EFEKTIFITAS KOMUNIKASI INSTRUKSIONAL MELALUI E-LEARNING

KEPADA MAHASISWA FIKOM ANGKATAN 2011 UNIVERSITAS MERCU

BUANA

SKRIPSI

Diajukan sebagai salah satu syarat untuk memperoleh Gelar Sarjana Strata 1 (S-1)

Komunikai Bidang Studi Public Relations

Disusun Oleh:

Atika Wulandari

44210010057

FAKULTAS ILMU KOMUNIKASI

UNIVERSITAS MERCU BUANA

JAKARTA

2014

KATA PENGANTAR

Puji dan syukur Peneliti panjatkan kehadirat Allah SWT karena atas rahmat

dan karunia-Nya Peneliti dapat menyelesaikan skripsi yang berjudul ”Efektifitas

Komunikasi Instruksional Melalui E-Learning Kepada Mahasiswa FIKOM Angkatan

2011 di Universitas Mercu Buana”. Adapun maksud dan tujuan penelitian ini adalah

untuk memenuhi dan melengkapi salah satu syarat kelulusan untuk memperoleh gelar

S1 pada jurusan Public Relations, Fakultas Ilmu Komunikasi, Universitas Mercu

Buana, Jakarta.

Pada kesempatan ini peneliti juga mengucapkan terima kasih yang sebesar-

besarnya kepada semua pihak yang telah mendukung dan membimbing peneliti

selama penulisan proposal ini, yaitu:

1. Bapak Dr. Ahmad Mulyana, M.Si selaku Pembimbing yang dengan sabar

membimbing serta memberi nasehat dan arahan kepada saya.

2. Ibu Dr. Agustina Zubair, M.Si selaku Dekan Fakultas Ilmu Komunikasi yang

memberi saya nasehat.

3. Ibu Suryaning Hayati, S.E., M.M selaku Ketua Bidang Study Public Relations

yang memberi saya motivasi serta nasehat.

4. Ayah saya Bapak Haryanto dan Ibu saya Komariah yang tercinta yang selalu

mendukung dalam doa dan dorongan semangat serta limpahan kasih sayang.

5. Ibu Ir. Primi Artiningrum, M.Arch, serta seluruh staff PPBA dan E-Learning

selaku Kepala Pusat Bahan Ajar dan E-Learning yang telah bersedia

meluangkan waktunya dan memberikan sejumlah data-data terkait penelitian

ini.

6. Kepada teman-teman saya geng kece (Ayu Nurul Huda, Alm. Dini Anjung

Sari, Elin Susilawati, Ditha Dian Prista, Syarah Fatiyya Fany dan Siti

Muslichatul Mahmudah) yang selalu mendukung, menghibur, dan menemani

saya sejak semester satu hingga kini .

7. Serta kepada Vincent, Putra, Aiz, Yeni, Nopriansyah, Ani, Aldi, Erinza,

Galeb, Dina, Kak Eggha yang selalu membantu, menemani, memberikan

semangat, juga menghibur disaat jenuh. Serta kepada Abednego Febri yang

selalu bisa mengembalikan semangat saya yang sering hilang dan menghibur

dikala jenuh .

8. Kepada geng Humas yang selalu memberikan dorongan semangat dan

motivasi, serta membantu dalam proses penyelesaian.

Peneliti menyadari bahwa dalam menyelesaikan proposal ini masih banyak

kekurangan, oleh karena itu peneliti mengharapkan adanya kritik dan saran yang

bersifat membangun untuk lebih baik. Semoga proposal ini dapat bermanfaat bagi

semua pihak.

Jakarta, Juli 2014

Atika Wulandari

DAFTAR ISI

KATA PENGANTAR .................... ............................................................................ i

DAFTAR ISI ................................... .......................................................................... iii

BAB I Pendahuluan ............ ........................................................................... 1

1.1 .................................... Latar Belakang Masalah .................................... 1

1.2 .................................... Rumusan Masalah .............................................. 6

1.3 .................................... Tujuan Penelitian ............................................... 7

1.4 .................................... Manfaat Penelitian ............................................. 7

1.4.1 ..................... Manfaat Akademis ........................................... 7

1.4.2 ..................... Manfaat Praktis ................................................ 7

BAB II Tinjauan Pustaka ... ........................................................................... 8

2.1 Komunikasi ................... ........................................................................... 8

2.1.1 Fungsi Komunikasi ................................................................... 9

2.1.2 Tujuan Komunikasi ................................................................... 9

2.2 Komunikasi Instruksional ...................................................................... 10

2.3 E-Learning .................... ......................................................................... 17

2.3.1 Pengertian E-learning ............................................................. 17

2.3.2 Pembelajaran Jarak Jauh ......................................................... 20

2.4 Karakteristik dan Manfaat E-learning ................................................... 22

2.4.1 Karakteristik E-learning ......................................................... 22

2.4.2 Manfaat E-learning ................................................................. 22

2.5 Kelebihan dan Kekurangan E-learning ................................................. 25

2.5.1 Kelebihan E-learning .............................................................. 25

2.5.2 Kekurangan E-learning ........................................................... 28

2.6 Efektifitas Penerapan E-learning Dalam Pembelajaran ....................... 31

2.7 Penerapan Atau Aplikasi E-learning Dalam Pembelajran ................... 35

2.8 Efektifitas ...................... ......................................................................... 38

BAB III Metodelogi Penelitian .................................................................... 41

