnàychỉcómộtmùalàmùaXuân.Chuyện10nămnữatínhsau,bởi:

“ThếgiớicótriệuđiềukhônghiểuLạicàngkhônghiểulúccuốiđờiChẳngsaokhiđãnằmtrongđấtĐọcởsaotrờisẽhiểuthôi...”(MaiThảo)

Ở

47TrongChănThấyRận

Cali,mùaHènàocũngcóvụcháynhà.Nhưngngàyhômquatôitheodõicơn“Bãolửa”khủngkhiếpnhấttừ18nămnayvớigần500cănnhàbịthiêuhủyhoàntoàntạikhuLagunaBeachthơmộng,nơichúngtôiđãtừngđếnnhiềulầnchụphình,quayvideovàquayphim.Ởđấy,chịLâuvàtôicómộtcănnhànhonhỏ.Cólẽvìnónhỏquánênnócònnguyênvẹnđấysaucơnbãolửa.

BácLâutraikểlạirằng...Ngàyxưa,ngườidađỏthườngdùngmộtloạilákhôchàxátmạnhvàonhauđểlấylửa.Nguyênnhâncủatrậnbãolửalàởđó.Loạilákhôròncórấtnhiềutrêncácđồicỏhoang,luồnggióSantaAnathổimạnhgâynênsựcọxátnguyhiểm,vàtaihọađãxảyratrongcơnnóngcònsótcủamùaHèđãqua.BácLâunóirõlắm,nhưngtôichỉnhớmangmángnhưthếthôi.

Mấynămqua,xứMỹquảcónhiềutaihọa.Taihọađếndồndập.Taihọatừtrờivàtaihọatừngười.Nhữngbiếnchuyểndồndậptrong,ngoài,khắpnơitrênthếgiới.Mỹdùcósứcvoicũngphảibiếtthấmmệt.Mỹdùchocótrămtaycũngkhôngthểômhếtđượcmặttrời.Quanto,súngdài,mệtmộtcách.Dânngukhuđenbỏchạylấyngười,bồngbếvợcon,chạysôinước,chạythẳngtìmvềnhữngtiểubangđấtrộngngườithưa,tìmchỗcắmđỡ...cáidùichoquacơnbinhlửa.

“Bavạnsáungànngàylàmấy”màcáicảnhthiêntaichenlẫnvớithiêntaicứlàđầyrẫy,cứlàsờsờratrướcmắt.Ngánngẩmthaychođời,khôngdài lâulại toànnhữngdốccùngđèo, thửhỏisốngrasaonổi.Ngủthì thôi.Mởmắtrathấy...lạnhlùngsươngkhói,từnggiờ,từngphút.Bâygiờtronghoàncảnhnàymàhát...Mộtngàynhưmọingày...làchếtchắc,chếtsướnghơnbởingàygiờsaocứdàimãithêmravớinhữngâulobủavâytứphía.Khôngcótìnhthìlotình.Córồithìlotiềnvìkhôngcótiền,làmgìcótình.Nomoney,nohoney.Tiềnlàmsaocóđượckhimàcáccơsởthươngmại,cáccôngxưởngthinhauđóngcửa,phásản.Giớichủnhânthìdùcóphásảnnày,họbàyrasảnkhác.Dânlaođộngbấmgiờđànhbấmbụngbỏcửa,bỏ

cáinhàvốncủanhàbăng,bồngbếnhaulênrừngtutiên.Cáchđây10năm,thànhphốHoustonđanglànơiđấtlànhchochimViệt

đậu.Bỗngđùngmộtcáinơiđấtlànhấytrởthành...cànhmềmlàmchotấtcảchimViệt,chimMỹlộncổxuốngao.PhốchínhcủaHoustonlànơitụhộicủangườiViệtthahương.Chợbúa,hàngquán,vũtrườnghoangvắngnhưnhững thị trấnvừa trảiquacơnĐạihồng thủy.Mọingười túavềCalichothỏaniềmmơước.Nhàcửabỏlạichonhàbăngsănsóc,nhữngdịchvụtụmlạivớinhauthànhtừngnhómnhỏphụcvụchomộtthiểusốđãcógốc,córễ.Bạntôi,ThanhTuyềnbánmộtcănnhàngonlànhmànếukhiêngcáinhàđóvềCali,giácủanócũngvàibatriệu.

Lúcđó,nhiềungườiCalihỉhả...chomàychết.Cáiđànàymàmuốnlênlạicầucả10nămnữachứbộchơisao.10năm.Lâuquánhỉ.10nămđằngđẵnglêthê.10nămtìnhcũsẽdàinhưmộtthếkỉ.Ấythếmàvèomộtcáiđãqua10năm.NgườicủaHoustonđãlàmlạicơđồ,dĩnhiênkhôngphảimộtthứcơđồhiểnháchnhưthuởnàomànógiốngnhưchúngtacáingàymớiđặtchântớiMỹ.

HoustonhồisinhtớiphiênCalitrúngcáicánbúa.Cóaimàngờvùngđấtrựcrỡmặttrờivàgióbiển.Nhàcửa,đấtđaiđắtnhưvàng,chỉsaumộtgiấcngủđã trở thànhcơnácmộngcủanhữngngười có củavà lại càngkhủngkhiếphơnđốivớinhữngngườilàmđồngnàoxàođồngnấy.

Nếucónhữngcặpvợchồngmàchúngtathườngnghĩrằngchẳngcógìcóthểlàmhọthayđổi,xarời,thìcũngmộtngàyđẹptrời,làngtrênxómdướibàntánxônxaovì...anhđườnganh,tôiđườngtôi.Tìnhnghĩađôita...that’senough.Thìchúngtacũngtiếptụcxônxaobàntánvìtinnhữngngườigiàucóđã từngđổimộtđêmvuiởLasVegascả trămngàn,khaiphásản,giựthụi,giựtnợdôngvềViệtNamgọi là... thămnhàchođỡ tủicáivong linhhồn.

Nhàvừamuahai,batrămngàn,chớpmắtxuốnggiánăm,bảychục.Bán,lạichẳngaichịumuadùchịu lỗvìchỉmong thoátnợvàgiữcái“kề-đít”.Muanhà.Aithìcũngthếvàởđâucũngvậy.Phảicómộtnơichuira,chuivào, gọi là cái nhà. Thế cho nên chẳng danh giá gì cái chuyện mua nhànhữngnăm1975,1976.NếudòngđờicứêmảnhưmặtnướcsôngHươngthìlàm gì có chuyện để nói. Cũng như không có những xì-căng-đan thì Báo

bổ...buồn.Nhàvàđấtlàgánhnặngtrênđầu,trêncổcủamọingười.Hãngxưởngthinhauđóngcửahoặckhôngthìngápngáp.Mỹchínhgốccònngồichơixơinướchuốnghồgìngườimình.Khôngcócái “chẻque”mỗicuốituầnvắtlưngquần,làđời...khốnnạnngay.Lấycáigìtrảbillcùngtrămthứhầmbàlằngkhác.

Người“maymắn”thìđượcchủnợ... làmơnlấylạiđất(Ấy,nólấycủamìnhmàmìnhphảimừng rỡcảmơnnó.Cóđời thuởnào lạivậykhông).Đauhơnbịthiến,miệngvẫncườitoenhưchẳngcóchuyệngìxảyratrêncáiđờinày.Lỡchơibạo,chơinổi,chơilấytiếng,muacáinhàtoquá.Tiềnnhàtròm trèm ba, bốn xấp tiền tươimỗi tháng.Vợ chồngmỗi ngườimột xe.Mẹc-xơ-đìnày,Bi-emnày,Lếch-dớtnày.NhấtđịnhkhôngthuaaicảnhưngkếtcuộcthìđànhbótaytrướcôngOát-sing-tơn.Ôitrờihỡingóxuốngmàcoi,18nămmồhôitrộnnướcmắtbỗngchốcthànhsôngthànhbiển.

NgườiởÚc,thanbằngtiếngĂng-lêthờinướcAnhmớixâmchiếmnướcnàylàmcủariêng.NgườiTâynhúnvaichửiđổng...mẹc-đờA-lo.NgườiởĐứchunghăngđậpbàn.NgườiMỹgốcmũitẹt,davàng...mệtquá,khôngcònhơiđểchửi,lặnglẽđưavợđẹpconkhônđitìmnơikháccắmdùi.Đúngvậy,chửilàmgìchomấtđẹp.Tiềncủachỉlà...tiềncủa.Cóthìphảimất.Cómấtmớikiếmlạiđược,miễnlàchưalênbànthờ.

Nóiđểanủi thôi.Chúng tôicũngmệt lắmrồi.Chạyngược,chạyxuôi,chạyphờrâu,tóctaidựngđứngcảlênmàmỗitháng,mặtmàycứxámngoétkhi nhậnđược thư đòi tiền nhà.Ôi, có nhữngđiều tất cảmọi người cũnggiốngnhauvìcùngtrảiqua,ấythếmànóiralạicóngườikhôngtin...“Tụinósướngthấymẹ,háteoéovàibài,cuốituầnđishow,vồtiềnnhưmáy,cònbàyđặtdàimiệngra...”

NhạcsĩVănPhụngrấtcólýkhiviết“Nỗibuồnnàyaihaycùngtôi...Đãcónhữnglúcchánchường,chánchođờisaobuồnquá”.TôikhônghiểuôngbuồncáigìnhưngchắcchắnôngVănPhụngphảibuồnghêgớmlắmvàtôinghĩlàôngbuồntình.NếubâygiờôngVănPhụngởtrongcảnhchạytiềnbill hàng tháng của chúng tôi, biết đâu chừng ông còn sáng tác những cakhúchaymộtcách...thêthảmhơnnữa(Đâylàtôithídụchứtôikhôngmongônghaybấtcứaiởtrongcảnhhuốngnày).

Cáccụnói“xấuche tốtkhoe”.Cómấyngườinói thẳngrađượcnhững

buồnbã,âulocủamình.Aichiasẻđây?Tìnhtrạngkinhtếsuysụplàmộtthiêntainhưnglạidocácthiêntaigâyra.Mỹtrắngđứngđầyđườngvớicáikhẩuhiệuworkforfoods,chữ“food”có“s”ởđằngsaunghĩalànhiều,trongkhichúngtavốnnhỏconănuốngtheokiểuquântửchẳngchịuno,chịucựckhổquenrồibởibảnchấtbầncốnôngbađời(nhưtôi),trướccảnhnhàcửatannát,đànhbuộtmiệngthanthởcholòngnhẹbớtloâu,chứcasĩthìcũngnhưmọingười,cũngphảitrảtiềnbillvậy.Cáinàylàconngựađau,cảtàukhôngăncỏ.Mọingườibuồn.Mìnhcũngbuồn.Chibằngcứnóitoẹtra,mayrađỡkhổ.

Trongcáilúclolắngđó,thầnlửalạibấtthầnthămviếngkhuvựccónhàmình.Thayvìlosợ,chồngtôilạicầuchonócháy,nóbiếnmấttiêucàngtốt.BácLâucười.“Ơ,cáiôngnàylạnhỉ,bảohiểmcóđền,mìnhcũnglỗ,cũngphảibỏtiềnvàochứbộkhôngsaomàcầuchonócháy.”“Nhưngmàrồicáivùngđósẽlênlắm,hênlắmchịạ.”“Saoôngbiết?”“Cáccụ(lạicáccụ)bảocháylàhên,chịthấykhông,cáichỗmáybayrớtcáchnhàem500thước,bâygiờ nhàmới đẹp dễ sợ, vừa để bảng, có ngườimua liền.Biết đâu qua vụcháynày,LagunaBeachnhàcửalêngiá,chịemmìnhbánđược,cóphảilànhẹnợkhông.”

Bà conmình ở nhà, nhận được hình ảnh bên này gởi về, thấy ai cũngđứngtrướcmột“cănnhàxinh”bènnghĩrằngđâylàthiênđường.Thậtđúngaiởtrongchănmớibiếtmặtmũiconrận,mớibiếtnếubịcắnthìngứathếnào.Ngàyxưa,mỗilầnlamắngtôivềcáitộimêhát,khôngchịuhọc,bànộitôithườngnói“Rồisẽbiếtđờinhaungayconạ!”.Lúcđó,thậtsựmànói,tôicóđểbụnglờivàngngọcđóđâu.Cứsốngtheoýmìnhvìđờimìnhlàcủamìnhmà.Cóbiếtthìcũnglàbiếtvềđờimìnhthôi.Ôi,bànộitôi,ngườiđànbàchỉbiếtkýcómộtchữlàtênmìnhđãmởchotôicánhcửalớnvàtốtđẹp,màtôingungốcđểkhổchobàvàchochínhtôi.

Cũngcó lâu lagìđâu,chỉsaukhibà tôinóimột thờigianngắn, tôiđãthấycáiđờicủariêngtôiquảthậtchảracáigiốnggì.Lúctrước,cóchuyệngìbuồnkhổ,cứômbụngchịumộtmình,nhưngcàngvềgiàcàngkhônra.Tộigì.Trongthếgiannày,khôngkhổmớilạ.Lúcnàocũngxuôichèomátmái mới là lạ. Lúc nào người ta cũng thương mình mới là lạ và mình...khôngnghèomớilàlạ.Đờimà.

