HOSPITAL LOGISTICS - LOGHEALTH : Healthcare Supply … · HOSPITAL LOGISTICS ศูนย ความเป นเลิศด านการจัดการโซ อุปทานสุขภาพ

ดวงพรรณ กร�ชชาญชยโสภณ เมองช

พทธชาด อ�มเดชาปฐมา กตตสวรรณ

โลจ�สตกสภายในโรงพยาบาล

HOSPITALLOGISTICS

ศนยความเปนเลศดานการจดการโซอปทานสขภาพ (LogHealth)มหาว�ทยาลยมหดล

โลจสตกสภายในโรงพยาบาล หนา1

คานา

หนงสอเลมนจดทาขนภายใตโครงการ “การวจยเพอพฒนาระบบโลจสตกสโรงพยาบาลชมชน” ซงไดรบการสนบสนนทนวจยจากสานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) จากประสบการณของผเขยนในการใหคาปรกษาดานโลจสตกสในโรงพยาบาลอางองหลกการโลจสตกสและซพพลายเชนคณะผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะเปนประโยชนและจดประกายงานโลจสตกสในโรงพยาบาลตอไปได

รศ.ดร.ดวงพรรณ กรชชาญชย อ.โสภณ เมองช

พทธชาด อมเดชา พญ.ปฐมา กตตสวรรณ


โลจสตกสภายในโรงพยาบาล

ความปลอดภยในการรกษาพยาบาลผปวย (Patient Safety) ถอเปนสงทมความสาคญทางการแพทยเปนอยางมาก โดยกระบวนการในการรกษาแตละขนตอนมความเสยงตอการเกดขอผดพลาดได

โรงพยาบาลเปนองคกรทมผลตภณฑทางการแพทย เชน ยาและเวชภณฑ อปกรณเครองมอแพทย เปนตน ซงเปนทรพยากรทสาคญและมผลกระทบตอชวตผเขารบบรการทางการรกษา แตการไหลของวสด คน และขอมลในโรงพยาบาลมความซบซอน ทาใหแตละหนวยงานในโรงพยาบาลยงไมสามารถเชอมตอขอมลระหวางกนไดอยางมประสทธภาพ สงผลใหระบบไมมขอมลในการตดตามและสอบยอนกลบยาและเวชภณฑในกรณทผลตภณฑทางการแพทยเกดปญหาหรอตองเรยกคนสนคา

โลจสตกส เปนศาสตรทเกยวของกบการไหล ซง Stock และ Lambert(2001) ไดนยามการไหลนไวใน 3 รปลกษณคอ

1) สนคา/บรการ (Material Flow)เปนการไหลในรปของPhysical Movement 2) ขอมล (Information Flow)เปนการไหลของขอมลเพอการสอสาร เชน ตองการสนคาอะไร

จานวนเทาใด ราคาสนคากบาท เปนตน 3) เงนหรอผลตอบแทนอน (Financial Flow)เชน คาสนคาหรอบรการทตองจายเพอแลกกบสนคา

หรอบรการทไดรบ และการไหลทเกดขนนมงเนนความสาคญทตวสนคาหรอบรการเปนหลก โดยมเปาหมายวา ไหลอยางไรจงจะเกดประสทธภาพมากทสด ดงนนเพอตอบโจทยประสทธภาพน ระบบโลจสตกสถกสรางขนบนพนฐานของ 13 กจกรรม ตามภาพท 1

ภาพท 1 : กจกรรมพนฐาน 13 กจกรรมบนระบบโลจสตกส


1. องคประกอบของระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

นอกจากนในการศกษาระบบโลจสตกสในโรงพยาบาลจะครอบคลมใน 2 มต ไปพรอมกนดวยคอ มตการจดการกระบวนการ (Operation Management) และมตการจดการสารสนเทศ (Information Management)

ทงน หากวเคราะหโดยภาพรวมระบบโลจสตกสสขภาพทงในโรงพยาบาลขนาดใหญในระดบประเทศ ระดบขนาดกลาง เชน โรงพยาบาลชมชน หรอขนาดเลกอยาง โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) สามารถมอง ไดเปน 3 องคประกอบใหญๆ นนคอ 1)การจดการการไหล (Nodes &Links) 2)การบรหารจดการทรพยากร (Materials Management) และ 3)การจดการสารสนเทศ(Information Management)

1.1 Nodes & Links

องคประกอบสวนหนงของระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล ประกอบดวยการขนสงซพพลายตางๆ และการขนสงสาหรบสวนงานสนบสนนบรการสขภาพ จากจดตนทางเชอมโยง (Link) ไปยงหนวยงานตางๆ (Node) เพอโรงพยาบาลสามารถใหบรการตอผปวยไดอยางมประสทธภาพ โดย Node คอ โรงพยาบาลและซพพลายเออร สวน Link คอ กระบวนการทางธรกจ (Business Process) ระหวางโรงพยาบาลกบ ซพพลายเออร เชน การสงซอ การผลต การจดเกบ (ดวงพรรณ และโสภณ, 2556)

การปฏบตการโลจสตกสในโรงพยาบาลจงแบงไดNode และ Link โดยพบวาม Node ทเกยวของอยใน 3 กลมงานคอ งานบรการผปวยนอก งานบรการผปวยใน และงานสนบสนนบรการ มรายละเอยด ดงน

1. งานบรการผปวยนอกรบผดชอบงานบรการการพยาบาลผปวยทเขารบการตรวจรกษาโรคทวไป หรอรบการรกษาในคลนกพเศษทโรงพยาบาลเปดใหบรการ โดยไมตองนอนพกรกษาตวในโรงพยาบาล โดยทวไปแลวผปวยนอกของโรงพยาบาล มกเปนผปวยทมอาการเจบปวยเลกๆ นอยๆ ไมจาเปนตองรอดอาการ หรอเปนผปวยทมาพบแพทยตามทนดไวเพอตรวจอาการเจบปวย ซงงานบรการผปวยนอกของโรงพยาบาลประกอบดวย งานผปวยนอก (โรคทวไป, คลนกพเศษ) งานอบตเหต-ฉกเฉน งานฉดยา-ทาแผล งานหองผาตด-วสญญ งานทนตกรรม งานหองคลอด แพทยแผนไทย และงานเวชกรรมฟนฟ (กายภาพบาบด)

2. งานบรการผปวยในรบผดชอบงานบรการการพยาบาลแกผปวยทแพทยรบไวรกษาตอในโรงพยาบาลเชน ผปวยหนก ผปวยทรอผาตด เปนตน โดยโรงพยาบาลใหการพยาบาลครอบคลมตอเนอง 24 ชวโมง ตามสภาพปญหา และความตองการในการดแลรกษาของผปวยแตละรายตามแผนการรกษาของแพทย เฝาระวงอนตราย ภาวะแทรกซอน และแกไขปญหาทเกดจากภาวการณเจบปวยของผปวยใน

3. งานสนบสนนบรการรบผดชอบปฏบตงานรวม หรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยบรการผปวยนอก ผปวยใน และอนๆ ทเกยวของ หรอทไดรบมอบหมาย เพอใหงานบรการผปวยของโรงพยาบาลไปไดอยางมประสทธภาพ ตอบสนองความพงพอใจของผรบบรการ ตวอยางงานสนบสนนบรการของโรงพยาบาล ประกอบดวย งานเวรเปล งานเวชระเบยน หองปฏบตการเทคนคการแพทย งานรงสวนจฉยงานเภสชกรรม หนวยจายกลาง-ซกรด งานโภชนาการ และงานคลงสนบสนนอนๆ เชน วสดการแพทย วสดสานกงาน งานบาน เปนตน

จากขางตน สามารถสรป Node ในกระบวนการโลจสตกสในโรงพยาบาลทง 3 กลมงานทเกยวของ คอ งานบรการผปวยนอก งานบรการผปวยใน และงานสนบสนนบรการ ไดดงตารางท 1


ตารางท 1 ตวอยาง Node ในกระบวนการโลจสตกสในโรงพยาบาล

งานบรการผปวยนอก งานบรการผปวยใน งานสนบสนนบรการ งานผปวยนอก อบตเหต-ฉกเฉน งานฉดยา-ทาแผล ผาตด-วสญญ ทนตกรรม งานหองคลอด แพทยแผนไทย เวชกรรมฟนฟ (กายภาพบาบด)

หอผปวยใน

เวรเปล เวชระเบยน-หองบตร หองปฏบตการเทคนคการแพทย รงสวนจฉย เภสชกรรม หนวยจายกลาง-ซกรด โภชนาการ งานคลงสนบสนนอนๆ

อนๆ -

1.2 Materials Management

Material หรอสนคา เปนบคคล วตถ หรอสงของ ทไหลอยในกระบวนการโลจสตกส เพอบรการ หรอสนบสนนบรการใหโรงพยาบาลสามารถใหบรการตามขอบเขต ภารกจทกลาวมาขางตน ซงสามารถแบงสนคาเหลาน ออกเปน 3 กลมหลกๆ คอ ผปวย สนคา และขยะ ตามรายละเอยดดงน

ผปวย ครอบคลมผปวยนอกทมารบบรการ ผปวยใน ผปวยคลอด และผปวยรบสงตอมาจากโรงพยาบาลเครอขาย และผปวยสงตอไปรกษาในโรงพยาบาลอน

สนคา ครอบคลมยา อาหารผปวย เวชภณฑไมใชยา วสดทนตกรรม วสดชนสตร วสดการแพทยทวไป ครภณฑการแพทย เวชภณฑปลอดเชอ เครองผา และวสดสานกงานตางๆ

ขยะ ครอบคลมขยะทวไป ขยะตดเชอ และขยะนากลบมาใชใหม

1.3 Information Management

ขอมลสารสนเทศ เปนขอมลทผกตด สมพนธ หรอผลกดนใหเกดการไหลของสนคาในกระบวนการ โลจสตกสของโรงพยาบาล ขอมลสารสนเทศเปนตวขบสาคญทกอใหเกดการไหลตางๆ ทงหมดในโรงพยาบาล ซงสามารถแบงขอมลสารสนเทศออกเปน 2 กลมคอ ขอมลสมพนธกบตวผปวย และขอมลสมพนธกบสนคา ตามรายละเอยดดงน

ขอมลสมพนธกบตวผปวย เปนขอมลสารสนเทศทสมพนธโดยตรงกบตวผปวย เชน ขอมลในเวชระเบยนผปวย ผลการตรวจทางหองปฏบตการ ผลการเอกซเรย รายละเอยดการสงยาแกผปวย เปนตน

ขอมลสมพนธกบสนคา เปนขอมลสารสนเทศทสมพนธกบตวสนคา เชน ยอดคงเหลอ คณภาพของสนคา ขอมลใบเบกสนคา ใบเบกยาและเวชภณฑ ใบนาสงสนคา ระหวางหนวยบรการตางๆ เปนตน


2. การวเคราะหระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

หลกการการจดการหวงโซอปทานเกยวกบการวางแผนและควบคมกจกรรมและทรพยากรทงระบบ จงไดสามารถนามาวเคราะหการจดการระบบโลจสตกสโรงพยาบาลในประเทศไทยไดในการวเคราะหระบบ โลจสตกสในโรงพยาบาลสามารถแบงออกไดเปน 7 ดาน โดยแตละดานสามารถวเคราะหได 2 มตคอ

1)หนวยงานและบคลากรทรบผดชอบดแลกระบวนการโลจสตกส(Organization and Staffing) 2)คลงหรอพนทในการจดเกบ รกษาสนคา (Warehousing and Storage) 3)การจดการสนคาคงคลง (Inventory Control Processes) 4)กระบวนการจดหา จดซอ หรอทาใหไดมาซงสนคาทใชในหนวยบรการ(Obtaining Supplies and

Procurement) 5)การประมาณการพยากรณยอดความตองการใชสนคา(Forecasting) 6) เทคโนโลยสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการโลจสตกส(Logistics Management

Information System) 7)การขนสงและแจกจายสนคาใหกบหนวยบรการหรอผปวย (Transportation and Distribution)

การวเคราะหระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล 7 ดาน 2 มต สรปไดดงภาพท 2

ภาพท 2 : ระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

2.1หนวยงานและบคลากรทรบผดชอบดแลกระบวนการโลจสตกส(Organization and Staffing)

บคลากรเปนกลไกทสาคญยงในการดาเนนงานตามกระบวนการโลจสตกส งานโลจสตกสตามกรอบการศกษาน ครอบคลมกจกรรมการคดเลอกสนคา ประเมนผขาย ตอรองราคา วางแผนการใชและจดหาสนคา ประมาณการยอดการใชงานสนคา จดเกบและกระจายสนคาใหถงมอผรบบรการ รวมถงการบารง รกษาดแลเครองมอและอปกรณเชน ชนวางสนคา รถเขน เทอโมมเตอร เปนตน ใหอยในสภาพพรอมใชงาน

ในโรงพยาบาลสวนมากไมมแผนก ฝายหรอหนวยงานโลจสตกสในแผนผงองคกรโดยเฉพาะ การดาเนนงานใดๆ ทเกยวของกบงานโลจสตกส เชน การคดเลอกสนคา จดหาหรอจดซอสนคา เกบรกษาสนคา และจดสง แจกจายสนคา อยภายใตขอบเขตงานของฝายหรอหนวยงานทรบผดชอบสนคานนๆ กลาวคอ ฝายเภสชกรรมรบผดชอบงานโลจสตกสของยาและเวชภณฑไมใชยา วสดการแพทย หนวยทนตกรรมรบผดชอบวสดทนตกรรม หองชนสตรรบผดชอบวสดทใชในหองปฏบตการเทคนคการแพทย และ ฝายบรหารทวไปรบผดชอบครภณฑและวสดสานกงาน


สวนงานขนสง แจกจายสนคา หนวยสนบสนนบรการหรอหนวยบรการผปวยเปนผดแล รบผดชอบงานขนสง เคลอนยาย ขนกบชนดของสนคา เชน หอผปวยเปนผมารบยาและเวชภณฑตามใบสงแพทย และวสดการแพทยทวไป หนวยซกรด ดแล รบผดชอบ เกบรวบรวมผาสกปรกใชแลวนาไปซกรด เปนตน

ตามแผนผงองคกรโดยมากพบวาโรงพยาบาลมคณะกรรมการบรหารทมผอานวยการเปนประธาน และมหวหนากลมงานตางๆ เปนกรรมการ คณะกรรมการดงกลาวมบทบาท ความรบผดชอบในการพจารณางบประมาณในการจดซอยา เวชภณฑไมใชยา วสดการแพทย วสดทนตกรรม วสดชนสตร และวสดสานกงาน ครภณฑตางๆ มการประชมเปนวาระ มกรอบเวลาชดเจน เพอพจารณาปรบแผนการจดซอใหสอดคลองกบสภาวการณ ณ ขณะเวลานน

2.2 คลงหรอพนทในการจดเกบ รกษาสนคา (Warehousing and Storage)

เปนกจกรรมเกยวกบการบรหารจดการพนท เพอจดเกบ ดแลและรกษาสนคาคงคลงใหอยในสภาพพรอมใชงาน ครอบคลมงานเกบรกษาสนคา การจดการพนทในคลงสนคา ดแลอปกรณเครองมอ เครองใชตางๆ ทจาเปนในการดาเนนกจกรรมตางๆ ภายในคลงสนคา เชน รบสนคา ตรวจสอบและตรวจรบสนคา ตรวจนบยอดคงเหลอของสนคา เบกจายและรบคนสนคา เปนตน

คลงสวนมากในโรงพยาบาลจะมพนท รวรอบขอบชดในการเกบสนคา มการบนทกรายการรบจายสนคา และสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอ ณ ขณะเวลาใดเวลาหนงได โดยมากจะมคลงสนคา 2 ประเภท ดวยกน คอ (1) คลงเวชภณฑ เกบรกษายาและเวชภณฑไมใชยา วสดการแพทย วสดทนตกรรม และวสดชนสตร (2) คลงพสด เกบรกษาวสดสานกงาน งานบาน งานครวลกษณะของคลงในโรงพยาบาลจะแบงออกไดเปนคลงเดยวและคลงแยก ดงน

คลงเดยว เปนคลงสนคาททาหนาทเบกจายสนคาใหกบผรบบรการโดยตรง ไมมคลงยอยหรอจดพกสนคายอยๆ อนๆ อก เชน คลงเวชภณฑ ในสวนของยา เวชภณฑ วสดการแพทย ทเบกเพอสารองคลงและ คลงวสดสานกงาน งานบาน งานครว

คลงแยก เปนคลงสนคาททาหนาทจดเกบสนคาเชนเดยวกบคลงเดยว แตมคลงยอยหรอจดพกยอยๆ อนอก กอนสงมอบสนคานนใหกบผรบบรการ คลงสนคาของโรงพยาบาลทเขาขายคลงแยก ประกอบดวย คลงเวชภณฑ ในสวนของยาและเวชภณฑตามใบสงแพทย ซงนอกจากคลงดงกลาวแลว ยงมการสารองยาและเวชภณฑในหองยาผปวยนอกและผปวยใน ในโซอปทานกอนสงมอบใหกบผรบบรการในทสด


ตวอยางลกษณะคลงในโรงพยาบาล ดงภาพท3

คลงยาและเวชภณฑไมใชยา

หองยาผ ปวยนอกและผ ปวยในหองยา NCDS

ผขาย ผ รบบรการ

คลงแยก

คลงวสดทนตกรรมคลงวสดชนสตรคลงวสดสานกงาน

ผขาย

คลงเดยว

ผ รบบรการ

ภาพท 3 : ลกษณะกายภาพของคลงสนคาในโรงพยาบาล

บทบาทและหนาทของคลงสนคาของโรงพยาบาล สามารถอธบายตามรายละเอยดในตารางท 2 ตารางท 2 บทบาทหนาทของคลงสนคาในโรงพยาบาล

