Meredith Cricco

Öldrunar- og lyflæknir

Öldrunarheimili Akureyrar/Sjúkrahúsið á Akureyri

20. febrúar 2014

Hugleiðingar um lækningar á

hjúkrunarheimilum á Íslandi

Hverskonar lækningar?Hverskonar læknar?Hversu margir læknar?Hvernig skipulag?Hverjir þurfa að vera með?Hvernig sjúklingar?Hvað þyrfti að breytast í umhverfinu?

Yfirlit

B.A. í trúarbragðafræði og kynjafræðum, kom svo hingað í íslensku fyrir erlenda stúdenta

Engan áhuga á öldrunarmálum fyrir læknanámFyrsta sumarvinna: ræsting á DroplaugarstöðumThe rest is history...Lyflækningar og öldrunarlækningar við University of

Rochester í New York fylkiSérnám í öldrun við Monroe Community Hospital

eina kennsluhjúkrunarheimili í Bandaríkjunum566 rúm, íbúar frá 6 vikna – 100+ áraMikið lagt upp á að kenna gæðaumbótastarf og

stjórnun (medical directorship)

Aðeins um mig

Afbragðsyfirlit yfir umfang læknisþjónustu: Helga Hansdóttir og Jón Eyjólfur Jónsson, „Verksvið læknis á

hjúkrunarheimili,“ Læknablaðið 2009, 95:187-91. Heildrænar

Eftirlit með mörgum langvinnum sjúkdómum Samskipti við marga fagaðila Tengsl við aðstandendur - fjölskyldufundir Horfa á „stóru myndina“ – markmið meðferðar

Proactívar: virkar, fyrirbyggjandi Reglulegt eftirlit og lyfjayfirferð Þeir sem leita læknis eru ekki endilega þeir sem þurfa til hans Það sem íbúi/aðstandandi vill er ekki endilega það sem þarf

Þörf á að fækka lyfjum sem viðkomandi vill halda Þörf á fyrirbyggjandi meðferð sem viðkomandi hefur ekki endilega áhuga

á Ræða um markmið meðferðar og meðferðartakmarkanir áður en

sjúklingi hrakar

Hvernig eru lækningar á hjúkrunarheimilum?

Mikil áhersla á almenna líknarmeðferð á öllum stigumMöguleiki á sérhæfðri lífslokameðferðLágtækni frekar en hátækni:

Vandamál með getu hjúkrunarfræðinga: lífsmarkamælingar, lyfjagjafaskráning, æðaleggir, hjartalínurit

Halda skörpum skilum við sjúkrahúsumhverfi hvað varðar meðferðartakmarkanir

„Slow medicine“ Gamalreynd lyf, en gagnreynd

Læknir er partur af stofnuninni, en sér:Tekur þátt í gæðaumbótastarfi á heimilinuHefur rekstrarumhverfi heimilisins (og heilbrigðiskerfis í

heild) í hugaGætir hagsmuna sjúklinga sinna, ekki heimilisins

Hvernig eru lækningar á hjúkrunarheimilum?

Öldrunarlæknar vs. heimilislæknar mismunandi nálgun

Hlutverk sérhæfðra hjúkrunarfræðinga Geta sinnt minni háttar vandamálum án aðstoðar Geta verið þar sem læknir er alla jafna ekki til staðar Geta „drýgt“ læknismönnun talsvert

Aðalspurning: á staðnum eða ekki Bæta gæði meðferðar

Læknismeðferð Hjúkrunarmeðferð

Fækka innlögnum, sérstaklega óþarfa Kuo Y, JAGS 2013, 61:1750-7 Helmings meiri líkur á hugsanlega óþarfa innlögnum hjá læknum

með <20% vinnutíma á hjúkrunarheimili Spara pening (fyrir ríkið, ekki fyrir heimilið!)

Hvernig læknar?

Haft samband við samtök öldrunarlækna í 14 löndum og spurt um staðla varðandi læknismönnun á hjúkrunarheimilum: Bretlandi Írlandi Noregi Svíþjóð Dannmörk Hollandi Þýskalandi Frakklandi Sviss Ísrael Australíu Nýja Sjálandi Bandaríkjunum Kanada

Hverjir svöruðu??

Hvernig á mönnunin að vera?

Kurteisasta þjóð í heimi...

Frá Kanada: 4 svör á næstu klukkustundum, allir vísa í Paul Katz, fyrrverandi yfirmann minn í Rochester, núna í Toronto Í Kanada: 25 sjúklingar/hálfan dag (250 í 100% starfi) Í Hollandi: 100 sjúklingar/heilt starf (50 ef endurhæfing) Í Bandaríkjunum: 200+ sjúklingar/heilt starf (50-100 ef

endurhæfing) MEÐ þremur sérhæfðum hjúkrunarfræðingum per lækni

Svar frá Írlandi - en engar tölur93-bls. PDF, þar af ½ bls. um hjúkrunarheimiliNánast öll læknisþjónusta frá heimilislæknum

Svar frá samtökum hjúkrunarheimilalækna í Hollandi í fyrradagEngar fastar tölur, reiknað út frá þyngd sjúklingaEinnig tekið tillit til getu hjúkrunarfræðinga, landafræði

Svör:

Mat FÍÖ: 0,4 klst. per langtímasjúkling (1 læknir á 100

sj.)1,2 klst. per skammtímasjúkling (1 læknir á 33

sj.)Norsk viðmið:

0,33 klst. per langtímasjúkling (1 læknir á 90 sj. - ??)

