εργασια β λυκειουekpmpakogianni.gr/wp-content/uploads/2018/03/... · • Το 1923 µετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στο πλαίσιο

Ι∆ΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΗΡΙΑ Ν. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ

Θέµα « ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΚΑΙ

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α ΤΟΥ 2016 »

Συµµετέχουν οι µαθητές :

Αλεξανδρής Αλέξανδρος, Αναστασόπουλος ∆ηµήτρης, Αρµπάρα Ζωή, Γανοχωρίτη Ιωάννα, Γιαννοπούλου Μαρία – Αλεξάνδρα, Μαργκάς Στέλιος, Μπατρακούλη Στελλίνα, Σταγιάννη Μυρσίνη, Σέξτου Νεφέλη, Σανούδη Σοφία, Συρογιαννοπούλου Θεώνη, Σκουλαρίγκη Ευαγγελία, Αναστασίου Ιωάννα, Σαµαράς Παναγιώτης, Αντωνόπουλος ∆ιονύσης Παναγιώτης Πατεράκης, Γιάννης, Λευτέρης Μεζίλης, Πασχούδη Ευαγγελία, Καφαντάρης Γιώργος, Στεργίου Βάγιος, Σακελλαροπούλου Αναστασία, Παπαντώνης Θωµάς, Χριστοδουλόπουλος Ανδρέας, Κυρίτσης Γιάννης, Κυρίτσης Θάνος

Σχολικό έτος 2016- 2017

Υπεύθυνη καθηγήτρια : Παπαδηµητρίου Γεωργία

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΕΥΣΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 2016

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Ν. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Σελίδα 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Εισαγωγή 2. Ανάλυση των όρων Πρόσφυγας και µετανάστης 3. Τι ορίζει η Σύµβαση του Ο.Η.Ε - η Ύπατη Αρµοστεία για µας πρόσφυγες

(UNHCR) 4. α) Τι είναι η πολιτική γκασταρµπάιτερ, β) τι είναι η πολιτική

αφοµοίωσης και γ) τι είναι η πολιτική µας ένταξης. 5. Η Ελλάδα χώρα εξαγωγής µεταναστών σε υπερπόντιες χώρες αρχές του

20ου αιώνα 6. Κάποτε οι Έλληνες ήταν µετανάστες στη Συρία 7. Η Ελλάδα από χώρα εξαγωγής µεταναστών σε χώρα εισροής προσφύγων (

δεκαετία 1990 ως σήµερα) 8. α) Ποιες οι αιτίες των προσφυγικών ροών ; β) Ποιος ο αριθµός των

προσφύγων και των µεταναστών στην Ελλάδα το 2016 και γ) Ποιες οι συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των µεταναστών και προσφύγων.

9. Οι συνέπειες στην Ελληνική κοινωνία από την είσοδο των µεταναστών – προσφύγων .

10. Πως αντιµετωπίζουν µας πρόσφυγες – µετανάστες οι Έλληνες; 11. Ποια η στάση του Κράτους και µας Ε.Ε για το προσφυγικό ; Τι µέλει

γενέσθαι; 12. Επίλογος

13. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Επιµέλεια εξωφύλλου : Γανοχωρίτη Ιωάννα, Παναγιώτης Πατεράκης



ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Έχουµε κατηγορηθεί µας φορές, ότι είµαστε η γενιά των αδιάφορων νέων. Ότι ζούµε

σε έναν δικό µας κόσµο. Έναν κόσµο που δεν τον αγγίζει τίποτε, τον κόσµο των υπολογιστών, των µέσων κοινωνικής δικτύωσης, των έξυπνων κινητών, µας πανοµοιότυπης εµφάνισης, των αποξενωµένων και αλλοτριωµένων νέων. Μια νέα γενιά, µια αδιάφορη γενιά που µοιράζεται έναν κόσµο κενό, χωρίς όνειρα, χωρίς ιδανικά ……

Ε! λοιπόν κάνετε λάθος. Είµαστε πολλά περισσότερα! Είµαστε όσα µας οι µεγάλοι δε θέλετε να δείτε. Έχουµε µάτια και βλέπουµε όσα γίνονται, έχουµε αυτιά και ακούµε όσα λέγονται… έχουµε καρδιά και χτυπά δυνατά όταν συµβαίνουν ασχήµιες γύρω µας.

Για αυτό και εµείς οι µαθητές µας Β΄ λυκείου του τµήµατος β2 αποφασίσαµε να ασχοληθούµε µε ένα δύσκολο αλλά και τόσο επίκαιρο θέµα το προσφυγικό – µεταναστευτικό ζήτηµα, ένα γεγονός που µας επηρεάζει όλους στην Ελλάδα.

Θέλουµε να µάθουµε τι συµβαίνει, γιατί χιλιάδες άνθρωποι εγκλωβίζονται στη χώρα µας, σε ποιες συνθήκες ζουν, τι θα γίνει στο µέλλον, ποιες θα είναι οι κοινωνικές παρενέργειες για όλους µας, και ποια η στάση µας Ε.Ε.

Μέσα από ενεργοποίηση και προβληµατισµούς θα προσπαθήσουµε να δώσουµε απαντήσεις … ΞΕΚΙΝΑΜΕ!!

Η ερευνητική οµάδα του Β2!



2. Ανάλυση των όρων πρόσφυγας και µετανάστης;

Πρόσφυγας ονοµάζεται, σύµφωνα µε τη Σύµβαση µας Γενεύης για µας πρόσφυγες, κάθε άνθρωπος που βρίσκεται έξω από το κράτος του οποίου είναι πολίτης, εξαιτίας δικαιολογηµένου φόβου ότι εκεί θα υποστεί διωγµούς λόγω µας φυλής, µας θρησκείας ή µας εθνικότητας του, ή ακόµη εξαιτίας µας ιδιότητας του µέλους µιας ιδιαίτερης κοινωνικής οµάδας ή των πολιτικών του απόψεων, και επιπλέον του είναι αδύνατο να εξασφαλίσει προστασία από τη χώρα του, ή, εξαιτίας του φόβου αυτό, δεν επιθυµεί να τεθεί υπό αυτή την προστασία του. Μέχρι να του αναγνωρισθεί νοµικά η ιδιότητα του πρόσφυγα από µια χώρα , µας άνθρωπος µπορεί να βρίσκεται υπό το καθεστώς του « αιτούντος άσυλο». Συνήθως η αδυναµία εξασφαλίσεως προστασίας είναι αποτέλεσµα πολέµου, ωστόσο ο παραπάνω ορισµός αποκλείει µας πρόσφυγες εξαιτίας φυσικών καταστροφών.

Μια άλλη κατηγορία ανθρώπων που ονοµάζονται πρόσφυγες και δεν περιλαµβάνονται στον παραπάνω ορισµό είναι όσοι µετεγκαθίστανται οµαδικά σε άλλη περιοχή µας δικής µας χώρας, είτε εξαιτίας των φυσικών καταστροφών είτε για άλλο λόγο πάνω από µας δυνάµεις µας. Αυτοί ονοµάζονται εσωτερικοί πρόσφυγες.

Ενώ από την άλλη µετανάστης, είναι το άτοµο που αλλάζει τόπο διαµονής, συνήθως για να βρει δουλειά, ωστόσο υπάρχουν δυο είδη µεταναστών:

1. Ο εσωτερικός µετανάστης : είναι µας που εγκαταλείπει ένα τόπο µας χώρας του για να µείνει σε ένα άλλο τόπο στην ίδια χώρα.

2. Ο εξωτερικός µετανάστης: είναι µας που εγκαταλείπει τη χώρα του για να εγκατασταθεί σε µια ξένη χώρα.



3. Τι ορίζει η Σύµβαση του Ο.Η.Ε για µας Πρόσφυγες;

Μας 28 Ιουλίου 1951, η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε ενέκρινε τη σχετική µε το Καθεστώς των Προσφύγων Σύµβαση.

Η Σύµβαση καθορίζει ακριβώς το ποιος είναι ο πρόσφυγας και το είδος µας νοµικής προστασίας ή µας παροχής, καθώς και των κοινωνικών δικαιωµάτων που µας ή αυτή οφείλει να λάβει από τα κράτη που υπέγραψαν το έγγραφο. Μας, καθορίζει µας υποχρεώσεις του πρόσφυγα µας χώρες υποδοχής και ορίζει συγκεκριµένες οµάδες ατόµων, µας οι τροµοκράτες, που δεν δικαιούνται προσφυγικής ιδιότητας.

Μας µήνες µετά την ψήφιση µας Σύµβασης την 1η Ιανουάριου 1951, ο µας Ύπατος Αρµοστής των Ηνωµένων Εθνών για µας Πρόσφυγες, ξεκίνησε µας εργασίες του για τα επόµενα πενήντα χρόνια το έγγραφο έµελλε να αποτελέσει τη βάση σε κάθε προσπάθεια του οργανισµού για βοήθεια και προστασία των 50 εκατοµµυρίων προσφύγων. Αυτό το πρώτο « εργαλείο» εµπόδιζε την παροχή προστασίας µας Ευρωπαίους πρόσφυγες του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, ενώ το Πρωτόκολλο του 1967 διεύρυνε την εντολή µας Ύπατης Αρµοστείας καθώς το πρόβληµα των εκτοπισµένων πληθυσµών εξαπλωνόταν σε όλο τον κόσµο. Η αρχική σύµβαση ενέπνευσε τη υπογραφή και άλλων κειµένων τοπικού χαρακτήρα µας τη Σύµβαση του 1969 του Οργανισµού Αφρικανικής Ενότητας και τη ∆ιακήρυξη µας Καρθαγένης του 1984. Συνολικά 140 χώρες έχουν υπογράψει το ένα ή και τα δύο κείµενα του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών.

Καθώς σε παγκόσµιο επίπεδο η µορφή µετανάστευσης άλλαξε και ο αριθµός των ατόµων που µετακινούνται έχει αυξηθεί δραµατικά τα τελευταία χρόνια, διατυπώνονται επιφυλάξεις; Για τη σηµασία µας Σύµβασης του 1951, ιδιαίτερα για την Ευρώπη – που κατά ειρωνικό τρόπο ήταν και ο τόπος που εµπνεύστηκε. Αυτή τη στιγµή η Ύπατη Αρµοστεία παρέχει βοήθεια σε περισσότερους από 21 εκατοµµύρια ανθρώπους και η Σύµβαση η οποία αποδείχθηκε εξαιρετικά ευπροσάρµοστη µας ραγδαίες αλλαγές των καιρών συνεχίζει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος µας εντολής προστασίας µας.

Η Σύµβαση µας Γενεύης καθορίζει τον ορισµό του πρόσφυγα, παραθέτει τα δικαιώµατα του, περιλαµβάνοντας και ελευθερίες µας αυτές µας θρησκείας, µας µετακίνησης µας εκπαίδευσης , µας κατοχής ταξιδιωτικών εγγράφων, µας δυνατότητας εργασίας και τονίζει µας υποχρεώσεις του ή µας πρόσφυγα µας τη χώρα υποδοχής. Μια σηµαντική διάταξη ορίζει τη µη επιστροφή του πρόσφυγα σε χώρα όπου υπάρχει φόβος δίωξης του. ∆ιασαφηνίζει µας ποια άτοµα δεν καλύπτει η Σύµβαση.

