II Kolokvijum 1. Antropoloka kola - pravac u kriminologiji koji
zastupa tezu da delikvente karakteriu tipina konstitucionalna
obiljeja degenerativnih svojstava tijela, posebno lica i lobanje
Frenologija- je uenje po kome se prema spoljanjem obliku lobanje
moe zakljuiti kakve su intelektualne karakterne crte neke osobe. -
Cesare Lombroso razvio je svoju teoriju kriminaliteta na osnovu
odnosa izmeu delikvencije i anatomskih osobina delikventa. On
uzroke delikventnog ponaanja pronalazi u biolokim osobinama linosti
izvrioca od uslova u kojima ivi zavisila je vjerovatnoa hoe li neka
osoba izvriti delikt. Lombroso svoja istraivanja nije limitirao na
anatomiju lobanje i mozga ve je nastojao da obuhvati i druge
djelove tijela. Zastupao je miljenje da postoji odreeni antropoloki
tip roenog zloinca. Glavna obiljeja takve osobe su deformacija
kostura i lobanje nisko elo jake jagodice orlovski nos velike ui
slabo izrasla brada i suvie razvijene ruke, takve Lombroso naziva
ativistikim zloincima i oni su najbrojniji. U njegovoj tipologiji
krivaca nalaze se i drutveno bolesni, sluajni i zloinci iz strasti
i navike. Duevno bolesni delikventi posjeduju osobine roenih
delikvenata i psihike poremeaje, klasifikovao ih je na moralne
ludake, duevno bolesne krivce , MATOIDE. Delikventi iz navike u
povoljnim uslovima vre delikte to im kasnije prelazi u naviku.
Delikventi iz strasti vre iznenada delikte, dok nakon izvrenja
delikta osjeaju griu savjesti.. Kriminaloidi- sluajni delikventi
vre delikte pod uticajem spoljanjih faktora i nemaju uroenih
sklonsti za vrenje nedozvoljenih aktivnosti.. Smatrao je da
izvrioca seksualnih delikata karakteriu dugake ui, spljotena
lobanja kose i jako pribliene oi, spljoten nos i jako duga brada.
Delikventi iz oblasti imovinskog kriminaliteta izdvaja se upadljiva
pokretljivost ruku i lica male i nemirne oi, guste i sputene obrve
rijetka brada i nisko elo. Enrico Ferri - on delikvenciju prouava
kao prirodnu pojavu pa se njegova metoda naziva naturalistikom. Kao
veoma pozitivan tretiran je njegov predlog da se krenje propisa
prouava tako da se posmatra izvrilac i njegova okolina. Iako
pristalica antropoloke kole Ferri je zastupao multifaktorsku
teoriju jer kriminalitet izazivaju brojni uslovi. Podijelio je sve
uzroke kriminaliteta na tri grupe: antropoloke fizike i socijalne.
-Antropoloki faktori su uzroci koji se nalaze u linosti delikventa
dijele se na faktore organske konstitucije, faktore psihike prirode
i faktore line prirode u ove faktore spadaju: uzrast, pol, brino
stanje, profesija. -Fiziki faktori - tu spadaju rasa, klima,
plodnost i raspored zemljita. -Socijalni faktori su gustina
naseljenosti, emigracija, javno mnjenje ..... obiaji. Ferri
razlikuje dvije grupe delikvenata: delikvente iz unutranjih i
delikvente iz spoljanjih uzroka. Delikventi iz unutranjih uzroka su
one osobe koje vre delikte pod uticajem unutranjih faktora.
Delikventi iz spoljanjih uzroka su one osobe koje vre delikte pod
uticajem spoljanjih uzroka. Ferri navodi 4 mjere zatite:
preventivne, reparatorne, represivne, eliminatorne. 2.Teorija
anomije podrazumijeva se veliki broj teorijskih i empirijskih
radova nastalih tokom XIX i XX vijeka u kojima se pojam anomije
koristi na razliite naine. Etimoloka definicija anomije vodi
porijeklo od grke rijei (a-noms) koja znae bez zakona u antikoj
Grkoj pojam anomije se koristi u tri razliita znaenja: 1) oznaava
nedostatak ljudskih kvaliteta kod pojedinaca to rezultira uasom,
nasiljem 2) oznaava nepotovanje religijskih normi i boijeg poretka.
