Esperanta Finnlando Esperantobladet kesäkuu junio 3/2016

2

Esperanta Finnlando Esperantobladet ISSN: 0787-8206Kielipoliittinen kulttuurilehti. Suomen Esperantoliitto ry:n äänenkannattaja. Språkpolitisk kulturtidskrift. Organ för Esperantoförbundet i Finland. Kultura perioda¼o lingvopolitika. Organo de Esperanto-Asocio de Finnlando.Perustettu/Grundad/Fondita 1918. Esperantolehti ekde/från 1989 lähtien. Esperanta Finnlando 1918–23, 1948–53, 1959–1987.Ilmestyy viisi kertaa vuodessa. Utkommer fem gånger i året. Aperas kvinfoje jare.Toimitusryhmä/Redaktionsgrupp/Redakta grupo: eafgazeto@esperanto.fi Päätoimittaja/Chefredaktör/Æefredaktoro: Robert Bogenschneider Rusthollintie 6 C 10, 28430 Pori robog@gmx.de Taitto/Layout/Enpaøigo: Maj-Lis Krouvi maj-lis@maisanpaja.info Vastaava toimittaja/Ansvarig redaktör/Respondeca redaktoro: Tuomo GrundströmTilaushinta/Prenumerationspris/Abonprezo: 25 €/vuosi/år/jaro Jäsenhinnat: katso jäsenjärjestöt-sivu/ Por membroj: rigardu antaýlastan paøonTilaukset, osoitteenmuutokset/Abonoj, adresþanøoj:Suomen Esperantoliitto, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki. 044 264 2742 eaf@esperanto.fiPrenumerationer, adressförändringar: EAF, Broholmsgatan 15 C 65, 00530 Helsingfors.Pankkitili/Bankkonto: FI82 5721 1520 2859 38 OKOYFIHH.Julkaisija/Utgivare/Eldonanto: Suomen Esperantoliitto ry – Esperanto-Asocio de Finnlando.Painosmäärä/Upplaga/Eldonkvanto: 300Kansi/Pärm/Kovrile: Esperanto-tago 2016, www.linguistic-rights.org/esperanto-tago

Esperanto-Asocio de Finnlando Suomen Esperantoliitto ryFondita/Perustettu/Grundad: 1907Prezidanto/Puheenjohtaja/Ordförande: Tuomo Grundström Anundilankatu 3, 26100 Rauma. 0440 199 766 eafprezidanto@esperanto.fi Vicprezidanto/Varapuheenjohtaja/Vice ordförande: Päivi Saarinen Ruorimiehenkatu 5 C 23, 02320 Espoo. (09) 813 3217 paivi.saarinen@iki.fi Sekretario/Sihteeri/Sekreterare: Tiina Oittinen Puutarhakatu 26 A 11, 20100 Turku. 050 549 4709 eafsekretario@esperanto.fi Aliaj estraranoj / Hallituksen muut jäsenet / Övriga styrelsemedlemmar:Robert Bogenschneider, Rusthollintie 6 as. 10, 28430 Pori. 040 352 4685 robog@gmx.deTiina Kosunen, Viittakorpi 2 D 22, 02280 Espoo. 044 576 3314 tiina.kosunen945@gmail.comArja Kuhanen, Saratie 2, 31300 Tammela. arja.kuhanen@netti.fi Paula Niinikorpi, Rusthollintie 6 as. 10, 28430 Pori. 040 527 4821 paula.niinikorpi@gmail.comVicestraranoj/Varajäsenet/Suppleanter:Tapani Aarne, Epilänkatu 41 E 7, 33270 Tampere. 050 524 5823 tapani.aarne@mbnet.fiBörje Eriksson, Erkontie 24 C 11, 16300 Orimattila. 040 779 3487 esperarto@phnet.fi Andrei Dumitrescu, 040 411 6579 dumiac@gmail.com Kasisto/Rahastonhoitaja/Kassör: Tiina Kosunen Viittakorpi 2 D 22, 02280 Espoo. 044 576 3314 eafkasisto@esperanto.fi Pankkitili/Bankkonto (EAF): FI82 5721 1520 2859 38 OKOYFIHH.Peranto de UEA / Maksut UEA:lle / Betalningar till UEA: FI66 8000 2005 9953 69 DABAFIHH (UEA/EAF Päivi Saarinen) Adreso æe la EAF-ofi cejo. / Käytä Suomen Esperantoliiton toimiston osoitetta.Ofi cejo/Toimisto/Kontor: Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki, avoinna tiistaisin klo 17–19. 044 264 2742 (puh.vastaaja/respondilo). Malfermita: marde 17–19-a horo eaf@esperanto.fi Internet: www.esperanto.fi www.facebook.com/Finnlando Twitter: @fi nnlando aŭ twitter.com/#!/fi nnlando

3

Puheenjohtajalta

Maailman ja Euroopan kielet

Tätä kirjoitettaessa Britannian EU-kansan-äänestys on kahden päivän päässä. Espe-rantolehden ilmestyttyä tiedämme tulok-

sen ja olemme lukeneet niin paljon kommentteja ja kannanottoja kuin kahlata jaksaa. Oli tulos kumpi tahansa, se on vasta pitkän väännön alku. Äänes-tyshän on neuvoa-antava, ja päätös kuuluu lopul-ta parlamentille, kunhan hallitus ensin sitä esittää. Pääministeri David Cameronilla on vaikea paik-ka: hän voitti vaalit luvattuaan voittajana järjestää kansanäänestyksen, mutta on itse unionissa pysy-misen kannalla. Jos maa päättää erota, tapaus on ennenkokematon. Edessä olisi aluksi ainakin kah-den vuoden neuvottelut menettelytavoista.

Ne neuvottelut käytäisiin epäilemättä vain englanniksi. Euroopan unionilla on lähes yhtä monta virallista kieltä kuin jäsenmaita, kaikki-en jäsenmaitten kaikki viralliset kielet, ja ne ovat keskenään tasa-arvoisia. Englanti on unionin 508 miljoonasta asukkaasta äidinkielenä lähes 70 miljoonalla. Ranskankielisiä on suunnilleen saman verran ja saksankielisiä vähän enemmän. Unionin yhteys kansalaisiinsa toimii kaikilla kie-lillä enemmän tai vähemmän tyydyttävästi. Po-liittisen ohjauksen pitäisi myös toimia kaikilla tasoilla ja kaikkiin suuntiin kansalaisten äidin-kielillä, mutta sitähän ei kukaan tosissaan oleta-kaan. Euroopan unioni rikkoo johdonmukaisesti omia sääntöjään edellyttämällä usein syntype-räistä englanninkielen taitoa virkojen hakijoilta. Toki muittenkin kielten, lähinnä ”suurten”, taita-jia haetaan. Suomenkin, mutta silloin on kysy-mys tehtyjen säädösten ja päätösten sekä kansa-laisten asioinnin kääntämisestä.

Selväähän on, että kielipolitiikassa toiset ovat tasa-arvoisempia kuin toiset. Sen tasa-arvon juu-ria ovat mm. britti-imperialismin vuosisadat ja niitten perilliset, suuret englanninkieliset väestöt ja suurvallat eri puolilla maailmaa.

Britannian väestö on vain pienehkö osa koko englanninkielistä maailmaa. Jos Britannia eroaa, englanninkielisiä (kaksikieliset Irlanti ja Malta) jää supistuneeseen unioniin noin viisi miljoonaa.

Englanti jää yhdeksi vi-rallisista kielistä ja var-masti myös pitkäksi ai-kaa käytetyimmäksi unionihallinnon sisäi-sistä apukielistä. Muut-tuuko mikään? Varmas-ti jokin, mutta ei kovin nopeasti. Englanti on nykyisin eniten osattu vieras kieli suurimmas-sa osassa Eurooppaa ja muuta maailmaa. Apu-kielen osaaminen on niin tarpeellinen taito, että sen opetus- ja käännöspalvelut on merkittävä osa englanninkielisten maitten, varsinkin Britannian, talouselämää.