Η σύµβαση είναι σηµαντική γιατί ήταν η πρώτη διεθνής συµφωνία που κάλυπτε µας πιο ουσιαστικές πλευρές µας ζωής των προσφύγων. Καθορίζει µια σειρά θεµελιωδών ανθρωπίνων δικαιωµάτων, τα οποία θα πρέπει να είναι



τουλάχιστον ισότιµα µε µας ελευθερίες που απολαµβάνουν οι αλλοδαποί υπήκοοι µιας χώρας ή και σε µας περιπτώσεις και οι ίδιοι οι πολίτες µας χώρας. Αναγνωρίζει το διεθνές πεδίο δράσης συµπεριλαµβανόµενης και µας από κοινού συµµετοχής των κρατών στη διευθέτηση του προβλήµατος των προσφύγων. Επιπλέον η σύµβαση αυτή καθορίζει και µια προστασία. Οι κυβερνήσεις θέτουν σε ισχύ νόµους και προστατεύουν µας πολίτες µας σύµφωνα µε µας κείµενες διατάξεις. Όταν για κάποιο λόγο π.χ είναι απρόθυµες ή αδυνατούν να το κάνουν ( σε περίοδο πολέµων ή εµφυλίων συγκρούσεων ), πολλοί άνθρωποι εγκαταλείπουν µας εστίες µας, µεταβαίνοντας και σε άλλη χώρα, όπου µπορεί να θεωρηθούν πρόσφυγες. Καθώς δεν απολαµβάνουν πλέον την προστασία µας χώρας µας, το ρόλο αναλαµβάνει η διεθνής κοινότητα. Επιπρόσθετα κύρια υπεύθυνες για την προστασία των προσφύγων είναι οι χώρες υποδοχής.

Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύµβαση του 1951 είναι υποχρεωµένες να τηρήσουν µας όρους µας.

Η Ύπατη Αρµοστεία διατηρεί ένα ρόλο «παρατηρητή» στη όλη διαδικασία επεµβαίνοντας εάν χρειάζεται για να βεβαιωθεί ότι µας πραγµατικούς πρόσφυγες θα χορηγηθεί άσυλο και δεν θα αναγκαστούν να επιστρέψουν σε χώρες όπου η ζωή µας κινδυνεύει. Ο οργανισµός ψάχνει να βρει τρόπους να βοηθήσει µας πρόσφυγες, να ξαναρχίσουν τη ζωή µας, είτε µέσω του εθελοντικού επαναπατρισµού µας χώρες καταγωγής µας είτε, εάν αυτό είναι δυνατό, µέσω µας µετεγκατάστασης σε χώρες υποδοχής ή σε µας τρίτες χώρες.



4. α) Τι σηµαίνει ο όρος «γκάσταρµπαιτερ»;

Είναι η πολιτική που αντιµετωπίζει µας µετανάστες ως φιλοξενούµενους εργάτες, που ζουν συνήθως στο περιθώριο µας κοινωνίας και αναλαµβάνουν να διεκπεραιώσουν εργασίες για µας οποίες δε δείχνουν προτίµηση οι ντόπιοι εργαζόµενοι.

Γκάσταρµπαϊτερ» αποκαλούσαν στα µέσα του περασµένου αιώνα µας µετανάστες που έφταναν κατά χιλιάδες και οργανωµένα στη Γερµανία για να συνεισφέρουν µε την εργασία µας στην αναγέννηση µας χώρας...

β) Τι είναι η πολιτική µας «αφοµοίωσης»;

Ορίζεται ως η διαδικασία µέσω µας οποίας τα άτοµα διαφορετικής εθνικής προέλευσης συγχωνεύονται σε µια κυρίαρχη εθνικά και πολιτισµικά οµάδα στην οποία εντάσσονται. Αφορά έναν οµοιογενή πολιτισµό για αυτό επιδιώκει ουσιαστικά την ενσωµάτωση των ξένων πολιτισµικών στοιχείων στον κυρίαρχο εθνικό κορµό.

Γ) Τι είναι η πολιτική µας «ένταξης»;

Στηρίζεται στην αρχή µας ισότητας ευκαιριών στον οικονοµικό, τον εκπαιδευτικό, τον πολιτικό και το νοµικό τοµέα. Η κυρίαρχη οντότητα αποδέχεται τη διαφορετικότητα των µεταναστών, αλλά και επιδιώκει τη διατήρηση των πολιτισµικών µας στοιχείων που αφορούν µας θρησκευτικές πεποιθήσεις, τη γλώσσα καταγωγής, τα ήθη και τα έθιµα. Στοχεύει στη δηµιουργία µιας πολιτισµικά αρµονικής και ισόνοµης κοινωνίας.



5. Κάποτε οι Έλληνες ήταν µετανάστες στη Συρία

Καθώς τα κύµατα των προσφύγων από τη Συρία µας τη χώρα µας συνεχίζονται, έχει ενδιαφέρον να ανατρέξουµε σε µας σχετικές ιστορικές σελίδες. Με πρωταγωνιστές, µας, Έλληνες.

Μας τη Συρία και από τη Συρία. Τουλάχιστον τέσσερις φορές σηµειώνεται στα χρονικά το φαινόµενο, έχοντας µαζικό χαρακτήρα:

• Το 1860 όταν ξεκίνησαν σφαγές και διώξεις χριστιανών στη Β. Αφρική. • Το 1882 στη διάρκεια µας αιγυπτιακής επανάστασης. • Το 1923 µετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στο πλαίσιο µας

υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσµών µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. • Το 1939 όταν η περιοχή µας Αλεξανδρέττας, µέρος µας Μεγάλης Συρίας,

προσαρτήθηκε µας επαρχίες µας Τουρκίας.

Οι συνθήκες κάτω από µας οποίες Έλληνες πρόσφυγες βρέθηκαν στη Συρία και Έλληνες πρόσφυγες ήρθαν από την ευρύτερη περιοχή στην Ελλάδα διαφέρουν ριζικά µεταξύ µας. Κοινός, µας, παρονοµαστής ήταν ο πόλεµος και ο φόβος για τη ζωή µας.

Από το 1922

Η πιο µαζική περίπτωση Ελλήνων προσφύγων, που αναζητούν άσυλο στη Συρία, καταγράφεται αµέσως µετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μας χιλιάδες, από µας εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που ξεριζώνονται από τη Μικρασία το δεύτερο εξάµηνο του 1922 και µας αρχές του 1923 και ενώ συνεχίζονται στη Λοζάνη οι διαπραγµατεύσεις για την ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσµών, καταφεύγουν στη Συρία.

Η οθωµανόκρατούµενη περιοχή µας φυσικής Συρίας είχε καταληφθεί ως εχθρικό έδαφος, ενώ διαρκούσε ο Α’ Παγκόσµιος Πόλεµος από αγγλογαλλικά στρατεύµατα



Μετά τη λήξη του πολέµου οι Γάλλοι, προλαβαίνοντας και καταστέλλοντας µε στρατιωτικά µέσα την «αραβική αφύπνιση», έγιναν κύριοι µας ∆αµασκού, αντικαθιστώντας µας Άγγλους Με τη συµφωνία του Σαν Ρέµο (1920) νοµιµοποιείται η γαλλική στρατιωτική παρουσία σε Συρία – Λίβανο στο όνοµα µας Κοινωνίας των Εθνών. Τυπικά, για την προστασία των µειονοτήτων και µέχρι να ανεξαρτητοποιηθεί η περιοχή. Εκεί καταφεύγουν για προστασία χιλιάδες Έλληνες. Είναι µας ενδιάµεσος σταθµός για µετάβαση σε ελληνικά εδάφη ή αλλού.

Μια περιγραφή µας κατάστασης παραθέτει ο Βρετανός δηµοσιογράφος και συγγραφέας Χάρολντ Σπένσερ, ο οποίος αυτή την περίοδο βρίσκεται στην Ελλάδα και αρθρογραφεί για την προσφυγική τραγωδία. Γράφει αρχές Μαρτίου του 1923: «Η κατάστασις εχειροτέρευσεν, ιδίως λόγω µας πολιτικής µας Γαλλικής Κυβερνήσεως... Μέγας αριθµός προσφύγων µας Μικράς Ασίας επί των πλοίων εις µας Γαλλικούς

λιµένας µας Συρίας, οι δε Γάλλοι ουχί µόνον αρνούνται να επιτρέψουν εις µας να παραµείνουν τουλάχιστον εις Συρίαν, αλλά αρνούνται και να µας δώσουν τροφήν... Ο εκεί Ελλην πρόξενος ζητεί εσπευσµένως χρήµατα διά να σώση µας πληθυσµούς µας εκ πείνης θανάτου, παρίσταται δε ανάγκη να µεταφερθούν και οι πρόσφυγες ούτοι µας Συρίας εις την Ελλάδα εφ’ όσον οι Γάλλοι µας εκδιώκουν...» (εφηµερίδα ΕΜΠΡΟΣ 3/3/1923).

Η στάση µας Γαλλίας στιγµατίζεται ως «απάνθρωπος», ενώ γίνονται εκκλήσεις µας Αµερικανούς και Βρετανούς για βοήθεια. Οι πρώτοι ανταποκρίνονται στο πλαίσιο µας ευρύτερης βοήθειας µας µας Έλληνες πρόσφυγες. Αµερικανικές πηγές (Ερυθρός Σταυρός) κάνουν λόγο για διάθεση µας συνολικού ποσού 30 εκ. δολαρίων, από τα οποία τα 2-3 διατίθενται για µας πρόσφυγες στη Συρία µέχρι τον Αύγουστο του 1923.

Είναι δυσδιάκριτο ποια ακριβώς είναι η συνέχεια του δράµατος των 15.000 –ίσως και παραπάνω- προσφύγων στη Συρία. Ελάχιστες πληροφορίες είναι διαθέσιµες. Πολλοί απ’ µας µεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και άλλοι κατέφυγαν αλλού. Πάντως, µας το τέλος Ιουνίου του 1923 µας χιλιάδες βρίσκονταν ακόµη στην περιοχή, προσµένοντας τη µεταφορά µας (πηγές µας ελληνικής κυβέρνησης εκείνη τη χρονική περίοδο κάνουν λόγο για 2.000-3.000 µόνο στη Βηρυτό). Αυτοί είχαν µεταφερθεί εκεί από µας συριακές ακτές µε ελληνικά µέσα, ύστερα από απαίτηση των Γάλλων µας Συρίας.



«Τραγική και αβέβαιη κατάσταση» Σύµφωνα µε τα στοιχεία για την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσµών µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, µας συµφωνήθηκε µε τη συνθήκη µας Λοζάνης το 1923, περίπου 17.000 Έλληνες από τη Μικρά Ασία βρέθηκαν πρόσφυγες σε διάφορες πόλεις µας Συρίας. Τόσο σοβαρή ήταν η κατάσταση που τον Αύγουστο του 1923 ο υπεύθυνος των Ελλήνων προσφύγων στο Χαλέπι έστειλε τηλεγράφηµα στο υπουργείο Εξωτερικών µας Αθήνας ζητώντας να αποτρέψει µας Έλληνες να φτάσουν στην πόλη, γιατί ‘’ ήταν αδύνατο να δεχτούν µας πρόσφυγες’’. Η γενικότερη κατάσταση για µας Έλληνες πρόσφυγες το καλοκαίρι του 1923 περιγράφεται ως ‘’ τραγική και αβέβαιη’’, µας σήµερα των Σύρων προσφύγων...».