คลงสนคา บทบาท หนาท คลงเวชภณฑ เกบรกษายา ตามลกษณะของยาเชน ยานา ยาเมด ยาฉด ยาครม ยา

ควบคมอณหภม ยาเสพตด ยาออกฤทธตอจตประสาท ยาชวยชวต เปนตน

เกบรกษาเวชภณฑไมใชยา เชน นาเกลอ สาล เจล ยาลางแผล เปนตน

เกบรกษาวสดการแพทย เชน หลอดทดลอง หนากากอนามย กระบอกฉดยา หวเขม เปนตน

เกบรกษาวสดทใชในงานทนตกรรม

เกบรกษาวสดทมใชในหองปฏบตการเทคนคการแพทย เชน หลอดเจาะเลอด นายาในการวเคราะห เปนตน

คลงพสด เกบรกษาวสดสานกงาน วสดอปกรณ นายาทใชงานทาความสะอาด อะไหลใชในงานซอมบารง

กจกรรมหลกของคลงสนคาม การตรวจรบสนคา การตรวจสอบคณภาพทางกายภาพ จดเกบ และการ

เบกจายใหกบผรบบรการ รวมถงการตรวจนบยอดคงเหลอของสนคาตามรอบเวลาทกาหนดเชน ทกๆ สปดาห หรอทกๆ เดอน เปนตน รายละเอยดขอมลทมบนทกในขนตอนรบจายสนคาของคลงสนคาพบวา มการบนทกขอมลอยางนอยดงน ชอสนคา จานวนและหนวยนบทขอเบก เลขทลอตการผลต และวนหมดอายของสนคานนๆ


อยางไรกตาม พบวาการตดตามยอดคงเหลอของสนคา (On Hand) สามารถตดตามไดเฉพาะสนคาทมการจดเกบอยภายในคลงสนคาหลกเทานน เมอมการเบกจายออกจากคลงหลกไปแลว ระบบจะตดยอดคงเหลอออกจากระบบสารสนเทศในทนท แมวาตามขอเทจจรง สนคานนๆ ยงไมไดนาไปใชงานกตาม สงผลใหยอดคงเหลอของสนคาในระบบสารสนเทศแสดงผลเฉพาะสนคาทจดเกบในคลงหลกเทานน ดรายละเอยดเพมเตมในภาพท 4

คลงเวชภณฑ หองจายยา

ผขาย

คลงพสด

หนวยบรการ

ระบบสารสนเทศ กระดาษ

ภาพท 4 : การแยกกนของระบบสารสนเทศในการจดการสนคาคงคลง

2.3 การจดการสนคาคงคลง (Inventory Control Processes)

เปนกจกรรมเกยวกบการบรหารจดการสนคาคงคลง ทงนปรมาณสนคาสงผลกระทบตอโรงพยาบาลในแงของเงนทนทใชไปในการสารองสนคาใหเพยงพอตอความตองการของผรบบรการ หากมการสารองสนคาคงคลงไวมาก แมสามารถตอบสนองตอความตองการของผรบบรการไดด แตในขณะเดยวกนปรมาณสนคาคงคลงทมากน กยอมสงผลตอโรงพยาบาลในแงของการเสยโอกาสในการนาเงนทนไปหมนเวยน เสยคาใชจายในการเกบรกษาสนคา ดงนนการบรหารระดบสนคาคงคลงทเหมาะสมใหสามารถตอบสนองความตองการของผรบบรการในตนทนทเหมาะสมนบวามความสาคญอยางยงของโรงพยาบาลในภาวะปจจบน

โดยปกตแลวโรงพยาบาลมกจะมการสารองคลงสนคาใน 6 กลมคอ (1) ยา (2) เวชภณฑไมใชยา (3) วสดการแพทย (4) วสดทนตกรรม (5) วสดชนสตร (6) วสดสานกงาน

สวนสนคากลมทไมมการสารองคลงคอ เครองผา และสวนประกอบอาหารผปวย อยางไรกตาม พบวาวสดสานกงานมการสารองคลงนอยมาก เนองจากมการจดซอในพนทเมอมความตองการใชงาน เมอรบสนคาแลว สงมอบตอใหกบผรบบรการทนท

ระยะเวลาในการเกบสนคาสารองคลงขนกบกลมสนคาในโรงพยาบาลโดยมากเฉลยท 1.5-2 เดอน เพอใหเพยงพอตอความตองการของผรบบรการ และครอบคลมความแปรปรวนในการสงมอบสนคาของผขาย

อยางไรกตาม พบวายงมเหตการณสนคาขาดคลง การสงคน แลกเปลยนสนคากบผขาย อนเนองมาจากสนคาเสอมสภาพหรอหมดอายของสนคานนๆ เนองจากสนคาคงคลงของโรงพยาบาลสวนมากม


ลกษณะเปนคลงแยกตามทกลาวมาขางตน และมการจดเกบกระจายอยสถานตางๆ เชน คลงหลก หองจายยา หอผปวย เปนตน เพอใหสามารถตอบสนองความตองการใชงานสนคาไดทนทวงท

การบรหารสนคาคงคลงของโรงพยาบาล แบงออกเปน 2 รปแบบคอ สนคาตามใบสงแพทย และ สนคาสารองคลง ตามรายละเอยด ดงน

สนคาตามใบสงแพทย เปนการบรหารจดการยาและเวชภณฑ ทแพทยเปนผสงจาย ไมมการเกบสตอกยอยในหนวยบรการ เปนการใหบรการตรงกบผปวยเปนรายๆ ไป ตามแผนการรกษา พยาบาล

สนคาสารองคลง เปนการบรหารจดการยา เวชภณฑ วสดการแพทย วสดสานกงาน ทใชสนบสนนการดาเนนงาน เชน แอลกอฮอล ถงมอ เจลลางมอ วสดสานกงาน เปนตน ซงหนวยบรการเปนผเบกออก และนาไปใชงานตามความจาเปนในหนวยบรการนนๆ

การเบกสนคา เพอใชกบผปวยตามใบสงแพทยเปนการเบกวนตอวน สวนการเบกเพอสารองคลง ความถขนกบคลงสนคาและหนวยบรการจะตกลงกน วาใหมการเบกในวน เวลาใด การเบกจายสนคา หนวยบรการหรอผรองขอเปนผออกเอกสารใบเบกสนคาสวนจานวนทขอเบกในแตละครง อาศยขอมลอตราการใชยอนหลงเฉลย อตราการใช ณ ขณะเวลาปจจบน ยอดคงเหลอ ณ ขณะเวลาปจจบน และแนวโนมความตองการเพมเตมอนๆ ทหนวยบรการพจารณาแลวเหนวามจาเปนตองสารองสนคาใหมากขน เชน มผปวยเฉพาะโรคทอาจใชวสดเภสชกรรมบางชนดมากขน เปนตน

ในการเบกจายสนคา ใชการเบกจายตามใบเบกสนคาเปนรายๆไป (Order Picking) ไมมการนาใบเบกสนคาหลายๆ ใบมารวมกนแลวทาการเบกสนคาในครงเดยว ขนตอนการเบกจายสนคา แสดงดงภาพท5

ตรวจรบสนคา

ตรวจสอบจานวน

สงมอบ

บนทกขอมลเบกจาย

E

S

คลงสนคา หนวยบรการ

หยบสนคาเขยนใบเบกสนคา

ใบเบกสนคา

Eขนสงสนคา

ตรวจสอบเอกสาร

จดเกบ

คลงสนคา หนวยบรการ ภาพท 5 : ขนตอนการเบกจายสนคาของโรงพยาบาล

การตรวจนบสนคาคงเหลอ ณ ขณะเวลาใดๆ พบวา ใชวธเทยบจานวนสนคาคงเหลอในระบบ

สารสนเทศกบยอดคงเหลออยจรงทจดเกบในคลงสนคา กรณทคลงสนคาไมมระบบสารสนเทศรองรบ อาศยบญชคมสนคาเปนเครองมอเทยบแทนความถในการนบ


อยางไรกตาม พบวายงไมมการนาเทคนคการแบงกลม ตามปรมาณการเคลอนไหวของสนคา (ABC) เขามาใชประโยชนในการนบสนคาแตอยางใด โรงพยาบาลมการนบสนคารายปๆ ละครงตามระเบยบกรมบญชกลาง กรณทยอดคงเหลอแตกตางกนระหวางสนคาทมอยจรงกบทมในระบบคอมพวเตอรหรอบญชคมสนคา ตองทาบนทกรายงานสนปตอคณะกรรมการเพอดาเนนการสอบสวนสาเหต และดาเนนการปรบปรงยอด หรอสงการอนๆ ตามความเหมาะสมในการปรบปรงยอดสนคาตอไป 2.4 กระบวนการจดหา จดซอ หรอทาใหไดมาซงสนคาทใชในหนวยบรการ(Obtaining Supplies and Procurement)

เปนกจกรรมเกยวกบการจดหา จดซอสนคา ครอบคลมการคดเลอกผจาหนาย กาหนด ชวงเวลาและปรมาณในการสงซอ และประสานงานการจดสงสนคา เพอใหไดมาซงสนคาในเวลาทถกตองและเพยงพอตอความตองการใชงานของหนวยบรการตางๆภายในโรงพยาบาล

การจดซอสนคาตางๆ ของโรงพยาบาลองตามระเบยบระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการพสด พ.ศ. 2535 และ ระเบยบบรหารจดการดานยาและเวชภณฑมใชยา พ.ศ. 2557 สวนงานการจดหา จดซอสนคา ดาเนนการเปนเอกเทศแยกตามกลมสนคา ดงนคอ ฝายเภสชกรรมเปนผรบผดชอบในการจดหา จดซอ ยาและเวชภณฑไมใชยา วสดการแพทยทวไป ฝายบรหารทวไปเปนผดแล รบผดชอบวสดสานกงาน หองปฏบตการเปนผรบผดชอบในการจดซอวสดชนสตร แตมวสดชนสตรทวไปทใชรวมกบเครอขาย รพ.สต. ฝายเภสชกรรมเปนผรบผดชอบในการจดซอในสนคากลมน และหนวยทนตกรรม เปนผรบผดชอบในกระบวนการจดซอวสดทนตกรรมทงหมด

ตวอยางขนตอนการจดซอสนคาของโรงพยาบาลแสดงดงภาพท 6

ออกเอกสารขอซออนมตเอกสารขอ

ซอออกเอกสารใบสง

ซออนมตเอกสารใบสงซอ

รบเอกสารใบสงซอ

แฟกซอเมลบคคลมารบ

ผ อานวยการตามสายงาน

ภาพท 6 : แผนผงกระบวนการจดซอสนคาของโรงพยาบาล

รปแบบการสงซอของโรงพยาบาลชมชน ม 2 ลกษณะคอ จดซอรวมโดยสาธารณสขจงหวด และ จดซอทวไปทโรงพยาบาลดาเนนการเอง รายละเอยดในการสงซออธบาย ดงน

จดซอรวม เปนการสงซอยาและเวชภณฑ วสดการแพทย ทมอตราการใชในปรมาณมากคอ ยากลม NCDs (การตอรองราคา) และยาทมการใชนอย (Economic of Scale) โรงพยาบาลจะสงความตองการใชยาและเวชภณฑใหกบสาธารณสขจงหวดเพอจดหาราคากลางและคดเลอกผขาย

จดซอทวไป เปนการจดซอทโรงพยาบาลดาเนนการซอตรงกบผขาย ขณะเดยวกนกมการจดซอใหกบเครอขาย รพ.สต. ดวย


โรงพยาบาลมการทาแผนจดซอรายปเพอสารองสนคาใหเพยงพอตอความตองการของผรบบรการทคาดวาจะเขารบบรการในปถดไป สวนการเรยกเขาสนคาในแตละชวงเวลาใชใบสงซอเปนกลไก

ในการจดซอระหวางป มการจดซอแยกตามกลมสนคาคอ ยาและเวชภณฑไมใชยา วสดทางการแพทย และพสดและครภณฑ วธปฏบตคอ ใหหนวยงานทรบผดชอบดแลรกษาสนคานนๆ เปนผพจารณาจานวนในการสงซอแตละครง โดยอาศยขอมลอตราการใชยอนหลงเฉลย ยอดคงเหลอของสนคา ณ ขณะเวลาปจจบน และแนวโนมการใชสนคาในอนาคต เชน ณ เวลาขณะนนๆ มภาวะการแพรระบาดของโรคตามฤดกาล กจะมการสงซอยาสารองคลงเพมขน จดสงซอใหม (Reorder Point) คอ ยอดคงเหลอของสนคามนอยกวาคาอตราการใชเฉลย 1 เดอน จะมการเตมเตมสนคาดงกลาวในจานวนรวมเทากบ 1.5-2 เดอน

เมอไดจานวนสนคาทตองการสงซอแลว หนวยงานเปนผออกใบสงซอ และอนมตตามขนตอน ในการสงซอตองผานการอนมตจากผอานวยการทกครง กรณทการอนมตไมสามารถดาเนนการไดทน โรงพยาบาลแกไขปญหาโดยการขอยมสนคาจากผขายมากอน และสงใบสงซอตามหลงอกท

รปแบบการแลกเปลยนขอมลพบวา เมอผอานวยการอนมตใบสงซอแลว หนวยงานใชการรบสงแฟกซ อเมล หรอโทรศพท เปนหลกในการนาสงใบสงซอใหกบผขาย ผขายรายหลกคอองคการเภสชกรรม และบรษทเอกชนทเปนผจดจาหนาย ผขายยงไมมระบบแจงการจดสงสนคาลวงหนา มเพยงการกาหนดกรอบเวลาในการจดสงคราวๆ เชน จดสงสนคาภายในกรอบเวลา 1 เดอน เทานน

นอกเหนอจากการจดซอโดยตรง โรงพยาบาลยงไดรบการสนบสนนยาและเวชภณฑผานโครงการเบกชดเชยยาของสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตดวย การใชยาและเวชภณฑผานโครงการเบกชดเชยยานน ฝายเภสชกรรมเปนผบนทกขอมลการใชยาและเวชภณฑผานโปรแกรมเบกชดเชยยาและเวชภณฑตามใบสงแพทย เมอสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตไดรบขอมลการใชยาดงกลาวแลว กจะสงซอและสงมอบยาและเวชภณฑดงกลาวชดเชยใหกบโรงพยาบาลนอกจากน โรงพยาบาลไดรบการสนบสนนยาและเวชภณฑโดยไมมคาใชจายจากสานกงานสาธารณสขจงหวดตนสงกดในพนทดวย เปนกรณๆ ไป ขนกบโครงการตางๆ

ขณะเดยวกน โรงพยาบาลยงทาหนาทเปนตวกลางในการรวบรวมยอดความตองการยาและเวชภณฑของ รพ.สต. ในเครอขายและโรงพยาบาลเปนผออกใบสงซอรวมทงหมด

สวนการจดซอสนคาชนดอนพบวา หนวยงานทรบผดชอบสนคานนๆ เปนผออกใบสงซอ และดาเนนการประสานงาน ตดตาม การสงซอกบผขายโดยตรง เชน การจดซอวสดสานกงาน ครภณฑ ฝายบรหารทวไป เปนผดาเนนการ เปนตน

ปญหาการจดซอพบวา ปญหาสวนใหญเกยวของกบกระบวนการจดซอใชเวลานาน มระเบยบขนตอนมาก และความไมแนนอนในการสงมอบสนคากลาวคอ สนคาขาดตลาด มการสงมอบสนคาลาชา สงผลใหโรงพยาบาลมความจาเปนตองสารองคลงมากขน ขาดสภาพคลองทางการเงน โดยเฉพาะสนคาในกลมยาและเวชภณฑ

2.5 การประมาณการพยากรณยอดความตองการใชสนคา(Forecasting)

เปนกจกรรมเกยวกบประมาณการความตองการใชงานสนคาของหนวยบรการตางๆ ในอนาคต การประมาณการลวงหนาเปนเครองมอในการวางแผนการจดเตรยมสนคา บคลากร หรออปกรณมากนอยเพยงใด หากการประมาณการมขอผดพลาดเกดขน ยอมสงผลกระทบตอตนทนในการจดเกบ สงซอ หรอขนสงสนคา


รวมไปถงการมสนคาไมเพยงพอตอความตองการของผรบบรการ หรอในทางกลบกน อาจมสนคามากเกนความจาเปน สงผลตอการเสอมสภาพ หมดอายการใชงานของสนคานน

โรงพยาบาลสวนใหญมการประมาณการยอดการใชสนคารายป เพอทากรอบงบประมาณในการจดซอสนคาเทานน สวนการประมาณการยอดการใชสนคาในระยะยอยลงมา เชน รายไตรมาส รายเดอน เปนตน ไมคอยพบการดาเนนการอยางเปนรปธรรมแตอยางใด

อยางไรกตาม มการวางแผนการเตมสนคาระหวางหนวยบรการและคลงสนคากลาวคอ มการกาหนดปรมาณสงสด ของรายการสนคาแตละชนดเปนกรอบรายการสนคาของแตละหนวยบรการ เพอใหมสนคาเพยงพอตอรอบการเบกจายสนคานนๆ เชน รอบการเบกจายคอ 1 สปดาห ปรมาณสงสดทจดเกบคอใหเพยงพอตอการใชงานใน 1 สปดาห กรณทสนคาสารองในหนวยบรการมไมเพยงพอ หนวยบรการจะประสานหนวยบรการขางเคยงเพอขอยมสนคานนๆ มาใชงานกอน และเมอไดรบสนคาตามสทธของตนจากการเบกจายในรอบถดไปแลว กจะชดเชยคนใหกบหนวยบรการทขอยมสนคานน หรออาจรองขอการเบกสนคาเปนกรณฉกเฉนจากคลงสนคา หากหนวยบรการขางเคยงประสบปญหาเชนเดยวกน