N

48BệnhThờiHiệnĐại

gườitathườngchépmiệng...“Nóicáigìmàácthế.Nóiđếnchếtcây,gãy cành.” Để chỉ những người cái mồm không được hiền. Cái mồm ănmắm, ănmuối.Người ta là ai.Là các cụmìnhngàyxưa ấymà.Nhưvậynghĩalàcáccụcũng...áclắm.Cóácmớibiếtrõngườikhác.Cóácmớibiếtcáiácnórasao.Vìbiếtrõnhưvậynêngiờconcháucóthìgiờngồingẫmlạilờicáccụphán,saomàđúngthế.Khôngtrậtmộtliôngcụnào.

Nàolàgáiđĩgiàmồm.Nàolàvừađánhtrốngvừaăncướp.Nàolàkẻcắpgặpbàgià.Mướpđắng,mạtcưa.Trai tứchiếnggáigianghồ.Ôi thôicònnhiềulắm,nóiđếnTếtCôngGôcũngchưahết.Nhưngnhữngcâutôikhoáinhấtlà...phúquýsanhlễnghĩa.Nocơmấmcậtdâmdậttứtung.Nhàgiàuđứttaybằngnhànghèo...đổruột.Nghenóđãlàmsao.Nhiềuđiềubỗngtrởthànhmột...cáibệnh.Nhưmộtthứthờitrang.Đểtrangđiểmthêmchocuộcđờivốnđãrất...lắmchuyệnnày.Songởđâycónhiều...bệnhmới,nênmỗingày,ngườitacómộtđềtàimới.

Mộttrongnhữngcănbệnhlàmtôichúýlàbệnhcụpxươngsống.VìlýdođơngiảnlàĐoanvừabịvàdùđãđượcchạychữađúngmứcĐoanvẫnmớichỉđilạiđượcởtrongnhà.CónhiềungườicholàĐoan...nhõngnhẽo.Nhưngđâucóaikhùngđếnđộ tự tróimìnhnằmmộtchỗ suốtmấy thángtrời.Nhấtlàngườiđólạicóhaicáichân,sinhrađể...đi.Làmmộtcáinghềphảiđitốingày.Vàtôiđãthấychồngtôi...khóccáccụạ.Đâylàlầnđầutiêntôithấychàng...nhỏlệ,trongcơnđau.Chưabaogiờchuyệnnàyxảyradùngaycảtrongcơndầusôilửabỏngcủahaivợchồng.Lầnđầuchàng...khóclàngàytôiđưaCuHốNaivàoquântrườngchođúngcâu...thaotrườngđổmồhôi,chiếntrườngbớtđổmáu.ChàngHốNaicómỗimộtcậucon,nênxótxalắmmàkhôngdámchốnglạiquyếtđịnh...rấtcólýcủatôi,đànhômgốikhócthầmngàycon...đihọc.BànộixótcháunhưngcũngnhưĐoan,cụgặpphảiđứacondâumặtsắtđensìnêncũngchỉhỏithămrất...nhẹnhàng.Thếnàocon,thằngCunócóchịuởtrongtrườngkhông.Dạkhôngchịucũngphảichịumẹạ.Đólàcâutrảlờicũngnhẹnhàngkhôngkémcủatôi.

ẤythếlàcơnđaucủaĐoanhìnhnhưkéodàihơnvìcáisự...vàotrườngnộitrúcủacon.Nhưngchỉnộicáixươngsốngbịcụpthôi,cảtôivàđươngsựlẫnbạnbèđã...khổlắmrồi.Nhiềungườidùkhôngquencũngđiệnthoạilạithămhỏivàchiasẻ...kinhnghiệm.MàkinhnghiệmnàocũnglàmĐoantaxanhmặt.Cóngười... liệt luôn.Cóngườiba tháng,cóngười tám thángmớilành.Vàaicũngđãtừng...khóctrongcơnbệnh.Gặpmườingườithìcóđếnmộtnửabịbệnhnày.KhônghiểuhồixưaởViệtNamcóhaykhôngvànếucó,vôlýaicũngliệt,cũngnằmbảy,támthánghaysao.Tôiítnghenóiđếnbệnhnày.Ngườichưabị,bĩumôi.Gớmbằngnhànghèođổruột.Đólàácmồm.Đó làcáimồmănmắmănmuối.Chỉcóngườinàoquacầumớithông cảm cho cái đoạn trường Đoan đang bước qua và ông Trầm TửThiêng,ôngDuMiên,bácLâuBoy,TâmSanDiego.ÔngKiêmThêmvànhữngngườiĐoangặpởphòngmạchbác sĩNguyễnThếThứmới thấy...nhỏlệ.

Lúcđầu,tôisuydiễn.Àtạilớntuổirồilạikhôngđủchấtbổ,thiếudinhdưỡngnêndễbị.Songtôitrậtlấtbởiđólàsựsuydiễncủamộtngười...đốilậpvănhóa.Nóinhưtôithìcónghĩalàchỉcầuănuốngtẩmbổ,bồidưỡngđúng... tiêuchuẩn,đúngquycách...nhànướclàtránhđượcbệnh.Trậtquátrật.Giàtrẻlớnbé,mậpốmgiàunghèogìcũngcóthểbịnhưthường.Bịlàbị.Tớilúcbịlàbị.Đangngồi,cúixuốngcộtdâygiàycũngbị.Thìcáixươngnàocũngchỉlàcáixương.Khôngthểnóitạithiếuthểthao,hoạtđộnghaythiếuchấtbổmàbị.

Cáibệnhnàynhưmộtcái...mode.Làmnhưaichưacụpxươngsốngchưaphải...làngười.Cáccụnóiđúng.Đoạntrườngaicóquacầumớihay.Aiđãtừng...bò,từng...khóc.Mộttiếngkêu...Mai.Batiếngkêu...Chúasẽbiết...đờinhau.

Cũngnhưphậnđànbà.Aiđãquasôngđắmđòmớithươngngườiđiđòbịđắm.Sướngíchgì,danhgiáchicáichuyệnđò...bịlủng,bịchìm,bịướtnhưchộtlột.Rồiconanh,contôi,conchúngta,chưakể...connuôi.Ôimộtlần...đò lủng,một tỷchuyện thươngđau.Đànônghayđànbàđềuđáng thươngnhưnhau.Bởiaithìcũngđầuđen,máuđỏ,cũngcómộttráitimbiếtđậpnhưnhau.Cựcchẳngđã,chẳngđặngđừngmớiphải... thôichia ly từđây.Chứthia lia quen chậu, vợ chồng quen hơi.Không yêu sao lấy. Lấy nhau rồi,

quenhơi.Dễgìbỏ.Cáigìcũngcó...lýdo.Chánhđánghaykhông,chỉngườitrongcuộcmớibiết.

Cáibệnh...bỏnhauhìnhnhưbắtđầutừngàycảnướctanhàng.Nặngnềhơn là khi các ông lấy cớ vềViệtNam thăm chamẹ họ hàng rồi... thămngườikháchọluôn,rồiđemlòngnhớthươngsáibuổichợ.VềlạiMỹ,bỗngthấyconvợmình...đãcũ.Thếrồi...bậugieo tiếngdữchorồibậu...dông.Nhưng có cái gìmớimãi đâu. Quần, áomặc rồi cũng cũ. Biết được baongườicòngọitênnhaukhiáoxưađãnhàu,đãrách.CólẽvìthếTrịnhCôngSơnmớiphải...xinrằng“Áoxưadùcónhàucũngxinbạcđầugọimãitênnhau”.Gọimãitênnhauđểyêuthươngthêmchứkhôngphảigọitênnhauđể...Cáibệnhnàynóirathìvôcùng.Khôngnóiđược.Nóikhôngđượcvàkhôngnênnóinữa.ChỉnênhátnhạccủaôngTrầmTửThiêng,mayrađỡbuồnhơnchăng.“Nếusớmđãbiết thế.Thàđừnggặpnhau.Thàphụ lòngnhau lúc đầu. Còn hơn thương đau lắng trong đêm thâu réo tên nhau...Đườngem,emđi.Đườnganh,anhđi.Đãsaođâu”.Đúng,đườngainấyđicósaođâu.

Liền theocáibệnhnày làbệnhyêu...vòngvòng.Mớiđó làbạn,chồngngườinàybạnvớichồngngườikia,vợngườikiabạnvớivợngườinọ.Bỗngmộthômđẹptrờinàođó,chồngngườinàylấyvợngườikia,vợngườikiathànhvợngườinọ.Ngóđingólại.Ồthìcũnglàchỗ...quenbiếtcả.Đụngnhaurầmrầmvẫntỉnhnhưruồi.

Tôi bỗng nhớ đến chuyệnmột bà Bắc kỳmất gà. Bả đứng chửi đổngngoàisânvìcóbiếtrõailấyđâu.“Tiênsưnhàđứanàobắttrộmgàbà.Congànóởnhàbàthìnólàcongà,nóvềnhàmàythìnólàconchồn,concáo,con yêu, con tinh”. Phải vậy chăng? Tôi ở với anh, chị, anh, chị coi tôikhôngragì,đằngnàyngườitachiềuchuộngtôi,nângnhưnângtrứng,hứngnhưhứnghoa.Lỗi tạiai?Chẳngphải tạianhcũngkhôngphải tạiem.Tạithằng...hàngxómbỏmẹđómàthôi.

Nếukhôngyêunhaunữa,cứbỏ.Khôngsaocả.Bỏrồilấychồng,lấyvợkhác.Cũngkhông sao cả.Cáinàynghe... quenquen,nghĩ lại cũng thấy...buồn.Buồn lắmấychứ.Nhưngcũng...khôngsaocả.Đổiđời thìđờiphảiđổi,cóvậynómới...update,mới...vănminh,hiệnđại.

Mộtbệnhnữa, rất thịnhhành,ngangngửavớibệnhcụpxươngsống là

bệnh... beeper. Cách đây lâu lắm rồi, nhìn ai cũng thấy kè kè cái beeper.Đoan cũngđeobeepermỗi khi ra khỏi nhà.Nhưngđeomãimà chả có aikêu,chàngbènnănnỉ...vợkêu,vợkhôngkêu,lạinănnỉ...cuHốNai.Gọilàcó người kêu, chứ không ai kêu thì quê. Sau vài tháng, cu Hố Nai cũngkhông tha thiết trongviệcbeepchobố.Đoanbènbỏ luôn.Tôi rấtkịcái...beeper.Cáitiếngkêucủanónghekhôngêmtai.Rấtlàphiềnvìnóhaykêuvàonhững lúckhông cần thiết.Nóhaybáonhững tin ít vui như... đòi nợchẳnghạn.Vàhình nhưđa số nhữngngười đeo beeper đều bị chungmộtbệnh...laoví.Điểnhìnhnhấtlà...chồngtôivà...bạntôi,ôngTùngGiang,vàmớiđâynhấtlàôngDuMiên,chủnhiệmThờiBáo.CónhiềungườivềViệtNamcũngcònđeobeepercơmà.Thếmớioai.Bàcon taởbênnhànghetiếngbeeperkêucứngỡlàtiếngkêucủahạnhphúctừthiênđàngvọnglại.

Nhưngcáibệnhghêgớmnhấtbâygiờlàbệnh...caomáu.Máucao.Đoandiễngiảilàvìtrongmáucónhiềumỡ,làmmáukhônglưuthôngđược.Mỹnógọilàcô-lét-tơ-rôn.Từchasinhmẹđẻđếnbâygiờ,tôicứnghĩlàtrongmỡ...cómáuchứaibiếttrongmáucómỡ.Ấycũngtạikhôngcóhọcnên...hơingu,nênvẫnkhônghiểuđượcvìsaobàLâu, tụcdanhlàBíchThuLê(chứkhôngphảiBíchThuVânnhé)lạisợhãivấnđềănuốngnhưthế.Cáigìngon, bà cũng... sợ.Đời thuở nhà ai, tôi phải... lượm... bỏ vào...mồm ăngiùmkẻo...uổngphícủagiời.Tômhấpănvớisốtmayonnaisetuyệtvờilàthếmàbàlắcđầu.“Cáinàycholesteroldữlắm.”Riếtrồitôicũng...mỏimòntrongviệcmờibàăncơm.TronglúcôngLâuthìlạirấttựnhiên.Cáigìôngcũng ăn. Thuồng luồng, rắn ráo ông cũng không chê. Nghe vợ nói vềcholesterol,mặt ông... xị ra.Vẽ.Tự nhiên lạimua cái khổ vào chomình,ngàyxưaởViệtNamsaocáigìcũngănmàcó...chếtđâu,cónghenóigìtớicholesterol đâu.Đoan và ôngThiêng là hạm ănmỡ.Da gà, thịt heo luộc,tôm,cuacácthầyquấtráonêncũngramặtchốngđốicáivấnđềcô-lét-tơ-rôn.Mặc,bàLâuvẫngiữvữnglậptrường.Cáigìbácsĩbảokhôngnênănthìbàkhôngăn.Thếthôi.Màdướimắtbàthìmónnàocũngnguyhiểm,cũng...chếtngườiđược.BàLâusợcholesterolhơnsợbấtcứcáigìtrênđời.