Britannian asema saattaa muuttua eron seu-rauksena huomattavastikin. Useimmat tarkkaili-jat uskovat, että se ei ainakaan kohene. Britannia menettää kauppa- ja matkailuetuja, mikä saattaa haitata myös englanninkielen opetus- ja kulttuu-riteollisuutta. Englannin syntyperäisillä osaajilla tulevaisuudessa ehkä enää olekaan automaattista etua eurobyrokratian työmarkkinoilla, ja unioni-hallinnossa vahvistuu muitten apukielten asema. Kilpailua ja ristiriitojakin varmasti esiintyy, ku-ten tähänkin asti.

Meillä historia on ollut suotuisa maalle, kan-salle ja sen kielelle. Kaksisataa vuotta sitten al-koi kehitys, joka nosti rahvaankielen sille kuu-luvaan asemaan, ja pian sata vuotta olemme saaneet riidellä keskenämme keskenään tasa-ar-voisilla kansalliskielillä. Meidän on syytä kan-nattaa EU:n tasa-arvoista kielipolitiikkaa vaatien sen todellista noudattamista.

EU on ja olisi ilman Britanniaakin iso, mut-ta ei ainoa monikielinen valtioyhtymä. Sellai-sia ovat Intia ja Etelä-Afrikka, joissa englanti on vielä keskeisemmässä yhteiskieliasemassa, ja mm. Venäjä, jonka monikielisyys on omanlais-taan. Ne kaikki ovat historian vaiheita, eikä es-perantokaan historian loppu ole.

Tuomo Grundström

4

De la prezidanto

Kia prilingva diskuto?

Antaŭ pli ol dudek jaroj mi partoprenis pro-fesian seminarion. Sperta kaj saĝa lerneja inspektisto tie klare difi nis la temaron kaj la nivelon de la politika pedagogia diskuto en la plej alta forumo, la parlamento: ”Oni diskutas pri religio kaj lingvoj. Pri religio, ĉu aŭ ne ĝi estu lernobjekto aŭ ĉu estu instruata ’konfese’ aŭ ’objektive’. Pri lingvoj, ĉu aŭ ne la sve-da lingvo estu instruata al ĉiuj lernantoj en la baza lernejo.”

En kvaronjarcento ne multo ŝanĝiĝis. En la dua junia semajnfi no kvar Finnlandaj politikaj partioj, du registaraj kaj du opoziciaj, kunve-nis en siaj regulaj kongresoj. Kvina, registara, ankaŭ havis gravan kunvenon.

Estas malfacile trovi klarajn starpunktojn pri lingvopolitiko en dokumentoj de tiuj kun-venoj. ”La Veraj Finnoj” sin profi ligas postu-lante abolon de la dulingveco. La Svedlingva

Popolpartio memklare tiun defendas kiel kon-sistigan parton de nacia unueco. Maldekstraj proksimas al la lastenomita, do pli ”konser-vativaj” ol dekstraj kaj centraj kritikantaj pe-zecon de la lingva programo kun almenaŭ du lingvoj fremdaj por lernanto.

Politikistoj ĝenerale postulas fru-an instruadon de lingvoj. Unu novelekti-ta partiĉefo proponis komenci fremdlingvon (anglan) al ĉiuj jam en infanĝardeno. Kiel kia-lo estas kutime prezentata bezonoj de komerco kaj industrio. Prave, certe, ekonomio bezonas lingvosciajn homojn. Malpli ofte oni renkon-tas la ideon, ke homoj bezonas lingvoscion por sia kresko. ”Grandaj kaj gravaj” helpling-voj estas fabriko kaj ofi cejo; Esperantujo – ĝardeno kaj biblioteko.

Tuomo Grundström

Doktoro Jukka Pietiläinen (maldekstre) festis siajn 50 jarojn 17.6.2016 en Helsinki kun kvardeko da kolegoj kaj amikoj el lia ¼urnalista, scienca, politika kaj esperanta vivo. Li prezidis EAF kaj refondis EL - jen gratulas la nuna prezidanto.Foto: Robert Bogenschneider.

5

Raporte

Gražina Opulskienė, fotis TO

Onni Kauppinen, fotis Gražina Opulskienė

Deko da partoprenantoj (kaj progresantoj kaj elementanoj) jam aliĝis al la Somera kurso. Ankoraŭ eblas aliĝi, do venu ankaŭ vi! La multfl anka programo kaj aliaj scioj estas le-geblaj en Esperantolehti 2/2016 kaj ankaŭ en la retpaĝoj www.esperanto. fi . Pliaj informoj kaj aliĝoj de Tiina Oittinen, eafsekretario @esperanto.fi , tel. +358 50 5494709. Bonvenon!

Esperanton kesäkurssille Iisalmeen on jo ilmoittautunut toistakymmentä osallis-tujaa. Vielä ehtii mukaan, joten ilmoittau-du heti liiton siht eerille. Ohjelma, hinnat ja muut tiedot ovat Esperantolehden nrossa 2/2016 sekä nettisivulla www. esperanto.fi .

Esperanton kesäkurssi Iisalmessa – Somera kurso en Iisalmi 14.–17.7.2016

Yhteyshenkilö Tiina Oittinen, eafsekretario @esperanto.fi , tel. 050 5494709. Tervetuloa!

Komitatanoj B sen balotojEstas jam konataj la nomoj de la komitatanoj B kiuj ekofi cos en la 101-a Universala Kongreso de Esperanto. El la ok personoj (www.uea.org/gk/608a1) kiuj kandidatiĝis por la ses lokoj, intertempe du retiris siajn dokumentojn. Tio signifas ke la ceteraj estas rekte elektitaj al la Komitato, la supera organo de la Asocio.

En la jaroj 2016–2019 la individuajn mem-brojn en la Komitato reprezentos Emílio Car-los Vaz Cid (Brazilo), Mark Fettes (Kanado), Maritza Gutiérrez González (Kubo), Stefan MacGill (Hungario), Barbara Pietrzak (Pol-lando) kaj José Antonio Vergara (Ĉilio). Ilia ofi cperiodo komenciĝos samtempe kun tiu de la cetero de la Komitato, en la unua tago de la 101-a UK en Nitro. Johan Derks (Serbio) kaj Roy McCoy (Nederlando) rezignis pri la kan-didateco.

Krom la ses menciitoj, la Komitaton kon-sistigos la komitatanoj A, kiujn nomumos la landaj asocioj kun almenaŭ 100 membroj, la aliĝintaj fakaj asocioj (po 1) kaj la junula-ra sekcio TEJO (2). Por certigi al la Asocio la kunlaboron de spertuloj, la komitatanoj A kaj B povas kompletigi la Komitaton, alelek-tante komitatanojn C. En Nitro la tuta Komi-tato elektos el siaj membroj la Estraron de UEA.

En 2013 estis elektitaj ses komitatanoj el sep kandidatoj, en 2010 por ses postenoj kandidatiĝis 16 personoj. En 2007, same kiel ĉi-jare, la balotoj ne okazis: tiam estis kvin kandidatoj por ses lokoj kaj ĉiuj aŭtomate elektiĝis.

[GK de UEA]

6

Kulture

Keväällä 2016 ilmestyi miltei samanaikaisesti Helsingissä suomeksi, Tukholmassa ruotsiksi ja New Yorkissa esperantoksi teos ”Neuvosto-maan lapset – Baltian venäläiset”. Kirjoittaja työskentelee Malmössä ilmestyvän Sydsvens-ka Dagbladetin Venäjään erikoistuneena toi-mittajana. Hänen kirjansa ”Putinin väkeä” sai Suomessa tunnetun Kanava-palkinnon vuonna 2014 parhaana tietokirjana. Seuraavana vuon-na hän julkaisi reportaasin ”Krim on meidän”. Parhaillaan lukijat perehtyvät sarjan kolman-teen osaan ”Sovjets barnbarn”.

