JOUNAL OF GRADUATE STUDIES VALAYA ALONGKRON …grad.vru.ac.th/pdf-journal/Journal 10_1/Binder1.pdf · 2018-03-13 · ข่าวสารของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่

เจาของ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

วตถประสงค 1. เพอเผยแพรบทความวชาการ และงานวจยทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ครศาสตร และสาขาอนๆ ทเกยวของของคณาจารย และนกศกษาระดบบณฑตศกษาทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย รวมถงผสนใจทวไป 2. เพอเปนสอกลางแลกเปลยนขาวสารขอมล ประสบการณ และผลงานวจยของบคลากรในสถาบนการศกษา

คณะทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.สมบต คชสทธ อธการบด รองศาสตราจารยศศนนท เศรษฐวฒนบด รองอธการบด ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรธนกษ ศรโวหาร คณบดบณฑตวทยาลย

กองบรรณาธการ ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา มหาวทยาลยเชยงใหม ศาสตราจารย ดร.ดเรก ปทมสรวฒน สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร รองศาสตราจารย ดร.ทองหลอ วงษอนทร มหาวทยาลยปทมธาน รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช รองศาสตราจารย ดร.เพยงพบ มนตนวลปรางค มหาวทยาลยราชภฏพระนคร ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทรง มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร อาจารย ดร.นงเยาว เปรมกมลเนตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ศาสตราจารย ดร.บญทน ดอกไธสง มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ศาสตราจารย พลโท ดร.โอภาส รตนบร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ อาจารย ดร.ดนชา สลวงศ มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ก าหนดเผยแพร ปละ 3 ฉบบ (วารสารราย 4 เดอน) มกราคม-เมษายน พฤษภาคม-สงหาคม กนยายน-ธนวาคม

วารสารบณฑตศกษา JOUNAL OF GRADUATE STUDIES VALAYA ALONGKRON RAJABHAT UNIVERSITY

ปท 10 ฉบบท 1 มกราคม-เมษายน 2559 Vol. 10 No. 1 January – April 2016 ISSN : 1905-9647

พมพท : ศนยเรยนรการผลตและจดการธรกจสงพมพดจตอล มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หมท 20 กโลเมตรท 48 ถนนพหลโยธน ต าบลคลองหนง อ าเภอคลองหลวง จงหวดปทมธาน รหสไปรษณย 13180 โทรศพท 02-529-1638, 02-529-4046 โทรสาร 02-529-1638 ตอ 406 http://grad.vru.ac.th

**บทความทกเรองไดรบการพจารณาทางวชาการโดยผทรงคณวฒ (Reader) ทมความเชยวชาญในสาขาทเกยวของจากภายในและ ภายนอกมหาวทยาลย จ านวนอยางนอย 2 ทาน**

บทบรรณาธการ

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 10 ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เมษายน 2559 น ไดรวบรวมบทความวจยและบทความวทยานพนธ เพอเผยแพรและแลกเปลยนความรทางวชาการของคณาจารย บณฑตศกษา และผทรงคณวฒ ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลยอยางตอเนอง

เนอหาสาระในวารสารฉบบนมจ านวน 18 เรอง ประกอบดวยบทความวจย จ านวน 18 เรอง โดยทกบทความไดผานการกลนกรองจากผทรงคณวฒประจ าฉบบเปนทเรยบรอยแลว

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ หวงเปนอยางยงวาวารสารฉบบนจะเปนประโยชนทางวชาการส าหรบนกวชาการ นกวจย คณาจารย และนกศกษา

กองบรรณาธการ

รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสารปท 10 ฉบบท 1

ผชวยศาสตราจารย ดร.ชาครต ศรทอง ผชวยศาสตราจารย วาทเรอตร ดร.เอกวทย มณธร ผชวยศาสตราจารย ดร.ธตนนธ ชาญโกศล ผชวยศาสตราจารย ดร.สนนทา เลาหนนท ผชวยศาสตราจารย ดร.ปญญา ทองนล ผชวยศาสตราจารย ดร.จ ารญ พรกบญจนทร ผชวยศาสตราจารย ดร.เอมอร จารรงษ ผชวยศาสตราจารย ดร.กนตฤทย คลงพหล ผชวยศาสตราจารย ดร.สอาด บรรเจดฤทธ ดร.ปยวรรณ ขนทอง ดร.ธดารตน จอดนอก ดร.รณดา เชยชม ดร.เรองเดช เรงเพยร ดร.ประพรรธน พละชวะ ดร.สาธต แสงประดษฐ ดร.อทธพทธ สวทนพรกล ดร.องคนา กรณยาธกล ดร.ฐตวสส สขปอม ดร.ภศกด กลยาณมตร ดร.สมชาย เทพแสง ดร.สวรรณา จยทอง ดร.ณตตยา เอยมคง ดร.ศกดชาย นาคนก ดร.นพวรรณ วเศษสนธ ดร.อภชย ศรเมอง ดร.วรธรรม พงษสชมพ ดร.เลอลกษณ โอทกานนท ดร.ธเนส เตชะเสน อาจารยเอกราช สมบตสวสด อาจารยลลดา แกวฉาย

สารบญ

หนา บรรณาธการ............................................................................................................................................. ก รายนามผทรงคณวฒ................................................................................................................................ ค สารบญ..................................................................................................................................................... จ ผลของการใชโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนราชวนต บางเขน กรงเทพมหานคร

กรรณกา พนธศร และ รงแสง อรณไพโรจน………………...………………………...……………….… 1 การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชหนงสออเลกทรอนกส ส าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2

ชนมขนษฐ วศษฎสมบต.......................................................................…………………………... 10 การวเคราะหองคประกอบของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดในมมมองของผใชบรการรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ฐตนนท วารวนช................................................................................................................... 23 ความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

อนงค อาจจงทอง.................................................................................................................… 38 การวเคราะหสภาวะแวดลอมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา ศลจต อนทรพงษ อศวทย อทธภรพฒน เสร วงษมณฑา และ ภญญภา เปลยนบางชาง…… 49 พฤตกรรมและความพงพอใจของผบรโภคทมตอผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร

พรพมล สมพทธพงศ.................................................................................................……….. 62 พฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาระดบปรญญาตร จงหวดนนทบร สมศกด ถนขจ และพลศกด พมวเศษ……………………………………………………………………. 72 ภาวการณปจจบน กบการเสรมสรางการรเทาทนสอสงคมออนไลนในวยรน สารศา จนทรอ าพร และมฤษฎ แกวจนดา…………………………………….............................… 83 เศรษฐกจพระเครองเมองไทย อภนนท จนตะน........................................................................……………………………….……. 94 การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในเขตองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร

อรพน ปยะสกลเกยร................................................................................................................ 106 การปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณ และพฤตกรรมโดยใชดนตรเปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของวยรนในกรงเทพมหานคร

อษฎา พลอยโสภณ และมฤษฎ แกวจนดา..............................………...................................... 116 รปแบบของระบบพเลยงและใหค าปรกษาเพอพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตร

เอกภม จนทรขนต................................................................................................................... 128 การวเคราะหสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 : กรณศกษาเขตพนทภาคกลาง

ฐาปนา จอยเจรญ และ เมษา นวลศร................................…………………………………….………. 142

หนา การพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน ดาวรถา วระพนธ และ อรรถพร ธนเพชร............................................................................. 155 ความเปนไปไดของนโยบายการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก บหงา ศรรตนภมร พรนภา เตยสธกล และวมล หอมยง……………………………………………….. 167 ปจจยทมอทธพลตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณของครในกลมสาระการเรยนร โรงเรยนมธยมศกษาในกรงเทพมหานคร

วภาพร ตณฑสวสด น าชย ศภฤกษชยสกล และรตตกรณ จงวศาล…………………………………….……… 179 ความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน ส าเนา นลบรรพ บญเรอง ศรเหรญ และอษา คงทอง......…………………………………………… 193 การพฒนากลยทธทางการตลาดของผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป: กรณศกษากลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง)

อรวกา ศรทอง...................................................................................................................... 208 ภาคผนวก................................................................................................................................................ 221 รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสาร................................................................... 223 ใบตอบรบเปนสมาชก............................................................................................................. 225 รปแบบการเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารบณฑตศกษา................................................... 227 ขนตอนการด าเนนงานจดท าวารสารบณฑตศกษา………………………………………………………… 232

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท 10 ฉบบท 1 มกราคม - เมษายน 2559

ผลของการใชโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนราชวนต บางเขน กรงเทพมหานคร

THE EFFECTS A THINKING DEVELOPMENT PROGRAM FOR DECISION MAKING ON MEDIA

CONSUMPTION OF MATHAYOMSUKSA 2 STUDENT, RAJAVINITBANGKHEN SCHOOL, BANGKOK

กรรณกา พนธศร และ รงแสง อรณไพโรจน

Gunniga Punsri and Rungsang Arunpirojana

หลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการ

คดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง 2) เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารระหวางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมภายหลงการทดลอง การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง กลมตวอยางทใชในการวจยในครงนคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 60 คน โดยใชวธการสมแบบจดกลม เครองมอทใชในการวจย คอ โปรแกรมการพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร แบบวดความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร และแบบบนทกการเรยนรของนกเรยนในแตละครง วเคราะหขอมลโดยใชคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาสถต Paired t - test และ Independent samples t - test

ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนกลมทดลองมคะแนนจากแบบวดความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารสงกวากอนการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 2) นกเรยนกลมทดลองมคะแนนจากแบบวดความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร สงกวานกเรยนกลมควบคมภายหลงการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ABSTRACT The purpose of this research were: 1) to compare score of the Decision Making

on Media Consumption score for the experimental group from the posttest and pretest scores. 2) to compare score of the Decision Making on Media Consumption score for the experiment group and control group from the posttest scores. The research was the Quasi experimental design. The sample consisted of 60 students who were randomly


2

assigned, 30 students in each group, to form the experimental and control groups. The experimental group participated in the Learner Development Program for 12 sessions, 50 minutes per each session. The instruments used were a The Effects a Thinking Development Program, the Decision Making on Media Consumption test, the student’s self-report of learning experiences in each session, the students opinion’s towards the Program and the researcher. Mean, Standard Deviation, Content Analysis, Paired t - test and Independent sample t - test were used for data analysis.

The research results indicated that: 1) The posttest scores from the Test of the experimental group were higher than theirs pretest scores at .05 level of significance. 2) The posttest scores from the Test of the experimental group were higher than posttest scores of the control group at .05 level of significance.

ค าส าคญ

โปรแกรมพฒนาผเรยน ความสามารถทางการคดเพอตดสนใจการบรโภคขอมลขาวสาร ความส าคญของปญหา

ปจจบนนการรบรขอมลขาวสารรอบตวเรานน สามารถรบรไดหลากหลายชองทางทงงาย สะดวก และรวดเรว ขาวทเกดขนมานนกมทงผลดและผลเสย ฉะนนประชาชนทจะเสพขอมลขาวสารในยคปจจบนน ตองใชสตและวจารณญาณพอสมควร เพราะขาวทเกดขนนนมผลกระทบตอการใชชวตประจ าวนของหลาย ๆ คนเลย การรบขอมลขาวสารจากแหลงขอมลตาง ๆ นน หากรบฟงแลวเชอทนทโดยไมผานการไตรตรองอยางถถวนและพรอมจะคลอยตามกระแสความเชอทถกเผยแพร ยอมกอใหเกดผลรายมากกวาผลด นอกจากนหากยงเปนขอมลทบกพรองไมครอบคลมทกดานโดยเฉพาะขอมลทบดเบอนผดเพยนไปจากขอเทจจรง แมผรบสารจะไตรตรองอยางดเพยงใดกยากทจะตดสนใจไดอยางถกตองเหมาะสม

ในดานความคาดหวงตอเนอหาขาวสารนน ผบรโภคทกชวงวยตางคาดหวงเนอหาขาวสารททนสมยทนตอเหตการณ เพอเปนขอมลประกอบในการตดสนใจตาง ๆ ของผบรโภค ซงจะตดสนใจไดถกตองนน เนอหาขาวตองถกตองตรงกบความเปนจรงดวย (บบผา เมฆศรทองค า และขจร บนนาค, 2556)

การบรโภคสอ (Media Consumption) จดเปนความจ าเปนของมนษยในยคสงคมขาวสาร (Information Society) ทตองการรบรขอมลขาวสารตางๆ เพอน ามาใชในการด าเนนชวตประจ าวน เชน การแสวงหาปจจยส (อาหาร เครองนงหม ยารกษาโรค และทอยอาศย) รวมทงการบรโภคขอมลขาวสาร ทมคณภาพด (สมเกยรต เรองศกดชย, 2553)

ถาจะกลาวถงการรบรขอมลขาวสาร ทเกยวกบการศกษานน สอและขอมลตางๆ นนเปนตวกลางในการน าเอาเนอหาสาระความรตางๆ มาแพรกระจายใหแกผรบสารไดรบรสาระความรตางๆ ไดอยางกวางขวางและทวถง ซงในการรบสารนนผรบจะตองใชวจารณญาณในการรบชมหรอรบฟงดวย ขอมลขาวสารเหลานกเปนสวนหนงในการศกษาทมหนาทเปนตวกลางในการสงสารทเกยวกบเนอหาสาระการเรยนรตางๆ ไมวาจะเปน ความรสาขาวชาตางๆ ประเพณ วฒนธรรม คานยม และเทคนค

http://www.dmc.tv/articles/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2.html


3

ประกอบการเรยนการสอนตางๆ ไปยงผรบสารทงนกเรยน ครผสอน หรอประชาชนทวไปเพอใหเกดความถกตองในการแสวงหาความรในการตดสนใจ

การคดของมนษยในแตละวนมความคดไหลเขามาในสมองของมนษยเนองจากในแตละวนมความคดมากมายมากระทบสมองของเรา เปนเหตใหเราตองมการตดสนใจ ไมวาจะเปนการตดสนใจเกยวกบการกน การอย การนอนหลบ หรอการไปท างาน จนกระทงปญหาใหญๆ ซงเราจ าเปนตองตดสนใจใหรอบคอบโดยอาศยขอมลและทางเลอกหลายทาง

ปจจบนความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยการตดตอสอสารท าใหสามารถรบรขอมลขาวสารและตดตอกนถงกนไดอยางไมมขอจ ากดของระยะทาง เวลา และสถานท จงเปนยคทขอมลขาวสารหลงไหลเขามารอบตวจากสอตางๆ เชน หนงสอพมพ โทรทศน อนเตอรเนต เดกไทยในวนนจงบรโภคขอมลขาวสารอยางมหาศาลทามกลางการแขงขนและเงอนไขทางธรกจ ในขณะทขอมลขาวสารตางๆ จะชวยเปดจนตนาการของเดกและเยาวชนใหกวางไกลขนตามกรอบแนวคดของแตละคน ผทมประสบการณมากจะมความสามารถคดวเคราะหไดด สวนผทมประสบการณนอยกจะขาดความสามารถในการคดวเคราะห ดงนนคณประโยชนและโทษมหนตจงเกดขนไดในเวลาเดยวกน (ดวงพร จตใจมน, 2550)

ดงนนจะเหนไดวาการพฒนาความคดและตดสนใจของผเรยนนบเปนเปาหมายทส าคญยงของการจดการศกษา การศกษาเพอพฒนาความสามารถทางการคด จ าเปนตองอาศยขอมลพนฐานเปนกรอบในการวจยเพอพฒนาโปรแกรมสงเสรมความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร ความสามารถทางการคดจงมความจ าเปนตอเดกและเยาวชนทจะใชเปนเครองมอในการเลอกรบ แยกแยะสารทไดจากโฆษณา อนเตอรเนต รวมไปถงขอมลขาวสารตางๆ ทแวดลอมอยในชวตประจ าวน

จากขอมลทกลาวไปในเบองตน ผวจยไดเลงเหนถงความส าคญของกระบวนการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร จงมความสนใจพฒนาความสามารถการคด ดวยการจดโปรแกรมการพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจบรโภคขอมลขาวสารใหกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 เนองจากเดกนกเรยนนอยในชวงของเดกวยรนตอนตน (อาย 11-14 ป) เรองของกระบวนการรคด สามารถทจะคดเปนนามธรรมได สามารถทจะคดรเรมในเชงเหตผล จะใชเหตผลเปนหลกในการตดสนใจและมความพอใจทจะคดพจารณาเกยวกบสงทไมมตวตนหรอสงทเปนนามธรรม มองเหนความเปนไปไดมองในเชงเปรยบเทยบไดมากขน ดงนนการจดการจดโปรแกรมการพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารใหกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 จงเปนแนวทางหนงทจะชวยพฒนานกเรยนมความคดทรอบคอบ ไตรตรองพจารณา มเหตผล กอนทจะตดสนใจกระท าการสงตางๆ ไดอยางถกตองเหมาะสม โจทยวจย/ปญหาการวจย โปรแกรมพฒนาผเรยนสามารถพฒนาความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยน หรอไม


4

วตถประสงคการวจย 1. เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการ

บรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง 2. เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการ

บรโภคขอมลขาวสารระหวางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม ภายหลงการทดลอง

วธด าเนนการวจย ผวจยไดก าหนดประชากรและกลมตวอยางในการวจยครงน ดงน

1. ประชากร ประชากรทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร ทก าลงศกษาอยในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 8 หองเรยน รวมทงสน 358 คน แตละหองมนกเรยนหองละ 30-40 คน โดยจดหองเรยนแบบคละระดบความสามารถ

2. กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 2 หอง แบงออกเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 1 หองเรยน

3. วธการสมกลมตวอยาง ผวจยด าเนนการ ดงน 3.1 ผวจยใหนกเรยน 358 คน ซงเปนกลมประชากร จ านวน 8 หองเรยน ท าแบบวด

ความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร 3.2 น าคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของ

นกเรยน โดยพจารณาจากหองเรยนทมคาเฉลยของคะแนนต าสด จ านวน 2 หองเรยน โดยเรยงตามล าดบคะแนนเฉลย (Mean) เปนกลมตวอยาง

3.3 แบงกลมตวอยาง เปนกลมทดลอง และกลมควบคม กลมละ 30 คน 4. เครองมอทใชในการเกบขอมล เครองมอทใชในการวจยในครงนม 2 ประเภท คอ

เครองมอทใชในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 4.1 เครองมอทใชในการทดลอง คอ โปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร โดยแบงการด าเนนการเปน 12 ครง ครงละ 50 นาท 4.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบวดความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร ผวจยไดด าเนนการทดลองตามล าดบขนตอน ดงน

การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง เพอศกษาผลของโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร โดยด าเนนการทดลอง ดงน

1. กอนการทดลอง 1.1 ผวจยน าหนงสอจากภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ถงผอ านวยการโรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร เพอขออนญาตในการด าเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมลกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2


5

โรงเรยนราชวนตบางเขน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 เปนประชากรและกลมตวอยางพรอมทงขออนญาตในการใชสถานทในการด าเนนการทดลอง

1.2 น าแบบวดความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทงหมด 8 หองเรยน ท าแบบวดความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร แลวน ามาค านวณหาคาเฉลย เพอพจารณาในการคดเลอกกลมตวอยาง กอนเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยน

1.3 คดเลอกนกเรยนจ านวน 2 หองเรยน โดยพจารณาจากหองทมคะแนนคาเฉลยของความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารต าสด จ านวน 2 หองเรยน เรยงตามล าดบคะแนนคาเฉลย (Mean) เพอพจารณาการคดเลอกกลมตวอยาง แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม

1.4 แจงเพอใหนกเรยนทราบเกยวกบการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร และสอบถามความสมครใจของนกเรยนในการเขารวมโปรแกรม

1.5 ทดสอบความเทาเทยมกนของกลมทดลอง และกลมควบคม 1.6 ผวจยนดหมายกบนกเรยนกลมทดลอง เพอชแจงรายละเอยดเกยวกบวตถประสงค

ประโยชนทไดรบ วน เวลา และสถานท ในการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร

2. ด าเนนการทดลอง ผวจยด าเนนการใหกลมทดลองเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารสปดาหละ 2 ครง ครงละ 50 นาท รวม 12 ครง โดยจะเขารวมโปรแกรมในวนองคาร เวลา 10.10-11.00 น. และในวนพฤหสบด เวลา 15.10-16.00 น. นบตงแตวนท 13 มกราคม 2558 และสนสดกจกรรมในวนท 19 กมภาพนธ 2558 สวนกลมควบคมไมไดเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร

3. หลงการทดลอง 3.1 ภายหลงการด าเนนการทดลองเสรจสนลง ผวจยนดหมายกลมตวอยางทง 60 คน

ท าแบบวดชดเดยวกบกอนการทดลอง และเกบรวบรวมคะแนนไวเปนคะแนนหลงการทดลอง (Post-test) 3.2 ผวจยเกบรวบรวมขอมล ตรวจใหคะแนน และวเคราะหขอมลเปรยบเทยบ

ระหวางกอนและหลงการทดลอง ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม พรอมสรปรวบรวมความคดเหนทไดจากแบบบนทกการเรยนรของนกเรยนทมตอโปรแกรมพฒนาผเรยนเมอเสรจสนการทดลองแตละครง ซงเกยวกบสงทนกเรยนไดเรยนรในกจกรรมแตละครง 4. วธการวเคราะหขอมล ผวจยเลอกใชสถตในการวเคราะหขอมลตางๆ ดงน 4.1 หาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ของคะแนน จากแบบวดความสามารถทางการคดในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมกอนและหลงการทดลอง 4.2 เปรยบเทยบคะแนนความสามารถทางการคดในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนกลมทดลอง กอนและหลงการทดลองโดยใชสถตทดสอบคา (Paired t - test)


6

4.3 เปรยบเทยบคะแนนความสามารถทางการคดในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมหลงการทดลองโดยใชสถตทดสอบคา (Independent Samples t - test) ผลการวจย ตารางท 1 เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมล ขาวสารโดยรวมระหวางกลมทดลองและกลมควบคม กอนการทดลอง ดวยสถตทดสอบ ท (independent samples t - test)

กลม n X S.D. t p กลมทดลอง 30 2.68 0.25

-.80 .42 กลมควบคม 30 2.73 0.22

จากตารางท 1 ผลปรากฏวา กอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและนก เรยน

กลมควบคมมคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารโดยรวมไมแตกตางกน แสดงวากอนการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมมคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารโดยรวมไมแตกตางกน ดงนนกลมทดลองและกลมควบคมจงมคณสมบตและความเทาเทยมกนเหมาะสมทจะจดเปนกลมตวอยางในการวจยครงน

ตารางท 2 เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมล

ขาวสารโดยรวมของกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง ดวยสถตทดสอบท (Paired t - test)

กลม n X S.D. t p กอนทดลอง 30 2.68 0.25

-4.69 .00 หลงทดลอง 30 3.01 0.38

จากตางรางท 2 ผลการทดสอบปรากฏวา คาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคด

เพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยนกลมทดลอง กอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเ พอตดสนใจ ในการบรโภคขอมลขาวสาร โดยรวมสงกวากอนการทดลอง ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว คอ ภายหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารสงกวากอนการทดลอง


7

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมล ขาวสารโดยรวมระหวางกลมทดลองและกลมควบคม หลงการทดลอง โดยใชสถต ทดสอบท (Independent Samples t - test)

กลม n X S.D. t p กลมทดลอง 30 3.01 0.38

2.67 .01 กลมควบคม 30 2.79 0.21

จากตารางท 3 ผลการทดสอบปรากฏวา ภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองและ

นกเรยนกลมควบคมมคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาภายหลงการทดลอง นกเรยนกลมทดลองมคาเฉลยของคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารโดยรวมสงขนกวากลมควบคม ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไววา ภายหลงการทดลองนกเรยนทเขารวมโปรแกรมพฒนาผ เรยนมคา เฉลยคะแนนความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารสงกวานกเรยนในกลมควบคม

อภปรายผล

จากผลการวจยดงกลาวแสดงใหเหนวาโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารสามารถพฒนาความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารไดอยางมประสทธภาพ ซงผวจยอภปรายสนบสนนผลการวจย ดงน

โปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารผวจยสรางขนเปนการบรนาการรวมกนระหวางกจกรรมพฒนาผเรยนกบทฤษฎกระบวนการคดวเคราะหและการคดอยางมวจารณญาณ กจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ม ง ใหผ เ รยนได พฒนาความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ เพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม หลกในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนสามารถใชกระบวนการกลมในการจดการเรยนร โดยตองจดใหสอดคลองกบวย และความสามารถของผเรยน ใหผเรยนเหนความส าคญของการศกษาตลอดชวต

ความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารนน นกเรยนสามารถเรยนรและพฒนาขนได ดวยการฝกใหนกเรยนรจกน าหลกการคดวเคราะห และการคดอยางมวจารญาณมาประยกตใชในการบรโภคขอมลขาวสารตางๆ เพราะขาวสารในยคปจจบนนน การรบรขอมลขาวสารจากแหลงขอมลตางๆ หากรบฟงและเชอทนทโดยไมผานการไตรตรองอยางถถวน พรอมทจะคลอยตามกระแสความเชอทเผยแพร ยอมกอใหเกดผลรายมากกวาผลด (บบผา เมฆศรทองค า และขจร บนนาค, 2556) ในการสรางโปรแกรมพฒนาผเรยนผวจยจงเรมตนพฒนานกเรยนใหเกดการ


8

เรยนรเกยวกบกระบวนการคดวเคราะห การคดอยางมวจารญาณ และความรเกยวกบสอตางๆ กอนเปนอนดบแรก เพอใหนกเรยนไดรและเขาใจขอมลตางๆ เหลานเพมขน พรอมทงใหนกเรยนไดเรยนร ดวยการน าหลกการคดวเคราะหและการคดอยางมวจารญาณในการรบรขอมลขาวสารไปพรอมๆ กนอกดวย ทงนเพอใหนกเรยนไดประยกตหรอน าลกการคดเหลานไปใชในการเลอกตดสนใจบรโภคขอมลขาวสารตางๆ นนไดอยางถกตอง เหมาะสม

เมอพจารณาลกษณะกจกรรมของโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจบรโภคขอมลขาวสารทผวจยสรางขน จะเหนไดวา โปรแกรมพฒนาผเรยนทง 12 ครงเปนการใหความรและฝกปฏบตทกษะทเกยวกบความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารในลกษณะเกยวเนองสมพนธกนของกจกรรม 12 ครง โดยโปรแกรมพฒนาผเรยนมงพฒนาความสามารถทางการคดเพอตดสนใจบรโภคขอมลขาวสารทง 2 ทกษะการคดนน ลกษณะกจกรรมจะมทงการใหความร การท างานกลม การอภปราย การท างานเดยว การเลนเกม กจกรรมในแตละครงจะมงเนนใหนกเรยนไดฝกคดและลงมอปฏบตดวยตนเอง โดยมผวจยชวยสรปเพมเตม ลกษะทหลากหลายของกจกรรม และการใชสอ อนไดแก คลปวดโอ หนงสอพมพ นตยสาร Power Point ตลอดจนใบความรและใบงาน เปนการกระตนความสนใจของนกเรยนไดเปนอยางด ท าใหนกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมรวมกนไดอยางมความสข อกทงไดรบความรความเขาใจเกยวกบความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารตางๆ ซงน าไปประยกตใชในการเรยน การท างาน การใชชวตประจ าวนไดอยางมประสทธภาพ

จากประเดนตางๆ ทกลาวมาขางตน การเรยนรทไดจากการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนแลวนน แบบบนทกการเรยนรของนกเรยน ในการเขารวมโปรแกรมพฒนาผเรยนทมตอความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารในแตละครง และการพดคยสมภาษณ พบวานกเรยนสวนใหญรสกชอบ และคดวาโปรแกรมพฒนาผเรยนมประโยชน สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได อยางเชน การบรโภคขอมลขาวสารตางๆ นน หากน าหลกแนวคดการวเคราะห และการคดอยางมวจารณญาณไปใชในการเลอกตดสนใจบรโภคสอ จะท าใหไดรบขอมลขาวสารทถกตองเหมาะสม ชดเจน ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากการวจยครงน ครผสอนสามาถน าแนวคดเกยวกบการพฒนาความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสาร ไปใชรวมกบการเรยนการสอนได เพอทจะชวยเปนการปลกฝงและสงเสรมใหนกเรยนรจกคดกอนทจะเชอหรอตดสนใจทจะบรโภคขอมลขาวสารตางๆ เหลานน 2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป จากผลการวจยในครงน ถามผสนใจในการทดลองจงควรมการศกษาเพอตดตามผลระยะยาวนกเรยนทผานการเขารวมโปรแกรมเพอใหทราบถงพฒนาการระดบความคงทนของความสามารถทางการคดเพอตดสนใจในการบรโภคขอมลขาวสารของนกเรยน


9

บรรณานกรม ดวงพร จตใจมน. (2550). ผลของการจดการเรยนการสอนตามแนวกระบวนการคดอยางม

วจารณญาณทมตอความสามารถในการอานโฆษณาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนฐานทการศกษากรงเทพมหานคร เขต 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาประถมศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บบผา เมฆศรทองค า และขจรจต บนนาค. (2556). รายงานการวจยพฤตกรรมการบรโภคขาวของคนตางวยในสงคมไทย.

สมเกยรต เรองศกดชย. (2553). “โทรทศนอนเตอรเนตกบการบรโภคสอใหมในยคสงคมขาวสาร”. วารสารวชาการมหาวทยาลยหอการคาไทย. 30(2), 124.


การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย ในเขตองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร

THE PEOPLE’S PARTICIPATION TO WASTE MANAGEMENT

IN THAKHAE SUBDISTRICT ADMINISTRATION ORGANIZATION, LOPBURI PROVINCE

อรพน ปยะสกลเกยรต Orapin Piyasakulkiat

อาจารยประจ าหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษมบณฑต

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาเกยวกบระดบการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร, และศกษาเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามปจจยสวนบคคล อนไดแก เพศ อาย ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน ระดบการศกษา อาชพ จ านวนสมาชกในครวเรอน ลกษณะทอยอาศย และการรบขอมลขาวสาร ท าการศกษาโดยวธการส ารวจ ประชากรทใช คอ หวหนาครวเรอนทอาศยอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรรวมทงสน 5,639 ครวเรอน กลมตวอยาง 374 ตวอยาง ค านวณโดยใชสตรทาโร ยามาเน ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย เกบรวบรวมขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน สถตทใชในการวเคราะหเปรยบเทยบ คอ t-test กรณทตวแปรอสระม 2 กลมและใชวธการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ในกรณทตวแปรอสระมมากกวา 2 กลมทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 ผลการวจยพบวา การมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรโดยรวมอยในระดบมาก ( X =2.81, S.D.=0.72) พจารณาเปนรายดานพบวาคาเฉลยสงสด คอ ดานการคดแยกขยะมลฝอยอยในระดบมาก ( X =2.85, S.D.=0.69) รองลงมา คอ ดานการน ากลบมาใชใหมอยในระดบมาก ( X =2.84, S.D.= 0.68) และดานทมคาเฉลยต าสด คอ ดานการลดการเกดขยะมลฝอยอยในระดบปานกลาง ( X =2.73, S.D.= 0.73) ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามปจจยสวนบคคลพบวา เพศ อาย ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน อาชพ จ านวนสมาชกในครวเรอน และลกษณะทอยอาศยแตกตางกน มผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน สวนการศกษาและการรบขอมลขาวสารแตกตางกน มผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะไมแตกตางกนอยางมนยส าคญท 0.05 ขอเสนอแนะและแนวทางแกไขปญหาการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร ควรจดกจกรรมเพอสงเสรมใหประชาชนไดเขามามสวนรวมอยางแทจรง


107

เรมตงแตการรวมรบรสถานการณและสภาพปญหาเกยวกบขยะมลฝอย และการมสวนรวมในการด าเนนการจดการขยะมลฝอย ทงทางดานการคดแยกขยะ การน าผลตภณฑทใชแลวมาใชใหม และการลดจ านวนขยะใหนอยลง และน าผลการวจยเสนอตอหนวยงานทเกยวของ ใหเหนถงความส าคญในการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย

ABSTRACT The objectives of this study were to study the level of people’s participation to waste management in Thakhae Sub District Administration Organization, Lopburi Province and comparison factors effecting of people’s participation to waste management in Thakhae Sub District Administration Organization, Lopburi Province categorized by personal characteristics, genders ages, periods of living in the community, levels of education, occupation, number of the member of households, description of residence, different manner of receiving message and information. This survey research, population for 5,639 households, a sample group size of 374 as specified by the Taro Yamane formula, a questionnaires used as the data collection tool, in data collection and statistics used in analysis and comparison were t-test at statistical significant level of 0.05. The independent variable contained two groups and the method of analysis was one way ANOVA In case the independent variable contained more two groups. The research result found that: the level of people’s participation to waste management in Thakhae Sub District Administration Organization Lopburi Province in the overall view was high level ( X =2.81, S.D. = 0.72) . And when considering the finding that: the average maximum was separation of garbage was high level ( X =2.85, S.D. = 0.69), followed reduce of occurring of garbage was high level ( X =2.84, S.D. = 0.68), and recycling of garbage was medium level ( X =2.73, S.D. = 0.73). The comparison factors effecting of personal data found that: the different of genders, ages, periods of living in the community, levels of education, occupation, number of the member of households, description of residence, different manner of receiving message and information was factors effecting of personal data no different at significant level of .05. The suggestions and solutions to the problems of solid waste management it can be concluded that. We should promote and encourage people to participate in waste management every partnership, to separate, reuse and reduce waste. ค าส าคญ การมสวนรวมของประชาชน การจดการ ขยะมลฝอย ความส าคญของปญหา

การขยายตวของชมชนเมองและการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจกอใหเกดปญหาขยะมลฝอยและสงปฏกลเพมมากขนเปนเงาตามตวสงผลกระทบตอคณภาพชวตและสงแวดลอม จ าเปนตองไดรบ


108

การจดการทเหมาะสม เพอไมใหปญหาขยายตวและรนแรงมากยงขน ซงกอใหเกดอนตรายตอการด ารงชวตของประชาชน ในดานสขภาพอนามยของประชาชนและสงผลกระทบตอสงแวดลอม โดยกฎหมายไดก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถน มอ านาจหนาทในการจดการขยะมลฝอย และสงปฏกล โดยอยภายใตพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 มาตรา 16 และมาตรา 17 ไดก าหนดบทบาทและอ านาจ หนาทในการจดการระบบบรการสาธารณะการก าจดขยะมลฝอย สงปฏกลและน าเสย การจดการสงแวดลอมและมลพษตางๆ เพอประโยชนสขของประชาชนในทองถน

จากรายงานสถานการณมลพษของประเทศไทย (กรมควบคมมลพษ , 2558) พบวาป 2557 ปรมาณขยะมลฝอยตกคางสะสมทวประเทศ 14.8 ลานตน ขยะมลฝอยดงกลาว องคกรปกครองสวนทองถนจ านวน 4,422 แหง มการใหบรการเกบขนและน าไปก าจดขยะมลฝอยชมชนทเกบขนไดสามารถน าไปก าจดยงสถานทก าจดขยะมลฝอยทถกตองประมาณ 7.88 ลานตน หรอ 21,583 ตนตอวน คดเปนรอยละ 53 ของปรมาณขยะมลฝอยชมชนทเกบขนไดและปรมาณขยะมลฝอยชมชนอกประมาณ 6.91 ลานตน หรอ 18,938 ตนตอวน คดเปนรอยละ 46 ของปรมาณขยะมลฝอยชมชนทเกบขนไดจะถกน าไปก าจดยงสถานทก าจดขยะมลฝอยทไมถกตอง เชน การเผากลางแจงการเทกองทงในบอดนเกาหรอพนทรกราง โดยเฉพาะอยางยงองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก

ประเทศไทยมปญหาขยะตกคางสะสมเปนจ านวนมากมสาเหตมาจากการลกลอบทงกากอตสาหกรรมปนกบขยะมลฝอยในทดนสาธารณะ เหตเพลงไหมบอขยะ และปญหาการบรหารจดการระบบบ าบดและก าจดขยะขององคกรปกครองสวนทองถน คณะรกษาความสงบแหงชาตจงใหความส าคญกบการก าจดขยะและก าหนดแนวทางในการจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตราย ประกอบดวย 4 แนวทาง ไดแก 1) ก าจดขยะมลฝอยตกคางสะสมในสถานทก าจดขยะมลฝอยในพนทวกฤต (ขยะมลฝอยเกา) 2) สรางรปแบบการจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตรายทเหมาะสม (ขยะมลฝอยใหม) เนนการลด และคดแยกมลฝอยทวไปทตนทาง จดการขยะมลฝอยแบบศนยรวม ก าจดโดยเทคโนโลยแบบผสมผสานเนนแปรรป เปนพลงงาน และสงเสรมใหภาคเอกชนลงทน 3) วางระเบยบ มาตรการการบรหารจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตราย 4) สรางวนยของคนในชาตมงสการจดการทยงยน ส าหรบแนวคดการจดการขยะมลมลฝอยมประสทธภาพโดยใชกรอบแนวคดและการน าหลกการ 3Rs คอ Reduce คอ การลดปรมาณขยะทแหลงก าเนด เพอใหคงเหลอเปนขยะนอยทสด Reuse คอ การน าขยะกลบไปใชซ าการใชผลตภณฑซ าแลวซ าอก ตามรปแบบทเปนตนก าเนด Recycle คอ การแปลงผลตภณฑเพอใช ใหมโดยการน าเขาสกระบวนการ ซงใชเทคโนโลยในระดบต าจนถงระดบสง (สนย มลลกะมาลย, 2543) จากแนวนโยบายในการก าหนดมาตรการทางสงคมและสรางคานยมใหประชาชนมจตส านกในการรกษาสงแวดลอมลดการบรโภคสนคาและบรการทไมเปนมตรตอสงแวดลอม ประหยดการใชทรพยากรธรรมชาต ใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด ผลกดนการเรยนการสอนในรปแบบการเรยนรโดยการปฏบต ดานสงแวดลอมเพอใหเกดการปฏบตจนกลายเปนพฤตกรรม และขบเคลอนในทกระดบเพอใหเกดเปนกระแสสงคมอยางตอเนอง

องคกรปกครองสวนทองถน ซงมภาระหนาทโดยตรงในการจดการขยะมลฝอยและสงปฏกลรวมทงการจดการปญหาขยะมลฝอย ซงถกก าหนดเปนกฎหมายใชบงคบ ซงประกาศในราชกจจานเบกษา


109

เลมท 119 ตอนพเศษ 23 วนท 13 มนาคม 2545 ก าหนดใหมบทบาทในการด าเนนการรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง การก าจดขยะมลฝอยสงปฏกลและน าเสย

แตการด าเนนงานตามภาระกจการจดการขยะมลฝอยและสงปฏกลขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงในตลอดระยะเวลาทผานมานน มไดประสบผลส าเรจเทาทควร เพราะยงตดกบปญหาในการด าเนนงานหลายดาน เชน ปญหาทเกดจากความเจรญทางสงคมขยายตวเขามามการใชวสดทผลตจากสารสงเคราะหขนเพอตอบสนองความสะดวกสบาย ซงเศษวสดเหลานนเมอใชเสรจกกลายเปนของเหลอใชจะถกทงในรปขยะมลฝอยทนบวนจะเพมปรมาณขนเรอยๆ ปญหาจากการจดการขยะมลฝอยทไมถกวธกอใหเกดมลพษสภาพแวดลอมเสอมโทรม และเปนแหลงเพาะพนธเชอโรค ปญหาขาดการมสวนรวมของประชาชน ปญหาขาดการจดการอยางเปนระบบและรปธรรม ไดจากการจดท าแผนพฒนาสามป ขององคการบรหารสวนต าบลทางดานสาธารณสขซงไมเนนดานการจดการขยะแตเนนดานการบรการทางดานสขภาพและสวสดการของประชาชน

แนวคดการมสวนรวมเปนแนวทางหนงในการแกไขปญหาการจดการขยะมลฝอย เรมจากความรสกนกคดรบผดชอบในระดบปจเจกบคคลทมตอสวนรวม โดยการเขาไปเกยวของชวยเหลอ และมความรบผดชอบ ซงเปนแนวคดของระบอบประชาธปไตยทเชอเรองสทธและความเสมอภาคระหวางประชาชนและ “ความเปนปจเจก” ในความสามารถและศกยภาพทคดเองเปน การแสดงความคดเหนของตนในชมชนทอยอาศย การสอสารและลกษณะสวนตวของบคคล กระตนใหบคคลตดสนใจเขารวมกจกรรมใหมๆ ในชมชน ในสวนของภาครฐชวยในการเปดโอกาสใหประชาชนและภาคเอกชนมสวนรวมทงในระดบนโยบายและการน าไปสการปฏบต การสงเสรมใหมจตส านกรบผดชอบตอปญหาและจดการผลประโยชนรวมกน

องคการบรหารสวนต าบลทาแคเปนองคกรปกครองสวนทองถนขนาดกลางแบงการปกครองออกเปน 10 หมบาน มจ านวนประชากรประมาณ 15,004 คน มจ านวน 5,639 ครวเรอน (ขอมล ณ เดอนเมษายน 2558) มภารกจและบทบาทในการใหบรการสาธารณะและพฒนาทองถน เพอตอบสนองกบปญหาและความตองการของประชาชนในชมชนทมความหลากหลาย มนโยบายดานการพฒนาธรรมชาตและสงแวดลอม โดยการพฒนาระบบบรหารจดการขยะเพอรกษาความสะอาดในพนท การพฒนาปรบปรงระบบน าเสยน าทงจากบานเรอนและชมชน จากการศกษาขอมลเบองตนพบวาปรมาณขยะทเกดขนในองคการบรหารสวนต าบลทาแคในแตละวนมปรมาณถง 12 ตน/วน การจดเกบขยะภายในเขตต าบลทาแคโดยการใชรถบรรทกแบบเททาย ความจ 4 ลบ.หลา จ านวน 2 คน ปรมาณขยะทจดเกบไดจะถกน าไปก าจดโดยวธการกองบนพนและฝงกลบโดยองคการบรหารสวนต าบลทาแคมทดนส าหรบใชในการฝงกลบขยะมลฝอยจ านวน 14 ไร ตงอยท หมท 8 ต.ทาแค อ.เมอง จ.ลพบร ซงปจจบนไดเปดใหหนวยงานและสถานทราชการอนๆ มาใชสถานทในการก าจดขยะ โดยทางองคการบรหารสวนต าบลทาแคไดเกบคาธรรมเนยมในการก าจดขยะ เพอมาใชในการบรหารจดการและเปนรายไดของ อบต.

อยางไรกตามปญหาทเกดขนกบการจดการขยะมลฝอยในเขตองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรมปญหาเกยวกบการจดการขยะมลฝอยมาอยางตอเนอง โดยเฉพาะปญหาเรองการจดการขยะไมถกวธ มปรมาณขยะสะสมจ านวนมาก เกดไฟไหมบอขยะมลฝอยอยเปนประจ า สงผลกระทบตอดน น า อากาศในพนทกอใหเกดความเดอดรอนตอการด ารงชวตของประชาชน จ าเปนตอง


110

แกไขปญหาโดยเรงดวน โดยตองไดรบความรวมมอกบทกภาคสวนในการตระหนกถงความส าคญตอการรกษาสงแวดลอมของชมชนไมใหมปญหาทสงผลกระทบตอการด ารงชวตของประชาชนในพนท โดยเฉพาะอยางยงการสงเสรมใหประชาชนเขามามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยเพอใหเกดสภาพแวดลอมทด และเปนแนวทางการพฒนาสงคมทยงยน

ดงนน ผท าการวจยจงสนใจศกษาถงการมสวนรวมของประชาชนตอการจดการขยะมลฝอยในเขตองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร เพอศกษาระดบการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนท และเปรยบเทยบปจจยสวนบคคลทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร โจทยวจย/ปญหาวจย 1. ระดบการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรเปนอยางไร 2. ปจจยสวนบคคลอะไรบางทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาระดบการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร 2. เพอเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรจ าแนกตามปจจยสวนบคคล วธด าเนนการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชคอ หวหนาครวเรอนทอาศยอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรรวมทงสน 5,639 ครวเรอน กลมตวอยาง 374 ตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย โดยใชแบบสอบถาม ทผวจยสรางขนจากแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยใหครอบคลมวตถประสงคของการวจย แบงแบบสอบถามออกเปน 3 ตอนดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของประชาชนทอาศยอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรจ านวน 374 คน เปนค าถามขอมลทวไปเกยวกบลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน อาชพ รายไดในครวเรอน ระดบการศกษา จ านวนสมาชกในครวเรอน ลกษณะทอยอาศย และการรบขอมลขาวสาร ลกษณะของค าถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check List) จ านวน 8 ขอ ตอนท 2 เปนมาตรวดแบบใหคะแนน เกยวกบการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนใน พนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรจ านวน 21 ขอ ผวจยก าหนดเกณฑในการแปลความหมายของคาเฉลยออกเปน 4 ระดบ ตามแนวคดของเบสท (Best อางถงในประกอบ กรรณสตร, 2542) ตอนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะ เปนแบบปลายเปด


111

3. การเกบรวบรวมขอมล โดยการรวบรวม ขอมลจากหนงสอ บทความงานวจย และเอกสารสงพมพตางๆ น าไปสรางแบบสอบถาม น ารางแบบสอบถามไปขอค าแนะน าจากผเชยวชาญ เพอตรวจสอบและปรบปรงแกไข น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช กบประชากรทไมใชกลมตวอยางตวอยางเพอหาความเชอมน และด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองกบกลมตวอยางทงหมด น าขอมลทไดตรวจสอบความถกตองและความครบถวน 4. การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลใชโปรแกรมการวเคราะหขอมลทางสงคมศาสตร โดยสถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแกคาความถ และรอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตามแนวทางของเบสต (Best อางถงในประกอบ กรรณสตร, 2540) การเปรยบเทยบโดยการทดสอบคาท (t – test) ใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว ผลการวจย

การมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบรโดยรวมอยในระดบมาก ( X =2.81, S.D. = 0.72) พจารณาเปนรายดานพบวาคาเฉลยสงสดคอ ดานการการคดแยกขยะมลฝอยอยในระดบมาก ( X =2.85, S.D. = 0.69) รองลงมาคอ ดานการน ากลบมาใชใหมอยในระดบมาก ( X =2.84, S.D. = 0.68) และดานทมคาเฉลยต าสด คอ ดานการลดการเกดขยะมลฝอยอยในระดบปานกลาง ( X =2.73, S.D. = 0.73)

การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามปจจยสวนบคคลพบวา เพศ อาย ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน อาชพ จ านวนสมาชกในครวเรอน ลกษณะทอยอาศยแตกตางกนมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน, แตการศกษาและการรบขอมลขาวสารแตกตางไมมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยกนอยางมนยส าคญท 0.05 อภปรายผล

การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแคในภาพรวมอยในระดบมากไมสอดคลองกบจราย ฮานาฟ (2553) ศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยของส านกงานเขตธนบรกรงเทพมหานคร: กรณศกษาชมชนขางสถานรถไฟวงเวยนใหญพบวาการมสวนรวมของประชาชนในการจดการ ขยะมลฝอยของส านกงานเขตธนบรกรงเทพมหานครอยในระดบปานกลาง ดานการคดแยกขยะมลฝอยอยในระดบมากไมสอดคลองกบ กมลทพย ชนหมนไวย (2554) ไดศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการคดแยกขยะเทศบาลต าบลเทพาลย อ าเภอคง จงหวดนครราชสมาผลการศกษาพบวา การมสวนรวมของประชาชนในการคดแยกขยะอย ในระดบปานกลาง ดานการน ากลบมาใชใหมอยในระดบมาก ไมสอดคลองกบกรรณการ ชขนธ (2554) ไดศกษาเรอง การศกษาระบบการจดการขยะมลฝอย เทศบาลนครปากเกรด จงหวดนนทบร ผลการศกษาพบวาการน ากลบมาใชใหมอยในระดบปานกลาง และดานทมคาเฉลยต าสด คอ ดานการลดการเกดขยะมลฝอยอยในระดบปานกลางสอดคลองกบ


112

นนทยา ศรคณ และคณะ (2549) ศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชน พบวา ประชาชนสวนใหญมพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย ดานการลดการเกดขยะอยในระดบพอใช ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามเพศ พบวา การรวมมอในการจดการขยะมลฝอย แตกตางกนทงนอาจเปนเพราะเพศหญง มลกษณะของความเปนแมบาน ทตองดแล ความสะอาดเรยบรอยภายในบาน จงเขาใจวธการจดการขยะมลฝอยไดดกวาผชาย กจะใหความรวมมอในการจดการขยะมลฝอยแตกตางจากเพศชาย ทสวนใหญท างานนอกบาน ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ ชดชย บญพทกษ (2557) ไดศกษาวจย เรอง ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการจดการขยะของบคลากรองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดลพบร พบวา เพศตางกน มพฤตกรรมการจดการขยะแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามอาย พบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอย แตกตางกนทงนอาจเปนเพราะอายมากจะมความรความเขาใจในปญหาและมองเหนความส าคญมากกวาคนอายนอย สอดคลองกบผลการศกษาของ พศพร ทศนา (2558) ไดศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย ในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลก พบวาอายแตกตางกนมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลกแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามระยะเวลาทอยอาศยพบวา พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยตางกน ทงนอาจจะเปนเพราะประชาชนทอาศยอยในชมชนทมระยะเวลาทมากกวากจะมความรกตอสถานททตนอยมากกวา สอดคลองกบผลการศกษาของ พศพร ทศนา (2558) ไดศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย ในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลก พบวาระยะเวลาทอยอาศยแตกตางกนมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลกแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามอาชพ พบวา การมสวนรวมในการก าจดขยะมลฝอยแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะอาชพทแตกตางกนกอใหเกดประเภทและการจดการขยะทตางกน อาจเนองมาจากการด าเนนชวตและสถานภาพทางสงคม สอดคลองกบ บญจง ขาวสทธวงษ (2554) ศกษาเรอง ปจจยการมสวนรวมของประชาชนในการคดแยกมลฝอยชมชนในเขตยานนาวา ผลการศกษาพบวา อาชพแตกตางกนมสวนรวมตอการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามระดบการศกษา พบวา การมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะการจดการขยะเปนเรองของการรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเรอนททกคนตองปฏบตอยแลวไมวาจะมการศกษามากหรอนอย สอดคลองกบผลการศกษาของ จราย ฮานาฟ (2553) ศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยของส านกงานเขตธนบรกรงเทพมหานคร : กรณศกษาชมชน


113

ขางสถานรถไฟวงเวยนใหญ ผลการศกษาพบวาประชาชนทมการศกษามสวนรวมตอการบรหารงาน ไมแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามจ านวนสมาชกในครอบครว พบวา การมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะครอบครวทมจ านวนสมาชกนอยปรมาณขยะมลฝอยในบานกนอยงายตอการจดการขยะมลฝอย การใหความส าคญกบการจดการนอยกวาประชาชนทมจ านวนสมาชกในบานมาก เพราะปรมาณขยะมลฝอยกมากตาม จงตองใหความส าคญตอการจดการขยะมลฝอย ซงงายตอก าจดขยะมลฝอยถงแมจะมปรมาณขยะมากกวาประชาชนทมจ านวนสมาชกในครอบครว ท าใหพฤตกรรมการก าจดขยะมลฝอยแตกตางกนขดแยงกบผลการศกษาของ พศพร ทศนา (2558) ไดศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย ในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลก พบวาจ านวนสมาชกในครอบครวแตกตางกนมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลกไมแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางในการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามลกษณะทอยอาศยทตางกน ยอมมการจดสภาพแวดลอมทเอออ านวยในการก าจดขยะมลฝอยตางกน ผทอาศยอยในบานตนเองจดสถานทในการจดการขยะมลฝอยไดเอง แตผทอยบานเชาอาจจะไมมความสะดวกในการจดสถานทจดเกบขยะ ขดแยงกบพภทร แสงสนธศร (2550) ไดศกษาเรอง พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภเกต และเพอเปรยบเทยบความแตกตางของพฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภเกต จงหวดภเกต ผลการศกษาพบวา ลกษณะทอยอาศยแตกตางกนท าใหการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลนครภเกตไมแตกตางกน

ผลการเปรยบเทยบความแตกตางการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค จงหวดลพบร จ าแนกตามการรบทราบขอมลขาวสาร พบวา มการจดการขยะมลฝอยไมแตกตางกน ทงนอาจเปนเพราะการจดการขยะเปนการรกษาสงแวดลอมตาง ๆ ในชมชนสอดคลองกบจระชย ไกรกงวาร (2544) ไดศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการก าจดขยะมลฝอยกรณศกษาเทศบาลเมองวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน ผลการศกษาพบวา ปจจยดานการไดรบทราบขอมลขาวสารเกยวกบเรองขยะมลฝอยและการรกษาความสะอาด และปจจยดานความรความเขาใจในเรองขยะมลฝอย ปจจยทไมมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการก าจดขยะมลฝอย ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 องคการบรหารสวนต าบลทาแคควรจดกจกรรมเพอสงเสรมใหประชาชนไดเขามาม

สวนรวมอยางแทจรง เรมตงแตการรวมรบรสถานการณและสภาพปญหาเกยวกบขยะมลฝอยและรวมในการด าเนนการจดการขยะมลฝอย ทงทางดานการคดแยกขยะ การน าผลตภณฑทใชแลวมาใชใหม และการลดจ านวนขยะใหนอยลง


114

1.2 ควรมการน าผลการวจยเสนอตอองคกรปกครองสวนทองถน และหนวยงานทเกยวของ ใหเหนถงความส าคญในการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยในพนทมาใชใหเกดประโยชนในทางปฏบตไดอยางแทจรง

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรมการสงเสรมใหมการศกษาเรอง การมสวนรวมของประชาชนในการจดการ

ขยะมลฝอยในพนทองคการบรหารสวนต าบลทาแค เพอทจะพฒนาใหประชาชนหนวยงานราชการและองคกรภาคเอกชนเขามามสวนรวมมากขน

2.2 ควรมการศกษาถงแรงจงใจในการมสวนรวมของประชาชนวามแรงจงใจใดทท าใหประชาชนมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยมากขนกวาเดม โดยเฉพาะอยางยงในการจดการขยะมลฝอยดานการลดขยะมลฝอยใหนอยลง

2.3 ควรใหขอมลขาวสารการรณรงคการอบรม/ประชมใหความรความเขาใจกบประชาชนอยางตอเนองถงความส าคญในการลดขยะมลฝอยในพนท

บรรณานกรม กมลทพย ชนหมนไวย. (2554). การมสวนรวมของประชาชนในการคดแยกขยะเทศบาล

ต าบลเทพาลย อ าเภอคง จงหวดนครราชสมา. วทยานพนธสาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

กรรณการ ชขนธ. (2554). การศกษาระบบการจดการขยะมลฝอย เทศบาลนครปากเกรด จงหวดนนทบร. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2558). รายงานสถานการณมลพษของประเทศไทยป 2557. สบคนจาก http://www.pcd.go.th/public/News/Files/Draft580318-1.pdf.

จระชย ไกรกงวาร. (2544). การมสวนรวมของประชาชนตอการจดการขยะมลฝอย: ศกษาเฉพาะกรณเทศบาลเมองวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน. ปรญญานพนธพฒนาสงคมมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

จราย ฮานาฟ. (2553). การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยของส านกงาน เขตธนบรกรงเทพมหานคร: กรณศกษาชมชนขางสถานรถไฟวงเวยนใหญ. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานโยบายสาธารณะ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

ชดชย บญพทกษ. (2557). ปจจยทมความสมพนธกบพฤตกรรมการจดการขยะ ของบคลากรองคกร ปกครองสวนทองถนในจงหวดลพบร. รายงานวจยสวนสงแวดลอม ส านกงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดลพบร.

นนทยา ศรคณและคณะ. (2549). พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลเมองบานไผ อ าเภอบานไผ จงหวดขอนแกน. รายงานการวจย มหาวทยาลยรามค าแหง สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต จงหวดขอนแกน.


115

บญจง ขาวสทธวงษ. (2554). ปจจยการมสวนรวมของประชาชนในการคดแยกมลฝอยชมชนในเขตยานนาวา. รายงานวจยคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ประกอบ กรรณสตร. (2542). สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ. พภทร แสงสนธศร. (2550). การศกษาระดบพฤตกรรม การจดการขยะมลฝอยของประชาชนใน

เขตเทศบาลนครภเกต. ปรญญานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไปวทยาลยการบรหารรฐกจ มหาวทยาลยบรพา.

พศพร ทศนา. (2558). การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย ในเขตพนทเทศบาลนครพษณโลก. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการปกครองทองถน มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

สนย มลลกะมาลย. (2543). การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะชมชน. นนทบร: สถาบนวจยระบบสาธารณสข.


การปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณ และพฤตกรรมโดยใชดนตรเปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของวยรน

ในกรงเทพมหานคร RATIONAL EMOTIVE BEHAVIOR THERAPY GROUP COUNSELING WITH MUSIC AS A MEDIA TO ENHANCE EMOTIONAL QUOTIENT AND SOCIAL MEDIA LITERACY SKILLS

IN ADOLESCENTS IN BANGKOK METROPOLITAN

อษฎา พลอยโสภณ1 และมฤษฎ แกวจนดา2 Asada Ploysophon1, and Marid Kaewchinda2

1ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ 2ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาวการณใชสอสงคมออนไลนทมตอพฒนาการความฉลาดทางอารมณ และทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของวยรน (อายระหวาง 15 – 17 ป) ในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตกรงเทพมหานคร 2) เพอศกษาผลของการใหค าปรกษาแบบกลมฯ งานวจยครงนแบงเปน 2 ชวง คอ ชวงท 1 การวจยแบบส ารวจ เพอศกษาพฤตกรรมการรเทาทนสอสงคมออนไลนกบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนสงกดส านกคณะกรรมการสงเสรมเอกชน เขตจงหวดกรงเทพมหานคร จ านวน 1,146 คน ชวงท 2 การวจยกงทดลอง เพอพฒนาและทดลองการใหค าปรกษาแบบกลมฯ กบนกเรยนกลมตวอยางโดยใชการวดตวแปรตามกอนและหลงการทดลอง จ านวน 12 คน การวเคราะหขอมลในการวจยครงน ไดแก คาความถ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คารอยละ และวเคราะหเปรยบเทยบโดยใชสถต (Non Parametric Statistics) The Signed test ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนทใชเวลากบสอสงคมออนไลนยงมากขน ผลการเรยนของนกเรยนมแนวโนมลดลงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) การใหค าปรกษาแบบกลมฯ สามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณใหแกนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายไดและยงสามารถพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนได

ABSTRACT The objectives of this research 1) study were to investigate the usage of social media on-line which affects the progress of Emotional Quotient and Social Media Literacy Skills among adolescents (15 – 17 years old) in private high schools in Bangkok metro area, 2) to study the results of REBT group counseling with music as a media to enhance Emotional Quotient and Social Media Literacy among them. This study had 2


117

phases, including Phase 1: A survey search, to study about the habits of social media literacy among high school students, Bangkok Metro area. The participants were 1,146 students from those schools. Phase 2: A Quasi Experimental Research, the researcher developed an REBT group counseling with music as a media for 12 high school students, measuring the dependent variables before and after the treatment. The data analysis instruments for this study included mean, standard deviation, percentage, and the Signed test (Non Parametric Statistic). The findings were 1) the amount of time staying with social media online among them had a little negative relationship with their GPA. significantly statistical level .05 2) the REBT Group counseling with music as a media was able to develop emotional intelligence to students in high school and also helped improving their skills of social media literacy.

ค าส าคญ การใหค าปรกษาแบบกลม ความฉลาดทางอารมณ การรเทาทนสอสงคมออนไลน ความส าคญของปญหา

ส านกงานสถตแหงชาต (2557) รายงานผลการส ารวจการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอนพบวาเขตพนทกรงเทพมหานครมผ ใชคอมพวเตอร อนเทอร เนต และโทรศพทมอถอ มากทสดและกลมทใชมากทสดคอ อาย 15 – 24 ป และส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (2556) ไดส ารวจพฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในประเทศไทยในป พ.ศ. 2556 พบวากลมเดกและเยาวชน อายต ากวา 15 ป และอาย 15-19 ป พบปญหาการเผยแพรสอลามกอนาจารทางอนเตอรเนตและปญหาการหลอกลวงบนอนเตอรเนต มากกวากลมอายอนๆ นอกจากนผลการส ารวจยง พบวาเดกและเยาวชนสวนใหญม สมารทโฟน (Smart Phone) หรอโทรศพททสามารถเชอมตออนเทอรเนตได ท าใหสามารถเปดเขาเวบไซตและมการใชหลากหลายรปแบบ เชน การพดคย สงขอความ เลนเกม ถายรป คลปวดโอ ฟงเพลง รบขาวสาร ฯลฯ ผานบรการอเมล (e-mail) โปรแกรมไลน สไกป เฟซบค หรอยทป ฯลฯ จะเหนไดวาชองทางการเขาถงและการรบสอสงคมออนไลนของวยรนในปจจบนมมากมายจงอาจท าใหเยาวชนไดรบสอทมเนอหารนแรงและไมเหมาะจะสงผลตอพฤตกรรมของเยาวชน คอ วยรนมโอกาสใชค าหยาบพด มง ก และอน ๆดมเหลา มเพศสมพนธ เลนการพนน สบบหร ทะเลาะววาทกบผอนโดยใชอาวธและสงของ ใชค าพดหยาบคาย พดมง ก กบคนในครอบครว ใชยาเสพตด (ไมรวมเหลาบหร) ถายรป/คลปโปผานมอถอ ลกเลกขโมยนอย และขายบรการทางเพศ มากกวาเยาวชนทไดรบสอทเหมาะสม (นพดล กรรณกา, 2554) ดงนนจงควรสรางทกษะการรเทาทนสอใหกบวยรนเพอเลอกรบสอทมความเหมาะสมกบตนเองได ผวจยไดตระหนกถงการพฒนาทกษะการรเทาทนสอของวยรนในปจจบนโดยจะตองพฒนาจากพนฐานการรบรอารมณของตนเอง ผอน และการปรบตวใหเขากบสงคมของวยรน ไดเหมาะสม โดยพนฐานเหลานจะสงผลตอการใชสอสงคมออนไลนของวยรนในปจจบน จะเหนไดวาสอสงคม


118

ออนไลนไดเปนสวนหนงของสงคมวยรนในปจจบนและเปนสงจ าเปนในชวตประจ าวน ผวจยจงไดน าแนวคดความฉลาดทางอารมณเพอพฒนาวยรนใหเกดความตระหนกถง (อมาพร ตรงคสมบต, 2554) ความสามารถของคนเราในอนทจะเขาใจอารมณของตนเอง จดการกบอารมณไดอยางมประสทธภาพ มมนษยสมพนธด รจกมองโลกในแงด และปรบตวกบปญหาตลอดจนความเครยดตางๆ ไดด ทงนผวจยไดตระหนกวาเมอวยรนมฉลาดทางอารมณทดจะเปนการสงเสรมทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของวยรนทท าใหวยรนตระหนงถงผลกระทบตางๆ ทจะเกดกบตนเองและผอน ผวจยไดศกษาและรวบรวมเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และวจยทเกยวของ ไดแก แนวคดการเรยนรเทาทนสอสงคมออนไลน (Social Media Literacy) ธรรมชาตและพฒนาการของวยรน 12-18 ป แนวคดเกยวกบความฉลาดทางอารมณ (Emotional Quotient: EQ) การใหค าปรกษาแบบกลม (Group Counseling) และทกษะดนตรกบพฒนาการทเหมาะสม จากการรวบรวมเอกสารผวจยตระหนกถงปญหาการใชสอสงคมออนไลนของวยรนในปจจบน มสวนในการปรบเปลยนพฤตกรรมและทศนคตทไมเหมาะสมของวยรน (พชต วจตรบญยรกษ, 2554) การใชสอสงคมออนไลนอยางไมเหมาะสมนนจะสงผลกระทบตอพฒนาทางสมองและอารมณเปนอยางมาก ทท าใหวยรนมพฤตกรรมกาวราว ไมสามารถควบคมตนเองได เปนสาเหตใหวยรนเหลานเตบโตเปนผใหญทขาดสต ไมมความยบยงชงใจ ใชอารมณเปนสงก าหนดการกระท า ในบางรายมพฤตกรรมรนแรงถงขนกออาชญากรรม หรอท ารายรางกายตนเอง (สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข , 2549) ดงนนทกษะการรเทาทนสอจงเปนภมคมกนใหกบวยรนในการใชสอสงคมออนไลนและควรสงเสรมและพฒนาทกษะการเรยนรทจะเทาทนสออยางจรงจงใหกบวยรน โจทยวจย/ปญหาวจย 1. ระยะเวลาในการใชสอสงคมออนไลนมความสมพนธตอผลการเรยนของนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2. นกเรยนทเขารวมการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณและพฤตกรรม โดยใชดนตร เปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการร เทาทนสอสงคมออนไลน มคาเฉลยของคะแนนความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนเพมมากขน วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาสภาวการณใชสอสงคมออนไลนทมตอพฒนาการความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของวยรน (อายระหวาง 15 – 17 ป) ในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตกรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาผลของการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณ และพฤตกรรมโดยใชดนตรเปนสอในการพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของวยรน (อายระหวาง 15 – 17 ป) ในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตกรงเทพมหานคร


119

วธด าเนนการวจย ผวจยไดแบงการวจยเปน 2 ชวงคอ ชวงท 1 การวจยแบบส ารวจ เพอศกษาพฤตกรรมการ

รเทาทนสอสงคมออนไลน และชวงท 2 การวจยกงทดลอง เพอพฒนาและทดลองการใหค าปรกษาแบบกลมฯ กบนกเรยนกลมตวอยางกลมเดยวและวดผลกอนและหลงการทดลอง

ชวงท 1 การวจยเชงส ารวจ ขนตอนในการด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1. น าหนงสอราชการจากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรถงเลขาธการ

คณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เพอขอขอมลจ านวนนกเรยนระดบศกษาตอนมธยมปลาย ปการศกษา 2557 ของโรง เรยนในสงกดส านกงาน คณะกรรมการสง เสรมการศกษา เอกชน เขตกรง เทพมหานคร ซงมโ รง เรยนท เปดการเรยนการสอนระดบมธยมศกษาตอนปลายจ านวน 71 โรงเรยน จ านวนนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายทงหมด 23,211 คน

2. ท าการสมแบบแบงชน โดยแบงกลมโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ออกเปน 3 กลมตามเขตทต ง พนทในกรง เทพมหานคร สรปโรงเรยนทเขารวมการวจยนมทงหมด 13 โรงเรยน โรงเรยนทเขารวมโครงการวจยนมทงหมด 13 โรงเรยน

3. น าหนงสอราชการจากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรถงผอ านวยการของโรงเรยนทเปนกลมตวอยางแตละโรงเรยน เพอขอความรวมมอในการวจย

4. น าแบบสอบถามขอมลการใชสอสงคมออนไลน แจกกบนกเรยนในโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง เพอศกษาแนวโนมพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลน ในระหวางวนท 17 พฤศจกายน พ.ศ.2557 – 7 มกราคม พ.ศ.2558 จากนนน าขอมลมาศกษาพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของนกเรยนทมแนวโนมการใชสอสงคมออนไลนทไมเหมาะสม สงผลกระทบตออารมณ พฤตกรรมของนกเรยน

6. ผวจยเขาไปเกบขอมลดวยตนเองจากโรงเรยนทเปนกล มตวอยาง ไดทงสน 1,146 ชด แบงเปนกรงเทพชนใน 497 ชด กรงเทพชนกลาง 441 ชด และกรงเทพชนนอก 208 ชด

ชวงท 2 การวจยกงทดลอง ขนตอนในการด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน กอนการทดลอง 1. ท าการเลอกตวอยางส าหรบการศกษาในครง โดยเลอกโรงเรยนจากการส ารวจขอมลเพอ

ท าการวจยกงทดลอง ดวยการเลอกแบบเจาะจง จากการสอบถามผบรหารโรงเรยนทสนใจเขารวมการทดลอง และสามารถใหนกเรยนเขารวมการใหค าปรกษากลมไดในชวงเดอนกมภาพนธถงเดอนมนาคม พ.ศ. 2558 ซงมผตอบรบสนใจเกอบทกโรงเรยน แตดวยขอจ ากดในเรองเวลาทตรงกบการสอบปลายภาคเรยน จงเหลอเพยง 1 แหง ทสามารถรวมการทดลองได คอ โรงเรยนบรบรณศลปศกษา ดอนเมอง กรงเทพมหานคร

2. น าหนงสอราชการจากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรถงผอ านวยการโรงเรยนบรบรณศลปศกษา ดอนเมอง กรงเทพมหานคร เพอขอความรวมมอในการวจย

3. น าแบบประเมนความฉลาดทางอารมณกบนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนบรบรณศลปศกษา ดอนเมอง กรงเทพมหานคร จ านวน 64 คน ในระหวางวนท 2 กมภาพนธ 2558 จากนนน าแบบประเมนความฉลาดทางอารมณ สรปรายชอนกเรยนทมคะแนนความฉลาดทางอารมณต ากวา 139 คะแนน ไดจ านวน 15 คน


120

4. การกลมตวอยางในการทดลอง ดวยการเลอกแบบเจาะจง โดยประชาสมพนธการใหการใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอกบนกเรยน และขอความรวมมอตามรายชอดงกลาวใหเขารวมรวมทงนกเรยนทมความสนใจในการใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอ มนกเรยนทสมครใจเขารวมทงหมด 12 คน

5. ผวจยใหนกเรยนกลมทดลองท าแบบประเมนทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน 6. ผวจยนดหมายนกเรยนกลมทดลองเพอชแจง ระยะเวลา และสถานท ในการเขารวมการ

ใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอ ด าเนนการทดลอง ผวจยด าเนนการใหกลมทดลองเขารวมการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณ

และพฤตกรรมโดยใชดนตรเปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณและการรเทาทนสอสงคมออนไลน เปนเวลา 5 สปดาห ในหนงสปดาหท ากจกรรม 2 ครง ครงละ 60 นาท รวม 10 ครง ตงแตวนท 2 กมภาพนธ 2558 ถงวนท 3 มนาคม 2558

ภายหลงการทดลอง ภายหลงการทดลองสนสดลง 1 วน ผวจยนดหมายนกเรยนกลมตวอยางทง 12 คน ท าแบบ

ประเมนทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนและแบบประเมนความฉลาดทางอารมณชดเดยวกบกอนทดลอง ผลการวจย 1. ผลการทดสอบคาสหสมพนธระหวางตวแปรทงสองพบวา ระยะเวลาในการใชสอสงคมออนไลนในวนธรรมดามคาสหสมพนธกบผลการเรยนท -.13 นยส าคญท .05 และระยะเวลาในการใชสอสงคมออนไลนในวนหยดมคาความสมพนธกบผลการเรยน -.13 นยส าคญท .05 แสดงวานกเรยนทใชเวลากบสอสงคมออนไลนจะมความสมพนธในทางลบกบผลการเรยน เปนไปตามสมตฐานทตงไว 2. จากผลการวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนความฉลาดทางอารมณของกลมทดลอง กอนการทดลองและหลงจากสนสดการทดลอง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมคะแนนเฉลยหลงการทดลองของแบบประเมนทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนสงขน แสดงวาภายหลงการทดลองนกเรยนกลมทดลองมคะแนนความฉลาดทางอารมณสงกวากอนการทดลองและมคะแนนทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนสงขนดวย ซงสอดคลองกบสมมตฐานคอ การใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอสามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนได อภปรายผล สมมตฐานขอท 1 ระยะเวลาในการใชสอสงคมออนไลนมความสมพนธตอผลการเรยนของนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ผลการทดสอบคาสหสมพนธระหวางตวแปรทงสองพบวา จ านวนเวลา (ชวโมง) การใชสอสงคมออนไลนชวงระหวางสปดาห (วนธรรมดา) มความสมพนธทางลบในระดบนอยกบผลการเรยน (r = -.13, p = .000) อยางมนยส าคญทางสถตท .05 และเชนเดยวกบจ านวนเวลาการใชสอสงคมออนไลน


121

ชวงวนหยดสดสปดาหมความสมพนธทางลบในระดบนอยกบผลการเรยน ( r = -.13, p = .000) อยางมนยส าคญทางสถตท .05 หมายความวานกเรยนทใชเ วลากบสอสงคมออนไลนยงมากขน ผลการเรยนของนกเรยน มแนวโนมลดลง ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 ผวจยจงยอมรบขอสมมตฐานขอท 1 ทตงไว ผลการทดสอบคาสหสมพนธระหวางระยะเวลา (จ านวนชวโมง) การใชสอสงคมออนไลนกบผลการเรยน พบวามความสอดคลองกบงานวจยกอนหนาของ ชนากตต ราชพบลย (2553) เจตนสฤษณ สงขพนธ (2556) และชาญวทย พรนภดล และคณะ (2557) พบวานกเรยนทใชเวลากบสอสงคมออนไลนมากกวานกเรยนอนๆ ท าใหเวลาส าหรบกจกรรมอนๆ ลดลง ไดแก การอานหนงสอ การทบทวนบทเรยน การท าการบาน การใชเวลากบสมาชกอนๆ ในครอบครวหรอเพอน และการนอนหลบพกผอน และเมอนกเรยนใชเวลากบสอสงคมออนไลนในชวงวนธรรมดาซงเปนวนทตองไปโรงเรยนเพอศกษาเลาเรยน นกเรยนอาจใชสอสงคมออนไลนในเวลาเรยนท าใหขาดความตงใจตอการเรยน ขาดความสนใจตอครผสอนในชนเรยน ท าใหไมเขาใจเนอหาบทเรยน และขาดการปฏสมพนธในชนเรยนซงทงหมดนอาจสงผลเสยตอผลการเรยนของนกเรยนได และจากการส ารวจขอมลเบองตนพบวา นกเรยนสวนใหญใชสอสงคมออนไลนเพอกจกรรมบนเทง เชน การพดคย อพโหลด แชรรปภาพ/วดโอ และเลนเกมออนไลน มากกวาการใชเพอการศกษาคนควา จงเปนไปไดทนกเรยนทใชเวลากบสอสงคมออนไลนมากจะมแนวโนมตอผลการเรยนทลดลงของนกเรยนเหลานน นอกจากนผลการส ารวจพบวา กลมตวอยางใชสอสงคมออนไลนมากถงรอยละ 93 และอปกรณทใชในการเขาถงสอสงคมออนไลนของกลมตวอยางใชมากทสดคอ โทรศพทมอถอ (รอยละ 63.5) คอมพวเตอร (รอยละ 24.7) และแทบเลต (รอยละ 10.5) สอดคลองกบผลการวจยของชนากตต ราชพบลย (2553) พบวา กลมตวอยางใชเครอขายสงคมออนไลนผานทางคอมพวเตอรสวนตวมากทสด (รอยละ 53.6) รองลงมาโทรศพทมอถอ (รอยละ 17.8) ในสวนของประเภทสอสงคมออนไลนทกลมตวอยางใชงาน ผลการส ารวจพบวา กลมตวอยางทใชประเภทสอสงคมออนไลนเปนประจ ามากทสด ไดแก ไลน (รอยละ 76) เฟซบค (รอยละ 73) และยทป (รอยละ 73) สอดคลองกบงานวจยของ เจตนสฤษฎ สงขพนธ (2556) และปรณดา เรงศกด (2557) พบวานกศกษาสวนใหญเขาใชงานโปรแกรมสนทนาออนไลนมากทสดเปนโปรแกรม เฟสบค ซงเปนหนงในบรการเครอขายสงคมออนไลนทก าลงไดรบความนยม ท าใหผใชงานมการตดตอสอสารกนอยางสะดวกสบาย และการส ารวจยงพบอกวากลมตวอยางจะใชสอสงคมออนไลนเพอกจกรรมอะไรบางนน ผลการวจยพบวา กจกรรมทกลมตวอยางเลอกมากทสด ไดแก พดคย (รอยละ 69) อพโหลด แชรรปภาพ/วดโอ (รอยละ 65) และอพเดทขอมลขาวสาร (รอยละ 54) สอดคลองกบงานวจยของ ชนากตต ราชพบลย (2553) พบวากลมตวอยางสวนใหญใชเครอขายสงคมออนไลนเพอคยกบเพอน (รอยละ 39.9) และงานวจยของสภารตน แกวสทธ (2553) ผลการวจย พบวากลมตวอยา งสวน ใหญใชส อ เพอความบนเทง (รอยละ 59.93) และงานวจยของ เอกณฎฐ เหลาวระธรรม (2556) พบวาวตถประสงคหลกทกลมตวอยางใชคอ การใชคนหาขอมลเพอการศกษา (รอยละ 45.8) ใชเลนสอออนไลน (รอยละ 41.2) และเลนเกมออนไลน (รอยละ 37.4) จะเหนไดวาวยรนมประสบการณการใชสอสงคมออนไลนโดยใชผานเครองมอสอสารคอ โทรศพทมอถอ และรปแบบการใชงานของวยรนจะมลกษณะของการใช เ พอการพดคยกบ เพอน


122

ท ากจกรรมตางๆ ทตนเองสนใจ ผานแอพลเคชน ไลน หรอเฟซบค เปนสวนใหญ สอดคลองกบแนวคดของ กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (2546) อธบายวา วนรน เรมมความนกคดทเปนเหตเปนผล ทมเทใหความสนใจอยางจรงจงในสงทตนชอบ แตอยางไรกตาม พลงความคดอาจเปนปญหาทจะท าใหเกดความใฝรใฝลองอาจจะน าไปสการลองเสยงในสงตางๆ ทอนตราย หากไมมจตใจทหนกแนนพอ อาจสงผลถงพฤตกรรมการใชสอคมออนไลนอยางไมเหมาะสมของวยรน เชน ใชเวลากบสอสงคมออนไลนมากเกนไป การเขาถงเนอหาทไมเหมาะสม เปนตน ปจจยเหลานอาจจะสงผลใหวยรนทใชเวลากบสอสงคมออนไลนมากจะมแนวโนมผลการเรยนทลดลง นอกจากน ชาญวทย พรนภดล และคณะ (2557) ไดอธบายวาการใชสอสงคมออนไลนอาจท าใหผใชตองประสบกบปญหาในการใชสอสงคมออนไลน เชน การกลนแกลงผานชองทางเครอขายสงคมออนไลน ทงการใสรายปายส การใชถอยค าหยาบคาย ตอวา เพอท าใหเกดความเสยหายท าใหผทถกกลนแกลงเกดผลกระทบตอจตใจ ทจะสงผลตอสภาวะอารมณ ซงสอดคลองกบผลส ารวจ พบวาวธการทใชรบมอกบปญหาทสงผลตออารมณและจตใจเมอใชสอสงคมออนไลนของกลมตวอยางในการส ารวจพบวากลมตวอยางเลอกตอบมากสด คอ บอกเพอน (รอยละ 48) และจากการส ารวจยงพบอกวานกเรยนมวธการเพอชวยใหตนเองรสกดขนหรอรสกผอนคลายมากขนเมอพบปญหาทสงผลตอรบกวนจตใจเมอใชสอสงคมออนไลนของกลมตวอยาง มากอนดบสองคอ พดคยปรกษาบคคลทไวใจได เชน เพอน ผปกครอง คร หรอนกสขภาพจต เปนตน (รอยละ 32.5) สอดคลองกบงานวจยของ ปรณดา เรงศกด (2557) และสภารตน แกวสทธ (2553) ทพบวากลมผใชอนเทอรเนตทมอายต ากวา 18 ปนน สวนใหญใชวธการรบมอกบปญหาทสงผลตออารมณ และจตใจเมอใชสอสงคมออนไลนดวยการ “บอกเพอน” มากทสด ทงนยงสอดคลองกบแนวคดของ วชร ทรพยม (2554) อธบายวาเดกวยรนมกใหความส าคญกบกลมเพอนมากกวา พอแม ผเลยงด หรอครอาจารย เนองจากสงคมรอบขางมความคาดหวงมากขนถงบทบาทหนาทของบคคลในวยรนซงแตกตางไปจากตอนวยเดก และอาจขาดการสอสารทชดเจนท าใหบคคลในวยรนเกดความวาวน ไมแนใจในบทบาทหนาทของตนเอง สงผลใหประพฤตปฏบตตนไมถก อกทงวยรนยงไมแนใจตอแผนการในชวตของตนเอง อาจเกดความสบสนภายในจตใจ จงหนไปเกาะกลมกบเพอนรนเดยวกน ซงวยรนเหนวามปญหาคลายคลงกน และมความเขาใจกนมากกวาผใหญ จงสงผลใหวยรนเชอเพอนและไดรบอทธพลจากเพอนอยางมาก จากขอมลจะเหนไดวาวยรนมวธการทใชรบมอกบปญหาทสงผลตออารมณและจตใจเมอใชสอสงคมออนไลนคอการบอกหรอปรกษากบเพอน สอดคลองกบแนวคดของ สรางค โควตระกล (2556) อธบายวาวยรนมกจะหวงวาคนอนคดอยางไรตอตนเองและมความวตกกงวลวาจะไมเปนทยอมรบของเพอนรนราวคราวเดยวกน ท าใหวยรนจรงจงในการคบเพอนและม อดมการณของตนเอง โดยมเครองมอสอสารทจะท าใหวยรนสามารถตดตอสอสารกบเพอนไดอยางรวดเรวและประหยด จงท าใหวนรนทอยกบสอสงคมออนไลนมากเกนความจ าเปนอาจสงผลตอแนวโนมผลการเรยนทลดลงได ในสวนของแนวโนมการรเทาทนสอสงคมออนไลนผลการวจยพบวา ลกษณะในการใชสอสงคมออนไลนของกลมตวอยางเลอกตอบมากทสด คอเลอกรบสอสงคมออนไลนทตนเองมความสนใจ (รอยละ 28.3) สนใจตอเหตการณทเกดขนในปจจบน (รอยละ 26.8) และรจกอารมณของตนเองในขณะทรบชมสอสงคมออนไลนอยางสมเหตสมผล (รอยละ 16.0) และการส ารวจยงพบอกวาพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของกลมตวอยางมากทสด คอพจารณาความเหมาะสมของขอความ


123

ภาพ วดโอ กอนสงถงผอน (รอยละ 21.6) แยกแยะขอมลทไดรบไดวาสงใดจรงหรอไมจรง (รอยละ 21.1) และเรยนรการใชเครองมอและคณสมบตของสอสงคมออนไลน (รอยละ 20.2) สอดคลองกบแนวคดของ พรทพย เยนจะบก (2552) อธบายถง ทกษะการเรยนรเพอการทจะเทาทนสอไดนน มองคประกอบทส าคญ ทงในดานทกษะการรเทาทนสอ 4 ดาน ไดแก การเขาถง (นกเรยนสวนใหญเลอกตอบเรยนรการใชเครองมอและคณสมบตของสอสงคมออนไลน) การวเคราะห (นกเรยนพจารณาความเหมาะสมของขอความ ภาพ วดโอ กอนสงถงผอน) การประเมนคา (แยกแยะขอมลทไดรบไดวาสงใดจรงหรอไมจรง) และการสรางสรรค (นกเรยนใชค าหยาบคายในสอสงคมออนไลน รอยละ 6.4 และเชอมโยงหรอรบลงคเพจทมเนอหาไมเหมาะสมหรอมแหลงทมาทไมรจก รอยละ 3.3) และผลการส ารวจนพบวามความสอดคลองกบงานวจยของ สขใจ ประเทองสขเลศ (2549) ทพบวาคนไทย ซงรวมถงครอาจารย พอแมผปกครอง นกเรยน นกศกษา เปนตน ใหความส าคญตอการรเทาทนสอคอนขางมาก โดยเฉพาะการประเมนคา และการวเคราะหสอ และงานวจยของ สนทร พรหมวงศ (2553) พบวาการรเทาทนสออนเทอรเนตดานการสงเคราะหสอของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายจงหวดหนองบวล าภ ไดแก ประยกตขอมลตางๆ ทเกยวของไดอยางสรางสรรค การรวบรวมขอมล การคดอยางรอบคอบกอนน าขอมลไปใช อยในระดบดมาก จงเหนไดวากลมตวอยางมแนวโนมตอการรเทาทนสอเปนไปในทศทางทด สมมตฐานขอท 2 นกเรยนทเขารวมการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณและพฤตกรรม โดยใชดนตรเปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน มคาเฉลยของคะแนนความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนเพมมากขน ผลการทดลองพบวาคะแนนเฉลยจากแบบประเมนความฉลาดทางอารมณกอนการทดลองเทากบ 132.58 (ผทมคะแนนภาพรวมทต ากวา 139 ควรไดรบการชวยเหลอพฒนาความฉลาดทางอารมณอยางถกวธ) และหลงการทดลองพบวาคาเฉลยเพมขนเปน 146.25 เมอวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนความฉลาดทางอารมณของกลมทดลอง กอนการทดลองและหลงจากสนสดการทดลอง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และคะแนนเฉลยจากประเมนทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนกอนการทดลองเทากบ 2.53 และหลงการทดลองเทากบ 2.75 ผลการทดลองนแสดงใหเหนวาการใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอสามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณใหแกนกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายไดและยงสามารถพฒนาทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนได ซงสอดคลองกบสมมตฐานขอท 2 ผวจยจงยอมรบขอสมมตฐานน ผลการวจยครงนสอดคลองกบงานวจยการใหค าปรกษาแบบกลมเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณโดยใชดนตรเปนสอ และคณลกษณะตางๆ ทเปนองคประกอบยอยของความฉลาดทางอารมณและดนตรของ นวลลกษณ บรณะกต (2549) ผลการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎ REBT และการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎ REBT รวมกบดนตรบ าบด ทมตอความฉลาดทางอารมณ ของเยาวชนในศนยฝกอบรมเดกและเยาวชน ผลการวจยพบวา กลมทดลอง 1 ไดรบการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎ REBT และกลมทดลอง 2 ไดรบการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎ REBT รวมกบดนตรบ าบดหลงสนสดการทดลอง มคะแนนความฉลาดทางอารมณสงกวากอนการทดลอง และสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และเมอเปรยบเทยบคะแนนความฉลาดทาง


124

อารมณหลงการทดลอง ของกลมทดลองทง 2 กลม พบวามคะแนนไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต และงานวจยของ ทพวรรณ เมองใจ (2550) ผลการวจยพบวา หลงจากไดรบการใหค าปรกษาแบบเหตผล อารมณ และพฤตกรรม กรณศกษามการปรบตวดานความสมพนธทางครอบครวสงขน และยงสอดคลองกบคณลกษณะตางๆ ทเปนองคประกอบยอยทางดนตรของชรนตรา เวยงวะลย (2548) ผลการศกษาพบวา หลงจากการใชกจกรรมดนตรและนาฏศลปไทยนกเรยนมความฉลาดทางอารมณ เพมขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และงานวจยของ พชรนทร จ าปานนท (2549) ผลการวจยพบวานกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยขอนแกน (ศกษาศาสตร) ระดบมธยมศกษา ทไดรบการฝกดนตรไทยเชงทกษะ มคะแนนความฉลาดทางอารมณสงขนหลงการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และยงสอดคลองกบ อลชษา ครฑะเสน (2556) พบวาแนวทางการพฒนาการะบวนการเรยนรเทาทนสอ พบวา ปจจยทมผลตอการรเทาทนสอ คอ การรเทาทนตนเอง การเปดรบสอและใชอยางสรางสรรค และงานวจยของ จนตนา ตนสวรรณนนท (2552) พบวาสาเหตของพฤตกรรมการบรโภคสอทไมเหมาะสม ประกอบดวยการไมรเทาทนสอ การขาดความตระหนกถงผลกระทบของสอ การขาดการใฝร การขาดความสามารถในการควบคมตนเอง และปจจยทางสงคมประกอบดวย อทธพลของกลมเพอนในการชกจงใหเปดรบสอทไมเหมาะสม การถายทอดทางสงคมจากครอบครวทไมเหมาะสม ซงปจจยเหลานเปนองคประกอบของความฉลาดทางอารมณ คอ ด เกง สข จงสรปไดวา การวจยครงนการใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอทผวจยสรางขนสามารถพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยนทเขารวมการใหการใหค าปรกษาแบบกลมโดยใชดนตรเปนสอได ผวจยไดจดกระบวนการปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณ และพฤตกรรม โดยใชดนตรเปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณและทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลน โดยในชวงแรกของการปรกษาแบบกลมฯ ผวจยเรมใหสมาชกกลมสรางสมพนธภาพระหวางกนโดยใชดนตร เชน การฟง การรอง และการเลนเครองดนตรตามความถนด สอดคลองกบแนวคดของ ส านกพฒนาสขภาพจต (2550) อธบายวา ดนตรมผลตอการเปลยนแปลงดานจตใจ เกดขนไดดงน 1) มอทธพลตอการควบคมอารมณ ตอการสอสารความหมายและตอความรสกตว 2) ปรบสภาพจตใจใหอยในสภาวะสมดล มมมมองในเชงบวก 3) ชวยพฒนาอารมณ และจตใจ ผวจยสงเกตวาสมาชกกลมมความสนกสนาน ผอนคลาย สงผลใหบรรยากาศกลมใหการปรกษามความเปนกนเองมากยงขน จากนนในชวงการปรกษาแบบกลมฯ ครงท 2 – 8 ผวจยใชรปแบบของดนตรเปนสถานการณจ าลอง เชน การแสดงความคดเหนตอสมาชกกลมคนอน ๆ ในการเลนดนตร การใหสมาชกกลมวเคราะห เนอเพลง สอดคลองกบแนวคดของ ดวงมณ จงรกษ (2549) อธบายวา การฝกทกษะ การแสดงออกอยางเหมาะสม ฝกทกษะทางสงคมหรอทกษะอนๆ โดยถาบคคลสามารถแสดงพฤตกรรมอยางมประสทธภาพ แนวโนมการเกดความคดทไมสมเหตผลยอมลดลง การโตแยงความเชอทไมสมเหตผลเปนสงจ าเปนตอการพฒนาการเรยนรทกษะใหม และการวเคราะหเนอเพลงจะชวยใหผรบการปรกษารจกใหความหมายอยางถกตองตอเหตการณทเกดขน โดยวธการสะทอนใหผรบการปรกษาตระหนกถงขอเทจจรงของพฤตกรรม เชน บทเพลงเดยวกนสมาชกกลมจะมรบรตอบทเพลงของสมาชกแตละคนแตกตางกนตามประสบการณของแตละบคคล ดงนนการใหการปรกษาแบบกลมฯ จงเปนการใหประสบการณ การเรยนร ทกษะการสอสารและการใหความรความเขาใจเกยวกบอารมณของตนเอง


125

และผอนสมาชกกลมไดใชทกษะการคดวเคราะห อยางสมเหตผล จงท าใหสมาชกกลมใหการปรกษาฯ มคะแนนความฉลาดทางอารมณและคะแนนทกษะการรเทาทนสอสงคมออนไลนสงขน ขอเสนอแนะ 1. การใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเหตผล อารมณ และพฤตกรรมโดยใชดนตรเปนสอเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณ เปนเครองมอทจะชวยใหคร อาจารย หรอบคลากรทเกยวของกบนกเรยนในชวงวยรนน าไปใชในการพฒนาความฉลาดทางอารมณ โดยผใชอาจปรบเปลยนกจกรรมการเรยนรตามความเหมาะสมของนกเรยน อกทงควรท าการศกษาและไดรบการฝกฝนกระบวนการใหการใหค าปรกษาแบบกลมกอนการน าไปใช 2. ความพรอมของสมาชกกลม ในชวงเวลาของการทดลองนนผวจยไดวางแผนการทดลองกบนกเรยนกลมตวอยางในชวงเดอนมกราคม 2558 แตเกดความลาชาในสวนของการจดเกบขอมลในการส ารวจจงท าใหตองท าการทดลองกลมการใหค าปรกษาในชวง ระหวางวนท 2 กมภาพนธ 2558 ถงวนท 3 มนาคม 2558 เปนชวงของการเตรยมตวสอบปลายภาคของนกเรยนจงอาจสงผลตอความพรอมของสมาชกกลม 3. ความสะดวกและความพรอมของหองใหค าปรกษากลม ขณะทด าเนนการใหการปรกษากลมฯ บางครงสถานทไมเอออ านวยในการใหการปรกษา เชน เครองปรบอากาศเสย เสยงรบกวนในบรเวณใกลเคยง ท าใหผน ากลมตองแกปญหาเฉพาะหนาเปนกรณไป ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป อาจท าการศกษาวจยการรเทาทนสอสงคมออนไลน และการน ากลมใหการปรกษาฯ ไปใชกบกลมวยรนในบรบททแตกตางกน เชน วยรนทอยในโรงเรยนรฐบาล (สงกด สพฐ. และสงกด กทม.) และวยรนในชมชน (ชมชนหมบาน ชมชนวด กบองคกรอสระตางๆ) เปนตน

บรรณานกรม กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2546). คมอสงเสรมสขภาพจตนกเรยนระดบมธยมศกษา

ส าหรบคร. กรงเทพฯ: ส านกงานกจการโรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก. จนตนา ตนสวรรณนนท, ปนกนก วงศปนเพชร และชญญา ลศตรพาย. (2552). ปจจยทเกยวของ

กบ พฤตกรรมการบรโภคสอดวยปญญาของนกศกษาระดบอดมศกษาในเขต กรงเทพมหานคร. ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.).