3) oznaava odbijanje nepisanih pravila pravednosti i tradicionalnih
drutvenih obiaja i normi. Platon u anomiji nalazi osnovni razlog
duevnog nereda te jepoistovjeuje sa anarhijom i dezorganizacijom
drutva. Pojam anomije treba razumjeti na osnovu Durkheimovog
shvatanja moralnosti koje on zasniva na nauci i moralu. Anomija
percipira kao odsutnost moralnih pravila, negaciju moralnosti u
drutvenoj podjeli rada anomiju shvataju kao jednu abnormalnu formu
podjele rada sa nedostatkom uzajamnog prilagoavanja funkcija.
4) Teorija oportuniteta - osnovna teza ove teorije jeste da
kriminalci vre racionalan izbor i to tako to biraju rtvu koja
omoguava veliku dobit uz malo napora i rizika. Osoba koja nastoji
da izvri krivino djelo nastoji da to realizuje na laki nain birajui
povoljnu priliku ponaajui se oportuno. Teorija je orijentisana na
to kako stil ivota odnosno svakodnevne radnje utiu na mogunost za
vrenje kriminalnih aktivnosti. Strukturne promjene u obrascima
rutinskih aktivnosti utiu na stope kriminaliteta ispoljavajui
uticaj na konvengerenciju elemenata violentnih delikata sa
direktnim kontaktom: -motivisanih prestupnika, -pododnih meta
-neadekvatno obezbeenje 5) Teorija reintegrativnog postiivanja:
Austrijski kriminolog : Don Brajtvejt navodi da drutveni procesi
postiivanja ime tri stvari:. 1. Oni daju sadrinu svakodnevnom
procesu socijalizacije djece koja se najveim dijelom odvija kroz
indukciju .2 sluajevi drutvenog postiivanja podsjeaju roditelje na
irok opseg zlodjela kojima moraju pouiti svoju djecu ali to ne znai
da moraju sastavljati listu zloina spisak grijehova o kojima e
raspravljati sa svojim potomstvom. 3. jednom kad se djeca udalje od
porodice i kole drutveno postiivanje u znaajnoj mjeri preuzima
posao socijalizovanja koje obavljaju roditelji. 6) Delikvencija
starijih ososba: starost je povezana sa socijalnim psiholokim i
biolokim promjenama koje utiu na ponaanje svake linosti, starenje
vodi ovjeka ka veoj usamljenosti, povuenosti i izolaciji. Mogu se
razlikovati tri glavna tipa delinkventnog ponaanja osoba starije
dobi. Najmanja grupa sastoji se od onih rijetkih linosti koje se
iznenada suoavaju sa problemima politike i socijalne prirode. Kod
druga dva tipa delikventa u poznim godinama motivi za delikventno
ponaanje su isti kao kod drugih delikventnosti, jedina razlika je
to se u vioj ivotnoj dobi nailazi na novane ili seksualne tekoe.