Tạitôihaythắcmắclẩmcẩm,chứaicũngcólýdocủahọ.Cócáitôibiếtđúng.Cócáitôibiếtsai.Cócáitôi...khôngbiết.Cóđiềutôivẫnluôntinvàosốmệnhđãdànhsẵnchomỗingười.Tin,chonêntôikhôngthắcmắclâu.

Cứxemđâylànhữngcáivặtvãnhcủa...đànbà.Cácônglàmchuyệnlớn,mấyaiđểýbacáilẻtẻcủađờisống.Màchodùcóxảyrachuyệngìđinữathìmọingười...vẫnsống.Anhcụpxươngsốngrồisẽkhỏi.Vẫnsống.Anhđeobeeperdùkhôngcótiền.Vẫnsống.Chịbịchồngchê,anhbịvợbỏ.Vẫnsống.Ngườibịcholesterol.Vẫnsống.Sốngvui,sốngmạnh,sốnglâu,sốnghùnglàđằngkhác.

H

49BằngCảTráiTim

oànthànhmộtcuốnbăngvớiaithìtôikhôngbiết.Riêngtôi,nókhókhăn,vấtvảnhưđànbàđẻ.Màcũngcóthểnóinhưvậyđược.Ðâylàmộtđứacon,đãcưumanghơn9tháng10ngày.Gẫmlạithấycònchậmhơnchứkhôngdễdàngnhưkhibỏcuốnbăngvàomáy,haychorađờimộtđứacon.

Vớimộtngườiđànbàbìnhthường,cứcóbầuđủ9thánglà...xổbầu.Nhẹnhõmngay.Ngaycảđếncáichuyệnchẳngmayphảimổ,hoặcvìmuốnlàmđẹpnênmổchứkhôngsanhbìnhthường,cũngrấtlàmaulẹ.Xoẹtmộtcáilàxong.ỞMỹ,họmổnhưmổgàvậymà.Bốnngàysau,sảnphụđi lạibìnhthường.Nhưtôingàyxưa,cũngchỉ4ngàysaukhimổ,tayômbụng,tayômcon,rửachén,nấucơm,đánhdấubài,chùinhà,giặtquầnáo.

Ðólàchuyệncủađànbà,còncáinày,tuycũnglàchuyệnđànbà,nhưngđứacontinhthầncoibộhơikhónuôi.Tôi thainghénproject“ThươngCaChiếnTrường”nàyđãhainămnay.Ðilên,đixuốngphòngthâukhôngbiếtmấychụclầnrồi.ÐãpháthànhbênÚc.Rồilạithêmnhạc,mixlại.Chỉthấytiềnra,chưathấymộtxunàovề.Mongcótítiềncòmđặngtrảnợ.Dùbạnkhôngđòisongphảithấynhột.

Nhờbatuầnlễởnhà,tôihoàntấtđược4trong15projectsđãthâunhạcsẵn, có cái thâuhát lại.Hátphải cóhứngmớihát ra.Khôngphải lúcnàocũnghátđược.Thườngtụitôihayvềchiềuchủnhật,phảimấyngàysaumớilạihồn,lạigiọng.Thứba,phòngthâukêuchohaycógiờtrống.Ðầuóctôicònquaycuồngvớichuyếnđi.Taicònù,giọngkhàokhàonhưvịt,hơihámchạyđằngnàohếtkhôngbiết.Phải thâu trong tình trạngđócókhácnào...cởiáokhôngchola.Hátxong12,14bài.Nghelại,saodởthế.Thôiđểđó,sẽthâulại.Màcứđihoàithìbiếtchừngnàomớixong.

CáiđámhỏicôHiền,emgáiútcủaÐoan,đãđịnhngày,nhưngônganhnhớlộn,làmtôibỏshowởnhàvìlàdâutrưởng,nênmẹtôimuốntôiphảicómặt.Hiềnnói...“Chịrángởnhà,mộtđờiemcómộtlần”.Nhờvậymàtôi...bịởnhàvànhờvậymàtôicóthìgiờhátlạiđànghoàng4projects.Cứ3giờchiều,tôirakhỏinhà,cókhi4giờsángmớibòvềtớinhà.Ðoanthìlomix

cuốnBuồnTànThu,16bàilọclạicòn12bài.Tôichơibạothêmmộtcuốnnữavớihòaâmcủa thầyThiêng.Tộinghiệp thầyThiện, tốinàocũngghéphòngthâucoiconnhỏhátralàmsao,màđãchỉchohátngaytừlúcthâubasic.Ðãghisẵnhết rồi,hátquamột lần rồi.Giờ thâu lại, thầyvẫnđến...“Cóanhởđó,ítrakhiemhát,cóngườihiểuemhátcáigì.Johnrấtgiỏi,tuycóthểthayanhchỉdẫnnhữngchỗsai,nhưngngườiMỹ,họcóbiếtmìnhhátcáigìđâu?Ðiềuđócũnglàmtụiemkhôngcófi-lìnhkhihát...”.

Ðốivớinhữngcasĩgià(nóitheoLanLàngVăn),nhịpnhàngởtrongđầuchúng tôi,dùkhônggiỏinhạc,không tốtnghiệpở trường(cónghĩa là... íthọcnhưanhTrầnQuangHảiđãviếttrênbáo).SongôngTrờichochúngtôicáilỗtaicộngthêmmớkinhnghiệmtròmtrèm30năm.Ðưabấtcứthểđiệunào chúng tôi cũng cânhồ ráo.Giọnghát có, nhịpnhàngvững.Chưađủ.Khôngđủ.Phảihátbằngtấtcảrungđộngcủatráitim,như“Yêuanhbằngtráitimem”vậy.Cóthếngườicasĩmớichuyểnđạtđượcđếnngườinghetấtcảnhữngý,tình,ngườiviếtgửigấm,kýthácởtácphẩmcủahọ.Casĩlàcáigạchnốigiữangườiviếtvàngườinghe.

Hát bằng cả trái timmình. Thoạt nghe thì rất dễ,mà không phải vậy.Giọngháthay,kỹthuậtcao,giỏinhạc,tốtnghiệpởmộttỷtrườngâmnhạccũngkhônghaybằngmộttiếnghátđượccấtlêntừmộttráitimluônrựclửayêuvàđammê.Ðammêđâylàmêhátchứkhôngphảilàmê...hoảng.

NhưtôithíchngheTuấnVũ,bởitronggiọnghátđótôi“nhìnthấy”,cảmnhậnđượcnỗicôđơnbuồnbã.TiếnghátCarolKim,tôinghenhưtiếngkêuthảm thiết, thốngkhổcủamộtkiếpngười.Nỗi côđơnbuồnbã,nỗi thốngkhổthê thiếtkiaở trongtiếnghát,bungra từmột trái tim,òavỡ, tanbiếnvàotâmtưngườinghe.Ðọnglạiởđó,thànhmộtkhốibuồn,khôngbaogiờtan.NhưkhốibuồnTrươngChi, songnướcmắtMỵNươngcủa thếkỷ20này,nếucó,cũngkhôngđủsứclàmtanvỡ.

Tôirấtthíchnghecácbạntôihát.Vàthậtlàkỳquái,tôikhôngbaogiờnghe...tôihátcả.Chỉthỉnhthoảng,ởtrênxe,nghecuốnbăngmớithâu,vừamixxongđểtìmkhuyếtđiểm.Ðểbạnbènghe,phêbình,trướckhipháthànhrồi...thôi.Vìsao?Vìtôinghĩrằngtạisaonhưvậy?Tôicòncóthể...kháhơnđượcchứ.Vàtôilàmlại.Chodùcuốnbăngđóđượcthâutừnăm1985,giờtôithâulạivớilòngtựtin.Tôisẽhát...tớihơn,bởigiờtôiđã...chín.Vànhư

mộtngọnđèntrướckhitắtbaogiờcũngbừngsángdữdội.Tôiyêuhátnhưchưabaogiờyêunhưthế.

Biết đâu chừngngàymai, tôi khôngcòn thứcdậynữa.Biết đâu chừngsángmaitiếngháttừgiãtôimàđi.Biếtđâuchừng,sángmaimọingườiquaylưng lại tôi.Biết đâu chừng... biết đâu chừng.Ðiều gì cũng có thể xảy rađược.Thếchonênngàynàotôicũngômnhạcđi.Ngàynàotôicũnggâncổ,nhắmmắt,nhắmmũilạimàhát.Nhưchưabaogiờđượchát.Nhưsợkhôngcònhátđượcnữa.Ôi, tôiyêucáibàihát,cáimicro,cáiphòng thâubiết làbaonhiêu.

Trongsuốtđờitôi, tôichỉcóthểlàmđượcmộtviệckhảdĩcóthểđượcmọi người,mọi giới chấp nhận.Ðó là việc tôi đã bắt đầu và liên tục làmtrongvòng32năm.Hát.Chưamộtphútnàocảmthấychán.Cóphảicontimtôicònmềmsaubaođoạntrường?Cóphảitôiđãrõcuộcđờivốnkhôngthểkhác,tôiđãtrảiquakhỏibểoancừu,quakhỏibếnmê?Cóphảitôiđãsốngtrongcáitâm“...Buồnvuikialàmột.Nhưquêntrongnỗinhớ”(TrịnhCôngSơn).

Khôngbiết.Chỉthấytôicàngngàycàngthathiếtvớimọingười,vớicuộcđời.Dùaiđócómuốngạttôirabênlềcuộcsốngchung,tôivẫnthathiếtxinchođượcsốngcùng,sốngcho,sốngvới.Tôiđiênrồisao?Không,tôikhôngbaogiờđiên.Vàchưabaogiờtỉnhđểnhìnrõmọisựviệcnhưbâygiờ.Lòngtôithanhthảnquá.Tâmtôiyêntĩnhquá.Khônghềcómộtchútbốirối,vọngđộng.

Không hiểu tháng này là tháng gìmà sao lắm tin vui. Vui từ trong rangoài.Cáimặt tôivốnđãkhónhìn, thấymìnhcười toe tronggương,cũngđànhphảicôngnhậnlà...khóưathật.Nhưngmàtôivuithìphảichotôicườichứvìdùsaothì,vớitôi,cườicũngdễchịuhơnlàkhóc.Xấulắmvàmaugiànữa.

Tôivuivìsaubaonhiêucốgắng,baonhiêumệtmỏi,băngnhạcThươngCaChiếnTrườngcủatôiđãhoàntất,cùngmộtlúcvớiCDTìnhNhớ.VuivìLyCơrấtchịukhó,tiếptụchọcthêm,tiếptụcgọivềthămmẹ.Giọngcontôingọt như đường cát,mát như đường phèn... “I love youmom...”, bao giờcũngvậytrướckhicúpđiệnthoại.CuHốNaithìđãquentrường,quennếpsốngnộitrúhắcám.Trướckhitrởlạitrườngbaogiờcũngômhônmẹ.Misa

tốingàyđihọcgiáolý,đinhàthờ,vànghenhạcđạonhiềuhơn.Haimẹconcàngngàycàngtrởthànhhaingườibạnthânthiếtvànhiềucảmthông.

CònHốNailớncủatôivẫnchịukhóchịuđựngconvợ...điêncủamình,cùngsựmènhèocủahaiđứacon.TụinómuốngìthìcứnhèÐoanmàđòi,tôicóbiếtthìcũngcườitrừmàthôi.Mìnhănthìhết,conănthìcòn.Vuivớicon,vuivìcó thêmhaingườibạnnhỏ.Màởhaingườivừa làcon,vừa làbạn, tôiđãhọcđượcrấtnhiềuđiều.Cáimàtôi thíchnhất làsựhồnnhiên.Ðiềunàytôikhôngcókhicòntrẻ,songlạirấtcólợichotôiởtuổinày.

Tôi còn vui vì cái nỗi xách va-li lêu bêu hết phi trường này đến phitrườngkhác,đithiếuđiềumuốn...lémắtluôn.Thếmàvẫncười.Thìđãgọilà... hồnnhiênmà lỵ.Vuimàcười là sự thường.Mệt cũngcười choquênmệt.Cứxemnhưkhôngcógì...mệtcảthìsẽkhôngmệt.Cứcoinhưkhôngcógìkhổcảthìsẽ...sướng.Cứ...tưởnglàmìnhgiàuthìsẽkhôngnghèo.Cứcholàmình...mù,điếc,câmthìcuộcđờilúcnàocũngđángyêu,đángsống.

Bâygiờ, saukhiđãhoàn tấtcôngviệc,cứcoinhư thếđi, tôingồimộtmìnhgõbàichoThờiBáobêncạnhhaicáiva-linặngvàtonhưgòÐốngÐa.Tôisẽđánhvậtvớichúngbằnghaicánhtayđãyếudầntheongàytháng.VàitiếngđồnghồnữathôitôisẽlênđườngđithămlạiphốphườngParis.Tìmlạimộtchútmơmộngcủacáithuởbiếtyêulầnđầu,trongmộtquáncafébênsôngSeine,tìmlạimộtgócSàiGòn,mộtchútHuế,mộttíÐàLạttrongbuổichiềuheohắtnắng,lànhlạnhnhẹ.Mộtmìnhđôilúccũngchưahẳnlàbuồn.