เจตนสฤษณ สงขพนธ, เกตถวา บญปราการ และชตมา หวงเบญหมด. (2556). “ผลกระทบการใชโปรแกรมสนทนาออนไลนในการด าเนนชวตของนกศกษามหาวทยาลยสงขลานครนทร.” บทความวจย เสนอในการประชมหาดใหญวชาการ ครงท 4 เรอง “การวจยเพอพฒนาสงคมไทย. 168 - 178.

ชนากตต ราชพบลย. (2553). การศกษาพฤตกรรมการใชเครอขายสงคมออนไลนและผลกระทบตอนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลาย ในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญา ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาครศาสตรเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.


126

ชาญวทย พรนภดล, ศรไชย หงสสงวนศร, ณทธร พทยรตนเสถยร, ทรงภม เบญญากร, คมสนต เกยรตรงฤทธ และโชษตา ภาวสทธไพศฐ. (2557). การใชอนเทอรเนตของเดกและวยรน. กรงเทพฯ: บรษทมเดยโซนพรนตงจ ากด.

ชรนตรา เวยงวะลย. (2548). ผลของการใชกจกรรมดนตรและนาฏศลปไทยทมตอความฉลาดทางอารมณ (EQ) ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนบงวชยสงเคราะห อ าเภอเมอง จงหวด กาฬสนธ. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ดวงมณ จงรกษ. (2549). ทฤษฎการใหการปรกษาและจตบ าบดเบองตน. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน).

ทพวรรณ เมองใจ. (2550). การใหค าปรกษาแบบพจารณาเหตผล อารมณและพฤตกรรมเพอสงเสรมการปรบตวของวยรนทอาศยอยกบพอเลยงหรอแมเลยง. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว มหาวทยาลยเชยงใหม.

นพดล กรรณกา. (2554). อทธพลของสอตอเดกและเยาวชนไทย ในยคโลกไรพรมแดน. สมทรปราการ: ส านกวจยเอแบคโพลล มหาวทยาลยอสสมชญ.

นวลลกษณ บรณะกต. (2549). ผลการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎ REBT และการให ค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎ REBT รวมกบดนตรบ าบด ทมตอความฉลาดทางอารมณ ของเยาวชนในศนย ฝกอบรมเดกและเยาวชน. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการแนะแนวและใหค าปรกษาบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

ปรณดา เรงศกด. (2557). “การเปดเผยตนเองกบการสอสารผานเฟซบค.” วารสารนกบรหาร. 34(1), 70 – 79.

พรทพย เยนจะบก. (2552). ถอดรหสลบความคดเพอการรเทาทนสอ. กรงเทพฯ: ปนโตพบลชซง. พชรนทร จ าปานนท. (2549). ผลของการใชดนตรไทยเชงทกษะตอการพฒนาความฉลาดทาง

อารมณของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยขอนแกน (ศกษาศาสตร) ระดบมธยมศกษา. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาจตวยาวทยาการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน. พชต วจตรบญยรกษ. (2554). “สอสงคมออนไลน: สอแหงอนาคต.” วารสารนกบรหาร. 31(4): 99 – 103. วชร ทรพยม. (2554). ทฤษฎใหบรการปรกษา. พมพครงท 6.

กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สถาบนสขภาพจตเดกและวยรนราชนครนทร กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2549). คมอเสรมสรางไอควและอควเดกวยรนไทย. กรงเทพฯ: โซดาสตดโอครเอชนแอนดพลบลชชง. ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (องคการมหาชน). (2556). รายงานผลการส ารวจ

พฤตกรรมผใชอนเทอรเนตในประเทศไทย ป 2556. ส านกงานสถตแหงชาต. (2557). บทสรปส าหรบผบรหารการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2557. กรงเทพฯ.


127

ส านกพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพจต. (2550). อคว : ความฉลาดทางอารมณ (ฉบบปรบปรง). พมพครงท 4. ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

สขใจ ประเทองสขเลศ. (2549). การรบรของคนไทยเกยวกบความส าคญของการรเทาทนสอใน ยคโลกาภวตน. นเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สนทร พรหมวงศา. (2553). พฤตกรรการใชและการรเทาทนสออนเทอรเนตตามการรบรของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายจงหวดหนองบวล าภ. ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการสอสาร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

สภารตน แกวสทธ. (2553). พฤตกรรมการใชอนเทอรเนต การรเทาทนสอ และพฤตกรรมการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคลทางอนเทอรเนต. ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ จฬาลงการณมหาวทยาลย.

สรางค โควตระกล. (2556). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 11. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อมาพร ตรงคสมบต. (2554). สราง EQ ใหลกคณ. กรงเทพฯ: บรษท ศนยวจยและพฒนาครอบครว.

อลชษา ครฑะเสน. (2556). “แนวทางการพฒนากระบวนการเรยนรเทาทนสอของแกนน าเยาวชน.” Veridian E-Journal. 6(3): 276 - 285.

เอกณฎฐ เหลาวระธรรม. (2556). พฤตกรรมการใชอนเทอรเนตและความฉลาดทางอารมณของเดกประถมศกษาปท 6 ในเขตกรงเทพมหานคร และ ปรมณฑล. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาสขภาพจต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.


รปแบบของระบบพเลยงและใหค ำปรกษำเพอพฒนำควำมสำมำรถในกำรสอน และกำรท ำวจยปฏบตกำรในชนเรยนของครวทยำศำสตร

COACHING AND MENTORING SYSTEM MODEL FOR DEVELOPING

SCIENCE TEACHERS’ TEACHING PRACTICES AND THE ABILITY TO CONDUCT CLASSROOM ACTION RESEARCH

เอกภม จนทรขนต

Ekgapoom Jantarakantee

ปร.ด. (วทยาศาสตรศกษา) ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษารปแบบการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาเพอ

พฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตรและผลลพธทเกดขน ผวจยใชวธการสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพ ดวยวธการวเคราะหเนอหาจากรายงานการวจยเกยวกบการประเมนโครงการการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจ านวน 9 แหง ทท าความรวมมอกบคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ขอมลทไดจากการสงเคราะหจะถกรวบรวมและจดเปนหมวดหม พรอมอธบายขยายความเชงพรรณนา ผลการวจยพบวา 1) ระบบพเลยงและใหค าปรกษาแบงกจกรรมในการด าเนนโครงการเปน 2 รปแบบ คอ กจกรรมการฝกอบรมและกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา โดยกจกรรมการฝกอบรมจะมทงหมด 2 ครง ครงท 1 เปนการใหความรเกยวกบแนวทางการจดกจกรรมการสอนวทยาศาสตร ครงท 2 เปนการใหความรเกยวกบการท าวจยปฏบตการในชนเรยน สวนกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา มการด าเนนงานเดอนละ 1 ครง รวมทงหมด 3 ครง โดยก าหนดใหมการใหค าปรกษา ณ สถานศกษาในเขตพนทการศกษาแตละเขต กจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาด าเนนการโดยวทยากรจ านวน 8 ทาน ซงสามารถจ าแนกรปแบบของการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาไดเปน 5 รปแบบ แตละรปแบบจะมกระบวนการหลกๆ ทคลายกน แตแตกตางกนทรายละเอยดปลกยอยเกยวกบแนวทางการใหความรแกครของวทยากรและการมอบหมายงานใหครปฏบตในระหวางฝกอบรม โดยสวนใหญแลวระบบพเลยงและใหค าปรกษา จะเรมจากการใหครด วดทศนการสอนเพอฝกสะทอนความคดเกยวกบการสอน จากนนวทยากรบรรยายเกยวกบเปาหมายและแนวทางการสอนวทยาศาสตรทควรจะเปน แลวจงใหครวเคราะหการสอนของตนเองและระบวาตองการพฒนาการสอนของตนเองอยางไร น าไปสการเขยนค าถามวจยเพอด าเนนการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครแตละคน จากนนใหครแตละคนเขยนแผนการจดการเรยนรและน าไปใชสอนจรงพรอมกบถายวดทศนและบนทกหลงสอนเพอน าขอมลมาอภปรายรวมกนเกยวกบจดเดน จดดอยของการสอนและหาแนวทางปรบปรงแกไข วทยากร


129

ใหค าแนะน าเกยวกบวธการเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล การน าเสนอขอมล และการเขยนรายงานผลการวจย เสรจแลวจงมอบหมายใหครทกคนเขยนรายงานการวจยฉบบสมบรณสง 2) ผลลพธทเกดขนจากการกระบวนการสรางระบบพเลยง คอ ครมความมนใจมากขนเกยวกบการพฒนาการสอน และการท าวจยปฏบตการในชนเรยน แตยงพบปญหาเกยวกบภาระงานทคาดหวงจากครทเขารวมโครงการมมากเกนไป การด าเนนการโครงการทจดในวนหยดเสารหรออาทตยท าใหครตองท างานหนกทง 7 วนตอสปดาห เกดความออนลา นอกจากนครบางคนมแนวคดเกยวกบการวจยแบบดงเดม ไมยอมรบรปแบบงานวจยใหมๆ และครไมยอมปรบแกงานตามค าแนะน าของวทยากร

ABSTRACT This research aimed to study the coaching and mentoring system models and their results in developing science teachers’ teaching practices and the ability to conduct the Classroom Action Research. The content analysis was employed to synthesize qualitative data from nine research project reports in Primary Educational Service Areas, which collaborated with the Faculty of Education, Kasetsart University. Themes were generated accompany with descriptive explanation. Results indicated that: 1) there were two activities for the coaching and mentoring system, the ‘Training activity’ and the ‘Coaching and Mentoring activity’. The Training activity was done over two days to provide knowledge about ways to organize science learning activities (day 1) and how to conduct the Classroom Action Research project (day 2). The Coaching and Mentoring activity was done once a month for three months in the school in each Primary Educational Service Area. The Coaching and Mentoring system was delivered by eight lecturers which could classify into five models of Coaching and Mentoring system. Each model had similar main processes, but differences in some little details about ways to provide knowledge and assign work to the teachers. Most of the Coaching and Mentoring system models started by practicing teachers to reflect the teaching practice from the video clip. Then the lecturers described about goals and expected ways to teach science to the teachers. Next, the teachers were asked to analyse their teaching practices and identify the aspect that they would like to improve which lead to the research question for each Classroom Action Research project. After that, each teacher was assigned to write the lesson plans, to implement the lesson plans, to record the video of their teaching, and to write the journals after teaching for getting the data to discuss together about strengths, weaknesses, and ways to improve teaching practices. The lecturers provided feedback to the teachers about data collection and data analysis methods, data presentations, and how to write the research report. Finally, the completed Classroom Action Research reports were sent


130

to the lecturers. 2) the results of coaching and mentoring system showed that most of teachers were more confident about developing their teaching practices and conducting the Classroom Action Research project. In contrast, there were some problems about too much expected workloads from the attending teachers. The operations of the project in weekends lead to exhaustion of the teachers for working seven days a week. Some teachers hold a traditional concept of research designs and did not accept the new research designs. Furthermore, some teachers refused to correct their work according to the lecturers’ guidance. ค ำส ำคญ

ระบบพเลยงและใหค าปรกษา การสอน การท าวจยปฏบตการในชนเรยน ครวทยาศาสตร ควำมส ำคญของปญหำ

ครเปนบคคลทมบทบาทส าคญมากทสดในการศกษาของนกเรยน หากมครด ครเกง ครมคณภาพสง จะท าใหการจดการศกษาด าเนนไปอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนาคนใหมศกยภาพสงซงจะสงผลใหชมชนและทองถนเกดความเขมแขง มนคงและพงตนเองได การพฒนาครและบคลากรทางการศกษาจดเปนวาระแหงชาต เนองจากประเทศไทยประสบปญหาดานคณภาพการศกษาในชวงหลายปทผานมา โดยดไดจากผลการประเมนและจดอนดบของหนวยงานทงในระดบชาตและนานาชาตจะพบวา ในปการศกษา 2552-2555 คะแนนการทดสอบทางการศกษาแหงชาตในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ลดลงอยางตอเนอง มคาคะแนนเฉลยไมถงรอยละ 50 โดยมผลคะแนนเฉลยตามล าดบในแตละปดงน 38.67, 41.56, 40.82 และ 33.10 (ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ, 2555) นอกจากนผลการแขงขนดานการอาน คณตศาสตร และวทยาศาสตรของเดกไทยในเวทระดบโลกสะทอนใหเหนวายงตองไดรบการพฒนาอยางเรงดวน โดยผลการประเมน PISA 2012 พบวานกเรยนไทยกลมอาย 15 ป มผลการประเมนต ากวาคาเฉลยนานาชาตทกวชา โดยคะแนนเฉลยวทยาศาสตรของนกเรยนไทยได 444 คะแนน เทยบกบคะแนนเฉลยของนานาชาตท 501 คะแนน (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2557) สวนการประเมนผลสมฤทธทางการศกษาในวชาวทยาศาสตรของโครงการ TIMSS ในป พ.ศ. 2554 พบวา นกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 4 และระดบชนมธยมศกษาปท 2 ของประเทศไทยมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เฉลยเทากบ 472 คะแนน และ 451 คะแนน ตามล าดบ ซงต ากวาคาเฉลยนานาชาตอยางมนยส าคญทางสถต โดยประเทศไทยถกจดใหอยในล าดบท 29 ส าหรบนกเรยนในระดบชนประถมศกษาปท 4 และล าดบท 25 ส าหรบนกเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 2 ของประเทศทเขารวมการประเมนทงหมด (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2556ก; สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2556ข)

ปจจบนประเทศไทยก าลงด าเนนการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2 (พ.ศ. 2552-2561) โดยก าหนดใหการพฒนาคณภาพครเปนประเดนส าคญหนงทจ าเปนตองปฏรปอยางเรงดวน เพอใหวชาชพครเปนวชาชพทมคณคา เหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง มกระบวนการผลตและพฒนาคร


131

ทมคณภาพ มาตรฐาน สามารถดงดดคนเกง คนด มใจรกในวชาชพครมาเปนคร อนจะน ามาซงการบรรลเปาหมายของการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 2 ในดานอนๆ อยางไรกตามการปฏรปการศกษาในทศวรรษท 1 ยงไมประสบผลส าเรจในการพฒนาครมากนก โดยส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2552 และ 2553) ไดสรปผลการด าเนนงานในรอบ 9 ปของการปฏรปการศกษาทผานมาเกยวกบการพฒนาครพบวา การพฒนาครเกดความซ าซอน ขาดการประสานแผนในการพฒนาครระหวางหนวยงานทรบผดชอบ ท าใหสนเปลองงบประมาณและเวลาของคร ไมมกระบวนการพฒนาทตอเนอง และขาดการตดตามประเมนผลการพฒนาครในแตละโครงการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ซงเปนหนวยงานทมบทบาทส าคญในการสงเสรมและพฒนาคณภาพครไดตระหนกถงปญหาของการพฒนาครดงกลาว จงไดจดท าโครงการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา (Coaching and Mentoring) ขน เนองจากเปนกระบวนการพฒนาความสามารถของครทมประสทธภาพ ประหยดคาใชจาย และลดปญหาการทงหองเรยนของครเพอไปเขารวมการอบรมภายนอกโรงเรยน (Connor & Pokora, 2012) โดยโครงการดงกลาวจะเนนการสรางความเขมแขงของสมรรถนะดานการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนในบรบททหลากหลายตามลกษณะและขนาดของโรงเรยน และใหเปนไปตามความตองการจ าเปนของส านกงานเขตพนทการศกษาแตละแหง โดยมวตถประสงคส าคญเพอพฒนาครใหเปนครด ครเกง มคณภาพ คณธรรม สงเสรมจตวญญาณและอดมการณของความเปนคร การด าเนนงานโครงการดงกลาวส านกงานเขตพนทการศกษาตองประสานงานกบสถาบนอดมศกษาทมความรและประสบการณในการพฒนาคร ด าเนนการพฒนาฝกอบรม โดยมกรอบระยะเวลาในการพฒนาไมนอยกวา 5 วน และด าเนนการพฒนาในวนหยด โดยใหมกจกรรมเนนดานเนอหาและกระบวนการ รวมทงการฝกปฏบต 2 วนและกจกรรมแลกเปลยนเรยนร ณ สถานศกษาไมนอยกวา 3 ครง คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดรวมมอกบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา 9 แหง ด าเนนการโครงการดงกลาว ผวจยจงสนใจทจะศกษารปแบบการพฒนาครวทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา และผลลพธทเกดขนจากการด าเนนโครงการ เพอใหไดมาซงขอมลส าหรบน าไปใชในการก าหนดนโยบายและวางแผนการพฒนาคณภาพครวทยาศาสตรใหมความรความสามารถเพมขนอยางเตมตามศกยภาพตอไป โจทยวจย/ปญหำวจย

1. รปแบบการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาเพอพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตร มลกษณะอยางไร

2. ผลลพธทเกดขนเกยวกบความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา เปนอยางไร วตถประสงคกำรวจย

1. เพอศกษารปแบบการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาเพอพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตร


132

2. เพอศกษาผลลพธทเกดขนเกยวกบความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา วธด ำเนนกำรวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยใชวธการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และน าขอมลทไดมารวบรวมเปนหมวดหม (theme) พรอมอธบายขยายความเชงพรรณนา โดยใชขอมลจากรายงานการวจยเกยวกบการพฒนาครวทยาศาสตร โดยการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจ านวน 9 แหง ทท าความรวมมอกบคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในระหวางเดอนมนาคมถงเดอนตลาคม 2556 โดยมครวทยาศาสตรจากทง 9 ส านกงานเขตพนทการศกษาเขารวมโครงการรวมทงสน จ านวน 112 คน ผลกำรวจย

จากการวจย สามารถสรปผลตามวตถประสงคของการวจยได ดงน 1. รปแบบการพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของคร

วทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา การพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของคร

วทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาทง 9 แหง แบงกจกรรมในการด าเนนโครงการออกเปน 2 รปแบบ คอ กจกรรมการฝกอบรม (Training) และกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา (Coaching & Mentoring system) โดยกจกรรมการฝกอบรมจะมทงหมด 2 ครง ครงละ 1 วน ครงท 1 เปนการใหความรเกยวกบหลกสตร เปาหมายในการสอน สอและเทคโนโลยการสอน รปแบบการสอน การเขยนแผนการจดการเรยนร และการวดผลและการประเมนผลการสอน สวนครงท 2 เปนการอบรมเรองการท าวจยปฏบตการในชนเรยน ซงประกอบดวยเนอหาสาระเกยวกบหลกการและการท าวจยปฏบตการในชนเรยน การเขยนโครงการวจยปฏบตการในชนเรยน การเกบรวบรวมขอมลและเครองมอทน ามาใชในการท าวจย การวเคราะหขอมลและการแปลความหมาย และการเขยนรายงานการวจย ซงกระบวนการอบรมจะใชทงวธการบรรยาย การซกถาม การอภปราย และการฝกปฏบตการโดยเนนใหครมสวนรวมในกระบวนการฝกอบรมทงรายกลมและรายบคคล

สวนกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา มการด าเนนงานรวมทงหมด 3 ครง โดยก าหนดใหมการใหค าปรกษา เดอนละ 1 ครง ณ สถานศกษาในเขตพนทการศกษาแตละเขต โดยแตละครงมรายละเอยดในการใหค าปรกษาดงน ครงท 1 เปนการวเคราะหสภาพปญหา ก าหนดหวขอการวจย และพฒนาแผนการจดการเรยนร โดยใหครออกแบบและเขยนแผนการจดการเรยนรทชวยพฒนานกเรยนและปรบปรงการสอนของตนเองใหมประสทธภาพมากขน พรอมทงเขยนโครงรางการวจยปฏบตการในชนเรยน และสรางเครองมอเพอเกบรวบรวมขอมล ครงท 2 เปนการน าแผนการจดการเรยนรทครพฒนาขนไปทดลองใชเกบรวบรวมขอมลและน ามาแลกเปลยนเรยนร ระหวางครทเขารวมโครงการคนอน ศกษานเทศกของแตละส านกงานเขตพนทการศกษา และวทยากรจากคณะศกษาศาสตร เกยวกบจดเดนและจดดอยของการสอน เพอชวยพฒนาการสอนของครทเขารวม


133

โครงการ รวมทงพจารณาวาการสอนของครน าไปสการแกปญหาทเกดขนในชนเรยนและการตอบค าถามการวจยหรอไม อยางไร และครงท 3 เปนการสรปผลการวจยและรวมกนแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบประสบการณในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนเพอแกปญหาทเกดขนในหองเรยน รวมทงแนวทางในการเขยนรายงานการวจย

เนองจากวทยากรจากคณะศกษาศาสตรทท าหนาทใหการอบรมและเปนพเลยงเพอใหค าแนะน าปรกษาแกครวทยาศาสตรมทงหมด 8 ทาน ซงแตละทานอาจมรายละเอยดในการด าเนนงานในสวนของกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาทง 3 ครงแตกตางกนไป ผลการวจยพบวา สามารถจ าแนกรปแบบกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาแกครวทยาศาสตรทเขารวมโครงการไดทงหมด 5 รปแบบ ดงตารางท 1

ตำรำงท 1 รปแบบกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาแกครวทยาศาสตร

กจกรรมกำรสรำงระบบ

พเลยงและใหค ำปรกษำ

รปแบบท 1





ครงท 1 การวเคราะหสภาพปญหา ก าหนดหวขอ

วจย และพฒนา

แผนการจดการเรยนร

ครฝกสะทอนความคดเกยวกบการสอนจากการดว ดทศนการสอนของกรณศกษา และน าเสนอเพอใหวทยากรใหขอเสนอแนะเกยวกบการเขยนสะทอนความคดวามจดเดน และขอควรแกไขปรบปรงอยางไร

ครวเคราะหการสอนของตนเองลงในใบงานเพอน าไปสการตงค าถามวจย

ครทมปญหาการสอนคลายกนมาอยรวมกนเปนกลมยอย

วทยากรบรรยายแนวทางการสอนวทยาศาสตร การเขยนแผนการจดการเรยนร และการเขยนโครงรางการวจย

วทยากรใหครดตวอยางแผนการจดการเรยนรและตวอยางการเขยนโครงรางการวจย

วทยากรใหครดตวอยางแผนการจดการเรยนร

วทยากรยกตวอยางแผนการจดการเรยนรและงานวจยและใหครน าเสนอค าถามการวจยของตนเอง

แตละกลมยอยรวมกนก าหนดค าถามวจย และ ออกแบบแผนการจดการเรยนรเพอแกปญหาทแตละกลมเลอก โดยมวทยากรคอยชแนะแนวทาง

ครวเคราะหปญหาดานการสอนของตนเองและหาสาเหตของปญหา เพอน าไปสแนวทางการปรบปรงการสอนและการก าหนดหวขอวจย ครเขยนแผนการจดการเรยนรเพอแกปญหาทเกดขนในชนเรยนโดยมวทยากรคอยใหค าแนะน า

วทยากรใหขอเสนอแนะแผนการจดการเรยนรของครแตละคนทางอเมล และสงกลบใหครแกไขกอนน าไปสอนจรง

ครเขยนแผนการจดการเรยนรเพอแกปญหาทเกดขนในชนเรยนโดยมวทยากรคอยใหค าแนะน า

ครกลบไปเขยนแผนการจดการเรยนร


134

ตำรำงท 1 (ตอ)








ครน าแผนการจดการเรยนรไปสอนจรง และเขยนบนทกหลงสอน

ครทกคนน าแผนการจดการเรยนรไปสอนจรง และบนทกวดทศนการสอน

ครน าแผนการจดการเรยนรไปสอนจรงพรอมจดบนทกหลงสอนและบนทกวดทศนการสอน

ครงท 2 การน าเสนอ

และวพากษวจารณ

ผลการน าแผนการ

จดการเรยนรไปใชสอนในหองเรยน

ครน าบนทกหลงสอนมาแลกเปลยนเรยนรรวมกนรวมกบการใหขอเสนอแนะของวทยากร

เปดวดทศนการสอนของครแตละคน เพอใหเพอนครและวทยากรอภปรายและใหขอเสนอแนะเพอพฒนาการสอนใหดขน

ครแตละคน น าเสนอแผนการจดการเรยนร และบนทกหลงสอนในกลมยอยกลมละ 4 คน

ตวแทนแตละกลมยอยน าแผนการจดการเรยนรทชวยกนพฒนาไปใชสอนจรงและใหสมาชกในกลมคนอนและวทยากรเขาสงเกตการสอน

วทยากรอธบายเกยวกบการเกบรวบรวมขอมลส าหรบตอบค าถามวจย

วทยากรใหครดตวอยางเครองมอวจยส าหรบใชในการเกบรวบรวมขอมล และแนวทางในการเขยนรายงานการวจยในแตละหวขอ

วทยากรใหครดตวอยางการเขยนโครงรางการวจยและเครองมอส าหรบใชในการเกบรวบรวมขอมล พรอมทงใหครลงมอเขยนโครงรางการวจย

ครในกลมยอยรวมกนวเคราะหถงจดแขง และจดออนในการสอนของครแตละคน

ครทท าการสอน ครทเขาสงเกตการสอน และวทยากรรวมกนสะทอนผลการปฏบตการสอน เพอพฒนาการสอนตามแผนการจดการเรยนรทไดชวยกนพฒนาใหดยงขน

วทยากรใหขอเสนอแนะโครงรางการวจยแกครทางอเมล

แตละกลมยอยสงตวแทน 1 คนออกมาน าเสนอ วดทศนการสอนใหเพอนครกลมอนและวทยากรสะทอนความคดตอการสอน


135









ครงท 3 แลกเปลยนความคดเหน

เกยวกบประสบการณในการสอนและการท า

วจยปฏบตการในชนเรยนและแนว

ทางการเขยนรายงานการ

วจย

ครน าเสนอผลการวจยและรวมกนแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบประสบการณในการสอนและการท าวจย

ตวแทนครน าเสนอโครงการวจยและขอมลทเกบรวบรวมมาใหวทยากรใหขอเสนอแนะ

ครน าเสนอขอมลทเกบรวบรวมมาใหวทยากรใหขอเสนอแนะ

ครแตละคนน าขอมลทเกบรวบรวมไวมาวเคราะหและลงมอเขยนรายงานการวจย

ครแตละคนน าแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแลวไปสอนและจดบนทกเพอมาแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน

วทยากรบรรยายเกยวกบการวเคราะหขอมล และการเขยนรายงานผลการวจย

วทยากรยกตวอยางลกษณะของขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพและการเขยนรายงานผลการวจยของตวแปรตาง ๆ ดานการสอนวทยาศาสตร

วทยากรบรรยายเกยวกบการวเคราะหขอมล และการเขยนรายงานผลการวจย

วทยากรยกตวอยางการเขยนรายงานการวจยและอธบายแนวทางการเขยนแตละองคประกอบของรายงานการวจย

วทยากรบรรยายแนวทางการเขยนรายงานการวจย และตอบขอสงสยจากคร

วทยากรใหขอมลยอนกลบเกยวกบรายงานวจยในขนตนแกครทกคน

มอบหมายใหครทกคนกลบไปเขยนรายงานการวจยฉบบสมบรณ


136









จดเดน เนนการบรรยายใหความรโดยวทยากรและการวพากษเชงสรางสรรคเพอสะทอนผลการปฏบตของครแตละคน

วทยากรตรวจงานและใหขอเสนอแนะแกครทกขนตอนของการสอนและการท าวจยอยางใกลชด

วทยากรใหความเปนกลยาณมตรเชงแนะน ามากกวาการต าหน

การมชดใบงานใหครท าอยางเปนขนตอนเพอน าไปสการปรบปรงการสอนและการท าวจย

แบงครเปนกลมยอยและใหรวมกนท างานตงแตเรมตนจนส าเรจ

สรางบรรยากาศของการเรยนรรวมกนทง 2 ฝายระหวางวทยากรกบคร

มตวอยางใหครดอยางละเอยดทกขนตอนการสอนและการท าวจยเพอท าใหครไดแนวทางในการปฏบตอยางชดเจนวาตนเองจะตองท าอยางไร

มการวพากษวจารณแผนการจดการเรยนรรวมกน ท าการแกไข และน าไปสอนจรงมากกวา 2 ครง

สรางทศนคตทดตอการท าวจยในชนเรยนวาการท าวจยเปนสงทครท าอยางเปนประจ าทกวนอยแลวในชนเรยน

เนนการตรวจและวพากษผลงานเปนรายบคคล

เนนการใชกระบวนการกลมเพอแลกเปลยนเรยนรระหวางเพอนคร

อยางไรกตามยงพบวาในภาพรวมกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาในทก

รปแบบยงมปญหาบางประการในการพฒนาศกยภาพการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของคร คอ ครมแนวคดเกยวกบการวจยปฏบตการในชนเรยนแบบดงเดมและไมยอมรบรปแบบงานวจยใหมๆ สงผลใหหวของานวจยของครไมแปลกใหมและครไมยอมปรบแกงานตามค าแนะน าของวทยากร ระยะเวลาทใหครท างานในการเขารวมโครงการมนอยเกนไปไมสอดคลองกบภาระงานทใหครปฏบตในระหวางเขารวมโครงการ ประกอบกบครมภาระงานอนนอกจากงานสอนมาก ท าใหผลงานทไดไมมคณภาพเทาทควร ครไมคอยสะทอนความคดตอการปฏบตการสอนของตนเอง หรอวเคราะหจดออนเกยวกบการสอนของตนเอง ครมกจะมองวาปญหาทเกดขนในชนเรยนทงหมดมาจากนกเรยน จงท าใหครไมสามารถมองเหนปญหาของการสอนของตนเอง เพอน าไปสการหาแนวทางใน


137

การแกไขปญหาไดอยางตรงจด ครบางคนเขารวมโครงการไมตอเนองและไมกระตอรอรนในการสงงานตามทไดรบมอบหมาย ท าใหไมสามารถตดตามความกาวหนาหรอใหขอเสนอแนะไดอยางมประสทธภาพ

2. ผลลพธทเกดขนจากการพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครวทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา พบวา ครไดพฒนาความรความสามารถทตรงกบสายงาน ท าใหครมความมนใจมากขนเกยวกบการพฒนาการสอน และการท าวจยปฏบตการในชนเรยน เกดการสรางเครอขายการเรยนรระหวางครตางโรงเรยนทสอนในกลมสาระการเรยนรเดยวกน ท าใหครมโอกาสตดตอสอสารเพอชวยเหลอเกอกลกน สวนผลกระทบทางลบ เชน เกดแรงตานการปฏบตกจกรรมจากครบางสวน เพราะมองวาเปนการเพมภาระในการท างานและไมมเวลาเพยงพอในการท ากจกรรม ครบางคนเกดความทอแทไมอยากท า เพราะคดวายาก และการด าเนนการโครงการทจดในวนเสารหรออาทตยท าใหครทเขารวมโครงการตองท างานหนกทง 7 วนตอสปดาห โดยไมมวนหยด เกดความออนลา และสงผลตอประสทธภาพในการท างานอน การจดโครงการพฒนาครของทกส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประสบผลส าเรจในประเดนทเกยวของกบความพงพอใจตอวทยากรในภาพรวม การท าวจยเพอพฒนาการเรยนการสอน ความชดเจนในการใหค าปรกษา/ความชวยเหลอของวทยากร และการสรางความมนใจในการสอนและการท าวจยของคร แตยงมบางประเดนทยงไมคอยประสบผลส าเรจเนองจากไดคะแนนการประเมนจากครทเขารวมโครงการคอนขางนอย เชน ระยะเวลาในการอบรม สถานทอบรม บรรยากาศในการฝกอบรม อาหารและอาหารวาง การไดแนวทางในการเปนพเลยงและใหค าปรกษาเพอพฒนานกเรยนใหแกครคนอนในโรงเรยน และการพฒนาและการใชสอการเรยนการสอน ผลการเขยนรายงานการวจยปฏบตการในชนเรยนทครผเขารวมโครงการจะตองสงใหกบส านกงานเขตพนทการศกษาและคณะศกษาศาสตร เพอประเมนคณภาพ ตามระดบคณภาพซงแบงออกเปน 4 ระดบ คอ “ดเยยม” “ด” “พอใช” และ “ควรปรบปรง” พบวา ครทเขารวมโครงการสวนใหญมผลสมฤทธของการเขารวมโครงการอยในระดบ “ผาน” โดยแบงเปนผมคะแนนรายงานวจยปฏบตการในชนเรยนอยในระดบดเยยม จ านวน 5 คน ระดบด จ านวน 54 คน ระดบพอใช จ านวน 49 คน ระดบปรบปรง จ านวน 2 คน และมครจ านวน 2 คน ทมผลสมฤทธในการเขารวมโครงการอยในระดบ “ไมผาน” เนองจากไมสงผลงานวจยภายในเวลาทก าหนด อภปรำยผล

จากผลการวจยขางตนสามารถอภปรายผลการวจยได ดงน รปแบบการพฒนาความสามารถในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของคร

วทยาศาสตรโดยใชการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา ทประกอบดวยกจกรรมการฝกอบรมใหความร และกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษา ณ สถานศกษาในเขตพนทการศกษาในวนเสารหรออาทตย โดยเนนการใหครไดฝกการสะทอนความคดเกยวกบการสอน น าไปสการระบค าถามวจยและวธทจะน ามาใชในการตอบค าถามวจย การใหครเขยนแผนการจดการเรยนรและน าไปสอนใชจรงพรอมกบบนทกวดทศนและเขยนบนทกหลงสอน เพอน าขอมลมาอภปรายรวมกนเกยวกบจดเดน จดดอยของการสอนและหาแนวทางปรบปรงแกไข การใหครลงมอเกบรวบรวมขอมล


138

วเคราะหขอมล น าเสนอขอมล และเขยนรายงานผลการวจย ควบคไปกบการบรรยายและใหค าแนะน าปรกษาจากวทยากรอยางตอเนองในลกษณะของกลยาณมตร ท าใหครมความมนใจมากขนเกยวกบการพฒนาการสอน และการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของตนเอง เกดการสรางเครอขายการเรยนรระหวางครตางโรงเรยนทสอนในกลมสาระการเรยนรเดยวกน สอดคลองกบ Moore (2001) และ Pask and Joy (2007) ทไดกลาวไววา การสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาเปนแนวทางทมประสทธภาพทไดรบการยอมรบในการน ามาใช เพอปรบปรงความร ความสามารถและทกษะของคร เนองจากระบบพเลยงและใหค าปรกษาท าใหเกดบรรยากาศของการชวยเหลอและใหค าแนะน าอยางเปนมตรในลกษณะของการเปนเพอนคคด ท าใหครเกดความสบายใจ และสามารถกาวขามอปสรรคตางๆ ทเกดขนไปดวยความมนใจและไมกลวทจะตองเผชญกบปญหาอนๆ ในการสอนทอาจเกดขนเพราะครจะรสกวาตนเองมผคอยสนบสนนและชวยเหลออยตลอดเวลา ท าใหครเกดการพฒนาตนเองอยางยงยน

ดานผลลพธของโครงการทพบวาครมคะแนนรายงานวจยปฏบตการในชนเรยนอยในระดบดเยยม จ านวน 5 คน ระดบด จ านวน 54 คน ระดบพอใช จ านวน 49 คน ระดบปรบปรง จ านวน 2 คน และมครจ านวน 2 คน ทไดรบการประเมนผลสมฤทธในการเขารวมโครงการอยในระดบ “ไมผาน” เนองจากไมสงผลงานวจยภายในเวลาทก าหนด สอดคลองกบงานวจยของเออมพร หลนเจรญ (2556) และขอเสนอแนะของ Clarke (1997) และ Glickman (2004) ทพบวา แนวทางในการพฒนาครใหเกดการเรยนรและน าไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมการสอนควรเปนการฝกอบรมทเนนการสรางความรสกในการมสวนรวมโดยตวครเอง เปดโอกาสใหครเรยนรดวยการลงมอปฏบตในสถานการณจรง และมการชวยเหลอสนบสนนจากเพอนคร ผบรหาร และวทยากรผใหการอบรมอยางตอเนอง จดสรรเวลาใหครไดวางแผน คดไตรตรองทบทวนและสะทอนความคดเหนเพอใหขอมลยอนกลบซงกนและกนในประเดนทเกยวของกบสงทประสบความส าเรจ และสงทลมเหลว อนจะน าไปสการปรบปรงและเลอกแนวทางแกปญหาดวยวธการใหมๆ ทมประสทธภาพมากขน แตอยางไรกตามยงพบผลกระทบทางลบจากการด าเนนโครงการ เกยวกบการเกดแรงตานจากครบางสวน เพราะมองวาเปนการเพมภาระในการท างานและไมมเวลาเพยงพอในการท ากจกรรม ครบางคนเกดความทอแทไมอยากท า เพราะคดวายาก และการด าเนนการโครงการทจดในวนเสารหรออาทตยท าใหครทเขารวมโครงการตองท างานหนกทง 7 วนตอสปดาห โดยไมมวนหยด เกดความออนลา ครทเขารวมโครงการใหคะแนนการประเมนความพงพอใจตอโครงการคอนขางนอย ในประเดน สถานทอบรม บรรยากาศในการฝกอบรม อาหารและอาหารวาง การไดแนวทางในการเปนพเลยงและใหค าปรกษาเพอพฒนานกเรยนใหแกครคนอนในโรงเรยน และการพฒนาและการใชสอการสอน สอดคลองกบขอเสนอแนะของ Bachkirova, Jackson, and Clutterbuck (2011) และ Moore (2001) ทระบวา การเปลยนแปลงพฤตกรรมการสอนและการท างานของครเปนเรองทเกดขนทละนอย อยางคอยเปนคอยไป บางครงมความซบซอนหรอยงยาก จงอาจเกดความวตกกงวล ความสงสยหรอขอขดแยงในตวครได และในงานวจยนยงพบปญหาเกยวกบการทครมแนวคดเกยวกบการวจยปฏบตการในชนเรยนแบบดงเดมและไมยอมรบรปแบบงานวจยใหมๆ สงผลใหหวของานวจยของครไมแปลกใหมและครไมยอมปรบแกงานตามค าแนะน าของวทยากร ระยะเวลาทใหครท างานในการเขารวมโครงการมนอยเกนไปไมสอดคลองกบภาระงานทใหครปฏบตในระหวางเขารวมโครงการ ครบางคน


139

เขารวมโครงการไมตอเนองและไมกระตอรอรนในการสงงานตามทไดรบมอบหมาย ท าใหไมสามารถตดตามความกาวหนาหรอใหขอเสนอแนะไดอยางมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบความคดเหนของ Clarke (1997) ท ระบว า การพฒนาคร ไปส ความเปนมออาชพ ยอมมอปสรรคเกดขนในกระบวนการพฒนาครเสมอโดยเฉพาะอปสรรคทเกยวของกบความเชอ ความรและการปฏบตตวของคร การจะพฒนาครใหประสบความส าเรจเปนสงทตองอาศยระยะเวลา และมการใหความชวยเหลอ หรอมการนเทศตดตามอยางตอเนอง และงานวจยของนงเยาว อทมพร วนยธร วชยดษฐ และพชร ปยภณฑ (2557) ทพบวาถาครทเขารบการอบรมไมเหนประโยชนและความจ าเปนของการอบรม จะท าใหครไมใหความรวมมอ และขาดความตงใจในการเรยนรและการปฏบตกจกรรมในระหวางการอบรม ส าหรบมมมองของผวจยคดวารปแบบกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษารปแบบท 2 เปนรปแบบทมคณภาพมากทสด สมควรน าไปใชเปนตนแบบในการฝกอบรมคร เนองจากเปนรปแบบทสงเสรมใหครทกคนไดลงมอปฏบตจรงดวยตนเองในทกขนตอน และมวทยากรคอยใหค าแนะน าอยางใกลชดมการตรวจ และใหขอเสนอแนะตอแผนการจดการเรยนร และเครองมอวจยของครแตละคนและปรบปรงกอนน าไปใชจรงในหองเรยน เพอใหการสอนและการวจยมประสทธภาพมากทสด นอกจากนยงมตวอยางใหครดอยางละเอยดทกขนตอนของการสอนและการท าวจยท าใหครมองเหนภาพและไดแนวทางในการลงมอปฏบตอยางชดเจนวาตนเองจะตองปรบปรงการสอนและด าเนนการท าวจยปฏบตการในชนเรยนอยางไร ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทไดจำกกำรวจย

1. รปแบบกจกรรมการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาแกครทมประสทธภาพ ควรสงเสรมการมสวนรวมของครในการท ากจกรรมทงรายบคคลและเปนกลม เนนการน าสงทไดเรยนรไปปฏบตจรงในชนเรยน และน าขอมลทไดจากการปฏบตจรงมาอภปรายรวมกนเพอน าไปสการพฒนาตนเองของครอยางตอเนอง

2. รปแบบการพฒนาครโดยใชระบบพเลยงและใหค าปรกษาชวยพฒนาความร และทกษะในการสอนและการท าวจยปฏบตการในชนเรยนของครไดอยางเปนรปธรรม เพราะมพเลยงคอยใหค าปรกษาแนะน าอยางตอเนอง สงผลใหครมก าลงใจและแรงผลกดนในการพฒนาตนเอง ดงนนควรมการขยายผลการด าเนนการในรปแบบนใหครอบคลมไปยงครสวนใหญของประเทศ

3. ควรมแรงเสรมทางบวกใหครมแรงจงใจในการพฒนาการสอนและการลงมอท าวจยปฏบตการในชนเรยนใหมากขน เชน การใหทนในการท าวจย หรอ การใหทนในการน าเสนอผลการวจยในการประชมวชาการตางๆ ทงในและตางประเทศ เปนตน

4. ควรเปดโอกาสใหครทสอนกลมสาระการเรยนรเดยวกนแตตางโรงเรยนมการแลกเปลยน ประสบการณในการสอนและการวจยระหวางกน ซงจะชวยสรางความเขมแขงทางวชาการในระดบเขตพนทการศกษา ตลอดจนสมพนธภาพอนดระหวางกลมคร เกดเปนชมชนแหงการเรยนรในวชาชพครอยางยงยน

5. ควรลดความคาดหวงจากครในการเขารวมโครงการแตละครงใหนอยลง แตควรมงเนนใหครรลก รจรง และน าสงทไดเรยนรไปปฏบตและถายทอดใหผอนไดอยางมประสทธภาพ


140

6. ควรมการสอบถามความตองการของครในการก าหนดวน เวลา และสถานทในการจดโครงการเพอไมท าใหครรสกออนลาและเกดทศนคตทไมดตอการเขารวมโครงการ ขอเสนอแนะส ำหรบกำรท ำวจยในครงตอไป

1. ควรมการท าวจยเพอตดตามผลการด าเนนงานโครงการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยงและใหค าปรกษาเพอศกษาความคงทนทเกดขนจากการด าเนนงานโครงการในระยะยาว 2. วธการคดเลอกครเขารวมโครงการควรมเกณฑการคดเลอกและมการก าหนดเปาหมายการพฒนาทชดเจน รวมทงมมาตรการในการควบคมใหครมาเขารวมโครงการอยางสม าเสมอทกครง

บรรณำนกรม นงเยาว อทมพร วนยธร วชยดษฐ และพชร ปยภณฑ. (2557). การวจยประเมนผลโครงการฝกอบรม

การผลตสอการสอน (สอกระดาษ) ส าหรบคร ระดบการศกษาขนพนฐาน มหาวทยาลยราชภฏธนบร. วำรสำรมหำวทยำลยรำชภฏธนบร. 8(2), 8-16.

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศ ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ. (2555). เอกสำรสถตกำรศกษำฉบบยอ 2555. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2556ก). สรปผลกำรวจยโครงกำร TIMSS 2011 ชนประถมศกษำปท 4. สมทรปราการ: บรษท แอดวานซ พรนตง เซอรวส จ ากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2556ข). สรปผลกำรวจยโครงกำร TIMSS 2011 ชนมธยมศกษำปท 2. สมทรปราการ: บรษท แอดวานซ พรนตง เซอรวส จ ากด.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2557). ผลกำรประเมน PISA 2012 คณตศำสตร กำรอำน และวทยำศำสตร นกเรยนรอะไร และท ำอะไรไดบำง. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากด อรณการพมพ.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2552). ขอเสนอกำรปฏรปกำรศกษำในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561). กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2553). ขอเสนอเชงนโยบำยกำรพฒนำครและบคลำกรทำงกำรศกษำ. กรงเทพฯ: บรษท พรกหวานกราฟฟค จ ากด.

เออมพร หลนเจรญ. (2556). รำยงำนผลกำรวจยโครงกำรรปแบบกำรพฒนำครเพอกำรจดกำรเรยนรโดยใชกำรวจยเปนฐำน. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

Bachkirova, T., Jackson, P., & Clutterbuck, D. (2011). Coaching And Mentoring Supervision : Theory And Practice. Maidenhead: McGraw-Hill Education.

Clarke, Burton R. (1997). The modern integration of research actives with teaching and Learning. The Journal of Higher Education. 68.

Connor, M., & Pokora, J. (2012). Coaching and mentoring at work: Developing effective practice. 2nd ed. Maidenhead: Open University Press.

Glickman, C.D. (2004). Supervision and instructional leadership: A development Approach. 6th ed. Boston: Allyn & Bacon.


141

Moore, K.B. (2001). Mentoring and Coaching Teachers. Early Childhood Today. 16(3): 9-12.

Pask, R., & Joy, B. (2007). Mentoring-coaching: A guide for education professionals. New York: McGraw-Hill/Open University Press.


การวเคราะหสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในศตวรรษท 21 : กรณศกษาเขตพนทภาคกลาง

AN ANALYSIS OF THAI TEACHER’S COMPETENCY ACCORDING TO THE

SOUTHEAST ASIAN TEACHER’S COMPETENCY FREMEWORK IN THE 21st CENTURY: A CASE STUDY OF THE CENTRAL REGION AREA

ฐาปนา จอยเจรญ1 และ เมษา นวลศร2

Thapana Choicharoen1 and Mesa Nuansri2

1 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน 2 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงค 1) เพอวเคราะหระดบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะ

ของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 และ 2) เพอเปรยบเทยบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา กลมตวอยาง คอ ครสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 375 คน โดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถามเกยวกบสมรรถนะครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ านวน 1 ชด มคาดชนความสอดคลองของขอค าถาม ( IOC) อยระหวาง 0.8 – 1.0 และความเทยงแบบสมประสทธแอลฟาของครอนบาก เทากบ .97 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงบรรยาย ไดแก คาความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความเบ ความโดง และใชสถตเชงอางอง ไดแก F-test ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว อกทงวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวยการวเคราะหเนอหา ผลการวจยสรปได ดงน

1. ครไทยมสมรรถนะตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 โดยภาพรวมและรายดานทง 11 ดาน อยในระดบคอนขางสง โดยสมรรถนะดานการสงเสรมคานยมดานศลธรรมและจรยธรรมมคาเฉลยสงสด รองลงมา ไดแก ดานการสรางสภาพแวดลอมการเรยนร และดานการจดสวสดการแกนกเรยน ตามล าดบ สวนดานการสรางเครอขายกบผเกยวของโดยเฉพาะผปกครอง พบวา มคาเฉลยนอยทสด

2. ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดโรงเรยน (ใหญ กลาง และเลก) โดยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว พบวา ภาพรวมและรายดานทง 11 ดาน ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05


143

3. ผลการวเคราะหขอเสนอแนะในการพฒนาสมรรถนะครไทย พบวา มประเดนส าคญเรยงตามล าดบความส าคญ 5 ประเดนหลก ไดแก 1) ดานการวจยในชนเรยน 2) ดานการวดประเมนผลการเรยนร 3) ดานการจดการเรยนการสอน 4) ดานการใชสออปกรณ 5) ดานการมสวนรวมกบชมชน

ABSTRACT

The purposes of this research were 1) to analyze the Thai teacher’s competency according to the Southeast Asian teacher’s competency framework in the 21st Century: A Case Study of the Central Region and 2) to compare the Thai teacher’s competency according to the Southeast Asian teacher’s competency framework in the 21st Century by the size of the school. The samples were 375 teachers of schools under the jurisdiction of the Office of Basic Education Commission. The research instrument was a 5-point scale with Index of Item - objective of congruence: IOC between 0.8 – 1.0 and Cronbach’s alpha reliability of .97. The data were analyzed descriptively and inferentially including frequency, percentage, mean, standard deviation, skewness, kurtosis and F-test for ANOVA, and the qualitative data were analyzed by content analysis. The research findings were as follows:

1. Thai teacher’s competency according to the Southeast Asian teacher’s competency framework in the 21st Century, both overall and in the 11 aspects were at a relatively high level. When considering each aspect, the priority of competency from highest to lowest was the promotion of moral and ethical values, the creation of a learning environment, and the welfare of the students respectively while the mean in creating a network with stakeholders, particularly parents of students was the lowest average.

2. The comparison of Thai teacher’s competency according to the Southeast Asian teacher’s competency framework in the 21st Century by one - way ANOVA showed that overall and in all 11 aspects, there was no statistically significant difference between the three school sizes (large, medium and small) at the .05 level.

3. Suggestions on the development of teacher’s competencies found that there are 5 main issues in order of importance which were: 1) classroom action research 2) learning assessment 3) Instruction management 4) materials using, and 5) community participation. ค าส าคญ สมรรถนะ ครไทย


144

ความส าคญของปญหา ทามกลางกระแสการเปลยนแปลงและพฒนาการศกษาภายใตยทธศาสตรของการปฏรปการศกษาใน ทศวรรษทสอง ( พ.ศ. 2552 – 2561 ) ทด าเนนไปในหวงเวลาปจจบนน จะเหนไดวาการศกษากบการพฒนาสงคมเปนกระแสหลกส าคญทสงคมโดยรวมตางเฝาจบตามองในกระบวนทศนของความเปลยนแปลงทเกดขน ในมตตางๆ อนจะสงผลตอการพฒนา ดงจะเหนไดจากภายใตยทธศาสตรของการปฏรปการศกษาทศวรรษทสองในปจจบนไดมงเนนในมตของการพฒนา 4 มตส าคญ (ศภสรา ชดช, 2556) ไดแก การปฏรปนกเรยนยคใหม การปฏรปครยคใหม การปฏรปโรงเรยนหรอแหลงเรยนรยคใหม และการปฏรประบบบรหารจดการยคใหม ซงในทกมตนนจะมความสอดรบสมพนธกนอยางเปนระบบเพอใหบรรลผลของการปฏรปการศกษาไทยในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 – 2561) ดงกลาว ส าหรบการปฏรปเพอพฒนาคณภาพครยคใหมนน ไดมขอเสนอแนะในเชงยทธศาสตรของการปฏรปครและบคลากรทางการศกษาหลากหลายแนวทางตามขอเสนอของคณะกรรมการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ ทไดเสนอแนะไว (เลขาธการสภาการศกษา, 2552) ทงน เพอสรางใหครยคใหมมบทบาทในการเสรมสรางใหผเรยนเกดการเรยนร เปนวชาชพทมคณคา มระบบ กระบวนการผลตและพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาทมคณภาพมาตรฐานเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง สามารถดงดดคนเกง คนด มใจรกในวชาชพครมาเปนคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาอยางเพยงพอตามเกณฑ และสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพ มาตรฐาน และในขณะขณะเดยวกนสามารถพฒนาตนเอง และแสวงหาความรอยางตอเนอง มสภาวชาชพทเขมแขง บรหารจดการตามหลกธรรมาภบาล เพอพฒนาคร คณาจารยและบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพชวตทด มความมนคงในอาชพ มขวญก าลงใจอยไดอยางยงยน อยางไรกตาม การพฒนาวชาชพครภายใตการเปลยนแปลงของสงคมในชวงเวลานนบไดวาเปนบทบาทและภารกจส าคญททาทายเปนอยางยงตอความส าเรจของการพฒนา เพอกอใหเกดศกยภาพและประสทธภาพสงสดของศาสตรแหงวชาชพความเปนคร ทงนคงสบเนองมาจากสภาพทางบรบทรอบดานทสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงและพฒนาโดยเฉพาะในดานการจดการศกษาของยคปฏรปในทศวรรษทสองนเปนอยางมาก ซงมดชนบงช ( Indicators) หลายประการ (เลขาธการสภาการศกษา, 2552) ทบงบอกและสะทอนผลใหทราบทงทเปนภาพในเชงบวกบวกและลบควบคกนไปโดยเฉพาะอยางยงผลลพธ (out put) ทเกดกบผลผลตของกระบวนการจดการศกษา ซงกหมายถงผเรยนนนเองทเปนสงบงบอกหรอเปนสญญาณของการสะทอนภาพดงกลาวออกมาสสงคมจากกระแสของการปฏรปการศกษาของไทยในปจจบน ผลทเกดขนยอมเปนการตอบโจทยส าคญทสงคมโดยรวมตางมงเปาหมายกลมใหญไปท “ครอาจารย” ในดานประสทธภาพและศกยภาพของการจดการเรยนการสอนใหกบผเรยน โดยมอาจหลกเลยงหรอปฏเสธความรบผดชอบเหลานได ดงนน มาตรการและแนวทางของการยกระดบการพฒนาคณภาพและประสทธภาพของวชาชพแหงความเปนครจงถกก าหนดขนในหลากหลายกลยทธเพอน ามาซงความส าเรจของการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสองในปจจบน โดยเฉพาะอยางยงการก าหนดสมรรถนะเชงวชาชพในระดบตางๆ จะเปนประเดนส าคญของการสรางประสทธภาพในการพฒนาศาสตรแหงความเปนครใหบรรลผล สอดรบกบสถานการณและบรบททางสงคมทเปลยนแปลงในปจจบน ทงนเพอสรางและพฒนาทรพยากรมนษยใหกาวไปในสงคมแหงการเรยนรยคใหมไดอยางมศกดศร (สรศกด ปาเฮ, 2556)


145

เมอมองไปยงภาพกวางไปกวานนในสภาวะแหงยคทนนยมทเศรษฐกจเปนตวขบเคลอนและผลกดนใหประเทศตางๆ กาวรดไปขางหนาอยางรวดเรว ประกอบกบประเทศตางๆ นนอยรวมกนเปนสงคมโลก ไมสามารถอยโดดเดยวเดยวดายได จงตองมการรวมตวกนของประเทศในแตละภมภาคเพอเพมอ านาจในการตอรองและเพมขดความสามารถในการแขงขนในเวทระหวางประเทศ เพอใหไดมาซงผลประโยชนรวมและพฒนาประเทศในภมภาคไปพรอมๆ กน ดวยเหตน ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตหรอ อาเซยน จงไดมขอตกลงใหอาเซยนรวมตวเปนชมชนหรอประชาคมเดยวกนใหส าเรจภายในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) ส าหรบการเตรยมความพรอมเพอกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยนนน ประเทศไทยในฐานะทเปนผน าในการกอตงสมาคมอาเซยน มศกยภาพในการเปนแกนน าในการสรางประชาคมอาเซยนใหเขมแขง จ งไดมการเตรยมความพรอมเพอกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยน โดยจะมงเนนเรองการศกษา เนองจากการศกษาเปนรากฐานของการพฒนาในทกๆ ดาน อกทงการศกษาถอเปนพนฐานในการสรางและผลกดนใหคนไทยมความร ความเขาใจในประชาคมอาเซยน ซงการศกษาจะถกสอดแทรกเขาไปในสามเสาหลกของประชาคมอาเซยน คอ เสาการเมองและความมนคง เสาเศรษฐกจ และเสาสงคมและวฒนธรรม โดยการศกษาจะเปนฐานในการสรางความรและความเขาใจตอบทบาทหนาทหลกของประชาคมอาเซยน ตลอดจนบทบาทหนาทของตนในการเปนพลเมองของประชาคมอาเซยนทจะเกดขนในป 2558 ส าหรบในประเดนทางการศกษา โดยเฉพาะการพฒนาสมรรถนะของครกมความจ าเปนและเปนอกมตหนงทประเทศสมาชกในกลมอาเซยนไดเลงเหนถงความส าคญเพอพฒนาไปสวชาชพครทมคณภาพเนองจากการศกษาถอไดวาเปนพนฐานส าคญในการขบเคลอนประเทศในดานตางๆ โดยทประชมคณะกรรมการบรหารศนยระดบภมภาควาดวยนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษาของซมโอ (SEAMEO INNOTECH) ครงท 52 ทจดขนในระหวางวนท 29 กนยายน ถงวนท 1 ตลาคม 2552 โดยมการเหนชอบกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ท Dr.Erlinda C. Pefianco ผอ านวยการศนยซมโอ อนโนเทค ไดแจงผลศกษาวจยเกยวกบมาตรฐานสมรรถนะของครในบรบทของเอเชยตะวนออกเฉยงใต รวมทงก าหนดเกณฑการวด และพฒนาสมรรถนะดงกลาวแกครผสอน ผลการวจย พบวา สมรรถนะหลก (competency) ของครในเอเชยตะวนออกเฉยงใตประกอบดวย 11 ดาน (ศกษาธการ, 2557) ดงน 1) การเตรยมแผนการสอนทสอดคลองกบวสยทศนและพนธกจของโรงเรยน 2) การสรางสภาพแวดลอมการเรยนร 3) การพฒนาและการใชทรพยากรส าหรบการเรยนการสอน 4) การพฒนาทกษะการจดล าดบความคดในระดบสง 5) การอ านวยความสะดวกในการเรยนร 6) การสงเสรมคานยมดานศลธรรมและจรยธรรม 7) สงเสรมการพฒนาชวตและทกษะวชาชพแกผเรยน 8) การวดและประเมนพฤตกรรมของผเรยน 9) การพฒนาดานวชาชพ 10) การสรางเครอขายกบผเกยวของโดยเฉพาะผปกครองนกเรยน และ 11) การจดสวสดการและภารกจแกนกเรยน ทงนในสภาพปจจบนเรายงไมทราบวาครไทยเปนไปตามสมรรถนะครตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 หรอไม และมความแตกตางตามขนาดของสถานศกษาหรอไม อยางไร เนองจากการ หากครไทยมสมรรถนะตรงตามทคณะกรรมการบรหารศนยระดบภมภาควาดวยนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษาของซมโอ (SEAMEO INNOTECH) ได


146

ศกษาไว นนกแสดงวาประเทศไทยพรอมทจะเขารวมจดการศกษาตามกรอบความรวมมอของภมภาคอาเซยน จากเหตผลและความส าคญทไดกลาวไวขางตน จงท าใหผวจยสนใจท าวจยเรอง “การวเคราะหสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21: กรณศกษาเขตพนทภาคกลาง” อกทงมการเปรยบจ าแนกตามขนาดสถานศกษาดวยเพอใหไดสารสนเทศทเปนประโยชนมากขน เนองจากผลการวจยทเกยวกบการสอบถามความคดเหน เจตคต หรอการงานรายการรบรตามมมมองของครมความแตกตางกนตามขนาดของสถานศกษา (นราภรณ สระ, 2555; สรพร โพธภกด , 2558) ทงน เพอใหไดสารสนเทศอนเปนประโยชนตอการพฒนาสมรรถนะครไทยใหสอดคลองกบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 อนจะเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนสการพฒนาประเทศและกาวสการแขงขนในเวทประชาคมอาเซยนไดอยางมประสทธภาพตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย ครไทยมสมรรถนะตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 อยในระดบใด และมความแตกตางกนตามขนาดของสถานศกษาหรอไม อยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอวเคราะหระดบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 2. เพอเปรยบเทยบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดของสถานศกษา วธด าเนนการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ครผสอนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ในเขตพนทภาคกลาง

(22 จงหวด) โดยยดระบบการจดแบงเขตพนทการศกษาการปกครองทจดแบงโดยส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ซงมครจ านวนทงสน 95,436 คน (กลมพฒนาระบบสารสนเทศ ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ, 2557)

กลมตวอยาง ครผสอน จ านวน 450 คน ซงไดจากการก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชโปรแกรม

G*Power ซงเปนโปรแกรมทสรางจากสตรของ Cohen (1977) และผานการตรวจสอบ/รบรองคณภาพโดยนกวจยและไดรบการยอมรบในปจจบน (นงลกษณ วรชชย, 2555) โดยผวจยก าหนดคาขนาดอทธพล (effect size) ในระดบปานกลาง (คา .25) คาระดบนยส าคญ เปน .05 และคาอ านาจการทดสอบ (power) เปน .95 จากผลการค านวณไดขนาดตวอยางทงหมด (total sample size) จ านวน 252 คน แตเนองจากการวจยครงนใชเครองมอเปนแบบสอบถาม ซงการศกษากบกลมคร


147

อาจารย จะมอตราการตอบกลบประมาณรอยละ 60 (Wiersma, 1991 อางถงใน สวมล วองวาณช, 2548) อกทงเพอเพมความมนใจในเรองของอตราการตอบกลบของแบบสอบถาม ดงนนผวจยจงปรบขนาดกลมตวอยางเปน 450 คน และด าเนนการใหไดมาซงกลมตวอยางโดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน (multi-stage random sampling)

จากการสงแบบสอบถามไปตามกรอบการสมกลมตวอยาง จ านวน 450 ชด ผลการตอบกลบของแบบสอบถาม พบวา ไดแบบสอบถามทสมบรณผานการตอบแลว จ านวนทงสน 375 ชด คดเปนอตราการตอบกลบรอยละ 83.33

การเกบและรวบรวมขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามส าหรบคร โดยสงไปยงโรงเรยนกลมเปาหมายใน

การวจย พรอมทงแนบซองปดตราไปรษณยากรเพอสงกลบมายงผวจย โดยใชระยะเวลาประมาณ 1 เดอน ในการเกบรวบรวมขอมล

การวเคราะหขอมล 1) วเคราะหขอมลเกยวกบระดบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชย

ตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 ดวยการวเคราะหหาคาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เปนรายขอและภาพรวม ซงผวจยไดก าหนดการแปลผล โดยใชเกณฑในการแปลผลตามแนวของเบส (Best, 1970)

2) วเคราะหเปรยบเทยบระดบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดโรงเรยน (ใหญ กลาง และเลก) โดยใชสถตทดสอบ F (F-test) ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (one-way ANOVA)

3) วเคราะหขอเสนอแนะ/ความคดเหนเพมเตมเกยวกบแนวทางในการพฒนาสมรรถนะครไทยใหเปนไปตามมาตรฐานกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 โดยใชการวเคราะหเนอหา (content analysis) ผลการวจย

1. ครไทยมระดบสมรรถนะตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 โดยภาพรวมอยในระดบคอนขางสง (M=4.15, S.D.=.43) และเมอพจารณาเปนรายดานทง 11 ดาน พบวา ดานการสงเสรมคานยมดานศลธรรมและจรยธรรม มคาเฉลยสงสด (M=4.47, S.D.= .49) รองลงมาไดแก ดานการสรางสภาพแวดลอมการเรยนร (M=4.31, S.D.=.50) และดานการจดสวสดการแกนกเรยน (M=4.21, S.D.=.58) ตามล าดบ สวนดานการสรางเครอขายกบผ เกยวของโดยเฉพาะผปกครองนกเรยน พบวา มคาเฉลยนอยทสด (M=3.97, S.D.= .54) โดยมรายละเอยดดงตารางท 1


148

ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะ แหงอาเซยนโดยภาพรวม

สมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะแหงอาเซยน คาเฉลย

(M)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

(S.D.)

ระดบสมรรถนะ

1. การเตรยมแผนการสอนทสอดคลองกบวสยทศนและพนธกจของโรงเรยน 4.16 0.47 คอนขางสง 2. การสรางสภาพแวดลอมการเรยนร 4.31 0.50 คอนขางสง 3. การพฒนาและการใชทรพยากรส าหรบการเรยนการสอน 4.08 0.57 คอนขางสง 4. การพฒนาทกษะการจดล าดบความคดในระดบสง 4.03 0.60 คอนขางสง 5. การอ านวยความสะดวกในการเรยนร 4.12 0.49 คอนขางสง 6. การสงเสรมคานยมดานศลธรรมและจรยธรรม 4.47 0.49 คอนขางสง 7. การสงเสรมการพฒนาชวตและทกษะวชาชพแกผเรยน 4.11 0.50 คอนขางสง 8. การวดและประเมนพฤตกรรมของผเรยน 4.10 0.54 คอนขางสง 9. การพฒนาดานวชาชพ 4.07 0.59 คอนขางสง 10. การสรางเครอขายกบผเกยวของโดยเฉพาะผปกครองนกเรยน 3.97 0.54 คอนขางสง 11. การจดสวสดการแกนกเรยน 4.21 0.58 คอนขางสง

รวม 4.15 0.43 คอนขางสง

2. ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดโรงเรยน (ใหญ กลาง และเลก) พบวา โดยภาพรวมไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา สมรรถนะครทง 11 ดาน ไมมความแตกตางกนตามขนาดของโรงเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เชนเดยวกน โดยมรายละเอยดดงตารางท 2 ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของระดบสมรรถนะครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหง

เอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดของโรงเรยน

แหลงความแปรปรวน SS df MS F sig ผลการทดสอบรายค ดานท 1 การเตรยมแผนการสอนทสอดคลองกบวสยทศนและพนธกจของโรงเรยน

ไมแตกตางกน

ระหวางกลม 0.71 2 0.35 1.60 0.20 ภายในกลม 81.77 372 0.22 รวม 82.47 374

Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.287, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.751 ดานท 2 การสรางสภาพแวดลอมการเรยนร



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.697, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.499 ดานท 3 การพฒนาและการใชทรพยากรส าหรบการเรยนการสอน

ไมแตกตางกน ระหวางกลม 1.86 2 0.93 2.85 0.06 ภายในกลม 121.30 372 0.33 รวม 123.16 374


149

ตารางท 2 (ตอ)

แหลงความแปรปรวน SS df MS F sig ผลการทดสอบรายค Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.119, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.888

ดานท 4 การพฒนาทกษะการจดล าดบความคดในระดบสง



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.299, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.742 ดานท 5 การอ านวยความสะดวกในการเรยนร



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 1.131, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.324 ดานท 6 การสงเสรมคานยมดานศลธรรมและจรยธรรม



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 2.258, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.106 ดานท 7 สงเสรมการพฒนาชวตและทกษะวชาชพแกผเรยน



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 2.221, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.110 ดานท 8 การวดและประเมนพฤตกรรมของผเรยน



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.188, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.829 ดานท 9 การพฒนาดานวชาชพ



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.657, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.519


150

ตารางท 2 (ตอ) ดานท 10 การสรางเครอขายกบผเกยวของโดยเฉพาะผปกครองนกเรยน



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.267, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.766 ดานท 11 การจดสวสดการแกนกเรยน



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.950, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.388 ภาพรวม



Test of Homogeneity of Variances Levene Statistic = 0.205, df1 = 2, df2 = 372, sig = 0.815

3. ผลการวเคราะหขอเสนอแนะในการพฒนาสมรรถนะครไทยจากแบบสอบถามปลายเปดดวยการวเคราะหเนอหา พบวา มประเดนส าคญเรยงตามล าดบความส าคญ 5 ประเดนหลก ไดแก 1) ดานการวจยในชนเรยน 2) ดานการวดประเมนผลการเรยนร 3) ดานการจดการเรยนการสอน 4) ดานการใชสออปกรณ 5) ดานการมสวนรวมกบชมชน

อภปรายผล จากขอคนพบของงานวจยสามารถน าประเดนทนาสนใจมาอภปรายไดหลายประเดน ดงน

1. จากผลการวจยทพบวา ครไทยมสมรรถนะตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 โดยภาพรวมอยในระดบคอนขางสงและเมอพจารณาเปนรายดานกพบวาทง 11 ดานกอยในระดบคอนขางสงเชนเดยวกน ทงนอาจเนองมาจากสมรรถนะตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 ตามทประชมคณะกรรมการบรหารศนยระดบภมภาควาดวยนวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษาของซมโอ (SEAMEO INNOTECH) ครงท 52 ไดก าหนดไว หากพจารณาในรายละเอยดแลวเหนไดวาเปนสมรรถนะหลกๆ พนฐานของวชาชพคร และยงไมมสมรรถนะใดททาทายเกนความสามารถของครไทย อกทงสมรรถนะในหลายๆ ดานกสอดคลองกบสมรรถนะครตามทครสภาซงเปนสภาวชาชพครไทยไดก าหนดไวและคอยควบคมก ากบตดตามอยแลว อกทงสมรรถนะเหลานครไทยทกคนลวนผานการฝกอบรมในขณะทก าลงศกษากอนหนาทจะเขามารบบรรจเปนขาราชการครอยางเขมขนอยแลว นอกจากนเมอเขามาเปนครแลวยงไดมโอกาสรบการอบรมทงทฤษฎและปฏบตการอยเปนประจ า แตอยางไรกตามผลการวจยนสามารถ


151

สะทอนใหเหนถงความพรอมของครไทยในการทจะกาวสเวทของการแขงขนในกลมประชาคมอาเซยนไดในระดบหนง อกทง การศกษาถอไดวาเปนพนฐานของการพฒนาในทกๆ ดาน ซงสอดคลองกบ การศกษาของส านกงานเลขาธการสภาการศกษา (2549) ไดท าการวจยเปรยบเทยบการปฏรปการศกษาของประเทศในกลมอาเซยน โดยมวตถประสงคเพอศกษาความกาวหนาของการปฏรปการศกษาของประเทศในกลมอาเซยน ซงพบวา ประเทศอาเซยนทกประเทศใหความส าคญกบการพฒนาการศกษาของประเทศ ในขณะเดยวกนไดมงหวงใหการศกษาเปนเครองมอในการยกระดบศกยภาพการแขงขนของประเทศในระดบสากล และผลจากการเปรยบเทยบยทธศาสตรในการปฏรปการศกษาระดบตาง ๆ พบวา ในการศกษาระดบปฐมวยและขนพนฐาน เมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ ในอาเซยน ยกเวน สงคโปร แลว การศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐานของไทยมความกาวหนาในการด าเนนการปฏรปในระดบหนง นอกจากน การพฒนาครเพอใหตอบสนองกบการพฒนาคณภาพการเรยนการสอน เปนสงททกประเทศในอาเซยนอยระหวางการด าเนนการและปรบปรงใหเหมาะสมยงขนดวยสาระความครอบคลมทแตกตางกนไป โดยประเทศทเดนชด ไดแก ไทย มาเลเซย ลาว และกมพชา

2. จากผลการวจยพบวา สมรรถนะดานการสรางเครอขายกบผ เกยวของโดยเฉพา ะผปกครองนกเรยนมคาเฉลยนอยทสดจากการผลการเปรยบเทยบสมรรถนะครทง 11 ดาน หากจะพฒนาเพอยกระดบสมรรถนะครไทยกควรจะมองทประเดนนเปนล าดบแรก ทงนอาจเนองมาจากสมรรถนะดานนเปนเรองทไกลตวครมากทสดในบรรดาสมรรถนะ 11 ดาน จะสงเกตไดวาสมรรถนะดานอนๆ อก 10 ดานทเหลอเปนสมรรถนะทใกลตวและครไทยตองปฏบตเปนภาระงานหรอเปนงานทปฏบตเปนกระแสหลกอยแลว เชน เปนสมรรถนะทเกยวกบการจดการเรยนการสอนในชนเรยน การพฒนาผเรยน หรอการประเมนผลการเรยนร เปนตน ส าหรบสมรรถนะดานการสรางเครอขายกบผเกยวของโดยเฉพาะผปกครองนกเรยนถอไดวาเปนสมรรถนะทมความส าคญซงอาเซยนไดใหความส าคญและก าหนดเปนหนงใน 11 สมรรถนะหลก เนองจากการสรางเครอขายเปนสงส าคญมากในการด าเนนงานทกกลมวชาชพในปจจบน องคกรทกองคกรจะตองแสดงความโปรงใสทสามารถตรวจสอบได (accountability) อกทงความรวมมอกบเครอขายจะยงผลใหองคกรมโอกาสในการพฒนาและอยรอดตอไปไดสง

3. จากผลการเปรยบเทยบคาเฉลยสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดโรงเรยน (ใหญ กลาง และเลก) พบวา โดยภาพรวมไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และเมอพจารณาเปนรายดาน กพบวา สมรรถนะครทง 11 ดาน ไมมความแตกตางกนตามขนาดของโรงเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เชนเดยวกนซงไมเปนไปตามสมมตฐานการวจย ทงนอาจเนองมาจากปจจยหลายสาเหต ไดแก 1) ระบบการผลตครจากมหาวทยาลยของไทยลวนแตไดรบการรบรองหลกสตรจากทงส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) อกทงหลกสตรจะตองผานการรบรองจากครสภาซงเปนองคกรทางวชาชพ ดงนน คณภาพในดานการผลตครจากมหาวทยาลยตางๆ จงไมแตกตางกนมากนก 2) ครผชวยหรอครทท าการสอนอยในระบบโรงเรยนกอนแลวมความพรอมทถายทอดศษยเหมอนกน ไมวาจะสอนในโรงเรยนขนาดใดกตามความมงมนตงใจกยงคงมเชนเดม อกทงสมรรถนะของครเปนความสามารถเฉพาะตวบคคล จงไมแปรเปลยนไปตามบรบทของขนาดโรงเรยนมากนก 3) ครในสงกด


152

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) มกจะไดรบโอกาสในการเขารบการอบรมหรอฝกฝนวชาชพในลกษณะเดยวกนทวทงประเทศ จะเหนไดวาสวนใหญมาจากภายใตนโยบายเดยวกน ดงนน ครทกโรงเรยนจะไดโอกาสเทาๆ กน 4) บรบทของโรงเรยนทเปนกลมตวอยางในการศกษาครงนอยในเขนพนทภาคกลางสมมาจาก 22 จงหวด ไมวาจะเปนโรงเรยนขนาดใหญ กลาง และเลก บรบทไมมความแตกตางกนมากนก ทงบรบททางดานสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม หรออนๆ ดวยปจจยทง 4 ประการดงกลาวนาจะเปนปจจยส าคญทท าใหผลการวจยในการศกษาเปรยบเทยบคาเฉลยสมรรถนะของครไทยตามกรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21 จ าแนกตามขนาดโรงเรยน (ใหญ กลาง และเลก) ไมมความแตกตางกนตามขนาดของโรงเรยนทงภาพรวมและรายดาน อยางมนยส าคญทางสถต

4. จากผลการวเคราะหขอเสนอแนะเพมเตมจากแบบสอบถาม พบวา ขอเสนอแนะทมความถมากทสด คอ ครไทยควรมการพฒนาสมรรถนะดานการวจยปฏบตการในชนเรยน โดยมขอเสนอแนะวา ควรสงเสรมใหครไทยมความรความเขาใจเกยวกบกระบวนการและระเบยบวธวทยาการในการวจย เพอเพมสมรรถนะในการท าวจยปฏบตการในชนเรยนไดอยางมประสทธภาพมากขน มครหลายทานอยากพฒนาตอยอดองคความรในดาน และพรอมทจะเรยนรและสรางสรรคงานวจยเพอแกปญหาการเรยนการสอน จงอยากใหหนวยงานทมสวนรบผดชอบโดยตรงเขามาใหความรกบครมากขน อาจจดในรปแบบของการอบรมเชงปฏบตการหรออนๆ จากขอเสนอแนะและความคดเหนทมากทสดดงกลาวนแสดงใหเหนวาครไทยยงขาดความรและทกษะเกยวกบระเบยบวธวจยเพอสรางสรรคงานวจย ทงๆ ทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดมเจตนารมณเพอพฒนาครใหมทกษะเหลานเกดขน ตลอดจนนโยบายของหนวยงานตนสงกดกใหความส าคญและพยายามมงเนนใหเกดขนกบครไทย จนกระทงปจจบนกยงคงเปนปญหาของครอย ซงผลการวจยนยงสอดคลองกบการศกษาวจยของ นตกร ออนโยน และ เมษา นวลศร (2553) ทพบวา สมรรถภาพของครวทยาศาสตรดานวชาชพครในสวนของการวจยมสมรรถนะนอยทสดเมอเทยบกบประเดนอนๆ ซงจากการศกษาวจย พบวา ปญหาของการวจยทส าคญเนองมาจากครสวนใหญยงขาดความสามารถในการใชโปรแกรมส าเรจรป เพอการวเคราะหขอมลซงท าใหไมสามารถวเคราะหขอมลเชงปรมาณทจ าเปนตองใชสถตได นอกจากนพบวา ครสวนใหญยงขาดความร ความเขาใจในระเบยบวธวจยทางการศกษาเนองจากไมไดมความช านาญดานการวจย จงอาจเปนสาเหตท าใหไมสามารถออกแบบการวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนได เชน การออกแบบการสมกลมตวอยาง การออกแบบเครองมอการเกบรวบรวมขอมล หรอการออกแบบการวเคราะหขอมล เปนตน ซงปจจบนนการวจยของครในระดบการศกษาขนพนฐานมความส าคญมาก โดยเฉพาะการท าวจยปฏบตการในชนเรยน ดงทสวมล วองวานช (2550) ไดกลาวไววา ในยคปฏรปการศกษา การพฒนาโรงเรยนองแนวคดการพฒนาแบบองครวม (whole school approach) การบรหารโรงเรยนตองเคลอนไปพรอมกนทกฝายและทกระดบเพอเปาหมายเดยวกน การออกแบบระบบฐานขอมลเพอการบรหารจดการนน จงเปนระบบทจ าเปนตองอาศยการวจยปฏบตการแบบทวทงโรงเรยน (school-wide action research) โดยใชครและบคลากรทกฝายเปนหลกส าคญในการวจยเพอใหไดขอมลทน าไปสการพฒนา


153

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช

1.1 สารสนเทศทไดจากงานวจยนจะเปนประโยชนตอหนวยงานทเกยวของในการพฒนาสงเสรมสมรรถนะของครไทยไดตรงสภาพความตองการทแทจรง โดยอาจจะสงเสรมในรปแบบของการอบรมเชงปฏบตการ หรอสนบสนนในรปแบบตางๆ ตามความเหมาะสม ส าหรบการตดสนใจเลอกพฒนาสมรรถนะครไทยนน ผวจยเสนอแนะวา ควรเลอกสมรรถนะดานทมคาเฉลยนอยสดไปพฒนาเพอยกระดบครไทยกอนดานอนๆ

1.2 งานวจยครงน เปนการศกษาวจยนเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางครสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) โดยศกษาเฉพาะเขตพนทภาคกลางเทานน ดงนนการน าผลการวจยไปใชอางอง ควรพจารณาถงความเหมาะสมของบรบทดวย บางครงงานวจยทศกษาตวแปรทใกลเคยงกนนอาจใหผลทไมสอดคลองกน เนองจากเปนการศกษาสภาพจรงทเกดจากการรายงานตนเองของกลมตวอยาง จงมปจจยหลายอยางทสงผลตอผลการวจย เชน ปจจยจากภมภาค บรบท ตลอดจนหนวยงานตนสงกดทแตกตางกนอาจสงผลตอการน าผลการวจยไปใชกได

2. ขอเสนอแนะเพอการวจยตอไป 2.1 การวจยครงนศกษาเฉพาะกรณเขตพนทภาคกลาง ถาหากมการศกษาวจยใน

โอกาสตอไป ควรท าการศกษาในภมภาคอน หรอศกษาภาพรวมทงประเทศ เพอจะไดสารสนเทศเชงเปรยบเทยบและเปนประโยชนในวงกวางมากขน

2.2 ผวจยมขอเสนอแนะใหเกบรวบรวมขอมลทมความหลากหลายมากขน เชน ขอมลจากผบรหาร ขอมลจากนกเรยน หรอขอมลจากผปกครองทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ เพอใหไดสารสนเทศเชงเปรยบเทยบและเปนการตรวจสอบความสอดคลองของขอมลไดอกดวย แตทงน ขนอยกบก าลงทน ระยะเวลา และความรวมมอจากทกๆ ฝาย ซงจะเปนความทาทายของนกวจยตอไป

บรรณานกรม นงลกษณ วรชชย. (2555). เอกสารประกอบการบรรยาย เรอง “วธการทถกตองและทนสมยในการก าหนด

ขนาดตวอยาง” ในโครงการ Research Zone จดโดย ศนยการเรยนรทางการวจย ณ อาคารศนยการเรยนรทางการวจย ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) วนท 26 มกราคม 2555.