โดยมากไมคอยพบการประมาณการเชงปรมาณ อนมสาเหตจากระบบสารสนเทศอาจจะไมพรอมในการรวบรวม และประมวลผลขอมลยอดคงเหลอและอตราการใชสนคาในระดบองคกรเพอประมาณการยอดการใชสนคา ลกษณะการประมาณการทมองเหนไดจะเปน การประมาณการเชงคณภาพเทานน 2.6 เทคโนโลยสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการโลจสตกส(Logistics Management Information System)

เปนกจกรรมเกยวกบการสอสารแลกเปลยนขอมลโลจสตกส การสอสารทมประสทธภาพระหวางหนวยบรการตางๆภายในโรงพยาบาล รวมถงการสอสารกบผเกยวของอนๆภายนอกโรงพยาบาล นบเปนปจจยทสาคญทมผลตอการตดสนใจในดานตางๆ ใหสามารถทาไดรวดเรวและมประสทธภาพมากขน

โรงพยาบาลสวนใหญมการใชเทคโนโลยสารสนเทศอย 2 กลม คอ ระบบสารสนเทศเพอบรการผปวย และระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการคลงสนคา ตามรายละเอยด ดงน

งานบรการผปวย งานบรการผ ป วยส วนใหญ ใ ช โปรแกรม HOSxPเ ปนระบบสารสนเทศหลก โดยอาจจะรวมกบการใชโปรแกรม LIS ในการตรวจวเคราะหผลทางหองปฏบตการเทคนคการแพทย ซงโปรแกรม LIS สามารถสงขอมลผลการตรวจวเคราะหใหกบโปรแกรม HOSxP ไดโดยตรง เพอใหแพทยวนจฉยสมมตฐานโรคไดรวดเรวขน

งานบรหารจดการคลงสนคา คลงเวชภณฑ บรหารยาและเวชภณฑไมใชยา วสดทางการแพทย วสดทนตกรรม วสดชนสตร สวนใหญใชโปรแกรม INV DOS หรอทพฒนาขนเองรวมกบบตรคมสนคาในการควบคมการเบกจายสนคา สวนคลงพสด บรหารวสดสานกงาน งานบาน งานครว ใชโปรแกรม ทพฒนาขนโดยโรงพยาบาลหรอโปรแกรมพนฐาน เชน Microsoft Access ในการควบคมการเบกจายสนคา


นอกจากโปรแกรมตามทกลาวมาขางตน ทางโรงพยาบาลไดมการพฒนาตอยอดการนาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในงานตางๆ เพมเตม เชน ใชระบบเอกซเรยแบบดจทลแทนการใชฟลมสามารถสงขอมลไดทางอเลกทรอนกส

2.7 การขนสงและแจกจายสนคาใหกบหนวยบรการหรอผปวย(Transportation and Distribution)

เปนกจกรรมเกยวกบการขนสง เคลอนยายสนคาจากจดเกบหรอพกสนคา (Pick-Up Location) ไปยงจดทมความตองการใชงานสนคานนๆ (Drop-Off Location) ใหเกดประสทธภาพสงสด ในแงของความครบถวน ถกตอง ในสภาพทสมบรณและตรงกาหนดเวลา

โรงพยาบาลสวนใหญมการเคลอนยาย ขนสงสนคา 2 ลกษณะ คอ เคลอนยายผปวย และขนสงสนคา ตามรายละเอยดดงน

เคลอนยายผปวย เปนการเคลอนยายผปวยทเขามารบบรการ กรณผปวยสามารถชวยเหลอตวเองได ผปวยจะเปนผเดนไปตามหนวยบรการตางๆ ดวยตนเอง ในทางกลบกน หากผปวยไมสามารถชวยเหลอตวเองไดจะมเจาหนาทชวยเหลอผปวย (เวรเปล) เปนผรบผดชอบในการเคลอนยายผปวย และชวยเหลอผปวยตามหนวยบรการตางๆ

ขนสงสนคา เปนการขนสงสนคาตางๆ ทมใชงานในโรงพยาบาลจากจดทมการจดเกบหรอพกสนคาไปยงจดทตองการใชงานสนคานนๆ

การขนสงสนคา สามารถแบงออกเปน 3 ลกษณะยอยคอ หนวยบรการตนทางนาสง หนวยบรการปลายทางมารบ และแบงความรบผดชอบกน ตามรายละเอยดดงน

หนวยบรการตนทางนาสง

หนวยสนบสนนบรการเปนผนาสง และแจกจายใหกบผปวยหรอหนวยบรการ เชน หนวยซกรด นาสงผาสะอาด หนวยจายกลางนาสงเวชภณฑปลอดเชอใหหอผปวย หองทนตกรรม เปนตน

หนวยบรการปลายทางมารบ

หนวยบรการมารบสนคานน ณ จดจายสนคา และนากลบไปยงหนวยบรการของตนเองเชน การรบยาและเวชภณฑตามใบสงแพทย การเบกพสด ครภณฑ เปนตน

ผสมผสาน แบงความรบผดชอบกน

หนวยบรการและหนวยสนบสนนบรการรวมกนดาเนนการขนสง เคลอนยายสนคา เชน หอผปวยทาหนาทเกบรวบรวมผาใชแลว และนาสง ณ จดรวบรวมผาใชแลว จากนนหนวยซกรดจะทาหนาทเกบรวบรวมจากจดรวบรวมผาใชแลวนาไปทาความสะอาดตอไป หรอการเกบกาจดขยะ หนวยบรการเปนผรบผดชอบรวบรวมขยะทเกดขนในบรเวณพนทของตนเองและนาสง ณ จดรวบรวมขยะชวคราว ตอจากนนแมบานของหนวยขยะจะเกบรวบรวมตามจดรวบรวมขยะชวคราว และนาไปกาจดตามประเภทของขยะในลาดบถดไป


ตามทกลาวมาขางตน รปแบบการขนสงสนคาภายในโรงพยาบาลโดยสวนมากสามารถสรปไดตามตารางท 3

ตารางท 3 รปแบบการขนสงสนคาภายในโรงพยาบาล

สนคา ผรบผดชอบ

รายละเอยดเพมเตม ตนทาง ปลายทาง

ผปวย – – เวรเปลหรอตวผปวย อาหาร – หนวยโภชนาการเปนผนาสงและแจกจายอาหาร

ใหผ ปวย รวมถงเกบรวบรวมภาชนะใชแลว พยาบาลมการสมเชคอาหารเฉพาะผปวยในบางกรณเพอตรวจสอบความถกตอง

ผา – หนวยบรการรวบรวมผาใชแลวนาสง ณ จดพก และหนวยซกรดเกบรวบรวมนาไปทาความสะอาดพรอมจายใหหนวยบรการซงจะมารบในชวงบาย

ยาผปวยนอก – – ผปวยรบเอง ยาผปวยใน – หอผปวยมารบตามใบสงแพทยสวนยาสารองคลง

มารบตามรอบเวลา

วสดการแพทย – หนวยบรการมารบทคลงเวชภณฑตามรอบเวลา เวชภณฑ – หนวยบรการมารบทคลงเวชภณฑตามรอบเวลา เวชภณฑปลอดเชอ

– หนวยบรการนาสงเวชภณฑใชแลวพรอมใบนาสงและแลกเปลยนรบเวชภณฑปลอดเชอตามกาหนดรอบเวลาทตกลงกน

ขยะ หนวยบรการรวบรวม และนาสงจดพกขยะในบรเวณทกาหนด และแมบานของหนวยขยะมารวบรวมและนาไปกาจด

หมายเหต: เปนผดาเนนการขนสง,–ไมใชผดาเนนการขนสง

ความถในการขนสง เคลอนยายสนคา มความแตกตางกนตามชนดของสนคานนๆ ซงขนอยกบการประมาณการยอดการใชของสนคาแตละประเภท โดยสามารถยกตวอยางอธบายรายละเอยดจากโรงพยาบาลแหงหนง ไดดงตารางท 4


ตารางท 4 ตวอยางความถในการเบกจายสนคาของโรงพยาบาลแหงหนง

สนคา ความถในการเบกจายสนคา ยาผปวยนอก หองยา เบกจายทกวนสาหรบผปวยนอก ผปวยในและผปวย

อบตเหต-ฉกเฉน สาหรบยาสารองคลง หองอบตเหต-ฉกเฉน เบกจายทกวนนอกเวลาทาการสาหรบ ผปวยอบตเหต-ฉกเฉน

ยาผปวยใน ยาตามใบสงแพทย เบกจายทกวน ยาสารองคลงในหนวยบรการ ยาชวยชวต ยาเยน ยาความดน เบกทดแทนเมอมการใชงานยาและเวชภณฑนนๆ นาเกลอสารองคลงในหนวยบรการ เบกจายสปดาหละครง

เวชภณฑ เบกจายสปดาหละครง วสดทางการแพทย เบกจายสปดาหละครง อาหารผปวย บรการอาหารผปวยวนละ 3 มอ เครองผา หนวยบรการนาสงผาใชแลวทจดพกและหนวยซกรดเกบรวบรวมวนละ

2 ครง ในชวงเชา และในชวงบาย สวนผาสะอาดหนวยบรการไปรบในชวงบาย

3. ขอเสนอแนะในการปรบปรงกระบวนการโลจสตกส

ระดบนโยบายและแผนปฏบตการเพอปรบปรงระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล จากการศกษาระบบโลจสตกสโรงพยาบาลชมชนทง 2 ระดบ คอ 1) ระดบมหภาค โดยศกษาโครงสรางพนฐาน ความพรอมของระบบโลจสตกสโรงพยาบาลชมชนใน

ระดบประเทศ, เขตจงหวดและโรงพยาบาล 2) ระดบจลภาค โดยศกษาระดบปฏบตการถงศกยภาพใน 7 ดาน 2 มตของระบบโลจสตกส

โรงพยาบาลชมชน พบวา 1) ระดบนโยบาย จากการศกษาน โครงสรางพนฐานดานโลจสตกส แบงออกเปน 5 เรอง คอ 1)การรวมศนยขอมล 2)มาตรฐานรหสและฐานขอมลกลาง 3)การจดการวสดคงคลงและคลงสนคา 4)การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส และ 5)ความสามารถในการสอบยอนกลบ พบวา ประเทศไทยมหลายรหสมาตรฐานบงชตวสนคา เชน รหสยามการใชทงรหสยา 24 หลก, รหส TMT , รหส GTIN, รหสภายในโรงพยาบาลเอง และอนๆ หรอสนคาบางกลมยงไมมรหสกลางทใชรวมกนได ปญหาทเกดขน คอ การเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานจงไมสามารถทาไดอยางมประสทธภาพ ประสานเชอมโยงการทางานกนไดยาก ประกอบกบการไมมฐานขอมลกลางไวแชรขอมลและแลกเปลยนขอมล นอกจากน ยงไมมการรเรมการใชการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (EDI : Electronic Data Interchange) การประกอบธรกรรมระหวางกนยงเปนระบบ Manual และ Paper – base โดยสวนมาก จากการขาดมาตรฐานเชอมโยงขอมลและการทางานในโซอปทาน การสอบยอนกลบ (Traceability) จงเปนไปไดยาก จากปญหาทงหมดสงผลถงการรวมศนยขอมล ประมวลผลเพอประกอบการตดสนใจเชงนโยบายยงไมสามารถทาไดอยางมประสทธภาพ


ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

เพอใหการทางานของแตละหนวยงานทเกยวของกบยาตงแต “ตนนา” จนถง “ปลายนา” ขางตน สามารถเชอมโยงและประสานเปนหนงเดยวกนได ทาใหการบรหารจดการการทางานระหวางกนมประสทธภาพมากทสด ปจจยหนงทสาคญในการทางานเชอมโยงกน นนคอ “ขอมล” กระบวนการโลจสตกสไมวาจะเปนการบรหารจดการการผลตเพอใหตรงกบความตองการของผบรโภค การจดการเกบสนคาคงคลงใหอยในระดบทเหมาะสม การจดการการขนสงใหทนเวลากบความตองการ การจดการสงตอขอมลทจาเปนตองใชรวมกนระหวางหนวยงาน การเกบและใชขอมลรวมกนเพอการตดสนใจ

จากการศกษาระบบโซอปทานและโลจสตกสของระบบสาธารณสขไทย พบวา ความสามารถเบองตนพนฐานทจาเปนมากทสดในการเชอมโยงขอมลระหวางกน คอ ภาษาทใชในการบงชผลตภณฑยาทไหลระหวางกนตองเปน “มาตรฐาน” ทเขาใจและเชอมโยงในระบบรวมกนได

สมาชกบนโซอปทานสาธารณสขทงหมด ไดแก ผผลต ผกระจายสนคา โรงพยาบาล จนถงหนวยงานประกนสขภาพ ควรมรหสทมคณสมบตเพอสนบสนนการจดการทงทางดานกจกรรมโลจสตกสและทางดานการรกษาพยาบาล ดงน

1) รหสควรมคณสมบตทเปนเอกลกษณหรอไมซากน (Unique Identification) เชนเดยวกบเลขบตรประชาชนท 1 เลขหมาย หมายถงบคคลใดบคคลหนงเทานน โดยการจาแนกยาควรสามารถจาแนกชอทางการคา (Trade Name) และบรรจภณฑ (Pack Size)

2) รหสเปนทยอมรบจากนานาชาตและมการใชงานในระดบสากล (Globalization) ยาชนดเดยวกนอาจทาการผลตจากประเทศตางๆ มากกวาหนงประเทศ หรอยาททาการผลตในประเทศอาจถกสงไปขายยงตางประเทศ การจาแนกจงไมถกจากดภายในประเทศไทยเทานน ดงนนรปแบบรหสยาควรเปนทยอมรบในระดบสากล

3) สามารถอานดวยเครองมอ (Machine Readable) เปนคณสมบตทชวยเพมประสทธภาพการทางาน ซงในกจกรรมทางโลจสตกสนน กจกรรมการบนทกขอมลเปนงานประจาซงตองใชทงเวลาและบคลากรในการปฏบตงานสง และมโอกาสเกดความผดพลาดไดงาย

จากผลการศกษาวจยพบวา การทจะสรางการเชอมโยงขอมลบนระบบโซอปทานสาธารณสข จาเปนตองพฒนาสวนประกอบตางๆ ไดแก

1) รหสยามาตรฐาน 2) ชดขอมลทสาคญตอผใชงานตลอดโซอปทานสาธารณสข 3) วธการประยกตใชรหสและขอมลทเปนมาตรฐานบนโซอปทานสาธารณสข สวนประกอบเหลาน ถอเปนรากฐานสาคญทนาไปสความสามารถในการตดตาม (Tracking)

ตรวจสอบยอนกลบ (Traceability) ยา และเพมความปลอดภยใหแกผเขารบบรการทางการแพทย อยางไรกตาม จากสถานการณในประเทศไทยทมการใชรหสมาตรฐานในแตละหนวยงานแตกตางกน

ไป การทจะปรบมาใชรหสหนงรหสใดใหครอบคลมทกวตถประสงคนนเปนไปไดยาก ทมวจยจงนาเสนอการ Harmonize code โดยใช 3 รหสรวมกน ไดแก

1) GTIN (Global Trade Item Number) เพอวตถประสงคดานโลจสตกส 2) TMT (Thai Medicines Terminology) เพอวตถประสงคดาน Clinical 3) รหสยา 24 หลก เพอวตถประสงคดานการเบกจาย

โลจสตกส

โ

ดงนนเพขอมลไปทางดานส

อปทานสและฐานข

การแบง

อเลกทรโรงพยาบขอมลสาและยงสารกษาโรค

ภายในโรงพยาบ

โดยทง 3 รหสทงนจะเหนไอเปนการเพม

ปใชประโยชนสารสนเทศ ชดขอมลนจสาธารณสข โดขอมลยาอเลก

ภาพท

ปนขอมลไปย

ผผลต ผ นาอนกส และทบาลเขากบฐาหรบรายงานเามารถใชขอมค และการบรห

บาล

สนจะถกบรรจดวาขอมลตามระดบความปไดอยางเตมป

ะถกเชอมโยงดยจะรวบรวมกทรอนกสนวา

พท 7 Nationaททกคนตองกา

ยงฐานขอมลย

เขายา และโทางโรงพยาบานขอมลยาอเเหตการณอนไมลตางๆ เหลาหารจดการงา

จเปน Refereงๆ ของยาถกปลอดภยของประสทธภาพ

งเขากบรหสมไวภายในฐานา “National

al Drug Codารใชในรปแบ

ยาอเลกทรอน

โรงพยาบาลบาลตางๆ จะเลกทรอนกสไมพงประสงคาน จากฐานขนดานตางๆ ใ

ence code ใกเกบอยอยางผเขารบบรกา จงควรรวบร

ยามาตรฐานนขอมลยาอเลDrug Code

de and Dataบมาตรฐานแ

นกส

ล ทาหนาท เะทาการเชอมดวยรหสยามคทอาจเกดขนอมลยาอเลกทในระดบโรงพย

ในฐานขอมลเดงกระจดกระจารทางการแพรวมขอมลไว

ทเปนรหสกลลกทรอนกส เand Databa

base (NDD) ละสามารถแล

ปนผแบงบนมโยงขอมลทเมาตรฐาน เพอนจากการใชยาทรอนกสสาหยาบาลและระ

ดยวกน จายตามองคกพทย ทกคนบนณ ทใดทหนง

ลางสาหรบกเรยกแนวคดกase หรอ ND

ทใหขอมลทงลกเปลยนกนไ

นขอมลตางๆเกยวของจากอประโยชนตาา (Adverse

หรบเปนขอมละดบประเทศ

กรตางๆ บนโนโซอปทานสาง เพอใหมคว

ารสอสารบนการใชรหสยามDD” ภาพท 5.

งหมด ได

ๆ เขาสฐานขกระบบสารสนางๆ เชน ชวยDrug Event

ลสนบสนนชวยตามภาพท 5.

