Gas Technics Dergisi Sayı 2

Temmuz 2011 Sayfa 1

Güncel

Temmuz 2011Sayfa 2

Editörden

lk say m z sektör taraf ndan yo un bir ilgi gördü. Ba ta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Say n Taner Y ld z ve EPDK Ba kan Say n Hasan Kökta olmak üzere sektörün önde gelen ki i ve kurulu lar ndan çok olumlu tepkiler ald k.

Öncelikle ilk say m z n heyecan n bizimle payla an tüm dostlar m za yay n ekibimiz ad na te ekkür ediyorum. lk say m za ili kin ald m z tepkiler ileriye dönük umut ve heyecan m z art rd . Dergimizin, sektörün geli imine katk sa layaca na olan inanc m z bir kez daha perçinlendi.

Gas Technics Dergisi, sizlerin ilgi ve deste i sayesinde büyüyecek ve geli ecektir. Sektöre ilgi duyan herkesin yararlanabilece i referans yay n olmak iddias yla ç kt m z yolda, en önemli güç sizlerden ald m z destek olacakt r. Yola ç karken sizlerden gelecek yorum, öneri ve ele tirilerin bizler için yol gösterici olaca n belirtmi tik. Sizlerin verece i destek ile Gas Technics Dergisi’nin sektördeki bilgi ve birikimin payla ld bir platform haline gelece ine olan inanc m z vurgulam t k. lk say m z sonras nda ald m z tepkiler, dü üncelerimizde yan lmad m z ortaya koydu. Gas Technics Dergisi olarak ilk say m zda sizlerden tam not alman n heyecan ve gururunu ya yoruz.

Bir kez daha dergimizden ilgi ve desteklerini esirgemeyen tüm ki i ve kurulu lara te ekkür ediyoruz. Gas Technics Dergisi bundan sonraki say lar nda da sektörün sesi olmay sürdürecektir.

Sayg lar m zla

Özay SA IRSorumlu Yaz leri Müdürü

Temmuz 2011 Sayfa 3

Güncel

Temmuz 2011Sayfa 4

çindekiler

Haberler

EPDK Ba kan Hasan Kökta :“Tarife Süreci Tara ar n Kat l m yla letilecek”

ehir ehir Do al Gaz:AKSA Malatya Do al Gaz Da t m A. .

Gaz Sektörü “Gaz Piyasas nda Standardizasyonve Piyasa Gözetimi” Panelinde Bulu tu

TSE ve GAZB R’den Anlaml birli i

GAZB R - Ahmet Yetik:“Ortak Bir ekilde Uygulanabilecek EsaslarÇ kartmak ve Yay nlamak Amac nday z”

Meslek Standartlar Yeterlilik Çal malar Sürüyor

mtiyaz SahibiOdakl Yay nc l k Tan t m ve

Sanayi Ticaret Ltd. ti.Ad na

Nurhan SA IR

Sorumlu Yaz leri Müdürü ve Genel Yay n Yönetmeni

Özay SA [email protected]

Yay n Dan manMustafa Ali AKMAN

Özgür ÖZKAN

EditörBerna SAN

Reklam KoordinatörüEmin ESER

[email protected]

Art DirektörBurak ALTUNBA

Da t m Planlama ve KoordinasyonEthem KUT

Hukuk Mü aviriAv. Murat KURT

Yönetim Merkezi

Odakl Yay nc l k Tan t m Sanayi ve Ticaret Limited irketi

Tatl su Mah. Seyhan Sk. Elalm Cad. No:7 D:1 erifali - Ümraniye / STANBUL

Tel: (0216) 527 32 62 Faks: (0216) 527 32 [email protected]

Tasar m

Odakl Yay nc l k Tan t m HizmetleriTel: (0216) 527 32 62

[email protected]

Abone ve Okur [email protected]

Bask

stanbul Bas m0212 454 31 71

Bask Tarihi

26.07.2011

Bu dergi tüm Türkiye’de da t lmaktad r.Bas n Kanunu’na göre Yerel Süreli Yay n’d r.

Fiyat : 10 TL

Y ll k Abonelik: 100 TL(Fiyatlara KDV Dahildir. Y ll k gönderimlerde kargo

yata dahil, tek gönderimlerde dahil de ildir.)

“Gas Technics Dergisi’nde yay nlanan yaz ve çizimlerin her hakk mahfuzdur. zin al nmadan,

kaynak gösterilerek dahi iktibs edilemez”“Yay mlanan tüm yaz lar n sorumlulu u yazarlar na,

ilanlar n sorumlulu u ilan verene aittir.

06

08

14

21

24

26

22

Haberler

8 14

Temmuz 2011 Sayfa 5

çindekiler

Söyle i: AGDA ç Tesisat Müdürü Aziz Ümit Karata

Söyle i: Arsan Grup letme–Bak m Koordinatörü Abdülkelam Türker

Makale: Vaillant Group Teknik veE itim Müdürü Sencer Ertan

Söyle i: Ecoterm Enerji Sistemleri Müdürü Ali Can Dalkan

Makale: Bar Sanl , Sohbet Karbuz,Nadim Ekiz

Söyle i: Titanic Business Hotel Asia Sat ve Pazarlama Müdürü Engin Çamc

Söyle i: Meyer Belgelendirme Hizmetleri A. Gaz Yakan Cihazlar Program Yöneticisi Murat ahin

Teknik Tan t m: GASLINE-CAD

Teknik Tan t m:TS EN 10208-2 Do al Gaz Borular

Teknik Tan t m:Dizayn Grup Do al Gaz Borular

36

32

56

40

58

44

48

51

52

54

3230

Temmuz 2011Sayfa 6

Haberler

EPDK VE GAZBİR TARİFE METODOLOJİSİNİ KONUŞTU

İGDAŞ “GÜVENLİ DOĞAL GAZ EĞİTİMİ” PROJESİ İLE 85 BİN ÖĞRENCİYE ULAŞTI

Do al gaz piyasas n n son dönemde en önemli gündem maddelerinden biri olan tarife met-odolojisi stanbul’da düzenlenen toplant da masaya yat r ld . UGETAM tesislerinde gerçekle tirilen toplant ya EPDK Ba kan Hasan Kökta , EPDK kinci Ba kan Mustafa Y lmaz, EPDK Ba kan Yard mc s Vedat Gün, EPDK Kurul Üyeleri, GAZB R Yönetim Kurulu Ba kan Mehmet Kazanc , GAZB R Yönetim Kurulu üyeleri ile do algaz da t m irketlerinin temsilcileri kat ld lar. Dünya

piyasalar nda uygulanan tarife metodolojile-rine ili kin de erlendirmelerinde gündeme geldi i toplant da mutabakat sa lanamad .

Bas na kapal olarak gerçekle tirilen toplant sonras nda Gas Technics Dergisi’ne toplant ya ili kin de erlendirmelerde bulunan Kayserigaz Genel Müdürü Hasan Yasir Bora, üzerinde uzla maya var lmam konular n azald na dik-

kat çekerek,” BU toplant da gösterdi ki asl nda tart lan konular daha do rusu uzla mamaya var lamam konular iyice azalm . Yapt m z toplant da ç kacak tarifenin daha geneli kapsayaca ve herkes aç s ndan kabul edilebil-ir bir tarife olaca n n sinyalini ald k. n allah

dü ündü ümüz gibi herkes aç s ndan kabul edilebilir bir tarife metodolojisi belirlenir. Bi-zde ilk tarifesi belirlenecek irket olarak. Bu yeni tari mizle hizmet etmeye devam ederiz” eklinde konu tu.

GDA , ilkö retim okulu ö rencilerini do al gaz n güvenli ve do ru kullan m konusunda bilinçlendirmek için “ lkö retim Okullar nda Güvenli Do al Gaz E itimi” projesini ba latt . Proje kapsam nda gerçekle tirilen e itimlerde, do al gaz n do ru ve güvenli kullan m yla ilgili bilgiler verildi. E itimlerin sonunda ö rencilere ad m ad m güvenlik e itimini içeren bir ani-masyon lmi izletildi. Projenin dördüncü döne-minde 30 bin ö renciye ula may hede eyen GDA , bu hede n de üstüne ç karak 5, 6, 7

ve 8’inci s n fta okuyan 35 bin 503 ilkö retim ö rencisine ula t .

GDA olarak ba latt klar e itimler ile do al gaz hakk nda bilinçli bir gelecek yeti tirmeyi hede ediklerini belirten GDA Genel Müdürü Bilal Aslan, “Heyecanla ba lad m z do al gaz

güvenli i e itimlerinin ilk üç döne-minde ilkö retim 6,7 ve 8’inci s n fta e itim gören 50 bin ö renciye ula t k. Projemizin dördüncü döneminde ald m z talepler do rultusunda ilkö retim 5. s n f ö rencilerini de projeye dâhil ettik ve 30 bin ö renciye ula may hede edik. Hede edi imiz say y a arak bu dönem 35 bin 503 ö renciye ula t k. Dört dönemde to-plam 85 bin 503 ö renciye ula m olduk. Amac m z do al gaz konusun-da bilinçli bir nesil olu turmak. 2011 y l nda dördüncü dönemini tamamlad m z “ lkö retim Okullar nda Güvenli Do al Gaz E itimi” projesine önümüzdeki dönemde devam ederek 100 bin ö renciye ula may hede iyoruz” dedi.

GDA , projenin dört dönem uygulamas yla stanbul’un 14 ilçesinde, 179 okulda do al gaz n

güvenli kullan m konusunda e itim verdi. Pro-jenin dördüncü döneminde Ümraniye, Ata ehir, Ba ak ehir, Ba c lar semtlerindeki 47 okula ula ld .

Temmuz 2011 Sayfa 7

Haberler

ANKARA’DA 250 BİN KİŞİ DAHA DOĞAL GAZA KAVUŞUYOR

İZMİRGAZ GENEL MÜDÜRÜ YANDIMATA: “DOĞAL GAZ DÖNÜŞÜMÜNÜ KIŞA BIRAKMAYIN”

BAKAN YILDIZ: GAS TECHNICS DERGİSİ SEKTÖRE OLUMLU KATKILAR SAĞLAYACAK

Ba kent Do algaz Genel Müdürü Halil K r an, 2011 y l Altyap Yat r m Program çer-çevesinde Ankara’n n tüm ilçelerinde 600 kilo-metreye yak n dö enecek olan do al gaz boru hatt sayesinde 250 bin ki inin daha do al gaz konforuyla tan aca n vurgulad .

haleler dahilinde 152 kilometre hat dö enece ini aktaran K r an, hizmetten yakla k 140 bin ki inin faydalanaca na i aret etti.

Halil K r an, Ankara’da 1929 y l nda kullan lmaya ba lanan havagaz için dö enen eski çelik borular nda meydana gelen y pranma sonucu s k s k kaçaklar n olu tu unu, bunun da can güvenli i aç s ndan risk ta d n , irket aç s ndan da zaman ve para kayb na yol açt n kaydetti.

Eski hatlar n yaz döneminde yenilenmesine ba lad n dile getiren Halil K r an, 123 kilo-metrelik eski ana hat kald n bildirdi. hale

kapsam nda 159 kilometrelik servis hatlar yla birlikte toplam 282 kilometrelik polietilen hat yenilemesi yap laca n alt n çizen K r an, “Bu hatlar n ihalesi yap ld . 1 y l kapsayan yat r m sözle mesi imzaland . 17 milyon TL tutar ndaki bu yat r m program çok yak nda ba layacak ve gelecek yaz bitmi olacak. Çankaya, Yeni-mahalle, Alt nda , Keçiören ve Mamak’ n merkezi semtlerinde bulunan havagaz hatlar iptal edilerek, kaça a dayan kl polietilen hat-larla de i tirilecek “ dedi.

26 bin konutun ana hat ve servis hatt talebi-nin de önümüzdeki günlerde yap lacak üçüncü ihale kapsam nda kar lanaca n kaydeden servis hatt talebi olanlar n eylül ay sonuna ka-dar kendilerine ba vurmalar n isteyen K r an, bu tarihten sonra yap lacak ba vurular kabul etmeyeceklerini vurgulad .

Genel Müdür K r an, üçüncü ihale ile 83 kilo-metrelik birbirleriyle do rudan ba lant l olma-

yan hatlar n birle tirilece ini, bu sayede k n yo un kullan mlarda azda olsa görülen bas nç dü üklü ü sorunlar n n önüne geçilece ini alt n çizdi. K r an, EDPK’n n öngördü ü yasal mevzuat çerçevesinde teknik ve ekono-mik olarak uygun bulunan do algaz taleplerin-in bu y l kar lanaca n belirterek, “Çal malar sonunda, Ankara’n n tüm ilçelerinde 600 kilo-metreye yak n do al gaz boru hatt dö eyerek, 250 bin vatanda m z do al gaz konforuyla tan t rm , eski hatlar da yenilemi olaca z” dedi.

zmirgaz Genel Müdürü Burçin Yard mata, yaz döneminde yap lan do al gaz iç tesisat dönü üm i lemlerinin zaman ve maliyet aç s ndan birçok avantaj sundu unu kaydetti.

Yand mata, yapt yaz l aç klamada, k döne-minde talep patlamas ya anan do al gaz sek-töründe, gerek yetkili iç tesisat rmalar n n

gerekse abone merkezlerinin a r yo unlu u sebebiyle, i lemlerin tamamlanmas zaman alabildi ini, bu nedenle dönü üm i lemlerinin k aylar na b rak lmas n n birtak m s k nt lara yol açabildi ini belirtti.

Yand mata sözlerini öyle sürdürdü: “Geçti imiz y l do al gazda ya anan talep patlamas sonucun-

da son dört ayl k dönemde, do algaza geçmek isteyen vatanda lar m z yetkili rma bulmakta zorluk çekti. Yaz mevsiminin avantajlar n kul-lanmak isteyenler özellikle Temmuz ve A ustos aylar n iyi de erlendirmeli. Böylece yo unlu un artt k aylar na girilmeden do algaz dönü üm i lemlerini tamamlayan vatanda lar ma dur ol-muyor”

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Taner Y ld z Odakl Yay nc l k taraf ndan ayl k olarak yay nlanan Gas Plus Dergisi’nin Temmuz say s nda gündeme ili kin sorular yan tlad .

Y ld z, söyle isinde Odakl Yay nc l k taraf ndan yay nlan-maya ba lanan Gas Technics Dergisi’nin sektöre olumlu

katk lar sa layaca n söyledi. Y ld z, “Gas Technics Dergisi’nin sektörle alakal konularda önemli bir yay n organ olaca n ümit ediyorum. Sektöre bu anlamda olumlu katk lar sa layaca n dü ünüyorum. Gas Tech-nics Dergisi’ne bundan sonraki yay n hayat nda ba ar lar diliyorum” eklinde konu tu.

Temmuz 2011Sayfa 8

Özel Röportaj

TARİFE SÜRECİ TARAFLARIN KATILIMIYLA İŞLETİLECEK

Sektörle tam anlam yla entegre olabilmek için EPDK’n n bugüne kadar nas l bir politika yürüttü. EPDK’n n gelecekteki vizyonunu ne yönde kurguluyorsunuz? Daha etkin bir enerji piyasas olu turabilmek için neler yap lmal d r?

Enerji Piyasas Düzenleme Kurumu’nun vizyo-nunu görev yapt dört sektörü düzenleyen piya-sa kanunlar nda belirlenen amaçlar olu turuyor.

Bu amaç elektri in, do al gaz n, petrolün ve LPG’nin yeterli, kaliteli, sürekli, dü ük mali-yetli ve çevreyle uyumlu bir ekilde tüketicilerin kullan m na sunulmas için, rekabet ortam nda özel hukuk hükümlerine göre faaliyet göstere-

bilecek, mali aç dan güçlü, istikrarl ve effaf bir enerji piyasas n n olu turulmas ve bu pi-yasada ba ms z bir düzenleme ve denetimin sa lanmas d r.

Bu ba lamda ülkemizin ekonomik gerçekleri ile yat r m olanaklar dikkate al narak enerji etkinli i ve verimlili i için, kamu i letmecili inin sek-törün bugünü ve gelece inde söz sahibi oldu u tek oyunculu yap dan, sürece özel sektörün de kat ld , çok oyunculu serbest piyasa yap s na geçi i sa l yoruz.

Do al gaz sektörü aç s ndan duruma bakt m zda bugün ülkemizde da t m sektöründe özel sek-tör i letmecili i hakim k l nd . Ancak ithalat ve toptan sat segmentlerinde kamu irketlerinin

bask n durumlar devam edi-yor.

Rekabetin olmad yerde ucuz yattan bahsedebilmek hayalciliktir. Bu itibarla enerji piyasam z n her boyutunda özel sektör i letmecili ini ha-kim k lmak gibi önemli bir görev ile kar kar yay z. Bu ba lamda ülkemizin ekonomik gerçekleri ile yat r m olanaklar dikkate al narak enerji etkinli i

“Piyasada yeterli rekabet

ortam n n olu tu una kanaat

getirilene kadar mevcut

durumda tarifeye ba lanm

faaliyetlere ili kin

tarifelendirme sürecine devam

edilecektir.”

Enerji Piyasas Düzenleme Kurumu (EPDK) Ba kan Hasan Kökta sektöre ve EPDK’n n faaliyetlerine yönelik Gas Technics dergisinin sorular n yan tlad .

EPDK Ba kan Hasan Kökta

Temmuz 2011 Sayfa 9

Özel Röportaj

ve verimlili i için, kamu i letmecili inin sek-törün bugünü ve gelece inde söz sahibi oldu u tek oyunculu yap dan, sürece özel sektörün de kat ld , çok oyunculu serbest piyasa yap s na geçi in sa lanmas gerekmektedir.

Bu yap n n olu mas n n bir boyutu özelle tirmelerdir, bir ba ka boyutu maliyet esasl yatland rmad r, bir di er boyutu ise en-erji politikalar nda ve karar süreçlerinde herkesin önünü görebilmesini sa layacak, öngörülebilirli i yüksek bir piyasa yap s d r.

Bugüne kadar ülkemizde do al gaz ithalat n n serbestle mesi ve kat l mc say s n n artt r lmas imkân na belli ölçüde kavu uldu. Ülkemizin geli me dinamikleri ile özel sektör dinam-izminin sektörümüze yeterince kat lamam olmas n bir arada dü ünürsek ülkemiz do al gaz piyasas ndaki mevcut yap n n sürdürülebilir olmad n tespit ediyoruz.

Hal böyle iken yeni bir model geli tirmeye ihti-yaç var ve yeni bir kanun de i ikli inin gündeme getirilmi olmas da bu temele dayan yor.

Bu zamana kadar gerek kontrat devri ihalelerini kazanan, gerekse ithalat imkânlar n kovalayan tüm irketlerin srarl tav rlar ve sürdürdükleri çal malar ülkemizde çok oyunculu bir do al gaz piyasas n n tesisi için motive edicidir.

Ülkemizde özel irketler taraf ndan do al gaz ithalat yap labilmesi için kanuni de i iklikler yap lmas ve ayr mc l n olmad bir piyasa i leyi yap s n n tesis edilmesi gerekmektedir.

Özel sektör aç s ndan yurtd ndan kredi temin edilebilecek, uluslararas standartlara sahip, zibilitesi do ru, nanse edilebilir projelerin geli tirilmesi için neler yap lmal ? EPDK olarak bu konuda nas l bir duru sergiliyorsunuz?

Bir dönem Türkiye ekonomisinin gözde sek-törleri denince akla ilk olarak tekstil ve turizm gelirdi. Bugün ise en h zl geli en, yat r mc lar aç s ndan en çok ilgi duyulan ve gelecek 30 y lda da en revaçta olacak sektörlerin ba nda enerji sektörü gelmektedir.

Enerji sektörünün bu h zl geli me dinami i katma de er, yat r m ve istihdam gibi boyutlar n yan nda para ve sermaye piyasalar na da hareket-lik kazand rmaktad r.

Türkiye enerji sektörü, özel sektörün varl , pi-yasa ili kileri, hizmetlerin niteli i ve en önemlisi tüketicilerin haklar gibi birçok alanda çok büyük bir de i im ve geli im göstermektedir.

Son 30 y la öyle bir göz att m zda, Türkiye elektrik enerjisi üretiminde özel sektörün pay n n artt r lmas önemli bir hedef olarak belirlenmi ve bu hedef için belli çabalar harcanm t r. Ancak bu konuda son y llara kadar al m garan-tili nansman modelleri d nda ciddi bir yol al namam t r.

te son birkaç y l n büyük de i imi 4628 Say l Kanun çerçevesinde, piyasa ko ullar na göre elektrik üretimi yapan özel irketlerin say s n n

h zl bir ekilde artmas d r.

Piyasa faaliyetlerini düzenleyen Kurum olarak sadece k sa vadeli konulara tak l p kalmadan orta ve uzun vadede sektörün nereye gidece i, ne tür gereksinimleri olaca n da analiz ve tahmin etme konusunu çok önemsedi imizin bilinmesi-ni isterim.

Çünkü bu sayede gelece in enerji sektörünü bugünden planlama ve buna göre gerekli düzen-leyici ad mlar atmak gibi çok elzem bir hareket biçimi geli tirebiliyoruz.

Bu kapsamda 2030 y l na kadar mevcut kom-pozisyonun korunmas ya da yerli kaynaklara

Haziran 2011Sayfa 10

Özel Röportaj

daha çok a rl k verilmesi gibi farkl üretim kompozisyonlar n ve yat r mlar için farkl öz sermaye ve kredi kullanma imkânlar n dikkate alana farkl senaryolar olu turduk. Bu senaryo-lara göre de elektrik, üretimi, iletimi ve da t m için ne kadar kurulu güce, yat r ma ve nans-man ihtiyac na gereksinim oldu u yönünde bir çal ma yapm bulunuyoruz.

Bu tablo içerisinde özelle tirme nansman da dâhil edildi inde iki ayr senaryoya göre elek-trik üretim, iletim ve da t m yat r mlar için 2030 y l na kadar toplamda 250 ile 310 mil-yar lira aras nda de i en bir kayna a ihtiyaç bulunmaktad r.

Bu nansman yerli ve yabanc kreditörlerden ve sermaye piyasas araçlar ndan sa lanabilmesi için bugünden bir arada etkin ad mlar at lmas na ihtiyaç vard r. Bu konuda çok somut ad mlar da at lmaktad r.

Biz kurum olarak enerji projelerinin nansman na, özel enerji irketlerinin daha güçlü

bir konuma sahip olmalar na yönelik her türlü mevzuat düzenlemesini yapm bulunuyoruz. Ancak bu süreçte dünyada ve ülkemizde ya anan yeni geli melere göre yeni ihtiyaçlar olu tu unun da fark nday z. Bu kapsamda düzenleyici ku-rum, nansörler ve yat r mc lar ile ayn masa etraf nda görü meler yaparak yeni düzenlemeler yapabilece imizi de vurguluyoruz.

Tarife metodolojisinde yeni düzen-lemelere ili kin çal malar n de-vam etti ini biliyoruz. Gelinen son a amay de erlendirebilir misiniz? Tarifelendirme metodolojisini be-lirlerken EPDK hangi faktörleri göz önünde bulunduruyor?

Enerji sektörünün serbestle tirilmesi, bu sektör-lerde özel sektörün pay n n ve irket say s n n artmas ile birlikte kamu ad na düzenleme yetkinli inin daha da artt r lmas gerekiyor. Bu yetkinli in en önemli unsurlar ndan biri de elek-trik ve do al gaz da t m nda oldu u gibi düzen-lemeye tabi olan alanlarda tarifelendirmenin sa l kl bir zeminde yap lmas d r. Fonksiyonel olarak bu konuda ayr bir ihtisas dairesinin

olu turulmas n n kurumsal etkinlik ve verimlili imizi artt raca n dü ünerek bu yönde bir ad m att k.

Olu turdu umuz Tarife Dairesi Ba kanl esasen düzenlemeye tabi tarifelere esas olacak yatland rma yöntemlerini ve tarife for-müllerini geli tirmek sureti-yle yatland rma esaslar n belirlemekle görevli. Kuru-lumuz taraf ndan onaylanan tarife düzenlemeleri ve ilgili yönetmelikler kapsam nda tüzel ki ilerin Kuruma sunduklar tarife tekli e-rinin de erlendirilmesine ili kin çal malar bu daire yap yor. Dairemizin piyasalarda faaliyet gösterecek lisans sahiplerinin enerji yatland rma bilgilerinin düzenleyici bilgi sistemine kaydedi-lmesi ve piyasalar n yat alan nda tüketiciyi ve rekabeti koruyacak ekilde gözetimini sa lamak gibi bir görevi de var. Ayr ca uluslararas alanda yatland rma uygulamalar n ve metodolojilerini

takip ederek buna ili kin esaslar belirliyor, iç ve d pazarlardaki yat hareketlerini izliyor.

Art k ülkemizde Türkiye’nin çok geni bir bölü-müne do al gaz da t m hizmeti veren bir özel sektörümüz var. Yat r mlar n yap p da t m altyap s n tamaml yorlar. Gelinen a amadan memnunuz. Tarifelendirme çal malar m z do al gaz da t m sektöründe faaliyet gösteren irketlerin derne i olan GAZB R ile sürekli

isti are ederek nihai a amaya getirdik. Kurulu-muzun karar a amas nda olan baz önemli konu-lar oldu u için ayr nt ya girmeyece im ama hem tüketicilerin ekonomik ve nitelikli hizmet almas n hem de da t m irketlerimizin varl klar n devam ettirerek güçlen-melerini bir arada gözeten bu ko-nuda mümkün oldu unca denge sa lamay amaçlayan bir yakla m içinde titiz bir çal ma yapt m z n herkes taraf ndan bilinmesini is-terim.

Burada sektör aç s ndan büyük

önem ta yan u temel yakla m Kurumumuzun tarifelendirme uygulamalar nda bize yol gösterici olacakt r:

Enerji piyasalar nda ölçek ekonomisinden kay-naklanan ve rekabetin mümkün olmad do al tekel niteli indeki faaliyetlere (iletim ve da t m hizmetleri) ili kin hizmet yatlar n n, tüketicil-er ve faaliyeti yürüten tüzel ki iler aleyhine bir durum sergilememesi için söz konusu hizmet yatlar n n tarifeler yoluyla düzenlenmesine ihti-

yaç duyulmaktad r. Ayr ca do al tekel niteli inde olmamakla birlikte, henüz yeterli rekabetin tesis edilemedi i alanlarda da tüketicilerin korunmas amac yla tarife düzenlemesine gerek duyulmaktad r. Dolay s yla piyasada yeterli reka-bet ortam n n olu tu una kanaat getirilene kadar mevcut durumda tarifeye ba lanm faaliyetlere ili kin tarifelendirme sürecine devam edilecek-tir. Tarifelerin, piyasada kaliteli ve ekonomik enerji ve hizmet sunulmas ndaki belirleyici rolü dikkate al narak, mali aç dan güçlü piyasalar n olu turulmas nda, tarife düzenlenmesi Kurumu-muzun stratejik hede eri aras nda önemli bir yer

Haziran 2011 Sayfa 11

Özel Röportaj

tutmaktad r.