Thật vậy, có nhiều điều chỉ có mình “cảm nhận” được. Và chỉ “cảmnhận”đượckhichỉcómộtmình.Khôngcógìquantrọngcả,chỉ lànhữngđiềurấtnhỏ,rấttầmthườngtrongđờisốngnhưnglạirấtcầnthiếtchomộtngườinhưtôi.Sốnglãngđãnggiữađời.Tuytôiănnóicóđôilúcrất...trầntục,nhưng lại luôn luôn thèmkhátmộtcuộcsống thơmộng,một tìnhyêuthanhthoát,đẹpđẽ,nênthơ.Ấycóthểvìtôivàođờisớmnhưnglạibiếtyêuquátrễ.Giờtôicốgắnggìngiữhạnhphúcnhỏnhoicủamình,làmsaonhưngàyđầu.Lúcnàocũngnhưngàyđầu.

Khôngdễgìmàlàmnổiđâu.Ởmộtnơinhưcáigìcũngvuôngvức,cáigìcũngbấmbằngmáy,tínhbằnggiờ.Nhìnquanh,thấyđờisốngtrầntrụinhưmộtngườikhôngmặcquầnáo,khókhăn,vô tìnhnhưxa lộnhiềungả rẽ,nhữnglòngsôngquanhnămkhôngcómộtgiọtnước,nằmphơilòngcạncợt

dướichâncầu.Ôi,dễgìcóđượcmộtchútnhỏnhoiyêudấukia.Tôiđãmất16năm,tiêuxàitrọnvẹnkhoảngthờigian16nămvàbâygiờ

tôicóthêmnhữngngườibạnkhôngaicóthểthaythếđược...Ðoanvàcáccon tôi.16nămdài,quádàiđểđợichođượcđiềumìnhmuốn.Ðoan luônluônlàmộtngười...tình,hơnlàmộtngườichồng.Dĩnhiênkhôngthểnàolàngườitìnhthuở17,18.Vẫncócáikháclạ.Mộtngườitìnhtrongmộtngườichồng.

Ðoanphảichotôiđiềutôimơước.Thậtkhôngdễdànggì...cũng“hoàncảnh”lắmchứchẳngchơisao.SongÐoanđãlàmđượcviệcđóbởichỉcóÐoanmới thấy rõnhữngđiều tôigiấukín trong lòng, trongđócóđiều tôiướcmơ.Tôikhônghềđòihỏitiềnbạc,nhàcửa,xecộhaynhữngthúvuixácthịt.Tôivốnlúcnàocũngyêuthíchnhữngđiềutửtế,đẹpđẽ,dịudàng,thơmộng.Nhữngđiềunàykhôngphảitrảtiềnsongđôikhicótiền,cũngvôích.

Sựtươngkínhcầnthiếtngàycànggắnbóchúngtôihơn.Chúngtôivàcáccon.Vợchồng,concái.Nhữngngườibạn.Sau16năm,chúngtôichỉcóthể,bêncạnhmộtvàingườibạn thật sự làbạn.Làbạn, làanh, là thầy, làem.Cuộcđờitôiđãởtrongmộtcáikhungrấttròn,rấtêmái,rấtđẹp.

Vàtôiyêntâm,cáitâmtôirấtyênđểgiờnàyngồiđâytâmsựvụnvớibàconkhắpnơi.Nhữngngườiđãyêuthươngtôiquabaodâubể.Cònđúng4tiếngđồnghồnữa,tôilênđường.Ðoandặndò...“rángchohayngheem...”.Baogiờmàtôichẳngránghếtsứcmình.Baogiờcũngvậy.Trênsânkhấuhayởnhữngcuộnbăng.Ngườicasĩkhôngđơnthuầnlàcasĩmàcònlàmộtchiến sĩ trên cái chiến trường củamình.Không chiến đấu bằng súngđạn,không có kẻ thắng kẻ bại. Chỉ có những niềm vui san sẻ cho nhau, chonhữngmảnh đời nổi trôi, cho những trái tim còn đầy ắp tình người ViệtNam.

Baogiờcũngthế,ởđâucũngthế.Tôiluôncốgắngtrongtìnhthươngcủamọingười.Tôilàmtốtcáiviệctôiđanglàm.KhôngphảichocánhântôihayÐoan,màchomọingười.Tôibánbăngchứkhôngchokhông, thếthìphảilàmchohay,dùtốnkémbaonhiêucũngđược.Ngườitabỏtiềnrađinghemìnhhát,muabăngnhạccủamình,cónghĩa làchiacơmxẻáochomình,bằngđồngtiềnmồhôinướcmắt.Phảilàmsaochoxứngđángvớilòngyêuthươngcủamọingười,khimìnhcầmđồngtiềnấy.Biếtơn.Ðiềuđódĩnhiên

rồi,nhưngcònphảicốgắngnhiềuhơnnữa.Ngàynàocònđượcthương,cònphảicốgắngnhiềuhơnnữa.

“Nếuemkhônglàmtốtđẹpcáiviệcemđanglàm,nếuemkhôngyêucáiviệcemlàm.Nếuemchỉmuốndốigạtmọingườiđểcótiềnthìtốthơnemđừnglàmnữa”.Chồngtôiluônluônnóivớitôinhưthế.AnhlàmộtcốvấntốtkhianhcoicáitênKhánhLykhôngragì,màchỉchútrọngđếncáiviệctôilàm.Nếutôithèmmộtcụchộtxoàn,anhcóthểtừchối,nhưngnếumộtcuốnbăngđòi hỏi anhphải chi thêm tiền chohay, thì anh khôngbao giờnghĩngợi.Vậythìcáiviệctôiyêucầuanhđứngởtrongquầnchúngthìcũngđúngmàthôi.

Ấ

50Chồng-Vợ

ycũngtại...lỡdạikhaitộichồng,tộimìnhchobàconxagần,nênbâygiờkhổ,khổvìnhiềungườithắcmắc,nhiềungườitòmò.Đihátcũngbịhỏithăm.Ởnhàthìngủkhôngyênvìđiệnthoại.Sáng, trưa,chiều, tối.Vìsaohaingườigặpnhau,lấynhau?Tôithìcứngẩnngườira.Vìchuyệnvợchồngchắc ai cũng... dzậy.Cóvui, cóbuồn.Cũngcó lúc sau cơnmưa trời lại...bão.CũngcónhiềungườikhăngóiHoteldelaHiên30giây.Cũngcónhữngcặpcãinhaunhưmổbòvẫncứsònsònđẻnămmột.Ấyduyênnợnólànhưvậy.Chuyệnvợchồngnói sao chohết.Nóiđếnbaogiờ chohết.Từ thuởkhai thiên lập địa đến bây giờ.Đàn ông đã thua cơ đàn bà kể từ lúc ôngAdambịvợnhét trái táovàomiệng.Nghẹnngào rồinóigì cũng thừamàthôi.

Vợchồngtôivềvớinhaunhưhaikẻsắpchếtđuối,nhìnnhautưởnglàmảnhvántrênbiển.Níulấyđượcngàynàohayngàyđó.Đượcluôncàngtốt.Ôi tha hương ngộ... đồng hương cũng còn hơn.Nhưng không có cáimànchơiănchơi.Chơichạylàkhôngđược.Khôngtreocướigìthìcũngphảikíkếtgiấy tờđànghoàng.ĐoanHốNaigật gật.Xongngay.Haiđứađi thửmáuchờngàykígiấy tờ.30ngàysau.ChàngHốNai trốnmất.Chàngsợ.Anhsợ.Nghenóiemhútsách,cờbạc,chơibời.Anh...teo.Anhtínhchơicáitìnhlờ.OK.Suynghĩkỹđi.Đâycũngkhôngcần.Cómốcmeogìđâumàsợ.Rồichẳnghiểusaochàng...nghĩlại.Cũngchẳngdịudàngâuyếmhayxinlỗi câu nào. Thửmáu lại. Thế làmất hai ốngmáu, cho không ngân hàngmáu.Gìchứcáinàythìdưmà.Tiệccướidiễnra...thậpphầnquantrọngtại...nhà kho tòa soạn báoHồn Việt. Quan khách đông đảo một cách khiêmnhường...sáumạng.Đớpchảgiòxonglàtanhàng,aivàoviệcnấy.Chảcóvẻgìlàcôdâuchúrểtrongngàycưới.

Tốncó100đồngbạc.Đượcmột convợkiêmngười làm,kiêmvúem,kiêmsến.Ôi,ĐoanHốNailờibiếtbaonhiêu.VậymàmặtmũilúcnàocũngảmđạmnhưmùaThu...HàNội.Chẳnglẽvừarakhỏimộtđịangụcnàylạichuivàotrongcửangụckhác?Haymađưalối,quỷdẫnđườngcứchỗđoạn

trườngmàđi.Nướcloạn,nhàtan.Thânsơthấtsở.Cócòngìnữađâu.Saumộtgiấcngủ.Mởmắtra thấymìnhkhôngcònlàmìnhnữa.Quênhàđâu,anh em đâu, bạn bè đâu. Không có gì, không có ai. Thế thì nên xét lại.Không phải địa ngục.Không phải đoạn trường.Địnhmệnh.Đổ thừa chođịnhmệnhlàchắcnhất.Cũngkhôngoanuổnggìbởiôngtơbànguyệtselộnmối,ngày làmsaogặpđêm, trời làmsaogặpđất,mặt trăng làmsaođụngmặttrời.Ấythếduyênnợlàmsaolạinênvợnênchồng.CũngchẳngdámthannhưngtrongthâmtâmcủacảĐoanvàtôiđềukhôngthathiếtlắmtrongcuộcsốngvợchồngcáikiểuchắpnốichocónày.

TronglòngĐoancònngổnngangtrămmối.Cũcó,mớicó.Tronglòngtôicònđauđớnkhốnkhổgấptrămlầnhơn.TôicầunguyệnmỗiđêmvớimẹMaria.XinMẹmangcontheo.Tôivôcùngmuốnchếtnhưngđâylàlầnđầutiêntôiruntaykhicầmlưỡidaocạo, lưỡi lamkềsátvàocổtay,bêncạnhnhữngvếtsẹocũmàkhôngdámnhấnxuống,khôngdámnghiếnrăngcứathẳngmột đường. Lưỡi dao rất vô tình. Nhưng tôi lại không nỡ vô tình.Chẳngthàmấymẹconchếthếttrênđườngloạnlạc,chứbâygiờcònaitrênđờinàyyêuthương,cưumangcáccontôi.Nướcmắtkhônglàmngườichếtsốnglại.Nướcmắtkhôngmanglạicơmáochocontôi.NêndùbiếtĐoankhôngyêu,tôivẫnnhậnlờiĐoanđểcũngnhưĐoanmuốnlàcómộtmáigiađình.

Tôivốnngangbướngcứngcỏinhưđànông.Trênkhông sợ trời.Dướikhông sợđất.Chungquanhchẳngngánai.NhưngkhivềvớiĐoan, tôi làmộtngườiđànbà tronggiađình.Đúngnghĩa.Chỉphải cái tộikhắckhẩu.Nêncứlụcđụchoàinhưnướcvớilửa.Đoandùcótôivẫncònđilạivớimộtvàingườikhác.Chảhiểulàduyênhaynợ.Chứnhưngàyxưalà...xongrồi,cắtđứtdâychuôngngay,cắtluôndâyđiệnthoạinữa.Nhưngtôi...kệ.Ởthìở,khôngthìthôi.Aiépđượcai.Rồicôngviệclàmănthấtbại.Ômmộttúinợ.Nhìnquanhchẳngcònai.Đómớilàlúcchúngtôi,haiđứathựcsựcầncónhau,yêuthươngnhau,chiasẻanủinhaumộtcáchâmthầmkhôngnóirabằnglời.TôibảoĐoandẹptờbáođi.Cựcquárồichịukhôngnổi.Tôithìcứnhưconsenconở.Đoanthìlolắngnhiều,ngườicứtópđi.Cânlêncânxuốngkểcảquầnáo,giầydépchỉcó99lbs.Lođếnđaubaotửlănlộnrớttừtrêngiườngrớtxuống.Thôidẹp,khôngcóbáobổgìcả.Làmbáophảicó

lươngtâmcủangườilàmbáo.Phảinóisựthậtdùchocórasaothìra.Màlạiphảicótiềnnữachứ.Báobổởđâynóithậtmấtlòng,thêmthùoánthìlàmlàm chi.Ai ăn, chứmình thì phải chạy nợ trả tiền nhà.Có khùng không.Đoannghe lời,bỏ làmbáo.Chànghùnghổ,anhsẽđi làm.OK.Đicắtcỏ.OK.Cắt đượcmột ngày, về ráchmẹnó cái quần jean.Tay chânnhấc lênkhôngnổihai,bangày.Thôilạyông.Ởnhàgiùmchotôinhờ.Anhlàmviệckhác,thiếugìviệc.Thôilạyông.Ôngđừnglàmgìcả.Ôngđilàmgiỏilắmôngmangvềchotôitrêndướingànbạc,màtôimất...ông8tiếngđồnghồmộtngày,chưakểhaitiếngláixe,kẹttrênxalộ.Vịchilà10tiếng.Cáimặttôitrònhayméo,ôngsẽkhôngcare,concáirasao,giỏilắmthìôngômnóđược dăm phút.Mà rồi ông làm được cái gì với 99 pounds thịt của ông.Nhiềukhichưacầmđượccáicheckthứnhấtôngđã...lănquayrađauốmthìcòn đổ nợ thêm. Cònmột điều này nữamới quan trọng, tôi khôngmuốnchồngtôi...khổ,tôikhôngchịuaisaibảo,hànhtỏichồngtôi.