Tekijä vierailee ahkerasti Venäjällä ja Balti-assa. Hän tekee havaintoja ja haastattelee pai-kallisia ihmisiä. Näin välittyy lukijoille elävä kuva tämän päivän tavallisista venäläisistä ja heidän ajattelutavoistaan. Monipuolisesti toi-mittaja Kniivilä pureutuu Viron, Latvian ja Liettuan vähemmistöjen elämän arkipäivään. Avoimesti hän kertoo myös ihmisryhmien vä-lisestä kitkasta. Teoksessa kosketellaan nii-täkin ongelmia, joita tavallinen matkailija ei aina helposti huomaa.

Venäläiset aivan oikein korostavat sitä, että he vapauttivat Viron 1944. Tämän tosi-asian tunnustaen virolaiset näkevät tilanteen toisin. Heidän mielestään venäläiset unohti-vat palata kotiin. Raskaat kokemukset voi-daan pukea huumorin naamioimaan viittaan. Teoksessa selvitellään tarkasti kansalaisuu-den myöntämisen problematiikkaa eri puolilla Baltiaa. Liettua selvitti nämä ongelmat jous-tavasti, sillä siellähän oli vähiten venäläisia asukkaita. Ihailua herättää tekijän kirjoittami-nen sujuvan taitavasti kolmella kielellä - suo-meksi, ruotsiksi ja esperantoksi.

Venäjää taitamattoman on erittäin mielen-

kiintoista seurata koskettavia haastatteluja. Näyttää siltä, että tavallinen kadunmies uskal-taa jo ilmaista ajatuksensa avoimen vapaasti ulkomaalaisellekin kyselijälle. Maan viralliset tiedotusvälineet ovat vahvasti valvottuja uutis-ten välittäjiä kotimaan ja ulkomaiden asioissa. Kniivilän venäjänkielen taito on todella toimi-va väline tiedonhankinnassa. Teksti vie lukijan mennessään.

Kniivilän trilogia on saanut erittäin myön-teisen vastaanoton. Ruotsin lehdistö kirjoit-ti jo ensimmäisestä osasta innostuneen halti-oituneesti. Dagens Nyheter totesi reportaasin arvostetuksi teokseksi, joka lisää Venäjän ja venäläisten ymmärtämystämme. Sitähän me juuri nyt kaipaamme ja tarvitsemme naapu-rimme arvoituksellisuuden ymmärtämisek-si. Aftonbladet kuittaa lyhyesti: ”Ett strålande reportage”. Koko trilogia on kylpenyt arvos-telun auringonpaisteessa. Jossain on ehdotet-tu teosten kääntämistä venäjäksi, jotta itäisen naapurimme kansalaiset saisivat katsoa itse-ään peilistä. Näemme päivittäin idän ja lännen vastakkainasettelun. Kniivilän teksti laajentaa näkökenttäämme.

Jörn Donner arvosteli trilogian tuoreimman version HBL:ssä 5.6.2016 erittäin myöntei-sesti. Hän ihmetteli vain Narvan kaupungin katukilpien muuttamista yksinomaan viron-kielisiksi, vaikka miltei koko väestö siellä on totaalisesti venäjänkielistä. Ehkä Paasikiven linjanveto pitäisi päivittää. Kniivilän trilogia viittaa siihen suuntaan.

Jorma Ahomäki

KaarinaMuuttuvaa maailmaa ihmettelevä

Kalle Kniivilän venäläisistä kertova trilogia

7

Kulture

Mi nomiĝas Andrei Călin Dumitrescu kaj estas 28-jaraĝa. Mi naskiĝis kaj pasigis la plejpar-ton de mia infaneco en Rumanio, sed kiel 15-jara knabo translokiĝis kune kun mia familio al Finnlando. Mi eklernis Esperanton tuj post la translokiĝo kaj ektrovis multegajn amikojn el la tuta mondo pere de interreto. Post komenco de miaj studoj en Helsinko mi aliĝis al EsperHe kaj poste ankaŭ al FEJO, kies prezidanto mi es-tas jam de pluraj jaroj.

Mi ĉiam interesiĝis pri lingvoj kaj nuntempe studas ĝeneralan lingvistikon en la Universitato de Helsinko. Mi tre ŝatas lerni lingvojn por pli bone komunikiĝi kun homoj el diversaj landoj, sed ankaŭ scivolemas pri ilia strukturo kaj his-torio. Esperanto okupas apartan lokon en mia vivo kiel lingvo de internacia justeco kaj ami-

Sinprezento de Andreikeco, en kies ko-munumo mi ĉiam sentas min ĝoja kaj libera.

Mi jam trifoje ĝis nun instruis Es-peranton en la uni-versitato. Instruado de lingvoj estas preskaŭ same amu-za kiel lernado, tamen allogo de lernantoj al daŭra aktiveco en nia movado malofte suk-cesas. Plia neforgesebla sperto kiun mi havis dank’ al Esperanto estis la muzikgrupo Dolcha-mar, en kiu mi ludis klavaron kaj blovklavaron dum kvar jaroj.

Andrei Dumitrescu

En marto 2016 estas subskribitaj dankvortoj por la verko ”Neuvostomaan lapset – Baltian venä-läiset”. La aŭtoro uzas sian jam konatan inter-vjuan metodon, kiu efi ke taŭgas por la celo. La ruslingva malplimulto en Estonio, Latvio kaj Litovio pere de siaj reprezentantoj libere espri-mas kvintesencon de siaj pensoj kaj de sia sin-teno al la nuna situacio en la menciitaj landoj. Kalle Kniivilä skribas en bela kaj moderna fi n-na lingvo. Leganto ofte haltas por pripensi, kiel la verkisto trovis tre trafajn hodiaŭajn lingvajn esprimojn. Varman gratulon meritas nia sam-landano, kiu jam longtempe konstante loĝadas en la urbo Lund.

En la teksto abundas multaj gravaj informoj pri faktaj okazintaĵoj. Rusoj en la jaro 1944 li-berigis Estonion, sed ili forgesis reveni hejmen. Tiaj tikle trafaj faktoj estas vualitaj belforme.

Kalle mirinde precize konas la esencajn trajtojn kaj faktojn de la baltia historio. Finnoj volonte sekvas tion, kio okazas en la landoj ĉe la Balta Maro. Jen estas eta kaj praktika manlibro pri la temo. Ne estas facile fl ankenmeti la libron, kiu forte altiras leganton daŭrigi la studadon.

Iel tre plaĉas la fakto, ke intervjuitaj perso-noj libere esprimas sian opinion. Povas esti, ke timo pri forpelo al Siberio jam malaperis kaj homoj kuraĝas agi malferme. Kalle skribas kaj laboras rapide. Tion mi tutkore admiras. Estas mia emo ĉi tie imiti lin kaj kiel eble plej rapi-de doni rekomendindajn informojn. Tute certe la nova verko entuziasmigos multajn legantojn. La enhavo ne trompos vin. Nepre vi ĝuos. Fruk-todonan legadon al ĉiuj.

Jorma AhomäkiLa unuan de junio 2016

Kalle Kniivilä intervjuas en Baltio

8

Venontaj

Aŭtunaj Tagoj en Taivalkoski – Syyspäivät Taivalkoskella 24.–25.9.2016

SABATO / LAUANTAI 24.9.2016

9.00 Buso/bussi Oulu-Taivalkoski-Saijan Loma-kartano/Feria bieno Saija (feria bieno Saija si-tuas en Jokijärvi, 22 km de Taivalkoski)11.00–12.30 Lunĉo. Lounas. Saija. (viandaĵo , Arwolan lihamureke)13.00–13.30 Malfermo. Avajaiset.14.00–14.40 Kallioniemi (infana hejmo de la verkisto Kalle Päätalo, Kallen lapsuudenkoti)15.00–16.00 Taivalkoski: Vizito al vendejo de Jalava, kie ni aŭdos pri la historio de la loko; ka-fumo proprakoste. Vierailu Jalavan kaupassa, kuullaan paikan historiaa; kahvit omakustan-teisesti. 16.15–17.45 Päätalo-centro/keskus: ekspozicio pri Kalle Päätalo / näyttely Kallen elämästä; fi l-moj/elokuvat: Räntyt ja kuoletukset & Reveno al Finnlando; ekspozicio de esperantofabeloj/espe-rantosatunäyttely19.00–21.00 Vespermanĝo en feria bieno Saija (memserva bufedo, ĉefa plado fi ŝaĵo). Amuza kunestado. Saijan lähiruokaillallinen (nouto-pöytä, pääruokana kalaa). Mukavaa yhdessä-oloa.