Kurumumuz taraf ndan tarifesi düzenlem-eye tabi faaliyette bulunan tüzel ki ilerin, üstlendikleri hizmetleri kesintisiz olarak yürüt-ebilmelerini sa layacak ekilde tarife düzen-lenmesi yakla m gözetilecektir. Bu amaçla, en iyi uygulama örnekleri ve benzer piyasalardaki geli meler dikkate al narak tüzel ki ilerin yürüt-tükleri faaliyetler için en uygun tarife yöntemi ve tarifelerin yürürlükte kalaca süre belirlenmeye devam edilecektir.

Tarifesi düzenlenen tüzel ki inin uhdesinde bu-lunan varl k taban (sabit varl klar) için, makul ve kabul edilebilir bir getiri sa layacak ekilde uygun bir itfa süresinin belirlenmesi tarife hesaplamas n n önemli ayaklar ndan birisidir. Tüketici aleyhine bir duruma sebep olmadan ve piyasa faaliyetlerini yürüten tüzel ki ilerin zarar veya a r kar etmelerine yol açmadan, mali-yetlere esas olu turan yatlar n incelenerek en uygun ürün ve hizmet yat n n belirlenmesi, pi-yasada kaliteli ve ekonomik enerji sunulmas n n sa lanmas amac na ula ma hede eri aras nda yer almaktad r. Bu süreçte itfa sürelerinin ve makul getirinin belirlenmesinde uluslararas uygulama-lar dikkate al nmakta ve Türkiye için en uygun oranlar iç ve d çevre faktörlere ba l olarak be-lirlenmektedir. 26

Burada, hizmet ve mal üretiminde yat etkinli i art r larak, tüm payda lar n piyasa geli iminden faydalanmas sa lanacakt r. Bu hedef do rultusunda, bölgeler baz nda maliyet esasl yat uygulama stratejisinin orta ve uzun vadede hayata geçirilmesine çaba gösterilecek-tir. Söz konusu strateji ile piyasa kat l mc lar na ve tüm payda lara do ru ve güvenilir geri bildi-rimler verilmesi hede enmektedir. Kurumumuz taraf ndan, ürün ve hizmette kaliteyi art racak ve maliyeti azaltacak te viklerin etkin bir ekilde ve zaman nda tarifeye yans t lmas sa lanacak ve ayk r bir durumun ortaya ç kmamas için konu hassasiyetle takip edilecektir.

Kurumumuz, te vik esasl tarife sistemati ini kararl l kla uygulamaya devam edecektir. Böyle-likle, bir taraftan ürün ve hizmet kalitesinin art r lmas özendirilirken di er taraftan da

maliyetlerin azalt lmas stratejisi uygulamaya konacakt r. Bu stratejinin ba ar l bir ekilde uygulanmas yla, yat r m ve i letme faaliyetlerinde verimlili in art r lmas ve edinilen kazan mlar n ni-hai tüketici yatlar na yans t lmas sa lanacakt r.

Tüketiciler taraf ndan talep edilen kaliteli ve uygun maliyetli enerji ve hizmetin tüketicilere sunulmas amac yla yap lacak çal malar da bu çerçevede ele al nacakt r.

Bu kapsamdaki çal malar uluslar aras k yaslamalar dikkate al narak gerçekle tirilecektir. Tarife be-lirleme sürecinin effa n ve incelenebilirli ini art rmak amac yla tarifesi düzenlemeye tabi tü-zel ki ilerin hesap planlar n n standardizasyonu sa lanacakt r. Bu süreç, ilgili tara ar n kat l m ile i letilecektir. Böylelikle, her bir faaliyet baz nda hesap ayr t rmas ilkesinin hayata geçirilmesine hizmet edilmi olacakt r.

Piyasa oyuncular son günlerde “Enerji Borsas ” kurulmas için yo un bir çal ma içerisinde. Önümüzdeki dönemde “Enerji Borsas ” gibi yap lar n devreye girmesiyle arzu edilen piyasa yap s na daha kolay ula laca ifade ediliyor. Bu konuya ili kin dü üncelerinizi payla r m s n z? EPDK bu konuda ne gibi çal malar sergiliyor?

Serbestle en elektrik piyasalar nda talep de i imine ba l olarak arz güvenli ini de

sa layacak ekilde yeni üretim yat r mlar n n gerçekle mesi ve daha da önemlisi reka-bete dayal bir piyasan n sürdürülebilirli inin sa lanmas riskler ve f rsatlar n öngörülebilir, ölçülebilir ve yönetilebilir olmas yla birebir ba lant l d r. Burada risk yönetiminin nansal pi-yasa araçlar ile yap labilmesi uzun dönemli yat sinyallerinin üretilerek piyasan n derinle tirilmesi ve yat r mc lar n piyasaya olan güvenlerini artt rabilmeleri aç s ndan da son derece önem-lidir. Enerji Piyasas Düzenleme Kurumu bu piyasalar n geli tirilmesi konusunda gerek ku-rumsal çözümler geli tirmekte gerek di er ku-rumlarla bilgi birikimini payla maktad r. Bu husus unun için önemlidir: Elektrik enerjisine olan talebin önümüzdeki 20 y lda y ll k ortalama yüzde 6,3 oran nda artaca tahmin edilmektedir. Bir ba ka ifadeyle, 2010 y l sonu itibar yla 210 milyar kilovatsaat düzeyinde olan elektrik enerjisi talebimiz 2020 y l nda 378 milyar kilovatsaata ve 2030 y l nda 706 milyar kilovatsaata ula acakt r. Bu talebin güvenilir olarak kar lanabilmesi için önümüzdeki 20 y ll k dönemde, 112 bin ila 137 bin megavat aras nda ilave kapasitenin i letmeye al nmas na ihtiyaç bulunmaktad r.

Bu ba lamda, elektrik üzerine yap lan vadeli i lem sözle meleri ve di er türev sözle meler, piyasa kat l mc lar n n serbest rekabet ortam nda kar la abilece i çe itli risklerden korunmak ve bu riskleri yönetebilmek amac yla yararl birer araç olarak kullan labilmektedir.

Temmuz 2011Sayfa 12

Özel Röportaj

Elektrik piyasalar nda vadeli i lem sözle melerinin yan s ra alivre i lem sözle meleri, opsiyon sözle meleri, takas sözle meleri ba ta olmak üz-ere çe itli türev araçlar kullan lmaktad r.

Vadeli i lem piyasalar ndaki araçlar n kullan lmas , piyasa kat l mc lar için iki temel fayda sa lamaktad r. Bunlardan ilki gelecekte spot piyasalardaki olas yat de i ikliklerinden kaynaklanabilecek risklerden korunabilmedir. kincisi ise bu piyasada yeni yat r mlar için refer-

ans yatlar olu turulabilmesidir.

Burada risk yönetiminin nansal piyasa araçlar ile yap labilmesi uzun dönemli yat sinyal-lerinin üretilerek piyasan n derinle tirilmesi ve yat r mc lar n piyasaya olan güvenlerini artt rabilmeleri aç s ndan da son derece önem-lidir.

te bu husus enerji piyasas n n düzenleyici ku-rumu olarak üzerinde en çok durdu umuz ve önem verdi imiz konular n ba nda gelmekte-dir. Çünkü biz ülkemizin enerji piyasas n n ne kadar büyük bir geli me potansiyeli oldu unu biliyoruz ve bu potansiyele i lerlik kazand rmak için yat r mlar n piyasa yap s nda garanti alt nda olmas n , öngörülebilir bir piyasada güçlü enerji irketlerinin, yabanc stratejik yat r mc lar n yer

almas n hede iyoruz.

2010 y l için ülkemiz toptan sat piyasas ndaki al m sat m miktar n n 330 milyar kilovatsaat düzeyinde ula t n ve bunun 2010 y l yatlar ile yakla k 47 milyar liral k bir ekonomik büyüklü ü ifade etti ini görüyoruz.

Bir ba ka ifade ile ülkemizde tam anlam yla i leyen bir elektrik borsas olu turdu umuzda

bugün PMUM’da i lem gören 10 milyar liral k hacmin birkaç kat artmas mümkündür.

Öte yandan ülkemizin Avru-pa Birli i elektrik sistemi ile ba lant s n n tamamlanm olmas da elektrik ticaret imkân n n çok daha artmas na vesile olaca ndan toptan ticar-et piyasan n çok daha geli ecek olmas da a ikârd r.

te bu potansiyeli harekete geçirmek amac yla bilhassa son iki y ld r çok önemli çal malar yap lmaktad r, Bu çal malarda TE A , Sermaye Piyasas Kurulu, Vadeli lem ve Opsiyon Borsas bir bak ma ana yüklenici olarak görünse de elektrik piyasas n düzenleyen, bu piyasan n derinle mesi için çal an yeni özel sektör yat r mlar n n izleyen ve bunlar n nanse edilebilmesi için sürekli yeni düzenlemeler yapan EPDK’y da do rudan ilgilendirmektedir.

Bu kapsamda Kurumumuz Vadeli i lemler Borsas (VOB) ile yakla k 2 y ldan beri yak n bir i birli i ile çal arak VOB bünyesinde bir elektrik vadeli i lemler borsas n n kurulmas için çal maktad r.

Bu kapsamda VOB ile kurulacak olan elek-trik vadeli i lemler borsas nda i lem görecek sözle me türleri ve sözle melerin içeri i ile ilgili i birli i yap lm t r.

Yap lan i birli i neticesinde ilk a amada fu-ture türü sözle melerle ba lanmas n n piyasa kat l mc lar n n da ihtiyaçlar dikkate al narak uy-gun olaca de erlendirilmektedir.

Bu vadeli kontratlar öncelikle nakdi uzla t rmal olarak ba layacak daha sonra ise ziki teslimata dayal sözle meler de eklenecektir. Bir sonraki a amada ise opsiyon sözle melerinin ve yat fark sözle meleri ile elektrik vadeli i lemler borsas geli tirilecektir. Bu çal malarda EPDK, VOB’a elektrik piyasas n n kendine özgü nite-liklerine ve elektrik piyasas mevzuat yla uygun sözle me içeriklerinin olu turulmas için destek vermi tir. Bugün gelinen a amada elektrik vadeli i lemler anla malar n n içerikleri ve format

VOB taraf ndan belirlenerek gerekli onay al nmak üzere SPK’ya sunulmu tur. Bu onay esnas nda EPDK ayn ekilde SPK ile i birli i yaparak sürecin tamamlanmas için gerekli her türlü yard m yapacakt r.

Amac m z tüm piyasa kat l mc lar n n risklerini yönetebilecekleri bir anla man n ve vadeli i lemler piyasas n n ortaya ç kmas ve bunun sonucunda elektrik tedarik ve üretim irketleri aç s ndan -yat öngörülebilirli inin sa lanabilmesidir.

EPDK’n n güçlü ve etkin yap s n korumak için belirledi iniz stratejik amaçlar nelerdir?

Kurumuzunun stratejik amaçlar n öyle be-lirledik:

Adil ve rekabetçi piyasa ortam n olu turarak devaml l n sa lamak, Piyasada kaliteli ve ekonomik enerji sunulmas n sa lamak, Etkin ve güvenilir bilgi üretip sunarak öngörülebilir ve sürdürülebilir piyasalar olu turmak ve kurumsal kapasiteyi güçlendirmek.

“Bölgeler baz nda maliyet

esasl yat uygulama

stratejisinin orta ve uzun

vadede hayata geçirilmesine

çaba gösterilecektir.”

Temmuz 2011 Sayfa 13

Temmuz 2011Sayfa 14

Güncel

GAZ SEKTÖRÜ “GAZ PİYASASINDA STANDARDİZASYON VE PİYASA GÖZETİMİ” PANELİNDE BULUŞTU

23 Haziran 2011 tarihinde, GDA Sosyal Tesisleri’nde yap lan, gaz piyasas nda stan-dardizasyon, piyasa gözetimi ve bunlara ili kin sorunlar n tart ld panelde, GDA Genel Müdürü Bilal Aslan, DOS DER Yönetim Ku-rulu Ba kan Dr. Celalettin Çelik, GAZB R Yönetim Kurulu Üyesi ve Teknik Kurul Ba kan Ya ar Arslan, Sanayi ve Ticaret Bakanl Tem-silcisi Bayram Temel de birer konu ma yapt lar. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ’ndan Ab-dullah Karahan, EPDK’dan Co kun Güven, TSE’den Ali Bengi, TÜRKAK’tan Gökhan Birbil, MEYER’ den Gürak Gültekin, GAZB R’den Mustafa Ali Akman ise sektörün genel durumu, sorunlar ve yap lan çal malara ili kin sunumlar gerçekle tirdi.

Panelin aç l konu mas n GDA Genel Müdürü Bilal Aslan yapt . Konu mas nda 15-20 y ld r standartlarla ilgi çok fazla s k nt çektiklerini,bu konuda çok fazla emek ve en-erji sarf ettiklerini vurgulayan Bilal Aslan, bu nedenle kalite ve standartlar son derece önem-sediklerini ifade etti. 15 sene önce bu kapsam-da bir toplant yap lmas halinde salonun bile doldurulamayaca n kaydeden Aslan, “Çünkü 15 sene önce EPDK, TÜRKAK, UGETAM, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) yoktu. Ancak Sanayi Bakanl ve TSE ile bir toplant yapabil-

irdik” dedi.

Sektörde faaliyet gösteren kurumlar n o dönemde olmad n dile getiren Bilal Aslan, do algaz da t m sektörü olarak standartlara göre altyap faaliyetlerini gerçekle tirmek ad na GDA olarak o y larda “ ç Tesisat Standard ”n

olu turmak zorunda olduklar n beyan etti.

Do al gaz n Türkiye’ye geldikten sonra da t m sektöründe ya anan tarihsel geli imine de de inen Aslan, “4646 say l Do al Gaz Piyasas Kanunu ve ilgili mevzuat, sektör kalite ve verimlili ini artt rmaya yönelik hükümler koy-

GDA Genel Müdürü Bilal Aslan;

“4646 say l Do al Gaz Piyasas

Kanunu ve ilgili mevzuat,

sektör kalite ve verimlili ini

artt rmaya yönelik hükümler

koymakla beraber, sektördeki

oyuncular n da hizmet

kalitesini belirlenmi s n rlar n

üstüne ta ma istek ve gayretinde

oldu u bir gerçektir”

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl himayesinde, GAZB R, GDA ve DOS DER taraf ndan organize edilen,

“Gaz Piyasas nda Standardizasyon ve Piyasa Gözetimi” paneli, 23 Haziran Per embe günü GDA Sosyal Tesisleri’nde gerçekle tirildi. GAZB R, EPDK, TSE, TÜRKAK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl yetkililerinin kat l m yla düzenlenen panelde gaz sektöründe standardizasyon ve piyasa gözetimine ili kin sorunlar tart ld .


Güncel

makla beraber, sektördeki oyuncular n da hizmet kalitesini belirlenmi s n rlar n üstüne ta ma istek ve gayretinde oldu u bir gerçektir” dedi.

“Do al gaz da t m piyasas oyuncular klasik bir kalite anlay n n üstünde normlar olu turarak, di er tüm sektörlerin önünde farkl l n ortaya koyan bir anlay geli tirmi lerdir” diyen GDA Genel Müdürü Bilal Aslan, sektörün dinamik bir olu um sürecinde oldu unu kaydetti. Do al gaz sektörünün sektörel standartlar üretme yeterlili ine sahip oldu unu ve bu konuda hizmet üreten EPDK, TSE, MYK gibi kurum ve kurulu larla yo un bir i birli i içerisine girdi ini dile getiren Aslan, bu kapsamda TSE nezdinde Do al Gaz ve Ekipmanlar Sektör Komitesi’nin kurularak faaliyetlerine ba lad n hat rlatt .

gücünün küreselle ti i ve i gücü transferleri-nin artt günümüzde mesleklerin belgelendi-rilmesinin büyük önem arz etti ine i aret eden Aslan, sözlerini öyle sürdürdü:

“MYK nezdinde Do al Gaz Meslek Standartlar haz rlanm ve bunlara ili kin belgelendirme süreçleri bitirilme a amas na gelmi tir. Avrupa Birli i uyum sürecinde bu belgeler çok daha fazla önem arz etmektedir. 5544 say l Mesleki Yeterli-lik Kanunu ile tüm i kollar nda çal acaklar için meslek belgelendirilmesi getirilmektedir. Art k i kollar nda istihdam edilecek olan çal anlar, yapt klar i teki yeterlili in tayini için belirlenmi meslek standard kapsam nda belgelendirilmek durumunda kalacaklard r. Bu arada esas konu, i kollar n n ihtiyac olan i gücü niteli inin yine sektör taraf ndan belirlenen kalite kriterleri kapsam nda belirlenmesidir. Sektörümüzün temsilcisi olan GAZB R ile e itim kurulu umuz UGETAM taraf ndan gerekli çal malar yap larak MYK ile sektörel düzenlemeye ili kin olarak gerekli i birli i olu turulmu tur. GAZB R ve UGETAM ortakl tüm bunlar yaparken sektör içindeki stratejik ortaklar m z olan DOS DER, BACADER ve Do al Gaz S hhi Tesisat ve Ka-loriferleri Teknisyenleri Odas gibi sektörel tem-sil kurulu lar ile yo un i birli i olu turulmu tur. Bu kapsamda GDA olarak sürece, en güçlü biçimde deste imizi sa l yoruz.”

4646 say l Do al Gaz Piyasas Kanunu ve il-

gili mevzuat gere ince, tüm i ve i lemlerin belirlenmi standartlar kapsam nda yap ld n , do al gaz piyasas nda lisanss z ve serti kas z i yapman n yasak oldu unu, do al gaz piyasas nda tüm i ve i lemlerin standardize edilmi olup, belgelendirilmeleri esas te kil etti ini ifade eden Aslan, yine de sektör olarak eksik tara ar n n oldu unu vurgulad .

Standart ve belgelendirmelerin üzerinde bir kalite anlay yla GDA , sektörün okulu oldu

Özelde GDA ’ n yapt klar na da de inen Bilal Aslan, “Hizmet kalitemizi sektörün bir ad m üstüne ta yarak mü teri odakl vizyonumuzu daha da güçlendirdik. Bu kapsamda mevzuat gere i ISO 9001-14001, OSAS 18001 sistem-lerini 2004 y l nda kurumlarca onayl ekilde kurduk ve halen devam ediyor. Bunun d nda KALDER ile bir i birli i yapt k; FQE modelini irketimize uyarlad k. 3-4 y ld r KALDER ile

birlikte çal yoruz ve her sene KALDER gelip bizi denetliyor. Geçen sene KALDER’den ba ar ödülü ald k. Bu sene de büyük ödüle talip olduk. Bir kamu kurumunun büyük ödüle talip olmas kolay bir süreç de il. Ayr ca 2005 y l nda bilgi güvenli i sistemini kurduk ve bu da ba ar l bir ekilde devam ediyor.

2006 y l nda do al gaz piyasas na ili kin Personel Akredi-tasyon Sistemi’ni ilk defa kurduk. MYK gözetiminde do al gaz da t m sektöründe meslek standartlar olu tu ve Resmi Gazete’de

yay mland . imdi bunlar sektöre uyarlamaya çal yoruz. Burada da biz GDA olarak üz-erimize dü eni yapt k. Mü teri memnuniyeti yönetim sistemi ve tedarikçi yönetim sistemi ile ilgili çal malar m z var. Bu çal malarda son a amaya gelindi.

“Üzerimize dü en görevleri seve seve yapmaya haz r z”

Bilal Aslan’ n konu mas n n ard ndan DOS DER Yönetim Kurulu Ba kan Dr. Cela-lettin Çelik söz ald . DOS DER olarak, ilgili kurumlarla faaliyetlerini belirli bir diyalog çer-çevesinde yürütme gayreti içinde olduklar n dile getiren Çelik, EPDK ve GAZB R ile iç tesisat konusundaki çal malar n n sürdü ünü, TSE ile de baz standartlara yönelik çal malar n de-vam etmekte oldu unu belirtti. E E ile birlikte enerji verimlili i konusundaki strateji belgesi ve bunun do rultusunda yap labilecek olas re-vizyonlara ili kin faaliyetlerinin ayn ekilde de-vam etti ini vurgulayan Celalettin Çelik, Sanayi ve Ticaret Bakanl bünyesinde GAZTEK toplant lar na mümkün oldu u sürece katk vermeye çal t klar n ifade etti. GAZMER ile birlikte Türk gaz da t m irketlerine ayr ayr üstlenen ürün modellerinin tesislerinin vize ve

Temmuz 2011Sayfa 16

Güncel

raporlar n n tek bir kanaldan izlenilebilmesine yönelik olan projede son a amaya gelindi i bil-gisini veren Çelik öyle devam etti:

“MYK bünyesinde GAZMER’e de do al gaz meslek standartlar konusunda katk vermeye özen gösteriyoruz. Ayr ca Türkiye’nin en büyük gaz kurulu u olan GDA ile yürüttü ümüz ortak çal malar bundan sonra da devam edecektir. Her eyden önemlisi geli en bir sektörün farkl pozi-

syonlardaki oyuncular olarak belirli bir diyalog ortam nda konular m z çözmemiz, görü memiz, öncelikle bunlar de erlendirmemiz belirli bir anlay la sonuca ba lamam z DOS DER olarak bizim en büyük temennimizdir.”

Do al gaz sektörü ülke ekonomisine dolayl katk sa lam t r

GAZB R Yönetim Kurulu Üyesi ve Teknik Ku-rul Ba kan Ya ar Arslan ise sadece 20 y ll k geçmi i olmas na ra men Türkiye do al gaz pazar n n h zl bir geli im sürecine sahip oldu unu ve 2003 y l sonras piyasan n serbestle mesi ile çok h zl bir ivme kaydedildi ini ifade etti. Bugün olu turmu oldu u 15 milyar dolarl k büyüklükle Türk do al gaz pazar n n Avrupa’n n 6. büyük do al gaz pazar konumuna geldi ini vurgulayan Arslan, do al gaz sektörünün mevcut durumu hakk nda da rakamsal birtak m verileri kat l mc larla payla t .

Tam düzenli piyasa olu umu ile sektördeki kay t d l n ortadan kalkt n , yap lan yat r mlar so-nucunda ucuz enerji kayna n n sa land n dile getiren Ya ar Arslan bu sayede sanayicilerin daha güçlü ve rekabet edebilir hale geldi ini ve ihra-catta dolayl katk lar sa lad klar n da sözlerine ekledi.

Do al gaz sektörünün ülke ekonomisine dolayl

yönden sa lad katk lar n göz ard edilemeyecek nitelikte oldu una i aret eden Arslan sözlerine öyle devam etti:

“Yat r mc lar taraf ndan yat r m bölgelerinde 6 milyar dolara yak n yat r m gerçekle tirilmi tir. Yap lan yat r mlar n ülke ekonomisine do rudan ve dolayl katk s 30 milyar dolar bulmu tur. Bu yat r mlar do rudan ve dolayl olarak 80 bin ki iye i imkan sa lam t r. Devlet statistik Enstitüsü verilerine göre, sektörümüzde bir ki iye istihdam sa lamak için devletin yapmas gereken yat r m miktar n n 312 bin 500 TL oldu u dü ünüldü ünde, bu operasyonlar m z n ülke insanlar na katk s n anlamak daha kolay olacakt r.”

GAZB R’i kurmaktaki amaçlar n n gerek da t m irketlerinin hak ve menfaatlerinin korunmas ,

gerekse dünya do al gaz piyasalar yla entegra-syonun sa lanmas dâhil, do al gaz piyasas n n geli imine katk da bulunacak her türlü hukuki, teknik ve soysal faaliyeti yürütmek oldu unu söyleyen Arslan, faaliyete ba lad günden bugüne kadar GAZB R’in bu amaç temelinde yo un faaliyetler yürüttü üne de de indi.

“Ticari hede erimizin yan nda tüm faaliyetleri-mizde ülke ve toplum faydas yaratmak öncelikli anlay m zd r. Bu çerçevede çal malar m z ka-muoyuna ve GAZB R üyesi da t m irketlerine daha etkin bir ekilde duyurabilmek, güncel teknik ve mevzuat konular nda bilgi kayna olu turmak, ülkemiz menfaatleri do rultusunda Avrupa ve dünya piyasalar nda do al gaz sek-töründeki geli melerin sektör kat l mc lar taraf ndan takibi için bir referans noktas olarak birçok i birli i ve kat l m tesis ettik” diyen Ya ar Arslan, do al gaz n h zla yayg nla mas teknik alt yap y güçlendirme ihtiyac n da beraberinde getirdi ini de sözlerine ekledi.

“ imdiye kadar do al gaz da t m kurulu lar , gerek kendi bünyelerinde gösterdikleri büyük gayret gerekse derne imizin teknik orga-nizasyonunu üstlenen iktisadi i letmemiz olan GAZMER’in katk lar yla bu ihtiyac giderm-eye çal m lard r. Bugün Türkiye’de do al gaz piyasas n n düzenli olarak geli mesi ve ba ar ya ula mas nda en önemli etken kamunun sek-

tör oyuncular yla birlikte kat l mc l k esas na dayal olu turmu oldu u mevzuat kapsam n da geli en effaf bir piyasa olu umudur. Özellikle EPDK’n n piyasam za ili kin karar alma süre-cinde sektörümüzle sürekli olarak yapm oldu u çal malar, isti areler sonradan ortaya ç kabilecek sorunlar büyük oranda ortadan kald rmaktad r. Buna dayal olarak piyasan n geli imi h zl ve düzenli olmaktad r.”

Sektör ad na yap lacak yasal düzenlemeler ve denetimler büyük bir ciddiyet gerektiriyor

Sanayi ve Ticaret Bakanl Temsilcisi Bayram Temel ise yapt konu mada gaz sektörünün önem ihtiva eden bir sektör olmas nedeniyle sektör ad na yap lacak yasal d ü z e n l e m e l e r i n ve denetimlerinde büyük bir ciddiyet gerektirdi ini kay-detti. Temel, “Sanayi Genel Müdürlü ü Makine Sanayi ubesi olarak be tane yönetmeli imiz var. Bu yönetmeliklerden bir tanesi de ‘Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeli i’dir. Sanayi ve Ti-caret Bakanl taraf ndan 2000’li y llar n ba nda vatanda n mal ve can güvenli i yönünden önemli olan bu yönetmeliklerin bir an evvel Türk mevzuat olarak çevrilip yürürlü e konulmas gerekmekteydi. Sanayi ve Ticaret Bakanl ’n n bu kapsamda yapt çal malar n içinde ahsen bulundum, çal malar tamamlad k ve söz ko-nusu yönetmelikler yürürlü e girdi” dedi.