Thôithìanhđãkhổcựcnămnămrồi.Giờtớiphiênem...lâmtrận.Anhvà emdựanhaugâydựng lại... cơđồ.Ở trong... quần chúngmãi, chịugìthấu.

Conđườngtrướcmặtnhưnúicao,dốcthẳm,gánhnặngáocơmnhưmộttảngnhamthạchkhổng lồ,haiđứa tôiphảixoay trầnra ìạchđẩy làmsaovượtquacondốcácnghiệtkia,lêntớiđỉnhnúingấttrờikia,mớimongthấyđượccái...thunglũngtìnhyêu.Đẩyliêntụckhôngngừng,bởingưnglạilàtụtxuốngngay.Mẹkiếp, tôinghĩ thầm.Cókhinàovừađặtchân tớiđích,chưakịphưởngđã... quy tiênkhông?Nhưng sợ làmột chuyện.Việcphảilàmvẫncứ...phảilàm.Cáicầyđặttrướccontrâuthìphảicầychứsaobâygiờ.

LúcrờiSanDiegolênDowney.Chỉcóvàicáiva-liquầnáo,tã,sữacủaMisavàCu.Năm1981,Đoanthuatôi,bántờbáo,tụitôidọnnhàlầnnữavềCerritos.Cũngchỉcómấycáiva-li,thêmđượccáiđànpianomuachoMisa.Khôngsa-lông,khônggiườngkhôngchiếugiốnghệtcáicảnhlúctôimớitớiLos tháng 12 năm 1975.Khác cái là bây giờ có thêm 99 pounds thịt bêncạnh.

Mườimấynămvềtrước,nhữngbuổivănnghệtổchứctạicácnơituyítnhưng đông khách. Tuy đông nhưng giá vé rẻ nên tiền kiếm được chẳng

thiếuđủvàođâu.Ấycáilúcsacơthấtthế,tiềnvàonhàkhónhưgióvàonhànhiều...exit.Ởnhàthuêcó450đồngmộtthángcònphảimượnNguyễnTúAđểtrả.Đùngmộtcáitiềnnhàphảigánh1.200đồng.LúccòntờHồnViệt,dùchiphíquácaonhưngcònđồngrađồngvào.Ngàynàocũngcótiềnvề.Đắpđầunàyđầukia,váchỗnàyvíuchỗnọ.Giờchỉtrôngvàotiềnđihátthìthiếuthốnlàchuyệnđươngnhiên.

Tuynhiênkhôngvìvậymàtụitôicắnđắngnhau.Tôisợnhấtlàvợchồngcãivãvìtiền.Màymày,taotaorồiđấmrồiđá,lôicảôngbàôngvảirachửichosướngmiệngđểrồilạiômôm,ấpấp.Cáiđó.Khôngkháđược.Cáiđócó vẻ... hơi lùn, hơi ăn lông, ở lỗ.Vào những lúc tình hình có vẻ... khẩntrươngnhấtthìđangtừemtrởthànhtôi.Thếlànặnglắmrồi.Sặcmùichiếntranhrồi.Giớinghiêm24trên24rồi.Mànếucónặnghơnnữathì...imlặng.Tôicóthểngậmmiệngvới...chồngthángnàyquathángkianếucần.Nhưngmànhưthếthìcũngcónghĩalà“Nomedicine,nowaternotalk.”

Tôingóvậymàkhôngphảivậy.Đoanrất...lầmlỡkhingỏlờisốngchungvìtuytôikhôngcờbạc,rượuchè,chơibờinhưnglạirất...khóchịu...vớigiađình.Ngườingoàidùcóđốixửvớitôitệđếncỡnào,tôicũngkhôngquantâm. Song đã là gia đình phải có bổn phận... tốt với nhau. Phải tử tế vớinhau.Vớingườingoàiđườngthìcòncóthểviệnnhiềulýdokhácnhauđểnhìn nhau... làm ngơ.Nhưng đã là gia đình.Đó là điều kiện ắt có và đủ.Khôngaicóquyềnđingượclạicái...luậtgiađìnhcủatôi.

RấtnhiềungườikhôngbiếtđềucholàtôibịĐoanápchế.Bắtnạt,chènép, chắc tại có“cáigìđó”.Cáigìđấy làcái ai... cũngcó.Tôi cười.Đoancười.Hainụcườikhácnhau.Tôicườimọingười... lộnđịachỉ.Đoancườikhổđauvìanhbiết trongchăncó...conrận.Tuynhiên tôi rấtnểĐoanvàkhônglàmgìvượtquáquyềnhạncủatôi.Haibênnểnhau,chiềuqua,chiềulạinênkhôngmấykhigióbãothổiqua...khutôi.

Giàrồi,nênyênphậnlàhơn,nênbằnglòngvớiđiềumìnhcótrongtay.Thảmồibắtbónglàđiềusẽgâyânhậnchomìnhvàchỉthêmđềtàichomọingườibàntán,chêbai,giễucợt.Quantrọngnhấtlàconcái,sẽkhôngnóinóđượcnếumìnhcũngchẳngrachi.

Mỗiđêmhaivợchồngđọckinhcầunguyệnxinchotìnhyêuvàdùngđủmỗingày.Thếthôi.Khôngcầnxingìhơn.Cứngàyhaibữachođếnlúcnào

đó,vềđuổigà,chănvịt,nuôiheoởHốNai.Bằnglòngvớituổigiàêmđềmởquênhà.Cóxuôitaycũngkhôngcógìđểânhận.Tấtcảnhữngbuồngiận,hờnghenchocảđếnnhữnghânhoan,hạnhphúcthờicòntócxanh,sẽchỉcònnhưmộtthứphânbóntốtchokhuvườntìnhyêucủamộthạnhphúccuốiđời.

N

51BaoGiờAnhVề

ếubâygiờhoặcsaunàyMisavìmộtlýdonàođótòmòhỏivềcuộcsốngchunggiữaĐoanvàtôi-đạikháilýdo-thìtôisẽrấtsungsướngvàcởimởtừnhữngchitiếtnhỏnhất,kểlạichocontôinghevềmộtphầncuộcđờisónggiócủamẹnó,đúngnhưnhữnggìtôiđangbắtđầuviếtxuốngđây.

Contôichưabaogiờxenvàogiữahaichúngtôidùnóbiếtcảnhchagàconvịt.Tạisaothếnày?Tạisaothếkia?Khônghềcó.Vàtrongmọidựtính,mọiquyếtđịnhtốihậu,tôiluônluônthuộcphethiểusố.Tôilạicảmthấyhàilònghạnhphúcbởiyêuconnhưngtôicũngrấtnểchồng.Tháiđộnểnangcóphầnhơiquámứckhiênnhiềungườithắcmắc,bàntán.Dĩnhiênchúngtôibiếthếtnhưngkhôngcógì thayđổivàchồng tôi thảnnhiên trướcmọi lờiong tiếngve.Anhchỉ cầnbiết đến sự êmấmcủagiađinh.Khôngnóigì.Khônghỏitôinghĩgì.

AnhvốnrấtgiatrưởngnhưnhữngngườigốcBắcxưa.Khimớibắtđầusốngchung,nhiềungườiđoángiàđoánnon.“Ờiơihaiđứanàygiỏilắmlà3năm.”Người thì cho5năm.Người thì tưởng tượngchuyện rùng rợnhơn.“Nólấythằngnàyvì...cáiđó.”Ngườicắccớhỏilạicáiđólàcáigìthìngậmhộtthị.Cóngườichépmiệngrachiềuthươnghại:“Thôirồichuyếnnàythìchết.Nólừanólấyhếttiềnrồilànóômconkhác.”Nhiềungườingóngcổchờđợicầumongnhữngchuyện,nhữngđiềuhọdựđoánsẽxảyra.

Khôngcó thìgiờ tìmhiểunhau, thậmchícònchưabaogiờnóichuyệnvớinhaumộtcáchrõràngvềmộtcuộcsốngchungcủahaisốphậnđềuđãtrảiquanhữngđổvỡ,đềucónhữngmắcmứutrongquákhứcũngnhưngaycảtronglúckhởiđầucuộcsốngvợchồng.Chồngtôilúcthìthươngvợnày,lúc lạinhớvợkia, chưakểđếnngườiyêumớicònbayđigặp trướcngàycùngtôiđeonhẫn,chưakểđếnlờithềvớingườibêntrờiTây.TôikhôngbaogiờhỏikỹchồngvềnhữngmốiquanhệchồngchéothờigianđóvìbởichínhtôicũngđangnhớthươngvềmộtngườiởxabênkiabờTháiBìnhDương.TôinhậnlờiĐoanchỉvìnếukhôngthế, tôisẽchết.Tôiyêuconvàkhôngmuốnchếtbỏconlạivìmộtngườiđànôngkhôngbaogiờthuộcvềmình.

Tôikhônghềcảichínhkhianhchạytrốntôitrướcngàykýgiấytờ.Anhsợ...casĩ.Anhsợemănchơi,cờbạc,hútsách.Anhsợ.Quảthậtlàchúngtôikhôngbiếtgìvềnhauthật.TôibiếtngườivợđầucủaĐoantừngàycònnhỏvàchỉnghe làhaingườiđãbỏnhau.Tôi thườngthan thầmtạisao lạichuivàocáiđịangụcnày.Đãlàvợlàchồngthìcáichuyệngầngũilàđiềuđươngnhiên,tạisaocứkhóchịu,cứchạytrốnbổnphậnlàmvợ.Chúngtôiđềucòntrẻvừabướcquatuổi30.Vớitôi,chuyệnvợchồngkhôngphảilànhucầutốithượng.

Chồngtôichỉlàmộtngườibìnhthườngđóiănkhátuống,rấtcógiớihạn,khôngđắmchìmvìđànbà.Vàngàythángtrôiqua... rồichúngtôicócon.Mộtđứaconkhôngmongđợicảtừhaiphía.

Làngườibịảnhhưởngnhiềutừsáchvở,tôitônthờloạitìnhyêutrẻthơ.Nắmtaynhaulàhạnhphúcrồi.Đọcvàviếtthưđủsungsướngcảngàyrồi.Chồngtôikhôngphảilàngườithíchđọcchuyệncổtích.Anhítnói.Nóirấtít.Anhkhông lạigầnai.Khóai lạigầnanh.Khóaimờiđượcanhmột tôphở. Không rượu chè. Không cờ bạc. Không trai gái. Không nhẩy đầm.Không hội họp party.Aimuốn làm gì thì làm, anh không để ý.Miễn tôiđừnglàmlàOK.

Sốngnhưvậythìchánchết.Đãlỡlấymộtmụvợdởhơilạikhôngbiếtănchơi.Thếthì...chánthật.Thếthìanhmuốngì?Anhmuốnlàmgì?Anhchỉmuốnlàmviệc.Làmnhữngviệcanhmuốnlàm.Chẳngaicóthểbắtanhlàmkhácđi.Ngườicóthểkhiếnanhthayđổilàtôinhưngngaytừđầutôiđãđểanhlàmchủđờianh, làmchủmọicôngviệc,mọiquyếtđịnh,mọi lợi tức.Tôichỉbiếthát.Chỉmuốnhát.Anhgánhváchếtđểtôiđượcthongdongcahátmộngmơtrongsuốtmấychụcnămtrời.Nhưvậykhônglàyêuthìlàgì.Nhưngcáicâu“Anhyêuem”làkhôngbaogiờnóithànhlời.

Tôiyêntâm,bằnglòngvàhạnhphúc.“Anhkhôngđượcđitrướcemđó.Vềgià,nằmtrongáoquanaicũngxấunhưnhau.Đừnglộmặtemrồihỏatáng.Aigiữtrocốtcũngđược,haythảxuốngbiển,rảitrongvườnnhàchoemgầnvớicỏcâycủaemrồitìmaiđóbiếtlochoanhnhưemmàlàmbạn.Tuổigiàcôđơnđángthươnglắm.”Lochochồngnhưthế,khôngvìTìnhthìvìcáigì?Tìnhgiàngạinói.Xấuhổ.

Tôiítkhiđivớianhvìsợmập.Nhiềukhicũngđitheoanhxuốngphố,nhưngngồingoàixeđọcbáochờchồngănxongchởvề.Coinhưhômđócóđiphố.Rồichồngđilàmviệctiếp.Tôiởnhàlochomấybụihoachồngtôiđộtnhiênkhenđẹp.Anhítkhiđểýchuyệncâycỏ,chỉthíchthúmangổi,bơ,càpháonhàlàmchobạncủatôi.RiêngkhếngọtanhluônđểdànhchoôngbàNguyễnTrungLâu,ổicắtcảcànhđểbàNhãCacúng.Đâylànhữnganhchịcủachúngtôi.Tôicứquanhquẩntrướcsauvàchờnghetiếngxeanhvềvớicơmcanhsẵnsàng,rồilạirửachénlaunhà,trảigiườngchochồng.Ngàynàocũngvậy.