Ένα δεύτερο κύµα Ελλήνων προσφύγων στη Συρία σηµειώνεται µε την προσάρτηση µας Αλεξανδρέττας στην Τουρκία το 1939

Η επαρχία (σαντζάκι) µας Αλεξανδρέττας αποτελούσε µέρος µας επαρχίας Χαλεπίου µας Μεγάλης Συρίας, αλλά το 1918 ανεξαρτητοποιήθηκε και τέθηκε, µας η υπόλοιπη Συρία και ο Λίβανος, υπό γαλλική κατοχή. Το στρατηγικό λιµάνι ήταν µας από µας πρώτους επεκτατικούς στόχους του νέου τουρκικού κράτους. Το 1938 τουρκικά στρατεύµατα εισέβαλαν εκεί, ενώ το επόµενη χρονιά προκηρύχθηκε ένα νόθο δηµοψήφισµα (για την ένωση ή όχι µε την Τουρκία).. Ιστορικά η περιοχή κατοικούνταν από Άραβες, αλλά και µας µειονότητες. Οι Τούρκοι ακολουθώντας τακτική εθνοκάθαρσης άλλαξαν την πληθυσµιακή σύνθεση. Το 1939-1940 υπολογίζεται ότι µας πληθυσµός περίπου 50.000 ανθρώπων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την περιοχή. Απ’ µας 11.000-12.000 ήταν Έλληνες και 26.000-27.000 Αρµένιοι. Οι περισσότεροι ‘Έλληνες κατέφυγαν τότε στη ∆αµασκό και στο Χαλέπι, ενισχύοντας µας υπάρχουσες ελληνικές κοινότητες.

Από τα δύο βασικά ελληνικά προσφυγικά ρεύµατα (1923 και 1939) προέρχονταν και οι 1.200 περίπου κάτοικοι µας Συρίας, που είχαν ελληνικά διαβατήρια κατά την έναρξη του σηµερινού.



ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ

Έλληνες πρόσφυγες θα καταφύγουν κυρίως στη ∆αµασκό και στο Χαλέπι δύο φορές κατά τον 19ο αιώνα. Μάλιστα, θα προκύψει ταυτοχρόνως και στη χώρα µας ζήτηµα µε Έλληνες πρόσφυγες από την ευρύτερη περιοχή. Η πρώτη διαδραµατίζεται στην οθωνική Ελλάδα το 1860.

Η τότε βασιλική κυβέρνηση Μιαούλη µετέχει µε ναυτική δύναµη σε γαλλικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην οθωµανοκρατούµενη περιοχή, σε µία από µας πρώτες διεθνείς «ανθρωπιστικές επεµβάσεις» για την προστασία χριστιανών από «ιθαγενείς». Πολλοί χριστιανικοί πληθυσµοί, απειλούµενοι πραγµατικά ή όχι, εγκαταλείπουν µας ακτές µας Β. Αφρικής και καταφεύγουν σε άλλα µέρη. Ανάµεσά µας πρόσφυγες και Έλληνες που κατευθύνονται µας τη ∆αµασκό και το Χαλέπι. Αρκετοί απ’ µας θα µεταφερθούν και στην Ελλάδα. Σύµφωνα µε µας σύγχρονες πηγές µετά το τέλος µας επιχείρησης (Οκτώβριος 1860) τα ελληνικά πλοία µετέφεραν στη χώρα «µας εις αυτά προσφεύγοντες... Ουκ ολίγοι τότε ήλθον εις Αθήνας και άλλας Ελληνικάς πόλεις... Πλήθος προσφύγων µετήγαγον εις την Ελλάδα και τα Ρωσικά πλοία, µας ενταύθα γενικώς κληθέντες Βερουτιανούς (κατοίκους µας Βηρυτού), όπερ όνοµα απέκτησε έκτοτε εν Ελλάδι την σηµασίαν του πρόσφυξ...».

Στην επαναστατηµένη Αλεξάνδρεια

Η δεύτερη περίπτωση εξελίσσεται το 1882 (κυβέρνηση Τρικούπη). Όταν πάλι η Ελλάδα παίρνει µέρος µε στρατιωτικές δυνάµεις στη γαλλοβρετανική επέµβαση, µε επίκεντρο την επαναστατηµένη Αλεξάνδρεια .

Αρκετοί από µας δεκάδες χιλιάδες Έλληνες (υπολογίζονται σε 40.000-50.000), οι οποίοι εγκαταλείπουν την Αλεξάνδρεια και γενικότερα την Αίγυπτο, όπου υπάρχει έντονη ελληνική παρουσία, καταφεύγουν σε µας περιοχές (Κωνσταντινούπολη, ∆αµασκό, Χαλέπι κ.α.). Κατά τη διάρκεια µας κρίσης (Μάιος – Ιούλιος 1882) και µέχρι το βοµβαρδισµό µας Αλεξάνδρειας από τα αγγλικά πολεµικά (11 Ιουλίου) τα ελληνικά πλοία συµµετέχουν στην εκκένωση.

Οι περισσότεροι Έλληνες µεταφέρονται σε διάφορες ελληνικές πόλεις µε εµπορικά πλοία που πηγαινοέρχονται. Η κατάσταση περιγράφεται ως εξής σε ένα χρονικό µας εποχής: «Απειράριθµοι οι συσσωρευθέντες εκ των προσφύγων εν Αθήναις και εις διαφόρους πόλεις µας Ελλάδος Έλληνες (µας Αιγύπτου)...

Η Κυβέρνησις και µας ο Ελληνικός λαός διά συνεισφορών µας συντηρούσι? Καίτοι εγείρονται υπόνοιαι και φόβοι περί επιδηµατικών ασθενειών και υπό των επιτροπών υγείας γνωµατεύεται η αραίωσις, η συµπάθεια του κοινού άκαµπτος...».



6. Η Ελλάδα χώρα εξαγωγής µεταναστών σε υπερπόντιες χώρες αρχές του 20ου αιώνα

Μας από µας λόγους που οδήγησαν στη µετανάστευση των Ελλήνων µας µας ΗΠΑ µας αρχές του 20ου αι. ήταν το ξέσπασµα του Α’ Παγκόσµιου πολέµου. Στην Ευρώπη, καθώς έκλεισαν µας πύλες υποδοχής µας οι χώρες αυτές. Μας δεύτερος λόγος ήταν ότι οι συνθήκες ζωής στην ελληνική ύπαιθρο ήταν άθλιες. Οι αγρότες θυσίαζαν την παραγωγή µας µας τοκογλύφους, µας εµπόρους και µας εκµεταλλευτές µας εποχής. Αρκετοί Έλληνες θέλησαν να αναζητήσουν ένα καλύτερο αύριο σε µια χώρα που µας υποσχέθηκε πολύ καλύτερη διαβίωση. Τα ναύλα βέβαια ήταν ακριβά, γι’ αυτό για να εξασφαλίσουν τα χρήµατά µας οι εταιρείες, µας ζητούσαν να υποθηκεύουν το κτήµα µας ή το σπίτι µας µας δανειστές µας (τοκογλύφους). Οι περισσότεροι από µας πήγαιναν µε την πεποίθηση ότι θα γύριζαν σύντοµα από την Αµερική, για να ξεχρεώσουν τα κτήµατα µας. Γι αυτό και αρχικά έφευγαν µόνο οι άντρες αφήνοντας έτσι την Ελλάδα χωρίς παραγωγικό δυναµικό. Ενδεικτικά τα χρόνια 1896-1921 το 12% του ελληνικού πληθυσµού µετανάστευσε στην Αµερική. Τα χρόνια µεταξύ 1912-1921 έφευγαν ετησίως 25.000 άτοµα. Παρ’ όλα αυτά 150.000 Έλληνες επέστρεψαν κατά την περίοδο 1912-1921 για να ενισχύσουν στρατιωτικά τη χώρα µας. Ο κυριότερος µας λόγος επιστροφής ήταν το κραχ του 1929 µε την κατάρρευση µας αµερικάνικης οικονοµίας όπου και σε συνδυασµό και µε το Β’ παγκόσµιο πόλεµο και την ανάγκη µας Ευρώπης για εργατικά χέρια το µεταναστευτικό ρεύµα στράφηκε µας την Ευρώπη. Τα αίτια µετανάστευσης των Ελλήνων µας την Αυστραλία ήταν παρόµοια µε αυτά µας µας ΗΠΑ. Συγκεκριµένα, από την µία µεριά, ήταν η κακή οικονοµική κατάσταση µας Ελλάδας και η έξαρση του φαινοµένου µας τοκογλυφίας στην ύπαιθρο και από την άλλη πλευρά, η δυνατότητα εύρεσης εργασίας και σπουδών στην Αυστραλία. Το κυριότερο, µας, αίτιο ήταν η εξορία κάποιων Ελλήνων, οι οποίοι συνελήφθησαν για πειρατεία από µας Άγγλους. Σηµειώνεται ότι η µετανάστευση µας την Αυστραλία ξεκίνησε το 1802 και παρουσίαση έξαρση το 1880. Από µας Έλληνες µας Αυστραλίας ελάχιστοι είχαν περάσει από τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Οι περισσότεροι ήταν αναλφάβητοι. Οι µετανάστες που έθεσαν τη βάση µας Ελληνοαυστραλέζικης παροικίας και προκάλεσαν την αύξηση ου ελληνικού στοιχείου στην Αυστραλία κατάγονταν κυρίως από τα Κύθηρα, την Ιθάκη και το Καστελλόριζο. Πολλοί από µας Έλληνες µετανάστες που είχαν ελληνική καταγωγή ήταν γεννηµένοι στην Κύπρο, την Αίγυπτο και την Αυστραλία. Μερικοί από µας τον 19Ο αιώνα έγιναν πλούσιοι από την εξόρυξη χρυσού. Ραγδαία ήταν η αύξηση µας µετανάστευσης στην Αυστραλία µετά το 1952 και κορυφώθηκε από το 1961 µέχρι το 1966. Μετά το 1970 µας το µεταναστευτικό ρεύµα µειώθηκε και κάποιοι επέστρεψαν στην Ελλάδα.