Panelde ayr ca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ’ndan Abdullah Karahan, EPDK’dan Co kun Güven, TSE’den Ali Bengi, TÜRKAK’dan Gökhan Birbil, Meyer’den Gürak Gültekin, DOS DER Genel Kurul Üyesi Sait Korkmaz ve GAZB R’den Mustafa Ali Akman ise sektörün genel durumu, sorunlar , yap lan çal malar ile ilgili birer sunum gerçekle tirdiler.


Temmuz 2011Sayfa 18

Güncel

T o p l a n t d a GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman, “Stan-dart Belgelendirme ve Standardizasyon “konulu bir sunum gerçekle tirdi. Gaz da t m sektörünün nihai hede nin mü terilerine kes-intisiz gaz en emniyetli ve en güvenli ekilde ula t rmak oldu unu vurgulayan Akman, sek-tördeki standartlar n olu turulmas noktas nda sektörün bütün tara ar na sorumluluklar dü tü ünü belirterek, “Asl nda tara ar belli. Bir tarafta mevzuat yap s var. Di er tarafta üreticiler, uygulamac lar, uygulamay denetley-en kurulu lar ve gaz da t m irketleri” diye konu tu.

Gazmer Genel Müdürü Mustafa Ali Akman standardizasyonun üreticiler aç s ndan üretim planlamas ve programlanmas na yard mc olaca n söyledi. Akman, “ Ayr ca, standard-

izasyon üreticiler uygun kalite ve seri üretim imkan sa lar, ay b azalt r, verimlili i art r r ve maliyeti dü ürür” dedi.

Standardizasyonun kaliteyi te vik edece ine dikkat çeken Akman, “Standardizasyon emek, zaman, hammadde israf n önler. Arz talep dengelemesine yard mc olur. hracat ve itha-latta üstünlük sa lar. Rekabeti geli tirir. Kötü mal piyasadan siler” diye konu tu.

Akman standardizasyon tüketiciye faydalar n ise, “Kar la t rma ve seçimi kolayla t r r. Fiyat ve kalite yönünden aldanmalar önler. Tüketi-cinin bilinçlenmesinde etkili rol oynar. Can ve mal güvenli ini sa lar” eklinde s ralad .

Standardizasyonda piyasa gözetiminin ön-emine de inen Mustafa Ali Akman, “ lgili direktifteki temel gerekliliklere uygun olma-yan ürünleri etkili ve yeterli bir yolla tespit etmek için “Piyasa Gözetimi” gerekmektedir. Piyasa gözetimi ve denetimi ancak standart-lar ve güvenlik esaslar kapsam nda; rekabeti ortadan kald rmayacak, uygulay c ve tüketici ihtiyaçlar n tam olarak kar layacak ekilde yap lmal d r” dedi.

Do al gaz piyasas aç s ndan standartlar konusu-na de inen Mustafa Ali Akman, “Do al Gaz Piyasas , kurallar n yan s ra sorumluluklar n da tan mland ; periyodik denetime tabi tam düzenli bir piyasad r. Do al gaz da t m sek-töründe, iç tesisatlarda kullan lacak olan gaz yak c cihaz ve di er ürünlerin, standartlar ile teknik esaslara uygunlu u; sektör taraf ndan kurulan bir komisyon vas tas yla izlenme-kte ve online olarak tüm kontrol birimlerine ula t r lmaktad r” dedi.

Do algaz sektöründe uygulanan ürün belge-lendirme sürecine ili kin bilgiler veren Mus-tafa Ali Akman, “Daha güvenli bir do al gaz piyasas olu umu için; do al gaz sektörü, di-namik ve deneyimli personel yap s ile ulusal ve uluslararas normlar kapsam nda sürekli kendini yenileyen ve geli tiren bir kimli e sahip olarak; sektöre ili kin tüm konularda oldu u gibi standartlara ili kin mevzuat ve teknik çal malar ile ürünlerin piyasa gözetimi faaliyetinde de; ilgili tüm tara arla birlikte çal malar n geli tirerek sürdürecektir” diye konu tu.

STANDARDİZASYON KALİTEYİ TEŞVİK EDER

“PERİYODİK KONTROL UYGULAMASI GELİŞTİRECEĞİZ”EPDK’dan Co kun Güven ise Do al Gaz Piyasas ç Te-sisat Yönetmeli i Kapsam nda Gaz Yakan Cihazlar n Kullan m ”na ili kin bir sunum yapt .

Do al Gaz Piyasas ç Tesisat Yönetmeli i Kapsam nda baz hükümlerin yer ald n , EPDK olarak teknik amaçl oldu u için yapt klar düzenlemeleri bu mevzuatlara dayand rd klar n ifade eden Güven, mevcut yönetmeli in 5. maddesinin do al gazdaki

yak c cihazlar da kapsamak üzere standart-lara at fta bulundu unu ve TS, EN, ISO, IEC standartlar ndan herhangi birine, bu standart-larda yoksa, TSE taraf ndan kabul gören di er standartlara uyulmas n n zorunlu oldu unu beyan etti.

Co kun Güven, geli en artlar çerçevesinde, piyasadan ve GAZB R’den gelen talepler ve ikayetler do rultusunda yönetmelikte de i iklik yaparak CE i aretini yönetmeli in kapsam na dahil ettiklerini vurgulad .

Piyasada TSE’si yay nlanmam baz özel yak c cihazlarla kar la t klar n bunlarla ilgili durumu çözmek üzere de Türk Standartlar Enstitüsü’nün uygulamakta oldu u Özel

nceleme Belgesi’ne dayan larak gaz verilebilece ini öngördüklerini ifade eden Güven, bu belgenin sadece TSE taraf ndan verilebilece ini belirterek daha sonra bunu piyasan n görü üne açt klar n , gelen görü ler çerçevesinde baz düzenlemeler yapt klar n ancak henüz yay nlamad klar n da beyan etti.

ç tesisatta, standart veya CE belgesine sa-hip olmayan malzeme kullan lamayaca na da de inen Güven, standard veya 4703 say l Ka-nuna göre teknik düzenlemesi bulunmayan, özel üretim amaçl yak c cihazlara do al gaz verilebilmesi için TSE kalite uygunluk belgesi veya TSE Özel nceleme Raporu sunulmas n n zorunlu oldu unu da belirtti.

GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman :

EPDK - Co kun Güven :


Güncel

“TSE OLARAK GAZBİR’İN ÇALIŞMALARINA BÜTÜN GÜCÜMÜZLE DESTEK VERECEĞİZ”

“UYGUNLUK DEĞERLENDIRMESINDE BIR ÜLKE KENDI ALTYAPISINI OLUŞTURMALI”

Toplant da TSE Ürün Belgelendirme Grup Ba kanvekili Ali Bengi’de “Avru-pa birli i uyum sürecince milli standartlar n yeri gaz yakan cihaz kapsam na girmey-en cihaz ve ürün-lerin belgelendirilmesi” konulu bir sunum gerçekle tirdi.

TSE olarak standartlar n haz rlanmas , belge-lendirme, kalibrasyon, laboratuar, gözetim ve muayene hizmetleri verdiklerini belirten Ali Bengi, “Bir ülkenin kalk nm l standartlara uygunlukla birebir ilgilidir. Bir ülkenin ne ka-dar kendi milli standard varsa sanayile mesi o kadar yayg n hale gelebilir” diye konu tu.

Standartlar n haz rlanmas a amas nda kat l m n art oldu una dikkat çeken Ben-gi, “ tirak ne kadar fazla olursa o oranda do ru standart yay nlam olabiliriz. Do ru standartlar yay nlad m zda da rekabet edebi-lecek düzeye ula r z” diye konu tu.

TSE’nin belgelendirme faaliyetlerine ili kin bilgi veren Ali Bengi “Belgelendirme faali-yetlerine 1964 y l nda ürün belgelendirme birim kurularak ba lanm . lk Türk Standartlar Uy-gunluk Belgesi ve TSE markas n kullanma yetkisi 1964 y l nda bak r tel için verilmi tir. Günümüzde çe itli sektörlerde 50000 üretim yerinde TSE belgelendirme hizmetlerin-den yararlan lmaktad r. Ürün belgelendirme hizmeti bir uygunluk de erlendirme i lemidir. Enstitümüzün belgelendirme i lemleri 4511 belgelendirmesi yapan kurulu lar için standartlar n belirledi i artlara; sosyal so-

rumluluk ilkesine, effa k, gizlilik, teknik olarak yetkinlik, bilimsel ve etik olarak insan sa l ve can güvenli i korumas n n temini ilkesi, dürüstlük ilkesi, ilgi çeli kisi yaratma-ma ilkesi, tarafs zl k, ba ms zl k, mü teriler aras nda serbest ticaret ve rekabet artlar n n gözetilmesi ilkesi ve di er mevzuata uygun olarak gerçekle tirilmektedir. TSE ürün bel-gelendirme sistemi günün ihtiyaçlar n dikkate alarak sürekli güncellenmektedir.

GAZB R ve GAZMER’in standartlara ili kin çal malar na da de inen Bengi, “Biz TSE olarak GAZB R’in gaz da t m irketlerini bir araya gelerek olu turdu u bu al mlarda veya kabullerde nelere dikkat edece i hususun-da çal malar n takdirle kar l yoruz. Bu çal malara bütün gücümüzle destek verece iz” eklinde konu tu.

TÜRKAK Ürün Hizmet Akredi-tasyon Ba kan Gökhan Bir-bil ise “Onayl Kurulu lar n Akred-itasyonu, Denetimi ve Güvenilirlikleri” konulu bir sunum g e r ç e k l e t i r d i . Öncelikle uygunluk de erlendirmesi ve uygunluk de erlendirme kurulu unun tan mlar n yaparak sunumuna ba layan Bir-bil, ürün güvenli inin önemine de indi. Bir-bil, “akreditasyon kurulu lar görev verildi i

takdirde düzenleyici otoritenin ihtiyac olan uygunluk de erlendirme faaliyetlerini yürüten kurulu lar n akreditasyonunda veya gönüllü alanda hizmet veren kurulu lar n akreditasyo-nunda görev al r. Düzenleyici alan o alandan sorumlu düzenleyici otoritenin koydu u kural-lar ve yay nlad mevzuatlarla kontrol alt na al n r” dedi.

Akreditasyon kurumlar n n uluslararas sevi-yede kar l kl tan nma anla malar oldu una da de inen Birbil, TÜRKAK’ n da Avrupa Akreditasyon Birli i ile kar l kl tan nma anla mas oldu unu kaydetti.

TÜRKAK olarak verdikleri hizmetlerde

çe itli standartlar kulland klar n ifade eden Birbil, akreditasyon kurulu u olarak 1700 serisini kendilerine temel standart olarak ald klar n vurgulayarak temel olarak uygunluk de erlendirmesi yapan kurulu lar n verdi i faa-liyetleri de özetledi. TÜRKAK olarak sektöre verdikleri hizmetlere de de inen Birbil, uygun-luk de erlendirmesi faaliyetlerinin önemine i aret etti. Uygunluk de erlendirmesinde 4 te-mel sacaya bulundu unu dile getiren Birbil, Dünya Ticaret Örgütü’nün uluslararas kural-lar ve kriterler dahilinde serbest dola m n temel kurallar n belirledi ini ve dünya üzeri-nde standardizasyonu belirledi ini sözlerine ekledi.

TSE Ürün Belgelendirme Grup Ba kanvekili Ali Bengi :

TÜRKAK Ürün Hizmet Akreditasyon Ba kan Gökhan Birbil :

Temmuz 2011Sayfa 20

Güncel

MEYER’den Gürak Gültekin ise gaz yakan cihazlar yönetmeli i kapsam nda ürün belgelendirme süre-cinde olu an sorun-lara ili kin bir sunum gerçekle tirdi.

Belgelendirme süre-cinde ya anan so-runlara de inen Gültekin, “Sorunlar k saca sayacak olursak, imalatç n n yasal mevzuata hakim olmamas ve sektör ile ilgili güncel

yasal de i iklikleri takip etmemesi. Özellikle küçük i letmelerin bu konuda altyap ve ele-man eksikli i nedeni ile ilgilenememesi. Piyas-ada faaliyet gösteren dan manl k rmalar n n sürece hakim olamamas . Firmalarda, ARGE faaliyetlerinin yok denecek kadar az olmas olan birimlerin de yönetmelik ve standartlara tam anlam yla hakim olamamas . Yasal mevzuatlar takip eden i letmelerde bir maliyet art n n do mas bu nedenle pazarda pay kayb n n ya anmas ” diye konu tu.

Belgelendirme sürecinin sa l kl i lemesi için yetkin otoritenin denetim etkinli inin art

oldu unu vurgulayan Gültekin, “Piyasada gözetim ve denetimin etkin bir ekilde yap lmas ve haks z rekabete sebebiyet vermeyecek ekilde gerçekle tirmelidir” diye konu tu.

Özel teknik artnamelerde veya özel noktalarda en alt limitin CE de il, CE orant s de il de ba ka bir özel marka olmas gerekti inin söylen-mesinin belgelendirme sürecini baltalad n söyleyen Gültekin, “ artnamede CE markas n mutlaka koymal d r. Üstüne istiyorsa özel bir marka onu da koymal d r. Sadece özel markay öne ç karmak belgelendirme sürecini baltala-makta ve haks z rekabeti do urmaktad r” dedi.

“DÜNYADAKİ VE TÜRKİYE’DEKİ ULUSAL DÜZENLEMELER DİKKATE ALINMALIDIR”

“TÜRKİYE’DE ORTAK BİR İÇ TESİSAT ŞARTNAMESİ OLUŞTURULMALIDIR”

PİYASA GÖZETİM VE DENETİMİ ETKİN ŞEKİLDE YAPILMALI

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ’ndan Abdul-lah Karahan Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönet-melik Piyasa Gözetimi ve Denetimi ba l kl bir sunum yapt .

Karahan, gaz yakan cihazlarda, öncelikli amac n insanlar n evcil hayvanlar n ve e yalar n güvenli ini tehlikeye atmayacak ekilde piyasaya arz edilmesi hizmete sunulmas olarak tan mlad . Gaz yakan cihazlar kapsam nda olan ürünlere de de inen Karahan,

yönetmelik kapsam d nda tutulan cihazlara ili kin de kat l mc lara bilgi verdi. Yönetmelikte cihazlar n yan nda bir de donan mlar n mevcut oldu unu dile getiren Abdullah Karahan bu donan mlara ili kin bilgileri de kat l mc larla payla t . Gaz yakan cihazlara örnekler de veren Karahan, s tma elemanlar , hariç tutulan elemanlar , su s t c lar ve so utma cihazlar na da ili kin örnekler verdi.

Emniyet hükümlerinden de bahseden Kara-han, Yönetmelikte temel emniyet gerekleri ad alt nda yer alan ve zorunlu olarak üreticinin uymas gereken k s mlara da de indi. Üreticile-

rin cihaz üretirken nelere dikkat etmesi gereken hususlar da özetleyen Karahan bunlarla ilgili kurallar da kat l mc larla payla t . Üretime ve kullan c ya yönelik ambalajlar üzerindeki teknik talimatlara da de inen Abdullah Karahan, bu talimatlar n hangi nitelikte olmas gerekti ini de vurgulad . Karahan, üreticilerin malzeme seçerken kullan m amaçlar n göz önünde bulundurmas gerekti ini dile getirdi. Cihazlar n kullan m nda uyulmas gereken güvenlik fak-törlerine de i aret eden Karahan, cihazlar n d etkilerden asgari düzeyde etkilenecek biçimde yap lmas gerekti ine de de indi.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl - Abdullah Karahan :

DOS DER - Sait Korkmaz :

MEYER - Gürak Gültekin :

DOS DER ad na konu an Sait Kork-maz ise, gaz ya-kan cihazlara ait yönetmelikler ile tüm Türkiye’de or-tak bir iç tesisat artnamesi olu umu

ve kullan m n n sa lanmas n n sektör aç s ndan önemli bir konu

oldu unu, gerekli katk ve çal malar n her safhas nda yer almak istediklerini aktard . Kork-maz unlar söyledi: “Türkiye’de de i im pazar ile ilgili gaz rmalar n n farkl uygulamalar , kaskad baca ba lant lar ile ilgili gaz rmalar n n farkl uygulamalar , sistem serti kas na sahip cihazlardan dahi baca hesaplar n n istenmesi gibi örnekler ya anan sorunlar n nedenleridir. TSE belgelendirme ücretleri gerçekten yük-sek olup daha dü ük seviyelere çekilmelidir.

TSE taraf ndan belgelendirme yat listeleri-nin yay nlanarak deklare edilmesi ve böylece ilgili ürünün belgelendirmesinde rmalar n bütçelendirme yapabilmesi sa lanmal d r. Belgelendirme kapsam ndaki tüm ürünlerin proje onaylar n n TSE taraf ndan yap lmas ve onayl nüshalar n n rmalara verilmesi uygun olacakt r.”


Güncel

TSE VE GAZBİR’DEN ANLAMLI İŞBİRLİĞİ

Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) ile Türkiye’deki 62 do al gaz da t m irketinin bir araya gelerek olu turdu u Türkiye Do al Gaz Da t c lar Birli i Derne i (GAZB R) aras nda i birli ini güçlendirmek amac yla yürüt-ülen protokol çal malar na h z verildi. Protokol çal mas kapsam nda son olarak TSE Ürün Belgelendirme Merkezi’nde yap lan toplant ya, TSE Ürün Belgelendirme Merkezi Ba kanvekili Ali Bengi, GAZB R’in ktisadi letmesi olan GAZMER’in Genel Müdürü Mustafa Ali Ak-man, GAZB R ç Tesisat Komisyonu Ba kan Yard mc s Ahmet K l ç ile TSE’den uzmanlar kat ld .

Kaliteli üretimi te vik edecek stratejiler belirlenecek

Toplant da do al gaz sektöründe kullan lacak ürünlerin belgelendirilmesi, ülke ihtiyaçlar n n belirlenmesi, kullan c lar n güvenli i ve kaliteli üretimin te vik edilmesi do rultusunda nas l bir strateji belirlenece i üzerinde duruldu. Bunun yan s ra yap lacak i birli i protokolü çerçeves-inde piyasadan numune al narak ara kontrollerin yap lmas yönünde usul ve esaslar n belirlenmesi, do al gazla ilgili ürünlere yönelik standartlar n haz rlanmas nda GAZB R’in ayna komitelerde etkin rol almas , Türkiye’de üretilen ve d ar dan ithal edilen do al gazla ilgili tüm ürünlerin stan-dardlara ve mevzuata uygunlu u, sektörel bazda

çal taylar yap lmas ve TSE laboratuarlar n n do al gaz piyasas nda etkin bir biçimde kullan lmas hakk nda görü birli ine var ld .

“E itimler yo un bir ekilde uygulanmal ”

Toplant da konu an TSE Ürün Belgelendirme Merkezi Ba kanvekili Ali Bengi, yap lacak pro-tokolle birlikte, özellikle e itimlerin yo un bir ekilde uygulanmas gerekti inin alt n çizdi.

GAZB R ad na konu an GAZMER Genel Müdürü Mustafa Ali Akman ise, TSE’nin akred-ite kurulu olmas n n GAZB R için en önemli kriter oldu unu vurgulad .

TSE ile GAZB R aras nda i birli ini güçlendirmek amac yla yürütülen protokol çal malar na h z verildi. Çal malarda, do al gaz sektöründe kullan lacak ürünlerin belgelendirilmesi, ülke ihtiyaçlar n n belirlenmesi, kullan c lar n güvenli i ve kaliteli üretimin te vik edilmesi do rultusunda nas l bir strateji belirlenece i üzerinde duruluyor.

Temmuz 2011Sayfa 22

Güncel

MESLEK STANDARTLARI YETERLİLİK ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

Ulusal meslek standartlar n n yeterliliklerinin yeni formata göre incelenmesi üzerine düzenle-nen toplant ya Murat Çitçi (MYK), Abdullah Öz-demir (MYK), Mustafa Ali Akman (GAZB R), Ahmet Yetik (GAZB R), Zülküf Turhan (Aksa Do al Gaz), Halil Akda (UGETAM), Selami Balc (UGETAM), Hakan Demirtu o lu (In-specco), Yavuz Keçeci (Inspecco), Kadir Pekta (Energaz), Erdal Kaya (Zorlu Enerji) kat ld .

Toplant da; do al gaz PE boru kaynakç s (seviye3-seviye4), do al gaz çelik boru kaynakç s (seviye3), do al gaz altyap yap m ve kontrol personeli, topo raf (seviye 4), co ra bilgi sistemleri operatörü (seviye 5), do al gaz s tma ve gaz yak c cihaz servis personeli(seviye 4), do al gaz i letme bak m operatörü (seviye 4), s tma ve do al gaz iç tesisat yap m personeli (seviye 3) meslek standartlar ile ilgili yeterlilik çal malar yap ld .

Yeterlilik çal malar n n A ustos ay sonuna ka-

dar tamamlanmas öngörüldü ünü ifade eden Ahmet Yetik, personel geli imine büyük katk yapmas beklenilen do al gaz ulusal meslek standartlar n n belgelendirme faaliyetlerinin ise 2012 y l içinde ba lamas için çal malar n h zla devam etti ini kaydetti. Bu çerçevede ISO 17024 personel belgelendirme doküman-“ u an var olan

standartlar sektördeki ihtiyac

belli bir noktaya kadar

kar l yor. ”

21-22 Temmuz tarihlerinde GAZMER Yönetim Merkezi’nde Mesleki Yeterlilik Kurumu, gaz da t m irketleri ve belgelendirme kurulu lar n n

yetkililerinin kat ld bir toplant ile daha önce GAZB R taraf ndan do al gaz piyasas na yönelik olarak haz rlanan ulusal meslek standartlar n n yeterlilikleri haz rlanan yeni formata göre incelendi.


Güncel

tasyonu haz rland n da dile getiren Yetik, Temmuz ay sonuna kadar al nacak ISO 9001 belgesini müteakiben ISO 17024 TÜRKAK belgelendirme ba vurusunun da yeterliliklerin tamamlanmas ndan sonra yap laca n beyan etti.

Toplant sonras nda Inspecco’dan Yüksek Makine Mühendisi Hakan Demirtu o lu, Gas Technics dergisine toplant ile ilgili de erlendirmelerde bulundu.

MYK ile ortak olarak gerçekle tirilen toplant ya, olu turulacak olan standartlara son eklinin ver-ilmesi amac yla görü belirtmek için kat ld klar n belirten Demirtu o lu, sözlerini öyle sürdürdü:

“Sektörün de i ik ayaklar nda bulunan aktörler-le bulu ma ve sektörü daha ileriye ta yabilmek ad na kirlerimizi payla ma, ortak ve üzerinde uzla lm sonuçlara varabilme anlam nda da bu toplant lar oldukça önemli. Bu toplant larda sek-tördeki gaz da t m irketlerinden, belgelendirme kurulu lar ndan ve GAZMER’den yetkililerle birlikte biz de görü lerimizi sunuyoruz.

u an var olan standartlar sektördeki ihtiyac belli bir noktaya kadar kar l yor. Kaynakla ilgili noktada ihtiyaçlar m za ve beklentilerimize yan t veriyor ancak tabii ki sahaya özel, özellikle do al gaz kayna na özel baz bilgilerinde bu stan-darda eklenmesi gerekiyor. Örne in seviye üçte belirtilen eyler tamamen kaynakla ilgili kayna n özel bir yap s n belirtiyor. Fakat u an Türkiye’de sadece kaynak de il, h zla büyüyen do al gaz sektöründe tüm çal anlar n, özellikle do al gaz tesisatlar n n do ru dö enmesi ile ilgili, bilgilerinin daha iyi olmas gerekiyor.

Bugünkü toplant n n içeri i özetle seviye üçün haricinde sevi-ye dörtte sahada nel-er yap laca , çevre-sel i sa l ve i güvenli i, kaynak ve do ru kayna n nas l yap lmas gerekti i ile ilgili bilgiler,

kayna n haricinde tesisat ile ilgili olmas ger-eken uygulamalar, hem yeni yap lan tesisatlarda hem de hali haz rda içinden gaz geçen hatlarda neler yapmas ile ilgili standartlar n ve taslaklar n olu turulmas d r.

Bu taslaklar bugün netle tirip sektörün görü üne sunmay amaçl yoruz. Taslaklar olu turan bu komitenin haricinde di er gaz irketleri, bel-gelendirme kurulu lar , sektörü düzenleyen ve sektörün ekillenmesinde role sahip olan di er tüm kurulu larda bu taslak üzerine yorumlar n yapacaklar. Bu yorumlar çerçevesinde de Mesleki Yeterlilik Kurumu bunu ana standart olarak yay nlayacak. Bugünkü çal mam z n ana içeri i bu. Bizlerde taslaklar n olu mas na katk sa lamaya çal yoruz.”

“Türkiye’de sadece kaynak

de il, h zla büyüyen do al gaz

sektöründe tüm çal anlar n,

özellikle do al gaz

tesisatlar n n do ru dö enmesi

ile ilgili, bilgilerinin daha iyi

olmas gerekiyor. ”

Temmuz 2011Sayfa 24

Güncel

“ORTAK BİR ŞEKİLDE UYGULANABİLECEK ESASLARI ÇIKARTMAK VE YAYINLAMAK AMACINDAYIZ”

Standartlardaki geli melerden en az etkilenecek, güvenlik öngörüsü ön planda olan do al gaz teknik esaslar n olu turmay hede edikleri-ni ifade eden GAZB R’den Ahmet Ye-tik ile gerçekle tirilen ve ilerleyen dönemde gerçekle tirmeyi planlad klar toplant lar n içeri ine ve bu toplant larla sektöre katacaklar art de erler üzerine konu tuk.

Toplant n n ana amac nedir? Toplant da ne gibi kararlar al nd ?

Bu toplant n n amac gaz da t m irketlerinin ortak bir teknik esaslar olu turmak. Bu do al gaz teknik esaslar ile do al gaz da t m irketlerinin kendi özel uygulamalar ndan

ç karak standartlarla uyumlu, herkesin ortak bir ekilde uygulayabilece i esaslar ç kartmak ve yay nlamak amac nday z. Do al gaz teknik esaslar haz rlarken; do al gaz teknik esaslar n bir bütünlük arz etmesi, ifadelerin birbiriyle çeli memesi, tekrarlardan kaç narak, sade, basit

ve anla l r, do al gaz teknik esaslar n mümkün oldu unca ekil a rl kl olmas ve ekillerin iyi çizilmi olmas , gereksiz bilgilerin yer almamas , ihtiyac kar lamas , standartlar kadar yönet-melik, kanun ve direkti eri dikkate almas , uygulanmas mümkün olmayan kurallara yer verilmemesi, teknik esaslar n görselli i ve içeri i aras nda uyum ve tesisat güvenli i bu çal man n ana amac n olu turmaktad r.

Bir di er dü üncemizde bu teknik esaslar müm-kün oldu unca evrensel maddelerle donat p daha sonra bu standard küçük kitaplarla desteklemek. u anda çal mam z bu çerçeveden yürüyor.