Ngàynàotôicũngchờchồngvềsaumộtngàydài.Cứchờnhưvậy.Bâygiờcũngthếbởivìthếnàoanhcũngvề.Anhphảivềvìanhbiếttôiở

nhàmộtmình.Vìanhbiếttôichờanh.Tôichờchồngtôivề.

D

52BiKịchCủaNgườiLươngThiệnẫuvẫnbiết“Sinh-Lão-Bệnh-Tử”làlẽthường,thếnhưngvớitấtcả

mọingười,cáichết luônlàmộtbấtngờkhóchấpnhậnbởi làmsaocóthểbiếtđượcrằngmộtgiâynữa,mộtphútnữa,mộtgiờnữa,mìnhhoặcngườithâncủamìnhsẽchết.Khôngaitin.Khôngaimuốntinnhưthếdùđólàsựthật.Thậtnhưcáichếtvậy.

LàmộtngườiCônggiáo,vớiniềmtintuyệtđốiThánhÝChúa,vậykhiđượcơnChúagọivề,tấtcảchúngtôicúiđầu“Xinvâng”.TôinghĩnhàtôiluôndọnmìnhđónnhậnThánhÝ.Xinvâng.

Từnăm1976đến nay, tôi hoàn toàn tin cậy, sống dựa vào chồng, vàonhữngquyếtđịnhcủachồng.Tôichỉbiếthát,trôngnomconcái,cơmnước,dọndẹpnhàcửa,làmtấtcảnhữngcôngviệccủaĐoanbà,củamộtngườivợđúngnghĩa.CáitênKhánhLykhôngcónghĩagìtronggiađìnhnày.Tôidễdàngchấpnhậngiớihạnchồngtôimuốn.

Chồng tôi khônghề chen chânvàođời sống sânkhấucủavợ.Tôi trựctiếp nhận show.Hát ở đâu, bao nhiêu tiền chồng không bao giờ biết. Tôikhôngcónhà,anhluônluôntrảlời.“Tôikhôngbiếthãyxinđợibàấyvề.”Cáikhổcủatôivàluôncủaanhlàtôikhôngbiếtgìvềtiền.Biếtkiếmtiềnnhưngkhôngbiếtxàitiền,thậmchíđếmtiềncũngkhônglàmđược.Cáidởcủatôiđãtăngthêmsứcnặngphảigánhváccủachồng.

Chồngtôiphảilotừviệctrảcáibillnhỏnhất.Điệnnước,rácrếnchođếnnhữngviệclẽralàcủatôinhưngtôikhônglàmđược.Thâubăng,gọitừngnhạcsĩ,mixbăng,inbìa,sangbăng,gửibăngchocácđạilý.Chỉcóviệcgọimờiđạilýlàanhkhôngchịulàm.“NgườitamuốnnóichuyệnvớicôKhánhLyaicầnbiếtđếnchồngcôấylàai.”Cáinàyanhcũngđúng.Tómlạibaonhiêunặngnhọccủacuộcsốngchồngtôigánhváchết.

Chẳngaihiểuchonhữnggiannanvấtvảchúngtôiđãtrảiqua,đãchiasẻlúcthiếuthốnkhókhăn.Vàdĩnhiênchúngtôicũngcùngnhauđiquanhữngvui,buồn.Cứnhưthếchúngtôidựavàonhaumàsống.Cayđắnglắmnhưngchínhởnhữnglênxuốngcủacuộcsống, tựnhiênchúngtôigầnnhauhơn.

Sựgắnbóbắtđầunhưthế.Cáiquantrọnghơntiềnbạclàniềmtin.Chúngtôikhônggiấugiếmđời sống riêng tư trongquákhứ.Chúng tôi tôn trọngnhau.Tôntrọngnhữnggìtrongquákhứ.

Chồng tôi lo toanhếtmọiviệcđể tôi sốngvàchỉ làmmộtviệc tôiyêuthích làhát.Anhhãnhdiệnvì tôinhưnganhkhôngđặt tôiởmộtchỗquácao.Anhnghevànhìn tôinhưbaokhán thínhgiảbình thường.“Luôngiữgìnsứckhỏe,khôngsađàănuống.Emphảiluônnhớmọingườikhôngchỉnghemàcònnhìnnữa.”Sựquantâmcủaanhlàmộtgánhnặng,làmộtáplựcgầnnhưquásứctôinhưngtôivẫnphảicắnrăngchịuđựngvìchồngtôiđúng.Tôirấthãnhdiệnvìsựquantâmcủachồngkhinhìnthấymảnhgiấychồngdántrêncửatủ lạnh...“Mậpquá.Xấuquá...”Mảnhgiấyấycứhiệndiện trướcmắtmọingười.Aicũnglắcđầucười.Nóirasẽcónhiềungườikhôngtinnhưngmàlàchuyệncóthật.Chồngtôicầuxinngaycảtronglờicầunguyện...“XinĐứcMẹchovợcon...ốmbớt.”ShowđầutiênởHàNộitôicằnnhằntạisaoaicũngănuốngnosay,riêngtôingườivừabơiquaĐạiDương với gần 30 bài hát lại không cómột chút gì để ăn.Bộmọi ngườikhôngnghĩrằngtôicũngcầnphảisốngsao.BầushownóinhỏvớiQuangThành. “AnhĐoan dặn đừngmua gì. Sợ chịmậpmặc áo dài không đẹp.Nhất làshowđầu tiênvàđây lại làHàNội”.QuangThành lénđưađồăn,cười...“Ănđichị,khôngmậpngayđâu”.Thậtđúngđâylàbikịchcủangườilươngthiện.Chồngtôichỉmuốntôiănnhữngmónănkhôngđộchạichosứckhỏemàthôi.

Bâygiờđộtnhiênvắnganh.Chẳngcóai,chẳngcógìcóthểbùđắp.Nhưng tôikhông tuyệtvọng.Tôikhôngđượcquyềnđó.Vìsuốt5năm

qua, chúng tôi,Đoan–Mai–Thành,đãgắnkẹtvớinhau thànhmộtkhốikhôngrời.Chúngtôitựnguyệnđếnvớinhau,đicùngnhau.Rấthồnnhiênvàtrongsáng.

Chúng tôi luôn tâmnguyệndâng trọnnhữnggì tốtđẹpnhấtanhcó thểlàmđẹplòngvàsángdanhMẹ,dângtrọnvềMẹkểcảthânxácnày.

NhữngngàythángcònlạiQuangThànhsẽcùngtôiđi tiếpđoạnđườngcònlại.Đicảđoạnđườngbỏlạicủaanh,đếnvớinhữngkiếpngườikhôngmaykhổđau.Bởichínhhọ,chínhnhữngngườikhốncùngđángthươngđósẽ khiến chúng tôi thấy cuộc sống đáng sống hơn, sẽ cho chúng tôi hạnh

phúc,sẽ làmcho lòngchúng tôiấm lạivàkhôngcòncảmgiác thiếuvắngNgườitôiyêudấu.

K

53NgườiBạnTâmGiao-Quang

Thànhhôngaihỏitôidùlàxagầnvềmốiliênhệngàymộtrõnétvàchặtchẽ

giữavợchồngtôivàQuangThành.Sựliênhệtheovàingười,ngaycảvàingườiquencũcủavợchồngtôi, làcóphầnlệchpha.Cómộtcáigìkhôngkhớp.Cómộtcáigìkhôngphảinhưthế.Khôngthểnhưthế.Khôngaihỏinhưngthầmthìlanratừngườinàyquangườikhác.Ởđâu,bấtcứđâu,cứcóhai người là thành chuyện lớn. Chồng tôi cũng biết nhưng chắc anh nghĩchuyện nhỏ. Những lời bàn qua tán lại giữa mọi người hay qua báo chíchẳngđángđểý,khôngbàntớinhưngtôilàđànbàdùkhôngđềcậptớisongtôi vẫn biết. Biết chỉ để biết như chuyện thời tiết cho tàu chạy ven biển,chuyệnchócánxe,thếthôi.Baonhiêuchuyệnphảilàmcònđăngđăngđêđêrathếkia.Thìgiờđâuđểý.Choquahết.Màcũngcógìđâutrongmắthọngoàimỗi việc tuổi tác giữa chúng tôi, rồi chuyện tôimột đờimột dòngnhạc,mộtkiểuriêngtôitrênsânkhấu.TrongkhiQuangThànhngượchoàntoàn,biếnhóalắmtrò, từTânsangCổnhạc,đếnHồQuảng,rồikịchnghệđếnphimtrường...Thếcógọilàổnkhông?

Gần10nămtrước,trongnhữngchươngtrình“Tìnhkhúcvượtthờigian”kiểuđạinhạchộidoôngTôVănLaitổchức,tôithấyloángthoángmộtcậunhỏhayđicùngông.Khôngbiếttên,khôngbiếtlàai,vìchẳngaigiớithiệu,nhưngthoạtnhìn tôiđoáncậu tamớiquaMỹkhônglâu.Chỉvài lầncười,gậtđầugọilàphảiphép.Thếthôi.LầnđầutiênThànhvàtôinóichuyệnvớinhautrongmộtđêmhátgâyquỹtạiHouston.Rồihợptính,hợpchuyệnvàquan trọnghơncả làcùng tôngiáo.Chúng tôi,mộtgiàmột trẻngàycàngthân càng gần, càng nhiều chia sẻ, trăn trở, hoài bão chuyệnĐạo chuyệnĐời. Hòa đồng, cởimở nhưng không xàm. Chỉ trongmột thời gian ngắnThànhvàvợchồngtôitrởthànhmộtgiađình.

Chúngtôisốngvànghĩđơngiản.ChẳngkhógìchoQuangThànhnhìnrõconngườithậtcủavợchồngtôi.TừbaogiờThànhlạitrởnênngườibạntâmgiaocủaĐoan.Làbạnvongniên,mộtgiàmộttrẻchuyệntròkhôngbaogiờ

chán.Từgiãhẹnmai,gácmáyhẹnmai,chuyệngìmàhăngsaythế?Chuyệnthếgiới, chuyệnvănhóa, chuyệnđời,nhưngquan trọnghơncả là chuyệnĐạo.ĐườngđitừĐạođếnĐạo.KếtthúcởĐạo.

Lâu lắm rồi, linhmụcNamHải là người đầu tiên gợi ý khuyến khíchchúngtôiphổbiếnThánhCa.Phảinóilàlúcđóngàilàmộtchủngsinh,gọichúngtôilàanhchị.TôikhônghiểutạisaoĐoankhôngthựchiệnnhữngCDThánhCadùanhlàngườiCônggiáochínhgốc.Tôichỉlàngườiđạotheo.Tôicũngcónghĩđếnnhiềulầnnhưngrồilạibỏqua,mãichúngtôicũngchỉthựchiệnđượccuốnCDĐêmHạnhNgộsaudịplễphongThánh1988.

Gần10nămdài, khôngbaogiờ chúng tôi cóýđịnh tổ chức lại nhữngđêmcahátvớibạnbè,haykỷniệmmộtcáigìđó.Còngâyquỹchotuviệncácnữtu,chúngtôiđãlàmvàgửitặng20ngànđôla,cóSoeurBềtrênquanhậnchiphiếutrongmỗiđêmnhạc.Tôicónhữngýnghĩvàquyếtđịnhrấtlạkỳnếukhôngmuốnnói làquáigở.Nókhiếnchồng tôiphiền lòngvàmấtkhánhiềutiền.“Anhạ!Mìnhđứngralàmthếnàocũngbịbànratánvào.Cứđểtênngườikhácchođỡnhứcđầu.”ĐólàvìtôinghĩvàthươngchồngvìlấytôinênphảihứngchịunhữngbúarìuđộcácluôntìmcơhộinhắmvàoAnh.Chồngtôichiềuvợchỉbiếtimlặngchịuđựng,ômtronglòngbaonỗibuồnđaukhôngbiếttâmsựcùngai.

Không bàn với tôi, nhưng chồng tôi đồng lòng với Quang Thành việcthựchiệnmộtcuốnThánhCavàmộtđêmnhạctạiNhàthờKiếng(tạiquậnCam)đểghidấu50nămtôiđivàsốngcùngÂmnhạc.QuangThànhlãnhnhiệmvụbướcđầu:vềnhàhỏiMẹchọnbàihát,đưahòaâm,chiacâuchiabài và hát cùng tôi.MộtmìnhQuangThành chạy tìm bảo trợ từ hoa hậuBíchLiênvàôngSơnCôngtyĐồngDao...RồisauđóchồngtôicùngnhữngngườibạnchuyênmônantâmthựchiệnthànhDVD“ThánhCaDângMẹ-KhánhLy&QuangThành”.