หนา17

ซอปทานามารถนาวามพรอม

นระบบโซมาตรฐาน.7

ขอมลยานเทศของยเชอมตอts: ADEs) ยดานการ.8


ภาพท 8 หลกการทางานของฐานขอมลยาอเลกทรอนกส

เมอยาใหมไดรบอนญาตใหขายหรอใชกบคนไขในโรงพยาบาล ผผลต/ผนาเขายาและเวชภณฑตอง

บนทกขอมล รายละเอยด จาเพาะของยานนๆ เขาไปในฐานขอมลยาเลกทรอนกส และตองปรบปรงขอมลใหมความทนสมยอยเสมอ กลาวคอ เมอขอมลตางๆ เกดการเปลยนแปลงจะตองทาการแกไขในฐานขอมลยาอเลกทรอนกสดวย

เมอมาตรฐานขอมลเกด และขอมลตางๆ ถกรวบรวมไวบนฐานขอมลยาอเลกทรอนกส องคกรตางๆ จะสามารถเชอมโยงขอมลยาทสาคญผานการเชอมตอเขากบฐานขอมลยาอเลกทรอนกสได เพอประโยชนสาหรบการนาไปใชเปนขอมลสนบสนนการรกษาและการจดการการไหลของยาในระบบโซอปทาน ไมเพยงแตประโยชนตอสมาชกบนโซอปทานสาธารณสขเทานน ประชาชนทวไปยงสามารถเขาถงขอมลยาเหลาน (ในสวนสาหรบการเผยแพรสสาธารณะ) เปนความรเกยวกบวธการใชยา ขอควรระวง ผลขางเคยง หรออนๆ ใหกบประชาชน ชวยยกระดบความรเกยวกบยาใหกบประชาชนไดอกชองทางหนงทสามารถเขาถงไดงาย และเพมความปลอดภยจากการใชยาใหกบประชาชนดวย

โดยภาครฐและภาคเอกชนควรมบทบาทดงน คอ บทบาทบนโซอปทาน

หนวยงาน บทบาททมตอฐานขอมลยาอเลกทรอนกส

ผผลต/ผนาเขาเอกชน (ระยะสน)

ผผลตในประเทศ กาหนดรหสผลตภณฑของตนเองดวยแนวคด NDD เพอสรางรหส NDC ดวย GTIN13 หลกทง Trade Unit และ Prescription Unit เชน เมด แคปซล แอมป บนทกและตรวจสอบความถกตอง Attributeทประกอบดวยขอมลตารบยา, ขอมลทางคลนก, ขอมล โลจสตกสในฐานขอมลยาทพฒนาขน และใหเปนไปตามมาตรฐานของอย. ปรบปรงขอมลยาใหมความทนสมย


บทบาทบนโซอปทาน


ผผลตตางประเทศ กาหนดรหสผลตภณฑของตนเองดวยแนวคด NDD เพอสรางรหส NDC ดวย GTIN13 หลก ทง Trade Unit และ Prescription Unit

ผนาเขาและจดจาหนาย ตรวจสอบความถกตองของขอมลยา (Attribute) ทขอขนทะเบยนใหมและใหเปนไปตามมาตรฐาน อย. บนทกขอมล ตารบยา ขอมลทางคล นก ขอมล โลจสตกสในฐานขอมลทพฒนาขน ปรบปรงขอมลใหมความทนสมยอยเสมอ

ผผลต/ผนาเขาภาครฐ(ระยะสน

องคการเภสชกรรม โรงงานเภสชกรรมทหาร สภากาชาดไทย สถานบรการสขภาพทผลตยาเพอจาหนาย

กาหนดรหสผลตภณฑของตนเองดวยแนวคด NDD เพอสรางรหส NDC ดวย GTIN13 หลกทง Trade Unit และ Prescription Unit เชน เมด แคปซล แอมป บนทกและตรวจสอบความถกตอง Attribute ทประกอบดวยขอมลตารบยา, ขอมลทางคลนก, ขอมล โลจสตกสในฐานขอมลยาทพฒนาขน และใหเปนไปตามมาตรฐานของอย. ปรบปรงขอมลยาใหมความทนสมย

นายทะเบยน (ระยะสน)

GS1 Thailand ออกรหสผผลตสนคาสาหรบผผลตในประเทศไทย อบรมเ พอใ หผ ผล ต กาหนดรหส ใ ห เ ปนไปตามมาตรฐานของ GS1 ประสานผลกดนกบนานาประเทศในการออกรหสผลตภณฑในระดบ Prescription Unit

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

นายทะเบยนออกเลขทะเบยนยาและรบขนขอมลตามรายการขอมลยา ก าหนดมาตรฐ าน ในแ ตละ ร ายกา ร ข อม ล ย า (attribute) ใหมความเปนมาตรฐานและสากล ขอความรวมมอผผลตนาเขา /ปรบปรงขอมลยาทมทะเบยนยาแลวใหมความถกตองและทนสมย ออกระเบยบเพอใหผผลต / นาเขาตองแสดงขอมล โลจสตกส (เลขบารโคด, รปภาพยา, ขนาดกลองบรรจภณฑ ฯลฯ) เพมจากขอมลตารบยาและขอมลทางคลนกทแสดงตามแบบฟอรม ขย.2,4

ผใหบรการสาธารณสข (ระยะสน)

สถานบรการสขภาพ ประยกตใชรหสและขอมลในฐานขอมลทสรางขนบนระบบเทคโนโลยสารสนเทศ

รานขายยา ประยกตใชขอมลในฐานขอมลทสรางขน (DRUGNET)


บทบาทบนโซอปทาน


ผรบบรการ (ผปวย)

(ระยะสน)

ประชาชนทวไป คนหาขอมลตารบยาและขอมลทางคลนก ซงเปนแหลงความรและเพอรกษาสขภาพดวยตนเอง

ระบบหลกประกน

สขภาพ (ระยะสน)

สานกงานประกนสขภาพแหงชาต

ออกรหสยา 24 หลกของยาแตละตวทขนทะเบยน อย. รบทราบคาใชจายดานสขภาพตามรหสยา 24 หลก

กรมบญชกลาง รบทราบคาใชจายดานสขภาพตามรหสยา 24 หลก แยกรายการยาทจายแทนการเหมาจายรายหว

สานกงานประกนตน รบทราบคาใชจายดานสขภาพตามรหสยา 24 หลก แยกรายการยาทจายแทนการเหมาจายรายหว

Indirect HSC

Member (ระยะสน)

กรมศลกากร กรมวทยาศาสตรการแพทย ขอมลชอสามญ ตวยาสาคญ (IOWA Code) และ

ผผลต รฐบาลอเลกทรอนกส ขอมลการจดซอยาแยกตามหมวด GPSC

ผผลต/ผนาเขาเอกชน

(ระยะกลาง)

ผผลตในประเทศ ปรบเปลยนบรรจภณฑใหมการตดฉลากบารโคด ยนขนทะเบยนยา On-line โดยทยาแตละตวตองมขอมลดง น 1 .ขอมลตารบยา 2 . ขอมลทางคล นก 3.ขอมลโลจสตกส

ผผลตตางประเทศ ปรบเปลยนบรรจภณฑใหมการตดฉลากบารโคด ผนาเขาและจดจาหนาย ยนแสดงยอดการผลต

ผผลต/ผนาเขาภาครฐ


องคการเภสชกรรม โรงงานเภสชกรรมทหาร สภากาชาดไทย โรงพยาบาลทผลตยาเพอจาหนาย

ผลกดนเพอการปรบเปลยนบรรจภณฑใหมการตดฉลากบารโคด

นายทะเบยน


สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

ออกระเบยบใหผผลต / นาเขายาและเวชภณฑอยางนอยตองมการตดบารโคดบนบรรจภณฑ ออกแบบและพฒนาระบบการขนทะเบยนยา On-line

ผผลต/ผนาเขาเอกชน (ระยะยาว)

ผผลตในประเทศ ยนแสดงยอดการผลต ผนาเขาและจดจาหนาย ยนแสดงยอดการผลต สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

ออกแบบและพฒนาระบบการยนแสดงยอดการผลตรายเดอน On-line


2) แผนปฏบตการเพอปรบปรงระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

แผนปฏบตการปรบปรงโลจสตกสโรงพยาบาลชมชน สามารถมองระบบโลจสตกสภายในโรงพยาบาล ไดเปน 2 องคประกอบใหญๆ คอ

1) การจดการการไหล (Flows/Links) 2) การบรหารจดการทรพยากร (Material Management) แผนปฏบตการท 1) การจดการการไหล (Flows/Links) ทกลาวถงนนคอ การไหลของผปวย

(Patient Flow) การไหลของวสด (Material Flow) และการไหลของสารสนเทศ (Information Flow) ไมวาจะเปนยา เวชภณฑ ผลแลป ผลตรวจเวชระเบยน ผลเอกซเรย เปนตน การไหลของสารสนเทศ เปน Trigger ใหเกดการไหลของผปวย และการไหลของวสดตามไปดวย การวเคราะหกระบวนการโลจสตกสสาหรบการไหลน เรมตนจากผปวยเขาสระบบบรการของโรงพยาบาลผานจดคดกรอง ซกประวต การจดควเขาหองตรวจ การรบควนดตรวจครงตอไป ไปรอรบการจายยา หรอหากตองตรวจเพมเตมทแลป เอกซเรย และนาผลกลบมาพบแพทยอกครง กอนดาเนนการขนตอไป ไมวาจะเปนการรอรบการจายยาและออกจากระบบในทสด หรอรบเปนผปวยใน (Inpatient Department: IPD) หรอสงตอโรงพยาบาลอน ทงหมดนเปนการไหลของผปวยทผานจดกาหนดตางๆ แตละจดตองทาหนาทประสานกนทงการทางานและการประสานขอมลระหวางกน ขอมลทแตละจดตองใชเพอทราบสถานะผปวย ไมวาจะเปนการจดคว การสงตอแลป การไดรบผลแลป การสงยา ตองถกแชรและทาใหเหนซงกนและกนอยางทวถงในระบบสารสนเทศ (Information Sharing and Visibility) ดวยความรวดเรว รวมถงการปรบลดขนตอนทไมจาเปน (Redundant Process) และเอกสารทไมจาเปนออกดวย ในสวนนผงการไหล การศกษาการทางาน การวเคราะหกระบวนการ และการประยกตใชแนวคด Lean และการวเคราะหการเชอมโยงขอมลในสวนนจะเหมาะสมทสด

ในการดาเนนงานของโรงพยาบาลในปจจบน พบวาระบบสารสนเทศของโรงพยาบาลแบงเปน 2 กลมหลกๆ คอ ระบบบรการผปวย (Front office) และระบบบรหารยาและเวชภณฑ (Back office) การเชอมโยงระบบสารสนเทศปจจบนสวนใหญสามารถสงตอและแชรขอมลใหเหนกนไดอยางทวถงในระบบทเปนFront System เปนหลก แตอยางไรกตาม ยงมขนตอนทซาซอนระหวางการทางานของคนรวมกบระบบสารสนเทศ เชนการใชแฟมเวชระเบยน รวมกบระบบสงยาออนไลน หรอการตรวจสอบผลแลปบนกระดาษ เปนตน ระบบสารสนเทศสามารถจดการกบสงตางๆ เหลานคอ

1) การแชรขอมลสถานะของผปวยวาอยสวนไหนของระบบ 2) การ trigger ขอมลจากจดตางๆ เชน แพทย, แลป เปนตน 3) การสงยาของแพทยมาทหองยา และการเบกจายยาใหผปวย 4) การเชอมโยงระบบตอไป IPD และการเบกจายยาจากหองยา สงทเกดขนในปจจบนพบวา การใชระบบสารสนเทศเพอแชรขอมลและการเชอมโยงขอมลยงไมด

เทาทควร การรายงานสถานะผปวยแบบ Real-time สามารถทาไดบนระบบ หากแตยงไมไดถกใช การทางานจงมขนตอนทไมจาเปน (Redundant process) ทใชแบบฟอรมและเอกสาร การสงเอกสารไปมาเพอการแชรขอมลเปนหลก การทาความเขาใจในเรองการไหลของขอมลทตองไปพรอมการไหลของผปวยและวสดอยางประสานกนเปนสงทตองดาเนนการในการปรบปรงการดาเนนงาน แผนปฏบตการทเหมาะสมคอ การปรบเปลยนการแฟมเวชระเบยนใหเปนระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส เพอลดเวลาในการสบคนแฟม และการรอคอยของผปวยในการซกประวต พบแพทย รวมถงการสงจายยาออนไลนจากแพทยไปยงหองจายยา


โดยการสแกนขอมลเกาเปนไฟลทสามารถอานได และเรมปรบเปลยนมาใชระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส ซงสามารถชวยลดเวลาในการรอคอย และชวยใหแพทยสามารถตรวจผปวยไดมากขน

แผนปฏบตการท 2) การบรหารจดการทรพยากร (Material/Resource Management) เปน

การจดการใหวสดทไหลตางๆ เชน ยา เวชภณฑ นนมพอใชใหเหมาะสมกบปรมาณทตองการใช การทจะจดการไดวาตองเกบคงคลงเทาใดจงเพยงพอตอการใชงานนนตองเรมจากหองยายอย หอผปวย และหนวยงานตางๆ บนทกยอดใชทแทจรงใหไดกอน ใชไปเทาไร รบเขาเทาไร ตองถกบนทกอยางแมนยาชดเจน จากนนแชรขอมลยอดการใชนใหกบคลงหลกในการเตมเตมมาทหองยายอย หอผปวย และหนวยงานเมอคลงหลกสามารถมองเหนยอดคงเหลอและวางแผน ประมาณการยอดการเตมใหได ซงจะนาไปสการจดการเตมสนคาคงคลงอตโนมตได (Auto Replenishment)

การจดการลกษณะนทาไดโดยงายขน หากผใชและผเตมอยบนระบบสารสนเทศทเชอมโยงถงกนได เพยงแคผใชบนทกยอดใช ยอดคงเหลอแตละวนเขาระบบ ผเตมสามารถเหนยอดนน และนาสนคานนมาเตมใหได การจดการวสดคงคลงกจะมประสทธภาพ เหมาะสมกบอตราการใชมากขน ไมจาเปนตองเกบสตอกสนคามากเกนไปและลดความเสยงตอการขาดสตอก ระบบจะทาไดโดยผใชตองเรมจาก การบนทก Movement ของวสดนนๆ เชน ยา เวชภณฑ เบกมาเทาใด ใชไปเทาใด สามารถบนทกเขาระบบเมอสนสดของรอบหรอของวนได(ทดแทนการใชสมดเบก) คลงหลกหรอผทจะนาสนคามาเตมเหนยอดคงเหลอ จะสามารถนามาเตมใหอตโนมตได นอกจากนผเตม (หองยา) กทาลกษณะเดยวกน บนทกยอดใช ยอดจาย ใหผทจะมาเตมอกทอดหนงเหน (คลงยา) การจดการสนคาคงคลงกจะเกดความแมนยา เตมสตอก จดเกบสตอกไดอยางมประสทธภาพ สนคาคงคลงทอยตามจดตางๆ เชน คลงยา หองยา หอผปวย หองคลอด หองฉกเฉน เปนตน กจะหมนไดเรวขน (Inventory Turnover) ไมเกดการเกบสนคาเกนความตองการและสามารถแกปญหาสนคาหมดอายไดอกดวย

ในสวนนหากนาเทคโนโลยเขามาใช เชน Barcode ในการสแกนการรบเขาจายออกจากระบบกจะเพมความแมนยา การลดขนตอนการบนทกและเพมความปลอดภยตอผปวยไดอกดวย การใช Barcode นสามารถประยกตใชกบผปวยได เมอตองบนทกขอมลผปวยโดยใชผาน HN และการจายยาออก หากมการสแกนคกนจะสามารถตรวจสอบความแมนยาของยาทจายใหผปวยอยางถกคน ถกเวลาไดอกดวย เพมความปลอดภยของผปวย (Patient Safety)

การจดการสนคาคงคลงลกษณะอตโนมต (Auto Replenishment) น หากทาอยางตอเนองจากจดใช-จดเตม-จดรวบรวม-Supplier เชน ward/OPD-หองยา-คลงยา-Supplier จะนาไปสการจดการโซอปทานโดย Vendor Managed Inventory (VMI)

กลาวคอ การเตมสตอกจากหองยาสหอผปวย / การเตมสตอกจากคลงยาสหองยา / การเตมสตอกจากคลงยาสโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) ในเครอขาย และการเตมสตอกจากซพพลายเออรสคลงยา


การเตมสตอกของคลงยาสโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.)นนกสามารถทาในลกษณะเดยวกนคอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) บนทกยอดใชสงใหโรงพยาบาลเหน โรงพยาบาลสามารถตดสนใจการเตมใหไดไมขาดไมเกน หาก Supplier เหนสตอกในคลงยา กสามารถตดสนใจการเตมใหไดไมขาดไมเกนเชนกน หากจดการการสงของใหสะดวกและลดขนตอนขน โรงพยาบาลสามารถสงยอดซอไปทซพพลายเออร โดยระบชดรายการซอสาหรบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) แตละทและให ซพพลายเออร จดสงเปนชดสาหรบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) แตละท จะทาใหยาและเวชภณฑทจดสงไมจาเปนตองมาแบงบรรจทคลงหลก และคลงหลกจดการแยกอกทหนง ระบบนเรยกวา Cross Docking เมอสนคาเขามาโดยจดใหสาหรบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) แตละทอยแลวกสามารถสงตอไดเลยโดยไมตองเกบสารองในคลงหลกของโรงพยาบาล หรอถามการจดเกบควรใชเวลาอยในคลงนอยทสด การจดการ Reverse logistics ของยาและเวชภณฑ

ในแงของ Reverse logistics โรงพยาบาลมการสงคนยาจากหนวยบรการตางๆ เชน หอผปวย หองฉกเฉน ไปยงคลงตนทาง เชน จากหอผปวยมายงหองยา OPD หองยา IPD หรอหองยา OPD และ IPD สงคนคลงยา เปนตน ซงการสงคนยาและเวชภณฑนมผลกบระดบสนคาคงคลงทเปลยนไป กลาวคอ ตวเลขสนคาคงคลงไมตรงกนในระบบสารสนเทศกบในการจดเกบจรง สงผลกระทบตอการวางแผนเกยวกบสนคาคงคลง ทาใหโรงพยาบาลวางแผนการจดซอ หรอประมาณการยอดการใชจรงผดพลาดได ดงนน เพอใหขอมลมความถกตองและเปนปจจบน เพม % Stock accuracy ของยาและเวชภณฑ ผปฏบตงานตองมการบนทกรายการรบคนดวย ซงใหปฏบตเชนเดยวกบการเบกจายปกต เพอทาใหระดบสนคาคงคลงมความถกตองมากทสด สวนการวางแผนการจดซอ โรงพยาบาลตองคดยอดสนคาคงเหลอครอบคลมยาและเวชภณฑทมการจดเกบตามหนวยงานตางๆ ดวย เพอใหยอดคงเหลอครบถวน อยางไรกตาม ตองมการทาการพยากรณอตราการใชยาและเวชภณฑภายในโรงพยาบาลดวย เพอลดความเสยงสนคาขาดคราว เนองจาก Cycle time ในการจดซอคอนขางยาวนาน นอกเหนอจากน โรงพยาบาลควรมการกาหนดตวชวดดาน % Stock accuracy ของยอด

รพ.สต.