Bu çal may hem iç tesisat, hem de endüstri-yel uygulamalar için yapmak istiyoruz. De i ik uygulamalar olan gaz da t m irketlerinden on ki ilik bir ekibimiz var. Buradaki uygulamalar mümkün oldu unca ayn hale getirmek istiyo-ruz. Ama her eyden önemlisi bunu yaparken güvenli i ön plana ç karmak istiyoruz. Standart-lar de i iyor Avrupa ile entegrasyon sürecinde bu de i en standartlar da biz do al gaz teknik

“Art k en önemli yakla m

tesisat n güvenli yap m

ve kullan m ön plana

ç kmaktad r.”

GAZB R taraf ndan GDA Pendik Hizmet Binas ’nda 19-21 Temmuz tarihleri aras nda ç Tesisat Teknik Esaslar ’na dair bir toplant

düzenlendi. Toplant da tüm gaz da t m irketlerinin üzerinde uzla t ortak teknik esaslar n olu turulmas gündeme getirildi.

GAZB R - Ahmet Yetik


Güncel

esaslar nda da güncel tutmak durumunday z.

Art k en önemli yakla m tesisat n güvenli yap m ve kullan m ön plana ç kmaktad r. Bu cihazla, te-sisatla veya uygulamalarla ilgili olabilir. Bunlar n hepsini masaya yat r yoruz. Tüm bunlar n so-nucunda ortaya bir do al gaz teknik esaslar ç kacak ama her eyden önemlisi ortaya ç kacak olan do al gaz teknik esaslar n n herkese hitap etmesi bizim as l amac m z olu turuyor. Do al gaz teknik esaslar n sektörün tüm tara ar n n üz-erinde uzla t bir metin olmas için çal yoruz. Bu çal man n devam olarak endüstriyel do al gaz teknik esaslar na ba layaca z. Endüstri-yel do al gaz teknik esaslar ile ilgili güvenlik ön planda olmak kayd yla de i en standartlar var olan ana do al gaz teknik esaslara entegre ederek endüstriyel tesislerde uygulanmak üzere bir do al gaz teknik esaslar olu turaca z. Daha sonra da bu iki do al gaz teknik esaslara kay-nak olu turacak, oradaki baz maddeleri uygu-lamalarla daha fazla aç a kavu turacak, küçük

kitapç klar basaca z.

Bu kitapç klar bu uygulamay yapacak olan rma-lara ve kontrolü gerçekle tirecek olan do al gaz da t m irketlerinde görev alan mühendislere kaynak olacak.Bunu yaparken de sektördeki bütün tara ardan görü al yoruz. DOS DER ve DOS DER’e ba l kurulu lar,brülor üreticileri, kazan üreticilerikombi ve di ercihaz üreticileri ba ta olmak üzere sektördeki bütün tara ardan görü ler geliyor. O görü leri de dikkate alarak do al gaz teknik esaslara son halini verece iz.

u anda baz uygulamalar var ki standartlarda çok aç k bir ekilde nas l yürütülece i belirtilmi-yor ancak çok uzun senelerdir uyguland için sektörde kural haline gelmi . Biz bu kurallar da aç kl a kavu turmak istiyoruz.

Görü ayr l klar var m ?

Usulle ilgili herhangi bir s k nt m z yok. Elbette bizim çal malar m z etkileyecek olan baz fak-törlerde var. Taslak olarak haz rlanm baz revize

edilmesi dü ünülen EPDK yönetmelikleri bizim çal mam z n yönünü etkileyecektir. Bacalar n bu sisteme dahil olup olmamas , iç tesisat cihazlar n sisteme dahil olup olmamas yine periyodik kontrollerle ilgili k s mlar bu çal mada baz de i ikliklere gitmemize sebep olabilir. u anda EPDK’da bekleyen yönetmeliklerin ç k ndan sonra belki yapmam z daha uygun olacak gibi görünüyor.

Bunun yan nda Avrupa Birli ine entegrasyonu sa lamak ad na AB direkti erini de göz önünde bulunduruyoruz. Mesela gaz yakan cihazlar direkti ve bas nçl kaplar direkti ile ilgili olarak bizim yapt m z çal malarla birebir ili kili olan güvenlikle ilgili uygulamalara yönelik temel yakla mlar var. u ana kadar piyasada üretilen cihazlarda bu tür güvenlik önlemleri ön planda de ildi. Art k insan baz alan direkti er ön plana ç k yor. Yani ana amac m z güvenli i her zaman ön planda tutmak.

Toplant kaç gün sürecek? Toplant ya kimler kat ld ?

Toplant m z de i ik tarihlerde olmak üzere 2-3 günlük olmak üzere toplamda 4 toplant yla çal may bitirmeyi planl yoruz. GAZB R ve GAZMER’in yan s ra toplant m za kat l m sa layan GAZB R ç Tesisat Komisyonu üyesi da t m irketleri aras nda Aksa Do al Gaz, Arsan, Ba kentgaz, Bursagaz, Energaz, Gazda -Zorlu Enerji, GDA , zmirgaz, Palmet-Terasan yer al yor.

Son olarak söylemek istedikleriniz…

Bu çal mayla standartlardaki geli melerden en az etkilenecek, güvenlik öngörüsü ön planda olan do al gaz teknik esaslar n olu turmay hede iyoruz.

Temmuz 2011Sayfa 26

ehir ehir Do al Gaz

İÇ TESİSAT FİRMALARINA EN BÜYÜK DESTEĞİ ŞİRKETİMİZ VERDİ

Lisans kapsam n zdaki ehirde bugüne kadar gerçekle tirmi oldu unuz altyap çal malardan bahsedebilir misiniz?

Enerji Piyasas Düzenleme Kurumu’nun ehiriçi do al gaz da t m ihaleleri kapsam nda Malatya ili ve ba l 13 beldesi için 07.07.2005 tarihinde yap lan ihale neticesinde, da t m bölgesinin lisans 20.10.2005 tarihli Kurul Karar ile lisans yürürlük tarihinden itibaren lisans hükümleri dâhilinde 30 y ll k süre için Peker n aat irketine verilmi tir.

15.04.2007 tarihinde Malatya Do al Gaz Da t m A. ., EPDK Kurul Karar ile Kazanc Holding Grubu’na devredilmi olup 05.01.2011 tarihin-den itibaren de irket unvan m z AKSA Malatya Do al Gaz Da t m A. . olarak de i tirilmi tir.

Malatya ehri do al gaz da t m lisans alan içerisinde 2006 y l nda ilk yat r m çal malar ba lat lm olup Ekim 2006 itibari ile konut-larda ilk gaz arz sa lanm t r. Temmuz ay nda BOTA ’tan 1 adet 40.000 m3/h, 1 adet de 15.000 m3/h kapasiteli 2 adet RM/A istasyonu-nun devir i lemleri tamamlanm t r. 2009 y l nda artan kullan c say s na ba l olarak 40.000 m3/h kapasiteli istasyon devre d b rak larak 100.000 m3/h kapasiteli yeni RM/A istasyonumuz devr-eye al nm t r.

Yat r m çal malar kapsam nda Haziran 2011 sonu itibariyle 104 kilometre çelik hat, 539 ki-lometre polietilen hat, 16.110 adet servis kutusu montaj ile 176 kilometre servis hatt yap m tamamlanm t r. Lisans alan içerisinde 21 adet bölge regülâtörü ile 26 adet mü teri istasyonu devreye al nm t r.

“2011 y l içerisinde

90 kilometre ana hat,

10 kilometre servis hatt

çal mas ile 12.000 aboneye

ula lmas hede eniyor.”

AKSA Malatya Do al Gaz Da t m A. . Bölge Müdürü Cafer Demirta ile bölgede gerçekle tirdikleri faaliyetler üzerine keyi i bir sohbet gerçekle tirdik.

AKSA Malatya Do al Gaz Da t m A. . Bölge Müdürü Cafer Demirta


ehir ehir Do al Gaz

Abone i lemlerinde gelmi oldu unuz noktay özetleyebilir misiniz? Ula t n z abone say s hedef abone say n z göz önünde bulundurdu unuzda tatmin edici mi? Abone say s n art rmak için neler yap yorsunuz?

Haziran 2011 y l itibariyle yap lan alt yap çal malar kapsam nda 120.000 potansiyel ab-oneye ula lm t r. Aksa Do al Gaz Malatya olarak mevcutta 73.670 abonemiz olup bun-lardan 66.000 abonemiz ili olarak do al gaz kullanmaktad r. Bunlar n d nda 5 adet serbest tüketicinin gaz arz irketimizce sa lanmakta olup 11 adet de sanayi abonesi gaz kullanmaktad r.

2011 y l nda da yo un bir taleple kar kar ya kalm bulunmaktay z. 2011 y l içerisinde 90 kilometre ana hat, 10 kilometre servis hatt çal mas ile 12.000 aboneye ula lmas hede en-mektedir.

Do al gaz kullan m n n yayg nla t r lmas konusunda vatanda bilinçlendirmek için ne gibi çal malara imza att n z?

Aksa Malatya Do al Gaz olarak y l içeris-inde taksitli kampanyalar düzenleyerek, vatanda lar m za konforlu, çevreci ve ekonomik yak t olan do al gaz kullanabilmeleri için ödeme kolayl getirilmektedir. Bunlardan biri abone ba lant bedeline 10 taksit, güvence bedeline ise 3 taksit kampanyas d r. Kampanyalar m z

medya, el bro ürleri, bilboard ve raket reklamlar arac l ile vatanda lar m zla payla lmaktad r. Ayr ca internet sitemizden de vatanda lar m za kampanya duyurular ve bilinçli ve güvenli do al gaz kullan m ile ilgili bilgilendirmel-er yap lmaktad r. Son olarak 2011 y l nda en önemli ve büyük maliyet olan iç tesisat n yapt rmak isteyen mü terilerimize ve vatanda lar m za “Ke lsiz arts z Do al Gaz Tesisat nda %0 Faiz 18 Ay Taksit”

kampanyas ba latm bulunmaktay z.

Yap lan tüm çal malara ra men hala potansi-yel abone say s n n %65’ine ula lm t r. Burada temel etken olarak do al gaz dönü üm mali-yetlerinin yüksekli i ve ülkedeki mevcut ekono-mik durumun rolü çok büyüktür. Buna ra men vatanda lar m z mevcut artlar n zorlayarak dönü ümlerini sa lamak ve do al gaz evlerinde, i yerlerinde kullanmak istemektedirler. Sonuçta do al gaz di er yak tlar dü ünüldü ünde orta-lama 3 y ll k bir sürede yap lan yat r m amorti eden bir yak tt r. Özellikle mevcut kullan c lar n ekonomik kazançlar n ve do al gaz n konforunu gördükten sonra üpheci vatanda lar m z için bu durum ak llar nda daha da netle mektedir. Bu ba lamda mevcut kullan c lar m z bizim hem hizmet kalitemizin hem de arz etti imiz do al gaz n en büyük referans olmaktad rlar.

Do al gaz kullan m na geçen abonelerimiz, do al gaz kullanmayanlara göre ortalama 1.150 TL daha az yak t paras ödemi lerdir. Buradan da u sonuç ç km t r; 2010 y l nda 62.000 do al gaz kullan c s n n bulundu u ehrimizde 62.000x1.150TL =

71.300.000,00 TL ehrimizde kalm t r. ehrimiz için önemli bir tasarruftur ve ehir ekonomisine direkt katk sa lamaktad r.

Bilgilendirme anlam nda siv-il toplum kurulu lar , site yöneticileri ve sakinleriyle görü meler yap lm t r. Do al gaz n gelece i, vatanda a sa lad

maddi yararlar , enerji verimlili i gibi konu-larda konferanslar ve toplant lar düzenlenerek vatanda lar m z bilgilendirilmi tir. Çevre ve Orman l Müdürlü ü’nden hava kirlili i ile il-gili istatistiksel veriler sürekli olarak takip edilip do al gaz n yayg n olarak kullan ld bölgelerde-ki analizler yap larak vatanda a medya arac l ile bilgilendirmesi yap lm t r.

Do al gaz n insanlardaki sadece s nma olarak kullan labilece i alg s n de i tirmek için yaz aylar nda s cak su mutfak kullan m nda en ver-imli ve en ekonomik yak t oldu unu vurgulamak üzere çal malar sürdürülmektedir.

Lisans kapsam n zdaki ehirde alt yap hizmeti veren kurum ve kurulu larla aran zda bir ileti im kopuklu u ya ad n z m ? Bu sorunlar a abilmek için ne tip stratejiler geli tirdiniz?

Lisans bölgemizde alt yap hizmeti veren di er alt yap kurulu lar ile yap m sürecinde olu abilecek kazalar önlemek amac yla ilgili alt yap kurulu lar ile dönemsel olarak koordinasyon toplant lar yap larak, çal ma yap lacak bölgelerde e zamanl programlar yap ld . Daha önemlisi alt yap kurulu lar , çal ma yapacaklar cadde veya sokak bilgilerini di er alt yap kurulu lar na bil-gisini vererek ilgili tüm kurulu lar kontrol ve güzergah gösterimi yap lmakta ve çal ma ya-pacak kurum veya kurulu a teknik emniyet kon-trolü yapmak amac yla çal malara i tirak etmesi sa lanmaktad r.

Temmuz 2011Sayfa 28

ehir ehir Do al Gaz

Da t m bölgelerinin pek ço unda özellikle tesisatç rmalar n yerel rmalar olmalar n n ö renme

sürelerini uzatt n ve ilk y llarda yap lan hatalardan dolay zorluklar ya anabildi i bilinen bir gerçek. Siz bu konuda ne gibi çal malar sergilediniz?

Malatya’da do al gaz da t m rmalar n n birço u yat r m çal malar n n ba lamas n n ard ndan aç lmaya ba lam t r. Bu rmalar n birço u deneyimsiz oldu undan irketimizle bir-likte bu i i ö renmeye ba lad lar. Bu anlamda iç tesisat rmalar na en büyük deste i irketimizin vermi oldu unu dü ünmekteyiz. Firmalarla toplant lar yap larak mevcut uygulamalar ve so-runlar üzerine konu uldu. Sorunlar konusunda da t m irketi olarak elimizden gelen gayreti göstererek onlar n i lerini rahatlatmaya çal t k. Firma mühendislerine e itimler verilerek mev-zuat de i iklikleri konusunda bilgilendirmeler yap lmaya devam edilmektedir. 2007 y l ndan itibaren digital onay program olan Zetacad’e geçi ile proje onay sürecinde bekleme süres-ini azaltmakla birlikte kendi i yükümüzü de ha etmi olduk.

Tesisat kontrolünde ortaya ç kan sorunlar nedeniyle pek çok ilimizde vatanda ta “Do algaz kullanaca m diye çok s k nt ya ad m ma dur oldum” eklinde do algaza yönelik bir alg olu tu. Bu anlamda sizin halka do algaz anlatmak için ne gibi faaliyetlerde bulundunuz? Yerel yönetimlerin size bu konuda destekleri oldu mu?

Do al gaz sektörünün önde gelen oyuncular ndan biri olarak mü teri memnuniyeti ve do al gaz güvenli ini öncelikli olarak sa lamay hede emi bulunmaktay z. Tesisat kontrolleri kali ye per-sonellerimiz taraf ndan teknik artnamelere uy-gun olarak yap lmakta ve aç lmayan tesisatlarda vatanda a do al gazlar n n aç lmama sebepleri anlat lmaktad r. Teknik emniyet ve güvenli in

her eyden önce geldi i ve tesisat-taki problemlerin giderilmeden gaz n kullan ma aç lmas n n her eyden önce kendi canlar n tehlikeye atmak oldu u konusunda vatanda lar m z her daim bilgilendirilmektedir. Ayr ca gaz aç m esnas nda do al gaz n güvenli kullan m ve herhangi bir aksi durumda ne yap lmas gerekti i konusunda sözlü ve yaz l bilgilendirme de yap lmaktad r.

2011 döneminde planlam oldu unuz çal malar nelerdir?

2011 y l yat r m m z ; Orduzu, Hatun-suyu, Han m nçiftli i, ahnahan, Battalgazi, Gündüzbey, Topsö üt, Konak, Has rc lar, Yak nca beldelerinden gelen talep yo unlu u ekillendirmi tir. Ancak büyük bir k sm nda

imar sorunu bulunmaktad r. mar sorunu olan bölgeler ise yat r m m zda yeni revizyonlara git-memize neden olmaktad r. mar sorunu çözülen bölgelerde do al gaz arz n n sa lanmas için yat r mda gerekli olan malzemeler (Borular, ek malzemeleri) haz r bulundurulmakta ve y l içeris-inde do al gaz arz n n sa lanmas için çal malar yap lmaktad r.

Do al gaz sektöründe ya anan temel sorunlar sizce nelerdir? Bunlar n çözümü için neler yap labilir?

Do algaz sek-töründe ya anan temel sorunlar-dan biri do al gaz arz nda meydana gelebilecek kesinti söylentisidir. Bunun önüne geçilmesi için yasal yetkililer taraf ndan kamuya s kça böyle bir kesin-tinin olmayaca n n

aç klanmas gerekmektedir. Di eri sürekli yinelenen zam söylentisi, bununla ilgilide net aç klamalar yap lmal d r. Ayr ca altyap yat r mlar s ras nda kar la t m z imar sorunlar , di er altyap kurulu lar n n tesislerini gösterir net bil-gilerin olmamas ve programlanmam alt ve üst geçit çal malar , bu nedenle hatlar n de-plase edilmesi.

Sektör oyuncular ndan beklentileriniz nelerdir?

Da t m bölgelerinin ekonomik ve teknik olarak verimli bölgeler olmas abonelerim-izin daha ekonomik do al gaz kullanmas n sa layaca ndan; EPDK, BOTA , GAZB R, UGETAM, GAZMER gibi sektörün önemli ak-törlerinin da t m bölgelerini olu turan s n rlar ile ilgili verimli bölgeler haline gelmesini sa layacak çal malar yapmas n beklemekteyiz.


Temmuz 2011Sayfa 30

ehir ehir Do al Gaz

MALATYAKAYISININ ANAVATANI:

alatya tarihi eserleri, ark lara bile konu olmu muhte em do as ve ad yla özde le mi kay s s yla bin-lerce y ld r sevenlerine göz k rp yor.

Malatya, kurulu ve isim itibariyle ba lang çtan günümüze kadar büyük bir de i ikli e u ramadan gelen ender Anado-lu ehirlerinden birisidir. Kültepe belgeler-inde “Melita” eklinde an lan Malatya’dan Hitit belgelerinde “Maldia” olarak bahsedilmektedir. Asur mparatorluk devri belgelerinde ise Meliddu, Melide, Melid, Milid, Milidia olarak geçmektedir. Urartu kaynaklar nda ise Melitea de-nilmektedir. Malatya kelimesinin Hititçe “bal” anlam na gelen “Melid”den türedi i anla lmaktad r. Hitit hiyeroglif kitabeler-inde Malatya ehri, bir öküz ba ve aya ile ifade edilmektedir.

Do u Anadolu Bölgesi’nin Yukar F rat Havzas ’nda yer alan Malatya, co ra kon-umu, tarihi kervan yollar n n – ünlü Kral Yolu ve pek Yolu – üzerinde bulunmas ve sahip oldu u zengin su kaynaklar nedeni-yle, Neolitik Ça dan bu yana yerle imlere sahne olmu tur. Mezopotamya ile Anadolu aras ndaki ticaret ve kültür al veri inin bu yol üzerinden yap lmas , Malatya’n n tarihi ve kültürel önemini art rm t r. Tarihte s ras yla Hitit, Asur, Med, Pers, Roma, Arap ve Bizans uygarl klar Malatya’dan gelip geçmi , son olarak Türkler bu bereketli topraklar üzerinde yerle ip, hüküm sürmeye ba lam t r.

Malatya denilince akla hiç üphesiz kay s geliyor. Kald ki ehre ad m atar atmaz her yerde kay s yla ilgili mutlaka bir ey gözünüze çarp yor. Kuru kay s , pestil, kay s kolonyas , kay s ya ve hatta kay s döneri… bunlardan sadece birkaç .

Harput Kalesi

M


ehir ehir Do al Gaz

E er yolunuz Malatya’ya dü mü se ku kusuz gezece iniz yerlerin ba nda 1930-1940 y llar aras nda yap lan halk mimarisinin en güzel örnekleri aras nda say lan Malatya evleri-ni görebilece iniz Be konaklar, Ye ilyurt ve Arapgir geliyor. Bu-nun yan nda Karahöyük Köyü, sa Köyü, Morhamam Höyükleri,

Kutsal Bal kl ve Gürp nar elalesi, Kernek ve elale Park ,

Ulu Cami ve Silahtar Mus-tafa Pa a Kervansaray , Kanl Kumbet, Selçuklu namazgah da görülmesi gereken yerlerden. Pütürge lçesi Tepehan beldesi üz-erinden ula lan Nemrut ile Es-kimalatya ve Aslantepe ve Arke-oloji Müzesi’nde bulunan eserler kültür turizminin, zenginlikleri olarak dikkat çekerken; F r nc lar Höyük, Bayramtepe Höyük, Ören Höyük, ikinciler Höyük, Aslanta , Ka köy Kaya Kabartmalar , Levent Vadisi, Ansur ve Kaletepe Höyük görül-ebilecek arkeolojik alanlar n

ba nda geliyor. Sultansuyu, Karakaya Baraj ve Levent Vadisi do a turizmi kapsam nda Malatya’n n ke fedilmeyi bekleyen de erlerinden.

Ne Al n r?

Sofra bezi, perde, yazma gibi ah ap kal plarla ve bask tekni i ile süslenmi dokumalar; hal lar, canl ve renkli olan kilimler, cicim; dövme, çekme germe gibi yöntemlerle yap lan bak r mut-fak e yalar ; ah aptan yap lan ve “güm güm” denen yay klar ç kr klar, ka klar Malatya’dan al nabilecek özgün hediyelik e yalard r.

Kuru kay s n n yan nda, kay s n n çe itli türlerinden yap lm dondurulmu kay s , kay s konservesi, jöle, reçel, marmelat ve kremas , ye il kay s tur usu ve pestilinin de yap lacak al veri lerde al nmas tavsiye edilir.

• Eski Malatya, Aslantepe ve Arkeoloji Müzesini gezmeden,

• Sultansuyu ve Nemrut Da ’n görmeden,

• Ka t kebab yemeden,

• Anal -k zl içli köfte ve tereya l kay s tatl s ya da bal k köftesinin tad na bakmadan,

• Kay s ve yan ürünlerinin sat ld ire Pazar nda al veri yapmadan...

…Dönmeyin

Yapmadan Dönme...

Darende Gürp nar elalesi

Karakaya Baraj

Ka t Kebab çli Köfte Kay s Tatl s Bal k Köftesi

Temmuz 2011Sayfa 32

Söyle i

İYİ İŞLETME İÇİN İÇ TESİSAT ÖNEMLİDİR

K saca kendinizden ve rman zdan bahsedebilir misiniz?

1992 y l nda Y ld z Teknik Üniversitesi Makine Mühendisli i’nden mezun oldum. ç tesisat rmalar nda proje –yap m mühendisi olarak

çal t m. 1995-2005 aras nda GDA ’ta iç te-sisat, i letme ve bak m bölümlerinde mühendis ve yönetici olarak görev yapt m. 2005 y l ndan itibaren Arsan Grup’ta letme –Bak m Koordi-natörü olarak devam etmekteyim.

Arsan Grup; Çorlu, Yalova, Orhangazi-Kara-mürsel ve Kahramanmara bölgelerinin do al gaz da t m lisans sahibidir. Yakla k 8 y ld r da t m faaliyetlerine devam etme-ktedir.

ç tesisat konusunda sektörde ba lang c ndan günümüze kadar geçen süreyi de erlendirir misiniz?

ç tesisat konusundaki geli me sürecini, üniversite son s n ftaki proje yap m a amas ndan bu yana

içinde birisi olarak takip ediyorum. stanbul’da ilk kullan ma geçildi i y llarda ya anan deney-imlerinin benzerlerini Anadolu’da ya amaktay z. Bir anlamda lmi tekrar görmekteyiz fakat daha önceki deneyimlerimizi yans tmam z nedeni-yle daha önce yap lan hatalar tekrarlam yoruz. Yalova çevresinin, stanbul’a yak nl ve bir-çok insan n akraba nedeniyle gelip gitmeleri sonucu do al gazla belli bir tan kl k düzeyine ula lm t r. Bu nedenle tesisat yap m süreçler-inde belirli bir bilinç kazan lm t . lk y llardaki h zl dönü üm zamanla yava lam t r.

“Firmalar n tesisat yapma

h zlar ve güvenilirlikleri,

yeni abone alma ve

yap lan altyap yat r mlar n n

geri dönü h z n direkt

etkiliyor. Sonuçta hepimiz

ayn gemide bulundu umuzun

fark nda olmal y z.”

ç tesisat rmalar n n, do al gaz da t m irketlerinin abone kar s ndaki yüzlerinden biri oldu unu vurgulayan Arsan Grup letme–Bak m Koordinatörü Abdülkelam Türker ile iç tesisat sektörüne ili kin konu tuk.

Arsan Grup letme–Bak m Koordinatörü Abdülkelam Türker


Söyle i

Lisans alan n zdaki iç tesisat rmalar ile nas l bir birliktelik

içerisindesiniz?

ç tesisat rmalar n n, do al gaz da t m irketlerinin abone kar s ndaki yüzlerinden biri

oldu unu her zaman vurguluyoruz. Bu rmalara yap m yetkisini biz veriyoruz ve denetimlerine de dikkat ediyoruz. Firmalar n tesisat yapma h zlar ve güvenilirlikleri, bizim yeni abone alma ve yap lan altyap yat r mlar n n geri dönü h z na direkt etkisi bulunmaktad r. Sonuçta hepimiz ayn gemide bulundu umuzun fark nda olmal y z.

Yetkili iç tesisat rmalar nda arad n z kriterler nelerdir?

ç tesisat rmalar için EPDK taraf ndan yay nlanan Serti ka Yönetmeli i esas al nmaktad r. Yönetmelikte istenen kriterler ve artlar aç kça belirtilmektedir

ç tesisat konusunda sektör ad na yap lan düzenlemeler yeterli mi? yile tirme ad na neler yap labilir?

ç tesisat, sektörümüzün en dinamik bölüm-lerinden birisidir. Gerek teknolojik, gerekse ekonomik geli meler sonras birçok yenilik hayata geçmektedir. Bunlar kar layabilmek için sürekli geli tirme faaliyetleri devam etmektedir.

Tüm bu i lemlerin düzenlemeler halinde sisteme tan t lmas bir zorunluluk olarak kar m za ç kmaktad r. Düzenleme çal malar n n da, bu h za ayak uydurmas artt r. GAZB R içinde ku-rulan teknik komisyonlar n amac , düzenlemeler-in olu turulmas na destek olmakt r. Benim üye olarak çal malar na aktif kat ld m GAZB R ç Tesisat Komisyonu, günün artlar na uygun

olarak sektörel düzenlemelerin yap lmas için çal maktad r. Komisyonda hemen hemen tüm gaz irketlerinin yetkilileri bir araya gelmekte, so-runlar ve çözüm yollar tart lmakta ve çözüm önerileri ilgili kurum-kurulu lara iletilmektedir.