Nain izvrenja delikata kod starijih osoba je kompatibilan sa
biolokim i psiholokim stanjem osoba u tom ivotnom dobu gdje
dominiraju delikti bez primjene fizike sile a uz korienje
akumuliranog ivotnog iskustva. Neki smatraju da je staraki
kriminalitet u vezi sa procesima razaranja linosti ali se nemoe u
potpunosti podvesti pod neuraunljivost ili barem smanjenu
uraunljivost. 7) Maloljetnika delikvencija - shodno zakonskim
propisima pod pojmom maloljetnika podrazumijevaju se lica od 14-18
godina. U okviru ove grupe razlikuju se mlai maloljetnici od 14-16
i stariji od16-18 godina. Pod djecom se podrazumijevaju lica od 14
godina jer se tada zapaaju odreene bioloke i socioloke odlike
mladosti. Dijete je ljudsko bie koje nasljeem stie odreena fizika
svojstva i temperament. Ono ima karakteristian nervni motorni i
metabolitiki sistem i odreene potencijale intelektualnog razvoja
ali je u svemu ostalom nezrelo i zavisno od okoline. Od vie faza u
razvoju djeteta izdvajaju se pubertet i adolescencija. Pubertet je
kao faza fizioloke nestabilnosti kao i adolescencija koja se odnosi
na psihiki razvoj i sazrijevanje. U pubertetu dolazi do naglog
razvitka primarnih i sekundarnih seksualnih karakteristika. Javlja
se elja za isticanjem po svaku cijenu to moe da bude manje ili vie
socijalno prihvatljivo. Ako maloljetnik u toj fazi nailazi na vee
prepreke koje ne moe savladati moe se povui u sebe usled gubitka
samopouzdanja. U fazi adolescencije razvoj intelektualnih
sposobnosti dostie najvii nivo. Razvijeno je apstraktno miljenje i
rasuivanje javlja se posebna sklonost analiziranja sebe i okoline
poslije ovog perioda inteligencija ne raste maloljetnik postepeno
stie umjenost u savlaivanju tekoa i upravlja svoju energiju u cilju
postizanja odreenih ciljeva. 8) Kriminalitet nasilja - zauzima
dominantno mjesto jer se radi o fenomenu koji izaziva teke
posledice. Nasilje predstavlja upotrebu prinudnih sredstava i
metoda prema nekom a protiv njegove volje i prava. Nasilniki
kriminalitet ugroava najvie vrijednosti ovjeka odnosno ivot i
tjelesni integritet. ivot ovjeka titi se u svim civilizacijama
putem krivinog zakonodavstva. Sila i prijetnja su osnovna obiljeja
velikog broja krivinih djela. Sila je upotreba snage prema nekom
licu koja je na to da ono izvri odreenu radnju Najee se
upotrebljava za savlaivanje otpora nekog lica. Sila moe biti
apsolutna i kompulzivna.
Apsolutna je u sluaju da se usled upotrijebljene snage onaj
prema kojem je upotrijebljena bio potpuno lien mogunosti da donese
odluku o injenju ili neinjenju. Sila je apsolutna samo onda kada je
neodoljiva odnosno kada se prisiljeni nije mogao suprostaviti sili.
Kompulzivna sila postoji kada je usled upotrebe snage prinueni nije
bio lien mogunosti da donese odluku ali je pod dejstvom sile
njegova odluka bila iznuena. Kompulzivna sila moe biti neposredna i
posredna. Neposredna je ona koja je upotrijebljena prema onom licu
koje se prisiljava na odreeno injenje ili neinjenje. Posredna koja
se posredno upotrebljava prema nekom treem licu i izuzetno prema
stvarima. Prijetnja je izjava nekog lica kojom stavlja drugom licu
u izgled neko zlo koje je podobno da utie na odluivanje moe biti
usmena i pismena. Faktori nasilnikog kriminaliteta dijelimo na
endogene i egzogene. Endogeni su dominantni. Kriminalistike faktore
dijelimo na biopsiholoke, socijalne, kulturoloke, situacione. 9.
