Bwndel Gofal Newydd Mawrth 2014

Mae bwndel gofal newydd i bobl ag

anabledd dysgu mewn ysbytai yng Nghymru.

Mae’r bwndel gofal yn gasgliad o bethau i

wneud gofal iechyd mewn ysbytai yn well i

bobl ag anabledd dysgu.

Soniodd Mark Drakeford, y Gweinidog Iechyd,

wrth bobl am y bwndel gofal newydd yn y

Senedd ar 13 Ionawr 2014.

Mae’r bwndel gofal yn dweud wrth bobl sy’n

gweithio mewn ysbytai beth sydd arnyn nhw

angen ei wneud i wneud yn siŵr bod pobl ag

anabledd dysgu yn cael gofal da tra byddan

nhw yn yr ysbyty.

Mae canllaw newydd hefyd sy’n mynd gyda’r

bwndel gofal. Gallwch chi ei ddarllen yma

(saesneg yn unig): http://bit.ly/1fprT8O.

(Muy ar dudalen 2)

Newyddion GCADNewyddion GCADNewyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Cylchlythyr Hawdd ei Ddeall

Mark Drakeford

Ysbyty

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 2 Newyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Mae gan y canllaw wybodaeth am

anghenion iechyd pobl ag anabledd dysgu.

Mae ganddo hefyd wybodaeth am y math o

gefnogaeth y gall fod arnyn nhw ei angen

pan fyddan nhw’n mynd i’r ysbyty.

Mae 4 cam allweddol yn y bwndel gofal ar

gyfer pan fydd rhywun ag anabledd dysgu yn

mynd i’r ysbyty:

Darganfod cyn gynted â phosibl a oes gan

rywun anabledd dysgu.

Gwneud yn siŵr bod cyfathrebu da fel bo

pawb yn gwybod beth sy’n digwydd. Mae

hyn yn meddwl y claf, eu teulu, eu gofalwyr

a staff yr ysbyty.

Cynllun gofal sy’n canolbwyntio ar yr

unigolyn.

Gwneud yn siŵr bod y cleifion yn cael eu

harchwilio’n rheolaidd a bod cynlluniau’n

cael eu gwneud ar gyfer yr adeg y bydd y

claf yn gadael yr ysbyty.

(Muy o dudalen 1)

(Muy ar dudalen 3)

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 3 Mawrth 2014

Dechreuodd Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe

Bro Morgannwg waith ar y bwndel iechyd ar ôl

marwolaeth un o’u cleifion o’r enw Paul Ridd.

Edrychodd Ombwdsmon y Gwasanaethau

Cyhoeddus i mewn i farwolaeth Paul ac

ysgrifennodd adroddiad amdano.

Dywedodd yr adroddiad bod angen i’r bwrdd

iechyd wneud newidiadau i wneud gofal

ysbyty yn well i gleifion ag anabledd dysgu fel

Paul.

Gweithiodd y bwrdd iechyd gyda chwaer a

brawd Paul i wneud y newidiadau hyn.

Siaradodd chwaer a brawd Paul am y ffordd

yr oedd Paul wedi marw a pha mor drist yr

oedden nhw.

Fe helpon nhw’r bwrdd iechyd i ysgrifennu’r

bwndel gofal i wneud pethau’n well i gleifion

eraill ag anabledd dysgu yng Nghymru.

(Muy o dudalen 2)

(Muy ar dudalen 4)

Paul Ridd

Adroddiad

Chwaer a brawd Paul

Ridd

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 4 Newyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Os bydd y bwndel gofal yn cael ei

ddefnyddio’n iawn, mae Llywodraeth Cymru

yn gobeithio y bydd hyn yn gwneud mynd i’r

ysbyty yn llawer gwell i bobl ag anabledd

dysgu.

Hefyd, mae angen hyfforddiant ar staff sy’n

gweithio mewn ysbytai i wneud yn siwr eu bod

yn deall y bwndel gofal a sut i ofalu am bobl

ag anabledd dysgu.