3.1 Tipe Penelitian .............. ......................................................................... 41

3.2 Metode Penelitian ......... ......................................................................... 42

3.3 Populasi Dana Sampel .. ......................................................................... 43

3.3.1 Populasi ......... ......................................................................... 43

3.3.2 Sampel ........... ......................................................................... 46

3.3.3 Teknik Penarikan Sampel ....................................................... 46

3.4 Definisi dan Operasional Konsep .......................................................... 46

3.4.1 Definisi Konsep ....................................................................... 46

3.4.1.1 Efektifitas ................................................................. 47

3.4.1.2 Manfaat E-learning .................................................. 47

3.4.1.3 Kekurangan dan Kelebihan E-learning .................. 47

3.4.1 Operasional Konsep ................................................................ 47

3.5 Teknik Pengumpulan Data ..................................................................... 52

3.5.1 Data Primer .... ......................................................................... 52

3.5.1 Data Sekunder ......................................................................... 52

3.6 Teknik Analisis Data .... ......................................................................... 52

BAB IV Hasil Penelitian Dan Pembahasan ................................................ 55

4.1 Gambaran Umum Objek Penelitian....................................................... 55

4.1.1 Sejarah Perusahaan ................................................................. 55

4.1.2 Visi & Misi Perusahaan .......................................................... 57

4.1.3 Filosofi Logo . ......................................................................... 58

4.1.4 Sistem Pembelajaran PBA E-Learning .................................. 60

4.1.5 Aktivitas Pekuliahan Online Mahasiswa ............................... 62

4.2 Hasil Penelitian ............. ......................................................................... 64

4.2.1 Karakteristik Responden......................................................... 65

4.2.2 Pengukuran Efektifitas............................................................ 68

4.2.2.1 Kemudahan Dalam Mengakses Pembelajaran E-

Learning .................................................................. 68

4.2.2.2 Keaktifan Mahasiswa Dalam Pembelajaran E-

Learning .................................................................. 74

4.2.2.3 Meningkatkan Interaksi Pembelajaran ................... 77

4.2.2.4 Proses Pengajaran Pada E-Learning ....................... 81

4.2.2.5 Efektifitas DAlam Penerapan Pembelajaran E-

Learning .................................................................. 87

4.2.3 Pengukuran Dimensi Efektifitas ............................................ 96

4.2.3.1 Dimensi Kemudahan Dalam Mengakses

Pembelajaran E-Learning ...................................... 97

4.2.3.2 Dimensi Keaktifan Mahasiswa Dalam

Pembelajaran E-Learning ...................................... 99

4.2.3.3 Dimensi Meningkatkan Interaksi Pembelajaran .. 101

4.2.3.4 Dimensi Proses Pengajaran Pada E-Learning ..... 103

4.2.3.5 Dimensi Efektifitas DAlam Penerapan

Pembelajaran E-Learning .................................... 105

4.2.3.6 Hasil ....................................................................... 107

4.3 Pembahasan ....... ....................................................................... 109

BAB V Kesimpulan Dan Saran ................................................................. 112

5.1 Kesimpulan ....... ....................................................................... 111

5.2 Saran ....... ....................................................................... 113

5.2.1 Akademis ....... ....................................................................... 113

5.2.2 Praktis ............ ....................................................................... 113

Daftar Pustaka ....... ....................................................................... 115

DAFTAR TABEL

Tabel 3.1 ......................................... ......................................................................... 43

Tabel 4.1 .......................................... ......................................................................... 62

Tabel 4.2.1 ....................................... ......................................................................... 64

Tabel 4.2.2 ....................................... ......................................................................... 65

Tabel 4.2.3 ...................................... ......................................................................... 66

Tabel 4.2.4 ....................................... ......................................................................... 67

Tabel 4.2.5 ....................................... ......................................................................... 68

Tabel 4.2.6 ....................................... ......................................................................... 69

Tabel 4.2.7 ....................................... ......................................................................... 70

Tabel 4.2.8 ....................................... ......................................................................... 71

Tabel 4.2.9 ....................................... ......................................................................... 72

Tabel 4.2.10 ..................................... ......................................................................... 73

Tabel 4.2.11 ..................................... ......................................................................... 74

Tabel 4.2.12 ..................................... ......................................................................... 75

Tabel 4.2.13 ..................................... ......................................................................... 76

Tabel 4.2.14 ..................................... ......................................................................... 77

Tabel 4.2.15 ..................................... ......................................................................... 78

Tabel 4.2.16 ..................................... ......................................................................... 79

Tabel 4.2.17 ..................................... ......................................................................... 80

Tabel 4.2.18 ..................................... ......................................................................... 81

Tabel 4.2.19 ..................................... ......................................................................... 82

Tabel 4.2.20 ..................................... ......................................................................... 83

Tabel 4.2.21 ..................................... ......................................................................... 84

Tabel 4.2.22 ..................................... ......................................................................... 85

Tabel 4.2.23 ..................................... ......................................................................... 86

Tabel 4.2.24 ..................................... ......................................................................... 87

Tabel 4.2.25 ..................................... ......................................................................... 88

Tabel 4.2.26 ..................................... ......................................................................... 89

Tabel 4.2.27 .................................... ......................................................................... 90

Tabel 4.2.28 ..................................... ......................................................................... 91

Tabel 4.2.29 ..................................... ......................................................................... 92

Tabel 4.2.30 ..................................... ......................................................................... 93

Tabel 4.2.31 ..................................... ......................................................................... 94

Tabel 4.2.32 ..................................... ......................................................................... 95

DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1....................................... ......................................................................... 12

Gamber 2.2 .................................... ......................................................................... 14

Gambar 2.23 .................................... ......................................................................... 15