Krvni delikti: obuhvataju sve oblike napada na ivot i tjelesni
integritet ovjeka. Pojavni oblici krvnih delikata su: ubistvo,
tjelesna povreda, nedozvoljeni prekid trudnoe, navoenje na
samoubistvo i pomaganje pri samoubistvu, uestvovanje u tui kao i
imovinski delikti kao to razbojnitvo i razbojnika kraa. Istraivanja
pokazuju da meu izvriocima krvnih delikata preovlauju mlai mukarci
nieg obrazovnog nivoa sa niim ekonomskim statusom. Ubistvo je
protivpravno lienje ivota drugog lica ljudskom radnjom. Moe se
izvriti na razliite naine razliitim sredstvima i pod razliitim
okolnostima ali u biu svakog krivinog djela postoje zajednika
obiljeja: 1. radnja, djelatnost upravljena na lienje ivota druge
osobe 2. nastupanje smrti kao posledica radnje 3. protivpravno
lienje ivota druge osobe 4. ivo ljudsko bie kao objekat krivinog
djela Agresivnost ovjeka dolazi do izraaja u ostvarivanju svih
oblika delikata i predstavlja konekciju izmeu fenomenolokog i
etnolokog sadraja. Postoje razliiti motivi ubistva od kojih su
najei koristoljublje, mrnja, osveta, ..... Najei oblici ubistva su
kao posledica isfrustriranosti. Izvrioci delikata nemaju kriminalnu
karijeru. Ubistva kao posledicu psiholokih stanja vre psihotine,
izofrenine, paranoine osobe. Uzroci ubistava nalaze se u endogenim
i egzogenim razlozima. Tipologija ubica: na osnovu Klaster analize
utvreno je da postoji uslovno 5 tipova psihikog profila ubica:
neurotini, paranormalni, simulativni, depresivni i normalni. - za
neurotine tipove je karakteristino da je veina opsjednuta suicidnim
idejama sa negativnim iskustvom, meu njima dominiraju alkoholiari.
- u paranoidni tip spadaju socijalno preosjetljive osobe. -
simulativni tipovi potiu iz porodica poremeene strukture i odnosa.
- depresivnom tipu pripadaju socialno izolovane osobe, povuene sa
niskim nivoom opte i emocionalne energije. - normalnom tipu
pripadaju osobe sa iz porodica socialno problematinih odnosa, ije
su rtve preteno poznanici, rodbina, prijatelji. Za svetipove
karakteristino je da pripadaju kategoriji zlostavljane djece u
djetinjstvu od strane roditelja. - u posebnu grupu ubistava
ubrajaju se satanistika ubistva - ona se odreuju kao racionalno
planirano lienje ivota jedne ili vie osoba uz izvoenje tano
odreenog satanistikog rituala. Kriminolozi se posebno interesuju za
prouavanje serijskog ubice - osobi koja je izvrila vie ubistava sa
vremenskim pauzama izmeu pojedinih sluajeva. Tipovi serijskih
ubica: normalni, izofreni, psihopatski, alkoholiarski, sadistiki,
depresivni, histeriki. 10. Nasilje u porodici-je naruavanje
fizikog, psihikog ili emocionalnog zdravlja jednog od suprunika,
partnera u vezi ili djece. Za identifikovanje nasilja nad enom
koriste se razliiti pojmovi najee se upotrebljavaju termini:
nasilje nad enom u porodici, brano nasilje, domae nasilje. Pod
nasiljem podrazumijevamo svaki akt na linost, psihiki ili fiziki
integritet ili slobodu kretanja. Nasilje meu partnerima manifestuje
se u sledeim modalitetima: emocionalno ili verbalno zlostavljanje,
oduzimanje novca i zabrana pristupa izvorima prihoda, lienje
slobode, prisiljavanje na seksualni odnos fiziko zlostavljanje i
napad. U ekstremnim sluajevima nasilje moe dovesti do smrti lana
porodice. Nasilje u porodici se reprodukuje na potomstvo. Poznato
je da se nasilje u porodici rijetko prijavljuje (zbog stida, zbog
uvanja ugleda porodice i djece, zbog nedostatka
samopouzdanja). Nasilje je model putem kojeg se iskazuje
dominacija i mo i to najee mukarca nad enom. rtve nasilja u braku
su najee ene. Zlostavljanje u meupartnerskim odnosima moe da otpone
jo tokom veze, nakon udaje, nakon roenja djece ili u odreenom
periodu braka kada su odnosi poremeeni zbog preljube. Nasilje
vremenom eskalira od poetnih uvreda, amara, psihikog maltretiranja
do teih povreivanja pa i do ubistva. 11. Seksualni kriminalitet - u
pitanju su najozbiljniji napadi na psihofiziki integritet rtve,
koji izazivaju teke i dugotrajne negativne posledice kod oteenih
osoba. Krivina djela protiv polne slobode su: silovanje, obljuba
nad nemonim licem, obljuba sa djetetom, obljuba zloupotrebom
poloaja, nedozvoljene polne radnje, prikazivanje pornografskog
materijala. Objekt zatite naznaenih krivinih djela je polna sloboda
i polni moral. Polna sloboda moe se shvatiti kao slobodu odluivanja
osobe da li e stupiti u polne odnose sa drugim osobama ili ne.