(Muy o dudalen 3)

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 5 Mawrth 2014

Cafodd y Grŵp Cynghori ym maes Anabledd

Dysgu (GCAD) gyfarfod ar 13 Ionawr 2014 ym

Mae Caerdydd.

Siaradodd y grŵp am lawer o wahanol

bethau.

Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant

(Cymru)

Siaradodd Penny Hall o Lywodraeth Cymru

am yr hyn sy’n digwydd gyda’r Bil

Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant

newydd.

Mae Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a

Llesiant yn ddeddf newydd ynglŷn â’r ffordd y

mae pobl yng Nghymru yn cael

gwasanaethau cymdeithasol i’w helpu yn eu

bywydau bob dydd.

Mae Llywodraeth Cymru’n gobiethio y bydd y

Bil wedi ei orffen erbyn Mawrth 2014.

Ond ni fydd yn dod yn ddeddf nes bydd yr

holl reolau a pholisïau eraill sy’n gysylltiedig â’r

Bil yn cael eu newid.

(Muy ar dudalen 6)

Beth mae’r GCAD wedi bod yn ei wneud?

2014

Mawrth

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 6 Newyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Mae hyn yn meddwl efallai na fydd yn dod yn

ddeddf tan Ebrill 2016.

Prosiect Trawsnewid Anabledd Dysgu

Daeth Nygaire Bevan o Asiantaeth Gwella

Gwasanaethau Cymdeithasol (SSIA) i’r

cyfarfod i siarad am Brosiect Trawsnewid

Anabledd Dysgu.

Gweithiodd y prosiect hwn gyda rhai

cynghorau lleol yng Nghymru i edrych ar

ffyrdd o newid gwasanaethau i bobl ag

anabledd dysgu.

Bwriad y prosiect oedd gwneud

gwasanaethau yn rhatach ac yn well.

Mae ar y GCAD eisiau gwybod pa wahaniaeth

y mae’r newidiadau i’r gwasanaethau yn ei

wneud i bobl ag anabledd dysgu a’u

teuluoedd.

Fe benderfynon nhw ofyn i rai pobl o’r

cynghorau sydd wedi gweithio ar y prosiect i

siarad am y newidiadau yn eu hardal nhw.

(Muy o dudalen 5)

(Muy ar dudalen 7)

2016

Ebrill

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 7 Mawrth 2014

Mae arnyn nhw eisiau gwybod am storïau go

iawn gan y bobl ag anabledd dysgu a’u

teuluoedd am y newidiadau i wasanaethau

yn eu hardal nhw.

Dywedodd Edwin Jones o Gymuned Ymarfer

Ymddygiad Heriol bod arnon ni angen

gwneud yn siŵr bod unrhyw arian y mae’r

cynghorau’n ei arbed yn cael ei roi yn ôl i

mewn i wasanaethau ar gyfer pobl ag

anabledd dysgu.

Mae Roger Banks, cyd-gadeirydd y GCAD, yn

poeni bod ardaloedd lleol yn ysgrifennu eu

strategaethau anabledd dysgu eu hunain yn

lle cael un strategaeth ar gyfer Cymru gyfan.

Mae’n poeni y gallai hyn feddwl bod pobl ag

anabledd dysgu yn cael gwahanol

wasanaethau dim ond oherwydd y lle y maen

nhw’n byw.

Mae Roger yn poeni hefyd bod oedolion ag

anabledd dysgu yn gorfod byw gyda’u rhieni

dim ond oherwydd nad oes digon o gartrefi

gyda chymorth.

Mae arno eisiau i’r GCAD wneud gwaith ar hyn.

(Muy o dudalen 6)

(Muy ar dudalen 8)

Arbedion

?

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 8 Newyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Is-grwpiau

Yna clywodd y grŵp beth mae’r is-grwpiau

wedi bod yn ei wneud.

Mae’r is-grwpiau yn grwpiau bach sy’n

gweithio ar wahanol bethau fel iechyd neu

eiriolaeth.

Mae un o’r is-grwpiau yn edrych pam y mae

gan bobl ag anabledd dysgu waeth iechyd

na phobl eraill yng Nghymru.

Mae arnyn nhw eisiau dod o hyd i ffyrdd o

wneud gwasanaethau iechyd yn well i bobl

ag anabledd dysgu.