DIMANĈO / SUNNUNTAI 25.9.2016

8.00–9.30 Matenmanĝo. Aamiainen. Saija9.30 Ekveturo per buso al la lernejo de Jokijärvi. Lähtö bussilla Jokijärven koululle.10.00–10.30 Ĉe la preĝeja memoraĵo sur korto de la lernejo de Jokijärvi ni renkontos kun la antaŭa pastro Juho Barkmann de Taivalkoski (kiun pre-zentas al ni aktoro). Ni aŭdos pri la historioj de la lernejo kaj preĝejo kaj pri lernejaj jaroj de Kalle Päätalo. Tapaamme Juho Barkmannin, Taivalkos-ken kirkkoherran yli sadan vuoden takaa, kirkon muistomerkillä Jokijärven koulun pihapiirissä. Kuulemme sekä Jokijärven koulun että kirkon historiaa, myös Kalle kävi koulua täällä.10.45–11.45 Konatiĝo al la fervojo kaj iliaj por-degoj en Peuralampi kun loka ĉiĉerono. Kent-tärataan ja sen portteihin tutustuminen. Peura-lampi, opas Säde Kangasniemi.12.15–13.30 Lunĉo. Lounas. Arbar-Bar, Metsä-kylä.13.45–14.45 Konatiĝo al la fervojo en Metsäky-lä kun loka ĉiĉerono. Kenttärataan tutustuminen Metsäkylässä, opas Tuomo Horsma.15.00–16.00 Vizito en fabela arbaro (Arbaro de Zamenhof) en Metsäkylä. Adiaŭa kafo. Es-perantosatumetsä Metsäkylässä. Päätöskahvit Halkolan pirtissä.

PROGRAMO – OHJELMA(þanøoj eblas – muutokset mahdollisia)

9

Tulevia

ALIØILO Mi aliøas al la Aýtunaj Tagoj de EAF 24.–25.9.2016 en Taivalkoski.

Nomo: ________________________________

Adreso: _______________________________

Tel./Ret-adreso: ________________________

______________________________________

Aliøkotizo (enhavas gvidojn kaj vizitojn surloke):62 € øis .......................................31.7.2016 ____

68 € post ....................................31.7.2016 ____

AT-paketo: en feria bieno Saija (inkl. 1 nokton en 2-lita æambro, 2 lunæojn, 1 vespermanøon) 120 € ________Busa transporto Oulu-Taivalkoski-Oulu (por tiuj, kiuj venos de Oulu) 20 €/persono ________Busa kotizo (por tiuj, kiuj venos rekte al Taivalkoski) 10 €/persono ________

Entute pagenda al la konto de EAF: _________Pagoj al la konto: FI82 5721 1520 2859 38 OKOYFIHHBv. uzi la VT-referencnumeron 4640 (ne skribu aliajn informojn en la pagilo).

Pliaj informoj, deziroj aý demandoj (eblas in-formi ankaý rekte al kontaktuloj): ____________

______________________________________

______________________________________

______________________________________

______________________________________

Bonvolu sendi la aliøilon al:Esperanto-Asocio de FinnlandoSiltasaarenkatu 15 C 65, FI-00530 HelsinkiRetaj aliøoj tra eafmendoj@esperanto.fi

BONVENON!

Certe indas partopreni en Aŭtunaj Tagoj en Taivalkoski, tiom da interesaĵoj estos en la pro-gramo. Ni tranoktos, manĝos kaj kunvenos plej parte en la feria bieno Saija apud la lago Jo-kijärvi. Dum la semajnfi no ni konatiĝos en la hejmregiono de la verkisto Kalle Päätalo, sed vidos kaj aŭdos ankaŭ multe pri loka historio: ekzemple pri la fervojo, kiun dum la 2-a mond-milito konstruigis la germanoj uzante la milit-kaptitojn. Kaj nature ni vizitos ankaŭ en eks-pozicio de esperantofabeloj en Päätalo-instituto kaj en fabela arbaro de Zamenhof en Metsäky-lä. Vidu pli detale en la programo. Ne maltrafu tiajn ĉi specialajn tagojn!

Taivalkosken syyspäivät sisältävät paljon mielenkiintoista nähtävää ja kuultavaa. Yö-vymme ja ruokailemme Saijan lomakartanossa, jossa huoneissa on myös saunat. Lauantaina käymme omalla bussilla Taivalkosken keskus-tassa, Jokijärvellä, Kalle Päätalon maisemissa ja myös Päätalo-keskuksessa. Illan päättää lä-hiruokaillallinen Saijassa, pääruokana kalaa. Sunnuntaina kohteemme on saksalaisten sodan-aikanen kenttärata, josta oppaat kertovat sekä Peuralammella että Metsäkylässä. Lounas on Metsäkylän Arbar-Barissa, Vääräniemien ko-din tuntumassa. Lopuksi tutustumme Esperan-ton satumetsään ja juomme päätöskahvi Halko-lan pirtissä. Katso tarkemmin ohjelmasta.

En la ekspozicio de Kalle Päätalo oni rakontas pri lia vivo kun dekunu diversaj temoj.

Kalle Päätalo -näyttelyn kosketusnäytössä kerrotaan hänen elämästään 11 eri teeman kautta.

10

Venontaj

ILMOITTAUTUMISLOMAKE Ilmoittaudun Suomen Esperantoliiton syyspäiville 24.–25.9.2016 Taivalkoskella.

Nimi: __________________________________

Osoite: ________________________________

Puh./sähköposti: ________________________

_______________________________________

Ilmoittautumismaksu (sis. opastukset ja vierailut Taivalkoskella): 62 € ....................................31.7.2016 asti ________68 € .............................31.7.2016 jälkeen ________

AT-paketti: lomakartano Saijassa (1 yö 2-hh:ssa, 2 lounasta, 1 illallisen) 120 € ________Bussikuljetus Oulu-Taivalkoski-Oulu (Oulusta tule-ville) 20 €/henkilö ________Bussiajelumaksu Taivalkoskella (suoraan Taival-koskelle tuleville) 10 €/hlö ________

Maksut yht. Suomen Esperantoliiton tilille: _________Tilinumero: FI82 5721 1520 2859 38 OKOYFIHHKäytä viitenumeroa 4640 (ei muita tietoja viite- tai viestikenttään maksun yhteydessä). Lisätietoja, toivomuksia ja/tai kysymyksiä (voit lähettää myös suoraan yhteyshenkilöille): ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Lähetä lomake osoitteella:

Suomen EsperantoliittoSiltasaarenkatu 15 C 65, FI-00530 Helsinkitai tiedot sähköpostitse eafmendoj@esperanto.fi

TERVETULOA!

Ni karavanu nun en Finnlando / Karavaani tällä kertaa Suomessa

La longa vojo el la suda Finnlando al Taivalkos-ki pasos plej bone en komuna aŭtobuso. La bus-kompanio Launokorpi, nia fi dela karavanvetu-ranto al multaj kongresoj, denove ofertas al ni komfortan vojaĝon. Necesas 20 partoprenantoj por realigi la karavanon.

Ekveturo el Turku vendrede 23.9. je 16, itine-ro tra Tampere kaj Jyväskylä, alveno meznok-te al Oulu, tie tranoktado. Reen dimanĉe 25.9., survoje tranoktado, en Turku posttagmeze lun-de. Prezo por la tuta vojaĝo (Turku-Oulu-Turku) 130–150 €, malpliiĝo ĉ. 20–50 €, se vi kunvetu-ros ekzemple de Tampere. Krome du hotelaj tra-noktadoj, po ĉ. 50 €/nokto/persono.