รพ.สต.

รพ.สต.

รพ.สต.

wardER

OPD

++

หองยา คลงยา Supplier


คงเหลอ ตวเลขประมาณการเทยบกบตวเลขการใชจรง เพอใหมการปรบปรง พฒนาความถกตองของการวางแผนจดซอตอไป

แผนปฏบตการยอยทเหมาะสมกบการบรหารจดการทรพยากรสามารถแบงไดดงนคอ

1. แผนปฏบตการการจดการวสดคงคลงและการจดซอ

เปนแผนปฏบตการเพอพฒนาระบบการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส ครอบคลมการสงใบสงซอ และใบสงสนคา ระหวางโรงพยาบาลและซพพลายเออร มวตถประสงคในการเพมประสทธภาพ ลดคาใชจายในการบรหารจดการวสดคงคลงและการจดซอใหเกดประโยชนสงสด ในการดาเนนงานนน โรงพยาบาลและซพพลายเออรมขนตอนดงน คอ

1). ศกษากระบวนการสงซอและสงมอบสนคาในปจจบน เพอปรบปรง แกไขกระบวนการทเปนอปสรรค และปรบเปลยนใหรองรบกบการแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส 2). พฒนาปรบเปลยนระบบเทคโนโลยสารสนเทศทสนบสนนการสงซอและสงมอบสนคาทางอเลกทรอนกส 3). คดเลอกสนคาทเหมาะสมในการสงซอและสงมอบทางอเลกทรอนกส ซงสนคาทเหมาะสมควรมลกษณะเปนสนคาทมอตราการใชงานสมาเสมอ ราคาไมสงมากนก 4). กาหนด Mapping รหสสนคา เพอใหสามารถเชอมโยงขอมลทางอเลกทรอนกส ระหวางหนวยงานตางๆ คลงสนคาและซพพลายเออร 5). วเคราะหอตราการใชสนคาแตละชนดจากขอมลการใชในอดต เพอกาหนดระดบสนคาทเหมาะสมใหเพยงพอ ปลอดภยในการใหบรการแกหนวยงานตางๆ และผปวย 6). กาหนดวธการเตมเตมสนคาในแตละครง เชน Min-Max หรอ MRP Planning เพอลดความเสยงทอาจเกดขนเนองจากสนคาขาด ไมเพยงพอตอความตองการของหนวยงาน 7). กาหนดตวชวดสาหรบการสงซอและสงมอบสนคาอเลกทรอนกส เชน อบตการณทสนคาขาดคราวลดลง ระดบสนคาคงคลงลดลง รอบในการสงซอและสงมอบสนคาเรวขน เปนตน 8). ฝกอบรมผเกยวของใหเขาใจในกระบวนการใหมทพฒนาขน และดาเนนการตามแผนปฏบตการน 9). วด ประเมนผลการดาเนนงาน และปรบปรงกระบวนการสงซอและสงมอบสนคาใหมประสทธภาพมากขน แผนปฏบตการการจดการวสดคงคลงและการจดซอเปนแผนปฏบตการทชวยใหเกดการลดระดบ

สนคาคงคลงของหนวยงาน และโรงพยาบาล ขณะเดยวกนกมสวนในเพมความรวดเรวในกระบวนการสงซอและสงมอบสนคา อยางไรกตามกรณท โรงพยาบาลยงไมพรอมในการแลกเปลยนขอมลในรปแบบอเลคทรอนกส สามารถดาเนนการเบองตนโดยการสงขอมลอเมลกอน เมอมการปรบเปลยน Mapping รหสสนคาระหวางกนไดแลว จงคอยขยบไปใชการแลกเปลยนขอมลอเลคทรอนกสระหวางกน 2. แผนปฏบตการจดการการขนสง

เปนแผนปฏบตการเพอพฒนาประสทธภาพการขนสงสนคาของโรงพยาบาล โดยใชแนวทางการประยกตเทคนคมลครน กลาวคอ หนวยขนสงจะทาหนาทเปนผรบสนคาตามสถานงานตางๆ และนาไปสงมอบใหกบผใชงานเปนเทยว เชนรบผาสะอาดจากโรงซกรดและนาไปสงยงหอผปวยตางๆ หองยาผปวยนอก หอง


คลอด เปนตน การขนสงลกษณะน มวตถประสงคเพอแกไขปญหาทบคลากรของแตละหนวยงานแยกกนมารบสนคาทสถานตนทางเดยวกน ในการดาเนนงานนน โรงพยาบาลมขนตอนดงน คอ

1). ศกษาภาระงานในการขนสงสนคาวามความถมากนอยเพยงใด ครอบคลมสนคาทขนสง ตนทาง ปลายทาง ระยะทาง ความถตอวนและทรพยากรทใช เชน บคลากร รถเขนสาหรบขนสงสนคา เปนตน 2). วเคราะหอตราการใชสนคาในแตละหนวยงาน เพอกาหนดกรอบรายการสนคาและความตองการทเหมาะสมของแตละหนวยงานวาควรมสนคาสารองคลงมากนอยเพยงใด โดยไมเกดอบตการณสนคาขาดคราว

3). วเคราะหความถ จานวนเทยวทเหมาะสมในการขนสงแตละวนตามภาระงานทเกดขน 4). วเคราะหเสนทางการขนสงในแตละเทยววาควรรบสงมอบสนคาตามสถานงานใดกอนหลง อยางไร เชนรบผาทโรงซกรด และสงมอบทหอผปวย หองฉกเฉน หองคลอด เปนตน 5). วเคราะหจานวนบคลากรทจาเปน และเหมาะสมในการขนสงสนคา ซงอาจเปนบคลากรเดม หรอมการสรรหาเพมเตมใหม 6). ออกแบบหรอปรบเปลยนกลองบรรจภณฑรถขนสงใหเหมาะสมกบการขนสง เชน กลองพลาสตกมสายรด รถไฟฟา เปนตน 7). ประยกตเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหสามารถตรวจสอบยอดการใชสนคาไปยงหนวยงานผใหบรการสนคา ใหขอมล มความแมนยาและรวดเรวขน การวเคราะหคานวณปรมาณสนคาทตองเตมในแตละเทยว

เทคนคมลครนมงเนนใหเกดการขนสงสนคาเปนเทยวใหเกดความคมคาทสด ซงในแตละวน หนวยงานตางๆ จะมเตรยมสนคาทตองการนาสงวางไว ณ จดทกาหนด และรถขนสงจะวนมารบสนคานนๆ โดยไมมการวงรถเปลากลบไปกลบมา ดวยเหตนจงเปนการเพมประสทธภาพการใชรถขนสงใหเกดประโยชนสงสด ในการดาเนนงานเบองตนทยงไมมผรบผดชอบขนสงโดยตรง โรงพยาบาลสามารถจดเปนเวร เชน หอผปวยมารบในวนจนทร และนาสงสนคาใหกบหนวยงานอนๆ ดวย ขณะทวนองคารเปนหนาทของหองฉกเฉน เปนตน 3. แผนปฏบตการจดตงหนวยงานโลจสตกส

เปนแผนปฏบตการเพอจดตงหนวยงานโลจสตกสขนมาเปนหนวยงานกลางของโรงพยาบาล มหนาทรบผดชอบเกยวกบการเคลอนยายสนคาการรวบรวมจดซอ-จดหา การบรรจภณฑการจดเกบและการกระจาย สงมอบสนคาโดยมวตถประสงคเพอใหสนคาไดมการรบและสงมอบนนมประสทธภาพและประสทธผลสงสด ในการจดตงหนวยงานโลจสตกสโรงพยาบาลมขนตอนดงน คอ

1). ศกษาขอบเขตงานของหนวยงานโลจสตกสทเหมาะสมกบบรบทของโรงพยาบาล กลาวคอ ตองกาหนดกรอบวารายการสนคาใดทควรอยในภาระงานของหนวยงานโลจสตกส

2). จดสรรบคลากรใหเหมาะสมกรอบภาระงานของหนวยงานโลจสตกส 3). วเคราะหแนวทางในการพฒนาหนวยงานโลจสตกสวาเปนหนวยงานภายในโรงพยาบาล เปนการรวมทนกบบรษทโลจสตกสภายนอก 4). ประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอใหสามารถวางแผนการพยากรณความตองการสนคา การเตมเตมสนคา การตดตามสนคา และการบรหารจดการสนคาคงคลง 5). พฒนาองคความรแกบคลากรของหนวยงานโลจสตกส เพอใหบคลากรมความร และสามารถปฏบตงานอยางมประสทธภาพมากทสด 6). พฒนาตวชวดทเหมาะสมสาหรบบรหารคลงสนคา สนคาคงคลง และการสงมอบสนคา เชน ระดบสนคาคงคลง อบตการณทสนคาขาดคราวลดลง ระยะเวลาในการสงมอบสนคาเรวขน เปนตน


การจดตงหนวยงานโลจสตกส มสวนชวยในการลดตนทนลดความซาซอน และเพมประสทธภาพทเกยวของกบกระบวนการโลจสตกส

ระบบโลจสตกสทกลาวถงทงหมดนจะดาเนนการไดสะดวก และมขอมลแมนยาปลอดภยอยางมประสทธภาพ หากระบบทงหมดนนใชภาษาสารสนเทศเหมอนกนทงสายโซอปทาน(Standard Data) ขอมล Barcode จะตองถกใชตงแต Supplier มาถงคลง ถงหองยา ถง ward ถงผปวย โดยการเชอมโยงขอมลทงหมดบนภาษากลางเดยวกนนจะสามารถสรางระบบตรวจสอบยอนกลบ (Traceability) ไดอกดวย สามารถตรวจสอบไดทยา เวชภณฑ item นทใชไปกบคนไขรายนนนมาจากยาแผงไหนใน ward จากกลองไหนในหองยา และ lot ไหนจากคลงยา และจาก Supplier ขอมล Expiry Date กจะสงผานตามมาดวย หากเกดปญหาใดกบยา เวชภณฑ นนๆ จะสามารถเรยกคนและตรวจสอบยอนไดทนทอยางแมนยาถงตนตอทมา เพมความปลอดภยแกคนไขไดสงสด


การนาระบบโลจสตกสไปประยกตใชสามารถแบงเปนระยะได ดงนคอ

Patient Flow Material Flow

Lean Material Management

Information Flow

1) ระยะสน 6 เดอน การจดการการแชรขอมล โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศทมอยแลว การบนทกยอดใช ยอดรบในระบบและ Online สผเตมสตอก การเรมใชระบบ Auto Replenishment โดยผเตมอตโนมต การศกษากระบวนการทางานและกาจด / ลดขนตอนซาซอนและไมจาเปน

2) ระยะกลาง 1 ป การนาเทคโนโลยเขามาชวยระบบขางตน เชน Barcode การเชอมโยงระบบ Auto Replenishment ส Supplier (Vendor Managed Inventory -

VMI) และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) ในเครอขาย

3) ระยะยาว 3 ป การสรางระบบโลจสตกสและโซอปทานในเครอขายโรงพยาบาลชมชนใหสามารถ

เชอมโยงขอมล ซงเปนมาตรฐานเดยวกนถงกนได (Standard Data and Supply Chain Network)

- Information Sharing and Visibility

- Redundant Process

-Online/Auto Replenishment -Barcoding System -VMI

- Supply Chain Network

-รพ.ศนย, รพ.ชมชน, รพ.สต. -VMIto Supplier


กจกรรมโลจสตกสทเหมาะสมในการนามาประยกตใชงานในโรงพยาบาล สามารถสรปไดเปน 5 กจกรรม ดงน

1. การพยากรณยอดการใช (Demand forecasting) เปนการพยากรณความตองการยาและเวชภณฑ โดยใชตวแบบคณตศาสตรคานวณขอมลการใชในอดต รวมกบวธการเชงคณภาพ เพอพฒนาความถกตองของอตราการใช เนองจากกระบวนการสงซอของแตละโรงพยาบาลมระยะเวลานาน ดงนนการพยากรณยอดการใชทแมนยาชวยใหลดความเสยงในการทตองออกใบสงซอดวน การยมยา และไมตองเกบสารองยาและเวชภณฑมากเกนไป

2. การดาเนนการตามคาสงของลกคา (Order processing) ปจจบนหนวยงานตางๆ สวนใหญ ใชวธเขยนใบเบกสนคา และนาสงใบเบกนนแกคลงสนคา เพอใหการดาเนนงานเบกจายมประสทธภาพมากขน โรงพยาบาลควรพจารณาถงการประยกตใชระบบคอมพวเตอร และการจดการเชงอเลกทรอนกสเขามาชวย เชน การเบกแบบออนไลน การมองเหนยอดคงเหลอและสงจองสนคา เปนตน เขามาชวยเพอความรวดเรว ลดภาระงานของบคลากรในการนาสงเอกสารใบเบกสนคา

3. การบรหารสนคาคงคลง (Inventory management) เปนกจกรรมทมความสาคญและมผลกระทบการเงนทนของโรงพยาบาล กรณทมสนคามากสามารถตอบสนองความตองการของผใชบรการไดด แตขณะเดยวกนกยอมสงผลกระทบตอพนทในการจดเกบ เงนทนทจมไปกบสนคานน ดงนนการบรหารจดการสนคาคงคลงทเหมาะสมจะชวยใหโรงพยาบาลมสนคาเพยงพอและตอบสนองความตองการของผใชบรการไดดดวย ลดความเสยงของสนคาขาดคราว สนคาเสอมสภาพ หรอหมดอาย

4. การบรหารจดการคลงสนคา (Warehouse and storage) เนองจากโรงพยาบาลสวนใหญมพนทคลงไมเพยงพอตอการจดเกบยาและเวชภณฑ สงผลใหการจดเกบไมเกดประสทธภาพเทาทควร ทาใหการหยบ เบกจายใชเวลานาน ดงนนการจดการคลงสนคา เชน การใช Rack ทเหมาะสมในการจดเกบ การตด Label ระบตาแหนงทจดเกบ การแบงโซนในการจดเกบยาและเวชภณฑ การควบคมลอตการผลต เปนตน นบวามความสาคญอยางยงในการลดการใชพนท ลดอตราสนคาหมดอาย ชวยใหการหยบ (Picking) มความรวดเรวมากขน นอกเหนอจากน การประยกตใชระบบสารสนเทศในการบรหารจดการคลงสนคา นบวามความสาคญเชนเดยวกน

5. การขนสง (Transportation management) เนองจากโรงพยาบาลมการเบกใชสนคาทหลากหลาย เชน ยา เวชภณฑ ผา อาหารผปวย เปนตน การขนสงสนคาเหลาน อาศยหนวยงานตนทาง หรอหนวยงานปลายทางเปนผขนสง สงผลใหประสทธภาพการขนสงไมดเทาทควร ดงนน การวางแผนการขนสงในลกษณะเปนเทยวหรอรอบการขนสง ประกอบกบเทคนคการขนสงแบบ Milk run จะชวยใหเกดประสทธภาพมากขน ลดภาระงาน จานวนเทยวตอวนลง ขณะเดยวกนกชวยความเสยงทบางหนวยงานไดรบสนคาไมเพยงพอ แตบางหนวยงานมสนคานนมากเกนไป แตอยางไรกตาม ควรปรบเปลยนอปกรณในการขนสงเชน รถเขน รถขนสง ภาชนะบรรจ เปนตน ใหเหมาะสมกบการขนสงสนคาชนดตางๆ ดวย

การเรมการประยกตใชระบบโลจสตกสตองตระหนกเสมอวา การจดการโลจสตกสและโซอปทานไมใช

การแกปญหาเฉพาะจดในแตละแผนก หากแตเปนการแกปญหาเชง “กระบวนการ” กลาวคอ กระบวนการทท ก แ ผ น ก ม ส ว น ร ว ม เ ป น ก ร ะ บ ว น ก า ร ท เ ช อ ม โ ย ง ก น ด ง น น ก า ร ป ร ะ ย ก ต ใ ช โลจสตกสนควรเรมจากการจดตง Cross-functional team โดยมตวแทนจากแตละแผนกมารวมในแผนงาน และมงเนนการแกปญหากระบวนการท เลอกขนมาจากการจดลาดบความสาคญ คดใหครบ loop


แบบ End-to-end process วากระบวนการนเรมจากไหน สนสดทไหน เกยวของกบใครบาง และทาการทบทวนกระบวนการ แลว Re-engineering กระบวนการนนทงระบบ การเรมโครงการนตองมคณะกรรมการและผรบผดชอบชดเจน ตงดชนชวดความสาเรจ และเปาหมาย รวมถงการประเมนความกาวหนาของโครงการอยางสมาเสมอ เมอเกดความแขงแรงในโรงพยาบาลแลว สามารถดาเนนการในระดบโซอปทานตงแตตนนาคอ ซพพลายเออร จนถงผปวยทมารบบรการ รวมถงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) โดยเชอมเครอขายทงการไหลของทงขอมลสารสนเทศ ผปวย การจดการทรพยากร เชน ยาและเวชภณฑ และการจดการสารสนเทศและระบบสารสนเทศตอไป 4. การประยกตใชบารโคดในระบบ Hospital Logistics