Mae arnyn nhw eisiau gofyn i bobl sy’n

gweithio yn y gwasanaethau cymdeithasol a’r

byd iechyd i ymuno â’r is-grŵp.

Fe fyddan nhw’n ysgrifennu cynllun gwaith i

ddangos beth maen nhw’n bwriadu ei wneud

ac erbyn pryd y byddan nhw’n gwneud

hynny.

(Muy o dudalen 7)

(Muy ar dudalen 9)

Cynllun

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 9 Mawrth 2014

Mae hefyd is-grŵp ar eiriolaeth.

Bydd yr is-grŵp hwn yn cyfarfod am y tro

cyntaf ar yr 20 Ionawr i siarad am beth maen

nhw’n cynllunio ei wneud.

Mae’r is-grŵp arall yn ymwneud â gwneud

gwasanaethau’n well ar gyfer pobl ag

anbledd dysgu a phobl ag ymddygiad heriol.

Mae’r is-grŵp hwn yn gweithio gyda

Chymuned Ymarfer Ymddygiad Heriol.

Maen nhw wedi ysgrifennu cynllun

gweithredu i wneud yn siŵr bod y

camdriniaeth o bobl ag anabledd dysgu a

ddigwyddodd yn Winterbourne View byth yn

digwydd yng Nghymru.

Gofynnodd Gwenda Thomas, Dirprwy

Weinidog y Gwasanaethau Cymdeithasol, i’r

is-grŵp ddewis y 5 peth mwyaf pwysig o’r

cynllun gweithredu.

Daeth Gwenda i’r cyfarfod i glywed am y 5

peth mwyaf pwysig o’r cynllun gweithredu.

(Muy o dudalen 8)

(Muy ar dudalen 10)

Gwenda

Thomas

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 10 Newyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Gofynnodd i’r is-grŵp roi’r 5 peth mwyaf

pwysig mewn trefn er mwyn iddi wybod pa rai

sydd angen eu gwneud gyntaf.

Mae hi’n barod wedi ysgrifennu at y

gwasanaethau cymdeithasol a’r byrddau

iechyd i ofyn ynglŷn â phobl sydd wedi cael

eu hanfon i fyw i ffwrdd o’u hardal leol.

Gwefan newydd

Dywedodd Samantha Williams, Swyddog

Gwybodaeth GCAD, ei bod hi’n gweithio ar

wefan newydd y www.gcad.info.

Gofynnodd i‘r grŵp am syniadau ynghylch sut

y dylai’r wefan edrych a pha wybodaeth

ddylai fod arno fo.

Mae hi’n gobeithio y bydd y wefan newydd

yn barod erbyn diwedd Mawrth 2014.

(Muy o dudalen 9)

1. ________

2. ________

3. ________

4. ________

5. ________

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 11 Mawrth 2014

Dim ond ychydig o bobl ag anabledd dysgu

sydd â gwaith gyda thâl er bod llawer ohonyn

nhw yn gallu gweithio ac yn dymuno

gweithio.

Mae Prosiect ‘Enable’ yn bwriadu ei gwneud

hi’n haws i bobl ag anabledd dysgu weithio

yn GIG Cymru.

Mae Canolfan Cydraddoldeb a Hawliau

Dynol GIG, ‘Elite Supported Employment

Agency’ a Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf yn

gweithio gyda’i gilydd ar y prosiect hwn.

Mae’r prosiect yn helpu i roi’r medrau a’r

profiad i bobl ag anabledd dysgu i gael

gwaith gyda thâl.

Gweithiodd y grŵp cyntaf o bobl ifainc a

gymerodd ran yn y prosiect yn yr adran

arlwyo ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf.

Mae’r adran arlwyo yn gwneud y bwyd ac yn

ei weini i’r holl gleifion, y staff a’r ymwelwyr yn

yr ysbyty.

(Muy ar dudalen 12)

Prosiect ‘Enable’

Gweithle

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 12 Newyddion GCAD Hawdd ei Ddeall

Cafodd y bobl ifainc eu cefnogi gan

hyfforddwr gwaith o Elite.