Vi povos veni al la buso ankaŭ de Oulu kaj tiam pagi por la veturo 20 € tien reen al Taival-koski. Se vi venos rekte al Taivalkoski, vi pagos 10 € pri la rondveturo surloke. Aliĝu al la kara-vano al sekretario de EAF, Tiina Oittinen, eaf-sekretario@esperanto.fi , tel. +358 50 5494709. Ŝi respondas al viaj eblaj demandoj koncerne de vojaĝeblecoj al Taivalkoski. En la fi nnlingva parto pli detalaj informoj ekzemple pri trajnoj, kiujn ĉiu mendos mem.

La verkisto Kalle Päätalo donacis en 1998 sian arkivon al la komunumo de Taivalkoski.Kirjailija Kalle Päätalo lahjoitti arkistonsa Taivalkosken kunnal-le vuonna 1998.

Sivulle 12

11

Tulevia

Æe la memorþtono por la polaj militkap-titoj, kiuj konstruis la fervojon en Taival-koski. Florajn salutojn portis delegitaroj el Pollando kaj la komunumo de Taivalkoski. Stanislav Chiechanovski, Monika Lelejko, Zbigniev Krzywosz ja Grzekorz Jelenski.

Muistokivellä Puolan delegaation jäsenet kunnioittavat kenttärataa rakentamassa olleita maanmiehiään. Kukkatervehdys myös Taivalkosken kunnalta.

Surloke de la nunaj informtabuloj en kampadejo de Peuralammi estis dum la milita tempo informacentro en ba-rakdometo.

Peuralammin leirin opastetaulujen kohdalla oli ratatyömaan aikana vies-tikeskusparakki.

Æe la pordegoj loka æiæerono rakontas al polaj gastoj pri konstruado de la fervojo.

Kenttäradan porteilla opas Säde Kangas-niemi kertoo puolalaisille vieraille radan rakentamisesta.

12

Venontaj

Taivalkoskelle on Etelä-Suomesta pitkä mat-ka, joka taittuu mukavimmin yhdessä. Olem-me pyytäneet tarjousta bussiyhtiö Launokorpi Oy:ltä, jonka kyydissä olemme tehneet useam-man karavaanimatkan kongresseihin. Reitiksi on suunniteltu Turku-Tampere-Jyväskylä-Oulu, mutta vaihtoehtona on myös kasitie rannikkoa pitkin. Matka tarvitsee toteutuakseen vähintään 20 osallistujaa.

Lähtö Turusta perj. 23.9. klo 16.00, peril-lä Oulussa puolenyön aikoihin ja yöpyminen siellä. Paluumatkalla samoin yksi yöpyminen su-ma, esim. Kalajoella tai Viitasaarella. Lau-nokorven bussi on käytettävissämme myös Ou-lusta Taivalkoskelle ja takaisin sekä Taival-

La AT-programo koncentriøas dimanæe en la fervojo konstruita de militkaptitoj. En la bildo la bazo de la fervojo, kiu nuntempe servas kiel landvojo inter Jokijärvi kaj Metsäkylä.

Syyspäivien sunnuntain ohjelma keskittyy sodanaikaiseen kenttärataan. Tässä sotavankien rakentaman kenttäradan pohjaa, joka on nykyisin maantienä Jokijärven ja Metsäkylän välillä.

koskella ajettavissa matkoissa. Koko matkan (Turku-Oulu-Turku) hinnaksi tulee 130–150 €, hinta laskee noin 20–50 €, jos tulee mukaan esim. Tampereelta. Lisäksi tulee kaksi hotelli-yöpymistä, noin 50 €/yö/hlö.

Oulu-Taivalkoski-Oulu bussimatkasta perim-me 20 €, kun tulee bussiin Oulusta. Bussi lähtee Oulusta klo 9.00. Ne, jotka tulevat suoraan Tai-valkoskelle esim. omalla autolla maksavat bus-siajelumaksun 10 €.

Junayhteyksiä selvitettäessä kävi ilmi, että VR tekee ratatöitä 23.9., jolloin Ouluun me-nee etelästä vain yksi yöjuna (perillä klo 4:40 lauantaina 24.9.). Myöskään ei ole enää mah-dollista varata makuupaikkoja ryhmälle, kuten

13

Tulevia

Esperantoklubo de Salo – Salon Esperan-toseura – jarkunvenis la 26-an de februaro 2016: Tuoko Tähtinen (estrarano), Sylvi Ekman-Järvinen, Anna Ritamäki-Sjöstrand (vicprezidanto), Sinikka Hangas (sekreta-rio-kasisto) kaj Matti Wallius (prezidanto). La kunveno memoris pri du forpasintaj ak-tivuloj, Carola Antskog kaj Eero Saari. La klubo diskutis eblan endormigon aŭ malfon-don, sed volis plu teni siajn bazajn funkciojn

Raporto pri la jarkunsido de Salo-klubo

La estraro

malgraŭ la malgrandiĝo de la membraro. No-vaj membroj kaj iniciatoj estas bonvenaj.

Anna Ritamäki-Sjöstrand

joskus ennen on tehty. Näin ollen junalla mat-kustavat tekevät itse matkavarauksensa. Sun-nuntaina 25.9. on etelään meneviä yöjunia use-ampia.

Tiedustelut ja ilmoittautuminen karavaaniin liiton sihteerille, Tiina Oittiselle mahdollisim-man pian, jotta tiedämme otammeko bussin jo Etelä-Suomesta.

Aliøu plej eble baldaý / Ilmoittaudu mahdollisimman pianLa unua limdato por AT en Taivalkoski estas jam fi ne de julio, por ke ni sciu kiom da perso-noj intencas veni. La kotizoj estas ĉi-foje iom pli altaj, sed Finnlando estas granda lando, kaj kelkfoje estas bone kaj juste veturi ankaŭ al iom pli foraj lokoj. Dankon al Aini pro la invito kaj pro la ĝisnunaj aranĝoj. Ni partoprenu mult-nombre!

Taivalkosken syyspäivien ensimmäinen il-moittautumisaika on jo heinäkuun lopussa, jot-

ta pystymme varautumaan mahdollisiin muu-toksiin. Päiville osallistuminen maksaa tällä kertaa jonkin verran enemmän kuin tavallisesti, mutta on ihan reilua, että menemme välillä poh-joiseenkin. Kiitos jo tässä vaiheessa Ainille kut-susta ja järjestelyistä. Nyt vain matkaa suunnit-telemaan! Päätalon tekoselkoset odottavat.

Kontaktuloj / YhteyshenkilötPri praktikaĵoj en Taivalkoski kaj Oulu. Käy-tännön asiat Taivalkoskella ja Oulussa: Aini Vääräniemi, aini.esp@hotmail.com, tel. 040 518 7242. Aini on Oulun esperantoseuran pu-heenjohtaja. Aini estas prezidanto de Esperan-to-societo de Oulu.

Pri karavano kaj aliaj aranĝoj. Bussikara-vaani ja muut matkajärjestelyt: Tiina Oittinen, eafsekretario@esperanto.fi , tel. 050 549 4709.

Bonvenon al Aŭtunaj Tagoj! Tervetuloa syyspäiville!

14

Raporte

SEF kunlabore kun polaj esperantistoj okazi-gis sian kongreson en t.n. Triurbo 5.–9.5.2016. Ankaŭ 3 fi nnoj partoprenis inter la alilandanoj, entute sesdeko da homoj. SEF en sia Jarkunsi-do elektis novan prezidanton, Olof Petterson.

La Triurbo Gdansk-Sopot-Gdynia situas sur la nordpola marbordo inter Litovio kaj Dan-lando. El aviadila fenestro oni vidis la lon-gegajn plaĝojn, kie la mallarĝa tera langego etendiĝas paralele kun la ĉefl ando, multobli-gante la strandojn. La pola esperantisto An-dreo Bach bonvole akceptis nin en la fl ugha-veno kaj veturigis nin tra verda fagaro al nia hotelo Szydłowski. Lia blanka aŭto portas sur si la nomon Amiko, kiu estas ankaŭ la nomo de lia entrepreno.