Do al gaz iç tesisatlar nda kullan lan ürünlerin belgelendirilmesi konusunda gelinen noktay de erlendirebilir misiniz?

ç tesisatlarda kullan lacak ürünlere ait özel-likler, yönetmeliklerde belirlenmi tir. Ürün belgelendirme ve belgelerin de erlendirilmesi hususu hem üreticiler, hem de do al gaz da t m irketleri aç s ndan zor bir aland . Firmalar n

ürünlere ait belgeleri almas ve tüm da t m irketlerine göndermesi sonras nda belgelerin

geçerlilik sürelerinin kontrolü, sistemi kilitleme noktas na getirmekteydi. EPDK’n n da talebi do rultusunda, GAZMER’de sistem altyap s kurularak, merkezi belgelendirme ve takip i lemlerine ba lanm t r.

Sektörde kali ye eleman ihtiyac n n giderilmesi için yap lan çal malar yeterli mi? Siz bu konuda neler yap yorsunuz?

Kali ye eleman, sek-tör aç s ndan en de erli sözcüklerden birisidir. Özellikle do al gaz gibi dikkatsizli i çok ac sonuçlar-la faturaland ran bir meta ile

çal yorsan z. Bu nedenle kali ye veya deney-imli eleman bulmak, ilk zamanlarda en zorlu i imizdi denilebilir. Eli anahtar tutanlar , (Meslek lisesi mezunlar vb.) UGETAM vb. yerlerde e itime göndererek, kali ye olmalar sa land . Ayr ca meslek yüksek okullar , meslek liseleri ve ç rakl k e itim merkezleri ile görü üldü. Bural-ardan mezun olanlar n n kali ye olarak sisteme kat l mlar sa land . Bu tecrübeler sonras MYK bünyesinde eleman yeti tirme konusu daha pro-fesyonelce ele al nd . GAZB R içinde kurulan komisyonlarda, meslek standartlar haz rlanarak yay mlanm t r. Art k sektördeki elemanlar n ka-li kasyon sorunu kalmayacakt r.

Sizce son kullan c iç tesisat rmalar n seçerken bilinçli bir

tercih mi yap yor? Kullan c y iç tesisat n önemine dair bilinçlendirmek için neler yap lmal ? Siz bu konuda neler yap yorsunuz?

Genel olarak son kullan c veya bizim ifademi-zle abonelerimiz için öncelik yat ve çevreden al nan referans olmaktad r. Bu kriterler, bilinçli bir tercih için yeterli olmamaktad r. Kullan c y bilinçlendirmek, gaz da t m rmas için zor bir konudur. Sonuçta kullanaca malzemeyi marka

Temmuz 2011Sayfa 34

Söyle i

baz nda iyidir veya kötüdür diye kategorize ede-mezsiniz. Çünkü tüm serti kal r-malara ve ürün-lere e it mesafede olman z gerek-mektedir.

Da t m irketi olarak stan-dartlara uygun m a l z e m e n i n kullan lmas n n ve serti kal r-malar arac l yla tesisatlar n yap lmas n n önemini belirtiyoruz ve vatanda lar bu konuda sürekli uyar yoruz.

ç tesisat konusunda sektörde ya anan s k nt lar nelerdir? Bu s k nt lar n giderilmesi noktas nda önerileriniz var m ?

ç tesisat ile bina yap elemanlar n n uyumu önemli noktalardan birisidir. Özellikle bina yap eleman olan bacalar, bina ile birlikte yap lmaktad r. Daha sonra yap lan do al gaz tesisatlar n n bir parças kabul edilmektedir. Bacalar n standartlara uydurulmas , kontrolü en önemli s k nt noktalar ndan birisidir.

ç tesisat n yap m ve gaz verme a amas na ka-

dar tüm denetimler, gaz da t m irketlerince yap lmaktad r. Uygun olanlar kullan ma aç lmakta, uygun olmayanlar ise düzelttirilme-ktedir. Kullan m sonras periyodik kontroller ile ilk günkü emniyet artlar n n olu turulmas sa lanmal d r. Bu konu ile ilgili olarak çal malar son a amaya gelmi olup bir an önce yürürlü e girmesini bekliyoruz.

Son olarak söylemek istedikleriniz…

Gaz irketleri olarak a rl kl olarak, i letme sürecine geçmi bulunmaktay z. Acil ekipleri-miz 7 gün 24 saat görev yapmaktad r. Ayr ca en k sa zamanda gelen ihbarlar müdahale etmek zorunlulu umuz bulunmaktad r. Vatanda n

güvenli ve süreli gaz kullanmas için tüm or-ganizasyonu kurmu durumday z. letmeye gelen ihbar ve kontrol say s n azaltmak için, iç tesisat n düzgün yap lmas en önemli etkenlerden birisidir. Bu durumu ihbar analizi ve di er istatistiki çal malardan aç kça göre-bilmekteyiz. Bu neden-lerden dolay iç tesisatlar n düzgün yap lmas na azami dikkat gösteriyoruz.

“Da t m irketi olarak

standartlara uygun

malzemenin kullan lmas ve

serti kal rmalar arac l yla

tesisatlar n yap lmas n n

önemini belirtiyor ve

vatanda lar bu konuda

sürekli uyar yoruz.”


Temmuz 2011Sayfa 36

Söyle i

İÇ TESİSAT YAPIMINDA TEK TEKNİK ŞARTNAME UYGULAMASINA GEÇİLMELİ

K saca Kendinizden bahsedebilir misiniz?

1979 zmit do umluyum. 2002 y l nda Sakarya Üniversitesi Makine Mühendisli i bölümün-den mezun oldum. Mezun olduktan sonra 2 y l zmit’te Körfez ETA rmas nda do al gaz alt yap ve endüstriyel bazl projelerde görev ald m. 2004-2007 y llar aras nda PALGAZ’ da iç tesisat bölümlerinde sorumlu pozisyonda

çal t m. 2007-2010 y llar aras nda EPDK yet-kili mü aviri Pegi Teknik bünyesinde Çanakkale Gaz orta ve alçak bas nç do al gaz da t m hatt yap m projesinde çal t m. 2010 y l A ustos Ay itibariyle AGDA ç Tesisat Müdürlü ü görevini sürdürmekteyim.

AGDA ç Tesisat Müdürlü ü’nün 2010 y l faaliyetleri ilgili genel bir de erlendirme yapar m s n z?

2010 y l nda 20.000 adet proje dosyas onaylad k, toplamda 28.000 adet iç tesisat kontrolü gerçekle tirdik. Yakla k 8.000 adet de tekrar aç m ve cihaz kontrolü yapt k.

Toplamda 122 adet serti kal rma mevcut olup, bunun

12 tanesi 2010 y l nda verildi. 122 adet serti kal rman n 59 adedi aktif olarak faa-liyetini sürdürüyor. Firma ve çal anlar na ait vize takiplerini

“Di er mevzuatlardan

kaynaklanan yükümlülüklere

tam olarak uyulmas için bir

geçi dönemine ihtiyaç var”

Vize takibinin 1 Mart 2011 tarihi itibariyle GAZMER bünyesinde yap lmas yla birlikte sektörde çok önemli bir ad m at ld n dile getiren AGDA ç Tesisat Müdürü Aziz Ümit Karata ile bölgede

gerçekle tirdikleri çal malar ve sektörün mevcut durumunu masaya yat rd k.

AGDA ç Tesisat Müdürü Aziz Ümit Karata


Söyle i

titizlikle yaparak bu konuda yönetmelikte be-lirtilen hususlara uyumaya gayret ediyoruz.

ç tesisat proje onaylar n dijital proje onay siste-mi üzerinden yap yoruz. Abone bilgi yönetim sistemi ile ilgili yaz l m geli tirme çal malar m z bilgi teknolojileri bölümümüz ile birlikte devam etmekte olup çal malarda önemli bir yol kat et-tik. 2010 y l nda ziki ar ivimizde bulunan tüm proje ve uygunluk evraklar n tarayarak, dijital olarak ar ivlenmesini sa lad k.

Özellikle iç tesisatlar ilgilendiren bacalar ko-nusunda bacal cihaz ba lant s bulunan iç tesisatlar n güncel standart ve yönetme-liklere uygun hale getirilmesi hususunda önemli çal malar gerçekle tirdik. Abonel-ere gerekli uyar lar yaparak, iç tesisatlar n güvenli hale getirilmesini sa lad k.

ç tesisat güvenli i konusundaki dü ünceleriniz nelerdir?

ç tesisat içinde bar nd rd insan unsuru nedeniyle, yap m , kontrolü ve onay son derece önemlidir. Bu i i yapan ve kontrol eden ki ilerin e itimli ve sorumluluk bil-inci geli mi ki iler olmas da sektörümüz aç s ndan ayr bir önem ta yor. Sektörde çal an personellerin e itimli ve serti kal personel olmas n n öneminin bilincindey-iz. Ba l oldu umuz serti kaland rma yönetmeli i var. EPDK’n n bizden uygulamam z istedi i bütün kurallar uyguluyoruz. Bu ba lamda AGDA bünyesindeki yetkili serti kal rmalar n i lerini titiz yapmalar için özellikle r-

ma ve çal an serti kalar na ait vize takiplerinin dikkatlice yap lmas konusunda oldukça hassas davran yoruz. Türkiye genelinde y ll k vize taki-plerinde de s k nt lar var. Pek çok ki i serti ka al yor ve bu serti kan n üzerinden 1-2 sene geçi-yor ama vizesini yapt rm yor. Bu sefer takipsel ve geriye yönelik yönetimsel s k nt lar ç k yor. Son yay nlanacak serti kaland rma yönetmeli inde EPDK bunu da düzenledi. Art k vize tarihin de serti kas n vize yapt rmayan rmalar n faali-yetleri vizesini yapt rana kadar durdurulacak.

ç tesisat teknik esaslar m z TS 7363’e göre revize

edilmi tir. Bunun yan nda endüstriyel ve büyük tüketimli tesisler do al gaz dönü ümü için teknik artname olu turularak her iki artnamenin de

serti kal rmalara da t m n yapt k. Güncel artname ve standartlar ile ilgili olarak teknik

e itim vererek iç tesisatlara güvenli gaz arz konusunda bilgilendirmeler yapt k. Bununla paralel olarak kendi teknik personelimizi de iç e itimlerle ve gerekli d e itimlerle destekley-erek güncel uygulamalara haz r hale getirdik. Bu konulardaki çal malar m z dinamik bir ekilde devam ediyor. Belirli periyotlarla gerek serti kal

rma personeline, gerekse kendi personelimize bu e itimleri vermeye devam edece iz.

Geriye dönük iç tesisat incelemeleri yapt m zda, güvenlik aç s ndan göze çarpan en önemli ko-nunun bacalar oldu unu görüyoruz. Bacalar n iyile tirilmesi ve güvenli hale getirilmesi ko-nusunda önümüzdeki günlerde gerçekle ecek yönetmelik ve mevzuat de i iklikleri ile bu ko-nuda yap lacak çal malar n sa lam bir zemine oturtulaca na inan yoruz. Sektörde özellikle bacalar konusunda yetkin personel eksikli i söz konusu. Bu alandaki eksikli in giderilmesi ve bacalar n i ini bilen e itimli ki iler taraf ndan yap lmas n n iç tesisat güvenli i aç s ndan da önemli bir aç n kapat lmas n sa layacak. Bunun yan nda BACADER ile birlikte rma

mühendislerine yönelik bir e itim vermeyi planl yoruz.

Güvenlik aç s ndan bir di er konu da iç tesisatlar n yetkisiz rmalarca yap lmas veya iz-insiz tadilat yap lmas suretiyle insan hayat n da riske atan durumlar olu turulmas d r. Bu konuda kanunda uygulanabilir düzenlemeler yap larak; e itimsiz, serti kas z ki ilerin ve rmalar n bu i i yapmas n n önüne ciddi bir set çekilmelidir.

AGDA olarak bu konuda her ortamda ab-onelerimizi bilinçlendirmek için çal malar

yap yoruz. Abonelerimizin ma dur olmamas için onlar yetkili rmalara yönlendiri-yoruz. Özellikle serti kas z rmalara i yapt r lmamas ko-

nusunda vatanda lara pek çok kayna kullanarak uyar larda bulunuyoruz.

Bunun yan nda tesisatlarda yap lan kaynaklar ile o tesisat yapan rmadaki kaynakç n n serti kas birbirini tutuyor mu, tesisat kontrollerin de bunlara da dikkat ediyoruz. Bu de-netimleri de s kla t rma yoluna gidiyoruz. Bunlar n tespitlerini yapt kça belgelendirme ve serti kasyon konusunda ek-siklikleri giderece iz. Bu ko-

nudaki çal malar m z da özellikle GAZMER ile birlikte yapmay planl yoruz.

Avrupa Birli i projesi de var imdi. Bu projenin personel

aç s ndan size faydas olaca n dü ünüyor musunuz?

Mutlaka faydas olacakt r. Kali ye personel ihtiyac m z çok fazla. Yetkili usta bulunam yor. Okulundan al p usta yeti tirilmesi gerekir. Ama yeti tirecek kurulu ve kurum yok. E itim vere-cek, organizasyonu yapacak yap ve zaman yok. Bunlar ciddi sorunlar ama zamanla oturacak. Sa-dece e itim belgesini vermek önemli de il, bel-geyi verdi iniz ki iyi takip de etmeniz laz m.

Temmuz 2011Sayfa 38

Söyle i

Türkiye genelinde iç tesisat uygulamalar ile ilgili yap lan ve yap labilecek çal malar hakk nda önerileriniz ve dü üncelerinizi payla r m s n z?

EPDK’n n yapm oldu u do al gaz da t m ihaleleri ile birlikte u anda 60 ilde do al gaz kullan l yor. Bu sektör için çok önemli bir geli me. Do al gaz kullan m n n yayg nla mas ile beraber bu sektördeki yeti mi personel eksikli i de ba gösterdi. Personel e itimleri ko-nusunda UGETAM’ n alm oldu u mesafenin sektör aç s ndan son derece önemli oldu unu dü ünüyoruz. ç tesisatlarda standard bulun-mayan her hangi bir teçhizat kullan lamaz, bunu sa layabilmek için kullan lan malzemelere ait vize takibi y ll k olarak yap lmaktad r. Bu takip 1 Mart 2011 tarihi itibariyle GAZMER bünyesinde yap l yor. Bu geli meyle birlikte ürünlerin vize takibinin tek bir merkezden yap lmas konusun-da çok önemli bir ad m at ld n dü ünüyoruz. Bununla beraber her da t m bölgesinin kendi teknik artnamesini uygulamas , uygulama-da bir tak m farkl l klar n olu mas na neden oluyor. Önümüzdeki dönemde yap labilecek çal malardan biri de iç tesisat yap m nda tek

teknik artname uygulamas na geçilmesi olabilir.

Bu konuda benim de içinde yer ald m GAZB R ç Tesisat Komisyonu’nda çal malara ba land .

Bu ekilde özellikle standartlar n uygulanmas ko-nusunda bölgesel farkl l klar ortadan kald r lm olacakt r.

Burada bir konuya dikkat çekmek istiyorum. ç tesisat olarak temelde ba l oldu umuz yönet-melikler, EPDK ç Tesisat Yönetmeli i, Serti -ka Yönetmeli i, Mü teri Hizmetleri Yönetmeli i eklinde s ralanabilir. ç tesisat artnameleri ise

TS 7363 temelinde ekillenmektedir. Bunlara ilave olarak di er mevzuatlardan kaynaklanan yükümlülükler de bulunmaktad r. Son dönemler de u ortaya ç km t r ki bu mevzuatlardan kay-naklanan yükümlülüklere tam olarak uyulmas için bir geçi dönemine ihtiyaç vard r.

23 Haziran’da bu konularla ilgili GDA ’da gerçekle tirilen Piyasa Gözetim Semineri’nde tüm tara ar n yapm oldu u de erlendirmelerde de standardizasyon konusunun son derece önemli oldu u ve uygulanmas n n gereklili i so-nucu ortaya ç kt .

Bu k s mda yap lacak çal malara bakt m z da yürürlükte olan direkti erle ilgili serti kal rmalar n bilgilendirilmesi ba ta olmak üzere,

yak c cihaz imalatç lar , baca imalatç lar ve di er imalatç lar n bu yönetmelikleri takip etmesi ve yönetmeliklerin istedi i standartlar da imalatlar n yap lmas önem arz ediyor.

Bir di er önemli konuda iç tesisatlar n periyodik kontrolü konusudur. Periyodik kontrol hususun-da ç kacak yönetmelik ve mevzuatlar özel-likle eski tesisatlar n ve bacalar n güvenli hale getirilmesini de sa layacakt r. Burada önemli olan bu kontrolün al kanl k haline getirilmesi-nin sa lanmas d r. Bu noktada abonelerde iç tesisatlar n belli periyotlarla kontrol ettirmel-erine yönelik bilincin olu mas özellikle güvenli gaz kullan m konusunda önemli bir ad m olacakt r. Ayr ca enerjinin verimli kullan lmas na yönelik abonelerin ve serti kal rmalar n bilin-çlendirilmesi yap lacak çal malar aras nda mut-laka olmal d r.

Son kullan c aç s ndan bakt n zda serti kal rmalarla, serti kas z rmalar n

yetkisiz i lem yapmalar konusunda vatanda bilinçli mi?

unu çok net ifade edebilirim ki; Türkiye genel-inde bu konuda ciddi anlamda bir s k nt var. Kat ld m z yerel televizyon programlar nda ve radyo programlar nda, bast rd m z bro ürlerde yetkisiz rmalara kesinlikle i yapt rmamalar gerekti ini anlatmaya çal yoruz. Abone merkezlerimizde yetkili rma bro ürlerini de vatanda lara da tarak ma duriyet ya amamalar n sa lamaya çal yoruz. Ancak ne yaparsak yapal m yüzde 100 ba ar l y z diyemey-iz. Asl nda 59 serti kal rman n da bu i e sahip ç kmas laz m. 6 ay içinde 4 defa toplant yapt k ve her toplant da bunu dile getirdik.

Güncel mevzuatlar n anlat lmas , de i en yönet-meliklerle ilgili, bacalarla ilgili teknik artname toplant lar yap yoruz. Bu toplant lara ba lamadan önce mutlaka “Yetkisiz rmalara prim vermeyin, yetkisiz rmalara i yapmay n” uyar s nda bu-lunuyoruz. Bu konuda mü terinin ma dur edilmemesi çok önemli. Önümüzdeki dönemde yapaca m z denetimlerle de mü terinin ma dur edilmemesi için her türlü önlemi alaca z.


Söyle i

Üretici rmalar n yasal düzenlemeleri yeterince bilmemesi veya uygun davranmamas iç tesisat anlam nda bir sorun. Yetkisiz rmalar n piyasada bulunmas bir sorun. Peki, bunlar n d nda iç tesisat anlam nda sektördeki di er problemler nelerdir?

Sektörümüz çok h zl büyüdü. Biz mevzuatlar takip etmede ve uygulamada bir sorun ya am yoruz. Ama Anadolu’da özellikle kali ye eleman konusunda ciddi sorun var. Bu da be-raberinde bir kalitesizlik do uruyor. Bu konuda GAZMER’in Mesleki Yeterlilik Kurumu ile yapm oldu u çal malar var. Bu çal malar n uygulanmas , takip edilmesi ve sürekli hale getirilmesi çok önemli. Bu sektörde çal an herkesin e itim alm , serti kaland r lm ve belgelendirilmi personel olmas gerekli diye dü ünüyorum. Bu uygulama gerçekle irse çok iyi noktalara gelinecektir.

EPDK’n n periyodik kontrol konusundaki toplant lar devam ediyor. Siz de i ikliklerle ilgili ne yapaca n z konusunda bir s k nt ya yor musunuz?

Asl nda s k nt ya am yor gibi görünsek de bizim de bacalar konusunda s k nt lar m z var. Toplu konutlar konusunda yönetimimizin alm oldu u bir karar var. Özellikle tekrar aç mlarda, güncel artname ve standart neyse biz onu uyguluyo-

ruz. Örne in bacal cihaz kullanan biri oturdu u daireden ç km t r. Daireye ondan sonra gelen ki i bacal cihazlar kullanmaya devam edemiyor. Ya hermetik kombili sisteme dönüyor ya da bacay güncel artname neyse ona göre yap yor. u anda ilk zamanlarda ya anan sorunlar n hemen he-men hiçbiri yok. u anda vatanda da buna al t . Bu konuda ciddi anlamda dönü ümlerin olaca konusunda üphe yok. Vatanda lar n tesisatlar n kontrol ediyoruz ve güncel artnameye uygun hale getirmesini istiyoruz.

Temmuz- A ustos ay içerisinde yönetmeli in ç kmas n bekliyoruz. ç Tesisat Çal tay nda bu konu konu uldu. ç tesisatlar 5 y lda bir peri-yodik olarak denetlenecek. Bunun bedeli ise EPDK taraf ndan belirlenecek ama mü teriye ci-ddi anlamda yük bindirmeyecek. Periyodik kon-trol konusunda vatanda lar n bilinçlendirilm-esi önemli. Vatanda larda hala tesisatlar n kendi mal oldu unun bilinci yok. Vatanda evine bir kombi, televizyon, çama r makinesi ald nda nas l kendi mal ise asl n da tesisatta kendi mal . Bu bilinci olu turmak gerekiyor. Periyodik kon-trolü vatanda a anlatt n z zaman vatanda o

tesisat benim ben onu korumal y m, bak m n yapmal y m bilincine eri ebilmeli. Bugün sadece Adapazar ’nda de il Türkiye’nin her yerindeki gaz da t m irketinin sorumlular bu dertlerden yak n r. Çünkü tesisatlar çok bak ms zd r, vatanda tesisat na bakmaz. Bir de iç tesisatta insan unsuru çok önemli. Direkt insana hizmet veriyorsunuz. Her eye ra men sektörde çok ci-ddi bir kontrol mekanizmas var.

AGDA olarak iç tesisat rmalar ndan beklentileriniz ile

ilgili bir de erlendirme yapar m s n z?

ç tesisat rmalar ndan temel beklentimiz: farkl mü teri portföylerini de göz önüne alarak yapm oldu umuzu abonelik kampanyalar na maksimum katk sa lamalar ve abonelerin do al gaza geçmelerini te vik etmeleridir. Do al gaz n sadece kombide de il ocak da ve sobal s tmada da kullan labilece ini ve bu ekil de ciddi tasarru- ar elde edilebilece ini mü terilere anlatmalar n

istiyoruz. Çünkü farkl ekonomik gelire sa-hip mü teriler ile ilk temas genellikle iç tesisat rmalar taraf ndan olmaktad r. Abonelik alma-

da s k nt ya ad m z bu mü terilere yap lacak bu ve benzeri anlat mlar n bizlere olumlu olarak dönece ine inan yoruz.

Temmuz 2011Sayfa 40

Söyle i

DAHA FAZLA YETKİN TEKNİK ELEMANA İHTİYAÇ VAR

Bize k saca kendinizden ve irketinizden bahseder misiniz?

Ecoterm Enerji Sistemleri’nde müdür olarak görev yapmaktay m. irketimizin geçmi i 1970’lere dayan yor. 1992 y l ndan beri üretim taahhüt ve malzeme sat yap yoruz, pazarlama a rl kl olarak çal yoruz. 2003 y l nda do al gaz n ilimize gelmesiyle birlikte do al gazla ilgili yetki belgesi ald k. u anda taahhüt a rl kl çal yoruz.

Dizayn Grup’un Sakarya bölge dis-tribütörüyüz. Ayn zamanda Vaillant yetkili sat c s y z. 2008 y l nda Vail-lant Grubu içerisinde sat ta Tür-kiye birincisi, 2010 y l nda da Türkiye üçüncüsü olduk. Ancak stanbul’un Avrupa bölgesinden Bat Karadeniz’e kadar olan bölgede her y l bölge bir-incisiyiz.

irketimizde 25’e yak n sürekli çal an personelimiz var. Bunun yan nda belli dönemlerde ta eronlardan proje bazl olarak eleman yard m ald m zda bu rakam 35-40’a kadar ç kabiliyor. Ayr ca irketimiz bünyesinde 2 makine müh-

endisi arkada m zda yer al yor.

Bölgenizde bulunan bay-iler aras nda ve bulundu unuz bölgede sürekli olarak birinci oluyorsunuz. Bu ba ar y rma olarak neye borçlusunuz?

Mü teri memnuniyetini esas alan kurumsal bir rma olmak çok önemli. Bizim yapt m z i i be endi i için memnuniyetini potansiyel

“Do al gazda artnameler

ile ilgili bo luklar n

yaratm oldu u s k nt lar

var. Her gün yeni sistemler,

yeni ürünler konu uluyor

ve bunlara geçi te bizler

çokça s k nt lar ya yoruz.

Bir ürünü 10 y l boyunca

kullan yorsunuz ama bir

anda o ürünle ilgili bir

tak m de i iklikler oluyor

ve her eyden önemlisi geçi

süreci de 2-3 ay gibi çok k sa

sürelerle s n rland r l yor.”

Sektörde ya ad klar en büyük problemi; “yetkisiz rmalar n tesisat yapmas ” olarak nitelendiren

Ecoterm Enerji Sistemleri Müdürü Ali Can Dalkan ile keyi i bir sohbet gerçekle tirdik.

Ecoterm Enerji Sistemleri Müdürü Ali Can Dalkan


Söyle i

mü terilerimize tavsiye eklinde yans tan mü teri pro li çok önemli. Çünkü sat lar m z n çok önemli bir k sm daha önce bizden hizmet alm ve bir ekilde memnun kalm tan d n n tav-siyesi üzerine bizim hizmetlerimizden yararlan-mak isteyenlerden olu uyor. Yapt m z iyi i ler bize yeni i ler olarak geri dönüyor. Biz asl nda iyi i yaparak fark nda olmadan sessiz bir reklam da gerçekle tiriyoruz. Bu da bize ba ar y getiri-yor. En önemlisi hizmetin iyi olmas ve hizmeti-mizin arkas nda durmam z. E er hizmetinizin arkas nda duruyorsan z ba ar da kendili inden geliyor.

Ürün portföyünüzü hangi fak-törleri göz önünde bulundurarak olu turuyorsunuz?

Bizim irketimizde pek çok rmaya ait birden fazla ürün bulabilirsiniz. Marka anlam nda çok geni bir skalaya sahibiz. Ancak bu markalar herkes taraf ndan bilinen y llard r bu sektörde kalitesini ispat etmi belli markalard r. Bu in-sanlara güven veriyor. Çünkü sürekli marka de i tirirseniz insanlar n akl nda soru i aretleri olu abiliyor. O yüzden biz markalar m za güveni-yoruz ve sürekli olarak o markalarla çal yoruz. Para kazanmak her ey de il. Kulland n z malzemenin, markan n arkas nda durman z laz m. Çünkü mü teriniz sizi tan yor. Siz iyi malzeme kullan yorsan z problem yok, ama kötü malzeme kullan yorsan z malzemeyle ilgili so-runlarla da siz u ra mak zorunda kal yorsunuz.