Diolch i’r prosiect, mae tri o bobl ifainc ar fin

dechrau gwaith newydd gyda thâl, yn

gweithio yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg.

Mae llawer o bobl yng Nghymru yn gweithio

yn y sector cyhoeddus, er enghraifft, mewn

ysbytai, ysgolion neu gynghorau lleol.

Ond nid oes gan lawer o bobl ag anabledd

dysgu waith gyda thâl yn y sector cyhoeddus.

Mae hyn oherwydd bod y ffordd y mae’r

sector cyhoeddus yn dod o hyd i staff

newydd yn ei gwneud hi’n anodd i bobl ag

anabledd dysgu gael y swydd.

Mae Prosiect ‘Enable’ ynghylch newid y

ffordd y gall pobl gael gwaith yn y sector

cyhoeddus fel ei bod yn decach i bobl ag

anabledd dysgu.

Mae cael gwaith gyda thâl yn gallu rhoi hyder

i bobl a’u helpu i wneud ffrindiau.

(Muy o dudalen 11)

(Muy ar dudalen 13)

“To catch the reader's attention, place an

interesting sentence or quote from the story

here.”

Tudalen 13 Mawrth 2014

Mae’n gallu helpu pobl i fod yn fwy

annibynnol a byw yn eu cartrefi eu hunain.

Mae’n dda ar gyfer ein hiechyd a’n lles.

Mae hefyd yn gallu newid y ffordd y mae pobl

yn meddwl am bobl ag anabledd dysgu.

Wrth i bobl weithio gyda rhywun ag anabledd

dysgu, maen nhw’n gallu eu gweld nhw’n

datblygu a dod yn aelod pwysig o’r tîm.

Mae’r prosiect wedi gweithio mor dda fel bo’r

partneriaid yn barod yn gwneud cynlluniau i

grŵp arall o bobl ifainc ddechrau hyfforddi yn

y bwrdd iechyd yn fuan iawn.

Mae partneriaid y prosiect hefyd yn siarad â

Bwrdd Iechyd Powys a Chyngor Sir Powys

ynglŷn â chychwyn Prosiect ‘Enable’ arall ym

Mhowys.

I wylio’r ffilm a dod o hyd i fwy o wybodaeth

am Brosiect ‘Enable’, gallwch fynd i’r wefan

www.wales.nhs.uk/equality neu ffonio 01443

233450.

(Muy o dudalen 12)

Croeso

Tudalen 14 Mawrth 2014

Am ragor o wybodaeth neu i adael i ni

wybod beth rydych chi'n feddwl, ffoniwch

Samantha Williams ar 029 20681177 neu e-

bostiwch: samantha.williams@ldw.org.uk.

Ewch i’r wefan www.gcad.info neu dilynwch

ni ar Facebook a Twitter @LDAdvisoryGroup

Cyfleoedd Gwirioneddol

Menter Trawsnewid i Gyflogaeth AAA

Rhanbarthol

Cynhadledd Flynyddol 2014

Dydd Iau 5ed Mehefin

Gwesty a Sba Dewi Sant, Bae Caerdydd

Mae prosiect trawsnewid Cyfleoedd Gwirioneddol i bobl ifainc ag

anghenion ychwanegol yn cynnal eu trydedd gynhadledd

flynyddol. Nodwch y dyddiad hwn yn eich dyddiadur – mwy o

fanylion i ddilyn yn fuan!

I gael mwy o wybodaeth am y prosiect a’n

cynadleddau blaenorol, ewch i

www.realopportunities.org.uk. Gallwch hefyd ddod o

hyd i ni ar Facebook a Twitter @Real_Opps.

Bydd cyfarfod nesaf Cymuned Ymarfer Ymddygiad Heriol (CB CoP)

ddydd Mercher 30 Ebrill 2014 yng Nghefn Lea, Dolfor, Y Drenewydd. Dim

ond ychydig o leoedd sydd ar gael, felly os nad ydych wedi neilltuo lle eto,

e-bostiwch Karen Barnett: Karen.Barnett2@wales.nhs.uk.