SAF MADDE SAF MADDE: Her noktasnda ayn ve deimeyen kimyasal yapya sahip olan maddeye denir.

Saf madde tek bir kimyasal elementten veya bileimden meydana gelebilir. Azot ve gaz halindeki hava saf maddeye rnek verilebilir.

Kimyasal bileimi her noktada ayn olup iki veya daha fazla fazn bir arada olduu karmlarda saf madde kapsamna girer.

SAF MADDENN FAZLARI Faz, fiziksel olarak belirgin snrlarn iinde her noktada ayn olan belirli bir molekl dzenidir.

Maddeler kimyasal yaps deimeden scaklk ve / veya basn gibi etkilerle bir fazdan dierine gei yapabilirler.

FAZ DEM

FAZ DEM DOYMA BASINCI

P doyma : verilen bir scaklkta faz deiiminin (kaynama) balad basn

DOYMA SICAKLII

T doyma : verilen bir basnta faz deiiminin (kaynama) balad scaklk

ZELK DYAGRAMLARI T-v Diyagram

Kritik nokta Doymu sv ile doymu buharn ayn olduu nokta

P-T diyagram (Faz diyagram) Sblimasyon, erime ve buharlama erileri l noktada birleir.

l noktada her faz bir arada dengede bulunur.

Clapeyron Denklemi Faz deiiminde entalpi deiimini sadece basn, zgl

hacim ve scaklk deerlerinden yararlanarak hesaplamaya olanak salar. Sabit basn ve scaklkta gerekleen herhangi bir faz deiimi iin geerlidir.

=

ZELK TABLOLARI

v f = doymu sv zgl hacmi

v g = doymu buhar zgl hacmi

v fg = v g - v f

ZELK TABLOLARI Birok madde iin termodinamik zelikler arasndaki ilikiler basit

denklemlerle ifade edilemeyecek kadar karmaktr. Bu nedenle zelikler genellikle tablolar araclyla verilir. Baz termodinamik zelikler kolaylkla llebilir, fakat bazlar da dorudan

llemez. Bu zelikler, llebilen zeliklerle aralarndaki ilikiyi veren bantlardan hesaplanr.

lmler ve daha sonra bunlara dayanarak yaplan hesaplar kolaylkla kullanlabilecek tablolarla sunulur.

Entalpi- Bir Karma zellik

u + Pvnin kombinasyonuna kontrol hacimlerinin zmlemesinde sklkla karlalr.

Basn x Hacim arpm enerji birimini verir.

Doymu Sv ve Doymu Buhar Halleri

Tablo A4: Suyun doymu sv ve doymu buhar zelikleri doyma scaklna gre.

Tablo A5: Suyun doymu sv ve doymu buhar zelikleri doyma basncna gre.

Tablo A-4n bir blm

Buharlama entalpisi, hfg (Buharlama gizli ss): verilen bir basn veya scaklkta doymu svnn birim ktlesini buharlatrmak iin gereken enerjidir.

MOLA rnek Uygulamalar

MKEMMEL (DEAL) GAZ

HAL DENKLEM Mkemmel (ideal) gaz denklemi

=

R= gaz sabiti

Ru= niversal gaz sabiti

M= mol ktlesi

N= mol says

= = =

Su Buhar Mkemmel bir Gaz mdr ?

10 kPa basncn altndaki basnlar iin su buhar scaklk ne olursa olsun (yzde 0.1'den daha az bir hatayla) mkemmel gaz kabul edilebilir.

Fakat daha yksek basnlarda mkemmel gaz varsaym zellikle kritik nokta ve doymu buhar erisi yaknlarnda kabul edilemeyecek hatalara yol aar.

stma havalandrma iklimlendirme uygulamalarnda, havadaki su buharnn ksmi basnc ok dk olduundan, su buhar neredeyse sfr hatayla mkemmel gaz saylabilir.

Fakat buharl g santrallerinde uygulama basnlar ok yksektir, bu nedenle mkemmel gaz bantlar kullanlmamaldr.

Su buharnn mkemmel gaz olarak kabul edilmesinden kaynaklanan hata yzdesi ( [| vtablo _ vmkemmel| / vtablo]x100) ve su buharnn %1den az hatayla mkemmel gaz olarak davranabilecei blge

ZGL ISILAR

Sabit hacimde zgl s, cv: Maddenin birim ktlesinin scakln sabit hacimde bir derece ykseltmek iin gerekli enerji.

Sabit basnta zgl s, cp: Maddenin birim ktlesinin scakln sabit basnta bir derece ykseltmek iin gerekli enerji.

zgl s, maddenin birim ktlesinin scakln bir derece artrmak iin gerekli enerjidir.

Sabit hacimde ve sabit

basnta zgl slar cv ve cp (verilen

deerler helyum gaz

iindir)

cv ve cp nin zellikleri

cv 'nin i enerji deiimleriyle, cp 'nin ise entalpi deiimleriyle ilikisi vardr.

zgl s iin yaygn olarak kullanlan birimler kJ/(kg .C) veya kJ/(kg . K)'dir. Bu iki birimin aynmdr?

Bir maddenin zgl ss scaklkla deiir.

Doru mu yanl m? cp daima cv. den byktr.

cv ve cp.nin tanm.

MKEMMEL GAZLARIN ENERJ, ENTALP VE ZGL ISILARI

Joulen deney dzeneinin gene izimi.

Mkemmel gazlar iin u, h, cv ve cp sadece scaklkla deiir.

mkemmel gazn i enerji ve entalpi deiimleri

Kk scaklk aralklarnda zgl

slarn scaklkla dorusal olarak deitii kabul

edilebilir.

enerji ve enthalpy, zgl snn, ortalama bir deerde sabit alnd zaman deiir

u=cvT bants, sabit hacimde olsun veya olmasn tm hal deiimleri iin geerlidir.

KATI VE SIVILARIN ENERJ, ENTALP VE ZGL ISILARI

Sktrlamayan maddelerin zgl hacimleri bir hal deiimi srasnda sabit kalr.

Sktrlamayan cv ve cp deerleri eittir ve c ile gsterilir.

Sktrlamayan madde: zgl hacmi veya younluu sabit olan maddeye. Kat ve svlarn zgl hacimleri bir hal deiimi srasnda hemen hemen sabit kalr

Enerji Deiimleri

Entalpi Deiimi

Sktrlm sv entalpisi

son terimin etkisi genellikle ok kktr ve ihmal edilebilir.

Temel Yasalar

KTLENN KORUNUMU YASASI

Madde vardan yok, yoktan var edilemez.

KTLENN KORUNUMU

Ktlenin Korunumu lkesi

Ktle debisi

Ktle Debisi

Hacimsel Debi

Ortalama hz

KTLENN KORUNUMU

Temel Yasalar

ENERJNN KORUNUMU YASASI

Enerji bir trden baka bir tre dnebilir ama toplam enerji miktar sabit kalr.

=> Enerji E, Is Q, W

SREKL AKILI AIK SSTEMLERN ENERJ ANALZ