Çal anlar n zla nas l bir diyalog içerisindesiniz?

Biz 1970 y l nda beri Adapazar ’nda s tma sek-

töründeyiz. Tabi bu dönemden beri yan m zda çal t rd m z birçok insan var. Ama biz yan m zda çal an arkada lar m z çal an olarak de il de bir arkada gibi görüyoruz. Tüm so-syal haklar n veriyoruz. Bizim irketimizde u anda personelin tamam sigortal d r. Hep-

sinin sosyal haklar vard r. Bunun yan nda biz çal anlar m zla uzun soluklu birliktelikler içerisine giriyoruz. Dolay s yla da zamanla birbirimizi çok iyi tan yoruz. Bu bizim için çok önemli çünkü eleman sirkülasyonunun ya and yerlerde çal anlar n kuruma adapte

olmada sorun ya ad n biliyoruz. Bu nedenle rma olarak elemanlar m z n mutlu olmas bizim

için çok önemli çünkü e er onlar mutluysa bu iyi i yapacaklar ve mü terinin de onlar n yapt i ten memnun olacaklar anlam na gelir ki bu da bize ba ar y getirir.

1970 y l ndan beri s tma sek-töründesiniz. Adapazar ’na do al gaz geldikten sonra dönü ümde ya anan süreci de erlendirir misiniz?

lk y llarda do al gazda dönü üm biraz daha fazla nansal konulara dayal yd . lk etapta gelir düzeyi

yüksek olan grup do al gaza geçi yapt . Önceleri asl nda bir heves eklinde yap lan geçi ler so-nucunda insanlar zamanla ve de kulland kça do al gaz n rahatl n anlad lar ve böylece do al gaza geçi süreci h zland . Bu süreç halen devam ediyor.

G e ç m i t e öncelikle üst s egment te yer alan mü ter i l e r do al gaza geçti bunlar orta seg-m e n t t e yer alanlar izledi imdi ise alt seg-ment h zl bir ekilde do al gaza

geçiyor. Çünkü insanlar do al gaz n hem ekono-mik, hem de rahat oldu unu biliyorlar. .

ç tesisat rmas olarak bu süreçte kar la t n z en önemli problem nedir?

Do al gazla ilgili s k nt lar m z var. artnameler ile ilgili bo luklar n yaratm oldu u s k nt lar var. Her gün yeni sistemler, yeni ürünler konu uluyor ve bunlara geçi te bizler çokça s k nt lar ya yoruz. Bir ürünü 10 y l boyunca kullan yorsunuz ama bir anda o ürünle ilgili bir tak m de i iklikler oluyor ve her eyden önemlisi geçi süreci de 2-3 ay gibi çok k sa sürelerle s n rland r l yor. Bizler-in i yo unlu u belli dönemlerde oluyor. Belli dönemlerde ba lant yapt m z ve geçi dönemi k sa tutuldu u için stoklar m zdaki ürünler eli-mizde kalabiliyor. Geçi süreci uzun tutulursa hiç de ilse elimizdeki ürünleri de i tirme veya stoklar eritme ans m z olur.

Bir de makine mühendisi ve teknikerin az say da olmas bizi s k nt ya sokuyor. Teknik elemanlar okullardan mezun olduklar nda i i teorik anlam-da ö reniyorlar ama pratikte çok fazla bilgiye sa-hip olmuyorlar. Bu nedenle de teknik elemanlar bizim yeti tirmemiz gerekiyor. Hem i yap yoruz hem de onlar e itmeye çal yoruz. Çal anlar i i ö rendikleri zamanda elinizde tutamayabiliyor-sunuz. Ba ka fabrikalara gidebiliyorlar. Bu tür s k nt lar m z çok fazla. Daha fazla yetkin teknik elemana ihtiyaç var.

Temmuz 2011Sayfa 42

Söyle i

Adapazar ’nda gaz kullan m n n giderek yayg nla t n söylüyorsunuz. Agda ’ n sizi destekleyici yönde pazarlama faaliyetleri var m ?

Agda e er pazarlama yap p ab-one say s n artt r yorsa bu, ab-onenin muhakkak tesisat yapt raca anlam na gelir. Bu nedenle Agda ’ n bize ku kusuz ki faydas var. Agda son 2-3 y ld r bu konuda çok fazla faaliyette bu-lunuyor. Reklamlar yap yorlar, gaz kullanmayan insanlar bilgilendirmek için çe itli toplant lar ve tan t m faaliyetleri düzenliyorlar. Tabi bu da

bize olumlu yönde yans yor. Bizde bu konuda Agda ’a her türlü deste i vermeye çal yoruz. Yard m m z n gerekli oldu u durumlarda biz de yard mc olmaya çal yoruz.

Adapazar ’nda serti kal olmayan rmalar n tesisat yapmalar konusunda son durum nedir?

En büyük problemlerden biri yetkisiz rmalar n tesisat yapmas ve yetkili

ustalar n bu rmalara proje çizmesi. Biz bünyemizde 2 makine mühendisi bulunduruyoruz. 15’e yak n ustam z sigortal çal yor. Vergimizi ödüyo-

ruz. Üzerimize dü en her türlü görevi yap yoruz. ler yetkisiz rmalar taraf ndan projelendiriliyor-

sa ve tesisatlar da bu ki iler taraf ndan yap l yorsa bu bizim için çok büyük problem anlam na geli-yor. Gaz n geldi i 2003 y l ndan beri bu konuda iyile tirme çal malar nda bulunuyoruz ancak bir

türlü önüne geçemedik. E er bunun önüne geçilirse bizler çok rahat hareket edece iz.

Bizim yetkili rma olarak pek çok kalemde masraf m z söz konusu. Ayr ca bunun yan nda mü terilerimize iyi hizmet verebilmemiz için i imize yat r m yapmam z gerekiyor. Bunlar yapt m zaman da maliyetlerimiz yukar ç k yor. Dolay s yla i i gerekti i gibi yapan bizim

gibi rmalar hiçbir masraf olmayan hatta belki i yeri bile olmayan bu rmalarla rekabet etmek zorunda kal yor. Bizim hak etti imiz ölçüde ka-zanç sa layabilmemiz için yetkisiz rmalar n en-gellenmesi gerekiyor.

“En büyük problemlerden

biri yetkisiz rmalar n

tesisat yapmas ve yetkili

ustalar n bu rmalara proje

çizmesi. Hak etti imiz ölçüde

kazanç sa layabilmemiz için

yetkisiz rmalar n

engellenmesi gerekiyor.”


Temmuz 2011Sayfa 44

Söyle i

EV KONFORUNDA OTEL KEYFİ: TITANIC BUSINESS HOTEL ASIA

Otel hizmetlerine ili kin bilgi veren Titanic Business Hotel Asia Sat ve Pazarlama Müdürü Engin Çamc ayn zamanda 2012 Mart ay nda Bayrampa a’da business konseptinde aç lacak Titanic Business Europa’n n da müjdesini verdi.

Öncelikle kendinizden bahseder misiniz?

Mimar Sinan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakül-tesi Sosyoloji bölümünden mezunum. Turizm hayat na okul döneminde rehberlik yaparak ba lad m. Turizm kariyerim ise tam anlam yla Duru Turizm ile ba lad . Daha sonra The Mar-mara Otel’in sat bölümünde, sat temsilcisi

olarak çal maya ba lad m. The Marmara Otel’de bulundu um 8-9 senelik süreçte farkl pozisyon-larda da çal t m. En son banket sat müdürlü ü görevini de yapt ktan sonra farkl denizlere yelk-en açmak gerekti ini dü ündüm. Kartal’daki Ti-tanic Business Hotel Asia ile yapt m z görü me neticesinde benimde hayat m de i tiren çok keyi i bir i birli i içerisine girdik.

Titanic Business Hotel Asia’ya Mart 2010 y l nda ba lad m. O günden beri hem dolu-luk oranlar m zda, hem misa r kitlemizde, hem de cirolar m zda ciddi farkl l klara ula t k. Amac m z; istikrarl , daimi misa rlerin oldu u keyi i bir otel yaratmakt . Bunun misa r say s n artt raca n dü ündük ve öyle de oldu.

“Titanic Grubu

standartlar n çok ciddi

anlamda oturtmu tur.

Bu grubun her geçen gün

h zla büyümesinin

nedeni de budur”

Titanic Business Hotel Asia, 23 salon ve 192 odayla hem toplant hem de konaklama anlam nda Anadolu Yakas ’n kaliteli hizmet ile tan t r yor.

Titanic Business Hotel Asia Sat ve Pazarlama Müdürü Engin Çamc


Söyle i

Ba larken iyi ili kiler içerisinde oldu umuz sad k mü teri pro lini yakalad m z bir hayal etmi tik o çizgide yürüyoruz. Yeni misa rlerimizde kat l yor aram za. Onlarla da ayn sadakat içeris-inde ilerliyoruz.

Titanic grubundan bahsedebilir misiniz? Titanic Busi-ness Hotel Asia’n n teknik ve ziki altyap s n özetler misiniz?

Titanic oldukça büyük bir oteller grubudur. Titan-ic denince ilk ba ta herkesin akl na Antalya’daki 600 odal otelimiz geliyor. Antalya’daki otelimiz gemi eklinde in a edilmi olup, her ey dâhil konsepti oradan örnek al nm t r. Bu otelimiz seneyi yüzde 98 doluluk oran yla kapatabilen dünyan n say l otellerinden bir tanesidir. Tur-izm sektöründe off season dönemleri oldu u dü ünülürse bu çok ciddi bir ba ar d r. Ciddi talep gören ve sürekli gelen misa r pro linin oldu u bir otel konsepti Antalya’daki otelimizle birlikte ba lad . Antalya’daki otelimizden sonra; Titanic Business Asia, Titanic Taksim, Titanic Bak rköy, Anadolu Titanic’s Comfort, Titanic’s Comfort i li gibi otellerimizi de i letmeye ald k. Anadolu Titanic’s Comfort Otel ad alt nda hizmet veren sa l k merkezinin içinde hasta ve hasta yak nlar için in a edilmi 41 odal bir oteli-miz daha var. Bunun yan nda Berlin’de bir oteli-miz daha var. 2012 Mart ay nda Bayrampa a’da yine business konseptinde çok büyük bir ote-limiz daha aç lacak. Oras da Titanic Business Europa olacak. Gelecek dönemde daha farkl projelerimiz de söz konusu olacak.

Titanic Busi-ness Asia’da tatil amaçl misa rin pek konaklamad bir otel tarz hâ-kimdir. Genel-likle hafta içleri yo un oluyor. Hafta sonu da belli gruplarla ç a l y o r u z . Hem Türk irketlerin hem

çok uluslu irketlerin mis-

a rleri a rl yoruz. Hem de hepimizin yak ndan bildi i kendi alan nda birer marka haline gelmi olan bu irketlere e itimlerinde kullanacaklar alanlar yarat yoruz.

Titanic Asia’da operasyonun çok rahat yürütülebildi i bin ki iden on ki iye kadar mis-a ri a rlayabildi imiz 23 salonumuz var. Bu salonlar kongre d nda, dü ün ve gala yeme i gibi aktiviteler için de kullan labiliyor ve bu tür aktiviteler için de istek görüyor. Salonlarda kompakt bir yap var dolay s yla operasyon çok rahat yürütülebiliyor. Bu 23 salonun hepsi hemen hemen her gün dolu oluyor. Otelimiz Anadolu Yakas ’nda en fazla dü ün yapan otel olma özelli ine de sahip. Kimi zaman günde 3 tane dü ün organizasyonunu gerçekle tirdi imiz de oluyor. Bahçeye aç lan katta 16 tane salonu-muz var. Bir k sm nda içinden bahçeye direkt

ç k labiliyor. Tam merkezde Biz Bar diye adland rd m z bir bölüm var. Bütün opera-syon oradan yap l yor. Bu nedenle bizim otelimizde yap lan organizasyonlarda misa rlerin ‘kimse bizimle ilgilenmedi’ demesine imkan yok. Kompakt bir yap ya sahip oldu u için hizmette hiçbir zaman aksaman n olmad çok keyi i toplant salonlar na sahibiz.

Otelimize misa r olman n d nda sadece toplant için de gelen konuklar m z oluyor. Ti-tanic Asia’da 192 tane oda var. Bu durum bize avantaj sa l yor. Buraya 40-50 odal k bir grupla gelen topluluk sanki otelin yegâne misa riymi gibi ilgi alaka görüyor ve çok rahat ediyor. Biz hem toplant , hem de konaklama anlam nda An-adolu Yakas ’n n en yo un oteliyiz bu yo unluk bize antrenman imkan sa l yor. Buran n kadro-su daima ayn ki ilerden olu uyor. Bu nedenle gelen misa rler ayn yüzleri görüyorlar. Ekibi-miz de misa rin ne istedi ini ne anlatt n bilen insanlardan olu uyor. Bu bizim için çok büyük bir avantaj. Elde etti imiz ba ar da bu ko-nuda yürüttü ümüz stratejinin ne denli do ru oldu unu bize kan tl yor.

Titanic Business Hotel Asia’ya geldi imden beri zor i leri almak gibi bir hede m oldu. Bu otelim-izin ç tas n yükseltmek anlam nda bir giri imdi. Zor i lerinden alt ndan ba ar yla kalkmak bize standart i leri yaparken daha rahat olma lüksünü vermi oldu.

Kay tlar m za bakt m z zaman grubun hiç olmad ama otelimizin dolu oldu u zaman-lar göze çarp yor. 90 farkl irketin otelimizde konaklam oldu unu görüyoruz. Bu da demek-tir ki biz çok farkl rmalar ve onlar n münferit misa rlerini a rlayabiliyoruz. Bizim istedi imiz tarz da zaten buydu.

Otelimizde iki tane restoran m z var. Bunlardan biri sabah ö le ak am yemekleri için aç k büfe

Temmuz 2011Sayfa 46

Söyle i

servisi verebilen alesta restoran. Di eri ise roofta yer alan adalar manzaral , a la carte seçenekleri olan compass restoran m zd r. Burada enter-nasyonal bir müzik tarz olmas nedeniyle hem Türk hem de yabanc misa rler için oldukça keyi i bir mekand r. Bunun yan s ra otelimizde 3 bar m z mevcut. Barlardan birini alternatif olsun diye oyun salonu gibi de kullan yoruz. Sa l k ve spora da çok önem veriyoruz. Misa- rlerimizin kullanabilecekleri 3500 metre karelik

alana yay lm aç k havuz, sauna, masaj salonu ve tness salonuna sahip bir de spa merkezi-miz var. Odalar m z ise minimum 32 metreka-relik büyüklü e sahiptir. Otelimize d ar dan bakanlar bu denli büyük bir otel oldu unu hayal

bile edemiyorlar. Otelin tasar m nda ise çok seçkin otellerle çal m olan Sinan Kafadar ile çal t k. Onun alanlar maksimum verimlilik üz-erine kurgulam olmas bizim bu alanlar etkin kullanmam z sa lad .

Otelimizde 8 ayd r konaklayan uluslararas bir rman n Türkiye koordinatörü olan bir misa ri-

miz var ve buras n evi gibi kullan yor. E er biz bir ki iyi 8 ay boyunca hiçbir s k nt ya amadan a rlamay ba arm sak bu bizim otelimizin ev konforuna sahip oldu unu gösterir. K sacas Titanic Business Hotel Asia’da ev konforunda otel key ni ya ars n z. Bizim buradaki en büyük avantaj m z çal anlar m z n profesyonelce i ini yaparken amatör ruhunu da kaybetmemi olmas d r. Ba ar m z n sebebi bence budur.

Otel mü terileri aras nda genellikle Anadolu Yakas ’nda ehir otelleri yok inanc vard r.

Titanic ile bu imaj y kt n za inan yor musunuz?

Titanic Haziran 2008’de aç ld . Ben Mart 2011’de i e ba lad mda burada kendi rakibimiz gibi görebilece imiz be y ld zl otel say s 1ya da 2 taneydi. Fakat geçen sene ile birlikte otel say lar artt bu bizle ba layan bir süreci anlat yor. Herkes otel say lar n n artmas yla birlikte bizim doluluk oran m z n dü ece ini öngörmü tü an-cak biz yetkin elemanlar m z ve kaliteli hizmeti-mizle onlar yan ltt k. Bu otellerin aç lmas bize fayda sa lad çünkü bu otellerle birlikte Anadolu Yakas ’na olan talep artt . Bu durum da bizim

doluluk oran m z artt rd . 2009’a göre 2010’da dolulu umuz yüzde 17 artt . Titanic otel An-adolu Yakas ’nda doluluk oran en yüksek olan oteldir.

ehrin sosyal ve ekonomik yap s na hareketlilik kazand rd n z dü ünüyor musunuz?

Evet, kesinlikle öyle dü ünüyorum. Çünkü bura-ya gelen yerli ve yabanc misa rler bu çevrede harcama yap yorlar. Avrupa yakas nda y llar n getirdi i belli bir senaryo var ve misa rler bu senaryo dahilinde hareket ederler. Yani Avrupa yakas nda konaklad n zda misa rlerin gezece i yerler bellidir. Ancak günümüzde bu otellerin ço almas yla beraber Anadolu Yakas ’nda da senaryolar artmaya ba lad . K sa, orta ve uzun vadede buradaki turizm canlanmas Anadolu Yakas ’na çok ciddi fayda sa layacakt r.

lerleyen dönemde Anadolu Yakas ’nda pek çok otelin aç laca n dü ünüyorum. Büyük otellerin aç lmas yla rekabet artacak ve rekabette beraber-inde kaliteyi getirecek. Titanic Business Hotel Asia olarak rakiplerimizle kalite anlam nda reka-bet etmeyi kendimize amaç edindik.

2011 y l nda ulusal ve uluslar aras kongre anlam nda neler yap ld ?

Orta ölçekli kongrelerimiz oluyor. Bu y lda oldu ve çok keyi i, çok e lenceli geçti.


Söyle i

Toplant y düzenleyecek olan rmalar aç s ndan bakt m zda sizi neden tercih etmeliler? Sizin onlara sa layaca n z art lar nelerdir?

Fark ayr nt larda gizlidir. Be y ld zl otellerin belli bir standard vard r. Ama burada önemli olan hizmettir. Misa r memnuniyeti odakl oldu umuz için bizim otelimizde ‘hay r’ cevab n duyamazs n z. Birbiriyle uyumlu bir çark m z var. Burada nsan Kaynaklar ndan Halkla li kilerine kadar herkes birbiriyle uyumlu bir ekilde çal r. Herkes birbirine pozitif bir ekilde ba l d r. Herkes güler yüzlüdür. Bu bölgenin skalas bel-lidir. Burada ayr nt fark yarat r.

Marka konumland rman z yaparken hangi faktörleri dikkate al yorsunuz?

Bizim marka konumland rmam zda en önemli etken çal t m z rmalard r. Buradaki misa rl-erimiz kendi statülerinde ki ilerle kar la t klar zaman kendilerini daha rahat ve konforlu hissediyorlar. Hedef ko-yarken en kaliteli olanlar bizimle çal s n isteriz. Çünkü “Biz bu rmalara hizmet verebilirsek herkese hizmet verebiliriz” felsef-esiyle ortaya ç kt k. Anado-lu Yakas ’nda be y ld zl otel kavram olu madan önce rmalar veya birey-ler çok uluslu zincir otel-leri tercih ederdi. Çünkü

oradan ald klar bir hizmet standard vard . E er biz bu standard yakalarsak bizimle de çal rlar diye dü ünmü tük. Bu dü üncemizi de gerçekle tirdik. Biz marka konumland rmam z kalite ve ko ulsuz mü teri memnuniyeti kavramlar üzerine kurduk.

2011 y l n n ilk yar s nda hede erinizin ne kadar na ula t n z? Di er yar s na ili kin hede eriniz nelerdir?

2011’in ilk yar s nda hesaplamalar m z n üz-erinde bir ba ar yakalad k. Bütçemizin üzeri-nde kapatt m z bir 6 ayl k süreç geçirdik. Bu do ru hizmetin, iyi planlaman n getirdi i yeni f rsatlardan kaynakland . Bu bölge Temmuz ve A ustos aylar nda sakin olur. 2011’in ikinci yar s nda da hede miz bu dönemi geçen sene oldu u gibi yüzde 80 doluluk oran yla kapat-mak.

Titanic grubu standartlar n çok ciddi anlamda oturtmu tur. Bu grubun her geçen gün h zla büyümesinin nedeni de budur. Ba ar azmini içlerinde bulunduran bir patron grubu oldu u sürece hepimiz ayn hevesi ve ba ar iste ini içi-mizde ta yaca z. Bu nedenle grubun gelece inin çok parlak olaca n dü ünüyorum.

“Bizim marka

konumland rmam zda en

önemli etken çal t m z

rmalard r. Buradaki

misa rlerimiz kendi

statülerinde ki ilerle

kar la t klar zaman

kendilerini daha rahat ve

konforlu hissediyorlar”

Temmuz 2011Sayfa 48

Söyle i

GAZ YAKAN CİHAZLARIN DOĞAL GAZ İLE GÜVENLİ KULLANIMINI SAĞLIYORUZ

K saca kendinizden ve Meyer’den bahsedebilir misiniz?

1975 Tokat Niksar do umluyum. Uluda Üni-versitesi Makine Mühendisli i bölümünden me-zunum. 2 y ld r Meyer Belgelendirme Hizmetleri A. .’de Gaz Yakan Cihazlar Direkti Program Yöneticisi olarak çal maktay m.

Meyer, Profesör Dr. Metin Yerebakan taraf ndan 1996 y l nda mes Sanayi Sitesi’nde kurulmu tur. Dr. Ye-rebakan, Massachusetts Institue of Technology’deki geçmi deneyimlerinin yan s ra, kamu kurumlar nda anahtar görev-lerde bulunmu tur.

Meyer, kurulu undan itibaren ürün belgelendirme ve muay-ene hizmetleri sunmaktad r. 1998 y l nda çe itli müh-endislik projeleri ve zibilite çal malar n gerçekle tirdikten sonra, yönetim sistemleri belge-

lendirmesi konusunda kapsam n geni letmi tir. Özellikle ISO/TS 16949:2002 Belgelendirme alan nda AQA lisans ile Türkiye’de ve dünyada otomotiv alan ndaki birçok rmaya hizmet ver-mektedir.

Laboratuar aktiviteleri, periyodik muayene hizmetleri, CE Uygunluk de erlendirme, Oto-motiv Tip Onay ve Homologasyon (e ve E i aretleme) ve sistem belgelendirme hizmetleri

“Ülkemizde uygunluk

de erlendirme çal malar na

olan yakla mlar n,

istenen seviyede olmamas

hem bu uygulamalar n

kazan mlar n

azaltmakta, hem de

tara ar n süreç içindeki

hamlelerini geciktirdi i

için Avrupa normlar na

ula ma trendimizi

yava latmaktad r.”

Belgelendirmenin do ru anlat lmas ve do ru alg lanabilmesi için e itim faaliyetlerinin artt r lmas gerekti ini vurgulayan Meyer Belgelendirme Hizmetleri A. Gaz Yakan Cihazlar Program Yöneticisi Murat ahin ile sektöre verdikleri hizmetleri konu tuk.

Meyer Belgelendirme Hizmetleri A. Gaz Yakan Cihazlar Program Yöneticisi Murat ahin


Söyle i

temel süreçleridir.

Meyer, 2006 y l nda 3000 metrekare kapal al-andaki kendi binas na ta nm , bütün hizmetleri-ni tek bir merkezden vermeye ba lam t r. Bu bi-nada ürün güvenli i ile ilgili her türlü test ortam bulunmaktad r. Meyer laboratuar , onaylanm kurulu (CE 1984) olarak bütün dünyada ilan edilmi tir.

Lokal akreditasyon imkan do unca, Meyer ger-ekli ba vurular yap p, sistem, ürün ve muayene alanlar nda ISO 17021, EN 45011, ISO 17020 standartlar nda akredite olmu , dünyadaki ben-zerlerinden bir fark kalmam t r. Ayr ca D Ticaret Müste arl ’ndan onayl bir uluslararas gözetim irketidir. Detaylar için, www.turkak.org.tr sitesi ziyaret edilebilir. Türkak, EA ile MLA anla mas yapm olup, Meyer’in serti kalar n n tüm dünyada tan n rl sa lanm t r.

Meyer, Gaz Yakan Cihazlar (2009/142/EC), Bas nçl Kaplar (97/23/EEC), (89/196/EEC) Yap Malzemeleri Yönetmeli i, 93/42/EC Medikal Cihazlar, 2006/42/EC Makine Emniye-ti, 95/16/EC Asansör Yönetmeli i’ne göre CE-1984 kimlik nosu ile uygunluk de erlendirme faaliyetleri yapmak üzere Onaylanm Kurulu olarak atanm t r.

Meyer’in kurulma amac nedir?

Meyer, AB Gümrük Entegrasyonu ile ba layan, test ve belgelendirme taleplerine çözüm get-irmek için akademik bir yakla mla 1996 y l nda kurulmu tur. Kurulu undan itibaren, AB Yeni Yakla m Kararnameleri ile getirilen yasal düzen-lemeler Türkçeye çevrilmi , e itim ve yap lanma faaliyetleri ile tek kap dan, her türlü kalite so-rununa çözüm aranm t r. Her pazar için de i en

kalite önceliklerine, sa l kl çözüme ula mak için yürütülen faaliyetler, stratejik çözüm ortakl anlay ile entegre edilmi tir. Meyer, her alan-da kalite taleplerini kar lamak için ünlü kalite kurulu lar ile çözüm ortakl klar kurmu tur.

Meyer kaliteye geni bir kapsamda çözüm üret-mek amac yla, 1996 y l nda Prof. Dr. Metin Yerebakan taraf ndan kurulmu tur. Uygunluk de erlendirme faaliyetlerini ayn çat alt nda 3 farkl irket olarak deneyimli uzman ve d denetçi kadrosuyla yürütmektedir.

Meyer’in genelde enerji, özelde do al gaz sektörüne verdi i hizmetler nelerdir?

Enerji sektöründe; Dü ük Gerilim Yönetmeli i’ne göre güvenlik testleri ile bina ve tesislerde enerji verimlili i çal malar yapmaktay z. 50 V-1000 V alternatif ak m, 75 V-1500 V do ru ak m içi cihazlar n elektriksel güvenlik ve enerji verimlili i testlerini kendi laboratuarlar m zda veya cihazlar n bulundu u yerlerde yapmaktay z.

Do al gaz sektöründe; halen kullan lmakta olan fakat CE markas na sahip olmayan ürünlerin do al gazda kullan m na uygunlu unu test et-mek amac yla ilgili standart ve yönetmeli e göre muayene hizmeti vermekteyiz. Bu hizmetimiz esnas nda do al gaz tesisatlar nda gördü ümüz birtak m yanl uygulamalar ilgili gaz da t m irketlerine bir rapor olarak sunuyoruz. Böylece

gaz yakan cihazlar n do al gaz ile güvenli kullan m n sa lam oluyoruz.