นราภรณ สระ. (2557). ความคดเหนของครตอการบรหารงานวชาการของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 2 อ าเภอหวยทบทน จงหวดศรสะเกษ. อบลราชธาน: มหาวทยาลยอบลราชธาน

นตกร ออนโยน และ เมษา นวลศร. (2553). ความตองการในการเพมสมรรถภาพของครวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนตน ในเขตพนทจงหวดปทมธาน จงหวดปราจนบร และจงหวดสระแกว. ปทมธาน: มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.

เลขาธการสภาการศกษา, ส านก. (2549). การวจยเปรยบเทยบการปฏรปการศกษาของประเทศ กลมอาเซยน. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. เลขาธการสภาการศกษา, ส านก. (2552). ขอเสนอแนะการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง

(พ.ศ. 2552 - 2561). กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.


154

สรศกด ปาเฮ. (2556). การพฒนาสมรรถะครในศตวรรษท 21. ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาแพร เขต 1-2. บทความออนไลน สบคนไดท http://www.addkutec3.com /wp-content/uploads/2013/05/การพฒนาสมรรถนะครในศตวรรษท-211.pdf. สบคนเมอวนท 20 พฤศจกายน 2557.

สรพร โพธภกด. (2558). สมรรถนะการบรหารงานของผบรหารโรงเรยน ตามทศนะของคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 12. วารสารเทคโนโลยภาคใต. 8(1), 47.

สวมล วองวาณช. (2548). การวจยประเมนความตองการจ าเปน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สวมล วองวาณช. (2550). เคลดลบการท าวจยในชนเรยน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: อกษรไทย. ศกษาธการ, กระทรวง. (2557). กรอบสมรรถนะของครแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใตในศตวรรษท 21.

สบคนไดท http://www.moe.go.th/moe/upload/news2/FileUpload/13037-7931.pdf. สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2557.

ศภสรา ชดช. (2556). การพฒนาสมรรถนะครในศตวรรษท 21. สบคนไดทhttp://supatsara5581103079.blogspot.com/2013/07/21.html. สบคนเมอ 20 พฤศจกายน 2557.

Best, J. W. (1970). Research in Education. 2 nd ed. New Jersey: Prentice Hall. Cohen, J. (1977). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York:

Academic Press.


การพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน

THE DEVELOPMENT OF INSTRUCTIONAL PACKAGES ON THE ATTACKS OF

NETWORK SYSTEM USING GROUP INVESTIGATION MODEL

ดาวรถา วระพนธ 1 และ อรรถพร ธนเพชร 2 Daorathar Veerapan 1 and Athaporn Thanopetch 2

1 ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน 2 วทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน

บทคดยอ งานวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขาย

โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงการใชชดการเรยน และ 3) ศกษาความพงพอใจของผเรยน หลงการใชชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน กลมตวอยาง เปนนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 2 สาขาวทยาการสารสนเทศ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ทลงทะเบยนเรยน รายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ (รหสวชา 6123214) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 30 คน ใชวธการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยไดแก ชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขาย แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และ แบบสอบถามความพงพอใจของผเรยน แบบแผนการทดลองครงนเปนแบบ One - Group Pretest - Posttest Design สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย รอยละ คาสวนเบยงเบนมาตรฐานและ คาทางสถต t – test (dependent sample) ผลการวจยพบวา 1) ชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน มประสทธภาพตามเกณฑ E1/E2 เทากบ 81.22/83.00 2) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนดวยชดการเรยนโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ผเรยนมคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และ 3) ผลศกษาความพงพอใจของผเรยนทมตอชดการเรยน พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยรวมเทากบ 6.05 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.50


156

ABSTRACT The purposes of this research were to 1) Develope learning suit on the attacks

of network system by Using Group Investigation as the 80/80 criterion, 2) Compare learning achievement before and after using class action suit. 3) Study the satisfaction of the students after class action suit was utilized. The 2nd year undergraduate Students in the field of Information Faculty of Science and Technology Science of Valaya Alongkorn Rajabhat University Under The Royal Patronage was selected purposively. There are 30 students enroll in the subject of information system security for the second semester of the academic year 2013. Tools used in this research are learning suit, achievement test and questionair to assess satisfaction of the students. One-group Pretest-Posttest Design was used. The statistics used for data analysis are Mean, average percent, standard deviation and t-test (dependent sample). The results showed that :

1) Learning suit was effective according to the criteria. E1/E2 is equal to 81.22/ 83.00 2) After the learning suit was used the average score was higher compared to

that not using the learning package. The statistical significance is 0.05 3) The overall satisfaction was high. The mean value is equal to 4.05 and the

standard deviation is 0.50 ค าส าคญ การพฒนาชดการเรยน รปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ความส าคญของปญหา

แนวทางในการจดการเรยนรทผเรยนควรไดรบการฝกฝน พฒนา เพราะจะสามารถชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดด บรรลเปาหมายของหลกสตร ดงนน ผสอน จงจ าเปนตองศกษาท าความเขาใจในกระบวนการเรยนรตางๆ เพอใหสามารถเลอกใชในการจดกระบวนการเรยนรไดอยางมประสทธภาพสอการเรยนรเปนเครองมอสงเสรมสนบสนนการจดการกระบวนการเรยนร ใหผเรยนเขาถงความร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะตามมาตรฐานของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ สอการเรยนรมหลากหลายประเภท ทงสอธรรมชาต สอสงพมพ สอเทคโนโลย และเครอขาย การเรยนรตางๆ ทมในทองถน การเลอกใชสอควรเลอกใหมความเหมาะสมกบระดบพฒนาการ และลลาการเรยนรทหลากหลายของผเรยน (กระทรวงศกษาธการ, 2552)

รปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน เปนวธการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนการจดสภาพสงแวดลอมทางการเรยนใหไดเรยนรรวมเปนกลมเลกๆ แตละกลมประกอบดวยสมาชกทมความรความสามารถแตกตางกน โดยทแตละคนมสวนรวมอยางแทจรงในการเรยนรและในความส าเรจของกลมทง โดยการแลกเปลยนความคดเหนการแบงปนทรพยากรการเรยนรรวมทงการเปนก าลงใจแกกนและกน คนทเกงจะชวยเหลอคนทออนกวา สมาชกในกลมไมเพยงแตรบผดชอบตอ


157

การเรยนของตนเทานน หากแตจะตองรวมรบผดชอบตอการเรยนรของเพอนและสมาชกทกคนในกลมความส าเรจของแตละบคคลในกลม หมายถง ความส าเรจของกลม (วฒนาพร ระงบทกข, 2162) นอกจากนการเรยนแบบรวมมอ หมายถง การจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนเปนกลมเลก กลมละประมาณ 3 – 1 โดยทสมาชกอาจมความสามารถทางการเรยนแตกตางกน ผเรยนแลกเปลยนความคดเหนกน รบผดชอบการท างานของสมาชกแตละคนในกลมรวมกนเพอใหงานกลมประสบผลส าเรจ โดยสมาชกภายในกลมตองกระตนสมาชกคนอน และชวยเหลอกน ผเรยนท างานรวมกนเพอใหเกดการเรยนรในตนเองและของกลมใหมากทสด ผเรยนจะตองท างานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายโดยมหลกการวาผลส าเรจของกลมคอผลส าเรจของตนเอง (ปทป เมธาคณวฒ, 2166)

ในการปรบปรงสภาพการเรยนการสอนนนจ าเปนตองอาศยแนวคด เทคนคและวธการทเหมาะสมเขามาชวยในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหผเรยนสนใจเรยนมากยงขน แมวาในปจจบนจะมเทคโนโลยทเปนเครองมอใชส าหรบสบคนขอมลและเปนแหลงเรยนรไดเปนอยางด แตเทคนคและวธการสอนของครผสอนยงเปนเรองทส าคญ ทจะมสวนชวยใหผเรยนสามารถเกดการเรยนรไดมากกวาทจะใหผเรยนศกษาคนควาดวยตนเองเพยงล าพงคนเดยวอาจเกดปญหาไดเนองจากขาดทปรกษา ดงนนครผสอนควรหาเทคนคและวธการสอนทเหมาะสม เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอนและท ากจกรรมรวมกบเพอนในหองเรยนได ซงรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน เปนวธการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนท ากจกรรมรวมกนเปนกลมเลกๆ และสมาชกในกลมมความรทแตกตางกนมทง เกง ปานกลาง และมความรนอย ซงสมาชกในกลมจะแลกเปลยนความคดกนโดยคนทเกงจะชวยเหลอคนทออนกวา

ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะพฒนาชดการเรยนโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน มาใชในรายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ ในหวขอเรองการโจมตบนระบบเครอขาย ซงลกษณะวชาเปนแบบบรรยาย ซงผวจยมแนวความคดวาถาอาจารยผสอนหาเทคนคและวธการสอนทจะใหผเรยนไดเรยนรรวมกนกบเพอนในหองเรยนมากกวาทจะใหครผสอนบรรยายอยางเดยวและใหผเรยนฟงการบรรยายอยางเดยวคงนอยทจะเกดการเรยนรรวมกน จงมแนวความคดทจะพฒนาชดการเรยนนขนมา เพอใหผเรยนไดมการเรยนรรวมกนและเพอปรบปรงกจกรรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพมากยงขน

โจทยวจย/ปญหาวจย 1. เมอจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน แลวผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงขนหรอไม

2. ผเรยนมความพงพอใจตอการจดกจกรรมการเรยนการสอน หลงการใชชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน อยในระดบใด วตถประสงคการวจย

1. เพอพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80


158

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนและหลงการทดลอง การใชชดการเรยนทผวจยพฒนาขน

3. เพอศกษาความพงพอใจของผเรยน หลงการใชชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน วธด าเนนการวจย การพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ผวจยไดก าหนดขนตอนวธการด าเนนการวจย ดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทผวจยใชในการวจยครงน คอนกศกษาระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยราชภฏ วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน ทลงทะเบยนเรยน รายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ (รหสวชา 6123214) กลมตวอยางทใชในการวจย ผวจยใชวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยเลอกเปนนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 2 สาขาวทยาการสารสนเทศ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ทลงทะเบยนเรยน รายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ (รหสวชา 6123214) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 30 คน 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย 2.1 ชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน 2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย เปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 6 ตวเลอก 2.3 แบบสอบถามความพงพอใจของผเรยน หลงการใชชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน 3. การสรางเครองมอในการวจย 3.1 ชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน มขนตอนการสราง ดงน 1) ศกษาค าอธบายรายวชาและวตถประสงคการเรยนรของ รายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ (รหสวชา 6123214) ศกษาเอกสารและรายละเอยดเนอหาทเกยวของกบหวขอเรองการโจมตบนระบบเครอขาย และแบงเนอหาออกเปนจ านวน 3 หนวย 2) ศกษาเอกสารงานวจย และทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาชดการเรยน ศกษา รปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน เพอเปนแนวทางในการพฒนาชดการเรยนในครงน ในการพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน โดยมองคประกอบดงตอไปน คมอการใชชดการเรยน ชอชดการเรยน วตถประสงคของการเรยน กจกรรมการเรยนการสอน ใบเนอหา แบบฝกหดระหวางเรยน และแบบทดสอบ


159

3) น าชดการเรยนทผวจยพฒนาเสรจเรยบรอย เสนอตอผเชยวชาญเพอตรวจสอบคณภาพเครองมอ จากนนน ามาเพอท าการปรบปรงแกไขแลวน าชดการเรยนทผานการตรวจสอบคณภาพทดลองไปใชกบกลมตวอยางตอไป 3.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน มขนตอนการสรางดงน 1) ศกษากระบวนการสรางแบบทดสอบทด ศกษาการหาคณภาพของแบบทดสอบ การหาคาความยากงาย อ านาจจ าแนก คาความเชอมนของแบบทดสอบ 2) ด าเนนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนตามจดประสงคการเรยนร เรอง รปแบบการโจมตบนระบบเครอขาย จ านวน 40 ขอ เปนขอสอบแบบปรนย ชนดเลอกตอบ 6 ตวเลอก (Multiple Choice) 3) น าแบบทดสอบทสรางเสรจแลว เสนอตอผเชยวชาญ ใหผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน พจารณาความเทยงตรง ประเมนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนร น าผลการประเมนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนร มาวเคราะหดชนความสอดคลองโดยใชสตร IOC เลอกขอสอบทมคา IOC ตงแต 0.10 ถง 1.00 เลอกไวจ านวนทงหมด 10 ขอ (วญญา วศาลาภรณ, 2160) 6) น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ไปทดสอบกบนกศกษากลมทดลอง คอ นกศกษาระดบปรญญาตร ของมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภทลงทะเบยนเรยน รายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ (รหสวชา 6123214) ซงเปนคนละกลมกบกลมตวอยางจ านวน 21 คน 1) น าคะแนนทไดมาวเคราะห หาคาความยากงาย และคาอ านาจจ าแนก ของขอสอบเปนรายขอ คดเอาขอสอบทมความยากงายตงแต .20 - .80 และคาอ านาจจ าแนกตงแต.20 – 1.00 (มนตชย เทยนทอง, 2161) โดยคดเลอกขอสอบทไดเกณฑมาตรฐานไวจ านวน 30 ขอ 4) หาคาความเชอมนของแบบทดสอบใชวธการของ คเดอร–รชารดสน KR - 20 (มนตชย เทยนทอง, 2161) ไดคาความเชอมนแบบทดสอบทงฉบบเทากบ 0.28 6. การสรางแบบสอบถามความพงพอใจของผเรยน แบบสอบถามความพงพอใจของผเรยน ทมตอชดการเรยนเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนโดยมวตถประสงคเพอ ใชสอบถามความพงพอใจของผเรยนหลงจากทผเรยนไดเรยนดวยชดการเรยนเรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน จบแลว โดยมขนตอนการสรางแบบสอบถามความพงพอใจดงตอไปน 6.1 ศกษาทฤษฎวธการสรางความพงพอใจของผเรยน จากต ารา และเอกสารทฤษฎทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามความพงพอใจก าหนดหวขอทตองการสอบถามความพงพอใจของผเรยนทมตอชดการเรยน 6.2 สรางแบบสอบถามความพงพอใจ ผวจยไดสรางแบบสอบถามความพงพอใจเปนมาตราสวนประเมนคา 1 ระดบ โดยมเนอหาครอบคลมเกยวกบความพงพอใจแบงเปนรายดานทงหมด 3 ดาน ดงน ดานท 1 ดานคมอการใชชดการเรยนและเนอหา ดานท 2 ดานกจกรรมการเรยนการสอน และเวลา ดานท 3 ดานการประเมนผล


160

6.3 การตรวจสอบ ผวจยน าแบบสอบถามความพงพอใจทผวจยสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตองและความเทยงตรง ตลอดจนความเหมาะสมของภาษาทใช 6.6 แกไขปรบปรง น าแบบสอบถามความพงพอใจทไดรบการตรวจสอบจากผเชยวชาญมาปรบปรงแกไขเพอน าไปใชตอไป 6.1 การน าไปใช น าแบบสอบถามความพงพอใจไปใชกบกลมตวอยางทเรยนดวยชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน 5. การด าเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนผวจย ด าเนนการทดลองโดยใชรปแบบแผนการทดลอง แบบ One-Group Pretest-Posttest Design (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ, 2138) ผวจยไดด าเนนการปฐมนเทศผเรยน เพอชแจงวตถประสงค และด าเนนการตามแผนจดการเรยนร โดยด าเนนการกบนกศกษาระดบปรญญาตรชนปท 2 สาขาวทยาการสารสนเทศ คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ทลงทะเบยนเรยน รายวชาความมนคงของระบบสารสนเทศ (รหสวชา 6123214) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 30 คน ด าเนนการทดลอง 3 หนวย เรยน 3 สปดาห สปดาหละ 6 ชวโมง รวมเวลาในการทดลองทงสนรวม 12 ชวโมง ซงมการจดกระบวนการทดลองดงน 5.1 ทดสอบกอนเรยน (Pretest) ด าเนนการทดสอบผเรยนกอนทจะเรยน ดวยชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทผวจยพฒนาขนและหาประสทธภาพแลว จ านวน 30 ขอ เพอเปนการทดสอบความรของนกศกษา จากผลคะแนนการท าแบบทดสอบกอนเรยน ผวจยไดจดนกศกษาเขากลมคละความสามารถ เกง-กลาง-ออน กลมละ 1 คน เพอจดกลมใหนกศกษารวมกนท างานกนเปนกลม 5.2 ด าเนนการสอนโดยใชชดการเรยนเรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ซงระหวางเรยนในแตละหนวยมการท าแบบฝกหดระหวางเรยน โดยผวจยควบคมชนเรยนดวยตนเอง 5.3 ทดสอบหลงเรยน โดยน าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ซงเป นชดเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยน น ามาทดสอบหลงจากทท าการสอนครบทง 12 ชวโมงแลว 5.6 ผ เรยนตอบแบบสอบถามความพงพอใจทมตอชดการเรยนเรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน 5.1 น าผลทไดไปวเคราะหทางสถตตอไป 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 4.1 การวเคราะหผลจากความคดเหนของผเชยวชาญ การพจารณาความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบแบบทดสอบ จะเปนการพจารณาแบบทดสอบรายขอจากความคดเหนของผเชยวชาญ 6.2 การวเคราะหหาคณภาพของแบบทดสอบ โดยการหาคาความยากงาย (P) คาอ านาจจ าแนก (R) และหาคาความเชอมนของแบบทดสอบใชวธการของคเดอร-รชารดสน KR-20


161

6.3 การวเคราะหผลจากความพงพอใจของผเรยน เกยวกบชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน โดยหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (ประคอง กรรณสต, 2539)

6.4 การวเคราะหเปรยบเทยบหาคาความแตกตางระหวางคะแนนแบบทดสอบก อนเรยนและหลงเรยน ดวยคาทางสถต t – test (dependent sample) นยส าคญทางสถตทระดบ .01 สถตทใชในการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยนของผเรยนจากสตร (ธรศกด อนอารมณเลศ, 2169)

6.5 หาประสทธภาพของชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน การหาคาประสทธภาพ E1/E2 มาหาคาเฉลยและคารอยละ แลวน าไปวเคราะหประสทธภาพของกระบวนการ (E1) และประสทธภาพของผลลพธ (E2) ของชดการเรยน ตามเกณฑ E1/E2 ท 80/80 สถตทใชในการทดสอบประสทธภาพของชดการเรยน (กฤษมนต วฒนาณรงค, 2162) ผลการวจย การวจยเรองการพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน สามารถสรปผลการวจยได ดงน 1. ผลการพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน พบวา มประสทธภาพตามเกณฑทก าหนดซงมคา E1/E2 เทากบ 81.22/83.00 เปนไปตามเกณฑทตงไว 80/80 ผลการวเคราะหดงตารางท 1

ตารางท 1 ผลการวเคราะหเพอหาประสทธภาพชดการเรยนเรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดย

ใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน

รายการ คะแนนเตม x S.D. รอยละ

แบบฝกหดหนวยท 1 10 8.02 0.98 83.6 แบบฝกหดหนวยท 2 10 2.83 1.32 81.0 แบบฝกหดหนวยท 3 10 8.62 1.22 82.4 คะแนนจากการท าแบบฝกหดทายบทเรยน E1 30 26.34 1.23 81.22 คะแนนจากการท าแบบทดสอบหลงเรยน E2 30 21.00 0.21 83.00

จากตารางท 1 แสดงใหเหนวาผลจากการน าชดการเรยนเรอง การโจมตบนระบบเครอขาย

โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน ไปใช พบวา ผลการท าแบบฝกหดระหวางเรยนทง 3 หนวย มคาเฉลยเทากบ ( X =26.34, S.D. = 1.23) และผลคะแนนแบบทดสอบหลงเรยนมคาเฉลย ( X =21.00, S.D. = 0.21) คาประสทธภาพของชดการเรยนมคา E1 /E2 เทากบ 81.22/83.00 แสดงวาชดการเรยนทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด 80/80


162

2. ผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยน ของผเรยนทเรยนดวยชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน พบวา คะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวาคะแนนเฉลยกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ผลการวเคราะหดงตารางท 2

ตารางท 2 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอน และหลงการใชชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน

การท าแบบทดสอบ จ านวนผเรยน (N) x S.D. t Sig

แบบทดสอบกอนเรยน 30 16.5 1.52 26.86 0.000

แบบทดสอบหลงเรยน 30 24.9 0.75 มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 t (.05, df = 29) = 1.69

จากตารางท 2 ผลการวเคราะหจากการท าแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน พบวา คาเฉลยของการท าแบบทดสอบกอนเรยนมคาเทากบ 16.5 และคาเฉลยการท าแบบทดสอบหลงเรยนมคาเทากบ 24.9 และเมอเปรยบเทยบระหวางคะแนนสอบทงสองครง ดวยการทดสอบดวยสถตคาท (t - dependent) จากตาราง t (.05, df = 29) = 1.69 และจากการค านวณ ไดคา t เทากบ 26.86 ซงมคามากกวาคา t ในตาราง แสดงใหเหนวาผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3. ผลศกษาความพงพอใจของผเรยนทมตอชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน พบวาความพงพอใจของผเรยนทมตอชดการเรยนในภาพรวมทกดานอยในระดบมากคาเฉลยรวมเทากบ 6.05 และคาเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.10 ผลการวเคราะหดงตารางท 3 ตารางท 3 ผลการประเมนความพงพอใจของกลมตวอยางทมตอชดการเรยนเรอง การโจมตบน

ระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน

รายการส ารวจความพงพอใจรายดาน X S.D. ระดบความพงพอใจ

ดานคมอการใชชดการเรยนและเนอหา 4.15 0.48 มาก ดานกจกรรมการเรยนการสอน และเวลา 4.05 0.58 มาก ดานการประเมนผล 3.91 0.60 มาก

ภาพรวม 4.05 0.50 มาก จากตารางท 3 ผลวเคราะหความพงพอใจของผเรยนทมตอชดการเรยนเรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน พบวามความพงพอใจในภาพรวมดาน


163

คมอการใชชดการเรยนและเนอหามคาเฉลยรวม ( X =4.15, S.D. = 0.48) ภาพรวมดานกจกรรมการเรยนการสอน และเวลา คาเฉลยรวม ( X =4.05, S.D. = 0.58) และภาพรวมดานการประเมนผลมระดบความพงพอใจเฉลยรวม ( X =3.91, S.D. = 0.60) ซงทง 3 ดาน ทกลาวมามระดบความพงพอใจอยในระดบมาก และเมอพจารณาภาพรวมทกดานมคาเฉลยเทากบ ( X =6.01, S.D. = 0.50) อภปรายผล

จากการพฒนาชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน สามารถอภปรายผลได ดงน

ชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน มประสทธภาพเทากบ 81.22/83.00 ซงเปนไปตามเกณฑ 80/80 ทก าหนดไว คอ คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนตามกระบวนการเรยนร (E1) เฉลยรอยละ 81.22 และคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน (E2) เฉลยรอยละ 83.00 ทงนเนองจากการพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ในครงนไดด าเนนการเปนขนตอนอยางมระบบ เรมตงแตการศกษาเอกสารรายวชา ค าอธบายรายวชาและวตถประสงคการเรยนร รวมไปถงเอกสารทเกยวของ ผวจยไดศกษาคนควาทฤษฎและเอกสารทเกยวของจนมความเขาใจและไดน ามาปรบเขากบกระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหเหมาะสมกบกลมผเรยน และชดการเรยนทพฒนาในครงนไดรบการตรวจสอบ ปรบปรงแกไข และผานการประเมนตรวจสอบคณภาพความเหมาะสมของเครองมอตางๆ จากผเชยวชาญ จากนนจงไดน าไปทดลองใชกบผเรยนทไมใชกลมตวอยาง เพอหาความเหมาะสมของเครองมอในการวจย อกทงการเรยนแบบโดยใชเทคนคสอน กลมสบสวนสอบสวน เปนการเรยนแบบรวมมอทมอบหมายความรบผดชอบอยางสงใหกบผเรยน ผเรยนไดศกษาคนควาเรองทตนเองสนใจเปนรายบคคลหรอเปนคกบเพอนในกลม รวมทงสรปขอมลและแบงปนความรใหกบเพอนเพอแกปญหาของกลม วเคราะหและตความหมายของสงทไดศกษาคนควา ไดเนนการสอความหมายและการแลกเปลยนความคดเหนของกนและกน จงมผลท าใหผเรยนมประสทธภาพในการเรยนรสงขนซงสอดคลองกบผลการศกษาของสวรรณมาล นาคเสน (2166) การพฒนาชดการเรยนคณตศาสตรโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน เรอง วงกลม ชนมธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ชดการเรยนวชาคณตศาสตรโดยการใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน มประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน 80/80 และสอดคลองกบผลการศกษาของ สมจตร ขนธปทม (2113) ศกษาผลการจดการเรยนรสาระภมศาสตร เรอง แผนท ชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมโดยใชกจกรรมกลมรวมมอเทคนค GI ผลการวจยพบวา แผนการจดการเรยนรสาระภมศาสตร เรองแผนท ชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชกจกรรมกลมรวมมอเทคนค GI มประสทธภาพเทากบ 85.79/81.61 ซงเปนไปตามเกณฑ 80/80

อกทงยงสงผลใหผเรยนทเรยนดวยชดการเรยน เรองการโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน มผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ .01 สอดคลองกบการศกษาของสวรรณมาล นาคเสน (2166) การพฒนาชดการเรยนคณตศาสตรโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน เรอง วงกลม ชนมธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภายหลง


164

ไดรบการสอนดวยชดการเรยนคณตศาสตรโดยการใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน สงกวากอนไดรบการสอนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ผเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรดวยชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขายโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน โดยรวมอยในระดบมาก ทงนอาจเปนเพราะการจดการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ท าใหผเรยนมสวนรวมวางแผนการเรยนก าหนดวธการเรยน เลอกกจกรรมทจะเรยน ไดศกษาคนควาเรองทตนเองสนใจ ท าใหผเรยนกลาคด กลาแสดงออก และสรปองคความร ไดแลกเปลยนเรยนรมปฏสมพนธทดกบเพอนๆ และอาจารยผสอนซงสอดคลองกบผลการศกษาของอาภรณรตน สารผล (2553) การพฒนาชดการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนรแบบรวมมอ เรองการคณชนประถมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา ชดการเรยนรคณตศาสตรโดยใชรปแบบการเรยนรแบบรวมมอนกเรยนมความพงพอใจตอชดการเรยนอยในระดบมากและยงสอดคลองกบผลการศกษาของ สมจตร ขนธปทม (2113) ศกษาผลการจดการเรยนรสาระภมศาสตร เรอง แผนท ชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมโดยใชกจกรรมกลมรวมมอเทคนค GI ผลการวจยพบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มความพงพอใจตอการเรยนรดวยกจกรรมการเรยนรเรองแผนท โดยใชกจกรรมกลมรวมมอเทคนค GI โดยรวมอยในระดบมาก ขอเสนอแนะ จากผลการด าเนนการวจยเรองการพฒนาชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลมสบสวนสอบสวน ในครงนผวจยมขอเสนอแนะดงน

ขอเสนอแนะการน าผลการวจยไปใช 1. การน าชดการเรยน เรอง การโจมตบนระบบเครอขาย โดยใชรปแบบการสอน กลม

สบสวนสอบสวน ไปใชตองใหความส าคญกบกระบวนการจดกจกรรม เนองจากนกศกษาแตละคนมความแตกตางกนทงดานความสนใจ ความถนดและยงมทกษะพนฐานทแตกตางกนอาจารยผสอนจะตองคอยใหค าปรกษาพรอมกบตดตามความกาวหนาในการท างานของนกศกษา และชวยเหลอนกศกษาเมอตองการความชวยเหลอ อาจารยผสอนและนกศกษาจะรวมกนประเมนผลงานทน าเสนอพรอมทงแสดงความคดเหนทมตอผลงาน เพราะฉะนนการน าชดการเรยนนไปใชจงตองใหความส าคญกบกระบวนการจดกจกรรม

2. อาจารยผสอนในรายวชาอนๆ สามารถจดการเรยนรเรองอนๆ ดวยการจดกจกรรมการเรยนรตามแผนการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชรปแบบการสอนกลมสบสวนสอบสวน เพอเพมผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนได

3. แนวการจดการเรยนรวธนเหมาะกบนกศกษาทกประเภท โดยอาจบรณาการกบวชาอนๆ ได โดยการใชกระบวนการคดแกปญหาเปนหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป 1. ควรน าชดการเรยนไปวจยกบกลมตวอยางทมความแตกตางกน ซงจะไดทราบวาชดการเรยนมผลตอกลมตวอยางหรอไมเพอจะไดด าเนนการพฒนาชดการเรยนใหเหมาะสมกบกลมตางๆ ได


165

2. เนองจากการวจยในครงน เปนการน าชดการเรยนทสรางขนไปทดลองกบกลมตวอยาง ในมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เพยงแหงเดยวดงนนจงควรมการน าชดการเรยนทสรางขนไปทดลองกบสถาบนอน ๆ ทใชหลกสตรเดยวกนเพอหาประสทธภาพของชดการเรยนในภาพรวมใหชดเจนขน

3. ควรมการทดสอบความรพนฐานนกศกษาหลายดาน นอกเหนอจากการทดสอบกอนเรยนอยางเดยว เพราะในการศกษาการวจยครงนในการแบงกลมผวจยไดพจารณาจากคะแนนแบบทดสอบกอนเรยนอยางเดยวเพอจดล าดบกลมเกง ปานกลาง และ ออน อาจจะท าใหประสทธภาพในการแบงกลมไมดพอ

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. (2552). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

กฤษมนต วฒนาณรงค (2542). ยทธวธการเรยนการสอนวชาเทคนค. กรงเทพฯ: ภาควชา ครศาสตรเทคโนโลย คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระนครเหนอ.

ธรศกด อนอารมณเลศ. (2169). เครองมอวจยทางการศกษา การสรางและการพฒนา. นครปฐม: มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตสนามจนทร.

ประคอง กรรณสต. (2539). สถตเพอการวจยค านวณดวยโปรแกรมส าเรจรป. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปทป เมธาคณวฒ. (2544). หลกสตรอดมศกษา:การประเมนและการพฒนา. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: นชนแอดเวอรไทชงกรฟ.

มนตชย เทยนทอง. (2545). การออกแบบและพฒนาคอรสแวรส าหรบบทเรยนคอมพวเตอร ชวยสอน. กรงเทพฯ: ศนยผลตต าราเรยนสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วญญา วศาลาภรณ. (2540). การวจยทางการศกษา: หลกการและแนวทางปฏบต. กรงเทพฯ: ตนออแกรมม. วฒนาพร ระงบทกข. (2542). แผนการสอนทเนนนกเรยนเปนศนยกลาง. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

บรษทแอล ท เพรส จ ากด. สมจตร ขนธปทม. (2113). ศกษาผลการจดการเรยนรสาระภมศาสตร เรอง แผนท ชน

มธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมโดยใชกจกรรมกลมรวมมอเทคนค GI. ปรญญานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสารคาม. (ออนไลน), เขาถงไดจาก http://khoon.msu.ac.th/full129/summit134086/titlepage.pdf. วนท 11 พฤษภาคม 2112.

http://www.library.msu.ac.th/web/searching.php?MAUTHOR=%20%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%87%20%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%95

http://khoon.msu.ac.th/full179/summit136084/titlepage.pdf


166

สวรรณมาล นาคเสน. (2166). การพฒนาชดการเรยนคณตศาสตรโดยใชรปแบบการสอน GI เรอง วงกลม ชนมธยมศกษาปท 3. ปรญญานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเอกการมธยมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. (ออนไลน), เขาถงได จาก http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/Sec_Ed/Suwanmalee_N.pdf. วนท 11 พฤษภาคม 2112.

อาภรณรตน สารผล. (2553). การพฒนาชดการเรยนรคณตศาสตร โดยใชรปแบบการเรยนรแบบ รวมมอ เรองการคณชนประถมศกษาปท 5. วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑตสาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร. (ออนไลน), เขาถงไดจาก http://curriculum.grad.snru.ac.th/handmade/thesis_201.html. วนท 11 มกราคม 2118

http://curriculum.grad.snru.ac.th/handmade/thesis_201.html


ความเปนไปไดของนโยบายการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก

THE FEASIBLITY OF FIRST THILAND SPECIAL ECONOMIC ZONE ESTABLISHMENT IN TAK

บหงา ศรรตนภมร พรนภา เตยสธกล และวมล หอมยง

Bu-nga Srirattanapramom, Pornnapa Tiasuthikul, and Wimon Homying

หลกสตรรฐประศาสนศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ 2) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ และ 3) เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะทางในการปรบปรงความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก ผวจยไดด าเนนการวจยแบบผสม การวจยเชงปรมาณใชกลมตวอยางจ านวน 400 คน เกบรวบรวมขอมลโดยเครองมอเปนแบบสอบถามมความเชอมนทงฉบบ 0.98 สถตทใชในการวจย ไดแก คารอยละคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการถดถอยแบบขนตอน สวนการวจยเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลการสมภาษณแบบมโครงสรางจากผบรหารภาคประชาชนรฐ เอกชนจ านวน 45 คนวเคราะหขอมลเชงเนอหา ในการแปลความ การตความ ผลการวจย พบวา 1) ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรก พบวา ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษโดยภาพรวมมความคดเหนดวยอยระดบมากและรายดานความเหมาะสมของทตงมความคดเหนดวยอยระดบมาก 2) ผลการศกษาปจจยทมอทธพลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ โดยรวม พบวา ตวแปรอสระทกตวมความผนแปรของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษไดรอยละเทากบ 78.30 (R2=0.783) มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และจากการสมภาษณผบรหารภาคประชาชน รฐ และเอกชน มความคดเหนวาความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษโดยภาพรวมมความคดเหนดวยมากทสดและ 3) ปญหาและขอเสนอแนะทางในการปรบปรงความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษพบวา ปญหาในเรองแรงงานภาษการคากฎระเบยบทางราชการ ความโปรงใสการบรหารของภาครฐ ปญหาอาชญากรรมขามประเทศและปญหาสงแวดลอมตาง ๆ สวนขอเสนอแนะ ควรใหความรแกประชาชนในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษความรวมมอกบทกฝายทงภาครฐและเอกชนและรฐวสาหกจในการผลกดนใหส าเรจ


168

ABSTRACT The objectives of this research were 1) to study the feasibility of the special economic zone establishment, 2) to study the factors affecting the feasibility of the special economic zone establishment, and 3) to study the problems and recommendations for the feasibility improvement of the first special economic zone establishment in Tak, Thailand. The mixed research method was quantitatively and qualitatively applied. The quantitative research was conducted by using a questionnaire with the 0.98 reliability for data collection from 400 samples. The statistical data analysis was done by using percentage, average, standard deviation, and stepwise multiple regression. The qualitative research was conducted by structurally interviewing from 45 purposive samples. The data analysis was the content interpretation. The research results were found that 1) the feasibility of the special economic zone establishment overall agreed at the high level and the aspect of the appropriate location agreed at the high level, 2) the factors affecting the feasibility of the special economic zone establishment were all independent variables having the predicted capability 78.30% (R2 = 0.783) at the 0.05 level of the statistical significance; in addition from the interviews, the executives of the people sector, the government sector, and the private sector overall agreed with the feasibility of the special economic zone establishment at the highest level, and 3) The problems for the feasibility improvement of the special economic zone establishment were about labor, commerce tax, law regulation, transparency, international crime, and environment; therefore, the recommendations were the knowledge provision to people about the special economic zone establishment and the all cooperation from private, government, and state enterprises sectors for accomplishment. ค าส าคญ เขตเศรษฐกจพเศษความเปนไปไดและการจดตง ความส าคญของปญหา การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษภายในประเทศทมการก าหนดขอบเขตแนนอนเปนเขตเศรษฐกจเฉพาะทมการเลอกใชนโยบายพเศษทเปดกวางและยดหยนตอกจกรรมทางเศรษฐกจกบตางประเทศมากกวาเขตอน ๆ ในประเทศ ซงเขตทรฐบาลจนด าเนนนโยบายพเศษในการอนญาตใหวสาหกจตางชาตหรอสวนบคคลรวมทงจนโพนทะเล และเพอนรวมชาตฮองกงและมาเกาท าการลงทนในประเทศจน ภายในเขตเศรษฐกจพเศษผลงทนชาวตางชาตจะไดรบสทธพเศษทางการคาในเรองของการน าเขาเครองจกรอปกรณ การน าเขาวตถดบการน าเขาชนสวนประกอบ การสงออกสนคาส าเรจรป การไดรบสวนลดและยกเวนในเรองภาษ ดลบญช เงนตราตางประเทศและการโอนก าไร


169

ออกนอกประเทศ สทธการใชทดน พธการการเขาอาณาจกร และการพกอาศยของนกธรกจตางชาต ครอบครวและผตดตาม ในลกษณะพเศษเขตเศรษฐกจพเศษเปนเขตเศรษฐกจทประเทศจนเลอกใชนโยบายทพเศษและมาตรการทยดหยนในการดงดดเงนทนจากภายนอก โดยเฉพาะเงนทนตางชาตทท าใหเกดนวตกรรมสรางสรรคกลาวในดานประโยชนทได เขตเศรษฐกจพเศษเปนหนาตาง กองหนาและสนามทดลองของการเปดประเทศปฏรปเศรษฐกจและการรงสรรคความทนสมยของประเทศ เขตเศรษฐกจพเศษเปนบทสรปและทางลดของหนทางการพฒนาทพเศษ กลไกทพเศษ นโยบายทพเศษ (ชศกด จรญสวสด, 2548) ในความเปนไปไดของเขตเศรษฐกจพเศษในประเทศจน มลฑลเสนเจน เขตเศรษฐกจพเศษจไห เขตเศรษฐกจพเศษเซยเหมน เขตเศรษฐกจพเศษซนโถว เขตเศรษฐกจพเศษเกาะไหหล า โดยความเปนจรงปจจบนทกมณฑล ทกเมองยงคงมเขตในลกษณะเศรษฐกจเปดของตนเองทด าเนนนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษ ไมวาจะดจากความหมายในมตใดกยงคงเปนเขตเศรษฐกจพเศษ (วรศรา ภานวฒน, 2556) การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษภายในประเทศ คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดท าการศกษาความเปนไปไดในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษในขนเบองตน โดยศกษาแนวคดเบองตนของเขตเศรษฐกจพเศษ ซงในพนทมความเหมาะสม มศกยภาพ มโอกาสและความเปนไปไดของไทยในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ และแนวทางการพฒนาในอนาคต ซงเขตเศรษฐกจพเศษหมายถงพนททมการด าเนนเศรษฐกจแบบเสรนยมมากกวาพนทอน ๆ ของประเทศ โดยเปาหมายสวนใหญ ไดแก เพอสงเสรมการคา และการลงทนจากตางประเทศ (กตตพล โชตพมาย, 2551) ซงรฐจะสนบสนนการพฒนาโครงสรางพนฐานการพฒนาระบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจทสอดคลองกบระบบ ASEAN Single Window และการด าเนนการอนทจ าเปนเพอรองรบการพฒนากจกรรมเศรษฐกจโดยมวตถประสงคเพอดงดดการลงทนจากในประเทศและตางประเทศเพมขดความสามารถของประเทศกระจายความเจรญสภมภาค ลดความเหลอมล า ยกระดบคณภาพชวตของประชาชน และแกปญหาความมนคงบรเวณชายแดนซงรวมถงปญหาการเขามาท างานของแรงงานตางดาวจากประเทศเพอนบานอยางผดกฎหมายปญหาการลกลอบน าเขาสนคาเกษตรจากประเทศเพอนบานและปญหาการคายาเสพตดทงนกลยทธในการพฒนา เขตเศรษฐกจพเศษประกอบดวย (1) การสรางพนทเศรษฐกจใหมโดยระยะแรกเนนบรเวณชายแดนเพอใชประโยชนจากการเชอมโยงกบประเทศเพอนบาน (2) การสนบสนนธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ของไทยและการลงทนตอเนองของไทยในประเทศเพอนและ (3) การจดระเบยบพนทเศรษฐกจชายแดนเพอสรางเสรมความมนคงแกปญหาแรงงานตางดาวผดกฎหมายและสนคาเกษตรลกลอบจากประเทศเพอนบาน (กลมงานพนทเศรษฐกจชายแดน, 2557) สภาพพนทเขตเศรษฐกจพเศษ ในความเปนมาและพฒนาการของเทศบาลนครแมสอดเทศบาลนครแมสอด เปนองคกรปกครองสวนทองถน ประเภทเทศบาลนคร ตงอยในเขตอ าเภอแมสอดจงหวดตาก เปนเทศบาลนครทจดตงขนในป พ.ศ. 2553 ประวตเทศบาลนครแมสอด แตเดมเมอกอนปพทธศกราช 2480 มฐานะการปกครองทองถนโดยขนอยกบก านน ผใหญบาน มทวาการอ าเภอและมหนวยงานของแผนกการตางๆ คอ แผนกมหาดไทย แผนกทดน แผนกสสด แผนกคลงแผนกศกษาธการอ าเภอ แผนกสรรพสามต แผนกสรรพากร แผนกอยการและมหนวยงานทเปนเอกเทศอก คอ สถานต ารวจภธร ไปรษณย ศาลจงหวดแมสอด ตรวจคนเขาเมองจงหวด ปาไม

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%94

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%94

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%81

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2553


170

สหกรณ ดานทาออก และสถานวทยอตนยม ปจจบนมการเปลยนแปลงยกฐานะจากเทศบาลต าบลแมสอด เทศบาลเมองแมสอดและเทศบาลนครแมสอดเกดขนในสมยทนายเทอดเกยรต ชนสรนนทเปนนายกเทศมนตรและเทศบาลนครแมสอดก าลงด าเนนการยกฐานะเปนทองถนรปแบบพเศษ “นครแมสอด” เพอพฒนาสการเปนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษแมสอดอกไมกปขางหนา (สมาล วงษวฑต และคณะ, 2547) ซงในการพฒนาประเทศทกรฐบาลมแนวคดเกยวกบเขตเศรษฐกจพเศษ โดยมวตถประสงคหลกในการกระจายการพฒนาไปสพนทตางๆ เพอมใหการพฒนากระจกตวเฉพาะในเมองใหญโดยการใชกจกรรมทางเศรษฐกจทหลากหลายเปนตวน าในการพฒนา โดยเฉพาะอยางยง โลกในยคไรพรมแดน เพอเปนประโยชนตอการกระตนเศรษฐกจ ยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในพนทเฉพาะและพนทใกลเคยงโดยตรงแลวยงเปนประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจและศกยภาพในการแขงขนของประเทศในเวทการคาโลกอกดวย (อดเรก ฟนเขยว, 2557) จากทกลาวมาขางตนน ผวจยมความสนใจทจะศกษาความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก โดยความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากวามปจจยใดบางทจะน าไปสความส าเรจ โดยเฉพาะอยางยงความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก ควรมลกษณะอยางไร เพอใชเปนแนวทางก าหนดนโยบายสรางเขตเศรษฐกจพเศษทมนคง ในการแขงขน ขยายการสงออกและมเรยนรการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ โจทยวจย/ปญหาวจย การวจยเรองความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทยจงหวดตากผวจยไดก าหนดค าถามในการวจยไว 2 ประการ คอ 1. ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทยจงหวดตาก มลกษณะเปนอยางไร 2. ปจจยทมอทธผลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทยจงหวดตากมอะไรบาง วตถประสงคการวจย การวจยครงนไดก าหนดวตถประสงคของการวจยไว 3 ประการ คอ 1. เพอศกษาความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 2. เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 3. เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะทางในการปรบปรงความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก


171

วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากรคอ ประชากรทใชในการศกษาพนทการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษจงหวดตาก แบงเปน 3 กลม กลมท 1 ภาคประชาชนใน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ และอ าเภอแมระมาดจ านวนทงสน 165,364 คน กลมท 2 ภาครฐใน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ และอ าเภอแมระมาดจ านวนทงสน 28 คน กลมท 3 ภาคเอกชนใน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ และอ าเภอแมระมาด จ านวนทงสน 112 บรษท 2. กลมตวอยางทใชในการวจย 2.1 การวจยเชงปรมาณคอผวจยไดคดเลอกกลมตวอยางจากประชากรกลมท 1 ในการตอบแบบสอบถาม ก าหนดจ านวนดวยวธของ Taro Yamane โดยใชระดบความเชอมนท 95 % โดยก าหนดใหมความคลาดเคลอนไดไมเกน 5 % โดยผวจยใชการสมอยางงายจากจ านวนประชากร เพอใหไดจ านวนกลมตวอยางโดยจ าแนกตามอ าเภอประกอบดวย 1) อ าเภอแมสอดจ านวน 170 คน 2) อ าเภอพบพระจ านวน 136 คน และ 3) อ าเภอแมระมาดจ านวน 94 คน รวมจ านวนทงสน 400 คน 2.2 การวจยเชงคณภาพ คอ ผวจยไดก าหนดคดเลอกกลมตวอยางแบบแจะจง โดยการสมภาษณแบบมโครงสราง เพอใชในการเกบรวบรวมขอมล ซงประกอบดวย 3 กลม ดงน กลมท 1 ภาคประชาชนใน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ และอ าเภอแมระมาดโดยสมภาษณระดบผน าองคกรปกครองสวนทองถนของอ าเภอ อ าเภอละ 5 คน รวมจ านวน ทงสน 15 คน กลมท 2 ภาครฐใน 3อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ และอ าเภอ แมระมาดโดยสมภาษณระดบผบรหารของอ าเภอ อ าเภอละ 5 คน รวมจ านวนทงสน 15 คน กลมท 3 ภาคเอกชนใน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระ และอ าเภอ แมระมาด โดยสมภาษณระดบผจดการในการประกอบการของอ าเภอ อ าเภอละ 5 คน รวมจ านวนทงสน 15 คน 2.3 ขอบเขตดานเวลา การวจยครงนศกษาคนควาขอมล ตงแตเดอนสงหาคม 2556 - มถนายน 2557 ตวแปรทใชในการวจย 1. ตวแปรตนประกอบดวย 1.1 การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษไดแก 1) ดานวตถประสงค 2) ดานความเหมาะสม 3) ดานการสนบสนนและ 4) ดานสทธพเศษ 1.2 การสนบสนนในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษไดแก 1) ดานการคา 2) ดานการลงทน 3) ดานการตลาด 4) ดานการจางงาน และ 5) ดานสรางความเชอมน


172

1.3 การบรหารการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษไดแก 1) ดานภาวะผน าทเหมาะสม 2) ดานความพรอมในการบรหาร 3) ดานกฎระเบยบในการบรหาร 4) ดานมความรความเขาใจในการบรหารและ 5) ดานมศกยภาพในการบรหาร 2. ตวแปรตาม คอ ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 6 ดานประกอบดวย 1) ดานทตงทเหมาะสม 2) ดานสาธารณปโภคขนพนฐาน 3) ดานกลไกการบรหารงานของภาครฐ 4) ดานระบบเทคโนโลยและการสอสาร 5) ดานการมสวนรวมภาคประชาชนและ 6) ดานประชาสมพนธ เครองมอการวจย ผวจยไดสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงนโดยใชวธการวจยแบบผสมทงการวจยเชงปรมาณและการวจยเชงคณภาพควบคกน โดยแยกการวจยประกอบดวย 1. การวจยเชงปรมาณ เครองมอทใชในการเกบขอมลการวจยเชงปรมาณ เปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง โดยน าไปใชกบภาคประชาชนใน 3 อ าเภอ คอ อ าเภอแมสอด อ าเภอพบพระและอ าเภอแมระมาดของกลมท 1 ซงแบงแบบสอบถามประกอบดวย 6 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคลทวไป ประกอบดวยเพศ อาย ระดบการศกษา ระดบต าแหนง ประสบการณ และรายไดตอเดอน ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบการสนบสนนในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ตอนท 4 แบบสอบถามเกยวกบการบรหารจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ตอนท 5 แบบสอบถามเกยวกบความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ซงตอนท 2 ถง ตอนท 5 ไดใชการค าตอบเปนแบบมาตราสวน (Rating Scale) แบงออกเปน 5 ระดบ ไดแก ไมเหนดวย เหนดวยนอย เหนดวยมาก และเหนดวยมากทสด ตอนท 6 แบบสอบถามเกยวกบปญหาและขอเสนอแนะความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 2. การวจยเชงคณภาพ เครองมอทใชในการเกบขอมลการวจยเชงคณภาพเปนแบบสมภาษณแบบมโครงสราง ทผวจยสรางขนเอง การรวบรวมขอมล 1. การเกบขอมลเชงปรมาณ ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลส าคญ ดงน 1.1 ผวจยน าหนงสอน าตนเองจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ถงผบรหารองคการบรหารสวนต าบลนนๆ เพอชแจงวตถประสงคการวจย และขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล 1.2 แจกแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางตามจ านวนทก าหนดดวยตนเอง 1.3 ผวจยอธบายการกรอกขอมลแบบสอบถามกบกลมตวอยาง และน าแบบสอบถามมาวเคราะหตามขนตอนไป


173

2. การเกบขอมลเชงคณภาพ ในการเกบขอมลจากการสมภาษณผวจยด าเนนการดงตอไปน 2.1 ท าหนงสอขอความอนเคราะหไปยงผบรหารองคการบรหารสวนต าบลนน ๆ และผประกอบการตาง ๆ ทตองการด าเนนการสมภาษณ เพอแจงความประสงคในการสมภาษณกบกลมท 1 ภาคประชาชน โดยสมภาษณระดบผน าองคกรปกครองสวนทองถนของอ าเภออ าเภอละ 5 คน รวมจ านวนทงสน 15 คนกลมท 2 ภาครฐ โดยสมภาษณระดบผบรหารของอ าเภอ อ าเภอละ 5 คน รวมจ านวนทงสน 15 คนและกลมท 3 ภาคเอกชน โดยสมภาษณระดบผจดการในการประกอบการของอ าเภอ อ าเภอละ 5 คน รวมจ านวนทงสน 15 คน 2.2 นดหมายวนเวลาและสถานทส าหรบการสมภาษณทงเตรยมวสดอปกรณทจ าเปน 2.3 ด าเนนการสมภาษณ ตามทนดหมาย 2.4 ถอดเทปบนทกค าสมภาษณพรอมทงวเคราะหเนอหาเพอน ามาประกอบการสรปผลการวจยตอไป การวเคราะหขอมล ผวจยรวบรวมขอมลและเกบขอมลทไดน าแบบสอบถามมาวเคราะหตามวตถประสงคของการวจย ประกอบดวย 1. การวเคราะหเชงปรมาณ ผวจยรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามจ านวน 400 ชด น ามาวเคราะหโดย 1.1 ใชสถตคารอยละ และการหาคาเฉลย (X) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในการวดระดบความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม 1.2 การวเคราะหสหสมพนธ (Correlation) เพอหาความสมพนธของตวแปรตน 1.3 ใชสถตวเคราะหการถดถอยแบบขนตอน (Stepwise Regression Analysis) เพอเลอกตวแปรตนทมอทธพลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 2. การวเคราะหเชงคณภาพ ผวจยรวบรวมขอมลการวจยเชงคณภาพจากการสมภาษณแบบมโครงสราง โดยน ามาจดกลมค าตอบวเคราะหรายขอ และวเคราะหโดยใชเทคนคการวเคราะหเนอหาประกอบบรบท (Content Analysis Techniques) โดยสรปการสงเคราะหเนอหาและน าเสนอขอมลแตละประเดนตอไป ผลการวจย 1. ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากพบวา ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษโดยภาพรวมมระดบความคดเหนดวยปานกลาง ( = 3.40, S.D. = 0.71) และรายดานประกอบดวย ดานความเหมาะสมของทตงดานกลไกการบรหารงานของภาครฐดานระบบเทคโนโลยและการสอสารดานสาธารณปโภคขนพนฐาน ดานประชาสมพนธ มระดบความคดเหนดวยมากและสวนดานการมสวนรวมภาคประชาชน มระดบความคดเหนดวยปานกลาง ตามล าดบ


174

2. ปจจยทมอทธพลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากพบวา การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษการสนบสนนในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษและการบรหารการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษมอทธพลรวมกนตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากโดยรวม (Y)(F = 718.240, p-value = .000) ซงทงสามตวแปรสามารถรวมกนอธบายความผนแปรของความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากโดยรวมไดรอยละเทากบ 78.30 (R2=0.783) มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 จากการสมภาษณผบรหารจากกลมท 1 ภาคประชาชน กลมท 2 ภาครฐ และกลมท 3 ภาคเอกชน มความคดเหนวาเกยวกบความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากพบวา ดานทตงเหมาะสมดานสาธารณปโภคขนพนฐานดานกลไกการบรหารงานของภาครฐดานระบบเทคโนโลยและการสอสารดานการมสวนรวมภาคประชาชน และดานประชาสมพนธโดยภาพรวมมความคดเหนดวยมากทสด 3. ปญหาและขอเสนอแนะทางในการปรบปรงความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากพบวา สภาพปญหาความเปนไปไดของการการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากประกอบดวย 1) ปญหาแรงงาน 2) ปญหาทางภาษการคา 3)ปญหาทางภาษการคา กฎระเบยบทางราชการ ความโปรงใสการบรหารของภาครฐ ปญหาอาชญากรรมขามประเทศและ 4) ปญหาสงแวดลอมตาง ๆ ปญหาตาง ๆ ปญหาความปลอดภยสวนขอเสนอแนะความเปนไปไดของการการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากประกอบดวย 1) ควรก าหนดขอบเขตในการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษแมสอดใหชดเจน 2) ควรใหความรแกประชาชนเกยวกบการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษและสรรางความเขาใจถงผลกระทบทเกดขนหลงจาการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ ประโยชนและสงทจะไดจากการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ 3) ควรใหความรวมมอกบทกฝายทงภาครฐและเอกชนและรฐวสาหกจในการผลกดนใหส าเรจ/ประชาชนในพนทตองไดรบประโยชนโดยตรงและสงสดและ 4) ควรมการจดการระบบแรงงานตางดาว และการกระจายขาวสารใหประชาชนในเขตเศรษฐกจพเศษใหมความเขาใจมากกวาน อภปรายผล 1. ความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก ประกอบไปดวย 1.1 การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษโดยภาพรวมมคาเฉลยเหนดวยมาก ทงนอาจเปนเพราะวาภาครฐควรมการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษโดยมการวางแผนโครงสรางการบรหารทชดเจนสภาพพนทมความเหมาะสมทางเศรษฐกจพนทลงทนลกษณะทางกายภาพตาง ๆ เอออ านวยตอการเปนเขตเศรษฐกจอยางมากโดยเฉพาะดานโลจสตกสทจะท าการขนสงไดสะดวกหลายทางมากขนความพรอมของปจจยการผลตการอ านวยความสะดวกใหผประกอบการแบบครบวงจรอยางมประสทธภาพซงสอดคลองกบผลการวจยของศภชย วรรณเลศสกล (2553) ไดศกษาวจยเรองเขตเศรษฐกจพเศษสะหวน-เซโน: โอกาสและอปสรรคส าหรบการลงทนจากประเทศไทย ผลการวจยพบวา ระเบยบการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษสะหวน-เซโนและนโยบายสงเสรมการลงทนของเขตเศรษฐกจพเศษสะหวน-เซโนและเขตเศรษฐกจพเศษสะหวน-เซโนสามารถพฒนาไดตามทวางแผนไว


175

คอ เปนศนยกลางการคาและบรการของแนวเศรษฐกจตะวนออก-ตะวนตกเศรษฐกจพเศษสะหวน- เซโนจะเปนหวรถจกรทจะชวยให สปป. ลาวพฒนาไปใกลเปาหมายในการลดความยากจนสรางพนฐานดานอตสาหกรรมและความทนสมยภายในป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020) อยางไรกดการดงดดนกลงทนตางชาตโดยเฉพาะส าหรบประเทศไทยท เปนเพอนบานทใกลชดใหเขาไปลงทนในลาวเพอสรางงานสรางรายไดและพฒนาฝมอแรงงานลาวจะชวยใหมการพฒนาสเปาหมายไดเรวขน 1.2 การสนบสนนในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ โดยภาพรวมมคาเฉลยเหนดวยมาก ทงนอาจเปนเพราะวามการสนบสนนทางการคาขายกบประเทศ สงเสรมการคาเสรเพอการกระจายสนคาไปสตลาดตางประเทศ นอกจากนนยงมการพฒนาทกษะความรของผประกอบการและสงเสรมการขยายการลงทนไปสตางประเทศ และมการลงทนจากภาครฐและเอกชนดานการกยมเงนจากสถาบนการเงนมการลงทนแกผประกอบการใหมทงดานการเงน เชนการธนาคารจดตง One Stop Service ในพนทเพออ านวยความสะดวกแกนกลงทนมศนยกลางการคาแลกเปลยนระหวางไทยและพมามชองทางการคาชายแดนระหวางกน เปนศนยการผลต การจ าหนายการขนสงและกระจายสนคาในภมภาคอาเซยนซงสอดคลองกบผลการวจยของปาณสรา ดางเรอง (2545) ไดศกษาเรองแนวทางการพฒนาเมองชายแดน : กรณศกษา เมองเชยงแสน จงหวดเชยงรายผลการวจย พบวา เมองเชยงแสนมบทบาทส าคญโดยเปนเมองพาณชยกรรม เมองทองเทยวเชงประวตศาสตร เมองการคาชายแดน และเขตเศรษฐกจพเศษในภาคเหนอตอนบนเนองจากความไดเปรยบทางดานท ตง การเตบโตทางดานเศรษฐกจ การขยายตวของความรวมมอทางเศรษฐกจในระดบอนภมภาคในกรอบสเหลยมเศรษฐกจและหกเหลยมเศรษฐกจเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนจงหวดเชยงราย นอกจากนยงมนโยบายภาครฐทสนบสนนเศรษฐกจของเมองใหเปนเขตเศรษฐกจพเศษฯ ท าใหเมองเชยงแสนไดรบการสนบสนนในเรองการคา การลงทน และการทองเทยวกบประเทศเพอนบาน 1.3 การอภปรายผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการบรหารงานการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษโดยภาพรวมมคาเฉลยเหนดวยมาก ทงนอาจเปนเพราะวาผน ามวสยทศนมองการณไกลในการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษ มการบรหารทโปรงใสและมประสทธภาพแกไขปญหาตาง ๆ ไดอยางถกตองมโครงสรางการบรหารทเหมาะสมมการก ากบดแลการท างานขององคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษมกฎหมายตางเขามาในกระบวนการบงคบใชกฎหมายใหมประสทธภาพพรอมทงปรบปรงใหเหมาะสม และมกฎระเบยบทชดเจนและมศกยภาพในการบรหารการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษทกหนวยงานซงสอดคลองกบผลการวจยของศศพงศ รอตเกตเกษม (2554) กระบวนการจดตงองคกรปกครองสวนทองถนรปพเศษ กรณ การจดตงองคกรประกอบสวนทองถน รปแบบพเศษ “นครแมสอด” ผลการวจยพบวา พนทนครแมสอดมพนทตดชายแดน และโดยภมศาสตรมแนวโนมการเปลยนแปลงใหมสภาพความเปนเมอง (Urbanization) เพมมากขน มศกยภาพและความพรอม จากศกษายงสามารถวเคราะหไดวา ปจจยเกอหนนและผลกดนทจะท าใหเกดความเปนไปไดของการจดตงนครแมสอด ใหเปนองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษไดนน ควรพจารณาทประการแรก การสนบสนนทางดานนโยบายจากรฐบาล ประการทสอง ศกยภาพและความพรอมของพนทเอง รวมถงลกษณะจ าเพาะของพนททมความจ าเปนตองมรปแบบการบรหารจดการแบบมเอกเทศ ประการทสาม ความตองการของพนท ประการทส มงานศกษาวจยรองรบทางวชาการ และประการหา การใหความร เสรมสรางความเขาใจใหกบบคลกรของทองถน และประชาชนในเขตพนทความ


176

รบผดชอบ เพอรวมกนมสวนรวมในกระบวนการดงกลาวอยางมประสทธภาพและสอดคลองกบผลการวจยของเอม ซาวดาราพนเดยร (2012) ไดศกษาเรองเขตเศรษฐกจพเศษสามารถท าหนาทเปนตวเรงการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพ ในการด าเนนงานของนโยบายทมจดมงหมายใหกระตนเศรษฐกจ โดยการระดมความคดเหนของประชาชน เพอใหไดตนตอของปญหานนอยางเขมขน อารมณปรารถนาและความคดเหนจะตองมรปรางและกอตวขนเพอการตดสนใจทส าคญจากความไมแนนอน รฐบาลจะตองชะลอกระบวนการใหอนมต ซงเปนสงส าคญไมตางจากเหตผลทางสงคมหรอทางการเมอง แตเนองจากสถาบนทแทจรงทางเศรษฐกจ ตองเกยวของกบกฎหมายการซอกจการ ทดนและอสงหารมทรพย การจายคาตอบแทนแบบครบวงจรและทางออกตอการแกไขในสงทจะเกดขน การแนะน าผลการด าเนนงานผมอ านาจตองหาทางออกใหนกพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษและในทสดผมอ านาจควรจะมการรางเปนบทเฉพาะกาลหรอรางกฎหมาย 2. ปจจยทมอทธพลตอความเปนไปไดของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตากพบวา ความเปนไปไดของการการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ โดยภาพรวมมคาเฉลยเหนดวยมาก ทงนอาจเปนเพราะวาสถานทตงทางภมศาสตรเปนศนยกลางทสามารถสงออกมาและน าเขาสนคาไดอยางทวถงและสะดวกทสดในการขนสง การคมนาคม ถนนหนทางตองสามารถเดนทางไดอยางสะดวกทงทางบก ทางน าทางอากาศและมความพรอมในการพฒนาใหเปนฐานรากของศนยกลางอตสาหกรรมแหงใหมของประเทศไทยมการก าหนดนโยบายและแนวทางในการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษมการวางแผนการด าเนนการและระยะเวลาแลวเสรจของการจดใหมส งอ านวยความสะดวกมการควบคมและตดตามดแลการบรหารและการด าเนนเปนการของเขตเศรษฐกจพเศษมการออกกฎระเบยบหรอขอบงคบเกยวกบการบรหารบคคลมการพฒนาระบบเทคโนโลยในดานขอมลเพอสรางการรบรในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษมระบบสอสารทรวดเรวปลอดภย ทงระบบโทรศพทและอนเตอรเนตและประชาชนในพนทมสวนรวมแสดงความคดเหนและสงเสรมการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษทงทางประชาคมและการจดกจกรรมตาง ๆ เพอความรความเขาใจในการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษซงสอดคลองกบผลการวจยของวมลปนคง (2557) ไดศกษาวจยเรองแนวทางและมาตรการเพอการพฒนาเศรษฐกจพเศษพนทแนวชายแดนของไทยผลการวจยพบวา 1) การวเคราะหความพรอมและความเหมาะสมของพนทในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษทางดานกายภาพอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมสวนทอน ๆ รอใหมการพฒนาตามแผนงานของรฐกอน ศนยกลางการทองเทยว อ.แมสาย และ อ.เชยงแสน มความพรอมทสด เพราะมนกทองเทยวอยแลว สวนกาญจนบร ถาไดรบการพฒนาโครงสรางพนฐานและการผานแดนแลวกจะมความพรอมเชนกน 2) การวเคราะหรปแบบเขตพเศษบรเวณชายแดนทเหมาะสมกบประเทศไทยคณะนกวจยไดวเคราะหรปแบบเขตเศรษฐกจบรเวณชายแดนทเหมาะสมกบประเทศไทย โดยวเคราะหเปรยบเทยบจากตวอยางเขตเศรษฐกจชายแดนในตางประเทศ 5 ประเทศ ไดแก โปแลนด โมรอคโค จน-เวยดนาม เมกซโกสงคโปร-มาเลเซย ซงจากการวเคราะหสามารถแบงรปแบบเขตเศรษฐกจพเศษขายแดนทเหมาะสมกบประเทศไทย เปน 2 รปแบบ ดงน 2.1) เขตเศรษฐกจพเศษเพอการผลต 2.2) เขตเศรษฐกจพเศษเพอการบรการแบบรวมศนยหรอเขตเศรษฐกจพเศษขนาดใหญ และสอดคลองกบผลการวจยของเซงดกลาส ซ (2011) ไดศกษาวจยเรองบทบาทของเขตเศรษฐกจพเศษในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศจนพบวา การปฏรปของจนกบนโยบายเศรษฐกจเปดประตไดเปลยนประเทศจน


177

เพอโครงสรางพนฐานและประเทศททนสมยเขตเศรษฐกจพเศษไดกลายเปนหนงในความส าเรจหลกในจน การบรรลสมฤทธผลทางเศรษฐกจความพยายามสมฤทธผลเพออ านวยความสะดวกและสนบสนนเขตเศรษฐกจพเศษจนกลายเปนสงส าคญในการพฒนาสนบสนนเขตเศรษฐกจ ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะระดบนโยบาย 1.1 ภาครฐควรสนบสนนใหเกดการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษโดยใหความรกบประชาชนในพนทถงประโยชนทจะไดรบจากการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษและควรมพฒนาโครงสรางพนฐานใหเพยงพอเพอรองรบการขยายตวของเมองทจะเจรญมากขน 1.2 ภาครฐควรการพฒนาระบบสาธารณปโภคโภคในพนทเชน ไฟฟา ประปาผงเมองในพนทจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 1.3 ภาครฐตองปฏรปกฎหมายใหทนสมยในการคมครองสทธชมชนในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน 2. ขอเสนอแนะระดบบรหาร 2.1 ผบรหารควรมนโยบายการบรหารโดยการก าหนดขอบเขตการบรหารเขตเศรษฐกจพเศษแมสอดจงหวดตากใหชดเจน 2.2 ผบรหารควรสรางความรความเขาใจแกประชาชนเกยวกบการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษประโยชนของการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษและผลกระทบทเกดขนหลงจากการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ 2.3 ผบรหารควรใหความรวมมอกบทกฝายทงภาครฐและเอกชนและรฐวสาหกจในการผลกดนการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษใหประสบผลส าเรจเพอประโยชนของประเทศ 3. ขอเสนอแนะระดบวชาการ 3.1 ควรมการศกษาผลกระทบการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย 3.2 ควรมการศกษาการคาการลงทนคาเงนและสรางมลคาเพมมากขนสรางรายไดใหกบผประกอบการอตสาหกรรมภายในประเทศ สรางมลคาใหสนคามากขนและคณภาพของสนคามมาตราฐานตามระดบสากลการกระจายสนคาและผลตภณฑสงออกไปยงตางไปประเทศ 3.3 ควรมการศกษาปญหาการสงเสรมการสงออก และสงเสรมการลงทนในประเทศและประเทศเพอนบานใกลเคยง 4. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 4.1 ควรมการวจยความพงพอใจในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 4.2 ควรมการวจยตามตวแปรทศกษาอน ๆ ทเกยวกบการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทย จงหวดตาก 4.3 ควรมการวจยเปรยบเทยบการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษแหงแรกของประเทศไทยกบประเทศอนๆ เพอทราบถงปจจยใดบางใดทสงผลกระทบตอการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ


178


กลมงานพนทเศรษฐกจชายแดน. (2557). แนวทางการพฒนาเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษของประเทศไทย. วารสารเศรษฐกจและสงคม. 51(4), 78-89.

กตตพล โชตพมาย. (2551). การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนบรเวณจงหวดสงขลา ประเทศไทย-รฐเกดะห มาเลเซย. วารสารเศรษฐกจและสงคม. 45(1), 59-69.

ชศกด จรญสวสด. (2548). ระบบเศรษฐกจและพฒนาการเศรษฐกจไทย. พมพครง 3 (ฉบบปรบปรงใหม). กรงเทพฯ: โรงพมพ ส.เสรมมตรการพมพ.

ปาณสรา ดางเรอง. (2545). แนวทางการพฒนาเมองชายแดน: กรณศกษา เมองเชยงแสน จงหวด เชยงราย. จฬาลงกรณมหาวทยาลยบณฑตวทยาลย.

วรศรา ภานวฒน. (2556). เขตเศรษฐกจพเศษ ทวาย. กรงเทพฯ: แสงดาว. วมล ปนคง. (2557). รายงานวจยแนวทางและมาตรการเพอการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ บรเวณพนทชายแดนของไทย. สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (ITD). ศศพงศ รอตเกตเกษม. (2554). กระบวนการจดตงองคกรปกครองสวนทองถนรปพเศษ กรณการ

จดตงองคกรประกอบสวนทองถน รปแบบพเศษ “นครแมสอด”. ภาคนพนธหลกสตร รฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการปกครอง คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศภชย วรรณเลศสกล. (2553). เขตเศรษฐกจพเศษสะหวน-เซโน: โอกาสและอปสรรคส าหรบการ ลงทนจากประเทศไทย. วารสารวชาการ มอบ. 12(1), 29-39. สมาล วงษวฑต และคณะ. (2547). สถานทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. กรงเทพฯ:

สถาบนวจยและพฒนา คณะนตศาสตรมหาวทยาลยรามค าแหง. อดเรก ฟนเขยว. (2557). การยอมรบความคาดหวงและปจจยความส าเรจในการพฒนาเขต

เศรษฐกจพเศษชายแดนในจงหวดตาก. วารสารวชาการเครอขายบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏภาคเหนอ. 4(6), 50-61.

M.Soundarapandian. (2012). Development of Special Economic Zones in India. Volume ONE Policies and issues p. 105-115.