การใชบารโคดในโรงพยาบาลจะใชตามจดตางๆ โดยมวตถประสงคตางกน ดงเชน

4.1 ใชในการบงชตดบนผลตภณฑในกระบวนการจายสนคา (หรอสามารถบงชบน Kanban card กได) เพอบนทกยอดการใชเขาระบบเพอสงขอมลใหมาเตมสนคาหรอสงซอ จดทใช

จดจายทคลง จดจายทแผนกผปวยนอก (OPD: Outpatient Department)และบนทกสงไปคลง จดจายทแผนกผปวยใน (IPD: Inpatient Department)และบนทกสงไปสตอกกลาง

ภาพท 9:บารโคดตดทผลตภณฑสแกนเพอจายบารโคดตดท Kanban card สแกนเพอจาย และนา

Kanbancardนนกลบมาเบกสนคา และบารโคดบนยา IPD ทจะจายออก 4.2 ใชในการบงชผลตภณฑในกระบวนการรบสนคา เพอลดกระบวนการนบสนคาและการบนทกขอมลเขาระบบ จดทใช

จดรบยาเขาคลง จดรบยาเขาสตอกกลาง


จดรบยาเขาสตอก IPD จดยา One day dose

ภาพท 10 : บารโคดตดบนบรรจภณฑสแกนรบเขาคลงสตอก IPD และบารโคดใชจดยา One day dose ตามใบสงแพทย


4.3 ใชในการระบตาแหนงจดเกบใหผลตภณฑในคลงสนคา

ภาพท 11 : บารโคดใชในการระบตาแหนงจดเกบใหผลตภณฑในคลงสนคา 4.4 ใชในการนบจานวนผลตภณฑและชนดใหครบตรวจสอบได จดทใช

CSSD (Centralized Sterile Supply Department)

ภาพท 12 : บารโคดแบบ 2D ใชในการนบจานวนผลตภณฑและชนด


4.5 ใชในการบงชผปวย, สถานะ, ประวตลงในระบบสาหรบเวชระเบยนอเลกทรอนกส

หมายเหต: HIS คอ Hospital Information System

ภาพท 13:บารโคดใชในการบงชผปวย, สถานะ, ประวตลงในระบบ


4.6 ใชในการบงชผลตภณฑเพอผลตอความปลอดภยของผปวยเมอทาการจายผลตภณฑใดๆ ใหกบผปวยจะมการสแกนบารโคดทรหสประจาตวผปวย รหสสนคา และรหสผดาเนนการ เพอทาการยนยนการจายผลตภณฑใหตรงกบผปวย

ภาพท 14:การสแกนบารโคดทรหสประจาตวผปวย และรหสสนคา

ภาพท 15:การสแกนบารโคดทรหสผดาเนนการ

บารโคดแสดง รหสประจาตวผปวย

บารโคดแสดง รหสสนคา

บารโคดแสดง รหสผดาเนนการ


5. แบบประเมนตนเอง โลจสตกสภายในโรงพยาบาล

จากผลการลงพนทสารวจระบบการจดการโลจสตกสสขภาพ (Healthcare Logistics) ทมวจยจงนาผลการสารวจมาพฒนาแบบประเมนสขภาพของระบบโลจสตกสระดบโรงพยาบาล เพอใหโรงพยาบาล สามารถประเมนระดบความพรอม 7 ดานของโรงพยาบาลตนเองได และทมวจยไดวเคราะหผลจากแบบประเมนของโรงพยาบาลชมชนกรณศกษา 20 โรงพยาบาลใน 4 ภมภาค ดงรายละเอยดในเลมภาคผนวกน 1.แบบประเมนตนเอง เกยวกบระบบโลจสตกส 2.วธการวเคราะหแบบประเมนตนเอง เพอหาแนวทางปฏบตเกยวกบระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

ในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) 3.ศกยภาพระบบโลจสตกสในโรงพยาบาลชมชนจากโรงพยาบาลกลมตวอยาง 20 โรงพยาบาลใน “โครงการการวจยเพอพฒนาระบบโลจสตกสโรงพยาบาลชมชน”

5.1 แบบประเมนตนเอง เกยวกบระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

แบบประเมนตนเอง แบงออกเปน 7 หวขอหลก และแตละหวขอหลกจะประกอบดวยหวขอยอย ในแตละหวขอยอยแบงเปนระดบทวไป ไปสระดบทดทสด (Best Practice) ซงมเกณฑการประเมนอธบายลกษณะของแตระดบ ผประเมนจะตองระบสถานะปจจบนของระบบโลจสตกสในโรงพยาบาลตามความเปนจรงทกขอ โดยใชเกณฑการประเมนทกาหนดให

แบบประเมนตนเอง มลกษณะดงน

โลจสตกสภายในโรงพยาบาล หนา 35

แบบประเมนตนเอง

โครงการการวจยเพอพฒนาระบบโลจสตกสโรงพยาบาลชมชน

คาชแจง

1. แบบประเมนแบงออกเปน 7 หวขอหลก และแตละหวขอหลกจะประกอบดวยหวขอยอย 2. กรณาเตมระดบทตรงกบสถานะปจจบนในโรงพยาบาลของทานตามความเปนจรงทกขอ โดยใชเกณฑการประเมนทกาหนดในแตละหวขอยอย


ขอบเขตการประเมน ระดบ

ของทาน ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3 ระดบ 4

1.หนวยงานและบคลากรทรบผดชอบดแลกระบวนการโลจสตกส โรงพยาบาลตระหนกถงความสาคญของการจดการโลจสตกส โดยผบรหารใหการสนบสนน มคณะทางานหรอหนวยงานททาหนาทดแลกจกรรมดานโลจสตกส

มหนวยงานบางหนวยงานทรบผดชอบงานดาน โลจสตกส เชน ผรบผดชอบประมาณการความตองการใชสนคา วางแผนการสงซอ จดเกบ และสงมอบสนคา

หนวยงาน โลจสตกสเปนผรบผดชอบประมาณการยอดการใชสนคา วางแผนการสงซอ สงซอ และจดเกบสนคารวมกบหนวยงานทดแลสนคานนๆ และดาเนนการขนสงสนคา

หนวยงาน โลจสตกสเปนผรบผดชอบประมาณการยอดการใชสนคา วางแผนการสงซอ สงซอ และจดเกบสนคารวมกบหนวยงานทดแลสนคานนๆ และโรงพยาบาลมการพฒนาองคความรของบคลากร เพอสนบสนนงานดานโลจสตกสอยางเปนรปธรรม

โรงพยาบาลมความรวมมอกบหนวยงานวจย หรอองคกรภายนอก เปนรปธรรม เพอพฒนางานดานโลจสตกส



ของทาน ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3 ระดบ 4 ระดบ 5

2.ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส 2.1ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส

โรงพยาบาล ไมมการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการขอมลดาน โลจสตกสและโซอปทานองการทางานกบกระดาษเปนสวนใหญ เชน บตรกากบสนคา เอกสารใบเบกจายสนคา เปนตน

มการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการขอมลดานโลจสตกสและ โซอปทานในบางสวน หรอมการใชกระดาษควบคกบระบบคอมพวเตอร

มการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการดานโลจสตกสและโซอปทานบนระบบคอมพวเตอร

มการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการดาน โลจสตกสและ โซอปทานบนระบบคอมพวเตอรและสามารถเชอมโยงสารสนเทศเหลานนใหเปนอนหนงอนเดยวกน สามารถสนบสนนการตดสนใจภายในองคกรและระหวางคคา (ผสงมอบ หรอ ลกคา)ในโซอปทาน

สามารถเชอมโยงสารสนเทศใหเปนอนหนงอนเดยวกน สามารถสนบสนนการตดสนใจ พรอมทงมการพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจดานการบรหารจดการระบบเทคโนโลยสารสนเทศเกยวกบ โลจสตกสและ โซอปทาน


ของทาน ระดบ 1 ระดบ 2 ระดบ 3

2.ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส 2.2. การเชอมโยงขอมลภายใน โรงพยาบาล

ระบบไมเชอมตอกนระหวาง คลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ และไมสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาผานระบบในครงเดยว ตองมการนาขอมลมารวมกน

ระบบเชอมตอกน และสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาทจดเกบตามคลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ ในครงเดยว

ระบบเชอมตอกน และสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาทจดเกบตามคลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ ในครงเดยว และสามารถตดตามสถานะของสนคาตงแตกระบวนการรบเขาทคลงหลก ไปจนถงการจายสนคานนๆ ใหกบผปวยหรอผรบบรการอน




2.ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส

2.3 การกาหนดรหสมาตรฐานสาหรบสนคา

มการใชรหสสนคาสาหรบภายในองคกรเทานน

มการใชรหสมาตรฐานเชอมโยงกนระหวางรหสตางๆในโรงพยาบาล เชน รหสสงซอ รหสเบกจาย และรหสบารโคด

มการใชรหสมาตรฐานเชอมโยงกนระหวางรหสตางๆในโรงพยาบาล เชน รหสสงซอ รหสเบกจาย และรหสบารโคด และมการนาประยกตบารโคดมาใชในกระบวนการทเกยวของกบโลจสตกส เชน การตรวจรบ การเบกจายสนคา การนบสตอกสนคา เปนตน

มการใชบารโคดในการเชอมโยงกบ ผจดจาหนายสนคา เพอการสงซอ ตดตามสถานะการสงมอบสนคา รวมทงพฒนาประสทธภาพดานนอยางตอเนอง โดยใหผสงมอบมสวนรวมในการปรบปรงระบบโลจสตกสของโรงพยาบาล



3.ดานการพยากรณวสดคงคลง (ยอดการใช, ปรมาณการสงซอ) ดานการพยากรณวสดคงคลง (ยอดการใช, ปรมาณการสงซอ)

โรงพยาบาลไมมระบบการพยากรณยอดการใชและปรมาณการสงซอ แตประมาณยอดการใชและปรมาณการสงซอจากประสบการณ

มการพยากรณยอดการใชสนคาโดยใชขอมลในอดตรวมกบประสบการณของดแลสนคาชนดนนๆ ครงเดยวในขนตอนการกาหนดงบประมาณ

มการพยากรณ โดยใชในขนตอนการกาหนดงบประมาณ และมการปรบปรงแกไขในระหวางปเปนรายไตรมาส หรอรายเดอน เพอใหสอดคลองกบอตราการใชจรงในแตละชวงเวลา

มการแลกเปลยนขอมลการพยากรณกบผสงมอบสนคา เพอเพมประสทธภาพในการสงมอบสนคาใหดขน




4.ดานการจดซอสนคา วธการสอสารกบ Supplier เพอจดซอจดหา และมระบบในการควบคม Supplier ใหสงสนคาตามเวลาและจานวนทกาหนด

แฟกซ อเมลและ/หรอโทรศพท

แฟกซ อเมลและ/หรอโทรศพท และมระบบการตดตามสถานการณสงมอบสนคาอยางเปนรปธรรม

มการตดตามสถานการณการสงมอบสนคารวมทงมการประเมนประสทธภาพการสงมอบสนคา เพอปรบปรงประสทธภาพใหดขน

มระบบการสอสารขอมลและตดตามสถานะของการสงซอสนคา กบผสงมอบสนคาในรปแบบอเลกทรอนกส (EDI)

มการกาหนดใหผสงมอบสนคารบผดชอบในการเตมเตมสนคา (VMI) ในบางกลมสนคาทมการใชงานใน โรงพยาบาล



5. ดานการควบคมสนคาคงคลง

5.1การกาหนดระดบคงคลงในการเตม มการกาหนดตามประสบการณของหนวยเบกตางๆ โดยไมมรปแบบตายตว

ใชประสบการณ แตมการใชขอมลในอดต แนวโนมความตองการในอนาคต และระยะเวลาในการเตมผสมผสานดวย

มการใชขอมลในอดตมาวเคราะหอยางมหลกการ และมการปรบเปลยนเปนระยะๆ ทชดเจน เพอใหสอดคลองกบอตราการใชจรงทเกดขน

หนวยงานทดแลการจดเกบสนคาชนดนนๆ เปนผเตมเตมสนคาตามทมการใชงานจรง (VMI)




5. ดานการควบคมสนคาคงคลง

5.2การบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายและการมองเหนระดบสนคาคงคลงจากคลงยาและหองยา

มการบนทกขอมล ระดบสนคาคงคลง/ ยอดใชจากจดจาย แตไมสามารถมองเหนยอดจากหองยาและคลงยาได

มการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายโดยสามารถมองเหนจากหองยาและคลงยาได

มการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายreal time และสามารถมองเหนจากหองยาและคลงยาได



6. ดานคลงสนคาและการจดเกบ 6.1ระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยา

มระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยา องการทางานกบกระดาษเปนหลก

มระบบการเชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาโดยใชทงกระดาษและระบบคอมพวเตอร

มระบบการเชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาบนระบบคอมพวเตอร




6. ดานคลงสนคาและการจดเกบ

6.2 การจดวางสนคาคงคลง ไมมระบบการจดเกบ

มการแบงพนทการวางสนคาแยกตามประเภท เชน สนคาทเกบในอณหภมหองสนคาควบคมอณหภม หรอสนคาควบคมพเศษ เปนตนมการเกบสนคาในชนวาง และมการกาหนดตาแหนงทจดเกบอยางชดเจน

มการใช Visual Signเพอแบงแยกลอตของสนคา มปายกากบตาแหนงจดเกบ และกากบการเบกจายแบบตามวนหมดอาย(First Expired First Out : FEFO)อยางเปนรปธรรม

มการใชระบบคอมพวเตอรในการบนทกการรบเขา เกบ และจายออกสนคา

มการใชบารโคดในการดาเนนงานของคลงสนคาเชน การรบจายสนคา การตรวจนบ เปนตน



6. ดานคลงสนคาและการจดเกบ

6.3 ระดบการสารองคลง เฉลยมากกวา 3 เดอน เฉลยเทากบ 3 เดอน เฉลยเทากบ 2 เดอน เฉลยเทากบ 1 เดอน เฉลยนอยกวา 1เดอน




7.ดานการขนสงและกระจายสนคาในโรงพยาบาล

การขนสงและกระจายสนคาในโรงพยาบาล หนวยงานเปนผรบผดชอบในการขนสง ขนกบชนดของสนคา เชน หนวยงานเปนผมารบสนคา วสดภณฑทคลงพสด เปนตน

มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบในการขนสงสนคา

มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบในการขนสงสนคา และมการพฒนาองคความรบคลากรในการขนสง เชน การฝกอบรมเกยวกบสนคาทขนสง ระบบโลจสตกส ดชนชวด เปนตน มการกาหนดและนามาตรฐานมาใชสาหรบวธการดาเนนงาน

มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบในการขนสงสนคา และมระบบเทคโนโลยชวยในการวางแผน ตดตามการขนสงสนคา

มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบ และมระบบเทคโนโลยในการวางแผน รวมถงมระบบในการประเมนความพงพอใจของลกคา ดาเนนการเกยวกบขอรองเรยน รวมทงรวมมอกบผรบบรการในการพฒนาระดบความพงพอใจ โดยสามารถวดผลไดเปนรปธรรม


5.2 วธการวเคราะหแบบการประเมนตนเอง เพอหาแนวทางปฏบตเกยวกบระบบโลจสตกสในโรงพยาบาลในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice)

หลงจากทผประเมนไดประเมนตนเองตามแบบประเมนดงขางตนแลว ผประเมนสามารถวเคราะหผลการประเมน เพอหาแนวทางปฏบตเกยวกบระบบโลจสตกสในโรงพยาบาลในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) ซงผประเมนสามารถวเคราะหไดจากเกณฑการประเมนในแบบประเมน ดงน

1.หนวยงานและบคลากรทรบผดชอบดแลกระบวนการโลจสตกส โรงพยาบาลตระหนกถงความสาคญของการจดการโลจสตกส โดยผบรหารใหการสนบสนน ม

คณะทางานหรอหนวยงานททาหนาทดแลกจกรรมดาน โลจสตกส ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 มหนวยงานบางหนวยงานทรบผดชอบงานดานโลจสตกส เชน ผรบผดชอบประมาณการความตองการ

ใชสนคา วางแผนการสงซอ จดเกบ และสงมอบสนคา ระดบ 2 หนวยงานโลจสตกสเปนผรบผดชอบประมาณการยอดการใชสนคา วางแผนการสงซอ สงซอ และ

จดเกบสนคารวมกบหนวยงานทดแลสนคานนๆ และดาเนนการขนสงสนคา ระดบ 3 หนวยงานโลจสตกสเปนผรบผดชอบประมาณการยอดการใชสนคา วางแผนการสงซอ สงซอ และ

จดเกบสนคารวมกบหนวยงานทดแลสนคานนๆ และโรงพยาบาลมการพฒนาองคความรของบคลากร เพอสนบสนนงานดานโลจสตกสอยางเปนรปธรรม

ระดบ 4 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมความรวมมอกบหนวยงานวจย หรอองคกรภายนอก เปนรปธรรม เพอพฒนางานดานโลจสตกส

2.ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส 2.1ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 โรงพยาบาล ไมมการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยใน

การจดการขอมลดานโลจสตกสและโซอปทานองการทางานกบกระดาษเปนสวนใหญ เชน บตรกากบสนคา เอกสารใบเบกจายสนคา เปนตน

ระดบ 2 มการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการขอมลดานโลจสตกสและโซอปทานในบางสวน หรอมการใชกระดาษควบคกบระบบคอมพวเตอร

