ly thuyet tai chinh 1

8/14/2019 ly thuyet tai chinh 1

1/8

Ch ng trnh Gi ng d y Kinh tFulbright Kinh tvi mo Nhap mo n Lythuye t t rochiNi en kho a 2005 - 2006

V Thanh T Anh 1

GI I THIU L THUYT TR CH IV MT S NG DNG TRONG KINH THC VI M

Cho n nay, chng ta nghin c u bn hnh thi c u trc th tr ng c bn l c nhtranh hon h o, c quy n, cnh tranh c quy n, v c quy n nhm. Nguyn t c ti aha l i nhun ca cc doanh nghi p hot ng trn 3 lo i th tr ng u l quy t c quenthuc MR = MC. Trong khi , th tr ng c quy n nhm (oligopoly), m i doanhnghi p trn th tr ng c m t thlc nht nh, ng th i tn ti t ng tc chi n l c (v nh gi v s n l ng ch ng hn) v i nhng doanh nghi p khc th cng th c MR = MCkhng cn thch h p na. V v y, nghin c u ng x ca cc doanh nghi p trong lo ihnh c u trc th tr ng ny, chng ta ph i s dng mt cng c c khnng phn tch c nhng t ng tc chi n l c ca cc doanh nghi p tham gia th tr ng. Cng c l l thuy t tr ch i.1 L thuy t tr ch i nghin c u cc tnh hu ng ra quy t nh c linquan t i nhiu ng i v cc quy t nh ca mi ng i nh h ng t i l i ch v quy t nhca nhng ng i khc.C m t sph ng php phn lo i tr ch i. Nu cn cvo kh nng h p ng v ch tih p ng ca nhng ng i ch i th c th chia tr ch i thnh hai lo i: tr ch i h p tc(cooperative games) v tr ch i bt h p tc (non-cooperative games). Trong tr ch i h ptc, nh ng ng i ch i c kh nng cng nhau l p ch ng trnh (k hoch) hnh ng t tr c, ng th i c kh nng ch ti nhng tha thun chung ny. Cn trong tr ch i bth p tc, nh ng ng i ch i khng th tin t i mt h p ng (kh c) tr c khi hnhng, ho c nu c th c h p ng th nh ng h p ng ny kh c chti.Ph ng php phn lo i tr ch i th hai l c n c vo thng tin v vo th i gian hnhng ca nhng ng i ch i. Cn c vo thng tin th cc tr ch i c th chia thnh trch i v i thng tin y (complete information) ho c khng y (incompleteinformation). Tr ch i v i thng tin y l tr ch i m m i ng i ch i c th tnh ton c k t qu(payoff) c a tt cnhng ng i cn l i. C n cvo th i gian hnh ng lic thchia tr ch i thnh hai lo i, t nh v ng. Trong tr ch i t nh (static game), nh ngng i ch i hnh ng ng th i, v k t qucui cng c a mi ng i phthuc vo ph ih p hnh ng ca tt cmi ng i. Tr ch i ng (dynamic game) di n ra trong nhi ugiai on, v m t s ng i ch i shnh ng mi mt giai on.2 Phi h p hai tiuthc phn lo i ny ta s c bn h tr ch i t ng ng v i bn khi ni m v im cn

bng, trong khi ni m cn b ng sau m nh h n khi ni m cn b ng tr c theo chi umi tn (xem B ng 1).

T nh ng

1 L thuy t tr ch i t lu tr thnh m t l nh vc quan tr ng ca kinh t hc ni chung. N c ng dngr ng ri trong kinh t hc vi m, v m, ti chnh, qu n tr , ngn hng, th ng m i quc t, chnh tr , khoahc vchin tranh, ngo i giao ni chung l trong cc mi tr ng c t ng tc chi n l c.2 Nu mi ng i ch i th i im ph i ra quy t nh m bi t ton ton l ch s ca tr ch i cho n th iim th ta ni r ng tr ch i ny c thng tin hon h o (perfect information), b ng khng chng ta nir ng tr ch i c thng tin khng hon h o (imperfect information).


2/8


V Thanh T Anh 2

Thng tiny Cn b ng Nash NE Subgame Perfect Nash Equilibrium -SPNS

Thng tin khngy Bayesian Nash Equilibrium - BNE Perfect Bayesian Equilibrium - PBE

Bng 1: Bn htr ch i v cc khi ni m cn b ng t ng ng

1) Tr ch i t nh v i thng tiny Dng th c ca tr ch i ny l nh ng ng i ch i ng th i ra quy t nh (hay hnhng) t i u ha k t qu (c thl tha dng, l i nhun, v.v.); ng th i mi ng ich i u bi t r ng nh ng ng i khc c ng ang cgng ti a ha k t qumnh s thu c. K t qucui cng cho m i ng i phthuc vo ph i h p hnh ng ca h.