Zeng, Douglas Zhihua. (2011). How do Special Economic Zones and Industrial Clusters Drive China's Rapid Development?. World Bank Policy Research Working Paper No. 558.

http://kulibrary.org/index.php/en/list-of-all-the-books-en/1650-tawai


ปจจยทมอทธพลตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณของครในกลมสาระการเรยนร โรงเรยนมธยมศกษาในกรงเทพมหานคร

FATORS AFFECTING PROFESSIONAL LEARNING ACTIVITY AND WORK ENGAGEMENT

THROUGH SPIRITUAL WELL-BEING OF SECONDARY SCHOOL TEACHERS IN THE LEARNING AREA IN BANGKOK

วภาพร ตณฑสวสด1 น าชย ศภฤกษชยสกล2 และรตตกรณ จงวศาล3

Vipaporn Tantasawat1 Numchai Supparerkchaisakul2 and Rattikorn Jongwisan3

1 นสตระดบปรญญาเอก หลกสตรวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร 2 อาจารยประจ าสถานบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

3 อาจารยประจ าคณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บทคดยอ การวจยครงนมจดมงหมายเพอ 1) ทดสอบแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานทมสขภาวะทางจตวญญาณเปนตวแปรคนกลาง 2) ศกษาความไมแปรเปลยนของแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานระหวางครและหวหนากลมสาระการเรยนร กลมตวอยางในงานวจยน คอ ครและหวหนากลมสาระการเรยนรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร ทมาจากกลมสาระการเรยนรภาษาไทย สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม การงานอาชพและเทคโนโลย จ านวนทงหมด 726 คน แบงเปนคร จ านวน 626 คน และหวหนากลมสาระการเรยนร จ านวน 140 คน ใชวธการสมแบบหลายขนตอน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถามจ านวน 7 แบบวด ผลการวจย พบวา 1) แบบจ าลองมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ( 2 = 404.42, df = 125 (p= .00), SRMR = 0.036, RMSEA = 0.060, GFI = 0.93, NFI = 0.98, CFI = 0.99, NNFI = 0.98, PNFI = 0.80) ผลการทดสอบเสนทางอทธพลพบวา การเปลยนแปลงการปฏบตงาน การเรยนรและทดลองกระท า และความยดมนผกพนในงานไดรบอทธพลทางบวกโดยตรงจากสขภาวะทางจตวญญาณ และไดรบอทธพลทางออมจากการด ารงชวตในเชงจตภายในและทนทางจตวทยาเชงบวกผานตวแปรสขภาวะทางจตวญญาณ สวนการมแบบอยางทางจตวญญาณไมมอทธทางบวกโดยตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณ 2) ผลการศกษาความไมแปรเปลยนของแบบจ าลองระหวางครและหวหนากลมสาระการเรยนร พบวา ไมมความแปรเปลยนของแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานระหวางครและหวหนากลมสาระการเรยนร


180

ABSTRACT The purpose of this study was to test the causal relationship model

of professional learning activity and work engagement through spiritual well-being of secondary school teachers in the learning area in Bangkok, and 2) to examine the invariance of the structural relationship models of the effect of professional learning activity and work engagement though spiritual well-being between teachers and head teachers in the learning area. The sample consisted of 766 teachers from Thai Language Learning Area, Social Studies, Religion and Culture Learning Area and Occupations and Technology Learning Studies, including 626 teachers and 140 head teachers, randomly selected by multi-stage sampling. 7 questionnaires were used to collect data. The results revealed that 1) The developed model fitted the empirical data ( 2 = 4 0 4 . 4 2 , df = 125 (p= .00), SRMR = 0.036 , RMSEA = 0.060 , GFI = 0.93 , NFI = 0.98 , CFI = 0.99 , NNFI = 0.98, PNFI = 0.8 0 ). The study signified that the changed practice, learning and experimentation and work engagement having positive and direct effects were spiritual well-being and spiritual well-being played as mediating variable of the indirect effects from inner life and psychological capital. For spiritual modeling does not having a positive and the direct effects were spiritual well-being. 2) Examining the invariance of the structural relationship models of the effect of professional learning activity and work engagement though spiritual well-being between teachers and head teachers in the learning area showed that the model does not have the difference between groups. ค าส าคญ สขภาวะทางจตวญญาณ กจกรรมการเรยนรทางวชาชพ ความยดมนผกพนในงาน ความส าคญของปญหา นบจากอดตถงปจจบน สงคมไทยยงคงใหความส าคญตอ “คร” วาเปนผทมความส าคญตอคณภาพการศกษา ทงนเพราะคณภาพของผเรยนขนอยกบคณภาพของคร ครจงเปนบคคลทควรมความเชยวชาญ มการพฒนาความร คดถงสวนรวมมากกวาสวนตน และเปยมไปดวยเมตตากรณา (สมน อมรววฒน, 2555) การจดการเรยนการสอนของครในระดบมธยมศกษาจะจดตามกลมสาระการเรยนร เพอใหผเรยนมสมรรถนะและคณลกษณะอนพงประสงคตามมาตรฐานการเรยนร ในแตละกลมสาระการเรยนร ประกอบดวย ครและหวหนากลมสาระการเรยนร ครทง 2 กลมมบทบาทหนาทหลกเหมอนกนคอ ท าหนาททางดานการเรยนการสอน และการสงเสรมการเรยนรของนกเรยนดวยวธการตางๆ ใน สถานศกษา (พระราชบญญตการศกษาแหงชาต, 2542) แตส าหรบหวหนากลมสาระการเรยนรนอกจากจะท าหนาทดงกลาวแลว ยงตองท างานทงทางดานการบรหาร ไดแก การประสานการท างานระหวางครกบผบรหารสถานศกษา จดอตราก าลงคร จดท าแผนปฏบตการก าหนดงบประมาณรายจาย จดหา สราง ซอมบ ารง วสดอปกรณการเรยน ประเมนผลการปฏบตงานของคร


181

ในกลมสาระการเรยนร จดท าสารสนเทศกลมสาระการเรยนรเพอใชเปนขอมลในการพฒนางานและเสนอใหผบรหาร สวนงานทางดานวชาการ ไดแก ศกษาวเคราะหรายวชาท เปดสอนตามหลกสตร วางแผนในการก าหนดรายวชา ออกแบบผลตสอการสอน ควบคมและดแลการสอนและกระบวนการวดผลของครในกลมสาระการเรยนร ว เคราะหเครองมอวดผล วเคราะหผลการสอบรวมกบครในกลมสาระการเรยนร นเทศงานวชาการภายในโรงเรยน เปนกรรมการวชาการ และท าสรปผลการจดการเรยนการสอนทกภาคเรยน ดงนนทงหวหนาครและครในกลมสาระการเรยนรจงเปนบคคลทส าคญในการขบเคลอนการจดการศกษา (มะลวรรณ ประวง และคณะ , 2551) จากบทบาทและหนาททมความแตกตางกนจงเหนวาสามารถน ามาเปรยบเทยบความแตกตางเพอศกษาถงกจกรรมการเรยนรทางวชาชพและความยดมนผกพนในงานของครและหวหนากลมสาระการเรยนรได สภาพการท างานของครในปจจบนมการเปลยนแปลงมาตรฐานการศกษาอยตลอดเวลา ท าใหครมความเครยดและลาออกจากงานเปนจ านวนมาก แตอยางไรกตามสขภาวะทางจตวญญาณ เปนองคประกอบหนงทส าคญทคาดวามบทบาทในการขบเคลอนระบบการศกษา เพอสภาวะทดอยางเปนองครวมทงสขภาวะทางการทางจต ทางสงคม ทชวยลดความตงเครยดและสรางความสขใหแกบคลากรทางการศกษา (มลนธสดศร-สฤษดวงศ, 2552; อางถงใน รตตกรณ จงวศาล และคณะ, 2553) นอกจากนนกวชาการยงมความเหนตรงกนวาสขภาวะทางจตวญญาณเปนสงทมความส าคญกบบคคล เนองจากสขภาวะทางจตวญญาณจะสามารถเพมความหมาย เปาหมาย และคณคาตอชวต สามารถตอบสนองตอเหตการณทเครยด สนบสนนการมสขภาพจตทดและชวยใหสามารถปรบตวเพอเผชญกบปญหาได (Landis, 1996; Doenges & Moorhouse, 1998) การวจยครงนน าผลการวจยทไดจากการสงเคราะหองคความรเกยวกบสขภาวะทาง จตวญญาณในบรบทของสงคมไทย (พณนภา แสงสาครม อรพนทร ชชม และพรรณ บญประกอบ, 2555) พบวา ปจจยทเกยวของกบสขภาวะทางจตวญญาณแบงออกเปน 2 กลม คอ ปจจยภายในและภายนอกตวบคคลมาเปนกรอบในการศกษาตวแปรสาเหตทสงผลตอสขภาวะทางจตวญญาณ โดยปจจยภายใน ประกอบดวย การด ารงชวตในเชงจตภายใน ทงนเพราะการด ารงชวตในเชงจตภายในจะท าใหบคคลเกดการยอมรบตนเอง มความสมพนธเชงบวกกบผอน มความเปนอสระ มเปาหมายในชวตและมความเจรญกาวหนา (Ryff & Singer, 2001) อกปจจยหนงทนาจะสามารถสงเสรมสขภาวะทางจตวญญาณได คอ ทนทางจตวทยาเชงบวก เนองจากผทมทนทางจตวทยาเชงบวกจะมลกษณะของแรงจงใจทางบวก มสมรรถภาพทางจตใจทยดหยน มสต และมพลงใจในเชงบวก (Luthans, Youssef & Avolio, 2007) ซงเปนสาเหตส าคญทท าใหบคคลมอารมณเชงบวกและอารมณเชงบวกกสงผลตอผลลพธเชงบวกทงระดบบคคลและองคการ (Avey, Wernsing & Luthans, 2008) จากการศกษาของฮไมลสกและคารร (Hmieleski & Carr, 2007) พบวา ทนทางจตวทยาเชงบวกมความสมพนธทางบวกกบสขภาวะทด และทนทางจตวทยาเชงบวกมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณและพฤตกรรมการปฏบตงานบางตวแปรอยางมนยส าคญทางสถต (ณฐวฒ อรนทร, 2555) สวนปจจยภายนอก คอ การมแบบอยางทางจตวญญาณ เนองจากการมแบบอยางทดจากบคคลในครอบครวและบคคลรอบขางจะมอทธพลทางจตใจและพฤตกรรมของบคคลอยางมาก (ดวงเดอน พนธนาวน และเพญแข ประจนปจจนก, 2520; กมลวรรณ คารมปราชญ คลายแกว, 2557) โดยเฉพาะอยางยงถาการเลยนแบบนนสงผลใหผเลยนแบบประสบความส าเรจในงาน กยงท าใหผ


182

เลยนแบบรสกวาตนเองเปนสวนหนงของกลมและไดรบการยอมรบจากหวหนาและเพอนรวมงาน และสงผลใหมความพงพอใจในการท างาน (Mikulas, 1978) ปรบปรงการปฏบตงาน และความเตมใจทจะชวยเหลอและท างานนอกบทบาทหนาทของตน (Hoppe, 2005)

ตวแปรผลทมความส าคญตอวชาชพคร คอ กจกรรมการเรยนรทางวชาชพ ทงนเพราะครจะตองพฒนาตนเองใหเปนผมความร ความทนสมยอยเสมอ ผทจะมลกษณะเชนนไดจะตองสขภาวะทางจตวญญาณทจะสามารถควบคมจตของตนเองใหมสมาธ สามารถใชปญญาในการแสวงหาความร และแกปญหาดวยเหตผล รวมทงยงเปนแรงจงใจทดในการท างาน (ฟารดา อบราฮม, 2535) จงท าใหครสามารถทจะพฒนากจกรรมการเรยนรทางวชาชพของตนเองได นอกจากนความยดมนผกพนในงานกเปนปจจยผลทมความส าคญตอวชาชพคร เชนกน เนองจากครมภาระงานทมากมาย เชน การจดการเรยนการสอน การประกนคณภาพการศกษา การดแลนกเรยนในชนเรยน เปนตน แตถาครมความรสกวาการสอนเปนงานทมคณคา และไดรบการยอมรบและการชนชมจากกลม มมตรภาพทดตอกนภายในกลมกจะท าใหครมความยดมนผกพนในงาน (Work Engagement) และยงคงท างานในวชาชพนตอไปแมวางานทท าจะหนกและยากล าบาก (Loughead & Hardy, 2006) จากเหตผลดงกลาวขางตนผวจยจงสนใจทจะศกษาปจจยทมอทธพลตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณของครในกลมสาระการเรยนร โรงเรยนมธยมศกษาในกรงเทพมหานคร ดงแสดงความสมพนธระหวางตวแปรในภาพท 1

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

โจทยวจย/ปญหาวจย ผวจยไดเลงเหนถงประเดนของตวแปรสขภาวะทางจตวญญาณของคร ซงเปนตวแปรทส าคญในปจจบน แตยงมการศกษาโดยการน ามาเปนตวแปรคนกลางทมจ านวนไมมากนก ผลของการศกษาจะท าใหเหนถงอทธพลทางตรงและทางออมทมตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานของคร นอกจากนผวจยยงตองการศกษาเปรยบเทยบดวยวาแบบจ าลองความสมพนธดงกลาวทพฒนาขน จะมความแตกตางกนไปตามต าแหนงงานของคร คอ ครและหวหนากลมสาระการเรยนรหรอไม อยางไร ซงจะเปรยบเทยบความสมพนธระหวางตวแปรภายในแบบจ าลอง โดยใชเทคนคการวเคราะหความสมพนธโครงสรางเชงเสนแบบหลายกลม (Multiple Groups Structural


183

Equation Modeling) จะท าใหทราบวาปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานจะมความแตกตางไปตามต าแหนงของครหรอไม วตถประสงคการวจย 1. เพอทดสอบแบบจ าลองความสมพนธเชงของสาเหตกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานทมสขภาวะทางจตวญญาณเปนตวแปรคนกลาง 2. เพอศกษาความไมแปรเปลยนของแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานระหวางครและหวหนากลมสาระการเรยนร วธด าเนนการวจย กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ครและหวหนากลมสาระการเรยนรทท างานในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร ใชวธการสมแบบหลายขนตอน มขนตอน ดงน 1) แบงโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร ตามเขตพนทการศกษาในกรงเทพมหานคร ซงมทงหมด 2 เขต 2) เลอกโรงเรยนกลมตวอยางโดยสมมารอยละ 50 ของจ านวนโรงเรยนทงหมดในแตละจงหวดเขตพนทการศกษาในกรงเทพมหานคร ในขนนไดมา 60 โรงเรยน 3) ในแตละโรงเรยนสมแบบเจาะจงไดกลมสาระการเรยนรทเปนกลมตวอยางในการวจยนม 3 กลม คอ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย 4) ในแตละกลมใชวธสมอยางงาย เลอกครมากลมละ 6 คน โดยแบงเปนหวหนากลมสาระการเรยนร 1 คน และคร 5 คน ในขนนจะไดกลมตวอยางทเปนหวหนากลมสาระการเรยนร จ านวน 140 คน และครในกลมสาระการเรยนร จ านวน 626 คน เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามประกอบดวยแบบวดจ านวน 7 ชด แบบวดในงานวจยนเปนแบบวดชนดมาตรประเมนรวมคา ประกอบดวยประโยคตางๆ แตละขอมมาตรวด 6 หนวย ตงแต “ไมจรงทสด” ถง “จรงทสด” คาทางสถตค านวณจากครจ านวน 100 คนทใกลเคยงกบกลมตวอยาง ซงมรายละเอยดดงน ชดท 1 แบบสอบถามขอมลทวไปของครมจ านวนขอค าถามทงหมด 7 ขอ ชดท 2 แบบวดการด ารงชวตในเชงจตภายใน หมายถง ความคด ความรสก และการกระท าทเกยวของกบการใชชวตเพอแสวงหาความสขทางจตวญญาณของครและหวหนากลมสาระการเรยนร มการใสใจกบความสขทางจตวญญาณของเพอนรวมงาน ซงมอทธพลตอการด าเนนชวตและการตดสนใจเลอกกระท าสงตางๆ มจ านวน 5 ขอ และมคาความเชอมนรายขออยระหวาง 0.554 - 0.678 ชดท 3 แบบวดทนทางจตวทยาเชงบวก หมายถง สภาวะทางจตใจในทางบวกของครและหวหนากลมสาระการเรยนรตอการปฏบตงานทมความเชอมนในความสามารถของตนเอง วาจะสามารถปฏบตงานตางๆ ทไดรบมอบหมายใหประสบความส าเรจลลวงไปไดดวยด แมวาจะมอปสรรคหรอสถานการณทยากล าบากเกดขน กมวถความคดทสรางสรรคในทางบวก คดวามหนทางทจะน าตนเองไปสความส าเรจ และมสมรรถนะทางจตใจทจะปรบสภาพจตใจกลบคนใหเปนปกต สามารถท างานไดเหมอนเดม มจ านวน 24 ขอ และมคาความเชอมนรายขออยระหวาง 0.309 - 0.705 ชดท 4 แบบวดการมแบบอยางทางจตวญญาณ หมายถง การรบรถงการมบคคลในครอบครว บคคล


184

รอบขาง หรอบคคลทมชอเสยงในสงคมทมคณภาพทางจตวญญาณ เชน มความเมตตา มการควบคมตนเอง หรอมความศรทธาในความด เปนแบบอยางทท าใหบคคลเกดการใสใจ จดจ า กระท า และมแรงจงใจทน ามาสการสรางเปนแรงบนดาลใจ หรอน าทางความคดและการกระท าของตนเอง มจ านวน 10 ขอ และมคาความเชอมนรายขออยระหวาง 0.309 - 0.705 ชดท 5 แบบวดสขภาวะทางจตวญญาณ หมายถง ความรสกวาตนเองเชอมโยงสมพนธกบสงแวดลอมและบคคลอนๆ ในการท างาน และมความรสกของการมสวนรวมในการท างาน แบงเปน 2 ดาน ไดแก การมความหมาย และความรสกรวมถงความเปนสมาชก มจ านวน 8 ขอ และและมคาความเชอมนรายขออยระหวาง 0.319 - 0.705 ชดท 6 แบบวดความยดมนผกพนในงาน หมายถง สภาวะทางจตใจทางบวกของครและหวหนากลมสาระการเรยนรทสะทอนมาจากความรสก ความคด และพฤตกรรมตางๆ ทมตองานทท า อนแสดงใหเหนถงลกษณะของการมพลงใจ การอทศตน ความรสกวางานเปนสวนหนงของชวต ความตงใจและความพรอมทจะใชความรความสามารถ ความพยายามทมอยมาใชในการปฏบตงานของกลมสาระการเรยนรใหบรรลผลส าเรจ มจ านวน 16 ขอ และมคาความเชอมนรายขออยระหวาง 0.555-0.801 และ ชดท 7 แบบวดกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ หมายถง กจกรรมทเกยวของกบการเรยนรเพอกาวใหทนตอความกาวหนาในวชาชพหรอในสาขาทเกยวของกบการศกษา มจ านวน 17 ขอ และมคาความเชอมนรายขออยระหวาง 0.323 - 0.739 วธการเกบรวมรวมขอมล ผวจยไดท าการตดตอกบโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร โดยท าการตดตอทางโทรศพทเบองตน และท าหนงสอขอความรวมมอในการเกบขอมล เมอไดรบอนญาตแลวจงด าเนนการเกบขอมล โดยขอใหทางโรงเรยนเปนผด าเนนการเกบขอมลใหและสงกลบทางไปรษณย สถตทใชในการวเคราะหขอมล ม 2 ประเภท ไดแก ประเภทแรกคอ สถตเบองตน การหาความถ รอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทใชในการหาคณภาพของแบบวด ไดแก การหาคาความสมพนธรายขอกบแบบวด ดวยการหาคาสมประสทธสหสมพนธ การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory factor analysis) ท าการหาคาความเชอมนแบบอลฟา ประเภททสอง สถตในการวเคราะหขอมล คอ การวเคราะหอทธพลเชงเสน (Path analysis) แบบใชตวแปรแฝง และการวเคราะหความสมพนธโครงสรางเชงเสนแบบหลายกลม (Multiple Groups Structural Equation Modeling) ผลการวจย

ผลการทดสอบความสอดคลองของแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานของครในกลมรวม พบวา แบบจ าลองมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 2 = 495.01, df = 125 (p= .00), SRMR = 0.036, RMSEA = 0.062, GFI = 0.93, NFI = 0.98, CFI = 0.99, NNFI = 0.98, PNFI = 0.80 และ 2/df = 3.960 ซงคาตางๆ อยในระดบทยอมรบได ทงนตวแปรสงเกตทกตวมคาน าหนกองคประกอบเปนคาบวกและมนยส าคญทางสถต สอดคลองกบทฤษฎของแตละโครงสรางตวแปรแฝง แสดงวาการวดตวแปรแฝงในแบบจ าลองมความเทยงตรงเชงโครงสราง (Construct Validity) แตมตวแปรกจกรรมการเรยนรทางวชาชพทแตกตางไปจากโครงสรางตวแปรแฝงตามทฤษฎ โดยพบวา หลงจากการปรบแกโมเดล


185

ตวแปรกจกรรมการเรยนรทางวชาชพสามารถแบงออกไดเปน 2 องคประกอบ คอ การเรยนรและทดลองกระท า และการเปลยนแปลงการปฏบตงาน ขอคนพบนสอดคลองกบมมมองการเรยนรของครตามแนวคดของนกจตวทยากลมการรคดทเชอวา ครตองฝกฝนตวเองใหเรยนรในวธการสอนแบบใหมๆ เนองจากการเรยนรของครจะเกดขนพรอมๆ กบการเรยนรของนกเรยน ครจงตองสรางความรและการเรยนรใหกบตนเองเหมอนกน วธการเรยนรทด คอ การเรยนรดวยความกระตอรอรนและสรางสรรค และการทดลองกระท าจรงเพอใหเกดการคงทนของการเรยนร (Borko & Putnam, 1996) และการเปลยนแปลงวธการสอนกเปนอกวธทมอทธพลเชงบวกตอความรและความเชอทมอยกอนของคร ทงนเนองจากความรและความเชอใหมเกยวกบการสอน ผเรยนและเนอหาวชาเปนสงทไดเรยนรมาภายหลง ดงนนหากครไดรบการสนบสนนใหมการเปลยนแปลงวธการสอนกจะท าใหเกดความรและความเชอใหมดวย

ภาพท 2 ผลการประมาณคาสมประสทธอทธพลมาตรฐานของแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานของคร

ตารางท 1 คะแนนมาตรฐานผลการวเคราะหอทธพลมาตรฐานทางตรง (Direct Effects: DE) อทธพล

ทางออม (Indirect Effects: IE) อทธพลรวม (Total Effects: TE) ของตวแปรสาเหตทสงผลตอตวแปรผลและคาสมประสทธสหสมพนธเชงพหยกก าลงสองของตวแปร (Squared Multiple Correlation: R2) ของแบบจ าลองปรบแก

ตวแปรสาเหต

ตวแปรผล สขภาวะทาง จตวญญาณ

การเรยนรและทดลองกระท า

การเปลยนแปลง การปฏบตงาน

ความยดมนผกพนในงาน

DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE

1. การด ารง ชวตในเชง จตภายใน

0.16* - 0.16* - 0.16* 0.16* - 0.16* 0.16* - 0.21* 0.21*

การมความหมาย

ความเปนสมาชก

การจดจ าการใสใจ การกระท าการบงช มแรงจงใจ

ทนทางจตวทยา เชงบวก

สขภาวะทาง จตวญญาณ

การด าเนนชวตในเชงจตภายใน


การมแบบอยางทางจตวญญาณ

ความมนใจในความสามารถของตนเอง

ความวหง

การปรบฟ นคนสภาพ

การมองโลกในแงด

การอทศตนใหกบงาน

ความรสกวางานเปนสวนหนงของชวต

พลงในการท างาน


การเปลยนแปลงการปฏบตงาน

ความทนสมยตอสถานการณ

การปฏบตการทดลองและการสะทอน

0.75*

0.83*

0.72* 0.82* 0.69*0.80*

0.85*

068*

0.16*

0.98*0.61*

0.76*0.50*

0.031.29*

1.00*

0.83*

0.89*

0.88*

0.58*

0.89*

0.79*


186

ตารางท 1 คะแนนมาตรฐานผลการวเคราะหอทธพลมาตรฐานทางตรง (Direct Effects: DE) อทธพลทางออม (Indirect Effects: IE) อทธพลรวม (Total Effects: TE) ของตวแปรสาเหตทสงผลตอตวแปรผลและคาสมประสทธสหสมพนธเชงพหยกก าลงสองของตวแปร (Squared Multiple Correlation: R2) ของแบบจ าลองปรบแก (ตอ)

ตวแปรสาเหต

ตวแปรผล สขภาวะทาง จตวญญาณ


การเปลยนแปลง การปฏบตงาน


DE IE TE DE IE TE DE IE TE DE IE TE

2. ทนทางจตวทยาเชงบวก

0.50* - 0.50* - 0.49* 0.49* - 0.50* 0.50* - 0.65* 0.65*

3. การมแบบอยางทางจตวญญาณ

0.03 - 0.03 0.04 0.04 0.10 0.10 - 0.03 0.03

4. สขภาวะทางจตวญญาณ

- - 0.98* - 0.98* 1.00* - 1.00* 1.29* - 1.29*

R2 0.77 0.64 0.51 0.91

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .05

1. การด ารงชวตในเชงจตภายในมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณโดยมสมประสทธอทธพลเทากบ 0.16 มอทธพลทางออมตอการเรยนรและทดลองกระท า การเปลยนแปลงการปฏบตงาน และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณ โดยมคาสมประสทธอทธพลเทากบ 0.16, 0.16 และ 0.21 ตามล าดบ 2. ทนทางจตวทยาเชงบวกมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณโดยมสมประสทธอทธพลเทากบ 0.50 มอทธพลทางออมตอการเรยนรและทดลองกระท า การเปลยนแปลงการปฏบตงาน และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณ โดยมคาสมประสทธอทธพลเทากบ 0.49, 50 และ 0.65 ตามล าดบ 3. การมแบบอยางทางจตวญญาณไมมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณ และไมมอทธพลทางออมตอการเรยนรและทดลองกระท า การเปลยนแปลงการปฏบตงาน และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณ 4. สขภาวะทางจตวญญาณมอทธพลทางตรงตอการเรยนรและทดลองกระท า การเปลยนแปลงการปฏบตงาน และความยดมนผกพนในงาน โดยมคาสมประสทธอทธพลเทากบ 0.98, 1.00 และ 1.29 ตามล าดบ


187

ภาพท 3 ผลการเปรยบเทยบแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานของครและหวหนากลมสาระการเรยนร หมายเหต 1) ตวเลขในแบบจ าลองแสดงเปนคะแนนดบ 2) ตวเลขทท าเปนตวหนา และอยในล าดบแรกเปนคาอทธพลของกลมคร ถดมาเปนคาอทธพลของหวหนากลมสาระการเรยนร 3) เปนเสนอทธพลทไมมความแปรเปลยนของแบบจ าลอง 4) ตวแปรสงเกตตวแรกของทกตวแปรแฝงไดก าหนดคาน าหนกองคประกอบ (Factor Loading) เทากบ 1 ดงนนหมายเลข “1” ในทกตวแปรสงเกตตวแรกของทกตวแปรแฝงเพอแสดงวา ตวแปรแฝงถกก าหนด หนวยการวดใหมหนวยเดยวกบตวแปรสงเกตน การวเคราะหความไมแปรเปลยนของแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานระหวางครและหวหนากลมสาระการเรยนร มขนตอนดงน ขนท 1 การวเคราะหความไมแปรเปลยนของรปแบบความสมพนธของตวแปร (Configural invariance) เปนแบบจ าลองทยงไมตองก าหนดเงอนไขความเทากน (Unconstrained model) พบวา แบบจ าลองนมความกลมกลน คา 2 = 620.85, df = 250 RMSEA = 0.062, CFI = 0.99, NNFI = 0.98 แสดงวาแบบจ าลองททดสอบมความเทาเทยมกนในเชงรปแบบความสมพนธของ ตวแปร (Form invariance) แตอาจแตกตางกนทโมเดลการวดของตวแปรแฝงจงไดท าการทดสอบในขนท 2 ตอไป ขนท 2 การวเคราะหความไมแปรเปลยนของคาน าหนกองคประกอบ (Measurement invariance) ในแบบจ าลองระหวางกลมครและกลมหวหนากลมสาระการเรยนร เพอทดสอบวาน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตทกตวในแบบจ าลองระหวางกลมครและหวหนากลมสาระ การเรยนรมการแปรเปลยนหรอไม ในขนนจะก าหนดเงอนไขความเทาเทยมกนของคาน าหนกองคประกอบตวแปรสงเกตทกตวของตวแปรแฝง พบวา คา 2 = 630.84, df = 241 RMSEA =

การมความหมาย

ความเปนสมาชก

การจดจ าการใสใจ การกระท าการบงช มแรงจงใจ

ทนทางจตวทยา เชงบวก

สขภาวะทาง จตวญญาณ

การด าเนนชวตในเชงจตภายใน


การมแบบอยางทางจตวญญาณ

ความมนใจในความสามารถของตนเอง

ความวหง

การปรบฟ นคนสภาพ

การมองโลกในแงด

การอทศตนใหกบงาน

ความรสกวางานเปนสวนหนงของชวต

พลงในการท างาน


การเปลยนแปลงการปฏบตงาน

ความทนสมยตอสถานการณ

การปฏบตการทดลองและการสะทอน

1

1

0.72*, 0.78* 0.82 , 0.90* 0.6 , 0.86 80 , 0 5*

8 , 0.87*

0.6 , 0.60*

1 *, 0.19*

, 0.79*1

0.76 , 0.69* *, 0.56*

0. , 0.02 1 2 *, 1.12*

1 , 0.74*

1

89 , 0.89*

1

5 , 0.57*

0.8 *, 0.94*

0.7 , 0.85*


188

0.061, CFI = 0.99, NNFI = 0.98 เมอเปรยบเทยบกบแบบจ าลองในขนท 1 พบวา ไคสแควรไมมนยส าคญ (∆ 2 = 9.99, ∆df = 11) แสดงวาน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไมแตกตางกนระหวางกลมครและหวหนากลมสาระการเรยนร ขนท 3 การวเคราะหความไมแปรเปลยนของคาสมประสทธอทธพลระหวางตวแปรแฝง (Structural invariance) ทกความสมพนธในแบบจ าลองระหวางกลมครและกลมหวหนากลมสาระการเรยนรมการแปรเปลยนหรอไม ในขนนจะก าหนดเงอนไขความเทาเทยมกนของคาสมประสทธอทธพลระหวางตวแปรแฝงทกตวเทากน พบวา คา 2 = 624.90, df = 258 RMSEA = 0.061, CFI = 0.98, NNFI = 0.98 เมอเปรยบเทยบกบกบแบบจ าลองในชนท 1 พบวา ไคสแควรไมมนยส าคญ (∆ 2 = 4.05, ∆df = 8) แสดงวา ไมมความสมพนธระหวางตวแปรแฝงทแตกตางกนระหวางกลมครและหวหนากลมสาระการเรยนร ขนท 4 การวเคราะหความไมแปรเปลยนของคาน าหนกองคประกอบและคาสมประสทธอทธพลระหวางตวแปรแฝงพรอมกน เพอทดสอบวาน าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตทกตวและคาสมประสทธอทธพลระหวางตวแปรแฝงทกความสมพนธในแบบจ าลองระหวางกลมครและกลมหวหนากลมสาระการเรยนรมการแปรเปลยนหรอไม เมอเปรยบเทยบกบกบแบบจ าลองในชนท 1 พบวา คา 2 = 635.79, df = 269 RMSEA = 0.061, CFI = 0.99, NNFI = 0.98 เมอเปรยบเทยบกบกบแบบจ าลองในชนท 1 พบวา ไคสแควรไมมนยส าคญ (∆ 2 = 14.94, ∆df = 49) แสดงวา น าหนกองคประกอบของตวแปรสงเกตไมแตกตางกน และไมมความสมพนธระหวางตวแปรแฝงทแตกตางกนระหวางกลมครและหวหนากลมสาระการเรยนร อภปรายผล

ผลการวจย พบวา การด ารงชวตในเชงจตภายในและทนทางจตวทยาเชงบวกมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณของคร ยกเวนการมแบบอยางทางจตวญญาณทไมมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณโดยตรง ส าหรบขอคนพบวาการด ารงชวตในเชงจตภายในและ ทนทางจตวทยาเชงบวกนนเปนปจจยทางจตลกษณะของบคคลทสงผลสขภาวะทางจตวญญาณ ทเปนเชนนเพราะผทมการด ารงชวตในเชงจตภายใน เชน การปฏบตกจกรรมทางศาสนา และการมสมพนธภาพรวมกจกรรมทางสงคมและกจกรรมนนทนาการ เปนตน กจกรรมเหลานจะสรางเสรม สขภาวะทางจตวญญาณของบคคล (นรสา วงศพนารกษ และคณะ , 2556; พรยา สทธเลศ, 2551) เชนเดยวกบผทมทนทางจตวทยาเชงบวกจะมแรงจงใจทางบวก จะสงผลใหมสมรรถภาพทางจตใจทยดหยน มสต และมพลงใจในเชงบวก (Luthans; Youssef; & Avolio. 2007) ซงทเปนสาเหตส าคญทท าใหบคคลมอารมณเชงบวก และอารมณเชงบวกกสงผลตอผลลพธ เชงบวกตอบคคล (Avey, Wernsing & Luthans 2008) และชวยปกปองจากความเจบปวยทงทางดานจตใจและดานสขภาพกายได (Psychological and physical health) (Gable & Haidt, 2005) และจากการศกษาของฮไมลสกและคารร (Hmielesk & Carr, 2007) พบวาทนทางจตวทยาเชงบวกมความสมพนธทางบวกกบสขภาวะทด สวนผลการวจยทไมพบวาการมแบบอยางทางจตวญญาณมอทธพลทางตรงตอสขภาวะทางจตวญญาณนนอาจเปนผลมาจากแบบวดการมแบบอยางทางจตวญญาณทเนน การคดถงสงทเกดขนเหตการณในอดตทสงผลใหผตอบแบบสอบถามอาจเกดความคลาดเคลอนใน


189

ความทรงจ า จงเปนผลใหในการศกษาครงนไมพบวาการมแบบอยางทางจตวญญาณมอทธพลตอ สขภาวะทางจตวญญาณ ผลการวจย พบวา สขภาวะทางจตวญญาณมอทธพลทางตรงตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงาน ทเปนเชนนอาจเปนเพราะผทมสขภาวะทางจตวญญาณจะรสกวาชวตมความหมาย (Meaning) หลดพนจากตวตนของจากการมองวาตนเองเปนจดศนยกลาง เปนบคคลท าใหเกดความแตกตางในงาน (makes a difference) มความรสกรวมถงความเปนสมาชก (Membership) ซงจะสรางความหวง/ความศรทธาและความเตมใจทจะใหทงตนเองและงานทท าประสบความส าเรจ (Fry, 2003) การศกษาในอดตกพบผลไปในทศทางเดยวกนวาสขภาวะทาง จตวญญาณจะสงผลตอสภาพจตใจและพฤตกรรมการท างานของบคคล เชน ความพงพอใจในชวต ความยดมนผกพนในองคการ ประสทธภาพการท างาน และยอดขายทเพมมากขน เปนตน (Fry & Matherly, 2006; Fry & Slocum, 2008; Fry, Vitucci & Cedillo. 2005; Fry et al., 2011) ส าหรบในบรทการท างานของครกพบวาสขภาวะทางจตวญญาณมความสมพนธกบความผกพนกบโรงเรยนและการผลตสอการสอนของครเชนกน (Malone & Fry, 2003)

การวเคราะหความไมแปรเปลยนของแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณของครและหวหนากลมสาระการเรยนรไมมความแตกตางกน ทเปนเชนนเนองจากในบรบทของการท างานทงครและหวหนากลมสาระการเรยนรกเปนผทอยในวชาชพเดยวกนทอาจถกหลอหลอมใหมปจจยทางจตลกษณะและจตตามสถานการณทมความคลายคลงกนจงสงผลใหมการรบรเกยวกนปจจยทมอทธพลตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานผานสขภาวะทางจตวญญาณของครในกลมสาระการเรยนรไมแตกตางกน ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการปฏบต 1. ผลการวจย พบวา สขภาวะทางจตวญญาณเปนตวแปรทมความส าคญส าหรบคร ดงนนจงควรมการสรางโปรแกรมการพฒนาเพอใหครมสขภาวะทางจตวญญาณทด 2. ผลการเปรยบเทยบแบบจ าลองความสมพนธเชงสาเหตของกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ และความยดมนผกพนในงานของครและหวหนากลมสาระการเรยนรมความแตกตางกน ดงนนกควรสงเสรมและพฒนาการด ารงชวตในเชงจตภายใน ทนทางจตวทยาเชงบวก การมแบบอยางทางจตวญญาณ สขภาวะทางจตวญญาณ ความยดมนผกพนในงาน และกจกรรมการเรยนรทางวชาชพใหสอดคลองกบองคประกอบทส าคญตามความแตกตางระหวางกลมครและหวหนากลมสาระการเรยนร ขอเสนอแนะเพอการวจย 1. ตวแปรสขภาวะทางจตวญญาณในการวจยครงน ประยกตมาจากแนวความคดของ ฟราย (Fry, 2003) แนวคดนเชอวาภาวะผน าเชงจตวญญาณจะสงผลตอการมสขภาวะทางจตวญญาณของทงผน าและผตาม ดงนนส าหรบผทสนใจจะศกษากอาจเพมตวแปรภาวะผน าเชงจตวญญาณเขา


190

รวมการศกษาเพอทจะไดตรวจสอบและยนยนแนวคดเกยวกบตวแปรนดานอทธพลทมตอสขภาวะทาง จตวญญาณ 2. การวจยครงนใชแบบวดการมแบบอยางทางจตวญญาณของโอแมนและคณะ (Oman & et al., 2012) ซงขอค าถามเปนการใหผตอบคดถงเหตการณทเกดขนในอดตทเกยวกบการมตวแบบทางจตวญญาณ ท าใหผตอบอาจเกดความลงเลและเกดความผดพลาดจากการตอบแบบวดได สงผลใหการศกษาไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ดงนนผทสนใจจะศกษาอาจจะแบบวดใชทเปนการถามถงสภาพการณในปจจบนทท าใหผตอบแบบสอบถามสามารถคดและตอบไดทนท 3. ในการวจยครงนพบวา ตวแปรตางๆ ทเขามารวมศกษาสขภาวะทางจตวญญาณ สามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรนไดรอย 74 และอธบายความแปรปรวนของการเรยนรและทดลองกระท าไดรอยละ 69 และอธบายความแปรปรวนของการเปลยนแปลงการปฏบตงานไดรอยละ 62 และอธบายความแปรปรวนของความยดมนผกพนในงานไดรอยละ 87 แสดงวานาจะยงมตวแปรอนทยงสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรแฝงดงกลาวไดอก ดงนนในการวจยครงตอไปนาจะศกษาตวแปรอนเพมเตม เชน บคลกภาพ การสนบสนนทางสงคม และภาวะสขภาพ เปนตน 4. ควรท าการศกษาระยะยาวทมความตอเนองของชวงเวลา เพอศกษาและยนยนความเปนเหตและผลของสขภาวะทางจตวญญาณของทมอทธพลตอกจกรรมการเรยนรทางวชาชพ ความยดมนผกพนในงานของคร

บรรณานกรม กมลวรรณ คารมปราชญคลายแกว. (2557). บทบาทของครอบครวในการปลกฝงและพฒนา ความ

เปนพลเมองดตามระบอบประชาธปไตยใหกบเดกและเยาวชน. วารสารพฤตกรรมศาสตร. 20(1).

จรรจา สวรรณทต ดวงเดอน พนธมนาวน และเพญแข ประจนปจจนก. (2521). พฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

ดวงเดอน พมธมนาวน และ พญแข ประจนปจจนก. (2520). จรยธรรมของเยาวชนไทย. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นรสา วงศพนารกษ และคณะ. (2556). ภาวะสขภาพจต ความหวง และพฤตกรรมการดแลตนเองดานสขภาพจตของผสงอายในเขตเทศบาลเมองมหาสารคาม. วารสารวจยสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 6(1), 141-150.

ณฐวฒ อรนทร. (2555). การท าหนาทตวแปรคนกลางของทนทางจตวทยาเชงบวกทมอทธพลตอ สขภาวะทางจต และพฤตกรรมการปฏบตงานของบคคลากรสาธารณสขในจงหวดชายแดนใต. ปรญญานพนธวทยาศาสตรดษฎบณฑต สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต. บณฑตวทยาลย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. (2542). ราชกจจานเบกษา. 116(74 ก). หนา 2.


191

พณนภา แสงสาคร อรพนทร ชชม และพรรณ บญประกอบ. (2555). การสงเคราะหองคความร เกยวกบสขภาวะทางจตวญญาณในบรบทของสงคมไทย. Journal of Behavioral Science. 18(1), 84-94.

พรยา สทธเลศ. (2551). การวเคราะหงานวจยเกยวกบการสงเสรมสขภาพจตผสงอาย วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช

บณฑตวทยาลย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล. ฟารดา อบราฮม. (2535). สาระแหงวชาชพการพยาบาล. กรงเทพฯ: คณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยมหดล. มะลวรรณ ประวง และคณะ. (2551). การพฒนาภาวะผน าของหวหนากลมสาระการเรยนรตาม

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ ศ 2544. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

รตตกรณ จงวศาล และคนอนๆ. (2553). คมอการประเมนสขภาวะทางจตวญญาณเพอการพฒนาบคคลากรในระบบสขภาพและระบบการศกษา กรงเทพฯ: มลนธสดศร-สฤษดวงศ.

วลาสลกษณ ชววลล งามตา วนนทานนท และวรณธ ธรรมนารถสกล. (2547). รายงานการวจย กรณศกษาบคคลตวอยางและเครองชวด เพอน าไปสการพฒนาพฤตกรรมขาราชการยคใหม. ฉบบท 100 สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

สมน อมรววฒน. (2555). “ครวาท มองคร มใคร ทใชคร.” ใน ไพฑรย สนลารตน. (บรรณาธการ). เพอความเปนเลศของการครศกษาไทย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

Avey, J., Wernsing, T.S., & Luthans, F. (2008). Can positive employees help positive organizational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviours. The Journal of Applied Behavioural Science. 44(1), 48– 70. http://dx.doi.org/10.1177/0021886307311470.

Bandura, A. (1989). Social cognitive theory. Annuals of child development. 6, 1-60. Doenges, M. E.; & Moorhouse, M. F. (1998). Nurse’s pocket guide: Diagnoses,

interventions, and rationales. 6th ed. Philadelphia: F.A. Davis Fry, L. W., & Matherly, L. L. (2006). Spiritual leadership and organizational

performance: An exploratory study. Tarleton State University–Central Texas. Fry, L. W. (2003). Toward a theory of spiritual leadership. The Leadership

Quarterly. 14: 693–727. Fry, L. W., & Slocum Jr, J. W. (2008). Maximizing the triple bottom line through

spiritual leadership. Organizational dynamics. 37(1), 86-96. Fry, L. W., Hannah, S. T., Noel, M., & Walumbwa, F. O. (2011). Impact of spiritual

leadership on unit performance. The leadership quarterly. 22(2), 259-270.


192

Fry, L. W., Vitucci, S., & Cedillo, M. (2005). Spiritual leadership and army transformation: Theory, measurement, and establishing a baseline. The Leadership Quarterly. 16: 835-862.

Gable, S. L.; & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General Psychology. 9(2): 103-110.

Hmieleski, K. M. and Carr, J. C. (2007). The relationship between entrepreneur psychological capital and well-being. in Bygrave W. D., et al. (Eds.), Frontiers of Entrepreneurship Research. Babson Park, MA: Babson College.

Hoppe, S., (2005). Spirituality and leadership, New Directions for Teaching and Learning, Winter: 83-92.

Landis, B. J. (1996). Uncertainty, spiritual well-being and psychosocial adjustment to chronic illness. Issues in Mental Health Nursing. 17(3): 217-223.

Loughead, T. M. & Hardy, J. (2006). Team cohesion: From theory to research to team building. In S. Hanton, & S. Mellalieu (Eds.). Literature reviews in sport psychology. Hauppauge, NY: Nova Science Publishers. 257-287.

Luthans, F., Youssef, CM., & Avolio, BJ. (2007). Psychological capital: developing the human competitive edge. USA: Oxford University Press.

Malone, P., & Fry, L. W. (2003). Transforming schools through spiritual leadership: A field experiment. In Meeting of the Academy of Management, Seattle, WA. Mikulas, W. L. (1978). Behavior Modification. New York: Harper and Row, Publisher Oman, D., Thoresen, C. E., Park, C. L., Shaver, P. R., Hood, R. W., & Plante, T. G. (2012).

Spiritual modeling self-efficacy. Psychology of Religion and Spirituality, 4, 278–297.

Palmer, P. P. (1994). Leading From Within. In Conger, J. (Ed.). Spirit at Work. San Francisco: Jossey-Bass Inc. 19-40.

Ryff, C. D. & Singer, B. (2001). From social structure to biology: Integrative science in pursuit of human health and well-being. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology. Oxford and New York: Oxford University Press.

Supovitz & Poglinco. (2001). The principal ship: A reflective practice perspective. Boston: Allynand Bacon.


ความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน

CAUSAL RELATIONSHIP OF FACTORS AFFECT RELAPSING BEHAVIOR OF METHAMPHETAMINE USERS

ส าเนา นลบรรพ1 บญเรอง ศรเหรญ2 และอษา คงทอง3

Sumnao Nilaban1, Boonrueng Sriherun2, and Usa Kongthong3

1หลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ จงหวดปทมธาน



บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอพฤตกรรม

การเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน และตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนกบขอมลเชงประจกษ ผวจยก าหนดกรอบแนวการวจยจากการศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวของ น าไปศกษากบกลมตวอยางเปนผเสพเมทแอมเฟตามนทเคยเลกยาเสพตดทงทเลกเสพดวยตนเองหรอจากการบ าบดรกษาทกลบมาเสพยาซ า และอยในระหวางการเขารบการรกษาในสถานบ าบดรกษายาเสพตด สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข จ านวน 762 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน มทงหมด 11 ตอน ตรวจสอบคณภาพโดยการตรวจสอบความตรงเชงพนจ โดยผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน มคาดชนความสอดคลอง 0.6-1.00 และหาคาความเชอมน ดวยสมประสทธอลฟาของครอนบค มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.203 - 0.760 และคาความเชอมน ทงฉบบเทากบ 0.884 วเคราะหขอมลโดยการตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลสมการโครงสรางทพฒนาขนกบขอมลเชงประจกษ และศกษาขนาดอทธพลทางตรง อทธพลทางออม และอทธพลรวมของปจจยทน ามาศกษากบพฤตกรรมการเสพตดซ า โดยใชโปรแกรมวเคราะหทางสถต

ผลการศกษา พบวา ปจจยเชงสาเหตทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าประกอบดวย สภาพแวดลอมและอทธพล

ของชมชนมอทธพลโดยตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลโดยออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด อทธพลจากเพอนมอทธพลโดยตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลโดยออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตดมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลทางออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด


194

สภาพแวดลอมของครอบครวมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลทางออมโดยผานอทธพลจากเพอนและพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด พฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตดมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ า

ผลการตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลเชงสาเหตขอมลเชงประจกษ พบคาไคสแควรเทากบ 179.84 คา P-value = 0.0000 คาดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) = 0.972 คาดชนวดระดบความกลมกลนท ป รบแก (AGFI) = 0.955 และค าความคลาดเคล อนการประมาณคาพารามเตอร (RMSEA) = 0.0387 ตามล าดบ โดยสรป โมเดลเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ

พฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนไดรบอทธพลโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จากปจจยสภาพแวดลอมและอทธพลของชมชนมากทสด รองลงมา คอ สภาพแวดลอมของครอบครว พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตด และอทธพลจากเพอน มอทธพลโดยรวมมคาเทากบ 9.479, 2.679, 2.026 และ 1.354 ตามล าดบ สวนพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตดมอทธพลตอพฤตกรรมการเสพยาซ านอยทสด มอทธพลโดยรวมในทศทางลบเทากบ - 1.001

ABSTRACT The objective of this research were to study the causal relationship of

factors affect relapsing behavior of methamphetamine users and to investigate the goodness of fit on structural equation model of relapsing behavior of methamphetamine users developed by the researcher with empirical data. The researchers formulated the conceptual framework to guide this research. The sample group were methamphetamine users who repeated drug addict and in the treatment of drug addict treatment center, Department of Medical service, Ministry of Public Health 762 persons. The instrument were questionairs and validated by 5 experts and IOC 0.6-1.00. The reliability calculated by Cronbach’s Alpha Coefficient was 0.884 and discrimination 0.203-0.760. Data were statistically analyzed by check the consistency of model with empirical data by using LISREL for Windows version 9.1.

The results were as follow The components of relapsing behavior of methamphetamine users comprise :

the environment and the community directly affect relapsing behavior and indirectly affect relapsing behavior. Peer group directly affect relapsing behavior and indirectly affect relapsing behavior. Behaviors associated with drug directly affect relapsing behavior and indirectly affect relapsing behavior. The family directly affect relapsing behavior and indirectly affect relapsing behavior. The behavior of the drug addicts directly affect relapsing behavior.


195

The causal relationship model of empirical data provided good fit to the empirical data, with Chi square = 179.84 P-value = 0.0000 GFI = 0.972 AGFI = 0.955 and RMSEA = 0.0387.

Relapsing behavior of methamphetamine users were total effect from the environment and the community's most, followed by the family, behaviors associated with drug, peer group and behavior of the drug addicts. The overall value of 9.479, 2.679, 2.026 1.354 and -1.001 respectively. คาสาคญ ความสมพนธเชงสาเหต เมทแอมเฟตามน ความสาคญของปญหา

ปญหายาเสพตดเปนปญหาทเกดสะสมมาเปนเวลานานจนกลายเปนปญหาทเรอรงของประเทศชาต มผลกระทบทกอใหเกดความเสยหายทงตอผเสพยาเสพตดและครอบครว อกทงยงน าไปสปญหาอนๆ อกมากมาย เชน ปญหาอาชญากรรม ปญหาสงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม และความมนคงของประเทศชาต ทกรฐบาลใหความส าคญในการแกไขปญหา ในป 2546 รฐบาลไดด าเนนการปราบปรามอยางหนก ท าใหสถานการณการแพรระบาดของยาเสพตดเรมเบาบางลง แตในป 2550 ปญหายาเสพตดเรมมการแพรระบาดมากขน ดงจะเหนไดจากสถตการจบกมคดยาเสพตดมจ านวน 256,806 คด ในป 2553 เพมเปน 393,973 คด ในป 2555 ไดของกลางยาบาจ านวน 22.1 ลานเมด ในป 2551 เพมเปน 83.71 ลานเมด ในป 2555 และไอซจาก 52.9 กโลกรม เพมเปน 1,551 กโลกรม (วฒพงษ เหลาจมพล, 2555) ซงส านกงานสถตแหงชาต (2556) ไดท าการส ารวจความคดเหนของประชาชนเกยวกบสถานการณการแพรระบาดของยาเสพตดในพนทเปาหมายในเดอนมนาคม 2556 ผลส ารวจพบวา ประชาชนเกนครงหนงระบวายงคงมปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดในชมชน/หมบานถงรอยละ 65.8 ซงเพมขนจากป 2552 ทมประชาชนเพยงรอยละ 32.2 ระบวามการแพรระบาดของยาเสพตด แมภาครฐจะมมาตรการเชงรกในการปราบปรามกระบวนการคายาเสพตดอยางเขมงวด แตประชาชนยงคงคดวายาเสพตดหาซอไดงายขนมากกวาเดมเกอบเทาตวจาก รอยละ 8.0 ในป 2552 เปนรอยละ 13.0 ในป 2555 สอดคลองกบสถตผเขารบการบ าบดทวประเทศตามรายงานในฐานขอมลผบ าบดรกษายาเสพตด (บสต.) มจ านวนทงหมด 334,514 คน (ส านกบรหารสาธารณสข, 2556) เชนเดยวกบสถตผปวยทเขารบการบ าบดรกษาในสถาบนธญญารกษปงบประมาณ 2551-2555 พบวา มจ านวนเพมสงขน จาก 6,436 เปน 7,127, 7,556, 8,117 และ 9,715 ราย ตามล าดบ ชนดของยาเสพตดทเสพนนสวนใหญยงเปนยาบา รองลงมาคอ สรา กญชา และสารระเหย (สถาบนธญญารกษ, 2555) นบวาปญหายาเสพตดยงคงเปนปญหาทตองไดรบการแกไขอยางตอเนอง

เมทแอมเฟตามน (Methamphetamine) เปนสารเสพตดกลม Classic Amphetamine ของสารกลมแอมเฟตามน (Amphetamine–Type Stimulants ; ATS) (พงศธร เนตราคม, 2549) พษของเมทแอมเฟตามนกอใหเกดผลเสยทงรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมของตวผเสพ เมทแอมเฟตามนจะกระตนใหสมองหลงสารโดปามนออกมา ผเสพจะรสกมความสข ความพอใจ จงพยายามหายามาเสพ


196

อยเรอยๆ เมอเสพไปนานๆ จะท าใหเกดการตดยา ผ เสพจะเสยทงเงนและสขภาพ รางกายทรดโทรม เกดโรคแทรกซอนตางๆ โดยเฉพาะเกดอาการแทรกซอนทางจต ไมสามารถท างานได ตองเปนภาระของครอบครว หรออาจตองลกขโมยเพอหาเงนไปซอยามาเสพ กอใหเกดปญหาอาชญากรรม และสงผลกระทบถงชมชนและประเทศชาต การทสารโดปามนหลงออกมาปรมาณมากๆ และเปนเวลานาน อาจท าใหมการพฒนาไปเปนโรคสมองเสอม หรอโรคพารกนสนไดเมอมอายมากขน เทากบวาผ ท เสพตดสารแอมเฟตามนมโอกาสท จะเปนโรคสมองเส อมสงกวาคนปกตท วไป (ปยะรตน โกวทตรพงศ, 2554)

ปญหาทพบในผเสพเมทแอมเฟตามนประการหนง คอ การกลบมาเสพยาซ า จากสถตการบ าบดรกษาของสถาบนธญญารกษ พบวา มผปวยทเขามารบการบ าบดรกษาซ าเปนครงท 2 ขนไปในป พ.ศ. 2552-2554 คดเปนรอยละ 41.40, 50.87 และ 47.81 ในจ านวนนเปนผทเสพเมทแอมเฟตามนถงรอยละ 59.62, 58.54 และ 54.05 ตามล าดบ จากการตดตามหลงการรกษาพบวา ผเสพเมทแอมเฟตามนมอตราการเลกไดนอยเพยงรอยละ 69.8 (ภทรนทร ชมภค า ส าเนา นลบรรพ และสมพร สวรรณมาโจ, 2555) การทผเสพยากลบมาตดซ าอยเรอยๆ สงผลตอตวผเสพ ครอบครว และประเทศชาต ผเสพยาจะกลายเปนผตดยาเสพตดเรอรง อาการทงทางรางกายและทางจตมความรนแรงมากขน อาจกลายเปนผปวยจตเวช ครอบครวตองสญเสยก าลงคน ซงสวนใหญเปนวยท างาน และเปนภาระของครอบครวทตองดแลผปวย สญเสยคาใชจายเพมขน ประเทศชาตตองสญเสยทรพยากรมนษยทมคณคาทเปนก าลงส าคญของประเทศ ตองจดสรรงบประมาณในการพฒนาระบบบรการสาธารณสขในการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดทมความรนแรงเรอรงและยงยากซบซอนเพมขน ทงการพฒนาบคลากร อาคารสถานท เครองมออปกรณทใชในการบ าบดรกษา

ผเสพยาเสพตดสวนใหญมอายระหวาง 15-39 ป โดยแบงตามชวงอายเรยงล าดบจากมากทสดไปหานอยไดดงน คอ ชวงอาย 15-19, 20-24, 30-34, 25-29 และ 35-39 ป คดเปนรอยละ 18.12, 17.86, 17.63, 17.35 และ 11.44 ตามล าดบ (สถาบนธญญารกษ, 2556) ชวงอายเหลานเปนชวงวยรนตอนปลายและวยผใหญตอนตน (ศรเรอน แกวกงวาน, 2551) ถาบคคลกลมนยงอยในระบบการศกษากจะก าลงศกษาในระดบอดมศกษา ซงคนนนนบเปนทรพยากรทส าคญ ถาองคกรหรอประเทศใดมทรพยากรบคคลทมคณภาพ องคกรหรอประเทศนนกจะมความเจรญกาวหนา ถาหากชวยเหลอผเสพยาเสพตดกลมนใหสามารถเลกเสพยา กลบมาศกษาเลาเรยนและประกอบอาชพ ด ารงชวตอยในสงคมไดเชนบคคลทวไป จะไดบคลากรทเปนก าลงในการพฒนาประเทศเพมขน

นกวชาการไดศกษาถงแนวคดทฤษฎของการตดซ า สรปไดเปน 2 แนวคดใหญๆ (Gerard, Stephen & Dennis, 1996) คอ แนวคดท 1 เปนแนวคดทางจตวทยา (Psychological model of relapse) แนวคดนมงเนนไปทความสามารถในตนเองของบคคล ทกษะการเผชญกบสถานการณทมความเสยงสงทอาจจะท าใหกลบไปเสพยาไดอก และการรบรของบคคลตอสถานการณนน ถาบคคลมพฤตกรรมในการเผชญปญหากบสถานการณทมความเสยงสงไดอยางไมมประสทธภาพ สงผลใหบคคลนนมความรสกในความสามารถของตนเองลดต าลงจงกลบไปดมสราหรอเสพยาเสพตด แนวคดท 2 เปนแนวคดการตดซ าทางจตชววทยา (Psychobiological Model of Relapse) ซงแนวคดนอธบายวาการตดซ าเกดจากการทสารเสพตดไปกระตนสมองใหหลงสารสอประสาทโดปามนทบรเวณวงจรความพงพอใจ ซงผเสพจะเกดความสข ความพอใจ เมอไมไดรบการกระตนจากยาเสพตด สมอง


197

จะไมหลงสารสอประสาทนน จงเกดอาการขาดยา เกดอาการอยากยาตองการยามาเสพเพอใหไดผลตามทตองการ

เนองจากปญหายาเสพตดเปนปญหาทซบซอน สาเหตการตดยาเสพตดซ าไมไดเกดจากสาเหตใดสาเหตหนงเพยงอยางเดยว แตเกดจากหลายสาเหตประกอบกนทงปญหาภายในตวของผเสพเอง ปญหาจากครอบครว เพอน และสงแวดลอม ทมความสมพนธเชอมโยงกน ดงนนจงควรมการศกษาถงปจจยสาเหตทแทจรงในการกลบมาเสพยาซ าของแตละบคคล เพอหาวธการหรอแนวทางทจะชวยใหเลกยาเสพตดไดเหมาะกบแตละบคคล ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน เพอน าขอมลทไดจากการศกษาไปพฒนารปแบบการบ าบดผเสพเมทแอมเฟตามนทเหมาะสม ชวยใหผเสพมการพฒนา ฝกฝนทกษะตางๆ ในการด ารงชวตโดยไมพงยาเสพตดตอไป

โจทยวจย/ปญหาวจย

ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนมปจจยอะไรบาง วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน

2. เพอตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนกบขอมลเชงประจกษ

วธดาเนนการวจย

เปนการวจยเชงพรรณนา กลมตวอยาง เปนผเสพเมทแอมเฟตามนทเคยเลกยาเสพตดทงทเลกเสพดวยตนเองหรอจากการบ าบดรกษาทกลบมาเสพยาซ า และอยในระหวางการเขารบการรกษาในสถานบ าบดรกษายาเสพตด สงกดกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ไดแก สถาบนธญญารกษ โรงพยาบาลธญญารกษเชยงใหม โรงพยาบาลธญญารกษขอนแกน โรงพยาบาลธญญารกษสงขลา โรงพยาบาลธญญารกษปตตาน และโรงพยาบาลธญญารกษอดรธาน ค านวณขนาดของกลมตวอยางจากเกณฑการก าหนดขนาดกลมตวอยางในโมเดลรสเรล คอ ใชขนาดกลมตวอยาง 20 เทาของพาราม เตอร (Schumacker & Lomex, 2010) ในงานวจยน ม จ านวน 19 ตวแปร แตม เสนความสมพนธ จ านวน 38 เสน เพอใหผลการทดสอบมความคลาดเคลอนนอยทสด จงค านวณจากเสนความสมพนธไดขนาดกลมตวอยางจ านวน 762 คน น ามาค านวณตามสดสวนของจ านวนผทเขารบการบ าบดในสถานบ าบดแตละแหง มเกณฑการคดเลอกกลมตวอยาง ดงน 1) เปนผทเสพยาเสพตดในกลมเมทแอมเฟตามนเปนหลก ไดแก ยาบา ยาไอซ หรอยาอ อยางใดอยางหนง 2) มประวตเคยเลกยาเสพตดดวยตนเองหรอจากการเขารบการบ าบดรกษาในสถานบ าบดและอยระหวางการบ าบดรกษาทงแบบผปวยในหรอผปวยนอก 3) อาย 18 ป ขนไป 4) ไมมอาการทางจตประสาท 5) อานและเขยนภาษาไทยได และสอสารไดเขาใจ และ 6) ยนดและเตมใจเขารวมการวจย

เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถามปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ า


198

ขนตอนการด าเนนการวจย 1. ศกษาเอกสาร ต ารา และงานวจยเกยวกบปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาเสพตด

ซ าทงการวจยเชงคณภาพ และการวจยเชงปรมาณ ทงในและตางประเทศ ไดจ านวนทงสน 20 เรอง 2. สงเคราะหงานวจยทงหมดโดยสรางเปนตารางการสงเคราะหเรยงตามปทด าเนนการวจย

คดเลอกตวแปรปจจยทมความสมพนธกบการเสพยาเสพตดซ าทมความถตงแต 2 ขนไป หรอตวแปรทมคาความสมพนธสง (คา r เทากบหรอมากกวา 0.5 หรอคา Odds ratio เทากบ 3 ขนไป)

3. น าตวแปรทไดทงหมดมาวเคราะหจดกลมไดจ านวน 5 กลม ดงน 3.1 พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตด ประกอบดวย ระยะเวลาในการใชยาเสพตด จ านวนยาเสพตดทเสพ และการเปนผจ าหนายยาเสพตด 3.2 สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน ประกอบดวย การยอมรบของชมชน และการแพรระบาดของยาเสพตดในชมชน

3.3 สภาพแวดลอมของครอบครว ประกอบดวย จ านวนสมาชกในครอบครวทเกยวของกบยาเสพตด และสมพนธภาพในครอบครว

3.4 อทธพลจากเพอน ประกอบดวย การชกชวนจากเพอนใหเสพยา และพฤตกรรมการคบเพอน 3.5 พฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด ประกอบดวย ทศนคตตอยาเสพตด ความเขมแขงทางใจ ภาวะอารมณ ความรสกมคณคาในตนเอง และอาการอยากยา

4. สรางโมเดลปจจยเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ า

5. สรางเครองมอ โดยสรางแบบสอบถามปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนตามกรอบแนวคดทฤษฎทไดจากการศกษาเอกสาร ต ารา และงานวจยเกยวของม 11 ตอน ไดแก ขอมลทวไป ขอมลเกยวกบการเสพยาเสพตด ขอมลดานการบ าบด แบบสอบถามใน 3 ตอนนมลกษณะใหเลอกตอบหรอเตมขอความในชองวาง สวนภาวะอารมณ ทศนคตตอยาเสพตด ความเขมแขงทางใจ ความรสกมคณคาในตนเอง อาการอยากยา สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน อทธพลจากเพอน และสมพนธภาพในครอบครว มลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา ตรวจสอบคณภาพของเครองมอ โดยการตรวจสอบความตรงเชงพนจ โดยใหผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน น ามาหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบประเดนหลกของเนอหา ( IOC) มคาดชนความสอดคลอง 0.6-1.00 หาคาอ านาจจ าแนกและคาความเชอมน โดยน าไปทดลองใชกบกลมทมลกษณะคลายกบกลมตวอยางทสถาบนธญญารกษ จ านวน 30 คน น ามาหาคาสมประสทธอลฟาของครอนบค มคาอ านาจจ าแนกอยระหวาง 0.203-0.760 และคาความเชอมน ดงน ภาวะอารมณ 0.910 ทศนคตตอยาเสพตด 0.832 ความเขมแขงทางใจ 0.801 ความรสกมคณคาในตนเอง 0.779 อาการอยากยา 0.924 สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน 0.857 อทธพลจากเพอน 0.732 สมพนธภาพในครอบครว 0.944 และคาความเชอมนทงฉบบเทากบ 0.884

6. เกบรวบรวมขอมล โดยมขนตอนดงน 6.1 ตดตอประสานงานกบผชวยนกวจยในโรงพยาบาลธญญารกษภมภาคทง 6 แหง สงเอกสาร

ประกอบดวยเครองมอในการวจย คมอการเกบรวบรวมขอมล โดยการบรรจลงในกลองพสดสงทางไปรษณยดวนพเศษ (EMS) ผวจยอธบายวตถประสงค แบบสอบถาม และวธการเกบรวบรวมขอมล


199

ทางโทรศพทกบผชวยนกวจยในแตละแหง สวนในสถาบนธญญารกษ ผวจยเปนผเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง

6.2. ผวจย/ผชวยนกวจยเขาพบกลมตวอยาง ชแจงวตถประสงค ขอความยนยอมในการเขารวมการวจย เมอกลมตวอยางยนยอมเขารวมการวจย ใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามในหองทจดไวเปนสดสวน เพอใหมสมาธในการตอบ หลงจากนนผวจยและผชวยนกวจยตรวจสอบความถกตองและครบถวนของแบบสอบถามอกครงหนง กลาวขอบคณกลมตวอยาง ใชเวลาเกบรวบรวมขอมลระหวางเดอนเมษายนถงเดอนกรกฎาคม 2557 รวมระยะเวลา 4 เดอน ไดแบบสอบถามกลบมาทงหมดจ านวน 765 ชด ตรวจสอบความสมบรณอกครง ไดแบบสอบถามทมขอมลครบถวนสมบรณจ านวน 762 ชด

การวเคราะหขอมล ขอมลคณลกษณะของกลมตวอยาง ปจจยในการเสพซ า ใชสถตพรรณนาดวยการแจกแจง

คาความถ คารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลเชงสาเหตทสรางขนกบขอมลเชงประจกษ และศกษาขนาดอทธพลทางตรง อทธพลทางออม และอทธพลรวมของความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทน ามาศกษากบพฤตกรรมการเสพยาซ า โดยใชโปรแกรมลสเรล version 9.1 serial No. AF67-B122-F8C8-1CA5 ประมาณคาพารามเตอรดวยวธไลลฮดสงสด และคาไคสแควรสมพทธ คา p-value ดชน GFI ดชน AGFI และ RMSEA เปนคาสถตตรวจสอบความสอดคลองของตวแบบกบขอมลเชงประจกษ ทงกอนปรบและหลงปรบโมเดล โดยก าหนดเกณฑดงน คาไคสแควรสมพทธ 2.00-5.00 คา P-value > 0.05 ดชน GFI > 0.95 ดชน AGFI > 0.95 และ RMSEA < 0.05 ผลการวจย

1. คาสถตพ นฐานของตวแปร

ตารางท 1 คาเฉลย (X) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของตวแปร

ตวแปร X S.D. การแปลผล พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตด ระยะเวลาในการใชยาเสพตด 7.76 5.07 ระยะเวลาในการใชยาเสพตดเฉลย 7.75 ป จ านวนยาเสพตดทเสพ 3.00 1.26 จ านวนยาเสพตดทเสพเฉลย 3 ชนด สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน การยอมรบของชมชน 3.21 0.47 การยอมรบของชมชนอยในระดบปานกลาง การแพรระบาดของยาเสพตดในชมชน 2.79 0.55 การแพรระบาดของยาเสพตดในชมชนอยใน

ระดบปานกลาง


200


ตวแปร X S.D. การแปลผล สภาพแวดลอมของครอบครว จ านวนสมาชกในครอบครวทเกยวของ กบยาเสพตด

1.32 0.80 จ านวนสมาชกในครอบครวทเกยวของกบ ยาเสพตดเฉลย 1.32 คน

สมพนธภาพในครอบครว 3.49 0.39 สมพนธภาพในครอบครวอยในระดบมาก อทธพลจากเพอน การชกชวนจากเพอนใหเสพยา 2.56 0.39 การชกชวนจากเพอนใหเสพยาอยในระดบนอย พฤตกรรมการคบเพอน 2.42 0.37 พฤตกรรมการคบเพอนทดอยในระดบนอย พฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด ทศนคตตอยาเสพตด 3.45 0.41 ทศนคตทางลบตอยาเสพตดอยในระดบมาก ความเขมแขงทางใจ 3.03 0.26 ความเขมแขงทางใจอยในระดบมาก ความรสกมคณคาในตนเอง 3.85 0.40 ความรสกมคณคาในตนเองอยในระดบ

คอนขางมาก ภาวะอารมณ 1.41 0.44 มการรบกวนอารมณอยในระดบนอย อาการอยากยา 2.48 0.77 อาการอยากยาอยในระดบนอย

2. ความสมพนธเชงสาเหตของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน พบวา ปจจยเชงสาเหตทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนประกอบดวย สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชนมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลทางออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด อทธพลจากเพอนมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลทางออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตดมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลทางออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด สภาพแวดลอมของครอบครวมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ าและมอทธพลทางออมโดยผานอทธพลจากเพอนและพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด พฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตดมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ า

3. การตรวจสอบความสอดคลองของโมเดลเชงสาเหตตามสมมตฐานกบขอมลเชงประจกษ จากการปรบโมเดลโดยพจารณาจากคา MI (Modification Indices) ทมคาสงทสด เพอใหโมเดลสอดคลองกบความเปนจรงทางทฤษฎ พบคาไคสแควรสมพทธ มคา 2.141 คา p-value = 0.0000 คาความคลาดเคลอนการประมาณคาพารามเตอร (RMSEA) = 0.038 คาดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) = 0.972 และคาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแก (AGFI) = 0.955 ตามล าดบ ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนด ยกเวนคา p-value ทไมเปนไปตามเงอนไขเพยงคาเดยว แตทงนสามารถสรปไดวา โมเดลเชงสาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามนมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ


201

ภาพท 1 โมเดลปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน

4. ขนาดอทธพลของปจจยเชงสาเหต ขนาดอทธพลของปจจยเชงสาเหต พบวา พฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน

ไดรบอทธพลโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 จากปจจยสภาพแวดลอมและอทธพลของชมชนมากทสด มคาเทากบ 9.479 รองลงมา คอ สภาพแวดลอมของครอบครว พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตด และอทธพลจากเพอน มอทธพลโดยรวมเทากบ 2.679, 2.026 และ 1.354 ตามล าดบ สวนพฤตกรรมภายในของผ ตดยาเสพตดมอทธพลโดยรวมนอยทสดและมอทธพลในทศทางลบมคาเทากบ -1.001 ซงหมายความวา ถาพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตดมคามากการตดซ าจะนอยลง

ตารางท 2 คาอทธพลทางตรง (DE) อทธพลทางออม (IE) และอทธพลโดยรวม (TE) โมเดลปจจยเชง

สาเหตทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน อทธพลจากเพอน พฤตกรรมภายในของผเสพยา พฤตกรรมการเสพยาซ า

ทางตรง (DE)

ทางออม (IE)

โดยรวม (TE)







พฤตกรรมทเกยวของกบ ยาเสพตด

- - - 0.564 - 0.564 0.686 1.34 2.026

สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน

- - - 2.658 - 2.658 1.663 8.086 9.749

สภาพแวดลอมของครอบครว

- 0.476 - - 0.476 1.365 1.4146 2.7776 0.245 2.435 2.679

อทธพลจากเพอน - - - -1.086 - -1.086 -0.847 2.201 1.354 พฤตกรรมภายในของผเสพยา

- - - - - - -1.011 - -1.011

Chi-square 179.87 df 84 p-value 0.0000 RMSEA 0.039


202

อภปรายผล สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน มอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมตอพฤตกรรม

การเสพยาซ าของผเสพเมทแอมเฟตามน สอดคลองกบการศกษาของสลนดา จนทรเสนา (2546) บญรตน สดใส (2545) ไพฑรย แสงพม (2548) วราลกษณ ปรชาสชาต และคณะ (2549) อนทรา อมรวงศ (2550) Pritsana et al. (2010) ทพบวาสภาพแวดลอมของชมชนมผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ า แตตรงขามกบการศกษาของสรวฒน ควเศษแสง (2545) ธระพล คลายสงห (2546) พบวา ลกษณะทอยอาศยไมมความสมพนธกบการเสพยาบาซ าของเยาวชน ทงนจากการศกษาพบวาผเสพเมทแอมเฟตามนยงอาศยอยในชมชนทมสภาพการแพรระบาดของยาเสพตดอย การทผ เสพยากลบไปอย ในสภาพแวดลอมเหมอนเมอเคยใชยาในอดตจะท าใหเขาระลกถงยาเสพตด และจะแสดงออกถงพฤตกรรมการกลบไปใชยา (Columbo Plan Drug Advisery Program, 2002) อกทงการพกอาศยอยในสภาพแวดลอมหรอในชมชนทมการแพรระบาดของยาเสพตด มการซอขายยาเสพตด และคนในชมชนมการเสพยา ผเสพจะตองสญจรผานแหลงขายหรอสถานททเคยเสพยาไปมา พบกบกลมเพอนทเคยเสพยา สงเหลานนบเปนตวกระตนหรอสงเราทส าคญทท าใหเกดความอยากยา ประกอบกบผทเสพยามกเปนผทมสภาพจตใจออนไหว ไมสามารถเผชญกบปญหาและอปสรรค หรอทนตอความเยายวนได จงเกดความคดทจะกลบไปเสพยาซ าไดอก (สมภพ เชาวเพชรไพโรจน, 2550; บหงา ดลยสทธ, 2553)

สภาพแวดลอมของครอบครว มอทธพลทางตรงและทางออมตอพฤตกรรมการเสพยาซ า โดยผานอทธพลจากเพอน และพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด สอดคลองกบการศกษาของบหงา ดลยสทธ (2553) ไพฑรย แสงพม (2548) และจรณรกษ ยภ (2550) พบวา ลกษณะของครอบครวของผตดสารเสพตดมความขดแยง ขาดการสอสารพดคย สมาชกในครอบครวดมสรา สบบหร เสพกญชา เลนการพนน เลยงดอยางตามใจ ตอบสนองในสงทตองการทกครง ขาดการมอบหมายหนาทความรบผดชอบ และกฎระเบยบในครอบครว บรรยากาศในครอบครวมความหางเหน หรอมความขดแยง ขาดความรกและความเขาใจ สมาชกในครอบครวไมยอมรบ รงเกยจ แสดงทาทไมไววางใจวาผเสพยาจะเลกยาได มองวาเปนคนไรคา ไมมประโยชน แตผลการศกษาตรงขามกบของนนทา ชยพชตพนธ (2541) Pritsana et al. (2010) ธระพล คลายสงห (2546) สรวฒน ควเศษแสง (2545) กลนร หาญพฒนชยกร และคณะ (2550) และนรจน อทธา และคณะ (2548) พบวา สมพนธภาพในครอบครว และการใชสารเสพตดของคนในครอบครวไมมความสมพนธกบการเสพยาซ า ซงจากผลการศกษา พบวา สมพนธภาพในครอบครวยงมความขดแยงในดานการแกไขปญหาและการสอสารอย มสมาชกในครอบครวเกยวของกบยาเสพตด สวนใหญเปนบคคลทม ความสมพนธกบผเสพโดยเปนพอ แม พ นองและลก ซงหลงจากทผเสพยาเขารบการบ าบดรกษาแลวยงตองกลบไปอยในครอบครวทมสภาพเชนเดม ซงไมสามารถแกไขปญหานได หรอเกดความรสกนอยใจ เสยใจ บางรายอาจจะประชดครอบครว หรอกลบไปอยรวมกบสมาชกในครอบครวทยงคงเสพยาอย ซงสงเหลานเปนสงกระตนทท าใหผเสพยากลบไปเสพซ า หรอผเสพบางรายใชวธการไปหาเพอนซงมกจะเปนกลมทเสพยาและไดรบการชกชวนใหเสพยา จงหวนกลบไปเสพยาอก

อทธพลจากเพอน มอทธพลทางตรงและอทธพลทางออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด สอดคลองกบการศกษาของบญรตน สดใส (2545) ไพฑรย แสงพม (2548) จรณรกษ


203

ยภ (2550) อนทรา อมรวงศ (2550) และบหงา ดลยสทธ (2553) พบวา ปจจยดานเพอนมผลตอการใชสารเสพตดซ า และการศกษาของนรจน อทธา และคณะ (2548) และวราลกษณ ปรชาสชาตและคณะ (2549) พบวา การใชสารเสพตดของเพอนมความสมพนธกบการเสพยาซ า ตรงขามกบการศกษาของนนทา ชยพชตพนธ (2541) ธระพล คลายสงห (2546) กลนร หาญพฒนชยกร และคณะ (2550) พบวา การมเพอนสนทเสพยาบาหรอการคบเพอนทเสพยาไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการเสพยาบาซ าอยางมนยส าคญทางสถต ทงนจากผลการศกษาพบวา ผเสพเมทแอมเฟตามนสวนใหญมกลมเพอนทคบเปนผทเกยวของกบยาเสพตดทงเปนผเสพและผจ าหนายยาเสพตด เมอผเสพยามปญหาความขดแยงในครอบครว หรอรสกเครยด ไมสบายใจ จงมกไปหาเพอนกลมน ซงมกจะไดรบค าชกชวนใหเสพยาอยเสมอๆ กระตนใหผเสพเกดอาการอยากยา ประกอบกบผเสพมภาวะจตใจทไมเขมแขง หรอมความเครยดอยแลว มความตองการใชยาเพอลดความรสกไมสบายใจ จงไมสามารถหกหามใจหรอควบคมได จงกลบไปเสพยาซ าอก

พฤตกรรมทเกยวของกบยาเสพตด เปนอกปจจยหนงทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ า อทธพลทางตรงและอทธพลทางออมโดยผานพฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตด สอดคลองกบการศกษาของกลนร หาญพฒนชยกร และคณะ (2550) พบวา ระยะเวลาทเสพยาและสารเสพตด มความสมพนธกบการเคยรกษาซ า โดยผท เสพยาตงแต 11 ป มโอกาสเขารบการบ าบดรกษาซ ามากกวากล มท เสพยานอยกวา 11 ป ถง 6.5 เทา จากการศกษา พบวา ผ เสพเมทแอมเฟตามนมระยะเวลาทเสพยาเสพตดเฉลย 7.75 ป เสพยาเสพตดตงแต 3 ชนดขนไป และเสพยา 5-7 วน ตอสปดาห ดงนน การทผเสพเสพยาเสพตดหลายชนดและมระยะเวลาในการเสพยานานจะมความรนแรงของการตดยามากกวาผทเสพยาเสพตดชนดเดยวและมระยะเวลาในการเสพยานอย ซงการเสพยามาเปนเวลานานจะท าลายเซลลประสาทในสมอง เกดการเสยหนาทในเรองความจ า การเรยนร และการตดสนใจ (จรญ จตตวฒการ, 2548) สมองสวนคดถกท าลาย ท าใหความคดเปนเหตเปนผลและความยบยงชงใจจะนอย เมอหยดยาจะมอาการขาดยา (withdrawal symptom) และเกดอาการอยากยามาก ผเสพไมสามารถทนตออาการอยากยา อกทงยงขาดความยบยงชงใจ จงหวนกลบไปเสพยาซ าเพอลดอาการทเกดขน ซงความรนแรงของการตดยามผลท าใหกลบไปเสพยาซ า (Yingjun Li, 2009) นอกจากนผเสพบางรายจะเปนผจ าหนายยาเสพตดดวย ซงมกจะมยาเสพตดอยกบตวหรอสามารถหายามาไดงาย ดงนนเมอเกดความรสกอยากยา ไมสามารถควบคม หกหามความรสกของตนเองไดจงท าใหกลบมาเสพซ า

พฤตกรรมภายในของผตดยาเสพตดมอทธพลทางตรงตอพฤตกรรมการเสพยาซ านอยทสด และมอ ทธพลในทศทางลบ แมวาจะเปนปจจยท ม อ ทธพลนอยท ส ด แตนบวาเปนปจจยทมความส าคญ เนองจากเปนพฤตกรรมหรอเปนสงทอยภายในตวบคคล ซ งปจจยอนๆ ไดแก สภาพแวดลอมและอทธพลของชมชน สภาพแวดลอมของครอบครว หรออทธพลจากเพอน เปนปจจยภายนอกทมากระทบตอตวบคคล ถาบคคลมพฤตกรรมภายในทเขมแขงแลวจะสามารถจดการกบปจจยภายนอกทมากระทบนนได สงผลใหพฤตกรรมการเสพยาซ านอยลง ในทางตรงกนขามถาบคคลนนมพฤตกรรมภายในทออนแอ ไมสามารถจดการกบปจจยภายนอกทมากระทบนนได พฤตกรรมการเสพยาซ ากจะสง จากการศกษาพบวา ผเสพยาเสพตดยงมทศนคตตอยาเสพตดในทางบวก แมจะรวายาเสพตดเปนสงทไมด มโทษพษภย แตยงมความเชอวายาเสพตดจะชวยท าใหเขามอารมณด เพลดเพลน


204

สามารถผอนคลายความเครยด และชวยท าใหรางกายมความกระฉบกระเฉงตนตว สามารถท างานได จงกลบไปเสพยาซ าอก สอดคลองกบการศกษาของไพฑรย แสงพม (2548) พบวา ความเชอวายาเสพตดท าใหสามารถท างานไดมากขน สรางความสข คลายความกลมใจ เสยใจ ลดความเครยดจากปญหาตางๆ ได อกทงผเสพเมทแอมเฟตามนยงขาดทกษะในการจดการกบอารมณ โดยเฉพาะความเครยด ประกอบกบมความเชอวายาเสพตดจะชวยท าใหเขามอารมณด เพลดเพลน สามารถผอนคลายความเครยดในยามทเขามปญหาได ดงนนเมอรสกเครยดหรอไมสบายใจจงกลบไปเสพยาเพอลดความเครยดนน หรอแมวาภายหลงจากทเขารบการบ าบดรกษาแลว แตตองกลบไปอยอาศยในสภาพแวดลอมทยงคงมการแพรระบาดของยาเสพตด คบหาเพอนทเปนผเสพยา เมอถกเพอนพดชกชวนหรอเหนผอนเสพยา ตลอดจนการเกดความขดแยงกบบคคลในครอบครว สงเหลานนบเปนปจจยทกระตนใหเกดอาการอยากยา ซงธรรมชาตของผเสพยาสวนใหญจะเปนผทมสภาพจตใจทไมเขมแขง มอารมณออนไหว (สลนดา จนทรเสนา, 2546; ไพฑรย แสงพม, 2548 บหงา ดลยสทธ, 2553) เมอประสบปญหาตางๆ ไมสามารถแกไขปญหาได หรอสงกระตนทท าใหเกดอาการอยากยาและไมสามารถควบคมอาการอยากยานนได จงหวนกลบไปเสพยาซ า ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะจากผลการวจย

1. ควรปรบเปลยนใหผเสพเมทแอมเฟตามนมทศนคตตอยาเสพตดทถกตอง โดยหาเทคนค วธการในการเปลยนทศนคตทเหมาะสมในแตละวย

2. ครอบครวควรใหความส าคญ ดแลใหผเสพยาหางจากกลมเพอนทเสพยา และเสรมสรางใหเหนความส าคญในการเลอกคบเพอน

3. ควรใหผเสพเมทแอมเฟตามนและครอบครวหาเวลาท ากจกรรมรวมกนใหมากขนทงกจกรรมภายในและนอกบาน เพอชวยเสรมสรางสมพนธภาพและการสอสารภายในครอบครว ซงจะน าไปสการลดความขดแยงในครอบรว

4. ควรมการด าเนนการชมชนเขมแขง โดยใชมาตรการทางสงคมหรอท าการประชาเสวนาหาทางออก เพอลดปญหาการแพรระบาดของยาเสพตดในชมชน

5. ควรจดใหมการเขาคายคณธรรม เพอสรางความเขมแขงใหแกจตใจและเนนการปฏบตศล 5 เพอใหรสพระธรรมไดชวยผอนคลายความเครยดหรอแกไขปญหาอนๆ ได

ขอเสนอแนะในการทาวจยคร งตอไป 1. ศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าระหวาง

เพศหญงและเพศชาย 2. ศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการเสพยาซ าเปรยบเทยบพหระดบในระดบบคคล

ระดบครอบครวและระดบชมชน 3. พฒนากจกรรมบ าบดเพอสรางเสรมความเขมแขงของพฤตกรรมภายในตวของผ ตด

เมทแอมเฟตามน


205

บรรณานกรม กลนร หาญพฒนชยกร และคณะ. (2550). การตดยาและสารเสพตดซ าในผปวยทเขารบการ

บาบดรกษาทสถาบนธญญารกษ และศนยบาบดยาเสพตดสวนภมภาค 4 ศนย. รายงานวจย ศนยบ าบดรกษายาเสพตดขอนแกน สถาบนธญญารกษ กระทรวงสาธารณสข.

จรณรกษ ยภ. (2550). การศกษากระบวนการเสพตดซ าของผปวยยาเสพตดทรบการรกษาในรปแบบฟนฟสมรรถภาพแบบเขมขนทางสายใหม สถาบนธญญารกษ . วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสขศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จรญ จตตวฒการ. (2548). กลไกทางสมองของการตดยาและสารเสพตด (Brain Reward Mechanism). ในวโรจน วรชย, ลาซา ลกขณาภชนชช, องกร ภทรากร, นภา กมสงเนนและฉววรรณ ปญจบศย (บก), ตาราเวชศาสตรการเสพตด. (หนา 126-131). กรงเทพฯ:องคการสงเคราะหทหารผานศก.

ธระพล คลายสงห. (2546). ลกษณะสวนบคคล สภาพครอบครว สภาพแวดลอม ทเกยวของกบการเสพยาบาซ าของเยาวชน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนาสงคม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นรจน อทธา และคณะ. (2548). การสารวจอตราการเสพซ าและการใชสารเสพตดทดแทนยาบาของผปวยทผานการบาบดรกษาในประเทศไทย. รายงานวจย ศนยบ าบดรกษายาเสพตดขอนแกน สถาบนธญญารกษ กระทรวงสาธารณสข.

นนทา ชยพชตพนธ. (2541). การศกษาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาบาซ าของนกเรยนช นมธยมศกษาทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลธญญารกษ . วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาสขศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บญรตน สดใส. (2545). ปจจยทสมพนธกบการหวนกลบมาเสพยาเสพตดของวยรน. วทยานพนธ คหกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาคหกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

บหงา ดลยสทธ. (2553). กระบวนการทางสงคม และวถการดาเนนชวต ภาพสะทอนจากประสบการณชวตบคคลทหวนกลบไปตดสารเสพตดซ า. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการปรกษา มหาวทยาลยบรพา.