ระดบ 3 มการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการดาน โลจสตกสและโซอปทานบนระบบคอมพวเตอร

ระดบ 4 มการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการดาน โลจสตกสและโซอปทานบนระบบคอมพวเตอรและสามารถเชอมโยงสารสนเทศเหลานนใหเปน


อนหนงอนเดยวกน สามารถสนบสนนการตดสนใจภายในองคกรและระหวางคคา (ผสงมอบ หรอ ลกคา)ในโซอปทาน

ระดบ 5 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรสามารถเชอมโยงสารสนเทศใหเปนอนหนงอนเดยวกน สามารถสนบสนนการตดสนใจ พรอมทงมการพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจดานการบรหารจดการระบบเทคโนโลยสารสนเทศเกยวกบโลจสตกสและโซอปทาน

2.2. การเชอมโยงขอมลภายใน โรงพยาบาล ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 ระบบไมเชอมตอกนระหวาง คลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ และไมสามารถตรวจสอบยอด

คงเหลอของสนคาผานระบบในครงเดยว ตองมการนาขอมลมารวมกน ระดบ 2 ระบบเชอมตอกน และสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาทจดเกบตามคลงหลก คลงยอย และ

หนวยเบกตางๆ ในครงเดยว ระดบ 3 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมระบบเชอมตอกน

และสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาทจดเกบตามคลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ ในครงเดยว และสามารถตดตามสถานะของสนคาตงแตกระบวนการรบเขาทคลงหลก ไปจนถงการจายสนคานนๆ ใหกบผปวยหรอผรบบรการอน

2.3 การกาหนดรหสมาตรฐานสาหรบสนคา ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 มการใชรหสสนคาสาหรบภายในองคกรเทานน ระดบ 2 มการใชรหสมาตรฐานเชอมโยงกนระหวางรหสตางๆในโรงพยาบาล เชน รหสสงซอ รหสเบกจาย และ

รหสบารโคด ระดบ 3 มการใชรหสมาตรฐานเชอมโยงกนระหวางรหสตางๆในโรงพยาบาล เชน รหสสงซอ รหสเบกจาย และ

รหสบารโคด และมการนาประยกตบารโคดมาใชในกระบวนการทเกยวของกบโลจสตกส เชน การตรวจรบ การเบกจายสนคา การนบสตอกสนคา เปนตน

ระดบ 4 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการใชบารโคดในการเชอมโยงกบผจดจาหนายสนคา เพอการสงซอ ตดตามสถานะการสงมอบสนคา รวมทงพฒนาประสทธภาพดานนอยางตอเนอง โดยใหผสงมอบมสวนรวมในการปรบปรงระบบโลจสตกสของ โรงพยาบาล

3.ดานการพยากรณวสดคงคลง (ยอดการใช, ปรมาณการสงซอ) ดานการพยากรณวสดคงคลง (ยอดการใช, ปรมาณการสงซอ)


ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 โรงพยาบาลไมมระบบการพยากรณยอดการใชและปรมาณการสงซอ แตประมาณยอดการใชและ

ปรมาณการสงซอจากประสบการณ ระดบ 2 มการพยากรณยอดการใชสนคาโดยใชขอมลในอดตรวมกบประสบการณของดแลสนคาชนดนนๆ ครง

เดยวในขนตอนการกาหนดงบประมาณ ระดบ 3 มการพยากรณ โดยใชในขนตอนการกาหนดงบประมาณ และมการปรบปรงแกไขในระหวางปเปนราย

ไตรมาส หรอรายเดอน เพอใหสอดคลองกบอตราการใชจรงในแตละชวงเวลา ระดบ 4 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการแลกเปลยน

ขอมลการพยากรณกบผสงมอบสนคา เพอเพมประสทธภาพในการสงมอบสนคาใหดขน 4.ดานการจดซอสนคา วธการสอสารกบ Supplier เพอจดซอจดหา และมระบบในการควบคม Supplier ใหสงสนคาตาม เวลาและจานวนทกาหนด ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 แฟกซ อเมลและ/หรอโทรศพท ระดบ 2 แฟกซ อเมลและ/หรอโทรศพทและมระบบการตดตามสถานการณสงมอบสนคาอยางเปนรปธรรม ระดบ 3 มการตดตามสถานการณการสงมอบสนคารวมทงมการประเมนประสทธภาพการสงมอบสนคา เพอ

ปรบปรงประสทธภาพใหดขน ระดบ 4 มระบบการสอสารขอมลและตดตามสถานะของการสงซอสนคา กบผสงมอบสนคาในรปแบบ

อเลกทรอนกส (EDI) ระดบ 5 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการกาหนดใหผ

สงมอบสนคารบผดชอบในการเตมเตมสนคา (VMI) ในบางกลมสนคาทมการใชงานในโรงพยาบาล

5.ดานการควบคมสนคาคงคลง 5.1การกาหนดระดบคงคลงในการเตม ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 มการกาหนดตามประสบการณของหนวยเบกตางๆ โดยไมมรปแบบตายตว ระดบ 2 ใชประสบการณ แตมการใชขอมลในอดต แนวโนมความตองการในอนาคต และระยะเวลาในการเตม

ผสมผสานดวย ระดบ 3 มการใชขอมลในอดตมาวเคราะหอยางมหลกการ และมการปรบเปลยนเปนระยะๆ ทชดเจน เพอให

สอดคลองกบอตราการใชจรงทเกดขน ระดบ 4 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมหนวยงานทดแล

การจดเกบสนคาชนดนนๆ เปนผเตมเตมสนคาตามทมการใชงานจรง (VMI)



ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 มการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจาย แตไมสามารถมองเหนยอดจากหองยาและ คลงยาได ระดบ 2 มการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายโดยสามารถมองเหนจากหองยาและคลงยาได ระดบ 3 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการบนทกขอมล

ระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายreal time และสามารถมองเหนจากหองยาและคลงยาได

6. ดานคลงสนคาและการจดเกบ 6.1ระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยา ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 มระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยา องการทางานกบกระดาษเปนหลก ระดบ 2 มระบบการเชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาโดยใชทงกระดาษและระบบคอมพวเตอร ระดบ 3 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมระบบการ

เชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาบนระบบคอมพวเตอร

6.2 การจดวางสนคาคงคลง ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 ไมมระบบการจดเกบ ระดบ 2 มการแบงพนทการวางสนคาแยกตามประเภท เชน สนคาทเกบในอณหภมหองสนคาควบคมอณหภม

หรอสนคาควบคมพเศษ เปนตนมการเกบสนคาในชนวาง และมการกาหนดตาแหนงทจดเกบอยางชดเจน

ระดบ 3 มการใช Visual Signเพอแบงแยกลอตของสนคา มปายกากบตาแหนงจดเกบ และกากบการเบกจายแบบตามวนหมดอาย(First Expired First Out : FEFO)อยางเปนรปธรรม

ระดบ 4 มการใชระบบคอมพวเตอรในการบนทกการรบเขา เกบ และจายออกสนคา ระดบ 5 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการใชบารโคดใน

การดาเนนงานของคลงสนคาเชน การรบจายสนคา การตรวจนบ เปนตน

6.3 ระดบการสารองคลง ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 เฉลยมากกวา 3 เดอน ระดบ 2 เฉลยเทากบ 3 เดอน ระดบ 3 เฉลยเทากบ 2 เดอน ระดบ 4 เฉลยเทากบ 1 เดอน ระดบ 5 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการสารองคลง

เฉลยนอยกวา 1เดอน

7.ดานการขนสงและกระจายสนคาในโรงพยาบาล การขนสงและกระจายสนคาในโรงพยาบาล


ความหมายผลการตอบแบบประเมน : ระดบ 1 หนวยงานเปนผรบผดชอบในการขนสง ขนกบชนดของสนคา เชน หนวยงานเปนผมารบสนคา

วสดภณฑทคลงพสด เปนตน ระดบ 2 มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบในการขนสงสนคา ระดบ 3 มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบในการขนสงสนคา และมการพฒนาองคความรบคลากรในการ

ขนสง เชน การฝกอบรมเกยวกบสนคาทขนสง ระบบโลจสตกส ดชนชวด เปนตน มการกาหนดและนามาตรฐานมาใชสาหรบวธการดาเนนงาน

ระดบ 4 มหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบในการขนสงสนคา และมระบบเทคโนโลยชวยในการวางแผน ตดตามการขนสงสนคา

ระดบ 5 ซงเปนแนวทางในการนาไปสการปฏบตทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบ และมระบบเทคโนโลยในการวางแผน รวมถงมระบบในการประเมนความพงพอใจของลกคา ดาเนนการเกยวกบขอรองเรยน รวมทงรวมมอกบผรบบรการในการพฒนาระดบความ พงพอใจ โดยสามารถวดผลไดเปนรปธรรม


5.3 ศกยภาพระบบโลจสตกสในโรงพยาบาลชมชนจากโรงพยาบาลกลมตวอยาง 20 โรงพยาบาลในโครงการ “การวจยเพอพฒนาระบบโลจสตกสโรงพยาบาลชมชน”

ระดบการประเมน คดจากคาเฉลยจาก 20 โรงพยาบาล

ขอบเขตการประเมน ระดบสงสด ระดบของโรงพยาบาลในภาพรวม

คดเปน %

1.หนวยงานและบคลากรทรบผดชอบดแลกระบวนการโลจสตกส 4 1 25

2.ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส

2.1ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส 5 2 40

2.2การเชอมโยงขอมลภายใน โรงพยาบาล 3 1 33

2.3การกาหนดรหสมาตรฐานสาหรบสนคา 4 1 25

3.ดานการพยากรณวสดคงคลง (ยอดการใช, ปรมาณการสงซอ) 4 3 75

4.ดานการจดซอสนคา 5 2 40

5.ดานการควบคมสนคาคงคลง

5.1ดานการกาหนดระดบคงคลงในการเตม 4 2 50


3 1 33

6.ดานคลงสนคาและการจดเกบ

6.1ระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยา 3 2 67

6.2การจดวางสนคาคงคลง 5 4 80

6.3ระดบการสารองคลง 5 3 60

7.ดานการขนสงและกระจายสนคาในโรงพยาบาล 5 1 20

คะแนนผลการประเมนคอนขางเกาะกลมกนเปนสวนมาก


ขอบเขตการประเมน

ระดบของโรงพยาบาลใน

ภาพรวม คดเปน %

หมายถง

1.หนวยงานและบคลากรทรบผดชอบดแลกระบวนการโลจสตกส

25 มหนวยงานบางหนวยงานทรบผดชอบงานดานโลจสตกส เชน ผรบผดชอบประมาณการความตองการใชสนคา วางแผนการสงซอ จดเกบ และสงมอบสนคา

จากการประเมนระดบ ดานองคกรและบคลากร (Organization and staffing) ของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1 หมายถงมหนวยงานบางหนวยงานทรบผดชอบงานดานโลจสตกส เชน ผรบผดชอบประมาณการความตองการใชสนคา วางแผนการสงซอ จดเกบ และสงมอบสนคา

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรทจะหนวยงาน โลจสตกสเปนผรบผดชอบประมาณ การยอดการใชสนคา วางแผนการสงซอ สงซอ และจดเกบสนคารวมกบหนวยงานทดแลสนคานนๆ และโรงพยาบาลมการพฒนาองคความรของบคลากร เพอสนบสนนงานดาน โลจสตกสอยางเปนรปธรรมหรอโรงพยาบาลมความรวมมอกบหนวยงานวจย หรอองคกรภายนอก เปนรปธรรม เพอพฒนางานดานโลจสตกส





หมายถง

2.1ดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกส

40 มการนาคอมพวเตอร (ฮา รดแว ร ) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการขอมลดานโลจสตกสและโซอปทานในบางสวน หรอมการใชกระดาษควบคกบระบบคอมพวเตอร

จากการประเมนระดบดานระบบสารสนเทศสาหรบจดการกระบวนการดานโลจสตกสของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 2หมายถงมการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร)มาชวยในการจดการขอมลดานโลจสตกสและโซอปทานในบางสวน หรอมการใชกระดาษควบคกบระบบคอมพวเตอร

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการนาคอมพวเตอร (ฮารดแวร) และโปรแกรมคอมพวเตอร (ซอฟทแวร) มาชวยในการจดการดานโลจสตกสและโซอปทานบนระบบคอมพวเตอรและสามารถเชอมโยงสารสนเทศเหลานนใหเปนอนหนงอนเดยวกน สามารถสนบสนนการตดสนใจภายในองคกรและระหวางคคา (ผสงมอบ หรอ ลกคา) ในโซอปทาน และสามารถเชอมโยงสารสนเทศใหเปนอนหนงอนเดยวกน สามารถสนบสนนการตดสนใจ พรอมทงมการพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจดานการบรหารจดการระบบเทคโนโลยสารสนเทศเกยวกบโลจสตกสและโซอปทาน

จากการประเมนระดบการเชอมโยงขอมลภายในโรงพยาบาลของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1 หมายถงระบบไมเชอมตอกนระหวาง คลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ และไมสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาผานระบบในครงเดยว ตองมการนาขอมลมารวมกน

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมระบบเชอมตอกน และสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาทจดเกบตามคลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ ในครง




หมายถง

2.2. การเชอมโยงขอมลภายใน โรงพยาบาล

33 ระบบไมเชอมตอกนระหวาง คลงหลก คลงยอย และหนวยเบกตางๆ และไมสามารถตรวจสอบยอดคงเหลอของสนคาผานระบบในครงเดยว ตองมการนาขอมลมารวมกน


เดยวและสามารถตดตามสถานะของสนคาตงแตกระบวนการรบเขาทคลงหลก ไปจนถงการจายสนคานนๆ ใหกบผปวยหรอผรบบรการอน




หมายถง

2.3 การกาหนดรหสมาตรฐานสาหรบสนคา

25 มการใชรหสสนคาสาหรบภายในองคกรเทานน

จากการประเมนระดบการกาหนดรหสมาตรฐานสาหรบสนคาของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1 หมายถงมการใชรหสสนคาสาหรบภายในองคกรเทานน

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการใชรหสมาตรฐานเชอมโยงกนระหวางรหสตางๆในโรงพยาบาล เชน รหสสงซอ รหสเบกจาย และรหสบารโคด และมการนาประยกตบารโคดมาใชในกระบวนการทเกยวของกบโลจสตกส เชน การตรวจรบ การเบกจายสนคา การนบสตอกสนคา เปนตน และมการใชบารโคดในการเชอมโยงกบผจดจาหนายสนคา เพอการสงซอ ตดตามสถานะการสงมอบสนคา รวมทงพฒนาประสทธภาพดานนอยางตอเนอง โดยใหผสงมอบมสวนรวมในการปรบปรงระบบโลจสตกสของ โรงพยาบาล

จากการประเมนระดบดานการพยากรณ (Forecasting)ของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 3หมายถงมการพยากรณ โดยใชในขนตอนการกาหนดงบประมาณ และมการปรบปรงแกไขในระหวางปเปนรายไตรมาส หรอรายเดอน เพอใหสอดคลองกบอตราการใชจรงในแตละชวงเวลา

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการแลกเปลยนขอมลการพยากรณกบผสงมอบสนคา เพอเพมประสทธภาพในการสงมอบสนคาใหดขน




หมายถง

3.ดานการพยากรณวสดคงคลง (ยอดการใช, ปรมาณการสงซอ)

75 มการพยากรณ โดยใชในขนตอนการกาหนดงบประมาณ และมการปรบปรงแกไขในระหวางปเปนรายไตรมาส หรอรายเดอน เพอใหสอดคลองกบอตราการใชจรงในแตละชวงเวลา





หมายถง

4.ดานการจดซอสนคา 40 แฟกซ อเมล และ/หรอโทรศพท

จากการประเมนระดบดานการจดซอสนคาของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1 หมายถงแฟกซ อเมล และ/หรอโทรศพท

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice)ไดนน มแนวทางปฏบต 2 ทางเลอก ไดแก

1.มระบบการสอสารขอมลและตดตามสถานะของการสงซอสนคา กบผสงมอบสนคาในรปแบบอเลกทรอนกส (EDI)

2.มการกาหนดใหผสงมอบสนคารบผดชอบในการเตมเตมสนคา (VMI) ในบางกลมสนคาทมการใชงานในโรงพยาบาล




หมายถง

5.1ดานการกาหนดระดบคงคลงในการเตม

50 มการกาหนดตามประสบการณของหนวยเบกตางๆ โดยไมมรปแบบตายตว

จากการประเมนระดบดานการกาหนดระดบคงคลงในการเตมของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1หมายถงมการกาหนดตามประสบการณของหนวยเบกตางๆ โดยไมมรปแบบตายตว

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice)ไดนน มแนวทางปฏบต 2 ทางเลอก ไดแก

1.มการใชขอมลในอดตมาวเคราะหอยางมหลกการ และมการปรบเปลยนเปนระยะๆ ทชดเจน เพอใหสอดคลองกบอตราการใชจรงทเกดขน

2.หนวยงานทดแลการจดเกบสนคาชนดนนๆ เปนผเตมเตมสนคาตามทมการใชงานจรง (VMI)





หมายถง

5.2 การบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายและการมองเหนระดบสนคาคงคลงจากคลงยาและหองยา

33 มการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจาย แตไมสามารถมองเหนยอดจากหองยาและคลงยาได

จากการประเมนระดบการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจายและการมองเหนระดบสนคาคงคลงจากคลงยาและหองยาของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1หมายถงมการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจาย แตไมสามารถมองเหนยอดจากหองยาและคลงยาได

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการบนทกขอมลระดบสนคาคงคลง/ยอดใชจากจดจาย real time และสามารถมองเหนจากหองยาและคลงยาได

จากการประเมนระดบระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยาของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 2หมายถงมระบบการเชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาโดยใชทงกระดาษและระบบคอมพวเตอร

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมระบบการเชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาบนระบบคอมพวเตอร




หมายถง

6.2 การจดวางสนคาคงคลง 80 มการใชระบบคอมพวเตอรในการบนทกการรบเขา เกบ และจายออกสนคา




หมายถง

6.1ระบบการเชอมโยงขอมลระหวางคลงยากบหองยา

67 มระบบการเชอมโยงระหวางคลงยากบหองยาโดยใชทงกระดาษและระบบคอมพวเตอร


จากการประเมนระดบ การจดวางสนคาคงคลงของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 4 หมายถงมการใชระบบคอมพวเตอรในการบนทกการรบเขา เกบ และจายออกสนคา

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการใชบารโคดในการดาเนนงานของคลงสนคาเชน การรบจายสนคา การตรวจนบ เปนตน




หมายถง

6.3 ระดบการสารองคลง 60 เฉลยเทากบ 2 เดอน

จากการประเมนระดบ ระดบการสารองคลงของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 3 หมายถงเฉลยเทากบ 2 เดอน

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมการสารองคลงเฉลยนอยกวา 1เดอน




หมายถง

7.ดานการขนสงและกระจายสนคาในโรงพยาบาล

20 หนวยงานเปนผรบผดชอบในการขนสง ขนกบชนดของสนคา เชน หนวยงานเปนผมารบสนคาวสดภณฑทคลงพสด เปนตน

จากการประเมนระดบ ดานการขนสงและการกระจายสนคา (Transportation and distribution)ของโรงพยาบาลชมชนสวนใหญอยทระดบ 1 หมายถงหนวยงานเปนผรบผดชอบในการขนสง ขนกบชนดของสนคา เชน หนวยงานเปนผมารบสนคาวสดภณฑทคลงพสด เปนตน

หากโรงพยาบาลชมชนตองการไปสระดบทดทสด (Best Practice) โรงพยาบาลควรมหนวยงานกลาง เปนผรบผดชอบ และมระบบเทคโนโลยในการวางแผน รวมถงมระบบในการประเมนความพงพอใจของลกคา ดาเนนการเกยวกบขอรองเรยน รวมทงรวมมอกบผรบบรการในการพฒนาระดบความพงพอใจ โดยสามารถวดผลไดเปนรปธรรม


ตวอยางเทคนคการปรบปรงระบบโลจสตกสในโรงพยาบาล

1 การเตมสนคาแบบคมบง

คมบง (Kanban) เปนเทคนคหนงในระบบการบรหารจดการสนคาแบบทนเวลาพอด (Just in Time) มหลกการคอ หนวยสนบสนนเตมสนคาใหกบหนวยบรการเทาทเบกใชไป รายละเอยดของหลกการคมบงอธบายตามภาพท 16

สค

หยบสนคาออกไปใชงาน(แพทย บคลากรการแพทย ผปวย)

คนกนบง การด ใหแกคลงสนคา เมอหยบสนคาออกไปใชงานแลว

สค

สค

สค

สค

สค

สนคา

กนบง การด

หนวยบรการคลงสนคา

สค

สค

สค

สค

สคสค

สค

สค

เมอระดบสนคาคงคลงทหนวยบรการลดลงแตะขดแดง เอาสนคาพรอมกนบง การด นากลบไปเตมทหนวยบรการเทากบจานวน กนบง ทคนมา

ขดแดง

กนบง บอรด

ภาพท 16 : หลกการทางานของคมบง

จากภาพท 16 เมอบคลากรของหนวยบรการมการหยบสนคาชนใด ชนหนง ออกไปใชงาน ตองมการดง คมบง การด (Kanban Card) ทตดกบสนคาออกมา และสงคนหนวยสนบสนน เมอระดบของสนคาคงคลงในหนวยบรการลดตาลงแตะทระดบขดตาสด หนวยสนบสนนกดาเนนการสงสนคาไปเตมใหกบหนวยบรการนนๆ ในการนาสนคาไปเตมใหตด คมบง การด กบตวสนคาดวย

หลกการนสามารถประยกตใชกบสนคาทมใชงานตามหอผปวย อบตเหต-ฉกเฉน หรอแมแตหนวย ทนตกรรม สนคาทเหมาะสมในการเตมแบบคมบงคอ นาเกลอ เครองผา วสดการแพทย เปนตน

ยกตวอยางนาเกลอ ซงเปนสนคาทมนาหนกมาก ใชพนทในการจดเกบมาก การดาเนนการคอ เมอพยาบาลหยบนาเกลอออกจากตเกบออกไปใชตามกรณตางๆ ใหเกบคมบง การด ออกมา และเมอถงรอบเวลากนาสงหรอเจาหนาทคลงเวชภณฑมารวบรวม หรอสงขอมลผานระบบไลน ตามแตกรณ เพอใหเจาหนาทคลงเวชภณฑรบรขอมลยอดการใชนาเกลอของแตละหอผปวย หนวยบรการ และดาเนนการเตมนาเกลอทพรองไปใหเตมตามกรอบทตกลงกน ซงหลกการแบบคมบงน เปนวธการในการเพมประสทธภาพในการจดการระบบ โลจสตกสในแงลดพนทในการจดเกบของหนวยบรการ ซงมขอจากดมากกวาในคลงเวชภณฑ การเตมมความถมากขน และในระยะยาวสามารถขยายผลดวยการนาเทคโนโลยสารสนเทศเขามาประยกตใช เพอลดภาระงานของคนในการเดนรวบรวม หรอนาสง คมบง การด ได 2 การใชสแยกยา LASA DRUG

การจดเกบยาในหองยาผปวยนอกมการใชหลกการตางๆ เพอแยกยาทมชอพองกน รปคลายกน เชน เกบยาในตาแหนงทหางจากกน ใชตวอกษรพมพใหญหรอตวหนาๆ เพอเนนความตางทสาคญ หรออานฉลากอยางนอย 3 ครงกอนหยบ จด เกบยา เปนตน คณะผวจยแนะนาเทคนคการ Visual Control เปนใชสเพอ


แยกสงตางๆ ออกใหเหนเดนชด กระตนความตนตว และเตอนใหใชความระมดระวงมากขน ลกษณะของหองยาผปวยนอก แสดงดงภาพท 17

หองยาผปวยนอกรพช.1 หองยาผปวยนอก รพช.2

ภาพท 17 : ลกษณะการจดเกบยาในหองยาผปวยนอก

ลกษณะการใชส เพอแยกยา LASA DRUG แสดงดงภาพท 18

IBUprofen 400mgEแสดงเปนยาราคาแพง ยาน ใสซองซปแพคทบแสงหรอโปรงแสง

พนสแดงเปน LASA DRUG

ตวอกษรขาว หรอดา

ภาพท 18 : แสดงการออกแบบฉลากแสดงลกษณะยา LASA DRUG

3 การเพมชองรบยาสาหรบผปวยพเศษ

ในกระบวนการจายยาผปวยนอกแตละชองรบยามลาดบความสาคญเทากน อยางไรกตาม คณะผวจยมขอแนะนาในเรองการลาดบความสาคญของการจายยาใน 4 ลกษณะคอ

1) ผปวยทมรายการยานอยรายการเชน นอยกวา 3 รายการยา เปดเปนชองทางดวน (Fast Track) เพอเกลยจานวนผปวยทรอบรบยาออกไปในกลมน

2) ชองรบยาพเศษ ใชกบกลมผปวยทมสถานะทางสงคมพเศษ เชน ผปวยสงอาย ภกษ สามเณร และเดก เพอลดเวลาในการรอรบยา

3) ชองรบยาผปวยโรคเรอรง ผปวยในกลมนมรายการยาคอนขางมาก และใชเวลาในการหยบยานานทสด หากไปคนอยระหวางผปวยกลมอนๆ สงผลใหผปวยในกลมนนรอรบยานานขน


4) ชองรบยาผปวยทวไป เปนผปวยทมลกษณะใกลเคยงกบผปวยทมรายการยานอยรายการ สามารถยบรวมอยดวยกน

อยางไรกตาม หากหองยาผปวยนอกมบคลากรหรอชองรบยาไมเพยงพอ แนะนาใหใชวธการจดควในการรบยาแทนการเปดชองรบยาเพมขน ทงนการดาเนนการในลกษณะน เพอลดเวลาในการรอรบยาและเพมการไหลของผปวยในขนตอนการรบยาใหเรวขน 4 การใชสในการแยกแยะผปวย

โดยทวไปผปวยมารบบรการคอนขางมาก โรงพยาบาลมพนทจากดในสวนการใหบรการผปวยนอก และมความเปนไปไดทการใหบรการไมทวถงเชน มผปวยมารอรบบรการแตยงไมไดเรยกชอเพอซกประวต หรอผปวยรอในพนทรอพบแพทยแตยงไมผานการซกประวต เปนตน เพอใหสามารถแยกแยะผปวยชดเจนในแตละกลม หรอขนตอน ในทนสามารถใชสในการแยกแยะประเภทผปวย เชน ผปวยทซกประวตแลวใชสเหลอง ผปวยทตองเฝาระวงระดบตางๆ ใชสแดง เปนตน ทงนเพอใหพยาบาลสามารถตรวจสอบผปวยไดรวดเรว และทวถง ลกษณะการใชส เพอแยกประเภทผปวย แสดงดงภาพท 19

ผปวยรอตรวจสอบสทธ

ผปวยทผานการคดกรอง ซกประวตแลว

ผปวยเฝาระวง

ภาพท 19 : ลกษณะการใชสเพอแยกประเภทผปวย

5 ปรบปรงเวลาในการใหบรการผปวยนอก

กระบวนการใหบรการผปวยนอกมคอขวดทเดนชด 2 จดดวยกนคอ ขนตอนการใหคาแนะนาสขศกษาแกผปวยหลงพบแพทย และการจายยาผปวยนอก ขนตอนการใหคาแนะนาสขศกษาแกผปวยหลงพบแพทย แสดงดงภาพท 20


ยนบตร

คดกรอง ซกประวต

ชงนาหนก วดความดน สญญาณชพ

ตรวจวนจฉย

S

สงจายยา

เวชระเบยน



ออกใบนดใหคาแนะนาสขศกษาหลง

พบแพทย

E

ภาพท 20 : ขนตอนการใหคาแนะนาสขศกษาแกผปวยหลงพบแพทย

ในขนตอนน ผปวยทออกจากหองตรวจโรคจะมลกษณะเปนชด (Batch) กลาวคอ ออกมาครงละ 2-3 คน ขนกบจานวนแพทยทออกตรวจโรคในขณะนน ขณะทพยาบาลผออกใบนด และใหคาแนะนาสขศกษามเพยง 1 คน ใหบรการผปวยไดครงละคน สงผลใหผปวยคนท 2 ตองรอคว ซงแนวทางปรบปรงในขนตอนนคอ แนะนาใหมการวเคราะหและเสรมพยาบาลหรอบคลากรอน ใหสอดคลองกบจานวนผปวยในแตละชวงเวลา เชน ถาแพทยเรมออกตรวจมากขน ควรมการเกลยพยาบาลจากจดบรการอนๆ มาเสรม เพอรองรบผปวยทรอรบคาแนะนาสขศกษาหลงพบแพทย ซงจะชวยใหการไหลของผปวยไมสะดด และควรประสานกบหองยาผปวยนอกดวย เพอกาหนดเวลาในการบรการใหสอดคลองกน

อกขนตอนคอ การจายยาผปวยนอก ขนตอนนแพทยเปนผสงจายยาผานระบบสารสนเทศ อยางไรกตามการหยบยาจะเกดขนเมอผปวยมาแสดงตนทหองจายยาผปวยนอก ทงนอาจเกดมาจากสาเหตทผปวยไมมารบยาหลงพบแพทยบาง อยางไรกตามเหตการณในลกษณะเกดขนในสดสวนไมมากนก ในขนตอนน สามารถทากระบวนการคขนานกน กลาวคอ เมอแพทยสงจายยา ใหพมพใบสงยาและสตกเกอรมาออกทหองยาผปวยนอก เพอใหเภสชกรประจาหองยาผปวยนอกจดยาในทนท ขณะทผปวยกาลงรบคาแนะนาสขศกษาจากพยาบาลหลงพบแพทย เมอผปวยรบคาแนะนาเสรจสนแลว สามารถมารบยาทหองยาผปวยนอก ซงเปนการลดทอนเวลาในการรอรบยาของผปวยใหนอยลงไดมาก ลกษณะการจดลาดบแบบคขนาน แสดงดงภาพท 21


สงจายยา

หยบยา ตรวจสอบพมพใบสงยา

ใหคาแนะนาสขศกษาหลงพบแพทย

เรยกรบยา จายยา

รบยา EE

ภาพท 21 : ลกษณะการจดลาดบแบบคขนาน 6 การขนสงสนคาแบบสงเปนเทยว

การขนสงเปนเทยว (Milk Run) เปนการขนสงทมจดในการสงมอบสนคามากกวาหนงจด ในการขนสงแตละเทยว เชน ขนสงเครองผาจากหนวยซกรด และนาสงยงหอผปวย หนวยอบตเหต-ฉกเฉน หองคลอด เปนตน วธการขนสงลกษณะน สามารถใชควบคกบวธการคมบง ดงทกลาวมากอนหนานการขนสงเปนเทยวมหลกการดงแสดงในภาพท 22

เวชภณฑปลอดเชอ

ซกรด คลงยา หองยา ผ ปวยในหญงฉกเฉน หองคลอดโภชนาการ

ผ ปวยในชาย

ผาสะอาด

ถาดอาหารผาสกปรกผาสกปรกเวชภณฑใชแลว

ผาสกปรก

เวชภณฑสะอาด

ทนตกรรม

อาหาร

รพ.สต.

เทยวสะอาด

เทยวใชแลว

ภาพท 22 : การขนสงสนคาเปนเทยว

7 การใชกระดาษแขง(Future Board) คนสนคา

ผลการสมภาษณพบวา คลงสนคามการจดวางสนคาโดยการเวนชองวางเปนตวคนสนคาทตางกน โดยทวไปม 2 ลกษณะคอ สนคาตางลอตการผลต และสนคาตางชนดกน ประกอบกบอปกรณชนวางไมเหมาะสมมากนก และพนทจดเกบคอนขางนอย เพอใหการใชพนทเตมประสทธภาพมากทสด คณะผวจยแนะนาการใชกระดาษแขง (Future Board) เพอคนสนคาทมลอตการผลตตางกนหรอชนดสนคาตางกน โดยทกระดาษแขงดงกลาวมการระบชอ ลกษณะรปภาพสนคา และลกษณะเนนทสาคญของสนคานนๆ 8 พฒนาระบบการเบกสนคาออนไลน

ผลการสมภาษณพบวาในการเบกสนคา เชน ยา เวชภณฑ วสดการแพทย วสดสานกงาน เปนตน มการใชแบบฟอรมกระดาษเปนจานวนมาก และแบบฟอรมมหลายรปแบบ แตกตางกนตามหนวยงานทเปนผจดเกบสนคานนๆ คณะผวจยแนะนาใหพฒนาระบบการเบกสนคาผานระบบสารสนเทศ เพอเปนการลดการใช


กระดาษใหนอยลง ลดการเดนสงเอกสารใบเบกสนคา ขอผดพลาดทเกดในเอกสารอนมสาเหตของรายการสนคาทเปลยนแปลงไป รวมถงแบบฟอรมทแตกตางกน กรณทหนวยงานยงมความจาเปนตองมเอกสารการเบกจาย ใหใชวธการพมพเปนกระดาษและลงลายมอชอผรบจายสนคานนๆ ในแตละครงทมการเบกจาย ตามรายสนคา ขนตอนการเบกจายผานระบบสารสนเทศ แสดงดงภาพท 23

บนทกการเบกสนคา(ระบบสารสนเทศ)

รบขอมลเบกสนคา(ระบบสารสนเทศ)

พมพใบหยบสนคา(ระบบสารสนเทศ)

หยบสนคา สงมอบสนคา ตรวจรบสนคา

S

E

ออนไลนผานคอมพวเตอร

หนวยบรการหนวยสนบสนนบรการ

ภาพท 23: ขนตอนการเบกจายผานระบบสารสนเทศ


9 การจดวางพนทการใชงานและใหบรการ (Layout Plan) ผลการลงพนทและสมภาษณพบวา การจดวางพนทใหบรการซงอาจเปนปจจยหนงทสงผลตอ

ประสทธภาพกระบวนการโลจสตกส ทาใหเกดความลาชาการใหบรการ และเกด Cycle Time การใหบรการทนานกวาควรจะเปน ดงนนควรพจารณาการจดวางพนทการใชงานทเหมาะสม เชน ในกรณโรงพยาบาล มพนทหองบตร จดซกประวต จดวดความดน ชงนาหนก หองเอกซเรย มระยะทางทหางกน ทาใหผรบบรการตองเดนไป-มา หลายๆรอบ

10 การกระจายสนคาโดยเทคนค (Cross Docking)

ผลการสมภาษณและลงพนทพบวา การจดเกบสนคาทมนาหนกมาก ใชพนทมากในการจดเกบ ใชแรงงานและเวลาในการขนสงสนคาเชน นาเกลอและนายาลางไต เปนตน โอกาสในการพฒนาปรบปรงคอการใชเทคนค Cross Docking Shipment การรบสนคาเขาคลงนน ไมจาเปนตองจดเกบ จดวางไวทคลงสนคาแตนาสนคาไปวางไวทหนวยงานผใชสนคาไดเลย เชน จดวางนายาลางไตไวในบรเวณใกลหนวยไตเทยม เพอสะดวกในการใชงานและการขนสง อกทงเปนสนคาทใชเฉพาะงานทหนวยไตเทยม ไมมหนวยงานอนรวมใชสนคาน ดงนนโรงพยาบาล อาจพจารณาการใชเทคนคนเพอชวยการบรหารจดการโลจสตกสใหมประสทธภาพ

Documents

HOSPITAL LOGISTICS - LOGHEALTH : Healthcare Supply … · HOSPITAL LOGISTICS ศูนย ความเป นเลิศด านการจัดการโซ อุปทานสุขภาพ