Bi u di n tr ch i d i d ng chu n t c (normal-form representation)V d 1: Th l ng nan c a ng i t

GisGip v At b tnh nghi cng nhau n c p. Hai ng i b cng an b t v n nhngcha thk t ti nu cGip v At cng khng nh n ti. Cng an m i ngh ra mt cchnh sau khi n Gip v At ph i cung khai ng s tht. Cng an s giam Gip v At vohai phng tch bi t, khng cho php h c thng tin cho nhau v thng bo v i ming i r ng: Nu chai cng khng ch khai mnh ph m ti th m i ng i sb gi thm1 thng thm tra v tm thm ch ng c. Nu chai cng khai nh n ti th m i ng i s

phi ngi t 4 thng. N u ch c m t ng i nhn ti cn ng i kia ngoan c khng ch unhn ti th ng i thnh kh n cung khai s c h ng s khoan h ng v khng ph ingi t, trong khi ng i kia s chu hnh ph t nng h n l 5 thng t giam. Cc kh nngv k t cc ny c trnh by m t cch chu n tc trong B ng 2 d i y. 3

Gip Khai Khng khai

Khai -1, -1 -5, 0t

Khng khai 0, -5 -4, -4

Bng 2: Thl ng nan c a ng i t

Chi n l c p o (dominant strategy) v chi n l c b p o (dominated strategy)Trong cu c ch i ny, Gip v At m i ng i ch c thla chn mt trong hai chi n l c(hnh ng): Khai ho c khng khai. Gip c th tduy th ny. N u th ng At nhn t i

3 Mt cch khc, d ng chu n tc ca tr ch i t nh v i thng tin y c th c biu din d i dng G ={S1, S 2, , S n; u 1, u 2, , u n} trong chng ta c th c c cc thng tin v sng i ch i (n), khnggian chi n l c (hay cc chi n l c c th - S i), v cc k t cc (payoff) t ng ng (u i).


3/8


V Thanh T Anh 3

m mnh l i khng nh n ti th n tr ng n cn mnh ph i ngi bc l ch nhng 5 thng. Nh th th th mnh c ng nhn t i ch phi ngi t 4 thng cn h n. R i Gip l ingh , nhng ng nh thng At n ngoan c ng khng khai th mnh nn th no nh ?

N u n khng khai m mnh c ng khng khai th mnh ph i ngi t 1 thng, nh ng mnu mnh khai th mnh cn c tha b ng c m. Nh vy tt nht l mc k thng At,mnh c khai bo l h n. Nhvy, d At c l a chn thno th ph ng n t t nht iv i Gip l khai nh n ti. T ng tnhvy, d At c l a chn thno th ph ng n t tnht i v i Gip l khai nh n ti. Ni cch khc, i v i cGip v At th chi n l ckhai nh n ti l chi n l c p o so v i chin l c khng khai; ng c li, chinl c khng khai l chi n l c b p o so v i chin l c khai nh n ti.Trong v d ny m i ng i ch i ch c hai chi n l c la ch n, v v v y chin l c po c ng ng th i l chi n l c tt nht. Trong nh ng bi ton c nhi u ng i ch i v ikhng gian chi n l c l n h n th tm ra im cn b ng ca tr ch i, chng ta ph i lnl t loi tr tt ccc chi n l c b p o. Tuy nhin i v i cc tr ch i phc t p iuny khng n gin, v th m ch ngay c khi loi ht cc chi n l c b p o r i chngta vn cha th tm c im cn b ng. Trong v d trnh by Bng 3, c hai ng ich i, mi ng i c 3 l a chn. Sau khi lo i ht cc chi n l c b p o chng ta v ncha thtm c im cn b ng. Xu t pht t hn chny ca ph ng php lo i tr ccchin l c b p o, Nash a ra m t khi ni m cn b ng mnh h n.

Tri Gi a Phi

Tri 0, 4 4, 0 5, 3

Gia 4, 0 0, 4 5, 3

Phi 3, 5 3, 5 6, 6

Bng 3: Loi tr cc chi n l c b p o v cn b ng NashTrong v d Bng 3, cn b ng Nash duy nh t l (ph i, phi) v i k t cc l (6,6) nh ngnu ch dng ph ng php lo i tr cc chi n l c b p o th khng th k t lun cu l im cn b ng.Cn bng Nash: Trong tr ch i dng chu n tc G = {S 1, S 2, , S n; u 1, u 2, , u n}, th pchin l c (s *1, s *2, , s *n) l m t cn b ng Nash n u, v i mi mt ng i ch i i no ,s*i (tc l chi n l c do ng i th i la chn) l ph n ng tt nht ca ng i ch i ny iv i cc chi n l c ca (n-1) ng i ch i cn l i (s *1, s *2, , s *i-1, s *i+1 , , s *n) (k hi u ls*-i). Ni cch khc, u i(s*i, s*-i) ui(s i, s*-i).