Στη δεκαετία του 1950 και του 1960 η ∆υτική Γερµανία δέχθηκε νόµιµους , µετανάστες από την Ιταλία, την Ελλάδα, την Γιουγκοσλαβία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Τουρκία. Η Ελλάδα δεν µπορούσε να θρέψει τα παιδιά µας. Έτσι, η υπογραφή µας ελληνογερµανικής Σύµβασης, αποτέλεσε µία «µεγάλη ευκαιρία» για χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, που παρά την τροµερή εµπειρία µας γερµανικής κατοχής και τον µεγάλο αριθµό των θυµάτων του Β Παγκοσµίου Πολέµου στην Ελλάδα, ξεκίνησαν για τη Γερµανία, αναζητώντας το νέο,



το καλύτερο, το αναγκαίο. Στην ουσία, πολλοί εξ αυτών δεν γνώριζαν καν τι υπογράφουν. Τελικά, ήταν µία µετανάστευση «άγρια», µας τονίζουν πολλοί από µας πρώτους Έλληνες, που πήραν τον δρόµο για τα ξένα. Gastarbeiter (φιλοξενούµενοι εργαζόµενοι) µας αποκαλούσαν ή Katzelmacher, µας υποτιµητικά χαρακτήριζαν στη Βαυαρία µας µετανάστες, που προέρχονται από µας νότιες χώρες. Σκληρά τα πρώτα χρόνια και µας διαπίστωσαν οι µετανάστες η Γερµανία δεν ήταν ... Αµερική, µας την ονειρεύονταν κάποιοι. Ειδικά στο ξεκίνηµα, η στέγαση των µεταναστών εργατών γινόταν σε παραπήγµατα, τα οποία, εν µέρει, προέρχονταν από την εποχή του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου, µας αναφέρεται στα αρχεία του Κέντρου Τεκµηρίωσης. Οι Έλληνες µας Γερµανίας, κατάφεραν να ενσωµατωθούν καλύτερα από όλους µας αλλοδαπούς. Φρόντισαν τη µόρφωση των παιδιών µας, τα οποία σήµερα έχουν καταλάβει καίριες θέσεις στη Γερµανία σε πολλούς τοµείς, ενώ κρατούν την παράδοση και τον πολιτισµό µας. Η προσωρινότητα έγινε, τελικά, µόνιµη εγκατάσταση στη χώρα. Σε µια χώρα, όπου η σηµερινή γενιά των Ελλήνων είναι πλήρως ενταγµένη στην τοπική κοινωνία, γεγονός που αναγνωρίζεται απ όλους. Ξεπερνούν το 1.500.000 οι Έλληνες που πέρασαν συνολικά από τη Γερµανία. Σύµφωνα µε επίσηµα στοιχεία, έως το 1973, όταν η Γερµανία πάγωσε µονόπλευρα µας µας συµβάσεις πρόσληψης αλλοδαπών, µετανάστευσαν περίπου 600.000 Έλληνες εργάτες. Σήµερα, σε όλη τη Γερµανία, οι Έλληνες υπολογίζονται µας 350.000.Πολλοί από µας πρώτους Έλληνες µετανάστες, έχοντας συνταξιοδοτηθεί, επέστρεψαν στα χωριά µας. ∆εν είναι λίγοι, µας, εκείνοι που έµειναν στη Γερµανία, για να είναι κοντά στα παιδιά και στα εγγόνια µας.



7. Η Ελλάδα από χώρα εξαγωγής µεταναστών σε χώρα εισροής προσφύγων ( δεκαετία 1990 ως σήµερα)

Η Ελλάδα µέχρι τη δεκαετία του 1960 ήταν µια χώρα εξαγωγής µεταναστών η οποία από µας αρχές µας δεκαετίας του ’70 εξελίσσεται παράλληλα και σε χώρα υποδοχής µεταναστών, µε τον ερχοµό χιλιάδων αλλοδαπών από διάφορες χώρες. Μετά τον Β΄ Παγκόσµιο πόλεµο και λόγω των γεωπολιτικών ανακατατάξεων, αναπτύχθηκαν σηµαντικές εσωτερικές µεταναστευτικές ροές αφενός για εθνοτικούς λόγους, αφετέρου ως αποτέλεσµα του πολέµου. Το επόµενο µεταναστευτικό κύµα προέκυψε µετά την κατάρρευση των καθεστώτων µας Ανατολικής µας τη ∆υτική Ευρώπη. Οι λόγοι ήταν οικονοµικοί και όχι εθνοτικοί. Προσδοκούσαν µια καλύτερη ζωή.

Αυτό το µεταναστευτικό κύµα πληµµύρισε και την Ελλάδα . Από το 1990 και έπειτα η χώρα µας δέχτηκε χιλιάδες Αλβανών που διέσχιζαν µε τα πόδια παράνοµα ως τα σύνορα από αφύλακτες διαβάσεις. Εκείνη την εποχή εισήλθαν στην Ελλάδα και οικονοµικοί µετανάστες από τη Βουλγαρία, τη Ρουµανία, την Ουκρανία, τη Ρωσία, τη Γεωργία, την Πολωνία και τη Μολδαβία Οι οικονοµικοί µετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη λόγω συµβατής πολιτισµικής ταυτότητας, εισήλθαν γρήγορα σε τροχιά κοινωνικής ενσωµάτωσης.

Οι πολυπληθέστερες οµάδες είναι:

– Οι Αλβανοί, που σύµφωνα µε τον ∆. Κατσορίδα, αριθµούσαν το 1994 από 150.000 έως 300.000 άτοµα ανάλογα µε την εποχή, ενώ αστυνοµικές πηγές του Υπουργείου ∆ηµόσιας Τάξης τον υπολογίζουν σήµερα σε 600.000 µε 1.000.000. Τα αίτια µας µετανάστευσης των Αλβανών µας την Ελλάδα παρουσιάζουν οµοιότητες µε αυτά των Βορειοηπειρωτών. Ωστόσο υπάρχει µια ουσιώδης διαφορά: ενώ για µας Βορειοηπειρώτες, η µετανάστευση αυτή έχει τα χαρακτηριστικά µας µόνιµης εγκατάστασης στην Ελλάδα, για µας Αλβανούς υπάρχει σε ένα βαθµό η διάθεση µας παλιννόστησης και η παραµονή στη χώρα είναι ευκαιριακή. Μας η θεσµική αντιµετώπιση µας αλβανικής µετανάστευσης από το επίσηµο ελληνικό Κράτος διαφέρει ουσιαστικά από αυτή των Ελληνοποντίων και των Βορειοηπειρωτών, µε συνέπεια ο µεγαλύτερος αριθµός αυτών να βρίσκονται υπό το καθεστώς µας παρανοµίας (λαθροµετανάστευση).

– Οι κάτοικοι µας πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Ρώσοι, Ουκρανοί, Γεωργιανοί, Μολδαβοί, αλλά και Αζέροι, Ουζµπέκοι, Αµπχάζιοι κλπ.), οι οποίοι τα τελευταία χρόνια κάνουν όλο και πιο αισθητή την παρουσία µας στην Ελλάδα, εκµεταλλευόµενοι µας διευκολύνσεις που παρέχονταν µας ελληνικής καταγωγής κατοίκους µας πρώην Ε.Σ.Σ.∆. προκειµένου να µετοικήσουν στη χώρα µας. Με διάφορους τρόπους κατάφεραν να αποκτήσουν βίζα παλιννόστησης και να έρθουν στην Ελλάδα ως οµογενείς. Γι’ αυτό το λόγο είναι δύσκολο να υπολογισθεί µε ακρίβεια ο αριθµός µας. Το καθεστώς παραµονής µας εδώ είναι «ηµινόµιµο», αφού πολλοί από µας διαθέτουν τα απαραίτητα πιστοποιητικά, χωρίς µας να είναι βέβαιο ότι τα δικαιούνται κιόλας. Οι ασχολίες µας στη χώρα µας είναι διάφορες, ανάλογα µε το µορφωτικό µας επίπεδο, το καθεστώς παραµονής µας εδώ και µας δραστηριότητες



που αναπτύσσουν µε τη χώρα προέλευσής µας, αφού πολλοί έχουν δηµιουργήσει ένα δίκτυο εµπορικών συναλλαγών µε µας πρώην ∆ηµοκρατίες µας Ε.Σ.Σ.∆.

– Οι Βούλγαροι και οι Ρουµάνοι, οι οποίοι πρόσφατα εγκαταστάθηκαν στη χώρα µας, ασχολούνται µε εποχιακές εργασίες και περίπου 40.000 εξ’ αυτών υπέβαλαν αίτηση για «λευκή κάρτα», εποµένως θα πρέπει να είναι αρκετά περισσότεροι άτοµα αν συνυπολογίσουµε τα προστατευόµενα µέλη καθώς και όσους δεν υπέβαλαν αίτηση.

– Οι Ινδοί και οι Πακιστανοί, των οποίων το πλήθος αγνοούµε µε ακρίβεια, αλλά είναι σαφώς µεγαλύτερο από µας περίπου 18.000 που υπέβαλαν αίτηση για «λευκή κάρτα», αφού υπάρχουν µεταξύ µας πολλοί, µη καταγεγραµµένοι, λαθροµετανάστες. Ασχολούνται κυρίως στον κλάδο των υπηρεσιών, αλλά µπορεί κανείς να µας συναντήσει και στην ελαφρά βιοµηχανία, βιοτεχνία και κυρίως ναυτιλία.

– Οι Πολωνοί, που αριθµούν περίπου 80 έως 100 χιλιάδες άτοµα, ήρθαν στην Ελλάδα αναζητώντας καλύτερες πολιτικές και οικονοµικές συνθήκες, κατά τη διάρκεια µας “πολωνικής κρίσης”. Εγκαταστάθηκαν “αθόρυβα” στη χώρα, έγιναν εύκολα αποδεκτοί, ενώ σε καµία περίπτωση δεν έγιναν στόχος ξενοφοβικών ή ρατσιστικών αντιλήψεων. Ωστόσο και γι’ µας δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόµη το καθεστώς µας νόµιµης παραµονής και εργασίας µας στην Ελλάδα, µε αποτέλεσµα να πέφτουν θύµατα εκµετάλλευσης από µας εργοδότες µας. Είναι οργανωµένοι σε συλλόγους και κοινότητες και προσπαθούν να προωθήσουν τα συµφέροντά µας.

– Οι Αιγύπτιοι, που αριθµούν περίπου 55.000 άτοµα, βρίσκονται οι περισσότεροι από µας υπό το καθεστώς µας παράνοµης παραµονής και απασχολούνται σε υποβαθµισµένες εργασίες.

– Οι Φιλιππινέζοι, µε 15.000 άτοµα στη χώρα, είναι σε ποσοστό 87% γυναίκες και απασχολούνται ως οικιακοί βοηθοί. Μεγάλο ποσοστό από µας είναι σε κατάσταση παρανοµίας.

Κοινωνικές παρενέργειες υπήρξαν (εγληµατικότητα, λαθρεµπόριο και µαύρη εργασία) αλλά όχι γκετοποίηση κυρίως λόγω του ότι τότε υπήρχαν θέσεις εργασίας στη χώρα µας. Οι µετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη έχουν αποκτήσει άδεια παραµονής και εργασία µέσα από τρείς µαζικές νοµιµοποιήσεις ( 1997, 2001 και 2005). Το 2000 οι ροές από την Ανατολική Ευρώπη είχαν περιορισθεί και άρχισαν να διογκώνονται ταχύτατα οι ροές παράνοµων µεταναστών από τον Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Πακιστάν, τη Σοµαλία, τη Νιγηρία και το Μαρόκο. Οι µουσουλµάνοι από την Ασία και την Αφρική κατά κανόνα γκετοποιήθηκαν.



8. α) Ποιες οι αιτίες των προσφυγικών ροών ;

Η εθνικότητα των προσφύγων/µεταναστών που χρησιµοποιούν µας διόδους µας κεντρικής και µας ανατολικής Μεσογείου παρουσιάζει διαφοροποιήσεις. Το 55% του συνόλου στην Ιταλία, προέρχεται κατά βάση από αφρικανικές χώρες, Νιγηρία (19%), Ερυθραία (14%), Γκάµπια (10%), Σενεγάλη (6%) και Μπαγκλαντές (6%), ενώ στην ανατολική Μεσόγειο, το 89% του συνόλου προέρχεται κατά βάση από ανατολικές χώρες, Συρία (29%), Αφγανιστάν (27%), Ιράκ (17%), Πακιστάν (9%) και το Ιράν (7%).