Krivina djela protiv polne slobode preteno su usmjerena na
zadovoljavanje ili izazivanje polnog nagona od strane izvrioca.
Krivina djela silovanja se sastoji u prinudi na obljubu ili sa njom
izjednaen in drugog lica upotrebom sile ili prijetnje da e se
neposredno napasti na ivot i tijelo toga im drugog lica. rtve
silovanja su najee ene ali to mogu biti i mukarci, homoseksualci i
heteroseksualci kao i djeca. Neki napadai siluju samo pod odreenim
okolnostima, neka silovanja ukljuuju jednog izvrioca dok druga
ukljuuju vie napadaa. Podaci govore da je veina silovatelja i sama
doivjela prinudu na obljubu tokom djetinjstva. Jo jedan uzrok
silovatelja prema enama je majino zlostavljanje u djetinjstvu.
Razlikujemo sadistika silovanja, silovanja u bijesu, silovanja za
osnovni motiv imaju demonstraciju moi i superiornosti nad rtvom,
zavoenje koje prerasta u silovanje. 12. Imovinski kriminalitet.
Imovina podrazumijeva vlasnitvo odnosno oblik prisvajanja stvari i
vrijednosti kojima i preko kojih se one izraavaju. Imovina kao
zatitni objekat kod krivinih djela protiv imovine pojavljuje se u
vidu pokretne stvari. Osnovni motiv izvrenja veeg broja krivinih
djela je pribavljanje imovinske koristi za sebe ili drugog. Krivini
zakonik Crne Gore sadri zakonski opis 18 oblika krivinih djela
protiv imovine: kraa, teka kraa, razbojnitvo, razbojnika kraa,
oduzimanje vozila, iznuda, ucjena, zelenatvo... Oblici napada na
motorna vozila mogu biti raznovrsna i ispoljavaju se kroz razna
imovinska krivina djela, ovi napadi na motorno vozilo mogu se
ispoljiti kao sledea krivina djela: sitno djelo krae, kraa, teka
kraa, oduzimanje vozila. Kraa motornog vozila se sastoji u
oduzimanju tueg motornog vozila u namjeri da se sebi ili drugom
pribavi protivpravna imovinska korist. Krae motornih vozila se mogu
podijeliti prema razliitim kriterijumima, mogu se razlikovati: 1)
krae putnikih motornih vozila 2) krae kamiona, autobusa i slinih
vozila 3) krae motocikala. U praksi su najee krae putnikih motornih
vozila. S obzirom na motive uinilaca u vrstu ponaanja nakon izvrene
krae motornog vozila postoje sledee vrste krae motornih vozila: 1)
krae radi preprodaje samog vozila 2) krae koje se vre radi sticanja
koristi na taj nain to se od vlasnika trai odreeni iznos radi
otkupa 3) krae koje se vre radi rastavljanja vozila na djelove 4)
krae odnosno upotreba vozila koje se vre radi upotrebe vozila za
vrenje drugog krivinog dela Krae motornih vozila spadaju u teke
krae. 13. Privredni kriminalitet: Ovaj oblik kriminaliteta se
odvija u kontekstu privrednog poslovanja i finansija odnosno
direktno se vezuje za ekonomske i finansijske funkcije preduzea i
kompanija. Privredni kriminalitet se realizuje metodama prevare,
falsifikata, korupcije, zloupotrebe poloaja. Privrednom
kriminalitetu su imaninentne sledee osnovne specifinosti: - odvija
se u kontekstu ekonomskog poslovanja i finansija - odnosi se na
preduzea i privatne kompanije - odsustvo fizikog nasilja Ogroman
broj delikata iz oblasti privrednog kriminaliteta ostaje skriven
odnosno nepoznat organima zvanine kontrole. Privredni kriminalitet
nanosi tetu vrijednostima dobrog povjerenja i potenja u poslovnim u