Ne ĉiuj el ni ĉeestis la Jarkunsidon de SEF. Oni rajtis partopreni ekskursojn aŭ sekvi siajn proprajn dezirojn. Ĉio estis bonege aranĝita, la poloj estis akurataj kaj helpemaj. En Gdańsk kaj ties apudaj urbetoj loĝas 750.000 homoj. La fl ughaveno, trajnoj, busoj, tramoj bone funkcias. Nur okazis la miskompreno, ke aŭdinte ke pli ol 70-jaruloj rajtas vojaĝi sen-page en la tramoj kaj busoj de la urbo, la plej maljunaj el ni ne ĉiam aĉetis bileton. Unu fo-jon unu el ni estis preskaŭ arestita pro tio, ke ŝi ne havis la bileton en la buso. Nur tiam niaj gvidantoj aŭdis kaj poste sciigis, ke kelkaj entreprenoj malaprobas fremdlandajn nepa-gantojn. Nu, mi ja tion komprenas. La senpa-gaj vojaĝoj enurbe estu nur por tiuj, kiuj labo-ris loke kaj tiel profi tigis sian urbon/landon. Por tieaj pensiuloj tio estas granda kaj ĝojiga avantaĝo kaj ni eksterlandanoj ne havu la sa-man rajton kiel ili! Tamen ankaŭ en niaj lan-doj tia avantaĝo estus tre bonvena kaj utila al pensiuloj.

Raporto pri Sveda Esperanto-kongreso en Pollando

La vetero estis brile suna, fruktoarboj fl oris, same bulbofl oroj kaj ornam-arbustetoj. Sur la plaĝoj homoj jam sunumis sin en banvestoj. En la parkoj kaj arbaro kreskas fagoj kaj aliaj specoj, kiuj ne kreskas ĉe ni. La tero multloke estas fajne sableca. Ni promenis sur deklive-toj kovrataj de fagoj en granda parko/arbaro malantaŭ nia hotelo.

La giganta kantistino (stilzoj ne videblas).

15

Raporte

En la urbocentro ĉiuj turistoj svarmas en la ”Longa Foiro”, larĝa piedira stratego kun sta-tuoj, butiketoj, kafejoj, restoracioj, fontano, tute ruinigita en la 2-a mond-milito, sed rekonstrui-ta post 1945 por esti la sama, kia ĝi estis antaŭ la milito. Inter la turistoj kaj sinamuzantoj oni po-vas vidi ankaŭ almozpe-tantojn: junaj ciganinoj kun infanetoj, maljunaj rusaj akordionisto kaj vendistino, kripluloj, klaŭno vendanta balo-nojn.

Ni vizitis Sopot, kie la moleo longas pli ol duonkilometron. Tie homoj sidas kaj prome-nas rigardante al la blua maro, al la ŝipoj ve-nantaj kaj forirantaj, inter ili buntaj pirataj velŝipoj por pagemaj turistoj. Almenaŭ du ĵus geedziĝintajn parojn kun siaj eskortoj ni vi-dis, ĉar ili venis tien por fotigi sin bele ves-titaj en belega fama loko. Ni vizitis la klube-jon de lokaj esperantistoj, ilian Arbarherbejon, kie kreskas Jubilea kverko zorgata de fami-lio Spirowski. Avo, fi lino kaj nepino lasis nin foti la 3 generaciojn ĉe la memorŝtono.En 1938 Hiltlerana batalgrupo forhakis kaj detruis la ŝtonon kaj la kverkon, sed po-laj esperantistoj replantis kaj reprizorgis. En 1959 TEJO gravurigis sciigojn sur la kolosa ŝtonego. Imagu, mia amikino Kerstin tiam ĉeestis kaj nun denove, post sesdeko da jaroj. Muzikis kaj kantis tie Kim kun sia fi lo, A. Bach kaj aliaj esperantistoj, ni ankaŭ kantis el spe-ciala kajero donita al ni.

En la Interkona vespero bonvenigis nin gi-ganto kaj kantis por ni gigantino sur stilzoj, ni vidis fi lmon pri la astronomo Hevelius, kiu la unua desegnis bonan mapon pri la luno

Avo Harry Spirowski dekstre, lia filino maldekstre kaj ne-pino sur la ZEO.

kaj trovis sepcenton da novaj steloj. Ekde la infanaĝo li havis akran vidadon. Ni estis rega-lataj per abuna kaj bele metita bufedo. En alia tago, en loka biblioteko ni aŭdis prelegon de Tomasz Chmielik pri tradukarto, la Literatur-historio de Minnaja kaj pri la nobelpremiitino Wisława Szymborska, kies poemoj estis dek-lamitaj pole, svede kaj Esperante. Mi aĉetis la kolekton Mi inventas la mondon.

Mi pensis pri mia mortinta edzo kaj lia ideologio. Siatempe li trovis Lech Wałęsa per-fi danto kaj netaŭgulo. Nun la fl ughaveno de Gdańsk fi ere portas lian nomon kaj ornamas sian muregon per fotoj pri li kiel laboristo, ri-belanto, prezidento, patro, edzo… Mi ne iris al la centro Solidarność, ĉar mi volis libere ron-diri en arbaro/urbo.

Nia vojaĝo al Pollando estis multdona kaj mi ne povus priskribi ĉion, eĉ se mi provus. Mi povas rekomendi tian vojaĝon al ĉiuj.

Raita Pyhälä

16

Antaŭ kelkaj jaroj aperis interesa verko ”Både och, sekä että”, kies ĉefa temo estas dulingvis-mo. Finnlando estas ofi ciale dulingva. En la konstitucio oni determinas la aferon. Finnling-vanoj havas fortan majoritaton de pli ol 90 pro-centoj kaj svedlingvanoj nombras malpli ol 10 procentoj. Finnlando estis pli ol 700 jarojn par-to de la Sveda Reĝolando.

Plej ofte la dulingvismo ekestas, kiam la ge-patroj parolas la diversajn lingvojn. La proce-zo evoluas tute nature en la familia kadro. El la vid punto de Esperanto Aleksandra Salmela ver-kis interesan eseon ”Pripensoj en la kolizia tere-no de lingvoj”. Ŝi estas slovakino, kiu studis la fi nnan lingvon unue en la universitatoj de Bra-tislava kaj Prago. Poste ŝi daŭrigis la studadon

Penseroj pri dulingvismoen Finnlando, kie ŝi jam loĝis pli ol dek jarojn. La familio vivas en la urbo Tampere.

Nur post la verkado de la menciita eseo Alek-sandra Salmela mem ekpensis, ke ŝi estas du-lingvulino. Indas mencii, ke ĝis nun ŝi verkis tri librojn en la fi nna lingvo. Kiam mi sekvis ŝiajn intervjuojn en la Finna Televido mi admiris ŝian kapablon fl ue kaj bele paroli la fi nnan lingvon. Tute humile ŝi substrekas la malfacilaĵojn de la fi nna lingvo, kiu apartenas al la fi nn-ugra ling-vofamilio. Ofte en la starta studperiodo estis al ŝi malfacile memori, ke adverbo en la frazo ĉiam venas post verbo.

Estis tute kompreneble, ke ŝi komence miksis parole kaj skribe vortojn slovakajn kun fi nnaj. Iam kaj tiam ŝi mem havis la senton, ke ŝi bone

Foliumante malnovajn Esperanto-gazetojn no-matajn ”La Praktiko” mi vidis en la unua postmi-lita numero (1946) de la gazeto interesan artiko-leton pri viro, kiu krom Esperanto parolis neniun alian lingvon. Kiel tio eblis?