Vmt ton h c, s *i l nghi m ca bi ton t i u:*

max ( , )i i ii i

u s s s S

Trong v d ca Gip v t, im cn b ng ca tr ch i l (khai, khai) trong Gipv t cng khai nh n ti, v y c ng l cn b ng Nash duy nh t ca tr ch i ny.Lu r ng v cn b ng Nash c to b i nhng chi n l c phn ng ti ca tt cng ich i (ng v i cc chi n l c ti u ca nhng ng i ch i cn l i) nn n c tnh n nhv b n vng v mt chin l c (strategically stable), ng th i n c tnh ch t t chti(self-enforcement) t c l m i ng i ch i, khi c c i ha l i ch c a mnh, s tnguy n


4/8


V Thanh T Anh 4

tun th cn bng Nash, ng th i h khng h c ng c di chuy n khi im cn bng ny.

Sau khi d bo c ng x ca nhng ng i ch i khc th m i ng i ch i chn chinl c (quy t nh) ti u ha l i ch c a mnh. Chi n l c (quy t nh) ny v v y c

gi l ph n ng tt nht (best response). Quay lai bi ton c a 2 ng i t, nh l p lun phn trn, nh n ti l ph n ng tt nht ca cGip v At, v ph n ng tt nht nykhng ph thuc vo hnh ng c thca ng i kia (nh li r ng nh n ti l chi nl c p o)

Mt s ng dng ca tr ch i t nh v i thng tiny ng d ng 1: c quy n song ph ng Cournot (1838)Gisc 2 cng ty ho t ng trong th tr ng c quy n song ph ng theo ki u Cournotv cng s n xut mt sn phm ng nh t. Sn l ng c a hai hng l n l t l q 1 v q 2.Tng cung c a th tr ng v v y l Q = q 1 + q 2. n gin, gi s hm c u c d ngtuyn tnh: P(Q) = a Q = a (q 1 + q 2). Cui cng, gi s r ng chi ph c n bin v chi phtrung bnh c a c2 hng b ng nhau v b ng h ng sc, tc l: C i(q i) = c.q i , trong c q 1 =2

*2qca

3*2

*1

caqq

==

22

2*12 ),(max

S s

s su

= (q1, q2) = q 2[a(q 1* + q 2) -c] => q 2 =2

*1qca

v9

)( 2*2

*1

ca ==


5/8


V Thanh T Anh 5

Hnh 1: Cn b ng Nash c a cnh tranh c quy n song ph ng Cournot

By gi xem xt tr ng h p 2 cng ty c u k t v i nhau v ho t ng nh 1 cng ty cquyn. Khi y, chng ph i gii chn Q sao cho:

[ 0 , ][ ( ) ] [ ]mQ a

Max Q P Q c Q a Q c

= =

1 2

** * * * *

1 22 2 4 3m

m m m

Qa c a c a cQ q q q q

= = = = < = = , trong gi s r ng hai

hng chia i sn l ng.

Thay2 2

* * * * * *

1 2 1 2 1 2

( ) ( )4 8 9m m

a c a c a cq q

= = = = > = = ; trong *1

v *2 l l i nhun ca hai cng ty khi chng c nh tranh v i nhau theo ki u Cournot.

4*

2*

1ca

qq mm== 9

)( 2*2

*1

ca ==

Tnhng k t quny c th thy r ng hai cng ty c ng c cu k t v i nhau kimchsn l ng v v chia s l i nhun c quy n. Mt cu h i t ra y l li u thathun ny c n nh v c kh nng tchti hay khng?Ti im cn b ng ca th tr ng c quy n (E m), co dn c a cu v i gi|E d| > 1

%Q/% P > 1, hay % Q > % P. V v y nu mt doanh nghi p tng sn l ng 1

l ng nh th mc gim gi s nh h n mc tng sn l ng; iu ny c ngh a ldoanh nghi p tng sn l ng sc l i v tt nhin doanh nghi p gicam k t sb thit.

(a-c)

(a-c)/2

(a-c)/3

q2

q1 (a-c)/3 (a-c)(a-c)/2


6/8


V Thanh T Anh 6

a

a/2

Q a/2 a(a-c)/2

MR

Em

Hnh 2: Skhng b n vng ca tha thun cu k t

Mt cch khc, chnh xc h n, thy r ng tha thun cu k t khng c kh nng tch ti l s dng php ch ng minh b ng ton.

Ta bi t: 1 = q 1[a c (q 1 + q 2)].

By gi gis 4

*22

caqq m

== => ]4

)(3.[ 111 q

caq

=

1111

1 24

)(34

)(3q

caqq

cadqd ==

Nu 0

4 1

1*11

>

==

q

caqq m

Nhvy, doanh nghi p 1 c th tng 1 bng cch t ng q 1. Trong khi y:

*m2 = q m2[a c (q 1 + q m2)] = 04

)(34 1

*2

1

Documents

ly thuyet tai chinh 1