Meyer hangi konularda e itim hizmetleri veriyor?

Genel olarak;

Sa l ve Güvenli i E itimleri•

Ba Denetçilik E itimleri•

Fizibilite Etüdü Haz rlama E itimi•

Plan Haz rlama E itimi•

Kurumsal Risk Yönetimi E itimi•

Mü teri Memnuniyeti Yönetimi E itimi•

Ölçüm Sistemi Analizi (MSA/ÖSA)•

FMEA - APQP - PPAP E itimi•

Temel E itimler ve ç Denetçi E itimleri•

Mesleki E itimler•

Ürün Belgelendirme E itimleri•

Teknik Dosya Haz rlama ve Kararnamel-• erle ilgili E itimler

Kaynakç Belgelendirme e itimleri •

vermekteyiz.

Yurtd temsilcilikleriniz mevcut mu?

Amerika, Çin, Hindistan, Kuveyt, ran, M s r ve Azerbaycan ülkelerinde temsilciliklerimiz bulunmakta olup tüm hizmet portföyümüz temsilciliklerimiz vas tas yla mü terilerimize sunulmaktad r.

Ürün ve personel belgelendirme konusunda Türkiye’deki yasal düzenlemeler sizce yeterli mi?

Ülkemizde uygunluk de erlendirme çal malar na olan yakla mlar n, istenen seviyede olmamas hem bu uygulamalar n kazan mlar n azalt-makta, hem de tara ar n süreç içindeki ham-lelerini geciktirdi i için Avrupa normlar na ula ma trendimizi yava latmaktad r. Uygulama yakla mlar ndaki sapmalar; bu uygulamalarda bulunacak (kali ye) insan kayna n n yetersizli i, amaç ve hede erin do ru anla lamamas gibi ana sebeplere ba lanabilir. Bunlar n giderilebilmesi için üniversite seviyesinde e itim planlamas n n ele al nmas gereklili ini vurgulamak istiyo-ruz. AB yolunda ad m ad m ilerleyen ülkemiz

Temmuz 2011Sayfa 50

Söyle i

için bu konunun önem arz etmesi gerekti ini dü ünüyoruz.

Bunun yan s ra DTM’nin önderli i ile süregelen kalite alt yap s n güçlendirme projelerinin çok önemli oldu unu belirtmek isteriz. Bu projelerin kesintisiz devam kalite bilincini üst seviyelere ve standartlara ç karacakt r.

Meyer bu bo lu un bir ölçüde kapat labilmesi için “Genele Aç k E itim Platformu”nu kurmu ve topluma bu bilincin kazand r lmas misyo-nunu üstlenmi tir.

Ülkemizin dünyadaki konumunu de erlendirebilir misiniz?

Hepimizin malumu oldu u üzere ülkemizin Cumhuriyet’in 100. y l ile birlikte 2023 hede e-ri bulunmaktad r. 2023 hede erine bakacak oldu umuzda 500 milyar dolar ihracat hede ve dünyan n en büyük 10 ekonomisi içinde 2 tri-lyon dolar gayri sa yurtiçi has layla bulunmak oldu unu görürüz.

Ayr ca, dünya ekonomisi içinde Türkiye’nin büyüme trendi, di er ülkelere göre istikrarl bir yönetim ile daha önde gitmektedir.

Genç nüfusu ve bölgesel stratejisiyle her zaman önemli konumda oldu umuzu dü ünmekteyiz. Uygunluk de erlendirme pazar nda gider-ek sa lamla an kalite altyap s yla ekonomik büyümenin de artt r larak sürdürülece ini dü ünmekteyiz.

Sizce ürün ve personel belgelendirme Türkiye’de do ru alg lanm kavramlar m ?

Uygunluk de erlendirme ve belgelendirme,

henüz tam anlam yla sisteme oturmu de ildir. Gerek imalatç lar n altyap ve eleman eksikleri, gerekse bak aç lar ndaki farkl l k, sistemin do ru ve verimli çal mas n yava latmaktad r. malatç lar m z n birço u hala “ CE markas

benim ne i ime yarayacak” sorusu ile bize gelme-ktedir. Bu durumda da belgelendirmenin do ru anlat lmas ve do ru alg lanabilmesi için e itim faaliyetlerinin artt r lmas gerçe i ortaya ç k yor.

Belge güvenilirli i konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir? Sizce bu konudaki denetimler ve yapt r mlar yeterli mi?

Belgenin al nd onaylanm kurulu un akredi-tasyon durumuna dikkat edilmelidir. Her ser-ti kada onaylanm kurulu numaras yaz yor olmal d r. Her ürüne verilen PIN numaras da serti ka üzerinde görülmelidir.

Bu konuda yetkin otoritenin denetimleri sahada devam etmektedir.

Hizmet verdi iniz rmalar n sizi tercih etmelerinin nedeni hakk nda bilgi verir misiniz?

Meyer’in yüksek say da mü teri portföyüne sa-hip olmas ndaki ba ar n n arka plan nda de er katma prensibinin oldu unu söyleyebiliriz. Mey-er, bunu sa lamak için yüksek niteliklere sahip personel ve kuvvetli uygunluk de erlendirme ziksel alan ve cihaz altyap s ile donat lm t r.

Gerek bu niteliklerin kazan lmas nda, ger-ekse piyasada bu güvenin olu turulmas nda ba kan m z n ve yeti mi kadromuzun önemli katk s bulunmaktad r.

Meyer, mü terileri ile sadece ticari bir ili ki kurmam , ayn zamanda çözüm orta olmu tur ve bu yakla m kendine politika olarak benimsemi tir.

Bir uygunluk de erlendirme kurulu u olarak mü teri memnuniyetini sürekli ölçmekte ve süreçlerini iyile tirmektedir. Uygunluk de erlendirme hizmetleri, e de er bir yakla mla tüm mü terilere e it mesafede ve tarafs zl k il-

kesi korunarak verilmektedir. K sacas Meyer; kapsam ile hitap etti i mü teri portföyünü yüksek tutmakta, misyonu, vizyonu ve ilkeleri ile temas kurdu u her mü teride güven olu turmaktad r.

Onaylanm kurulu ne demektir? Türkiye için önemi nedir?

Avrupa Birli i mevzuat , CE i areti ta mas gereken ürünlerden yüksek riskli olanlar n, piyasaya arzedilmeden önce konusunda uz-man üçüncü bir taraf konumundaki AB Resmi Gazetesi’nde yay nlanm kurulu lar taraf ndan uygunluk de erlendirmesine tabi tutulmas n art ko maktad r. Ürünlerin test, muayene ve/

veya belgelendirmesini yapabilecek ekilde altyap s yeterli olan kurulu lar seçilerek AB Resmi Gazetesi’nde yay nlanmak suretiyle “Onaylanm Kurulu ” statüsü kazan rlar.

Ülkemizde üretilen ürünleri piyasalarda dola m için, anla malar n öngördü ü ekilde; güvenilir ve effaf uygunluk de erlendirme i lemlerinden geçirip ilgili rapor ve belgeleri tanzim ederek kalite altyap s n güçlendirdi i için onaylanm kurulu lar ülkemiz için önemlidir.

Uygun olmayan ürünler pazardan nas l elenmektedir?

Yetkin otoritenin yapt saha denetimlerinde, CE markas na sahip olmayan ürünlerin imalat durdurulmakta ve hatta gerekirse geri bile toplat labilmektedir. Bununla birlikte onaylanm kurulu olarak bizlerin yapt denetimlerde uygunsuz üretilen ürünler tespit edilerek ilgili birimlere bilgi verilmektedir.


Teknik Tan t m

GASLINE-CAD DOĞAL GAZ PROJESİ HESAP VE ÇİZİM PROGRAMI

Denizli’de i yapan 64 makine mühendisinin mesleki dayan ma ve güçlerini birle tirmek için 19.02.2004 tarihinde kurduklar bir irket olan Prizma A. . taraf ndan 2006 y l nda yaz l m na ba lanm t r.

Do algaz projelerini ilgili Gaz Da t m irketinin artnamesine uygun bir ekilde haz rlamaya ve

denetlemeye yarar.

2008 y l n n ilk günlerinden itibaren dijital onay ve ar iv sistemi ilk olarak Denizli’deki KENTGAZ Do algaz Da t m A ’de devreye girmi tir. Ard ndan Konya, Karaman, Ere li, Aksaray, Ni de, Nev ehir, Van, Ordu, Elaz , Çukurova’n n tamam ve stanbul GDA ile Dijital Proje Onay ve Ar iv Sistemi devam et-mektedir. Gaz Da t m irketlerinin taleplerine

ve tercihlerine göre farkl l klar söz konusudur. Dijital gaz açma her an ve Gaz Da t m irketlerinin isteklerine göre Prizma A. taraf ndan yap labilmektedir.

Do algaz dönü üm i i yapan iç tesisat rmalar program Prizma A. .’den

temin edebilirler.

Önümüzdeki ay GASLINE-CAD Do algaz Projesi Hesap ve Çizim Program ’n n yeni versiyonu ç kacak. Yeni versiyonda iç tesisat rmalar n n do algaz poliçelerini yaparken de erlendirebilecekleri üçüncü sig-orta rmas da sisteme eklenmi du-rumda.

“GASLINE-CAD Do algaz

projelerini ilgili Gaz Da t m

irketinin artnamesine uygun

bir ekilde haz rlamaya ve

denetlemeye yarar.”

Temmuz 2011Sayfa 52

Teknik Tan t m

Bu rapor TS EN 10208-2 normuna uygun olarak üretilen do al gaz borular n n tesisatlarda kullan lmak üzere bükülme sonras incelenmesi-ni içermektedir. TS EN 10208-2 normuna uygun üretilen do al gaz borular üretim a amas nda standart gere i normalize olarak imal edilmekte-dir. Bu norma göre üretim s ras nda uygulanmas gereken s l i lemler TS EN 10208-2 Tablo 2’de listelenmi tir. TS EN 10208-1 normunda nor-malizasyon i lemi art ko ulmamaktad r.

ncelemeler:

Boru üretiminde kaynak sonras ana malzeme ile s dan etkilenmi bölge aras ndaki yap farkl l ayn zamanda sertlik farkl l klar na yol açar. Bo-ruda en zay f bölge bu sertlik farkl l klar n n geçi bölgesidir. Bu yap ve sertlik farkl l klar borunun ekillendirilmesini (bükülme) ve ko-rozyon dayan m n zay atmaktad r. Normalize edilmi borularda bu farkl l k ortadan kalkmakta ve ana malzeme ile kaynak bölgesi ayn özel-liklere sahip olmaktad r. Bu farkl l klar a a daki makro incelemelerde görülmektedir.

Resimlerde TS EN 10208-2 normuna uygun üretilen do al gaz borular n n 90º ve tam bükme sonras foto ra ar görülmektedir.

“TS EN 10208-2 normuna uygun üretilen

do al gaz borular üretim a amas nda standart

gere i normalize olarak imal edilmektedir.”

TS EN 10208-2 Normalize Yap

90 º Bükülmü D.Gaz Borular Tam Bükülmü D.Gaz Borular

TS EN 10208-1 Normalize Olmam Yap

TS EN 10208-2 DOĞAL GAZ BORULARI

Ak n EREN/ Borusan Mannesmann-Metalurji Mühendisi


Teknik Tan t m

Sonuç:TS EN 10208-2 normuna uygun olarak üretilen borular n n bükme testlerinde herhangi bir k r lma ya da za yet görülmemi tir.

TS EN 10208-2 normuna uygun olarak üretilmi borular normalize hammaddeden ya da normal-ize edilerek üretildi inden ekil alma kabiliyeti yüksektir. Bu borularda bükülme sonras nda k r lma ya da za yet görülmemektedir.

Bükülmü borular n kö elerinde et kal nl ölçümleri yap lm ve kal nl klar n TS EN 10208-2 normuna uygun oldu u görülmü tür. ( minimum -0,5 , + 1 mm) (EN 10208-2 , Madde 8.6.3.2 Tablo 10)

Bükülmü Boruda Kö e Kal nl klar : • 21,3x2,80 mm

Bükülmü boru, d yüzeyden ölçüm, 2,70 mm Bükülmü boru, iç yüzeyden ölçüm, 2,87 mm

TS EN 10208-2 normuna göre

minimum kal nl k: 2,30 mm

Temmuz 2011Sayfa 54

Teknik Tan t m

DİZAYN GRUP, DOĞAL GAZ BORULARINDA EMNİYET, KULLANIM KOLAYLIĞI VE DAYANIKLILIĞI BİR ARADA SUNUYOR

Dizayn Grup, do al gaz sistemlerinde emniyete önem vererek uluslararas kalite standartlar na uygun PE80 do al gaz borusunu üreti-yor. Dizayn Grup dünyan n önde ge-len belgelendirme rmalar n n verdi i DVGW (Almanya), GOST (Rusya) ve IMA serti kalar na sahiptir.

Dizayn PE80 do al gaz borular büküle-bilir ve asla paslanmaz. Çok dayan kl bir malzemeden üretildi i için darbelerden et-kilenmez. Tamir gerektirmemesi ve uzun ömürlü olmas yla polietilen boru ucuza dö enir.

Dizayn Grup, do al gaz borular nda dünya standartlar nda ham madde kullan r ve dünya standartlar nda üretim yapar. Dizayn’ n kulland

“Boru Kaynak Sistemi”, s zd rmazl k istenen al-anlarda maksimum emniyeti garanti eder.

Dizayn do al gaz borular ; s cakl klar -40°C’ ye dü tü ünde bile elastiki özelliklerini korur.

Kimyasallara yüksek dayan m gösterir. çindeki ak kandan ve d ar daki toprak yap s ndan

dolay korozyona u ramaz. Çelikten 8 kat daha ha ftir. Zeminin dereceli olarak has-sas kaz lmas na ihtiyaç göstermez.

Dizayn do al gaz borular kangal olarak üretilebildikleri için sevkiyatta ve uygu-lamada büyük kolayl k sa lar. Kay-nak miktar dü tü ünden k sa hatlar dö enebilir ve ek parça ve i çilik tasarrufu sa larlar. Esnek yap s ile depremlerde zarar görmez ve patlama riskini ortadan kald r r.

Kaynaklardan do algaz kaça ihtimalini s f ra indirmek için en emniyetli kaynak yöntemi olan elektrofüzyon kayna kullan l r.

www.dizayngrup.com

Twitter (twitter.com/dizayngrup) Facebook (Facebook.com/dizayngrup)

Mir Holding grup irketlerinin en büyü ü konumunda olan ve 1987 y l nda, s tma ve s hhi tesisat sektöründe proje geli tirmek ve uygulamak amac yla kurulan Dizayn Grup, 1992 y l Eylül ay nda yerden s tma borular n , ard ndan da bina içi temiz su borular n üretmeye ba lad .Plastik boru kullan m n n yayg nla t r lmas için birçok e itim ve tan t m faaliyeti düzen-leyen Dizayn Grup, 12 y l gibi k sa bir sürede, ikisi Beylikdüzü biri Çorlu’da olmak üzere 3 tesiste, toplam 35 bin metrekare kapal , 100 bin metrekare aç k alanda üretim yapan bir irket konumuna geldi.

Her y l cirosunun yakla k %5’ini Ar-Ge çal malar na harcayan Dizayn Grup’un geli tirmi oldu u ürünlerden her biri uluslararas ba ms z kurulu lardan al nm serti kalara sahip. Bu kurulu lardan baz lar unlar: MEYER ISO 9001:2008, WQC ( ngiltere), DVGW (Almanya), Hygiene Institute (Alman-ya), CMA (Çin), GOST (Rusya), IMA (Almanya), ZIK (H rvatistan), EMI (Macaristan), GOST (Ukrayna).Ortado u, Güney Amerika, Bat ve Do u Avrupa, Rusya, Türk Cumhuriyetleri, Kuzey Afrika, Uzak Do u ve Avustralya bölgeleri ba ta olmak üzere 80’in üzerinde ülkeye ihracat yapan Dizayn Grup’un geli tirmi oldu u ürünlere ait 100’ün üzerinde patenti bulunuyor. Dizayn Grup, dünyada bir ilki gerçekle tirmi ve çap 1600 mm boruyu Ekim 2001’de PN 12,5 bas nçta üreterek bir dünya rekoru k rm t r. Dünyadaki rakiplerinin üretilm-esi imkâns z dedi i bu ürünü Dizayn Grup, bilinenin d nda bamba ka bir teknoloji geli tirerek mükemmel bir ekilde üretmi tir. Ayr ca Dizayn Grup bu rekor ile Türkiye’nin dünya birincisi olan ilk endüstriyel ürününü de üretmi olmaktad r. Kendi rekorunu arka arkaya üç kere k rarak bir dünya rekoruna imza atm t r. Üretmi oldu u özel ürünlere ait, özel projeler geli tiren Dizayn Grup, patenti kendisine ait teknolojik çözümler ile ulusal ve uluslararas birçok dev projeyi hayata geçirmi tir. Suya susam Sudan halk n suya kavu turan, Nil Nehri Geçi Projesi bunun en güzel örneklerden biridir. Proje, UNESCO taraf ndan da büyük hayranl kla kar lanarak 2003

y l nda Fransa’da düzenlenen Su Sempozyumu’nda Dizayn Grup, büyük ödülün sahibi olmu tur.Dizayn Grup, kurulu undan bu yana geli tirmi oldu u projeler, ürünler, sahip oldu u patentler, kalite belgeleri ve di er tüm çal malar ile Dünya Genç Giri imci adam Yar mas Türkiye Finali’nde hem Evrensel Katk hem de Birincilik Ödüllerinin sahibi olarak Dünya Finali’ne kat lmaya hak kazanm t r. Uluslararas bir organizasyon olan ve Almanya, ngiltere, Hollanda gibi 12 ülkenin kat l m yla Filipinler’de gerçekle en Dünya Finali’nde Dizayn Grup Yönetim Kurulu Ba kan brahim Mirmahmuto ullar ülkemizi ba ar yla temsil etmi ve Dünya Genç Giri imci adam Yar mas Büyük Ödülü’nün sahibi olmu tur.JCR Eurasia Rating taraf ndan ‘AA’ notuna lay k görülen Dizayn Grup, ‘uluslararas düzeyde çok yüksek düzeyde yat r m yap labilir’ bir irket olman n ilk ad m n att .2009 y l nda SO’n n düzenledi i novasyon ödülleri yar mas nda, Dizayn Grup her bir kategoride en yüksek puan alarak Büyük Ödüle lay k bulundu.2009 y l TAÇED Geleneksel Hizmet Ödülleri Yar mas ’nda “Y l n irketi” ödülü Dizayn Grup’a verildi.Ayr ca Dizayn Grup, Temmuz 2004’te ülkemizde ve dünyada teknolojinin geli mesinde sa lad katk lardan dolay Türk Patent Entitüsü taraf ndan da bir ödülle onurland r ld . .Dizayn Grup taraf ndan ba ar ile sürdürülen bir di er proje “Beyin Göçüne Kar Beyin Gücünü Te vik Ediyoruz” kampanyas d r. lki 2002 y l nda düzenlenen kam-panya ile hede enen, üretken beyinlerin yurt d na ç kmas n önlemek ve ekonomiye kazand r labilecek projelere destek vermektir.Güçlü AR-GE kadrosuyla kendi know-how’ n kendisi üreten Dizayn Grup, Anadolu’nun çe itli yerlerinde “Yerel Üretim Noktalar ” kurma projesini hayata geçirmi ve proje kapsam ndaki ilk üretim tesislerini de Çorum ve Sivas’ta açm t r. Dizayn Grup son olarak Azerbaycan’da yat r m yaparak üretim tesislerini faaliyete geçirmi tir.D

İZA

YN

GR

UP

HA

KK

IND

A


Temmuz 2011Sayfa 56

Makale

YER VE DUVAR TİPİ YOĞUŞMALI CİHAZLAR VE KASKAD SİSTEMLER

Yap sektörünün h zl geli imi ve ihtiyaçlar n h zla farkl la mas s tma sektörünü daha geni aç l çözümler üretmeye zorluyor. Ayn bina içinde farkl mahallerde farkl ihtiyaçlar n do abilmesi sebebiyle binalarda iklimlendirme sistemleri için tüm ihtiyaçlar göz önünde bulun-duran sistem çözümleri tesis edilmesi ihtiyac n do urmaktad r. Ayr ca tüm bunlar n yan nda bütün dünyada h zla artan enerji verimlili i ile ilgili hassasiyetler, kurulan sistemlerin müm-kün olan en yüksek verimlere sahip olmas gereklili ini ve ayn zamanda yenilenebilir enerji kaynaklar sistemleri ile desteklenmesini ön pla-na ç karmakta ve hatta bunlara yönelik ç kar lan yönetmeliklerle de zorunlu hale getirilmektedir.

Ayn zamanda da bu yüksek verim elde etme ihtiyac na yönelik kurulan s tma sistemlerinin daha hassas bir ekilde otomatik olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Tüm bunlara çevreye olan duyarl l k da eklenmesi son y llarda yer veya duvar tipi yo u mal kazanlar n kullan m n n h zla artmas na sebep olmaktad r.

Bilindi i üzere yo u mal cihazlar, baca gaz içerisindeki su buhar n yo u turarak içeris-indeki gizli s dan yararlanma prensibine göre çal maktad r. Baca gaz n n so utulmas ise s tma sisteminin dönü suyu ile yap lmaktad r. Buna göre s tma sisteminin dü ük s cakl klara göre yap lm olmas (örn: yerden s tma sistem-leri gibi) mümkün olabilecek en yüksek yo u ma

veriminin elde edilmesi aç s ndan önemlidir.

Günümüzdeki pre-mix tam yo u mal tip cihazlar, ideal sistem ko ullar olu tu unda % 110 verim de erine kadar ula abilmektedir. Bu tip cihazlarda bulu-nan premix teknolojisi sayesinde cihazlar n her kapasitesi için en ideal

gaz ve hava kar m ayarlanarak brülöre gönder-ilir verim de erleri art r lm emisyon de erleri dü ürülmü olur. Ayr ca günümüzde daha dü ük maliyetli yar yo u mal denilen cihaz tipleri de bulunmaktad r. Bu tip cihazlarda standart fanl cihazlar n at k yolu üzerine ilave bir e anjör (ekonomizer) kullan lmas ile yo u ma veri-minden faydalan lmaktad r. Bu tip cihazlarda da yine yukar da belirtilen s tma sistemlerinin ideal artlar n n olu mas durumunda da % 102 civar nda verimlili e ula labilmektedir.

Büyük kapasite ihtiyaçlar nda, klasik yer tipi tek bir kazan kullanmak yerine birden fazla yer veya duvar tipi yo u mal kazan n birlikte çal t sistemlere kaskad sistemler ad verilmekte ve

Vaillant Group Teknik ve E itim Müdürü Sencer Ertan

Vaillant Group Teknik ve E itim Müdürü Sencer Ertan, Yer ve Duvar Tipi Yo u mal Cihazlar ve Kaskad Sistemler ile Do algazl Sistemlerde Çat Tipi Kazan Daireleri konular n Gas Technics Dergisi okuyucular için kaleme ald .

Sistem s cakl klar 75/60°C’ de yo u mal cihazlar n kullan m verimi

Sistem s cakl klar 40/30°C’ de yo u mal cihazlar n kullan m verimi


Makale

büyük kapasiteli tek kazanl sistemlere göre çok daha yüksek verimli çözümler üretilebilmektedir. Kaskad sistemlerde kullan lan otomatik kon-trol panellerinin önemi, sadece ihtiyaç duyulan kapasite kadar cihaz n çal t r lmas ve çal ma s ralar n n belirlenerek toplam çal ma saatleri-nin cihazlara e it olarak da t labilmesi aç s ndan çok büyüktür. Geçmi te son kullan c için oto-matik kontrollü kaskad sistemler komplex ve çok büyük kapasiteli sistemleri ça r t r yordu. Son y llarda geli en teknolojiler ve tek dü me üzerinden kontrol edebilme özellikleri sayesinde art k her ölçekte mahaller için bu sistemler tercih edilmektedir.

Örne in: 500 kW kapa-site ihtiyac olan bir mahal s tmas için tek bir yer tipi kazan kullanmak yerine be adet 100 kW veya 4 adet 125 kW yer veya du-var tipi premix yo u mal kazan ile yap lan kaskad bir sistem kullan ld nda, a a daki avantajlar ortaya ç kmaktad r:

Tam modülasyon ile • kaskad sistemdeki cihazlar sadece bir mevsimde de il, de i ik hava ko ullar nda, geçi mevsimlerinde, gece ve gündüz periyotlar nda her zaman en yüksek verimle çal t r labilmektedir

Bölgeye göre belirlenen en so uk günlerin •

haricindeki s tma ihtiyac olan günlerde, sistemdeki otomatik kontrol panel sayesinde sadece ihti-yaç duyulan kapasite kadar cihaz çal t r larak, tek kazanl sisteme göre önemli ölçüde enerji tasar-rufu sa lanabilmektedir.

Is tma ihtiyac n n olmad yaz • aylar nda, kullan m suyunu s tmaya yetecek kadar cihaz çal t r larak, tek kazanl sistemde gereksiz yere büyük kapasiteli kazan n çal t r lmas göre yüksek enerji tasarrufu sa lanmaktad r.

Bu kazanlar hermetik bacal cihazlar • oldu undan ilgili gaz rmas n n bir s n rlamas yoksa, her bir kazan n ayr hermetik olarak baca ba lant s yap larak çok ucuz ve pratik baca çözümleri müm-kündür.

Sistem üzerinde kullan lan otomatik kon-• trol panel sayesinde s tma sistemi üzerinde bulunan birçok farkl s cakl k sistemleri (ra-dyatör, yerden s tma, fancoil gibi) d hava s cakl na ba l olarak ve birçok s cak kul-lanma suyu boyler devresi ihtiyaç duyulan kapasiteye göre cihaz kapasiteleri otomatik olarak ayarlanarak el de meden kontrol edilebilmektedir. Ayr ca kontrol panellerin

yaz l m protokollerinin uyumlu olmas du-rumunda da mevcut bina otomasyon sist-emine ba lanabilmektedir.

Ayr ca kaskad • sistem için kullan lan kon-trol panellerinden s tma ve s cak kullanma suyu sistemleri için haftal k, günlük zaman programlar yap labilmekte ve.kullan m suyu devresinde lejyonella bakterisi olu umunu engel-lemek için otomatik kon-trol yap larak hijyen artlar sa lanmaktad r.

C i h a z l a r • gerekti inde yedekli

çal abilecek, herhangi bir ar za olmas du-rumunda tek kazan kullan ld nda ortaya ç kabilecek sistemin tamamen durma teh-likesi olmayacakt r.