poslovnim odnosima. Ovaj oblik kriminaliteta prouzrokuje enormnu
tetu na materijalnom, drutvenom i humanom planu. U kontroli
privrednog kriminaliteta neophodno je preduzeti sledee
- efikasnije reenje problema otkrivanja, istraivanja,
dokazivanja i sankcionisanja radnji i izvrilaca privrednog
kriminaliteta -eliminisati konflikt kompetencija 14.Organizovani
kriminalitet Prvi tradicionalni tip kriminalnog udruzenja javlja se
kao reakcija dijela lokalnog stanovista u odredjenim krajevima na
pokusaje ostvarivanja dominacije lica koja ne pripadaju toj drzavi
i narodu kriminalnog udruzenja predstavlja sicilijanska mafija koja
je u davnoj proslosti predstavljala izraz socijalnog bunta
starosjedilackog stanovista prema stranim vladarima i koja je tek
kasnije prerasla u specificni oblik organizovanog kriminalnog
udruzenja osim mafije u tradicionalni tip kriminalnog udruzenja
mogu se svrstati i kineske Trijade i japanske Jakuze. Drugi oblik
kriminalnog udruzenja predstavljaju takozvani profesionalni tip
kriminalne organizacije koje su specijalizovane za javnu ili vise
kriminalnih aktivnosti takva kriminalna aktivnost moze biti
usmjerena na krijumcarenja opojnim drogama, trgovinu ljudima.
Organizacijska struktura treceg takozvanog adaptibilnog tipa
kriminalnog udruzenja vrlo je fleksibilna i prilagodjava se
uslovima koji garantuju u datom vremenu najvecu kriminalnu dobit.
Posebno zabrinjavajuce obiljezje organizovanog kriminaliteta je
njegova transnacionalnost njegova rasprostranjenost bez obzira na
granice. 15.Korupcija Etimoloski termin korupcija sugerise da se
nesto u osnovi prekida i predstavlja vise pojavnih oblika krivicnog
djela iz kategorije inkriminacije krivicnog zakonika. Pod
korupcijom ne treba smatrati samo krivicna djela protiv sluzbene
duznosti kao sto su davanje i primanje mita, zloupotreba sluzbenog
polozaja i niz drugih radnji u kojima se korupcija javlja kao oblik
nedozvoljenog uticaja, radi ostvarivanja odredjene koristi.
Korupcija se moze posmatrati sa politickog, ekonomskog etickog i
pravnog stanovista. Korupcija je inkrimisana djelatnost koja u
sadejstvu sa drugim kriminalnim aktivnostima ostvaruje veliku
dobit. Organizovani kriminalitet koristi korupciju u obavljanju
inkriminacija podmicivanjem zloupotrebom nezakonitim posredovanjem.
Takvim postupcima na stetu sluzbe i javnog interesa ugrozava se
funkcionisanje nacela vladavine prava. Tamo gdje djeluje korupcija
nema povjerenja u ostvarivanje prava i sloboda zajamcenih zakonom.
Cilj korupcije je ostvarivanje prava ili interesa za koje odredjena
osoba ili grupa nema zakonskih mogucnosti ili realizacije prava i
interesa za koje ima mogucnosti. Korupcija je globalni problem koji
je uocljiv u svim drzavama svijeta. 16.Kriminalitet iz oblasti
zloupotrebe opojnih droga najtezi delikti iz oblasti zloupotrebe
opojnih droga jesu neovlascena proizvodnja drzanje i stavljanje u
promet narkotika. Radi se o dobro organizovanoj profesionalnoj
delinkvenciji koja postaje jedan od najopasnijih oblika kriminalnog
ponasanja. Izvrsilac kriminalnih radnji pod uticajem droge se
osjeca sigurnim i manje odgovornim za posljedice djela dok neke
droge su stimulativno agresivne prirode i podsticu na akte nasilja.