TạisaolạilàQuangThành!?!Ởđâybiếtbaonhiêucasĩđãcùngchúngtôiđimộtthờigiandài.Vớikhángiảthuộcdòngnhạctôithểhiệnxưanay,QuangThànhlàmộtkhuônmặtlạchưaphảilàmộttêntuổilẫylừng.MộtsốthìtỏrakhóchịukhimớichỉxempostergiớithiệuDVD.Màcũngphảithôivìhọđãnghevàxemđâu?Họnghĩđó làsựkếthợpsaivàbàn tán lời ratiếngvàođếntaitôihết.Đoanvàtôicứđườngmìnhthìmìnhđi,khôngchùn

bướcvớinhữngxầmxìngàymộtnhiều.ChođếnkhikhắpnơiaicũngcóDVDđểngheđểnhìnthậtrõ,thìHọ-nhữngngườikhótính-imlặngtrongkhicảbachúngtôimỉmcườitronghạnhphúc.VìđâylàviệcĐạokiamà,tôivàQuangThànhcùngnhauhátThánhca trên tinhthầnnhưnhữngconchiêntrongnhàthờthànhtâmcangợiThiênChúavàMẹMariamộtcáchsốtsắngvậylàquátốt,rồiđâyaicũngthíchchomàxem.Chồngtôinóithế.VàanhĐoanđãnghe“ThánhCaDângMẹ”mỗingày từđóchođến tậnsaunàyđếnlúcvềvớiChúaMẹ.VàđâylàcuốnDVD-CDanhyêuthíchnhấttrongđờicahátcủa tôi.Thếnêntrênbìađĩaanhđặt thêmdòngchữ“Ghidấu50nămcahátKhánhLy”làvậy.

Ítaibiếttôichọnbạnkhôngvìhàoquanghaytiềnbạc.Tôichọnngườicómộttấmlòng.Ngườicócáitâmhướngthiện.TôikhôngchọnQuangThànhchocảđờiđểphảitìmhiểumộtđời.Vàsựlựachọncủachúngtôisẽlàsựlựa chọn cuối cùng trong cuộc tìmkiếmmột người làm chomình, làmvìmình,làmchođời,làmvìđờinhữngđiềutửtế.Vìsaochúngtôidámchắclầnnàymìnhkhônglầm?Mộtđứaconluônluôntônquý,nghelời,biếtơn,catụngvàcoitrọngMẹChatrênhếttấtcảmọiviệc,khôngthểlàngườixấu.MộtngườiluônsốngvàlàmtheonhữngđiềurăncủaChúa.Mộtngườiluônnghĩcáchbùđắpchonhữngbấthạnhcủangườikhôngmaymắn,tàntật,đuicùi,của trẻmồcôiđóikhổ.Mộtngười luônmuốnhàngắnđổvỡcủa tìnhyêu, tình bạn trong tinh thần Công giáo và cả Phật giáo. Sau này nhómchúngtôigọivuiThànhvớinickname“BồCâu”.Theotôingườiđókhôngthểlàngườixấuđược.

TôihọcđượcởQuangThànhtấmlònghiếuthảocủamộtđứaconluônbiếtcôngơnnuôidưỡngvàhysinhchoconởmộtngườiMẹ.CốhọccáchsốngtốtđểkhônghổdanhCha.TôicũngbiếtQuangThànhđượcgiáodụctốtvềĐạocũngnhưĐời.Yêucôngviệcmìnhlàm,thủychungvớinhữnggìđãchọn.Khôngchạytheodanhvọng.Khôngchạytheotiền.KhitôihỏithìnhữnggópýcủaThànhluônhợplẽvàđưađếnnhữngkếtquảtốtđẹp.ChưabaogiờThànhbảotôihạingườinày,chơingườikia,lừangườinọ,xùngườiđó.MọisựvuôngtròntửtếvàchuđáokhôngchỉvớiriêngchúngtôimàcònvớicảcácbạnnghệsỹkhácnhưLệThu,ThanhTuyền,LêUyên(Phương),NgọcGiàu,BạchTuyết,PhượngLiên,PhươngDung,HươngLan,KimAnh,

TàiLinh,ThiênKim...màtôivôtìnhbiếtđược.Nhàtôinói:“Lầnnàychúkhôngđiđược.Từnaychúantâmcóconlo

cho cô...” Lời dặn dò trân trọng của một người, trân trọng gửi cho mộtngười.Ngượclại,nhữngngàynhàtôinằmbệnh,QuangThànhdùbậnrộnvàởrấtxacũnghàngngàygọiđiện,cókhiđêmhômchạyxuốnghỏithămbệnhtình.“Chúcứcầunguyện,ĐứcMẹluônbêncạnhchú.Chịnhớcầunguyện,Mẹemcũngluôncầunguyệnchochú.”Cầunguyệnvàcầunguyện...

Nhớngàymưa tocùngchịNgọcGiàuđếnChùaLá(Quận7,SàiGòn)thămSưThầyvàcácemmồcôi.Đoanhai tayđặtphongbì lênbànnước“ThưaThầy,chẳngđánggìnhưngxinchochúngcongópgạochocácem”.Ravềnhớmãingôichùaxa thànhphốgiữamộtvùngđất rộngcâycỏdạibaoquanh.NhớcáicầuthangnhỏbằngcâyghéplạichịNgọcGiàu,Đoan,Thànhvàtôiphảiníulấynhaumòtừngbướctrongmưa.Nhớnhữngkhuônmặtngâythơtrongsángkhônghềtỏvẻháohứctrướcbánhkẹochúngtôimangđến.ChỉđếnkhiSưThầytrụtrìchophép,cácemmớichịunhậnvàcúiđầucảmơn.

SàiGònnắngmưabấtchợtnhưnhữngngườikháchkhôngmờimàtới.Nhàcửa,người,xeđôngkhôngtưởngđược.Chẳngbiếtchỗnàolàđường,chỗnàolàxe, lànhà.Ôngmặttrờihậmhựcthiêuđốtcỏcâyvạnvật.Mặtđườnghậmhựcthởhơinónghànhhạcảngườilẫnxe.Khôngmộtchútgió,khôngcónơinàochongườitathở.Cómấyngườibỏthờigiannghĩđến,ghéđếnnhữngcănnhànhỏnhưlòthiêu.Nằmngồingổnngangnhữngthânhìnhgầygò,tàntậtbấtđộnggiươngmắtnhìnngườikháchlạ.Cáctrẻnhỏmồcôitàn tậtđáng thương.Nhữngngườichămnuôicácemlạicònđáng thương,đáng quý hơn.Chúng tôi cũng trao tiền rồi ngậm ngùi ra về hẹn lần sau.Khôngquyêngóp.Đâylàtiềntúicủavợchồngtôi.Chonênkhôngbiếtsẽcònkhảnănggópgạođượcbaolâunữa.

Riêngtôi,tôithầmtạơnChúaMẹchotôicókhảnăngđónggópchútsứcmọn.Nói là tiền của tôi thật ra là củakhán thínhgiảkhắpnơi.Tôi chỉ làngườitrunggianđemđếnchonhữngngườibấthạnhchútniềmvuimàtừđótôi cảm thấy hạnh phúc, thấymình đáng sống. Tôi muốn cảm ơn QuangThànhđãgiúpchúngtôi trực tiếp làmđượcđiềuchúngtôivẫnướcmong.Việc tuynhỏnhưngkhôngvìnhỏmàkhông làm.“Thươngngườinhư thể

thươngthân”.CônggiáohayPhậtgiáođềudạyphảithếkiamà.Đivớinhautrênđườngđờikhôngkhó.Đồnghànhcùngghévaigánhvác

Thánh giá không phải ai cũng làm được. Làm chỉmong được an ủi hạnhphúc từ những kiếp người khốn khó. Và tìm được người đồng hành vớimình,vìmình,chomình,chođời,choĐạothậtnhưđốtđuốcgiữabanngày.Bạnlàmđượckhông?Bạntìmđượckhông?

“Lầnnàychúkhôngđivớicôvàconđược,từnaychúantâmcóconlocho cô.” Cho đến ngày nhắmmắt, tôi cũng không quên giây phútQuangThànhcúixuốngnóivớiĐoan:“Chúcầunguyệnđi,ChúaMẹsẽgiữgìnvàởbênvớichú.Concầunguyệnchochú,côcầunguyệnchochú.Bâygiờbangườimìnhcùngcầunguyệnchúnhé!”

1bàiháttrongcuốn“ThánhCadângMẹ”khôngrờiĐoanmộtphúttừlúcthứcchođếnlúcngủ.BốnnămdàilòngtinvàoĐứcMẹngàycàngtỏlộ.Làmviệcgì,địnhđiềugìcũngcầuxinĐứcMẹ.GiữaĐoanvàQuangThànhlà niềm tin tuyệt đối vàoChúaMẹ.Niềm tin củaQuangThành từ bàMẹnhânlànhvàniềmtincủaĐoantrởlạitrongđờisốngcủamộtngườiCônggiáoluônhướngthiệnđếntừsựgầngũi,chiasẻ,tincậynhắcnhởtừngườibạnnhỏQuangThành.

Chúng tôi, bây giờ chỉ còn tôi. Không có gì, không làm gì có lợi choQuangThành.Tiền tôikhôngcó,danhđãquabênkiađồi,đãquacái thờicủamình.Tôigiờchỉlàmộtgóaphụkhôngcòngiátrịsửdụngchobấtcứai.QuangThành vẫn ở bên tôi, giúp tôi đi tiếp con đường còn lại. Làm tiếpnhữngcôngviệc,nhữngướcmơdangdởcủachồng tôi.Đếnmọinơi, tìmhạnhphúcvàniềmvuisốngởnhữngnơitốităm,nhữngmảnhđờibấthạnh.Nhưchúngtôi“Đoan-Thành–Mai”đãnhiềulầnkhấnnguyệntrướcChúaMẹnhưthế.

Bướcquanỗiđau,trongniềmtinvàoThiênChúaPhụcsinh.TôixinphótháctấtcảhạnhphúckhổđautrongtayChúaMẹ.Từsau100ngàyĐoanvềvớiChúa,tôiphảibướcđi,rakhỏicánhcửanỗiđauriêng,vìngoàikiaChúaMẹđãdànhsẵnmộtbìnhminhchotôi.QuangThànhnóithế.Vàtôiđãbướcđi...hátThánhCamừngPhụcsinh tạiCanada;mang trocốtĐoanvềQuêhươngdângThánhLễ tạiTòaTổngGiámmục;bêncạnhhỗ trợ160bệnhnhânnghèomổmắt;thămviếngMẹFatimaBìnhTriệu;gặpchịKimCương

ngườiơnthuởhànvicủaĐoan...VàcònnhữngđâunữaemvàQuangThànhsẽđihết,làmhếtnhưnhữnggìemđãhứavớiAnhtốihômấytrướckhihônmêrồivĩnhviễnrađi....

TôikhôngbaogiờquêngiâyphútkhuônmặtQuangThànhkềsátkhuônmặtĐoan.“Chúcầunguyệnđi...”VàtôitinrằngQuangThànhcũngkhôngbaogiờquênánhmắtcủaĐoanhướngvàoThành.VàtôikhôngbiếtlúcđóĐoancócònngheđượclờicầunguyệncủaThànhvàtôinhưngrõràng,cáinhìnđó, ánhmắtđóchứađựng lờigửigấm thật thàvà tincậycuốicùng.AnhnhắngửivớiQuangThành,dànhchotôingườivợdạikhờtộinghiệpcủaAnh.ÔiChồngtôi...

M

54ĐườngNắngTiếcThương

ấychụcnămtrước,lúccònlàmộtđứatrẻlên10,tôicónhữngướcmơrấttộinghiệp.Bâygiờgiàrồinhìnlạimàthấytộinghiệpchứlúcđó,ởtuổiđó,đứatrẻnàolạichảcónhữngmơướcđó.Đôigiàymới.Cáiáomới.Tôicòncómộtướcmơkhác.Nóbìnhthườngvớitấtcảnhữngđứatrẻkhácnêntrởthànhkhôngbìnhthườngvớitôi.Tôimơướclờinóidịudàng,vòngtayâuyếmcủamẹ,làmộtcáihônlêntrán,lênmá.60nămqua,tôivẫnlàmột kẻ mồ côi, tóc đã phai màu mà vẫn còn ôm ấp giấc mơ trẻ thơ tộinghiệp.Tôiđãcócảtrămcáiáomới,cảtrămđôigiàymớinhưngcảmgiácchỉthếthôi.Đóchỉlànhữngthứmuađượcbằngtiềnvàaimuacũngđược.Mộtcáihônlêntrán,lênmácủamộtngườiđànbàđẹpvàkiêuhãnh.KhixaHàNộitôiđãlàmộtđứatrẻmồcôicha.Tôithèmkháttìnhthươngtừđó.Nhàthêmđôngdần.Tìnhthươngdànhchotôivốnmongmanhnhưtơtrời-làtôinghĩthếchứcóaithấytơtrờibaogiờđâu-đãđứtđoạn.Tôiướcsaocó ngàymộtmình ăn hếtmột trái xoài…Đến lúc có thể ăn cảmột vườnxoài,cócảtrămcáiáo,trămđôigiầy.Cáithờimơướcđãqua.Khôngcònmơướcgì.Bỗnglạibuồnvìtạisaotôilạimơướcnhữngthứmuađượcbằngtiền.Aimuacũngđược.

Cólẽvì tôicónhữngmùaXuânrấtbuồnnên lầnđầu tiên trongđờicóđượcmộtngườiđànôngsănsóc,lolắng,nhắcnhởtừngchút.Bỗngmộtgiâyphút,ngườiđóbỏtôimàđi,mangtheocảmùaXuânđờitôi.