ปยะรตน โกวทตรพงศ. (2554). กลไกของแอมเฟตามนในการทาลายเซลลประสาทกอใหเกดสมองเสอม. สบคนจาก http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx? NewsID=9550000045213

พงศธร เนตราคม. (2549). เภสชวทยาของสารเสพตด. ในพชย แสงชาญชย, พงศธร เนตราคมและนวพร หรญววฒกล (บก.). ตาราจตเวชศาสตรการตดสารเสพตด. (หนา 61-74). กรงเทพฯ: บางกอกบลอก.

http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx

http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx?NewsID


206

ไพฑรย แสงพม. (2548). การศกษาเสนทางชวตผตดยาเสพตดทเลกยาเสพตดไดสาเรจและทกลบไปเสพซ า. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการใหค าปรกษา มหาวทยาลยรามค าแหง.

ภทรนทร ชมภค า ส าเนา นลบรรพ และสมพร สวรรณมาโจ. (2555). การบ าบดรกษาผปวยสารเสพตดของสถาบนธญญารกษในชวงเวลา 10 ป (พ.ศ. 2543-2553). วารสารกรมการแพทย. ปท 37 ฉบบท 2 เมษายน-มถนายน 2555.

วราลกษณ ปรชาสชาต, รตตยา สนเสร, พนธภา ทองสลบ, ยพาพนธ ประเสรฐศลป และโชเฟยเซง. (2549). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเสพยาเสพตดซ าของผปวยทเขารบการบาบดรกษารปแบบกาย จต สงคมบาบด (Matrix Program) ในเขตพ นท 3 จงหวดชายแดนภาคใต. รายงานวจย ศนยบ าบดรกษายาเสพตดปตตาน กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.

วฒพงษ เหลาจมพล. (2555). สรปสถานการณปญหายาเสพตดและการประเมนผล. สถาบนธญญารกษ. (2555). สถตผเขารบการบาบดรกษา. รายงานประจ าป. สถาบนธญญารกษ. (2556). สถตผเขารบการบาบดรกษา. รายงานประจ าป. สมภพ เชาวเพชรไพโรจน. (2550). ปจจยทมผลตอการกลบไปเสพยาเสพตดของผตดยาเสพตดท

ไดรบการบาบดฟนฟแลว ศกษาเฉพาะกรณผปวยชายทเขารบการบาบดรกษาทสถาบนธญญารกษ. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร งานยตธรรม มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สรวฒน ควเศษแสง. (2545). ความสมพนธระหวางลกษณะสวนบคคล การสนบสนนทางสงคม การรคณคาของตนเองการมงอนาคต และการควบคมตนเองกบการเสพยาบาซ า.วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนาสงคมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สลนดา จนทรเสนา. (2546). ปจจยทเกยวของกบการเสพแอมเฟตามนซ าของวยรนทเขารบการบาบดในโรงพยาบาลธญญารกษ. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาสขภาพจตและการพยาบาลจตเวช มหาวทยาลยเชยงใหม.

ส านกบรหารสาธารณสข, กระทรวงสาธารณสข. (2556). รายงานผปวยยาเสพตด (บสต). สบคนจาก http://antidrug.moph.go.th/beta2/. ส านกงานสถตแหงชาต. (2556). การสารวจความคดเหนของประชาชนเกยวกบสถานการณการ

แพรระบาดยาเสพตดในพ นทเปาหมาย (มนาคม พ .ศ. 2556). สบคนจากhttp://service.nso.go.th/nso/web/opinion/opin56.html

ศรเรอน แกวกงวาน. (2551). จตวทยาพฒนาการทกชวงวย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อนทรา อมรวงศ. (2550). ปจจยกระตนทมผลตอการกลบไปเสพยาเสพตดของผผานการบาบดฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด:กรณศกษาจงหวดอานาจเจรญ. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาบรหารบรการสขภาพ มหาวทยาลยอบลราชธาน.

http://antidrug.moph.go.th/beta2/


207

Columbo Plan Drug Advisery Program. (2002). Enhancing life skills in drug treatment and rehabilitation : A manual for practitioners and trainers. Columbo Plan Drug Advisery Program

Gerard J.C., Stephen A.M.& Dennis M.D., (1996). Conceptualizations of relapse: a summary of psychological and psychobiological models. Addiction. 91 (supplement), s5-s13

Pritsana Rodseeda, Amornrat Ratanasiri, Manop Kanato, Somdej Pinitsuntronand Isara Chiawiriyabunya. (2010). An Exploratory Study on Association between Family Relationship and Relapse Among Methamphetamine Users in Compulsary Treatment System of KhonKaen and Yasothon Province. J Med Assoc Thai. 93 (suppl. 3) s1-5.

Schumacker, Randall E. & Lomex Richard G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. (3 nd.). New York : Taylor and Francis group, LLC.

Yingjun Li. (2009). Cocaine Relapse : An Association with Cocaine Craving, Stress Related Coping, Perceived Stress in Cocaine Dependent Adults. A Thesis for the Degree of Master of Public Health. Yale University.


การพฒนากลยทธทางการตลาดของผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป: กรณศกษากลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง)

MARKETING STRATEGY DEVELOPMENT OF INSTANT HEALTH SUPPLEMENTARY

RICE: CASE STUDY OF COOPERATIVE WOMEN GROUP IN KLONGLUANG (KLONGSONG)

อรวกา ศรทอง

Onwika Sritong

หลกสตรเทคโนโลยบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยวศวกรรมการผลต มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ

ในพระบรมราชปถมภ จงหวดกรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค เพอน าเสนอแผนกลยทธทางการตลาดของขาวเสรมสขภาพ

กงส าเรจรปใหกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) โดยมขนตอนการวจยขนตอนการด าเนนงานแบงเปน 2 ขนตอนหลก ไดแก ขนตอนท 1 การหาขอมลพนฐานโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล และ ขนตอนท 2 การท าวจยในเชงลกเพอใหไดแผนกลยทธทางการตลาด โดยน าขอมลทไดจากขนตอนท 1 มารวมวเคราะหโดยผเช ยวชาญทางดานการตลาด จ านวน 1 ทาน ผประกอบการขาว จ านวน 1 ทาน ตวแทนกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) จ านวน 2 ทาน คณะผวจย จ านวน 3 ทาน ผลการวจยพบวา

1. กลยทธผลตภณฑขาวผสมธญพช เปนขาวทผลตจากขาวพนธปทมธาน 1 แบงออกเปน 2 ประเภท คอ ขาวขาว และขาวกลอง ผสมกบธญพช ไดแกเหดนางฟาภฐาน และเมดบวไทย จดขายของผลตภณฑ ไดแก ขาวผสมธญพชมคณคาทางอาหารสงกวา มรสชาตดกวา มความนมและหอมมากกวา เนองจากมสวนผสมของธญพชทมประโยชน เมอน าไปหงจะมกลนหอมและรสชาตทแตกตาง

2. สวนประกอบตรายหอ โดยใชชอตรายหอคอขาวผสมธญพชปทมธาน และมสโลแกน คอ “ของขวญจากภมปญญาบรรพชนไทย สเทคโนโลยแหงนวตกรรมเพอคณและคนของคณ”

3. กลยทธการตงราคาผลตภณฑ ใชกลยทธราคาผลตภณฑแบบ High-Value Strategy เพราะคณภาพของสนคาและขนตอนการผลตปลอดสารเคมทกกระบวนการจงไดเปรยบคแขงขน

4. กลยทธดานการจดจ าหนายแบงเปน 2 ชวงคอชวงเรมตนในปแรก และในชวงท 2 คอ กลยทธ ในปท 2 และปท 3

5. กลยทธการตลาดทางตรง โดยผานพนกงานขายท าหนาทในการแนะน าและใหความรถงคณประโยชนในดานตางๆ ของผลตภณฑ


209

ABSTRACT This research aimed to provide the marketing strategy of instant health

supplementary rice for cooperative women group in Klongluang (Klongsong). The research methodology of this research consisted of two main steps which were; step 1 searching basic information by using questionnaires as a data collecting tool, and step 2 performing in-depth research to achieve the marketing research. Therefore, the data collecting from step 1 were analyzed by one marketing expert, one rice entrepreneur, two representatives of cooperative women group in Klongluang (Klongsong), and three members of research group.

The results of this research were as follows: 1 Strategy of rice mixed with cereals; the product was the mixing between

the rice, which produced from Pathumthani1 rice, consisting of two types; white rice and brown rice, and other cereals which included Phoenix Mushroom and Thai lotus seed. The unique selling points of this product were high nutrition, better taste, softer and good scents because it consisted of useful cereals, and provided good scents and different tastes when cooked it.

2. Brand elements; Pathumthani rice mixed with cereals was used as a brand. Moreover, it slogan was “the gift of Thai ancestors wisdom lead to innovative technology for you and your people”.

3. Product pricing strategy; High-Value Strategy was employed because the products were of good quality of product and contained chemical-free in all processes of production as its competitive advantage.

4. Distribution strategy; it was categorized into two periods, which were the starting period in the first year, and the second period included the strategy in the second and the third year.

5. Direct marketing strategy; the sale persons provided the suggestions and the knowledge on the benefits of product. ค าส าคญ กลยทธทางการตลาด ขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป ขาวผสมธญพช ความส าคญของปญหา กลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) จงหวดปทมธาน เปนกลมแมบานทมความเขมแขง และมเครอขายมากในจงหวดปทมธาน ปจจบนมความพรอมดานวตถดบ มโรงสขาวในชมชนของตนเองรวมถงมเครองบรรจขาวสารและเครองบรรจกระปองเปนของตนเอง มใบประกอบการคาขาว อกทงยงเปนกลมแมบานทไดรบการสนบสนนจากหนวยงานปกครองสวนทองถนและหนวยราชการ


210

สวนทองถนอยางตอเนอง สนคาของกลมแมบานจงหวดปทมธาน เปนสนคาประเภทอาหารสดและอาหารแปรรป อาท ผกปลอดสารพษ น าพรกชนดตางๆ ซงไดรบการรบรองมาตรฐานตราสญลกษณขององคการอาหารและยาแลว ขาวสารบรรจถงประเภทตางๆ เปนตน การด าเนนธรกจของกลมแมบานฯ จงหวดปทมธาน มงทจะแปรรปผลผลตทางการเกษตรเพอเพมรายไดใหแกสมาชก และเปนผน าในการด าเนนธรกจแกกลมแมบานอนๆ ในจงหวดปทมธานและจากความตองการของกลมแมบานทตองการเพมมลคาของสนคา โดยทางกลมแมบานไดจดท าผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป โดยน าขาวสาร ขาวกลอง มาผสมกบธญพชอบแหง ชนดตางๆ ทไดผลผลตจากภายในกลมแมบาน เชน เหดนางฟาภฐาน เมลดบว เปนตน แตเนองจากทางกลมแมบานยงขาดทกษะในดานการตลาด สงผลใหผลตภณฑใหมๆ ททางกลมแมบานไดจดท าขนไมสามารถขายไดตามเปาหมายทกลมแมบานไดตงเปา จงเปนปญหาหลกส าหรบกลมแมบานทพฒนาผลตภณฑใหมได แตไมสามารถหาตลาดในการจดจ าหนายสนคาได ดงนนทางกลมแมบานฯ จงขอค าปรกษากบผวจยและประกอบกบผวจยไดใหบรการวชาการในดานตางๆ กบกลมแมบานดงกลาว จงท าใหผวจยไดน าปญหาดงกลาวมาตงเปนโจทยในการวจยในครงน เพอทไดน าผลงานวจยไปใชใหเกดประโยชนกบกลมแมบาน โจทยวจย/ปญหาวจย

แผนกลยทธทางการตลาดของขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรปของกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) จงหวดปทมธานมลกษณะอยางไร วตถประสงคการวจย

เพอน าเสนอแผนกลยทธทางการตลาดของขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรปใหกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) จงหวดปทมธาน วธด าเนนการวจย ขนตอนการด าเนนการ

ขนตอนการด าเนนงานแบงเปน 2 ขนตอนหลก ไดแก ขนตอนท 1 การหาขอมลในดานกวางโดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ขนตอนท 2 เปนการท าวจยในเชงลกเพอใหไดแผนกลยทธทางการตลาด โดยน าขอมลทได

จากขนตอนท 1 มารวมวเคราะหโดยผเชยวชาญทางดานการตลาด จ านวน 1 ทาน ผประกอบการขาว จ านวน 1 ทาน ตวแทนกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) จ านวน 2 ทาน คณะผวจย จ านวน 3 ทาน ขนตอนท 1 การวจยในขนตอนท 1 ไดใชแนวทางของ กลยา วาณชยบญชา (2545) เปนแนวทางในการจดท าขอมลในดานกวางโดย มการด าเนนการวจยและรายละเอยดของการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. ประชากร ไดแก ประชากรทอาย 20-60 ปทงชายและหญงทท างานและมรายไดตงแตรายไดขนต า คอ 300 บาท x 30 วน = 9,000 บาท ขนไป (เพอสะทอนการมรายไดดวยตนเองและเปนผทตดสนใจซอดวยตนเอง) และปจจบนซอขาวบรรจถงประเภทตางๆ


211

2. การเลอกกลมตวอยาง เนองจากไมทราบจ านวนประชากรทแนนอน ดงนนจงใชสตรค านวณกลมตวอยาง ส าหรบกรณทไมทราบจ านวนประชากรทแนนอน (กลยา วาณชยบญชา, 2545) ทความเชอมน 95% โดยมคาความผดพลาดไมเกนรอยละ 5 ท าใหไดกลมตวอยางจ านวน 385 ตวอยาง ซงในการส ารวจสอบถามจรงไดใชตวอยางโดยอาศยตาราง Krejcie และ Morgan โดยมการปองกนการผดพลาดของผตอบแบบสอบถามจงเพมเปนจ านวน 400 ตวอยาง และมขนตอนการสมตวอยาง ดงน

1) การสมตวอยางแบบโควตา ซงเปนวธการเลอกตวอยางทผวจยท าการก าหนดคณสมบตของตวอยางพรอมทงจ านวนตวอยางทมคณสมบตตางๆ ไวลวงหนาซงไดแกผทอาศยอยในกรงเทพมหานคร และจงหวดทเปนตวแทนของภมภาคแตละภมภาคทมภาวะความเปนเมอง ทมความส าคญทางดานเศรษฐกจ ซงจะเปนตวสะทอนถงพฤตกรรมการของการบรโภคขาวถงประเภทตางๆ ไดชดเจน ไดแก เชยงใหม (เปนตวแทนของภาคเหนอ) ชลบร (ตวแทนของภาคกลาง) นครราชสมา (ตวแทนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ) และนครศรธรรมราช (ตวแทนภาคใต) รวมจ านวน 400 คนซงทมาของขนาดกลมตวอยางอาศยตาราง Krejcie และ Morgan แยกจ านวนตามจงหวดแตละตวแทนของภมภาค และกรงเทพมหานคร โดยก าหนดใหกรงเทพมหานครมจ านวนประชากรในการสมมากกวาภมภาคเนองจากสนคาทท าการจดจ าหนายถกสงไปขายในกรงเทพมหานครเปนตลาดหลก และมจ านวนประชากรในการเกบขอมลดงตารางท 1 แสดงจ านวนกลมตวอยางในการเกบขอมล

ตารางท 1 แสดงจ านวนกลมตวอยางโดยจ าแนกตามพนท

กลมตวอยางจ าแนกตามพนท จ านวนตวอยาง กรงเทพมหานคร 136 เชยงใหม 66 ชลบร 66 นครราชสมา 66 นครศรธรรมราช 66

2) การสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง โดยก าหนดสถานทในแตละพนทซงผบรโภคนยม

มาซอขาวถงประเภทตางๆ ไดแกหางสรรพสนคา ซปเปอรมารเกต หรอ รานสะดวกซอ 3) การสมตวอยางตามความสะดวก โดยเลอกสอบถามเฉพาะผทใหความรวมมอในการ

ตอบแบบสอบถามเทานน 3. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยครงน คอ

แบบสอบถาม ซงใชแบบสอบถามทเปน Structure-Undisguised Questionnaires ซงเปนแบบสอบถามทมโครงสรางรปแบบทแนนอน และมวตถประสงคของการส ารวจหรอสอบถามทเปดเผย ผ ตอบแบบสอบถามทกคนจะไดรบแบบสอบถามชดเดยวกน และวธการตอบกเปนในรปแบบเดยวกน ซงจะมประโยชนและงายตอการตอบและการประมวลผลขอมล ค าตอบจะถอวาเชอถอได


212

4. โครงสรางรปแบบของแบบสอบถาม ซงไดออกแบบใหแบบสอบถามครอบคลมขอมลทตองการ โดยแบงเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 ค าถามเกยวกบขอมลสวนบคคล เปนค าถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง เชน เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ และรายได เปนตน

สวนท 2 ค าถามเกยวกบปจจยพฤตกรรมการเลอกซอ เปนค าถามเกยวกบพฤตกรรมการเลอกซอของกลมตวอยาง

สวนท 3 ค าถามเกยวกบกลยทธทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป

สวนท 4 ค าถามปลายเปด เพอใหกลมตวอยางสามารถแสดงความเหน ขอเสนอแนะทเกยวของ ทอาจเปนประโยชนตามวตถประสงคของการวจย

5. ขนตอนการสรางเครองมอ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลครงนคอ แบบสอบถามซงมขนตอนการสรางเครองมอตามล าดบดงตอไปน

1) ศกษาขอมลจากเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอใชในการสรางแบบสอบถาม 2) ก าหนดขอบเขตของแบบสอบถามซงเกยวของกบลกษณะดานประชากรศาสตร

ทศนคตดานผลตภณฑ ดานการสงเสรมการตลาด และพฤตกรรมการซอขาวถง แลวสรางแบบสอบถามจ าลองโดยแบบสอบถามทสรางขนมาจะตองสอดคลองกบวตถประสงค และกลมตวอยาง

3) น าแบบสอบถามทสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงดานเนอหา และขอบกพรองของขอค าถาม เพอใหมความสอดคลองกบวตถประสงค และกลมตวอยาง ประมวลความเหนของผทรงคณวฒทไดรบแลวน ามาปรบปรงแบบสอบถาม

4) น าแบบสอบถามทท เสรจเรยบรอยแลวไปทดลองใช กบประชากรในเขตกรงเทพมหานครทไมไดเปนกลมตวอยางจ านวน 30 รายแลวน ามาหาคาความเชอมน โดยไดคาความเชอมนอยทระดบ 0.8

6. ขนตอนการวเคราะหขอมลใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตชวยในการวเคราะหขอมล ขนตอนท 2 เปนการท าวจยในเชงลกเพอใหไดแผนกลยทธทางการตลาดโดยน าขอมลทไดจากขนตอนท 1 มาวเคราะหเพอจดท าแผนการตลาดใหกบกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) ขนตอนการวเคราะห จดท าโดยการประชมกลมโดย ผวจยจ านวน 1 ทานเปนผด าเนนการสนทนาในการวเคราะห หรอ เปนประธานในการวเคราะห ผวจยจ านวน 1 ทานเปน ผจดบนทกการวเคราะห ระยะเวลาในการวเคราะห จ านวน 2 วน เรมตงแต เวลา 9.00 น.- 16.30 น. สถานทในการท าการวเคราะหหองประชมของกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง)


213

ผลการวจย ขนตอนท 1 จากการตอบของผตอบแบบสอบถามในสวนท1 พบวาเปนเพศหญงคดเปน

รอยละ 69.79 มอาย อยในชวง 35-45 ป คดเปนรอยละ 42.15 ระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 40.93 และมรายไดอยในชวง 14,001-15,000 บาท คดเปนรอยละ 30.81 ผลของผตอบแบบสอบถามสวนท 2 ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป พบวาปจจยทมผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X =3.82, S.D.=0.74) ดงตารางท 2 แสดงผลสรปจากปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป ตารางท 2 แสดงผลสรปจากปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป X S.D. ล าดบ

ปจจยดานคณภาพของผลตภณฑ 3.81 0.74 4 ปจจยดานราคา 3.90 0.74 1 ปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย 3.61 0.83 6 ปจจยดานการสงเสรมการตลาด 3.84 0.83 3 ปจจยดานเศรษฐกจ 3.71 0.82 5 ปจจยดานความรเรองประโยชนทไดรบจากผลตภณฑ 3.88 0.82 2

จากตารางท 2 เมอพจารณาเปนรายดานพบวาปจจยทมผลตอการตดสนใจซอสนคา ไดแก

ดานราคา (X =3.90, S.D.=0.74) รองลงมา ปจจยดานความรเรองประโยชนทไดรบจากผลตภณฑ ( X =3.88, S.D.=0.82) ปจจยดานการสงเสรมการตลาด ( X =3.84, S.D.=0.83) ปจจยดานคณภาพของผลตภณฑ (X =3.81, S.D. = 0.74) ปจจยดานเศรษฐกจ ( X =3.71, S.D.=0.82) และปจจยดานชองทางการจดจ าหนาย ( X =3.61, S.D.=0.83) ตามล าดบ ผลของผตอบแบบสอบถามสวนท 3 กลยทธทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X =3.67, S.D.=0.84) ดงผลสรปจากตารางท 3 แสดงกลยทธทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑ


214

ตารางท 3 แสดงงกลยทธทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอผลตภณฑ

ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรป X S.D. ล าดบ

กลยทธการตงราคาผลตภณฑ 3.65 0.82 2 กลยทธดานสวนประกอบตรายหอ 3.63 0.89 3 กลยทธดานผลตภณฑ 3.78 0.83 1 กลยทธดานการจดจ าหนาย 3.62 0.87 4 กลยทธการตลาดทางตรง 3.59 0.83 5

จากตารางท 3 เมอพจารณากลยทธเปนรายดานพบวา กลยทธทมผลตอการตดสนใจซอ

ผลตภณฑมากทสดไดแก กลยทธดานผลตภณฑ ( X =3.78, S.D.=0.83) รองลงมาไดแก กลยทธดานการตงราคาผลตภณฑ ( X =3.65, S.D.=0.82) กลยทธดานสวนประกอบตรายหอ ( X =3.63, S.D.=0.89) กลยทธดานการจดจ าหนาย ( X ==3.62, S.D.=087) และกลยทธดานการตลาดทางตรง ( X =3.59, S.D.=0.83)

ขนตอนท 2 จากการน าผลการส ารวจจากผตอบแบบสอบถามไดน าขอมลทไดน ามาสรปเปนกลยทธในขนตอนท 2 สามารถสรปขอมลไดตามกลยทธ ดงน

กลยทธดานผลตภณฑ โดยทางกลมแมบานฯ ไดน าเสนอวตถดบทผลตไดเองและหาไดตามสมาชกในกลม คอ 1 ขาวทเปนวตถดบหลก เปนขาวพนธปทมธาน 1 ในสวนของธญญาพชทใชผสมในขาว ทางสมาชกลมแมบาน คณะผวจย ผเชยวชาญทางดานการตลาด ไดลงความเหนวาควรใชเหดนางฟาภฐาน และเมลดบวไทย มาผสมในขาวเนองจากพชทง 2 ชนดสมาชกมการปลกกนทกครวเรอน และยงใหคณคาทางโภชนาการ

กลยทธการตงราคาผลตภณฑ จากขอมลในสวนท 1 และจากการสรปปญหาตางๆ ของการสนทนากลมพบวา กลยทธการตงราคาผลตภณฑ ผบรโภคใหความส าคญนอยกวาคณภาพของสนคา ดงนนเพอสรางคณคาใหกบสนคาทผลตจากกลมแมบานฯ ซงเปนกลมทท าเกษตรอนทรย จงไดตงราคาสนคาในระดบบน และเนนกบกลมลกคาทรกสขภาพ ดงนนเพอสรางความนาเชอถอใหกบกลมลกคาดงกลาวจ าเปนตองตงราคาสนคาทสงกวาคแขงในระดบเดยวกน

กลยทธดานสวนประกอบตรายหอ ทางกลมผสนทนามความเหนในทศทางเดยวกนคอการใหความส าคญกบกลยทธน เปนการสรางการรบรปและการจดจ าในสนคาใหกบกลมผบรโภค ดงนนทางกลมแมบานฯ จงขอใชตรายหอ ค าขวญ และสญลกษณแบบเดยวกบผลตภณฑขาวปกตของทางกลมแมบานฯ แตมการเปลยนโทนสของบรรจภณฑ

กลยทธดานการจดจ าหนาย และ กลยทธการตลาดทางตรง ทางกลมสนทนาพบวาความส าคญของกลยทธดงกลาวผบรโภคใหความส าคญในล าดบท 4 และ 5 ตามล าดบ ทางผเชยวชาญทางดานการตลาดและผจดจ าหนายขาว ไดใหความเหนในทศทางเดยวกนวา ควรเรมการ


215

จดจ าหนายโดยผานรานคาหรอ ซปเปอรมาเกต ทเปนเครอขายของทางกลมแมบานฯ เพราะไมตองเสยคาใชจายเพมขนในชวงแรกของการจดจ าหนาย และการตลาดทางตรง ใชตวแทนขายใหใชสมาชกในกลมแมบานฯ เปนตวแทนจ าหนายในชวงเรมตน

สรปผลการวจย

จากขอมลพนฐานในขนตอนท 1 น ามาวเคราะหในขนตอนท 2 เพอตอบปญหาจากวตถประสงค คอ การน าเสนอแผนกลยทธทางการตลาดของขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรปใหกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง(คลองสอง) โดยผลทไดจากการวเคราะหสามารถสรปออกมาเปนกลยทธทางการตลาดหลกได ดงน 1. กลยทธผลตภณฑ (Product Strategy)

1) ลกษณะของผลตภณฑ 1.1) ขาวผสมธญพชของกลมแมบานฯ เปนขาวทผลตจากขาวพนธปทมธาน 1 ซงผลต

ในประเทศไทย และกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ ประกาศรบรองวาเปนพนธปทมธาน 1 ซงมกลนหอมธรรมชาตขนอยกบวาเปนขาวใหมหรอขาวใหม ใหแบงขาวหอมปทมธาน ออกเปน 2 ประเภท คอ ขาวขาว และขาวกลอง

1.2) เหดนางฟาภฐาน เปนเหดเศรษฐกจชนดหนงทคนไทยรจกด เปนเหดทมรสชาตอรอย กลนหอม เนอแนน กรอบ นารบประทาน แลวยงมคณคาทางโภชนาการสง มไขมนทต า ปลอดภยจากการใชสารเคม สามารถน ามาปรงอาหารไดหลายชนด

1.3) เมลดบวไทย เมลดบวไทยมขนาดเลก ทงยงหาไดยาก ท าใหราคาคอนขางสง เมลดบวมสารตานอนมลอสระ เหมาะสมส าหรบน ามาท าขนม หรอเมนอาหารเพอสขภาพ

ซงขาวและธญพชตางๆดงกลาวไดผานกระบวนการอบแหง น ามาบรรจถงสญญากาศ ถกหลกอนามยและเปนผลตภณฑทพฒนามาจากภมปญญาทองถน 2) จดขายของผลตภณฑ (Unique Selling Point)

จากจดขายพบวาการวเคราะหมความสอดคลองกบงานวจยของ สชาดา รมไทรทอง (2551) และวบลย เอยมจฬา (2549) ทกลาวถงการเลอกซอขาวบรรจถงตรา มาบญครองคอผบรโภคกอนซอสนคาจะตองหาขอมลเพอน ามาเปรยบเทยบคณคาทจะไดรบกอนการเลอกซอซงผลการวเคราะหการสรางจดขายพบวาควรน าเสนอขอมลใหกบผบรโภครบรบร เพอใหเกดขอ เปรยบเทยบขาวชนดตางๆ และทางขาวผสมธญพชของกลมแมบานฯ มจดเดนคอขาวผสมธญพชมคณคาทางอาหารสงกวา มรสชาตดกวา มความนมและหอมมากกวา เนองจากมสวนผสมของธญพชทมประโยชน เมอน าไปหงจะมกลนหอมและรสชาตทแตกตาง รวมทงยงสามารถน าไปประกอบอาหารเปนเมนอนๆ ไดหลากหลาย ซงคณคาของขาวผสมธญพช คอสวนทสะสมโปรตนทมคณคาทางอาหารและอดมไปดวยแรธาตตางๆ และวตามนตางๆ ซงคณประโยชนของธญพช ดงนนสามารถน ามาสรางจดขายใหกบผลตภณฑเพอใหผบรโภคสามารถรบรขอแตกตางของขาวแตละชนดและจงใจใหเลอกซอผลตภณฑ

2. สวนประกอบตรายหอ (Brand Element)


216

ในสวนประกอบของตรายหอสนคาพบวาการศกษาของ สรยา อชฌาสย และ ลกคณา วรศลปชย (2555) ซงศกษาในเรองปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวสารบรรจถง พบวาตรายหอของสนคาเปนปจจยทสงผลตอการเลอกซอของผบรโภคและสอดคลองกบการศกษาในขนตอนแรกของการศกษาดงนนในการวเคราะหจงน าผลทไดมาก าหนดตรายหอได ดงน

ชอตรายหอ (Brand name): ขาวผสมธญพชปทมธาน สโลแกน (Slogan): ของขวญจากภมปญญาบรรพชนไทย สเทคโนโลยแหงนวตกรรมเพอ

คณและคนของคณ เพอเปนการตอกย าภาพลกษณของสนคาจงไดตงสโลแกนวา “ของขวญจากภมปญญา

บรรพชนไทย สเทคโนโลยแหงนวตกรรมเพอคณและคนของคณ” เปนประโยคท ฟงแลวเขาใจงายและสามารถจดจ าไดทนท ความหมายของสโลแกนกเพอสอใหลกคาไดรบรวาขาวผสมธญพชของกลมแมบานจงหวดปทมธานมประโยชนดวยคณคาทางโภชนาการมากมาย เพยงแคผบรโภครบประทานเขาไปเพยงค าเดยว กไดรบประโยชนจากขาวผสมธญพชนนมากมาย และยงมคณคาทางดานจตใจ สามารถน าไปเปนของฝากถกใจทผรบสามารถรบรถงความรกและหวงใยของผใหอกดวย

โทนสทใช (Color): สเหลอง และสเหลองทอง ตดตวอกษรสฟา ดวยรวงขาวเมอใกลจะเกบเกยวมสเหลองทองสวยงาม จงเลอกใชโทนสเหลองและเหลองทอง

เพอใหสอดคลองกบรวงขาวและเมลดขาวทใกลจะเกบเกยว สญลกษณ (Logo): ใชตวอกษรภาษาไทย วา “ขาวผสมธญพชปทมธาน” บรรจภณฑ (Packaging) : ขาวผสมธญพชบรรจใสถงสญญากาศขนาด 450 กรม ดานหลง

ตวถงจะมความใส เพอใหผบรโภคไดเหนคณภาพของผลตภณฑทแยกบรรจของธญพชแตละสวนเปนสดสวนและสวยงาม มโบชวรแสดงสวนประกอบของขาวผสมธญพช ไดแก ขาวขาวพนธปทมธาน 1ขาวกลอง เหดนางฟาภฐานอบแหง และเมลดบวอบแหง ซงสอดแทรกเมนอาหารทท าจากขาวผสมธญพชบรรจไวทดานหลงเหนชดเจน

3. กลยทธการตงราคาผลตภณฑ (Price Strategy) การตงราคาผลตภณฑขาวขาวผสมธญพชนนจากการศกษาในขนตอนท 1 และการศกษาของ วภาวด ทองสข (2552) ไดพบวาปจจยหลกทท าใหผบรโภคตดสนใจซอสนคา และการตดสนใจซอซ านนเกดจากการตงราคาของสนคาดงนนในขนตอนท 2 จงสามารถท าการวเคราะหและไดเลอกกลยทธราคาผลตภณฑแบบ High-Value Strategy เพราะคณภาพของสนคาไดเปรยบคแขงเนองจากใชขาวปทมธาน 1 เกรดคดพเศษ และนอกจากการใชขาวเกรดพเศษแลว ขาวผสมธญพชจะมสารอาหารมากกวาขาวกลองและมรสชาตและความแปลกใหมแตดวยความทกระบวนการผลตขาวผสมธญพชคอนขางมความซบซอน หลายกระบวนการและปลอดสารเคมทกกระบวนการ ท าใหมตนทนการผลตสงสงผลใหราคาขายตอหนวยของสงตามไปดวย

4. กลยทธดานการจดจ าหนาย (Place Strategy) จากการเกบขอมลในชวงทแรกและจากผลการวจยของ ณรนช ทรพยทว (2550) พบวา

กลยทธดานการจดจ าหนายควรแบงเปน 2 ชวงคอชวงเรมตนในปแรก และในชวงท 2 คอกลยทธในปท 2 และปท 3 ควรมลกษณะของกลยทธดงนคอ ในชวงเรมตน กจการจะจดจ าหนายสนคาผานรานคาทขายผลตภณฑเพอสขภาพโดยเปนการฝากขาย ซงรานคาทจะไปฝากขายสนคานนจะตงอยตาม


217

จดตาง ๆ ตามสถานทท างานและแหลงชมชน ซงแตละรานคากจะมหลายสาขากระจายไปตามจดตาง ๆ สาเหตส าคญทเลอกรานคาเหลาน คอ พฤตกรรมการซอขาวสารของกลมลกคา จะนยมซอขาวสารทรานขายขาวเพอสขภาพและ ซปเปอรมาเกต อกทงสถานทตงของรานคาเหลานจะตงอยในบรเวณทกลมวยท างานสามารถซอสนคาไดสะดวก และการวางจ าหนายผลตภณฑในรานเหลานนนจะเปนการสอสารถงผบรโภคใหเขาใจในภาพลกษณของตวผลตภณฑวาเปนผลตภณฑเพอสขภาพไดดมากยงขน และในขณะเดยวกนของชวงเรมตนน กจการกจะออกบธตามงานแสดงสนคาอาหาร งานแสดงสนคาเกษตร หรองานแสดงสนคาสมนไพร ทกรมสงเสรมการเกษตรและหนวยงานอน ๆ จดขน เพอเปนการสรางภาพลกษณเกยวกบอาหารทมประโยชนตอสขภาพอกทางหนงดวย ในปท 2 จะเรมขยายชองทางการจดจ าหนายเพมมากขน เพอขยายฐานลกคาและเพมความสะดวกในการหาซอ โดยขายผานชองทางหางสรรพสนคาชนน า โดยในระยะนจะเนนการจดจ าหนายเฉพาะในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลเพอเจาะกลมลกคาระดบกลางและระดบสง เพอสรางภาพลกษณ ของสนคาใหอยระดบ High-value ตามต าแหนงทางการตลาด ทไดวางกลยทธไว และยงเปนการประหยดตนทนพรอมทงลดความเสยงในการทดลองตลาด

ดงนนทางกลมแมบานฯ จะเนนการกระจายสนคาแบบ Selective Distribution คอ กระจายสนคาใหเขาถงผบรโภคมากทสด โดยเลอกกระจายสนคาผานชองทางจดจ าหนายทตรงกบกลมลกคาเปาหมายมากทสดโดยรวมกบโปรแกรมสงเสรมการขายเพอจงใจรานคาใหซอสนคาเขารานในปรมาณทมากพอและใหรานคาชวยพยายามผลกดนลกคาใหซอสนคาโดยมโปรแกรมสงเสรมการขายทจงใจผบรโภคใหตดสนใจซอไดงายขน โดยระดบของชองทางจ าหนายทใชม ดงน

1) กระจายสนคาไปยงลกคาโดยตรง (A Zero Level channel)

กจการจะเปดตวแนะน าสนคาใหผบรโภคไดรจก ใหมการทดลองชมสนคาและจดจ าหนายสนคาในราคาแนะน า ในเขตกรงเทพ ปรมณฑลและจงหวดใกลเคยง กลยทธการจ าหนายสนคาส าหรบชองทางน คอเปด Kiosk ตามงานแสดงสนคาอาหารและผลตภณฑสมนไพร

2) กระจายสนคาไปยงลกคาผานรานคาปลก ( A one level channel)

กลยทธนจะกระจายสนคาสผบรโภค โดยผานทางรานคาปลกทขายผลตภณฑอาหารเพอสขภาพ 5. กลยทธการตลาดทางตรง ใชกลยทธการตลาดทางตรง มหลายชองทางแตตามศกยภาพททางกลมมใชการตลาดทางตรงโดยผานพนกงานขาย ซงวางบทบาทพนกงานขายในการสรางยอดขายและการสอสารทางการตลาดเขาถงลกคาโดยตรง ท าหนาทในการแนะน าและใหความรถงคณประโยชน ในดานตางๆ ของผลตภณฑ ทงการเปนขาวทมโปรตนมากกวาขาวทวๆ ไป การมคณคาทางโภชนาการและมประโยชน

ผบรโภค

ผบรโภค ผคาปลก


218

ตอสขภาพมากกวาขาวชนดอนๆ รวมทงยงท าหนาทแนะน า ใหการทดลองชม แกลกคา ณ จดขาย ใหลกคาไดรบทราบถงจดเดนดานความอรอยและความหอมดวยตนเอง โดยพนกงานขายนจะเปนพนกงานขายทมาจากสมาชกในกลมแมบานฯ โดยมการจดใหความรเกยวกบผลตภณฑมการจดสรรคาตอบแทนเปนเครองจงใจในการขาย คดเปน 1% ของยอดขาย ซงการมพนกงานขายนน จะมแค 1 ปแรกเทานน เมอผลตภณฑเปนทรจกและมลกคาจ านวนหนง จะยกเลกพนกงานขายตรงนไป เนองจากไมมความจ าเปนและเปนภาระดานคาใชจาย การฝากวางสนคาในเครอขายของกลมแมบานฯ ประกอบดวยรานคาตางๆ และในซปเปอรมาเกต มการจดระบบการวางสนคาโดยขาวธญพชจดวางอยในหมวดหมขาวสารบรเวณขาวธญพช แตจะมการออกแบบจดวางพเศษในรปแบบทโดดเดนและแตกตางจากคแขงขาวเพอสขภาพทวไป โดยท าปายโฆษณาและตดตราสนคาขนาดใหญไว โดยเนนวาเปนขาวทมคณคาทางโภชนาการสง และรสชาตอรอย ดตอสขภาพ นอกจากนยงวางแผนในดานการสรางความสมพนธอนดกบชองทางการจดจ าหนาย ดวยการสรางผลประโยชนรวมกนในการขายสนคา อภปรายผล

ขาวเสรมสขภาพกงส าเรจรปของกลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) จดท าเพอตองการใหเปนขาวผสมธญพชทผลตขนเพอเปนอาหารสขภาพใหกบผบรโภค และสามารถสรางมลคาเพมใหกบขาวและธญพชชนดตางๆ ทขายอยในกลมแมบานโดยวตถดบในการผลต ทใช ประกอบดวย 3 สวน ไดแก 1. ขาวปทมธานสตร 1 2. เหดนางฟาภฐาน 3. เมลดบวไทย ซงองคประกอบหลกทง 3 ชนดเปนผลตภณฑทไดจากสมาชกในกลมแมบานฯ เปนหลก และเปนวตถดบชนดชนดเกรดพเศษทปลกในลกษณะเกษตรอนทรย ไมมการใชยาฆาแมลงและสามารถตรวจสอบยอนกลบทมาได และนอกจากนกลมแมบานฯ มตราสญลกษณ และยหอเปนของตนเอง ซงสามารถสรางการรบรของผบรโภคไดโดยงายเมอมการแตกผลตภณฑ รวมไปถงชองทางการจดจ าหนายใชสมาชกในกลม เปนผด าเนนการขายรวมไปถงการใชเครอขายทกลมแมบานไดท าขอตกลงความรวมมอกนไวเชน ซปเปอรมารเกต รานคาปลก รานคาสง ซงสอดคลองกบแนวคดของ วบลย เอยมจฬา(2549) ทไดท าการศกษาเรองปจจยทมอทธพลตอการซอขาวหอมมะลบรรจถงตรามาบญครองของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ทพบวา รปราง ลกษณะบรรจภณฑ โดยเฉพาะตราสนคาในความมชอเสยง รวมไปถงคณภาพของสนคามผลตอการตดสนใจของผบรโภค และสวนผสมทางการตลาดมอทธพลตอการเลอกซอ โดยดานราคามผลตอความถในการเลอกซอ ชองทางการจดจ าหนายควรจ าหนายในหางสรรพสนคา และซปเปอรมารเกต ดงนนในการจดท ากลยทธทางการตลาดขาวผสมธญพชของกลมแมบานฯ จงมความเปนไปไดสงทจะประสบความส าเรจตามทไดวางกลยทธไว ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1.1 กลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) ควรใชกลยทธดานความตองการ

ของผบรโภคโดยจ าหนายสนคาทตรงตอความตองการของผบรโภค ควรใหมความหลากหลายของผลตภณฑมากขน


219

1.2 กลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) ควรใชกลยทธดานตนทนทไดเปรยบคแขง โดยน าผลตางของตนทนใชเปนคาด าเนนการจดสงสนคาใหผบรโภคเพอเพมความสะดวกส าหรบผบรโภค

1.3 กลมแมบานเกษตรกรคลองหลวง (คลองสอง) ควรใชกลยทธดานความสะดวกในการซอ โดยจดหาพนธมตรทจ าหนายสนคาใหเพมมากขน เพอความสะดวกและหาซองายของผบรโภค

2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาปจจยกลยทธทางการตลาดในมมมองของผบรโภคทมผลตอการ

ตดสนใจซอ ในดานตางๆ เชน กลยทธ 4p กลยทธ 8p’ s 2.2 ควรศกษาปญหาการสงเสรมกลยทธทางการตลาดในมมมองของผบรโภคทมผล

ตอการตดสนใจซอ

บรรณานกรม กลยา วาณชยบญชา. (2545). การวเคราะหสถต: สถตส าหรบการบรหารและวจย. กรงเทพฯ:

โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ณรนช ทรพยทว. (2550). ปจจยทมความส าคญตอการตดสนใจและพฤตกรรมการเลอกซออาหาร

บ ารงผวพรรณของผบรโภค ในเขตกรงเทพมหานคร. บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นฤมล อดเรกโชตกล. (2548). พฤตกรรมผบรโภคในการซอขาวสารบรรจถงในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วภาวด ทองสข. (2552). ปจจยทมอทธพลตอการตดสนใจเลอกซอขาวสารบรรจถงของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร รายงานการศกษาคนควาดวยตนเอง. บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

วบลย เอยมจฬา. (2549). ปจจยทมอทธพลตอการซอขาวหอมมะลบรรจถงตรา มาบญครองของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สรยา อชฌาสย และ ลกคณา วรศลปชย. (2555). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการเลอกซอผลตภณฑขาวสารบรรจถงในเขตกรงเทพมหานคร. วารสารปญญาภวฒน. Vol. 3 No.2.

สชาดา รมไทรทอง. (2551). ปจจยสวนประสมทางการตลาดในการเลอกซอขาวสารบรรจถง ตรามาบญครองของผบรโภคจงหวดปทมธาน. รายงานการศกษาคนควาดวยตนเอง บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

ภาคผนวก


การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชหนงสออเลกทรอนกส ส าหรบนกเรยนระดบ ชนประกาศนยบตรวชาชพ 2

DEVELOPMENT OF LEARNING ACHIEVEMENT BY USING ELECTRONICS BOOK

FOR VOCATIONAL 2 STUDENTS

ชนมขนษฐ วศษฎสมบต Chonkanit Wisitsombat

ครศาสตรมหาบณฑต หลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฏพระนคร กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนเปนการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชหนงสออเลกทรอนกส ส าหรบ

นกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 เพอพฒนาหนงสออ เลกทรอนกส ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส และกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ทเ รยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ทเ รยนวชาชพสาขางานคอมพวเตอรธรกจ วทยาลยเทคโนโลยนรชาบรหารธรกจ จ านวน 18 คน ไดมาโดยการสมแบบเปนระบบ (Systematic Random Sampling) โดยสมตวอยางตามระยะเปนชวงๆ ทเทากน โดยเรยงขอมลตามล าดบไว เปนกลมทใชหนงสออเลกทรอนกส และกลมท ไม ได ใชหนงสออเลกทรอนกส กอนเรยนและหลงเรยนทดสอบดวยแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ซงมความเชอมน 0.60 ทง 2 กลม วเคราะหขอมลดวยสถต E1/E2 และทดสอบคาท

ผลการวจยมดงน 1. หนงสออเลกทรอนกสรายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา

2201-2401 ระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ทสรางขน มประสทธภาพ 80.15/84.96 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนดไว 80/80

2. ผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ของนกเรยนกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส สงกวานกเรยนกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

ABSTRACT

The objectives of this research were to develop electronics book as the efficiency for criteria of 80/80 and to compare the learning achievement between the group who learned by electronics book and the group who did not learn by electronics book. The samples of this research were 18 vocational 2 students in the first semester of


11

academic year 2014 which learned vocation in business computer at Neeracha Business Administration Technological College. These samples were selected by systematic random sampling which ranked the series of person and if the sampling the group who learned by electronics book and the group who did not learned by electronics. The learning achievement was examined before and after in the subject of Computer and Basic Operating System, subject code 2201-2401 and the results of reliability at 0.60 for both groups. The data were analyzed by statistics as E1/ E2 and dependent t-test.

The research findings were as follows: 1. The electronics book on the subject of Computer and Basic Operating

System, subject code 2201-2401 for vocation 2 had the efficiency at 80.15/84.96 which according to the criteria at 80/80.

2. The learning achievement on the subject of Computer and Basic Operating System, subject code 2201-2401 for vocation 2 of the group who learned by electronics book had higher than the group who did not learn by electronics book at a statistical significance of 0.05.


ผลสมฤทธทางการเรยน หนงสออเลกทรอนกส ชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ความส าคญของปญหา

ปจจบนสถานศกษาของไทยไดจดการเรยนรใหมเนอหาสาระทสอดคลองกบความถนดของนกเรยน ตามทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 หมวด 4 วาดวยแนวการจดการศกษา มาตรา 24 บญญตวา “การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาจดการเรยนร จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความถนดของนกเรยนมการฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกน และแกไขปญหา” (กรมสามญศกษา, 2546) เพอพฒนาใหนกเรยนมคณภาพตามสาระของหลกสตรทมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม ซงตองค านงถงความแตกตางระหวางนกเรยนดวย ดงนนการจดการศกษาตองยดหลกวา นกเรยนทกคนมความสามารถเรยนรพฒนาตนเองได และถอวานกเรยนมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหนกเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมศกยภาพตองเนนความส าคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการ

แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษาของกระทรวงศกษาธการพทธศกราช 2554–2556 (ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต, 2554) กระทรวงศกษาธการก าหนดทศทางการพฒนาดาน ICT ไดก าหนดวสยทศนไววา การศกษาแหงอนาคตเปนจรงไดดวยเทคโนโลยสารสนเทศ (Enabling Future Education with ICT) นกการศกษา


12

พยายามทจะสรางโอกาสและทางเลอกในการศกษาไมใหมขอจ ากดเฉพาะกลมอกตอไปโดยการน าเอา หนงสออเลกทรอนกส ซงเปนรปแบบการน าเสนอขอมลผานสอทใชคอมพวเตอรเปนฐานการตดตอสอสารระบบเครอขายอนเทอรเนต หรอขอมลในลกษณะอเลกทรอนกส (e–Content) เปนสอการถายทอดทเปดโลกการเรยนรแบบใหมสามารถเสนอขอมลตวอกษรจากการคลกเปดเอกสารในรปแบบไฮเปอรเทกซ (Hypertext) ขอมล ภาพนง เสยง และรวมถงภาพเคลอนไหว เรยกวา ไฮเปอรมเดย (Hypermedia) โดยการประสานและเชอมโยงสมพนธเนอหาอยางไรรอยตอของขอมลทอยในแฟมเดยวกน หรออยคนละแฟมเขาดวยกนเปนหนงเดยว ซงผเรยนสามารถทจะเลอกเรยนไดตามความตองการไมจ ากดเวลาและสถานท ท าใหคนหาขอมลทตองการไดอยางมประสทธภาพ (อครเดช ศรมณพนธ, 2547)

ในการจดท าหนงสอแตเดมทมการพมพไวบนกระดาษ มความยงยากในการเพมเตม ลบ หรอแกไขเนอหา ขอความ กรณทตองการเปลยนแปลงหรอแกไขสวนใดสวนหนงของหนงสอจะมผลตอสารบญและดชนของเอกสารนน ในปจจบนสอหลายประเภทไดมการผลตออกมาในรปสออเลกทรอนกสดวยเหตวายคสมยและสงคมทเปลยนแปลงไปสมตของระบบการใชเครองมอและ อปกรณดานสารสนเทศ เชนเดยวกบสอการเรยนการสอนกเปลยนแปลงไปจากเดมดวย ปจจบนการจดระบบการเรยนการสอนจะใชสอ และนวตกรรมทผลตจากเครองคอมพวเตอรมโปรแกรมชวยในการจดการหนงสอเปลยนเปน หนงสออเลกทรอนกส (Electronics Book) ซงสามารถสรางและผลตออกมาใหมความนาสนใจและมลกษณะพเศษจากหนงสอแบบเรยนในสมยกอน เชน หนงสออเลกทรอนกสสามารถปรบปรงใหทนสมยไดตลอดเวลา สามารถแทรก Link เชอมโยงเอกสาร แทรกภาพ แทรกมลตมเดย ท าใหมความนาสนใจกวาหนงสอธรรมดา ปจจบนการสรางหนงสอไมใชเรองยาก เพยงแตศกษาวธการใชโปรแกรมส าเรจรปในการสรางงานดวยเครองคอมพวเตอร กจะมสอการเรยนการสอนทเปนหนงสอใหกบนกเรยนไดอยางนาอศจรรย (ไพฑรย ศรฟา, 2550)

ผวจยเปนครสอนเนอหารายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ของวทยาลยเทคโนโลยนรชาบรหารธรกจ ในปการศกษา 2557 จากขอมลฝายวชาการพบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนต ากวารอยละ 50 อยางตอเนอง คอ ปการศกษา 2556 มผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 48.50 ปการศกษา 2555 มผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 46.37 และปการศกษา 2554 มผลสมฤทธทางการเรยนรอยละ 45.52 ซงมาจากสภาพการเรยนการสอนในรายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 เนองจากมเนอหาเชงปฏบต และยากตอการท าความเขาใจในการเรยนร และการน าไปปฏบตจรง ซงการเรยนรโดยการถายทอดจากครในลกษณะบรรยาย และการสงงานเปนกลม นกเรยนไมสามารถเหนสภาพทเปนจรงในการใชงาน จงเกดปญหาในขนตอนการน าความรไปปฏบตด วยตนเอง รวมทงความแตกตางในความสามารถของนกเรยนในแตละบคคลทไมเทากนในการเรยนร หรอปญหาทางดานเวลา ดานการถายทอดความรของคร และปญหาการรบรของนกเรยน ซงเปนอปสรรคทจะน าไปสกระบวนการเรยนร ทกษะ และสามารถทจะน าความรทเกดจากทกษะของตนเองมาประยกตใช ซงสอดคลองกบวทยากร เชยงกล (2549) กลาวไววา “ปญหาคร งบประมาณ และเทคโนโลยเพอการศกษานน ขาดความตระหนกถงความส าคญของการเรยนรดวยตนเอง โดยใชสอและเทคโนโลยเพอการศกษา สถานศกษา


13

สวนใหญยงสอนแบบดงเดม คอ ใหครบรรยาย ไมไดปฏรปหลกสตรและการเรยนการสอนทเนนใหผเรยนรจกการอาน การคนควาดวยตนเอง”

ผวจยศกษาหาวธแกไขปญหาดงกลาว พบวา หนงสออเลกทรอนกสเปนสอการเรยนการสอนทสามารถชวยใหการเรยนการสอนเกดความสมบรณและชวยแกปญหาไดอกทางเลอกหนง เพราะการเรยนการสอนโดยใชหนงสออเลกทรอนกสมพนฐานมาจากการน าหลกการเบองตนทางดานจตวทยา การเรยนรมาใชในการออกแบบโดยอาศยพฤตกรรมการเรยนร (Learning Behavior) ทฤษฎการวางเงอนไขเชงปฏบตการ (Operant Conditioning Theory) และทฤษฎการเสรมแรง (Reinforcement Theory) ซงถอวาความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนอง และการเสรมแรงเปนสงส าคญ โดยมจดมงหมายเพอน านกเรยนไปสการเรยนรอยางมประสทธภาพ ซงอาศยการสอนทวางโปรแกรมไวลวงหนา เปนการใหนกเรยนมโอกาสเรยนรไดดวยตนเอง และไดรบผลยอนกลบทนท นอกจากนนนกเรยนไดเรยนร ไปทละขนตอนอยาง เหมาะสมตามความตองการ และความสามารถของตน (กดานนท มลทอง, 2552)

ดงนนผวจยจงมแนวคดพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชหนงสออเลกทรอนกส ส าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ทมประสทธภาพขน เพอปรบปรงผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนวทยาลยเทคโนโลยนรชาบรหารธรกจ โจทยวจย/ปญหาวจย

1. การพฒนาหนงสออเลกทรอนกส ส าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 มขนตอนการพฒนาอยางไร

2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ส าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ระหวางกลมทใชหนงสออเลกทรอนกส กบกลมทไมไดใชหนงสออเลกทรอนกส กลมใดมผลสมฤทธทางการเรยนสง วตถประสงคการวจย

1. เพอพฒนาหนงสออเลกทรอนกส ส าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ส าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ระหวางกลมทใชหนงสออเลกทรอนกส กบกลมทไมไดใชหนงสออเลกทรอนกส วธด าเนนการวจย

ประชากรทใชในการวจยเปนนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ทเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ทเรยนวชาชพสาขางานคอมพวเตอรธรกจ วทยาลยเทคโนโลยนรชาบรหารธรกจ เปนนกเรยนทงหมด 45 คน

กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ทเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 ทเรยนวชาชพสาขางานคอมพวเตอรธรกจ วทยาลยเทคโนโลยนรชาบรหารธรกจ จ านวน 18 คน ไดมาโดยการสมแบบเปนระบบ (Systematic Random Sampling)


14

โดยสมตวอยางตามระยะเปนชวงๆ ทเทากน โดยเรยงขอมลตามล าดบไว สมเลอกไดหมายเลข 2 เปนกลมทใชหนงสออเลกทรอนกส ไดกลมตวอยางคนท 2, 7, 12, 17, 22, 27, 32, 37 และ 42 และหมายเลข 4 เปนกลมทไมไดใชหนงสออเลกทรอนกส ไดกลมตวอยางคนท 4, 9, 14, 19, 24, 29, 34, 39 และ 44

ตวแปรทศกษา มดงน 1. ตวแปรตน ไดแก ประสทธภาพของหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและ

ระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 2. ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการ

เบองตน รหสวชา 2201-2401 เนอหาทน ามาพฒนาเปนหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการ

เบองตน รหสวชา 2201-2401 มหนวยยอยดงน 1. องคประกอบและหลกการท างานของระบบคอมพวเตอร จ านวน 4 ชวโมง 2. ระบบปฏบตการคอมพวเตอร จ านวน 8 ชวโมง 3. การจดการฮารดดสก จ านวน 8 ชวโมง 4. การตดตงระบบปฏบตการ Windows XP จ านวน 8 ชวโมง 5. การตดตงไดรเวอร และการตดตงโปรแกรม Microsoft Office จ านวน 8 ชวโมง 6. การใชงานระบบปฏบตการ Windows XP เบองตน จ านวน 8 ชวโมง 7. โปรแกรมอรรถประโยชน จ านวน 8 ชวโมง 8. เครอขายคอมพวเตอรและการเชอมตออนเทอรเนต จ านวน 8 ชวโมง 9. การแกไขปญหาเครองคอมพวเตอร จ านวน 8 ชวโมง 10. ความรเบองตนเกยวกบ Windows 7 จ านวน 4 ชวโมง ระยะเวลาของการใชหนงสออเลกทรอนกส ใชระยะเวลาในการทดลองจ านวน 72 ชวโมง

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 การสรางเครองมอในการวจย 1. แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน

รหสวชา 2201-2401 สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอทใชในการศกษา ไดแก - คาความเทยงตรงเชงเนอหา โดยการพจารณาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of

Item-Objective Congruence: IOC) (พวงรตน ทวรตน, 2549)


15

ตารางท 1 การวเคราะหความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401

ตารางท 2 การหาคาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบ รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการ

เบองตน รหสวชา 2201-2401 จ านวน 30 ขอ

ขอท คะแนนผเชยวชาญ

รวม IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 3 1.00 2 1 1 1 3 1.00 3 1 1 1 3 1.00 4 1 1 0 2 0.67 5 1 1 1 3 1.00

รายการประเมน ผเชยวชาญ R

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1. สาระส าคญ สอดคลองกบจดประสงคการเรยนรและเนอหา

0

+1

+1

+2

0.67

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 สอดคลองกบเนอหา 2.2 สอดคลองกบกจกรรมการเรยนรและ การ

ประเมนผล

+1 +1

0 +1

+1 +1

+2 +3

0.67

1

3. เนอหา สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

0

+2

0.67

4. การจดกจกรรมการเรยนร 4.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 4.2 สอดคลองกบเนอหา 4.3 สอดคลองกบการวดและประเมนผล

+1 +1 +1

+1 +1 +1

+1 +1 0

+3 +3 +2

1 1

0.67 5. สอ/แหลงการเรยนร สอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร

+1

0

+1

+2

0.67

6. การวดและประเมนผล 6.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร 6.2 สอดคลองกบการจดกจกรรมการเรยนร

+1 0

+1 +1

+1 +1

+3 +2

1

0.67


16


ขอท คะแนนผเชยวชาญ

รวม IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

6 1 1 1 3 1.00 7 1 1 1 3 1.00 8 1 0 1 2 0.67 9 1 1 1 3 1.00 10 1 1 1 3 1.00 11 1 1 1 3 1.00 12 1 1 1 3 1.00 13 1 1 1 3 1.00 14 1 1 1 3 1.00 15 0 1 1 2 0.67 16 1 1 1 3 1.00 17 1 1 1 3 1.00 18 1 1 1 3 1.00 19 1 1 1 3 1.00 20 1 1 1 3 1.00 21 1 1 1 3 1.00 22 1 0 1 2 0.67 23 1 1 1 3 1.00 24 1 1 1 3 1.00 25 1 1 1 3 1.00 26 1 1 1 3 1.00 27 1 1 1 3 1.00 28 1 1 1 3 1.00 29 1 1 1 3 1.00 30 1 1 1 3 1.00

- วเคราะหขอสอบเปนรายขอ เพอหาคาความยาก คาอ านาจจ าแนก และคาความ

เชอมนของแบบทดสอบโดยใชสตรของคเดอร รชารดสน 20 โดยใชโปรแกรมระบบวเคราะหค าตอบแบบปรนย (Multiple Choice Test Analyzer หรอ MCTA) (พวงรตน ทวรตน, 2549)


17

ตารางท 3 แสดงคาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 จ านวน 30 ขอ

ขอ คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก ขอ คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 1 0.68 0.35 16 0.48 0.35 2 0.65 0.30 17 0.53 0.25 3 0.70 0.50 18 0.55 0.20 4 0.53 0.25 19 0.58 0.25 5 0.70 0.30 20 0.43 0.25 6 0.58 0.15 21 0.53 0.25 7 0.45 0.20 22 0.55 0.20 8 0.53 0.15 23 0.75 0.30 9 0.48 0.25 24 0.65 0.40 10 0.43 0.25 25 0.55 0.20 11 0.50 0.40 26 0.43 0.15 12 0.55 0.20 27 0.38 0.15 13 0.65 0.30 28 0.45 0.20 14 0.63 0.15 29 0.53 0.45 15 0.53 0.25 30 0.73 0.25

คาความเชอมน = 0.60

2. หนงสออเลกทรอนกส ผวจยมขนตอนในการพฒนาหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2

ผวจยค านวณโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร สถตทใชในการวเคราะหขอมลดงน (เชดศกด โฆวาสนธ, 2549)

- ทดสอบสมมตฐานขอท 1 ประสทธภาพของหนงสออเลกทรอนกส - ทดสอบสมมตฐานขอท 2 ผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและ

ระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 กลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส และกลมท ไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส โดยใชสถต t–test Independent ก าหนดระดบนยส าคญ 0.05 (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2553)

กรอบแนวคดของการวจย จากการศกษาแนวคดและทฤษฎตางๆ เกยวกบการพฒนาหนงสออเลกทรอนกส และการวดผลสมฤทธทางการเรยน สรปเปนกรอบแนวคดในการวจยไดดงน


18

เครองมอในการวจย มดงน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

เครองมอในการวจย มดงน 1. เครองมอทใชในการทดลอง คอ หนงสออเลกทรอนกส ผวจยมขนตอนในการพฒนา

หนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2

2. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล ประกอบดวยแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ดงน

2.1 แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน หนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 เปนแบบทดสอบชดเดยวกนในการวดผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยน

วธการด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดใชระเบยบวจยแบบศกษากลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส และกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส วดความรรายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 กอนและหลงการทดลอง (Pretest-Posttest Design with Nonequivalent Group) และไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ดงน

1. ทดสอบกอนเรยนทงกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส และกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส โดยใชแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ทผวจยสรางขน เพอใหทราบขอมลพนฐานของทง 2 กลม

2. ด าเนนการเรยนการสอนรายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 แกกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส และกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส ซงใชเวลาเทากน คอจ านวน 72 ชวโมง

3. ทดสอบหลงเรยนทงกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส และกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส ดวยแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนฉบบเดม

ผลสมฤทธทางการเรยน

การเรยนการสอน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401

- กลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส - กลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส

พฒนาหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401

ประสทธภาพ 80/80


19

ผลการวจย 1. หนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา

2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ทพฒนาขน มประสทธภาพ 80.15/84.96 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนดไว 80/80

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ของนกเรยนกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกสสงกวานกเรยนกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 อภปรายผล

หนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ไดออกแบบบนพนฐานแนวคด ทฤษฎ และงานวจย ทงทเกยวของกบการใชหนงสออเลกทรอนกส และทฤษฎการเรยนรตางๆ จงท าใหหนงสออเลกทรอนกสนมประสทธภาพ และสามารถน าไปใชในการเรยนการสอนรายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ซงเปนแนวทางในการปรบปรงวธการสอนในรายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบ อ งตน ในการแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยนต าในการเรยนการสอน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน ซงผวจยไดน าแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทงในประเทศ และตางประเทศ มาเปนแนวทางในการพฒนาหนงสออเลกทรอนกส

ผลการวจยโดยใชหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ใชเปนสอเสรมความเขาใจในการเรยนการสอน ผลการวจยพบประเดนส าคญทควรน ามาอภปรายตามวตถประสงค ดงน

1. พฒนาหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

จากผลการวจยพบวา การพฒนาหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 มประสทธภาพ คาเทากบ 80.15/84.96 แสดงวาหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 มประสทธภาพตามสมมตฐานทตงไว ซงสอดคลองกบงานวจยของ นวอร แจมข า (2547) ไดท าวจย เรอง การพฒนาหนงสออเลกทรอนกสแบบโปรแกรม เรองเทคโนโลยสารสนเทศ ส าหรบนกเรยนมธยมศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา ประสทธภาพของหนงสออเลกทรอนกส มคาเทากบ 81.38/80.63 สอดคลองกบงานวจยของกรรณการ ออสถต (2549) ไดศกษาการพฒนาหนงสออเลกทรอนกส เรองการใชโปรแกรม Microsoft PowerPoint เพอสรางองคความรโดยการสรางสรรคชนงานน าเสนอ ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผลการวจยพบวาประสทธภาพของหนงสออเลกทรอนกส มคาเทากบ 84.56/84.44 สอดคลองกบงานวจยของชตมา พนธไพโรจน (2549) ไดศกษา การสรางและหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนบนเครอขาย เรองการสรางหนงสออเลกทรอนกสโดยใช


20

Flip Publisher ชวงชนท 2 ผลการวจยพบวาประสทธภาพของหนงสออเลกทรอนกส มคาเทากบ 89.83/82.83 สอดคลองกบงานวจยของสนธยา กวนส าโรง และคณะ (2557) ไดศกษาเรองการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะปฏบตโดยใชหนงสออเลกทรอนกสกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวาประสทธภาพของหนงสออเลกทรอนกส มคาเทากบ 81.21/82.89

2. การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ของนกเรยนกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกสสงกวานกเรยนกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส

จากผลการวจยพบวา คะแนนเฉลยของนกเรยนกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส มคาเทากบ 13.11 และคะแนนเฉลยของนกเรยนกลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส มคาเทากบ 2.22 เมอน าคะแนนทไดมาวเคราะหดวยคาสถตท พบวา คาททค านวณไดมคาเทากบ 10.72 แสดงวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมทเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกสสงกวากลมทไมไดเรยนดวยหนงสออเลกทรอนกส อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

การประเมนผลทไดจากการใชหนงสออเลกทรอนกส เปนสอเสรมความเขาใจในดานผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเปนผลมาจากการใชสอหนงสออเลกทรอนกสทผวจยพฒนาขน แสดงใหเหนวา ความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนอง และการเสรมแรงเปนสงส าคญโดยมจดมงหมายเพอน านกเรยนไปสการเรยนรอยางมประสทธภาพ ซงอาศยการสอนทวางโปรแกรมไวลวงหนา เปนการใหนกเรยนมโอกาสเรยนรไดดวยตนเอง และไดรบทราบผลการเรยนรทนท นอกจากนนนกเรยนไดเรยนรไปทละขนตอนอยางเหมาะสม ตามความตองการ และความสามารถของตน (กดานนท มลทอง, 2552) ซงสอดคลองกบงานวจยของ พสทธา อารราษฎร (2551) ใหความหมายวา ผลสมฤทธทางการเรยน เปนการวดคณภาพของสอไดเชนกน ถาสอมคณภาพดเมอใหผเรยนไดเรยนเนอหาผานสอแลวท าใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ในทางตรงกนขามถาสอไมมคณภาพเมอผเรยนเรยนผานสอแลว อาจจะมผลท าใหผลสมฤทธทางการเรยนต าหรอคอนขางต าได เชนเดยวกบ อาทตยา กางส (2552) ไดศกษาการพฒนาหนงสอเลกทรอนกส เรองการสอสารขอมลเครอขายคอมพวเตอร ชนมธยมศกษาปท 5 กลมสาระการงานอาชพและเทคโนโลย โรงเรยนวาปปทม อ าเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคราม ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และความพงพอใจของผเรยนโดยรวมอยในระดบมาก (X = 4.18, S.D. = 0.72) ขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การพฒนาหนงสออเลกทรอนกส รายวชา คอมพวเตอรและระบบปฏบตการเบองตน รหสวชา 2201-2401 ส าหรบชนประกาศนยบตรวชาชพ 2 ท าใหผวจยทราบวานกเรยนมความสนใจและชอบหนงสออเลกทรอนกส นกเรยนสวนใหญมความเหนวาการเรยนการสอนจากหนงสออเลกทรอนกสชวยใหนกเรยนกลาตอบค าถามเองโดยไมตองกลวผด นกเรยนสามารถทบทวนหนงสออเลกทรอนกสดวยตวเองตลอดเวลา เมอตอบค าถามกจะรผลทนท กระตอรอรนกบการเรยน ไมมความตงเครยดกบการเรยน ดงนน ผวจยจงมขอเสนอแนะทไดจากการวจย ดงน


21

1. ขอเสนอแนะในการน าไปใช 1.1 หนงสออเลกทรอนกสน เปนสอทใชในการเสรมความเขาใจใหแกนกเรยนได และใน

กรณทในชนเรยนมนกเรยนทมความสามารถแตกตางกนมากครสามารถน าหนงสออเลกทรอนกสไปใชเพอแกปญหาของนกเรยนไดเปนอยางด

1.2 หนงสออเลกทรอนกสน สามารถชวยครสอนไดในกรณทครไมไดเขาสอน เนองจากนกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ซงเปนประโยชนตอครและนกเรยน

1.3 ครสามารถน าหนงสออเลกทรอนกส เปนสอเสรมเพอเปนการแกปญหาใหนกเรยนทเรยนออน เรยนชาใหสามารถเรยนทนเพอนได

1.4 ครสามารถใชหนงสออเลกทรอนกสในการใหนกเรยนทบทวนความรทเรยนผานไปแลวเพอใหเกดความเขาใจยงขน หรออาจใชในการเรยนลวงหนากอนเขาฟงการสอนของคร เพอเปนการเตรยมตวกอนการเรยนซงจะชวยใหเรยนรไดดยงขน

1.5 ครควรมการดแลอยางตอเนอง เพราะในบางกรณอาจตองมการแกไขสาระบางประการในหนวยการเรยนทกป เพอมใหหนวยการเรยนลาสมย

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 2.1 ควรน าหนงสออเลกทรอนกสนไปทดลองระบบสอผสมโดยใชหนงสออเลกทรอนกส

กบการฝกปฏบตจรง เพอหาผลสมฤทธทางการเรยนทง 3 ทกษะการเรยนร 2.2 ควรมการพฒนาหนงสออเลกทรอนกสใหทนตอสอเทคโนโลยทมการพฒนาขนมา

ใหมๆ อยตลอดเวลา

บรรณานกรม กดานนท มลทอง. (2552). เทคโนโลยรวมสมย. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: ภาควชาโสตทศนศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรมสามญศกษา, กระทรวงศกษาธการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 พรอมกฎกระทรวงท เกยวของ และพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: องคการคาครสภา.

กรรณการ ออสถต. (2549). การพฒนาหนงสออเลกทรอนกสเรองการใชโปรแกรม Microsoft Power Point เพอพฒนาองคความรโดยการสรางสรรคชนงานน าเสนอ

ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. แพร: ส านกการศกษาเขตพนทการศกษาแพร เขต 2. ชตมา พนธไพโรจน. (2549). การสรางและหาประสทธภาพบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน บนเครอขาย เรอง การสรางหนงสออเลกทรอนกสโดยใชโปรแกรม Flip Publisher ชวงชนท 2. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. เชดศกด โฆวาสนธ. (2549). การวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. นวอร แจมข า. (2547). การพฒนาหนงสออเลกทรอนกสแบบโปรแกรม เรอง ความรเบองตน

เกยวกบคอมพวเตอร. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.


22

พวงรตน ทวรตน. (2549). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 10. กรงเทพฯ: ส านกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

พสทธา อารราษฏร. (2551). การพฒนาซอฟแวรทางการศกษา. มหาสารคาม: อภชาตการพมพ. ไพฑรย ศรฟา. (2550). กลยทธการผลตหนงสออเลกทรอนกสแบบมออาชพ. กรงเทพฯ:

สมาคมเทคโนโลยการศกษาแหงประเทศไทย & Smart Group. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2553). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 11.

กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วทยากร เชยงกล. (2549). รายงานสภาวะการศกษาไทยป 2547/2548 รากเหงาของปญหาและ

แนวทางแกไข. กรงเทพฯ: ส านกคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สนธยา กวนส าโรง ศกด สวรรณฉาย และชาตร เกดธรรม. (2557). การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน

และทกษะปฏบตโดยใชหนงสออเลกทรอนกสกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 8(2), 41-49.

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. (2554). แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารของประเทศไทย พ.ศ. 2554 - 2556. กรงเทพฯ:

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. อครเดช ศรมณพนธ. (2547). การพฒนาหนงสออเลกทรอนกส รปแบบสอประสมเพอการอบรม เรอง การใชสอการสอน ส าหรบบคลากรมหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อาทตยา กางส. (2552). การพฒนาหนงสออเลกทรอนกส เรองการสอสารขอมลและเครอขาย คอมพวเตอร ชนมธยมศกษาปท 5 กลมสาระการงานพนฐานอาชพและเทคโนโลย โรงเรยนวาปปทม จงหวดมหาสารคราม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการจดการระบบสารสนเทศ มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.


รายนามผทรงคณวฒ (Readers) ประจ าวารสาร

1. ศาสตราจารย ดร.กฤษ เพมทนจตต 2. ศาสตราจารย ดร.ชาญวทย วชรพกก 3. ศาสตราจารย ดร.ดเรก ปทมสรวฒน 4. ศาสตราจารย ดร.เดอน ค าด 5. ศาสตราจารย ดร.พชต พทกษเทพสมบต 6. ศาสตราจารย ดร.ไพบลย ววฒนวงศวนา 7. ศาสตราจารย ดร.ไพโรจน สตยธรรม 8. ศาสตราจารย ดร.สมพงษ ธรรมพงษา 9. ศาสตราจารย ดร.อดม ทมโฆสต 10. Professor Dr. Brian Sheehan 11. Professor Dr.Sergey Meleshko 12. รองศาสตราจารย ดร.ณฏฐพงษ เจรญพทย 13. รองศาสตราจารย ดร.ทวศกด จนดานรกษ 14. รองศาสตราจารย ดร.นวลพรรณ จนทรศร 15. รองศาสตราจารย ดร.พรทพย เกยรานนท 16. รองศาสตราจารย ดร.วระวฒน อทยรตน 17. รองศาสตราจารย ดร.สมใจ พทธาพทกษผล 18. รองศาสตราจารย ดร.สนนทา เลาหนนท 19. รองศาสตราจารย ดร.สรางค เมรานนท 20. รองศาสตราจารย ดร.สพจน ไวยยางกร 21. รองศาสตราจารย ดร.อทย บญประเสรฐ 22. รองศาสตราจารยสมบต พนธวศษฎ 23. Associate Professor Dr. Jame R. Ketudat - Cairns 24. Associate Professor Dr. Nikolay Moskin 25. ผชวยศาสตราจารย ดร.กาสก เตะขนหมาก 26. ผชวยศาสตราจารย ดร.เจษฎา ตณฑนช 27. ผชวยศาสตราจารย ดร.นพดล เจนอกษร 28. ผชวยศาสตราจารย ดร.รงสรรค เพงพด 29. ผชวยศาสตราจารย ดร.วระพงษ แสง-ชโต 30. ผชวยศาสตราจารย ดร.วชา ทรวงแสวง 31. ผชวยศาสตราจารย ดร.สนต ศกดารตน 32. ผชวยศาสตราจารย ดร.สวรรณ ยหะกร

33. ผชวยศาสตราจารย ดร.อนรธ ลวดทรง 34. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภชย เหมะธลน


224

35. ผชวยศาสตราจารย ดร.อภรกษ เลาหบตร 36. อาจารย ดร.กตมา ทามาล 37. อาจารย ดร.เจรญขวญ ไกรยา 38. อาจารย ดร.ชดชย สนนเสยง 39. อาจารย ดร.ธเนส เตชะเสน 40. อาจารย ดร.นพวรรณ วเศษสนธ 41. อาจารย ดร.ผลาดร สวรรณโพธ 42. อาจารย ดร.ธรพงษ บญรกษา 43. อาจารย ดร.พลสณห โพธศรทอง 44. อาจารย ดร.พนธญา สนนทบรณ 45. อาจารย ดร.ไพจตร สดวกการ 46. อาจารย ดร.ไพฑรย รชตะสาคร 47. อาจารย ดร.ไพบลย วรยะวฒนา 48. อาจารย ดร.วรวทย เกดสวสด 49. อาจารย ดร.ไวพจน จนทรเสม 50. อาจารย ดร.แสวง วทยพทกษ 51. อาจารย ดร.เอกพงศ กตตสาร

ใบตอบรบการเปนสมาชก วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

ชอ (โปรดระบค าน าหนานาม)........................................นามสกล................................................................ ขอสม ค ร เป น สม าช ก วารส ารบ ณ ฑ ต ศ กษ า มห าวท ย าล ย ราชภ ฏ ว ไลยอล งกรณ ในพระบรมราชปถมภ เรมตงแต ปท....................ฉบบท..............................ถง ปท....................ฉบบท........... ขอตออายวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ ปท.........ฉบบท..........ทอย (โปรดระบชอหรอหนวยงานผรบ)..................................................................... เลขท.............................ถนน.................................................ต าบล……...................................................อ าเภอ……………………………….จงหวด………………………………..รหสไปรษณย........................................... โทรศพท........................E-mail.............................................................................................................. พรอมน ไดโอนเงนผานบญชออมทรพย ธนาคารกรงไทย สาขามหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ชอบญช บณฑตวทยาลย 2555 เลขท 980-8-07552-5 จ านวนเงน………………...........บาท

ลงชอ.......................................ผสมคร (............................................)

อตราคาสมาชก 1 ป (3 ฉบบ) เปนเงน 250 บาท (รวมคาจดสง) โปรดกรอกขอมลในใบตอบรบการเปนสมาชกและส าเนาใบถอนเงนมาทบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หม 20 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 13180 หรอ ซอดวยตนเองท บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ โทร. 02-529-1638, 02-529-4046 ตอ 403 Fax.02-529-1638, 02-529-4046 ตอ 406 E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]

226

วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เปน

วารสารวชาการทจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอเผยแพรผลงานวจยและผลงานวชาการของนกศกษาบณฑตศกษา อาจารยและนกวชาการ และเพอสงเสรมความกาวหนาทางวชาการแกสมาชก นกวชาการ และผสนใจทวไป ก าหนดออกปละ 3 ฉบบ ตนฉบบทรบพจารณาจะตองไมเคยตพมพเผยแพรในวารสารใดมากอนและไมอยในระหวางการพจารณาของวารสารฉบบอน บทความทเผยแพรผานการประเมนคณภาพโดยผทรงคณวฒ (Peer Review) ในสาขาวชาทเกยวของ

การเตรยมตนฉบบ ผลงานทางวชาการทไดรบการพจารณา ไดแก บทความวจย บทความทางวชาการเกยวกบ

การวจยบทความปรทศนและบทวจารณหนงสอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ การพมพตนฉบบใชตวพมพ (Font) ชนด TH Sarabun PSK ขนาด 16 พอยต พมพหนาเดยวขนาด A4 ความยาว 10-12 หนา ตนฉบบประกอบดวยหวขอตอไปน

1. ชอเรอง ภาษาไทยและภาษาองกฤษ 2. ชอผเขยน ภาษาไทยและภาษาองกฤษพรอมขอมลวฒการศกษาสงสด ต าแหนงและ

สถานทท างาน 3. บทคดยอ ภาษาไทย และภาษาองกฤษ (Abstract) ความยาวประมาณ 200 ค า 4. ค าส าคญ 5. ความส าคญของปญหา 6. โจทยวจย/ปญหาวจย 7. วตถประสงคการวจย 8. วธด าเนนการวจย 9. ผลการวจย 10. อภปรายผล 11. ขอเสนอแนะ 12. บรรณานกรม

การจดสงตนฉบบ จดสงตนฉบบพรอมแผนดสกเกต จ านวน 1 ชด มายงฝาย วารสารบณฑตศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ เลขท 1 หม 20 ต.คลองหนง อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 13180

รปแบบการอางอง Download Template บทความใน http://grad.vru.ac.th./about/from_Jts.html

บทความทกเรองไดรบการตรวจความถกตองทางวชาการ โดยผทรงคณวฒทรรศนะและขอคดเหนในบทความวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ มใชเปนทรรศนะและความคดของผจดท าจงมใชความรบผดชอบของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ กองบรรณาธการไมสงวนสทธ การคดลอกแตใหอางองแหลงทมา

http://grad.vru.ac.th./about/from_Jts.html

ชอเรอง ภาษาไทย . เวน 1 บรรทด

ชอเรอง ภาษาองกฤษ . เวน 1 บรรทด

ชอ – สกลนกศกษาภาษาไทย1 ชอ-สกลอาจารยทปรกษาหลกภาษาไทย2 และชออาจารยทปรกษารวมภาษาไทย3 ชอ – สกลนกศกษาภาษาองกฤษ1, ชอ-สกลอาจารยทปรกษาหลกภาษาองกฤษ2, and ชออาจารยทปรกษารวมภาษาองกฤษ3

เวน 1 บรรทด

1 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด............................................. 2 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด............................................. 3 หลกสตร.............................สาขาวชา................................ชอสถาบน........................จงหวด.............................................

เวน 1 บรรทด เวน 1 บรรทด

บทคดยอ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด

ABSTRACT ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด ค าส าคญ .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. เวน 1 บรรทด ความส าคญของปญหา ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด

(ขนาด 16 TH Sarabun PSK เขม)

รปแบบการเขยนผลงานวจยตพมพในวารสารบณฑตศกษา



(ขนาด 16 เขม TH Sarabun PSK)

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

ตวอกษร ขนาด 14 (กงกลาง)

0.6 นว 0.6 นว


ตวอกษร ขนาด 14 (กงกลาง)

228

โจทยวจย/ปญหาวจย ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด วตถประสงคการวจย ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด วธด าเนนการวจย ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด ผลการวจย ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด อภปรายผล .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. เวน 1 บรรทด ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................................................................................................................................................................... เวน 1 บรรทด

บรรณานกรม ................(ขนาดตวอกษร 16)................................................................................................

............................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................

............................................................................................................................... ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................








0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

0.6 นว

229

................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

.............................................................................................................. หมายเหต 1. ค าส าคญคอ ค าทอยในชอเรองวทยานพนธ/ภาคนพนธ ซงเปนค าทใชในการสบคนขอมล (ไมใชนยามศพทเฉพาะ)

ตวอยาง ชอเรอง ความพงพอใจของขาราชการทมตอการท างาน ค าส าคญไดแก ความพงพอใจ การท างาน ชอเรอง คณภาพการใหบรการของพนกงานในแผนกซปเปอรมารเกตของ

หางสรรพสนคา ค าส าคญไดแก คณภาพการใหบรการ

2. วธด าเนนการวจย ไดแก ประชากร กลมตวอยาง วธการสมกลมตวอยาง เครองมอทใชในการเกบขอมล และวธการวเคราะหขอมล

3. บรรณานกรม ใหเขยนเฉพาะทกลาวถงในบทความทสงเทานน 4. จ านวนหนาของเนอหาของบทความทสงไมเกน 12 หนา 5. หมายเลข 1),2),3) ถาเปนอาจารยในหลกสตรทนกศกษาเรยนอยไมตองใสหมายเลข และ

อาจารยอยในหลกสตรเดยวกนใหใชตวเลขเดยวกน สวนถาอาจารยไมไดอยในหลกสตรเดยวกนใหใชตวเลขตางกน

รปแบบบรรณานกรม

1. หนงสอ ส านกงานรบรองมาตรฐานและการประเมนคณภาพการศกษา. (2546). กรอบแนวทางการ ประเมนคณภาพภายนอก ระดบอดมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จดทอง. ภญโญ สาธร. (2521). หลกบรหารการศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. Cogan, J. J. (1986). Global Education: An Interview with John J. Cogan. Teaching

and Learning Elementary Social Studies. Boston: Allyn and Bacon, Inc. 2. บทความจากวารสาร สายสนม ประดษฐดวง. (2541). ขาวกลองและร าขาว-อาหารปองกนโรค. วารสาร อตสาหกรรมเกษตร. 9(2), 38-41.