Στη δίοδο µας κεντρικής Μεσογείου, η πλειονότητα έφυγε από τη χώρα προέλευσης για πολιτικούς (69%) και οικονοµικούς λόγους (19%), ενώ ένα 8% λόγω την ελλιπής παροχής βασικών υπηρεσιών. Στη δίοδο µας ανατολικής Μεσογείου, το µεγαλύτερο ποσοστό έφυγε λόγω πολέµου και συγκρούσεων (72%). Το 24% για οικονοµικούς λόγους και το 4% για µας λόγους.

Τα αίτια

Επτά βασικούς παράγοντες εντόπισε η Ύπατη Αρµοστεία (Υ.Α.) του ΟΗΕ ως υπεύθυνους για την τεράστια αύξηση των προσφυγικών ροών µας την Ευρώπη.

Κατ’ αρχάς η εµβάθυνση µας φτώχειας και το υψηλό κόστος διαβίωσης µας χώρες που φιλοξενούν Σύρους πρόσφυγες (εκτός από την Τουρκία) Ιορδανία, Λίβανος, Αίγυπτο και Ιράκ αποτελεί µια από µας βασικές αιτίες αναζήτησης ασύλου σε µας χώρες. Ενδεικτικά, οι Σύροι στην Αίγυπτο λένε ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αποπληρώσουν ενοίκια, να διαχειριστούν χρέη και να καλύψουν βασικές ανάγκες. Ανάλογες αναφορές υπάρχουν στο Λίβανο και την Ιορδανία όπου η συντήρηση των οικογενειών των προσφύγων γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Παράλληλα, µας χώρες αυτές, παρατηρείται έλλειψη µας ευκαιρίες βιοπορισµού ως αποτέλεσµα µας µαζικής άφιξης Σύρων. Εποµένως, πολλοί πρόσφυγες οδηγούνται σε παράτυπη απασχόληση στην οποία ελλοχεύουν κίνδυνοι, όχι µόνο εκµετάλλευσης από τον εργοδότη αλλά και κυρώσεων από το κράτος. Επιπλέον, σύµφωνα µε νέους κανονισµούς στο Λίβανο, κατά την ανανέωση του καθεστώτος παραµονής µας, οι πρόσφυγες θα πρέπει να υπογράφουν δήλωση ότι δεν θα εργαστούν. Οι ελλείψεις στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας αποτελούν άλλο ένα αίτιο αναζήτησης νέου τόπου διαµονής. Συγκεκριµένα, έγιναν περικοπές στην επισιτιστική βοήθεια για χιλιάδες πρόσφυγες, ενώ παρατηρείται και σηµαντική µείωση µας πρόσβασης στην περίθαλψη. Για τον λόγο αυτό, πολλοί Σύριοι αναγκάζονται να καταφύγουν στην επαιτεία, την παιδική εργασία και την αυξηµένη λήψη δανείων για να τα βγάλουν πέρα. Τέταρτον, έχει δυσκολέψει η παροχή ασύλου. Στον Λίβανο, για παράδειγµα, νέοι κανονισµοί έχουν καταστήσει δυσκολότερη την πρόσβαση στο άσυλο για µας Σύρους, ενώ όσοι πρόσφυγες βρίσκονται ήδη στην χώρα οφείλουν να πληρώνουν 200 δολάρια ετησίως.



Επιπλέον, στην Ιορδανία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ιράκ παρουσιάζονται περιορισµένες ευκαιρίες εκπαίδευσης για µας πρόσφυγες, οι οποίοι πριν τον πόλεµο απολάµβαναν δωρεάν και υποχρεωτική εκπαίδευση στη Συρία. Περίπου 90.000 παιδιά σχολικής ηλικίας από τη Συρία δεν λαµβάνουν επίσηµη εκπαίδευση, εκ των οποίων µόνο 30.000 έχουν πρόσβαση σε άτυπη παιδεία. Οι πρόσφυγες στερούνται εντελώς την τριτοβάθµια εκπαίδευση, µε αποτέλεσµα µια ολόκληρη γενιά να χάνει την ελπίδα για ένα καλύτερο µέλλον. Έκτον, το αίσθηµα ανασφάλειας που επικρατεί στο Ιράκ οδηγεί στον εκτοπισµό Σύρων και Ιρακινών από το Ιράκ. Πολλοί εξ’ αυτών που φεύγουν από τη χώρα ανήκουν σε µειονοτικές οµάδες και η σωµατική µας ακεραιότητα απειλείται από το Ισλαµικό Κράτος. Τέλος, η απώλεια µας ελπίδας είναι ανάµεσα µας βασικές αιτίες καθώς ο εµφύλιος µας Συρίας, που διανύει πλέον το πέµπτο έτος, δεν φέρει κανένα σηµάδι σύντοµης επίλυσης. Ολοένα και περισσότεροι εκτοπισµένοι Σύροι κυριαρχούνται από αισθήµατα απελπισίας και απόγνωσης, εφόσον ο πόλεµος δεν φαίνεται ότι θα λήξει σύντοµα και ο επαναπατρισµός φαντάζει απίθανος στα επόµενα χρόνια. Έτσι, πολλοί επιλέγουν να µεταναστεύσουν µακρύτερα αφού οι χώρες που συνορεύουν µε την πατρίδα µας δεν µας εξασφαλίσουν ένα υποσχόµενο µέλλον.

Β) Ποιος ο αριθµός των προσφύγων και των µεταναστών στην Ελλάδα το 2016; Μας 60.748 διαµορφώνεται ο αριθµός των προσφύγων – µεταναστών ανά την επικράτεια, σύµφωνα µε τα στοιχεία του Συντονιστικού Οργάνου για τη διαχείριση µας Προσφυγικής Κρίσης. Ειδικότερα σε δοµές στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου βρίσκονται 15.493, στη βόρεια Ελλάδα 13.651, στην Κεντρική Ελλάδα 2.076, στην Αττική 8,603, στη νότια Ελλάδα 202, σε θέσεις φιλοξενίας µας Ύπατης Αρµοστείας του Ο.Η.Ε για µας πρόσφυγες ( διαµερίσµατα, ξενοδοχεία, φιλοξενία σε οικογένειες, ξενώνες για ασυνόδευτα παιδιά , χώροι φιλοξενίας – µετεγκατάστασης 9.621). Σε οργανωµένες δοµές βρίσκονται 2.402, ενώ εκτός δοµών εκτιµάται ότι βρίσκονται 8.700.

γ) Ποιες οι συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των µεταναστών και προσφύγων;

Οι Γιατροί χωρίς σύνορα παραθέτουν την έκθεση µας: « Στην Ελλάδα του 2016: Οι ευάλωτοι άνθρωποι µένουν πίσω»

Σύµφωνα µε µας Γιατρούς χωρίς σύνορα περισσότεροι από 50.000 πρόσφυγες και µετανάστες ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες στην Ελλάδα και δεν έχουν κατάλληλη πρόσβαση στην υγειονοµική περίθαλψη. Τονίζουν τα κενά του σηµερινού συστήµατος καθώς τα ευάλωτα άτοµα πρώτον δεν έχουν ταυτοποιηθεί σωστά και,



δεύτερον, δε λαµβάνουν την κατάλληλη προστασία και φροντίδα. Τα hotspots στα νησιά είναι στο 200% τοις χωρητικότητας και οι χρηµατοδοτούµενες από την Ε.Ε δράσεις καθυστερούν πολύ ενώ το δηµόσιο σύστηµα υγείας στην Ελλάδα αδυνατεί να ανταπεξέλθει.

Με το χειµώνα να έχει έρθει µας περισσότερες περιοχές που λειτουργούν καταυλισµοί, όπου οι θερµοκρασίες πέφτουν µας 5 ή µας 0 βαθµούς , ζώντας σε σκηνές που µπαίνει η λάσπη ή στοιβαγµένοι σε κοντέινερ, η υγεία των προσφύγων, ιδιαίτερα των ευάλωτων πληθυσµών ( έγκυες, νεογέννητα, άνθρωποι µε αναπηρία, ασυνόδευτα κλπ) βρίσκεται σε κίνδυνο σύµφωνα µε τον επικεφαλή των Γιατρών Χωρίς Σύνορα Loic Jaeger.

« To 93% των προβληµάτων υγείας των προσφύγων οφείλεται µας άσχηµες συνθήκες διαβίωσης, το ακατάλληλο φαγητό και τη µη πρόσβαση σε µονάδες υγείας , καθότι διαµένουν σε αποµακρυσµένες περιοχές» εξηγεί ο Απόστολος Βείζης, γιατρός και διευθυντής προγράµµατος του Ελληνικού τµήµατος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα.

« Όταν οι άνθρωποι χάνουν την ελπίδα, τότε αρρωσταίνουν ψυχικά και σωµατικά.» Αυτοί οι άνθρωποι είχαν µια κανονική ζωή και υγεία αλλά αρρωσταίνουν λόγω µας εγκατάλειψης. Ο εγκλωβισµός µας, το αβέβαιο µέλλον στριµωγµένοι σε καταυλισµούς σε δυσπρόσιτα και αποµονωµένα µέρη, η παρατεταµένη απραγία, καθώς δεν µπορούν να µαγειρέψουν, να δουλέψουν και τα περισσότερα παιδιά δεν πάνε σχολείο, έχει σαν αποτέλεσµα οι άνθρωποι αυτοί να χάνουν την ελπίδα, περιέγραψε η Χριστίνα Σιδέρη , ψυχολόγος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.



Η ευρωπαϊκή χρηµατοδότηση και η στελέχωση των υπηρεσιών για την αντιµετώπιση µας κατάστασης των προσφύγων στην Ελλάδα αφορούν κυρίως προσπάθειες για να µας στείλουν πίσω και όχι για να προσφέρουν αξιοπρεπείς προσπάθειες διαβίωσης, τόνισε ο Loic Jaeger.

Η στελέχωση από την Ε.Ε µε 4000 ανθρώπους που θα σταλούν στην Ελλάδα, προορίζεται για την ενίσχυση των αστυνοµικών, λιµενικών αρχών και των υπαλλήλων που θα βοηθούν µας ελληνικές αρχές. Πουθενά δε γίνεται λόγος για γιατρούς, µαίες,, νοσοκόµες….

Μας οι προσλήψεις που έγιναν στα κέντρα φιλοξενίας δεν είχαν ως κριτήριο την εµπειρία, αλλά την ανεργία των προσληφθέντων, µε συνέπεια πολλοί από µας να µην γνωρίζουν µας αντιµετωπίσουν µας ειδικές συνθήκες των προσφύγων (οι οποίοι κουβαλούν µας άσχηµες εµπειρίες του πολέµου ή των ναυαγίων).

Στα θετικά στοιχεία θα πρέπει να επισηµάνουµε τη σηµαντική βοήθεια των Ελλήνων και ξένων εθελοντών, τη µεγάλη προσφορά φροντίδας από ελληνικές µη κυβερνητικές οργανώσεις, και η σηµαντική αύξηση του αριθµού των προσφύγων που εγκρίνονται για µετεγκατάσταση.



9. Συνέπειες στην Ελληνική Κοινωνία από την είσοδο των µεταναστών-προσφύγων.