Temis pri viro, kies patro estis svedo kaj la patrino grekino. La gepatroj renkontiĝis dum iu Esperanto-evento en Barcelono post la 1-a mondmilito, enamiĝis kaj ge-edziĝis kaj res-tis vivi dum kelkaj jaroj en Hispanio. Tie la fi lo naskiĝis. Li estis prizorgata hejme kaj aǔdis nur Esperanton. Poste la familio ofte transloĝiĝis de unu lando al alia pro la laboro de la patro. La fi lo neniam havis tempon por bone lerni la lo-kan lingvon. Finfi ne la familio transloĝiĝis al Usono, kie la patro kun kelkaj aliaj esperantistoj luis insulon en la maro proksime al Los Anĝeles. Tien transloĝiĝis cento da esperantistoj konsis-tante el 40 familioj el 20 nacioj. La insulo noma-ta ”Insulo de la Feliĉo” vivis sian sendependan vivon kaj publikigis eĉ proprajn esperant-ling-

Viro parolanta nur Esperantonvajn poŝtmarkojn. Tie la juna knabo kreskis kaj edukiĝis inter nur esperantistoj.

Malfeliĉe la harmonia vivo de la insulo fi niĝis pro la dua mondmilito post la japana atako al la usona stabo en Pearl Harbour (1941). Tiam Uso-no aliĝis al la milito kaj devigis la enloĝantojn de la ”Insulo de la Feliĉo” evakuiĝi, ĉar Usono fon-dis siajn militistajn stabojn ĝuste sur tiun insu-lon. Ankaǔ la juna esperantisto parolante nur Es-peranton komencis servi en la usona armeo kaj devis lerni la bazajn militajn vortojn de la uso-na lingvo por kompreni la armeajn ordonojn. Li fariĝis serĝento kaj li servis kvar jarojn en la uso-na armeo en pluraj landoj. Ĉie li serĉis kontak-tojn al lokaj esperantistoj por fratece konversa-cii per la gepatra lingvo por eĉ iomete forgesi la militajn teruraĵojn. Post la milito li vizitis ankaǔ la ofi cejon de ”La Praktiko” rakontante sian his-torion. Sekve liaj travivaĵoj estis raportitaj en la gazeto.

Arja Kuhanen

Raporte

17

Raporte

scipovas neniun lingvon. Dum ŝia televida in-tervjuo mi havis tute alian opinion kaj tion mi esprimis al ŝi dum nia telefona interparolo. En la eseo verkistino Salmela interese ilustras siajn spertojn en la dulingva mondo. Iom post iom malaperas iuj sukaj trajtoj de la slovaka lingvo. Alifl anke ŝi kutimiĝas eviti latinajn kaj anglajn vortojn en sia fi nna lingvo.

Iom trista fakto por sinjorino Aleksandra estas la jam menciita fenomeno, ke la slova-ka lingvo je ŝia dispono pli kaj pli paliĝas. Ŝi kvazaŭ perdas sian propran gepatran lingvon, la slovakan. Tre malofte estas eble interparoli kun aliaj denaskuloj samlandanaj el Slovakio.

Iam proksimaj geamikoj mencias, ke Aleksan-dra parolas en la elementa lernejo proprigitan lingvan varianton. Tiel okazas al kiu ajn en si-milaj cirkonstancoj. Kvankam nune la distancoj inter landoj ne katenas nin, sed iel ili tamen li-migas lernadon. Tre pala estas mia referaĵo kon-cerne la eseon de Aleksandra Salmela. Jam kvin jarojn mi ripete legadis la menciitan verkon kaj tute aparte la kontribuaĵon de verkistino Salme-la. Indas konatiĝi kun la libro de Heidi Grön-strand kaj Kristina Malmio.

Jorma Ahomäkimajo 2016

Esperanto-Asocio de Finnlando (EAF) ofer-tas tri stipendiojn al junuloj por partopreni iun esperantoaranĝon. La stipendioj valoras mak-simume po 400 eŭroj kaj celas kovri la parto-pren- kaj vojaĝkostojn.

La stipendipetantoj rajtas mem elekti la par-toprenotan aranĝon, kiu povas esti ekzemple la somera kurso de EAF en Iisalmi aŭ iu interna-cia evento kiel Internacia Junulara Kongreso (IJK) aŭ Junulara E-Semajno (JES). Ekzemp-le ĉe www.eventoj.hu troveblas multaj eblaj aranĝoj.

La kondiĉoj estas, ke la ricevanto jam kon-as la elementojn de Esperanto kaj estas preta post la vojaĝo raporti pri sia partopreno en Es-perantolehti.

La liberforman peticion oni direktu al la estraro de EAF kaj sendu al estrarano Paula Niinikorpi retpoŝte (paula.niinikorpi@gmail.com). Ŝi donas laŭbezone ankaŭ pliajn infor-mojn.

Suomen Esperantoliitto jakaa kolme mat-ka-apurahaa nuorille esperantotapahtumaan osallistumiseksi. Apurahoilla on tarkoitus kat-

Vojaĝstipendioj ankoraŭ haveblas – Matka-apurahat vielä haettavissa

taa matkaajien osallistumis- ja matkakulut, ja ne ovat suuruudeltaan kukin korkeintaan 400 euroa.

Apurahan hakija voi vapaasti valita tapahtu-man, johon osallistuu. Kohde voi olla esimer-kiksi Esperantoliiton järjestämä kesäkurssi Ii-salmessa tai jokin kansainvälinen tapahtuma kuten Internacia Junulara Kongreso (IJK) tai Junulara E-Semajno (JES). Esimerkiksi sivus-tolta www.eventoj.hu löytyy melko kattava lis-taus esperantotapahtumista.

Hakuehtona on esperanton alkeiden osaa-minen. Matkan jälkeen tulee myös kirjoittaa raportti Esperantolehteen tapahtumaan osal-listumisesta.

Vapaamuotoiset hakemukset osoitetaan Suomen Esperantoliiton hallitukselle ja toi-mitetaan hallituksen jäsen Paula Niinikorvel-le sähköpostitse osoitteella paula.niinikorpi@gmail.com. Paula Niinikorpi antaa tarvittaes-sa myös lisätietoja.

La estraro de EAF –

Esperantoliiton hallitus

18

Memore

E n Estonio, sur la insulo Saaremaa, nin forlasis la aktiva esperantistino kaj diplomita E-instruistino Helgi

Hromova, membro de Tallina E-klubo kaj ILEI-reprezentanto.

Helgi studis Esperanton en Pisanica/Bulga-rio, Poprado/Slovakio kaj Karlskoga/Svedio. Ŝi estis talenta respondeca sekretario de Esperan-to-Instituto de Estonio (EIE) kaj partoprenis la Universalajn E-Kongresojn en Tampereo, Pra-

Helgi Hromova9.9.1940–30.5.2016

go, Berlino, Gotenburgo, Vilno kaj Rotterdamo.Helgi estis homo de vasta spirithorizonto kaj

profunde studadis fremdlingvojn kaj historion. Ŝi estis vivoplena kaj mirinde amikeca al ho-moj de diversaj nacioj. Esperanto estis ŝia hej-ma lingvo.

La memoro pri ŝi restos por ĉiam.

Roman Ŝvecov,Estinta studento de EIE, Tallino.

Monda Tago de Rifuĝintoj (20-a de junio) rep-rezentas specialan okazon por fari tion kion ni devas fari en ĉiu tago de la jaro, nome konsideri kaj mildigi la malfeliĉan staton de la tutmonde kreskanta nombro de rifuĝintoj – homoj forpeli-taj el siaj hejmoj pro konfl ikto, kaj enplektitaj en armitaj disputoj ne de ili kreitaj. Kongrue kun nia ĉefa celo, nia organizaĵo, Universala Esperanto-Asocio, aparte interesiĝas pri klopodoj faciligi la lingvan situacion de tiuj rifuĝintoj. Rifuĝintoj perdis pli ol siajn hejmojn kaj sian vivpanon: ili perdis ankaŭ la komunumojn kaj kulturojn, kiuj subtenas ilin. Ofte la lingvoj de tiuj komunumoj ne estas vaste parolataj en la lokoj, en kiuj ili nun troviĝas. En tiaj cirkonstancoj, ili despli malfa-cile kapablas klarigi sian situacion al aliaj, kom-preni eĉ la simpatiajn reagojn de tiuj kiujn ili ren-kontas, kaj trakti kun la ofi cialaj funkciuloj kiuj ofte tenas en siaj manoj ilian estontecon.