0.6 นว

230

ณรงค ศรสวรรณ, สรพล เจรญพงศ, และพชย วชยดษฐ. (2539). คณสมบตของชดดนท จดตงในภาคตะวนออกเฉยงเหนอและความเหมาะสมในการใชระโยชนทดน. เอกสารวชาการ กองส ารวจและจ าแนกดน กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2(12), 12-18. Nguyen, H. V., Dommel, H. W., & Marti, J. R. (1997). Direct phase-domain modeling of

frepuency-dependent overhead teansmission lines. IEEE Transaction on Power Delivery. 12(3), 1335-1342.

3. รายงานการวจย/วทยานพนธ จรพร สรอยสวรรณ. (2547). การศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา

ชายในสถาบนราชภฏในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกสขศกษา ภาควชาพลศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นพวรรณ ธรพนธเจรญ. (2546). การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมดานการอนรกษ

สงแวดลอมศลปกรรมในสถาบนราชภฏพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาสงแวดลอมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

4. เอกสารประกอบการสมมนา/การประชมทางวชาการ เดนชย เจรญบญญาฤทธ. (2547). มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (มกอช.)

ขาวหอมมะลไทย. เอกสารประกอบการบรรยายเรอง การยกระดบมาตรฐานผลตภณฑขาวของกลมเกษตรกร จงหวดฉะเชงเทรา ณ หองเพทาย โรงแรมแกรนดรอยล พลาซา อ าเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา ส านกงานอตสาหกรรมจงหวดฉะเชงเทรา.

งามชน คงเสร. (2537). ศกยภาพพนธขาวไทยสการแปรรป. การประชมวชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 32 สาขาวชาอตสาหกรรมเกษตร ศกยภาพขาวไทยทศทางใหมสอตสาหกรรม วนท 4 กมภาพนธ พ.ศ. 2537 (หนา 5-17). คณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

5. สงพมพอเลกทรอนกส ไมตร อนทรประสทธ และคณะ. (2544). การปฏรปกระบวนการเรยนรคณตศาสตร ใน โรงเรยนโดยกระบวนการทางคณตศาสตร. สบคนจาก http//: 22web.kku.ac.th/% 7Ecrme/CRN/FilePDF/ThAbstract.pdf Thakur, N. (2003). The Architextrual Knowledge Systems. Retrieved from

http://www.in.architextruez.net

http://www.in.architextruez.net/

231

รายละเอยดในการสงผลงานวจยเพอตพมพลงในวารสารบณฑตวทยาลย มทงหมด 13 หวขอ ดงน

1. ชอโครงการวจย ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ 2. บทคดยอ (ภาษาไทยและองกฤษชนดยอ) 3. ค าส าคญ 4. ความส าคญของปญหา 5. โจทยวจย/ปญหาวจย 6. วตถประสงคการวจย 7. วธด าเนนการวจย 8. ผลการวจย 9. อภปรายผล 10. ขอเสนอแนะ 11. บรรณานกรม 12. ควรมรปภาพ แผนภม หรอ Chart ทส าคญ ๆ ดวย 13. ความยาวไมเกน 12 หนา หมายเหต :

การก าหนดรปแบบบทความวจย ส าหรบตพมพ ใหผสงปฏบต ดงน 1. ตงระยะขอบบน 3.81 เซนตเมตร (1.5 นว) ตงระยะขอบลาง 2.54 เซนตเมตร (1 นว) 2. ตงระยะขอบดานซาย 3.81 เซนตเมตร (1.5 นว) ตงระยะขอบดานขวา 2.54 เซนตเมตร (1 นว) 3. แบบอกษร TH Sarabun PSK ขนาด 16 และ 14 (ตามทก าหนดในแบบฟอรม)

จดรปแบบและจดสงโรงพมพ

รบเรอง

สงกองบรรณาธการตรวจเนอหาและพจารณาเสนอผทรงคณวฒ หรอสงคนผเขยนปรบแก

กองบรรณาธการสรปรวบรวมขอคดเหนจากผทรงคณวฒ เพอสงคนผเขยน

สงคนผเขยนปรบแกไข (เปนเวลา 7 วน)

ตรวจบทความทไดรบการแกไขตามผทรงคณวฒ

สงกองบรรณาธการตรวจภาพรวมขนสดทาย

เผยแพรวารสาร

ไมผาน

ไมผาน

ผาน

ผาน

ประกาศรบบทความ

ขนตอนการด าเนนงานจดท าวารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ

สงคนผเขยนปรบแกไขเบองตน

สงผทรงคณวฒเพอใหผทรงคณวฒพจารณาอานบทความ (ใหเวลา 15 วน)

แจงผเขยน

ผานโดยมการแกไข

ไมผาน

จบ

สงคนผเขยนปรบแกไข

กองบรรณาธการแจงยนยนรบบทความตพมพใหผเขยนบทความทราบ

ผานโดยไมมการแกไข


การวเคราะหองคประกอบของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยด ในมมมองของผใชบรการรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

FACTOR ANALYSIS OF THE SERVICE MARKETING STRATEGY MODEL FOR BUDGET

AIRLINES ACCORDING TO PASSENGERS' VIEWPOINT FOR ASEAN ECONOMIC COMMUNITY

ฐตนนท วารวนช

Thitinant Wareewanich

อาจารยประจ าสาขาวชาธรกจการบน โรงเรยนการทองเทยวและการบรการ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต

บทคดยอ การวจยเรองนมวตถประสงคการวจยเพอ 1) ศกษาสถานการณปจจบน ปญหา อปสรรคของ

การตลาดบรการสายการบนราคาประหยด 2) การวเคราะหกลมองคประกอบเชงส ารวจของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการ 3) เพอยนยนความเหมาะสมขององคประกอบทพฒนาขนส าหรบรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการ โดยการด าเนนการวจยเปนแบบผสมผสาน การวจยเชงคณภาพใชการสมภาษณเชงลก กบกลมตวอยางแบบ สโนวบอลตอผมสวนไดเสย ประกอบดวยผเชยวชาญ ผบรหารของทงภาครฐ และเอกชนทเกยวของกบสายการบนราคาประหยดทจดทะเบยนในประเทศไทยรวมถงผใชบรการสายการบน โดยปรบใชแนวคด 7S ของแมคคนซ เปนแบบสมภาษณเพอหาปจจยในการน าสกระบวนการวจยเชงปรมาณโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตขนพนฐานในการวเคราะห การแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน และใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตขนสงวเคราะหองคประกอบแบบเชงส ารวจ และเทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนตามทฤษฎการตลาดบรการผสมผสาน กบกลมตวอยางทใชบรการสายการบนราคาประหยดทจดทะเบยนในประเทศไทย จ านวน 781 รายจาก 7 สายการบน ผลการวจยพบวา 1) กลยทธของสายการบนราคาประหยดก าหนดตนแบบการบรหารงาน และมอบอ านาจใหภารกจส าเรจตามวตถประสงค เตมความสามารถตามสภาพแวดลอมพนท โดยมงเนนการตดตอสอสารทถกตอง กระชบ 2) โครงสรางของสายการบนราคาประหยด มตนแบบโครงสรางการบรหาร อ านาจการสงการ โดยอ านาจดงกลาวมเบดเสรจตามพนทบรการ 3) ระบบของสายการบนราคาประหยด น าตนแบบการบรหารมาประยกตใช โดยก าหนดหลกเกณฑการด าเนนการอยางเปนอสระตามสภาพแวดลอมของสงคมในพนทบรการ 4) คานยมของสายการบนราคาประหยดมเอกลกษณวฒนธรรมองคกร รวมใจสนบสนนการท างานทกพนทอยางเตมใจ เตมความสามารถ และ


24

ตระหนกถงความเสยงทกประเภท 5) สไตลของสายการบนราคาประหยด มการกระจายความรบผดชอบ ปรบลดระเบยบปฏบตภายใน ตามลกษณะพนทบรการโดยมงเนนการประสานงานอยางใกลชด 6) บคลากรของสายการบนราคาประหยด มทศนคตเปนหนงเดยวกบหนวยงาน แมแตกตางทงดานพนทงาน สภาพแวดลอม และสงคม 7) ทกษะของสายการบนราคาประหยด มทกษะพนฐานทางบรการ การประสานงานทยอดเยยม มการอบรมพฒนาบคคลากรอยางเปนระบบ 2) พบวาองคประกอบเชงส ารวจ สามารถจดองคประกอบไดทงหมด 5 องคประกอบรวมซงสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรทใชวดกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดรอยละ 66.993 โดยองคประกอบท 1 กลยทธดานพนกงานและกระบวนการบรการ องคประกอบท 2 กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธ องคประกอบท 3 กลยทธดานภาพลกษณการบรการ และราคาทก าหนด องคประกอบท 4 กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนาย และ องคประกอบท 5 กลยทธดานเบดเตลดทง 5 องคประกอบอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 19.425, 13.897, 12.461, 12.363, 8.848 ตามล าดบ 3) พบวารปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการ น าเสนอการพฒนาเพอยนยนองคประกอบทเหมาะสม มดชนทกองคประกอบไดแก 2/df = 2.908, GFI = 0.915, AGFI = 0.903, CFI = 0.908, TLI = 0.917, PGFI = 0.696, RMSEA = 0.043 และ RMR = 0.039 ทพฒนาขน มความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมลกษณะดงรปทพฒนาขนประกอบดวย 5 องคประกอบไดแก กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธ กลยทธดานพนกงานและกระบวนการบรการ กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนาย กลยทธดานภาพลกษณการบรการและราคาทก าหนด กลยทธดานเบดเตลด มคาน าหนกองคประกอบ 0.935, 0.901, 0.865, 0.838, 0.836 ตามล าดบ

ABSTRACT This objective’s research were 1) study current situations, problems, obstructing

of marketing strategy model of budget airlines for AEC according to passengers' viewpoint; 2) analyzed and organized into groups of factors of service marketing strategy model of budget airlines for AEC according to passengers' viewpoint; 3) confirmed the appropriateness of developed factors of service marketing strategy model of budget airlines for AEC according to passengers' viewpoint. The mixed methods were proposed.

The Depth Interview of quality research used for steak holders (Aviation sectors: Expert, Executives both government and private sector, passengers) by Snowball Sampling Technique. The 7S of McKinsey’s framework was adapted used to the interview questions to conclude factors which leaded to the process of quantity research. The instant descriptive statistic program was used for Frequency Distribution, Percentage, Mean, and Standard Deviation. The instant high statistic program was used


25

for Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA). The 781 passengers in 7 Thai registered budget airlines were sample group. The result of the first research objective found that 1) Strategy of Budget Airlines was granted parenting styles on missions through communication; 2) Structure of Budget Airlines was management structure combined with power structure and local empowerment; 3) System of Budget Airlines was utilized approval system through procedure rules on local autonomy; 4) Shared Values of Budget Airlines was organization identity, culture of willing to process, fully co-operation and encourage to all different locations, and attitude to all risks; 5) Style of Budget Airlines was devolution, Intrapreneurship, attitude to top management, co-operation; 6) Staff of Budget Airlines had attitude involved organization’s identity, engage and spread of abilities to social; 7) Skill of Budget Airlines was obtaining core competency and willing to develop systematically. The second research objective found that EFA indicated 5 jointed factors, interpreted 66.993% of variance calculating service marketing strategy of budget airlines for AEC according to passengers' viewpoint: Factor 1) Strategy of Staff and Service Process; Factor 2) Strategy of Physical Evidence Management and Customer Relation Management; Factor 3) Strategy of Service Image and Price Providing; Factor 4 ) Strategy of Market Communication for Sale; Factor 5) Strategy of Piecemeal. All 5 factors indicated the variance as: 19.425, 13.897 , 12.461 , 12.363 , 8 . 8 48 respectively. The third research objective found that the service marketing strategy model of budget airlines for AEC according to passengers' viewpoint was fitted to data and shown the developed model to confirm appropriated factors with necessary Indexes: 2/df = 2.908, GFI = 0.915, AGFI = 0.903, CFI = 0.908, TLI = 0.917, PGFI = 0.696, RMSEA = 0.043 and RMR = 0.039, concordant with empirical data. The developed model consisted of five strategically factors: strategy on Physical Evidence Management and Customer Relation Management; strategy on People and Service Processing; strategy on Marketing Promotion/Integrated Marketing Communication and Place; strategy on Service Image and Price Set; strategy on Others in Composed. Those weight factors were 0.935, 0.901, 0.865, 0.838, 0.836 respectively. ค าส าคญ Service Marketing Strategy Model, Budget Airlines, Passengers’ View Point, ASEAN Economic Community, AEC, Developed Model


26

ความส าคญของปญหา ทางเลอกในการเดนทใชระยะเวลานอยทสดของการขนสง ไดแก การขนสงทางอากาศ ซงท

ผานมาตนทนการขนสงทางอากาศมคาใชจายสงกวาการขนสงทงทางบก และทางน า เมอเทยบกบระยะทางตามเสนทางการเดนทาง ปจจบนการแขงขนของการขนสงทางอากาศระหวางสายการบนบนพนฐานระยะทาง และระยะเวลาทเทากน โดยมแนวคดจากการเรมก าหนดระยะทางทใชเวลาในการท าการบนระหวางหนงถงสองชวโมงขน ประเมนรวมกบเสนทางตามประมาณการผโดยสารทมแนวโนมการใชบรการในเรมตนเพยงพอทจะด าเนนธรกจ มงเนนกลมลกคาทกระดบ ราคาบตรโดยสารทแขงขนกนบนความรวดเรวในการส ารองทนงโดยเนนการส ารองทนงทเรวกวา ไดรบราคาบตรโดยสารทถกกวา และในทางกลบกน ลดทอนบรการดานตางๆ ทผโดยสารเคยไดรบจากสายการบนปกตลง ปรบปรงเปลยนนโยบายการบรหารภายในองคกร เชน ปรบเปลยนการใชเครองบนทงหมดใหเปนประเภท ชนด แบบเดยวกน เลอกเสนทางการบนใหมโดยรกษาเสนทางระยะสน และใชสนามบนระดบรอง รกษาเวลา/ตรงเวลาในการใชสนามบน เพมจ านวนทนงบนเครองบนโดยมงเนนใหมชนประหยดเพยงประเภทเดยว ปรบเปลยนการบรการอาหารเครองดมฟรบนเครองเปนการจ าหนาย น าระบบเทคโนโลยสารสนเทศเขามาปรบใชในการจ าหนายบตรโดยสาร และใชบตรโดยสารอเลกทรอนกสแทน ในทายทสดจดจางพนกงาน เจาหนาททมประสบการณในอตราประหยดหรอจากการใหหนวยงานอนด าเนนการแทน การมงเนนการบรหารตนทนทเรยบงาย ประหยดเพอการเขาถงบรการจากประชาชนทกระดบชน สายการบนราคาประหยด หรออกนยหนงคอสายการบนตนทนต า เปนชอทใชขานนามสายการบนดงกลาว ซงปจจบนจ านวนสายการบนราคาประหยดทจดทะเบยนกบกรมการบนพลเรอน มทงสนจ านวน 8 สายการบน แตดวยขอจ ากดของขนาดเครองบนทควรมขนาดจตงแต 40 ทนงขนไป และจ านวนเทยวบน จงใชขอมลของสายการบนราคาประหยดท ใช ในการวจย 7 สายการบน

การบรหารเชงกลยทธการตลาดบรการ จงเขามามบทบาทส าคญเปนปจจยสความส าเรจ เพอใหธรกจสามารถเตบโตและอยรอดไดอยางยนยน (Doganis, 2001) โดยการวางแผนต าแหนงทางการตลาดทถกตองและชดเจน ท าใหเกดการแบงตลาดและการแบงผโดยสาร ในธรกจการบนอยางชดเจน กอใหเกดสนคาบรการประเภทพรเมยม ควบคไปกบประเภทราคาประหยดใหผโดยสารเลอกใชไดตามตองการ กลาวคอสายการบนราคาประหยดจะเหมาะส าหรบผโดยสาร ทเปนนกเดนทางหรอนกธรกจทเนนความประหยด และใชเสนทางการบนระยะสน คอเสนทางการบนภายในประเทศหรอไปประเทศใกลเคยง ในขณะทเสนทางการบนระยะไกลหรอแมแตเสนทางการบนระยะสนทผโดยสารยงตองการบรการทเนนความสะดวกสบาย ตลาดยงคงเปนของสายการบนปกต (บรษท ศนยวจยธนาคารกสกรไทย จ ากด, 2557) การค านงถงความตองการของผโดยสารในปจจบนและผโดยสารทเปนเปาหมายในอนาคตเปนสงส าคญ อตราคาโดยสารเปนเพยงองคประกอบหนงทตองพจารณา ดงนนการใชกลยทธทางการตลาดบรการ ก าหนดสวนประสมทางการตลาดทกปจจยไดแก ผลตภณฑ ราคา ชองทางจดจ าหนาย การสอสารทางการตลาด ดานบคลากร กระบวนการใหบรการ และสงแวดลอมทางกายภาพใหเหมาะกบความตองการของผโดยสาร (ธดารตน สบสงา, 2554) รวมกบการบรการดานการจดการลกคาสมพนธอยางมประสทธภาพ ประสทธผลมอทธพลตอความพงพอใจของผโดยสารในธรกจทกประเภททมการแขงขนสง โดยเฉพาะอยางยงธรกจการบน


27

ระดบความพงพอใจดงกลาวท าใหผโดยสารคงความภกดตอตราสนคา ความภกดของผโดยสารตอการบรการของสายการบนเปนการกลนกลยทธทางการตลาดบรการของบรษทคแขง เปนแหลงขอมลแบบใจตอใจ ปากตอปากในเชงบวกบนความพงพอใจจากประสบการณการรบบรการ อนเปนการเพมคณคา ใหแกสายการบนในระยะยาวอยางตอเนอง ดวยเหตนผวจยจงใหความสนใจศกษารปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดในมมมองผใชบรการรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน โจทยวจย/ปญหาวจย การแขงขนทางการบรการเ พอ เพมสวนแบงทางการตลาดเปนลกษณะประการหนงในทกธรกจ โดยเฉพาะอยางยงตลาดบรการของสายการบนราคาประหยด ดงนนการศกษาถงสถานการณ ปญหา อปสรรค สรางรปแบบกลยทธการตลาดบรการ ก าหนดองคประกอบทเหมาะสมของการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดเพอเพมสวนแบงทางการตลาดในหมสายการบนราคาประหยดของประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการจงเปนแนวทางใหธรกจสายการบนราคาประหยดของประเทศไทยด าเนนธรกจไดทกสภาวะเศรษฐกจ วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาสถานการณปจจบน ปญหา และอปสรรคของการตลาดบรการสายการบนราคาประหยด 2. เพอการวเคราะหกลมองคประกอบเชงส ารวจของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการ 3. เพอพฒนา ยนยนองคประกอบทเหมาะสมของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการ วธด าเนนการวจย

การวจยเชงคณภาพใชการสมภาษณเชงลก (Depth Interview) กบกลมตวอยางแบบสโนวบอล (Snowball Sampling Technique) ตอผมสวนไดเสย (Steak Holder) ประกอบดวยผเชยวชาญของกรมการบนพลเรอน กระทรวงคมนาคม ผบรหารการทาอากาศยานนานาชาตอบลราชธาน ผบรหารสายการบนราคาประหยดทจดทะเบยนในประเทศไทยรวมถงผใชบรการสายการบน โดยแบบสมภาษณปรบใชจากแนวคดและทฤษฎ 7S ของแมคคนซ (Mckinsey) เพอหาปจจยในการน าสกระบวนการวจยเชงปรมาณซงก าหนดประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย คอผใชบรการสายการบนราคาประหยดทจดทะเบยนประเทศไทย ทงนเนองจากผใชบรการประกอบดวยผทใชบรการบอยในหนาทการงาน และผใชบรการเปนครงคราวตามโอกาสในลกษณะของการทองเทยวหรอธระสวนตว ถอไดวาขนาดประชากรมการเปลยนแปลงอยตลอด ตวเลขคาดการณจากศนยวจยกสกรไทยระบวาปรมาณผโดยสารสายการบนราคาประหยด ณ ทาอากาศยานสวรรณภมและทาอากาศยานดอนเมอง ในป พ.ศ. 2557 มจ านวนประมาณ 22.70-23.54 ลานคน หมายรวมถงผโดยสารของสายการบนราคาประหยดของประเทศทใชบรการทาอากาศยานทงสองแหงนดวย (ศนยวจยกสกรไทย, 2558) ผวจยจง


28

ก าหนดขนาดตวอยางแบบทราบขนาดประชากรทแทจรงหรอมตวเลขทางสถตระบไวอยางชดเจน ดวยสตรของบลลงสล (Billingsley, 1995) โดยการแทนคา SS = ขนาดกลมตวอยาง, Z = คาความเชอมน 95% (1.96), p = สดสวนของประชากรทตองการสม (0.50), c = สดสวนของความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขน (0.05) ดงนนขนาดตวอยางทค านวณไดเทากบ 384.16 ตวอยาง ปดทศนยมขนใหขนาดตวอยางทถกคดเลอกสามารถค านวณได ดงนนขนาดตวอยางทเหมาะสมจงไมควรนอยกวา 385 ตวอยาง สอดคลองกบขนาดตวอยางทเหมาะสมส าหรบการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) ด ว ยว ธ ป ระมาณค าส งส ดท เ หม อนกน (Maximum Likelihood Estimation: MLE) ทก าหนดวาควรมอยางนอย 100 ตวอยาง (มนตร พรยะกล, 2553) อกทงมความเหมาะสมในการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) ทใชอตราสวน 1:5 (Joseph F. Hair, Jr., et al., 2005) ส าหรบการวจยครงนม 49 ตวชวด ขนาดตวอยางจงก าหนดอยางนอย 245 ตวอยาง (49x5=245)

การคดเลอกตวอยางใชวธการสมตวอยางแบบไม ใชความนาจะเปน (Non-probability Sampling) โดยวธการจดกลมตวอยางแบบโควตา (Quota Sampling) ก าหนดสดสวนผใชบรการสายการบนราคาประหยดทจดทะเบยนในประเทศไทยทงสน 7 สายการบนไดแก บรษทนกสกตแอรไลน จ ากด บรษทไทยไลออนแอร จ ากด บรษทไทยเวยตเจตแอร จ ากด บรษทไทยสมายลแอรเวย จ ากด บรษทสายการบนนกแอร จ ากด และบรษทเอเชย เอวเอชน จ ากด (มหาชน) ซงรวมลงทนในสายการบนไทยแอรเอเชย และ สายการบนไทยแอรเอเชย เอกซ ในสดสวนรอยละ 14.29 เทากน หรอประมาณสายการบนละ 55 ตวอยาง เครองมอทใชในการวจยคอแบบสอบถามประกอบดวยค าถามปลายปด และปลายเปด แบงได 2 สวนคอ สวนแรกขอมลทวไปของผใชบรการ ขอมลพนฐานสวนบคคล ขอมลพนฐานการใชบรการ และ สวนทสองกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ศกษาในมมมองของผใชบรการเพอสะทอนผลตอบรบจากการบรการอยางแทจรงและเชอถอได ค าถามเปนแบบเลอกตอบ (Rating Scale) ใชมาตราไลเกรต (Likert Scale ) ตงแต 1 คะแนน (ไมเหนดวยอยางยง) 2 คะแนน (ไมเหนดวย) 3 คะแนน (เฉยๆ) 4 คะแนน (เหนดวย) และ 5 คะแนน (เหนดวยอยางยง) น าเขาใชกบผโดยสารทเคยใชบรการสายการบนราคาประหยดแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) ตามขนาดตวอยางอยางนอย 385 คน การสรางและทดสอบเครองมอทใชในการวจย ศกษาขอมลจากเอกสาร ต าราทางวชาการ และงานวจยทเกยวของ แลวน ามาปรบปรงแบบสอบถามโดยใหเนอหาครอบคลมตามวตถประสงค โดยการตรวจสอบความถกตองเชงเนอหา (Content Validity) ดวยเทคนค Content Validity for Scale/Average (S-CVI/Ave) เปนการหาคาเฉลยของดชนวดความสอดคลองของเครองมอวด โดยคาทน ามาค านวณไดมาจากคา Item Content Validity Index (I-CVI) แตละขอ คดจากผลรวมของคา I-CVI หารดวยจ านวนขอค าถาม พบวา ขอค าถามในแบบสอบถามมคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหาในขอค าถามกบวตถประสงคทตงไว ( I-CVI) อยระหวาง 0.67-1.00 ผานเกณฑ 0.50 ขนไปทกขอค าถาม รวมถงใหคา S-CVI/Ave เทากบ 0.90 และ 0.93 ตามล าดบ ผานเกณฑตงแต 0.80 ขนไป (Waltz & Bausell, 1981) พรอมทง Pre-test 30 คน เพอทดสอบความเชอมน (Reliability) โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาช พบวาแบบสอบถามในสวนทวดกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน


29

มคาความเชอมนอยระหวาง 0.8114 ถง 0.8445 และโดยรวมทงฉบบเทากบ 0.8463 ตามล าดบ ซงมคาความเชอมนตงแต 0.70 ขนไป (Cronbach, 2003) จงมความเหมาะสมทจะน าไปใชในการเกบขอมลจรงตอไป

วธการเกบรวบรวมขอมล การจดท าหนงสอขอความรวมมอในการวจยจากหนวยงานตนสงกดเสนอไปยงบรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) บรษทนกสกตแอรไลน จ ากด บรษทไทยไลออนแอร จ ากด บรษทไทยเวยตเจตแอร จ ากด บรษทไทยสมายลแอรเวย จ ากด บรษทสายการบนนกแอร จ ากด และบรษทเอเชย เอวเอชน จ ากด (มหาชน) ซงรวมลงทนในสายการบนไทยแอรเอเชย และ สายการบนไทยแอรเอเชย เอกซ ด าเนนงานภาคสนามโดยผวจยและเจาหนาทภาคสนามขอรบบตรอนญาตเขาภายในบรเวณอาคารผโดยสารในทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม และทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง ประสานงานกบผรบผดชอบของแตละสายการบน ด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ณ บรเวณทพกกอนขนเครอง (Boarding Gate) ในชวงเดอนมกราคม พ.ศ. 2558 จนถงเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2558 ผลการเกบรวบรวมขอมลสามารถสอบถามผใชบรการสายการบนราคาประหยดของไทย จ านวนทงสน 781 คน ผานเกณฑขนาดตวอยางทเหมาะสมคออยางนอย 385 คน หรอสงถง 2 เทาโดยประมาณ การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตขนพนฐานในการแจกแจงความถ คารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน รวมถงการใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตทางเทคนคขนสงในการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) โดยว ธการสกดองคประกอบแบบ Principal Component Analysis (PCA) และ หมนแกนองคประกอบโดยวธ (Varimax) หลงจากนนใช เทคนคการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน (Confirmatory Factor Analysis: CFA) โดยคาสถตทใชวดความกลมกลนของโมเดล ไดแก 2/df (Bollen, 1989) , GFI, AGFI, CFI และ TLI (Byrne, 2001), PGFI (Silván, 1999), RMSEA, RMR; (Kelloway, 1998) ผลการวจย

ผลการวจยจากการสมภาษณผเชยวชาญจากกรมการบนพลเรอน กระทรวงคมนาคม ผบรหารการทาอากาศยานนานาชาตอบลราชธาน ผบรหารสายการบนราคาประหยด และผใชบรการสายการบนตามวตถประสงคการวจยท 1 พบวา 1) กลยทธของสายการบนราคาประหยด ก าหนดตนแบบการบรหารงาน และมอบอ านาจใหภารกจส าเรจตามวตถประสงค เตมความสามารถตามสภาพแวดลอมพนท โดยมงเนนการตดตอสอสารทถกตอง กระชบ 2) โครงสรางของสายการบนราคาประหยด มตนแบบโครงสรางการบรหาร อ านาจการสงการ โดยอ านาจดงกลาวมเบดเสรจตามพนทบรการ 3) ระบบของสายการบนราคาประหยด น าตนแบบการบรหารมาประยกตใช โดยก าหนดหลกเกณฑการด าเนนการ อยางเปนอสระตามสภาพแวดลอมของสงคมในพนทบรการ 4) คานยมของสายการบนราคาประหยด มเอกลกษณวฒนธรรมองคกร รวมใจสนบสนนการท างานทกพนทอยางเตมใจ เตมความสามารถ และตระหนกถงความเสยงทกประเภท 5) สไตลของสายการบนราคาประหยด มการกระจายความรบผดชอบ ปรบลดระเบยบปฏบตภายใน ตามลกษณะพนทบรการโดยมงเนนการประสานงานอยางใกลชด 6) บคลากรของสายการบนราคาประหยด มทศนคตเปนหนงเดยวกบ


30

หนวยงาน แมแตกตางทงดานพนทงาน สภาพแวดลอม และสงคม 7) ทกษะของสายการบนราคาประหยด มทกษะพนฐานทางบรการ การประสานงานทยอดเยยม มการอบรมพฒนาบคคลากรอยางเปนระบบ ผลการวจยตามวตถประสงคการวจยท 2 พบวา องคประกอบเชงส ารวจ สามารถจดองคประกอบไดทงหมด 5 องคประกอบรวมซงสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรทใชวดกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดรอยละ 66.993 โดยองคประกอบท 1 กลยทธดานพนกงานและกระบวนการบรการ อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 19.425, องคประกอบท 2 กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธ อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 13.897, องคประกอบท 3 กลยทธดานภาพลกษณการบรการและราคาทก าหนด อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 12.461, องคประกอบท 4 กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนาย อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 12.363 และ องคประกอบท 5 กลยทธดานเบดเตลดอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 8.848 ตามล าดบ ขอมลของตวแปรตางๆ ทง 49 ตวแปรทใชวดกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดมความเหมาะสมทจะน าไปว เคราะหองคประกอบแบบเชงส ารวจได ทงนเน องจาก คา Kaiser-Meyer-Olkin = 0.972 ซงมากกวา 0.50 (เขาใกล 1) และการทดสอบ Bartlett s Test of Sphericity ใหคา P-value ของ Chi-square = 0.000 (นอยกวา 0.05) ดวย ผลการวเคราะหองคประกอบแบบเชงส ารวจพบวา องคประกอบรวมทงหามความสามารถในการอธบายความแปรปรวนของตวแปรทใชวดกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดรอยละ 66.993 โดยองคประกอบท 1 กลยทธดานพนกงานและกระบวนการบรการ ประกอบดวย 16 ตวแปร คาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.508-0.793 รวมกนอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 19.425, องคประกอบท 2 กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธ ประกอบดวย 10 ตวแปร คาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.537-0.709 รวมกนอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 13.897, องคประกอบท 3 กลยทธดานภาพลกษณการบรการและราคาทก าหนด ประกอบดวย 6 ตวแปรคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.647-0.725 รวมกนอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 12.461 , องคประกอบท 4 กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนาย ประกอบดวย 9 ตวแปร คาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.565-0.734 รวมกนอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 12.363 และ องคประกอบท 5 กลยทธดานเบดเตลด ประกอบดวย 8 ตวแปร คาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.503-0.730 รวมกนอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 8.848 ตามล าดบ ผลการวจยตามวตถประสงคการวจยท 3 พบวา โมเดลองคประกอบของกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการทพฒนาขนมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ เนองจาก สดสวนคาสถตไคสแควร/คาชนแหงความเปนอสระ (2/df) มคาเทากบ 2.908 ซงนอยกวา 3 เปนหลกเกณฑทก าหนดไว และ เมอพจารณาดชนกลมทก าหนดไวทระดบมากกวาหรอเทากบ 0.90 พบวา ดชนทกตวไดแก GFI = 0.915, AGFI = 0.903, CFI = 0.908, TLI = 0.917 ผานเกณฑ ดชน PGFI = 0.696 ผานเกณฑระดบมากกวาหรอเทากบ 0.50 สวนดชนทก าหนดไวทระดบนอยกวา 0.05 พบวา ดชน RMR = 0.039 และ RMSEA = 0.043 ผานเกณฑทก าหนดไวเชนเดยวกน ส าหรบลกษณะของรปแบบทพฒนาขนเพอยนยนองคประกอบทเหมาะสม ซงใหคาน าหนกองคประกอบ (Factor Loading) ตงแต 0.50 ขนไป (คาสมบรณ) (กลยา วานชยบญชา, 2552) ยงคงประกอบดวย 5 องคประกอบจาก 49


31

ตวชวดไดแก องคประกอบท 1 กลยทธดานพนกงานและกระบวนการ (People & Process) จ านวน 16 ตวชวดใหคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.658-0.860 มความผนแปรรวมกนอยระหวางรอยละ 43.3-73.9 องคประกอบท 2 กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธจ านวน 10 ตวชวดใหคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.672-0.835 ท าใหมความผนแปรรวมกนอยระหวางรอยละ 45.1-69.8 องคประกอบท 3กลยทธดานภาพลกษณการบรการและราคาทก าหนดจ านวน 6 ตวชวดใหคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.678-0.828 ท าใหมความผนแปรรวมกนอยระหวางรอยละ 46.0-68.6 องคประกอบท 4 กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนายจ านวน 9 ตวชวดใหคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.579-0.818 ท าใหมความผนแปรรวมกนอยระหวางรอยละ 33.1-81.8 และองคประกอบท 5 กลยทธดานเบดเตลด จ านวน 8 ตวชวดใหคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.511-0.858 ท าใหมความผนแปรรวมกนอยระหวางรอยละ 26.2-73.6 ตามล าดบ โดยทงหาองคประกอบใหคาน าหนกองคประกอบอยระหวาง 0.836-0.935 ท าใหมความผนแปรรวมกนกบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยด (SM) อยระหวางรอยละ 69.9-87.5 จงยอมรบสมมตฐานทวา “รปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการทพฒนาขนเพอยนยนองคประกอบทเหมาะสมมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมลกษณะของรปแบบทประกอบดวย 5 องคประกอบจากจ านวนทงสน 49 ตวชวด” ดงภาพท 1


32

P5.4 P5.8 P5.5 P5.2 P5.7 P5.1 P5.6 P6.1 P5.3 P5.9 P6.4 P6.3

P5.10 P6.5 P6.6 P6.2

CRM5 CRM4 CRM7 CRM6 CRM3 P7.4 P7.3 P7.2

CRM1 P7.5 P2.1 P1.7 P1.3 P2.2 P2.3 P1.1 P4.1 P4.2 P3.3 P4.3 P3.1 P4.5 P3.4 P3.2 P4.4 P7.1 P1.4 P1.5 P1.2 P2.5

CRM2 P1.6 P2.4

0.901

0.935

0.838

0.865

0.836

Chi-square =3041.542, df = 1046, GFI = 0.915, RMSEA = 0.043

Physic&CRM

Product&Price

Promo&Place

Piecemeal

SM

ภาพท 1 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของโมเดลองคประกอบของกลยทธการตลาดบรการ สายการบน ราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในสายตาผใชบรการในรปเขาใจงาย

People&Process

0.779 0.808 0.770 0.802 0.688 0.834 0.835 0.825 0.672 0.778

0.789 0.796 0.828 0.706 0.678 0.799

0.749 0.702 0.751 0.720 0.717 0.818 0.576 0.807 0.691

0.858 0.511 0.803 0.674 0.594 0.616 0.780 0.706

0.851 0.858 0.802 0.824 0.818 0.810 0.752 0.860 0.676 0.832 0.847 0.806 0.799 0.804 0.796 0.658


33

อภปรายผล การวจยครงนไดน าประเดนส าคญมาอภปรายผล ดงน การสมภาษณผมสวนไดเสย (Steak Holder) มการก าหนดตนแบบการบรหารงานท

สอดคลองเปนไปตามวธการด าเนนงานสายการบนของกรมการบนพลเรอน อกทงกระจายอ านาจเพอใหภารกจส าเรจตามวตถประสงคแหงสภาพแวดลอมพนทผานการสอสารทถกตอง กระชบ เปนกลยทธของสายการบนราคาประหยด (Strategy of Budget Airlines) โดยมตนแบบโครงสรางการบรหาร อ านาจการสงการ เบดเสรจตามพนทบรการ เปนอกรปแบบหนงของโครงสรางของสายการบนราคาประหยด (Structure of Budget Airlines) มการประยกตใชตนแบบการบรหารใหเขากบหลกเกณฑการด าเนนงาน โดยใหอสระตามสภาพแวดลอม สงคมของพนทบรการ อนเปนระบบของสายการบนราคาประหยด (System of Budget Airlines) นอกจากนนยงมการสรางเอกลกษณวฒนธรรมองคกรสรางความเชอมโยง สนบสนนการท างานระหวางพนทอยางเตมความสามารถและตระหนกถงความเสยงทกประเภทอนถอเปนคานยมของสายการบนราคาประหยด (Shared Values of Budget Airlines) มงเนนการกระจายความรบผดชอบ (Devolution) ปรบลดระเบยบปฏบตภายใน (Intrapreneurship) ตามลกษณะพนทบรการเปนสไตล หรอรปแบบการท างานของสายการบนราคาประหยด (Style of Budget Airlines) ทบคลากรของสายการบนมทศนคตเปนหนงเดยวกบหนวยงานในทกพนทงานซงอาจแตกตางกนทงสภาพแวดลอม และสงคม อนเปนลกษณะของบคลากรในสายการบนราคาประหยด (Staff of Budget Airlines) และสงสดทายคอทกษะพนฐานทางบรการโดยมทมทประสานงานอยางยอดเยยม มระบบการอบรมพฒนาบคคลากรอยางเปนระบบตลอดเวลา อนเปนการเสรมทกษะของสายการบนราคาประหยด (Skill of Budget Airlines)

การจดกลมองคประกอบของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดในมมมองของผใชบรการรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ดวยการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจพบวา องคประกอบรวมทงหามความสามารถในการอธบายความแปรปรวนของตวแปรทใชวดกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดในมมมองของผใชบรการรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนไดรอยละ 66.993 โดยองคประกอบท 1 กลยทธดานพนกงานและกระบวนการบรการ อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 19.425, องคประกอบท 2 กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธ อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 13.897, องคประกอบท 3 กลยทธดานภาพลกษณการบรการและราคาทก าหนด อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 12.461, องคประกอบท 4 กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนาย อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 12.363 และ องคประกอบท 5 กลยทธดานเบดเตลด อธบายความแปรปรวนไดรอยละ 8.848 ตามล าดบ ซงสอดคลองกบ กลยา วานชยบญชา (2552) ทกลาวถงเทคนคการวเคราะหองคประกอบแบบนวามจดม งหมายเพอส ารวจหรอคนหาตวแปรแฝงทซอนอยภายใตตวแปรทสงเกตหรอวดได เพอก าหนดจ านวนองคประกอบอธบายความแปรปรวนรวมระหวางตวแปรเมอผวจยไมมหลกฐานอางองเพยงพอส าหรบเปนกรอบของสมมตฐานเกยวกบจ านวนองคประกอบภายใตขอมลทสอบวดได ซงวธทนยมและใชในการวเคราะหครงนคอการสกดองคประกอบหลก (Principle Component Analysis: PCA) โดยการหมนแกนองคประกอบ (Factors Rotation) แบบแวรแมกซ (Varimax) เปนวธทพยายามลดจ านวนตวแปรทมน าหนกองคประกอบมาก บนแตละองคประกอบใหเหลอนอยทสด ท าใหไดเฉพาะตวแปรทมคาสมประสทธ


34

ในการรวมตวแบบเชงเสนสง โดยผลการวเคราะหพจารณาคาไอเจนแวล (Eigenvalue) ทมคามากกวา 1 เปนตวก าหนดองคประกอบรวม โดยองคประกอบรวม (Factor) แรกส าคญทสดเนองจากสามารถอธบายหรอดงความแปรปรวนของขอมลไดมากทสด สวนองคประกอบรวมอนๆ ใหความส าคญลดลนลงมาจากไปนอยตามล าดบนนเอง

การพฒนาเพอยนยนองคประกอบทเหมาะสมของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ดวยการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนพบวา โมเดลองคประกอบของกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดใหรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในมมมองผใชบรการทพฒนาขนมความกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ เนองจาก สดสวนคาสถตไคสแควร/คาชนแหงความเปนอสระ (2/df) มคาเทากบ 2.908 ซงนอยกวา 3 (Bollen, 1989) ซงเปนหลกเกณฑทก าหนดไว และเมอพจารณาดชนกลมทก าหนดไวทระดบมากกวาหรอเทากบ 0.90 พบวา ดชนทกตวไดแก GFI = 0.915, AGFI = 0.903, CFI = 0.908, TLI = 0.917 ผานเกณฑ (Byrne, 2001) ดชน PGFI = 0.696 ผานเกณฑระดบมากกวาหรอเทากบ 0.50 (Silván, 1999) สวนดชนทก าหนดไวทระดบนอยกวา 0.05 พบวา ดชน RMR = 0.039 และ RMSEA = 0.043 ผานเกณฑทก าหนดไวเชนเดยวกน (Kelloway, 1998) ส าหรบลกษณะของรปแบบทพฒนาขนเพอยนยนองคประกอบทเหมาะสม ซงใหคาน าหนกองคประกอบ (Factor Loading) ตงแต 0.50 ขนไป (คาสมบรณ) (กลยา วานชยบญชา, 2552) ยงคงประกอบดวย 5 องคประกอบจาก 49 ตวชวด ไดแก องคประกอบท 1 กลยทธดานพนกงานและกระบวนการ จ านวน 16 ตวชวด องคประกอบท 2 กลยทธดานการจดการสงแวดลอมและลกคาสมพนธ จ านวน 10 ตวชวด องคประกอบท 3 กลยทธดานภาพลกษณการบรการและราคาทก าหนด จ านวน 6 ตวชวด องคประกอบท 4 กลยทธดานการสอสารการตลาดเพอจ าหนาย จ านวน 9 ตวชวด องคประกอบท 5 กลยทธดานเบดเตลด จ านวน 8 ตวชวด ตามล าดบ ซ งลกษณะของรปแบบทพฒนาขนนเรยกวา โมเดลการวด (Measurement Model) มจดมงหมายเพอส ารวจ และระบองคประกอบรวมทสามารถอธบายความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได ทดสอบสมมตฐานเกยวกบแผนแบบ และโครงสรางความสมพน ธของขอมลภายใตกรอบแนวคดเชงทฤษฎ รวมถงสรางตวแปรใหม โดยใชวธการประมาณคาพารามเตอรดวยวธไลดลฮดสงสด (Maximum Likelihood) ในการวเคราะหดวยฟงกชนความกลมกลนทไมใชฟงกชนเสนตรง แตเปนฟงกชนทบอกความแตกตางระหวางเมทรกซ S และ ∑ ได ถาเมทรกซทงสองมคาใกลเคยงกน เทอมแรกของฟงกชนมคาเทากบเทอมทสาม เทอมกลางมคาเปนศนย (นงลกษณ วรชชย, 2542) โดยพจารณาความกลมกลนกบของโมเดลกบขอมลเชงประจกษ (Empirical Data) กลาวคอเปนการวจยทหาความจรงจากขอมลปฐมภมโดยมการเกบขอมล และใชสถตในการวเคราะหโมเดลโดยพจารณาความกลมกลนจากดชนทกลาวมาขางตนน ขอเสนอแนะ

จากผลการวจย ผวจยไดเสนอแนะแนวทางในการวางแผนพฒนาปรบปรงกลยทธการตลาดบรการส าหรบหนวยงานทเกยวของ ดงน

1. หนวยงานภาครฐทเกยวของควรก าหนดนโยบายหรอมาตรการตางๆ เพอกระตนเรองการควบคมมาตรฐานคณภาพการใหบรการใหแก ภาคธรกจใหบรการสายการบนราคาประหยด


35

ไดด าเนนการปฏบตอยางเครงครด ดงเชน การออกใบอนญาตรบรองมาตรฐานคณภาพการบรการจ าแนกเปนระดบมาตรฐาน (3 ดาว) ระดบด (2 ดาว) และระดบดเยยม (1 ดาว) และการจดอบรมใหความร เร องการบรหารกลยทธทางธรกจดานการตลาดบรการอยางโปรงใสและตรวจสอบไดทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต ตลอดจนการสนบสนนและเสรมสรางเครอขายพนธมตรทางธรกจรวมกบธรกจทองเทยว ธรกจโรงแรม และธรกจบรการอนๆ เพอใหเขาถงลกคาผใชบรการอยางแพรหลาย

2. หนวยงานภาครฐทเกยวของก าหนดบทลงโทษรนแรงส าหรบผประกอบธรกจสายการบนราคาประหยดของไทยทประกอบธรกจเอารดเอาเปรยบผบรโภค ขาดจรยธรรมทางวชาชพ ด าเนนกลยทธการตลาดบรการอยางไมเปนธรรม ปกปดขอเทจจรง ละเลยไมปฏบตตามระเบยบขอบงคบของการใหบรการตามมาตรฐานทยอมรบโดยสากล มงเนนปรมาณผโดยสาร จ านวนเทยวบนมากกวาความปลอดภยของผโดยสาร เพอใหธรกจไดผลก าไรทด ซงผใหบรการทกรายตองผานการตรวจสอบอนญาต เพอปองกนไมใหหาชองทางเอาเปรยบผบรโภค

3. กรมการบนพลเรอน กระทรวงคมนาคม และกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย รวมมอกบภาคธรกจสายการบนราคาประหยด โดยน าตวชวดกลยทธการตลาดบรการทไดจากการวจยครงนไปใชในการผลกดนนโยบายการอบรมพฒนาความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) และจรรยาบรรณวชาชพ (Code of Ethics) โดยใหเครองหมายรบรองผานการประทบตราอนญาตในรายการสงเสรมการขายบรการดานการบนน ามาวางจ าหนาย เพอสรางความเชอมนและมนใจใหแกลกคา สงผลใหธรกจสายการบนราคาประหยดมมาตรฐานอนพงประสงค รวมถงสามารถน าตวชวดทส าคญไปจดโครงการเพมศกยภาพการแขงขนในธรกจการบนของไทยใหเทยบเคยงประเทศในกลมสมาชกอาเซยนไดอยางเรงดวนทนทวงท

4. คาน าหนกองคประกอบมาตรฐาน (Factor Loading) ของกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดแตละดาน จากการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Secondary Order Confirmatory Factor Analysis) ท าใหทราบวากลยทธการตลาดบรการดานใดและตวชวดใดมความส าคญมากนอยซงสามารถน าไปใชเปนขอมลในการเลอกและจดล าดบความจ าเปนเรงดวน เพอก าหนดนโยบายเสรมสรางใหภาคธรกจการบนด าเนนงานอยางมประสทธภาพ ตวอยางเชน การก าหนดรปแบบการบรการใหมความเปนระบบและครบวงจรแบบเบดเสรจ (One-stop Service) เพออ านวยความสะดวกสบายใหแกลกคา เนองจากคาน าหนกองคประกอบสงสดเทากบ 0.860 (P6.1)

5. องคประกอบของรปแบบกลยทธการตลาดบรการสายการบนราคาประหยดในมมมองผใชบรการรองรบสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทพฒนาขนแลวสามารถน ามาใชประเมนการด าเนนงานดานการตลาดบรการของธรกจสายการบนราคาประหยดภายหลงจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในสนป พ.ศ. 2558 เพอสรรหารปแบบทเหมาะสม มความเปนเอกภาพและเปนทยอมรบโดยสากล ภายใตหลกการมสวนรวมของทกภาคสวนเปนส าคญ

ส าหรบการวจยครงตอไปในอนาคต ควรศกษาเพมเตมในสวนของการวจยเชงคณภาพ (Quality Research) โดยการสอบถามเจาะลก (In-depth Interview) ในมมมองของผบรหารธรกจสายการบนราคาประหยดของไทย เพอเขาใจถงขอจ ากดและอปสรรคในการด าเนนกลยทธการตลาดบรการทท าใหไมสามารถด าเนนการตามเปาประสงคของลกคาผใชบรการไดพรอมหาทางออกททง


36

ฝายลกคาและผใหบรการพอรบได เพอใหธรกจสามารถอยรอดและลกคาเกดความจงรกภกดตอตราสนคา (Brand Loyalty)

บรรณานกรม กลยา วาณชยบญชา. (2552). การวเคราะหสถตขนสงดวย SPSS for Windows. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย ธดารตน สบสงา. (2554). การพฒนากลยทธการแขงขนทางธรกจของสายการบนตนทนต า.

กรงเทพฯ: การศกษาคนควาอสระดวยตนเองปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นงลกษณ วรชชย. (2542). ความสมพนธโครงสรางเชงเสน (LISREL): สถตวเคราะห ส าหรบการวจยทางสงคมศาสตรและพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย

นงลกษณ วรชชย. (2542). โมเดลลสเรล; สถตวเคราะหส าหรบการวจย. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย บรษท ศนยวจยธนาคารกสกรไทย จ ากด. (2557). ธรกจสายการบน. สบคนจาก

https://www.kasikornresearch.com/th/k-econanalysis/pages/ ViewSummary.aspx?docid=30240

มนตร พรยะกลม. (2553). ตวแบบเสนทางก าลงสองนอยทสดบางสวน. การประชมวชาการสถต และสถตประยกต ครงท 11 ประจ าป 2553.

ศนยวจยกสกรไทย. (2558). การคาดการณปรมาณผโดยสารสายการบนโลวคอสต ณ ทาอากาศยานสวรรณภมและทาอากาศยานดอนเมอง ป พ.ศ. 2557. กรงเทพฯ: บรษท ศนยวจยกสกรไทย จ ากด.

Billingsley, P. (1995). Probability and Measure. 3rd ed. New York: Wiley Bollen. K. A. (1989). Structure equations with latent variables.

New York: John Wiley & Sons. Byrne, Barbara M. (2001). Structural equation modeling with AMOS: basic

concepts, applications, and programming. Hahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates

Cronbach, L. J. (2003). Essential of Psychology Testing. New York: Hanpercollishes Doganis, R. (2001). The Airline Business in the 21st Century. 1st ed.

Routledge, Taylor & Francis Group, London, England. Joseph F. Hair, Jr., Rolph E. Anderson and Ronald L. Tatham. (2005). Multivariate data analysis. New Jersey : Pearson Prentice Hall Kelloway, E. Kevin. (1998). Using LISREL for structural equation modeling. New

Jersey: Sage Publication

https://www.kasikornresearch.com/th/k-econanalysis/pages/


37

Silván, Marika. (1999). A model of adaptation to a distributed learning environment.

Waltz, C. F., & Bausell, R. B. (1981). Nursing research: Design, statistics, and computer analysis. Philadelphia: F. A. Davis


ความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

THE RELATIONSHIP BETWEEN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT AND

EFFECTIVENESS OF SCHOOLS UNDER THE OFFICE OF CHAIYAPHUM PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA 2

อนงค อาจจงทอง

Anong Artjongthong

สถานศกษาบานหวยแกว สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาระดบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 2) เพอศกษาระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 และ 3) เพอศกษาความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงนประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษา และครผสอนท ไมใชคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 จ านวน 400 คน เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถามแบบมาตรวดประเมนคา (Rating Scale) 5 ระดบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน

ผลการวจยพบวา 1) ระดบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา อยในระดบมากทงโดยรวมและรายดาน 2) ระดบประสทธผลของสถานศกษา อยในระดบมากทงโดยรวมและรายดาน และ 3) ความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 มความสมพนธอยในระดบปานกลาง มคาความสมพนธเทากบ .493 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ABSTRACT

The purposes of this research were to study 1) level of human resource of schools under the Office of Chaiyaphum Primary Educational Service Area 2. 2) level of school effectiveness under the Office of Chaiyaphum Primary Educational Service Area 2 and 3) the relationship between the human resource and school effectiveness under the Office of Chaiyaphum Primary Educational Service Area 2. 400 samples were used in the study, consisted of school board and teachers who is not the


39

school A 5-rating scale questionnaire was used to collect the data. Analysis of the data were used by frequency, percentage, mean, S.D., and the Pearson correlation coefficient.

The research results as follow: 1) the human resource of schools under the Office of Chaiyaphum Primary Educational ServiceArea 2 was found in high level 2) the school effectiveness was also found in high level. 3) the relationship between the human resource and school effectiveness of school under the Office of Chaiyaphum Primary Educational Service Area 2 was found in medium level correlation at .493 (p< .01) ค าส าคญ

บรหารทรพยากรมนษย ประสทธผลของของสถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 ความส าคญของปญหา

“การพฒนาบานเมองใหเจรญยงขนไปนน ยอมตองพฒนาบคคลกอน เพราะถาบคคลอนเปนองคประกอบของสวนรวมไมไดรบการพฒนาแลว สวนรวมจะเจรญมนคงไดยาก การทบคคลจะพฒนาไดกดวยปจจยประการเดยว คอ การศกษา” จากสวนหนงของพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช เกยวกบความส าคญของการศกษาตอนหนงท ไดอญเชญมากลาวน จะเหนไดวานโยบายทส าคญขอรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร ไทยพทธศกราช 2550 ไดก าหนดไวใน 8 วาดวยสทธและเสรภาพในการศกษามาตรา 50 บคคลยอมมเสรภาพทางวชาการ การศกษาอบรม การเรยนการสอน การวจยและการเผยแพรงานวจยตามหลกวชาการยอมไดรบความคมครอง การจดการศกษา จงนบไดวาเปนนโยบายและยทธศาสตรของทกประเทศในโลก ทเหนวาการสรางคน การพฒนาคน เปนการสรางทกสงตามมาดวย มผลท าใหเกดกฎหมายแมบททางการศกษาคอ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (แกไขปรบปรง พ.ศ. 2545) ตามนโยบายการศกษาของรฐบาล (กระทรวงศกษาธการ, 2546)

ทามกลางกระแสการเปลยนแปลงทวโลก โครงสรางทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและการปกครองทเปลยนแปลงอยางรวดเรว จ าเปนตองพฒนาคนและประเทศชาตใหพรอมทจะเผชญกบการเปลยนแปลง และในการพฒนาประเทศนน การพฒนาทยงยนตองอาศย การศกษาทเปนกระบวนการสรางเสรมใหมนษยสามารถด าเนนชวตอยในสงคมได อยางมความสข ด ารงไวซงสงทเหมาะสมดงาม การเตรยมความพรอมในการรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขน ใหสามารถเผชญกบการเปลยนแปลง จงมความจ าเปน อยางยงทจะตองปรบปรงระบบการเตรยมคนเขาสสงคมยคใหมเพอสรางเสรมศกยภาพคนของประเทศใหสามารถคดเปน ท าเปน มทกษะการจดการ มสตปญญาและอยในสงคมอยางมความสข การศกษาเปนองคประกอบส าคญยงส าหรบการพฒนาประเทศ เพราะการศกษา ถอเปนรากฐานของการพฒนา ดงนนแนวทางการพฒนาการศกษา คอ การพฒนาก าลงคนใหมประสทธภาพเพราะถอวาการใหการศกษาเปนการพฒนามนษยใหเปนทรพยากรทมคณคาเพอเปน


40

พลงขบเคลอน ในการพฒนาประเทศไปไดอยางมประสทธภาพ แตในสภาพปจจบนการจดการศกษาของไทยยงไมคอยมคณภาพ ดงจะเหนไดจากการทผลผลตทางการศกษา คอ ผเรยนยงมคณลกษณะตางๆ ทไมเปนไปตามเปาหมาย โดยเฉพาะการทจะพฒนาคนใหมปญญา คดเปน ท าเปน แกปญหาเปน หรออาจกลาวไดวาการศกษาไมสามารถสนองตอบตอวถชวตของประชาชน จงท าใหการแกปญหาตางๆ ของรฐบาลเปนไปไดยาก เชน ปญหาความยากจน ปญหายาเสพตด เปนตน ดงนน จงจ าเปนทรฐจะตองใหความส าคญ และมงพฒนาคณภาพการศกษา โดยจะตองมการก าหนดเปาหมาย กรอบการด าเนนงานและยทธศาสตรในการด าเนนงานทเหมาะสม (ดษฎ โยเหลา, 2545)

ประสทธผลขององคการเปนสงทองคการทกองคการปรารถนา และมงหวงใหเกดกบองคการ เพราะประสทธผลขององคการเปนตวบงชถงความส าเรจ หรอความอยรอดขององคการ ทงน องคการจะคงอยหรอลมสลายขนอยกบประสทธผล หรอผลส าเรจตามเปาหมายข ององคการ และความสามารถในการด าเนนงาน ตลอดจนความพงพอใจของผปฏบตงาน สถานศกษากเปนอกหนวยงานหนงทตองการผลตนกเรยนใหมประสทธภาพแตประสทธผลไมใชจะไดมางายๆ ตองประสบปญหาหรออปสรรคมากมายไมวาจะเปนดานคน ดานการเงน ดานวสดอปกรณ และดานการบรหารจดการ

ในปการศกษา 2556 ทผานมาส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 กประสบปญหาหลายดาน เชน 1) ดานความสามารถผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสง ปรากฏวาผลสมฤทธทางเรยนของนกเรยน ทท าการประเมนผลทดสอบระดบชาต พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ในระดบประถมศกษาปท 6 มผลคะแนะลดลงจากปทผานมาในวชาหลกและวชาเสรม 2) ดานความส าม ารถ พฒนานกเรยนใหมทศ นคตทางบวกยงพฒนาไมครอบคลมทกดาน กลาวคอ การพฒนาระบบการเรยนการสอนของสถานศกษายงไมสอดคลองกบความตองการของผปกครอง ตลอดจนคณธรรม จรยธรรม ทไมสามารถท าตวเปนแบบอยางทดแกนกเรยน ผปกครองและทองถน 3) ดานความสามารถปรบเปลยนและพฒนาสถานศกษาใหเขากบสงแวดลอม ครมการพฒนาตนเองนอยลงเมอเปรยบเทยบกบสภาพปจจบนทเศรษฐกจและสงคมมการเปลยนแปลงไปอยางตอเนองและรวดเรว เนองจากขาดแรงจงใจ และนสยรกการศกษาคนควา ใชสอการสอนหรอวธการสอนทแปลกใหม ตลอดจนไมปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถน 4) ดานความสามารถแกไขปญหาภายในสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาไมเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการบรหารและรวมแกปญหาตางๆ ของสถานศกษา สวนผบรหารสถานศกษา ขาดการประสานความรวมมอในทกฝายทเกยวของท าใหขาดความเขาใจกบชมชนเปนอปสรรคในการท างานรวมกน (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2, 2556) จากขอมลขางตน ผวจยจงมความสนใจศกษาความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของวามความสมพนธกนหรอไม โดยไดน าแนวคดของ อวานซวช (Ivancevich, 1998) ซงระบวาการบรหารทรพยากรมนษย ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 1) ดานการจดหาทรพยากรมนษย 2) ดานการใหรางวลทรพยากรมนษย 3) ดานการพฒนาทรพยากรมนษย และ 4) ดานการธ ารงรกษาทรพยากรมนษย และประสทธผลของสถานศกษา ตามแนวคดของ มอทท (Mott, 1972) มองคประกอบ 4 ดาน คอ 1) ดานความสามารถในการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสง 2) ดานความสามารถในการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก 3) ดานความสามารถในการ


41

ปรบเปลยนและพฒนาสถานศกษา และ 4) ดานความสามารถในการแกไขปญหาภายในสถานศกษา เพอเปนแนวทางในการพฒนาคณภาพของสถานศกษาใหมประสทธผลตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย

1. การบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบใด

2. ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบใด

3. การบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 มความสมพนธกน หรอไม วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาระดบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

2. เพอศกษาระดบประสทธผลของของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 วธด าเนนการวจย

ประชากรทใชในการศกษา จ านวน 4,619 คน ประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษาและครผสอนทไมใชคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 ม ก าหนดขนาดของกลมตวอยางตามตาราง Krejcie and Morgan (1970) ได 357 คน และใชวธการเลอกตวอยางแบบสะดวก (Convenience หรอ Accidental Sampling)

เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) แบงเปน 3 ตอน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (Check List) จ านวน 5 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 ซงเปนแบบสอบถามแบบมาตรวดประเมนคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ จ านวน 20 ขอ

ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบประสทธผล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 ซงเปนแบบสอบถามแบบมาตรวดประเมนคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ จ านวน 20 ขอ

กระบวนการในการน าเครองมอวจยไปทดลองใช ผวจยน าแบบสอบถามมาวเคราะหหาคาความเทยงโดยใชสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) กบขอค าถามเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา มคาความเทยงเทากบ .94 และ .91 ตามล าดบ


42

การเกบรวบรวมขอมล 1. ผวจยประสานงานกบสถานศกษาบานหวยแกว เพอท าหนงสอขอความอนเคราะหเกบ

ขอมลการวจย ถงผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 เพอขอความอนเคราะหเกบรวบรวมขอมลกบคณะกรรมการสถานศกษา และครผสอนทไมใชคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

2. ผวจยแจกแบบสอบถามใหกลมตวอยางเพอเกบรวบรวมขอมลจ านวน 450 ฉบบ ไดกลบคนมา จ านวน 432 ฉบบ จากนน คดเลอกแบบสอบถามเฉพาะทตอบครบถวนสมบรณ จ านวน 400 ฉบบ เพอใชวเคราะหตามวธทางสถต

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตทใชในการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ผวจยใชสถต คาความถ

(Frequency) และคารอยละ (Percent) 2. สถตท ใชในการวเคราะหระดบการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของ

สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 วเคราะหโดยหาคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

3. สถตท ใชทดสอบสมมตฐานความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 โดยการหาคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Correlation Coefficient)

ผลการวจย

การวเคราะหขอมลของการศกษาความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 จากกลมตวอยาง 400 คน ผวจยน าเสนอผลการวจยเปนล าดบ ดงน

1. การวเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามซงไดจากการตอบแบบสอบถามของ คณะกรรมการ

สถานศกษา และครผสอนทไมใชคณะกรรมการสถานศกษา สงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

พบวาตวอยาง สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 61.51 มอายระหวาง 41-45 ป คดเปนรอยละ 40.70 รองลงมาคออาย 36-40 ป คดเปนรอยละ 22.20 ระดบการศกษาพบวา จบปรญญาตรมากทสดคดเปนรอยละ 70.50 รองลงมาคอต ากวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 17.80

ตวอยางสวนใหญมต าแหนงหนาท เปน ครผสอน คดเปนรอยละ 66.70 รองลงมาคอคณะกรรมการสถานศกษา คดเปนรอยละ 29.90

สวนประสบการณในการปฏบตงานอยระหวาง 11 -15 ปมากทสด คดเปนรอยละ 53.50รองลงมาคอ 6-10 ป คดเปนรอยละ 21.70 และนอยทสด คอ มประสบการณในการปฏบตงานมากกวา 25 ป คดเปนรอยละ 4.20 2. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของระดบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2


43

ตารางท 1 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา จ าแนกตามรายดาน และในภาพรวม (n =400)

การบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา คาสถต การแปล

ความหมาย x ดานการจดหาทรพยากรมนษย (X1) 4.45 0.42 มาก ดานการใหรางวลทรพยากรมนษย (X2) 4.36 0.43 มาก ดานการพฒนาทรพยากรมนษย (X3) 4.46 0.43 มาก ดานการธ ารงรกษาทรพยากรมนษย (X4) 4.41 0.53 มาก รวม 4.42 0.45 มาก

จากตารางท 1 พบวา การบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 โดยภาพรวม อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.45 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.42 เมอพจารณาจ าแนกตามรายดานพบวา

ดานการจดหาทรพยากรมนษยของผบรหาร ครผสอนและคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.38 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.41

ดานการใหรางวลทรพยากรมนษยของผบรหาร ครผสอนและคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.36 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.43

ดานการพฒนาทรพยากรมนษยของผบรหาร ครผสอนและคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.46 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.43

ดานการธ ารงรกษาทรพยากรมนษยของผบรหาร ครผสอนและคณะกรรมการสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.41 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.53

3. ผลการวเคราะหคาสถตพนฐานของระดบประสทธผล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

..DS


44

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา จ าแนกตามรายดาน และโดยภาพรวม (n =400)

ประสทธผลของสถานศกษา คาสถต การแปล

ความหมาย x ดานการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน (Y1) 4.44 0.48 มาก ดานการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก (Y2) 4.46 0.40 มาก ดานการปรบเปลยนพฒนาสถานศกษา (Y3) 4.41 0.47 มาก ดานการแกปญหาภายในสถานศกษา (Y4) 4.37 0.42 มาก

รวม 4.42 0.44 มาก จากตารางท 2 พบวา ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาชยภม เขต 2 โดยภาพรวม อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.36 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.33 เมอพจารณาจ าแนกตามรายดานพบวา

ดานการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.44 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.48

ดานการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.46 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.40

ดานการปรบเปลยนพฒนาสถานศกษา ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.41 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.47

ดานการแกปญหาภายในสถานศกษา ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.37 สวนเบยงเบนมาตรฐาน เทากบ 0.42

4. ผลการวเคราะหขอมลความสมพนธระหวางการบรหารงานแบบมสวนรวมกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2

..DS


45

ตารางท 3 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางการบรหารงานแบบมสวนรวมกบประสทธผลของ สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 (n= 400)

จากตารางท 3 พบวา ความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .493)

คาสมประสทธสหสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบประสทธผลของ สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 มคาอยระหวาง

.200–.970 คทมความสมพนธกนมากทสด คอ ดานการใหรางวลทรพยากรมนษยกบดานการแกปญหา

ภายในสถานศกษา ดานการใหรางวลทรพยากรมนษยกบดานการปรบเปลยนพฒนาสถานศกษา ดานการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา กบดานการธ ารงรกษาทรพยากรมนษยกบ มความสมพนธทางบวกในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .970, .889, .874 ตามล าดบ )

สวนคทมความสมพนธกนนอยทสดคอ ดานการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนกบดานการแกปญหาภายในสถานศกษา ดานการปรบเปลยนพฒนาสถานศกษากบดานการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษาและดานการจดหาทรพยากรมนษยกบดานการแกปญหาภายในสถานศกษา มความสมพนธทางบวกในระดบต าอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r =.200, .201, .224 ตามล าดบ ) อภปรายผล

1. ผลการวจย พบวา ในภาพรวมการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก ( x= 4.42) ผวจยเหนวา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 มระเบยบและแนวปฏบตทชดเจนในกระบวนการรบสมครและจดหาบคลากร ทมการก าหนดต าแหนงทเหมาะสมกบความสามารถ มมาตรฐานทระบและก าหนดอยางชดเจน สอดคลองกบอไร พนธไพโรจน (2545) ศกษา เรอง การบรการงานบคคลของสถานศกษาเอกชนประเภทสามญศกษา กลมท 18 สงกด ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กรงเทพมหานคร ผลการวจย พบวา ความคดเหนของบคลากรในสถานศกษาเกยวกบการบรหารงานบคคลใน 6 ดาน คอ การวางแผนบคลากร การสรรหาและการคดเลอกบคลากร การธ ารงรกษาบคลากร การพฒนาบคลากร การประเมนผลการปฏบตงานของ

ตวแปร X1 X2 X3 X4 Y1 Y2 Y3 Y4 X Y

ดานการจดหาทรพยากรมนษย (X1) 1 .611** .553** .494** .764** .309** .077 .279** .785** .487** ดานการใหรางวลทรพยากรมนษย (X2) .527** 1 .706** .503** .604** .568** .248** .397** .824** .598** ดานการพฒนาทรพยากรมนษย (X3) .550** .623** 1 .642** .485** .434** .300** .353** .860** .518** ดานการธ ารงรกษาทรพยากรมนษย (X4) .509** .550** .605** 1 .738** .364** .281** .200** .840** .543** ดานการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน (Y1) .717** .527** .400** .553** 1 .481** .393** .333** .798** .754** ดานการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก (Y2) .300** .277** .239** .237** .440** 1 .621** .455** .497** .830** ดานการปรบเปลยนพฒนาสถานศกษา (Y3) .788** .889** .227** .281** .225** .567* 1 .368** .278** .790** ดานการแกปญหาภายในสถานศกษา (Y4) .224** .970** .262** .283* .200** .347** .568** 1 .356** .670** ดานการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษา (X ) .755** .777** .845** .874** .658** .312** .201** .255** 1 .649** ดานประสทธผลของสถานศกษา (Y ) .442** .297** .374** .426** .660** .818** .791** .669** .493** 1

tot tot

tot

tot


46

บคลากร และการใหบคลากรพนจากงาน ผบรหารมความคดเหนวามการปฏบตอยในระดบมากทกดาน และสอดคลองกบ สพตรา ธญนอม (2545) ศกษา เรอง ความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบความผกพนตอองคการ: กรณศกษาสถานศกษาลาซาล ผลการวจย พบวา ความคดเหนของครสถานศกษาลาซาลเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษาลาซาล ใน 4 ดาน คอ การจดหาทรพยากรมนษย ดานการใหรางวลทรพยากรมนษย ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดานการธ ารงรกษาทรพยากรมนษย ในภาพรวมการบรหารทรพยากรมนษยของสถานศกษาลาซาล อยในระดบดมาก

2. ผลการวจย พบวา ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยในระดบมาก (x= 4.42) ผวจยเหนวา ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 เกดจากผบรหาร ครผสอนและคณะกรรมการสถานศกษา มความรความสามารถในการบรหารจดการและใหความส าคญดานการจดกจกรรมการเรยนการสอน สอดคลอง พมพรรณ สรโย (2551) ศกษาเรอง ปจจยดานผบรหารสถานศกษาทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 9 กรมสงเสรมการปกครองทองถนตามความคดเหนของพนกงานครและบคลากรทางการศกษาทองถน พบวา ความคดเหนของพนกงานครและบคลากรทางการศกษาทองถน เกยวกบปจจยดานผบรหารสถานศกษาทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาเทศบาล พบวา อยในระดบมาก สอดคลองกบ ทรงยศ แกวมงคล (2555) ศกษาเรอง ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรการงานวชาการของสถานศกษาประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร พบวา ความคดเหนของบคลากรสงกดกรงเทพมหานคร เกยวกบปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรการงานวชาการของสถานศกษาประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร พบวา อยในระดบมาก สอดคลองกบ กรณา ภมะล และคณะ (2557) ศกษา เรอง ปจจยการบรหารทสงผลตอประสทธผลของโรง เรยนขนาดเลก ในภาคตะวนออก พบวา ประสทธผลโรงเรยนขนาดเลกในภาคตะวนออกอยในระดบมากทกขอ

3. ผลการวจยพบวา การบรหารทรพยากรมนษยมความสมพนธกนในทางบวก ในระดบปานกลาง กบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .493) ซงเปนไปตามสมมตฐาน กลาวคอ ทรพยากรมนษยเปนสงส าคญ และมความจ าเปนอยางมากทตองท าใหทรพยากรมนษยมประสทธภาพ เพราะหากในสถานศกษามทรพยากรมนษยทมประสทธภาพกจะสรางงานทมคณภาพท าใหสถานศกษามประสทธผลมากขนขดแยงกบ ฐานตา อวมฉม (2557) ศกษา เรอง การบรหารทรพยากรมนษยทสงผลตอบรรยากาศองคการของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต 1 พบวา ความคดเหนของผบรหาร สถานศกษา และครผสอน ในสงกดส านกงานเขตพ นท การศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต 1 เก ยวกบการบรหารทรพยากรมนษยทสงผลตอบรรยากาศองคการของสถานศกษาพบวาอยในระดบมาก


47

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. ผลการวจยครงน น าไปเปนขอมลพนฐานในการแสวงหาการสรางรปแบบในการจดการ

ทรพยากรมนษยของผบรหารใหมประสทธผลเพอพฒนาทรพยากรใหเกง ด และมความสขในการท างาน ประสบความส าเรจในการด าเนนงาน

2. ผลการวจยครงนสามารถน าไปใชเปนขอมลพนฐานเพอพฒนาทรพยากรมนษยของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 ตอไป

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาวจยเกยวกบปจจยของการบรหารทรพยากรมนษยทสงผลตอประสทธผล

ของสถานศกษาตอไป 2. ควรมการศกษาวจยเกยวกบวธการพฒนาทรพยากรมนษยทมประสทธภาพตอการพฒนา

สถานศกษาตอไป

บรรณานกรม กรณา ภมะล และคณะ. (2557). ปจจยการบรหารทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนขนาดเลกใน

ภาคตะวนออก. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 8(1), 158-172. กระทรวงศกษาธการ. (2546)./พระราชบญญตการศกษาแหงชาต/พ.ศ./2542/และแกไขเพมเตม (ฉบบ ท 2)

พ.ศ. 2545/พรอมกฎหมายทเกยวของและพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545.กรงเทพฯ:/องคการรบสงสนคาพสดภณฑ.

ฐานตา อวมฉม. (2557). การบรหารทรพยากรมนษยทสงผลตอบรรยากาศองคการของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต 1. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร.

ดษฎ โยเหลา. (2545). รายงานการวจย “ปจจยระดบบคคลและระดบโรงเรยนทมอทธพล ตอการตดสนใจเกยวกบนวตกรรมดานการประกนคณภาพการศกษาของคร สงกดส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต เขตการศกษา 1” เอกสารการประชมทางวชาการ การวจยทางการศกษา ครงท 10 โดยส านกงานเลขาธการสภาการศกษาและส านกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต. กรงเทพฯ: เจรญผล.

ทรงยศ แกวมงคล. (2555). ปจจยทมอทธพลตอประสทธผลการบรหารงานวชาการของโรงเรยนประถมศกษาสงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พมพรรณ สรโย. (2551). ปจจยดานผบรหารสถานศกษาทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 9 กรมสงเสรมการปกครองทองถน.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเลย. สพตรา ธญนอม. (2545). ความสมพนธระหวางการบรหารทรพยากรมนษยกบความผกพน ตอองคการ: กรณศกษาสถานศกษาลาซาล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.


48

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2. (2556). รายงานผลการด าเนนงานประจ าปงบประมาณ 2556. ชยภม: กลมนโยบายและแผนฯ.

อไร พนธไพโรจน. (2545). การบรหารงานบคคลของโรงเรยนเอกชนประเภทสามญศกษา กลมท 18 สงกดส านกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนราชภฏพระนคร. Ivancevich, John M. (1998). Human Resource Management. 7th ed. Boston: McGraw Hill. Krejcie. R.V. & Morgan. D.V. (1970). “Determiting Sample Size for Research Activities.”

Educational and Psychological Measurement. Mott, P.E. (1972). The characteristic of effective organization. New York: Harper

and Row.


การวเคราะหสภาวะแวดลอมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา

ENVIRONMENTAL ANALYSIS FOR COMPETITIVE ADVANTAGES IN THE DRUGSTORE BUSINESS

ศลจต อนทรพงษ1 อศวทย อทธภรพฒน2 เสร วงษมณฑา3 และ ภญญภา เปลยนบางชาง 4

Silachit Intharapong1 Ussawit Ittipuriphat2 Seri Wongmonta3 and Pinyupa Plianbangchang 4

1 หลกสตร บรหารธรกจดษฎบณฑต สาขาบรหารธรกจ มหาวทยาลยนเรศวร กรงเทพฯ

2 อาจารยประจ าคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยนเรศวร กรงเทพมหานคร 3 อาจารยประจ าคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยนเรศวร กรงเทพมหานคร 4 อาจารยประจ าคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอ ศกษาสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต และศกษาปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา โดยการวจยแบบผสานวธ การวจยเชงคณภาพ ผใหขอมลมาจากองคกรของรฐ และองคกรวชาชพ 9 ทาน วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหแกนสาระ การวจยเชงปรมาณ กลมตวอยาง คอ เภสชกรทปฏบตงานในรานยาแผนปจจบน จ านวน 848 คน วเคราะหขอมลโดยสถตเชงพรรณา ผลการวจยพบวา นโยบายของภาครฐในการใหสทธการรกษาพนฐานในระบบประกนสขภาพถวนหนา อตราการเหมาจายรายหว และผลตภณฑมวลรวมในประเทศมผลตอสภาวะการลงทน อยางไรกตามธรกจรานยายงเตบโตได ในขณะทอปสรรคในการลงทนเกดจาก กฎหมาย และการบงคบใชกฎหมายไมรดกม และขาดแคลนเภสชกรในรานยา สภาวะแวดลอมทางการแขงขนของของธรกจรานยาประกอบดวย 1) อ านาจตอรองของผซอ 2) อ านาจตอรองของผจ าหนายวตถดบ 3) การแขงขนภายในอตสาหกรรม 4) ผแขงขนรายใหม 5) สนคาทดแทน มผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา

ABSTRACT The purpose of this research is to study the current competitive environment of existing drug stores and future competitive environment trend from the environment scanning, understanding industrial competitive factors. As such, the mixed-method approach was adopted as this research’s methodology. Qualitative methods, the nine interviewed were selected from data providers of government bodies and Association of Thai Professional and analyzed data by thematic analysis.