Η µετανάστευση παρουσιάζεται σήµερα σαν αιτία δηµιουργίας ή σαν αποτέλεσµα κοινωνικών προβληµάτων από τη στιγµή που λαµβάνει τέτοιες διαστάσεις που διαταράσσουν τη κοινωνική ισορροπία µας κοινωνικού συνόλου. Εδώ δεν πρόκειται φυσικά για µια ατοµική ή κάποιες µεµονωµένες περιπτώσεις µετανάστευσης αλλά για µεγάλες οµαδικές γεωγραφικές µετακινήσεις είτε πρόκειται για εσωτερική είτε για εξωτερική µετανάστευση. Τα προβλήµατα που δηµιουργούνται αφορούν το κοινωνικό σύνολο που εγκαταλείπουν οι µετανάστες καθώς και αυτά στα οποία εντάσσονται εκ νέου, ανεξάρτητα από τα αίτια και µας σκοπούς µας µετανάστευσης. Βέβαια, όταν πρόκειται για βίαιη, αναγκαστική ή ακούσια µετανάστευση τα κοινωνικά προβλήµατα είναι ακόµα µεγαλύτερα. Μας εξετάσουµε επιγραµµατικά λοιπόν τα σηµαντικότερα προβλήµατα που δηµιουργεί η φυγή από ένα κοινωνικό σύνολο µιας µεγάλης οµάδας ή µιας κατηγορίας ατόµων:

1. Πληθυσµιακή ανισορροπία που µπορεί να αφορά την απότοµη αύξηση µας γήρανσης του πληθυσµού, την υπογεννητικότητα, την αύξηση µας θνησιµότητας και τη µείωση µας φυσικής γονιµότητας. Όλα αυτά θα τα ονοµάζαµε δηµογραφική αναστάτωση.

2. Απότοµη πτώση µας παραγωγικότητας στο σύνολο που εγκαταλείπεται.

3. Εγκατάλειψη και ερήµωση του οικισµού.

4. Πιθανή πρόκληση γενικευµένου µεταναστευτικού ρεύµατος και αποδηµίας.

5. Τέλος δηµογραφικό πρόβληµα σε εθνική-κρατική βάση που δύσκολα

αντιµετωπίζεται

Περισσότερα προβλήµατα µας δηµιουργούνται και στο νέο κοινωνικό σύνολο όπου οι µετανάστες εγκαθίστανται έστω και προσωρινά. Θα γίνει µια απόπειρα συνοπτικής καταγραφής µας:

1. Πληθυσµιακή ανισορροπία η οποία µπορεί να αφορά την απότοµη κι επικίνδυνη αύξηση µας πυκνότητας των κατοίκων µιας περιοχής υποδοχής µαζικού µεταναστευτικού ρεύµατος, την ενδεχόµενα µεγάλη αύξηση µας γεννητικότητας και εποµένως την απότοµη και ανεξέλεγκτη µείωση µας γήρανσης του πληθυσµού.

2. ∆ηµογραφικές ανακατατάξεις και κοινωνικά προβλήµατα που ανακύπτουν.



3. Στεγαστικά προβλήµατα µας οικισµούς όπου υπάρχει µεγάλη συγκέντρωση µεταναστών.

4. Πρόβληµα στην αγορά εργασίας που δηµιουργείται σταδιακά ενώ

δηµιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, η ζήτηση µεγαλώνει απότοµα χωρίς η προσφορά να µπορεί να ακολουθήσει µας ανάλογους ρυθµούς µε αποτέλεσµα να µειώνεται πρώτα απ’ όλα η αµοιβή, να δηµιουργείται αρχικά ανεργία που αφορά συνήθως το ντόπιο εργατικό δυναµικό αλλά που επακολούθως επεκτείνεται σε όλο το κοινωνικό σύνολο καθώς επέρχεται ο κορεσµός στην αγορά και παραγωγή αγαθών.

5. Αύξηση µας εγκληµατικότητας, που δηµιουργείται λόγω µας απότοµης

πύκνωσης του πληθυσµού σε σηµεία όπου δεν είχε προβλεφτεί να υποδεχτούν ένα τόσο µεγάλο αριθµό ατόµων.

6. Προβλήµατα κοινωνικής ένταξης των µεταναστών και αποδοχής µας από το

νέο κοινωνικό σύνολο.

7. Εκροές µεγάλων κεφαλαίων σε µας περιπτώσεις από τη χώρα υποδοχής µας τη χώρα προέλευσης.

8. Πιθανή γρήγορη µετάδοση επιδηµιών και ασθενειών που εµφανίζονται σε

χώρες οικονοµικά και τεχνολογικά αδύνατες να µας αντιµετωπίσουν.

9. Τέλος, πρόβληµα ρατσιστικών εκδηλώσεων που πολύ συχνά καταλήγουν στη βία ίσως και την τροµοκρατία.

Στην Ελλάδα η µετανάστευση, εσωτερική ή εξωτερική, αποτελεί ένα σηµαντικό κοινωνικό πρόβληµα που έγινε πιο αιχµηρό κυρίως µε την οµαδική εγκατάλειψη µας χώρας από πολλούς ανειδίκευτους εργάτες µας µας χώρες µας ∆υτικής Ευρώπης, Αυστραλίας και Αµερικής, και άλλων µας Αφρική, κατά µας µεταπολεµικές κυρίως δεκαετίες. Η µαζική µετανάστευση των Ελλήνων µας το εξωτερικό είχε αποκλειστικά οικονοµικά αίτια. Η κατεστραµένη µεταπολεµική Ελλάδα, ταλαιπωρηµένη από µας αλλεπάλληλους πολέµους αλλά και µας εσωτερικές ένοπλες συγκρούσεις που επακολούθησαν για µερικά χρόνια ακόµα, µε τεράστια κοινωνικά προβλήµατα δεν µπόρεσε να συγκρατήσει το νεανικό εργατικό δυναµικό µας. Οι νέοι Έλληνες προτίµησαν τη ξένη αγορά εργασίας για να µπορέσουν να δηµιουργήσουν, ταχύτερα και ασφαλέστερα καλύτερους όρους διαβίωσης. Μας ήταν φυσικό να δηµιουργήσει αυτή η µετανάστευση και τεράστια κοινωνικά προβλήµατα στο ελληνικό κράτος των οποίων οι συνέπειες διαφαίνονται ως και σήµερα:

1. ∆ηµογραφικά προβλήµατα και γήρανση του ελληνικού πληθυσµού.

2. Καθυστέρηση οικονοµικής ανάπτυξης και παραγωγικότητας στην ελληνική οικονοµία.



3. Σηµαντικότατες απώλειες εργατικού κι επιστηµονικού δυναµικού.

4. Πολιτιστική καθυστέρηση και εξάρτηση από το ξένο παράγοντα.

5. Κακή εικόνα και δυσφήµηση µας χώρας στο εξωτερικό µε αποτέλεσµα να µη γίνουν επενδύσεις στο ρυθµό που έπρεπε.

6. Ερήµωση κι εγκατάλειψη του ελληνικού υπαίθρου λόγω αγροτικής εξόδου,

υποβάθµιση µας γεωργικής εκµετάλλευσης µας γης καθώς και µεγάλης καθυστέρησης στην τουριστική ανάπτυξη.

7. ∆υσπιστία των Ελλήνων επενδυτών µας την εγχώρια οικονοµία (πχ.

Ναυτιλία), µε αποτέλεσµα τη µη συγκράτηση µεγάλης εκροής εθνικών κεφαλαίων

Θετικές συνέπειες µας µετανάστευσης

• Η εισροή μεταναστών σε μια χώρα προσφέρει νέο εργατικό δυναμικό, το οποίο

συχνά φέρει µαζί του γνώσεις και εµπειρίες που λειτουργούν ανανεωτικά για µας ακολουθούµενες µεθόδους από µας εκεί κατοίκους.

• Οι αναπτυγµένες χώρες, µάλιστα, που προσελκύουν µετανάστες υψηλής επαγγελµατικής και επιστηµονικής κατάρτισης, επιτυγχάνουν σηµαντικά οφέλη τόσο µας επιµέρους επαγγελµατικούς κλάδους όσο και στο χώρο των επιστηµών.

• Οι µετανάστες, που συχνά αναλαµβάνουν δύσκολες χειρωνακτικές

εργασίες, αποτελούν ένα σηµαντικό στήριγµα τόσο για την τοπική παραγωγή όσο και για τα ασφαλιστικά ταµεία, µέσω των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών.

• Αν οι µετανάστες εγκατασταθούν σε µη αστικές περιοχές, όπου ο ντόπιος

πληθυσµός δεν είναι ιδιαίτερα αυξηµένος, ενισχύουν µας περιοχές αυτές σε πληθυσµιακό επίπεδο.

• Οι μετανάστες εμπλουτίζουν σε πολιτισμικό επίπεδο την κουλτούρα των χωρών

υποδοχής και δίνουν µια ευκαιρία µας ντόπιους πληθυσµούς να έρθουν σε επαφή µ’ έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης. Πρόκειται για µια διαδικασία συνύπαρξης που ευνοεί και µας δύο πλευρές, εφόσον αµφότεροι µέσα από τη γνωριµία µας βαθαίνουν τα αισθήµατα σεβασµού µας για τον άλλο λαό και για το διαφορετικό πολιτισµικό υπόβαθρο.

Οι µετανάστες έχουν συνάµα την ευκαιρία να παρουσιάσουν µας κατοίκους των χωρών υποδοχής την κατάσταση που επικρατεί στη δική µας χώρα, ευαισθητοποιώντας µας έτσι για τα κρίσιµα προβλήµατα που µας εξώθησαν στη



µετανάστευση, η επίλυση των οποίων πιθανώς απαιτεί µια πιο ενεργή στάση µας διεθνούς κοινότητας. Αρνητικές συνέπειες µας µετανάστευσης

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες είναι διατεθειµένες να δεχτούν µετανάστες και πρόσφυγες –θέληση που πηγάζει τόσο από συναισθήµατα ανθρωπισµού, όσο και από τη ρεαλιστική επίγνωση πως το επιπλέον ανθρώπινο δυναµικό θα αποτελέσει ενισχυτικό παράγοντα µας διάφορους παραγωγικούς τοµείς µας οικονοµίας µας-, η σηµαντική αύξηση του αριθµού των µεταναστών και η ραγδαία αύξηση του αριθµού των προσφύγων, συνιστά µια µεγάλη δοκιµασία για µας χώρες υποδοχής, και ιδίως για εκείνες που αποτελούν αρχικό προορισµό, µας είναι η Ελλάδα. Η αύξηση του αριθµού εισροής σηµαίνει πως όχι µόνο δεν είναι εφικτή η σταδιακή απορρόφηση των νεοεισελθέντων, αλλά πως είναι αναγκαία και η δαπάνη σηµαντικών χρηµατικών ποσών για τη δηµιουργία κέντρων υποδοχής και για τη συντήρηση όλων αυτών των ανθρώπων. Κατάσταση που επιβαρύνεται ακόµη περισσότερο αν η χώρα υποδοχής αντιµετωπίζει σηµαντικά οικονοµικά προβλήµατα, γνωρίζοντας κι η ίδια ρεύµα µετανάστευσης δικών µας πολιτών, µας συµβαίνει στην περίπτωση µας Ελλάδας. Πέρα, πάντως, από µας ειδικότερες συνθήκες που δηµιουργούνται σε περιόδους αυξηµένης προσέλευσης µεταναστών και προσφύγων, υπάρχουν ορισµένες αρνητικές συνέπειες που συνοδεύουν εν γένει το φαινόµενο αυτό. Σε ότι αφορά µας µας µας µετανάστες συχνή είναι η απογοήτευση και η διάψευση των προσδοκιών µας, καθώς φτάνοντας στη χώρα υποδοχής συνειδητοποιούν πως δεν αποτελεί έναν ιδανικό τόπο και πως η αποκατάστασή µας δεν είναι τόσο εύκολη όσο πιθανώς ήλπιζαν. Αντιµέτωποι µε την ανεργία ή θύµατα εκµετάλλευσης από εργοδότες που µας καταδικάζουν σε ανασφάλιστη και κακοπληρωµένη εργασία, δεν συναντούν πάντοτε την επιζητούµενη θετική υποδοχή. Ο ρατσισµός, οι προκαταλήψεις και η περιφρόνηση από µας κατοίκους µας χώρας υποδοχής συνθέτουν συχνά ένα τραυµατικό περιβάλλον, που πικραίνει µας ανθρώπους µας και µας γεννά αρνητικά συναισθήµατα για την τοπική κοινωνία. • Η χώρα από την οποία αποχωρούν οι µετανάστες στερείται συχνά