Sekve ni forte petas al Unuiĝintaj Nacioj, ke la organizaĵo faru ĉion eblan por certigi • Ke komunikado kun rifuĝintoj okazu en ling-

voj, kiujn ili povas kompreni,

Monda Tago de Rifuøintoj: Mesaøo al Unuiøintaj Nacioj de Universala Esperanto-Asocio

• Ke la funkciuloj, kiuj traktas kun la rifuĝintoj ricevu trejnadon pri tiuj lingvoj,

• Ke specialaj servoj estu starigitaj por aŭskulti kaj plusekvi la rakontojn kaj zorgojn de la rifuĝintoj en iliaj propraj lingvoj,

• Ke edukaj servoj en taŭgaj lingvoj estu dis-ponigataj al rifuĝintaj infanoj kies lernado es-tis interrompita kaj kies estonteco estas sekve endanĝerigata.Komprenema atento al la lingvaj bezonoj de

rifuĝintoj estas ne nur principa demando sed ankaŭ demando de bona praktiko.

Enskribita en la statuton de nia Asocio estas respekto por ĉies rajtoj tia kia ĝi estas esprima-ta en la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, kiun ni konsideras ”esenca kondiĉo por nia labo-ro.” Socia justeco kaj lingva justeco iras manen-mane. Ni devas memorigi nin pri tiu fakto en ĉiu tago de la jaro – sed speciale dum la Monda Tago de Rifuĝintoj.

[GK 619]

19

Suomen Esperantoliiton jäsenjärjestöt

Muutokset ja lisäykset tälle sivulle: Esperanto-lehti/EAF, Silta saarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki, s-posti eafgazeto@esperanto.fi.

Suomen Esperantoliiton paikallis- ja jäsenjärjestöt: Helsingin Esperantoseura / Esperanto-klubo

de Helsinki, Silta saarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki. www.esperanto.fi/helsinki jukka.pietilainen@helsinki.fi(Jukka Pietiläinen)

Iisalmen Esperantoklubi / Esperantoklubo de Iisalmi, (Onni Kauppinen) Uudispihantie 298, 74100 Iisalmi. 0500 813 530 onni.kuappinen@gmail.com

Jyväskylän Esperantokerho / Esperantoklubo de Jyväskylä (Kimmo Hannula) Esperantoklu-bo de Jyväskylä, c/o Kettunen, Keihäsmiehen-katu 3, 40630 Jyväskylä. 044 953 4454 kimmo.hannula@creavit.fi,

www.esperanto.fi/jyvaskyla Oulun esperantoseura / Esperanto-societo de

Oulu ry (Aini Vääräniemi), Vääräjärventie 26 A, 93590 Vanhala www.esperanto.fi/oulu aini.esp@hotmail.com

Salon Esperantoseura / Esperantoklubo de Salo (Matti Wallius) Eräpolku 1, 25130 Muurla matti.wallius@ebaana.net

Esperantoseura Antaýen r.y. / Esperanto-so-cieto Antaýen, Satakunnankatu 30 C 6, 33210 Tampere ww.esperanto.fi/tampere (Tapani Aarne: tapani.aarne@mbnet.fi 050 5245 823)

Turun Esperanto-yhdistys ry. / Esperanto-societo en Turku (Tiina Oittinen), Puutarha-katu 26 A 11, 20100 Turku. tiina.oittinen@pp.inet.fi 050 549 4709

Suomen opettajien esperantoyhdistys / Esperanto-Ligo de Finnlandaj Instruistoj, (Sylvia Hämäläinen) F. E. Sillanpään katu 2 C 46, 33230 Tampere. sylvia.h@kolumbus.fi 050 321 4313. Tilinro: FI08 4450 2320 0836 06 HELSFIHH (445023-283606)

Näkövammaisten esperantoyhdistys Steleto. (Ritva Sabelli) Pietarinkatu 10 D 27, 00140 Helsinki. (09) 660 651 steleto@pp.inet.fi

Suomen nuorten Esperantoliitto / Finnlanda Esperantista Junulara Organizo (FEJO) Silta-saarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki. fejo@esperanto.fi. Tilinro: FI83 5630 0020 2136 06 OKOYFIHH (563000-2213606)

Jäsenyhdistysten jäsenet ovat automaattisesti Suomen Esperantoliiton jäseniä, yhdistykset hoi tavat jäsenmaksut liittoon. Esperantolehden hinta jäsenille on 16 € tilattuna jäsenjärjes-töjen kautta. Liittoon voi myös kuulua hen-kilöjäsenenä, jolloin jäsenmaksu on 22 € sisäl-täen Esperanto leh den. Nino Runeberg -seuran jäsenmaksu on 44 €. Lisä tietoja jäsenyhdistyk-siltä ja liiton toimihenki löiltä.

Lahdessa on esperantoharrastajien ryhmä, joka kokoontuu tarpeen mukaan. Lisätietoja saa Börje Erikssonilta (EAF:n hallituksen varajä-sen). esperarto@phnet.fi.

Esperanton harrastajia on myös mm. Hämeen-linnassa, Hyvinkäällä, Maarianhaminassa, Porissa, Raumalla ja Taivalkoskella.

Paikkakuntien yhteyshenkilöistä saa tietoa Suo-men Esperantoliitolta, ks. hallituksen yhteystie-dot sivulla 2.

ilmestyy vuonnaaperas dum la jaro 2016Nro Limdato Aperas4/2016 1.9. en septembro5/2016 15.11. en decembro

Ilmoitushinnat AnoncprezojUlkopuoliset mainostajat /Ekster membraro: Jäsenet / Membroj:1/1 sivu/paøo 100 € 1/1sivu/paøo 50 €1/2 sivu/paøo 60 € 1/2 sivua/paøo 30 €1/4 sivu/paøo 40 € 1/4 sivua/paøo 20 €Sendu la anoncojn aý rete al la redaktejo: eafgazeto@esperanto.fi aý poþte al la oficejo: Esperantolehti/EAF, Siltasaarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki.

Seuraava numero Venonta numeroSeuraava numero ilmestyy syyskuussa. Aineisto 1.9.2016 mennessä toimitukseen. La venonta numeroaperos en septembro. Artikoloj øis 1.9.2016 al la redakcio. Osoite/adreso: Esperantolehti/EAF,Silta saarenkatu 15 C 65, 00530 Helsinki, s-posti/rete: <eafgazeto@esperanto.fi >.

Kopio Niini, Tampere 2016

Somera ekskurso• KIO OKAZOS? Ni ŝip-ekskursos mardon la 28.6. en Tampere.• KIUJ? Ĉiuj, kiuj interesiĝas pri belaj vidaĵoj kaj naturo. La kerna grupo estas

membroj de Antaŭen, sed ni volonte vidos alilokajn geamikojn inter ni.• KIEN? Al la insulo Viikinsaari en Pyhäjärvi. Ĝi estas agrabla familioparko en

la distanco de 20-minuta veturado de Laukontori, kelkcent metrojn suden de la centra placo.

• Je KIOMA horo? La ŝipo ekiros je la 14-a. Ni renkontiĝu en sufi ĉa tempo antaŭ tio.

• KION ni faros? Ni promenos laŭ la naturpado (2,5 km) ĉirkaŭ la insulo, ler-nos ion novan kaj ĝuos la freŝan naturon de la komencinta somero. Kompre-neble la kafodento bezonas kuracadon, eble la korpo eĉ pli. Se vi deziras rosti kolbason, kunportu mem. Eblas naĝi en la lago.

• KIOM kostas? Plenkreskulo 10 €, pensiulo 8 €, infanoj (4–17 j.) 5 € – tien kaj reen.

BONVENON!Esperanto-societo Antaŭen: www.esperanto.fi /tampere