50

Quantitative methods, Samples were selected in 848 Community pharmacists. Descriptive statistics were used to describe the data in a study. The research finding indicated that government’s policy of providing preferential treatment based on Universal Health Coverage Schemes, Capital payment and Gross domestic product affected investment. While society’s health care need drove drug store business to grow, the number of pharmacists failed to catch up and investment was deterred by laws. In conclusion, the competitive environment in drugstore business, 1) the bargaining power of buyers 2) the bargaining power of suppliers 3) the rivalry among existing competitors 4) the threats of new entrants and 5) the threat of substitute products or service can have an impact on the competitive advantage in drugstore business. ค าส าคญ สภาวะแวดลอม ความไดเปรยบในการแขงขน รานยา ความส าคญของปญหา ธรกจรานยาถอเปนการธรกจคาปลก (Retailing) ประเภทหนงจากการทมการน าทกษะ รปแบบการท าธรกจ และการแขงขนในแบบเดยวกนกบรานคาปลกมาใช (Annie, 2003) เมอพจารณาเปรยบเทยบยอดจ าหนายยาในรานยาโดยรวมของไทยตงแต พ.ศ. 2544 ถง พ.ศ. 2557 มแนวโนมสงขนมาก โดยพบวา มมลคาเพมขนเกอบ 3 เทาตว หรอคดเปนมลคาประมาณ 11,360 ลานบาท ใน พ.ศ. 2544 เพมขนเปน 29,200 ลานบาท ใน พ.ศ. 2557 แตเมอพจารณาสดสวนยอดจ าหนายในรานยาเทยบกบมลคายาโดยรวมพบวา มสดสวนทลดลงจากรอยละ 33 ใน พ.ศ. 2544 เหลอรอยละ 21.5 ใน พ.ศ. 2557 แสดงใหเหนวา อตราการขยายตวของธรกจรานยามการขยายตวทนอยกว า เม อ เทยบกบ อตสาหกรรมยา (Institute for Health Care Informative Company Thailand, 2014) ขอมลจากส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา ดานสถตการขออนญาตประกอบธรกจรานยาใน พ.ศ. 2539 มสถานทขายยารวม 9,870 ราน ในขณะท พ.ศ. 2556 มจ านวนสถานทขายยารวม 15,947 ราน (ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา, 2556) หรอมการเพมขนของรานยาถงรอยละ 61.6 ภายในเวลา 17 ป เมอพจารณารวมกบยอดขายในสวนของรานยาจากขางตนจะพบวา ปรมาณรานยาทเพมขนท าใหเกดสภาวะการแขงขนของธรกจรานยาทเพมขน จากการดงสวนแบงทางการตลาดในกลมธรกจเดยวกน เมอธรกจรานยากลบเตบโตลดลงในขณะทมการเพมขนของจ านวนรานยา ท าใหมลคาขายเฉลยตอรานมจ านวนลดลง ซงสงผลใหเกดสภาวะการแขงขนทางธรกจทมความเขมขนเพมมากขน ดงนนการวเคราะหสภาวะแวดลอมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของของธรกจรานยา เพอใหทนตอการเปลยนแปลงขางตน จะน ามาสการสรางความส าเรจในการประกอบธรกจ รานยาได งานวจยนจงท าการวเคราะหขอมลดานสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของของธรกจรานยาในปจจบน


51

และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต โดยศกษาในสวนของ การตดตามเพอประเมนขอมลจากสภาวะแวดลอม (Environmental Scanning) (Wheelene & Hunger, 2008) ท าการวเคราะหสภาพการแขงขนเพอการจดการเชงยทธศาสตร (Competitive Analysis for Strategic Management) โดยใชแรงผลกดนในการแขงขน (Competitive forces) ของ Porter (1980) หรอปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรม (Industry Competitive Factor) เพอใหเกดความเขาใจในธรกจรานยาในสภาวะแวดลอมปจจบน และแนวโนมสภาวะแวดลอมในอนาคตดยงขน โจทยวจย/ปญหาวจย 1. สภาวะแวดลอมทางการแขงขนของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคตเปนอยางไร 2. ปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยาเปนอยางไร วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต 2. เพอศกษาปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา วธด าเนนการวจย การวจยนเปนการวจยแบบผสานวธ โดยใชแบบแผนเชงอธบาย คอ วธการวจยทงการวจยเชงคณภาพ และเชงปรมาณ

การวจยเชงคณภาพ เลอกผ ใหขอมลโดยการสมแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) ก าหนดผใหขอมลจาก องคกรของรฐ และองคกรวชาชพทมสวนเกยวของ 9 หนวยงาน จ านวน 9 ทาน ประกอบดวย นายกสภาเภสชกรรม ผแทนนายกเภสชกรรมสมาคม เภสชกรช านาญการโครงการพฒนารานยา นายกสมาคมเภสชกรรมชมชน นายกสมาคมผวจยและผลตเภสชภณฑ นกวชาการรานยาสวนบคคล กรรมการผจดการรานยาเครอขาย รองประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และผเชยวชาญจากรานยาทเขารวมเปนหนวยบรการของส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ด าเนนการสมภาษณระหวางเดอน ธนวาคม พ.ศ. 2557 - มกราคม พ.ศ. 2558 โดยใชแบบสมภาษณกงโครงราง ซงประเมนความเทยงเชงเนอหา (Content Validity) และวเคราะหหาคาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค โดยผเชยวชาญ 5 ทาน ท าการวเคราะหขอมลโดยการวเคราะหแกนสาระ (Thematic Analysis)

การวจยเชงปรมาณ ประชากรทศกษาคอ เภสชกรทปฏบตงานในรานยาแผนปจจบน (ขย.1) ซงมเภสชกรควบคมการขายยาทงหมดในประเทศไทย จ านวน 12,123 ราน (ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา , 2556) เลอกกลมตวอยางโดยการสมอยางงาย (Simple random sampling) เพอใหกลมตวอยางเปนตวแทนทดของประชากรทศกษา ก าหนดขนาดกลมตวอยาง ดวย


52

ดวยโปรแกรม G*Power 3 ตามวธของ Faul et al. (2007) อางในพลพงศ สขสวาง (2556) ก าหนดให Chi-square test-Goodness of Fit เปนคาสถตทดสอบ ขนาดอทธพล (Effect Size) เทากบ 0.5 คาความเชอมนทระดบนยส าคญ (α err prob) 0.05 คาอ านาจการทดสอบ (Power of test, 1-β err prob) 0.95 จ านวนตวแปรสงเกตได (Number of Observed Variable) จ านวน 25 ตวแปร ผลการค านวณพบวา คาองศาอสระของโมเดล (Degree of freedom for independent model) เทากบ 325 การแจกแจงแบบ Noncentrality parameter λ เทากบ 94.50 คา Critical Chi-square = 368.0416 ท าใหจ านวนกลมตวอยาง (Total sample size) = 378 คาอ านาจการทดสอบ (Actual power) = 0.95 ค านวณตวอยางเพม ในกรณไมมการตอบกลบ และกรอกแบบสอบถามไมครบถวนอกหนงเทาของจ านวนกลมตวอยาง ดงนนจงท าการสงแบบสอบถามทงสน จ านวน 848 ฉบบ ด าเนนการวจยระหวางเดอน กรกฎาคม-กนยายน พ.ศ. 2557 โดยใชแบบสอบถามทมความเทยงเชงเนอหา (Content Validity) และความนาเชอถอ (Reliability) คาครอนบค อลฟา (Chronbach’s alpha) มคา 0.752 ลงรหส บนทกขอมลในโปรแกรมส าเรจรป เพอวเคราะหขอมลในเชงปรมาณ โดยสถตเชงพรรณา (Descriptive Statistics)

ผลการวจย ผลการศกษาสภาวะแวดลอม (Environmental scanning) ทางการแขงขนของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต ประกอบดวย 2 สวน คอ สวนท 1 ผลการศกษา โดยการสมภาษณผเชยวชาญดงน

1. ปจจยทมผลตอสภาวการณการลงทนของธรกจรานยา ประกอบดวย 1.1 นโยบายของภาครฐในการใหสทธการรกษาพนฐานในระบบประกนสขภาพถวนหนา

ท าใหประชาชนเขาถงการรกษาในโรงพยาบาลมากขน ดงนนมลคาในภาคสวนของรานยาจงลดลง 1.2 อตราการเหมาจายรายหว (Capitation Payment) ของส านกงานหลกประกน

สขภาพทเพมขน ท าใหโรงพยาบาลของภาครฐมเงนทนในการใหบรการทดขน ประชาชนจงเขารบการรกษาในโรงพยาบาลไดมากขน

1.3 ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross domestic product: GDP) ของประเทศ จากการท GDP เปนดชนหนงทใชวดขอมลในระบบเศรษฐกจ ซงแสดงถงสภาพคลองในการใชจายของประชาชน ดงนนการลงทนในธรกจรานยาจงตองท าการประเมน GDP รวมดวย

2. การเตบโตของธรกจรานยา ธรกจรานยามแนวโนมเตบโตไดอยางตอเนอง จงดงดดนกลงทนทงจากนกลงทนในประเทศ และตางประเทศ เนองจาก

2.1 ประชาชนมก าลงซอ (Buying Power) เพมขน รวมถงใหความใสใจดานสขภาพเพมขน ท าใหเลอกซอยาตนแบบ (Original) เพมขน

2.2 การเตบโตของธรกจรานยาเพมขน เนองจากพฤตกรรมการใชยาของประชาชนทเปลยนไป ท าใหรานยาตองปรบรายการสนคา และการบรการใหเหมาะสม รานยาตองจดใหมสนคาเพมขน ทงทเปนยา และสนคาประเภทอาหารเพอสขภาพ

2.3 ธรกจรานยาสามารถขยายตวได จากการทจ านวนรานยาในประเทศไมเพยงพอตอการใหบรการประชาชน


53

2.4 การเปดเขตการคาเสร (Free Trade Agreement: FTA) ท าใหเกดการลงทนจากนกลงทนตางชาต และการเคลอนยายแรงงาน 3. ดานกฎหมาย และการบงคบใชกฎหมาย การจดใหมผประกอบวชาชพเภสชกรรมในราน ขย.1 มอปสรรค ดงน

3.1 ประชาชนไมตระหนกถงความแตกตางของรานยาทมเภสชกร และไมมเภสชกร จงสนบสนนการใหบรการในรานทไมปฏบตตามกฎหมาย เนองจากราคายาทถกกวา

3.2 สภาวชาชพไมสามารถผลกดนนโยบายเพอสรางความเขมแขง และความไดเปรยบแกเภสชกรชมชนได จากการทรานยาไมมเภสชกรอยปฏบตการจรง

3.3 หนวยงานทมสวนเกยวของดานการควบคม ดแล และบงคบใชกฎหมายคอ องคการอาหารและยา สภาเภสชกรรม และสาธารณสขจงหวด ขาดการบรณาการการท างานรวมกน

3.4 ผมหนาทดานการควบคม ดแล และบงคบใชกฎหมาย เกดจากกระบวนการแตงตงพนกงานเจาหนาทแทนคณะกรรมการอาหารและยาตามต าแหนง ไมมการพจารณาคณสมบต จงท าใหเกดปญหาจากการขาดระบบธรรมาภบาล

3.5 กฎหมาย และบทลงโทษ ไมรนแรง แนวทางการบงคบใชไมแนชด เชน การท าบญชยา การก าหนดเวลาปฎบตการของเภสชกร และการจ าหนายยาควบคมพเศษ ท าใหผประกอบการรานยาไมเหนความส าคญในการปฏบตตามทกฎหมายก าหนด

3.6 การใหบรการในรานยาประชาชนสามารถเขาถงไดงาย และไมมขอจ ากดในการเขาใชบรการ แตเภสชกรผประกอบธรกจไมไดอยบนพนฐานดานจรยธรรม (Ethics) ในการประกอบวชาชพ 4. ดานการขาดแคลนผประกอบวชาชพเภสชกรรมในราน ขย .1 เกดไดจากหลายสาเหตประกอบดวย

4.1 ขาดการตดตาม และการบนทกขอมลทแนชดวา เภสชกรในประเทศมไมเพยงพอจรงหรอไม สวนหนงอาจไมอยในวชาชพ หรอเกดการกระจกตวอยในบางสายงาน

4.2 ภาคการศกษาผลตเภสชกรตามหลกอปสงคอปทาน หรอตามความตองการของผเรยน การผลตเภสชกรชมชนจงไมเพยงพอตอความตองการ

4.3 โครงการลกหลานรานยาไมประสบผลส าเรจ ไมสามารถผลตเภสชกรชมชนเพมขนได เนองจากกระบวนการคดเลอกนสตเพอเขาศกษาในหลกสตรลกหลานรานยาอาจไมเหมาะสม ไมรดกมเพยงพอ เมอจบการศกษาไมสามารถบงคบใหกลบไปปฏบตการในรานยาของตนเองได

4.4 นกศกษาทจบการศกษาสวนหนงไมสามารถสอบผานการวดความรพนฐาน หรอสอบใบประกอบโรคศลปะได จงไมสามารถประกอบวชาชพเภสชกรรมไดตามกฎหมาย ท าใหภาครฐเกดการสญเสยโอกาสจากการมตนทนในการสนบสนนการศกษา แตไมสามารถผลตเภสชกรได

4.5 ระบบการศกษาไมชวยใหนสตทก าลงจะจบการศกษาประกอบวชาชพในรานยา 4.6 ในการจดการเรยนการสอนผานการฝกงาน เภสชกรประจ าแหลงฝกงานรานยาจงควรไดรบการรบรอง (Certify) เพอใหการสอนมคณภาพตามหลกวชาการ ตรงตามจดมงหมายของมหาวทยาลย


54

4.7 ผประกอบวชาชพเภสชกรรมชมชนไมเหนความส าคญในการดแล และคมครองประชาชนประชาชน สภาเภสชกรรมจงควรสงเสรมบทบาทเหลานในเภสชกรชมชน

4.8 ลกษณะงานในรานยาไมสรางแรงจงใจในการท างาน เชน มการบรหารงานแบบธรกจครอบครว (Family Business) ขาดความกาวหนาในรานยาเดยว รานยาเครอขาย และรานยาเอกสทธมแรงกดดนสง จงมอตราการเปลยนงานสง

สวนท 2 ผลการวเคราะหปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา โดยใชแรงผลกดนในการแขงขนของ Porter (1980)

ผลการวเคราะหตวแปรพนฐานดานประชากรศาสตรพบวา แบบสอบถามฉบบสมบรณทไดรบการสงกลบจ านวน 277 ฉบบ คดเปนรอยละ 32.7 ของจ านวนแบบสอบถามทถงมอผรบจ านวน 848 ฉบบ ซงผตอบสวนใหญมาจากรานยาแผนปจจบนในเขตกรงเทพ และปรมณฑล เพศหญง กลมอายอยระหวาง 31-40 ป จบการศกษาสงสดระดบปรญญาตร ด าเนนกจการรานยาครงป-10 ป มต าแหนงเปนเจาของราน สถานภาพการท างานในรานยาปฏบตงานตลอดเวลาเปดท าการ ประเภทรานยาเดยว จ านวนผมารบบรการเฉลยตอวน 1-50 คน รายไดเฉลยตอเดอน 50,000 - 100,000 บาท และสวนใหญไมเคยเขารวมการรบรองคณภาพรานยา

จากการตอบแบบสอบถามของเภสชกรชมชน และผเชยวชาญ ประกอบดวยตวแปรสงเกตไดจ านวน 5 ตวแปร จดล าดบตามระดบความคดเหน ดงน คอ 1) อ านาจตอรองของผซอ 2) อ านาจตอรองของผจ าหนายวตถดบ 3) การแขงขนภายในอตสาหกรรม 4) ผแขงขนรายใหม 5) สนคาทดแทน ดงน

1. อ านาจตอรองของผซอสงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยาในภาพรวมระดบมาก เกดจาก

1.1 อ านาจทผบรโภคเลอกซอยาในโรคทวไป (Common disease) จะเพมขน เพราะความสะดวกสบาย ความเปนอสระในการคดเลอกสนคา

1.2 อ านาจตอรองของผซอเพมขน จากอ านาจทางการตลาด (Marketing power) และชองทางการใหบรการ คอ เกดการแชรขอมลกนได ผานทาง สงคมออนไลน (Social Media) เชน ไลน เฟสบค อนเตอรเนต ดงนนผซอจงมขอมลทจะไปตอรองกบผจ าหนาย

1.3 อ านาจตอรองของผซอดานการเลอกซอบรการดานวชาการเพมขน ดงนนการแขงขนของรานยาจงตองเปนเชงวชาการ

1.4 อ านาจตอรองของผซอเพมขน เนองจากลกคามทางเลอกในการรบบรการไดมากขน จากจ านวนรานยาทเพมมากขน

1.5 อ านาจตอรองของผซอขนกบจ านวนลกคา 1.6 อ านาจตอรองของผซอขนกบมลคาการซอ

2. อ านาจตอรองของผจ าหนายวตถดบ สงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยามภาพรวมอยในระดบมาก เกดจาก

2.1 ก าลงซอ หรอปรมาณการสงซอทมากจงจะมศกยภาพในการตอรองราคากบบรษทผผลต หรอผจ าหนายได


55

2.2 ประเภทของบรษทผผลต หรอผ จ าหนาย จ าแนกออกเปน บรษทผผลตภายในประเทศ (Local made) และบรษทยาตนแบบ หรอยาจากตางประเทศ (Original) มกก าหนดราคายาชดเจน รานยาเดยวมอ านาจการตอรองนอย

2.3 ระยะเวลา และความสมพนธระหวางผจ าหนาย และผซอ จะเพมอ านาจการตอรองราคา

2.4 ชนดของยา ยาทไมสามารถทดแทนการรกษาดวยยากลมอนได รานยาจะมอ านาจการตอรองกบบรษทผผลตลดลง

2.5 จ านวนบรษทผผลตยา หรอจ านวนผจ าหนายยา บรษททรบกระจายสนคา (Distributer)

2.6 ความตองการของประชาชน ในการเรยกหาสนคา หรอตราสนคา 3. การแขงขนภายในอตสาหกรรมสงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา ม

ภาพรวมอยในระดบมาก เกดจาก 3.1 การแขงขนภายในการตลาดเภสชภณฑสามารถเตบโตได เนองจากประชาชนม

ความตองการใชยาจากรานยา และปญหาดานสขภาพของประชาชนเพมขน 3.2 ความรนแรงของการแขงขนเพมขน และมการใชยทธศาสตรเพอสรางความ

ไดเปรยบในการแขงขนเพมขน อยางไรกตามรานยาทไมสามารถแขงขนไดจะมการปดกจการเพมขน 3.3 รานยาจะมสดสวนของยาลดลง มเครองมอแพทย อปกรณทางการแพทย ผลตภณฑ

เสรมอาหาร และเวชส าอางเพมขน 3.4 รานยาทเปดใหมมความเสยงในการด าเนนธรกจเพมขน หากไมสามารถปรบตวเพอ

สรางความไดเปรยบในการแขงขนได 3.5 รานยาสวนบคคลทไมสามารถปรบตวไดจะมสภาพคลายรานโชวหวย ในขณะทราน

ยาเครอขาย และรานยาเอกสทธจะมจ านวนเพมขน 4. ผแขงขนรายใหมสงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา มภาพรวมอยในระดบมาก เกดจาก 4.1 การเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) อยางสมบรณ ใน พ.ศ. 2558 จะท าใหมการเคลอนยายการลงทน โดยเฉพาะในบรการดานสขภาพถอเปนสาขาบรการส าคญ (Priority Integration Sector) ทจะมการเพมสดสวนการถอหนของนกลงทนอาเซยนไมนอยกวารอยละ 70 ซงจะสงผลตอธรกจรานยาทเปนกลมทนในประเทศ ท าใหเกดการแขงขนทเขมขนยงขน 4.2 การเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะท าใหมการเคลอนยายแรงงานมฝมออยางเสร ดงนนธรกจรานยาของไทยจะไดรบผลจากการเคลอนยายของเภสชกรไทยออกจากประเทศ และการท เภสชกรตางชาตจะเขามาทดแทนเภสชกรไทยในสายงานทขาดแคลนได

5. สนคาทดแทนสงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา มภาพรวมอยในระดบมาก เภสชกรชมชนระบวา จ านวนโรงพยาบาล สถานพยาบาล คลนก และสทธในการรกษาขนพนฐานมผลตอธรกจรานยา ในขณะทผเชยวชาญระบวา


56

5.1 โรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนก มขดจ ากดในการใหบรการทงดานจ านวนบคลากร และศกยภาพการบรการ จงเปนโอกาสทรานยาจะขยายการใหบรการได

5.2 โรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนก ใหการบรการคนละรปแบบกบการบรการในรานยา โดยรานยาใหบรการแบบเบดเสรจในจดเดยวโดยเภสชกร จงท าใหสะดวก และรวดเรวมากกวา

5.3 ลกคาของโรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนก กบรานยาเปนลกคาคนละกลม โดยรานยาใหการดแลประชาชนในโรคพนฐาน ในขณะทโรครนแรง และเรอรง ประชาชนจะเขารบบรการทโรงพยาบาล อภปรายผล การวจยนเปนศกษาสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต และศกษาปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา โดยใชแรงผลกดนในการแขงขนของ Porter (1980) เปนกรอบแนวคด สวนท 1 ผลการศกษาสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต โดยการสมภาษณผเชยวชาญ สอดคลองกบ บรนทร ต ศรวงษ (2557) ดงน 1) ธรกจรานยามแนวโนมเตบโตไดอยางตอเนอง การเปดเขตการคาเสรท าใหเกดการลงทนจากนกลงทนตางชาต เนองจากประเทศไทยมศกยภาพสงในเชงการตลาด 2) ดานกฎหมาย และการบงคบใชกฎหมาย การจดใหมผประกอบวชาชพเภสชกรรมในราน ขย .1 มอปสรรคคอ กฎหมาย และบทลงโทษไมรนแรง แนวทางการบงคบใชไมแนชด การมเภสชกรตลอดเวลาท าการเปนจรงไมไดในทางปฏบต รานยามการพฒนาเปลยนแปลงไปอยางเชองชา เนองจากตดขดดวยกฎหมายยาทลาสมย 3) ดานการขาดแคลนผประกอบวชาชพเภสชกรรม ยงคงเปนปญหาส าหรบรานยาเดยว รานยาลกโซมศกยภาพในการตดตอกบสถาบนการศกษาทเปดการเรยนการสอนสาขาเภสชศาสตร เพอรบนกศกษาเขาท างานหลงส าเรจการศกษา พรอมทงเสนอความกาวหนาในวชาชพเพอจงใจในการท างาน และสอดคลองกบ ทพยวภา วงศนจศล และคณะ (2557) กลาววา ภาพอนาคตทเปนไปไดมากทสดคอ ธรกจรานยาในอนาคตเตบโตเพมขน มการแขงขนทสง และภาพอนาคตทไมดทสดคอ ปญหาเภสชกรแขวนปาย ผบรโภคไมเหนความส าคญของเภสชกร

สวนท 2 ผลการวเคราะหปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรม โดยใชแรงผลกดนในการแขงขนของ Porter (1980) จากแบบสอบถามทางไปรษณย

แบบสอบถามฉบบสมบรณทไดรบการสงกลบจ านวน 277 ฉบบ คดเปนรอยละ 32.7 ของจ านวนแบบสอบถามทถงมอผรบจ านวน 848 ฉบบ ทงนอาจเปนเพราะวา ในขณะนนมการน าเสนอรางพระราชบญญตยาใหม ซงจะสรางความไมปลอดภยใหแกผบรโภค เภสชกรทวประเทศจงรวมกนแสดงออกเพอคดคาน ซงเปนประโยชนในการด าเนนการวจยในชวงเวลาดงกลาว จงท าใหผลการตอบกลบของแบบสอบถามทางไปรษณยมจ านวนเพยงพอตอการวเคราะห ซงใกลเคยงกบงานวจยของ ธรรมรส ชางไมงา (2543) พบวา กลมทไดรบแบบสอบถามทางไปรษณยมอตราการตอบกลบรอยละ


57

34.40 และงานวจยของ จรนทร กองศร (2535) พบวา อตราการตอบกลบในกลมทไดรบการตดตามการตอบกลบมมากกวากลมทไมไดตดตามการตอบกลบ ในขณะท Edwards, et al. (2002) ศกษายทธศาสตรเพอเพมอตราการตอบกลบทางไปรษณย พบวา อตราการตอบกลบสามารถเพมขนได 2 เทา เมอสรางแรงจงใจดานการเงน ดงนนผวจยจงท าการตดตามการตอบกลบดวยการโทรศพท และสรางแรงจงใจในการตอบกลบเพมดวยสงตอบแทน จงท าใหอตราการตอบกลบเปนไปตามทไดก าหนดไว อยางไรกตามอตราการตอบกลบคอนขางต า อาจเกดจากอคตจากการไมตอบสนอง (Non-Response Bias) มโอกาสเกดขนไดสง ดงนนจงควรใชวจารณญาณในการขยายผลในการวจย (Generalization) ปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอธรกจรานยา ในเชงปรมาณ พบวา เภสชกรชมชนประจ ารานยาแผนปจจบนระบวา ปจจยการแขงขนประกอบดวยตวแปรสงเกตไดทง 5 ตวแปร มผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยาอยในระดบมากทงหมด และพบวา เมอจดล าดบตามระดบความคดเหน ไดดงน 1) อ านาจตอรองของผซอ 2) อ านาจตอรองของผจ าหนายวตถดบ 3) การแขงขนภายในอตสาหกรรม 4) ผแขงขนรายใหม 5) สนคาทดแทน ทงนอาจเปนเพราะวา อ านาจตอรองของผ ซ อ และอ านาจต อรองของผ จ าหน ายว ตถ ด บ เป น เศรษฐศาสตร จ ลภาค (Microeconomics) คอ พฤตกรรมของหนวยเศรษฐกจหนวยยอยทกระทบตอเภสชกรชมชนประจ ารานยาแผนปจจบนไดชดเจนมากกวาการแขงขนภายในอตสาหกรรม ผแขงขนรายใหม และสนคาทดแทน ในขณะทผลการวจยในเชงคณภาพ พบวา ผเชยวชาญในธรกจ รานยาใหความสนใจในเศรษฐศาสตรมหภาค (Macroeconomics) ซงมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา เศรษฐศาสตรมหภาคทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา เชน นโยบายของภาครฐในการใหสทธการรกษาพนฐานในระบบประกนสขภาพถวนหนา ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) การเปดเขตการคาเสร (Free Trade Agreement: FTA) และดานกฎหมาย และการบงคบใชกฎหมาย เปนตน ปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมทง 4 ตวแปร คอ 1) อ านาจตอรองของผซอ 2) อ านาจตอรองของผจ าหนายวตถดบ 3) การแขงขนภายในอตสาหกรรม 4) ผแขงขนรายใหม ผลการวจยในเชงปรมาณ โดยเภสชกรชมชนประจ ารานยาแผนปจจบนสอดคลองกบผลการวจยในเชงคณภาพ โดยผเชยวชาญ ในขณะทดานสนคาทดแทน เภสชกรชมชนประจ ารานยาแผนปจจบนระบวา จ านวนโรงพยาบาล สถานพยาบาล คลนก และสทธในการรกษาขนพนฐานในโรงพยาบาลของรฐมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจมาก แตผเชยวชาญระบวา โรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนกไมใชการบรการทดแทนของธรกจรานยา เนองจากเปนการใหบรการคนละรปแบบ และลกคาคนละกลม สอดคลองกบ บรนทร ต ศรวงษ (2557) รานยากยงคงเปนแหลงส าคญทประชาชนเลอกใชบรการ โรงพยาบาลไมไดเปนบรการทดแทนส าหรบลกคาเปาหมายของรานยา เนองจากปจจยดานคารกษาพยาบาล และการกระจายตวในแหลงชมชนกยงคงนอย ผวจยมความเหนวา พฤตกรรมของผบรโภคตามท าเลทตงอาจสงผลใหเภสชกรชมชนมความคดเหนแตกตางกบผเชยวชาญ เชน หากเปนผบรโภคทอาศยอยใกล โรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนก หรอผบรโภคทอยในตางจงหวด ไมมขอจ ากดมากเรองเวลาในการรบบรการจะเลอกใชสทธในการรกษาขนพนฐาน ซงแตกตางจากผบรโภคทอยในเมอง และมก าลงซอ ซงจะตองการการบรการทสะดวก รวดเรวทรานยามากกวา


58

ปจจยการแขงขนภายในอตสาหกรรมสงผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา สอดคลองกบ Metts (2007) กลาววา ประสทธผลของบรษทในธรกจขนาดกลาง และขนาดยอม มความสมพนธกบปจจยการแขงขนในอตสาหกรรม ดงนนผประกอบการรานยาตองมการประเมนสถานการณการแขงขนของตนเองกบสถานการณปจจบน เพอใหเกดความเขาใจในสถานภาพของรานยา ณ ขณะนนวา อยในสภาวะทยงสามารถแขงขนกบรานยาอนไดหรอไม และวเคราะหหาจดออนทจะน ามาปรบปรงราน หรอวเคราะหจดแขงเพอพฒนาใหธรกจรานยามความแขงแรง สามารถสกบรานยาอนได รวมถงหาโอกาสทยงอยเพอปรบปรงใหธรกจรานยาของตนเองมความไดเปรยบในการแขงขนยงขนตอไป ผวจยจงน าเสนอสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของธรกจรานยาในปจจบน และแนวโนมของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนในอนาคต ดงภาพท 1


59

ภาพท 1 แสดงผลการวเคราะหสภาวะแวดลอมทางการแขงขนของธรกจรานยา

อ านาจตอรองของผจ าหนายวตถดบ 1) ก าลงซอของรานยาทมากจงจะมศกยภาพในการตอรองราคา 2) ระยะเวลา และความสมพนธระหวางผจ าหนาย และรานยาทนานจะเพมอ านาจการตอรองได 3) ชนดของยา ยาทไมสามารถทดแทนการรกษาดวยยากลมอนไดจะมอ านาจการตอรองลดลง 4) จ านวนบรษทผผลตยา หรอจ านวนผจ าหนายยา 5) ความตองการของประชาชน

อ านาจตอรองของผซอ 1) อ านาจทผบรโภคเลอกซอยาในโรคทวไปจะเพมขน เพราะความสะดวกสบาย ความเปนอสระ 2) อ านาจตอรองของผซอเพมขน จากอ านาจทางการตลาด คอ เกดการแชรขอมลกนได 3) อ านาจตอรองของผซอดานการเลอกซอบรการดานวชาการเพมขน 4) อ านาจตอรองของผซอขนกบจ านวนลกคา 5) อ านาจตอรองของผซอขนกบมลคาการซอ

ผแขงขนรายใหม 1) AEC จะท าใหกลมทนตางประเทศขยายการลงทนในธรกจรานยาเพมขน 2) การเคลอนยายแรงงานในวชาชพเภสชกรรม (MRA) 3) โอกาสในการลงทนเกดจาก 3.1 รานยาใหมตองเปนรานคณภาพจะสรางความไดเปรยบใหกลมทนตางประเทศ 3.2 มการเพมขนของบรษทผผลต ท าใหรานยามทางเลอกในการซอสนคาบรษทผผลต

การแขงขนภายในอตสาหกรรม 1) การแขงขนในตลาดเภสชภณฑสามารถเตบโตได 2) ความรนแรงของการแขงขนเพมขน และมการใชยทธศาสตรเพมขน จากจ านวนคแขงทเพมขน 3) มสดสวนของยาลดลง เครองมอแพทย อปกรณทางการแพทย อาหารเสรม เวชส าอางคเพมขน 4) แนวโนมการแขงขนมความเขมขนขนจาก AEC 5) รานยาสวนบคคลมสภาพคลายโชวหวย รานยาเครอขาย และรานยาเอกสทธจะขยายกจการเพมขน

Threats of new entrants

Bargaining Power of Buyers

Rivalry among existing Competitors

สนคาทดแทน โรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนกไมใชการบรการทดแทนของธรกจรานยา เนองจาก 1) มขดจ ากดในการใหบรการทงดานจ านวน และศกยภาพการบรการ 2) การใหการบรการคนละรปแบบกบการบรการในรานยา 3) ลกคาของโรงพยาบาล ศนยอนามย และคลนกเปนลกคาคนละกลมกบรานยา โดยรานยาใหการดแลประชาชนในโรคพนฐาน ในขณะทโรครนแรง และเรอรง ประชาชนจะเขารบบรการทโรงพยาบาล

Threat of Substitute Products or services

Bargaining power of Suppliers


60

ดงนน เพอใหธรกจรานยาในโลกยคโลกาภวตนสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขน ธรกจรานยาจงมความจ าเปน ตองบรหารการเปลยนแปลง (Change Management) และตอบสนองทนตอความเรงดวนในการเปลยนแปลง (Emergent change) Alvin Toffler (1981) กลาววา องคกรตองระบสภาวะวกฤตทมความรนแรงไดอยางรวดเรวทงเหตการณ และการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงจะน ามาสองคประกอบใหมในการจดการโดยบงคบใหผบรหารมความกงวลตอสภาวะแวดลอมทไมคนเคยทจะตดสนใจอยางรวดเรวมากขนในเวลาทนอยทสด

ธรกจรานยาจงควรปรบตวใหทนตอสภาวะการเปลยนแปลงของสภาวะแวดลอมทางการแขงขนดานสภาวการณการลงทน จากการทธรกจรานยามแนวโนมเตบโตได และมปจจยทงภายใน และภายนอกทท าใหรานยาตองปรบตวตอสภาวะการแขงขนอยางตอเนอง ผประกอบการรานยาทสามารถปรบตวทนตอการเปลยนแปลงจงจะสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนทางธรกจได นอกจากนสมาคมวชาชพเภสชกรรมตางๆ ควรชแนะแนวทางแกผประกอบการทางธรกจทมความสมเสยงตอการปรบตว เชน รานยาเดยว ใหรบร และเกดการเคลอนไหวทงในสวนของความเปนวชาชพเภสชกรรม และการท าธรกจทจะสรางศกยภาพในการแขงขนในอนาคตได ขอเสนอแนะ 1. หนวยงานภาครฐ และเอกชน รวมถงสมาคมวชาชพทมสวนเกยวของกบธรกจรานยาควรประเมนสภาวะแวดลอมของธรกจรายไตรมาสอยางตอเนอง และรวมกนหาแนวทางในการสนบสนนใหธรกจรานยาสามารถปรบตว สรางศกยภาพในการด าเนนกจการ และการใหบรการประชาชน โดยเฉพาะรานยาเดยวทมความออนไหวตอสภาวะแวดลอมในการแขงขนสง ใหสามารถอยรอดได เพอความมนคงในระบบกระจายยาของประเทศ 2. ผประกอบธรกจรานยาควรประเมนสภาวะแวดลอมของธรกจ พจารณาการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจ และปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลง และลดความเสยง รวมถงหาโอกาสจงสามารถสรางความส าเรจใหแกธรกจได 3. หนวยงาน และผมหนาทเกยวของกบการควบคมดแล และบงคบใชกฎหมายประกอบดวย คณะกรรมการอาหารและยา สภาเภสชกรรม และสาธารณสขจงหวด ควรบรณาการการท างานรวมกน เพอใหเกดการบงคบใชกฎหมายทเขมงวด สรางความเปนธรรมใหกบรานยาทประกอบกจการโดยสจรต 4. ภาคการศกษาควรผลตเภสชกรตามสายงานทขาดแคลน เพอใหเพยงพอตอความตองการ 5. สภาเภสชกรรมควรหาวธการในการส ารวจจ านวนเภสชกร เพอใหเกดการวางนโยบายดานอตราก าลงของผประกอบวชาชพเภสชกรรมไดอยางเหมาะสม 6. การพจารณาสภาวะแวดลอมทางการแขงขนภายในอตสาหกรรมทมผลตอความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจรานยา จะน าไปสการสรางยทธศาสตรเพอความเปนเลศในการท าธรกจตอไป


61

บรรณานกรม จรนทร กองศร. (2535). ผลของการแจงลวงหนาและการตดตามทมตออตราการตอบกลบและ

คณภาพของขอมลจากแบบสอบถามทางไปรษณย. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพฯ.

ทพยวภา วงศนจศล, ศกดชย เจรญศรพรกล, อารมย ตตตะวะศาสตร. (2557). ภาพอนาคตของธรกจรานยาในประเทศไทยในป พ.ศ. 2567. วารสารสมาคมเภสชกรรมชมชน. 13(75), 45-53.

ธรรมรส ชางไมงา. (2543). การเปรยบเทยบอตราการตอบกลบความเรวในการตอบกลบและความสมบรณในการตอบกลบระหวางวธการสงแบบสอบถามทางไปรษณยอเลกทรอนกสทมวธการแจงใหทราบลวงหนาตางกน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพฯ.

บรนทร ต ศรวงษ. (2557). การทบทวนองคความร เรองการพฒนาระบบการประกอบการรานยา เพอเตรยมพรอมรานยากอนเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. รายงานสมบรณ CPA Seminar. สบคนเมอ 17 ธนวาคม 2557, จาก http://docs.com/UHQB

พลพงศ สขสวาง. (2556). โมเดลสมการโครงสราง . กรงเทพฯ: โรงพมพวฒนาพานช. ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2556). ส านกงานโครงการพฒนารานยา. สบคนจาก

http://newsser.fda.moph.go.th Annie, M.B. (2003). From Chemist Shop to Community Pharmacy: An Industry

Wide Study of Retailing Chemists and Druglists, c1880-1960 (p. 3, 35). Doctoral dissertation, Ph.D., University of East Angelia, United Kingdom.

Edwards, P., Roberts, I., Clarke,M. and DiGuiseppi, C. (2002). Increasing response rates to postal questionnaires: systematic review. BMJ. 324(7347), 1168–1169.

Institute for Health Care Informative Company (Thailand). (2014). Market Situation (Quarter 4-2014). Retrieved from www.imshealth.com

Metts, G. A. (2007). Measuring the effectiveness of managerial action in SMEs: An empirical analysis of management's response to industry competitive forces. Management Research News. 30(12), 892 – 914.

Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy: Techniques for Analyzing Industries and Competitors (pp. 1-34). New York: A Division of Simon & Schuster Inc.

Toffler, A. (1981). Future shock, the third wave. New York: Bantam Books. Wheelene, T. l. & Hunger, D. J. (2008). Strategic Management and Business Policy

(Vol.11), (pp. 6, 10-18). New Jersey, United States of America: Pearson Education.

http://newsser.fda.moph.go.th/

http://www.emeraldinsight.com/action/doSearch?ContribStored=Metts%2C+G+A


พฤตกรรมและความพงพอใจของผบรโภคทมตอผลตภณฑสนคา หนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร

BEHAVIOR AND CONSUMER ‘S SATISFACTION TOWARDS ONE TAMBON

ONE PRODUCT (OTOP) IN BANG-KROEY SUB-DISTRICT NONTHABURI PROVINEC

พรพมล สมพทธพงศ Pornpimol Sampatpong

หลกสตรบรหารธรกจ สาขาวชาการตลาด มหาวทยาลยราชพฤกษ จงหวดนนทบร

________________________

บทคดยอ

การศกษาวจยเรองพฤตกรรมและความ พงพอใจของผบรโภคทมตอผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร มวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมของผบรโภคผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) และความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร โดยศกษากบกลมตวอยางจ านวน 400 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม และสถตทใชในการวจยคอสถตเชงพรรณา ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทดสอบสมมตฐานคอคาไคสแควร (Chi–Square) ผลการวจย 1. ผตอบแบบสอบถามมพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) โดยสวนใหญมความถในการซอนอยกวา 2 ครงตอเดอน รอยละ 78.8 จ านวนสนคาทซอแตละครงโดยสวนใหญซอจ านวน 1 ชน รอยละ 46.0 เหตผลในการซอเพราะราคาเหมาะสมกบปรมาณ รอยละ 52.3 ชอบซอสนคา OTOP จากแหลงงานแสดงสนคา OTOP เชน เมองทองธาน หางสรรพสนคา รอยละ 80.0 และสวนใหญซอสนคา OTOP ประเภทขนมตางๆ /ของหวานบอยทสด รอยละ 42.5 2. ความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ OTOP มความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ OTOP ดานความถในการซอ ดานจ านวนสนคาทซอแตละครง ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP และดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สวนดานเหตผลในการซอมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

ABSTRACT

This research aimed to study Behaviors and Consumer’s Satisfaction Towards One Tambon One Product (OTOP) In Bang-Kroey Sub-District, Nonthaburi Province.


63

The objectives of this research were products’ consumers, and their satisfaction on marketing mix in Bang-Kroey Sub-District, Nonthaburi Province, Ratchaphruek College. 400 samples were distributed a set of questionnaire. The descriptive statistics, frequency, percentage, mean, standard deviation, and Chi-Square were applied to analyzed data. Findings: 1. In the aspect of consuming behavior of the respondents, their frequency of purchasing OTOP products was less than two times a month (78.8%), and each purchase was only one piece (46.0%). 52.3% of the respondents purchased OTOP products because of their reasonable prices, and preference in OTOP from OTOP product exhibition center such as Muengthongthani or supermarkets (80.0%). Most often, most respondents bought confectionery and sweets (42.5%) 2. The consumers’ satisfaction towards the marketing mix of OTOP was significantly related to the OTOP consuming behavior in the aspect of the amount of purchase and frequency of purchase at the level of .00. In addition, the relationship of the reasons of purchase was statistically significant. ค าส าคญ พฤตกรรมและความพงพอใจของผบรโภค สนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ความส าคญของปญหา นโยบายของภาครฐมการสง เสรมและสนบสนนผลตภณฑทเกดจากภมปญญาทองถนทวประเทศภายใตโครงการ “หนงต าบลหนงผลตภณฑ” หรอ OTOP ทจดท าขนโดยมเปาหมายหลกในการสรางรายไดใหกบชมชนในระดบรากหญา จงหวดนนทบรมสนคา ในโครงการ หนงต าบลหนงผลตภณฑมากกวา 4,147 รายการ (ไทยต าบลดอทคอม, 2555) ปจจบนการตลาดของสนคา OTOP จะมการจดแสดงและจ าหนายสนคา OTOP ในงานตางๆ เชน OTOP City สนคา OTOP ระดบจงหวด OTOP ระดบภมภาค หรอรานคาทอยในศนยสนคาอนใน Plaza มการเผยแพรประชาสมพนธผานสออนเทอรเนต (ทมา:http://www.thaitambon.com/OTOP/info/Info1A.htm ณ วนท 12 กมภาพนธ 2556) ผบรโภคไดหนมาใหความสนใจสนคาทมความจ าเปนในขนพนฐานมากขน เนองจากพฤตกรรมทเปลยนแปลงไปจากเดมเปนสนคาฟมเฟอยมราคาคอนขางสง ท าใหมผบรโภคใชเฉพาะกลมคอกลมนยมซอสนคาบรโภคเฉพาะฤดกาลเทานน แตปจจบนพฤตกรรมผบรโภคไดขยายสวงกวางคอใชไดทกฤดกาลทกเพศทกวยและบางกลมถอเปนการบรโภคทตองใชประจ าวน ท าใหตลาดผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑมการขยายตวเพมขน ประกอบกบผผลตไดมการโฆษณาประชาสมพนธอยางตอเนอง แมวาพฤตกรรมของผบร โภคจะนยมมาใหความสนใจผลตภณฑสนคาหน งต าบลหนงผลตภณฑ แตปญหาจากภาวะเศรษฐกจทชะลอตวไดสงผลกระทบใหตลาดมการขยายตวไมมากนก ท าใหมการแขงขนกนอยางรนแรง ดงนนผผลตจงจ าเปนทตองปรบปรงกลยทธการตลาด เพอรกษา

http://www.thaitambon.com/OTOP/info/Info1A.htm


64

และขยายสวนแบงการตลาดไว จากความเปนมาดงกลาวผวจยจงสนใจศกษาเกยวกบพฤตกรรมและความพงพอใจของผบรโภคทมตอผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร เพอประโยชนในการพฒนาผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร ใหมประสทธภาพไดมาตรฐานตรงกบความตองการของผบรโภคตอไป โจทยวจย/ปญหาวจย 1. พฤตกรรมของผบรโภคผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร มพฤตกรรมอยางไร

2. ผบรโภคมความพงพอใจตอสวนประสมทางการตลาดของผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร ในระดบใด

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาพฤตกรรมของผบรโภคผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร

2. เพอศกษาความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดของผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร วธด าเนนการวจย

1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ในครงน คอ ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนประชาชนทบรโภคสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ

ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร และกลมตวอยางทใชในการวจยไดมาจากประชาชนทบรโภคสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร ซงใชสตรค านวณหาขนาดตวอยางโดยไมทราบจ านวนประชากร ไดขนาดตวอยางทใชในการวจย จ านวน 400 คน 2. เครองมอทใชในการวจย

แบบสอบถามปลายปด และปลายเปด ทก าหนดไวเปนโครงสรางใหครอบคลมหวขอทตองการศกษา ประกอบดวย 3 สวน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด รายไดตอเดอน อาชพ และสถานภาพสมรส ซงเปนแบบปลายปด (Close-end) แบบมใหเลอก 2 ค าตอบ (Dichotomous choices) แบบมใหเลอกหลายค าตอบ (Multiple Choices) ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมของผบรโภคสนคาผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ มลกษณะเปนแบบปลายปด (Close-end) แบบมใหเลอกหลายค าตอบ (Multiple choices) และแบบปลายเปด (Open-end) โดยถามเกยวกบความถในการซอ จ านวนสนคาทซอแตละครง เหตผลในการซอ ชอบซอสนคา OTOP จากแหลงใด และสนคา OTOP ทซอบอยทสด


65

ตอนท 3 ความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดของผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร ประกอบดวย 4 ดาน คอ ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานการจดจ าหนาย และดานการสงเสรมการตลาด โดยแบบสอบถามมลกษณะแบบตรวจสอบรายการ (Check List) มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ โดยใชมาตรวดแบบ Likert Scale ทมค าตอบใหเลอก 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด โดยใชคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน จากนนน าคาเฉลยมาแปลระดบตามเกณฑการประเมน

3. การวเคราะหทางสถต ในการวเคราะหขอมลนสถตทใชไดแก ขอมลเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ซง

จะใชอธบาย คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ไดแก ปจจยสวนบคคล ปจจยพฤตกรรมของผบรโภค ความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) และสถตทดสอบสมมตฐานดวยคาไคสแควร (Chi-Square) ผลการวจย ปจจยสวนบคคลของผบรโภค ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด รายไดตอเดอน อาชพ และสถานภาพสมรส ทตางกนจะมความสมพนธกบพฤตกรรมของผบรโภคสนคาผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ ไดแก ความถในการซอ จ านวนสนคาทซอแตละครง เหตผลในการซอ ชอบซอสนคา OTOP จากแหลงใด และสนคา OTOP ทซอบอยทสด

สมมตฐานท 1 ปจจยสวนบคคลทตางกนมความสมพนธกบพฤตกรรมของผบรโภคผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร

ตารางท 1 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภค

ผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP)

n=400

ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP)

2 Sig.

1. ความถในการซอ - เพศ - อาย - การศกษาสงสด - รายได - อาชพ - สถานภาพสมรส

5.938 8.173 9.865 22.112 2.749 2.585

.051 .226 .043* .001** .840 .630


66

ตารางท 1 (ตอ) n=400

ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP)

2 Sig.

2. จ านวนสนคาทซอแตละครง - เพศ - อาย - การศกษาสงสด - รายได - อาชพ - สถานภาพสมรส

4.219 8.537 7.986 35.174 14.599 2.219

.121 .201 .092 .000*** .024* .696

3. เหตผลในการซอ - เพศ - อาย - การศกษาสงสด - รายได - อาชพ - สถานภาพสมรส

31.036 9.710 7.808 15.137 9.330 15.761

.000** .375 .252 .087 .407 .015*

4. ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP - เพศ - อาย - การศกษาสงสด - รายได - อาชพ - สถานภาพสมรส

27.260 55.905 18.697 28.575 57.811 34.088

.000*** .000*** .005** .001** .000*** .000***

5. ประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด - เพศ - อาย - การศกษาสงสด - รายได - อาชพ - สถานภาพสมรส

22.463 42.690 26.989 42.224 54.319 42.243

.001** .001** .008** .001** .000*** .000***

* หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 *** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .00


67

จากตารางท 1 ปจจยสวนบคคลทตางกนมความสมพนธกบพฤตกรรมของผบรโภคผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร พบวา

1.1 ดานเพศทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ดานเหตผลในการซอ ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .00 และดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

1.2 ดานอายทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .00 และดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

1.3 ดานระดบการศกษาสงสดทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP ดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และดานความถในการซอ มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

1.4 ดานรายไดตอเดอนทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ดานจ านวนสนคาทซอแตละครงมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .00 และดานความถในการซอ ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP ดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

1.5 ดานอาชพทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP ดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .00 และดานจ านวนสนคาทซอแตละครง มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

1.6 ดานสถานภาพสมรสทตางกนกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP และดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .00 ดานเหตผลในการซอ มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สมมตฐานท 2 ความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) มความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP)


68

ตารางท 2 ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทาง การตลาดผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) กบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP)

n=400

ความสมพนธระหวางความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบล

หนงผลตภณฑ (OTOP)

2

Sig.

1. ความถในการซอ 140.291 .000***

2. จ านวนสนคาทซอแตละครง 124.451 .000***

3. เหตผลในการซอ 131.033 .010**

4. ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP 266.153 .000***

5. ประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด 364.565 .000*** ** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 *** หมายถง มนยส าคญทางสถตทระดบ .00 จากตารางท 2 ความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) มความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) พบวา ดานความถในการซอ ดานจ านวนสนคาทซอแตละครง ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP และดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .00 สวนดานเหตผลในการซอ มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 อภปรายผล ผลการจากวเคราะหสมมตฐานพบวา 1. ความพงพอใจตอสวนประสมทางการตลาดของผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ โดยรวมอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร ไดมการพฒนามาอยางตอเนอง เนองจากไดรบความรวมมอจากชมชนในพนท เพอทจะผลกดนสนคา OTOP ใหสามารถรองรบและสอดคลองกบความตองการของผบรโภค ซงสอดคลองกบงานวจยของพรพมล สมพทธพงศ (2554) ไดศกษาเกยวกบพฤตกรรมการตดสนใจของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาดของสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑระดบ 5 ดาวในจงหวดนนทบร ผลการวจยพบวา ปจจยสวนประสมทางการตลาดดานทมากทสด คอ ดานผลตภณฑ รองลงมาคอ ดานราคา ดานสถานทการจดจ าหนาย และดานการสงเสรมการตลาด และสอดคลองกบงานวจยของ รสดา เวษฎาพนธ และ สมาล สนตพลวฒ (2556) ไดศกษาวจยเรองแนวทางการพฒนา


69

OTOP ในเขตภาคกลางไดใชขอมลกลมผผลตสนคา OTOP ผลการวจยพบวา ตวชวดทใชในการบงชศกยภาพของกลมมความเหมาะสมในการสะทอนระดบศกยภาพการด าเนนธรกจไดดตามสมควร ปจจยทก าหนดระดบศกยภาพดงกลาวคอการมการวางแผนพฒนากลม การมความสมพนธกบผขายวตถดบ การจดท าฐานขอมลลกคา และการใหความชวยเหลอแกชมชน การวจยนมขอเสนอแนะแนวทางในการพฒนาศกยภาพการด าเนนธรกจของกลมผผลตสนคา OTOP ตามแนวทางการด าเนนธรกจ 5 ดาน คอ ดานการผลต ดานการพฒนาผลตภณฑ ดานการบรหารจดการ ดานการตลาด และดานการพฒนาทรพยากรมนษย 2. พฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ โดยสวนใหญมความถในการซอนอยกวา 2 ครงตอเดอน จ านวนสนคาทซอแตละครงโดยสวนใหญซอจ านวน 1 ชน เหตผลในการซอเพราะราคาเหมาะสมกบปรมาณ ชอบซอสนคา OTOP จากแหลงงานแสดงสนคา OTOP เชน เมองทองธาน หางสรรพสนคา และสวนใหญซอสนคา OTOP ประเภทขนมตางๆ /ของหวานบอยทสด ทงนเปนเพราะผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร เปนผลตภณฑประเภทอปโภคและบรโภคทหลากหลาย แตอาจจะยงไมตรงกบความตองการของผบรโภคได จงท าใหผบรโภคเขามาซอสนคาไมมากเทาทควร ซงสอดคลองกบงานวจยของพรพมล สมพทธพงศ (2554) ไดศกษาเกยวกบพฤตกรรมการตดสนใจของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาดของสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑระดบ 5 ดาว ในจงหวดนนทบร ผลการวจยพบวา กลมตวอยางสวนใหญเลอกซอเฉากวยโบราณ ซงสวนใหญซอสนคาครงละประมาณ 101 – 200 บาท มเหตผลในการซอสนคา คอ บรโภคเอง สวนใหญไมมการวางแผนซอสนคา แตสวนนอยมการวางแผน มการรบขอมลขาวสารจากเพอน/ญาต/คนรจกมากทสด สวนใหญซอสนคาในวนเสาร และสวนใหญซอสนคาในชวงเวลาบาย 3. ปจจยสวนบคคลดานเพศ อาย ระดบการศกษาสงสด รายไดตอเดอน อาชพ สถานภาพสมรสทตางกนมความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ ดานเหตผลในการซอ ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP ดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด ดานความถในการซออยางมนยส าคญทางสถต ทงนอาจเปนเพราะสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในเขตอ าเภอบางกรวย จงหวดนนทบร เปนแหลงซอขายสนคา OTOP ทผลตออกมาสอดคลองกบความตองการดานพนฐานของผบรโภค เชน อาหาร เครองใชในครวเรอน ผก ผลไมสดตางๆ และของประดบตกแตง เปนตน ซงหาซอไดตามความตองการและขนอยกบพฤตกรรมของผบรโภคทงเหตผลในการซอ แหลงทชอบ ประเภทสนคา ความถในการซอซงมความส าคญตอการทจะพฒนาใหสนคาเปนไปตามความตองการของผบรโภคไดเปนอยางด ซงสอดคลองกบงานวจยของ สพล มรรคไพบลย (2546) ไดศกษาวจยเกยวกบปจจยสวนบคคลของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหารในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑ จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา ปจจยสวนบคคลทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหารในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑ ของผบรโภคในเขตจงหวดชลบร ไดแก อาย (ดานความถในการซอผลตภณฑอาหาร) ระดบการศกษาขนสงสด (ดานความถในการซอผลตภณฑอาหาร) อาชพ (ดานความถในการซอผลตภณฑอาหาร) และรายไดสทธตอเดอนทแตกตางกน มผลตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหารในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑในเขตจงหวดชลบร แตกตางกนทระดบนยส าคญทางสถต .05


70

4. ความพงพอใจของผบรโภคตอสวนประสมทางการตลาดผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ มความสมพนธกบพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ ดานความถในการซอ ดานจ านวนสนคาทซอแตละครง ดานแหลงทชอบซอสนคา OTOP และดานประเภทสนคา OTOP ทซอบอยทสด และดานเหตผลในการซออยางมนยส าคญทางสถต ซงสอดคลองกบงานวจยของ สพล มรรคไพบลย (2546) ไดศกษาวจยเกยวกบปจจยสวนบคคลของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาดทมอทธพลตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหารในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑ จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา สวนประสมทางการตลาดโดยรวม ทง 4 ดาน คอดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย และดานการสงเสรมการตลาด ไมมความสมพนธตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหารในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในจงหวดชลบร ในดานความถในการซอผลตภณฑอาหาร 5. สวนประสมทางการตลาดโดยรวมในดานผลตภณฑ และดานการสงเสรมการตลาด มความสมพนธในทศทางตรงกนขามกบพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหาร ในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในจงหวดชลบร ในดานจ านวนเงนโดยเฉลยตอครงทผบรโภคจายเพอการซอผลตภณฑ อาหาร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนในดานราคา และดานชองทางการจดจ าหนาย ไมมความสมพนธตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหาร ในโครงการหนงต าบลหนงผลตภณฑ ในจงหวดชลบร ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย ขอมลปจจยสวนบคคล และขอมลดานพฤตกรรมการซอของผบรโภค สามารถเปนขอมลน าไปก าหนดกลมเปาหมาย จดท าแผนการตลาดทจะจดสงกระตนทางการตลาดใหเหมาะสม และก าหนดกลยทธทางการตลาดทตอบสนองตอความตองการของผบรโภค ขอเสนอแนะ

ผลการศกษาพบวา สวนประสมทางการตลาดผลตภณฑสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานการจดจ าหนาย และดานการสงเสรมการตลาดมการด าเนนการในระดบมาก แตมแนวโนมการด าเนนงานในระดบปานกลางถงนอย จงตองมการพฒนาทง 4 ดานใหมากขน เพอกระตนใหผบรโภคมพฤตกรรมการบรโภคสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) มากขน นอกจากนนขอมลดานพฤตกรรมการซอของผบรโภค สามารถเปนขอมลน าไปก าหนดกลมเปาหมาย จดท าแผนการตลาดทจะจดสงกระตนทางการตลาดใหเหมาะสม และก าหนดกลยทธทางการตลาดทจะเพมความถ และมลคาการซอ เพอตอบสนองตอความตองการของผบรโภคซงจะเปนการพฒนาสนคา OTOP ใหสามารถแขงขนไดในตลาดระดบทองถน ระดบประเทศ และระดบโลกตอไป


ไทยต าบลดอทคอม. (2553). สนคา OTOP ระดบประเทศ 5 ดาว. เขาถงไดจาก http://www.thaitambon.com/ (เมอวนท 12 กมภาพนธ 2556 เวลา 17.30 น.). พรพมล สมพทธพงศ. (2554). พฤตกรรมการตดสนใจของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาด

ของสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑระดบ 5 ดาวในจงหวดนนทบร. นนทบร: วทยาลยราชพฤกษ.

http://www.thaitambon.com/


71

พรพมล สมพทธพงศ. (2556). พฤตกรรมการตดสนใจของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาด

ของสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑระดบ 5 ดาวในจงหวดนนทบร. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ. 7(1), 59-65.

รสดา เวษฎาพนธ และสมาล สนตพลวฒ. (2556). แนวทางการพฒนา OTOP ในเขตภาคกลาง. ภาควชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. http://kucon.lib.ku.ac.th/Fulltext/KC5007010.pdf (ขอมล ณ วนท 18 ธนวาคม 2556 เวลา 21.30 น.) สพล มรรคไพบลย. (2546). ปจจยสวนบคคลของผบรโภคและสวนประสมทางการตลาดทม

อทธพลตอพฤตกรรมการซอผลตภณฑอาหารในโครงการหนงต าบล หนงผลตภณฑ จงหวดชลบร. สารนพนธ บธ.ม. (การจดการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

http://kucon.lib.ku.ac.th/Fulltext/KC5007010.pdf


พฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาระดบปรญญาตร จงหวดนนทบร

BEHAVIORAL STRATEGIES FOR LOSING WEIGHT AMONG UNDERGRADUATE STUDENTS IN NONTHABURI PROVINCE

สมศกด ถนขจ และพลศกด พมวเศษ

Somsak Tinkajee and Pulsak Pumwiset

มหาวทยาลยราชพฤกษ

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาระดบปรญญาตร จงหวดนนทบร ท าการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามจากกลมตวอยางทเปนนกศกษาของสถาบนการศกษาระดบปรญญาตรในระบบปดของรฐบาลและเอกชน จ านวน 8,365 คน หาขนาดกลมตวอยางโดย Taro Yamane = 398 คน สงแบบสอบถาม 420 ชด คดเลอกทสมบรณถกตอง 400 ชด น ามาว เคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป โดยหาคาสถตเชงพรรณนา คาความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และคาสถตเชงอนมาน t-test, F-test, Chi-square, Pearson’s Correlation Coefficient และ Regression ผลการวจยทส าคญสรป ไดดงน 1. นกศกษาสวนใหญไมมโรคประจ าตว คดเปนรอยละ 89.0 มเพยงรอยละ 11.0 ทมโรคประจ าตว ไดแก โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง โรคหวใจ และโรคภมแพ เปนตน 2. มความรเกยวกบโรคอวนอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 47.5 มทศนคตตอการลดความอวนอยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 43.3 มพฤตกรรมการลดความอวนอย ในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 38.2 3. ขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ความเพยงพอของรายได และการมสมาชกในครอบครวทเปนคนอวน มความสมพนธกบพฤตกรรมการลดความอวน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 4. นกศกษาทมเพศ และชนปทศกษาทแตกตางกนจะมพฤตกรรมการลดความอวนทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

5. ปจจยน า ไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการลดความอวน ปจจยเออ มความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการลดความอวน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และปจจยเสรม มความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการลดความอวน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

6. การวเคราะหการถดถอยของพฤตกรรมการลดความอวน พบวา ตวแปรการไดรบการตรวจรกษาทเหมาะสม และการไดรบขอมลดานการออกก าลงกายทเหมาะสม มความสมพนธกบพฤตกรรมการลดความอวน และใชพยากรณพฤตกรรมการลดความอวน ได โดยมประสทธภาพการพยากรณรอยละ 10.0 (R2 ทปรบแลว = 1.00 Constant = 34.149)


73

ABSTRACT The purpose of this research is to study Obesity Causing Behavior of Bachelor’s

degree students in Nonthaburi Province. The sample size selected by Taro Yamane was 398 students out of a total population of 8,365. Questionnaires were distributed to 420 students and 400 were completed. The questionnaires were analyzed in Frequencies Mean ( X ) Percentages, Standard deviation (S.D.) t-test, F-test, Chi-square, Pearson’s Correlation Coefficient.

The results were as follows: 1. The majority of students had no underlying diseases. (89%) 11% had

underlying diseases, such as diabetic mellitus, heart diseases, hypertension and others diseases (such as allergic diseases).

2. The students knew about obesity at a moderate level of 47.5%., attitude about obesity was at a moderate level of 43.3%, Obesity Causing Behaviors of the students were at a moderate level of 38.2%

3. The relationship between Obesity Causing Behavior, gender, and sufficiency of income had a significant correlation at .05.

4. Differences in students’ gender and academic year correlated with significant differences in Obesity Causing Behavior at .05.

5. Predisposing factors had no correlation with Obesity Causing Behavior; enabling factors had a significant correlation with Obesity Causing Behavior at .05 and reinforcing factors had a negative relationship with Obesity Causing Behavior at .05

6. Regression analysis: providing suitable places for treatment and ample opportunities for exercise correlates with a reduction in Obesity Causing Behaviors. Analysis predicts a 10% reduction in Obesity Causing Behaviors. R2 adjusted = 1.00 Constant = 34.149


พฤตกรรมการลดความอวน นกศกษาระดบปรญญาตร จงหวดนนทบร

ความส าคญของปญหา โรคอวน (Obesity) เปนปญหาของหลาย ๆ ประเทศและก าลงเปนปญหาส าคญระดบโลก

ทหลาย ๆ ประเทศก าลงเผชญปญหารวมกน เปนสาเหตใหคาใชจายเพมมากขนและท าใหคณภาพชวตของประชาชนลดต าลง องคการอนามยโลกไดรายงานในกลมประชากรอาย 20 ปขนไป 1.5 ลานคน มน าหนกเกนโดยผชายมากกวา 200 ลานคน ผหญงมากกวา 300 ลานคน เปนโรคอวน หรอ 1 ใน 10 ของประชากรโลกทมอาย 20 ปขนไปเปนโรคอวน และจะเสยชวตจากภาวะน าหนกเกนและโรคอวนอยางนอย 2 – 8 ลานคน/ป และพบวาภาวะน าหนกเกนและโรคอวน เปนปจจยเสยงทส าคญของ


74

สาเหตการตายของประชากรและเกดโรคเรอรง โดยรอยละ 44 ของผปวยเบาหวาน รอยละ 23 ของผปวยโรคหวใจ และรอยละ 7 – 41 ของผปวยมะเรง มปจจยเสยงทส าคญ คอ ภาวการณมน าหนกเกนและโรคอวน (WHO, 2011 อางถงใน นฤมล ตรเพชรศรอไร และเดช เกตฉ า, 2554) และองคการอนามยโลกไดประกาศไวในป 2547 วาภาวะโภชนาการเกนก าลงมการระบาด โดยเฉพาะในกลมเดก ซงเปนปญหาสาธารณสขทส าคญของโลก และพบวากวา 300 ลานคนทวโลกก าลงเผชญกบปญหาโรคอวนและมากกวา 1,000 ลานคน อยในภาวะน าหนกเกน (นรสสา พงโพสก, 2554) ในประเทศไทย วยรนทมารบการศกษามจ านวนเพมมากขน (คลนกเดก, 2558)

ดวยวถชวตทเปลยนแปลงไป ผคนใหความสนใจในรปรางทรวดทรงมากขน โดยเฉพาะในสงคมวยรนทนยมใหมรปรางรางผอมบางเหมอนกบนางแบบในสอตาง ๆ ท าใหวยรนแสวงหาวธการทจะมรปรางผอม บางเหมอนกบดารา หรอนางแบบ ทง ๆ ทบางคนมไดอวน แตตองการลดน าหนกหรอลดความอวนเพอใหเปนไปตามกระแส การลดน าหนกหรอลดความอวนมหลากหลายวธ บางวธแมจะท าใหน าหนกลดลงได แตเปนอนตรายตอสขภาพ เชน การกนยาลดความอวน ท าใหบางรายตองประสบกบปญหาสขภาพ บางรายรนแรงจนถงกบเสยชวตกม การเลยนแบบดาราทนยมลวงคอเพอใหอาเจยนอาหารออกมา เพราะมความเชอวาเมอลวงคออาเจยนเอาอาหารออกมาจนหมดแลว จะท าใหไมอวน ซงเปนการกระท าทไมถกตอง (อมาพร สทศนวรวฒ และคนอน ๆ, 2549)

โรคอวน คอสภาวะทรางกายมน าหนกมากกวา โดยมการสะสมของไขมนใตชนผวหนง ชองทอง และทอน ๆ ซงวดไดโดยคาน าหนกมาตรฐาน ถามคาเกนกวา Percentile ท 90 ขนไปถอวาอวนหรอมคาดชนมวลกาย 30 กโลกรม/ตารางเมตรถอวาเปนโรคอวน (กรมอนามย, 2558)

พฤตกรรมวยรน โดยเฉพาะวยรนหญง สวนมากจะใชวธการอดอาหาร ไมดมนม เมอหวกรบประทานอาหารเพยงเลกนอยและมกเปนอาหารประเภทกรบกรอบ อาหารเลก ๆ นอย ๆ เพอประทงความหว มการดมน าอดลมบางแตไมมการออกก าลงกายทเหมาะสม บางคนตองใชยาลดน าหนก บางคนใชวธดดไขมนออกเพอลดความอวน ซงกอใหเกดอนตรายตอสขภาพเพราะไขมนจะเกดขนมาทดแทนในระยะเวลาทไมนาน บางคนตองเสยชวตเพราะการดดไขมน บางรายใชวธการผาตดกระเพาะอาหารใหมขนาดเลกลง เพอใหกนอาหารไดนอย ซงจะท าใหเกดผลแทรกซอนตดตามมา จนเปนขาวปรากฏในสอมวลชนทนกศกษาไปดดไขมนจากคลนกเสรมความงามจนเสยชวต การไดทราบถงพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาระดบปรญญาตรจะเปนประโยชนในการพฒนาพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาไดเหมาะสมยงขน ลดความเสยงของนกศกษาทใชวธการลดความอวนทไมเหมาะสม

โจทยวจย/ปญหาวจย นกศกษามพฤตกรรมการลดความอวนอยางไร วตถประสงคการวจย

1. เพออธบายลกษณะทางประชากรของนกศกษา 2. เพออธบายพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษา


75

3. เพอหาความสมพนธระหวางปจจยน า ปจจยเออและปจจยเสรม และพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษา

4. เพอหาปจจยทมอ านาจการท านายพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษา วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) เพอศกษาพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาระดบปรญญาตรในสถาบนอดมศกษาระบบปดของรฐบาลและเอกชนในจงหวดนนทบร เพอหาพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาโดยจ าแนกขอมลพนฐานทางดาน เพศ อาย ชนป น าหนก สวนสง เปรยบเทยบกบพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษา เพอทราบถงนกศกษาทมคาดชนมวลกาย BMI เกนมาตรฐาน เพอน าผลการวจยไปพฒนาพฤตกรรมสขภาพของนกศกษาใหถกตองยงขน ผวจยไดด าเนนการตามหวขอตอไปน

ประชากรและกลมตวอยาง 1. ประชากรท ใช ในการวจยคร งน ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตรทกชนปของ

สถาบนอดมศกษา ประกอบดวย วทยาลยราชพฤกษ สถาบนปญญาภวฒน แจงวฒนะ มหาวทยาลยเทคโนโลยสวรรณภม วทยาเขตนนทบร เขตเหนอและเขตใต และวทยาลยพยาบาลบรมราชนน นนทบร จ านวนรวม 8,365 คน (ขอมลจากงานทะเบยนนกศกษา ณ วนท 1 มถนายน พ.ศ. 2555)

2. กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกศกษาระดบปรญญาตร ในปการศกษา 2555 ทกชนป

ของสถาบนอดมศกษาระบบปดซงมจ านวน 4 สถาบนอดมศกษา ไดแก วทยาลยราชพฤกษ สถาบนปญญาภวฒน แจงวฒนะ มหาวทยาลยเทคโนโลยสวรรณภม วทยาเขตนนทบร ทงเขตเหนอและเขตใต และวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นนทบร จ านวนรวม 8,365 คน โดยก าหนดขนาดของกลมตวอยางตามตาราง ทาโร ยามาเน ทระดบความเชอมน 95% และใชการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) ตามสถาบนและชนป โดยการเทยบสดสวนจากกลมตวอยางทงหมด 400 คน โดยวธ Purposive Sampling ตารางท 1 จ านวนประชากรและกลมตวอยางจ าแนกตามสถาบนการศกษา

ล าดบท สถาบน จ านวนประชากร จ านวนกลมตวอยาง

1 สถาบนปญญาภวฒน 3,282 158 2 มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม 3,136 150 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน 879 41 4 มหาวทยาลยราชพฤกษ 1,070 51 รวม 8,365 400


76

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถามส ารวจพฤตกรรมการลดความอวนของ

นกศกษาระดบปรญญาตร ซงผวจยสรางขน ซงมวธด าเนนการ ดงน 1. แบบสอบถามทสรางขน ตามแนวคดและทฤษฎตาง ๆ เกยวกบพฤตกรรมสขภาพและ

งานวจยทเกยวของ ลกษณะค าถามใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย แบบสอบถามในการวจยครงนแบงเปน 3 สวน ดงน

สวนท 1 ใชสอบถามขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย สถาบน ชนปทศกษา โดยใชแบบสอบถามปลายปด แบบค าถามมรายการใหเลอก และแบบเตมค าในชองวาง

สวนท 2 ใชสอบถามความรเกยวกบการลดความอวน เปนแบบสอบถามปลายปด แบบค าถามมรายการใหเลอก (Multiple Choice Questions)

สวนท 3 ใชสอบถามพฤตกรรมการลดความอวน โดยใชแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) ลกษณะการใหคะแนนจากแบบสอบถามเปน 5 ระดบ คอ

ระดบท 5 หมายถง พฤตกรรมนนมากทสด, ระดบท 4 หมายถง พฤตกรรมนนมาก, ระดบท 3 หมายถง พฤตกรรมนนปานกลาง, ระดบท 2 หมายถง พฤตกรรมนนนอย และระดบท 1 หมายถง ไมมพฤตกรรมนนเลย

โดยมากทสด หมายถงทกวน (ครบ 7 วน) มาก หมายถง 5 – 6 วนตอสปดาห ปานกลาง หมายถง 3 – 4 วนตอสปดาห, นอย หมายถง 1 – 2 วนตอสปดาห ไมมเลย หมายถง ไมมพฤตกรรมนนเลย

2. น าแบบสอบถามพฤตกรรมการลดความอวนทผวจยสรางขนเสนอตอทปรกษา และผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน เพอท าการตรวจสอบความตรง (Validity) และแกไขเนอหา ภาษาทใชเหมาะสมถกตองตรงตามวตถประสงคของการวจย

3. น าแบบสอบถามทสรางขนไปทดลองใชกบนกศกษาในสถาบนอดมศกษาในจงหวดปทมธานทมบรบทใกลเคยงกบสถาบนอดมศกษาของจงหวดนนทบร จ านวน 50 คน เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ไดเทากบ .754

4. น าแบบสอบถาม ทปรบแกแลวไปใชเกบรวบรวมขอมลตอไป การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมล โดยมขนตอนในการด าเนนการดงน 1. ท าหนงสอขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย เพอขอเกบขอมลจากกลมตวอยางท

อยระหวางการเรยนการสอนในหองเรยนหรอหองปฏบตการ 2. วางแผนการจดเกบขอมลจากกลมตวอยางทไดก าหนดไวโดยแยกตามสถาบน ไดแก

วทยาลยราชพฤกษ จ านวน 69 ชด สถาบนปญญาภวฒน จ านวน 162 ชด มหาวทยาลยเทคโนโลยสวรรณภม นนทบร 146 ชด และวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน นนทบร 43 ชด รวม 440 ชด

3. ด าเนนการแจกแบบสอบถามเพอเกบขอมลดวยทมผวจยและผชวยนกวจย โดยใชขอมลตารางเรยนเพอแจกแบบสอบถามตามหองเรยนและหองปฏบตการใชเวลาในการเกบขอมล 15 วน


77

4. น าแบบสอบถามทไดรบคนมาตรวจความสมบรณถกตอง จ านวน 400 ชด คงมแบบสอบถามทถกตดทง จ านวน 40 ชด ซงเทากบรอยละ 9.01 และน าไปวเคราะหขอมลทางสถตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรตอไป

การวเคราะหขอมล สถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย ( X ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) คาฐานนยม

(Mode) สถตเชงอนมาน ไดแก t – test ANOVA (Analysis of Vanience) ในกรณพบวาวาคาความ

แตกตางเปนรายกลมเปรยบเทยบความแตกตางของการวจยรายกลมโดยใช LSD Analysis

ผลการวจย 1. ลกษณะทางประชากร กลมตวอยางสวนใหญ เปนเพศหญง รอยละ 57.2 อายเฉลยท 20.65

ป สงกดสถาบนการศกษาปญญาภวฒน รอยละ 39.2 เปนนกศกษาชนปท 1 รอยละ 31.3 เมอพจารณาถงรายได พบวา รายไดสวนใหญอยระหวาง 1,500 – 5,000 บาทตอเดอน รอยละ 48.4 มความพอเพยงของรายไดอยในระดบพอใช รอยละ 70.2 กลมตวอยางสวนใหญไมมโรคประจ าตว รอยละ 89 มโรคประจ าตวรอยละ 11 ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ หอบหด ภมแพ ไมเกรน ไดรบบรการดแลจากแพทยเปนบางครง รอยละ 54.8 ไมเคยรบบรการ รอยละ 40.7 มเพยงรอยละ 4.5 ทไดรบการดแลจากแพทยเปนประจ า ไมมสมาชกในครอบครวเปนคนอวน รอยละ 60.8 มเพยงรอยละ 39.2 ทมสมาชกในครอบครวเปนคนอวน

2. ปจจยน า ไดแก ความรเกยวกบการลดความอวน กลมตวอยางมความรเกยวกบการลดความอวนโดยรวมอยในระดบปานกลาง รอยละ 47.5 เมอพจารณาในรายละเอยดรายขอ พบวา ขอทตอบถกตองเกนรอยละ 60 ไดแก ภาวะของโรคอวนคอบคคลทมไขมนเกนก าหนดมาตรฐานโรคอวนเปนอนตรายตอสขภาพและเปนสาเหตของโรคหวใจ เบาหวาน ความดนโลหตสง โรคอวนเปนปญหาสขภาพของคนไทย

2.1 ทศนคตเกยวกบการลดความอวน กลมตวอยางมทศนคตเกยวกบการลดความอวนโดยรวมอยในระดบปานกลางรอยละ 43.3

3. ปจจยเออ โดยรวมอยในระดบปานกลาง พบวา ประเดนทมความพงพอใจในระดบมากทสด คอ ความพงพอใจในค าแนะน าจากเจาหนาทของสถานบรการสขภาพ และความพงพอใจกบการตรวจรกษาของแพทย

4. ปจจยเสรม โดยรวมอยในระดบปานกลาง การไดรบขอมลขาวสารดานโภชนาการดานการออกก าลงกาย และการลดความอวนอยในระดบนอย

5. พฤตกรรมการลดความอวน พฤตกรรมการลดความอวนโดยรวมอยในระดบปานกลาง 6. ความสมพนธระหวางปจจยตาง ๆ กบพฤตกรรมลดความอวน

6.1 ความสมพนธระหวางลกษณะสวนบคคลกบพฤตกรรมการลดความอวน พบวา เพศ ชนปทศกษา การมโรคประจ าตว สมาชกในครอบครวทเปนคนอวน มพฤตกรรมการลดความอวนท


78

แตกตางกน ส าหรบอาย สถาบนการศกษา รายได การไดรบการดแลจากแพทย มพฤตกรรมการลดความอวนทไมแตกตางกน

6.2 ความสมพนธระหวางปจจยน ากบพฤตกรรมการลดความอวน พบวา 6.2.1. ความรเกยวกบการลดความอวนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการบร

โภคอาหารอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 หมายความวานกศกษาทมความรเกยวกบการลดความอวนด จะมพฤตกรรมการบรโภคอาหารดดวย

6.2.2 ทศนคตเกยวกบการลดความอวนมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการออกก าลงกายอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001 หมายความวานกศกษาทมทศนคตดเกยวกบการลดความอวนกลบมพฤตกรรมการออกก าลงกายไมด

6.2.3 ทศนคตเกยวกบการลดความอวนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมใชยาลดความอวนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.001 หมายความวา นกศกษาทมทศนคตเกยวกบการลดความอวนดจะมพฤตกรรมการใชยาลดความอวนเพมมากขนดวย

6.2.4 ความรเกยวกบการลดความอวนมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการใชบรการจากคลนกลดความอวนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

6.3 ความสมพนธระหวางปจจยเออกบพฤตกรรมการลดความอวน พบวา การไดรบค าแนะน าทางสขภาพและการตรวจรกษาทเหมาะสมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการลดความอวน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และ 0.001

6.4 ความสมพนธระหวางปจจยเสรมกบพฤตกรรมการลดความอวน จากการวเคราะหขอมล พบวา ปจจยเสรมโดยรวม คอ การไดรบขอมลขาวสารดานโภชนาการ ดานออกก าลงกายและดานลดความอวนมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการลดความอวนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และ .01 อภปรายผล

1. ความรเกยวกบการลดความอวน นกศกษามความรเกยวกบการลดความอวนโดยรวมอยในระดบปานกลาง

2. ทศนคตเกยวกบการลดความอวน นกศกษามทศนคตเกยวกบการลดความอวนโดยรวมอยในระดบปานกลาง

3. ปจจยเออเกยวกบพฤตกรรมการลดความอวน พบวา การไดรบค าแนะน าทางสขภาพ และการตรวจรกษาทเหมาะสมอยในระดบนอย ( = 2.23, 2.19) อาจจะเพยงมาจาก เจาหนาทผใหบรการขาดการแนะน าทางสขภาพในขณะทกลมตวอยางไปตรวจรกษาทงน เนองจากขอจ ากด เกยวกบเวลา และจ านวนผปวยทมมาก

4. ปจจยเสรมเกยวกบพฤตกรรมการลดความอวน พบวา การไดรบขอมลขาวสาร ดานโภชนาการ ดานการออกก าลงกาย และการลดความอวนอยในระดบต า

5. พฤตกรรมการลดความอวน พฤตกรรมการลดความอวน ของนกศกษาโดยรวมอยในระดบปานกลาง สอดคลองกบนพมาศ ศรขวญ (2547) ศกษาความสมพนธระหวางทศนคตกบพฤตกรรมการลดน าหนกของวยรนหญง พบวา พฤตกรรมการลดน าหนกของวยรนหญงถกตองในระดบปานกลาง


79

6. ความสมพนธระหวางปจจยตาง ๆ กบพฤตกรรมการลดความอวน 6.1 ความสมพนธระหวางลกษณะสวนบคคลกบพฤตกรรมการลดความอวน พบวา เพศม

ความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการลดความอวน 6.2 ความสมพนธระหวางปจจยน ากบพฤตกรรมการลดความอวนจากการศกษา พบวา

6.2.1 ความรเกยวกบการลดความอวน มความสมพนธ ทางบวกกบพฤตกรรมการบรโภคอาหาร เนองจากนกศกษาสวนใหญจะไดรบความรเกยวกบภาวะโรคอวนวามสาเหตมาจากการบรโภคอาหารทมไขมน โปรตนมากเกนไป ดวยเหตผลดงกลาว จงปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารใหเหมาะสมกบการลดภาวะอวนลงพงได

6.2.2 ความรเกยวกบการลดความอวน มความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการออกก าลงกาย หมายความวา นกศกษาทมความรดเกยวกบการลดความอวน แตพฤตกรรมการออกก าลงกายอยในระดบไมด ซงอธบายไดดวยเหตผลทวไป คอ นกศกษาทมความรในเรองการลดความอวนโดยทราบวาการออกก าลงกายเปนประโยชนและชวยลดภาวะอวนลงพง แตสวนใหญไมไดออกก าลงกาย อยางจรงจง ทงนอาจจะดวยเหตผลอน เชน การขาดเวลา ขาดสถานทและเครองมอออกก าลงกาย กเปนได

6.2.3 ทศนคต เกยวกบการลดความอวนมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการออกก าลงกาย หมายความวา นกศกษาทมทศนคตทดเกยวกบการลดความอวน แตมพฤตกรรมการออกก าลงกายไมด อธบายไดวา นกศกษาทมทศนคตดเกยวกบการลดความอวนจะมความรสกวาการออกก าลงกายมประโยชนและชวยลดภาวะอวนลงพงได แตในทางปฏบตมการออกก าลงกายนอยมาก

6.2.4 ทศนคตเกยวกบการลดความอวนมความสมพนธทางบวกพฤตกรรมการใชยาลดความอวนอยางมนยส าคญทางสถต หมายความวานกศกษาทมทศนคตเกยวกบการลดความอวนจะมพฤตกรรมการใชยาลดความอวนมากตามขนไปดวย อธบายไดวานกศกษาทมความรสกทดเกยวกบการลดความอวนจะมความตองการใหตวเองมรปทรงทสวยงาน แตไมตองควบคมอาหารและไมออกก าลงกายจงตอง แสวงหาวธการลดความอวนดวยวธการใชยาซงเปนทนยมในกลมวยหนมสาว จงท าใหพฤตกรรมการใชยาลดความอวนมากกวากลมอน ๆ

6.3 ความสมพนธระหวางปจจยเออกบพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษา จากการศกษาพบวา ปจจยเออ ไดแก การไดรบค าแนะน าทางสขภาพและการตรวจรกษาทเหมาะสมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการลดความอวนอยางมนยส าคญทางสถต หมายความวา เม อนกศกษาไดรบค าแนะน าทางสขภาพและการตรวจรกษาทเหมาะสมอยในระดบดนกศกษาจะมพฤตกรรมการลดความอวนด ถกตองตามหลกไปดวย

6.4 ความสมพนธระหวางปจจยเสรมกบพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษา จากการศกษาพบวาปจจยเสรม คอ การไดรบขอมลขาวสารดานโภชนาการ ดานการออกก าลงกายและดานการลดความอวน มความสมพนธทางลบกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางมนยส าคญ ทางสถต หมายความวา นกศกษาไดรบขอมลขาวสาร ดานโภชนาการ ดานการออกก าลงกาย และดานการลดความอวน ในระดบด แตไมไดท าใหพฤตกรรมการบรโภคอาหารเปลยนแปลงไปในทางทด การใหขอมลขาวสารสขภาพแตเพยงอยางเดยว ไมมผลตอ การเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพ จ าเปนตองมปจจยอนทเปนองคประกอบ เชน ความร ทศนคต รวมทงการไดรบค าแนะน าทางสขภาพ และการตรวจรกษาทเหมาะสมและไปถงความตงใจอยางจรงจงทจะลดความอวน จะชวยท าใหเกดผลในทางปฏบต


80

ขอเสนอแนะ การทนกศกษายงมความร ความเขาใจ ทศนคตและพฤตกรรมทไมถกตองเกยวกบ การลด

ความอวน หนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงสาธารณสข ควรจะตองเพมความถ ชองทางและคณภาพของการสอสารทเกยวกบสขภาพ และควรบรณาการเรองสขภาพ เขากบการเรยนการสอนในชนเรยน เนนการปฏบตเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ ใหมความตอเนองและมากยงขน

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป ควรมการศกษาในประชากรกลมอน เชน กลมวยท างาน กลมผสงอาย รวมทงการศกษา

พฤตกรรมสขภาพอน ๆ ทสมพนธกบพฤตกรรมลดความอวนในกลมประชากรดงกลาว นอกจากนนแลวควรจะไดมการศกษาเกยวกบปญหาหรอปจจยลบทส าคญ ๆ เพอทจะไดท าไปใชในการแกปญหาใหเกดผลดทถกทางอกดวย


กญญารตน วนชชากร. (2550). โรคอวนลงพงในผมารบบรการตรวจสขภาพ ประจ าป ณ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ. กรงเทพฯ: ศนยอนามยท 9 พษณโลก http://www.hpcqanamai.moph.go.th.//research/index.php?option=content & task=view rid=852&1temid = 48 สบคนเมอ 27 พฤศจกายน 2555

กรมอนามย. (2558). สถานการณดานสขภาพและอนามยสงแวดลอมในประเทศไทย. http://adriso2.anamai.moph.go.th/main.php.?fibnawe=wnv=103 สบคนเมอ 9 พฤษภาคม 2558

กศลน อนทชาญ และคนอนๆ. (2551). การศกษาพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม.

คลนกเดก. (2558). Clinic Dek.com. http://www.gogle.co.th/Seanch?ht=ey สบคนเมอ 9 พฤษภาคม 2558

ฉตยาพร เสมอใจ. (2550). พฤตกรรมผบรโภค. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน เฉลมพล ตนสกล. (2541). พฤตกรรมศาสตรสาธารณสข. กรงเทพฯ: สหประชาพาณชย. ด ารงค กจกศล. (2538). คมอลดความอวน. กรงเทพฯ: ส านกพมพหมอชาวบาน. ถาวร มาตน. (2553). โรคอวนภยคกคามสขภาพคนไทย. วารสารสาธารณสขศาสตร.

ปท 40 ฉบบท 3 กนยายน – ธนวาคม 2553. นพนธ เสรมพาณชย. (2554). ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนในผสงอายในเขตเทศบาลนคร

เชยงใหม. วารสารสาธารณสขศาสตร. ปท 41 ฉบบท 2 พฤษภาคม – สงหาคม 2554. นรสรา พงโพสก. (2554). รปแบบและอปสรรคของแนวทางการควบคมภาวะโภชนาการเกนของ

เดกวยเรยนในประเทศไทย. วารสารสาธารณสขศาสตร. ปท 9 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2554.

http://adriso2.anamai.moph.go.th/main.php.?fibnawe=wnv=103

http://www.gogle.co.th/Seanch?ht=ey


81

นพมาศ ศรขวญ. (2547). ความสมพนธระหวางทศนคตตอพฤตกรรมการลดน าหนก การคลอยตามกลมอางอง การรบรการควบคมพฤตกรรม และพฤตกรรมการลดน าหนก ของวยรนหญง. http://www.sesearchgate.net/publicutim/27802768_ สบคนเมอ 11 ธนวาคม 2555.

นต นยมศรวนช. (มปป). วธการลดไขมนสวนเกน. http://www.Thaifitti.com/articb 0.15 html สบคนเมอ 27 พฤศจกายน 2555.

นฤมล ตรเพชรศรอไร และเดช เกตฉ า. (2554). การพฒนาเครองมอวดความฉลาดทางสขภาพเกยวกนโรคอวนของนกเรยนมธยมปท 3 (ระยะท 1). http://www.hed.go.th_mod/%E%/งานวจย.

นฤมล ฝปากเพราะ. (2549). พฤตกรรมการเผชญปญหาโรคอวนหรอภาวะน าหนกเกนของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 3. กรงเทพฯ: http://www.cumental health.com %DE%...

ปวณา ยกตานนท. (2549). ปจจยคดสรรทสมพนธกบพฤตกรรมการใชยาลดความอวนของวยรนหญงตอนปลาย. http:/www.seseachgate.net/publicafion/27808536_ สบคนเมอ 11 ธนวาคม 2555.