Medju licima koja su uhapsena zbog krijumcarenja i trgovine drogom
pretezno se nalaze prodavci na sitno, dok su glavni organizatori i
finansijeri narkokriminaliteta daleko od policijskih zahvata.
Sistem ilegalne trgovine drogom je hijerarhiski strukturalni
sistem, ove trgovine je slican piramidi koju mozemo razdijeliti na
3 dijela prema kruzerovoj semi: najnizi dio se naziva hijerarhijom
dilera, srednji diosivom zonom, najvisi- profesionalno organizovani
trgovci kojima rukovode inostrane kriminalne grupe. Nedozvoljena
trgovina i drugi oblici zloupotrebe droga su usavrsene do te mjere
da predstavljaju najopasniji vid organizovanog kriminala. U
ilegalnu trgovinu drogom pored profesionalnih kriminalaca umijesali
su se i i razni politicki i ekonomski mocnici. Profit iz
medjunarodne ilegalne trgovine drogom omogucili su stvaranje
takozvane podzemne ekonomije. Proizvodnja opojnih sredstava vrsi se
ilegalno u sredozemlju, Africi, Juznoj Americi, Dalekom i Bliskom
istoku. Proizvodnja i ponuda se iz dana u dan povecavaju.
Kolumbijski karteli i sicilijanski
gangovi upravljaju medjunarodnim transakcijama posjedujuci
sopstvena preduzeca za transport droge po citavom svijetu.
Narkomanija i krijumcarenje su dobar vid zarade lagodnog i udobnog
zivota, nacin krijumcarenja planiraju i realizaciju zavisno od
vrste prevoznog sredstva u kojem se namjerava droga
prokrijumcariti. Jedan od nacina krijumcarenja jeste lijepljenje uz
tijelo paketa sa drogom. Rasturanje na ulici se vrsi u manjim
koliinama to rasturae moe dovesti u opasnost da mogu biti
otkriveni. Osnovni zadatak policije je redukcija ilegalnog trita,
otkrivanje i spreavanje organizatora. Vano je da se zna da jedan
rastura droge ili krijumar ne moe se zauvijek eliminisati uvijek se
vrati na stari posao obogaen novim iskustvom. Glavni organizatori i
finansijeri najee nijesu zavisnici to je za njih roba kao i svaka
druga prikladna za stvaranje profita. Ulini preprodavci su obino i
sami narkomani. 3. Diferencijalna asocijacija. Autor teorije
diferencijalne asocijacije je ameriki kriminolog E. Suterlend.
Nauno objanjenje fenomena kriminaliteta moe se dati ili uzimanjem u
obzir faktora koji djeluju u trenutku pjavljivanja fenomena ili
procesa koji su djelovali tokom njegove istorije. Suterlend u svom
radu (Filadelfija 1947) daje objanjenje kriminalnog ponaanja u 9
stavova. 1. Kriminalno ponaanje se ui, ono se ne nasleuje 2.
kriminalno ponaanje se ui u interakciji sa drugim osobama u procesu
komunikacije 3. glavni dio kriminalnog ponaanja se javlja unutar
bliskih personalnih grupa. 4. specifino usmjeravanje motiva i
energije ui se iz shvatanja pravila kao povoljnih i nepovoljnih.
..................... Autor je posebno istakao vanost posebnih
tehnika izvrenja delikta. Od posebne vanosti u procesu asocijacija
je determinisanje vlastitog poloaja zbog toga se razliito reaguje u
slinim ili istim situacijama. Svaka osoba u kontaktu sa drugom
osobom usvaja odreene obrade ponaanja.