Nỗi buồn của tôi nếu đo được bằng năm tháng nó sẽ dài hơnmột đờingười.TôiởMỹđãmấychụcnăm,cứhễkhinàonghemọingườihôlênTếtTết thì biết là Tết.Nơi nàymọi người cũng đón Tết như xưa ở quê nhà,nhưngkhôngcócảnhTếtnhàgiàuTếtnhànghèo.ỞxứnàyôngTổngthốngcũngnhưchànghomelessăncũnggiốngnhau.Hamburger.BởivậykhiTếtđếnXuânvề,mỗinămmộtlầnnhànàocũngthế.Bánhchưng,tráicây,hoavànhangsửasoạnchoôngbà,chamẹnộingoạixagầnvềcùnghưởngvớiconcháu.

Bao nhiêu năm rồi, chồng tôi luôn là người sửa soạn mâm cúng nhỏ

nhưngrấtđầyđủ.Hoaphảiđẹp.Tráicâytươingonvừaphảikhôngthôlậu.Rượu,nướclạnh,nướctrà...Rấtchuđáovàthànhkính.Tựtayanhđưarangoài,tôiquayvàonhàchờđợi.Còn5phútđếnGiaothừa,chồngtôiquầnáochỉnhtềcùngtôibướcrangoài.Chồngtôibảođiđâu,tôiđiđó.CóláixegiâynàođâumàphânbiệtĐôngTâyNamBắc.Điháilộcrồitựmìnhxôngnhà.ViệcđầutiênanhlàmlàgọiđiệnthoạichúcTếtôngTrầmTửThiêng,rồisauđóchúcTếtôngbàLâu.Xongxuôianhlìxìchotôi.Vợchồngănmộtmiếngbánh.Haichúng tôiômnhau.Cáiômnhẹnhàngmỗinămmộtlầnrồiaivềphòngnấy.HếtTết.

Nghềnghiệpcủa tôinaychỗnàymai chỗkhác.LễTếtvànhữngngàycuối tuầnítkhichúngtôicómặtởnhà.ChúngtôichúcTếtnhauquađiệnthoạitừkhắpmọinơi.Sợigiâyđiệnthoạithaychovòngtayquencủachồng.TôivẫncảmthấymùaXuânấmáp.Tôiđihátxa luônmangtheohơi thở,mùidathịtthânquengầngũisángtrưachiềutối,ngàynắngngàymưa.Dùcáchmộtcánhcửađónglại,cáchmộtđạidươngngàndặm,chồngtôiluôncạnhtôikhinhắmmắtkhimởmắt.

Ngàyđầunămtôithườngrakhỏinhàđitrênconđườngquen.Chúngtôithườngcùngđibộvớinhau.Trênconđườngnàytôiđãlượmmộttráiquýtrụngbênđườngmangvềtrồngchơi-cũnglàcáitínhtinhnghịchcủatôi-nhưngmàrồinólạirabưởi.Tôihỏichồng:“Lạquáanhạ,rõrànglàquýtmàsaobâygiờlạilàbưởi?”Chồngtôicười.“Làmsaoanhbiếtđược.Quýthaybưởicũnggiốngnhau.Emtrồngcâygìcũngngonmà.”Lạthật.Tôihỏichuyệnnày,aicũngcười.

Mùavừarồicâynàyrađược19quả.Lầnđầutiênchồngtôiănbưởitừchínhcáicây...quýttôitrồng.Tôicứlộtsẵntừngmúiđểdànhchochồngmàkhôngbiếtrằngđócũnglànhữngtráibưởicuốicùngchồngtôiăn.Tôithíchvàochợngắmnhìn,cáigìcũngmuốnmua.Anhđisaucằnnhằn.“Đầymộtnhàrồimàsaoemcứmuamãithế.”Tôicười.Đivớivợmộttíđãcằnnhằn.Giámàđivớiđàolộnhộtnhỉ.

Tết đến.Thời gian gia đình đoàn tụ.Mọi nhà,mọi người đầm ấmbênnhauchomộtngàymới,mộtnămmới.Ngàyhômquatôiđãbiết.NgàymaichỉcóChúaMẹbiết.Hômnaynắngthậtđẹpnhưnghoađàonởsớmlạiđãbắtđầutànrụng.Vớitôi5phúttrướcgiờGiaothừalàđónTết.5phútsau

GiaothừalàhếtTết.Vàiphútphùdungắnngủibáohiệuđờingườiđãmấtchứkhôngđượcthêmgì.Vạnvậttrờiđất,nắngmưa,sôngnúi,ngàyđêmthìvẫncứthế.Đólà tại tôinghĩ thế,cảmthấytấtcảvẫnthế.Nhữngthayđổimấtcònchỉlàmộtkhoảnhkhắc.Mộtchớpmắt.Mộttiếngthởdài.

Nghĩđếnchồng,tôithấythậttộichoanh.Hômnaytôiđimộtmình.Cũngngôi chợnày, hànghóa chất đầy các kệ.Cũng trái cây thịt cá rau cỏ.Màsao...Tôiđứngimmộtgócngẩnngơnhìnquanhrồilặnglẽđira.Tiếngcằnnhằnquenthuộccủachồngtôiđâurồi?Đâumấtrồinhỉ?Trờirấtxanh.Nắngvàngrựcrỡ.Tôicúiđầubướcđitrênconđườngquen.Cảnhvậtbỗngdưngmờđi.Tôicúixuốngthấphơn.Thấphơnnữa.Tôimuốntìmtrênconđườngnàynhữngmơướcthơdạiđángthươnghaytôiđangbắtđầutìmlạicáiướcmơtôiđãcóvừavuộtkhỏitaytôi.

Cúixuống.Cúixuốngthấphơnnữa.Khôngainhìnthấy.Nỗitiếcthươngsẽrơixuốnglặnglẽtrênconđườngđầynắng.

Đ

55CóMộtNgườiNhưThế-KỳNữ

KimCươngốivới tôi, thờicủa tôi, tên tuổicủaKỳnữKimCươngquá lớn.Chỉ

đứng từxangưỡngvọng.Chođếnkhi đượcgặpmặt cũngmột điều cungkínhtrướctàinăng,têntuổilẫylừngcủaBà.NgượclạiBàluônnhìntôidịudàngnhưnhìnmột đứa em.Nụ cười hồnnhiên, ánhmắt baodung ấmápchanhoà,chơnchấtđặcbiệtcủangườimiềnNam.

Trongsuốt40năm,tôiluônnghechồngtôinhắcđếnBà.MộtnhắcnhởtrântrọnghàmchứalòngbiếtơnđếnBà.Ngườiđãcólầncưumangmộtcậubénghèokhôngnhà,khônggiađìnhgiữađấtSàiGònnhữngnămđầuthậpniên60.

Vốn thần tượngBàKimCương,qua lời chồng luônnhắcnhởđếnmộtngườiơn.ChúngtôiđềucóýmuốnđượcmộtlầngặplạiBàđểnóimộtlờicảmơndùBàkhônghềnhắcđến,đòihỏi.Bàkhôngcầnđếnnhữngđiềuđóbởi40nămqua,Bàđãsốngcuộcsốngýnghĩahơn,đẹpđẽhơn.Cứimlìm,âmthầm,lặnglẽsốngđơngiảngiữanhữngbiếnđộngcủacuộcđời.Bàtìmđượcsựbìnhanchotâmhồn,chođờisống.SựbìnhanvàhạnhphúccủaBà,Bà tìmđượcởnhữngcuộcđờibấthạnh.Bà rờibỏhàoquangdanhvọng,quên đi tên tuổi lẫy lừng để sống cho, sống với, sống cùng nỗi đau củangười.Khôngphảiaicũnglàmđược,sựlựachọnđúnghaysaichỉmìnhBàmớihiểuđược.40nămqua,nụcườiBàvẫntươi,ánhmắtvẫnsáng,khuônmặt vẫn rạng rỡ hạnh phúc.Cái hạnh phúc nắm được, cái hạnh phúc củariêngBàkhôngaicóthểchạmhoặclấyđiđược.Cáihạnhphúccótừtráitimnhânái.

10ngàytừlúcchồngtôirađi,lờihứahẹngặplạingườiAnhquýmếnlẽnàotheoAnhmàđi.Tôiquyếtđịnhrấtnhanh,chỉtrongmộtbuổichiều.TôiphảiđưaAnhvề,nơiAnhđãmột lầntừbiệtngườivợđầuvàhaiđứaconnhỏ40nămtrước.QuangThànhgiúptôimọiviệcchomộtchuyếnđikhẩnlầnnày,xinlễ,máybay,cùngôngSơnĐồngDaoliênlạcvớibàLamThiên

Hương,bạnbèmộtvàingườithânvàgiađìnhôngTrịnhCôngSơnvàtôiantâmđưachồngtôivề...Trêncánhchimngườiquycốhương,Anhạ,emđưaAnhvềgặpHương,Giang,TranglànhữngngườiembiếtAnhmuốngặpvàrồimìnhlạitrởvềnhàmìnhAnhạ.VàcònrấtnhiềuđiềuAnhạ,nhữnggìAnhchưalàmđượcemsẽlàm,emsẽđiđúngconđườngthựchiệnướcmơchungchúngmìnhđãcùngQuangThànhấpủ.Vaiemdùnhỏđãgánhvácnhiều,chânemdùmỏinhưngvẫnvìnhữngướcmơkiamàđitiếp.EmtinQuangThànhsẽluônvìAnh,vìviệcchungmàsẽcùngemtiếptụcđitrênconđườngdầugiannan,xathẳmnhưnglạichochúngtacáihạnhphúcđếngầnhơnvớiChúaMẹ.

NhờQuangThành,tôiđượcgặplạiBà-KỳnữKimCương,ngườiđànbàtôingưỡngmộ,khóccườicùngnhữngvaidiễntrênsânkhấucủaBà,hãnhdiệntưcáchngườinghệsỹgiữađờicủaBàtrongsuốthơnnửađờingười.NgượclạiBàcũngtrônggặptôi.“CảmƠnQuangThành”-Bànóithế.

QuangThànhkểtôinghethậtnhiềuvềBà,ngườiKỳnữgiữađờithường.Mộtngườiđànbàchânyếutaymềmchạylocơmbữachomộtgánhhátmấychục gia đình trong những ngày tháng khó khăn, nghiệt ngã nhất. Nhữngchuyếnđivượtsuối,leorừngtìmđếnđủmọithànhphầnngườibấthạnh.Cónhữngchuyếnđimàcảngườicholẫnngườinhậnchỉbiếtnhìnnhauchiasẻnỗi đau qua ánh mắt vì không cùng ngôn ngữ (người dân tộc thiểu số).QuangThànhđãbiếtnhiềuvềtấmlòngnhânáicủaBàvìđãnhiềulầncùngMẹcónhữngchuyếnđivớiBàcùngHộiChữthậpđỏtrướcđây.

TôilàngườisốngởmiềnNam,yêukịchmiềnNamcủaBàKimCương.Bàlàngườicócôngkhaisángrathểloạikịchđóvàlừngdanhchođếnbâygiờ.Bàlàbiểutượngcủalòngnhânái,cácchươngtrìnhtừthiệncủaBàluônhiệuquảtạoảnhhưởngtốtđẹpvàuytín trongxãhội, trongcảcộngđồngngườiViệtngoàinước.TôikhôngnghĩlàBàcóthờigianchogiađìnhchúngtôimộtcuộcgặp.QuangThànhgọiđiệnvềbáo,nghenóiđếnchúĐoanvàKhánhLy,lòngBànónglêntừnghồi.“ChịcónghetinĐoanmất.Màtạisaovậy?Saomànhanhvậy?ỞMỹmà?Bệnhtìnhgìmàkhôngchữakịpvậy?KhánhLygiờsao?Cóvềkhông?VềngayđiđểchịlochoKhánhLy.KhánhLycầngìnóichịbiết.KhánhLysẽđượcgặpbàconkhángiả,hátchobàconnghe, cùng chị đi giúp bà con nghèo sángmắt. Khi lòng người nghĩ đến

ngườithìchẳngcógìcảnngănKhánhLyvềvớinhữngngườiyêuKhánhLyvàngườiKhánhLymuốn làmbạn chính là người bất hạnh, người nghèo.Điềuđóquátốtđẹp.”BàKimCươngnóinhưvậy.

TôimangơnBà,cảmơnQuangThành.Đểthêmmộtlầnđượcthấy,đượcnghe,đượcnắmtaynhữngbệnhnhânnghèo.Sángnay,160ngườisángmắtlà160giađìnhcùngtôitìmđượchạnhphúcvàcònnhiều,nhiềulắmnhữnghoàncảnhđángthươngcầnđượcanủi.

Đoanơi!CónhữngđiềuAnhchưakịp làm, emsẽ thayAnh,vàemsẽphải mạnhmẽ hơn, hơn nữa để đi tiếp ướcmơ của Anh, của em và củaThành.ƯớcmơđượctậnhiếnchúngtachoGiáohộivàchoĐờinày.

CònbâygiờchúngmìnhcùngvềAnhạ.EmđưaAnhvềvàtừnayAnhsẽluônđivớiem,ởbênemmọinơi,mọichốnđếnvớimọingười,mọimiền,bạnbènghèocủamình,béthơmồcôi,đểtìmchochúngtanguồnhạnhphúcchânchínhnhấtngheAnh.

Cómuộn không?Nhưng dẫu cònmột ngày để sống, em sẽ cùngAnh,cùngThànhmãisốngnhưthế.

PhụLụcẢnh