Duvar tipi yo u mal kazanlarla yap lm kaskad ba lant örne i

Yer Tipi Yo u mal Kazan Kaskad Sistem emas

Temmuz 2011Sayfa 58

Makale

Do al gaz, özellikle son dönemde “Alt n Ça ” ça r lar ile yeni bir dönemin sinyallerini veri-yor. Bu “Alt n Ça ”’ n yatlar aç s ndan nas l bir ça olaca ise eskisinden daha belirsiz bir durumda. Hem talebin hem arz n artt bir nok-tada yeni denge noktas n n nerede olu aca n tahmin edebilmek bile çok güç. Eskiden do al gaz yatlar n ba l oldu u dinamikler nispeten az iken, önümüzdeki dönemde bu dinamiklerin “hub”, “borsa”, geleneksel olmayan kaynaklar, LNG gibi kavramlarla daha içli d l bir düzleme girece ine dair beklentiler de yüksek.

Bu makalede daha önce ngilizce olarak yay nlanan “Do al gaz Fiyatlar n n Gelece ine Dair bir nceleme ve Türkiye’ye Etkisi” isimli çal man n k sa bir özetine ek olarak birkaç küresel yat senaryosuna de inilecektir.

Do al Gaz FiyatlarLiteratürde do al gaz yatlar ile ilgili çal malar üç gruba ay rabiliriz. Bunlardan birinci grup “Henry Hub” ve Amerika merkezli yat çal malar , ikincisi ise daha k ta Avrupas a rl kl çal malard r. Bu iki piyasan n yan nda üçüncü olarak Asya piyasas da oldukça önemli olmakla birlikte, bu çal mada Asya piyasa dinamiklerine de inilmeyecektir.

Do al gaz yatlar ile ilgili yap lan çal malarda, bir ba parmak kural ndan bahsedilir. (Brown & Yücel, 2007). Bu kurallar daha çok petrol $/

varil yat ile do al gaz $/mmBtu yat ili kisini verir:

10’a 1 kural : Gözleme dayal olarak, do al 1. gaz yatlar n n petrol varil yatlar n n 10’da biri civar nda seyredece ini söyleyen bir ke-stirme kural

6’ya 1 kural ise enerji içerikleri baz nda 2. WTI (West Texas Intermediate) petrol yat ile do al gaz yat aras nda olu an -

yat çarpan d r.

Bu ba parmak kurallar , iki sebepten Türkiye aç s ndan çok geçerli de ildir. Birinci sebep olarak, petrol yatlar n n yükseli i ile birlikte bu ili ki k r lm gibidir. Özellikle 2006 sonras nda petrol-do al gaz yat ili kisi bu kurallar n d na ç km t r. kinci olarak Avrupa’da ki gaz piyasas nda böyle bir kural çok da geçerli de ildir. Amerika’daki Henry Hub yatlar bir spot yat üzerinden belirlenirken, k ta Avrupas nda gaz yatlar n n hemen hemen tamam petrol ve

türevlerine endekslidir.

Dolay s yla petrol-do al gaz yat ili kisi için Avrupa k tas na dair bir çal ma yap l yorsa, Amerika’daki Henry Hub için yap lan çal malar biraz daha arka planda de erlendirmek gerekir. Asya piyasas nda ise durum bir de i im içindedir. Çin’in Türkmenistan’dan ald yatlardan Japonya’n n Endonezya LNG’si için ödedi i yatlara, Avustralya’n n bölgedeki rolüne, Asya

piyasas çok h zl olarak kendi dinamiklerini geli tirmektedir. Asya piyasas için son dönemde

Avrupa piyasas ndaki en

büyük do al gaz

tedarikçilerinin kulland

formüller, petrol ve petrol

yatlar endeksli

yatlama biçimidir.

DOĞAL GAZ FİYATLARININ GELECEĞİ VE TÜRKİYE’YE ETKİSİ

Bar Sanl , Sohbet Karbuz, Nadim Ekiz


Makale

daha s k dile getirilmeye ba lanan temel sorular-dan biri WTI ve Brent petrol yat aras ndaki makas n aç lmas ile ortaya ç kan “benchmark petrol yat ”d r.

Tekrar Avrupa piyasas na bakar isek, yatland rma tarihini üç tarihsel döneme ay rabiliriz (Konoply-anik, 2011)

1960 öncesi: Bu dönemde masra ar n üz-1. erine bir miktar kar ekle-nerek yat olu uyordu.

1960 sonras : kame 2. ürün olarak Fuel Oil, motorin ve benzin üz-erinden yap lan bir yat-lama sistemi vard .

2000’lerin ortas ndan 3. bu yana ise, spot ve LNG geli meleri ile hali haz rda yüksek pet-rol yatlar sebebiyle maliyetin çok çok üz-erinde olu an yatlarla

alternati erin geli ti i bir piyasa. (Borsa ve spot piyasalar n a rl k kazanmaya ba lad dönem)

Avrupa piyasas ndaki en büyük do al gaz te-darikçilerinin kulland formüller, petrol ve pet-rol yatlar endeksli yatlama biçimidir. Rusya, Hollanda ve Norveç genelde bu formülleri kullan rlar. Formüllerde en asyon, ha f ve a r fuel oil, kömür, ham petrol, benzin, mazot ve

elektrik yat gibi de i kenler bulunabiliyor. Ama genel olarak formüller iki temel de i kenden olu uyor (Konoplyanik, 2011):

A r Fuel Oil (35%-39%)1.

Dizel ve benzin (52%-55%) 2.

Avrupa’daki do al gaz yatlar Amerika’daki Henry Hub kadar likit piyasalarda olu mad için genelde yatlar ile yukar da bah-sedilen de i kenler aras nda sa lam bir ili ki bulunmaktad r. Avrupa’da vadeli opsiyon ti-caretinin yap ld gaz hub’lar olmas na ra men, en yüksek likitideye sahip ngiltere’deki NBP(National Balancing Point) bile petrol piyasalar ile k yasland nda oldukça geridedir. Bu konuda “Churn oranlar ”na bakmakta fayda vard r. Churn oran , bir likitide ölçüsü olarak, al m-sat m yap lan toplam hacmin ziksel teslim ürün hacme oran olarak tan mlanabilir. (Kanai, 2010). Seçilmi birkaç Churn oran na bakarsak.

WTI : 1680-2240 ( ubat 2010)1.

Brent (ICE): 2014 ( ubat 2010)2.

NYMEX Henry Hub: 277 (2009’da)3.

NBP: 15 civar nda (2010)4.

Dolay s yla Avrupa’da yat olu umunun ço unlukla petrol tabanl belirlendi ini ve spot piyasan n çok da geli kin olmad n söyleyebili-riz.

Amerika için marjinleri belirleyen parmak kural n n Avrupa için ne olabilece ine dair Gra k-1’e bak-makta fayda var. Bu gra kte IMF veritaban nda tarihsel verisi olan üç yat kaleminin petrol yatlar ile ili kisi incelenmektedir.

EU: Almanya s n r tes-1. lim Rus do al gaz yat , birimi $/1000m3

LNG: Japonya teslim En-2. donezya merkezli LNG yat , birimi $/m3 (s v )

Gra k 1 – Do al gaz ve petrol yat ili kisi(Çarpan= Do al gaz yat /Brent Petrol yat )

Gra k 2- Almanya s n r teslim Rus do al gaz yat n n Euro ve Dolar cinsinden de i imi

Temmuz 2011Sayfa 60

Makale

Henry Hub: Amerika’daki Henry Hub tes-3. lim do al gaz yat , birimi $/1000m3

Bu üç yat kalemini, ayn aylara tekabül eden Brent petrol yatlar na böldü ümüz zaman bir çarpan elde edilir. Bu çarpan n zamanla de i imine bakt m z zaman:

Petrol yatlar ile ili kisi en sabit olan 1. anla mal LNG yat d r.

Henry Hub yat ile petrol yat aras ndaki 2. ili ki çok daha de i kendir

EU yat için ise, petrol yatlar dü ük iken 3. 6 civar nda seyreden çarpan n imdilerde 3 civar nda seyretti ini söyleyebiliriz. Yani ili ki petrol yat seviyelerine göre de i mektedir.

Bu çarpan gra i gerçe i ancak k smen yans tabilir çünkü do al gaz yat sadece ayn ay-daki petrol yat ile de il daha önceki aylardaki petrol yatlar ile de ilintilidir. Burada yap lan, Henry hub için verilen parmak kurallar na Avru-pa piyasas ndan bir örnek vermektir.

Çal man n geri kalan nda, uluslararas veri tabanlar ndan(IMF, 2011) ücretsiz olarak eri ilebilen Almanya s n r teslim do al gaz yat n n yukar da anlat lan konular ekseninde

incelemesi yap lacakt r.

Formül Yerine ModelRusya’n n Almanya teslim do al gaz yat (“do al gaz yat ”)için belirledi i sat yat n n tarihsel de i imi

Gra k-2’de hem dolar hem Euro cinsinden verilmekte-dir. IMF veritaban nda petrol ürün yatlar ile ilgili de tarih-sel de erler bulunmaktad r. Bu veriler üzerinden, do al gaz yat için ekonometrik yöntemlerle,

Almanya teslim Rus do al gaz (zaman) = 24.25* Is tma yak t (zaman-1) + 137.59 * Is tma yak t (zaman-6)

eklinde bir model hesaplanabilir. Burada s tma yak t , veri taban ndaki “Heating Oil”’e denk gelen veri olup, Fuel Oil veya Kalorifer yak t yat (ikame ürün) olarak da dü ünülebilir. Do al

gaz yat formülleri genelde gizli ve kontrata özel oldu u için, tamamen matematiksel yöntemlerle, IMF veri taban ndaki do al gaz yat na en çok yak nsayan model esas al nm t r.

Elde etti imiz model ile test et-mek istedi imiz bir hipotez var. O da : “E er do al gaz yatlar ile pet-

rol yatlar ilintili ise, vadeli i lem borsalar nda da (Futures) bu ili ki korunmal d r”.

Bu hipotezi test etmek için s ras ile unlar yap lm t r.

Gelecek vadeli s tma yak t ve do al gaz 1. yat verileri ICE (Intercontinental Com-

modity Exchange)’den al nm t r. Gelecek vadeli yatlar farkl tarihlerde farkl sevi-yelerde olu abildikleri için Aral k 2010 ve May s 2011 için iki ayr dönem için gelecek vadeli yatlar al nm t r.

Olu turulan model ile geçmi in sa lamas 2. yap lm t r.

Model ile, gelecek vadeli s tma yak t yatlar 3. için do al gaz yatlar hesaplanm t r.

Gelecek vadeli do algaz yatlar ile 4. model ile hesaplanan do al gaz yatlar kar la t r lm t r.

Gra k 3’de görüldü ü üzere, model ile hesap-lanan yat gelecek vadeli do algaz yatlar n n çok üzerinde hareket etmektedir.

Bu ayr man n en önemli sebebi beklentinin de i mi olmas olabilir. E er model do ru belirlenmi ise, do al gaz yatlar ndaki petrol endeksli olu umun eskisi kadar güçlü olmayaca beklentisi olu tu unu (belki biraz da Fukishima etkisi nedeniyle) söyleyebiliriz.

Çal man n ikinci bölümünde ise e er böyle bir beklenti de i imi oldu ise hangi dönemde oldu u incelenmi ve Aral k 2010 ile May s 2011

Gra k 3- Model ile hesaplanan ve gelecek piyasas nda olu an do al gaz yat ili kisi (halka içerisine al nm zaman diliminde, formül ile hesaplanan de er piyasa da olu an de erin üzerine ç k yor)

Gra k 4 - Üç muhtemel petrol yat senaryosu


Makale

aras ndaki dönemde, petrol ürünleri ve do al gaz gelecek vadeli yatlar aras ndaki ili kinin nispeten de i ti i tespit edilmi tir.

Gerçekten de petrol yatlar yeni zirveler yapt kça, petrol ve do al gaz ili kisinin gelece ine dair beklentilerde de i iklikler gözlenmektedir. Burada bir di er önemli sebepte yüksek yatlar n LNG gibi spot al mlar cazip hale getirerek, beklentilerin daha fazla spot yat beklentilerine yak nsamas d r.

Petrol ve Do al Gaz li kisi ve Gelece iBu noktaya kadar do al gaz yatlar konusun-

daki en temel ipuçlar m zdan birini elde etti imizi söyleye-biliriz:

Do al gaz yatlar k ta • Avrupa’s nda petrol yatlar yla ili kilidir

ve gaz yatlar petrol yatlar n n yönünü tak-

ip etmektedir.

Dolay s yla do al gaz yatlar n n gelece i ile il-

gili konu abilmek için pet-rol yatlar n n gelece ini konu mak gerekmektedir.

Bu sebeple, durumu daha da basitle tirmek için 3 petrol yat senaryosu üzerinden do al gaz yatlar n n seyrine bakmakta fay-da olacakt r. Do al gaz yat seyirl-erinin gelece i için de, geçmi teki ili kiler üzerinden modellenen bir denklemler y n kullan lm t r. Yani do al gaz yatlar n n gelece i, petrol yatlar ve geçmi do al gaz yatlar

baz al narak, ekonometrik olarak elde edilen matematiksel formüllerle hesaplanm t r.

Öncelikle petrol yatlar n n gelece ine dair Gra k-4’te verilen

üç senaryoya k saca bakal m:

S1: Bu senaryoda, • petrol yatlar n n ate i dü erek, yeni taban olarak 80 $’lar civar na geriler ve senaryo süresi boyunca o seviyede kal r

S2: S2 senaryo-• sunda artan bask lar sebebi ile petrol yatlar ad m ad m yükseli ine devam eder ve 140$’lara

kadar ç kar

S3: S3 senaryosunda ise petrol yatlar • h zla 140$’lar civar na yükselir ve dünya ekonomilerinde bir bozulmaya sebep olur. Petrol yatlar 2008-2009 sürecindeki h zl çökü ve toparlan tekrar ya ar

Senaryolar belirlerken, temel olarak olaylar yerine, yükselen, azalan ve osile eden(artan ve azalan) olarak üç senaryo belirlenmi tir.

Bu üç senaryoya göre gaz yatlar ndaki de i im hem $/1000m3, hem de $/mmBtu cinsinden a a daki gra klerde gösterilmektedir.

Gra k 5- S1 senaryosu, petrol ve do al gaz yat de i imi



Temmuz 2011Sayfa 62

Makale

S1 SenaryosuS1 senaryosunda petrol yatlar n n dü ü ü ile hem LNG hem de do al gaz yat dü erken Henry hub yat yükselmektedir. Henry hub yat n n yükselmesinin temel sebebi de yat n

5$/mmbtu civarlar nda bir taban belirlemi oldu unun dü ünülmesidir. Yani Henry Hub yatlar do al

seyrine gelirken, di er yatlar d ü m e k t e d i r . Bir di er önemli nokta da, do al gaz yatlar ile LNG yatlar a r a s n d a k i makas n önce aç l p sonra da dü erek sabit kalmas d r. Böyle bir yat de i imi hala LNG için karl bir noktaya i aret ederken, Henry Hub yat ve Amerika’daki muhtemel gaz s v la t rma terminalleri üzerinden ( u anda sadece Alaska’da var) bir arbitrasyon imkan bar nd rmas d r. Genel olarak do al gaz yatlar 350$/1000m3 civarlar nda seyretmektedir. Bu senaryoya göre petrol endeksli yatlama formülü

hala geçerli ama tart malar S2 senaryosuna göre daha azd r.

S2 SenaryosuS2 senaryosunda ise petrol yatlar yava bir ekilde yükselmektedir. Bu senaryoya göre do al

gaz yatlar n n belirlenmesi konusunda pet-

rol endekslemesinin geçerlili i yo un ekilde tart l r. Avrupa’daki do al gaz yat di er do al gaz yatlar n n çok çok üstünde seyretti inden, do al gazdaki alternatif ve geleneksel olma-yan kaynaklar n hepsi ekonomik olmakta ve piyasaya girmeye ba lamaktad r. Bunun etkisi

senaryo sonucunda gözükmese de, petrol yat endekslemesi en

büyük hasar bu se-naryoda almaktad r. Avrupa, mevcut te-darikçiler haricindeki do al gaz üreticileri için de oldukça karl bir pazar haline gelir.

S3 SenaryosuS3 senaryosu asl nda 2007-2009 dönemi-nin, mevsimsel

de i imlere dikkat edilmeden tekrar edilmi bir simülasyonudur. Bu senaryo di er senaryolara göre petrol endekslemesinin hem en çok hem de en az tart ld dönemdir; öyle ki h zla artan yatlar ile petrol endekslemesi çok ciddi masaya yat r l r, fakat ani yat çökü ü ile bu tart malar rafa kald r l r. Art döneminde do al

gaz yatlar aras ndaki makas aç l rken, k sa bir süre sonra petrol yatlar n n h zla dü mesi ile bu makas h zla kapan r ve üç yat birbirini makul seviyelerde takip eder. Senaryo periyodunda özelikle petrol yatlar n n dip yapmas n tekrar eden süreçte LNG ve Avrupa yatlar n n bir-




Makale

birine yak nla mas dikkat çekicidir.

Sonuç olarak, petrol yatlar yüksek seyretti i sürece do al gaz yatlar n n geleneksel pet-rol endekslemesinden kopmas ve piyasaya alternatif kaynaklar n girmesi ile piyasada-ki pay n n de i mesi muhtemel iken, petrol yatlar n n dü ü üne ba l olarak bu tart malar

yava lamaktad r. H zl bir osilasyon ise “ikisi bir arada” bir sürece i aret etmektedir.

TürkiyeBu senaryolardan Türkiye’ye gelir isek, k ta Avrupa’s ndaki yat senaryolar n n Türkiye’nin gelece ini de belirleyece ini söylemek abart olmaz. Türkiye piyasas n n daha fazla Avrupa piyasas ile entegrasyonu da bu varsay m destek-leyici bir argümand r.

Avrupa pazar ndaki en önemli geli me üphesiz Polonya’n n “kaya gaz ” konusunda kaydetmi oldu u ilerlemelerdir. Polonya’n n orta dönemde Avrupa’da gaz ihracatç s olacak kadar gaz üretebilece i öngörülmektedir. Di er taraf-tan Almanya’n n nükleer santrallerini kapatma planlar ile Norveç ve ngiltere’nin ya lanan pet-rol ve gaz alanlar di er dikkat edilmesi gereken konulard r.

Türkiye’nin çevresinde geli en bir di er olay da, srail ile K br s aras nda bulunan gaz alanlar d r.

Bu gaz alanlar n n 2013 sonras nda devreye

girmesi ile Türkiye’nin içinde bulundu u bölgede yeni olu umlar gözlenebilir.

Türkiye’deki do al gaz talebine gelirsek, talebin temel tetikleyicileri:

Mevsimsel etkiler 1. ile elektrik talebi (ya n çok olmas /mevsimin l man olmas )

BOTA kontrat 2. devirleri

Küresel LNG 3. geli meleri

Geleneksel olmayan do al gaz 4. kaynaklar ndaki geli im (Shale, Tight ve Coal Bed Methane CBM)

Öngörülen yat senaryolar n n ikisinde yat-lar belirli seviyelerin üzerinde gerçekle ti i için, pazar di er üreticiler için cazip bir hale geliyor ve yeni kaynak ülke ve alternatif kaynaklar n giri ini kolayla t r yordu. Genelde bu durumlar yüksek yatlar n getirdi i yeni f rsatlar olarak tan mlan r. Bu f rsat n bir örne i Türkiye elek-trik piyasas nda ya and . Elektrik borsas (Den-geleme ve Gün öncesi Piyasas ) üzerinde olu an yatlar n yüksekli i, rüzgar konusundaki ilgiyi

al m garantilerinden ba ms z olarak artt rm t r. Hatta kanunla ver-ilen te vi i kimse alma ihtiyac hissetmemi ve üretimlerini borsa da kanunla verilen te vi in çok üzerinde yatlarla satm lard r.

Benzer etkiler Türkiye’deki geleneksel olmayan kaynaklar n kullan m nda da ya anabilir. E er yatlar-da bir indirime gidilmez ve petrol yatlar yüksek seyretmeye devam ed-erse, geleneksel olmayan

do al gaz kaynaklar ndan üretim yaparak, piyasa da satmak çok karl bir hale gelebilir. Bu da al m garantisine ihtiyaç duymadan piyasada satmaya hevesli yeni kat l mc lar te vik edecektir. Bu karl l k bir çok üretici ülkenin dikkatini çekecek-tir.

Türkiye’nin do al gaz gelece i ile ilgili senaryo-muzda ise, önce talep taraf ndan ba lamakta fayda var. Burada 2010 y l ndaki alt tüketici gruplar n n oranlar korunarak, toplam talebin %5 -%6 aral nda artaca öngörülmü tür. Bu kabullere göre tertiplenmi do al gaz talep pro-jeksiyonu Gra k-8’dedir.

Bu talebin hangi kaynaklarla kar lanaca ko-nusunda ise mevcut kaynaklar n yan nda gelenek-sel olmayan do al gaz kaynaklar n n ve Irak’ n girece i projekte edilmi tir. Karadeniz’de ise çok fazla olmasa da artan bir gaz üretiminin olaca yönünde muhafazakâr bir tahmin yap lm t r.

Geleneksel olmayan kaynaklardan kaya gaz nda ise Türkiye’de 5-6 milyar m3/y ll k üretim imkan çal maya eklenmi tir. Bu üretim rakam n n hesab nda Amerikan Enerji Bakanl ’n n yapt rm oldu u çal madaki, kaya gaz potansi-yeli olarak verilen 424 milyar m3 rezerv miktar üzerinden kabaca bir hesap ile y ll k 5-6 milyar m3 üretim yap labilece i dü ünülmü tür. Kaya gaz rezervlerindeki üretimin ve bunun sürdürül-mesinin normal do al gaz kuyular ndan çok farkl olmas ndan dolay bu de er tart maya


Gra k 8- Türkiye, sektörlere göre do al gaz talebi

Temmuz 2011Sayfa 64

Makale

aç kt r.

Bu do algaz talep ve üretim tahminleri sa-dece kir vermek amaçl olup, gerçekleri yans tmayabilir. Bu gra klere bir beyin f rt nas çal mas olarak bakmakta fayda vard r.

SonuçBu makalede yap lan analizden ç kar lacak birkaç sonuç vard r.

Avrupa do al gaz piyasas n n daha likit bir 1. hale gelmesi ile, petrol endekslemeli yat ili kisi zay amaktad r.

Yükselen petrol yatlar ile petrol-do al 2. gaz ili kisi daha çok tart lmaktad r ve bu ili kiyi tarihsel seyrinden koparacak yeni kaynaklar devreye girmektedir.

Fiyatlar aras ndaki ili ki yatay bir seyirden 3. daha dalgal bir seyre dönü mektedir.

Arz güvenli i kadar talep güvenli i de yat 4. olu umunda önemlidir.

Hub ve borsa bazl yat olu umlar n n et-5. kisi artmaktad r

Türkiye’deki gaz yatlar petrol endeksli 6. kald sürece, Türkiye piyasas daha da cazip bir hale gelmektedir. (artan yatlar

sebebi ile)

Kaya gaz ve di er geleneksel olmayan 7. kaynaklar Türkiye için gittikçe daha karl yat r mlara dönü mektedir

Türkiye ve Avrupa’daki do al gaz talebinin 8. temel sürükleyicisi elektrik talebi olacakt r.

Do al gaz ve elektrik yatlar aras nda bir ili ki kurulmas da beklenebilir.

Yeni geli meler ile birlikte, do al gaz yatlar n n gelece i ile ilgili bir eyler söylemek daha da zorla mas na ra men, bu makale de belirli ka-buller ile baz ç kar mlar yap lm t r. Burada belirtilen sonuçlar de il metodolojileri almak daha do ru bir yakla m olur. Fiyatlar ne olacak de il, yat n dinamikleri ve ili kisi konusundaki sorular daha çok ön plana ç kmaktad r. Bir di er taraftan da geçmi in kat kurallar , yükselen pet-rol yatlar ile esnemeye ba lamaktad r. Burada Türkiye için yap labilecek en önemli öneri, boru hatlar projelerine sadece müteahhitlik projeleri olarak de il, biraz da nansal piyasalar gözüyle bakmakt r.

“Bu yaz da yer alan görü lerin tamam yazarlar n ki isel görü leri olup, bu görü lerin hiçbiri makale yazarlar n n çal t veya ili kili oldu u kurum/kurulu veya irketlerle ili kilendirilemezler. “

Kontak için: [email protected]

Gra k 9- Türkiye do al gaz arz 2010-2020

ReferanslarBrown, S. P., & Yücel, M. K. (2007). What Drives Natural Gas Prices? Federal Reserve Bank of Dal-las.

Gilbert, D. (2011, May 23). As Natural Gas Prices Fall, the Search Turns to Oil. Retrieved May 24, 2011,

from The Wall Street Journal:

http://online.wsj .com/ar t ic le/SB10001424052748704816604576333550564888220 .html?mod=WSJ_Ene

rgy_leftHeadlines

ICE. (n.d.). ICE - Report Center. Retrieved May 2011, from ICE - IntercontinentalExchange:

https://www.theice.com/marketdata/reports/Re-portCenter.shtml

IMF. (2011, May). IMF Primary Commodity Pric-es.

Kanai, M. (2010). Gas Matters. IHS-CERA, IEA.

Konoplyanik, A. A. (2011). How market hubs and traded gas in European gas market dynamics will

in uence European gas prices and pricing. Euro-pean Gas Markets Summit, (p. 18). London.

Sanl , B. (n.d.). Direct Facts - Econbrowser’s Brent-WTI Spread. Retrieved May 24, 2011, from

Enreport.com: http://enreport.blogspot.com/2011/02/direct-facts-econbrowsers-brent-wti.html

Today Magazine - Iraq. (2011, April 20). Iraq com-mitted to supplying surplus gas to Europe: Shah-ristani.

Retrieved May 20, 2011, from Today Magazine - Iraq: http://todayiraq.com/2011/04/iraq-com-mitted-to-

supplying-surplus-gas-to-europe-shahristani-2/

U.S. Energy Information Administration. (2011). World Shale Gas Resources: An Initial Assessment of 14

Regions Outside the United States . U.S. Energy Information Administration.

Udasin, S. (2011, May 22). Energy leaders advocate export plan for gas, oil. Retrieved May 24, 2011, from

Jerusalem Post: http://www.jpost.com/Business/BusinessNews/Article.aspx?id=221738

Ukrainian News Agency. (2011, May 2). Azarov Finds No Reason In Litigation Over Revision Of Gas

Agreements With Russia. Retrieved May 24, 2011, from Ukrainian News:

http://un.ua/eng/article/327033.html

Zaman Newspaper. (2007, 12 27). Karadeniz’de petrol umudu. Retrieved 05 20, 2011, from

www.samanyoluhaber.com: http:// nans.samany-oluhaber.com/h_178039_karadenizde-petrol-

umudu.html

Documents

Gas Technics Dergisi Sayı 2