0,5 klst. per heilabilunarsj. með atferlistruflun (1 á 60)

1,5 klst. per skammtímasjúkling (1 læknir á 26 sj.)

3 klst. per endurhæfingarsjúkling (1 læknir á 13 sj.)

5 klst. per sérstakt lífslokameðferðarrými (1 á 8 sj.)

Skv. FÍÖ ætti ég að vera í 159% starfi; í Noregi 155%

Mönnunarviðmið úr Læknablaðsgrein

Læknar ráðnir beint af heimilinuVandamál: faglegt sjálfstæði

Verktakaþjónusta keypt af sjúkrahúsi eða fyrirtæki reknu af læknum

Samkvæmt lögum er skylda að hafa yfirlækni í stjórnFöst laun vs. borgað fyrir hvert verk vs. laun skv.

gæðum (pay for performance) vs. samblandEf per verk, þarf að verðmeta teymisfundi, flettifundi,

o.s.fr.Erfiðleikar með að meta gæði á hjúkrunarheimilumGæði metin út frá útkomum (RAI) eða ferlum (ACOVE)

Rafræn skráning: okkar vinna er oftast í samfellu

Hvernig skipulag?

Öldrunarlæknar vita lækna best um nauðsyn þverfaglegs samstarfs

Ekki nógu mikið samstarf með sjúkraþjálfurum og iðjuþjálfum á ÖA

Alltof margar fagstéttir vantar á íslenskum hjúkrunarheimilum:LyfjafræðingaNæringarfræðingaFélagsráðgjafa/sálfræðingaTannfræðinga/tannlæknaGeðlæknaTalmeinafræðinga (sjá einnig um kyngingarvandamál í

Bandaríkjunum)RITARA

Hvaða aðrar stéttir þurfa að vera með?

Vaxandi þörf á sértækri meðferðS0ndunæringYtri öndunarvélarmeðferð, tracheostomia,

öndunarvél?Blóðskilun?

Öldrunarheimili vs. Hjúkrunarheimili:Bara aldraðir, með mismiklar þarfir, sumir sjálfbjarga?Er rétt að dvalarrýmisíbúar njóti samskonar

læknisþjónustu?Allir með hjúkrunarþarfir, óháð aldri?Sérstakar deildir fyrir yngri íbúa? (ekki-harmonikku-

deildir)Hvernig á að nýta skammtímapláss?

Hvernig sjúklingum eigum við að sinna?

Plássin skilgreind sem „hvíldarpláss“ en fólkið sem kemur þarf oft mikla læknisþjónustu og hjúkrunEkki verið undir eftirliti hjá heimilislækni,

margt óunniðFólk sem samþykkir ekki að sækja um fast

pláss (vegna fjárhagserfiðleika hjá maka eða heilabilunar): „redding“

Óstabílir, veikjast brátt í dvölinniKoma af sjúkrahúsinu eftir bráð veikindi eða í

biðEinstaka manneskja kemur í „hvíld“: stabíl, en

umönnunaraðilinn er í útlöndum eða í elektívri aðgerð

Framtíð: skammtímainnlagnir með óákveðinn útskriftardag og meiri endurhæfingu

Núningspunktar/streita með skammtímapláss

Heilsugæsla: sinnir orðið bráðum tilfellum + lyfseðlum í gegnum símaHorfið frá upprunalegri nálgun heimilislækninga, að fylgja

eftir langvinnum sjúkdómum og hugsa um manneskjuna sem heild

Vantar eftirlit: ath. blóðþrýsting, blóðprufur, verkun lyfjaGamalt fólk komið með heimahjúkrun = þarf ekki lengur

lækniAlltof margir hressast talsvert við að koma á hjúkrunarheimili

og fá loksins uppvinnslu og meðferð (og fækkun á lyfjum)Sjúkrahúsafgreiðsla bæði fyrir og eftir innlögn á

hjúkrunarheimiliÁlitið tilgangslaust að reyna að bæta ástand hjá öldruðum„Slow medicine“ – á slæman hátt!Léleg samskipti við útskrift á hjúkrunarheimili

Hvað þarf að breytast í umhverfinu?

Það vantar að horfa á heildarmyndina og hætta að reyna að færa kostnað á milli stofnana

Ambulant aðgerð og útskrift sama dag = færri möguleikar á mistökum, minna óráð, betri líðan hjá íbúa, minni kostnaður fyrir sjúkrahúsið og samfélagið – en hjúkrunarheimilið fær feitan reikning

Öldrunarlæknir getur sparað kerfinu margföld launin sín með því að sinna sem mestu á heimilinu og forðast tilgangslausar meðferðir/innlagnir

Hvað með heildarkostnaðinn?