σηµαντικό µέρος των νέων ανθρώπων µας, διότι δεν είχε τη δυνατότητα ή δεν µερίµνησε αρκετά ώστε να µας προσφέρει ικανοποιητικές συνθήκες για την επαγγελµατική µας αποκατάσταση και εξέλιξη. Χώρες που µαστίζονται από µια παρατεταµένη οικονοµική κρίση, µας για παράδειγµα η Ελλάδα, καταλήγουν να χάνουν µεγάλο αριθµό νέων ανθρώπων υψηλού επιπέδου κατάρτισης, οι οποίοι επιλέγουν να µεταναστεύσουν σε κάποια άλλη χώρα που θα µας προσφέρει καλύτερες προοπτικές και εργασιακή ασφάλεια.

• Η προσέλευση µεγάλου αριθµού µεταναστών δηµιουργεί αρνητικά

συναισθήµατα µας κατοίκους µας χώρας υποδοχής, διότι θεωρούν πως οι µετανάστες καταλαµβάνουν θέσεις εργασίας, µας οποίες µας στερούνται οι ίδιοι. Αν, µάλιστα, τα επίπεδα ανεργίας είναι ήδη κατά ατυχή συγκυρία υψηλά, τότε οι πολίτες των χωρών υποδοχής τείνουν να αντιµετωπίζουν µε αρνητικό τρόπο µας µετανάστες και δυσχεραίνουν σε µεγάλο βαθµό την ενσωµάτωσή µας.

ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑ

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Ν. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

• Οι µετανάστες εξαναγκάζονται

των ντόπιων κατοίκωννα διατηρούν σταθεράµια ιδιότυπη περιθωριοποίησήαστικών κέντρων, καταλήγουν να θεωρούνταιικανό µερίδιο κρατικής

• Η αρνητική συµπεριφορά

αυτοεκπληρούµενη

κατορθώνουν να βρίσκουν στήριξη

παράνοµες δραστηριότητεςγια µια επιλογή απόγνωσηςπου η χώρα υποδοχήςπαρέχει καµία βοήθεια

• Οι µετανάστες µας

µιας µονιµότερης

αναγνωριστούν απόκοινωνίας, δεν κατορθώνουνθεωρούν πως είναιπολιτισµικά στοιχείαΠαραµένουν, έτσιστοιχεία µας χώραςσυναισθήµατα εκτίµησης


ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Ν. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

µετανάστες εξαναγκάζονται συχνά, λόγω µας αρνητικής συµπεριφοράςκατοίκων, να συσπειρώνονται σε συγκεκριµένεςσταθερά αποστάσεις από µας µας πολίτες. Προκύπτειπεριθωριοποίησή µας µέσα στην καρδιά των

κέντρων, όπου σχηµατίζουν µας δικές µας νησίδεςνα θεωρούνται υποβαθµισµένες και οι οποίες δενκρατικής µέριµνας.

συµπεριφορά των ντόπιων κατοίκων λειτουργείαυτοεκπληρούµενη προφητεία, εφόσον οι µετανάστες

να διασφαλίσουν µια θέση εργασίας κι οιστήριξη από κανέναν, αναγκάζονται να καταφύγουν

δραστηριότητες προκειµένου να επιβιώσουν. Πρόκειταιεπιλογή απόγνωσης, στην οποία εξωθούνται µόνο µας

υποδοχής µας καταδικάζει σε πλήρη ανεργίακαµία βοήθεια.

µας οποίους δεν διασφαλίζεται η προοπτικήµονιµότερης άδειας παραµονής· η προοπτική

αναγνωριστούν από τη χώρα υποδοχής ως πλήρη µέληδεν κατορθώνουν τελικά να ενσωµατωθούν οµαλάείναι µάταιο να γνωρίσουν και να υιοθετήσουν

στοιχεία µας χώρας µας, µας είναι για παράδειγµαέτσι, αποστασιοποιηµένοι από περισσότερα ζητήµαταχώρας υποδοχής και δεν αποκτούν ποτέ γι’ αυτή

συναισθήµατα εκτίµησης και σεβασµού.

ΝΕΥΣΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 2016

Σελίδα 24

αρνητικής συµπεριφοράς συγκεκριµένες περιοχές και πολίτες Προκύπτει, έτσι,

ά των µεγάλων νησίδες· περιοχές που οποίες δεν κερδίζουν

λειτουργεί κάποτε ως µετανάστες που δεν

κι οι οποίοι δεν καταφύγουν σε

επιβιώσουν. Πρόκειται, µας, µας περιπτώσεις

ανεργία και δεν µας

προοπτική απόκτησης ροοπτική δηλαδή να

µέλη µας τοπικής ενσωµατωθούν οµαλά, εφόσον

υιοθετήσουν πλήρως τα παράδειγµα η γλώσσα.

περισσότερα ζητήµατα και γι’ αυτή αληθινά



10. Πως αντιµετωπίζουν µας πρόσφυγες – µετανάστες οι Έλληνες;

Από μας αρχές του 2015 σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν περάσει από μας ακτές

μας Τουρκίας σε κάποιο από τα ελληνικά νησιά, προσπαθώντας να φτάσουν σε μια από μας

πλούσιες χώρες μας βόρειας Ευρώπης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μαζική μετακίνηση

πληθυσμού στην πρόσφατη ιστορία, και μια από μας σημαντικότερες ανθρωπιστικές

κρίσεις που έχει αντιμετωπίσει η Ευρώπη μεταπολεμικά.

Πώς αντιµετωπίζουν αυτή την πρωτοφανή κρίση οι Έλληνες πολίτες; Τι εικόνα έχουν για το πρόβληµα, το µέγεθός του και µας αιτίες του;

Η εταιρεία δηµοσκοπήσεων Public Issue υλοποίησε στα µέσα Ιανουαρίου του 2016, µία έρευνα κοινής γνώµης µε τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε δείγµα 1220 ατόµων από όλη την Ελλάδα. Η έρευνα δηµοσιεύτηκε µας 28 Φεβρουαρίου του 2016. Χρησιµοποιήσαµε τα στοιχεία µας έρευνας για να απαντήσουµε στο ερώτηµα µας.

Οι Έλληνες πολίτες σε γενικές γραµµές υποεκτιµούν το µέγεθος των προσφυγικών ροών, ενώ οι γνώσεις µας για µας επιµέρους πτυχές του προβλήµατος εµφανίζονται περιορισµένες

1. Οι Έλληνες είναι απογοητευµένοι από τη στάση µας Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ δεν είναι ικανοποιηµένοι ούτε από τη στάση µας ελληνικής κυβέρνησης στο πρόβληµα. Αντίθετα, επιδοκιµάζουν έντονα τη στάση των κατοίκων των νησιών που υποδέχονται µας πρόσφυγες, τη δράση των ΜΚΟ, αλλά και τη δράση φορέων του κράτους –κυρίως του λιµενικού.

2. Οι πολίτες εκφράζουν σε σηµαντικά ποσοστά αισθήµατα και απόψεις συµπάθειας και αλληλεγγύης απέναντι µας πρόσφυγες, που επιβεβαιώνονται σε µια σειρά από διαφορετικές ερωτήσεις µας έρευνας. ∆εν επιθυµούν, για παράδειγµα, να κλείσουν τα σύνορα µας χώρας για να ανακοπούν οι προσφυγικές ροές, ενώ παράλληλα επιθυµούν να παραµείνει η χώρα στη ζώνη µας συνθήκης Σένγκεν.



Σήµερα, µόνο µας µας πέντε Έλληνες µοιάζει να έχει ακριβή εικόνα για το µέγεθος του προσφυγικού προβλήµατος. Το 2015, σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία, έφτασαν στα ελληνικά νησιά 856.723 πρόσφυγες.

Είναι ενδιαφέρον ότι µεγάλο µέρος µας κοινής γνώµης δεν έχει ξεκάθαρη γνώση για επιµέρους παράγοντες του φαινοµένου. Ένα 39% των ερωτηθέντων δεν αναγνωρίζει τον όρο “hotspot”, ενώ ένα 30% δεν γνωρίζει τι είναι η Frontex. 4 µας 10 Έλληνες, δε, πιστεύουν ότι η προσφυγική κρίση είναι ένα πρόβληµα “προσωρινό”. Αντίθετα, το 83% των ερωτηθέντων γνωρίζει τη συνθήκη Σένγκεν, και ένα 60%

Οι µισοί Έλληνες πιστεύουν ότι για την προσφυγική κρίση φταίνε οι ξένες χώρες µας ∆ύσης. Οι πολίτες δίνουν πολύ χαµηλό βαθµό µας προσπάθειες µας κυβέρνησης για την αντιµετώπιση του προβλήµατος (4,2 στα 10, τελευταία στη λίστα), ενώ πιστεύουν καθολικά (σε ποσοστό 92%) ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν στηρίζει την Ελλάδα στην αντιµετώπιση του προβλήµατος. Ένα εντυπωσιακό 84% πιστεύει ότι η είσοδος των προσφύγων “πρέπει να ελέγχεται από κοινού µε µας χώρες µας Ευρωπαϊκής Ένωσης”, παρ’ όλο που ένα 36% συµφωνεί πως µας ο έλεγχος σηµαίνει “απώλεια εθνικής κυριαρχίας”. Οι µισοί πολίτες πιστεύουν ότι η διαδικασία ταυτοποίησης των προσφύγων πρέπει να γίνεται µε τη συνεργασία µας Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ µας µας δύο µας πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να ζητήσει “σηµαντική οικονοµική και τεχνική βοήθεια για την υποδοχή των προσφύγων”.

Αξιοσηµείωτη, βεβαίως, είναι η εξαιρετικά υψηλή γνώµη που έχουν οι πολίτες για τη στάση των κατοίκων των νησιών του Αιγαίου (8,9), του λιµενικού (8,44) και των ΜΚΟ που δουλεύουν για την υποδοχή των προσφύγων (7,5).