ปนแกว โชตอ านวย อจฉโรบล แสงประเสรฐ และพรวไล คลายจนทร. (2551). ความพงพอใจในภาพลกษณและการใชผลตภณฑอาหารและยาเพอควบคมน าหนก. http://113.53.232.220/manage/researcut สบคนเมอ 11 ธนวาคม 25555.

รชดา เปนพยอม ศรลกษณ ศรฉ า และธรภทร ชยจนดารตน. (2554). ทศนคตตอความอวนและพฤตกรรมการลดความอวนของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต. http://www.pharmhcu.com/py/moject for 5062512 สบคนเมอ 22 พฤศจกายน 2555.

วรรธนะ ชลายนเดชะ. (มปป). ลดความอวนอยางยงยน. กรงเทพฯ: หมอชาวบาน. http://www.health kapok.com /view 3055 html สบคนเมอ 27 พฤศจกายน 2555.

วนวสา ขายเพชร. (2554). การวเคราะหโภชนาการเพอปองกนโรคอวน. http://www.informatic.buu.ac.th./n office/15 สบคนเมอ 27 พฤศจกายน 2555.

สชาต อสรยปาลกล และคนอนๆ. (2549). การศกษาทศนคตและพฤตกรรมการลดความอวนของวยรน. http://www.Thailist.

สมชาย พลอยเลอมแรง. (2547). ไดศกษาทศนคตและการรบรเรองรปราง ความเครยด และความตองการควบคมน าหนกของวยรนไทย.http://www.keb.dmh.go.th/modules.php?m=srseuch&op=difoil&research.chld=69 สบคนเมอ 11 ธนวาคม 2555.

อภวนท มนมนากร. (2556). การออกก าลงกายเพอลดความอวน ส านกบรหารจดการองคความร. คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน (ออนไลน) http://Kmmed.kku.ac.th.

อทศ ศรวรรณ. (2548). บรรณาธการ พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: เบยรสน เอดยเคชน อนโดไซนา

http://www.sesearchgate.net/publicutim/27802768_%20สบคนเมอ%2011%20ธนวาคม%202555

http://www.sesearchgate.net/publicutim/27802768_%20สบคนเมอ%2011%20ธนวาคม%202555

http://www.thaifitti.com/articb%200.15

http://www.hed.go.th_mod/%25E%25/งานวจย

http://113.53.232.220/manage/researcut%20สบคนเมอ%2011%20ธนวาคม%2025555

http://113.53.232.220/manage/researcut%20สบคนเมอ%2011%20ธนวาคม%2025555

http://www.pharmhcu.com/py/moject

http://www.health/

http://www.informatic.buu.ac.th./n%20office/15%20สบคนเมอ%2027%20พฤศจกายน%202555

http://www.thailist/

http://www.keb.dmh.go.th/modules.php?m=srseuch&op=difoil&research.chld=69

http://www.keb.dmh.go.th/modules.php?m=srseuch&op=difoil&research.chld=69

http://kmmed.kku.ac.th/


82

อมาพร สทศนวรวฒ, นลน จงวรยะนนธ และสภาพรรณ ตนตราชวธร. (2549). โภชนาการเพอสขภาพ. http.www.google.co.th/srcuch?hl สบคนเมอ 11 ธนวาคม 2555.

เออมพร สกลแกว. (2552). กนสนก สขภาพดไมมอวน. กรงเทพฯ: ใกลหมอ. Hala Tamin, Nuhad Dumil, Abdullah Teno, Ramzi AL-Haurang, Dima Sino, Fadi

Seit, Souzan Steich and H.maga Mushana fich. (2004). การควบคมน าหนกในกลมนกศกษาในประเทศก าลงพฒนา. http://home.kku.ac.th/good health./index.php/sescarch/dine/item/122-%E0%B8%81% E....สบคนเมอวนท 22 พฤศจกายน 2555.

http://home.kku.ac.th/good


ภาวการณปจจบน กบการเสรมสรางการรเทาทนสอสงคมออนไลนในวยรน

CURRENT SITUATION AND ENHANCEMENT OF SOCIAL MEDIA ONLINE LITERACY AMONG ADOLESCENTS

สารศา จนทรอ าพร1 และมฤษฎ แกวจนดา2

Sarisa Jantaraumporn1, and Marid Kaewchinda2

1นสตบณฑตศกษา หลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร 2อาจารยทปรกษาวทยานพนธ หลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพมหานคร

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงค 3 ประการคอ 1) เพอศกษาขอมลเบองตนของการรเทาทนสอ

สงคมออนไลนของนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายในสงกดคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตกรงเทพมหานคร 2) เพอพฒนาการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเนนความจรงในการสงเสรมการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยนมธยมปลายโรงเรยนเอกชนแหงหนง ในเขตกรงเทพมหานคร 3) เพอศกษาผลของการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเนนความจรง ไปพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยนมธยมปลายโรงเรยนเอกชนแหงหนง ในเขตกรงเทพมหานคร งานวจยครงนแบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การวจยเชงส ารวจ เพอศกษาพฤตกรรมการรเทาทนสอสงคมออนไลนจากกลมตวอยางนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนในสงกด สช. เขตกรงเทพมหานคร จ านวน 1,146 คน ระยะท 2 การวจยกงทดลอง เพอพฒนาและทดลองการใหค าปรกษาแบบกลมกบนกเรยนกลมเปาหมายโดยใชการวดตวแปรตามกอนและหลงการทดลอง และเปรยบเทยบผลคะแนนจากแบบวดการรเทาทนสอของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมโดยการใชวดตวแปรตามหลงการทดลอง การทดลองนใชการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจงจากกลมเปาหมายจ านวน 20 คน แบงเปนกลมทดลอง 10 คนและกลมควบคม 10 คน ใหนกเรยนกลมทดลองเขารวมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเปนจ านวน 10 ครง ครงละ 90 นาท การวเคราะหขอมลในการวจยครงน ไดแก คาความถ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน คารอยละ และว เค ร าะห เป ร ย บ เท ย บ ท างส ถ ต โด ย ใช (Non Parametric Statistics) Signed test แล ะ (Parametric Statistics) Wilcoxon-Mann-Whitney Test ผลการวจยพบวา 1) รอยละ 92.8 ของกลมตวอยาง 1,146 คน มการใชงานสอสงคมออนไลน เพอเขาถงสอชนดตาง ๆ ไดแก ไลน เฟซบก และยทป ผานโทรศพทมอถอเปนสวนใหญ เพอจดประสงคในการพดคย แลกเปลยนขาวสาร ซงกนและกน 2) การใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนน


84

ความจรง สามารถพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนดขนได 3) นกเรยนทเขารวมการปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรง มแนวโนมทจะพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนดกวานกเรยนกลมควบคม

ABSTRACT The objectives of this research study were three folds; 1) to investigate the usage of social media on-line and study social media literacy skills among adolescents in private high schools in Bangkok metro area, 2) to develop Reality Therapy (RT) Group Counseling for adolescents in private high schools, and 3) to study the effectiveness of Reality Therapy (RT) Group Counseling in enhancing Social Media Literacy skills among them. This study had 2 phases, including Phase 1: a survey search, to study the habits of social media literacy among private - high school students in Bangkok Metro area. The participants were 1,146 students from private schools. Phase 2: a quasi - experimental research, the researcher developed and test the RT group counseling with 10 participants. The analyses of this study were utilized by a measurement of dependent variables before and after the treatment and a comparison between an experimental group and a control group by measuring the dependent variable after the treatment. This research study applied a purposive sampling method to recruit 20 participants. The participants equally were divided into two groups; 10 participants for the experimental group, and the other 10 participants for the control group. The experimental group participated in the RT group counseling for 10 sessions, 90 minutes per each session. Frequencies, means, standard deviation, and percentage were calculated. The data analyses also were utilized by Signed test (Non Parametric Statistic) and Wilcoxon-Mann-Whitney Test (Parametric Statistics).

The findings were 1) 92.8 percent from the sample of 1,146 students used social media on-line via mobile phone for conversation or intercommunication on Facebook, Line, and YouTube applications. 2) RT Group Counseling was able to develop social media literacy among students, and 3) those students who attended RT Group Counseling was able to develop social media literacy more than students in the control group. ค าส าคญ การรเทาทนสอสงคมออนไลน การปรกษาแบบกลม วยรน


85

ความส าคญของปญหา โลกยคปจจบนมความเจรญกาวหนาทางดานวทยาการและเทคโนโลยตาง ๆ สงผลกระทบตอการเปลยนแปลงของสงคมเปนอยางมาก สะทอนถงคานยม วฒนธรรม ทศนคต ความเชอ และการปฏบตตนตอสงแวดลอมของบคคลในสงคมจากสอทปรากฏขนภายในชมชน ขอมลขาวสารและการเรยนรจากสอครอบคลมทกคนในสงคมไทย ทหลายครงบคคลไมทนไดตระหนกและระวงตวประสบการณทผานสอถอเปนองคประกอบส าคญในกระบวนการเรยนรทางสงคมของประชาชนในสงคม จากการศกษาจากส านกงานสถตแหงชาต (2556) ส ารวจการมและการใชเทคโนโลยสารสนเทศในครวเรอนพบวา กลมวยรนทมอายระหวาง 15-24 ป มสดสวนการใชอนเทอรเนตสงกวากลมอน เปนรอยละ 51.9 ในป 2554 และคาดวาการใชอนเทอรเนตของกลมวยรนนจะมแนวโนมเพมสงขนเรอย ๆ ขณะทสอสงคมออนไลนไดรบความนยมมากขนจากการใชงานทงาย เขาถงกลมคนไดอยางรวดเรว มการแสดงความคดเหนมากมายตอภาพ วดโอ หรอขอความทถกเผยแพรออกไป และสอทน ามาใชแบงปนมหลากหลายลกษณะ รวมทงมการพฒนาตลอดเวลาของเทคโนโลยการสอสารและอนเทอรเนต ท าใหมความชดเจนวาสอสงคมออนไลนจะเปนสอหลกของผบรโภคในปจจบน แตสงคมไทยยงขาดภมคมกนจากการบรโภคผานสอ โดยการรบเอาสงทสอเสนอเอาไวทงหมด และคดวาเปนสงทถกตองเหมาะสม ไมมขอโตแยงสงสย หรอตงขอค าถามตอการน าเสนอทเกดขน การรบสอในลกษะดงกลาวจงมผลตออารมณ ความรสก ความคดและพฤตกรรมของผรบสอ ท าใหเกดพฤตกรรมสะทอนการใชสอนนอยางขาดสต (นภนทร ศรไทย, 2547) เชน การถกยวย สงเสรมพฤตกรรมรนแรง มวสม และหมกมนอยกบสงทเปนอนตราย บนทอนสขภาวะทางจตใจ เปนตน การมงเนนพฒนาศกยภาพเพอใหเกดการรเทาทนสอจงเปนกญแจทส าคญในการลดปญหาทเกดขน และสงเสรมศกยภาพของบคคลใหมภมตานทานในการรบรขาวสารทอยรอบตว การพฒนาเพอใหเกดทกษะการรเทาทนสอ อลชษา ครฑะเสน (2556) ไดเสนอวาปจจยทมผลตอการรเทาทนสอของเยาวชนประกอบดวย 3 ปจจย ไดแก 1) การคดวจารณญาณ 2) ความตระหนกในอทธพลของสอ และ 3) การรเทาทนตนเอง นอกจากนยงมปจจยเสรมอก 4 ปจจยทชวยสงเสรมการรเทาทนสออก นนคอ 1) กลมเพอนและกลมคร 2) การเปดรบสอสรางสรรค 3) การอาน และ 4) สนทรยภาพ ซงเหลานจะกลายมาเปนภมคมกนใหบคคลทก าลงเผชญอยในยคทสอปรากฏและมอทธพลอยรายลอมรอบตวมความพรอมทจะรบขอมลขาวสารอยางสรางสรรค ไมตกเปนเหยอจากอทธพลของสอทสงผลกระทบตอตนเอง ทงทางดานอารมณ จตใจ และพฤตกรรม กระทงสามารถน าสอทรบชมไปใชใหเกดประโยชนไดอยางสงสด โดยเฉพาะกลมเยาวชนซงอยระดบมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนเอกชน ปภสรา คลายชม (2555) พบวาความแตกตางดานคาใชจายทางการศกษาของโรงเรยนเอกชนสวนใหญมคาเลาเรยนและคาใชจายอปกรณการศกษาสงกวาโรงเรยนรฐบาล นกเรยนโรงเรยนเอกชนสวนใหญมาจากครอบครวทมรายไดปานกลางไปถงคอนขางสง สงผลใหนกเรยนมธยมปลายในโรงเรยนเอกชนมโอกาสใชจายเงนในการซอสนคาไดมากกวา กลมวยรนจากโรงเรยนมธยมเอกชนจงมโอกาสในการมอปกรณสอสาร เชน Smart phone และสามารถเขาถงสอสงคมออนไลนไดมากกวานกเรยนในกลมโรงเรยนรฐบาล


86

จากการศกษาขอมล เพม เตมพบวา การใชงานสอสงคมออนไลนอยางไมเหมาะสมชกน าไปสการเกดพฤตกรรมทไมเหมาะสม เกดจากการขาดความสามารถในการควบคมตนเอง และตงเปาหมายไปสพฤตกรรมทพงประสงค พทธนนท ตงพพฒนการกล (2553) ศกษาพบวาการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเนนความจรงท าใหนกเรยนมพฤตกรรมการควบคมตนเองในการเสยงตอการตดเกมคอมพวเตอรดขน และชญญา ภาคอทย และคณะ (2557) ศกษาการปรกษากลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ดวยแนวคดเดยวกนนกเรยนมการสรางกลวธทจะบรรลวตถประสงคของตนเอง แรงจงใจ ความสนใจความกระตอรอรนในการแสวงหาความร ทกษะการแสวงหาแหลงขอมลทน ามาสความร วธการเรยนรทเหมาะสมกบตนในการแกปญหาและพฒนาศกยภาพ ดขนกวาซงจะเหนไดวากระบวนการใหการปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงมสวนทจะชวยใหสมาชกภายในกลมมพฒนาการไปสเปาหมายทดขนทงในดานพฤตกรรมทไดแสดงออก และความคด ทศนคตดานบวกในการไปสเปาหมายของตนเองอยางเหมาะสม ทฤษฎการใหการปรกษาแบบเนนความจรง (Reality Therapy; Glasser, 1998) แนวคดนเชอวาบคคลมอสระในการคด ตดสนใจ เลอกกระท าในสงทตนตองการ หลายครงทบคคลเกดปญหาอปสรรคในชวตมาจากการเลอกของตนเอง ทงนปญหาสวนใหญของบคคลเกดจากสมพนธภาพ และความขดแยงกบบคคลส าคญในชวต Glasser (1998) จงน ามมของของตนมาใชกบวยรนในโรงเรยนระดบมธยมศกษา โดยเนนการเสรมสรางใหบคคลรจกวางแผน และเลอกตดสนใจอยางมประสทธภาพดวยความรบผดชอบตอผลทตามมา และเรยนรทจะประเมนพฤตกรรมของตนเองเพอพฒนาตนเองใหตดสนใจเลอกแกไขปญหาอยางชาญฉลาดขน (วชร ทรพยม, 2546) ผวจยเลงเหนความส าคญของการเสรมสรางใหวยรนมความสามารถในการรเทาทนสอโดยการใชกระบวนการการใหค าปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม ซงเปนกระบวนการทจะชวยเหลอสมาชกในกลมใหเกดสมพนธภาพและกลมมบทบาททจะชวยเหลอ ใหก าลงใจ รวมถงสนบสนนกนและกนในการจดการกบปญหาทเกดขนกบตนเองและกลมการไดชวยเหลอและสงเสรมซงกนและกนจะชวยใหศกยภาพของวยรนทเปนสมาชกกลมในดานการคดวเคราะหแสดงออกมาไดอยางมประสทธภาพ เสรมสรางใหสมาชกภายในกลมมแลกเปลยนแนวทางในการประพฤต ปฏบตตนเอง เขาใจพฤตกรรมทเกดขนกบการรบชมสอโดยผานความคดเหนภายในกลมผานกระบวนการคดใหสามารถรบมอกบปญหาทอาจจะขนไดอยางสรางสรรคและเหมาะสมเทาทนกบโลกในยคปจจบน ผวจยจงท าการส ารวจกลมนกเรยนเอกชนในเขตพนทกรงเทพมหานครเกยวกบการใชและการเขาถงสอสงคมออนไลนเพอดแนวโนมภาวการณการใชสอในปจจบน และน าเอาการใหค าปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวเนนความจรงมาใช เพอสงเสรมการรเทาทนสอสงคมออนไลน และชวยปองกนไมใหวยรนตกเปนเหยอของสอสงคมออนไลน รวมถงไดรบผลกระทบจากสอทมอยในปจจบน และเพอเปนการน ารองพฒนาการใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมในวยรนทมบรบทใกลเคยงกบงานวจยนตอไปในอนาคตอกดวย


87

โจทยวจย/ปญหาวจย 1. เยาวชนในปจจบนมสถานภาพการใชงานสอสงคมออนไลนอยางไร 2. การใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเนนความจรงสามารถพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยนทเขารวมกลมไดหรอไม วตถประสงคการวจย 1. เพอศกษาขอมลเบองตนของการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยน โรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายในสงกดคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตกรงเทพมหานคร 2. เพอพฒนาการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเนนความจรงในการสงเสรมการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนเอกชน เขตกรงเทพมหานคร 3. เพอศกษาผลของการน าการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเนนความจรงไปใชเพอพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนเอกชน เขตกรงเทพมหานคร วธด าเนนการวจย

แบงการวจยออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะแรกเปนการวจยเชงส ารวจและระยะทสองเปนการวจยกงทดลอง

การวจยเชงส ารวจ เปนการศกษาขอมลเกยวกบพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนกบนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยน เอกชน เขตกรงเทพมหานคร ภายใตสงกดคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน ด าเนนการในชวงภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 ใชวธการส มต วอย า งแบ บแ บ งช น (Stratified Random Sampling) ตามการแบ ง เขตท ต ง พ น ท ในกรงเทพมหานคร 3 กลม ไดแก 1) กรงเทพเขตชนใน 2) กรงเทพเขตชนกลาง และ 3) กรงเทพเขตชนนอก ไดโรงเรยนทเขารวมการวจยครงนจ านวน 13 โรงเรยน กลมตวอยางมจ านวนทงสน 1,146 คน

เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลคอแบบสอบถามพฤตกรรมการใชสอสงคมออนไลนของวยรน ทไดรบการตรวจสอบจากผเชยวชาญและแกไขกอนน าไปใช โดยด าเนนการเกบขอมลในชวงเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2557 ถงเดอนมกราคม พ.ศ. 2558

การวจยกงทดลอง เปนการพฒนาและทดลองการปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงส าหรบวยรน กลมเปาหมายในการทดลองคอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ภาคฤดรอน ปการศกษา 2557 (มนาคม - เมษายน 2558) การคดเลอกกลมทดลองใชวธเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) โดยเปนผทใชสอสงคมออนไลน และสมครใจเขารวมกลมการใหค าปรกษา หลงการประชาสมพนธมนกเรยนเขารวมกลมการปรกษาจ านวน 20 คน แบงเปนกลมควบคม และกลมทดลองอยางละ 10 คน

เครองมอทใชในการวจยกงทดลอง ประกอบดวยเครองมอทใชในการรวบรวมขอมลและเครองมอทใชในการทดลอง ผวจยน าผลทไดจากเครองมอทงสองชนดในชวงกอนและหลงการทดลองมาเปรยบเทยบกน เพอดความแตกตางทเกดขนหลงจากนกเรยนเขารวมกลมการปรกษาเครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลในชวงการวจยเชงทดลองคอ แบบทดสอบการรเทาทนสอสงคมออนไลน เปนแบบ


88

วดทพฒนาขนโดยส านกงานปลดกระทรวงวฒนธรรม มลกษณะเปนการตอบค าถามถกหรอผด โดยวดความสามารถในการรเทาทนสอ มจ านวน 20 ขอ จากการตรวจสอบคณภาพเครองมอพบวาไดคาความเทยงทงฉบบเทากบ .85

เครองมอทใชในการทดลองคอการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดเนนความจรง มการพบกลมจ านวน 10 ครง ในแตละครงใชเวลา 90 นาท กลมการปรกษานมงใหนกเรยนตระหนกถงการพฒนาการใชสอสงคมออนไลนอยางรเทาทน การเผชญปญหา คนหาความเหมาะสมของตนเองกบการใชสอ มความตระหนกรในตนเองมากขน สงเสรมใหมความคดวจารญาณในการรบชมสอ และรบรถงอทธพลของสอทสงผลตอตนเอง เพมความสามารถในการใชสอสงคมออนไลนอยางมประสทธภาพ

สถตทใชในการวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง ไดแก คาความถ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน เครองมอสถตส าหรบวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนการรเทาทนสอสงคมออนไลนกอนและหลงการเขารวมการใหค าปรกษาแบบกลมใช Signed test และวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนการรเทาทนสอสงคมออนไลนกลมทดลองและกลมควบคมการเขารวมการใหค าปรกษาแบบกลมดวย Wilcoxon-Mann-Whitney Test เพอทดสอบสมมตฐานโดยตงคาระดบนยส าคญทางสถตท .05 ผลการวจย

1. ผลการส ารวจพบวากลมตวอยางจากนกเรยนโรงเรยนมธยมศกษาตอนปลายในสงกดคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตกรงเทพมหานคร ทตอบแบบสอบถาม จ านวน 1,146 คน พบวา เพศหญง รอยละ 67.6 เพศชาย รอยละ 32.2 ระดบอายโดยเฉลยอยท 17 ป รายไดเฉลยตอเดอนของผปกครองมากกวา 50,001 บาท รอยละ 42.8 เกรดเฉลยของนกเรยนอยท GPA. = 3.13 มการใชงานสอสงคมออนไลน รอยละ 92.8 เพอเขาถงสอชนดตาง ๆ 3 อนดบตน ไดแก ไลน รอยละ 83.7 เฟซบก รอยละ 80.9 และยทป รอยละ 80.3 ผานโทรศพทมอถอเปนสวนใหญ รอยละ 94.7 เพอจดประสงคในการท ากจกรรมตาง ๆ 3 อนดบตน ไดแก พดคย รอยละ 76.2 อพโหลด แชรรปภาพ /วดโอ รอยละ 71.7 และอพเดทขอมลขาวสาร รอยละ 59.4 2. ผลการทดลองพบวาคะแนนเฉลยจากแบบทดสอบการรเทาทนสอสงคมออนไลนกอนการทดลองเทากบ 4.3 และหลงการทดลองพบวาคาเฉลยเพมขนเปน 7.3 เมอวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนการรเทาทนสอสงคมออนไลนกอนและหลงกลมทดลองมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (p = .01) ผลการทดลองนแสดงใหเหนวาการใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรง มแนวโนมทจะพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนใหดขน 3. ผลการทดลองแสดงใหเหนวาวาคะแนนเฉลยจากแบบทดสอบการรเทาทนสอสงคมออนไลนหลงการทดลองของกลมทดลองเทากบ 7.3 และของกลมควบคมพบวามคาเฉลย 4.1 เมอวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนการรเทาทนสอสงคมออนไลนของกลมควบคม และกลมทดลอง หลงจากสนสดการทดลอง พบวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (p = .00) ผลการทดลองนแสดงใหเหนวานกเรยนทเขารวมการใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรง มแนวโนมทจะพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนดวานกเรยนทใชชวตตามปกต


89

อภปรายผล การวจยผลของการใหค าปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเพอสงเสรมการรเทาทนสอสงคมออนไลนส าหรบวยรน ในครงน สามารถอภปรายผลแบงออกเปน 3 ประเดน คอ

1. ผลการวจยเชงส ารวจพบวา นกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายโรงเรยนเอกชนในเขตกรงเทพมหานครจ านวนทงสน 1,164 คน พบวามจ านวนนกเรยนหญงมากวานกเรยนชาย แสดงถงจ านวนประชากรหญงทเขารบการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลายมากกวาประชากรชายสอดคลองกบจ านวนประชากรในเขตกรงเทพมหานคร ระดบอายเฉลยของผตอบแบบส ารวจอยท 17 ป เกรดเฉลยคอนขางสง (GPA. = 3.13) แสดงใหเหนถงระดบผลการศกษาทคอนขางดในสถานศกษาเอกชน รายไดเฉลยของผปกครองในกลมนกเรยน มากกวา 50,001 บาทตอเดอน แสดงความมฐานะทางเศรษฐกจทด และอาจสงผลตอความสามารถในการซออปกรณสอสารทเชอมตอการใชงานสอสงคมออนไลนได กลมตวอยางสวนมากรายงานวามอปกรณสอสารใชเปนสวนมากถงรอยละ 92.8 ซงสอดคลองกบงานวจยของ ปภสรา คลายชม (2555) พบวา นกเรยนทมาจากครอบครวทมรายไดคอนขางสงสงผลใหนกเรยนมการใชเงนในการซอสนคาฟมเฟอยสงตามไปดวย วยรนกลมนจงสามารถเขาถงสอสงคมออนไลนไดมาก

การเขาถงสอสงคมออนไลนของนกเรยนโดยสวนใหญใชโทรศพทมอถอ เนองดวยเปนอปกรณทใชงานงาย และสะดวกในการซอหามาใชงาน มการใชงานแอพพรเคชน 3 อนดบตน ไดแก ไลน เฟซบค และยทป สะทอนใหเหนถงการใชสอสงคมออนไลนเพอการพดคย แลกเปลยนขาวสารซงกนและกน รวมไปถงสอสงคมออนไลนดงกลาวยงเปนสอทมความทนสมย และใชงานกนอยางแพรหลายในปจจบน ผลการส ารวจยงบงชถงกจกรรมทนกเรยนท าในการเขาถงสอสงคมออนไลน ประกอบดวย การพดคย อพโหลด แชรรปภาพ/วดโอ และอพเดทขอมลขาวสาร เปน 3 อนดบตนของการใชงาน ผลการส ารวจนสอดคลองกบผลงานวจยของ Theotokis and Doukidis (2009) ทท าการศกษาการเขาถงโปรแกรมทางอนเตอรเนต และกลาวถงการเพมจ านวนของเวบไซตประเภทเครอขายทางสงคมออนไลนทเพมมากขน และพบวาการใชบรการมผลมาจากการเหนประโยชน ความชอบ ทสบเนองมาจากความหลากหลายของรปแบบการเลอกใช ซงไดกลายมาเปนความทาทายและสนกสนานใหแกผใชบรการ และผใชบรการนยมเลอกรปแบบทตรงกบความตองการของแตละคน ซงแตกตางไปตามเอกลกษณเฉพาะตวของบคคล และพบวาการใชบรการเวบไซตนอกเหนอจากการโตตอบผานกระดานขอความ ทงยงสามารถแบงปนรปภาพ เลนเกม แสดงออกซงอารมณหรอเหตการณทรสกในขณะนนรวมไปถงการทราบขาวคราวความเคลอนไหวของกลมเพอน หรอคนคนเคยอกดวย 2. ผลการใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงเพอพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลน ชวยใหสมาชกกลมไดมโอกาสไดคดทบทวน พดถงประสบการณ ความรสกทเกดขน และแสดงความคดเหนของตนเอง นกเรยนไดระบายความอดอดใจ ไดรบการสะทอนจากสมาชกกลมใหเหนถงสภาพของปญหาทเกดขนกบตนเองในปจจบนอนอาจจะน าไปสอนาคต ไดส ารวจตวเอง ฝกการรบรความตองการของตนเอง กลาทจะเผชญปญหา ใชความคดและความเหนของบคคลภายในกลมในการแกไขปญหา และปรบปรงตนเอง ซง Corey (2008) ไดใหขอเสนอเกยวกบกระบวนการกลมถง ล าดบขนตอนในการเกดกระบวนการกลมพบวา ในขนการท างานรวมกน (Working Stage: Cohesion


90

and Productivity) เปนชวงทการตอตานภายในกลมลดลง และสมาชกภายในกลมเกดความเชอใจและยอมรบกนมากขน หวงใยและใสใจความรสกซงกนและกน มความหวงในการหาทางออกถงปญหาของพวกเขาซงสอดคลองกบวตถประสงคของกลม จะมการรบฟงปรบเปลยนโครงสรางทางความคด ทดลองวธการใหม ๆ ทนกเรยนไดรบจากกลม เสรมสรางสมพนธภาพระหวางสมาชกในกลมเพอใชในการแกไขปญหาท เกดขนของแตละบคคล มความตงใจท จะเปลยนแปลงตนเอง ใหขอเสนอแนะ ชวยเหลอซงกนและกน แลกเปลยนประสบการณ กลาพดในสงทคดและกลาแยงในสงตนเองรสกตดขด สงผลใหสมาชกภายในกลมไดเขาใจตนเองทงผานมมมองของตนเองและผอน ยอมรบ และเขาใจตนเองมากขน น าไปสการพฒนาตนเองไปยงเปาหมายทตงเอาไว สอดคลองกบงานวจยการปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงเพอเสรมสรางการรเทาทนสอสงคมออนไลน โดย พทธนนท ตงพพฒนการกล (2553) ศกษาการใหค าปรกษาแบบกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเสยงตอการตดเกมคอมพวเตอร ผลการวจยพบวา กลมทดลองทไดรบการใหค าปรกษาแบบกลมตามทฤษฎเผชญความจรงมพฤตกรรมการควบคมตนเองในการเสยงตอการตดเกมคอมพวเตอรดขน และงานวจยของ ชญญา ภาคอทย และ วรากร ทรพยวระปกรณ (2557) ศกษาการปรกษากลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ดวยแนวคดเดยวกนผลของการวจยพบวา หลงการทดลองกลมทดลองมการสรางกลวธทจะบรรลวตถประสงคของตนเอง แรงจงใจ ความสนใจความกระตอรอรนในการแสวงหาความร ทกษะการแสวงหาแหลงขอมลทน ามาสความร วธการเรยนรทเหมาะสมกบตนในการแกปญหาและพฒนาศกยภาพ ดขนกวากอนการทดลอง ซงจะเหนไดวากระบวนการใหการปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงมสวนทจะชวยใหสมาชกภายในกลมมพฒนาการไปสเปาหมายทดขนทงในดานพฤตกรรมทไดแสดงออก และความคด ทศนคตดานบวกในการไปสเปาหมายของตนเองอยางเหมาะสม ซงระบบ WDEP (วไลลกษณ พงษโสภา, 2557) ไดชวยใหสมาชกกลมมระบบระเบยบในการคดวางแผนไปสเปาหมายของตนเองผานกระบวนการทง 4 อยาง ไดแก 1) การรบรความตองการของตนเอง จากการทสมาชกกลมรวมกนอภปรายเพอหาความตองการของตนเองในการท างาน 2) การกระท าทแสดงออกในปจจบน สมาชกกลมไดมการรบรวาสถานการณของตนเองก าลงท าอะไร ทไหน อยางไร อาทเชนการสงเกตปญหาของนกเรยนทพบวา ตนเองก าลงมปญหาจากการใชอปกรณเขาถงสอในชวงเวลานอน หรอในชนเรยน 3) การประเมนผล พบวาสมาชกกลมสามารถประเมนปญหาทเกดขน รวาปญหานนรบกวนสภาพจตใจตนเองมากหรอนอย สามารถประเมนผลของการแกไขปญหาทสมาชกกลมระดมความคดวาสอดคลองกบตนเอง สามารถน าไปใชจรงไดมากนอยเพยงใด และ 4) แผนการทจะท าใหเพอเปาหมายบรรลผล สมาชกกลมไดจดท าและวางแผนการบรรลเปาหมายของตนเองผานกจกรรมภายในกลม และรวมกนอภปรายเพอเสรมสรางแนวทางในการไปสเปาหมายของตนเองอยางเหมาะสม

ทงนในการเขารวมกลมการใหค าปรกษา พบวา ผลของพฒนาการรเทาทนสอยงชวยสงเสรมใหวถความเปนอยของสมาชกกลมดขน สอดคลองกบการรเทาทนสอในงานวจยของ บบผา เมฆศรทองค า และดนลดา จามจร (2553) ศกษาการศกษาการรเทาทนสอ ผลการวจยพบวา การศกษาการรเทาทนสอในสงคมขาวสารยคใหม ดวยการชวยใหพลเมองสามารถใชสอและสอสารไดอยางมประสทธภาพและมความรบผดชอบตอสงคมในฐานะพลเมองโดยบรณาการเขาสระบบการศกษาของประเทศและจดวางใหอยในกรอบแนวคดของการเรยนรตลอดชวตในทกระดบวยและครอบคลมทกสอ ทงน


91

การพฒนาการรเทาทนสอจะตองเนนไปทการพฒนาดานความคดหรอกระบวนการทางปญญา (Cognitive Process) คอ การคดวจารณญาณหรอการคดเชงวพากษ ซงจะชวยใหผรบสารมความร ความเขาใจและมทกษะในการรบ เลอกวเคราะห ประเมน แยกแยะ ตอบโตแสดงความคดเหนตอสออยางมเหตผล รถงผลกระทบของเนอหาสอวามผลตอพฤตกรรมไดอยางไร ซงสอดคลองกบคณลกษณะตาง ๆ ทเปนองคประกอบของการรเทาทนสอ อลชษา ครฑะเสน (2556) พบวา แนวทางการพฒนาการะบวนการเรยนรเทาทนสอ มปจจยทมผลตอการรเทาทนสอ คอ 1) การตระหนกในอทธพลของสอ จากการเขารวมกลมพบวาสมาชกในกลมมพฒนาการทางความคดและความเขาใจเกยวกบอทธพลของสอทสงผลตอ อารมณ พฤตกรรม ทศนคต ทเกดขน ซงอทธพลของสอชนดเดยวกนสงผลกระทบทแตกตางกนในแตละบคคล เขาใจวาสอสงผลกระทบตอตนเองหลงจากการรบชม 2) การตระหนกรในตนเอง จากการเขารวมกลมพบวา สมาชกกลมสามารถอธบายไดวาตนเองใชสอชนดใดมากทสด และตระหนกถงความจ าเปนในการใชสอชนดนน วามความเหมาะสมกบอปกรณการเขาถงทตนเองมอยหรอไม รวมไปถงความเหมาะสมทตนเองใชงานกบสอ ทงในดานของอาย และกจกรรมทใชงาน อภปรายและไดขอสรปทเหมาะสมกบตนเองจากการเขากลม 3) ความคดวจารญาณ สมาชกกลมสามารถอธบายความส าคญของการใชความคดไตรตรองอยางถถวนในการรบเนอหาของสอ ไมรบฟงเนอหาเพยงดานเดยว และรจกหลกเลยงการเผชญหนากบสอทสงผลกระทบทางดานลบกบตนเองได

3. ความคดเหนของนกเรยนกลมทดลองทมตอการใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงเพอพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลนขอมลจากแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนกลมทดลองตอกลมใหการปรกษาโดยเนนความจรงพบวา นกเรยนมแนวโนมทเหนชอบกบการจดกจกรรมกลมในครงน ซงอาจเปนผลมาจากการจดกจกรรมทใหสมาชกไดมโอกาสท างานรวมกบสมาชกกลมคนอน โดยการใหอสระแกสมาชกกลมในการพดคย และเปดประเดนในการเขากลม ในแตละครง มกจกรรมใหท ารวมกนและเสนอขอคดเหนอยางอสระภายในกลม ผวจยสงเกตเหนวานกเรยนมการชวยเหลอกน แนะน าวธการในการแกไขปญหาซงกนและกน มการพดใหก าลงใจซงกนตลอดจนมการโตเถยงแนวคดของตนเองอยางสรางสรรคทงกบสมาชกในกลมและผน ากลม มการตงเวลาทแนนอนในแตละครงของการใหการเขากลม สงเหลานอาจเปนปจจยทท าใหนกเรยนรบรถงบรรยากาศในกลมทสนกสนาน และไดประโยชนตอตนเอง ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากการวจยครงน 1.1 การใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรงเพอเสรมสรางการรเทาทนสอสงคมออนไลน เปนเครองมอทจะชวยใหคร อาจารย หรอบคลากรทเกยวของกบเยาวชนในชวงวยรนน าไปใชในการพฒนาการรเทาทนสอสงคมออนไลน 1.2 ระยะเวลาในการทดลอง ควรทศกษาเวลาทใชในการเขารวมกลมการปรกษากบระยะเวลาของทางสถานศกษาเพอความเหมาะสมของรปแบบกระบวนการใหค าปรกษา อกทงยงชวยใหสมาชกกลมสามารถเตรยมตวไดอยางเหมาะสมกบระยะเวลาในการเขารวมกลมอกดวย 2. ขอเสนอแนะส าหรบการท าวจยครงตอไป


92

2.1 ควรศกษาวจยการรเทาทนสอสงคมออนไลน และการใหค าปรกษาแบบกลมโดยเนนความจรง ไปใชกบกลมวยรน เชน วยรนทอยในโรงเรยนรฐบาล (สงกด สพฐ. และสงกด กทม.) และวยรนในชมชน (ชมชนหมบาน ชมชนวด กบองคกรอสระตาง ๆ) เปนตน 2.2 ควรศกษาถงอปสรรคและและปญหาอนทสงผลกระทบตอการใชงานสอสงคมออนไลน และพฒนาใหเกดกระบวนการรเทาทนสอ

บรรณานกรม ชญญา ภาคอทย และ วรากร ทรพยวระปกรณ. (2557). “ผลการปรกษากลมทฤษฎเผชญความจรง

ตอการเรยนรดวยการน าตนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6”. วารสารวทยาการวจยและวทยาการปญญา. 12 (2):

นภนทร ศรไทย. (2547). ความรเรองการรเทาทนสอเพอสขภาพภมคมสขภาพทดส าหรบเดกและเยาวชนในการพฒนาองคความรการรเทาทนสอสขภาพ สหลกสตรในระบบและนอกระบบการศกษาของไทย. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ.

บบผา เมฆศรทองค า. (2551). การวจยชาตพนธวรรณนาอภมาน: การสงเคราะหงานวจยเชงคณภาพ. สบคนจากhttp://www.bu.ac.th/knowledgecenter/epaper/jan_june2008/Buppha.pdf เมอวนท 10 มนาคม 2557.

บบผา เมฆศรทองค า และดนลดา จามจร. (2553). การศกษาการรเทาทนสอ: วถทางในการสราง การรพลงเทาทนสอ. วารสารนกบรหาร. 31(1): 63-69. ปภสรา คลายชม. (2555). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการซอสนคาและบรการฟมเฟอยของ

นกเรยนชนมธยมปลายในกรงเทพมหานคร. โครงการประชมเชงวชาการ SWUMBA Research Conference 17 กรกฎาคม 2555 โรงแรมจสมนเอกเซกควทฟสวท.

วไลลกษณ พงษโสภา. (2557). ทฤษฎและเทคนคการใหบรการปรกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วชร ทรพยม. (2550). กระบวนการปรกษา ขนตอน สมพนธภาพ ทกษะ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พทธนนท ตงพพฒนการกล. (2553). การใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎเผชญความจรง

เพอเสรมสรางการควบคมตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเสยงตอการตดเกมคอมพวเตอร. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว มหาวทยาลยเชยงใหม.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2556). สรปผลส าคญการส ารวจเดกและเยาวชน พ.ศ. 2551. กรงเทพฯ: เทกซแอนดเจอรนล. อลชษา ครฑะเสน. (2556). แนวทางการพฒนากระบวนการเรยนรเทาทนสอของแกนน าเยาวชน. Veridian E-Journal. 6(3): 276 - 285. Corey, G. (2008). Theory and Practice of Group Counseling. 9th ed. Belmont, CA:

Thomson Brooks/Cole.


93

Glasser, W. (1998). Choice Theory in the Classroom. Harper Perennial. Theotokis & Doukidis. (2009). When Adoption Brings Addiction: A Use Diffusion

Model for Social Information Systems. The 30th International Conference on Information Systems. Phoenix, AZ.


เศรษฐกจพระเครองเมองไทย

ECONOMY OF AMULETS IN THAILAND

อภนนท จนตะน Aphinant Chantanee

หลกสตรพทธศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการเชงพทธ มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

จงหวดพระนครศรอยธยา

บทคดยอ การวจยเรองเศรษฐกจพระเครองเมองไทย โดยมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพทวไป

เกยวกบภาวะเศรษฐกจพระเครอง 2) เพอศกษาพฤตกรรมและการตดสนใจเชาพระเครองไวบชาหรอแลกเปลยนตามมลคาทตนพอใจ 3) เพอศกษาคนควาเชงลกเกยวกบพระเครองตามภมภาคทงสภาคทงดานคานยมการซอขายหรอแลกเปลยนตามมลคาทตนพอใจ และ 4) เพอวเคราะหเชงบรณาการมลคาพระเครองในสภาพเศรษฐกจปจจบนและแนวโนมในอนาคต โดยเกบรวบรวมขอมลจากนตยสาร-เวบไซตพระเครอง การสมภาษณและสนทนากลม 120 คน และส ารวจขอมลดวยแบบสอบถามตวอยาง 400 คน ตามตลาดนดพระเครองและงานประกวดพระเครองจาก 4 ภมภาคในประเทศไทย และวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส ารวจรปทางสถต สถตทใช ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และคาถดถอยพหคณ

ผลการวจยพบวา 1) สภาพทวไปเกยวกบภาวะเศรษฐกจพระเครอง โดยราคาคานยมพระเครองจากนตยสารและเวบไซต มราคาคานยมตงไวเรม 500 บาท ซงเปนพระเหรยญทสรางใหมไปถงราคาคานยม 55 ลานบาทหรอรวม 5 องคไมต ากวา 250 ลานบาท เปนพระสมเดจวดระฆง พมพใหญ สวนราคาคานยมรองลงมาเปนพระเครองในชดเบญจภาคคอ พระซมกอ พมพใหญ (องคเดยว) 20 ลานบาท พระผงสพรรณ (พมพหนาแก) 12 ลานบาท พระรอด กรวดมหาวน 10 ลานบาท และพระนางพญา วดนางพญา จงหวดพษณโลก 5 ลานบาท สวนพระหลวงปทวด ป 2497 ราคาคานยม 15 ลานบาท เหรยญหลวงปเอยม วดหนง 12 ลานบาท พระปดตามหลวงพอแกว วดเครอวลยเมองชล 10 ลานบาท หลวงพอกลน วดพระญาต อยธยา ราคาคานยม 10 ลานบาท หลวงปไข วดเชงเลน 8 ลานบาท พระหลวงพอเงน วดบางคลาน รปหลอโบราณ พมพนยม 6 ลานบาท โดยปจจยทใชตดสนใจซอหรอเชาพระเครอง คอความเกาแกของพระเครอง ความหายากของพระเครอง ความเปนพระเครองแท สภาพของพระเครอง มรปลกษณะพระเครองตองไมมรอยหก บน สกหรอใด ๆ ปรากฏขน รวมทงพธกรรมและเรองราวพระเครอง เปนพธกรรมหรอความขลงในทางไสยศาสตร ความเชอในแงของอทธฤทธปาฏหารย ถาเคยเกดเหตอศจรรยใดๆ กบผทสวมใสพระเครองนนจะท าใหความนยมซอหามากขน


95

2) พฤตกรรมและการตดสนใจเชาพระเครองไวบชาหรอแลกเปลยนตามมลคาทตนพอใจ โดยพฤตกรรมการเขารวมในตลาดนดและงานประกวดพระเครอง สวนใหญน าพระเครองมาปลอยใหเชา รอยละ 44.50 การเชาพระเครองไวเพอบชารอยละ 33.50 มความสนใจหรอใหความส าคญกบพระเครองสวนใหญเปนพระเนอผงยอดนยม รอยละ 32.50 มความสนใจ/ความส าคญพระทองถนสวนใหญเปนพระเหรยญหลอนยม รอยละ 41.00 มความสนใจ/ความส าคญพระเบญจภาคสวนใหญเปนพระสมเดจวดระฆง รอยละ 50.00 3) การสมภาษณ/คนควาเชงลกเกยวกบพระเครองตามภมภาคทงสภาคทงดานคานยมการซอขายหรอแลกเปลยนตามมลคาทตนพอใจ โดยราคาคาเชาพระเครองปจจบนสวนใหญเหนวาราคาคาเชาพระเครองขนอยกบประเภทของพระเครอง สวนราคาคาเชาพระเครองในอนาคตนน สวนใหญคาดวาราคาคาเชาพระเครองจะขนอยกบประเภทของพระเครอง มแนวโนมความนยมพระเครองสวนใหญคาดวาจะนยมพระเหรยญ และมเงนหมนเวยนในเศรษฐกจพระเครองตอป ซงสวนใหญเหนวา (แตละภมภาค) ประมาณ 10,000 ลานบาท และมความคดเหนตอความส าคญหรอความสนใจพระเครองโดยรวมอยระดบมากทกดาน 4) การวเคราะหเปรยบเทยบและการพยากรณ ระดบความส าคญ หรอความสนใจพระเครอง โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคลไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพ รายได และภมล าเนา ซงผลการทดสอบสวนใหญใหความส าคญและความสนใจตอประเภทของพระเครองและความตองการพระเครอง การตดสนใจเชาพระเครองและการเชาพระเครองของคนทวไปในปจจบนมาความแตกตางกน ซงผลการพยากรณปจจยทเกยวกบประเภทพระเครอง การตดสนใจเชาพระเครองและการเชาพระเครองของคนทวไปมผลตอความตองการเชาพระเครองในปจจบนฯ โดยมคาพยากรณรอยละ 54.10 (R = .736, R2 = .541)

ABSTRACT The research about to Economy of Amulets in Thailand, the objective for study 1) to study the generality about Amulets Economy, 2) to study the behavior and decide to buy a Amulets keep worship or, exchange follow the cost that satisfied self, 3) to in-depth interview Amulets Economy follows both of provincial four both of side popularity trading part or exchange follow the cost that satisfied self, and 4) to analysis integration cost Amulets Economy manner will in the state of economy now and the tendency in the future, by collect the data from a magazine -, Amulets Economy website, interviewing and focus group 120 persons , and explore the data with example 400 persons questionnaire, area weekend Amulets Economy market and the work contest the Amulets Economy from 4 provincial in Thailand , and analysis the data with a computer program using statistics including Frequency, Percentage, Mean, Standard deviation and Multiple regression.


96

The research result : 1. The generality about economic of Amulets, by popularity Amulets, price from a magazine and the website, valuable the popularity to begin 500 baht, be coin Amulets build new reach 55 million baht, total up 5 don't lower 250 million baht, Phra somdej Wat rakang, print big, price popularity part next is Amulets in five participant group is, bower clump Amulets, print big (one) 20 million baht, dust soft complexion Amulets (print in front old ) 12 , million baht, a Amulets survives, underground hiding temple graduate in Buddhist theology place day 10 million baht, and Phra somdej , Nangphraya 5 million baht at Phitsanulok provinces, Amulets year 2497 prices 15 million 15 baht, brand-new coin , 12 million 12 baht , Amulets to follow me a glass , 10 million baht ,Phra Nakhon Si Ayutthaya , prices 10 million 10 baht , 8 million baht, print like 6 million baht, by the factor that use to decide buy or, buy Amulets, be the antiquity in Amulets, the scarce in the small image of Buddha , the be small image of Buddha genuine , the state in the small image of Buddha , there is small image of Buddha figure must have no a trace breaks , The nicked , be worn any, appear go up and the ceremonial and small image of Buddha story, be the ceremonial or, the magical power in the sense of the black magic, the belief in the sense of miracle power, if ever there is an accident miraculous anything with who wear small image of that Amulets will make the favor buys more and more. 2 . The behavior and decision making to buy Amulets to keep worship or, exchange follow the cost that satisfied self, by attending behavior in the weekend market and the work contest Amulets, the majority leads the amulest comes to liberate rent out, 44 . 5 0 hiring small image of Amulets percentages keep for worship 33.50 % have the interest or, give precedence with small image of majority Amulest is meat dust highly prices 32.50 percentages have the interest, Amulest locality majority importance is coin Amulets likes prices 41.00 percentages have the interest, Amulets five participant majority is Phra somdej Wat rakang 50 % 3 . Interviewing or in-depth interview in the amulets follows both of provincial four both of side popularity trading part or, exchange follow the cost that satisfied self, by rent Amulets for price now the majority thinks rent Amulets price depends on a kind of Amulets and that future, the majority supposes rent Amulets prices depend on a kind in the amulets, tend of Amulets majority favor will suppose to like coin of Amulets, and have the circulating fund in small image of Buddha economy builds year, which the majority thinks, about 1 0 ,0 0 0 million baht per year, and think build importance of Amulets to interest generally every many side level.


97

4 . The analysis compares with and forecasting , importance level, or Amulets interest , by separate follow personal factor for example, gender, age, education, occupation, income , and the domicile, which, bear fruit majority test gives precedence and the interest build a kind in the Amulets and Amulets requirement, the making a decision buys a Amulets of Amulets hiring of general person in now have different, which, forecasting factor that about Amulets kind, the making a decision buys a Amulets and Amulets hiring of general person affect the requirement buy a Amulets entrails now, by valuable forecast 54.10 % (R = .736, R2 = .541) ค ำส ำคญ เศรษฐกจ – พระเครอง ควำมส ำคญของปญหำ ความเปนมนษยตองมศาสนาเปนเครองน าทางชวต ซงความเชอและศรทธา ทมอยแตเดมกพฒนาเปนสญลกษณ มรปแบบทเปนศลปะมากขน โดยเฉพาะผทนบถอพระพทธศาสนา ตางนยมไปบชายงสถานท (พทธสงเวชนยสถาน 4 ต าบล) พระพทธองคประสต ตรสร ปฐมเทศนา และปรนพพาน ไดพากนไปกราบไหวปละมากๆ ในบรรดาพทธศาสนกชน ทไปยงสงเวชนยสถานดงกลาวตางชอบหาสงทเปนปชนยวตถ น ากลบไปบชาทบานเมองของตน สวนชาวเมองทอย ใน เจดยสถาน (ทประสต, ตรสร, แสดงธรรมจกร, ปรนพพาน) นนๆ จงไดคดท าพระพมพขน ส าหรบจ าหนายในราคาทไมแพง ปรากฏวา มผนยมยนดซอหากนทวไป การสรางพระพมพ จงไดมแพรหลายมากขน สวนการสรางพระพมพ ในประเทศไทยนน แตเดมไมมความประสงคจะสรางเพอจ าหนาย เหมอนดงกลาวขางตน พทธศาสนกชนคนไทย สรางพระพมพขน เพอสบอายพระพทธศาสนาใหถาวร จงสรางพระพมพเปนจ านวนมาก ฝงไวในพระเจดย โดยเชอวาเมอพระเจดยลมสลายหายสญไปแลว ภายหลงมใครไปขดพบพระพมพทสรางไว กจะไดรวาพระพทธศาสนา เคยประดษฐานในทนน โดยผทสรางพระพมพ เปนผทบ าเพญตบะมพลงจต ไดคดสรรหาวตถ ทเปนมงคล มาท าพระพมพ และอธษฐานจตแผพลงใหสถตอยในพระพมพนนๆ ครนเมอมเหตรายตางๆ เกดขน เชน เกดโรคภยไขเจบ หรอเกดศกสงคราม คนทงหลายทนบถอพระพทธศาสนา ระลกถงพระพทธคณเปนทพง กหาพระพมพขนาดเลกตดตวไว ท าใหเกดขวญก าลงใจ จงเกดศรทธาเชอถอเปนพระพมพ ส าหรบคมครองใหพนจากภยนตราย แมไมไดมงหวงในเรองคงกะพนชาตร แตพระเครองทสรางขน เปนสญลกษณ แทนพระพทธเจา และสรางจากสงทเปนมงคล ผทเคารพกราบไหว และปฏบตตามค าสอน ยอมเกดสรมงคลนอมร าลกถงพระพทธคณสบตอไป (ณรงค เสงประชา, 2539) ในการสรางพระใหเปนเครองรางในรปจ าลองพระประธานส าคญๆ หรอรปหลวงพอทตนเคารพนบถอทงทเปนเนอผงและโลหะชนดตางๆ ซงพระเครองเหลานเหมาะแกการตดตวไปยงสถานทตางๆ เพราะเพยงแคอธษฐานจต สวดขอความคมครองกเพยงพอ หรออาจกลาวไดวา พระเครองทงหลายทผานการปลกเสกมาแลวนนเมอมาถงมอประชาชน กอยในลกษณะทพรอมใช ซงดเหมาะกบสงคมทวนวาย เรงรบ และเปลยนแปลงอยางรวดเรวในปจจบน ซงความเชอในเรองของพทธคณและ


98

ปาฏหารยน อาจเปนเรองเหลวไหล เปนลทธความเชอในดานไสยศาสตรมากกวาทจะเปนเรองพทธศาสนา และกลายเปนขอถกเถยงกนมาก เมอพลงความเชอเหลานกอใหเกดพทธพาณชยในเชงการเชา-ซอพระเครองเกดขน โดยความตองการพระเครองหรอตลาดพระเครองมกจะขยายตวไปตามเศรษฐกจ ซงปรากฏใหเหนวาตลาดพระเครองหรอวงการพระเครอง จะขนลงไปตามภาวะเศรษฐกจหรอคาดสถานการณในอนาคต โดยราคาคาเชาหรอคานยมพระเครองจงมการปรบราคาไปสภาพทางเศรษฐกจ จงสนใจศกษาสภาวะเศรษฐกจเกยวกบพระเครองปจจบนและอนาคตอนใกล โจทยวจย/ปญหำวจย การก าหนดปญหาการวจย (Research Problem) เปนการเชอมโยงสภาพภาวะเศรษฐกจพระเครอง พฤตกรรมและการตดสนใจเชาพระเครองไวบชาตามมลคาทตนพอใจ และบรณาการมลคาพระเครองในสภาพเศรษฐกจปจจบนและแนวโนมในอนาคต ซงมกรอบปญหาการวจย ดงน

ภำพท 1 แสดงกรอบปญหาการวจย วตถประสงคกำรวจย

1) เพอศกษาสภาพทวไปเกยวกบเศรษฐกจพระเครองในสภมภาคของประเทศไทยปจจบน 2) เพอศกษาพฤตกรรมและตดสนใจเชาพระเครองไวบชาหรอแลกเปลยนตามมลคาทตนพอใจ 3) เพอศกษาคนควาเชงลกเกยวกบพระเครองตามภมภาคในสภาคทงดานคานยมการซอขายหรอแลกเปลยนตามมลคาทตนพอใจ 4) เพอวเคราะหเชงบรณาการมลคาพระเครองในสภาพเศรษฐกจปจจบนและแนวโนมในอนาคต โดยน าเสนอผลการสงเคราะหมลคาทางเศรษฐกจพระเครองในปจจบนและอนาคตอนใกล

สภำพเศรษฐกจ พระเครองใน ประเทศไทย

ศกษำคนควำเอกสำร - นตยสารพระเครอง - งานวจยพระเครอง - เวบไซตพระเครองฯ

เกบขอมลปรมำณฯ - ศกษาพฤตกรรมและการตดสนใจเชาพระเครองฯ

เกบขอมลภำคสนำมฯ - สมภาษณผเชยวชาญฯ - สนทนากลมเซยนพระ

วเครำะหบรณำกำรพระเครอง


99

วธด ำเนนกำรวจย การวจยเรองเศรษฐกจพระเครองในเมองไทย โดยมขนตอนและแบงออกเปน 3 สวน ดงน สวนท 1 การวจยเอกสาร (Documentary research) โดยศกษาจากเอกสารทเกยวกบพระเครองจ านวน 28 เรอง และนตยสารเกยวกบพระเครอง จ านวน 58 ฉบบ รวมทงศกษาจากเวบไซตตางๆ ทเกยวกบเศรษฐกจพระเครอง เชน ศนยพระดอทคอม, ตลาดพระเครอง, ท าเนยบพระเครอง และเวบไซต Amulet.in.th, Web-Pra.com, Taradpra.com, Tumsrivichai.com, amuletcenter888.blogspot.com, and Pralanna.com, รวมทงรายการโทรทศนเกยวกบพระเครอง เชน พระเครองเมองสยาม, คมเซยนพระ พระเครองแชนแนล, ตนรกษพระ และรายการสนทนาภาษาพระเครอง เปนตน โดยว เคราะหราคาคาเชา หรอขายตามนตยสาร และเวบไซต พ.ศ. 2555-2556 ซงสรปภาพรวมเปนเศรษฐกจพระเครองฯ (พลสวสด ดวงเงน และคณะ, 2553) สวนท 2 การวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) โดยใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured interview) และสมภาษณเชงลก (in-depth interview) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลในการวจย โดยการสมภาษณกรรมการตางๆ ทเกยวของกบพระเครองพระบชาในประเทศไทย และเจาของศนยพระเครองตางๆ รวมทงรานหรอแผงพระเครองมปรากฏตามทง 4 ภาคคอ ภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใตและภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ซงไดก าหนดใหมแบบการวจยเชงคณภาพ ตามล าดบขนตอน ดงน

1) วธวจารณญาณ (Judgmental Sampling) ในการเลอกกรรมการทจดประกวดพระเครองทง 4 ภาค ภาคละ 5 คนรวม 20 คน สวนการสนทนากลมเจาของศนยพระเครองและรานหรอแผงพระเครองทง 4 ภาค ภาคละ 20-30 คน รวม 120 คน ซงเปนผใหขอมลเกยวกบพระเครองฯ

2) ผวจยไดสรางแบบสมภาษณแบบมโครงสราง (Structure Interview) โดยการสมภาษณกบกรรมการทเกยวของกบพระเครอง คอ กรรมการสมาคมผนยมพระเครองพระบชาไทย และกลมกรรมการจดงานประกวดพระเครองตามทก าหนดในแตละเดอนทง 4 ภาค โดยใชวธการสมภาษณกลมเฉพาะ (Focus Group) และสงเกตการณกบกรรมการในแตละกลม ซงมวธด าเนนการ (ฉตรชย เมองฤทธ, 2549) ดงน

2.1) การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) จากผเชยวชาญพระเครองตามภมภาคฯ

- การสมภาษณแบบมโครงสราง สมภาษณแบบไมมโครงสรางหรอกงโครงสราง - การวจยเชงคณภาพ ใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง หรอแบบกงโครงสราง

โดยค าถามปลายเปด มความยดหยน สมภาษณแบบไมมโครงสรางฯ 2.2) การสนทนากลม (Focus-group Discussion)

- กลมตวอยางทคดเลอกมาเพออภปรายในประเดนเกยวกบพระเครองในแตละภาคฯ - สมาชกกลมทสนใจและเกยวของกบพระเครองทงลกษณะทคลายกนและท ตางกน - ปฏสมพนธของกลมคอเครอขายของกลมทมการซอขายหรอแลกเปลยนพระเครอง

2.3) การสงเกตการณ (Observation) เปนการเกบรวบรวมขอมลทผท าวจยไดไปสงเกตฯ - การสงเกตจากตวอยางตามราน/แผงพระเครองและบนทกตามสภาพการณทเกดขน – สงเกตจากงานประกวดพระเครอง กจกรรม การซอขายแลกเปลยน และ


100

สงแวดลอม 3) ผวจยใชวธการวเคราะหเชงเนอหา (Content analysis) จากการสมภาษณและการสนทนากลมเจาของศนยพระเครองและราน/แผงพระเครองทมปรากฏตามภมภาคทง 4 ภาค สรปเปนเศรษฐกจฯ สวนท 3 การวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลในการวจยเชงส ารวจ (Survey research) เพอศกษาพฤตกรรมและการตดสนใจเชาพระเครองตามตลาดนดพระเครองและการประกวดพระเครองทก าหนดขนในป 2556 ทง 4 ภาคในประเทศไทย ทปรากฏในตารางวน เวลา และสถานท ซงก าหนดเปน แบบวจยเชงปรมาณ (อภนนท จนตะน, 2556) ดงน 1) ประชากรและกลมตวอยาง 1.1) ประชากร (Population) ทใชในการวจย ไดแก ผรวมงานหรอชมงานประกวดพระเครองและผมาตลาดนดพระเครองตามวน เวลาและสถานททก าหนดไวในป 2556 โดยรวมจ านวนศนยพระเครองทง 4 ภาคจ านวน 535 แหง มรานพระเครองทง 4 ในประเทศไทย พ.ศ. 2555 จ านวน 2,336 แหง และมแผงพระ ป 2556 มประมาณ 3,600 กวาแผง โดยอยในกรงเทพฯ กวา 2,000 แผง ซงมผทเกยวของหรอด าเนนธรกจพระเครองประมาณ 15,000 ราย สวนประชาชนหรอลกคา/ผทสนใจ/เขาชมตลาดนดพระเครอง ซงสปดาหละ 36 แหงใน 20 จงหวด และประกวดพระเครองในป 2556 จ านวน 40 ครงทวประเทศ โดยสรปมประชาชนหรอลกคาหรอเขาชมงานตางๆดงกลาวเดอนละประมาณ 180,000 คน มพระเครองเฉพาะทลงประชาสมพนธในเวบไซตจ านวน 17,079 รายการ (พมพ/รน) และมจ านวนพระเครอง (ประมาณ) 491,287 องค (ขอมลออนไลน) 1.2) ขนาดตวอยาง (Sample size) ทใชในการวจยครงน ไดแก ผรวมหรอชมงานประกวดพระเครองและผมาตลาดนดพระเครองตามวน เวลาและสถานททก าหนดไวในป 2556 ทง 4 ภาค จ านวนขนาดตวอยาง 400 ราย 1.3) การสมตวอยาง (Sample Random Sampling) เพอหาตวแทนทดและมความเหมาะสมในการวจยครงน โดยสมจากผรวมงานหรอชมงานประกวดพระเครองและผมาตลาดนดพระเครองตามวน เวลาและสถานททก าหนดไวในป 2556 ทง 4 ภาคในจ านวนตวอยาง 400 ราย 2) การวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถต SPSS ความถ รอยละ คาเฉลยและความแปรปรวน การเปรยบเทยบระดบความสนใจและความตองการพระเครอง รวมทงวเคราะหปจจยทมผลตอความตองการเชาพระเครองหรอซอขายแลกเปลยนพระเครองในเมองไทย ผลกำรวจย

สรปขอคนพบตามวตถประสงคของการวจย จ าแนกออกเปน 3 สวน ดงน ผลจากการศกษาเอกสาร ทางดานราคาคานยมหรอราคาซอขายตามเวบไซต โดยก าหนดราคาคานยมไวตงแตหลกรอยบาทไปถงหลกลานบาท (100-1,000,000 และราคาแพง ขนไปถงหลายสบลานบาท คอ พระเครองสมเดจวดระฆงโฆสตาราม พมพใหญ มคานยม 55 ลานบาทซงรวม 5 องคไมต ากวา 250 ลานบาท รองลงมาเปนวดระฆง 36 ลานบาท 29 ลานบาท พมพใหญเกศทะลซม 25 ลานบาท 20 ลานบาท 18 ลานบาท 15 ลานบาท 10 ลานบาท 6 ลานบาท 3-4 ลานบาท และ 1 ลานบาท


101

เปนตน ซงราคาคานยมดงกลาวไมไดเผยแพรทวไป อนดบสองคอ พระซมกอ พมพใหญ มกนก กรวดพกล ราคาคานยมสงสด 20 ลานบาท เฉลย 2.5 ลานบาท อนดบสามคอ พระรอดมหาวน ล าพน ราคาคานยมสงสด 10 ลานบาท ม 5 พมพ ลดหลนลงมาจนหลกแสนบาท โดยเฉลย 2.5 ลานบาท อนดบสคอ พระผงสพรรณ ม 3 พมพ โดยพมพหนาแก ราคาคานยมสงสด 12 ลานบาท เฉลย 3.5 ลานบาท และอนดบหาในพระเบญจภาคคอ พระนางพญา วดนางพญา จงหวดพษณโลก ราคาคานยมสงสด 5 ลานบาท นอกจากพระเครองชดเบญจภาค ยงมพระเครองทมราคาคานยมสง เชน พระหลวงปทวด ป 2497 ราคาคานยม 15 ลาน เหรยญหลวงปเอยม วดหนง ราคาคานยม 12 ลานบาท พระปดตามหลวงพอแกว วดเครอวลยเมองชล ราคาคานยม 10 ลานบาท หลวงพอกลน วดพระญาต อยธยา ราคาคานยม 10 ลานบาท หลวงปไข วดเชงเลน ราคาคานยม 8 ลานบาท พระหลวงพอเงน วดบางคลาน รปหลอโบราณ พมพนยม ราคาคานยม 6 ลานบาท ฯลฯ ผลการสมภาษณและสนทนากลมพบวา การตดสนใจซอขายหรอแลกเปลยนพระเครองโดยทวไปขนอยกบความตองการของผซอและผขาย กลาวคอความพอใจทจะซอหรอเชาพระเครองและความพอใจทจะขายหรอใหเชาพระเครองนนในราคาคานยม ณ ชวงเวลานน ซงผซอหรอเชาพระเครองมขนตอนในการพจารณาคณภาพพระเครอง ดงน สวนท 1

1) ความเกาแกของพระเครอง หากพระเครองความเกาแกมากกเปนทนยมและมราคามากขน โดยเฉพาะพระกรทมคนตองการมากเปนพเศษ เนองจากความสวยงามทางศลปะโบราณท าใหผครอบครองมความภาคภมใจทไดเปนเจาของวตถโบราณ

2) ความหายากของพระเครอง จ านวนพระเครองมนอยกยงมคณคามากขน และถาอยในกระแสความนยมดวยกจะยงดทสด แตถาพระเครองใดมจ านวนนอยเกนไป ราคาคานยมกจะหยดนงไมเคลอนไหวเนองจากไมมการเปลยนมอหรอไมมการยกยายเปลยนมอไปทอนเพราะเจาของขนชอวาเปนอภมหาเศรษฐ ซงมลกหลานทพรอมรกษาไวเปนสมบตของตระกลสบตอไป

3) ความเปนพระเครองแท นอกจากการพจารณาความเกาแกและการหายากของพระเครอง ทไดพจารณาจากแบบพมพแลว ยงตองพจารณาความเกาแกหรออายของมวลสารทใชสรางพระเครองดวยเชน เปนพระเครองชนดทวาแทตาเปลาหรอใครดกรวาแทชดเจนทสด ซงท าใหงายตอการตดสนใจซอขายหรอแลกเปลยนในพระเครองนนๆ 4) สภาพของพระเครอง รปลกษณะพระเครองตองไมมรอยหก บน สกหรอใด ๆ ปรากฏขนยงพระเครองมสภาพสมบรณเพยงใดกดยงขน ถาน าพระเครองไปประกวดแลวไดรบรางวลทหนงหรอทสองจากหลายเวทกยงมคนตองการหรอมคานยมมากยงขน 5) พธกรรมและเรองราวพระเครอง เปนพธกรรมหรอความขลงในทางไสยศาสตร ความเชอในแงของอทธฤทธปาฏหารย ถาเคยเกดเหตอศจรรยใดๆ กบผทสวมใสพระเครองนน กจะยงเพมเรองราวทนาสนใจไดอกมากขน และท าใหราคาคานยมสงแบบทวคณขนอยางรวดเรว ส าหรบราคาคานยมของพระเครองนนไมไดขนกบปจจยทง 5 เสมอไป ยงขนอยกบความพอใจระหวางผซอ/เชากบเจาของพระเครองนนวาจะซอขายกนเทาไร ซงอาจจะแตกตางไปจากราคาในกลไกตลาด และเรองการปนราคาท าใหคานยมพระเครองมสวนอยางมากทกระตนใหราคา


102

พระเครองนนมคานยมสงขนอยางรวดเรว โดยการซอขายพระเครองตามตลาดนดและในงานประกวดพระเครองแตละแหงหรอแตละครง ราคาตามแผงพระเครองตงแต 10 บาทไปถงหนงหมนสองหมนบาท สวนราคาหลกแสนขนไปถงหลกลานหรอหลายลานบาท มอยทศนยหรอรานพระเครองในหางสรรพสนคาตาง ๆ ในกรงเทพมหานครและตามภมภาคตาง ๆ ดงเชน ราคาคานยมพระสมเดจวดระฆง พมพใหญ ซงสงถง 55 ลานบาท รองลงมาเปนพระซมกอ พมพใหญ กรวดพกล ราคาคานยม 12 ลาน พระรอด กรวดมหาวน ราคาคานยม 10 ลานบาท พระผงสพรรณ ราคาคานยม 8 ลานบาท และพระนางพญา ราคาคานยม 5 ลานบาท ซงอยในชดพระเบญจภาค เปนตน สวนพระเครองหลวงปทวด ป 2497 ราคาคานยมสงสด 15 ลานบาท และราคาคานยมรองลงมาเปนหลวงปเอยมวดหนง ราคาคานยม 12 ลานบาท สวนพระเหรยญหลวงพอกลน วดพระญาต ราคาคานยม 10 ลานบาท พระปดตาหลวงพอแกว วดเครอวลย 10 ลานบาทและพระเหรยญหลวงปไข วดเชงเลน 8 ลานบาท และหลวงพอเงน วดบางคลาน 6 ลานบาท เปนตน สวนท 2 ผลจากการสอบถาม (ตามตลาดนดพระเครองและการจดประกวดพระเครอง) จากการส ารวจสอบถาม โดยใชแบบสอบถามทสรางขนตามวตถประสงคการวจย เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทเขารวมหรอชมตลาดนดพระเครองและชมงานประกวดพระเครองทง 4 ภาค ภาคละ 100 คน รวมทงหมด 400 คน ปรากฏผล ดงน

กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 70.50 สวนใหญมอาย 31 - 40 ปขนไป รอยละ 35.40 ระดบการศกษาสวนใหญจบระดบมธยมศกษา/ปวช. รอยละ 29.30 สวนใหญเปนการท าธรกจสวนตว รอยละ 52.00 มรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,000 – 25,000 บาท รอยละ 34.30 และสวนใหญสมรสแลว รอยละ 56.80 สวนพฤตกรรมการเขารวมในตลาดนดพระเครองและงานประกวดพระเครอง สวนใหญน าพระเครองมาปลอยใหเชา รอยละ 44.50 การเชาพระเครองไวเพอบชาสวนใหญเปนพระเนอผง รอยละ 33.50 มความสนใจหรอใหความส าคญกบพระเครองสวนใหญเปนพระเนอผงยอดนยม รอยละ 32.50 มความสนใจ/ความส าคญพระทองถนสวนใหญเปนพระเหรยญหลอนยม รอยละ 41.00 มความสนใจ/ความส าคญพระเบญจภาคสวนใหญเปนพระสมเดจวดระฆง รอยละ 50.00 ส าหรบราคาคาเชาพระเครองปจจบนสวนใหญเปนเหนวาราคาคาเชาพระเครองขนอยกบประเภทของพระเครอง รอยละ 60.80 สวนราคาคาเชาพระเครองในอนาคตนน สวนใหญคาดวาราคาคาเชาพระเครองจะขนอยกบประเภทของพระเครอง รอยละ 58.50 มแนวโนมความนยมพระเครองสวนใหญคาดวาจะนยมพระเหรยญฯ รอยละ 29.50 และมเงนหมนเวยนในเศรษฐกจพระเครองตอป ซงสวนใหญเหนวาประมาณ 10,000 ลานบาท รอยละ 48.50 เปนตน การแสดงความคดเหนของกลมตวอยางเหนวา ระดบความส าคญ/ความสนใจพระเครองในปจจบน โดยรวมอยระดบมาก ( X = 3.61 และ S.D. = 1.06) มหลกการตดสนใจหรอวธการตดสนใจเชาพระเครอง โดยรวมอย ระดบมาก ( X = 3.87 และ S.D. = 1.08) มระดบความคดเหนเกยวกบการเชาพระเครองของคนทวไปโดยรวมอยระดบมาก ( X = 3.78 และ S.D. = 1.05) มความตองการพระเครองในปจจบนและอนาคตอนใกล โดยรวมอยระดบมาก ( X = 3.89 และ S.D. = 1.03) ส าหรบการเปรยบเทยบและการพยากรณระดบความส าคญหรอความสนใจพระเครอง โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคลไดแก เพศ อาย การศกษา อาชพ รายได และภมล าเนา ซงมผลการ


103

ทดสอบสวนใหญใหความส าคญและความสนใจตอประเภทของพระเครองและความตองการพระเครอง การตดสนใจเชาพระเครองและการเชาพระเครองของคนทวไปในปจจบนมแตกตางกน สวนท 3 การวเคราะหปจจยทมผลตอความตองการเชาพระเครองฯ ซงมปจจยประเภทพระเครอง การตดสนใจเชาพระเครองและการเชาพระเครองของคนทวไป ซงมผลการทดสอบสมมตฐาน ดงน ตำรำงท 1 ผลการวเคราะหการถดถอยพหคณของปจจยมผลตอความตองการเชาพระเครองในปจจบนฯ

ตวแปรพยำกรณ B S.E. Beta t Sig. - คำคงท - ประเภทพระเครอง

1.383 .072

.121

.044 - .085

11.228 1.646

.000*

.100 - ตดสนใจเชาพระเครอง .376 .051 .449 7.312 .000* - การเชาพระเครองทวไป .217 .053 .252 4.064 .002*

R = .736 R2 = .541 Adjusted R2 = .538 F =155.821 S.E.=.46927 Sig of F = .000* จากตารางผลการวเคราะหการถดถอยพหคณของปจจย โดยมปจจยทเปนตวแปรพยากรณระดบความส าคญ/ความสนใจพระเครองฯ มผลตอระดบความความตองการเชาพระเครองในปจจบนและอนาคตอนใกล ซงมคา Sig นอยกวา =0.01 แสดงวาปจจยเกยวกบประเภทพระเครอง การตดสนใจเชาพระเครองและการเชาพระเครองทวไปมผลตอความตองการเชาพระเครองในปจจบนและอนาคตฯ โดยผลการวเคราะหการพยากรณพบวาตวแปรอสระหรอปจจยเกยวกบประเภทพระเครอง การตดสนใจเชาพระเครองและการเชาพระเครองของคนทวไปมผลตอความตองการเชาพระเครองปจจบนและอนาคตฯ ไดรอยละ 54.1 (R = .736, R2 = .541) โดยสรปเปนสมการได ดงน สมการในรปคะแนนคอ Y = 1 .383 +.376G2 +.217G3 +.072G1 โดยระดบความตองการเชาพระเครองในปจจบนและอนาคตฯ = 1.733 +.312G2 การตดสนใจเชาพระเครอง +.217G3 การเชาพระเครองของคนทวไป +.072G1 ประเภทของพระเครองทตองการฯ อภปรำยผล จากผลการวจยมประเดนทนาสนใจน ามาอภปรายผล ดงน ผลการศกษาสภาพทวไปทมการซอขายหรอใหเชาพระเครองทางหนงสอนตยสารและทางเวบไซตเปนพทธพาณชยหรอธรกจพระเครอง มทงการระบราคาซอขายหรอราคาคานยมไวในนตยสารและเวบไซต ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ พรชย ลขตธรรมโรจน และถาวร เกยรตทบทว เรอง “พระเครองกบสงคมไทย” โดยนยมสะสมพระเครองเพอแสวงหามลคาเพมคานยมพระเครองมากกวาทนยมสะสมพระเครองศาสนา เพอเปนเครองยดเหนยวทางจตใจ เพอเปนเครองคมครองปองกนภยอนตรายตางๆ แตการตกลงซอขายกนจรงๆ ยงขนอยกบความพอใจทงผซอและผขาย


104

รวมทงภาวะเศรษฐกจในเวลานนดวย แมวาจะก าหนดราคาคาเชาไวในองคพระตงแต 100 บาท 1,000 บาท 50,000 บาท 900,000 บาทและหลกลานหรอหลายลานบาท แตจายเงนจรงมกไมปรากฏขาวทจายกนจรง ดงนนจากขาวและหลกฐานในป 2552 มเงนหมนเวยนในวงธรกจพระเครองในแตละเดอนไมกวาสองหมนลานบาท กนาจะเปนจรงในปจจบนและนาจะเ พมขนอกไมต ากวารอยละ 10 ในชวง 5 ปทผานมา แมวาภาวะเศรษฐกจไมคอยจะมเสถยรภาพมากนกกตาม ซงสอดคลองทฤษฎทางเศรษฐกจเกยวกบพฤตกรรมผบรโภคและอรรถประโยชนของผบรโภคทมตอสงของทหายากมกจะมราคาคานยมสง เชน พระกรเกาแกมจ านวนจ ากดและหายากจงท าใหราคาคานยมสงถงหาสบกวาลานบาท แตบางกรณยงสอดคลองกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบพระเกจอาจารยทมอายการสรางไมเกน 100 ป แตมความขลงและคงกระชาตรสง อาจเปนเพราะมพธกรรมในทางไสยศาสตร ความเชอในแงของอทธฤทธปาฏหารย ซงเกดเหตอศจรรยใดๆ กบผทสวมใสพระเครองนน โดยสอดคลองกบผลงานวจยของ ฉตรชย เมองฤทธ เรอง”เหตผลในการตดสนใจเชาซอพระเครองของเซยนพระ” โดยมพทธคณเดนทางดานแคลวคลาดปลอดภย เหนดวยวาการสรางและเปนความนยมสวนตวมาเปนอนดบแรก ซงจะท าใหราคาคานยมซอขายแลกเปลยนและท าใหธรกจพระเครองมเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจเพมยงขน โดยการส ารวจสอบถามจาก 4 ภมภาคซงท าใหทราบวามเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจพระเครองตอปมประมาณ 40,000 ลานบาท จากความคดรอยละ 48.50 ซงเพมขนจากทมผประมาณไววามเงนหมนเวยนถงสองหมนลานบาทในป 2552 จงแสดงใหเหนวามเงนหมนเวยนของเศรษฐกจพระเครองในประเทศไทยในชวงเวลา 5 ปเพมขนอกเทาตว และจากการพยากรณถงการใหความส าคญ/ความสนใจพระเครอง รวมทงระดบของความตองการเชาพระเครองในปจจบนและอนาคตอนใกล มความเปนไปไดถงรอยละ 54.10 ซงท าใหเชอมนไดวาภาวะเศรษฐกจในพระเครองของเมองไทยจะมความส าคญยงขนตลอดไป ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะส ำหรบน ำไปใชประโยชน ควรพจำรณำดงน เนองจากสภาพเศรษฐกจเกยวกบการเชาพระเครองหรอซอขายพระเครองและเครองรางของขลงเปนไปตามภาวะทางเศรษฐกจในประเทศและความนยมในพระเครองแตละรนแตกตางกนไป ซงมราคาคาเชาหรอซอขายตงแตสบบาทไปถงหลายสบลานบาท เชน พระกรเกาแกมจ านวนจ ากดและหายากจงท าใหราคาคานยมสงถงหาสบกวาลานบาท ดงนน หากประชาชนทวไปคดหรอตงใจจะหาเชาพระเครองมาไวประจ าตวหรอท าการซอมาขายไป ควรมหลกการตรวจสอบคอ 1.1 ควรเรมจากการศกษาพนฐานกอนเชน พระองคนมขอมลพนฐานการสราง วธการสราง ใครเปนคนสราง สรางเพออะไร ในชวงปไหน พมพนนถกตองหรอไมอยางไร 1.2 พระเครอง เปนชนดไหน ท าจากเงน ทองค า นาค นวะโลหะ ทองแดง เนอดน เนอชน เนอวาน เนอผง หรออน ๆ ประกอบดวยอะไรบาง และเปนเนอทนยมในหมพระเครองหรอไม 1.3 การดผวและเนอองคพระ รวมไปถงความคมชดเจน ต าหน ตางๆ หรอความสมบรณวาใชงานมาหรอไม รกษาความเกาคอ การบอกประมาณการณอายของพระนนๆ มผลเรองราคาและมลคา


105

1.4 การตรวจสอบพระเครองแทจรงแคไหน ซงทงหมดทกลาวมาสามารถตรวจสอบความถกตองเมอเทยบแหลงขอมลอางองในหนงสอพระประเภทนนๆ การศกษาพระนนจ าเปนอยางยงทจะตองดจากของจรงหลายๆ องค (แบบเดยวกน) เพราะการดภาพจากรปหรอถายภาพนนไมสามารถบอกขนาดและน าหนกทแทจรงได ภาพทถายนนสและลายละเอยดจะตางกบองคจรงมาก 1.5 การตรวจสอบพระสมเดจวดระฆง เนองจากมราคาคานยมสง ควรพจารณาดดงน - จ าพมพ พระสมเดจวดระฆง ใหแมน จะม 5 พมพ คอ พมพพระประธาน ทรงเจดย เกศบวตม ฐานแซม และปรกโพธ - ดจากของจรง และเปรยบเทยบกบ พระพมพสมเดจอน ๆเพอดจดทแตกตางอยางละเอยด - ดเนอ และมวลสาร สวนผสมของ พระสมเดจวดระฆง เกดจากการน าหนปน มาเผาไฟ ทบปนใหแตกละเอยด เหมอนแปง ผสมกบน ามนตงอวของจน และมวลสารมงคลตางๆ อาท เมดชาด เมดพระธาต เกสรดอกไมแหง ขาวสก เนอพระสมเดจ จงมกม มวลสาร ปรากฏใหเหน และมกจะมรอยปไต เปนตน 2. ขอเสนอแนะกำรท ำวจยเกยวกบพระเครองครงตอไปทอำจมขน

ควรเนนการวจยเชงคณภาพ เชน การสมภาษณสงเกตและสนทนากลมเซยนพระเครองในแตละภาคทมความนยมสง รวมทงการท าพธกรรมปลกเสกของพระเกจอาจารยชอดงและท าใหเกดอทธฤทธปาฏหารยขน และเกดเหตอศจรรยใดๆ กบผทสวมใสพระเครองนน จงเปนเหตท าใหราคาคานยมซอขายแลกเปลยนในราคาสงและท าใหธรกจพระเครองมเงนหมนเวยนในระบบเศรษฐกจเพมยงขน

บรรณำนกรม ฉตรชย เมองฤทธ. (2549). เหตผลในกำรตดสนใจเชำซอพระเครองของเซยนพระ. วทยาลย:

มหาวทยาลย. ณรงค เสงประชา. (2539). กำรศกษำผลกระทบของตลำดพระเครองตอสงคม ศำสนำและ

เศรษฐกจ. คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร. พลสวสด ดวงเงน และคณะ. (2553). กำรศกษำพฤตกรรมกำรเชำบชำพระเครองในจงหวด

ปทมธำน. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตสรนธรราชวทยาลย.

อภนนท จนตะน. (2556). ระเบยบวธวจยทำงกำรจดกำรชนสง. คณะสงคมศาสตร: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

Documents

JOUNAL OF GRADUATE STUDIES VALAYA ALONGKRON …grad.vru.ac.th/pdf-journal/Journal 10_1/Binder1.pdf · 2018-03-13 · ข่าวสารของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่