Ένα από τα πιο σηµαντικά ευρήµατα µας έρευνας είναι η έντονα θετική άποψη που έχουν για µας πρόσφυγες οι ερωτηθέντες.Ένα εκπληκτικό 58% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έχουν εκφράσει έµπρακτα την αλληλεγγύη µας µας πρόσφυγες, προσφέροντας τρόφιµα (39%), ρούχα (31%), χρηµατική βοήθεια (10%) και βοηθώντας εθελοντικά (4%). Η Public Issue έκανε µια προβολή του αποτελέσµατος στο γενικό πληθυσµό και κατέληξε στο συµπέρασµα πως, αν οι απαντήσεις είναι ειλικρινείς, περισσότεροι από 5.000.000 συµπολίτες µας βοήθησαν µε κάποιον τρόπο µας πρόσφυγες το προηγούµενο διάστηµα.

Αν ισχύει, ίσως πρόκειται για µια από µας µεγαλύτερες κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους.

Ένα 67% των πολιτών εκδηλώνει θετικά συναισθήµατα απέναντι µας πρόσφυγες, ένα 84% δηλώνει πως µας συµπαθεί, το 66% έχει θετική εντύπωση για τη λέξη “άσυλο”, ένα 58% έχει θετική εντύπωση για την έννοια “πολυπολιτισµική κοινωνία”, ενώ το 66% απαντά πως δεν επιθυµεί η Ελλάδα να κλείσει τα σύνορά µας –και άρα να διακόψει µας προσφυγικές ροές-, µας κάνουν –ή προτίθενται να κάνουν- µας χώρες µας Ευρώπης. Ένα 66%, δε, συµφωνεί µε την άποψη ότι “οι πρόσφυγες θα µπορούσαν να ενσωµατωθούν στην ελληνική κοινωνία επειδή οι περισσότεροι είναι οικογενειάρχες και φιλήσυχοι άνθρωποι” και το 61% µε την άποψη ότι “θα µπορούσαν να κάνουν την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα µας.

Από την άλλη, ένα 53% των πολιτών θέλουν η χώρα να δεχτεί για εγκατάσταση λιγότερους από 10.000 πρόσφυγες (το 17% επιλέγει “κανέναν”), αριθµό χαµηλότερο



από αυτόν που έχει δεσµευτεί να φιλοξενήσει. Το 60% ωστόσο πιστεύει ότι οι πρόσφυγες που θα µείνουν θα πρέπει να µένουν σε ενοικιαζόµενα διαµερίσµατα και όχι σε ειδικούς καταυλισµούς, ενώ ένα 81% πιστεύει ότι πρέπει να µας δοθεί άδεια εργασίας.



10. Ποια η στάση του Κράτους και µας Ε.Ε για το προσφυγικό ; Τι µέλει γενέσθαι;

Η στάση του Κράτους

Η ελληνική κυβέρνηση ζητά αποτελεσµατική διαχείριση µας µεταναστευτικής κρίσης µε σεβασµό στο ∆ιεθνές ∆ίκαιο και αναδεικνύει επιτακτικά την ανάγκη για εντατικοποίηση µας µετεγκατάστασης και κατάργηση των παράνοµων µεταναστευτικών οδών και την αντικατάσταση µας µε νόµιµες.

Η εφαρµογή µας Συµφωνίας ΕΕ-Τουρκίας είναι δύσκολη, αλλά απαραίτητη, για την αντιµετώπιση τόσο των παράνοµων δικτύων διακίνησης, όσο και των ξενοφοβικών αντιλήψεων.

Μας, για την ελληνική κυβέρνηση, η συνεργασία µε τη Frontex πρέπει να συνεχιστεί και στο Αιγαίο και στα βόρεια σύνορα, διότι αυτό είναι ένα µήνυµα πως δεν υπάρχουν παράνοµοι διάδροµοι από την µεριά των βορείων συνόρων και αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά στα κυκλώµατα παράνοµης διακίνησης.

Επιπλέον, η Ελλάδα στο θέµα του ασύλου θέτει το ζήτηµα µας επάνδρωσης µας Υπηρεσίας Ασύλου µε στελέχη του Ευρωπαϊκού Γραφείου Στήριξης Ασύλου (EASO). Επισηµαίνεται, άλλωστε, ότι η Υπηρεσία Ασύλου στην Ελλάδα αυτή την στιγµή δέχεται τον τέταρτο µεγαλύτερο φόρτο παγκοσµίως. Η Ελλάδα αιτείται συνεχώς την έλευση στελεχών από την EASO, καθώς η διαδικασία παροχής ασύλου απαιτεί προσοχή και σωστό µηχανισµό.

Οι θέσεις που εκφράζει γενικότερα η ελληνική πλευρά για την αντιµετώπιση του προσφυγικού-µεταναστευτικού και σε διεθνές πλαίσιο, αφορούν στην:

• Αύξηση µας υποστήριξης µας µας χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες. • Αύξηση των επιστροφών ατόµων που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας

και µας επανεγκατάστασης και επαναπροώθησης όλων εκείνων που την χρειάζονται.

• Αύξηση µας συνεργασίας ασφάλειας εναντίον των δικτύων διακινητών. • Αύξηση των πρωτοβουλιών αντιµετώπισης των γενεσιουργών αιτίων µας

µετανάστευσης.

Η στάση µας Ε.Ε

Η εξέλιξη που σηµειώθηκε µας τελευταίες ηµέρες στο προσφυγικό-µεταναστευτικό ζήτηµα, είναι η απόφαση µας Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενεργοποιήσει τον Μάρτιο του 2017 τη Συµφωνία του ∆ουβλίνου, η οποία προβλέπει την επιστροφή στην Ελλάδα των παράτυπων µεταναστών που καταλήγουν σε µας χώρες µας Ε.Ε., εάν τη χρησιµοποίησαν ως χώρα πρώτης εισόδου στην Ε.Ε.



Θεωρώντας ότι η Ελλάδα έχει σηµειώσει σηµαντική πρόοδο µας τη σωστή λειτουργία ασύλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε µας 8/12/2016 να αρχίσει από µας 15 Μαρτίου του 2017 και µετά η σταδιακή επανέναρξη των επιστροφών µεταναστών στην Ελλάδα, µέσω του κανονισµού του ∆ουβλίνου.

Η απόφαση αφορά µόνο µας µετανάστες οι οποίοι θα συλλαµβάνονται σε άλλα κράτη µέλη µας Ε.Ε και για µας οποίους θα είναι αποδεδειγµένο ότι εισήλθαν σε κοινοτικό έδαφος από την Ελλάδα µετά µας 15 Μαρτίου 2017.

Σε περίπτωση που αυξηθούν πάλι οι ροές σηµαντικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συµπεριλάβει στην πρότασή µας κάποιες δικλείδες ασφαλείας ώστε να µην πραγµατοποιούνται οι επιστροφές

Τι µέλει γενέσθαι;

Υπάρχει εύλογη ανησυχία σχετικά µε το προσφυγικό – µεταναστευτικό ζήτηµα καθώς η γείτονα χώρα η Τουρκία απειλεί να τινάξει την συµφωνία µε την Ε..Ε στον αέρα και να αφήσει ανεξέλεγκτες µας προσφυγικές ροές, πράγµα που θα σήµαινε ολοένα µεγαλύτερο αριθµό προσφύγων µας την Ελλάδα.

Οι υποδοµές δεν επαρκούν, οι Ευρωπαίοι δεν έχουν στελεχώσει τα κέντρα φιλοξενίας µε κατάλληλο προσωπικό µας είχαν υποσχεθεί, για λόγους αδυναµίας µετακίνησης, ή για λόγους ασφαλείας. Οι πρόσφυγες έχουν φτάσει στα όρια µας καθώς η αναµονή για να φτάσουν µας χώρες του τελικού µας προορισµού καθυστερεί. Καθηµερινά ακούµε για συµπλοκές στα hot spot, για εµπρησµούς, για απειλές, για καταστροφή περιουσιών, για εγκληµατικότητα.

Οι ευρωπαϊκές χώρες κλείνουν τα σύνορα και στην ουσία εξαγοράζουν µε µας οικονοµικές ενισχύσεις που παρέχουν την παραµονή των προσφύγων σε Ελλάδα, Ιταλία και Τουρκία.

Σε µια χώρα που αντιµετωπίζει µια δική µας δυσβάσταχτη οικονοµική κρίση, σε µια χώρα που λειτουργεί βάση µνηµονιακής πολιτικής, που έχει λάβει ελάχιστα κονδύλια στήριξης για το προσφυγικό, το συγκεκριµένο ζήτηµα αντιµετωπίζεται µας περισσότερες φορές, χάρη µας θυσίες των νησιωτών που καθηµερινά σώζουν ανθρώπινες ψυχές, στη φιλανθρωπία των απλών ανθρώπων και στη µεγαλοψυχία του Ελληνικού λαού.

Πραγµατικά, δεν µπορούµε να προβλέψουµε την τύχη όλων αυτών των ανθρώπων, ευχόµαστε µόνο να σταµατήσει ο πόλεµος, να σταµατήσει σε βάρος µας οποιαδήποτε µορφή απειλής (πολιτική, στρατιωτική, θρησκευτική) και να επιστρέψουν σύντοµα στην πατρίδες µας…



12.ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ο πόνος µας προσφυγιάς µεγάλος, αβάσταχτος και αποτυπωµένος σε χιλιάδες στίχους, τραγούδια , εικόνες, βλέµµατα, ψυχές……….

∆ιαλέξαµε µας στίχους από ένα ταπεινό τραγούδι για να ολοκληρώσουµε την εργασία µας……….

Η προσφυγιά

Μουσική/Στίχοι: Καλδάρας Απόστολος/Πυθαγόρας Νταλάρας Γιώργος Πάνε κι έρχονται καράβια Φορτωµένα προσφυγιά Βάψαν τα πανιά µας µαύρα Τα κατάρτια µας µαβιά

Σε ποια πέτρα, σε ποιο χώµα Να ριζώσεις τώρα πια Κι απ’ το θάνατο ακόµα Πιο πικρή ‘σαι προσφυγιά Πού να βρίσκεται ο πατέρας Ψάχνει η µάνα για παιδιά Μας εσκόρπισε ο αγέρας Σ’ άλλη γη σ’ άλλη στεριά Σε ποια πέτρα, σε ποιο χώµα



13.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α. Άρθρα από εφηµερίδες ( Ναυτεµπορική, Τα νέα, Ελευθερία, το Βήµα, Καθηµερινή )

Β. Βιβλίο Κοινωνιολογίας Γ ’ Λυκείου

Γ. Ιστοσελίδα Ύπατης Αρµοστείας Ο.Η.Ε

∆. ‘ Η εισβολή των αµάχων ’, Σταύρος Λυγερός , εκδόσεις Πατάκη

Ε. www. Msf.gr

Στ. www.dianeosis.org/2016/02/oi-ellines-kai-to-prosfygiko-provlima/

Ζ. www.skai.gr/news/culture/.../fotografies-me-to-taxidi-ton-prosfugon-sto-mouseio-benaki...

Η. www.lifo.gr/team/u46519/49551

Θ. iscreta.gr/2016/07/σπάνιες-φωτογραφίες-από-την-εγκατάσταση των προσφύγων

Documents

εργασια β λυκειουekpmpakogianni.gr/wp-content/uploads/2018/03/... · • Το 1923 µετά τη Μικρασιατική Καταστροφή στο πλαίσιο